Prezentacja do scenariusza zajęć pn.

„Opakowania i odpady opakowaniowe w życiu codziennym”

O PROJEKCIE:

„Masz wybór, segreguj, odzyskuj – ODPADY OPAKOWANIOWE” to kampania promocyjno-informacyjna dotycząca zagospodarowania odpadów opakowaniowych na terenie województwa kujawsko-pomorskiego, warmińsko- mazurskiego oraz pomorskiego. Projekt realizowany jest przez Stowarzyszenie „Tilia”.

CEL: podniesienie świadomości ekologicznej w zakresie odpowiedzialności konsumenta za gospodarkę odpadamiopakowaniowymi poprzez ograniczenie nadmiernej konsumpcji, a także wpływ na producentów opakowań poprzezodpowiednie zachowania konsumenckie. Projekt ma zwrócić uwagę konsumentów na istniejące oznakowaniaopakowań oraz ustawodawstwo. Kampania oraz jej działania edukacyjne mają odpowiadać na pytania: dlaczego,po co i w jaki sposób należy zbierać, segregować i odzyskiwać odpady opakowaniowe.

OBSZAR DZIAŁANIA: projekt swoim zasięgiem obejmuje trzy województwa: kujawsko-pomorskie, pomorskieoraz warmińsko-mazurskie.

ODBIORCY: dzieci, młodzież, nauczyciele oraz mieszkańcy w tym przedsiębiorcy z terenów województwakujawsko-pomorskiego, pomorskiego oraz warmińsko-mazurskiego.

CZAS TRWANIA: 1.07.2015 – 31.08.2016 r.

• opakowanie – zgodnie z ustawą o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz. U. 2001 Nr 63 poz. 638 z poźn. zm.), to wprowadzone do obrotu wyroby, wykonane z jakichkolwiek materiałów, a przeznaczone do przechowywania, ochrony, przewozu, dostarczania lub prezentacji wszelkich produktów, od surowców do towarów przetworzonych.

Co nazywamy opakowaniem?

• opakowanie wielokrotnego użytku – opakowanie, którego właściwości fizyczne pozwalają na co najmniej dwukrotne zastosowanie do tego samego celu, do którego opakowanie zostało pierwotnie przeznaczone; opakowanie to staje się odpadem opakowaniowym z chwilą, gdy przestaje być wyrobem wielokrotnego użytku; np. kontenery, beczki, puszki, kanistry, butelki, szklane pojemniki itp.

rys. Znak ekologiczny, który możemy znaleźć na opakowaniach wielokrotnego użytku.

• opakowanie wielomateriałowe – opakowanie wykonane co najmniej z dwóch różnych materiałów, których nie można rozdzielić ręcznie lub za pomocą prostych metod mechanicznych. Przykładem mogą być kartony na śmietankę, mleko czy soki, tzw. tetrapaki

Opakowania wielomateriałowe mają wiele zalet są lekkie, funkcjonalne i bezpieczne, niestety są dużym obciążeniem dla środowiska naturalnego.

Skład tetrapaku:•75 – 85 % gruby papier często zalaminowany i pokryty drukiem (nadaje kształt)•10 - 20 % warstwa foli z polietylenu (LDPE) (chroni przed przemakaniem i zawilgnięciem)•5 % warstwa foli aluminiowej (chroni przed wpływem światła i powietrza)

.

• opakowanie biodegradowalne - opakowanie, które rozkłada się podczas kompostowania i nie uwalnia szkodliwych substancji.

Rys. Znak ekologiczny, który możemy znaleźć na opakowaniach biodegradowalnych.

• opakowanie podlegające recyklingowi - opakowania, które nadają się do ponownego przetworzenia i wyprodukowania z odzyskanych surowców innego, podobnego produktu, np. aluminium - puszki, tworzywa sztuczne – pojemniki, butelki, papier - torby, tektury do pakowania, wypełniacze do pudełek

rys. Znaki ekologiczne, które możemy znaleźć na opakowaniach podlegających recyklingowi.

Często wewnątrz pętli znajduje się liczba, która wskazuje jaki procent materiałów pochodzących z recyklingu użyto do produkcji.

Podział opakowań

Podział opakowań ze względu na:

• Tworzywa z którego są wykonane na: drewniane, metalowe, szklane, papierowe, wykonane z tworzywa sztucznego lub tkaniny.

• Formy konstrukcyjne na skrzynie, klatki, pudła, beczki, butle, worki, palety.

• Podatności na składanie i rozbieranie na nierozbieralne, składane, składane gniazdowo.

• Przeznaczenie na jednostkowe (np. pudełko), zbiorcze (np. skrzynia), transportowe (np. kontener).

• Trwałość na opakowania jednorazowego użytku tzw. nietrwałe oraz wielokrotnego użytku – trwałe.

• Formy rozliczeń na sprzedawane, pożyczane, zwrotne.

• Związek z produktem na bezpośrednie czyli te, które stykają się z produktem oraz pośrednie nie stykające się z produktem.

Surowce z których najczęściej wykonane są opakowania:Rodzaj

surowca Przykłady opakowań Zalety Wadydrewno skrzynie, klatki, pojemniki, kosze,

łubianki, beczki, wełna drzewna jako materiał pomocniczy

dobra wytrzymałość mechaniczna, słabo przewodzą prąd elektryczny,

mocno wchłaniają wilgoć, są łatwopalne, mogą wydzielać zapach żywicy i mogą tym samym ujemnie oddziaływać na towar,

metal puszki, beczki, wiadra, kanistry, pudełka, pojemniki, skrzynie, tuby

duża wytrzymałość mechaniczna i odpowiednia twardość, możliwość recyklingu, łatwość formowania, duża szczelność, można je łatwo malować,

uleganie korozji, przenikanie do żywności, emisja szkodliwych substancji podczas powstawania, duże przewodnictwo cieplne,

papier - miękkie: papier pakowy

uszlachetniany oraz powlekany

tworzywami sztucznymi lub

metalowymi,

- sztywne: kartony, tektura, sklejka

tekturowa wielowarstwowa,

tanie w produkcji mały ciężar, łatwe do formowania, niskie przewodnictwo cieplne, łatwo łączy się z folią aluminiową i tworzywami sztucznymi, łatwo można wykonywać na nim nadruki, możliwość odzyskania z makulatury,

łatwo je uszkodzić, mała odporność na wodę, szybko się niszczy,

Surowce z których najczęściej wykonane są opakowania:Rodzaj

surowca Przykłady opakowań Zalety Wady

szkło stosowane głównie do pakowania

artykułów spożywczych;

butelki, słoiki, słoje, balony,

ampułki,

obojętność i odporność chemiczna - nie wpływa na smak produktu, nie traci właściwości pomimo wielokrotnego używania, gładkość powierzchni, nienasiąkalność, duża higieniczność,

duży ciężar, kruche – wymaga stosowania dodatkowo innych opakowań ochronnych np. podczas transportu i magazynowania,

tworzywa

sztuczne

folia w arkuszach, folia w rolce,

torby, worki, opakowania

grubościenne (kanistry), z tworzyw

sztucznych wyrabia się zamknięcia

do innych tradycyjnych opakowań,

jak zakrętki, kapsle, korki itp.

duża wytrzymałość mechaniczna, niskie koszty wytwarzania, możliwość recyklingu, wysoka odporność na rozkład, korozję oraz działanie czynników zewnętrznych, mały ciężar, stosunkowo duża odporność chemiczna,

długi czas rozkładu, mała odporność na wysokie temperatury, „nieekologiczność”,

tkaniny worki produkowane z juty, lnu,

konopi i wiskozy,

mały ciężar, mogą być użyte wielokrotnie,

konieczność czyszczenia, prania i trzepania, łatwość zanieczyszczenia, mała trwałość, mała odporność na czynniki zewnętrzne,

Wybrane funkcje opakowań

• Funkcja ochronna – najważniejsza, opakowanie chroni zawarty w środku produkt przed działaniem czynników zewnętrznych, zabezpiecza produkt przed uszkodzeniem lub całkowitym zniszczeniem,

• Funkcja magazynowa – opakowanie ułatwia magazynowanie towaru,

• Funkcja transportowa – opakowanie ułatwia transport,

• Funkcja manipulacyjna – opakowanie powinno ułatwiać prace załadunkowe zarówno te ręczne jak i mechaniczne,

• Funkcja informacyjna – opakowanie jest nośnikiem informacji zarówno tych niezbędnych dla konsumenta, jak również tych przeznaczonych dla przewoźników i magazynierów,

• Funkcja ekologiczna – opakowanie powinno być nieszkodliwe dla środowiska naturalnego oraz zabezpieczać wyroby szkodliwe i niebezpieczne poprzez ich odpowiednie opakowanie,

• Funkcje marketingowe – opakowanie ma zachęcić konsumenta do nabycia danego towaru.

Oznaczenia na opakowaniach produktów

znakowanie produktów = komunikacja przedsiębiorstwa z konsumentami

• oznaczenia mogą być obligatoryjne i dobrowolne,

• dotyczą opakowań jednostkowych, transportowych i zbiorczych,

Rodzaje oznakowań na opakowaniach:

Oznaczenia zasadnicze (identyfikacyjne)

• służą do identyfikacji towaru i jego producenta,

• zapewniają rozpoznanie podstawowych cech produktu,

• wskazują na zasadnicze zastosowanie wyrobu,

• wskazują pochodzenie towarów,• określają nazwę producenta lub

pośrednika (dystrybutora),

Oznaczenia manipulacyjne

Ostrożnie kruche

Opakowanie hermetyczne

Tu otwierać

Chronić przed upadkiemNie odwracać

dołem do góry

Chronić przed wilgocią

• dotyczą sposobu obchodzenia się z towarem w czasie jego przechowywania i transportu,

rys. Przykłady oznaczeń manipulacyjnych.

Oznaczenia informacyjne

• określają cechy produktu,• podają skład produktu (zasadnicze ilości wyrobu, podają nazwę

rodzajową, jakość, gatunek, klasę, datę produkcji, numer serii produkcyjnej,

• informują o sposobie użycia, okresie przydatności do spożycia, zawartości netto, cenie, kraju pochodzenia.

Przykłady oznaczeń informacyjnych

Dbaj o czystośćRęka na książce –do opakowania dołączona jest ulotka informacyjna

Znak GDA – informuje ile procent dziennego zapotrzebowania organizmu na wartości odżywcze zawiera dana porcja produktu

Znak e – informuje, że podczas pakowania produktów stosowano system kontroli wewnętrznej ilości towaru paczkowanego

symbol otwartego słoika – informuje konsumenta o tym, jak długo można używać produktu po jego otwarciu; zazwyczaj okres trwałości, czyli bezpiecznego stosowania, podany jest w miesiącach, i tak np. 3M oznacza 3 miesiące, 6M to 6 miesięcy itd.

Przykłady oznaczeń informacyjnych

Odwrócony epsilon oznacza butelkę miarową o określonej pojemności. Symbol nie jest obowiązkowy

Znak zgodności – znak obowiązkowy, stosowany na opakowaniach aerozoli (występuje nietylko na kosmetykach). Oznacza zgodność z obowiązującym ustawodawstwem.

Całkowita pojemność opakowania – znak obowiązkowy stosowany na opakowaniach wyrobówaerozolowych (występuje nie tylko na kosmetykach).

Oznaczenia ekologiczne (ekoznaki)

• pokazują, że wybrany przez nas produkt spełnia kryteria poszanowania środowiska, zarówno z punktu widzenia wszystkich obowiązujących norm, jak i oceny jego uciążliwości dla środowiska naturalnego,

• nie należą do znaków towarowych,

• mają za zadanie odróżnić dany produkt od produktów konkurencyjnych znajdujących się na półkach, a także wywołać pozytywne skojarzenie

Przykłady ekoznaków

Oznaczenia niebezpieczeństwa

• określają niebezpieczne dla ludzi i otoczenia cechy ładunku oraz niezbędne środki ostrożności, które powinniśmy zachować podczas ich składowania, transportu, magazynowania i manipulacji,

rys. Znak „materiały trujące”. rys. Znak „materiały wydzielające gazy zapalne przy zetknięciu z wodą”.

rys. Znak „materiały ciekłe zapalne”.

Przykłady oznaczeń niebezpieczeństwa

Oznaczenia reklamowe (marketingowe)

• zachęcają do używania i zakupu towaru, pełnią funkcję reklamową i promocyjną,

Przykłady oznaczeń reklamowych (marketingowych)

Prefiksy kodów kreskowych dla wybranych krajów.

00, 01, 02… do 09 USA30, 31, 32… do 37 Francja400, 401, 402… do 440 Niemcy45 i 49 Japonia46 Rosja471 Tajwan480 Filipiny489 Hong-Kong50 Wielka Brytania590 Polska594 Rumunia599 Węgry690 i 691 Chiny869 Turcja885 Tajlandia890 Indie893 Wietnam899 Indonezja955 Malezja

Kod kreskowy

Kiedy opakowanie staje się odpadem opakowaniowym?

Co nazywamy odpadem?

• Odpady – wszystkie nieprzydatne substancje i przedmioty, których posiadacz zamierza się pozbyć, pozbywa się lub do ich pozbycia się jest obowiązany (Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach). W problematyce dotyczącej ochrony środowiska rozpatruje się odpady jako substancje pochodzące z produkcji lub konsumpcji, które zanieczyszczają środowisko. Odpady klasyfikuje się w zależności od źródeł powstawania, stopnia uciążliwości bądź stwarzania zagrożeń dla życia lub zdrowia ludzi oraz dla środowiska.

• Odpady opakowaniowe – wszystkie opakowania, w tym opakowania wielokrotnego użytku wycofane z ponownego użycia, stanowiące odpady w rozumieniu przepisów o odpadach, z wyjątkiem odpadów powstających w procesie produkcji.

Co się dzieje ze zużytymi opakowaniami?

Gospodarka odpadami – dane według GUS za 2014 r.• statystyczny Polak wytworzył 268 kg odpadów (jeden z najniższych wskaźników wśród krajów europejskich),

• przeciętny Europejczyk „produkuje” ich rocznie ok. 481 kg,

• kraje wytwarzające największe ilości odpadów to: Japonia 1000 kg śmieci domowych w ciągu roku na 1 mieszkańca oraz USA z 864 kg na jednego mieszkańca,

http

://so

pot.n

asze

mia

sto.

pl/

Co jest lepsze niż składowanie odpadów• Segregacja i recykling

• Recykling to przetwarzanie odpadów, ponowne użycie ich surowców do produkcji nowych tworzyw, warunkiem recyklingu jest segregacja odpadów

W jaki sposób ograniczyć liczbę śmieci ?

ZASADA 3 R (3U) = REDUCE + REUSE + RECYCLE (UNIKAJ + UŻYWAJ + UTYLIZUJ)

używaj ponownie

ograniczaj powstawanie odpadów

odzyskuj

Zachowania konsumenta zmierzające do ograniczenia odpadów opakowaniowych:

• minimalizuj ilość kupowanych towarów, przed pójściem do sklepu zrób listę zakupów,• kupując unikaj niepotrzebnych opakowań,

• wybieraj produkty nie posiadające zbędnych opakowań, • kupuj produkty w dużych opakowaniach

• używaj opakowań wielokrotnie, • zabieraj na zakupy własne torby wielokrotnego użytku,

• unikaj jednorazówek,• prowadź selektywną zbiórkę odpadów,