polonistyka.uni.lodz.plpolonistyka.uni.lodz.pl/pliki/karty-przedmiotow/karty przed… · Web viewGramatyka opisowa języka polskiego (morfologia) 1. dr Beata Grochala 1. Poetyka

Gramatyka opisowa języka polskiego (morfologia)...................................................................1dr Beata Grochala...................................................................................................................1

Poetyka i retoryka.......................................................................................................................5dr Marzena Karwowska..........................................................................................................5

Historia literatury polskiej: literatura staropolska.......................................................................8dr Małgorzata Mieszek...........................................................................................................8

Nauki pomocnicze filologii polskiej.........................................................................................11mgr Dawid Szymczak...........................................................................................................11

Technologie informacyjne........................................................................................................13mgr Dawid Szymczak...........................................................................................................13

Gramatyka historyczna języka polskiego z elementami scs.....................................................16dr Anna Tomecka-Mirek.......................................................................................................16

Gramatyka opisowa języka polskiego (fonetyka i fonologia)..................................................18prof. nadzw. UŁ dr hab. M. Witkowska-Gutkowska............................................................18

Gramatyka historyczna z elementami scs.................................................................................20dr Rafał Zarębski...................................................................................................................20

Gramatyka opisowa języka polskiego dr Beata Grochala-Woźniak

Kierunek studiów filologia polska

Wydział Filologiczny

Katedra/ Zakład Katedra Lingwistyki Stosowanej i Kulturowej

Typ studiów studia niestacjonarne I stopnia

Semestr studiów II, letni

Rok akademicki 2010/2011

Nazwa przedmiotu

Gramatyka opisowa języka polskiego (morfologia)

Rodzaj zajęć konwersatorium

Specjalizacja

Prowadzący dr Beata Grochala

Punkty ECTS 2

Forma zaliczenia zaliczenie na ocenę na podstawie aktywności oraz kolokwium sprawdzającego wiadomości

Status przedmiotu

wg programu

studiów

(obowiązkowy / do

wyboru)

blok A - obowiązkowy

Cel i zadania przedmiotu:

Celem zajęć jest przedstawienie właściwości systemu współczesnego języka polskiego w zakresie morfologii, ze szczególnym uwzględnieniem podziałów słowotwórczych i fleksyjnych.

Treści programowe

1. Podstawowe pojęcia słowotwórstwa:- pojęcie wyrazu podstawowego i wyrazu pochodnego,- parafraza słowotwórcza,- podział słowotwórczy,- podstawa słowotwórcza,- typy podstaw słowotwórczych,- pojęcie formantu.2. Wyrazy motywowane i tematy słowotwórcze:- typy morfologiczne wyrazów motywowanych,- złożenia i derywaty,- rodzaje derywacji,- kontaminacja,- uniwerbizacja,- budowa tematów słowotwórczych,- typy tematów słowotwórczych.3. Formanty słowotwórcze:- typy formantów słowotwórczych (afiksalne,

paradygmatyczne, alternacyjne, prozodyczne),- funkcje formantów słowotwórczych (gramatyczna,

semantyczna, jakościowa),- klasyfikacja derywatów ze względu na funkcję formantu

(transpozycyjne, mutacyjne, modyfikacyjne).4. Wartość kategorialna derywatu:- kategoria słowotwórcza i typ słowotwórczy,- regularność i nieregularność znaczeniowa,- kierunek motywacji i wielomotywacyjność.5. Klasyfikacja słowotwórcza rzeczowników polskich:- formanty rzeczownikowe,- kategorie słowotwórcze rzeczowników,- rzeczowniki odczasownikowe, odrzeczownikowe,

odprzymiotnikowe, od wyrażeń przyimkowych,- charakterystyka rzeczowników złożonych.6. Słowotwórstwo przymiotnika i przysłówka:- kategorie słowotwórcze przymiotników,- przymiotniki odprzymiotnikowe, odprzysłówkowe,

odczasownikowe, odrzeczownikowe, od wyrażeń przyimkowych,

- kategorie słowotwórcze przysłówków,- przysłówki odprzymiotnikowe, odrzeczownikowe.7. Zasadnicze pojęcia fleksji:- kategoria gramatyczna,- typy kategorii gramatycznych,- pojęcie paradygmatu,- części mowy odmienne,- części mowy nieodmienne,- forma fleksyjna wyrazu,- temat fleksyjny,- flektyw,- flektyw a końcówka fleksyjna,- podstawa słowotwórcza a temat fleksyjny.8. Fleksja rzeczownika:- kryteria podziału rzeczowników na deklinacje,- końcówki równoległe,- reguły doboru końcówek równoległych ,- formy wariantywne,- alternacje morfonologiczne w temacie fleksyjnym.9. Fleksja przymiotnika, zaimka, liczebnika:- deklinacja przymiotnika,- synkretyzm form przymiotnikowych,- deklinacja zaimka,- deklinacja liczebnika,- supletywizm,- stopniowanie przymiotników i przysłówków (analityczne i

syntetyczne).10. Fleksja czasownika:- tworzenie form czasu przeszłego,- tworzenie form czasu przyszłego,- aspekt,- formy tworzone przez czasowniki dokonane i niedokonane,- tworzenie form trybu przypuszczającego,- dwa tematy czasownika i oparte na nich formy,- kryteria podziału czasowników na typy koniugacyjne,- ruchomość końcówek koniugacyjnych,- formy fleksyjne, aglutynacyjne i analityczne,- rodzaje imiesłowów i sposoby ich tworzenia,- nieodmienne formy czasownika.11. Słowotwórstwo czasowników:- kategorie słowotwórcze czasowników,- charakterystyka ogólna derywatów czasownikowych,- czasowniki odczasownikowe,- klasyfikacja czasowników dewerbalnych,- derywaty aspektowe,- podstawowe znaczenia prefiksów polskich (momentalność,

inchoatywność, transgresywność),- czasowniki odrzeczownikowe,

- czasowniki odprzymiotnikowe.Wykaz literatury Opracowania podstawowe:

Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia, red. R. Grzegorczykowa, R. Laskowski, H. Wróbel, Warszawa 1998.R. Grzegorczykowa, Zarys słowotwórstwa polskiego, Warszawa 1981.Opracowania uzupełniające:M. Bańko, Wykłady z polskiej fleksji, Warszawa 2002H. Jadacka, System słowotwórczy polszczyzny (1945 – 2000), Warszawa 2001.J. Strutyński, Gramatyka polska, Kraków 2002.Z. Saloni, Czasownik polski. Odmiana, słownik, Warszawa 2001.J. Tokarski, Fleksja polska, Warszawa 2001.

Poetyka i retoryka dr Marzena Karwowska

Kierunek studiów Filologia polska


Katedra/ Zakład Katedra Literatury i Tradycji Oświecenia

Typ studiów studia licencjackie, niestacjonarne.



Nazwa przedmiotu

Poetyka i retoryka

Rodzaj zajęć Konwersatorium

Specjalizacja -

Prowadzący dr Marzena Karwowska

Punkty ECTS 1

Forma zaliczenia Zaliczenie na ocenę. Podstawa zaliczenia: aktywność na zajęciach, test.

Status przedmiotu

wg programu

studiów

(obowiązkowy / do

wyboru)

Obowiązkowy


1. Zapoznanie studentów z problematyką poetyki dzieła literackiego i retoryki.2. Kształcenie umiejętności praktycznego zastosowania nabytej wiedzy.

Treści programowe 1. Stylistyka. Środki stylistyczne utworu literackiego:

brzmieniowe, leksykalne, słowotwórcze, składniowe, prozodyjne, tropy stylistyczne. Stylizacja i jej rodzaje. Cytat i aluzja literacka. Ironia i jej odmiany. Parodia i parafraza. Mowa

zależna, niezależna i pozornie zależna.

2.Wersyfikacja. Wiersz. Wiersz średniowieczny. Wiersz sylabiczny. Wiersz sylabotoniczny. Wiersz toniczny. Wiersz nieregularny i wiersz wolny. Rym. Strofa

3. Kompozycja dzieła literackiego. Pojęcie dominanty kompozycyjnej. Rodzaje kompozycji. Świat przedstawiony dzieła literackiego, elementarne jednostki konstrukcyjne świata przedstawionego. Konkretyzacja dzieła literackiego.

4. Genologia. Rodzaje i gatunki literackie – kryteria podziału. Zjawisko synkretyzmu rodzajowego i gatunkowego.

5. Liryka. Podmiot liryczny. Sytuacja liryczna. Typy liryki. Gatunki liryczne.

6. Epika. Narrator. Typy narracji. Gatunki epickie.

7. Dramat. Budowa świata przedstawionego. Literacka i teatralna koncepcja dramatu. Gatunki i typy dramatu.

8. Przedmiot i zakres retoryki. Figury retoryczne. Topika.Wykaz literatury Arystoteles: Poetyka. Przeł. i oprac. Henryk Podbielski.

Warszawa 1984, Ossolineum (i wyd. nast.).

Chrząstowska Bożena, Wysłouch Seweryna: Poetyka stosowana. Wyd. 3 zm. Warszawa 2000, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.

Głowiński Michał, Okopień-Sławińska Aleksandra, Sławiński Janusz: Zarys teorii literatury. Wyd. 6 popr. Warszawa 1991, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.

Handke Ryszard: Poetyka dzieła literackiego. Instrumenty lektury. Warszawa 2008, PWN.

Kaniewska Bogumiła, Legeżyńska Anna: Teoria literatury. Wyd. 2 popr. Poznań 2003, Poznańskie Studia Polonistyczne.

Korolko Mirosław: Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny. Wyd. 2 rozszerz. Warszawa 1998, Wiedza Powszechna.

Kulawik Adam: Poetyka. Wstęp do teorii dzieła literackiego. Warszawa 1990, Państwowe Wydawnictwo Naukowe (i wyd. nast.).

Kulawik Adam: Teoria wiersza. Wrocław 1987, Ossolineum.

Lausberg Heinrich: Retoryka literacka. Podstawy wiedzy o literaturze. Przeł., oprac. i wstępem poprzedził Albert Gorzkowski. Bydgoszcz 2002, Homini.

Lichański Jakub Z.: Co to jest retoryka?. Kraków 1996, Polska Akademia Nauk – Oddział w Krakowie.

Mayenowa Maria Renata: Poetyka teoretyczna. Zagadnienia

języka. Wyd. 2 uzup. i popr. Wrocław 1979, Ossolineum (i wyd. nast.).

Miodońska-Brookes Ewa, Kulawik Adam, Tatara Marian: Zarys poetyki. Wyd. 3 poszerz. Warszawa 1978, Państwowe Wydawnictwa Naukowe (i wyd. nast.).

Poetyka. Wyboru dokonała i wstępem poprzedziła Danuta Ulicka. T. 1-3. Warszawa 1997-2003 (t. 1: wyd. 3 zm., 2003; t. 2: 2000 i wyd. nast.; t. 3: 1997), Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.

Poetyka. Wybór materiałów. Pod red. Anny Kubale i Ewy Nawrockiej. Gdańsk 1997, Uniwersytet Gdański.

Sarnowska-Temeriusz Elżbieta: Przeszłość poetyki. Od Platona do Giambattisty Vica. Warszawa 1995, PWN.

Skwarczyńska Stefania: Wstęp do nauki o literaturze. T. 1-3. Warszawa 1954-1965, Pax.

Słownik rodzajów i gatunków literackich. Pod red. Grzegorza Gazdy i Słowini Tyneckiej-Makowskiej. Kraków 2006, Universitas.

Słownik terminów literackich. Pod red. Janusza Sławińskiego. Wyd. 3 poszerz. i popr. Wrocław 1998, Ossolineum (i wyd. nast.).

Todorov Tzvetan: Poetyka. Tł. Stanisław Cichowicz. Warszawa 1984, Wiedza Powszechna.

Ziomek Jerzy: Retoryka opisowa. Wyd. 2 popr. Wrocław 2000, Ossolineum.

Historia literatury polskiej: literatura staropolskadr Małgorzata Mieszek



Katedra/ Zakład Katedra Literatury Staropolskiej i Nauk Pomocniczych

Typ studiów studia I stopnia, zaoczne

Semestr studiów I i II


Nazwa przedmiotu Historia literatury polskiej: literatura staropolska


Specjalizacja —

Prowadzący dr Małgorzata Mieszek

Punkty ECTS 2

Forma zaliczenia zaliczenie na ocenę na podstawie aktywności oraz kolokwiów sprawdzających wiadomości

Status przedmiotu wg programu studiów (obowiązkowy / do wyboru)

-

Cel i zadania przedmiotu: Na zajęciach omówione zostaną w porządku chronologicznym wybrane działa z literatury średniowiecza, renesansu i baroku. Każdy z utworów osadzony zostanie na szerszym tle historycznym i kulturowym. W trakcie zajęć wskazane zostaną zjawiska typowe dla danego dzieła, gatunki literackie, wątki, motywy, postawa światopoglądowa, treści filozoficzne, recepcja i ewentualne zależności z innymi (późniejszymi).

Treści programowe W ramach konwersatorium omawiane będą następujące tematy:

- Kazania świętokrzyskie — historia zabytku. Omówienie zawartości zbioru. Budowa kazań (na przykładzie kazania na dzień św. Katarzyny): elementy składowe kazania uczonego (zasady artes praedicandi), treść, symbolika, elementy

ars dictandi. (2 godz)- Bogurodzica. — Tradycja i funkcjonowanie Bogurodzicy na przestrzeni wieków. Przekazy (datowanie, charakterystyka). Omówienie poszczególnych części utworu. Problem czasu powstania — przegląd stanowisk. Związki utworu z ikonografią. Analiza części archaicznej: budowa wersyfikacyjna, środki składniowe, język utworu (2 godz)- Lament świętokrzyski — plankt –

wyznaczniki gatunkowe i ich realizacja w utworze. Wersyfikacja, środki stylistyczne. Sposoby wyrażania emocji w utworze (2 godz).

- Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią — Staropolskie utwory o tematyce eschatologicznej (rodzaje, cechy charakterystyczne, funkcja). Wyobrażenia śmierci. Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią a utwory z motywem dance macabre. Persony dialogu. Topika szkolna. Humor w utworze i elementy satyry obyczajowej. Środki ekspresyjne. Budowa utworu, język, styl, wersyfikacja (2 godz)

- Władysław z Gielniowa, wybór poezji – nowa pieśń bernardyńska; rola Władysława z Gielniowa w rozwoju liryki religijnej; tematyka utworów, formy wyrazu, środki artystyczne (2 godziny)

- K. Janicki, O sobie samym do potomności — Janicki jako przedstawiciel poezji polsko-łacińskiej. Patronat Owidiusza. Biografia ujęta w formę elegii: prawda życiowa a kreacja artystyczna. (2 godz)

- M. Rej, Żywot człowieka poczciwego (wybór) — wizja świata w ujęciu Reja i miejsce w nim „człowieka poczciwego”. Wyznaczniki „poczciwości”. Język, styl i obrazowanie Reja (2 godz).

- Ł. Górnicki, Dworzanin polski (wybór) — stosunek utworu Górnickiego do oryginału: polonizacja przekładu. Bohaterowie Dworzanina. Konstrukcja utworu: elementy narracyjne, facecje, anegdoty. Wzór osobowy dworzanina (2 godz).

- J. Kochanowski, Odprawa posłów greckich. — Okoliczności wystawienia. Inscenizacja. Wyznaczniki gatunkowe tragedii antycznej i sposób ich realizacji w Odprawie. Koloryt polski. Bohaterowie (podział, postawy, racje, bohater tragiczny). Inspiracje poetyką Seneki. Wpływ elementów retoryki na Odprawę. Budowa i wersyfikacja utworu (2 godz).

- J. Kochanowski, Pieśni (wybór). — Horacjanizm w Pieśniach. (2 godz).

- M. Sęp-Szarzyński, Poezje (wybór). — Osoba autora i wpływ wydarzeń z biografii na światopogląd zawarty w utworach. Pierwiastki barokowe w twórczości Sępa (bohater liryczny, obrazowanie itp.). Pogłosy mistycyzmu w utworach Sępa. Wersyfikacja i stylistyka (2 godz)

- S. Szymonowic, Sielanki (wybór). — wyznaczniki gatunkowe i sposób ich realizacji. Wizja świata przedstawiona w Sielankach. Bohaterowie liryczni (2 godz)

- J. A. Morsztyn, Lutnia, Kanikuła (wybór). — Poezja dworska na przykładzie J. A. Morsztyna. Wpływ i inspiracje twórczością G. Marina. Tradycja emblematyczna. Język i styl utworów (m.in. ornamentyka, obrazowanie i koncepty barokowe). Zbiór a cykl literacki (na przykładzie Kanikuły) - (2 godz)

- S. H. Lubomirski, Rozmowy Artaksesa i Ewandra (rozmowa o stylu) — Elementy beletryzacyjne. Postaci rozmówców. Stosunek do wzorów antycznych i stylu barokowego. Problem naśladownictwa. (2 godz)- Roksolanki Szymona Zimorowica - analiza pieśni Dziewosłąba, postaci nowożeńców, tradycja sielankowa, czarnoleska, neoplatońska (2 godz.).- Kolokwia sprawdzające zdobyte umiejętności (4 godz)

Wykaz literatury Teksty literackie:1. Średniowieczna pieśń religijna polska, oprac. M.

Korolko, Wrocław 1980 i nast.;2. Polska poezja świecka XV wieku, oprac. M. Włodarski,

Wrocław 1997;3. By czas nie zaćmił i niepamięć. Wybór kronik

średniowiecznych, oprac. A. Jelicz, Warszawa 1975 i nast.;

4. Chrestomatia staropolska, Teksty do 1543 r., oprac. W.

Wydra, W. Rzepka, Wrocław 1984;5. M. Rej, Żywot człowieka poczciwego, oprac. J.

Krzyżanowski, Wrocław 1965 i nast.;6. J. Kochanowski, Pieśni (wybór), Odprawa posłów

greckich, Treny (wydania dowolne);7. S. Szymonowic, Sielanki (wybór), oprac. J. Pelc,

Wrocław 1964 i nast.;8. M. Sęp Szarzyński, Rytmy abo wiersze polskie (wybór;

wydanie dowolne);9. J. A. Morsztyn, wybór wierszy z dowolnego wydania.

10. Przygotowane dla studentów zestawy tekstów literackich

Opracowania:1. T. Michałowska, Średniowiecze, Warszawa 1995;2. J. Hamm, R. Mazurkiewicz, Z. Wanicowa, J.-P.

Hashold, artykuły o Bogurodzicy, [w:] „Pamiętnik Literacki” 2005, z. 2, s. 17-49;

3. J. Ziomek, Renesans, wydanie dowolne;4. Pisarze staropolscy. Sylwetki, Warszawa 1991;5. Horacjanizm, Tragedia, Parenetyka, Sielanka,

Petrarkizm, [w:] Słownik literatury staropolskiej, oprac. T. Michałowska, Warszawa 1998;

6. J. Pelc, Jan Kochanowski. Szczyt renesansu w literaturze polskiej, wydanie dowolne;

7. C. Hernas, Barok, wydanie dowolne;8. wstępy we wskazanych wydaniach omawianych

utworów w „Bibliotece Narodowej”.

Nauki pomocnicze filologii polskiejmgr Dawid Szymczak




Typ studiów Studia I stopnia niestacjonarne



Nazwa przedmiotu Nauki pomocnicze filologii polskiej


Specjalizacja —

Prowadzący mgr Dawid Szymczak

Punkty ECTS 1

Forma zaliczenia Zaliczenie na ocenę: na podstawie obecności, kolokwium oraz prac pisemnych wykonywanych poza zajęciami


blok A (obowiązkowy)

Cel i zadania przedmiotu: Celem przedmiotu jest przekazanie podstawowych umiejętności w zakresie naukowego i dydaktycznego warsztatu polonisty. Studenci powinni przede wszystkim nauczyć się skutecznie korzystać z dostępnych bibliografii bieżących i retrospektywnych, dokonywać samodzielnych kwerend bibliotecznych oraz nabyć umiejętność poprawnego sporządzania opisów bibliograficznych (adnotowanego, pełnego, skróconego) i bibliografii załącznikowej.

Treści programowe Tematyka zajęć:1. Bibliografia, jej rodzaje i znaczenie,

charakterystyka układów bibliograficznych; 2. Podstawowa terminologia z zakresu

literaturoznawstwa;3. Historia poszczególnych bibliotek,

najważniejsze księgozbiory;4. Technika sporządzania opisów

bibliograficznych (metoda tradycyjna, metoda harwardzka);

5. Bibliografie retrospektywne i bieżące 6. Syntezy historycznoliterackie i słowniki;7. Elementy korekty i adiustacji tekstu

(opcjonalnie).Wykaz podstawowej literatury

J. Czachowska, R. Loth, Bibliografia i biblioteka w pracy polonisty, Wrocław 1977.

J. Starnawski, Warsztat bibliograficzny historyka literatury polskiej (na tle dyscyplin pokrewnych), wyd. 3, Warszawa 1983.

Tenże, Warsztat bibliograficzny historyka literatur obcych, Warszawa 1988.

J. Czachowska, R. Loth, Przewodnik polonisty. Bibliografie, słowniki, biblioteki, muzea literackie, wyd. 3 zm. i uzup., Wrocław 1989.

J. Szymański, Nauki pomocnicze historii, Warszawa 2002.

T. Winek, Nauki pomocnicze literaturoznawstwa, Warszawa 2007.

Technologie informacyjnemgr Dawid Szymczak

Kierunek studiów Filologia polska



Typ studiów licencjackie I stopnia, niestacjonarne



Nazwa przedmiotu Technologie informacyjne

Rodzaj zajęć warsztaty

Specjalizacja

Prowadzący mgr Dawid Szymczak

Punkty ECTS 2

Forma zaliczenia Zaliczenie na ocenę: obecność na zajęciach, ćwiczenia praktyczne


obowiązkowy

Cel i zadania przedmiotu: Zajęcia stanowią bezpośrednią kontynuację kursu nauk pomocniczych filologii polskiej z semestru zimowego. Ich celem jest zdobycie umiejętności praktycznego i skutecznego wykorzystywania technik informatycznych, będących ważnym elementem warsztatu naukowego polonisty.

Treści programowe 1. Praca z edytorem tekstu Microsoft Word:

– makieta pracy licencjackiej (strona tytułowa,

spis treści, przypisy, skorowidz, bibliografia

załącznikowa);

– podstawowe zasady organizacji tekstu (cytaty,

wtrącenia, skróty, zasady transkrypcji i

transliteracji w przypisach, elementy

interpunkcji, wtręty obcojęzyczne);

– style i formatowanie tekstu:

– skróty klawiszowe;

– tabele, wykresy oraz inne obiekty graficzne;

– korespondencja seryjna;

– przekształcanie formatu .doc na formaty .pdf

i .djvu.

2. Zasoby internetowe jako element warsztatu

polonistycznego:

– bazy Biblioteki Narodowej;

– Elektroniczna Baza Bibliografii Estreichera

(EBBE);

– katalog Nukat;

– katalog tzw. „stary” Biblioteki Jagiellońskiej;

– Federacja Bibliotek Cyfrowych;

– katalogi bibliotek uniwersyteckich;

– bibliografie, encyklopedie, słowniki, witryny

poświęcone poszczególnym epokom literackim

i autorom.

3. Obróbka tekstu zapisanego jako fotokopia, skan

etc. służąca przygotowaniu go do druku.

4. Przygotowywanie prostej prezentacji

multimedialnej z wykorzystaniem programu

Microsoft PowerPoint.(opcjonalnie).

Wykaz literatury 1. T. Malinowska, L. Syta, Redagowanie techniczne książki, Warszawa 1981.2. F. Trzaska, Podstawy techniki wydawniczej, Warszawa 1987.3. C. Burke, Pismo w technice Desktop Publishing: zastosuj właściwą czcionkę w swoich publikacjach, przeł. P. Barancewicz, Warszawa 1995.4. J. Jarzina, Tajniki typografii dla każdego, Warszawa

2003.5. A. Kula, ABC Word 2003 PL, Gliwice 2004.6. M. Kopertowska, Przetwarzanie tekstów, Warszawa 2004.7. A. Bednarz, Przeglądarki i poszukiwania w Internecie, Rzeszów 1999.8. R.B. Altman, Po prostu PowerPoint: [dla Windows 95/NT], przeł. M. Sowa, Gliwice 1997.9. R.L. Jolles, Jak prowadzić seminaria i warsztaty: zostań profesjonalnym szkoleniowcem, przeł. M. Lipiec-Szafarczyk, Gliwice 2005.10. E. Smyrnova-Trybulska, Podstawy wykorzystania komputera, Sosnowiec 2004.11. M. Kopertowska, Excel: 144 porady, Warszawa 2005.12. Excel czyli Komputerowe liczenie, pod red. P. Gomolińskiego przy współpr. S. Ussa i A. Michalskiej, Kędzierzyn-Koźle 2007.

Gramatyka historyczna z elementami scsDr Anna Tomecka-Mirek



Katedra/ Zakład Katedra Historii Języka Polskiego UŁ

Typ studiów I stopnia niestacjonarne



Nazwa przedmiotu Gramatyka historyczna języka polskiego z elementami scs


Specjalizacja

Prowadzący dr Anna Tomecka-Mirek

Punkty ECTS 1

Forma zaliczenia Zaliczenie na ocenę na podstawie kolokwium

Status przedmiotu

wg programu

studiów

(obowiązkowy / do

wyboru)

Blok A (obowiązkowy)


Zapoznanie studentów z głównymi cechami ewolucji systemu gramatycznego polszczyzny na tle zjawisk charakterystycznych dla języka praindoeuropejskiego i prasłowiańskiego.

Treści programowe

1. Zajęcia organizacyjne. Wiadomości wstępne.Literatura przedmiotu, omówienie problematyki zajęć i zakresu wymagań. Etapy rozwoju ortografii polskiej. Przystosowanie alfabetu

łacińskiego do zapisywania tekstów polskich.2. Rozwój jerów w języku polskim

3. Palatalizacje (I, II, III) spółgłosek tylnojęzykowych.4. Palatalizacje spółgłosek tylnojęzykowych. Zmiany

fonetyczne w grupie k’t’, g’t’5. Palatalizacje spółgłosek pod wpływem sąsiedztwa j.6. Palatalizacje c.d. Palatalizacja IV polska.7. Metateza grup ort, olt, tort, tolt, tert, telt. (przyczyny,

rezultaty w językach słowiańskich, odstępstwa)8. Przegłos lechicki i polski. Przegłos a apofonia pie. 9. Sonanty – pochodzenie i rozwój.10. Iloczas w językach słowiańskich.

Wykaz literatury – S. Dubisz, K. Długosz–Kurczabowa, Gramatyka historyczna języka polskiego, Warszawa 2001.

– Z. Klemensiewicz, T. Lehr-Spławiński, S. Urbańczyk, Gramatyka historyczna języka polskiego, Warszawa 1981.

– S. Rospond, Gramatyka historyczna języka polskiego, Warszawa–Wrocław 2000.

– J. Strutyński, Elementy gramatyki historycznej języka polskiego, Kraków 2007.

– W. Taszycki, Wybór tekstów staropolskich XVI-XVIII wieku, Warszawa 1969.

– S. Vrtel-Wierczyński, Wybór tekstów staropolskich. Czasy najdawniejsze do roku 1543, Warszawa 1977.

– W. Wydra, W. R. Rzepka, Chrestomatia staropolska. Teksty do roku 1543, Wrocław–Warszawa–Kraków 1995.

Gramatyka opisowa języka polskiego – wykład

prof. nadzw. UŁ dr hab. Maria Witkowska-Gutkowska



Katedra/ Zakład Katedra Lingwistyki Stosowanej i Kulturowej




Nazwa przedmiotu

Gramatyka opisowa języka polskiego (fonetyka i fonologia)

Rodzaj zajęć wykład

Specjalizacja -

Prowadzący prof. nadzw. UŁ dr hab. M. Witkowska-Gutkowska

Punkty ECTS 1

Forma zaliczenia zaliczenie bez oceny

Status przedmiotu

wg programu

studiów

(obowiązkowy / do

wyboru)

wykład obowiązkowy


Poznanie najważniejszych zjawisk fonetycznych na płaszczyźnie realizacji (cech artykulacyjnych głosek, upodobień w grupach spółgłoskowych) oraz podsystemu fonologicznego języka polskiego.

Treści programowe

Mowa a pismo. Pojęcie głoski, głoska a litera. Podstawowe

zasady pisowni polskiej. Narządy mowy i ich rola w procesie

artykulacji.

Cechy artykulacyjne spółgłosek polskich i ich klasyfikacja

według tych cech.

Cechy artykulacyjne samogłosek i ich klasyfikacja według tych

cech. Wymowa samogłosek nosowych uzależniona od pozycji w

wyrazie i następnej spółgłoski. Wtórne samogłoski nosowe.

Klasyfikacja upodobnień fonetycznych. Upodobnienia

wewnątrzwyrazowe i międzywyrazowe pod względem:

dźwięczności, miejsca artykulacji, stopnia zbliżenia narządów

mowy, miękkości. Uproszczenia grup spółgłoskowych.

Akcent w języku polskim.

Miejsce fonologii w systemie językowym. Cechy relewantne i

nierelewantne, dystynktywne i delimitacyjne współczesnej

polszczyzny ogólnej. Pojęcie fonemu i wariantu.

Rodzaje opozycji fonologicznych. Opozycje stałe i usuwalne.

Obciążenie funkcjonalne opozycji. Zasób fonemów

współczesnej polszczyzny ogólnej. Realizacje fonemów -

warianty kombinatoryczne (pozycyjne) i fakultatywne fonemów

współczesnej polszczyzny ogólnej.

Wykaz literatury B. Wierzchowska, Wymowa polska, Warszawa 1971

B. Wierzchowska, Opis fonetyczny języka polskiego, Warszawa

1967

J. Strutyński, Gramatyka polska, Kraków 2002

N. S. Trubiecki, Podstawy fonologii, Warszawa 1970

Z. Stieber, Historyczna i współczesna fonologia języka

polskiego, Warszawa 1966

Gramatyka historyczna z elementami scs – wykład dr Rafał Zarębski



Katedra/ Zakład Katedra Historii Języka




Nazwa przedmiotu

Gramatyka historyczna z elementami scs

Rodzaj zajęć wykład

Specjalizacja -

Prowadzący dr Rafał Zarębski

Punkty ECTS 1

Forma zaliczenia zaliczenie bez oceny

Status przedmiotu

wg programu

studiów

(obowiązkowy / do

wyboru)

wykład obowiązkowy


Treści programowe

ZAJĘCIA 11. Zapoznanie z literaturą przedmiotu2. Omówienie problematyki zajęć3. Wiadomości wstępne dotyczące języka staro-cerkiewno-

słowiańskiego. Misja Cyryla i Metodego. Metody

językoznawstwa diachronicznego. Języki indoeuropejskie.

4. Cyrylica. Transkrypcja i transliteracja.

ZAJĘCIA 21. System wokaliczny i prozodyczny języka scs.2. Zanik i wokalizacja jerów.

ZAJĘCIA 31. Konsonantyzm (palatalizacja spółgłosek

tylnojęzykowych I, II, III.

ZAJĘCIA 41. Palatalizacje przez j. Zmiany w grupach kt’, gt’.2. Metateza grup nagłosowych.

ZAJĘCIA 51. Metateza grup śródgłosowych.2. Fleksja rzeczownika. Podział na deklinacje.

Wykaz literatury Cz. Bartula, Podstawowe wiadomości z gramatyki języka staro-cerkiewno-słowiańskiego na tle porównawczym, Warszawa 1997.T. Brajerski, Język staro-cerkiewno-słowiański. Podręcznik dla polonistów, Lublin 1966.T. Friedelówna, Cz. Łapicz, Język staro-cerkiewno-słowiański, Toruń 2003.S. Słoński, Wybór tekstów staropolskich (starobułgarskich), Warszawa 1952.S. Słoński, Gramatyka języka starosłowiańskiego (starobułgarskiego), Warszawa 1950.L. Moszyński, Wstęp do filologii słowiańskiej, Warszawa 1984.Z. Stieber, Zarys gramatyki porównawczej języków słowiańskich, Warszawa 1989.

Documents

polonistyka.uni.lodz.plpolonistyka.uni.lodz.pl/pliki/karty-przedmiotow/karty przed… · Web viewGramatyka opisowa języka polskiego (morfologia) 1. dr Beata Grochala 1. Poetyka