Upload
haanh
View
224
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Departament Analiz Ekonomicznych
Warszawa / 13 listopada 2018
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego
Narodowego Banku Polskiego
na podstawie modelu NECMOD
Plan prezentacji:
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego
Zmiany między rundami
Projekcja 2018 – 2020
- Koniunktura
międzynarodowa
- Popyt konsumpcyjny
- Popyt inwestycyjny
- Handel zagraniczny
- Inflacja
Ocena niepewności
2
1 Zmiany pomiędzy rundami prognostycznymi
2 Projekcja na lata 2018 - 2020
3 Ocena niepewności
Plan prezentacji
Plan prezentacji:
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego
Zmiany między rundami
Projekcja 2018 – 2020
- Koniunktura
międzynarodowa
- Popyt konsumpcyjny
- Popyt inwestycyjny
- Handel zagraniczny
- Inflacja
Ocena niepewności
3
Zmiany między rundami
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 4
Projekcja listopadowa PKB na tle projekcji lipcowej
-0,4
-0,2
0
0,2
0,4
0,6
-0,4
-0,2
0
0,2
0,4
0,6
2018 2019 2020
Spożycie prywatne Spożycie publiczne
Akumulacja brutto Eksport netto
PKB
Źródło: dane GUS, obliczenia NBP
Korekta w górę prognozy PKB w 2018 r. ze względu na wyższy
niż oczekiwano odczyt tej kategorii za II kw. br. (w szczególności
wyraźnie wyższy odczyt dynamiki eksportu, wyższe spożycie
gosp. dom, przy niższych nakładach brutto na środki trwałe).
Nadal optymistyczne nastroje konsumentów raportowane w
badaniach GUS w III kw.
W latach 2019-2020 wygasanie czynników podwyższających
prognozę w br.
Wyższa inflacja cen energii.
PKB r/r, % 2018 2019 2020
Lipiec 2018 4,6 3,8 3,5
Listopad 2018 4,8 3,6 3,4
pkt. proc.
-1
0
1
2
3
4
5
6
7
8
-1
0
1
2
3
4
5
6
7
8
15q1 16q1 17q1 18q1 19q1 20q1 20q4
r/r, % 90% 60% 30% Lip 18 List 18
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 5
Projekcja listopadowa inflacji CPI na tle projekcji lipcowej
Źródło: dane GUS, obliczenia NBP
CPI r/r, % 2018 2019 2020
Lipiec 2018 1,8 2,7 2,9
Listopad 2018 1,8 3,2 2,9
-0,4
-0,2
0
0,2
0,4
0,6
-0,4
-0,2
0
0,2
0,4
0,6
2018 2019 2020
Inflacja bazowa Ceny żywnościCeny energii Inflacja CPI
pkt. proc. Wyższe ceny surowców energetycznych na
rynkach światowych.
Słabszy kurs złotego względem dolara.
Wzrost cen praw do emisji CO2 oraz zielonych
certyfikatów
-2
-1
0
1
2
3
4
5
6
-2
-1
0
1
2
3
4
5
6
15q1 16q1 17q1 18q1 19q1 20q1 20q4
90% 60% 30%Lip 18 List 18 cel inflacyjny
r/r, %.
Plan prezentacji:
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego
Zmiany między rundami
Projekcja 2018 – 2020
- Koniunktura
międzynarodowa
- Popyt konsumpcyjny
- Popyt inwestycyjny
- Handel zagraniczny
- Inflacja
Ocena niepewności
6
Projekcja na lata 2018-2020
▪ Koniunktura międzynarodowa
▪ Popyt konsumpcyjny
▪ Popyt inwestycyjny
▪ Handel zagraniczny
▪ Inflacja
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 7
W I połowie 2018 r. dynamika PKB utrzymywała się powyżej 5% r/r…
18q2 18q3
PKB (r/r) (%) 5,1 (5,0) 4,6 (4,2)
Popyt krajowy (r/r) (%) 4,8 (5,8) 5,6 (5,4)
Spożycie gosp. dom. (r/r) (%) 4,9 (4,6) 4,6 (4,3)
Spożycie publiczne (r/r) (%) 4,4 (4,4) 4,7 (4,1)
Nakłady brutto na śr. trwałe (r/r)
(%)4,5 (9,6) 8,0 (8,4)
Eksport (r/r) (%) 6,9 (4,0) 5,5 (4,1)
Import (r/r) (%) 6,5 (5,3) 7,4 (6,4)
Wkład eksportu netto (pkt. proc.) 0,5 (-0,5) -0,7 (-1,1)
W nawiasach podano wartości z projekcji lipcowej (18q3 wartości odsezonowane).
Kolorem zielonym oznaczono wskaźniki o wartości wyższej niż w projekcji lipcowej, a czerwonym niższej.
Źródło: dane GUS, obliczenia NBP
-8
-4
0
4
8
12
-8
-4
0
4
8
12
09q1 10q1 11q1 12q1 13q1 14q1 15q1 16q1 17q1 18q1
Produkcja przemysł. i budow. r/r Sprzedaż detaliczna r/r
Realny fundusz płac w SP r/r PKB r/r
30
36
42
48
54
60
-30
-20
-10
0
10
20
sty-09 sty-10 sty-11 sty-12 sty-13 sty-14 sty-15 sty-16 sty-17 sty-18
PMI Polska i wskaźniki ogólnego klimatu koniunktury GUS w przemyśle, budownictwie i handlu (dane odsezonowane)
przemysł
budownictwo
handel
PMI Polska (prawa oś)
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 8
-3
-2
-1
0
1
2
3
4
5
6
7
-3
-2
-1
0
1
2
3
4
5
6
7
17q1 18q1 19q1 20q1 20q4
Spożycie ogółem Nakłady na środki trwałe
Przyrost zapasów Eksport netto
PKB
…w kolejnych kwartałach stopniowo obniży się, w ślad za osłabieniem wzrostu gospodarczego w
strefie euro i pod wpływem wzrostu cen energii Głównym czynnikiem wzrostu PKB w horyzoncie projekcji
będzie spożycie prywatne, stymulowane przez dalszą
poprawę sytuacji na rynku pracy i korzystne nastroje
gospodarstw domowych.
W latach 2019-2020 nastąpi zwiększenie roli inwestycji we
wzroście gospodarczym, związane z potrzebą odbudowy
potencjału produkcyjnego polskiej gospodarki oraz
napływem środków UE z perspektywy 2014-2020.
Negatywnie na wzrost PKB oddziaływać będzie stopniowe
spowolnienie dynamiki PKB w strefie euro.
Czynnikiem obniżającym dynamikę PKB będzie wzrost cen
energii.
r/r, % 2017 2018 2019 2020
PKB 4,6 4,8 3,6 3,4
Źródło: dane GUS, obliczenia NBP
Plan prezentacji:
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego
Zmiany między rundami
Projekcja 2018 – 2020
- Koniunktura
międzynarodowa
- Popyt konsumpcyjny
- Popyt inwestycyjny
- Handel zagraniczny
- Inflacja
Ocena niepewności
9
Koniunktura międzynarodowa
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 10
Mimo dobrej bieżącej koniunktury na świecie oczekiwania dot. wzrostu za granicą obniżyły się w związku z
pogorszeniem perspektyw dla handlu światowego
Mimo utrzymania względnie wysokiego tempa wzrostu światowego PKB
wskaźniki koniunktury wskazują na jego stopniowe spowalnianie.
W strefie euro, w szczególności w Niemczech spowolnienie w I poł.
2018 r. okazało się silniejsze niż zakładano.
Wprowadzenie ceł przez Stany Zjednoczone oraz cła odwetowe mogą
przełożyć się na nieznacznie niższy wzrost PKB na świecie.
PKB r/r, %2018 2019 2020
Strefa euro2,1 (2,2) 1,8 (1,8) 1,6 (1,6)
Niemcy1,8 (2,0) 1,8 (1,9) 1,6 (1,6)
USA2,9 (2,9) 2,6 (2,7) 2,0 (2,0)
Wlk. Brytania1,3 (1,3) 1,6 (1,6) 1,5 (1,6)
Źródło: prognozy NBP (w nawiasach dane z projekcji lipcowej 2018); Datatstream, OECD, IMF WEO, obliczenia DAE.
Globalny PKB i PMI dla gospodarki światowej
0,0
0,2
0,4
0,6
0,8
1,0
1,2
50
51
52
53
54
55
56
2013 2014 2015 2016 2017 2018
PKB (kw/kw, prawa oś) PMI (lewa oś)
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 11
Korzystna koniunktura w gospodarce Stanów Zjednoczonych, choć rośnie ryzyko spowolnienia
Prognoza wzrostu PKB (% i pkt proc., r/r) Tempo wzrostu zatrudnienia (tys., m/m sa)
i stopa bezrobocia (%, sa)
Prawdopodobieństwo recesji
w 12-miesięcznym horyzoncie (%)
Realne inwestycje prywatne i ich składowe
(% kw/kw SAAR i pkt proc.)
Indeks niepewności polityki handlowej dla USA (pkt.)
Źródło: BEA, BLS, Economic Policy Uncertainity, FRB, obliczenia DAE.
.
-1
0
1
2
3
2016 2017 2018 P 2019 P 2020 P 2021 P 2022 P
Spożycie zbiorowe Eksport netto
Zmiana zapasów Inwestycje prywatne
Konsumpcja prywatna PKB
-6
-4
-2
0
2
4
6
8
10
2015 2016 2017 2018
Pozostałe inw. przeds.
Budownictwo mieszkaniowe
Górnictwo, szyby i odwierty
Ogółem
3,6
3,8
4,0
4,2
4,4
4,6
4,8
5,0
5,2
0
50
100
150
200
250
300
350
2016 2017 2018
Zatrudnienie (lewa oś)Stopa bezrobocia (prawa oś)
0
100
200
300
400
500
600
2005 2007 2009 2011 2013 2015 2017
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
1979 1984 1989 1994 1999 2004 2009 2014 2019
10Y-3M 10Y-1Y 10Y-1Y+NW/DPI 10Y-2Y
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
450
500
550
600
650
700
750
2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2014 2016 2018
Wartość netto aktywów gosp. dom. dodochodu do dyspozycji (%, lewa oś)
S&P 500 (prawa oś)
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 12
Pogorszenie perspektyw w handlu światowym pogłębia osłabienie aktywności w strefie euro
Prognoza wzrostu PKB w strefie
euro (% i pkt proc., r/r)
Dynamika eksportu towarów ze strefy euro wg
kraju/regionu przeznaczenia (r/r,%)
Ocena poziomu zamówień eksportowych w przemyśle
(pkt proc.)
Źródło: Eurostat, Komisja Europejska, obliczenia DAE.
Dynamika funduszu płac (r/r, %) Dynamika kredytów konsumpcyjnych (%, r/r) i skłonność
konsumentów do większych zakupów (saldo odpowiedzi)
Dynamika inwestycji (kw/kw, %)
-1
0
1
2
3
2013 2014 2015 2016 2017 2018P 2019P 2020P
Spożycie zbiorowe Konsumpcja prywatna
Inwestycje Zmiana zapasów
Eksport netto PKB
-5
0
5
10
15
20
Str
efa
euro
Poz
a E
A
EU
28 b
ez E
A
WN
P
Kan
ada
US
A
Am
eryk
a Ła
c.
Azj
a
Chi
ny
Japo
nia
Indi
e
Afr
yka
I poł. 2017 II poł. 2017 I poł. 2018
-20
-15
-10
-5
0
5
10
sie-16 lis-16 lut-17 maj-17 sie-17 lis-17 lut-18 maj-18 sie-18
Przem. przetwórczy ogółem Dobra konsumpcyjne
Dobra pośrednie Dobra inwestycyjne
-1
0
1
2
3
4
2010 2012 2014 2016 2018 P 2020 P
Wynagrodzenie na pracownika
Zatrudnienie
Fundusz płac
-40
-35
-30
-25
-20
-15
-10
-5
0
5
-6
-4
-2
0
2
4
6
8
10
2004 2006 2008 2010 2012 2014 2016 2018
Kredyty konsumpcyjne dla gospodarstw domowych, % r/r (lewa oś)
Bieżące zakupy dóbr trwałego użytku, pkt. (prawa oś)
Zakupy dóbr trwałego użytku w najblizszych miesiącach, pkt. (prawa oś)
-0,5
0,0
0,5
1,0
1,5
2,0
2016 2017 2018
Niemcy Francja
Włochy Hiszpania
Pozostałe kraje Strefa euro bez Irlandii
Plan prezentacji:
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego
Zmiany między rundami
Projekcja 2018 – 2020
- Koniunktura
międzynarodowa
- Popyt konsumpcyjny
- Popyt inwestycyjny
- Handel zagraniczny
- Inflacja
Ocena niepewności
13
Popyt konsumpcyjny
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 14
Spożycie prywatne:
Korzystna sytuacja na rynku pracy.
Optymistyczne nastroje gospodarstw domowych.
Możliwość finansowania konsumpcji kredytem (niskie stopy
proc.).
Wzrost inflacji cen energii, ograniczający siłę nabywczą
konsumentów.
Spożycie publiczne:
W 2018 r. stosunkowo wysoka dynamika wydatków
bieżących jednostek samorządu terytorialnego.
Projekt UB2019 - wzrost wynagrodzeń w sferze budżetowej
oraz wybranych grup zawodowych w SFP (m.in.
nauczyciele, nauczyciele akademiccy i pracownicy służb
mundurowych)
Popyt konsumpcyjny głównym czynnikiem wzrostu PKB w projekcji
r/r, % 2017 2018 2019 2020
Spoż. gosp. dom. 4,8 4,7 3,8 3,4
Spoż. publiczne 3,4 4,1 4,2 3,0
Źródło: dane GUS, obliczenia NBP.
-8
-4
0
4
8
12
-8
-4
0
4
8
12
11q1 12q1 13q1 14q1 15q1 16q1 17q1 18q1 19q1 20q1 20q4
Spożycie gospodarstw domowych (r/r, %)Spożycie publiczne (r/r, %)
Dekompozycja konsumpcji GD (r/r, %, odchylenie od średniej)
Spożycie w projekcji
-3
-2
-1
0
1
2
-3
-2
-1
0
1
2
2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Dochód do dyspozycji Majątek GD Dochód permanentny
Stopa proc. Warunki kredytowe Pozostałe
Spożycie GD
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 15
W dalszym ciągu dobra sytuacja finansowa gospodarstw domowych
-4
-2
0
2
4
6
8
-4
-2
0
2
4
6
8
17q1 18q1 19q1 20q1 20q4
Transf. netto i podatki bez 500 plus 500 plus
Fundusz płac Dochody z własności
Nadwyżka operacyjna Dochody do dysp. ogółem (r/r,%)
Dekompozycja dochodów do dyspozycji (ceny stałe) (r/r, %)
W nawiasach podano wartości z projekcji lipcowej (odsezonowane).
Kolorem zielonym oznaczono wskaźniki o wartości wyższej niż w projekcji lipcowej, a czerwonym niższej.
Źródło: dane GUS, obliczenia NBP.
18q2 18q3
ULC (r/r, %) 2,3 (2,2) 3,3 (3,8)
Wydajność pracy (r/r,%) 4,7 (4,8) 3,9 (3,3)
Płace (r/r, %) 7,1 (7,0) 6,9 (7,2)
Pracujący BAEL (r/r, %) 0,4 (0,3) 0,7 (0,9)
Stopa bezrobocia BAEL (%) 3,6 (3,6) 3,3 (3,5)
Stopa aktywności zawodowej (%) 56,3 (56,3) 56,2 (56,4)
Ocena sytuacji finansowej gospodarstw domowych
i obawy przed bezrobociem
-40
-20
0
20
40
60
80
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Bieżąca sytuacja finansowa GDSytuacja finansowa GD w horyzoncie 12 miesięcyObawy przed bezrobociem
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 16
Źródło: dane GUS, obliczenia NBP, Szybki Monitoring NBP.
Stabilizacja dynamik zatrudnienia i liczby pracujących
Zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw
Pracujący oraz liczba godzin przepracowanych
wg BAEL, (dane odsezonowane, r/r, %)Pracujący wg statusu na rynku pracy (r/r, %)
Pracujący BAEL wg sektorów (r/r, %)
-2%
-1%
0%
1%
2%
3%
4%
5%
5,000
5,200
5,400
5,600
5,800
6,000
6,200
6,400
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
r/r - lewa oś
dane wyrównane sezonowo - prawa oś
-2%
0%
2%
4%
6%
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Pracujący najemnie (BAEL)
Samozatrudnieni w rolnictwie (BAEL), sa
Samozatrudnieni poza rolnictwem (BAEL), sa
Pomagający członkowie rodzin (BAEL)
Pracujący ogółem (BAEL) r/r
-5,6%
-0,3%
2,0%
-12%
-9%
-6%
-3%
0%
3%
6%
9%
12%
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Rolnictwo Przemysł i budownictwo Usługi
39,0
39,5
40,0
40,5
41,0
41,5
-2%
0%
2%
4%
6%
8%
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Kontrybucja - zatrudnieni na czas nieokreślony r/r
Kontrybucja - zatrudnieni na czas określony r/r
Pracownicy najemni r/r
Liczba godzin pracy w tygodniu - prawa oś
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 17
Ograniczenia po stronie podaży pracyZmiany współczynnika aktywności zawodowej wg wieku
Źródło: dane GUS, obliczenia NBP.
0
20
40
60
80
100
-2
-1
0
1
2
3
15-24 24-34 35-44 45-59/64 60/65+
Zmiana r/r II kw 2017 Zmiana r/r III kw 2017
Zmiana r/r IV kw 2017 Zmiana r/r I kw 2018
Zmiana r/r II kw 2018 Poziom II kw 2018, prawa oś
-400
-300
-200
-100
0
100
200
300
400
500
600
-400
-300
-200
-100
0
100
200
300
400
500
600
17q1 18q1 19q1 20q1 20q4
Struktura demograficznaLudnośćStopa aktywności zawodowej osób w wieku 60/65+ lataStopa aktywności zawodowej osób w wieku 45-59/64 lataStopa aktywności zawodowej osób w wieku 25-44 lataStopa aktywności zawodowej osób w wieku 15-24 lataLudność aktywna zawodowo
25-34 k
26%
28%
30%
32%
34%
36%
38%
40%
42%
44%
68%
70%
72%
74%
76%
78%
80%
82%
84%
86%
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
35-44 k
15-24 k
(prawa oś)
Zmiany współczynnika aktywności zawodowej kobiet
56,3%
53%
54%
55%
56%
57%
96%
98%
100%
102%
104%
106%
108%
2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2014 2016 2018
Liczba aktywnych zawodowo sa - lewa oś (2005q1=100%)
Populacja BAEL - lewa oś (2005q1=100%)
Współczynnik aktywności zawodowej dane odsezonowane - prawa oś
Ludność aktywna zawodowo w projekcji
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego
Coraz większy wpływ czynników demograficznych na zmiany stopy bezrobocia
Stopa bezrobocia rejestrowanego i BAEL Czynniki wpływające na zmiany stopy bezrobocia
7
0%
4%
8%
12%
16%
20%
24%
1997 1999 2001 2003 2005 2007 2009 2011 2013 2015 2017
Stopa bezrobocia wg BAEL Stopa bezrobocia wg urzędów pracy
3,6%
7,0%
10,3%
Źródło: dane GUS, obliczenia NBP.
-6
-5
-4
-3
-2
-1
0
1
2
3
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Kontrybucja zmiany WAZ
Kontrybucja zmiany liczby pracujących BAEL
Kontrybucja zmiany populacji BAEL
Zmiana stopy bezrobocia BAEL r/r (pp.)
Dekompozycja zmian r/r liczby bezrobotnych ze względu na wiek i wykształcenie
-40%
-20%
0%
20%
40%
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
15-24 25-34
35-44 45-60/65
60/65+ Bezrobotni BAEL
-40%
-20%
0%
20%
40%
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
PodstawoweZasadnicze zawodoweOgólnokształcącePolicealne i średnie zawodoweWyższe
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 19
Wpływ obniżenia wieku emerytalnego skoncentrowany w 17q4 i 18q1 – spadek aktywnych
zawodowo o ok. 70 tys. osóbAktywni zawodowo w wieku 60(K) oraz 65(M), bez świadczeń emerytalnych
Źródło: dane GUS, obliczenia NBP, Szybki Monitoring NBP.
Liczba pracujących w wieku 60(K) oraz 65(M) ze świadczeniami emerytalnymi
Kwartalne zmiany pracujących wg BAEL – przepływy
(w tys., dane odsezonowane)
-500
-400
-300
-200
-100
0
100
200
300
400
500
2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
E->U U->E
E->N, N->E Zmiana liczby pracujących
201181
137
120
133
0
50
100
150
200
250
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
podniesienie
wieku emer.
obniżenie
wieku emer.
1214 16
32 33
0
10
20
30
40
50
60
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
podniesienie
wieku emer. obniżenie
wieku
emer.
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 20
Źródło: dane Straży Granicznej, MRPiPS, GUS, obliczenia NBP.
Napływ pracowników z Ukrainy łagodzi braki kadrowe, ale czynnikiem ryzyka są możliwe
posunięcia innych krajów UE ułatwiające podejmowanie przez nich pracy
Ukraińcy na polskim rynku pracy
wg tytułów pobytowychLiczba obywateli Ukrainy ubezpieczonych w
ZUS (w III kw. danego roku)
0,0%-0,2%
-0,5%
-0,3%
-1,5%
-0,8%
0,0% 0,2%
0,4%
-0,4%
0,4%
-1,6%
-1,1%
-0,6%
-0,1%
0,4%
2012 2013 2014 2015 2016 2017
Populacja BAEL 25-60/65 r/r
Populacja BAEL 25-60/65 + imigranci UA r/r
0,2%
1,9%
0,7%
1,4%
0,0%
2,4%
1,9%
1,5%
2,2%
-0,5%
0,0%
0,5%
1,0%
1,5%
2,0%
2,5%
2012 2013 2014 2015 2016 2017
L. pracujących BAEL r/r
L. pracujących BAEL+pracownicy z UA r/r
370 462
614
851 966
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
2013 2014 2015 2016 2017
tys.
Wizy Schengen (< 3M)
Wizy krajowe (>3M)
Zezwolenia na pobyt czasowy
Zezwolenia na pobyt stały
Wizy do pracy, prowadzenia dział. gosp., Karty Polaka, zezw. napobyt
III kw. 2018 r. Suma Ukraina Białoruś Wietnam Mołdawia Rosja Indie
Liczba cudzoziemców ubezpieczonych
w ZUS569 116 425 670 32 632 8 101 7 337 7 255 5 513
% 100% 75% 6% 1% 1% 1% 1%
20 21 27 4685
156
222
3133
46
91
173
308
426
0
100
200
300
400
500
2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Tysią
ce Pozostałe osoby ubezpieczone
(w tym cyw.praw.)
Osoby prowadzące pozarolnicządziałalność
Pracownicy
Liczba ubezpieczonych (osobyfizyczne)
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 21
Źródło: dane GUS, obliczenia NBP, Szybki Monitoring NBP.
Jednocześnie wolniejszy wzrost popytu na pracę
Wolne miejsca pracy
100
120
140
160
-20 000
30 000
80 000
130 000
180 000
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Liczba ofert w ciągu miesiąca, dane odsezonowane - lewa oś
Liczba ofert w ciągu miesiąca bez miejsc subsydiowanych, dane odsezonowane - lewa oś
Odwrotność WRP - prawa oś
Odsetek ankietowanych przedsiębiorstw zgłaszających
problemy ze znalezieniem pracowników jako barierę rozwoju
0%
2%
4%
6%
8%
10%
12%
14%
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 201854
55
56
57
-2
-1
0
1
2
3
4
11q1 12q1 13q1 14q1 15q1 16q1 17q1 18q1 19q1 20q1 20q4
Pracujący (r/r, %)
Stopa aktywności zawodowej (%, prawa oś)
Wskaźnik prognoz zatrudnienia oraz saldo odsetków przedsiębiorstw
zwiększających i zmniejszających zatrudnienie [w pp.]
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
20
2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
saldo F01
wskaźnik zatrudnienia (dane odsezonowane)
Pracujący i stopa aktywności zawodowej w projekcji
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 22
Stabilizacja, a następnie nieznaczne obniżenie dynamiki wynagrodzeń w horyzoncie projekcji - planowane
podwyżki w SFP w 2019 r., przy stopniowym spadku presji płacowej w sektorze przedsiębiorstw
Roczne tempo wzrostu wynagrodzeń nominalnych (w %, dane odsezonowane)
Źródło: GUS, SM NBP, obliczenia NBP.
Wzrost presji płacowej oraz szybszy wzrost płac niż wydajności pracy
(odsetek przedsiębiorstw)
Sekcje PKD z wysokim udziałem zatrudnionych w sektorze publicznym
-2
0
2
4
6
8
-2
0
2
4
6
8
11q1 12q1 13q1 14q1 15q1 16q1 17q1 18q1 19q1 20q120q4
Wynagrodzenia nominalne (r/r) (%)
Wynagrodzenia realne (r/r) (%)
Dynamika wynagrodzeń w projekcji
5,9%
7,3%
0%
1%
2%
3%
4%
5%
6%
7%
8%
9%
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Sektor publiczny
Sektor prywatny
Ogółem
Sektor przedsiębiorstw
0
4
8
12
16
20
24
2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
płace wzrosły w większym stopniu niż wydajnośćwzrost presji płacowej
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Opieka zdrowotna i pomoc społeczna
Edukacja
Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowezabezpieczenia społeczne
Transport i gospodarka magazynowa
Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz,parę wodną i gorącą wodę
Górnictwo i wydobywanie
Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo
publiczny prywatny
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 23
Potwierdzają się scenariusze projekcyjne jedynie umiarkowanego wzrostu presji płacowej i niewielkiego
przełożenia na inflację
Źródło: GUS, obliczenia NBP.
0
1
2
3
4
5
6
7
8
15q1 16q1 17q1 18q1 19q1 20q1
Wynagrodzenia (r/r, %)
-2
-1
0
1
2
3
4
5
15q1 16q1 17q1 18q1 19q1 20q1
Inflacja CPI (r/r, %)
0
1
2
3
4
5
15q1 16q1 17q1 18q1 19q1 20q1
ULC (r/r,%)
Plan prezentacji:
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego
Zmiany między rundami
Projekcja 2018 – 2020
- Koniunktura
międzynarodowa
- Popyt konsumpcyjny
- Popyt inwestycyjny
- Handel zagraniczny
- Inflacja
Ocena niepewności
24
Popyt inwestycyjny
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 25
Inwestycje sektora finansów publicznych:
Znaczący wzrost wykorzystania środków unijnych w 2018 r.
Wybory samorządowe w 2018 r.
Wyraźnie niższa dynamika absorpcji funduszy UE w 2019-2020
Inwestycje sektora prywatnego:
Korzystne obecnie uwarunkowania popytowe
Bardzo wysoki poziom wykorzystania zdolności produkcyjnych w
przedsiębiorstwach
Niskie stopy procentowe
Dobra sytuacja gospodarstw domowych
Problemy ze znalezieniem pracowników
Rosnące ceny energii, materiałów budowlanych.
W latach 2019-2020: obniżenie dynamiki popytu wewnętrznego i
zewnętrznego oraz wolniejszy wzrost absorpcji funduszy UE
W 2018 r. przyśpieszenie inwestycji – głównie za sprawą wydatków samorządowych
r/r, % 2017 2018 2019 2020
Nakłady brutto na środki trwałe 3,4 6,3 5,6 4,5
Źródło: dane GUS, obliczenia NBP.
-2
0
2
4
6
8
10
12
-2
0
2
4
6
8
10
12
17q1 18q1 19q1 20q1 20q4
Sektor finansów publicznych
Sektor prywatny
Nakłady brutto na śr. trwałe
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 26
Obniżenie tempa wzrostu inwestycji publicznych w dalszym horyzoncie projekcji
Źródło: GUS, Eurostat, MF, obliczenia NBP.
Środki UE przeznaczone na inwestycje publiczne, % alokacjiWydatki na inwestycje publiczne, ceny bieżące, mld PLN
P – prognoza DAE
0
20
40
60
80
100
120
realiz
acja
realiz
acja
realiz
acja
realiz
acja
lipie
c
listo
pad
lipie
c
listo
pad
lipie
c
listo
pad
2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
krajowe unijne
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
20
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018P
2019P
2020P
Perspektywa 2007-2013 Perspektywa 2014-2020
-60
-40
-20
0
20
40
60
80
100
13q1 14q1 15q1 16q1 17q1 18q1
JST ogółem
Dynamika inwestycji publicznych JST i KFD, % r/r, ceny bieżące Wkłady do tempa wzrostu inwestycji publicznych, % r/r, ceny bieżące
-30
-20
-10
0
10
20
30
2013 2014 2015 2016 2017 2018P 2019P 2020P
JST KFD pozostałe ogółem
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 27
Odsetek przedsiębiorstw deklarujących, że zdolności
produkcyjne są bliskie pełnego wykorzystania (%)
Źródło: GUS, Szybki Monitoring NBP, obliczenia NBP.
Oczekiwany wzrost inwestycji przedsiębiorstw w horyzoncie prognozy, jednak niższa dynamika niż
w poprzednich cyklach koniunkturalnych
Wskaźniki koniunktury GUS - ogólna oczekiwana sytuacja gospodarcza
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018-30
-20
-10
0
10
20
30
40
Przemysł
Budownictwo
Handel
67
28
44
42
49
55
budownictwo
energia i woda
handel
przetwórstwo
transport
usługi
Stopa wzrostu nakładów w podziale rodzajowym
(r/r, c. bieżące, dane kwartalne, w pp.)
Wkład do stopy wzrostu inwestycji według PKD
(r/r, c. bieżące, dane kwartalne, w pp.)
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
20
2013 2014 2015 2016 2017 2018
pozostałe środki transportumaszyny, urządzenia, narzędzia gruntybudynki i budowle
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
20
2013 2014 2015 2016 2017 2018
budownictwo energetyka górnictwo handel
przetw. przem. transport usługi woda
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 28
Źródło: Szybki Monitoring NBP, GUS, obliczenia NBP.
Bariery rozwoju przedsiębiorstw
Bariery rozwoju Oceny niepewności
-3 0 3 6 9
brak kadr
podatki/przepisy
inflacja/koszty surowców
koszty pracy
wysoka niepewność
wahania/ poziom kursu
zatory płatnicze/płynność
wysoka konkurencja
niski popyt
skala problemu (III kw.) zmiana kw/kw zmiana r/r
2
3
4
5
6
7
8
9
-26
-24
-22
-20
-18
-16
-14
-12
-10
-8
2013 2014 2015 2016 2017 2018
niepewność własna (lewa oś)
niepewność własna s.a.(lewa oś)
bariera-niepewność (prawa oś)
Plan prezentacji:
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego
Zmiany między rundami
Projekcja 2018 – 2020
- Koniunktura
międzynarodowa
- Popyt konsumpcyjny
- Popyt inwestycyjny
- Handel zagraniczny
- Inflacja
Ocena niepewności
29
Handel zagraniczny
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 30
-4
-3
-2
-1
0
1
2
3
4
5
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
20
25
11q1 12q1 13q1 14q1 15q1 16q1 17q1 18q1 19q1 20q1 20q4
Wkład eksportu netto (pkt.proc., prawa oś)
Eksport (r/r) (%)
Import (r/r) (%)
Źródło: dane GUS, obliczenia NBP.
Wkład eksportu netto do wzrostu ogranicza dynamikę PKB
Eksport netto:
Oczekiwane spowolnienie wzrostu gospodarczego w
strefie euro, w tym w gospodarce niemieckiej.
Mniej korzystna relacja cen w handlu zagranicznym,
związana przede wszystkim ze wzrostem cen surowców
energetycznych na rynkach światowych obniża saldo
handlowe w cenach bieżących.
W 2018 r. przyśpieszenie dynamiki inwestycji, wspierane
przez utrzymujący się wysoki popyt konsumpcyjny.
r/r pp. 2017 2018 2019 2020
Wkład eksportu
netto do wzrostu0,1 -0,5 -0,4 -0,1
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 31
2,5
2,7
2,9
3,1
3,3
3,5
2,5
2,7
2,9
3,1
3,3
3,5
11q1 12q1 13q1 14q1 15q1 16q1 17q1 18q1 19q1 20q120q4
Realny kurs efektywny
Oczekiwany spadek salda rachunku bieżącego i kapitałowego, do poziomu zbliżonego do zera w
latach 2019-2020
Saldo rachunku bieżącego i kapitałowego w
projekcji (% PKB)
Źródło: dane GUS, Eurostat, CPB Netherlands, obliczenia NBP.
Dynamika eksportu towarów i usług z Polski na tle
importu i eksportu strefy euro (c.stałe, %, r/r)
Realny efektywny kurs walutowy w projekcji
Import towarów w gospodarce
światowej (%, r/r, 3-mies. średnia, i 3m/3m)
-6
-4
-2
0
2
4
6
-6
-4
-2
0
2
4
6
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
Dochody z pracy za granicą
Dochody pierwotne (bez wynagrodzeń pracowników)
Dochody wtórne (bez przekazów zarobków) i kapitałowe
Towary i usługi
Saldo rachunku bieżącego i kapitałowego (% PKB)
-1
0
1
2
3
4
5
6
2016 2017 20183m/3m r/r, 3-mies. średnia
0
2
4
6
8
10
12
14
I II III IV I II III IV I II III IV I II
2015 2016 2017 2018
eksport Polski eksport strefy euroimport strefy euro
Plan prezentacji:
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego
Zmiany między rundami
Projekcja 2018 – 2020
- Koniunktura
międzynarodowa
- Popyt konsumpcyjny
- Popyt inwestycyjny
- Handel zagraniczny
- Inflacja
Ocena niepewności
32
Inflacja
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 33
Nieznacznie niższa niż oczekiwano inflacja CPI w II i III kw. 2018 r. związana przede wszystkim z
niższymi cenami żywności
W nawiasach podano wartości z projekcji lipcowej (odsezonowane).
Kolorem zielonym oznaczono wskaźniki o wartości wyższej niż w projekcji
lipcowej, a czerwonym niższej.
Źródło: dane GUS, obliczenia NBP.
CPI i inflacja bazowa (r/r, w %, dane miesięczne)
r/r, % 18q2 18q3
Inflacja CPI 1,7 (1,8) 2,0 (2,1)
Inflacja bazowa 0,6 (0,6) 0,8 (0,8)
Inflacja cen żywności 3,2 (3,4) 2,2 (2,6)
Inflacja cen energii 3,8 (3,7) 5,9 (5,6)
Dekompozycja cen żywności i napojów bezalkoholowych, w pkt. proc.
-2
0
2
4
6
2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
CPI Cel inflacyjny Inflacja bazowa
-4
-2
0
2
4
6
8
2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Pozostała żywność Mięso
Owoce, warzywa Mleko, sery i jaja
Oleje i tłuszcze Żywność i napoje bezalkoholowe
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 34
Źródło: dane GUS, obliczenia NBP.
Wskaźnik inflacji CPI w horyzoncie projekcji wzrośnie i w latach 2019-2020 ukształtuje się powyżej 2,5%
Oddziałujący z opóźnieniem na ceny wzrost presji kosztowej:
podwyższona dynamika wynagrodzeń, przewyższająca
w ujęciu realnym wzrost wydajności pracy
Oddziałujący z opóźnieniem wzrost presji popytowej –
utrzymująca się dodatnia luka popytowa (przy czym
wrażliwość dynamiki cen na zmiany krajowej koniunktury
zmniejszyła się w ostatnich latach)
Uwarunkowania sektora energetycznego przekładające się
na wyższe ceny energii dla gospodarstw domowych i
przedsiębiorstw, w szczególności w 2019 r.
Wygaśnięcie wpływu czynników, które przyczyniły się do
wzrostu w ub.r. cen owoców, warzyw, mięsa oraz nabiału.
Globalizacja 2.0
r/r, % 2017 2018 2019 2020
Inflacja CPI 2,0 1,8 3,2 2,9
-2
-1
0
1
2
3
4
5
-2
-1
0
1
2
3
4
5
11q1 12q1 13q1 14q1 15q1 16q1 17q1 18q1 19q1 20q1 20q4
Inflacja bazowa Ceny żywności
Ceny energii Inflacja CPI
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 35
Inflacja bazowa stopniowo wzrośnie do poziomu ok. 2,8% pod koniec horyzontu projekcji
-3
-2
-1
0
1
2
3
4
5
6
-3
-2
-1
0
1
2
3
4
5
6
11q1 12q1 13q1 14q1 15q1 16q1 17q1 18q1 19q1 20q120q4
Luka popytowa (% PKB potencjalnego)
PKB (r/r, %)
Źródło: dane GUS, obliczenia NBP.
-1
0
1
2
3
4
5
6
-1
0
1
2
3
4
5
6
TFP Kapitał
NAWRU Aktywni zawodowo
Produkt potencjalny
-2
0
2
4
6
8
-2
0
2
4
6
8
11q1 12q1 13q1 14q1 15q1 16q1 17q1 18q1 19q1 20q1 20q4
Wynagrodzenia (r/r, %) Wydajność pracy (r/r, %)
ULC (r/r, %)
-6-4-20246810121416
-6-4-202468
10121416
11q1 12q1 13q1 14q1 15q1 16q1 17q1 18q1 19q1 20q120q4
r/r, %Ceny importu bez cen ropy i gazu (r/r) (%)Ceny importu (r/r, %)
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego
Utrzymuje się także wzrostowy trend inflacji w gospodarce światowej
36
Źródło: BEA, CBO, obliczenia DAE, Eurostat, OECD, Datastream, ONS.
Strefa euro: luka popytowa (%) i deflator WDB (%, r/r) Stany Zjednoczone: luka popytowa (%) i deflator PKB (%, r/r)
Miary inflacji i dynamika cen energii w gospodarkach rozwiniętych (%,r/r)Dynamika płac w największych gospodarkach rozwiniętych (%, r/r)
-15
-10
-5
0
5
10
15
0,0
0,5
1,0
1,5
2,0
2,5
2016 2017 2018
Inflacja (lewa oś)
Inflacja bazowa (lewa oś)
Dynamika cen energii (prawa oś)
-1
0
1
2
3
4
2013 2014 2015 2016 2017 2018
Strefa euro Wielka Brytania Japonia Stany Zjednoczone
-7
-6
-5
-4
-3
-2
-1
0
1
2
0,0
0,5
1,0
1,5
2,0
2,5
3,0
3,5
2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2014 2016 2018 2020
Deflator PKB (lewa oś) Luka popytowa (prawa oś)
-4
-3
-2
-1
0
1
2
3
4
5
0,0
0,5
1,0
1,5
2,0
2,5
3,0
3,5
2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2014 2016 2018 2020
Deflator WDB (lewa oś) Luka popytowa (prawa oś)
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 37
Zmniejszające się zapasy ropy na świecie i wyższa wrażliwość cen ropy na szoki
Źródło: dane GUS, Bloomberg, Reuters, EIA, obliczenia NBP.
Światowa produkcja, konsumpcja i zmiany zapasów ropy naftowej (mln b/d)
Rynkowe zapasy ropy naftowej w USA (mln b/d)Ceny surowców energetycznych w projekcji – indeks światowych cen
surowców energetycznych (USD, 2011=1) oraz cena ropy naftowej (USD/b)
0
20
40
60
80
100
120
140
0,2
0,4
0,6
0,8
1,0
1,2
1,4
11q1 12q1 13q1 14q1 15q1 16q1 17q1 18q1 19q1 20q1 20q4
Energetyczne (lewa oś) Ropa Brent (prawa oś)
300
350
400
450
500
550
600
2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019
zapasy
-2
0
2
4
6
85
90
95
100
105
2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
Zmiana zapasów na świecie (implikowana, w mln b/d, prawa oś)
Światowa produkcja ropy naftowej (w mln b/d)
Światowa konsumpcja ropy naftowej (w mln b/d)
-0,5
0,0
0,5
1,0
1,5
2,0
2,5
2017 2018 2019
OPEC Ameryka PółnocnaEurazja Południowa AmerykaInne państwa nienależące do OPEC
Zmiany podaży ropy i paliw płynnych na świecie (mln b/d)
Plan prezentacji:
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego
Zmiany między rundami
Projekcja 2018 – 2020
- Koniunktura
międzynarodowa
- Popyt konsumpcyjny
- Popyt inwestycyjny
- Handel zagraniczny
- Inflacja
Ocena niepewności
38
Ocena niepewności
▪ Obszary niepewności
▪ Wykresy wachlarzowe
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 39
Obszar niepewności Opis WpływSkala
wpływu
Perspektywy wzrostu
w gospodarce
globalnej
▪ Zaostrzenie obecnych sporów handlowych i dalsze rozprzestrzenianie się protekcjonizmu,
prowadzące do większych zaburzeń w handlu światowym, pogorszenia globalnej koniunktury,
niepewności i napięć na rynkach finansowych.
▪ Możliwe konsekwencje dla gospodarek wschodzących, zwłaszcza tych, ze znaczącymi
nierównowagami makroekonomicznymi (wzrost premii za ryzyko, pogorszenie warunków obsługi
zadłużenia, odpływ kapitału i spadek cen aktywów)
Inflacja
PKB **
Wpływ sektora
energetycznego na
inflację w Polsce
▪ Zaburzenia na światowych rynkach ropy naftowej i wzrost cen surowców
▪ Możliwy silniejszy niż przyjęto w projekcji wzrost cen uprawnień do emisji CO2
▪ Niepewna skala przyszłych podwyżek cen energii dla gospodarstw domowych (URE)
▪ Wpływ wyższych kosztów cen energii elektrycznej na działalność przedsiębiorstw i ceny finalne
towarów i usług.
Inflacja
PKB **
Podaż pracy w
Polsce
▪ Zmiany prawne w innych państwach UE ułatwiające podejmowanie pracy obywatelom spoza Unii
Europejskiej (np. zaproponowana przez rząd niemiecki w październiku br. liberalizacja przepisów
o imigracji fachowej siły roboczej spoza Unii Europejskiej) – czynnik ryzyka dla założonej w
projekcji rosnącej liczby pracujących w Polsce migrantów, przede wszystkim z Ukrainy
Inflacja
PKB *
PodsumowanieInflacja
PKB
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 40
-1
0
1
2
3
4
5
6
7
8
-1
0
1
2
3
4
5
6
7
8
15q1 16q1 17q1 18q1 19q1 20q1 20q4
90% 60% 30% proj. centralna
PKB
r/r, %
ścieżka
centralnaprzedział 50%
2018 4,8 4,4 5,2
2019 3,6 2,7 4,4
2020 3,4 2,3 4,2
Źródło: dane GUS, obliczenia NBP.
CPI
r/r, %
poniżej
1,5%
poniżej
2,5%
poniżej
3,5%
poniżej
centr.
przedział
1,5-3,5%
2018 0% 100% 100% 50% 100%
2019 3% 21% 59% 48% 57%
2020 16% 38% 65% 48% 49%
CPI
r/r, %
ścieżka
centralnaprzedział 50%
2018 1,8 1,7 1,9
2019 3,2 2,6 3,9
2020 2,9 1,9 3,9
Inflacja CPI r/r, % PKB r/r, %
-2
-1
0
1
2
3
4
5
6
7
-2
-1
0
1
2
3
4
5
6
7
15q1 16q1 17q1 18q1 19q1 20q1 20q4
90% 60% 30% proj. centralna cel inflacyjny