1ο ΓΕΛ ΠΑΤΡΑΣ PROJECT Α ΛΥΚΕΙΟΥ

Κάνε like στην μουσική

ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ

ΚΩΣΤΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΕΛΕΝΗ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η μουσική της ζωής μας

Η μουσική γεννήθηκε μαζί με τον άνθρωπο, ο οποίος άρχισε να ξεχωρίζει φυσικούς ήχους που τον βοηθούσαν στην παραγωγή αλλά και στην ζωή του. Βήμα βήμα κάθε φορά έφθασε και στο σημείο να αναπαράγει και να ανασυνθέτει ήχους. Τα πολύτιμα αυτά μουσικά του δημιουργήματα ο άνθρωπος τα χρησιμοποίησε αρχικά για να επικοινωνήσει με τους άλλους ανθρώπους, να ξορκίσει το φόβο του, τους κακούς δαίμονες, να χορέψει, να επικαλεστεί προγόνους, αλλά και θεούς, να εκφράσει την αγάπη, τον θυμό, να εξευμενίσει ψυχές και πολλά άλλα .

Δημοτικό Τραγούδι

Το Δημοτικό τραγούδι ως λογοτεχνικό είδος αντλεί το υλικό του από την προφορική λογοτεχνική παράδοση, αυτήν που αναπτύσσεται από την ανάγκη που έχει κάθε άτομο και γενικότερα κάθε λαός να εκφράσει τα συναισθηματικά του και ψυχικά φορτία, τα ιδανικά του, τους πόνους και τις χαρές του, ακόμα τις εντυπώσεις και τις σκέψεις του μέσα στην ευκολομνημόνευτη ποίηση.

ΟΡΙΣΜΟΣ

Γενικά Δημοτική ποίηση έχουν αναπτύξει όλοι οι λαοί. Αρχαιότερη, αναλογικά με την ιστορία των λαών, φέρεται να είναι η ινδική. Στον ευρύτερο γεωπολιτικό χώρο των Βαλκανίων η δημοτική ποίηση είναι ιδιαίτερα έντονη ακριβώς λόγω των πολλών ιστορικών εξελίξεων που συνέβησαν από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα η οποία και συνδέεται με τις όψεις της κοινωνικής δραστηριότητας κάθε εποχής, ή -στην περίπτωση των επικών Κλέφτικων- με την πρακτική της κοινω­νικής αντί­δρασης, ατομικής ή συλλογικής, στον εκάστοτε εξουσιαστικό φορέα. Κατόπιν συνδέθηκε στενά με την πρακτική της εθνογένεσης, υπό την επίδραση της ρομαντικής ιδεολογίας του volksgeist. Καθο­ριστικός παράγοντας στη διαμόρφωση του χαρα­κτήρα της προφορικής λογοτεχνίας αποτελεί αναμφισβήτητα η σύνδεσή της με προγενέστερα είδη. Η συνεχής αναδημιουργία και μετάλλαξη αποκαλύπτεται κυρίως με όσα απορρόφησε το συγκεκριμένο είδος κατά την πορεία του μέσα στον χρόνο. Η αφομοίωση ξένων στοιχείων σχετίζεται με διαφορετικούς τρόπους ζωής, σύμφωνα με τους οποίους νέα γεγονότα καθορίζουν και επιβάλλουν τις διαδικασίες επιλογής των απορροφούμενων στοιχείων. Ωστόσο, αυτή η διαδικασία εκσυγχρονισμού είχε ως αποτέλεσμα τον βαθμιαίο εκτοπισμό αυθεντικών παραδοσιακών στοι­χείων.

Ως παράδοση ή θρύλος αναφέρεται η μυθική προφορική αφήγηση, άμεσα συνδεδεμένη με δεδομένο τόπο, χρόνο και πρόσωπα. Οι φανταστικές επινοήσεις αλληλο­συμπλέκονται με ιστορικά ή πρωτοϊστορικά στοιχεία της προφορικής παράδοσης και το ακροατήριο τις αποδέχεται συνήθως ως αληθινές1. Το αποτέλεσμα της συνδυαστικής εκφοράς του λόγου είναι η συναισθηματική φόρτιση όχι μόνο του υποκειμένου που δρα αλλά και του ακροατηρίου. Με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται ο υποβλητικός χαρακτήρας της αφήγησης και η πίστη στο περιεχόμενό της. Οι αναφορές σε ορισμένο τόπο, χρόνο και πρόσωπο αποτελούν το ρεαλιστικό χαρακτήρα της παράδοσης, όπως συμβαίνει άλλωστε και στο δημοτικό τραγούδι. Ο γεωγραφικός χώρος, οι περιγραφές από την καθημερινότητα της κοινοτικής ζωής ή χρηστικά αντικείμενα, όπως η βρύση, ο μύλος, ο βράχος, το γεφύρι, η στάμνα, το δακτυλίδι, ή η βέρα, το μαντήλι, κ.ά «αποδεικνύουν» την εγκυρότητα του συμβάντος που περιγράφεται2. Στα παραδοσιακά δημοτικά τραγούδια διακρίνουμε στοιχεία που σχετίζονται με την κοινωνική, θρησκευτική και υλική ζωή των Ελλήνων.

Δημοτικό τραγούδι και παραδόσεις

Εξίσου κοινό σημείο της παράδοσης και του δημοτικού τραγουδιού είναι η αναγωγή της αφετηρίας τους σε βαθύτερες ρίζες3. Έτσι τα θέματα και τα μοτίβα των δημοτικών τραγουδιών, όπως και της παράδοσης, πέρασαν στα νεότερα σημερινά τραγούδια. Κοινοί είναι στις περισσότερες των περιπτώσεων και οι λόγοι που οδηγούν στη δημιουργία των τραγουδιών και της λαϊκής παράδοσης. Τόσο τα ιστορικά γεγονότα όσο και καθαρά ψυχολογικές δομές στην ατομική και τη συλλογική λειτουργία, είναι ικανές να προκαλέσουν την αυθόρμητη λυρική δημιουργία. Το δημοτικό τραγούδι, με την έννοια της απρόσωπης ποιητικής και μουσικής δημιουργίας, αντιστοιχεί στο κοινωνικό στρώμα της πατριάς. Στον κοινωνικό καταμερισμό της εργασίας, σε μια ομάδα που χαρα­κτηρίζεται από την κλειστή αγροτική οικονομία, υπάρχει ο τραγουδιστής, ο άνθρωπος που φτιάχνει το τραγούδι, χωρίς ωστόσο να έχει τη συνείδηση δημιουργού. Η συλλογικότητα είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα και των δύο ανωτέρω ειδών της προφορικής λογοτεχνίας. Κατά τη δημιουργία των παραδόσεων, όπως και των δημοτικών τραγουδιών, ο δημιουργός συνθέτει αυτό που αργότερα μετουσιώνεται σε πνευματικό προϊόν της κοινότητας. Καθώς το τραγούδι μοιράζεται, στην πραγματικότητα μεταβάλλεται σε συνθετικό έργο ολόκληρων γενεών. Η ομήγυρη και η κοινωνική πραγμα­τικότητα αναπλάθει και αναπροσαρμόζει την παράδοση, όπως άλλωστε και ο καθένας που τραγουδάει το τραγούδι και το αλλάζει, είτε γιατί δεν το θυμάται, είτε γιατί το προσαρ­μόζει στη δική του ψυχική ιδιοσυγκρασία4, εξ ου και οι διάφορες παρατηρούμενες παραλλαγές. , τα φανταστικά και καθ’ υπερβολήν στοιχεία που παρουσιάζουν και τα δύο είδη καταλήγουν σε υποβλητικό αφηγηματικό χαρακτήρα και ενδυναμώνουν την πίστη στο περιεχόμενό τους. Στο σημείο αυτό αξιοσημείωτη διαφορά εντοπίζεται στην αδυναμία των προσώπων της παράδοσης κατά τις αναμετρήσεις τους με το υπερφυσικό στοιχείο και την παθητική υποταγή τους. Διαφορετικός εμφανίζεται ο κεντρικός χαρακτήρας τόσο των ακριτικών τραγουδιών, όσο και των κλέφτικων που δε γνωρίζει και δεν επιθυμεί συμβιβασμούς στη δράση του5.

Το ελληνικό δημοτικό τραγούδι δεν έπαψε ποτέ να υφίσταται όπως και δεν έπαψαν οι Έλληνες να γλεντούν, να παντρεύονται ή να μοιρολογούν τα προσφιλή τους πρόσωπα. Η δημοτική ποίηση εμφανίζεται με την ίδια κοινωνική συμπτωματολογία της ανώνυμης ποίησης που ανιχνεύουμε στην αρχαιότητα. Το δημοτικό τραγούδι συνεχίζει αδιάλειπτα να αποτελεί τον εκπολιτιστικό καρπό μιας κοινωνίας που χαρακτηριζόταν από την πατριαρχική της οργάνωση και την κλειστή αγροτική οικονομία της. Ο βασικός πυρήνας των δημοτικών τραγουδιών περιλαμβάνει στοιχεία κυρίως μη αφηγηματικά, στα οποία κυριαρχεί το συναίσθημα και οι άμεσες αναφορές στην καθη­μερινή ζωή, τις χαρές τις λύπες του λαού που τα δημιουργεί και τα χρησιμοποιεί. Τόσο στον κύκλο της ζωής (νανουρίσματα, ταχταρίσματα, μοιρολόγια, γάμου, ξενιτιάς) όσο και στον κύκλο του χρόνου (κάλαντα, αποκριάτικα) τα δημοτικά τραγούδια είναι αλληλένδετα με τα σχετικά έθιμα. Από τις ανωτέρω κατηγορίες, βάσει της ταξινόμησης των ελληνικών τραγουδιών που επιχειρεί ο Ν. Πολίτης, ξεχωρίζουν για τη σύνδεσή τους με την ιστορία και την αφηγηματικότητά τους τα επικά τραγούδια. Στα επικά ανήκουν τα «ακριτικά», τα παλαι­ότερα δημιουργήματα της δημοτικής ποίησης του Πόντου και της Καππαδοκίας, που αφηγούνται τις δοκιμασίες των ακριτών της βυζαντινής περιόδου, αλλά αντλούν το υλικό τους από την αρχαιότερη παράδοση της ευρύτερης ιρανοαφγανικής επικράτειας και τις επικές αφηγήσεις των πεχλιβά(νηδων) ακριτών της επαρχίας του Σεϊστάν. Από την ίδια κατηγορία των επικών προβάλλουν τα «κλέφτικα», που τραγουδούν την αγωνία του ελληνισμού στα χρόνια της σκλα­βιάς και τα «ιστορικά», που παραθέτουν ιστορικά γεγονότα, αλώσεις πόλεων, μάχες, πολιορκίες και γενναίες πράξεις αγωνιστών. Ορισμένα από τα «ιστορικά» τραγούδια αναφέρονται και σε γεγονότα της νεότερης ελληνικής ιστορίας, της περιόδου 1881-1913, της μικρασιατικής καταστροφής, του β’ παγκόσμιου πόλεμου και του εμφυλίου.

Ιστορικές συνάφειες

Τα βασικά χαρακτηριστικά του δημοτικού τραγουδιού, με τα οποία και χαρακτηρίζεται ως τέτοιο συνοψίζονται στα ακόλουθα εννιά: 1.Η ανωνυμία του δημιουργού. Ο δημιουργός και συνθέτης του δημοτικού τραγουδιού παραμένει άγνωστος. 2.Η απροσδιοριστία του ακριβούς τόπου προέλευσης. Μπορεί να είναι γνωστός ο τόπος αναφοράς, όχι όμως ο ακριβής τόπος σύνθεσης. 3.Η απροσδιοριστία του ακριβούς χρόνου σύνθεσης. Μπορεί να είναι γνωστός ο χρόνος αναφοράς όχι όμως ο ακριβής χρόνος σύνθεσης. 4.Η λαϊκή έκφραση ακολουθώντας τοπικά ιδιώματα. Το δημοτικό τραγούδι αποδίδεται πάντα με το χρονικά τοπικό γλωσσικό ιδίωμα. 5.Ο λαϊκός ψυχισμός, όπως αυτός εκδηλώνεται στη ζωή. 6.Οι παρατηρούμενες παραλλαγές. Όσες περισσότερες παραλλαγές παρατηρούνται τόσο περισσότερο φέρεται καταξιωμένο. 7.Η απόδοση σε τραγούδι και όχι ποίημα. Το δημοτικό τραγούδι δεν απαγγέλλεται. 8.Το ζωντανό ύφος και η ρεαλιστική περιγραφή, και τέλος 9.Το χαρακτηριστικό μέτρο. Ο ιαμβικός δεκαπεντασύλλαβος (πολιτικός στίχος) κυριαρχεί απόλυτα. Ακολουθούν, με μεγάλη διαφορά, ο ιαμβικός δωδεκασύλλαβος και ο τροχαϊκός στίχος. Η ομοιοκαταληξία σπανίζει, κάποιες φορές είναι συμπτωματική και είναι απαραίτητη μόνο στα λιανοτράγουδα.

Βασικά χαρακτηριστικά

Είδη δημοτικού τραγουδιού Το ελληνικό δημοτικό τραγούδι ανάλογα με το θέμα του διακρίνεται στα ακόλουθα βασικά είδη: 1.Ακριτικό (π.χ. Ο Θάνατος του Διγενή) 2.Κλέφτικο 3.Ιστορικό 4.Θρησκευτικό 5.Παραλογήα[›] (π.χ. το Γεφύρι της Άρτας) 6.Νανούρισμα 7.Ταχτάρισμα 8.Λάχνισμα 9.Ερωτικό 10.Γαμήλιο 11.Ξενιτιάς 12.Γιορταστικό 13.Μοιρολόγι 14.Γνωμικό 15.Σατιρικό 16.Βαΐτικο κ.ά. 17.Αναγνωριση

1.Ο ήλιος 2.Παλιά ιτιά στα μπάσα κοφτά 3.Ρουμελιώτικο 4.Σβαρνιάρα 5.Το γρήγορο πουλί 6.Πρεβεζιάνικο 7.Κόνιαλι 8.Κοφτή γκάϊντα 9.Μπεράτι 10.Λιβανατεϊκός 11.Καγκέλι 12.Καραγκούνα Θεσσαλίας 13.Σκάρος 14.Ο Νταβέλης 15.Πατινάδα γάμου 16.Μαντήλι Καλαματιανό

Τραγούδια

ΘΕΜΑ

Αγάπη σε όλες τις μορφές της

(γέννηση-γάμος - θάνατος)

Η μουσική είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής και μας συνοδεύει σε κάθε χρονική περίοδο .Ουσιαστικά βασίζεται στην αγάπη, επικεντρώνεται στην φιλιά στον έρωτα στην οικογένεια και στην πατρίδα .Κατά τη διάρκεια της ζωής μας περνάμε από διαφορά στάδια είτε αυτό είναι γέννηση είτε γάμος είτε θάνατος είτε είναι η ιδία η ζωή .Συμφωνά με το γεγονός επιλέγουμε και τα ανάλογα αποσπάσματα .

Νανούρισμα

Οι μελωδίες λένε οι τελευταίες μελέτες βοηθούν τα μωρά να αναπτύσσονται λεκτικά, λέγοντας τους τραγουδάκια ή ιστοριούλες, ενώ παράλληλα για παιδάκια που δεν έχουν ξεκινήσει να μιλούν τους βοηθά να αναπτύσσουν εσωτερικό λόγο.

Γάμος

O γάμος είναι μια κοινωνική, θρησκευτική και νομική σύζευξη ή ένωση δύο ατόμων, διαφορετικού φύλου. Ο θεσμός του γάμου ανάγεται στα χρόνια που ο άνθρωπος άρχισε να σχηματίζει κοινωνίες. Τον συναντούμε σε κάθε κοινωνία και είναι άμεσα συνυφασμένος με τα ήθη , τα έθιμα και την ιστορία κάθε τόπου. Στην πατρίδα μας ιδίως πολλά τραγούδια έχουν γραφτεί για να τιμήσουν τον κοινωνικό θεσμό του γάμου.

Άλλωστε σε πολλές

περιοχές της πατρίδας μας ακόμα και σήμερα υπάρχει ένα τυπικό τελετουργικό για όλες τις προετοιμασίες του γάμου τις οποίες συνοδεύουν ανάλογα τραγούδια .Στην ηπειρωτική Ελλάδα και στα νησιά μας η παράδοση είναι αδιαμφισβήτητη για αυτό άλλωστε ο γάμος μπορεί να κρατήσει και ένα τριήμερο όπου το γλέντι είναι ασταμάτητο.

Θάνατος Οι άνθρωποι ένιωσαν την

υπέρτατη ανάγκη να γράφουν τραγούδια για τον αβάσταχτο πόνο που γεννά ο θάνατος , μελετητές αναφέρουν ότι και σ’ αυτά τα ιδιαίτερα τραγούδια , όπως π.χ. μοιρολόγια πέρα από την ατέρμονη λύπη αθέατα και συγκαλυμμένα υπάρχει και η έννοια της ελπίδας για αντάμωση δείχνοντας έτσι ότι το τέλος μιας ζωής μπορεί να είναι και πλασματικό

ΡΟΚ ΚΑΙ ΕΝΤΕΧΝΟ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Δεκαετία 60, εμφάνιση πρώτων συγκροτημάτων

-Δεκαετία 70,το ροκ συνεχίζει την εξέλιξή του

-Δεκαετία 80-90, το ροκ περνά φάση ωριμότητας, δημιουργία

συγκροτημάτων που συνεχίζουν ακόμα και σήμερα.

Στα τέλη της δεκαετίας του 70 έχει διαμορφωθεί η ελληνική

ροκ σκηνή με στέκια, συναυλίες αλλά και με χιλιάδες

φανατισμένους οπαδούς. Οι νεαροί οπαδοί της ροκ (με μακριά

μαλλιά, ασυνήθιστα ρούχα) συνωστίζονται σε δωμάτια

σπιτιών όπου και δημιουργούνται τα πρώτα ροκ στέκια. Εκεί

θα ροκάρει ο Σταύρος Λογαρίδης, ο Γιώργος Πιλάλας, ο

Νικόλας Άσιμος αλλά και ο Παύλος Σιδηρόπουλος όπου θα

διαμορφώσουν τον χώρο συνάντησης μιας όλο και πιο

απαιτητικής ροκ νεολαίας.

Ο ήχος της ροκ μουσικής από τη μία παραμένει συντηρητικά

πιστός στα πιο καθαρόαιμα αμερικανικά πρότυπα και από την

άλλη εμφανίζεται συχνά παντρεμένος με στοιχεία από τη

δημοτική λαϊκή παράδοση. (Σαββόπουλος, Σώκρατες)

Η νέα δεκαετία της ροκ είναι η δεκαετία της ωριμότητας αλλά

και των διλλημάτων για την ελληνική ροκ: νέα συγκροτήματα

με καλύτερο ήχο, καλύτερους στίχους, καλύτερες συνθέσεις

βρίσκουν ευκολότερα συναυλιακούς χώρους και στούντιο για

ηχογραφήσεις που κάνουν την ηλεκτρική κιθάρα και το μπάσο

πιο εύηχα. Ταυτόχρονα, παλαιότεροι καλλιτέχνες υιοθετούν

τον όχι πια και τόσο νέο ήχο της ροκ και αναβαφτίζονται σε

αυτή: Οι Φατμέ, ο Βαγγέλη Γερμανός, ο Λάκης Παπαδόπουλος,

οι αδελφοί Κατσιμήχα, οι Τερμίτες και οι Μουσικές Ταξιαρχίες

ξεχωρίζουν ανάμεσα στους καινούριους ενώ, ο

Παπακωνσταντίνου και ο Κηλαϊδόνης ανάμεσα στους παλιούς

διαμορφώνουν μια καινούρια σκηνή που φέρνει το ροκ από τα

υπόγεια και σκοτεινά δωμάτια, στα μικροαστικά σαλόνια.

Στην πατρίδα του ροκ οι εξελίξεις είχαν οδηγήσει είτε στην

πανκ ροκ, είτε στις πιο ακατέργαστες εκδοχές του σκληρού

μεταλλικού ροκ, επαναφέροντας τη ροκ κουλτούρα στις

προλεταριακές και ανατρεπτικές της ρίζες. Σ αυτό το ρεύμα θα

αναζητήσουν πρότυπα νέα δυναμικά ελληνικά συγκροτήματα

όπως οι :Τρύπες, Εκτός Ελέγχου, Ενδελέχεια και Πυξ Λαξ, όπου

και επικράτησαν τη δεκαετία του 90.

Έντεχνο

Το έντεχνο τραγούδι εμφανίζεται στα τέλη της δεκαετίας του

50 με αρχές δεκαετίας του 60 με πρωτεργάτες τους : Μάνο

Χατζιδάκι και Μίκη Θεοδωράκη

Συγκεκριμένα ο Μίκης Θεοδωράκης ορίζει το έντεχνο λαϊκό

τραγούδι ως: << ένα σύγχρονο, σύνθετο μουσικό έργο τέχνης

που θα μπορεί να αφομοιωθεί από τις μάζες>>. Αφετηρία της

προσπάθειας αυτής είναι ο << Επιτάφιος >> (1958 ποίηση

Ρίτσου), για τον οποίο ο Θεοδωράκης αναφέρει: ,, δεν είναι

τίποτα άλλο παρά το πάντρεμα ανάμεσα στη σύγχρονη

ελληνική μουσική και στη σύγχρονη ελληνική ποίηση>>.

Ως αποτέλεσμα, δημιουργείται μια παράδοση μελοποιημένης

ποίησης που ονομάζεται <<έντεχνο τραγούδι>>. Διαφέρει από

το λαϊκό κυρίως στο στίχο αλλά και στη μουσική

(ενορχήστρωση, ύφος). Ο χαρακτήρας του είναι περισσότερο

δυτικός όσον αφορά στα συνθετικά μέσα, δεν έχει όμως καμία

σχέση με τη φόρμα του δυτικοευρωπαϊκού ρομαντικού και

μεταρομαντικού έντεχνου τραγουδιού Ληντ (Lied).

Το ελληνικό έντεχνο τραγούδι αποκτά γρήγορα μεγάλη

απήχηση στις πλατιές μάζες, φαινόμενο πραγματικά σπάνιο

για τα ευρωπαϊκά δεδομένα. Σε αυτό συνέβαλε και ο ενεργός

πολιτικός ρόλος του συγκεκριμένου είδους κατά τη διάρκεια

της δικτατορίας.

Μερικά χαρακτηριστικά της παράδοσης αυτής του έντεχνου

τραγουδιού είναι:

-οι κύκλοι τραγουδιών: δίσκοι με ενότητες τραγουδιών που

ακολουθούν μια ενιαία κεντρική ιδέα. Πρόκειται για

μελοποιημένη ποίηση σύγχρονων κυρίως ελλήνων ποιητών ή

στιχουργών.

-καθιέρωση του λαϊκού τραγουδιστή και του λαϊκού μουσικού

οργάνου (μπουζούκι) ως αυθεντικών εκφραστών του γνήσιου

ποιητικού πάθους.

-νέα μορφή επικοινωνίας με το κοινό με την καθιέρωση της

λαϊκής συναυλίας σε ανοικτούς ή ειδικά διαμορφωμένους

χώρους με μαζική συμμετοχή.

ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΙ ΣΥΝΘΕΤΕΣ

Μίκης Θεοδωράκης, Μάνος Χατζιδάκις, Γιάννης Μαρκόπουλος,

Μάνος Λοίζος, Χρήστος Λεοντής, Λευτέρης Παπαδόπουλος,

Μάνος Ελευθερίου, κ.α.

Στην παράδοση του έντεχνου τραγουδιού, προστέθηκαν

αργότερα μέσω της διάδοσης των μπουάτ οι τραγουδοποιοί

που γράφουν τη μουσική και στίχο και ερμηνεύουν οι ίδιοι τα

τραγούδια τους. Πρωτεργάτης θεωρείται ο Διονύσης

Σαββόπουλος, ενώ ανάμεσα στους σημερινούς εκπροσώπους

του είδους είναι ο Σωκράτης Μάλαμας , Ορφέας Περίδης , κ.α.

*Ο Μίκης Θεοδωράκης (γεν. 1925) αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους σύγχρονους Έλληνες μουσικοσυνθέτες. Παράλληλα

υπήρξε πολιτικός, πρώην υπουργός, 4 φορές βουλευτής του ελληνικού κοινοβουλίου και ακτιβιστής τιμημένος με το Βραβείο Ειρήνης Λένιν (1983). Έχει ασχοληθεί με όλα τα είδη της μουσικής, ενώ έχει συνθέσει τον ίσως πιο αναγνωρίσιμο ελληνικό ρυθμό διεθνώς, το συρτάκι "Ζορμπάς" (1964), βασισμένο σε παραδοσιακή κρητική μουσική. Συνθέσεις του έχουν ερμηνευτεί από καλλιτέχνες παγκοσμίου φήμης, όπως οι Beatles, η Shirley Bassey και η Edith Piaf, ενώ έχει γράψει μουσική για γνωστές ταινίες όπως: Φαίδρα (1962), Αλέξης Ζορμπάς (1964), Ζ (1969) και Σέρπικο (1973). Επίσης έχει ασχοληθεί με την κλασική μουσική γράφοντας συμφωνίες, ορατόρια, μπαλέτα, όπερες και μουσική δωματίου. Ωστόσο, το πιο σημαντικό του έργο θεωρείται η μελοποιημένη ποίηση, δηλαδή η σύνθεση λαϊκής μουσικής, χρησιμοποιώντας ως στίχους ποιήματα βραβευμένων ποιητών ελληνικής και ξένης καταγωγής, όπως οι Γιώργος Σεφέρης (Νόμπελ 1963), Πάμπλο Νερούδα (Νόμπελ 1971), Οδυσσέας Ελύτης (Νόμπελ 1979). Χάρη στην μελοποιημένη ποίηση του Μ.Θεοδωράκη, η Ελλάδα αποτελεί ίσως τη μοναδική χώρα στον κόσμο, στην οποία μεγάλο ποσοστό ανθρώπων συνήθιζε να ακούει μελοποιημένη βραβευμένη ποίηση, κατά τη διάρκεια των καθημερινών δραστηριοτήτων τους. * Ο Σταύρος Ξαρχάκος είναι Έλληνας μουσικοσυνθέτης. Γεννήθηκε στις 14 Μαρτίου 1939 στην Αθήνα όπου και μεγάλωσε. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους Έλληνες συνθέτες. Σπούδασε στο Ωδείο Αθηνών και συνέχισε στο Παρίσι και στο Julliard School of Music της Νέας Υόρκης. Έχει γράψει τραγούδια σε περισσότερους από 42 δίσκους, μουσική για 21 ταινίες και 15 τηλεοπτικές παραγωγές. Ακόμα, έχει συνθέσει μουσική για αρχαία τραγωδία, δράματα και διεθνή μπαλέτα. Στην αρχή της σταδιοδρομίας του γράφει μουσική κυρίως για το θέατρο και τον κινηματογράφο και έτσι ξεχώρισε ως συνθέτης κινηματογραφικής και θεατρικής μουσικής. Πρώτη του μεγάλη επιτυχία είναι η μουσική που έγραψε το 1963 για την κινηματογραφική ταινία του Βασίλη Γεωργιάδη «Κόκκινα Φανάρια». Τα τραγούδια «Άπονη ζωή», «Φτωχολογιά» και το «Παράπονο» έγιναν μεγάλες επιτυχίες και ήταν τα πρώτα τραγούδια που έγραψε ο Λευτέρης Παπαδόπουλος. *Ο Μάνος Λοΐζος ήταν μουσικός, συνθέτης, στιχουργός και τραγουδιστής. Γεννήθηκε στις 22 Οκτωβρίου του 1937 στην Αλεξάνδρεια (ή σύμφωνα με άλλες μαρτυρίες στη Λάρνακα και λίγο αργότερα μετανάστευσαν οικογενειακώς στην Αίγυπτο προς αναζήτηση καλύτερης ζωής [1]) και πέθανε σε νοσοκομείο στη Μόσχα, στις 17 Σεπτεμβρίου 1982. *Τσιτσάνης ήταν ένας από τους μεγαλύτερους Έλληνες λαϊκούς συνθέτες, στιχουργούς και τραγουδιστές του 20ου αιώνα(του οποίου τραγούδια ακούγονται μέχρι και σήμερα). Ήταν μία από τις σημαντικότερες φυσιογνωμίες του ρεμπέτικου και του λαϊκού τραγουδιού.

Μέσα από την σύντομη παρουσίαση [ενδεικτικά] κάποιον μεγάλων κλασικών συνθετών τόσο παγκόσμια όσο και της πατρίδας μας διαπιστώνουμε ότι η εποχή , ο τόπος , η κοινωνική καταγωγή και οι ιστορικές και κοινωνικές συνθήκες διαμόρφωσαν την μουσική έμπνευση των μεγάλων συνθετών . Τα βιώματα τους η εμπειρίες τους και ξ προσωπικότητα τους αποτυπώθηκαν στις εξαίρετες μουσικές τους επιλογές . Με το πέρασμα του χρόνου τα είδη μουσικής έχουν πολλαπλασιαστεί σημαντικά και το μουσικόφυλο κοινό έχει πολύ μεγάλη ευχέρεια επιλογών ως προς τα ακούσματα του . Αξίζει να θυμηθούμε την εμβληματική παραδοσιακή μας μουσική που συνόδεψε και συνοδεύει σταθμού ορόσημο στην ιστορία της χώρας μας και συνδέεται άμεσα με τα ήθη και τα έθιμά μας.

Μουσική και προσωπικότητα

Εισαγωγή Είναι η μουσική ένας από τους παράγοντες που διαμορφώνουν την προσωπικότητα μας? «πολλά δεν θέλει ο άνθρωπος να είναι ήρεμος , να είναι άκακος» Η προσωπικότητα του ατόμου καθώς αυτή διαμορφώνεται στη διάρκεια της ζωής του ,αλλά κυρίως στην παιδική ,εφηβική και νεανική ηλικία επηρεάζεται από πολλαπλούς και σύνθετους παράγοντες τόσο ψυχολογικούς όσο και κοινωνικούς. Άπειρες επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει ότι η ύπαρξη της μουσικής στη ζωή του ανθρώπου –από την εμβρυακή ακόμη ηλικία- επηρεάζουν και διαμορφώνουν τόσο το ατομικό όσο και το κοινωνικό είναι του. Η μουσική είναι παρούσα για να εκδηλώσει τη χαρά του , τη λύπη του , την αγωνία του , την ευδαιμονία του. Η προσωπικότητα , αυτή η πολύ δύσκολη υπόθεση έχει πολύ δρόμο μπροστά της για να χτιστεί και καθένας είναι διαφορετικός από τον άλλον μέσα σε ένα όμως ενιαίο κοινωνικό σύνολο που πολλές φορές απαιτεί και διαμορφώνει κοινές συμπεριφορές.

Η μουσική που ακούς δείχνει την προσωπικότητά σου. Σύμφωνα με έρευνα σε περισσότερα από 36.000 άτομα απ’ όλον τον κόσμο, τα γούστα σου στη μουσική και ο τύπος της προσωπικότητάς σου συνδέονται στενά. Η έρευνα, που διεξήχθη από τον καθηγητή Adrian North του Πανεπιστημίου Heriot-Watt της Σκοτίας, θεωρείται η μεγαλύτερη στον τομέα της. Διαπιστώνει ότι οι οπαδοί της κλασικής μουσικής ντροπαλοί, ενώ οι λάτρεις του χέβι μέταλ είναι ευγενικοί και χαλαροί. Σύμφωνα με τον καθηγητή North, «πάντα υποψιαζόμασταν τη σύνδεση μεταξύ μουσικών προτιμήσεις και προσωπικότητας. Είναι η πρώτη φορά που είμαστε σε θέση να την διερευνήσουμε με

λεπτομέρειες. Κανένας μέχρι τώρα δεν το έχει κάνει σε τέτοια κλίμακα». Και συνεχίζει: «Μία από τις πιο εντυπωσιακές διαπιστώσεις είναι οι ομοιότητες μεταξύ των οπαδών της κλασικής μουσικής και του χέβι μέταλ. Και οι δύο είναι δημιουργικοί, ήρεμοι, αλλά όχι κοινωνικοί. Το κοινό έχει δημιουργήσει ένα στερεότυπο κατά το οποίο οι λάτρεις του χέβι μέταλ είναι καταθλιπτικοί, επικίνδυνοι για τον εαυτό τους και την κοινωνία. Αλλά στην πραγματικότητα είναι πολύ ευαίσθητα άτομα».

Περισσότερα από 36.000 άτομα απ’ όλον τον κόσμο βαθμολόγησαν 104 είδη μουσικής και ταυτόχρονα απάντησαν σε ερωτήσεις σχετικά με την προσωπικότητά τους. Μουσικό είδος και Προσωπικότητα Μπλουζ: με υψηλή αυτοεκτίμηση, δημιουργικοί, κοινωνικοί, πράοι, χαλαροί Τζαζ: με υψηλή αυτοεκτίμηση, δημιουργικοί, κοινωνικοί, χαλαροί

Όπερα: με υψηλή αυτοεκτίμηση, δημιουργικοί, πράοι Κάντρι & Γουέστερν: εργατικοί, κοινωνικοί Ρέγκε: με υψηλή αυτοεκτίμηση, δημιουργικοί, όχι ιδιαίτερα εργατικοί, κοινωνικοί, πράοι, χαλαροί Χορευτική μουσική: Δημιουργικοί, κοινωνικοί, όχι ιδιαίτερα πράοι Ίντι: με χαμηλή αυτοεκτίμηση, δημιουργικοί, όχι ιδιαίτερα εργατικοί, όχι ιδιαίτερα πράοι Ροκ/ Χέβι Μέταλ: με χαμηλή αυτοεκτίμηση, δημιουργικοί, όχι ιδιαίτερα εργατικοί, εσωστρεφείς, πράοι, χαλαροί.

H μουσική και η ψυχολογία των νέων Η μουσική μπορεί να θεωρηθεί και ως ένας τρόπος άσκησης ή ψυχικής εκτόνωσης για πολλούς νέους ( και όχι μόνο ) , αφού εκφράζει το ψυχικό μας συναίσθημα σύμφωνα με έρευνες ψυχολόγων. Δεν είναι λίγες οι φορές που η μουσική μας προσφέρει χαλάρωση και μας δίνει τη δυνατότητα να αποδράσουμε νοητά από την καθημερινότητα και να αφήσουμε το μυαλό μας να ονειρεύεται μέσα από την μουσική έτσι ώστε να ανεβάσουμε την διάθεση μας και να αφεθούμε στους ρυθμούς της. Η χαλάρωση που επιτυγχάνεται με τη μουσική μας προκαλεί διάφορα συναισθήματα , τις περισσότερες φορές ευφορίας, που ευνοεί όμως και μια καινούργια διαθεσιμότητα και μεγαλύτερη δεκτικότητα σε εξωτερικούς ερεθισμούς. Σε αυτό ακριβώς το στάδιο η μουσική παύει να είναι απλώς ένα στοιχείο χαλάρωσης και παίζει θεραπευτικό ρόλο. Οποιοδήποτε είδος μουσικής κι αν ακούμε, φαίνεται πως παίζει πρωταρχικό ρόλο στη ζωή μας, και μάλιστα συσχετίζεται με την έκφραση των πιο θετικών μας συναισθημάτων.

Η μουσική που ακούμε επηρεάζει τον τρόπο ζωής μας. Αλλά ισχύει και το αντίστροφο. Γενικά το ένα επηρεάζει το άλλο, ανάλογα με την στιγμή. Ο λόγος για τον οποίο καθορίζει κάποιος τον τρόπο ζωής του ανάλογα με την μουσική που ακούει, άλλοι λένε πως είναι είναι η έλλειψη προσωπικότητας και άλλοι η επιρροή που δεχόμαστε από το περιβάλλον μας. Και η μουσική αποτελεί μια ισχυρή επιρροή! Οπωσδήποτε καθορίζει σε ένα βαθμό τον τρόπο που βλέπουμε τα πρόγαματα.. όχι όμως και να φτάσουμε σε σημείο να περιστρέφεται όλη η ζωή μας γύρω από αυτή και να επηρεάζει τις επιλογές μας! Η μουσική που προτιμούμε μπορεί να δείξει στοιχεία του χαρακτήρα μας αλλά και αντίθετα, να επηρεάσει το χαρακτήρα μας, την εμφάνισή μας , την κουλτούρα μας. Πολλοί πιστεύουν πως με ότι ασχολούμαστε, είτε αυτό είναι η μουσική, είτε το διάβασμα είτε κάποιος άλλος ψυχαγωγικός τρόπος, αναπόφεκτα επηρεάζει και τον τρόπο ζωής μας και διαμορφώνει τη προσωπικότητα μας.

Αν υπήρχε “ιδανική” μουσική που να έφτιαχνε τους “ιδανικούς” ανθρώπους η ζωή και οι άνθρωποι θα ήταν ίδιοι και μονότονοι! ”Ιδανική” μουσική είναι κάτι το σχετικό ,και δεν μπορεί να δημιουργήσει τον ”ιδανικό” άνθρωπο, γιατί απλούστατα δεν υπάρχει ιδανικό μοντέλο ανθρώπου. Ο καθένας έχει την προσωπικότητά του. Ο άνθρωπος βασίζεται στις ικανότητές του και δεν πρέπει να μπαίνει σε μάζες. Πρέπει να κρατάει τον χαρακτήρα του και να προσφέρει ό,τι μπορεί στο σύνολο . Όπως ακριβώς και η μουσική. Γι’αυτό φορέστε τα ακουστικά σας.Ο ρόλος της μουσικής στην ζωή μας ! Όπως είχε γράψει και ο Πολύβιος “Ὄφελος πᾶσι μέν ἀνθρώποις ἀσκεῖν μουσικήν” (μτφ. είναι ωφέλιμο για τους ανθρώπους να ασκούνται στη μουσική). Η μουσική είναι πολιτισμός! Σε πιο προσωπικό επίπεδο, οξυγονώνει το μυαλό, είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος να μάθεις να σκέφτεσαι και η συντροφιά που ποτέ δε θα χάσεις!

ΚΛΑΣΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ

* Ο Λούντβιχ βαν Μπετόβεν (Ludwig van Beethoven, προφορά στα γερμανικά: Λούντβιχ φαν Μπέτχοφεν, Βόννη, 16 Δεκεμβρίου 1770 — Βιέννη, 26 Μαρτίου 1827) ήταν Γερμανός μουσικός και συνθέτης.Αποτέλεσε μία από τις κεντρικότερες μορφές της κλασικής μουσικής και συγκαταλέγεται σήμερα ανάμεσα στους ευρύτερα αποδεκτούς συνθέτες όλων των μουσικών περιόδων και τους πλέον γνωστούς όλων των εποχών. Ο Μπετόβεν αν και ανήκει περισσότερο στην κλασική περίοδο, συνδέθηκε με το κίνημα του ρομαντισμού που ακολούθησε και τα τελευταία του έργα διακρίνονται από έντονα ρομαντικά στοιχεία. Οι συμφωνίες και τα κοντσέρτα για πιάνο που συνέθεσε αποτελούν τα πιο δημοφιλή έργα του. Από πολλούς αναγνωρίζεται ως μια από τις μουσικές ιδιοφυίες, παράδειγμα και μέτρο σύγκρισης για όλους τους μεταγενέστερους συνθέτες.

* Ο Αντόνιο Λούτσιο Βιβάλντι (ιταλικά: Antonio Lucio Vivaldi, 1678 - 1741), γνωστός και με το προσωνύμιο il Prete Rosso (= ο κοκκινομάλλης παπάς) λόγω του χρώματος των μαλλιών του, ήταν Ιταλός συνθέτης, (μουσουργός), δεξιοτέχνης βιολιστής και ιερέας της εποχής του Μπαρόκ. Θεωρείται από τους σημαντικότερους συνθέτες της εποχής του και ο δημοφιλέστερος του κλασσικού μπαρόκ, καθώς με τη μουσική του επηρέασε πλήθος συνθετών τόσο της γενιάς του, μεταξύ των οποίων, τους Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ, Γκέοργκ Φίλιπ Τέλεμαν, όσο και τους μετέπειτα. Στα πιο γνωστά έργα του περιλαμβάνονται δεκάδες κοντσέρτα για βιολί - μια ενότητα των οποίων αποτελούν τις περίφημες "Τέσσερις Εποχές"- και άλλα όργανα, πάνω από 40 όπερες και πλήθος άλλων έργων θρησκευτικής μουσικής.Αρκετά έργα του συνέθεσε για το γυναικείο μουσικό σχήμα του Ospedalle della Pietà, το οποίο ουσιαστικά ήταν ένα ορφανοτροφείο για εγκαταλειμμένα παιδιά και στο οποίο ο Βιβάλντι εργάστηκε στις περιόδους 1703 – 1705 και 1723 – 1740. Οι όπερές του επιπλέον είχαν κάποια επιτυχία σε πόλεις όπως η Βενετία, η Μάντουα και η Βιέννη. Μετά τη συνάντησή του με τον αυτοκράτορα Κάρολο τον Έκτο, ο Βιβάλντι μετοίκησε στη Βιέννη όπου και έλπιζε στην τοποθέτησή του ως μουσικού εκεί. Ο αυτοκράτορας ωστόσο σύντομα σχετικά μετά την άφιξή του πέθανε και ο συνθέτης απεβίωσε πάμφτωχος άνευ κάποιας σταθερής πηγής εισοδήματος. Παρόλο που η μουσική του έτυχε ευρείας αποδοχής και αρεσκείας από το κοινό ενώ ο ίδιος ήταν εν ζωή,

μετά το θάνατό του η δημοτικότητά της μειώθηκε αρκετά ως την ταχεία αναγέννησή της στο πρώτο μισό του εικοστού αιώνα. Στις μέρες μας, ο Βιβάλντι συγκαταλέγεται μεταξύ των δημοφιλέστερων και περισσότερο ηχογραφημένων μπαρόκ συνθετών

Κοινωνικά-Οικονομικά προβλήματα, κρίσεις κοινωνιών, μετακινήσεις πληθυσμών. Πώς εκφράστηκαν και πώς εκφράζονται μέσα

από τη μουσική.

Ουρανία Γιαννοπούλου

Ιωάννα Βουλδή

Χαριτίνη Σαρρή

Αλεξάνδρα Οχτάρα

Υπεύθηνη καθηγήτρια κα Λ.Κωστακοπούλου

Μουσική, ένα ίαμα χωρίς παρενέργειες.

Σε πολλές δύσκολες καταστάσεις στη ζωή των ατόμων και των ομάδων ακόμα και ολόκληρων εθνών τίθενται σοβαρότατα ατομικά και όχι μόνο διλήμματα τα οποία ζητούν απαντήσεις πολλές φορές άμεσες. Κοινωνικός αποκλεισμός, οικονομικοκοινωνικές κρίσεις, φόβοι, ανασφάλειες, βία ήταν πάντα παρόντα μέσα στο ιστορικό και κοινωνικό γίγνεσθαι. Οι κοινωνίες ένιωσαν την ανάγκη να εκφράσουν τους καημούς τους, τη διαμαρτυρία τους, την απόγνωσή τους και μέσα από τη δημιουργία στίχων με ανάλογη μουσική επένδυση. Αυτή η μουσική επένδυση ήταν εκείνη που μπόρεσε να εκφράσει τα βάσανα και τις πικρίες της τότε καθημερινής ζωής τους. Τραγούδια που μέχρι και σήμερα μας κρατούν συντροφιά σε τέτοιες επίκαιρες στιγμές και τραγούδια που σίγουρα θα ζήσουν για πολλά ακόμη χρόνια.. Πάμε λοιπόν να εξερευνήσουμε αυτές τις πτυχές των τραγουδιών αυτών.

Η Καππαδοκία περιλαμβάνεται στις περιοχές της κεντρικής Μ. Ασίας η οποία όμως έχει διαφορετική μουσική παράδοση από τον Πόντο και τα παράλια της Μ. Ασίας, καθότι επηρεασμένη: «στην Καππαδοκία από τη μια μεριά διατηρήθηκε εξαιρετικά καθαρή η ελληνική παράδοση και από την άλλη, όπως και στον Πόντο, ορισμένα φαινόμενα εξηγούνται μόνο από τη συγχώνευση των δύο πολιτισμών (εν .του τούρκικου)» (Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών, φίλοι Μουσικού Λαογραφικού Αρχείου Μέλπως Μερλιέ, τραγούδια της Καππαδοκίας). Παρόλο που Πόντος και μικρασιατικά παράλια έχουν τις ίδιες επιρροές, η μουσική της Καππαδοκίας διαφέρει όπως διαφέρει και η μορφολογία του εδάφους της (παράλια Μαύρης Θάλασσας), κυρίως αν συγκριθεί με την ποντιακή παράδοση, καθώς μοιάζει με τα νησιώτικα τραγούδια του Αιγαίου.

Η Κωνσταντινούπολη και η Προποντίδα έως και τα παράλια της Μικράς Ασίας έχουν κοινή μουσική γλώσσα που ανάγεται στο Βυζάντιο. Οι Φαναριώτες χρησιμοποίησαν την ελληνική ορολογία, παρότι η επιρροή του αραβοτούρκικου πολιτισμού είχε εμποτιστεί με το πέρασμα του χρόνου. Όντας μέρη νησιώτικα οι ρυθμοί που συναντιόνται είναι έρρυθμοι, συρτοί, μπάλοι, καλαματιανά και χασάπικα ανήκουν στη δική τους παράδοση, τραγούδια συμποτικά. αφηγηματικά, αισθηματικά και νυκτερινές πατινάδες. Επίσης δίστιχα και πολύστιχες παραλογές που τραγουδούσαν ναυτικοί. Οι τρόποι/ ήχοι είναι όλοι αυτοί της εκκλησιαστικής παράδοσης του Βυζαντίου διατονικοί και χρωματικοί σε συνδυασμό με το ύφος των μακαμιών. Ορισμένοι οργανικοί σκοποί έχουν πανελλήνια απήχηση (πολίτικος συρτός, ο συληβριανός συρτός, ο ταταυλιανός μπάλος και το χασάπικο «καροτσέρης»). Εκτός από πολυηχία υπάρχει και πολυρυθμία, ρυθμοί στα 4, στα 7, στα 6 και στα 9. Τα όργανα που χρησιμοποιούνται είναι η πολίτικη λύρα, το βιολί, το κανονάκι, το ούτι, το λαούτο, το σαντούρι, η φλογέρα και το κλαρίνο.

Πολλοί ήταν οι μετανάστες που ενώ νοσταλγούσαν την πατρίδα τους ποτέ δεν γύρισαν πίσω..

Έλληνες μετανάστες σε πλοίο με προορισμό την Αγγλία

Για τα παράλια της Μικράς Ασία θα μπορούσαν να ειπωθούν πάρα πολλά, καθώς η πολύβουη ζωή του λιμανιού εξαιτίας των διαφόρων φυλών και εθνικοτήτων που πέρασαν στους αιώνες λόγω του εμπορίου- « Ένα χαρμάνι από φυλές- Τούρκοι, Αρμένηδες, Εβραίοι, Σλάβοι, Αλβανοί και Έλληνες» (Ο δρόμος για το ρεμπέτικο), τα χρόνια πριν την καταστροφή, ο ξεριζωμός και η δίψα για αναβίωση μια πατρίδας που χάθηκε σε μια καινούρια που δεν κατάφεραν να προσαρμοστούν σε αυτή από την πρώτη στιγμή , παρά μόνο με την αφομοίωση των επόμενων γενεών , είναι στοιχεία που διαφαίνονται μέσα στη δική τους τέχνη.

Οι μεταναστεύσεις των λαών είναι διαχρονικές μέσα στο κοινωνικοοικονομικό γίγνεσθαι .Η ιστορία μας έχει δείξει ότι εκατοντάδες μετακινήσεις πληθυσμών έχουν συμβεί για διάφορους λόγους. Άνθρωποι κάθε ηλικίας αναγκάστηκαν και αναγκάζονται και θα αναγκαστούν να αφήσουν τον τόπο τους είτε εξαιτίας πολέμου και επιδρομών είτε εξαιτίας κοινωνικοοικονομικών προβλημάτων στην καινούργια πορείας τους, που είναι πολλές φορές αβέβαιη έχουν την ανάγκη να πάρουν από την πατρίδα που αφήνουν πίσω τους αναμνήσεις, κειμήλια, ήθη και έθιμα και τη μουσική τους παράδοση .Δεν είναι τυχαίο που πολύ συχνά ο απανταχού ξενιτεμένος ελληνισμός ακούει δημοτικά τραγούδια και δημιουργεί χορευτικούς παραδοσιακούς συλλόγους ή ακούει κάποιον καλλιτέχνη που εκφράζει την φυγή τους και την νοσταλγία τους για την πατρίδα που άφησαν πίσω τους (Καζαντζίδης ).

Σήμερα η χώρα μας βιώνει μια από τις πιο κρίσιμες περιόδους στη σύγχρονη ιστορία της , η οικονομική κρίση των τριών τελευταίων χρόνων έχει φέρει σε απόγνωση την κοινωνία και ιδιαίτερα τους νέους ανθρώπους , στο πρόσωπο των οποίων βλέπουμε εν δυνάμει μετανάστες. Η Ελλάδα από το τέλος της δεκαετίας του 1980, έχει μετατραπεί από χώρα αποστολής μεταναστών που ήταν, σε χώρα υποδοχής και μάλιστα με μεγάλα προβλήματα. Σ’ αυτό το σημείο που βρισκόμαστε σήμερα το πιο πιθανό είναι να δούμε άλλη μια μετατροπή της χώρας σε χώρα αποστολής –κυρίως- νέου εργατικού δυναμικού.

ΟΜΑΔΕΣ ΜΑΘΗΤΩΝ

1. ΔΕΝΑΖΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ,ΜΑΛΛΟΠΟΥΛΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ,ΜΑΡΚΟΥΙΖΟΣ ΜΙΧΑΛΗΣ,ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΡΑΦΑΗΛ,ΤΣΑΤΟΥ ΣΠΥΡΙΔΟΥΛΑ

2.ΚΟΥΤΣΟΔΗΜΑΣ ΝΙΚΟΣ,ΜΠΑΡΔΟΥΤΣΟΣ ΠΕΡΙΚΛΗΣ,ΠΑΠΑΛΕΞΑΤΟΣ ΝΙΚΟΣ,ΦΙΟΡΕΤΤΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

3.ΒΟΥΛΔΗ ΙΩΑΝΝΑ,ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ ΟΥΡΑΝΙΑ,ΟΧΤΑΡΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ,ΣΑΡΡΗ ΧΑΡΙΤΙΝΗ

4.ΛΙΛΑ ΘΕΟΔΩΡΑ,ΠΑΠΑΔΟΥΡΟΥ ΑΙΜΙΛΙΑ,ΤΣΑΚΩΝΑ ΙΩΑΝΝΑ,ΦΙΛΙΟΠΟΥΛΟΥ ΔΗΜΗΤΡΑ