1

Zespół Szkół Elektronicznych i Informatycznych

w Sosnowcu,

Technikum nr 8

RAPORT

Z EWALUACJI PROWADZONEJ

W ROKU SZKOLNYM 2016/2017

Wymaganie: Zapobieganie niepowodzeniom szkolnym uczniów

SPIS TREŚCI

1. Wstęp

2. Cele i zakres ewaluacji

3. Organizacja i przebieg ewaluacji

4. Wyniki badań

5. Wnioski

6. Załączniki

Skład zespołu: P. Matuszczyk, B. Maj, K. Wach, I. Sowińska, E. Łudczak, M. Krzak,

B. Marciniak- Jędrzejczak, E. Jędruchniewicz

2

Wstęp

W okresie od września 2016r. do maja 2017r. zespół ewaluacyjny przygotował

i opracował narzędzia badawcze, które posłużyły do rozpoznaniu przyczyn niepowodzeń

szkolnych uczniów naszej szkoły, ich potrzeb rozwojowych oraz sytuacji społecznej.

Przeprowadzono analizę uzyskanych informacji w oparciu o ankiety przeprowadzone wśród

trzech grup - nauczycieli, rodziców i uczniów. Źródłem informacji były również dokumenty

szkolne.

Cele i zakres ewaluacji.

Celem ewaluacji wewnętrznej przeprowadzonej w placówce było pozyskanie informacji:

Co oznacza określenie „niepowodzenie szkolne” ucznia?

Jakie są najczęstsze niepowodzenia szkolne uczniów?

Jaki często uczeń odnosi niepowodzenia szkolne?

Jakie są przyczyny niepowodzeń szkolnych uczniów?

Co w pracy nauczyciela na lekcji najbardziej pomaga uczniowi w nauce?

W jaki sposób uczeń próbuje zmniejszyć liczbę niepowodzeń szkolnych?

W jaki sposób niepowodzenia szkolne uczniów wpływają na ich funkcjonowanie w szkole

oraz klasie?

Jak rodzic/opiekun/nauczyciel reaguje na niepowodzenia szkolne dziecka/ucznia?

Jaka jest najczęstsza reakcja uczniów na uzyskanie negatywne oceny lub na inne

niepowodzenie?

Organizacja i przebieg ewaluacji.

Wrzesień 2016r. – zebranie zespołu i ustalenie harmonogramu prac.

Październik – Listopad 2016r. – opracowanie ankiety dla rodziców.

Listopad 2016r. - opracowanie ankiety dla uczniów.

Grudzień 2016r. – przeprowadzenie ankiety wśród rodziców.

Styczeń 2017r. – opracowanie ankiety dla nauczycieli.

Luty 2017r. – przeprowadzenie ankiety wśród uczniów i nauczycieli.

Marzec – Maj 2017r. – analiza zebranych danych, wyciąganie i formułowanie wniosków.

Maj 2017r. - przygotowanie raportu z przeprowadzonej ewaluacji.

3

Czerwiec 2017r. – przedstawienie raportu na posiedzeniu Rady Pedagogicznej, uczniom

na godzinie wychowawczej przez wychowawców poszczególnych klas oraz rodzicom

na zebraniach z rodzicami.

Stosowane metody i narzędzia badawcze:

Ankieta wśród nauczycieli, rodziców i uczniów klas I-IV.

Analiza dokumentów szkolnych.

Wzory narzędzi badawczych:

Kwestionariusz ankiety dla nauczycieli – załącznik nr 1

Kwestionariusz ankiety dla rodziców – załącznik nr 2

Kwestionariusz ankiety dla uczniów– załącznik nr 3

4

Wyniki przeprowadzonej ankiety wśród rodziców

(W badaniu ankietowym wzięło udział 197 rodziców)

1. Co dla Pani/Pana oznacza określenie „niepowodzenia szkolne”? Proszę podać

przykłady.

- słabe stopnie;

- słabe relacje między kolegami, brak akceptacji w klasie;

- powtarzanie klasy;

- niezdany egzamin;

- poczucie krzywdy z powodu wyników mimo włożonego wysiłku w naukę;

- niezakwalifikowanie się do konkursów;

- brak chęci do nauki, trudności w nauce.

2. Proszę podać swoją hierarchię niepowodzeń szkolnych ucznia przypisując

im wartości liczbowe od 1 - największe niepowodzenie do 10 – najmniejsze

niepowodzenie.

5

6

7

8

9

Na podstawie uzyskanych danych można wywnioskować,

że rodzice określają przyczyny niepowodzeń szkolnych swoich dzieci

w następującej kolejności:

1. Powtarzanie klasy.

2. Niezdany egzamin z kwalifikacji zawodowej.

3. Ocena niedostateczna z przedmiotu na semestr.

4. Brak akceptacji w klasie.

5. Oceny nieadekwatne do włożonej pracy.

6. Brak bliskich kolegów w klasie, w szkole.

7. Ocena niedostateczna ze sprawdzianu.

8. Oceny niższe niż oczekiwane przez rodzica.

9. Ocena niedostateczna z odpowiedzi.

Jako inne przyczyny niepowodzeń podają złe relacje ucznia

z nauczycielem oraz brak pomocy ze strony nauczyciela.

10

3. Jakie są Pani/Pana źródła informacji na temat sytuacji szkolnej córki/syna?

4. Jak często zdarza się, że Pani/Pana córka/syn odnosi jakieś niepowodzenia

w szkole, np. dostaje negatywną ocenę lub ocenę niższą od oczekiwanej?

11

5. Jakie są wg Pani/Pana przyczyny tego, że córka/syn odnosi niepowodzenia

w szkole?

a) zbyt trudny materiał do opanowania [27,4%];

b) nieuwaga na lekcji [35%];

c) długa nieobecność lub częste nieobecności z powodu choroby [23,4%];

d) wagary [7,6%];

e) nieprzykładanie się do nauki w domu, lenistwo [53,8%];

f) klasa/grupa przeszkadza na lekcjach [8,1%];

g) brak pomocy dydaktycznych, podręcznika [3,6%];

h) nieinteresujący, nudny materiał [12,7%];

i) nieodpowiednie wg mnie metody nauczania stosowane przez nauczycieli [12,2%];

j) brak zdolności [7,6%];

k) zbyt wymagający nauczyciele [18,3%];

l) zmęczenie spowodowane dużą ilością lekcji, dojazdami [31%];

m) problemy w domu [7,6%];

n) inne [1,5%].

12

6. Czy ma Pani/Pan czasem wrażenie, że negatywna ocena lub inne

niepowodzenie szkolne jest nieadekwatne do rzeczywistej wiedzy bądź wkładu pracy

córki/syna?

a) tak, bardzo często [11,2%];

b) tak, ale niezbyt często [56,3%];

c) nie, zwykle ocena odzwierciedla faktyczną wiedzę i wkład pracy mojego dziecka [33,5%].

13

Negatywna ocena, bądź inne niepowodzenie….(dobierz najbardziej adekwatne

stwierdzenie)

a) mobilizuje moje dziecko do intensywniejszej nauki i poprawy stopni z poszczególnych przedmiotów [43,7%];

b) nie stanowi dla mojego dziecka problemu, najważniejsze, aby zaliczyć rok szkolny [24,4%];

c) odbiera mojemu dziecku wiarę w swoje możliwości, demobilizuje go [32%];

d) powoduje w moim dziecku chęć unikania pewnych lekcji (wagary) [7,1%];

e) (inne) [1%].

14

7. Czy wie Pani/Pan co w pracy nauczyciela na lekcji najbardziej pomaga córce/synowi

w nauce?

a) zrozumiałe cele i przebieg lekcji [54,8%];

b) dobre notatki, materiały dodatkowe [29,9%];

c) popieranie teorii praktyką w trakcie tłumaczenia [50,8%];

d) praca w grupach [16,8%];

e) kartkówki, które zmuszają do systematycznej nauki [13,2%];

f) zadania domowe, które mobilizują do korzystania z dodatkowych źródeł i utrwalają materiał [13,7%];

h) nie wiem [3%];

g) inne [0,5%].

15

8. W jaki sposób Pani/Pana córka/syn próbuje zmniejszyć liczbę niepowodzeń

szkolnych?

a) nic z tym problemem nie robi, woli przeczekać [12,2%];

b) zwraca się o pomoc do mnie lub mojego męża/żony [38,6%];

c) zwraca się o pomoc do nauczyciela przedmiotu [26,9%];

d) szuka pomocy u koleżanek lub kolegów [23,4%];

e) zwraca się o pomoc do innego zaufanego nauczyciela lub wychowawcy czy pedagoga [7,6%];

f) uczęszcza na korepetycje [29,4%];

g) moje dziecko nie doznaje niepowodzeń [7,6%];

h) (inne) [0%].

16

9. W jaki sposób niepowodzenia szkolne wpływają na Pani/Pana dziecko i jego

funkcjonowanie w szkole oraz, w klasie? (można zaznaczyć kilka odpowiedzi).

a) staje się znerwicowane i zestresowane;

b) bywa agresywne;

c) popada w nałogi;

d) odczuwa lęk przed szkołą;

e) źle sypia;

f) jest zagubione i bezradne;

g) ma poczucie niższości;

h) chce zmienić szkołę, klasę;

i) nie przejmuje się niepowodzeniami;

j) miewa myśli samobójcze.

10. Jak Pani/Pan reaguje na niepowodzenia szkolne córki/syna?

a) denerwuje się i okazuję to dziecku [15,2%];

b) mobilizuję córkę/syna do intensywniejszej pracy [72,1%];

c) organizuję korepetycje [36%];

d) kontaktuje się z wychowawcą i/lub nauczycielami [30,5%];

e) kontaktuje się z pedagogiem i/lub Dyrekcją Szkoły [4,6%].

17

11. Jak często korzysta Pani/Pan z dziennika elektronicznego?

18

Działania proponowane przez rodziców w celu zapobiegania i zmniejszania niepowodzeń szkolnych uczniów.

Indywidualne podejście do ucznia. Rozmowy nauczycieli

z uczniami.

Planowanie sprawdzianów rozłożonych w odpowiednich

odcinkach czasu, nie kumulowanie ich w jednym dniu.

Dodatkowe zajęcia. Tworzenie kół przedmiotowych.

Metoda nagród za osiągnięcia w postaci wyjść lub wycieczek dla

najlepszych uczniów.

Zmniejszenie liczby uczniów w klasie.

Zmniejszenie ilości materiału.

Urozmaicenie lekcji, aby były ciekawsze.

Popieranie teorii praktyką.

Większe zaangażowanie nauczycieli w pracę.

Działania motywujące ucznia.

Zajęcia z technik efektywnego uczenia się.

Umiejętność komunikacji, aktywnego słuchania przez

nauczycieli.

19

Wyniki przeprowadzonej ankiety wśród nauczycieli

(W badaniu ankietowym wzięło udział 54 nauczycieli)

1. Co dla Pani/Pana oznacza określenie „niepowodzenia szkolne”?

20

2. Proszę podać swoją hierarchię niepowodzeń szkolnych ucznia przypisując

im wartości liczbowe.

(od 1 - największe niepowodzenie do 10 – najmniejsze niepowodzenie)

1. Ocena niedostateczna ze sprawdzianu.

2. Powtarzanie klasy.

3. Ocena niedostateczna z przedmiotu na semestr.

4. Brak akceptacji w klasie.

5. Niezdany egzamin z kwalifikacji zawodowej.

6. Ocena niedostateczna z odpowiedzi.

7. Oceny niższe niż oczekiwane przeze mnie.

8. Oceny nieadekwatne do włożonej pracy.

9. Brak bliskich kolegów w klasie, w szkole.

10. Inne: opuszczenie szkoły przed zakończeniem lekcji, trudna sytuacja rodzinna, brak akceptacji w grupie

rówieśniczej.

21

3. Jakie są Pani/Pana źródła informacji na temat sytuacji szkolnej uczniów zagrożonych

niepowodzeniami.

22

4. Jak często zdarza się Pani/Panu zaobserwować, że wystawiona przez Panią/Pana

ocena jest odbierana przez uczennicę/ucznia jako niższa od oczekiwanej?

23

5. Jakie są wg Pani/Pana przyczyny tego, że uczennica/uczeń odnosi niepowodzenia

z przedmiotu którego Pani/Pan uczy? (Można zaznaczyć kilka odpowiedzi)

24

6. Jaka według Pani/Pana jest najczęstsza reakcja ucznia na uzyskanie negatywnej

ocena lub na inne niepowodzenia? (Proszę określić wartość poniższych stwierdzeń

najbardziej pasujące do Pana/Pani odczuć skala od 0- wcale: do 6-najczęciej)

25

7. Co według Pani/Pan w pracy nauczyciela na lekcji najbardziej pomaga

uczniowi/uczennicy w nauce?

26

8. Jak Pani/Pan reaguje na niepowodzenia szkolne ucznia/uczennicy?

27

9. Jakie działania zaproponowałaby/zaproponowałby Pan/Pani w szkole, aby zapobiegać i zmniejszać niepowodzenia szkolne uczniów?

28

Działania proponowane przez nauczycieli w celu zapobiegania i zmniejszania niepowodzeń szkolnych uczniów.

Dla nauczycieli określenie „niepowodzenie szkolne” najczęściej oznacza słabe wyniki

w nauce, dużą ilość ocen niedostatecznych., brak akceptacji ze strony kolegów lub

powtarzanie klasy. Źródłem informacji o sytuacji uczniów najczęściej są wychowawcy,

zainteresowany uczeń oraz pedagog szkolny.

Nauczyciele zauważają, że wystawiona przez nich ocena jest odbierana przez

uczennicę/ucznia jako niższa od oczekiwanej czasami lub bardzo rzadko. Najczęściej, jako

przyczyny niepowodzeń uczniów z przedmiotu, którego uczą nauczyciele wymieniają

nieuwagę na lekcji, absencję (wagary), nieprzykładanie się do nauki, lenistwo, brak

zaangażowania na lekcji oraz niewykonywanie ćwiczeń i zadań.

Według nauczycieli, w ich pracy na lekcji najbardziej pomagają uczniom w nauce:

popieranie teorii praktyką w trakcie tłumaczenia, zrozumiałe cele i przebieg lekcji, dobre

notatki oraz materiały dodatkowe.

Najczęstsze reakcje nauczyciela na niepowodzenia szkolne ucznia/uczennicy to

zwrócenie uczniowi uwagi na problem, kontakt z wychowawcą i/lub rodzicami oraz sugestia

skorzystania z konsultacji indywidualnych.

Działania proponowane przez nauczycieli aby zapobiegać

i zmniejszać niepowodzenia szkolne uczniów to;

podział na grupy;

zmniejszenie ilości uczniów w klasie;

większy zakres pomocy specjalistów (psycholog, terapeuta,

pedagog);

dodatkowe zajęcia lub konsultacje np. indywidualne.

29

Wyniki przeprowadzonej ankiety wśród uczniów

(W badaniu ankietowym wzięło udział 162 uczniów, po 6 osób

z każdej klasy)

1. Co dla Pani/Pana oznacza określenie „niepowodzenia szkolne”?

Proszę podać przykłady.

Uczniowie udzielali różnych odpowiedzi na to pytanie. Najczęściej terminem "niepowodzenie

szkolne" określali słabe oceny oraz konieczność powtarzania klasy.

Pośród innych odpowiedzi pojawiały się również następujące stwierdzenia:

– słabe wyniki z egzaminu maturalnego;

– niezdany egzamin zawodowy;

– brak zrozumienia materiału na lekcji;

– brak akceptacji rówieśników;

– źli nauczyciele;

– nauczyciel nie potrafi przekazać wiedzy;

– nauczyciel przedmiotu zawodowego nie spełnia swoich obowiązków;

– szkoła jest niepowodzeniem;

– brak możliwości pozyskania wiedzy i doświadczeń przydatnych w przyszłości;

– luki w wiedzy;

– zbyt duża liczba informacji;

– brak osiągnięcia celu edukacyjnego;

– ocena niedostateczna, której nie mogę poprawić;

– brak kolegów;

– brak dziewczyny;

– zatrudnianie niewłaściwych nauczycieli;

– brak ambicji;

– ściąganie.

Wielu uczniów nie udzieliło żadnej odpowiedzi na to pytanie.

30

2. Proszę podać swoją hierarchię niepowodzeń szkolnych przypisując im wartości liczbowe od 1 - największe niepowodzenie do 10 –

najmniejsze niepowodzenie.

31

3. Jak często zdarza się, że odnosisz jakieś niepowodzenia w szkole,

np. dostajesz negatywną ocenę lub ocenę niższą od oczekiwanej?

32

4. Jakie są wg Ciebie przyczyny tego, że odnosisz niepowodzenia w szkole?

(Można zaznaczyć kilka odpowiedzi)

Wśród innych, uczniowie wymienili następujące przyczyny:

– nałogi;

– imprezy;

– nieobecność w szkole z powodu zawodów;

– zajęcia dodatkowe;

– uczenie się o nieaktualnych rzeczach;

– trudny materiał;

– brak snu;

– brak uwagi ze strony nauczyciela;

– nauczyciele nie uczą.

33

5. Czy masz czasem wrażenie, że negatywna ocena lub inne niepowodzenie szkolne

jest nieadekwatne do Twojej rzeczywistej wiedzy bądź wkładu pracy?

34

6. Negatywna ocena, bądź inne niepowodzenie……….

(Proszę wybrać 1 najbardziej pasujące do Ciebie stwierdzenie)

Wśród innych, uczniowie podali następujące odpowiedzi:

– niechęć do przedmiotu;

– irytacja;

– mobilizuje mnie to do poprawy stopnia;

– informuje mnie o predyspozycjach;

– jestem smutny przez kilka godzin;

– nie przykładam do tego wagi.

35

7. Co w pracy nauczyciela na lekcji najbardziej pomaga Ci w nauce?

Wśród innych, uczniowie podali następujące odpowiedzi:

– umiejętność zaciekawienia lekcjami;

– dokładne tłumaczenie;

– dyscyplina na lekcji.

36

8. W jaki sposób próbujesz zmniejszyć liczbę swoich niepowodzeń szkolnych?

Wśród innych, uczniowie podali następujące odpowiedzi:

– więcej się uczę;

– radzę sobie sam;

– korzystam z lekcji internetowych i poradników;

– analizuję powód niepowodzenia;

– wkładam więcej pracy.

37

9. W jaki sposób niepowodzenia szkolne wpływają na Ciebie i Twoje

funkcjonowanie w szkole oraz w klasie? (Można zaznaczyć kilka odpowiedzi)

38

10. Ile czasu poświęcasz w domu na naukę / odrabianie pracy domowej?

(Zaznacz 1 odpowiedź)

39

11. Jakie są Twoje zwyczaje związane z uczeniem się w domu?

(Zaznacz 1 odpowiedź)

40

Wnioski z przeprowadzonej ankiety dla uczniów.

Uczniowie rozumieją, że powtarzanie klasy jest procesem nieodwracalnym, który

wydłuża proces edukacyjny. Powtarzanie klasy wiąże się również z koniecznością

odnalezienia się w nowej grupie rówieśniczej, co dodatkowo zwiększa obawy uczniów.

Uczniowie rozumieją, że brak zaliczenia semestru przybliża ich do powtarzania klasy.

Rozumieją również, że do zaliczenia semestru muszą opanować ogromną partię materiału

w krótkim czasie, co zwiększa poczucie zagrożenia.

Uczniowie zdają sobie sprawę z faktu, że egzamin zawodowy to egzamin zewnętrzny,

który w sposób obiektywny ocenia ich wiedzę i umiejętności. Brak powodzenia na

egzaminie zawodowym może powodować konieczność zmiany planów życiowych.

Uczniowie zauważają, że ocena z odpowiedzi to jedna z wielu ocen, które otrzymują

w czasie całego roku szkolnego. Nie ma ona istotnego wpływu na sukces edukacyjny.

Jeśli ocena jest pozytywna, nawet jeśli jest niższa niż oczekiwana, uczniowie nie

traktują tego jako problemu.

Jeśli wkład pracy uczniów jest duży, a oceny słabe, uczniowie mają poczucie porażki,

natomiast jeśli wkład pracy jest niewielki, a oceny słabe, uczniowie nie postrzegają

tego jako porażki.

Uczniowie przykładają dużą wagę do efektu końcowego, czyli zaliczenia roku

szkolnego.

Niepowodzenia zdarzające się w trakcie roku szkolnego nie stanowią dla nich

poważnego zagrożenia.

Uczniowie zgodnie uznali, że najmniej w nauce pomagają im kartkówki zmuszające

do systematycznej nauki.

Według uczniów główną przyczyną niepowodzeń szkolnych jest nieinteresujący,

nudny materiał omawiany na lekcjach.

Słabą stroną szkoły jest niewątpliwie fakt, że tylko 4% uczniów decyduje się

rozmawiać z nauczycielem, wychowawcą i pedagogiem o swoich trudnościach

edukacyjnych.

41

Uczniowie wymienili również inne niepowodzenia szkolne, takie jak:

– zasypianie na lekcji;

– brak porozumienia z nauczycielem;

– niesprawność na lekcjach wychowanie fizycznego;

– zmęczenie związane z dużą liczbą zajęć lekcyjnych i dojazdami.

42

Wnioski z przeprowadzonej ewaluacji

Z analizy porównawczej przeprowadzonych ankiet można wywnioskować, że niepowodzenie

interpretowane jest następująco:

Uczeń Rodzic

Niepowodzenie

1. Powtarzanie klasy.

2. Ocena niedostateczna na semestr.

3. Niezdany egzamin zawodowy,

maturalny.

4. Brak akceptacji w grupie rówieśniczej.

5. Oceny nieadekwatne do nakładów

pracy.

Niepowodzenie

1. Powtarzanie klasy.

2. Słabe stopnie.

3. Niezdany egzamin z kwalifikacji

zawodowej, maturalny.

4. Brak akceptacji w klasie.

5. Poczucie krzywdy z powodu

wyników pomimo włożonego

wysiłku w naukę.

Główne przyczyny:

Trudny materiał, mało interesujący.

Niewielu uczniów wskazuje na swoje

zachowanie (brak pracy własnej) jako

przyczynę niepowodzeń.

Główne przyczyny:

Brak pracy własnej i zaangażowania

uczniów w proces edukacji.

Metody poprawy:

Nauczyciele powinni z większym

zaangażowaniem motywować uczniów do

nauki.

Metody poprawy:

Nauczyciele powinni prowadzić lekcje

w sposób ciekawy i motywujący uczniów

do większej pracy.

Sprawdziany rozkładać w odpowiednich

odcinakach czasu i nie kumulować ich

w jednym dniu.

Popieranie teorii praktyką.

Zajęcia z technik efektywnego uczenia się.