พทธศาสนากบสงแวดลอม

Buddhism and Environment

ดร.ธรตม แสงแกวผบรรยาย

01388222

หม 2

เกณฑการประเมนผล

1. คะแนนเกบ 30 คะแนน- การมสวนรวมกจกรรมในหองเรยน15 คะแนน- นำาเสนอโครงการอนรกษสงแวดลอม 15คะแนน

2. สอบปลายภาค 70 คะแนนรวม 100 คะแนน

เนอหารายวชา1. ลกษณะทวไปของพทธศาสนาและสงแวดลอม

2. ปญหาสงแวดลอมและการแกไขปญหาปจจบน 3. พทธศาสนากบปาไม 4. พทธศาสนากบสตว 5. พทธศาสนากบการอนรกษนำา 6. ปรชญาสงแวดลอมในพทธศาสนา 7. หลกการแกไขปญหาและการอนรกษสงแวดลอมในพทธศาสนา 8. พระสงฆกบการอนรกษสงแวดลอม

ทศนะของมนษยทมตอธรรมชาต 4 รปแบบ

1. ยดมนษยเปนศนยกลาง (Anthropocentric)

2. มนษยกบธรรมชาตเปนเพอนกน : จรยศาสตรทางศาสนาตะวนออก (Eastern Religious Ethics)

3. มนษยกบธรรมชาตมความสมพนธกนเชงนเวศ : หลกนเวศปรชญา เนนการมององครวม (Holistic Approach)

4. มนษยไมควรกระทำาการรนแรงตอธรรมชาต : ธรรมชาตนยม (Naturalism)

1. มนษยเปนศนยกลาง (Anthropocentric)

•มนษยเปนนายของธรรมชาต ธรรมชาตเปนทาสซงไมมคาในตนเอง ถาหากวาธรรมชาตนนไมถกนำามารบใชมนษย

•มนษยมสทธครอบครองเพอพชตและศกษาไดอยางเสรภาพ (การฆาสตวไมบาปเพราะสตวไมมความรสกอยางทมนษยม)

• ยคโบราณ อธบายปรากฏการณธรรมชาตในลกษณะเทพนยาย

• ยคกรก อธบายปรากฏการณธรรมชาตในลกษณะกฎเกณฑ

ธรรมชาต• ยคกลาง : นกเทววทยาศาสนาครสต พระเจาสราง

ธรรมชาตเพอมนษย มนษยเปนนายธรรมชาต ดงขอความในพระคมภรไบเบลวา “เราสรางมนษยตามฉายาของเรา ใหครอบครองฝงปลาในทะเล ฝงนกในอากาศ และฝงสตวบนแผนดน ” (พระครสตธรรมคมภร : ปฐมกาล ) โลกนเปนเพยงทางผานเพอไปสอาณาจกรพระเจา

•ยคใหม : เนนวธการทางวทยาศาสตร ความรทเปนวทยาศาสตรสามารถนำาไปใชเพอทำาใหเราเปนนายและเจาของธรรมชาตได

- แนวคดพชตธรรมชาต (The Conquest of Nature)

- เปลยนจากการแสวงหาสจจธรรมมาแสวงหาทรพยสนและสงอำานวยความสะดวกอยางไมจำากด

2. จรยศาสตรทางศาสนาตะวนออก (Eastern Religious Ethics)

• ศาสนาพราหมณ-ฮนด : ศาสนาธรรมชาต เพราะนอมตามธรรมชาต ผทตองการบรรลเปาหมายสงสดตองปฏบตตนอยทามกลางธรรมชาต

• มหาตมะ คานธ : “ธรรมชาตนนเพยงพอทจะเลยงดทกชวต แตไมมสงใดเพยงพอทจะสนองความละโมบของคนแมเพยงคนเดยวได ” และ ม“นษยจะตองใชชวตอยางกลมกลนกบธรรมชาตหากไมตองการเดนไปสหายนะภย”

พระแมตลส (Tulsi)

Offering water to Tulsi

Holy Frogบชากบเปนสตวศกดสทธ เปนสตวทบนดาลใหฝนตก

• พระพทธศาสนา (Buddhism) : สรรพสงตองอาศยและกนเพอการดำารงอย ความเปลยนแปลงในจดใดจดหนงยอมมผลตอภาพรวมทงหมด ความสมพนธทางศลธรรมหยงโยงไปสสรรพสงทวสากล เปาหมายเพอความหลดพนและหนงเดยวกบธรรมชาต

• เลาจอ : มนษยมธรรมชาตทดในตวเอง ตองปลอยใหพฒนาตนเองโดยเสรตามธรรมชาต

3. หลกนเวศปรชญา : เนนการมององครวม (Holistic

Approach)•การมองธรรมชาตเปนองครวม เนน

ระบบความสมพนธของสรรพสง อธบายธรรมชาตเชงนเวศวทยา ไมมองแยกสวนแกปญหาเฉพาะจดใดจดหนง

•มนษยเปนสวนหนงของโลกธรรมชาต (ระบบหวงโซอาหาร)

4. ธรรมชาตนยม (Naturalism)•ทศนะทตอตานการทดลองและวธการทาง

วทยาศาสตร เชน นายฟกโอกะชาวญปน ธรรมชาตทถกรบรโดยอาศยความรทาง“

วทยาศาสตร เปนธรรมชาตทถกทำาลายไปแลว เปรยบเหมอนโครงกระดก แตปราศจากวญญาณ ใหความสำาคญกบ” การทดลองแบบไมกระทำา คอ ไมกระทำาการทรนแรงตอธรรมชาต

•การทำาเกษตรกรรมธรรมชาต (แบบดงเดม)

ความสมพนธระหวางมนษยกบธรรมชาต

การกาวสวถชวตแบบเรยบงาย•ตระหนกถงคณคาของธรรมชาตและ

ปฏบตตนสอดคลองกบธรรมชาต•ไมถกครอบงำาโดยกระแสบรโภคนยม (Consumerism)

•การบรโภคดวยตณหาทไมมวนเพยงพอ (How much is enough)

บทท 1ลกษณะทวไปของพทธศาสนาและสงแวดลอม• ทาทพระพทธศาสนาตอสง

แวดลอมทางธรรมชาต- เปาหมายของพทธศาสนา ...การกำาจดทกข- พทธประวต ...เกยวของกบปาเปนสวนมาก

ปรชญาพนฐาน

จดเรมตน

สจดหมายการดำารงชวตของมนษย มความขดของ

ปรวนแปร ตองเผชญกบความทกขอยางหลกเลยงไมได ไมวาจะตองการหรอไม

ตองการ ยอมรบวามนมอยหรอไมยอมรบกตาม

พทธประวต

เสยงกระซบจากความวาง

การทำางานดวยจตวาง

พทธศาสนากบการอธบาย

กำาเนดโลกและจกรวาล

โลกธาตจลนสตร

สงสารวฏ มจดเรมตนและทสดอนใคร ๆ

ตามไปอยรไมได

มนษย สตว ธรรมชาต

ธรรมชาตในฐานะเปนธรรมะ

- ธาต- ขนธ

ความสมพนธระหวางมนษยกบธรรมชาต

พทธจรยธรรมเกยวกบสภาวะแวดลอม

สรรพสงลวนเปนมตรกน และมตรไมควรทำาลายมตร

คณคาของสภาวะแวดลอม

การสรางดลยภาพตอสภาวะสงแวดลอม

สรรพสงองอาศยซงกนและกนธรรมชาตเปนเพอนท

ซอสตยทสด

ความเปนเพอนตอสงแวดลอม