312
ISSN: 2323-072X 2017 Science and Technology Indicators Prólogos de José Antonio Ocampo & Eduardo Lora Forewords by José Antonio Ocampo & Eduardo Lora Editores: Clara Inés Pardo Martínez & Alexander Cotte Poveda Editors: Clara Inés Pardo Martínez & Alexander Cotte Poveda

Prólogos de José Antonio Ocampo & Eduardo Lora …

  • Upload
    others

  • View
    2

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

ISSN: 2323-072XEsta publicación fue posible gracias al apoyo de los socios del OCyT y en particular de Colciencias. This publication was made possible thanks to the support of Colciencias mainly and the OCyT partners

201720

17

2017Science and Technology Indicators

Prólogos de José Antonio Ocampo & Eduardo Lora Forewords by José Antonio Ocampo & Eduardo Lora

Editores: Clara Inés Pardo Martínez & Alexander Cotte PovedaEditors: Clara Inés Pardo Martínez & Alexander Cotte Poveda

2017Science and Technology Indicators

2017Science and Technology Indicators

Indicadores de ciencia y tecnologíaColombia 2017

Indicadores de ciencia y tecnología, Colombia 2017 / Clara Inés Pardo Martínez y Alexander Cotte Poveda. Bogotá: Observatorio Colombiano de Ciencia y Tecnología, 2017.312 p.: il; 24 cm.Incluye índiceISSN 2323-072X

Autores: Alexander Cotte Poveda, Jorge Andrade Parra , Daniel Ricardo Torralba Barreto, Sandra Carolina Rivera Torres, Michael Andrés Cifuentes Mirke, Laura Daniela Ramírez, Nadia Albis Salas, Juan Manuel García Ospina, Erika Celene Sánchez Rodríguez, Diana Marcela Caho Rodríguez, Clara Carolina Jiménez, Jorge Lucio Álvarez.

Comité evaluador: Diego Fernando Lemus Polanía, Wilmer Darío Pineda Ríos

Diseño de carátula: Juan Carlos Vera GarzónImagen de carátula: Fotolia

Diseño y diagramación: Juan Carlos Vera Garzón

Impresión: : Ediciones Ántropos Ltda PBX (57-1) 433-7701

1ª Edición: Abril 2018, 120 ejemplares

© Observatorio Colombiano de Ciencia y Tecnología

ISSN: 2323-072X

Está permitida la reproducción total o parcial de esta obra y su difusión telemática siempre y cuando sea para uso personal de los lectores y no con fines comerciales.

Cada uno de los capítulos de este libro son de exclusiva responsabilidad de los autores.

Observatorio Colombiano de Ciencia y TecnologíaCra 15 No 37-59 Bogotá, ColombiaConmutador (57-1) 323-5059http://www.ocyt.org.co

Agradecimientos

El Observatorio Colombiano de Ciencia y Tecnología agradece a las siguientes insti-tuciones por su apoyo y colaboración al compartir y suministrar la información que hace parte de este libro y sin la cual el cálculo de los indicadores de ciencia, tecnolo-gía e innovación 2017 no habrían podido ser calculados:

Banco de la RepúblicaMinisterio de Hacienda y Crédito Público (MHCP)Ministerio de Educación Nacional (MEN)Departamento Administrativo de Ciencia, Tecnología e Innovación (Colciencias)Departamento Administrativo Nacional de Estadística (DANE)Departamento Nacional de Planeación (DNP)Instituto Colombiano de Crédito Educativo y Estudios Técnicos en el Exterior (ICETEX)Superintendencia de Industria y Comercio (SIC)Superintendencia de Sociedades (Supersociedades)Superintendencia de Salud (Supersalud)British CouncilComisión Fulbright ColombiaCorporación Colombiana de Investigación Agropecuaria (Corpoica)Ecopetrol S.A. – Instituto Colombiano del Petróleo (ICP)Fundación CarolinaFundación Mazda para el Arte y la CienciaFundación para el Futuro de Colombia (Colfuturo)

Adicionalmente agradecemos a cada una de las instituciones públicas, privadas y mixtas que han colaborado de forma dinámica y permanente con la información requerida para el proyecto “Medición de la inversión en ACTI”.

El proceso de recolección, procesamiento y gestión de la información de inversión de las actividades de ciencia, tecnología e innovación es financiada por el Departa-mento Administrativo de Ciencia, Tecnología e Innovación – Colciencias. El cálculo, producción y desarrollo de los indicadores y este libro fueron financiados a partir de los aportes de sostenimiento de los socios y Colciencias.

Los editores agradecen al comité evaluador de cada uno de los capítulos del libro que estuvo conformado por: el Dr. Diego Lemus y el Dr. Wilmer Pineda-Ríos.

Índice general

Prólogo José Antonio OcampoPrologue 11

Prólogo Eduardo LoraPrologue 19

PresentaciónForeword 23

Sobre los editoresAbout the editors 31

Información de referenciaBackground information 35

Capítulo 1Inversión en actividades de ciencia, tecnología e innovaciónExpenditure in science, technology and innovation activities 39

Capítulo 2Formación científica y tecnológicaEducation in science and technology 67

Capítulo 3Capacidades nacionales de ciencia y tecnologíaNational capabilities in science and technology 93

Capítulo 4Reconocimiento y medición de grupos de investigación e investigadores. Resultados de la convocatoria 781 de 2017Recognition and measurement of research, groups and researchers. Results of de call 781 of 2017 109

Capítulo 5Producción bibliográficaBibliographic production 127

Capítulo 6Títulos de propiedad industrialIndustrial property rights 159

Capítulo 7Innovación en los sectores manufacturero y de serviciosInnovation in the manufacturing and services sectors 193

Capítulo 8Tecnologías de la información y las comunicaciones – TICInformation and communication technologies – ICT 223

Capítulo 9Cultura en ciencia, tecnología e innovaciónCulture in science, technology and innovation 251

Capítulo 10Perspectiva internacionalInternational perspective 265

Capítulo 11Departamento Administrativo de Ciencia, Tecnología e Innovación – ColcienciasAdministrative Department of Science, Technology and Innovation – Colciencias 285

Lista de Siglas y acrónimosList of Abbreviations & acronyms 307

Prólogo

José Antonio Ocampo1

La investigación y el desarrollo (I+D) ocupa un papel central en el grueso de las escuelas de pensamiento económico. Esto también es cierto de las actividades más amplias de ciencia, tecnología e innovación (ACTI), que aparte de la I+D incluyen gestiones de innovación, servicios científicos y tecnológicos y de formación en estos campos. Todas ellas son vistas como esenciales para aumentar la productividad y, a través de ella, el nivel de vida de la población y el crecimiento económico. El avance en ambas esferas, pero en particular en I+D, es reconocido, además, como esencial para recortar la brecha que separa a los países en desarrollo de las naciones más avanzadas. En ambos casos, la teoría económica reconoce, además, la importancia de contar con políticas públicas muy activas, debido a la incapacidad del innovador individual (empresa, grupo de investigadores o persona) de captar todos los beneficios de sus acciones y, por lo tanto, a los efectos sociales que genera con sus innovaciones.

La diversificación hacia actividades con mayores contenidos de conocimiento es vista, por otra parte, como el eje de los procesos de cambio estructural de las eco-nomías que, a su vez, varias escuelas de pensamiento identifican como el elemento central del proceso de crecimiento. El fracaso en lograr esta diversificación puede dar lugar a lo que en la literatura más reciente se denomina la “trampa de renta media”, es decir un estancamiento en los niveles intermedios de ingreso, un fenómeno en el cual América Latina puede ser una de las regiones del mundo en donde prevalece.

La medición adecuada de los indicadores de desempeño en I+D y ACTI, con una perspectiva comparativa internacional, resulta, por lo tanto, esencial para el diseño y evaluación de las políticas públicas orientadas a garantizar y acelerar el crecimien-to económico. Esta tarea de medición es la que ha tomado a su cargo desde hace varios años el Observatorio Colombiano de Ciencia y Tecnología. Para ello recopila información proveniente de entidades gubernamentales, universidades, centros de investigación y desarrollo tecnológico, empresas privadas y entidades sin ánimo de lucro, incluyendo a través de encuestas que ha desarrollado el propio Observatorio.

Este Libro de indicadores de ciencia y tecnología 2017 es parte de esta labor. Sus novedades consisten en la utilización del Manual más reciente sobre este tema de la Organización para la Cooperación y el Desarrollo Económicos (OCDE), la reesti-mación de los datos correspondientes desde 2000 utilizando esta metodología, y la inclusión de nueva información, en particular la proveniente del sistema nacional de regalías.

1 Jose Antonio Ocampo es Codirector del Banco de la Republica en Bogotá, Colombia, profesor de la Universidad de Columbia y ha sido Ministro de Hacienda y Agricultura, Secretario Ejecutivo de la CEPAL y consultor en diferentes organismos internacionales, entre otros.

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

12

El panorama que nos presenta este informe estadístico muestra algunos avances, pero numerosos más rezagos, lo cual resalta lo mucho que le queda al país para avan-zar en este campo de la política pública. Indica que la inversión, tanto en I+D como en ACTI, han tendido a aumentar como proporción del Producto Interno Bruto (PIB) del país desde comienzos del siglo (un nivel, sin embargo, muy bajo, como lo señalo más adelante). El aumento fue especialmente marcado en el caso de la ACTI entre 2012 y 2014, gracias a los nuevos recursos que proporcionó el sistema de regalías. Sin embar-go, esta inversión ha tendido a reducirse más recientemente, alcanzando en 2017 solo 0,244% del PIB en el caso de la I+D y del 0,674% del PIB en la ACTI.

Particularmente lamentable ha sido la reducción que experimentó el presupuesto de Colciencias entre 2013 y 2016, con una pequeña recuperación en 2017, uno de cuyos resultados, que también señala el informe, es la fuerte reducción en el número de investigadores jóvenes apoyados por dicha institución.

Más aún, la inversión actual que registra el país es particularmente baja para los patrones internacionales, especialmente en I+D. El informe nos indica que nuestra in-versión en I+D en 2015, del 0,29% del PIB, fue muy inferior al promedio de la OCDE, del 2,38%, e incluso del promedio latinoamericano, del 0,70%, un registro por lo demás bajo para los patrones internacionales. No solamente nos encontramos muy por debajo de Brasil, el líder latinoamericano en este campo, sino también de varios otros países de la región (Argentina, Costa Rica, Chile, Ecuador, México y Uruguay).

Las series que en este campo publican tanto el Banco Mundial como la UNESCO muestran, además, que el gasto en I+D se encuentra todavía por debajo de los niveles que el país alcanzó en 1996-97 y que fueron objeto de severos recortes durante la crisis de fines del siglo XX, llevando a bajísimos registros de inversión en este campo a comienzos del siglo actual. Los indicadores de desarrollo mundial de la primera de estas instituciones muestran un gasto en este campo del 0,242% del PIB en 2015, contra un promedio de 0,286% en 1996-97. La UNESCO registra cifras similares. Ambas instituciones señalan, además, que Colombia se encuentra muy por debajo de los promedios de países de renta media alta, categoría a la cual perte-necemos, y muy por debajo de las naciones exitosas de Asia Oriental, notablemente de la República de Corea, un líder internacional en este campo, y de China, cuya inversión en este campo ya supera el 2% del PIB.

Los datos que reproduce este informe indican también que hay una tendencia a la baja de la participación de los recursos públicos destinados a I+D y ACTI durante el período analizado. Esto ha afectado a las áreas donde se destina la parte más importante de esta inversión pública: salud, medio ambiente y agricultura. También es muy preocupante la reducción marcada que ha experimentado la inversión de las instituciones de educación superior en I+D, donde eran el agente dominante en 2000. Su participación en dicha inversión se ha reducido de más de la mitad a menos de la cuarta parte. Los avances están representados en las contribuciones del sector privado, cuya inversión representa ya casi las tres cuartas partes de la I+D y las ACTI en el país.

Entre otros temas que aborda este informe, conviene resaltar los avances que se presentan en acceso a tecnologías de información y comunicaciones (TICs), tal

Pró

log

o |

Pro

log

ue

13

vez en el área donde se han logrado los mayores progresos. Ello se refleja en el acceso de los hogares a teléfonos celulares (que ya es virtualmente universal), así como a computadoras y conexión a internet. Según los indicadores que presenta el Observatorio, los registros de colombianos en estos campos superan al promedio de los países en desarrollo, aunque se encuentran todavía rezagados en relación con los desarrollados. El acceso a TICs es mucho mayor en el caso de las empresas y se registran avances también importantes en la construcción de capacidades en este campo: mayor participación en número de empresas, empleo e inversión en manu-facturas y servicios.

En otras áreas, es interesante resaltar los avances que ha experimentado el país en materia de graduados en educación superior, que se han más que duplicado en los diez últimos años, aunque con un gran atraso en doctorados. El dominio de las maestrías en el sistema de becas para educación superior es parte de este panora-ma, incluyendo el rezago de los programas doctorales. También se debe resaltar el aumento notable de publicaciones de autores vinculados a instituciones colombia-nas en revistas indexadas, con un peso fuerte de las ciencias naturales y exactas, ingeniería y tecnología y las ciencias de la salud, seguidas por las ciencias sociales y humanidades.

En contra de estas tendencias positivas, cabe resaltar el deplorable desempeño del país en materia de propiedad intelectual, en particular el número irrisorio de pa-tentes a nacionales a través del Tratado de Cooperación de Patentes, aunque con un avance en patentes concedidas por la vía nacional. También son preocupantes, cabe resaltarlo, las grandes divergencias regionales que muestran todos los indicadores del informe.

Quiero agradecer la invitación que me hizo la Directora Ejecutiva del Observato-rio, la Dra. Clara Inés Pardo Martínez, para prologar esta entrega de este excelente informe estadístico, y felicito a todo el grupo de trabajo que lo elaboró. Espero que esta evaluación, que muestra algunas luces, pero muchas más sombras, sirva para reorientar la política pública del país en estos campos en los próximos años.

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2016

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

14

Prologue

José Antonio Ocampo2

Research and Development (R&D) plays a central role in the majority of schools of economic thought. It is also true in broader Science, Technology and Innovation Activities (STIA) that some R&D includes innovation management, scientific and technological services and training in these fields. All of these components are regarded as essential to increasing productivity and, in so doing, the living standards of a population and its economic growth.

Advances in both spheres, particularly in R&D, are recognized as essential to closing the gap that separates the developing countries of the most advanced nations. In both cases, economic theory recognizes the importance of public policies being very active due to the incapacity of individual innovators (company, research group or person) to capture all the benefits of their actions and thus the social effects generated by their innovations.

The diversification of activities with higher knowledge contents is perceived as the axis of structural changes processes of economies, which, in turn, several schools of thought identify as the central element of the growth process. Failure to achieve this diversification may cause what in the recent literature is called the “middle income rate”, in other words, a stagnation in intermediate income levels, a phenomenon that prevails, for example, in Latin America.

The adequate measurement of performance indicators in R&D and STIA, from an international comparative perspective, is essential to designing and evaluating a public policy geared toward guaranteeing and accelerating economic growth. This measurement task has for several years occupied the Colombian Observatory of Science and Technology (OCyT), which collects information from government, universities, research and technological development centers, private companies, and non-profit organizations through surveys that have been developed by the OCyT.

The book entitled Science and Technology Indicators 2017 is part of this work. Its originality consists in the application of the most recent manual on this topic by the Organization for Economic Co-operation and Development (OECD), the re-estimation of corresponding data from 2000 using this methodology and including new information, particularly about the national system of royalties.

Although the statistical report indicates there have been some advances, there are also numerous shortcomings, which highlight how far the country still has to

2 Jose Antonio Ocampo is Co-Director of the Bank of the Republic in Bogotá, Colombia, and a professor at Columbia University; he has also been the Minister of Finance and Agriculture, the Executive Secretary of ECLAC, and a consultant to various international organizations.

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

16

go in the field of public policy. It indicates that investments, both in R&D and STIA, have tended to increase in proportion to the country’s Gross Domestic Product (GDP) since the beginning of the century (a very low level, however, as I note below). This increase was especially marked in the case of STIA between 2012 and 2014, thanks to new resources provided by the royalty system. However, this investment has had to be reduced recently, reaching only 0.244% of the GDP in 2017 in the case of R&D and 0.674% of the GDP in the case of STIA.

Particularly unfortunate was the reduction experienced by the Colciencias budget between 2013 and 2016, albeit with a small recovery in 2017, one of whose results, the report also notes, has been a sharp reduction in the number of young researchers supported by that institution.

Moreover, the current investment registered by the country is particularly low by international standards, especially in R&D. The report indicates that our investment in R&D in 2015, of 0.29% of the GDP, was much lower than the average of the OECD, 2.38%, and even of the Latin American average, 0.70%, an otherwise low record for international standards. Not only are we far below Brazil, the Latin American leader in this field, but we are also below several other countries in the region: Argentina, Costa Rica, Chile, Ecuador, Mexico and Uruguay.

The series that both the World Bank and UNESCO publish in this field shows, moreover, that R&D spending remains below the levels that the country reached in 1996-97 and that they were subject to severe cuts during the late twentieth-century crisis, leading to very low investment records in this field at the beginning of the current century. The global development indicators of the first of these institutions show an expenditure in this field of 0.242% of the GDP in 2015, against an average of 0.286% in 1996-97. UNESCO registers similar figures. Both institutions also note that Colombia is well below the average of upper-middle-income countries, a category to which we belong, and well below the successful East Asian nations, notably the Republic of Korea, an international leader in this field, as well as China, whose investment in this field already exceeds 2% of the GDP.

The data published in this report also indicate that there is a downward trend in the share of public resources allocated to R&D and STIA during the period analyzed. This has affected the areas where the most important part of this public investment is destined: health, environment and agriculture. Also worrisome is the sharp reduction experienced by the investment of higher education institutions in R&D, where they were the dominant agent in 2000. Their participation in this investment has gone from more than half to less than a quarter. Advances are represented by contributions of the private sector, whose investment already represents almost three quarters of the country’s R&D and STIA.

Among other issues addressed in this report, it is worth highlighting the advances that are presented in access to information and communication technologies (ICTs), which is perhaps the area where the greatest progress has been made. This is reflected in the access of households to cell phones (which are already virtually universal) as well as to computers and Internet connections. According to the indicators presented by the OCyT, the records of Colombians in these fields exceed the average of those

Pró

log

o |

Pro

log

ue

17

in developing countries, although they still lag behind those in developed countries. Access to ICTs is much greater in the case of companies, and there are also important advances in capacity-building in this field: a greater participation in the number of companies, employment and investment in manufacturing and services.

In other areas, it is interesting to highlight the advances that the country has experienced in terms of graduates in higher education, which have more than doubled in the last ten years, although with a significant delay in doctorates. Mastering the scholarship system for higher education is part of this panorama, including the lag of doctoral programs. One should also note the notable increase in publications in indexed journals by authors linked to Colombian institutions, most prominently in the natural and exact sciences, as well as engineering, technology and health sciences, followed by the social sciences and humanities.

Against these positive trends, however, one must note the deplorable performance of the country in terms of intellectual property, particularly the derisory number of national patents through the Patent Cooperation Treaty, although with an advance in patents granted by the national route. In addition, the great regional divergences shown by all the indicators in the report are also worrisome.

I would like to thank the Executive Director of the OCyT, Dr. Clara Inés Pardo Martínez, for sharing this excellent statistical report with me, and I congratulate the entire working group that prepared it. I hope that this evaluation, which shows some of its highlights but also many more shadows, will serve to reorient the country’s public policy in these fields in the years to come.

Prólogo

Eduardo Lora3

El conocimiento productivo es la fuente más poderosa de generación de riqueza de cualquier sociedad. La maquinaria, las construcciones y la infraestructura física en general son necesarias para producir, pero sólo pueden funcionar adecuadamente cuando se cuenta con trabajadores con el conocimiento productivo pertinente. Lo mismo puede decirse de la tecnología disponible internacionalmente, que es mucho más fácil adquirir que poner a funcionar eficientemente.

Lo que hace productiva a cualquier persona es el conocimiento tácito y las habilidades que tiene para trabajar en forma cooperativa como parte de un equipo, sea un pequeño negocio casero, una fábrica, una oficina de profesionales o un laboratorio científico. Tener educación formal puede ser necesario para estas actividades pero no es lo mismo que el conocimiento productivo. De hecho, muy buena parte de los conocimientos que trata de impartir la educación formal son totalmente inútiles para la mayoría de los trabajadores. Más importante que las habilidades cognitivas o el conocimiento explícito en que suele enfocarse la educación, son las habilidades no cognitivas y el conocimiento tácito, que son indispensables para coordinar esfuerzos con los demás con el fin de encontrar soluciones en forma colectiva a los problemas del equipo, descubrir y poner en funcionamiento nuevas formas de hacer las cosas, inventar nuevos productos y servicios y detectar y responder a las necesidades de los consumidores. Todas estas son tareas de equipo, que nadie puede realizar solo. El conocimiento productivo es, pues, la capacidad que tiene un equipo para hacer una tarea. Los conocimientos y habilidades individuales son apenas las piezas que, como las fichas en el juego de Scrabble, valen solo en la medida en que puedan ser colocadas en un entramado de palabras cada vez más complejas.

Quizás el reto más importante que enfrentan economías en desarrollo, como la colombiana, es absorber la fuerza de trabajo en empleos formales, bien remunerados. Este es un proceso lento que depende no tanto –como a menudo se cree– de que se reduzcan las regulaciones, los impuestos o los sobrecostos laborales que enfrentan las empresas, sino de que los trabajadores cuenten con las habilidades productivas que necesita cada empresa según el sector donde opera, la tecnología que quiere usar y el equipo de gente con que ya cuenta. Las ciudades colombianas donde los trabajadores tienen capacidades más diversas y más cercanas tecnológicamente a las necesidades de los sectores más complejos logran absorber más rápido una

3 Eduardo Lora ha sido Director de Fedesarrollo, Economista Jefe del Banco Interamericano de Desarrollo y Presidente de la Asociación de Economía de América Latina y el Caribe (Lacea). Es parte del equipo del Centro de Desarrollo Internacional (CID) de la Universidad de Harvard que ha sido pionero en la investigación sobre complejidad económica. Es también Profesor Titular de la Universidad Eafit.

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

20

proporción cada vez más alta de su población en edad laboral. Las ciudades más grandes llevan una ventaja en el proceso de formalización del empleo, ya que la diversidad laboral tiende a ser mayor donde hay más gente.

Pero el proceso puede acelerarse en cualquier ciudad, y en el país en su conjunto, en la medida en que puedan identificarse las brechas más apremiantes de conocimiento productivo e implementarse políticas para cerrarlas.

De ahí la enorme importancia de contar con indicadores regulares de ciencia y tecnología como los que ofrece anualmente el Observatorio Colombiano de Ciencia y Tecnología.

Prologue

Eduardo Lora4

Productive knowledge is the most powerful source of wealth creation in any society. In general, the machinery, the constructions and the physical infrastructure are necessary to create wealth; however, they can only be used adequately if there is labor with the relevant productive knowledge. The same applies to internationally available technologies that are much easier to acquire than to operate efficiently.

Any person can become productive by acquiring the tacit knowledge and the abilities needed to work cooperatively as part of a team, be it in a small home business, a factory, a professional office or a scientific laboratory. Having a formal education may be necessary for such activities; however, it is not the same as productive knowledge. In fact, a significant portion of knowledge that formal education tries to impart is entirely useless for most workers. More important than the cognitive skills or the explicit knowledge that education is usually focused on, are non-cognitive skills and the tacit knowledge that are indispensable for coordinating efforts with others to find solutions collectively to the team’s problems, discovering and implementing new techniques, inventing new products and services, and identifying and responding to the needs of consumers. All of these are team tasks that no one can accomplish alone. Hence, productive knowledge is the capacity that enables a team to complete a task. Knowledge and individual abilities are merely the pieces that, similar to tiles in the game of Scrabble, have value only to the extent that they can be placed in a web of increasingly complex words.

Perhaps the most important challenge faced by developing economies, such as Colombia, it is to saturate the labor force with formal and well-paid jobs. This is a slow process that depends not as much as is often believed on reducing regulations, taxes or labor cost overruns faced by companies, but rather on workers having productive skills that each company needs, depending on the sector where it operates, the technology that it wants to use and the team of already hired individuals. Colombian cities, where workers have particularly diverse capabilities and are technologically closer to the needs of the most complex sectors, are able to more rapidly absorb

4 Eduardo Lora has held the positions of the Fedesarollo Director, the Chief Economist of the Inter-American Development Bank and the President of the Latin American and Caribbean Economic Association (LACEA). He is a member of the team at The Center for International Development (CID) at Harvard University that has pioneered the research on economic complexity. He is also a full professor of Eafit University.

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

22

a higher proportion of their working-age populations. Larger cities have an advantage in the process of formalizing employment, as labor diversity tends to be greater where there are more people. However, the process can be accelerated in any city, and in the country as a whole, to the extent that the most pressing gaps in productive knowledge can be identified and policies are implemented to close such gaps.

The above observations illustrate the enormous importance of having regular science and technology indicators, such as those offered annually by the Colombian Observatory of Science and Technology.

Presentación

Clara Inés Pardo Martínez Alexander Cotte Poveda

Observatorio Colombiano de Ciencia y Tecnología

Contemporáneamente el éxito de las naciones está íntimamente relacionado con el progreso tecnológico, la generación de conocimiento y los avances resultantes de la Ciencia la Tecnología y la Innovación (CTI). La importancia de los indicadores y la medición de la CTI es un elemento central para analizar y definir las dinámicas del país en esta materia. La economía basada en el conocimiento, en la utilización apropiada de los indicadores y su medición se han convertido en señales adecuadas para jalonar el crecimiento y el desarrollo de los países ya que el uso y su adecuado manejo mejoran la productividad y, por consiguiente, se constituyen en un elemento diferenciador a largo plazo.

La Ciencia, la Tecnología, la Innovación y la Generación de Conocimiento son en la actualidad reconocidas como motores importantes del crecimiento y el desarrollo económico junto con sus efectos sobre la productividad. La evidencia empírica reciente sobre la utilización y la aplicación de la Ciencia, la Tecnología y la Innovación frente al manejo de la medición tiene como uno de los objetivos esenciales el de examinar el comportamiento y las diferentes tendencias de las economías en lo referente a las buenas prácticas y el uso idóneo de los conocimientos en beneficio del desarrollo.

Las dinámicas recientes implican nuevos retos, logros renovados en las mediciones teniendo en cuenta los referentes internacionales y la aplicación de técnicas robustas y verificables que permitan evaluar y comprender la importancia de la CTI para construir una sociedad de conocimiento más igualitaria y con la solución a los problemas del país de manera más efectiva.

Los indicadores elaborados por el Observatorio Colombiano de Ciencia y Tecnología (OCyT) tienen como objetivo fundamental el de ayudar al Sistema Nacional de Ciencia, Tecnología e Innovación (SNCTI) y sus diferentes grupos de interés a comprender y analizar estos importantes tópicos para el país tratando de determinar políticas y acciones que permitan promover la CTI de manera concreta para la sociedad. Es importante resaltar que la efectividad del indicador dependerá de su uso y el contexto, donde es fundamental en su producción la aplicación de técnicas estadísticas y la implementación de métodos analíticos acordes con las tendencias internacionales, ser relevantes y acordes con los requerimientos de los usuarios de la información y la generación de nuevos indicadores que permitan analizar nuevas dinámicas y perspectivas de la CTI.

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

24

Desde esta perspectiva y para lograr la mayor comparabilidad posible entre países, en esta edición se ha optado a la hora de seleccionar los principales indicadores presentarlos en varias categorías según lo relaciona la literatura especializada reciente: Indicadores de cambio estructural, indicadores de la creación de conocimiento, indicadores de capital humano, indicadores de ciencia y tecnología e indicadores de difusión del conocimiento.

El primer capítulo, presenta los indicadores de inversión en Actividades de Ciencia, Tecnología e Innovación aplicando las nuevas recomendaciones del Manual de Frascati 2015 logrando retrotraer la serie desde el año 2000 hasta el presente con la nueva metodología, lo cual permite garantizar la pertinencia y actualización de un indicador clave para comprender desde la perspectiva multidimensional como el país ha logrado mantener con pequeñas variaciones su tendencia general como elemento decisivo para el desarrollo sustentable y la generación de conocimiento propio.

El segundo capítulo describe los indicadores de formación científica y tecnológica donde se observa una tendencia favorable en el número de graduados de maestría y doctorado evidenciando que cada vez más los colombianos buscan mejorar su nivel de formación y en muchos casos orientados a la CTI.

El tercer capítulo presenta las capacidades de CTI en el país, donde se señala como los investigadores y grupos activos muestran una tendencia positiva, elemento clave como una proxi del capital humano, es importante destacar que Colciencias ha realizado un mejoramiento y certificación de productos que ha contribuido a un mejor rastreo, robustez, cálculo y análisis de la información.

El cuarto capítulo, describe los principales resultados de la convocatoria 781 de Colciencias de reconocimiento y clasificación de grupos e investigadores mostrando un incremento de grupos e investigadores indicando una comprensión y consolidación del modelo por parte de la comunidad científica.

El capítulo cinco describe los principales indicadores bibliométricos de la producción científica colombiana, en uno de los análisis se muestra como el nuevo modelo de clasificación de revistas Publindex generó una disminución en las revistas indexadas colombianas. Sin embargo, la producción de artículos muestra una tendencia creciente en las bases de datos de WoS, Scopus y Scielo.

Los títulos de propiedad industrial se presentan en el capítulo seis, donde se revela que día a día existe un mayor interés por generar patentes y la obtención de las mismas. Se destaca el trabajo de la SIC en agilizar sus procesos y las diferentes políticas que buscan promover el desarrollo tecnológico del país.

El capítulo 7 describe los principales indicadores de innovación del sector manufacturero y de servicios, los resultados de las encuestas de desarrollo e innovación tecnológicas del DANE muestran una disparidad en los resultados de innovación entre empresas grandes y pequeñas, aquí es de vital relevancia fortalecer y concientizar al empresario colombiano de la importancia de la innovación como elemento central para fortalecer el sector productivo y el desarrollo económico del país como una parte importante de los ciclos de los negocios.

Otro punto importante de análisis son las Tecnologías de la Información y las Comunicaciones (TIC) como promotores de la CTI, lo cual se presenta en el capítulo

Pre

sen

taci

ón

| F

ore

wo

rd25

ocho evidenciando como estas tecnologías cada vez más son utilizadas por la población y contribuyen con un mayor empoderamiento de la sociedad.

El capítulo 9 presenta indicadores de cultura científica donde se muestra la mayor participación de la población infantil en el Programa Ondas y la generación de productos de apropiación social del conocimiento.

El capítulo 10 realiza un análisis comparativo que describe los principales indicadores de CTI de Colombia contrastado con indicadores de otros países con el fin de analizar la situación del país frente a otros y poder analizar, establecer y orientar las mejores estrategias para cerrar brechas.

Finalmente, el capítulo 11 evidencia las principales tendencias del Departamento Administrativo de Ciencia, Tecnología e Innovación como ente rector y promotor de la CTI en el país.

Además, los editores del libro quieren agradecer al Dr. José Antonio Ocampo y Dr. Eduardo Lora por haber participado en los prólogos de este libro con sus valiosas ideas y aportes que son fundamental para seguir fortaleciendo la CTI en Colombia.

Esperamos que estos indicadores aporten a los diferentes grupos de interés y puedan ser utilizados en pro de la CTI en el país. Además, queremos agradecer a nuestros socios por el apoyo constante en la promoción y la producción de estos indicadores y el fortalecimiento de la CTI como elemento esencial para el progreso y el desarrollo de Colombia.

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

26

Foreword

Clara Inés Pardo Martínez Alexander Cotte Poveda

Colombian Observatory of Science and Technology

Presently, the success of nations is intimately related to technological progress, creation of knowledge and the resulting advances in Science, Technology and Innovation (STI). The importance of indicators and measurement of STI is a central element of analyzing and defining dynamics of the country in this domain. For knowledge-based economies, appropriate use and measurement of indicators can produce relevant signals for monitoring growth and development of countries, considering that adequate indicator use and management can improve productivity and therefore constitutes a differentiating element in the long run.

Science, Technology, Innovation and knowledge generation are currently recognized as important drivers of growth and economic development and the effects thereof on productivity. Recent empirical evidence of use and application of STI-related measures has the essential objective of examining the changes and various trends in the economy related to good practices and better use of knowledge to benefit development.

Recent dynamics involve new challenges and renewed achievements in measurements that consider international guidelines and the application of robust and verifiable techniques to evaluate and understand the importance of STI to build a more equally knowledgeable society, allowing the solutions to problems to be obtained more effectively.

The indicators developed by the Colombian Observatory of Science and Technology (OCyT) have the key objective of helping the National System of Science, Technology and Innovation (SNCTI) and its interest groups understand and analyze these issues in the country, determining policies and actions that allow promoting the STI effectively in society. It is important to emphasize that the effectiveness of an indicator will depend on its use and the context, where in the creation of the indicator, it is fundamental to apply statistical techniques and implement analytical methods according to international trends, being relevant and consistent with the requirements of information users and to create new indicators to analyze new dynamics and perspectives of STI.

From this perspective and to achieve a greater possible comparability among countries, this edition has opted to select the primary indicators for presentation in various categories related to the recent specialized literature: structural change

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

28

indicators, indicators of knowledge creation, human capital indicators, science and technology indicators, and indicators of knowledge dissemination.

The first chapter presents the indicators of investment in Science, Technology and Innovation Activities, applying the new recommendations of the 2015 Frascati Manual; it has been possible to backfill the series to 2000, guaranteeing the relevance and updating of a key indicator to analyze from the multiple perspectives how the country has maintained such indicators with little variations in their general trend and the importance of achieving its increase as a key element of sustainable development and the creation of own knowledge.

The second chapter describes the indicators of scientific and technological education that display a favorable trend in the number of masters and doctorate graduates, showing that increasing numbers of Colombians seek to improve their level of education and in many cases do so within the STI domain.

The fourth chapter describes the primary results of Colciencias 781 call for recognition and classification of groups and researchers, showing an increase in groups and researchers and indicating an understanding and consolidation of the model by the scientific community.

Chapter five describes the primary bibliometric indicators of Colombian production, noting that the new classification model of Publindex journals generated a decrease in the Colombian publications in indexed journals. However, the production of articles shows an increasing trend in the databases of WoS, Scopus and Scielo.

The industrial property titles are presented in chapter six that shows a steady growth in interest in developing and obtaining patents, where the work of the Superintendence of Industry and Commerce (SIC) stands out in streamlining its processes and various policies that seek to promote the country’s technological development.

Chapter 7 describes the primary indicators of innovation in the manufacturing and services sector and notes that the results of DANE’s technological development and innovation surveys show a disparity in innovation results between large and small companies; hence, it is important to strengthen and raise awareness among the entrepreneurs of the importance of innovation as a key element of strengthening the productive sector and the economic development of the country as an important part of business cycle.

Another important point of analysis concerning the Information and Communication Technologies (ICT) as promoters of the STI is presented in chapter 8, showing how these technologies are increasingly used by the population and contribute to a greater empowerment of the society.

Chapter 9 presents indicators of scientific culture that show the greatest participation of children in the ONDAS program and the development of products for social dissemination of knowledge.

Chapter 10 describes Colombia’s main STI indicators compared to those of other countries to analyze the country’s conditions vis-à-vis other countries and to analyze and establish strategies to close gaps.

Pre

sen

taci

ón

| F

ore

wo

rd29

Finally, chapter 11 presents the main trends of the Administrative Department of Science, Technology and Innovation as the governing body and promoter of STI in the country.

In addition, the editors of the book wish to thank Dr. José Antonio Ocampo and Dr. Eduardo Lora for having contributed to the prologue of this book their valuable ideas and contributions, both of them fundamental to the continued strengthening of the STI in Colombia.

We hope these indicators will contribute to various interest groups and be used to support STI in the country. In addition, we thank our partners for their continued support of promoting the creation of these indicators and of strengthening STI as a key element of the progress in and development of Colombia.

Sobre los editores

Clara Inés Pardo MartínezIngeniera de Alimentos e Ingeniera Ambiental y Sanitaria, con Maestría en Administración y dirección y gerencia ambiental, Doctorado en economía y Postdoctorado en políticas energéticas y estudios del clima. Auditora líder internacional con experiencia en asesoría, consultoría, investigación y docencia en temas relacionados con gestión ambiental, calidad, energía, seguridad y salud ocupacional, auditoría integral (HSEQ), manejo de software ambiental y estadísticos, implementación de sistemas de gestión integral (HSEQ) y de energía en empresas manufactureras y de servicios, investigación y desarrollo, métodos de investigación, docencia y gestión universitaria y empresarial y manejo gerencial, investigación en sistemas integrales de gestión, energéticos y eficiencia energética, consultora en temas energéticos para el Banco Interamericano de Desarrollo (BID), Banco Mundial y la Organización Latinoamericana de la Energía (OLADE), con más de 20 publicaciones científicas en revistas reconocidas e indexadas internacionalmente, entre otros. Actualmente es la Directora ejecutiva del Observatorio Colombiano de Ciencia y Tecnología y Profesor Titular de la Universidad del Rosario.

Alexander Cotte PovedaPhD ( c ) en Ciencias Económicas de la Universidad Georg August Universität Göttingen en Alemania, Magister en Economía de la Universidad de los Andes, Economista. Investigador Asociado del Observatorio colombiano de Ciencia y Tecnología - OCyT. Consultor Internacional en temas de Ciencia, Tecnología e Innovación para el Banco Mundial. Temas de investigación en: Economía del Conocimiento; Investigación, Desarrollo e Innovación - I&D+I; Desarrollo Económico; Crecimiento Económico; Macroeconometría Aplicada, Modelos de Ecuaciones Estructurales, Microeconometría Aplicada, Capital Humano; Economía de la Paz; Pobreza y Desigualdad. Artículos publicados en revistas internacionales y nacionales entre ellos el Journal Oxford Development Studies; Journal of International Development; Socio-Economic Planning Sciences; Peace Economics, Peace Science and Public Policy; Journal Quality and Quantity; Journal Social Indicators Research; Journal Energy Systems; Ensayos Revista de Economía; Revista Economía, Gestión y Desarrollo; Cuadernos de Administración y Economía; entre otros. Par evaluador en las revistas: Journal of Economic Growth; Economic Modelling; Journal Oxford Development Studies; Socio-Economic Planning Sciences; Journal Social Indicators Research; Journal of Criminal Justice; Journal of Productivity Analysis; Journal Case Studies on Transport Policy; Journal of Institutional Economics; The Social Science Journal; European Journal of Operational; The Quarterly Review of Economics and Finance; Revista Coyuntura Económica – Fedesarrollo; Cuadernos de Economía; Lecturas de Economía; Sociedad y Economía; Cuadernos de Administración y Economía; Estudios Gerenciales. Publicación de libros y capítulos de libro en editoriales como Springer, Nova Sciences Publisher, IGI Global International Publisher. Editor Asociado del Journal Socio-Economic Planning Sciences – Elsevier y Profesor Asociado Universidad Santo Tomas, Facultad de Economía.

About the editors

Clara Inés Pardo MartínezPost-Doc in Energy Policy and Climate Studies from the Royal Institute of Technology Energy and Climate Studies, Sweden; Ph.D. in Economics, University of Wuppertal, Germany; Bachelor in Food Engineering and Environmental Engineering; Master’s in Business Administration. International Auditor with vast experience in consulting, research and teaching in topics such as environmental management, workplace health and safety, integral auditing (HSEQ), integral management system implementation (HSEQ), research and development with manufacturing companies. Consultant for the World Bank, Inter-American Development Bank (IDB) and the Latin American Organization of Energy (OLADE). Currently, Professor at the Universidad del Rosario and Executive Director of Colombian Observatory of Science and Technology.

Alexander Cotte PovedaPhD (c) in Economics from the University Georg August Universität Göttingen in Germany, Master in Economics from the University of the Andes, Economist. Research Associate of the Colombian Observatory of Science and Technology - OCyT. International Consultant on Science, Technology and Innovation for the World Bank. Research topics in: Knowledge Economy; Research, Development and Innovation – R&D+I; Economic development; Economic growth; Applied Macroeconometrics, Structural Equation Models, Applied Microeconometrics, Human Capital; Economy of Peace; Poverty and Inequality. Articles published in international and national journals including the Journal Oxford Development Studies; Journal of International Development; Socio-Economic Planning Sciences; Peace Economics, Peace Science and Public Policy; Journal Quality and Quantity; Journal Social Indicators Research; Journal Energy Systems; Essays Magazine of Economy; Economy, Management and Development Magazine; Notebooks of Administration and Economy among others. Evaluating pair in the journals: Journal of Economic Growth; Economic Modeling; Journal Oxford Development Studies; Socio-Economic Planning Sciences; Journal Social Indicators Research; Journal of Criminal Justice; Journal of Productivity Analysis; Journal Case Studies on Transport Policy; Journal of Institutional Economics; The Social Science Journal; European Journal of Operational; The Quarterly Review of Economics and Finance; Economic Coyuntura Magazine - Fedesarrollo; Economics Notebooks; Economy readings; Society and Economy; Cuadernos de Administración y Economía; Management Studies. Publication of books and book chapters in publishers such as Springer, Nova Sciences Publisher, IGI Global International Publisher. Associate Editor of the Journal Socio-Economic Planning Sciences - Elsevier and Professor at the Universidad Santo Tomas.

Información de referenciaBackground information

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2016

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

36

División política de la República de ColombiaPolitical division of the Republic of Colombia

1

19

1220

5

6

2713

2

828

25

15

30

11

22

23

26

7

14

29

18

3

10

21

924

4

16

17

32

31

BogotáDistrito Capital

1 Amazonas 2 Antioquia 3 Arauca 4 Archipiélago de San Andrés, Providencia y Santa Catalina 5 Atlántico 6 Bolívar 7 Boyacá 8 Caldas 9 Caquetá10 Casanare 11 Cauca 12 Cesar 13 Córdoba 14 Cundinamarca 15 Chocó 16 Guainía 17 Guaviare 18 Huila

19 La Guajira 20 Magdalena 21 Meta 22 Nariño 23 Norte de Santander 24 Putumayo 25 Quindío26 Santander 27 Sucre28 Risaralda 29 Tolima 30 Valle del Cauca 31 Vaupés32 Vichada

Info

rmac

ión

de

refe

ren

cia

| B

ack

gro

un

d in

form

atio

n37

Dato

s de

refe

renc

iaBa

ckgr

ound

info

rmat

ion

Año

Pobl

ació

n1PE

A2 PI

B3PI

B pe

r cáp

ita4

Infla

ción

5

Pres

upue

sto

gene

ral d

e la

nac

ión6

Pres

upue

sto

gene

ral d

e in

vers

ión7

Tasa

de

cam

bio8

Mile

s de

Mill

ones

de

pes

os c

orrie

ntes

% P

IBM

iles

de M

illon

es

de p

esos

cor

rient

es%

PIB

2007

43.9

26.9

2919

.784

.015

431.

072

9.81

3.38

85,

6911

7.17

927

,18

18.9

824,

402.

078,

35

2008

44.4

51.1

4719

.677

.042

480.

087

10.8

00.3

297,

6712

5.29

126

,10

21.2

904,

431.

966,

26

2009

44.9

78.8

3221

.694

.854

504.

647

11.2

19.6

562,

0013

9.08

427

,56

29.4

075,

832.

156,

29

2010

45.5

09.5

8422

.165

.127

544.

924

11.9

73.8

303,

1714

4.01

626

,43

24.0

424,

411.

897,

89

2011

46.0

44.6

0123

.314

.333

619.

894

13.4

62.9

033,

7315

1.34

224

,41

30.9

114,

991.

848,

17

2012

46.5

81.8

2323

.343

.347

664.

240

14.2

59.6

392,

4416

5.61

924

,93

35.6

785,

371.

798,

23

2013

47.1

21.0

8923

.710

.387

710.

497

15.0

78.1

111,

9418

8.96

126

,60

40.6

045,

711.

868,

90

2014

47.6

61.7

8724

.233

.765

757.

065

15.8

84.1

093,

6619

6.96

126

,02

40.6

745,

372.

000,

68

2015

48.2

03.4

0524

.464

.219

799.

312

16.5

82.0

656,

7720

7.59

525

,97

41.9

305,

252.

746,

47

2016

48.7

47.7

0824

.612

.845

855.

432

17.6

96.7

575,

7521

0.42

624

,60

36.8

814,

313.

053,

42

2017

49.2

91.6

0924

.787

.801

912.

525

18.5

12.7

864,

0922

9.31

625

,13

40.4

194,

432.

951,

15

p:

Cifr

as p

rovi

siona

les

pr:

Cifr

as p

relim

inar

espy

: C

ifras

pro

yect

adas

1

Pobl

ació

n: E

stim

acio

nes d

e po

blac

ión

1985

-200

5 y

proy

ecci

ones

200

5-20

20 a

par

tir d

el C

enso

del

año

200

5. F

uent

e: C

enso

200

5. D

ANE.

Po

pula

tion:

Esti

mat

es 2

005

and

proj

ectio

ns 2

006

- 202

0 fro

m C

ensu

s 200

5.2

PEA:

Pob

laci

ón e

conó

mic

amen

te a

ctiv

a, ú

ltim

o tr

imes

tre. F

uent

e: G

ran

encu

esta

inte

grad

a de

hog

ares

. Ser

ie d

icie

mbr

e 20

17, D

ANE.

EA

P: E

cono

mic

ally

act

ive

popu

latio

n. L

ast q

uart

er.

3 PI

B: P

rodu

cto

Inte

rno

Brut

o. M

iles d

e m

illon

es d

e pe

sos,

prec

ios c

orrie

ntes

, bas

e 20

05. F

uent

e: 2

007-

2017

, DAN

E. 2

016

cifra

pro

visio

nal,

2017

cifr

as p

relim

inar

es a

15

de fe

brer

o de

201

8.

GD

P: G

ross

dom

estic

pro

duct

. Bill

ion

CO

P.4

PIB

per c

ápita

: Pes

os c

orrie

ntes

G

DP

per c

apita

: in

CO

P.5

Infla

ción

: Cor

resp

onde

a la

var

iaci

ón d

el IP

C. F

uent

e: C

olom

bia,

Indi

ce d

e Pr

ecio

s al C

onsu

mid

or 2

000-

2017

DAN

E.

Infla

tion:

Var

iatio

n in

CPI

.6

Pres

upue

sto g

ener

al d

e la

nac

ión.

Apr

opia

cion

es d

efini

tivas

. Inc

luye

gob

iern

o ce

ntra

l y e

stabl

ecim

ient

os p

úblic

os, m

iles d

e m

illon

es d

e pe

sos c

orrie

ntes

. Fue

nte:

Min

ister

io d

e H

acie

nda

N

atio

nal b

udge

t. D

efini

tive

assig

natio

ns. I

nclu

des c

entr

al g

over

nmen

t and

pub

lic e

stabl

ishm

ents,

bill

ion

CO

P.7

Pres

upue

sto g

ener

al d

e in

vers

ión.

Apr

opia

cion

es d

efini

tivas

. Inc

luye

gob

iern

o ce

ntra

l y e

stabl

ecim

ient

os p

úblic

os, m

iles m

illon

es d

e pe

sos c

orrie

ntes

. Fue

nte:

Min

ister

io d

e H

acie

nda

N

atio

nal i

nves

tmen

t bud

get.

Defi

nitiv

e as

signa

tions

. Inc

lude

s cen

tral

gov

ernm

ent a

nd p

ublic

esta

blish

men

ts, b

illio

n C

OP.

8 Ta

sa d

e ca

mbi

o: P

rom

edio

anu

al. C

orre

spon

de a

la c

otiza

ción

del

dól

ar d

e lo

s Esta

dos U

nido

s. Fu

ente

: Ban

co d

e la

Rep

úblic

a. 2

006-

201

7.

Ex

chan

ge ra

te: A

nnua

l ave

rage

, Cor

resp

onds

to th

e pr

ice

of th

e U

S D

olla

r.

Capítulo 1

Inversión en actividades de ciencia, tecnología e innovación Expenditure in science, technology and innovation activities

Observatorio Colombiano de Ciencia y Tecnología:Alexander Cotte Poveda

Jorge Andrade Parra

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

40

Nota Metodológica

Los constantes cambios generados por las actividades de ciencia, tecnología y la innovación (ACTI) y las rápidas transformaciones de la sociedad producto de los avances en la investigación y el desarrollo (I+D) y la innovación en diferentes áreas del conocimiento sugieren que estos nuevos desarrollos sean tenidos en cuenta en las metodologías para el cálculo de los indicadores. Por tanto, no es incompatible que la forma como se miden los indicadores de ACTI e I+D presenten cambios y actualizaciones que busquen adaptar las estadísticas de ciencia, tecnología e inno-vación (CTI) a los nuevos estándares internacionales y a las diferentes necesidades de la sociedad.

Desde esta perspectiva, el Manual de Frascati 2015 de la Organización para la Cooperación y el Desarrollo Económico (OCDE), que es el estándar adoptado a nivel internacional para la medición de ACTI e I+D, tuvo su actualización en 2015. En términos generales, esta revisión se dirige a realizar una serie de modificaciones relacionadas entre otros muchos aspectos con:

• Generar una actualización de los principales conceptos, y abordar nuevos enfoques sobre la financiación y la ejecución de ACTI e I+D.

• Mejorar la comparabilidad internacional de los datos de ACTI e I+D. • Producir una serie de lineamientos de medición con características de relevancia

y aplicabilidad a países emergentes. • Facilitar la homologación entre los datos de ACTI e I+D provenientes del

Manual de Frascati y los datos de Cuentas Nacionales de los países. • Alinear el Manual de Frascati con otras clasificaciones y sistemas estadísticos

pertenecientes al grupo de manuales complementarios relacionados con la Ciencia, la Tecnología y la Innovación conocidos como la familia de manuales Frascati.

• Constituir mejores prácticas de medición de I+D y ACTI para facilitar la comparabilidad de la información.

• Resaltar la importancia, cada día más preponderante, del rol de los datos administrativos para la medición de indicadores de ACTI e I+D en adición al enfoque tradicional de encuestas.

• Tener en cuenta el uso de microdatos de I+D, sus conexiones y relaciones con el análisis potencial a realizar.

El Observatorio Colombiano de Ciencia y Tecnología (OCyT), consciente de los nuevos cambios se ha comprometido a presentar las tendencias y las dinámicas más recientes relacionadas con la Ciencia, la Tecnología y la Innovación para el país. Este capítulo muestra la actualización de los principales indicadores del país en lo relacionado con I+D y ACTI adoptando la metodología del Manual de Frascati en su revisión más reciente. Por consiguiente, el objetivo del presente capítulo es mostrar los resultados de dicho ejercicio de actualización de estos indicadores para Colombia como elemento clave de medición y estrategia para garantizar indicadores acordes a los requerimientos internacionales.

I In

vers

ión

en

act

ivid

ades

de

cien

cia,

tec

no

log

ía e

inn

ova

ció

n |

Ex

pen

dit

ure

in s

cien

ce, t

ech

no

log

y an

d in

no

vati

on

act

ivit

ies

41

Con estos resultados, el OCyT sitúa a Colombia dentro del grupo de países de la región de América Latina que ya aplicaron los más recientes estándares de medi-ción internacionales de ciencia y tecnología. Así, esta revisión metodológica servirá para que los indicadores de I+D y de ACTI continúen siendo el soporte central en la toma de decisiones de política pública para fortalecer el avance del sector científico y tecnológico del país.

En esta medición se ha recalculado toda la serie de inversión en ACTI e I+D desde el año 2000 hasta el año 2017 de acuerdo con los lineamientos establecidos en el Manual de Frascati 2015. Para la medición de las entidades gubernamentales, se au-mentó la muestra de medición en un 102 por ciento incluyendo todas las entidades que componen el Presupuesto General de la Nación.

En línea con la presentación de la información de indicadores de CTI para enti-dades gubernamentales en los países de la OCDE, se implementó la metodología GBARD (Goverment Budget Allocations on Research and Development) contenida en el Manual de Frascati 2015 para la medición de los indicadores en las entidades gubernamentales. Este enfoque parte del análisis de los registros administrativos y presupuestales de las entidades gubernamentales para la medición de las activida-des de CTI y permite abordar el análisis en cualquier etapa del ciclo presupuestal. De esta manera, la serie de ejecución del gasto gubernamental incluye el gasto efectivamente ejecutado por cada una de las entidades gubernamentales que reali-zaron actividades de investigación y desarrollo experimental (I+D) y demás ACTI. Las ventajas de usar este enfoque incluyen la optimización del tiempo en la consecución de la información y la posibilidad de asociar el gasto gubernamental a la clasificación de objetivos socioeconómicos de forma eficiente y funcional.

En concordancia con los lineamientos establecidos del Manual de Frascati 2015 se adoptó la metodología HERD (Higher Education Expenditure on Research and Development) para el caso de las Instituciones de Educación Superior. La informa-ción anual de la encuesta de ciencia y tecnología del OCyT fue complementada con información de los registros administrativos de las universidades suministrada por el Ministerio de Educación Nacional. Para el caso del sector empresarial se im-plementó la metodología BERD (Business Enterprises Expenditure on Research and Development) del Manual de Frascati 2015, se contó con la información prove-niente de las Encuestas de Desarrollo e Innovación Tecnológica del Departamento Administrativo Nacional de Estadística (DANE) e información suministrada por la Superintendencia de Sociedades. En las mediciones y la proyección para este sec-tor, se tiene en cuenta la clasificación de las actividades económicas empresariales, la orientación industrial y las actividades industriales “de frontera” que son exclui-das en la actualización de los lineamientos internacionales.

En las instituciones relacionadas con el Sector Salud, el ejercicio del OCyT ade-más de incluir las encuestas aplicadas por parte del observatorio también incluyó el análisis de registros administrativos provenientes de la Superintendencia Nacional de Salud. En el caso de los centros de investigación, se incluyó en el ejercicio de medi-ción aquellos que todavía conservaban esta categoría ante Colciencias con corte a marzo de 2018. Para las organizaciones sin fines de lucro -ONGs y asociaciones sin

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

42

fines de lucro al servicio de las empresas- se aplicó la metodología PNPERD (Private non-profit expenditure on Research and Development), recomendada por el Manual de Frascati 2015 para este tipo de instituciones.

Por primera vez en este ejercicio se incluyeron todas las fuentes del Sistema General de Regalías y cofinanciaciones que fueron destinadas para ACTI e I+D. En ejercicios anteriores, se había tenido en cuenta principalmente los recursos prove-nientes del Fondo de Ciencia, Tecnología e Innovación (FCTeI) del Sistema General de Regalías y los recursos aprobados por el Órgano Colegiado de Administración y Decisión (OCAD) de Ciencia y Tecnología. En este ejercicio también se analizaron proyectos aprobados con recursos provenientes de los OCADs departamentales y municipales, que también incurren en actividades de ciencia y tecnología. Los resul-tados de este ejercicio incluyen solamente gasto efectivamente ejecutado con los recursos provenientes del sistema. De acuerdo con los lineamientos internacionales, el Observatorio presenta una proyección del comportamiento de los indicadores de Ciencia y Tecnología para la vigencia actual. Este ejercicio de proyección parte de los supuestos macroeconómicos generales para el comportamiento económico en la presente vigencia y la información recopilada en el trabajo de recolección de información del OCyT y los registros administrativos, presupuestales y contables de las instituciones que realizan actividades de CTI en Colombia.

El Observatorio Colombiano de Ciencia y Tecnología, como miembro activo del Con-sejo Asesor Nacional de Estadística, ha adoptado en esta edición del libro de indicadores las convenciones nacionales utilizadas en cuanto a presentación de estadísticas. De esta manera, siendo las principales fuentes de la información sobre los agregados económicos el Departamento Administrativo Nacional de Estadística, el Banco de la República y otras instituciones, se han incluido en la presente edición las convenciones de cifras provisio-nales, cifras preliminares y cifras proyectadas, que hacen parte del estándar en la presen-tación de reportes de información estadística a nivel nacional y que se alinean con las prácticas de los países de la OCDE y las directrices establecidas por el Manual de Frascati.

De esta manera, se resumen los siguientes logros de la presente edición: • Ampliación de la muestra de entidades.• Adopción de los más recientes estándares internacionales.• Aplicación de la nueva metodología para la serie 2000 – 2018.• Proyección de la actividad en CTI en el país en 2018.• Inclusión de registros administrativos, contables y presupuestales en la medición

de actividades de CTI.

El Observatorio Colombiano de Ciencia y Tecnología espera que estos indicado-res sigan siendo la base para la toma de decisiones de las acciones de política pública en el sector de Ciencia y Tecnología en el país.

ReferenciaOECD (2015), Frascati Manual 2015: Guidelines for Collecting and Reporting Data

on Research and Experimental Development, The Measurement of Scientific, Technological and Innovation Activities, OECD Publishing, Paris.

I In

vers

ión

en

act

ivid

ades

de

cien

cia,

tec

no

log

ía e

inn

ova

ció

n |

Ex

pen

dit

ure

in s

cien

ce, t

ech

no

log

y an

d in

no

vati

on

act

ivit

ies

43

Methodological Note

The continual changes created by the activities of science, technology and innovation (STIA) and the rapid transformation of the society resulting from advances in research and development (R&D) and innovations in various areas of knowledge of these new developments are considered in methodologies for calculating the indicators. Therefore, the approach to measuring STIA and R&D indicators is not incompatible with present changes and updates that seek to adapt science, technology and innovation (STI) statistics to the new international standards and the varying needs of the society.

From this perspective, the Frascati Manual 2015 of the Organization for Economic Co-operation and Development (OECD), the standard adopted internationally for the measurement of STIA and R&D, was updated in 2015. This review is aimed at performing a series of related modifications, among many other aspects:

• To create an update of the principal concepts, with the approach having a new focus towards financing and implementation of STIA and R&D,

• To improve the international comparability of STIA and R&D data,• To produce a series of measurement guidelines that are relevant and applicable

to emerging countries,• To ease the homologation between STIA and R&D data from the Frascati

Manual and the National Accounts data of the countries,• To align the Frascati Manual with other classifications and statistical systems

of the group of complementary manuals related to Science, Technology and Innovation known as the Frascati family of manuals,

• To establish the best R&D and STIA measurement practices to improve data comparability,

• To emphasize everyday importance of the role of administrative data in the measurement of STIA and R&D indicators in addition to the traditional survey approach, and

• To consider the use of detailed R&D data and their connections and relations with the potential analysis to be performed.

The Colombian Observatory of Science and Technology (OCyT), aware of the new changes, is committed to introducing the latest trends and dynamics related to Science, Technology and Innovation to the country. This chapter presents an update of the country’s primary indicators related to R&D and STIA, adopting the methodology of the most recent revision of the Frascati Manual. Therefore, the objective of this chapter is to show the results of the exercise of updating such indicators for Colombia as a key element of measurement and strategy for guaranteeing indicators’ consistency with international requirements.

Considering these results, the OCyT places Colombia within the group of countries in the Latin American region that have already applied the most recent standards of international measurement of science and technology. Thus, this methodological review will help the R&D and STIA indicators continue to be the

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

44

central support of public policy decision making to strengthen the advancement of the country’s scientific and technological sector.

In this measurement, the entire investment series in STIA and R&D has been recalculated from the year 2000 to the year 2017 in accordance with the guidelines established in the 2015 Frascati Manual. For the measurement of government entities, the measurement sample was increased by 102% including all the entities that compose the General Budget of the nation.

Consistently with the presentation of information on STI indicators for government entities in the OECD countries, the GBARD (Government Budget Allocations on Research and Development) methodology contained in the 2015 Frascati Manual was implemented to measure the indicators for the governmental entities. This approach is based on the analysis of the administrative and budgetary records of governmental entities for the measurement of STIA and allows the analysis to be performed at any stage of the budget cycle.

In the chosen approach, the series of the incurred government expenditure includes the expenditure incurred by every governmental entity that performed research and experimental development (R&D) and other STIA. The advantages of using this approach include optimizing the time needed to obtain data and the possibility of efficiently and functionally associating government spending with the classification of socioeconomic objectives.

In accordance with the established guidelines of the 2015 Frascati Manual, the HERD (Higher Education Expenditure on Research and Development) methodology was adopted for Higher Education Institutions. The annual data from the science and technology survey of the OCyT was complemented by information from the administrative records of universities provided by the National Ministry of Education.

In the case of the business sector, the BERD methodology (Business Enterprises Expenditure on Research and Development) of the 2015 Frascati Manual was implemented, and information was obtained from the Technological Development and Innovation Surveys of the National Administrative Department of Statistics (DANE).

Information was also provided by the Superintendence of Companies. The classification of economic and business activities, the industrial sector and the “border” industrial activities that are excluded from the update of international guidelines are considered in the measurements and projections for this sector.

For the institutions related to the healthcare sector, the exercise of the OCyT in addition to the surveys performed by the observatory were also included in the analysis of administrative records from the National Health Superintendence.

In the case of research centers, those remaining in this category befor e Colciencias were included in the measurement exercise with the cut-off as of March 2018. For non-profit organizations (NGOs and nonprofit associations serving companies), the PNPERD methodology (Private nonprofit expenditure on Research and Development) was applied, as recommended by the 2015 Frascati Manual for this type of institutions.

I In

vers

ión

en

act

ivid

ades

de

cien

cia,

tec

no

log

ía e

inn

ova

ció

n |

Ex

pen

dit

ure

in s

cien

ce, t

ech

no

log

y an

d in

no

vati

on

act

ivit

ies

45

For the first time, this exercise included all sources of the General System of Royalties and co-financing that were allocated to STIA and R&D. In previous years, the resources from the Science, Technology and Innovation Fund (FCTeI) of the General Royalty System and the resources approved by the Collegiate Body of Administration and Decision (OCAD) of Science and Technology were considered. In this exercise, approved projects were also analyzed with resources from the departmental and municipal OCADs that also fund science and technology activities. The results of this exercise include only expenditures funded with the resources provided by the system. In accordance with the international guidelines, the OCyT presents a projection for the evolution of Science and Technology indicators during the current validity period. This projection exercise starts from the general macroeconomic assumptions for the current economic conditions and the information collected by the data collection group of the OCyT and the administrative, budgetary and accounting records of institutions that perform STIA in Colombia.

The Colombian Observatory of Science and Technology, as an active member of the National Statistical Advisory Council, has adopted in this edition of the indicator book the national conventions used in the presentation of statistics. As a result, the primary sources of information on the economic aggregates, the National Administrative Department of Statistics, the Central Bank and other institutions, have been included in this edition as the conventional sources of provisional figures, preliminary figures and projected figures that are part of the standard for reporting of statistical information at the national level and that align with the practices of the OECD countries and the guidelines established by the Frascati Manual.

In summary, the achievements of this edition are as follows:• Extension of the sample of entities.• Adoption of the most recent international standards.• Application of the new methodology for the 2000 - 2018 series.• Projection of the STIA in the country in 2018.• Inclusion of administrative, accounting and budgetary records in the

measurement of STIA.

The Colombian Observatory of Science and Technology expects that these indicators will continue to be the basis for decision making underlying public policy actions in the Science and Technology Sector of the country.

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

46

Grá

fica

1.1.

Evo

luci

ón d

e la

inve

rsió

n en

act

ivid

ades

de

cien

cia,

tecn

olog

ía e

inno

vaci

ón –

ACTI

com

o po

rcen

taje

del

PIB

, 200

0 - 2

018

Expe

nditu

re in

sci

entifi

c, te

chno

logi

cal a

nd in

nova

tion

activ

ities

–ST

IA a

s a

perc

enta

ge o

f GDP

, 200

0 - 2

018

Fuen

tes:

OC

yT; D

ANE

- ED

IT II

a V

III,

EDIT

S IV

y V

; MH

CP;

Sup

erso

cied

ades

; Sup

ersa

lud;

DN

P; M

EN; B

anco

de

la R

epúb

lica

Cál

culo

s: O

CyT

p: C

ifras

pro

visio

nale

spr

: Cifr

as p

relim

inar

espy

: Cifr

as p

roye

ctad

as0,14

%0.

14%

0,16

%0,

16%

0,16

%0,

15%

0,

14%

0,18

%

0,20

%

0,19

%

0,19

%

0,21

%

0,23

%

0,27

%

0,31

%

0,29

%

0,27

%

0,24

%

0,25

%

0,38

%

0,41

%

0,41

%

0,40

%

0.43

%

0,42

%0,

39%

0,49

%

0,53

%

0,46

%

0,51

%

0,48

%

0,63

%

0,75

%

0,75

%

0,73

%

0,69

%

0,67

%0,

68%

0,00

%

0,10

%

0,20

%

0,30

%

0,40

%

0,50

%

0,60

%

0,70

%

0,80

%

0,90

%

2000

20

01

2002

20

03

2004

20

05

2006

20

07

2008

20

09

2010

20

11

2012

20

13

2014

20

15

Inve

rsió

n en

I+D

Expe

nditu

re in

R&D

Inve

rsió

n en

ACT

IEx

pend

iture

in S

TIA

2016

p

2017

pr

2018

  py

I In

vers

ión

en

act

ivid

ades

de

cien

cia,

tec

no

log

ía e

inn

ova

ció

n |

Ex

pen

dit

ure

in s

cien

ce, t

ech

no

log

y an

d in

no

vati

on

act

ivit

ies

47

Tabl

a 1.

1. F

inan

ciac

ión

de la

s ACT

I por

tipo

de

recu

rso,

200

0 - 2

018

STIA

Fun

ding

by

reso

urce

type

, 200

0 - 2

018

Tipo

de

recu

rso

Reso

urce

type

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

Públ

icos

/Pub

lic41

,25%

46,1

3%43

,93%

37,4

7%37

,82%

45,1

4%40

,57%

39,7

4%38

,95%

43,4

3%

Priv

ados

/ Pr

ivate

57,1

9%52

,55%

54,8

6%61

,41%

61,2

6%53

,99%

58,6

1%59

,68%

60,5

7%56

,04%

Inte

rnac

iona

les

/ Int

erna

tiona

l1,

56%

1,31

%1,

22%

1,12

%0,

92%

0,87

%0,

81%

0,59

%0,

48%

0,53

%

Tota

l (m

illon

es d

e pe

sos

de 2

014

/ mill

on C

OP

of 2

014)

1.58

2.00

81.

760.

907

1.79

6.41

41.

833.

481

2.07

3.10

62.

087.

300

2.10

4.06

12.

778.

258

3.12

1.92

62.

758.

027

Tota

l (m

iles

de U

S$1 /

thou

sand

US$

)37

7.92

640

6.71

140

3.17

738

3.14

250

9.23

761

2.45

264

2.71

81.

011.

370

1.29

2.02

61.

076.

306

Tipo

de

recu

rso

Reso

urce

type

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

p20

17pr

2018

py

Públ

icos

/Pub

lic46

,10%

44,2

8%43

,01%

50,0

8%40

,02%

35,6

0%31

,60%

29,8

7%29

,07%

Priv

ados

/ Pr

ivate

53,4

6%55

,31%

56,6

9%49

,70%

59,7

6%64

,19%

68,1

9%69

,93%

70,7

4%

Inte

rnac

iona

les

/ Int

erna

tiona

l0,

45%

0,41

%0,

29%

0,23

%0,

22%

0,21

%0,

21%

0,20

%0,

19%

Tota

l (m

illon

es d

e pe

sos

de 2

014

/ mill

on C

OP

of 2

014)

3.16

0.38

33.

192.

128

4.36

9.46

65.

473.

177

5.67

2.91

85.

732.

644

5.48

6.68

75.

461.

321

5.57

6.72

9

Tota

l (m

iles

de U

S$1 /

thou

sand

US$

)1.

455.

274

1.61

0.94

82.

334.

087

2.86

9.17

12.

835.

495

2.13

8.48

81.

930.

794

2.08

4.33

021

5.65

3

Fuen

tes:

OC

yT; D

ANE

- ED

IT II

a V

III,

EDIT

S IV

y V

; MH

CP;

Sup

erso

cied

ades

; Sup

ersa

lud;

DN

P; M

EN; B

anco

de

la R

epúb

lica

Cál

culo

s: O

CyT

1 Ta

sa d

e ca

mbi

o: P

rom

edio

anu

al. C

orre

spon

de a

la c

otiza

ción

del

dól

ar d

e lo

s Esta

dos U

nido

s. Se

tom

a pa

ra e

fect

os d

el c

álcu

lo e

l tot

al e

n pe

sos c

orrie

ntes

. Fue

nte:

200

0 - 2

017

Banc

o de

la R

epúb

lica.

Aver

age

exch

ange

rate

. Cor

resp

onds

to th

e do

llar o

f the

Uni

ted

Stat

es. S

ourc

e: 2

000

- 201

7 (C

entr

al B

ank)

.p:

C

ifras

pro

visio

nale

spr

: C

ifras

pre

limin

ares

py:

Cifr

as p

roye

ctad

as

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

48

Tabl

a 1.

2. F

inan

ciac

ión

de la

I+D

por t

ipo

de re

curs

o, 2

000

- 201

8R&

D fu

ndin

g by

orig

in o

f res

ourc

es, 2

000

- 201

8Ti

po d

e re

curs

o Re

sour

ce ty

pe20

0020

0120

0220

0320

0420

0520

0620

0720

0820

09

Públ

icos

/Pub

lic47

,01%

48,1

0%47

,70%

40,9

5%43

,29%

41,6

0%41

,21%

37,3

3%34

,61%

37,2

3%

Priv

ados

/ Pr

ivate

49,5

4%48

,78%

49,6

7%56

,76%

54,6

1%56

,38%

56,9

5%61

,39%

64,3

3%61

,74%

Inte

rnac

iona

les

/ Int

erna

tiona

l3,

45%

3,11

%2,

64%

2,29

%2,

10%

2,01

%1,

83%

1,28

%1,

06%

1,03

%

Tota

l (m

illon

es d

e pe

sos

de 2

014

/ mill

on C

OP

of 2

014)

589.

526

613.

940

684.

501

736.

876

748.

672

740.

462

769.

180

1.04

5.26

11.

178.

554

1.16

8.77

5

Tota

l (m

iles

de U

S$1 /

thou

sand

US$

)14

0.83

214

1.80

015

3.62

515

3.98

518

3.90

421

7.26

523

4.95

838

0.50

748

7.75

145

6.10

9

Tipo

de

recu

rso

Reso

urce

type

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

p20

17pr

2018

py

Públ

icos

/Pub

lic37

,44%

33,3

8%35

,12%

41,7

1%30

,69%

29,9

7%25

,93%

24,5

3%21

,68%

Priv

ados

/ Pr

ivate

61,6

0%65

,82%

64,2

2%57

,77%

68,8

7%69

,59%

73,6

3%75

,02%

77,9

0%

Inte

rnac

iona

les

/ Int

erna

tiona

l0,

96%

0,80

%0,

65%

0,53

%0,

44%

0,44

%0,

44%

0,46

%0,

42%

Tota

l (m

illon

es d

e pe

sos

de 2

014

/ mill

on C

OP

of 2

014)

1.21

4.02

71.

366.

865

1.62

2.11

11.

976.

011

2.33

1.66

52.

275.

771

2.14

5.91

11.

976.

614

2.06

4.84

4

Tota

l (m

iles

de U

S$1 /

thou

sand

US$

)55

9.02

868

9.80

686

6.50

11.

035.

873

1.16

5.43

684

8.94

775

5.15

775

4.38

179

8.47

9

Fuen

tes:

OC

yT; D

ANE

- ED

IT II

a V

III,

EDIT

S IV

y V

; MH

CP;

Sup

erso

cied

ades

; Sup

ersa

lud;

DN

P; M

EN; B

anco

de

la R

epúb

lica

Cál

culo

s: O

CyT

1 Ta

sa d

e ca

mbi

o: P

rom

edio

anu

al. C

orre

spon

de a

la c

otiza

ción

del

dól

ar d

e lo

s Esta

dos U

nido

s. Se

tom

a pa

ra e

fect

os d

el c

álcu

lo e

l tot

al e

n pe

sos c

orrie

ntes

. Fue

nte:

200

0 - 2

017

Banc

o de

la R

epúb

lica.

Aver

age

exch

ange

rate

. Cor

resp

onds

to th

e do

llar o

f the

Uni

ted

Stat

es. S

ourc

e: 2

000

- 201

7 (C

entr

al B

ank)

.p:

C

ifras

pro

visio

nale

spr

: C

ifras

pre

limin

ares

py:

Cifr

as p

roye

ctad

as

I In

vers

ión

en

act

ivid

ades

de

cien

cia,

tec

no

log

ía e

inn

ova

ció

n |

Ex

pen

dit

ure

in s

cien

ce, t

ech

no

log

y an

d in

no

vati

on

act

ivit

ies

49

Tabl

a 1.

3. In

vers

ión

naci

onal

en

ACTI

por

tipo

de

entid

ad e

jecu

tora

, 200

0 - 2

018

STIA

exp

endi

ture

by

type

of i

nstit

utio

n, 2

000

- 201

8Ti

po d

e in

stitu

ción

Ty

pe o

f ins

titut

ion

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

Empr

esas

/ Fi

rms

38,0

3%35

,25%

35,1

5%36

,31%

40,0

9%31

,33%

34,0

7%37

,67%

40,3

1%29

,69%

Inst

ituci

ones

de

educ

ació

n su

perio

r Hi

gher

edu

catio

n in

stitu

tions

37,9

7%34

,49%

34,6

3%34

,76%

31,4

0%31

,29%

31,0

7%24

,74%

22,4

6%27

,06%

Entid

ades

gub

erna

men

tale

s G

over

nmen

t org

aniza

tions

14,6

7%21

,99%

19,6

9%13

,14%

15,8

5%23

,23%

18,8

3%22

,42%

23,2

3%24

,48%

Cent

ros

de in

vest

igac

ión

y de

sarr

ollo

tec

noló

gico

Re

sear

ch a

nd te

chno

logi

cal d

evel

opm

ent c

ente

rs7,

12%

6,21

%8,

07%

13,4

2%10

,59%

11,0

0%11

,11%

10,5

7%9,

85%

12,6

8%

Hosp

itale

s y

clín

icas

Ho

spita

ls an

d cli

nics

0,84

%0,

77%

1,28

%0,

97%

0,89

%1,

14%

2,70

%1,

86%

1,44

%2,

64%

IPSF

L al

ser

vici

o de

las

empr

esas

Pr

ivate

non

-pro

fits

orga

niza

tions

ser

ving

the

busin

esse

s0,

88%

0,84

%0,

67%

0,73

%0,

71%

1,30

%1,

57%

2,21

%2,

19%

2,71

%

ON

G, a

soci

acio

nes

y ag

rem

iaci

ones

pro

fesi

onal

es

Prof

essio

nal a

ssoc

iatio

ns a

nd N

GO

s0,

49%

0,46

%0,

51%

0,66

%0,

48%

0,71

%0,

66%

0,54

%0,

52%

0,73

%

Tota

l (m

illon

es d

e pe

sos

de 2

014

/ mill

on C

OP

of 2

014)

1.58

2.00

81.

760.

907

1.79

6.41

41.

833.

481

2.07

3.10

62.

087.

300

2.10

4.06

12.

778.

258

3.12

1.92

62.

758.

027

Tipo

de

inst

ituci

ón

Type

of i

nstit

utio

n20

1020

1120

1220

1320

1420

1520

16p

2017

pr20

18py

Empr

esas

/ Fi

rms

30,6

1%28

,91%

37,0

8%31

,18%

41,9

9%46

,84%

50,8

7%53

,39%

55,2

1%In

stitu

cion

es d

e ed

ucac

ión

supe

rior

High

er e

duca

tion

inst

itutio

ns22

,68%

23,3

3%19

,06%

19,1

7%19

,19%

17,2

0%16

,65%

13,0

2%11

,31%

Entid

ades

gub

erna

men

tale

s G

over

nmen

t org

aniza

tions

30,2

2%27

,95%

29,6

7%36

,66%

26,5

9%23

,56%

19,9

4%20

,76%

21,1

6%

Cent

ros

de in

vest

igac

ión

y de

sarr

ollo

tec

noló

gico

Re

sear

ch a

nd te

chno

logi

cal d

evel

opm

ent c

ente

rs10

,61%

13,9

7%10

,09%

9,71

%8,

77%

9,07

%9,

15%

9,49

%9,

05%

Hosp

itale

s y

clín

icas

Ho

spita

ls an

d cli

nics

2,51

%2,

54%

1,78

%1,

45%

1,47

%1,

36%

1,38

%1,

36%

1,32

%

IPSF

L al

ser

vici

o de

las

empr

esas

Pr

ivate

non

-pro

fits

orga

niza

tions

ser

ving

the

busin

esse

s2,

66%

2,51

%1,

78%

1,38

%1,

45%

1,53

%1,

52%

1,53

%1,

51%

ON

G, a

soci

acio

nes

y ag

rem

iaci

ones

pro

fesi

onal

es

Prof

essio

nal a

ssoc

iatio

ns a

nd N

GO

s0,

71%

0,78

%0,

53%

0,45

%0,

54%

0,43

%0,

49%

0,45

%0,

45%

Tota

l (m

illon

es d

e pe

sos

de 2

014

/ mill

on C

OP

of 2

014)

3.16

0.38

33.

192.

128

4.36

9.46

65.

473.

177

5.67

2.91

85.

732.

644

5.48

6.68

75.

461.

321

5.57

6.72

9

Fuen

tes:

OC

yT; D

ANE

- ED

IT II

a V

III,

EDIT

S IV

y V

; MH

CP;

Sup

erso

cied

ades

; Sup

ersa

lud;

DN

P; M

EN; B

anco

de

la R

epúb

lica

Cál

culo

s: O

CyT

p:

Cifr

as p

rovi

siona

les

pr:

Cifr

as p

relim

inar

espy

: C

ifras

pro

yect

adas

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

50

Tabl

a 1.

4. In

vers

ión

naci

onal

en

I+D

por t

ipo

de e

ntid

ad e

jecu

tora

, 200

0 - 2

018

R&D

expe

nditu

re b

y ty

pe o

f ins

titut

ion,

200

0 - 2

018

Tipo

de

inst

ituci

ón

Type

of i

nstit

utio

n20

0020

0120

0220

0320

0420

0520

0620

0720

0820

09

Inst

ituci

ones

de

educ

ació

n su

perio

r Hi

gher

edu

catio

n in

stitu

tions

53,5

2%53

,70%

50,5

7%49

,85%

51,7

3%53

,61%

52,2

2%41

,97%

40,3

6%43

,68%

Empr

esas

/ Fi

rms

23,0

7%22

,86%

20,8

6%20

,43%

22,4

0%20

,89%

19,0

1%22

,43%

28,9

8%21

,19%

Cent

ros

de in

vest

igac

ión

y de

sarr

ollo

tec

noló

gico

Re

sear

ch a

nd te

chno

logi

cal d

evel

opm

ent c

ente

rs12

,67%

11,5

9%14

,72%

21,5

4%17

,17%

18,5

0%20

,21%

21,8

6%19

,35%

23,2

5%

Entid

ades

gub

erna

men

tale

s G

over

nmen

t org

aniza

tions

9,54

%10

,52%

12,3

0%6,

06%

7,08

%4,

08%

4,66

%7,

95%

6,36

%6,

65%

IPSF

L al

ser

vici

o de

las

empr

esas

Pr

ivate

non

-pro

fits

orga

niza

tions

ser

ving

the

busin

esse

s0,

00%

0,01

%0,

06%

0,03

%0,

09%

0,71

%0,

98%

2,69

%2,

96%

2,94

%

Hosp

itale

s y

clín

icas

Ho

spita

ls an

d cli

nics

0,57

%0,

53%

0,70

%0,

97%

1,04

%1,

36%

2,16

%2,

44%

1,25

%1,

46%

ON

G, a

soci

acio

nes

y ag

rem

iaci

ones

pro

fesi

onal

es

Prof

essio

nal a

ssoc

iatio

ns a

nd N

GO

s0,

63%

0,79

%0,

79%

1,13

%0,

49%

0,87

%0,

75%

0,66

%0,

75%

0,83

%

Tota

l (m

illon

es d

e pe

sos

de 2

014

/ mill

on C

OP

of 2

014)

589.

526

613.

940

684.

501

736.

876

748.

672

740.

462

769.

180

1.04

5.26

11.

178.

554

1.16

8.77

5

Tipo

de

inst

ituci

ón

Type

of i

nstit

utio

n20

1020

1120

1220

1320

1420

1520

16p

2017

pr20

18py

Inst

ituci

ones

de

educ

ació

n su

perio

r Hi

gher

edu

catio

n in

stitu

tions

40,8

2%37

,35%

37,8

4%38

,11%

31,0

6%29

,05%

27,8

0%23

,32%

18,5

3%

Empr

esas

/ Fi

rms

23,1

5%23

,99%

29,5

6%23

,96%

42,6

2%44

,65%

48,3

9%49

,31%

53,5

7%Ce

ntro

s de

inve

stig

ació

n y

desa

rrol

lo t

ecno

lógi

co

Rese

arch

and

tech

nolo

gica

l dev

elop

men

t cen

ters

20,8

6%25

,53%

20,3

7%20

,07%

14,5

6%14

,36%

15,0

9%16

,77%

16,6

9%

Entid

ades

gub

erna

men

tale

s G

over

nmen

t org

aniza

tions

8,86

%7,

24%

8,64

%15

,03%

8,95

%9,

64%

6,47

%8,

20%

8,71

%

IPSF

L al

ser

vici

o de

las

empr

esas

Pr

ivate

non

-pro

fits

orga

niza

tions

ser

ving

the

busin

esse

s3,

79%

3,45

%1,

47%

1,27

%1,

10%

1,05

%1,

07%

1,21

%1,

18%

Hosp

itale

s y

clín

icas

Ho

spita

ls an

d cli

nics

1,60

%1,

48%

1,54

%1,

03%

1,07

%0,

81%

0,71

%0,

64%

0,70

%

ON

G, a

soci

acio

nes

y ag

rem

iaci

ones

pro

fesi

onal

es

Prof

essio

nal a

ssoc

iatio

ns a

nd N

GO

s0,

92%

0,96

%0,

58%

0,53

%0,

65%

0,44

%0,

48%

0,55

%0,

62%

Tota

l (m

illon

es d

e pe

sos

de 2

014

/ mill

on C

OP

of 2

014)

1.21

4.02

71.

366.

865

1.62

2.11

11.

976.

011

2.33

1.66

52.

275.

771

2.14

5.91

11.

976.

614

2.06

4.84

4

Fuen

tes:

OC

yT; D

ANE

- ED

IT II

a V

III,

EDIT

S IV

y V

; MH

CP;

Sup

erso

cied

ades

; Sup

ersa

lud;

DN

P; M

EN; B

anco

de

la R

epúb

lica

Cál

culo

s: O

CyT

p:

Cifr

as p

rovi

siona

les

pr:

Cifr

as p

relim

inar

espy

: C

ifras

pro

yect

adas

I In

vers

ión

en

act

ivid

ades

de

cien

cia,

tec

no

log

ía e

inn

ova

ció

n |

Ex

pen

dit

ure

in s

cien

ce, t

ech

no

log

y an

d in

no

vati

on

act

ivit

ies

51

Tabl

a 1.

5. F

inan

ciac

ión

de la

s ACT

I por

tipo

de

inst

ituci

ón, 2

000

- 201

8ST

IA fu

ndin

g by

type

of i

nstit

utio

n, 2

000

- 201

8Ti

po d

e in

stitu

ción

Ty

pe o

f ins

titut

ion

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

Entid

ades

Gub

erna

men

tale

s- s

in re

galía

s G

over

nmen

t org

aniza

tions

- exc

ludi

ng ro

yalti

es14

,67%

21,9

9%19

,69%

13,1

4%15

,85%

23,2

3%18

,83%

22,4

2%23

,23%

24,4

8%

SGR

y Co

finan

ciac

ione

s / R

oyal

ties

0,00

%0,

00%

0,00

%0,

00%

0,00

%0,

00%

0,00

%0,

00%

0,00

%0,

00%

Empr

esas

/ Fi

rms

38,0

3%35

,25%

35,1

5%36

,31%

40,0

9%31

,33%

34,0

7%37

,67%

40,3

1%29

,69%

Inst

ituci

ones

de

educ

ació

n su

perio

r Hi

gher

edu

catio

n in

stitu

tions

36,4

1%33

,17%

33,4

1%33

,65%

30,4

8%30

,43%

30,2

6%24

,15%

21,9

7%26

,53%

Inte

rnac

iona

les

/ Int

erna

tiona

l1,

56%

1,31

%1,

22%

1,12

%0,

92%

0,87

%0,

81%

0,59

%0,

48%

0,53

%Ce

ntro

s de

inve

stig

ació

n y

desa

rrol

lo t

ecno

lógi

co

Rese

arch

and

tech

nolo

gica

l dev

elop

men

t cen

ters

7,12

%6,

21%

8,07

%13

,42%

10,5

9%11

,00%

11,1

1%10

,57%

9,85

%12

,68%

Hosp

itale

s y

clín

icas

/ Ho

spita

ls an

d cli

nics

0,84

%0,

77%

1,28

%0,

97%

0,89

%1,

14%

2,70

%1,

86%

1,44

%2,

64%

IPSF

L al

ser

vici

o de

las

empr

esas

Pr

ivate

non

-pro

fits

orga

niza

tions

ser

ving

the

busin

esse

s0,

88%

0,84

%0,

67%

0,73

%0,

71%

1,30

%1,

57%

2,21

%2,

19%

2,71

%

ON

G, a

socia

cione

s y a

grem

iacio

nes p

rofe

siona

les /

Pro

fess

iona

l ass

ocia

tions

and

NGO

s0,

49%

0,46

%0,

51%

0,66

%0,

48%

0,71

%0,

66%

0,54

%0,

52%

0,73

%To

tal (

mill

ones

de

peso

s de

201

4 / m

illon

CO

P of

201

4)1.

582.

008

1.76

0.90

71.

796.

414

1.83

3.48

12.

073.

106

2.08

7.30

02.

104.

061

2.77

8.25

83.

121.

926

2.75

8.02

7

Tipo

de

inst

ituci

ón

Type

of i

nstit

utio

n20

1020

1120

1220

1320

1420

1520

16p

2017

pr20

18py

Entid

ades

Gub

erna

men

tale

s- s

in re

galía

s G

over

nmen

t org

aniza

tions

- exc

ludi

ng ro

yalti

es30

,22%

27,9

5%24

,59%

20,5

8%20

,27%

19,7

5%18

,29%

19,8

5%20

,82%

SGR

y Co

finan

ciac

ione

s / R

oyal

ties

0,00

%0,

00%

5,08

%16

,07%

6,32

%3,

81%

1,65

%0,

91%

0,34

%Em

pres

as /

Firm

s30

,61%

28,9

1%37

,08%

31,1

8%41

,99%

46,8

4%50

,87%

53,3

9%55

,21%

Inst

ituci

ones

de

educ

ació

n su

perio

r Hi

gher

edu

catio

n in

stitu

tions

22,2

3%22

,94%

18,7

7%18

,95%

18,9

7%16

,99%

16,4

4%12

,82%

11,1

2%

Inte

rnac

iona

les

/ Int

erna

tiona

l0,

45%

0,39

%0,

29%

0,22

%0,

22%

0,21

%0,

21%

0,20

%0,

19%

Cent

ros

de in

vest

igac

ión

y de

sarr

ollo

tec

noló

gico

Re

sear

ch a

nd te

chno

logi

cal d

evel

opm

ent c

ente

rs10

,61%

13,9

7%10

,09%

9,71

%8,

77%

9,07

%9,

15%

9,49

%9,

05%

Hosp

itale

s y

clín

icas

/ Ho

spita

ls an

d cli

nics

2,51

%2,

54%

1,78

%1,

45%

1,47

%1,

36%

1,38

%1,

36%

1,32

%IP

SFL

al s

ervi

cio

de la

s em

pres

as

Priva

te n

on-p

rofit

s or

gani

zatio

ns s

ervi

ng th

e bu

sines

ses

2,66

%2,

51%

1,78

%1,

38%

1,45

%1,

53%

1,52

%1,

53%

1,51

%

ON

G, a

socia

cione

s y a

grem

iacio

nes p

rofe

siona

les /

Pro

fess

iona

l ass

ocia

tions

and

NGO

s0,

71%

0,78

%0,

53%

0,45

%0,

54%

0,43

%0,

49%

0,45

%0,

45%

Tota

l (m

illon

es d

e pe

sos

de 2

014

/ mill

on C

OP

of 2

014)

3.16

0.38

33.

192.

128

4.36

9.46

65.

473.

177

5.67

2.91

85.

732.

644

5.48

6.68

75.

461.

321

5.57

6.72

9

Fuen

tes:

OC

yT; D

ANE

- ED

IT II

a V

III,

EDIT

S IV

y V

; MH

CP;

Sup

erso

cied

ades

; Sup

ersa

lud;

DN

P; M

EN; B

anco

de

la R

epúb

lica

Cál

culo

s: O

CyT

p:

Cifr

as p

rovi

siona

les

pr:

Cifr

as p

relim

inar

espy

: C

ifras

pro

yect

adas

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

52

Tabl

a 1.

6. F

inan

ciac

ión

de la

I+D

por t

ipo

de in

stitu

ción

, 200

0 - 2

018

R&D

fund

ing

by ty

pe o

f ins

titut

ion,

200

0 - 2

018

Tipo

de

inst

ituci

ón /

Type

of i

nstit

utio

n20

0020

0120

0220

0320

0420

0520

0620

0720

0820

09En

tidad

es G

uber

nam

enta

les-

sin

rega

lías

Gov

ernm

ent o

rgan

izatio

ns- e

xclu

ding

roya

lties

9,54

%10

,52%

12,3

0%6,

06%

7,08

%4,

08%

4,66

%7,

95%

6,36

%6,

65%

SGR

y co

finan

ciac

ione

s / R

oyal

ties

0,00

%0,

00%

0,00

%0,

00%

0,00

%0,

00%

0,00

%0,

00%

0,00

%0,

00%

Empr

esas

/ Fi

rms

23,0

7%22

,86%

20,8

6%20

,43%

22,4

0%20

,89%

19,0

1%22

,43%

28,9

8%21

,19%

Inst

itucio

nes d

e ed

ucac

ión

supe

rior /

Hig

her e

duca

tion

inst

itutio

ns50

,07%

50,5

8%47

,94%

47,5

5%49

,63%

51,5

9%50

,39%

40,6

8%39

,30%

42,6

5%

Inte

rnac

iona

les

/ Int

erna

tiona

l3,

45%

3,11

%2,

64%

2,29

%2,

10%

2,01

%1,

83%

1,28

%1,

06%

1,03

%

Cent

ros

de in

vest

igac

ión

y de

sarr

ollo

tec

noló

gico

/

Rese

arch

and

tech

nolo

gica

l dev

elop

men

t cen

ters

12,6

7%11

,59%

14,7

2%21

,54%

17,1

7%18

,50%

20,2

1%21

,86%

19,3

5%23

,25%

Hosp

itale

s y

clín

icas

/ Ho

spita

ls an

d cli

nics

0,57

%0,

53%

0,70

%0,

97%

1,04

%1,

36%

2,16

%2,

44%

1,25

%1,

46%

IPSF

L al s

ervic

io d

e la

s em

pres

as /

Priva

te n

on-p

rofit

s org

aniza

tions

serv

ing

the

busin

esse

s0,

00%

0,01

%0,

06%

0,03

%0,

09%

0,71

%0,

98%

2,69

%2,

96%

2,94

%

ON

G, a

soci

acio

nes

y ag

rem

iaci

ones

pro

fesi

onal

es

Prof

essio

nal a

ssoc

iatio

ns a

nd N

GO

s0,

63%

0,79

%0,

79%

1,13

%0,

49%

0,87

%0,

75%

0,66

%0,

75%

0,83

%

Tota

l (m

illon

es d

e pe

sos

de 2

014

/ mill

on C

OP

of 2

014)

589.

526

613.

940

684.

501

736.

876

748.

672

740.

462

769.

180

1.04

5.26

11.

178.

554

1.16

8.77

5

Tipo

de

inst

ituci

ón /

Type

of i

nstit

utio

n20

1020

1120

1220

1320

1420

1520

16p

2017

pr20

18py

Entid

ades

Gub

erna

men

tale

s- s

in re

galía

s G

over

nmen

t org

aniza

tions

- exc

ludi

ng ro

yalti

es8,

86%

7,24

%5,

06%

8,15

%6,

06%

7,50

%5,

78%

7,77

%8,

56%

SGR

y co

finan

ciac

ione

s / R

oyal

ties

0,00

%0,

00%

3,58

%6,

88%

2,89

%2,

14%

0,69

%0,

43%

0,14

%

Empr

esas

/ Fi

rms

23,1

5%23

,99%

29,5

6%23

,96%

42,6

2%44

,65%

48,3

9%49

,31%

53,5

7%

Inst

itucio

nes d

e ed

ucac

ión

supe

rior /

Hig

her e

duca

tion

inst

itutio

ns39

,86%

36,5

5%37

,18%

37,5

9%30

,63%

28,6

2%27

,36%

22,8

7%18

,11%

Inte

rnac

iona

les

/ Int

erna

tiona

l0,

96%

0,80

%0,

65%

0,53

%0,

44%

0,44

%0,

44%

0,46

%0,

42%

Cent

ros

de in

vest

igac

ión

y de

sarr

ollo

tec

noló

gico

Re

sear

ch a

nd te

chno

logi

cal d

evel

opm

ent c

ente

rs20

,86%

25,5

3%20

,37%

20,0

7%14

,56%

14,3

6%15

,09%

16,7

7%16

,69%

Hosp

itale

s y

clín

icas

/ Ho

spita

ls an

d cli

nics

1,60

%1,

48%

1,54

%1,

03%

1,07

%0,

81%

0,71

%0,

64%

0,70

%

IPSF

L al s

ervic

io d

e la

s em

pres

as /

Priva

te n

on-p

rofit

s org

aniza

tions

serv

ing

the

busin

esse

s3,

79%

3,45

%1,

47%

1,27

%1,

10%

1,05

%1,

07%

1,21

%1,

18%

ON

G, a

soci

acio

nes

y ag

rem

iaci

ones

pro

fesi

onal

es

Prof

essio

nal a

ssoc

iatio

ns a

nd N

GO

s0,

92%

0,96

%0,

58%

0,53

%0,

65%

0,44

%0,

48%

0,55

%0,

62%

Tota

l (m

illon

es d

e pe

sos

de 2

014

/ mill

on C

OP

of 2

014)

1.21

4.02

71.

366.

865

1.62

2.11

11.

976.

011

2.33

1.66

52.

275.

771

2.14

5.91

11.

976.

614

2.06

4.84

4

Fuen

tes:

OC

yT; D

ANE

- ED

IT II

a V

III,

EDIT

S IV

y V

; MH

CP;

Sup

erso

cied

ades

; Sup

ersa

lud;

DN

P; M

EN; B

anco

de

la R

epúb

lica

Cál

culo

s: O

CyT

p:

Cifr

as p

rovi

siona

les

pr:

Cifr

as p

relim

inar

espy

: C

ifras

pro

yect

adas

I In

vers

ión

en

act

ivid

ades

de

cien

cia,

tec

no

log

ía e

inn

ova

ció

n |

Ex

pen

dit

ure

in s

cien

ce, t

ech

no

log

y an

d in

no

vati

on

act

ivit

ies

53

Grá

fica

1.2.

Dis

trib

ució

n de

la in

vers

ión

en A

CTI p

or ti

po d

e ac

tivid

ad, 2

000

- 201

8Di

strib

utio

n of

STI

A ex

pend

iture

by

type

of a

ctiv

ity, 2

000

- 201

8

Fuen

tes:

OC

yT; D

ANE

- ED

IT II

a V

III,

EDIT

S IV

y V

; MH

CP;

Sup

erso

cied

ades

; Sup

ersa

lud;

DN

P; M

EN; B

anco

de

la R

epúb

lica

Cál

culo

s: O

CyT

p:

Cifr

as p

rovi

siona

les

pr:

Cifr

as p

relim

inar

espy

: C

ifras

pro

yect

adasI+

DR&

D Ac

tivid

ades

de

inno

vaci

ónIn

nova

tion

activ

ities

Se

rvic

ios

cien

tí�co

s y

tecn

ológ

icos

Scie

nti�

c an

d te

cnol

ogica

l ser

vice

s Ap

oyo

a la

form

ació

n y

capa

cita

ción

cie

ntí�

ca y

tecn

ológ

ica

Supp

ort f

or s

cient

i�c

and

tech

nolo

gica

l tra

inin

g

Adm

inis

trac

ión

y ot

ras

activ

idad

es d

e ap

oyo

Adm

inist

ratio

n an

d ot

her s

uppo

rt ac

tiviti

es

37,2

6% 34

,86%

38,1

0%

40,1

9% 36

,11%

35,4

7% 36

,56%

37,6

2% 3

7,75

% 42

,38%

38

,41%

42,8

2% 37

,12%

36,1

0%

41,1

0%

39,7

0% 39

,11%

40.5

5%

39.0

9%

30,6

4%

33,6

0% 3

3,87

%

33,3

6% 38

,78%

32,2

3%

36,4

1% 38

,99%

39,

47%

31,7

4% 35

,58%

30,6

1%

37,4

6%

33,2

5%

29,9

9%

35,1

9% 37

,98%

36.1

9% 37

.03%

13,0

5% 13

,63%

12,3

5% 10

,75%

10,1

9%

16,9

2%

12,0

8% 10

,64%

10,

80%

11,8

8% 11

,18%

11,

37%

13,2

2%

17,6

1%

16,0

3% 13

,53%

11,6

2% 1

2,06

% 14

,42%

11

,73%

11,5

4%

9,46

%

8,66

%

8,14

%7,

90%

7,

99%

6,

21%

6,

55%

7,

73%

8,

39%

9,

13%

7,

92%

8,

49%

7,

69%

7,

61%

6,

93%

7,

43%

6,

28%

7,31

%

6,36

%

6,21

%

7,04

%

6,77

%

7,47

%

6,96

%

6,53

%

5,43

%

6,27

%

6,44

%

6,07

%

4,27

%

4,54

%

5,19

%

3,97

%

4,36

%

3,76

%

3,18

%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

2000

20

01

2002

20

03

2004

20

05

2006

20

07

2008

20

09

2010

20

11

2012

20

13

2014

20

15

2016

p

2017

pr

2018

  py

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

54

Grá

fica

1.3.

Inve

rsió

n na

cion

al e

n AC

TI p

or ti

po d

e ac

tivid

ad, 2

000

- 201

8ST

IA e

xpen

ditu

re b

y ty

pe o

f act

ivity

, 200

0 - 2

018

Mill

ones

de

peso

s de

201

4 / M

illio

n CO

P of

201

4

Fuen

tes:

OC

yT; D

ANE

- ED

IT II

a V

III,

EDIT

S IV

y V

; MH

CP;

Sup

erso

cied

ades

; Sup

ersa

lud;

DN

P; M

EN; B

anco

de

la R

epúb

lica

Cál

culo

s: O

CyT

p:

Cifr

as p

rovi

siona

les

pr:

Cifr

as p

relim

inar

espy

: C

ifras

pro

yect

adas58

9.52

6 61

3.94

0 68

4.50

1 73

6.87

6 74

8.67

2 74

0.46

2 76

9.18

0 1.

045.

261

1.17

8.55

4 1.

168.

775

1.21

4.02

7 1.

366.

865

1.62

2.11

1 1.

976.

011

2.33

1.66

5 2.

275.

771

2.14

5.91

1 1.

976.

614

2.06

4.84

4 48

4.78

9 59

1.74

8 60

8.49

2 61

1.70

4 80

4.03

2 67

2.81

4 76

6.14

3

1.08

3.29

8 1.

232.

296

875.

401

1.12

4.33

6 97

7.14

6

1.63

6.86

8

1.82

0.05

2

1.70

1.30

2 2.

017.

139

2.08

3.69

0 2.

214.

794

2.17

9.73

2

206.

500

240.

019

221.

925

197.

101

211.

338

353.

253

254.

101

295.

667

337.

047

327.

782

353.

191

362.

907

577.

805

963.

617

909.

618

775.

845

637.

609

658.

600

804.

432

115.

701

112.

036

111.

477

129.

094

140.

298

155.

875

146.

459

181.

494

169.

655

172.

842

203.

624

193.

668

186.

717

248.

728

294.

279

227.

419

239.

244

205.

267

177.

259

185.

492

203.

164

170.

019

158.

705

168.

767

164.

897

168.

177

172.

538

204.

374

213.

227

265.

205

291.

540

345.

965

464.

769

436.

055

436.

470

380.

234

406.

046

350.

463

0

1.00

0.00

0

2.00

0.00

0

3.00

0.00

0

4.00

0.00

0

5.00

0.00

0

6.00

0.00

0

7.00

0.00

0

2000

20

01

2002

20

03

2004

20

05

2006

20

07

2008

20

09

2010

20

11

2012

20

13

2014

20

15

Apoy

o a

la fo

rmac

ión

y ca

paci

taci

ón c

ient

í�ca

y te

cnol

ógic

aSu

ppor

t for

scie

nti�

c an

d te

chno

logi

cal t

rain

ing

Adm

inis

trac

ión

y ot

ras

activ

idad

es d

e ap

oyo

Adm

inist

ratio

n an

d ot

her s

uppo

rt ac

tiviti

es

Serv

icio

s ci

entí�

cos

y te

cnol

ógic

osSc

ient

i�c

and

tecn

olog

ical s

ervi

ces

Activ

idad

es d

e in

nova

ción

Inno

vatio

n ac

tiviti

es

I+D

R&D

2016

p

2017

pr

2018

  py

I In

vers

ión

en

act

ivid

ades

de

cien

cia,

tec

no

log

ía e

inn

ova

ció

n |

Ex

pen

dit

ure

in s

cien

ce, t

ech

no

log

y an

d in

no

vati

on

act

ivit

ies

55

Tabl

a 1.

7. In

vers

ión

en A

CTI d

e la

s en

tidad

es d

el g

obie

rno

cent

ral –

ejec

ució

n, 2

007

- 201

7ST

IA e

xpen

ditu

re in

cen

tral

gov

ernm

ent o

rgan

izat

ions

, 200

7 - 2

017

Tipo

de

activ

idad

Ty

pe o

f act

ivity

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

p20

17pr

I+D

/ R&D

13,3

5%10

,34%

11,5

1%11

,27%

11,0

9%7,

64%

14,2

9%12

,28%

15,0

8%12

,35%

14,1

7%

Apoy

o a

la fo

rmac

ión

y ca

paci

taci

ón c

ient

ífica

y te

cnol

ógic

a Su

ppor

t for

scie

ntifi

c an

d te

chno

logi

cal t

rain

ing

4,80

%9,

64%

10,8

8%13

,23%

16,6

8%20

,05%

21,7

7%20

,58%

18,4

4%18

,45%

20,7

5%

Serv

icio

s ci

entífi

cos

y te

cnol

ógic

os

Scie

ntifi

c an

d te

chno

logi

cal s

ervi

ces

31,0

4%31

,63%

31,8

0%25

,02%

28,3

0%30

,77%

29,5

6%46

,57%

40,9

8%39

,86%

39,6

3%

Adm

inis

trac

ión

y ot

ras

activ

idad

es d

e ap

oyo

Adm

inist

ratio

n an

d ot

her s

uppo

rt ac

tiviti

es14

,77%

11,3

5%12

,43%

12,4

4%10

,09%

6,22

%5,

54%

5,63

%2,

03%

4,54

%3,

02%

Activ

idad

es d

e in

nova

ción

In

nova

tion

activ

ities

36,0

5%37

,04%

33,3

8%38

,04%

33,8

3%35

,32%

28,8

4%14

,94%

23,4

7%24

,80%

22,4

3%

Tota

l ACT

I / S

TIA

(mill

ones

de

peso

s de

201

4 / m

illio

n CO

P of

201

4)62

2.87

572

5.20

867

5.28

095

5.17

589

2.11

71.

074.

248

1.12

6.64

21.

149.

786

1.13

1.94

21.

003.

480

1.08

4.02

4

Fuen

te: O

CyT

; MH

CP

Cál

culo

s: O

CyT

p:

Cifr

as p

rovi

siona

les

pr:

Cifr

as p

relim

inar

es

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

56

Tabl

a 1.

8. In

vers

ión

en A

CTI d

e la

s em

pres

as –

ejec

ució

n, 2

007

- 201

7ST

IA e

xpen

ditu

re in

firm

s, 20

07 -

2017

Tipo

de

activ

idad

Ty

pe o

f act

ivity

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

p20

17pr

I+D

/ R&D

22,4

1%27

,14%

30,2

4%29

,05%

35,5

4%29

,59%

27,7

5%41

,71%

37,8

4%37

,21%

33,4

3%

Activ

idad

es d

e in

nova

ción

/ In

nova

tion

activ

ities

77,5

9%72

,86%

69,7

6%70

,95%

64,4

6%70

,41%

72,2

5%58

,29%

62,1

6%62

,79%

66,5

7%

Tota

l ACT

I / S

TIA

(mill

ones

de

peso

s de

201

4 / m

illio

n CO

P of

201

4)1.

046.

560

1.25

8.54

781

8.98

496

7.28

692

2.82

21.

620.

335

1.70

6.56

72.

382.

115

2.68

5.28

82.

790.

878

2.91

5.67

7

Fuen

tes:

OC

yT; D

ANE

- ED

IT II

a V

III,

EDIT

S IV

y V

; Sup

erso

cied

ades

Cál

culo

s: O

CyT

p:

Cifr

as p

rovi

siona

les

pr:

Cifr

as p

relim

inar

es

Tabl

a 1.

9. In

vers

ión

en A

CTI d

e la

s in

stitu

cion

es d

e ed

ucac

ión

supe

rior –

ejec

ució

n, 2

007

- 201

7ST

IA e

xpen

ditu

re in

hig

her e

duca

tion

inst

itutio

ns, 2

007

- 201

7Ti

po d

e ac

tivid

ad

Type

of a

ctiv

ity20

0720

0820

0920

1020

1120

1220

1320

1420

1520

16p

2017

pr

I+D

/ R&D

63,8

2%67

,84%

68,4

0%69

,14%

68,5

4%73

,69%

71,7

8%66

,53%

67,0

6%65

,29%

64,8

3%

Apoy

o a

la fo

rmac

ión

y ca

paci

taci

ón c

ient

ífica

y te

cnol

ógic

a Su

ppor

t for

scie

ntifi

c an

d te

chno

logi

cal t

rain

ing

20,2

2%17

,58%

17,5

5%17

,54%

17,5

9%13

,20%

10,9

6%11

,80%

12,5

8%13

,36%

15,3

9%

Serv

icio

s ci

entífi

cos

y te

cnol

ógic

os

Scie

ntifi

c an

d te

chno

logi

cal s

ervi

ces

7,49

%6,

76%

6,52

%6,

80%

6,42

%6,

03%

5,59

%10

,33%

13,4

6%14

,39%

12,4

2%

Adm

inis

trac

ión

y ot

ras

activ

idad

es d

e ap

oyo

Adm

inist

ratio

n an

d ot

her s

uppo

rt ac

tiviti

es8,

47%

7,82

%7,

52%

6,51

%7,

45%

7,07

%11

,67%

11,3

4%6,

91%

6,96

%7,

36%

Tota

l ACT

I / S

TIA

(mill

ones

de

peso

s de

201

4 / m

illio

n CO

P of

201

4)68

7.31

370

1.10

674

6.45

171

6.74

074

4.80

483

2.84

81.

049.

094

1.08

8.60

298

5.96

091

3.67

771

1.05

4

Fuen

te: O

CyT

; MEN

Cál

culo

s: O

CyT

p:

Cifr

as p

rovi

siona

les

pr:

Cifr

as p

relim

inar

es

I In

vers

ión

en

act

ivid

ades

de

cien

cia,

tec

no

log

ía e

inn

ova

ció

n |

Ex

pen

dit

ure

in s

cien

ce, t

ech

no

log

y an

d in

no

vati

on

act

ivit

ies

57

Tabl

a 1.

10. I

nver

sión

en

ACTI

de

los

cent

ros

de in

vest

igac

ión

y de

sarr

ollo

tecn

ológ

ico

–eje

cuci

ón, 2

007

- 201

7ST

IA e

xpen

ditu

re in

rese

arch

and

tech

nolo

gica

l dev

elop

men

t cen

ters

, 200

7 - 2

017

Tipo

de

activ

idad

Ty

pe o

f act

ivity

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

p20

17pr

I+D

/ R&D

77,7

8%74

,17%

77,7

1%75

,52%

78,2

3%74

,98%

74,6

0%68

,20%

62,8

2%64

,48%

63,9

5%

Apoy

o a

la fo

rmac

ión

y ca

paci

taci

ón c

ient

ífica

y te

cnol

ógic

a Su

ppor

t for

scie

ntifi

c an

d te

chno

logi

cal t

rain

ing

0,93

%3,

04%

1,59

%2,

29%

1,91

%1,

82%

1,85

%2,

38%

1,69

%4,

81%

7,62

%

Serv

icio

s ci

entífi

cos

y te

cnol

ógic

os

Scie

ntifi

c an

d te

chno

logi

cal s

ervi

ces

8,34

%10

,63%

9,56

%10

,80%

7,61

%10

,71%

13,3

2%14

,60%

17,2

6%14

,74%

15,1

0%

Adm

inis

trac

ión

y ot

ras

activ

idad

es d

e ap

oyo

Adm

inist

ratio

n an

d ot

her s

uppo

rt ac

tiviti

es8,

70%

9,01

%6,

31%

7,70

%8,

62%

9,18

%7,

90%

11,7

1%16

,11%

13,2

7%10

,26%

Activ

idad

es d

e in

nova

ción

In

nova

tion

activ

ities

4,25

%3,

15%

4,82

%3,

69%

3,65

%3,

30%

2,34

%3,

11%

2,13

%2,

69%

3,07

%

Tota

l ACT

I / S

TIA

(mill

ones

de

peso

s de

201

4 / m

illio

n CO

P of

201

4)29

3.71

330

7.51

134

9.62

333

5.36

444

6.06

344

0.78

753

1.67

149

7.71

052

0.20

650

2.03

651

8.30

9

Fuen

te: O

CyT

Cál

culo

s: O

CyT

p:

Cifr

as p

rovi

siona

les

pr:

Cifr

as p

relim

inar

es

Tabl

a 1.

11. I

nver

sión

en

ACTI

de

los

hosp

itale

s y

clín

icas

–ej

ecuc

ión,

200

7 - 2

017

STIA

exp

endi

ture

in h

ospi

tals

and

clin

ics,

2007

- 20

17Ti

po d

e ac

tivid

ad

Type

of a

ctiv

ity20

0720

0820

0920

1020

1120

1220

1320

1420

1520

16p

2017

pr

I+D

/ R&D

49,5

0%32

,68%

23,3

8%24

,43%

24,9

6%32

,09%

25,8

0%29

,90%

23,6

3%20

,25%

17,0

0%

Apoy

o a

la fo

rmac

ión

y ca

paci

taci

ón c

ient

ífica

y te

cnol

ógic

a

Supp

ort f

or s

cient

ific

and

tech

nolo

gica

l tra

inin

g4,

13%

4,70

%2,

95%

3,31

%3,

43%

3,81

%3,

21%

2,96

%3,

00%

3,08

%1,

88%

Serv

icio

s ci

entífi

cos

y te

cnol

ógic

os

Scie

ntifi

c an

d te

chno

logi

cal s

ervi

ces

2,08

%3,

16%

0,65

%1,

62%

2,46

%3,

65%

15,0

9%14

,14%

14,8

4%14

,25%

15,3

4%

Adm

inis

trac

ión

y ot

ras

activ

idad

es d

e ap

oyo

Adm

inist

ratio

n an

d ot

her s

uppo

rt ac

tiviti

es1,

06%

0,74

%0,

66%

1,58

%1,

51%

5,18

%1,

83%

1,46

%1,

58%

1,98

%1,

96%

Activ

idad

es d

e in

nova

ción

In

nova

tion

activ

ities

43,2

3%58

,72%

72,3

5%69

,06%

67,6

4%55

,27%

54,0

6%51

,54%

56,9

4%60

,44%

63,8

2%

Tota

l ACT

I / S

TIA

(mill

ones

de

peso

s de

201

4/ m

illio

n CO

P of

201

4)51

.588

45.0

9072

.740

79.3

4581

.056

77.8

1879

.173

83.1

4078

.239

75.5

2774

.415

Fuen

te: O

CyT

; Sup

ersa

lud

Cál

culo

s: O

CyT

p:

Cifr

as p

rovi

siona

les

pr:

Cifr

as p

relim

inar

es

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

58

Tabl

a 1.

12. I

nver

sión

en

ACTI

de

las

IPSF

L al

ser

vici

o de

las

empr

esas

–ej

ecuc

ión,

200

7 - 2

017

STIA

exp

endi

ture

in p

rivat

e no

n-pr

ofit o

rgan

izat

ions

ser

ving

the

busi

ness

es, 2

007

- 201

7Ti

po d

e ac

tivid

ad

Type

of a

ctiv

ity20

0720

0820

0920

1020

1120

1220

1320

1420

1520

16p

2017

pr

I+D

/ R&D

45,8

4%50

,95%

45,9

5%54

,62%

58,8

3%30

,61%

33,1

6%31

,23%

27,3

3%27

,37%

28,6

5%

Apoy

o a

la fo

rmac

ión

y ca

paci

taci

ón c

ient

ífica

y te

cnol

ógic

a Su

ppor

t for

scie

ntifi

c an

d te

chno

logi

cal t

rain

ing

1,05

%0,

05%

0,52

%0,

50%

0,56

%0,

64%

0,56

%0,

42%

0,35

%0,

39%

3,81

%

Serv

icio

s ci

entífi

cos

y te

cnol

ógic

os

Scie

ntifi

c an

d te

chno

logi

cal s

ervi

ces

39,0

2%34

,42%

39,3

9%32

,61%

27,1

5%39

,23%

35,8

3%48

,98%

54,8

0%56

,83%

51,6

8%

Adm

inis

trac

ión

y ot

ras

activ

idad

es d

e ap

oyo

Adm

inist

ratio

n an

d ot

her s

uppo

rt ac

tiviti

es2,

25%

2,13

%4,

17%

3,23

%2,

09%

8,58

%7,

78%

9,13

%7,

64%

7,67

%7,

82%

Activ

idad

es d

e in

nova

ción

/ In

nova

tion

activ

ities

11,8

5%12

,44%

9,96

%9,

03%

11,3

8%20

,95%

22,6

6%10

,24%

9,88

%7,

75%

8,04

%

Tota

l ACT

I / S

TIA

(mill

ones

de

peso

s de

201

4 / m

illio

n CO

P of

201

4)61

.293

68.3

8474

.872

84.1

5880

.224

77.8

8875

.480

82.3

3587

.691

83.5

9783

.556

Fuen

te: O

CyT

Cál

culo

s: O

CyT

p:

Cifr

as p

rovi

siona

les

pr:

Cifr

as p

relim

inar

es

Tabl

a 1.

13. I

nver

sión

en

ACTI

de

las

ON

G, a

soci

acio

nes

y ag

rem

iaci

ones

pro

fesi

onal

es –

ejec

ució

n, 2

007

- 201

7ST

IA e

xpen

ditu

re in

pro

fess

iona

l ass

ocia

tions

and

NG

Os,

2007

- 20

17Ti

po d

e ac

tivid

ad

Type

of a

ctiv

ity20

0720

0820

0920

1020

1120

1220

1320

1420

1520

16p

2017

pr

I+D

/ R&D

46,1

1%54

,70%

48,1

9%50

,13%

52,3

1%40

,50%

41,8

4%49

,19%

40,1

6%38

,41%

43,8

6%

Apoy

o a

la fo

rmac

ión

y ca

paci

taci

ón c

ient

ífica

y te

cnol

ógic

a Su

ppor

t for

scie

ntifi

c an

d te

chno

logi

cal t

rain

ing

7,21

%5,

95%

6,31

%6,

08%

5,32

%0,

58%

0,31

%23

,24%

23,2

1%0,

12%

8,60

%

Serv

icio

s ci

entífi

cos

y te

cnol

ógic

os

Scie

ntifi

c an

d te

chno

logi

cal s

ervi

ces

16,2

6%16

,88%

17,8

1%15

,32%

18,0

1%14

,28%

19,0

5%14

,73%

26,5

8%43

,58%

25,8

4%

Adm

inis

trac

ión

y ot

ras

activ

idad

es d

e ap

oyo

Adm

inist

ratio

n an

d ot

her s

uppo

rt ac

tiviti

es30

,35%

22,3

5%26

,30%

27,1

9%23

,50%

43,7

4%38

,10%

12,1

0%9,

82%

12,7

9%20

,86%

Activ

idad

es d

e in

nova

ción

/ In

nova

tion

activ

ities

0,07

%0,

12%

1,38

%1,

28%

0,86

%0,

90%

0,69

%0,

74%

0,22

%5,

10%

0,83

%

Tota

l ACT

I / S

TIA

(mill

ones

de

peso

s de

201

4 / m

illio

n CO

P of

201

4)14

.915

16.0

7920

.078

22.3

1625

.042

23.3

7524

.852

30.5

9524

.730

26.8

8924

.655

Fuen

te: O

CyT

Cál

culo

s: O

CyT

p:

Cifr

as p

rovi

siona

les

pr:

Cifr

as p

relim

inar

es

I In

vers

ión

en

act

ivid

ades

de

cien

cia,

tec

no

log

ía e

inn

ova

ció

n |

Ex

pen

dit

ure

in s

cien

ce, t

ech

no

log

y an

d in

no

vati

on

act

ivit

ies

59

Tabl

a 1.

14. F

inan

ciac

ión

del G

obie

rno

Cent

ral p

ara

I+D

por o

bjet

ivo

soci

oeco

nóm

ico

(OSE

), 20

00 -

2018

R&D

Gov

ernm

enta

l fun

ding

by

soci

oeco

nom

ic o

bjec

tive,

200

0 - 2

018

Obj

etiv

o So

cioe

conó

mic

o So

cioec

onom

ic ob

ject

ives

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

Expl

orac

ión

y ex

plot

ació

n de

l med

io te

rres

tre

Expl

orat

ion

and

expl

oita

tion

of th

e ea

rth3,

29%

3,71

%0,

95%

0,84

%1,

47%

0,99

%6,

38%

7,32

%8,

41%

5,73

%

Med

ioam

bien

te

Envi

ronm

ent

25,7

0%24

,82%

20,3

3%37

,15%

30,2

4%50

,90%

44,2

0%21

,68%

26,3

9%30

,46%

Tran

spor

te, t

elec

omun

icac

ione

s y

otra

s in

fraes

truc

tura

s Tr

ansp

ort,

tele

com

mun

icatio

n an

d ot

her i

nfra

stru

ctur

es5,

77%

10,5

2%9,

26%

0,65

%3,

71%

14,4

2%8,

89%

10,2

7%8,

63%

7,95

%

Ener

gía

Ener

gy0,

00%

0,00

%0,

00%

0,00

%0,

00%

0,00

%0,

00%

11,1

3%0,

00%

0,00

%

Salu

d He

alth

21,7

3%20

,22%

6,10

%28

,87%

39,5

3%13

,69%

4,32

%37

,60%

42,7

7%44

,15%

Agric

ultu

ra

Agric

ultu

re23

,59%

25,9

4%60

,18%

24,6

3%16

,74%

5,07

%18

,32%

0,00

%0,

00%

0,00

%

Educ

ació

n Ed

ucat

ion

0,16

%0,

14%

0,19

%0,

14%

0,11

%0,

05%

0,00

%0,

00%

0,33

%0,

00%

Cultu

ra, o

cio,

relig

ión

y m

edio

s de

com

unic

ació

n Cu

lture

, rec

reat

ion,

relig

ion

and

mas

s m

edia

1,40

%3,

60%

2,50

%4,

17%

3,88

%6,

84%

6,12

%3,

01%

3,43

%0,

81%

Sist

emas

pol

ítico

s y

soci

ales

, est

ruct

uras

y p

roce

sos

Polit

ical a

nd s

ocia

l sys

tem

s, st

ruct

ures

and

pro

cess

es14

,50%

7,18

%0,

08%

0,52

%2,

33%

4,38

%7,

96%

2,70

%5,

21%

8,07

%

Avan

ce g

ener

al d

el c

onoc

imie

nto

Gen

eral

adv

ance

men

t of k

now

ledg

e2,

76%

2,14

%0,

41%

2,02

%1,

61%

0,25

%0,

21%

0,96

%0,

10%

0,09

%

Defe

nsa

Defe

nce

1,09

%1,

73%

0,00

%1,

00%

0,39

%3,

41%

3,61

%5,

33%

4,73

%2,

74%

Tota

l (m

illon

es d

e pe

sos

de 2

014

/ mill

ion

COP

of 2

014)

56.2

4964

.564

84.1

8144

.644

52.9

8330

.215

35.8

2683

.132

74.9

5877

.749

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

60

Obj

etiv

o So

cioe

conó

mic

o So

cioec

onom

ic ob

ject

ives

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

p20

17pr

2018

py

Expl

orac

ión

y ex

plot

ació

n de

l med

io te

rres

tre

Expl

orat

ion

and

expl

oita

tion

of th

e ea

rth3,

79%

6,14

%3,

14%

1,59

%1,

49%

2,30

%1,

42%

0,98

%1,

12%

Med

ioam

bien

te

Envi

ronm

ent

23,7

3%21

,19%

26,8

9%21

,38%

37,1

0%37

,02%

37,8

0%29

,86%

13,8

6%

Tran

spor

te, t

elec

omun

icac

ione

s y

otra

s in

fraes

truc

tura

s Tr

ansp

ort,

tele

com

mun

icatio

n an

d ot

her i

nfra

stru

ctur

es5,

68%

11,1

5%16

,67%

10,0

7%13

,33%

12,4

5%18

,97%

14,2

2%8,

67%

Ener

gía

Ener

gy0,

00%

0,00

%0,

00%

7,61

%3,

43%

2,32

%2,

06%

1,44

%1,

86%

Salu

d He

alth

44,0

7%51

,47%

39,3

0%44

,33%

26,5

8%14

,07%

17,2

2%37

,95%

27,8

4%

Agric

ultu

ra

Agric

ultu

re17

,05%

0,00

%0,

00%

1,63

%4,

40%

7,34

%4,

85%

2,65

%2,

46%

Educ

ació

n Ed

ucat

ion

0,00

%0,

00%

0,00

%0,

00%

0,00

%0,

00%

0,00

%0,

00%

0,00

%

Cultu

ra, o

cio,

relig

ión

y m

edio

s de

com

unic

ació

n Cu

lture

, rec

reat

ion,

relig

ion

and

mas

s m

edia

1,91

%3,

86%

7,25

%3,

84%

5,27

%4,

79%

5,04

%4,

44%

2,48

%

Sist

emas

pol

ítico

s y

soci

ales

, est

ruct

uras

y p

roce

sos

Polit

ical a

nd s

ocia

l sys

tem

s, st

ruct

ures

and

pro

cess

es2,

14%

1,83

%2,

72%

3,63

%1,

95%

5,37

%7,

48%

5,62

%4,

70%

Avan

ce g

ener

al d

el c

onoc

imie

nto

Gen

eral

adv

ance

men

t of k

now

ledg

e0,

07%

0,17

%1,

17%

0,27

%0,

69%

13,1

6%2,

42%

1,09

%35

,33%

Defe

nsa

Defe

nce

1,56

%4,

19%

2,86

%5,

65%

5,75

%1,

18%

2,75

%1,

76%

1,68

%

Tota

l (m

illon

es d

e pe

sos

de 2

014

/ mill

ion

COP

of 2

014)

107.

615

98.9

6182

.116

160.

954

141.

239

170.

684

123.

941

153.

557

176.

848

Fuen

te: O

CyT

; MH

CP;

Ban

co d

e la

Rep

úblic

aC

álcu

los:

OC

yTp:

C

ifras

pro

visio

nale

spr

: C

ifras

pre

limin

ares

py:

Cifr

as p

roye

ctad

as

I In

vers

ión

en

act

ivid

ades

de

cien

cia,

tec

no

log

ía e

inn

ova

ció

n |

Ex

pen

dit

ure

in s

cien

ce, t

ech

no

log

y an

d in

no

vati

on

act

ivit

ies

61

Tabl

a 1.

15. F

inan

ciac

ión

del G

obie

rno

Cent

ral p

ara

ACTI

por

obj

etiv

o so

cioe

conó

mic

o (O

SE),

2000

- 20

18ST

IA G

over

nmen

tal f

undi

ng b

y so

cioe

cono

mic

obj

ectiv

e, 2

000

- 201

8O

bjet

ivo

Soci

oeco

nóm

ico

Socio

econ

omic

obje

ctiv

es20

0020

0120

0220

0320

0420

0520

0620

0720

0820

09

Expl

orac

ión

y ex

plot

ació

n de

l med

io te

rres

tre

Expl

orat

ion

and

expl

oita

tion

of th

e ea

rth5,

25%

6,04

%6,

25%

11,4

9%5,

69%

7,01

%11

,57%

13,9

1%10

,99%

11,5

4%

Med

ioam

bien

te

Envi

ronm

ent

6,26

%4,

14%

4,84

%6,

91%

4,89

%3,

17%

4,01

%2,

89%

2,73

%3,

51%

Expl

orac

ión

y ex

plot

ació

n de

l esp

acio

Ex

plor

atio

n an

d ex

ploi

tatio

n of

spa

ce0,

00%

0,00

%0,

00%

0,00

%0,

00%

0,00

%0,

07%

0,00

%0,

00%

0,17

%

Tran

spor

te, t

elec

omun

icac

ione

s y

otra

s in

fraes

truc

tura

s Tr

ansp

ort,

tele

com

mun

icatio

n an

d ot

her i

nfra

stru

ctur

es4,

20%

8,72

%4,

39%

0,63

%1,

18%

1,44

%1,

94%

2,25

%2,

86%

3,04

%

Ener

gía

Ener

gy0,

00%

0,00

%0,

00%

0,00

%0,

00%

0,00

%0,

00%

1,49

%0,

00%

0,00

%

Prod

ucci

ón y

tecn

olog

ía in

dust

rial

Indu

stria

l pro

duct

ion

and

tech

nolo

gy0,

00%

0,00

%0,

00%

0,00

%0,

00%

0,81

%0,

00%

0,00

%0,

00%

2,86

%

Salu

d He

alth

5,67

%3,

76%

1,95

%5,

57%

6,60

%1,

11%

0,87

%5,

37%

4,76

%6,

02%

Agric

ultu

ra

Agric

ultu

re38

,49%

22,4

2%33

,73%

31,0

3%19

,08%

11,1

0%14

,75%

8,46

%6,

81%

7,49

%

Educ

ació

n Ed

ucat

ion

9,63

%13

,34%

2,79

%0,

84%

4,59

%2,

87%

6,00

%4,

63%

9,68

%10

,48%

Cultu

ra, o

cio,

relig

ión

y m

edio

s de

com

unic

ació

n Cu

lture

, rec

reat

ion,

relig

ion

and

mas

s m

edia

0,38

%0,

63%

0,60

%0,

92%

0,74

%0,

60%

0,87

%0,

90%

0,71

%0,

44%

Sist

emas

pol

ítico

s y

soci

ales

, est

ruct

uras

y p

roce

sos

Polit

ical a

nd s

ocia

l sys

tem

s, st

ruct

ures

and

pro

cess

es19

,85%

11,4

1%12

,82%

12,0

0%18

,42%

36,4

4%16

,09%

14,0

1%12

,42%

11,1

9%

Avan

ce g

ener

al d

el c

onoc

imie

nto

Gen

eral

adv

ance

men

t of k

now

ledg

e10

,00%

29,2

5%32

,63%

30,4

3%38

,75%

35,2

3%43

,50%

45,3

7%48

,56%

42,9

5%

Defe

nsa

Defe

nse

0,26

%0,

29%

0,00

%0,

19%

0,06

%0,

21%

0,33

%0,

71%

0,49

%0,

32%

Tota

l (m

illon

es d

e pe

sos

de 2

014

/ mill

on C

OP

of 2

014)

232.

069

387.

284

353.

707

240.

879

328.

530

484.

980

396.

153

622.

875

725.

208

675.

280

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

62

Obj

etiv

o So

cioe

conó

mic

o So

cioec

onom

ic ob

ject

ives

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

p20

17pr

2018

py

Expl

orac

ión

y ex

plot

ació

n de

l med

io te

rres

tre

Expl

orat

ion

and

expl

oita

tion

of th

e ea

rth10

,37%

11,7

6%9,

68%

11,2

4%10

,28%

8,98

%8,

01%

7,69

%8,

07%

Med

ioam

bien

te

Envi

ronm

ent

2,67

%2,

69%

2,32

%3,

05%

4,56

%5,

71%

4,67

%4,

23%

2,11

%

Expl

orac

ión

y ex

plot

ació

n de

l esp

acio

Ex

plor

atio

n an

d ex

ploi

tatio

n of

spa

ce0,

11%

0,11

%0,

06%

0,09

%0,

04%

0,04

%0,

73%

1,14

%1,

10%

Tran

spor

te, t

elec

omun

icac

ione

s y

otra

s in

fraes

truc

tura

s Tr

ansp

ort,

tele

com

mun

icatio

n an

d ot

her i

nfra

stru

ctur

es2,

08%

3,38

%6,

83%

3,28

%4,

68%

4,12

%5,

68%

4,16

%3,

27%

Ener

gía

Ener

gy0,

00%

0,00

%0,

00%

1,09

%0,

42%

0,90

%0,

95%

0,48

%0,

64%

Prod

ucci

ón y

tecn

olog

ía in

dust

rial

Indu

stria

l pro

duct

ion

and

tech

nolo

gy0,

00%

0,00

%0,

00%

0,00

%0,

04%

1,66

%1,

23%

0,00

%0,

00%

Salu

d He

alth

5,76

%6,

40%

3,54

%6,

78%

3,27

%2,

12%

2,13

%5,

38%

4,24

%

Agric

ultu

ra

Agric

ultu

re7,

58%

5,48

%5,

10%

5,48

%5,

96%

18,4

4%18

,47%

16,8

7%13

,32%

Educ

ació

n Ed

ucat

ion

0,00

%0,

10%

19,8

4%21

,26%

19,9

9%17

,92%

18,2

0%21

,16%

16,5

3%

Cultu

ra, o

cio,

relig

ión

y m

edio

s de

com

unic

ació

n Cu

lture

, rec

reat

ion,

relig

ion

and

mas

s m

edia

0,51

%0,

58%

0,65

%0,

62%

0,65

%0,

78%

0,64

%0,

63%

0,38

%

Sist

emas

pol

ítico

s y

soci

ales

, est

ruct

uras

y p

roce

sos

Polit

ical a

nd s

ocia

l sys

tem

s, st

ruct

ures

and

pro

cess

es8,

12%

10,0

9%10

,50%

11,4

5%30

,39%

14,0

1%11

,66%

13,4

0%25

,82%

Avan

ce g

ener

al d

el c

onoc

imie

nto

Gen

eral

adv

ance

men

t of k

now

ledg

e62

,62%

58,9

5%41

,07%

34,3

2%18

,22%

24,1

8%26

,61%

24,2

0%24

,06%

Defe

nsa

Defe

nse

0,18

%0,

46%

0,40

%1,

33%

1,51

%1,

12%

1,03

%0,

66%

0,45

%

Tota

l (m

illon

es d

e pe

sos

de 2

014

/ mill

on C

OP

of 2

014)

955.

175

892.

117

1.07

4.24

81.

126.

642

1.14

9.78

61.

131.

942

1.00

3.48

01.

084.

024

1.16

1.08

9

Fuen

te: O

CyT

; MH

CP;

Ban

co d

e la

Rep

úblic

aC

álcu

los:

OC

yTp:

C

ifras

pro

visio

nale

spr

: C

ifras

pre

limin

ares

py:

Cifr

as p

roye

ctad

as

I In

vers

ión

en

act

ivid

ades

de

cien

cia,

tec

no

log

ía e

inn

ova

ció

n |

Ex

pen

dit

ure

in s

cien

ce, t

ech

no

log

y an

d in

no

vati

on

act

ivit

ies

63

Tabla 1.16. Número de instituciones con información de inversión en ACTI al 2017*Institutions with information in investment in STIA

Tipo de institución Type of institution

No.

Entidades de gobierno central Government organizations

194

Centros de investigación y desarrollo tecnológico Research and technological development centers

79

Instituciones de educación superior Higher education institutions

128

ONG, asociaciones y agremiaciones profesionales Professional associations and NGOs

26

IPSFL al servicio de las empresas Private non-profits organizations serving the businesses

35

Hospitales y clínicas Hospitals and clinics

21

Total 483

Fuente: OCyT* Se cuenta, adicionalmente con la información de las empresas manufactureras y de servicios que han respondido las EDIT y EDITS Additionally, information from the manufacturing firms that have responded to the Innovation Surveys (EDIT) is considered.

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

64

Tabl

a 1.

17. G

asto

en

I+D

a ni

vel m

undi

al e

n la

s co

mpa

ñías

más

gra

ndes

del

mun

do, 2

011-

2017

The

top

28 la

rges

t cor

pora

te R

&D

spen

ders

from

the

year

s 20

11-2

017

wor

ldw

ide

Ga

sto

en I+

D (m

iles d

e m

illone

s de

USD,

tasa

de

cam

bio

de la

cuen

ta d

e re

sulta

dos)

R&

D Ex

pens

e (U

SD b

illion

s, in

com

e sta

tem

ent e

xcha

nge

rate

)Re

laci

ón d

e la

inve

rsió

n de

la e

mpr

esa

con

resp

ecto

a la

inve

rsió

n de

Col

ombi

a Re

latio

nshi

p of

the

inve

stm

ent o

f the

com

pany

with

re

spec

t to

the

Colo

mbi

an in

vest

men

t

Puesto 2017 2017 Rank

Nombre de la compañía

Company Name

País Country

Sector industrial Industry sector

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

1Am

azon

.com

, Inc

.Es

tado

s U

nido

s Un

ited

Stat

esCo

nsum

o di

scre

cion

al

Cons

umer

Disc

retio

nary

1,73

2,91

4,56

6,57

9,28

12,5

416

,09

21,3

2

2Al

phab

et In

c.Es

tado

s U

nido

s Un

ited

Stat

esTe

cnol

ogía

s de

la in

form

ació

n In

form

atio

n Te

chno

logy

3,76

5,16

6,79

7,14

9,83

12,2

813

,95

18,4

9

3In

tel C

orpo

ratio

nEs

tado

s U

nido

s Un

ited

Stat

esTe

cnol

ogía

s de

la in

form

ació

n In

form

atio

n Te

chno

logy

6,58

8,35

10,1

510

,61

11,5

412

,13

12,7

416

,89

4Sa

msu

ng E

lect

roni

cs

Co.,

Ltd.

Core

a de

l Sur

So

uth

Kore

aTe

cnol

ogía

s de

la in

form

ació

n In

form

atio

n Te

chno

logy

7,72

8,27

9,58

11,8

912

,33

11,9

512

,72

16,8

6

5Vo

lksw

agen

Akt

ieng

e-se

llsch

aft

Alem

ania

G

erm

any

Cons

umo

disc

reci

onal

Co

nsum

er D

iscre

tiona

ry7,

257,

649,

3410

,75

12,1

912

,51

12,1

516

,10

6M

icro

soft

Corp

orat

ion

Esta

dos

Uni

dos

Unite

d St

ates

Tecn

olog

ías

de la

info

rmac

ión

Info

rmat

ion

Tech

nolo

gy8,

719,

049,

8110

,41

11,3

812

,05

11,9

915

,89

7Ro

che

Hold

ing

AGSu

iza

Switz

erla

ndCu

idad

o de

la S

alud

He

alth

care

9,87

8,20

9,40

9,13

9,74

9,43

11,3

515

,05

8M

erck

& C

o., I

nc.

Esta

dos

Uni

dos

Unite

d St

ates

Cuid

ado

de la

Sal

ud

Heal

thca

re10

,99

8,47

8,17

7,50

7,18

6,70

10,1

213

,42

9Ap

ple

Inc.

Esta

dos

Uni

dos

Unite

d St

ates

Tecn

olog

ías

de la

info

rmac

ión

Info

rmat

ion

Tech

nolo

gy1,

782,

433,

384,

486,

048,

0710

,05

13,3

2

10N

ovar

tis A

GSu

iza

Switz

erla

ndCu

idad

o de

la S

alud

He

alth

care

9,07

10,1

78,

599,

689,

679,

479,

5712

,69

11To

yota

Mot

or C

orpo

ratio

nJa

pón

Japa

nCo

nsum

o di

scre

cion

al

Cons

umer

Disc

retio

nary

6,55

6,99

7,24

8,17

9,01

9,47

9,31

12,3

3

12Jo

hnso

n &

John

son

Esta

dos

Uni

dos

Unite

d St

ates

Cuid

ado

de la

Sal

ud

Heal

thca

re6,

847,

557,

678,

188,

499,

059,

1012

,06

13G

ener

al M

otor

s Co

mpa

nyEs

tado

s U

nido

s Un

ited

Stat

esCo

nsum

o di

scre

cion

al

Cons

umer

Disc

retio

nary

0,00

8,12

7,37

7,20

7,40

7,50

8,10

10,7

4

I In

vers

ión

en

act

ivid

ades

de

cien

cia,

tec

no

log

ía e

inn

ova

ció

n |

Ex

pen

dit

ure

in s

cien

ce, t

ech

no

log

y an

d in

no

vati

on

act

ivit

ies

65

Ga

sto

en I+

D (m

iles d

e m

illone

s de

USD,

tasa

de

cam

bio

de la

cuen

ta d

e re

sulta

dos)

R&

D Ex

pens

e (U

SD b

illion

s, in

com

e sta

tem

ent e

xcha

nge

rate

)Re

laci

ón d

e la

inve

rsió

n de

la e

mpr

esa

con

resp

ecto

a la

inve

rsió

n de

Col

ombi

a Re

latio

nshi

p of

the

inve

stm

ent o

f the

com

pany

with

re

spec

t to

the

Colo

mbi

an in

vest

men

t

Puesto 2017 2017 Rank

Nombre de la compañía

Company Name

País Country

Sector industrial Industry sector

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

14Pfi

zer I

nc.

Esta

dos

Uni

dos

Unite

d St

ates

Cuid

ado

de la

Sal

ud

Heal

thca

re9,

399,

077,

486,

688,

397,

697,

8710

,44

15Fo

rd M

otor

Com

pany

Esta

dos

Uni

dos

Unite

d St

ates

Cons

umo

disc

reci

onal

Co

nsum

er D

iscre

tiona

ry5,

005,

305,

506,

406,

706,

707,

309,

68

16Da

imle

r AG

Alem

ania

G

erm

any

Cons

umo

disc

reci

onal

Co

nsum

er D

iscre

tiona

ry4,

435,

285,

445,

636,

046,

316,

869,

10

17O

racl

e Co

rpor

atio

nEs

tado

s U

nido

s Un

ited

Stat

esTe

cnol

ogía

s de

la in

form

ació

n In

form

atio

n Te

chno

logy

4,52

4,52

4,85

5,15

5,52

5,79

6,82

9,04

18Ci

sco

Syst

ems,

Inc.

Esta

dos

Uni

dos

Unite

d St

ates

Tecn

olog

ías

de la

info

rmac

ión

Info

rmat

ion

Tech

nolo

gy5,

275,

825,

495,

946,

296,

216,

308,

35

19Ho

nda

Mot

or C

o., L

td.

Japó

n Ja

pan

Cons

umo

disc

reci

onal

Co

nsum

er D

iscre

tiona

ry4,

374,

665,

025,

375,

445,

896,

208,

22

20Fa

cebo

ok, I

nc.

Esta

dos

Uni

dos

Unite

d St

ates

Tecn

olog

ías

de la

info

rmac

ión

Info

rmat

ion

Tech

nolo

gy0,

140,

391,

401,

422,

674,

825,

927,

85

21As

traZ

enec

a PL

CRe

ino

Uni

do

Brita

inCu

idad

o de

la S

alud

He

alth

care

5,32

5,52

5,24

4,82

5,58

6,00

5,89

7,81

22In

tern

atio

nal B

usin

ess

Mac

hine

s Co

rpor

atio

nEs

tado

s U

nido

s Un

ited

Stat

esTe

cnol

ogía

s de

la in

form

ació

n In

form

atio

n Te

chno

logy

6,03

6,26

6,30

5,74

5,44

5,25

5,75

7,62

23Si

emen

s Akt

ieng

esel

ls-

chaf

tAl

eman

ia

Ger

man

yIn

dust

ria

Indu

stria

ls3,

994,

394,

774,

554,

525,

045,

537,

33

24Sa

nofi

Fran

cia

Fran

ceCu

idad

o de

la S

alud

He

alth

care

4,80

5,08

5,18

5,04

4,93

5,36

5,46

7,24

25El

i Lill

y an

d Co

mpa

nyEs

tado

s U

nido

s Un

ited

Stat

esCu

idad

o de

la S

alud

He

alth

care

4,88

5,02

5,28

5,53

4,73

4,80

5,24

6,95

26Q

UALC

OM

M In

corp

orat

edEs

tado

s U

nido

s Un

ited

Stat

esTe

cnol

ogía

s de

la in

form

ació

n In

form

atio

n Te

chno

logy

2,45

3,00

3,92

4,97

5,48

5,49

5,15

6,83

27G

ilead

Sci

ence

s, In

c.Es

tado

s U

nido

s Un

ited

Stat

esCu

idad

o de

la S

alud

He

alth

care

1,07

1,23

1,76

2,12

2,85

3,01

5,10

6,76

28Ex

or N

.V.

Hola

nda

Net

herla

nds

Fina

nzas

Fi

nanc

ials

1,51

1,98

2,54

3,00

3,39

4,08

5,08

6,73

Fuen

te: S

trat

egy&

- P

wC

(201

7). Th

e 20

17 G

loba

l Inn

ovat

ion

1000

Rep

ort

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

66

Capítulo 2

Formación científica y tecnológica Education in science and technology

Observatorio Colombiano de Ciencia y Tecnología:Daniel Ricardo Torralba BarretoMichael Andres Cifuentes Mirke

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

68

Nota Metodológica

En este capítulo se presentan indicadores sobre la evolución de los recursos hu-manos que cuentan con capacidad de realizar actividades de Ciencia, Tecnología e innovación (CTI), siendo éstos uno de los insumos relevantes en los procesos para la generación de conocimiento. Bajo esta perspectiva se reconocen los programas de maestría y doctorado como los espacios propicios para formar recursos humanos con habilidades y competencias para desarrollar actividades de CTI.

Aquí se presentan los indicadores relacionados con la evolución de la oferta aca-démica, número de graduados, apoyos dirigidos a fortalecer los recursos humanos y el número de doctores vinculados a instituciones colombianas. La construcción de los indicadores para el periodo 2007 a 2016, se realizó por medio de la consulta y la normalización de la información disponible en fuentes secundarias, tales como la plataforma ScienTI de Colciencias, el Sistema Nacional de Información de la Educa-ción Superior SNIES del Ministerio de Educación Nacional y la participación de otras instituciones que suministraron información especialmente en el tema de becas.

Para el cálculo de programas nacionales activos se realiza por medio de la información de matriculados disponible en SNIES, considerando que un programa activo cuentan por lo menos con un estudiante matriculado durante el año observado. Para el cálculo de graduados en programas nacionales se consultó la información del Observatorio Laboral para la Educación (OLE), contando el total de graduados en el año observado.

El número de incentivos en la formación de alto nivel, está representado en el número de becas, créditos-becas o créditos condonables ofertados por el Banco de la Republica, British Council, Colciencias, Colfuturo, Comisión Fullbright Colombia, Ecopetrol, Fundación Mazda, ICETEX y MAEC-AECID para cursar estudios de maes-tría y doctorado a nivel nacional e internacional.

Para los indicadores de doctores se consultaron a partir de la información de los cu-rrículos que se registran en la plataforma ScienTI, contando a los investigadores nacio-nales que registran un título de doctorado y los doctores extranjeros que cuentan con un aval institucional colombiano. Para los doctores que reportan más de un doctorado en distintos años, se cuentan una única vez para su último doctorado reportado. En los casos que los doctores con más de un doctorado en el mismo año, pero con distin-tas áreas de conocimiento se cuentan una única vez en la categoría multidisciplinaria.

Para la clasificación según áreas de la ciencia y la tecnología, definidas por la Orga-nización para la Cooperación y el Desarrollo Económico (OCDE), las ciencias sociales y las humanidades se agrupan, esto obedece al carácter interdisciplinar de algunos pro-gramas de maestría y doctorado ofrecidos en el país, procurando mantener consistencia con la clasificación por Núcleo Básico de Conocimiento (NBC) propuesto por el MEN.

Los indicadores muestran una tendencia positiva en temas de nuevos programas de maestría y doctorado que son fundamentales para fortalecer las competencias en investigación. Los programas de doctorado se concentran en Bogotá y Medellín y por área de conocimiento sigue predominando las ciencias sociales. Estos indicado-res son claves para determinar los potenciales de mejora en términos de formación en CTI que permitan fortalecer competencias en investigación.

II F

orm

ació

n c

ien

tífi

ca y

tec

no

lóg

ica

| E

du

cati

on

in s

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

69

Methodological Note

This chapter shows indicators related to the evolution of human resources that have the capacity to perform Science, Technology and Innovation (STI) activities that are the only ones that have an interest in the processes for the creation of knowledge. Under this perspective, master’s and doctoral programs were recognized as activities conducive to the development of human resources with competencies for the development of STI.

Additionally, in this chapter, the OCyT presented the indicators related to the evolution of the academic offer, number of graduates, support aimed at strengthening human resources and the number of doctors linked to Colombian institutions.

The construction of indicators for the period 2007 to 2016 was performed through consultation and standardization of information available from secondary sources, such as the ScienTI platform of Colciencias, the National Higher Education Information System (SNIES) of the National Ministry of Education and the contributions of other institutions that provided information, especially regarding scholarships.

The calculation of the number of active national programs was done by using the enrolment information available from SNIES, assuming that an active program has at least one student enrolled during the observed year. To calculate the number of graduates in national programs, the information of the Labor Observatory for Education (OLE), counting the total of graduates in the observed year, was consulted.

For indicators related to the doctoral degrees, we consulted the information on the curricula registered in the ScienTI platform, counting the nationals registered with a doctorate degree and the foreign doctors with a Colombian institutional endorsement. Those reporting doctorates in several years are counted only according to their last reported doctorate. The cases where doctors obtained more than one doctorate in the same year, although in different areas of knowledge, numbered only eleven in the multidisciplinary category.

For the classification according to areas of science and technology, definitions by the Organization for Economic Cooperation and Development (OECD), social sciences and humanities are combined, due to the interdisciplinary nature of certain master’s and doctoral programs offered in the country, trying to maintain the classification for the Basic Knowledge Core (NBC) proposed by the MEN.

The indicators show a positive trend in subjects of new master’s and doctoral programs that are fundamental to strengthening research competencies. The doctoral programs are concentrated in Bogotá and Medellin; among areas of knowledge, the social sciences continue to dominate. These indicators are key to determining the potential for improvement by training in STI that develops better research skills.

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

70

Tabl

a 2.

1. G

radu

ados

en

Inst

ituci

ones

de

Educ

ació

n Su

perio

r (IE

S) c

olom

bian

as, 2

007

- 201

6 po

r niv

el d

e fo

rmac

ión*

Gra

duat

es fr

om h

ighe

r edu

catio

n in

stitu

tions

(IES

) by

leve

l of e

duca

tion,

200

7 - 2

016

Niv

el d

e fo

rmac

ión

Leve

l20

0720

0820

0920

1020

1120

1220

1320

1420

1520

16To

tal

Técn

ica

prof

esio

nal 1

Tech

nica

l10

.303

14

.933

19

.399

19

.800

18

.950

23

.338

19

.260

12

.750

17

.030

17

.497

17

3.26

0

Tecn

ológ

ica

1 Te

chno

logi

cal

20.8

69

22.9

37

25.4

15

24.9

71

76.9

08

87.2

31

97.8

21

102.

486

102.

185

122.

020

682.

843

Preg

rado

uni

vers

itario

Ba

chel

or (B

.A. -

B.S

c.)

101.

854

111.

660

117.

181

120.

672

132.

852

153.

563

161.

680

167.

897

178.

379

194.

841

1.44

0.57

9

Espe

cial

izac

ión

Dipl

oma

38.2

04

417.

784

43.0

37

54.1

62

61.6

18

68.9

09

60.8

97

62.5

95

61.1

80

66.5

99

934.

985

Mae

stría

M

aste

r’s d

egre

e3.

902

4.16

1 4.

799

6.04

3 7.

658

10.3

81

10.6

68

12.2

11

14.7

18

18.8

05

93.3

46

Doct

orad

o Ph

D97

13

9 17

3 21

7 27

0 33

9 33

2 40

8 46

8 61

5 3.

058

Tota

l gra

duad

os

Tota

l gra

duat

es17

5.22

957

1.61

4 21

0.00

4 22

5.86

5 29

8.25

6 34

3.76

1 35

0.65

8 35

8.34

7 37

3.96

0 42

0.37

73.

328.

071

Fuen

te: M

inist

erio

de

Educ

ació

n N

acio

nal (

MEN

), O

bser

vato

rio L

abor

al p

ara

la E

duca

ción

(OLE

) http

://w

ww.

grad

uado

scol

ombi

a.ed

u.co

:838

0/ep

orta

l/web

/obs

erva

torio

-labo

ral/

Fech

a de

con

sulta

y a

ctua

lizac

ión:

Dic

iem

bre

2017

* El

MEN

real

iza a

udito

rias p

erió

dica

s a la

info

rmac

ión

repo

rtad

a po

r las

IES,

esto

exp

lica

dife

renc

ias c

on lo

s dat

os su

min

istra

dos e

n ve

rsio

nes p

revi

as.

Th

e M

inist

ry o

f Edu

catio

n is

cons

tant

ly u

pdat

ing

this

info

rmat

ion,

whi

ch e

xpla

ins s

ome

diffe

renc

es w

ith d

ata

pres

ente

d in

pre

viou

s ver

sion

of th

is re

port

.1

La v

aria

ción

en

el n

úmer

o de

gra

duad

os p

ara

los n

ivel

es d

e té

cnic

a pr

ofes

iona

l y te

cnol

ógic

a ob

edec

e a

la o

bten

ción

de

regi

stro

califi

cado

de

prog

ram

as d

el S

ENA.

Va

riatio

ns in

the

num

ber o

f gra

duat

es fr

om te

chni

cal a

nd te

chno

logi

cal e

duca

tion

resp

ond

to th

e pr

ocur

emen

t of t

he q

ualifi

ed re

gistr

y by

SEN

A pr

ogra

ms.

II F

orm

ació

n c

ien

tífi

ca y

tec

no

lóg

ica

| E

du

cati

on

in s

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

71

Mapa 2.1. Graduados en universidades nacionales por entidad territorial, 2016Graduates of higher education by region, 2016

Fuente: Ministerio de Educación Nacional (MEN), Observatorio Laboral para la Educación (OLE), consulta y actualización a diciembre 2017. http://www.graduadoscolombia.edu.co:8380/eportal/web/observatorio-laboral/

Fecha de consulta y actualización: Diciembre 2017

13.5861.484

70

9.7941.915

184.784

315164.380

32512

3.208200

33400

6.657133

0

3.8952034

1.709210

2.50330

5.386906

11.667180 8.900

990

23.3942.943

148

2.51070

64800

2400

750

4000

4400

200

6.53611211

4.30299849

2.50910

78720

999560

3.423990

1840

19600

3.1977011

10.3721.18610

4.025730

194.841

18.805

615

Pregrado universitarioBachelor

MaestríaMaster’s degree

DoctoradoPhD

65.0057.807265

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

72

Tabl

a 2.

2. G

radu

ados

en

prog

ram

as n

acio

nale

s de

mae

stría

por

áre

a de

la ci

encia

y la

tecn

olog

ía O

CDE

y N

úcle

o Bá

sico

de C

onoc

imie

nto

NBC

, 200

7 - 2

016

Gra

duat

es fr

om C

olom

bian

mas

ter p

rogr

ams

acco

rdin

g to

OEC

D fie

ld o

f sci

ence

and

tech

nolo

gy a

nd B

asic

Kno

wle

dge

Cate

gorie

s (N

BC),

2007

- 20

16

Área

OCD

E O

ECD

field

Núc

leo

Bási

co d

e Co

noci

mie

nto

Basic

Kno

wle

dge

Cate

gorie

sAñ

o / Y

ear

Tota

l 20

07 -

2016

% so

bre

el

tota

l20

0720

0820

0920

1020

1120

1220

1320

1420

1520

16

Cien

cias

nat

ural

es y

exa

ctas

N

atur

al s

cienc

es

Biol

ogía

, mic

robi

olog

ía y

afin

es17

220

115

025

225

629

030

331

225

527

22.

463

6.42

%

Físi

ca98

9871

8382

110

7812

185

8991

5G

eolo

gía

y ot

ros

prog

ram

as d

e ci

enci

as n

atur

ales

2914

2239

4238

3139

5278

384

Mat

emát

icas

, est

adís

tica

y afi

nes

7870

100

126

138

127

112

150

186

228

1.31

5Q

uím

ica

y afi

nes

6359

6573

7210

110

915

311

510

991

9To

tal c

ienc

ias

natu

rale

s y

exac

tas

440

442

408

573

590

666

633

775

693

776

5.99

6

Inge

nier

ía y

tecn

olog

ía

Engi

neer

ing

and

tech

nolo

gy

Arqu

itect

ura

3363

6155

7089

8910

512

612

181

2

14.9

9%

Inge

nier

ía a

dmin

istr

ativ

a y

afine

s0

221

2153

5138

5438

8135

9In

geni

ería

agr

ícol

a, fo

rest

al y

afin

es7

127

815

129

1117

1511

3In

geni

ería

agr

oind

ustr

ial,

alim

ento

s y

afine

s1

417

2519

3926

4652

4727

6In

geni

ería

am

bien

tal,

sani

taria

y a

fines

7181

9577

8992

9914

416

716

21.

077

Inge

nier

ía b

iom

édic

a y

afine

s11

414

54

42

05

1160

Inge

nier

ía c

ivil

y afi

nes

4762

5041

184

254

185

236

275

320

1.65

4In

geni

ería

de

min

as, m

etal

urgi

a y

afine

s22

2631

3431

3527

3328

5532

2In

geni

ería

de

sist

emas

, tel

emát

ica

y afi

nes

394

400

313

350

275

415

305

349

511

634

3.94

6In

geni

ería

elé

ctric

a y

afine

s13

1812

2129

3551

6663

5035

8In

geni

ería

ele

ctró

nica

, tel

ecom

unica

cione

s y a

fines

3847

6885

9999

110

114

9713

288

9In

geni

ería

indu

stria

l y a

fines

2925

2849

180

223

246

166

228

198

1.37

2In

geni

ería

mec

ánic

a y

afine

s2

99

1029

5444

4448

5530

4In

geni

ería

quí

mic

a y

afine

s21

1518

1521

4542

5157

9938

4O

tras

inge

nier

ías

102

115

127

9835

945

415

819

620

325

12.

063

Tota

l ing

enie

ría

y te

cnol

ogía

791

883

871

894

1.45

71.

901

1.43

11.

615

1.91

52.

231

13.9

89

Cien

cias

méd

icas

y d

e la

sal

ud

Med

ical a

nd h

ealth

scie

nces

Bact

erio

logí

a0

00

011

95

2118

569

5,11

%

Depo

rtes

, edu

caci

ón fí

sica

y re

crea

ción

412

55

199

88

6257

189

Enfe

rmer

ía48

2432

1741

4733

4043

3836

3M

edic

ina

6158

118

161

183

195

224

186

179

157

1.52

2N

utric

ión

y di

etét

ica

00

014

08

52

73

39O

dont

olog

ía0

00

00

06

36

621

Opt

omet

ría y

otro

s pro

gram

as d

e cie

ncia

s de

la sa

lud

00

56

76

6879

2913

133

1Sa

lud

publ

ica

7789

120

155

146

192

170

291

367

468

2.07

5Te

rapi

as11

21

109

2422

2133

2916

2

Tota

l cie

ncia

s m

édic

as y

de

la s

alud

201

185

281

368

416

490

541

651

744

894

4.77

1

II F

orm

ació

n c

ien

tífi

ca y

tec

no

lóg

ica

| E

du

cati

on

in s

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

73

Área

OCD

E O

ECD

field

Núc

leo

Bási

co d

e Co

noci

mie

nto

Basic

Kno

wle

dge

Cate

gorie

sAñ

o / Y

ear

Tota

l 20

07 -

2016

% so

bre

el

tota

l20

0720

0820

0920

1020

1120

1220

1320

1420

1520

16

Cien

cias

agr

ícol

as

Agric

ultu

ral s

cienc

es

Agro

nom

ía55

5344

5368

9684

115

108

9577

1

1.20

%M

edic

ina

vete

rinar

ia7

613

176

1929

3526

3319

1Zo

otec

nia

48

1524

289

2113

1426

162

Tota

l cie

ncia

s ag

ríco

las

6667

7294

102

124

134

163

148

154

1.12

4

Cien

cias s

ocia

les y

Hum

anid

ades

1 So

cial s

cienc

es a

nd h

uman

ities

Adm

inis

trac

ión

913

851

1.05

61.

321

1.74

12.

259

2.49

82.

815

3.08

13.

578

20.1

13

72.2

8%

Antr

opol

ogía

y a

rtes

libe

rale

s30

3144

4033

3133

4536

6839

1Ar

tes

plás

ticas

, vis

uale

s y

afine

s1

141

138

208

2130

612

2Ar

tes

repr

esen

tativ

as0

025

019

125

271

2311

2Bi

blio

teco

logí

a y

otro

s de

cienc

ias s

ocia

les y

hum

anas

921

2121

3554

5188

6510

046

5Ci

enci

a po

lític

a y

rela

cion

es in

tern

acio

nale

s10

499

7812

216

220

625

118

532

546

01.

992

Com

unic

ació

n so

cial

, per

iodi

smo

y afi

nes

115

2719

2065

9281

114

155

589

Cont

adur

ía p

ublic

a0

00

00

11

1018

8211

2De

rech

o y

afine

s17

916

619

825

753

071

096

41.

035

975

1.21

06.

224

Dise

ño0

46

1528

3619

2531

1918

3Ec

onom

ía20

519

417

118

923

526

637

339

543

558

43.

047

Educ

ació

n52

779

51.

027

1.47

71.

346

2.59

32.

598

3.24

14.

800

6.88

625

.290

Filo

sofía

, teo

logí

a y

afine

s75

6510

215

112

714

518

515

817

922

61.

413

Form

ació

n re

lacio

nada

con

el ca

mpo

mili

tar o

pol

icial

2331

2528

8437

4510

215

013

165

6G

eogr

afía

e h

isto

ria72

6565

8210

510

510

911

898

118

937

Leng

uas

mod

erna

s, lit

erat

ura,

ling

üíst

ica

y afi

nes

6867

8315

028

718

421

519

223

929

71.

782

Mús

ica

49

1325

1139

1634

9949

299

Psic

olog

ía12

310

013

110

915

021

226

923

225

849

72.

081

Publ

icid

ad y

afin

es0

00

00

00

36

514

Soci

olog

ía, t

raba

jo s

ocia

l y a

fines

6067

9495

172

225

192

199

242

222

1.56

8O

tros

pro

gram

as a

soci

ados

a b

ella

s ar

tes

00

00

00

51

3634

76To

tal c

ienc

ias

soci

ales

y h

uman

idad

es2.

404

2.58

43.

167

4.11

45.

093

7.20

07.

929

9.00

711

.218

14.7

5067

.466

Tota

l3.

902

4.16

14.

799

6.04

37.

658

10.3

8110

.668

12.2

1114

.718

18.8

0593

.346

100,

00%

Fuen

te: M

EN, S

istem

a N

acio

nal d

e In

form

ació

n de

la E

duca

ción

Sup

erio

r (SN

IES)

Fech

a de

con

sulta

y a

ctua

lizac

ión:

Dic

iem

bre

2017

Cál

culo

s: O

CyT

1 D

adas

las a

greg

acio

nes p

or N

úcle

o Bá

sico

del C

onoc

imie

nto

que

man

eja

el S

NIE

S no

siem

pre

es p

osib

le d

istin

guir

los p

rogr

amas

de

Cie

ncia

s Soc

iale

s y d

e H

uman

idad

es.

As

a c

onse

quen

ce o

f the

agg

rega

tion

of th

e Ba

sic K

now

ledg

e C

ateg

orie

s, it

is no

t alw

ays p

ossib

le to

dist

ingu

ish b

etw

een

Soci

al sc

ienc

es a

nd H

uman

ities

.2

Los p

rogr

amas

sin

clas

ifica

r cor

resp

onde

n a

una

cate

goría

obs

erva

da e

n la

pla

tafo

rma

del O

bser

vato

rio L

abor

al p

ara

la E

duca

ción

(OLE

), la

cua

l se

pres

enta

de

man

era

agre

gada

y n

o es

pos

ible

su d

esag

rega

ción

par

a ho

mol

ogar

con

el N

BC.

Th

e un

clas

sified

pro

gram

s cor

resp

ond

to a

cat

egor

y ob

serv

ed in

the

plat

form

of t

he L

abor

Obs

erva

tory

for E

duca

tion

(OLE

), w

hich

is p

rese

nted

in a

n ag

greg

ate

er a

nd it

s for

m a

nd i

s not

pos

sible

to h

omog

enize

with

th

e N

BC.

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

74

Tabl

a 2.

3. G

radu

ados

en

prog

ram

as n

acio

nale

s de

doc

tora

do p

or á

rea

OCD

E y

NBC

, 200

7 - 2

016

Gra

duat

es fr

om C

olom

bian

PhD

pro

gram

s ac

cord

ing

to O

ECD

field

and

NBC

, 200

7 - 2

016

Área

OCD

E O

ECD

field

NBC

Año

/ Yea

rTo

tal

2007

- 20

16%

sob

re

el to

tal

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

Cien

cias

nat

ural

es y

exa

ctas

N

atur

al s

cienc

es

Biol

ogía

, mic

robi

olog

ía y

afin

es8

1523

1837

3147

4250

6633

7

26.4

2%

Físi

ca15

1413

2012

1512

910

1413

4

Geo

logí

a y

otro

s pr

ogra

mas

de

cien

cias

nat

ural

es0

00

00

00

00

66

Mat

emát

icas

, est

adís

tica

y afi

nes

16

21

78

711

1814

75

Quí

mic

a y

afine

s20

1819

4128

2124

2824

3325

6

Tota

l cie

ncia

s na

tura

les

4453

5780

8475

9090

102

133

808

Inge

nier

ía y

tecn

olog

íaEn

gine

erin

g an

d te

chno

logy

Inge

nier

ía a

mbi

enta

l, sa

nita

ria y

afin

es0

00

10

31

55

318

23.4

8%

Inge

nier

ía d

e m

inas

, met

alur

gia

y afi

nes

00

00

00

00

01

1

Inge

nier

ía c

ivil

y afi

nes

00

00

64

610

99

44

Inge

nier

ia e

lect

rica

y afi

nes

00

00

00

00

01

1

Inge

nier

ía d

e si

stem

as, t

elem

átic

a y

afine

s0

03

710

814

1218

1890

Inge

nier

ía e

lect

róni

ca, t

elec

omun

icac

ione

s y

afine

s0

10

02

57

09

1337

Inge

nier

ía in

dust

rial y

afin

es0

00

00

10

06

1724

Inge

nier

ía m

ecán

ica

y afi

nes

05

08

87

811

1314

74

Inge

nier

ía q

uím

ica

y afi

nes

12

84

4 11

26

39

50

Otr

as in

geni

ería

s14

2529

2144

4638

5340

6937

9

Tota

l ing

enie

ría

y te

cnol

ogía

1533

4041

74

8576

9710

315

471

8

Cien

cias

méd

icas

y d

e la

sal

udM

edica

l and

hea

lth s

cienc

es

Enfe

rmer

ía1

35

53

23

34

332

8.01

%M

edic

ina

43

311

138

918

3231

132

Salu

d pu

blic

a2

55

125

411

719

1181

Tota

l cie

ncia

s m

édic

as y

de

la s

alud

711

1328

2114

2328

5545

245

Cien

cias

agr

ícol

as

Agric

ultu

ral s

cienc

es

Agro

nom

ía7

89

920

1717

3331

3818

9

6.61

%M

edic

ina

vete

rinar

ia0

11

01

50

12

213

Tota

l cie

ncia

s ag

ríco

las

79

109

2122

1734

3340

202

II F

orm

ació

n c

ien

tífi

ca y

tec

no

lóg

ica

| E

du

cati

on

in s

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

75

Área

OCD

E O

ECD

field

NBC

Año

/ Yea

rTo

tal

2007

- 20

16%

sob

re

el to

tal

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

Cien

cias s

ocia

les y

Hum

anid

ades

1 So

cial s

cienc

es a

nd H

uman

ities

Adm

inis

trac

ión

00

11

28

47

1312

48

35.4

8%

Antr

opol

ogía

y a

rtes

libe

rale

s0

00

00

36

311

932

Arte

s pl

ástic

as, v

isua

les

y afi

nes

00

00

01

03

35

12

Bibl

iote

colo

gía

y ot

ros

de c

ienc

ias

soci

ales

y

hum

anas

00

01

11

62

011

22

Cien

cia

polít

ica

y re

laci

ones

inte

rnac

iona

les

00

00

00

01

22

5

Dere

cho

y afi

nes

38

1212

625

1517

1325

136

Dise

ño0

00

00

00

11

911

Econ

omía

02

37

22

28

107

43

Educ

ació

n8

66

1918

5442

4953

7533

0

Filo

sofía

, teo

logí

a y

afine

s5

1117

1125

2415

2421

2818

1

Geo

graf

ía e

his

toria

06

38

58

1215

912

78

Leng

uas

mod

erna

s, lit

erat

ura,

ling

üíst

ica

y afi

nes

00

00

20

33

410

22

Psic

olog

ía0

01

03

77

714

746

Soci

olog

ía, t

raba

jo s

ocia

l y a

fines

80

100

610

1419

2131

119

Tota

l cie

ncia

s so

cial

es y

hum

anid

ades

2433

5359

7014

312

615

917

524

31.

085

Tota

l97

139

173

217

270

339

332

408

468

615

3.05

810

0,00

%

Fuen

te: M

EN, S

istem

a N

acio

nal d

e In

form

ació

n de

la E

duca

ción

Sup

erio

r (SN

IES)

Fech

a de

con

sulta

y a

ctua

lizac

ión:

Dic

iem

bre

2017

Cál

culo

s: O

CyT

1 D

adas

las a

greg

acio

nes p

or N

úcle

o Bá

sico

del C

onoc

imie

nto

aplic

adas

, no

siem

pre

es p

osib

le d

istin

guir

los p

rogr

amas

de

Cie

ncia

s Soc

iale

s y d

e H

uman

idad

es.

As

a c

onse

quen

ce o

f the

agg

rega

tion

of th

e Ba

sic K

now

ledg

e C

ateg

orie

s app

lied,

it is

not

alw

ays p

ossib

le to

dist

ingu

ish b

etw

een

Soci

al sc

ienc

es a

nd H

uman

ities

.

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

76

Tabl

a 2.

4. D

octo

res

segú

n ár

ea O

CDE

y añ

o de

gra

duac

ión

2007

- 20

16*

PhD

grad

uate

s by

OEC

D fie

ld a

nd y

ear,

2007

- 20

16

Área

OCD

E O

ECD

field

2007

2008

2009

2010

2011

2012

Hom

bres

M

enM

ujer

es

Wom

enHo

mbr

es

Men

Muj

eres

W

omen

Hom

bres

M

enM

ujer

es

Wom

enHo

mbr

es

Men

Muj

eres

W

omen

Hom

bres

M

enM

ujer

es

Wom

enHo

mbr

es

Men

Muj

eres

W

omen

Cien

cias

nat

ural

es y

exa

ctas

Nat

ural

scie

nces

111

4713

058

124

6214

883

168

8014

984

158

188

186

231

248

233

Inge

nier

ía y

tecn

olog

íaEn

gine

erin

g an

d te

chno

logy

6420

8421

103

4411

136

134

3916

355

8410

514

714

717

321

8

Cien

cias m

édica

s y d

e la

salu

dM

edica

l and

hea

lth sc

ienc

es25

2226

2126

2828

2844

3627

41

4747

5456

8068

Cien

cias

agr

ícol

asAg

ricul

tura

l scie

nces

195

179

2218

2015

2011

2918

2426

4035

3147

Cien

cias

soc

iale

sSo

cial s

cienc

es99

6911

685

129

101

128

9916

112

320

316

4

168

201

230

227

284

367

Hum

anid

ades

Hum

aniti

es31

2170

2142

2539

3760

4085

29

5291

6776

100

114

Mul

tidis

cipl

inar

ias1

Mul

tidisc

iplin

ary

2611

3811

2417

2915

2921

3626

3749

4144

5062

Sin

clas

ifica

rUn

class

ified

3924

4917

6322

5723

6931

8247

6366

8580

100

129

Tota

l41

421

953

024

353

331

756

033

668

538

177

446

4

633

773

850

896

1.06

61.

238

II F

orm

ació

n c

ien

tífi

ca y

tec

no

lóg

ica

| E

du

cati

on

in s

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

77

Área

OCD

E O

ECD

field

2013

2014

2015

2016

Tota

l

Hom

bres

M

enM

ujer

es

Wom

enHo

mbr

es

Men

Muj

eres

W

omen

Hom

bres

M

enM

ujer

es

Wom

enHo

mbr

es

Men

Muj

eres

W

omen

Hom

bres

M

enM

ujer

es

Wom

en

Cien

cias

nat

ural

es y

exa

ctas

Nat

ural

scie

nces

148

9512

982

144

9378

681.

329

752

243

211

237

146

2.08

1

Inge

nier

ía y

tecn

olog

íaEn

gine

erin

g an

d te

chno

logy

133

6014

052

135

6692

301.

159

423

193

192

201

122

1.58

2

Cien

cias m

édica

s y d

e la

salu

dM

edica

l and

hea

lth sc

ienc

es33

5044

5444

5120

2631

735

7

8398

9546

674

Cien

cias

agr

ícol

asAg

ricul

tura

l scie

nces

2922

3424

4324

2313

256

159

5158

6736

415

Cien

cias

soc

iale

sSo

cial s

cienc

es17

715

919

916

421

619

315

813

91.

586

1.29

6

336

363

409

297

2.88

2

Hum

anid

ades

Hum

aniti

es74

4774

4464

3859

2859

833

0

121

118

102

8792

8

Mul

tidis

cipl

inar

ias1

Mul

tidisc

iplin

ary

4231

3230

5028

3723

343

213

7362

7860

556

Sin

clas

ifica

rUn

class

ified

109

5211

771

164

126

509

403

1.25

881

6

161

188

290

912

2.07

4

Tota

l74

551

676

952

186

061

997

673

06.

846

4.34

6

1.26

11.

290

1.47

91.

706

11.1

92

Fuen

te: P

lata

form

a Sc

ienT

I - C

olci

enci

as, a

plic

ativ

o C

vLAC

.Fe

cha

de c

onsu

lta: F

ebre

ro 2

018

Cál

culo

s: O

CyT

* La

s var

iaci

ones

resp

ecto

a v

ersio

nes p

revi

as d

el li

bro

de in

dica

dore

s obe

dece

a la

act

ualiz

ació

n de

la in

form

ació

n de

l CvL

AC e

n la

pla

tafo

rma

Scie

nTI d

e in

vesti

gado

res q

ue re

gistr

an u

n tít

ulo

de d

octo

r en

el e

xter

ior y

la

incl

usió

n de

los g

radu

ados

en

prog

ram

as n

acio

nale

s de

doct

orad

o re

port

ada

por e

l MEN

. El á

rea

OC

DE

está

defi

nida

por

el p

rogr

ama

acad

émic

o qu

e re

port

an lo

s inv

estig

ador

es.

D

iffer

ence

s com

pare

d w

ith th

e la

st ve

rsio

n, a

re re

late

d to

info

rmat

ion

upda

ted

in th

e C

V fr

om S

cien

TI p

latfo

rm a

nd g

radu

ates

of P

hD´s

title

d in

pro

gram

s offe

r in

Col

ombi

an u

nive

rsiti

es. Th

e O

ECD

fiel

d is

defin

ed

by th

e re

sear

cher

’s pr

ogra

m.

1 Lo

s doc

tore

s que

repo

rtan

más

de

un d

octo

rado

en

el m

ismo

año

de o

bser

vaci

ón se

enc

uent

ran

clas

ifica

dos e

n la

cat

egor

ía m

ultid

iscip

linar

ias p

ara

cont

arlo

s una

úni

ca v

ez.

Th

e Ph

D´s

who

repo

rt m

ore

than

one

PhD

in th

e sa

me

year

of o

bser

vatio

n ar

e th

e sta

tes i

n th

e m

ultid

iscip

linar

y ca

tego

ry to

cou

nt th

em o

nce.

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

78

Tabl

a 2.

5. To

tal d

octo

res

segú

n ár

ea O

CDE

y se

xo, 2

007

- 201

6*To

tal

PhD

by O

ECD

field

and

sex

, 200

7 - 2

016

Área

OCD

E O

ECD

field

2007

2008

2009

2010

2011

2012

Hom

bres

M

enM

ujer

es

Wom

enHo

mbr

es

Men

Muj

eres

W

omen

Hom

bres

M

enM

ujer

es

Wom

enHo

mbr

es

Men

Muj

eres

W

omen

Hom

bres

M

enM

ujer

es

Wom

enHo

mbr

es

Men

Muj

eres

W

omen

Cien

cias

nat

ural

es y

exa

ctas

Nat

ural

scie

nces

1.40

250

21.

532

560

1.65

662

21.

804

705

1.97

278

52.

121

869

1.90

42.

092

2.27

82.

509

2.75

72.

990

Inge

nier

ía y

tecn

olog

íaEn

gine

erin

g an

d te

chno

logy

663

152

747

173

850

217

961

253

1.09

529

21.

258

347

815

920

1.06

71.

214

1.38

71.

605

Cien

cias

méd

icas

y d

e la

sal

udM

edica

l and

hea

lth s

cienc

es19

913

022

515

125

117

927

920

732

324

335

028

4

329

376

430

486

566

634

Cien

cias

agr

ícol

asAg

ricul

tura

l scie

nces

241

7725

886

280

104

300

119

320

130

349

148

318

344

384

419

450

497

Cien

cias

soc

iale

sSo

cial s

cienc

es96

351

01.

079

595

1.20

869

61.

336

795

1.49

791

81.

700

1.08

2

1.47

31.

674

1.90

42.

131

2.41

52.

782

Hum

anid

ades

Hum

aniti

es46

022

953

025

057

227

561

131

267

135

275

638

1

689

780

847

923

1.02

31.

137

Mul

tidis

cipl

inar

ias1

Mul

tidisc

iplin

ary

266

127

304

138

328

155

357

170

386

191

422

217

393

442

483

527

577

639

Sin

clas

ifica

rUn

class

ified

557

187

606

204

669

226

726

249

795

280

877

327

744

810

895

975

1.07

51.

204

Tota

l4.

751

1.91

45.

281

2.15

75.

814

2.47

46.

374

2.81

07.

059

3.19

17.

833

3.65

5

6.66

57.

438

8.28

89.

184

10.2

5011

.488

II F

orm

ació

n c

ien

tífi

ca y

tec

no

lóg

ica

| E

du

cati

on

in s

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

79

Área

OCD

E O

ECD

field

2013

2014

2015

2016

Hom

bres

M

enM

ujer

es

Wom

enHo

mbr

es

Men

Muj

eres

W

omen

Hom

bres

M

enM

ujer

es

Wom

enHo

mbr

es

Men

Muj

eres

W

omen

Cien

cias

nat

ural

es y

exa

ctas

Nat

ural

scie

nces

2.26

996

42.

398

1.04

62.

542

1.13

92.

620

1.20

7

3.23

33.

444

3.68

13.

827

Inge

nier

ía y

tecn

olog

íaEn

gine

erin

g an

d te

chno

logy

1.39

140

71.

531

459

1.66

652

51.

758

555

1.79

81.

990

2.19

12.

313

Cien

cias

méd

icas

y d

e la

sal

udM

edica

l and

hea

lth s

cienc

es38

333

442

738

847

143

949

146

5

717

815

910

956

Cien

cias

agr

ícol

asAg

ricul

tura

l scie

nces

378

170

412

194

455

218

478

231

548

606

673

709

Cien

cias

soc

iale

sSo

cial s

cienc

es1.

877

1.24

12.

076

1.40

52.

292

1.59

82.

450

1.73

7

3.11

83.

481

3.89

04.

187

Hum

anid

ades

Hum

aniti

es83

042

890

447

296

851

01.

027

538

1.25

81.

376

1.47

81.

565

Mul

tidis

cipl

inar

ias1

Mul

tidisc

iplin

ary

464

248

496

278

546

306

583

329

712

774

852

912

Sin

clas

ifica

rUn

class

ified

986

379

1.10

345

01.

267

576

1.77

697

9

1.36

51.

553

1.84

32.

755

Tota

l8.

578

4.17

19.

347

4.69

210

.207

5.31

111

.183

6.04

1

12.7

4914

.039

15.5

1817

.224

Fuen

te: P

lata

form

a Sc

ienT

I - C

olci

enci

as, a

plic

ativ

o C

vLAC

Fech

a de

con

sulta

: Feb

rero

201

8C

álcu

los:

OC

yT*

Las v

aria

cion

es re

spec

to a

ver

sione

s pre

vias

del

libr

o de

indi

cado

res o

bede

ce a

la a

ctua

lizac

ión

de la

info

rmac

ión

del C

vLAC

en

la p

lata

form

a Sc

ienT

I de

inve

stiga

dore

s que

regi

stran

un

títul

o de

doc

tor e

n el

ext

erio

r y la

in

clus

ión

de lo

s gra

duad

os e

n pr

ogra

mas

nac

iona

les d

e do

ctor

ado

repo

rtad

a en

el M

EN. E

l áre

a O

CD

E es

tá d

efini

da p

or e

l pro

gram

a ac

adém

ico

que

repo

rtan

los i

nves

tigad

ores

.

Diff

eren

ces c

ompa

red

with

the

last

vers

ion,

are

rela

ted

to in

form

atio

n up

date

d in

the

CV

from

Sci

enT

I pla

tform

and

gra

duat

es o

f PhD

´s ti

tled

in p

rogr

ams o

ffer i

n C

olom

bian

uni

vers

ities

. The

OEC

D fi

eld

is de

fined

by

the

rese

arch

er’s

prog

ram

.1

Los d

octo

res q

ue re

port

an m

ás d

e un

doc

tora

do e

n el

mism

o añ

o de

obs

erva

ción

se e

ncue

ntra

n cl

asifi

cado

s en

la c

ateg

oría

mul

tidisc

iplin

aria

par

a co

ntar

los u

na ú

nica

vez

.

The

PhD

´s w

ho re

port

mor

e th

an o

ne P

hD in

the

sam

e ye

ar o

f obs

erva

tion

are

the

state

s in

the

mul

tidisc

iplin

ary

cate

gory

to c

ount

them

onc

e.

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

80

Tabl

a 2.

6. P

rogr

amas

nac

iona

les

de m

aest

ría p

or á

rea

OCD

E y

NBC

, 200

7 - 2

016*

Colo

mbi

an m

aste

r pro

gram

s ac

cord

ing

to O

CDE

field

and

NBC

, 200

7 - 2

016

Área

OCD

E O

ECD

field

NBC

Año

/ Yea

r

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

Cien

cias

nat

ural

es y

exa

ctas

N

atur

al s

cienc

es

Biol

ogía

, mic

robi

olog

ía y

afin

es27

2828

2634

3239

3939

36

Físi

ca12

1313

1217

1720

1917

18

Geo

logí

a y

otro

s pr

ogra

mas

de

cien

cias

nat

ural

es4

58

88

88

1110

12

Mat

emát

icas

, est

adís

tica

y afi

nes

1113

1616

1919

2324

2619

Quí

mic

a y

afine

s11

1112

1219

1719

2022

21

Tota

l cie

ncia

s na

tura

les

y ex

acta

s65

7077

7497

9310

911

311

410

6

Inge

nier

ía y

tecn

olog

ía

Engi

neer

ing

and

tech

nolo

gy

Arqu

itect

ura

910

1010

1517

1724

2629

Inge

nier

ía a

dmin

istr

ativ

a y

afine

s1

12

23

35

46

7

Inge

nier

ía a

gríc

ola,

fore

stal

y a

fines

22

22

22

22

27

Inge

nier

ía a

groi

ndus

tria

l, al

imen

tos

y afi

nes

33

23

88

79

1212

Inge

nier

ía a

mbi

enta

l, sa

nita

ria y

afin

es10

1114

1921

2025

2527

29

Inge

nier

ía b

iom

édic

a y

afine

s1

11

11

23

25

8

Inge

nier

ía c

ivil

y afi

nes

1315

1418

1921

2528

2831

Inge

nier

ía d

e m

inas

, met

alur

gia

y afi

nes

36

65

66

88

89

Inge

nier

ía d

e si

stem

as, t

elem

átic

a y

afine

s12

1314

1320

2433

3841

79

Inge

nier

ía e

léct

rica

y afi

nes

23

34

47

78

79

Inge

nier

ía e

lect

róni

ca, t

elec

omun

icac

ione

s y

afine

s7

1010

1415

1420

2125

28

Inge

nier

ía in

dust

rial y

afin

es5

611

1114

1421

2228

30

Inge

nier

ía m

ecán

ica

y afi

nes

22

25

67

99

810

Inge

nier

ía q

uím

ica

y afi

nes

42

23

44

57

88

Otr

as in

geni

ería

s6

810

1012

1314

1619

23

Tota

l ing

enie

ría

y te

cnol

ogía

8093

103

120

150

162

201

223

250

319

Cien

cias

méd

icas

y d

e la

sal

ud

Med

ical a

nd h

ealth

scie

nces

Bact

erio

logí

a0

01

11

22

23

4

Depo

rtes

, edu

caci

ón fí

sica

y re

crea

ción

11

01

11

12

34

Enfe

rmer

ía3

45

54

55

66

7

Med

icin

a21

2426

2627

2930

3030

30

Nut

rició

n y

diet

étic

a0

11

11

11

12

3

Odo

ntol

ogía

00

01

22

33

55

Opt

omet

ría y

otr

os p

rogr

amas

de

cien

cias

de

la s

alud

11

11

33

53

33

Salu

d pu

blic

a11

1315

1720

2228

2831

32

Tera

pias

11

22

25

53

33

Tota

l cie

ncia

s m

edic

as y

de

la s

alud

3845

5155

6170

8078

8691

II F

orm

ació

n c

ien

tífi

ca y

tec

no

lóg

ica

| E

du

cati

on

in s

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

81

Área

OCD

E O

ECD

field

NBC

Año

/ Yea

r

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

Cien

cias

agr

ícol

as

Agric

ultu

ral s

cienc

es

Agro

nom

ía5

77

812

1415

1717

20

Med

icin

a ve

terin

aria

22

44

45

67

710

Zoot

ecni

a3

43

45

55

47

6

Tota

l cie

ncia

s ag

rico

las

1013

1416

2124

2628

3136

Cien

cias

soc

iale

s y

Hum

anid

ades

1 So

cial s

cienc

es a

nd h

uman

ities

Adm

inis

trac

ión

3239

4756

9113

617

618

820

623

8

Antr

opol

ogía

y a

rtes

libe

rale

s3

34

45

48

55

5

Arte

s pl

ástic

as, v

isua

les

y afi

nes

11

33

34

44

48

Arte

s re

pres

enta

tivas

11

12

22

11

11

Bibl

iote

colo

gía

y ot

ros

de c

ienc

ias

soci

ales

y h

uman

as3

33

47

910

109

10

Cien

cia

polít

ica

y re

laci

ones

inte

rnac

iona

les

1112

1114

1720

3133

3642

Com

unic

ació

n so

cial

, per

iodi

smo

y afi

nes

22

35

710

1415

3443

Cont

adur

ía p

ublic

a0

01

12

25

713

14

Dere

cho

y afi

nes

1519

2433

4349

6588

100

116

Dise

ño2

24

44

45

45

4

Econ

omía

1315

2122

2323

2428

3441

Educ

ació

n46

5162

7083

8811

712

314

620

4

Filo

sofía

, teo

logí

a y

afine

s13

1315

1521

2020

2020

19

Form

ació

n re

laci

onad

a co

n el

cam

po m

ilita

r o p

olic

ial

11

32

23

25

55

Geo

graf

ía e

his

toria

1112

1313

1815

1619

1820

Leng

uas

mod

erna

s, lit

erat

ura,

ling

üíst

ica

y afi

nes

1315

1819

2323

2427

2829

Mús

ica

23

22

23

67

79

Psic

olog

ía10

912

1520

2227

3335

74

Publ

icid

ad y

afin

es0

00

00

00

11

1

Soci

olog

ía, t

raba

jo s

ocia

l y a

fines

1416

1919

2428

3030

3132

Otr

os p

rogr

amas

aso

ciad

os a

bel

las

arte

s0

00

00

03

33

3

Tota

l cie

ncia

s so

cial

es y

hum

anid

ades

193

217

266

303

397

465

588

651

741

918

Sin

Clas

ifica

rSi

n Cl

asifi

car

00

00

00

059

106

183

Tota

l38

643

851

156

872

681

41.

004

1.15

21.

328

1.65

3

Fuen

te: M

EN, S

NIE

SFe

cha

de c

onsu

lta y

act

ualiz

ació

n: D

icie

mbr

e 20

17C

álcu

los:

OC

yT*

Las c

ifras

de

los p

rogr

amas

nac

iona

les d

e m

aestr

ía re

port

ados

cor

resp

onde

n a

prog

ram

as q

ue re

gistr

an e

studi

ante

s con

mat

rícul

a vi

gent

e.

Dat

a co

rres

pond

to th

e pr

ogra

ms w

ith c

urre

nt v

alid

regi

strat

ion.

1 D

adas

las a

greg

acio

nes p

or N

úcle

o Bá

sico

del C

onoc

imie

nto

que

man

eja

el S

NIE

S no

siem

pre

es p

osib

le d

istin

guir

los p

rogr

amas

de

Cie

ncia

s Soc

iale

s y d

e H

uman

idad

es.

As

a c

onse

quen

ce o

f the

agg

rega

tion

of th

e Ba

sic K

now

ledg

e C

ateg

ory,

it is

not a

lway

s pos

sible

to d

istin

guish

bet

wee

n So

cial

scie

nces

and

Hum

aniti

es.

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

82

Tabl

a 2.

7. P

rogr

amas

nac

iona

les

de d

octo

rado

por

áre

a O

CDE

y N

BC, 2

007

- 201

6*Co

lom

bian

PhD

pro

gram

s ac

cord

ing

to O

CDE

field

and

NBC

, 200

7 - 2

016*

Área

OCD

E

OEC

D fie

ldN

BCAñ

o / Y

ear

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

Cien

cias

nat

ural

es y

exá

ctas

N

atur

al s

cienc

es

Biol

ogía

, mic

robi

olog

ía y

afin

es9

911

1319

1920

2221

24

Físi

ca5

55

67

79

99

10

Geo

logí

a y

otro

s pr

ogra

mas

de

cien

cias

nat

ural

es0

00

11

22

11

1

Mat

emát

icas

, est

adís

tica

y afi

nes

44

55

66

66

66

Quí

mic

a y

afine

s6

66

67

79

99

10

Tota

l cie

ncia

s na

tura

les

y ex

acta

s24

2427

3140

4146

4746

51

Inge

nier

ía y

tecn

olog

ía

Engi

neer

ing

and

tech

nolo

gy

Inge

nier

ía a

gríc

ola,

fore

stal

y a

fines

00

00

00

11

11

Inge

nier

ía a

groi

ndus

tria

l, al

imen

tos

y afi

nes

00

00

00

00

12

Inge

nier

ía a

mbi

enta

l, sa

nita

ria y

afin

es1

23

33

44

44

4

Inge

nier

ía c

ivil

y afi

nes

12

22

22

35

55

Inge

nier

ía d

e m

inas

, met

alur

gia

y afi

nes

00

00

12

33

33

Inge

nier

ía d

e si

stem

as, t

elem

átic

a y

afine

s3

33

44

35

56

6

Inge

nier

ía e

léct

rica

y afi

nes

00

00

11

11

11

Inge

nier

ía e

lect

róni

ca, t

elec

omun

icac

ione

s y

afine

s1

12

33

23

34

5

Inge

nier

ía in

dust

rial y

afin

es0

00

34

44

56

6

Inge

nier

ía m

ecán

ica

y afi

nes

12

23

33

33

34

Inge

nier

ía q

uím

ica

y afi

nes

22

22

33

44

44

Otr

as in

geni

ería

s7

78

911

1213

1314

13

Tota

l ing

enie

ría

y te

cnol

ogía

1619

2229

3536

4447

5254

Cien

cias

méd

icas

y d

e la

sal

ud

Med

ical a

nd h

ealth

scie

nces

Enfe

rmer

ía1

11

22

22

22

2

Med

icin

a3

38

811

912

1211

14

Salu

d pu

blic

a2

33

33

33

44

4

Odo

ntol

ogía

00

00

00

00

01

Tota

l cie

ncia

s m

édic

as y

de

la s

alud

67

1213

1614

1718

1721

Cien

cias

agr

ícol

as

Agric

ultu

ral s

cienc

es

Agro

nom

ía4

45

89

1010

1011

11

Med

icin

a ve

terin

aria

11

11

11

22

22

Tota

l cie

ncia

s ag

ríco

las

55

69

1011

1212

1313

II F

orm

ació

n c

ien

tífi

ca y

tec

no

lóg

ica

| E

du

cati

on

in s

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

83

Área

OCD

E

OEC

D fie

ldN

BCAñ

o / Y

ear

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

Cien

cias

Soc

iale

s y

Hum

anid

ades

1 So

cial s

cienc

es a

nd h

uman

ities

Adm

inis

trac

ión

22

23

34

88

1011

Antr

opol

ogía

y a

rtes

libe

rale

s1

11

24

35

44

4

Arte

s pl

ástic

as, v

isua

les

y afi

nes

11

12

22

22

22

Bibl

iote

colo

gía

y ot

ros

de c

ienc

ias

soci

ales

y h

uman

as1

11

11

23

11

1

Cien

cia

polít

ica

y re

laci

ones

inte

rnac

iona

les

01

12

22

22

33

Com

unic

ació

n so

cial

, per

iodi

smo

y afi

nes

00

00

11

11

11

Dere

cho

y afi

nes

12

35

89

1010

1213

Dise

ño0

00

11

11

11

1

Econ

omía

11

12

22

33

35

Educ

ació

n10

911

1112

1318

1920

28

Filo

sofía

, teo

logí

a y

afine

s4

56

66

79

1010

10

Geo

graf

ía e

his

toria

23

35

55

55

56

Leng

uas

mod

erna

s, lit

erat

ura,

ling

üíst

ica

y afi

nes

11

11

33

43

33

Psic

olog

ía2

22

34

44

45

7

Soci

olog

ía, t

raba

jo s

ocia

l y a

fines

12

35

78

76

67

Tota

l cie

ncia

s so

cial

es y

hum

anid

ades

2731

3649

6166

8279

8610

2

Sin

Clas

ifica

rSi

n Cl

asifi

car

00

00

00

013

1825

Tota

l78

8610

313

116

216

820

121

623

226

6

Fuen

te: M

EN, S

NIE

SFe

cha

de c

onsu

lta y

act

ualiz

ació

n: D

icie

mbr

e 20

17C

álcu

los:

OC

yT*

Las c

ifras

de

los p

rogr

amas

nac

iona

les d

e do

ctor

ado

repo

rtad

os c

orre

spon

den

a pr

ogra

mas

que

regi

stran

estu

dian

tes c

on m

atríc

ula

vige

nte.

D

ata

corr

espo

nd to

the

prog

ram

s with

enr

olle

d stu

dent

s.1

Dad

as la

s agr

egac

ione

s por

Núc

leo

Básic

o de

l Con

ocim

ient

o qu

e m

anej

a el

SN

IES

no si

empr

e es

pos

ible

dist

ingu

ir lo

s pro

gram

as d

e C

ienc

ias S

ocia

les y

de

Hum

anid

ades

.

As a

con

sequ

ence

of t

he a

ggre

gatio

n of

the

Basic

Kno

wle

dge

Cat

egor

y, it

is no

t alw

ays p

ossib

le to

dist

ingu

ish b

etw

een

Soci

al sc

ienc

es a

nd H

uman

ities

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

84

Grá

fica

2.1

Beca

s, cr

édito

s y

beca

s - c

rédi

to p

ara

mae

stría

y d

octo

rado

, 200

7 - 2

016

Mas

ter a

nd d

octo

ral s

chol

arsh

ips

and

loan

s, 20

07 -

2016

Fuen

tes:

Banc

o de

la R

epúb

lica,

Brit

ish C

ounc

il, C

olci

enci

as, C

olfu

turo

, Com

isión

Ful

brig

ht C

olom

bia,

DN

P, Ec

opet

rol,

Fund

ació

n M

azda

, IC

ETEX

y F

unda

ción

Car

olin

a.C

álcu

los:

OC

yT

445

1.46

7

1.03

1

2.94

1 3.

239

3.82

6

2.13

0

6.25

3

5.77

0

5.29

9

239

356

479

731

836

1.15

9 97

7

1.70

3

1.21

7 87

2

0

500

1.00

0

1.50

0

2.00

0

2.50

0

3.00

0

3.50

0

4.00

0

4.50

0

5.00

0

5.50

0

6.00

0

6.50

0

7.00

0

2007

20

08

2009

20

10

2011

20

12

2013

20

14

2015

20

16

Mae

stría

M

aste

r Do

ctor

ado

Doct

oral

II F

orm

ació

n c

ien

tífi

ca y

tec

no

lóg

ica

| E

du

cati

on

in s

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

85

Tabla 2.8. Becas, créditos y becas - crédito para maestría según institución oferente, 2007 - 2016Master scholarships and loans by offering institution, 2007 - 2016

Institución oferente Offering institution

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Total4

Banco de la República 11 11 11 11 10 n.d 16 16 9 25 120

British Council1 n.d. 7 6 6 n.d. n.d n.d n.d n.d n.d 19

Colciencias2 7 2 21 6 3 841 774 1.803 1.503 1.426 6.386

Colfuturo 233 430 646 905 673 663 771 964 1.016 865 7.166

Ecopetrol - ICP 3 50 29 5 14 36 n.d 6 15 n.d 158

DNP 2 1 4 5 n.d. 6 6 2 1 8 35

Fulbright 19 26 34 32 35 35 22 24 12 n.d 239

Fundación Mazda 9 4 1 8 5 2 n.d n.d n.d n.d 29

ICETEX3 149 916 273 1.938 2.480 2.242 468 3.390 3.158 2.975 17.989

Fundación Carolina 12 20 6 25 19 1 73 48 56 n.d 260

Total 445 1.467 1.031 2.941 3.239 3.826 2.130 6.253 5.770 5.299 32.401

Fuentes: Banco de la República, British Council, Colciencias, Colfuturo, Comisión Fulbright Colombia, DNP, Ecopetrol, Fundación Mazda, ICETEX y Fundación Carolina

Cálculos: OCyT1 El British Council otorgó becas hasta el año 2011, a partir de este año la Embajada Británica otorga las becas en el marco del programa

Chevening. The British Council offered scholarships to Colombian citizens until 2011, since this year the British Embassy offers scholarships under the

Chevening program.2 En 2010 incluye beneficiarios del programa Becas para las Regiones ofertado en convenio por Fulbright, Ministerio de Educación, DNP y

Colciencias. The year 2010 includes the beneficiaries of the program “Becas para las Regiones”, which is a joint effort of Fullbright, Ministry of Education,

DNP and Colciencias.3 Para 2008, 2010, 2011 y 2012 ICETEX reportó información de becas y créditos condonables, en los años restantes sólo becas. In 2008, 2010, 2011 and 2012 ICETEX reported scholarships and forgivable credits, in the other years this institution only reported

scholarships.4 El total se refiere al número de apoyos, no al número de personas; pueden haber personas con más de un apoyo. The totals refer to the number of scholarships granted and not to the number of people.

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

86

Grá

fica

2.2.

Bec

as, c

rédi

to y

bec

as -

créd

ito p

ara

mae

stría

seg

ún s

exo

del b

enefi

ciar

io, 2

007

- 201

6*M

aste

r sch

olar

ship

s an

d lo

ans

acco

rdin

g to

sex

of c

andi

date

, 200

7 - 2

016

Fuen

tes:

Banc

o de

la R

epúb

lica,

Brit

ish C

ounc

il, C

olci

enci

as, C

olfu

turo

, Com

isión

Ful

brig

ht C

olom

bia,

DN

P, Ec

opet

rol,

Fund

ació

n M

azda

, IC

ETEX

, Fun

daci

ón C

arol

ina

Cál

culo

s: O

CyT

* N

o se

obt

uvo

info

rmac

ión

de b

ecar

ios p

or se

xo, c

orre

spon

dien

tes a

apo

yos d

el IC

ETEX

par

a el

per

iodo

200

0 a

2007

y 2

011

a 20

13, y

del

Ban

co d

e la

Rep

úblic

a en

los a

ños 2

010,

201

1 y

2012

. En

tota

l hay

7.4

31

bene

ficia

rios s

in c

lasifi

car p

or se

xo.

In

form

atio

n by

sex

was

avai

labl

e fro

m fe

llow

s rep

orte

d by

ICET

EX fo

r the

per

iod

2000

to 2

007

and

2011

to 2

013,

and

the C

entr

al B

ank

in 2

010,

201

1 an

d 20

12. Th

ere a

re 7

.431

cand

idat

es th

at h

ave n

ot b

een

clas

sified

ac

cord

ing

to th

eir s

ex.

154

747

533

531

381

792

806

3.10

5

2.83

2 2.

651

142

720

487

461

378

792

856

3.14

8

2.91

2

2.64

7

0

200

400

600

800

1.00

0

1.20

0

1.40

0

1.60

0

1.80

0

2.00

0

2.20

0

2.40

0

2.60

0

2.80

0

3.00

0

3.20

0

3.40

0

2007

20

08

2009

20

10

2011

20

12

2013

20

14

2015

20

16

Hom

bres

M

en

Muj

eres

W

omen

II F

orm

ació

n c

ien

tífi

ca y

tec

no

lóg

ica

| E

du

cati

on

in s

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

87

Tabla 2.9. Becas, créditos y becas - crédito para maestría según área OCDE, 2007 - 2016*Master scholarships and loans by OECD field, 2007 - 2016

Áreas OCDE OECD field

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Total1

Ciencias naturales y exactas Natural sciences

19 165 57 45 63 88 78 1.220 595 293 2.623

Ingeniería y tecnología Engineering and technology

74 206 301 234 219 296 463 903 946 1.158 4.800

Ciencias médicas y de la salud Medical and health sciences

11 67 24 35 22 49 45 252 380 275 1.160

Ciencias agrícolas Agricultural sciences

6 21 19 40 10 102 112 951 184 192 1.637

Ciencias sociales y humanidades Social sciences and humanities

186 1.004 622 649 445 1.049 983 1.894 2.095 3.348 12.275

Sin clasificar Unclassified

149 4 8 1.938 2.480 2.242 449 1.033 1.570 33 9.906

Total 445 1.467 1.031 2.941 3.239 3.826 2.130 6.253 5.770 5.299 32.401

Fuentes: Banco de la República, British Council, Colciencias, Colfuturo, Comisión Fulbright Colombia, DNP, Ecopetrol, Fundación Mazda, ICETEX y Fundación Carolina.

Cálculos: OCyT* La información de las becas y créditos del ICETEX para los años 2010, 2011 y 2013 no se diferencia por área de conocimiento. Information for ICETEX, is not available by field of science in 2010, 2011 and 2013.1 El total se refiere al número de apoyos, no al número de personas; pueden haber personas con más de un apoyo. The total refer to the number of scholarships granted and not to the number of people.

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

88

Tabla 2.10. Becas, créditos y becas - crédito para doctorado según institución oferente, 2007 - 2016Doctoral scholarships and loans by offering institution, 2007 - 2016

Institución oferente Offering institution

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Total3

Banco de la República 10 8 13 4 4 n.d 6 7 3 5 60

Colciencias1 127 136 319 462 571 870 780 1.436 997 710 6.408

Colfuturo 34 69 82 112 107 97 105 74 75 63 818

Ecopetrol - ICP n.d. 1 2 n.d. 1 n.d. 28 5 3 n.d 40

Fulbright-DNP-COLCIENCIAS 13 7 12 11 n.d. n.d. n.d. 8 8 1 60

Fulbright 23 23 21 49 6 57 51 26 40 n.d 296

Fundación Mazda 2 3 3 6 2 8 n.d. n.d. n.d. n.d. 24

ICETEX2 26 104 27 84 141 123 7 141 91 93 837

MAEC-AECID 4 5 n.d. 3 4 4 n.d. 6 n.d. n.d. 26

Total 239 356 479 731 836 1.159 977 1.703 1.217 872 8.569

Fuentes: Banco de la República, Colciencias, Colfuturo, Comisión Fulbright Colombia, DNP, Ecopetrol, Fundación Mazda, ICETEX y Fundación Carolina

Cálculos: OCyT1 En 2010 incluye beneficiarios del programa Becas para las Regiones ofertado en convenio por Fulbright, Ministerio de Educación, DNP y

COLCIENCIAS. 2010 includes the beneficiaries of the program “Becas para las Regiones”, which is a joint effort of Fullbright, Ministry of Education, DNP

and Colciencias.2 Para 2008, 2010, 2011 y 2012 ICETEX reportó información de becas y créditos condonables, en los años restantes sólo becas. In the years 2008, 2010, 2011,2012 y 2013 ICETEX reported scholarships and forgivable credits, in the other years this institution only

reported scholarships.3 El total se refiere al número de apoyos, no al número de personas; puede haber personas con más de un apoyo. The total refers to the number of scholarships granted and not to the number of people.

II F

orm

ació

n c

ien

tífi

ca y

tec

no

lóg

ica

| E

du

cati

on

in s

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

89

Grá

fica

2.3.

Bec

as, c

rédi

to y

bec

as -

créd

ito p

ara

doct

orad

o se

gún

sexo

del

ben

efici

ario

, 200

7 - 2

016*

Doct

oral

sch

olar

ship

s an

d lo

ans

acco

rdin

g to

sex

of c

andi

date

, 200

7 - 2

016

Fuen

tes:

Banc

o de

la R

epúb

lica,

Col

cien

cias

, Col

futu

ro, C

omisi

ón F

ulbr

ight

Col

ombi

a, D

NP,

Ecop

etro

l, Fu

ndac

ión

Maz

da, I

CET

EX y

Fun

daci

ón C

arol

ina

Cál

culo

s: O

CyT

* N

o in

cluy

e da

tos d

el IC

ETEX

par

a el

per

iodo

200

0 a

2007

, 201

1 a

2013

y B

anco

de

la R

epúb

lica

en lo

s año

s 201

0, 2

011

y 20

13. E

n to

tal h

ay 1

.671

ben

efici

ario

s sin

cla

sifica

r por

sexo

.

Not

inclu

ded,

info

rmat

ion

from

ICET

EX fo

r 200

0 - 2

007,

201

1 - 2

013

and

info

rmat

ion

from

Ban

co d

e la R

epúb

lica f

or 2

010,

201

1 an

d 20

13.Th

ere a

re 1

.671

cand

idat

es th

at h

ave n

ot b

een

classi

fied

acco

rdin

g to

their

sex.

132

217

261

346

405

643

287

544

738

552

81

139

205

297

290

393

197

400

479

320

0

100

200

300

400

500

600

700

800

2007

20

08

2009

20

10

2011

20

12

2013

20

14

2015

20

16

Hom

bres

M

en

Muj

eres

W

omen

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

90

Tabla 2.11. Becas, créditos y becas - crédito para doctorado según área OCDE, 2007 - 2016*Doctoral scholarships and loans by OECD field, 2007 - 2016

Área OCDE OECD field

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Total1

Ciencias naturales y exactas Natural sciences

45 96 107 127 116 252 220 504 300 169 1.936

Ingeniería y tecnología Engineering and technology

75 67 140 134 205 284 294 347 318 260 2.124

Ciencias médicas y de la salud Medical and health sciences

19 44 47 82 126 116 76 191 16 90 807

Ciencias agrícolas Agricultural sciences

4 11 31 19 56 59 74 102 99 52 507

Ciencias sociales y humanidades Social sciences and humanities

65 138 154 176 185 237 291 513 294 298 2.351

Sin clasificar Unclassified

31 0 0 193 148 211 22 46 190 3 844

Total 239 356 479 731 836 1.159 977 1.703 1.217 872 8.569

Fuentes: Banco de la República, Colciencias, Colfuturo, Comisión Fulbright Colombia, DNP, Ecopetrol, Fundación Mazda, ICETEX y Fundación Carolina.

Cálculos: OCyT* Las becas y créditos del ICETEX para el año 2011 y 2012 no reportan información de área OCDE. Information for ICETEX in 2011 and 2012, is not available by field of science.1 El total se refiere al número de apoyos, no al número de personas; pueden haber personas con más de un apoyo. The total refers to the number of scholarships granted and not to the number of people.

Tabla 2.12. Becas, créditos y becas - crédito para doctorado según lugar de estudio, 2007 - 2016Doctoral scholarships and loans by place of study, 2007 - 2016

Año Year

Exterior / Abroad ColombiaTotal

Becarios / Beneficiaries % Becarios / Beneficiaries %2007 188 78,66% 51 21,34% 239

2008 231 64,89% 125 35,11% 356

2009 317 66,18% 162 33,82% 479

2010 502 68,67% 229 31,33% 731

2011 511 61,12% 325 38,88% 836

2012 716 61,78% 443 38,22% 1159

2013 433 44,32% 544 55,68% 977

2014 854 50,15% 849 49,85% 1703

2015 491 40,35% 726 59,65% 1217

2016 427 48,97% 445 51,03% 872

Total 4.670 54,50% 3.899 45,50% 8.569

Fuentes: Banco de la República, Colciencias, Colfuturo, Comisión Fulbright Colombia, DNP, Ecopetrol, Fundación Mazda, ICETEX y Fundación Carolina

Cálculos: OCyT

II F

orm

ació

n c

ien

tífi

ca y

tec

no

lóg

ica

| E

du

cati

on

in s

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

91

Grá

fica

2.4.

Jóve

nes

inve

stig

ador

es a

poya

dos

por C

olci

enci

as s

egún

sex

o, 2

007

- 201

6*Yo

ung

rese

arch

ers

supp

orte

d by

Col

cien

cias

acc

ordi

ng to

sex

, 200

7 - 2

016

Fuen

te: C

olci

enci

asC

álcu

los:

OC

yT*

En e

l 201

6 ex

isten

90

jóve

nes i

nves

tigad

ores

que

no

tiene

n la

var

iabl

e gé

nero

.

In 2

016,

ther

e ar

e 90

you

ng re

sear

cher

s who

se d

o no

t hav

e ge

nder

var

iabl

e.

149

129

429

555

571

583

526

489

283

334

0

200

400

600

800

1.00

0

1.20

0

2007

20

08

2009

20

10

2011

20

12

2013

20

14

2015

20

16

Muj

eres

W

omen

Ho

mbr

es

Men

224

109

335

396

429

528

445

403

275

296

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

92

Tabla 2.13. Jóvenes investigadores apoyados por Colciencias según área OCDE, 2007 - 2016*Young researchers supported by Colciencias according to OECD field, 2007 - 2016

Área OCDE OECD field

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Total

Ciencias naturales y exactas Natural sciences

82 63 139 124 273 304 272 351 241 93 1.942

Ingeniería y tecnología Engineering and technology

136 59 124 194 224 346 212 216 150 427 2.088

Ciencias médicas y de la salud Medical and health sciences

27 24 188 178 113 188 166 199 119 57 1.259

Ciencias agrícolas Agricultural sciences

5 15 94 186 107 143 126 72 44 33 825

Ciencias sociales y humanidades Social sciences and humanities

94 77 219 269 283 130 231 173 4 110 1.590

Sin clasificar Unclassified

29 0 0 0 0 0 0 0 0 0 29

Total 373 238 764 951 1.000 1.111 1.007 1.011 558 720 7.733

Fuente: ColcienciasCálculos: OCyT* Para los años 2000 a 2007, las áreas OCDE se calcularon a partir de las profesiones de los beneficiarios. Desde el año 2008 a 2013 los datos

se calculan a partir de la información registrada de propuestas presentadas por cada joven investigador. En 2013 y 2014 se clasificaron de acuerdo con el Programa Nacional de Ciencia y Tecnología (PNCyT).

For 2000 to 2007 OECD fields were obtained from the profession of the beneficiaries. For 2008 – 2012, fields were established from the proposals presented by young researchers. In 2013, fields were classified by National Science and Technology Program (PNCyT).

Capítulo 3

Capacidades nacionales de ciencia y tecnología National capabilities in science and technology

Observatorio Colombiano de Ciencia y Tecnología:Sandra Carolina Rivera Torres

Daniel Ricardo Torralba BarretoLaura Daniela Ramírez

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

94

Nota Metodológica

Este capítulo presenta la descripción de las capacidades con que cuenta el país en térmi-nos de investigadores y grupos de investigación como elemento clave para fortalecer los procesos de generación de nuevo conocimiento y desarrollo tecnológico en el país, apli-cando un criterio de actividad y utilizando una serie de indicadores que se analizan desde la producción de resultados y/o productos, instituciones a las que pertenecen, ubicación geográfica, áreas de conocimiento de acuerdo a la clasificación de la OECD, entre otros.

El criterio de actividad corresponde al grupo o al investigador que reporta en la plata-forma ScienTI al menos un producto de nuevo conocimiento científico o tecnológico (ar-tículos científicos, libros de investigación, capítulos de libros de investigación, patentes, nuevas variedades vegetales o animales) entre el año de corte y los dos años anteriores. Para mayor información sobre la tipología de los productos de nuevo conocimiento y desarrollo tecnológico por favor consultar el Modelo de Medición de Grupos e Inves-tigadores de Colciencias: http://www.colciencias.gov.co/convocatorias/investigacion/convocatoria-nacional-para-el-reconocimiento-y-medicion-grupos

Esta aproximación a la noción de capacidad del SNCTI, considera que la distinción entre grupos e investigadores activos y no activos es flexible y dinámica ya que resulta de la actividad del grupo en una ventana de observación variable en el tiempo: por ejemplo, un grupo genero al menos un producto de nuevo conocimiento científico o tecnológico en 2013, contará como activo entre el año observado y 2015, y como grupo no activo para los años siguientes en caso de no generar ningún producto de esta tipología. Este criterio también se aplica a los investigadores que estén o no vinculados a un grupo de investigación avalado por alguna institución del SNCTI. Este criterio facilita la construc-ción de series de indicadores de grupos e investigadores activos e inactivos, conservando la consistencia estadística y coherencia con los ajustes incluidos en las versiones recientes del modelo de reconocimiento y medición de Colciencias, permite evidenciar los cambios y facilita la construcción retrospectiva de las series de indicadores.

Los indicadores que se presentan en este capítulo se generan a partir de la base de datos denominada Scienti que es procesada y gestionada por Colciencias teniendo en cuenta la información que es registrada por los investigadores y es avalada por la insti-tución a la que pertenecen.

A pesar de conservar la consistencia en la metodología empleada para el cálculo de los indicadores, la serie presenta importantes variaciones, en comparación a las series publicadas en años anteriores. Lo anterior obedecen a ajustes significativos en la estruc-tura de datos de la plataforma ScienTI y a modificaciones incluidas en las versiones del modelo de medición de Colciencias, evidenciadas a partir del año 2013. En particular, los procesos de integración y de calidad de datos adelantados por Colciencias en los aplica-tivo Gruplac y Cvlac han incidido en la disminución de la población de investigadores y grupos activos, procurando una medición más rigurosa y minuciosa.

Los indicadores muestran una tendencia positiva con respecto al número de grupos e investigadores activos, se concentran principalmente en Bogotá y Antioquia y pre-dominan las áreas de conocimiento de ciencias sociales, ciencias naturales y exactas e ingeniería y tecnología.

III

Cap

acid

ades

nac

ion

ales

de

cien

cia

y te

cno

log

ía |

Nat

ion

al c

apab

ilit

ies

in s

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

95

Methodological NoteThis chapter describes the capacities of the country in terms of researchers and research groups as a key element in strengthening the processes of generating new knowledge and technological development in the country using a series of indicators analyzed from the production of results and/or the products or institutions to which they belong, as well as the geographic location and areas of knowledge according to the OECD classification, among others, applying the criterion of activity of the group or the researcher through the identification of new knowledge products during a given observation period.

The criterion of activity corresponds to the group or the researcher who reports on the ScienTI platform at least one product of new scientific or technological knowledge (scientific articles, research books, chapters of research books, patents, new plant or animal varieties) between the cut-off year and the two previous years. For more information on the typology of new knowledge and technological development products, please consult the Colciencias Groups and Researchers Measurement Model: http://www.colciencias.gov.co/convocatorias/investigacion/convocatoria-nacional-para-el-reconocimiento-y-medicion-grupos

This approach to the notion of capacity of the National System of Science, Technology and Innovation (SNCTI) considers that the distinction between active and non-active groups and researchers is flexible and dynamic since it results from the activity of the group in a window of observation variable in time: for example, a gender group. At least one product of new scientific or technological knowledge in 2013 will count as active between the observed year and 2015 and as a non-active group for the following years in case it does not generate any products of this type. This criterion also applies to researchers who are or are not linked to a research group endorsed by any institution of the SNCTI, which facilitates the construction of a series of indicators of active and inactive groups and researchers, preserving the statistical consistency and coherence with the adjustments included in the recent versions of the recognition and measurement model of Colciencias and making it possible to demonstrate changes and facilitating the retrospective construction of the indicator series.

The indicators presented in this chapter are generated from the database Scienti, which is processed and managed by Colciencias. The database takes into account information recorded by researchers and is endorsed by the institution to which they belong.

Despite retaining consistency in the methodology used to calculate the indicators, the series shows important variations compared to the series published in previous years. This is due to significant adjustments in the data structure of the ScienTI platform and to modifications included in the versions of the Colciencias measurement model, evidenced as of 2013. In particular, the integration processes and data quality advanced by Colciencias in the Gruplac and Cvlac applications have impacted the decrease in the population of researchers and active groups seeking a more rigorous and thorough measurement.

The indicators show a positive trend with respect to the number of active groups and researchers, who are concentrated mainly in Bogotá and Antioquia, where the knowledge areas of the social sciences, natural and exact sciences, and engineering and technology predominate.

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

96

Grá

fica

3.1.

Gru

pos

de in

vest

igac

ión,

200

0 - 2

016

Rese

arch

gro

ups,

2000

- 20

16

Fuen

te: P

lata

form

a Sc

ienT

I - C

olci

enci

as, a

plic

ativ

o G

rupL

ACFe

cha

de c

onsu

lta: M

arzo

201

8C

álcu

los:

OC

yT

Activ

os

Activ

e N

o ac

tivos

In

activ

e

992

1.16

6

1.40

5 1.

589

1.77

8 1.

954

2.14

5 2.

291

2.41

8 2.

534

2.67

4 2.

770

2.86

1 2.

932

3.03

8 3.

088

3.09

6

195

267

350

423

499

587

708

796

864

921

1.00

6 1.

154

1.31

4 1.

531

1.78

1

2.19

8

2.41

8

797

899

1.05

5 1.

166

1.27

9 1.

367

1.43

7 1.

495

1.55

4 1.

613

1.66

8 1.

616

1.54

7 1.

401 1.25

7

890

678

0

500

1.00

0

1.50

0

2.00

0

2.50

0

3.00

0

3.50

0

2000

20

01

2002

20

03

2004

20

05

2006

20

07

2008

20

09

2010

20

11

2012

20

13

2014

20

15

2016

Valid

ados

En

dors

ed

III

Cap

acid

ades

nac

ion

ales

de

cien

cia

y te

cno

log

ía |

Nat

ion

al c

apab

ilit

ies

in s

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

97

Tabl

a 3.

1. G

rupo

s de

inve

stig

ació

n se

gún

tipo

de in

stitu

ción

a la

que

se

encu

entr

a afi

liado

, 200

0 - 2

016*

Rese

arch

gro

ups

by ty

pe o

f affi

liate

d in

stitu

tion,

200

0 - 2

016

Tipo

de

inst

ituci

ón

Type

of i

nstit

utio

nEs

tado

Stat

us20

0020

0120

0220

0320

0420

0520

0620

0720

0820

0920

1020

1120

1220

1320

1420

1520

16

IES

públ

icas

Publ

ic hi

gher

edu

catio

n in

stitu

tions

Activ

o / A

ctiv

e12

716

821

826

130

335

442

345

749

052

355

263

772

883

394

11.

150

1.26

7

No

activ

o / I

nact

ive48

354

561

466

672

475

978

682

285

587

490

585

981

373

666

247

536

0

IES

priv

adas

Priva

te h

ighe

r edu

catio

n in

stitu

tions

Activ

o / A

ctiv

e58

8110

912

615

517

922

126

329

633

839

945

153

663

172

290

298

4

No

activ

o / I

nact

ive25

630

738

945

049

955

359

361

563

164

263

562

056

649

843

827

619

6

Cent

ros d

e in

vest

igac

ión

y de

sarro

llo te

cnol

ógico

Rese

arch

and

tech

nolo

gica

l dev

elopm

ent c

ente

rsAc

tivo

/ Act

ive

1823

2527

3037

4451

5451

5459

6470

7894

99

No

activ

o / I

nact

ive40

4453

5861

6360

6062

6673

6965

5952

3631

ONG,

aso

ciacio

nes y

agr

emia

cione

s pro

fesio

nale

sPr

ofes

siona

l ass

ocia

tions

and

NG

Os

Activ

o / A

ctiv

e2

33

58

1113

1515

1718

2428

3235

3937

No

activ

o / I

nact

ive13

1318

2020

2424

2528

3134

2925

2119

1517

Hosp

itale

s y

clín

icas

Hosp

itals

and

clini

csAc

tivo

/ Act

ive

410

1319

2624

3243

4549

6265

7387

9110

810

9

No

activ

o / I

nact

ive24

2426

2731

3740

3943

4647

5651

3936

2120

Empr

esas

Firm

sAc

tivo

/ Act

ive

22

14

35

1014

1820

1823

2228

3238

36

No

activ

o / I

nact

ive8

1214

1622

2624

2322

2429

2629

2319

1315

Entid

ades

gub

erna

men

tale

sG

over

nmen

t org

aniza

tions

Activ

o / A

ctiv

e3

44

56

78

710

1115

1722

3554

8110

4

No

activ

o / I

nact

ive18

1818

1821

2228

3637

3945

5052

4859

3613

IPSF

L al

serv

icio

de la

s em

pres

asPr

ivate

non

-pro

fit o

rgan

izatio

n se

rvin

g b

usin

esse

sAc

tivo

/ Act

ive

00

00

11

23

44

56

711

1113

13

No

activ

o / I

nact

ive2

46

79

1111

1010

1110

99

66

44

Otr

as e

ntid

ades

de

educ

ació

nO

ther

edu

catio

nal i

nstit

utio

nsAc

tivo

/ Act

ive

00

01

22

21

00

12

22

21

1

No

activ

o / I

nact

ive2

22

10

00

12

32

22

22

33

Inte

rnac

iona

lIn

tern

atio

nal

Activ

o / A

ctiv

e0

02

36

66

64

65

67

610

1011

No

activ

o / I

nact

ive7

77

64

56

610

910

98

95

54

Sin

clas

ifica

rN

ot c

lass

ified

Activ

o / A

ctiv

e14

2535

4862

8093

108

116

106

123

137

141

176

206

244

264

No

activ

o / I

nact

ive72

7588

9310

611

112

013

414

317

620

220

722

720

519

917

215

6

Fuen

te: P

lata

form

a Sc

ienT

I - C

olci

enci

as, a

plic

ativ

o G

rupL

ACFe

cha

de c

onsu

lta: M

arzo

201

8C

álcu

los:

OC

yT*

Un

grup

o de

inve

stiga

ción

pue

de e

star a

vala

do p

or m

ás d

e un

a in

stitu

ción

. En

el c

aso

en q

ue lo

s ava

les p

erte

nezc

an a

insti

tuci

ones

del

mism

o tip

o, e

l gru

po e

s con

tado

una

sola

vez

, en

caso

con

trar

io e

l gru

po e

s con

ta-

biliz

ado

tant

as v

eces

com

o in

stitu

cion

es d

e di

fere

nte

tipo

lo a

vale

n.

A re

sear

ch g

roup

can

be e

ndor

sed

by m

ore

than

one

insti

tutio

n. W

hen

the

endo

rsem

ents

belo

ng to

insti

tutio

ns o

f the

sam

e ty

pe th

e gr

oup

coun

ts on

e, in

oth

er c

ases

, the

gro

up c

ount

s as m

any

times

as d

iffer

ent t

ypes

of

insti

tutio

ns p

rovi

ding

the

endo

rsem

ent.

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

98

Tabla 3.2. Grupos de investigación según antigüedad en años, 2000 - 2016*Research groups by seniority, 2000 - 2016

Año Year

Estado Status

Entre 0 y 2 Entre 3 y 5 Entre 6 y 8 Entre 9 y 11 Entre 12 y 15Mayor a

a 15Total

general

2000Activo / Active 70 51 24 17 15 18 195

No activo / Inactive 416 203 70 38 30 40 797

2001Activo / Active 96 70 35 21 21 24 267

No activo / Inactive 441 230 105 49 27 47 899

2002Activo / Active 113 88 59 32 24 34 350

No activo / Inactive 537 247 140 51 30 50 1.055

2003Activo / Active 88 153 78 40 26 38 423

No activo / Inactive 509 333 176 54 37 57 1.166

2004Activo / Active 100 151 108 57 39 44 499

No activo / Inactive 512 386 192 83 47 59 1.279

2005Activo / Active 82 193 124 82 55 51 587

No activo / Inactive 467 457 211 117 47 68 1.367

2006Activo / Active 97 191 198 106 56 60 708

No activo / Inactive 459 406 288 148 58 78 1.437

2007Activo / Active 94 206 212 128 81 75 796

No activo / Inactive 419 406 325 172 90 83 1.495

2008Activo / Active 89 173 261 146 105 90 864

No activo / Inactive 375 376 389 189 126 99 1.554

2009Activo / Active 68 167 222 226 122 116 921

No activo / Inactive 321 389 375 260 163 105 1.613

2010Activo / Active 90 169 226 220 169 132 1.006

No activo / Inactive 293 344 386 317 208 120 1.668

2011Activo / Active 98 162 221 278 217 178 1.154

No activo / Inactive 254 302 328 372 209 151 1.616

2012Activo / Active 103 161 256 265 293 236 1.314

No activo / Inactive 224 228 300 332 279 184 1.547

2013Activo / Active 107 193 266 316 365 284 1.531

No activo / Inactive 151 190 247 296 295 222 1.401

2014Activo / Active 129 215 271 324 454 388 1.781

No activo / Inactive 139 137 193 225 322 241 1.257

2015Activo / Active 144 265 267 394 570 558 2.198

No activo / Inactive 83 62 122 162 264 197 890

2016Activo / Active 153 234 303 405 572 751 2.418

No activo / Inactive 11 24 80 108 214 241 678

Fuente: Plataforma ScienTI - Colciencias, aplicativo GrupLAC Fecha de consulta: Marzo 2018Cálculos: OCyT* La antigüedad del grupo de investigación hace referencia al número de años que tiene el grupo desde su formación hasta el año de análisis.

Por ejemplo, para el año 2014 existían 268 grupos con una antigüedad menor a dos años. A group’s seniority makes reference to the age, in years, from the formation of the group until the year of analysis. For example, for 2014

there were 268 groups with less than two years.

III

Cap

acid

ades

nac

ion

ales

de

cien

cia

y te

cno

log

ía |

Nat

ion

al c

apab

ilit

ies

in s

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

99

Tabl

a 3.

3. G

rupo

s de

inve

stig

ació

n se

gún

entid

ad te

rrito

rial,

2000

- 20

16*

Rese

arch

gro

ups

by re

gion

, 200

0 - 2

016

Entid

ad Te

rrito

rial

Regi

on

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

Activo Active

No Activo No Active

Activo Active

No Activo No Active

Activo Active

No Activo No Active

Activo Active

No Activo No Active

Activo Active

No Activo No Active

Activo Active

No Activo No Active

Activo Active

No Activo No Active

Activo Active

No Activo No Active

Activo Active

No Activo No Active

Antio

quia

6812

679

135

9814

110

616

211

018

013

118

214

720

016

720

117

720

9Ar

auca

00

00

00

00

00

00

00

00

00

Arch

ipié

lago

de

San

Andr

és y

Pro

vide

ncia

01

02

02

02

02

02

02

02

03

Atlá

ntic

o16

2820

4323

5926

6528

7228

8742

8349

8254

81Bo

gotá

, D.C

.49

365

7241

895

474

124

520

155

559

184

601

237

645

286

665

314

703

Bolív

ar6

215

269

3014

3019

3224

2927

3427

4128

45Bo

yacá

014

415

523

728

835

936

1434

1239

1437

Cald

as6

2710

3512

4914

5018

5120

5124

5128

4927

50Ca

quet

á0

30

40

40

50

81

71

71

91

10Ca

sana

re0

00

00

00

00

00

00

00

00

1Ca

uca

717

719

1216

1317

1519

1525

1529

1630

1729

Cesa

r0

31

32

32

62

63

74

74

84

8Ch

ocó

35

45

48

48

75

75

75

58

49

Córd

oba

06

18

312

315

319

620

724

627

1025

Cund

inam

arca

13

32

34

26

28

210

49

514

418

Huila

06

07

19

011

311

313

313

512

414

La G

uajir

a0

10

10

20

30

40

50

71

61

6M

agda

lena

113

217

220

423

327

231

629

630

830

Met

a0

10

10

20

20

60

71

72

82

10N

ariñ

o2

62

82

134

125

166

219

219

239

25N

orte

de

Sant

ande

r1

112

134

159

1410

1615

1218

1214

1617

13Pu

tum

ayo

00

00

00

00

00

00

00

00

00

Qui

ndío

16

19

39

311

413

414

712

614

416

Risa

rald

a2

94

104

164

264

307

3210

3313

3212

34Sa

ntan

der

1348

1948

2359

2674

3882

4585

5188

5696

6495

Sucr

e0

20

50

50

50

60

70

90

91

9To

lima

312

613

618

722

922

1516

1617

1717

2019

Valle

del

Cau

ca31

9541

9949

112

6110

969

117

7413

483

134

8913

610

512

9Si

n Cl

asifi

car

548

1550

2659

3655

4259

5163

5669

6273

6286

Tota

l21

587

729

899

638

61.

164

469

1.28

155

41.

405

652

1.50

278

91.

581

886

1.64

796

31.

714

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

100

Entid

ad Te

rrito

rial

Regi

on

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

Activo Active

No Activo No Active

Activo Active

No Activo No Active

Activo Active

No Activo No Active

Activo Active

No Activo No Active

Activo Active

No Activo No Active

Activo Active

No Activo No Active

Activo Active

No Activo No Active

Activo Active

No Activo No Active

Antio

quia

200

209

218

209

245

199

284

178

308

164

342

140

396

9342

566

Arau

ca0

00

00

00

11

01

01

01

0Ar

chip

iéla

go d

e Sa

n An

drés

y P

rovi

denc

ia0

31

22

12

12

11

22

12

1At

lánt

ico

6085

6286

7478

8277

101

6311

263

132

4514

829

Bogo

tá, D

.C.

332

723

368

763

416

759

494

720

592

658

719

595

970

364

1076

262

Bolív

ar35

4444

4251

3762

3471

3078

2682

2587

20Bo

yacá

1437

1338

1537

1837

2135

1937

2930

3623

Cald

as27

5129

5036

4445

3961

2364

2259

2761

25Ca

quet

á1

113

103

103

112

137

1011

612

5Ca

sana

re0

20

20

21

21

33

13

13

1Ca

uca

1633

1634

2228

2327

2427

3221

3518

4013

Cesa

r5

86

78

59

48

58

813

414

3Ch

ocó

49

67

67

76

76

76

76

67

Córd

oba

1229

1726

1825

1924

2519

2816

3610

388

Cund

inam

arca

422

623

1023

1322

1719

2317

2814

339

Huila

315

714

912

913

1210

139

175

184

La G

uajir

a2

52

63

64

54

67

37

39

1M

agda

lena

1031

1032

1329

1527

1626

1726

2518

358

Met

a1

131

184

167

1311

913

717

318

2N

ariñ

o9

258

287

3312

3016

2624

1933

1232

13N

orte

de

Sant

ande

r12

2310

2610

2614

2315

2520

2221

2129

13Pu

tum

ayo

01

01

01

10

10

10

10

10

Qui

ndío

516

321

520

919

1118

1712

2212

286

Risa

rald

a9

3710

3818

3125

2637

1441

1037

1430

21Sa

ntan

der

6992

7197

8392

9387

105

7711

965

136

4914

738

Sucr

e1

91

102

93

84

86

69

310

2To

lima

1822

1625

1923

2024

2321

2917

379

389

Valle

del

Cau

ca11

712

612

512

613

512

513

612

815

311

516

910

519

976

218

57Si

n Cl

asifi

car

5610

363

111

6611

258

126

5813

159

135

7811

986

112

Tota

l1.

022

1.78

41.

116

1.85

21.

280

1.79

01.

468

1.71

21.

707

1.55

21.

979

1.40

02.

443

988

2.68

175

8

Fuen

te: P

lata

form

a Sc

ienT

I - C

olci

enci

as, a

plic

ativ

o G

rupL

ACFe

cha

de c

onsu

lta: M

arzo

201

8C

álcu

los:

OC

yT*

La u

bica

ción

geo

gráfi

ca d

el g

rupo

de

inve

stiga

ción

está

dad

a po

r la

insti

tuci

ón a

vala

dora

, par

a lo

cua

l tom

amos

la in

form

ació

n qu

e la

insti

tuci

ón re

gistr

a en

Insti

tuLA

C. U

n gr

upo

de in

vesti

gaci

ón p

uede

tene

r más

de

un a

val i

nstit

ucio

nal,

en e

l cas

o en

que

las i

nstit

ucio

nes s

e en

cuen

tren

en la

mism

a en

tidad

terr

itoria

l, el

gru

po d

e in

vesti

gaci

ón se

con

tabi

liza

soló

una

vez

, en

caso

con

trar

io se

cue

nta

tant

as v

eces

com

o in

stitu

cion

es

aval

ador

as e

n di

stint

as e

ntid

ades

terr

itoria

les t

enga

el g

rupo

.

The

geog

raph

ical

loca

tion

of a

gro

up u

s giv

en b

y th

e in

stitu

tion

that

pro

vide

s the

end

orse

men

t, an

d w

e ta

ke th

e in

form

atio

n fro

m In

stitu

LAC

. Due

that

a g

roup

can

hav

e m

ore

than

one

insti

tutio

n en

dors

ing

it, it

can

co

unt m

ore

than

onc

e if

the

endo

rsin

g in

stitu

tions

are

in d

iffer

ent r

egio

ns.

III

Cap

acid

ades

nac

ion

ales

de

cien

cia

y te

cno

log

ía |

Nat

ion

al c

apab

ilit

ies

in s

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

101

Tabl

a 3.

4. G

rupo

s de

inve

stig

ació

n se

gún

área

de

la c

ienc

ia y

la te

cnol

ogía

OCD

E, 2

000

- 201

6*Re

sear

ch g

roup

s by

OEC

D fie

ld o

f sci

ence

and

tech

nolo

gy, 2

000

- 201

6Ár

ea d

e la

cien

cia y

la te

cnol

ogía

OC

DE

OECD

fiel

d of

scie

nce

and

tech

nolo

gy

Esta

do

Stat

us20

0020

0120

0220

0320

0420

0520

0620

0720

0820

0920

1020

1120

1220

1320

1420

1520

16

Cien

cias

nat

ural

es y

exa

ctas

N

atur

al s

cienc

esAc

tivo

/ Act

ive

7080

111

130

148

168

196

202

218

231

253

293

329

372

427

565

613

No

activ

o / I

nact

ive

197

219

242

270

297

316

333

361

381

398

413

391

374

345

303

165

117

Inge

nier

ía y

tecn

olog

ía

Engi

neer

ing

and

tech

nolo

gyAc

tivo

/ Act

ive

5576

9211

312

915

619

521

122

525

527

231

937

441

747

655

460

2

No

activ

o / I

nact

ive

156

174

219

249

285

295

308

324

339

336

355

334

306

281

248

171

123

Cien

cias

méd

icas

y d

e la

sal

ud

Med

ical a

nd h

ealth

scie

nces

Activ

o / A

ctiv

e47

6478

9111

512

213

816

417

618

621

122

424

730

334

041

243

7

No

activ

o / I

nact

ive

141

156

176

194

197

219

237

244

247

260

269

276

267

219

188

116

91

Cien

cias

agr

ícol

as

Agric

ultu

ral s

cienc

esAc

tivo

/ Act

ive

713

1820

2229

3441

4446

4643

4861

7695

108

No

activ

o / I

nact

ive

4750

5962

7071

7571

7275

8187

8474

6648

35

Cien

cias

soc

iale

s So

cial s

cienc

esAc

tivo

/ Act

ive

1221

2533

4155

6994

112

122

145

182

215

258

313

371

408

No

activ

o / I

nact

ive

165

199

248

276

301

331

347

351

366

376

367

351

330

296

254

197

160

Hum

anid

ades

Hu

man

ities

Activ

o / A

ctiv

e1

26

79

1326

2835

3835

4658

7279

9410

0

No

activ

o / I

nact

ive

4860

6369

8085

8692

8791

9686

7765

6348

42

Sin

Clas

ifica

r Un

class

ified

Activ

o / A

ctiv

e3

1120

2935

4450

5654

4344

4743

4870

107

150

No

activ

o / I

nact

ive

4341

4846

4950

5152

6277

8791

109

121

135

145

110

Tota

lA

ctiv

o / A

ctiv

e19

526

735

042

349

958

770

879

686

492

11.

006

1.15

41.

314

1.53

11.

781

2.19

82.

418

No

activ

o / I

nact

ive

797

899

1.05

51.

166

1.27

91.

367

1.43

71.

495

1.55

41.

613

1.66

81.

616

1.54

71.

401

1.25

789

067

8

Fuen

te: P

lata

form

a Sc

ienT

I - C

olci

enci

as, a

plic

ativ

o G

rupL

ACFe

cha

de c

onsu

lta: M

arzo

201

8C

álcu

los:

OC

yT*

Los g

rupo

s de

inve

stiga

ción

regi

stran

en

el a

plic

ativ

o G

rupL

AC su

áre

a de

la c

ienc

ia y

la te

cnol

ogía

. Par

a la

con

struc

ción

de

esta

tabl

a se

tom

a es

e re

gistr

o y

se re

aliza

la e

quiv

alen

cia

con

las g

rand

es á

reas

defi

nida

s por

la

OC

DE.

La

cate

goría

“O

tros”

hac

e re

fere

ncia

a lo

s gru

pos q

ue re

gistr

an e

n el

apl

icat

ivo

mul

tidisc

iplin

aria

y o

tros c

omo

su á

rea

de la

cie

ncia

y la

tecn

olog

ía.

W

e tak

e the

fiel

d of

scie

nce a

nd te

chno

logy

regi

stere

d by

the g

roup

in G

rupL

AC an

d w

e hom

olog

ate t

his fi

eld

to th

e OEC

D’s

clas

sifica

tion.

The “

Oth

er” c

ateg

ory

is us

ed w

hen

the g

roup

s use

mul

tidisc

iplin

ary

and

othe

rs

as th

eir s

cien

ce a

nd te

chno

logy

fiel

d.

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

102

Grá

fica

3.2.

Inve

stig

ador

es a

ctiv

os, 2

000

- 201

6*Ac

tive

rese

arch

ers,

2000

- 20

16

Fuen

te: P

lata

form

a Sc

ienT

I - C

olci

enci

as, a

plic

ativ

os G

rupL

AC y

CvL

ACFe

cha

de c

onsu

lta: M

arzo

201

8C

álcu

los:

OC

yT*

Los i

ndic

ador

es d

e ac

tivid

ad, h

an si

do c

alcu

lado

s a p

artir

de

la p

obla

ción

de

inve

stiga

dore

s inc

luid

os e

n la

con

voca

toria

de

reco

noci

mie

nto

y m

edic

ión

de g

rupo

s e in

vesti

gado

res r

ealiz

ada

por C

olci

enci

as e

n 20

17.

Th

e ac

tivity

indi

cato

r hav

e be

en c

alcu

late

d fro

m th

e po

pula

tion

of re

sear

cher

s inc

lude

d in

the

call

for r

ecog

nitio

n an

d m

easu

rem

ent o

f gro

ups a

nd re

sear

cher

s car

ried

out b

y C

olci

enci

as in

201

7.

296

392

519

626

731

863

979

1.10

8 1.

254

1.38

9 1.

565

1.81

4 2.

097

2.58

8

3.18

2

4.20

1

4.89

6

1215

1722

31

38

45

49

57

54

52

48

51

86

12

0 14

8 16

8

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

2000

20

01

2002

20

03

2004

20

05

2006

20

07

2008

20

09

2010

20

11

2012

20

13

2014

20

15

2016

Vinc

ulad

os a

un

grup

o de

inve

stig

ació

n As

socia

ted

with

a re

sear

ch g

roup

N

o vi

ncul

ados

a u

n gr

upo

de in

vest

igac

ión

Not

ass

ocia

ted

with

a re

sear

ch g

roup

III

Cap

acid

ades

nac

ion

ales

de

cien

cia

y te

cno

log

ía |

Nat

ion

al c

apab

ilit

ies

in s

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

103

Tabl

a 3.

5. P

orce

ntaj

e de

inve

stig

ador

es a

ctiv

os v

incu

lado

s a

grup

os d

e in

vest

igac

ión

segú

n tip

o de

inst

ituci

ón a

la q

ue s

e en

cuen

tran

afil

iado

s, 20

00 -

2016

*Pe

rcen

tage

of a

ctiv

e re

sear

cher

s by

type

of i

nstit

utio

n as

soci

ated

with

a re

sear

ch g

roup

, 200

0 - 2

016

Tipo

inst

ituci

ón

Type

of i

nstit

utio

n20

0020

0120

0220

0320

0420

0520

0620

0720

0820

0920

1020

1120

1220

1320

1420

1520

16

IES

públ

icas

Pu

blic

high

er e

duca

tion

inst

itutio

ns52

,97%

51,7

8%51

,36%

50,4

1%49

,06%

48,2

0%47

,07%

46,1

3%45

,16%

44,9

6%43

,41%

43,1

3%42

,37%

40,9

9%40

,80%

40,4

3%39

,84%

IES

priv

adas

Pr

ivate

hig

her e

duca

tion

inst

itutio

ns25

,50%

25,6

1%25

,89%

25,6

8%26

,01%

26,9

8%27

,73%

28,6

0%29

,15%

30,1

3%31

,59%

32,1

4%33

,85%

34,3

6%34

,83%

35,9

2%36

,38%

Cent

ros d

e in

vest

igac

ión

y de

sarro

llo te

cnol

ógico

Re

sear

ch a

nd te

chno

logi

cal d

evelo

pmen

t cen

ters

9,41

%8,

04%

7,44

%7,

18%

6,60

%6,

93%

7,02

%6,

85%

6,40

%5,

58%

5,45

%5,

44%

5,30

%4,

83%

4,52

%4,

43%

4,39

%

ONG,

aso

ciacio

nes y

agr

emia

cione

s pro

fesio

nale

s Pr

ofes

siona

l ass

ocia

tions

and

NGO

s0,

74%

0,93

%0,

72%

1,18

%1,

48%

1,59

%1,

52%

1,47

%1,

36%

1,45

%1,

42%

1,45

%1,

31%

1,43

%1,

42%

1,27

%1,

13%

Hosp

itale

s y

clín

icas

Ho

spita

ls an

d cli

nics

1,98

%2,

99%

3,58

%3,

65%

4,04

%3,

76%

3,84

%4,

41%

4,81

%5,

17%

5,95

%5,

64%

5,83

%5,

92%

5,33

%4,

76%

4,27

%

Entid

ades

gub

erna

men

tale

s G

over

nmen

t org

aniza

tions

2,23

%1,

87%

1,57

%1,

88%

1,87

%1,

92%

1,52

%1,

28%

1,25

%1,

29%

1,33

%1,

37%

1,45

%1,

74%

2,44

%3,

14%

3,97

%

Empr

esas

Fi

rms

0,99

%0,

75%

0,57

%0,

82%

0,59

%0,

75%

1,09

%1,

28%

1,30

%1,

24%

1,05

%1,

25%

1,17

%1,

43%

1,40

%1,

34%

1,28

%

IPSF

L al

serv

icio

de la

s em

pres

as

Priva

te n

on-p

rofit

org

aniza

tion

serv

ing

busin

esse

s0,

00%

0,00

%0,

00%

0,00

%0,

20%

0,17

%0,

22%

0,26

%0,

40%

0,41

%0,

41%

0,40

%0,

35%

0,40

%0,

40%

0,44

%0,

49%

Inte

rnac

iona

l In

tern

atio

nal

0,00

%0,

00%

0,29

%0,

35%

0,59

%0,

58%

0,65

%0,

70%

0,51

%0,

62%

0,46

%0,

52%

0,49

%0,

49%

0,57

%0,

53%

0,48

%

Otr

as e

ntid

ades

de

educ

ació

n O

ther

edu

catio

nal i

nstit

utio

ns0,

00%

0,00

%0,

00%

0,12

%0,

20%

0,17

%0,

14%

0,06

%0,

00%

0,00

%0,

05%

0,08

%0,

07%

0,06

%0,

07%

0,02

%0,

03%

Sin

clas

ifica

r N

ot c

lass

ified

6,19

%8,

04%

8,58

%8,

72%

9,36

%8,

94%

9,20

%8,

96%

9,68

%9,

15%

8,88

%8,

58%

7,81

%8,

35%

8,22

%7,

73%

7,74

%

Fuen

te: P

lata

form

a Sc

ienT

I - C

olci

enci

as, a

plic

ativ

os G

rupL

AC y

CvL

ACFe

cha

de c

onsu

lta: M

arzo

201

8C

álcu

los:

OC

yT*

Se to

ma

el a

val i

nstit

ucio

nal d

el g

rupo

(o g

rupo

s) a

los q

ue p

erte

nece

el i

nves

tigad

or.

It

take

s the

insti

tutio

nal e

ndor

sem

ent o

f the

gro

up (o

r gro

ups)

whe

re th

e re

sear

cher

wor

ks.

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

104

Tabl

a 3.

6. P

orce

ntaj

e de

inve

stig

ador

es a

ctiv

os v

incu

lado

s a

grup

os d

e in

vest

igac

ión

segú

n ár

ea O

CDE,

200

0 - 2

016*

Perc

enta

ge o

f act

ive

rese

arch

ers

asso

ciat

ed w

ith re

sear

ch g

roup

by

OEC

D fie

ld, 2

000

- 201

6Ár

ea d

e la

cien

cia y

la te

cnol

ogía

OCD

E OE

CD fi

eld

of sc

ienc

e an

d te

chno

logy

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

Cien

cias

nat

ural

es y

exa

ctas

N

atur

al s

cienc

es38

,25%

34,3

6%35

,22%

33,3

3%32

,43%

30,8

6%28

,91%

27,3

8%26

,31%

26,3

9%26

,84%

27,4

2%26

,62%

25,8

7%24

,88%

26,3

8%26

,34%

Inge

nier

ía y

tecn

olog

ía

Engi

neer

ing

and

tech

nolo

gy24

,10%

25,5

5%25

,91%

27,8

0%26

,77%

27,4

5%28

,03%

27,6

9%28

,41%

29,1

5%28

,79%

29,1

3%29

,11%

29,1

5%29

,67%

28,9

3%29

,50%

Cien

cias m

édica

s y d

e la

salu

d M

edica

l and

hea

lth sc

ienc

es27

,11%

25,3

3%23

,59%

23,3

7%24

,17%

23,6

5%22

,85%

23,5

6%23

,51%

23,1

3%23

,10%

21,6

5%21

,46%

21,3

2%20

,64%

19,2

9%18

,10%

Cien

cias

agr

ícol

as

Agric

ultu

ral s

cienc

es3,

01%

3,74

%3,

99%

3,87

%3,

66%

3,51

%3,

69%

4,06

%3,

92%

3,72

%3,

51%

3,11

%3,

37%

3,56

%3,

98%

4,06

%3,

96%

Cien

cias

soc

iale

s So

cial s

cienc

es4,

52%

5,29

%4,

98%

5,12

%6,

01%

6,81

%7,

47%

8,35

%9,

38%

9,99

%11

,15%

12,0

5%12

,89%

13,1

7%13

,73%

13,4

5%13

,62%

Hum

anid

ades

Hu

man

ities

0,30

%0,

66%

0,83

%0,

97%

1,18

%1,

50%

2,64

%2,

73%

2,87

%2,

95%

2,41

%2,

76%

3,23

%3,

81%

3,69

%3,

73%

3,73

%

Sin

clas

ifica

r Un

class

ified

2,

71%

5,07

%5,

48%

5,53

%5,

78%

6,21

%6,

41%

6,24

%5,

60%

4,68

%4,

20%

3,87

%3,

32%

3,13

%3,

40%

4,15

%4,

75%

Fuen

te: P

lata

form

a Sc

ienT

I - C

olci

enci

as, a

plic

ativ

os G

rupL

AC y

CvL

ACFe

cha

de c

onsu

lta: M

arzo

201

8C

álcu

los:

OC

yT*

Los i

nves

tigad

ores

en

el a

plic

ativ

o C

vLAC

regi

stran

áre

as d

e la

cie

ncia

y la

tecn

olog

ía. E

n es

te c

aso

se to

ma

el á

rea

prin

cipa

l dec

lara

da p

or e

l inv

estig

ador

y se

hom

olog

a a

las á

reas

OC

DE.

En

caso

de

que

el in

vesti

gado

r no

dec

lare

áre

a de

la c

ienc

ia e

n C

vLAC

se to

ma

el á

rea

del g

rupo

al q

ue se

enc

uent

ra v

incu

lado

.

Rese

arch

ers r

egist

er fi

elds

of s

cien

ce an

d te

chno

logy

in C

vLAC

; it t

akes

the p

rinci

pal fi

eld

decl

ared

by

the r

esea

rche

r and

hom

olog

ate t

o O

ECD

fiel

ds. I

n ca

se th

at th

e res

earc

her d

oes n

ot re

giste

r thi

s inf

orm

atio

n, it

take

s th

e fie

ld o

f the

gro

up in

whi

ch th

e re

sear

cher

wor

ks.

Tabl

a 3.

7. In

vest

igad

ores

act

ivos

vin

cula

dos

a gr

upos

seg

ún ra

ngo

de e

dad

en a

ños,

2000

- 20

16Ac

tive

rese

arch

ers

asso

ciat

ed w

ith re

sear

ch g

roup

by

age,

200

0 - 2

016

Rang

o de

eda

d / A

ge c

ateg

ory

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

< 3

02

24

56

64

54

42

413

3875

155

227

30 a

40

26

1529

4771

9112

017

823

031

942

855

977

71.

021

1.45

41.

795

41 a

50

4983

132

172

214

272

334

388

450

506

572

657

733

892

1.07

91.

386

1.58

9

51 a

60

109

147

190

233

270

303

329

363

398

415

437

470

518

582

675

831

887

> 6

013

415

417

818

719

421

122

123

222

423

423

525

527

429

933

237

539

8

Fuen

te: P

lata

form

a Sc

ienT

I - C

olci

enci

as, a

plic

ativ

o G

rupL

ACFe

cha

de c

onsu

lta: M

arzo

201

8C

álcu

los:

OC

yT

III

Cap

acid

ades

nac

ion

ales

de

cien

cia

y te

cno

log

ía |

Nat

ion

al c

apab

ilit

ies

in s

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

105

Tabl

a 3.

8. In

vest

igad

ores

act

ivos

vin

cula

dos

a gr

upos

por

ent

idad

terr

itoria

l, 20

00 –

201

6*Ac

tive

rese

arch

ers

asso

ciat

ed w

ith re

sear

ch g

roup

by

regi

on, 2

000

- 201

6

Entid

ad te

rrito

rial /

Reg

ion

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

Antio

quia

140

173

218

246

264

301

319

368

406

448

496

563

633

742

869

1.01

41.

130

Arau

ca0

00

00

00

00

00

00

22

22

Arch

ipié

lago

de

san

Andr

és y

Pro

vide

ncia

00

00

00

00

00

12

23

22

3At

lánt

ico

2227

3337

4147

6172

8910

411

514

916

923

529

336

943

8Bo

gotá

, D.C

.72

9812

916

821

026

432

637

841

745

352

058

971

589

61.

166

1.74

92.

105

Bolív

ar7

812

1727

3844

4655

6476

9095

111

139

155

169

Boya

cá0

46

1011

1217

1618

2014

2026

3033

4559

Cald

as9

1216

1722

2429

3635

4147

5471

8995

100

108

Caqu

etá

00

00

02

22

22

43

33

59

13Ca

uca

1010

2021

2328

2933

3435

3139

3841

5759

67Ca

sana

re0

00

00

00

00

00

01

24

44

Cesa

r0

23

66

78

68

97

79

1011

1416

Choc

ó3

56

68

77

64

47

68

1013

1513

Córd

oba

02

44

49

810

1515

2225

2535

4358

70Cu

ndin

amar

ca1

44

34

36

87

88

1317

2437

4956

Huila

11

21

45

57

53

810

1115

1833

35G

uajir

a0

00

00

00

11

44

45

615

1823

Mag

dale

na1

22

65

47

67

1011

1317

2429

5170

Met

a0

00

00

01

22

11

47

1317

2424

Nar

iño

23

46

75

89

1214

1412

1519

3145

50N

orte

de

Sant

ande

r2

37

1520

2222

1721

1715

1618

2132

3447

Putu

may

o0

00

00

00

00

00

01

12

22

Qui

ndío

22

54

66

75

24

47

1314

2128

36Ri

sara

lda

12

22

26

710

118

1124

3346

5051

48Sa

ntan

der

2533

3849

6678

8810

211

212

614

114

916

720

824

430

733

8

Sucr

e0

00

00

00

01

24

57

811

1317

Tolim

a3

711

1216

2227

2827

2521

2731

3947

6363

Valle

del

Cau

ca48

6882

101

114

116

127

130

160

183

207

228

247

292

331

397

452

Sin

clas

ifica

r13

3145

5464

7278

8591

9410

110

610

311

811

914

715

9

Fuen

te: P

lata

form

a Sc

ienT

I - C

olci

enci

as, a

plic

ativ

o G

rupL

ACFe

cha

de c

onsu

lta: M

arzo

201

8C

álcu

los:

OC

yT*

La a

soci

ació

n de

l inv

estig

ador

a la

ent

idad

terr

itoria

l está

dad

a po

r la

insti

tuci

ón q

ue a

vala

el g

rupo

o g

rupo

s de

inve

stiga

ción

a lo

s que

está

vin

cula

do e

l inv

estig

ador

.

The

regi

on is

giv

en b

y th

e in

stitu

tion

that

end

orse

s the

gro

up o

r gro

ups i

n w

hich

the

rese

arch

er w

orks

. One

rese

arch

er c

an b

e co

unte

d in

mor

e th

an o

ne re

gion

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

106

Tabla 3.9. Investigadores activos vinculados a grupos según sexo, 2000 - 2016Active researchers associated with research group by sex, 2000 - 2016

Año Year

Mujeres Women

Hombres Men

Sin clasificarUnclassified

Total

2000 81 213 2 296

2001 107 283 2 392

2002 134 381 4 519

2003 163 458 5 626

2004 194 531 6 731

2005 236 621 6 863

2006 258 717 4 979

2007 297 806 5 1.108

2008 330 920 4 1.254

2009 385 1.000 4 1.389

2010 458 1.106 1 1.565

2011 528 1.286 0 1.814

2012 612 1.485 0 2.097

2013 777 1.811 0 2.588

2014 969 2.212 1 3.182

2015 1.291 2.908 2 4.201

2016 1.503 3.391 2 4.896

Fuente: Plataforma ScienTI - Colciencias, aplicativo GrupLAC Fecha de consulta: Marzo 2018Cálculos: OCyT

III

Cap

acid

ades

nac

ion

ales

de

cien

cia

y te

cno

log

ía |

Nat

ion

al c

apab

ilit

ies

in s

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

107

Tabl

a 3.

10. I

nves

tigad

ores

act

ivos

vin

cula

dos

a gr

upos

de

inve

stig

ació

n se

gún

máx

imo

grad

o de

esc

olar

idad

, 200

0 - 2

016

Activ

e re

sear

cher

s as

soci

ated

with

rese

arch

gro

up b

y ac

adem

ic le

vel,

2000

- 20

16N

ivel

Aca

dém

ico

Acad

emic

leve

l20

0020

0120

0220

0320

0420

0520

0620

0720

0820

0920

1020

1120

1220

1320

1420

1520

16

Doct

orad

o Ph

D14

320

224

929

433

739

545

152

059

869

278

393

71.

119

1.39

21.

732

2.42

63.

029

Mae

stría

M

aste

r73

8512

415

218

522

928

031

136

841

145

153

860

274

490

61.

136

1.24

9

Espe

cial

izac

ión

Spec

ializ

atio

n30

3555

6472

8794

112

123

109

121

138

149

183

228

253

232

Preg

rado

Uni

vers

itario

Ba

chel

or44

6581

9711

812

713

214

014

215

718

817

419

222

025

429

829

6

Otr

os

Oth

er6

510

1919

2522

2523

2022

2735

4962

8890

Tota

l29

639

251

962

673

186

397

91.

108

1.25

41.

389

1.56

51.

814

2.09

72.

588

3.18

24.

201

4.89

6

Fuen

te: P

lata

form

a Sc

ienT

I - C

olci

enci

as, a

plic

ativ

o G

rupL

ACFe

cha

de c

onsu

lta: M

arzo

201

8C

álcu

los:

OC

yT

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

108

Capítulo 4

Reconocimiento y medición de grupos de investigación, e investigadores. Resultados de la convocatoria 781 de 2017 Recognition and measurement of research, groups and researchers. Results of the call 781 of 2017

Departamento Administrativo de Ciencia, Tecnología e Innovación COLCIENCIAS:Dirección de Fomento a la Investigación

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

110

Nota Metodológica

Este capítulo muestra los principales indicadores y resultados generados a partir de la información presentada por la comunidad científica y académica nacional para el proceso de la Convocatoria Nacional 781 – 2017 para el reconocimiento y medi-ción de Grupos de Investigación, Desarrollo Tecnológico o de Innovación y para el reconocimiento de Investigadores del Sistema Nacional de Ciencia, Tecnología e In-novación – SNCTeI 2017, en una ventana de observación de cinco años entre el mes de enero del año 2012 y el mes de diciembre del año 2016, la cual fue procesada y analizada en el segundo semestre del año 2017 por la Dirección de Fomento a la Investigación de Colciencias.

Para las tipologías y las definiciones utilizadas para las clasificaciones de los gru-pos, investigadores y productos se puede consultar el documento: “Modelo de Me-dición de Grupos de Investigación, Desarrollo Tecnológico o de Innovación y de Reconocimiento de Investigadores del Sistema Nacional de Ciencia, Tecnología e Innovación”, Año 2017, Colciencias. (http://www.colciencias.gov.co/sites/default/fi-les/upload/convocato ria/anexo_1._documento_conceptual_modelo_medicion_de_grupos_e_investigadores_2017_-_12_05_2017_protected .pdf)

Se evidencia un crecimiento de los grupos reconocidos en el año 2015 respecto al año 2017 de un 12.3%, así como para las categorías A1 en un 28%, A en un 39%, B en un 23%, C de un 9% y Grupos Reconocidos del 256% ( en razón a la eliminación de la categoría D para el año 2017); donde los grupos predominantes son los del  área de conocimiento de ciencias sociales y el área de ciencias naturales, que son las que cuentan con el mayor número de grupos de investigación en la categoría A1.

El modelo de medición reconoció 13.001 investigadores donde se evidencia un incremento de investigadores reconocidos del 29%, para la categoría Emérito 67%, Senior del 46%, Asociado 30% y para el Junior del 25% con respecto al año 2015.

La categoría Junior con 7575 investigadores equivalen al 58% de los investiga-dores reconocidos, el 55.1% cuenta con doctorado, el mayor número de investiga-dores son de las áreas de ciencias sociales y ciencias naturales y la mayoría de los investigadores están ubicados en Bogotá y Medellín.

IV R

econ

ocim

ien

to y

Med

ició

n d

e gr

upos

de

inve

stig

ació

n, e

inve

stig

ador

es.…

| R

ecog

nit

ion

an

d m

easu

rem

ent

of r

esea

rch

, gro

ups

and

rese

arch

ers.

…11

1

Methodological Note

This chapter shows the main indicators and results generated from information submitted by the national scientific and academic community to the process of National Call 781 2017 for recognition and measurement of research, technological development or innovation groups and researchers of the National System of Science, Technology and Innovation – SNCTeI 2017, in a window of observation of five years between January 2012 and December 2016 that was processed and analyzed in the second semester of 2017 by the Direction of Research Promotion of Colciencias.

Typologies and definitions used for the classification of groups, researchers and products may be obtained from the document (In Spanish): (http://www.colciencias.gov.co/sites/ default/files/upload/convocatoria/anexo_1._documento_conceptual_mo-delo_medicion_de_grupos_e_investigadores_2017__12_05_2017_protected.pdf)

There is evidence of growth in the number of recognized groups from 2015 to 2017 by 12.3%, as well as of the A1 category by 28%, A by 39%, B by 23%, C by 9% and Recognized groups by 256% (due to the elimination of category D for 2017); where the predominant groups are those from the domains of social sciences and natural sciences, which are those with the largest number of research groups in category A1.

The measurement model recognized 13,001 researchers, with an increase in the number of recognized researchers by 29%, by 67% in the Emeritus category, by 46% for Senior, 30% for Associate and 25% for the Junior category relative to 2015. The total of 7575 (58%) researchers were classified as junior, with 55.1% of researchers having a PhD; the social sciences and natural sciences were the predominant knowledge areas, while the majority of researchers were in Bogotá and Medellin.

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

112

Gráfica 4.1. Resultados reconocimiento y medición de grupos de investigación, desarrollo tecnológico o innovaciónRecognition and classification of research, technological development or innovation groups

Fuente: Colciencias, Resultados convocatoria 781 de 2017 Cálculos: Colciencias, a partir de los resultados de la convocatoria 781 de 2017* Los grupos reconocidos no clasificados, son aquellos que cumplen los criterios definidos en el numeral 2.1.1 del “Modelo de Medición de Grupos

de Investigación, Desarrollo Tecnológico o de Innovación y de Reconocimiento de Investigadores del Sistema Nacional de Ciencia, Tecnología eIn-novación”, Año 2017, Colciencias y no se clasifican por decisión voluntaria.

The recognized unclassified groups are those that meet the criteria defined in paragraph 2.1.1 of “the Measurement Model of Research Groups, Technological Development or Innovation and Recognition of Researchers of the National System of Science, Technology and Innovation “, 2017, Colciencias is not classified by voluntary decision.

C

B

A1

A

Reconocidos no clasi�cadosRecognized unclassi�ed

52310%

76215%

1.16822%

2.11341%

64112%

IV R

econ

ocim

ien

to y

Med

ició

n d

e gr

upos

de

inve

stig

ació

n, e

inve

stig

ador

es.…

| R

ecog

nit

ion

an

d m

easu

rem

ent

of r

esea

rch

, gro

ups

and

rese

arch

ers.

…11

3

Tabla 4.1. Grupos de investigación, desarrollo tecnológico o innovación clasificados según área de la ciencia y tecnología OCDEClassification of research, technological development or innovation groups according to OECD fields of science and technology

Área OCDE OECD Field

A1 A B CReconocidos no clasificados

Recognized unclassifiedTotal

Ciencias naturales y exactasNatural sciences

137 155 207 377 103 979

Ingeniería y tecnologíaEngineering and technology

129 158 205 398 97 987

Ciencias médicas y de la saludMedical and health sciences

90 93 232 359 110 884

Ciencias agrícolasAgricultural sciences

31 39 54 103 44 271

Ciencias socialesSocial sciences

115 256 371 682 225 1.649

HumanidadesHumanities

21 61 99 194 62 437

Total 523 762 1.168 2.113 641 5.207

Fuente: Colciencias, Resultados convocatoria 781 de 2017 Cálculos: Colciencias, a partir de los resultados de la convocatoria 781 de 2017* Para mayor información sobre las categorías de los grupos de investigación, desarrollo tecnológico o innovación ver numerales 3.1.12 -

3.1.15 del “Modelo de Medición de Grupos de Investigación, Desarrollo Tecnológico o de Innovación y de Reconocimiento de Investigado-res del Sistema Nacional de Ciencia, Tecnología e Innovación”, Año 2017, Colciencias

For more information on categories of research, technological development or innovation groups see: 3.1.12 - 3.1.15 of “The Measurement Model of Research Groups, Technological Development or Innovation and Recognition of Researchers of the National System of Science, Technology and Innovation “, 2017, Colciencias.

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

114

Grá

fica

4.2.

Gru

pos

aval

ados

* Vs

. Gru

pos

reco

noci

dos

por a

ño (2

006-

2017

)En

dors

ed G

roup

s Vs.

Reco

gniz

ed G

roup

s by

yea

r (20

06-2

017)

Fuen

te: C

olci

enci

as, P

lata

form

a Sc

ient

i - C

olom

bia

(Con

sulta

real

izada

6 d

e di

ciem

bre

de 2

017)

Cál

culo

s: C

olci

enci

as, a

par

tir d

e lo

s res

ulta

dos d

e la

s dife

rent

es c

onvo

cato

rias r

ealiz

adas

par

a re

cono

cim

ient

o de

gru

pos d

e in

vesti

gaci

ón d

onde

se p

rese

nta

un c

onte

o de

todo

s los

gru

pos r

econ

ocid

os.

* U

n gr

upo

aval

ado

es a

quel

que

tien

e al

men

os u

n re

spal

do in

stitu

cion

al y

ha

surt

ido

un p

roce

so d

e ve

rifica

ción

y v

alid

ació

n de

su in

form

ació

n re

gistr

ada

por p

arte

de

dich

a in

stitu

ción

, a tr

avés

de

la h

erra

mie

nta

Insti

-tu

LAC

. Los

gru

pos r

econ

ocid

os so

n aq

uello

s que

alc

anza

n a

cum

plir

con

los c

riter

ios d

e re

cono

cim

ient

o, (P

ara

may

or in

form

ació

n ve

r: N

umer

al 2

.1.1

del

“M

odelo

de

Med

ició

n de

Gru

pos d

e In

vesti

gaci

ón, D

esar

rollo

Te

cnol

ógic

o o

de In

nova

ción

y d

e Re

cono

cim

ient

o de

Inve

stiga

dore

s del

Siste

ma

Nac

iona

l de

Cie

ncia

, Tec

nolo

gía

e In

nova

ción

”, A

ño 2

017,

Col

cien

cias

).

Endo

rsed

Gro

up h

as a

t lea

st on

e in

stitu

tiona

l sup

port

and

has

com

pile

d a

verifi

catio

n an

d va

lidat

ion

proc

ess o

f its

regi

stere

d in

form

atio

n by

said

insti

tutio

n, th

roug

h th

e In

stitu

LAC

tool

. Rec

ogni

zed

grou

ps a

re th

ose

that

reac

h to

mee

t the

reco

gniti

on c

riter

ia. (

For m

ore i

nfor

mat

ion

see:

Num

eral

2.1

.1 o

f “Th

e Mea

sure

men

t Mod

el of

Res

earc

h G

roup

s, Te

chno

logi

cal D

evelo

pmen

t or I

nnov

atio

n an

d Re

cogn

ition

of R

esea

rche

rs o

f the

N

atio

nal S

yste

m o

f Sci

ence

, Tec

hnol

ogy

and

Inno

vatio

n “,

201

7, C

olci

enci

as.)

3.33

5

7.01

0

7.81

2 7.

780

8.71

7 8.

993

5.86

8

6.78

5

7.36

2

2.19

5

3.83

2

4.70

8

5.57

2 5.

511

4.30

4 3.

973

4.63

8

5.20

7

65,8

%

54,7

%

60,3

%

71,6

%

63,2

%

47,9

%

67,7

%

68,4

%

70,7

%

0

0,1

0,2

0,3

0,4

0,5

0,6

0,7

0,8

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

9000

1000

0

2006

20

08

2010

20

11

2012

20

13

2014

20

15

2017

Aval

ados

Re

cono

cido

s %

Rec

onoc

ido

IV R

econ

ocim

ien

to y

Med

ició

n d

e gr

upos

de

inve

stig

ació

n, e

inve

stig

ador

es.…

| R

ecog

nit

ion

an

d m

easu

rem

ent

of r

esea

rch

, gro

ups

and

rese

arch

ers.

…11

5

Grá

fica

4.3.

Gru

pos

de in

vest

igac

ión,

des

arro

llo te

cnol

ógic

o o

inno

vaci

ón c

lasi

ficad

os s

egún

cre

ació

n de

l gru

po*

Clas

sific

atio

n of

rese

arch

, tec

hnol

ogic

al d

evel

opm

ent o

r inn

ovat

ion

grou

ps a

ccor

ding

to fo

rmat

ion

year

Fuen

te: C

olci

enci

as, P

lata

form

a Sc

ient

i Col

ombi

a a

part

ir de

la in

form

ació

n re

gistr

ada

para

la C

onvo

cato

ria 7

81 d

e 20

17C

álcu

lo re

aliza

do a

par

tir d

e lo

s res

ulta

dos d

e la

Con

voca

toria

781

de

2017

.*

Dist

ribuc

ión

de g

rupo

s de

inve

stiga

ción

, des

arro

llo te

cnol

ógic

o e

inno

vaci

ón re

cono

cido

s por

su a

ño d

e cr

eaci

ón y

la c

lasifi

caci

ón o

bten

ida

en c

ada

uno

de lo

s pro

ceso

s de

las c

onvo

cato

ria. L

a ca

tego

ría D

no

se in

cluy

e ya

que

en

el a

ctua

l mod

elo

conc

eptu

al n

o se

con

sider

a co

mo

una

de la

s cat

egor

ías.

D

istrib

utio

n of

rese

arch

grou

ps, t

echn

olog

ical d

evelo

pmen

t and

inno

vatio

n re

cogn

ized

by th

eir ye

ar o

f cre

atio

n an

d th

e clas

sifica

tion

obta

ined

in ea

ch o

f the

pro

cesse

s of t

he ca

ll. C

ateg

ory D

is n

ot in

clude

d sin

ce in

the c

urre

nt co

ncep

tual

mod

el it

is no

t con

sider

ed as

one

of t

he ca

tego

ries.

28

7 7

8 12

14

20

12

20

28

20

31

33

35

29

20

22

24

25

31

58

129

28

66

28

33

26

42

41

95

84

115

120

133

137

133

123

122

142

117

100

101

112

198

45

49

16

24

24

49

50

87

74

95

74

107

74

87

63

66

47

54

30

37

40

22

65

22

30

27

39

40

93

68

70

59

49

41

49

27

27

12

24

18

2

102

22

29

31

32

33

58

30

39

27

23

23

20

13

8

8 10

11

4

0 50

100

150

200

250

300

350

400

Ante

s de

199

5 19

95

1996

19

97

1998

19

99

2000

20

01

2002

20

03

2004

20

05

2006

20

07

2008

20

09

2010

20

11

2012

20

13

2014

20

15

2016

Reco

noci

do -

No

clas

i�ca

do

Reco

gnize

d - N

ot c

lass

i�ed

C

B A

A1

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

116

Tabla 4.2. Distribución de los grupos de investigación, desarrollo tecnológico o innovación por entidad territorialRegional distribution of research, technological development or innovation groups

Año - Year 2006 2008 2010 2011 2012

Departamento Region

Reconocidos Recognized

Reconocidos Recognized

Reconocidos Recognized

Reconocidos Recognized

Reconocidos Recognized

Amazonas 10 11 11 11 11

Antioquia 311 548 643 752 756

Arauca 0 0 0 0 1

Atlántico 113 176 210 253 245

Bogotá, D.C. 895 1.463 1.816 2.194 2.097

Bolívar 39 109 146 176 185

Boyacá 64 114 138 162 166

Caldas 77 121 135 148 137

Caquetá 8 21 24 36 35

Casanare 0 0 1 4 6

Cauca 64 89 109 127 128

Cesar 12 26 33 42 48

Chocó 21 30 31 32 28

Córdoba 25 42 54 70 79

Cundinamarca 30 55 75 80 86

Guanía 0 0 0 0 0

Guaviare 1 2 2 2 2

Huila 19 32 52 62 68

La Guajira 3 7 17 20 24

Magdalena 44 71 88 101 93

Meta 3 21 42 54 69

Nariño 18 51 83 95 102

Norte de Santander 24 60 70 92 90

Putumayo 0 0 0 0 1

Quindío 12 41 47 56 68

Risaralda 64 108 124 145 147

San Andrés y Providencia 2 2 3 2 3

Santander 82 182 229 271 265

Sucre 7 10 21 27 30

Tolima 29 49 62 77 81

Valle del Cauca 209 350 415 468 460

Vaupés 0 0 0 0 0

Vichada 0 0 0 0 0

No Aplica 0 0 0 0 0

No Registra 9 41 27 13 0

Total 2.195 3.832 4.708 5.572 5.511

IV R

econ

ocim

ien

to y

Med

ició

n d

e gr

upos

de

inve

stig

ació

n, e

inve

stig

ador

es.…

| R

ecog

nit

ion

an

d m

easu

rem

ent

of r

esea

rch

, gro

ups

and

rese

arch

ers.

…11

7

Año - Year 2013 2014 2015 2017

Departamento Region

Reconocidos Recognized

Reconocidos Recognized

Reconocidos Recognized

Reconocidos Recognized

Amazonas 10 7 9 10

Antioquia 660 630 712 803

Arauca 2 2 3 4

Atlántico 188 181 211 259

Bogotá, D.C. 1.629 1.427 1.637 1.896

Bolívar 153 140 167 196

Boyacá 131 109 133 178

Caldas 117 119 142 155

Caquetá 24 14 23 30

Casanare 6 4 11 17

Cauca 78 60 79 102

Cesar 24 17 34 48

Chocó 14 17 14 18

Córdoba 48 53 59 69

Cundinamarca 73 77 87 115

Guanía 0 0 0 0

Guaviare 2 2 2 2

Huila 43 46 57 76

La Guajira 11 17 37 51

Magdalena 65 57 64 70

Meta 46 35 49 65

Nariño 83 84 94 103

Norte de Santander 54 69 89 123

Putumayo 0 0 0 0

Quindío 58 54 57 75

Risaralda 113 114 118 137

San Andrés y Providencia 2 3 3 3

Santander 218 207 230 263

Sucre 24 23 35 40

Tolima 62 60 72 89

Valle del Cauca 366 342 383 438

Vaupés 0 0 1 1

Vichada 0 0 0 0

No Aplica 0 0 0 0

No Registra 0 3 26 0

Total 4.304 3.973 4.638 5.436

Fuente: Colciencias, Plataforma Scienti Colombia a partir de la información registrada para la Convocatoria 781 de 2017 Cálculos: Colciencias, información validada para la Convocatoria 781 de 2017

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

118

Grá

fica

4.4.

Dis

trib

ució

n de

los

grup

os d

e in

vest

igac

ión,

des

arro

llo te

cnol

ógic

o o

inno

vaci

ón c

lasi

ficad

os p

or e

ntid

ad te

rrito

rial (

Diez

pr

imer

os p

or ta

mañ

o ab

solu

to)

Clas

sific

atio

n of

rese

arch

, tec

hnol

ogic

al d

evel

opm

ent o

r inn

ovat

ion

grou

ps a

ccor

ding

to re

gion

(Top

ten

by a

bsol

ute

size

)

Fuen

te: C

olci

enci

as, P

lata

form

a Sc

ient

i Col

ombi

a a

part

ir de

la in

form

ació

n re

gistr

ada

para

la C

onvo

cato

ria 7

81 d

e 20

17C

álcu

los:

Col

cien

cias

, a p

artir

de

info

rmac

ión

valid

ada

para

la C

onvo

cato

ria 7

81 d

e 20

17

Reco

noci

do -

No

clas

i�ca

do

Reco

gnize

d - N

ot c

lass

i�ed

C

B A

A1

124

38

13

10

13

8 15

8

11

14

699

234

153

103

84

82

96

38

49

55

393

201

87

63

48

46

32

33

35

29

261

124

87

35

60

29

11

39

16

13

185

126

58

26

42

10

5 23

7

1 0

100

200

300

400

500

600

700

800

Bogo

tá, D

. C.

Antio

quia

Va

lle d

el C

auca

Sa

ntan

der

Atlá

ntic

o Bo

lívar

Bo

yacá

Ca

ldas

Ri

sara

lda

Nor

te d

e Sa

ntan

der

IV R

econ

ocim

ien

to y

Med

ició

n d

e gr

upos

de

inve

stig

ació

n, e

inve

stig

ador

es.…

| R

ecog

nit

ion

an

d m

easu

rem

ent

of r

esea

rch

, gro

ups

and

rese

arch

ers.

…11

9

Tabl

a 4.

3. N

úmer

o de

art

ícul

os p

ublic

ados

por

gru

pos

clas

ifica

dos

y re

cono

cido

s po

r año

Num

ber o

f pap

ers

publ

ishe

d by

reco

gniz

ed a

nd c

lass

ified

rese

arch

gro

ups

by y

ear

Año

Year

Artíc

ulos

A1

Pape

r A1

Artíc

ulos

A2

Pape

r A2

Artíc

ulos

B

Pape

r B

Gru

po

Gro

up A

1G

rupo

G

roup

AG

rupo

G

roup

BG

rupo

G

roup

C

Reco

noci

dos

no m

edid

osRe

cogn

ized

Not

mea

sure

d

Gru

po

Gro

up A

1G

rupo

G

roup

AG

rupo

G

roup

BG

rupo

G

roup

C

Reco

noci

dos

no m

edid

osRe

cogn

ized

Not

mea

sure

d

Gru

po

Gro

up A

1G

rupo

G

roup

AG

rupo

G

roup

BG

rupo

G

roup

C

Reco

noci

dos

no m

edid

osRe

cogn

ized

Not

mea

sure

d20

0657

019

819

121

861

333

129

114

120

5320

184

7211

432

2007

615

221

216

251

7136

812

816

114

142

241

110

111

105

28

2008

796

241

254

268

6343

316

717

722

152

352

152

158

156

49

2009

909

264

292

287

6846

117

417

023

646

518

224

268

204

62

2010

1.20

227

034

036

594

584

162

195

250

5964

733

229

824

845

2011

1.24

627

143

839

511

961

419

725

424

470

748

453

388

383

123

2012

1.42

132

358

448

813

479

431

826

926

464

661

384

392

338

94

2013

1.66

734

364

355

412

583

225

834

936

370

844

475

560

585

105

2014

1.70

136

773

859

310

998

131

345

440

289

754

418

528

534

72

2015

1.91

040

678

268

012

51.

184

443

664

570

110

827

566

621

566

100

2016

1.71

843

074

460

111

594

735

349

844

659

939

732

774

779

102

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

120

Año

Year

Artíc

ulos

C

Pape

r CAr

tícul

os D

*

Gru

po

Gro

up A

1G

rupo

G

roup

AG

rupo

G

roup

BG

rupo

G

roup

C

Reco

noci

dos

no m

edid

osRe

cogn

ized

Not

mea

sure

d

Gru

po

Gro

up A

1G

rupo

G

roup

AG

rupo

G

roup

BG

rupo

G

roup

C

Reco

noci

dos

no m

edid

osRe

cogn

ized

Not

mea

sure

d20

0616

459

8460

1945

835

527

928

311

8

2007

189

104

111

110

2060

846

540

631

411

5

2008

199

117

133

114

3496

375

667

358

815

1

2009

403

231

267

206

5385

571

159

949

813

2

2010

410

218

200

185

5068

266

957

660

115

5

2011

355

219

229

239

6279

891

888

186

621

7

2012

559

363

412

375

651.

158

1.21

31.

415

1.23

132

1

2013

411

310

328

316

481.

270

1.25

31.

502

1.37

933

9

2014

663

448

547

541

117

1.58

31.

653

1.90

41.

883

388

2015

675

460

472

533

761.

160

1.31

01.

675

1.79

735

5

2016

685

503

602

540

5899

61.

214

1.64

91.

812

345

Fuen

te: C

olci

enci

as, P

lata

form

a Sc

ient

i Col

ombi

a a

part

ir de

la in

form

ació

n re

gistr

ada

para

la C

onvo

cato

ria 7

81 d

e 20

17C

álcu

lo a

par

tir d

e lo

s res

ulta

dos d

e la

Con

voca

toria

781

de

2017

* Pa

ra m

ayor

info

rmac

ión

sobr

e cr

iterio

s de

clas

ifica

ción

de

artíc

ulos

y g

rupo

s de

inve

stiga

ción

con

sulta

r el m

odel

o de

med

ició

n an

exo

a la

Con

voca

toria

781

de

2017

.

For m

ore

info

rmat

ion

on c

riter

ia fo

r cla

ssify

ing

artic

les a

nd re

sear

ch g

roup

s con

sult

the

mea

sure

men

t mod

el a

nnex

ed to

Cal

l 781

of 2

017.

IV R

econ

ocim

ien

to y

Med

ició

n d

e gr

upos

de

inve

stig

ació

n, e

inve

stig

ador

es.…

| R

ecog

nit

ion

an

d m

easu

rem

ent

of r

esea

rch

, gro

ups

and

rese

arch

ers.

…12

1

Tabl

a 4.

4. P

rodu

cció

n bi

blio

gráfi

ca d

e gr

upos

reco

noci

dos

(Art

ícul

os, L

ibro

s, Ca

pítu

los

de L

ibro

y O

bras

o P

rodu

ctos

de

Arte

, Ar

quite

ctur

a y

Dise

ño (A

AD))

por a

ñoBi

blio

grap

hic

prod

uctio

n by

reco

gniz

ed re

sear

ch g

roup

s (P

aper

s, Bo

oks,

book

s ch

apte

rs, A

rt, A

rchi

itect

ure

or d

esig

n pr

oduc

ts (A

AD))

by y

ear

Año

Year

Art

ícul

os /

Pape

r Li

bros

/ Bo

oks

Gru

po

Grou

p A1

Gru

po

Gro

up A

Gru

po

Gro

up B

Gru

po

Gro

up C

Reco

noci

dos

no m

edid

osRe

cogn

ized

Not m

easu

red

Gru

po

Grou

p A1

Gru

po

Gro

up A

Gru

po

Gro

up B

Gru

po

Gro

up C

Reco

noci

dos

no m

edid

osRe

cogn

ized

Not m

easu

red

2006

1.72

682

574

079

528

335

4537

298

2007

2.02

11.

028

1.00

592

127

667

9982

4611

2008

2.74

31.

433

1.39

51.

347

349

109

136

109

119

1920

093.

146

1.60

41.

596

1.43

136

118

215

513

212

819

2010

3.52

51.

651

1.60

91.

649

403

160

182

170

169

3420

113.

761

2.05

82.

190

2.12

759

120

429

327

625

337

2012

4.59

326

013.

072

2.69

667

823

026

426

528

743

2013

5.02

42.

639

3.38

23.

197

687

207

301

283

270

2820

145.

682

3.19

94.

171

3.95

377

520

828

836

737

664

2015

5.75

63.

185

4.21

44.

146

766

247

399

516

498

7120

165.

285

3.23

24.

267

4.17

867

922

243

653

951

849

Año

Year

Capí

tulo

s de

libr

o / C

hapt

ers

of th

e bo

okAA

D

Gru

po

Grou

p A1

Gru

po

Gro

up A

Gru

po

Gro

up B

Gru

po

Gro

up C

Reco

noci

dos

no m

edid

osRe

cogn

ized

Not m

easu

red

Gru

po

Grou

p A1

Gru

po

Gro

up A

Gru

po

Gro

up B

Gru

po

Gro

up C

Reco

noci

dos

no m

edid

osRe

cogn

ized

Not m

easu

red

2006

1917

194

10

01

10

2007

3946

1513

10

011

10

2008

6063

4222

30

01

140

2009

7575

6444

60

09

160

2010

9210

311

171

130

623

293

2011

115

158

136

109

121

1628

321

2012

286

245

241

141

221

1528

695

2013

262

310

321

276

214

2465

119

1020

1428

338

341

738

641

2453

118

166

2520

1551

166

565

058

957

3180

195

226

6520

1645

482

810

9191

481

118

2013

824

112

3

Fuen

te: C

olci

enci

as, P

lata

form

a Sc

ient

i Col

ombi

a a

part

ir de

la in

form

ació

n re

gistr

ada

para

la C

onvo

cato

ria 7

81 d

e 20

17.

Cál

culo

a p

artir

de

los r

esul

tado

s de

la C

onvo

cato

ria 7

81 d

e 20

17

Para

may

or in

form

ació

n so

bre

crite

rios d

e cl

asifi

caci

ón d

e pr

oduc

ción

bib

liogr

áfica

y g

rupo

s de

inve

stiga

ción

con

sulta

r el m

odel

o de

med

ició

n an

exo

a la

Con

voca

toria

781

de

2017

.

For m

ore

info

rmat

ion

on c

riter

ia fo

r cla

ssify

ing

bibl

iogr

aphi

c pr

oduc

tion

and

grou

ps c

onsu

lt th

e m

easu

rem

ent m

odel

ann

exed

to C

all 7

81 o

f 201

7.

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

122

Tabl

a 4.

5 Pr

oduc

ción

de

grup

os re

cono

cido

s (n

uevo

con

ocim

ient

o, d

esar

rollo

tecn

ológ

ico,

apr

opia

ción

soc

ial y

form

ació

n) p

or a

ñoPr

oduc

ts re

porte

d by

reco

gnize

d re

sear

ch g

roup

s (ne

w k

now

ledg

e, te

chno

logi

cal d

evel

opm

ent,

socia

l app

ropr

iatio

n, Tr

aini

ng o

f hum

an re

sour

ces)

by

year

Año

Year

Nue

vo c

onoc

imie

nto

/ New

kno

wle

dge

Desa

rrol

lo te

cnol

ógic

o / T

echn

olog

ical

dev

elop

men

t

Gru

po

Grou

p A1

Gru

po

Gro

up A

Gru

po

Gro

up B

Gru

po

Gro

up C

Reco

noci

dos

no m

edid

osRe

cogn

ized

Not m

easu

red

Gru

po

Grou

p A1

Gru

po

Gro

up A

Gru

po

Gro

up B

Gru

po

Gro

up C

Reco

noci

dos

no m

edid

osRe

cogn

ized

Not m

easu

red

2006

1.78

388

579

983

229

471

103

7348

15

2007

2.12

81.

173

1.11

398

429

374

8170

7514

2008

2.92

01.

633

1.56

31.

503

374

9914

711

614

316

2009

3.41

11.

839

1.80

31.

620

387

178

324

167

125

33

2010

3.78

71.

950

1.91

31.

918

454

142

218

280

202

45

2011

4.09

02.

530

2.63

32.

528

644

232

375

344

363

57

2012

5.13

63.

141

3.63

23.

206

762

236

456

695

473

148

2013

5.55

33.

300

4.08

43.

886

791

357

851

803

749

219

2014

6.23

83.

938

5.10

64.

918

934

338

1.03

21.

059

1.08

921

2

2015

6.59

14.

360

5.59

05.

470

971

416

1.23

91.

494

1.29

730

0

2016

6.11

14.

527

6.06

75.

865

935

462

1.45

01.

340

1.52

129

0

Año

Year

Apro

piac

ión

soci

al /

Soci

al a

ppro

piat

ion

Form

ació

n / T

rain

ing

of h

uman

reso

urce

s

Gru

po

Grou

p A1

Gru

po

Gro

up A

Gru

po

Gro

up B

Gru

po

Gro

up C

Reco

noci

dos

no m

edid

osRe

cogn

ized

Not m

easu

red

Gru

po

Grou

p A1

Gru

po

Gro

up A

Gru

po

Gro

up B

Gru

po

Gro

up C

Reco

noci

dos

no m

edid

osRe

cogn

ized

Not m

easu

red

2006

3.28

23.

728

3.89

13.

827

846

4.01

039

533.

772

2822

817

2007

3.98

94.

293

4.57

44.

639

1.07

94.

579

4.50

84.

552

3.50

988

8

2008

4.13

74.

923

5.24

05.

233

1.23

65.

759

6.12

65.

812

4.48

21.

000

2009

4.50

25.

379

6145

5.88

21.

462

5.44

26.

300

6.36

74.

518

1.15

6

2010

4.66

35.

696

7.00

96.

951

1.56

25.

199

5.87

86.

632

5.02

41.

158

2011

5.45

86.

549

8.45

28.

111

1.73

76.

037

6.74

17.

856

5.74

11.

339

2012

5.81

97.

014

9.83

510

.078

1.85

66.

665

8.10

19.

665

6.92

71.

498

2013

6.61

98.

462

13.0

3212

.948

2.57

46.

656

8.29

311

.527

8.03

61.

776

2014

6.72

48.

850

15.6

0715

.876

2.41

95.

900

7.91

612

.189

8.97

31.

666

2015

6.01

08.

701

16.2

8317

.429

3.37

85.

608

7.42

611

.791

9.75

51.

616

2016

5.35

67.

263

14.6

0917

.079

3.24

13.

800

5.02

18.

144

7.73

51.

687

Fuen

te: C

olci

enci

as, P

lata

form

a Sc

ient

i Col

ombi

a a

part

ir de

la in

form

ació

n re

gistr

ada

para

la C

onvo

cato

ria 7

81 d

e 20

17.

Cál

culo

a p

artir

de

los r

esul

tado

s de

la C

onvo

cato

ria 7

81 d

e 20

17

Para

may

or in

form

ació

n so

bre

crite

rios d

e cl

asifi

caci

ón d

e pr

oduc

tos y

gru

pos d

e in

vesti

gaci

ón c

onsu

ltar e

l mod

elo

de m

edic

ión

anex

o a

la C

onvo

cato

ria 7

81 d

e 20

17.

Fo

r mor

e in

form

atio

n on

crit

eria

for c

lass

ifyin

g pr

oduc

ts an

d gr

oups

con

sult

the

mea

sure

men

t mod

el a

nnex

ed to

Cal

l 781

of 2

017.

IV R

econ

ocim

ien

to y

Med

ició

n d

e gr

upos

de

inve

stig

ació

n, e

inve

stig

ador

es.…

| R

ecog

nit

ion

an

d m

easu

rem

ent

of r

esea

rch

, gro

ups

and

rese

arch

ers.

…12

3

Tabla 4.6 Distribución de grupos reconocidos por nivel de formación concluido del líderRecognized research groups distribution by leader education level

Nivel de formación Level

A1 A B CReconocido - No clasificado Recognized - Not classified

Total

Doctorado PhD

451 613 666 877 262 2.869

Maestría Master’s degree

60 134 432 982 266 1.874

Especialidad Médica Medical speciality

6 3 30 63 30 132

Especialización Diploma

4 9 32 123 45 213

Pregrado universitario Bachelor (B.A. - B.Sc.)

2 3 8 68 38 119

Total 523 762 1.168 2.113 641 5.207

Fuente: Colciencias, Plataforma Scienti Colombia a partir de la información registrada para la Convocatoria 781 de 2017.Cálculos: Colciencias, a partir de los resultados de la convocatoria 781 de 2017

Gráfica 4.5. Resultados del reconocimiento y clasificación de investigadores por categoría Recognition and classification of researcher by category

Fuente: Colciencias, Resultados convocatoria 781 de 2017Cálculos: Colciencias, a partir de los resultados de la convocatoria 781 de 2017* Los investigadores reconocidos son aquellos que alcanzan a cumplir con los criterios de reconocimiento (Para mayor información ver: Nu-

meral 2.1.2 y tabla 1 del “Modelo de Medición de Grupos de Investigación, Desarrollo Tecnológico o de Innovación y de Reconocimiento de Investigadores del Sistema Nacional de Ciencia, Tecnología e Innovación”).

Researchers recognized fulfill the requirements to be classified (For more information see: Numeral 2.1.2 and table 1 of “The Measurement Model of Research Groups, Technological Development or Innovation and Recognition of Researchers of the National System of Science, Technology and Innovation “, 2017, Colciencias).

Emérito

1241%

1.70713%

3.59528%

7.57558%

Senior

AsociadoJunior

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

124

Gráfica 4.6 Tipo de investigador según sexoType of researcher according to sex

Fuente: Colciencias, Plataforma Scienti Colombia a partir de la información registrada para la Convocatoria 781 de 2017.Cálculos: Colciencias, a partir de los resultados de la convocatoria 781 de 2017

28 96

456

1.251 1.303

2.292

3.071

4.504

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

4000

4500

5000

MujerWomen

HombreMen

Investigador Emérito Investigador Sénior Investigador Asociado Investigador Junior

Tabla 4.7. Tipo de investigador según área de la ciencia OCDEType of researcher according to OECD field of science

Área OCDEOECD Field

Investigador Emérito

Investigador Sénior

Investigador Asociado

Investigador Junior

Total

Ciencias naturales y exactasNatural sciences

43 578 720 1.688 3.029

Ingeniería y tecnologíaEngineering and technology

12 390 805 1.330 2.537

Ciencias médicas y de la saludMedical and health sciences

22 337 543 1.191 2.093

Ciencias agrícolasAgricultural sciences

9 82 164 370 625

Ciencias socialesSocial sciences

31 280 1.135 2.367 3.813

HumanidadesHumanities

7 41 228 628 904

Total 124 1.708 3.595 7.574 13.001

Fuente: Colciencias, Plataforma Scienti Colombia a partir de la información registrada para la Convocatoria 781 de 2017.Cálculos: Colciencias, a partir de los resultados de la convocatoria 781 de 2017

IV R

econ

ocim

ien

to y

Med

ició

n d

e gr

upos

de

inve

stig

ació

n, e

inve

stig

ador

es.…

| R

ecog

nit

ion

an

d m

easu

rem

ent

of r

esea

rch

, gro

ups

and

rese

arch

ers.

…12

5

Grá

fica

4.7

Tipo

de

inve

stig

ador

seg

ún e

ntid

ad te

rrito

rial d

e afi

liaci

ón in

stitu

cion

al (

Diez

prim

eros

por

tam

año

abso

luto

)Re

gion

al d

istr

ibut

ion

of re

sear

cher

s ac

cord

ing

to th

eir t

ype

(Top

ten

by a

bsol

ute

size

)

Fuen

te: C

olci

enci

as, P

lata

form

a Sc

ient

i Col

ombi

a a

part

ir de

la in

form

ació

n re

gistr

ada

para

la C

onvo

cato

ria 7

81 d

e 20

17.

Cál

culo

s: C

olci

enci

as, a

par

tir d

e lo

s res

ulta

dos d

e la

con

voca

toria

781

de

2017

99

32

38

8 4

3 2

0 2

1

618

394

168

113

90

57

35

22

13

15

1.17

2

618

306

351

206

109

108

94

63

99

2.49

4

1.35

4

638

457

355

254

199

179

201

137

0

500

1000

1500

2000

2500

Bogo

tá, D

. C.

Antio

quia

Va

lle d

el C

auca

At

lánt

ico

Sant

ande

r Ca

ldas

Bo

lívar

Cu

ndin

amar

ca

Boya

Nor

te d

e Sa

ntan

der

Inve

stig

ador

Em

érito

Inve

stig

ador

Sén

ior

Inve

stig

ador

Aso

ciad

oIn

vest

igad

or Ju

nior

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

126

Capítulo 5

Producción bibliográfica Bibliographic productions

Observatorio Colombiano de Ciencia y Tecnología:Daniel Ricardo Torralba Barreto

Alexander Cotte Poveda

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

128

Nota Metodológica

En este capítulo se analiza la dinámica de la producción bibliográfica del país a través de indicadores bibliométricos tomando como fuente principal de información las revistas indexadas en Publindex para el período 2007 – 2016 (información suminis-trada por la Oficina de Fomento a la Investigación de Colciencias) y la producción que ha sido publicada en revistas indexadas que forman parte de las bases de datos ISI Web of Science (WoS), SciELO y Scopus.

Los indicadores bibliométricos se construyen sobre las características de las publi-caciones científicas y son útiles para analizar prioridades de investigación, procesos de difusión, transmisión del conocimiento generado en la investigación, entre otras características. Pueden delimitarse a un individuo, institución o región, a un país, disciplinas científicas o áreas del conocimiento.

La medición de la producción bibliográfica del país puede ser usada como insu-mo para el diseño e implementación de políticas públicas en CTI que fomenten y orienten la investigación, dada la capacidad de descripción, análisis y evaluación de la actividad investigativa de los autores.

Los indicadores de este capítulo, se construyen a partir de la consulta a distin-tos Sistemas de Indexación y Resumen (SIR) que sintetizan la información de las revistas científicas y académicas. En Colombia, se cuenta con el Sistema Nacional de Indexación y Homologación de Revistas Especializadas de CT+I (Publindex) para el reconocimiento de las publicaciones seriadas editadas por instituciones nacionales, sin embargo, se debe indicar que, a partir del año 2016, Publindex actualizó el modelo de indexación de revistas, pasando de 423 revistas indexadas en el año 2015 a 246 revistas indexadas en el año 2016, (para mayor información ver http://scienti.colciencias.gov.co:8084/publindex/.)

Para identificar la producción científica de los investigadores adscritos a las insti-tuciones colombianas que tienen visibilidad internacional, se consultaron las bases bibliográficas de ISI Web of Science (WoS - Clarivate) y Scopus. Así, se recopila la información a partir de la afiliación institucional reportada por los autores en el mo-mento de su publicación. Las bases ISI Web of Science (WoS - Clarivate) y Scopus recogen distintos tipos de documentos que incluyen: artículos y documentos de conferencia (proceedings), resumenes de conferencia, correcciones y fé de erratas, material editorial, cartas, reseñas, capítulos de libros y software.

Para la construcción de los indicadores provientes de estas bases de datos, el OCyT en compañía de expertos bibliométricos y estadísticos, construyó un algoritmo que permite generar, sistematizar y unificar las bases de datos, con el objetivo de identificar productos únicos y establecer las categorías o desagregaciones necesarias, asociadas a: tipología del documento, tipo de coautoría, áreas de conocimiento, citaciones, entre otros.

Dentro de las actualizaciones de este capítulo respecto a los años anteriores, se incluyen nuevos indicadores que permitan evidenciar el comportamiento de las re-vistas colombianas indexadas en repositorios internacionales, como indicadores de producción unificada que permiten conocer la producción agregada de los autores vinculados a instituciones colombianas. Además, se excluyen los indicadores de la

V P

rod

ucc

ión

bib

lio

grá

fica

| B

ibli

og

raph

ic p

rod

uct

ion

s 12

9

Red de Revistas Científicas de Acceso Abierto de América Latina, y el Caribe (Re-dalyc) por falta de actualización en su plataforma.

Los indicadores de producción bibliografica muestran un aumento progresivo especialmente en la ciencias naturales y exactas, ciencias médicas y de la salud e ingeniería y tecnología, al igual que colaboración internacional en la producción de artículos científicos, la mayor parte de la producción se concentra en Bogotá y Antioquia.

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

130

Methodological Note

This chapter analyzes the dynamics of the production of published research in the country through bibliometric indicators observed in journals indexed by Publindex that were published during the period from 2007 to 2016 (according to data provided by the Direction of Research Promotion of Colciencias), as well as articles published in indexed journals that are part of the ISI Web of Science (WoS / Clarivate), SciELO and Scopus databases.

Bibliometric indicators are built on the characteristics of scientific publications and are useful for analyzing research priorities, dissemination processes, transmission of knowledge generated by research, etc. They can be limited to an individual, an institution or a region, to a country, or by theme, scientific discipline or subject area.

The measurement of published research produced by the country could be used as an input to the design and implementation of scientific policies, particularly those intended to promote and guide research, due to the ability to describe, analyze and evaluate the research activity of authors.

The indicators shown here are constructed by consulting various Indexing and Summary Systems (SIR) that synthesize information from scientific and academic journals. In Colombia, we have the National System of Indexing and Homologation of Specialized Journals of CT + I (Publindex) for the recognition of serial publications edited by national institutions; however, it should be noted that, as of 2016, Publin-dex updated the journal indexing model, transitioning from 423 journals indexed in 2015 to 246 journals indexed in 2016; additional information may be obtained at http://scienti.colcien cias.gov.co:8084/publindex/.

To identify the scientific production of researchers ascribed to Colombian institutions with international visibility, the bibliographic databases of ISI Web of Science (WoS / Clarivate) and Scopus are consulted. Thus, the information is collected from the institutional affiliation reported by authors at the time of publication.

The ISI databases Web of Science (WoS / Clarivate) and Scopus collect various types of documents, including articles and proceedings of conferences, abstracts of conferences, corrections and errata, editorial materials, letters, reviews and chapters of books, and software.

To construct indicators from the above databases, the OCyT together with bibliometric and statistical experts created an algorithm that would allow one to generate, systematize and unify the databases, to count unique products, and identify the categories or necessary disaggregation, such as by document type, co-authorship type, areas of knowledge and the number of appearances in the database.

Among the novelties of this chapter with respect to the previous years is the inclusion of new indicators to show the trends of Colombian journals being indexed by international repositories, as indicators of unified production allow determining the aggregate production of authors affiliated with Colombian institutions. In addition, the indicators of the Network of Open Access Scientific Journals of Latin America, and the Caribbean (Redalyc) are excluded due to the lack of updates in their platform.

V P

rod

ucc

ión

bib

lio

grá

fica

| B

ibli

og

raph

ic p

rod

uct

ion

s 13

1

Indicators of the quantity of published research show a progressive increase, especially in such knowledge areas, as natural sciences, medical and health sciences, and engineering and technology, as well as in international collaboration in the production of papers, while the majority of production is concentrated in Bogotá and Antioquia.

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

132

Grá

fica

5.1.

Rev

ista

s in

dexa

das

vs. r

evis

tas

nuev

as e

n Pu

blin

dex,

200

7 - 2

016*

Inde

xed

jour

nals

vs.

new

inde

xed

jour

nals

in P

ublin

dex,

200

7 - 2

016

Fuen

te: P

ublin

dex

Cál

culo

s: C

olci

enci

as (2

007-

2016

)1

Se to

man

com

o nu

evas

las r

evist

as q

ue in

gres

an p

or p

rimer

a ve

z al í

ndic

e.

New

are

the

jour

nals

that

hav

e ne

ver b

een

incl

uded

in P

ublin

dex.

* Pa

ra e

l cál

culo

de

revi

stas i

ndex

adas

201

6 se

con

tabi

lizar

on la

s rev

istas

que

par

a es

te a

ño a

ún p

rese

ntan

vig

enci

a de

inde

xaci

ón.

Th

e ca

lcul

atio

n of

inde

xed

jour

nal 2

015

wer

e ac

coun

ted

the

jour

nals

whi

ch in

this

year

pre

sent

inde

xatio

n va

lid.

** E

n el

cál

culo

de

revi

stas i

ndex

adas

201

6 se

incl

uyen

solo

aqu

ella

s que

par

a es

e añ

o pr

esen

tan

vige

ncia

de

inde

xaci

ón.

In

dexe

d jo

urna

ls fo

r the

yea

r 201

6 in

clud

es o

nly

jour

nals

that

kee

p a

valid

inde

xatio

n fo

r thi

s yea

r.

222

263

308

372

466

513

515

526

423

246

30

51

63

82

111

69

24

65

0

48

0

100

200

300

400

500

600

2007

20

08

2009

20

10

2011

20

12

2013

20

14

2015

20

16

Inde

xada

sIn

dexe

d N

ueva

sN

ew1

V P

rod

ucc

ión

bib

lio

grá

fica

| B

ibli

og

raph

ic p

rod

uct

ion

s 13

3

Tabla 5.1. Revistas indexadas en Publindex según categoría, 2007 - 2016Publindex journal ranking, 2007 - 2016

Categoría Ranking

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

A1 5 14 20 23 25 27 26 29 23 1

A2 31 39 49 72 93 113 126 148 129 12

B 50 69 74 66 98 110 130 124 98 110

C 136 141 165 211 250 263 233 225 173 123

Total 222 263 308 372 466 513 515 526 423 246

Fuente: PublindexCálculos: Colciencias (2007-2016)

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

134

Grá

fica

5.2.

Rev

ista

s in

dexa

das

en P

ublin

dex

segú

n ár

ea d

e la

cie

ncia

y la

tecn

olog

ía O

CDE,

201

6Pu

blin

dex

rank

ed jo

urna

ls b

y O

ECD

field

of s

cien

ce a

nd te

chno

logy

, 201

6

Fuen

te: P

ublin

dex

Cál

culo

s: O

CyT

9%

3%

6%

4%

1%

6%

36%

38

%

31%

38

%

56%

33%

33%

55%

59

%

63%

62

%

39%

61%

67

%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Cien

cias

nat

ural

es y

exa

ctas

N

atur

al s

cienc

es

Inge

nier

ía y

tecn

olog

ía

Engi

neer

ing

and

tech

nolo

gy

Cien

cias

méd

icas

y d

ela

sal

ud

Med

ical a

nd h

ealth

scie

nces

Cien

cias

agr

ícol

as

Agric

ultu

ral s

cienc

es

Cien

cias

Soc

iale

s So

cial s

cienc

es

Hum

anid

ades

Hu

man

ities

M

ultid

isci

plin

aria

s M

ultid

iscip

linar

y

A1

A2

B C

V P

rod

ucc

ión

bib

lio

grá

fica

| B

ibli

og

raph

ic p

rod

uct

ion

s 13

5

Tabl

a 5.

2. R

evis

tas

inde

xada

s en

Pub

linde

x se

gún

área

OCD

E 20

07 -

2016

Publ

inde

x ra

nked

jour

nals

by

OEC

D fie

ld, 2

007

- 201

6

Área

OCD

E / O

ECD

field

Disc

iplin

a / D

iscip

line

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

Cien

cias

nat

ural

es y

exa

ctas

N

atur

al s

cienc

es

Cien

cias

de

la ti

erra

y m

edio

ambi

enta

les

Earth

and

evi

ronm

enta

l scie

nces

1312

108

1110

912

86

Cien

cias

bio

lógi

cas

Biol

ogica

l scie

nces

66

76

89

915

95

Mat

emát

ica

Mat

hem

atics

45

56

68

87

63

Com

puta

ción

y c

ienc

ias

de la

info

rmac

ión

Com

puta

tion

and

info

rmat

ion

scie

nces

44

45

56

64

42

Cien

cias

quí

mic

as

Chem

ical s

cienc

es2

22

22

22

21

3

Cien

cias

físi

cas

Phys

ical s

cienc

es1

11

11

21

21

0

Mul

tidis

cipl

inar

ias

Mul

tidisc

iplin

ary

33

46

88

87

63

Tota

l33

3333

3441

4543

4935

22

Inge

nier

ía y

tecn

olog

ía

Engi

neer

ing

and

tech

nolo

gy

Inge

nier

ía a

mbi

enta

l En

viro

nmen

tal e

ngin

eerin

g4

55

66

66

11

0

Inge

nier

ía e

léct

rica,

ele

ctró

nica

e in

form

ática

El

ectri

c and

ele

ctro

nic e

ngin

eerin

g an

d in

form

atics

22

25

65

49

94

Inge

nier

ía c

ivil

Civi

l eng

inee

ring

00

02

22

24

34

Biot

ecno

logí

a in

dust

rial

Indu

stria

l bio

tech

nolo

gy0

00

11

11

11

0

Inge

nier

ía q

uím

ica

Chem

ical

eng

inee

ring

00

11

11

12

22

Inge

nier

ia m

édic

a M

edic

al e

ngin

eerin

g0

00

00

00

00

0

Inge

nier

ía m

ecán

ica

Mec

hani

cal e

ngin

eerin

g0

01

11

11

11

1

Otr

as in

geni

ería

s y

tecn

olog

ías

Oth

er e

ngin

eerin

g an

d te

chno

logi

es0

00

06

44

3729

15

Mul

tidis

cipl

inar

ias

Mul

tidis

cipl

inar

y17

2018

2127

3036

11

3

Tota

l23

2727

3750

5055

5647

29

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

136

Área

OCD

E / O

ECD

field

Disc

iplin

a / D

iscip

line

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

Cien

cias

méd

icas

y d

e la

sal

ud

Med

ical a

nd h

ealth

scie

nces

Cien

cias

de

la s

alud

He

alth

sci

ence

s17

1822

2526

2829

1715

12

Med

icin

a cl

ínic

a Cl

inic

al m

edic

ine

1617

1919

2527

2726

229

Biot

ecno

logí

a en

sal

ud

Heal

th b

iote

chno

logy

13

44

43

40

00

Med

icin

a bá

sica

Ba

sic

med

icin

e2

22

22

23

2015

3

Biot

ecno

logí

a m

édic

a M

edic

al b

iote

chno

logy

00

01

11

10

00

Otr

as c

ienc

ias

méd

icas

O

ther

med

ical

sci

ence

s0

11

33

33

1716

6

Mul

tidis

cipl

inar

ias

Mul

tidis

cipl

inar

y9

912

1112

1515

11

2

Tota

l45

5060

6573

7982

8169

32

Cien

cias

agr

ícol

as

Agric

ultu

ral s

cienc

es

Agric

ultu

ra, s

ilvic

ultu

ra y

pes

ca

Agric

ultu

re, f

ores

try a

nd fi

shin

g5

66

108

910

109

2

Cien

cias

vet

erin

aria

s Ve

terin

ary

scie

nces

34

56

79

88

73

Cien

cias

ani

mal

es y

lech

eria

An

imal

scie

nces

and

0

00

00

00

00

0

Biot

ecno

logí

a ag

rícol

a Ag

ricul

tura

l bio

tech

nolo

gy1

11

11

11

10

0

Otr

as c

ienc

ias

agríc

olas

O

ther

agr

icultu

ral s

cienc

es0

00

00

00

00

0

Mul

tidis

cipl

inar

ias

Mul

tidisc

iplin

ary

44

33

55

58

68

Tota

l13

1515

2021

2424

2722

13

Cien

cias

Soc

iale

s So

cial s

cienc

es

Econ

omía

y n

egoc

ios

Busin

ess

and

econ

omy

1924

2937

4648

4551

3722

Dere

cho

Law

512

1724

4146

4645

4012

Cien

cias

de

la e

duca

ción

Ed

ucat

ion

scie

nces

89

1320

2834

3144

3613

Psic

olog

ía

Psyc

holo

gy9

912

1619

2424

2318

14

V P

rod

ucc

ión

bib

lio

grá

fica

| B

ibli

og

raph

ic p

rod

uct

ion

s 13

7

Área

OCD

E / O

ECD

field

Disc

iplin

a / D

iscip

line

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

Cien

cias

Soc

iale

s So

cial s

cienc

es

Cien

cias

pol

ítica

s Po

litica

l scie

nces

79

99

1112

1113

96

Perio

dism

o y

com

unic

acio

nes

Jour

nalis

m a

nd c

omm

unica

tion

scie

nces

44

67

910

107

76

Geo

graf

ía s

ocia

l y e

conó

mic

a So

cial a

nd e

cono

mic

geog

raph

y2

23

47

88

00

1

Soci

olog

ía

Socio

logy

44

46

66

511

910

Otr

as c

ienc

ias

soci

ales

O

ther

soc

ial s

cienc

es1

33

43

33

44

8

Cien

cias

soc

iale

s, in

terd

isci

plin

aria

So

cial s

cienc

es, i

nter

disc

iplin

ary

1012

1414

2124

2550

3822

Tota

l69

8811

014

119

121

520

824

819

811

4

Hum

anid

ades

Hu

man

ities

Idio

mas

y li

tera

tura

La

ngua

ges

and

liter

atur

e7

912

1215

1417

1311

8

Arte

Ar

t4

57

1113

1413

139

3

Hist

oria

y a

rque

olog

ía

Hist

ory

and

arch

eolo

gy6

78

1012

1214

1211

9

Filo

sofía

, étic

a y

relig

ión

Philo

soph

y, et

hics

and

relig

ion

00

04

67

75

41

Otr

as h

uman

idad

es

Oth

er h

uman

ities

1013

1513

1414

1422

1711

Mul

tidis

cipl

inar

ias

Mul

tidisc

iplin

ary

01

11

35

60

01

Tota

l27

3543

5163

6671

6552

33

Mul

tidis

cipl

inar

ias

Mul

tidisc

iplin

ary

Tota

l12

1520

2427

3432

00

3

Tota

l rev

ista

s in

dexa

das

222

263

308

372

466

513

515

526

423

246

Fuen

te: P

ublin

dex

Cál

culo

s: C

olci

enci

as (2

007-

2016

)

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

138

Grá

fica

5.3.

Rev

ista

s in

dexa

das

en P

ublin

dex

y re

gist

rada

s en

el d

irect

orio

Ulri

ch’s

Perio

dica

ls D

irect

ory,

2007

- 20

16*

Jour

nals

inde

xed

in P

ublin

dex

and

regi

ster

ed in

Ulri

ch´s

Perio

dica

ls D

irect

ory,

2007

- 20

16

Fuen

te: P

ara

los a

ños 2

007-

2012

: Lib

ro d

e In

dica

dore

s OC

yT 2

013

y pa

ra lo

s año

s 201

3-20

16: P

ublin

dex

y U

lrich

sweb

.com

Fech

a de

con

sulta

: Dic

iem

bre

2018

Cál

culo

s: O

CyT

* Pa

ra lo

s año

s 201

4 y

2015

se c

onta

biliz

aron

la re

vista

s reg

istra

das e

n U

lrich

, a p

artir

de

la c

onsu

lta re

aliza

da e

n en

ero

de 2

017.

In

201

4 an

d 20

15 w

ere

acco

unte

d th

e re

gistr

atio

n jo

urna

ls in

Ulri

ch’s,

acc

ordi

ng to

the

cons

ulta

tion

on Ja

nuar

y 20

17

222

263

308

372

466

513

515

526

423

246

205

214

208

227

327

346

347

377

313

219

0

100

200

300

400

500

600

2007

20

08

2009

20

10

2011

20

12

2013

20

14

2015

20

16

Revi

stas

Inde

xada

s en

Pub

linde

xRe

vist

as re

gist

rada

s en

Ulri

ch Jo

urna

ls in

dexe

d in

Pub

linde

x Jo

urna

ls re

gist

ered

in U

lrich

V P

rod

ucc

ión

bib

lio

grá

fica

| B

ibli

og

raph

ic p

rod

uct

ion

s 13

9

Tabl

a 5.

3. R

evis

tas

inde

xada

s en

Pub

linde

x se

gún

tipo

de in

stitu

ción

edi

tora

, 200

7 - 2

016*

Publ

inde

x ra

nked

jour

nals

by

editi

ng in

stitu

tion,

200

7 - 2

016

Tipo

de

inst

ituci

ón1

Type

of i

nstit

utio

n20

0720

0820

0920

1020

1120

1220

1320

1420

1520

16

IES

priv

adas

/ Pr

ivate

hig

her e

duca

tion

inst

itutio

ns82

112

144

184

236

256

270

271

222

118

IES

públ

icas

/ Pu

blic

high

er e

duca

tion

inst

itutio

ns10

511

412

514

917

719

918

421

217

110

8

ON

G, a

soci

acio

nes

y ag

rem

iaci

ones

pro

fesi

onal

es /

Prof

essio

nal a

ssoc

iatio

n an

d N

GO

s21

2122

2331

3431

2721

11

Cent

ros

de in

vest

igac

ión

y de

sarr

ollo

tecn

ológ

ico

/ Res

earc

h an

d te

chno

logi

cal d

evel

opm

ent c

ente

rs8

88

911

1115

72

5

Entid

ades

gub

erna

men

tale

s / G

over

nmen

t org

aniza

tions

23

54

89

125

53

Empr

esas

/ F

irms

11

11

12

12

21

Hosp

itale

s y

clín

icas

/ Ho

spita

ls an

d cli

nics

22

21

11

12

00

IPSF

L al

ser

vici

o de

las

empr

esas

/ Pr

ivate

non

-pro

fit o

rgan

izatio

ns s

ervi

ng b

usin

esse

s1

21

11

11

00

0

Tota

l22

226

330

837

246

651

351

552

642

324

6

Fuen

te: P

ublin

dex

Cál

culo

s: C

olci

enci

as (2

007-

2016

)*

Para

los a

ños 2

010,

201

1 y

2012

, la

sum

a es

may

or a

l tot

al d

e re

vista

s ind

exad

as p

or u

na re

vista

edi

tada

por

dos

insti

tuci

ones

.

For y

ear 2

010,

201

1 an

d 20

13, t

he su

m e

xcee

ds th

e am

ount

of i

ndex

ed jo

urna

ls be

caus

e th

ere

is on

e jo

urna

l edi

ted

by m

ore

than

one

insti

tutio

n.1

Dife

renc

ias c

on re

spec

to a

la in

form

ació

n pr

esen

tada

en

vers

ione

s ant

erio

res d

e es

te in

form

e ob

edec

en a

que

la re

vista

Cie

ncia

, Tec

nolo

gía

y Fu

turo

se a

soci

a al

Insti

tuto

Col

ombi

ano

del P

etró

leo.

D

iffer

ence

s with

resp

ect t

o pr

evio

us v

ersio

ns o

f thi

s inf

orm

atio

n ar

e du

e to

the

asso

ciat

ion

of o

ne jo

urna

l to

rese

arch

and

tech

nolo

gica

l cen

ters

inste

ad o

f firm

s.

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

140

Tabla 5.4. Revistas indexadas en Publindex según entidad territorial de la institución editora, 2007 - 2016Publindex ranked journals by region, 2007 - 2016

Entidad territorial Region

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Amazonas 0 0 0 1 1 1 1 2 1 0

Antioquia 31 39 56 59 63 70 73 87 72 45

Atlántico 7 9 10 18 27 28 30 29 25 13

Bogotá, D.C. 131 153 157 188 246 260 263 237 185 120

Bolívar 2 2 1 4 6 9 9 6 5 5

Boyacá 2 2 3 4 12 14 17 21 19 8

Boyacá y Bogotá, D.C. 0 0 0 1 1 1 1 0 0 1

Caldas 8 13 15 19 20 22 19 21 15 10

Caquetá 0 0 0 1 2 2 2 2 2 0

Cauca 2 2 2 2 1 2 3 3 2 0

Cesar 0 0 0 0 1 1 0 0 0 0

Chocó 1 1 1 1 1 2 2 2 2 0

Córdoba 2 2 2 2 2 2 2 3 2 1

Cundinamarca 4 5 6 7 7 7 7 6 5 6

Huila 0 0 0 1 3 4 4 2 2 0

Magdalena 1 1 3 3 4 5 4 6 4 3

Meta 1 1 1 1 2 2 1 2 2 1

Nariño 2 2 2 4 5 5 6 9 8 2

Norte de Santander 4 4 3 3 6 6 6 9 7 5

Quindío 2 3 3 2 3 5 5 5 4 0

Risaralda 2 2 6 6 5 7 7 9 7 2

Santander 6 7 15 20 26 28 25 24 21 10

Sucre 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0

Tolima 0 0 2 2 2 3 2 3 3 0

Valle del Cauca 14 15 20 23 20 27 25 37 30 14

Total 222 263 308 372 466 513 515 526 423 246

Fuente: PublindexCálculos: Colciencias (2007-2016)

V P

rod

ucc

ión

bib

lio

grá

fica

| B

ibli

og

raph

ic p

rod

uct

ion

s 14

1

Grá

fica

5.4.

Com

para

tivo

de re

vist

as c

olom

bian

as in

dexa

das

en W

eb o

f Sci

ence

y S

COPU

S, 2

007

- 201

6*Co

mpa

rativ

e of

Col

ombi

an jo

urna

ls in

dexe

d in

Web

of S

cien

ce a

nd S

COPU

S, 2

007

- 201

6

Fuen

te: W

oS, S

copu

sFe

cha

de c

onsu

lta: D

icie

mbr

e de

201

7C

álcu

los:

OC

yT*

Cor

resp

onde

al n

úmer

o to

tal d

e re

vista

s úni

cas d

ispon

ible

s en

WoS

y S

CO

PUS.

To

tal n

umbe

r of u

niqu

e jo

urna

ls av

aila

ble

in W

oS a

nd S

CO

PUS.

12

21

36

45

49

57

67

76

81

85

2 2

8

20

18

20

20

14

14

14

12

21

37

48

51

59

69

78

83

87

0 10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

2007

20

08

2009

20

10

2011

20

12

2013

20

14

2015

20

16

SCO

PUS

WoS

Re

vist

as to

tale

s*

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

142

Tabl

a 5.

5. R

evis

tas

colo

mbi

anas

inde

xada

s en

Web

of S

cien

ce y

SCO

PUS

por á

rea

OCD

E, 2

007

- 201

6*Co

lom

bian

jour

nals

inde

xed

in W

eb o

f Sci

ence

and

SCO

PUS

by

OEC

D fie

lds

Area

OCD

E O

ECD

field

s 20

0720

0820

0920

1020

1120

1220

1320

1420

1520

16

Web

of S

cien

ce

Cien

cias

agr

ícol

as /

Agric

ultu

ral s

cienc

es0

01

22

22

22

2

Cien

cias

méd

icas

y d

e la

sal

ud /

Med

ical a

nd h

ealth

scie

nces

00

15

55

52

22

Cien

cias

nat

ural

es y

exa

ctas

/ N

atur

al s

cienc

es1

11

32

23

22

2

Cien

cias

soc

iale

s / S

ocia

l scie

nces

11

25

66

55

55

Hum

anid

ades

/ Hu

man

ities

00

11

11

11

11

Inge

nier

ía y

tecn

olog

ía /

Engi

neer

ing

and

tech

nolo

gy0

02

42

44

22

2

Tota

l2

28

2018

2020

1414

14

SCO

PUS

Cien

cias

agr

ícol

as /

Agric

ultu

ral s

cienc

es1

13

34

45

55

5

Cien

cias

méd

icas

y d

e la

sal

ud /

Med

ical a

nd h

ealth

scie

nces

58

1112

1215

1516

1717

Cien

cias

nat

ural

es y

exa

ctas

/ N

atur

al s

cienc

es2

25

77

79

1012

12

Cien

cias

soc

iale

s / S

ocia

l scie

nces

28

1215

1721

2628

2830

Hum

anid

ades

/ Hu

man

ities

11

13

44

611

1214

Inge

nier

ía y

tecn

olog

ía /

Engi

neer

ing

and

tech

nolo

gy1

14

55

66

67

7

Tota

l12

2136

4549

5767

7681

85

Revi

stas

tota

les*

Cien

cias

agr

ícol

as /

Agric

ultu

ral s

cienc

es1

14

45

56

66

6

Cien

cias

méd

icas

y d

e la

sal

ud /

Med

ical a

nd h

ealth

scie

nces

58

1113

1315

1516

1717

Cien

cias

nat

ural

es y

exa

ctas

/ N

atur

al s

cienc

es2

25

77

79

1012

12

Cien

cias

soc

iale

s / S

ocia

l scie

nces

28

1215

1721

2628

2830

Hum

anid

ades

/ Hu

man

ities

11

13

44

611

1214

Inge

nier

ía y

tecn

olog

ía /

Engi

neer

ing

and

tech

nolo

gy1

14

65

77

78

8

Tota

l12

2137

4851

5969

7883

87

Fuen

te: W

oS, S

copu

sFe

cha

de c

onsu

lta: D

icie

mbr

e de

201

7C

álcu

los:

OC

yT*

Cor

resp

onde

al n

úmer

o to

tal d

e re

vista

s úni

cas d

ispon

ible

s en

WoS

y S

CO

PUS.

To

tal n

umbe

r of u

niqu

e jo

urna

ls av

aila

ble

in W

oS a

nd S

CO

PUS.

V P

rod

ucc

ión

bib

lio

grá

fica

| B

ibli

og

raph

ic p

rod

uct

ion

s 14

3

Tabl

a 5.

6. R

evis

tas

colo

mbi

anas

inde

xada

s en

Web

of S

cien

ce y

SCO

PUS

segú

n tip

o de

inst

ituci

ón e

dito

ra, 2

007

- 201

6*Co

lom

bian

jour

nals

inde

xed

in W

eb o

f Sci

ence

and

SCO

PUS

by e

ditin

g in

stitu

tion,

200

7 - 2

016

Tipo

de

inst

ituci

ón

Type

of i

nstit

utio

n20

0720

0820

0920

1020

1120

1220

1320

1420

1520

16

WoS

Empr

esas

/ F

irms

00

01

01

11

11

Entid

ades

gub

erna

men

tale

s / G

over

nmen

t org

aniza

tions

00

11

11

11

11

IES

priv

adas

/ Pr

ivate

hig

her e

duca

tion

inst

itutio

ns1

12

67

77

55

5

IES

públ

icas

/ Pu

blic

high

er e

duca

tion

inst

itutio

ns0

04

119

1010

66

6

ON

G, a

soci

acio

nes

y ag

rem

iaci

ones

pro

fesi

onal

es

Prof

essio

nal a

ssoc

iatio

n an

d N

GO

s1

11

11

11

11

1

Tota

l2

28

2018

2020

1414

14

SCO

PUS

Cent

ros

de in

vest

igac

ión

y de

sarr

ollo

tecn

ológ

ico

Rese

arch

and

tech

nolo

gica

l dev

elop

men

t cen

ters

00

00

01

11

11

Empr

esas

/ F

irms

11

11

11

11

11

Entid

ades

gub

erna

men

tale

s / G

over

nmen

t org

aniza

tions

11

11

11

11

11

IES

priv

adas

/ Pr

ivate

hig

her e

duca

tion

inst

itutio

ns5

913

1719

2430

3133

36

IES

públ

icas

/ Pu

blic

high

er e

duca

tion

inst

itutio

ns4

816

2022

2427

3336

37

ON

G, a

soci

acio

nes

y ag

rem

iaci

ones

pro

fesi

onal

es

Prof

essio

nal a

ssoc

iatio

n an

d O

NG

12

56

66

79

99

Tota

l12

2136

4549

5767

7681

85

Revi

stas

tota

les*

Cent

ros

de in

vest

igac

ión

y de

sarr

ollo

tecn

ológ

ico

Rese

arch

and

tech

nolo

gica

l dev

elop

men

t cen

ters

00

00

01

11

11

Empr

esas

/ Fi

rms

11

11

11

11

11

Entid

ades

gub

erna

men

tale

s / G

over

nmen

t org

aniza

tions

11

11

11

11

11

IES

priv

adas

/ Pr

ivate

hig

her e

duca

tion

inst

itutio

ns5

913

1820

2430

3133

36

IES

públ

icas

/ Pu

blic

high

er e

duca

tion

inst

itutio

ns4

817

2223

2629

3538

39

ON

G, a

soci

acio

nes

y ag

rem

iaci

ones

pro

fesi

onal

es

Prof

essio

nal a

ssoc

iatio

n an

d O

NG

12

56

66

79

99

Tota

l12

2137

4851

5969

7883

87

Fuen

te: W

oS, S

copu

sFe

cha

de c

onsu

lta: D

icie

mbr

e de

201

7C

álcu

los:

OC

yT*

Cor

resp

onde

al n

úmer

o to

tal d

e re

vista

s úni

cas d

ispon

ible

s en

WoS

y S

CO

PUS.

To

tal n

umbe

r of u

niqu

e jo

urna

ls av

aila

ble

in W

oS a

nd S

CO

PUS.

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

144

Gráfi

ca 5

.5. P

rodu

cció

n bi

blio

gráfi

ca d

e au

tore

s vin

cula

dos a

inst

itucio

nes c

olom

bian

as e

n re

vist

as in

dexa

das e

n W

eb o

f Scie

nce,

2007

- 20

16*

Pape

rs p

ublis

hed

by a

utho

rs a

ffilia

ted

to C

olom

bian

inst

itutio

ns in

jour

nals

inde

xed

in th

e W

eb o

f Sci

ence

, 20

07 -

2016

Fuen

te: W

eb o

f Sci

ence

Fech

a de

con

sulta

: Dic

iem

bre

de 2

017

Cál

culo

s: O

CyT

3.60

0

5.03

1 5.

655

6.55

9

7.29

9 7.

536

8.26

5 8.

524

11.3

69

12.4

60

2.93

7

4.05

2 4.

721

5.57

5

6.34

8 6.

454

7.05

1 7.

308

9.70

5

10.5

62

0

2.00

0

4.00

0

6.00

0

8.00

0

10.0

00

12.0

00

14.0

00

2007

20

08

2009

20

10

2011

20

12

2013

20

14

2015

20

16

Docu

men

tos

Docu

men

ts

Artíc

ulos

Ar

ticle

s

V P

rod

ucc

ión

bib

lio

grá

fica

| B

ibli

og

raph

ic p

rod

uct

ion

s 14

5

Grá

fica

5.6.

Pro

ducc

ión

bibl

iogr

áfica

de

auto

res

vinc

ulad

os a

inst

ituci

ones

col

ombi

anas

en

revi

stas

inde

xada

s en

Web

of S

cien

ce:

Core

col

lect

ion

vs S

ciEL

O C

I, 20

07 -

2016

*Pa

pers

pub

lishe

d by

aut

hors

affi

liate

d to

Col

ombi

an in

stitu

tions

in jo

urna

ls in

dexe

d in

the

Web

of S

cien

ce: C

ore

colle

ctio

n vs

Sci

ELO

CI ,

200

7 - 2

016

Fuen

te: W

eb o

f Sci

ence

Fech

a de

con

sulta

: Dic

iem

bre

2017

Cál

culo

s: O

CyT

* D

esde

el añ

o 20

14, e

l Sci

ELO

CI (

Scie

lo C

itatio

n In

dex)

com

ienz

a a se

r ope

rativ

o co

mo

part

e del

Web

of S

cien

ce. E

sto o

bede

ce a

una i

nten

ción

de h

acer

el W

eb o

f Sci

ence

com

petit

ivo

en té

rmin

os d

e cob

ertu

ra re

gion

al.

Hay

que

tene

r en

cuen

ta q

ue al

guna

s de l

as re

vista

s de S

ciEL

O C

I se e

ncon

trab

an in

clui

das e

n el

Web

of S

cien

ce an

tes d

el 2

014.

Del

core

colle

ctio

n ha

cen

part

e el S

cien

ce C

itatio

n In

dex

Expa

nded

, Soc

ial S

cien

ce C

itatio

n In

dex,

y e

l Art

s & H

uman

ities

Cita

tion

Inde

x

From

201

4, S

ciEL

O C

I (Sc

ielo

Cita

tion

Inde

x) is

inte

grat

ed to

the

Web

of S

cien

ce P

latfo

rm w

hich

bec

omes

ope

rativ

e in

201

4. Th

is re

spon

ds to

the

inte

ntio

n of

raisi

ng W

eb o

f Sci

ence

´s c

ompe

titiv

enes

s in

term

s of

regi

onal

repr

esen

tatio

n of

scie

nce.

It is

impo

rtan

t to

men

tion

that

som

e of t

he jo

urna

ls in

the S

ciEL

O C

I wer

e inc

lude

d in

Web

of S

cien

ce b

efor

e the

inte

grat

ion.

The S

cien

ce ci

tatio

n in

dex

expa

nded

, soc

ial s

cien

ce ci

tatio

n in

dex

and

Arts

& H

uman

ities

Cita

tion

Inde

x co

mpo

se th

e C

ore

Col

lect

ion

of th

e Web

of S

cien

ce.

431

654

6

43

676

65

766

2

919

892

1.31

4

1.48

1

1.65

6 2.

221

2.55

5 3.

024

3.44

73.

628

3.68

3 3.

943

4.03

1 3.

922

232

325

2

91

308

294

420

295

324

350

417

0

1.00

0

2.00

0

3.00

0

4.00

0

5.00

0

6.00

0

7.00

0

8.00

0

9.00

0

2007

20

08

2009

20

10

2011

20

12

2013

20

14

2015

20

16

Core

col

lect

ion

artíc

ulos

Co

re c

olle

ctio

n ot

ros

docu

men

tos

Scie

lo a

rtíc

ulos

Sc

ielo

otr

os d

ocum

ento

s

1.83

11.

281

2.16

62.

551

2.90

12.

826

3.36

83.

365

5.67

46.

640

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

146

Tabl

a 5.

7 Pr

oduc

ción

bib

liogr

áfica

de

auto

res

vinc

ulad

os a

inst

ituci

ones

col

ombi

anas

en

revi

stas

inde

xada

s en

Web

of S

cien

ce p

or

índi

ce y

tipo

logí

a do

cum

enta

l, 20

07 -

2016

*Pa

pers

pub

lishe

d by

aut

hors

affi

liate

d to

Col

ombi

an in

stitu

tions

in jo

urna

ls in

dexe

d in

the

Web

of S

cien

ce b

y in

dex

and

docu

men

t typ

e, 2

007

- 201

6Do

min

io d

e in

vest

igac

ión

Re

sear

ch d

omai

n20

0720

0820

0920

1020

1120

1220

1320

1420

1520

16To

tal

Cien

cia

y te

cnol

ogía

Sc

ienc

e an

d te

chno

logy

Artíc

ulos

1.29

11.

881

2.06

42.

421

2.72

02.

991

3.14

13.

111

3.59

83.

993

27.2

11

Docu

men

tos

1.57

92.

271

2.55

22.

942

3.21

43.

629

3.95

33.

872

4.60

45.

037

33.6

53

Cien

cias

soc

iale

s So

cial S

cienc

esAr

tícul

os14

919

029

030

734

843

243

347

452

865

63.

807

Docu

men

tos

200

299

426

416

494

576

642

633

794

917

5.39

7

Arte

s y

hum

anid

ades

Ar

ts h

uman

ities

Artíc

ulos

2158

6755

5575

7480

8992

666

Docu

men

tos

3896

122

9210

811

510

911

612

814

71.

071

Fuen

te: W

eb o

f Sci

ence

Fech

a de

con

sulta

: Dic

iem

bre

de 2

017

Cál

culo

s: O

CyT

* N

o es

pos

ible

dist

ingu

ir en

tre lo

s índ

ices

cita

cion

ales

del

core

colle

ctio

n, si

n em

barg

o, es

pos

ible

real

izar c

onsu

ltas d

e acu

erdo

a lo

s dom

inio

s de i

nves

tigac

ión

que s

e pre

sent

an en

esta

tabl

a. H

ay tr

asla

pam

ient

o de

revi

stas

entre

los d

omin

ios d

e in

vesti

gaci

ón.

It

is no

long

er p

ossib

le to

dist

ingu

ish in

the

Web

of S

cien

ce p

latfo

rm a

mon

g th

e co

re c

olle

ctio

n in

dexe

s, ne

vert

hele

ss, i

t is p

ossib

le to

dist

ingu

ish b

etw

een

the

abov

e m

entio

ned

rese

arch

dom

ains

. Ther

e is

an o

verla

p in

th

e jo

urna

ls in

clud

ed in

eac

h re

sear

ch d

omai

n.

V P

rod

ucc

ión

bib

lio

grá

fica

| B

ibli

og

raph

ic p

rod

uct

ion

s 14

7

Tabl

a 5.

8. D

istr

ibuc

ión

de la

pro

ducc

ión

bibl

iogr

áfica

de

auto

res

vinc

ulad

os a

inst

ituci

ones

col

ombi

anas

en

revi

stas

inde

xada

s en

W

eb o

f Sci

ence

por

áre

a O

CDE,

200

7 - 2

016*

Dist

ribut

ion

of p

aper

s pu

blish

ed b

y au

thor

s af

filia

ted

to C

olom

bian

inst

itutio

ns in

jour

nals

inde

xed

in th

e W

eb o

f Sci

ence

by

OEC

D fie

lds,

2007

- 20

16Ar

ea O

CDE

OEC

D fie

lds

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

Cien

cias

nat

ural

es y

exa

ctas

Nat

ural

scie

nces

22,8

7%23

,86%

22,3

3%22

,91%

23,6

6%23

,95%

24,6

3%24

,90%

23,1

7%24

,06%

Inge

nier

ía y

tecn

olog

íaEn

gine

erin

g an

d te

chno

logy

22,0

1%21

,49%

22,2

4%23

,01%

21,8

9%21

,16%

21,7

9%21

,00%

20,3

9%19

,86%

Cien

cias

méd

icas

y d

e la

sal

udM

edica

l and

hea

lth s

cienc

es29

,18%

25,9

3%25

,54%

24,8

6%24

,12%

24,0

8%24

,75%

24,8

4%23

,39%

23,5

1%

Cien

cias

agr

ícol

asAg

ricul

tura

l scie

nces

8,19

%8,

61%

8,42

%8,

50%

8,04

%8,

01%

7,40

%6,

78%

6,23

%5,

88%

Cien

cias

soc

iale

sSo

cial s

cienc

es10

,24%

10,0

9%10

,81%

10,4

5%11

,20%

11,5

4%12

,09%

12,0

8%15

,97%

15,4

8%

Hum

anid

ades

Hum

aniti

es5,

41%

7,72

%8,

59%

8,47

%9,

25%

9,12

%7,

96%

8,18

%9,

30%

9,96

%

Cien

cias

mul

tidis

cipl

inar

ias

Mul

tidisc

iplin

ary

2,10

%2,

30%

2,07

%1,

81%

1,84

%2,

13%

1,40

%2,

22%

1,55

%1,

25%

Fuen

te: W

eb o

f Sci

ence

Fech

a de

con

sulta

: Dic

iem

bre

de 2

017

* La

s rev

istas

don

de se

pub

licar

on lo

s doc

umen

tos p

uede

n es

tar c

lasifi

cada

s en

más

de

un á

rea.

Incl

uye

toda

la p

rodu

cció

n co

lom

bian

a en

revi

stas d

el W

eb o

f Sci

ence

(col

ecci

ón p

rinci

pal o

cor

e co

llect

ion

más

Sci

ELO

CI y

ot

ros í

ndic

es).

D

ocum

ents

can

be c

lass

ified

in m

ore

than

one

fiel

d. In

clud

es sc

ient

ific

prod

uctio

n in

all

inde

xes o

f the

Web

of S

cien

ce.

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

148

Grá

fica

5.7.

Pro

ducc

ión

bibl

iogr

áfica

de

auto

res

vinc

ulad

os a

inst

ituci

ones

col

ombi

anas

en

revi

stas

inde

xada

s en

Sco

pus,

2007

- 201

6Pa

pers

pub

lishe

d by

aut

hors

affi

liate

d to

Col

ombi

an in

stitu

tions

in jo

urna

ls in

dexe

d in

Sco

pus,

2007

- 20

16

Fuen

te: S

copu

sFe

cha

de c

onsu

lta: D

icie

mbr

e de

201

7C

álcu

los:

OC

yT

Docu

men

tos

Docu

men

ts

Artíc

ulos

Ar

ticle

s

2.51

2

3.61

1

4.15

9

4.82

6

5.36

8

6.49

1

7.29

8

8.11

7

8.73

6

9.46

9

1.98

4

2.77

4

3.35

1 3.

813

4.19

3

5.09

1

5.62

9

6.26

0

6.84

2

7.74

9

0

1.00

0

2.00

0

3.00

0

4.00

0

5.00

0

6.00

0

7.00

0

8.00

0

9.00

0

10.0

00

2007

20

08

2009

20

10

2011

20

12

2013

20

14

2015

20

16

V P

rod

ucc

ión

bib

lio

grá

fica

| B

ibli

og

raph

ic p

rod

uct

ion

s 14

9

Tabl

a 5.

9. D

istr

ibuc

ión

de la

pro

ducc

ión

bibl

iogr

áfica

de

auto

res

vinc

ulad

os a

inst

ituci

ones

col

ombi

anas

en

revi

stas

inde

xada

s en

Sc

opus

por

áre

a O

CDE

, 200

7 - 2

016*

Dist

ribut

ion

of p

aper

s pu

blis

hed

by a

utho

rs a

ffilia

ted

to C

olom

bian

inst

itutio

ns in

jour

nals

inde

xed

in S

copu

s by

OEC

D fie

lds,

2007

- 20

16Ar

ea O

CDE

/ OEC

D fie

lds

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

Cien

cias

nat

ural

es y

exa

ctas

/ N

atur

al s

cienc

e31

,53%

31,0

2%29

,13%

29,4

5%28

,73%

29,4

5%28

,84%

28,9

0%28

,39%

29,1

5%

Inge

nier

ía y

tecn

olog

ía /

Engi

neer

ing

and

tech

nolo

gy25

,91%

26,8

5%26

,30%

27,8

2%27

,06%

28,0

0%26

,61%

26,4

9%26

,38%

25,7

0%

Cien

cias

méd

icas

y d

e la

sal

ud /

Med

ical a

nd h

ealth

scie

nces

21,3

3%20

,09%

19,9

9%18

,75%

19,1

6%18

,00%

19,3

7%18

,87%

18,7

7%19

,07%

Cien

cias

agr

ícol

as /

Agric

ultu

ral s

cienc

es6,

03%

6,76

%6,

78%

6,90

%6,

46%

6,88

%6,

04%

5,78

%5,

66%

6,18

%

Cien

cias

soc

iale

s / S

ocia

l scie

nces

7,83

%6,

34%

7,99

%7,

27%

7,64

%7,

55%

8,06

%8,

21%

8,89

%9,

12%

Hum

anid

ades

/ Hu

man

ities

7,19

%8,

74%

9,63

%9,

48%

10,7

3%9,

87%

10,8

5%11

,50%

11,6

0%10

,41%

Cien

cias

mul

tidis

cipl

inar

ias

/ Mul

tidisc

iplin

ary

0,18

%0,

20%

0,19

%0,

33%

0,22

%0,

25%

0,23

%0,

27%

0,31

%0,

37%

Fuen

te: S

copu

sFe

cha

de c

onsu

lta: D

icie

mbr

e de

201

7C

álcu

los O

CyT

* U

n do

cum

ento

pue

de e

star c

lasifi

cado

en

más

de

una

disc

iplin

a de

Sco

pus.

D

ocum

ents

can

be c

lass

ified

in m

ore

than

one

subj

ect a

rea

of S

copu

s.

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

150

Tabl

a 5.

10. D

ifere

ncia

s en

tipo

s de

coa

utor

ías

de la

pro

ducc

ión

bibl

iogr

áfica

de

auto

res

vinc

ulad

os a

inst

ituci

ones

col

ombi

anas

de

acue

rdo

a ín

dice

don

de s

e en

cuen

tran

las

revi

stas

, 200

7 - 2

016

Diffe

renc

es in

aut

hors

hip

prac

tices

in p

aper

s pu

blis

hed

by a

utho

rs a

ffilia

ted

to C

olom

bian

inst

itutio

ns a

ccor

ding

to w

here

the

jour

nal i

s in

dexe

d, 2

007

- 201

6 Índi

ce /

Auto

ría20

0720

0820

0920

1020

1120

1220

1320

1420

1520

16

Web

of s

cien

ce c

ore

colle

ctio

n1

Un

solo

aut

or /

Sing

le a

utho

rshi

p14

6 26

0 28

028

131

729

426

1 28

11.

135

1.16

8

Cola

bora

ción

nac

iona

l / N

atio

nal c

olla

bora

tion

602

961

1.02

7 1.

214

1.22

9 1.

140

1.48

0 1.

345

2.36

1 2.

912

Cola

bora

ción

inte

rnac

iona

l / In

tern

atio

nal c

olla

bora

tion

964

1.26

5 1.

502

1.73

2 2.

011

2.05

2 2.

546

2.63

2 3.

489

4.03

9

Web

of s

cien

ce

SciE

LO C

I2

Un

solo

aut

or /

Sing

le a

utho

rshi

p52

371

4 81

6 90

1 1.

032

1.11

0 1.

018

983

991

938

Cola

bora

ción

nac

iona

l / N

atio

nal c

olla

bora

tion

1.08

0 1.

461

1.60

9 1.

865

2.11

6 2.

297

2.33

5 2.

722

2.83

6 2.

843

Cola

bora

ción

inte

rnac

iona

l / In

tern

atio

nal c

olla

bora

tion

285

370

421

566

594

643

625

561

557

560

Scop

us

Un

solo

aut

or /

Sing

le a

utho

rshi

p24

531

7 41

7 49

4 54

667

878

3 83

791

0 74

9

Cola

bora

ción

nac

iona

l / N

atio

nal c

olla

bora

tion

891

1.52

4 1.

729

2.05

7 2.

269

2.69

4 3.

164

3.52

0 3.

697

4.20

9

Cola

bora

ción

inte

rnac

iona

l / In

tern

atio

nal c

olla

bora

tion

1.37

6 1.

770

2.01

3 2.

275

2.55

3 3.

119

3.35

1 3.

760

4.12

9 4.

511

Fuen

te: W

eb o

f Sci

ence

, Sco

pus

Fech

a de

con

sulta

: Dic

iem

bre

de 2

017

Cál

culo

s: O

CyT

1 In

cluy

e el

Sci

ence

Cita

tion

Inde

x Ex

pand

ed, e

l Soc

ial S

cien

ce C

itatio

n In

dex

y el

Art

s & H

uman

ities

Cita

tion

Inde

x.

It in

clud

es d

e Sc

ienc

e C

itatio

n In

dex

Expa

nded

, Soc

ial S

cien

ce C

itatio

n In

dex

and

the

Arts

& H

uman

ities

Cita

tion

Inde

x.2

Dist

ingu

imos

ent

re W

eb o

f Sci

ence

cor

e co

llect

ion

y el

Sci

ELO

CI i

nclu

ido

en e

l Web

of S

cien

ce p

ara

resa

ltar d

ifere

ncia

s ent

re e

stas.

W

e di

sting

uish

bet

wee

n W

eb o

f Sci

ence

´s c

ore

colll

ectio

n an

d Sc

iELO

CI i

nclu

ded

in th

e Web

of S

cien

ce to

hig

hlig

ht d

iffer

ence

s am

ong

them

.

V P

rod

ucc

ión

bib

lio

grá

fica

| B

ibli

og

raph

ic p

rod

uct

ion

s 15

1

Mapa 5.1. Distribución de la producción bibliográfica de autores vinculadas a instituciones colombianas por entidad territorial, 2016*Regional distribution of papers published by authors affiliated to Colombian institutions

Fuente: WoS, ScopusFecha de consulta: Diciembre de 2017Cálculos: OCyT* Los productos se asociaron al Departamento de la sede principal de cada institución registrada en el documento. Products were associated to region as main campus of every institution registered in the document. * Un documento cuenta tantas veces como departamentos asociados a el. A document counts as many times as regions associated to it.

223

891445

1.015

475222604 171

132132

14586178

8195130

8766

101

5872113

131012

565483

191131215

9947115 86

62100

1.588841

1.809

332534

414

209128257

168160248

128

18

202122

391343

462458

212

10295164

415219589

674383

WoS Core collection

WoS SciELO CI

Scopus

4.5562.1655.145

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

152

Grá

fica

5.8.

Dis

trib

ució

n de

la p

rodu

cció

n bi

blio

gráfi

ca d

e au

tore

s vi

ncul

ados

a in

stitu

cion

es c

olom

bian

as s

egún

índi

ce e

n qu

e se

en

cuen

tran

incl

uida

la re

vist

a, 2

016

Dist

ribut

ion

of p

aper

s pu

blis

hed

by a

utho

rs a

ffilia

ted

to C

olom

bian

inst

itutio

ns a

ccor

ding

to th

e in

dex

whe

re th

e jo

urna

l is

incl

uded

, 201

6

Dist

ribut

ion

of p

aper

s pub

lishe

d by

aut

hors

affi

liate

d to

Col

ombi

an in

stitu

tions

acc

ordi

ng to

the

inde

x w

here

the

jour

nal i

s inc

lude

d, 2

016

Fuen

te: W

oS, S

copu

sFe

cha

de c

onsu

lta: D

icie

mbr

e de

201

7C

álcu

los:

OC

yT

Scop

us

9.46

9 do

cum

ento

s en

3.05

1 re

vista

s1

Tot

al d

ocum

ento

s ún

icos

16.8

42

WoS

cor

e co

llect

ion

8.12

1 do

cum

ento

s en

2.49

2 re

vista

s2

SciE

LO C

I4.

339

docu

men

tos e

n53

3 re

vista

s

4.68

7

197

4.16

7

108

418

3.61

6

3.64

9

V P

rod

ucc

ión

bib

lio

grá

fica

| B

ibli

og

raph

ic p

rod

uct

ion

s 15

3

Grá

fica

5.9.

Dis

trib

ució

n de

la p

rodu

cció

n bi

blio

gráfi

ca d

e au

tore

s vi

ncul

ados

a in

stitu

cion

es c

olom

bian

as s

egún

índi

ce e

n qu

e se

en

cuen

tran

incl

uida

la re

vist

a, 2

007

– 20

16Di

strib

utio

n of

pap

ers

publ

ishe

d by

aut

hors

affi

liate

d to

Col

ombi

an in

stitu

tions

acc

ordi

ng to

the

inde

x w

here

the

jour

nal i

s in

clud

ed, 2

007-

2016

Fuen

te: W

oS, S

copu

sFe

cha

de c

onsu

lta: D

icie

mbr

e de

201

7C

álcu

los:

OC

yT

Scop

us

60.5

87 d

ocum

ento

s en

8.51

3 re

vista

s

Tot

al d

ocum

ento

s10

6.21

3

WoS

cor

e co

llect

ion

40.9

32 d

ocum

ento

s en

6.48

5 re

vista

s

SciE

LO C

I35

.366

doc

umen

tos e

n93

8 re

vista

s

32.0

64

1.87

8

24.9

42

271

1.70

3

31.5

14

13.8

41

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

154

Grá

fica

5.10

. Pro

ducc

ión

bibl

iogr

áfica

de

auto

res

vinc

ulad

os a

inst

ituci

ones

col

ombi

anas

en

revi

stas

incl

uida

s en

Red

alyc

, 200

7 - 2

016

Pape

rs p

ublis

hed

by a

utho

rs a

ffilia

ted

to C

olom

bian

inst

itutio

ns in

jour

nals

incl

uded

in R

edal

yc, 2

007

- 201

6

Fuen

te: R

EDAL

YC (h

ttp://

reda

lyc.

org/

pais.

oa?id

=30&

tipo=

indi

cado

res&

perfi

l=pr

oduc

cion

&ar

ea=0

)Fe

cha

de c

onsu

lta: D

icie

mbr

e de

201

7

1.49

4

1.92

7 1.

778

1.85

8 1.

825

1.91

2 1.

992

1.82

2 1.

882

0

500

1.00

0

1.50

0

2.00

0

2.50

0

3.00

0

3.50

0

4.00

0

4.50

0

2007

20

08

2009

20

10

2011

20

12

2013

20

14

2015

20

16

Cien

cias

soc

iale

s ar

tes

y hu

man

idad

es

Socia

l scie

nces

, arts

and

hum

aniti

es

Cien

cias

nat

ural

es y

exa

ctas

Nat

ural

scie

nces

1.38

31.

470

1.59

11.

721

1.81

01.

818

1.89

71.

788

1.81

3

V P

rod

ucc

ión

bib

lio

grá

fica

| B

ibli

og

raph

ic p

rod

uct

ion

s 15

5

Grá

fica

5.11

. Pro

med

io d

e ci

tas

de d

ocum

ento

s pu

blic

ados

por

aut

ores

afil

iado

s a

inst

ituci

ones

col

ombi

anas

en

revi

stas

inde

xada

s en

Web

of S

cien

ce y

Sco

pus,

2007

- 20

16Av

erag

e ci

tatio

ns o

f doc

umen

ts p

ublis

hed

by a

utho

rs a

ffilia

ted

to C

olom

bian

inst

itutio

ns in

dexe

d in

200

7 - 2

016

Fuen

te: W

oS, S

copu

sFe

cha

de c

onsu

lta: D

icie

mbr

e de

201

7C

álcu

los:

OC

yT

Este

indi

cado

r refl

eja e

l pro

med

io d

e vec

es q

ue lo

s doc

umen

tos h

an si

do ci

tado

s en

la v

enta

na d

e obs

erva

ción

que

va d

esde

el 2

006

hasta

el 2

015.

Los

doc

umen

tos m

ás an

tiguo

s tie

nen

una v

enta

na d

e cita

ción

may

or p

ero

tam

bién

may

or ri

esgo

de

obso

lesc

enci

a.

This

indi

cato

r sho

ws t

he a

vera

ge o

f tim

es th

at d

ocum

ents

are

cite

d w

ithin

the

view

ing

win

dow

200

7-20

16. D

ocum

ents

publ

ished

ear

lier h

ave

a hi

gher

cha

nce

of b

eing

cite

d sin

ce th

ey a

re a

vaila

ble

for a

long

per

iod.

17,9

1

15,1

8

13,5

4 13

,52

12,4

0

14,9

8

8,88

7,58

4,11

1,71

1,

81

1,57

1,

43

1,16

0,

92

0,74

0,

60

0,41

0,

22

0,08

17,1

0

15,4

0

12,9

8 12

,57

10,3

0 10

,68

6,78

5,49

4,35

2,05

0,

00

2,00

4,00

6,00

8,00

10,0

0

12,0

0

14,0

0

16,0

0

18,0

0

20,0

0

2007

20

08

2009

20

10

2011

20

12

2013

20

14

2015

20

16

WoS

Cor

e Co

llect

ion

WoS

Sci

elo

CI

Scop

us

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

156

Grá

fica

5.12

. Pro

ducc

ión

tota

l bib

liogr

áfica

de

auto

res

vinc

ulad

os a

inst

ituci

ones

col

ombi

anas

en

revi

stas

inde

xada

s en

Sco

pus

y WoS

, 20

07- 2

016

Pape

rs p

ublis

hed

by a

utho

rs a

ffilia

ted

to C

olom

bian

inst

itutio

ns in

jour

nals

inde

xed

in S

copu

s an

d W

oS, 2

007

- 201

6

Fuen

te: W

oS, S

copu

s, C

onsu

lta d

icie

mbr

e 20

17Fe

cha

de c

onsu

lta: D

icie

mbr

e de

201

7C

álcu

los:

OC

yT

Este

indi

cado

r cor

resp

onde

a la

uni

ficac

ión

de d

ocum

ento

s de W

oS C

ore

Col

lect

ion,

WoS

- SC

ieLO

y S

CO

PUS.

Th

is in

dica

tor c

orre

spon

ds to

uni

ficat

ion

of d

ocum

ents

of W

oS C

ore

Col

lect

ion,

WoS

- SC

ieLO

and

SC

OPU

S

4.93

3

6.76

3 7.

552

8.69

1 9.

616

11.0

21

12.0

27

13.0

72

15.6

96

16.8

42

3.90

7

5.22

3 6.

049

6.89

8 7.

739

8.78

5 9.

422

10.2

99

12.5

30

13.7

01

0

2.00

0

4.00

0

6.00

0

8.00

0

10.0

00

12.0

00

14.0

00

16.0

00

18.0

00

2007

20

08

2009

20

10

2011

20

12

2013

20

14

2015

20

16

Docu

men

tos

Docu

men

ts

Artíc

ulos

Ar

ticle

s

V P

rod

ucc

ión

bib

lio

grá

fica

| B

ibli

og

raph

ic p

rod

uct

ion

s 15

7

Tabla 5.11. Distribución de la producción total bibliográfica de autores vinculados a instituciones colombianas en revistas indexadas en Scopus y WoS por área OCDE, 2007 - 2016*Distribution of papers published by authors affiliated to Colombian institutions in journals indexed in Scopus and WoS by OECD fields, 2007 - 2016

Area OCDE / OECD fields 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Ciencias naturales y exactas Natural science

26,01% 26,22% 24,85% 25,36% 25,54% 26,39% 25,90% 26,19% 24,76% 25,78%

Ingeniería y tecnología Engineering and technology

22,98% 23,16% 23,12% 24,51% 23,57% 24,34% 23,72% 23,56% 22,86% 22,34%

Ciencias médicas y de la salud Medical and health sciences

26,46% 23,92% 23,78% 22,69% 22,06% 21,13% 22,42% 21,74% 21,20% 21,25%

Ciencias agrícolas Agricultural sciences

6,53% 7,27% 7,14% 7,35% 6,80% 7,00% 6,05% 5,68% 5,35% 5,71%

Ciencias sociales Social sciences

9,82% 9,20% 10,38% 9,71% 10,44% 10,03% 10,70% 10,59% 13,50% 13,23%

Humanidades Humanities

6,90% 8,76% 9,42% 9,20% 10,41% 9,90% 10,41% 11,03% 11,39% 10,90%

Ciencias multidisciplinarias Multidisciplinary

1,30% 1,47% 1,31% 1,18% 1,18% 1,21% 0,80% 1,21% 0,94% 0,79%

Fuente: WoS, ScopusFecha de consulta: Diciembre de 2017Cálculos OCyT* Este indicador corresponde a la unificación de documentos de WoS Core Collection, WoS- SCieLO y SCOPUS. This indicator corresponds to unification of documents of WoS Core Collection, WoS- SCieLO and SCOPUS.

Capítulo 6

Títulos de propiedad industrial Industrial property rights

Área de Innovación del Observatorio Colombiano de Ciencia y Tecnología:Nadia Albis Salas

Juan Manuel García Ospina

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

160

Nota Metodológica

La sociedad del conocimiento y la producción científica necesitan de instrumen-tos que permitan registrar y proteger la producción de invenciones, innovaciones y nuevas creaciones. Dada la creciente importancia que ha adquirido el conocimiento como motor de la innovación, la competitividad y el avance tecnológico, los derechos de propiedad industrial son fundamentales en la economía moderna. La propiedad industrial puede verse como el paso final en el proceso de la innovación, como for-ma de asegurar la apropiabilidad de la inversión en investigación y desarrollo.

En este capítulo se presentan las estadísticas de la propiedad industrial en Colom-bia, con el fin de establecer su evolución y algunas características de su situación en el contexto internacional y latinoamericano. Para ello, se utilizan datos provenientes tanto de fuentes de información nacionales como internacionales. Los indicadores nacionales provienen principalmente de la Superintendencia de Industria y Comercio (SIC), entidad encargada de llevar registro de la propiedad industrial en Colombia. También se consulta la información reportada por la Dirección Nacional de Derechos de Autor (DNDA), que publica datos referentes a los registros de programas de soporte lógico o software.

Con respecto a las fuentes internacionales, se consultan las bases de datos de la Organización Mundial de Propiedad Intelectual (OMPI) y las oficinas de patentes de Estados Unidos (USPTO), la Oficina de Patentes del Japón (JPO) y la Oficina Europea de Patentes (EPO); las cuales ofrecen información acerca de las invenciones logradas por residentes colombianos en el exterior.

En comparación con las versiones anteriores del libro de indicadores de CTI, en esta oportunidad se incluyen nuevas métricas: i. Registros de marcas y logos comerciales, considerados como un indicador importante de innovación en marketing, asociada a la creatividad, a la reputación de las empresas por ofrecer productos con diseños a la vanguardia, estéticamente agradables; ii. Registros de software, antes ubicados en el ca-pítulo de TIC, los cuales son cada vez más relevantes en el marco de una sociedad digital, en la que gran parte de los procesos e innovaciones están involucrados los programas computacionales; iii. Estadísticas sobre las invenciones logradas por las universidades por vía nacional, las cuales, en la última década, han incrementado sustancialmente su aporte a la capacidad inventiva de país, debido al esfuerzo de sus grupos de investigación y al creciente apoyo gubernamental a los procesos de protección de la propiedad intelectual; iv. Nueva desagregación de las patentes de invención por sectores tecnológicos, de acuer-do con la Clasificación Internacional de Patentes que elabora la OMPI (Ulrich, 2008). Esta clasificación fue adoptada por la SIC en el año 2017 y es usada por las principales oficinas de patentes del mundo, por lo cual permite mejor comparabilidad internacional de las estadísticas nacionales de patentes. Se compone de 5 grandes áreas y 35 sectores tec-nológicos. Electricidad y Electrónica, Instrumentos, Química, Ingeniería Mecánica y Otros Sectores. En las anteriores versiones del libro de indicadores de CTI estas correspondían a: Biotecnología, Ingeniería Eléctrica, Ingeniería Mecánica, Ingeniería Química y Química Farmacéutica.

La construcción de las métricas de este capítulo está basada en métodos cuantitativos que permiten un análisis descriptivo de los principales indicadores en Colombia en torno a

VI

Tít

ulo

s d

e pr

opi

edad

ind

ust

rial

| I

nd

ust

rial

pro

pert

y ri

gh

ts

161

la propiedad industrial. El capítulo presenta indicadores construidos bajo estándares inter-nacionales tales como los diseñados por la Red de Indicadores de Ciencia y Tecnología -Ibe-roamericana e Interamericana- (RICYT) (http://www.ricyt.org/indicadores) o la OMPI (http://www.wipo.int/ipstats/es/). Así mismo, cada uno de ellos se presenta bajo desagregaciones que permiten comparar los resultados en materia de propiedad industrial del país.

Las definiciones utilizadas en este capítulo parten de los conceptos desarrollados por la Superintendencia de Industria y Comercio que puede ser consultada en la siguiente página web: http://www.sic.gov.co/propiedad-Industrial

Si bien en comparación con los estándares internacionales, incluso latinoamericanos, el país muestra un bajo desempeño con respeto a las estadísticas de propiedad industrial e intelectual, es importante resaltar su aumento generalizado en la última década, refle-jando una mayor capacidad del Sistema Nacional de Ciencia y Tecnología (SNCyT) para proteger la generación de nuevos productos, procesos y creaciones. Esta mejora en la ten-dencia es evidente en todos los tipos de propiedad intelectual presentados en el capítulo.

Para el caso de las patentes se observa una mejora significativa en la eficiencia con la cual se otorgan patentes frente al número de solicitudes, tanto por la vía nacional como internacional. Mientras que para el año 2007 la proporción de patentes concedidas fren-te a las solicitadas por residentes alcanzó el 9%, para 2016 esta cifra logra posicionarse en el 31%. Similar comportamiento se aprecia para las patentes presentadas por vía Tra-tado de Cooperación de Patentes, pasando del 11% al 48% en el periodo de referencia.

Así mismo, mejoran sustancialmente los indicadores que reflejan la capacidad inventiva nacional como lo son el coeficiente de invención, que mide número de pa-tentes por cada 100 mil habitantes; el índice de dependencia, que expresa la propor-ción de patentes solicitadas por parte de no residentes; y el índice de autosuficiencia, que mide el número de solicitudes de patentes de residentes frente al total presenta-do. Todos estos indicadores mejoran su resultado más de tres veces en comparación con el año 2008, que se toma como línea base de la medición.

A partir de 2011, se observa un crecimiento notable del número de solicitudes y con-cesiones de patentes de invención presentadas por universidades. Entre los posibles fac-tores que explican este comportamiento están el esfuerzo realizado por las universidades para mejorar sus indicadores de calidad de la investigación, en el marco de sus procesos de acreditación, y el efecto de los incentivos del sistema de medición de grupos de investiga-ción de Colciencias, que le otorga un peso importante al registro de invenciones.

ReferenciaUlrich (2008). Concept of a Technology Classification for Country Comparisons.

Karlsruhe: Fraunhofer Institute for Systems and Innovation Research.

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

162

Methodological Note

The knowledge-based society and scientific production need instruments that allow protecting the production of inventions, innovations and new creations. Given the growing importance of knowledge as an engine of innovation, compe-titiveness, and technological progress, industrial property rights are very important to the modern economy. Industrial property can be seen as the final step in the innovation process, and as a way to ensure the return on investment in research and development.

This chapter presents the basic statistics of industrial property in Colombia with the objective of establishing its evolution and certain characteristics of its status in the international and Latin American context. Data from both national and interna-tional sources of information are used. The national indicators are obtained primarily from the Superintendence of Industry and Commerce (SIC), the entity in charge of maintaining the industrial property registry in Colombia. This chapter also uses in-formation reported by the National Directorate of Copyright (DNDA) that publishes data referring to software registers.

Regarding international sources, databases of the World Intellectual Property Or-ganization (WIPO), the patent offices of the United States (USPTO), Japan Patent Office (JPO) and the European Patent Office (EPO) are consulted with the aim of acquiring information on the inventions by Colombian residents abroad.

Compared to the previous versions of the STI indicators book, this revision takes the opportunity to include new metrics: i. Registries of trademarks, considered an important indicator of innovation in marketing, creativity, and the reputation of companies for offering products with leading and aesthetically pleasing designs; ii. Software registers, previously located in the ICT chapter, which are increasingly relevant to the framework of digital society, where a large part of the processes and innovations are generated using computer programs; iii. Statistics on inventions by Colombian universities, which, in the preceding decade, have substantially increa-sed their contribution to the inventive capacity of the country, due to the efforts of their research groups and the growing government support for the protection of intellectual property; iv. New classification for patents in technological sectors, in accordance with the International Patent Classification developed by WIPO (Ulrich, 2008). This classification was adopted by the SIC in 2017 and is used by the major patent offices worldwide, allowing a better international comparability of national patent statistics. It consists of 5 areas and 35 sectors, including Electricity and Elec-tronics, Instruments, Chemistry, Mechanical Engineering, and other sectors. In the previous versions of the book of indicators of STI, these corresponded to Biotech-nology, Electrical Engineering, Mechanical Engineering, Chemical Engineering, and Pharmaceutical Chemistry.

The construction of metrics in this chapter is based on quantitative methods that allow a descriptive analysis of primary industrial property-related indicators in Colombia. The chapter presents indicators constructed under international stan-dards that may be consulted via the Ricyt (http://www.ricyt.org/indicadores) or WIPO

VI

Tít

ulo

s d

e pr

opi

edad

ind

ust

rial

| I

nd

ust

rial

pro

pert

y ri

gh

ts

163

(http://www.wipo.int/ipstats/es/). Similarly, each of them is presented under a disa-ggregation that allows one to compare the results in terms of industrial property of the country.

The definitions used in this chapter were based on concepts developed by SIC and are available at the following web page: http://www.sic.gov.co/propiedad-In-dustrial

Although in comparison to international standards, including Latin American ones, Colombia shows a low performance in industrial and intellectual property statistics, it is important to highlight the general increase over the preceding decade, reflecting an improvement of the capacity of the National System of Science and Technology to protect the development of new products, processes and creations. This improvement in the trend is evident in all types of intellectual property presen-ted in the chapter.

In the case of patents, there is a significant improvement in the efficiency of the patent-granting process compared to the number of applications, both nationally and internationally. While the proportion of granted patents compared to those applied for by residents reached 9% in 2007, this figure reached 31% in 2016. Similar changes are observed for patents filed via PCT, changing from 11% to 48% over the respective period.

Similarly, there is an improvement in indicators that reflect the national inventive capacity, such as the coefficient of invention that measures the number of patents per 100,000 inhabitants, the dependency index that expresses the proportion of pa-tents applied for by non-residents, and the self-sufficiency index that measures the number of resident patent applications compared to the total number of submitted applications. All these indicators improved by more than threefold compared to their 2008 levels, taken as the indicators’ baseline.

As of 2011, there has been a notable growth in the number of applications and concessions for invention patents submitted by universities, both public and priva-te. Among the possible factors that explain this trend are the efforts made by the universities to improve their quality of research indicators within the framework of their accreditation processes, and the effect of incentives of the Colciencias system for measurement of research groups, which gives an important weight to the regis-tration of inventions.

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

164

Tabl

a 6

.1. P

aten

tes

de in

venc

ión

pres

enta

das

y co

nced

idas

en

la S

uper

inte

nden

cia

de In

dust

ria y

Com

erci

o –

SIC,

200

7 - 2

016*

Pate

nt a

pplic

atio

ns a

nd g

rant

ed p

aten

ts in

Col

ombi

a, 2

007

- 201

6

Año

Year

Pres

enta

das

vía

naci

onal

Ap

plie

d na

tiona

llyPr

esen

tada

s ví

a TC

P1

Appl

ied

via

PCT

Conc

edid

as v

ía n

acio

nal

Gra

nted

nat

iona

llyCo

nced

idas

vía

TCP

1 G

rant

ed v

ia P

CT

Resi

dent

es

Resid

ents

No

resi

dent

es

Non

-Res

iden

tsTo

tal

Resi

dent

es

Resid

ents

No

resi

dent

es

Non

-Res

iden

tsTo

tal

Resi

dent

es

Resid

ents

No

resi

dent

es

Non

-Res

iden

tsTo

tal

Resi

dent

es

Resid

ents

No

resi

dent

es

Non

-Res

iden

tsTo

tal

2007

115

120

235

231.

791

1.81

413

152

165

061

61

2008

113

107

220

121.

799

1.81

130

150

180

123

423

5

2009

125

6919

41

1.59

31.

594

1965

842

396

398

2010

123

8821

16

1.77

91.

785

2160

819

550

559

2011

190

7626

611

1.81

41.

825

3145

7613

563

576

2012

192

112

304

171.

905

1.92

210

113

023

115

1.44

61.

461

2013

229

9832

713

1.84

11.

854

136

107

243

131.

919

1.93

2

2014

251

9434

518

1.86

01.

878

110

6517

58

1.20

01.

208

2015

300

8838

822

1.84

41.

866

8160

141

71.

031

1.03

8

2016

533

8762

012

1.57

11.

583

9242

134

777

678

3

Tota

l2.

171

939

3.11

013

517

.797

17.9

3263

487

61.

510

758.

176

8.25

1

Fuen

te: S

IC,

http

://w

ww.

sic.g

ov.c

o/dr

upal

/esta

disti

cas-

prop

ieda

d-in

dustr

ial

Fech

a de

con

sulta

: Ene

ro 2

018

* La

SIC

hac

e un

trab

ajo

perm

anen

te d

e de

pura

ción

de

sus b

ases

de

dato

s, lo

que

exp

lica

las v

aria

cion

es re

spec

to a

los d

atos

pre

sent

ados

en

edic

ione

s ant

erio

res.

Th

e C

olom

bian

pat

ent o

ffice

mak

es a

per

man

ent j

ob o

f cle

anin

g th

eir d

atab

ases

, whi

ch e

xpla

ins t

he v

aria

tions

from

the

data

pre

sent

ed in

pre

viou

s edi

tions

.1

Trat

ado

de C

oope

raci

ón d

e Pa

tent

es.

Pa

tent

Coo

pera

tion

Trea

ty.

VI

Tít

ulo

s d

e pr

opi

edad

ind

ust

rial

| I

nd

ust

rial

pro

pert

y ri

gh

ts

165

Tabl

a 6.

2. P

aten

tes

de in

venc

ión

en e

l sec

tor d

e El

ectr

icid

ad y

Ele

ctró

nica

, pre

sent

adas

y c

once

dida

s po

r res

iden

tes

en la

Su

perin

tend

enci

a de

Indu

stria

y C

omer

cio

–SIC

, 20

07 -

2016

*Re

side

nts

pate

nt a

pplic

atio

ns a

nd g

rant

ed p

aten

ts in

Col

ombi

a, b

y El

ectr

icity

and

Ele

ctro

nics

, 200

7 - 2

016

Elec

tric

idad

y E

lect

róni

ca

Elec

tricit

y an

d El

ectro

nics

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Apar

atos

ele

ctró

nico

s, in

geni

ería

el

ectró

nica

, ene

rgía

elé

ctric

a

Elec

troni

c de

vice

s, el

ectro

nic

engi

neer

ing,

ele

ctric

pow

er

60

42

60

61

142

133

1010

65

121

261

Tecn

olog

ía a

udio

visu

al

Audi

ovisu

al te

chno

logy

00

00

00

20

20

30

14

41

50

80

Tele

com

unic

acio

nes

Tele

com

mun

icatio

ns1

00

00

01

04

01

10

23

11

05

0

Com

unic

ació

n di

gita

l Di

gita

l com

mun

icatio

n0

00

00

00

00

01

00

02

11

03

0

Proc

esos

bás

icos d

e co

mun

icació

n Ba

sic c

omm

unica

tion

proc

esse

s0

01

00

00

00

01

01

11

02

02

0

Tecn

olog

ía in

form

átic

a

Info

rmat

ion

tech

nolo

gy4

03

01

00

03

17

25

15

415

119

1

Mét

odos

de

gest

ión

med

iant

e te

cnol

ogía

s de

la in

form

ació

n (T.

I) M

anag

emen

t met

hods

usin

g in

form

atio

n te

chno

logi

es (I

.T)

00

00

10

00

10

20

31

10

40

70

Sem

icon

duct

ores

Se

mico

nduc

tors

00

01

00

00

20

10

20

22

01

50

Tota

l11

08

38

09

126

329

622

1924

1440

375

2

Fuen

te: S

IC,

http

://w

ww.

sic.g

ov.c

o/dr

upal

/esta

disti

cas-

prop

ieda

d-in

dustr

ial

Fech

a de

con

sulta

: Ene

ro 2

018

* La

SIC

hac

e un

trab

ajo

perm

anen

te d

e de

pura

ción

de

sus b

ases

de

dato

s, lo

que

exp

lica

las v

aria

cion

es re

spec

to a

los d

atos

pre

sent

ados

en

edic

ione

s ant

erio

res.

Th

e C

olom

bian

pat

ent o

ffice

mak

es a

per

man

ent j

ob o

f cle

anin

g th

eir d

atab

ases

, whi

ch e

xpla

ins t

he v

aria

tions

from

the

data

pre

sent

ed in

pre

viou

s edi

tions

.

Not

a: L

a su

ma

de so

licitu

des d

e pa

tent

es p

rese

ntad

as p

or se

ctor

es te

cnol

ógic

os e

s sup

erio

r al n

úmer

o to

tal d

e so

licitu

des d

e pa

tent

es p

rese

ntad

as p

uesto

que

exi

sten

pate

ntes

que

se a

soci

an a

más

de

un se

ctor

tecn

ológ

ico

N

ote:

The

sum

of p

aten

t app

licat

ions

file

d by

sect

ors o

f tec

hnol

ogy

is hi

gher

than

the

num

ber o

f pat

ent a

pplic

atio

ns fi

led

since

ther

e ar

e pa

tent

s with

mor

e th

an o

ne c

lass

ifica

tion

of te

chno

logy

sect

or.

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

166

Tabl

a 6.

3. P

aten

tes

de in

venc

ión

en e

l sec

tor d

e In

stru

men

tos,

pres

enta

das

y co

nced

idas

por

resi

dent

es e

n la

Sup

erin

tend

enci

a de

In

dust

ria y

Com

erci

o –S

IC, 2

007

- 201

6*Re

side

nts

pate

nt a

pplic

atio

ns a

nd g

rant

ed p

aten

ts in

Col

ombi

a, b

y In

stru

men

ts, 2

007

- 201

6

Inst

rum

ento

s In

stru

men

ts

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Ópt

ica

O

ptics

01

00

00

00

00

40

10

70

53

21

Med

ida

M

easu

ring

30

40

42

71

51

56

204

127

155

204

Anál

isis d

e m

ater

iale

s bio

lógi

cos

Anal

ysis

of b

iolo

gica

l mat

eria

ls1

02

01

00

00

01

13

11

14

07

1

Cont

rol

Cont

rol

10

12

41

30

40

62

62

76

163

181

Tecn

olog

ía m

édic

a

Med

ical t

echn

olog

y8

110

29

412

213

522

926

1623

1136

843

3

Tota

l13

217

418

722

322

638

1856

2350

2576

1990

10

Fuen

te: S

IC,

http

://w

ww.

sic.g

ov.c

o/dr

upal

/esta

disti

cas-

prop

ieda

d-in

dustr

ial

Fech

a de

con

sulta

: Ene

ro 2

018

* La

SIC

hac

e un

trab

ajo

perm

anen

te d

e de

pura

ción

de

sus b

ases

de

dato

s, lo

que

exp

lica

las v

aria

cion

es re

spec

to a

los d

atos

pre

sent

ados

en

edic

ione

s ant

erio

res.

Th

e C

olom

bian

pat

ent o

ffice

mak

es a

per

man

ent j

ob o

f cle

anin

g th

eir d

atab

ases

, whi

ch e

xpla

ins t

he v

aria

tions

from

the

data

pre

sent

ed in

pre

viou

s edi

tions

.

Not

a: L

a su

ma

de so

licitu

des d

e pa

tent

es p

rese

ntad

as p

or se

ctor

es te

cnol

ógic

os e

s sup

erio

r al n

úmer

o to

tal d

e so

licitu

des d

e pa

tent

es p

rese

ntad

as p

uesto

que

exi

sten

pate

ntes

que

se a

soci

an a

más

de

un se

ctor

tecn

ológ

ico

N

ote:

The

sum

of p

aten

t app

licat

ions

file

d by

sect

ors o

f tec

hnol

ogy

is hi

gher

than

the

num

ber o

f pat

ent a

pplic

atio

ns fi

led

since

ther

e ar

e pa

tent

s with

mor

e th

an o

ne c

lass

ifica

tion

of te

chno

logy

sect

or.

VI

Tít

ulo

s d

e pr

opi

edad

ind

ust

rial

| I

nd

ust

rial

pro

pert

y ri

gh

ts

167

Tabl

a 6.

4. P

aten

tes

de in

venc

ión

en e

l sec

tor d

e la

Quí

mic

a, p

rese

ntad

as y

con

cedi

das

por r

esid

ente

s en

la S

uper

inte

nden

cia

de

Indu

stria

y C

omer

cio

–SIC

, 200

7 - 2

016*

Resi

dent

s pa

tent

app

licat

ions

and

gra

nted

pat

ents

in C

olom

bia,

by

Chem

estr

y, 20

07 -

2016

Quí

mic

a Ch

emes

try

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Prod

ucto

s or

gáni

cos

elab

orad

os

Proc

esse

d or

gani

c pr

oduc

ts14

26

05

05

310

64

76

85

47

37

3

Biot

ecno

logí

a

Biot

echn

olog

y4

15

03

04

15

25

54

59

49

212

3

Prod

ucto

s fa

rmac

éutic

os

Phar

mac

eutic

al p

rodu

cts

262

70

50

34

88

126

124

125

158

113

Quí

mic

a m

acro

mol

ecul

ar, p

olím

eros

M

acro

mol

ecul

ar c

hem

istry

, pol

ymer

s4

44

20

05

19

17

34

44

38

49

4

Quí

mic

a de

alim

ento

s

Food

che

mist

ry7

110

517

39

19

09

1112

1717

316

329

6

Quí

mic

a de

mat

eria

les

Ch

emist

ry o

f mat

eria

ls21

217

215

111

119

417

2518

2320

1224

1125

7

Mat

eria

les,

met

alur

gia

Mat

eria

ls, m

etal

lurg

y2

04

06

02

05

14

45

513

215

120

7

Tecn

olog

ía d

e su

perfi

cie,

reve

stim

ient

os

Surfa

ce te

chno

logy

, coa

tings

20

10

30

10

40

53

54

44

52

76

Tecn

olog

ía d

e la

s micr

oest

ruct

uras

nan

otec

-no

logí

a

Tech

nolo

gy o

f nan

otec

hnol

ogy

micr

ostru

ctur

es0

00

00

00

02

01

00

10

12

06

1

Inge

nier

ía q

uím

ica

Ch

emica

l eng

inee

ring

70

121

92

81

82

1211

1011

1010

147

323

Tecn

olog

ía m

edio

ambi

enta

l En

viro

nmen

tal t

echn

olog

y9

06

13

34

03

28

56

412

713

513

3

Tota

l96

1272

1166

952

1282

2684

8082

8610

655

128

4617

146

Fuen

te: S

IC,

http

://w

ww.

sic.g

ov.c

o/dr

upal

/esta

disti

cas-

prop

ieda

d-in

dustr

ial

Fech

a de

con

sulta

: Ene

ro 2

018

* La

SIC

hac

e un

trab

ajo

perm

anen

te d

e de

pura

ción

de

sus b

ases

de

dato

s, lo

que

exp

lica

las v

aria

cion

es re

spec

to a

los d

atos

pre

sent

ados

en

edic

ione

s ant

erio

res.

Th

e C

olom

bian

pat

ent o

ffice

mak

es a

per

man

ent j

ob o

f cle

anin

g th

eir d

atab

ases

, whi

ch e

xpla

ins t

he v

aria

tions

from

the

data

pre

sent

ed in

pre

viou

s edi

tions

.

Not

a: L

a su

ma

de so

licitu

des d

e pa

tent

es p

rese

ntad

as p

or se

ctor

es te

cnol

ógic

os e

s sup

erio

r al n

úmer

o to

tal d

e so

licitu

des d

e pa

tent

es p

rese

ntad

as p

uesto

que

exi

sten

pate

ntes

que

se a

soci

an a

más

de

un se

ctor

tecn

ológ

ico

N

ote:

The

sum

of p

aten

t app

licat

ions

file

d by

sect

ors o

f tec

hnol

ogy

is hi

gher

than

the

num

ber o

f pat

ent a

pplic

atio

ns fi

led

since

ther

e ar

e pa

tent

s with

mor

e th

an o

ne c

lass

ifica

tion

of te

chno

logy

sect

or.

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

168

Tabl

a 6.

5. P

aten

tes

de in

venc

ión

en e

l sec

tor d

e In

geni

ería

Mec

ánic

a, p

rese

ntad

as y

con

cedi

das

por r

esid

ente

s en

la S

uper

inte

nden

cia

de In

dust

ria y

Com

erci

o –S

IC, 2

007

- 201

6*Re

side

nts

pate

nt a

pplic

atio

ns a

nd g

rant

ed p

aten

ts in

Col

ombi

a, b

y M

echa

nica

l eng

inee

ring,

200

7 - 2

016

Inge

nier

ía M

ecán

ica

Mec

hani

cal e

ngin

eerin

g

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Man

ejo

Dr

ivin

g7

05

43

05

111

210

59

714

518

518

3

Máq

uina

s he

rram

ient

a

Mac

hine

tool

s1

01

32

08

14

17

07

61

14

413

0

Mot

ores

, bom

bas,

turb

inas

En

gine

s, pu

mps

, tur

bine

s1

04

13

17

27

18

49

29

55

310

4

Maq

uina

ria te

xtil

y de

pap

el

Text

ile a

nd p

aper

mac

hine

ry2

02

14

05

27

05

43

41

16

017

1

Otr

a m

aqui

naria

esp

ecia

l O

ther

spe

cial m

achi

nery

132

84

71

114

173

2011

1513

1813

256

367

Proc

esos

térm

icos

y a

para

tos

Th

erm

al p

roce

sses

and

app

lianc

es2

01

02

01

02

12

36

05

27

08

6

Com

pone

ntes

mec

ánic

os

Mec

hani

cal c

ompo

nent

s0

111

11

12

18

38

66

47

49

413

3

Tran

spor

te

Tran

spor

tatio

n2

06

11

03

112

08

110

311

212

520

4

Tota

l28

338

1523

342

1268

1168

3465

3966

3386

2713

528

Fuen

te: S

IC,

http

://w

ww.

sic.g

ov.c

o/dr

upal

/esta

disti

cas-

prop

ieda

d-in

dustr

ial

Fech

a de

con

sulta

: Ene

ro 2

018

* La

SIC

hac

e un

trab

ajo

perm

anen

te d

e de

pura

ción

de

sus b

ases

de

dato

s, lo

que

exp

lica

las v

aria

cion

es re

spec

to a

los d

atos

pre

sent

ados

en

edic

ione

s ant

erio

res.

Th

e C

olom

bian

pat

ent o

ffice

mak

es a

per

man

ent j

ob o

f cle

anin

g th

eir d

atab

ases

, whi

ch e

xpla

ins t

he v

aria

tions

from

the

data

pre

sent

ed in

pre

viou

s edi

tions

.

Not

a: L

a su

ma

de so

licitu

des d

e pa

tent

es p

rese

ntad

as p

or se

ctor

es te

cnol

ógic

os e

s sup

erio

r al n

úmer

o to

tal d

e so

licitu

des d

e pa

tent

es p

rese

ntad

as p

uesto

que

exi

sten

pate

ntes

que

se a

soci

an a

más

de

un se

ctor

tecn

ológ

ico

N

ote:

The

sum

of p

aten

t app

licat

ions

file

d by

sect

ors o

f tec

hnol

ogy

is hi

gher

than

the

num

ber o

f pat

ent a

pplic

atio

ns fi

led

since

ther

e ar

e pa

tent

s with

mor

e th

an o

ne c

lass

ifica

tion

of te

chno

logy

sect

or.

VI

Tít

ulo

s d

e pr

opi

edad

ind

ust

rial

| I

nd

ust

rial

pro

pert

y ri

gh

ts

169

Tabl

a 6.

6. P

aten

tes

de in

venc

ión

en o

tros

sec

tore

s te

cnol

ógic

os, p

rese

ntad

as y

con

cedi

das

por r

esid

ente

s en

la S

uper

inte

nden

cia

de

Indu

stria

y C

omer

cio

–SIC

, 200

7 - 2

016*

Resi

dent

s pa

tent

app

licat

ions

and

gra

nted

pat

ents

in C

olom

bia,

by

Oth

er S

ecto

rs, 2

007

- 201

6

Otr

os S

ecto

res

Oth

er S

ecto

rs

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Mob

iliar

io, j

uego

s

Furn

iture

, gam

es4

01

17

06

015

212

110

914

817

117

3

Otr

os p

rodu

ctos

de

cons

umo

O

ther

con

sum

er p

rodu

cts

60

72

70

62

71

94

58

132

55

172

Inge

nier

ía c

ivil

Ci

vil E

ngin

eerin

g12

19

38

614

723

220

432

1833

943

1144

11

Tota

l22

117

622

626

945

541

947

3560

1965

1778

16

Fuen

te: S

IC,

http

://w

ww.

sic.g

ov.c

o/dr

upal

/esta

disti

cas-

prop

ieda

d-in

dustr

ial

Fech

a de

con

sulta

: Ene

ro 2

018

* La

SIC

hac

e un

trab

ajo

perm

anen

te d

e de

pura

ción

de

sus b

ases

de

dato

s, lo

que

exp

lica

las v

aria

cion

es re

spec

to a

los d

atos

pre

sent

ados

en

edic

ione

s ant

erio

res.

Th

e C

olom

bian

pat

ent o

ffice

mak

es a

per

man

ent j

ob o

f cle

anin

g th

eir d

atab

ases

, whi

ch e

xpla

ins t

he v

aria

tions

from

the

data

pre

sent

ed in

pre

viou

s edi

tions

.

Not

a: L

a su

ma

de so

licitu

des d

e pa

tent

es p

rese

ntad

as p

or se

ctor

es te

cnol

ógic

os e

s sup

erio

r al n

úmer

o to

tal d

e so

licitu

des d

e pa

tent

es p

rese

ntad

as p

uesto

que

exi

sten

pate

ntes

que

se a

soci

an a

más

de

un se

ctor

tecn

ológ

ico

N

ote:

The

sum

of p

aten

t app

licat

ions

file

d by

sect

ors o

f tec

hnol

ogy

is hi

gher

than

the

num

ber o

f pat

ent a

pplic

atio

ns fi

led

since

ther

e ar

e pa

tent

s with

mor

e th

an o

ne c

lass

ifica

tion

of te

chno

logy

sect

or.

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

170

Tabl

a 6.

7. P

aten

tes

de in

venc

ión

en e

l sec

tor d

e El

ectr

icid

ad y

Ele

ctró

nica

, pre

sent

adas

y c

once

dida

s po

r no

resi

dent

es e

n la

Su

perin

tend

enci

a de

Indu

stria

y C

omer

cio

–SIC

, 20

07 -

2016

*N

on-r

esid

ents

pat

ent a

pplic

atio

ns a

nd g

rant

ed p

aten

ts in

Col

ombi

a, b

y El

ectr

icity

and

Ele

ctro

nics

, 200

7 - 2

016

Elec

tric

idad

y E

lect

róni

ca

Elec

tric

ity a

nd E

lect

roni

cs

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Apar

atos

ele

ctró

nico

s, in

geni

ería

el

ectró

nica

, ene

rgía

elé

ctric

a

Elec

troni

c dev

ices,

elec

troni

c en

gine

erin

g, e

lect

ric p

ower

245

309

305

286

2614

2636

2834

4220

3822

3114

Tecn

olog

ía a

udio

visu

al

Audi

ovisu

al te

chno

logy

80

53

81

100

71

198

1610

914

116

171

Tele

com

unic

acio

nes

Tele

com

mun

icatio

ns11

08

114

19

09

03

1111

512

516

814

3

Com

unic

ació

n di

gita

l Di

gita

l com

mun

icatio

n3

011

018

014

013

016

1010

1522

1049

1634

1

Proc

esos

bás

icos d

e co

mun

icació

n

Basic

com

mun

icatio

n pr

oces

ses

00

60

01

60

00

55

03

56

53

00

Tecn

olog

ía in

form

átic

a

Info

rmat

ion

tech

nolo

gy19

216

18

018

132

234

921

3545

1248

1446

9

Mét

odos

de

gest

ión

med

iant

e te

cnol

ogía

s de

la in

form

ació

n (T

.I)

Man

agem

ent m

etho

ds u

sing

info

rmat

ion

tech

nolo

gies

(I.T

)

50

40

40

70

70

93

126

265

297

1911

Sem

icon

duct

ores

Se

mico

nduc

tors

30

40

21

21

40

63

03

12

20

20

Tota

l73

784

1484

994

898

1711

885

9811

116

274

198

7616

339

Fuen

te: S

IC,

http

://w

ww.

sic.g

ov.c

o/dr

upal

/esta

disti

cas-

prop

ieda

d-in

dustr

ial

Fech

a de

con

sulta

: Ene

ro 2

018

* La

SIC

hac

e un

trab

ajo

perm

anen

te d

e de

pura

ción

de

sus b

ases

de

dato

s, lo

que

exp

lica

las v

aria

cion

es re

spec

to a

los d

atos

pre

sent

ados

en

edic

ione

s ant

erio

res.

Th

e C

olom

bian

pat

ent o

ffice

mak

es a

per

man

ent j

ob o

f cle

anin

g th

eir d

atab

ases

, whi

ch e

xpla

ins t

he v

aria

tions

from

the

data

pre

sent

ed in

pre

viou

s edi

tions

.

Not

a: L

a su

ma

de so

licitu

des d

e pa

tent

es p

rese

ntad

as p

or se

ctor

es te

cnol

ógic

os e

s sup

erio

r al n

úmer

o to

tal d

e so

licitu

des d

e pa

tent

es p

rese

ntad

as p

uesto

que

exi

sten

pate

ntes

que

se a

soci

an a

más

de

un se

ctor

tecn

ológ

ico

N

ote:

The

sum

of p

aten

t app

licat

ions

file

d by

sect

ors o

f tec

hnol

ogy

is hi

gher

than

the

num

ber o

f pat

ent a

pplic

atio

ns fi

led

since

ther

e ar

e pa

tent

s with

mor

e th

an o

ne c

lass

ifica

tion

of te

chno

logy

sect

or.

VI

Tít

ulo

s d

e pr

opi

edad

ind

ust

rial

| I

nd

ust

rial

pro

pert

y ri

gh

ts

171

Tabl

a 6.

8. P

aten

tes

de in

venc

ión

en e

l sec

tor d

e In

stru

men

tos,

pre

sent

adas

y c

once

dida

s po

r no

resi

dent

es e

n la

Sup

erin

tend

enci

a de

Indu

stria

y C

omer

cio

–SIC

, 200

7 - 2

016*

Non

-res

iden

ts p

aten

t app

licat

ions

and

gra

nted

pat

ents

in C

olom

bia,

by

Inst

rum

ents

, 200

7 - 2

016

Inst

rum

ento

s In

stru

men

ts

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Ópt

ica

O

ptics

71

61

22

40

102

83

910

176

197

144

Med

ida

M

easu

ring

256

283

254

246

147

2521

2225

2613

2317

335

Anál

isis d

e m

ater

iale

s bio

lógi

cos

Anal

ysis

of b

iolo

gica

l mat

eria

ls17

016

211

320

126

221

722

1422

1210

1219

4

Cont

rol

Cont

rol

113

143

100

112

81

86

1514

259

227

156

Tecn

olog

ía m

édic

a

Med

ical t

echn

olog

y16

123

179

4012

253

165

7111

666

107

179

110

174

133

8713

870

8634

Tota

l22

133

243

4917

062

224

8017

478

169

216

178

237

223

127

212

113

167

53

Fuen

te: S

IC,

http

://w

ww.

sic.g

ov.c

o/dr

upal

/esta

disti

cas-

prop

ieda

d-in

dustr

ial

Fech

a de

con

sulta

: Ene

ro 2

018

* La

SIC

hac

e un

trab

ajo

perm

anen

te d

e de

pura

ción

de

sus b

ases

de

dato

s, lo

que

exp

lica

las v

aria

cion

es re

spec

to a

los d

atos

pre

sent

ados

en

edic

ione

s ant

erio

res.

Th

e C

olom

bian

pat

ent o

ffice

mak

es a

per

man

ent j

ob o

f cle

anin

g th

eir d

atab

ases

, whi

ch e

xpla

ins t

he v

aria

tions

from

the

data

pre

sent

ed in

pre

viou

s edi

tions

.

Not

a: L

a su

ma

de so

licitu

des d

e pa

tent

es p

rese

ntad

as p

or se

ctor

es te

cnol

ógic

os e

s sup

erio

r al n

úmer

o to

tal d

e so

licitu

des d

e pa

tent

es p

rese

ntad

as p

uesto

que

exi

sten

pate

ntes

que

se a

soci

an a

más

de

un se

ctor

tecn

ológ

ico

N

ote:

The

sum

of p

aten

t app

licat

ions

file

d by

sect

ors o

f tec

hnol

ogy

is hi

gher

than

the

num

ber o

f pat

ent a

pplic

atio

ns fi

led

since

ther

e ar

e pa

tent

s with

mor

e th

an o

ne c

lass

ifica

tion

of te

chno

logy

sect

or.

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

172

Tabl

a 6.

9. P

aten

tes

de in

venc

ión

en e

l sec

tor d

e la

Quí

mic

a, p

rese

ntad

as y

con

cedi

das

por n

o re

side

ntes

en

la S

uper

inte

nden

cia

de

Indu

stria

y C

omer

cio

–SIC

, 200

7 - 2

016*

Non

-res

iden

ts p

aten

t app

licat

ions

and

gra

nted

pat

ents

in C

olom

bia,

by

Chem

istr

y, 20

07 -

2016

Quí

mic

a Ch

emist

ry

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Prod

ucto

s or

gáni

cos

elab

orad

os

Proc

esse

d or

gani

c pr

oduc

ts56

619

556

5352

194

533

164

534

138

443

458

380

489

401

310

365

268

332

138

Biot

ecno

logí

a

Biot

echn

olog

y13

012

143

316

415

161

2120

322

194

100

179

142

186

9916

911

319

699

Prod

ucto

s fa

rmac

éutic

os

Phar

mac

eutic

al p

rodu

cts

909

7080

411

862

217

964

828

760

923

960

250

349

148

352

131

663

828

251

721

6

Quí

mic

a m

acro

mol

ecul

ar, p

olím

eros

M

acro

mol

ecul

ar c

hem

istry

, pol

ymer

s55

235

319

216

1243

937

2242

4625

3765

2440

7

Quí

mic

a de

alim

ento

s

Food

che

mist

ry51

167

854

1161

958

1177

4166

5166

2767

2857

8

Quí

mic

a de

mat

eria

les

Ch

emist

ry o

f mat

eria

ls15

623

182

4621

658

236

5225

361

327

179

330

349

267

237

264

202

208

62

Mat

eria

les,

met

alur

gia

Mat

eria

ls, m

etal

lurg

y44

1139

837

854

1028

1042

4643

4959

3638

2461

14

Tecn

olog

ía d

e su

perfi

cie,

reve

stim

ient

os

Surfa

ce te

chno

logy

, coa

tings

153

186

175

244

138

2318

3328

2718

1813

269

Tecn

olog

ía d

e la

s m

icro

estr

uctu

ras

nano

tecn

olog

ía

Tech

nolo

gy o

f nan

otec

hnol

ogy

micr

ostru

ctur

es0

00

00

00

01

01

05

00

00

52

0

Inge

nier

ía q

uím

ica

Ch

emica

l eng

inee

ring

407

3316

4211

509

5410

6944

6384

6956

5941

6225

Tecn

olog

ía m

edio

ambi

enta

l En

viro

nmen

tal t

echn

olog

y14

128

515

128

529

739

2333

3948

2537

2028

13

Tota

l1.

980

149

1.90

526

61.

707

384

1.81

157

31.

825

515

1.85

41.

434

1.66

51.

760

1.66

91.

161

1.72

01.

020

1.52

959

1

Fuen

te: S

IC,

http

://w

ww.

sic.g

ov.c

o/dr

upal

/esta

disti

cas-

prop

ieda

d-in

dustr

ial

Fech

a de

con

sulta

: Ene

ro 2

018

* La

SIC

hac

e un

trab

ajo

perm

anen

te d

e de

pura

ción

de

sus b

ases

de

dato

s, lo

que

exp

lica

las v

aria

cion

es re

spec

to a

los d

atos

pre

sent

ados

en

edic

ione

s ant

erio

res.

Th

e C

olom

bian

pat

ent o

ffice

mak

es a

per

man

ent j

ob o

f cle

anin

g th

eir d

atab

ases

, whi

ch e

xpla

ins t

he v

aria

tions

from

the

data

pre

sent

ed in

pre

viou

s edi

tions

.

Not

a: L

a su

ma

de so

licitu

des d

e pa

tent

es p

rese

ntad

as p

or se

ctor

es te

cnol

ógic

os e

s sup

erio

r al n

úmer

o to

tal d

e so

licitu

des d

e pa

tent

es p

rese

ntad

as p

uesto

que

exi

sten

pate

ntes

que

se a

soci

an a

más

de

un se

ctor

tecn

ológ

ico

N

ote:

The

sum

of p

aten

t app

licat

ions

file

d by

sect

ors o

f tec

hnol

ogy

is hi

gher

than

the

num

ber o

f pat

ent a

pplic

atio

ns fi

led

since

ther

e ar

e pa

tent

s with

mor

e th

an o

ne c

lass

ifica

tion

of te

chno

logy

sect

or.

VI

Tít

ulo

s d

e pr

opi

edad

ind

ust

rial

| I

nd

ust

rial

pro

pert

y ri

gh

ts

173

Tabl

a 6.

10. P

aten

tes

de in

venc

ión

en e

l sec

tor d

e In

geni

ería

Mec

ánic

a, p

rese

ntad

as y

con

cedi

das

por n

o re

side

ntes

en

la

Supe

rinte

nden

cia

de In

dust

ria y

Com

erci

o –S

IC, 2

007

- 201

6*N

on-r

esid

ents

pat

ent a

pplic

atio

ns a

nd g

rant

ed p

aten

ts in

Col

ombi

a, b

y M

echa

nica

l eng

inee

ring,

200

7 - 2

016

Inge

nier

ía M

ecán

ica

Mec

hani

cal e

ngin

eerin

g

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Man

ejo

Dr

ivin

g46

1546

3934

3465

2079

2610

854

108

122

8773

118

6966

27

Máq

uina

s he

rram

ient

a

Mac

hine

tool

s16

420

1311

111

516

617

1716

2214

1420

820

5

Mot

ores

, bom

bas,

turb

inas

En

gine

s, pu

mps

, tur

bine

s19

415

816

718

922

1431

2041

3726

3123

1917

11

Maq

uina

ria te

xtil

y de

pap

el

Text

ile a

nd p

aper

mac

hine

ry26

627

929

527

946

247

3533

4738

4146

2726

11

Otr

a m

aqui

naria

esp

ecia

l O

ther

spe

cial m

achi

nery

398

2330

5218

6117

4718

6438

5483

5045

6526

7312

Proc

esos

térm

icos

y a

para

tos

Th

erm

al p

roce

sses

and

app

lianc

es6

112

58

516

215

513

1910

2214

810

512

2

Com

pone

ntes

mec

ánic

os

Mec

hani

cal c

ompo

nent

s19

613

1420

1229

829

1135

2631

4633

3832

2421

8

Tran

spor

te

Tran

spor

tatio

n24

426

1010

517

1117

1037

3645

3545

3353

3143

27

Tota

l19

548

182

128

180

8724

481

271

9235

224

533

841

430

728

336

720

927

810

3

Fuen

te: S

IC,

http

://w

ww.

sic.g

ov.c

o/dr

upal

/esta

disti

cas-

prop

ieda

d-in

dustr

ial

Fech

a de

con

sulta

: Ene

ro 2

018

* La

SIC

hac

e un

trab

ajo

perm

anen

te d

e de

pura

ción

de

sus b

ases

de

dato

s, lo

que

exp

lica

las v

aria

cion

es re

spec

to a

los d

atos

pre

sent

ados

en

edic

ione

s ant

erio

res.

Th

e C

olom

bian

pat

ent o

ffice

mak

es a

per

man

ent j

ob o

f cle

anin

g th

eir d

atab

ases

, whi

ch e

xpla

ins t

he v

aria

tions

from

the

data

pre

sent

ed in

pre

viou

s edi

tions

.

Not

a: L

a su

ma

de so

licitu

des d

e pa

tent

es p

rese

ntad

as p

or se

ctor

es te

cnol

ógic

os e

s sup

erio

r al n

úmer

o to

tal d

e so

licitu

des d

e pa

tent

es p

rese

ntad

as p

uesto

que

exi

sten

pate

ntes

que

se a

soci

an a

más

de

un se

ctor

tecn

ológ

ico

N

ote:

The

sum

of p

aten

t app

licat

ions

file

d by

sect

ors o

f tec

hnol

ogy

is hi

gher

than

the

num

ber o

f pat

ent a

pplic

atio

ns fi

led

since

ther

e ar

e pa

tent

s with

mor

e th

an o

ne c

lass

ifica

tion

of te

chno

logy

sect

or.

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

174

Tabl

a 6.

11. P

aten

tes

de in

venc

ión

en o

tros

sec

tore

s te

cnol

ógic

os, p

rese

ntad

as y

con

cedi

das

por n

o re

side

ntes

en

la S

uper

inte

nden

cia

de In

dust

ria y

Com

erci

o –S

IC¹,

2007

- 20

16*

Non

-res

iden

ts p

aten

t app

licat

ions

and

gra

nted

pat

ents

in C

olom

bia,

by

Oth

er S

ecto

rs, 2

007

- 201

6

Otr

os S

ecto

res

Oth

er S

ecto

rs

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Mob

iliar

io, j

uego

s

Furn

iture

, gam

es25

035

1128

730

1823

1437

4062

4354

3838

4041

15

Otr

os p

rodu

ctos

de

cons

umo

O

ther

con

sum

er p

rodu

cts

4310

4311

5118

6127

4428

7775

7310

539

5425

3224

6

Inge

nier

ía c

ivil

Ci

vil E

ngin

eerin

g31

541

1448

2061

1883

2712

359

111

130

136

9911

577

100

33

Tota

l99

1511

936

127

4515

263

150

6923

717

424

627

822

919

117

814

916

554

Fuen

te: S

IC, h

ttp://

ww

w.sic

.gov

.co/

drup

al/e

stadi

stica

s-pr

opie

dad-

indu

stria

lFe

cha

de c

onsu

lta: E

nero

201

8*

La S

IC h

ace

un tr

abaj

o pe

rman

ente

de

depu

raci

ón d

e su

s bas

es d

e da

tos,

lo q

ue e

xplic

a la

s var

iaci

ones

resp

ecto

a lo

s dat

os p

rese

ntad

os e

n ed

icio

nes a

nter

iore

s.

The

Col

ombi

an p

aten

t offi

ce m

akes

a p

erm

anen

t job

of c

lean

ing

thei

r dat

abas

es, w

hich

exp

lain

s the

var

iatio

ns fr

om th

e da

ta p

rese

nted

in p

revi

ous e

ditio

ns.

N

ota:

La

sum

a de

solic

itude

s de

pate

ntes

pre

sent

adas

por

sect

ores

tecn

ológ

icos

es s

uper

ior a

l núm

ero

tota

l de

solic

itude

s de

pate

ntes

pre

sent

adas

pue

sto q

ue e

xiste

n pa

tent

es q

ue se

aso

cian

a m

ás d

e un

sect

or te

cnol

ógic

o

Not

e: Th

e su

m o

f pat

ent a

pplic

atio

ns fi

led

by se

ctor

s of t

echn

olog

y is

high

er th

an th

e nu

mbe

r of p

aten

t app

licat

ions

file

d sin

ce th

ere

are

pate

nts w

ith m

ore

than

one

cla

ssifi

catio

n of

tech

nolo

gy se

ctor

.

VI

Tít

ulo

s d

e pr

opi

edad

ind

ust

rial

| I

nd

ust

rial

pro

pert

y ri

gh

ts

175

Grá

fica

6.1.

Pat

ente

s de

inve

nció

n pr

esen

tada

s y co

nced

idas

en

la S

uper

inte

nden

cia d

e In

dust

ria y

Com

ercio

–SI

C, se

gún

la C

lasifi

cació

n In

tern

acio

nal d

e Pa

tent

es (C

PI),

2007

- 20

16*

Pate

nt a

pplic

atio

ns a

nd g

rant

ed p

aten

ts in

Col

ombi

a, b

y se

ctor

acc

ordi

ng to

the

Inte

rnat

iona

l Pat

ent C

lass

ifica

tion,

200

7 - 2

016

Fuen

te: S

IC,

http

://w

ww.

sic.g

ov.c

o/dr

upal

/esta

disti

cas-

prop

ieda

d-in

dustr

ial

Fech

a de

con

sulta

: Ene

ro 2

018

Cál

culo

s: O

CyT

* La

SIC

hac

e un

trab

ajo

perm

anen

te d

e de

pura

ción

de

sus b

ases

de

dato

s, lo

que

exp

lica

las v

aria

cion

es re

spec

to a

los d

atos

pre

sent

ados

en

edic

ione

s ant

erio

res.

Th

e C

olom

bian

pat

ent o

ffice

mak

es a

per

man

ent j

ob o

f cle

anin

g th

eir d

atab

ases

, whi

ch e

xpla

ins t

he v

aria

tions

from

the

data

pre

sent

ed in

pre

viou

s edi

tions

.

Not

a: L

a su

ma

de so

licitu

des d

e pa

tent

es p

rese

ntad

as p

or se

ctor

es te

cnol

ógic

os e

s sup

erio

r al n

úmer

o to

tal d

e so

licitu

des d

e pa

tent

es p

rese

ntad

as p

uesto

que

exi

sten

pate

ntes

que

se a

soci

an a

más

de

un se

ctor

tecn

ológ

ico

N

ote:

The

sum

of p

aten

t app

licat

ions

file

d by

sect

ors o

f tec

hnol

ogy

is hi

gher

than

the

num

ber o

f pat

ent a

pplic

atio

ns fi

led

since

ther

e ar

e pa

tent

s with

mor

e th

an o

ne c

lass

ifica

tion

of te

chno

logy

sect

or.

1.42

4 2.

383

18.6

04

3.33

3 2.

125

491

1.16

5

8.23

6

1.89

5 1.

197

0

2.00

0

4.00

0

6.00

0

8.00

0

10.0

00

12.0

00

14.0

00

16.0

00

18.0

00

20.0

00

Elec

tric

idad

y E

lect

róni

caEl

ectri

city

and

Elec

troni

csIn

stru

men

tos

Inst

rum

ents

Quí

mic

aCh

emist

ryIn

geni

ería

Mec

ánic

aM

echa

nica

l eng

inee

ring

Otr

os S

ecto

res

Oth

er S

ecto

rs

Pres

enta

das

Appl

ied

Conc

edid

asG

rant

ed

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

176

Tabl

a 6.

12. M

odel

os d

e ut

ilida

d pr

esen

tado

s y

conc

edid

os e

n la

Sup

erin

tend

enci

a de

Indu

stria

y C

omer

cio

–SIC

, 200

7 - 2

016*

Util

ity m

odel

s ap

plic

atio

ns a

nd g

rant

ed u

tility

mod

els

in C

olom

bia,

200

7 - 2

016

Año

Year

Pres

enta

das

vía

naci

onal

Ap

plie

d na

tiona

llyPr

esen

tada

s ví

a TC

P1 Ap

plie

d vi

a PC

TCo

nced

idas

vía

nac

iona

l G

rant

ed n

atio

nally

Conc

edid

as v

ía T

CP1

Gra

nted

via

PCT

Resi

dent

es

Resid

ents

No

resi

dent

es

Non

-Res

iden

tsTo

tal

Resi

dent

es

Resid

ents

No

resi

dent

es

Non

-Res

iden

tsTo

tal

Resi

dent

es

Resid

ents

No

resi

dent

es

Non

-Res

iden

tsTo

tal

Resi

dent

es

Resid

ents

No

resi

dent

es

Non

-Res

iden

tsTo

tal

2007

159

1417

30

55

268

340

11

2008

185

1219

71

34

624

660

00

2009

198

1020

83

14

5611

672

46

2010

169

1318

20

66

4912

611

89

2011

217

1222

92

1416

124

713

13

47

2012

253

1927

24

610

122

1013

22

57

2013

236

2726

33

912

144

815

22

68

2014

179

1419

33

710

7221

933

69

2015

192

1620

81

89

808

881

89

2016

247

1626

31

67

616

670

55

Tota

l2.

035

153

2.18

818

6583

796

9589

114

4761

Fuen

te: S

IC,

http

://w

ww.

sic.g

ov.c

o/dr

upal

/esta

disti

cas-

prop

ieda

d-in

dustr

ial

Fech

a de

con

sulta

: Ene

ro 2

018

* La

SIC

hac

e un

trab

ajo

perm

anen

te d

e de

pura

ción

de

sus b

ases

de

dato

s, lo

que

exp

lica

las v

aria

cion

es re

spec

to a

los d

atos

pre

sent

ados

en

edic

ione

s ant

erio

res.

Th

e C

olom

bian

pat

ent o

ffice

mak

es a

per

man

ent j

ob o

f cle

anin

g th

eir d

atab

ases

, whi

ch e

xpla

ins t

he v

aria

tions

from

the

data

pre

sent

ed in

pre

viou

s edi

tions

.1

Trat

ado

de C

oope

raci

ón d

e Pa

tent

es.

Pa

tent

Coo

pera

tion

Trea

ty.

VI

Tít

ulo

s d

e pr

opi

edad

ind

ust

rial

| I

nd

ust

rial

pro

pert

y ri

gh

ts

177

Tabla 6.13. Diseños industriales presentados y concedidos en la Superintendencia de Industria y Comercio –SIC, 2007 - 2016*Industrial designs applications and granted industrial designs in Colombia, 2007-2016

Año Year

Presentadas Applied

Concedidas Granted

Residentes Residents

No residentes Non-Residents

TotalResidentes Residents

No residentes Non-Residents

Total

2007 170 276 446 61 136 197

2008 103 372 475 96 274 370

2009 132 278 410 20 250 270

2010 121 278 399 69 261 330

2011 139 247 386 312 505 817

2012 210 281 491 191 279 470

2013 318 445 763 172 363 535

2014 271 306 577 209 313 522

2015 359 361 720 219 285 504

2016 227 306 533 196 294 490

Total 2.050 3.150 5.200 1.545 2.960 4.505

Fuente: SIC, http://www.sic.gov.co/drupal/estadisticas-propiedad-industrialFecha de consulta: Enero 2018* La SIC hace un trabajo permanente de depuración de sus bases de datos, lo que explica las variaciones respecto a los datos presentados en

ediciones anteriores. The Colombian patent office makes a permanent job of cleaning their databases, which explains the variations from the data presented in

previous editions.

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

178

Grá

fica

6.2.

Índi

ce d

e de

pend

enci

a*, 2

007

- 201

6**

Depe

nden

cy ra

te, 2

007

- 201

6

Fuen

te: S

IC, h

ttp://

ww

w.sic

.gov

.co/

drup

al/e

stadi

stica

s-pr

opie

dad-

indu

stria

lFe

cha

de c

onsu

lta: E

nero

201

8C

álcu

los:

OC

yT*

Núm

ero

de so

licitu

des d

e pa

tent

e de

no

resid

ente

s/N

úmer

o de

solic

itude

s de

pate

ntes

de

resid

ente

s.

Non

resid

ents

appl

icat

ions

pat

ent/r

esid

ents

appl

icat

ions

pat

ent.

** L

a SI

C h

ace

un tr

abaj

o pe

rman

ente

de

depu

raci

ón d

e su

s bas

es d

e da

tos,

lo q

ue e

xplic

a la

s var

iaci

ones

resp

ecto

a lo

s dat

os p

rese

ntad

os e

n ed

icio

nes a

nter

iore

s.

The

Col

ombi

an p

aten

t offi

ce m

akes

a p

erm

anen

t job

of c

lean

ing

thei

r dat

abas

es, w

hich

exp

lain

s the

var

iatio

ns fr

om th

e da

ta p

rese

nted

in p

revi

ous e

ditio

ns.

13,8

5

15,2

5

13,1

9

14,4

7

9,40

9,

65

8,01

7,26

6,00

3,04

2 4 6 8 10

12

14

16

2007

20

08

2009

20

10

2011

20

12

2013

20

14

2015

20

16

VI

Tít

ulo

s d

e pr

opi

edad

ind

ust

rial

| I

nd

ust

rial

pro

pert

y ri

gh

ts

179

Grá

fica

6.3.

Índi

ce d

e au

tosu

ficie

ncia

*, 2

007

- 201

6**

Self-

suffi

cien

cy ra

te, 2

007

- 201

6

Fuen

te: S

IC,

http

://w

ww.

sic.g

ov.c

o/dr

upal

/esta

disti

cas-

prop

ieda

d-in

dustr

ial

Fech

a de

con

sulta

: Ene

ro 2

018

Cál

culo

s: O

CyT

* N

úmer

o de

solic

itude

s de

pate

ntes

de

resid

ente

s/N

úmer

o to

tal d

e so

licitu

des.

Re

siden

ts pa

tent

app

licat

ions

/Tot

al p

aten

t app

licat

ions

.**

La

SIC

hac

e un

trab

ajo

perm

anen

te d

e de

pura

ción

de

sus b

ases

de

dato

s, lo

que

exp

lica

las v

aria

cion

es re

spec

to a

los d

atos

pre

sent

ados

en

edic

ione

s ant

erio

res.

Th

e C

olom

bian

pat

ent o

ffice

mak

es a

per

man

ent j

ob o

f cle

anin

g th

eir d

atab

ases

, whi

ch e

xpla

ins t

he v

aria

tions

from

the

data

pre

sent

ed in

pre

viou

s edi

tions

.

0,06

7 0,

062

0,07

0 0,

065

0,09

6 0,

094

0,11

1 0,

121

0,14

3

0,24

7

0,04

0

0,09

0

0,14

0

0,19

0

0,24

0

0,29

0

2007

20

08

2009

20

10

2011

20

12

2013

20

14

2015

20

16

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

180

Grá

fica

6.4.

Coe

ficie

nte

de in

venc

ión*

, 200

7 - 2

016*

*In

vent

ion

coef

ficie

nt, 2

007

- 201

6

Fuen

te: S

IC,

http

://w

ww.

sic.g

ov.c

o/dr

upal

/esta

disti

cas-

prop

ieda

d-in

dustr

ial

Fech

a de

con

sulta

: Ene

ro 2

018

Cál

culo

s: O

CyT

* N

úmer

o de

solic

itude

s de

pate

ntes

real

izada

s por

resid

ente

s por

cad

a ci

en m

il ha

bita

ntes

.

Pate

nt a

pplic

atio

ns b

y re

siden

ts pe

r 100

,000

inha

bita

nts.

** L

a SI

C h

ace

un tr

abaj

o pe

rman

ente

de

depu

raci

ón d

e su

s bas

es d

e da

tos,

lo q

ue e

xplic

a la

s var

iaci

ones

resp

ecto

a lo

s dat

os p

rese

ntad

os e

n ed

icio

nes a

nter

iore

s.

The

Col

ombi

an p

aten

t offi

ce m

akes

a p

erm

anen

t job

of c

lean

ing

thei

r dat

abas

es, w

hich

exp

lain

s the

var

iatio

ns fr

om th

e da

ta p

rese

nted

in p

revi

ous e

ditio

ns.

0,31

40,

281

0,28

00,

283

0,43

70,

449

0,51

4

0,56

4

0,66

8

1,12

4

0,00

0,20

0,40

0,60

0,80

1,00

1,20

2007

20

08

2009

20

10

2011

20

12

2013

20

14

2015

20

16

VI

Tít

ulo

s d

e pr

opi

edad

ind

ust

rial

| I

nd

ust

rial

pro

pert

y ri

gh

ts

181

Tabla 6.14. Solicitudes y concesiones de patentes a colombianos ante oficinas internacionales, 2007 - 2016*Colombian’s patent applications and granted patents in international offices, 2007 - 2016

Año Year

USPTO EPO JPO

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

2007 30 7 2 2 0 1

2008 53 14 5 2 2 0

2009 49 11 9 3 1 1

2010 53 19 9 1 5 1

2011 43 29 17 2 3 1

2012 72 21 11 2 1 4

2013 84 37 9 4 2 0

2014 81 42 13 2 7 2

2015 26 41 26 4 4 2

2016 42 50 87 7 3 0

Total 533 271 188 29 28 12

Fuente: USPTO, EPO, JPO http://appft.uspto.gov/netahtml/PTO/index.html, https://www.epo.org/about-us/annual-reports-statistics/statis-tics.html, https://www.jpo.go.jp/english/statistics/index.html

Fecha de consulta: Enero 2018* Los trabajos permanentes de depuración de las bases de datos, especialmente en los años más cercanos al año de consulta, explican las varia-

ciones respecto a la edición del 2016 del informe de indicadores. Permanent jobs of cleaning databases, especially for closest years to consultation year, explain the variations from the 2016 edition.

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

182

Grá

fica

6.5.

Pat

ente

s de

inve

nció

n pr

esen

tada

s y

conc

edid

as a

uni

vers

idad

es c

olom

bian

as e

n la

Sup

erin

tend

enci

a de

Indu

stria

y

Com

erci

o –S

IC, 2

007

- 201

6Pa

tent

s ap

plie

d an

d gr

ante

d by

uni

vers

ities

in C

olom

bia,

200

7 - 2

016*

Fuen

te: S

IC,

http

://w

ww.

sic.g

ov.c

o/dr

upal

/esta

disti

cas-

prop

ieda

d-in

dustr

ial

Fech

a de

con

sulta

: Ene

ro 2

018

Cál

culo

s: O

CyT

* La

SIC

hac

e un

trab

ajo

perm

anen

te d

e de

pura

ción

de

sus b

ases

de

dato

s, lo

que

exp

lica

las v

aria

cion

es re

spec

to a

los d

atos

pre

sent

ados

en

edic

ione

s ant

erio

res.

Th

e C

olom

bian

pat

ent o

ffice

mak

es a

per

man

ent j

ob o

f cle

anin

g th

eir d

atab

ases

, whi

ch e

xpla

ins t

he v

aria

tions

from

the

data

pre

sent

ed in

pre

viou

s edi

tions

.

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

Tota

l pre

sent

adas

por

uni

vers

idad

es

Tota

l apl

icatio

ns b

y un

iver

sitie

s 8

1317

2523

3264

7691

204

Tota

l con

cedi

das

a un

iver

sida

des

Tota

l gra

nted

to u

nive

rsiti

es

02

11

622

3839

3030

Part

icip

ació

n en

el t

otal

de

solic

itude

s pr

esen

tada

s po

r res

iden

tes

To

tal p

artic

ipat

ion

in th

e nu

mbe

r of a

pplic

atio

ns s

ubm

itted

by

resid

ents

5,

80%

10,4

0%13

,49%

19,3

8%11

,44%

15,3

1%26

,45%

28,2

5%28

,26%

37,4

3%

Part

icip

ació

n en

el t

otal

de

solic

itude

s co

nced

idas

a re

side

ntes

To

tal p

artic

ipat

ion

in th

e nu

mbe

r of

gran

ted

appl

icatio

ns to

resid

ente

s 0,

00%

6,45

%4,

76%

3,33

%13

,64%

18,9

7%25

,50%

33,0

5%34

,09%

30,3

0%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

0 50

100

150

200

250

VI

Tít

ulo

s d

e pr

opi

edad

ind

ust

rial

| I

nd

ust

rial

pro

pert

y ri

gh

ts

183

Grá

fica

6.6.

Pat

ente

s de

inve

nció

n pr

esen

tada

s y

conc

edid

as a

resi

dent

es p

or u

nive

rsid

ades

púb

licas

y p

rivad

as a

nte

la o

ficin

a de

la

Supe

rinte

nden

cia

de In

dust

ria y

Com

erci

o –S

IC, 2

007

- 201

6*Pa

tent

s ap

plie

d an

d gr

ante

d by

priv

ate

and

publ

ic u

nive

rsiti

es in

Col

ombi

a, 2

007

- 201

6

Fuen

te: S

IC,

http

://w

ww.

sic.g

ov.c

o/dr

upal

/esta

disti

cas-

prop

ieda

d-in

dustr

ial

Fech

a de

con

sulta

: Ene

ro 2

018

Cál

culo

s: O

CyT

* La

SIC

hac

e un

trab

ajo

perm

anen

te d

e de

pura

ción

de

sus b

ases

de

dato

s, lo

que

exp

lica

las v

aria

cion

es re

spec

to a

los d

atos

pre

sent

ados

en

edic

ione

s ant

erio

res.

The

Col

ombi

an p

aten

t offi

ce m

akes

a p

erm

anen

t job

of c

lean

ing

thei

r dat

abas

es, w

hich

exp

lain

s the

var

iatio

ns fr

om th

e da

ta p

rese

nted

in p

revi

ous e

ditio

ns.

2007

20

08

2009

20

10

2011

20

12

2013

20

14

2015

20

16

Priv

adas

- So

licita

das

Priva

te -

Appl

ied

1 4

11

15

7 17

13

40

41

11

0

Públ

icas

- So

licita

das

Publ

ic - A

pplie

d 7

9 6

10

16

15

51

36

50

94

Priv

adas

- Co

nced

idas

Pr

ivate

- G

rant

ed

0 2

0 0

0 5

21

13

12

12

Públ

icas

- Co

nced

idas

Pu

blic

- Gra

nted

0

0 1

1 6

17

17

26

18

18

0 20

40

60

80

100

120

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

184

Tabla 6.15. Patentes, Modelos de utilidad y diseños industriales presentados y concedidos en la Superintendencia de Industria y Comercio –SIC, por Departamento*, 2007 - 2016**Patents, Utility models and Industrial designs in Colombia by region, 2007 - 2016

Departamento Region

Patentes de invención Patents

Modelos de utilidad Utility models

Diseños industriales Industrial designs

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Antioquia 463 122 364 133 480 391

Arauca 0 0 0 0 0 0

Archipiélago de San Andrés, Providencia y Santa Catalina

1 0 0 0 0 0

Atlántico 79 17 38 10 21 14

Bogotá D.C. 1.016 373 1.070 437 1.047 799

Bolívar 17 5 17 2 15 12

Boyacá 16 5 14 8 2 2

Caldas 44 15 32 15 19 13

Caquetá 1 1 1 3 0 0

Casanare 2 0 3 1 1 0

Cauca 17 11 11 5 13 14

Cesar 9 2 6 0 0 0

Chocó 2 0 2 1 0 0

Córdoba 0 0 4 1 0 0

Cundinamarca 96 26 102 38 116 66

La Guajira 2 0 3 0 1 1

Huila 16 1 11 1 0 0

Magdalena 12 1 1 0 2 1

Meta 7 3 10 2 4 3

Nariño 17 0 10 1 1 1

Norte de Santander 15 3 16 6 11 7

Putumayo 5 0 0 0 1 0

Quindío 23 5 21 10 5 5

Risaralda 54 17 44 17 41 34

Santander 184 54 56 22 48 43

Sucre 1 0 3 1 0 0

Tolima 19 3 30 5 7 8

Valle del Cauca 188 45 184 91 215 131

Total 2.306 709 2.053 810 2.050 1.545

Fuente: SIC, http://www.sic.gov.co/drupal/estadisticas-propiedad-industrialFecha de consulta: Enero 2018* El departamento corresponde al registrado por el titular cuando realizó la solicitud del respectivo derecho de propiedad intelectual ante la

SIC. The region refers to the owner’s address, recorded in the national office databases.** La SIC hace un trabajo permanente de depuración de sus bases de datos, lo que explica las variaciones respecto a los datos presentados en

ediciones anteriores. The Colombian patent office makes a permanent job of cleaning their databases, which explains the variations from the data presented in

previous editions.

VI

Tít

ulo

s d

e pr

opi

edad

ind

ust

rial

| I

nd

ust

rial

pro

pert

y ri

gh

ts

185

Tabl

a 6.

16. P

aten

tes

pres

enta

das

y co

nced

idas

por

la o

ficin

a de

la S

uper

inte

nden

cia

de In

dust

ria y

Com

erci

o –S

IC, p

or

depa

rtam

ento

*, 2

007

- 201

6**

Pate

nt a

pplic

atio

ns a

nd g

rant

ed p

aten

ts in

Col

ombi

a, b

y re

gion

, 200

7 - 2

016

Depa

rtam

ento

/ Añ

o Re

gion

/ Ye

ar

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

Tota

l

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Antio

quia

151

202

247

181

397

3711

4430

6617

7621

124

2546

312

2

Arau

ca0

00

00

00

00

00

00

00

00

00

00

0

Arch

ipié

lago

de

San

Andr

és, P

rovi

denc

ia y

Sa

nta

Cata

lina

00

00

00

00

00

00

00

00

10

00

10

Atlá

ntic

o7

11

08

06

22

08

36

46

46

229

179

17

Bogo

tá D

.C.

769

6919

6311

5921

8927

9967

112

8011

655

144

3818

946

1.01

637

3

Bolív

ar1

01

01

01

12

00

03

23

03

12

117

5

Boya

cá2

01

00

11

11

01

00

01

32

07

016

5

Cald

as1

03

02

15

04

010

20

35

75

19

144

15

Caqu

etá

00

01

00

00

10

00

00

00

00

00

11

Casa

nare

00

10

00

00

00

00

00

00

10

00

20

Cauc

a2

10

22

02

03

01

20

50

03

04

117

11

Cesa

r0

00

01

00

06

01

11

00

00

00

19

2

Choc

ó0

00

00

00

01

00

00

00

01

00

02

0

Córd

oba

00

00

00

00

00

00

00

00

00

00

00

Cund

inam

arca

50

51

51

60

101

107

95

92

154

225

9626

La G

uajir

a0

00

00

01

00

00

01

00

00

00

02

0

Huila

00

00

00

00

00

20

10

11

20

100

161

Mag

dale

na0

00

04

03

01

01

00

10

02

01

012

1

Met

a0

01

00

01

00

01

01

02

10

01

27

3

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

186

Depa

rtam

ento

/ Añ

o Re

gion

/ Ye

ar

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

Tota

l

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Nar

iño

30

10

20

10

30

10

20

10

10

20

170

Nor

te d

e Sa

ntan

der

10

10

00

10

20

01

11

10

31

50

153

Putu

may

o0

00

00

01

00

01

01

01

00

01

05

0

Qui

ndío

00

01

00

00

30

11

40

10

63

80

235

Risa

rald

a1

13

23

02

14

45

24

39

45

018

054

17

Sant

ande

r9

06

02

011

117

419

520

822

1715

1463

518

454

Sucr

e0

00

00

00

01

00

00

00

00

00

01

0

Tolim

a2

01

02

00

01

00

13

05

01

04

219

3

Valle

del

Cau

ca13

011

37

010

211

111

1329

720

730

346

918

845

Tota

l13

813

125

3112

621

129

3020

144

209

116

242

149

269

118

322

8854

599

2.30

670

9

Fuen

te: S

IC,

http

://w

ww.

sic.g

ov.c

o/dr

upal

/esta

disti

cas-

prop

ieda

d-in

dustr

ial

Fech

a de

con

sulta

: Ene

ro 2

018

* El

dep

arta

men

to c

orre

spon

de a

l reg

istra

do p

or e

l titu

lar c

uand

o re

alizó

la so

licitu

d de

l res

pect

ivo

dere

cho

de p

ropi

edad

inte

lect

ual a

nte

la S

IC.

Th

e re

gion

refe

rs to

the

owne

r’s a

ddre

ss, r

ecor

ded

in th

e na

tiona

l offi

ce d

atab

ases

.*

* La S

IC h

ace

un tr

abaj

o pe

rman

ente

de

depu

raci

ón d

e su

s bas

es d

e da

tos,

lo q

ue e

xplic

a la

s var

iaci

ones

resp

ecto

a lo

s dat

os p

rese

ntad

os e

n ed

icio

nes a

nter

iore

s.

The

Col

ombi

an p

aten

t offi

ce m

akes

a p

erm

anen

t job

of c

lean

ing

thei

r dat

abas

es, w

hich

exp

lain

s the

var

iatio

ns fr

om th

e da

ta p

rese

nted

in p

revi

ous e

ditio

ns.

VI

Tít

ulo

s d

e pr

opi

edad

ind

ust

rial

| I

nd

ust

rial

pro

pert

y ri

gh

ts

187

Tabl

a 6.

17. M

odel

os d

e ut

ilida

d pr

esen

tado

s y

conc

edid

os p

or la

ofic

ina

de la

Sup

erin

tend

enci

a de

Indu

stria

y C

omer

cio

–SIC

, por

de

part

amen

to*,

200

7 - 2

016*

*U

tility

mod

els

appl

icat

ions

and

gra

nted

util

ity m

odel

s in

Col

ombi

a, b

y re

gion

, 200

7 -2

016

Depa

rtam

ento

/ Añ

o Re

gion

/ Ye

ar

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

Tota

l

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Antio

quia

234

3710

2813

349

5715

5921

3624

3011

2416

3610

364

133

Arau

ca0

00

00

00

00

00

00

00

00

00

00

0

Arch

ipié

lago

de

San

Andr

és, P

rovi

denc

ia y

Sa

nta

Cata

lina

00

00

00

00

00

00

00

00

00

00

00

Atlá

ntic

o4

13

35

02

03

46

06

01

10

08

138

10

Bogo

tá D

.C.

8314

106

2711

626

8232

105

7612

768

132

8299

4395

4112

528

1.07

043

7

Bolív

ar1

00

01

01

02

14

10

02

02

04

017

2

Boya

cá2

11

12

11

11

13

00

22

01

01

114

8

Cald

as4

12

15

04

03

15

53

51

14

11

032

15

Caqu

etá

00

02

01

00

00

00

00

00

00

10

13

Casa

nare

00

00

00

00

00

00

00

00

20

11

31

Cauc

a1

00

00

02

01

03

00

30

02

12

111

5

Cesa

r1

00

01

01

00

01

01

01

00

00

06

0

Choc

ó0

00

01

00

00

01

00

00

00

10

02

1

Córd

oba

00

00

00

10

10

00

10

00

00

11

41

Cund

inam

arca

70

83

51

52

147

133

187

68

145

122

102

38

La G

uajir

a0

00

00

00

00

00

00

03

00

00

03

0

Huila

00

10

00

00

20

20

10

20

20

11

111

Mag

dale

na0

00

00

00

00

00

00

00

00

01

01

0

Met

a1

01

00

00

02

00

11

11

03

01

010

2

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

188

Depa

rtam

ento

/ Añ

o Re

gion

/ Ye

ar

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

Tota

l

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Nar

iño

00

00

10

20

00

00

10

20

01

40

101

Nor

te d

e Sa

ntan

der

30

10

00

20

01

01

11

30

41

22

166

Putu

may

o0

00

00

00

00

00

00

00

00

00

00

0

Qui

ndío

21

20

00

21

21

21

21

22

32

41

2110

Risa

rald

a3

02

16

30

33

13

27

45

18

17

144

17

Sant

ande

r3

03

25

24

12

39

37

27

37

29

456

22

Sucr

e0

01

01

00

00

00

10

00

00

01

03

1

Tolim

a0

05

02

16

04

24

01

11

02

05

130

5

Valle

del

Cau

ca21

413

1222

1020

117

1415

1721

1314

520

921

618

491

Tota

l15

926

186

6220

158

169

5021

912

725

712

423

914

618

275

193

8124

861

2.05

381

0

Fuen

te: S

IC,

http

://w

ww.

sic.g

ov.c

o/dr

upal

/esta

disti

cas-

prop

ieda

d-in

dustr

ial

Fech

a de

con

sulta

: Ene

ro 2

018

* El

dep

arta

men

to co

rresp

onde

al re

gistr

ado

por e

l titu

lar cu

ando

reali

zó la

solic

itud

del r

espe

ctiv

o de

rech

o de

pro

pied

ad in

telec

tual

ante

la S

IC.

Th

e re

gion

refe

rs to

the

owne

r’s a

ddre

ss, r

ecor

ded

in th

e na

tiona

l offi

ce d

atab

ases

.**

La

SIC

hac

e un

trab

ajo

perm

anen

te d

e de

pura

ción

de

sus b

ases

de

dato

s, lo

que

exp

lica

las v

aria

cion

es re

spec

to a

los d

atos

pre

sent

ados

en

edic

ione

s ant

erio

res.

Th

e C

olom

bian

pat

ent o

ffice

mak

es a

per

man

ent j

ob o

f cle

anin

g th

eir d

atab

ases

, whi

ch e

xpla

ins t

he v

aria

tions

from

the

data

pre

sent

ed in

pre

viou

s edi

tions

.

VI

Tít

ulo

s d

e pr

opi

edad

ind

ust

rial

| I

nd

ust

rial

pro

pert

y ri

gh

ts

189

Tabl

a 6.

18. D

iseñ

os in

dust

riale

s pr

esen

tado

s y

conc

edid

os p

or la

ofic

ina

de la

Sup

erin

tend

enci

a de

Indu

stria

y C

omer

cio

–SIC

, por

de

part

amen

to*,

200

7 - 2

016*

*In

dust

rial d

esig

n ap

plic

atio

ns a

nd g

rant

ed in

dust

rial d

esig

ns in

Col

ombi

a, b

y re

gion

, 200

7 - 2

016

Depa

rtam

ento

/ Añ

o Re

gion

/ Ye

ar

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

Tota

l

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Antio

quia

2319

2919

382

2820

3278

3031

7036

9982

7855

5349

480

391

Arau

ca0

00

00

00

00

00

00

00

00

00

00

0

Arch

ipié

lago

de

San

Andr

és, P

rovi

denc

ia y

Sa

nta

Cata

lina

00

00

00

00

00

00

00

00

00

00

00

Atlá

ntic

o2

01

00

03

04

21

43

43

22

02

221

14

Bogo

tá D

.C.

111

3351

4775

1175

3171

196

115

104

138

9289

7419

710

512

510

61.

047

799

Bolív

ar5

00

50

00

00

04

40

04

20

02

115

12

Boya

cá0

00

00

00

01

01

10

10

00

00

02

2

Cald

as5

03

20

00

02

31

23

20

21

14

119

13

Caqu

etá

00

00

00

00

00

00

00

00

00

00

00

Casa

nare

00

00

00

00

00

10

00

00

00

00

10

Cauc

a1

31

01

02

13

44

20

30

00

01

113

14

Cesa

r0

00

00

00

00

00

00

00

00

00

00

0

Choc

ó0

00

00

00

00

00

00

00

00

00

00

0

Córd

oba

00

00

00

00

00

00

00

00

00

00

00

Cund

inam

arca

60

45

32

52

74

2319

2113

3215

73

83

116

66

La G

uajir

a0

00

00

00

00

01

00

10

00

00

01

1

Huila

00

00

00

00

00

00

00

00

00

00

00

Mag

dale

na0

00

00

00

00

01

00

00

00

01

12

1

Met

a0

01

00

00

10

00

00

01

02

10

14

3

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

190

Depa

rtam

ento

/ Añ

o Re

gion

/ Ye

ar

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

Tota

l

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Solicitadas Applied

Concedidas Granted

Nar

iño

00

00

00

00

00

00

00

00

11

00

11

Nor

te d

e Sa

ntan

der

10

01

20

00

02

10

00

10

10

54

117

Putu

may

o0

00

00

01

00

00

00

00

00

00

01

0

Qui

ndío

01

02

00

00

00

00

10

00

20

22

55

Risa

rald

a3

11

31

11

21

05

56

316

86

61

541

34

Sant

ande

r4

02

31

21

09

59

117

91

210

24

948

43

Sucr

e0

00

00

00

00

00

00

00

00

00

00

0

Tolim

a2

10

20

00

01

00

12

20

02

10

17

8

Valle

del

Cau

ca7

310

711

25

128

1813

767

625

2250

4419

1021

513

1

Tota

l17

061

103

9613

220

121

6913

931

221

019

131

817

227

120

935

921

922

719

62.

050

1.54

5

Fuen

te: S

IC,

http

://w

ww.

sic.g

ov.c

o/dr

upal

/esta

disti

cas-

prop

ieda

d-in

dustr

ial

Fech

a de

con

sulta

: Ene

ro 2

018

* El

dep

arta

men

to c

orre

spon

de a

l reg

istra

do p

or e

l titu

lar c

uand

o re

alizó

la so

licitu

d de

l res

pect

ivo

dere

cho

de p

ropi

edad

inte

lect

ual a

nte

la S

IC.

Th

e re

gion

refe

rs to

the

owne

r’s a

ddre

ss, r

ecor

ded

in th

e na

tiona

l offi

ce d

atab

ases

.**

La

SIC

hac

e un

trab

ajo

perm

anen

te d

e de

pura

ción

de

sus b

ases

de

dato

s, lo

que

exp

lica

las v

aria

cion

es re

spec

to a

los d

atos

pre

sent

ados

en

edic

ione

s ant

erio

res.

Th

e C

olom

bian

pat

ent o

ffice

mak

es a

per

man

ent j

ob o

f cle

anin

g th

eir d

atab

ases

, whi

ch e

xpla

ins t

he v

aria

tions

from

the

data

pre

sent

ed in

pre

viou

s edi

tions

.

VI

Tít

ulo

s d

e pr

opi

edad

ind

ust

rial

| I

nd

ust

rial

pro

pert

y ri

gh

ts

191

Tabla 6.19. Marcas y lemas comerciales solicitadas y registradas en la Superintendencia de Industria y Comercio –SIC, 2007 - 2016Trade brands and slogans applications and registrations in Colombia, 2007-2016

Año Year

SolicitadasApplications

RegistradasGranted

Vía Protocolo de Madrid Via Madrid Protocol

Nacional Nationally

TotalVía Protocolo de Madrid

Via Madrid ProtocolNacional Nationally

Total

2007 0 24.620 24.620 0 19.121 19.121

2008 0 24.114 24.114 0 22.557 22.557

2009 0 21.627 21.627 0 22.224 22.224

2010 0 26.634 26.634 0 21.778 21.778

2011 0 29.654 29.654 0 22.997 22.997

2012 545 30.680 31.225 0 27.264 27.264

2013 7.102 30.107 37.209 2.992 19.520 22.512

2014 9.197 30.735 39.932 6.250 26.118 32.368

2015 11.421 33.678 45.099 7.100 27.779 34.879

2016 9.564 32.731 42.295 7.667 19.689 27.356

Total 37.829 284.580 322.409 24.009 229.047 253.056

Fuente: SIC, http://www.sic.gov.co/drupal/estadisticas-propiedad-industrialFecha de consulta: Enero 2018* La SIC hace un trabajo permanente de depuración de sus bases de datos, lo que explica las variaciones respecto a los datos presentados en

ediciones anteriores. The Colombian patent office makes a permanent job of cleaning their databases, which explains the variations from the data presented in

previous editions.

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

192

Tabl

a 6.

20. N

úmer

o de

regi

stro

s de

sof

twar

e se

gún

entid

ad te

rrito

rial,

2007

- 20

16N

umbe

r of s

oftw

are

reco

rds

by re

gion

, 200

7 - 2

016

Depa

rtam

ento

Regi

on

Año

/ Yea

r

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

Tota

l 200

7-20

16

Amaz

onas

00

00

01

20

06

9An

tioqu

ia81

7911

218

816

221

922

027

228

131

91.

933

Arau

ca1

00

30

12

15

316

Arch

ipié

lago

de

San

Andr

és,

Prov

iden

cia

y Sa

nta

Cata

lina

00

00

01

11

10

4

Atlá

ntic

o24

2933

193

7677

8010

614

091

849

Bogo

tá, D

.C.

657

602

722

775

830

956

1.24

11.

034

1.46

41.

583

9.86

4Bo

lívar

1022

5367

8962

5748

8670

564

Boya

cá11

810

1436

5218

7249

5532

5Ca

ldas

3424

2331

4457

5132

2510

242

3Ca

quet

á1

10

11

45

67

531

Casa

nare

37

37

11

04

73

36Ca

uca

916

1613

564

912

2047

211

Cesa

r1

115

1431

2818

2117

3418

0Ch

ocó

00

40

30

11

2812

49Có

rdob

a2

814

1223

3841

3742

3925

6Cu

ndin

amar

ca30

2322

2952

4749

4587

5744

1G

uain

ía0

00

00

00

00

00

Gua

viar

e1

02

12

00

00

17

Huila

56

85

1825

3422

3811

127

2La

Gua

jira

04

46

152

97

4022

109

Mag

dale

na0

912

920

1918

1613

1212

8M

eta

546

917

1818

2092

8261

368

Nar

iño

105

99

410

1518

6013

827

8N

orte

de

Sant

ande

r14

1311

2716

2223

3430

145

335

Putu

may

o0

00

02

01

12

06

Qui

ndio

2210

1920

3244

3964

6340

353

Risa

rald

a22

2215

5445

4380

5666

8248

5Sa

ntan

der

3614

387

103

117

134

100

116

119

144

1.09

9Su

cre

04

513

516

1012

1213

90To

lima

2417

1922

1432

4829

2649

280

Valle

del

Cau

ca72

115

7287

134

115

150

164

139

151

1.19

9Vi

chad

a0

00

00

00

11

02

Tota

l1.

075

1.21

41.

299

1.72

01.

795

2.08

82.

342

2.32

42.

950

3.39

520

.202

Fuen

te: D

irecc

ión

Nac

iona

l de

Der

echo

s de

Auto

r (20

17),

http

://de

rech

odea

utor

.gov

.co/

indi

cado

res-

de-g

estio

nFe

cha

de c

onsu

lta: E

nero

201

8

Capítulo 7

Innovación en los sectores manufacturero y de servicios Innovation in manufacturing and services sectors

Área de Innovación del Observatorio Colombiano de Ciencia y Tecnología:Nadia Albis Salas

Erika Celene Sánchez RodríguezJuan Camilo Castellanos

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

194

Nota Metodológica

La producción, explotación y difusión del conocimiento económicamente valioso es fundamental para que los países y regiones, en particular las más rezagadas, pue-dan lograr mejores resultados en términos de desarrollo económico y social. Esto es porque la innovación representa una fuente de adquisición de ventajas competitivas genuinas basadas en la acumulación de conocimiento y la construcción capacidades empresariales endógenas.

En este capítulo se presenta un conjunto de estadísticas sobre las capacidades de innovación de las firmas manufactureras y de servicios en Colombia, con el fin de determinar sus características y su evolución temporal, en términos de insumos y re-sultados del proceso innovador. La innovación se entiende como la “introducción de un nuevo, o significativamente mejorado, producto (bien o servicio), de un proceso, de un nuevo método de comercialización o de un nuevo método organizativo, en las prácticas internas de la empresa, la organización del lugar de trabajo o las relaciones exteriores” (OECD, 2005, p. 56).

La construcción de las estadísticas se basa en métodos cuantitativos que permiten un análisis descriptivo de los principales indicadores en el tema. Para ello se utiliza como principal fuente de información las Encuestas de Desarrollo e Innovación Tec-nológica para manufactura (EDIT) y servicios (EDITS), elaboradas por el Departamento Nacional de Estadística (Dane). La EDIT se aplica al conjunto de empresas incluidas en el directorio de la Encuesta Anual Manufacturera (EAM); reportando datos de las firmas industriales con diez o más personas ocupadas o con un valor de producción superior al estipulado para cada año de realización de la encuesta (Para 2013 este valor era de 137 millones, aproximadamente 40.000 USD) (Dane, 2017). Por su parte, la EDITS se aplican sobre un número definido de sectores para los cuales varían los parámetros de inclusión. Esta encuesta, mantiene un marco muestral distinto al repor-tado por las encuestas de desempeño en este sector, como son la Encuesta Anual de Servicios (EAS) y la Encuesta Anual de Comercio. Sin embargo, mantiene un número significativo de empresas en común: 80% de las observaciones entre 2008 y 2015.

Las encuestas de innovación para servicios y manufactura guardan una estruc-tura similar y su objetivo es caracterizar la dinámica tecnológica y las actividades de innovación empresariales. Sin embargo, son levantadas en momentos distintos, con un rezago de un año entre ambas encuestas.

Con respecto a la anterior versión del capítulo, se sucedieron varios cambios relevan-tes. En primer lugar, para la última encuesta de innovación en manufactura (EDIT VIII) el Dane ajustó los criterios de inclusión, aumentando el monto de ventas establecido para que una empresa sea encuestada de 160 a 500 millones de pesos constantes de 2016, sin variar el criterio usado de acuerdo “al personal” ocupado, que se mantiene en 10 o más empleados. Esto implica que, si bien los indicadores de inversión no se ven signifi-cativamente afectados (las 1.473 empresas que salen de la medición sólo representan el 0.5% de la inversión en innovación), si lo están los indicadores de carácter relativo, como por ejemplo el porcentaje de empresas innovadoras en sentido estricto y amplio. En ese sentido, la interpretación de las cifras longitudinales debe tomarse con precaución.

VII

In

no

vaci

ón

en

lo

s se

cto

res

man

ufa

ctu

rero

y d

e se

rvic

ios

| In

no

vati

on

in m

anu

fact

uri

ng

an

d s

ervi

ces

sect

ors

19

5

En segundo lugar, los indicadores de innovación se presentan conjuntamente para manufactura y servicios, tomando como fuente de información un panel de datos diseñado para tal fin, que cubre el periodo comprendido entre 2008 y 2016 e incluye 65.068 observaciones; de la cuales el 65% corresponde a manufactura y el 37% restante al sector servicios (ver Tabla 7.1).

En tercer lugar, se cambia el método utilizado para deflactar los montos invertidos en actividades conducentes a la innovación, así como en el año base para convertir los datos en pesos corrientes a constantes. En particular, como sucede en el resto del libro de CTI, ahora se utiliza el deflactor implícito del PIB, en vez de un deflactor basado en el Índice de Precios al Consumidor, y como año base se toma el 2014.

En cuarto lugar, debido a los cambios introducidos en la Clasificación Industrial Internacional Uniforme – CIIU, que pasa de la revisión 3 a 4, fue necesario realizar un proceso de homologación de los códigos CIIU para lograr comparabilidad temporal de la información por sectores.

Por último, en esta versión se incluyen nuevas métricas para medir las capaci-dades de innovación empresariales, entre ellas: i. la distribución de las empresas y el gasto invertido en innovación según intensidad tecnológica de los sectores, de acuerdo con la clasificación planteada por la Organización para la Cooperación y el Desarrollo Económicos (OCDE) (para mayor información consultar el enlace http://www.oecd-ilibrary.org/science-and-technology/revision-of-the-high-technology-sector-and-product-classification_134337307632); ii. la distribución y proporción de las empresas que obtienen innovaciones de producto, proceso, comercialización y organizacionales; la proporción de las ventas obtenida por la introducción de bienes y servicios nuevos o significativamente mejorados; iii. la intensidad de la inversión en actividades conducentes a la innovación y en I+D como porcentaje de las ventas y iv. la cooperación de las empresas con actores externos con el propósito de innovar.

Las estadísticas mostradas en la primera parte del capítulo revelan una mejo-ra sustancial en los indicadores de insumo, tales como, el gasto en actividades de investigación y desarrollo (I+D), el personal dedicado a actividades de innovación (en especial para servicios) y el número de empresas de servicios catalogadas como intensivas en conocimiento.

Es de resaltar, que el incremento en el gasto en I+D no se ve reflejado en un aumento importante en el nivel de inversión en actividades conducentes a la inno-vación, para el cual el sector empresarial no ha logrado superar los niveles alcan-zados en los primeros años de la medición (2008-2011); aunque se observa una mejoría a partir del año 2013, en especial en el caso del sector servicios. Mientras que, el sector manufacturero incluso muestra una desaceleración en este rubro en el último año considerado.

En términos de los resultados alcanzados por las empresas en materia de innovación, se observa un panorama poco alentador, con una disminución paulatina en el número y proporción de empresas que logran obtener innovaciones, ya sea que se mida esta dimen-sión por el alcance de las innovaciones (para el mercado nacional o internacional) o por el tipo de innovaciones obtenidas. Resalta, no obstante, la recuperación de estos indicadores en los últimos dos años de la medición, en especial en el caso del sector de los servicios.

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

196

Por otra parte, la desagregación de las estadísticas de innovación muestra que son las grandes empresas las que realizan un mayor aporte al gasto en I+D y en actividades conducentes a la innovación, además de ostentar mayores capacidades para obtener innovaciones. En contraste, las pequeñas y medianas empresas poseen una menor probabilidad de adelantar actividades de innovación (incluyendo la I+D) y obtienen menos innovaciones, en especial para el mercado internacional. Situación que ha tendido a deteriorarse aún más en los últimos años.

A nivel sectorial, los sectores que mantienen un mayor número de empresas que invierten en innovación son sustancias y productos químicos, equipo y aparatos de radio, televisión y comunicaciones, maquinaria y aparatos eléctricos, otros tipos de equipo de transporte, intermediación financiera, excepto los seguros y los fondos y, como era de esperar, los sectores asociados a la I+D y la educación.

ReferenciasDane. (2017). Metodología General Encuesta de Desarrollo e Innovación Tecnológica

en la Industria Manufacturera – EDIT. Bogotá: Dane. Disponible en: Dane. (2016). Metodología General Encuesta de Desarrollo e Innovación Tecnológi-

ca en los Sectores Servicios y Comercio – EDITS. Bogotá: Dane. Disponible en: https://www.dane.gov.co/files/investigaciones/fichas/tecnologia-e-innovacion/DSO-EDITS-MET-02.pdf.

Hatzichronoglou, T. (1997). “Revision of the High-Technology Sector and Pro-duct Classification”, OECD Science, Technology and Industry Working Papers, 1997/02, OECD Publishing, Paris. http://dx.doi.org/10.1787/134337307632.

OECD (2005). Guía para la recogida e interpretación de datos sobre innovación. Oslo: Organización Cooperación y Desarrollo Económico (OCDE)

VII

In

no

vaci

ón

en

lo

s se

cto

res

man

ufa

ctu

rero

y d

e se

rvic

ios

| In

no

vati

on

in m

anu

fact

uri

ng

an

d s

ervi

ces

sect

ors

19

7

Methodological Note

The creation, exploitation and dissemination of valuable knowledge is essential to countries and regions, especially for those lagging behind, to achieve better results in terms of economic and social development. This is because innovation is a source of genuine competitive advantages based on the accumulation of knowledge and the endogenous construction of entrepreneurial capabilities.

In this chapter we present the statistics concerning the innovation capacity of manufacturing and services firms in Colombia, to determine its characteristics and its evolution, in terms of inputs and outputs of the innovation process.

In this chapter, we define innovation as “the implementation of a new or significantly improved product (good or service), or process, a new marketing method, or a new organizational method in business practices, workplace organization or external relations” (OECD, 2005, p. 56).

The construction of the chapter is based on quantitative methods that allow us to perform a descriptive analysis of the leading indicators related to the subject. The primary source of information is the Development and Technological Innovation Surveys, for manufacturing and services sectors (EDIT and EDITS, respectively), collected by the National Statistics Department of Colombia (DANE). The EDIT survey collects information on innovation activities according to the directory of establishments in the Annual Manufacturing Survey (EAM), reporting data from industrial firms with ten or more employees, or with a level of production higher than the specific value stipulated as a reference for each year (for example, for 2013 this value was $137 million in constant pesos, or approximately US$ 40,000). On the other hand, the EDITS survey covers a limited set of sectors with variable inclusion criteria.

The survey uses a sampling framework different from that of the Annual Services Survey (EAS) and the Annual Commerce Survey (EAC). However, the company coverage overlaps significantly, at 80% of the observations between 2008 and 2015.

The innovation surveys of services and manufacturing sectors have similar structures and objectives, i.e., to characterize the technology and innovation activities and their dynamics. However, the surveys are performed at different times, with a lag of one year between the two surveys.

Compared to the previous version, four relevant adjustments were introduced in the chapter. First, the indicators are presented together for the manufacturing and services sectors, using as source of information a panel data designed for this purpose.

The longitudinal database covers the period between 2008 and 2016 and includes 65,068 observations, of which 65% belong to the manufacturing and the remaining 37% to the services sector (see Table 7.1).

Second, we adjust the method used to deflate amounts invested in innovation activities and the base year used to convert the data from current to constant pesos. As in the remainder of the book, we used the implicit GDP deflator, instead of a deflator based on the Consumer Price Index, and 2014 as the base year.

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

198

Third, we perform the process of creating equivalent sector codes in the latest surveys to achieve comparability over time, due to changes in the International Standard Industrial Classification of All Economic Activities (ISIC) that changed revisions from 3 to 4.

Finally, new indicators were included to measure business innovation capabilities: i. the distribution of firms and the expenditure invested in innovation activities according to the high-tech sector classification proposed by the Organization for Economic Co-operation and Development (OECD) (for more information, see http://www.oecd-ilibrary.org/science-and-technology/revision-of-the-high-technology-sector-and-productclassification_1343373076 32); ii. the distribution and proportion of enterprises that have developed product, process, marketing and organizational innovations; the proportion of sales gained by the introduction of new or significantly improved goods and services; iii. the innovation and R&D investment intensity as a percentage of sales and iv. the proportion of firms that cooperated with other entities for the purposes of innovation activities.

The statistics shown in the first part of the chapter reveal a substantial improvement in input indicators, such as R&D investment, the personnel dedicated to innovation activities (especially in services) and the number of firms classified as knowledge-intensive. It is important to emphasize that the increase in the expenditure in R&D is not reflected in the growth of innovation investment, with the business sector being unable to exceed the levels reached in the early years of the measurement (2008-2011); however, this indicator has improved in recent years, specifically in the services sector.

In terms of the innovation outcomes, the performance of firms is not encouraging. A gradual decline is observed in the number and proportion of companies that develop innovations, regardless of whether this dimension is measured by the market scope of innovations (national or international) or by the type of innovations (product, process, etc.). However, these indicators improved in the last two years, especially in the services sector.

On the other hand, the detailed analysis of innovation statistics shows that large firms contribute more than small and medium-sized enterprises to the R&D and innovation investment. Additionally, the large firms have a greater capacity for developing innovations. In contrast, small and medium-sized enterprises have a lower propensity to engage in innovation activities (including R&D) and develop innovations, particularly in the international market. This pattern has tended to deteriorate even more in recent years.

Considering development by sector, the sectors that invest more in innovation activities and have a high propensity to innovate are as follows: chemical products; radio, television and communication equipment and apparatus; other types of transportation equipment; financial intermediation, except insurance and funds, and, as expected, the sectors associated with R&D and education.

VII

In

no

vaci

ón

en

lo

s se

cto

res

man

ufa

ctu

rero

y d

e se

rvic

ios

| In

no

vati

on

in m

anu

fact

uri

ng

an

d s

ervi

ces

sect

ors

19

9

Tabla 7.1. Distribución de las empresas por tamaño empresarial* y Encuesta de Desarrollo e Innovación TecnológicaDistribution of firms by size and Innovation and innovation survey

SectorEncuesta

SurveyPequeñas Small-size

Medianas Medium-size

Grandes Big firms

Total

Manufactura Manufacturing

EDIT IV (2007-2008) 5.163 1.786 734 7.683

EDIT V (2009-2010) 6.075 1.842 726 8.643

EDIT VI (2011-2012) 6.413 1.960 764 9.137

EDIT VII (2013-2014) 6.184 2.068 802 9.054

EDIT VIII (2015-2016) 5.093 2.036 818 7.947

Servicios Services

EDITS II (2008-2009) 1.556 1.399 707 3.662

EDITS III (2010-2011) 2.285 1.804 949 5.038

EDITS IV (2012-2013) 1.792 2.658 1.398 5.848

EDITS V (2014-2015) 3.312 3.155 1.589 8.056

Fuente: DANE, EDIT IV-VIII; EDITS II-VCálculos: OCyT* Las empresas pequeñas son aquellas con 50 o menos empleados; las medianas tienen un personal ocupado entre 51 y 200 trabajadores y las

grandes 201 o más empleados. Small enterprises are those with 50 or fewer workers; medium-sized firms have an employed personnel between 51 and 200 workers and the

big enterprises have 201 or more employees.

Tabla 7.2. Distribución de las empresas según intensidad tecnológica de los sectores*, 2008-2015Distribution of firms by sectoral technological intensity, 2007-2015

Intensidad tecnológica del sector Sectoral tecnological intensity

2008-2009 2010-2011 2012-2013 2014-2015

Alta / High-tech1 288 2,5% 319 2,3% 336 2,2% 335 2,0%

Media Alta / Medium-high-Tech2 1.320 11,6% 1.482 10,8% 1.565 10,4% 1.594 9,3%

Media Baja / Medium-low-tech3 1.675 14,8% 1.955 14,3% 2.141 14,3% 2.123 12,4%

Baja / Low-tech4 4.400 38,8% 4.887 35,7% 5.092 34,0% 5.002 29,2%

Servicios intensivos en conocimiento Knowledge-intensives services5 1.072 9,4% 1.320 9,6% 1.865 12,4% 2.303 13,5%

Otros servicios / Other services6 2.590 22,8% 3.718 27,2% 3.986 26,6% 5.753 33,6%

Total Empresas 11.345 100,0% 13.681 100,0% 14.985 100,0% 17.110 100,0%

Fuente: DANE, EDIT IV-VIII; EDITS II-VCálculos: OCyT* Esta clasificación se toma de la Organización para la Cooperación y el Desarrollo Económicos (OCDE) y puede ser consultada en el siguiente

enlace: https://www.oecd.org/sti/ind/48350231.pdf. This classification is taken from the Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD) and can be found at the following

link: https://www.oecd.org/sti/ind/48350231.pdf.1 Incluye los siguientes códigos CIIU: 353, 32, 33 y 2423 It include the following ISIC codes: 353, 32, 33 and 24232 Incluye los siguientes códigos CIIU: 34, 24, 29, 31, 352 y 359 It include the following ISIC codes: 34, 24, 29, 31, 352 and 3593 Incluye los siguientes códigos CIIU: 26, 23, 28, 27, 25 y 351 It include the following ISIC codes: 26, 23, 28, 27, 25 and 3514 Incluye los siguientes códigos CIIU: 21, 22, 15, 20, 17, 18, 19 y 36 It include the following ISIC codes: 21, 22, 15, 20, 17, 18, 19 and 365 Incluye los siguientes códigos CIIU: 61, 62, 64, 65, 66, 67, 70, 71, 72, 73,74, 80, 85 y 92 It include the following ISIC codes: 61, 62, 64, 65, 66, 67, 70, 71, 72, 73,74, 80, 85 and 926 Incluye el resto de sectores del sector servicios, diferentes a los intensivos en conocimiento. It It includes the rest of the sectors of the service sector, different from the knowledge intensive ones.

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

200

Tabla 7.3. Distribución de las empresas según grado de innovación, tipo de innovación y Encuesta de Desarrollo e Innovación Tecnológica Distribution of firms by degree of innovation, type of innovation and innovation survey

SectorEncuesta

Survey

Grado de innovación

Inno

vado

ras

en

sent

ido

estr

icto

1

Inte

rnat

iona

l in

nova

tors

Inno

vado

ras

en

sent

ido

ampl

io

Inte

rnal

or n

atio

nal

inno

vato

rs2

Pote

ncia

lmen

te

inno

vado

ras3

Pote

ntia

l Inn

ovat

ors

No

inno

vado

ras4

No-

inno

vato

rs

Manufactura Manufacturing

EDIT IV (2007-2008) 353 4,6% 2.554 33,2% 410 5,3% 4.366 56,8%EDIT V (2009-2010) 51 0,6% 2.918 33,8% 437 5,1% 5.237 60,6%EDIT VI (2011-2012) 20 0,2% 1.960 21,5% 430 4,7% 6.727 73,6%EDIT VII (2013-2014) 9 0,1% 1.741 19,2% 548 6,1% 6.756 74,6%EDIT VIII (2015-2016) 14 0,2% 1.708 21,5% 532 6,7% 5.693 71,6%

Servicios Services

EDITS II (2008-2009) 97 2,6% 1.634 44,6% 254 6,9% 1.677 45,8%EDITS III (2010-2011) 18 0,4% 1.569 31,1% 248 4,9% 3.203 63,6%EDITS IV (2012-2013) 3 0,1% 1.394 23,8% 380 6,5% 4.071 69,6%EDITS V (2014-2015) 13 0,2% 1.818 22,6% 458 5,7% 5.767 71,6%

Total - Manufactura y serviciosTotal - Manufacturing and services5

2008-2009 450 4,0% 4.188 36,9% 664 5,9% 6.043 53,3%2010-2011 69 0,5% 4.487 32,8% 685 5,0% 8.440 61,7%2012-2013 23 0,2% 3.354 22,4% 810 5,4% 0.798 72,1%2014-2015 22 0,1% 3.559 20,8% 1.006 5,9% 2.523 73,2%

SectorEncuesta

Survey

Tipo de innovación

Total empresas

Inno

vaci

ón e

n bi

enes

o s

ervi

cios

Pr

oduc

t or s

ervi

ce

inno

vatio

n

Inno

vaci

ón e

n pr

oces

o Pr

oces

s in

nova

tion

Inno

vaci

ón e

n m

arke

ting

Mar

ketin

g in

nova

tion

Inno

vaci

ón

orga

niza

tiva

Org

aniza

tiona

l in

nova

tion

Manufactura Manufacturing

EDIT IV (2007-2008) 2.148 38,9% 1.500 27,2% 826 15,0% 1.047 19,0% 5.521 EDIT V (2009-2010) 1.474 27,5% 1.908 35,6% 811 15,1% 1.161 21,7% 5.354 EDIT VI (2011-2012) 1.086 32,8% 1.129 34,1% 496 15,0% 598 18,1% 3.309 EDIT VII (2013-2014) 905 33,4% 984 36,3% 354 13,1% 469 17,3% 2.712 EDIT VIII (2015-2016) 909 31,0% 1.020 34,8% 443 15,1% 560 19,1% 2.932

Servicios Services

EDITS II (2008-2009) 1.217 36,4% 775 23,2% 526 15,7% 824 24,7% 3.342 EDITS III (2010-2011) 995 36,4% 654 23,9% 431 15,8% 655 23,9% 2.735 EDITS IV (2012-2013) 507 24,7% 651 31,7% 218 10,6% 678 33,0% 2.054 EDITS V (2014-2015) 784 27,5% 894 31,4% 445 15,6% 724 25,4% 2.847

Total - Manufactura y serviciosTotal - Manufacturing and services5

2008-2009 3.365 38,0% 2.275 25,7% 1.352 15,3% 1.871 21,1% 8.863 2010-2011 2.469 30,5% 2.562 31,7% 1.242 15,4% 1.816 22,5% 8.089 2012-2013 1.593 29,7% 1.780 33,2% 714 13,3% 1.276 23,8% 5.363 2014-2015 1.689 30,4% 1.878 33,8% 799 14,4% 1.193 21,5% 5.559

Fuente: DANE, EDIT IV-VIII; EDITS II-VCálculos: OCyT1 Empresas que obtuvieron al menos un bien o servicio nuevo o significativamente mejorado en el mercado internacional Firms that obtain at least one product or services new or significantly improved in the international market.2 Empresas que obtuvieron al menos un bien o servicio nuevo o significativamente mejorado en el mercado nacional o para la empresa, o que

implementaron un proceso productivo nuevo o significativamente mejorado o una forma organizacional o de comercialización nueva Firms that obtain at least one new or significantly improved product or services in the national market or for the company, or that

implemented a production process new or significantly improved or a new organizational form or commercialization methods.3 Empresas que no lograron innovaciones en el período de referencia; pero que reportaron tener en proceso o haber abandonado algún pro-

yecto de innovación Firms that are not innovators in the reference period, but reported an innovation project in process or abandoned.4 Empresas que en el período de referencia de la encuesta no obtuvieron innovaciones, ni reportaron tener en proceso, o haber abandonado,

algún proyecto para la obtención de innovaciones Firms that are not innovators in the reference period and did not report any innovation project in process or abandoned. 5 Si bien existe un año de rezago entre los operativos de las encuestas de manufactura y servicios, se agrupa su información con el ánimo de

presentar el panorama conjunto de la producción de innovaciones tecnológicas, bajo el supuesto de que en años adyacentes hay comporta-mientos similares y no se presentan grandes cambios.

Although there is a one-year lag between the applications of the manufacturing and service innovation surveys, their information is grouped with the aim to show a clearer picture of the innovation indicators. Behind this procedure is the assumption that in the adjacent year there are similar behaviors between adjacent years and there is not major changes between them.

VII

In

no

vaci

ón

en

lo

s se

cto

res

man

ufa

ctu

rero

y d

e se

rvic

ios

| In

no

vati

on

in m

anu

fact

uri

ng

an

d s

ervi

ces

sect

ors

20

1

Tabla 7.4. Proporción de empresas que innovan por tamaño empresarial1 y Encuesta de Desarrollo e Innovación Tecnológica Proportion of firms that innovate by size and innovation survey

SectorEncuesta Survey

Pequeñas Small-size

Medianas Medium-size

Grandes Big firms

Total empresas Total Firms

Manufactura Manufacturing

EDIT IV (2007-2008) 28% 53% 70% 38%EDIT V (2009-2010) 26% 49% 66% 34%EDIT VI (2011-2012) 14% 33% 56% 22%EDIT VII 2013-2014) 11% 30% 52% 19%EDIT VIII (2015-2016) 14% 31% 50% 22%Promedio 2008-2016 18,7% 39,0% 58,9% 27,0%

Servicios Services

EDITS II (2008-2009) 38,3% 48,5% 64,5% 47,3%EDITS III (2010-2011) 22,7% 33,0% 49,8% 31,5%EDITS IV (2012-2013) 14,0% 23,5% 37,3% 23,9%EDITS V (2014-2015) 11,0% 25,2% 42,4% 22,7%Promedio 2008-2015 21,5% 32,6% 48,5% 31,3%

Total - Manufactura y serviciosTotal - Manufacturing and services2

2008-2009 30,5% 50,9% 67,4% 40,9%2010-2011 25,2% 41,1% 57,0% 33,3%2012-2013 14,2% 27,4% 44,0% 22,5%2014-2015 11,2% 27,2% 45,7% 20,9%Promedio 2008-2015 20,3% 36,6% 53,5% 29,4%

Fuente: DANE, EDIT IV-VIII; EDITS II-VCálculos: OCyT1 Las empresas pequeñas son aquellas con 50 o menos empleados; las medianas tienen un personal ocupado entre 51 y 200 trabajadores y las

grandes 201 o más empleados. Small enterprises are those with 50 or fewer workers; medium-sized firms have an employed personnel between 51 and 200 workers and the

big enterprises have 201 or more employees.2 Si bien existe un año de rezago entre los operativos de las encuestas de manufactura y servicios, se agrupa su información con el ánimo de

presentar el panorama conjunto de la producción de innovaciones tecnológicas, bajo el supuesto de que en años adyacentes hay comporta-mientos similares y no se presentan grandes cambios.

Although there is a one-year lag between the applications of the manufacturing and service innovation surveys, their information is grouped with the aim to show a clearer picture of the innovation indicators. Behind this procedure is the assumption that in the adjacent year there are similar behaviors between adjacent years and there is not major changes between them.

Gráfica 7.1. Proporción de ventas resultado de la introducción de innovaciones de producto, 2014-2015Proportion of innovative sales, 2014-2015

Fuente: DANE, EDIT IV-VIII; EDITS II-VCálculos: OCyT

3,14%

0,56%

2,52% 2,55%

1,02%

2,50% 2,74%

0,64%

2,51%

0,00%

0,50%

1,00%

1,50%

2,00%

2,50%

3,00%

3,50%

Ventas nacionales National sales

Ventas al exterior Sales abroad

Total ventas Total sales

Manufactura Manufacturing

Servicios Services

Total

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

202

Tabla 7.5. Monto1 y porcentaje de empresas que invierten en actividades conducentes a la innovación, 2008 - 20162 Amound and proportion of firms that invest in innovation activities, 2008-2016

Año Year

Manufactura / Manufacturing Servicios / Services Total

MontoPorcentaje de

empresasMonto

Porcentaje de empresas

MontoPorcentaje de

empresas2008 3.884.871 33,45% 2.403.440 38,94% 6.288.311 35,2%

2009 2.681.055 26,61% 2.788.675 42,55% 5.469.730 31,4%

2010 2.928.163 31,49% 2.838.033 23,34% 5.766.196 28,5%

2011 1.992.670 15,62% 3.210.136 30,13% 5.202.806 20,8%

2012 2.604.675 20,20% 1.270.244 15,18% 3.874.919 18,2%

2013 1.730.433 12,56% 1.952.811 21,99% 3.683.245 16,3%

2014 2.158.920 16,51% 2.002.901 15,29% 4.161.820 15,9%

2015 2.441.881 16,36% 2.416.207 20,10% 4.858.087 18,2%

2016 1.926.072 19,54% 2.250.540 n.d 4.176.612 n.d

Total 2008-2016 22.348.739 21,37% 21.132.987 25,94% 43.481.726 23,07%

Fuente: DANE, EDIT IV-VIII; EDITS II-VCálculos: OCyT1 Millones de pesos constantes de 2014 Millon COP of 2014 2 El dato para 2016 de la inversión es proyectado para el sector servicios. The investment data for 2016 is projected for the services sector

Tabla 7.6. Monto invertido de las empresas en actividades de investigación y desarrollo (I+D), 2008 - 2016* (Millones de pesos constantes de 2014) y su porcentajeAmount invested in R&D, 2008-2016 (Millions COP of 2014) and percentage

Año Year

Manufactura Manufacturing

Servicios Services

Total

MontoPorcentaje de

empresasMonto

Porcentaje de empresas

MontoPorcentaje de

empresas2008 421.553 9,46% 350.189 12,51% 771.743 10,4%

2009 327.165 7,53% 367.930 13,95% 695.095 9,4%

2010 337.151 9,08% 485.073 8,02% 822.224 8,7%

2011 350.931 4,99% 639.255 9,63% 990.185 6,6%

2012 435.016 6,06% 516.089 3,51% 951.105 5,1%

2013 372.031 3,91% 645.852 4,14% 1.017.883 4,0%

2014 426.883 4,26% 879.981 5,00% 1.306.864 4,6%

2015 937.045 6,27% 870.505 4,82% 1.807.550 5,5%

2016 560.851 6,76% 940.363 n.d 1.501.214 n.d

Total 2008-2016 4.168.625 6,48% 5.695.237 7,70% 9.863.862 6,80%

Fuente: DANE, EDIT IV-VIII; EDITS II-VCálculos: OCyT* El dato para 2016 es proyectado para el sector servicios. The data for 2016 is projected for the services sector. Para los años 2013 y 2014, los valores para manufactura estan de acuerdo a la clasificación CIIU Rev. 3. For 20013 and 2014, the values for manufacturing are according of ISIC Rev. 3.

VII

In

no

vaci

ón

en

lo

s se

cto

res

man

ufa

ctu

rero

y d

e se

rvic

ios

| In

no

vati

on

in m

anu

fact

uri

ng

an

d s

ervi

ces

sect

ors

20

3

Grá

fica

7.2.

Gas

to e

n I+

D co

mo

porc

enta

je d

el g

asto

tota

l en

activ

idad

es c

ondu

cent

es a

la in

nova

ción

, 200

8 –

2016

In

vest

men

t in

R&D

as a

per

cent

age

of to

tal i

nves

tmen

t in

inno

vatio

n ac

tiviti

es, 2

008-

2016

Fuen

te: D

ANE,

ED

IT IV

-VII

I; ED

ITS

II-V

Cál

culo

s: O

CyT

Not

a: E

l dat

o pa

ra 2

016

es p

roye

ctad

o pa

ra e

l sec

tor s

ervi

cios

.N

ote:

The

data

for 2

016

is pr

ojec

ted

for t

he se

rvic

es se

ctor

.

10,9

%12

,2%

11,5

%17

,6%

16

,7%

21,5

%19

,8%

38,4

%29

,1%

14,6

%13

,2%

17,1

%19

,9%

40

,6%

33,1

%43

,9%

36,0

%41

,8%

12,3

%12

,7%

14,3

%

19,0

%

24,5

%27

,6%

31

,4%

37,2

%35

,9%

0,0%

5,0%

10,0

%

15,0

%

20,0

%

25,0

%

30,0

%

35,0

%

40,0

%

45,0

%

50,0

%

2008

2009

2010

2011

20

12

2013

2014

2015

2016

Man

ufac

tura

y s

ervi

cios

Serv

icio

s /

Serv

ices

Man

ufac

tura

/ M

anuf

actu

ring

Man

ufac

turin

g an

d se

rvic

es

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

204

Grá

fica

7.3.

Inte

nsid

ad d

e la

inve

rsió

n en

act

ivid

ades

cond

ucen

tes a

la in

nova

ción

y en

I+D

com

o po

rcen

taje

de

las v

enta

s, 20

14 -

2016

Inno

vatio

n an

d R&

D in

tens

ity a

s a

perc

enta

ge o

f rev

enue

s

Fuen

te: D

ANE,

ED

IT IV

-VII

I; ED

ITS

II-V

Cál

culo

s: O

CyT

Not

a: E

l dat

o pa

ra 2

016

es p

roye

ctad

o pa

ra e

l sec

tor s

ervi

cios

.N

ote:

The

data

for 2

016

is pr

ojec

ted

for t

he se

rvic

es se

ctor

.

0,85

%

0,17

%

0,51

%

0,22

%

0,64

%

0,20

%

1,10

%

0,42

%

0,57

%

0,21

%

0,75

%

0,28

%

0,84

%

0,24

%

0,49

%

0,20

%

0,61

%

0,21

%

0,00

%

0,20

%

0,40

%

0,60

%

0,80

%

1,00

%

1,20

%

ACTI

I+

D AC

TI

I+D

ACTI

I+

D

Man

ufac

tura

M

anuf

actu

ring

Serv

icio

s Se

rvice

s To

tal

2014

20

15

2016

VII

In

no

vaci

ón

en

lo

s se

cto

res

man

ufa

ctu

rero

y d

e se

rvic

ios

| In

no

vati

on

in m

anu

fact

uri

ng

an

d s

ervi

ces

sect

ors

20

5

Tabl

a 7.

7. E

mpr

esas

que

invi

rtier

on y

mon

to in

verti

do e

n ac

tivid

ades

cond

ucen

tes a

la in

nova

ción

segú

n gr

ado

de in

nova

ción,

200

8 - 2

016*

Firm

s th

at in

vest

ed in

inno

vatio

n ac

tiviti

es a

nd a

mou

nt in

vest

ed a

ccor

ding

to d

egre

e in

nova

tion,

200

8 - 2

016

Año

Year

Núm

ero

de E

mpr

esas

/ N

umbe

r of fi

rms

Inno

vado

ras

en s

entid

o es

tric

to

Inte

rnat

iona

l inn

ovat

ors

Inno

vado

ras

en s

entid

o am

plio

N

atio

nal o

r int

erna

l inn

ovat

ors

Pote

ncia

lmen

te in

nova

dora

s

Pote

ntia

l Inn

ovat

ors

Man

ufac

tura

Serv

icio

sM

anuf

actu

ra y

ser

vici

osM

anuf

actu

raSe

rvic

ios

Man

ufac

tura

y s

ervi

cios

Man

ufac

tura

Serv

icio

sM

anuf

actu

ra y

ser

vici

os20

08 3

23

91

414

2

.163

1

.306

3

.469

8

4 2

9 1

13

2009

47

95

142

2

.144

1

.430

3

.574

1

09

33

142

2010

51

16

67

2.5

06

1.0

96

3.6

02

165

6

4 2

29

2011

20

18

38

1.2

92

1.4

03

2.6

95

115

9

7 2

12

2012

20

3

23

1.6

65

840

2

.505

1

61

45

206

2013

9

3

12

1.0

54

1.1

78

2.2

32

74

105

1

79

2014

9

13

22

1.3

53

1.1

36

2.4

89

133

8

3 2

16

2015

13

13

26

1.1

83

1.4

39

2.6

22

104

1

67

271

2016

14

n.d

n

.d

1.3

74

n.d

n

.d

165

n

.d

n.d

Año

Year

Mon

to In

vert

ido

mill

ones

de

peso

s co

nsta

ntes

201

4 / A

mou

nt in

vest

ed in

CO

P m

illio

n of

201

4

Inno

vado

ras

en s

entid

o es

tric

to

Inte

rnat

iona

l inn

ovat

ors

Inno

vado

ras

en s

entid

o am

plio

N

atio

nal o

r int

erna

l inn

ovat

ors

Pote

ncia

lmen

te in

nova

dora

s Po

tent

ial I

nnov

ator

s

Man

ufac

tura

Serv

icio

sM

anuf

actu

ra y

ser

vici

osM

anuf

actu

raSe

rvic

ios

Man

ufac

tura

y s

ervi

cios

Man

ufac

tura

Serv

icio

sM

anuf

actu

ra y

ser

vici

os20

08 1

.288

.186

3

56.2

02

1.6

44.3

88

2.5

62.4

92

2.0

04.6

26

4.5

67.1

18

34.

192

42.

613

76.

805

2009

171

.274

3

81.1

81

552

.455

2

.437

.579

2

.365

.043

4

.802

.622

7

2.20

3 4

2.45

0 1

14.6

53

2010

198

.728

2

8.95

0 2

27.6

77

2.6

23.2

82

2.7

56.5

88

5.3

79.8

69

106

.153

5

2.49

6 1

58.6

49

2011

288

.452

2

9.53

0 3

17.9

82

1.5

61.9

38

3.1

01.7

64

4.6

63.7

02

142

.279

7

8.84

2 2

21.1

21

2012

380

.592

1

15.5

48

496

.139

1

.983

.200

1

.118

.936

3

.102

.136

2

40.8

84

35.

760

276

.644

2013

34.

857

93.

381

128

.238

1

.655

.546

1

.647

.106

3

.302

.652

4

0.03

0 2

12.3

25

252

.354

2014

18.

771

102

.883

1

21.6

53

2.0

70.3

50

1.8

62.5

38

3.9

32.8

87

69.

800

37.

480

107

.280

2015

754

.592

1

12.9

90

867

.582

1

.668

.485

2

.213

.434

3

.881

.919

1

8.80

4 8

9.78

2 1

08.5

87

2016

403

.798

n

.d

n.d

1

.481

.936

n

.d

n.d

4

0.33

8 n

.d

n.d

Fuen

te: D

ANE,

ED

IT IV

-VII

I; ED

ITS

II-V

Cál

culo

s: O

CyT

* n.

d sig

nific

a N

o D

ispon

ible

.

n.d

mea

ns N

ot A

vaila

ble.

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

206

Tabl

a 7.

8. E

mpr

esas

que

invi

rtie

ron

y m

onto

inve

rtid

o en

act

ivid

ades

de

inve

stig

ació

n y

desa

rrol

lo (I

+D)

seg

ún g

rado

de

inno

vaci

ón,

2008

- 20

16*

Firm

s th

at in

vest

ed in

R&

D an

d am

ount

inve

sted

acc

ordi

ng to

deg

ree

inno

vatio

n, 2

008

- 201

6

Año

Year

Núm

ero

de E

mpr

esas

/ N

umbe

r of fi

rms

Inno

vado

ras

en s

entid

o es

tric

to I

Inte

rnat

iona

l inn

ovat

ors

Inno

vado

ras

en s

entid

o am

plio

N

atio

nal o

r int

erna

l inn

ovat

ors

Pote

ncia

lmen

te in

nova

dora

s Po

tent

ial I

nnov

ator

s

Man

ufac

tura

Serv

icio

sM

anuf

actu

ra y

ser

vici

osM

anuf

actu

raSe

rvic

ios

Man

ufac

tura

y s

ervi

cios

Man

ufac

tura

Serv

icio

sM

anuf

actu

ra y

ser

vici

os20

08 1

60

62

222

5

48

389

9

37

19

7

26

2009

32

66

98

593

4

37

1.0

30

26

8

34

2010

33

12

45

718

3

73

1.0

91

34

19

53

2011

15

14

29

410

4

42

852

3

1 2

9 6

0

2012

15

3

18

501

1

94

695

3

8 8

4

6

2013

9

3

12

323

2

25

548

2

2 1

4 3

6

2014

9

10

19

353

3

67

720

2

4 2

6 5

0

2015

12

10

22

450

3

46

796

3

6 3

2 6

8

2016

12

n.d

n

.d

481

n

.d

n.d

4

4 n

.d

n.d

Año

Year

Mon

to In

vert

ido

mill

ones

de

peso

s co

nsta

ntes

201

4 / A

mou

nt in

vest

ed in

CO

P m

illio

n of

201

4

Inno

vado

ras

en s

entid

o es

tric

to I

Inte

rnat

iona

l inn

ovat

ors

Inno

vado

ras

en s

entid

o am

plio

N

atio

nal o

r int

erna

l inn

ovat

ors

Pote

ncia

lmen

te in

nova

dora

s

Pote

ntia

l Inn

ovat

ors

Man

ufac

tura

Serv

icio

sM

anuf

actu

ra y

ser

vici

osM

anuf

actu

raSe

rvic

ios

Man

ufac

tura

y s

ervi

cios

Man

ufac

tura

Serv

icio

sM

anuf

actu

ra y

ser

vici

os20

08 2

25.5

06

101

.678

3

27.1

84

194

.153

2

45.6

15

439

.768

1

.894

2

.896

4

.791

2009

58.

289

93.

417

151

.707

2

66.6

12

272

.778

5

39.3

90

2.2

63

1.7

34

3.9

98

2010

64.

755

12.

956

77.

711

269

.976

4

68.1

15

738

.091

2

.420

4

.003

6

.423

2011

159

.483

1

4.31

6 1

73.8

00

188

.456

6

18.6

31

807

.087

2

.992

6

.307

9

.299

2012

235

.911

1

14.2

87

350

.198

1

94.3

22

391

.465

5

85.7

87

4.7

83

10.

337

15.

119

2013

5.2

49

90.

509

95.

759

353

.845

5

44.3

81

898

.226

1

2.93

6 1

0.96

2 2

3.89

8

2014

5.7

33

86.

349

92.

082

406

.559

7

87.0

51

1.1

93.6

11

14.

591

6.5

80

21.

171

2015

648

.189

8

1.66

6 7

29.8

55

285

.808

7

66.9

26

1.0

52.7

35

3.0

47

21.

913

24.

960

2016

299

.274

n

.d

n.d

2

.550

.123

n

.d

n.d

6

.554

n

.d

n.d

Fuen

te: D

ANE,

ED

IT IV

-VII

I; ED

ITS

II-V

Cál

culo

s: O

CyT

* n.

d sig

nific

a N

o D

ispon

ible

.

n.d

mea

ns N

ot A

vaila

ble.

VII

In

no

vaci

ón

en

lo

s se

cto

res

man

ufa

ctu

rero

y d

e se

rvic

ios

| In

no

vati

on

in m

anu

fact

uri

ng

an

d s

ervi

ces

sect

ors

20

7

Tabl

a 7.

9. D

istr

ibuc

ión

de la

inve

rsió

n se

gún

tipo

de a

ctiv

idad

con

duce

nte

a la

inno

vaci

ón, 2

008-

2016

(Mill

ones

de

peso

s co

nsta

ntes

de

2014

)Di

strib

utio

n of

inve

stm

ent a

ccor

ding

to ty

pes

of in

nova

tion

activ

ities

, EDI

T III

-VII

(Mill

ions

CO

P of

201

4)

Tipo

de

inve

rsió

n / I

nves

tmen

t Typ

eM

anuf

actu

ra /

Man

ufac

turin

g

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

Maq

uina

ria y

equ

ipo

/ Equ

ipm

ent a

nd m

achi

nery

341

.535

2

47.6

64

281

.015

3

27.9

45

397

.814

3

67.3

27

420

.178

9

04.8

87

534

.896

I+D

inte

rna

/ Int

erna

l R&D

80.

018

79.

501

56.

135

22.

985

37.

202

4.7

04

6.7

05

32.

158

25.

955

I+D

exte

rna

/ Ext

erna

lR&D

421

.553

3

27.1

65

337

.151

3

50.9

31

435

.016

3

72.0

31

426

.883

9

37.0

45

560

.851

I+D

/ R&D

2.54

6.30

6 1.

782.

590

1.90

4.74

2 1.

046.

863

1.41

7.99

4 7

99.2

31

1.11

3.08

5 8

87.0

25

904

.092

Asis

tenc

ia té

cnic

a y

cons

ulto

ría /

Tech

nica

l ass

istan

ce a

nd c

onsu

ltanc

y 2

13.5

61

116

.564

1

97.8

88

209

.081

2

07.7

00

204

.963

1

65.1

91

177

.139

1

48.9

33

Mer

cade

o de

inno

vaci

ones

/ M

arke

ting

of in

nova

tions

310

.688

1

78.0

86

210

.568

1

95.1

30

257

.588

4

6.37

6 6

2.86

3 8

1.80

0 9

5.64

0

Tran

sfer

enci

a de

tecn

olog

ía /

Tech

nolo

gy Tr

ansf

er 5

2.07

4 2

7.77

8 3

4.83

2 5

3.43

8 9

4.37

2 1

25.8

61

146

.104

1

32.0

30

125

.221

Tecn

olog

ías d

e in

form

ació

n y

com

unica

cione

s-TI

C / I

nfor

mat

ion

and

Com

mun

icatio

n te

chno

logi

es -

ICT

247

.651

1

52.2

31

146

.992

9

1.55

3 1

10.8

22

50.

989

74.

497

57.

810

59.

183

Inge

nier

ía y

dis

eño

indu

stria

l / E

ngin

eerin

g an

d in

dust

rial d

esig

n 6

0.00

4 7

3.36

8 7

0.68

9 3

1.84

9 6

6.20

2 1

18.4

02

155

.150

1

60.1

16

20.

660

Form

ació

n y

capa

cita

ción

/ Ed

ucat

ion

& Tr

aini

ng 3

3.03

4 2

3.29

4 2

5.29

9 1

3.82

5 1

4.98

3 1

2.58

0 1

5.14

7 8

.916

1

1.49

2

Tipo

de

inve

rsió

n / I

nves

tmen

t Typ

eSe

rvic

ios

/ Ser

vice

s

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

*M

aqui

naria

y e

quip

o / E

quip

men

t and

mac

hine

ry 3

00.1

96

278

.903

3

85.0

00

481

.372

4

28.5

14

555

.826

7

61.4

59

761

.261

n

.d

I+D

inte

rna

/ Int

erna

l R&D

49.

994

89.

027

100

.073

1

57.8

82

87.

574

90.

026

118

.522

1

09.2

44

n.d

I+D

exte

rna

/ Ext

erna

lR&D

350

.189

3

67.9

30

485

.073

6

39.2

55

516

.089

6

45.8

52

879

.981

8

70.5

05

n.d

I+D

/ R&D

706

.239

1

.213

.159

1

.198

.852

8

45.6

91

228

.620

4

41.5

57

455

.577

6

04.1

33

n.d

Asis

tenc

ia té

cnic

a y

cons

ulto

ría /

Tech

nica

l ass

istan

ce a

nd c

onsu

ltanc

y 8

61.7

67

600

.664

5

97.5

99

746

.119

2

98.3

24

554

.592

3

87.8

57

608

.929

n

.d

Mer

cade

o de

inno

vaci

ones

/ M

arke

ting

of in

nova

tions

236

.232

3

07.4

39

205

.439

2

81.5

82

89.

641

90.

035

61.

325

59.

883

n.d

Tran

sfer

enci

a de

tecn

olog

ía /

Tech

nolo

gy Tr

ansf

er 1

6.46

4 2

3.20

9 2

0.39

9 6

8.93

9 1

6.23

5 2

3.82

0 2

4.20

9 2

8.57

0 n

.d

Tecn

olog

ías d

e in

form

ació

n y

com

unica

cione

s-TI

C / I

nfor

mat

ion

and

Com

mun

icatio

n te

chno

logi

es -

ICT

169

.129

1

86.5

51

197

.643

2

78.1

34

64.

415

121

.298

1

32.8

77

150

.246

n

.d

Inge

nier

ía y

dis

eño

indu

stria

l / E

ngin

eerin

g an

d in

dust

rial d

esig

n 2

9.24

3 3

9.44

5 8

5.07

1 2

92.8

55

28.

940

42.

590

31.

663

50.

500

n.d

Form

ació

n y

capa

cita

ción

/ Ed

ucat

ion

& Tr

aini

ng 3

4.17

8 5

0.27

8 4

7.95

8 5

7.56

3 2

8.98

2 3

3.06

7 2

9.41

1 4

3.44

1 n

.d

Fuen

te: D

ANE,

ED

IT IV

-VII

I; ED

ITS

II-V

Cál

culo

s: O

CyT

* n.

d sig

nific

a N

o D

ispon

ible

.

n.d

mea

ns N

ot A

vaila

ble.

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

208

Tabl

a 7.

10. D

istrib

ució

n de

la in

vers

ión

y pr

opor

ción

de e

mpr

esas

que

invi

rtier

on e

n ac

tivid

ades

cond

ucen

tes a

la in

nova

ción

por t

amañ

o em

pres

aria

l*, 2

008-

2016

D

istr

ibut

ion

of in

nova

tion

inve

stm

ent a

nd p

ropo

rtio

n of

firm

s th

at in

vest

ed in

that

act

iviti

es b

y si

ze, 2

008-

2016

Sect

orEn

cues

ta

Surv

ey

Dist

ribuc

ión

de la

inve

rsió

nPo

rcen

taje

de

empr

esas

que

invi

erte

nPe

queñ

as

Smal

l-size

Med

iana

s M

ediu

m-s

izeG

rand

es

Big

firm

sTo

tal i

nver

sión

**

Tota

l Inv

estm

ent

Pequ

eñas

Sm

all-s

izeM

edia

nas

Med

ium

-size

Gra

ndes

Bi

g fir

ms

Tota

l inv

ersi

ón

Tota

l Inv

estm

ent

Man

ufac

tura

M

anuf

actu

ring

2008

3,4%

13,4

%83

,1%

3.8

84.8

71

22,8

% 4

9,4%

69,

2% 3

3,5%

2009

3,8%

10,2

%85

,9%

2.6

81.0

55

18,5

%

40,3

% 5

9,6%

26,

6%20

104,

9%10

,5%

84,6

% 2

.928

.163

23

,1%

45

,8%

65,

4% 3

1,5%

20

117,

8%10

,6%

81,7

% 1

.992

.670

9,

1%24

,7%

46,

9% 1

5,6%

20

129,

8%9,

5%80

,8%

2.6

04.6

75

13,1

%30

,7%

53,

3% 2

0,2%

2013

6,8%

9,6%

83,6

% 1

.730

.433

6,

4% 2

0,1%

40,

4% 1

2,6%

2014

3,2%

14,3

%82

,5%

2.1

58.9

20

9,4%

26,0

% 4

6,5%

16,

5%

2015

8,9%

8,4%

82,7

% 2

.441

.881

9,

5%

23,3

% 4

1,6%

16,

4%

2016

3,9%

16,2

%79

,9%

1.9

26.0

72

12,0

%27

,5%

46,

9% 1

9,5%

Prom

edio

200

8-20

165,

8%11

,4%

82,7

%22

.348

.739

13,8

%32

,0%

52,2

%21

,4%

Serv

icio

s Se

rvice

s

2008

8,4%

18,6

%73

,1%

2.4

03.4

40

30,8

%40

,1%

54,6

%38

,9%

2009

7,1%

29,7

%63

,2%

2.7

88.6

75

32,5

%43

,8%

62,2

%42

,5%

2010

3,7%

25,6

%70

,6%

2.8

38.0

33

15,1

%25

,0%

40,0

%23

,3%

2011

3,2%

12,9

%83

,9%

3.2

10.1

36

21,2

%30

,8%

50,3

%30

,1%

2012

3,8%

12,3

%84

,0%

1.2

70.2

44

8,9%

14,4

%24

,7%

15,2

%20

133,

5%12

,7%

83,8

% 1

.952

.811

12

,9%

22,0

%33

,7%

22,0

%20

142,

2%10

,5%

87,3

% 2

.002

.901

7,

4%15

,3%

31,7

%15

,3%

2015

2,0%

9,0%

89,0

% 2

.416

.207

9,

1%22

,4%

38,4

%20

,1%

Prom

edio

200

8-20

154,

2%16

,4%

79,4

% 1

8.88

2.44

7 17

,2%

26,7

%42

,0%

25,9

%

Tota

l

2008

5,3%

15,4

%79

,3%

6.2

88.3

11

24,7

%45

,3%

62,0

%35

,2%

2009

5,5%

20,2

%74

,4%

5.4

69.7

30

21,3

%41

,8%

60,9

%31

,4%

2010

4,3%

18,0

%77

,7%

5.7

66.1

96

20,9

%35

,5%

51,0

%28

,5%

2011

4,9%

12,0

%83

,1%

5.2

02.8

06

12,3

%27

,6%

48,7

%20

,8%

2012

7,8%

10,4

%81

,8%

3.8

74.9

19

12,2

%21

,3%

34,8

%18

,2%

2013

5,1%

11,2

%83

,7%

3.6

83.2

45

7,9%

21,2

%36

,1%

16,3

%20

142,

8%12

,5%

84,8

% 4

.161

.820

8,

7%19

,6%

36,6

%15

,9%

2015

5,4%

8,7%

85,8

% 4

.858

.087

9,

4%22

,8%

39,5

%18

,2%

Prom

edio

200

8-20

155,

1%13

,5%

81,3

% 3

9.30

5.11

4 14

,7%

29,4

%46

,2%

23,1

%

Fuen

te: D

ANE,

ED

IT IV

-VII

I; ED

ITS

II-V

Cál

culo

s: O

CyT

* La

s em

pres

as p

eque

ñas s

on a

quel

las c

on 5

0 o

men

os e

mpl

eado

s; la

s med

iana

s tie

nen

un p

erso

nal o

cupa

do e

ntre

51

y 20

0 tr

abaj

ador

es y

las g

rand

es 2

01 o

más

em

plea

dos.

Sm

all e

nter

prise

s are

thos

e w

ith 5

0 or

few

er w

orke

rs; m

ediu

m-s

ized

firm

s hav

e an

em

ploy

ed p

erso

nnel

bet

wee

n 51

and

200

wor

kers

and

the

big

ente

rpris

es h

ave

201

or m

ore

empl

oyee

s.**

Mill

ones

de

peso

s con

stant

es d

e 20

14

Mill

ions

CO

P of

201

4

VII

In

no

vaci

ón

en

lo

s se

cto

res

man

ufa

ctu

rero

y d

e se

rvic

ios

| In

no

vati

on

in m

anu

fact

uri

ng

an

d s

ervi

ces

sect

ors

20

9

Tabl

a 7.

11. D

istr

ibuc

ión

de la

inve

rsió

n y

prop

orci

ón d

e em

pres

as q

ue in

virt

iero

n en

I+D

por t

amañ

o em

pres

aria

l*, 2

008-

2016

Dist

ribut

ion

of R

&D

inve

stm

ent a

nd p

ropo

rtio

n of

firm

s th

at in

vest

ed in

that

act

iviti

es b

y si

ze, 2

008-

2016

Sect

orEn

cues

ta

Surv

ey

Dist

ribuc

ión

de la

inve

rsió

nPo

rcen

taje

de

empr

esas

que

invi

erte

nPe

queñ

as

Smal

l-size

Med

iana

s M

ediu

m-s

izeG

rand

e Bi

g fir

ms

Tota

l inv

ersió

n **

To

tal I

nves

tmen

tPe

queñ

as

Smal

l-size

Med

iana

s M

ediu

m-s

izeG

rand

es

Bi

g fir

ms

Tota

l em

pres

as

Tota

l Firm

s

Man

ufac

tura

M

anuf

actu

ring

2008

2,1%

14,4

%83

,5%

421

.553

5,

4% 1

3,4%

28,

2%

9,5%

2009

2,9%

6,8%

90,4

% 3

27.1

65

4,7%

11,1

% 2

2,5%

7,5%

2010

3,4%

9,7%

87,0

% 3

37.1

51

5,8%

13,

3% 2

5,6%

9,1%

2011

1,6%

6,2%

92,1

% 3

50.9

31

2,4%

7,3%

20,

7%5,

0%20

121,

8%5,

2%93

,0%

435

.016

3,

0%9,

1% 2

3,6%

6,

1%20

130,

6%5,

1%94

,3%

372

.031

1,

4%5,

6% 1

8,6%

3,

9%20

141,

0%5,

0%94

,0%

426

.883

1,

6%6,

3% 1

9,1%

4,3%

2015

0,6%

2,7%

96,7

% 9

37.0

45

2,9%

8,4%

22,

0%

6,3%

2016

1,1%

5,0%

93,9

% 5

60.8

51

2,9%

9,5%

23,

7%

6,8%

Prom

edio

200

8-20

161,

7%6,

7%91

,7%

4.1

68.6

25

3,4%

9,4%

22,7

%6,

5%

Serv

icio

s Se

rvice

s

2008

8,1%

19,5

%72

,5%

350

.189

10

,6%

10,9

%19

,9%

12,5

%20

099,

9%26

,3%

63,8

% 3

67.9

30

10,8

%12

,9%

23,1

%14

,0%

2010

4,4%

15,7

%79

,8%

485

.073

4,

6%7,

6%16

,9%

8,0%

2011

5,1%

11,4

%83

,5%

639

.255

5,

7%9,

0%20

,1%

9,6%

2012

2,2%

7,3%

90,5

% 5

16.0

89

2,2%

2,1%

7,7%

3,5%

2013

3,1%

7,9%

89,0

% 6

45.8

52

2,6%

2,7%

8,9%

4,1%

2014

1,3%

5,4%

93,3

% 8

79.9

81

1,9%

4,4%

12,6

%5,

0%20

151,

3%5,

0%93

,7%

870

.505

1,

6%3,

9%13

,3%

4,8%

Prom

edio

200

8-20

154,

4%12

,3%

83,2

% 4

.754

.874

5,

0%6,

7%15

,3%

7,7%

Tota

l

2008

4,8%

16,7

%78

,5%

771

.743

6,

6%12

,3%

24,1

%10

,4%

2009

6,6%

17,1

%76

,3%

695

.095

5,

9%11

,8%

22,7

%9,

4%20

104,

0%13

,3%

82,8

% 8

22.2

24

5,5%

10,5

%20

,7%

8,7%

2011

3,9%

9,6%

86,5

% 9

90.1

85

3,3%

8,2%

20,4

%6,

6%20

122,

0%6,

3%91

,6%

951

.105

2,

9%5,

1%13

,3%

5,1%

2013

2,2%

6,9%

90,9

% 1

.017

.883

1,

7%4,

0%12

,5%

4,0%

2014

1,2%

5,3%

93,5

% 1

.306

.864

1,

7%5,

2%14

,8%

4,6%

2015

0,9%

3,8%

95,2

% 1

.807

.550

2,

4%5,

7%16

,3%

5,5%

Prom

edio

200

8-20

153,

2%9,

9%86

,9%

8.3

62.6

48

3,7%

7,8%

18,1

%6,

8%

Fuen

te: D

ANE,

ED

IT IV

-VII

I; ED

ITS

II-V

Cál

culo

s: O

CyT

* La

s em

pres

as p

eque

ñas s

on a

quel

las c

on 5

0 o

men

os e

mpl

eado

s; la

s med

iana

s tie

nen

un p

erso

nal o

cupa

do e

ntre

51

y 20

0 tr

abaj

ador

es y

las g

rand

es 2

01 o

más

em

plea

dos.

Sm

all e

nter

prise

s are

thos

e w

ith 5

0 or

few

er w

orke

rs; m

ediu

m-s

ized

firm

s hav

e an

em

ploy

ed p

erso

nnel

bet

wee

n 51

and

200

wor

kers

and

the

big

ente

rpris

es h

ave

201

or m

ore

empl

oyee

s.**

Mill

ones

de

peso

s con

stant

es d

e 20

14

Mill

ions

CO

P of

201

4

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

210

Tabla 7.12. Proporción de empresas que inverten en actividades conducentes a la innovación por sector, 2008-2016Proportion of firms that invest in innovation activities by sector

Sector 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016*

Elaboración de productos alimenticios, bebidas y tabaco Manufacture of food products, bever-ages and tobacco

36,7% 28,6% 33,4% 17,5% 23,3% 14,9% 18,7% 18,5% 24,2%

Fabricación de productos textiles Manufacture of textiles

30,1% 24,4% 28,2% 14,3% 18,0% 9,1% 14,8% 12,8% 17,9%

Fabricación de prendas de vestir; preparado y teñido de pieles Manufacture of clothing; preparation and dyeing of fur

25,2% 16,8% 20,9% 7,2% 10,8% 5,4% 10,1% 9,2% 13,6%

Curtido y preparado de cueros; fabrica-ción de calzado; fabricación de artículos de viaje, maletas, bolsos de mano y similares; artículos de talabartería y guarnicionería Leather tanning and prepared; shoemak-ing; manufacture of suitcases, handbags and similars; saddlery and harness

23,5% 17,6% 23,7% 8,2% 12,1% 9,9% 10,4% 12,9% 14,7%

Transformación de la madera y fabri-cación de productos de madera y de corcho, excepto muebles, fabricación de artículos de cestería y espartería Wood processing and manufacture of wood and cork, except furniture, manu-facture of articles of straw and plaiting

23,2% 15,5% 20,9% 8,4% 15,3% 4,8% 9,0% 10,5% 7,0%

Fabricación de papel, cartón y produc-tos de papel y cartón Manufacture of paper, cardboard and paper products and cardboard

27,5% 36,2% 39,6% 26,1% 26,1% 19,8% 25,2% 20,0% 22,5%

Actividades de edición e impresión y de reproducción de grabaciones Publishing, printing and reproduction of recorded media

35,0% 24,1% 31,1% 11,0% 15,0% 10,2% 14,3% 10,2% 13,9%

Coquización, fabricación de productos de la refinación del petróleo y com-bustible nuclear Coking, manufacture of refined petro-leum products and nuclear fuel

37,1% 18,9% 29,7% 22,8% 28,1% 18,6% 18,6% 17,5% 21,1%

Fabricación de sustancias y productos químicos Manufacture of chemicals and chemical products

46,1% 40,1% 45,7% 26,7% 33,0% 25,4% 30,3% 30,5% 33,3%

Fabricación de productos de caucho y de plástico Manufacture of rubber and plastic

37,6% 30,9% 34,1% 16,7% 22,1% 12,6% 15,8% 15,9% 17,1%

Fabricación de otros productos minerales no metálicos Manufacture of other non-metallic mineral products

35,1% 30,4% 36,9% 18,8% 22,7% 17,4% 20,7% 19,0% 20,8%

Fabricación de productos metalúrgicos básicos Manufacture of basic metal products

38,7% 26,1% 32,1% 16,1% 23,6% 9,9% 16,9% 14,4% 13,7%

Fabricación de productos elaborados de metal, excepto maquinaria y equipo Manufacture of metal products, except machinery and equipment

27,5% 24,5% 30,5% 13,5% 16,0% 8,7% 11,3% 12,5% 14,2%

Fabricación de maquinaria y equipo Manufacture of machinery and equipment

36,2% 28,2% 31,5% 16,4% 20,7% 8,7% 11,6% 15,1% 18,7%

VII

In

no

vaci

ón

en

lo

s se

cto

res

man

ufa

ctu

rero

y d

e se

rvic

ios

| In

no

vati

on

in m

anu

fact

uri

ng

an

d s

ervi

ces

sect

ors

21

1

Sector 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016*Fabricación de maquinaria de oficina, contabilidad e informática Manufacture of office, accounting and computing machinery

100,0% 54,5% 45,5% 0,0% 30,0% 12,5% 12,5% 33,3% 66,7%

Fabricación de maquinaria y aparatos eléctricos Manufacture of machinery and electric appliances

44,7% 34,9% 39,4% 22,4% 29,0% 22,4% 28,4% 23,5% 27,8%

Fabricación de equipo y aparatos de radio, televisión y comunicaciones Manufacture of radio, television and communication equipment and apparatus

15,8% 19,0% 23,8% 18,8% 31,3% 17,6% 17,6% 38,5% 46,2%

Fabricación de instrumentos médicos, ópticos y de precisión y fabricación de relojes Manufacture of medical, precision and optical instruments and watchmaking

36,4% 29,5% 37,2% 20,2% 25,5% 12,9% 20,0% 18,4% 21,1%

Fabricación de vehículos automotores, remolques y semiremolques Manufacture of motor vehicles, trailers and semitrailers

34,0% 28,3% 29,3% 20,3% 23,2% 12,1% 17,9% 17,5% 20,9%

Fabricación de otros tipos de equipo de transporte Manufacture of other transport equipment

41,3% 32,1% 33,9% 24,6% 26,3% 17,2% 17,2% 24,5% 26,4%

Fabricación de muebles; industrias manufactureras Manufacture of furniture; manufactur-ing industries

27,1% 21,9% 27,2% 13,7% 17,6% 10,0% 14,3% 14,0% 16,1%

Suministro de electricidad, gas, vapor y agua caliente electricity, gas, steam and hot water´s services

45,2% 49,5% 34,0% 41,2% 31,1% 36,9% 27,3% 4,5% n.d

Captación, depuración y distribución de agua Collection, purification and distribution of water service

50,0% 50,0% 38,6% 50,0% 21,8% 32,7% 20,5% 4,5% n.d

Comercio, mantenimiento y repa-ración de vehículos automotores y motocicletas, sus partes, piezas y accesorios; comercio al por menor de combustibles y lubricantes para vehículos automotores Trade, maintenance and repair of motor vehicles and motorcycles, parts and accessories; retail trade of fuel and lubricants for motor vehicles

41,5% 43,1% 18,8% 23,2% 6,8% 11,4% 6,4% 2,4% n.d

Comercio al por mayor y en comisión o por contrata, excepto el comercio de vehículos automotores y motocicle-tas; mantenimiento y reparación de maquinaria y equipo Wholesale and fee or contract basis, ex-cept of motor vehicles and motorcycles; maintenance and repair of machinery and equipment

38,0% 41,8% 18,9% 26,0% 11,6% 16,4% 10,9% 2,6% n.d

Comercio al por menor, excepto el comercio de vehículos automotores y motocicletas; reparación de efectos personales y enseres domésticos Retail trade, except of motor vehicles and motorcycles; repair of personal and household goods

29,6% 32,6% 16,4% 23,7% 7,5% 11,8% 6,4% 1,9% n.d

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

212

Sector 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016Hoteles, restaurantes, bares y similares / Hotels, restaurants, bars and similars

30,7% 34,8% 13,5% 19,9% 7,8% 14,1% 10,8% 2,3% n.d

Transporte vía terrestre; transporte por tuberías / Transport by land; pipeline transport

30,0% 33,0% 14,4% 20,0% 10,3% 16,5% 11,5% 2,9% n.d

Transporte por vía aérea / Transporta-tion by air

34,0% 34,0% 17,6% 23,5% 13,2% 17,6% 16,5% 2,6% n.d

Correo y telecomunicaciones / Post and telecommunications service

37,1% 41,7% 25,0% 32,8% 14,9% 23,3% 22,1% 4,1% n.d

Intermediación financiera, excepto los seguros y los fondos Financial intermediation service, except insurance and funds

83,3% 88,9% 76,2% 85,7% 62,5% 75,0% 61,5% 11,8% n.d

Informática y actividades conexas Computer and related activities

50,7% 53,6% 41,6% 49,3% 29,5% 38,5% 24,7% 5,2% n.d

Investigación y desarrollo / Investiga-tion and development

80,8% 80,8% 68,6% 71,4% 61,5% 60,0% 52,0% 8,0% n.d

Educación / Education 65,3% 68,8% 63,0% 67,9% 45,9% 52,4% 55,8% 9,9% n.dServicios sociales y de salud / Health and social services

50,2% 56,2% 40,5% 48,5% 18,4% 29,5% 21,6% 6,3% n.d

Eliminación de desperdicios y aguas residuales, saneamiento y actividades similares Elimination of waste and wastewater, sanitation and similar activities

31,6% 35,5% 28,8% 43,8% 20,6% 22,2% 17,9% 3,8% n.d

Actividades de esparcimiento y activi-dades culturales y deportivas Recreational, cultural and sporting activities

37,9% 44,4% 25,8% 31,5% 15,2% 40,9% 28,1% 2,4% n.d

Fuente: DANE, EDIT IV-VIII; EDITS II-VCálculos: OCyT* n.d significa No Disponible. n.d means Not Available.

VII

In

no

vaci

ón

en

lo

s se

cto

res

man

ufa

ctu

rero

y d

e se

rvic

ios

| In

no

vati

on

in m

anu

fact

uri

ng

an

d s

ervi

ces

sect

ors

21

3

Mapa 7.1. Participación de los departamentos en la inversión en actividades conducentes a la innovación, 2012-2015Participation of regions in innovation investment, 2012-2015

Fuente: DANE, EDIT IV-VIII; EDITS II-VCálculos: OCyT

0,001%0,124%0,058%

8,431%6,949%7,746%

19,413%4,837%

12,676%

0,149%1,399%0,727%

0,380%1,182%0,751%

0,404%0,683%0,533%

0,127%1,063%0,559%

0,001%0,116%0,054%

0,092%2,042%0,993%

0,014%0,027%0,020%

0,000%0,072%0,033%

0,005%0,158%0,076%

6,253%5.476%5.894%0,046%

0,738%0,366% 0,219%

0,511%0,354%

20,919%18,534%19,817%

0,639%0,088%0,384%

1,178%0,143%0,700%

0,024%0,000%0,013%

0,000%0,010%0,004%

0,000%0,004%0,002%

1,084%0,959%1,026%

1,820%2,055%1,929%

0,016%0,350%0,171%

0,000%0,122%0,057%

0,018%0,165%0,086%

0,111%0,866%0,460%

0,502%0,013%0,276%

1,886%0,690%1,334%

3,084%3,952%3,486%

0,127%0,459%0,280%

Manufactura

Servicios

Manufactura y servicios

31,259%46,214%38,171%

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

214

Mapa 7.2. Participación de los departamentos en la inversión en actividades de I+D por departamento, 2012-2015Participation of region in R&D investment, 2012-2015

Fuente: DANE, EDIT IV-VIII; EDITS II-VCálculos: OCyT

3,701%4,612%4,222%

19,413%4,837%

12,676%

0,003%0,849%0,487%

0,137%1,400%0,859%

1,346%0,586%0,911%

57,142%7,986%

29,020%

0,000%0,047%0,027%

0,008%1,578%0,906%

0,051%0,004%0,024%

0,001%0,006%0,003%

5,261%8,932%7,361%0,005%

0,499%0,288% 0,025%

0,074%0,053%

16,211%24,967%21,220%

0,463%0,020%0,210%

0,001%0,002%0,001% 0,024%

0,000%0,013%

0,965%0,422%0,654%

0,389%3,465%2,149%

0,000%0,084%0,048%

0,000%0,005%0,003%

0,000%0,170%0,097%

0,011%0,029%0,022%

0,259%0,000%0,111%

0,255%0,834%0,587%

1,089%3,269%2,336%

0,005%0,288%0,167%

Manufactura

Servicios

Manufactura y servicios

12,575%39,822%28,163%

VII

In

no

vaci

ón

en

lo

s se

cto

res

man

ufa

ctu

rero

y d

e se

rvic

ios

| In

no

vati

on

in m

anu

fact

uri

ng

an

d s

ervi

ces

sect

ors

21

5

Tabl

a 7.

13. P

erso

nal o

cupa

do q

ue p

artic

ipó

en la

real

izació

n de

act

ivid

ades

cond

ucen

tes a

la in

nova

ción

segú

n ni

vel e

duca

tivo,

200

8-20

16Em

ploy

ees

part

icip

atin

g in

inno

vatio

n ac

tiviti

es a

ccor

ding

to th

eir l

evel

of e

duca

tion,

200

8-20

16

Niv

el e

duca

tivo

Le

vel o

f edu

catio

n

2008

2009

2010

2011

2012

Manufactura Manufacturing

Servicios Services

Total

Manufactura Manufacturing

Servicios Services

Total

Manufactura Manufacturing

Servicios Services

Total

Manufactura Manufacturing

Servicios Services

Total

Manufactura Manufacturing

Servicios Services

Total

Doct

orad

o / P

hd 1

29

975

1

.104

9

5 1

.085

1

.180

1

31

1.2

46

1.3

77

82

1.3

91

1.4

73

94

2.2

05

2.2

99

Mae

stría

/ M

aste

rs D

egre

e 4

43

2.6

79

3.1

22

529

3

.034

3

.563

6

32

4.1

23

4.7

55

538

4

.794

5

.332

6

60

6.0

84

6.7

44

Espe

cializ

ació

n / O

ther

pos

tgra

duat

e ed

ucat

ion

1.8

40

4.9

01

6.7

41

1.9

18

6.2

84

8.2

02

2.2

05

5.9

78

8.1

83

1.8

19

6.6

05

8.4

24

2.2

26

6.8

09

9.0

35

Prof

esio

nal /

Bac

helo

r 8

.384

1

1.82

7 2

0.21

1 7

.482

1

4.31

4 2

1.79

6 8

.698

1

3.48

6 2

2.18

4 5

.882

1

4.61

9 2

0.50

1 7

.211

1

2.27

3 1

9.48

4

Tecn

ólog

o / T

echn

olog

ical

3.6

18

3.7

86

7.4

04

2.8

43

4.3

13

7.1

56

3.0

07

1.9

49

4.9

56

2.4

57

2.8

15

5.2

72

3.1

06

1.9

32

5.0

38

Técn

ico

/ Tec

hnica

l 3

.185

5

.222

8

.407

3

.494

5

.774

9

.268

4

.033

4

.812

8

.845

2

.020

4

.625

6

.645

2

.549

2

.052

4

.601

Educ

ació

n se

cund

aria

/ Se

cond

ary e

duca

tion

10.

691

8.0

27

18.

718

7.3

33

8.6

02

15.

935

8.7

40

2.5

72

11.

312

4.0

66

3.4

45

7.5

11

5.7

23

1.3

39

7.0

62

Educ

ació

n pr

imar

ia /

Prim

ary

educ

atio

n 1

.897

1

.230

3

.127

1

.496

1

.363

2

.859

1

.913

4

59

2.3

72

630

4

63

1.0

93

960

2

05

1.1

65

Trab

ajad

or C

alifi

cado

/ Q

ualifi

ed w

orke

r 1

.648

7

71

2.4

19

502

8

81

1.3

83

647

4

78

1.1

25

313

5

88

901

3

18

119

4

37

Otr

o / O

ther

923

1

13

1.0

36

79

109

1

88

122

1

44

266

5

2

40

245

2

2 6

2

8

Tota

l de

empl

eado

s / T

otal

em

ploy

ees

32.

758

39.

531

72.

289

25.

771

45.

759

71.

530

30.

128

35.

247

65.

375

17.

812

39.

585

57.

397

22.

869

33.

024

55.

893

Niv

el e

duca

tivo

Le

vel o

f edu

catio

n

2013

2014

2015

2016

*

Manufactura Manufacturing

Servicios Services

Total

Manufactura Manufacturing

Servicios Services

Total

Manufactura Manufacturing

Servicios Services

Total

Manufactura Manufacturing

Servicios Services

Total

Doct

orad

o / P

hd 9

8 2

.456

2

.554

1

19

2.6

64

2.7

83

97

3.3

08

3.4

05

108

n

.d

n.d

M

aest

ría /

Mas

ters

Deg

ree

635

7

.096

7

.731

7

49

6.3

39

7.0

88

722

7

.525

8

.247

8

27

n.d

n

.d

Espe

cializ

ació

n / O

ther

pos

tgra

duat

e ed

ucat

ion

1.8

10

7.6

90

9.5

00

2.2

55

6.9

72

9.2

27

1.7

71

8.6

47

10.

418

2.0

78

n.d

n

.d

Prof

esio

nal /

Bac

helo

r 5

.255

1

6.18

7 2

1.44

2 6

.638

1

5.09

2 2

1.73

0 5

.654

1

9.83

7 2

5.49

1 6

.664

n

.d

n.d

Te

cnól

ogo

/ Tec

hnol

ogica

l 2

.050

2

.743

4

.793

2

.448

3

.363

5

.811

2

.174

4

.603

6

.777

2

.512

n

.d

n.d

cnic

o / T

echn

ical

1.6

61

3.0

00

4.6

61

2.0

54

4.0

68

6.1

22

1.9

17

5.4

34

7.3

51

2.2

68

n.d

n

.d

Educ

ació

n se

cund

aria

/ Se

cond

ary e

duca

tion

4.3

61

4.7

02

9.0

63

6.0

40

11.

113

17.

153

5.9

32

12.

247

18.

179

6.1

06

n.d

n

.d

Educ

ació

n pr

imar

ia /

Prim

ary

educ

atio

n 3

26

419

7

45

390

3

37

727

7

42

359

1

.101

9

43

n.d

n

.d

Trab

ajad

or C

alifi

cado

/ Q

ualifi

ed w

orke

r 1

80

156

3

36

188

2

31

419

2

12

350

5

62

283

n

.d

n.d

O

tro

/ Oth

er 2

2 5

8 8

0 1

9 5

6 7

5 1

1 7

5 8

6 1

1 n

.d

n.d

To

tal d

e em

plea

dos

/ Tot

al e

mpl

oyee

s 1

6.39

8 4

4.50

7 6

0.90

5 2

0.90

0 5

0.23

5 7

1.13

5 1

9.23

2 6

2.38

5 8

1.61

7 2

1.80

0 n

.d

n.d

Fuen

te: D

ANE,

ED

IT IV

-VII

I; ED

ITS

II-V

Cál

culo

s: O

CyT

* n.

d sig

nific

a N

o D

ispon

ible

.

n.d

mea

ns N

ot A

vaila

ble.

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

216

Tabl

a 7.

14. P

erso

nal o

cupa

do q

ue p

artic

ipó

en a

ctiv

idad

es c

ondu

cent

es a

la in

nova

ción

seg

ún á

rea

func

iona

l, se

xo y

Enc

uest

a de

De

sarr

ollo

e In

nova

ción

Tecn

ológ

ica*

Dist

ribut

ion

of e

mpl

oyee

s pa

rtic

ipat

ing

in in

nova

tion

activ

ities

acc

ordi

ng to

dep

artm

ent,

sex

and

inno

vatio

n su

rvey

Sect

orEn

cues

ta

Surv

eySe

xo

Sex

Dire

cció

n G

ener

al

Man

agem

ent

Adm

inis

trac

ión

Gen

eral

Ad

min

istra

tion

Mer

cade

o y V

enta

s Sa

les a

nd

mar

ketin

g

Prod

ucci

ón

Prod

uctio

n

Cont

able

y F

inan

cier

a Ac

coun

ting

and

finan

ces

Inve

stig

ació

n y

Desa

rrol

lo

Res

earc

h an

d de

velo

pmen

t

Tota

l de

empl

eado

s en

in

nova

ción

N

umbe

r of i

nnov

atio

n em

ploy

ees

Man

ufac

tura

M

anuf

actu

ring

EDIT

VI

(201

1-20

12)

Hom

bre

Man

1.2

64

1.8

18

1.3

84

8.5

54

425

1

.744

1

5.18

9

Muj

er

Wom

an 4

00

1.3

03

1.3

35

3.0

18

545

1

.079

7

.680

EDIT

VI

(201

3-20

14)

Hom

bre

Man

1.1

26

1.6

11

1.0

87

7.9

64

384

2

.326

1

4.49

8

Muj

er

Wom

an 3

48

1.1

87

1.0

82

2.3

52

453

9

80

6.4

02

EDIT

VIII

(2

015-

2016

)

Hom

bre

Man

1.1

13

1.6

19

1.1

38

7.9

97

258

2

.384

1

4.50

9

Muj

er

Wom

an 3

54

1.2

13

1.2

06

2.6

61

393

1

.464

7

.291

Serv

icio

s Se

rvice

s

EDIT

S IV

(2

012-

2013

)

Hom

bre

Man

1.7

79

3.7

13

2.8

22

9.2

37

815

7

.853

2

6.21

9

Muj

er

Wom

an 1

.280

3

.936

2

.371

5

.388

9

88

5.3

25

19.

288

EDIT

S V

(2

014-

2015

)

Hom

bre

Man

2.3

11

5.3

30

2.7

02

16.

556

1.4

25

10.

087

38.

411

Muj

er

Wom

an 1

.343

4

.868

2

.817

6

.104

1

.632

7

.210

2

3.97

4

Tota

l - M

anuf

actu

ra

y se

rvic

ios

Tota

l - M

anuf

actu

ring

and

serv

ices

*

2012

-201

3

Hom

bre

Man

3.0

43

5.5

31

4.2

06

17.

791

1.2

40

9.5

97

41.

408

Muj

er

Wom

an 1

.680

5

.239

3

.706

8

.406

1

.533

6

.404

2

6.96

8

2014

-201

5

Hom

bre

Man

3.4

37

6.9

41

3.7

89

24.

520

1.8

09

12.

413

52.

909

Muj

er

Wom

an 1

.691

6

.055

3

.899

8

.456

2

.085

8

.190

3

0.37

6

Fuen

te: D

ANE,

ED

IT IV

-VII

I; E

DIT

S II

-VC

álcu

los:

OC

yT*

Si b

ien

exist

e un

año

de

reza

go e

ntre

los o

pera

tivos

de

las e

ncue

stas d

e m

anuf

actu

ra y

serv

icio

s, se

agr

upa

su in

form

ació

n co

n el

áni

mo

de p

rese

ntar

el p

anor

ama

conj

unto

de

la p

rodu

cció

n de

inno

vaci

ones

tecn

ológ

icas

, ba

jo e

l sup

uesto

de

que

en a

ños a

dyac

ente

s hay

com

port

amie

ntos

sim

ilare

s y n

o se

pre

sent

an g

rand

es c

ambi

os.

Al

thou

gh th

ere

is a

one-

year

lag

betw

een

the

appl

icat

ions

of t

he m

anuf

actu

ring

and

serv

ice

inno

vatio

n su

rvey

s, th

eir i

nfor

mat

ion

is gr

oupe

d w

ith th

e ai

m to

show

a c

lear

er p

ictu

re o

f the

inno

vatio

n in

dica

tors

. Beh

ind

this

proc

edur

e is

the

assu

mpt

ion

that

in th

e ad

jace

nt y

ear t

here

are

sim

ilar b

ehav

iors

bet

wee

n ad

jace

nt y

ears

and

ther

e is

not m

ajor

cha

nges

bet

wee

n th

em.

VII

In

no

vaci

ón

en

lo

s se

cto

res

man

ufa

ctu

rero

y d

e se

rvic

ios

| In

no

vati

on

in m

anu

fact

uri

ng

an

d s

ervi

ces

sect

ors

21

7

Tabl

a 7.

15. P

erso

nal o

cupa

do q

ue p

artic

ipó

en a

ctiv

idad

es c

ondu

cent

es a

la in

nova

ción

seg

ún á

rea

de fo

rmac

ión,

sex

o y

Enc

uest

a de

De

sarro

llo e

Inno

vaci

ón Te

cnol

ógic

a*Di

strib

utio

n of

em

ploy

ees

part

icip

atin

g in

inno

vatio

n ac

tiviti

es b

y fie

ld o

f stu

dy, s

ex a

nd in

nova

tion

surv

ey

Sect

orEn

cues

ta

Surv

eySe

xo

Sex

Ciencias Exactas Exact sciences

Ciencias Naturales

Natural sciences

Ciencias de la Salud

Health sciences

Ingeniería, Arquitectura y

afinesEngineering,

Architecture and related

Agronomía, Veterinaria y

afines Agronomy and

veterinary

Ciencias Sociales

Social sciences

Ciencias Humanas y Bellas Artes Humanities

Empleados con educación

superiorEmployees with higher education

Man

ufac

tura

M

anuf

actu

ring

EDIT

VI (

2011

-201

2)Ho

mbr

e / M

an 1

.770

2

73

181

6

.002

3

65

1.4

26

248

1

0.26

5

Muj

er /

Wom

an 1

.256

2

21

205

2

.126

1

42

1.3

78

253

5

.581

EDIT

VII

(201

3-20

14)

Hom

bre

/ Man

1.2

70

193

1

69

6.3

44

228

1

.242

2

75

9.7

21

Muj

er /

Wom

an 8

30

109

2

17

1.9

40

104

1

.067

2

75

4.5

42

EDIT

VIII

(201

5-20

16)

Hom

bre

/ Man

1.5

00

166

1

24

5.9

18

291

1

.208

2

50

9.4

57

Muj

er /

Wom

an 1

.123

1

09

152

2

.135

1

15

1.1

12

254

5

.000

Serv

icio

s Se

rvice

s

EDIT

S IV

(20

12-2

013)

Hom

bre

/ Man

2.1

74

466

3

.043

9

.068

5

23

5.7

83

1.7

88

22.

845

Muj

er /

Wom

an 1

.407

5

74

4.2

73

3.6

94

269

4

.783

1

.327

1

6.32

7

EDIT

S V

(201

4-20

15)

Hom

bre

/ Man

2.8

20

788

3

.633

1

1.03

2 8

22

6.9

62

1.5

69

27.

626

Muj

er /

Wom

an 1

.988

7

01

5.4

14

5.7

38

403

6

.096

1

.388

2

1.72

8

Tota

l - M

anuf

actu

ra

y se

rvic

ios

Tota

l - M

anuf

actu

ring

and

serv

ices

*

2012

-201

3Ho

mbr

e / M

an 3

.944

7

39

3.2

24

15.

070

888

7

.209

2

.036

3

3.11

0

Muj

er /

Wom

an 2

.663

7

95

4.4

78

5.8

20

411

6

.161

1

.580

2

1.90

8

2014

-201

5Ho

mbr

e / M

an 4

.090

9

81

3.8

02

17.

376

1.0

50

8.2

04

1.8

44

37.

347

Muj

er /

Wom

an 2

.818

8

10

5.6

31

7.6

78

507

7

.163

1

.663

2

6.27

0

Fuen

te: D

ANE,

ED

IT IV

-VII

I; ED

ITS

II-V

Cál

culo

s: O

CyT

* Si

bie

n ex

iste

un a

ño d

e re

zago

ent

re lo

s ope

rativ

os d

e la

s enc

uesta

s de

man

ufac

tura

y se

rvic

ios,

se a

grup

a su

info

rmac

ión

con

el á

nim

o de

pre

sent

ar e

l pan

oram

a co

njun

to d

e la

pro

ducc

ión

de in

nova

cion

es te

cnol

ógic

as,

bajo

el s

upue

sto d

e qu

e en

año

s ady

acen

tes h

ay c

ompo

rtam

ient

os si

mila

res y

no

se p

rese

ntan

gra

ndes

cam

bios

.

Alth

ough

ther

e is

a on

e-ye

ar la

g be

twee

n th

e ap

plic

atio

ns o

f the

man

ufac

turin

g an

d se

rvic

e in

nova

tion

surv

eys,

thei

r inf

orm

atio

n is

grou

ped

with

the

aim

to sh

ow a

cle

arer

pic

ture

of t

he in

nova

tion

indi

cato

rs. B

ehin

d th

is pr

oced

ure

is th

e as

sum

ptio

n th

at in

the

adja

cent

yea

r the

re a

re si

mila

r beh

avio

rs b

etw

een

adja

cent

yea

rs a

nd th

ere

is no

t maj

or c

hang

es b

etw

een

them

.

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

218

Tabla 7.16. Personal ocupado que participó en la realización de actividades de desarrollo e innovación tecnológica según el departamento donde se ejecutaron las actividades, 2013-2016 Distribution of employees participating in innovation activities by region, 2013-2016

DepartamentoManufactura Manufacturing

Servicios Services

Manufactura y servicios Manufacturing and services

2013 2014 2015 2016 2013 2014 2015 2013 2014 2015Amazonas 30 41 7 7 38 11 130 68 52 137

Antioquia 5.609 7.027 6.213 7.025 10.049 6.966 8.772 15.658 13.993 14.985

Arauca 0 3 1 8 48 189 196 48 192 197

Atlántico 477 614 1.014 1.324 2.693 2.193 2.824 3.170 2.807 3.838

Bogotá D.C. 5.097 6.208 5.452 6.011 15.013 22.117 25.884 20.110 28.325 31.336

Bolívar 265 928 321 322 453 903 1.052 718 1.831 1.373

Boyacá 52 100 417 526 2.826 1.662 2.087 2.878 1.762 2.504

Caldas 461 567 580 675 1.031 854 1.210 1.492 1.421 1.790

Caquetá 8 27 5 7 41 67 79 49 94 84

Casanare 58 80 15 14 55 71 94 113 151 109

Cauca 218 243 245 132 496 886 1.051 714 1.129 1.296

Cesar 5 12 22 48 624 251 296 629 263 318

Chocó 0 2 1 1 48 40 142 48 42 143

Córdoba 96 171 23 32 1.045 532 664 1.141 703 687

Cundinamarca 589 977 1.168 1.279 1.163 3.741 4.809 1.752 4.718 5.977

Guainía 9 9 2 7 0 3 8 9 12 10

Guaviare 0 0 0 0 6 14 39 6 14 39

Huila 50 75 51 59 404 911 1.196 454 986 1.247

La Guajira 0 1 2 0 11 68 78 11 69 80

Magdalena 87 152 50 60 305 294 388 392 446 438

Meta 58 83 75 169 229 488 449 287 571 524

Nariño 33 90 14 17 635 636 1.021 668 726 1.035

Norte de Santander 85 78 143 207 517 379 696 602 457 839

Putumayo 7 15 1 1 29 138 129 36 153 130

Quindío 29 57 49 112 512 1.158 1.216 541 1.215 1.265

Risaralda 205 334 351 418 799 719 869 1.004 1.053 1.220

San Andrés y Providencia 0 11 0 0 0 15 21 0 26 21

Santander 442 618 863 1.013 2.266 1.193 1.785 2.708 1.811 2.648

Sucre 1 0 34 39 73 85 130 74 85 164

Tolima 75 81 134 195 656 506 683 731 587 817

Valle del Cauca 2.352 2.296 1.979 2.092 2.408 3.116 4.355 4.760 5.412 6.334

Vaupés 0 0 0 0 2 9 5 2 9 5

Vichada 0 0 0 0 32 20 27 32 20 27

Total de empleados Total employees

16.398 20.900 19.232 21.800 44.507 50.235 62.385 60.905 71.135 81.617

Fuente: DANE, EDIT IV-VIII; EDITS II-VCálculos: OCyT

VII

In

no

vaci

ón

en

lo

s se

cto

res

man

ufa

ctu

rero

y d

e se

rvic

ios

| In

no

vati

on

in m

anu

fact

uri

ng

an

d s

ervi

ces

sect

ors

21

9

Tabla 7.17. Distribución de la financiación de las actividades de desarrollo e innovación tecnológica según fuente de los recursos, 2008-2016Distribution of funding directed to innovation activities by source, 2008-2016

SectorAño Year

Propios1 Own

Públicos2 Public

Privados3 Private

Total

Manufactura Manufacturing

2008 3.068.777 79,0% 788.110 20,3% 27.983 0,7% 3.884.871 100,0%

2009 2.132.480 79,5% 529.490 19,7% 19.085 0,7% 2.681.055 100,0%

2010 2.222.689 75,9% 680.103 23,2% 24.080 0,8% 2.926.872 100,0%

2011 1.565.711 78,6% 417.851 21,0% 9.108 0,5% 1.992.670 100,0%

2012 1.992.762 76,5% 583.824 22,4% 28.090 1,1% 2.604.675 100,0%

2013 1.505.440 87,0% 215.260 12,4% 9.734 0,6% 1.730.433 100,0%

2014 1.850.323 85,7% 299.417 13,9% 9.180 0,4% 2.158.920 100,0%

2015 2.132.131 87,3% 296.716 12,2% 13.034 0,5% 2.441.881 100,0%

2016 1.608.161 83,5% 309.557 16,1% 8.354 0,4% 1.926.072 100,0%

Total 2008-2016

18.078.473 80,9% 4.120.327 18,4% 148.649 0,7% 22.347.449 100,0%

Servicios Services

2008 1.853.461 77,1% 399.627 16,6% 150.352 6,3% 2.403.440 100,0%

2009 2.120.793 76,1% 493.696 17,7% 174.186 6,2% 2.788.675 100,0%

2010 1.804.919 63,6% 956.360 33,7% 76.755 2,7% 2.838.033 100,0%

2011 2.249.215 70,1% 826.925 25,8% 133.996 4,2% 3.210.136 100,0%

2012 946.096 74,5% 177.532 14,0% 146.615 11,5% 1.270.244 100,0%

2013 1.463.620 74,9% 278.950 14,3% 210.242 10,8% 1.952.811 100,0%

2014 1.464.762 73,1% 402.446 20,1% 135.693 6,8% 2.002.901 100,0%

2015 1.796.692 74,4% 484.279 20,0% 135.236 5,6% 2.416.207 100,0%

Total 2008-2015

31.778.031 77,1% 8.140.140 19,7% 1.311.724 3,2% 41.229.896 100,0%

Total - Manufac-tura y servicios

Total - Manufactu-ring and services4

2008 4.922.238 78,3% 1.187.738 18,9% 178.336 2,8% 6.288.311 100,0%

2009 4.253.273 77,8% 1.023.186 18,7% 193.271 3,5% 5.469.730 100,0%

2010 4.027.608 69,9% 1.636.463 28,4% 100.835 1,7% 5.764.905 100,0%

2011 3.814.926 73,3% 1.244.775 23,9% 143.105 2,8% 5.202.806 100,0%

2012 2.938.858 75,8% 761.356 19,6% 174.706 4,5% 3.874.919 100,0%

2013 2.969.060 80,6% 494.209 13,4% 219.975 6,0% 3.683.245 100,0%

2014 3.315.085 79,7% 701.863 16,9% 144.873 3,5% 4.161.820 100,0%

2015 3.928.823 80,9% 780.994 16,1% 148.270 3,1% 4.858.087 100,0%

Total 2008-2015

61.947.901 76,9% 15.970.723 19,8% 2.615.094 3,2% 80.533.719 100,0%

Fuente: DANE, EDIT IV-VIII; EDITS II-VCálculos: OCyT1 Incluye recursos propios de la empresa y aquellos provenientes de otras empresas del grupo. This item includes the firm’s own resources and those from other enterprise of their corporate group.2 Corresponde a las líneas de financiamiento público de la innovación. It is related to the lines of public financing of innovation.3 Incluye recursos de la banca privada, recursos de otras empresas y de fondos de capital privado. Includes resources of private banking, other companies and private equity funds.4 Si bien existe un año de rezago entre los operativos de las encuestas de manufactura y servicios, se agrupa su información con el ánimo de

presentar el panorama conjunto de la producción de innovaciones tecnológicas, bajo el supuesto de que en años adyacentes hay comporta-mientos similares y no se presentan grandes cambios.

Although there is a one-year lag between the applications of the manufacturing and service innovation surveys, their information is grouped with the aim to show a clearer picture of the innovation indicators. Behind this procedure is the assumption that in the adjacent year there are similar behaviors between adjacent years and there is not major changes between them.

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

220

Tabl

a 7.

18. O

rigen

de

las

idea

s de

inno

vaci

ón te

cnol

ógic

a en

las

empr

esas

man

ufac

ture

ras

segú

n pr

oced

enci

a y

Enc

uest

a de

De

sarr

ollo

e In

nova

ción

Tecn

ológ

ica

Sour

ce o

f te

chno

logi

cal i

nnov

atio

n id

eas

in m

anuf

actu

ring

firm

s by

inno

vatio

n su

rvey

Orig

en

Sour

ce

Núm

ero

de E

mpr

esas

/ N

umbe

r of fi

rms

EDIT

IV

(200

7-20

08)

EDIT

V

(2

009-

2010

)ED

IT V

I (2

011-

2012

)ED

IT V

II

(201

3-20

14)

EDIT

VIII

(2

015-

2016

)

Fuen

tes

inte

rnas

a la

em

pres

a In

tern

al s

ourc

es

Depa

rtam

ento

inte

rno

de I

+ D

/ In

-hou

se R

&D 9

49

1.0

50

603

4

38

552

De

part

amen

to d

e pr

oduc

ción

/ Pr

oduc

tion

depa

rtmen

t 2

.040

2

.388

1

.890

1

.645

1

.648

De

part

amen

to d

e ve

ntas

y m

erca

deo

/ Sal

es a

nd m

arke

ting

depa

rtmen

t 1

.650

1

.935

1

.474

1

.294

1

.321

O

tro

depa

rtam

ento

de

la e

mpr

esa

/ Oth

er d

epar

tmen

t 7

15

856

6

54

584

6

08

Gru

pos

inte

rdis

cipl

inar

ios

/ Int

erdi

scip

linar

y gr

oups

518

5

42

294

2

70

327

Di

rect

ivos

de

la e

mpr

esa

/ Sen

ior m

anag

ers

2.2

02

2.8

07

2.2

51

1.8

71

1.8

46

Otr

a em

pres

a re

laci

onad

a (s

i hac

e pa

rte

de u

n co

nglo

mer

ado)

/ O

ther

firm

from

the

sam

e gr

oup

194

2

46

196

1

63

161

Ca

sa m

atriz

/ He

adqu

arte

rs 2

07

199

-

100

1

08

Fuen

tes

exte

rnas

a la

em

pres

a Ex

tern

al s

ourc

es

Depa

rtam

ento

I +

D d

e ot

ra e

mpr

esa

/ R&D

ext

erna

l dep

artm

ents

295

3

22

173

1

37

173

Co

mpe

tidor

es u

otr

as e

mpr

esas

del

sec

tor /

Com

petit

ors

917

1

.104

5

92

455

3

93

Clie

ntes

/ Cl

ient

s 1

.676

2

.020

1

.518

1

.237

1

.211

Pr

ovee

dore

s / S

uppl

iers

1.3

15

1.6

68

1.1

89

1.0

32

968

Em

pres

as d

e ot

ro s

ecto

r / F

irms

from

oth

er s

ecto

rs 4

05

422

3

34

265

2

58

Agre

mia

cion

es y

/o a

soci

acio

nes

sect

oria

les

/ Ind

ustri

al a

nd s

ecto

ral a

ssoc

iatio

ns 3

70

385

2

14

183

1

80

Cám

aras

de

Com

erci

o / C

ham

bers

of c

omm

erce

416

4

58

201

2

09

261

Ce

ntro

s de

Des

arro

llo Te

cnol

ógic

o (C

DT) /

Tec

hnol

ogica

l dev

elop

men

t cen

ters

141

1

49

89

78

111

Ce

ntro

s de

inve

stig

ació

n / R

esea

rch

cent

ers

207

1

05

66

64

57

Incu

bado

ras

de E

mpr

esas

de

Base

Tecn

ológ

ica

(IEBT

) / In

cuba

tors

for t

echn

olog

y ba

sed

firm

s 2

7 3

5 1

6 1

9 2

3 Pa

rque

s Tec

noló

gico

s / T

echn

olog

ical p

arks

34

46

25

24

39

Cent

ros

Regi

onal

es d

e Pr

oduc

tivid

ad /

Regi

onal

pro

duct

ivity

cen

ters

50

56

33

47

53

Uni

vers

idad

es /

Univ

ersit

ies

432

4

59

303

2

82

278

Ce

ntro

s de

form

ació

n o

Tecn

opar

ques

SEN

A / S

ena’

s fo

rmat

ion

cent

ers

or te

ch p

arks

275

3

07

67

49

56

Cons

ulto

res

o ex

pert

os /

Expe

rts o

r con

sulta

nts

897

9

50

638

4

30

428

Fe

rias

y ex

posi

cion

es /

Com

mer

cial f

airs

and

exp

ositi

ons

1.3

75

1.5

39

1.1

01

898

9

34

Sem

inar

ios

y co

nfer

enci

as /

Conf

eren

ces

and

sem

inar

s 1

.019

1

.075

7

54

640

6

37

Libr

os, r

evis

tas

o ca

tálo

gos

/ Bo

oks,

jour

nals

or c

atal

ogue

s 1

.538

1

.685

1

.141

9

33

915

Si

stem

as d

e in

form

ació

n de

pro

pied

ad in

dust

rial

(ban

co d

e pa

tent

es) /

Indu

stria

l pro

perty

info

rmat

ion

syste

ms

195

1

90

143

1

55

165

Si

stem

a de

info

rmac

ión

de d

erec

hos

de a

utor

/ Co

pyrig

ht in

form

atio

n sy

stem

s 1

13

135

8

9 7

8 9

1 In

tern

et /

Inte

rnet

2.0

29

2.4

80

1.8

29

1.4

93

1.5

32

Base

s de

dat

os c

ient

ífica

s y

tecn

ológ

icas

/ Sc

ient

ific

and

tech

nolo

gica

l dat

abas

es 5

24

569

3

75

350

3

91

Nor

mas

y re

glam

ento

s té

cnic

os /

Stan

dard

s an

d te

chni

cal r

egul

atio

ns 1

.180

1

.268

7

97

749

8

70

Inst

ituci

ones

Púb

licas

(Min

iste

rios,

entid

ades

des

cent

raliz

adas

, sec

reta

rías)

/ Pu

blic

inst

itutio

ns 6

62

673

4

16

410

4

49

Fuen

te: D

ANE,

ED

IT IV

-VII

I; ED

ITS

II-V

Cál

culo

s: O

CyT

VII

In

no

vaci

ón

en

lo

s se

cto

res

man

ufa

ctu

rero

y d

e se

rvic

ios

| In

no

vati

on

in m

anu

fact

uri

ng

an

d s

ervi

ces

sect

ors

22

1

Tabl

a 7.

19. O

rigen

de

las

idea

s de

inno

vaci

ón te

cnol

ógic

a en

las

empr

esas

de

serv

icio

s se

gún

proc

eden

cia

y En

cues

ta d

e De

sarr

ollo

e In

nova

ción

Tecn

ológ

ica

Sour

ce o

f tec

hnol

ogic

al in

nova

tion

idea

s in

ser

vice

s fir

ms

by in

nova

tion

surv

ey

Orig

en /

Sour

ceN

úmer

o de

Em

pres

as /

Num

ber o

f firm

s

EDIT

S II

(200

8-20

09)

EDIT

S III

(2

010-

2011

)ED

ITS

IV

(201

2-20

13)

EDIT

S V

(201

4-20

15)

Fuen

tes

inte

rnas

a la

em

pres

a In

tern

al s

ourc

es

Depa

rtam

ento

inte

rno

de I

+ D

/ In

-hou

se R

&D 5

31

471

2

76

371

De

part

amen

to d

e pr

oduc

ción

/ Pr

oduc

tion

depa

rtmen

t 4

71

507

4

65

580

De

part

amen

to d

e ve

ntas

y m

erca

deo

/ Sal

es a

nd m

arke

ting

depa

rtmen

t 9

29

942

7

41

1.0

47

Otr

o de

part

amen

to d

e la

em

pres

a / O

ther

dep

artm

ent

635

6

17

647

9

22

Gru

pos

inte

rdis

cipl

inar

ios

/ Int

erdi

scip

linar

y gr

oups

518

5

14

256

3

58

Dire

ctiv

os d

e la

em

pres

a / S

enio

r man

ager

s 1

.447

1

.538

1

.497

1

.953

O

tra e

mpr

esa

rela

ciona

da (s

i hac

e pa

rte d

e un

cong

lom

erad

o) /

Othe

r firm

from

the

sam

e gr

oup

200

2

00

125

1

73

Casa

mat

riz /

Head

quar

ters

193

1

80

- 9

7

Fuen

tes

exte

rnas

a la

em

pres

a Ex

tern

al s

ourc

es

Depa

rtam

ento

I +

D d

e ot

ra e

mpr

esa

/ R&D

ext

erna

l dep

artm

ents

230

2

43

141

1

91

Com

petid

ores

u o

tras

em

pres

as d

el s

ecto

r / C

ompe

titor

s 5

95

540

3

06

354

Cl

ient

es /

Clie

nts

920

9

05

788

1

.008

Pr

ovee

dore

s / S

uppl

iers

834

8

25

654

8

82

Empr

esas

de

otro

sec

tor /

Firm

s fro

m o

ther

sec

tors

311

3

10

276

3

42

Agre

mia

cion

es y

/o a

soci

acio

nes

sect

oria

les

/ Ind

ustri

al a

nd s

ecto

ral a

ssoc

iatio

ns 3

56

324

2

37

268

Cám

aras

de

Com

erci

o / C

ham

bers

of c

omm

erce

284

2

43

152

2

08

Cent

ros

de D

esar

rollo

Tecn

ológ

ico

(CDT

) / T

echn

olog

ical d

evel

opm

ent c

ente

rs 1

31

148

1

09

151

Ce

ntro

s de

inve

stig

ació

n / R

esea

rch

cent

ers

121

1

10

77

101

In

cuba

dora

s de

Em

pres

as d

e Ba

se Te

cnol

ógic

a (IE

BT) /

Incu

bato

rs fo

r tec

hnol

ogy

base

d fir

ms

46

45

41

50

Parq

ues T

ecno

lógi

cos

/ Tec

hnol

ogica

l par

ks 7

7 6

2 5

5 7

6 Ce

ntro

s Re

gion

ales

de

Prod

uctiv

idad

/ Re

gion

al p

rodu

ctivi

ty c

ente

rs 6

0 7

1 5

0 4

9 U

nive

rsid

ades

/ Un

iver

sitie

s 3

81

370

2

83

405

Ce

ntro

s de

form

ació

n o

Tecn

opar

ques

SEN

A / S

ena’

s fo

rmat

ion

cent

ers

or te

ch p

arks

194

1

93

63

84

Cons

ulto

res

o ex

pert

os /

Expe

rts o

r con

sulta

nts

691

6

86

405

5

26

Feria

s y

expo

sici

ones

/ Co

mm

ercia

l fai

rs a

nd e

xpos

ition

s 5

79

555

4

09

507

Se

min

ario

s y

conf

eren

cias

/ Co

nfer

ence

s an

d se

min

ars

721

7

52

534

6

82

Libr

os, r

evis

tas

o ca

tálo

gos

/ Boo

ks, j

ourn

als

or c

atal

ogue

s 7

84

725

5

43

717

Si

stem

as d

e in

form

ació

n de

pro

pied

ad in

dust

rial

(ban

co d

e pa

tent

es) /

Indu

stria

l pro

perty

info

rma-

tion

syst

ems

112

1

03

81

131

Sist

ema

de in

form

ació

n de

der

echo

s de

auto

r / C

opyr

ight

info

rmat

ion

syst

ems

128

1

44

108

1

38

Inte

rnet

/ In

tern

et 1

.184

1

.146

9

33

1.2

86

Base

s de

dat

os c

ient

ífica

s y

tecn

ológ

icas

/ Sc

ient

ific

and

tech

nolo

gica

l dat

abas

es 4

44

399

3

15

443

N

orm

as y

regl

amen

tos

técn

icos

/ St

anda

rds

and

tech

nica

l reg

ulat

ions

779

6

76

526

7

60

Inst

itucio

nes P

úblic

as (M

inist

erio

s, en

tidad

es d

esce

ntra

lizad

as, s

ecre

taría

s) /

Publ

ic in

stitu

tions

590

5

17

447

5

92

Fuen

te: D

ANE,

ED

IT IV

-VII

I; ED

ITS

II-V

Cál

culo

s: O

CyT

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

222

Tabl

a 7.

20. E

mpr

esas

que

coo

pera

n co

n ot

ros

acto

res

para

la re

aliz

ació

n de

act

ivid

ades

con

duce

ntes

a la

inno

vaci

ón y

Enc

uest

a de

De

sarr

ollo

e In

nova

ción

Tecn

ológ

ica

Firm

s th

at c

oope

rate

with

oth

er a

ctor

s to

car

ried

out i

nnov

atio

n ac

tiviti

es b

y in

nova

tion

surv

ey

Sect

orEn

cues

ta

Surv

eyO

tras

em

pres

as d

e su

gru

po

Firm

s of

thei

r cor

pora

te g

roup

Clie

ntes

y p

rove

edor

es

Clie

nts

and

Supp

liers

Com

petid

ores

Co

mpe

titor

sCo

nsul

tore

s Co

nsul

tant

Man

ufac

tura

M

anuf

actu

ring

EDIT

IV (2

007-

2008

) 3

47

4,5%

1.0

48

13,6

% 1

54

2,0%

516

6,

7%ED

IT V

(200

9-20

10)

339

3,

9% 1

.221

14

,1%

137

1,

6% 5

14

5,9%

EDIT

VI (

2011

-201

2) 1

85

2,0%

692

7,

6% 6

3 0,

7% 3

30

3,6%

EDIT

VII

(201

3-20

14)

151

1,

7% 5

21

5,8%

51

0,6%

264

2,

9%ED

IT V

III (2

015-

2016

) 1

36

1,7%

514

6,

5% 4

3 0,

5% 2

68

3,4%

Serv

icio

s Se

rvice

s

EDIT

S II

(200

8-20

09)

324

8,

8% 6

25

17,1

% 1

20

3,3%

388

10

,6%

EDIT

S III

(201

0-20

11)

304

6,

0% 6

09

12,1

% 1

05

2,1%

371

7,

4%ED

ITS

IV (2

012-

2013

) 1

61

2,8%

455

7,

8% 6

5 1,

1% 1

98

3,4%

EDIT

S V

(201

4-20

15)

188

2,

3% 5

23

6,5%

78

1,0%

299

3,

7%

Tota

l - M

anuf

actu

ra y

ser

vici

os

Tota

l - M

anuf

actu

ring

and

serv

ices*

*

2008

-200

9 6

71

5,9%

1.6

73

14,7

% 2

74

2,4%

904

8,

0%20

10-2

011

643

4,

7% 1

.830

13

,4%

242

1,

8% 8

85

6,5%

2012

-201

3 3

46

2,3%

1.1

47

7,7%

128

0,

9% 5

28

3,5%

2014

-201

5 3

39

2,0%

1.0

44

6,1%

129

0,

8% 5

63

3,3%

Sect

orEn

cues

ta

Surv

eyUn

iver

sidad

es y

cent

ros d

e in

vest

igac

ión

Uni

vers

ities

- R&

D Ce

nter

sG

obie

rno

G

over

nmen

t*To

tal

Man

ufac

tura

M

anuf

actu

ring

EDIT

IV (2

007-

2008

) 4

16

5,4%

n.d

n

.d

7.6

83

100,

0%ED

IT V

(200

9-20

10)

418

4,

8% n

.d

n.d

8

.643

10

0,0%

EDIT

VI (

2011

-201

2) 2

33

2,6%

n.d

n

.d

9.1

37

100,

0%ED

IT V

II (2

013-

2014

) 2

07

2,3%

n.d

n

.d

9.0

54

100,

0%ED

IT V

III (2

015-

2016

) 2

31

2,9%

47

0,6%

7.9

47

100,

0%

Serv

icio

s Se

rvice

s

EDIT

S II

(200

8-20

09)

330

9,

0% n

.d

n.d

3

.662

10

0,0%

EDIT

S III

(201

0-20

11)

311

6,

2% n

.d

n.d

5

.038

10

0,0%

EDIT

S IV

(201

2-20

13)

209

3,

6% n

.d

n.d

5

.848

10

0,0%

EDIT

S V

(201

4-20

15)

289

3,

6% n

.d

n.d

8

.056

10

0,0%

Tota

l - M

anuf

actu

ra y

ser

vici

os

Tota

l - M

anuf

actu

ring

and

serv

ices*

*

2008

-200

9 7

46

6,6%

n.d

n

.d

11.

345

100,

0%20

10-2

011

729

5,

3% n

.d

n.d

1

3.68

1 10

0,0%

2012

-201

3 4

42

2,9%

n.d

n

.d

14.

985

100,

0%20

14-2

015

496

2,

9% n

.d

n.d

1

7.11

0 10

0,0%

Fuen

te: D

ANE,

ED

IT IV

-VII

I; ED

ITS

II-V

Cál

culo

s: O

CyT

N

ota:

Los

por

cent

ajes

no

sum

an e

l 100

% p

orqu

e un

a em

pres

a pu

ede

coop

erar

con

más

de

una

orga

niza

ción

ext

erna

.

Not

e: Th

e pe

rcen

tage

s do

not a

dd u

p to

100

% b

ecau

se a

firm

can

ope

rate

with

mor

e th

an o

ne e

xter

nal o

rgan

izatio

n.*

n.d

signi

fica

No

Disp

onib

le.

n.

d m

eans

Not

Ava

ilabl

e.**

Si b

ien e

xiste

un

año

de re

zago

ent

re lo

s ope

rativ

os d

e las

enc

uesta

s de

man

ufac

tura

y se

rvici

os, s

e ag

rupa

su in

form

ació

n co

n el

ánim

o de

pre

sent

ar e

l pan

oram

a co

njun

to d

e la

prod

ucció

n de

inno

vacio

nes t

ecno

lógi

cas,

bajo

el

supu

esto

de q

ue en

años

adya

cent

es h

ay co

mpo

rtam

iento

s sim

ilare

s y n

o se

pre

sent

an g

rand

es ca

mbi

os.

Al

thou

gh th

ere i

s a o

ne-y

ear l

ag b

etwe

en th

e app

licat

ions

of t

he m

anuf

actu

ring

and

serv

ice in

nova

tion

surv

eys,

their

info

rmat

ion

is gr

oupe

d w

ith th

e aim

to sh

ow a

clear

er p

ictur

e of t

he in

nova

tion

indi

cato

rs. B

ehin

d th

is pr

oced

ure

is th

e assu

mpt

ion

that

in th

e adj

acen

t yea

r the

re ar

e sim

ilar b

ehav

iors

betw

een

adjac

ent y

ears

and

ther

e is n

ot m

ajor c

hang

es b

etwe

en th

em.

Capítulo 8

Tecnologías de la información y las comunicaciones - TIC Information and communication technologies - ICT

Área de Innovación del Observatorio Colombiano de Ciencia y Tecnología:Nadia Albis Salas

Erika Celene Sánchez RodríguezJuan Camilo Castellanos

Jorge Lucio Álvarez

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

224

Nota Metodológica

En la actualidad, las Tecnologías de la Información y las Comunicaciones (TIC) se han convertido en un factor clave para el desarrollo económico y el bienestar social de los países, en la medida que ofrecen la oportunidad de reducir las brechas sociales y posibilitan la generación de efectos positivos sobre todos los sectores productivos de la economía, impactando su desarrollo tecnológico y productividad.

En este capítulo se presentan las estadísticas básicas del sector TIC en Colombia, con el fin de establecer las dinámicas de acceso a estas tecnologías en los hogares y empresas, su situación en el contexto internacional y el desarrollo de las capacida-des de I+D+i de este sector. La construcción de estas métricas se basa en métodos cuantitativos que permiten un análisis descriptivo de los principales indicadores en el tema. Las fuentes de información utilizadas son secundarias de diferentes organis-mos nacionales e internacionales.

La información sobre penetración y uso de las TIC en hogares se toma de la Encuesta de Calidad de Vida (ECV) aplicada por el Departamento Administrativo Nacional de Estadística (DANE), mientras que, en el caso de las empresas, se consulta la Encuesta Anual Manufacturera (EAM), la Encuesta Anual de Servicios (EAS) y la Encuesta Anual de Comercio (EAC). Los datos de suscriptores corresponden a los reportados por la plataforma ColombiaTic del Ministerio de Tecnologías de la Infor-mación y las Comunicaciones (MinTIC).

Dos indicadores básicos se utilizan para medir el estado de las TIC en Colombia en comparación con otros países. El primero, es el Índice de Desarrollo de las TIC (IDI), elaborado por la International Telecommunication Union (ITU), el cual busca medir com-parativamente el desarrollo de la sociedad de la información en 175 países del globo. Los resultados de la medición de este índice se incluyen por primera vez en esta versión del libro de indicadores de CTI. El segundo, es el Índice de Desarrollo de Gobierno Elec-trónico (EDGI), calculado para 192 países del mundo y publicado a través del Estudio de las Naciones Unidas sobre la administración pública en los países. El EDGI tiene como objetivo medir la voluntad y la capacidad de las administraciones nacionales para utilizar la tecnología en línea y móvil en la ejecución de las funciones gubernamentales.

La información sobre el estado de las actividades y resultados en materia de CTI para el sector de las TIC, así como su efecto sobre otros sectores, se extrae en su mayor parte del ejercicio de construcción de la Línea Base de Indicadores de I+D+i de TIC (LBI I+D+i de TIC), elaborada por el OCyT para el Ministerio de las Tecnologías de la Información y la Comunicación-MinTIC (para mayor información consultar el libro “Línea base de indicadores I+D+i de TIC: indicadores 2017. Colombia” en los siguientes links: http://ocyt.org.co/que-hacemos/productos/ y https://www.datos. gov.co/browse?sortBy=newest&utf8=%E2%9C%93).

Los sectores TIC que se consideran en la medición de las capacidades de I+D+i en las empresas, de acuerdo con los parámetros sugeridos en la Guía para la Medición de las Sociedad de la Información son los siguientes (OECD, 2009): i. Fabricación de maquina-ria de oficina, contabilidad e informática; ii. Fabricación de equipo y aparatos de radio,

VII

I Te

cno

log

ías

de

la in

form

ació

n y

las

co

mu

nic

acio

nes

- T

IC

| In

form

atio

n a

nd

co

mm

un

icat

ion

tec

hn

olo

gie

s -

ICT

22

5

televisión y comunicaciones; iii. Fabricación de hilos y cables aislados; iv. Fabricación de instrumentos y aparatos para medir, verificar, ensayar, navegar y otros fines; v. Fabricación de equipo de control de procesos industriales; vi. Comercio al por mayor de maquinaria para oficina, contabilidad e informática; vii. Comercio al por mayor de partes y equipos electrónicos y de telecomunicaciones; viii. Alquiler de maquinaria y equipo de oficina (incluso computadoras); ix. Telecomunicaciones y x. Informática y actividades conexas.

En relación con la anterior publicación, en esta ocasión se introducen una serie de mejoras a la organización del capítulo, la metodología de cálculo de algunos indi-cadores y a la estructura de la sección, en términos de adicionar nuevas métricas que se consideran relevantes para medir las capacidades de I+D+i relacionadas con TIC.

En la primera parte del capítulo, se reorganiza el panorama general sobre el acceso a las TIC por parte de empresas y hogares, con el fin de facilitarle al lector una mirada conjunta de la información. Algunas desagregaciones sobre este tema no se presentan en esta oportunidad por brevedad, pero pueden ser consultadas en detalle en la fuente original de los datos, en este caso el Dane o MinTIC.

Dos ajustes metodológicos relevantes se aplicaron sobre los indicadores relaciona-dos con la inversión en TIC con el propósito de innovar y el gasto en actividades con-ducentes a la innovación de las empresas pertenecientes al sector TIC. En primer lugar, los indicadores de innovación se construyen a partir de un panel de datos diseñado para integrar la información de manufactura y servicios, para el periodo comprendido entre 2007 y 2016. Con ello se logró un mayor grado de confiabilidad en el cálculo de los indicadores; no obstante, las diferencias con la versión anterior son mínimas. La segunda, es el cambio en la metodología y el año base para deflactar los montos invertidos. En particular, se utiliza el deflactor implícito del PIB y como año base 2014.

Por otra parte, nuevos indicadores se incluyen en esta oportunidad con el fin pre-sentar un balance más completo del estado actual de las capacidades y resultados en CTI asociados al sector TIC. Entre ellos están: i. El Índice de Desarrollo de las TIC; ii. Indicadores que dan cuenta de la contribución de las empresas TIC a la economía y al esfuerzo nacional en CTI y su desagregación por subsectores; iii. Graduados en programas relacionados con TIC según nivel de formación; iv. Recurso humano en actividades de CTI relacionadas con TIC; v. Empresas del sector TIC que obtuvieron innovaciones por tipo de innovación obtenida y vi. Artículos científicos relacionados con TIC publicados en Web of Science y Scopus.

Las estadísticas mostradas en la primera parte del capítulo evidencian una mejora sustancial en las condiciones de acceso a las TIC en los hogares y empresas en Colom-bia. Por ejemplo, mientras que en 2008 el 12,8% de los hogares del país contaba con conexión a internet, en 2016 esta proporción alcanza el 46%. En el caso de las empre-sas, el hecho más notable es el crecimiento de la cobertura de internet por canal dedi-cado, cable y fibra óptica, cuyo valor en 2016 casi duplica el nivel alcanzado en 2008.

En términos de la construcción de capacidades de CTI relacionadas con TIC, se observa un panorama alentador, pero con altibajos en algunos indicadores y en lapsos específicos de tiempo. Cada vez más, el sector de las TIC realiza una mayor contribución a los agregados económicos y así como al esfuerzo empresarial en actividades de CTI. Su aporte a la generación de empleo en las manufacturas y los

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

226

servicios se duplica entre 2008 y 2016, pasando del 2.7% al 5.5% (unos 137 mil empleos aproximadamente). En el mismo lapso, logra también duplicar su contri-bución a la inversión empresarial dirigida hacia la realización de actividades condu-centes a la innovación, alcanzado el 9.6% del gasto en estas actividades en 2016. Adicionalmente, incrementa su participación en las exportaciones de bienes, aunque al mismo tiempo ha disminuido su capacidad de internacionalizar la generación de valor en el caso de los servicios TIC.

Mientras los resultados en materia científica y tecnológica asociados a las TIC, tales como los artículos científicos, la obtención de innovaciones, las patentes de invención y los registros de software, evidencian un crecimiento considerable entre 2008 y 2016; la inversión en CTI de las empresas de este sector y el gasto en TIC que apoya los procesos de innovación en las empresas, han quedado rezagados, aunque con signos de recuperación desde 2012. Así mismo, se evidencia un incremento notable en cualificación del recurso humano en áreas de conocimiento de soporte a las TIC en todos los niveles de formación, en especial, maestrías y doctorados, en los que casi se triplica el número de programas ofrecidos por universidades colombianas y el número de graduados en los mismos.

ReferenciasMinTIC & OCyT (2017). Línea base de indicadores I+D+i de TIC: indicadores 2017.

Colombia. Bogotá: MinTIC & OCyTOECD (2009). Guía para la Medición de las Sociedad de la Información. París: OECD.

VII

I Te

cno

log

ías

de

la in

form

ació

n y

las

co

mu

nic

acio

nes

- T

IC

| In

form

atio

n a

nd

co

mm

un

icat

ion

tec

hn

olo

gie

s -

ICT

22

7

Methodological Note

Presently, Information and Communication Technologies (ICT) are a key factor of the economic development and social welfare, as they offer the opportunity to reduce social gaps and enable generation of positive effects on all productive sectors of the economy, impacting its technological development and productivity.

This chapter presents the basic statistics of the ICT sector in Colombia to esta-blish the dynamics of access to these technologies in households and businesses, their situation in the international context and the development of R&D+i capabili-ties of this sector. The construction of indicators is based on quantitative methods that allow a descriptive analysis of primary indicators in the ICT domain. The sources of information used are secondary, including various both national and international organizations.

The data on penetration and use of ICT in homes are obtained from the Quality of Life Survey (ECV) conducted by the National Administrative Department of Sta-tistics (DANE), and, for companies, the Annual Manufacturing Survey (EAM), the Annual Services Survey (EAS) and the Annual Trade Survey (EAC) are consulted.

Subscriber data correspond to those reported by the ColombiaTic platform of the Ministry of Information and Communications Technologies (MinTIC). Two basic indicators are used to measure the state of ICT in Colombia compared to other countries. The first is the ICT Development Index (IDI) created by the International Telecommunication Union (ITU) that seeks to measure the comparative development of the information society in 175 countries. The results of the measurement of this index are included for the first time in this version of the CTI indicators book. The second is the Electronic Government Development Index (EGDI), calculated for 192 countries worldwide and published in the United Nations Study on Public Admi-nistration in the countries. The EGDI aims to measure the willingness and ability of national administrations to use online and mobile technology in the execution of government functions.

Information on the status of activities and results of STI in the ICT sector, as well as its effect on other sectors, is mostly extracted from the construction exercise of the ICT R&D+i Indicators Baseline, developed by the OCyT for the Ministry of Information Technology and Communication-MinTIC (for more details, consult the book “ICT R+D+i baseline indicators: 2017. Colombia” at the following links: http://ocyt.org.co/que -We do / products / and https: //www.datos.gov.co/browse?sortBy=newest& utf8=%E2%9C%93).

The ICT sectors considered in the measurement of R&D+i capacities in compa-nies, according to the parameters suggested in the Guide for the Measurement of the Information Society (OECD, 2009) are as follows: i. Manufacturing of office, ac-counting and computer machinery; ii. Manufacturing of radio, television and com-munications equipment and apparatus; iii. Manufacturing of insulated wires and cables; iv. Manufacturing of instruments and apparatus for measuring, verifying, testing, navigating and other purposes; v. Manufacturing of industrial process con-trol equipment; vi. Wholesale distribution of office, accounting and computer ma-

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

228

chinery; vii. Wholesale distribution of electronic and telecommunications parts and equipment; viii. Rental of office machinery and equipment (including computers); ix. Telecommunications and x. IT and related activities.

The construction of databases of human resources, research and scientific and technical production related to ICT, is based on the definition of keywords related to this sector in terms of areas of knowledge and fields of application. After making this first filter, to identify ICT issues, a process of debugging and validation of fields associated with ICT was performed by expert consultants.

Two relevant methodological adjustments were applied to the indicators related to investment in ICT with the purpose of innovating and/or spending on activities conducive to innovation of companies belonging to the ICT sector. First, innovation indicators are constructed from a panel data base designed to integrate manufactu-ring and service information for the period between 2007 and 2016. This resulted in increased reliability of the calculation of indicators; however, the differences with the previous version are minimal. The second is the change in the methodology and the base year to deflate the amounts invested. In particular, the implicit GDP deflator is used with 2014 as the base year.

On the other hand, new indicators are included in this opportunity to present a more complete balance of the current state of the capabilities and results in STI associated with the ICT sector. Among them are: i. The ICT Development Index; ii. Indicators that account for the contribution of ICT companies to the economy and to the contribution of ICT national effort in STI and its composition by subsectors; iii. Graduates in ICT-rela-ted programs according to level of training; iv. Human resources in STI activities related to ICT; v. Companies in the ICT sector that innovated, by the type of innovation, and vi. Scientific articles related to ICT published in Web of Science and Scopus.

The statistics in the first part of the chapter show a substantial improvement in the conditions of access to ICT in households and businesses in the country. For instance, while 12.8% of households in the country had an Internet connection in 2008, this proportion reached 46% in 2016. In the case of companies, the most notable development is the growth in Internet coverage by dedicated channel, ca-ble and fiber optic providers, whose value in 2016 almost doubled the level reached in 2008.

In terms of the construction of STI capabilities related to ICT, an encouraging picture is observed, but with ups and downs in some indicators and in specific time lapses. Increasingly, the ICT sector makes a greater contribution to economic aggregates and to the business effort in STI activities. An example of this is the doubling of the contribution to the creation of employment in manufacturing and services between 2008 and 2016, from 2.7% to 5.5% (approximately 137 thousand jobs).

In the same period, it also doubles its contribution to business investment aimed at performing activities conducive to innovation, reaching 9.6% of expenditure on such activities in 2016, compared to 5% in 2011. Additionally, it is observed to in-crease its share in the exports of goods, although, at the same time, its capacity to internationalize the generation of value in the case of ICT services has decreased.

VII

I Te

cno

log

ías

de

la in

form

ació

n y

las

co

mu

nic

acio

nes

- T

IC

| In

form

atio

n a

nd

co

mm

un

icat

ion

tec

hn

olo

gie

s -

ICT

22

9

While the scientific and technological results associated with ICT, such as scien-tific articles, obtaining innovations, invention patents and software registers, show considerable growth between 2008 and 2016, the investment in STI by companies in this sector and ICT spending supporting innovation processes in companies has la-gged; although with signs of recovery since 2012. There is also a notable increase in the qualification of human resources in areas of knowledge supporting ICT at all le-vels of training, especially masters and doctorates; the number of programs offered by Colombian universities and the number of graduates in them have almost tripled.

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

230

Tabl

a 8.

1. P

enet

raci

ón d

e la

s TIC

: hog

ares

, em

pres

as y

sus

crip

tore

s, 20

08 -

2016

Gen

eral

indi

cato

rs o

f ICT

pen

etra

tion,

200

8 - 2

016

Tipo

/ Ty

pe20

0820

0920

1020

1120

1220

1320

1420

1520

16

Hoga

res

Ho

useh

olds

Com

puta

dor /

PC1

2.68

9.88

022

,8%

2.70

1.99

922

,6%

3.20

5.53

826

,1%

3.73

7.41

229

,8%

5.32

2.73

840

,8%

5.66

2.91

842

,2%

6.12

0.00

244

,5%

6.42

2.54

045

,5%

6.53

1.35

445

,2%

Cone

xión

a in

tern

et

Inte

rnet

1.51

6.54

812

,8%

1.79

2.53

915

,0%

2.36

8.44

919

,3%

2.29

7.47

118

,3%

4.19

7.47

532

,1%

4.78

8.14

035

,7%

5.22

7.38

138

,0%

5.89

3.96

241

,8%

6.60

9.83

745

,8%

Tele

foní

a fij

a Li

ne p

hone

5.

238.

241

44,3

%4.

829.

291

40,3

%4.

637.

213

37,8

%4.

504.

639

35,9

%4.

653.

110

35,6

%4.

601.

570

34,3

%4.

663.

214

33,9

%4.

596.

248

32,6

%5.

325.

689

36,9

%

Celu

lar /

Mob

ile9.

900.

978

83,8

%10

.026

.270

83,7

%10

.563

.266

86,1

%11

.205

.286

89,4

%12

.300

.460

94,2

%12

.709

.264

94,7

%13

.109

.538

95,3

%13

.481

.762

95,6

%13

.936

.624

96,5

%

Empr

esas

Fi

rms2

Com

puta

dor /

PC

14.9

0698

,8%

17.8

6399

,0%

20.4

8299

,0%

20.0

1799

,8%

19.9

7799

,2%

20.6

4199

,3%

21.9

0899

,4%

23.1

1099

,4%

23.1

1096

,9%

Cone

xión

a in

tern

et /

Inte

rnet

14.3

6495

,2%

17.6

7097

,9%

20.3

4898

,3%

19.9

4199

,4%

19.7

3998

,0%

20.5

8899

,1%

21.8

7699

,2%

23.1

0899

,4%

23.6

8099

,3%

Con

sitio

web

/ W

ith o

wn

web

site

7.10

547

,1%

9.19

150

,9%

11.0

6553

,5%

11.7

8358

,7%

12.9

4664

,3%

14.0

1167

,4%

15.0

1268

,1%

15.9

1968

,5%

16.0

4967

,3%

Inte

rnet

ADS

L / A

DSL

inte

rnet

5.59

437

,1%

6.28

534

,8%

6.08

629

,4%

5.50

627

,4%

3.44

017

,1%

2.83

913

,7%

2.59

211

,8%

2.27

99,

8%2.

628

11,0

%In

tern

et co

n Ca

nal d

edica

do -

Cabl

e - F

ibra

ópt

ica

Dedi

cate

d Ch

anne

l - C

able

- op

tical

fibe

r4.

340

28,8

%6.

284

34,8

%8.

940

43,2

%9.

480

47,3

%8.

834

43,9

%9.

598

46,2

%10

.276

46,6

%11

.922

51,3

%11

.400

47,8

%

Inte

rnet

inal

ámbr

ico

/ Wire

less

1.75

111

,6%

2.77

115

,4%

3.47

816

,8%

3.71

118

,5%

4.76

823

,7%

5.00

724

,1%

5.39

424

,5%

4.90

321

,1%

5.52

623

,2%

Inte

net B

anda

anc

ha m

ovil

Inte

rnet

Mob

ile b

road

band

00,

0%0

0,0%

00,

0%0

0,0%

1.89

39,

4%2.

284

11,0

%2.

685

12,2

%2.

603

11,2

%2.

732

11,5

%O

tros

tipo

s de

con

exió

n a

inte

rnet

O

ther

s ty

pes

of in

tern

et c

onne

ctio

ns4

2.67

617

,7%

2.32

712

,9%

1.84

38,

9%1.

243

6,2%

803

4,0%

845

4,1%

920

4,2%

1.40

06,

0%1.

337

5,6%

Subc

ripto

res

a in

tern

et

Inte

rnet

sub

scrib

ers3

Subs

crip

tore

s / s

ubsc

riber

sn.

dn.

dn.

dn.

d4.

384.

181

9,6%

6.15

5.89

413

,4%

7.12

7.18

915

,3%

9.06

1.32

219

,2%

10.6

17.2

2822

,3%

12.8

24.4

5922

,2%

15.8

52.9

9132

,5%

Acce

so d

edic

ado

/ Acc

ess

by M

odem

n.d

n.d

n.d

n.d

2.65

1.36

35,

8%3.

346.

791

7,2%

3.90

9.99

98,

4%4.

497.

678

9,5%

5.05

1.56

510

,6%

5.55

1.31

311

,6%

5.93

6.43

912

,2%

Acce

so b

anda

anc

ha /

Acce

ss b

y br

oadb

and

n.d

n.d

n.d

n.d

3.07

3.94

86,

8%4.

836.

833

10,5

%6.

137.

708

13,2

%8.

215.

780

17,4

%9.

891.

506

22,3

%12

.436

.381

21,0

%15

.306

.066

31,9

%To

tal h

ogar

es /

Tota

l Hou

seho

lds

11.8

15.8

0011

.971

.789

12.2

74.6

6812

.535

.231

13.0

60.3

0413

.427

.281

13.7

63.1

4814

.100

.519

14.4

47.4

76To

tal e

mpr

esas

/ To

tal F

irms

15.0

894.

672

20.6

9020

.063

20.1

3620

.781

22.0

5023

.247

23.8

53

Fuen

te: D

ANE,

Enc

uesta

de

calid

ad d

e vi

da -E

CV-

(200

8 - 2

016)

y E

AM, E

AC, E

AS (2

008

- 201

6); M

inT

IC (2

010-

2016

).ht

tps:/

/ww

w.da

ne.g

ov.c

o/in

dex.

php/

esta

disti

cas-

por-

tem

a/po

brez

a-y-

cond

icio

nes-

de-v

ida/

calid

ad-d

e-vi

da-e

cvht

tp://

colo

mbi

atic

.min

tic.g

ov.c

o/es

tadi

stica

s/sta

ts.ph

p?s=

1Fe

cha

de c

onsu

lta: E

nero

201

81

Para

los a

ños 2

012

a 20

16, i

nclu

ye c

ompu

tado

res d

e es

crito

rio, p

ortá

tiles

y ta

blet

as.

2 In

cluy

e se

ctor

indu

stria

l, se

ctor

com

erci

o y

sect

or se

rvic

ios.

3 D

atos

repo

rtad

os p

or lo

s pro

veed

ores

par

a el

cua

rto

trim

estre

de

cada

año

. El n

.d e

n la

s cas

illas

qui

ere

deci

r que

el d

ato

no e

stá d

ispon

ible

.4

Incl

uye:

Mód

em a

nálo

go, R

DSI

, Ban

da a

ngos

ta m

óvil,

Sat

élite

, Ina

lám

bric

o y

USB

Móv

il1

For 2

012

to 2

016,

incl

udes

des

ktop

s, la

ptop

s and

tabl

ets.

2 In

clud

es in

dustr

ial,

trad

e an

d se

rvic

es se

ctor

.3

Info

rmat

ion

repo

rted

by

The

Col

ombi

an IC

T M

inist

ry o

n th

e fo

urth

trim

este

r of e

very

yea

r. Th

e n.

d m

eans

not

ava

ilabl

e.4

It in

clud

e: A

nalo

g m

odem

, ISD

N, M

obile

nar

row

band

, Sat

ellit

e, W

irele

ss a

nd U

SB M

obile

inte

rnet

VII

I Te

cno

log

ías

de

la in

form

ació

n y

las

co

mu

nic

acio

nes

- T

IC

| In

form

atio

n a

nd

co

mm

un

icat

ion

tec

hn

olo

gie

s -

ICT

23

1

Grá

fica

8.1.

Com

para

ción

de

la p

enet

raci

ón d

e la

s TIC

en

los

hoga

res,

2016

ICT

pene

trat

ion,

201

6

Fuen

te: D

ANE,

Enc

uesta

de

calid

ad d

e vi

da -E

CV-

2016

; Int

erna

tiona

l Tel

ecom

mun

icat

ion

Uni

on (I

TU

) - 2

016.

http

://w

ww.

itu.in

t/en/

ITU

-D/S

tatis

tics/

Page

s/sta

t/def

ault.

aspx

http

s://w

ww.

dane

.gov

.co/

inde

x.ph

p/es

tadi

stica

s-po

r-te

ma/

pobr

eza-

y-co

ndic

ione

s-de

-vid

a/ca

lidad

-de-

vida

-ecv

2018

Fech

a de

con

sulta

: Ene

ro 2

018

81,5

%

82,9

%

35,5

%

40,4

%

45,2

%

45,8

%

0,0%

10,0

%

20,0

%

30,0

%

40,0

%

50,0

%

60,0

%

70,0

%

80,0

%

90,0

%

Hoga

res

con

Com

puta

dor

Hous

ehol

ds w

ith P

C Ho

gare

s co

n in

tern

etHo

useh

olds

with

Inte

rnet

con

nect

ion

País

es d

esar

rolla

dos

Deve

lope

d co

untri

es

País

es e

n de

sarr

ollo

De

velo

ping

cou

ntrie

s Co

lom

bia

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

232

Tabl

a 8.

2. U

sos

del i

nter

net p

or p

arte

de

las

pers

onas

y e

mpr

esas

(por

cent

ajes

), 20

08 -

2016

*Ty

pes

of in

divi

dual

and

cor

pora

te u

se o

f int

erne

t (Pe

rcen

tage

s), 2

008

- 201

6

Tipo

s /T

ypes

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

Pers

onas

In

divi

dual

s1

Obt

ener

info

rmac

ión

Find

ing

info

rmat

ion

n.d

n.d

26,5

%29

,3%

27,5

%27

,3%

32,4

%35

,3%

38,3

%

Corr

eo y

men

saje

ría

e-m

ail

n.d

n.d

27,2

%31

,1%

30,4

%30

,2%

30,3

%30

,9%

38,5

%

Rede

s so

cial

es

Socia

l net

wor

king

n.d

n.d

n.d

n.d

27,1

%32

,2%

33,2

%37

,9%

43,8

%

Com

prar

/ord

enar

pro

duct

os o

ser

vici

os

Prod

ucts

& s

ervi

ces

purc

hase

n.

dn.

d1,

9%2,

2%2,

4%2,

6%2,

9%4,

1%5,

7%

Banc

a el

ectr

ónic

a y

otro

s se

rvic

ios

finan

cier

os

Elec

troni

c ba

nk a

nd o

ther

fina

ncia

l ser

vice

sn.

dn.

d3,

6%3,

7%2,

8%3,

4%3,

4%4,

2%5,

7%

Educ

ació

n y

apre

ndiz

aje

Ed

ucat

ion

& le

arni

ngn.

dn.

d22

,9%

24,5

%20

,5%

22,8

%19

,3%

22,7

%23

,4%

Tram

ites

con

orga

nism

os g

uber

nam

enta

les

O

nlin

e se

rvice

s go

vern

men

tn.

dn.

d1,

2%1,

9%2,

7%2,

6%2,

2%3,

5%4,

8%

Activ

idad

es d

e en

tret

enim

ient

o En

terta

inm

ent

n.d

n.d

22,3

%25

,9%

19,3

%21

,0%

15,1

%19

,8%

23,7

%

Cons

ulta

de

med

ios

de c

omun

icac

ión

Med

ia s

earc

hing

n.d

n.d

n.d

n.d

n.d

8,9%

5,2%

8,0%

9,8%

Empr

esas

Fi

rms2

Com

unic

acio

nes

(cor

reo

elec

trón

ico)

co

mm

unica

tions

by

emai

l93

,3%

96,5

%97

,4%

98,7

%98

,0%

99,2

%99

,3%

99,4

%99

,1%

Búsq

ueda

de

info

rmac

ión

Sear

ch fo

r inf

orm

atio

n80

,9%

85,0

%85

,5%

88,5

%94

,5%

96,7

%97

,3%

97,4

%96

,8%

Banc

a el

ectr

ónic

a y

otro

s se

rvic

ios

finan

cier

os

Elec

troni

c ba

nk a

nd o

ther

fina

ncia

l ser

vice

s73

,0%

82,2

%84

,5%

89,6

%91

,7%

94,8

%95

,3%

95,8

%94

,5%

Tran

sacc

ione

s co

n or

gani

smos

gub

erna

men

tale

s Tr

ansa

ctio

ns w

ith g

over

nmen

t age

ncie

s50

,1%

57,7

%58

,9%

61,4

%68

,0%

77,0

%79

,6%

82,7

%81

,1%

Serv

icio

al c

lient

e Cu

stom

er s

ervi

ce52

,8%

60,5

%62

,4%

65,6

%74

,1%

81,1

%83

,6%

86,3

%84

,4%

VII

I Te

cno

log

ías

de

la in

form

ació

n y

las

co

mu

nic

acio

nes

- T

IC

| In

form

atio

n a

nd

co

mm

un

icat

ion

tec

hn

olo

gie

s -

ICT

23

3

Tipo

s / T

ypes

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

Empr

esas

Fi

rms2

Dist

ribui

r pro

duct

os e

n lín

ea

Onl

ine

dist

ribut

ion

of p

rodu

cts

11,1

%11

,3%

14,4

%15

,9%

19,3

%20

,3%

20,8

%21

,1%

10,8

%

Reci

bir p

edid

os p

or In

tern

et

Onl

ine

rece

ivin

g or

ders

38,7

%42

,5%

48,3

%51

,1%

58,3

%62

,6%

65,1

%69

,3%

66,5

%

Hace

r ped

idos

por

Inte

rnet

O

nlin

e or

der

38,3

%42

,5%

48,9

%51

,7%

60,2

%66

,7%

70,0

%75

,3%

71,6

%

Capa

cita

ción

de

pers

onal

Pe

rson

al tr

aini

ngn.

dn.

dn.

dn.

d39

,4%

51,5

%56

,6%

65,3

%60

,4%

Cont

rata

ción

inte

rna

o ex

tern

a In

tern

al o

r ext

erna

l rec

ruitm

ent

n.d

n.d

n.d

n.d

27,9

%38

,9%

43,8

%49

,4%

46,9

%

Uso

de

aplic

acio

nes

Usin

g Ap

plica

tions

n.d

n.d

n.d

n.d

57,2

%70

,9%

75,4

%84

,8%

79,6

%

Llam

adas

tele

fóni

cas

por I

nter

net V

oIP

Inte

rnet

VoI

P ca

llsn.

dn.

dn.

dn.

d41

,2%

52,4

%56

,2%

61,1

%57

,8%

Tota

l per

sona

s m

ayor

es d

e 5

años

To

tal i

ndiv

idua

ls a

ged

5 or

ove

rn.

dn.

d41

.229

.863

41.7

60.3

6442

.290

.674

42.8

21.3

6443

.351

.664

43.8

81.7

6844

.412

.557

Tota

l em

pres

as

Tota

l Firm

s15

.089

4.67

220

.690

20.0

6320

.136

20.7

8122

.050

23.2

4723

.853

Fuen

te: D

ANE,

Enc

uesta

de

calid

ad d

e vi

da -E

CV-

(200

8 - 2

016)

y E

AM, E

AC, E

AS (2

008

- 201

6).

http

s://w

ww.

dane

.gov

.co/

inde

x.ph

p/es

tadi

stica

s-po

r-te

ma/

pobr

eza-

y-co

ndic

ione

s-de

-vid

a/ca

lidad

-de-

vida

-ecv

Fech

a de

con

sulta

: Ene

ro 2

018

1 Pe

rson

as d

e ci

nco

y m

ás a

ños d

e ed

ad.

C

onsid

er in

divi

dual

s age

d 5

or o

ver w

ith in

tern

et se

rvic

es.

2 In

cluy

e se

ctor

indu

stria

l, se

ctor

com

erci

o y

sect

or se

rvic

ios.

In

clud

es in

dustr

ial,

trad

e an

d se

rvic

es se

ctor

s. 3

El n

.d e

n la

s cas

illas

qui

ere

deci

r que

el d

ato

no e

stá d

ispon

ible

.

The

n.d

mea

ns th

at th

e da

ta it

is n

ot a

vaila

ble.

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

234

Grá

fico

8.2.

Índi

ce d

e De

sarr

ollo

de

las T

IC (

0-10

), Co

lom

bia

y pa

íses

sel

ecci

onad

os, 2

016-

2017

ICT

Deve

lopm

ent I

ndex

(0-1

0), C

olom

bia

and

sele

cted

cou

ntrie

s, 20

16-2

017

Fuen

te: I

nter

natio

nal T

elec

omm

unic

atio

n U

nion

(IT

U) -

201

5, h

ttp://

ww

w.itu

.int/n

et4/

ITU

-D/id

i/201

7/in

dex.

htm

l#id

i201

7ran

k-ta

bFe

cha

de c

onsu

lta: E

nero

de

2018

El

Índi

ce d

e D

esar

rollo

de

las T

IC to

ma

valo

res e

ntre

0 y

10,

don

de 1

0 sig

nific

a un

mej

or d

esem

peño

.

The

ICT

Dev

elop

men

t Ind

ex ta

kes v

alue

s bet

wee

n 0

and

10, w

here

10

mea

ns a

bet

ter p

erfo

rman

ce

8,8

8,8

8,7

8,7

8,5

8,5

8,4

8,5

8,4

8,3

8,2

8,1

8,1

7,6

6,8

6,7

6,3

6,3

5,9

5,2

5,1

4,9

4,6

4,5

9,0

8,9

8,7

8,7

8,7

8,6

8,5

8,5

8,5

8,4

8,4

8,2

8,2

7,8

7,0

6,8

6,6

6,4

6,1

5,6

5,4

5,2

4,9

4,8

0,0

1,0

2,0

3,0

4,0

5,0

6,0

7,0

8,0

9,0

10,0

Islandia

República de Corea

Suiza

Dinamarca

Reino Unido

China (Hong Kong)

Holanda

Noruega

Luxenburgo

Japón

Alemania

Francia

EEUU

España

Italia

Argentina

Chile

Costa Rica

Brasil

China

Colombia

México

Perú

Ecuador

Indice de desarrollo de las TIC / ICT Develpment Index

2016

20

17

VII

I Te

cno

log

ías

de

la in

form

ació

n y

las

co

mu

nic

acio

nes

- T

IC

| In

form

atio

n a

nd

co

mm

un

icat

ion

tec

hn

olo

gie

s -

ICT

23

5

Grá

fica

8.3.

Índi

ce d

e de

sarr

ollo

de

gobi

erno

ele

ctró

nico

, 200

8 - 2

017*

E-G

over

nmen

t Dev

elop

men

t Ind

ex, 2

008

- 201

7

Fuen

te: E

studi

os d

e la

s Nac

ione

s Uni

das s

obre

la a

dmin

istra

ción

púb

lica

en lo

s paí

ses,

(201

7) h

ttp://

unpa

n3.u

n.or

g/eg

ovkb

/en-

us/D

ata-

Cen

ter.

Fech

a de

con

sulta

: Ene

ro d

e 20

18

Uni

ted

Nat

ions

Pub

lic A

dmin

istra

tion

Cou

ntry

Stu

dies

(UN

PAC

S)*

El ID

GE

es u

n pr

omed

io p

onde

rado

de

tres d

imen

sione

s im

port

ante

s de

la a

dmin

istra

ción

ele

ctró

nica

: pre

staci

ón d

e se

rvic

ios e

n lín

ea, c

onec

tivid

ad d

e te

leco

mun

icac

ione

s y c

apac

idad

hum

ana.

Th

e EG

DI i

s a w

eigh

ted

aver

age

of th

ree

impo

rtan

t dim

ensio

ns o

f e-G

over

nmen

t: pr

ovisi

on o

f onl

ine

serv

ices

, tel

ecom

mun

icat

ions

con

nect

ivity

and

hum

an c

apac

ity.

0,43

0,

42

0,49

0,47

0,49

0,53

0,61

0,66

0,62

0,

62

0,51

0,

49

0,55

0,

54

0,57

0,40

0,45

0,50

0,55

0,60

0,65

0,70

2008

20

10

2012

20

14

2016

Mun

do

Wor

ld

Colo

mbi

a Su

r Am

éric

a So

uth

Amer

ica

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

236

Tabla 8.3. Contribución del sector TIC a los agregados económicos y a la CTI en las manufacturas y los servicios, 2011-2015 (Millones de pesos constantes de 2014)ICT contribution economic and STI indicators for manufacturing and services sectors (Million COP of 2014)

Item 2011 2012 2013 2014 2015

Firmas Number of firms

Nº 320 434 494 626 758

% 2,0% 2,9% 3,0% 3,7% 4,7%

Ventas Sales

Nº 22.126.627 33.374.722 32.846.887 40.727.121 47.740.364

% 3,7% 5,1% 5,3% 5,9% 7,4%

Empleo Employment

Nº 48.324 99.093 103.871 127.373 137.940

% 2,7% 4,6% 4,6% 5,2% 5,5%

Inversión en I+D R&D investment

Nº 40.293 36.975 41.914 119.563 101.839

% 4,2% 3,8% 4,0% 9,1% 5,6%

Inversión en actividades de innovación Innovation activities investment

Nº 280.554 181.494 496.558 475.874 465.177

% 5,5% 4,6% 13,3% 11,4% 9,6%

Personal en actividades de innovación Innovation activities investment

Nº 4.734 3.802 5.795 5.139 6.323

% 8,2% 6,8% 9,5% 7,2% 7,9%

Fuente: DANE, EDIT IV-VIII; EDITS II-VI; EAM; EAS.Cálculos: OCyT Los porcentajes de la tabla se calculan con respecto al valor total que toma cada variable para las firmas manufactureras y de servicios. The percentages in the table are calculated with respect to the total value that takes each variable in manufacturing firms and services sectors.

VII

I Te

cno

log

ías

de

la in

form

ació

n y

las

co

mu

nic

acio

nes

- T

IC

| In

form

atio

n a

nd

co

mm

un

icat

ion

tec

hn

olo

gie

s -

ICT

23

7

Tabl

a 8.

4. D

istr

ibuc

ión

por s

ubse

ctor

es T

IC d

e lo

s ag

rega

dos

econ

ómic

os y

de

CTI,

2015

(Mill

ones

de

peso

s co

nsta

ntes

de

2014

)Su

bsec

tor o

f ICT

sec

tor,

2015

(Mill

ion

COP

of 2

014)

Sect

orSu

bsec

tor

Vent

as

Sale

sEm

pleo

Em

ploy

men

tIn

vers

ión

en I+

D*

R&D

inve

stm

ent

Inve

rsió

n en

act

ivid

ades

de

inno

vaci

ón*

Inno

vatio

n ac

tiviti

es

inve

stm

ent

Pers

onal

en

activ

idad

es

de in

nova

ción

In

nova

tion

pers

onne

l

Núm

ero

de e

mpr

esas

N

umbe

r of fi

rms

Man

ufac

tura

TIC

IC

T M

anuf

actu

ring

Com

pone

ntes

ele

ctró

nico

s El

ectro

nic

com

pone

nts

2,67

%1,

86%

0,65

%0,

40%

0,96

%3,

56%

Com

puta

dore

s y

equi

pos

perif

éric

os

Com

pute

rs a

nd p

erip

hera

l equ

ipm

ent

0,25

%0,

22%

0,02

%0,

12%

0,14

%0,

79%

Equi

pos

de c

omun

icac

ión

Com

mun

icatio

n eq

uipm

ent

0,04

%0,

10%

0,00

%0,

04%

0,02

%0,

40%

Serv

icio

s TIC

IC

T se

rvice

s

Com

erci

o de

equ

ipos

TIC

W

hole

sale

of I

C eq

uipm

ent

19,6

2%12

,50%

0,78

%1,

86%

5,66

%16

,49%

Dise

ño y

des

arro

llo d

e s

oftw

are

Softw

are

desig

n an

d de

velo

pmen

t9,

14%

17,8

5%39

,12%

13,9

1%23

,15%

20,9

8%

Info

rmát

ica

y ac

tivid

ades

con

exas

Co

mpu

ter a

nd re

late

d ac

tiviti

es1,

73%

5,81

%2,

83%

4,09

%4,

49%

3,96

%

Proc

esam

ient

o de

dat

os

Data

pro

cess

ing

4,98

%15

,37%

4,81

%3,

44%

12,3

8%23

,61%

Repa

raci

ón d

e eq

uipo

s de

com

puta

ción

Re

pair

of c

ompu

ters

0,03

%0,

08%

0,00

%0,

00%

0,00

%0,

13%

Serv

icio

s in

form

átic

os

Com

pute

r ser

vice

s2,

79%

3,54

%2,

81%

1,47

%0,

87%

4,22

%

Tele

com

unic

acio

nes

Tele

com

mun

icatio

ns58

,74%

42,6

7%48

,98%

74,6

7%52

,32%

25,8

6%

Tota

l TIC

/ To

tal I

CT *

47.

740.

364

1

37.9

40

101

.839

4

65.1

77

6.3

23

758

Fuen

te: D

ANE,

DAN

E, E

DIT

VII

I; ED

ITS

V; E

AM; E

AS; E

AM; E

AS.

Cál

culo

s: O

CyT

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

238

Tabla 8.5. Inversión en ACTI por instituciones del sector TIC, 2008 - 2015 (Millones de pesos constantes de 2014)STIA expenditure by ICT institutions, 2008-2015 (Million COP of 2014)

Tipo de institución/ type of institution

2008-2009 2010-2011 2012-2013 2014-2015

Entidades del gobierno Government organizations

4.823 15.680 34.507 48.992

Centros de investigación y desarrollo tecnológico Research and technological centers

38.903 36.769 37.818 51.579

IPSFL al servicio de las empresas Private non-profits organizations serving te business

32.684 27.401 14.834 14.218

Empresas Firms

1.225.684 544.688 678.052 941.052

Total 1.302.094 624.537 765.211 1.055.840

Fuente: MinTIC-OCyT, Línea Base de Indicadores de I+D+i de TIC 2017 con base en DANE, EDIT IV-VIII; EDITS II-VI; Encuesta ACTIOCyT, http://ocyt.org.co/que-hacemos/productos/Fecha de consulta: Marzo de 2018

Tabla 8.6. Inversión en TIC como actividad conducente a la innovación por las empresas manufactureras y de servicios, según tamaño de empresa, 2008 - 2015 (Millones de pesos constantes de 2014)ICT invested in manufacturing and services firms, by company size, 2008-2015 (Million COP of 2014)

Tamaño/ Año Size / Year

2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

Pequeña Small

80.152 43.655 18.536 16.022 18.512 17.414 11.863 10.047

Mediana Medium

69.984 85.047 48.304 58.030 34.632 40.895 59.259 67.848

Grande Big

925.192 588.526 728.647 882.252 452.881 698.183 481.926 708.174

Total 1.075.328 717.229 795.487 956.304 506.025 756.492 553.048 786.068

Fuente: MinTIC-OCyT, Línea Base de Indicadores de I+D+i de TIC 2017 con base en DANE, EDIT IV-VIII; EDITS II-VI, http://ocyt.org.co/que-hacemos/productos.

Fecha de consulta: Marzo de 2018 Source: MinTIC-OCyT, R&D+i ICT main indicators based on DANE, EDIT IV-VIII; EDITS II-VI; STIA survey-OCyT

VII

I Te

cno

log

ías

de

la in

form

ació

n y

las

co

mu

nic

acio

nes

- T

IC

| In

form

atio

n a

nd

co

mm

un

icat

ion

tec

hn

olo

gie

s -

ICT

23

9

Tabl

a 8.

7. In

vers

ión

en T

IC c

omo

activ

idad

con

duce

nte

a la

inno

vaci

ón p

or s

ecto

r, 20

08-2

015

(Mill

ones

de

peso

s co

nsta

ntes

de

2014

)IC

T in

vest

ed fr

om fi

rms,

acco

rdin

g to

ISIC

(tw

o-di

git),

200

8-20

15 (M

illio

n CO

P of

201

4)Có

digo

Ciiu

Rev

. 3

Códe

Ciiu

Rev

. 3Se

ctor

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

15El

abor

ació

n de

pro

duct

os a

limen

ticio

s, be

bida

s y

taba

co

Man

ufac

ture

of f

ood

prod

ucts

, bev

erag

es a

nd to

bacc

o 4

6.51

0 3

2.33

4 7

6.17

1 7

.305

7

.979

1

3.63

5 1

3.68

9 4

4.92

5

17Fa

bric

ació

n de

pro

duct

os te

xtile

s M

anuf

actu

re o

f tex

tiles

3.5

21

2.4

31

5.1

29

1.7

22

4.1

05

2.2

01

2.7

37

1.5

80

18Fa

bric

ació

n de

pre

ndas

de

vest

ir; p

repa

rado

y te

ñido

de

piel

es

Man

ufac

ture

of c

loth

ing;

pre

para

tion

and

dyei

ng o

f fur

4.4

84

2.7

51

4.6

58

1.1

66

2.0

89

738

1

1.77

6 3

.425

19

Curt

ido

y pr

epar

ado

de c

uero

s; fa

bric

ació

n de

cal

zado

; fab

ricac

ión

de a

rtíc

ulos

de

viaj

e, m

alet

as, b

olso

s de

man

o y

sim

ilare

s; ar

tícul

os d

e ta

laba

rter

ía y

gua

rnic

ione

ría

Leat

her t

anni

ng a

nd p

repa

red;

sho

emak

ing;

man

ufac

ture

of s

uitc

ases

, han

dbag

s an

d sim

ilars

; sad

dler

y an

d ha

rnes

s

1.0

94

605

1

.884

1

.313

1

.599

2

85

2.1

08

325

20

Tran

sfor

mac

ión

de la

mad

era

y fa

bric

ació

n de

pro

duct

os d

e m

ader

a y

de

corc

ho,

exce

pto

mue

bles

, fab

ricac

ión

de a

rtíc

ulos

de

cest

ería

y e

spar

tería

W

ood

proc

essin

g an

d m

anuf

actu

re o

f woo

d an

d co

rk, e

xcep

t fur

nitu

re, m

anuf

actu

re o

f ar

ticle

s of

stra

w a

nd p

laiti

ng

268

2

45

184

2

4 1

54

536

1

31

324

21Fa

bric

ació

n de

pap

el, c

artó

n y

prod

ucto

s de

pap

el y

car

tón

Man

ufac

ture

of p

aper

, car

dboa

rd a

nd p

aper

pro

duct

s an

d ca

rdbo

ard

5.2

53

7.1

18

5.8

98

2.1

78

2.4

18

139

2

85

1.1

02

22Ac

tivid

ades

de

edic

ión

e im

pres

ión

y de

repr

oduc

ción

de

grab

acio

nes

Publ

ishin

g, p

rintin

g an

d re

prod

uctio

n of

reco

rded

med

ia 4

.757

7

.045

1

5.13

3 7

94

4.2

48

3.0

87

7.6

58

64

23Co

quiza

ción,

fabr

icació

n de

pro

duct

os d

e la

refin

ació

n de

l pet

róle

o y

com

bust

ible

nuc

lear

Co

king

, man

ufac

ture

of r

efine

d pe

trole

um p

rodu

cts a

nd n

ucle

ar fu

el 5

2.86

6 1

6.13

5 2

5.18

1 8

7.53

0 8

5.18

4 1

12.6

17

59.

164

76.

486

24Fa

bric

ació

n de

sus

tanc

ias

y pr

oduc

tos

quím

icos

M

anuf

actu

re o

f che

mica

ls an

d ch

emica

l pro

duct

s 4

3.91

6 1

5.02

2 3

3.54

8 1

5.45

1 1

5.23

7 8

.330

1

5.28

3 8

.819

25Fa

bric

ació

n de

pro

duct

os d

e ca

ucho

y d

e pl

ástic

o M

anuf

actu

re o

f rub

ber a

nd p

last

ic 9

.023

1

1.73

7 7

.221

5

.218

5

.292

9

66

3.5

70

1.5

95

26Fa

bric

ació

n de

otr

os p

rodu

ctos

min

eral

es n

o m

etál

icos

M

anuf

actu

re o

f oth

er n

on-m

etal

lic m

iner

al p

rodu

cts

3.6

76

1.2

58

4.9

05

30.

757

70.

830

32.

781

16.

634

7.7

64

27Fa

bric

ació

n de

pro

duct

os m

etal

úrgi

cos

bási

cos

Man

ufac

ture

of b

asic

met

al p

rodu

cts

3.9

32

4.5

51

2.4

68

57.

980

1.9

61

478

1

.607

2

58

28Fa

bric

ació

n de

pro

duct

os e

labo

rado

s de

met

al, e

xcep

to m

aqui

naria

y e

quip

o M

anuf

actu

re o

f met

al p

rodu

cts,

exce

pt m

achi

nery

and

equ

ipm

ent

4.8

93

3.9

23

4.6

87

1.5

66

1.0

16

401

3

82

855

29Fa

bric

ació

n de

maq

uina

ria y

equ

ipo

Man

ufac

ture

of m

achi

nery

and

equ

ipm

ent

9.9

24

6.2

13

7.4

42

3.0

91

8.7

68

561

6

32

10.

347

30Fa

bric

ació

n de

maq

uina

ria d

e ofi

cina

, con

tabi

lidad

e in

form

átic

a M

anuf

actu

re o

f offi

ce, a

ccou

ntin

g an

d co

mpu

ting

mac

hine

ry 4

1

66

197

0

16

27

14

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

240

Códi

go C

iiu R

ev. 3

de C

iiu R

ev. 3

Sect

or20

0820

0920

1020

1120

1220

1320

1420

15

31Fa

bric

ació

n de

maq

uina

ria y

apa

rato

s el

éctr

icos

M

anuf

actu

re o

f mac

hine

ry a

nd e

lect

ric a

pplia

nces

7.4

43

1.6

45

1.1

79

607

6

28

789

1

.203

1

67

32Fa

bric

ació

n de

equ

ipo

y ap

arat

os d

e ra

dio,

tele

visi

ón y

com

unic

acio

nes

Man

ufac

ture

of r

adio

, tel

evisi

on a

nd c

omm

unica

tion

equi

pmen

t and

app

arat

us 1

41

19

129

1

5

-

10

-

33Fa

bric

ació

n de

inst

rum

ento

s m

édic

os, ó

ptic

os y

de

prec

isió

n y

fabr

icac

ión

de re

loje

s M

anuf

actu

re o

f med

ical,

prec

ision

and

opt

ical i

nstru

men

ts a

nd w

atch

mak

ing

265

4

99

138

2

10

194

2

23

73

76

34Fa

bric

ació

n de

veh

ícul

os a

utom

otor

es, r

emol

ques

y s

emire

mol

ques

M

anuf

actu

re o

f mot

or v

ehicl

es, t

raile

rs a

nd s

emitr

aile

rs 5

.208

5

.227

7

.733

4

.720

6

.110

3

.918

3

.371

3

.480

35Fa

bric

ació

n de

otr

os ti

pos

de e

quip

o de

tran

spor

te

Man

ufac

ture

of o

ther

tran

spor

t equ

ipm

ent

1.3

76

370

2

23

1.6

38

4.7

81

36.

111

34.

572

14.

190

36Fa

bric

ació

n de

mue

bles

; ind

ustr

ias

man

ufac

ture

ras

Man

ufac

ture

of f

urni

ture

; man

ufac

turin

g in

dust

ries

10.

702

2.0

27

3.2

27

2.1

18

2.4

85

1.1

32

1.4

80

1.3

43

40Su

min

istr

o de

ele

ctric

idad

, gas

, vap

or y

agu

a ca

lient

e el

ectri

city,

gas,

stea

m a

nd h

ot w

ater

´s se

rvice

s 1

6.13

9 2

0.94

3 2

6.60

7 7

4.86

1 3

1.94

2 2

0.33

2 3

2.76

1 3

6.40

3

41Ca

ptac

ión,

dep

urac

ión

y di

strib

ució

n de

agu

a Co

llect

ion,

pur

ifica

tion

and

dist

ribut

ion

of w

ater

ser

vice

2.0

52

2.5

70

1.2

89

2.1

55

2.6

07

1.0

95

5.8

18

8.4

82

50

Com

erci

o, m

ante

nim

ient

o y

repa

raci

ón d

e ve

hícu

los

auto

mot

ores

y m

otoc

icle

tas,

sus

part

es, p

ieza

s y

acce

sorio

s; co

mer

cio

al p

or m

enor

de

com

bust

ible

s y

lubr

ican

tes

para

ve

hícu

los

auto

mot

ores

Tr

ade,

mai

nten

ance

and

repa

ir of

mot

or v

ehicl

es a

nd m

otor

cycle

s, pa

rts a

nd a

cces

sorie

s; re

tail

trade

of f

uel a

nd lu

brica

nts

for m

otor

veh

icles

4.3

79

5.4

52

3.2

10

4.8

64

891

4

.671

8

61

3.6

11

51

Com

erci

o al

por

may

or y

en

com

isió

n o

por c

ontr

ata,

exc

epto

el c

omer

cio

de v

ehíc

u-lo

s au

tom

otor

es y

mot

ocic

leta

s; m

ante

nim

ient

o y

repa

raci

ón d

e m

aqui

naria

y e

quip

o W

hole

sale

and

fee

or c

ontra

ct b

asis,

exc

ept o

f mot

or v

ehicl

es a

nd m

otor

cycle

s; m

aint

e-na

nce

and

repa

ir of

mac

hine

ry a

nd e

quip

men

t

23.

975

33.

192

13.

181

17.

527

10.

342

18.

333

11.

401

15.

825

52

Com

erci

o al

por

men

or, e

xcep

to e

l com

erci

o de

veh

ícul

os a

utom

otor

es y

mot

ocic

le-

tas;

repa

raci

ón d

e ef

ecto

s pe

rson

ales

y e

nser

es d

omés

ticos

Re

tail

trad

e, e

xcep

t of m

otor

veh

icle

s an

d m

otor

cycl

es; r

epai

r of p

erso

nal a

nd

hous

ehol

d go

ods

12.

108

7.9

25

53.

051

68.

022

44.

434

42.

265

6.9

56

7.2

62

55Ho

tele

s, re

stau

rant

es, b

ares

y s

imila

res

Hote

ls, re

stau

rant

s, ba

rs a

nd s

imila

rs 5

.117

1

4.39

9 4

.059

6

.622

3

.364

3

.450

1

.489

7

.292

60Tr

ansp

orte

vía

terr

estr

e; tr

ansp

orte

por

tube

rías

Tran

spor

t by

land

; pip

elin

e tr

ansp

ort

64.

476

27.

172

6.1

96

6.9

11

14.

458

11.

295

9.4

52

8.8

84

62Tr

ansp

orte

por

vía

aér

ea

Tran

spor

tatio

n by

air

439

4

08

933

2

.387

2

.333

3

.619

3

.173

4

.919

64Co

rreo

y te

leco

mun

icac

ione

s Po

st a

nd te

leco

mm

unic

atio

ns s

ervi

ce 5

81.8

49

302

.608

1

46.9

24

276

.042

8

3.92

7 3

39.4

28

199

.833

2

64.3

59

VII

I Te

cno

log

ías

de

la in

form

ació

n y

las

co

mu

nic

acio

nes

- T

IC

| In

form

atio

n a

nd

co

mm

un

icat

ion

tec

hn

olo

gie

s -

ICT

24

1

Códi

go C

iiu R

ev. 3

de C

iiu R

ev. 3

Sect

or20

0820

0920

1020

1120

1220

1320

1420

15

65In

term

edia

ción

fina

ncie

ra, e

xcep

to lo

s se

guro

s y

los

fond

os

Fina

ncia

l int

erm

edia

tion

serv

ice,

exc

ept i

nsur

ance

and

fund

s 5

3.89

1 7

7.15

4 2

32.7

82

232

.154

5

8.09

4 4

4.83

5 6

8.74

0 1

02.3

67

72In

form

átic

a y

activ

idad

es c

onex

as

Com

pute

r and

rela

ted

activ

ities

18.

435

25.

672

20.

479

28.

026

6.3

47

11.

791

7.8

37

17.

125

73In

vest

igac

ión

y de

sarr

ollo

In

vest

igat

ion

and

deve

lopm

ent

1.2

00

1.8

95

10.

869

7.4

31

1.4

99

3.5

87

1.3

60

2.7

31

80Ed

ucac

ión

Educ

atio

n 4

2.72

0 4

7.56

8 3

0.33

0 2

8.39

0 4

1.98

1 5

7.69

9 3

5.46

9 4

7.27

6

85Se

rvic

ios

soci

ales

y d

e sa

lud

Heal

th a

nd s

ocia

l ser

vice

s 5

0.51

4 4

7.98

0 6

3.17

7 3

1.57

6 1

5.91

5 2

9.96

0 2

5.80

0 5

8.28

6

90El

imin

ació

n de

des

perd

icio

s y

agua

s re

sidu

ales

, san

eam

ient

o y

activ

idad

es s

imila

res

Elim

inat

ion

of w

aste

and

was

tew

ater

, san

itatio

n an

d si

mila

r act

iviti

es 2

.567

3

.792

8

11

1.9

59

1.5

26

3.0

02

896

8

44

92Ac

tivid

ades

de

espa

rcim

ient

o y

activ

idad

es c

ultu

rale

s y

depo

rtiv

as

Recr

eatio

nal,

cultu

ral a

nd s

port

ing

activ

ities

4.8

82

6.4

52

12.

232

15.

388

3.6

58

6.0

01

2.2

68

23.

262

Tota

l 1

.103

.998

7

46.5

02

833

.467

1

.029

.703

5

48.4

16

820

.291

5

90.4

89

786

.068

Fuen

te: M

inT

IC-O

CyT

, Lín

ea B

ase

de In

dica

dore

s de

I+D

+i d

e TIC

201

7 co

n ba

se e

n D

ANE,

ED

IT IV

-VII

I; ED

ITS

II-V

I

Sour

ce: M

inT

IC-O

CyT

, R&

D+i

ICT

mai

n in

dica

tors

bas

ed o

n D

ANE,

ED

IT IV

-VII

I; ED

ITS

II-V

I

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

242

Grá

fica

8.4.

Inve

rsió

n en

TIC

com

o ac

tivid

ad c

ondu

cent

e a

la in

nova

ción

por

las

empr

esas

man

ufac

ture

ras

y de

ser

vici

os, 2

008

- 201

51

Inno

vatio

n IC

T in

vest

men

t in

man

ufac

turin

g an

d se

rvic

es fi

rms,

2008

-201

5

Fuen

te: M

inT

IC-O

CyT

, Lín

ea B

ase

de In

dica

dore

s de

I+D

+i d

e TIC

201

7 co

n ba

se e

n D

ANE,

ED

IT IV

-VII

I; ED

ITS

II-V

I, ht

tp://

ocyt

.org

.co/

que-

hace

mos

/pro

duct

os.

Fech

a de

con

sulta

: Mar

zo d

e 20

181

El d

ato

de 2

015

es p

roye

ctad

o de

bido

a q

ue n

o se

cue

nta

con

info

rmac

ión

para

man

ufac

tura

.

The

info

rmat

ion

for 2

015

is pr

ojec

ted

for t

he m

anuf

actu

ring

sect

or.20

08

2009

20

10

2011

20

12

2013

20

14

2015

Empr

esas

TIC

562.

599

28

5.59

9

122.

811

19

8.42

9

85.1

44

327.

584

19

2.84

8

301.

391

Otr

os s

ecto

res

512.

729

43

1.62

9

672.

676

75

7.87

5

420.

881

42

8.90

8

360.

200

48

4.67

7

Todo

s lo

s se

ctor

es1.

075.

328

71

7.22

9

795.

487

95

6.30

4

506.

025

75

6.49

2

553.

048

78

6.06

8

0

200.

000

400.

000

600.

000

800.

000

1.00

0.00

0

1.20

0.00

0

Millones de pesos

ICT

�rm

s

Oth

er s

ecto

rs

All s

ecto

rs

VII

I Te

cno

log

ías

de

la in

form

ació

n y

las

co

mu

nic

acio

nes

- T

IC

| In

form

atio

n a

nd

co

mm

un

icat

ion

tec

hn

olo

gie

s -

ICT

24

3

Tabl

a 8.

8. P

rogr

amas

nac

iona

les

de fo

rmac

ión

y gr

adua

dos

en te

mas

rela

cion

ados

con

TIC

, seg

ún n

ivel

de

form

ació

n, 2

008

- 201

5N

atio

nal p

rogr

ams

and

grad

uate

s in

topi

cs re

late

d w

ith IC

T, by

leve

l 200

8 - 2

015

Niv

el d

e fo

rmac

ión

Leve

l20

0820

0920

1020

1120

1220

1320

1420

15

Doct

orad

o Ph

DPr

ogra

mas

1112

1721

2124

2425

Gra

duad

os30

3132

6060

7580

84

Mae

stría

M

aste

r’s d

egre

e N

úmer

o de

gra

duad

os d

e pr

ogra

mas

nac

iona

les

de m

aest

ría re

laci

onad

os c

on T

IC

Prog

ram

as31

3236

4654

7276

82

Gra

duad

os47

541

754

253

076

467

470

488

6

Espe

cial

izac

ión

Dipl

oma

Núm

ero

de g

radu

ados

de

prog

ram

as n

acio

nale

s de

espe

cializ

ació

n re

lacio

nado

s co

n TI

C

Prog

ram

as12

213

112

719

513

720

823

023

3

Gra

duad

os4.

892

4.60

84.

808

5.79

610

.424

7.17

56.

454

4.83

4

Preg

rado

uni

vers

itario

Ba

chel

or (B

.A.-B

.Sc)

Núm

ero

de g

radu

ados

de

prog

ram

as n

acio

nale

s de

form

ació

n pr

ofes

iona

l re

laci

onad

os c

on T

IC

Prog

ram

as63

282

385

888

693

094

881

393

4

Gra

duad

os11

.335

11.8

1511

.522

11.8

3613

.673

14.1

5813

.871

13.5

90

Tecn

ológ

ica

Tech

nolo

gica

lN

úmer

o de

gra

duad

os d

e pr

ogra

mas

nac

iona

les

de fo

rmac

ión

tecn

ológ

ica

rela

cion

ados

con

TIC

Prog

ram

as90

31.

119

1.11

11.

336

1.42

11.

333

1.33

51.

171

Gra

duad

os9.

086

10.2

248.

984

15.5

4417

.012

17.0

7115

.739

15.8

41

Técn

ica

prof

esio

nal

Tech

nica

lN

úmer

o de

gra

duad

os d

e pr

ogra

mas

nac

iona

les

de fo

rmac

ión

técn

ica

prof

esio

nal

rela

cion

ados

con

TIC

Prog

ram

as20

923

432

512

611

112

313

613

2

Gra

duad

os2.

168

1.85

01.

481

1.55

61.

603

1.51

41.

385

1.63

0

Fuen

te: M

inT

IC-O

CyT

, Lín

ea B

ase

de In

dica

dore

s de

I+D

+i d

e TIC

201

7 co

n ba

se e

n M

inist

erio

de

Educ

ació

n N

acio

nal,

http

://oc

yt.o

rg.c

o/qu

e-ha

cem

os/p

rodu

ctos

.Fe

cha

de c

onsu

lta: D

icie

mbr

e de

201

7

Sour

ce: M

inT

IC-O

CyT

, R&

D+i

ICT

mai

n in

dica

tors

bas

ed o

n M

inist

erio

de

Educ

ació

n N

acio

nal,

dece

mbe

r of 2

016.

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

244

Grá

fica

8.5.

Rec

urso

hum

ano

en a

ctiv

idad

es d

e CT

I rel

acio

nada

s co

n TI

C, 2

012

– 20

15Hu

man

Res

ourc

es in

STI

act

iviti

es re

late

d to

ICT,

2012

-201

5

Fuen

te: M

inT

IC-O

CyT

, Lín

ea B

ase

de In

dica

dore

s de

I+D

+i d

e TIC

con

bas

e en

Sci

enti

(con

sulta

a d

icie

mbr

e) y

DAN

E, E

DIT

IV-V

III;

EDIT

S II

-VI.

Fech

a de

con

sulta

: Feb

rero

de

2018

Sour

ce: M

inT

IC-O

CyT

, R&

D+i

ICT

mai

n in

dica

tors

bas

ed o

n M

inist

erio

de

Educ

ació

n N

acio

nal,

dece

mbe

r of 2

016.

1.12

8 1.

256

1.40

4 1.

465

1.45

3 1.

350

1.01

7

552

3.77

7 3.

846

5.59

2

4.73

4

3.80

2

5.79

5

5.13

9

7.43

8

0

1.00

0

2.00

0

3.00

0

4.00

0

5.00

0

6.00

0

7.00

0

8.00

0

2008

20

09

2010

20

11

2012

20

13

2014

20

15

Inve

stig

ador

es e

n TI

C ac

tivos

en

Scie

nti

Pers

onal

en

ACTI

en

empr

esas

del

sec

tor T

IC

ICT

rese

arch

ers

activ

e in

Scie

nti

STIA

per

sonn

el in

ICT

sect

or

VII

I Te

cno

log

ías

de

la in

form

ació

n y

las

co

mu

nic

acio

nes

- T

IC

| In

form

atio

n a

nd

co

mm

un

icat

ion

tec

hn

olo

gie

s -

ICT

24

5

Grá

fica

8.6

Empr

esas

del

sec

tor T

IC q

ue o

btuv

iero

n in

nova

cion

es s

egún

tipo

de

inno

vaci

ón o

bten

ida,

200

8 - 2

015

Com

pani

es in

the

ICT

sect

or th

at o

btai

ned

inno

vatio

ns b

y ty

pe o

f inn

ovat

ion

obta

ined

, 200

8-20

15

Fuen

te: M

inT

IC-O

CyT

, Lín

ea B

ase

de In

dica

dore

s de

I+D

+i d

e TIC

con

bas

e en

DAN

E, E

DIT

IV-V

III;

EDIT

S II

-VI h

ttp://

ocyt

.org

.co/

que-

hace

mos

/pro

duct

os.

Fech

a de

con

sulta

: mar

zo d

e 20

18

Sour

ce: M

inT

IC-O

CyT

, R&

D+i

ICT

mai

n in

dica

tors

bas

ed o

n S

cien

ti an

d D

ANE,

ED

IT IV

-VII

I; ED

ITS

II-V

123

70

73

49

123

66

67

42

88

58

66

17

140

92

82

47

0

20

40

60

80

100

120

140

160

Prod

ucto

Pr

oces

o O

rgan

izat

iva

Mar

ketin

g

2008

- 20

09

2010

- 20

11

2012

- 20

13

2014

- 20

15

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

246

Grá

fica

8.7.

Art

ícul

os c

ient

ífico

s re

laci

onad

os c

on T

IC p

ublic

ados

en

Web

of S

cien

ce y

Sco

pus,

2008

- 20

15Re

sear

ch a

rtic

les

rela

ted

to IC

T in

Web

of S

cien

ce a

nd S

copu

s, 20

08 -

2015

Fuen

te: M

inT

IC-O

CyT

(201

7), L

ínea

Bas

e de

Indi

cado

res d

e I+

D+i

de T

IC c

on b

ase

en W

eb o

f Sci

ence

Cor

e C

olle

ctio

n y

Scop

us

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

Web

of S

cienc

e 20

2338

4953

7669

73

Scop

us

1826

3852

6693

9470

0 10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

VII

I Te

cno

log

ías

de

la in

form

ació

n y

las

co

mu

nic

acio

nes

- T

IC

| In

form

atio

n a

nd

co

mm

un

icat

ion

tec

hn

olo

gie

s -

ICT

24

7

Tabla 8.9. Patentes presentadas y concedidas relacionadas con TIC, 2006 - 2016*Patent applications and granted patents about ICT, 2006 - 2015

Año Year

Patentes de invención Invention patent

Patentes de modelo de utilidad Utility model patents

Presentadas Applied

Concedidas Granted

Presentadas Applied

Concedidas Granted

2008 81 7 4 1

2009 58 9 11 3

2010 86 10 8 2

2011 89 13 20 2

2012 107 56 25 3

2013 114 91 17 10

2014 139 62 19 8

2015 144 59 17 10

2016 171 47 16 4

Total 989 354 137 43

Fuente: SIC (2016)-http://www.sic.gov.co/propiedad-IndustrialFecha de consulta: Enero de 2018* Se utiliza la definición del sector TIC presentada en el Manual de Lisboa (2009). Disponible en: http://www.ricyt.org/files/manualdelis-

boa2009es.pdf The ITC sector was classified according to Manual de Lisboa (2009)

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

248

Tabla 8.10. Número de registros de software según entidad territorial, 2006 - 2016Number of software records by region, 2006 - 2016

Entidad Territorial - Año Region - Year

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Amazonas 0 0 0 0 0 0 1 2 0 0 6

Antioquia 103 88 70 119 178 164 221 222 266 281 319

Arauca 1 1 0 0 3 0 1 2 1 5 3

Atlántico 9 25 30 34 142 76 77 80 103 140 91

Bogotá, D.C. 679 672 610 728 786 843 947 1239 1048 1464 1583

Bolívar 5 10 21 53 67 89 62 57 48 86 70

Boyacá 5 12 8 10 15 36 52 18 74 49 55

Caldas 23 32 23 22 31 44 60 51 32 25 102

Caquetá 0 1 1 0 1 1 4 5 6 7 5

Casanare 5 2 7 3 7 1 1 0 4 7 3

Cauca 8 9 16 16 16 5 63 9 12 20 47

Cesar 3 2 1 16 18 30 28 18 21 17 34

Chocó 0 0 0 4 0 3 0 1 1 28 12

Córdoba 1 2 8 13 11 24 34 39 37 42 39

Cundinamarca 13 31 26 19 30 54 51 50 45 87 57

Guaviare 0 1 0 2 1 2 0 0 0 0 1

Huila 1 3 3 6 5 17 24 34 22 38 111

La Guajira 6 2 3 3 7 15 2 9 7 40 22

Magdalena 1 0 7 12 9 19 19 18 16 13 12

Meta 4 5 46 9 17 18 18 20 92 82 61

Nariño 5 10 5 6 9 4 10 15 18 60 138

Norte de Santander 2 14 14 10 22 18 22 23 35 30 145

Putumayo 0 0 0 0 0 2 0 2 2 2 0

Quindio 10 21 10 19 21 31 44 39 64 63 40

Risaralda 3 23 21 15 51 44 44 81 55 66 82

San Andrés y Providencia 0 0 0 0 0 0 1 1 1 1 0

Santander 56 36 142 87 103 114 135 100 116 119 144

Sucre 2 0 5 5 13 5 17 10 12 12 13

Tolima 3 23 16 19 22 14 32 48 29 26 49

Valle del cauca 58 75 113 69 95 132 115 150 163 139 151

Vichada 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 0

Total 1.006 1.100 1.206 1.299 1.680 1.805 2.085 2.343 2.331 2.950 3.395

Fuente: Dirección Nacional de Derechos de Autor (2016)-http://derechodeautor.gov.co/indicadores-de-gestionFecha de consulta: Enero de 2018

VII

I Te

cno

log

ías

de

la in

form

ació

n y

las

co

mu

nic

acio

nes

- T

IC

| In

form

atio

n a

nd

co

mm

un

icat

ion

tec

hn

olo

gie

s -

ICT

24

9

Tabl

a 8.

11. E

xpor

taci

ones

e im

port

acio

nes

de T

IC, 2

008

- 201

6IC

T ex

port

s &

impo

rts,

2008

- 20

16Ac

tivid

ad /

Activ

ity20

0820

0920

1020

1120

1220

1320

1420

1520

16Ex

port

acio

nes

de p

rodu

ctos

de

TIC

(com

o %

de

las

expo

rtac

ione

s to

tale

s de

bie

nes)

1 IC

T go

ods

expo

rts (%

of t

otal

goo

ds e

xpor

ts)

0,1

5 0

,22

0,1

5 0

,10

0,1

2 0

,15

0,1

8 0

,23

n.d

Impo

rtac

ione

s de

bie

nes T

IC (c

omo

% d

e la

s im

port

acio

nes

tota

les

de b

iene

s)

ICT

good

s im

ports

(% o

f tot

al g

oods

impo

rts)

10,

14

8,8

1 9

,63

8,5

0 8

,97

9,9

5 1

0,20

9

,33

n.d

Expo

rtac

ione

s de

ser

vici

os d

e TI

C (c

omo

% d

e la

s ex

port

acio

nes

tota

les

de s

ervi

cios

)2 IC

T se

rvice

exp

orts

(% o

f tot

al s

ervi

ce e

xpor

ts)

18,

01

18,

70

17,

09

14,

13

17,

02

15,

53

14,

25

15,

17

15,

12

Expo

rtac

ión

de s

ervi

cios

de

com

puta

ción

, com

unic

acio

nes

y ot

ros

(com

o %

de

expo

rtac

ione

s to

tale

s de

ser

vici

os c

omer

cial

es)

Com

pute

r, co

mm

unica

tions

and

oth

er s

ervi

ces

(% o

f tot

al e

xpor

ts o

f com

mer

cial s

ervi

ces)

21,

40

22,

14

21,

85

19,

08

21,

84

21,

16

17,

60

18,

48

17,

63

Impo

rtaci

ón d

e se

rvic

ios

de c

ompu

taci

ón, c

omun

icac

ione

s y

otro

s (c

omo

% d

e la

s im

porta

cion

es to

tale

s de

ser

vici

os c

omer

cial

es)

Com

pute

r, co

mm

unica

tions

and

oth

er s

ervi

ces

(% o

f tot

al im

ports

of c

omm

ercia

l ser

vice

s) 2

3,82

3

0,01

2

9,17

3

0,55

2

8,59

3

2,21

2

9,45

2

7,49

2

6,59

Fuen

te: B

anco

Mun

dial

(201

7) h

ttp://

dato

s.ban

com

undi

al.o

rg/p

ais/

colo

mbi

a Fe

cha

de c

onsu

lta: E

nero

de

2018

1 Bi

enes

TIC

incl

uye

tele

com

unic

acio

nes,

audi

o y

vide

o, c

ompu

tado

res y

equ

ipos

rela

cion

ados

; com

pone

ntes

ele

ctró

nico

s, y

otro

s bie

nes r

elac

iona

dos c

on te

cnol

ogía

s de

la in

form

ació

n y

las c

omun

icac

ione

s. N

o in

cluy

e so

ftwar

e.

Info

rmat

ion

and

com

mun

icat

ion

tech

naol

ogy

good

s ex

port

s in

clud

e te

leco

mm

unic

atio

ns, a

udio

and

vid

eo, c

ompu

ter

and

rela

ted

equi

pmen

t; el

ectro

nic

com

pone

nts;

and

othe

r in

form

atio

n an

d co

mm

unic

atio

n te

chno

logy

goo

ds. S

oftw

are

is ex

clud

ed.

2 Se

rvic

ios T

ICs i

nclu

ye se

rvic

ios d

e co

mun

icac

ión

y co

mpu

taci

ón (s

ervi

cios

de

tele

com

unic

ació

n, m

ensa

jería

y p

osta

l) y

serv

icio

s de

info

rmac

ión

(sob

re d

atos

info

rmát

icos

y t

rans

acci

ones

de

serv

icio

s rel

acio

nado

s con

no

ticia

s).

In

form

atio

n an

d co

mm

unic

atio

n te

chno

logy

serv

ice

expo

rts i

nclu

de c

ompu

ter a

nd c

omm

unic

atio

ns se

rvic

es (t

elec

omm

unic

atio

ns a

nd p

osta

l and

cou

rier s

ervi

ces)

and

info

rmat

ion

serv

ices

(com

pute

r dat

a an

d ne

ws-

rela

ted

serv

ice

tran

sact

ions

).

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

250

Capítulo 9

Cultura en ciencia, tecnología e innovación Culture in science, technology and innovation

Observatorio Colombiano de Ciencia y Tecnología:Diana Marcela Caho Rodríguez

Laura Daniela Ramírez

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

252

Nota Metodológica

Este capítulo presenta algunos indicadores relacionados con cultura en ciencia, tec-nología e innovación que son calculados a partir de la información reportada por Colciencias en el período 2007-2016 y que surgen del proyecto titulado: “Batería de Indicadores de Cultura en Ciencia, Tecnología e Innovación (CTeI) en Colombia” realizado por el Observatorio Colombiano de Ciencia y Tecnología (OCyT) y finan-ciado por Colciencias.

Los indicadores se relacionan como una aproximación a tres de las cuatro dimen-siones de la Cultura CTeI que se proponen en la batería: i. La dimensión de Comu-nicación de la CTeI, que contiene los productos de divulgación científica propuestos en el modelo de medición de Colciencias en la plataforma Scienti y una búsqueda inicial de noticias relacionadas con la CTeI, a través de Google Noticias. Sin embargo, para esta última, es pertinente mencionar que es una información básica y se deben realizar nuevos parámetros de búsqueda para alimentar estos indicadores; ii. La di-mensión de apropiación social del conocimiento a partir de los productos reportados en la base de datos de Scienti como son los espacios de participación ciudadana y las redes de conocimiento especializado; iii. La dimensión de Formación del Recurso Humano para la CTeI, que contiene la formación de la cultura en CTeI en niños, niñas y jóvenes que se calculan a partir de la información reportada por la Dirección de Mentalidad y Cultura a través de registros administrativos.

Con relación a los indicadores calculados como una aproximación a la dimensión de apropiación social del conocimiento se encuentra que la participación en eventos científicos, la producción de artículos de divulgación, la generación de contenidos multimedia y los espacios de participación ciudadana son los productos más genera-dos por los investigadores colombianos y el área de conocimiento de mayor núme-ros de productos es ciencias sociales.

Por otra parte, los indicadores que se proponen como una aproximación a la dimensión de Formación del Recurso Humano en CTeI, se presenta la información relacionada con el programa Ondas de Colciencias. Donde se evidencia el posiciona-miento de este programa en diferentes regiones del país incrementando el número de beneficiarios, como el departamento de Córdoba que es el que cuenta con el mayor número de participantes.

Finalmente, es necesario continuar con la medición del sistema de indicadores de cultura científica que da cuenta de las mediaciones y procesos en apropiación social del conocimiento de tal manera que se pueda reportar y alimentar todo el sistema de indicadores propuestos en el proyecto que permitió generar este capítulo por parte del OCyT.

IX C

ult

ura

en

cie

nci

a, t

ecn

olo

gía

e in

no

vaci

ón

| C

ult

ure

in s

cien

ce, t

ech

no

log

y an

d in

no

vati

on

25

3

Methodological Note

This chapter presents some indicators related to culture in science, technology and innovation that are calculated from the information reported by Colciencias during the period 2007-2016 and that arise from the project entitled “Battery of Indicators of Culture in Science, Technology and Innovation (STI) in Colombia” carried out by the Colombian Observatory of Science and Technology (OCyT) and financed by Colciencias.

The indicators are related as an approximation to three of the four dimensions of the STI Culture proposed in the battery: i. The Communication dimension of the STI, which contains the scientific dissemination of products proposed in the Colciencias measurement model in the Scienti platform and an initial search for news related to the STI through Google News. However, for the latter, it is pertinent to mention that it is basic information and that new search parameters must be established to feed these indicators; ii. The dimension of social appropriation of knowledge based on the products reported in the Scienti database, such as spaces for citizen participation and specialized knowledge networks; iii. The dimension of Human Resource Training for the STI, which contains the formation of the culture in STI in children and young people calculated using information reported by the Direction of Mentality and Culture through administrative records.

Regarding the indicators calculated as an approximation to the dimension of the social appropriation of knowledge, we found that the participation in scientific events, the production of popular articles, and the generation of multimedia content, as well as spaces for citizen participation, are the products most generated by Colombian researchers; the area of knowledge of the largest number of products is the social sciences.

On the other hand, the indicators that are proposed as an approximation to the Human Resource Training dimension in STI presents information related to the Ondas Colciencias program, where it is evident that the positioning of this program in different regions of the country increases the number of beneficiaries, such as the department of Córdoba, which has the largest number of participants.

Finally, it is necessary to continue with the measurement of the system of scientific culture indicators that account for the mediations and processes in the social appropriation of knowledge in such a way that the entire system of indicators proposed in the project could generate this chapter by the OCyT.

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

254

Tabl

a 9.

1. N

úmer

o de

gru

pos

de in

vest

igac

ión

que

cuen

tan

con

prod

ucto

s de

apr

opia

ción

soc

ial d

el c

onoc

imie

nto

segú

n in

stitu

ción

av

alad

ora,

200

7 - 2

016*

Num

ber o

f res

earc

h gr

oups

with

soc

ial a

ppro

piat

ion

know

ledg

e pr

oduc

ts a

ccor

ding

to e

ndor

sing

inst

itutio

ns, 2

007

– 20

16Ti

po d

e in

stitu

ción

Ty

pe o

f ins

titut

ion

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

IES

públ

icas

/ Pu

blic

high

er e

duca

tion

inst

itutio

ns1.

202

1.27

91.

332

1.47

71.

611

1.79

01.

913

2.11

42.

245

1.95

4

IES

priv

adas

/ Pr

ivate

hig

her e

duca

tion

inst

itutio

ns92

71.

040

1.14

01.

217

1.32

01.

425

1.54

81.

637

1.66

81.

497

Cent

ros

de in

vest

igac

ión

y de

sarro

llo te

cnol

ógic

o / R

esea

rch

and

tech

nolo

gica

l dev

elop

men

t cen

ters

7678

7889

8892

9911

110

588

ON

G, a

soci

acio

nes

y ag

rem

iaci

ones

pro

fesio

nale

s / P

rofe

ssio

nal a

ssoc

iatio

ns a

nd N

GO

s39

4346

5353

5249

5341

38

Hosp

itale

s y

clín

icas

/ Ho

spita

ls an

d cli

nics

6769

9210

010

511

911

813

612

811

4

Empr

esas

/ Fi

rms

2531

3433

3542

4752

4737

Entid

ades

gub

erna

men

tale

s / G

over

nmen

t org

aniza

tions

4355

5967

7298

120

157

183

173

IPSF

L al

ser

vici

o de

las

empr

esas

/ Pr

ivate

non

-pro

fit o

rgan

izatio

n se

rvin

g b

usin

esse

s10

1111

1416

1415

1615

12

Otr

as e

ntid

ades

de

educ

ació

n / O

ther

edu

catio

nal i

nstit

utio

ns4

64

54

44

78

6

Inte

rnac

iona

l / In

tern

atio

nal

23

33

44

45

53

Sin

clas

ifica

r / N

ot c

lass

ified

7579

9110

411

413

113

715

415

212

9

Fuen

te: P

lata

form

a Sc

ienT

I - C

olci

enci

as, a

plic

ativ

o C

vLAC

.Fe

cha

de c

onsu

lta: M

arzo

201

8C

álcu

los:

OC

yT*

Un

grup

o de

inve

stiga

ción

pue

de e

star a

vala

do p

or m

ás d

e un

a in

stitu

ción

. En

el c

aso

en q

ue lo

s ava

les p

erte

nezc

an a

insti

tuci

ones

del

mism

o tip

o, e

l gru

po e

s con

tado

una

sola

vez

, en

caso

con

trar

io e

l gru

po e

s con

ta-

biliz

ado

tant

as v

eces

com

o in

stitu

cion

es d

e di

fere

nte

tipo

lo a

vale

n.

A re

sear

ch g

roup

can

be

endo

rsed

by

mor

e th

an o

ne in

stitu

tion.

Whe

n th

e en

dors

emen

ts be

long

to in

stitu

tions

of t

he sa

me

type

the

grou

p co

unts

only

onc

e, in

oth

er c

ases

, the

gro

up c

ount

s as m

any

times

as d

iffer

ent

type

s of i

nstit

utio

ns p

rovi

de th

e en

dors

emen

t.

Los

prod

ucto

s de

apr

opia

ción

soc

ial d

e co

noci

mie

nto

son

los

sigui

ente

s: a

rtíc

ulos

, bol

etín

div

ulga

tivo

de r

esul

tado

s de

inve

stiga

ción

, doc

umen

to d

e tr

abaj

o, e

dici

ón, e

spac

ios

de p

artic

ipac

ión

ciud

adan

a, e

strat

egia

s pe

dagó

gica

s par

a el

fom

ento

a la

CT

I, ev

ento

s cie

ntífi

cos,

even

tos a

tríst

icos

, gen

erac

ión

de c

onte

nido

impr

esa,

gen

erac

ión

de c

onte

nido

mul

timed

ia,

gene

raci

ón d

e co

nten

ido

virt

ual,

libro

s, pa

rtic

ipac

ión

ciud

adan

a en

esp

acio

s de

CT

I, re

d de

con

ocim

ient

o es

peci

aliza

do, t

alle

res d

e cr

eaci

ón (P

ara

may

or d

etal

le c

onsu

ltar e

l sig

uien

te li

nk: h

ttp://

ww

w.co

lcie

ncia

s.gov

.co/

sites

/def

ault/

files

/upl

oad/

conv

ocat

oria

/ane

xo_1

._do

cum

ento

_ co

ncep

tual

_mod

elo_m

edic

ion_

de_g

rupo

s_e_

inve

stiga

dore

s_20

17_1

2_05

_201

7_pr

otec

ted.

pdf)

.

The

prod

ucts

of so

cial

app

ropr

iatio

n of

kno

wle

dge

are

the

follo

win

g: a

rtic

les,

info

rmat

ive

bulle

tin o

f res

earc

h re

sults

, wor

king

pap

er, e

ditio

n, sp

aces

of c

itize

n pa

rtic

ipat

ion,

ped

agog

ical

stra

tegi

es fo

r th

e pr

omot

ion

of th

e ST

I, sc

ient

ific

even

ts, a

rtist

ic e

vent

s, ge

nera

tion

of p

rinte

d ne

ws,

gene

ratio

n of

mul

timed

ia c

onte

nt, g

ener

atio

n of

virt

ual c

onte

nt, b

ooks

, citi

zen

part

icip

atio

n in

spac

es o

f ST

I, sp

ecia

lized

kno

wle

dge

netw

ork,

cr

eativ

e w

orks

hops

(For

mor

es d

etai

ls co

nsul

t the

follo

win

g lin

k: h

ttp://

ww

w.co

lcie

ncia

s.gov

.co/

sites

/def

ault/

files

/upl

oad/

conv

ocat

oria

/ane

xo_1

._do

cum

ento

_con

cept

ual_

mod

elo_m

edic

ion_

de_g

rupo

s_e_

inve

stiga

do-

res_

2017

_-_1

2_05

_201

7_ p

rote

cted

.pdf

)

IX C

ult

ura

en

cie

nci

a, t

ecn

olo

gía

e in

no

vaci

ón

| C

ult

ure

in s

cien

ce, t

ech

no

log

y an

d in

no

vati

on

25

5

Tabla 9.2. Número de grupos de investigación que cuentan con productos de apropiación social del conocimiento según entidad territorial, 2007 - 2016*Number of research groups with social appropiation of knowledge products by region, 2007 – 2016

Entidad Territorial Region

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Amazonas 2 1 3 4 1 1 1 2 2 1

Antioquia 416 448 475 501 537 577 604 629 638 573

Archipielago de San Andrés Providencia

2 1 2 2 2 2 2 3 2 3

Atlántico 135 149 154 160 178 178 183 187 185 142

Bogotá, D.C. 869 983 1.058 1.152 1.295 1.417 1.542 1.725 1.845 1.608

Bolívar 90 97 100 120 122 128 121 130 127 111

Boyacá 53 56 66 76 78 133 146 158 171 156

Caldas 95 91 98 97 109 108 107 111 111 103

Caquetá 13 8 11 17 21 24 21 27 26 22

Casanare 1 1 1 2 2 2 1 2 2 2

Cauca 46 38 42 55 54 57 75 83 88 72

Cesar 9 3 3 5 7 9 7 12 13 10

Chocó 23 26 22 20 22 20 21 21 22 19

Córdoba 43 50 43 51 49 49 59 56 43 43

Cundinamarca 12 13 19 21 21 32 40 49 47 39

Huila 12 22 24 25 36 42 47 53 59 51

La Guajira 7 3 5 6 6 7 7 7 9 8

Magdalena 24 29 27 37 46 51 52 56 62 64

Meta 17 20 21 23 29 27 33 35 33 31

Nariño 23 22 31 31 40 40 48 62 71 68

Norte de Santander 11 18 14 22 18 21 27 29 32 20

Putumayo 0 1 1 1 1 1 1 1 1 0

Quindío 20 23 21 33 36 53 57 61 70 66

Risaralda 34 32 34 32 31 31 33 38 31 21

Santander 121 123 133 147 158 171 191 205 214 196

Sucre 15 12 15 18 19 23 25 26 31 34

Tolima 42 46 43 53 56 57 68 74 68 57

Valle del Cauca 200 204 225 239 249 280 291 325 330 310

Fuente: Plataforma ScienTI - Colciencias, aplicativo CvLAC.Fecha de consulta: Marzo 2018Cálculos: OCyT* La ubicación geográfica del grupo de investigación está dada por la institución avaladora, para lo cual tomamos la información que la

institución registra en InstituLAC. Un grupo de investigación puede tener más de un aval institucional, en el caso en que las instituciones se encuentren en la misma entidad territorial, el grupo de investigación se contabiliza una sola vez, en caso contrario se cuenta tantas veces como instituciones avaladoras en distintas entidades territoriales tenga el grupo.

The geographical location of the research groups is defined by the institution that provides the endorsement. This information is provided by InstituLAC. Due that one group can have more than one institutional endorsement, it can be counted more than once if endorsing institutions come from different regions.

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

256

Tabla 9.3. Número de productos de Apropiación Social del Conocimiento por tipología, 2007 – 2016Types of social appropriation of knowledge products generated by research groups, 2007 - 2016

Tipo de producto Type of product

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Articulos / Articles 4.043 4.070 4.425 4.563 4.757 4.070 4.444 4.410 5.184 4.568

Boletín divulgativo de resultado de investigación Informative bulletin of research result

10 9 24 36 50 114 137 188 263 175

Capitulos de libro Chapters of the book

108 125 159 228 379 463 564 759 985 791

Documento de trabajo Working paper

507 597 727 687 858 1.010 1.346 1.645 2.237 1.902

Edición / Edition 146 213 283 345 467 657 744 793 925 803

Espacios de participación ciudadana Spaces for citizen participation

969 1.232 1.391 1.711 1.932 2.373 2.775 2.730 3.445 2.753

Estrategia de comunicación del conocimiento Knowledge communication strategy

4 4 23 17 25 71 96 204 297 281

Estrategias pedagógicas para el fomento a la CTI Pedagogical strategies for the promotion of ITC

26 43 74 143 156 297 411 696 812 843

Evento científico / Scientific event 2.578 3.466 3.773 4.550 5.387 6.978 8.886 10.393 12.577 10.005

Eventos artisticos / Artistic events 4 7 15 14 29 46 68 180 243 162

Generación de contenido impreso Generation of printed content

149 217 186 243 253 350 289 379 390 357

Generación de contenido multimedia Generation of multimedia content

140 162 264 283 439 655 823 1.453 2.579 2.908

Generación de contenido virtual Generation of virtual content

25 142 171 212 296 383 781 923 1.314 1.342

Informe Final de Investigación Final Research Report

405 647 778 832 1.067 1.379 1.999 2.354 2.968 2.538

Libros / Books 838 977 858 1.048 1.132 1.114 895 810 1.053 838

Participación ciudadana en proyectos de CTI Citizen participation in ITC projects

1 2 18 20 13 41 65 90 111 147

Red de conocimiento especializado Specialized knowledge network

61 87 109 191 241 419 497 574 621 477

Talleres de creación Creation workshops

0 1 0 0 4 5 18 31 57 37

Fuente: Plataforma ScienTI - Colciencias, aplicativo GrupLACFecha de consulta: Marzo 2018Cálculos: OCyT

IX C

ult

ura

en

cie

nci

a, t

ecn

olo

gía

e in

no

vaci

ón

| C

ult

ure

in s

cien

ce, t

ech

no

log

y an

d in

no

vati

on

25

7

Tabla 9.4. Porcentaje de productos de apropiación social del conocimiento generados por grupos de investigación según áreas OCDE, 2007 - 2016*Percentage of social appropriation of knowledge products generated by research groups according to OECD fields, 2007 – 2016

Área de la ciencia y la tecnología OCDE

OECD field of science and technology

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Ciencias naturales y exactas Natural sciences

13,33% 12,16% 11,93% 11,37% 11,67% 11,70% 11,19% 10,96% 13,83% 14,63%

Ingeniería y tecnología Engineering and technology

14,68% 14,74% 15,69% 15,32% 15,47% 14,92% 15,64% 15,72% 14,29% 14,07%

Ciencias médicas y de la salud Medical and health sciences

14,27% 13,32% 13,67% 14,78% 14,62% 15,28% 15,24% 14,88% 13,91% 13,67%

Ciencias agrícolas Agricultural sciences

3,57% 3,42% 3,51% 3,55% 3,75% 3,40% 3,64% 3,56% 3,85% 4,12%

Ciencias sociales Social sciences

43,29% 43,92% 44,00% 43,56% 43,24% 43,29% 43,76% 44,26% 43,94% 43,84%

Humanidades Humanities

10,86% 12,44% 11,19% 11,42% 11,25% 11,40% 10,53% 10,62% 10,18% 9,68%

Fuente: Plataforma ScienTI - Colciencias, aplicativo GrupLACFecha de consulta: Marzo 2018Cálculos: OCyT* Los grupos de investigación eligen en el aplicativo GrupLAC su área de la ciencia y la tecnología. Para la construcción de esta tabla se toma

ese registro y se realiza la equivalencia con las grandes áreas definidas por la OCDE. The areas of science and technology registered by research groups in GrupLAC was homologated according to the OECD fields.

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

258

Grá

fica

9.1.

Núm

ero

de n

iños

, niñ

as y

jóve

nes

que

part

icip

an e

n el

Pro

gram

a O

ndas

a n

ivel

nac

iona

l, 20

07 -

2016

Num

ber o

f chi

ldre

n an

d yo

ung

peop

le p

artic

ipat

ing

in th

e O

ndas

Pro

gram

at t

he n

atio

nal l

evel

, 200

7 - 2

016

Fuen

te: C

olci

enci

asFe

cha

de c

onsu

lta: N

ovie

mbr

e de

201

7C

álcu

los:

OC

yT

261.

963

284.

647

303.

881

687.

666

582.

319

466.

213

392.

830

224.

703

305.

167

340.

495

0

100.

000

200.

000

300.

000

400.

000

500.

000

600.

000

700.

000

800.

000

2007

20

08

2009

20

10

2011

20

12

2013

20

14

2015

20

16

IX C

ult

ura

en

cie

nci

a, t

ecn

olo

gía

e in

no

vaci

ón

| C

ult

ure

in s

cien

ce, t

ech

no

log

y an

d in

no

vati

on

25

9

Tabla 9.5. Número de grupos, maestros e instituciones a nivel nacional que participan en el Programa Ondas, 2007 - 2016Number of groups, school teachers and institutions at national level participating in the Ondas program, 2007 - 2016

Ondas 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016Maestros School teachers

1.188 4.151 18.248 23.659 18.389 7.809 10.808 7.698 16.861 28.691

Instituciones Educativas* Educational institutions

n.d. 1.980 3.972 3.461 2.881 2.877 2.539 2.972 2.916 3.908

Grupos de investigación Investigation groups

3.300 4.126 6.999 15.587 5.677 4.513 4.380 6.953 8.270 11.078

Fuente: ColcienciasFecha de consulta: Noviembre de 2017Cálculos: OCyT* Para instituciones educativas no hay información del año 2007 For educational institutions there is no available information for the period 2007

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

260

Tabla 9.6. Numero de niños, niñas y jovenes que participan en el programa Ondas, según entidad territorial, 2007 - 2016Number of children and young people, involved in Ondas program by region, 2007 - 2016

Entidad Territorial Region

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Amazonas 260 205 971 7.471 6.000 6.000 1.008 0 690 1.623

Antioquia 1.634 4 .500 7.957 112.446 23.000 14 .000 15.812 1.708 16.486 13.270

Arauca 16.756 1.806 7.001 6.118 21.772 15.000 22.889 6.000 16.098 1.450

Archipielago de SanAndrés Providencia

0 4.550 464 919 515 600 645 0 0 0

Atlántico 0 674 3.672 21.817 22.600 14.000 12.881 42.030 38.521 37.500

Bogotá 1.695 1.200 811 97.047 43.240 14.000 7.432 0 7.696 0

Bolivar 13.745 8.475 38.682 55.280 20.674 30.020 37.189 8.455 12.381 32.914

Boyacá 12.200 12.800 4 .118 14.083 31.485 32.077 47.033 1.848 10.802 9.019

Caldas 1.925 4.860 5.075 20.244 23.000 14.000 2.754 15.638 10.050 10.041

Caqueta 11.353 34.085 3.521 33.540 19.139 6.000 13.086 13.585 13.664 12.449

Casanare 11.540 18.430 6.964 616 15.000 10.130 1.637 3.620 11.106 11.000

Cauca 2.917 5.337 9.002 12.980 0 22.931 7.123 2.340 4.500 8.574

Cesar 19.450 11.080 24.766 19.822 27.000 26.643 24.651 4.624 0 0

Choco 12.000 20.591 5.900 5.640 27.055 14.000 14.000 4.000 10.042 7.327

Cordoba 0 36.000 12.917 52.306 0 22.000 24.000 14.649 5.675 53.879

C/marca 30.500 0 3.898 2.906 32.994 14.000 7.432 5.123 21.418 380

Guainía 192 2.177 943 664 4.429 3.000 2.906 1.100 0 0

Guajira 34.640 8.200 22.483 60.438 23.000 18.000 2.010 29.202 0 0

Guaviare 0 100 755 2.500 4.806 3.150 13.400 1.100 1.400 1.700

Huila 7.060 11.029 1.784 6.556 23.855 13.461 18.000 1.532 19.717 11.511

Magdalena 500 520 9.065 7.121 0 6.000 6.000 4.636 0 42.000

Meta 7.810 2.800 18.922 13.064 65.850 18.000 5.653 3.870 2.000 2.000

Norte de Santander 11.300 15.999 5.789 7.828 3.500 14.000 14.725 4.624 15.000 13.985

Nariño 3.465 3.225 31.866 18.181 16.338 18.000 14.000 2.599 13.376 17.702

Putumayo 5.020 4.600 10.930 3.479 0 5.440 3.054 6.321 4.000 2.979

Quindio 376 865 31.011 22.396 13.000 14.000 5.200 1.515 13.215 3.500

Risaralda 7.328 15.584 3.607 4.142 15.000 16.461 2.972 4.652 1.000 1.740

Santander 12.724 21.865 9.935 9.506 18.848 18.000 19.183 2.610 11.926 12.059

Sucre 13.580 20.140 1.726 31.380 16.117 14.000 14 .980 18.000 18.247 16.401

Tolima 1.062 5.110 6.156 2.412 26.742 14.000 13.826 1.660 18.337 9.167

Valle 11.665 1.855 7.337 23.806 30.360 26.400 15.161 5.811 5.820 4.325

Vaupés 304 170 3.393 2.517 2.000 4.000 540 3.000 2.000 2.000

Vichada 8.240 5.815 2.460 8.441 5.000 4.900 1.648 3.960 0 0

Fuente: ColcienciasFecha de consulta: Noviembre 2017Cálculos: OCyT 2014 y 2015 incluye los diferentes programas de financiación (Regalias, Banco Mundial, Nación y SOLE) 2014 and 2015 include different financial programs (Royalties, World Bank, Nation and SOLE)

IX C

ult

ura

en

cie

nci

a, t

ecn

olo

gía

e in

no

vaci

ón

| C

ult

ure

in s

cien

ce, t

ech

no

log

y an

d in

no

vati

on

26

1

Grá

fica

9.2.

Not

icia

s de

cie

ncia

y te

cnol

ogía

en

med

ios

digi

tale

s de

Col

ombi

a, 2

012

- 201

7*N

ews

of s

cien

ce a

nd te

chno

logy

in d

igita

l med

ia o

f Col

ombi

a, 2

012

- 201

7

Fuen

te: G

oogl

e N

otic

ias

Cál

culo

s: O

CyT

a p

artir

de

Goo

gle

Not

icia

s (20

12-2

017)

* El

pro

ceso

con

el qu

e se fi

ltra l

a inf

orm

ació

n pa

ra re

aliza

r los

ante

riore

s ind

icado

res s

e con

sigui

ó po

r med

io d

e la h

erra

mien

ta G

oogl

e New

s o G

oogl

e Not

icias

. És

te fu

ncio

na p

lante

ando

uno

s par

ámet

ros d

e bús

qued

a de p

alabr

as

espe

cífica

s qu

e gen

eran

aler

tas d

e con

teni

do n

uevo

, de e

sta m

aner

a se v

an re

copi

lando

las d

ifere

ntes

info

rmac

ione

s de l

os p

rincip

ales m

edio

s de c

omun

icació

n on

line y

se g

ener

an la

s esta

dísti

cas b

ásica

s de l

a inf

orm

ació

n ge

nera

da

que s

e deb

e ir p

erfe

ccio

nand

o a p

artir

de p

arám

etro

s de s

elecc

ión

y cla

sifica

ción

de la

s not

icias

enco

ntra

das.

Th

e pr

oces

s by

whi

ch th

e in

form

atio

n is

filte

red

to p

erfo

rm th

e pr

evio

us in

dica

tors

was

obt

aine

d th

roug

h th

e G

oogl

e N

ews o

r Goo

gle

New

s too

l.This

wor

ks b

y m

eans

of s

ettin

g up

sear

ch p

aram

eter

s for

spec

ific

wor

ds

that

gen

erat

e ne

w c

onte

nt a

lert

s, in

this

way

the

diffe

rent

info

rmat

ion

of th

e m

ain

mea

ns o

f onl

ine

com

mun

icat

ion

is co

mpi

led

and

the

basic

stat

istic

s of i

nfor

mat

ion

gene

rate

d th

at sh

ould

be

impr

oved

from

sele

ctio

n an

d cl

assifi

catio

n pa

ram

eter

s of i

dent

ified

new

s.

0 10

20

30

40

50

60

Ener

o

Febr

ero

M

arzo

Abril

May

o

Juni

o

Julio

Agos

to

Sept

iem

bre

O

ctub

re

N

ovie

mbr

e

Dici

embr

e

2012

20

13

2014

20

15

2016

20

17

48

23

21

27

15

20

29

22

32

28

51

30

31

27

25

38

30

31

24

35

52

31

20

35

29

21

38

26

28

39

46

31

23

26

38

39

31

28

23

19

40

27

34

18

24

32

24

13

21

23

18

27

21

15

11

30

15

13

10

11

7 7

20

43

14

19

19

22

17

14

20

28

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

262

Grá

fica

9.3.

Pal

abra

s m

ás n

ombr

adas

en

las

notic

ias

sobr

e ci

enci

a y

tecn

olog

ía e

n Co

lom

bia,

201

7*M

ost m

entio

ned

wor

ds in

sci

ence

and

tech

nolo

gy n

ews,

2017

Fuen

te: G

oogl

e N

otic

ias

Cál

culo

s: O

CyT

a p

artir

de

Goo

gle

Not

icia

s (20

12-2

017)

* Pa

ra e

l cál

culo

de

cien

cia

y te

cnol

ogía

se c

onta

biliz

aron

las p

alab

ras d

e la

s not

icia

s del

año

201

7*

For t

he c

alcu

latio

n of

scie

nce

and

tech

nolo

gy, t

he w

ords

of t

he n

ews o

f the

yea

r 201

7 ar

e co

unte

d.

IX C

ult

ura

en

cie

nci

a, t

ecn

olo

gía

e in

no

vaci

ón

| C

ult

ure

in s

cien

ce, t

ech

no

log

y an

d in

no

vati

on

26

3

Grá

fica

9.4.

Ciu

dade

s do

nde

hay

más

pub

licac

ione

s de

cie

ncia

y te

cnol

ogía

por

mes

en

Colo

mbi

a, 2

017*

Citie

s w

here

are

mor

e sc

ienc

e an

d te

chno

logy

pub

licat

ions

per

mon

th, 2

017

Fuen

te: G

oogl

e N

otic

ias

Cál

culo

s: O

CyT

a p

artir

de

Goo

gle

Not

icia

s (20

17)

* Pa

ra e

l cál

culo

de

cien

cia

y te

cnol

ogía

se c

onta

biliz

aron

las p

alab

ras d

e la

s not

icia

s del

año

201

7.

For t

he c

alcu

latio

n of

scie

nce

and

tech

nolo

gy, t

he w

ords

of t

he n

ews o

f the

yea

r 201

7 ar

e co

unte

d.

Ener

o

Febr

ero

7 5

2

1

1 1

1 1

1 10

1

2 2

4

1

27

3

2

1 4

1

1

1

10

1

1

1

11

6 1

1

16

1 2

15

3

1

1

1

1

15

1

1

9

2

1

1

1 1

16

1

1 1

Bogo

Barr

anqu

illa

Calí

Valle

dupa

r Bu

cara

man

ga

Popa

yan

Med

ellíi

n N

eiva

Ib

agué

Q

uind

io

Cart

agen

a Hu

ila

Popa

yán

Letic

ia

M

arzo

Abril

Se

ptie

mbr

e O

ctub

re

Nov

iem

bre

Dici

embr

e

May

o

Juni

o

Julio

Ag

osto

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

264

Capítulo 10

Perspectiva Internacional International perspective

Observatorio Colombiano de Ciencia y Tecnología:Clara Carolina Jiménez

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

266

Nota Metodológica

El presente capítulo pretende ofrecer una perspectiva internacional de los indicadores en ciencia, tecnología e innovación (CTI) calculados para Colombia. La información se concentra en (i) la comparación de algunos indicadores de CTI entre Colombia y algunos países de América Latina y la Organización para la Coopera-ción y el Desarrollo Económicos (OCDE); y (ii) indicadores de movilidad internacional de estudiantes y docentes en las instituciones de Educación Superior (IES) del país. Los indicadores presentados están basados en la información reportada por la Red Iberoamericana e Interamericana de Indicadores de Ciencia y Tecnología (RICYT) y por el sistema de estadísticas de la OCDE (OECD.Stat), para el caso de Colombia los cálculos son realizados por el OCyT a partir de diversas fuentes como SNIES y Scopus.

Los indicadores de este capítulo se calculan a partir de una revisión (de produc-tos, investigadores, estudiantes y docentes) y de un análisis en cuanto a gasto, inver-sión, instituciones que reportan información de movilidad, entre otras.

Algunos indicadores presentados en ediciones anteriores se han ajustado para hacerlos compatibles con los estándares internacionales.

Finalmente, se pudo observar que si bien Colombia, comparativamente con los países seleccionados sigue teniendo un rezago relativo, se evidencia un avance en los últimos 10 años en temas de CTI y movilidad estudiantil y docente (tanto de en-trada como de salida), lo cual muestra a Colombia como un destino llamativo para estudiantes e investigadores.

X P

ersp

ecti

va I

nte

rnac

ion

al |

In

tern

atio

nal

per

spec

tive

26

7

Methodological Note

The present chapter intends to offer an international perspective on the science, technology and innovation (STI) indicators that have been traditionally measured for Colombia. The content focuses on i. The comparison of the selected indicators of STI in Colombia and selected Latin American and the Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD) countries and ii. indicators of international mobility of students and professors affiliated with Colombian higher education institutions (IES, in Spanish). The indicators presented are based on the information reported by the Ibero-American and Inter-American Science and Technology Indicators Network (Ricyt, in Spanish) and by the statistics system of the OECD (OECD.Stat), while the data for Colombia have been calculated by OCyT from diverse sources, such as SNIES and Scopus.

The indicators presented in this chapter are calculated from a review (of products, researchers, students and teachers) and an analysis of spending, investment, institutions that report mobility information, etc.

Certain indicators presented in earlier editions have been adjusted for compatibility with international standards.

Finally, it could be observed that although Colombia still lags the countries selected for the comparison, one can notice the progress the country has made over the past 10 years, an advance that has also been observed in student and teacher mobility (both outgoing and incoming), showing Colombia to be an attractive destination for students and researchers.

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

268

Tabla 10.1. Inversión en ACTI como porcentaje del PIB según países seleccionados, 2006-2015Gross domestic expenditure on R&D (GERD) expenditure as a percentage of the Gross domestic product (GDP) from selected countries, 2006-2015

País Country

Año / Year

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015Argentina (1) 0,53 0,55 0,55 0,63 0,61 0,62 0,68 0,66 0,65 0,67

Brasil 1,27 1,38 1,46 1,54 1,60 1,56 1,59 1,61 1,67 1,64

Canadá 1,95 1,91 1,86 1,92 1,83 1,79 1,79 (b) 1,71 1,74 (b) 1,71 (p)

Chile n.d. 0,31(y) 0,37(y) 0,35(by) 0,33(y) 0,35(y) 0,36(y) 0,39(y) 0,37(by) 0,38(py)

Colombia 0,39 0,49 0,53 0,46 0,51 0,48 0,63 0,75 0,75 0,73

Costa Rica 1,33 1,33 1,39 1,97 1,86 1,77 1,98 2,01 2,58 n.d.

Ecuador 0,20 0,23 0,38 0,44 0,47 0,40 0,42 0,55 0,56 n.d.

El Salvador n.d. 0,79 0,87 0,94 0,99 0,98 1,09 1,15 1,12 1,95

Estados Unidos (d) 2,55 2,63 2,77 2,82 2,74 2,77 2,71 2,74 2,76 2,79(p)

España 1,17 1,23 1,32b 1,35 1,35 1,33 1,29 1,27 1,24 1,22

México 0,65 0,65(b) 0,69 0,76 0,75 0,74 0,73 0,75 0,87(ep) 0,97(ep)

Panamá 0,76 0,47 0,46 0,39 0,41 0,46 0,26 0,29 n.d. n.d.

Portugal 0,95(e) 1,12 1,45(b) 1,58 1,53 1,46 1,38 1,33 1,29 1,28(p)

Uruguay (2) n.d. 0,65 0,62 0,72 0,69 0,60 0,55 0,51 0,54 0,57

América Latina y el Caribe

0,77 0,81 0,85 0,90 0,91 0,88 0,90 0,93 0,98 1,00

OECD (e) 2,17 2,21 2,28 2,33 2,29 2,32 2,32 2,35 2,38 2,38

Fuentes: Para Canadá, Chile, España, Portugal, Estados Unidos y países OCDE: OCDE (http://stats.oecd.org); para los demás países y América Latina y el Caribe, RICYT

Cálculos: OCyTFecha de consulta: Diciembre 2017Notas: Para datos extraídos de OECD: (b) Quiebre de la serie temporal (d) La definición del cálculo es diferente (e) Valor estimado (p) Valor provisional (y) Compilado de acuerdo al sistema de cuentas nacionales de 1993 For data extracted from OECD: (b) Time series break (d) Definition differs (e) Estimated value (p) Provisional value (y)Compiled according to the System of National Accounts 1993 Para datos extraídos de RICYT: (1) Argentina: Durante los años 2009 a 2013 sólo se tiene en cuenta la inversión de I+D del sector empresarial. (2) Uruguay: A partir del 2013 se produce un cambio en la metodología de cálculo del gasto nacional en actividades de Ciencia y Tecnología,

considerando nuevos criterios para el cálculo del gasto privado (tanto para el 2013 como para estimaciones de años anteriores). For data extracted from RICYT: (1) Argentina: During the years 2009 to 2013, only the R&D investment of the business sector is taken into account. (2) Uruguay: As of 2013 there is a change in the methodology for calculating national spending on Science and Technology

activities,considering new criteria for calculating private spending (both for 2013 and for estimates from previous years)

X P

ersp

ecti

va I

nte

rnac

ion

al |

In

tern

atio

nal

per

spec

tive

26

9

Tabla 10.2. Inversión en I+D como porcentaje del PIB según países seleccionados, 2006-2015Gross domestic expenditure on R&D (GERD) as a percentage of the Gross domestic product (GDP) from selected countries, 2006-2015

País Country

Año / Year

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015Argentina (1) 0,45 0,46 0,47 0,59 0,56 0,57 0,64 0,62 0,59 0,63Alemania 2,46 2,45 2,60 2,73 2,71 2,80 2,87 2,82 2,88 2,93Bélgica 1,81 1,84 1,92 1,99 2,05 2,16 2,36 2,44 2,46(e) 2,46(p)

Brasil 0,99 1,08 1,13 1,12 1,16 1,14 1,13 1,20 1,27 1,28Canadá 1,95 1,91 1,86 1,92 1,83 1,79 1,79(b) 1,71 1,74(b) 1,71(p)

Chile n.d. 0,31(y) 0,37(y) 0,35(by) 0,33(y) 0,35(y) 0,36(y) 0,39(y) 0,37(by) 0,38(py)

Colombia 0,14 0,18 0,20 0,19 0,19 0,21 0,23 0,27 0,30 0,29Corea del Sur 2,83(b) 3,00(b) 3,12 3,29 3,47 3,74 4,03 4,15 4,29 4,23Costa Rica 0,43 0,36 0,40 0,54 0,48 0,48 0,57 0,56 0,58 n.d.Dinamarca 2,40 2,52(b) 2,77 3,06 2,92 2,94 2,98 2,97 2,92 2,96(p)

Ecuador 0,15 0,15 0,25 0,39 0,41 0,35 0,33 0,38 0,44 n.d.El Salvador n.d. 0,09 0,11 0,08 0,07 0,03 0,03 0,06 0,08 0,13España 1,17 1,23 1,32b 1,35 1,35 1,33 1,29 1,27 1,24 1,22Estados Unidos (d) 2,55 2,63 2,77 2,82 2,74 2,77 2,71 2,74 2,76 2,79(p)

Finlandia 3,34 3,35 3,55 3,75 3,73 3,64 3,42 3,29 3,17 2,90Francia 2,05 2,02 2,06 2,21 2,18(b) 2,19 2,23 2,24 2,23 2,22(p)

Israel (d) 4,15 4,43 4,35 4,14 3,94 4,02 4,16 4,15 4,27 4,25Japón 3,28 3,34 3,34(b) 3,23 3,14 3,24 3,21 3,31(b) 3,40 3,29México 0,37 0,43(b) 0,47 0,52 0,54 0,52 0,49 0,50 0,54(ep) 0,53(ep)

Noruega 1,46 1,56 1,56 1,72 1,65 1,63 1,62 1,65 1,72 1,93Países Bajos 1,76 1,69 1,64 1,69 1,72 1,90(b) 1,94(b) 1,95 2,00 1,99(p)

Panamá 0,28 0,18 0,19 0,14 0,15 0,17 0,08 0,06 n.d. n.d.Portugal 0,95(e) 1,12 1,45(b) 1,58 1,53 1,46 1,38 1,33 1,29 1,28(p)

Reino Unido 1,59 1,63 1,64(e) 1,70(e) 1,68(e) 1,68 1,61(e) 1,66 1,68(e) 1,70(ep) Suecia 3,50 3,26 3,50(e) 3,45 3,22(e) 3,25 3,28(e) 3,31(m) 3,15(e) 3,28Uruguay (2) 0,37 0,42 0,38 0,43 0,35 0,35 0,34 0,32 0,34 0,36América Latina y el Caribe (e)

0,53 0,58 0,61 0,64 0,69 0,67 0,67 0,68 0,70 0,70

OECD (e) 2,17 2,21 2,28 2,33 2,29 2,32 2,32 2,35 2,38 2,38

Fuentes: para Bélgica, Canadá, Chile, Corea del Sur, Dinamarca, España, Estados Unidos, Finlandia, Francia, Israel, Japón, México, Noruega, Países Bajos, Portugal, Reino Unido, Suecia, y países OECD: OECD (http://stats.oecd.org); para los demás países y América Latina y el Caribe, RICYT (http://dev.ricyt.org/ui/v3/comparative.html?indicator=GASTOxPBI)

Cálculos: OCyTFecha de consulta: Diciembre 2017 Notas: Para datos extraídos de OECD: (b) Quiebre de la serie temporal (d) La definición del cálculo es diferente (e) Valor estimado (p) Valor provisional (y) Compilado de acuerdo al sistema de cuentas nacionales de 1993 For data extracted from OECD: (b) Time series break (d) Definition differs (e) Estimated value (p) Provisional value (y) Compiled according to the System of National Accounts 1993 Para datos extraídos de RICYT: (1) Argentina: Durante los años 2009 a 2013 sólo se tiene en cuenta la inversión de I+D del sector empresarial. (2) Uruguay: A partir del 2013 se produce un cambio en la metodología de cálculo del gasto nacional en actividades de Ciencia y Tecnología,

considerando nuevos criterios para el cálculo del gasto privado (tanto para el 2013 como para estimaciones de años anteriores). América Latina y el Caribe (e): Datos estimados For data extracted from RICYT: (1) Argentina: During the years 2009 to 2013, only the R&D investment of the business sector is taken into account. (2) Uruguay: As of 2013 there is a change in the methodology for calculating national spending on Science and Technology

activities,considering new criteria for calculating private spending (both for 2013 and for estimates from previous years) Latin America and the Caribbean (e): Estimated data

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2016

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2016

270

Tabl

a 10

.3 P

orce

ntaj

e de

inve

rsió

n en

I+D

por s

ecto

r de

ejec

ució

n, s

egún

paí

ses

sele

ccio

nado

s, 20

06-2

015

Perc

enta

ge o

f Gro

ss d

omes

tic e

xpen

ditu

re o

n R&

D (G

ERD)

per

form

ed b

y se

ctor

for s

elec

ted

coun

trie

s, 20

06-2

015

País

Co

untry

Sect

orAñ

o / Y

ear

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

Arge

ntin

a

Empr

esas

/ Fi

rms

30,4

030

,35

27,4

427

,67

27,0

227

,60

25,3

324

,22

20,0

621

,24

Gob

iern

o / G

over

nmen

t40

,67

38,9

241

,79

41,6

242

,11

40,6

143

,35

44,9

747

,73

51,1

6

Educ

ació

n Su

perio

r / H

ighe

r Edu

catio

n26

,47

28,8

229

,03

29,1

429

,32

30,2

029

,64

29,1

430

,47

25,9

7

Priv

ado

sin

Ánim

o de

Luc

ro /

Priva

te n

on-p

rofit

org

aniza

tions

2,46

1,90

1,73

1,58

1,55

1,60

1,68

1,67

1,75

1,61

Alem

ania

Empr

esas

/ Fi

rms

70,0

069

,99

69,2

567

,50

67,0

367

,59

67,9

967

,18

67,6

568

,65

(w) G

obie

rno

/ Gov

ernm

ent

13,8

813

,89

14,0

514

,81

14,7

914

,52

14,3

414

,88

14,6

214

,06

Educ

ació

n Su

perio

r / H

ighe

r Edu

catio

n16

,12

16,1

116

,70

17,7

018

,18

17,8

917

,67

17,9

417

,72

17,2

8

Priv

ado

sin

Ánim

o de

Luc

ro /

Priva

te n

on-p

rofit

org

aniza

tions

(k)

(k)

(k)

(k)

(k)

(k)

(k)

(k)

(k)

(k)

Bélg

ica

Empr

esas

/ Fi

rms

69,2

869

,54

68,2

666

,07

67,1

568

,70

70,9

470

,67

71,2

2 (e

) 71

,95

(p)

Gob

iern

o / G

over

nmen

t8,

038,

078,

939,

218,

438,

068,

16 (b

)8,

128,

22 (e

) 7,

77 (p

)

Educ

ació

n Su

perio

r / H

ighe

r Edu

catio

n21

,31

21,1

321

,83

23,7

223

,51

22,3

420

,52

20,8

620

,21

(e)

19,9

4 (p

)

Priv

ado

sin

Ánim

o de

Luc

ro /

Priva

te n

on-p

rofit

org

aniza

tions

1,38

1,26

0,98

1,00

0,91

0,90

0,38

(b)

0,36

0,35

(e)

0,34

(p)

Cana

dá (d

)

Empr

esas

/ Fi

rms

56,6

655

,80

54,1

353

,23

51,9

753

,28

51,2

6 (b

)51

,17

53,7

052

,68

(p)

Gob

iern

o / G

over

nmen

t9,

739,

749,

7610

,45

10,6

0 (b

)9,

008,

52 (b

)8,

888,

53 (b

)8,

53 (p

)

Educ

ació

n Su

perio

r / H

ighe

r Edu

catio

n33

,10

33,9

235

,53

35,9

136

,99

37,3

239

,76

(b)

39,4

637

,32

(b)

38,8

7 (p

)

Priv

ado

sin

Ánim

o de

Luc

ro /

Priva

te n

on-p

rofit

org

aniza

tions

0,53

0,55

0,58

0,41

0,44

0,40

0,46

(b)

0,49

0,44

(b)

0,42

(p)

Chile

Empr

esas

/ Fi

rms

n.d.

34,7

340

,42

29,3

2 (b

)29

,62

34,0

434

,43

35,0

033

,38

(b)

34,3

1 (p

)

Gob

iern

o / G

over

nmen

tn.

d.9,

869,

873,

34 (b

)3,

693,

974,

088,

40 (b

)8,

14 (b

)7,

81 (p

)

Educ

ació

n Su

perio

r / H

ighe

r Edu

catio

nn.

d.43

,04

40,8

139

,81

(b)

38,5

332

,41

34,2

739

,32

38,9

6 (b

)38

,53

(p)

Priv

ado

sin

Ánim

o de

Luc

ro /

Priva

te n

on-p

rofit

org

aniza

tions

n.d.

12,3

79,

0927

,53

(b)

28,1

629

,57

27,2

317

,28

(b)

19,5

2 (b

)19

,36

(p)

Colo

mbi

a

Empr

esas

/ Fi

rms

19,0

1

22,4

3

28,

9821

,19

23,1

523

,99

29,5

623

,96

42,6

244

,65

Gob

iern

o / G

over

nmen

t4,

667,

956,

366,

658,

867,

248,

6415

,03

8,95

9,64

Educ

ació

n Su

perio

r / H

ighe

r Edu

catio

n52

,22

41,9

740

,36

43,6

840

,82

37,3

537

,84

38,1

131

,06

29,0

5

Priv

ado

sin

Ánim

o de

Luc

ro /

Priva

te n

on-p

rofit

org

aniza

tions

24,1

127

,65

24,3

028

,48

27,1

731

,42

23,9

629

,95

17,3

716

,66

Core

a de

l Sur

Empr

esas

/ Fi

rms

77,2

6 (d

)76

,24

(b)

75,3

774

,26

74,8

076

,53

77,9

578

,51

78,2

277

,53

Gob

iern

o / G

over

nmen

t11

,56

(d)

11,6

6 (b

)12

,06

13,0

212

,67

11,7

311

,25

10,9

111

,21

11,7

4

Educ

ació

n Su

perio

r / H

ighe

r Edu

catio

n9,

95 (d

)10

,65

(b)

11,1

411

,08

10,8

210

,09

9,52

9,24

9,05

9,09

Priv

ado

sin

Ánim

o de

Luc

ro /

Priva

te n

on-p

rofit

org

aniza

tions

1,23

(d)

1,45

(b)

1,43

1,64

1,71

1,65

1,28

1,33

1,52

1,64

Cost

a Ri

ca

Empr

esas

/ Fi

rms

44,9

428

,85

30,2

225

,71

16,8

015

,85

31,2

831

,51

36,4

7n.

d.

Gob

iern

o / G

over

nmen

t13

,37

15,9

116

,75

23,4

937

,48

36,6

027

,09

28,8

726

,93

n.d.

Educ

ació

n Su

perio

r / H

ighe

r Edu

catio

n36

,40

48,8

847

,89

48,9

943

,47

45,2

339

,81

37,8

135

,79

n.d.

Priv

ado

sin

Ánim

o de

Luc

ro /

Priva

te n

on-p

rofit

org

aniza

tions

5,28

6,37

5,14

1,82

2,25

2,32

1,82

1,81

0,82

n.d.

X P

ersp

ecti

va I

nte

rnac

ion

al |

In

tern

atio

nal

per

spec

tive

27

1País

Co

untry

Sect

orAñ

o / Y

ear

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

Dina

mar

ca

Empr

esas

/ Fi

rms

66,9

469

,87

(b)

69,9

069

,78

67,0

466

,72

65,5

763

,34

63,7

763

,96

(p)

Gob

iern

o / G

over

nmen

t6,

563,

24 (b

)2,

602,

072,

212,

032,

372,

362,

292,

31 (p

)

Educ

ació

n Su

perio

r / H

ighe

r Edu

catio

n25

,91

26,4

1(b)

27,1

827

,72

30,3

230

,88

31,6

433

,89

33,5

333

,36

(p)

Priv

ado

sin

Ánim

o de

Luc

ro /

Priva

te n

on-p

rofit

org

aniza

tions

0,60

0,48

(b)

0,32

0,42

0,44

0,37

0,41

0,42

0,41

0,37

(p)

Ecua

dor

Empr

esas

/ Fi

rms

19,0

224

,83

8,57

40,8

543

,40

58,1

257

,25

49,0

642

,30

n.d.

Gob

iern

o / G

over

nmen

t75

,54

66,9

590

,00

42,0

436

,39

24,5

224

,75

31,6

136

,81

n.d.

Educ

ació

n Su

perio

r / H

ighe

r Edu

catio

n4,

174,

451,

4312

,97

16,1

614

,19

16,3

717

,46

19,4

7n.

d.

Priv

ado

sin

Ánim

o de

Luc

ro /

Priva

te n

on-p

rofit

org

aniza

tions

1,27

3,77

n.d.

4,14

4,05

3,17

1,63

1,87

1,42

n.d.

Espa

ña

Empr

esas

/ Fi

rms

51,5

055

,87

54,9

2 (b

)51

,90

51,4

552

,14

52,9

853

,08

52,9

252

,54

Gob

iern

o / G

over

nmen

t16

,68

17,6

018

,18

(b)

20,0

720

,09

19,4

719

,09

18,7

218

,79

19,1

3

Educ

ació

n Su

perio

r / H

ighe

r Edu

catio

n27

,64

26,3

726

,75

(b)

27,8

328

,26

28,2

127

,75

28,0

328

,13

28,1

2

Priv

ado

sin

Ánim

o de

Luc

ro /

Priva

te n

on-p

rofit

org

aniza

tions

0,18

0,16

0,16

(b)

0,20

0,19

0,17

0,19

0,17

0,17

0,21

Esta

dos

Uni

dos

(d)

Empr

esas

/ Fi

rms

70,1

070

,80

71,3

869

,49

68,0

368

,43

69,1

570

,48

71,0

871

,52

(p)

Gob

iern

o / G

over

nmen

t11

,96

11,7

511

,35

12,0

212

,71

12,7

912

,20

11,4

411

,29

11,1

8

Educ

ació

n Su

perio

r / H

ighe

r Edu

catio

n13

,85

13,4

513

,24

14,0

214

,72

14,5

314

,47

13,9

713

,52

(p)

13,2

3 (p

)

Priv

ado

sin

Ánim

o de

Luc

ro /

Priva

te n

on-p

rofit

org

aniza

tions

4,09

(e)

4,00

(e)

4,03

(e)

4,47

(e)

4,54

(e)

4,26

(e)

4,17

(e)

4,10

(e)

4,12

(e)

4,08

(ep)

Finl

andi

a

Empr

esas

/ Fi

rms

71,3

072

,30

74,2

571

,42

69,6

370

,46

68,7

268

,86

67,7

166

,67

Gob

iern

o / G

over

nmen

t9,

358,

468,

039,

109,

258,

859,

018,

928,

658,

17

Educ

ació

n Su

perio

r / H

ighe

r Edu

catio

n18

,73

18,6

617

,18

18,9

020

,44

19,9

921

,58

21,5

222

,87

24,3

9

Priv

ado

sin

Ánim

o de

Luc

ro /

Priva

te n

on-p

rofit

org

aniza

tions

0,62

0,58

0,53

0,58

0,68

0,71

0,68

0,71

0,77

0,77

Fran

cia

Empr

esas

/ Fi

rms

63,0

8 (b

)62

,98

63,7

361

,69

63,1

6 (b

)63

,95

64,5

864

,59

64,9

765

,10

(p)

Gob

iern

o / G

over

nmen

t16

,50

16,3

515

,98

16,3

114

,02

(b)

13,8

513

,16

13,0

612

,86

13,0

7 (p

)

Educ

ació

n Su

perio

r / H

ighe

r Edu

catio

n19

,20

19,5

020

,04

20,8

021

,58

(b)

20,9

520

,83

20,8

820

,63

20,2

8 (p

)

Priv

ado

sin

Ánim

o de

Luc

ro /

Priva

te n

on-p

rofit

org

aniza

tions

1,22

1,17

1,25

1,20

1,25

(b)

1,25

1,44

1,47

1,54

1,55

(p)

Isra

el (d

)

Empr

esas

/ Fi

rms

81,8

484

,03

83,0

383

,53

83,0

183

,79

84,1

084

,26

84,7

685

,36

Gob

iern

o / G

over

nmen

t1,

851,

751,

781,

852,

062,

091,

901,

831,

761,

69

Educ

ació

n Su

perio

r / H

ighe

r Edu

catio

n14

,82

12,9

313

,83

13,3

213

,71

12,9

212

,80

12,7

012

,27

11,7

2

Priv

ado

sin

Ánim

o de

Luc

ro /

Priva

te n

on-p

rofit

org

aniza

tions

1,49

1,29

1,36

1,30

1,22

1,20

1,21

1,22

1,21

1,23

Japó

n

Empr

esas

/ Fi

rms

77,1

677

,89

78,4

6 (b

)75

,76

76,5

176

,96

76,6

276

,09

(b)

77,7

678

,49

Gob

iern

o / G

over

nmen

t8,

287,

778,

33 (b

)9,

219,

028,

388,

629,

17 (b

)8,

337,

90

Educ

ació

n Su

perio

r / H

ighe

r Edu

catio

n12

,69

12,5

911

,64

(b)

13,4

112

,87

13,2

113

,36

13,4

7 (b

)12

,58

12,2

8

Priv

ado

sin

Ánim

o de

Luc

ro /

Priva

te n

on-p

rofit

org

aniza

tions

1,87

1,75

1,57

(b)

1,61

1,59

1,45

1,40

1,28

(b)

1,34

1,33

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

272 País

Co

untry

Sect

orAñ

o / Y

ear

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

Méx

ico

Empr

esas

/ Fi

rms

48,8

642

,17

(b)

34,0

636

,66

35,2

434

,89

29,6

931

,23

29,9

4 (e

p)29

,97

(ep)

Gob

iern

o / G

over

nmen

t24

,09

27,6

1 (b

)30

,97

28,4

933

,43

32,1

637

,99

37,6

938

,54

(ep)

37,8

5 (e

p)

Educ

ació

n Su

perio

r / H

ighe

r Edu

catio

n25

,85

28,2

6 (b

)31

,23

30,6

629

,07

30,8

327

,52

26,1

326

,65

(ep)

26,7

7 (e

p)

Priv

ado

sin

Ánim

o de

Luc

ro /

Priva

te n

on-p

rofit

org

aniza

tions

1,20

1,96

(b)

3,74

4,19

2,26

2,13

4,80

4,68

4,87

(ep)

5,41

(ep)

Nor

uega

Empr

esas

/ Fi

rms

53,4

352

,54

53,1

751

,57

51,2

452

,18

52,2

852

,49

53,7

253

,89

Gob

iern

o / G

over

nmen

t15

,90

15,5

8 (b

)14

,79

16,3

816

,41

16,4

416

,42

15,9

815

,24

15,0

4

Educ

ació

n Su

perio

r / H

ighe

r Edu

catio

n30

,66

31,8

8 (b

)32

,04

32,0

432

,34

31,3

831

,30

31,5

331

,04

31,0

7

Priv

ado

sin

Ánim

o de

Luc

ro /

Priva

te n

on-p

rofit

org

aniza

tions

n.d.

n.d.

n.d.

n.d.

n.d.

n.d.

n.d.

n.d.

n.d.

n.d.

País

es B

ajos

Empr

esas

/ Fi

rms

53,8

653

,13

50,1

147

,08

47,9

156

,57

(b)

56,5

6 (b

)55

,66

56,0

355

,57

(p)

(w) G

obie

rno

/ Gov

ernm

ent

12,3

812

,17

11,9

912

,75

11,7

410

,78

(b)

11,8

4 (b

)12

,23

11,8

512

,33

(p)

Educ

ació

n Su

perio

r / H

ighe

r Edu

catio

n33

,76

34,6

937

,90

40,1

740

,35

32,6

4 (b

)31

,59

(b)

32,1

132

,12

32,1

0 (p

)

Priv

ado

sin

Ánim

o de

Luc

ro /

Priva

te n

on-p

rofit

org

aniza

tions

kk

kk

kk

kk

kk

Pana

Empr

esas

/ Fi

rms

1,01

1,03

0,24

1,76

1,65

2,00

1,97

1,88

n.d.

n.d.

Gob

iern

o / G

over

nmen

t40

,82

42,3

847

,11

51,7

255

,54

64,2

663

,99

57,9

9n.

d.n.

d.

Educ

ació

n Su

perio

r / H

ighe

r Edu

catio

n7,

277,

248,

732,

442,

022,

462,

422,

45n.

d.n.

d.

Priv

ado

sin

Ánim

o de

Luc

ro /

Priva

te n

on-p

rofit

org

aniza

tions

50,9

049

,35

43,9

244

,09

40,7

931

,28

32,2

237

,68

n.d.

n.d.

Port

ugal

Empr

esas

/ Fi

rms

46,4

0 (e

) 51

,24

50,1

0 (b

)47

,30

45,9

247

,39

49,7

147

,51

46,4

147

,12

(p)

Gob

iern

o / G

over

nmen

t11

,34

(e)

9,35

7,28

(b)

7,31

7,12

7,38

5,35

6,52

6,26

5,91

(p)

Educ

ació

n Su

perio

r / H

ighe

r Edu

catio

n31

,89

(e)

29,7

534

,48

(b)

36,5

836

,87

36,3

936

,46

44,6

4 (b

)45

,61

45,5

0 (p

)

Priv

ado

sin

Ánim

o de

Luc

ro /

Priva

te n

on-p

rofit

org

aniza

tions

10,3

6 (e

)9,

668,

14 (b

)8,

8110

,09

8,84

8,47

1,33

(b)

1,72

1,47

(p)

Rein

o U

nido

Empr

esas

/ Fi

rms

61,6

562

,53

61,9

9 (e

) 60

,41

(e)

60,9

5 (e

) 63

,58

63,3

4 (e

) 63

,89

65,1

5 (e

) 65

,73

(ep)

Gob

iern

o / G

over

nmen

t9,

999,

169,

15 (e

)9,

16 (e

)9,

53 (e

)8,

588,

05 (e

)7,

907,

26 (e

)6,

80 (e

p)

Educ

ació

n Su

perio

r / H

ighe

r Edu

catio

n26

,12

26,0

826

,50

(e)

27,9

5 (e

)27

,05

(e)

26,0

326

,70

(e)

26,4

225

,78

(e)

25,6

2 (e

p)

Priv

ado

sin

Ánim

o de

Luc

ro /

Priva

te n

on-p

rofit

org

aniza

tions

2,23

2,23

2,36

(e)

2,48

(e)

2,48

(e)

1,81

1,91

(e)

1,79

1,81

(e)

1,86

(ep)

Suec

ia

Empr

esas

/ Fi

rms

74,6

872

,97

74,0

5 (e

) 70

,93

68,7

5 (e

) 69

,07

67,7

9 (e

) 68

,95

(l)67

,04

(e)

69,6

9

Gob

iern

o / G

over

nmen

t4,

48 (e

)4,

944,

44 (e

)4,

374,

87 (e

)4,

314,

80 (e

)3,

683,

75 (e

)3,

42

Educ

ació

n Su

perio

r / H

ighe

r Edu

catio

n20

,63

21,9

221

,31

(e)

24,6

226

,35

(e)

26,3

527

,12

(e)

27,1

4 (l)

28,9

7 (e

)26

,71

Priv

ado

sin

Ánim

o de

Luc

ro /

Priva

te n

on-p

rofit

org

aniza

tions

0,21

(e)

0,17

(b)

0,20

(e)

0,07

(bm

)0,

03 (e

m)

0,32

(b)

0,29

(e)

0,22

(l)

0,24

(e)

0,19

Uru

guay

Empr

esas

/ Fi

rms

28,8

7n.

d.33

,98

34,8

3n.

d.14

,30

17,9

910

,13

4,61

4,61

Gob

iern

o / G

over

nmen

t34

,46

n.d.

30,3

027

,43

n.d.

36,1

834

,01

44,0

334

,39

34,3

9

Educ

ació

n Su

perio

r / H

ighe

r Edu

catio

n36

,67

n.d.

32,8

334

,99

n.d.

45,2

043

,44

44,0

459

,76

59,7

6

Priv

ado

sin

Ánim

o de

Luc

ro /

Priva

te n

on-p

rofit

org

aniza

tions

n.d.

n.d.

2,89

2,76

n.d.

4,33

4,56

1,80

1,24

1,24

X P

ersp

ecti

va I

nte

rnac

ion

al |

In

tern

atio

nal

per

spec

tive

27

3País

Co

untry

Sect

orAñ

o / Y

ear

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

Amér

ica

Latin

a y

el

Carib

e(e)

Empr

esas

/ Fi

rms

40,9

137

,35

32,0

434

,18

31,5

831

,65

29,0

829

,96

27,9

828

,83

Gob

iern

o / G

over

nmen

t25

,36

27,3

830

,67

27,4

932

,01

30,5

033

,90

33,7

235

,80

35,9

8

Educ

ació

n Su

perio

r / H

ighe

r Edu

catio

n29

,52

30,8

132

,18

31,8

330

,81

31,4

730

,07

29,5

529

,77

29,4

3

Priv

ado

sin

Ánim

o de

Luc

ro /

Priva

te n

on-p

rofit

org

aniza

tions

4,20

4,45

5,10

6,49

5,60

6,38

6,95

6,76

6,44

5,76

OEC

D (e

)

Empr

esas

/ Fi

rms

68,5

768

,96

68,9

566

,93

66,4

267

,19

67,5

468

,11

68,7

669

,08

Gob

iern

o / G

over

nmen

t11

,66

11,3

911

,37

12,0

212

,22

11,9

011

,62

11,3

511

,08

10,9

6

Educ

ació

n Su

perio

r / H

ighe

r Edu

catio

n17

,24

17,1

817

,21

18,3

618

,66

18,4

118

,40

18,1

917

,77

17,5

6

Priv

ado

sin

Ánim

o de

Luc

ro /

Priva

te n

on-p

rofit

org

aniza

tions

2,53

2,47

2,47

2,69

2,70

2,50

2,44

2,35

2,39

2,39

Fuen

tes:

para

Bélg

ica, C

anad

á, C

hile,

Cor

ea d

el Su

r, D

inam

arca

, Esp

aña,

Esta

dos U

nido

s, Fi

nlan

dia,

Fran

cia, I

srael,

Japó

n, M

éxico

, Nor

uega

, País

es B

ajos,

Portu

gal,

Rein

o U

nido

, Sue

cia, y

país

es O

ECD

: OEC

D (h

ttp://

stats.

oecd

.org

); pa

ra lo

s dem

ás p

aíses

y A

mér

ica L

atin

a y el

Car

ibe,

RIC

YT (h

ttp://

dev.r

icyt.o

rg/u

i/v3/

com

para

tive.h

tml?i

ndica

tor=

GAS

IDSE

PER)

Cál

culo

s: O

CyT

Fech

a de

con

sulta

: Dic

iem

bre

2017

Not

as:

Pa

ra d

atos

ext

raíd

os d

e O

ECD

:

(b)

Qui

ebre

de

la se

rie te

mpo

ral

(

d) L

a de

finic

ión

del c

álcu

lo e

s dife

rent

e

(e)

Val

or e

stim

ado

(

k) D

ato

incl

uído

en

otra

cat

egor

ía

(

p) V

alor

pro

visio

nal

(

l) So

bree

stim

ado

o ba

sado

en

dato

s sob

rees

timad

os

(

m) S

ubes

timad

o o

basa

do e

n da

tos s

ubes

timad

os

(

w) I

nclu

ye d

atos

de

otra

cat

egor

ía

Fo

r dat

a ex

trac

ted

from

OEC

D:

(

b) T

ime

serie

s bre

ak

(d)

Defi

nitio

n di

ffers

(

e) E

stim

ated

val

ue

(k)

Dat

a in

clud

ed in

ano

ther

cat

egor

y

(p)

Pro

visio

nal v

alue

(

l) O

vere

stim

ated

or b

ased

on

over

estim

ated

dat

a

(m

) Und

eres

timat

ed o

r bas

ed o

n un

dere

stim

ated

dat

a

(w

) Inc

lude

s dat

a fro

m a

noth

er c

ateg

ory

Pa

ra d

atos

ext

raíd

os d

e R

ICYT

:

La c

ateg

oría

“Em

pres

as”

incl

uye

empr

esas

púb

licas

y p

rivad

as

Lo

s val

ores

con

signa

dos a

cad

a ca

tego

ría n

o co

inci

den

nece

saria

men

te c

on lo

s tot

ales

impu

tado

s com

o ga

sto to

tal.

Se c

alcu

lan

los p

orce

ntaj

es e

n ba

se a

los v

alor

es c

onsig

nado

s.

I+D

cor

resp

onde

a In

vesti

gaci

ón y

Des

arro

llo E

xper

imen

tal

Fo

r dat

a ex

trac

ted

from

RIC

YT:

“F

irms”

cat

egor

y in

clud

es p

ublic

and

priv

ate

firm

s

Valu

es in

eac

h ca

tego

ry n

ot n

eces

saril

y co

inci

de w

ith to

tal e

xpen

ditu

re d

ecla

red.

Per

cent

ages

are

cal

cula

ted

from

the

decl

ared

val

ues

R

&D

cor

resp

onds

to e

xper

imen

tal R

esea

rch

and

Dev

elop

men

t

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

274

Tabl

a 10

.4. P

orce

ntaj

e de

inve

stig

ador

es p

or g

éner

o en

paí

ses

sele

ccio

nado

s, 20

06-2

015

Perc

enta

ge o

f res

earc

hers

acc

ordi

ng to

gen

der i

n se

lect

ed c

ount

ries,

2006

-201

5

País

Co

untry

Año

/ Yea

r

2006

2007

2008

2009

2010

Hom

bres

/ M

enM

ujer

es /

Wom

enHo

mbr

es /

Men

Muj

eres

/ W

omen

Hom

bres

/ M

enM

ujer

es /

Wom

enHo

mbr

es /

Men

Muj

eres

/ W

omen

Hom

bres

/ M

enM

ujer

es /

Wom

enAr

gent

ina

n.d

n.d

n.d

n.d

n.d

n.d

n.d

n.d

47,7

852

,22

Alem

ania

n.d

n.d

c23

,22

n.d

n.d

75,0

424

,96

n.d.

n.d.

Bélg

ica

69,3

530

,65

68,9

431

,06

67,7

932

,21

67,2

932

,71

66,7

633

,24

Chile

n.d

n.d

72,2

427

,76

72,4

827

,52

67,7

032

.30

67,6

132

,39

Colo

mbi

an.

dn.

dn.

dn.

dn.

dn.

dn.

dn.

d61

,55

38,4

5

Core

a de

l Sur

86,8

713

,13

(d)

85,1

314

,87

84,4

415

,56

84,2

015

,80

83,3

316

,67

Cost

a Ri

can.

dn.

dn.

dn.

dn.

dn.

dn.

dn.

d57

,64

42,3

6

Dina

mar

can.

dn.

d69

,78

30,2

2 (b

)n.

dn.

d68

,25

31,7

567

,41

32,5

9 (e

)

Ecua

dor

n.d

n.d

n.d

n.d

n.d

n.d

n.d

n.d

38,1

8

Espa

ña63

,31

36,6

963

,00

37,0

062

,52

37,4

8 (b

)61

,89

38,1

161

,58

38,4

2

Finl

andi

a68

,45

31,5

568

,51

31,4

969

,28

30,7

268

,58

31,4

268

,08

31,9

2

Fran

cia

72,5

727

,43

72,1

927

,81

(d)

72,6

127

,39

(d)

73,0

826

,92

(d)

74,6

625

,34

(bm

)

Japó

n87

,59

12,4

186

,99

13,0

186

,96

13,0

486

,38

13,6

286

,22

13,7

8

Méx

ico

n.d

n.d

n.d

n.d

n.d

n.d

n.d

n.d

n.d

n.d

Nor

uega

n.d

n.d

66,4

733

,53

65,9

234

,08

64,7

735

,23

64,2

735

,73

País

es B

ajos

n.d

n.d

76,9

923

,01

n.d.

n.d.

74,1

225

,88

n.d.

n.d.

Pana

n.d

n.d

n.d

n.d

n.d

n.d

n.d

n.d

n.d

n.d

Port

ugal

56,1

643

,84

(e)

56,5

543

,45

56,9

743

,03

(b)

55,6

744

,33

56,1

443

,86

Rein

o U

nido

n.d.

n.d.

63,2

536

,75

(e)

n.d.

n.d.

62,0

737

,93

(e)

61,6

838

,32

(e)

Suec

ian.

d.n.

d.64

,97

35,0

3 (b

m)

n.d.

n.d.

64,3

035

,70

n.d.

n.d.

Uru

guay

(2)

n.d

n.d

n.d

n.d

n.d

n.d

n.d

n.d

49,0

150

,99

X P

ersp

ecti

va I

nte

rnac

ion

al |

In

tern

atio

nal

per

spec

tive

27

5

País

Co

untry

Año

/ Yea

r

2011

2012

2013

2014

2015

Hom

bres

/ M

enM

ujer

es /

Wom

enHo

mbr

es /

Men

Muj

eres

/ W

omen

Hom

bres

/ M

enM

ujer

es /

Wom

enHo

mbr

es /

Men

Muj

eres

/ W

omen

Hom

bres

/ M

enM

ujer

es /

Wom

enAr

gent

ina

47,3

0 5

2,70

47,4

552

,55

47,5

752

,43

47,0

452

,96

100-

52.6

052

,60

Alem

ania

73,2

026

,80

n.d.

n.d.

72,0

527

,95

n.d.

n.d.

72,0

028

,00

Bélg

ica

66,5

333

,47

n.d.

n.d.

66,6

033

,40

n.d.

n.d.

n.d.

n.d.

Chile

69,2

330

,77

69,0

330

,97

65,6

734

,33

68,5

231

,48

66,9

833

,02

(p)

Colo

mbi

a60

,93

39,0

760

,68

39,3

261

,01

38,9

961

,68

38,3

261

,60

38,4

0Co

rea

del S

ur82

,66

17,3

482

,33

17,6

781

,82

18,1

881

,51

18,4

981

,10

18,9

0Co

sta

Rica

57,3

542

,65

55,4

344

,57

56,2

143

,79

55,6

244

,38

n.d

n.d

Dina

mar

ca66

,87

33,1

364

,59

35,4

1 (e

)64

,75

35,2

5n.

dn.

dn.

dn.

dEc

uado

r62

,63

37,3

757

,80

42,2

058

,62

41,3

858

,91

41,0

9n.

dn.

dEs

paña

61,3

038

,70

61,1

938

,81

60,6

639

,34

60,4

139

,59

59,9

740

,03

Finl

andi

a67

,94

32,0

667

,75

32,2

568

,51

31,4

967

,90

32,1

067

,71

32,2

9

Fran

cia

74,4

025

,60

(m)

74,5

225

,48

(em

)74

,54

25,4

6 (e

m)

73,2

826

,72

(bem

)n.

d.n.

d

Japó

n86

,03

13,9

785

,59

14,4

185

,37

14,6

385

,30

14,7

084

,75

15,2

5M

éxic

on.

dn.

d67

,24

32,7

666

,98

33,0

2n.

d.n.

d.n.

d.n.

d.N

orue

ga63

,80

36,2

063

,80

36,2

063

,05

36,9

562

,57

37,4

362

,62

37,3

8Pa

íses

Baj

os75

,77

24,2

3 (b

)76

,05

23,9

5 (b

)76

,39

23,6

176

,64

23,3

6n.

d.n.

d.Pa

nam

á10

0,00

42,9

557

,05

51,7

748

,23

n.d.

n.d.

n.d.

n.d.

Port

ugal

56,0

443

,96

54,9

845

,02

54,4

845

,52

(b)

55,7

144

,29

n.d.

n.d.

Rein

o U

nido

62,2

737

,73

62,1

737

,83

(e)

61,9

038

,10

62,5

937

,41

(e)

n.d.

n.d.

Suec

ia62

,76

37,2

4n.

d.n.

d.66

,73

33,2

7 (b

)n.

d.n.

d.n.

d.n.

d.

Uru

guay

(2)

50,5

149

,49

50,4

449

,56

50,8

949

,11

51,5

348

,47

51,1

848

,82

Fuen

tes:

para

Bél

gica

, Can

adá,

Chi

le, C

orea

del

Sur

, Din

amar

ca, E

spañ

a, E

stado

s Uni

dos,

Finl

andi

a, F

ranc

ia, I

srae

l, Ja

pón,

Méx

ico,

Nor

uega

, Paí

ses B

ajos

, Por

tuga

l, Re

ino

Uni

do, S

ueci

a y

paíse

s OEC

D: O

ECD

(http

://sta

ts.oe

cd.o

rg);

para

lo

s dem

ás p

aíse

s y A

mér

ica

Latin

a y

el C

arib

e, R

ICYT

: (ht

tp://

dev.r

icyt

.org

/ui/v

3/co

mpa

rativ

e.ht

ml?i

ndic

ator

=PER

SOPF

GEN

PER

)C

álcu

los:

OC

yTFe

cha

de c

onsu

lta: D

icie

mbr

e 20

17N

otas

:

Para

dat

os e

xtra

ídos

de

OEC

D:

(

b) Q

uieb

re d

e la

serie

tem

pora

l

(d)

La

defin

ició

n de

l cál

culo

es d

ifere

nte

(

e) V

alor

esti

mad

o

(p)

Val

or p

rovi

siona

l

(y)

Com

pila

do d

e ac

uerd

o al

siste

ma

de c

uent

as n

acio

nale

s de

1993

Fo

r dat

a ex

trac

ted

from

OEC

D:

(

b) T

ime

serie

s bre

ak

(d)

Defi

nitio

n di

ffers

(

e) E

stim

ated

val

ue

(p)

Pro

visio

nal v

alue

(

y) C

ompi

led

acco

rdin

g to

the

Syste

m o

f Nat

iona

l Acc

ount

s 199

3

Para

dat

os e

xtra

ídos

de

RIC

YT:

(

1) A

rgen

tina:

Dur

ante

los a

ños 2

009

a 20

13 só

lo se

tien

e en

cue

nta

la in

vers

ión

de I+

D d

el se

ctor

em

pres

aria

l.

(2)

Uru

guay

: A p

artir

del

201

3 se

pro

duce

un

cam

bio

en la

met

odol

ogía

de c

álcu

lo d

el g

asto

nac

iona

l en

activ

idad

es d

e Cie

ncia

y T

ecno

logí

a, c

onsid

eran

do n

uevo

s crit

erio

s par

a el

cál

culo

del

gas

to p

rivad

o (ta

nto

para

el 2

013

com

o pa

ra

estim

acio

nes d

e añ

os a

nter

iore

s).

Am

éric

a La

tina

y el

Car

ibe

(e):

Dat

os e

stim

ados

Fo

r dat

a ex

trac

ted

from

RIC

YT:

(

1) A

rgen

tina:

Dur

ing

the

year

s 200

9 to

201

3, o

nly

the

R &

D in

vestm

ent o

f the

bus

ines

s sec

tor i

s tak

en in

to a

ccou

nt.

(

2)U

rugu

ay: A

s of 2

013

ther

e is a

chan

ge in

the m

ethod

olog

y for

calcu

latin

g nati

onal

spen

ding

on

Scien

ce an

d Tec

hnol

ogy a

ctivit

iesco

nsid

erin

g new

crite

ria fo

r calc

ulati

ng p

rivate

spen

ding

(bot

h fo

r 201

3 an

d fo

r esti

mate

s fro

m p

revio

us ye

ars)

La

tin A

mer

ica

and

the

Car

ibbe

an (e

): Es

timat

ed d

ata

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

276

Tabla 10.5 Graduados en programas de doctorado ofrecidos en instituciones de los países seleccionados, 2006-2015Graduated in doctoral programs for selected countries, 2006-2015

País Country

Año / Year

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015Alemania (a) 24.946 24.439 25.604 25.527 26.039 27.354 27.099 n.d. n.d. n.d.Argentina 416 696 746 937 1.504 1.673 1.791 2.088 2.176 2.406Brasil (1) 9.366 9.915 10.711 11.368 11.314 12.321 13.912 15.585 17.048 18.625Canadá 4.437 4.998 5.367 5.673 5.934 6.228 6.465 7.062 7.191 n.d.Chile 249 307 376 369 433 474 584 629 646 685Colombia 91 97 139 173 217 270 339 332 408 468Costa Rica 111 101 80 101 117 112 75 120 82 n.d.Ecuador 6 9 53 7 7 14 6 2 17 n.d.El Salvador 1 1 1 2 2 1 8 11 14 6España (2) 7.159 7.150 7.302 7.915 8.596 8.915 9.483 10.889 11.316 14.694Estados Unidos (a) 56.067 60.616 63.712 67.716 69.570 73.041 76.288 n.d. n.d. n.d.México 2.800 2.950 3.498 4.099 4.167 3.795 5.119 5.380 4.541 5.798Portugal (2) 1.161 1.278 1.330 1.398 1.496 1.607 1.859 2.463 2.503 n.d.Uruguay 21 19 28 24 39 36 53 46 56 60

Fuentes: para Alemania y Estados Unidos: OCDE (http://stats.oecd.org); para los demás países, RICYT (http://dev.ricyt.org/ui/v3/comparative.html?indicator=CDOCTORADO)

Cálculos: OCyTFecha de consulta: Diciembre 2017Notas: Para datos extraídos de OECD:(a) Total de graduados de programas terciarios tipo A y programas avanzados de investigación según clasificación ISCED 1997 (a) Total of graduates from type-A tertiary programs and advanced research programs according to 1997 ISCED classification Para datos extraídos de RICYT:(1) Brasil: La suma de los valores consignados a cada categoría pueden diferir de los totales debido a dificultades de clasificación de disciplinas (2) De acuerdo a clasificación ISCED 1997 For data extracted from RICYT:(1) Brazil: Sum can differ due to difficulties in classifying disciplines(2) According to ISCED classification 1997

Tabla 10.6. Documentos SCOPUS por cada 100 investigadores en jornada completa para países seleccionados, 2006-2015Publications in SCOPUS per 100 researchers working full time for selected countries, 2006-2015

País Country

Año / Year

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015Argentina 21,23 20,59 21,44 23,68 22,93 23,62 23,85 23,84 25,71 24,90Brasil 32,74 33,68 36,90 36,76 36,32 36,68 37,47 36,81 36,42 n.d.Canadá 50,81 49,98 49,87 56,21 55,35 55,72 60,61 62,26 n.d. n.d.Chile n.d. 94,65 99,18 129,60 123,85 128,41 130,20 156,76 143,90 139,96Colombia 33,79 36,42 47,89 52,91 52,72 60,47 73,82 93,38 144,53 138,74Costa Rica n.d. n.d. 46,56 12,48 10,57 10,38 43,07 40,68 31,85 n.d.Ecuador 31,78 37,23 27,56 28,53 21,42 17,61 14,69 13,34 15,17 n.d.España 45,66 46,28 46,43 50,23 53,25 60,23 66,17 69,69 72,69 71,45Estados Unidos 44,60 44,35 43,12 43,98 48,14 47,79 48,79 n.d. n.d. n.d.México 33,64 33,15 37,22 34,74 41,16 42,87 62,65 64,64 n.d. n.d.Portugal 40,96 37,63 30,92 34,83 37,51 41,26 47,41 58,34 60,16 61,01Uruguay n.d. n.d. 86,04 54,61 49,38 61,34 60,16 64,34 82,77 74,43América Latina y El Caribe (e) 30,65 32,25 35,16 35,78 36,18 36,62 40,55 41,72 44,85 44,71

Fuente: RICYT (http://dev.ricyt.org/ui/v3/comparative.html?indicator=SCOPUSINV)Fecha de consulta: Diciembre 2017Notas: (e) Datos estimados (e) Estimated data

X P

ersp

ecti

va I

nte

rnac

ion

al |

In

tern

atio

nal

per

spec

tive

27

7

Tabl

a 10

.7. P

aten

tes

solic

itada

s y

conc

edid

as e

n ofi

cina

s na

cion

ales

de

pate

ntes

, seg

ún p

aíse

s se

lecc

iona

dos,

2006

-201

6Pa

tent

app

licat

ions

and

gra

nted

pat

ents

in o

ffice

s fo

r som

e se

lect

ed c

ount

ries,

2006

-201

6

País

Co

untry

2006

2007

2008

2009

2010

2011

Presentadas Applied

Concedidas Granted

Presentadas Applied

Concedidas Granted

Presentadas Applied

Concedidas Granted

Presentadas Applied

Concedidas Granted

Presentadas Applied

Concedidas Granted

Presentadas Applied

Concedidas Granted

Arge

ntin

a5.

617

2.92

25.

743

2.76

95.

582

1.21

44.

976

1.35

44.

717

1.36

64.

821

1.29

1

Bras

il19

.842

2.46

521

.663

1.85

523

.170

2.51

322

.406

2.77

224

.999

3.25

128

.649

3.43

9

Cana

dá42

.038

14.9

7240

.131

18.5

5042

.089

18.7

0337

.477

19.4

9735

.449

19.1

2035

.111

20.7

62

Chile

3.21

540

63.

806

583

3.95

21.

398

1.71

71.

797

1.07

61.

020

2.79

21.

013

Colo

mbi

a2.

087

236

2.04

922

62.

031

415

1.78

848

21.

996

640

2.09

165

2

Cost

a Ri

can.

d.n.

d.n.

d.n.

d.n.

d.n.

d.n.

d.n.

d.1.

220

4564

438

Ecua

dor

759

4079

833

849

6467

464

694

28n.

d.n.

d.

El S

alva

dor

n.d.

n.d.

n.d.

n.d.

n.d.

n.d.

n.d.

n.d.

n.d.

n.d.

n.d.

n.d.

Espa

ña3.

427

2.16

53.

532

2.66

73.

884

2.27

73.

803

2.60

23.

779

2.77

336

262.

812

Esta

dos

Uni

dos

425.

966

173.

770

456.

154

157.

283

456.

321

157.

772

456.

106

167.

349

490.

226

219.

614

503.

582

224.

505

Hond

uras

233

1112

730

330

3125

646

307

8125

515

1

Méx

ico

15.5

059.

632

16.5

999.

957

16.5

8110

.440

14.2

819.

629

14.5

769.

399

14.0

5511

.485

Perú

1.27

130

61.

359

327

1.53

535

969

438

530

036

51.

168

385

Trin

idad

y To

bago

278

8131

964

281

90n.

d.n.

d.n.

d.n.

d.n.

d.n.

d.

Uru

guay

756

n.d.

774

n.d.

739

6478

017

784

2968

713

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

278 Pa

ís

Coun

try

2012

2013

2014

2015

2016

Presentadas Applied

Concedidas Granted

Presentadas Applied

Concedidas Granted

Presentadas Applied

Concedidas Granted

Presentadas Applied

Concedidas Granted

Presentadas Applied

Concedidas Granted

Arge

ntin

a4.

813

932

4.77

21.

297

4.68

21.

360

4.12

51.

559

3.80

91.

879

Bras

il30

.435

2.83

030

.884

2.97

230

.342

2.74

930

.219

3411

28.0

104.

195

Cana

dá35

.242

21.8

1934

.741

23.8

3335

.481

23.7

4936

.964

22.2

0134

.745

26.4

24

Chile

3.01

977

03.

072

898

3.10

51.

168

3.27

41.

058

2.90

72.

077

Colo

mbi

a2.

226

1692

2.18

12.

175

2.22

31.

383

2.25

41.

179

2.20

391

7

Cost

a Ri

ca61

065

603

106

568

114

601

130

505

67

Ecua

dor

n.d.

n.d.

482

1338

220

495

1437

410

El S

alva

dor

n.d.

3318

348

187

7720

335

175

40

Espa

ña3.

475

2.72

03.

244

3.00

43.

178

3.23

53.

020

2.56

12.

922

2.30

8

Esta

dos

Uni

dos

542.

815

253.

155

571.

612

277.

835

578.

802

300.

678

589.

410

298.

407

605.

571

303.

049

Hond

uras

241

136

217

132

220

9422

869

195

53

Méx

ico

15.3

1412

.358

15.4

4410

.368

16.1

359.

819

18.0

719.

338

17.4

138.

652

Perú

1.19

043

11.

266

287

1.28

733

21.

249

362

1.16

340

3

Trin

idad

y To

bago

215

5717

434

188

3916

833

136

60

Uru

guay

700

22n.

d.n.

d.67

631

558

19n.

d.n.

d.

Fuen

te: O

MPI

(Wor

ld In

telle

ctua

l Pro

pert

y O

rgan

izatio

n , S

IC h

ttps:/

/ww

w3.

wip

o.in

t/ips

tats/

inde

x.ht

m) y

SIC

http

://w

ww.

sic.g

ov.c

o/dr

upal

/esta

disti

cas-

prop

ieda

d-in

dustr

ial

Fech

a de

con

sulta

: Ene

ro 2

018

X P

ersp

ecti

va I

nte

rnac

ion

al |

In

tern

atio

nal

per

spec

tive

27

9

Tabla 10.8. Porcentaje de instituciones de educación superior-IES que reportaron movilidad internacional al SNIES, 2010-2016*Percentage of Colombian Higher Education Institutions (IES) reporting mobility, 2010-2016

Tipo de población Type of population

Tipo de movilidad Type of mobility

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Estudiantes Students

Movilidad saliente Outcoming mobility

28,22 31,78 44,75 47,37 51,10 54,58 56,20

Movilidad entrante Incoming mobility

19,92 19,77 31,91 37,22 33,82 42,86 37,23

Docentes Teachers

Movilidad saliente Outcoming mobility

12,03 13,95 28,40 23,68 28,31 28,94 52,55

Movilidad entrante Incoming mobility

7,47 11,63 21,79 20,30 22,43 26,37 46,35

Fuente: Sistema Nacional de Información de la Educación Superior (SNIES), 2010-2016Cálculos: OCyTFecha de consulta: Enero 2018Nota: Por movilidad académica entrante se entiende la realización de curso corto, curso de español, misión, pasantía o práctica y rotación médica. * Los cálculos se realizaron con base en el total de IES que registra SNIES para cada uno de los años.* A partir del año 2016 el registro de esta información fue obligatorio para SNIES. Income academic mobility takes into account: short courses, Spanish courses, missions, internships and medical rotation.* The calculation was based on the total of HEIs registered in SNIES by year.* From 2016 the register of this information is required for SNIES.

Tabla 10.9. Movilidad entrante de estudiantes según los 15 países principales de procedencia. 2010-2016Incoming students mobility by the top 15 origin countries, 2010-2016

País Country

Año / Year

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016México 91 153 389 373 659 1348 929

Estados Unidos 169 76 227 321 579 606 158

Alemania 114 146 223 252 297 407 243

Francia 52 74 161 182 256 376 245

Perú 33 43 99 203 172 449 299

Ecuador 66 129 110 204 95 107 339

Venezuela 354 17 74 64 121 75 96

Brasil 24 58 77 123 202 197 167

Argentina 14 45 48 99 129 118 111

Reino Unido 32 12 41 80 110 144 34

España 34 32 90 58 80 124 78

Australia 35 41 39 57 74 110 46

Corea del Sur 15 19 30 58 81 86 30

China 9 20 62 58 62 70 16

Suiza 25 32 36 39 73 58 34

Fuente: Sistema Nacional de Información de la Educación Superior (SNIES), 2010-2016Cálculos: OCyTFecha de consulta: Enero 2018Nota: Por movilidad académica entrante se entiende la realización de curso corto, curso de español, misión, pasantía o práctica y rotación médica.* Los cálculos se realizaron con base en el total de IES que registra SNIES para cada uno de los años.* A partir del año 2016 el registro de esta información fue obligatorio para SNIES. Income academic mobility takes into account: short courses, Spanish courses, missions, internships and medical rotation.* The calculation was based on the total of HEIs registered in SNIES by year.* From 2016 the register of this information is required for SNIES. V

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

280

Tabla 10.10. Movilidad entrante de docentes según los 15 países principales de procedencia. 2010-2016Incoming teachers mobility by the top 15 origin countries, 2010-2016

País Country

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Estados Unidos 23 52 175 172 250 637 599

España 42 99 183 244 262 389 628

México 19 50 99 138 191 281 510

Argentina 23 34 125 112 118 225 311

Brasil 12 36 60 71 71 175 287

Chile 15 30 44 61 83 127 279

Perú 2 10 23 37 47 100 230

Francia 7 14 35 41 56 136 141

Italia 8 15 38 43 39 110 99

Venezuela 12 13 28 15 55 93 122

Alemania 9 13 8 22 33 113 108

Cuba 6 13 37 22 39 58 89

Ecuador 2 3 35 37 24 49 97

Canadá 4 9 21 25 31 68 69

Países Bajos 3 1 4 10 118

Fuente: Sistema Nacional de Información de la Educación Superior (SNIES), 2010-2016Cálculos: OCyTFecha de consulta: Enero 2018Nota: Por movilidad académica entrante se entiende la realización de curso corto, curso de español, misión, pasantía o práctica y rotación médica.* Los cálculos se realizaron con base en el total de IES que registra SNIES para cada uno de los años.* A partir del año 2016 el registro de esta información fue obligatorio para SNIES. Income academic mobility takes into account: short courses, Spanish courses, missions, internships and medical rotation.* The calculation was based on the total of HEIs registered in SNIES by year.* From 2016 the register of this information is required for SNIES.

X P

ersp

ecti

va I

nte

rnac

ion

al |

In

tern

atio

nal

per

spec

tive

28

1

Tabla 10.11. Movilidad saliente de estudiantes según los 15 países principales de destino. 2010-2016Outgoing students mobility by the top 15 destination countries, 2010-2016

País Country

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

México 201 416 984 1.473 1.696 1.928 2.026

Estados Unidos 441 613 1.094 1.098 1.621 2.114 1.679

Argentina 342 478 661 650 709 648 632

España 289 328 480 700 992 1353 1481

Brasil 184 236 386 536 728 827 797

Chile 90 97 233 386 333 512 305

Francia 198 233 277 290 446 726 575

Alemania 96 124 205 240 350 490 365

Perú 20 36 41 63 90 118 132

Panamá 75 259 507 512 450 424 570

Canadá 52 52 64 97 155 172 106

Italia 49 105 242 176 227 324 212

Ecuador 41 189 136 187 353 193 359

Australia 72 77 83 109 114 125 105

Cuba 101 158 177 257 463 186 113

Fuente: Sistema Nacional de Información de la Educación Superior (SNIES), 2010-2016Cálculos: OCyTFecha de consulta: Enero 2018Nota: Por movilidad académica entrante se entiende la realización de curso corto, curso de español, misión, pasantía o práctica y rotación médica.* Los cálculos se realizaron con base en el total de IES que registra SNIES para cada uno de los años. *A partir del año 2016 el registro de esta

información fue obligatorio para SNIES. Income academic mobility takes into account: short courses, Spanish courses, missions, internships and medical rotation.* The calculation was based on the total of HEIs registered in SNIES by year. *From 2016 the register of this information is required for

SNIES.

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

282

Tabla 10.12. Movilidad saliente de docentes según los 15 países principales de destino. 2010-2016Outgoing teachers mobility by the top 15 destination countries, 2010-2016

País Country

Año / Year

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016Estados Unidos 157 191 507 287 631 974 811

España 125 189 431 279 518 604 655

México 62 140 249 253 427 553 699

Argentina 102 87 242 186 272 322 361

Brasil 55 85 222 193 235 305 257

Chile 43 43 139 73 177 257 253

Perú 27 44 138 84 196 224 206

Ecuador 16 17 103 74 139 162 182

Francia 21 31 77 35 111 178 147

Cuba 20 42 106 55 105 122 129

Alemania 17 25 74 42 117 170 128

Venezuela 23 21 62 103 117 76 75

Italia 18 13 54 30 49 124 117

Panamá 16 15 57 27 70 74 115

Costa Rica 20 11 31 27 56 55 94

Fuente: Sistema Nacional de Informaciòn de la Educación Superior (SNIES), 2010-2016Cálculos: OCyTFecha de consulta: Enero 2018Nota: Por movilidad académica entrante se entiende la realización de curso corto, curso de español, misión, pasantía o práctica y rotación médica.* Los cálculos se realizaron con base en el total de IES que registra SNIES para cada uno de los años.* A partir del año 2016 el registro de esta información fue obligatorio para SNIES. Income academic mobility takes into account: short courses, Spanish courses, missions, internships and medical rotation.* The calculation was based on the total of HEIs registered in SNIES by year.* From 2016 the register of this information is required for SNIES.

X P

ersp

ecti

va I

nte

rnac

ion

al |

In

tern

atio

nal

per

spec

tive

28

3

Tabla 10.13. Movilidad saliente de estudiantes por tipo de movilidad, 2010-2015 Outgoing students mobility by type of mobility, 2010-2015

Tipo de movilidad Type of mobility

Año / Year

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016Curso corto Short courses

461 741 1593 2.203 3.392 3.414 3.052

Misión Mission

177 410 689 1.121 1.080 1.245 1.030

Pasantía o práctica Internship

723 1190 1.600 1.584 1.756 2.015 1.497

Rotación Médica Medical rotation

147 198 270 381 448 524 555

Semestre académico de Intercambio Academic exchange

1.112 1.338 1.870 2.319 3.111 4.560 3.492

Doble Titulación Double Degree

n.d. n.d. n.d. n.d. n.d. n.d. 470

Asistencia a eventos Attendance at events

n.d. n.d. n.d. n.d. n.d. n.d. 462

Total 2.620 3.877 6.022 7.608 9.787 11.758 10.558

Fuente: Sistema Nacional de Información de la Educación Superior (SNIES), 2010-2016Cálculos: OCyTFecha de consulta: Enero 2018Nota: Por movilidad académica entrante se entiende la realización de curso corto, curso de español, misión, pasantía o práctica y rotación médica.* Los cálculos se realizaron con base en el total de IES que registra SNIES para cada uno de los años.* A partir del año 2016 el registro de esta información fue obligatorio para SNIES. Income academic mobility takes into account: short courses, Spanish courses, missions, internships and medical rotation.* The calculation was based on the total of HEIs registered in SNIES by year.* From 2016 the register of this information is required for SNIES.

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

284

Capítulo 11

Departamento Administrativo de Ciencia, Tecnología e Innovación - Colciencias Administrative Department of Science, Technology and Innovation - Colciencias

Departamento Administrativo de Ciencia, Tecnología e Innovación COLCIENCIAS:Oficina Asesora de Planeación

Observatorio Colombiano de Ciencia y Tecnología:Jorge Lucio Álvarez

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

286

Nota Metodológica

Este capítulo tiene por objetivo hacer un seguimiento de algunos indicadores de la gestión del Departamento Administrativo de Ciencia, Tecnología e Innovación – Colciencias, que por su temática específica, no están incluidos en los otros capítulos del presente libro pero que son importantes por ser el líder del Sistema Nacional de Ciencia, Tecnología e Innovación del país.

La principal fuente de información de este capítulo es la Oficina de Planeación de Colciencias y Ministerio de Hacienda y Crédito Público. Es importante tener en cuenta que, en esta edición, las cifras financieras van a ser deflactadas utilizando el deflactor implícito del PIB (en las versiones anteriores se trabajaba con el deflactor del IPC) y las cifras monetarias se presentan en millones de pesos 2014 a partir de los parámetros que maneja el DANE con la nueva metodología de cálculo del PIB y el año base.

En este capítulo se presentan indicadores de tres temáticas: i. Información de ejecución presupuestal de Colciencias; ii. Información de Incentivos tributarios para la CTeI basado en la Ley 2386 de 2009 para el período 2007-2016 lo cual no cubre los cambios de la reforma tributaria reciente que comenzaron aplicar a partir del año 2017 y iii. Información de los proyectos financiados por Colciencias y clasificados por los los programas nacionales de CteI, tipo de institución que los ejecuta y la región geográfica donde se desarrollan a partir de la consulta al Siste-ma de Información de Gestión de proyectos (SIGP).

Los indicadores evidencian para los últimos años una tendencia casi estable en la ejecución presupuestal de colciencias, con un incremento en las solicitudes de incentivos tributarios por CteI indicando cómo este instrumento de política pública comienza a tener un mayor alcance en el sector productivo y cómo el número de proyectos de investigación aprobados se vienen diversificando entre los programas nacionales de ciencia, tecnología e innovación y otras estrategias.

XI

Dep

arta

men

to A

dm

inis

trat

ivo

de

Cie

nci

a, T

ecn

olo

gía

e I

nn

ova

ció

n

| A

dm

inis

trat

ive

Dep

artm

ent

of

Scie

nce

, Tec

hn

olo

gy

and

In

no

vati

on

28

7

Methodological Note

This chapter aims to examine several indicators of management of the Administrative Department of Science, Technology and Innovation - Colciencias, which, due to their specific theme, are not included in other chapters of this book, yet are important, because Colciencias is the leader of the National System of Science, Technology and Innovation of the country.

The primary source of information for this chapter is the Colciencias Planning Office and the Ministry of Finance and Public Credit. It is important to bear in mind that, in this edition, the financial figures will be deflated using the implicit GDP deflator (in the previous versions, the CPI deflator was used), and the monetary figures are presented in millions of pesos from 2014 onwards. This applies to the parameters that DANE manages with the new methodology for calculating GDP and the base year.

In this chapter, indicators of three topics are presented: i. Colciencias budget expenditure information; ii. Tax incentive information for the CTeI based on Law 2386/2009 for the period 2007-2016, which does not include the changes of the recent tax reform that began to apply as of 2017; and iii. Information on the projects financed by Colciencias and classified by the national CteI programs, the types of institutions that undertook the respective projects and the geographical regions where they were developed, obtained by consulting the Project Management Information System (SIGP).

Indicators show an almost stable tendency in the budget execution of Colciencias in recent years, with an increase in the requests for tax incentives by CteI indicating how this public policy instrument began to have a greater scope in the productive sector and as the number of approved research projects has diversified among the national science, technology and innovation programs and other strategies.

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

288

Grá

fica

11.1

. Evo

luci

ón d

el p

resu

pues

to d

e Co

lcie

ncia

s, 20

07 -

2017

* (m

illon

es d

e pe

sos

de 2

014)

Evol

utio

n of

Col

cien

cias

’ bud

get,

2007

- 20

17 (m

illio

n CO

P of

201

4)

Fuen

te: C

olci

enci

as; M

inist

erio

de

Hac

iend

a y

Cré

dito

Púb

lico

Cál

culo

s: O

CyT

* Ap

ropi

ació

n vi

gent

e al

cie

rre

de la

vig

enci

a

Appr

opria

tion

at th

e en

d of

the

fisca

l ter

m1

En 2

010

se in

cluy

ó en

el p

resu

pues

to d

e fun

cion

amie

nto

la su

ma d

e $16

.038

mill

ones

corr

espo

ndie

ntes

al p

ago

por u

n co

nven

io p

ara e

l pro

gram

a de i

nves

tigac

ión

agro

pecu

aria

estr

atég

ica d

e int

erés

regi

onal

-FO

NTA

GRO

. Es

to e

n cu

mpl

imie

nto

de la

Ley

135

1 de

200

9 FO

NTA

GRO

.

In 2

010

it w

as in

clud

ed in

the o

pera

ting

budg

et th

e am

ount

of $

16.0

38 m

illio

n co

rres

pond

ing

to th

e pay

men

t of a

n ag

reem

ent o

f a re

gion

al ag

ricul

tura

l res

earc

h pr

ogra

m F

ON

TAG

RO, a

ccor

ding

to th

e Law

135

1/20

09.

170.

410

234.

185

226.

095

378.

033

395.

729

425.

007

421.

060

353.

983

325.

398

264.

904

316.

874

0

50.0

00

100.

000

150.

000

200.

000

250.

000

300.

000

350.

000

400.

000

450.

000

500.

000

2007

20

08

2009

20

10

2011

20

12

2013

20

14

2015

20

16

2017

1

10.9

689.

879

13.1

2330

.036

11.2

3617

.634

17.9

9322

.785

20.7

9420

.356

20.8

04

Pres

upue

sto

de in

vers

ión

Colc

ienc

ias

Colc

ienc

ias

inve

stm

ent b

udge

t Pr

esup

uest

o de

func

iona

mie

nto

Colc

ienc

ias

Colc

ienc

ias

oper

atin

g bu

dget

XI

Dep

arta

men

to A

dm

inis

trat

ivo

de

Cie

nci

a, T

ecn

olo

gía

e I

nn

ova

ció

n

| A

dm

inis

trat

ive

Dep

artm

ent

of

Scie

nce

, Tec

hn

olo

gy

and

In

no

vati

on

28

9

Tabl

a 11

.1. P

resu

pues

to d

e Co

lcie

ncia

s se

gún

estr

ateg

ia d

e po

lític

a, 2

006

– 20

17 (m

illon

es d

e pe

sos

de 2

014)

Colc

ienc

ias’

inve

stm

ent b

udge

t acc

ordi

ng to

pol

icy

initi

ativ

e, 2

006

- 201

7(m

illio

n CO

P of

201

4)Es

trat

egia

de

polít

ica

naci

onal

de

CTI

STI P

olicy

initi

ativ

e20

0620

0720

0820

0920

1020

1120

1220

1320

1420

1520

1620

17

Cons

olid

ació

n de

cap

acid

ades

par

a CT

I St

reng

hten

ing

of S

TI c

apac

ities

92

.672

96.7

7510

4.41

210

3.55

711

0.18

155

.771

75.3

8310

6.66

278

.439

52.0

2436

.389

65.5

04

Apoy

o a

la fo

rmac

ión

para

I+D

R&D

train

ing

31.6

5430

.202

69.8

1474

.456

121.

817

139.

278

213.

083

239.

136

229.

564

201.

083

179.

894

222.

929

Tran

sfor

mac

ión

prod

uctiv

a Pr

oduc

tive

trans

form

atio

n (in

nova

tion)

27.5

3826

.795

42.6

1623

.518

80.9

4282

.112

93.8

4734

.400

12.4

8134

.698

12.3

414.

097

Cons

olid

ar la

inst

ituci

onal

idad

del

SN

CTI

Cons

olid

atio

n of

the

STI s

yste

m8.

405

8.63

110

.256

16.5

9917

.647

32.8

8327

.889

24.4

8626

.449

23.2

2128

.192

17.6

30

Fom

ento

a la

apr

opia

ción

soc

ial d

e la

CTI

Pr

omot

ion

of S

TI a

prop

iatio

n (p

ublic

und

erst

andi

ng)

2.52

72.

643

2.45

86.

549

9.16

15.

474

9.72

410

.805

2.74

98.

687

4.70

63.

804

Dim

ensi

ón re

gion

al e

inte

rnac

iona

l de

la C

TI

Regi

onal

and

inte

rnat

iona

l dim

ensio

ns in

STI

8.32

35.

363

4.62

91.

416

38.2

8580

.210

5.08

25.

572

4.30

15.

687

3.38

32.

908

Pres

upue

sto

de in

vers

ión

In

vest

men

t bud

get

171.

119

170.

410

234.

185

226.

095

378.

033

395.

729

425.

007

421.

060

353.

983

325.

398

264.

904

316.

874

Pres

upue

sto

de fu

ncio

nam

ient

o de

Col

cien

cias

O

pera

ting

budg

et10

.246

10.9

689.

879

13.1

2330

.036

11.2

3617

.634

17.9

9322

.785

20.7

9420

.356

20.8

04

Tota

l pre

supu

esto

To

tal b

udge

t18

1.36

518

1.37

824

4.06

423

9.21

840

8.06

940

6.96

544

2.64

143

9.05

337

6.76

834

6.19

328

5.26

033

7.67

7

Fuen

te: C

olci

enci

asC

álcu

los:

OC

yT

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

290

Grá

fica

11.2

. Pre

supu

esto

de

inve

rsió

n de

Col

cien

cias

com

o po

rcen

taje

del

Pre

supu

esto

Gen

eral

de

Inve

rsió

n de

la N

ació

n, 2

007

- 201

7Co

lcie

ncia

s’ in

vest

men

t bud

get a

s a

shar

e of

the

natio

nal i

nves

tmen

t bud

get,

2007

- 20

17

Fuen

te: C

olci

enci

as, M

inist

erio

de

Hac

iend

a y

Cré

dito

Púb

lico

Cál

culo

s: O

CyT

0,68

%

0,90

%

0,65

%

1,37

%

1,19

%

1,14

%

1,02

%

0,87

%

0,80

%

0,77

%

0,88

%

0,00

%

0,20

%

0,40

%

0,60

%

0,80

%

1,00

%

1,20

%

1,40

%

1,60

%

2007

20

08

2009

20

10

2011

20

12

2013

20

14

2015

20

16

2017

XI

Dep

arta

men

to A

dm

inis

trat

ivo

de

Cie

nci

a, T

ecn

olo

gía

e I

nn

ova

ció

n

| A

dm

inis

trat

ive

Dep

artm

ent

of

Scie

nce

, Tec

hn

olo

gy

and

In

no

vati

on

29

1

Grá

fica

11.3

. Sol

icitu

des

para

ince

ntiv

os tr

ibut

ario

s, 20

07 -

2016

Tax

ince

ntiv

es a

pplic

atio

ns, 2

007

- 201

6

Fuen

te: C

olcie

ncias

Cálc

ulos

: OC

yT1

Has

ta 2

010,

cualq

uier

per

sona

que

reali

zara

inve

rsion

es en

pro

yect

os ca

lifica

dos p

or el

Con

sejo

Nac

iona

l de C

iencia

y Te

cnol

ogía

com

o de

cará

cter

cien

tífico

, tec

noló

gico

o d

e inn

ovac

ión

tecn

ológ

ica, t

endr

á der

echo

a de

ducir

el 1

25%

de

l valo

r inv

ertid

o en

el p

erio

do g

rava

ble e

n qu

e se r

ealiz

ó la

inve

rsión

sin

exce

der d

el 20

% d

e la r

enta

líqu

ida,

dete

rmin

ada a

ntes

de r

esta

r el v

alor d

e la i

nver

sión.

El m

ismo

bene

ficio

aplic

a a p

erso

nas q

ue re

alice

n do

nacio

nes a

cent

ros

o gr

upos

de i

nves

tigac

ión

desti

nada

s al d

esar

rollo

de p

roye

ctos

de c

arác

ter d

e inv

estig

ació

n cie

ntífi

ca, t

ecno

lógi

co o

de i

nnov

ació

n te

cnol

ógica

pre

viam

ente

califi

cado

s. A

parti

r de 2

011,

de a

cuer

do co

n el

artíc

ulo

36 d

e la

Ley

1450

de

201

1, q

uien

invi

erta

en p

roye

ctos

califi

cado

s por

el C

onse

jo N

acio

nal d

e Ben

eficio

s Trib

utar

ios

com

o de

inve

stiga

ción

y de

sarro

llo te

cnol

ógico

pod

rá d

educ

ir el

175%

del

valo

r inv

ertid

o en

el p

erío

do g

rava

ble e

n qu

e se r

ealiz

ó la

inve

rsión

, sin

exce

der e

l 40%

de l

a ren

ta lí

quid

a.

Unt

il 20

10, a

ny p

erso

n wh

o m

akes

inve

stmen

ts in

pro

jects

appr

oved

by t

he N

atio

nal C

ounc

il of

Scie

nce a

nd T

echn

olog

y as h

avin

g a sc

ientifi

c, te

chno

logi

cal o

r inn

ovat

ion

char

acte

r, sh

all b

e ent

itled

to d

educ

t 125

% o

f the

valu

e inv

este

d in

the t

axab

le pe

riod

in w

hich

the i

nves

tmen

t was

mad

e with

out e

xcee

ding

20%

of n

et in

com

e, de

term

ined

bef

ore s

ubtra

ctin

g th

e valu

e of t

he in

vestm

ent.

The s

ame b

enefi

t app

lies t

o pe

ople

who

mak

e don

atio

ns ai

med

at d

evelo

ping

pr

ojec

ts pr

evio

usly

appr

oved

as h

avin

g a s

cient

ific r

esea

rch,

tech

nolo

gica

l inn

ovat

ion

char

acte

r to

rese

arch

gro

ups o

r cen

ters.

Fro

m 2

011,

in ac

cord

ance

with

artic

le 36

of L

aw 1

450

of 2

011,

who

ever

inve

st in

pro

jects

quali

fied

by th

e N

atio

nal C

ounc

il Tax

Ben

efits

as re

sear

ch an

d te

chno

logi

cal d

evelo

pmen

t, it

can

be d

educ

ted

175%

of t

he am

ount

inve

sted

in th

e tax

able

perio

d wh

en th

e inv

estm

ent w

as m

ade,

not e

xcee

ding

40%

of t

he n

et in

com

e.2

Segú

n el

Artíc

ulo

428-

1 de

l Esta

tuto

Trib

utar

io, l

os eq

uipo

s y el

emen

tos q

ue im

porte

n lo

s cen

tros d

e inv

estig

ació

n o

desa

rrollo

tecn

ológ

ico re

cono

cidos

por

Col

cienc

ias, a

sí co

mo

las in

stitu

cione

s de e

duca

ción

básic

a prim

aria,

secu

n-da

ria, m

edia

o su

perio

r rec

onoc

idas

por

el M

inist

erio

de E

duca

ción

Nac

iona

l y q

ue es

tén

desti

nado

s al d

esar

rollo

de p

roye

ctos

califi

cado

s com

o de

cará

cter

cien

tífico

, tec

noló

gico

o d

e inn

ovac

ión

segú

n lo

s crit

erio

s y la

s con

dicio

nes

defin

idas

por

el C

onse

jo N

acio

nal d

e Ben

eficio

s Trib

utar

ios e

n C

iencia

, Tec

nolo

gía e

Inno

vació

n, es

tará

n ex

ento

s del

impu

esto

al va

lor a

greg

ado

(IVA)

.

Acco

rdin

g to

Arti

cle 4

28-1

of t

he T

ax C

ode,

equi

pmen

t and

item

s im

porte

d by

rese

arch

and

tech

nolo

gica

l dev

elopm

ent c

ente

rs re

cogn

ized

by C

olcie

ncias

, as w

ell a

s by

educ

atio

n in

stitu

tions

reco

gnize

d by

the N

atio

nal E

duca

tion

Min

istry

, and

that

are i

nten

ded

for t

he d

evelo

pmen

t of p

rojec

ts wh

ich fu

lfill

the r

equi

rem

ents

of th

e Nat

iona

l Cou

ncil

on T

ax B

enefi

ts to

be c

onsid

ered

of s

cient

ific,

tech

nolo

gica

l or i

nnov

atio

n ch

arac

ter,

will

be ex

empt

from

valu

e ad

ded

tax (

VAT

).3

De a

cuer

do co

n la

Ley

788

de 2

002

los n

uevo

s pro

duct

os d

e sof

twar

e elab

orad

os en

Col

ombi

a, co

n un

alto

cont

enid

o de

inve

stiga

ción

cient

ífica

y te

cnol

ógica

nac

iona

l, pr

eviam

ente

certi

ficad

os p

or C

olcie

ncias

, ten

drán

der

echo

a la

exen

ción

del i

mpu

esto

de r

enta

.

Acco

rdin

g to

Law

788

of 2

002,

new

softw

are p

rodu

cts m

anuf

actu

red

in C

olom

bia w

ith h

igh

cont

ent o

f nat

iona

l scie

ntifi

c and

tech

nolo

gica

l res

earc

h (p

revi

ously

certi

fied

by C

olcie

ncias

) will

be e

ntitl

ed to

exem

ptio

n fro

m in

com

e tax

.

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

Dedu

cció

n po

r don

ació

n De

duct

ion

for d

onat

ion

Exen

ción

de

IVA

VAT

exem

ptio

n

Cert

i�ca

ción

de

softw

are

Dedu

ctio

n fo

r the

sof

twar

e in

dust

ry

Neg

ado

Deni

ed

Apro

bado

Ap

prov

ed

Dedu

cció

n po

r inv

ersi

ónDe

duct

ion

for i

nves

tmen

t 11

23

3 2

2 1

10

0 50

100

150

200

250

300

350

400

450

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

4 10

29

19

144

60

90

90

35

18

35

61

71

74

82

65

63

143

348

154

18

4 4

13

1 2

1 2

5 3

4 4

3 2

3 1

3 7

19

1 14

20

99

83

97

90

64

58

44

32

17

6

25

10

6 9

6 11

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

292

Tabla 11.2. Monto de solicitudes aprobadas para incentivos tributarios según tipo, 2007 – 2016 (millones de pesos de 2014)Approved funds to applications for tax incentives according to their type, 2007 – 2016 (million COP of 2014) en millones de pesos corrientes

AñoDeducción por inversión Deduction for investment

Deducción por donación Deduction for donation

Exención de IVA 1 VAT exemption

Total

2007 63.950 0 1.837 65.787

2008 169.279 1.280 2.130 172.689

2009 73.663 3.153 1.563 78.379

2010 269.171 847 38.914 308.932

2011 336.701 0 1.789 338.490

2012 331.467 21.595 1.842 354.904

2013 111.606 3.670 1.034 116.310

2014 511.103 883 702 512.688

2015 381.290 6.581 nd 387.871

2016 452.638 13.601 nd 466.239

Total 2.700.866 51.609 49.812 2.802.288

Fuente: ColcienciasCálculos: OCyT1 De acuerdo al Art. 428-1, “Importaciones de activos por instituciones de educación y centros de investigación” del Estatuto Tributario, el

porcentaje de IVA a aplicar en las exenciones está en función de la posición arancelaria definida por el Estatuto Tributario. Para los cálculos realizados con las exenciones de IVA se utilizó un valor promedio del 16%.

According to Article 428-1 of the Tax Code, “Import of assets by educational institutions and research centers”, the percentage of VAT to apply in the exemptions depends on the tariff set by the Tax Code. The estimations are made using 16% as the average value.

XI

Dep

arta

men

to A

dm

inis

trat

ivo

de

Cie

nci

a, T

ecn

olo

gía

e I

nn

ova

ció

n

| A

dm

inis

trat

ive

Dep

artm

ent

of

Scie

nce

, Tec

hn

olo

gy

and

In

no

vati

on

29

3

Tabl

a 11

.3. S

olic

itude

s ap

roba

das

para

ince

ntiv

os tr

ibut

ario

s se

gún

Prog

ram

a N

acio

nal d

e Ci

enci

a y

Tecn

olog

ía (P

NCT

+I)

y tip

o,

2007

– 2

016

(mill

ones

de

peso

s de

201

4)Ap

prov

ed a

pplic

atio

ns fo

r tax

ince

ntive

s by N

atio

nal S

cienc

e an

d Te

chno

logy

Pro

gram

(PNC

T+I f

or it

s nam

e in

Spa

nish

) and

type

, 200

7 –

2016

(milli

on C

OP

of 2

014)

Prog

ram

a N

acio

nal d

e Ci

enci

a y

Tecn

olog

ía

Nat

iona

l Scie

nce

and

Tech

nolo

gy P

rogr

am

Dedu

cció

n po

r inv

ersi

ón

Dedu

ctio

n fo

r inv

estm

ent

Dedu

cció

n po

r don

ació

n De

duct

ion

for d

onat

ion

Exen

ción

de

IVA

1 VA

T ex

empt

ion

Cert

ifica

ción

de

Softw

are

2 De

duct

ion

for t

he s

oftw

are

indu

stry

Num

Mon

to

Fund

s gr

ante

dN

umM

onto

Fu

nds

gran

ted

Num

Mon

to

Fund

s gr

ante

dN

um

Cien

cia,

tecn

olog

ía e

inno

vaci

ón d

el m

ar y

de

los

recu

rsos

hid

robi

ológ

icos

1041

.056

1466

Cien

cia,

tecn

olog

ía e

inno

vaci

ón e

n ed

ucac

ión

515

Cien

cias

, tec

nolo

gías

e in

nova

ción

en

área

s so

cial

es y

hum

anas

244

Desa

rrol

lo te

cnol

ógic

o e

inno

vaci

ón in

dust

rial

205

222.

994

65.

990

8139

.049

1El

ectr

ónic

a, te

leco

mun

icac

ione

s e

info

rmát

ica

5473

.392

31.

800

4442

689

PNCT

eI A

mbi

ente

, Háb

itat y

Bio

dive

rsid

ad22

13.7

0512

403

PNCT

eI B

iote

cnol

ogía

3016

.340

11.

141

441.

099

PNCT

eI C

ienc

ias A

grop

ecua

rias

5427

.877

1720

.138

5283

9PN

CTeI

Cie

ncia

s Bá

sica

s21

71.2

916

1.58

911

23.

174

PNCT

eI C

ienc

ias

Hum

anas

, Soc

iale

s y

Educ

ació

n4

3.21

91

488

PNCT

eI E

nerg

ía y

Min

ería

383

1.90

6.18

15

11.3

3459

2.97

9PN

CTeI

Inge

nier

ía20

017

9.75

113

4.62

4PN

CTeI

Sal

ud24

20.6

5511

3.53

812

11.

549

PNCT

eI S

egur

idad

y D

efen

sa2

123

115

PNCT

eI Te

cnol

ogía

s In

form

ació

n y

Com

unic

ació

n61

59.5

071

37O

tros

32

1.33

622

197

ND

2663

.563

176

4To

tal

1.09

62.

700.

866

6951

.609

567

49.8

1290

Fuen

te: C

olci

enci

asC

álcu

los:

OC

yT1

De

acue

rdo

al A

rt. 4

28-1

, “Im

port

acio

nes d

e ac

tivos

por

insti

tuci

ones

de

educ

ació

n y

cent

ros d

e in

vesti

gaci

ón”

del E

statu

to T

ribut

ario

, el p

orce

ntaj

e de

IVA

a a

plic

ar e

n la

s exe

ncio

nes e

stá e

n fu

nció

n de

la p

osic

ión

aran

cela

ria d

efini

da p

or e

l Esta

tuto

Trib

utar

io. P

ara

los c

álcu

los r

ealiz

ados

con

las e

xenc

ione

s de

IVA

se u

tilizó

un

valo

r pro

med

io d

el 1

6%. H

ubo

un a

umen

to si

gnifi

cativ

o en

201

0 qu

e co

rres

pond

e a

un p

roye

cto

de

inno

vaci

ón te

cnol

ógic

a de

107

mill

ones

de

dóla

res q

ue o

btuv

o un

a ex

enci

ón d

e $3

4.02

1 m

illon

es d

e pe

sos.

Ac

cord

ing

to A

rtic

le 4

28-1

of t

he T

ax C

ode,

“Im

port

of a

sset

s by

educ

atio

nal i

nstit

utio

ns an

d re

sear

ch ce

nter

s”, t

he p

erce

ntag

e of V

AT to

appl

y in

the e

xem

ptio

ns d

epen

ds o

n th

e tar

iff se

t by

the T

ax C

ode.

The e

stim

atio

ns

are

mad

e us

ing

16%

as t

he a

vera

ge v

alue

. The

obse

rved

incr

ease

in 2

010

corr

espo

nds t

o a

tech

nolo

gica

l inn

ovat

ion

proj

ect o

f 107

mill

ion

dolla

rs w

hich

obt

aine

d an

exe

mpt

ion

equi

vale

nt to

$ 3

4.02

1 m

illio

n pe

sos.

2 La

s exe

ncio

nes p

ara

cert

ifica

ción

de s

oftw

are s

e hac

en so

bre l

as v

enta

s del

pro

duct

o. P

ara

dete

rmin

ar el

mon

to d

el in

cent

ivo

a tr

avés

de e

sta v

ía se

ría n

eces

ario

un

segu

imie

nto,

caso

por

caso

, de l

as v

enta

s de c

ada

solic

itud

apro

bada

dur

ante

un

perio

do d

e di

ez a

ños.

Th

e sof

twar

e cer

tifica

tion

exem

ptio

ns a

re o

ver p

rodu

ct sa

les.

To d

eter

min

e the

exac

t am

ount

of t

he in

cent

ive w

ould

requ

ire a

follo

w-u

p ca

se b

y ca

se b

asis

of th

e sal

es o

f eac

h ap

prov

ed a

pplic

atio

n fo

r a p

erio

d of

ten

year

s.3

Incl

uye

solic

itude

s apr

obad

as a

gru

pos y

cen

tros a

sí co

mo,

pro

yect

os a

prob

ados

por

la D

irecc

ión

de D

esar

rollo

Tec

noló

gico

e In

nova

ción

y la

s ofic

inas

de

Prog

ram

as E

strat

égic

os y

Reg

iona

lizac

ión

de C

olci

enci

as.

In

clud

es a

ppro

ved

appl

icat

ions

to g

roup

s and

cen

ters

as w

ell a

s pro

ject

s app

rove

d by

the

Stra

tegi

c Pr

ogra

ms a

nd R

egio

naliz

atio

n offi

ce o

f Col

cien

cias

.

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

294

Tabl

a 11

.4. M

onto

de

solic

itude

s apr

obad

as p

ara

ince

ntiv

os tr

ibut

ario

s seg

ún e

ntid

ad te

rrito

rial,

2007

– 2

016

(mill

ones

de

peso

s de

2014

)Ap

prov

ed fu

nds

to a

pplic

atio

ns fo

r tax

ince

ntiv

es b

y ty

pe a

nd re

gion

, 200

7 –

2016

(mill

ion

COP

of 2

014)

Entid

ad te

rrito

rial

Regi

on

Dedu

cció

n po

r inv

ersi

ón

Dedu

ctio

n fo

r inv

estm

ent

Dedu

cció

n po

r don

ació

n De

duct

ion

for d

onat

ion

Exen

ción

de

IVA

VAT

exem

ptio

n Ce

rtifi

caci

ón d

e so

ftwar

e De

duct

ion

for t

he s

oftw

are

indu

stry

Num

Mon

to

Fund

s gr

ante

dN

umM

onto

Fu

nds

gran

ted

Num

Mon

to

Fund

s gr

ante

dN

um

Amaz

onas

125

8

Antio

quia

349

213.

208

111

772

38.8

9112

Atlá

ntic

o35

35.4

6325

353

Bogo

tá, D

.C.

465

1.93

9.28

623

18.0

1427

47.

913

56

Bolív

ar18

24.6

872

Boya

cá1

48

Cald

as6

2.42

28

174

1

Casa

nare

144

1

Cauc

a42

73.5

698

10.2

6820

166

1

Cesa

r1

436

Córd

oba

27.

272

113

Cund

inam

arca

6514

3.43

09

3.38

922

490

La G

uajir

a1

96

Mag

adal

ena

165

81

3

Met

a2

3.04

6

Nar

iño

220

Nor

te d

e Sa

ntan

der

2

Qui

ndío

610

4

Risa

rald

a12

2.90

17

108

3

Sant

ande

r74

214.

379

125.

542

4375

81

Sucr

e2

Tolim

a1

2

Valle

del

Cau

ca24

40.2

8814

13.4

0383

674

10

Tota

l1.

096

2.70

0.86

669

51.6

0956

749

.812

90

Fuen

te: C

olci

enci

asC

álcu

los:

OC

yT

XI

Dep

arta

men

to A

dm

inis

trat

ivo

de

Cie

nci

a, T

ecn

olo

gía

e I

nn

ova

ció

n

| A

dm

inis

trat

ive

Dep

artm

ent

of

Scie

nce

, Tec

hn

olo

gy

and

In

no

vati

on

29

5

Grá

fica

11.4

. Pro

yect

os a

prob

ados

por

Col

cien

cias

, 200

7 - 2

016

Proj

ects

app

rove

d by

Col

cien

cias

, 200

7 - 2

016

Fuen

te: C

olci

enci

asC

álcu

los:

OC

yT1

A pa

rtir

de 2

012

se in

cluy

en e

n la

cat

egor

ía p

roye

ctos

no

asoc

iado

s a P

NC

yT, a

quel

los p

roye

ctos

que

se fi

nanc

iaro

n po

r estr

ateg

ias o

pro

gram

as d

istin

tos a

los P

NC

yT.

In

the

cate

gory

pro

ject

s not

ass

ocia

ted

with

a P

NC

YT a

re th

ose

fund

ed th

roug

h ot

her s

trat

egie

s or p

rogr

ams.

4

43

46

5

14

0

100

200

300

400

500

600

2007

20

08

2009

20

10

2011

20

12

2013

20

14

2015

20

16

Proy

ecto

s as

ocia

dos

a PN

CT+

I Pr

ojec

tsas

socia

ted

to P

NCT

+I

Proy

ecto

s no

aso

ciad

os a

PN

CT+

I Pr

ojec

ts n

ot a

ssoc

iate

d to

PN

CT+

I 1

291

377

297

387

473

428

278

461

396

209

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

296

Grá

fica

11.5

. Rec

urso

s ap

roba

dos

para

fina

ncia

ción

de

proy

ecto

s, 20

07- 2

016*

(mill

ones

de

peso

s de

201

4)Fu

nds

gran

ted

to fi

nanc

e pr

ojec

ts, 2

007

- 201

6 (m

illio

n CO

P of

201

4)

Fuen

te: C

olci

enci

asC

álcu

los:

OC

yT*

Para

201

2 a

2016

solo

se in

cluy

en lo

s pro

yect

os d

e PN

CT

+I.

20

12 to

201

6, o

nly

incl

ude

proj

ects

fund

ed b

y C

olci

enci

as a

ccor

ding

to P

NC

T+I

.

189.

798

238.

307

194.

136

214.

731

339.

146

208.

526

92.8

50

185.

198

225.

927

110.

583

119.

906

143.

678

100.

635

115.

959

155.

145

114.

122

28.8

07

93.0

66

168.

579

56.6

89

69.8

92

94.6

29

93.5

01

98.7

73

184.

001

94.4

04

64.0

43

92.1

32

57.3

49

53.8

94

0

50.0

00

100.

000

150.

000

200.

000

250.

000

300.

000

350.

000

400.

000

2007

20

08

2009

20

10

2011

20

12

2013

20

14

2015

20

16

Mon

to to

tal p

roye

ctos

apr

obad

os

Tota

l fun

ding

of a

ppro

ved

proj

ects

Co

ntra

part

ida

y ot

ras

fuen

tes

Coun

terp

art f

unds

and

oth

er re

sour

ses

Mon

to �

nanc

iado

por

Col

cien

cias

Fu

nds

gran

ted

by C

olcie

ncia

s

XI

Dep

arta

men

to A

dm

inis

trat

ivo

de

Cie

nci

a, T

ecn

olo

gía

e I

nn

ova

ció

n

| A

dm

inis

trat

ive

Dep

artm

ent

of

Scie

nce

, Tec

hn

olo

gy

and

In

no

vati

on

29

7

Tabl

a 11

.5. P

roye

ctos

apr

obad

os p

or C

olci

enci

as s

egún

PN

CT+

I, 20

07 -

2016

Proj

ects

fund

ed b

y Co

lcie

ncia

s ac

cord

ing

to P

NCT

+I,

2007

- 20

16

PNCT

+I

2007

2008

2009

2010

2011

2012

Num

%N

um%

Num

%N

um%

Num

%N

um%

01PN

CTeI

Sal

ud10

435

,74

8522

,55

8428

,28

103

26,6

180

16,9

164

14,9

5

02aP

NCT

eI In

geni

ería

00,

000

0,00

00,

000

0,00

00,

000

0,00

02bP

NCT

eI G

eoci

enci

as0

0,00

00,

000

0,00

00,

000

0,00

00,

00

02De

sarr

ollo

tecn

ológ

ico

e in

nova

ción

indu

stria

l51

17,5

352

13,7

945

15,1

551

13,1

818

539

,11

5212

,15

03aP

NCT

eI Te

cnol

ogía

s de

la In

form

ació

n y

la C

omun

icac

ión

00,

000

0,00

00,

000

0,00

00,

000

0,00

03El

ectr

ónic

a, te

leco

mun

icac

ione

s e

info

rmát

ica

206,

8726

6,90

217,

0722

5,68

316,

5511

526

,87

04PN

CTeI

Cie

ncia

s Agr

opec

uaria

s22

7,56

236,

1019

6,40

4812

,40

5611

,84

5713

,32

05PN

CTeI

Ene

rgía

y M

iner

ía23

7,90

4110

,88

227,

4135

9,04

469,

7326

6,07

06PN

CTeI

Cie

ncia

s Bá

sica

s28

9,62

4110

,88

3612

,12

4411

,37

214,

4428

6,54

07aC

ienc

ias,

tecn

olog

ías

e in

nova

ción

en

área

s so

cial

es y

hum

anas

124,

1224

6,37

206,

7320

5,17

153,

1724

5,61

07PN

CTeI

Cie

ncia

s Hu

man

as, S

ocia

les

y Ed

ucac

ión

00,

000

0,00

00,

000

0,00

00,

000

0,00

08Ci

enci

a, te

cnol

ogía

e in

nova

ción

en

educ

ació

n8

2,75

277,

168

2,69

205,

176

1,27

153,

50

09PN

CTeI

Bio

tecn

olog

ía8

2,75

215,

5716

5,39

174,

3916

3,38

143,

27

10PN

CTeI

Am

bien

te, H

ábita

t y B

iodi

vers

idad

103,

4420

5,31

165,

3915

3,88

81,

6923

5,37

11PN

CTeI

Cie

ncia

s de

l Mar

y lo

s Re

curs

os H

idro

biol

ógic

os5

1,72

174,

5110

3,37

123,

109

1,90

81,

87

12PN

CTeI

Seg

urid

ad y

Def

ensa

00,

000

0,00

00,

000

0,00

00,

002

0,47

Tota

l 29

110

0,00

377

100,

0029

710

0,00

387

100,

0047

310

0,00

428

100,

00

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

298

PNCT

+I

2013

2014

2015

2016

Tota

l

Num

%N

um%

Num

%N

um%

Num

%01

PNCT

eI S

alud

155,

4093

20,1

757

14,3

950

23,9

273

520

,43

02aP

NCT

eI In

geni

ería

00,

0014

3,04

379,

3446

22,0

197

2,70

02bP

NCT

eI G

eoci

enci

as0

0,00

163,

4717

4,29

10,

4834

0,95

02De

sarr

ollo

tecn

ológ

ico

e in

nova

ción

indu

stria

l15

856

,83

00,

000

0,00

00,

0059

416

,51

03aP

NCT

eI Te

cnol

ogía

s de

la In

form

ació

n y

la C

omun

icac

ión

00,

0081

17,5

714

336

,11

00,

0022

46,

23

03El

ectr

ónic

a, te

leco

mun

icac

ione

s e

info

rmát

ica

93,

240

0,00

00,

000

0,00

244

6,78

04PN

CTeI

Cie

ncia

s Agr

opec

uaria

s3

1,08

183,

9035

8,84

115,

2629

28,

12

05PN

CTeI

Ene

rgía

y M

iner

ía4

1,44

316,

724

1,01

41,

9123

66,

56

06PN

CTeI

Cie

ncia

s Bá

sica

s9

3,24

9721

,04

5213

,13

5727

,27

413

11,4

8

07aC

ienc

ias,

tecn

olog

ías

e in

nova

ción

en

área

s so

cial

es y

hum

anas

4817

,27

00,

000

0,00

00,

0016

34,

53

07PN

CTeI

Cie

ncia

s Hu

man

as, S

ocia

les

y Ed

ucac

ión

00,

008

1,74

194,

806

2,87

330,

92

08Ci

enci

a, te

cnol

ogía

e in

nova

ción

en

educ

ació

n7

2,52

00,

000

0,00

00,

0091

2,53

09PN

CTeI

Bio

tecn

olog

ía7

2,52

6213

,45

00,

0014

6,70

175

4,87

10PN

CTeI

Am

bien

te, H

ábita

t y B

iodi

vers

idad

62,

1621

4,56

205,

057

3,35

146

4,06

11PN

CTeI

Cie

ncia

s de

l Mar

y lo

s Re

curs

os H

idro

biol

ógic

os3

1,08

112,

3912

3,03

104,

7897

2,70

12PN

CTeI

Seg

urid

ad y

Def

ensa

93,

249

1,95

00,

003

1,44

230,

64

Tota

l 27

810

0,00

461

100,

0039

610

0,00

209

100,

003.

597

100,

00

Fuen

te: C

olci

enci

asC

álcu

los:

OC

yT

XI

Dep

arta

men

to A

dm

inis

trat

ivo

de

Cie

nci

a, T

ecn

olo

gía

e I

nn

ova

ció

n

| A

dm

inis

trat

ive

Dep

artm

ent

of

Scie

nce

, Tec

hn

olo

gy

and

In

no

vati

on

29

9

Tabl

a 11

.6 P

roye

ctos

apr

obad

os p

or C

olci

enci

as a

trav

és d

e es

trat

egia

s di

fere

ntes

a P

NCT

+I,

2012

- 20

16Pr

ojec

ts fu

nded

by

Colc

ienc

ias

thro

ugh

stra

tegi

es d

iffer

ent t

hat P

NCT

+I,

2012

- 20

16

Estr

ateg

ia /

Stra

tegy

2012

2013

2014

2015

2016

2012

- 20

16

Num

%N

um%

Num

%N

um%

Num

%N

um%

Apro

piac

ión

soci

al d

el c

onoc

imie

nto

0,00

0,00

4086

,96

0,00

0,00

4035

,71

Colo

mbi

a BI

O0,

000,

000,

000,

0014

100,

0014

12,5

0

Empr

endi

mie

nto

de B

ase

Tecn

olog

ica

410

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

43,

57

Fom

ento

a la

Inve

stig

ació

n 0,

0028

65,1

20,

000,

000,

0028

25,0

0

Regi

onal

izac

ión

e in

tern

acio

naliz

ació

n0,

0015

34,8

80,

005

100,

000,

0020

17,8

6

Sist

emas

de

inno

vacio

n0,

000,

006

13,0

40,

000,

006

5,36

Tota

l 4

100,

0043

100,

0046

100,

005

100,

0014

100,

0011

210

0,00

Fuen

te: C

olci

enci

asC

álcu

los:

OC

yT

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

300

Tabl

a 11

.7. I

nver

sión

tota

l en

proy

ecto

s ap

roba

dos

segú

n PN

CT+

I, 20

07 –

201

6 (m

illon

es d

e pe

sos

de 2

014)

Inve

stm

ent i

n pr

ojec

ts a

ccor

ding

to P

NCT

+I,

2007

– 2

016

(mill

ion

COP

of 2

014)

PNCT

+I

Núm

ero

de

proy

ecto

s N

umbe

r of p

roje

cts

%

Mon

to fi

nanc

iado

por

Co

lcie

ncia

s Fu

nds

gran

ted

by

Colci

encia

s

%

Cont

rapa

rtid

a y

otra

s fu

ente

s Co

unte

rpar

t fun

ds a

nd

othe

r res

ours

es

%

Mon

to to

tal p

roye

ctos

ap

roba

dos

Tota

l fun

ding

of a

ppro

ved

proj

ects

%

01PN

CTeI

Sal

ud73

520

,43

267.

193

29,6

024

4.35

922

,28

511.

553

25,5

9

02aP

NCT

eI In

geni

ería

972,

7019

.658

2,18

22.3

072,

0341

.966

2,10

02bP

NCT

eI G

eoci

enci

as34

0,95

9.37

31,

049.

467

0,86

18.8

400,

94

02De

sarr

ollo

tecn

ológ

ico

e in

nova

ción

indu

stria

l59

416

,51

151.

237

16,7

621

0.16

019

,17

361.

398

18,0

8

03aP

NCT

eI Te

cnol

ogía

s de

la In

form

ació

n y

la

Com

unic

ació

n22

46,

239.

634

1,07

118.

430

10,8

012

8.06

46,

41

03El

ectr

ónic

a, te

leco

mun

icac

ione

s e

info

rmát

ica

244

6,78

51.2

755,

6863

.165

5,76

114.

441

5,72

04PN

CTeI

Cie

ncia

s Agr

opec

uaria

s29

28,

1276

.332

8,46

79.1

377,

2215

5.46

97,

78

05PN

CTeI

Ene

rgía

y M

iner

ía23

66,

5664

.303

7,12

83.9

437,

6514

8.24

67,

42

06PN

CTeI

Cie

ncia

s Bá

sica

s41

311

,48

86.4

729,

5810

0.87

39,

2018

7.34

69,

37

07aC

ienc

ias,

tecn

olog

ías

e in

nova

ción

en

área

s so

cial

es y

hum

anas

163

4,53

33.9

203,

7629

.371

2,68

63.2

913,

17

07PN

CTeI

Cie

ncia

s Hu

man

as, S

ocia

les

y Ed

ucac

ión

330,

9210

.035

1,11

10.6

450,

9720

.680

1,03

08Ci

enci

a, te

cnol

ogía

e in

nova

ción

en

educ

ació

n91

2,53

11.3

101,

2514

.059

1,28

25.3

701,

27

09PN

CTeI

Bio

tecn

olog

ía17

54,

8754

.300

6,02

51.6

564,

7110

5.95

65,

30

10PN

CTeI

Am

bien

te, H

ábita

t y B

iodi

vers

idad

146

4,06

28.1

993,

1226

.281

2,40

54.4

802,

73

11PN

CTeI

Cie

ncia

s de

l Mar

y lo

s Re

curs

os

Hidr

obio

lógi

cos

972,

7025

.195

2,79

27.9

992,

5553

.193

2,66

12PN

CTeI

Seg

urid

ad y

Def

ensa

230,

644.

181

0,46

4.72

90,

438.

911

0,45

Tota

l3.

597

100,

0090

2.61

810

0,00

1.09

6.58

410

0,00

1.99

9.20

210

0,00

Fuen

te: C

olci

enci

asC

álcu

los:

OC

yT

XI

Dep

arta

men

to A

dm

inis

trat

ivo

de

Cie

nci

a, T

ecn

olo

gía

e I

nn

ova

ció

n

| A

dm

inis

trat

ive

Dep

artm

ent

of

Scie

nce

, Tec

hn

olo

gy

and

In

no

vati

on

30

1

Grá

fica

11.6

. Pro

yect

os a

prob

ados

seg

ún ti

po d

e in

stitu

ción

, 200

7 - 2

016

Fund

ed p

roje

cts

acco

rdin

g to

type

of i

nstit

utio

n, 2

007

- 201

6

Fuen

te: C

olci

enci

asC

álcu

los:

OC

yT

3 5

43 83

122

134

397

497

719

1.59

4

0 20

0 40

0 60

0 80

0 10

00

1200

14

00

1600

18

00

Otr

as e

ntid

ades

de

educ

ació

n

Oth

er e

duca

tiona

l ins

titut

ions

Inte

rnac

iona

l

Inte

rnat

iona

l

Entid

ades

gub

erna

men

tale

s

Gov

ernm

ent o

rgan

izatio

ns

Hosp

itale

s y

clín

icas

Hosp

itals

and

clini

cs

ON

G, a

soci

acio

nes

y ag

rem

iaci

ones

pro

fesi

onal

es

Prof

essio

nal a

ssoc

iatio

ns a

nd N

GO

s

IPSF

L al

ser

vici

o de

l sec

tor e

mpr

esar

ial

Priva

te n

on-p

ro�t

org

aniza

tions

ser

ving

the

busin

esse

s

Cent

ros

de in

vest

igac

ión

y de

sarr

ollo

tecn

ológ

ico

Rese

arch

and

tech

nolo

gica

l dev

elop

men

t cen

ters

Empr

esas

Firm

s

IES

priv

adas

Priva

te h

ighe

r edu

catio

n in

stitu

tions

IES

públ

icas

Publ

ic hi

gher

edu

catio

n in

stitu

tions

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

302

Grá

fica

11.7

. Fin

anci

ació

n vs

. con

trap

artid

as m

ovili

zada

s en

pro

yect

os a

prob

ados

seg

ún ti

po d

e en

tidad

, 200

7 –

2016

(mill

ones

de

peso

s de

201

4)Fu

nds

gran

ted

vs. m

obili

zed

coun

terp

arts

in p

roje

cts

acco

rdin

g to

type

of i

nstit

utio

n, 2

007

– 20

16 (m

illio

n CO

P of

201

4)

Fuen

te: C

olci

enci

asC

álcu

los:

OC

yT.

412.

767

161.

039

148.

610

69.0

81

47.7

07

20.0

38

20.3

77

21.2

22

1.42

7 34

8

445.

445

206.

902

184.

263

119.

582

66.9

41

31.3

12

19.0

36

21.6

42

1.36

2 99

0

100.

000

200.

000

300.

000

400.

000

500.

000

600.

000

700.

000

800.

000

900.

000

1.00

0.00

0

IES públicas

Public higher educationinstitutions

IES privadas

Private highereducation institutions

Centros de investigacióny desarrollo tecnológico

Research and technologicaldevelopment centers

Empresas Firms

ONG, asociacionesy agremiaciones

profesionales

Professionalassociations and NGOs

IPSFL al servicio delsector empresarial

Private non-pro�torganizations serving

the businesses

Entidadesgubernamentales

Governmentorganizations

Hospitales y clínicas Hospitals and clinics

Internacional

International

Otras entidades deeducación

Other educationalinstitutions

Mon

to �

nanc

iado

por

Col

cien

cias

Fu

nds

gran

ted

by C

olcie

ncia

s Co

ntra

part

ida

y ot

ras

fuen

tes

Coun

terp

art f

unds

and

oth

er re

sour

ses

XI

Dep

arta

men

to A

dm

inis

trat

ivo

de

Cie

nci

a, T

ecn

olo

gía

e I

nn

ova

ció

n

| A

dm

inis

trat

ive

Dep

artm

ent

of

Scie

nce

, Tec

hn

olo

gy

and

In

no

vati

on

30

3

Tabl

a 11

.8. P

roye

ctos

apr

obad

os s

egún

PN

CT+

I y ti

po d

e in

stitu

ción

, 200

7 - 2

016

Proj

ects

acc

ordi

ng to

PN

CT+

I and

type

of i

nstit

utio

n, 2

007

- 201

6

PNCT

+I

Cent

ros

de in

vest

igac

ión

y de

sarr

ollo

tecn

ológ

ico

Res

earc

h an

d te

chno

logi

cal

deve

lopm

ent c

ente

rs

Empr

esas

Fi

rms

Entid

ades

gu

bern

amen

tale

s G

over

nmen

t org

aniza

tions

Hosp

itale

s y

clín

icas

Ho

spita

ls an

d cli

nics

IES

priv

adas

Pr

ivate

hig

her

educ

atio

n

inst

itutio

ns

IES

públ

icas

Pu

blic

high

er

educ

atio

n in

stitu

tions

01PN

CTeI

Sal

ud95

418

6614

337

6

02aP

NCT

eI In

geni

ería

610

01

2950

02bP

NCT

eI G

eoci

enci

as0

10

06

27

02De

sarr

ollo

tecn

ológ

ico

e in

nova

ción

indu

stria

l54

187

45

107

137

03aP

NCT

eI Te

cnol

ogía

s de

la In

form

ació

n y

la C

omun

i-ca

ción

116

40

221

9

03El

ectr

ónic

a, te

leco

mun

icac

ione

s e

info

rmát

ica

1682

52

5456

04PN

CTeI

Cie

ncia

s Agr

opec

uaria

s86

63

021

138

05PN

CTeI

Ene

rgía

y M

iner

ía30

130

136

152

06PN

CTeI

Cie

ncia

s Bá

sica

s19

00

510

428

0

07aC

ienc

ias,

tecn

olog

ías

e in

nova

ción

en

área

s so

cial

es

y hu

man

as10

24

068

66

07PN

CTeI

Cie

ncia

s Hu

man

as, S

ocia

les

y Ed

ucac

ión

00

10

1814

08Ci

enci

a, te

cnol

ogía

e in

nova

ción

en

educ

ació

n1

00

028

54

09PN

CTeI

Bio

tecn

olog

ía38

241

029

79

10PN

CTeI

Am

bien

te, H

ábita

t y B

iodi

vers

idad

130

00

3795

11PN

CTeI

Cie

ncia

s de

l Mar

y lo

s Re

curs

os H

idro

biol

ógic

os22

10

016

57

12PN

CTeI

Seg

urid

ad y

Def

ensa

63

71

24

Tota

l 39

749

743

8371

91.

594

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

304

PNCT

+I

Inte

rnac

iona

les

Inte

rnat

iona

l

IPSF

L al

ser

vici

o de

l se

ctor

em

pres

aria

l Pr

ivate

non

-pro

fit

orga

niza

tions

ser

ving

the

busin

esse

s

ON

G, a

soci

acio

nes

y ag

rem

iaci

ones

pr

ofes

iona

les

Prof

essio

nal a

ssoc

iatio

ns

and

NG

Os

Otr

as e

ntid

ades

de

educ

ació

n O

ther

edu

catio

nal

inst

itutio

ns

Tota

l

01PN

CTeI

Sal

ud0

330

073

5

02aP

NCT

eI In

geni

ería

00

01

97

02bP

NCT

eI G

eoci

enci

as0

00

034

02De

sarr

ollo

tecn

ológ

ico

e in

nova

ción

indu

stria

l0

7822

059

4

03aP

NCT

eI Te

cnol

ogía

s de

la In

form

ació

n y

la C

omun

i-ca

ción

08

181

224

03El

ectr

ónic

a, te

leco

mun

icac

ione

s e

info

rmát

ica

025

40

244

04PN

CTeI

Cie

ncia

s Agr

opec

uaria

s5

1023

029

2

05PN

CTeI

Ene

rgía

y M

iner

ía0

22

023

6

06PN

CTeI

Cie

ncia

s Bá

sica

s0

05

041

3

07aC

ienc

ias,

tecn

olog

ías

e in

nova

ción

en

área

s so

cial

es

y hu

man

as0

49

016

3

07PN

CTeI

Cie

ncia

s Hu

man

as, S

ocia

les

y Ed

ucac

ión

00

00

33

08Ci

enci

a, te

cnol

ogía

e in

nova

ción

en

educ

ació

n0

43

191

09PN

CTeI

Bio

tecn

olog

ía0

04

017

5

10PN

CTeI

Am

bien

te, H

ábita

t y B

iodi

vers

idad

00

10

146

11PN

CTeI

Cie

ncia

s de

l Mar

y lo

s Re

curs

os H

idro

biol

ógic

os0

01

097

12PN

CTeI

Seg

urid

ad y

Def

ensa

00

00

23

Tota

l 5

134

122

33.

597

Fuen

te: C

olci

enci

asC

álcu

los:

OC

yT

XI

Dep

arta

men

to A

dm

inis

trat

ivo

de

Cie

nci

a, T

ecn

olo

gía

e I

nn

ova

ció

n

| A

dm

inis

trat

ive

Dep

artm

ent

of

Scie

nce

, Tec

hn

olo

gy

and

In

no

vati

on

30

5

Mapa 11.1. Proyectos aprobados por Colciencias según entidad territorial, 2006 - 2015Regional distribution of projects funded by Colciencias, 2006 - 2015

Fuente: ColcienciasCálculos: OCyT

6

149

87

930

1.167

32

3

113

62

11

3

5

22

10

68

27

45

83

36

22

1

<13

271

11

2

1

2

2

4

13

371 25

Total nacional 3.597

Lista de siglas acrónimos list of abbreviations & acronyms

ACT: Actividades de Ciencia y Tecnología / Science and technology activities

ACTI / STIA: Actividades de Ciencia, Tecnología e Innovación / Science, technology and innovation activities

BID / IDB: Banco Interamericano de Desarrollo / Inter-American Development Bank

Colciencias: Departamento Administrativo de Ciencia, Tecnología e Innovación / National Administrative Department of Science, Technology and Innovation

CIIU: Clasificación Industrial Internacional Uniforme / International Standard Industrial Classification - ISIC

CTeI, CTI, CT+I / STI: Ciencia, Tecnología e Innovación / Science, Technology and Innovation

CvLAC: Directorio de Currículum Vitae en ciencia y tecnología de Colombia / Directory of science and technology Curriculum vitae

CyT / S&T: Ciencia y Tecnología / Science and Technology

DANE: Departamento Nacional de Estadística / National Department of Statistics

DNP: Departamento Nacional de Planeación / National Department of Planning

DNDA: Dirección Nacional de Derechos de Autor / National Copyright Office

EAC: Encuesta Anual de Comercio / Annual trade survey

EAM: Encuesta Anual Manufacturera / Annual manufacturing survey

EAS: Encuesta Anual de Servicios / Annual services survey

ECV: Encuesta de calidad del vida / Survey on the Quality of Life

EDIT: Encuesta de Desarrollo e Innovación Tecnológica / Innovation and technological development survey

EDITS: Encuesta de Desarrollo e Innovación Tecnológica para el Sector servicios / Innovation and technological development survey in the services sector

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

308

EPO: Oficina Europea de Patentes (sigla en inglés) / European Patent Office (Acronym in English)

FCTeI: Fondo de Ciencia, Tecnología e Innovación / Science, Technology and Innovation Fund

GERD: Gasto nacional intramuros en investigación y desarrollo (sigla en inglés) / Gross domestic expenditure on research and development (Acronym in English)

GrupLAC: Base de datos de grupos de investigación, desarrollo tecnológico o innovación de Colombia / Database of research, technological or innovation groups in Colombia

I+D / R&D: Investigación y Desarrollo / Research and Development

ICETEX: Instituto Colombiano de Crédito Educativo y Estudios Técnicos en el Exterior / Colombian fund for international studies and technical training

IDGE: Índice de desarrollo de gobierno electrónico / E-Government Development Index

IES: Instituciones de Educación Superior / Higher education institutions

InstituLAC: Base de datos de información básica institucional de entidades que avalan grupos de investigación en Colombia / Database of institutions providing institutional endorsement to research groups

IPC / CPI: Índice de Precios al Consumidor / Consumer Price Index

IPSFL: Instituciones Privadas Sin Fines de Lucro / Private non-profits organizations

ITU: Unión Internacional de Telecomunicaciones (sigla en inglés) / International Telecommunication Union (Acronym in English)

JPO: Oficina Japonesa de Patentes (sigla en inglés) / Japan Patent Office (Acronym in English)

MAEC-AECID: Ministerio de Asuntos Exteriores y de Cooperación - Agencia Española de Cooperación Internacional para el Desarrollo / Ministry for Foreign Affairs and Cooperation – Spanish Agency for International Cooperation and Development

MF: Manual de Frascati / Frascati Manual

MEN: Ministerio de Educación Nacional / Ministry of education

MHCP: Ministerio de Hacienda y Crédito Público / Ministry of Finance and Public Credit

MinTIC: Ministerio de Tecnologías de la Información y las Comunicaciones / Ministry of Communications and Information Technology

NABS: Nomenclatura para el análisis y comparación de los programas científicos y de presupuesto – Eurostat (sigla en inglés) / Nomenclature for the Analysis and Comparison of Scientific Programs and Budgets - Eurostat2 (Acronym in English)23

List

a d

e si

gla

s ac

rón

imo

s |

List

of

Abb

revi

atio

ns

& A

cro

nym

s30

9

NBC: Núcleo Básico de Conocimiento / Basic Knowledge Categories

OCDE / OECD: Organización para la Cooperación y el Desarrollo Económico / Organization for Economic Cooperation and Development

OCyT: Observatorio Colombiano de Ciencia y Tecnología / Colombian observatory of science and technology

OLE: Observatorio Laboral para la Educación / Labor observatory for education

OMPI / WIPO: Organización Mundial de la Propiedad Intelectual / World Intellectual Property Organization

ONG / NGO: Organización No Gubernamental / Non – Governmental Organization

OSE / SEO: Objetivo Socioeconómico / Socio-economic Objective

PEA / EAP: Población Económicamente Activa / Economically Active Population

PIB / GDP: Producto Interno Bruto / Gross Domestic Product

PNCyT: Programa Nacional de Ciencia y Tecnología / National Science and Technology Program

PNCT+I: Programa Nacional de Ciencia, Tecnología e Innovación / National Science,Technology and Innovation Program

Publindex: Sistema nacional de indexación y homologación de revistas especializadas / National indexing system for specialized journals

REDALyC: Red de Revistas Científicas de América Latina y el Caribe, España y Portugal / Network of scientific journals from Latin American and Caribbean, Spain and Portugal

RICYT: Red de Indicadores de Ciencia y Tecnología - Iberoamericana e Interamericana / Network for science and technology indicators - Ibero-American and Inter-American

Scielo: Biblioteca científica en formato electrónico (sigla en inglés) / Scientific electronic library online (Acronym in English)

ScienTI: Red Internacional de Fuentes de Información y Conocimiento para la Gestiónde la Ciencia, Tecnología e Innovación / International Network of Information and Knowledge Sources for Science, Technology and Innovation Management

Scopus: Base de datos multidisciplinar, contiene resúmenes y citas de artículos publicados en revistas científicas / Multidisciplinary database which contains abstracts and citations of articles published in scientific journals

SENA: Servicio Nacional de Aprendizaje / National training service

SGR: Sistema General de Regalías / General royalties system

Ind

icad

ore

s d

e ci

enci

a y

tecn

olo

gía

, Co

lom

bia

2017

| S

cien

ce a

nd

tec

hn

olo

gy

ind

icat

ors

, Co

lom

bia

2017

310

SIC: Superintendencia de Industria y Comercio / Superintendence of Industry and Commerce

SIGP: Sistema de Información de Gestión de proyectos / Information System of project management

SNCTeI: Sistema Nacional de Ciencia, Tecnología e Innovación / National science, technology and Innovation system

SNCTI / STI System: Sistema Nacional de Ciencia, Tecnología e Innovación / National Science, Technology and Innovation System

SNIES: Sistema Nacional de Educación Superior / National information system of higher education

TCP / PCT: Tratado de Cooperación de Patentes / Patent Cooperation Treaty

TIC / ICT: Tecnologías de la Información y la Comunicación / Information and Communication Technologies

UNPACS: Estudios de las Naciones Unidas sobre la administración pública en los países (sigla en inglés) / United Nations Public Administration Country Studies (Acronym in English)

USPTO: Oficina de Patentes y Marcas de los Estados Unidos (sigla en Inglés) / United States Patent and Trademark Office (Acronym in English)

WoS: Web of Science

ISSN: 2323-072XEsta publicación fue posible gracias al apoyo de los socios del OCyT y en particular de Colciencias. This publication was made possible thanks to the support of Colciencias mainly and the OCyT partners

201720

17

2017Science and Technology Indicators

Prólogos de José Antonio Ocampo & Eduardo Lora Forewords by José Antonio Ocampo & Eduardo Lora

Editores: Clara Inés Pardo Martínez & Alexander Cotte PovedaEditors: Clara Inés Pardo Martínez & Alexander Cotte Poveda