UNIVERZITET SARAJEVO

MEDICINSKI FAKULTET

KATEDRA ZA MEDICINSKU INFORMATIKU

PRAKTIČNE VJEŽBE 2011/2012

Doc.dr. Mensura Kudumović

SADRŽAJBAZE PODATAKA........................................................................................................................................................................2

Baza podataka je skup međusobno ovisnih podataka, pohranjenih bez redundancije. (preklapanja), koji služe jednoj ili ......................................................................................................................................................................... 2

MS ACCESS ..................................................................................................................................................................................4

KREIRANJE NOVE BAZE:.................................................................................................................................................... 5

OTVARANJE POSTOJECE BAZE PODATAKA:.............................................................................................................6

VELIKE BAZE PODATAKA.......................................................................................................................................................7

Kreiranje tabela:.......................................................................................................................................................................... 9

MS EXCEL.....................................................................................................................................................................................11

Izračunavanje procenta:...................................................................................................................................................17

Izračunavanje min,max i prosjeka:..............................................................................................................................20

2

BAZE PODATAKA

Baza podataka je skup međusobno ovisnih podataka, pohranjenih bez redundancije. (preklapanja), koji služe jednoj ili .

Podatak je činjenica predočena u formaliziranom obliku, npr. kao broj, riječ ili slika. Podatak (engl. data) predstavlja simbolički i formaliziran prikaz činjenica, pojmova i instrukcija, pogodan za komuniciranje, interpretaciju i obradu uz pomoć ljudi ili strojeva. (1)

Podatak je u osnovi poruka koja se može i ne mora iskoristiti. Ako postoji i najmanja vjerojatnost da se poruka jednoznačno i točno iskoristi, te predstavlja neosporivu činjenicu, tada predstavlja informaciju. Svojstva objekata i njihovih odnosa u prostoru i vremenu izražavamo podatcima. Podatak je u suštini nesupstancijalne naravi, i primarno postoji kao misaoni objekt.i

Informacija (obavijest) značenje koje se pridružuje podacima uz pomoć poznatih konvencija što se koriste za njihovo interpretiranje. Nadalje moramo definirati i dokument što je neizbježno vezan uz informaciju. Dokument je zapisana informacija prema kojoj se postupa kao prema jedinici u informacijskom-dokumentacijskom procesu; dok informacijsku-dokumentacijsku jedinicu tvori medij, podaci na tom mediju i značenje koje se pripisuje podacima.

Prema tome kada govorimo o podjeli informacijama neizbježno govorimo i o podjeli dokumenata gdje su informacije na neki način zabilježene. Nije moguće jednoznačno tvrditi da jedan dokument sadži jednu informaciju, ali kada informacije dijelimo po tipovima, prešutno to ipak činimo.

3

Vezba br. 1

MS ACCESS Datum:19.10.2011.

MS ACCESS je softver za kreiranje baza podataka koji je komponenta softverskog paketa MSOffice(Microsoft).

STARTANJE MS ACCESSA je na isti nacin kao i ostalih programa iz ovog paketa kao na sledecoj slici:

Slika 1. Startiranje MS ACCESSA

4

KREIRANJE NOVE BAZE:

Slika 2. Kreiranje nove baze

5

OTVARANJE POSTOJECE BAZE PODATAKA:

Slika 3. Kreiranje forme u MS ACCESS-u

6

VJEŽBA BR.2 26.10.2011.

VELIKE BAZE PODATAKAWEB ORJENTISANE BAZE PODATAKA

INTEGRALNE: Dobro uređeni i dobro organizovani skupovi podataka

1. Thomsona)- ISI Web of Scienceb)-Web of Knowledge

Sci (Science Citation Index)

Cc (Current Contens)

IF (Impact factor)- broj citata/sum br. Radova (5 god.)

2. EBSCO2.1.Medline-pubMed

2.2. ERIC

2.3 ASP itd.

Pristup bazi:

Google-ebscohost (enter)---prva adresa/klik---logo podaci:

ID: s4517375

Psw: password----login/klik

7

Slika 4. Način pristupa bazi podataka

8

Kreiranje tabela:Zadatak br. 1

U MS ACCESSU kreirati tabelu na osnovu anketnog upitnika sa sljedećim varijablama

SPOL, DOB, GODINA STUDIJA, PROSJECNA OCJENA, VISINA, TEŽINA, STAV O NASTAVKU STUDIJA, PUŠENJE, ALKOHOL, DROGA

Dizajniranje anketnog upitnika:

SPOL 1-MUŠKO 2-ŽENSKODOB (BROJ GODINA)GODINA STUDIJA (BROJ GODINA)PROSJEK OCJENAVISINA (cm)TEŽINA (kg)ISPITIVANJE STAVA O NASTAVKU STUDIJA 1-da 2-ne 3-moždaPUŠENJE 1-da 2-neALKOHOL 1-da 2-ne 3-ponekadDROGA 1-da 2-ne 3-ponekad

DATUM:

ANKETAR:

9

Primjer upotrebe podataka u zdravstvenom istraživanju:

U ovom primjeru smo definisali problem tj. temu samog istraživačkog rada: ispitivanje gojaznosti i stilova života studenata mf unsa.

Rad je koncipiran u skladu sa algoritmom za izradu ovakve vrste radova, koji sadrži slijedeće korake:

Tema: Ispitivanje gojaznosti kod studenata

Algoritam:

Uvod

Cilj

Materijal i metode

Statistička obrada

Rezultati

Diskusija

Zaključci

Literatura

Statistička obrada

Unos i obrada podataka

Unesene podatke iz MS ACESS baze prenosimo u MS EXCEL u cilju obrade i analize podataka.

10

MS EXCELUbaciti slike i opisati sve što smo radili

MS EXCEL- nije namijenjen za „pravu“ statističku obradu podataka, ali dobro sluzi za osnovne statističke obrade podataka. Funkcije i statističke analize prikupljenih podataka neophodne za izradu naučno istraživačkog rada obuhvataju minimalno-maksimalnu vrijednost, procenat, srednju devijaciju itd.

Postupak rada: prikupljene podatke iz ankete/ istraživanja obraadimo u seriju

Slika 5. Podaci u MS EXCEL-u

11

Zadatak:

Napisati kompletnu proceduru u excelu praćenu slikama

Unijeti tabelu i objasniti kako smo je dobili u excelu

Suma, prosjek, minimum, maksimum, count if, srednja vrijednost i stand. devijacija, procenat

Cilj nam je da odredimo koliko pušača /nepušača imamo među ispitanicima.

U proizvoljnoj celiji upišemo „broj pušača“, u ćeliji ispod „broj nepušača“…Slika 5.1.

Slika 5.1.

12

Izaberemo opciju “fx” slika 5.2.:

Potom opciju “COUNTIF” slika 5.3.:

13

Slika 5.4. izvrsimo selekciju kolone “pušenje”

Slika 5.5. izaberemo broj koji označava “pušače”,u ovom slučaju 1

14

Nakon toga kliknemo na opciju “OK” slika 5.6.:

Da bi dobili broj nepušača, nakon selekcije kolone “pušenje” izaberemo broj 2,koji u ovom slučaju označava nepušače,odnosno broj 3 da bi dobili broj onih koji “ponekad”konzumiraju cigarete. Ostali postupak je isti.

15

Da bi dobili ukupan broj ispitanika selektiramo sve tri kolone u dobijenoj tabeli,a potom kliknemo na opciju “SUM ∑” slika 5.7. :

Isti postupak ponavljamo ako želimo dobiti broj ispitanika koji konzumiraju alkohol,drogu,odnosno broj ispitanika koji zele nastaviti studij.

16

Izračunavanje procenta:Nakon sto smo odredili broj ispitanika koji su dali potvrdan odgovor, broj ispitanika koji su odgovorili negacijom i ukupan broj ispitanika, pristupamo izračunavanju procenta.

Da bi odredili procenat ispitanika koji puše u celiju do one koja pokazuje broj pušaca unesemo znak “jednakosti =” slika 5.8.:

17

Zatim kliknemo na opciju “fx” i izaberemo “AVERAGE” slika 5.9.:

Potom vršimo selekciju kolone u tabeli koja označava broj pušača, slika 5.10.:

18

A onda upisujemo znak “/” slika 5.11.:

Te vršimo selekciju kolone sa ukupnim brojem ispitanika, slika 5.12.:

19

Izračunavanje min,max i prosjeka:Primjer tjelesna visina, slika 6.:

20

Za izračunavanje maximalne tjelesne visine izaberemo opciju “fx” i potom opciju “max”,slika 6.1.:

Zatim vrsimo selekciju kolone “tjelesna visina”, slika 6.2.:

21

I dobijemo maksimalnu tjelesnu visinu. Da bi dobili minimalnu tjelesnu visinu nakon opcije “fx” izaberemo opciju “MIN”. Za izracunavanje prosjeka biramo opciju”AVERAGE”,slika 6.3.:

22

Za izracunavanje standardne devijacije biramo opciju “STDEV”, slika 6.4.:

23

Ubacivaanje grafikona:

Primjer,odnos muškog i ženskog pola:

Nakon sto smo na već opisan način izračunali procentualni odnos muških i ženskih ispitanika dobijene podatke predstavljamo pomoću grafikona.

Izaberemo opciju “INSERT”, potom vrsimo selekciju celija u dobijenoj tabeli, slika 7.:

24

Zatim biramo željeni grafikon,slika 7.1.:

25

i http://www.hidd.hr/articles/podjela_informacija.php

Ispis sadržaja

Vrši se na slijedeći način:Klik na naslov koji želimo da bude glavni, a zatim biamo nakon čega naslov postaje boldiran. Dalje biramo naslove i podnaslove uz pomoć ikona pod HOME komandom u gl. Meniju i tako redom. (www.lecad.unze.ba, 2011)

Nakon izbora naslova (heading1 i heading2...) biramo komandu Refrences u gl. Meniju, a zatim klik na table of contens:

Konačno na mjestu gdje to izaberemo dobijamo sadržaj dokumenta.

ISPIS LITERATURENavođenje citata vrši se na slijedeći način: (www.online-baze.hr/)

I tako redom i na kraju izaberemo opciju a zatim izaberemo ponuđenu vrstu ispisa klikom na odabrano nakon čega se na mjestu gdje to želimo ispisuje literatura: (www.lecad.unze.ba, 2011) (dsdsf, 2434)

literatura(n.d.). Preuzeto 14. 12 2011 iz www.lecad.unze.ba

Catovic M., C. K. (2004). Higijena. Bihac.

Catovic M., C. S. (2004). Higijena. Bihać: Un Tuzla.

dsdsf. (2434). dsfdf. sfdsfd , dfd.

www.hidd.hr/articles/podjela_informacija.php. (14. 12 2011). Preuzeto 14. 12 2011 iz www.hidd.hr: http://www.hidd.hr/articles/podjela_informacija.php

www.lecad.unze.ba. (14. 12 2011). Dohvaćeno iz www.lecad.unze.ba: http//www.lecad.unze.ba

www.online-baze.hr/. (n.d.). Preuzeto 14. 12 2011 iz http//www.online-baze.hr/

www.online-baze.hr/. (n.d.). Preuzeto 14. 12 2011