Upload
others
View
3
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
PRESENTATIE REGIEGROEP BOS
Vrijdag 1 maart 2019
DEEL 1: DUIDING BIJ TRAJECT MOS(O)
Vanaf september 2018 tot februari 2019: stand van zaken
VLAAMSE REGERING
startdatum modernisering
3
STRUCTUUR EN
ORGANISATIE
1 september 2019: eerste graad
1 september 2021: tweede graad
1 september 2023: derde graad
Naar een vernieuwde eerste graad in regio
Leuven?
SAMEN!12 scholen1 verhaal
MOS-traject: wie?
Lerarenteam 1e graad
kernteam
stuurgroep
MOS 1ste graad Kernteam (wekelijks)
• Nele Van Coillie (DBG)
• Pieter Baeck (SML)
• Els Pitschon (HDC)
• Dorien Smeets (PAR)
• Ilse Steenwegen (SPC)
• Annelynn Ballieu (HHH)
• Ruth Sprangers (HHK)
• An Mostmans (SAL)
• Liesbeth Haesevoets (VTI)
Coordinatie: Katrien Vandeweerdt
Stuurgroep
• Danny Pijls (KSLeuven)
• Kathleen Organe (KSLeuven)
• Helene Melle (DBG)
• Geert Pues (SML)
• Rudi Demoitié (HDC)
• Hilde Dengis (PAR)
• Jo Beelen (SPC)
• Willem Schoors (Stroom)
• Kristin Goyens (HHH)
• Thijs Craane (HHK)
• Thomas Verhaegen (SAL)
• Els Lammens (VTI)
Definiëren rol – verwachtingen -noden?
Teamcharter (zie bijlage)• waar willen we als kernteam/stuurgroep staan op het einde
van het schooljaar?
• Wat moet er voor ons op tafel liggen? Wanneer is dit moderniseringstraject voor ons geslaagd?
• Hoe zien we onze stappen en verantwoordelijkheden om modernisering te implementeren? Valkuilen?
• Waar zitten nu al onze sterktes, expertise …?
• Wat verwachten we van kernteam/stuurgroep?
• Wat zijn onze eerste noden? Welke hulp en ondersteuning?
Naar een vernieuwde eerste graad: op zoek naar dwang en drang om de
eerste graad te moderniseren:
waarom?
Visiegedrevenorganiseren
VisieAmbitiesKnelpunten/
aandachtspunten
Basis: een gemeenschappelijke visie op een gemoderniseerde eerste graad
Centrale vragen in een visie:
1. Waarom bestaat onze 1ste graad (bestaansreden)? Welke kernopdrachten nemen we op?
2. Waarvoor staat onze 1ste graad? Welke waarden inspireren ons?
3. Waarnaar gaat onze 1ste graad? Wat zijn onze ambities?
Doel? Deze drie visievragen zou elke leraar 1ste graad moeten kunnen beantwoorden
Naar een gemeenschappelijke visie op een gemoderniseerde eerste graad
Belang van visie op goed onderwijs tot op de klasvloer + gedeeld begrippenkader?
➢draagvlak - betrokkenheid - mede-eigenaar - gelijkgerichtheid
➢bereidheid bij leraren om te veranderen: “waarvoor moet ik veranderen? Waartoe dienen mijn inspanningen? Aan welke eisen en verwachtingen moet mijn gedrag voldoen?”
➢voor vervolg van traject:o houvast om verder te organiseren en te moderniseren
o argumenten om voor bepaald model of invulling te kiezen
o leidraad bij elke beslissing
o visie maakt duidelijk wat kernactiviteit is van onze 1ste graad + waarom we die zo belangrijk vinden
Waarom moderniseren?
• school- en studiekeuze in zesde leerjaar, en de impact hierop vanuit socio-economische achtergronden
• overgang van basis naar secundair
• leer- en leefomgeving eerste graad - motivatie en betrokkenheid
• studiekeuze en oriëntering naar tweede graad
Knelpunten? Prikacties!
• school- en studiekeuze in zesde leerjaar, en de impact hierop vanuit socio-economische achtergronden
• overgang van basis naar secundair
• leer- en leefomgeving eerste graad - motivatie en betrokkenheid
• studiekeuze en oriëntering naar tweede graad
Studiekeuzeproces zesde leerjaar
Van basis naar secundair
Studiekeuzeproces 2de graad
Welbevinden en motivatie
De moderniserende leraar: groeimindset
VLAAMSE REGERING
Wat houdt modernisering in?
18
STRUCTUUR EN
ORGANISATIE
- Nieuw vormingsconcept secundair onderwijs
- Eerste graad: uitwerking observerende en oriënterende eerste graad
- Tweede en derde graad: matrix
VLAAMSE REGERING
Nieuwe benamingen onderdelen eerste graad
STRUCTUUR EN
ORGANISATIE
Algemene vorming
Complementair gedeelte
Lesuren differentiatie
Algemene vorming
Nu Vanaf 1 september 2019
Basisopties en beroepenvelden
Basisopties
20
SCHEMA EERSTE GRAAD
Algemene vorming – 27 lesuren
Algemene vorming – 20 lesuren
Algemene vorming – 25 lesuren
Differen-tiatie
5 lesuren
Basis-optie
5 lesuren
Diff2
uren
Diff2
uren
Basisoptie10 lesuren
1A
1B
2A
2B
Keuzegedeelte
Een ferme eerste stap: groei en veerkracht
Een stevige portie ‘goesting in leren’
Een stevige portie ‘goesting in leren’• Brede algemene vorming – stevige basis
• Nadrukkelijk verbanden leggen (leerplannen!)
• Doelgericht evalueren
Lessentabel 1A: voor alle scholen KSLBrede basisvorming
MODERNE TALEN
Nederlands 4
Frans 4
WETENSCHAPPELIJKE EN WISKUNDIGE VAKKEN
Wiskunde 4
Techniek 2
Natuurwetenschappen 2
Aardrijkskunde 2
MENSWETENSCHAPPEN
Geschiedenis 1
LEVENSBESCHOUWING
Godsdienst 2
ARTISTIEKE VORMING
Muziek 1
Beeld 1
LICHAMELIJKE OPVOEDING 2
HORIZONUREN (3 tot 4)
Mens en Samenleving 1
Verkennende modules 2 tot 3
DIFFERENTIATIE-UREN: VERDIEPING EN REMEDIËRING
Latijn 4
Nederlands/Frans/wiskunde 3 flexuren
Een stevige portie ‘goesting in leren’
• Groeigerichte mindset: “ik kan het (nog) niet”
• Gevarieerde onderwijsaanpak
• Verdieping en remediëring:• in alle vakken
• nadrukkelijk tijdens differentiatie-uren
DIFFERENTIATIE-UREN: VERDIEPING EN REMEDIËRING
1A optie Flex: Nederlands/Frans/wiskunde
3
1A optie Latijn: Latijn 4
Flex? • Blok van 3 uren, indien mogelijk
• Frans – Nederlands – wiskunde
• Differentiatie: ook naar boven!
• Meer dan sporenbeleid (cf. basisonderwijs) en werken met bundeltjes
• Integratie meerwaarde
Uitwerking – ondersteuningstraject: 3 sessies o.l.v. Gino Bombeke(vanaf april)
Streven naar ° deelcultuur: flexmateriaal uitwisselen via cloud• Veilige omgeving creëren om ervaringen en inspiratie uit te wisselen
• Van elkaar leren – ook over scholen heen
• Zelfde handboek hoeft absoluut niet
Een brede horizon
Een brede horizon
• Tijd en ruimte om te verkennen en te exploreren
• Reflectie en persoonsvorming
• Interesses, talenten en capaciteiten ontdekken
• Vijf modules: schooloverstijgende teams• STEM
• Taal en cultuur
• Economie en organisatie
• Maatschappij en welzijn
• Horizonmodule: durf! (ondernemen, creatief denken, kritisch zijn)
HORIZONUREN 1A optie Flex
1A optie Latijn
Mens en Samenleving
1 1
Verkennende modules
3 2
Een brede horizon en een brede eerste graad?
= een goede volgende stap: een doordachte, overtuigende keuze voor de tweede graad
= gericht en gefundeerd oriënteren na het tweede jaar
Uitwerking horizonuren: traject
• Profiel
• Doelen vanuit leerplan Mens en Samenleving
• Ontwikkelen eigen horizoninstrument: observatie en evaluatie
• Samenwerking met UCLL: onderzoeksproject
‘Evaluatie’: grote lijnen – aanpak
Horizon
• Dubbele focus: leerling – leraar: co-evaluatie
• Sjabloon: instrument: hoe? Wat? Wanneer? …
Evaluatiebeleid
•Visie op evaluatie scherpstellen (WAAROM? Beoordelend, oriënterend, leerproces, groeigericht, zelfsturing)
•Aftoetsen aan huidig evaluatiebeleid
•Formuleren van gewenste situatie: WAT? HOE? AFSPRAKEN?
•Verdere ontwikkeling: rapport observerende en oriënterende eerste graad
Draagvlak
•Verdere verankering?
•Activiteiten op schoolniveau?
•Activiteiten op leraarsniveau?
Communicatie?
Communicatie?
Communicatie: met wie, wanneer, hoe?
•Tussen leden van het kernteam•Naar stuurgroep en verdere schoolleiding•Naar voltallige team 1e graad•Naar voltallige lerarenkorps•Ouders (informeren, in dialoog gaan – vanaf infomomenten?)
•Basisonderwijs•Interne participatieorganen (LOC, …)•…• …
Lessentabel 1B:
MODERNE TALEN
Nederlands 4
Frans 2
Engels 1
WETENSCHAPPELIJKE EN WISKUNDIGE VAKKEN
Wiskunde 4
Wetenschappen 3
Techniek 4
LEVENSBESCHOUWING
Godsdienst 2
ARTISTIEKE VORMING
Muziek 1
Beeld 1
LICHAMELIJKE OPVOEDING 2
MAATSCHAPPELIJKE VORMING
6
LAB 2
Digi-lab
Sport-lab
Crea-lab
DEEL 2: ACHTERGROND BIJ
HORIZONUREN
HORIZONUREN = KOPPELING VAN ‘MENS
EN SAMENLEVING’ AAN VERKENNENDE
MODULES
HOE KWAMEN WE TOT DEZE KOPPELING?
Doorgenomen documenten (site KOV)• Een nieuwe generatie leerplannen secundair onderwijs: https://pincette.vsko.be/meta/properties/dc-
identifier/Cur-20181130-1
• Vormingsconcept secundair onderwijs (uitleg bij hele cirkel):
• https://pincette.vsko.be/meta/properties/dc-identifier/Cur-20181009-6
• Verkenning en verdieping in de eerste graad (A-stroom): https://pincette.vsko.be/meta/properties/dc-identifier/Cur-20181009-1
• Basisopties in de eerste graad: https://pincette.vsko.be/meta/properties/dc-identifier/Cur-20181009-2
• Een kijk op de basisopties in de eerste graad van het secundair onderwijs: https://pincette.vsko.be/meta/properties/dc-identifier/Cur-20180523-31
• korte inhoud basisopties: https://pincette.vsko.be/meta/properties/dc-identifier/Cur-20181114-1
• Basisopties in eerste graad: globale doelstellingen: https://pincette.vsko.be/meta/properties/dc-identifier/Cur-20180601-7
• Gemeenschappelijk funderend leerplan: https://pincette.vsko.be/meta/properties/dc-identifier/Cur-20181113-45
• gemeenschappelijk leerplan ICT: https://pincette.vsko.be/meta/properties/dc-identifier/Cur-20181113-47
Nieuwe generatie leerplannen = kans en uitnodiging
Vrijheid: “hij kan kiezen welke leerplandoelen hij op welke manier samenneemt bij het uitwerken van lessen, thema’s of projecten. In het leerplan leggen we geen didactische werkvormen vast. We bepalen geen minimum aantal lesuren voor een bepaald item of een bepaalde rubriek. Dat betekent dat lerarenteams alle vrijheid hebben om langere leerlijnen op te bouwen en in te zetten op de spiraalsgewijze aanpak van bepaalde inhoudelijke leerplandoelen.” (p. 5, een nieuwe generatie leerplannen so)
Uitnodiging tot stevige visie en doordachte keuzes: “Dat betekent dat er bij de modernisering so nogal wat nadruk komt te liggen op visieontwikkeling van het schoolbeleid, het lerarenteam en de leraar, fundamentele keuzes die voorafgaan aan het leerplan. Een kritische succesfactor voor de uitrol van de modernisering secundair onderwijs zal de mate zijn waarin die samenvalt met de identiteits- en kwaliteitsontwikkeling van de school.” (Vormingsconcept so, p. 1)
Denkproces: uitgangspunten en rode draad•inhoud leerplannen => lessentabel/structuur (niét omgekeerd)
•brede vorming – observerende en oriënterende karakter > doordachte keuzes, zichtbaar in lessentabel
•Zoeken naar integratie: haalbaar, zinvol?
•Lijn: verkennende modules 1ste > basisopties 2de jaar/domeinen matrix
Uitgangspunten en rode draadLijn: verkennende modules 1ste > basisopties 2de jaar
Economie & organisatie
Kunst & creatie*
Klassieke talen (Grieks en Latijn)
Maatschappij & welzijn
Moderne talen & wetenschappen
Sport
STEM-technieken
STEM-wetenschappen
Voeding & horeca
Uitgangspunten en rode draadLijn: verkennende modules 1ste > basisopties 2de jaar
Economie & organisatie
Kunst & creatie*
Klassieke talen (Grieks en Latijn)
Maatschappij & welzijn
Moderne talen & wetenschappen
Sport
STEM-technieken
STEM-wetenschappen
Voeding & horeca
Economie en organisatie
Durf!
Maatschappij en welzijn
Taal en cultuur
STEM
Uitgangspunten en rode draadLijn: verkennende modules 1ste > basisopties 2de jaar
Economie & organisatie
Kunst & creatie*
Klassieke talen (Grieks en Latijn)
Maatschappij & welzijn
Moderne talen & wetenschappen
Sport
STEM-technieken
STEM-wetenschappen
Voeding & horeca
Economie en organisatie
Durf!
Maatschappij en welzijn
Taal en cultuur
STEM
Basisopties 2de jaar- curriculum AV: “alle vormingscomponenten voor alle leerlingen”
“zo komen intrinsieke mogelijkheden van leerlingen tot hun recht”
“gemotiveerde keuze maken voor tweede graad”.
- Aanvullend op AV: “basisopties ondersteunen leerlingen om keuze te maken: voor een domein/studierichting op basis van hun interesse en voor een finaliteit op basis van hun abstractievermogen” (matrix)
Basisopties 2de jaar• Toegankelijk voor elke leerling ongeacht zijn
abstractievermogen
• Bevat doelen die het volledige continuüm bestrijken, van concreet toepasbaar naar abstract-conceptueel > doelen moeten elke leerlingen aanspreken en op zijn niveau uitdagen
• Doelen zijn geen voorafname
• Ook verdiepende doelen moeten worden opgenomen
• Verdieping kan ook gepaard gaan met verbreding als we leerlingen kennis en vaardigheden in andere contexten laten toepassen
Horizonuren: lijn van verkennende modules naar basisopties: zelfde visie• Toegankelijk voor elke leerling ongeacht zijn
abstractievermogen
• Bevat doelen die het volledige continuüm bestrijken, van concreet toepasbaar naar abstract-conceptueel > doelen moeten elke leerlingen aanspreken en op zijn niveau uitdagen
• Doelen zijn geen voorafname
• Ook verdiepende doelen moeten worden opgenomen
• Verdieping kan ook gepaard gaan met verbreding als we leerlingen kennis en vaardigheden in andere contexten laten toepassen
Horizonuren: lijn van verkennende modules naar basisopties: zelfde doelstellingen
• Hefboom: leergierigheid van leerlingen prikkelen vanuit reële contexten
• Diverse contexten aanbieden: verbreding en verdieping van de vormingscomponenten van de AV vanuit welbepaalde contexten
• Geïntegreerd verder werken aan doelen AV
• Geïntegreerde aanpak betekent ook inzetten op:• onderzoekend en ontwerpend leren
• onderlinge beïnvloeding van verschillende disciplines leren kennen
• inzicht verwerven in rol die wetenschappen spelen in maatschappij
Horizonuren: lijn van verkennende modules naar basisopties: differentiële doelen• Verdieping en verbreding
• Modules uitwerken met oog voor verdieping: verdieping speelt zich globaal genomen af op drie assen die – al dan niet in combinatie – een aanduiding kunnen zijn voor de moeilijkheidsgraad van een doel:• Cognitief: van concreet naar
abstraherend/conceptueel
• Inhoudelijk: van eenvoudig naar complex
• Autonomie: van sterk begeleid naar zelfstandig
Horizonuren: lijn van verkennende modules naar basisopties: differentiële doelen
OBSERVEREN EN REFLECTEREN!?
Bestudering leerplan Mens en samenleving – funderend leerplan –leerplan ICT
• veel linken = kansen tot integratie met verkennende modules
• koppeling zorgt voor versterking van beide
• kan sterkere realisatie van M&S garanderen
• bewuster en sterker inzetten van/meer ruimte creëren voor observatie: vanuit M&S sterkere koppeling: ‘identiteit, zelfreflectie, keuzeproces, persoonsvorming’
• zinvol, meerwaarde
Leerplan Mens en SamenlevingOverkoepelende procedurele doelen (LPD 1, 2):
strategisch inzetten; niet benaderen als apart gegeven
•onderzoekscompetenties
•mening onderbouwen
Leerplan Mens en Samenleving
3 inhoudelijke rubrieken:•Ik als persoon (LPD 3-11)•Ik en mijn relatie met anderen (LPD 12-23)
•Ik en mijn relatie tot de samenleving (LPD 24-29)
Leerplan Mens en Samenleving4 krachtlijnen: sterke interactie met inhoudelijke rubrieken:
• Persoonsvorming en inzicht in identiteit = sterke rode draad doorheen de 3 rubrieken en hele leerplan=> Inzetten i.f.v. reflectie en studiekeuzeproces, observatie en oriëntatie
• Als persoon aan een diverse samenleving participeren en in interactie met anderen duurzame, sociale en relationele vaardigheden ontwikkelen
• Als persoon en als consument aan de samenleving participeren met aandacht voor economische en financiële geletterdheid
• Inzicht in maatschappelijke thema’s en ontwikkelingen in de samenleving vanuit sociaal-maatschappelijk en economisch perspectief = duurzaamheid en diversiteit
=> Theorie is geen hoofdzaak, wel de vorming als ‘persoon’
Leerplan Mens en Samenleving• Bouwt voor op doelstellingen ZILL
• Linken met leerplannen: geschiedenis, Nederlands, LO, godsdienst, Frans, Engels, wetenschappen en techniek
• Sociale vorming, economische vorming, maatschappelijke vorming, historische vorming
• 6 van 16 sleutelcompetenties
• Niet gelijk aan titularisuur
• 29 leerplandoelen (met de bedoeling om te doelen te clusteren en tot dwarsverbanden te komen => projecten uitwerken!)
• Verschillende beheersingsniveaus (Bloom)
VLAAMSE REGERING
Eindtermen i.f.v. 16 sleutelcompetenties
Competent ies op het vlak van lichamelijk,
geestelijk en emotioneel bewustzijn en op
vlak van lichamelijke, geestelijke en
emotionele gezondheid
Competent ies m.b.t. ruimtelijk bewustzijn
Competent ies in het Nederlands Competenties inzake duurzaamheid
Competent ies in andere talen Economische en financiële competent ies
Digitale competentie en mediawijsheid Juridische competent ies
Sociaal-relationele competent ies Leercompetenties met inbegrip van
onderzoekscompetent ies,
innovatiedenken, creativiteit,
probleemoplossend en kritisch denken,
syst eemdenken, informatie- verwerking
en samenwerken
Competent ies inzake wiskunde,
exact e wetenschappen en
technologie
Zelfbewustzijn en zelfexpressie, zelfsturing
en wendbaarheid
Burgerschapscompetent ies met inbegrip
van competent ies in zake samenleven
Ontwikkeling van initiatief, ambitie,
ondernemingszin en
loopbaancompetent ies
Competent ies m.b.t. historisch bewustzijn Cultureel bewustzijn en culturele expressie
Verschillende beheersingsniveaus
58
Leerplan Mens en Samenleving•“M&S biedt met andere woorden de ruimte en de opportuniteiten om zelf keuzes te maken in het clusteren van doelen en zo tot dwarsverbanden te komen…”
•“M&S biedt opportuniteiten om als verbindende schakel te fungeren tussen de andere vakken van de algemene vorming. Zo kunnen bv. kapstokken, theoretische kaders en criteria die leerlingen aangereikt krijgen getransfereerd worden naar andere vakken”.
Horizonuren: concreet
• 1 uur ‘Mens en Samenleving’ apart per klas => leraar
• 2 tot 3 uur verkennende module:• team expertleraren: inhoud module
• Leraar Mens en Samenleving: coach en observator
HORIZONUREN 3 tot 4
Mens en Samenleving 1
Verkennende modules 2 tot 3
Horizonuren: concreet
Uitwerken modules? • Schooloverstijgende teams:
• Uitwisseling: kennis en expertise bundelen
• Samen voorbereiden en uitwerken
• Taaklast en werkdruk bewaken
• Als expertleraar geef je 4x zelfde module (bijsturing/groei): ca. 6 weken
• Op zelfde moment in alle scholen > uitwisseling!
• Leraar Mens en Samenleving:• observator bij elke module: essentiële schakel in oriënteringsproces
• terugkoppeling en reflectie samen met leerling binnen vak: persoonsvorming
• ook ruimte voor andere doelen Mens en Samenleving