Prezydent

Konstytucja rozdział V; podstawowy s.134138

Historia prezydentury II Rzeczpospolita

Gabriel Narutowicz (od 9 do 16 grudnia 1922 r., (zamordowany)

• Stanisław Wojciechowski (1922 do maja 1926 r.)

• Ignacy Mościcki (1926 do września 1939 r.)

Prezydenci na Wychodźstwie

• Władysław Raczkiewicz (1939 do 1947 r.)• August Zaleski (1947 do 1972 r.)

Rada Trzech (1954-1972), instytucja skupiająca opozycję wobec prezydenta Zaleskiego, od 1954 uznająca się za zbiorową głowę państwa, po śmierci Zaleskiego uznaje legalność jego następcy prezydenta Ostrowskiego.

• Stanisław Ostrowski (1972 do 1979 r.)• Edward Raczyński (1979 do 1986 r.)• Kazimierz Sabbat (1986 do 1989 r.)• Ryszard Kaczorowski (1989 do 1991)

Prezydenci Polski LudowejBolesław Bierut Wojciech Jaruzelski

III Rzeczypospolita

Lech Kaczyński

Pozycja ustrojowa prezydenta

Prezydent jest jednoosobowym organem władzy wykonawczej

Jako głowa państwa ma następujące zadania:• Czuwanie nad przestrzeganiem konstytucji• Stanie na straży suwerenności i

bezpieczeństwa państwa oraz nienaruszalności i niepodzielności jego terytorium (art.126)

Wybór prezydenta

• Wybory powszechne• Prawo zgłaszania kandydatów przez obywateli-

poparcie przez 100 tys. obywateli• Bierne prawo wyborcze: obywatele, którzy w

ukończyli 35 r. życia, pełnia praw wyborczych do Sejmu

• Wybory zarządza marszałek Sejmu (art. 128)• Procedura: art. 127 ust.4• Ważność wyborów stwierdza Sąd Najwyższy

Kadencja prezydenta• Objęcie urzędu następuje po złożeniu przysięgi przed

Zgromadzeniem Narodowym i trwa 5 lat• Prezydent może być wybrany tylko razKadencja prezydenta ulega skróceniu w przypadku:1. Śmierci2. Zrzeczenia się urzędu3. Stwierdzenia nieważności wyboru prezydenta lub innych

przyczyn, które spowodowały, że prezydent nie objął urzędu po wyborach

4. Uznania przez Zgromadzenie Narodowe trwałej niezdolności prezydenta do sprawowania urzędu za względu na stan zdrowia (uchwała musi być podjęta większością co najmniej 2/3 głosów ustawowej liczby członków Zgromadzenia narodowego

5. Złożenia prezydenta z urzędu orzeczeniem Trybunału Stanu

Odpowiedzialność prezydenta

• Trybunał Stanu1. Wniosek co najmniej 140 członków

Zgromadzenia Narodowego2. Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej3. Decyzja 2/3 ustawowej liczby członków

Zgromadzenia Narodowego4. Jeśli Trybunał orzeknie winę prezydenta

następuje złożenie go z urzędu (naruszenie Konstytucji RP lub ustawy, odpowiedzialność karna