Embed Size (px)
Citation preview
Забелешки по текстот на Стратегијата за води на РМ
Во табелата подолу се внесени коментари дефинирани од страна на рецензент на Националнта Стратегија за води на првата нацрт верзија и статусот на корекција на предлог верзијата на стратегија објавени на веб-страницата на МЖСПП. Во последната колона се дадени коментарите од страна на експертскиот тим од Словенија во соработка со националните експерти кои се вградени и вметнати во втората нацрт верзија на стратегијата за води. Коментарите се сублимација на мислења и дополнувања од сите релавантни министерства кои доставија свои забелешки по стратегијата, како и забелешките од спроведените јавни дискусии во текот на декември, 2011 година. Забелешките и препораките беа разгледувани во финалната верзија како што е наведено во последната колона од табелата. За доставените забелешки кои беа дефинирани како национални прашања а за кои македонските експерти и/или претставници на македонските министерства беа одговорни за коментари беше донесена одлука од страна на МЖСПП и ревидентот на Стратегијата (во февруари 2012 година) дека дадените забелешки ќе бидат спроведувани и вградени при изготвување на водостопанската основа на РМ и при подготовка на плановите за управување со речените сливови и други релевантни документи кои ќе бидат подготвени во согласност со барањата на стратегијата за води.
р.бр Институција Забелешка, дадена по првата дрфат верзија на Стратегијата датум на издавање
Поправено од страна на експертскиот тим од Словенија во соработка со националните експерти
1Ревидент април,
20111.1 Работната верзија треба да биде изготвена на македонски јазик. Првични
коментари : Не е
добар преводот-Македонската верзија треба да се корегира во однос на јазикот. Документот треба да биде лекториран
Оригинална верзија е подготвена на англиски јазик. Конечниот англиската верзија на документот ќе се подложи лекторирање - таму сите недоследности меѓу англиски и македонски верзија, ќе бидат елименирани по оваа забелешка е постапено
1.2Стратегијата треба да биде целосно усогласена со ТоР за проектната активност и со методологијата, дадена од страна на изготвувачот.
Постапено е по забелешките
1.3 Согласно Законот за води Стратегијата претставува документ со кој се дефинира долгорочната политика во секторот води за период од 30 години. При тоа Стратегијата треба да даде преглед на постојни состојби и да ги дефинира стратешките правци за управување со
- Стратегијата е во согласност со работните задачи и во согласност со расположливите
водите, од кои ќе произлезат и стратешките активности. Овие пак ќе бидат разработени подетално во Водостопанската основа и плановите за управување со речните сливови.
податоци.
1.4 Работната верзија на Стратегијата за води дава објаснување на постојните состојби во секторот води за секоја компоненета посебно. Исто така дава една GAP анализа на националното законодавство со законодавството на ЕУ, но само како преглед на постојни-реализирани Студии, Стратегии и други документи, без да навлезе во суштината на проблемот преку анализа на неколку можни сценарија за развој, за потоа да се избере најодржливото решение (детално–стратегиски да се обработи) со кое ќе бидат задоволени сите компоненти од водите.
Стратегија го анализира националното законодавството во однос на на барањата на ЕУ регулативите и, тоа за секоја компонента поединечно, и дава соодветни сценарија на развој. Бидејќи надлежноста за спроведување на дадени компонетнти е во е во надлежност на различни министерства (во зависност од видот на сценарија) и затоа треба да се направи претходен политички консензус.
барањата и забелешките на КАРДС проектот се земени во предвид
1.5 Во сите поглавија има работи кои се повторуваат. Документот бара да се доработи, да се соединат некои поглавја и да се проверат податоците.
Делумно е подобрено!Усвоено е
1.6Општиот впечаток е дека консултантите, кои го подготвиле работниот текст на Стратегијата, не биле во тесна комуникација/соработка со релевантните заинтересирани страни и не ги имале на увид најажурираните состојби, во однос на надлежни тела во државата, донесени законски и подзаконски акти, реализирани содржини во просторот (акумулации, централи, брани, водоснабдителни системи, системи за наводнување и сл.) па дури можат да се воочат грешки во просторната поставеност на истите.
Првични коментари : Ова е забелешка и на други инволвирани субјекти
Учество на јавноста е преку јавните расправи каде беа вклучучени релевантни чинители во декември 2011 година. Релевантни коментари и коментари кои се во прилог на подобрување на Стратегијата се земени во предвид
1.7Во Стратегијата не се потребни детални описи на состојбите, туку сликање на состојбите во кратки црти, за да се извлечат проблемите од кои пак ќе произлезат идните визионерски/стратешки правци.
Анализа на површинските и подземните води е изготвува во
согласност со TоР.
1.8Стратегијата не мора да содржи многу карти, како што е случај (20 на број). Оние кои ќе се направат треба да ја рефлектираат актуелната состојба. Воочени се грешки во дадените карти.
Мапи се ажуририрани врз основа на доставените податоци обезбедени од страна на македонските експерти (ГИС слоеви).
1.9Отсуствува матрица со идентификувани слабости, потреби кои произлегуваат од Законот, Директиви и меѓународни договори со
Слабости беа идентификувани во поглавјето за
временска рамка. спроведување на правото на ЕУ. Јасни насоки беа дадени за делови од директивите или подзаконски акти кои се уште не се имплементираат. Постапено е по барањата на националната програма за апроксимација на правото во дселот на водите.
1.10 Нема дадено алтернативи за иден развој во сите сектори.Детален развој сценарија се во надлежност на различни министерства (во зависност од видот на сценарија) и треба да се направи со претходните политички консензус
1.11 Користени се кратенки, кои немаат објаснување Стратегија вклучува комплетна листа на кратенки.
специфични
1.12Во поглавјето 2 се лута од состојби до препораки, во поглавие кое се однесува на состојби има и препораки, треба да се направи јасна дистинкција.
Постапено е по забелешките
1.13 Точката 2, Правна Рамка, е преобемна и ја отсликува законската рамка на ЕУ правилно и премногу детално (бидејќи е менлива категорија), но законската рамка во РМ не е правилно обработена, сооглед дека има цитирано закони кои не се на снага.
Постапено е по забелешките
1.14 Во подточката 2.2.1, Преглед на институционалната структура во секторот води се провлекува фактот дека консултантите немале никаква соработка со институциите во РМ, освен можеби МЖСПП, поради фактот дека надлежностите по одделни институции МЗШВ, МЕ, МТВ, МЗ и МОН се нецелосно опишани и делумно грешни.
Овој проблем беше призната за време на подготовка на стратегија. Од Министерството беше побарано да ја поправи предложените институционална структура. Неколку организациони шеми за организирање на управување со водите (примери од различни земји на ЕУ) беа испратени до Министерството (МЖСПП), Врз основа на испратени примери на политички консензус треба да се направи да се избери модел од страна на МЖСПП . Овој дел е подобрен.
1.15 Секторот за животна средина нема 4 сектори (за секој слив посебен сектор), а обврските согласно Законот за води им се многу пообемни
Види коментари 1.14
1.16 Точката 2.2.2, Понантамошни препораки , мора да се преименува и преработи во целост, како Препораки за идна институционална поставеност во сектор води, и соодветно надлежностите од разни институции кои сега или се преклопуваат или контрадикторно се сместени, да се сместат во една институција на пример Агенција за води, преку која би се водела управната постапка, инспекциски надзор, планови, прибирање на надоместоци, концесии, инвестиции а МЖСПП би било надлежно за донесувањe на закони и подзаконски акти.
Види коментари 1.14
1.17 Точката 2.2.3, Тренинг, треба да се исфрли во целост/ да се даде како мерка во акциониот план
Ова поглавје е изготвено во согласност со ToР
1.18 Точката 3, Состојба со површински и подземни води е поглавје кое е обемно, со многу стари, неажурирани податоци. Поглавјето треба да стои, но со генерални информации и ажурирани и точни податоци податоците мора да се нови, соодветни и точни.
Ова поглавјето беше подготвено врз основа на со расположливите податоци. Надградба, ќе биде направена со изработка на водостопанска основа и планови за управување со речен слив.
1.19 Точката 3.1.1, Водостопанска поделба, е целосно неприфатлива и несоодветна и е непознато нејзиното значење. Ако тоа претстaвува поделба по Подсливови, управување со истите тие мора да одговараат на актуелната состојба на терен со постојните Водостопанства и границите кои тие ги опфаќаат (Добро е да се цитира и стави во функција Законот за водостопанства, со кој ако на постојите (новоформирани) Водостопанства им се додат и уште функција на интегрално планирање, заштита на водите од загадување
Постапено е по забелешките и овој термин е прифатен како водостопанско подрачје . Оваа терминологија е позната, вклучена и применети во стручната документација, како
и делумно се преработи составот на Управниот одобор на Водостоанството, ќе се добие river (Sub) basin management authority.
и во бројни јавни документи како што се просторни планови во Република Македонија, НЕАП 1 и NEAP2, и други плански документи на Република Македонија итн Таа се базира на географски поделба во однос на хидролошки аспект. Оваа поделба применета во рамките на оваа стратегија е првично земени од постојните стручни и јавни докумени Прилог бр.4
1.20 Точка 3.1.2.2, Езера, Во табелата а после и понатаму, мора да се земе во предвид дека во РМ постојат 22 големи вештачки езера и над 100 мали. Промена на табела 4 и 5.
Поглавјето беше подготвен со достапните податоци (Државниот завод за статистика). Дополнителни анализи и податоци ќе бидат земени во предвид при изработка на новата водостопанска основа и плановите за управување со речен слив
1.21 3.1.3.1 како и 3.1.3.2, Мора севкупно да се избрише, затоа што Овој коментар не е целосно јасен
навистина не е познат изворот на податоци и соодветно на забелешка 9 не одговара на реалноста, прво по региони а второ по издашност.
"точка 3.1.3.1, како и 3.1.3.2, има да се избришат во целост ..." Тоа што е вклучена во 3.1.3 главата, 3.1.3.1 и 3.1.3.2 се базира на оригиналните податоци од различни, но оправдани степен на доверливост во зависност од степенот на спроведени истраги. Наведените податоци се базираат на анализа на целата стручна документација за спроведена хидрогеолошки истраги и други сродни истражувања на територијата на Република Македонија, кои беа спроведени за различни цели и потреби.
1.22 Точка 3.1.4, Биланс на површински и подземни води треба севкупно да се избрише затоа што тоа не е дел од Стратегија а е правена со стари и нецелосни податоци.
Ова поглавје се изготвува во согласност со ToР. Поглавјето беше подготвен со расположливите податоци. Дополнителни
анализи и податоци ќе бидат земени во предвид при изработка на новата водостопанска основа и плановите за управување со речен слив
1.23 Точка 3.1.4, Биланс на површински и подземни води треба севкупно да се избрише затоа што тоа не е дел од Стратегија а е правена со стари и нецелосни податоци.
Ова поглавје се изготвува во согласност со ToР. Поглавјето беше подготвен со расположливите податоци. Дополнителни анализи и податоци ќе бидат земени во предвид при изработка на новата водостопанска основа и плановите за управување со речен слив
1.24 Точката 3.1.5 Квалитет на површински и подземни води е точка кој треба да стои во една Стратегија но со помалку и точни праметри со цел во идните мерки и планови да се постигнат определени цели согласно Стратегијата односно „good status“ на водите, но ова поглавје мора севкупно да се преработи затоа што се состои од наброени податоци од разни студии без накаква мала систематска селекција и обработка.
Ова поглавјето беше подготвен со расположливите податоци. Дополнителни анализи и податоци ќе бидат земени во предвид при изработка на новата водостопанска основа и плановите за управување со речен слив.Резимето на глава е даден во приватност хартија
документ1.25 Точката 3.1.6 треба да се преработи, целосно. Поглавјето беше
подготвен со расположливите податоци. Дополнителни анализи и податоци ќе бидат земени во предвид при изработка на новата водостопанска основа и плановите за управување со речен слив.
1.26 Во точката 3.1.6.5 не е јасно што се бара. Стратегијата треба само да констатира состојби и да даде предлог а не да цитира Закон за води или други закони.
Целта е да се укаже на постоењето на чувствителните области како потребно "елемент" кој треба да бидат земени во предвид во рамките на управувањето со водите. Избришан е делот и доработен од страна на мак. експерти
1.27 Точката 3.2 треба да се преработи како постојна состојба и идни предлози и алтернативи затоа што во ова влегува и вода за пиење, наводнување, индустрија и енергетика, како и отпадни води од домаќинства, индустрија, земјоделство....Исто така податоците, кои се дадени потекнуваат од пописот 2002, сега состојбата е променета, а најсоодветни податци ќе се соберат од МТВ и локалните самоуправи. Ова претпоставува комуникација со овие државни институции.
Точка е обновена со некои подтаоци, а дополнителни анализи и податоци ќе бидат земени во предвид при изработка на новата водостопанска основа и плановите за управување со речен слив.
1.28 Точка 3.2.6 податоците и визиите се нереални, се бави со утопија, нешто што во ниеден плански документ во РМ не е ставено како можност.
Поправено е
1.29 Точката 3.2.7, треба да се обработи во однос на капацитети на Македонија за риболов, риболовни концесионери и закани за рибниот фонд.
Точка е обновена со некои подтаоци, а дополнителни анализи и податоци ќе бидат земени во предвид при изработка на новата водостопанска основа и плановите за управување со речен слив.
1.30 Точките 3.3.1 и 3.2.1 Може да се скратат и да се обединат, со тоа што податоците ставени во табелите треба севкупно да се променат а некои треба севкупно да се исфрлат. Како и претходно што е забележано има повеќе повеќенаменски брани со акумулации отколку наведените.
Поглавјето беше подготвен со расположливите податоци. Дополнителни анализи и податоци ќе бидат земени во предвид при изработка на новата водостопанска основа и плановите за управување со речен слив..
1.31 Точката 3.4. Треба да се дополни со ажурирани податоци од катастарот на загадувачи, има неточни податоци.
Ова поглавје се изготвува во согласност со ToР. Поглавјето беше подготвен со расположливите податоци. Дополнителни анализи и податоци ќе бидат земени во
предвид при изработка на новата водостопанска основа и плановите за управување со речен слив.
1.32 Точката 3.5 Економска анализа, треба да се избрише, освен делот 3.5.2 кој треба да се преработи.
направено е
1.33 Точка 4. Водостопански цели, Ова е нешто што се очекува од една стратегија со тоа што како што на почетокот напомнато мора да има неколку правци на развој, истите да се разработат и да се даде правец и цел за 30 години (барем 15 реални години), а сето тоа да се преработи во тој правец.
Општи цели се поставени за подолг временски период. За подетални цели ќе можат да се дефинираат при подготовка на на новата водостопанска основа и плановите за управување со речен слив. При тоа Министерството ќе треба да постигне претходно политички консензус со сите релевантни институции .И покрај тоа, коментарот е премногу апстрактен; забелешка за одредени поглавја со конкретни предлози ќе бидат од корист.
1.34 Точката 5 е нешто што е преземено од било кој извештај за „Програма на активности и мерки“ и треба да се спои со точка 4 соодветно. Исто
Концептот беше променет -
така во точка 5 и 6 има исти поглавја, тоа мора да се прочисти. сличноста со други извештаи е логично, и во неа се опфатени потребни содржини во согласност со неговата намена. Поглавје 5 (активности и мерки) резултати од глава 4 (цели) - што е методички најточна пристап. Ако било кој од мерки се несоодветни или треба да биде надграден - предлогот треба да биде подготвен навреме
1.35 Што претставуваат поглавјата 4, 5 и 6, дали во сите се разгледува визија/стртегија/планирани состојби??? Треба да се види што сака Консултантот да прикаже и правилно да се обработат без повторување.
Да се види коментарот 1.34
1.36 Точка 6 мора да се преработи. Во отсуство на одржливо развојно сценарио со реална програма на мерки и активности, нормално е да се презентираат (како што е презентирано) постојни проекти кои се краткорочни а не плански за идните 30 години. МЖСПП (Владата на РМ) и другите министерства (Економија-енергетика, Транспорт и врски, Земјоделство) мора да знаат што сакаат и со тоа да му помогнат на Консултантот во изработката на Стратегијата. Сите овие субјекти имаат свои стратегии и планови, заклучоците од истите треба да се дадат овде, како развојни секторски правци.
Преработена е,
1.37 Точката 7 може да се преземе од било кој стратешки документ и исекогаш да бидеш актуелен, затоа што нема ништо конкретно само познати фрази „Public participation“, „Stakeholder“, „Consultation“ итн. Останатото може да се прочита во секоја соодветна директива на ЕУ.
Точка 7 е напишана во согласност со законодавството на ЕУ и препораките на ЕУ. Текстот е донесен специјално за Република Македонија. Целта на Стратегијата е да им даде општи насоки.
Препораки
Мора да се земат во предвид препораките од Проектот CARDS 2003, во делот „Визии за иднина-имплементација на Рaмковна директива“
КАРДС ќе бидат проверени и вклучени ако се признати како релевантни.
1ГЕОИНЖЕНЕРИНГ М
Петров Димитар, дипл. инж. хидрогеолог
Недостасува регулирање на подземните води како најмалку загадени (се спомнуваат само од 76 до 78 страна). Не се спомнати потенцијалните извори на подземна вода.
Забелешки во однос на: местото и застапеноста на подземните води во Стратегијата, со оглед на нивното искористување во Републиката како значаен ресурс за решавање на проблемите со водоснабдување, наводнување, специјални намени (спас на Дојранско езеро) и многу други.
Наше мислење е дека на подземните води во Стратегијата им е даден малку простор, со оглед на тоа што тие во организираното водоснабдување во Република Македонија учествуваат со околу 70%, а во индивидуалното во-доснабдување тој процент е уште повисок.
Во делот за подземни води, недостасуваат поконкретнио податоци кои можат да бидат значајна база за понатамошните истражувања со цел искористување на подземните води во организираното водоснабдување во Републиката, како и за дриги намени.
Во активности и мерки е дадено да се изработи листа на приоритет врз основа на капацитетите на потенцијалните лежишта на подземните води и на потребите за вода за пиење во областа на управување со водата. Но не се дадени предлог-перспективни зони на територија на Републиката, од аспект на експлоатација на квалитени подземни води за организираното водоснабдување во Републиката, како и за други намени.
Во активности и мерки со право е дадено дека за целосна валоризација на потенцијалот на подземните води
9.12.2011
Тоа што е презентирана во однос на делот за подземните води во Стратегијата е доволно за овој тип на документи. Состојбата на подземните води на територијата на Република Македонија е доволно добро претставен во текстови, табели и карти и сите сфери на полето за предмет биле третирани, како што следува:- Дистрибуција на подземните води на територијата на Република Македонија- Степен на спроведени истраги- Резерви на подземни води- Искористување на подземните води- Квалитет на подземните води
треба да се интензивираат основните хидрогеолошки истражувања, пред се изработка на ОХГК 1:100 000, за целата територија на Македонија.
Во активности и мерки дадено регулирање на експлоатацијата на подземните води со законски и извршни акти.
Тоа треба да се направи час поскоро со оглед на тоа што корисниците и ние како бизнис сектор-услужна дејност на корисниците и врска меѓу правната рамка и корисниците, се соочуваме со некои недоследности и поклопувања на ингеренциите правата и надлежностите на неколку министерства. Крајниот резултат е одовлекување на раборите, поради административни причини, кои ги кочат корисноците до крајната цел за искористување на водата како ресурс за пиење, флаширање наводнување или слично.
На картата на загрозеност на подземните води или ранливост како што стои во Стратегијата, и е даден акцент во однос на останатите хигрогеолошки карти основни или специјални. Сепак Стратегијата ги опфаќа сите аспекти на простирање, потенцијал, хидрогеолошки карактеристики и сл.
Во делот на Кратовско-Злетовската област, на карта 10, не е издвоена класа на делумно загрозени издани (класа 21) или како шти стои во Стратегијата partial vulnerable area.
На карта на типови на водопропустливост и ХГ карактеристики, карта 4, не е издвоена класата 21 и 22, која е прилично застапена на територијата на Република Македонија, во оквир на терциерните (миоценски и плиоценски басени во Република Македонија.
Анализирајќи го целокупниот текст со право можеме да констатираме дека изготвувачите на оваа стратегија за води од страна на друштвата Хидроинженеринг и Рико од Република
- Заштита на подземните води- Проблеми, целите и мерките во однос на подземните водиНа неколку места во Стратегијата беше истакнато дека подземните води на територијата на Република Македонија не е доволно испитана и дека интензивирање на истражувањата беше потребно, главно преку интензивирање на регионалната хидрогеолошки истражувања и изработката на хидрогеолошките карти во скала 1:100 000 за целата територија на Република Македонија.Во однос на исчезнатите разлики на класите 21 и 22, на објаснување е дека класата 11 и 12 во однос на нивните хидрогеолошки карактеристики се исти со часови 21 и 22, односно
Словенија во своите стручни тимови немаат ни еден дипломиран хидрогеолог експерт за подземни води кои се значаен фактор за водоснабдевање во Република Македонија. Само како потсетување да нагласиме дека Хидрогеологијата е наука за проучување и детано испитување токму на подземните води.
Што се однесува до ангажирањето на останатите експерти од страна на Република Македонија за оваа национална стратегија сами можете да проверите и да се уверите дека немате ангажирано ни едно дипломирано стручно лице (дипломиран инженер хидрогеолог) експерт за подземни води со работно искуство (побарајте дипломи и уверете се) лица кои исклучиво се занимаваат со истражувањето и третирањето на подземните води.
Ние не би сакале да даваме детални забелешки за општи податоци за една ваква национална стратегија посебно за подземните води ако се има во предвид дека од 290 страни текст за целокупната стратегија дефинирањето на подземните води кои се значаен ресурс во целокупното водоснабдевање на Република Македонија во оваа стратегија е потценувачко и неодговорно. Од тие причини сметаме дека оваа стратегија потребно е да се преработи и дополни со релевантни податоци пред се од стручни лица за таа област (подземни води).
Исто така би сакале Министерството за животна средина и просторно планирање и друштвата Хидроинженеринг и Рико од Република Словенија да ги информираме дека во Република Македонија постојат повеке стручни лица дипломирани инженери хидрогеолози со повекегодишно работно искуство како и професори кои предаваат Хидрогеологија на универзитетот Гоце Делчев од Штип како што е професорот Др. Војо Мирчевски
разликата е во тоа класите 11 и 12 се однесуваат на катренот седименти, додека класи 21 и 22 да се пред-катренот седименти. Овие часови вообичаено се разликува на хидрогеолошките карти во размер 1:100 000, па дури и поголема, а тоа не е вообичаена практика за мапи на помали размери, бидејќи тоа е јасно и го прави сајтот помалку погодни за употреба.Во однос на коментарот дека била вклучена ниту еден дипломиран инженер хидрогеолог, експерт во подземните води во тимот за изработка на Стратегијата, нашето мислење е дека овој коментар е дадена поради одредени лични и донекаде vainglorious причини. На кои се вклучени експерти имаат високо ниво
кои значајно можат да помогнат во целокупната оваа национална стратегија.
на професионално познавање на предметот, а тука се и националните признати и истакнати експерти со богато искуство референци во дадената област кои се вклучени, како и. Конечно, тоа не е важно дали експерт држи титулата на hydrologist или геолог, на клучна работа е професионализам и капацитетот на експерт кој може да биде најмногу сигурно се види од референци. Во врска со можноста да се вклучат проф. Војо Mirchovski, д-р со ова можеме да констатираме дека бевме информирани дека во фактот дека тој е геолог и експерт во карпите Petrography.Стратегијата е надграден со податоците за експлоатација на подземните води на територијата на
Република Македонија.
2 Министерство за транспорт и врски
Општиот заклучок е дека Националната стратегија не е во соодветнатa форма што треба да ја има еден ваков плански документ во Република Македонија.
- Документот е оптоварен со текст кој е опширен, кој треба да се систематизира, да му биде дадена јасна структура кое концизно ќе ги дефинира основните цели со подцели, ќе утврдува краткорочни, среднорочни и долгорочни потребни мерки, инструменти и активности, да претставува документ за креирање на јавна политика;
- Податоците кои се даваат како одредени појдовни параметри воглавно се паушално наведени без соодветна проверка и систематизација, проследени со технички грешки и базични пропусти;
- Воопшто не се споменува методологијата на мониторингот над спроведување на истата која ќе допринесе за успешна евалуација на нејзиното спроведувањ како посакуван резултат;
- Институционалната структура на Секторот за управување со води во РМ – не се дадени кои се позитивните, а кои се негативните реперкусии од ваквата системска поставеност;
- Во точка 3.2.2.не е опфатен третманот на отпадните води;
- Во точка 3.2.6 никаде не се спомнати езерата и покрај тоа што во моментот претставуваат единствени пловни површини во РМ;
Форматот на Стратегијата е изработена во таков формат со цел да се даде на преглед на состојбата и да се покажат општите препораки. Нивото на подготовка на националниот документ се базира на подготвка на плански документ што е согласно ТоР на овој документ што ќе овозможи во иднина да даде подетални информации и насоки.Повеќе специфични цели и мерки ќе бидат подготвени во плановите за управување со речен слив и при изработка на водостопанската основа. .
- Стратегијата не може да се скрати како што е
- Иако претходниот текст е оптоварен со непотребни статистички податоци на стр. 92 не е назначено кои се трите поголеми општински станици за третман на отпадните води и неколкуте помали, со колкав капацитет се и на кои сливни подрачја припаѓаат, за што сметаат дека е важен податок за објаснување на заглавието – принцип на загадувачот плаќа и принцип на повраток на трошоците посебно што најголемата пречистителна станица во Куманово дури од скоро воведе тарифа за третман на отпадни води;
- Не е споменато дека постои Здружение на даватели на комунални услуги на РМ “АДКОМ“ – да се побара мислење и од нивна страна;
- Во потточка 4.6 не е јасно што се предлага;
- Во потточка 4.6.5 Информациски систем, не се објаснува за каков се мисли, кој ќе го води;
- Во точката 5 – Програма за активности и мерки, воопшто не даваат јасна слика на редоследно поставување;
- На стр. 159 како неструктурална мерка за заштита од поплави се спомнува “аранжирање на интегрални урбанистички планови“ што како форма не се среќава во ниту еден законски пропис на РМ;
- Во потточка 5.2 Користење на водата, во активностите и мерки за јавно водоснабдување предложената мерка треба да се преиспита да не доведе до поскапување на цената на водата за крајните корисници, кои не треба да бидат дополнително оптоварени;
- Во точката 6 – Извори на финансирање на Програмата на мерки не е јасно дефинирано со колкав обем државниот буџет ќе биде оптоварен
напишано во одредена цел и мора да ги содржи сите релевантни податоци, tтоа е според ТоР. А пократок документ кој ги содржи сите релевантни податоци со сите главни точки е напишана специјално за јавна употреба - тоа е изработена како што е во политичкиот документ.
- Точноста на податоците зависи од расположивите податоци, обезбедени од различни институции. Подетални цели ќе можат да се дефинираат при подготовка на новата водостопанска основа и плановите за управување со речен слив. Печатните грешки се корегирани (забелешка 1.1).
- Специфични методи за следење
особено што изворите на финансирање обработуваат еднократно инвестирање без посебен осврт на одржливост на инвестициите;
- Потточка 6.1.4 – Други опции за финансирање, треба да биде подетално објаснета;
- Во точка 7 – Визија за иднината, се споменува институционална структура, но не е дадена јасна слика каква е таа структура;
- Во потточка 7.3 со предложениот начин на едукација не може да се смени систематски интегрираното управување со водите;
- Се јавуваат непрочистени текстови од аспект на јазици кои не се службени во РМ и упатуваат на корегирање на македонски јазик.
ПРАВНА РАМКА (набројување е по текстот - даденото мислење од МТВ – прилог на мејлот)
на спроведувањето не може да се пропише во Стратегијата. Начинот на следење и имплементација, како и реализација на националната Стратегија за водите согласно чл. 63 од Законот за водите се изработува водостопанска основа.
- Овој проблем беше утврден при подготовка на
стратегија. Министерството преку Владиното
тело за дефинирање на подобра организациона структура на секторот води, даде извесни насоки, и како такви се наведни во стратегијат. Сепак ова прашање е политичко и ќе преставува предмет на анализа и допрецизирање при изготвување на
Проектите за Зајакнување на административните капцитети на централно и локално ниво за секторот води. (Видете коментар 1.14.)- Точка 3.2.2. Може да се преименува како "користење на водата - третман на отпадни води". Подетален опис на третман на отпадни води е во глава 3.4.1.1.- Точка 3.2.6 - Во поглавјето беше подготвен со расположливите податоци. Ако постои потреба за глава надградба, ние предлагаме дека корекции и надгардба на истите ќе биде направено во релаизација на оваа стратегија а тоа со изработка на водостопанска основа. - Коментар на е премногу општ; забелешка за одредени поглавја ќе биде корисно. Релевантните
поглавја беа подготвени со достапните податоци (во врска со WWT и на економските инструменти). Ако постои потреба за глава надградба, ние предлагаме дека корекции и надгардба на истите ќе биде направено во релаизација на оваа стратегија а тоа со изработка на водостопанска основа. Во случај на наведува различни ПСОВ и односните на сајтот треба да биде променет - во овој случај на соодветна форма датотека (ГИС) треба да бидат подготвени.
Испратено е барање на мислење по стратегијата до Здружението на комунални услуги на Република Македонија "АДКОМ" како релевантен чинител
- Точка 4.6 и 4.6.5: Стратегијата дава
општата рамка каде елементи се земени во оперативна рамка за управување со водите, вклучувајќи информативен систем. За имплементација на специфични елемент глевен кој одлучува е (Министерство за животна средина). Сепак, оваа глава може да бидат препишани во случај кога поконкретни забелешки би биле дадени.- Точка 5: Секвенцијално подредување на активности и мерки зависи од посебните карактеристики и состојбата на речните сливови. Подетални низа активности се дел од плановите за управување со речен слив.- Стр. 159: мерките пропишани во стратегијата не се пропишани во правните
документи. Стратегија дава рамка, исто така за дополнителни мерки.Точка 5.2 - Стратегијата дава
општата рамка за мерки. Подетални низа активности за овие мерки ќе бидат дел од плановите за управување со речен слив . Сепак, конкретни мерки може да биде надградена во случај на поконкретни забелешки дадени на поединечни мерки.Точка 6 и точка 6.1.4 - Глава се состои од официјалните податоци предвидени во националните документи. Постои разлика помеѓу националните и други буџетски потребни за финансирање на инвестиции. Ако постои потреба за понатамошно и подетални разлика, ние предлагаме
истата подетално да биде разгледана при реализација на Стратегијата а тоа со изработка на водостопанската основа.
- Точка 7: Овој проблем беше идентификуван при подготовка на стратегија. Министерството преку Владиното
тело за дефинирање на подобра организациона структура на секторот води, даде извесни насоки, и како такви се наведни во стратегијат. Сепак ова прашање е политичко и ќе преставува предмет на анализа и допрецизирање при изготвување на Проектите за Зајакнување на административните капцитети на централно и локално ниво за секторот води. Размислување на
словенските експерт е дека врз основа на испратените примери, а со примена на политички консензус кои ќе треба да се да се направи меѓу сите инволвирани страни ќе треба да се галаса на избран модел од страна на МЖСПП.- Точка 7. 0.3 Поглавјето се изготвува во согласност со ToР. Предлог начин на образование/ едукација е почетокот на промената на интегрирано управување со водите
-Оригинална верзија е подготвена на англиски јазик. Земено е во предвид при лекторирање.
- Забелешките во однос на "недостатоци при преведување од
англиски на македонски јазик е корегирано во, точка 4.6 , 4.5. ", печатни грешки се корегирани, лекторирани (забелешка 1.1)
3 Министерство за земјоделство, шумарство и водостопанство
Документот по својата содржина и обем не ги исполнува барањата за донесување на стратешки документ со кои ќе треба да се определат долгорочни политики за управувањето на водите во РМ. Според нивните забелешки, во документот е даден приказ на моменталната општа состојба на управувањето со водите, при што голем број од податоците се преземени од постојните документи за води, без при тоа да се направи некекво ажурирање и дополнување. Исто така, дадени се некои генерални мерки, поврзани со управувањето со водите, не давајчи насоки односно конкретни мерки и тоа краткорочни, среднорочни и долгорочни од технички, финансиски и институционален аспект. Од истите причини, МЗШВ не дава позитивно мислење по стратегијата.
Секако дека МЗШВ е компетентно министерство во областа на водите, во реализација на водостопанска основа и во делот на барањата на меѓународните договори во однос на водите. Генрално нивните позитивно насочени коментари треба да се имаат во предвид, но мислењето е општо без конкретни забелешки, а имајќи го во предвид значењето на чл. 63 од Законот за водите каде за релиазција на националната стратегија на води се изготвува водостопанска основа битно е да се нагласи дека со изработка на овој
документ односно ажурирање на постоечката сите недостатоци ќе се надминат. Стратегијата беше подготвена со расположливите податоци. За поконкретни спецификација на реализација на програмата на мерки ќе бидат целосно дефинирани со изработката на плановите на речен слив и водостопанската основа, а при претходниот политички консензус (помеѓу различни министерства и Министерството за животна средина.
И покрај тоа, коментарот е премногу апстрактен; забелешка за одредени поглавја со конкретни предлози ќе бидат од користи се земени во предвид.
3.1 Бојан Дурнев МЗШВ
- Општ е делот за можното влијание на климатските промени врз водните ресурси;
- Постојат разлики помеѓу Методологијата и Проектната задача и тоа како е изготвена Стратегијата;
- Стратешките цели треба да се кратки и концизни, со стратешки јасни податоци и насоки;
- Во многу поглавја има работи кои се повторуваат и недостасува прочистување;
- Податоците/статистиките во Стратегијата се стари, необјективни, неажурирани;
- Описите во Стратегијата на постојната состојба да се скратат за да се дојде до правец кој Министерството ќе може да го усвои;
- Отсуствува матрица за идентификувани слабости. Треба да се опфатат постоечките, но треба да се предвидат и консеквенците во случај на нереализирање на некои поставени таргети. Недостасуваат алтернативи во случај на неуспешност во реализација на поставените;
- Легислативната рамка: Директивите на ЕУ – опфаќањето е големо и опширно, сметаат дека нема потреба, и ние на ниво на држава имаме подетални регулативи;
ПРЕПОРАКА: во процесот сметаат дека државните институции во отворени или затворени сесии треба да развијат дискусија на предметната тема;
ЗАБЕЛЕШКА: МЖСПП треба да го упати и да му предложи на консултантот визија, крајна цел што се сака да се постигне, бидејќи тие ќе ја спроведуваат;
- Воочени груби карти кои се дадени во Стратегијата;
Дел од забелешките се поклопуваат со забелешките од ревидентот и се со конкретни посочувања па препорака е да се земат во предвидВо програмата на мерки (во случај на користење на водата) мерките ќе ги разгледа Потенцијалното влијание на климатските промени врз водните ресурси (на коментар ќе се смета во поглавје 5.2)- Описот на задачи беа земени во предвид во својата оптимална (максимална) можен начин во однос на расположливите податоци.
- Стратегијата беше подготвена со расположливите податоци. За поконкретни спецификација на цели и мерки ќе бидат земени во предвид при изработка на
- Треба да се смени наведениот стар начин на избор на директорите на јавни претпријатија;
- Пречистителните станици во Куманово и Берово воопшто не се спомнати.
водостопанската основа. Резимето на целите е дадена во политичкиот документ.
- Коментарот е премногу апстрактен, забелешка на одредени поглавја ќе биде корисно.
- Стратегија е подготвен на расположливите податоци. На почетокот сцената и исто така, дополнително во текот на подготовка на стратегија, голема листа на потребни податоци беше испратен до македонските институции, но немаше сеопфатен одговор. Во случај на повеќе конкретни случаи конкретни забелешки треба да се даде за конкретни поглавје надградба на податоци. Се предлага корекции и дополнување на податоците да биде направено при
изготвување на планските документи плановите за управување со речен слив и водостопанската основа. - Коментар на е премногу апстрактен; забелешка на одредени поглавја ќе биде корисно.
- Законодавството на ЕУ во целост е опфатено како и македонското: Двете се детално опишани во поглавје имплементација на легислативата на ЕУ.Препорака: ние се разбираме препорака да бидат релевантни за процесот на учество на јавноста. На повратна информација до забелешка треба да бидат подготвени да формираат од страна на македонските експерти за учество на јавноста.
ЗАБЕЛЕШКА: Овој проблем беше призната за време на подготовка на стратегијата. Министерството преку Владиното
тело за дефинирање на подобра организациона структура на секторот води, даде извесни насоки, и како такви се наведни во стратегијат. Сепак ова прашање е политичко и ќе преставува предмет на анализа и допрецизирање при изготвување на Проектите за Зајакнување на административните капцитети на централно и локално ниво за секторот води. Размислување на словенските експерт е дека врз основа на испратените примери, а со примена на политички консензус кои ќе треба да се да се
направи меѓу сите инволвирани страни ќе треба да се галаса на избран модел од страна на МЖСПП. Сепак, целта на Стратегијата е да се даде на преглед на состојбата и да се покаже на општи препораки, на следното ниво на национални документи, подготвен врз речен слив ниво, ќе даде подетални информации и насоки, исто така, за реализација / имплементација на повеќе конкретна програма на мерки.
- картите кои беа подготвени се базираат на расположливите податоци. Предлагаме подобрување на истите и да биде направено со изработката на плановите по речен слив и водостопанската основа. - Ова прашање е
премногу детални за општото ниво на Стратегијата.- Забелешката ќе се смета во Стратегијата (во поглавјето 3.4.1)
4 УХМРПотребата од вклучување на тим на искусни професионалци од областа на водите и секако вклучување на стручни лица од Управата за хидрометеоролошки работи. Мониторингот на површинските и подземните води е основа за секоја стратегија по која би требало и да се прави одредена стратигија за води, што според нив не случај со оваа Национална стратегија, каде мониторингот не е доволно објаснет. Исто така, при објаснување за мониторингот на подземните води (квантитет) не се наведува дека постои мониторинг во рамки на УХМР, како што е наведено тоа за површинските води, е нивната забелешка по текстот од стратегијата. Квалитетот на подземните води во Македонија, не се следи редовно, дури може да се каже дека не се следи воопшто. Во делот за Визија за иднина,УХМР, нагласува дека би требало да се наведат негативните особености при мониторингот и како овие негативности да се совладаат во иднина, без добар и постојан мониторинг на водите не е можно осознавање за потребите и користењето на водите. Со модерен мониторинг каде сите станици имаат онлајн презентација на своите податоци може да се говори за визија на националната стратегија. Според нив, во стратегијата не се наведени хидролошките станици, нивната исправност и оперативност, достапност со податоци, проблеми и слично. Исто така, според нив се споменува RIMSYS проект-от, но не е доволно објаснето што е негова функција. Се наведува дека RIMSYS проектот e систем и за прогноза и аларм, но за жал, RIMSYS проектот не успеа да добие подршка за завршување на овој дел за прогноза на вода и аларм при поплави, така да наведениот текст не е во потполно точен, тој е основа за прогноза на води и аларм, но за жал неговата имплементација беше прекината, поради недоволна заинтересираност од одредени
УХМР е релевантна институција и нивните забелешки се земени во предвид се разбира за оние позициите каде се конкретни нивните барања и препораки.Во делот на следење на подземните води од аспект на ниво на подземна вода и квалитет на подземна вода за различни региони, , во Стратегијата се е наведено и со конкретни состојба во колкав дел се спроведува и би требали да се спроведува. Во Стратегијата е наведено дека може да се заклучи дека не постои организирано следење на подземните води на територијата на Република
одговорни структури. Во мислењето од УХМР се наглсува дека во стратегијата се прави конфузија со употребата на зборот протек, некаде се наведува терминот водено празнење и слично што очигледно укажува на фактот дека делови од оваа стратегија се едноставно преземени од некои странски документи, а претходно не преведени соодветно.
Македонија. Неопходноста од организирана следење на двете површинските и подземните води е подвлечено во оваа Стратегија и е дел кои ќе треба во иднина да се подобри.
- Предложените прашања се прецизирани во поглавјето 5 (активности и мерки), дури и во заклучок
-Ммониторинг от на површинските води е дефиниран во глава 3.1.5.1.1. RIMSYS мониторинг мрежата е наведена и покажаа во посебен дел (делот 7). Преставени се и индикатори за мерење и анализа активностите на проектот RIMSYS. Поглавјето беше подготвен со достапниот датум на подготовка на Стратегијата . Надградба на оваа
поглавје секако ќе биде во деталност опфатено при изработката на плановите за речен слив.
5 Министерство за локална самоуправа
Сметаат дека терба да се земе во предвид усогласувањата со националните документи донесени од Собранието на РМ и тоа:1. Просторниот план на РМ 2004-2020 (Сл. Весник на РМ 39/04) и2. Стратегијата за Регионален развој на РМ 2009-2019 (Сл. Весник на РМ 119/09) бидејќи во нив се дадени конкретни решениија и долгорочни плански насоки за заштита и користење на водите. Исто така, според нив потребно е да се земе во предвид планската определба од Просторниот план на РМ за префрлање на водите од сливот на реката Треска и Црна Река во Источна и Југоисточниот регион.
Словенечкиот тим на експерти подготви нацрт-предлог на релевантни забелешки и предлози кои се во насока на подобрување на содржината на Стратегијата. Предлог документи е проверен и барањата кои се во прилог и релевантни на Стратегијата се вклучени
6 Министерство за внатрешни работи
Нема забелешки
7 Министерство за економија
Смета дека потребно е нејзино дополнување во делот на користење на водата за производство на електрична енергија. Ја нагласуваат потребата од надополнување на стратегијата со информации и барања содржани во Стратегијата за искористување на обновливи извори на енергија на РМ до 2020 во кој асе прикажани можниот хидропотенцијал за енергетски цели. Исто така, сметаат дека предметниот документ треба да содржи натамошни чекори за изработка на нова Водостопанска согласност на РМ.
Треба да се прифатиСловенечкиот тим на експерти подготви нацрт-предлог на релевантни забелешки и предлози кои се во насока на подобрување на содржината на
Стратегијата. Предлог документи е проверен и барањата кои се во прилог и релевантни на Стратегијата се вклучени
8 Министерство за здравство
Нема забелешки/види точка 10.3
9 Стево Темелковски, заменик Министер на МЖСППЈавна расправа
- Стратегијата за води како стратешки документ треба да обезбеди:
Одржлив развој; Заштита на води и изворите на вода; Доволно количество на вода; Намалување на последиците; Заштита на животна средина и природа.
Констатација, но секако треба да се види што предлага Националната Стратегија за одржлив развој и НЕАПот во однос на користење и заштита на водитеНационалната стратегија за одржлив развој е проверена дополнително.
10 Јавна расправа во Стопанска комора на Македонија.
Присутни: директори на ЈП Водовод и канализација Скопје, Прилеп и Проаква Струга-Охрид, претставник од ЈЗУ Институт за јавно здравје на РМ,
Дискутанатите главно се задржаа на:
1. идеја за формирање на регулаторно тело
2. утврдување на посебна методологија за утврдување на цена на користената вода,
3. корегирање на моменталната состојбата дадена во стратегијата во однос на терминологија, статистички податоци и легислатива (истите се земени од 2009 год. кога е стартот на изработка на Стратегијата) и
4. обединување на сите органи под чија надлежност се водите околу
6.12.2011 Овој коментар треба да се даде во подетални начин (каков вид на регулаторно тело за вода цени?)- словенечкиот стручен тим го зема во предвид ова прашање во рамките на мерките во поглавјето 5.8 на стратегијата.- Ова поглавје беше
вработен од министерството за земјоделство, шумарство и водостопанство
заедничката цел а тоа се водите во Република Македонија. подготвено со расположливите податоци. - Министерството беше побарано да се поправи предложените институционална структура. Неколку организациони шеми за организирање на управување со водите (примери од различни земји на ЕУ) беа испратени до Министерството (МЖСПП), но не постои одговори уште. Врз основа на испратени примери на политички консензус треба да се направи на избран модел од страна на МЖСПП.
10.1 Борис Начков – Директор на Водовод и канализација Скопје
- Предлог: да се намалува испреплетеноста на учесниците во управувањето со вода односно да се направи организациско поедноставување;
- 2 фаза: Скопското подрачје – има водостопанска основа;
* Постојат 2 колектори, но треба да се работи и понатаму на заштита;
- Да се изготви Студија за катастар на загадувачи во Скопскиот регион Рашче и на правните субјекти кои се сметаат за најголеми загадувачи;
- Одлука – експертиза за заштита на изворот Рашче 90-та/36 (не е решение, туку е одлука на Собрание во која се вклучени експерти за изработка на експертиза);
Јавна расправа6.12.2011
Внимателно беа разгледани предлозите и беа преточени во мерки и акции, а исто така дадените забелешки во однос на погрешни податоци се корегираа.Овој проблем беше призната за време на подготовка на стратегијата.
* Да се подигне на ниво на закон за заштита на изворот Рашче бидејќи се протега низ повеќе општини и се соочуваме со реално ограничени територијални ингеренции поради неговиот уникатен капацитет;
- Експертиза за Мавровското подрачје;
- Податоците кои се наведуваат во Стратегијата за води треба да се корегираат:
* 420 само од 7 бунари + фабриките – по нив 2000 – 3000 во скопското подрачје.
- 70% изграденост на фекалниот систем;
- 30% изграденост на атмосферскиот систем;
- Да се направи рационализација на потрошувачката (се согласува дека капацитетите не се рационални користени) – економична цена е добар предлог, да се предвиди изнаоѓање на начин како да се формира;
Предлог: да се оди со регулаторно тело на ниво на држава;
- Совет за управување со речни сливови – да се направи план за управување со Вардарски слив;
ЗАБЕЛЕШКА/ПРЕДЛОГ: заклучоците да бидат појасни, поконцизни и подецидни во правец на рационализација во управувањето, односно истото да се префрли во МЖСПП во Сектор за води.
Министерството преку Владиното
тело за дефинирање на подобра организациона структура на секторот води, даде извесни насоки, и како такви се наведни во стратегијат. Сепак ова прашање е политичко и ќе преставува предмет на анализа и допрецизирање при изготвување на Проектите за Зајакнување на административните капцитети на централно и локално ниво за секторот води. Точноста на податоци зависи од расположивоста на истите, обезбедени од различни институции. Печатни грешки се санирани и се подложени на лекторирање.
Повеќето од коментарите се премногу детални за општото ниво на
Стратегијата.
- словенечкиот стручен тим ги зема во предвид ова прашање во рамките на мерките во поглавјето 5.2 и 5.8 на стратегијата.
- Предлогот на регулаторно тело на национално ниво ќе биде резултат на политички консензус и за истото ќе се знае по спроведување на ЕУ Проектот за изработка на тарифник за води во РМ
Во делот визија на Стратегијата тоа е дадено. Ако постои потреба за надградба на ова поглавје (во однос на повеќе обработени податоци, тоа ќе се направи при реализација на стратегијата, а тоа е со изработка на водостопанска основа).
10.2 Радевски ПРЕДЛОГ: да се користат веќе изработени документи бидејќи содржат квалитетни анализи и издржани решенија (и придружен предлог: да се
Јавна расправа
Документите кои беа предочени се
Александар применуваат наведените документи во МЖСПП и МЗШВ):
- Водостопанската основа која иако е со постар датум, квалитетно е изработена;
- Студија за интегрален развој на сливот Вардар (изработена од учесници од цел свет) 2000 страни каде се опфатени расположливите средства на вода;
- Џајка 96-99/00 – изработена Студија за изработка на Мастер план за управување и заштита на водните ресурси (учесници од Јапонија);
- Во Р.М. Стратегија за економски развој стои 6.45 милијарди м3 водни ресурси.
6.12.2011 прегледаа а особено во делот на нивните препораки и одредби, за да се искористат како база за идентификација на недостатоците и предлагање на мерки и активности.
10.3 Институт за јавно здравје
- Мониторинг на површинските води: да се наведат 10-те центри за јавно здравје кои учествуваат покрај Институтот;
- Барање: да се користат стручни термини при наведување на законската легислатива;
- Забелешка: да се следат повеќе анализи кои имаат импакт покрај оние што се наведени, односно не само биолошки;
- Да се ажурираат податоците, односно да се земат последните официјални податоци од Државен завод за статистика вклучувајќи ги и промените на називите на институциите (2010).
Јавна расправа6.12.2011
Се зема во предвид.Содржината за следење на површинските води беше подготвен со достапниот датум на изработка на Стратегијата. Дополнување на податоци ќе следи при реализација на овој документ при изработката на планските документи за планови по речен слив и водостопанската основа. - Цитирање на законодавството беше направен во соработка со Македонската министерска
поддршка. Цитирање на законодавството на ЕУ беше направено од страна на словенечки експертски тим. Во случајот конкретни забелешки за одредени технички термини, беа земени во предвид и се вклучени во Стратегијата.
- Содржината на резултатите од мониторингот беше подготвен со достапни датум (тука според РДВ се мисли не само на биолошката анализи туку и на хемиската). Дополнителни анализи според РДВ барањата ќе бидет опфатени при изработка на плановите по речен слив.
10.4 Љупчо Аврамовски - Недостасува методологија за утврдување на цена;
- Постои тендер на ниво на Европска комисија за утврдување на цената – важна за одржлив развој;
- Постои Пилот проект за струмички басен – поплави – на ниво на key study и за Радовиш со Acadis.
Земен е во предвид само третата забелешка и барањата од преоектот се анализирани согласно потребите на Старатегијата
Методологија за одредување на цените ќе биде дел од управување со речен слив планови. За стратегија општ преглед е доволно. Во текот на подготовка на Стратегијата, од МЖСПП беше побарано да се добијат податоци за студии, кои беа спроведени од страна на Arcadis група.
Сашо Генчев - 98-00 Систем Студенчица – се правела анализа на загубите – смета дека може да бидат корисни податоците во делот каде треба да се регулираат загубите;
- Недостасува организација на менаџирање за поголема усогласеност на различни нивоа, фази.
Првата забелешка беше земена во обзир.Анализите беа подготвени на расположливите податоци. - Овој проблем беше призната за време на подготовка на стратегијта. Министерството преку Владиното
тело за дефинирање на подобра организациона структура на секторот води, даде извесни насоки, и како такви се наведни во
стратегијат. Сепак ова прашање е политичко и ќе преставува предмет на анализа и допрецизирање при изготвување на Проектите за Зајакнување на административните капцитети на централно и локално ниво за секторот води.
10.4 Аква Струга - Охрид
- Управувањето со води треба да опфаќа информација за таргет групи. Пр: граѓани, водни заедници или група здруженија на граѓани, јавни претпријатија-важен фактор, институции. Од стратешка важност е улогата на секоја од нив поради - на пример при промена на власт да се знае точно што како, со цел да се избегнуват конфликти;
- Дали се опфатени изворите на вода?
- Не се споменува економската цена на водата и како истата да се одредува – предлог: тоа да го прави единствено регулаторно тело;
- Намалување на губитоци на вода - да има национални програми кои ќе даваат подршка на успешните корисници на вода, а ќе ги казнуваат несовесните. На ваков начин ќе се направи поттик и стимулација кај корисниците;
- Недоволна опфатеност на отпадните води и тињата како нов енерген во иднина.
- Во Охрид, конфигурациониот дел за прочистување на водите ќе мора да оди модуларно со поединечни филтер станици;
- Не се точни податоците наведени за колекторите во Охридскиот и Струшкиот регион односно наместо колектори како што е наведено има
Јавна расправа6.12.2011
Сето она што се однесува на неточни и непотполни податоци се зеде во обзир. Дел од дискусијата се констатации за состојби во државата и препораки што треба да се направи.Стратегијата е веќе подготвен за клучните сектори (вода за пиење, индустријата, земјоделството и др.)
- изворите се опфатени во глава 3.1.4.1- словенечкиот стручен тим го
модуларни пречистителни станици;
- Подигање на јавна свест – мора да се спомне програма со која ќе се планира оваа активност.
опфати ова прашање во рамките на мерките во поглавјето 5.8 на стратегијата.
- Намалување на загубите на вода е призната како важна цел во Стратегијата
- Соодветните отстранување на талогот како, исто така, користењето на пречистување на отпадните води е дадена како мерка во мерки за заштита (поглавје 5.3). Земени се во обзир намерите за третман на мил со разгледување на третираат тиња како извор на енергија. И користење на биогас екстракција во анаеробни третман на отпадни води како енергетски извор.
- Коментарот на Охридското WWT е на детална и е земен во обзир - Коментарот за колектори е земен
во предвид и податоците се ревидирани.- Зголемување на јавната свест е содржината на поглавјето 7.4 од Стратегијата (учество на јавноста во областа на управувањето со водите).
Проф. Д-р. Михаил Кочубовски – Институт за јавно здравје
На страна 24 треба да се заменат:
1. Правилникот за квалитетот на природната минерална вода (Службен весник на СФРЈ бр.58/48) со Правилникот за посебните барања за безбедност на природната минерална вода (Службен весник на РМ бр.36/06).
2. Правилник за безбедност на водата за пиење (Службен весник на РМ бр.57/04) со Правилник за безбедност на вода (Службен весник на РМ бр.46/08).
3. На страна 28 наместо Законот за безбедност на храна и производите и материјалите што доаѓаат во контакт со храната (Сл. Весник на РМ бр.54/02 треба да стои Законот за безбедност на храна (Сл. Весник на РМ бр.157/2010).
На страна 31 во последниот пасус, последната реченица треба да се избрише Дирекцијата за храна, и да се додаде нова реченица Контролата на безбедноста на храната е во надлежност на Агенцијата за храна и ветеринарство од 01.01.2011 година.
На страна 32 треба да се смени – Републички завод за здравствена заштита (во првиот пасус) со Институт за јавно здравје на Република Македонија.
На страна 59 треба да се смени – Републички завод за здравствена заштита (во првиот пасус) со Институт за јавно здравје на Република Македонија.
Некои од забелешките се веќе усвоени.Корекции се направени (стр. 24, 31, 32, 59, 68, 75, 112, 199, 204, 212).
- Стр. 97: коментарот е вклучени во конечната верзија.
На страна 68 во поглавјето 3.1.5.6 алинеја 6 наместо ЕУ Директивата за вода за капење (76/160/ЕС) треба да стои (2006/7/ЕС).
На страна 75 во поглавјето 3.1.6.3 во првиот пасус алинеја 1 наместо ЕУ Директивата за вода за капење (76/160/ЕС) треба да стои (2006/7/ЕС).
На страна 97 во поглавјето 3.3.2.1. Проблематика на заштита од поплава и поедини водостопанства во Табела 16 Состојбата со заштита од поплави во водостопанските подрачја во втората колона текстот што е на англиски треба да се преведе на македонски јазик.
На страна 120 во Табела 27 Историски рударски отпад (МЖСПП, наместо 2056 треба да стои 2006), како и целиот текст што е на англиски треба да се преведе на македонски јазик.
На страна 246 во Анекс II.1 Организациона шема целиот текст што е на англиски треба да се преведе на македонски јазик.
На страна 249 во Анекс II.3 Проценети резерви на подземни води по водостопански подрачја во втората колона текст што е на англиски треба да се преведе на македонски јазик.
На страна 112 во првиот пасус наместо Законот за води (Сл. Весник на РМ бр.4/98) треба да стои (87/08).
На страна 199 во поглавјето 7.1.3.5. во првиот пасус, алинеја 6 наместо 2011 година треба да стои 2012 година.
На страна 204 во вториот пасус, алинеја 10 треба да се избрише текстот на словенечки јазик.
На страна 212 треба да се смени – Републички завод за здравствена заштита (во последниот пасус) со Институт за јавно здравје на Република Македонија, и да се додаде Агенцијата за храна и ветеринарство.
Треба да се додадат одредени студии кои недостасуваат а се
- Стр. 120: Годината на добиените податоци за рударство беше 2005 година - доколку постои техничка грешка на годината, ќе бидат ревидирани до 2006 година. Превод ќе биде решен додека тоа се подложува на лекторирање (забелешка 1.1)- Стр. 246 и 249: Преводот ќе биде решен додека тоа се подложува на лекторирање (забелешка 1.1
подготвени во рамките на одредени проекти.
Битно е да се даде визија за понатамошниот период.
Проф. Д-р. Трајче Стафилов – Институт за хемија при Универзитетот Св.Кирил и Методиј, Скопје
Стр. 23 Недостасуваат следните Правилници:
1. Правилник за безбедност на водата (Сл.весник на РМ бр. 46/08)2. Правилник за начинот на граничните вредности на емисија за
испуштањето на отпадните води по нивното прочистување, начинот на нивното пресметување, имајќи ги во предвид посебните барања за заштита на заштитните зони (Сл.весник на РМ бр. 81/11);
Стр. 55 – Малку информации за подземните води. Не е прикажана сегашната состојба и не се доволно истражени;
Стр. 59 – Погрешно дадена табела за над 80 места за површински води која е поранешна состојба. Сега се следи само на 18 места.
Дадени застарени податоци на стр. 116, 120, табела 25 и табела 27;
Стр. 134-157 Точка 4. Цели за управување со води – дадени се многу општи цели (Пр. Стр. 155 Мониторинг – многу општо, нема цел за воведување на мониторинг според WFD (РДВ));
Стр. 158 Програма на активности и мерки – многу паушални мерки;
Во врска со мониторингот не е наведена никаде Стратегијата за мониторинг на животната средина, МЖСПП, 2004;
Точно да се наведе за какви карти со локации станува збор :
Стр. 225, Карта 3. Хидролошки станици за површински води во РМ;
Стр. 227, Карта 3. Хидролошки станици за подземни води во РМ;
Стр. 243, Карта 21. Индустриско загадување во РМ. Се меша индустриското загадување со цврст отпад со она од отпадни води (пр. Hotspot-ови);
Некои од забелешките се веќе усвоени.
Точка 1, 2 (стр. 23): Поправено е во финалната верзија на Стратегијата.
1. Одговорот е составен во првиот дел од одговорот на Препораката Бр. 1. Во неколку делови од Стратегијата, тоа и беше целта дека подземните води на територијата на Република Македонија не е доволно испитана и дека интензивирање на истражувањата беше потребно, главно преку интензивирање на регионалната хидрогеолошки истражувања и изработката на хидрогеолошките карти во размер 1:100 000 за целата територија на Република
Стр. 244, Карта 22. Депонии во РМ. Какви депонии? Само комунални?
Во стратегијата не се воопшто или многу малку се застапени податоци од важни студии (некои не се ни цитирани):
NATIONAL SOLID WASTE MANAGEMENT PLAN AND FEASIBILITY STUDIES – European Agency for Reconstruction /Ministry of Environment and Physical Planning, Project No. 01MAC05/05002, Skopje, 2004-2006.
Special Study E, Industrial Contaminated Sities (“Hotspots”) A. de Koning, L. Peeva, B. Nikov, T. Stafilov, K. Siderovski, M. Gergieva;
NATIONAL WASTE MANAGEMENT PLAN AND FEASIBILITY STUDIES, ANNEX 1: STRATEGIES OTHER THAN MUNICIPAL SOLID WASTE, PART A: HAZARDOUS INDUSTRIAL WASTE – Ministry of Environment and Physical Planning, Skopje, 2005, pp.38;
IMPROVEMENT OF MANAGEMENT OF TRANSBOUNDARY WATER RESOURCES – European Agency for Reconstruction / Ministry of Environment and Physical Planning, Project No. 03MAC01/10/104, Skopje, 2006-2007 – Summary of Vardar River Basin Field Survey (where all the important mediums are conducted – water, sediment, biota, biology, hydro-morphology);
STRENGTHENING ENVIRONMENTAL MANAGEMENT, CARDS Programme – European Agency for Reconstruction / Ministry of Environment and Physical Planning, Skopje, 2005-2007.
Македонија2. стр 59: делот за мониторинг на површинските води беше подготвен со расположливите податоци. Дополнување на истите ќе биде направено се подготовка на плановите по речен слив .
3. Содржината беше подготвена со достапни датум. 4. стр. 134-157, 158: Подетални цели ќе биде поблиску специфицирана во управување со речен слив планови. За стратегија општ преглед е доволно. Ако постои потреба за глава корекција, предлогот треба да биде подготвена од страна на македонските експерти.
5. Стратегија за мониторинг на животната средина е проверена и делови се вклучени
6. Мапи: Мапите и
исто така и невните називи беа подготвени со расположливите податоци. Ако постои потреба за надградба, се предлага истите да бидат направени при подготовка на плановите за речни сливови . Во случај на потреба од промена на содржината на индивидуалните мапи - соодветна форма датотека (ГИС слој) дополнително ќе бидат направени при подготовка ан планските док.7. важни студии кои се признати како релевантни се проверени и се вклучени
6 Дејан Маџиров - Браната Паљурци на река Луда Мара е лоцирана 4km спротиводно од Богданци, а не како што е прикажано на картите кои се составен дел на “Национална Стратегија за води”. На картите локацијата на браната и акумулацијата се прикажани на отприлика 15km северно од вистинската локација, на според мое мислење, реката Анска Река. Овие факти може да се потврдат со посета на веб страната http://maps.дooдle.com/maps?hl=en&tab=wl координати 41⁰12’19”N, 22⁰37’08”E.
- Волуменот на акумулацијата Паљурци изнесува VAK= 2.9 ×106 m3 со корисен волумен од VKOR= 2.6 ×106 m3 (БРАНИ И
ПРифатена е сугестијата и корегирано е во текстот.
Коментар ќе се смета за подготовка на финалната верзија на стратегијата.
ПРИДРУЖНИ ХИДРОТЕХНИЧКИ ОБЈЕКТИ, Д-р Љубомир Танчев , Скопје, 1999 → страна 9 табела 1.1; СТУДИЈА ЗА ПОСЛЕДИЦИТЕ ОД ПОПЛАВЕН БРАН НАСТАНАТ СО ЕВЕНТУАЛНО РУШЕЊЕ НА БРАНАТА ПАЉУРЦИ, Градежен факултет - Скопје, Скопје, Март 1978 → криви на волумени и површини на акумулација Паљурци) додека во “Национална Стратегија за води” во табела 14 на страна 95 и табела 22 на страна 104 волуменот на акумулацијата Паљурци е внесен како V= 4.0 ×106 m3 .
Висината на браната Паљурци од темел изнесува 22.5 m што според критериумите на ICOLD (INTERNATIONAL COMMISSION ON LARGE DAMShttp://www.icold-ciдb.net/) претставува голема брана. Би било штета, за објект од таков карактер кој долга низа години е запоставуван и во интерес за добивање на точни и квалитетни информации, доколку е направена техничка грешка во документот да остане така како негов составен дел.
