19
PROSES PRODUKSI BBM DARI MINYAK BUMI DAN KILANG-KILANG BBM PERTAMINA Refining Technology DIREKTORAT PENGOLAHAN PERTAMINA Januari 2015

PROSES PRODUKSI BBM DARI MINYAK BUMI DAN KILANG … fileproses produksi bbm dari minyak bumi dan kilang-kilang bbm pertamina refining technology direktorat pengolahan pertamina januari

  • Upload
    dinhthu

  • View
    289

  • Download
    11

Embed Size (px)

Citation preview

PROSES PRODUKSI BBM DARI MINYAK

BUMI DAN KILANG-KILANG BBM

PERTAMINA

Refining Technology

DIREKTORAT PENGOLAHAN PERTAMINA

Januari 2015

PERTAMINA

AGENDA PRESENTASI

1. Minyak Bumi yang diolah di Kilang PERTAMINA

2. Proses-Proses di Kilang

3. Kualitas produk-produk Kilang PERTAMINA

2

PERTAMINA

a.Campuran hidrokarbon (Carbon &

Hidrogen, C-H), titik didih pada -30 ºC s/d

1000-an ºC

b.Jenis ditentukan oleh Crude Assay (titik

didik, sifat fisik, sifat kimia).

c.Mengandung Pengotor : Sulfur, Nitrogen,

Oksigen, logam, garam anorganik dan

endapan

MINYAK BUMI YANG DIHASILKAN MENGANDUNG HIDROGEN

DAN CARBON SERTA PENGOTOR

Campuran

Hydrocarbon

Minyak

Bumi

Crude Assay : Evaluasi fisika dan kimia dari minyak bumi yang dilakukan oleh laboratorium

3

PERTAMINA

BEBERAPA JENIS MINYAK BUMI YANG DIOLAH OLEH

KILANG PERTAMINA

No Jenis

1 Minas/SLC [S=0.12]

2 Duri [S=0.25]

3 Jatibarang [S=0.15]

4 Madura [S=0.13]

5 Arjuna [S=0.12]

6 Handil [S=0.11]

7 Ramba [S=0.08]

8 Tuban/Mudi [S=0.34]

9 Belida [S=0.17]

10 Walio [S=0.66]

No Jenis

1 ALC (Arabian Light ) [S > 3.3]

2 Saharan [ S =0.11]

3 Tapis (Malaysia) [S=0.05]

4 Nile Blend (Sudan) [S=0.2]

5 Bah Ho (Vietnam) [S=0.04]

7 Bonny Light (Nigeria) [S=0.14]

8 Tengiz (Kazakhstan) [S =0.12]

Minyak Bumi dalam Negeri Minyak Bumi Luar Negeri

Catatan :

Belerang (Sulfur) akan membuat korosif di peralatan kilang/ kendaraan, dan mencemari lingkungan

Sulfur < 0,5 %wt : Sweet Crude

Sulfur 0,5 – 1.0 %wt : Medium Crude

Sulfur > 1%wt : High Sulfur crude

4

PERTAMINA 5

Kilang Desain Minyak Bumi Minyak Bumi saat ini Yield

Mode

RU-II Dumai Local sweet

(SLC dan Duri)

Local sweet

(SLC dan Duri) Avtur dan Solar

RU-III Plaju Local sweet Local sweet Premium

RU-IV Cilacap

Local sweet &

Arabian

Local sweet &

Arabian + import

(Minyak Bumi Campuran)

Avtur – Solar-

Premium –

Petrokimia

RU-V Balikpapan Local sweet

(Handil dan Bekapai)

Local Sweet + Import

(Minyak Bumi Campuran)

Avtur dan Solar

RU-VI Balongan Local sweet

(SLC dan Duri)

Local sweet + Import

(Minyak Bumi Campuran) Premium

RU-VII Sorong Local sweet Local sweet Premium

Kilang dirancang untuk mengolah minyak mentah lokal, dibutuhkan

pengaturan untuk dapat mengolah minyak mentah import

PERUBAHAN MINYAK BUMI YANG DIOLAH

KILANG PERTAMINA

PERTAMINA

PERUBAHAN KOMPOSISI MINYAK BUMI YANG DIOLAH

KILANG PERTAMINA

1031

MBSD

Minyak

mentah

40%

60%

Import

Domestik

Sekarang ini

11%

89%

Import

Domestik

Desain awal

Minyak Bumi ALC (Arabian Light Crude) sejak desain awal telah diolah dikilang Cilacap

6

PERTAMINA

AGENDA PRESENTASI

1. Minyak Bumi yang diolah di Kilang PERTAMINA

2. Proses-Proses di Kilang

3. Kualitas produk-produk Kilang PERTAMINA

7

8 www.pertamina.com 8

RU II: DUMAI & SPK

CAPACITY: 170 MBSD

C D U

HVU

HYDROCRACKER

DELAYCOKER

PLATFORMER

RU III: PLAJU

CAPACITY: 125 MBSD

CDU

HVU

FCCU

POLY PROPYLENE

RU VI: BALONGAN

CAPACITY: 125 MBSD

CDU

ARHDM

RCC COMPLEX

PROPYLENE REC.

LPG PLANT

RU IV: CILACAP

CAPACITY: 340 MBSD

CDU I&II

PLATFORMER I&II

L/O COMP.I, II, III

ASPHALT PLANT

PARAX. PLANT

RU VII: KASIM

CAPACITY: 10 MBSD

CDU

NHT

PLATFORMER

RU V: BALIKPAPAN:

CAPACITY: 260 MBSD

CDU IV/V

NHT / PLATFORMER

LPG REC

HVU II/III

HCU A/B

Total

kapasitas

1030

MBSD

KILANG DIREKTORAT PENGOLAHAN PERTAMINA

TERSEBAR DI KEPULAUAN INDONESIA

9 www.pertamina.com 9

DARI MASA BERDIRINYA, BEBERAPA KILANG SUDAH MENGALAMI

PERKEMBANGAN

Kilang Tahun Pembangunan

RU-II Dumai Berdiri :1972

Diperluas : 1983 (PPKD)

RU-III Plaju Beridir : 1935

Diperluas : 1993 (PTA)

RU-IV Cilacap

Berdiri : 1976,

Diperluas : 1983 (Cilacap I)

Diperluas : 1989 (Para Xylene)

Diperluas : 1998 (FOC)

Diperluas : 2015 (RFCC)

RU-V Balikpapan

Berdiri : 1922

Diperluas : 1983 (Bppn-2)

Diperluas : 1997 (New Bppn-1)

RU-VI Balongan

Berdiri : 1994

Diperluas : 2005 (KLBB),

Diperluas : 2012 (ROPP)

RU-VII Sorong Berdiri : 1995

PERTAMINA

Minyak Bumi

Produk

Minyak

• SLC

• Duri

• ALC

• Nigeria

• dll

• LPG

• Premium/Bensin

• Avtur

• Solar

• Fuel Oil

• Petrokimia

• Lilin, Aspalt,

• Pelarut, Coke

PROSES-PROSES DI KILANG MINYAK BUMI

• Pencampuran Minyak Bumi

• Persiapan

• Pemisahan (Distilasi)

• Konversi (Cracking)

• Perbaikan kualitas

• Pencampuran Produk

Proses Fisika Primary Processing

Proses Kimai (Konversi) Secondary Processing

Kilang

PERTAMINA

10

PERTAMINA

KILANG BALONGAN ADALAH SALAH SATU KILANG

PERTAMINA YANG MENGHASILKAN PRODUK BBM

Persiapan Pemisahan (distilasi)

Konversi (Cracking)

Perbaikan Kualitas

Pencampuran

Produk

ARDHM RCC

CDU

Platforming

Hidrotreater

Desalter

Pencampuran

Minyak Bumi

Crude

Blending

Pool

Nile Blend

Espo

Basrah

Blending Crude

Crude Siap di proses

Arjuna

Attaka

Banyu Urip

Tangki

Minyak Bumi

Duri

SLC

Import

LCO = Light Cycle Oil

DCO = Decant Oil

HOMC = High Octane Mogas Component

ARDHM = Atmospheric Hidrodematalization

IFO = Industrial Fuel Oil

SLC = Sumatera Light Crude

11

PERTAMINA

TERJADI TAHAPAN PENGOLAHAN MINYAK MENTAH

MELALUI UNIT PROSES UNTUK DAPAT MENJADI PRODUK

No Jenis Proses Unit Proses Tujuan Proses Hasil Akhir

1 Pencampuran

minyak bumi

Tangki Minyak Bumi

Membuat kualitas merata

Minyak Bumi siap diolah

2 Persiapan Desalter Menurunkan water, menurunkan garam

Minyak yang siap diproses

3 Pemisahan

(Distilasi)

CDU,

HVU Pemisahan primer berdasar titik didih

LPG, naphtha, kerosene, Solar, LVGO, HVGO, Long residu, Short Residu

4

Konversi

(Cracking,

Reforming)

FCC, RFCC

Delayed Coker, Visbreaker, Platforming.

Perengkahan, pembentukan / reforming

LPG, Naphtha, Premium, Avtur, Solar, Bottoms, Propylene, Green Coke.

5 Perbaikan

Kualitas HDS Perbaikan kualitas

Solar sulfur rendah (kualitas tinggi)

6 Pencampuran

Produk Blending

Memaksimumkan marketable produk

LPG, Premium 88, pertamax, Pertadex, Fuel Oil

CDU : Crude Distilling Unit)

HVU : High Vacuum Unit

FCC : Fluid Catalytic Cracking

RFCC : Resid FCC

HCU : Hydrocracking

HDS : Hydrotreating

12

LVGO : Light Vacuum Gas Oil

HVGO : Hight Vacuum Gas Oil

PERTAMINA

PRODUK PREMIUM DIPRODUKSI DENGAN MENCAMPUR

BEBERAPA BAHAN KOMPONEN

Spesifikasi :Kandungan Sulfur, Nilai Oktane, Distilasi, Sg, Tekanan uap,dll

Crude H Naphtha (RON-56)

Distilling Unit

Naphtha HOMC (RON-98) Blending Pool BENSIN (RON-88) Reforming

Sumber Komponen

Jenis dan

Spesifikasi

Blending Komponen

Produk Blending

13

Naphtha HOMC (RON-98) PERTAMAX PLUS (RON-95) Reforming

FCC/RFCC RCC Gasoline (RON-91)

Blending Pool PERTAMAX (RON-92)

Poligasoline Poligasoline (RON-100)

Unit

PERTAMINA

PRODUK SOLAR DIPRODUKSI DENGAN MENCAMPUR

BEBERAPA BAHAN KOMPONEN

Spesifikasi : Sulfur, Cetane Index/Number, Distilasi, Sg, Visco, dll

Sumber Komponen

Jenis dan

Spesifikasi

Blending Komponen

Produk Blending

Crude LGO/HGO/LVGO (Cetan Index - 43) Distilling Unit

Unit Treated Diesel (Cetan Index - 58)

Hydrotreater Blending Pool

PERTADEX Unit ADO (Cetan Index - 68) (Cetan Index minimal 48)

Hydrocracker

14

Crude LGO/HGO/LVGO (Cetan Index - 43) Distilling Unit

Thermal Treated LCGO (Cetan Index - 51) Cracker Blending Pool SOLAR 48

(Cetan Index minimal 45)

Biosolar Biodiesel (Cetan Index - 54)

PERTAMINA

AGENDA PRESENTASI

1. Minyak Bumi yang diolah di Kilang PERTAMINA

2. Proses-Proses di Kilang

3. Kualitas produk-produk Kilang PERTAMINA

15

PERTAMINA

UNTUK MENJAMIN KUALTIAS PRODUK YANG AKAN DIJUAL MAKA

DILAKUKAN PENGECHECKAN MUTU PRODUK Produk

Crude Pengolahan Transportasi Distribusi Retail

Impor/

Ekspor Kebutuhan

BBM

Kilang

BBM

Kilang

BBM

Import

Crude

Import

BBM

Export

Crude

CRUDE

Monitoring Mutu di Depot:

1. Appearance

2. Colour

3. Density

4. Destilasi

5. Tekanan Uap Reid

6. RON

7. Sulfur Content

8. Lead Content

9. Existent Gum

10. Copper Strip Corrosion

DEPOT

Monitoring Mutu di

SPBU:

1. Visual Test

2. Density

Monitoring Mutu di Kilang:

1. RON

2. Stabilitas Oksidasi

3. Kandungan Sulfur

4. Kandungan Timbal

5. Destilasi

6. Kandungan Oksigen

7. Washed Gum

8. Tekanan Uap Reid

9. Density

10. Corrosion

11. Uji Doktor

12. Sulfur Mercaptan

13. Penampilan Visual

14. Warna

15. Kandungan Pewarna

16. Bau = Pengecheckan

mutu produk

Source : M&T Team 16

Q1 Q2 Q3 Q4 Q6 Q7 Q8 Q9

Q

Q5

TTU

Balongan

16

PERTAMINA

Parameter Titik Pemeriksaan

Q1 Q2 Q3 Q4 Q5 Q6 Q7 Q8 Q9

1. Bilangan Oktana

2. Stabilitas Oksidasi (Periode Induksi)

3. Kandungan Sulfur

4. Kandungan Timbal (Pb)

5. DIstiliasi

6. Kandungan Oksigen

7. Washed Gum

8. Tekanan Uap (RVP)

9. Berat Jenis

10. Korosi Bilah Tembaga

11. Uji Doktor

12. Sulfur Merkaptan

13. Penampilan Visual

14. Warna

15. Kandungan Pewarna

16. Bau

GAMBARAN PENGECHECKAN KUALITAS PRODUK PREMIUM

*) Parameter dari COQ Import

Source : M&T Team 17 17

PERTAMINA

PRODUK-PRODUK MINYAK DAN SPESIFIKASINYA

Deskripsi Titik Didih,

ºC

Sifat Penting

LPG C3 – C4 Tekanan uap, C3+C4

Bensin 35 - 183 RON : Reaseach Octane

Number

Kerosene /

Avtur 150 – 270

Smoke point, Flash point,

Freezing Point

Solar 270 – 343 CN : Cetane Number

IFO > 343 Pour point, Viscositas

LVGO : Light Vakum Gas Oil

HVGO : Heavy Vakum Gas Oil

IFO : Industrial Fuel Oil / Minyak Bakar

C3 : Propana, C-4 : Butana

Naphtha Kerosene & Avtur

Paraxylene / Toluene

•(petrokimia)

Green Coke Propylene

(L/H) VGO

Residue

18

PERTAMINA 19