PULSAR Program is co-funded by:

Public Sector Accounting and Reporting Program

Praktikat e mira dhe produktet e dijes në KSP

Komuniteti i Praktikës për Kornizat e Raportimit Financiar (KP-KRF)Andrew Mackie, konsulent

Objektivi

T’u jepet pjesëmarrësve një informacion i shkurtër për materialet e gatshme të KSP-së. Të njihet çfarë është e vlefshme dhe çfarë boshllëqesh në dije duhen mbushur. Të nxitet diskutimi për llojin e produkteve të dijes që pjesëmarrësit do të donin të zhvillonin në KP-

KRF.

2

Përmbajtja

PEMPAL – veprimtaritë dhe arritjet Deklarimet dhe publikimet e IFAC, GFSM, EPSAS, OECD Paketat e instrumenteve diagnostikuese dhe kornizat e vlerësimit Shënimet Teknike të FMN-së Blogë dhe faqe të dobishme në internet Udhëzues të praktikës së mirë

3

PEMPAL (www.pempal.org)

4

TCOP: Politikat dhe praktikat për kontabilitetin në sektorin public – tri grupe tematike (a) Standardet e Kontabilitit në Sektorin Publik, (b) Kontabiliteti i Aktiveve Publike dhe (c) Konsolidimi i Raportimit Financiar.

Produktet e dijes • Konsolidimi i Raportimit Financiar https://www.pempal.org/sites/pempal/files/financialreportingconsolidationguidanceeng.pdf

• Grupi i Punës i TCOP për Administrimin e Aktiveve: Raport përmbledhës https://www.pempal.org/sites/pempal/files/pempal_tcop_thematic_group_on_assets_accounting_-_summary_report_eng.pdf

• Integrimi i klasifikimit të buxhetit dhe i planit kontabël: Praktika e mirë mes vendeve anëtare të TCOP https://www.pempal.org/sites/pempal/files/good_practice_design_of_coa_in_tcop_member-countries_eng.pdf

Video-konferenca Kontabiliteti i Aktiveve Publike (2014), Konsolidimi i Raportimit Financiar (2014), Standardet e Kontabilitetit (2015).

Seminare pune Seminare pune – Takime të Grupeve Tematike, Shkup (2013), Podgoricë (2014), Minsk (2016). (Aktiviteti në Minsk përfshinte seanca për dhënien e këshillave kolegjiale për reformat e KSP-së në Bjellorusi).

Vizita studimore Mbretëri e Bashkuar (2013) dhe (Austri). Objektivi kryesor i vizitës në Austri (3 ditë) ishte të njiheshin anëtarët e TCOP-së me përvojat e Austrisë në reformimin e sistemit të KSP-së, në përgjithësi, dhe në veçanti në buxhetin me të drejta dhe të detyrime të konstatuara, kontabilitetin me të drejta dhe detyrime të konstatuara, zbatimin e SNKSP-ve, bilancin në çelje të Austrisë dhe pasqyrën financiare federale).

Deklarimet dhe publikimet e BSNKSP-së/GFSM-së

5

BSNKSPhttps://www.ipsasb.org

• Manual i deklarimeve të BSNKSP-së – Vëllimi I dhe II, botim i vitit 2017 Bordi i Standardeve Ndërkombëtare të Kontabilitetit të Sektorit Publik (BSNKSP) (2017)

• Projekt-materiale për diskutim (më të fundit Instrumentet Financiare (ED62) dhe Pagesat Sociale (ED63))

• Materialet e konsoliduara – Raportimi Financiar për Trashëgiminë (2017)

• Uebinare (në YouTube – më të fundit për ED62)• Twitter @IPSASB_News

Statistikat Financiare Shtetërore http://www.imf.org/external/Pubs/FT/GFS/Manual/2014/gfsfinal.pdf

• Manuali për Statistikat Financiare Shtetërore, 2014.

Standardet Evropiane të Kontabilitetit të Sektorit Publik

6

Faqja kryesore në internet e SEKSPhttps://www.epsas.eu/en/

• Informacion i shkurtër mbi Projektin SEKSP• Raporte të mbështetura nga Eurostat (Shih më poshtë)• Lidhje drejt faqeve në internet të MF-ve të Shteteve

Anëtare të BE-se

Informacion i përgjithshëm dhe krahasim i praktikave të kontabilitetit dhe auditimit në sektorin publik në 27 Shtete Anëtare të BE-së Ernst and Young – hartuar për Eurostat(19 dhjetor 2012) http://ec.europa.eu/eurostat/documents/1015035/4261806/study-on-public-accounting-and-auditing-2012.pdf/5ad43e2b-2ba7-4b05-afab-d690fc2ad9dd

• Raport i hartuar me mbështetjen e Eurostat• Përmbledhje e dobishme dhe mjaft e hollësishme e

praktikave të kontabilitetit dhe auditimit në sektorin publik në Shtetet Anëtare të BE-së.

• Metodë me pyetësor (institucione dhe profesionistë).

Përmbledhje e informacioneve të lidhura me efektin e mundshëm, përfshirë kostot, të zbatimit të kontabilitetit me të drejta dhe detyrime të konstatuara në sektorin publik dhe analizë teknike e përshtatshmërisë së SNKSP-ve të veçanta PwC – hartuar për Eurostat (1 gusht 2014)

• Raport i hartuar me mbështetjen e Eurostat• Mat nivelin e pjekurisë së standardeve të kontabilitetit

dhe infrastrukturës informatike • Intervista, pyetësor ankete dhe shqyrtim literature.

Studime të tjera të kohëve të fundit

7

Praktika me të drejta dhe detyrime të konstatuara dhe përvoja e reformave në vendet e OECD-sëhttp://dx.doi.org/10.1787/9789264270572-enOECD në bashkëpunim me IFAC.

Ky studim shikon praktikat e kontabilitetit dhe buxhetit në nivel të qeverisjes qendrore në vendet e OECD-së. Në të trajtohen sfidat dhe përfitimet e reformave tëkontabilitetit me të drejta dhe detyrime tëkonstatuara dhe shqyrtohet se cilët hapa po marrin vendet për ta përdorur më mirë informacionin me tëdrejta dhe detyrime të konstatuara në të ardhmen.

Paketat e instrumenteve diagnostikuese dhe kornizat e vlerësimit (1)

8

Kuadri i Bankës Botërore për krahasimin e SKP-ve me SNKSP-ve (analiza e hendekut)

• Identifikohen standardet e praktikave vendore që janë në përputhje me standardet ndërkombëtare të raportimit financiar.

• Qasje modulare• Në nivel rregullimi, ashtu edhe praktike.

Metodika e PEFA-s dhe kopje të shumë vlerësimeve https://pefa.org/

• Tregues të harmonizuar të 2016 sipas SNKSP-ve, sipas rastit. • PI-9 (E drejta për informim e publikut), PI-10 (Raportimi i risqeve fiskale), PI-12

(Raportimi i aktiveve publike) dhe PI-29 (Raportimi financiar vjetor) janë sidomos me rëndësi.

• Vlerësimi me pikë mbështetur në informacion provues për 31 tregues – shkallë rendore me katër pikë.

• Shumica e vlerësimeve gjenden në faqen në internet të PEFA-s.

Vlerësimi i FMN-së për Transparencën Fiskale

http://www.imf.org/external/np/fad/trans/

• VTF mbështetet në Kodin e përditësuar të Transparencës Fiskale, që ka dalë më 2014.• E ndërtuar mbi shtyllat që përfshijnë Shtyllën I ku trajtohet raportimi fiskal.• Dimensionet përcaktojnë nëse praktika shtetërore është bazë, e mirë ose e avancuar. • 20 raporte gjenden online.

Paketat e instrumenteve diagnostikuese dhe kornizat e vlerësimit (2)

9

Elemente ndërtuese për një MFP më të mirë – mjet instrumente nga kontabiliteti me baza monetare në atë me të drejta dhe detyrime të konstatuara.Instituti i Kontabilistëve të Autorizuar i Anglisë dhe Uellsit(2017)

• Synon të plotësojë udhëzimet e tjera (p.sh., IFAC – Kalimi drejt bazës me të drejta dhe detyrime të konstatuara të Kontabilitetit: udhëzues për njësitë ekonomike të sektorit publik (janar 2011))

• Dokumenti informues gjendet në http://www.icaew.com/-/media/corporate/files/about-icaew/what-we-do/policy/public-finances/building-blocks-of-pfm-summary.ashx?la=en

Paketë mjetesh për transparencën e buxhetit – hapa praktikë për të mbështetur transparencën, integritetin dhe llogaridhënien në drejtimin financiar publik, gjendet nëhttp://www.oecd.org/governance/budgeting/Budgeting-Transparency-Toolkit.pdf OECD (2017)

• Hyrje/portal në institucione të ndryshme, instrumente zyrtare dhe materiale udhëzuese.

Shënimet Teknike të FMN-së

10

Cavenagh, J. Flynn, S. Dhe Moretti, D. Implementing Accrual Accounting in the Public Sector (Zbatimi i kontabilitetit me të drejta dhe detyrime të konstatuara në sektorin publik) dokument udhëzues teknik, Departamenti i Çështjeve Fiskale i FMN-së (shtator 2016)

• Çfarë është kontabiliteti me të drejta dhe detyrime të konstatuara në sektorin publik?• Si duhet të përgatiten qeveritë për të kaluar nga kontabiliteti mbi baza monetare te ai

me të drejta dhe detyrime të konstatuara?• Çfarë renditje kohore duhet të ndjekë ky kalim drejt kontabilitetit me të drejta dhe

detyrime të konstatuara në sektorin publik?• Çfarë mund të mosohet nga vendet që e kanë kryer me sukses këtë kalim?

Khan, A. dhe Mayes, S. Transitioning to Accrual Accounting (Kalimi drejt kontabilitetit me të drejta dhe detyrime të konstatuara në sektorin publik) dokument udhëzues teknik, Departamenti i Çështjeve Fiskale i FMN-së (shtator 2009)

Çfarë është kontabiliteti me të drejta dhe detyrime të konstatuara?• Cilat janë arsyet për kalimin nga kontabiliteti mbi baza monetare te ai me të drejta dhe detyrime të konstatuara?• Cilat janë dallimet midis kontabilitetit me të drejta dhe detyrime të konstatuara dhe buxhetit me të drejta dhe detyrime të konstatuara?• Cilët janë hapat kryesorë që duhen marrë për të kaluar nga kontabiliteti mbi baza monetare te ai me të drejta dhe detyrime të konstatuara?• Cilat janë parakushtet për futjen në përdorim të kontabilitetit me të drejta dhe detyrime të konstatuara?• Si duhet përcaktuar radha kohore e hapave drejt kontabilitetit me të drejta dhe detyrime të konstatuara dhe si duhet menaxhuar në raport meprogramin e përgjithshëm të punës të qeverisë për reformën e menaxhimit publik?

Blogë/faqe të tjera të dobishme në internet

11

Blogu i FMN-së për Drejtimin Financiar Publik http://blog-pfm.imf.org/

• Materiale interesante për të gjitha aspektet e DFP nga mbarë bota. • Materiale periodike për reformat e DFP-së

Buletini mujor i Institutit të Zhvillimeve Ndërkombëtare (Overseas Development Institute)

• Tërheq vëmendjen drejt disa materialeve kryesore studimore, artikujve dhe blogëve që kanë të bëjnë me personat që punojnë për çështjet e financave publike dhe zhvillimit https://www.odi.org/comment/10575-public-finance-and-development-four-things-read-november

Këshilli i DFP-së http://www.pfmboard.com/

• Drejtohet nga profesionistë të fushës – rubrika për KSP-në – ia vlen të vizitohet herë pas here.

Udhëzuesi për praktikën e mirë – shembull – qasja e përgjithshme për reformën e SKP-ve polake

Puna kërkimore Krahason PPPK-të polake me SNKSP-të – kryer në mes të vitit 2015 Zhvillon dhe realizon trajnim për SNKSP-të për zyrtarët shtetërorë kryesorë – kryer në fund të vitit

2015 Vizita studimore në vendet e BE-së që zbatojnë SNKSP-të ose standarde të ngjashme për të

kuptuar kostot, përfitimet dhe qasjen për reformën – kryer në mes të vitit 2016 – në Francë, Austri, Portugali, Zvicër

######## tetor 2016 ######### Kupton nevojat e përdoruesve polakë – i pakryer Inventari i kapaciteteve njerëzore dhe i sistemeve informatike – i pakryer Përmbledh rezultatet e sa më lart – ka filluar hartimi

Planifikim Seminar pune për prezantimin e rezultateve dhe fillimin e hartimit të planit të veprimit të

reformave – planifikuar për muajin nëntor 2016

12

Faleminderit për vëmendjen!