1

REPUBLIKA E SHQIPËRISË

KUVENDI

Komisioni për Çështjet Ligjore, Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut

Dokument parlamentar

PROCESVERBAL

Datë 09.02.2016, ora 10:00

Drejton mbledhjen:

Fatmir Xhafaj - kryetar i Komisionit

Rendi i ditës:

1. Projektligji “Për disa shtesa në ligjin nr. 8561, datë 22.12.1999 “Për shpronësimet

dhe marrjen në përdorim të përkohshëm të pasurisë, pronë private për interes publik”.

2. Projektligji “Për disa ndryshime dhe shtesa në ligjin nr. 33/2012 “Për regjistrimin e

pasurive të paluajtshme”.

Marrin pjesë:

Fatmir Xhafaj, Oerd Bylykbashi, Vasilika Hysi, Bashkim Fino, Dashamir Peza,

Pandeli Majko, Vexhi Muçmataj, Anila Agalliu, Petrit Vasili, Silva Caka, Arben Ristani,

Eduard Halimi, Gent Strazimiri, Mhill Fufi, Fatmir Mediu, Tahir Muhedini, Nard Ndoka,

Xhemal Qefalia, Piro Lutaj, Adelina Rista, Luljeta Arapi.

Mungojnë: Ulsi Manja, Tom Doshi

Të ftuar:

Ylli Manjani - Ministër i Drejtësisë

Arben Isaraj - Zëvendësministër i Drejtësisë

Katrin Treska - drejtoreshë Juridike në Ministrinë e Drejtësisë

Bledar Dervishaj - këshilltar në Ministrinë e Drejtësisë

2

Frederik Seiti - sekretar i Përgjithshëm në Ministrinë e Zhvillimit Ekonomik,

Turizmit, Tregtisë dhe Sipërmarrjes

Zamir Stefani - drejtor i Privatizimeve në Ministrinë e Zhvillimit Ekonomik,

Turizmit, Tregtisë dhe Sipërmarrjes

3

HAPET MBLEDHJA

Fatmir Xhafaj - Mirëdita!

Fillojmë mbledhjen e komisionit meqenëse kuorumi është i realizuar.

Sot në rendin e ditës kemi shqyrtimin e projektligjit “Për disa shtesa në ligjin nr. 8561,

datë 22.12.1999 “Për shpronësimet dhe marrjen në përdorim të përkohshëm të pasurisë, pronë

private për interes publik” si dhe projektligjin “Për disa ndryshime dhe shtesa në ligjin nr.

33/2012 “Për regjistrimin e pasurive të paluajtshme”.

Fillojmë me projektligjin “Për disa ndryshime dhe shtesa në ligjin nr. 33/2012 “Për

regjistrimin e pasurive të paluajtshme”, projektligj ky i sjellë nga qeveria.

Fillimisht do të dëgjojmë përfaqësuesit e qeverisë, relatorin dhe pastaj do të kalojmë

në pyetje dhe diskutime nga kolegët deputetë. Komisioni ynë është komision përgjegjës.

Komisionet e tjera e kanë shqyrtuar projektligjin me sugjerimet përkatëse, të cilat, në dijeninë

time, janë reflektuar edhe në raportin e relatorit. Kështu që fillojmë me prezantimit? Nga

ministria kush do ta prezantojë projektin?

Po, zoti Ministër, keni fjalën!

Ylli Manjani - Mirëmëngjesi!

Projektligji që kemi paraqitur synon të përmirësojë tri aspekte.

E para, nga e gjithë praktika e këtyre viteve, ne kemi vënë re që siguria në qarkullimin

civil të objekteve në ndërtim e sipër ka lënë për të dëshiruar. Qeveria, por besoj edhe parlamenti

janë dëshmitarë të konstatimit të rasteve, të them të drejtën, jo të vogla të shitjes së një prone

më shumë se një herë gjatë kohës kur prona ka qenë në ndërtim e sipër. Sigurisht para këtij

fakti ne nuk mund të mbrohemi gjithmonë me pretendimin se palët duhet të shkojnë të kërkojnë

mbrojtje gjyqësore, por kemi përgjegjësinë që t’i gjejmë zgjidhje problemit, pra të rrisim

garancinë juridike në qarkullimin civil.

E vërteta është se në ligjin aktual, në nenin 46, ka një parashikim për këtë çështje. Pra,

për regjistrimin e lejes së ndërtimit, dhe kjo është tema numër një e këtij projektligji, për nga

mënyra se si është kuptuar dhe zbatuar në praktikë, të themi të vërtetën, të mos zbatuar në

praktikë, na ka detyruar të bëjmë një saktësim dhe disa gjëra t’i bëjmë mandatore, pra të

detyrueshme. Ideja është që pushteti lokal nxjerrjen e lejes së ndërtimit do të duhet ta depozitojë

atë menjëherë në Zyrën Vendore të Regjistrimit të Pasurive të Paluajtshme. Në momentin që

kjo leje ndërtimi depozitohet në ZVRPP, kjo e fundit ka detyrimin ta regjistrojë në regjistrin e

posaçëm. Ky është hapi numër 1, që e bën transaksionin të kontrollueshëm nga pikëpamja

ligjore.

4

E dyta, asnjë firmë ndërtimi pas këtij momenti nuk mund të pranojë kontratë porosie

apo të lidhë kontratë sipërmarrjeje me asnjë person të tretë nëse ky transaksion, pra leja e

ndërtimit, nuk është regjistruar më parë në ZVRPP, ndryshe nuk ka asnjë mundësi tjetër

kontrolli. Kjo do të thotë se kompania e ndërtimit duhet të shfaqet si aplikuese në sportelin e

ZVRPP-së, që të regjistrohet automatikisht leja e ndërtimit, e cila më pas do të figurojë online

në sistemin e ZVRPP-së, i aksesueshëm nga çdo noter i Republikës së Shqipërisë. Pra, noterët

do të kenë informacion online për çdo leje ndërtimi dhe në momentin që dikush u shkon në

zyrë për të bërë një kontratë porosie, kjo kontratë do të bëhet vetëm nëse leja është e regjistruar

në ZVRPP. Procedura dhe rregulli është që informacioni do të jepet online.

Neni 2 i këtij projektligji na jep mundësinë që t’i vendosim mandatorit të dyja këto

çështje, pra regjistrimin e lejes së ndërtimit, në mënyrë të menjëhershme nga ZVRPP-ja, si dhe

detyrimin e kompanive të ndërtimit dhe shtetasve të këtij shteti që nëse duan të lidhin një

kontratë porosie duhet ta bëjnë te zyra e noterit. Kjo gjë do të bëhet vetëm pasi leja e ndërtimit

të jetë e regjistruar automatikisht në ZVRPP. Asnjë transaksion tjetër jashtë kësaj skeme nuk

është i mbrojtur, jo i pamundur, sepse sipas Kodit Civil mund të jetë i mundur, por nuk është i

mbrojtur. Kjo do të thotë që nëse me juristin e firmës së ndërtimit mund të lidhësh një kontratë

sipërmarrje, shteti nuk të garanton më.

Sipas kësaj procedure shteti të garanton se do të të regjistrohet leja e ndërtimit dhe kur

të shkosh te zyra e noterit të lidhësh një kontratë sipërmarrjeje leja të jetë e garantuar dhe pas

kësaj askush nuk mund ta rishesë, ta riporosisë apo ta risipërmarrë një pronë që është e

angazhuar tashmë. Kjo është në nenin 2 të këtij projektligji, pra është një mundësi që na jepet

për ta zgjidhur në mënyrë definitive këtë shqetësim.

E treta, në nenin 47 të ligjit aktual ka përcaktime goxha të detajuara për çështjen e

garantimit të kredimarrjes. Pra, regjistrimi i banesave në karabina nuk është koncept i ri, është

një koncept që e kemi sot në ligj, por e kemi vetëm për fazën e parë, atë marrjes së kredisë. Në

praktikë na ka dalë një shqetësim, që është ngritur nga shoqatat e bankave në mënyrë të

vazhdueshme.

Shqetësimi është se çfarë ndodh nëse kompania e ndërtimit ka marrë kredi duke lënë në

hipotekë karabinanë dhe pas kësaj falimenton. Kjo është një çështje e pazgjidhur. Atëherë, ne

kemi bërë një propozim që në këtë rast karabinaja, e cila është lënë si garanci hipotekore për

llogari të bankës, automatikisht, pas veprimeve përmbarimore, kalon në pronësi të bankës.

Banka më pas bën administrimin e pronës, sipas nevojave, dhe në vijim të punës së saj po të

dojë e shet, e tjetërson, ashtu siç do të bënte çdo pronar normal. Në kushte normale një bankë

do ta zhvillonte këtë pronë që ta shiste më pas dhe të nxirrte vlerën e kredisë në kushte optimale.

5

Kjo sigurisht është çështje e tregut, është çështje e mënyrës si do ta rregullonte banka,

por neve na duhet që ZVRPP-ja të bëjë në regjistrin e saj kalimin e pronësisë sipas procedurave

të falimentit në favor të bankës kreditore.

Kjo është shtylla numër 2 e këtij projekti.

E katërta, kemi filluar një proces dixhitalizimi. Të nderuar deputetë, dixhitalizimi

është zgjidhja përfundimtare e problemit kaotik disa-vjeçar në fushën e pasurive të

paluajtshme.

Dixhitalizimi nuk është thjesht një komandë kompjuteri, por është një punë

voluminoze e jashtëzakonshme. Më lejoni të shpjegoj se si është mekanizmi i kryerjes së

dixhitalizimit.

Sot në ZVRPP kemi harta me 5 deri në 6 layer-a. Çfarë janë layer-at? Kemi një hartë

origjinale dhe mbi këtë hartë vendoset harta e prodhuar nga AKKP-ja, harta e prodhuar me

ligjin nr.7501, harta e prodhuar nga ALUIZNI-i, harta e prodhuar nga vendimet e gjykatave,

që i kanë bërë ekspertët në zyrat e tyre private, të cilët nuk dua t’i paragjykoj, dhe në ZVRPP

për disa zona, jo për të gjithë Shqipërinë, kemi konfuzion të jashtëzakonshëm. Kjo e bën të

vështirë ofrimin e shërbimit në mënyrë të shpejtë dhe në mënyrë cilësore.

Fenomeni më i përhapur sot për sot janë mbivendosjet e hartave. Për kuriozitetin tuaj

po të shikoni hartën e Shqipërisë ajo rezulton me zhvendosje të jashtëzakonshme. Nëse fizikisht

shtëpia, pallati apo prona ekziston në një zonë kadastrale, po ta shikoni në hartë mund të dalë

deri në 200 metra larg vendit fizik. Kjo ligjërisht quhet mbivendosje dhe regjistruesi nuk ka

çfarë t’i bëjë kësaj gjëje.

Çfarë u themi njerëzve në këtë rast? Për fat të keq, u themi: “Shkoni në gjykatë, se kjo

është mbivendosje”. Çfarë kemi propozuar dhe çfarë po bëhet sot? Qeveria ka vendosur që

harta më e saktë, për arsye se kështu erdhi situata, për arsye se është bërë një punë serioze, për

hir të së vërtetës, ndër vite, të konsiderohet harta e prodhuar nga ALUIZNI, e cila është një

hartë e prodhuar fillimisht nga një fotografim ajror.

Çfarë bën ALUIZNI ndër vite? Shkon në terren dhe bën matjet fizike. Duhet të them

edhe një gjë tjetër në parantezë. Para 10 apo 15 vjetësh ne kemi marrë një kredi me vlerë 40

milionë dollarë nga Banka Botërore për të bërë ekzakt këtë gjë që po themi sot, dhe për fat të

keq, nuk është bërë. E them këtë me përgjegjësi të plotë dhe këtu nuk është fjala për të bërë

retorikë, por në metodologjinë që kishim zgjedhur nuk kemi qullosur gjë dhe përfunduam te

koncepti se harta e prodhuar nga ALUIZNI është më e sakta. Ajo fillon me fotografim ajror

dhe vazhdon me verifikim në terren. Këtë produkt që merr ALUINI, pas verifikimit në terren,

bën atë që quhet vektorizim, që do të thotë se e vendos pronën në kufirin fizik real, e ngre në

6

lartësinë e duhur fizikisht dhe ky quhet proces i vektorizimit. Kjo hartë e vektorizuar dhe e

verifikuar në terren është sipas një blloku kadastral.

Çfarë bën paralelisht ZVRPP-ja? Në këtë bllok kadastral, që ALUIZNI po bën këtë

proces, merr dokumentet ligjore dhe i skanon aty ku ende nuk janë të skanuara. Në fund të dyja

informacionet bashkohen në ZVRPP, duke bërë një zhvendosje vektorësh në hartë, nga

pozicioni që është në ZVRPP te pozicioni që është tek ALUIZNI dhe bashkohen të dyja në një

pikë. Ky është procesi i përputhjes. Në këtë proces përputhjeje ne besojmë se kjo zonë

kadastrale në 100 vjetët e ardhshëm është e zgjidhur, pra ka informacion ligjor të saktë, adekuat

dhe të palëvizshëm.

Ky është procesi që kemi nisur të bëjmë. Mirëpo që ta bëjmë këtë proces, miqtë e mi,

duhen goxha para. Kemi vendosur ta bëjmë in house, jo me kredi, jo me koncension, jo me

burime të jashtme, por do ta bëjmë me burimet tona, duke përdorur sigurisht edhe të ardhurat

që dalin nga ky proces. Kjo është arsyeja pse kemi ardhur te një konkluzion, që duke filluar

nga ky vit të përdorim një pjesë të konsiderueshme të të ardhurave që vijnë në ZVRPP-ja për

këtë proces dixhitalizimi.

Cila është alternativa tjetër e financimit? Është të marrim borxh. Ne kemi vendosur të

mos marrim borxh, por të përdorim këto para që kemi, në mënyrë eficiente in house, duke dalë

në terren sipas procedurës që ju shpjegova.

E vetmja mënyrë që ne ta mbyllim sa më mirë është se ky proces do të kërkojë pak

kohë, sepse nuk është e thjeshtë me burimet njerëzore që kemi dhe duhet që patjetër të shtojmë

disa, por përsëri nuk është e thjeshtë, sepse duhet të masim në terren çdo centimetër katror.

Kjo është metodologjia që kemi hartuar dhe për këtë metodologji është ngarkuar

ZVRPP-ja dhe ALUIZNI. Këtyre dy zyrave për të financuar burimet njerëzore, se nuk ka

ndonjë shpenzim të madh, por për burimet njerëzore të domosdoshme për këtë punë, do t’iu

duhen disa të ardhura, të cilat kërkojnë autorizimin e parlamentit për t’i lejuar që të përdorin

një pjesë të të ardhurave të tyre në funksion të këtij procesi, sigurisht brenda një kalendari pune,

brenda një kalendari veprimi, që është i përcaktuar.

Ne jemi të hapur të diskutojmë me ju çdo gjë, edhe kalendarin e këtij procesi për efekt

transparence, por edhe për të vënë në dijeni parlamentin, sepse është gjëja më normale që mund

të ndodhë. E thënë shkurt, ky është qëllimi në mënyrë të përmbledhur i këtij projektligji.

Ne e kemi të nevojshëm këtë projektligj që me lejen tuaj ta miratojmë sa më shpejt,

në mënyrë që të fillojnë të tria këto procese pasi janë shumë të rëndësishme. Pra, garantimi i

kontratave të sipërmarrjes, garantimi i bankave kur kreditë janë të këqija dhe garantimi i

7

financimit me burimet e brendshme të procesit të dixhitalizimit janë tri qëllimit e këtij

projektligji. Faleminderit!

Fatmir Xhafaj - Faleminderit!

Fjalën e ka relatori, zoti Peza!

Dashamir Peza - Të nderuar anëtarë të Komisionit të Ligjeve.

Në bazë të kalendarit 3-javor të punimeve të Kuvendit dhe të kalendarit të punës së

Komisionit të Ligjeve jam caktuar relator për projektligjin “Për disa ndryshime dhe shtesa në

ligjin nr. 33/2012 “Për regjistrimin e pasurive të paluajtshme”, për të cilin Komisioni i Ligjeve

është komision përgjegjës.

Komisioni i Ligjeve e shqyrton këtë projektligj në zbatim të neneve 32, dhe 38 të

Rregullores së Kuvendit.

Unë besoj se qëllimi dhe përmbajtja e këtij projektligji u shpjeguan me qartësi dhe

elokuencë nga ministri i Drejtësisë. Për të mos vonuar në mënyrë të panevojshme punën e këtij

komisioni, unë mendoj të mos zgjatem me komente të mëtejshme, por t’u japim mundësi

anëtarëve të komisionit që, nëpërmjet pyetjeve dhe diskutimeve, të vazhdojmë punën për të

konkluduar lidhur me këtë çështje. Faleminderit!

Fatmir Xhafaj - Faleminderit, zoti Peza!

Kush ka pyetje?

Zoti Muçmataj, keni fjalën! Më pas zoti Bylykbashi!

Vexhi Muçmataj - Faleminderit, zoti kryetar!

Unë kisha një pyetje për ministrin. Projektligji që paraqitet, a është konsultuar me

grupet e interesit? Në rast se po, pse ne nuk kemi opinionet dhe mendimet e tyre me shkrim për

t’u njohur me to?

Zoti Ministër parashtroi se në rastet kur ndërtuesi ka lënë si garanci në bankë

karabinanë dhe falimenton, atëherë karabinaja, natyrisht, mbi bazën e procedurave të

falimentimit, do të kalojë në pronësi të bankës. Si do të veprohet në rastet kur ka ndodhur shitja

me një kontratë porosie ose me kontratë sipërmarrjeje? Si do të zgjidhet konflikti midis bankës

dhe blerësve?

Ylli Manjani - Për çështjen e konsultimit me grupet e interesit.

Së pari, Shoqata e bankave të Shqipërisë ka qenë dhe mbetet një nga iniciatorët e këtij

projekti dhe ka materiale komunikimi pa fund me ta. Pyetjes se pse nuk janë këtu, të them të

vërtetën, unë këtë nuk e di, por mund t’ju vëmë në dispozicion të gjitha konkluzionet e takimeve

dhe propozimet e tyre në çdo çast. Unë besoj se këto janë pjesë e relacionit që duhet të ketë

ardhur nga Këshilli i Ministrave, por nëse nuk janë, jam i gatshëm t’jua vë në dispozicion.

8

Së dyti, kjo është një marrëdhënie ndërinstitucionale, e cila është e përfshirë në

procesin ligjbërës. Pra, ZVRPP-ja, ALUIZNI, ministritë e linjës janë të gjitha pjesë e një

procesi dhe unë nuk di të kemi pasur qoftë edhe një fjali të vetme kundër kësaj nisme,

përkundrazi kemi marrë të gjitha komentet pozitive mbi domosdoshmërinë, përfshi këtu edhe

Ministrinë e Financave, për pjesën e financimit.

Së treti, për pjesën e lejes së ndërtimit. Unë e shpjegova që ligji aktual e ka këtë

përcaktim, pra nuk është një shpikje e re që ne po regjistrojmë për herë të parë lejen e ndërtimi.

Fakti është që në zyrat e regjistrimit të pasurive ne kemi leje ndërtimi të depozituara, por, për

shkak të paqartësisë së ligjit, ato nuk janë regjistruar. Për shembull, ligji thotë se bën

regjistrimin. Si e bën regjistrimin? A e bën me pagesë apo pa pagesë, e bën me aplikim apo pa

aplikim? Pra, të gjitha këto janë pjesë e një procedure pune, të cilat ne duhet t’i zgjidhim me

këtë ligj. Bashkë me këtë ligj ne vendosim detyrimin, që, për hir të së vërtetës, është indirekt,

por është real, që transaksionet mbi karabinanë të jenë të regjistrueshme, pra që në ZVRPP të

regjistrohen kontratat e sipërmarrjes, kontratat e porosisë e të tjera. Kjo është diçka që bëhet

ekstra për të rritur sigurinë juridike.

Kush mund të jenë grupet e interesit? Unë nuk e di, sepse nga 20 mijë hyrje apo

apartamente që mund të jenë stok, grup interesi mund të jetë kushdo. Për ne grup interesi është

apriori çdo qytetar i Republikës së Shqipërisë, që dëshiron të porosisë një apartament dhe ne

t’i themi që ta porosisë i qetë, sepse e ka të sigurt, pra nuk do të ndodhë që firma e ndërtimit

t’ia rishesë apo t’ia japë dikujt tjetër, siç ka ndodhur deri më sot.

Ka një problem në këtë kuadër dhe ky diskutim me sa di unë është bërë dje në

Komisionin e Ekonomisë, por ndoshta ka sens për ta rihapur këtë temë. A ka fuqi

prapavepruese mjaftueshëm që stoku i lejeve të ndërtimit, që është sot i depozituar në ZVRPP,

të bëhet i detyrueshëm për t’u regjistruar? Ne mendojmë se kjo është e zgjidhshme me një

vendim qeverie, por nëse ky komision insiston për këtë gjë, fare thjeshtë, me një dispozitë

transitore, ne mund ta shtojmë këtë fjali: “Po, stoku aktual i lejeve të ndërtimit të depozituara

automatikisht bëhet i regjistrueshëm”, dhe kjo është një gjë që vetëm mirë i bën procesit, asgjë

të keqe nuk ka. Kjo është për pjesën e parë.

Në lidhje me pyetjen e dytë, për çështjen e garancisë juridike të atyre që i kanë blerë

apo porositur shtëpitë, por ndërkohë u ndërron pronësia, është pjesë e marrëdhënies juridiko-

civile, që zgjidhet për procesin e falimentimit. Patjetër që banka kur merr pronësinë merr edhe

barrën, por që kjo të bëhet e sigurueshme dhe e garantueshme për personat e tretë ne synojmë

të bëjmë këtë gjë, të regjistrojmë lejet, pra të regjistrojmë karabinanë, në mënyrë të

detyrueshme pa aplikim shtesë, por thjeshtë me informacion nga bashkia, duke korrektuar

9

sistemin aktual të pranimit dhe duke bërë regjistrimin. Pronari i ri merr edhe barrën e

transferueshme, se nuk ka asnjë kuptim që ne t’i lëmë njerëzit pa mbrojtje. Ky është qëllimi i

kësaj nisme.

Fatmir Xhafaj – A ka pyetje të tjera?

Po, zoti Bylykbashi.

Oerd Bylykbashi – Zoti Ministër, është e qartë, edhe nga interesimi që kanë kolegët,

është një ndërhyrje që prek në mënyrë të zbuluar dhe për rrjedhojë ka nevojë për t’u diskutuar

me qetësi dhe për të kuptuar se cila është më e mira. Ju përmendët regjistrimin automatik, pra

juve po i jepni zgjidhje regjistrimit automatik që deri tani ishte në një lloj pezullie e lejeve të

ndërtimit dhe ajo është baza për të vazhduar më tej. Në fakt, unë nuk e kam fare të qartë. Aty

thuhet: “Bëhet me kërkesë të personit të interesuar”, nuk ka as afat, nuk e sqaron as çështjen

se kush paguan, nëse do të paguajë, pra vetëm tregon çfarë do të ndodhë pas regjistrimit. Si e

shihni ju të zgjidhur këtë? Ju ngrini një problem të drejtë, pra leja del nga autoriteti, leja do të

regjistrohet dhe pastaj ndërtohen raportet mbi të. Në këtë projektligj, nëse kërkoni ta zgjidhni,

unë prap e shoh të munguar te neni 2 këtë çështje, aty ka një element që duhet ta diskutojmë

nen për nen. Këtë çështje që ngrita unë.

Ylli Manjani – Nuk është vetëm kjo, ka disa elemente të tjerë që nuk dalin dot këtu,

pasi është e pamundur t’i nxjerrim të gjitha në ligj, jo se janë për t’u fshehur, por janë për t’u

sqaruar. Po ta vini re me vëmendje, edhe në teknikë, ky ligj nuk e prek autorizimin që ka ligji

aktual, pra projekti nuk e prek autorizimin që ka ligji aktual për të detyruar qeverinë që të

nxjerrë akte normative për këtë punë, akte nënligjore normative në zbatim, të cilët duhet të

sqarojnë edhe çështjen e pranimit të aplikimeve, edhe çështjen e pagesës, edhe çështjen e

vijimit të mëtejshëm të transaksioneve, siç bëhet sot. Nuk po bëjmë ndonjë shpikje apo shtesë

të kësaj natyre, pra vendimi i qeverisë do të duhet t’i sqarojë të gjithë këto elemente.

Ka edhe elemente të tjera, sa më shumë ta lexojmë aq më shumë pikëpyetje të tjera

ka. Është një praktikë që ne e kemi shpikur, për hir të së vërtetës, kjo funksionon në cilindo

sistem noterial të kontinentit, kështu që ne marrim, i vendosim dhe i detajojmë më tej këto

rregulla në vendimin e Këshillit të Ministrave. Kjo ka qenë edhe mbetet si teknikë ligjore dhe

si sqarim i kësaj çështjeje.

Oerd Bylykbashi – Faleminderit, zoti Ministër!

Kam edhe dy- tri pyetje të tjera, do të përpiqem diku t’i grupoj diku t’i bëj veç. Ju

përmendët diçka të rëndësishme, kur thatë se qëllimi i këtij regjistrimi është për t’i dhënë një

mbrojtje më të madhe transaksionit, por jo se kjo nuk mund të ndodhë dhe faktikisht besoj se

ju i referoheni një vendimi unifikues të Gjykatës së Lartë të disa viteve më parë që nuk e quan

10

të detyrueshëm regjistrimin për transaksionin e pasurisë, por mbrojtja është më e madhe dhe

kjo është e drejtë. Ku thuhet kjo? I qëndrojmë konceptit që ka vendimi i Gjykatës së Lartë apo

në mënyrë specifika ka nevojë që të sqarohet më tepër? Pra, që kjo është një procedurë praktike,

nëpunësi i ZRPP-së që do ta lexojë, nuk ka kuptimin e ligjit dhe të vendimit së Gjykatës së

Lartë, siç e kemi ne. Ai do ta marrë dhe të thotë më duhet kjo gjëja këtu, unë duhet ta bëj,

përndryshe unë nuk të jap as certifikatën. Nuk ia vlen pra mund të hyjë në shumë pikëpyetje.

Pra, a duhet të shkruhet më qartë kjo apo do ta lëmë kështu siç është?

Ylli Manjani – Unë besoj se në fjalinë e fundit: “Zhvilluesit e pronës apo pronarët e

truallit nuk mund të lidhin kontrata sipërmarrjeje apo porosie pa regjistruar lejet e ndërtimit”,

se besoj është një detyrim i fortë ligjor që sigurisht duhet të zbërthyer në procedurë në vendimin

qeverisë. Ç’do të thotë kjo? Unë u mundova ta shpjegoj sa më thjeshtë, pra ajo që shpjegova

do të jetë teksti i vendimit të qeverisë. Transaksioni më i garantuar është zyra e noterit dhe

regjistrimi i lejes, nuk është e ndaluar të shkosh te juristi i firmës. Unë thashë mund të shkojë

edhe juristi i firmës, mund të lidhet një kontratë sipërmarrjeje sipas Kodit Civil, është,

gjithashtu, e ligjshme, por aftësia për të aprovuar një akt jonoterial, ju e e dini shumë mirë, se

është shumë më e dobët se sa të provosh pozicinin juridik apo statusin juridik brenda një akti

noterial. Kështu që garancia më e madhe që ne japim është akti noterial. Po nuk mund ta bëjmë

mandatore, në kuptimin E një detyrimi të drejtëprëdrejtë se do të hynim në konflikt me Kodin

Civil

Oerd Bylykbashi - Dakord. Ju keni bërë një hap shtesë, pra nëse Kodi Civil nuk

lejon transaksionin e shit-blerjes së një prone ekzistuese pa e regjistruar, ju thoni se edhe këto

lloj kontratash që janë para këtij momenti janë të këtilla. Tani unë besoj se një nga problemet

kryesore që ne kemi pasur në sektorin e regjistrimit të pasurive të paluajtshme dhe për rrjedhojë

edhe mënyrën se si ka funksionuar sistemi i zhvillimit ose, po themi, fusha e zhvillimit të

pasurisë së paluajtshme. vjen për shkak të një disiplinime ende të paplotë të kuadrit rregullator,

jo vetëm ligjor, por edhe kontraktual.

Ju flisni për regjistrimin e kontratave të sipërmarrjes aty dhe unë kam dy pyetje: e

para, në konceptin tuaj me këtë ligj, në përputhjeje edhe me atë që parashikon Kodi Civil për

kontratën e sipërmarrjes, kontrata e sipërmarrjes a çon në krijimin e po themi të pronësisë së

një subjekti? Pra, nëse a-ja dhe b-ja bëjnë një kontratë sipërmarrjeje, a-ja do të jetë pronari, pra

ai që e ka bërë kontratën që ka porositur sipërmarrësin për krijimin kësaj prone, a ka të drejtën

të regjistrojë pronësi apo ka një hallkë tjetër? Pse? Ju e dini se shpesh ndërtuesit pretendojnë

për kontrata sipërmarrjeje dhe pastaj bëjnë dhe shitje, ndërkohë që sipërmarrësi nuk mund të

jetë shitës, sipas Kodit Civil? Pra, a ka nevojë të disiplinohet më qartë ky aspekt?

11

E dyta, a mos është e nevojshme që ne të tipizojmë kontratat me të cilat do të operohet

nga sektori i ndërtimit, e për rrjedhojë të jenë më thjesht të regjistrueshme në ZRPP?

Ylli Manjani – Të them të vërtetën mirë do të ishte që t’i tipizonim këto kontrata.

Jam dakord edhe me diskutimin akademik mbi sipërmarrjen, a është apo nuk është sipërmarrje,

kjo është një çështje që ha shumë diskutime juridike. Problemi është që jemi përpara një

praktike. Kjo është që praktikë që sado ta disiplinojmë ne sot tutje, ne kemi sot një stok me

kontrata sipërmarrjeje, që në fakt, juridikisht nuk janë sipërmarrjeje. Në kuptimin e Kodit Civil

jam shumë dakord, dikush e quan premtim- shitje, ka shumë variacione juridike në këto lloj

kontratash, por thelbi është ky, jemi në proces të shit-blerjes, të ndërtimit dhe të një kontrate

shitje-blerjeje, dhe ky proces pavarësisht formës juridike të zgjidhur me sipërmarrje, me

premtim shitje me porosi, duhet garantuar dhe sigurisht që ne nuk jemi duke i regjistruar në

regjistrin përfundimtar të pronës, jemi duke krijuar një regjistër të veçantë me vlerë juridike të

garantuar që personi që ka porositur një banesë apo një pronë për të blerë, personi që, po themi

është sipërmarrës përballë porositësit, apo personi që ka premtuar se do t’i shesë një pronë

personit tjetër, cilado qoftë forma juridike nuk mund ta bëjë këtë edhe me një person tjetër. Ky

është qëllimi, pastaj diskutimi juridik mbetet. Si mund të disiplinohet? Patjetër që mund të

disiplinohet. Më lejoni të them që në kuadër të ndryshimeve të ligjit për noterinë, dhe aty është

vendi që ne mund të bëjmë shumë ndërhyrje të kësaj natyre për ta disiplinuar realisht.

(Ndërhyrje pa mikrofon).

Pa diskutim që po, por Kodi Civil përmbledh një legjislacioni më...

Fatmir Xhafaj - Po nuk hyre te Kodi Civil nuk mund të hysh...

Ylli Manjani - Patjetër. Pra, në kuptimin teorik dhe akademik këto duhen zgjidhur,

sepse nuk mund t’ia lëmë këtë fantazisë së avokatit të radhës që të spekulojë me këtë çështje,

por, mua, si ministër, më intereson që të përmirësojmë shërbimin e noterisë, sepse aty ne duhet

të vazhdojmë një projekt që ka nisur, i cili është projekti i vendosjes online të shërbimit.

Para dy javësh kam nxjerrë një urdhër që të jetë i detyrueshëm në zyrën e noterit

identifikimi me shenjën e gishtit, që të mbyllet një herë e mirë çështja e diskutimit nëse ishte

apo nuk ishte pala prezent. Personi që do të kryejë një transaksion te noteri, duhet të ketë kartën

e identitetit, të vërë shenjën e gishtit te pajisja lexuese dhe menjëherë noterit i del online i gjithë

informacioni dhe regjistrohet automatikisht prezenca te zyra e noterit. Kjo rrit garancinë 100%.

Ka filluar ky proces. Duke rritur këtë cilësi të shërbimit, ne besojmë se te zyra e

noterit do të kemi mundësi bashkërisht të vendosim edhe modelet fikse për kontrata të caktuara.

Ky është plasni. Nuk është në kuadër të këtij ligji, por meqë ma bëtë këtë pyetje gjykova ta jap

këtë informacion.

12

Fatmir Xhafaj – Po, zoti Peza.

Dashamir Peza - Këtu u parashtrua nga ministri që për qëllim të administrimit të të

dhënave në Zyrën Regjistrimit të Pasurive të Paluajtshme, si dhe për dixhitalizimin e sistemit

një pjesë e të ardhurave të pashpenzuara propozohet që të mbeten jashtë buxhetit dhe të

ripërdoren për këto qëllime që u thanë më sipër në vitin pasardhës. Pyetja ime është: ky lloj

precedenti a krijon një mënyrë tjetër të filozofisë së administrimit të buxhetit në përgjithësi. Ae

hap kjo rrugën që edhe të tjerët të fillojnë dhe të kërkojnë nga buxheti që të ardhurat e tyre të

mbeten jashtë buxhetit dhe të përdoren për qëllime dhe nëse ju e keni diskutuar në Komisionin

e Ekonomisë, a ka ndonjë opinion të qartë nga ana e këtij komisioni lidhur me këtë çështje,

sepse unë mendoj se kjo ka të bëjë me filozofinë e administrimit të buxhetit në përgjithësi?

Ylli Manjani – Kjo është një temë e diskutuar gjerë e gjatë në qeveri, jua garantoj

këtë gjë. Zyra e Regjistrimit të Pasurive të Paluajtshme në çastin që flasim sot është institucion

jobuxhetor, është institucion që mbijetoj ose siguron ekzistencën e saj me parimin tarifës.

Tarifa në definicion është mbulim kostoje dhe pjesë e kostos janë shpenzimet që ti bën për të

përmirësuar shërbimin. Nëse duam t’i rrimë strikt konceptit të tarifës kjo është tarifa, pra një

institucion që krijon një tarifë pra ka një tarifë për një shërbim që kryen, të ardhurat nga tarifa

i përdor vetë për të përmirësuar shërbimin, meqenëse është institucion publik. Logjika ka qenë

që gjithçka të jetë “e kontrolluar” indirekt nga buxheti i shtetit. tani sfida është do ta ngarkojmë

buxhetin e shtetit me me shpenzime ekstra në këtë shërbim apo do të tentojmë që të bëjmë

eficente parimin e tarifës. Tarifa nuk është taksë, nuk është tatim, tarifa është e ardhur që ti

krijon nga shërbimi që ofron, siç e bën çdo privat. Në këtë kuptim kjo ka qenë logjika pra nuk

jemi larg logjikës, apo aq më pak në kundërshtim me logjikën e menaxhimit buxhetor, ose

pastaj duhet që të marrim tarifa dhe taksa dhe i quajmë të gjitha të ardhura buxhetore dhe pastaj

ia çojmë faturën buxhetit për gjithçka. Edhe ky opsion është, por kemi gjykuar që nëse hyn te

logjika e buxhetit të shtetit, atëherë ai kur fillon vendosjen e përparësive të financimit, për fat

të keq, nuk i bie radha që të vijmë te dixhitalizimi, sepse duket nganjëherë si shërbim luksi. Në

fakt ky nuk është shërbim luksi, por për zyrën që ofron këtë shërbim është shërbim i

domosdoshëm. Respektojmë statusin aktual ligjor të ZRPP-së.

Fatmir Xhafaj – Faleminderit!

Po, zoti Halimi.

Eduard Halimi – Së pari, do ta them edhe gjatë diskutimit pyetja ime ka lidhje me

çështjen që ngriti zoti Peza. Personalisht jam partizani kësaj që keni bërë ju, pra të kalimit të

të gjitha të ardhurave që krijon ZRPP-ja për veten e vet dhe jo në buxhetin shtetit. Është bërë

një debat i madh kur e kemi filluar këtë nismë, ka qenë iniciativë e Bankës Botërore. Gjatë

13

debateve u la që të fillonte të kishte edhe buxheti i shtetit kontroll mbi tepricat që do të

krijoheshin, por ato që nuk dalin për të bërë një punë aq të madhe për ZRPP-në. Javën e kaluar

në seancën plenare tre deputetë të maxhorancës theksuan se koncesioni i dhënë në hipoteka

është një histori suksesi dhe ky koncesion duhet të vazhdojë edhe në sektorë të tjerë.

Mua, zoti Ministër, me sa kam dëgjuar dhe me sa kam verifikuar, nuk më ka rezultuar

ndonjë histori koncesioni në hipoteka. A keni ju ndonjë koncesion në hipoteka? A është dhënë

ndonjë sektor me koncesion në hipoteka? A do të jepet? Mos ndoshta këto para që do të

kërkohen të merren do të përdoren me koncesion? Ky është shqetësimi im.

Ylli Manjani – Përgjigjja ime është e drejtpërdrejtë: jo nuk kemi asnjë sektor të

koncesionuar apo të taskforcës, për asnjë arsye. Nuk ka qenë dhe nuk është në filozofinë time

politike që të rrëmoj procedura koncesioni, pa shteruar më parë burimet publike të

administrimit. Gjykojmë se kjo është një zyrë, e cila administron të dhëna të mbrojtura me ligj,

dhe nuk është një gjë kaq e thjeshtë që mund të jetë pjesë e koncesionit. Janë shumë

shpresëplotë që me projektin in haus të dixhitalizimit...

(Ndërhyrje pa mikrofon).

Do ta shpjegoj edhe sportelin.

Pra, po sqaroj që ky është një sektor që ne kemi provuar ta menaxhojmë duke u sosur

pjesë të shërbimeve me kredinë 35 milionëshe dhe kemi dështuar. Pra, nuk është zgjidhje

koncesioni, zgjidhja është in haus e them troç, edhe me kërbaç publik po të jetë nevoja, sepse

nuk ka rrugë tjetër, sepse duhet të them se zakonisht këto lloj reformash nuk vijnë nga poshtë,

nuk vijnë nga njerëz që janë brenda sistemit, duhet të vijnë nga lart, dhe privati nuk është

detyrimisht garanci. Qeveria ka ndërmarrë një reformë jo thjesht në ZRPP-të, por në tërësi në

shërbimet publike për të ndarë front ofice, nga bech ofice. Kjo është një temë shumë më e

madhe se ZRPP-ja, është një nismë e ngjashme pak a shumë me one stop chopp-in e QKR-së

apo QKL-së. pra ideja është që t’i krijosh sa më shumë mundësi qytetarëve që të aplikojnë për

shërbimin që do të marrin. Kjo nuk ndodh vetëm në ZRPP, por edhe në zyrat e tjera, ku ofrohen

shërbime publike. Është krijuar një zyrë e re pilot vetëm në Tiranë, që quhet Adisa, është zyrë

publike me administrim publik, dhe funksionon thjesht si sportel në zyrën Tiranës. Në vijim të

kësaj ne shkuam edhe më tej,

Fatmir Xhafaj – Ministri tha që kredia e Bankës Botërore ka dështuar në

implementim dhe e ndau atë nga sporteli. Kaq.

Ylli Manjani – Kjo është e gjithë historia që ka ndodhur deri sot. Nuk ka koncesion.

Fatmir Xhafaj – Dakord. Po të ecet me sikur...Është sqaruar.

A ka pyetje të tjera?

14

Vasilika Hysi – Faleminderit!

Unë jam dakord me nismën që zgjidh një problem shumë të madh, siç janë kontratat

e sipërmarrjes, ndërkohë kam disa pyetje.

E para, ju kërkoni që një pjesë të të ardhurave që kësaj zyre u rezultojnë të

pashpenzuara, t’i përcjellë në vitin pasardhës buxhetor. Në pjesën e parë kërkoni që ata të

përdoren sipas kritereve të përcaktuara me vendim të Këshillit të Ministrave dhe në pjesën e

dytë përcaktoni që të ardhurat e tjera të përdoren në investimet për dixhitalizimin. Mund të më

thoni se cili është qëllimi i pjesës së parë të nenin 1?

E dyta, sa para që mblidhni ju nga tarifat e hipotekimit, pra sa përqind e kësaj shume

kalon për të bërë kompensimin e pronarëve për prona të zëna nga ndërtime të paligjshme dhe

që ju i hipotekoni?

E treta, kjo pyetje ka të bëjë me kontratat e sipërmarrjes, bëni mirë që bëni regjistrimin

e lejeve të ndërtimit, të akteve noteriale, por për sa kohë do të qëndrojnë ato në këtë regjistër

të veçantë? A ka rregull për këtë regjistër të veçantë se për sa kohë do të qëndrojë? Nga mënyra

si mendoni ta ndërtoni regjistrin, a e shmang mbivendosjen apo firmosje e kontratave të

ndryshme të sipërmarrjes nga noterë të ndryshëm?

Ylli Manjani – Për sa i përket pyetjes suaj patjetër që e shmang, sepse shërbimi

noterial jepet pas marrjes së informacionit online dhe zyrat e noterëve çdo transaksion që bëjnë

e kanë të depozituar në një regjistër elektronik që administrohet nga ministri i Drejtësisë dhe

nuk mund të bësh një të dytë se i del me pullë të kuqe noterit atje, deri sa të bëhet regjistrimi

përfundimtar, të regjistrohet prona dhe bëhet shitja.

Për pjesën e financimit, paragrafi i parë, ka të bëjë me një rregullim definitiv në ligj.

Paragrafi i dytë ka të bëjë me rregullim aktual, sepse me ose pa dashje ka një rezervë buxhetore,

e cila është ende e pa përdorur, e pa depozituar, po themi, në Ministrinë e Financave dhe ne

mendojmë se kjo mund të jetë shuma fillestare për të përballuar një pjesë të mirë të procesit të

dixhitalizimit.

(Ndërhyrje pa mikrofon).

Fatmir Xhafaj – Më falni, po ç’lidhje ka hipoteka, për shembull, ç’lidhje ka Ilirjan

Muho me Artan Lamen!?

Atëherë, mbaruam me pyetjet.

Kush ka diskutime?

Oerd Bylykbashi – Zoti Ministër, në këtë ligj materia është shumë e rëndësishme. Në

vite janë bërë përpjekje për ta përmirësuar, por sigurisht ka pasur dhe ka hapësirë për më shumë.

15

Edhe në këtë projektligj ka ende hapësirë të paprekur. Ju sillni një set rregullimesh,

që sigurisht konsolidojnë disa aspekte, do të shmangnin disa konfuzione të krijuara deri tani

për të ardhmen, por në gjykimin tim ndërhyrja është pamjaftueshme, sepse ende nuk e zgjidh

në themel gjeneratorin e kësaj amullie që është praktika, është tradita, është kultura jonë si i

përdorim dokumentet.

Por detyra jonë si legjislatorë është që të shkojmë në zemër të problemit. Po, do të

kemi nesër eventualisht vetëm një kontratë sipërmarrjeje dhe nuk do të kemi dy, por nuk do ta

kemi të zgjidhur ndoshta, pasi ai që ka bërë kontratën e sipërmarrjes, nuk do të na garantojë që

pas kontratës së sipërmarrjes, nuk do të ketë një kontratë shitjeje, pra, njëherë si sipërmarrës

dhe pastaj ndërtuesi del edhe si pronar. Nuk do të na garantojë zgjidhjen e problematikave

që sot trashëgohen. Ju e thatë që ka një stok tip kontratash të ndryshme, të cilat janë në zyrën

tuaj ose janë në sirtarët e njerëzve, dhe në fund do të krijojnë, të paktën, pretendime juridike.

Kështu që, edhe sikur neve do të na duhet të krijojmë dispozita transitore për të zgjidhur se

çfarë ka ndodhur në të shkuarën, ende nuk kemi zgjidhur në mënyrë definitive problematikën.

Në të ardhmen do të ndërtohet përsëri me kontrata sipërmarrje të regjistruara vetëm njëherë

dhe përsëri do të ketë amulli, se nuk merret vesh se cili është sipërmarrësi dhe cili pronari, në

është sipërmarrësi pronar apo ka të drejtë të bëjë këtë veprim apo jo. Kontrata e shitjes i ka të

gjitha elementet që i duhen hipotekës për regjistrim apo diçka e bërë në mënyrë të tillë, që

vërtetë do t’i kushtojë vendin e punës noterit ose licencën, por problemin e ka prodhuar.

A do të zgjidhen problemet e pronarëve të truallit në rastet kur hyn në konflikt

ndërtuesi me bankën e për rrjedhojë pronari i truallit do të jetë i pambuluar në të drejtën e tij?

Ka shumë elemente, të cilat edhe kjo përpjekje, sado që të përpiqet që të zgjidhë një moment,

nuk i jep zgjidhje kësaj që tashmë ne e dimë të gjithë pas kaq vitesh, zemrës së kësaj amullie

në këtë sektor.

Kështu që gjykoj se sado përpjekje e mirë, dhe të arrijë sukses në disa elemente,

zgjidhja është e pamjaftueshme, ajo duhet të jetë më sistemike, duke filluar nga Kodi Civil

dhe duke shkuar më pas deri tek aktet që nxjerr qeveria. Besoj se ka nevojë për të saktësuar

diçka më tej, për shembull, te neni 1 duhet të përcaktohen më qartë raportet sa fond shkon këtu,

sepse definicionet janë të paqartësuara, diku thuhet “një pjesë e të ardhurave të pashpenzuara”,

diku “të papërdorura”. Pa hyrë në këto detaje, unë besoj se me të gjithë zhvendosjen përpara

që mund të japin këto dy nene në këtë projektligj, problematika e ZRPP-së dhe halli i

qytetarëve, të cilët sot e kësaj dite nuk regjistrojnë dot ndërtesat ose pasuritë e tyre, nuk do të

zgjidhet dhe do të kemi ende nevojë të ulemi e të diskutojmë për zgjidhje të tjera.

Fatmir Xhafaj – Faleminderit!

16

Zoti Halimi.

Eduard Halimi – Faleminderit!

Në fakt, e thashë edhe pak më parë, kjo është një nismë që për mua është pozitive për

sa i përket pjesës së buxhetit, sepse për ne deputetët, sidomos ne të opozitës, çështja kryesore

është që ky projektligj që kemi sot përpara, nëse miratohet a e bën më të mirë jetën e qytetarëve,

a i zgjidh ndonjë hall qytetarëve, a është pozitiv për qytetarët apo është një ligj represiv që

mund t’i cenojë të drejtat e tyre? Nga një vështrim që unë i bëj ligjit më rezulton se ligji është

pozitiv në lidhje me disa ndryshime që janë bërë, sepse problematika e madhe që ka ekzistuar

dhe që do të vazhdojë të ekzistojë, pasi nuk është aq e thjeshtë për të zgjidhur problemin e

titujve të pronësisë që depozitohen në ZRPP-të, në këta 20 vjet, nuk mund të zgjidhet as për dy

vjet, po ligji i vitit 2012 me një konsulentë jashtëzakonisht cilësore të Bankës Botërore dhe

ekspertëve më të mirë të BE-së së asaj kohe hidhte dritë dhe hidhte baza të shëndosha për të

ecur në procesin e regjistrimit të pasurive të paluajtshme, sidomos, një risi që ishte në atë kohë

dhe që përbënte bazën këtij ligji, regjistrimin e lejeve të ndërtimit. Regjistrimi i lejeve të

ndërtimit që në momentin fillestar, është absolutisht një masë jashtëzakonisht pozitive,

ndihmuese, në radhë të parë, për ndërtuesit, ndihmuese në radhë të dytë, për shtetin, sepse nuk

lejon më që të bëhen shtesa ndërtimesh, shtesa lejesh, shtesa katesh e të tjera, ndihmuese në

radhë të tretë, për qytetarët, sepse ata, kur shkojnë të bëjnë ato kontratat e porosisë,

sipërmarrjes, hedhim para në ajër ose më saktë hidhnin para në ajër, nuk e di nëse vazhdojnë

t’i hedhin, sepse nuk jam në atë pozicion që t’i njoh. Hidhnin para në ajër, bënin një kontratë

për të blerë katin e 12, kur pallati ishte në themel akoma. Ndërkohë që ky regjistrim që bëhej

në atë kohë i lejes së ndërtimit, pra me ligjin e ri, u jep mundësi qytetarëve që të mos blejnë

diçka në ajër, por të blejnë një hapësirë sipas lejes së ndërtimit.

Pjesa që unë kam një lloj dyshimi, skepticizmi që ta diskutojmë më pas nen për nen,

është çështja e bankave. Bankat, në gjitha proceset ku futen sigurisht që tërheqin nga ana e tyre.

Pra, në momentin kur bllokohet në favor të bankave, është ajo pyetja që bëri mos gaboj zoti

Vezhiu, çfarë do të ndodh me këto? Sigurisht, nuk e zgjidh vetëm me një dispozitë referuese.

Pse? Për mua ligji për ZRPP-në dhe gjithë ZRPP-ja nuk është gjë tjetër, veçse një magazinë e

titujve të pronësisë. ZRPP-ja as të jep titull, as ta rregullon dot titullin. Në qoftë se e ke në

sipërmarrje, e ke në porosi ashtu ta lë, sepse nuk mund të riparon dot gjë nëpunësi i hipotekës.

Nëpunësi i hipotekës bën vetëm magazinimin. Qëllimi kryesor dhe detyra kryesore që duhet të

ketë ligjvënësi, qeveria është që ato regjistra të jenë elektronike, pra regjistrimi i pronës të jetë

elektronikë. Me sa di unë ka përfunduar në 2-3 zyra. A ka mundësi që këto të përfundojnë në

të gjitha zyrat? Pra, të kemi lidhje online me Elbasanin, me Korçën, me Pogradecin me të gjitha

17

të tjerat. Kjo duhet të jetë një sfidë, e cila nuk ka lidhje me një qeveri apo me një tjetër, por që

duhet të jetë në shërbim të qytetarëve, sepse zyra duhet të jetë në shërbim të qytetarëve dhe bën

vetëm depozitimin e titujve. Në këtë depozitim titujsh në momentin që fusim një dispozitë ku

bankat me sa duket kanë një prevalencë ndaj tyre, unë besoj se këtu mund të ketë një

komplikim, të cilin ndoshta duhet ta zgjidhim gjatë diskutimit nen për nen.

Për sa i përket rritjes së autonomisë financiare të ZRPP-së, unë personalisht e

mbështes një nismë të tillë, pasi ky ka qenë qëllimi që në momentin kur hipoteka, Zyrat e

Regjistrimit të Pasurive të Paluajtshme, do të kalonim me vetëfinancim. Ka qenë një diskutim

shumë i gjatë, jam dakord edhe me pjesën e gjithë kredisë që menaxhohej nga Banka Botërore

nuk ishte e suksesshme, nuk jam dakord fare me pjesën që ishte e dështuar, pasi nuk ishte e

dështuar, sepse janë regjistruar, në dijeninë time, të paktën mbi 1 milion e ca prona nga ata, pra

ata vet e kishin financimin, vetë i gjenin kontraktorët, vetë e bënin regjistrimin pra Banka

Botërore, por ecën deri diku dhe ngecën në zonën e Jugut, në projektin e jugut, i cili pa dyshim

ishte një dështim në atë kohë. Për këtë arsye u kalua në një filozofi tjetër të Bankës Botërore,

që është vetëfinancimit, të cilit shtohet një komponentë i ri.

Unë jam shumë dakord që të gjitha të ardhurat ZRPP-ja t’i marrë, t’i menaxhojë që të

mos kalojnë në rezervë. Thashë që edhe në atë kohë është bërë një debat me Ministrinë e

Financave, ju thoni se Ministria e Financave ka rënë dakord dhe shumë mirë ka bërë. Në atë

kohë, në debatet që kemi pasur, ishte që të provohej, të shikohej, sepse do të krijoheshin

institucionet, do të krijohej bordi i ekzekutiv e me radhë derisa të merrnin peshën e tyre. Kështu

që derisa keni marrë mendimin edhe të Ministrisë së Financave, personalisht unë shprehem

dakord.

Edhe një herë, shprehem skeptik për pjesën e ndërhyrjes së bankave në momentin e

regjistrimit të kolaterialit të tyre, sepse do të krijojnë mbivendosje dhe do të krijojnë probleme.

Në këtë pjesë nuk i bie hipotekës që ta zgjidh, sepse nuk e zgjidhë dot hipoteka. Ndoshta mund

të jetë ndonjë dispozitë referuese, por kam frikë se jo këtu.

Faleminderit!

Fatmir Xhafaj – Faleminderit!

Po, urdhëroni!

Dashamir Peza - Në rregull, jam nuk po zgjatem, besoj se gjithçka është e qartë. Siç

duket edhe nga diskutimet, përfshirë këtu edhe të kolegut Halimi, duket që është i lexueshëm

vullneti për të përmirësuar një marrëdhënie, që ndoshta ka qenë një marrëdhëniet më të

rëndësishme në ekonominë shqiptare, që është marrëdhënia midis bankave, marrëdhënie midis

industrisë së ndërtimit dhe marrëdhënie midis pronarëve të tokave. Në përgjithësi gjithë këto

18

problematika që janë hasur në marrëdhëniet kontraktore dhe të regjistrimit të pasurive gjatë

gjithë këtyre viteve, me këtë ligj mundohen që të marrin një lloj rruge.

Shpreha një shqetësim, dhe nuk është se kam ndonjë refuzim lidhur me pyetjen që

bëra, sesi e konceptojnë, sidomos ekspertët tanë të ekonomisë, çështjen që lidhet me mënyrën

e funksionimit dhe të administrimit të buxhetit, por nuk do të isha kundër në qoftë se nuk kanë

ndonjë shqetësim nga ana e përfaqësuesve të Komisionit të Ekonomisë.

Mendoj se ne duhet ta mbështesim këtë projektligj dhe besoj se do të ketë

mirëkuptimin e të gjithëve.

Fatmir Xhafaj – Faleminderit!

Mbyllim këtu diskutimet.

Kush është dakord në parim? Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka.

Miratohet në parim.

Vazhdojmë me nenin 1.

Neni1.

Ju lutem, ministria ndiqeni!

Po, urdhëroni!

Oerd Bylykbashi – E ngrita dhe pak më parë. Besoj se neni 1ka nevojë për një

saktësim në terminologji “Një pjesë e të ardhurave që do të rezultojnë të pashpenzuara”, ndërsa

te paragrafi tjetër thuhet: “Të ardhurat e tjera të papërdorura të vitit korent”. A bëhet fjalë për

të njëjtin grup të ardhurash që ndahet në dy pjesë? Pra, unë besoj se ka nevojë për unifikim

edhe të terminologjisë këtu. Cili është organi kompetentë që përcakton, po themi, njërën pjesë

dhe pjesën tjetër të të ardhurave që shkojnë sipas këtyre dy drejtimeve?

Fatmir Xhafaj – Këshilli i Ministrave e ka përcaktuar.

Oerd Bylykbashi – Këshilli i Ministrave thotë: “Masa e krijimit dhe kriteret e

përdorimit të cilit i caktohen”. Flet për fondin.

Fatmir Xhafaj – Thotë: “Diferenca që mbete kalon”...

Në rregull.

Urdhëroni, zonja Treska!

Katrin Treska – Në fakt, kemi ruajtur parashikimin e dispozitës aktuale edhe

aktualisht ligji thotë: “Një pjesë e të ardhurave, që do të rezultojnë të pashpenzuara në fund të

vitit financiar, trashëgohen në buxhetin e vitit ushtrimor pasardhës dhe kalojnë në fondin

rezervë. Masat do të përcaktohen me vendim të Këshillit të Ministrave. Gjithë pjesa tjetër e të

ardhurave do të trashëgohen”.

19

Oerd Bylykbashi – Më fal, por nuk lexohet kështu: “Masa e krijimit dhe kriteret e

përdorimit të të cilit” që do të thotë të fondit rezervë”. Unë e kam fjalën...

Katrin Treska – Po, pra masat e krijimit, do të jetë vendimi i Këshillit të Ministrave

që do të thotë, për shembull, 2% e të ardhurave të vitit kalojnë në fondin rezervë, pjesa tjetër.

Oerd Bylykbashi – Dakord, po kush e përcakton këtë? Këtë po them.

Katrin Treska – Përcaktohet me vendim të Këshillit të Ministrave.

Oerd Bylykbashi – Por masa e krijimit dhe kriteret e përdorimit të të cilit, pra të

fondit rezervë të të gjithës. Ndërkohë që ne po flasim për tepricën e papërdorur.

(Ndërhyrje pa mikrofon.)

Katrin Treska – Ka vendim të Këshillit të Ministrave që e rregullon këtë gjë.

Fatmir Xhafaj – Dakord, me nenin 1? Dakord.

Neni 2.

Po, urdhëroni?

Eduard Halimi – Në pikën 2 të nenit 46 aktual ka dy fjali, një fjali të shtuar nga ligji

aktual. Fjalia: “Zhvilluesi i pronës apo pronarët e truallit nuk mund të lidhin kontratë

sipërmarrjeje me porosi dhe pa regjistruar lejen e ndërtimi” e gjitha pjesa tjetër është njëlloj

me përjashtim të një fjale, “Kontrata e sipërmarrjes dhe e porosisë”. Nuk jam shkencëtari i

hartimit të ligjit, por në ligjin aktual ka qenë: “Vetëm aktet noteriale të lidhura, ndërmjet

zhvilluesit të pronës, me cilësinë e investitorit dhe pronarëve të truallit”. Për këtë ligj po ju

them se janë marrë germë më germë, kam qenë edhe avokati i këtyre çështjeve dhe e njoh me

pikë edhe me presje.

Tani, kur është thënë vetëm “akte noteriale” dhe nuk janë përjashtuar kontratat e tjera,

pse është thënë vetëm “akte noteriale’? Ka pasur edhe kontrata të tjera, si kontratat e

shkëmbimit me njëri-tjetrin, pronari i truallit me tjetrin, prandaj është lënë edhe kontrata, pa e

përcaktuar kontrata e sipërmarrjes dhe porosisë, sepse disa i bëjnë sipërmarrje, disa i bëjnë

porosi, disa të tjerë mund t’i bëjnë kontratë me blerje, për shembull, kontratë parablerje. Pra,

ka një shumëllojshmëri kontratash. Prandaj, futja e kontratës sipërmarrëse dhe e porosisë duket

sikur e ngushton më shumë, këtu është shqetësimi.

Pra, për pikën e dytë jam dakord në qoftë se ka dal si shqetësim dhe duhet të ketë dalë

si shqetësim, për shtesën fjalisë. Por për këtë “Zhvilluesi i pronës apo pronarët e truallit nuk

mund të lidhin kontrata sipërmarrje apo porosie”, unë mendoj se dhe këtu nuk mund të lidhin

kontrata sipërmarrje porosie, çdo akt noterial, por t’i përfshijë të gjitha. Pra, pa regjistruar lejet

e ndërtimit nuk ke të drejtë të bësh asnjë kontratë. Ndoshta, duhet të ishte shtuar edhe ajo që

ngriti njëri nga kolegët shqetësimin, zoti Vexhiu, se nuk mbaj mend, që çdo kontratë e lidhur

20

në kundërshtim me këtë duhet të cilësohet në kundërshtim me ligjin, që t’i referohet Kodit Civil

për pavlefshmërinë e kontratave. Këto sugjerime kisha për nenin.

Oerd Bylykbashi – Atëherë, duke ndjekur edhe linjën e zotit Halimi, unë besoj se

është më e drejtë që ne ta lëmë të hapur të gjithë gamën e regjistrimit të akteve që krijojnë të

drejta mbi këtë pasuri që i korrespondon kësaj lejeje ndërtimi, sepse me të drejtë, siç tha dhe

zoti Halimi, ka edhe raste të tjera, nuk janë vetëm këto. Ajo që mua shqetëson është termi në

fund fare, por edhe këtu në paragrafin ekzistues “Zhvilluesit e pronës apo pronarët truallit nuk

mund të lidhin kontrata sipërmarrjeje apo porosie pa regjistruar lejen e ndërtimit”. A ka

mundësi ZRPP-ja të regjistrojë edhe një kontratë sipërmarrje që nuk është noteriale? Kontratë

mbetet ajo, të drejtat dhe detyrimet i krijon, është vetëm forma...

(Ndërhyrje pa mikrofon.)

Dakord, nuk po flasim për kontratën e kalimit të pasurisë, ka shumë kontrata, të cilat

bëhen midis ndërtuesit dhe porositësit dhe nuk janë noteriale. Për rrjedhojë, a mund të

pretendojë ai person që të shkojë dhe ta regjistrojë këtë? Pra, të mos kemi nevojë të saktësojmë

diçka në atë që po shkruajmë këtu te ky nen, në mënyrë që të mos ketë konflikt pastaj në zyrë.

Katrin Treska - Atëherë, mundet edhe një kontratë e thjeshtë sipërmarrjeje, jo e

lidhur para noterit, të regjistrohet. Ky ka qenë dhe qëllimi që është specifikuar më vete, përveç

akteve noteriale që kanë ngelur siç janë në nenin ekzistues, janë shtuar dhe kontratat e

sipërmarrjes dhe porosisë të lidhura ndërmjet zhvilluesit të pronës.

(Ndërhyrje pa mikrofon.)

Në regjistrin e veçantë.

(Ndërhyrje pa mikrofon.)

Qëllimi i dispozitës ky është, që ta shtojë.

(Zoti Halimi ndërhyn pa mikrofon.)

Pra, ZRPP-ja sot regjistron vetëm aktet noteriale. Qëllimi i ndryshimit ishte që të

regjistroheshin dhe kontratat e sipërmarrjes që nuk janë lidhur para një noteri, prandaj është

bërë shtesë, apo kontratat e porosisë, jo vetëm sipërmarrje porosi.

Fatmir Xhafaj - Cili është avantazhi që kemi në këtë rast?

Katrin Treska - Për t’i dhënë siguri qytetarit që lidh një kontratë sipërmarrjeje jo para

noterit, por shkon te juristi i firmës dhe lidh kontratën. Ai mund të shkoj dhe t’i drejtohet zyrës

për të bërë regjistrimin e asaj kontrate që ka lidhur.

Eduard Halimi – Ajo që tha ministri më parë, mua mu duk më korrekte. Pra, ministri

tha se ne do t’i bëjmë te noteri, sepse të gjitha këto kontrata janë në regjistrin elektronik, sepse

në qoftë se do të shkoj nga noteri a te noteri b, këtij tjetrit në regjistrin elektronik do t’i dalë

21

pullë e kuqe, ky është qëllimi që të bëhet mbrojtja. Prandaj në qoftë se t’i e shton, nuk ka nevojë

që të shkosh te noteri të bësh kontratë, kjo është kundërta. Ndoshta duhet ta shikoni edhe një

herë.

Fatmir Xhafaj – Si duhet, sepse edhe ne nuk po e kuptojmë?

Katrin Treska – Kodi Civil për kontratën e sipërmarrjes parashikon që mund të mos

lidhet para noterit. Në këtë rast nuk mund të detyrosh palën, qëllimi është se çdo akt të kryet

para noterit dhe ministri tha se kjo siguron mbrojtjen maksimale. Megjithatë, kemi menduar që

të sigurojmë edhe një farë mbrojtjeje edhe për këtë kategori subjektesh, që shkojnë dhe lidhin

kontratën e sipërmarrjes te juristi i firmës.

Fatmir Xhafaj – Urdhëroni, zoti Isaraj!

Arben Isaraj – Që të mos ngatërrohemi te kjo pjesë, ju vetë ishit të qartë, edhe kur

diskutuat, që një ndërtues apo një zhvillues i lejes që ka marrë, jep disa kontrata sipërmarrje,

të cilat janë njëra pas tjetrës për të njëjtën pronë, këtu ka qenë pjesa e mashtrimit, pjesë

falimentimit dhe hallet e qytetarëve e të tjera.

Tani, ky regjistri i veçantë që thamë, i cili është i përkohshëm, deri në regjistrimin e

plot të pronës, pikërisht për të zgjidhur këtë hall është, që do të regjistrohet leja e ndërtimit dhe

më pas, te ky regjistri i veçantë, që nuk është ai regjistri i famshëm i akteve noteriale dhe të

tjera, mbahet aty përkohësisht derisa kjo pronë të marri zgjidhjen përfundimtare. Aty ne e dimë

edhe online, por edhe të regjistruar, që cili është regjistruesi i parë në atë kontratë të famshme

të sipërmarrjes, që jo për të njëjtën pronë të shkojnë 10 kontrata sipërmarrje dhe nuk e ka

asnjëri, paguajnë të gjithë për atë, dhe në fund zhduket ai zhvilluesi i pronës. Kjo është garancia

që vjen në këtë, kjo është qartësia që duam të bëjmë ne në atë nen. Pra, krijohet një regjistër i

veçantë për këtë gjë që nuk e kishim.

(Ndërhyrje pa mikrofon.)

Tani, unë nuk dua të flas as për elektronikën, as për një gjë. Unë po flas për gjënë që

në qoftë se doni ta zgjerojmë më tutje hajde flasim.

(Zoti Halimi, ndërhyn pa mikrofon.)

Zoti Halimi, po flisnim për pjesën që nuk ka noteri online, po flasim për hallin e

qytetarit, që është te karabinaja dhe ka filluar kontrata e sipërmarrjes. Tani duhet t’u japim një

garanci këtyre hallexhinjve, që e blinin pronën 10 veta dhe më pas shkojnë në gjykatë të

zgjidhin të gjithë. Garancia e vetme është kjo: vjen leja e ndërtimit, regjistrohet tek unë dhe te

ky regjistër i veçantë, që nuk është ai regjistër i akteve noteriale të famshme, që janë të shkruara

aty dhe nuk prekën, unë të mbaj...

(Ndërhyrje pa mikrofon.)

22

Sigurisht, jam pjesë i së tërës dhe jam shumë i qartë në këtë pjesë, po ta them edhe

këtë, që ne kemi ndërtuar dy grupe. Këtë grup nuk e kemi thjesht me këto grupet e interesit,

këtë grup e kemi me ata që kanë pranuar vetëdështimin, edhe në Bankën Botërore, edhe në

FMN-në, janë grupe të ngritura në nivele shumë të larta, të urdhëruara sigurisht edhe nga

Kryeministri dhe nga Guvernatori i Bankës dhe ecim në dy kahe. Kahu tjetër është kahu i

adresave. Banka Botërore dhe FMN-ja e kanë kuptuar që kur nuk ekziston adresa në Shqipëri

ende nuk ekziston, nuk ka lidhje më as me një dixhitalizim të plotë, as me regjistrin, as me të

gjitha. Po punojmë në të dyja formatet njëkohësisht. Shqetësimi ynë, ky shqetësim na vjen edhe

nga zyrat e përmbarimit, ju duhet të jeni i qartë, sepse shkojnë qytetarë që thonë se e kanë

paguar shtëpinë, por ç’kusur kam unë që ky që ka ndërtuar shtëpinë ka qenë kreditor në bankë

dhe nuk ka shlyer kredinë, ndërkohë që lekët i ka marrë dhe tani vjen banka dhe i thotë se është

ajo pronare, duhet të dilni përjashta. Pastaj, duhet të bëjmë ato shpikjet që i këshillojmë, shkoni

te avokati, avokati t’i çojë në proces t’i hedh banka, të lekët që ke dhënë ja këto janë historirat.

Tani për të garantuar këtë kjo është gjetja për momentin. A mund të bëhet më mirë? Sigurisht

që mund të bëhet më mirë, mund të ketë variante të tjera, por momenti dhe shqetësimi, edhe te

kjo pjesë e kredive të këqija, sepse nuk është shqetësimi i bankave, kjo nuk është e vërtetë,

bankat mund të kenë zë të fortë për të folur, por ky është shqetësimi që na vjen nga qytetarët

dhe ne sigurisht që te kjo pjesë jemi për qytetarët. Po punon edhe përmbarimi shtetëror për këtë

pjesë, që kur kreditor është shteti. Çfarë ndodh? Pse kurkreditor është shteti shkon te

përmbarimi privat, dhe nuk shkonte përmbarimi shtetëror?

(Ndërhyrje pa mikrofon.)

Kështu vazhdon historia dhe i shërbehet atij që paguan më shumë lekë. Ky qytetar, që

është në këtë hall, çfarë do të zgjidhi? Ky është problemi ynë, hajde ta zgjidhim. Kjo është

mënyra për ta siguruar. Kjo është mënyra për ta siguruar, nuk është gjetje juridike, është një

gjetje ekonomike, një shqetësim që vjen dhe gjen zgjidhjen juridike.

Eduard Halimi – Shqetësimi im ishte ky: në qoftë se ne pranojmë në hipotekë

kontrata sipërmarrje jonoteriale, unë thashë se kjo nuk është një masë garantuese për qytetarët,

por është një masë që më duket sikur e zhbën garantimin. Ky ishte shqetësimi që unë ngrita.

Fatmir Xhafaj - Në rregull.

Oerd Bylykbashi – Zoti zëvendësministër, në lidhje me këtë që po diskutoni, ju thoni

se duke e regjistruar në kontratë sipërmarrje, sa më shumë e lexon në Kod Civil aq më shumë

pikëpyetje të vijnë, ju garantoni se nuk ndodh diçka në dëm të atij që ka lidhur kontratë

sipërmarrje dhe e ka regjistruar.

23

Tani, në qoftë se dikush ka kryer, ka lidhur një kontratë sipërmarrje më përpara, nuk

e ka regjistruar dhe më pas ka lidhur një tjetër, ka bërë një kontratë sipërmarrjeje dhe e ka

regjistruar. Kujt i vlen, është i pari që ka kaluar të drejta nëse po flasim për kalim të drejtash,

sepse Kodi Civil flet ndryshe për këtë lloj kontrate, apo është i dyti? Cili do mbrohet më tepër?

Vendimi i Gjykatës së Lartë, vendimi unifikues, i jep të drejtë kontratës së parë, ajo flet për

shitje ose për transaksionin e tjetërsimit të pasurisë së paluajtshme. Nëse ndjekim të njëjtën

logjik, kush do të mbrohet në këtë rast? Pra, ku instrument këtu është instrument mbrojtës apo

mos do të na krijojë situata konfliktesh të tjera që pastaj do të na duhet të ndërhyjmë përsëri t’i

zgjidhim.

Fatmir Xhafaj – Faleminderit!

Urdhëroni, zoti Isaraj!

Arben Isaraj – Sigurisht, pyetja mund të shtrohet në shumë forma, po për të njëjtën

gjë. Unë fola për shqetësimin që kishte dhe që ndodh faktikisht, që ka ardhur si shqetësim dhe

duhet të gjente një zgjidhje. Pastaj se me këtë ligj mund të rregullojmë ne ato që kanë ndodhur

më parë, apo jo, besoj se kjo është i qartë. Sigurisht, këtu u shpjegua, ajo zgjidhet në një mënyrë

tjetër, pjesa teknike nuk shkruhen të gjitha gjërat në ligj, ishte i qartë. Unë nuk jam kurrë i

mendimit që edhe në këtë fushë të vazhdojnë këto dispozita transitore dhe kalimtare që nuk

janë gjë tjetër vetëm një formë e maskuar e fuqisë prapavepruese të ligjeve. Ne kemi kërkuar

një zgjidhje juridike të momentit, flas për këtë shqetësim, ndërsa për pjesën se çfarë do të ndodh

me ato, u shpjegua këtu. E gjithë kjo lloj teknike është siç ka qenë edhe në vitin 2012, siç është

dhe tani, zgjidhet me aktet nënligjore, në formën e vendimeve të qeverisë apo udhëzimeve i

përbashkët, këtë e zgjidh ai që e ka detyrë kushtetuese dhe ligjore.

Faleminderit!

Fatmir Xhafaj – Dakord me nenin 2.

Neni 3.

Eduard Halimi – Në fakt, doja një shpjegim për nenin 3. Si ka ardhur, sepse nuk

qëndron edhe te neni 47? Çfarë lidhje ka me nenin 47? Dua një shpjegim më tepër për këtë.

Çfarë ndodh me qytetarin në këtë moment? Pra, ai ka shkuar dhe e ka regjistruar karabinanë,

është shembulli që dhatë ju, por nuk ka shlyer kredinë. Çfarë do të bëjë qytetari, ta marrë banka?

Pra, çfarë do të bëni ju me titullin? Problemin e kam këtu; unë shkova dhe e regjistrova, më

dhatë një garanci për titullin, çfarë do të ndodhë, sepse as nuk më hiqni titull, as më bëni pronar?

Si e zgjidhni ju këtë?

Unë kam shkuar dhe e kam regjistruar. Për shembull, vajta te iks kompani ndërtimi, e

regjistrova dhe pagova dy lekë dhe mora një garanci që e kam të regjistruar. Pas disa kohësh,

24

ai ndërtuesi thatë nuk ka paguar kredinë, sepse ky duhet të jetë rasti, për këtë e keni bërë, dhe

e merr banka të gjithë karabinanë. Çfarë do të bëhet me mua si qytetar? Do të shkoj në gjykatë

ta zgjidh, por çfarë do të bëni me titullin, se ju magazinë jeni? E vetmja gjë që mund të bëni,

sipas asaj që unë konceptoj dhe e kam konceptuar është, thoni: stop, shkoni në gjykatë dhe

zgjidheni. Por që ta merrni dhe t’ia kaloni bankës dhe të ma hiqni mua këtë pjesë, mua më

duket pak jo drejtë. Prandaj, dua një shpjegim më të hollësishëm, sepse mund ta kem kuptuar

gabim.

Fatmir Xhafaj – Kush do të përgjigjet?

Arben Isaraj – Tani sesi zgjidhet ajo është e shkruar, ashtu siç e keni zgjidhur edhe

ju këtë problemi. Ne, e vetmja gjë që mendoj unë, sepse ekspertët janë këtu për anën teknike,

është garancia që japin për më tutje. Cili e dëmtonte sistemin, si dhe pse? Këtu nuk bëhet fjalë

se do të vijë banka dhe do të marrë këtë, sepse po të ishin të gjithë palët, aktorët dhe ta zbatonin

ligjin, në rregull, nuk do të kishim nevojë as për gjykatën. Por derisa ka ardhur në atë gjendje

situata, sigurisht, ata do të shkojnë atje tek i treti i paanshëm, që pretendojmë të gjithë. Kurse

ne po themi se kjo nuk ka qenë deri dje, tani duhet të krijojmë një garanci për qytetarin, për

bankën, për investitorin, për zhvilluesin, për pronarin e truallit e të tjera, që të mos i ngeli ajo

gjëja djerrë atje dhe të vazhdojnë gjyqe pa fund. Për këtë është zgjidhur ky akt teknik, që po

gjen një formatim ligjor, kaq. Është fillestar, mund të ndërtohet ndryshe, mund të shtohet, mund

të bëhet.

Eduard Halimi – Mua më duket sikur nuk ka lidhje fare me nenin 47. Hapni nenin

47 aktual, nuk lidhje fare përmbarimi. Futni përmbarimin dhe më pas i jepni të drejtë bankës

që të bëjë kontrata dhe më pas i çregjistroni. Mua më duket një zgjidhje pragmatiste, por që

nuk e kuptoj. “Kur në përfundim të procedurave përmbarimore”, nuk ka lidhje fare, ky është

regjistrimi i punimeve të reja, do ta bëni nen më vete? Bëjeni nen më vete, në qoftë se do të

jetë...“karabinaja kalon në pronësi të një banke kreditore, regjistruesi lëshon dokumente të

përkohshme në favor të kryerjes së transaksioneve nga banka”, Vetë fjalia “regjistruesi lëshon

dokumente të favorshme”, ka 3-4 veprime juridike brenda këtyre presjeve. “Banka ka të drejtë

të disponojë dhe të tjetërsojë me të tretët atë pasuri”. Pse ia jepni bankës këtë gjë? Pra, keni

bërë kaq shumë veprime, sa unë, me aq nuhatje profesionale që kam, kjo është shkruar nga

jurist banke. Dakord, jo se është ndonjë gjë, shqetësimi mund të jetë i tyre, absolutisht, është

shumë e drejtë, por nuk e kuptoj, këtë nuk e kuptoj unë, që kam 20 e ca vjet që kam mbaruar

shkollën, jo më një qytetar. “Regjistrimi i karabinasë me vërtetime të përkohshme” është te

pika 3. Unë nuk e kuptoj fjalinë e parë. Çfarë efektesh ka?

Fatmir Xhafaj – Po, urdhëroni!

25

Katrin Treska – Ky ka qenë një propozim i Bankës së Shqipërisë dhe Shoqatës

Shqiptare të Bankave, pikërisht, për t’u dhënë fund rasteve kur në praktikë karabinaja kalonte

në pronësisë së bankës kreditore, në përfundim të procedurave të përmbarimit dhe banka nuk

mund të kryejë asnjë veprim me këtë karabina. Në këtë rast edhe shqetësimi juaj për qytetarin

është e drejtë, por nëse banka nuk kryen dot veprime dhe karabinaja ngelet e konfiskuar, sërish

çfarë përfiton qytetari? Asnjë gjë. Kjo e zhbllokon procesin, duke i mundësuar bankës që edhe

ta tjetërsojë, ta marrë një zhvillues tjetër ose vetë banka ta zhvillojë karabinanë dhe pjesa tjetër

e marrëdhënies civile rregullohet në përputhje me legjislacionin.

(Ndërhyrje pa mikrofon.)

Fatmir Xhafaj – Keni koment tjetër?

Po, urdhëroni!

Vexhi Muçmataj – Për mendimin tim ky nen e zgjidh çështjen në favor të bankës, në

mënyrë të njëanshme. Në rastin konkret nuk është vetëm banka kreditor, por janë edhe blerësit

kreditorë. Neni në rastin konkret i jep të drejtë bankës, pse të mos kem të drejtë unë. Prandaj

them se ky nen duhet të rishikohet me kujdes dhe duhet të zgjidhet ky konflikt. Do një

riformulim krejt tjetër.

Eduard Halimi – Për mendimin tim ky është një problem i madh. Ta zgjidhësh me

një fjali, nuk e zgjidh dot.

(Ndërhyrje pa mikrofon.)

Ky problem nuk është te neni aktual, prandaj edhe unë ta thashë që në fillim. Është

problem. Dakord. Nuk është zgjidhur? Dakord. Duhet të zgjidhet? Dakord. Me një fjali që e

keni bërë ju gjithë këtë problem, unë nuk shikoj që e zgjidhni dot. Bëni dy nene. Shikojeni edhe

një herë. Po të doni bëni edhe 10, por ama merreni dhe saktësoheni. Pse unë që kam shkuar dhe

kam rezervuar një apartament, kam paguar, jam kreditor te firma, për shembull, të firma “Peza”

edhe banka është kreditore te firma “Peza”. Pse banka ka të drejtë të marrë dhe të bëjë

transaksione dhe unë mos ta shes as pjesën time? Pra, t’ia shes tjetrit dhe unë. Pse duhet ta

marrë banka dhe ta ketë këtë gjë? Çështja është se unë mendoj, nuk e ndan dot hipoteka këtë

gjë. Si zgjidhet? Në momentin që ka pasur një proces se derisa ka shkuar te përmbarimi, ka

pasur një proces, apo jo. Në qoftë se titullin e ekzekutimit janë të përcaktuara të gjitha këto,

nuk ka çfarë të bëjë. Prandaj, zgjidhja mund të jetë: në qoftë se në titullin e regjistrimit është

thënë kjo, hipoteka të marrë dhe të bëjë atë që është thënë në titull, por jo të shpik, të krijojë.

Ju krijoni një regjim, krijoni të drejta, ia hiqni njërit, ia jepni tjetrit nuk e bëni dot këtë gjë. Ky

është shqetësimi që kam unë.

26

Katrin Treska – Ne këtë kemi synuar të zgjidhim. Vetëm rastin kur kalon në pronësi

të një banke, këtë kemi thënë që në fillim të dispozitës. Pra, kur në përfundim të procedurave

përmbarimore karabinaja kalon në pronësi të një banke kreditore.

Eduard Halimi – Më fal, se nuk dua t’ju bezdis!

Ka një problem, sepse kreditë, janë tituj ekzekutiv dhe në tituj ekzekutiv ai nuk kthehet

fare, apo nuk është kështu. Pra, nuk ka proces gjyqësor. Ka vetëm urdhër për lëshimin e titujve

ekzekutiv dhe mund të jenë 10 veta atje që nuk e dinë fare se ka bërë një urdhër banka, BKT-

ja, me zotin Peza, nuk e dinë fare. Unë marr titullin ekzekutiv dhe ju regjistroheni. Sigurisht,

banka është në rregull, e kënaqur është, por nuk e zgjidhni dot. Ky është problemi, është bërë

mirë apo nuk është bërë mirë kur e kemi bërë, që janë bërë tituj ekzekutiv të bankave, është

tjetër gjë, por këtu krijohet problemi i vërtetë. Në gjithë këtë hamulli situata është komplekse,

mendoj se nuk e zgjidhni dot me këtë paragraf.

Fatmir Xhafaj – Urdhëroni, zoti Muhedini!

Tahir Muhedini – Në fakt, nuk doja të flisja, por meqenëse po e zgjasim, në radhë të

parë, dua të falënderoj iniciativën që ka marrë ministria për këtë punë, që të vihet në hipotekë

sapo fillon subjekti punë! Kjo është gjëja më pozitive. Përpara, siç tha edhe zoti Halimi, u shiste

në ajër, pa hipotekë, pa asgjë në kat të 12, jepte lekët tjetri dhe ishte çdo gjë e pasigurt. Por jo

sot, dikur, para disa vjetësh, është bërë me ligj, që i jepej shumë përparësi bankës, në një kohë

që banka është e kompromentuar me sipërmarrësin. Këtu nuk është punë karabinaje. Ne që

vijmë sot këtu për ta bërë me ligj, do të thotë që kanë ndodhur disa gjëra jokorrekte në lidhje

me pronarët dhe me ata që kanë blerë apartamente, që sot janë gjyqeve. Çfarë ndodh? Ka

mbaruar pallati, kanë blerë njerëzit të gjithë apartamentet, sa mund të jenë, dhe ky sipërmarrësi

ka marrë një kredi 5 milionë euro në bankë. Kjo bankë nuk është e interesuar nëse ka mbaruar

objekti apo ka blerë njeri këtu shtëpi, apo jo? Nuk do t’ia dijë fare.

Pra, unë mendoj se i ka dhënë shumë përparësi ligji vite më përpara bankës. Unë

mendoj se kjo duhet parë. Të paktën edhe banka kur të japë kredi të shkojë në hipotekë dhe të

shikoj se kush e ka këtë objekt? Filani. A ka blerë njeri këtu në atë akt porosi? Nuk i jep kredi,

kurse deri dje jepte kredi. Pra, kjo është për t’u përshëndetur, por duhet të shikohet, duhet të

thellohet pak më shumë. Për mendimin tim, që e njoh këtë sektor shumë mirë, komprometuese

këtu është banka, ato duan të japin kredi, të marrin të ardhura dhe nuk duan t’ia dinë nëse këto

apartamente i ka blerë dikush qytetarit apo nuk ia ka blerë. Qytetari dhe pronari i truallit, sot

edhe kësaj dite enden nëpër gjyqe.

Nuk po flas për një sipërmarrës që e ka shitur 2-3 herë këtë, mos ta ngatërrojmë, por

po flasim marrëdhënie sipërmarrës me bankë. Ndoshta nuk e dini, por ka vite që banka ka bërë

27

veprime të jashtëligjshme. Ajo e ka me ligj që gjithçka që po nuk e pagove, unë ta sekuestroi.

E ka dhënë vetë këtë kredi për interesat e saja dhe sot ajo vendos me ligj. Ligji i ka dhënë

përparësi bankës, merre, sekuestroje. Kështu që unë them, krahas falënderimit për ju si ministri,

që për herë të parë po bëhet kjo punë, të shikohet pak kjo puna bankës me ligj.

Banka edhe i jep kredit vetë me qëllim, për interesat e saja dhe më pas bëhet zot i

objektit, dhe i thotë pronarit: nuk ke punë ti. Pronari një ditë të bukur e shikon veten brenda në

shtëpi, kur i vjen banka dhe i thotë do të dalësh nga shtëpia, si ore, unë jam i zoti i shtëpisë, i

zoti i pronës, me gjithçka, me kontratë me noteri dhe me të gjitha. Si ky rast që po ju them unë,

janë me mijëra raste që enden gjyqeve. Kështu që unë mendoj se, meqë e keni kapur këtë gjë,

është gjëja më pozitive dhe unë ju falënderoj ta shikojmë me përgjegjësi, të thellohemi pak më

shumë.

Së pari, duhet të mbrojmë qytetarin, sepse qytetari jep lekët, ble apartamentin.

Së dyti, ky pronari atë pronë ka dhe e ardhmja e tij është kjo pronë. Kështu që them

se këtë përparësi që ka vite që ia keni dhënë bankës, shikojeni pak, ndërhyni pak, ta thellojmë

pak dhe ta shikojmë.

Fatmir Xhafaj – Keni ndonjë koment tjetër?

Urdhëroni, zoti Isaraj!

Arben Isaraj - Po e theksoj edhe një herë, që situata, sigurisht, është komplekse dhe

të gjitha këto shqetësime që u ngritën këtu me të drejtë nuk gjen zgjidhje te ky ligj, faktikisht.

Ju duhet të jeni të qartë që këto probleme zgjidhjen edhe me disa mangësia të tjera, që janë në

proces tani, kanë përfunduar, siç është ligji i falimentimit, i cili shkon njësoj me këtë, janë

ndryshimet që po bëhen në ligjin “Për shërbimin përmbarimor, shtetëror dhe privat”. Sigurisht,

asnjeri të mos mendojë se qeveria mendon vetëm për bankat dhe shtyhet në këtë proces vetëm

nga banka. Ne kemi detyrimin të bëjmë drejtësi shpërndarëse dhe me çdo projekt që kemi të

krijojmë mundësitë për të siguruar të drejtat dhe detyrimet e për çdo palë. Në qoftë se t’i blen

një pronë që ka probleme, sigurisht që t’i blen të drejtat dhe detyrimet e saj. Ky është parim

dhe është e zgjidhur, por problematikat që mund të hasen këtu, që mund të jenë në lidhje me

shumë kontrata që ekzistojnë, me shumë borxhe, me shumë kontrata shkëmbimi, që thatë ju që

kanë ndodhur më parë, e rëndojnë sistemin sa herë të duam.

Ne kemi menduar që të sigurojmë këtë pjesë. Kjo është qasja që sjellim ne Nuk mund

të jetë e përgjithshme, mund të jetë pjesshme, por është një shqetësim që na ka ardhur nga të

gjithë, nuk është se na ka ardhur vetëm nga banka. Duke punuar në grupe ekspertësh, qëndrimi

i parë është ky që të mbajmë këtë qëndrim. Në qoftë se kjo mund të përmirësohet jemi të hapur

për të pritur.

28

Fatmir Xhafaj – Ta kalojmë në parim dhe t’i japim kohë vetes.

Eduard Halimi - Nëse mund ta eksploroni këtë gjë, cili është shqetësimi që kemi në

të gjitha këto raste? Kur unë nuk jam pjesë e një procesi, sepse në qoftë se jam pjesë e një

procesi gjyqësor këtu përfundon, në qoftë se jam pjesë e një procesi dhe ka kaluar në favor të

bankës, ta marrë banka dhe të vazhdojë transaksionet. Sugjerimi im është të dilni në nen më

vete komplet, nuk ka lidhje me nenin 47. Për shembull, të bëhet neni 47/1. Bëni këtë përcaktim,

por ky përcaktim do të ketë vlerë nëse palët e tjera që kanë bërë regjistrimet mëparshme,

qytetarët, jo sipërmarrësit dhe banka, qytetarët kanë qenë pjesë e atij procesi gjyqësor, i cili ka

përfunduar në titull e me radhë. Në qoftë se kanë qenë pjesë, dakord, atë do të bëjë hipoteka,

por në qoftë se ata nuk kanë qenë pjesë, sepse keni ndalimin për ekzekutimin e vendimeve, ose

te ky ligj në mos gaboj, por te Kodi i Procedurës Civile e keni, 428. Vërtetë ka kaluar procedura

përmbarimore e të ardhur vendimi i hipotekës për të regjistruar, por unë nuk kam qenë pjesë e

procesit dhe ai vendim nuk ka asnjë fuqi ndaj meje, kështu që mua nuk ma prek dot pra qytetarët

nuk i prek dot. Bëni një nen ose një përcaktim tjetër dhe ndoshta zgjidhet edhe shqetësimi që

ne dhe bankat kemi.

Fatmir Xhafaj – Në rregull. Ta shikojmë këtë, edhe me sugjerimin që të kalojmë në

nen tjetër, sepse nuk shikoj ndonjë gjë. Ta kalojmë kështu dhe ta shikojmë çfarë mundësie ka.

Ndërkohë, ekspertët e ministrisë me këshilltarët të shikojnë mundësinë se çfarë mund të bëhet.

Në rregull?

Neni 4. Dakord.

Kush është dakord me projektligjin në tërësi?

Dakord me rezervën që u tha dhe me ndryshimet që do të bëhen.

Faleminderit!

E mbyllim këtu.

29

REPUBLIKA E SHQIPËRISË

KUVENDI

Komisioni për Çështjet Ligjore, Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut

Dokument parlamentar

PROCESVERBAL

Datë 09.02.2016, ora 10:00

Drejton mbledhjen:

Fatmir Xhafaj – kryetar i Komisionit

Rendi i ditës:

Projektligji “Për disa shtesa në ligjin nr. 8561, datë 22.12.1999 “Për shpronësimet dhe

marrjen në përdorim të përkohshëm të pasurisë pronë private për interes publik.”

Marrin pjesë:

Fatmir Xhafaj, Oerd Bylykbashi, Vasilika Hysi, Bashkim Fino, Dashamir Peza,

Pandeli Majko, Vexhi Muçmataj, Anila Agalliu, Petrit Vasili, Silva Caka, Arben Ristani,

Eduard Halimi, Gent Strazimiri, Mhill Fufi, Fatmir Mediu, Tahir Muhedini, Nard Ndoka,

Xhemal Qefalia, Piro Lutaj, Adelina Rista, Luljeta Arapi.

Mungojnë: Ulsi Manja, Tom Doshi

Të ftuar:

Frederik Seiti – Sekretar i Përgjithshëm në Ministrinë e Zhvillimit Ekonomik,

Turizmit, Tregtisë dhe Sipërmarrjes

Zamir Stefani – Drejtor i Privatizimeve në Ministrinë e Zhvillimit Ekonomik,

Turizmit, Tregtisë dhe Sipërmarrjes

30

Fatmir Xhafaj - Vazhdojmë me projektligjin “Për disa shtesa në ligjin nr. 8561, datë

22.12.1999 “Për shpronësimet dhe marrjen në përdorim të përkohshëm të pasurisë pronë

private për interes publik”.

Kemi të pranishëm nga Ministria e Ekonomisë, sekretarin e Përgjithshëm të Ministrisë

së Ekonomisë, zoti Frederik Seiti, si dhe zotin Zamir Stefani.

Po, urdhëroni!

Zamir Stefani – I nderuar zoti kryetar,

Të nderuar deputetë!

Projektligji “Për disa shtesa në ligjin nr. 8561 “Për shpronësimet dhe marrjen në

përdorim të përkohshëm të pasurisë pronë private për interes publik”, vjen si rrjedhojë e

miratimit të ligjit “Për investimet strategjike”, sipas të cilave lejohet shpronësimi për interes

publik në rastet e investimeve strategjike.

Në nenin 28 “Për shpronësimet për interes publik”, për të mundësuar zhvillimin dhe

realizimin e projekteve investituese, strategjike, të cilat kanë përfituar statusin e investitorit

strategjik procedurë e veçantë, në zbatim të këtij ligji, si dhe të punëve infrastrukturore, lejohet

shpronësimi për interes publik të pronarëve të pasurisë së paluajtshme, pronë private, sipas

rregullimit në legjislacionin e aplikueshëm për shpronësimin për interes publik. Nëse

investitori nuk ka mundur ta zgjidhë pronësinë mbi pasurinë e paluajtshme me marrëveshje,

me pronarin e pasurisë së paluajtshme, pasi janë kryer më parë përpjekje përmes instrumenteve

të lehtësimit të aksesit në tokë, nga investitori dhe/ose ristrehimit nga shteti. Mënyrat e

dokumentimit të marrëveshjes ose mosmarrëveshjes me pronarin e pasurisë së paluajtshme dhe

afati kohor për fillimin, përfshirjen e shtetit në procedurat e shpronësimit përcaktohet me

vendim të Këshillit të Ministrave.

Shpronësimi për interes publik i pasurive të paluajtshme pronë private realizohet në

përputhje me procedurat e përcaktuara në legjislacionin në fuqi për shpronësimin për interes

publik. Kompensimi financiar që nevojitet për realizimin e shpronësime mbulohet nga subjekti

që ka paraqitur kërkesën. Shpronësimi për interes publik i pasurive të paluajtshme, pronë

private, në zbatim të këtij ligjit nuk lejohet për shpronësimin e pasurive të paluajtshme në

pronësinë e investitorëve të tjerë strategjikë që kanë përfituar statusin e investitorit strategjik

me procedurë të veçantë.

Në ligjin nr. 8561 “Për shpronësimet dhe marrjen në përdorim të përkohshëm të

pasurisë pronë private për interes publik”, janë parashikuar dhe përcaktuar shkaqet kur bëhet

shpronësimi i pasurive pronë private. Për të harmanizuar këto dy ligje propozojmë shtesën në

ligjin nr. 8561, ku propozohet që në nenin 8 pas germës “l” të shtohet germa “f ” me këtë

31

përmbajtje: “Për realizimin e investimeve strategjike, sipas legjislacionit përkatës, në rastin e

parashikuar në këtë shkronjë, shpronësimi për interes publik do të bëhet sipas kritereve teknike

të vlerësimit dhe të përllogaritjes së masës së shpërblimit dhe të përllogaritjes së masës së

shpërblimit, të cilat do të përcaktohen, rast pas rasti, me vendim të Këshillit të Ministrave.”

Gjithashtu në nenin 2 të projektligjit është bërë një shtesë. Konkretisht germat “c” dhe

“ç” të zëvendësohen me germat “c”, “ç” dhe “f”.

Në nenin 55/2015 investimet strategjike janë parashikuar si investime strategjike të

veçanta, investime me vlerë mbi 50 milionë euro.

Gjithashtu, këtu është për t’u theksuar se në këtë ligj është parashikuar edhe karakteri

i përkohshëm, sipas nenit 36. Këtu kemi të bëjmë me afatin e fundit për paraqitjen e kërkesave

nga subjektet e interesuara, të cilat kanë përfituar statusin e investitorit strategjik me procedurë

të veçantë, që shkon deri në datën 31 dhjetor të vitit 2018. Ky projektligj nuk ka efekte

buxhetore.

Fatmir Xhafaj – Faleminderit!

Urdhëroni, zoti Majko!

Pandeli Majko – Relacionin e kanë të gjithë kolegët përpara dhe po ta vini re, ai është

një relacion i formuluar nga një prej juristëve më të mirë që ne kemi si Komision i Ligjeve,

është një relacion ndër të rrallët që mbyllet me 5-6 pyetje. Ka të bëjë me një fakt shumë të

thjeshtë, që ligji i cili është në fuqi, ju e keni, këtë që kërkoni. Pra, po them në pikën 3 të nenit

17, parashikohet: “Kriteret e tjera teknike të vlerësimit dhe të përllogaritjes së masës së

shpërblimit të pasurive pronë private që shpronësohen, të pasurive që zhvlerësohen dhe të

drejtave të tjera të personave të tretë, sipas këtij ligji, përcaktohen nga Këshilli i Ministrave”.

Tani, ju sillni këtë propozimin tjetër. Nuk e di, është një diskutim, i cili ne na ka

shqetësuar që herën e kaluar që është bërë ky diskutim. Ne këtu po hyjmë në një zonë gri, e

drejta e pronës është e drejtë prevaluese në Shqipëri, nuk është e drejta e biznesit. Kështu që

në këtë këndvështrim, besoj se është mirë që t’i shikoni edhe pyetjet që kanë ngritur specialistët

tanë, të cilët thonë që ekziston kjo që ju keni propozuar në ligj. Pra, nuk e dimë ende pse e

keni sjellë këtë dhe për çfarë arsye?

Gjithsesi, ata kanë pyetjet që i keni në fund të relacionit. Kështu që unë kërkoj një

vlerësim nga ana e kolegëve për këtë çështje.

Faleminderit!

(Diskutime pa mikrofon.)

Fatmir Xhafaj – A është shpërndarë relacioni, Erida?

Fjalën e ka zonja Hysi.

32

Vasilika Hysi – Faleminderit!

Është një nismë për të cilën nuk di çfarë të them nga pikëpamja juridike. Ju thatë se e

keni sjellë për të unifikuar ligjin nr. 55 “Për investimet strategjike” dhe ligjin “Për

shpronësimet”.

Pyetja e parë: neni 17 në ligj përcakton kriterin e vlerësimit, ku thuhet “vlera fillestare,

amortizimi, destinacioni, indeksimi i çmimit të tregut, vendndodhja”, por në asnjë pikë të nenit

8 nuk ka një kriter të veçantë vlerësimi për rastet kur mund të bëhet shpronësimi për interes

publik të pronës private, pse e keni diferencuar pikërisht këtë?

Pyetja e dytë: në nenin 22 të ligjit “Për investimet strategjike”, i cili flitet për

shërbimin ndaj investitorit në rastin e një procedurë të veçantë, një nen që ka pasur shumë

debate kur ka kaluar ky ligj në komision, pasi prevalon mbi të drejtën e pronës private.

Konkretisht, aty thuhet: “Pas marrjes së vendimit për dhënien e statusit, bëhen dy gjëra,

shpronësim i pasurisë së paluajtshme, për të mundësuar zhvillimin e projekteve investuese

strategjike, dhe miratimi nga ana e Kuvendit, kur vlerësohet nga Këshilli i Ministrave, i

kontratave përkatëse të investimit strategjik”. Pra, flitet që sot e tutje, pra nga miratimi i ligji

“Për investimet strategjike”, çdo investim strategjik që do të bëhet, duhet të miratohet nga

Kuvendi, për të mos cenuar parimin e sigurisë juridike. Në ligjin që ju keni sjellë, e shtrini këtë

edhe për investime tashmë të bëra nga njerëzit, para se të hynte ligji në fuqi. Me fjalë të tjera,

ju krijoni mundësinë që, edhe në qoftë se dikush ka bërë një hotel apo një kazino pa leje dhe

merr statusin e një investimi strategjik të veçantë, ka të drejtë të gllabërojë pronat e të gjithë

njerëzve të tjerë.

(Reagime pa mikrofon.)

Ku është siguria e tyre juridike? Ndërkohë, ju, zoti Seitaj, gjatë prezantimit tuaj thatë

se kjo dispozitë do të zbatohet atëherë kur dy palët nuk merren vesh. Për shembull, unë jam

pronar i një hoteli apo i një kazinoje dhe u them pronarëve të tjerë që kanë pronën përreth: a ta

marr tokën me këtë çmim që ta bëj garazh për parkim? Jo. Atëherë, shkoj te kërkesa për

shpronësim. Të jesh i bindur se asnjëri nuk do të merret vesh, sepse asnjë nuk pranon ta japë

pronën me çmimin e tregut, por do të vërë çmime qesharake.

Fatmir Xhafaj – Nuk mund ta paragjykosh kaq lehtë.

Vasilika Hysi – Jo të gjithë, por në parim mund të ndodhë kjo. Unë fola për një situatë

hipotetike, sepse nuk po flitet për këto që ne do të miratojmë sot e tutje, por edhe për ato që

janë ndërtuar tashmë. Si do të zgjidhet ky problem dhe si do të kihet në konsideratë interesi

publik dhe interesi i pronarëve, kur në të dyja rastet mund të jenë privatë, biznesmenë të dy,

njëri ka ndërtuar, kurse tjetri nuk ka arritur ta realizojë?

33

Zamir Stefani – Faleminderit!

Të nderuar deputetë,

Në ligjin “Për investimet strategjike” është thënë se në rastet të tilla lejohet

shpronësimi për interes publik, duke barazuar tek investimet strategjike dhe duke e futur në

konceptin e interesit të përgjithshëm publik, pra që është në shërbim të publikut. Në këtë

koncept, duhej të bëhej harmonizimi i ligjit organik, që ju e kuptoni shumë mirë, për

shpronësimin me atë të investimeve strategjike. Për këtë arsye, jo më kot, në nenin 8 të ligjit

organik të shpronësimit është bërë shtesa e rasteve me të cilat mund të bësh shpronësim publik.

(Diskutime pa mikrofon.)

Zamir Stefani – Zonja deputete, në qoftë se ju kuptuam drejt, po ju shpjegoj se bëhet

fjalë për investitorë strategjikë që kanë fituar statusin e procedurës së veçantë, ku bëhet fjalë

për investime që e kalojnë vlerën e 50 milionë eurove dhe nuk është ashtu siç thatë ju më parë,

pra që jo çdolloj investitori mund të përfitojë dhe mund të bëjë shpronësim. Flitet për

investitorë strategjikë që i kalojnë 50 milionë euro. Në qoftë se kemi një investitor që ka bërë

një kazino në vlerën e 50 milionë eurove, pa marrë më parë statusin e investitorit strategjik me

procedurë të veçantë, kjo është një gjë tjetër.

Vasilika Hysi – Në nenin 8 vetëm citohen rastet kur bëhet shpronësimi për interes

publik. Nuk ka asnjë gjë të lidhur me vlerësimin, sepse vlerësimi është ne nenin 17. Pyetja ime

është: përse për germën “f” përcaktoni standard tjetër të vlerësimit dhe nuk lini standardet e

përcaktuara në nenin 17? Pra, keni bashkuar pjesën lëndore, që rregullon një nen, me

metodologjinë, që rregullohet në një kapitull tjetër të ligjit dhe në një nen konkret, që është

neni 17. Pse nuk zbatoni të njëjtat kritere si për çdo rast tjetër edhe për këtë? Bashkë me të

lidhet pika 2, por relacioni është shumë i qartë. Nuk e di a e keni parë, por aty thuhen të gjitha

këto shqetësime.

Fatmir Xhafaj – Zoti Stefani, a keni përgjigje?

Zamir Stefani – Kemi të njëjtin koncept me zonjën deputete. Pra, është bërë thjesht

një harmonizim i dy ligjeve organike, i ligjit për investimet dhe i atij për shpronësimin, duke

shtuar te shkaku i shpronësimit edhe investimet strategjike.

Për sa i përket fjalisë së dytë, ndryshimi është bërë thjesht për efekt gjuhësor dhe jo

për t’iu referuar, sepse nuk ka asnjë ndryshim me nenin 17, sepse përsëri do të jetë vendimi i

qeverisë ai që do të përcaktojë rast pas rasti mënyrën e llogaritjes dhe kjo do të bëhet gjithmonë

sipas vlerës së tregut. Pra, do të jetë vetëm për këtë efekt dhe jo se ka ndonjë gjë të veçantë që

do të bëhet ndryshe nga neni 17.

(Ndërhyrje pa mikrofon.)

34

Na u duk si më me vend dhe si më e plotë për teknikë legjislative dhe për interpretim

gjyqësor, meqë bëjmë këtë shtesë dhe flitet për investime strategjike të dhëna me ligj organik

të veçantë. Me ligjin e investimeve strategjike është përcaktuar se investimet strategjike me

status të veçantë, atëherë ky është një rast që do të futet të shkaqet për shpronësim. Meqenëse

është një rast i veçantë, shtohet bashkë me rastet e tjera. Menduam të jetë kjo shprehja për efekt

të rrjedhjes së logjikës gjuhësore të ndërtimit të paragrafit. Megjithatë, në rast se do të mbetet

neni 17, nuk ka asnjë ndryshim. Neni 17 i thotë këto. Përmbajtja është pothuajse e njëjtë.

Mënyrat e llogaritjet bëhen rast pas rasti me vendim qeverie.

(Ndërhyrje pa mikrofon.)

Jo, germa “f” do të jetë. Pra, pas germës “ë” shtohet: “Raste shpronësimi janë edhe

ato për realizimin e investimeve strategjike sipas legjislacionit përkatës”.

Fatmir Xhafaj – Faleminderit!

A ka pyetje të tjera?

Oerd Bylykbashi – Zoti Stefani përmendi që ligji nr. 55/2015 “Për investimet

strategjike” flet për shpronësimin për interes publik. Në fakt, unë nuk e gjej. Ndoshta e kam

gabim. Ai nuk është një ligj që ka për detyrë të përcaktojë interesin publik, por aty përcaktohet

aspekti strategjik i investimit, i cili në vetvete mund të përmbajë një seri garancish të tjera, por

interesi publik dhe shpronësimi janë dy hapa të guximshëm. Kështu, ju lutem, a mund të ma

citoni specifikisht te ligji nr. 55/2015 se ku është kjo? Neve na duhet të bëjmë përputhjen e

këtij ligji, që është garantues i të drejtës së pronës në përputhje me Kushtetutën. Pra, ligji në

fuqi i shpronësimeve synon të mbrojë të drejtën e pronës. Po vjen një “kalë troje” nga një ligj

tjetër dhe po cenon një garanci kushtetuese. A mund të ma referoni saktë, se mund të më ketë

shpëtuar?

Zamir Stefani – Te ligji i investimeve strategjike është neni 28 “Shpronësimi për

interes publik”. Aty thuhet: “Për të mundësuar zhvillimin dhe realizmin e projekteve investuese

strategjike, të cilat kanë marrë statusin e procedurës së veçantë, mund të kryhet shpronësimi

për interes publik”. Meqenëse e ka përmendur këtë edhe në ligjin e shpronësimit, nuk ishin si

shkak për shpronësim rastet e marrjes së statusit të veçantë si investitor strategjik, bëmë atë

shtesën te neni 8 i ligjit për shpronësimin, ku radhiten të gjitha rastet, kur bëhet shpronësimi

për interes publik. Kjo bëhet thjesht për të harmonizuar nenin 28 të ligjit për investimet me atë

të shpronësimit.

Oerd Bylykbashi – Meqë ligji “Për shpronësimet” në një dispozitë që nuk amendohet

nga propozimi i sotëm përcakton se çfarë është interesi publik, ku thuhet: “Shpronësimi i

pasurive private bëhet për interes publik, në kushtet kur interesi publik mbizotëron kundrejt

35

interesave private, e drejta e shpronësimit dhe e marrjes së përdorimit të përkohshëm ushtrohet

për një interes publik që nuk mund të realizohet ose të mbrohet në mënyrë tjetër, veçse për

shkaqe dhe në respektim të procedurave të përcaktuara shprehimisht në këtë ligj”. A e

ekzistojnë mundësi të tjera për ta mbrojtur këtë interes strategjik, më pas ju thoni edhe publik,

të një investimi shumë të madh? Dikush që ka investuar 30 milionë euro e sipër, nuk mund ta

mbrojë interesin e tij nëpërmjet lirisë kontraktore dhe blerjes me çmimin e tregut të pasurisë

private? Pse duhet të futet shteti në këtë histori? Pra, cila është pamundësia e realizimit të

interesit publik, që na qenka edhe interes strategjik, nëpërmjet instrumenteve që ka sot Kodi

Civil, nëpërmjet sigurimit nga A-ja te Zh-ja të së drejtës kushtetuese të pronës private. Pse

duhet të futim këtë “kalë troje” dhe t’ia marrim pronën privatit?

Zamir Stefani – Problemi i marrëdhënies që do të krijohet nesër ndërmjet investitorit

strategjik dhe pronarit të një pasurie të paluajtshme apo edhe të luajtshme, për shkak të të cilit

është e domosdoshme lidhja e një marrëveshjeje ose zgjidhja e marrëdhënies së krijuar, pasi të

merret ky status dhe paraqitjes së kërkesës nga investitori strategjik për shpronësim, është

parashikuar që nenin 28 të ligjit “Për investimet strategjike”. Pasi të jetë rënë dakord me

pronarin e pronës përkatëse, e cila kërkohet të shpronësohet, në nenin 28 të atij ligji është

parashikuar që mënyra e dokumentimit të marrëveshjeve ose të mosmarrëveshjeve ndërmjet

dy palëve, pra investitor-subjekt privat, që është pronari i një pasurie që mendohet të

shpronësohet, të përcaktohet më kritere të veçanta të Këshillit të Ministrave. Në zbatim të këtij

ligji, ka dalë vendimi nr. 1032, datë 16.12.2015 i Këshillit të Ministrave, i cili ka vendosur

mënyrën ose formën për dokumentimin e marrëveshjeve të investitorëve strategjikë me

pronarët e pasurive të paluajtshme, pronë private. Pra, investitori strategjik ka të drejtë që me

atë pjesë të pasurisë së paluajtshme, ku është pronar X person privat, të hyjë në marrëveshje,

në kuptimin e mirëfilltë të të gjitha formave të marrëveshjeve që parashikon e drejta civile

shqiptare ose e drejta e detyrimeve mbi pronësinë. Në rast se kjo është e pamundur, bëhet me

ndërmjetësime e Agjencisë së Investimeve Shqiptare dhe të Huaja (AIDA). Këtë e parashikon

ligji dhe vendimi i qeverisë. Ajo do të jetë koordinatorja ndërmjet privatit dhe investitorit për

të arritur që nga blerja dhe deri tek të gjitha mënyrat e përdorimit të tokës, si hua, qira etj. Në

rast se është e pamundur dhe interesi vlerësohet nga Këshilli i Ministrave, që ky projekt, i

paraqitur nga investitori ka marrë statusin e veçantë dhe është patjetër i domosdoshëm të

zbatohet, atëherë do t’i jepet miratimi për shpronësimin, sepse miratimin përsëri qeveria do ta

japë. Kur ka lehtësira, del në Kuvendin e Shqipërisë. Në këtë procedurë do të ecë kjo dhe nuk

është thjesht një miratim, meqë erdhi një investitor dhe t’i japim të shpronësojë. Që në

momentin kur ai merr statusin e veçantë, është filtruar, në kuptimin e mirë të fjalës, në të gjitha

36

marrëveshjet që ai do të arrijë nesër me pronarin privat. Në të kundërt, ky përveç anëve të tjera

teknike që ka investimi, kapaciteti, interesi rajonal apo zonal i investimit që do të kryejë,

pavarësisht kësaj, nëse nuk ka plotësuar kushtet e marrëveshjes, nuk merr statusin e investitorit

strategjik. Kjo është ideja dhe filozofia e gjithë kësaj që kemi konceptuar me këtë harmonizim

që i kemi bërë ligjit të shpronësimit me atë të investimit strategjik. Kjo është situata e sotme

juridike që na paraqitet. Ne kemi menduar që kjo plotëson, në kuptimin e teknikës legjislative,

dhe e harmonizon 10% ligjin e shpronësimit me atë të investimit strategjik.

Faleminderit!

Fatmir Xhafaj – A ka pyetje të tjera? Nuk ka.

A ka diskutime?

Fjalën e ka zoti Bylykbashi.

Oerd Bylykbashi – Dikur e drejta e votës, me anë të se cilës vijmë këtu dhe kërkojmë

të na ndrydhin dorën, ka qenë e varur nga censusi pasuror. Kush kishte më shumë para, votonte.

Kush nuk kishte para, nuk votonte fare. Kaq kisha për këtë.

Sot diskutimi është kush ka më shumë rëndësi për Kushtetutën, Kuvendin e

Shqipërisë, qeverinë nuk po e fusim fare në llogari, se e ka ndarë mendjen, po e tregon këtë gjë

këtu sot, ai që ka më shumë para apo ai që nuk ka para. Ai që ka më shumë para, vlen më shumë

në të drejta, edhe në ato themelore, se ai që nuk ka para. Madje, po shkojmë akoma më larg.

Para një muaji në parlamentin shqiptar është diskutuar një ligj, që është rishpronësimi i ish-

pronarëve. U merret prona përfundimisht, sepse ishte një interes i madh publik dhe se dëmtohej

buxheti i shtetit, thoshte qeveria. Po e drejta jote e pronësisë? Ta morën para 70 vjetësh dhe

nuk e merr më as për 100 vjet të tjerë. Sot, edhe ata të cilët ose kanë marrë pronën mbrapsht,

ose kanë bërë sot prona në mënyrë të ligjshme, do të shpronësohen. Po na del koncepti i

shpronësimit publik po aq i rëndësishëm sa ai i Kushtetutës së vitit 1976, kur nuk mund të

kishte pronë private, se duhet të ishte e gjitha në interes të publikut. Kjo që bëni ju këtu sot

është pak të thuash skandaloze, pra kjo po vjen nga qeveria. Unë ju kuptoj që jeni ndoshta edhe

në siklet për ta mbrojtur këtë gjë, por në aspektin principial, moral, kushtetues ligjor është pa

pikën e lidhjes. Të paktën të ketë katër gozhda ku të mbahet.

Askush nga ne nuk ka diskutim, të paktën në publik kurrë nuk themi, askush nuk e

thotë, që e drejta e pronës e private nuk është e rëndësishme. Dhe jam e sigurt se ajo që

shqetësoi kolegët e maxhorancës, që folën para meje, ishte pikërisht kjo, skrupulli, po e

kapërcejmë, po e bëjmë dhe një herë gabimin e vitit 1944. Të pretendosh që xhepi i madh dhe

interesi privat për të bërë akoma më shumë para se 30 milionë eurot e një investitori është më

e rëndësishme se e drejta themelore e pronës e një apo më shumë individëve. Kjo është ku

37

thërret qameti, sepse Kushtetuta nuk e ka këtë gjë. E keni në konceptin tuaj si qeveri, sepse

është koncept oligarkik. Dhe jo më kot e themi këtë histori.

Krahasimi është shumë i thjeshtë. Një investitor me 30 milionë apo më shumë euro

pse është më strategjik sesa një mijë investitorë të vegjël dhe të mesëm që në totalin e tyre kanë

30 milionë euro investim, ky e merr me çmim rast pas rasti, se ia mbush mendjen dhe

Kryeministrit që rasti i parë të mos i ngjajë rastit të dytë, kurse një mijë investitorët që krijojnë

vende pune, krijojnë pasuri, qarkullime etj., do ta blejnë pronën e atij që hyn në marrëdhënien

civile kontraktuale me çmimin e tregut. Pse pronari i vogël apo i madh i pasurisë së

paluajtshme, që ju thoni se duhet bërë fli e interesit strategjik të një individi pronar, i cili mund

të jetë dhe shok me Kryeministrin, nuk ka rëndësi se cili kryeministër, pse ky pronar i vogël i

kësaj prone, që mund të jetë e konsiderueshme, por është e vogël për atë 30-milionëeuroshin,

ditën që qeveria tha se kjo është zonë me interes strategjik zhvillimi, u mpreh kot, fërkoi duart

më kot dhe tha: “më së fundi pronës time iu rrit vlera”. 2 lekë më shumë do të bëhen se vjen

investitori strategjik sipas këtij ligji, kali i Trojës që keni bërë ju. Dhe AIDA-n e keni futur në

një situatë sekserllëku, dështon sepse nuk bind. AIDA do të mbrojë interesin e strategjikut,

shok i Kryeministrit, dhe do ta kërkojë për 5 lekë pronën. Dhe ai thotë jo e do 100 lekë. Pastaj

pas 2 javë negociatash të dështuara do t’i drejtohet Kryeministrit, i cili do të nisë procedurën e

shpronësimit dhe do t’ia marrë atij hallexhiut për 5 lekë dhe këtij do t’ia japim nuk e di se si.

Unë mendoj se zonja Hysi i ra drejt, por nuk e kishte hallin vetëm te çështja e faktit

që është dhe neni 17. Janë 2 privatë këta. Ku është interesi strategjik? Cila është ajo kontratë

e munguar dhe ajo liri kontraktore e munguar në këtë republikë që nuk u jep mundësinë

investitorëve strategjikë? Marrim TAP-in, marrim kë të duam ne. Edhe ata që duan të

shpronësojnë 500 hektarët në Porto Romano, në Durrës, është ajo historia e famshme e atyre

kinezëve që nuk u dihen gjurmët dhe përmendin emrin e vëllait të Kryeministrit më pas në

media, pse nuk e blejnë me kontratë, e marrin me qira, bëjnë çfarëdolloj gjëje pa ndërhyrë as

Kryeministri as AIDA, as askush tjetër? Qëllimi është t’i shpronësojnë këta që me zor u bënë

pronarë në 25 vjetët e fundit, të ndjekin të njëjtën logjikë të vitit 1944, interesi publik të jetë

njësoj: Kushtetuta e vitit 1976, edhe pronarët t’i lëmë pa pronë, edhe t’u themi këtyre të bëjnë

më shumë para.

Vlera 30 milionë euro nuk mund të rrijë pa një 10-milionësh tjetër prapa. Cili është

interesi strategjik i shoqërisë? Nuk është interesi publik i shtetit, por është interesi publik i

shoqërisë, i publikut. Cili është në këtë rast? Ke para, do të investosh, shumë mirë, bujrum! Të

mbrojë për këtë, të japë energjinë shtetërore që e prodhojnë nga hidrocentralet shtetërore, ta

japë me 2 lekë, por nuk i merret prona privatit. Ku kemi arritur? Ju thoni që me një ligj të

38

thjeshtë, kalë Troje, fillojmë dhe ndryshojmë. Kjo nuk është një histori teknike legjislative, por

shtohet një kriter që ju e thatë që nuk është, prandaj po detyroheni të vini sot. Nuk mjaftoi ajo

që keni shkruar te ligji tjetër, por ndryshoni dhe këtë ligj, i cili është i vetmi interpretues i

dispozitës kushtetuese që flet për interesin publik, jo si një rregull i parë, por si një rregull ku

nuk ka mënyrë tjetër dhe kur interesi është vërtet publik. Interesi publik është eventualisht dhe

një hidrocentral që e ndërton shteti, impiantet janë vërtet të interesit publik, jo sepse dikush

vjen me xhepin e madh dhe vendos të bëjë para.

Jo vetëm kaq. Besoj zoti Stefani më kupton me shprehjen, konceptin: “Kush mur,

dul”, e thonë në Shqipërinë e Mesme. Kush mori doli, mbaroi punë. Pse? Po të lexoni ligjin

nr.55 të vitit 2015, që i referohet në relacion, e drejta për të kërkuar dhe për t’u regjistruar si

investitor është deri më 31 dhjetor 2018. Në bazë të kësaj nuk je më këtu. Pra, kush vjen tani,

fshin prona. Kaq është ky vend, 28 mijë kilometra katrorë. Nuk ka për të ngelur ndonjë gjë e

madhe pas 2018-s. Oligarkia do t’u marrë çdo gjë që kanë shqiptarët, se pastaj nuk jemi

republikë popullore socialiste, por kemi republikë oligarkike, socialiste, quajeni si të doni.

Ky ligj është i pastër në kundërshtim me Kushtetutën, sepse cenon një të drejtë

themelore, përveç të gjithë maskaradës që po ndodh nëpërmjet koncesionesh, partneritetit

publik-privat, që përsëri është për histori privatësh, për shpronësime pronash të ish-pronarëve

e me radhë.

Fatmir Xhafaj – Partneritetin publik-privat nuk e kemi shpikur ne.

Oerd Bylykbashi – Kur abuzon është halli. Çështja është kur abuzon, jo kur e bën si

duhet.

Fatmir Xhafaj – Dakord.

Oerd Bylykbashi - Unë besoj se është mirë që ky komision ta kthejë mbrapsht këtë

projektligj, sepse kështu siç është, jo vetëm që do të shkaktojë dëme, por nuk është as zgjidhje:

shkoni në Gjykatë Kushtetuese, se e zgjidhni aty.

Fatmir Xhafaj – Faleminderit!

Ka diskutime të tjera? Urdhëroni, zoti Ristani!

Arben Ristani – Ligji është absolutisht jo vetëm antikushtetues, por me qëllime

dukshëm të mbrapshta. Po t’i referohesh edhe relacionit që ka bërë ministria, synimi që ka

projektligji është që të ulë kostot e biznesit të madh. Pra, te pika 3 e argumentimit të projektit

lidhur me përparësitë, problematikat dhe efektet e pritshme thuhet se, me shtesat e propozuara,

pra, me këtë që po propozojmë në projektligj, do të bëhet i mundur realizimi në kohë më të

shpejtë dhe me kosto më të ulët për biznesin, zbatimi i projekteve të rëndësishme. Domethënë,

vjen biznesi, qoftë edhe me 50 milionë euro, sa thoni ju, dhe ne si shtet jemi të interesuar që

39

këtij biznesi t’i ulim kostot. Si do t’ia ulim kostot këtij biznesi? Duke ia marrë pronën pronarit

me një çmim sa më të ulët, në mënyrë që t’i ulim kostot këtij që ka 50 milionë euro. E keni

shprehur vetë në relacion. Qëllimi i këtij projektligji që keni sjellë është që ju t’i ulni kostot

biznesit të madh duke u marrë tokën pronarëve. Vjen biznesi, do të investojë në turizëm, do të

bëjë një fshat turistik, dhe që këtë fshat turistik ta bëjë me kosto sa më të ulët, në mënyrë që të

fitojë biznesi privat, toka e atyre ku do të ndërtohet kompleksi do të merret me çmimin më të

ulët të mundshëm.

Fatmir Xhafaj – Pse? Nuk thuhet kjo.

Arben Ristani – Sepse qëllimi i këtij projektligji... E ke në relacion.

Fatmir Xhafaj – Më falni, pse do të merret me çmimin më të ulët?

Arben Ristani – Jua them unë: “Me shtesat e propozuara në këtë projektligj do të

bëhet i mundur realizimi në një kohë më të shpejtë dhe me kosto më të ulët”.

Fatmir Xhafaj – Normale.

Arben Ristani – Po, do t’ia marrësh me kosto më të ulët.

Fatmir Xhafaj – Jo.

Arben Ristani – Po, sepse ti nuk e ke të përcaktuar se si do ta bëjë vlerësimin e pronës

Këshilli i Ministrave, është komplet subjektiv. Sipas kësaj: “Kriteret teknike të vlerësimit dhe

të përllogaritjes për masën e shpërblimit bëhen nga Këshilli i Ministrave”. Pra, Këshilli i

Ministrave, në mënyrë subjektive, do të caktojë se sa është vlera.

Fatmir Xhafaj – Edhe sot kështu bëhet.

Arben Ristani – Po, por po flasim për...

(Ndërhyrje pa mikrofon).

Një minutë, ju lutem! Ka një problem, sipas Kushtetutës, shtetasit shqiptarë janë të

barabartë para ligjit, apo jo?

Fatmir Xhafaj – Po.

Arben Ristani – Thotë Kushtetuta që njerëzit janë të barabartë para ligjit pavarësisht

dallimeve gjinore, fetare dhe ekonomike?

Fatmir Xhafaj – Po.

Arben Ristani – Atëherë, si biznesmeni i madh, si i vogli, edhe pronari i tokës, janë

të barabartë para ligjit.

Fatmir Xhafaj – Pse kjo...

Arben Ristani – Pse ky favorizohet dhe i shpronësohet toka dhe pronësia këtij tjetrit

që nuk është pronar i madh dhe nuk paska 50 milionë euro? I gjithë synimi i shtetit ndaj këtij

është t’i ulë kostot e këtij të madhit dhe t’i marrë tokën këtij të voglit? Në mënyrë absolute me

40

arrogancën tuaj, si gjithmonë, me kokëdërrllikun tuaj, sepse kokëdërrlliku është term i

përbashkët tani, nuk e kam përdorur unë, është term i përdorur për ju socialistët, doni të kaloni

në këto premisa diktatoriale të pastra.

Unë jam totalisht kundër projektligjit dhe thirrini mendjes për këtë unë!

Fatmir Xhafaj – Faleminderit!

Si urdhëron, zoti Ndoka! Ka të tjera diskutime? Urdhëroni!

Frederik Seiti - Zoti kryetar, doja të bëja një sqarim të vogël. E shikoj me vend

shqetësimin e zotit Bylykbashi për sa i përket prekjes së interesave të kompanive të tjera

private, le të themi, që ndoshta mund të kalojnë edhe vlera investimi me mbi 30 milionë euro,

ndoshta mund të shkojnë edhe në 50 milionë euro, ose edhe mbi...

(Ndërhyrje pa mikrofon).

Mora shkak nga ajo që ju thatë për shqetësimin ndaj kompanive të tjera private, të

cilat mund të kenë investime të mëdha. Ju përmendët një shifër prej 30 milionësh, ndoshta edhe

më sipër, thatë 50 milionë, ose edhe më lartë. Në nenin 28 pika 4 thuhet se investitori strategjik

nuk mund të shpronësojë pasuritë e paluajtshme të një investitori tjetër strategjik. Dua ta

saktësoj, ideja nuk është ajo që thatë ju, se ai që ka më shumë para qëndron gjithmonë për sa i

përket biznesit. Në qoftë se nuk e ndalon...

Oerd Bylykbashi – Thoni mendimin tuaj. Unë thashë: një investitor me 30 milionë

euro në xhep është më publik si interes, më strategjik sesa 1 mijë investitorë të vegjël, të cilët

kanë, gjithashtu, ...(Nuk dëgjohet)

Frederik Seiti – Ju jeni për 1 mijë investitorët, apo për atë që ka 30 milionë euro?

(Ndërhyrje pa mikrofon).

Fatmir Xhafaj – Zoti Bylykbashi, të mbarojë zotëria. Nuk është polemikë. Si nuk e

mbaron dot? Ju lutem, lejoni të mbarojë!

(Ndërhyrje pa mikrofon).

Mos e kërcëno, sepse është përfaqësuesi ekzekutiv!

(Ndërhyrje pa mikrofon).

Unë do ta mbroj, që pas atij të mund ta merrni fjalën ju.

Frederik Seiti – Sërish ishte shqetësimi i zotit Bylykbashi, ku afati ishte 31 dhjetor i

2018-s. Ndoshta nuk më takon për pjesën politike, por vitin tjetër janë zgjedhjet, ndoshta nuk

do të jetë kjo maxhorancë, do të jetë një maxhorancë tjetër, e cila do të ketë të drejtën që të

realizojë investime strategjike deri në fund të 2018-s, që i bie nga sot, deri në qershorin tjetër,

janë 1 vit e 2-3 muaj, ndaj është e ndarë në mes kjo periudhë.

(Ndërhyrje pa mikrofon).

41

Fatmir Xhafaj - Mund ta mbyllni mikrofonin, sepse nuk jemi për gallatë?

Zoti Bylykbashi, jepni një koment!

Oerd Bylykbashi – Zoti Sekretar i Përgjithshëm, ndoshta jeni për herë të parë në këtë

komision, por unë besoj se nuk mundet të referoheni duke deformuar ato që thashë unë, por

edhe çdo koleg tjetër.

Kam dy gjëra dhe po e nis nga e fundit. Afati për mua është një palaçat, që e rëndon

atë që po diskutojmë ne këtu. Pra, kush të ketë mundësi, mbyll punën sot, i merr ato që ka,

sepse Shqipëria kaq është, 28 mijë kilometra katrorë, jo të gjitha pronat vlejnë, do t’i marrim

të gjitha, nuk ka rëndësi afati, dhe e përdorim afatin dhe konceptin e ligjit nr. 55/2015 “Për

investimet strategjike” që të bëjmë shpronësimin publik. Me pak lekë, t’ua marrim pronën

shqiptarëve. Kjo është e para. Pra, nuk është histori pse jo tani, pse jo më vonë, thjesht e rëndon

më shumë gjykimin për propozimin tuaj.

E dyta, do të ishte edhe më e rëndë nëse një investitor strategjik i vogël do të

shpronësohej nga një investitor strategjik më i madh. Unë nuk thashë këtë, sepse po ta kisha

thënë këtë, do të kisha thënë një gjë tjetër, që ky është ligji i xhunglës, që i madhi e ha të voglin.

Kurse shteti, siç tha zoti Ristani, duhet të garantojë barazinë përpara ligjit për të gjithë.

Unë thashë gjë tjetër, e vura në dy plane: në një marrëdhënie që nuk po zgjidhet, kur

të dy personat kanë një të drejtë unike, që është e drejta e votës, për fat sot nuk ka rëndësi,

barazia e votës është e tillë, që nuk ka rëndësi sa lekë keni ju në xhep, apo sa kam unë, dikur

ka qenë e rëndësishme, dhe meqë kemi ikur nga ajo histori, ne sot duhet të garantojmë barazinë

edhe në tregti. Kur nuk zgjidhim dot marrëdhënien kontraktuale, nuk mund të vlejë 30

milionëshi i dikujt përpara 5 lekëshit që kam unë në xhep. Meqë unë nuk kam fuqi, sepse 5

lekët e mija nuk përbëjnë zë strategjik, prona ime merret për 5 lekë.

E dyta, nuk mund të jetë strategjik një person vetëm se ka në xhepin tij më shumë

para sesa 1 mijë investitorë të tjerë të gjithë bashkë, në të njëjtën ditë, bashkë me investitorin

strategjik në të njëjtën datë, 1 janar 2017.

(Ndërhyrje pa mikrofon).

Investojnë 1 mijë veta më 1 janar 30 milionë dhe 1 i vetëm, gjithashtu, me 30 milionë.

Ky me 30 milionë ua merr pronën të tjerëve, shqiptarëve, me çmim preferencial rast pas rasti,

kurse 1 mijë të tjerët, që së bashku investuan po kaq, madje e shpërndanë në ekonomi

investimin e tyre, krijuan më shumë vende pune, do të detyrohen ta blejnë po atë sasi prone

ndoshta, me çmimin e tregut, dhe kjo është pabarazi para ligjit dhe është për një koncept

kushtetues, që është e drejta e pronës.

Fatmir Xhafaj – Ka diskutime të tjera?

42

Mendoj se e ezaruam një pjesë të mirë të problemit dhe kam përshtypjen se jemi duke

ngatërruar disa koncepte.

Së pari, ne kemi rënë dakord që të miratojmë një ligj për investitorët strategjikë.

Koncept-mbështetja e investitorëve strategjikë nuk është një koncept i formalizuar në një

rregullim ligjor nga kjo qeveri. Pa dyshim që ky vend ka nevojë për biznesin vogël dhe të

mesëm, ka nevojë për investitorin e vogël, por vendi ka po aq nevojë për investitorë të mëdhenj,

që t’i japin shtytje zhvillimit ekonomik dhe social të vendit. Është jashtëzakonisht e

rëndësishme dhe që të ketë një parti të djathtë që të mos mbështesë investitorët e mëdhenj, ju

mund ta bëni, por kjo është çështja juaj.

Kjo është e rëndësishme, ne kemi nevojë edhe për investitorin e 1 milionë euroshit,

por mendoj se kemi po aq nevojë edhe për investitorin e 50 milionë euroshit, i cili sot, për fat

të keq, nuk po vjen në këtë vend dhe duhet të vijë. Që ai të vijë në këtë vend, ndër të tjerat,

duhet që të rregullosh një kuadër ligjor që është favorizues në raport me rajonin dhe me vendet

e tjera të ngjashme, që kërkojnë të zhvillohen ekonomikisht. Kur kemi rënë dakord për

investime strategjike dhe për investitorë strategjikë, natyrisht kemi folur edhe për çështjen se

si do të zgjidhet statusi, problemi i pronësisë, si do të zgjidhet çështja e shpronësimit në të.

Ne kemi qenë në këtë komision, i kemi thënë që hajdeni te ligji “Për shpronësimet për

interes publik”. Pra, në këtë kuptim, ne i kemi thënë: zgjidheni, mbështeteni këtë që të

shoqërohet edhe me ligjin kuadër, që të mos ketë konflikt ndërmjet legjislacionit. Këta kanë

ardhur këtu dhe kanë dhënë një zgjidhje se si mund të trajtohet ky rast, por për sa i përket

çështjes së barazisë midis pronarëve dhe investitorëve, barazia që gëzojmë para ligjit e të tjera

koncepte kushtetuese që iu referuat, kam përshtypjen se edhe këtu keni një qasje të gabuar,

sepse e njëjta qasje është edhe kur shpronësohet për interes publik të shtetit.

(Ndërhyrje pa mikrofon).

Po, e ekzakt. Atëherë, prevalon interesi publik kur janë shpronësime për interes

publik, por edhe investimet strategjike i kemi konsideruar investime në interes të zhvillimit

ekonomik të vendit, investime me interes të veçantë publik, sepse publiku ka nevojë.

(Ndërhyrje pa mikrofon).

Në qoftë se ju do ta konsideroni kooperativë nëse këtu vijnë kompani të madha

amerikane, gjermane, franceze e të tjera, është qasja juaj, nuk është qasja ime. Në këtë koncept

ndahemi, nuk kam çfarë t’ju them. Kjo ishte e para.

(Diskutime pa mikrofon).

E dyta, ne duhet të jemi edhe konkurrues me vendet e tjera të rajonit në treg. Kjo është

arsyeja që është shumë e nevojshme për t’u hapur rrugë disa investimeve. Për mua ishte

43

surprizë që ju të dilnit kundër investimeve të rëndësishme strategjike. Kjo është surprizë e

madhe, të them të drejtën.

(Diskutime pa mikrofon).

Arben Ristani - Për interesat e vëllait të Kryeministrit, nuk mund të shpronësojnë

shqiptarët.

Fatmir Xhafaj – Lërini këto more! Këto janë deklarata te selia e Partisë Demokratike,

bëjini, se ju bëjnë mirë.

Oerd Bylykbashi – Zona ekonomike me 500 hektarë në Durrës. Kompania kineze,

që nuk i gjendet asnjë e dhënë financiare, ka dalë fotografi me zotin Olsi Rama.

Fatmir Xhafaj – Mund të pushosh, sepse po flas unë?

Ju lutem, pushoni!

Oerd Bylykbashi – Është shumë e thjeshtë, me një interes publik kaloi gjithë

shqiptarët në një pronë private strategjike, nuk kalon asnjë nga shqiptarët...

Fatmir Xhafaj – Ju lutem, pushoni!

Merreni me qetësi! Merre me qetësi, sepse po flet për ligjin. Çfarë halli ke? Të është

cenuar prona? Nëse të është cenuar prona, shko në gjykatë! Lëri këto!

(Ndërhyrje pa mikrofon).

Dakord. Merreni me qetësi! Ju e shtrembëruat ligjin, unë ju dëgjova, ju shtrembëruat

konceptet kushtetuese, unë ju dëgjova. Nuk ndërhyra, ndaj mos ndërhyni!

(Ndërhyrje pa mikrofon).

Dakord. Ti i 86-ës, dëgjoje pak!

Oerd Bylykbashi – Ti je nga 76-ta, unë vij pak më pas.

Fatmir Xhafaj – Dakord.

Oerd Bylykbashi – Unë e kam nga Kushtetuta e vitit 1991 e tutje.

Fatmir Xhafaj – Dakord. E ke tek ajo Kushtetutë? Po, te Kushtetuta e 1991-shit e

kishe, prandaj e bëtë me dispozita transitore kushtetuese këtë vend.

(Ndërhyrje pa mikrofon).

Dakord. Besoj se jemi të qartë për këtë gjë, kështu që u kuptuam. Jeni aq të qartë sa

nuk ka ku të vejë. E bëtë sot edhe një konferencë tjetër për shtyp, kështu që mund të dilni mirë

nga mbledhja, edhe diskutuat, edhe konferencë për shtyp bëtë.

Tani, meqenëse koha është e limituar për shkak të axhendës tjetër, do ta ndërpresim

mbledhjen për të vazhduar një ditë tjetër.

Do të vazhdojmë nesër me rendin e ditës që kemi parashikuar.

Faleminderit!

44

MBLEDHJA MBYLLET