Qendra e Mendimit Pozitiv

8/10/2019 Qendra e Mendimit Pozitiv

1/70

1

Psikoterapia Pozitive: T bhemi t vetdijshm pr potencialet tona!

"Nse dshiron t vesh rregull n shtetin tnd, s pari vendos rregull n krahinat e tua. Nse dshiron t vesh rregun krahinat e tua, ti duhet s pari t vesh rregull n qytetin tnd. T vendossh rregull n qytetin tnd, ti duhet t verregull n familje. Nse dshiron t vesh rregull n familje, s pari duhet t vendossh rregull n familjen tnde. N

do t vendossh rregull n familjen tnde, s pari ti duhet t vendossh rregull brenda vetes tnde.

( Fjale e Urte Orientale)

Psikoterapia Pozitive, si nj prqasje e re psikoterapeutike na mson se si t orientohemi drejt n njohjen e vetes prdorimin e aseteve pozitive brenda saj n prfitim t nj pozitiviteti n qenien ton. Kjo shkoll psikoterapeutikevjen n ndihm njerzve, pr t gjetur dhe prmirsuar kualitetin e jets, ristrukturimin e balancs s modelit n jesi dhe qasjen e trsishme n konflikte, probleme dhe simptoma psikozomatike.

Psikoterapia Pozitive u themelua n vitin 1968 nga Prof. Dr Nossrat Peseschkian (1933-2010), i cili ishte nj profei specializuar n neurologji, psikiatri, psikoterapi dhe n mjeksin psikosomatike. Si lektor ndrkombtar, Prof.

Peseschkian, ka zhvilluar leksione n universitete dhe kolegje n SHBA, Hawai, Kanada, Zelandn e Re, Australi,Turqi, Qipro, Bullgari dhe Gjermani, etj. Psikoterapia Pozitive sht e bazuar n nj qasje Transkulturore dukeprfshir eksplorimin e marrdhnies midis kulturave dhe smundjeve, konceptet kulturore si dhe t qenit i hapur t pranuar kulturat e ndryshme duke shmangur stigmatizimin dhe diskriminimi.

Modeli i tij i Psikoterapis Pozitive sht nj sintez e psikodinamiks dhe terapis s sjelljes q fokusohet naspektet pozitive t konflikteve dhe vuajtjeve psikologjike. Ajo ofron perspektiva Transkulturore n formn eproverbave, miteve dhe fabulave, n t cilat pacienti mund t njoh vetveten n aspektin alegorik dhe kshtu q mt jet n gjendje pr t krijuar nj form t re vet-besimi dhe sigurie n kapacitetet e tij.

Psikoterapia Pozitive i prket njkohsisht metodave psikodinamike n njrn an dhe metodave t psikoterapis

humaniste n ann tjetr. Fjala pozitive n kontekstin e Psikoterapis Pozitive rrjedh nga fjala latine Positum qdo t thot ajo q sht faktike, e dhn. Psikoterapia Pozitive nuk do t thot se, do gj duhet t shihetpozitivisht, por qasja ndaj problemit duhet shikuar nga t gjitha format, aspektet dhe qndrimet. Psikoterapia Pozitka nj qasje origjinale pasi prdor nj sr konceptesh themelore q jan formuar nga zhargoni i jets s prditshmN kt mnyr kto koncepte mund t kuptohen me lehtsi nga terapisti dhe pacienti i tij. Ato sigurojn nj kontet qart pre procesin psikoterapeutik dhe mund t prdoren pr t nxitur komunikimin midis modeleve t ndryshmpsikoterapeutike. Ndryshe nga format e tjera t psikoterapis, Psikoterapia pozitive sht nj terapi afatshkurtr, e si qllim prfundimtar ka shrimin e klientit dhe aftsimin e tij pr tu br vet terapist i vetes.

Kjo qasje e re terapeutike sht e bazuar n bindjen se t gjith njerzit n thelb jan t mir pr nga natyra dhe se kan dy aftsi themelore: kapacitetin q t duan dhe kapacitetin pr t ditur. Konfliktet n Psikoterapin Pozit

jan interpretuar si sfida pr zhvillimin e ktyre kapaciteteve. Nga kjo bindje jan zhvilluar shum teknika dhekoncepte t reja terapeutike.

Modeli i Balancs sht njri prej tyre. Jeta njerzore mund t prshkruhet n katr fusha kryesore ku ne mund tvendosim energjin ton: Trupi(shqisat), Arritjet (puna,karriera), Kontaktet(familjaret,shoqria, komuniteti) dhefusha e t Ardhmes (fantazia,feja). Ideja e ekuilibrit sht q ne duhet t vendosim rreth 25% t energjis son, jo tkohs son, n seciln nga kto aspekte. Pa dyshim q ekuilibri sht m i madh kur energjin e investojm nmnyr t barabarte tek secila prej katr fushave, por jo t gjith e arrijn kt balanc edhe pse disponojnpotenciale. Gjate nj konflikti, do person zhvillon mnyrn e tij t t reaguarit ndaj problemit. Shembull: Babai


2/70

2

reagon me ikjen n punn e tij (arritjet), nna reagon duke u izoluar, duke i shmangur kontaktet sociale (kontaktet)fmija reagon me ankesa fizike (trupi).

Tregimet, anektodat, shembujt Transkulturore: kto koncepte jan prdorur njkohsisht si ndrmjets midis terapdhe klientit dhe si prforcues pr prdorimin e fantazis nq zgjidhjen e konflikteve. Shembull: nj person me kultuorientale, i cili vjen n shtpi pas puns ka dshir t relaksohet mes gjith zhurms, q krijohet prej antareve tfamiljes dhe fqinjve t tij, ndrsa nj perndimor krkon t relaksohet vetm dhe n nj mjedis t qet.

Prdorimi i Psikoterapis pozitive ka rezultuar t jet i suksesshm jo vetm n marrdhniet ndrpersonale midisindividve por edhe n trajtimin e njerzve, q u prkasin institucioneve qeveritare, n shkolla, msues, klient etjnga kultura te ndryshme. Psikoterapia pozitive sht prezantuar dhe pranuar si shkenc e psikologjise n m shum70 vende t bots, ndrkoh librat m t rndsishm jan prkthyer n m shum se 23 gjuh. Ekziston nj akademe gjer ndrkombtare e Psikoterapis Pozitive me baz n Gjermani, q ka qendra n rreth 20 vende t ndryshmebots. Pra, nj aspekt i psikoterapis pozitive sht q t bjm nj kontribut t vogl n unitetin e shoqrisnjerzore.

Nse dshiron dika q nuk e ke pasur kurr, bj dika q nuk e ke br kurr

Nossrat Peseschkian

Ndryshimi fillon nga vetvetja!

do iniciativ apo lvizje e re sht tregues qytetrimi . N lumin e madh t kulturs vjen edhe nj rrkez tjetpr tia shtuar freskin dhe pr ta br m t gjall e m t shndetshm, n mnyr q ujitja e pemsis s qytetrt jet m e gjer dhe m e plot...E till sht Lvizja "Shqipria e re", q ka n misionin, qllimin e programit tvet , qytetarin, paqen dhe dashurin, ruajtjen e dinjitetit t njerzve, e t kulturave t tyre. Nuk duhet t harrojmkultura popullore sht nj kopsht me mijra lule, ku secila ka ngjyr e shklqim t veant, q shton vlerat ekulturs njerzore, duke vlersuar e respektuar njra tjetrn. Se kshtu shtohen marrdhniet kulturore kombtare shije e ngjyr t veant, duke ushqyer njra tjetrn. Duke patur detyr t jet zri i atyre q nuk kan z, ajo shtdor vllazrore q zgjatet, pr t shtrnguar dorn e tjetrit, kshtu q duart s bashku, punojn e luftojn pr nj jeme buzqeshje mirsie, bashkpunimi e profesionalizmi. Problemi kryesor e kritik pr t gjith sht shpresa pr nt nesrme m t mir, m t ndritshme se sot. Por fatkeqsisht kjo shpres nuk disponohet as n farmaci e as np

supermarkete, e pr m tepr q ne dhe e gjith bota sot, po jetojm n nj koh krize e pasigurie.

Burim i pasiguris nuk sht vetm fryrja e pushtetit shtetror dhe dhuna, q ai ushtron edhe n demokraci, por edhmungesa e komunikimit njerzor, vetmia prball vetes son. T gjith kemi pr detyr t luftojm pr ta br jetton m pak njerzore. Por pr kt si mund t nisemi pa nj pik mbshtetse, si sht shpresa, shpresa pr nj jm t mir? Le ta sjellim kt me Lvizjen ton, q sht si nj gonxhe, n vendin ku ka filluar t vij pranvera, kueksperimentohen ndryshimet. Le t jet ajo nj instrument i ndryshimit dhe shprehje e gzimit t jets.

Ndaj, pr tu br realitet ky ndryshim, ky vizion, kjo shpres, secili duhet t ket parasysh thnien: "Ndryshimi filnga vetvetja" nga Herman Hesse. Le ta fillojm kt ndryshim pra, duke filluar me vetveten.

Duhet t kemi parasysh se sikur t ngrihemi n nj pozit m t lart se t tjert, nderi sht vetm iprkohshm. Edhe sikur t mbledhim m shum pasuri s t tjert, ne do ti lem t gjitha ato prapa, te dervdekjes. Paraja, nderi dhe dituria t gjitha fluturojn me kohn dhe t gjitha zhduken me kalimin eviteve. Qeniet njerzore kan qen gjithmon duke u prpjekur t kuptojn se, kush jan dhe pse duhet tjetojn. Ne duhet t kuptojm se ashtu si nuk kemi lindur me dshirn ton, ashtu edhe nuk jemi krijuar pt jetuar pr veten ton.

Prandaj prgjigja e pyetjes sesi duhet t jetojm jetn ton sht e thjesht. Ne lindm prej dashuris. Jeta jon ukrijua duke marr dashurin e pakufishme t prindrve tan, kshtu q dhe ne duhet t jetojm tr jetn duke e


3/70

3

kthyer at dashuri. N jetn ton, kjo sht e vetmja vler q mund ta zgjedhim ne vet. Suksesi apo dshtimi n varet nga sasia e dashuris q jemi n gjendje t paketojm n vitet q na jan dhn.

Gjat prpjekjes pr t vendosur se far duhet br, duke pasur parasysh probleme t tilla t mdha, si krizaekonomike apo papunsia, nganjher ne mund t ndihemi t pafuqishm dhe t'i themi vetes se personalisht s'munbjm asgj, q do t sillte nj ndryshim. Megjithat duhet besuar me pasion se heqja dor nga dhuna sht nj fore madhe, t ciln donjri nga ne mund ta praktikoj n jetn e tij t prditshme, dhe se do individ mund t ndikojprmes fuqis s dashuris, sepse ajo sht e vetmja forc q mund t'i thyej barrierat...

Dua t sjell zrin e ngroht e miqsor t ehovit nga Tri motrat:

Un besoj se, mbi tok gjithka do t ndryshoj dalngadal, madje ndryshimi ka filluar n syt tan. Ska rndskoha se kur, nj jet e re dhe e lumtur do t lind. Ne natyrisht nuk do t arrijm at jet, por pr at jetojm sot, pat punojm, po vuajm e krijojm...

Kriteri i thjesht i dashuris s pakushtzuar dhe heqja dor nga dhuna, t cilat n mnyr aq t mrekullueshme usolln n jet nga Gandi e Martin Luter King, mund t zbatohen nga t gjith. U msoni fmijve tuaj vetm kt.Nse bni kt gj kaq t thjesht, s bashku ne mund ta shrojm botn.

Ne jemi e ardhmja e ksaj bote. Nj e ardhme e bukur, sepse ka do t jet bota sht n duart tona, e ka sht nduart tona duhet t jet nj shpres pr botn nesr....

Un nuk jam prgjegjs pr shum gjra q, fatkeqsisht i prjetoj sot, por sikurse ktu prgjegjsia bie tek tpaprgjegjshmit dhe barra tek t padukshmit. Por, gjithsesi jam i bindur, q nj pjes t rrugs do ta bjm bashkat pjes rruge q un do jem i lumtur se, shptova prej jush dhe ju do jeni t dshpruar q nuk do mundni m tgllabroni n kurrizin tim. Por pikrisht n kt rrug q do bjm bashk, do jemi njsoj t dobishm, pasi dobhemi humus q t ushqejm ushqimin e pasardhsve tan, ata si ju, e ata si un.

T kthehesh mbrapa, cilido nga ne e ka t nevojshme, pasi kemi ln shum hijeshi pa marr. Duhet t kthehemi,sepse kemi ln pa marr dashurin e nns, kemi ln pa marr, ern e ods s vjetr e t varfr. Duhet t kthehemvazhdimmisht n origjin, pr tu bekuar. Duhet t kthehemi e t kuvendojm me barin, q e vram e me tokn dukmos e prgzuar pr stolit e saj e q e shkelm vetm pr t rendur drejt kohs. Kemi rendur duke mos dalluar njtjetrin, sepse cilido nga ne indentitetin e la n t shkuarn. Ndaj duhet q t kthehemi t vishemi m kulturn, zakoe me traditn e t ecim drejt kohs m krenarin e lumturin e t qenurit "NE". Kto kthime t ndihmojn treflektosh, t meditosh e t fitosh urtsin shekullore, q ne kemi aq shum nevoj. Do ta quaja Oaz Karikimi pt rigjeneron e t jep energji e t ndihmon n procesin e nj katarsis t thell shpirtror. E si tha Celentano, Kemnevoj pr trena t ngadalt, q t kemi koh t shohim bukurit e atdheut.

Por, ne nuk kemi nevoj vetm pr t ecur ngadal, por kemi nevoj t rikthehemi t marrim ato vlera, q kemiharruar, e t'i prdorim kto vlera dhe kt kultur, n mnyrn m pozitive e modeste. Ne Kohkapsit e sotshmduhet t rikthehemi pr t pushuar pak, tek hijeshit, tek tradita, tek kultura e tek humanizmi e t rinisim udhtiminton prpara me lavdi pr t shkuarn e respekt pr t ardhmen. Ky lloj katarsis bn q, njeriut t sotshm t'i kthehndjeshmrit dhe t bhet m i dobishm pr at q e krijoi, pr tokn, pr origjinn dhe diversitetin e tij kulturor,duke e br botn m multikulturale e m t bukur. Kjo lloj pauze dhe retrospektimi n koh e n hapsir, n njkoncept m t gjer se koha e hapsira e jets son bn, q t jemi m kosmopolit dhe linja jetsore e jona merr ndimension m t gjer se ajo reale, pasi n t prcillet nj kultur e kahershme dhe m e plot dhe ky kompletim pt shkuarn na bn dinjitoz pr t tashmen dhe vizionar pr t ardhmen, pasi jeta sht e shkurtr pr t prjetuar nkultur mijravjeare .

Ndaj, do bashkudhtar i yn duhet t plotsohet me at, q rikthimi n vatr t ne njerzve siprfaqsor, q renve pr t kapur kohn e ardhme, na bn jo vetm siprfaqsor, por edhe m pak njerzor, duke u kthyer n nj roprej mishi e gjaku.


4/70

4

T rinjt drejt autonomis sociale!

Pr mir apo pr keq, secili prej nesh sht produkt i familjes s tij t origjins, si n formim fizik, ashtu edhe n apsikologjik, social dhe moral. Prindrit kan ushtruar te ne nj ndikim fizik, psikologjik dhe social. Trupi yn, si pnga funksionimi, ashtu edhe nga pamja e jashtme, varet shum nga trashgimia, q na kan transmetuar prindrittan. Besimi q kemi n vetvete, mnyra pr t hyr n kontakt me t tjert, pr t fituar apo humbur, pr t dashurapo urryer, pr t dominuar apo pr t qen i dominuar, varet shum nga modelet e marrdhnieve q kemi msuarnga kontaktet me prindrit tan.

Mnyra, me t ciln familja kryen funksionin e saj si celul kryesore e jets, prcakton nj pjes t madhe t shanst t rinjve pr tia dal mban n rrugn e tyre drejt autonomis sociale. Si pasoj, para se t ken nj problempersonal, t rinjt n vshtirsi, shpesh kan nj problem familjar; para se t ndihen keq vet, t rinjt n vshtirsndihen keq n familje.

Gjrat q ne i konsiderojm t rndsishme n jet (vlerat), qllimet q ne ndjekim, arsyet q ne mbrojm, miqt qne kemi, mnyra pr t zn nj vend n shoqri, jan n funksion t vlerave t msuara n mjedisin familjar. Ja psmarrdhnia prind-fmij sht nj prbrs kryesor n zhvillimin e t rinjve. Kjo do t thot q marrdhnia mesprindrve e fmijs ka rndsi n familje. N pikpamjen e zhvillimit t fmijs sht lidhja me prindin q prkufifamiljen, q strukturon rolin q luan familja n jetn e fmijs, q i jep t riut oksigjenin psikologjik, pr t cilin ainevoj q t rritet. Pa dyshim, cilsia e lidhjeve dhe roleve familjare do t ndikojn n prparimin e fmijve prgjfmijris dhe adoleshencs. Nj familje e vrtet sht ajo ku lidhjet dhe rolet familjare formojn zhvillimin e tij.Nse procesi i shoqrizimit korespondon me mnyrn e t msuarit, pr t jetuar, prindrit luajn nj rol trndsishm si modele, si udhrrfyes, si mbikqyrs t ksaj mnyre t t msuarit. Mnyra sesi ata e kryejn ktprej lideri t zhvillimit t fmijs, mnyra me t ciln ata vendosin autoritetin, q u jep roli i tyre, ndikon shum mmjedisin e jetess, q i ofron fmijs. Prania e prindrve t aft luan nj rol t rndsishm n suksesin e ktij procshoqrizimi. Fmija q zhvillohet n nj bot q pr t sht e ndjeshme, zhvillon nj ndienj besimi baz, pr tndikuar n at q do ti ndodh.Nj fmij q flet, por q nuk merr prgjigje, mson se nuk ia vlen t flassh n krast. Nj fmij q qan dhe t cilit askush nuk i prgjigjet, mson t mos qaj m, sepse e kupton se e qara st jepasgj.Nj pjes e mir e t rinjve, q kan probleme psikosociale, kan nj munges prkujdesjeje apo pranie tprindrve pran tyre. Pr t luajtur mir rolin e prindit duhet ti qndrosh pran fmijs, t prjetosh gjrat me t;ndryshimet bhen aq shpejt n jetn e fmijs sa sht shum e vshtir pr prindin t ruhet realiteti i fmijs, paqndruar pran tij. Mbshtetje, vazhdimsi dhe respekt,jan tri kategorit e mdha t nevojave, q shfaqin t rinn lidhje me familjet e tyre dhe pr m tepr n lidhje me shoqrin e zgjeruar.

Zhvillimi njerzor ka paradoksal faktin q krkon vazhdimsi n ndryshim. Fmijria dhe adoleshenca kalojn shushpejt dhe prindrit ndonjher nuk mund t ndjekin t rinjt n zhvillimin e tyre. Megjithat, njri nga elementet par pr tia dal mban ksaj udhe t shpejt drejt moshs s rritur, sht vazhdimsia. Pr t integruar risin, duht ndrthursh at q di e at q mson. N fardo moshe t jets, q mund t bhet fjal pr fmijrin apo moshe thyer, ndryshimi q merr prsipr personi pr at q sht, q e rrnjos n lidhje me identitetin e tij, shkakton njndalim t t zhvilluarit, sepse ai e eliminon at, e skualifikon prball detyrave t tij. Zhvillimi nuk ecn pandryshim, por nuk ecn aspak pa vazhdimsi, pa lidhje ndrmjet periudhs para dhe prapa, pa mbajtjen e njpandryshueshmrie q ruan identitetin e organizmit.

N kontekstin e ndryshimeve q prjeton familja, jo vetm ato q jan regjistruar n ciklin tipik t jets familjare, gjithashtu edhe ato q ojn n ngjarje si ndarja e prindrve apo largimi i nj fmije, vazhdimsia e lidhjeve dheroleve familjare sht shpesh e krcnuar. Mirpo arritja e prshtatjes s pjestarve me kto ndryshime, bie mbiknaqsin e nevojs pr vazhdimsi. Mbrojtja e lidhjeve dhe roleve familjare bhet nj objektiv kryesor n dhniendihms pran t rinjve dhe familjeve t tyre.

Kemi shpeshher prshtypjen se t rriturit besojn se, respekti sht nj pun e njerzve t mdhenj dhe qnuk u prket direkt t rinjve meqense ata jan vetm fmij. N fakt, shum shpejt n jet ndjenja pr tqen apo jo i respektuar, kontribuon n prpunimin e pamjes s tij: mnyra si t tjert na trajtojn, respek


5/70

5

q ata tregojn kundrejt nesh, vlera q ata na japin, prbjn bazat e opinionit q ne krijojm pr veten tonmbi t gjitha gjat rinis. T respektosh t rinjt, sht tu tregosh se kan nj vend t veant, tu lsh tkuptojn se projektet e tyre, kan t drejt t thuhen. Tu japsh t drejtn e fjals pr projektet e jets, do thot t'u japsh t drejtn pr t marr pjes n ngjarjet q u prkasin. Prfundimisht mund t themi se nditt e sotme, t rinjt kan shum nevoj t kuptojn se kan nj vend t vrtet drejt autonomis sociale.

Aftsia pr t qen i drejtprdrejt!

Etika e t qenurit i drejtprdrejt ka humbur q kaher si spata pa bisht!

T gjth, me ndonj prjashtim t vogl, kush m shum e kush m pak, e ka prvetsuar rrufjanllkun e t rnuritnga Kina. A ke qen ndoj her n Kin? Nse duan t ta shprehin dika Shqiptart, i bien njri thumbit e tjetri patkflasin 2, 3, 4, 5, a m shum veta prnjhersh, sikur t ishin n mulli, aty ku bluhet buka e dynjas, dhe nuk kakurrfar problemi t flassh prnjhersh me t tjert, sepse justifikohesh me zhurmn e madhe t rrotllave tmullirit.

Faleminderit q flisni me z t ult!

Viganit ardhur prej ans s ans, q grricet kur e kupton se, kjo shprehi nuk paska qen urdhr, vese nj falenderi kulturuar por i drejtprdrejt, n fund t fundit i vjen mir q ka filluar dikush t kujtohet n kt dynja shqiptarthot t paktn, faleminderit.

Komunikimi sht nj prej shtjeve m jetike n aktivitetin e prditshm t do njeriu. Te Shqiptart komunikimhumbur shumka prej urtis s dikurshme t kuvendeve, e cila prbnte Universitetin e par t Kombit Shqiptar.Shqiptari e lakonte fjaln n mnyr t atill, sa t mos cenonte apo ofendonte asknd, por n t njjtn koh ishte i drejtprdrejt dhe i pavarur n aspiratn dhe vokacionin e tij tipik, n mbrojtje t s vrtets dhe t drejtsis nprgjithsi.

E nse ndr kuvende flitej shtruar, me z t ult, t mbl, e t avasht, shpeshher energjia, q prcillej n ato fjalnuk ishte po aq e avasht, apo e anash-kaluar. Prkundrazi ishte e drejtprdrejt!

Goxha guxim duhej edhe n at koh t flisje n mnyr t drejtprdrejt. Thuhet se Mirditort, Labt, apo Dibra

flisnin nprmjet shmblltyrave, shembujve krahasimor, apo alegorive her pas here. Por edhe kjo lloj e folure, pta ishte shkalla siprore e t folurit t drejtprdrejt.

Le t flasim n mnyr te drejtprdrejt, sepse edhe do t kuptohemi n mnyr t drejtprdrejt!

Tu rikthehemi dhe t thrrasim n vmendjen ton gjith ato vlera t jashzakonshme n komunikim, q neShqiptaret i kemi n mijra vite t historis son t art e t lavdishme! Komunikimi sht elsi q hap portat enjohjes s realitetit dhe t s vrtets! Le t komunikojm n mnyr t drejtprdrejt! Le ti njohim problemet nmnyr t drejtprdrejt. Le t jemi t drejtprdrejt, pa sekser e pa servil ndrmjet, pa perde apo murekomunikimi, le t mos prtojm t flasim direkt apo n mnyr t drejtprdrejt me njerzit, kshtu nuk do t'uavinim fajin as hamendjeve, apo opinioneve ndrtuar rrejshm mbi perceptime trekndore, kur n fakt kemi mund

t njohim tek e tek, do knd vshtrimi.

Nj baracalet thot kndej nga rrugt e rrugicat e Tirans: - Si e do o Feli, tek e tek apo breshri?

Kemi nevoj t jemi t drejtprdrejt dhe t kemi durimin t ndigjojm at q kemi prball nesh, kushdo qoft adhe t njtn koh t komunikojm n mnyr t drejtprdrejt me kdo q na begenis n kt lloj komunikimi

Gjithka q kisha mbledhur, e humba, dhe, gjithka q kam dhn sht e imja!


6/70

6

Armeniasi i famshm, Msuesi Gurxhievshkruante Nxnsi i tij Uspenski, e ka pas zakon t thot shpesh:Gjithka q kisha mbledhur, e humba, dhe, gjithka q kam dhn sht e imja.E drejt. Ju keni vetm atkeni ndar. Dashuria nuk sht pron q ta mbledhsh, ajo sht rrezatim, arom q mund t ndahet. Sa m shumt ndani, aq m shum do t keni; sa m pak q t ndani, aq m pak do t keni. Sa m shum t ndani, aq m shumdo t rriteni n qensin tuaj t brendshmekjo sht pafundsi, nuk shterron kurr.

Nxirrni uj nga pusi, ather n pus do t rrjedh m shum uj i freskt. Mos nxirrni uj, mbylleni pusin, bhunishtrnguesburimet nuk do t veprojn gjat. Shum shpejt burimet do t vdesin, t bllokuar, dhe, uji n kt pust jet i vdekur, do t bhet uj i ndenjur, i ndotur. Uji q rrjedh sht i freskt... Uji q pikon sht i pastr, i fresk

Kshtu, pra, hap i rndsishm drejt dashuris sht t ndash pozitiven, t ndash jetn tnde, t ndashgjithka q ke. fardo bukurie q t jet me ju, kurr mos e grumbulloni. Urtsia e juaj ndajeni; lutja ejuajndajeni; dashuria e juaj, lumturia e juaj, entuziazmi i juaj ndajini. Po, nse nuk mund t gjeni njerasnj njeri t gjallndani me qent, por ama ndajeni. Ndajeni kt me shkmbinjt, por ama ndajeni. Kukeni kryevepraprhapnimos u shqetsoni pr faktin se far ka ktu derra, njerz apo lule, thjeshtprhapini. Kjo sht bukuria e shpirtit t njeriut.

Mania e grumbullimit helmon zemrn. Mania e grumbullimit, cilido qoft objekti i tijsht helm. N qoftju ndani, sistemi i juaj nervor do t jet i lir nga helmet. Dhe kur jepni, mos prisni falnderime. Duhet tfalnderoheni ju atij q iu lejoi t ndani dika me t. Jo ndryshe. N thellsin e zemrs suaj mos mendoni qai duhet tju ishte mirnjohs meq ju ndat dika m te. Jo, ju vet t ndieni mirnjohje q ai ishte i gatshtju dgjonte, t harxhonte njfar energjie me ju, q ai u tregua i gatshm t shoh vallen tuaj, q kur erdhju pr ti dhn atij, ai nuk e hodhi posht...se ai mund t mos e pranonte.

T ndash sht njra prej shtyllave m t sigurta t ngritjes shpirtrore, njri nga virtytet m qensore tshpirtit t pastr.

Tregtia pa para', Barter-i (kleringu)

Kriza ekonomike q po shkakton rritja e mimeve t nafts po sjell pasiguri n vlern e paras dhe pr disa monedsi euro ka pasiguri dhe pr vet ekzistencne tyre. N jetn e prditshme duket sikur paraja po ikn gjithmon e mshum nga qarkullimi. Nuk arrihet t shitet apo jepet me qira, sepse njerzit nuk kan para.

Rritja e tregtis po ngadalsohet shum megjithse mallrat vazhdojn t prodhohen dhe nevojat pr produkte dhshrbime jan gjithnj e n rritje,gjithashtu jan n rritje dhe nevojat pr zhvillimin e tregtis. Nperiudha reesioni dhe pasigurie ekonomike mund t gjejm nj zgjidhje :barteri, nj mnyr kjo e vjetr tregtiemall me mall, e cila shfaqet prap n mod si pasoj e nevojs s vazhdueshme t biznesve pr lend tpara,alternative, lend djegse,produkte konsumi etj. Barteri prdoret si n vendet e varfra ashtu dhe n vendet ezhvilluara dhe realizohet nprmjet kontaktit direkt (forma m efektive ) apo duke prdorur teknologjin e Internet

Paraja sht mbretresha?

E rndsishme pr nj biznes sht q t jet fitimprurs. Supozojm nse do t pranonim si form pagese vetmpara dhe nuk do t pranonim karta krediti,debiti apo lloje t tjera ather blersit nuk do t jen n gjendje tpaguajn n koh dhe do rrezikonim ti humbisnim ato. Sigurisht n koh t tilla, pagesa me para n dor po bhetpamundur, s pari kosto e saj sht rritur, mimet jan rritur dhe monedhat rrezikojne t zhvlersohen. Ather basht nj zgjidhje e cila t furnizon me mallra dhe shrbime dhe nuk ju largon klientt.

Koht po ndryshojn,mentaliteti duhet t ndryshoj!

Mentaliteti i biznesmeneve se paraja cash sht forma e pagess m e preferuar duket se po zbehet. Ajo farsht e rendsishme sht t mos humbasim klientt. Nj klient ashtu si dhe nj biznes n koh t vshtira si kto q


7/70

7

po jetojm sot do dshironte q t konsumonte shrbime dhe produkte t cilat do ti shlyente me nj shrbim apoprodukt tjetr. Ndrsa shoqria duhet t edukoj vetveten se nuk sht vetm paraja forma e vetme e pagess. Povrejm me kujdes n treg shumica e bizneseve q kan falimentuar nuk kan provuar qoft dhe njher t vetme tprdorin Barter-in apo kleringun.Kto biznese mbajn shum inventare ,kan shitje t pamjaftueshme dheshpenzojn likujditetet e tyre pr shpenzime t natyrave t ndryshme.

Nuk ka zhvlersim mallimalli vlen !

Kur ju pranoni nj mall n shkmbim t nj malli tjetr,ju e vlersoni at. Barteri nuk mund t manipulohet si parazyrtare me inflacion, hiperinflacion, deflacion, fallsifikim etj.Rruga m e mire sht t kursesh para ndrkoh dukprdorur barter-in apo kleringun duke br kshtu t mundur dhe ruajtjen e prfitimeve t biznesit tnd.Pra tek efundit paraja ngelet gjithmon mbretersha.

Kur krasit gishtin!...( tregim)

Kam pas njoh nj katunar q gjith kohn e kalonte me bejte bezdiste pr t tjert. Nuk prekte shej pune me dopor denglonte t tjert n punt e tyre. Njherit njihja diknd tjetr q kur ndihej ardhja e pranvers ishte njvreshtar i prkore, aq bukur i kyente (krasiste) hardhit, sistemonte vendin, shtyllat e drunjta dhe xherrazhanjt (drme deg kur vareshin degt e hardhis). Ktij i kishte lezet puna dhe zanati, nga ort e agut e deri n ngrysje t ditnuk pushonte ai njeri.

Por ky tipi tjetr, i denglave, q ve luante dern e gardhit t t tjerve pa ia par hajrin askush, nuk e linte edhe kzanatliun punshum e fjalpak. I shkonte me nj palore raki n xhep, dhe i afrohej mu aty ku vreshtari me kujdejepte gershrve pr t heq degn e thar: e sheh se nuk din me e ba kt pun, or lum miku!,dhe ia aviste palormu tek gurmazi!

Dhe i ulej aty n nj gur-carani me ato denglat tipike t nj paraziti q n paudhsin e vet don shok!...N ato ordrdllisje, ftillohej historia e pulave t tan katundit!....e t tjera gjra natyrisht!

I mjeri vreshtar, kishte ra n hall do dit t Zotit e njjta histori! Nj dit prej dite, n kmbim t ndenjes me t, ikrkoj tia mbante nj sugj sa ta krasiste, por n at moment, ia krasiti me gjith gisht! O zot, far ban kshtu, esheh gishtin! a t bj, iu kthy vreshtari, duke ndenj me ty e harrova dhe zanatin, ma mori palorja e rakis!...! Q n

ajo dit denglaxhiu nuk u afru m aty, dhe vreshtari vazhdoj punn e tij t art.

Por denglaxhinj t till kemi dhe n koht tona gjithandej npr kmb, npr klube, sheshe, zyra, kudo e kurdoPo si ai tipi i palores s rakis q luajn dern e gardhit t t tjerve, q marrin n goj kdo q mundohet t bjnj pun t paqme, kdo q nuk sht si ata, parazit t rndomt.

do pun q njeriu bn nuk mund t jet e prsosur natyrisht, dhe do ket kontestime, por ky lloj tipi nuk e bn dome modelin bla-bla, do gjje i kundrvihet modeli tjetr, modeli q vjen nga ai, zanatliu i vreshtit, dhe jo moi denglaxhiut t papun!

I falem njeriut t puns q din me ky mir, hardhin e jo gishtat!...

Lutja e Faik Konics ndaj lexuesve t tij!

Shkrimtari dhe eruditi Faik Konica i gjendur shpesh her n pozicionin e njeriut polemist me njerz t tjerq t diturit pr t shkruar e lexuar n shqip apo dhe t pasurit e ndonj diplome arsimi t lart, shpesh her


8/70

8

ngatrronin dhe si kompetenc t lart shkencore, shkruajti Lutjen e shkrimtarit n faqet e gazets s tijmirenjohur "Albania".

Ati yn q je n qiell, jepna fuqine t mbajm gojn mbyllur kur skemi gj pr t thn! Falna durimin tthellojm nj pun prpara se t shkruajm mbi t!Frymzona me nj ndjenj t mpreht t drejtsis q tflasim jo vetem me paansi,por dhe t sillemi ashtu!Shptona nga grackat e gramatiks, nga shtrembimet egjuhs dhe lajthitjet e shtypit.Ashtu qoft!

Lutja si mund dhe t kuptohet leht e nuk ka vend pr shum koment, pasi n shum pak fjal, Konicaprshkruan t gjitha veprimet q duhet t bj nj shkrimtar dhe nj njeri normal pr ti shrbyer dijes dhevrtets. Pr shum vite Lutja e Shkrimtarit por dhe gjith vepra e Konics u anatemua nga rregjimi i kaludhe shqiptart nuk patn shansin q ta lexonin lirisht. Mirpo kjo ndales dhe burgim i veprs s Konicsprvese i bri shum dm kulturs son kombtare, n fakt pas viteve 90' kur ajo filloi t lexohej masivishtdmtua srish nga keqcitimi dhe keqprdorimi i saj nga cilido shqipo q i mbushet mendja q sht njeri iletrave.Nj nga kto keqcitime dhe keqprdorime q i bhen Konics jan shprehjet e tij se "Shqipri t kamdhjer/sm kuptove asnjher" apo se "armiqt m t mdhenj t Shqipris jan shqiptart" duke i nxjerrjasht kontekstit, kulturs dhe kohs n t ciln ai i shkroi kto shprehje. Nse Konica do t kishte mundsitu drejtohej atyre q e prdorin vend e pa vend ndoshta do ta riformulonte ndryshe Lutjen e tij.

Ati yn q je n qiell, jepna fuqine t durojme kur na citojn pa na lexuar! Falna durimin kur na prdorinemrin si mburoj vetm pr t shitur si ide t reja , mendimet e tyre t mbrapshta! Frymzona me nj ndjent mpreht t drejtsis q t dim vrtet se far sht pansia dhe t mos e shesim padrejtsin pr zgjuadhe shkathtsi ! Shptona nga grackat e gramatiks, nga shtrembimet e gjuhs dhe lajthitjet e shtypit. Ashtqoft!

Njih vetveten!

N punn time t prditshme me njerzit, takoj shpesh nj problematik q prfshin jo vetm t rinjt por individ

do moshe, seksi e t do shtrese sociale: mungesa e siguris s brendshme, kryesisht pr shkak t nj pavetdijepothuajse totale se kush je n t vrtet. Kjo pashmangshmrisht sjell nj kuptim t vshtir t vlerave dhe tobjektivave pr t realizuar.N fakt jan shum persona ta paknaqur e t palumtur, t cilt nuk pranojn anj aspet karakterit t tyre ose t personalitetit t tyre ose q, duke mos i njohur, nuk arrijn t prshtaten plotsisht nambientin e puns ose at privat.Ndaj sot bhet thelbsore pr at q ndrrmer nj udhtim t rritjes personalepr t kaluar nj siklet t fardolloj natyre, t bsh nj udhtimt njohjes s vetes, duke u finalizuar me kuptie limiteve t tyre por edhe me talentet dhe virtytet e tyre t lindura. N fakt vetm nprmjet zbulimit t identitetittyre, sht e mundur t ndrtosh nj vetvlersim t mir e t ndjehesh i knaqur dhe i lumtur. N do njrin prej nsht nj bot e brendshme, m shum e vrtet dhe autentike se bota e jashtme q shqisat tona perceptojn, shpeshmashtruese dhe iluzionare. Nj bot t brendshme q ja vlen ta njohsh prderisa prfaqson pr do njrin atlumturi t madhe q tentojm ta krkojm jasht sesa brenda vetes.Nprmjet vetdijes se kush jemi vrtet sht e

mundur t pranohemi e t t braktisim m lehtsisht maskat sociale dhe skemat mendore q na burgosin n mardhkonfliktuale e n sjellje negative.Kshilltari ka nj rol themelor t ndihmoj klientin t ndrmarr kt process trndsishm t vetnjohjes, n t ciln asnj siklet dhe asnj problem mund t zgjidhet pavarsisht nga kjo.Roli I tkonsiston t ndihmoj klientin t njohi t gjith aspektet themelore t karakterit dhe personalitetit t tij, duke sjellpikrisht pranimin pr at q je, me limitet dhe difektet e tija por edhe me meritat dhe potencialet e tija. Hapi Iradhs konsiston n: lindjen tek klienti motivimi pr t punuar mbi pikat e tij t dobta dhe n konfliktet e mundshme vetdijen.Vetm duke transformuar limitet e tija e aspektet negative t karakterit t tija n cilsi e sjelljevepositive sht mundur t arrij nj ndjesi paqeje t brendshme sigurie e knaqsie personale afatgjata dhe t


9/70

9

qndrueshme.Pr ta br kt, duke shkuar prtej asaj q sht ndrhyrja e nj psikoterapeutisti klasik, kshilltari tndihmon konkretisht t:

kuptosh kush je n t vrtet, nprmjet nj analize e aspekteve t tua psikologjike m t rndsishme tpersonalitetit tend

pranohesh pr at q je, duke t mesuar t vlersosh aspektet m positive t karakterit dhe individualitetittnd:

t njohsh e t posedosh dhuratat e aftsit deri sa t mund ti injorosh sht themelore pr t fituar besimn vetvete e t transformosh aspektet negative.

ushtrosh nj kontroll m t madh mbi sjelljet e mardhniet e tua t njohura dhe t panjohura nprmjetvzhgimit constant t mendimeve t tua, t besimeve e t sjelljeve t tua.

ndrrmarrsh sjelljet e tua m adekuate e t do situate duke korrigjuar sjelljet konfliktuale.

Si t jesh optimist n jet!

Prpara vshtirsive nuk duhet t dorzohesh. N t kundrt, duhet t na stimulojn t bjm gjithmon m t mirose t kalojm pengesat pr t arritur rezultatet q kemi vendosur( Paolo Borsellino).

Ne jemi ata q mendojm: domethn q do gj q ne jemi ose bjm lind m par nga mendimet tona. Q do tthot se ajo q mendojm pr botn q na rrethon, pr jetn ton dhe pr veten ton bhet realiteti jon.

Mendimi pozitiv lind si nevoj e modifikimit dhe prmirsimit t cilsis s jets q mund t bhet nprmjetvzhgimit t mendimeve tona. Mendja jon punon vazhdimisht duke ndjekur skemat e marra nga mjedisirrethues: familja, shkolla, puna, shoqria. Por, shpesh kto skema shkaktojn nj besim t limituar q mund t

edhe n gjendje vuajtje t cilat nuk ofrojn shtysa pozitive pr jetn.

1.Mso t dgjosh personat rreth teje: mund t duket absurde, por pjesa m e madhe e njerze nuk e bn.

2.Mso t buzqeshsh e t jesh xhentil.

3.Dgjo shenjat q t drgon trupi jot: ato do jen burim frymzimi pr detoksifikimin nga ata faktor q pengojnoptimizmin tnd t marr drejtimin.

Duhet t jesh gjithmon optimist n jet, t krkosh e t gjesh kndshtrime t tjera do t thot t bsh kreativ domendim e do moment tonin. E t jesh n dyshim sht nj form pozitivizmi dhe optimizmi sepse sht nj motiv

rritjes personale dhe profesionale.

Shum persona q njohin mendimin pozitiv jan m t predispozuar ta prkufizojn duke u nisur nga nj konotaciodualist pozitiv-negativ.

Optimizmi sht nj konceptim filozofik sipas t cilit bota sht e rregulluar pozitivisht dhe e mira duhetdomosdoshmrisht t dominoj mbi t keqen.


10/70

10

Profesori i psikologjis i SHBA-s Martin Seligman, n librat e tij na tregon, fal nj studimi t kohve t fundit, qefektet e mendimit optimist kan rezultuar pozitive edhe mbi shndetin fizik e jo vetm n at psikik.

Seligman, e ka kryer studimin s bashku me Gregory Buchanan e kan arritur n konkluzion q personat q msojt jen m optimist munden jo vetm t evitojn depresionin, por edhe t prmirsojn n mnyr t rndsishmeshndetin e tyre fizik.

Optimizmi sht zgjidhja e gjith t kqijave q mund t na ndodhin n jet, nuk kemi zgjidhje tjetr vese t'iprballim me nj buzqeshje do moment errsire q pashmangshmrisht mund t na ndodh e na vendos n njgjendje krize. Prpara nj ngjarje t pashmangshme n t ciln nuk mund t bjm asgj, si pr shembull t prballhumbjen e nj personi t dashur, nuk mund t bjm gj tjetr vese ta pranojm situatn ashtu si vjen, duke kuptse n fund jeta sht kjo ktu e nuk ndryshon nse sjellja jote sht pesimiste e kritike n ngjarjet e jets.

Buzqesh gjithmon, frekuento njerz t kndshm e dgjo muzik t bukur, bota sht aty e duartroket pr dondjenj pozitive tonn, bota na ofron vazhdimisht instrumentat e vazhdueshm pr t jetuar nj jet m t mir, molini t'ju ikin. Se far do bhet me ne nuk e di askush, jeto tani n kt moment, prkushtoju t msosh vallzimin mbl t jets.

Kur traditat bhen strikte! (tregim)

Ne mund t ulemi n pozicionin e tjetrit por nuk mund t rrim ulur aty

Tregimet bjn pr shpirtin at q mjeksia bn pr trupin. Tregimet e shkurtra t urtsis, ndonjher sjellefekt me shpejt se diskutimet apo analizat e gjata. Shpesh nj ndryshim i prespektivs, vjen nga situata t cilat kannj domethnie n fund. Tregimi i mposhtm sht me origjin nga Persia e lasht dhe prdoret si mediator gjatzvillimit t nj seance terapie n Psikoterapin Pozitive, t themeluar nga Dr. Nossrat Peseschkian.

Magjistari

Nj prift donte t merrte ca arra pr gruan e tij, sepse ajo i pati premtuar se me to do t gatuante ushqimin e tij tpreferuar (Fesenjan sht nj gatim i prgatitur me arra). I gzuar, se do t kishte ushqimin e tij t preferuar, prifti dorn thell n nj kavanoz me arra dhe mori aq sa mund t mbante n nj dor. U prpoq t nxirrte dorn nga

kavanozi, por ishte e pamundur. Thirri me t madhe pr ndihm, por askush nuk mundi ta ndihmonte. As e shoqja cila u prpoq tia trhiqte krahun jasht, nuk arriti tia dilte. Dora i kishte mbetur te gryka e kavanozit dhe nuk muta nxirrte. Pas shume prpjekjesh thirrn fqinjt pr ndihm. T gjith analizuan me vmndje situatn q po ndodpara tyre. Njri q po e vzhgonte me interes situatn e pyeti priftin se si kishte ndodhur, si e kishte futur veten nkt bela. Me nj z patetik dhe dshprues prifti filloi t tregonte historin. Pasi e dgjoi me vmndje, fqinji i thaUn do t ndihmoj nse bn ekzakt far t them un.

T premtoj,- ia ktheu prifti- vetm m liro nga ky kavanoz i tmerrshm, t lutem.

Zhyte krahun n kavanoz,- i thot fqinji.

Kjo iu duk e uditshme priftit, pse duhej t zhyste dorn n kavanoz kur n fakt ai donte ta nxirrte prej ande. Porbri far i tha fqinji.

Tani hapi syt dhe hidhi arrat q mban. Kjo krkes e mrziti priftin, sepse i duhej t hiqte dor nga ushqimi i tij ipreferuar. Si mund ti flakte ato? Ndrkoh ia desh t ndiqte udhzimet e fqinjit.

Mblidhe dorn grusht dhe nxirre jasht kavanozit.vijoi ky i fundit me udhzimet.


11/70

11

Prifti u bind dhe nxorri ngadal dorn nga kavanozi. Por prap nuk ishte i knaqur. Dora ime sht e lir tani, po kujan arrat? N moment fqinji mori kavanozin e ktheu prmbys dhe hodhi aq arra sa kishte nevoj. Prifti hapi syt dpa i uditur: Mos je gj magjistar

Tre reagimet ndaj tradits

N do marrdhnie dhe partneritet, ndodh t prballemi me aspektin e tradits. Ndonjher, ato jan pritshmrit,detyrat, dshirat q nj person ka si prgjegjsi t historis s tij t zhvillimit dhe sfers s tradits dhe shpesh herato jan t njjta me partnerin. T dyja bott e traditave prplasen pr shkak t prmbajtjes s ndryshme dheprojektimit t qllimeve. Kshtu q pyetja shtrohet: Si do t mund t prshtateshin si duhet kto bot me kushtet reja? Kshtu mund t prshkruajm tre forma t lidhjes me traditn. N do rast, mundsit e kombinimit q vijnpasoj e ndryshimeve n konceptin e traditave, (aspekti transkulturor) duhet t merren n konsiderat.

Tipi Mumje:Marrdhnia me traditn sht e mir. Tradita sht drejtuesi kryesor i jets. Ky tip adopton normat rregullat q ishin t vlefshme pr gjeneratat e mparshme, i prmbahet me prpikmri rregullave dhe normave dhezvendson ato, nse ambienti n t cilat dikur kto rregulla kan qn t vlefshme, tashme ka ndryshuar. Kjo lidhkonservatore me traditn, jep siguri n lidhje me jetn, ofron nj pikpamje m t qart, pengon ndjesin e pasigurdhe t gjitha kto individi i konsideron si shprblim pr qndrimin strikt dhe jofleksibl ndaj tradits.

Tipi rebelues:Ky tip nuk merr fare n konsiderat traditn e vjetr dhe preferon t mos prfshihet fare n t.Ndrkoh q heq dor nga traditat e vjetra, ai mund t eksploroj dhe zbuloj mundsi t ndryshme bashkkohore zgjedhjet e tij. Edhe pse nuk ka sigurin q i ofron tradita, ai prpiqet t marr mbi vete prgjegjsin mbi lidhjen,vetm ose s bashku me partnerin. mimi q ai duhet t paguaj jan: pasiguria, pritshmri t larta, izolimi shoqrdhe iluzioni. Ky individ sht zakonisht produkt i rebelimit prkundrejt traditave t familjes, q i prket nj klasesociale dhe rrethi shoqror t caktuar. Ai krkon pr situata t reja, si form t traditave t tjera. Ai individ q kamarr prsipr t bj revolucion kundr tradits, ka prgjegjsin ti zvendsoj ato me t reja.

Tipi indiferent:Ky individ dshiron t ndjek traditat e familjes s tij, por n t njjtn koh dshiron t jet i lirprej tyre. Situata e konkurencs mes familjes nga vjen dhe partnerit, sht n t shumtn e kohs prgjegjse ekonflikteve dhe lkundjes s harmonis. Ky tip dshiron t ren, por nuk do t heq dor nga e vjetra. Her pas herearrihet integriteti, sidomos kur e vjetra dhe e reja nuk kan shum ndryshim nga njra tjetra dhe kur partneri sht pr kompromis. Por kur ky tip ballafaqohet me kundrshti midis traditave t familjes dhe krkesave t partnerit dhkur pritet qe ai ti prmbush kto detyra, sht fillimi i nj vuajtje pr t. Ai ndahet n dy pjes, madje edhemendrisht. Atij i duhet t ndahet midis djalit t zot pr prindrit e tij dhe n t njjtn koh t jet nj partner imir pr bashkshortin/en. Ai prpiqet ti knaq t gjith, por sht e pamundur pr ta realizuar, prandaj ndihet ipafat.

Shumica e detyrimeve tradicionale, t cilat m von kalojn si trashgimi brezash, jan t ndrthurura me ndjesivet mirqnies. N momentin q e identifikon veten me to, i bn si pjes t vetes. Ky aspekt, sht i lidhur metraditn duke e par at si dika positive dhe duke e liruar nga prfshirja emocionale.

Ne nuk duhet ti flakim menjher nga dritarja traditat tona t vjetra, por ti shoqrojm ato drejt ders ,ashtu si prcillet mysafiri

24 Fuqi t Karakterit Personal!

Konstatimi I fuqive sht disa her I vshtir pr popullin pr aq koh sa ato ndjejn se jan egoist nse flasin prfuqit e tyre. N t kundrt, njohja e fuqive tuaja ju jep ju nj kuptim m t mir t vetes dhe n termat e t qnit


12/70

12

siprmarrs, ju jep ju nj shans m t mir pr sukses. Fillimisht do t jeni t aft t zgjidhni llojin e biznesit qprshtatet m mir me fuqit tuaja dhe s dyti ju do t dini ku t merrni ndihm pr fushat n t cilat nuk jeni Ifuqishm. Kshtu kjo njohuri sht shum e rndsishme pr sukses n siprmarrje. M posht vijon lista e 24fuqive t karakterit personal, t grupuara n 6 kategori:

I)Fuqit e Menuris dhe dituris: Fuqit njohse t cilat detyrojn prvetsimin dhe prdorimin enjohurive.

1. Kreativiteti [origjinaliteti, zgjuarsia]: t mendojm pr mnyra produktive pr t konceptuar dhe brgjra.

2. Kurioziteti [interesimi, krkimi pr gjra t reja, t qnit I hapur ndaj eksperiencave]: t kesh interes peksperiencat e kaluara n ineres personal, duke eksploruar dhe zbuluar.

3. Mendje- gjrsia [gjykimi, t menduarit kritik]: T mendosh gjrat dhe ti ekzaminosh ato nga t gjithaant; duke peshuar t gjitha evidencat me drejtsi.

4. Dshira pr t msuar: zotrimi I aftsive t reja, temave dhe njohurive.

5. Prespektiva [menuria]: t jesh n gjendje tju japsh keshilla t zgjuara t tjerve; t kesh mnyra qkan kuptim pr mnyrn se si ti e sheh botn per ty dhe pr njerzit e tjer.

Fuqit e Kurajos : fuqit emocionale q prfshijn ushtrimin e vullnetit pr t prmbushurqllimet prball kundrshtimeve t jashtme dhe t brendshme.

6. Trimria [vlera]: mos u druaj nga krcnimet, sfidat, vshtirsit, ose dhimbja; duke vepruar me bindj

7. Kmbngulja [ngulmimi, zellshmria]: prfundimi I asaj q nis; duke kmbngulur gjat veprimitpavarsisht pengesave.

8. Ndershmria [vrtetsia , ndershmria]: prezantimi I vetes n mnyr t sinqert; duke marr prgjegjpr ndjenjat dhe veprimet tona.

9. Gjallria [vrulli, entuziazmi , forca, energjia]: prqasja e jets me gjallri dhe energji; t ndjerit I gjall daktiv.

II)Fuqit e Humanizmit: fuqit ndrpersonale q prfshijn drejtimin dhe ndihmimin e t tjerve.

10. Dashuria : vlersimi I marrdhnieve t ngushta me t tjert, veanrisht ato n t cilat ndarja dhe kujjan reciproke.

11. Mirsia [bujaria, edukimi, kujdesi, dhembshuria , dashuria altruiste, "kndshmria"]: Tju bsh nderedhe vepra t mira t tjerve.

12. Inteligjenca sociale [inteligjenca emocionale, inteligjenca personale]: T jesh I informuar pr motivet dndjenjat e njerzve t tjer dhe vetes.

Fuqia e Drejtsis: E drejat qytetare q gjendet n jetn e shndosht t komunitetit.

13. Qytetaria [pergjegjsia sociale, besnikria, bashkpunimi]: T punosh mir si pjestar I nj grupi aposkuadre; t jesh besnik ndaj grupit.


13/70

13

14. Paansia : Trajtimi I njerzve n t njjtn mnyr n prputhje me nocionin e drejtsis; duke mos Ilejuar ndjenjat personale t ndikojn ne vendimet tona pr t tjert.

15. Udhheqja:: Inkurajimi I nj grupi ku je pjestar pr t arritur kryerjen e t gjith gjrave dhe n tnjejtn koh edhe mbajtjen marrdhnie t mira brenda grupit.

III)Fuqit e Prmbajtjes: fuqi q t mbrojn kundr tejkalimit.

16. Falja dhe mshira: t falsh ato q kan br nj gabim.; t pranosh t metat e t tjerve; tju japshnjerzve nj shans t dyt.

17.Prulsia/ modestia: t mos t t duket vetja m I veant se t tjert.

18. Maturia: T qnit I kujdesshm rreth zgjedhjeve; t mos marrsh rrezik t tepruar.

19. Vet-kontrolli: t jesh I disiplinuar, t kontrollosh emocionet.

Fuqit e Eprsis: fuqi q krijojn lidhjet tek universi I madh dhe prodhojn domethnie.

20. Vlersimi I bukuris dhe prsosmris [frika, habia, prmirsimi]: Vlersimi I bukluris, prsosmrisdhe /ose aftsive performuese n fusha t ndryshme t jets.

21. Mirnjohja: t jesh I informuar dhe mirnjohs pr gjrat e mira q ndodhin, t marrsh koh pr tshprehur falenderimet.

22. Shpresa [optimizmi, e ardhmja , orientimi pr t ardhmen]: Pritja e m t mirs pr t ardhmn dhe tpunosh pr ti arritur kto t mira.

23. Humori [shakaja]: Dshira pr t qeshur dhe ngacmuar; duke ju shkaktuar t qeshura t tjerve; tshohsh ann e ndritur

24. Spiritualiteti [besimi, synimi]: T kesh besime koherente rreth synimeve m t larta, domethnies s jetdhe domethnies s universit.

Programet e mendimit n rezultateMendimi Induktiv!

Ju mund t jeni duke pyetur veten- far e influencon mendjen time? Si zgjedhim ne nj mendim pozitiv ose njmendim negativ? Mir, ne zotrojm 5 sense fizike: shikimin, dgjimin, nuhatjen, shijimin, dhe prekjen. Ne jemi kushtzuar t msojm nga kto sense q n mosh t vogl. Kto sense jan prcjells t fort si nj anten e vo

n mendjn ton. 5 senset tona na jan msuar pr t mbledhur informacionin nga ambient yn. Kto sense jangjithmon t bombarduara nga ambient yn; TV, radioja,gazetat, afishime, dhe biseda rreth nesh. Ne kemi qen kt kushtzuar pr tju prgjigjuar ambientit ton prmes ktyre senseve, kshtu shum njerz nuk jan t vetdijshse zotrojn faktor intelektual q lejojn mendimin induktiv. Ka nj mnyr m t mir pr t influencuarmendimet e tua n mnyr t pavaruar nga ambient dhe kjo ndodh prmes ans s lart t mendjes tnde, intelekttnd. Shum njerz nuk kan qen kurr t kushtzuar t punojn me intelektin e tyre. Akoma sht prdorimi Iduhur I ktyre aftsiv ai q do t na lejoj ne t kontrollojm mnyrn si mendojm. Ato jan si muskujt mendordhe kur msojm ti prdorim kto aftsi intelektuale, ne krijojm reultatet dhe jetojm jetn q dshirojm. Ktofaktor intelektual jan


14/70

14

Arsyeja,

Intuita,

Perceptimi,

Vullneti,

Kujtesa,

Imagjinimi

Arsyeja sht faktori q na jep ne aftsin pr t menduar pr veten dhe pr t kontrolluar at far futet nndrgjegjien ton. Intuita na lejon ne t kapemi tek lkundjet prreth nesh. Perceptimi ka t bj memnyrn se si ne e shikojm botn ton. Perceptimi sht pikpamja jon. A e di sa do njeri shikonndryshe? Ne shohim prmes filtrave t besimeve tona. Kur ne ndryshojm mnyrn se si I shikojm gjratgjrat tek t cilat shikojm ndryshojn. Vullneti prqndron fuqin ton dhe na jep ne fokus.Kujtesa krkkoh pr tu zhvilluar por ka edhe mjete q mund t na ndihmojn ne t prmirsojm kujtesnton. Imagjinimi sht mjeti m I mrekullueshm q ndihmon t ndrtojm imagjinimin pr at qdshirojm dhe na lejon ne liri prtej faktorve ton ndijor.Ky perceptim ndryshon jetn ton ndrkoh qkemi qn t dhn t shikojm vetm tek rezultatet fizike n pjesn m t madhe t jets ton. Prdorimifaktorve intelektual stimulojn aftsit tona krijuese pr t shkuar pas qllimeve t mdha dh ti arrijmato. Programi q do t prezantohet do tju ndihmoj ju t arrini qllimet. Kshtu n vend q t punoni prmbledhur informacion nga ana e dobt e natyrs tuaj(senset tona), shikoni si t zhvilloni dhe t prdorninann e fort t personalitetit dhe intelektit ton. Ne jemi dizenjuar pr t krijuar dhe jetuar jetn qdshirojm.

E dini q mendimet tuaja krijojn t ardhmen tuaj!

Shpesh njerzit pyesin: far jan pohimet e si mund ti prdor?.Nj pohim sht si do pohim tjetr qbjm- qoft pozitive ose negative. Nse pohimet prdoren vazhdimisht, ato bhen pohime q sjellin gjithmorezultate, ndonjher dhe duke i imagjinuar.Un them gjithmon: Jeta sht e thjesht. At q japim, at dmarrim. Mundemi pr shembull, t shprehim nj pohim si do gj shkon mir me z t lart ose tamendosh gjith ditn. Ose akoma mund t kemi nj list me 20 pohime q i prsrisim ose shkruajm do d, sipas rasteve ose personave. Kur prqndrohemi mbi kto pohime dhe fillojm t ndryshojm mnyrn tont t menduarit, zri jon i brendshm menjher reagon ndaj mendimeve t reja, dhe zakonisht e bn n dymnyra: me dashuri dhe me frik. Nse provojm frik, ather duhet ti themi vetes ton, Faleminderit qndave kt ndjenj. Ky sht nj mendim i ri q do t ta drgoj shpesh, ndaj fillo t msohesh! sht sikurmendja jon t ishte nj kriminel dhe kto mendime t ishin kartela t reja q duhet t prfshihen.Momenti

tanishm sht momenti n t cilin po shijoni jetn apo jo. Ajo q po ndjeni n kt moment po krijon tardhmen tuaj.Nuk sht nj gj e mrekullueshme ta dini? Ju jeni pronari I jets tuaj!Nuk keni koh thumbisni me mendime negative sepse ju sjellin m shum ato gjera q ju thoni se nuk I doni. Nse po bnipohime positive dhe nuk po arrini rezultatet q dshironi, ather kontrolloni se sa shpesh n dit ju ndjehkeq ose t zemruar. Kto emocione jan pikrisht ato q po vonojn manifestimin e pohimeve tuaj, dhebllokojn fluksin e mirqnies tuaj.Jetojm n nj Univers t palimituar dhe q vazhdon t zgjerohet.Mundsit n dispozicionin ton shkojn parallel me ato q mendja njerzore mund t imagjinoj. E vetmjagj q na kufizon sht mnyra jon e t menduarit. Humbim shum koh duke menduar kufizimet. Mendimtona jan shum t shtrenjta. do mendim q po mendojm po krijon t ardhmen ton. do mendim!do


15/70

15

her q mendojm nj mendim q na bn t ndihemi keq n nj far mnyre, sht nj mendim I tretur. Jovetm kemi tretur nj mundsi pr t menduar nj pozitiv dhe t krijosh nj jet t mrekullueshme pr veteton, por kemi shtuar raftet e mendimeve negative q na sjellin situate jo t kndshme.do mendim sht Imuar. Mund t msojm t mendojm pohime positive. Po, do na duhet pak pr t rrimar kontrollin emendimeve, megjithat, shprblimi sht I madh.+E kaluara nuk ka asnj fuqi mbi ne. fardolloj problenuk ka asnj fuqi mbi ne. Fuqia jon sht n mendimet q zgjedhim pr te menduar sot. Kujtoni, ka njpafundsi mundsish n shrbimin ton.Mund t mendojm mendime t lumtura. Mund t mendojm menipositive. Mund t themi: Po, mund tja dal!Mundemi vrtet t mendojm mendime q na bjn t gzuar.Mund t vendosim t mendojm vetm pr t mirn e tanishme n bot. Mund t ngrehim mendimet tona.Mund t prshndesim ditn q lind me nj buzqeshje. Mund t lm botn t dij q jemi t lumtur q jemgjall. Mund t shprehim mirnjohje pr gjithka. Mund t duam trupat tan. Mund t jemi miqt tan mmir.Me veprimet tona do jmi shembull pr fmijt tan. Vetm duke na vzhguar, ata do msojn si tkrijojn nj jet t lumtur dhe t knaqshme pr veten e tyre.Shprblimi jon do jet t shohim jetn ton bhet dit pas dite gjithmon e m e gzuar, plot me dashuri, e shndetshme, perspective dhe ploteksperienca t favorshme. E gjith kjo do qndroj me ne deri n fundin e ditve tona mbi Tok.Pohoni:Unjam I vetmi mendimtar n kokn time. Un zgjedh mendime positive, t lumtura dhe t dashura 24 n 24 orUn e dua jetn dhe jeta m do mua!.

Fuqia sht brenda teje!

Fuqia brenda teje sht nj laborator emocional q lind nga eksperienca e nga krkimet e Michel Hardy n sinerme teknikat prestigjoze t Louis L. Hay. Objektivi I tij: t siguroj instrumentat e nevojshme pr t rritur nivelin et vetvlersimit.Nprmjet ushtrimeve e shnjestruara e lojra ndjellse po krkohen prgjigjet emocionale q nandihmojn n krkimin e ekuilibrit ton.Prse t marrsh pjes?

Pr tju prshtatur me fuqin tnde personale e pr t arritur qellimet e tua

Pr t jetuar e pr t zgjedhur si pretoganist.

Pr t zhvilluar energjin q transformon dshirat n veprime

Pr t transformuar zemrimin e marr n nj forc shtytse t orientuar nga suksesi

Pr t pranuar vlerat e tua, unicitetin e bukurin q na prket

Pr t msuar teknikat pr t rritur vetvlersimin ton.

Pr t transformuar gabimet tona e eksperienca negative gjat rritjes

T individualizosh e t prballosh mekanizmat e vet-sabotimit e ndikimet e tua t pandrgjegjshme.

far msohet?

VETVLERSIMI: sht filtri nprmjet t cilit precipitojm ne vet dhe bota , dhe sht rezultati I skemave tonamendore e t besimeve tona. Fuqia brenda teje t mson sesi t rritsh vetvlersimin e , si pasoj, mundsit tona suksesit n do fush t jets.


16/70

16

SHNDETI: sht rezultati I sitlit ton t jets, t kujdesjes q kemi pr veten ton. Trupi tregon historin tonemocionale. Kemi msuar t kotrollojm emocionet e ndrydhura? Tani kemi mundsin t vendosim n veprimproesin e kundrt: duke liruar kujtimet emocionale t rrjedhin energjin rigjeneruese e mund t kthehemi t fort eform.

MARDHNIET : mardhniet tona modelohen mbi mardhniet m t rndsishme t jets ton: q ne kemi me veton. Mardhniet tona jan pasqyra e vetvlersimi ton. Nse e konsiderojm veten t denj pr dashuri, respekt ekonsiderat trheqim persona q konfirmojn pritshmrit tona. Fuqia brenda nesh na mson ligjet e trheqjesenergjitike pr t rregulluar vibrimet mbi astet tona m autentike e t bjm pr vete dashurit q na bjn mir pzemrn.

KARRIERA: far sht suksesi? E si matet? do njri prej nesh e prkufizon sipas mnyrs s tij. T bshkarrier nuk sht gjithmon ekuivalente me rritjen e fitimeve t nj komopanie. Pr shum sht rruga e rritjes pta br punn shprehi krijuese t vetes s tyre. Fuqia brenda nesh na lejon t shikojm brenda vetes e pr t zbuluaburimet q kemi n dispozicion pr t prmisuar pozicionin ton profesional ose pr t gjetur kurajon shpikim nj ngjason.

PROSPERITETI: Krkoni e do ju jepet. Prosperiteti sht nj zakon q mund t zhvillohet. Prosperiteti ekonomsht rezultat I nj serie veprimesh t realizuara me t njjtn sjellje : me besim maksimal.Nse besojm n univerka bollk pr t gjith, vendosim n veprim automatikisht strategjit e pandrgjegjshme q prodhojn prosperitetiFuqia brenda nesh na ndihmon t individualizojm besimet tona t limituara e ti zvendsojm m t tjera positivedhe efikase.

T ndryshosh: tani ose kurr m !

Do jet gjithmon kshtu!Kujtoni ta keni thn, ose e keni mbshtetur kur e kan thn t tjert?

Madje, po ta mendosh mir ky sht nj pohim pa llogjik, I parealizueshm. Sepse asgj nuk qndron e ndalur as n nj minut ntjetrn: do gj ndryshon, vazhdimit e gjithmon. Nj shprehje thot: asgj nuk sht e prjetshme prve ndryshimit.Pr mir, pr keq? Sigurisht, do jet e ndryshme.Asgj nuk sht prfundimtare. Madje as e vrteta. far sht e vrtta, prvese shuma e t dhnave t deritanishme t pranuara si tvrteta?

Madje as ne nuk jemi definitive: pa e kuptuar, ndryshojm do dit.T thuash ose t mendosh jam I br kshtu sht nj limit q ne I kerkojme e q na pengojm mundsit e tjera. .sa gjera jan q do njri prej nesh pohon brenda vetes se nuk din ta bjn ose se nuk din t ndryshojn? Ka gjasa t jenshum, e jemi ne mbi t gjitha q humbasim shum.Nse jemi pasiv kundrejt mendimeve, kto me siguri do I ndryshojn gjerat, po jo domosdoshmrisht si duam ne.Prse mos t fillojm t ndryshojm mendimet tona?

Jemi mjaftueshm t msuar t ndryshojm veshje e kepuc, e di hedhim kur nuk na plqejn m.Edhe mendimet mund t pushojn s qni, si t ishin rroba t prdorura: prse mos t bjm her pas here nj pastrit mir?Sa jetojm n t tashmen? Vetm shum pak. Problemi sht se e tashmja sht e pa ndalshme: ndrkoh q esodisim I prket tashm t shkuars. Gjithashtu tentojm t mendojm shum pr t shkuarn edhe pse mund t jetlargt: dije, viti I shkuar e fmijria jon jan t gjitha pjes e jona q I kujtojm duke I marr si pika referimi, pduke I ln edhe t na kushtzojn.Nese e konsiderojm positive t kaluarn ton e kujtojm me keqardhje. Nse nuk jemi t knaqur e shikojm vendoshta si viktim dhe e servirim t kaluarn ton pr t justifikuar dsht imet dhe dobsit n t tashmen.Nj nga pasojat e dmshme t ktij zakoni sht se mund t formojm nj imazh negative pr veten ton; ose mungrumbullojm mri q helmojn mendimet dhe jetn ton.Jo m pak dme mund t shkaktoj zakoni pr t jetuar pr t ardhmen. Kush nuk njeh persona q pohojn se kanbr sakrifica gjat gjith jets, pr tu gjetur m von me nj grusht mizash?


17/70

17

Q n shkoll na msojn se duhet t jetojm n funksion t t ardhmes: studjojm jo pr qejf pr t patur m shumnjohuri e pr t kuptuar m shum por sepse duhet t prgatitemi pr provimet, ose, n hipotezat m t mira, sepsesupozohet se do ju shrbejn n jet kur t rriteni.Me kt nuk tentojm t sygjerojm t jetoni plotsisht ditn, pa parashikuar dhe organizuar t ardhmen. Megjithanse sht e vrtet q mund t ndryshohet, sht gjithashtu e vrtet q mund t ndryshohet sot..

T ndryshosh mendimet dhe idet e limituara!

Pr ta br m operativ q do na oj n nj jetes m t mir duhet t prballemi me disa pengesa : pengesa delicatshpesh pak t manifestuara, q punojn n dm t propozimeve tona t mira, duke u bllokuar n rrugn q kemivendosur t ndjekim. Pr ti neutralizuar, sht e rndsishme t dish ti njohsh. Bhet fjal pr idet e limituara, qnuk jan gj tjetr vese mendime, por q, si t gjitha mendimet, mund t ndryshohen.Askush nuk mund t na imponoj t mendojm n nj mnyr apo n nj tjetr. Ndaj nse nj mendim nuk na plqe ndryshojm. E nuk jemi t dnuar pse nuk e kemi br m par: ndrgjegjia e do njrit prej nesh ka nj drejt sajn q mbahet e strukturohet sipas eksperiencave t jetuara.Idet e limituara , n fakt, jan besime, t fituara ndoshta n fmijri, e I mbajm me vete gjat ekzistencs ton: jankafaze, skema mendore q t pengojn t rritesh n vetdije e t zgjedhim jetn ton.Jan, n praktik, ide q na frenojn e nuk na lejojn t prdorim plotsisht potencialin ton t pafund e krijimtarisekzistenciale.Duhet, parasgjithash, t kuptojm se nj sjllje e caktuar lind, vetm nga nj ide e limituar. Duhet t kuptojm fakse kjo nuk na ndihmon t jetojm e ndaj duhet, t vendosim t eliminojm iden q e ka podhuar.

Por le t shkojm hap pas hapi: nga e marrin origjinn idet e limituara e kush sht autori? Nj dit, mamaja, msuesi ose nj person I afrt pr ne, na ka thn dika t till si: je nj I paaft; je I shmtu je nj idiot etj.Ne e kemi besuar e ky besim sht forcuar n vite, duke u rrnjosur gjithmon e m shum tek ne. E sht ndrtuanj realitet n t cilin opinionet e t tjerve, je nj Ipaaft, sht br ideja jon e limituar: jam nj I paaft, ecila nga ana e saj, ka prcaktuar nj seri eksperiencash q na kan par , tamam, si humbs, vetm sepse si e dimnse mendojm se jemi t paaft, bhemi me t vrtet.Por nse ndalemi t mendojm nj moment, do vm re se ky sht nj gjykim q daton q kur ishim fmij! Athndoshta, prtonim t lidhnim vet kpuct, por sot kemi t tjera prgjegjsi!Ndoshta nuk ja vlen ti modifikojm? Tani, n gjendjen ton t re t ndrgjegjies, mund t fillojm ta izolojm e ta

analizojm, duke krkuar t kuptojm sesa t vertet ka akoma brenda. T kujtojm q, tani, ktu , kemi fuqin pr tndryshuar kt mendim: nuk ka rndsi sesa I vjetr sht.Kemi par sesi, duke e menduar kshtu, ndoshta dikush tjetr q, n at moment ndoshta kishte t drejt : por kisht drejt vetm n at moment, q tani ka kaluar. Por ne, e kemi marr at vendim e , dit pas dite, jemi bindur se isI joni e tani duhet t lirohemi.Duhet , mbi t gjitha, t jemi t bindur q jemi ne q kryejm veprimet, e jo veprimet na bjn ne. Kjo do t thoq, kur bjm nj gabim, kemi dy mundsi: t mendosh se jemi idiot (gjendje e vjetr e ndrgjegjies)ose kemi brnj budallallik, edhe se jemi shum inteligjent (gjendja e re e ndrgjegjies). Na takon neve t zgjedhim zgjidhen qna bn t ndihemi m mir, m t disponueshm e t ngrihemi me buzqeshje n mngjes!Pr t eliminuar idet negative, duhet m par ti njohim e m pas ti analizojm. Ndaj provojm ta tresim iden : jam nj I paaft.

Hapi I par: ndoshta isha nj far kohe, kur isha I vogl; por tani jam I bindur se jam realisht ose kam njdyshim t vogl?Nga cilat kritere e kam gjykuar veten? Jan kritere q m prkasin mua apo jan t ndonj tjetri?Fakte q ke realizuar detyra t rdsishme, t jesh shefi I nj kompanie, t kesh nj familje t qet e t lumtsht kundr apo n favor t ksaj teze?Nse analizoj do gj q kemi br n jet deri tani, mund t them, me vetdije, se jam I paaft?E akoma: besimi se jam I paaft ma thjeshtzon jet apo duhet gjithmon t luftojm me nj sens mosprshtatje, mfrik, me stress?


18/70

18

S fundmi: do ndjehesha m mir nse do kishta nj tjetr mendim pr veten time?Nse ky supozim ju ka br t doni m tpr t zhdukni idet e limituara, ather jemi n rrug t mbar .

Besoni n potencialet tuaja!

Nse keni nevoj pr nj dor q tju ndihmoj, krkojeni at n fund t krahut tuaj

Askush nuk lind mjeshtr (tregim)

Nj magjistar prezantoi artin e tij n oborrin e sulltanit. Spektatort dukeshin shum t entuziasmuar. Sulltanigjithashtu e pa me admirim. O zot si ka mundsi, far gjeniu!Veziri i tij i thot, Madhri askush nuk ka lindurmjeshtr. Arti i tij magjik sht fal puns s madhe q ka br dhe ushtrimit t vazhdueshm t ktij profesioniSulltani rrudhi vetullat. Kundrshtimi i Vezirit ia kishte prishur knaqsin e shfaqjes s magjistarit. Jemosmirnjohs Si mund t thuash q ky talent vjen nga praktikimi i vazhdueshm? N fakt un them gjithnj qdikush ose ka talent ose nuk ka. Sulltani i revoltuar i drejtohet Vezirit: Ti nuk ke talent sidoqoft, prandaj do tshkosh n burg. Atje mund t mendosh mir pr fjalt e mia. Do t kesh nj vi pr t t br shoqri. Pasi nuk jei meur se ai. Q ditn e par Veziri filloi t ngrinte hopa viin. Vii po rritej dhe nj dit u b dem, por bashk mendrkoh rritej edhe fuqia e Vezirit sa m shum q ushtrohej. Nj dit sulltani u kujtua pr t burgosurin dheurdhroi q ta sillnin para tij. Kur pa Vezirin ai u mrekullua: far udie, si sht e mundur Veziri u prgjigj menjjtat fjal; Madhri askush nuk ka lindur mjeshtr; me vullnet dhe pun mund t arrihet gjithka . Ju ma keni dhkt kafsh si favor. Fuqia ime sht rezultat i nj pune dhe ushtrimi t madh q un kam br do dit me veten.

Ne shpesh tentojm t harrojm nj fakt t rndsishm, q edukimi i nj individi influencohet nga historit apomangsit e s shkuars, qoft pozitivisht apo negativisht. Nj shmbull i famshm i nj historie, pr mundsit qekzistojn pavarsisht mungesave, sht ai i Hellen Keller e cila ishte e shurdhr, e verbr dhe memece. Kjo vajzcila kur lindi ishte e pashpres, u rrit dhe fal puns u b nj prsonalitet i admirueshm. Kjo kishte ndodhur si rezui durimit t guvernantes s saj. Ajo pa tek Hellen jo thjesht mangsit t cilat e bnin t pashpres, por edhe talentesaj te fshehura q ishin t pavarura nga mangsit fizike. Edhe pse ajo nuk mund t shihte, t fliste apo t dgjonteajo srisht kishte sensin e prekjes. Ishte pikrisht ky talent q u zhvillua tek ajo si shptim, ashtu si duart apo fytyrsaj q ishin mjetet e t shprehurit. Jan dy mundsi pr tu marr me mangsit e trashiguara n mnyr t vlefshmeNjra madje mund edhe t ndikoj mbi vet mangsin. Psh prmes nj operacioni dhe ilaeve ose prmesushtrimeve, ku individi mund t fokusohet n kapacitete ose n talente t tjera q ekzistojn brenda mangsive. M

edhe nj fmij handikap mund t zhvilloj cilsi si disiplina, pastrtia, mirsjellja, aftsia pr t performuar dheaftsi t tjera t dobishme, nse trajtohen me shum durim dhe prkujdesje t vazhdueshme. Prvoajat e t kaluarjan pjes e fatit dhe nuk mund t ndryshohen. far sht br nj her, nuk mund t bhet. E vetmja gj q munt ndryshohet, sht qndrimi yn ndaj asaj q ka ndoshur. N t njjtn mnyr ne nuk mund t ndryshojm fatin sht prcaktuar pr ne. Megjithat ajo far mund t bjm sht t ndryshojm mnyrn se si merremi me t.Pikpamja jon e s tashmes (qoft kjo e ndryshme apo e kufizuar), varet nga ky qndrim. Perspektiva q njeriuzgjedh pr t ndjekur, sht n vetvete nj mnyr e kushtzuar e fatit, e cila sht pjesrisht e varur nga mnyra sejemi edukuar. Nuk sht vetm qndrimi i personit t referimit kundrejt fmijs apo partnerit, q ngatrron koncepe fatit t kushtzuar dhe prcaktuar, ai q fiton rndsi. Kjo reflektohet gjithashtu edhe n qndrimin q ne kemikundrejt vetes: Jam njeri pa fat, ky sht fati im. Gjithmon kshtu ka qn dhe kshtu do mbetet. Personi eidentifikon veten me karakteristika dhe aftsi t caktuara dhe nuk shikon mundsi t tjera. Shprehja une jam pa

fat sht thelbsisht ndryshe nga pata nj goditje nga nj fat i keq.

Fati i prcaktuar sht ai q nuk e shmangim dot. Psh do qnie ka lindur dhe do vdes nj dit. Nuk ka asnj mnq ky fakt i jets t shmanget. Prve ksaj shtje t jets dhe vdekjes, sht edhe nj shtje tjetr q shqetsonnjerzit: bhet fjal pr jetn pas vdekjes e cila formon origjinn dhe qllimin e gjithkaje q ekziston dhe q shtthelbi i krijuesit n vetvete. do qnie njerzore prballet me kt pyetje, nuk ka prjashtim.

Fati i kushtzuar nga ana tjetr sht se secili ka nj histori pas vetes. Mund t jet nj histori q mbase shtshmangur dhe mundsia e ndryshimit sht n dorn ton.


19/70

19

Edukimi i nj fmije apo i nj njeriu n vetvete, do t ndikoj q t ndrtoj jetn e tij/saj n mnyr pozitivnse bhet si duhet. Megjithat nse kjo nuk sjell sukses dhe ka mangsi t zhvillimit, ne mund ta kaprcejmkt situat nse e identifikojm n kohn e duhur. Ato mund t trajtohen n kohn q zbulohen. Megjithatmangsi t tjera q varen nga rezultati i disa ndodhive, nuk mund t trajtohen me mjete shkencore. N ktrast, na duhet t pranojm mangsit dhe duhet t zhvillojm nj qndrim pozitiv ndaj tyre. kjo mund tndihmoj n zhvillimin e kapaciteteve t tjera q m s paku i zotrojm. sht e pamundur q nj njeri tbj gjithka. Ky sht nj argument q nuk mund t hidhet posht, por n t njjtn koh mund t themi qsecili nga ne ka potenciale t mjaftueshme pr t zhvilluar n vetvete. I vetmi kufizim sht koha dhe hapsNse kto dy element trajtohen me kujdes, m pas mund t arrijn n potenciale t vrteta.

Nj mundsi e mir pr kt mund t jet si vijon: Mos e ndihmo fmijn, apo partnerin n fushat ku mendse mund tia dalin vet. Prit deri sa ata t ken mbaruar punn, edhe nse e kan br gabim. sht e vetmjmnyr q duke msuar hap pas hapi, mund t bhet e mundur q tia dalin mban. Vetm n kt mnyr individ mson t bhet i pavarur dhe forcon besimin n vetvete.

Askush nuk mund t shtoj ditt e jets s tij, por mund ti jap jet dits s vet

HAPA DREJT MENDIMIT POZITIV

Mendimi pozitiv mund t bj m shum se t ndrioj gjendjen tnde shpirtrore- ai mund t zvogloj rrezikun pgoditje ose atak n zemr.Nj studim i bre nga Robert Gramling, MD, DSc, n Universitetin e Qendrs Mjeksor

Rochester zbuluan se pesimizmi mund t shkaktoj stres q t v ty n rrezik pr smundjen e zemrs.Optimizmi dmendimi pozitiv do t jen receta jote pr nj shndet m t mire. Pr t jetuar nj stil jete m pozitiv,provo t bshhapa bebesh q t lejojn ty t riformosh mnyrn si ndjehesh dhe mendon.1.Ji RacionalRealistt argumentojn q mendimet racionale jan shpesh negative. Sidoqoft mendimet irracionale mund t jengjithashtu negative. Nj mendim irracional mund t jet dika si Askush nuk m do mua ose Nuk do t marr njngritje n detyr." Kto mendime prdorin ekstreme pr tju br ju t ndjeheni keq. Mendimet iracionale shpeshlidhen me mendimet pozitive, t tilla si Une kam njerz n jetn time t cilt kujdesen pr muaose Nj dipuna ime e vshtir do t vlersohet.

2.Shkmbe Mendime

Duke e kushtzuar mendjen tnde t mendoj m pozitivisht mund ta bsh pozitivitetin nj reflex m shum se dipr t ciln duhet t punosh shum. Kur t kesh nj mendim negative,menjeher shkmbeje at pr 3 mendimpozitive. Psh,duke murmuritur se ti e urren dimrin papritur vjen ideja q ty t plqen bora,pushimet e dimbatanijet e nxehta dhe okollata e nxeht.sht pothuajse e pamundur t ndjehesh negativ kur ti po krkonmnyr konstante pr astarin e argjendt.

3.Kndo nj KngRevista Real Simple ka nj mnyr t leht pr t larguar nga mendja mendimet negative. Zgjidh nj kng q t bty t ndjehesh menjher i lumtur,qoft kjo nj pjes klasike ose kng moderne pop. Mbyti mendimet negative kt kng duke imagjinuar at ose duke e knduar at. Duke e prar nj mendim negativ me nj kng qt ngre humorin mund t t bj ty q n mnyr efektive t humbassh trenin e mendimeve dhe n vend t

tyre t mendosh pr dika pozitive.

4.Bisedo me VetenBisedimi negative me veten nuk bn asgj m shum sesa t ul humorin. Kurr mos i thuaj vetes dika q nuk dja thoje dikujt tjetr.N vend q ta qortosh veten pse bre nj gabim,fokusohu n far mund t bsh pr ta rregulluar at. Pohovlerat e tua duke pranuar n mnyr konstante talentet e tua dhe faktin q ti je nj person pozitiv,jo negativShum shpejt do t kuptosh q bisedimi yt pozitiv me veten shpalos mnyrn se si ju flisni pr t tjert,dukekaluar efektivisht n mendimet e tua pozitive pr ato q t rrethojn


20/70

20

5.Bj ushtrime(ushtro)Ushtimet kan nj efekt pozitiv mbi humorin tuaj dhe mund t largojn depresionin,duke ju lejuar ju tmendoni m pozitivisht

3 Tipe t ndryshme qllimesh n jet !A e dini se ka 3 tipe t ndryshme qllimesh n jet? Nj qllim sht dika q ju parashikoni pr t ardhmen tuaj, planifikoni dhepastaj punoni n drejtim t arrtijes s tij.

Qllimet nuk duhet vetm t jen SMART por duhet t prfshijn imagjinatn. SMART zakonisht paraqet:

Sspecifik ose sinjifikantMI matshm ose domethnsAI arritshmRI prshtatshm ose shprblyesTI prpunuar ose q lidhet me kohnKto jan 3 tipet e qllimeve:* Tipi A - qllimet bjn dika q ju tashm dini si ta bni.* Tipi B- qllimet jan ajo q ju mendoni se mund t bni. Nse di si ti arrish qllimet e tua, qllimet nuk do t bjn pr jua atfar jan planifikuar t bjn.* Tipi C- qllimet jan dshirat e tua. ato vijn nga fantazit tuaja dhe jan krijuar nga prdorimi efektiv I imagjinats tuaj.Napoleon Hill thot, Imagjinata sht forca me e mrekullueshme, e jashtzakonshme dhe e fuqishme q bota ka njohur

ndonjher. Tipi CI qllimeve jan t vetmet q na frymzojn ne, t vetmet rreth t cilave fantazojm por q nuk e dim si do tarrijm ato. Kshtu shum prej nesh mendojn, duke u bazuar n shkollimin e hershm, se nse nuk dim sit arrijm dikandoshta duhet t lem fare. Ne luajm n mnyr t sigurt me qllimet e tipit B dhe kjo I qetson njerzit rreth nesh duke qen spo qndrojm n zonn ton t komfortit.Qllimet e tipit C shkojn pas dikaje q nuk e keni br asnjher m par. Kto jan t krijuara pr tju ndihmuar t rriteni, atbjn ty t marrsh dika nga vetja q nuk e dije se e kishe. Nse me t vrtet dshiron t prmbushsh dika, duhet t jet dikt frymzon ty t shkuar pas dikaje q ju me t vrtet e dshironi, dhe kjo duhet t vij nga brendsia juaj. Kshtu q pyetja sfar dshiron realisht? Prfshihu realisht n imagjinim. Shkruaj t paktn 30 dshira. Sapo ti kesh shkruar, ndaji ato n dshiraB, dhe C. Vendosi 10 m t preferuarat n listn A. Pastaj jepu prioritet 10 t tjerave sipas rndsis. Tani sht nj proes I trlejon at energji q vjen nga imagjinata jote t vij n ekzistencn fizike. Thjesht kujto q nse sht nj qllim q ja vlen, ai do tinkurajoj jut rriteni dhe t zhvilloni potencialet e tua dhe po ashtu do tju frikesoj ju. Dhe kjo sht gj e mir.

T njohsh zhvillimin tnd personal!

Zhvillimi Personal sht nj tem kaq e gjr. Shikoni listn q vijon dhe shikoni nse aty ka gjra pr t cilat jeniinteresuar. Ose ndoshta variacione temash

* Liri m e madhe financiare

* Realizimi I ndrrave

* Rrtija e nivelit t biznesit tuaj

* T vendossh mbi prparsit e tua

* T qnit I pasionuar pas karriers

* T qnit I pr vlerat personale

* Prcaktimi I etiks


21/70

21

* T qnit m elastik

* Zhvillimi I talenteve

* Zhvillimi I nj sjellje pozitive

* Arritja e nj lirie emocionale

* T qnit vet-konfident

* Aftsi m t mdha komunikuese

* M shum koh n jet

* M shum marrdhnie

* Kuptimi I ndyshimeve n bot

* Krijimi I nj rutine t prditshme q jep ndjesin e rrjedhjes s gjrave

* Zhvillimi I nj mendimi pozitiv

* T msosh si t menaxhosh stresin

* Krijimi I nj stili t shndetshm jete

* Zhvillimi I m shum humori

* T qnit n peshm e duhur

* T hash n mnyr t vetdijshme

* T jesh n komunikim m nevojat fizike t trupit tnd

* Njohja e vetes

* Krijimi rregullisht I hapsirave t qeta being more compassionate and loving

* Rritja e informimit pr t jetuar nj jet m t vetdijshme.

Kjo list mund t duket shum hutuese. Si e shihni ka shum fusha t vet-zhvillimit. A kisht ndonj q ju dukveanrisht interesante? Njerzit t cilet kan kaluar prmes krkimit t zhvillimit personal kan gjetur prfitime nfushat e prmendura m sipr..Nse shikoni mir temat e msiprme ju do t shihni q ka disa pr trupin, disa p

emocionet, disa pr aspektet mendore dhe disa pr zhvillimin shpirtror.

Sigurisht , ashtu si shfaqeni fizikisht ashtu paraqitet edhe biznesi apo karriera juaj. There is so much more of ho are behind each of our businesses. Ju keni kuptuar tashm se njerzit t blejn ty s pari, prpara se t blejnbiznesin tnd. Ksht ka m shum arsye ti kushtoni vmendje zhvillimit tuaj personal duke qen se blersikrkojn me intensitet, nj person t vrtet kur ato bshkveprojn me ju.

Ky program ju jep m shum paqe n dshirn tuaj pr ty rritur fizikisht, mendrisht, emocionalisht dhe shpirtrish


22/70

22

T pasurit nj menjde t hapur dhe dshirn pr t msuar jan thelbsore.

Pra a jeni gati t zbuloni far po krkoni? Nse po, qndro I akorduar .

Koinidencat dhe mrekullit e vogla q na rrethojn!

Prse kur duam t blejm nj makin t re, t nj modeli t caktuar, fillojm t shohim shum makina n qarkullim,pikrisht n at model?sht ajo q do t na bj t shikojm nndrgjegjia jon ose ka dika m shum?Koinidencat jan shum afr ligjit t trheqjes.Pa hyr n fushn shpirtrore, universi, dhe e gjith bota q na rrethon, jan t mbushur plot rastsi. Vmendja,bindjet dhe energjia jon mund t bj q nj dshir, ose edhe nj mendim I thjesht, t konkretizohen relalisht.Pr t arritur t kuptojm mekanizmat e ligjit t trheqjes, pr t kanalizuar rezultate t mir, nj rol themelor shgjeneruar n baz t gjendjes shpirtrore.* Gjendjet shpirtrore q duhen evituar: urrejtje, zemrim, mri, ankth, zili pr mirqnien e t tjerve . Tmendosh gjithmon negativisht.* Gjendjet shpirtrore q duhen mbajtur: besim, dashuri, t jesh I lumtur brenda, madje edhe para se te kemi arritunj objektiv ( sikur ta kishim arritur tashm). T jesh optimist e ta shohsh botn pozitivisht.Koinidencat jan mekanizma q vijn n mjedisin q na rrethon, mund t jen prova pr tu kaluar, mund t jensituate q do na bjn t takojm shpirtin binjak, mund t jen raste q na bjn t evitojm aksidente.Meditimi ( pr t arritur nj far paqeje t brendshme) dhe mendimi pozitiv ( sjellja q duhet mbajtur n jet) jan

elsat themelor pr kuptimin e koinidencat e pr t vn n praktik ligjet e trheqjes.Duhet t qndroni t fokusuar dhe pozitiv: me kaq shume lajme t kqija prreth, me kaq shum njerz q flasinnegativisht, me kaq shum ankth dhe shqetsim prreth- nuk sht e leht t qndrosh pozitiv. Mendimi pozitiv nuvaret nga detyrat- duhet t grmoni thell dhe t krkoni far do t thot pr ju lumturi dhe sukses dhe pastajprdorini aftsit e tuaja t lindura pr t dshirat e zemrs tuaj dhe pr t marr far dshironi, dhe jetoni jetn qme t vrtet ju knaq. Ktu jan disa ide t thjeshta.Lumturia gjendet n vetrealizimin ton.far sht vetrealizimi?T ndjehemi t knaqur.E lehtn apo jo?T ndjehemi t knaqur nga kush apo far?

Knaqsia personale sht padyshim subjective.Kam dshtuar n jetn time, kam humbur objekivat e mi, jam dorzuar, kam fshir ndrrat e mija, si tja bj tndihem I paknaqur? Jo e gjith e keqja vin pr t dmtuar.Duhet t kuptojm se me t vrtet ato objektiva ishin t nevojshm pr lumturin ton, ishin tonat, ose t ndonj tjet shoqris, objektivat e mods.Lumturia n realitet mund t jet m e leht sesa mendojm: n fund t fundit pr far shrben q t jemi t lumtuPara s gjithash t prmbushsh nevojat e mbijetess sht nj e drejt thelbsore q duhet tu garantohet t gjithveedhe pse fatkeqsisht sistemi jon politik-ekonomik nuk e lejon akoma. Prej shekujsh ekzistojn t pasur e tvarfr. Dikush ka shum, e dikush ka m pak, por ky sht nj tjetr diskutim.Sipas, mishrimit t pasioneve dhe talenteve tona.

Duhet t bhem nj rok star? Nj aktor? Nj president?Jo.do njri prej nesh, posedon talente, hobi, pasione q kur I aplikojm, privatisht ose n public, na japin knaqsi, nbn t ndihemi mir ( duke shkaktuar lirimin e endorfins,e substancat e tjera te mirqnies.Kto duhet t gjejn nj aplikim t qndrueshm n kohn e lir, kur stakojm spinn. Na duhen pr t karikuar baterit e trurit.Pa momentet e argtimit, momentet ku ndjehemi t lumtur, t knaqur, q bjm at q dshirojm, nuk jemi ngjendje mendrisht t prballojm nj pun tjetr e detyrat e jets s prditshme pa u br super t stresuar, nervolehtsisht gjaknxeht.


23/70

23

N kt shoqri t pamshirshme t produktivitetit dhe efiiencs, na takon neve t mbrojm e t gjejm momentettona personale t lumtura, duke u shkputur nga gjithka e nga t gjith, pr t karikuar veten ton, pr t liruarstresin e pr t rikarikuar mendjen.

A mjafton pak pr t qn t lumtur?

Varet nga koka n kok. Lumturia sht subjekive. E n fund dikush mund t kuptoj q n realitet nuk kisht nevpr t gjitha ato q mendonte pr t qen i lumtur ( ose n paqe me veten e tij/ saj).Lumturia sht n mendjen e do njri prej nesh, ose m mir n besimet q ne imponojm: e imponoj veten t jeilumtur vetm nse arrij objektivat e prcaktuar, vetm nse ndodhin n jetn time situatat e duhura . Nse nukndodhin, do ndihem i palumtur e do jem i nevrikosur me veten e me botn . Nuk do jem shoqri e mir pr asnj em pak pr veten time.Por gjendja jon e jets mund t jet shkak i palumturis, n t kundrt mund t jet shum e lumtur pr dik tjetr;shembull marrim nj djal nga Bangladeshi i rritur n mjerim e papastrti, t gjej gjithka, me nj fjal t ket njshtpi, nj shtrat t rehatshm, ushqim e pije cdo dit, veshje t pastra, mundsi pr t lar kur duart e t parfumoskur t donte, televizor, kompjuter, internet etj.Do ishte nj ndrr pr t, parajsa vet. Pjesa m e madhe prej nesh i ka t gjitha kto, e prap shum prej nesh nukjan t lumtur.E dini prse? Sepse mendja jon msohet me gjithka, e t gjitha kto gjera bhen standarte, banale, t mrzitshmeduke na br t harrojm q nga shum kndvshtrime jemi me shum fat. Por fatkeqsisht nuk mjafton, e faji nusht I asnjrit. Duam t reja n jetn ton, se prsritja e t njjtave gjera mund t na prpij: mrzitja nga jeta mu

t oj n depression. Duket e uditshme por sht kshtu: nj person I mrzitur nga gjithka, edhe pse ka gjithkq I nevojitet, mund t bjer n depresion sepse nuk po gjen m sensin e jets s tij. Sa yje hollivudi kan rn pre edrogs dhe e alkolit?Pra duhet t jemi t lumtur e t knaqemi me nj jet relativisht t pasur pa aspiruar asnj gjtjetr?Ka njerz q jan t lumtur me jetn e tyre kshtu si sht: nuk dshiron asgj tjetr, e rndsishme shtqetsia dhe mundsia pr t knaqur nevojat primare e t mund t paguaj faturat para ose menjher pas skadencstyre.N fakt, problemi jon kryesor sht ai I mbijetess.Pa sigurin e mbijetess nuk mund t mendojm q tarrijm dika tjetr (edhe pse njoh dik q do t blej makin t re, kur nuk ka para pr t paguar qeran).Shum njernuk mund tja lejojn vetes luksin e t menduarit pr dika tjetr, pikrsisht sepse mezi arrin t ket para deri n funt muajit ( ose madje deri n fund t javs s dyt t muajit).E lumturia e tyre sht t arrij t prmbush nevojat embijetess; nse n fund t muajit tepron ndonj lek, ja maksimumi I lumturis!N fakt pr personat q nuk arrijnkurr t kursejn, gjithmon me uj n fyt, e t gjendet me dika n fund t muajit sht nj ndjesi q nuk e ka

provuar m par!sht e vshtir tu thuash njerzve q duhet t prballen do dit me problemin e mbijetess, t jI lumtur: Nse do t jesh I lumtur, ji. Fraz e shklqyer pr t siguruar nj grusht n hund. N t njjtn koh, numund tja themi as nj personi q sht n gjendje t mir ekonomike, por n krkim t kuptimit t jets. Ku ta gjejlumturin? N nj partner besnik? N nj pun ideale? N fitoren e nj llotarie? N t gjitha kto, e n asnjrn prejtyre. Pra n fund kthehemi n pikn q pr t qen t lumtur duhet t knaqemi me ato q kemi? Nj kshillshum entuziaste.Nuk sht pikrisht kshtu.sht pak m shum I artikuluar fjalimi.

AVANTAZHET E T MENDUARIT POZITIVISHT!

Mendimi pozitiv i influencon njerzit fizikisht dhe mendrisht. Mendimi negativ kronik lidhet me prodhimin ehormoneve t stresit t cilat i bjn njerzit t ndjehen keq. Ndrkoh mendimi pozitiv nuk gjeneron hormone

pozitive,ai thjesht frenon prodhimin e atyre dmtuese. Mendimi pozitiv gjithashtu mund t prmirsoj sjelljen epersoni dhe t rrit vet-konfidencn e tyreAvantazhet e t mendurarit pozitivisht gjat terapis dhe rikuperimitMendimi pozitiv prmirson shndetin mendor dhe emocional dhe kontribuon tek suksesi i terapis dhe rigjenerimJan dy metoda pr t integruar mendimin pozitiv n terapi. Pacientt e shruar nga smundjet mendore mund ttrajtohen pjesrisht me an t terapis njohse t sjelljes,dhe terapis s pranimit dhe angazhimit. Kjo terapi i trajnpacientt t interpretojn ngjarjet n drit t mir n vend q ti shikojn ato si fyerje personale. Rezultati i dshiruterapis s pranimit dhe angazhimit sht t parandaloj q pacientt t jen negativ duke i ndihmuar ato tiperceptojn ngjarjet ndryshe dhe t marrin n konsiderat motivacionet potenciale pozitive prapa veprimeve t tjer


24/70

24

Terapia njohse e sjelljes vlerson mnyrat n t cilat njerzit zhvillojn modele t t menduarit vet-destruktivbazuar n besimet e keqkonceptuara dhe t pavrteta. Kjo teori ka qllim ti drejtoj pacientt drejt besimeve m trregullta dhe reale se drejt atyre destruktive nga t cilat ato po vuajn. T dyja kto forma trajtimi jan treguar pr prmirsuar rezultatet e terapis dhe trajtimit pr smundjet mendore.Prfitimet e prfytyrimit pozitivAtlett mund ta prfytyrojn veten duke prmbushur qllimet,mund t prfytyrojn suksesin akademik. Ky llojprfytyrimi i rregullt mund t rrit optimizmin dhe konfidencn ndrkoh q redukton stresin dhe ankthin. Kurimpakti I ktyre emocioneve negative sht reduktuar ose eleminuar,njerzit kuptojn se tani jan t aft tprmbushin detyrat me m shum lehtsi se m par.Optimizmi si nj Strategji JeteDr. Tamar Chansky nnvizon nj seri zakonesh pozitive dhe sjelljesh q ndihmojn n prmirsimin e plotpikpamjes,suksesit dhe shndetit t dikujt. Ajo rekomandon t kemi qllime pozitive dhe reale,t shmangimbisedimin negativ me veten dhe t identifikojm qartsisht cilat problem ose situata negative mund tkontrollohen dhe cilat jo. T jesh iinformuar rreth pikave te forta dhe dobsive t dikujt,t jesh fleksibl nprkufizimin e suksesit, t pranosh gabimet e t msosh prej tyre jan gjithashtu strategji esenciale pr aqkoh sa jan shfaqe aktive dhe t sinqerta t bujaris dh mirnjohjes kundrejt t tjerve.Sjellja sht ngjitseSjellja sht n prgjithsi e alternuar. Ti tenton ti buzqeshsh dikujt i cili t buzqesh ty ose reagon jo mirndaj dikujt q rrudh vetullat. Duke adaptuar,shfaqur dhe shprndar mendime pozitive I inkurajon t tjert bjn t njjtn gj,gj cila prmirson ambientin social bashk me familjen,vendin e puns dhe grupe ttjera sociale.

MJETET PR T MENDUARIT POZITIV!

Mendimi pozitiv t udhheq drejt ndjenjave pozitive t lumturis,knaqsis dhe plqimit. N kontrast,mendiminegativ mund t t oj drejt emocioneve negative deprtuese si frika,inati dhe xhelozia. Mendimi negative i gjitgjithashtu mund t bhet lehtsisht nj zakon i keq. Emocionet pozitive prekin jo vetem shndetin tuaj mendorgjithashtu kan treguar se nxitin sistemin tuaj imun,duke rritur rezistencn ndaj smundjeve dhe dobsive. Praktiki ushtrimeve t mendimit pozitiv mund t ndryshojn efektet e mendimit negativ dhe t t liroj ty nga mendimetnegative rutin.Shijo momentin prezentNe t gjith duhet t punojm n prkufizimin ton personal pr jetn e mir. Duke patur kuptim solid pr nj gr

unik qllimesh dhe vlerash q na bjn ne t lumtur ne jemi t prirur t kemi nj numr t madh eksperiencashpozitive. Sapo t keni nje ide t mir pr mnyrn se si do t isht nj dit e bukur pr ty vr at n praktik. Pastmbaj nj ditar pr eksperiencn tnde.Ishin mendimet e tua m pozitive n ditn tnde t bukur? Ka ndonj aktivitq do ta prfshish hern tjetr? Bje kt ushtrim derisa t kesh rregulluar mir grupin tnd t qllimeve dhe vleravPraktiko MirnjohjenKujto q emocionet gjenerohen gjithmon nga mendimet,dhe ne mund t punojm pr t ndryshuar modeletona t t menduarit. Merr kontrollin e t kaluars tnde duke u fokusuar tek mirnjohja.Prpiqu t krijosh nj dipr mirnjohjen dhe listo gjith gjrat n jetn tnde pr t cilat je mirnjohs. Ndonse nuk je gati dhe i aft tharrosh do dobsi t s shkuars, plani yt i mirnjohjes do t t ndihmoj ty t ndjehesh m n kontroll,dhe po asht kultivosh emocione pozitive.

HAPAT DREJT MENDIMIT POZITIV!

Nj nga veorit e shprnadara nga njerzit e suksesshm sht q ata jan mendues pozitiv. Sipas Terapis prSjelljen Racionale Emotive,gjithashtu t njohur si REBT,e krijuar nga Albert Ellis, PhD,perceptimi I ngjarjeve ka shum efekt tek njerzit sesa vet ngjarja aktuale. Dr. Ellis deklaron q emocionet negative i pengojn njerzit t jaq produktiv sa ato mund t ishin. T msosh t mendosh pozitivisht,krkon disiplin,por sht e vlefshme pt mposhtur mendimet negative q pengojn suksesin.RealitetiMso realitetin e situats.Studio faktet por shmang q ti kthesh ato n dika m t keqe se ato jan.Mso shkaqet e


25/70

25

ktij realiteti prqndrohu n far sht e prkohshme dhe mund t ndryshohet. Gjej nj kndvshtrim m pozitipr t vlersuar situatn ashtu si ajo sht dhe gjej mnyra pr t ndryshuar pikpamjet e tua n t ardhmen.kuptojan disa gjra q ti nuk mund ti ndryshosh,pastaj gjej nj mnyr pr t ndryshuar at q ti mundeshPersonaljaKupto veten dhe vlerso far ti ke. Kur sheh reflektimin tnd n pasqyr,shiko tr veten tnde,dhe shmang t mee tua t vogla. Rrethoje veten me njerz pozitiv dhe rri larg dikujt q t mrzit. Bj nj list t 10 gjrave q ti pltek vetja dhe lexoje at do dit. Vazhdo t shtosh n listn tnde ndrkoh q mendon pr m shum gjraKonfidencaMbaje veten me konfidenc dhe iltrsi.Shmang median negative q prpiqen thjesht t t irritojn ty. N vend qshqetsoheni pr pamjen e jashtme ose se pr far do t doje t kishe,mendo se si t ndihmosh t tjert n rrethanam pak me fat. Merr pak koh pr tu relaksuar dhe pr tu prtrir.Angazhim pr QllimetAngazhoje veten n pasionet e tua dhe mbi to. T angazhohesh me njerzit t cilt t interesojn dhe t marrshsuportin e tyre mund t ndihmoj t t oj m afr qllimeve dhe ndrrave t tua. Menjher sapo t fillosh tveprosh mbi pasionet e tua n mnyr pozitive,ti do t kuptosh q shum gjra q ti dshiron jan brenda arritjeve.SjelljaJi entuziast pr gjith prpjekjet e tua,dhe shmang zhytjen n negativitet. N vend q t nxitesh n mnyr negatgjej humorin n do situat,nuk ka rndsi sa e vshtir do t jet kjo. Aspiro pr qllime fisnike dhe shijo hap q t on ty atje.

METODA PR MENDIMIN POZITIV

Mendimi pozitiv mund t rrit knaqsin tnde pr jetn. Mendimi pozitiv mund t ndikoj tek shndeti yt ,botkuptimi yt pr jetn, lidhjet e tua dhe madje edhe tek karriera jote. Mso metoda t mendimit pozitiv q tjundihmojn ju t largoni mendimet negative prpara se ato t manifestohen dhe t shkatrrojn nivelin tuaj tknaqsis.Zvendso MendimetKur t kesh nj mendim negativ rreziko mendimin tnd pozitiv,lejo veten te pranoj mendimet negative,dhe pastajzvendsoi ato me mendime racionale pozitive. Psh, nse ti mendon Nuk do ta bj kurr n koh pr afatinprfundimatar kt raport, dhe shiko q nuk do ta bsh at n koh. Pastaj mendo pr dika pozitive, si Do ta bat n koh dhe do tja prezantoj supervizorit. Kjo t ndihmon ty ta shohsh mendimin pozitiv si nj mnyr realispr t prballuar problemet

Qndro n t TashmenShoqata Zemra Amerikane e rekomandon mendimin pozitiv si nj mnyr pr t rritur kualitetin e jets,dhe vrejtit menduarit shum larg n t ardhmen,ose shum mbarapa n t kaluarn mund t shkaktoj q ju t ndjeheninegativisht rreth jets tuaj. Psh,mendo far e sotmja t ofron,dhe far mund t bsh n t tashmen. Ndonse nuk ndonj t keqe, planifikimi i t ardhmes ,t stresohen pr at q mund t ndodh ose rreth gjrave t padobishme dnegative q mund t ndodhin.Arsyeto me FakteMendimet negative jan shpesh joreale dhe t bujshme."Dimri nuk do mbaroj kurr,"thua ti kur ndjehesh idshpruar nga dimri. "Askush nuk m plqen mua,"mendon kur ndjehesh i prjashtuar.Mesa duket asnj nga ktoformulime nuk sht i vrtet, dhe ato shrbejn vetm pr t ofruar keqardhje ndaj vetes dhe t prkeqsojn

humorin tnd. Psh,kundrshto faktet, thot Departamenti Amerikan I Shndetit dhe Shrbimeve Njerzore. Arsyeme veten q dimri do t prfundoj ,dhe s shpejti do t shohsh pranvern,ose q ke nj grup t mir shokq kujdesen pr ty.Shiko ann pozitiveDo t kesh marr nj argument nga nj person dashamirs q t shikosh ann pozitive,ose t gjesh zgjedhjen eduhur pr nj problem. N vend q t shikoni pr ann e ndritur, krijo mendim tnd pozitiv rreth nj situatjo t mir. Nj qndrim i gjat n spital mund t kthehet n nj pun vullnetare t shprblyer.Humbja e puns munt jet nj koh ideale pr t ndjekur nj rrug tjetr karriere.Qesh


26/70

26

E qeshura ngre humorin tnd dhe t lejon ty t ndalosh s menduari negativisht. Rrethoje veten me njerz pozitiv,shiko nj film gazmor ose trego nj shaka q ta kthesh nj gjendje shpirtrore negative n pozitive.

12 rregulla pr t jetuar m mire!

1.Konsideroji fat ato q ke.

Kur t vsh re sesa vlen, do rifillosh t buzqeshsh, do shohsh diellin t shklqej, m n fund do jesh n gjendjeshkosh kundr jetsh ashtu si zoti e kish parashikuar pr ty..me falenderim, forc, kurajo e besim. Nj nsekretet m t rndsishm e t pakundrshtueshm t jets q duhet t msoj, se n dhimbje, nuk mund as tfillosh t modifikosh nj ekzistenc t dshtuar e t pashpres, nj pun monotone e prbuzse ose nj gjndjrnd financiare q duket sikur t dnon n humbjen personale derisa nuk di t vlersosh t mirat q tashmposedon.

2.do dit bj m shum sesa ke paguar pr t br.

Njher msova sekretin t bsh m shum sesa t krkohet, suksesi do jet pothuajse I arritshm. Bj tmundur t jesh aq I rndsishm n punn tnde sa t bhesh I pavarur. Ushtrohuni t ecni disa kilometra mshum e shijo shprblimin q do marsh. E meriton!

3. Kur bn nj gabim ose jeta t zhgnjen, mos shiko shum gjat pas.

Gabimet jan mnyra nprmjet t cilave jeta do t t msoj dika. Aftsia jote pr t reaguar ndaj gabimeve tmdha sht e pandashme nga aftsia jote pr t arritur objektivat q ke vendosur. Askush nuk fiton gjithmon dhehumbjet, kur vijn, bjn pjes n proesin tnd t rritjes. Hidhi pas shpine gabimet q ke br.

4.Ndrtoje kt dit mbi themelet e mendimt pozitiv.

Mos I vi n dukje t metat q ke frik mund t pengojn progresin tnd. Kujto, sa her q t jet e nevojshme, qke forc pr t realizuar do ndrr q krijojn mendimet e tua. M

Documents

Qendra e Mendimit Pozitiv