Czym jest diagnoza rodziny?Czym jest diagnoza rodziny?

Diagnoza rodziny jest procesem, który ma na celu wnikliwe rozpoznanie określonego

przedmiotu badań, który wykonywany jest za pomocą obserwacji i specjalnych eksperymentów. Prowadzi się ją

w celu rozwiązania wielu problemów dotyczących

rodziny.

Elementy rodziny jako środowiska Elementy rodziny jako środowiska wychowawczegowychowawczego

(wg Jacka Piekarskiego)(wg Jacka Piekarskiego)

1) sfera materialno-rzeczowa – zespół czynników 1) sfera materialno-rzeczowa – zespół czynników opisującychopisujących sytuację materialną rodziny, określających warunki sytuację materialną rodziny, określających warunki życia,życia, np. wielkość i standard mieszkania, wyposażenie, np. wielkość i standard mieszkania, wyposażenie, liczba pokoi,liczba pokoi, dochód rodziny dochód rodziny

2) sfera oddziaływań o charakterze wychowawczym – 2) sfera oddziaływań o charakterze wychowawczym – obejmujeobejmuje strukturę rodziny, relacje i więzi między członkami strukturę rodziny, relacje i więzi między członkami rodziny, rodziny, postawy wychowawcze, style wychowania, sposób postawy wychowawcze, style wychowania, sposób spędzaniaspędzania czasu wolnego czasu wolnego

3) sfera wartości – obejmuje cele wychowawcze, systemy3) sfera wartości – obejmuje cele wychowawcze, systemy wartości, aspiracje życiowe i zawodowe, uznawane wartości, aspiracje życiowe i zawodowe, uznawane wzorywzory i autorytety i autorytety

Diagnoza pod względem aspektu Diagnoza pod względem aspektu trudności wychowawczychtrudności wychowawczych

Trudności wychowawcze są to problemy, jakie stwarza dziecko rodzicom i wychowawcom w trakcie swojego rozwoju psychofizycznego i społecz-nego. Klasyfikacja trudności wychowawczych: • trudności wynikające z zaniedbań wychowawczych oraz negatywnych oddziaływań środowiska rodzinnego • trudności związane z niepowodzeniami szkolnymi dzieci i młodzieży • trudności spowodowane błędami wychowawczymi, głównie w środo-wisku rodzinnym• trudności wynikające z nieprawidłowego funkcjonowania rodziny • trudności związane z psychofizycznym rozwojem dziecka (przebyte choroby, tzw. deficyty lub mikrodefekty rozwojowe, zaburzenia w sferze emocjonalnej - nadpobudliwość lub zahamowania)• trudności wyłaniające się w kontekście rozbieżności dążeń, oczekiwań ambicji rodziców oraz dążeń i zainteresowań dzieci.

Zasady diagnozowania rodzinyZasady diagnozowania rodziny

zasada holizmu metodologicznegozasada holizmu metodologicznego

zasada relatywności warunków zasada relatywności warunków środowiskowych i doświadczeń środowiskowych i doświadczeń

wychowawczychwychowawczych

zasada uwzględniania kontekstu społecznegozasada uwzględniania kontekstu społecznego

Metody diagnozowania rodzinyMetody diagnozowania rodziny

wywiad środowiskowy wywiad środowiskowy (z rodzicami/opiekunami dziecka i dzieckiem)(z rodzicami/opiekunami dziecka i dzieckiem)

kwestionariusze diagnostycznekwestionariusze diagnostyczne

rysunek rodzinyrysunek rodziny

Rysunek rodziny w diagnozie Rysunek rodziny w diagnozie pedagogicznejpedagogicznej

Kryteria:Kryteria: kolejność rysowania postacikolejność rysowania postaci przedstawianie osób znaczącychprzedstawianie osób znaczących relatywna wielkość postacirelatywna wielkość postaci ozdabianie postaciozdabianie postaci symbolika barwsymbolika barw wzajemne relacje postaciwzajemne relacje postaci

Typy rodzinTypy rodzin(wg Jacka Piekarskiego)(wg Jacka Piekarskiego)

wzorcowawzorcowa

przeciętnaprzeciętna

niekorzystna wychowawczoniekorzystna wychowawczo

dysharmonijnadysharmonijna

Błędy wychowawczeBłędy wychowawcze

rygoryzm agresja hamowanie aktywności obojętność eksponowanie siebie uleganie zastępowanie idealizacja dziecka niekonsekwencja

Narzędzia wspomagające Narzędzia wspomagające diagnozowanie błędów diagnozowanie błędów

wychowawczychwychowawczych

scenariusz autopercepcji wychowawczejscenariusz autopercepcji wychowawczej

kwestionariusz percepcji uczniakwestionariusz percepcji ucznia

DiagnozDiagnoza pod względem aspektu a pod względem aspektu potrzeb opiekuńczo-wychowawczychpotrzeb opiekuńczo-wychowawczych

Potrzeby opiekuńczo-wychowawczePotrzeby opiekuńczo-wychowawcze to to zespół niezbędnych czynników dla zespół niezbędnych czynników dla rozwoju dziecka. Zaliczają się tu zarówno rozwoju dziecka. Zaliczają się tu zarówno potrzeby fizyczne, jak i psychiczne. potrzeby fizyczne, jak i psychiczne. Szczegółowa diagnoza jest tu niezmiernie Szczegółowa diagnoza jest tu niezmiernie istotna, aby szybko podjąć odpowiednie istotna, aby szybko podjąć odpowiednie kroki pomocy dzieciom i ich rodzicom. kroki pomocy dzieciom i ich rodzicom.