105
PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz.1 Magdalena Kotlicka-Antczak, Katedra Psychiatrii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi

PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY –

cz.1

Magdalena Kotlicka-Antczak,

Katedra Psychiatrii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi

Page 2: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

Psychiatria dzieci i młodzieży

Specyfika psychiatrii dziecięco-młodzieżowej

Diagnoza psychiatryczna dziecka

Przegląd zaburzeń psychicznych wieku rozwojowego

Omówienie wybranych zaburzeń Upośledzenie umysłowe

Specyficzne zaburzenia rozwojowe

Autyzm dziecięcy

Zaburzenie hiperkinetyczne (ADHD)

Lęk separacyjny

Page 3: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

Dlaczego psychiatria wieku rozwojowego???

Page 4: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

Psychiatria dzieci i młodzieży a psychiatria ogólna

Odmienności psychiki dziecka na różnych etapach

rozwoju

Specyfika rozpoznań (n.p. upośledzenie umysłowe,

autyzm dziecięcy, ADHD, moczenie mimowolne)

Odmienność obrazu klinicznego zaburzeń

rozpoznawanych także u osób dorosłych (zaburzeń

nastroju, lękowych itp..)

Odmienność terapii dzieci

Page 5: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

Diagnoza psychiatryczna dziecka…

Page 6: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

Diagnoza psychiatryczna dziecka

Znaczenie uwzględniania czynników biologicznych i psychospołecznych

w diagnozie dziecka

Odmienności w zakresie przeprowadzania oceny stanu psychicznego

Page 7: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

Procesy wzrastania i dojrzewania

Stopień rozwoju emocjonalnego, intelektualnego i

społecznego

„Elastyczne” normy i kryteria

Znaczenie perspektywy rozwojowej!

Diagnoza psychiatryczna dziecka

Page 8: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

ROZWÓJ

Czynniki biologiczne Cz. psychospołeczne

Page 9: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

Diagnoza psychiatryczna dziecka-

znaczenie czynników biologicznych

Przebieg ciąży, porodu i okresu okołoporodowego

Czynniki genetyczne

Ocena rozwoju psychomotorycznego i zakłócających go

czynników (urazy oun, infekcje)

Page 10: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

Diagnoza psychiatryczna dziecka- znaczenie czynników psychospołecznych

Rodzina (pierwotne środowisko)!!!

Struktura

Stopień poczucia bezpieczeństwa (przestępczość, w tym przemoc, nadużywanie SPA, uzależnienia)

Stopień zaspokojenia innych potrzeb fizycznych i emocjonalnych

Więź z rodzicami/opiekunami

Page 11: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

Diagnoza psychiatryczna dziecka-

znaczenie czynników psychospołecznych

Rodzina/pierwotne

środowisko)!!!

Wzorce funkcjonowania rodziny (normy, style, komunikacja, interakcje, “gry rodzinne”)

„Elastyczne” normy i kryteria

Page 12: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

Diagnoza psychiatryczna dziecka-

znaczenie czynników psychospołecznych

Szerszy system rodzinny

(dziadkowie) System szkolny

Inne systemy wsparcia

Page 13: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

Diagnoza psychiatryczna dziecka

Sposób przeprowadzania badania

Znaczenie technik niewerbalnych

(obserwacja zachowania, zabawa, rysunek)

Znaczenie testów psychologicznych

(m.in. ocena IQ)

Page 14: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

Terapia dzieci…

Page 15: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

- Znaczenie wspierania rozwoju dziecka (upośledzenie

umysłowe, autyzm dziecięcy)

- Znaczenie psychoterapii, w tym technik

behawioralnych

- Zaangażowanie rodziny i innych znaczących osób

- Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego

(np. pedagogów)

Terapia dziecka

Page 16: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

Psychiatria dzieci i młodzieży-

przegląd zaburzeń

Upośledzenie umysłowe

Zaburzenia rozwoju psychicznego

Specyficzne zaburzenia rozwoju

a. mowy i języka

b. umiejętności szkolnych

c. funkcji motorycznych

Całościowe zaburzenia rozwojowe

Page 17: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

Psychiatria dzieci i młodzieży- przegląd zaburzeń

Zaburzenia zachowania i emocji zwykle rozpoczynające się w dzieciństwie

Zaburzenia hiperkinetyczne (ADHD)

Zaburzenia zachowania

Zaburzenia emocjonalne zwykle rozpoczynające się w dzieciństwie (np. lęk przed separacją w dzieciństwie, lęk społeczny)

Zaburzenia funkcjonowania społecznego zwykle rozpoczynające się w dzieciństwie lub w wieku młodzieńczym

a. mutyzm wybiórczy

b. zaburzenia przywiązania

Page 18: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

Psychiatria dzieci i młodzieży- przegląd zaburzeń

Zaburzenia zachowania i emocji zwykle rozpoczynające się w dzieciństwie- c.d.

Tiki

Moczenie mimowolne (enuresis) nieorganiczne

Zanieczyszczanie się kałem (encopresis) nieorganiczne

Zaburzenia odżywiania się w niemowlęctwie i dzieciństwie

Pica

Stereotypie ruchowe

Jąkanie się

Mowa bezładna

Page 19: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

Upośledzenie umysłowe (UU)-

definicja i kryteria diagnostyczne

Obniżenie sprawności intelektualnej

istotnie poniżej przeciętnej

+ Istotne obniżenie możliwości

adaptacyjnych

Page 20: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

UU- definicja i kryteria diagnostyczne

IQ (II) = (wiek umysłowy/

wiek kalendarzowy) X 100

Page 21: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

UU

dane demograficzne i epidemiologiczne

Rozpowszechnienie: 1-2% populacji ogólnej

M :K = 2 : 1

UU w stopniu lekkim bardziej rozpowszechnione w

niższych warstwach społecznych

Page 22: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

UU- klasyfikacja wg ICD-X

II

Przeciętny II: 100 + 15

„Pograniczny” II: 70 - 85

UU lekkie: 50 - 69 (85%)

UU umiarkowane: 35 - 49 (10%)

UU znaczne : 20 – 34 (3-4%)

UU głębokie: < 20 (1-2%)

+ Zaburzenia funkcjonowania społecznego

Page 23: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

UU- obraz kliniczny

UU lekkie (II 50-69, 85% przypadków)

W literaturze anglojęzycznej grupa określana jako “Educable”

Wiek umysłowy 9-12 lat

Umiejętności szkolne do poziomu~ 6 klasy

W okresie przedszkolnym nabywana jest zdolność adekwatnego porozumiewania się (mowa) i podstawowe umiejętności społeczne

Osoby dorosłe są zazwyczaj zdolne samodzielnie funkcjonować i podejmować pracę, mogą wymagać wsparcia i nadzoru

Page 24: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

UU- obraz kliniczny

Umiarkowane UU (II 35-49 ), 10 % przypadków

Grupa określana jako “Trainable”

Umiejętności szkolne do poziomu II klasy

Wiek umysłowy 6-9 lat

Większość nabywa zdolności porozumiewania się w okresie przedszkolnym (z opóźnieniem)

Większość osiąga pewien stopień niezależności w zakresie samoobsługi (może wymagać nadzoru)

Osoby dorosłe zdolne do podejmowania niewykwalifikowanej pracy w warunkach pomocy i nadzoru

Dobre funkcjonowanie w chroniącym środowisku

Page 25: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

UU- obraz kliniczny

UU znaczne ( II 20 - 34), 3-4 % przypadków

Wiek umysłowy: 3-6 lat

Częsta towarzysząca niesprawność fizyczna

Nie nabywają umiejętności adekwatnego porozumiewania się (lub w niewielkim stopniu) w okresie przedszkolnym

Mogą nauczyć się mówić i osiągnąć zdolność samoobsługi w elementarnym zakresie w okresie wieku szkolnego

Mogą nauczyć się najprostszych czynności matematycznych (liczenie) i wzrokowego rozpoznawania niektórych słów

Osoby dorosłe mogą wykonywać proste zadania w warunkach ścisłego nadzoru

Page 26: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

UU- obraz kliniczny

UU głębokie (II <20), 1-2 % przypadków

Wiek umysłowy: <3 lat

Zazwyczaj towarzysząca niesprawność fizyczna (wady rozwojowe), poważne ograniczenia w zakresie poruszania, samoobsługi, kontroli zwieraczy

Mowa niewykształcona lub ograniczona do pojedynczych słów

Wymagają stałej opieki - niezdolne do samodzielnej egzystencji

Page 27: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

UU- zaburzenia towarzyszące

25% osób z UU pozostających pod opieką

medyczną ma problemy psychiatryczne

Odsetek zaburzeń w badaniach populacyjnych:

10-15%

Rozpowszechnienie zaburzeń psychicznych 3-4

razy większe niż w populacji ogólnej

Page 28: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

UU- zaburzenia towarzyszące

ADHD

Zaburzenia nastroju

Całościowe zaburzenia rozwojowe

Stereotypie ruchowe

Zaburzenia zachowania

Page 29: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

UU- Etiologia

W ~ 50% ustalona przyczyna

W większości przypadków uu w stopniu

lekkim przyczyna pozostaje nieustalona

Page 30: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

UU- Etiologia

Czynniki biologiczne

Genetyczne

- Translokacje chromosomów ( Zespół Downa - trisomia 21, trisomia 13, trisomia 18)

- Inne nieprawidłowości liczby chromosomów ( Zespół Turnera - 45 X, Klinefeltera -47 XXY)

- Aberracje chromosomalne (Zespół kruchego X, 5Q delecja)

Page 31: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

UU- Etiologia

Czynniki genetyczne

-Genetycznie uwarunkowane zaburzenia metaboliczne:

Fenyloketonuria, Galaktozemia, choroby

spichrzeniowe (ch. Taya-Sachsa. ch. Huntera )

- Genetycznie uwarunkowane schorzenia neurologiczne

(Neurofibromatozy, Sclerosis Tuberosa)

Page 32: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

UU- Etiologia

Czynniki biologiczne

Zaburzenia rozwoju oun

(Anencephalia, hydrocephalus, microcephalia,

spina bifida)

Page 33: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

UU- Etiologia

Cz-ki działające w okresie ciąży:

infekcje,

hipoksja,

niewydolność łożyska,

cukrzyca ,

nadużywanie alkoholu i innych SPA

(FAS: płodowy zespół alkoholowy!!!)

Przedwczesny lub traumatyczny poród

Biologiczne czynniki środowiskowe

Page 34: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

UU- Etiologia

Infekcje (w okresie płodowym lub

wczesnodziecięcym):

Herpes simplex

HIV

Hemophilus influenzae

Zapalenie opon mózg-rdz.

Różyczka,

Toxoplasmoza

Malaria

Page 35: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

UU- Etiologia

Czynniki biologiczne

Biologiczne czynniki środowiskowe

Urazy głowy

Zatrucia (np. ołowiem)

Page 36: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

UU- Etiologia

Czynniki społeczne

Brak podstawowej opieki

Znacząca deprywacja stymulacji rozwoju

społecznego, rozwoju mowy

Zaburzenia psychiczne (np.autyzm dziecięcy)

Page 37: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

UU- przebieg i rokowanie

Różnorodny przebieg i rokowanie w znacznym stopniu uwarunkowane rodzajem przyczyny UU (np. schorzeniem neurologicznym)- w części przypadków przebieg postępujący

W UU lekkim i umiarkowanym dużo większy wpływ czynników środowiskowych (stymulacja rozwoju!)

Rozpoznanie UU nie musi być rozpoznaniem na całe życie

Page 38: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

UU- postępowanie terapeutyczne

Wsparcie i pomoc w rozwoju i codziennym funkcjonowaniu

Adekwatne możliwości kształcenia (zindywidualizowane programy i metody nauczania, wspieranie rozwoju mowy)

Interwencje behawioralne- modyfikacja niepożądanych zachowań

Praca w warunkach chronionych (dorośli)

Leczenie farmakologiczne w uzasadnionych sytuacjach (leczenie zaburzeń współistniejących, poważne problemy behawioralne)

Wsparcie społeczne dla rodziny

Page 39: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

Specyficzne zaburzenia rozwojowe

Dotyczą dzieci w NORMIE INTELEKTUALNEJ

Specyficzne zaburzenia rozwoju umiejętności

szkolnych

Specyficzne zaburzenia rozwoju mowy

Specyficzne zaburzenia rozwoju funkcji

motorycznych

Page 40: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

Specyficzne zaburzenia rozwoju

umiejętności szkolnych

Osiągnięcia w zakresie czytania, umiejętności matematycznych lub analizy dźwiękowo-literowej (oceniane wystandaryzowanymi testami) pozostają znacząco poniżej (ponad dwa odchylenia standardowe dla danego testu) osiągnięć oczekiwanych w stosunku do wieku, procesu edukacji i poziomu inteligencji dziecka)

Jeśli obecne są zaburzenia funkcji określonych zmysłów (np. wzroku), trudności muszą przekraczać zakres zazwyczaj spotykanych przy danym deficycie

Trudności w osiągnięciach szkolnych znacząco wpływają na osiągnięcia w szkole lub inne aktywności i zadania codziennego życia, które wymagają umiejętności matematycznych, czytania lub pisania.

Page 41: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

Specyficzne zaburzenia rozwoju umiejętności szkolnych

SZRU czytania (dysleksja rozwojowa)

Page 42: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

Specyficzne zaburzenia rozwoju umiejętności szkolnych

SZRU pisania (analizy dźwiękowo-literowej): dysortografia

Page 43: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

Specyficzne zaburzenia rozwoju umiejętności szkolnych

SZRU pisania (analizy dźwiękowo-literowej): dysgrafia

Page 44: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

Specyficzne zaburzenia rozwoju umiejętności szkolnych

SZRU matematycznych (dyskalkulia)

Page 45: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

Specyficzne zaburzenia rozwoju umiejętności szkolnych

Dotyczą ~ 5 % uczniów

Page 46: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)
Page 47: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

ADHD

Attention

Deficit

Hyperactivity

Disorder

Page 48: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

ADHD (Zaburzenia hiperkinetyczne)-

Epidemiologia

Page 49: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

ADHD -Epidemiologia

Page 50: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

ADHD-Epidemiologia

Page 51: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

ADHD- kryteria diagnostyczne

(wg ICD-10)

Sześć lub więcej objawów zaburzeń uwagi utrzymuje się przez co najmniej 6 miesięcy w stopniu niezgodnym z poziomem rozwojowym dziecka i zaburzającym jego funkcjonowanie

Zaburzenia uwagi

(a) Często nie potrafi skupić uwagi na szczegółach lub popełnia błędy wynikające z zaburzeń uwagi podczas pracy szkolnej i innych zajęć

(b) Często ma trudności z utrzymaniem uwagi na wykonywanych zadaniach lub w zabawie

(c) Często wydaje się nie słuchać, gdy się do niego mówi

(d) Często nie postępuje według instrukcji i nie dokańcza pracy szkolnej lub innych obowiązków (nie z powodu zachowań buntowniczych lub z powodu niezrozumienia instrukcji)

(e) Często ma trudności w organizowani zadań i innych aktywności

(f) Często unika, nie lubi lub jest oporny wobec zadań, które wymagają wysiłku umysłowego (praca w szkole, praca domowa)

(g) Często gubi przedmioty potrzebne do wykonania zadań lub przeprowadzenia innych aktywności ( zabawki, przybory szkolne, narzędzia)

(h) Łatwo rozprasza się pod wpływem zewnętrznych bodźców

(i) Zapomina o wielu rzeczach podczas codziennych aktywności („zapominalski”)

Page 52: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

ADHD-Kryteria diagnostyczne

nie może skupić uwagi

zapomina

nie słucha

rozprasza się

gubi rzeczy

Page 53: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

ADHD-Kryteria diagnostyczne

Nadruchliwość (co najmniej 3) (a) Często porusza rękami lub stopami lub

„wierci się” w pozycji siedzącej (b) Często wstaje z miejsca w klasie lub w

innych sytuacjach, gdy oczekiwane jest pozostawanie w pozycji siedzącej

(c) Często biega w koło lub wspina się w nieodpowiednich sytuacjach (u młodzieży i dorosłych może być ograniczone do uczucia niepokoju

(d) Ma trudności ze spokojną zabawą, przesadna hałaśliwość w zabawie

(e) Przejawia utrwalony wzorzec nadmiernej aktywności ruchowej, praktycznie nie modyfikowany przez społeczny kontekst

Page 54: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

ADHD-Kryteria diagnostyczne

Jest stale „na biegu”, działa „jak nakręcone”

Page 55: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

ADHD-Kryteria diagnostyczne

Impulsywność (co najmniej 1) (a) Często wyrywa się do odpowiedzi zanim pytanie zostaje

ukończone

(b) Ma trudności z poczekaniem na swoją kolej

(c) Często przerywa i przeszkadza innym (np. wtrąca się do rozmów i zabaw)

(d) Często wypowiada się nadmiernie

Page 56: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

ADHD-Kryteria diagnostyczne

Jest niecierpliwe

Page 57: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

B. Niektóre z objawów nadruchliwości/impulsywności lub zaburzeń uwagi były obecne przed ukończeniem 7 roku życia

C. Część objawów jest obecna w dwóch lub więcej środowiskach (np. w szkole/pracy i w domu)

D. Objawy znacząco zaburzają funkcjonowanie społeczne, szkolne lub zawodowe

E. Objawy nie występują wyłącznie w przebiegu całościowych zaburzeń rozwojowych, schizofrenii lub innych zaburzeń psychotycznych i nie są bardziej charakterystyczne dla innych zaburzeń psychicznych (np. zaburzeń nastroju, lękowych, zaburzeń osobowości )

Page 58: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

ADHD- postaci wg DSM IV-R

ADHD

typ z dominacją zaburzeń uwagi

typ z dominacją nadruchliwości/impulsywności

typ mieszany

DSMV nie wyróżnia już podtypów!

Page 59: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

ADHD-Zaburzenia towarzyszące

Page 60: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

ADHD- Diagnoza różnicowa

Prawidłowy rozwój dziecka

Odpowiedź na nadużywające środowisko

Zaburzenie opozycyjno-buntownicze

Zaburzenia zachowania

Specyficzne zaburzenia rozwoju umiejętności szkolnych

CHAD

Zaburzenia depresyjne

Zaburzenia lękowe

Zaburzenia endokrynologiczne (nadczynność tarczycy)

Page 61: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

ADHD- Przebieg i rokowanie

W USA 50 % dzieci z ADHD kończy pomyślnie

edukację szkolną (zazwyczaj jednak kilka klas mniej

niż dzieci bez ADHD)

U 25 % w wieku dorosłym rozpoznaje się

antysocjalne zaburzenie osobowości

Zwiększony odsetek nadużywania środków

psychoaktywnych, prób samobójczych, wypadków

samochodowych i aresztowań w porównaniu ze

zdrowymi rówieśnikami

Page 62: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

ADHD- Przebieg i rokowanie

60 % dzieci z ADHD, jako osoby dorosłe wciąż ma

objawy (choć często nie spełnia wszystkich

kryteriów, uzasadniających rozpoznanie)

Page 63: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

ADHD- Przebieg i rokowanie

Dorośli z objawami ADHD

Funkcjonowanie w szkole/pracy

Słabsze osiągnięcia

Niedotrzymywanie terminów

Częste spóźnienia

Bałagan, gubienie przedmiotów/dokumentów

Page 64: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

ADHD- Przebieg i rokowanie

Dorośli z objawami ADHD

Funkcjonowanie zawodowe

Gorsze spełnianie wymagań pracodawcy

Rzadsze dobre relacje z przełożonym

Częstsze zmiany/zwolnienia z pracy

Niższy status zawodowy

W porównaniu ze zdrowymi osobami

Page 65: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

ADHD- Przebieg i rokowanie

Dorośli z objawami ADHD

Problemy w codziennym funkcjonowaniu

Kłopoty w zarządzaniu finansami

Nadmierne zadłużenie

Zapominanie o płaceniu rachunków

Większy chaos w codziennych czynnościach

Page 66: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

ADHD- Przebieg i rokowanie

Dorośli z objawami ADHD

Relacje i umiejętności społeczne

Niewielka zdolność „słuchania”

Szybkie wpadanie w złość, agresja słowna

Trudności w tworzeniu i podtrzymywaniu relacji

Trudności w związkach damsko/męskich/większy

odsetek rozwodów w porównaniu ze zdrowymi

Częstsze konflikty rodzinne

Page 67: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

ADHD- Przebieg i rokowanie

Dorośli z objawami ADHD

Problemy emocjonalne

Słaba kontrola emocji/wybuchy emocjonalne

Zła samoocena wobec wielu niepowodzeń

Page 68: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

ADHD-Przebieg i rokowanie

Page 69: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

ADHD-Przebieg i rokowanie

Page 70: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

ADHD-Etiologia

Page 71: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

ADHD-Etiologia

Czynniki genetyczne

MZ/DZ Twins Ratio: 51-80% / ~30%

Ryzyko zachorowania dziecka biologicznego

rodzica z ADHD :15-20%

Page 72: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

ADHD-Etiologia

Czynniki genetyczne

Potwierdzony udział genów związanych z obrotem

dopaminy :

Gen DAT1( transporter dopaminy )

Gen dla DBH ( betahydroksylaza dopaminowa)

Gen receptora D4- DRD 4 (odpowiedź na DA)

Page 73: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

ADHD-Etiologia: Czynniki środowiskowe

Uszkodzenie OUN

Page 74: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

Palenie przez matkę w czasie ciąży

Page 75: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

Nadużywanie SPA przez matkę w

czasie ciąży

Page 76: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

Nadużywanie alkoholu przez matkę w

czasie ciąży

Page 77: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

Zatrucie ołowiem

Page 78: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

ADHD-Etiologia

Badania neuroobrazowe

Zmniejszona objętość

- Kory przedczołowej

- Jąder podstawy mózgu (jądra ogoniaste,

soczewkowate)

- Móżdżku

Page 79: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

ADHD-Etiologia

Funkcjonalne badania neuroobrazowe

Page 80: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

ADHD-Etiologia

Badania neuropatologiczne

Zmniejszenie gęstości neuronów w

obszarze prążkowia

(striatal neuronal loss)

Page 81: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

ADHD-Etiology

Zaburzenia neurobiochemiczne

Page 82: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

ADHD-Etiologia

Zaburzenia neurobiochemiczne

Zmniejszony „obrót” dopaminy

Dysregulacja w zakresie hamującej czynności kory

czołowej ( głownie szlaki noradrenergiczne) na

struktury podkorowe- prążkowie (głównie

dopaminergiczne)

Page 83: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

ADHD –Etiologia

Badania neuropsychologiczne

Zaburzenia w zakresie funkcji wykonawczych (kora

czołowa):

AKTYWACJA

-Aktywacja do pracy

-Organizowanie

-Ustanawianie priorytetów

Page 84: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

ADHD- Etiologia

Page 85: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

ADHD- Etiologia

Page 86: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

ADHD- Etiologia

Page 87: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

ADHD-Etiologia

Geny

Zmiany strukturalne i biochemiczne

Deficyty w zakresie funkcji wykonawczych (kora przedczołowa)

Objawy poznawcze i behawioralne

Page 88: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

ADHD- Postępowanie terapeutyczne

Podejście wielopłaszczyznowe!!!

Oddziaływania środowiskowe i behawioralne

Dom Szkoła Służba zdrowia

Farmakoterapia

Page 89: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

ADHD- Postępowanie terapeutyczne

Krok 1 Oddziaływania środowiskowe i behawioralne

Page 90: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

ADHD- Postępowanie terapeutyczne

Oddziaływania środowiskowe i behawioralne

Redukcja bodźców (ograniczenie bodźców rozpraszających)

Utrzymywanie przewidywalnego, regularnego schematu dnia

Ustrukturyzowane warunki w szkole/klasie

Specyficzne techniki nauczania (zadania podzielone na części, przerwy)

Ograniczanie (lecz nie eliminowanie) liczby wyborów do 2-3 opcji

Page 91: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

ADHD- Postępowanie terapeutyczne

Oddziaływania środowiskowe i behawioralne

Wyeliminowanie lub zmiana określonych zachowań

- Wzmocnienia pozytywne

- Bezpieczne, nie karzące środowisko, lecz z

wytyczonymi granicami

- Zasady i konsekwencje!

Page 92: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

ADHD- Postępowanie terapeutyczne

Farmakoterapia Krok 2

Page 93: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

ADHD- Postępowanie terapeutyczne

Farmakoterapia

Psychostymulanty

Methylfenidat ( Ritalin, Medikinet, Concerta-

preparat SR))

Dextramfetamina (Dexedrine)*

Pemolina (Cylert)*

Mieszane sole amfetaminy (Adderall) *

*nie stosowane w Polsce

Page 94: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

ADHD- Postępowanie

Farmakoterapia

Antydepresanty

-Trójcykliczne- Imipramina (wycofana)

-SNRI- Atomoksetyna (Strattera)

10, 18, 25, 40, 60 mg (dawkowanie:1.2-1.8 mg/kg

m.c.)

-Bupropion (brak rejestracji)

Page 95: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

ADHD- Postępowanie

Farmakoterapia- za i przeciw

Znacząca poprawa u 80 % leczonych

Efekty szybsze i bardziej „spektakularne” w

porównaniu z metodami niefarmakologicznymi

Poprawa osiągnięć szkolnych.

Na świecie przepisywane w nadmiarze

Bywają nadużywane (zwłaszcza przez dorosłych z

ADHD)

Możliwe efekty uboczne

Page 96: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

ADHD- Postępowanie

Farmakoterapia-objawy uboczne

Leki psychostymulujące

- Zaburzenia snu

- RR, zaburzenia rytmu serca

- Zaburzenia gastryczne

- Spadek łaknienia potencjalne upośledzenie przyrostu

masy ciała i wzrostu dziecka

Atomoksetyna

- Zaburzenia sercowo- naczyniowe

- Zwiększone ryzyko zachowań samobójczych na początku

leczenia

Page 97: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

ADHD- Postępowanie

Wskazówki dla rodziców/opiekunów

Bądź cierpliwy

Bądź stały

Bądź wyrozumiały

Odróżniaj złe zachowania dziecka od samego

dziecka!!!

Złe zachowania nie to samo co złe dziecko

Page 98: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

Lęk separacyjny (SAD)

Główne zadanie rozwojowe w

okresie niemowlęcym:

Wytworzenie więzi z

rodzicem/opiekunem

Page 99: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

Lęk separacyjny

Przywiązanie Zdolność do

„zatrzymania” obrazu obiektu

w umyśle dziecka

(“stałość obiektu”)

Lęk przed separacją (8-9 miesiąc życia)

Page 100: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

Lęk przed separacja w dzieciństwie – kryteria

diagnostyczne (ICD X)

Nierealistyczne martwienie się, że opiekunowi coś się stanie lub, że straci się go np. pójdzie i nie wróci

Zamartwienie się, że jakieś wydarzenie rozdzieli dziecko i opiekuna (szpital, zgubienie się, itp.)

Niechęć do pozostawania w przedszkolu, szkole, poza domem, ze względu na obawę przed rozdzieleniem z opiekunem

Problemy ze snem (niechęć lub odmowa, żeby samemu zasypiać, budzenie się, żeby sprawdzić, czy jest opiekun, niechęć spania poza domem, sny o rozdzieleniu)

Page 101: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

Lęk przed separacją w dzieciństwie – kryteria

diagnostyczne (ICD X)

Bezzasadna obawa przed osamotnieniem (w domu)

Objawy somatyczne (nudności, bóle żołądka, bóle głowy, wymioty) w sytuacjach związanych z oddzieleniem od opiekuna

Pogarszanie się samopoczucia w sytuacji przewidywanego rozdzielenia (lęk, płacz, napady złości, poczucie nieszczęścia, apatia, społeczne wycofanie się, niechęć opuszczenia domu).

Początek przed 6 rokiem życia

Czas trwania minimum 4 tygodnie

Page 102: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

Lęk przed separacją w dzieciństwie–

rozpowszechnienie, przebieg

Dotyczy ~ 4% dzieci i wczesnych adolescentów

Typowy przebieg z okresami zaostrzeń i remisji

Może utrzymywać się przez wiele lat

Może poprzedzać wystąpienie napadów paniki z

agorafobią

Page 103: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

Lęk przed separacją w dzieciństwie-

objawy towarzyszące

Objawy zaburzeń nastroju : przygnębienie, apatia, trudności z koncentracją uwagi, wycofanie społeczne,

Lęki przed zwierzętami, potworami, bandytami, porywaczami, ciemnością

Rozważania na temat śmierci i umierania

Wybuchy złości, zachowania agresywne

Niezwykłe doznania zmysłowe

Skargi somatyczne

Odmowa chodzenia do szkoły (w 75 % przypadków)

Page 104: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

Lęk sprzed separacją w dzieciństwie-

postępowanie

Psychoterapia dziecka

- terapia behawioralna

(desensytyzacja,wzmacnianie pożądanych

zachowań) i poznawczo- behawioralna (dla

starszych dzieci)

Psychoterapia rodziców (trening rodzicielski,

terapia poznawcza)

Terapia rodzinna

Leki przeciwdepresyjne???

Page 105: PSYCHIATRIA DZIECI I MŁODZIEŻY – cz - a.umed.pla.umed.pl/psychiatria/dydaktyka/2015/psychiatria_dzieci_i... · -Zaangażowanie osób spoza środowiska medycznego (np. pedagogów)

Odmowa chodzenia do szkoły- główne przyczyny

Lęk przed separacją (młodsze dzieci)

Inne zaburzenia psychiczne: SZRU szkolnych, fobia społeczna, zaburzenia nastroju, zaburzenia psychotyczne, zaburzenia zachowania

Problemy na terenie szkoły: przemoc, dokuczanie/wyśmiewanie, nadużywanie środków psychoaktywnych, konflikty z rówieśnikami i/lub nauczycielami

Postawy i zachowania rodziców: rodzice lękowi, kontrolujący, zbyt wysokie oczekiwania wobec dziecka

Zaburzenia psychiczne rodziców