Warszawa, Hotel Novotel,

14-15 października 2019 r.

RAPORT Z III OGÓLNOPOLSKIEGO SPOTKANIA SIECIUJĄCEGO OWES

I. WSTĘP

III Ogólnopolskie Spotkanie Sieciujące OWES zorganizowane zostało przez Fundację

Fundusz Współpracy w ramach projektu „Forum aktywności Ośrodków Wsparcia Ekonomii

Społecznej”. Celem głównym projektu jest wzmocnienie systemu wsparcia dla PES poprzez

działania sieciujące oraz podniesienie kompetencji kadr akredytowanych Ośrodków

Wsparcia Ekonomii Społecznej (OWES) z terenu całej Polski poprzez:

★ zwiększenie liczby trwałych, ogólnopolskich sieci współpracy OWES oraz

koordynacja działań pomiędzy OWES a innymi sieciami o zbieżnych z sektorem

ekonomii społecznej interesach czy działaniach,

★ podniesienie kompetencji pracowników akredytowanych OWES w zakresie

standardów usług oraz zamówień publicznych,

★ zwiększenie liczby profesjonalnych konsultantów ds. wspierania PES w zakresie

ubiegania się o zamówienia publiczne w ramach OWES.

Poszczególne bloki tematyczne, które złożyły się na program Spotkania, realizowane były w

formule plenarnej, z wykorzystaniem sekcji panelowych oraz warsztatowych.

Trzeci ogólnopolski zjazd OWES zgromadził przedstawicielki i przedstawicieli wielu

środowisk, w tym administracji rządowej i jej jednostek podległych oraz nadzorowanych,

jednostek samorządu terytorialnego i ich jednostek organizacyjnych, stowarzyszeń i

związków jednostek samorządu terytorialnego, organizacji pozarządowych, ośrodków

wsparcia ekonomii społecznej, podmiotów ekonomii społecznej i szerzej rozumianego

sektora ekonomii społecznej, federacji oraz związków organizacji pozarządowych i

podmiotów ekonomii społecznej, związków rewizyjnych właściwych do spraw

spółdzielczości, partnerów społecznych, uczelni i podmiotów uczestniczących w kształceniu

na poziomie wyższym oraz jednostek naukowych. W sumie w wydarzeniu wzięło udział 133

uczestników.

Realizatora projektu, Fundację Fundusz Współpracy, reprezentowały: Jolanta Kalinowska,

Marzena Lisiecka - Pożoga oraz Monika Laskowska.

Spotkanie było moderowane przez Annę Giżycką i Rolanda Zarzyckiego.

Cele spotkania:

1) wymiana doświadczeń/dobrych praktyk przez przedstawicieli OWES;

2) poszerzenie wiedzy w takich obszarach jak:

proces akredytacji, monitorowanie, zmiany standardów, nowe nabory wniosków,

mechanizmy reintegracji,

model kompetencji i standardów kwalifikacji pracowników OWES,

możliwości współpracy pomiędzy LEADER-em a OWES-em w kontekście założeń

nowego okresu programowania a w szczególności wielofunduszowości,

3) rozwój współpracy środowiska OWES (sieciowanie).

II. PRZEBIEG SPOTKANIA

Podczas spotkania zrealizowano wszystkie zaplanowane punkty programu. Przebieg

spotkania przedstawiał się następująco:

Dzień 1 (14.10.2019 r.):

11:15-13:15. Panel dyskusyjny: Dobre praktyki działania OWES, moderacja: Roland

Zarzycki, z udziałem:

★ współpraca międzynarodowa – udział OWES w sieciach – Mateusz Dobkowski,

Dariusz Węgierski

★ PS jako startup – metodyki dotyczące startupów w zastosowaniu do nowotworzonych

PS – Tadeusz Durczok, SWR

★ korzystanie ze wzorów – pożytki i ograniczenia (franczyza) – Karolina Cyran-

Juraszek

★ animacja i wsparcie biznesowe – Małgorzata Stępień-Dudek, OWES przy Centrum

Promocji i Rozwoju Inicjatyw Obywatelskich OPUS.

13:15-14:00. Prezentacja: System zapewnienia wysokiej jakości usług świadczonych przez

OWES (podsumowanie procesu akredytacji, monitorowania, zmiany standardów, nowego

naboru wniosków o akredytację), Krzysztof Zawiślak / Filip Kołodziejski (DES)

14:00-15:00 obiad

15:00-16:00. Prezentacja: Wykorzystanie modelu kompetencji i standardów kwalifikacji

pracowników OWES: wprowadzenie dla wszystkich, Joanna Abramowicz

16:00-16:15 przerwa kawowa

Warsztatowe sesje równoległe:

16:15-18:00. Warsztat 1: Wykorzystanie modelu kompetencji i standardów kwalifikacji

pracowników OWES, Joanna Abramowicz

16:15-18:00. Warsztat 2: Przyszłość systemu wsparcia ekonomii społecznej i solidarnej,

Andrzej Radniecki, Jakub Szewczyk (DES)

18:00 kolacja

Dzień II (15.10.2019)

9:00-10:15. Wystąpienie: Mechanizmy reintegracji – bariery we wdrażaniu mechanizmów

reintegracji społeczno-zawodowej w środowiskach lokalnych, Barbara Sadowska

(Przewodnicząca Zarządu Fundacji Pomocy Wzajemnej BARKA) oraz panel dyskusyjny,

moderacja: Lidia Węsierska-Chyc (Kierownik Wielkopolskiego Centrum Ekonomii Solidarnej,

OWES subregionu poznańskiego), z udziałem:

★ Małgorzata Kowalska (Prezes Zarządu Stow. Partnerstwo Społeczne CISTOR)

★ Łukasz Kubiak (Burmistrz Krobi)

★ Sebastian Czwojda (przedstawiciel powiatu gostyńskiego)

★ Krystyna Gromanowska (Spółdzielnia Socjalna OPUS)

★ Lech Bór (lider, Fundacja Pomocy Wzajemnej BARKA)

★ Karol Skrzypczak (Burmistrz Miejskiej Górki)

Warsztatowe sesje równoległe:

10:15-11:15. Warsztat 3: Ścieżki reintegracji społeczno-zawodowej: od WTZ, CIS, ZAZ do

przedsiębiorstw społecznych, Ewa Roman (Prezes Spółdzielni Socjalnej Wspólny Sukces),

Renata Mizera (Kierownik CIS w Pniewach)

10:15-11:15. Warsztat 4: Partnerstwo lokalne a reintegracja społeczno-zawodowa,

Bernadeta Markiewicz (Dyrektor OPS w Pniewach)

10:15-11:15. Warsztat 5: Reintegracja społeczno-zawodowa a mechanizmy finansowe,

Teresa Zagrodzka (przedstawiciel TISE)

10:15-11:15. Warsztat 6: Rola ROPS i OWES we wdrażaniu mechanizmów reintegracji

społeczno-zawodowej w środowiskach lokalnych, Lidia Węsierska-Chyc (Kierownik

Wielkopolskiego Centrum Ekonomii Solidarnej)

11:15-11:30 przerwa kawowa

11:30-13:15. Panel dyskusyjny: OWES-y i LGD-y wędrujące w duchu bliźniaczej współpracy

na rzecz budowania idei ekonomii społecznej opartej o partnerstwo trójsektorowe,

moderacja: Jarosław Kuba (Prezes LGD Krzemienny Krąg, założyciel trójsektorowego

partnerstwa Krzemienny Krąg), z udziałem:

★ Możliwości współpracy pomiędzy LEADER-em a OWES-em w kontekście założeń

nowego okresu programowania a w szczególności wielofunduszowości – Sylwia

Staniuk, Łukasz Tomczak (Dyr. Dep. Rozwoju Obszarów Wiejskich MRiRW)

★ Obszary współpracy LGD-OWES i innych podmiotów, sieci o podobnych

zadaniach/celach – Jarosław Kuba (Prezes LGD Krzemienny Krąg)

★ Sieciowanie Leadera z poziomu krajowego - założenia a realizacja – Piotr Sadłocha

(Prezes Krajowej Sieci LEADER)

★ Rola sieci wojewódzkiej we wzmacnianiu współpracy pomiędzy LGD-ami oraz

ewidentne korzyści (np. wypracowanie wspólnych zasad, procedur i dokumentacji,

wspólne zakupy i zamówienia itp.) – Piotr Sadłocha (Prezes Świętokrzyskiej Sieci

LEADER)

★ Wielofunduszowość oraz RLKS na przykładzie LGD-ów ze Szwecji – Piotr Sadłocha

(Prezes Krajowej Sieci LEADER)

★ Gospodarstwa opiekuńcze na obszarach wiejskich – dobre praktyki – Arkadiusz

Pstrąg (Fundacja Toskania Kociewska)

13:15-14:00. Prezentacja: Krótkie podsumowanie projektu FA OWES (dotychczasowe efekty

wskaźnikowe/diagnostyczne, informacja o dalszych możliwych działaniach w ramach

przedłużenia projektu, podsumowanie działania sieci OWES przez Radę Sieci - działania na

przyszłość) – Jolanta Kalinowska (Fundacja Fundusz Współpracy), Jacek Korzeniak (OIC

Poland oraz przedstawiciel Rady Sieci OWES)

14:15 Podsumowanie konferencji – Anna Giżycka, Roland Zarzycki

14:15 obiad

Zakres merytoryczny wystąpień poszczególnych prelegentów przedstawiony został

na prezentacjach, które stanowią załącznik do niniejszego sprawozdania.

III. PYTANIA, WNIOSKI I REKOMENDACJE ZE SPOTKANIA

Ad. Dobre praktyki działania OWES

Współpraca międzynarodowa - przykłady dobrych praktyk:

★ Szwecja (2015 rok, model skandynawski) – spotkanie z JST oraz NGO – nowe

wyzwania w związku z napływem imigrantów – mocny akcent na reintegrację

zawodową i społeczną – kompleksowe podejście, z zapleczem technicznym – w

partnerstwie ze stowarzyszeniem z Elbląga zawiązanie szerszego partnerstwa z

reprezentantami krajów bałtyckich – główny cel projektu został zrealizowany:

zawiązanie sieci współpracy i partnerstw

★ Słowenia – aktywizacja społeczna i zawodowa, nie muszą to być osoby zagrożone

wykluczeniem społecznym

★ Ukraina – poznanie tematu jednym z warunków ewentualnych rozmów dotyczących

akcesu do UE

★ programy współpracy transgranicznej – warto nawiązywać współpracę.

PS jako Start-up:

★ obecnie jesteśmy w sytuacji wielkiej niewiadomej – biznes plan ma sens w sytuacji

małych firm warunki dot. przewidywalności nie są znane, nie mamy dostępu do

danych

★ typowe podejścia w prowadzeniu start-upów – czasami możemy je stosować,

natomiast możliwość poprawiania produktów jest ograniczona w małych PS w

przeciwieństwie do start-upów

★ kluczowe jest to, aby oceniać nie tylko pomysł ale również ludzi, czy oni są w stanie

efektywnie zrealizować te zadania?

★ postulat, by zidentyfikować tych ludzi, którzy mogą być efektywnymi przedsiębiorcami

społecznymi

★ po co zakładać PS? tworzyć efekt skalowania, powtarzalności jakiegoś rodzaju, lub

wzrostu wielkości

Franczyza społeczna:

★ Dalba – spółdzielnia z chęcią i potencjałem do budowania franczyzy

★ inwestor = POWER

★ franczyza okazała się do Dalby sposobnością do udowodnienia, że osoby z

niepełnosprawnościami mogą pracować nie tylko przy rękodziele czy

zagospodarowaniu terenów zielonych, ale także w tak wymagającym obszarze jak

pub / piwo kraftowe

★ nie należy mylić sieciowania i klastrowania z franczyzą – w szczególności wyzwaniem

jest to, w jaki sposób franczyzobiorcy mają utrzymać własne marki we współistnieniu

z marką Dalby

★ czym franczyza społeczna ma się odróżniać od klasycznej franczyzy? – to nie tylko

cel społeczny i pracownicy z niepełnosprawnościami – ważny element: fundusz

franczyzowy, tworzony partycypacyjnie przez franczyzodawcę i franczyzobiorców

(budowany z obrotów tych, którzy przystępują do franczyzy; opłaty wstępne są

zlikwidowane; opłaty od obrotu: fundusz franczyzowy – około 3-5% przeznaczanie na

fundusz, z którego będą mogły korzystać PSy)

★ projekt: 36 miesięcy, 2 miliony zł, 300 tys. alokacji na fundusz

★ koszty inwestycyjne po stronie OWES na terenie których będą działać

franczyzobiorcy

★ rola OWESów jako ambasadorów pomysłu w społeczności lokalnej franczyzobiorców.

Animacja i wsparcie biznesowe:

★ wsparcie grup nieformalnych i małych organizacji

★ mikrogranty jako narzędzie do oceny pracy w grupie, zachodzących procesów

grupowych

★ środki z OWES na mikrodotacje na ekonomizację – pakiet 10 miesięcy wsparcia,

coaching, wypracowanie uproszczonego modelu biznesowego, wizyty studyjne

★ po procesie 10 miesięcy, możliwość skorzystania z dofinansowania i dofinansowania

miejsc pracy

★ przejście drogi rozwojowej daje bezpieczną możliwość podjęcia decyzji o założeniu

PS

★ łączenie źródeł finansowania na inkubowanie grup inicjatywnych

pytania z sali:

★ jakie są konkretne narzędzie w celu przekonania samorządów, by wyasygnowały

pieniądze na wspólny fundusz grantowy? OPUS – dzięki rozpoznaniu, zbudowanie

wzajemnego zaufania, cała ścieżka konkursu jest realizowana przez OPUS,

samorządy same zgłaszają się, ponieważ od początku do końca konkurs jest

realizowany przez OWES

★ czy da się pogodzić ekonomizację z misją NGO? czy zmienia się wizja? w Polsce

mamy specyficzny sposób rozumienia NGO, rozbudowany system dotacyjny, wiele

przykładów z kraju i zagranicy pokazuje, że nie ma sprzeczności między

ekonomizacją i misją, a wręcz przeciwnie: w obszarze ekonomii społecznej te

elementy powinny występować synergicznie

rekomendacje panelistów dla OWESów:

★ zachęcanie NGO do kreowania nowych rozwiązań nie tylko w oparciu o dotacje

samorządowe

★ prowadzenie przez doradców biznesowych własnej działalności

★ szukanie rozwiązań które są powtarzalne – niski próg wejścia, rozwiązania nie

jednostkowe, lecz powtarzalne, stawianie na proste rozwiązania

★ instytucja prowadząca OWES winna dywersyfikować źródła finansowania, zarabiać

swoje pieniądze

★ należy myśleć o klientach i dopuszczać różne źródła finansowania

★ koniecznie trzeba dobrze znać ustawę o pożytku publicznym

★ otwarcie na to, co dzieje się w innych krajach, czerpanie z doświadczeń i innych

modeli ES

Ad. Wykorzystanie modelu kompetencji i standardów kwalifikacji pracowników OWES:

wprowadzenie dla wszystkich

Ta część spotkania stanowiła teoretyczne wprowadzenie do jednego z warsztatów, które

nastąpiły na dalszym etapie. W szczególności wzmiankowano:

★ prezentacja / badanie jakościowe na podstawie 50 wywiadów

★ warsztat dla koordynatorów / kierowników (21.10 kolejne szkolenie)

★ dostępność podręcznika dotyczącego modelu – jak posługiwać się profilami

★ prezentacja – czym jest kompetencja? – wiedza / umiejętności / postawa –

motywatory finansowe i pozafinansowe

Ad. Wykorzystanie modelu kompetencji i standardów kwalifikacji pracowników OWES

warsztat 21 października w siedzibie ministerstwa:

★ uczestnicy m.in.: Nidzica, Katowice, Opolskie, woj. Śląskie, OWES nadwislański,

LOWES, dolnośląski OWES, Świętokrzyski OWES, OWES Konin, OWES Etap, DES,

OWES Pomorski

★ ilość uczestników: 24 osoby

★ komplet narzędzi pomocnych dla koordynatora w planowaniu rozwoju pracowników

DES przekaże w listopadzie

dyskusja na temat celu wdrażania narzędzia (ćwiczenie: rekrutacja):

★ nie jest to rewolucja, lecz usystematyzowanie dotychczasowych ścieżek

postępowania (opracowanie 6 stanowisk)

★ jak pyta, jak się zachowuje rekruter – sposób prowadzenia wywiadu: postawa

otwartości, dopytywanie, podążanie za kandydatką, płynne przejście od jednego

pytania do drugiego, empatyzowanie, odzwierciedlanie, dopytywanie, tak by

kandydatka odpowiedziała na pytanie

★ istotne elementy: przygotowanie, budowanie relacji i porozumienia, element

budowania marki pracodawcy, podążanie dla kandydatem, doprecyzowanie, praca

ciszą, obserwacja, rejestracja, klaryfikacja, analiza, dwa komplementarne etapy

rekrutacji: kwalifikacje oraz kompetencje miękkie

ćwiczenie praktyczne (doradca + studentka):

★ obserwacja, dopytywanie, punktowanie, konkretyzacja, klaryfikacja, doprecyzowanie,

parafraza, „niedowierzanie”, nie ma docenienia inicjatywy, klientka – cierpliwość

(możliwość wykorzystania scenki jako narzędzia diagnostycznego)

★ postulaty dotyczące dostosowania narzędzi: rozwinąć użyteczność w ścieżce rozwoju

pracownika, rozwinąć użyteczność w systemie okresowej oceny pracowników,

wzmacniać świadomość pracowników własnych kompetencji, wspierać zespoły już

istniejące – rozmowy diagnostyczno-rozwojowe

Ad. Przyszłość systemu wsparcia ekonomii społecznej i solidarnej

istotne kwestie:

★ wyzwania związane z sytuacją na rynku pracy i demografią; nowe przesłanki do

obejmowania osób i rodzin zakresem działalności podmiotów ekonomii społecznej;

★ rola OWES we wdrażaniu i rozwijaniu ścieżek reintegracji

★ wyzwania dotyczące zaspokajania potrzeb na usługi społeczne użyteczności

publicznej

★ pierwsze wnioski z okresu EFS 2014-2020 ze szczególnym uwzględnieniem

doświadczeń i efektów działalności OWES

★ potrzeby przedsiębiorstw społecznych

★ uwarunkowania dotyczące planowania perspektywy finansowej EFS+ (2021-2027) –

miejsce i rola ekonomii społecznej

rekomendacje: jak powinny wyglądać zadania animacyjne OWES, aby docierać do nowych

grup (szczególnie osób nieaktywnych) oraz bardziej skutecznie przekształcać istniejące PES

w PS?

★ rola OWESu jest sprowadzona do realizacji zapisow KPRES – musimy

przekierunkować myślenie o OWESach w społeczności lokalnej

★ wiemy, jakie to są osoby i wiemy, jakie działania się sprawdzają, natomiast wiedza ta

jest rozproszona

★ nowe metody, narzędzia, modele (np. model instytucji zatrudnienia socjalnego)

★ budowanie relacji i sieciowanie podmiotów reintegracyjnych (np. regionalna platforma

podmiotów reintegracyjnych)

★ przykład dobrej praktyki: powiatowa baza osób zagrożonych wykluczeniem

społecznym – z jakich metod korzystali, z jakiego wsparcia? czy są tam osoby

wielokrotne aktywizowane?

★ Szwecja: raporty zaniechania społecznego – ile kosztują świadczenia na rzecz osób

długotrwale i intencjonalnie nieaktywnych (a w ten sposób kontraktuje się podmioty)

★ zmiany systemowe, ustawowe – większe zachęcenie WTZ, by odwiedzały PSy

★ mikrogranty jako dobry pomysł na rozwój PSów i ich pomysłów

★ pomoc w identyfikacji pomysłów na biznes

★ baza pomysłów i modeli biznesowych

★ animowanie konsorcjów PSów / PESów

★ wybór pomysłów, które najlepiej rokują

★ dostarczanie dobrych przykładów motywujących do rozwoju, ale także motywujących

liderów

rekomendacje: jakie konkretne zadania powinien realizować OWES, aby wspierać tworzenie

jednostek reintegracyjnych oraz lepiej wykorzystywać ich potencjał na rzecz PS?

★ rozpoczynamy od spotkań informacyjnych, konsultacyjnych, animacyjnych, wizyt

studyjnych, czyli motywacji

★ tworzenie platformy podmiotów reintegracyjnych

★ pomoc w zakresie pozyskiwania partnerów, funduszy i wsparcia merytorycznego

★ wymiana informacji odnośnie podmiotów, które uczestniczą w procesie

rekomendacje: jakimi instrumentami bezzwrotnymi dysponować powinien OWES? Jak

powinny wyglądać pozostałe instrumenty wsparcia?

★ Wsparcie finansowe dla kadry zarządzającej

★ bony rozwojowe dla PES

★ wsparcie kompetencyjne

★ wizyty studyjne

★ staże

★ mentoring

★ mikrogranty

★ vouchery

rekomendacje: jak zapewnić PS wysokiej jakości wsparcie odpowiadające ich potrzebom?

★ podnoszenie kwalifikacji kadry OWES

★ wizyty studyjne, w tym zagraniczne

★ dobre kadry (praktyczny profil, a nie teoretyczny)

★ dobre rozpoznanie potrzeb pośród PS (trudność może polegać na tym, że same PSy

mogą nie znać odpowiedzi)

rekomendacje: jak wdrażać podejście popytowe w świadczeniu usług na rzecz PS?

★ elastyczność

★ badania rynku

★ wyjazdy

rekomendacje: jak modyfikować zasadę sub-regionalizacji?

★ możliwość przesuwania środków (o jakiś procent) pomiędzy subregionami

★ partnerstwa OWESów

★ wspólne wykorzystywanie kadry i wspólna animacja

★ przykład na współpracę: SPOKO – społeczny koszt – zestawy prezentowe –

atrakcyjne dla biznesu – zakup produktów wytwarzanych przez PSy i PESy

★ potrzeba: promocja oraz baza odbiorców

rekomendacje: jak efektywnie wspierać rozwój PS na obszarach marginalizowanych?

★ animacja i edukacja z instrumentem finansowym (widać, że działa na przykładzie kół

gospodyń wiejskich

★ działania na przykładzie lokalnym (przykład: pierwszeństwo PESów w dostawie

towarów/usług)

★ rewitalizacja i tworzenie miejsc pracy przy tej okazji (jednak brakuje wiedzy i

stymulacji na poziomie dokumentów)

★ wyszukiwanie zleceń, pośrednictwo, przygotowywanie ofert

★ dłuższy niż 12 miesięcy okres wsparcia

rekomendacje: jaki sposób OWES może realizować zadania rzecznicze promujące

przedsiębiorczość społeczną szczególnie w zakresie realizacji usług społecznych?

★ budowanie relacji jest najważniejsze (nie regulaminy i wskaźniki)

★ OWES powinien moderować współpracę pomiędzy podmiotami na poziomie regionu,

min. powiatu

★ OWESy powinny być rzecznikami upraszczania procedur (to my "biurokratyzujemy")

★ powinniśmy budować sieć ponadregionalna

★ dzielenie się dobrymi praktykami i budowanie porozumień

Ad. Mechanizmy reintegracji – bariery we wdrażaniu mechanizmów reintegracji

społeczno-zawodowej w środowiskach lokalnych

reintegracja:

★ kluczowa kwestia: zrównoważony rozwój w środowiskach lokalnych

★ człowiek jest w ciągłym procesie rozwoju – rzecz w tym, by warunki do tego rozwoju i

kształtowania tworzyć

★ dzieci chłona wzorce i czasami otrzymujemy dorosłego człowieka, które nie można

zmienić - czy nie można? można, ale potrzebne jest głębokie zrozumienie

★ ważne jest to, by osoba zajmująca się reintegracją, rozumiała, jak do tego danej

sytuacji, danego problemu doszło, oraz jak stworzyć warunki, w których ta dana

osoba może doświadczyć innych bodźców, zachowań i zmienić nawyki

★ nie wystarczy nawracanie – idzie o poligon nowych doświadczeń

★ proces zmiany ubogaca wszystkich, którzy biorą w nim udział

★ jeśli proces nie przynosi rezultatu, nie znaczy, że się nie da, ale że czegoś zabrakło

★ istotne, by OWESy również myślały o CISach

★ dla reintegracji nie wystarczy reintegracja samej osoby, ale także potrzeba także

reintegracji środowiska lokalnego, a więc jego swoistej animacji

★ współuczestnictwo i wdzięczność

★ całe środowisko musi otworzyć się na podmioty reintegracyjne

doświadczenia osobiste (Lech Bór):

★ 20 lat bezdomny, 30 lat nadużywał alkoholu, odebrane prawa obywatelskie,

doświadczenie pobytu w więzieniu, życia na ulicy oraz pseudo-pomocy, jaką

otrzymywał (11 terapii)

★ dopiero Barka stworzyła możliwość nowego życia, w oparciu o zaufanie, jakim został

obdarzony, oraz przestrzeń do działania, która została mu dana

★ niewiele pytano, niewiele sprawdzano, ale wiele dawano

★ kluczowe doświadczenie: wspólnota

★ reintegracja społeczna, potem zawodowa

★ rekomendacja: OWESy dopiero po początkowym wsparciu przez CIS (konieczność

współpracy tych dwóch instytucji)

konkretny przypadek spółdzielni osób uzależnionych od alkoholu:

★ nigdy nie będzie tak, że doprowadzimy do sytuacji, w której już nic nie trzeba będzie

robić, kiedy instytucje wspierające przestaną być potrzebne

★ na czym polega reintegracyjna rola spółdzielni? wiele rozmów – to musi być rodzina,

pomocna rodzina

★ wiele osób chciałyby, by wszystko rozwiązał system, ale pracownicy socjalni nie

otrzymają magicznej recepty gwarantującej sukces – to od pracowników OWESu

zależy, czy to się stanie – to oni są na pierwszej linii

★ interesujący przykład: w spółdzielni pojawił się stażysta, który "rozwalił system" –

poczucie bezkarności zostało rozbite, bo pojawiła się konkurencja – a picie prowadzi

do utraty zleceń – to pokazuje, że kryzys także może być rozwiązaniem

★ praca dla OWESu się nie skończy, dopóki są PSy

★ ważne pytanie: w jakim kierunku powinien kształcić się terapeuta ds uzależnień? nie

wystarczy, byśmy byli specjalistami od jednego obszaru

★ pytanie, na ile ośrodki mogą nawzajem korzystać ze swoich doświadczeń

perspektywa kierowniczki CISu (Krystyna Gromanowska, OPUS):

★ utworzyliśmy CIS, ale pojawiła się także możliwość pozyskania funduszy na

założenia spółdzielni, więc po nią sięgnęliśmy

★ osoby, które pierwotnie weszły do spółdzielni, nie utrzymały się, ale po założeniu

CISu pierwsi członkowie CISu uzupełnili ten skład osobowy (co było obciążeniem, ale

i wyróżnieniem)

★ psychoterapueta sprawuje pieczę nie tylko nad CISem, ale i nad spółdzielnią

★ praca dzielona jest między CISem a spółdzielnią

★ członkowie spółdzielni czują się pewnie, są ważni, są w centrum uwagi

★ jako kierownik CISu chciałam, by wszystko to była wielka rodzina | współdzielenie

problemów

★ dzięki współpracy z OWESem, który pomógł napisać projekt, spółdzielnia mogła

otrzymać sprzęt i miała szansę na dobry start

★ dzięki dotacji doszło do intensyfikacji migracja między CISem a spółdzielnią

★ takie współprace z OWESami są bardzo potrzebne

★ czyli jaka jest rola OWESu? czy chodzi o wspieranie podmiotu, czy o rolę

reintegracyjną? o obie kwestie!

★ czyli, jeśli ten system jest dobrze poukładany, to kwestia bezpośrednich działań

reintregracyjnych OWESu jest już załatwiona? nie, OWES wciąż odgrywa istotną rolę

w doraźnych codziennych sytuacjach

przedstawiciel powiatu gostyńskiego (Sebastian Czwojda, były burmistrz):

★ PS to zdecydowanie więcej niż reintegracja

★ metafora domu: jeśli chcemy objąć OWESy jako element systemu, to staje się to

projektem, a więc i czymś czasowo ograniczonym i w tym momencie pytanie: czy jeśli

ten element wypadnie, co stanie się z budynkiem?

★ w gminie Krobia te elementy zostały dobrze poukładane: są spółdzielnie, wszystko ze

sobą się sprzęga | reintregacja ma swoją szerszą wartość

★ jaka jest rola OWESów, jak należą do tego systemu? – niestety, nie do końca więc są

wsparciem dla OPS CISy zostały opracowane na mocy innej ustawy

★ realizacja OWESu w Wielkopolsce utrudniła także współpracę z wieloma innymi

podmiotami, z którymi dobrze się współpracowało (np. Fundacja Królowej Jadwigi,

Barka) – rejonizacja nie zawsze jest dobra

Burmistrz Krobi (Łukasz Kubiak):

★ myślę, że rola współpracy samorządu z podmiotami nigdy nie jest ograniczona

★ nam się udało, bo nie zabrakło elementu kluczowego: wrażliwości

★ mamy centrum integracji społecznej, mamy spółdzielnie socjalne – obecny jest cały

ekosystem wsparcia

★ rola samorządu jest decydująca, ponieważ my tworzymy te warunki, kreujemy

możliwości, ale też będąc członkiem spółdzielni dajemy zlecenia

★ w CISie mamy 28 uczestników mimo bezrobocia

Ad warsztat. Ścieżki reintegracji społeczno-zawodowej: od WTZ, CIS, ZAZ do

przedsiębiorstw społecznych

podsumowanie:

★ jak wygląda ścieżka integracji? z jednej strony wiemy, jak ogólnie ona wygląda, ale z

drugiej w praktyce każdy boryka się z innymi problemami

★ interesowało nas: jak i jakie bariery się pojawiają

★ dobry przykład: spółdzielnia, która została dedykowana uczestnikom warsztatów

reintegracji zajęciowej

★ w gmienie Pniewy był CIS, ale nie było możliwości współpracy – nie ma warsztatów

dla siebie, ale miał być efekt i stąd pomysł powstania centrum

★ partnerstwa lokalne; dobre przykłady współpracy Podmiotów Zatrudnienia Socjalnego

z OWES, PES powstałe z osób z KIS / CIS / WTZ

★ zadanie: pracować takimi narzędziami jakie mamy + nawiązywać współprace jak

najszerzej się da + poszukiwać rozwiązań takich, by człowiek był najważniejszy

Ad warsztat. Partnerstwo lokalne a reintegracja społeczno-zawodowa

podsumowanie:

★ podzieliliśmy się doświadczeniem, jak konkretnie funkcjonują partnerstwa lokalne

★ najważniejszy jest człowiek

★ sukces budować trzeba powoli, małymi krokami

★ warsztat był owocny, bo stwierdziliśmy, że OWESy są potrzebne

★ budowanie partnerstw jest podstawą rozwoju PESów

Ad warsztat. Reintegracja społeczno-zawodowa a mechanizmy finansowe

podsumowanie:

★ podstawowe pytanie: jak wprowadzić te osoby do przedsiębiorstw

★ dobre mechanizmy na początku funkcjonowania: staże i dotacje OWESowe na

uruchomienie

★ jeśli organizacja chce się profesjonalizować, to będzie potrzebowała bardziej

specjalistycznych instrumentów (np. pożyczki (preferencyjne))

★ bardzo duża potrzeba pożyczek płynnościowych (TISE)

★ myślenie o rozwoju zawodowym pracowników – ważne!

★ cel PS to pomoc w reintegracji zawodowej, ale także generowanie zysku (to wpływa

na poczucie godności)

★ dla podmiotów bardziej zaawansowanych poziomie: social venture capital (TISE

poszukuje miejsc, w które można wejść z kapitałem do miliona złotych)

Ad warsztat. Rola ROPS i OWES we wdrażaniu mechanizmów reintegracji społeczno-

zawodowej w środowiskach lokalnych

podsumowanie:

★ we wcześniejszych spotkaniach pojawiło się stanowisko specjalisty ds reintegracji,

które łączy obszary instytucjonalne (IZtka zapewnia finansowanie) (OWES realizuje)

(ROPS kształtuje warunki konkursowe)

★ nasza dyskusja dotyczyła szerszego systemu – są oczekiwania wobec ROPS

(odnośnie polityki społecznej!) – byli przedstawiciele ROPS i OWES – ROPS ma

świadomość, że mógłby taką funkcję pełnić, ale brakuje mu siły przebicia, jest trochę

na uboczu

★ mamy kilka systemów usług: społeczne, zdrowotne, te związane z rozwojem

ekonomii społecznej – pytanie, jak to powiązać i jaką rolę tutaj mógłby pełnić OWES

(niektórzy twierdzą, że ROPS dysponuje odpowiednimi narzędziami – np. dostęp do

konsultacji w sprawie regionalnych narzędzi rozwoju, jednak na etapie realizacji, jak

się wydaje, już tego wpływu brakuje) (IZetki nawet nie przekazują informacji

ROPSom, kto, gdzie i co będzie robił) (idealny system: ROPS diagnozuje, gdzie i kto

co robi oraz co powininen robić)

★ ważny temat: reintegracja a usługi społeczne

★ ważne pytanie: na ile procesy te mają być regionalnie regulowane, a na ile mają być

oddolne i spontaniczne

★ prawie wszędzie ROPSy i OWESy się spotykają, planują, ale potem okazuje się, że

regionalne plany współpracy idą do szuflady, a realizowane są specyficzne projekty,

specyficznie sparametryzowane i rozliczane (pomysł: "jeden duży projekt na jedno

województwo" hardcorowe rozwiązanie dyskusyjne, ale oddające pewną ważną

intuicję)

Ad. OWES-y i LGD-y wędrujące w duchu bliźniaczej współpracy na rzecz budowania

idei ekonomii społecznej opartej o partnerstwo trójsektorowe

potrzeba współpracy i możliwości współpracy → jakie wyzwania? → główne tezy:

★ taka współpraca jest bezdyskujną koniecznością

★ dwugłos: gdzieś współpraca jest, a gdzieś jej nie ma

★ niestety, nie do końca lokalne grupy działania mają wszystkie kompetencje i

uprawnienia, które pozwoliłyby im skutecznie działać

★ koła gospodyń wiejskich funkcjonują w ramach różnych przepisów

★ warto czerpać z przykładów szwedzkich, gdzie problemy społeczne są rozwiązywane

poprzez przedsiębiorczość

★ gospodarstwa opiekuńcze

★ to od nas zależy, jak to sobie ułożymy

do pobrania dostępne są prezentacje z wystąpień (Rola sieci wojewódzkiej we wzmacnianiu

współpracy pomiędzy LGD-ami oraz ewidentne korzyści, Sieciowanie Leadera z poziomu

krajowego, Gospodarstwa opiekuńcze na obszarach wiejskich – dobre praktyki)

Ad. Krótkie podsumowanie projektu FA OWES

komunikaty:

★ ostatnie spotkanie w tak szerokim gronie – to podziękowanie i pożegnanie

★ odbędą się jeszcze dwa spotkania dla przedstawicieli Rady Sieci (14-15 listopada) i

(17-18 lutego)

★ zaplanowano także wyjazdy studyjne dla przedstawicieli OWESów i PESów –

niedługo zostanie ogłoszona rejestracja (mała selekcja)

★ za nami długa droga – dyskusja, która rozpoczęła się od tego, czy w ogóle warto

sieciować | co możemy mieć z tej sieci | czy duże podmioty nie zdominują słabszych

– i tę dyskusję mamy za sobą – mamy przedstawicieli rady sieci – 32 osoby

reprezentujące każde województwo – w FFW mamy sekretariat Rady Sieci –

dyskutujemy różne tematy i formułujemy stanowiska przedstawiane ministerstwom –

mamy także regulamin Rady Sieci

★ wydajemy biuletyn Rady Sieci (już przeszło 400 stron wartościowych artykułów!) –

zachęcamy do współredagowania dwóch kolejnych numerów – szukamy osób, które

miałyby coś do przekazania – ważne pytanie: co dalej z biuletynem po zakończeniu

projektu?

★ naszą nadzieją jest to, że proces sieciowania nie zakończy się wraz z tym projektem

★ planujemy spotkania relacyjne i pozostajemy w kontakcie – prosimy o sygnały!

IV. WYNIKI ANKIET EWALUACYJNYCH

Na podstawie otrzymanych ankiet ewaluacyjnych (n=27) można wysunąć co najmniej

następujące wnioski w zakresie oceny III Ogólnopolskiego Spotkania Sieciującego OWES:

★ spotkanie spełniło oczekiwania 88% uczestników w stopniu wysokim (44%) lub

bardzo wysokim (44%)

★ program i zawartość merytoryczna spotkania spotkały się z wysoką (41%) lub bardzo

wysoką (41%) oceną 82% uczestników

★ również 82% uczestników uznała, że efekty spotkania będą przydatne (41%) lub

bardzo przydatne (41%) dla funkcjonowania ich organizacji

★ wysoko ocenione zostały aspekty organizacyjne spotkania, w tym: ocena informacji

przed spotkaniem oraz rejestracji – 96% ocen dobrych (18%) i bardzo dobrych

(78%); ocena sprawności organizacyjnej w trakcie spotkania – 89% ocen dobrych

(8%) i bardzo dobrych (81%); ocena warunków lokalowych – 96% ocen bardzo

dobrych; ocena warunków noclegowych i gastronomicznych – 100% ocen bardzo

dobrych

★ wśród elementów wskazanych jako najbardziej przydatne najczęściej wzmiankowano

bloki dotyczące reintegracji oraz panel dotyczący dobrych praktyk (uczestnicy

podkreślali profesjonalizm ekspertów)

★ jako najmniej przydatny element spotkania najczęściej wskazywano blok dotyczący

modeli kompetencji

★ wiele osób sygnalizowało wartość integracyjną i sieciującą spotkań, jednocześnie

sygnalizując potrzebę organizacji kolejnych tego typu spotkań oraz kontynuację

projektu

Opracowanie:

Anna Giżycka

Roland Zarzycki