20
Debata o kulturze str. 9 Miasto zatrudni kontrolerów str. 3 Wybierz inwestycje str. 19 Cyfryzacja nadeszła str. 8 fot. Tomek Chwalisz Przystań na Święta Nr 11/170 GRUDZIEŃ 2012

Przystań na Święta - Gorzów Wielkopolski · życzenia. Święta Bożego Narodze-nia to chyba najbardziej przyjemne i rodzinne święta, które obchodzi-my w Gorzowie, w całej

  • Upload
    others

  • View
    3

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Przystań na Święta - Gorzów Wielkopolski · życzenia. Święta Bożego Narodze-nia to chyba najbardziej przyjemne i rodzinne święta, które obchodzi-my w Gorzowie, w całej

Debata o kulturze str. 9

Miasto zatrudni kontrolerów str. 3

Wybierz inwestycje str. 19

Cyfryzacja nadeszła str. 8

fot. T

omek

Chw

alisz

Przystań na Święta

Nr 11/170GRUDZIEŃ 2012

Page 2: Przystań na Święta - Gorzów Wielkopolski · życzenia. Święta Bożego Narodze-nia to chyba najbardziej przyjemne i rodzinne święta, które obchodzi-my w Gorzowie, w całej

Przed nami Święta Bożego Narodze-nia. Dla Polaków to czas szczególny, czas radości, zadumy i rodzinnych spotkań. W wigilię Bożego Narodze-nia zasiadamy przy wspólnym stole, by dzielić się opłatkiem, spożywać wigilijne potrawy, powracać myślami do bliskich nam osób i składać sobie życzenia. Święta Bożego Narodze-nia to chyba najbardziej przyjemne i rodzinne święta, które obchodzi-my w Gorzowie, w całej Polsce i na świecie. Mamy wielu gości, przyjeż-dżają najbliższe nam osoby, nasze dzieci, wnukowie, znajomi. Życzę wszystkim gorzowianom, aby tego-roczne Święta Bożego Narodzenia upłynęły w dobrej atmosferze, przy choince, przy obficie zastawionym stole i w rodzinnej atmosferze, któ-ra chyba jest najważniejsza dla nas wszystkich, w tych skołatanych ser-cach i codziennym zabieganiu.

A nadchodzący rok niech będzie bar-dziej optymistyczny oraz pełen speł-nionych marzeń i pragnień.

Prezydent Gorzowa Tadeusz Jędrzejczak

Jest taki dzień…

Aby Święta Bożego Narodzenia

były Bliskością i Spokojem,

a Nowy Rok – Dobrym Czasem.

Konstanty Ildefons Gałczyński

Co za NUMERGrudzień to magiczny miesiąc, czas, w którym przygotowujemy się do Świąt Bożego Narodzenia, oddajemy się zadumie i refleksji. Mamy na-dzieję, że ostatni w tym roku numer GWS-u pomoże Wam odpowiednio (świątecznie) nastroić się na gru-dniowe bożonarodzeniowe dni. A po-mogą Wam w tym m.in. artykuł o Wi-gilii Narodów (str. 10-11) i wywiad z gorzowskim regionalistą Robertem Piotrowskim o świętach w Landsber-gu (str. 13). Święta to czas śpiewania kolęd, dlatego specjalnie dla naszych czytelników zamieszczamy tekst te-gorocznej kolędy o Gorzowie (str. 20). Po raz kolejny akcję zorganizowało Radio Plus Gorzów, a w nagraniach uczestniczyły gorzowskie VIP-y.

Wszyscy gorzowianie mogą mieć wpływ na wygląd naszego miasta.

Od 3 grudnia mogą wybierać naj-ważniejsze ich zdaniem do reali-zacji z zaproponowanych inicjatyw obywatelskich. Nie rezygnuj z takiej szansy. Szczegóły, str. 19.

A jeżeli nie macie jeszcze planów na Noc Sylwestrową, to Ośrodek Sportu i Rekreacji zaprasza na nadwarciań-ski bulwar, gdzie wystąpi Patrycja Markowska z zespołem.

Spokojnych, radosnych Świąt Boże-go Narodzenia i szczęśliwego Nowe-go Roku.

Redakcja Gorzowskich Wiadomości Samorządowych

Aleksandra Górecka

ot. Ł

ukas

z Kul

czyń

ski

2

Gorzowskie Wiadomości Samorządowe bezpłatny miesięcznik informacyjnyRedaktor naczelna: Anna Zaleska redaguje kolegium: Aleksandra Górecka, Anna Pękalska, Izabela Grygiel-Guła, Małgorzata Pera, Ewelina Chruścińska-Jackowiak.

Korekta: Emilia Cepa.

Fotoreporterzy: Łukasz Kulczyński, Bartłomiej Nowosielski.

Adres redakcji: 66-400 Gorzów, ul. Kombatantów 34 – Biuro Promocji Miasta, e-mail: [email protected]

Wydawca: Prezydent Miasta Gorzowa.

DTP: Drukarnia Sonar, druk: www.sonar.pl.

Kolportaż: Urząd Miasta, Urząd Skarbowy, Urząd Wojewódzki, Miejski Zakład Komu-nikacji, Zakład Gospodarki Mieszkaniowej, szpital, przychodnie, Askana, Panorama, Miejski Ośrodek Sztuki, Teatr im. Juliu-sza Osterwy, Wojewódzki Ośrodek Ruchu Drogowego, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa, Wyższa Szkoła Biznesu, Woje-wódzki Ośrodek Metodyczny.

Nakład: 8 tysięcy egzemplarzy

Page 3: Przystań na Święta - Gorzów Wielkopolski · życzenia. Święta Bożego Narodze-nia to chyba najbardziej przyjemne i rodzinne święta, które obchodzi-my w Gorzowie, w całej

Od stycznia 2013 roku zmienia się sposób zatrudniania kontrolerów biletowych. Od nowego roku będą zatrudniani na etat, zmieni się tak-że nazwa stanowiska na: kontrole-rzy jakości przewozów komunikacją miejską. Osoby te będą zatrudnione w Wydziale Transportu Publicznego. – Chcemy usprawnić system kontro-li. Obecny nie sprawdza się, ma swo-je słabe strony. Zatrudnionych bę-dzie od 6 do 8 osób, to będzie trzon kontroli biletów. Te osoby zostaną

Inaczej w MZKodpowiednio przeszkolone. Kontrole staną się o wiele skuteczniejsze. A to z kolei ma przełożyć się na wpływy ze sprzedaży biletów MZK – mówił wiceprezydent Gorzowa Stefan Sej-wa.

Grupą wspierającą będą kontrole-rzy zatrudnieni na umowę zlecenie. Przedstawiony model organizacji kontroli biletów spełniałby zada-nia związane ze skuteczną kontrolą biletów i skutecznie oddziaływał-

by na kształtowanie się wpływów ze sprzedaży biletów.

Nabór na kontrolerów biletowych (etatowych) rozpocznie się w grud-niu br., do tego czasu ustalone zosta-ną kryteria, jakim powinni sprostać kandydaci na kontrolerów biletów.

Wydział Transportu Publicznego Aleksandra Górecka

Przebudowa ul. Kostrzyńskiej, Kobylogórskiej, Dobrej, Marcinkowskiego, przebudowa parkingów przy szpitalu, termomodernizacja obiektów oświatowych, nowe zatoki parkingowe, przebudowa chodników – to kilka przykładów inwestycji zapisanych w projekcie budżetu miasta na przy-szły rok. Prezydent Gorzowa Tadeusz Jędrzejczak i jego zastępcy przedstawili najważniejsze założenia projektu budżetu Gorzowa na 2013 rok. – W 2013 roku szacuje się uzyskanie dochodów w wysokości 451.821.154 zł, nato-

W oczekiwaniu na budżetmiast wydatki zaplanowano w wysokości 440.421.143 zł. – mówił prezydent Tadeusz Jędrzejczak.

– Najistotniejszą sprawą w zakresie inwestycji będzie modernizacja ul. Kobylogórskiej, na to zadanie przezna-czyliśmy najwięcej pieniędzy – nieco ponad 11.000.000 zł. Ogólnie na przedsięwzięcia zapisaliśmy w projekcie 31.026.000 zł – mówił wiceprezydent Stefan Sejwa.

– W moim pionie zapisaliśmy w projekcie wydatki m.in. na oświatę – ponad 170.000.000 zł, 75.000.000 zł na pomoc społeczną, 13.000.000 zł na kulturę, ponad 7.000.000 zł na sport – mówiła wiceprezydent Alina Nowak.

– Nie planujemy wzrostu zatrudnienia i podwyżek w ad-ministracji. W funkcjonowaniu magistratu staramy się ra-cjonalizować wydatki w taki sposób, aby nie pogorszyła się jakość w obsłudze urzędu. W projekcie budżetu zapi-sano wydatki m.in. na opłatę za wynajmowane pomiesz-czenia urzędu i jest to kwota 1.200.000 zł – dodał sekre-tarz miasta Jacek Jeremicz.

15 listopada projekt został złożony do Rady Miasta. Sesja budżetowa zaplanowana została na 19 grudnia.

Aleksandra Górecka

KONTROLERZY BILETÓW – UMOWA O PRACĘ

(6-8 etatów)

KONTROLA BILETÓW – MODEL DOCELOWY

KONTROLERZY BILETÓW – UMOWA ZLECENIE

(6-8 osób)WSPOMAGAJĄCY

KONTROLERÓW ETATOWYCH

Docelowy model kontroli biletów w 2013 r.

fot.

arch

iwum

reda

kcji

urz

ąd )

fot.

Łuka

sz K

ulcz

yńsk

i

Wieści z magistratu

3

Page 4: Przystań na Święta - Gorzów Wielkopolski · życzenia. Święta Bożego Narodze-nia to chyba najbardziej przyjemne i rodzinne święta, które obchodzi-my w Gorzowie, w całej

Kanał Siedlicki zostanie zmodernizowany, a mieszkań-com Gorzowa i okolic nie zagrozi już wysoki stan Warty. Prezydent Gorzowa Tadeusz Jędrzejczak i marszałek Województwa Lubuskiego Elżbieta Polak podpisali umowę o dofinansowaniu projektu „Ochrona przeciw-powodziowa obszaru w zlewni Kanału Siedlickiego – Etap I”. Beneficjentem projektu jest Województwo Lu-buskie, reprezentowane przez Lubuski Zarząd Meliora-cji i Urządzeń Wodnych w Zielonej Górze. Miasto Gorzów jest partnerem projektu.

– Mamy dzień dobrych wiadomości. Zarząd Województwa podjął decyzję o dofinansowaniu modernizacji Kanału Siedlickiego. Udało się nawiązać współpracę z miastem Gorzowem – mówiła marszałek Województwa Lubuskie-go Elżbieta Polak.

– Projekt zakłada przebudowę Kanału Siedlickiego oraz prace, które udrożnią kanał. Zakończenie prac planujemy na listopad 2014 r. Jest to projekt o charakterze zapro-jektuj i wybuduj. Wyłoniona w przetargu firma będzie mu-siała zacząć od przygotowania dokumentacji budowlanej. Teraz trwają prace przygotowawcze, wiosną powinny ruszyć budowlane – mówił dyrektor Departamentu Lu-buskiego Regionalnego Programu Operacyjnego Paweł Sługocki.

– To jest ten wniosek, o którym wielokrotnie mówiliśmy. Cieszę się, że ten projekt będzie realizowany. Moderni-zacja pomoże mieszkańcom Gorzowa i ościennych gmin. Dziękuję Pani marszałek za dofinansowanie projektu. Dzięki modernizacji na tym terenie woda nie będzie za-grażać, a mieszkańcy będą czuć się bezpiecznie – mówił prezydent Gorzowa Tadeusz Jędrzejczak.

Wniosek aplikacyjny o dofinansowanie projektu został złożony 30 września 2011 r. w ramach konkursu Nr LR-PO/3.1/1/2011 dla Priorytetu III Lubuskiego Regionalne-go Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 – Ochro-na i zarządzanie zasobami środowiska przyrodniczego, w ramach Działania 3.1 – Infrastruktura ochrony środo-wiska przyrodniczego. 31 października 2012 r. Zarząd Województwa Lubuskiego podjął decyzję o dofinansowa-niu projektu.

Cel: realizacja planowanego przedsięwzięcia jest ko-nieczna ze względu na niewydolność istniejącego syste-mu melioracyjnego w dzielnicy Zakanale w Gorzowie, który nie zapewnia już sprawnego odprowadzania wód gruntowych przy wysokich stanach wody w Warcie i dłu-gotrwałych opadach atmosferycznych, powodując podta-pianie znacznych terenów Zakanala.

Zakres inwestycji: przebudowa Kanału Siedlickiego na odcinku ok. 3,5 km, budowa Pompowni Siedlice, Kanału Pompownia oraz przebudowa Rowu S-2. Łącznie jest to obszar o powierzchni ok. 415 ha.

Wartość inwestycji:Całkowita wartość projektu: 17.072.993,67 złCałkowita wartość kosztów kwalifikowanych: 13.631.036,96 złUdział Miasta: 3.384.106,76 złUdział Województwa: 2.103.505,50 złWnioskowana kwota dofinansowania: 11.586.381,41 złPoziom dofinansowania: 84,99%Harmonogram realizacji projektu:Planowany termin zakończenia rzeczowej realizacji pro-jektu: 30 listopada 2014 r.Planowany termin zakończenia finansowej realizacji pro-jektu: 31 grudnia 2014 r.

Wydział Integracji Europejskiej Anna Zaleska

Aleksandra Górecka

Modernizacja Kanału Siedlickiego

str.

4 fo

t. Ba

rtłom

iej N

owos

ielsk

ist

r. 4

fot.

Bartł

omiej

Now

osiel

ski

Wieści z magistratu

4

Page 5: Przystań na Święta - Gorzów Wielkopolski · życzenia. Święta Bożego Narodze-nia to chyba najbardziej przyjemne i rodzinne święta, które obchodzi-my w Gorzowie, w całej

W Jazz Clubie „Pod Filarami” odby-ło się spotkanie poświęcone poezji Agnieszki Moroz i prezentacja jej nowego tomiku „Aneks do gier”.

Cudowne dziecko gorzowskiej litera-tury. Bardzo obiecująca młoda poetka, mająca na koncie dwa tomiki poety-ckie „Każdy idzie do nieba” i „Ulica magików” – tak o Agnieszce Moroz wypowiadała się Agnieszka Moskaluk.

Wieczór poezji zorganizowała radna Rady Miasta Gorzowa Grażyna Woj-ciechowska. Wiersze czytane przez Agnieszkę były przeplatane muzycz-nymi występami.

– Agnieszka Moroz jest człowie-kiem kultury. Interesuje się filmem i teatrem. Recenzuje spektakle dla „Dziennika teatralnego”. Jest też au-torką interesujących recenzji litera-ckich. Jej ulubionym poetą jest Miron Białoszewski. Można powiedzieć, że twórczo Agnieszka związana jest z Gorzowem, a naukowo – ze Szcze-cinem i tamtejszym uniwersytetem. Agnieszka ceni sobie poezję asce-tyczną, pozbawioną dookreśleń, opi-sów i ozdobników. Nie lubi poetyki

wulgarnej, epatującej erotyzmem lub naturalistyczną obrazowością. Uważa, że nad wierszami należy dłu-go pracować. Pisze rzadko – uważa Agnieszka Moskaluk.

„Aneks do gier” jest wyborem wier-szy, jednak sporą jego część stano-wią utwory nowe, niepublikowane w poprzednich książkach.

Aleksandra Górecka

Międzynarodowa Kapituła Orde-ru Uśmiechu, na wniosek dzieci i młodzieży, postanowiła przyznać Order Uśmiechu Marii i Krzysz-tofowi Szupilukom z Gorzowa, którzy od ponad 30 lat prowadzą Zespół Tańca Ludowego „Mali Go-rzowiacy”.

Są z członkami zespołu przez cały rok, także w wakacje i w ferie. Orga-nizują biwaki, zimowiska, warsztaty, wyjazdy na festiwale (także za grani-cą) oraz różne imprezy integrujące. Rodzina zespołowa liczy 200 osób – od przedszkolaków do maturzy-stów. Przez zespół przewinęło się 850 osób. Uczą się nie tylko tańców ludowych, ale poznają polską trady-cję. Od 1994 r. Szupilukowkie współ-organizują Ogólnopolski Festiwal Zespołów Tanecznych Dzieci i Mło-dzieży, a od 2009 r. stali się główny-mi organizatorami tego wydarzenia.

O odznaczenie ich wnioskowali członkowie oraz przyjaciele Zespołu „Mali Gorzowiacy”.

Do tej pory Orderem Uśmiechu uho-norowano 945 osób z całego świata.

Order Uśmiechu drugi raz trafił do Go-rzowa. Pierwszą odznaczoną jest Iza-bella Szafrańska-Słupecka, kierownik Zespołu Artystycznego „Buziaki”.

Aleksandra Górecka, źródło: onet.wiadomości.pl,

echogorzowa.pl

Poezja Agnieszki Moroz

Order uśmiechu dla małżeństwa Szupiluków

- Prezydent podjął decyzję, że zo-staje zwiększona dotacja podmio-towa dla Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Z. Her-berta w Gorzowie o kwotę 5.000 zł z przeznaczeniem na propagowa-nie twórczości znanego gorzow-skiego poety Kazimierza Furmana, co wpłynie na promocję miasta Gorzowa. W tej sprawie prezydent wystąpi z inicjatywą uchwałodaw-czą do Rady Miasta.

- Gorzowski Rynek Hurtowy wystąpił o zgodę na obniżenie stawek czyn-szu za parkowanie pojazdów na par-kingach funkcjonujących w ramach bulwaru Wschodniego. Spółka uza-sadnia swój wniosek niską rentow-nością przedsięwzięcia. Obniżenie stawek spowoduje większą konku-rencję, a tym samym większe zain-teresowanie parkowaniem na tym terenie. Prezydent wyraził zgodę.

- Prezydent zaopiniował pozytywnie wniosek Stowarzyszenia Pomo-cy Bliźniemu im. Brata Krystyna o bezprzetargowe wynajęcie lokalu użytkowego o powierzchni ponad 277 m2, usytuowanego w piwnicy budynku ul. Słonecznej 62. Stowa-rzyszenie zamierza dokonać adap-tacji pomieszczenia na świetlicę dla dzieci i młodzieży. Opinię w tej spra-wie musi jeszcze wyrazić Komisja Gospodarki i Rozwoju Rady Miasta.

- Zakład Gospodarki Mieszkanio-wej wystąpił o zajęcie stanowiska w sprawie wykonania termomoder-nizacji budynków przy ul. Podmiej-skiej 2, 4 i 6. Z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wynika, że budynki te nie mają sta-łości lokalizacji. Teren, na którym są posadowione, stanowi rezerwę pod rozbudowę ul. Podmiejskiej. Budynki te wchodzą w skład doce-lowego zasobu mieszkaniowego, zatem zasadnym byłoby ich do-cieplenie. Prace te wpłyną na po-lepszenie komfortu cieplnego oraz zmniejszenie kosztów ogrzewania budynków. Podniesiona również zostałaby estetyka tej części mia-sta. Prezydent wyraził zgodę na termomodernizację budynków oraz zobowiązał ZGM do wykonania jej w latach 2013-2015.

Anna Zaleska

Kolegium Doradcze Prezydenta Miasta – 14.11.2012 r.

fot.

Bartł

omiej

Now

osiel

ski

fot.

arch

iwum

pry

watn

e

Co za miesiąc

5

Page 6: Przystań na Święta - Gorzów Wielkopolski · życzenia. Święta Bożego Narodze-nia to chyba najbardziej przyjemne i rodzinne święta, które obchodzi-my w Gorzowie, w całej

Konkursy ogłaszane wiosną przez Prezydenta Miasta Gorzowa stały się w naszym mieście tradycją.

Konkurs „Na Najefektowniejszą Kompozycję Kwiatową na Balko-nach” odbył się po raz osiemnasty, konkurs „Domy w ogrodach” po raz siedemnasty, a konkurs „Na Najlep-szy Rodzinny Ogród Działkowy” po raz piętnasty.

Celem konkursów jest zachęcenie mieszkańców do dbałości o balkony, ogrody, podwórza, które stanowią w miejskim pejzażu bezcenne oazy zieleni. To między innymi dzięki takim osobom jak uczestnicy konkursów miasto staje się kolorowe, piękne i miłe sercom wszystkich. Estetyczne, barwne i pomysłowe kompozycje na balkonach, zadbane ogrody przydo-mowe i ogródki przy blokach, a także ogrody działkowe dają radość i zado-wolenie nie tylko ich właścicielom. Przynoszą nam wszystkim ukojenie, są lekiem na gorączkowy pośpiech miejskiego życia.

Chcąc docenić wysiłki mieszkańców nagrodzono i wyróżniono ich balkony i ogrody, a także wspólnoty mieszka-niowe i Rodzinne Ogrody Działkowe. Uroczyste podsumowanie konkur-sów odbyło się w sali sesyjnej Urzę-du Miasta, podczas którego nagrody ufundowane przez prezydenta Mia-sta wręczyła laureatom wiceprezy-dent Ewa Piekarz.

KONKURS „NA NAJEFEKTOWNIEJ-SZĄ KOMPOZYCJĘ KWIATOWĄ NA BALKONACH”

Oceniono 49 balkonów.

Nagrodzono 31 i wyróżniono 18 uczestników konkursu:

NAGRODZENI:1. Wiesława Szuba2. Alicja Woźniak3. Danuta Małecka4. Elżbieta Świderska5. Ewa Cyronik 6. Leokadia Szymanik7. Leokadia Czerwiec8. Regina Sadowska9. Irena Kąklewska10. Krystyna Ulm11. Anna Owczarska12. Aniela Urbańska13. Krystyna Żółtek

Dbają o balkony i ogrody14. Irena Sobczak15. Elżbieta Zabraniak16. Aneta Augustyniak17. Teresa Hałun18. Elżbieta Wiązowska19. Łucja Gorzkowska20. Jolanta Potoczna21. Helena Morąg22. Izabela Krzyżanowska23. Elżbieta Radomska24. Renata Treszczyńska25. Maria Oczkowska26. Irena Nowakowska27. Romualda Szulim28. Ewa Jabłońska 29. Józef Kruszyna30. Czesław Frątczak31. Wincenty Jakubiel

KONKURS „DOMY W OGRODACH”

W konkursie wzięły udział 42 osoby oraz 8 wspólnot mieszkaniowych i 1 firma

W kategorii „Ogrody przy blokach mieszkalnych” nagrodzono 16 i wy-różniono 11 uczestników konkursu:

NAGRODZENI:1. Maria Dworak2. Emilia Martyka3. Lucyna Salamon4. Krystyna Kwaśniak5. Jolanta Krajnik6. Krystyna i Zygmunt Masny 7. Danuta Kołodziejska8. Ryszard Kołodziejski9. Zbigniew BanaszakMieszkańcy ul. Chełmońskiego 2c

i 2d10. Józefa Prokot11. Grażyna Kowalczyk 12. Helena Roman13. Marek Jarosz14. Ryszard Sławiński15. Tadeusz Kaczmarek16. Wincenty Jakubiel

Dodatkowo jury konkursu postano-wiło przyznać specjalne wyróżnie-nia:

Specjalne Wyróżnienie w kategorii „Ogrody przy blokach mieszkalnych”1. Wspólnocie Mieszkaniowej

ul. Śląska 892. Wspólnocie Mieszkaniowej

ul. Stilonowa 4-5-63. Wspólnocie Mieszkaniowej

ul. Paderewskiego 8-60 oraz Narutowicza 8-18

4. Wspólnocie Mieszkaniowej ul. 9 Maja 25-27

5. Wspólnocie Mieszkaniowej ul. Paderewskiego 62-76

6. Wspólnocie Mieszkaniowej ul. Kołłątaja 1A-1F

7. Wspólnocie Mieszkaniowej ul. Kołłątaja 3A-3D

8. Wspólnocie Mieszkaniowej ul. Kazimierza Wielkiego 114-124

W kategorii „Ogrody przy domach jednorodzinnych” nagrodzono 7 i wy-różniono 8 uczestników konkursu:

NAGRODZENI:1. Krystyna Tokarz2. Grażyna Popczak3. Róża Czupryniak4. Janina Karczmarz5. Elżbieta i Marek Stachowiak6. Halina i Waldemar Kopeć7. Jerzy Synowiec

Jury konkursu postanowiło również przyznać specjalne wyróżnienie fir-mie VETOQUINOL BIOWET Sp. z o.o.

KONKURS „NA NAJLEPSZY RODZIN-NY OGRÓD DZIAŁKOWY”

W konkursie wzięło udział 11 Ro-dzinnych Ogrodów Działkowych:

Przyznano I, II, III miejsca następują-cym uczestnikom konkursu:

równorzędne I miejsca otrzymały:– Rodzinny Ogród Działkowy

„WALCZAKA”– Rodzinny Ogród Działkowy

„NOWALIJKA”– Rodzinny Ogród Działkowy

„BUDOWLANI”

równorzędne II miejsca otrzymały:– Rodzinny Ogród Działkowy

„RELAKS”– Rodzinny Ogród Działkowy

„STILON”– Rodzinny Ogród Działkowy

„PRZODOWNIK”

równorzędne III miejsca otrzymały:– Rodzinny Ogród Działkowy

„STOLBUD”– Rodzinny Ogród Działkowy

„WETERAN”– Rodzinny Ogród Działkowy

„PRZEMYSŁÓWKA”

Edyta Wyborska Wydział Ochrony Środowiska

Co za miesiąc

6

Page 7: Przystań na Święta - Gorzów Wielkopolski · życzenia. Święta Bożego Narodze-nia to chyba najbardziej przyjemne i rodzinne święta, które obchodzi-my w Gorzowie, w całej

W skrócie Zostań wolontariuszem WOŚP

W Gorzowie trwają zapisy chętnych na wolontariuszy Wielkiej Orkiestry Świą-tecznej Pomocy. Zgłosić może się każdy. 21. Finał odbędzie się 13 stycznia 2013 r. Tym razem pieniądze zbierane będą na ratowanie życia dzieci i godną opiekę medyczną seniorów. Zapisy przyjmowa-ne są w każdy wtorek i czwartek w godz. 17.00-20.00 w Klubie u Szefa na Osiedlu Staszica.

Palmy zniknęły z bulwaru

31 października nadwarciańskie palmy usunięte zostały z bulwaru Zachodniego i przewiezione na okres zimowy na prze-chowanie do galerii NoVa Park. Pielęgnacja roślin w tym okresie realizowana będzie na zlecenie Miasta przez firmę specjali-styczną za kwotę 6.200 zł za cały okres przechowania. Za palmy odpowiedzialny jest Wydział Infrastruktury Miejskiej.

Kolejni kadeci

Kolejny rocznik klasy wojskowej w Ze-spole Szkół Technicznych i Ogólnokształ-cących został przyjęty w szeregi szkoły. W ślubowaniu udział wzięli nauczyciele, zaproszeni goście, wszystkie klasy woj-skowe i rodzice najmłodszych kadetów.

Makieta gotowa

Na święta Bożego Narodzenia w Spi-chlerzu pojawi się makieta siedemna-stowiecznego Gorzowa. Jest to pierwszy etap powstania muzeum Gorzowa. Miasto przekazało Urzędowi Marszałkowskiemu na ten cel 80.000 zł.

Śpiewaj z Cantabile

Chór Cantabile, koncertujący od 18 lat w Gorzowie, w kraju i zagranicą, zapra-sza zainteresowanych śpiewem chóral-nym na próby odbywające się w ponie-działki i w środy w godz. 18.00-19.30 w Centrum Edukacji Artystycznej – Fil-harmonii Gorzowskiej (wejście po lewej stronie budynku).

NoVa Park najlepszym centrum han-dlowym

Centrum handlowe NoVa Park zwycię-żyło w prestiżowym konkursie 2012 CEE Construction & Investment Journal Awards Poland w kategorii „Shopping Center Development of the Year”. Na-grody przyznawane przez angielskoję-zyczny miesięcznik poświęcony branży nieruchomości komercyjnych w Europie Środkowo-Wschodniej „Central & Eastern European Construction & Investment Journal” zaliczane są do najważniej-szych wyróżnień branżowych w Polsce i w Europie Środkowo-Wschodniej. W tym roku statuetki w polskiej edycji konkursu zostały wręczone już po raz jedenasty.

Aleksandra Górecka

94 lata temu Polska odzyskała nie-podległość. Po 123 latach niewoli Po-lacy odzyskali wolność. W Gorzowie odbyły się obchody listopadowego święta. Rozpoczęły się od uroczystej mszy św. w intencji ojczyzny. Na-stępnie uczestnicy przemaszerowali ulicami naszego miasta do pomni-ka marszałka Józefa Piłsudskiego, gdzie odbyła się dalsza część uro-czystości. – Kilkanaście dni temu by-liśmy na grobach bliskich, aby oddać im cześć i pamięć. Dziś wspomina-my i oddajemy szacunek tym, którzy walczyli za naszą Ojczyznę. Przez 123 lata niewoli nasi rodacy byli

94 lata wolnościzdeterminowani, dzięki nim może-my być wolni i dumni z naszej histo-rii. Manifestujmy patriotyzm, dzięki temu będziemy silnym państwem. Zróbmy wszystko, aby 11 listopada był dniem radosnym – mówił woje-woda lubuski Marcin Jabłoński.

Po wystąpieniu odbyło się wręczenie nagród laureatom konkursu „Pol-ska, patriotyzm, niepodległość – co te słowa dla mnie znaczą?”, który organizował Urząd Wojewódzki. Z 30 prac wybrano dwie: Aleksandra Głowackiego i Igi Józefowicz – ucz-niów II Liceum Ogólnokształcącego im. M. Skłodowskiej-Curie.

Oprócz tego na placu złożone zostały kwiaty, odczytany został apel pamię-ci i odbyła się salwa honorowa, były także dodatkowe atrakcje, przygoto-wane przez służby Wojska Polskiego, Straży Pożarnej i Policji na rogu ulic Sikorskiego i Orląt Lwowskich.

W uroczystościach wzięli udział m.in. przedstawiciele władz miasta, pocz-ty sztandarowe, harcerze i kilkuset gorzowian.

Aleksandra Górecka

26 listopada zamknięta została dla ruchu pieszych kładka zlokalizowa-na na moście kolejowym nad rzeką Wartą

Z uwagi na pogarszający się stan techniczny kładki zlokalizowanej na moście kolejowym nad rzeką Wartą, a tym samym potencjalne ryzyko za-grożenia bezpieczeństwa mieszkań-ców miasta, którzy z niej korzystają, Wydział Infrastruktury Miejskiej Urzędu Miasta Gorzowa przystąpił do wyłączenia z ruchu pieszych tego przejścia.

W dbałości o zapewnienie bez-pieczeństwa osób korzystających z kładki, jej zamknięcie przeprowa-dzone zostało z inicjatywy Urzędu Miasta, a decyzja w tym zakresie wy-pracowana została wspólnie z PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., Zakład Linii Kolejowych w Zielonej Górze, Dział ds. Nawierzchni i Obiektów In-

Kładka zamknięta żynieryjnych, Siedziba Zamiejscowa w Gorzowie.

Obecnie kontynuowane są procedu-ry formalno-prawne zmierzające do określenia podmiotu, który przepro-wadzi niezbędne prace naprawcze bądź wypracowane zostaną zasady współfinansowania robót w zakresie wynikającym z przepisów prawa.

Wyłączenie z użytkowania kładki ma charakter okresowy, tj. do czasu wy-konania gruntownego przeglądu sta-nu technicznego tej części obiektu oraz przeprowadzenia niezbędnych robót remontowych, których realiza-cja uzależniona będzie od pozyska-nia środków finansowych na ten cel.

Jednocześnie wyłączone zostało za-silenie słupów oświetlających przej-ście.

Wydział Infrastruktury Miejskiej Anna Zaleska

fot.

Bartł

omiej

Now

osiel

ski

Co za miesiąc

7

Page 8: Przystań na Święta - Gorzów Wielkopolski · życzenia. Święta Bożego Narodze-nia to chyba najbardziej przyjemne i rodzinne święta, które obchodzi-my w Gorzowie, w całej

W Zespole Szkół Gastronomicznych im. Febronii Gajewskiej-Karamać powstała nowa pracownia ekonomiczno-regional-na. – To szczególna uroczystość w naszej szkole. Bez ludzi z pasją nigdy to wydarzenie nie miałoby miejsca. Chciałam podziękować osobom, które dały wsparcie, bo dzięki temu projekt powstał. Dziękuję wiceprezydent Alinie Nowak, która jest dobrym duchem i przyjacielem, i dziękuję sekretarzowi miasta Jackowi Jeremiczowi, który nam pomaga. Młodzieży życzę, aby pasja nigdy Was nie opuszczała. Udało się stwo-rzyć dla Was coś wyjątkowego – mówiła dyrektor ZS Gastro-nomicznych Małgorzata Pawłowska.

W pracowni będzie prowadzona m.in. firma uczniowska i re-dagowana jest gazetka szkolna. Dzięki nowej sali, wyposa-żonej w nowoczesny sprzęt multimedialny, uczniowie uczą się odpowiedzialności, rozwijają swoje pasje, współpracują ze sobą, poszerzają wiedzę i poznają funkcjonowanie róż-nych przedsiębiorstw.

Sala i wyposażenie powstało dzięki wsparciu Fundacji Landsberg, Rady Rodziców i koła „Przyjaciół Gastronomika i Urzędu Miasta.”

– Dziękuję wszystkim, którzy doprowadzili do tego ważne-go wydarzenia. Dzięki temu ZS Gastronomicznych nie tylko uczy przepisów kulinarnych, ale także podaje „Przepis na dobre życie”. Państwo odpowiadacie na potrzeby dzisiejsze-go świata. Uczycie przedsiębiorczości i tego, jak poradzić sobie w dorosłym życiu – mówiła wiceprezydent Alina No-wak.

– W imieniu rodziców chciałam podziękować tym, którzy okazują szkole wsparcie. Dawno temu zaczynałam pracę na-uczyciela właśnie w „Gastronomiku”, ale jeszcze w starych budynkach. Pamiętam te warunki. Młodzi ludzie szanujcie to, co macie, czyli wspaniałą szkołę – mówiła wiceprzewod-nicząca Rady Rodziców Jolanta Gładkowska-Nieczaj.

Aleksandra Górecka

Nowa pracownia w Zespole Szkół Gastronomicznych

7 listopada o godz. 4.15 weszliśmy w nową erę. W wo-jewództwie lubuskim, jako pierwszym regionie w kraju, zostały wyłączone nadajniki analogowej emisji telewizji. Od tej pory telewizja przeszła na nadawanie cyfrowe. Symboliczne naciśnięcie guzików i przełączenie sygna-łu odbyło się nad ranem na gorzowskim Starym Rynku. – Analog został wyłączony. Weszliśmy ze starej rzeczywi-stości w nową. Mam nadzieję, że takie przygotowanie i in-formowanie społeczności jak w województwie lubuskim, będzie miało miejsce w kolejnych regionach Polski. Gra-tuluję wszystkim osobom, które przyczyniły się do tego wydarzenia – mówił minister administracji i cyfryzacji Michał Boni.

– Duże wydarzenie, historyczny moment i cywilizacyjne wyzwanie. Gorzowianie dzięki Telewizyjnemu Miasteczku Cyfrowemu Telewizji TVP i informacjom w mediach zo-stali wyedukowani o zmianie sygnału z analogowego na

Sygnał analogowy przeszedł do historiicyfrowy i uważam, że mają świadomość i wiedzę na ten temat – mówił wiceprezydent Gorzowa Stefan Sejwa.

O godz. 4.15 na Starym Rynku byli obecni także m.in.: wo-jewoda lubuski Marcin Jabłoński, prezes Zarządu Telewi-zji Polskiej Juliusz Braun, przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji Jan Dworak.

Cyfryzacja telewizji naziemnej w Polsce, czyli zastąpienie tradycyjnej techniki nadawania analogowego nowoczes-ną techniką cyfrową należy do jednego z najważniejszych projektów w sferze publicznej, łączących zagadnienia społeczne, ekonomiczne i techniczne. Sygnał analogowy ma być całkowicie zastąpiony przez cyfrowy (co ozna-cza wyłączenie nadajników analogowych) nie później niż 31 lipca 2013 r.

Cyfrowa technika nadawania sygnału telewizyjnego umożliwi:

− nadawanie większej liczby programów telewizyjnych,

− poprawę jakości obrazu i dźwięku,

− wprowadzenie telewizji wysokiej rozdzielczości HDTV (High Definition Television),

− równoległe nadawanie kilku ścieżek dźwiękowych (np. w kilku językach oraz dźwięku przestrzennego).

Wszelkie informacje dotyczące cyfryzacji telewizji na-ziemnej w Polsce można znaleźć na stronie www.cyfry-zacja.gov.pl, gdzie m.in. przedstawione są harmonogramy wdrażania wyłączeń i szczegółowo opisana jest cyfryza-cja.

Aleksandra Górecka

fot.

Łuka

sz K

ulcz

yńsk

ifo

t. Ba

rtłom

iej N

owos

ielsk

i

Co za miesiąc

8

Page 9: Przystań na Święta - Gorzów Wielkopolski · życzenia. Święta Bożego Narodze-nia to chyba najbardziej przyjemne i rodzinne święta, które obchodzi-my w Gorzowie, w całej

W Państwowej Wyższej Szkole Zawo-dowej po raz pierwszy publicznie za-prezentowany został projekt „Strategii rozwoju kultury w Gorzowie Wlkp. na lata 2012-2020”. – Po raz pierwszy od dłuższego czasu zaplanowana została debata o gorzowskiej kulturze. Tak jak zmienia się Polska, zmienia się cały świat, tak i Gorzów, i kultura musi się zmienić. Jesteśmy miastem ambit-nym i chcemy, aby kultura miała przy-szłość. Stąd powołanie zespołu, który opracował projekt Strategii. Oczeku-jemy spojrzenia na kulturę nie przez pryzmat budynków, obiektów itd., ale z perspektywy oferty kulturalnej, edu-kacji i działań. Oferta gorzowskich instytucji kultury powinna być coraz ciekawsza. Moim marzeniem jest to, aby gorzowska kultura miała swoje produkty, które powstaną przy współ-pracy wszystkich instytucji i które będziemy mogli pokazywać w Polsce i na świecie. Naszym celem jest to, aby pomagać instytucjom kultury, ale to wymaga działania, a nie tylko po-bierania przez 12 miesięcy poborów. Dyskusje, które trwają w mieście, do niczego nie prowadzą, bo ludzie nie mają wiedzy. Naszym zadaniem nie jest wypełnianie programu, tylko two-rzenie dobrych warunków do tworze-nia i pokazywania, co się w kulturze dzieje. Jestem bezsilny, kiedy wpływa-ją do urzędu kolejne wnioski o remont gorzowskich placówek. Kiedy propo-nuję przeniesienie w inne miejsce, słyszę sprzeciw. Dopóki nie zmienimy myślenia: „mój budynek, moja jednost-ka”, to nie dojdziemy do porozumienia. Nie trzeba mieć budynku uniwersyte-tu, aby być dobrym wykładowcą. Nie może być tak, że osoba X przychodzi do pracy i myśli tylko o tym, ile zaro-

bię, żeby robić jak najmniej i nic nie robić. Najważniejsze jest działanie i oferta. Nie stać nas, aby płacić tylko za to, że jednostka istnieje. Instytu-cja ma być twórcza. A miasto zawsze będzie wspierać ludzi kreatywnych – mówił prezydent Gorzowa Tadeusz Jędrzejczak.

Mam wrażenie, że niestety wiele osób uczestniczących w debacie, nie zro-zumiało Strategii i idei jej wdrożenia. Sporo osób na sali myliło projekt Stra-tegii z koncepcją restrukturyzacji sieci miejskich instytucji kultury. Zachęcam do zapoznania się z tymi dwoma do-kumentami, bo mówią o czymś zupeł-nie innym.

Debatę obserwował dr Marcin Po-prawski z Samorządowego Obserwa-torium Kultury w Poznaniu. – Dobrze, że Strategia jest tworzona nie tylko przez ekspertów, ale także przez ludzi „od dołu”, artystów. Dyskusja może być dobrym fundamentem do stworzenia czegoś interesującego. Przedmiotem dyskusji jest rozwój kultury. Dobrze, że jesteście Państwo już za stworzeniem marki miasta. Dobrze, że nie używacie kultury do tworzenia strategii miasta, tylko odwrotnie – mówił dr Marcin Po-prawski.

Dyskusja może być fundamentem, pod warunkiem, że każdy zrozumie, o czym mowa, że ludzie gorzowskiej kultury przestaną widzieć tylko czubek włas-nego nosa, że zaczną współpracować i będą chcieli wysłuchać argumentów drugiej strony. A tego z pewnością za-brakło podczas debaty w PWSZ.

– Jestem zdziwiona zakompleksie-niem ludzi gorzowskiej kultury. Ro-bicie Państwo świetną robotę, po-

kazujecie różne możliwości. Po co i dlaczego wiecznie mówicie Państwo o niedocenieniu? Jaki wskaźnik do-wartościowania Państwa mamy przy-jąć? Ktoś powiedział wskaźnik obec-ności. Myślałam, że artyści tworzą dla mieszkańców, że nieważne jest to, czy prezydent, ja, czy dyrektor Wydziału Kultury będziemy obecni na wysta-wach? Bo zapewniam Państwa, że bycie wszędzie jest po prostu niemoż-liwe, a w Gorzowie dzieje się sporo. Nie mamy powodów do kompleksów, którym tak chętnie się poddajemy. Nieetycznym jest potępianie tego, co stworzyła przez półtora roku grupa lu-dzi, a mówię tu o Strategii, potępianie na zasadzie „nie, bo nie”, „nie, bo zro-bił to urząd”. To jest nieetyczne. Dość obrażania urzędników – zakończyła debatę wiceprezydent Alina Nowak.

Urzędnicy nie będą dawać gotowych przepisów na „dobrą kulturę” albo wysoką frekwencję. Strategia wska-zuje kierunki, które samorząd będzie wspierać bez względu na to, kto ze-chce wypełnić je kulturalną treścią. Wierzymy, że miasto jest pełne ludzi o takim potencjale i kreatywności (niekoniecznie skupionych w ramach takiej czy innej instytucji), gotowych, aby stworzyć dla różnych grup odbior-ców prawdziwą Przystań pełną kultu-ralnych doznań. Bez oczekiwania na medal za zasługi.

Jeżeli komukolwiek nie wystarczyło odwagi, aby zadać pytanie na forum, może skontaktować się z Wydziałem Kultury Urzędu Miasta. Każdy będzie miał okazję zadać pytanie, na które do tej pory nie znalazł odpowiedzi.

Aleksandra Górecka

„Niedoceniona kultura”

fot.

Bartł

omiej

Now

osiel

ski

Co za miesiąc

9

Page 10: Przystań na Święta - Gorzów Wielkopolski · życzenia. Święta Bożego Narodze-nia to chyba najbardziej przyjemne i rodzinne święta, które obchodzi-my w Gorzowie, w całej

Z czym kojarzy nam się Boże Na-rodzenie? Z ciepłem domowego ogniska, rodzinną atmosferą, pre-zentami, choinką i pysznościami, od których uginają się świąteczne stoły. W każdym z domów panują w tym zakresie różne zwyczaje. U jednych króluje zupa grzybowa, u innych barszcz – obowiązkowo z uszkami – czy zupa rybna, sta-łym punktem w wigilijnym menu jest zazwyczaj karp, ale i ten po-jawia się w różnych postaciach – smażony, pieczony, po grecku, w galarecie. W tym roku mamy więc nową gorzowską propozy-cję – przepisy na świąteczne po-trawy z Renetą Landsberską.

Renetę landsberską znają chyba wszyscy gorzowianie. To odmia-na jabłoni wyhodowana przez Theodora Heinricha Otto Bur-chrdta, landsberskiego radcę i sadownika ok. 1840 roku. Histo-rię renety przypomniał kilka lat

Kierunek przystań… Zaproś do stołu smaki z przeszłości

temu Gorzowski Rynek Hurtowy z Ryszardem Broniszem na cze-le. Od tego czasu drzewka lands-berskiej zostały posadzone przy gorzowskich przedszkolach, przekazane w prezencie naszym partnerom z niemieckiego Her-fordu, sad jabłoni landsberskiej został utworzony przy Zespole Szkół Ogrodniczych, a samo jab-łko już dwukrotnie stawało się bohaterem kulinarnych konkur-sów. Może nadszedł więc czas na świąteczne wykorzystanie na-szej renety?

Oto przepisy udostępnione nam na tę okazję przez gorzowską re-staurację „Pasja”. Poziom trudno-ści wykonania tych smakołyków nie jest zbyt wysoki, więc mamy nadzieję, że zagoszczą one na świątecznych stołach gorzowian i być może staną się naszą tra-dycją. Okazją do zasmakowania w nich będzie Wigilia Narodów

(więcej na ten temat na stronie 12). Wśród takich przysmaków jak kutia, barszczyk, bliny, kule-biak i cepeliny pojawią się pro-ponowane przez nas potrawy z landsberską. Ponieważ poszuki-wania naszej renety w sklepach mogą okazać się skuteczne tylko dla najbardziej wytrwałych, pod-powiadamy, że dobrym zamien-nikiem mogą okazać się podobne odmiany jabłoni np. złota i szara reneta.

Dziękujemy „Karczmie pod Ło-siem” za pomoc w realizacji świątecznej sesji zdjęciowej.

Współorganizatorem kampanii z renetą Landsberską jest Go-rzowski Rynek Hurtowy S.A.

Anna Pękalska

fot. Łukasz Kulczyński

10

Page 11: Przystań na Święta - Gorzów Wielkopolski · życzenia. Święta Bożego Narodze-nia to chyba najbardziej przyjemne i rodzinne święta, które obchodzi-my w Gorzowie, w całej

w świątecznej atmosferze

fot. archiwum restauracji Pasja, grafika: Łukasz Kulczyński

11

Page 12: Przystań na Święta - Gorzów Wielkopolski · życzenia. Święta Bożego Narodze-nia to chyba najbardziej przyjemne i rodzinne święta, które obchodzi-my w Gorzowie, w całej

Gorzów. Przystań dla ludzi róż-nych ojczyzn i kultur

Gorzów to miasto, w którym osiedlili się ludzie różnych narodowości, m.in. Ukraińcy, Cyganie, Tatarzy i Łemkowie. Podczas Wigilii Narodów pokazywa-na jest różnorodność kulturowa oraz tradycje poszczególnych grup et-nicznych i narodowościowych, które wspólnie tworzą polską tożsamość. Każda z grup śpiewa tradycyjne kolę-dy oraz zastawia stół charakterystycz-nymi potrawami. Wraz z upływem lat ugruntował się trwały trzon uczestni-ków, złożony z Towarzystwa Miłośni-ków Wilna i Ziemi Wileńskiej, Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich, Miłośników Polesia, Stowarzyszenia Kultury Dąbrowieckiej z Dąbrówki Wielkopolskiej, Związku Litwinów w Szczecinie, Związku Ukraińców w Polsce oraz Stowarzyszenia Łem-ków w Gorzowie i Miłośników Kultury Łemkowskiej w Ługach. Są muzycznie i twórczo wspierani przez Cygański Teatr Muzyczny „Terno”, zespół górali

czadeckich „Wichowianki” z Brzeźnicy, bośniacki zespół „Jutrzenka” z Kru-szyna koło Bolesławca oraz chór pra-wosławny „Sotiria”. Kilkakrotnie na Wigilię przybywali również członko-wie żydowskiej diaspory ze Szczecina, a także Tatarzy i Chińczycy pracujący w Gorzowie. W tym roku w ramach spotkania pokoleń dołączą do tego grona dzieci z Domu Dziecka, które wystąpią z kolędami.

Tradycje i różnice

Choć różnice w naszych domowych tradycjach wynikają bardziej z regionu zamieszkania naszych przodków, a nie z wyznawanej religii, to warto jednak powiedzieć co nieco o kwestiach dok-trynalnych. 24 grudnia to dzień uro-czyście obchodzonej Wigilii Bożego Narodzenia zarówno w domach ka-tolickich, jak i protestanckich. Wierni grekokatoliccy i prawosławni świę-towanie rozpoczynają zaś 6 stycznia. Różnica ta wynika z posługiwania się kalendarzem juliańskim, obowiązu-

jącym w religiach chrześcijańskich obrządku wschodniego. Podczas gdy chrześcijanie zachodni dzielą się przy wigilijnym stole opłatkiem, chrześ-cijanie wschodni dzielą się prosforą, czyli przaśnym chlebem. Mamy też do czynienia z przenikaniem się świą-tecznych zwyczajów. Wszak choinka to symbol nieodłącznie kojarzący się z Bożym Narodzeniem, zapożyczony z tradycji protestanckiej. Wspólne jest również to, że jest to czas spędzany z rodziną i najbliższymi na wspólnej kolacji i kolędowaniu. Warto wziąć udział w Wigilii Narodów, żeby móc te tradycje poznać trochę bliżej i poczuć magię świąt, które mają nas przecież łączyć.

Tegoroczna Wigilia Narodów odbę-dzie się 9 grudnia w sali widowisko-wej Miejskiego Centrum Kultury przy ul. Drzymały 26. Wspólne świętowa-nie rozpocznie się o godzinie 15.00. Całości jak co roku patronować bę-dzie duch wielokulturowości.

Anna Pękalska

Po ponad rocznej przygodzie z alfabetem miasta dobrnęliśmy do N i jakże miło się składa, że w grudniu, kiedy od świątecznych tematów uciec się po prostu nie da, przypadło nam zmierzyć się właśnie z tą literą. Przecież mamy Boże Narodzenie, które w każdym domu celebrowane jest zgodnie z rodzinnymi tradycjami. Te z kolei często sięgają korzeniami różnych regionów Polski. Z tych właśnie różnic tworzymy w Gorzowie swego rodzaju tradycję, a od sześciu lat przedstawiciele zamieszkujących miasto grup etnicznych, naro-dowościowych i stowarzyszeń spotykają się na Wigilii Narodów, którą organizuje Stowarzyszenie Twórców i Przyjaciół Kultury Cygańskiej im. Papuszy.

fot.

Łuka

sz K

ulcz

yńsk

i

Alfabet miasta – N

12

Page 13: Przystań na Święta - Gorzów Wielkopolski · życzenia. Święta Bożego Narodze-nia to chyba najbardziej przyjemne i rodzinne święta, które obchodzi-my w Gorzowie, w całej

Czy choinka u innych wyznań to także ta sama choinka? Na te i inne pytania znaj-dziemy odpowiedź w rozmowie z Rober-tem Piotrowskim – historykiem, regionali-stą, a prywatnie ewangelikiem.

- Jak wyglądały święta Bożego Narodze-nia w Landsbergu?

- Wyglądały tak samo, jak wszędzie w tej części Europy, nie robiono tu nic wyjątko-wego. Okres przygotowań do Świąt – czas adwentu rozpoczynał się zgodnie z tym samym kalendarzem kościelnym. Więc ludzie, którzy byli bardziej nastawieni reli-gijnie – a tu akurat było tak, że 90% miesz-kańców było ewangelikami – siłą rzeczy uczestniczyli w życiu swoich wspólnot. I co jest podkreślane, i trudno temu nie wierzyć, że mieszkańcy naszego miasta byli religijni w przeciwieństwie do innych, bardziej zeświecczonych regionów. Tutaj ludzie jeszcze mocno uczestniczyli w ży-ciu tych swoich parafii. Święta miały wy-miar religijny.

- Jakie to były kościoły, gdzie skupiali się mieszkańcy Landsberga?

- Życie landsberskich luteran toczyło się wokół kościoła Mariackiego – obecnego katedralnego, parafii Kościoła Zgody, czyli dzisiejszego „Białego Kościółka” i kościoła na Zawarciu, czyli późniejszej parafii Lu-tra. Istniały jeszcze nieduże wspólnoty na zachodzie miasta, w miejscu obecnego os. Słonecznego była mała kaplica, osobną parafię tworzył także Szpital Obłąkanych, ale i tak zasadnicza część mieszkańców dążyła do świątyń w centrum. Choć na-prawdę niewiele wiemy o landsberskiej wspólnocie katolickiej, była ona niewiel-ka i niejako na marginesie życia miasta. Katolicy grupowali się w kościele przy ul. Warszawskiej i w kaplicy katolickiej Św. Józefa na Zawarciu. Nierzadko ro-dziny były wielowyznaniowe, a wszelkie z tym związane tradycje się splatały. Także sami mieszkańcy Landsberga wywodzili się z różnych regionów, część pochodziła z miast, ale byli też ludzie z korzeniami z obszarów wiejskich. To z pewnością miało wpływ na zwyczaje, menu świątecz-ne i poszczególne tradycje w adwencie czy w kolejnych trzech świątecznych dniach, ale bez wątpienia sama uroczysta kolacja była celebrowana przez wszystkich lands-berskich chrześcijan.

- A jak szykowano się do Świąt?

Odbywały się nabożeństwa adwentowe, które miały nastroić do zbliżających się świąt, wprowadzić w temat. To tak jak to znamy dziś – zbliżanie się świąt obrazo-wał wieniec adwentowy, na nim w każdą niedzielę zapalano kolejno cztery świecz-ki. Same przygotowania do świąt u ewan-

gelików niczym się nie różniły od tego, co współcześnie możemy zobaczyć, jeśli je-steśmy dociekliwi – szczególnie jadąc do Niemiec. Choć współcześnie komercyjnie, obecne są te akcenty już na początku je-sieni – sklepy, wystawy sklepowe mówią nam o zbliżających się świętach. Takim momentem, który skupiał sporo osób, in-tegrował życie parafialne, były przedsta-wienia, takie „jasełka”, kiedy parafianie, szczególnie młodzież [w wieku np. kon-firmacyjnym – ok. 15 roku życia] uczestni-czyła w rozgrywaniu scenek ilustrujących opisy z Ewangelii.

- Jesteś ewangelikiem. Jakie są różnice między świątecznymi tradycjami katoli-ckimi a ewangelickimi?

- Wbrew wielu – czasem słusznie, czasem nie – wyolbrzymianym różnicom, nie ma ich wiele. Jesteśmy wszyscy składnikami tej samej tradycji Kościoła Zachodniego. To czy owo odróżnia nas wszystkich jedynie tylko od tradycji czy kalendarza Kościołów Wschodnich. W Polsce dziś poza niewielki-mi wyjątkami, szczególnie Śląska Cieszyń-skiego i liczniejszych wspólnot ewangeli-ckich w większych miastach, społeczność ewangelicka żyje wśród dominujących ka-tolików. Te granice się zmniejszają, a zwy-czaje upodabniają, stąd nie ma aż takich różnic, nie miały się zresztą w kwestiach bożonarodzeniowych skąd wziąć. Pewnie jakby zapytać kogoś pochodzącego z bar-dziej zwartego wyznaniowo obszaru – czy luterańskiego, czy właśnie prawosławne-go, to może tam tradycje świąteczne były-by o wiele bardziej regionalne i różne od siebie, związane z tamtejszymi rejonami, niż te znane nam w Gorzowie. Jeśli chodzi o samą stronę kościelną, wyznaniową, to nie ma za wiele różnic.

- Tradycje podobne, prawie te same. A nazewnictwo też? Opłatek to opłatek, choinka to choinka?

- Dokładnie tak, ale jeżeli chodzi o choinkę, to łapiemy się na tym, że pewne elementy uważamy za katolickie, za jasne, zrozumia-łe i od zawsze istniejące. Choinka jest takim właśnie obiektem czy symbolem przypro-wadzonym do Polski z Niemiec i to przez ewangelików, podobnie zresztą wieniec adwentowy. Także jeżeli tu chcemy szukać czegoś, co jest typowo polskie, to nie bę-dzie to bożonarodzeniowe iglaste drzewko. Opłatek jest obyczajem przyjętym przez ewangelików od katolickiej większości, ma także swoje regionalne odmiany. Nie ma kompletnie sakralnego charakteru, ale jest miłym obyczajem i nawet u nas w kościele możemy go dostać. Z tego co wiem, jest on również akceptowany przez wszystkich polskich ewangelików, nie dostrzega się w nim czegoś negatywnego. A opłatka na

pewno w tej znanej nam formie nie znają luteranie w innych krajach.

- Potrawy świąteczne, czy macie jakieś tradycyjne?

- To wszystko zależy od rodziny, z jakiego obszaru pochodzi, do czego jej członko-wie są przyzwyczajeni. Nawet patrząc na współczesny stół wigilijny widzimy co roku, jak wpływa na niego moda z różnych stron świata. To jest już pewna dowolność na ba-zie tradycji. Także u ewangelików nie ma dogmatu i przesadnej religijności w tym, co się spożywa. Jest to uroczysta kolacja, która ma swoją głęboką symbolikę. Cho-dzi o to, aby tego ostatniego dnia Roku Kościelnego przed Narodzeniem Pańskim siedzieć razem, kolędować, czytać opisy biblijne, rozmawiać, a nie tylko dawać so-bie prezenty, czy skupiać się na talerzach. A śpiewamy również te same kolędy, co wszyscy polscy chrześcijanie, wiele z nich zostało napisanych przez ewangelików, o czym katolicy, śpiewając je, nie wiedzą. Tego wieczoru przy ewangelickich i katoli-ckich wieczerzach nie ma wielkich różnic. Gdyby przyszło zasiąść katolikowi z ewan-gelikiem do stołu, to nie poczułby się wcale dziwnie ani inaczej, ani nie byłoby to dla niego coś bardzo egzotycznego.

- Czego życzyłbyś sobie na święta?

- Jak się w tych dniach otworzy gazetę czy internet, to bierze przerażenie – ja z pew-nością życzyłbym sobie po prostu pokoju na świecie i jak najmniej konfliktów. W nie-których rejonach w ogóle nie wygląda na to, że zbliżają się święta. Jeśli wiemy, że tam właśnie te biblijne wydarzenia miały miejsce, a teraz zaczyna się tam coś na kształt wojny, to moim najważniejszym ży-czeniem świątecznym jest pokój i spokój. Żeby także w gorzowskich domach obecna była zaduma świąteczna. I wniosek z niej, że pokój jest najważniejszy.

- Dziękuję bardzo.

Tradycje świąteczne dawniej i dziś

Świąt

eczn

y Lan

dsbe

rg w

l. 30

. XX

w. -

linor

yt O

scar

a Rö

hl’a

z k

olek

cji R

ober

ta P

iotro

wskie

go

Zwyczajni-Nadzwyczajni

13

Page 14: Przystań na Święta - Gorzów Wielkopolski · życzenia. Święta Bożego Narodze-nia to chyba najbardziej przyjemne i rodzinne święta, które obchodzi-my w Gorzowie, w całej

Okręg nr 1(Zawarcie)

Okręg nr 2(Wieprzyce)

Okręg nr 3 (Staszica)

Okręg nr 4 (Piaski)

Okręg nr 5 (Górczyn)

Znajdź swojego radnego

14

PRZEWODNICZĄCY czekają na mieszkańców w sali 216

na I piętrze Urzędu Miasta przy ul. Sikorskiego 3-4

(tel. 95 721 95 10lub 95 735 55 10)

RADNI czekają na mieszkańców w sali 219

na I piętrze Urzędu Miastaprzy ul. Sikorskiego 3-4

(tel. 95 721 96 73 lub 95 735 56 73)

WIĘCEJ INFORMACJI Biuro Rady Miasta tel. 95 7355 544

PRZEWODNICZĄCY WICEPRZEWODNICZĄCY

Jerzy Sobolewski Platforma Obywatelska

[email protected] tel. 600248981

Jan Kaczanowski Sojusz Lewicy

Demokratycznej, okręg nr 3

[email protected]

Mirosław Rawa Prawo i Sprawiedliwość,

okręg nr 3 [email protected]

Grażyna Wojciechowska Radna Niezależna

[email protected] tel. 604239387

Jerzy Synowiec Platforma Obywatelska

[email protected]

Izabella Szafrańska–Słupecka Nadzieja dla Gorzowa

[email protected] tel. 600941107

Halina Kunicka Platforma Obywatelska [email protected]

tel. 605601879

Maciej Marcinkiewicz Prawo i Sprawiedliwość

[email protected] tel. 603696960

Marek Surmacz Prawo i Sprawiedliwość [email protected]

tel. 609310031

Jerzy Wierchowicz Nadzieja dla Gorzowa

[email protected] tel. 603942739

Marcin Kurczyna Sojusz Lewicy Demokratycznej

[email protected]

Jerzy Antczak Sojusz Lewicy Demokratycznej

[email protected] tel. 506178148

Zenon Burzawa Platforma Obywatelska

[email protected] tel. 691915923

Marcin Gucia Platforma Obywatelska [email protected]

Robert Jałowy Prawo i Sprawiedliwość

[email protected]

Krzysztof Kochanowski Sojusz Lewicy Demokratycznej [email protected]

tel. 696428918

Marek Kosecki Platforma Obywatelska

[email protected] tel. 691911307

Sebastian Pieńkowski Prawo i Sprawiedliwość

[email protected] tel. 692139349

Robert SurowiecPlatforma Obywatelska

[email protected]

Roman Sondej Prawo i Sprawiedliwość

[email protected]

Radosław Wróblewski Platforma Obywatelska

[email protected] tel. 603 916 308

Paweł Leszczyński Radny Niezależny

pleszczyń[email protected]

Piotr Paluch Nadzieja dla Gorzowa

[email protected] tel. 502047414

Grażyna ĆwiklińskaPlatforma Obywatelska

[email protected]. 603928910

Jakub Derech-Krzycki Nadzieja dla Gorzowa

[email protected] tel. 600233133

Page 15: Przystań na Święta - Gorzów Wielkopolski · życzenia. Święta Bożego Narodze-nia to chyba najbardziej przyjemne i rodzinne święta, które obchodzi-my w Gorzowie, w całej

W Gorzowie powstanie miasteczko ru-chu drogowego. Na realizację projektu zgodzili się radni Rady Miasta Gorzowa podczas sesji, zwołanej na wniosek. Za budową miasteczka było 20 radnych. Podjęta uchwała upoważnia prezyden-ta Gorzowa do zawarcia porozumienia i umowy na realizację projektu z wo-jewodą lubuskim, reprezentującym Ministerstwo Spraw Wewnętrznych – wnioskodawcę projektu.

Projekt „Budujemy miasteczka ruchu drogowego” przewiduje budowę mia-steczek ruchu drogowego na terenie całej Polski (w ramach administracyj-nej struktury województw, przynaj-mniej po jednym w każdym wojewódz-twie). Wnioskodawcą jest Ministerstwo Spraw Wewnętrznych. Projekt ujęty jest na liście Projektów Indywidualnych dla Programu Operacyjnego Infrastruktu-ra i Środowisko 2007-2013. Przedsię-wzięcie to współfinansowane jest przez Unię Europejską oraz budżet państwa. W każdym województwie 1 miasteczko – stolica otrzymała 500.000 zł dofinan-sowania na budowę.

Implementacja przedsięwzięcia opar-ta będzie o następujące porozumienia zawarte pomiędzy:

− MSW i wojewodami (MSW będzie odpowiedzialne za przygotowanie stu-

W Gorzowie powstanie miasteczko ruchu drogowegodium wykonalności wraz z modelem wdrożenia projektu, wojewodowie m.in. za wytypowanie jednostek sa-morządu terytorialnego, w których realizowane będą projekty, podpisanie z nimi porozumień, pozyskanie terenu, przygotowanie dokumentacji projekto-wej, rzeczową realizację projektu na terenie swojego województwa);

− wojewodami i jst (w ramach przed-miotowych porozumień zostaną m. in. udostępnione wojewodom przez powiaty/miasta na prawach powia-tów prawa do dysponowania terenami w ramach realizacji projektów).

Celem projektu jest zwiększenie sku-teczności nauczania prawidłowego zachowania w ruchu drogowym oraz poprawa bezpieczeństwa ruchu dro-gowego. Każde z miasteczek wyposa-żone będzie w zminiaturyzowane jezd-nie, chodniki, przejścia dla pieszych, znaki drogowe, jak również ogrodze-nie, oświetlenie i elementy małej in-frastruktury. Realizacja projektu po-dyktowana jest niewystarczającym bezpieczeństwem ruchu drogowego, za którym idzie brak odpowiednich działań profilaktycznych w postaci wychowania komunikacyjnego dzie-ci i młodzieży, dzięki któremu można kształtować nawyki prawidłowego

zachowania się w ruchu drogowym. Wybudowanie miasteczek ruchu dro-gowego umożliwi prowadzenie pro-fesjonalnych zajęć praktycznych, wzmacniając system edukacji szkolnej w zakresie problematyki bezpieczeń-stwa ruchu drogowego.

W naszym województwie planowa-ne są dwa miasteczka – w Gorzowie i w Zielonej Górze.

Dofinansowanie wynosi 275.000 PLN do każdego z tych dwóch miasteczek.

Planowany koszt budowy wynosi 550.000 PLN. Różnice pokrywają sa-morządy.

Lokalizacja w Gorzowie – przy Szkole Podstawowej nr 13 przy ul. Paderew-skiego.

Realizacja inwestycji nastąpi w roku 2013.

Wydział Integracji Europejskiej Aleksandra Górecka

Rada Miasta Gorzowa ma k o l e j n e g o , trzeciego wi-ceprzewodni-czącego. Zo-stał nim radny Klubu Nadzieja dla Gorzowa Jakub Derech-Krzycki. Nowy wiceprzewod-

niczący w tajnym głosowaniu otrzy-mał 14 głosów z 22 obecnych na sali uprawnionych do głosowania, czyli bezwzględną większość.

Jakub Derech-Krzycki zajął miejsce od-wołanej z funkcji wiceprzewodniczącej radnej Grażyny Wojciechowskiej.

Aleksandra Górecka

Nowy wiceprzewodniczący Rada Miasta Gorzowa Wlkp. przyjęła

Stanowisko nr XXXVI/15/2012 w spra-wie ustanowienia roku 2013 „Rokiem Wielokulturowości Gorzowa Wlkp.”.

W uzasadnieniu można przeczytać m.in. „…Gorzów Wlkp., od wieków usy-tuowany na rozdrożu, stał się miej-scem, do którego przybywali ludzie z różnych krańców Polski i świata, zróżnicowani etniczne i duchowo, znajdując swoją „przystań”. Repatrian-ci z Kresów Wschodnich, Łemkowie, Romowie – ludzie wielu talentów i za-interesowań – tworzą swoistą mozaikę etniczną, która uczy postaw tolerancji i poszanowania różnic. (…) Starając się umacniać i promować tradycję na-szych mieszkańców, różnorodnych pod względem etnicznym, wyznaniowym i kulturowym, zachęcając ich do życia zgodnie z własnymi zwyczajami, ła-miąc przy tym stereotypy i uprzedze-

Rok Wielokulturowości Gorzowa Wlkp.nia dotyczące mniejszości, Rada Mia-sta Gorzowa Wlkp. popiera ogłoszenie roku 2013 »Rokiem Wielokulturowości Gorzowa Wlkp.«”

Zachęcamy wszystkie instytucje, szko-ły, jak również podmioty prywatne do organizowania przedsięwzięć, które miałyby na względzie ukazanie Go-rzowa jako miasta wielokulturowego. Inicjatywy te będziemy wspierali pro-mocyjnie poprzez stronę www.gorzow.pl Miasto planuje również ogłosić za-danie w konkursie ofert dla organizacji pozarządowych, działających w sferze kultury, pn. „Przedsięwzięcia w ra-mach Roku Wielokulturowości w Go-rzowie Wlkp.”. Mamy nadzieję, że na początku 2013 roku powstanie bogaty kalendarz wydarzeń w ramach obcho-dów Roku Wielokulturowości.

Wydział Kultury

fot.

Łuka

sz K

ulcz

ynsk

i

fot.

arch

iwum

reda

kcji

Uprzejmie donoszę

15

Page 16: Przystań na Święta - Gorzów Wielkopolski · życzenia. Święta Bożego Narodze-nia to chyba najbardziej przyjemne i rodzinne święta, które obchodzi-my w Gorzowie, w całej

Aglomeracja gorzowska

Dobiegniew

fot. archiwum Urzędu Gminy Dobiegniew

Gmina Dobiegniew położona jest w północno-wschodniej części wo-jewództwa lubuskiego. Atrakcyjna rzeźba terenu, liczne jeziora i oko-liczne lasy zachęcają do wypoczyn-ku i aktywnego spędzania czasu wolnego. Położenie gminy sprawia, że okolice są naturalnym zapleczem rekreacyjnym dla dużych aglomeracji miejskich. W krajobrazie tego terenu dominują jeziora, większość z nich ma przygotowane plaże i dostępne pola biwakowe. Czystość wód spra-wia, że występuje tu wiele gatunków ryb: szczupak, sandacz, sielawa, lin, sieja. Jeziora i okolice to prawdziwy raj dla wędkarzy i osób pragnących wypocząć w bliskim kontakcie z na-turą. Przez teren gminy przepływa kilka rzek, w tym jedna o charakterze

górskim – Drawa. Cechuje ją duża zmienność krajobrazu i zróżnico-wanie koryta na poszczególnych odcinkach jej biegu. Dla turystów zainteresowanych aktywnym wypo-czynkiem organizowane są spływy kajakowe na jednym z najpiękniej-szych szlaków wodnych w Polsce. Zieleń okolicy to zasługa lasów (ok. 60% powierzchni gminy), z domi-nacją iglastych i mieszanych, a także kompleksów leśnych Puszczy Draw-skiej z zachowanymi w stanie natu-ralnym fragmentami borów sosno-wych, lasów bukowych i dębowych. Miłośnicy zbierania jagód i grzybów znajdą tu obfitość runa leśnego, a myśliwi nie omieszkają powrócić na udane łowy. Amatorzy jazdy konnej mają na terenie gminy znakomite wa-

runki do uprawiania tej formy rekre-acji. Atrakcyjną ofertę na przejażdżki bryczką i konno przygotował pałac Mierzęcin – wysokiej klasy ośrodek rekreacyjno-konferencyjny, położony w niedalekiej odległości od Dobieg-niewa. Do dyspozycji gości jest basen oraz bogata i kompleksowa strefa saun, łaźni oraz wypoczywalni. Na terenie gminy wytyczono interesu-jące szlaki piesze i rowerowe, które opasają okolicę jak wstęga – Wstęga Dobiegniewa – 45 km szlaku pieszo-rowerowego po zróżnicowanym te-renie. Wiele atrakcji i możliwość spę-dzenia wolnego czasu w kontakcie z przyrodą zachęcają do odwiedzenia naszej gminy choćby na weekend – zapraszamy, naprawdę warto.

Urząd Gminy Dobiegniew

wypoczynek i rekreacja na wyciągnięcie ręki

16

Page 17: Przystań na Święta - Gorzów Wielkopolski · życzenia. Święta Bożego Narodze-nia to chyba najbardziej przyjemne i rodzinne święta, które obchodzi-my w Gorzowie, w całej

Warsztaty w Miejskim Ośrodku Sztuki, XXIX Gorzowskie Spotkania Teatral-ne w Teatrze im. Juliusza Osterwy, Klucz do Kariery w Jazz Clubie „Pod Filarami”, IV edycja Ogólnopolskiego Festiwalu Monodramów i Teatrów Ma-łych Form „Bamberka” w Grodzkim Domu Kultury– i to dosłownie tylko kilka przykładów tego, co w ostatnim czasie miało miejsce w Gorzowie. Wbrew temu, co twierdzą niektórzy, w gorzowskiej kulturze wiele się dzie-je. Dziennikarze, fotoreporterzy, nie mówiąc już o odbiorcach kultury, cza-sami nie nadążają biegać z instytucji do instytucji. Tu przedstawiamy tylko niewielką ilość tego, co się ostatnio wydarzyło, ale jeżeli chcecie wiedzieć i być na bieżąco z wydarzeniami, które odbywają się w Gorzowie, to przypo-

SPAM-uj z kulturąminamy, że jest coś takiego jak SPAM – Solidna Porcja Aktywności Miejskiej, bezpłatny folder, w którym znajdziecie Państwo informacje o prawie wszyst-kich wydarzeniach. A w grudniu do-datkowo w SPAM-ie wyczytacie, jakie propozycje na Noc Sylwestrową ma miasto i instytucje kultury. Zdradzę tylko, że na nadwarciańskim bul-warze wystąpi Patrycja Markowska, w Miejskim Centrum Kultury zaplano-wany został sylwester dla seniorów, a w Filharmonii Gorzowskiej wystąpi Bogusław Morka i jego goście.

SPAM znajdziecie w Urzędzie Miasta, Urzędzie Skarbowym, galeriach Aska-na i NoVa Park, miejskich instytucjach kultury, pubach, restauracjach, hote-lach i taksówkach.

Aleksandra Górecka

fot.

Bartł

omiej

Now

osiel

ski

fot.

Ewa

Kuni

cka T

eatr

im. J

uliu

sza

Oste

rwy

fot.

Mich

ał K

apuś

cińsk

i

fot. archiwum Miejskiego Ośrodka Sztuki

fot.

Ewa

Kuni

cka

fot.

Ewa

Kuni

cka

fot. E

wa K

unick

a

fot.

arch

iwum

Miej

skieg

o Oś

rodk

a Sz

tuki

fot.

Ewa

Kuni

cka

fot.

Ewa

Kuni

cka

Z coolturą o kulturze

17

Page 18: Przystań na Święta - Gorzów Wielkopolski · życzenia. Święta Bożego Narodze-nia to chyba najbardziej przyjemne i rodzinne święta, które obchodzi-my w Gorzowie, w całej

Zimowe przesilenie to czas świętowania niemal we wszystkich religiach świata. Ludzie różnych wyznań święcą szczególne w ich wierze dni w wyodrębnionej przestrzeni sakralnej. Gromadzą się w kościołach, cerkwiach, synagogach. Chowają swych zmarłych na chrześcijańskich cmentarzach, kirkutach, mizarach. Na planie Gorzowa można wskazać enklawy sacrum dla różnych wyznań i podążyć ich śladem.…

… sacrum.

kieruj się miastem…

Śladami gorzowskiej społeczności żydowskiej

W 1752 roku na rogu ulic Łużyckiej i Łazienki wzniesiono pierwszą w mie-ście synagogę. Po 100 latach w tym samym miejscu wzniesiono nową, w bizantyjskim stylu. Zbudowana na planie kwadratu harmonijnie wpisy-wała się w otoczenie architektoniczne. Okna synagogi zdobiły motywy tal-mudyczne, a każdy narożnik budowli zdobiła wieżyczka z gwiazdą Dawida. W nocy z 8 na 9 listopada 1938 roku synagogę spalono. Ta noc w historii zapisała się jako Kryształowa Noc.

Ostatnim w mieście budynkiem związanym z gminą żydowską jest dom pogrzebowy z XIX wieku znajdujący się na terenie kirkutu – cmentarza ży-dowskiego położonego na skraju osiedla Słonecznego. Niełatwo tam trafić. Kirkut z ok. 300 macewami jest perłą wśród zabytków Gorzowa.

Izabela Grygiel-Guła

Źródła:

Kamińska Krystyna, Rudziński Zbigniew: Gorzów Wielkopolski. Miasto na siedmiu wzgórzach, Wydawnictwo Bezdroża oraz Urząd Miasta Gorzowa Wielkopolskiego,

Kraków 2007.

Kamińska Krystyna: Gorzów Wielkopolski. Przewodnik po historycznych miejscach

i dzielnicach, WAG Arsenał, Gorzów Wielkopolski 2008.

Kronika wieku – Landsberg 1900-2000 Go-rzów. pod red. Artura Bryknera i Dariusza

Barańskiego, wyd. II, Gazeta Wyborcza i Urząd Miasta w Gorzowie Wielkopolskim,

Gorzów Wielkopolski 2003.

Warto ją zobaczyć, chociaż jest niewielka

Cerkiew prawosławna pw. Św. Jerzego i Narodzin Bogurodzicy przy ulicy Kostrzyńskiej jest pierwszą prawosławną cerkwią wybudowaną po woj-nie na ziemiach zachodnich. Zbudowano ją na planie krzyża greckiego, na-krywając pięcioma kopułami, z których centralna symbolizuje Chrystusa, a pozostałe cztery – znacznie mniejsze – ewangelistów.

We wnętrzu ołtarz symbolizujący Królestwo Boże oddziela od wiernych zdobiony ikonami ikonostas. Dwie z ikon pochodzą z XIX wieku z Kijowiec. Świątynię w 1995 roku konsekrował arcybiskup Bazyli.

Jak palec Boży

Budowla w kształcie rotundy, do której przylega ponad 50-metrowa ażu-rowa wieża kościelna, kierująca wzrok patrzącego prosto w niebo, to dziś kościół katolicki pw. Chrystusa Króla. Powstał on w 1930 roku jako świąty-nia służąca społeczności ewangelickiej Zawarcia.

Z ciekawostek – pod kościołem przy ul. Woskowej wraz z kamieniem wę-gielnym zamurowana została miedziana szkatuła, a w niej same skarby dla miłośników przeszłości: akt erekcyjny na cielęcej skórze, Biblia, lo-kalne gazety, przewodnik po mieście, plan miasta, książka „Z przeszłości Landsberga”.

Kiedyś kaplice cmentarne…

…dziś gromadzą się w nich wspólnoty wiernych. Wybudowana w 1883 roku kaplica dawnego landsberskiego cmentarza, który dziś znamy jako Park Kopernika, jest obecnie użytkowana przez wiernych kościoła ewangelicko-augsburskiego jako parafialny kościół pw. Świętej Trójcy.

Natomiast w kaplicy cmentarnej górującej nad zabytkowym cmentarzem świętokrzyskim odbywają się nabożeństwa w ramach gorzowskiej parafii greckokatolickiej pw. Św. Jozafata Biskupa i Męczennika.

fot.

Bartł

omiej

Now

osiel

ski

Czekając na święta,

18

Page 19: Przystań na Święta - Gorzów Wielkopolski · życzenia. Święta Bożego Narodze-nia to chyba najbardziej przyjemne i rodzinne święta, które obchodzi-my w Gorzowie, w całej

SPOSOBY ODDANIA GŁOSU: 1. Wrzucenie karty do jednej

z 4 urn:

• w budynku głównym Urzędu Miasta przy ul. Sikorskiego 3-4, na parterze (głosowanie w godzinach pracy Urzędu),

• w budynku Urzędu Miasta przy ul. Przemysłowej 53, w Wydziale Komunikacji (głosowanie w godzi-nach pracy Urzędu),

• w biurowcu przy ul. Kombatantów 34, na parterze przy portierni (głosowanie do godzin wieczor-nych),

• w Galerii Handlowej Askana (gło-sowanie do godzin wieczornych) – trwają rozmowy.

GORZOWSKI BUDŻET OBYWATELSKI 2013 - GŁOSOWANIE

Masz wpływ na inwestycje!

KTO MOŻE GŁOSOWAĆ?

Głosować może każdy mieszkaniec Gorzowa figurujący w spisie wybor-ców do Rady Miasta Gorzowa, który posiada czynne prawo wyborcze do Rady Miasta Gorzowa.

TERMINY GŁOSOWANIA:

3 grudnia – 14 grudnia

Zakończenie głosowania 14 grudnia o godz. 14.00

JAK GŁOSOWAĆ?

Każdy mieszkaniec wypełnia tylko jedną ankietę w wersji papierowej bądź elektronicznej.

Na karcie wybieramy maksymal-nie 3 propozycje zadań do rea-lizacji w budżecie na 2013 r., po 1 propozycji w każdej kategorii (KA-TEGORIE: 1. Place zabaw, 2. Chodniki, 3. Inne- murale, parkingi, oświetle-nie, ścieżki rowerowe).

Głosujemy poprzez postawienie znaku „X” w kolumnie WYBIERAM. Aby ankieta była ważna, wypełniamy rubrykę z danymi – imię, nazwisko oraz numer PESEL.

Karta do pobrania będzie na stronie www.gorzow.pl , na podstronie E-URZĄD w zakładce DIALOG (KONSULTACJE) oraz na podstronie GORZÓW PRZYSTAŃ – zakładka BUDŻET OBYWATELSKI 2013. Na powyższych podstronach dostępny będzie także opis zadań zgłoszonych przez mieszkańców.

Opracowała Anna Zaleska

Wybierz!Zagłosuj!

Nie zmarnuj swojej szansy!

2. Wysłanie drogą mailową wypeł-nionej karty do głosowania na adres – [email protected]

Karty do głosowania, jak i opisy projektów będą dostępne przy urnach

fot.

arch

iwum

reda

kcji:

Bartl

omiej

Now

osiel

ski, Ł

ukas

z Kul

czyń

ski

19

Page 20: Przystań na Święta - Gorzów Wielkopolski · życzenia. Święta Bożego Narodze-nia to chyba najbardziej przyjemne i rodzinne święta, które obchodzi-my w Gorzowie, w całej

Niebo całe z gwiazdzaszroniony płota z kopyta końciągnie sanek moc

spójrz na niebo tambetlejemska jarzy sięi zaprasza by opłatkiembiałym dzielić się

REFTaka noc, magiczna nocw roku tylko razciepłem sercblaskiem świecogrzewa cały świat

niechaj więcniesie pieśńco nam w duszy graświąt rodzinnych i radosnychdziś życzymy Wam

W cieniu siedmiu wzgórzGorzów cały lśnina bulwarze mrózskrobie sobie szkic

choinkowy szalubrał stary mostpan Zacharek Wartą płyniew łodzi ma prezentów sto

REFTaka noc, magiczna nocw roku tylko razciepłem sercblaskiem świecogrzewa cały świat

niechaj więcniesie pieśńco nam w duszy graświąt rodzinnych i radosnychdziś życzymy Wam

A w Jazz Clubie chórznowu spotkał sięby ogłaszać jak najgłośniejże Pan nam rodzi się!

Autor Sylwia Beech Radio Plus Gorzów

„Taka Noc”

Kolęda nagrana została 28 listopada w Jazz Clubie „Pod Filarami”