Studenti : Sedada Ejupović i Alma Obradović

Međunarodni računovodstveni standardi predstavljaju računovodstvene standarde da bi se postigla transparentnost i jednoobraznost bilo kojeg ekonomskog subjekta bez obzira na djelatnost kojom se bavi i u zemlji u kojoj posluje. MRS ima svrhu svestranijeg, lakšeg i boljeg razumijevanja financijskih izvještaja uz cilj da omoguće podatke i informacije za usporedne analize te nesmetano poslovno komuniciranje zainteresiranih subjekata koje rezultira bržem protoku robe i kapitala.

Cilj je svakog standarda propisati osnovu za prezentiranje financijskih izvještaja opće namjene, da bi se osigurala usporedivost s financijskim izvještajima poduzeća prethodnih razdoblja kao i s financijskim izvještajima drugih poduzeća.

Računovodstvo zalihe tretira MRS-2 –Zalihe , prema kojem su zalihe sredstva :koja se drže radi prodaje u redovitom poslovanju,u procesu proizvodnje namjenjene prodaji, iliu obliku osnovnog i pomoćnog materijala koji se troši u proizvodnom procesu , odnosno pri pružanju usluga Međunarodni računovodstveni standardi u svom osnovnom značenju podrazumevaju dogovorena pravila o pripremanju, priznavanju, odmjeravanju ili vrednovanju i prezentaciji stavki računovodstvenih iskaza ekonomskog subjekta.Osnovni elementi finansijskih izveštaja ekonomskih subjekata su: Bilans stanja na kraju poslovne godine, Bilans uspeha za poslovnu godinu, Gotovinski tok za isti period i Promjene na kapitalu.

Standardizacija u oblasti racunovodstvenog izvještavanja ima osnovni zadatak da obezbjedi podatke i informacije za uporedne analize i nesmetano poslovno komuniciranje tj. internacionalizaciju protoka robe i kapitala. Standardizacija forme racunovodstvenog izvještavanja u medunarodnim razmjerama započeta je još 1951. što govori o njenoj važnosti. Vecina tih standarda se odnosi na usmjeravanja za vrednovanje i proocenjivanje tj. vrednosno kvantifikovanje sa transakcijama i poslovnim dogadajima. Zbog takvog značaja ovih standarda analiziraćemo MRS 2 koji se tice teme koju obradujemo , a to je roba.

Cilj ovog standarda je propisivanje racunovodstvenog tretmana zaliha u sistemu istorijskih troškova. Primarno pitanje je iznos troška koji ce se priznati kao imovina i tako knjigovodstveno evidentirati do priznavanja prihoda na koji se odnosi. On daje praktične smjernice na troškovne formule koje se koriste pri određivanju troškova zaliha. Ovaj standard definiše zalihe robe kao sredstva koja se drže radi prodaje tokom redovnog poslovanja , kao sredstva u procesu proizvodnje koja služe za prodaju u tom obliku. Neto ostvariva vrijednost je procjenjena prodajna vrijednost u toku redovnog poslovanja koja je umanjena za procjenjene troškove neophodne za realizaciju prodaje.

U zalihe se uključuje roba koja je kupljena i koja se drži radi dalje prodaje ukljucujuci i robu kupljenu od strane maloprodaje koja se drži iz istog razloga. Tu su uključeni i gotovi proizvodi , proizvodnja u toku kao i materijal i delovi koji čekaju korišćenje u proizvodnom procesu.

Zalihe robe treba odmjeravati po nižoj od slijedeće dvije vrijednosti : cijene koštanja i neto ostvarive vrijednosti. Troškovi nabavke robe obuhvataju nabavnu cijenu , uvozne dažbine i druge taxe kao i transport i manipulativne troškove.

Međunarodni računovodstveni standard 2 - Zalihe, odobren je od strane Odbora za Međunarodne računovodstvene standarde (IASB) , u decembru 2003.godine.

MRS 2 reguliše slijedeće poslove: * priznavanja * vrednovanja * objelodanjivanja Ovaj standard odnosi se i na osnovna sredstva i

nekretnine koje privredni subjekt planira da proda u toku narednog obračunskog perioda.

Ovaj standard se primjenjuje na finansijske izvještaje koji se pripremaju u okviru sistema istorijske vrijednosti u računovodstvenom obuhvatanju zaliha osim:

investicija u toku koje proizlaze iz ugovora o izgradnji, uključujući direktno povezane ugovore o pružanju usluga,

finansijskih instrumenata; zaliha poljoprivrednih i šumskih proizvoda,

mineralnih ruda i poljoprivredne proizvodnje kao

proizvođača kada se one mjere po neto prodajnoj vrednosti u skladu sa dobro ustanovljenom

praksom u određenim privrednim granama; i bioloških sredstava koja su u vezi sa

poljoprivrednom djelatnošću

Slijedeći izlazi koriste se u ovom standardu u dole navedenom značenju:Zalihe su sredstva:

(a) koja se drže za prodaju u uobičajenom toku poslovanja;

(b) koja su u procesu proizvodnje za takvu prodaju; ili

(c) u obliku materijala ili pomoćnih sredstava koja se troše u procesu proizvodnje ili prilikom

pružanja usluga.Zalihe se mjere po nabavnoj vrijednosti ili po

cijeni koštanja, odnosno po neto prodajnoj vrijednosti, ako je niža.

Nabavnu vrijednost ili cijenu koštanja zaliha čine svi troškovi nabavke, troškovi konverzije i drugi nastali troškovi neophodni za dovođenje zaliha na njihovo sadašnje mjesto i stan

Troškovi nabavke zaliha obuhvataju kupovnu cijenu, uvozne dažbine i druge poreze (osim onih koje preduzeće može naknadno da povrati od poreskih vlasti), troškove prevoza, manipulativne troškove i druge troškove koji se mogu direktno propisati sticanju gotovih proizvoda, materijala i usluga. Popusti, rabati i druge slične stavke se oduzimaju pri utvrđivanju troškova nabavke.

Troškovi konverzije zaliha obuhvataju troškove koji su direktno povezani sa jedinicama proizvoda, kao što je direktna radna snaga. Oni takođe, obuhvataju sistematsko dodeljivanje fiksnih i promenljivih režijskih troškova koji nastaju prilikom konverzije materijala u gotove proizvode.

Drugi troškovi se uključuju u nabavnu vrijednost i cijenu koštanja zaliha samo u mjeri u kojoj su nastali prilikom dovođenja zaliha na njihovo sadašnje mesto i u sadašnje stanje. Na primjer, u cijenu koštanja zaliha mogu se uključiti i neproizvodni režijski troškovi ili troškovi projektovanja proizvoda za posebne kupce.

Cijena koštanja zaliha u uslužnim delatnostima sastoji se prvenstveno od radne snage i drugih troškova zaposlenih koji su direktno uključeni u pružanje usluga, uključujući i osoblje za nadzor, kao i režijskih troškova koji se mogu tome pripisati.

Cijena koštanja zaliha stavki koje obično nisu međusobno zamenjive i robe ili usluga koje su proizvedene i razdeljene na posebne projekte utvrđuje se putem jasne identifikacije svakog pojedinačnog troška.

Jasna identifikacija troška znači da su specifični troškovi dodjeljeni identifikovanim stavkama zaliha.

Cijena koštanja zaliha, osim onih koje su navedene u stavu 19, utvrđuje po metodi "prva ulazna cijena jednaka je prvoj izlaznoj ceni" (FIFO) ili metodom prosečne ponderisane cijene.Na osnovu FIFO metode pretpostavlja se da stavke zaliha koje su prve nabavljene budu prve i prodate, što ima za posledicu da su stavke koje ostaju na zalihama na kraju perioda one stavke koje su poslednje nabavljene ili proizvedene.

Cijena koštanja zaliha, osim onih koje su navedene u stavu 19, utvrđuje se po metodi "poslednja ulazna cena jednaka je prvoj izlaznoj ceni" (LIFO).*Na osnovu LIFO metode pretpostavlja se da se stavke zaliha koje su poslednje nabavljene ili proizvedene prve prodaju, što za posljedicu ima da su stavke koje ostaju na zalihama na kraju perioda one stavke koje su prve nabavljene ili proizvedene.

Moguće je da cijena koštanja zaliha ne može da se povrati ako su te zalihe oštećene, ali su postale u cjelini ili delimično zastajele ili ako je njihova prodajna cijena opala. Moguće je da cijena koštanja ne može da se povrati i ako se povećaju procjenjeni troškovi završetka ili procenjeni troškovi koji će nastati u vezi s prodajom. Praksa otpisivanja zaliha ispod njihove cijene koštanja do neto prodajne vrijednosti u skladu je sa stanovištem da sredstva ne treba da se iskazuju u iznosima koji su veći od onih za koje se očekuje da će se ostvariti od njihove prodaje ili upotrebe.

 

Zalihe se obično otpisuju do neto prodajne vrednosti na pojedinačnoj osnovi. Međutim, u nekim okolnostima je prikladno da se slične ili povezane stavke grupišu. To može biti slučaj sa stavkama zaliha koje se odnose na istu proizvodnu liniju, koji imaju sličnu namjenu ili konačnu upotrebu, koje se proizvode i plasiraju na tržištu na istom geografskom području i koje ne mogu da se praktično procjene odvojeno od drugih stavki u toj proizvodnoj liniji.

Kada se zalihe prodaju, iskazana vrijednost ovih zaliha se priznaje kao rashod u periodu u kojem se priznaje s njima povezani prihod. Iznos bilo koje ispravke vrijednosti zaliha do visine njihove neto prodajne vrijednosti i svakog otpisa zaliha priznaje se kao rashod u periodu u kojem su ispravka vrijednosti ili otpis izvršeni. Iznos bilo kojeg ukidanja ispravke vrijednosti zaliha koje nastaje zbog povećanja neto prodajne vrijednosti priznaje se kao smanjenje iznosa ispravki vrijednosti zaliha u periodu u kojem je ukidanje izvršeno.

Postupak priznavanja iskazanog iznosa prodatih zaliha kao rashoda ima za rezultat sučeljavanje

rashoda i prihoda.

U finansijskim izveštajima se objelodanjuje: usvojena računovodstvena politika za mjerenje

zaliha, uključujući i primenjeni metod obračuna izlaza zaliha;

ukupna iskazana vrijednost zaliha, kao i iskazana vrijednost svake vrste zalihe, koje se klasifikuju na način koji odgovara prirodi poslovanja preduzeća;

iskazana vrijednost zaliha koje se iskazuju po neto prodajnoj vijrednosti;

iznos svakog ukidanja svake ispravke vrijednosti, koje je priznato kao prihod perioda u skladu s stavom 31;

okolnosti ili događaje koji su doveli do ukidanja ispravke vrijednosti zaliha u skladu sa stavom 31; i

iskazanu vrijednost zaliha koje su založene za obezbeđenje obaveza.

Podaci o iskazanim iznosima različitih grupa zaliha i o obimu promjena na tim sredstvima, korisni su korisnicima finansijskih izveštaja. Obično se zalihe grupišu kao: roba, materijal za proizvodnju, materijal, nedovršena proizvodnja i gotovi proizvodi. Zalihe u uslužnim djelatnostima mogu se

jednostavno opisati kao nedovršena proizvodnja. Kada je cijena koštanja zaliha utvrđena putem LIFO

metode u skladu sa dopuštenim alternativnim postupkom iz stava 23, u finansijskim izveštajima se objelodanjuje razlika između vrijednosti zaliha koja je iskazana u bilansu stanja i jednog od:

(a) iznosa koji se utvrđuje u skladu sa stavom 21 ili neto prodajne vrednosti, u zavisnosti od toga koji je niži; ili

(b) tekuće vrednosti na dan bilansa stanja ili neto prodajne vrednosti, u zavisnosti od toga koja je niža.

Podaci o iskazanim iznosima različitih grupa zaliha i o obimu promena na tim sredstvima, korisni su korisnicima finansijskih izveštaja. Obično se zalihe grupišu kao: roba, materijal za proizvodnju, materijal, nedovršena proizvodnja i gotovi proizvodi. Zalihe u uslužnim delatnostima mogu se jednostavno opisati kao nedovršena proizvodnja.

U finansijskim izveštajima se objelodanjuju ili:

troškovi zaliha koji su priznati kao rashod tokom perioda; ili

troškovi poslovanja, koji se odnose na prihode, koji su priznati kao rashod tokom perioda, klasifikovani po vrstama.

Troškovi zaliha koji su priznati kao rashod u toku perioda, sastoje se od onih troškova koji su prethodno bili uključeni u mjerenje stavki prodatih zaliha i nedodeljenih režijskih troškova i neuobičajeno velikih troškova proizvodnje zaliha. Okolnosti u kojima se preduzeće nalazi mogu takođe nalagati uključivanje i drugih troškova, kao što su troškovi prodaje.

Ovaj Međunarodni računovodstveni standard primenjuje se na finansijske izveštaje koji obuhvataju period koji počinje 1. januara 1995. godine ili nakon tog datuma.

 

HVALA NA PAŽNJI