Upload
shpejtim-rudi
View
1.357
Download
10
Embed Size (px)
Citation preview
Politika e Zhvillimit të Politika e Zhvillimit të TregëtisëTregëtisë
Shpejtim RudiAdministrim Biznesi
Kuptimi i TregtiseKuptimi i Tregtise• Eshte paraqitur ne formen primitive
o Kembimi i mallit me mallo Deri ne paraqitjen e ekuivalentit te pergjithshem
• Parase
• Zhvillimi i tregtise u kushtezua ngao Rritja e prodhimit kapitalist te mallit dheo Zgjerimi territorial i tregut
o Revolucioni industrial kerkoi zgjerim jo vetem te tregut kombetar por
o Edhe atij nderkombetar
Kuptimi i tregtiseKuptimi i tregtise• Tregtia pra
o Eshte leme ekonomik i cili kryen veprimtarine ndermjetesuese ne fushen e qarkullimit te mallrave
o Ndermjeteson ne mes • Prodhimit si faze fillestare• dhe konsumit si faze perfundimtare
• Perveq tregtise me qarkullim te mallrave mirret edhe prodhimtariao Me kembim te drejtperdrejte mirret prodhuesi
• Prodhimi dhe qarkullimio Kembimi ndermjetesues
• Prodhimi dhe konsumi
Kuptimi i tregtise- Kuptimi i tregtise- definiciondefinicion
• Tregtia o Ka per detyre qe me ndermjetesimin e vet ne
qarkullim te organizoje kembimin e rregullt ndermjet prodhimit dhe konsumit
Funksioni i tregtiseFunksioni i tregtise• Ekzistojne keto funksione• 1.Funksioni interpersonal • 2.Funksioni interlokal • 3.Funksioni Intertemporal
o Funksioni interpersonal• Ndermjetesim në mes personave fizik dhe juridik• Ka te beje me furnizimin e mallit nga prodhuesi dhe• Shitjen e te njejtit konsumuesve (shitblerja)
o Funksioni interlokal• Furnizimi me prodhime ne territore te ndryshme te
vendit• Rrjedh nga dallimet territoriale ne prodhim dhe
konsum
Funksioni i tregtiseFunksioni i tregtise• Funksioni Intertemporal
o Ka te beje me mosperputhshmeri te kohes ne mes prodhimit dhe konsumit• Ne disa raste prodhimi eshte sezonal• Tregtia ne kete rast tregtia blen sasi me te
madhe te atij malli dhe i mban rezerva
o Keto funksione tregtia i kryen duke• Furnizuar, deponuar dhe shitur
Format e tregtiseFormat e tregtise• Tregtia ndahet sipas:o Llojit te mallit-o Tregtia sipas destinimit te mallit-
• Tregtia sipas shkalles se distribuimit• Tregtia sipas pronesise-
Format e tregtiseFormat e tregtise• Tregtia ndahet sipas:
o Llojit te mallit- • Tregtia sipas deges- e specializuar të
kembeje mallra vetem per nje lloj te caktuar (kepuca)
• Tregtia e perzier- kemben lloje te ndryshme te mallrave
o Tregtia sipas destinimit te mallit- • Te brendshme – kembimi i mallrave te vendit
dhe të importuara• Te jashtme- qarkullimi i mallrave me vendet e
tjera te botes
Format e tregtiseFormat e tregtise• Tregtia sipas shkalles se distribuimit
o Tregtia me shumice (grosiste) – • Malli shitetet tek tregtia me pakice• Ketu duhet te kete asortiman dhe rezerva
o Tregtia me pakice (detalistike)-• Furnizohet nga tregtia me pakice dhe shitetet tek
konsumatori• Kjo veprimtari ka ndikim ne standardin jetesor
• Tregtia sipas pronesise-o Ndahet ne
• Shteterore• Kooperativiste • Private e perzier
Politika e tregtise se Politika e tregtise se jashtmejashtme
• Perfshine veprimet e eksportit dhe importit te mallrave o Transaksionet e nje vendi me vendin tjetero Me ane te tregtise se jashtme sigurohen produkte
te cilat nuk prodhohen ne nje vend dheo Realizon shitjen e produketeve ne vendin tjeter
o Kuptimi i tregtise- • Ne aspektin e ngushte- eksporti dhe Importi I
mallrve• Ne aspektin e gjere- eksporti, importi dhe
sherbime te tjera
Kuptimi i tregtise se JashtmeKuptimi i tregtise se Jashtme• Ngerthen dy faktor te rendesishem
o Eksporti dheo Importi
o Eksporti – • Shitja e mallrave dhe sherbimeve te nje vendi
me vende te tjera te boteso Importi
• Blerja e mallrave dhe sherbimeve nga jashte
Kuptimi i tregtise se Kuptimi i tregtise se JashtmeJashtme
• Ne tregtine e jashtme njohim konceptin e o tregtise se lire dheo Te proteksionizmit-
• Sistem i cili merr masa mbrojtese me qellim te mbrojtjes dhe nxitimit te zhvillimit te ekonomise kombetare
Faktoret qe kushtezojne tregtine e Faktoret qe kushtezojne tregtine e
jashtmejashtme• Jane:
o Shperndarja e pabarabarte e pasurise
natyrore
o Zhvillimi i pabarabarte dhe kushtete te
ndryshme te prodhimit
o Niveli i shpenzimeve te prodhimit
o Zhvillimi i komunikacionit
Instrumentet e politikes se Instrumentet e politikes se
tregtise se jashtmetregtise se jashtme• Ndahen ne:
o Masat autonome ku hyn:• Masat organizative dhe rregullative – cilat
subjekte ekonomike dhe ne ç’menyre mund te merren me tregti te jashtme
• Sistemi decentralist i organizimit te tregtise se jashtme – I lejohet secilit subjekt ekonomik te mirret me tregti te jashtme
• Sistemi gjysem decentralist- vetem nje monopol I pjeseshem mund te mirret me kredi- ndermarrjet shteterore
Instrumentet e politikes se Instrumentet e politikes se
tregtise se jashtmetregtise se jashtme• Sistemi centralist- shtete me sistem socialist
• Masat e rregullimit te tregtise se jashtmeo Masat te cilat ndikojne ne lartesine e çmimeveo Bejne pjese:
• Doganat – tatim qe i paguhet shtetit me te cilin ngarkohet malli me prejardhje te vendit apo te jashtme, te cilet e kalojne kufirin
• Sipas qellimit- • Doganat fiskale- • Doganat ekonomike apo mbrojtese
Instrumentet e politikes se Instrumentet e politikes se
tregtise se jashtmetregtise se jashtme• Sipas origjines
o Doganat eksportueseo Doganat importueseo Doganat transite
• Sipas menyreso Dogana ad valorem (vleresore)- zbatohen ne
menyre te barabarate, pavaresisht ndryshimit ne çmime
o Doganat specifike- zbatohen per malle te caktuar
Instrumentet e politikes se Instrumentet e politikes se
tregtise se jashtmetregtise se jashtme• Sipas menyres dhe veprimit
o Doganat diferenciale- qasje te ndryshme per mallra, varesisht nga vendi i cili vjen
o Doganat preferenciale- dogana qe favorizojne mallra nga nje vend i caktuar
• Ekzistone edhe keto doganao Rentore – ngarkimi i prodhimeve nga jashte- te
importito Ndeshkuese – per shkelje te dispozitave doganoreo Anti- dumping- zbatohen kur nje vend shet
mallin me çmime me te uleta se sa çmimet vendore• Shitja e mallit me çmime me te uleta, shitja e
mallrave nje vendi nene vleren e saj
Masat jashtme Masat jashtme doganoredoganore
• Jane instrumente te politikes monetare- kreditore si:o Politika fiskaleo Tarifat e komunikacionit etj
o Ketu duhet permenduro Masat qe ndikojne ne sasine e mallrave qe u
nenshtrohen transaksioneve te jashtmeo Keto jane:
• Ndalesat- ndalimi i importit, eksportit • Sistemi i lejeve• kontingjenti
Masat jashtme Masat jashtme doganoredoganore
• Masat me motive politike- Embargoo Perdoret per te bere presion politik e ekonomik
ndaj vendit perkateso Kjo per ta detyruar qe t’i nenshtrohet
qendrimeve dhe politikes nderkombetare
Masat ndërkombëtareMasat ndërkombëtare• Mund te jete bilateral dhe multilateral
o Ketu kemi te bejme me kontrata nderkombetare
o Ne kontrate perfshihet• Parimi i favorizimit me te madh- kjo
nenkupton se• Vendit perkates i jane njohur te gjitha te drejtat,
favorizimet dhe koncesionet qe i jane dhene nje vendi tjeter
• Parimi i reciprocitetit • Parimi i favorizimit• Parimi i tretmanit nacional-
oQytetaret e vendeve ne kontrate trajtohen njejte
Bilanci i tregtise se jashtme Bilanci i tregtise se jashtme
dhe I pagesavedhe I pagesave• Bilanci i tregtise se jashtme
o Transaksionet ekonomike te nje vendi me boten e jashtme (shkembimi i mallrave dhe sherbimeve)
• Bilanci i pagesave- o Bp= Fp-Op
o Bp= bilanci i pagesaveo Fp= fitimi i pergjithshem nga kembimi nderkombetaro Op= obligimet e pergjithshme ndaj vendeve tjera,
apo neto borxhio Neto borxhi- obligimi paraqet vleren kur nga borxhet
e pergjithshme zbritet vlera e kredive qe vendi perkates ua ka dhene vendeve tjera