Na osnovu lana 81. stava 6. Zakona o prostornom planiranju i koritenju zemljita na nivou Federacije Bosne i Hercegovine ( "Slubeni novine Federacije BiH", br. 2/06, 72/07 i 32/08), Federalni ministar prostornog ureenja, d o n o s i PRAVILNIK O GEOTEHNIKIM ISTRAIVANJIMA I ISPITIVANJIMA TE ORGANIZACIJI I SADRAJU MISIJA GEOTEHNIKOG ININJERSTVA

I. OPE ODREDBE lan 1. Podruje primjene (1) Pravilnikom o geotehnikim istraivanjima i ispitivanjaima te organizaciji i sadraju misija geotehnikog ininjerstva (u daljem tekstu: Pravilnik), u svrhu ispunjavanja bitnih zahtjeva za graevinu, propisuje se: 1) geotehnika istraivanja i ispitivanja, 2) minimalan program geotehnikih istraivanja i ispitivanja zavisno od vrste graevine odnosno zahvata, 3) nain dokumentiranja rezultata geotehnikih istraivanja i ispitivanja, 4) organizacija i sadraj misija geotehnikog ininjerstva, 5) uvjeti za obavljanje poslova geotehnikih istraivanja i ispitivanja i davanje ovlatenja za realizaciju misija geotehnikog ininjerstva u odnosu na lica, tehniku opremljenost, nain i sloenost obavljanja tih poslova, 6) odgovornost za rezultate misija geotehnikog ininjerstva i nezavisnost lica odgovornih za realizaciju misija geotehnikog ininjerstva u odnosu na lica koja sudjeluju u projektovanju, graenju ili odravanju graevine. (2) Odredbe ovog Pravilnika ne primjenjuju se na geoloka istraivanja koja su regulisana posebnim propisom. Geoloka dokumentacija (programi i projekti geolokih istraivanja, izvjetaji i elaborati o izvrenim geolokim istraivanjima) raspoloiva u momentu realizacije svake od misija geotehnikog ininjerstva, sastavni je dio dokumentacije koju je investitor duan dostaviti pravnom licu odgovornom za realizaciju misije geotehnikog ininjerstva. (3) Detaljna geoloka istraivanja i pojedine misije geotehnikog ininjerstva (istraivanje in situ i buenje u cilju uzimanja uzoraka za laboratorijska geotehnika ispitivanja) moge je povjeriti istom pravnom licu i vriti ih istovremeno. (4) Dunost je investitora da osigura potrebna odobrenja za izvoenje geolokih istraivanja. lan 2. Znaenje pojedinih pojmova Geotehnika je skup ininjerskih aktivnosti koje su povezane sa primjenom mehanike tla, mehanike stijena i ininjerskom geologijom, a koje imaju za cilj studiju interakcija izmeu terena i graevine koja je predmet graenja ili njenog dijela i interakcije izmeu terena i postojeih okolnih objekata. Geotehniar je pravno lice iz lana 62. stav (1) ovog Pravilnika ovlaten za obavljane misija geotehnikog ininjerstva.

1

Geotehnike konstrukcije su graevine ili dijelovi graevine koji su u interakciji sa tlom a koji osiguravaju prijenos globalnih interakcija sa graevine na teren sa kojim je povezana, i graevine ili dijelovi graevine koji su izgraeni od prirodnih zemljanih materijala (temelji, potporni zidovi, tuneli, nasipi). Geoloki hazard je nepovoljna promjena osobina tla (mehanikim, fizikim, hemijskim i dr.) u prostoru i/ili vremenu koja nije predvidljiva, a koja je povezana sa njegovom geolokom prolou, prirodnom evolucijom i ljudskim aktivnostima. Geotehniki rizik je nepovoljna konsekvenca geolokih hazarda koja je tetna za projektovanju graevinu i koja proizilazi iz interakcije iste sa terenom. lan 3. (1) Teren se ispituje radi potpune geotehnike identifikacije, klasifikacije i odreivanja geotehnikih karakteristika tla i stijene na lokaciji graevine, odnosno na dijelu na kome graevina utie na teren za vrijeme graenja i eksploatacije. (2) Geotehnike karakteristike iz stava (1) ovog lana se odreuju ispitivanjima na terenu (istraivanja in situ) i laboratorijskim ispitivanjem poremeenih i/ili neporemeenih uzoraka. (3) Ispitivanja na terenu obuhvataju penetraciono sondiranje, krilne sonde, presiometre, probno optereenje, geofizike metode, kao i druge metode prema odredbama ovog Pravilnika. (4) Istraivanjima iz stava (3) ovog lana ne smije se ugroziti stabilnost graevine za koji se rade ispitivanja, izazvati tekoe prilikom izvoenja radova na pojedinim dijelovima graevine niti ugroziti stabilnost susjednih objekata i terena na kojem se vre ispitivanja. lan 4. (1) Geotenika istraivanja i ispitivanja tla se vre prije poetka i u svim etapama izrade tehnike dokumentacije na osnovu koje se gradi graevina odnosno dio graevine, a u sklopu misija geotehnikog ininjerstva. (2) U misijama geotehnikog ininjerstva, zavisno od nivoa obrade tehnike dokumentacije (idejni, glavni, izvedbeni projekat) i stepena geotehnike istraenosti terena, odreuje se podruje geotehnikog istraivanja, kao i obim, vrsta i uvjeti izvoenja geotehnikih istraivanja i ispitivanja u skladu sa odredbama ovog Pravilnika. (3) Krajnji produkt svake misije geotehnikog ininjerstva je geotehniki elaborat i/ili geotehniki projekat definisan prema odredbama ovog Pravilnika, a koji sadri obrazloenje koncepcije geotehnikog istraivanja i ispitivanja, tehnike uslove izvoenja geotehnikih istraivanja i ispitivanja, prikupljene podatke te obradu, sintezu i prikazivanje rezultata. (4) Elaborat i/ili geotehniki projekat ili pojedini njihovi dijelovi (npr. sinteza i interpolacija rezultata) ne mogu se mehaniki koristiti kao podloga za drugu graevinu na istoj lokaciji niti za istovjetnu graevinu na drugoj lokaciji. II. ORGANIZACIJA MISIJA GEOTEHNIKOG ININJERSTVA lan 5. (1) Svaka misija geotehnikog ininjerstva oslanja se na specifina geotehnika istraivanja i ispitivanja. (2) Investitor je duan da osigura i/ili nadzire postupnu realizaciju svih misija geotehnikog ininjerstva u skladu sa odredbama ovog Pravilnika.

2

lan 6. (1) Slijed misija geotehnikog ininjerstva prilikom graenja graevine ili pojedinih dijelova graevine treba da prati etape izrade projektne dokumentacije i graenja graevine. Misije geotehnikog ininjerstva su svrstane u tri etape : 1) etapa: geotehnike misije u sklopu izrade idejnog rjeenja i/ili izrade idejnog projekta 2) etapa: geotehnike misije u sklopu izrade glavnog projekta 3) etapa: geotehnike misije u toku izvoenja radova (2) Za vrijeme pripreme i/ili izrade projekta ili tokom upotrebe graevine, moe se javiti potreba da se pristupi, u vrlo ogranienom smislu, studiji jednog ili vie specifinih geotehnikih aspekata, a u okviru posebne usmjerene misije nazvane geotehnika dijagnostika (u daljem tekstu misija G5). lan 7. (1) Pripremna geotehnika studija (u daljem tekstu misija G1) ostvaruje se u fazi izrade idejnog rjeenja ili idejnog projekta i omoguuje prvu identifikaciju geotehnikih rizika lokacije. Misija G1 podrazumjeva analizu rezultata postojeih istraivanja i elaboraciju pretpostavki o geotehnikom kontekstu terena, utvrivanje postojanja susjednih objekata koji se mogu ugroziti izgradnjom, te ukljuuje obaveznu posjetu lokacije i njene okoline. (2) Za realizaciju misije G1 odgovoran je investitor. lan 8. (1) U sklopu izrade glavnog projekta, misija geotehnikog ininjerstva ima za cilj izradu geotehnikog projekta odnosno geotehnikog dijela glavnog projekta (u daljem tekstu misija G21). Trokove misije G21 snosi investitor, a misija G21 moe initi sastavni dio misije projektanta koji ispunjava uvjete propisane ovim Pravilnikom. (2) Druga geotehnika etapa ukljuuje i Struno savjetovanje investitora za pripremu tenderske dokumentacije i ocjenjivanje tehnikog dijela ponuda (u daljem tekstu misija G22). (3) Cilj misije G22 je pruanje strune podrke investitoru kako bi se adekvatno ocjenile tehnike ponude izvoaa i markirali izvoai ija ponuda omoguava izvoenje geotehnikog dijela graevine prema glavnom projektu. Trokove misije G22 snosi investitor, a misija G22 moe initi sastavni dio misije projektanta. (4) Revizija geotehnikog projekta (u daljem tekstu misija G23) ima za cilj revidovanje geotehnikog projekta odnosno geotehnikog dijela glavnog projekta. Trokove misije G23 snosi investitor, a misija G23 moe initi sastavni dio misije revidenta koji ispunjava uvjete propisane ovim Pravilnikom. lan 9. (1) U etapi izvoenja radova paralelno se odvijaju misije geotehnikog ininjerstva za koje su odgovorni izvoa i investitor. (2) Izvoa je duan osigurati, u skladu sa ovim Pravilnikom, geotehniku izvedbenu studiju (u daljem tekstu misija G31) i praenje geotehnikih radova (u daljem tekstu misija G32) koje su interaktivne i nerazdvojive, a omoguuju blagovremenu adaptaciju i/ili optimizaciju glavnog projekta stvarnim uslovima terena i metodologiji rada izvoaa, te na taj nain osiguravaju adekvatnu implementaciju plana upravljanja kvalitetom. (3) Investitor je duan osigurati reviziju geotehnike izvedbene studije (u daljem tekstu misija G41) iz stava (2) ovog lana i nadzor geotehnikih radova (u daljem tekstu misija G42) u cilju 3

provjere valjanosti misija G31 i G32. Geotehnike misije G41 i G42 investitor moe povjeriti nadzornom organu koji ispunjava uvjete propisane ovim Pravilnikom. III. GEOTEHNIKA ISTRAIVANJA I ISPITIVANJA1. Geotehnika istraivanja in situ

lan 10.

Geotehniko ispitivanje tla in situ se moe vriti iskopavanjem i/ili buenjem prema odredbama standarda BAS EN 1997-2:2008 i standardima na koje taj standard upuuje.

lan 11. (1) Geotehniko ispitivanje tla in situ se moe vriti iskopavanjem i/ili buenjem. Tlo se iskopavanjem ispituje u istranim jamama, istranim oknima, istranim rovovima i istranim zasjecima. Taj se postupak ispitivanja primjenjuje pri ispitivanju tla za pozajmita materijala te za plitko fundirane objekte privremenog karaktera koji imaju samo prizemnu etau, povrine osnovice manje od 100 m2 (laki gradevinski objekti). (2) U horizontalnom smjeru tlo se ispituje rovovima ili istranim zasjecima. lan 12. Ako se tlo ispituje iskopavanjem, bone se strane iskopa moraju osigurati od odrona. lan 13. Ako se tlo ispituje buenjem, mora se buiti na veim dubinama ili ispod razine podzemnih voda. Promjer buotine, ovisno o vrsti ispitivanja i veliini aparata za ispitivanje neporemeenih uzoraka u laboratoriju, moe biti vei od 89 mm za glavne i dopunske buotine odnosno vei od 46 mm za prethodne buotine. Buotine se stabiliziraju zacjevljivanjem, buakom isplakom ili vodom. Pri izboru naina stabilizacije buotina, prednost ima nain koji, ovisno o vrsti tla i stanju podzemnih voda, uzrokuje najmanji poremeaj zidova i dna buotine. lan 14. (1) Buenje iz lana 13. ovog pravilnika moze biti udarno ili rotacijsko. Izbor naina buenja ovisi od vrsti, veliini i osjetljivosti graevinskog objekta, promjeru i dubini buotine, materijalu u kojem se bui i primjenljivosti jednog od ovih naina buenja, potrebi tanog odredivanja promjena pojedinih vrsta tla i razini podzemnih voda te o potrebi vaenja neporemeenih uzoraka, odnosno izvrenja standardnog penetracijskog presiometarskog ispitivanja ili ispitivanja krilnom sondom.

4

(2) Udamo se buenje primjenjuje samo ako se ne vade uzorci tla i moe se koristiti za pomone svrhe pri geotehnikim ispitivanjima. Udamo buenje nije doputeno za identifikaciju i klasifikaciju materijala iz buotine. lan 15. (1) Radi utvrivanja deformabilnosti tla u prirodnim uvjetima, tlo se presiometrom ispituje u istranim buotinama promjera koji odgovara promjeru presiometarske sonde. (2) Prilikom odreivanja presiometarskog modula i graninog pritiska, potrebno je na adekvatan nain uzeti u obzir vrstu opreme i proceduru koritenu za ugradnju presiometra u tlo, a u skladu sa standardom iz Priloga 1. ovog Pravilnika. (3) Krive dobivene presiometarskim opitom koje iskazuju visok stepen poremeenosti ne treba koristiti. Za opite kod kojih je odreen samo poetni dio krive, generalne korelacije ili korelacije sa slinih terena se mogu koristiti u cilju odreivanja graninog pritiska iz presiometarskog modula. lan 16. Tlo se ispituje penetracijskim sondiranjem radi utvrivanja njegove mehanike heterogenosti, ako se iz tla koje se ispituje ne mogu vaditi neporemeeni uzorci ili ako kvaliteta uzoraka nije dovoljno pouzdana za ocjenu zbijenosti i konzistentnosti tla. lan 17. (1) Geotehniko ispitivanje tla penetracionim sondiranjem se vri na jedan od slijedeih naina : 1) Statikim penetracionim sondiranjem (u daljem tekstu CPT opit); 2) Standardnim penetracionim sondiranjem (u daljem tekstu SPT opit); 3) Drugim poznatim metodama penetracionog sondiranja. (2) Pri odreivanju geotehnikih karakteristika CPT opitom, tokom penetracije se mjere otpor baze, otpor plata i porni pritisak. (3) Prilikom interpretacije rezultata, potrebno je uzeti u obzir podzemnu vodu i nadoptereenje ukolko poastoje. Za izrazito heterogeno tlo, sa velikom varijacijom u CPT rezultatima, odabrane vrijednosti treba izabrati za zonu bitnu za buduu konstrukciju. (4) Geotehniko ispitivanje pomou CPT opita se vri u skladu sa standardom iz Priloga 1 ovog Pravilnika. (5) Radi provjere rezultata, neopodno je uspostaviti korelacije sa rezultatima drugih opita, kao to su mjerenje gustoe, te drugi penetracijski opiti. (6) Pri odreivanju geotehnikih karakteristika SPT opitom, uz brojanje udaraca, potrebno je : 1) dati detaljan opis procedure opita; 2) priloiti nacrt uzorkivaa sa naznaenim dimenzijama; 3) dati uvjete podzemnih voda; 4) uzeti u obzir uticaj nadoptereenja; 5) precizno opisati vrstu tla, posebno ako se naie na oblutke i krupni ljunak. (7) Geotehniko ispitivanje pomou CPT opita se vri u skladu sa standardom iz Priloga 1. ovog Pravilnika. lan 18. 5

(1) Krilnom sondom ispituje se meki glinoviti materijal, indeksa konzistencije Ic < 0,25 iz koga vaenje neporemeenih uzoraka tla nije pouzdano ili mogue (2) Pri odreivanju geotehnikih karakteristika ovim opitom, potrebno je naznaiti detalje izvoenja opita sa posebnim osvrtom na slijedee aspekte : 1) Da li je koritena standardizovana oprema; 2) Da li su mjerenja izvrena za vie dubina, ime se omoguava pravljenje profila vrstoe u odnosu na slojevitost tla. (3) Krilna sonda se moe koristiti za odreivanje nedrenirane vrstoe na smicanje, cu, mekih kohezivnih tala. Za odreivanje stvarne vrijednosti cu, mjerene vrijednosti treba korigovati faktorom baziranim na lokalnom iskustvu i na osnovu parametara kao npr. granice teenja, indeksa plastinosti, efektivnog vertikalnog napona. (4) Geotehniko ispitivanje pomou opita krilnom sondom se vri u skladu sa standardom iz Priloga 1. ovog Pravilnika. lan 19. U toku buenja odnosno pri sondanim iskopima mora se utvrditi ustaljena razina podzemnih voda. Razina podzemnih voda pravilno se mjeri i promatra posebno ugradenim piezometrom. Piezometar se ugraduje ovisno o hidrogeolokoj gradi tla, uz paljivo izoliranje utjecaja susjednih slojeva tla. 2. Geotehnika laboratorijska ispitivanja lan 20. (1) Za ispitivanje uzoraka tla u labortoriji radi upoznavanja karakteristika temeljnog tla mora se izvaditi propisan, odnosno potreban broj neporemeenih uzoraka. (2) Uzimanje uzoraka i geotehniko laboratorijsko ispitivanje tla vri se prema odredbama standarda BAS EN 1997-2:2008 i standardima na koje taj standard upuuje. (3) Uzorci se moraju paljivo pakovati u odgovarajue sanduke, oznaavati i najprikladnijim prijevoznim sredstvima otpremati najkraim putem u geotehniki laboratorij. lan 21. (1) Neporemeeni uzorci tla moraju se vaditi, pakovati i otpremati tako da prostorna raspodjela estica i prirodni sadraj vlage ostanu nepromijenjeni. Neporemeeni se uzorci uzimaju iz svake vrste tla, a iz debljih slojeva, prema potrebi, uzima se vie uzoraka. Promjer neporemeenog uzorka koji se uzima ovisi o veliini laboratorijskih aparata, ali ne moe biti manji od 46 mm. (2) Visina uzorka ne moe biti manja od 180 mm. Neporemeeni uzorci se uzimaju tankostijenim uzorkivaem iji je vanjski dijametar izmeu 46 mm i 127,0 mm. Odnos vanjskog i unutranjeg dijametra cilindra uzorkivaa Ar se rauna formulom: D2 D2 Ar = v 2 u Duv u

gdje je D vanjski prenik uzorkivaa, a D unutranji prenik uzorkivaa. (3) Uzorak se moe smatrati nepormeenim za Ar oko 0,1. (4) U sluaju zahtjevanosti najvie kvalitete uzraka, koriste se uzorkivai sa klipom (primjeri ovakvog uzorkivaa su: Osterbergov, tankostijeni sa fiksnim klipom, vedski sa folijom)

6

lan 22. (1) Ako nije mogue uzeti potpuno neporemeeni uzorak, uzet e se poremeeni uzorak iz kojega se moe pouzdano utvrditi prirodna vlanost tla. Poremeeni uzorci uzimaju se iz svake vrste tla, u koliinama koje su potrebne za predviena laboratorijska ispitivanja. (2) Poremeeni uzorci se obino uzimaju iz rasklopnog uzorkivaa kojim se provodi Standardni Penetracioni Test. lan 23. Opseg ispitivanja uzoraka tla u laboratoriju ovisi o veliini, trajnosti i karakteru graevine, obliku osnove temelja, statimom sistemu i osjetljivosti na slijeganje, predvienom nainu temeljenja, veliini i karakteru optereenosti na temelje, brzini gradnje i nainu izvedbe radova, vrsti i sastavu radova vrsti i sastavu tla, homogenosti i heterogenosti tla, geolokim uslovima i hidrogeolokim prilikama u tlu te o geotehnikim karakteristikama pojedinih slojeva tla i poznatim podacima o temeljenju i slijeganju susjednih objekata. lan 24. (1) Prije interpretacije opita u svrhu odreivanja geotehnikih karakteriatika tla i stijene, potrebno je materijal identifikovati i opisati prema vaeim oznakama definisanim geotehnikom podjelom tla i geotehnikim nainom opisivanja tla (UC klasifikacija). (2) Stijenska masa se identifikuje u pogledu vrstoe intaktnog stijenskog materijala (monoaksijalna vrstoa, takasta vrstoa), razmaka diskontinuiteta (definisan sa RQD vrijednosti), stanja u diskontinuitetu, stanja podzemne vode, orijentacije diskontinuiteta. lan 25. (1) U laboratoriji se opitima odreuju osobine poremeenih i neporemeenih uzoraka tla i to: vlanost, granulometrijski sastav, zapreminska teina, stepen zbijenosti (relativna gustoa), poroznost, granice plastinosti tla (atterbergove granice), stiljivost sa sprijeenim bonim irenjem, otpornost na smicanje (direktno smicanje, triaksijalna kompresija, jednoaksijalna kompresija sa slobodnim bonim irenjem), bubrenje, sadraj organskih primjesa, karbonata i rastvorljivih soli kao i druge osobine predviene standardima za laboratorijska ispitivanja uzoraka tla iz Priloga 1. ovog Pravilnika. (2) Osobine iz stava (1) ovog lana se odreuju prema procedurama definisanim standardima iz Priloga 1. ovog Pravilnika. lan 26. (1) U laboratoriji se opitima odreuju osobine poremeenih i neporemeenih uzoraka stijene i to: vlanost, zapreminska teina, poroznost, bubrenje, monoaksijalna vrstoa kao i druge osobine predviene standardima za laboratorijska ispitivanja uzoraka tla iz Priloga 1. ovog Pravilnika. (2) Kvalitet i osobine stijenske mase bitno zavise od uestalosti i vrste diskontinuiteta te je potrebno analizirati karakteristike diskontinuiteta i to: razmak, orjentacija, otvore, postojanost, grubost, stanje u diskontinuitetu, stanje podzemne vode.

7

(3) Osobina stijenske mase kao to je vrstoa, krutost, zone frakture, vodopropusnost i deformacione osobine, se odreuju prema standardima iz Priloga 1. ovog Pravilnika.

3. Geotehnika ispitivanja pomou geofizikih metoda lan 27. (1) Geofizike metode ispitivanja tla mogu se primijeniti za ispitivanje velikih povrina ili dugih poteza. (2) Geofizike metode ispitivanja tla obuhvaaju mjerenja: elektrinog otpora (geoelektrina mjerenja), brzine irenja elastinih talasa (seimika i mikroseizmika mjerenja), absorpcije neutronskih estica (mjerenje gustoe i zasienosti slojeva tla) i druga mjerenja tla zavisno o konkretnom sluaju.4. Minimalan program geotehnikih ispitivanja i istraivanja u misiji G1

lan 28. (1) Radi utvrivanja kvalitete i posebno mehanike heterogenosti tla u osnovi kompleksnih graevina, graevina velikih dimenzija ili zahvata kao to su elektroenergetski objekti, tuneli, mostovi, klizita velikih razmjera i sl., u sklopu geotehnike misije G1 (za izradu idejnog projekta), pored navedenih obaveznih analiza iz lana 40., investitor je duan obezbijediti i dodatna prethodna geotehnika istraivanja. (2) Minimalni opseg prethodnih geotehnikih istraivanja za povrinu do 500 m2 je: 1) jedna istrana buotina do projektirane dubine; 2) tri istraivanja in situ do projektirane dubine, s intervalom ispitivanja po dubini ne veim od 2 m (na primjer statiko odnosno dinamiko penetracijsko sondiranje, presiometarsko ispitivanje, pokusi krilne sonde i dr.). lan 29.

(1) Iznimno od lana 28. ovog Pravilnika, za linijske objekte kao to su saobraajnice, nasipi i sl., minimalni opseg prethodnih geotehnikih istraivanja je jedno istraivanje in situ do projektirane dubine (na primjer statiko odnosno dinamiko penetracijsko sondiranje) svakih 500 m. (2) Za linijske objekte koji nemaju kontinuirani kontakt sa terenom (na primjer dalekovod, iare i sl.) minimalan opseg prethodnih geotehnikih istraivanja je jedna istrana buotina do projektirane dubine za svaku homogenu cjelinu terena koju utvruje geolog odnosno geotehniar.

5. Minimalan program geotehnikih ispitivanja i istraivanja u misiji G21 8

lan 30.

(1) Minimalni opseg geotehnikih istraivanja i ispitivanja zavisi od vrste graevine odnosno zahvata. (2) Radi utvrivanja kvalitete i posebno, mehanike heterogenosti tla u osnovi graevine, u sklopu geotehnike misije G21 (za izradu glavnog projekta), minimalan obim geotehnikih istraivanja in situ za temeljenje graevina ini broj vornih mjesta pravougaone mree, ija duina strana iznosi 15 do 30 m, raunajui i opite izvedene u geotehnikoj misiji G1 i to:1) Visoke zgrade i industrijski objekti, po mrenom rasporedu, sa buotinama na razmaku

od 15 m do 30 m u tlocrtu raunajui i opite izvedene u geotehnikoj misiji G1;2) Za konstrukcije izrazito velike povrine, mreni raspored, sa razmakom buotina ne

veim od 60 m;3) Za specijalne konstrukcije (mostovi, objekti za smjetaj maina), dvije do est buotina

po temelju.

lan 31. Dubina ispitivanja tla odreuje se prema vrsti i rasporedu slojeva u tlu, nainu temeljenja, optereenju tla, veliini i znaenju graevine odnosno njegova dijela, osjetljivosti graevine odnosno njezinog dijela na slijeganje te prema raspoloivim geotehnikim i drugim podacima o terenu na kojemu se provodi ispitivanje. lan 32. Ako su povrina temelja, specifino optereenje i osjetljivost graevine, odnosno njezinog dijela na neravnomjemo slijeganje vee ili ako se deformabilnost poveava ili/i se vrstoa smanjuje poveanjem dubine, tlo se ispituje sondiranjem na veim dubinama. lan 33.

(1) Za dubinu istrane buotine, daju se vrijednosti u zavisnosti od naina temeljenja. Dubina buotine oznaena sa za, pri emu se za mjeri od najnie take temeljne konstrukcije, ili od dna iskopa. Kada postoji vie od jedne alternative za mjerodavnu dubinu buotina, usvaja se ona koja daje najveu vrijednost. (2) Za visoke graevine, razmak se definie veom od vrijednosti za 6,0 m za 3,0 bF 9

gdje je bF duina krae strane temelja u metrima ( slika 1-a). (3) Za temeljenje na ploi i konstrukcije sa vie temeljnih elemenata ije dejstvo se meusobno preklapa u dubljim slojevima, treba koristiti kao mjerodavnu za dubinu buotine, vrijednost: za 3,0 bB gdje je bB duina krae strane temeljne konstrukcije u metrima (slika 1-b).

bF za

bB

Slika 1: a) temeljna traka i temelj samac ; b) Temeljna ploa (4) Vee dubine buotine treba praktikovati u sluaju nepovoljnih geotehnikih uslova, kao to su slojevi kompresibilnog tla ispod nivoa sloja sa visokim kapacitetom nosivosti. lan 34.

(1) Razmak buotina kod istranih radova za izgradnju linijskih objekata (putevi, eljeznice, kanali, cjevovodi, tuneli, potporni zidovi) iznosi 20,0 m do 200,0 m. (2) Za dubinu buotine kod linijskih objekata koristiti veu od vrijednosti : 1) Za nasipe koristi se vea od vrijednosti 0,8h < za