PËRMIRËSIMI I EFIÇIENCËS KOMERCIALE NË NDËRMARRJET E ...balkansjointconference.org/wp-content/uploads/2015/12/Shpetim-Lajqi.pdf · e Kosovës kanë probleme serioze me arkëtimin

PËRMIRËSIMI I EFIÇIENCËS KOMERCIALE NË NDËRMARRJET E

UJËSJELLËSVE NË KOSOVË – PROGRAMI I DANUBIT PËR UJIN

University of Prishtina“HASAN PRISHTINA”

Faculty of Mechanical Engineering Faculty of Civil and Architecture

Shpetim LAJQI1, Sylejman Daka2, Radoslav Russov3, Dimitar Ivanov4

1Universiteti i Prishtinës “HASAN PRISHTINA, Fakulteti i Inxhinierisë Mekanike

2Universiteti i Prishtinës “HASAN PRISHTINA, Fakulteti i Ndërtimtarisë dhe Arkitekturës

3Ministria për Zhvillim Regjional dhe Shërbime Publike, Sofje, Bulgaria

4Wato, Sofia, Bulgaria (www.wato.bg)

04-06 Nëntor 2015



1. HYRJE

Problemi i efiçiencës komerciale në ndërmarrjet e ujit është

prezent kudo në botë por më i theksuar është në vendet në

zhvillim dhe ato me zhvillim të vogël. Kosova si shtet në zhvillim

ka probleme serioze në nivelin e efiçiencës komerciale në

sektorin e ujit.

Humbjet e ujit në Kosovë janë relativisht të larta. Ato vinë nga

natyra të ndryshme, si rrjedhjet nga tubacionet e vjetruara,

vjedhjet, presioni i lartë, profilizimi jo adekuat i ujëmatëseve, mos

saktësia e matjes së shpenzimit të ujit, etj. Gjithashtu ujësjellësit

e Kosovës kanë probleme serioze me arkëtimin e faturave të ujit.

Përmirësimi i efiçiencës komerciale është zhvilluar përmes

projektit të IADW-së në kuadër të Programit të Danubit për Ujë.

Programi ka synuar shkëmbimin e përvojave me të mira përmes

inkuadrimit të eksperteve profesional që janë njohës të mirë të

zvogëlimit të humbjeve të ujit dhe përmirësimin e shkalles së

arkëtimit në ndërmarrjet e ujit.

2/30

P ë r m b a j t j a

1. Hyrje

2. Menaxhimi i

konsumatorëve

të mëdhenj

3. Menaxhimi i presionit

në rrjetë

4. Përfundim



1. HYRJE

Projekti ka trajtuar çështjet që nuk kërkojnë investime të mëdha

dhe që japin rezultate konkrete në përmirësimin e efiçiencës

komerciale dhe i mundësojnë ndërmarrjet e ujit të operojnë me

një stabilitet të qëndrueshëm.

Programi është realizuar në dy faza.

Faza e parë e projektit

Kjo fazë e projektit është zhvilluar në periudhën kohore

Mars – Qershor 2015 dhe ka trajtuar çështjen e përgatitjes së

personelit kyç për hartimin e Planit të Biznesit.

Në projekt kanë marrë pjesë shtatë Kompanitë e Ujësjellësve

Rajonale (KUR), si: KUR “PRISHTINA”, KUR “RADONIQI”, KUR

“HIDRODRINI”, KUR “HIDROREGJIONI JUGOR”, KUR

“HIDROMORAVA”, KUR “BIFURKACIONI” dhe KUR

“MITROVICA”.

Janë mbajtur tri punëtori të përbashkëta në Podgoricë, Prishtinë

dhe Shkup.

3/30


1. Hyrje

2. Menaxhimi i

konsumatorëve

të mëdhenj


në rrjetë

4. Përfundim



1. HYRJE

4/30


1. Hyrje

2. Menaxhimi i

konsumatorëve

të mëdhenj


në rrjetë

4. Përfundim

Punëtoria në Podgoricë, 12-13 Mars 2015

Punëtoria në Shkup, 28-29 Prill 2015

Punëtoria në Prishtinë, 29-30 Mars 2015

1. HYRJE

Gjatë këtyre sesioneve të punëtorive janë trajnuar stafi i

ndërmarrjeve të ujit për përgatitjen e Planeve të Biznesit për

periudhën 2015-2019. Pas një vlerësimit detal të cilësisë së Planit

të Biznesit, aktivitetet që duhet të ndërmerren për fazën vijuese, si

dhe angazhimin e personalit kyç nga shtatë ndërmarrjet e ujit janë

përzgjedhur vetëm pesë Ujësjellës.

Në fazën e tretë të projektit nuk kanë marr pjesë

KUR “BIFURKACIONI” dhe KUR “MITROVICA”.

Faza e dytë e projektit

Kjo fazë e projektit është realizuar gjatë muajve Korrik – Shtator

2015 dhe është marr kryesisht me Asistencën Teknike në

Përmirësimin e Efikasitetit Komercial, dhe përbëhet nga tri

elemente të veçanta, si:

vizita e eksperteve ndërkombëtare dhe lokal në ambientet e

secilit ujësjellës me qellim të rishikimit të planit të veprimit për

përmirësimin e performancës të zhvilluar gjatë hartimit të

Planit të Biznesit, dhe të ofrojnë rekomandime për programin

e përmirësimit të efikasitetit komercial përmes veprimeve

adekuate,

5/30




1. Hyrje

2. Menaxhimi i

konsumatorëve

të mëdhenj


në rrjetë

4. Përfundim

1. HYRJE

ekipi i eksperteve ka mbledh dhe shqyrtuar të gjitha

informacionet e nevojshme në lidhje me programin e

efikasitetit komercial në ndërmarrjet e ujit. Nga vizita ka

rezultuar një raport përmbledhës qe i është dërguar secilës

ndërmarrje për te gjeturat dhe planet e veprimit, dhe

është organizuar një punëtori e përbashkët në Prishtinë për

prezantimin e rezultateve të arritura nga projekti për tri shtetet

pjesëmarrëse, si: Kosova, Mali i Zi dhe Maqedonia.

Gjatë vizitave në pesë kompanitë e përzgjedhura të Ujësjellësve të

Kosovës janë identifikuar një numër i konsiderueshëm i veprimeve

specifike. Për zbatimin e këtyre veprimeve, ekip i programit ka

prezantuar metodologji, mbështetje në hartimin e masave dhe disa

hapa konkret të përmirësimin e efiçiencës komerciale.

6/30




1. Hyrje

2. Menaxhimi i

konsumatorëve

të mëdhenj


në rrjetë

4. Përfundim



1. HYRJE

7/30


1. Hyrje

2. Menaxhimi i

konsumatorëve

të mëdhenj


në rrjetë

4. Përfundim

Vizita në KUR “PRISHTINA”

Vizita në KUR “HIDRODRINI”

Vizita në KUR “RADONIQI”

1. HYRJE

Janë identifikuar tri fusha prioritare që kërkohet të intervenohet, si:

Menaxhimi i konsumatorëve të mëdhenj,

Arkëtimi i borxhit të vjetër, dhe

Menaxhimi i presionit.

Kompanitë Kosovare nuk kanë avancuar shumë në zvogëlimin e

ujit pa të ardhura dhe është momenti i duhur qe të mendohet në

aplikimin e qasjeve të trajtuara në këtë projekt.8/30




1. Hyrje

2. Menaxhimi i

konsumatorëve

të mëdhenj


në rrjetë

4. Përfundim

Vizita në KUR “RADONIQI”

Vizitë punë në Prodhuesin e valvulavedhe fitingjeve, Wato, Bullgari

2. MENAXHIMI I KONSUMATORËVE TË MËDHENJ

Të gjithë Ujësjellësit kanë treguar vetëdijesim të mirë për nevojën

e mirëmbajtjes së ujëmatëseve në gjendje sa më të mirë teknike,

mirëpo për shkak të kufizimeve financiare, pak ose aspak janë

bërë investime në ujëmatës komercial me precizitet të lartë.

Sistemet e faturimit të ujësjellësve ofrojnë statistika mujore për

volumin e ujit të faturuar për të gjithë konsumatorët e tyre dhe të

gjitha Ujësjellësit japin shembuj të mirë për konsumatorët shumë

të mëdhenj industriale ose institucionale, siç është Fabrika e

Birrës në Pejë, depot e KFOR-it në regjionin e Prizrenit, ndërtesat

administrative, hotelet në Prishtinë, etj.

Ujësjellësit shumë pak po i përkushtohen profilizimit të konsumit

të ujit, d.m.th si e shpenzojnë ujin konsumatorët e mëdhenj dhe si

është regjimi i shpenzimit të ujit.

Si rezultat i kësaj, janë të nevojshme disa aktivitetet specifike që

janë lehtë të realizueshme.

9/30




1. Hyrje

2. Menaxhimi i

konsumatorëve

të mëdhenj


në rrjetë

4. Përfundim


Arsyeja pse duhet ti përkushtohet vëmendje e veçantë

konsumatorëve të mëdhenj bazohen në faktin se:

janë burime të mëdha të ardhurave dhe kërkojnë vëmendje të

veçantë, dhe

arsye tjetër teknike është se këta konsumator kanë konsum të

madh dhe kanë shpenzim jo të njëtrajtshëm, që rezulton në

mos regjistrim adekuat të ujit të shpenzuar.

Në vijim janë dhëne pesë hapa të thjeshtë për identifikimin e

konsumatorëve të mëdhenj:

në hapin e parë përcaktohen shpenzuesit me konsum të madh

dhe krijohet një bazë e të dhënash për ujëmatësit e tyre,

në hapin e dytë identifikohet sjellja respektivisht profilizimi i

shpenzimit të ujit,

në hapin e tretë behet zgjedhja e ujëmatësit respektivisht

dimensionimi i tij,

në hapin e katërt përcaktohet shpeshtësia e leximit të

ujëmatësit, dhe

në hapin e pestë behët testimi periodik i ujëmatëseve.10/30




1. Hyrje

2. Menaxhimi i

konsumatorëve

të mëdhenj


në rrjetë

4. Përfundim


Për një menaxhim sa më cilësor të konsumatorëve të mëdhenj

duhet që çdo ndërmarrje këta konsumator ti trajton me një kontroll

të rreptë duke e kuptuar profilin e konsumit, leximin e ujëmatësit

në intervale sa më të shkurtra dhe të bëjnë kalibrimin e tyre sa me

shpesh.

11/30




1. Hyrje

2. Menaxhimi i

konsumatorëve

të mëdhenj


në rrjetë

4. Përfundim

2.1. Përcaktimi i konsumatorëve të mëdhenj

Termi “I MADH” ndoshta nuk është term adekuat, mirëpo kur

flasim për të “MADH” aktualisht mendohet të konsumatorët me

“KONSUM TË MADH” të ujit. Shembull nga Ujësjellësi i Sofjes

tregon se 5% e ujëmatëseve (rreth 6 000 konsumator) përbejnë

65% e ujit të faturuar.

Nuk ka ndonjë ndarje fikse. Si shembuj të mirë janë kategorizimi i

konsumatorëve me: 100, 500 dhe 1000 m3/muaj. Një identifikim i

shpejtë mund të behët duke i shfrytëzuar data bazën e faturimit

për të përcaktuar pragun e konsumatorëve me shpenzim të madh

të ujit p.sh. një prag prej ">=100 m3/muaj”.

2.1. Përcaktimi i konsumatorëve të mëdhenj

Duhet të formohet lista e klientëve me konsum për periudhën

paraprake p.sh. lista e konsumatorëve me konsum mesatare

mujore për vitin e kaluar, Tabela 1.

Nuk ka rregull fikse për përcaktimin e pragut, por klientët me

konsum të madh duhet të jenë konsumatorët me 5 deri 7% të

totalit të ujit të faturuar.

Lista e formuar duhet ti ketë të dhënat minimale teknike, si emri i

klientit, numri identifikues, adresa, madhësia, tipi, klasa dhe viti i

instalimit të ujëmatësit nëse është e mundur. Vënia e këtyre

shënimeve në hartë të GIS-it do ta ndihmon procesin shumë.

Klienti No. AdresaShpenzimi

mujor

Madhësia e

ujëmatësit

Viti i

instalimit

Hotel GURI 010234 Prizren 453 m3 100 mm 2010

Spitali i GJK 023456 Gjakovë 300 m3 100 mm 2011

Blok banimi A 123123 Prishtinë 255 m3 50 mm 2008

Bllok banimi B 231345 Pejë 215 m3 40 mm 2009

Tabela 1: Identifikimi i konsumatorëve me konsum të madh mujor të ujit

12/30




1. Hyrje

2. Menaxhimi i

konsumatorëve

të mëdhenj


në rrjetë

4. Përfundim

2.2. Profilizimi i konsumatorëve në bazë të konsumit

Profilizimi i konsumatorëve në bazë të konsumit do të thotë marrja

e lakorëve të konsumit të ujit në një intervale të përshtatshëm

kohore me ndarje mjaft të vogla (p.sh. çdo 1 minutë ose edhe 30

sekonda), Fig. 1.

a)

b)

Figura 1: Profili i konsumit i marr nga: a) ujëmatësi ultrasonik,

dhe b) ujëmatësi ekzistues me sinjal impulsiv

Dy qasje për përcaktimin e profilit të shpenzimit janë shqyrtuar

në vijim, Fig. 1:

13/30




1. Hyrje

2. Menaxhimi i

konsumatorëve

të mëdhenj


në rrjetë

4. Përfundim

2.2 Profilizimi i konsumatorëve në bazë të konsumit

Instalimi i ujëmatëse ultrasonik nga ana e jashtme e gypit me

kllampa për matjen e konsumit të ujit në një interval të shkurtër

kohor p.sh. një jave ose edhe me gjatë, dhe

Instalimi i logerave në ujëmatësit ekzistuese ose ujëmatësit e ri

që është një prej opsioneve të shpejta dhe të thjeshta.

Qëllimi i përdorimit të këtyre dy metodave është marrja e lakores

së shpenzimit për 24 orë. Gjithashtu disa matje sezonale dhe

javore duhet të konsiderohet si opsione.

14/30




1. Hyrje

2. Menaxhimi i

konsumatorëve

të mëdhenj


në rrjetë

4. Përfundim

2.3. Zgjedhja e ujëmatësit

Nuk ekzistojnë ndonjë zgjidhje universale dhe e saktë për

zgjedhjen respektivisht dimesionimin e ujëmatësit. Prandaj përmes

përcaktimit të profilit të shpenzimit mundemi ta bëjmë zgjedhjen

adekuate të pajisjeve për matjen sa më të saktë të shpenzimit të

ujit që ujëmatësit standard nuk munden ta regjistrojnë, Fig. 2.

Figura 2: Zgjedhja e ujëmatësit në bazë të profilit të konsumit për Hotele

Zgjidhjet e zakonshme dhe të njohura janë:

zvogëlimi i diametrit të ujëmatësit,

instalimi i ujëmatësve me klasë të lartë (nga klasa B në klasën

C), dhe

instalimi i ujëmatëseve të kombinuar. 15/30




1. Hyrje

2. Menaxhimi i

konsumatorëve

të mëdhenj


në rrjetë

4. Përfundim

2.3. Zgjedhja e ujëmatësit

Hotelet, klinikat, ndërtesat e mëdha administrative - duhet të

konsiderohet vendosja e ujëmatëseve të kombinuar me saktësi të

lartë të cilët e regjistrojnë shpenzimin e ujit edhe kur rrjedhja është

minimale në një tub furnizues me diametër të madh.

Objektet industriale - në qoftë se ata i mbushin rezervuarët e tyre

dhe kanë një rrjedhë relativisht konstante – instalimi i ujëmatëseve

të klasës C do të jetë zgjidhje e mirë, nëse nuk është e mundur

atëherë të konsiderohet vendosja e ujëmatëseve të kombinuar.

Amvisëritë (blloqet e banimit - apartamentet) – të zvogëlohet

diametri i ujëmatësit dhe të instalohen ujëmatës të klasës me

saktësitë lart siç është klasa C.

16/30




1. Hyrje

2. Menaxhimi i

konsumatorëve

të mëdhenj


në rrjetë

4. Përfundim

2.4. Shpeshtësia e leximit të ujëmatësit

Intervali i leximit të ujëmatësit mund të jetë shumë i shpeshtë

veçanërisht për konsumatorët e mëdhenj (p.sh. një herë në javë).

Të konsiderohet edhe leximi automatik (AMR-in). Një data loger i

pajisur me SIM kartelë është gjithashtu një zgjidhje e

përshtatshme krahasuar me koston dhe efikasitetin që ka. Për

pajisjet e instaluara në një lokacion të afërt mund të përdoret rrjeti i

fiksuar për leximin e gjendjes së ujëmatëseve online.

2.5. Kalibrimi i ujëmatëseve

Testimi i saktësisë së matjes së ujit nga ujëmatësi është shumë i

rëndësishëm sepse një përqindje e mirë e shpenzimit të ujit mund

të mos regjistrohet. Testimi nuk mund të behet nga konsumatori.

Testimi kryhet në laboratorët e autorizuara për kalibrimin e

ujëmatëseve, Fig. 3.

Figura 3: Laboratori për kalibrimin e ujëmatëseve, KUR “PRISHTINA”

Duhet të konsiderohet testimin i ujëmatësit në shkallë të

ndryshme të rrjedhjeve të ujit si Qmin, Qt, dhe Qmax. Testimi i

ujëmatësve duhet të behët në periudha sa me të shkurtra

kohore. 17/30




1. Hyrje

2. Menaxhimi i

konsumatorëve

të mëdhenj


në rrjetë

4. Përfundim

3. MENAXHIMI I PRESIONIT NË RRJETË

Menaxhimi i presioni është padyshim njëra prej mënyrave më të

shpejta dhe efikase për reduktimin e humbjeve fizike të ujit në

rrjete kur presioni i lartë është prezentë dhe është njëra prej katër

metodave kryesore që merret me mënjanimin e humbje fizike të

ujit, si (Fig. 4) [1]:

menaxhimi i infrastrukturës,

shpejtësia dhe kualiteti i riparimit,

kontrolli aktiv i rrjedhjeve, dhe

menaxhimi i presionit.

18/30




1. Hyrje

2. Menaxhimi i

konsumatorëve

të mëdhenj


në rrjetë

4. PërfundimFigura 4: Metodat kryesore të menaxhimit të humbjeve fizike të ujit


Menaxhimi i presionit zakonisht aplikohet në rrjetet me zonim të

mirë dhe në zona të ndara përmes valvulave zonuese. Parakusht

tjetër është njohja e mirë e niveleve të presionit, identifikimi i

pikave kritike të presionit në rrjet, njohja e rrjedhës 24-orëshe dhe

monitorimi i presioni.

Reduktimi i presionit, në mënyrë efikase ndikon në zvoglimin e

rrjedhjes së sasisë së ujit nga pëlcitjet që ndodhin në tubacionet e

ujësjellësve dhe jepet me relacionin [2, 3]:

Ku janë shënuar me:

P1 [bar] - pres. mes. në zonë e shqyrtuar pas zvog. të shtypjes

L1 [m3/dit] - shkalla e rrjedhjes së ujit me presion të zvogëluar P1

P0 [bar] - presioni mesatar fillestar në zonën e shqyrtuar

L0 [m3/dit] - shkalla filles. e rrjedhjes së ujit me presion fillestar P0

α [-] - eksponenti i rrjedhjes që varet nga madhësia e rrjetit

11 0

0

PL L

P

19/30




1. Hyrje

2. Menaxhimi i

konsumatorëve

të mëdhenj


në rrjetë

4. Përfundim


Gjithashtu me zvogëlimin e presionit rrjetë në mënyrë efikase

ndikon në uljen e numrit të pëlcitjeve të reja që ndodhin në

tubacionet e ujësjellësve dhe jepet me relacionin [2, 3]:

0

1

01P

PBB

(2)

20/30

Ku janë shënuar me:




1. Hyrje

2. Menaxhimi i

konsumatorëve

të mëdhenj


në rrjetë

4. Përfundim

B1 [-] - numri i pëlcitjeve në tubacion me presion të zvogëluar P1

B0 [-] - numri i pëlcitjeve në tubacion me presion fillestar P0

β [-] - eksponenti i rrjedhjes që varet nga vjetërsia e rrjetit dhe

gjendja e tij


Janë pesë veprime të cilat duhet të ndermirën për menaxhimin e

presionit:

hapi i parë, studimi i fizibilitetit të rrjetit dhe vlerësimi i

mundësive për menaxhimin e presionit në bazë të topografisë

së terrenit dhe ndërtimit të infrastrukturës,

hapi i dytë, matja e rrjedhjes dhe presionit të ujit në pikat kyçe

të rrjetit,

hapi i tretë, zgjedhja e qasjes së menaxhimit të presionit,

hapi i katërt, evoluimi i rezultateve të pritura nga zvogëlimi i

presionit, dhe

hapi i pestë, dizajnimi dhe lëshimi në punë i sistemit.

21/30




1. Hyrje

2. Menaxhimi i

konsumatorëve

të mëdhenj


në rrjetë

4. Përfundim

3.1. Menaxhimi i presionit përmes valvules reduktuese me

presioni konstant

Paraqet rastin kur presionin në rrjet mbahet në nivelin paraprakisht

të përcaktuar gjatë gjithë kohës me valvul reduktuese me presion

konstant, Fig. 5.

Dita 1 Dita 2 Dita 3

0

1.0

2.0

3.0

4.0

5.0

6.0

7.0

8.0

Pre

sion

i i

uji

t n

ë rr

jet,

[b

ar]

Koha, [ditë]

Presioni fillestar, P0

Presioni i reduktuar, P1

Presioni minimal

Sjellja e presionit

Figura 5: Menaxhimi i presionit me valvul reduktuese me

presion konstant

22/30




1. Hyrje

2. Menaxhimi i

konsumatorëve

të mëdhenj


në rrjetë

4. Përfundim

3.2. Menaxhimi i presionit me valvul reduktuese me ndryshim

kohor të presionit

Paraqet rastin kur presionin në rrjet mbahet në nivel modular

paraprakisht të përcaktuar ashtu qe valvula reduktuese e presionit

e rregullon presionin sipas intervaleve të ndryshe kohore, Fig. 6.

Figura 6: Menaxhimi i presionit me valvul reduktuese me

ndryshim kohor të presionit


0

1.0

2.0

3.0

4.0

5.0

6.0

7.0

8.0

Pre

sion

i i

uji

t n

ë rr

jetë

, [b

ar]

Koha, [ditë]



Presioni minimal

Sjellja e presionit

23/30




1. Hyrje

2. Menaxhimi i

konsumatorëve

të mëdhenj


në rrjetë

4. Përfundim

3.3. Menaxhimi i presionit me valvule reduktuese e kontrolluar

nga presioni kritik

Paraqet rastin kur presionin në rrjet mbahet në nivelin e duhur

përmes valvules reduktuese të presionit e cila vazhdimin

kontrollohet nga distanca në varësi nga presioni në pikën kritike,

Fig. 7.

Figura 7: Menaxhimi i presionit me valvul rregulluese përmes

presionit kritik


0

1.0

2.0

3.0

4.0

5.0

6.0

7.0

8.0

Pre

sion

i i

uji

t n

ë rr

jetë

, [b

ar]

Koha, [ditë]



Presioni minimal

Sjellja e presionit

24/30




1. Hyrje

2. Menaxhimi i

konsumatorëve

të mëdhenj


në rrjetë

4. Përfundim

3.4. Rastet e menaxhimit të presionit në rrjetin e ujësjellësit

Valvula me e madhja reduktuese e presionit në Ballkan është e

instaluar në Ujësjellësin Kardiali, Bullgari e cila bënë rregullimin e

presionit për terë qytetin, Fig. 8.

Figura 8: Valvula reduktuese e presionit e instaluar në

Ujësjellësin Kardiali, Bullgari

25/30




1. Hyrje

2. Menaxhimi i

konsumatorëve

të mëdhenj


në rrjetë

4. Përfundim


Me instalimin e kësaj valvule janë arritur këto rezultate:

reduktimi i humbjeve të ujit në rrjetë deri në 20%,

reduktimi i numrit të pëlcitjeve në tubacion deri në 60%,

parandalimi i humbjeve të ujit prej 1000 m3 ujë të pa trajtuar në

ditë, dhe

reduktimi i shpenzimeve për materialet kimike si koagulant dhe

flokulant që përdoren në procesin e trajtimit të ujit.

Programi me i madh i menaxhimit të presionit në Bullgari është i

Veolias, Sofje. Me shumë se 200 valvula reduktuese të presionit

me monitorim online janë të instaluara në terë sistemin e rrjetit të

ujësjellësit, Fig. 9.

26/30




1. Hyrje

2. Menaxhimi i

konsumatorëve

të mëdhenj


në rrjetë

4. Përfundim


Figura 9: Zonat e rregullimit të presionit, dhoma me pajisjet e nevojshme

për rregullimin e presionit në rrjetin e ujësjellësit Veolia, Sofje, Bullgari

Përmes programit për menaxhim të presionit në Veolia, Bullgari

janë arritur këto rezultate:

Zvogëlimi i humbjeve fizike të ujit deri në 15%,

Zvogëlimi i pëlcitjeve në tubacion deri në 40%, dhe

Zvogëlimi i shpenzimit (kostos) të trajtimit të ujit.

27/30




1. Hyrje

2. Menaxhimi i

konsumatorëve

të mëdhenj


në rrjetë

4. Përfundim


Nga vizitat e realizuara në ndërmarrjet e ujit në Kosovë është parë

se shumica e kompanive kanë fokusim të mirë në zonimin e rrjetit

të ujit. Megjithëse zonimi i rrjeti nuk është i kombinuar me

rregullimin e presionit. Rastet kur janë aplikuar valvulat reduktuese

të presionit janë ato kur presioni në dalje të valvules rregullohet

një here dhe ai presion mbetet i pa ndryshuar derisa valvula të

mos dështoj.

Prandaj, duke pasur në konsideratë përfitimit qe i kanë pasur

Ujësjellësit në Bullgari për zvogëlimin e humbjeve fizike të ujit do ti

kushtohet kujdes i veçantë edhe në Kosovë menaxhimit të

presionit si një qasje e mirë për zvogëlimin e ujit pa të ardhura,

rritjen e gjatësisë së rrjetit të ujësjellësit dhe zvogëlimin e

shpenzimeve operative të mirëmbajtjes.

28/30




1. Hyrje

2. Menaxhimi i

konsumatorëve

të mëdhenj


në rrjetë

4. Përfundim

4. PËRFUNDIM

Në janë elaboruar qasje të ndryshme të cilat kërkojnë investime

të vogla dhe japim rezultate konkrete dhe të shpejta në

zvogëlimin e humbjeve komerciale dhe teknike të ujit ashtu qe

Ujësjellësit e Kosovës të mund të operojnë me një efiçiencë sa

me të lartë.

Qasja në menaxhimin e konsumatorëve të mëdhenj duke filluar

nga profilizimi i shpenzimit të ujit, kalibrimit i shpeshtë i

ujëmatëseve, instalimi i ujëmatëseve me saktësi të lartë,

dimensioni adekuat, leximi me pajisje mobile të dorës ose online

ka ndikim të drejtpërdrejtë në përmirësimin e efiçiencës

komerciale që kontribuojnë në përqindje të mirë në zvogëlimin e

ujit pa të ardhura.

Kjo është e rëndësishme sepse numri i konsumatorëve të

mëdhenj në çdo ndërmarrje nuk është me shumë se 5 deri 7%

por janë shpenzues të mëdhenj të ujit dhe arkëtimi i mjeteve të

këta konsumator është i lehte dhe i shpejtë.

29/30




1. Hyrje

2. Menaxhimi i

konsumatorëve

të mëdhenj


në rrjetë

4. Përfundim

4. PËRFUNDIM

Menaxhimi i presioni është padyshim njëra prej mënyrave me të

mira për zvogëlimin e humbjeve fizike të ujit, rritjen e

jetëgjatësisë së rrjetit të vjetruar dhe shpenzimet e mirëmbajtjes

dukshëm do të zvogëlohen.

Kompanitë Kosovare nuk kanë avancuar shumë në zvogëlimin e

ujit pa të ardhura dhe është momenti i duhur qe të mendohet në

aplikimin e qasjeve të trajtuara në këtë punim.

30/30




1. Hyrje

2. Menaxhimi i

konsumatorëve

të mëdhenj


në rrjetë

4. Përfundim

Documents

PËRMIRËSIMI I EFIÇIENCËS KOMERCIALE NË NDËRMARRJET E ...balkansjointconference.org/wp-content/uploads/2015/12/Shpetim-Lajqi.pdf · e Kosovës kanë probleme serioze me arkëtimin