„Problem narkotyków i narkomanii w Polsce i Europie - najnowsze wyniki EMCDDA”

„„Problem narkotyków i narkomanii Problem narkotyków i narkomanii w Polsce i Europie - najnowsze wyniki w Polsce i Europie - najnowsze wyniki

EMCDDA” EMCDDA”

Konferencja w ramach projektu Konferencja w ramach projektu „„Wsparcie środowisk lokalnych w przeciwdziałaniu narkomanii.Wsparcie środowisk lokalnych w przeciwdziałaniu narkomanii.

System lokalnego monitoringu” System lokalnego monitoringu” Nowy Sącz, 17 kwietnia 2009Nowy Sącz, 17 kwietnia 2009

Artur Malczewski

Centrum Informacji o Narkotykach i Narkomanii

Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii

Artur Malczewski, Centrum Informacji o Narkotykach i Narkomanii - Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii

Zarys prezentacji:Zarys prezentacji:

• Informacje z najnowszego raportu EMCDDA 2008

• Wyniki „Europejskiego program badań ankietowych w szkołach na

temat używania alkoholu i narkotyków w Polsce” IPiN

• Wyniki badania „Konsumpcja substancji psychoaktywnych

przez młodzież szkolną” CBOS

• Realizacja KPPN przez gminy


Przegląd sytuacji wPrzegląd sytuacji w 2008 2008 r. r.: : postępypostępy

• Używanie narkotyków w Europie zaczyna się stabilizować (amfetamina, ekstazy, konopie indyjskie)

• Coraz większy dostęp do leczenia dla osób uzależnionych

• Wspólne i ujednolicone podejście państw członkowskich UE, Chorwacji, Turcji i Norwegii do problemu narkotykowego (antynarkotykowe strategie przeciwdziałania narkomanii)

wyzwaniawyzwania• Niepokojące sygnały dotyczące używania heroiny

• Wzrost spożycia kokainy

• Wysokie wskaźniki dotyczące zgonów bezpośrednio związanych z narkotykami

• Innowacje na rynku nielegalnych narkotyków (sklepy internetowe, nowe szlaki przemytnicze, nowe narkotyki syntetyczne)


4

Opiaty wciąż najważniejszym Opiaty wciąż najważniejszym problemem narkotykowym w Europieproblemem narkotykowym w Europie • Szacuje się, że 1 300 000 – 1 700 000 osób problemowo używa

opiatów w Europie

• Z używaniem heroiny wiążą się największe koszty społeczne i zdrowotne

• W większości państw UE od 50-80% wszystkich zgłoszeń do leczenia związanych jest z używaniem opiatów

• 80% śmiertelnych przypadków przedawkowania związanych jest z używaniem opiatów

• W Europie z powodu narkotyków umiera 7000-8000 osób rocznie

• 600 000 osób rocznie korzysta z leczenia substytucyjnego uzależnienia od opiatów


Sygnały ostrzegawczeSygnały ostrzegawcze

• Rekordowa produkcja opium w Afganistanie w 2007 r. 8

200 ton

• Liczba konfiskat heroiny w większości krajów objętych

sprawozdaniem wzrosła o 10% (2003–2006)

• Szacuje się, że w Europie w 2006 r. skonfiskowano

ogółem 19,4 ton heroiny (48 200 konfiskat)


6

Stymulanty Stymulanty -- wskaźnik przynajmniej wskaźnik przynajmniej jednokrotnego użycia narkotykówjednokrotnego użycia narkotyków

• Około 12 millionów Europejczyków (15–64 lat) co najmniej raz próbowało kokainy

• 11 milionów amfetaminy

• 9,5 milliona ecstasy

• Używanie amfetamin i ecstasy wykazuje tendencję stabilną lub nawet spadkową

• Jednak stale zwiększa się używanie kokainy, aczkolwiek w niewielkiej liczbie krajów


7

Tendencje w używaniu amfetaminy Tendencje w używaniu amfetaminy w ciągu ostatniego roku wśród młodych osób w ciągu ostatniego roku wśród młodych osób dorosłych (dorosłych (1515––3434 lat) lat) na podstawie badania populacjina podstawie badania populacji


8

Europejski rynek stymulantówEuropejski rynek stymulantów


9

Wielojęzyczny pakiet informacyjnyWielojęzyczny pakiet informacyjny

Sprawozdanie roczne 2008 w wersji drukowanej i elektronicznej w 23 językach:

– http://www.emcdda.europa.eu/events/2008/annual-report

• Dodatkowe materiały dostępnew Internecie

o Biuletyn statystyczny o Przegląd danych krajowych o Wybrane zagadnienieo Sprawozdania krajowe Reitox


UŻYWANIE SUBSTANCJI UŻYWANIE SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCH PRZEZ MŁODZIEŻPSYCHOAKTYWNYCH PRZEZ MŁODZIEŻ

1995 - 20071995 - 2007

EUROPEJSKI PROGRAM BADAŃ ANKIETOWYCH W SZKOŁACH NA TEMAT

UŻYWANIA ALKOHOLU I NARKOTYKÓW

ESPAD

Instytut Psychiatrii i Neurologii Badanie sfinansowane przez KBPN I PARPA


Cel badańCel badań

• Ocena rozmiarów zjawiska używania substancji psychoaktywnych wśród młodzieży

szkolnej

• Identyfikacja i pomiar czynników wpływających na rozmiary zjawiska, zarówno po

stronie popytu jak podaży

• W 2007 roku badanie zrealizowano na próbie losowej młodzieży III klas gimnazjów i II

klas szkół ponadgimanzjalnych

• W badaniu zastosowano wystandaryzowany kwestionariusz do samodzielnego

wypełniania przez uczniów

• W ankiecie pytano o osobiste doświadczenia z każdą z substancji osobno wymieniając

ich nazwy

• W badaniu zadbano o zapewnienie anonimowości zarówno na poziomie pojedynczych

uczniów jak i całych szkół

MetodaMetoda


Badana populacja w 2007 rokuBadana populacja w 2007 roku

• Badaniami objęto 2231 uczniów trzecich klas gimnazjów oraz 2249 uczniów

drugich klas szkół ponadgimnazjalnych.

• Wśród gimnazjalistów 47,2% stanowiły dziewczęta, 52,8% - chłopcy.

• W grupie uczniów szkół ponadgimnazjalnych było 48,3% chłopców oraz

51,7 dziewcząt.

• Uczniowie w wieku 1989 - 1991


Odsetki uczniów w wieku 15-16 lat, którzy używali Odsetki uczniów w wieku 15-16 lat, którzy używali poszczególnych środków chociaż raz w swoim życiuposzczególnych środków chociaż raz w swoim życiu

2,2

15,6 15,7

8,2

3,8

1,8 1,8 1,42,5 2,1

2,91,9

0,8 0,8 0,8

2,8

18,5

10,1 10,4

5,7

9,1

7,4

4,03,4

18,3

1,92,8

15,1

17,3

19,2

9,3

6,0

2,5 2,8 2,91,8

0

5

10

15

20

25

Lek

i usp

.lu

b n

asen

ne

Ko

no

pie

Wzi

ewn

e

Am

feta

min

a

LS

D

Ko

kain

a

Her

oin

a

Ecs

tasy

Ste

ryd

yan

abo

l.

1995 1999 2003 2007

ESPAD - IPiNESPAD - IPiN


Odsetki uczniów w wieku 17-18 lat, którzy używali Odsetki uczniów w wieku 17-18 lat, którzy używali poszczególnych środków chociaż raz w swoim życiuposzczególnych środków chociaż raz w swoim życiu

3,5

36,7

15,4

19

7,8

2,71,7

4,2 3,5

0,60,8

17,1

20,8

4,02,72,8

7,9

0,6

5,4

2,62,7

6,8

1,8

10,5

22,420,8

3,5

20,1

5,8

2,22,4

4,26,3 6,8

2,5

27,9

0

5

10

15

20

25

30

35

40

Lek

i usp

.lu

b n

asen

ne

Ko

no

pie

Wzi

ewn

e

Am

feta

min

a

LS

D

Ko

kain

a

Her

oin

a

Ecs

tasy

Ste

ryd

yan

abo

l.

1995 1999 2003 2007

ESPAD - IPiNIPiN


Używanie konopi wśród uczniówUżywanie konopi wśród uczniów ((wiekwiek 15-16) 15-16) – odsetki badanych – odsetki badanych

kiedykolwiek ostatnie 12

miesięcy ostatnie 30dni

19951999

20032007

15,7

10,9

6,4

19,2

14,5

8,3

15,1

12,3

7,4

10,1

6,9

3,10

2

4

6

8

10

12

14

16

18

20Odsetki badanych

ESPAD - IPiN


Używanie konopi wśród uczniówUżywanie konopi wśród uczniów ((wiekwiek 1717-1-188)) - odsetki badanych - odsetki badanych

kiedykolwiek ostatanie

12 miesięcy ostatnie 30dni

19951999

20032007

27,9

17,4

9,5

36,7

26,1

13,3

22,4

17,4

8,6

17,1

10,4

3,30

5

10

15

20

25

30

35

40

Odsetki badanych

ESPAD - IPiN


Odsetki uczniów w wieku 15 -16 lat, którzy uznali Odsetki uczniów w wieku 15 -16 lat, którzy uznali poszczególne substancje za bardzo łatwe do zdobyciaposzczególne substancje za bardzo łatwe do zdobycia

15,7

11,8

8,3

16,5

3,8

16,5

6,3

2,42,6

4,76,1

10,4

7,2

11,8

6,05,8

11,5

17,4

19,6

13,8

8,59,6

11,5

7,4

5,16,3

5,4

10

0

5

10

15

20

25

Leki usp. Konopie Amfetamina Kokaina Ecstasy Heroina Sterydy

1995 1999 2003 2007

ESPAD - IPiN


Odsetki uczniów w wieku 17-18 lat, którzy Odsetki uczniów w wieku 17-18 lat, którzy uznali poszczególne substancje za bardzo łatwe do zdobyciauznali poszczególne substancje za bardzo łatwe do zdobycia

23,1

17,5

8,7

4,9

19,8

9,6

2,53,0

6,5

9,510,5

6,7

14,1

4,44,1

11,9

17,0

7,4

21,7

19,8

7,9

11,9

5,9 5,6

18,5

13,3

10,1

16,8

0

5

10

15

20

25

Leki usp. Konopie Amfetamina Kokaina Ecstasy Heroina Sterydy

1995 1999 2003 2007

ESPAD - IPiN


Podsumowanie wyników badańPodsumowanie wyników badań

• Najbardziej popularne substancje wśród młodzieży: marihuana i haszysz,

leki uspokajające i nasenne bez zalecenia lekarzy, amfetamina oraz

substancje wziewne

• Spadek lub stabilizacja rozpowszechnienia używania substancji nielegalnych

wśród młodzieży szkolnej – największy w przypadku konopi

i amfetaminy

• Spadek dostępności substancji wedle ocen badanych uczniów

• Niższy od średniej europejskiej poziom rozpowszechnienia używania

narkotyków w Polsce


KONSUMPCJA SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCH

PRZEZ MŁODZIEŻ SZKOLNĄ

MŁODZIEŻ 2003, 2008

Centrum Badania Opinii SpołecznejCentrum Badania Opinii Społecznejna zlecenie KBPN na zlecenie KBPN


Próba i metodologia badania Próba i metodologia badania

• Badanie ankietowe zrealizowane przez CBOS

w terminie 8-24 października 2008 r.

• Próba N = 1 400

• Młodzież w wieku 18-19 lat (43 osoby starsze lub młodsze)

• Badanie przeprowadzone na zlecenie Krajowego Biura do spraw

Przeciwdziałania Narkomanii

• W badaniu z 2008 roku zastosowano dwa pytania o używanie substancji

psychoaktywnych: pytanie otwarte o używania w ciągu ostatniego roku oraz

pytanie zamknięte z listą narkotyków o używanie w ciągu 30 dni, 12

miesięcy i kiedykolwiek w życiu.


Używanie substancji psychoaktywnych Używanie substancji psychoaktywnych w ciągu ostatniego roku – odsetki badanych w ciągu ostatniego roku – odsetki badanych

24%

15%

Ogółem

13%9%

Dziewczynki

32%

23%

Chłopcy

2003 2008

Odpowiedź: TakCBOS 2003, 2008


Odsetki uczniów, którym proponowano kupno narkotykówOdsetki uczniów, którym proponowano kupno narkotyków

6% 8% 12% 14% 7%12%

18%24% 26%

21%6%

6%

9%7%

8%

1994 1996 1999 2003 2008

Tak, często

Tak, kilka razy

Tak, raz

76%68%

55% 52%64% Nie, nigdy

CBOS


Sprzedaż narkotyków na terenie szkół, odsetki Sprzedaż narkotyków na terenie szkół, odsetki badanych badanych

49%

43%37%

40%

37% 30% 37%50%

14%27% 26%

10%

1996 1999 2003 2008

Tak

Nie

Trudno powiedzieć

CBOS


Odsetki uczniów, którzy używali Odsetki uczniów, którzy używali poszczególnych środków chociaż raz w swoim życiuposzczególnych środków chociaż raz w swoim życiu

2,9 2,3 2,2 2,14,8

17,3

12,2

3,4

9,0

3,5

30,5

5,5 3,6 3,2

21,8

0

5

10

15

20

25

30

35

Mar

ihu

ana,

has

zysz

Lek

i usp

oka

jają

cei n

asen

ne

Alk

oh

ol r

azem

zm

arih

uan

ą

Alk

oh

ol r

azem

zta

ble

tkam

i

Am

feta

min

a

Ecs

tasy

Po

pp

ersy

Grz

yby

hal

ucy

no

gen

ne

„Do

pal

acze

” tz

w.

smar

ty

Ste

ryd

yan

abo

liczn

e

Lek

ip

rzec

iwka

szlo

we

Su

bst

ancj

ew

ziew

ne LS

D

Ko

kain

a

Sza

łwia

wie

szcz

a(s

alvi

a d

ivin

oru

m)

CBOS 2008CBOS 2008


Odsetki uczniów, którzy używali Odsetki uczniów, którzy używali poszczególnych środków w ciągu ostatnich 12 miesięcy poszczególnych środków w ciągu ostatnich 12 miesięcy

1,1 1,1 1

7,1

3,7 3 2,6 2,4 2 1,9 1,9 1,3

16,4

11,210,1

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

Mar

ihu

ana,

has

zysz

Lek

i usp

oka

jają

cei n

asen

ne

Alk

oh

ol r

azem

zm

arih

uan

ą

Alk

oh

ol r

azem

zta

ble

tkam

i

Am

feta

min

a

Ecs

tasy

„Do

pal

acze

” tz

w.

smar

ty

Po

pp

ersy

Grz

yby

hal

ucy

no

gen

ne

Lek

ip

rzec

iwka

szlo

we

Ste

ryd

yan

abo

liczn

e

LS

D

Ko

kain

a

Sza

łwia

wie

szcz

a(s

alvi

a d

ivin

oru

m)

Su

bst

ancj

ew

ziew

ne

CBOS 2008CBOS 2008


Odsetki uczniów, którzy używali Odsetki uczniów, którzy używali poszczególnych środków w ciągu ostatnich 30 dni poszczególnych środków w ciągu ostatnich 30 dni

0,6 0,6 0,5

3,1

1,51,1 1,1 1,1 0,9 0,8 0,7 0,6

7,3

4,9 4,7

0

1

2

3

4

5

6

7

8

Mar

ihu

ana,

has

zysz

Alk

oh

ol r

azem

zm

arih

uan

ą

Lek

i usp

oka

jają

cei n

asen

ne

Alk

oh

ol r

azem

zta

ble

tkam

i

„Do

pal

acze

” tz

w.

smar

ty

Am

feta

min

a

Ecs

tasy

Grz

yby

hal

ucy

no

gen

ne

Lek

ip

rzec

iwka

szlo

we

Po

pp

ersy

Ste

ryd

yan

abo

liczn

e

Ko

kain

a

Su

bst

ancj

ew

ziew

ne

Sza

łwia

wie

szcz

a(s

alvi

a d

ivin

oru

m)

LS

D i

inn

eh

alu

cyn

og

eny

CBOS 2008CBOS 2008


Ocena trudności zdobycia poszczególnych Ocena trudności zdobycia poszczególnych substancji – substancji – odsetki uczniów z łatwym lub bardzo łatwym dostępem odsetki uczniów z łatwym lub bardzo łatwym dostępem

14 13 13 12 11 11 8

93

46 45

24 22 20 18 17 16

95 96 95

0

20

40

60

80

100

120

Pap

iero

sy

Piw

o

Win

o

Wó

dka

Leki

usp

okaja

jące i

Mari

hu

an

a,

haszy

sz

Am

feta

min

a

Ste

ryd

y

an

ab

oliczn

e

Ecsta

sy

Grz

yby

halu

cyn

og

en

ne

LS

D

„D

op

ala

cze”

(tzw

. sm

art

y)

Ko

kain

a

Po

pp

ers

y

Hero

ina

Po

lska

hero

ina,

tzw

. ko

mp

ot

Szałw

ia w

ieszcza

(sal

via C

rack

Dekstr

om

eto

rfan

(DX

M)

CBOS 2008CBOS 2008


Odsetki uczniów, którym zaproponowano Odsetki uczniów, którym zaproponowano substancję w czasie ostatnich 12 miesięcysubstancję w czasie ostatnich 12 miesięcy

3 3 3 2 2 2 1

31

11 8 6 5 5 5 5 5

9385

70

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

Piw

o

Wó

dka

Win

o

Mari

hu

an

a,

haszysz

Am

feta

min

a

Ecsta

sy

Leki u

sp

okaja

jące

i n

asen

ne

„D

op

ala

cze” (

tzw

.

sm

art

y)

Po

pp

ers

y

Grz

yb

y

halu

cyn

og

en

ne

Ko

kain

a

Ste

ryd

y

an

ab

oliczn

e

LS

D

Szałw

ia w

ieszcza

(salv

ia d

ivin

oru

m)

Leki

prz

eciw

kaszlo

we

Cra

ck

Hero

ina

Po

lska h

ero

ina,

tzw

. ko

mp

ot

Dekstr

om

eto

rfan

(DX

M)

CBOS 2008CBOS 2008


Rozpowszechnienie używania substancji psychoaktywnych wśród młodzieży szkolnej

Odsetki odpowiedzi twierdzących na pytania o palenie papierosów (regularnie i w wyjątkowych sytuacjach), o picie piwa, wina oraz wódki i innych mocnych alkoholi w ciągu miesiąca przed badaniem, a także o używanie jakichkolwiek narkotyków w ciągu ostatniego roku

1992 1994 1996 1999 2003 20080%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

papierosy

piwo

wino

wódka

narkotyki

CBOS


Liczby gmin, które przesłały Liczby gmin, które przesłały sprawozdanie z realizacji KPPN w latach 2006 – 2007 sprawozdanie z realizacji KPPN w latach 2006 – 2007 wg. województw wg. województw

020406080100120140160180200220240260280

Dol

nośl

ąski

e

Kuj

awsk

o-po

mor

skie

Lube

lski

eLu

busk

ieŁó

dzki

eM

ałop

olsk

ieM

azow

ieck

ieO

pols

kie

Pod

karp

acki

eP

odla

skie

Pom

orsk

ieŚ

ląsk

ieŚ

wię

tokr

zysk

ie

War

miń

sko-

maz

.W

ielk

opol

skie

Zach

odni

opom

orsk

ie

2006

2007


Liczby gmin, które w 2006 i 2007 r. Liczby gmin, które w 2006 i 2007 r. wspierały finansowo programy profilaktyki pierwszorzędowej wspierały finansowo programy profilaktyki pierwszorzędowej wg. województw wg. województw

0

20

40

60

80

100

120

140

160

Doln

oślą

skie

Kuja

wsk

o-pom

.

Lub

elsk

ieLub

uskie

Łód

zkie

Mało

polsk

ieM

azow

ieck

ieO

polskie

Pod

karp

ackie

Pod

laskie

Pom

orsk

ieŚlą

skie

Św

ięto

krzyskie

Warm

ińsko

-maz.

Wie

lkopo

lskie

Zac

hod

nio

pom

.

2006

2007


Gminy wspierające finansowo programy Gminy wspierające finansowo programy profilaktyki pierwszorzędowej - procent ze wszystkich gmin.profilaktyki pierwszorzędowej - procent ze wszystkich gmin.

2006

2007

%


Liczby gmin, które w 2006 i 2007 r. wspierały Liczby gmin, które w 2006 i 2007 r. wspierały finansowo programy profilaktyki drugorzędowej.finansowo programy profilaktyki drugorzędowej.

2006

2007


Gminy, które w 2006 i 2007r. wspierały finansowo programy Gminy, które w 2006 i 2007r. wspierały finansowo programy profilaktyki drugorzędowej- procent ze wszystkich gmin.profilaktyki drugorzędowej- procent ze wszystkich gmin.

2006

2007

%


Podsumowanie i wnioski Podsumowanie i wnioski

• Marihuana i haszysz najczęściej używanymi substancjami nielegalnymi

• Tendencja spadkowa w używania narkotyków przez młodzież

• Nowe tendencje i zagrożenia: używanie łączenie substancji

psychoaktywnych oraz sięganie po nowe substancje tzw. dopalacze

• Potrzeba nowych działań, angażujących wielu partnerów z różnych dziedzin

jako odpowiedź na agresywną kampanię promującą nowe środki o działaniu

psychoaktywnym


Dziękuję za uwagę!

[email protected]

Raporty z badań na stronie:

www.kbpn.gov.pl

Dział epidemiologia

Documents

„Problem narkotyków i narkomanii w Polsce i Europie - najnowsze wyniki EMCDDA”