Raporty na temat wielkich miast Polski Bydgoszcz - pwc.pl · Ponieważ różnice metodologiczne nie pozwalaj ... Najszybszy rozwój gospodarczy odnotowały ... Wzrost indeksu rozwoju

2011

www.pwc.com/pl

Raporty na tematwielkich miast Polski

Bydgoszcz

Zaprezentowane wyniki bazują na założeniu, że uzyskane informacje ze źródeł innych niż PwC, są kompletne i dokładne we wszystkich aspektach. PwC zakłada, ze uzyskane dane i odpowiedzi są zgodne z prawdą, w związku z czym nie dokonywano przeglądu lub jakiejkolwiek innej weryfikacji otrzymanych danych.

Niniejsza analiza jest pewną interpretacją otrzymanych danych i nie może być traktowanajako ostateczna rekomendacja, czy też porada odnośnie wyboru metod działania lub jako sugestia w zakresie zastosowania konkretnych rozwiązań. Dokumentu tego nie należy traktować jako substytutu konsultacji z profesjonalnymi doradcami. W związku z powyższym PwC nie przyjmujeodpowiedzialności wobec żadnego podmiotu, który będzie bez konsultacji z profesjonalnym doradcą wykorzystywać informacje zawarte w niniejszej analizie.

Z jednej strony, po trudnych latach transformacji udało się w Polsce zbudowaćsolidne rynkowe instytucje gospodarcze i demokratyczne oraz instytucje społeczno-polityczne, umożliwiające wzrost wszelkichform aktywności obywateli. Miasta zyskałynarzędzia do samodzielnego decydowania o swojej strategii rozwojowej, a ich mieszkańcydo bogacenia się i poszukiwania nowych formczerpania przyjemności z życia. Z drugiejstrony, dzięki członkostwu w Unii Europejskiejpolskie miasta uzyskały bezprecedensowydostęp do środków rozwojowych. RównocześnieUnia Europejska zaczęła aktywnie działać na rzecz promocji i wspierania zrównoważonegorozwoju miast. Z „Karty Lipskiej” przyjętejprzez Unię Europejską wynika wyraźnie, iż polityka miast powinna spełniać zasadyzrównoważonego rozwoju, czyli uwzględniaćrównocześnie dobrobyt gospodarczy,równowagę społeczną, aspekty środowiskowe,wymagania kulturowe i zdrowotne orazdbałość o skuteczność instytucji demokratycznych.

W poprzednim raporcie o największych polskich miastach, przygotowanym w roku2006, staraliśmy się przede wszystkim oszacować wielkość kapitału rozwojowego,jakim dysponowały miasta na starcie do przyspieszonego rozwoju. Zgodnie z metodyką opracowaną przez PwC (wcześniej PricewaterhouseCoopers), kapitał ten rozbiliśmy na siedem składowych (nazywanych „siedmioma kapitałami” i odnoszących się do poszczególnych obszarówrozwoju), których rozwój szacowaliśmy osobno, na podstawie szeregu wyselekcjonowanych wskaźników.

Podobnie postępujemy obecnie, rozszerzającjednak listę miast objętych analizą z 7 do 11,dodając nowe, niedostępne w roku 2006wskaźniki i wprowadzając elementy ocenytempa zmian, które można było zaobserwować w latach 2006-2010.

Kapitał rozwojowy w znacznej mierze jest efektem zdarzeń z przeszłości – zarównotych pozytywnych, jak i tych negatywnych,występujących w naszej części Europy. Przez kilka dekad polskie miasta zwiększałyswój kapitał rozwojowy zbyt wolno, a często w niewłaściwy sposób. Pierwsze lata transformacji również nie były pod tym względem łatwe, zwłaszcza tam, gdziekonieczna była bolesna restrukturyzacjagospodarki. Dopiero kilka lat temu Polskaweszła na ścieżkę stabilnego rozwoju – szybkąw okresie 2005-2008, obecnie spowolnionąprzez globalny kryzys finansowy – czemu towarzyszyło radykalne zwiększeniepochodzących z budżetu Unii Europejskiejśrodków na rozwój regionalny. Dało to wreszcie polskim miastom szanse na wyraźneprzyspieszenie procesu akumulacji kapitałurozwojowego we wszystkich siedmiu obszarach, które uznajemy za kluczowe.Należy jednak pamiętać, że kapitał rozwojowyakumuluje się latami, a na efekty wzrostu zasobów kapitału w postaci zwiększenia dochodów, aktywności gospodarczej i jakościżycia mieszkańców trzeba często długo czekać.

Bydgoszcz

Po wielu trudnych dekadach, polskie miasta weszły na ścieżkęprzyspieszonego rozwoju, dzięki któremu mają szanse doścignąćmetropolie Zachodniej Europy i zapewnić swoim mieszkańcomwysoką jakość życia. Można zaryzykować wręcz tezę, że nigdy w historii przed polskimi miastami nie rysowały się szanse tak ogromne – a jednocześnie realne.

1Raporty na temat wielkich miast Polski Bydgoszcz

Witold Orłowski

Główny Doradca Ekonomiczny PwC

Spis treści

Metodyka 3

Wyniki badania 6Obserwacje ogólne

Bydgoszcz 9Najważniejsze wnioski i rekomendacje

Ludzie 12

Jakość Życia 17

Wizerunek 23

Instytucje 27

Infrastruktura 31

Finanse 36

Inwestycje 42

2

Siedem kapitałów polskich miast

Po to by się rozwijać, każde miasto musi dysponować pewnym kapitałem rozwojowym.Polskie miasta w ciągu ostatnich kilku latzdołały ten kapitał wyraźnie zwiększyć. Ciągle jednak pozostają pod tym względem w tyle za większością miast Zachodniej Europy,z którymi pragną się porównywać i konkurować.Celem raportu jest określenie kapitału rozwojowego, którym dysponują obecnie polskie miasta. Tylko właściwa analiza i ocenanajważniejszych mocnych i słabych stron, wsparta klarowną strategią i właściwymi priorytetami wykorzystania ogromnych środków rozwojowych dostępnych w najbliższych latach, pozwoli na skutecznewykorzystanie tych funduszy i prawdziwysukces w przeobrażaniu polskich miast w kwitnące europejskie metropolie.

Pomiar potencjału rozwojowego polskich miastodbywa się na podstawie metodyki opracowanejprzez PwC (wcześniej PricewaterhouseCoopers)i stosowanej do oceny sytuacji metropolii.Bazuje ona na przekonaniu, że dla harmonijnegorozwoju niezbędne jest jednoczesne posiadanie szeregu różnorodnych zasobów,umownie nazwanych „kapitałami” miasta.

Mówiąc „kapitał” mamy zazwyczaj na myśligłównie środki pieniężne, które mogą byćwykorzystane do finansowania inwestycji. We współczesnej ekonomii słowo to rozumiesię jednak znacznie szerzej – dotyczy nie tylkopieniędzy, ale i kwalifikacji ludzi (kapitałludzki), umiejętności współdziałania (kapitałspołeczny) lub ich wiedzy i doświadczenia. Najogólniej mówiąc, przez kapitał rozumiemywszelkie zasoby niezbędne do rozwoju: finansowe, rzeczowe, ludzkie, a nawet takie,które istnieją w sferze psychologicznej (np. kapitał wizerunku). Wspólną cechą kapitałów jest to, że aby je rozwinąć trzeba w nie umiejętnie inwestować przez lata.


Metodyka

Po to by się rozwijać, każde miasto musi dysponować pewnymkapitałem rozwojowym. Polskie miasta w ciągu ostatnich kilkulat zdołały ten kapitał wyraźnie zwiększyć.

Kapitały

Finanse

Inwestycje

Wizerunek

Instytucje

Infrastruktura

Jakość

Życia

Ludzie

Miasto o wysokim potencjale rozwojowym, to miasto posiadające dobrze i równomiernierozwinięte wszystkie 7 kapitałów. Jeśli któregoś z kapitałów brakuje, stanowi to wyraźną słabość metropolii – i wskazujepożądany kierunek strategicznych działań.

Wszystkie wskaźniki, łączne i cząstkowe,zostały zdefiniowane i wyliczone w takisposób, że wartość wyższa oznacza większąwartość kapitału, a średnia dla 11 badanychmiast wynosi 100.

Raport bazuje na pomiarze porównywalnychdanych. Generalnie dane pochodzą z lat 2009-2010, a autorzy raportu dołożyli starańw celu uwzględnienia najświeższych możliwychdanych, dostępnych dla wszystkich 11porównywanych miast.

Poza samym pomiarem poziomu rozwojuposzczególnych kapitałów w 11 miastach w roku 2010, w analizie spróbowaliśmyrównież dokonać pomiaru przyrostu kapitałów,który miał miejsce w latach 2006-2010, a więcod czasu opracowania poprzedniego raportudotyczącego wówczas 7 miast Polski. Ponieważ różnice metodologiczne nie pozwalająna bezpośrednie porównanie wyników z lat2006 i 2010, pomiar przyrostu kapitałówbazuje na uproszczonej metodyce w stosunkudo pomiaru samych kapitałów. Należy więcpodkreślić, iż ma on charakter szacunkowy, a tym samym jego wyniki powinny być analizowane w sposób ostrożny.

Należy także zwrócić uwagę, iż dla dalszegotempa rozwoju, a więc przyrostu kapitałów,kluczowy jest punkt wyjścia – im niższy byłwyjściowy poziom, tym większa przestrzeń do wzrostu badanych kapitałów.

4 Bydgoszcz Raporty na temat wielkich miast Polski

Metodyka

Miasto o wysokim potencjale rozwojowym, to miasto posiadające dobrze i równomiernie rozwinięte wszystkie 7 kapitałów.

7 kapitałów rozwojowych

W analizie potencjału rozwojowego polskichmiast posługujemy się pojęciem 7 kapitałów,z których każdy jest ważny dla rozwojumetropolii:

• Kapitał Ludzki i Społeczny (KLS)określa jakość zasobów ludzkich, którymidysponuje miasto. W grę wchodzą wiedza i kwalifikacje pracowników, struktura demograficzna (miasta o starzejącej sięludności charakteryzują się mniejszą dynamiką rozwojową od miast „młodych”),aktywność społeczna mieszkańców.

• Kapitał Kultury i Wizerunku (KKW)pokazuje, w jaki sposób miasto jest postrzegane: czy jako miejsce interesujące i atrakcyjne, czy jako kulturowa pustynia.Im lepszy wizerunek, tym łatwiej przyciągnąćdo miasta inwestorów i pobudzić aktywność mieszkańców.

• Kapitał Jakości Życia (KJZ) mówi, jakie warunki życia i pracy oferuje miasto. Na ten kapitał składają się stan środowiska

naturalnego, poziom opieki zdrowotnej,jakość instytucji edukacyjnych oraz poczucie bezpieczeństwa.

• Kapitał Techniczny i Infrastrukturalny(KTI) określa szeroko rozumianą infrastrukturę, którą posiada miasto: zasoby mieszkaniowe, drogi, środki transportu, ale również centra handlowe,bankomaty i internet.

• Kapitał Instytucjonalno-Demokratyczny(KID) pokazuje sprawność funkcjonowaniainstytucji miejskich (władz i administracji)oraz obserwowaną aktywnośćspołeczeństwa obywatelskiego.

• Kapitał Atrakcyjności Inwestycyjnej (KAI)mówi nam o tym, jak silnym magnesem jest miasto w zakresie przyciągania inwestorów, zarówno zagranicznych, jak i krajowych.

• Kapitał Źródeł Finansowania (KZF)określa, w jakim stopniu miasto jest w stanie znaleźć środki pieniężneniezbędne do sfinansowania rozwoju.

ozwojowych

Jak czytać wykresy radarowewystępujące w raporcie?

Wykres radarowy pozwala mierzyć kapitał miasta w kilku obszarach jednocześnie: im więcej obszarów, tym więcej osi, na których odkładamy wartości wskaźnikówcharakteryzujących sytuację miasta. Połączonepunkty na osiach tworzą figurę – trójkąt, czworokąt, pięciokąt lub siedmiokąt (ile osi, tyle wierzchołków ma figura).

Na wykresie pokazano kształtowanie się kapitału analizowanego miasta (obszar zaznaczony na czerwono) oraz kształtowaniesię kapitałów wszystkich 11 wielkich miast Polski (obszar zaznaczony na szaro – odnotowane minimalne i maksymalnewskaźniki danego rodzaju kapitału).

Analizując wykres powinniśmy zwrócićuwagę na:

• Wielkość zakreślonego obszaru – im obszarwiększy, tym wyższy poziom kapitału.

• Kształt figury – im bardziej proporcjonalny,tym bardziej zrównoważony rozwójposzczególnych kapitałów. „Wyciągnięcie”figury w którąkolwiek ze stron sugeruje, że w danej dziedzinie kapitał jest bardziejrozwinięty od średniej, „cofnięcie” któregośz wierzchołków – że jego rozwój jestniedostateczny.


Dane dotyczàce ludnoÊci z koƒca 2009, PKB z 2008 roku (najÊwie˝sze dost´pne dane GUS). èródło: GUS, PwC

SzczecinLudność: 406 tys.

PKB per capita: 129(Polska=100)

PoznańLudność: 554 tys.


WrocławLudność: 632 tys.


KatowiceLudność: 309 tys.


Kraków Ludność: 755 tys.


TrójmiastoLudność: 734 tys.

PKB per capita: 135 (Polska=100)

BiałystokLudność: 295 tys.


BydgoszczLudność: 358 tys.


WarszawaLudność: 1 714 tys.PKB per capita: 295

(Polska=100)

ŁódźLudność: 742 tys.

PKB per capita: 124(Polska=100) Lublin

Ludność: 349 tys.PKB per capita: 111

(Polska=100)

Podstawowe dane o miastach obj´tych badaniem

Bydgoszcz: LudnoÊç w tysiàcach

358

Dobre pięć lat

Minione pięciolecie (lata 2006-2010) okazałosię bardzo korzystne dla polskich miast.Przyspieszenie rozwoju kraju po przystąpieniuPolski do Unii Europejskiej, w połączeniu z ogromnymi szansami tworzonymi przez bezprecedensowe zwiększenie środkówwydawanych na rozwój regionalny, dałowyraźne wyniki w postaci wzrostu dochodów,poziomu i jakości życia, poprawy stanu infrastruktury i sprawności działania wielu instytucji publicznych. Indeks rozwoju gospodarczego, zmierzony dla 11 polskichmiast objętych badaniem (stanowiący średniąważoną odnotowanego w latach 2005-2007wzrostu realnego PKB na głowę mieszkańcaoraz odnotowanych w latach 2006-2010wzrostu realnych płac i poprawy sytuacji w zakresie bezrobocia), pokazuje wyraźnąpoprawę we wszystkich miastach – jego wartośćzwiększyła się przeciętnie o 27%.

Najszybszy rozwój gospodarczy odnotowały w latach 2006-2010 Wrocław i Warszawa, a nieco wolniejszy Poznań, Kraków, Katowice i Łódź. Tempo rozwoju nieznacznie wolniejszeod przeciętnego obserwowaliśmy w Szczecinie,Trójmieście i Bydgoszczy. Nieco wolniej rozwijały się natomiast główne regionalneośrodki metropolitalne „ściany wschodniej”,Lublin i Białystok. Działo się tak, mimoskierowania do tych regionów specjalnych, dodatkowych środków rozwojowych z funduszy Unii Europejskiej, co potwierdzafakt istnienia tam poważnych problemówstrukturalnych, wciąż utrudniającychnapędzany przez rynek wzrost gospodarczy.


Wyniki badania Obserwacje ogólne

Wrocław

Warszawa

Szczecin

Poznań

Łódź

Lublin

Kraków

Katowice

Trójmiasto

Bydgoszcz

Białystok

0 10 20 30 40

Średnia wzrostu w 11 miastach

Wzrost indeksu rozwoju gospodarczego polskich miast, 2006-2010

èródło: PwC

Kapitały rozwojowe wszędziewzrosły

Polskie miasta wykorzystały dobre warunkirozwojowe w latach 2006-2010 do wyraźnegozwiększenia posiadanych przez siebie kapitałówrozwojowych. Wzrost ten oszacowaliśmy na podstawie uproszczonej metodyki (obejmującej tylko część spośród wskaźnikówużywanych do wyliczenia poziomu poszczególnych kapitałów), przeciętnie na poziomie16% - co oznacza, że właśnie o tyle wzrósł średnio każdy rodzaj kapitału w każdym z badanych miast.

Rozwój ten nie był jednak równomierny. Największe sukcesy polskie miasta osiągały w zakresie wzrostu Kapitału Atrakcyjności Inwestycyjnej oraz Kapitału Kultury i Wizerunku.Najwolniejszy postęp odnotowano natomiastprzeciętnie w zakresie Kapitału Technicznego i Infrastrukturalnego oraz Kapitału JakościŻycia. Nie powinno to dziwić, bowiem infrastrukturę rozbudowuje się latami, a jakość życia wzrasta dopiero w konsekwencjisukcesów w innych dziedzinach.

Spośród badanych miast najszybszy przeciętnywzrost 7 kapitałów zanotowaliśmy w Lublinie,Białymstoku i Trójmieście. W dużej mierze jest to wynikiem skierowania do miast Polskiwschodniej zwiększonych środków rozwojowychpochodzących głównie z funduszy Unii. Warto jednak przypomnieć, że wzrost ten nie przełożył się jeszcze na wyraźneprzyspieszenie rozwoju gospodarczego miast położonych na „ścianie wschodniej”. Kapitały rosły w tempie nieco powyżej średniejw Krakowie i Katowicach, a nieco poniżej w Bydgoszczy, Łodzi, Wrocławiu i Warszawie.Wyraźnie wolniej zwiększały się natomiastkapitały rozwojowe Poznania i Szczecina. Podkreślmy w tym miejscu raz jeszcze, że kluczowy w ocenie przyrostu kapitałów jest punkt wyjścia – im niższy był wyjściowypoziom, tym większa przestrzeń do wzrostubadanych kapitałów.


Wyniki badania Wzrost 7 kapitałów

Wrocław

Warszawa

Szczecin

Poznań

Łódź

Lublin

Kraków

Katowice

Trójmiasto

Bydgoszcz

Białystok

0 5 10 15 20

Średnia wzrostu w 11 miastach

Szacunkowy wzrost przeci´tnej wartoÊci 7 kapitałów polskich miast, 2006-2010

èródło: PwC

Różnice powoli się zmniejszają

Generalnie rzecz biorąc, w latach 2006-2010dała się zauważyć korzystna tendencja przeciętnego wzrostu kapitałów tym szybszego,im niższy był ich wyjściowy poziom w danymmieście. Tendencja ta jest na razie bardzosłaba, ale może ulec wzmocnieniu w przypadkuprzyjęcia prawidłowej strategii rozwoju miast i właściwego wykorzystania środków rozwojowych. Należy jednak zauważyć, że w przypadku Szczecina, a w mniejszymstopniu Poznania, szacunkowy przeciętnywzrost kapitałów okazał się wyraźnie wolniejszy, niż można by oczekiwać.

Związek rozwoju gospodarczego z posiadanymi kapitałami

Harmonijny wzrost 7 kapitałów posiadanychprzez miasta stanowi skuteczną drogęprzyspieszenia ich rozwoju gospodarczego, a w ślad za tym wzrostu poziomu i jakościżycia mieszkańców. Analiza danych dotyczącychprzeciętnego poziomu 7 kapitałów odnotowanego w 11 badanych miastach oraz zmian indeksu rozwoju gospodarczego w okresie 2006-2010 (por. powyżej) wskazujena występujący między nimi ścisły związek,widoczny na poniższym wykresie. Mówiąc najkrócej, im lepiej rozwinięte 7 kapitałów,tym lepsze wyniki gospodarcze. Jedynie w przypadku Wrocławia odnotowane wyniki w zakresie rozwoju gospodarczego wydają się być nieco lepsze, niż można by oczekiwaćbiorąc pod uwagę zasoby 7 kapitałów.


Wyniki badania Porównanie wzrostu kapitałów

50 75 100 125 150

25%

20%

15%

10%

5%

ŁódźBydgoszcz

Poznań

LublinBiałystok Trójmiasto

Katowice

Szczecin

Wrocław

Kraków

Warszawa

Sza

cunk

owy

wzr

ost p

rzec

iętn

ej w

arto

ści

7 ka

pita

łów

200

60-1

0 w

pro

cent

ach

Przeciętny poziom rozwoju 7 kapitałówmiasta, 2010 (średnia równa 100)

50 75 100 125 150

30%

25%

20%

10%

5%

Łódź

Bydgoszcz

Poznań

Lublin

BiałystokTrójmiasto

Katowice

Szczecin

Wrocław

Kraków

Warszawa

Wzr

ost i

ndek

su ro

zwoj

ugo

spod

arcz

ebo

2006

-10

w p

roce

ntac

hPrzeciętny poziom rozwoju 7 kapitałówmiasta, 2010 (średnia równa 100)

15%

35%

40%

Poziom i wzrost 7 kapitałów polskich miast

Poziom 7 kapitałów i sukces gospodarczy polskich miast

èródło: PwC

èródło: PwC

9

BydgoszczNajważniejsze wnioski i rekomendacje

Miasto nad Brdą musi zadbać o swą atrakcyjność



Bydgoszcz – łàczna ocena rozwoju 7 kapitałów

Bydgoszcz posiada wysoki potencjał rozwojowy, jednakże w celu jego wykorzystania istotne będzie podjęcie szeregu działań mających na celu zwiększenie dostępności miasta oraz wzmocnienie jego wizerunku. Wskaźniki rozwoju siedmiu kapitałów nie są porównywalne, z wyjątkiem kapitału jakości życia, z wielkimi polskimi metropoliami.

èródło: PwC

Instytucje (KID)

Ludzie (KLS)

Inwestycje (KAI)

Jakość Życia (KJZ)

Wizerunek (KKW)

Infrastruktura (KTI)

Finanse (KFZ)

40 60 80 100 120

Średnia dla 11 miast

140

Można jednak stwierdzić, że Bydgoszcz znajduje się w czołówce miast rozwijającychsię. Ma ku temu dobre warunki. Wydaje się, że rozwój Bydgoszczy ogranicza stosunkowosłaba dostępność i niedostateczny rozwój infrastruktury. Należy spodziewać się, że sytuacja ta ulegnie zmianie po ukończeniuautostrady A1 na pełnym odcinku z Gdańskado Warszawy. Niedogodności związane z ograniczoną dostępnością drogową i kolejową (brak odpowiednich połączeń z metropoliami) są tu niwelowane dziękifunkcjonowaniu portu lotniczego.

Warto podkreślić, że mimo niskiego kapitałuatrakcyjności inwestycyjnej, miasto nie byłozupełnie pomijane przez inwestorów. Możnasię spodziewać, że Bydgoszcz powinna efektywnieprzyciągać nowe firmy (także za sprawą lepszejkomunikacji), będzie to jednak wymagało działań w kierunku wzmocnienia wizerunku.

Dużym atutem Bydgoszczy w budowaniu wizerunku może być dobry wynik w zakresiekultury życia codziennego i jakości życia w mieście (w tym najwyższego wskaźnikajakości służby zdrowia). Jako ograniczeniemożna wskazać Kapitał Ludzki i Społeczny Bydgoszczy, który na tle innych miast wypadaprzeciętnie. Być może dobrym pomysłem w tym zakresie byłoby lepsze wykorzystaniezalet płynących z bezpośredniego sąsiedztwaTorunia. Warto odnotować, że niski wskaźnikkapitału atrakcyjności inwestycyjnej dotyczyinwestorów zagranicznych i generalnychwarunków inwestowania, jest natomiast stosunkowo wysoki, jeśli chodzi o inwestorówkrajowych.



Najmocniejsze strony miasta:

• Wysoka jakość życia, w tym najwyższy wskaźnik jakości służby zdrowia

• Bardzo dobry wizerunek w zakresie kultury życia codziennego

• Duża skuteczność w pozyskiwaniu funduszy europejskich

Główne wyzwania:

• Poprawa generalnego wizerunku miasta i wizerunku w zakresie kultury wysokiej

• Stymulacja rozwoju kapitału ludzkiego i społecznego,skuteczniejsze sposoby przyciągania inwestorów zagranicznych

Dlaczego mierzymy Kapitał Ludzki i Społeczny?

Ludzie są najważniejszym i najcenniejszym zasobem, określającym szanse rozwojowe miasta. We współczesnym świecie możnakupić niemal wszystko: wynająć firmę reklamową, która będzie promować miasto,znaleźć inwestorów, którzy wyłożą pieniądzena rozwój infrastruktury, zbudować sprawnąadministrację i system internetowej obsługimieszkańców. Ale nic nie zastąpi ludzi: ichkwalifikacji, zapału do pracy, aktywności w działalności gospodarczej i społecznej. Na dłuższą metę to właśnie ludzie – a szerzejmówiąc Kapitał Ludzki i Społeczny, czyli zespół cech określających wartość posiadanychzasobów ludzkich – decydują o rozwoju ekonomicznym i o sukcesie miasta. KapitałLudzki jest często utożsamiany z zasobami intelektualnymi, zaś kapitał społeczny stanowio jakości społeczeństwa obywatelskiego. O ile łatwo jest wyobrazić sobie, iż konkretnemożliwości intelektualne oraz posiadaneumiejętności przekładają się wprost na rozwój

gospodarczy, o tyle z kapitałem społecznymsprawa jest trochę bardziej skomplikowana.Wpływa on na rozwój gospodarczy społecznościoraz na poprawę ogólnie rozumianej jakościżycia poprzez np. zmniejszenie korupcji,sprzyja długoterminowym inwestycjom i dyfuzji wiedzy, zapobiega nadużywaniudobra wspólnego, skraca proces inwestycyjny(redukuje prawdopodobieństwo zaskarżaniakolejnych decyzji władz administracyjnych), a także poprzez rozwój trzeciego sektorasprzyja społecznej kontroli działania władz.(źródło: Diagnoza Społeczna 2009.)

Wartość Kapitału Ludzkiego i Społecznego zależy od wielu czynników. Na część z nichmożemy wpływać w niewielkim stopniu (np. na strukturę demograficzną). Nie możnarównież zmusić ludzi do działalności gospodarczej i społecznej – choć można staraćsię do niej zachęcać i ułatwiać wszelkie inicjatywy w tym zakresie. Ale w niektórychdziedzinach – np. edukacji albo rynku pracy – możliwości aktywnych działań ze stronywładz miejskich są całkiem spore.

Pomiar Kapitału Ludzkiego i Społecznego (KLS)

Kapitał Ludzki i Społeczny oznacza syntetycznąmiarę wartości zasobów ludzkich, którymi dysponuje miasto. Za najważniejsze dla potrzeb pomyślnego rozwoju uznajemy pięć cech: demografię, wykształcenie, nastawienie mieszkańców do gospodarkirynkowej, funkcjonowanie na rynku pracy oraz aktywność społeczeństwa obywatelskiego.

KLS: sytuacja demograficzna

Sytuacja demograficzna – jedna z najbardziejpodstawowych determinant KapitałuLudzkiego i Społecznego miasta – w pierwszejkolejności określona jest przez strukturę wiekuoraz przez liczbę rodzących się dzieci. Zgodniez przyjętą metodyką, podstawowe wskaźnikiużyte do pomiaru KLS w zakresie demografiito: wskaźnik obciążenia demograficznego,udział osób starszych w ludności miasta orazliczba urodzin dzieci na 1000 mieszkańców.


Ludzie

Ludzie są najważniejszym i najcenniejszym zasobem, określającym szanse rozwojowe miasta. Nic nie zastąpi ludzi: ich kwalifikacji, zapału do pracy, aktywności w działalności gospodarczej i społecznej.

Ogólna sytuacja demograficzna Bydgoszczy jest dobra – nie odbiega w sposób znaczący od innych miast (ten wskaźnik we wszystkich przypadkachprezentuje się w sposób wyrównany).Odsetek osób w wieku poprodukcyjnymjest bliski wartości średniej dla 11 analizowanych ośrodków (18,9% w porównaniu do 19%). Natomiastwskaźnik obciążenia demograficznego jest równy wartości maksymalnej dla analizowanych miast – wynosi 0,55,co oznacza, że na 2 osoby w wieku produkcyjnym przypada nieco więcejniż 1 osoba w wieku przed- lub poprodukcyjnym. Współczynnikurodzeń jest natomiast bliski wartościśredniej dla analizowanych miast (9,9 wobec 10).

Przy średnim poziomie KLS w zakresiedemografii dla 11 porównywanychmiast równym 100, KLS w Bydgoszczywyznaczamy na poziomie 98,6.

KLS: wykształcenie

We współczesnej gospodarce o jakości zasobów ludzkich decydują w znacznej mierze kwalifikacje. Pomiar wymaga więc dokonaniaanalizy przeciętnego poziomu wykształceniamieszkańców: im lepsze wykształcenie, tymwyższa atrakcyjność miasta do inwestowania i prowadzenia działalności gospodarczej.

Rozwój społeczeństwa informacyjnego i gospodarki opartej na wiedzy sprawia, że obecnie mówiąc o kapitale ludzkim w kontekście rozwoju gospodarczego nie sposóbpominąć takich aspektów, jak znajomość technologii informacyjno-komunikacyjnychoraz języków obcych i dostępu do edukacji w tym zakresie. Aby jednak uniknąć powtarzania się podobnych mierników przy poszczególnych kapitałach, aspekty te zostały uwzględnione odpowiednio przy Kapitale Atrakcyjności Inwestycyjnej orazKapitale Techniczno – Infrastrukturalnym.

W naszej metodyce, podstawowe wskaźnikiużyte do pomiaru KLS w zakresie wykształcenia to odsetek osób z wykształceniemwyższym i średnim, liczba studentów szkółwyższych przypadających na 1000 mieszkańców,odsetek młodzieży w szkołach średnich orazwskaźnik czytelnictwa gazet (procent ludnościregularnie czytających jeden z 3 głównych dzienników ogólnokrajowych). Dwa ostatniewskaźniki zostały wprowadzone w tegorocznejedycji badania, co może utrudniać bezpośrednieporównanie rozwoju miasta w zakresie KLS w obu wydaniach raportów.


Ludzie

Według przyjętych mierników w zakresiewykształcenia ludności, wśród badanychmiast Bydgoszcz lokuje się na tym samympoziomie co np. Białystok czy Łódź.Wpływ na to mają najniższy, spośródbadanych miast, odsetek mieszkańców z wyższym wykształceniem (14,3%) oraz z wykształceniem wyższym i średnim (51,5%). Oba te wskaźniki są zdecydowanie poniżej wartości średnich dla analizowanych miast. Warto jednak zauważyć, że liczba studentów per capita nie należy do najniższych spośród analizowanychmiast, przyjmując wartości nieznaczniepowyżej średniej i znacząco przewyższającanalogiczne wskaźniki na przykład dla Wrocławia, Trójmiasta czy Szczecina.

Przy średnim poziomie dla 11 miastrównym 100, KLS Bydgoszczy w zakresiewykształcenia wyliczamy na poziomie

89,4.

We współczesnej gospodarce o jakości zasobów ludzkich decydują w znacznej mierze kwalifikacje.

Analizowany w tym zakresie wskaźnikprzyjmuje dla Bydgoszczy wartościznacznie poniżej średniej wszystkich analizowanych miast (odsetek osóbprowadzących działalność gospodarczą12%). Mieści się on jednak w czołówceanalizowanych miast mniejszych,przewyższając analogiczne wskaźniki dla Białegostoku i Lublina.

KLS Bydgoszczy w zakresie stosunku do gospodarki rynkowej wynosi 85,2przy średnim poziomie dla 11 miastrównym 100.

Stopa bezrobocia jest umiarkowana(6,3%), co lokuje Bydgoszcz na wyższejpozycji niż Łódź, Lublin, Szczecin i Białystok. Jednak warto zauważyć, że nie jest to wartość wskaźnika typowadla wszystkich analizowanych metropolii– dla Poznania, Warszawy, Katowic i Trójmiasta stopa bezrobocia jest o ponadpołowę niższa.

Istotnym wyzwaniem dla miasta jest najwyższa spośród analizowanychośrodków stopa bezrobocia wśródmłodzieży (17,9%).

Ocena KLS w zakresie rynku pracy przy średnim poziomie dla 11 miastrównym 100, dla Bydgoszczy wynosi

69,0.

KLS: stosunek do gospodarki rynkowej

Na perspektywy rozwoju wpływa też stosunekmieszkańców miasta do gospodarki rynkowej – tam, gdzie ludzie bardziej akceptują regułyrynku, łatwiej się też do niego dostosowują, są aktywni i odnoszą większe sukcesy gospodarcze.

Wskaźnikiem użytym do pomiaru KLS w tymzakresie jest zarejestrowany odsetek osóbprowadzących działalność gospodarczą.

KLS: rynek pracy

Sytuacja na rynku pracy, z punktu widzeniakapitału ludzkiego, to przede wszystkimdostępność pracowników o poszukiwanychprzez pracodawców kwalifikacjach. W mieścieo wysokim kapitale ludzkim powinniśmy obserwować niską stopę bezrobocia.

KLS w zakresie rynku pracy mierzymy analizując stopę bezrobocia – ogólną oraz wyliczoną jedynie dla młodzieży.


Ludzie

KLS: aktywność społeczeństwa obywatelskiego

Wysoka aktywność społeczeństwa obywatelskiego oznacza, że w mieście istniejeduży kapitał społeczny – ludzie są gotowi do działań we wspólnym interesie.

KLS w zakresie aktywności społeczeństwa obywatelskiego mierzymy poprzez analizęźródeł internetowych oraz średnią frekwencjęwyborczą (wybory parlamentarne 2007,wybory prezydenckie i samorządowe 2010).


Wskaźnik aktywności społeczeństwaobywatelskiego w Bydgoszczy przyjmuje, obok Szczecina, wartośćnajniższą spośród badanych miast.Zarówno przeciętna frekwencja w wyborach (53,9%), jak i aktywnośćorganizacji pozarządowych obserwowana w internecie przyjmujądla Bydgoszczy wartości plasujące się w dolnych granicach przedziałudla wszystkich analizowanych miast.

Przy średnim poziomie dla 11 miastrównym 100, KLS dla Bydgoszczy w zakresie aktywności społecznejszacujemy na poziomie 82,7.

Ludzie


Kapitał Ludzki i Społeczny Bydgoszczy

Na korzyść miasta oddziałuje sytuacja demograficzna. Aktywność społeczeństwa obywatelskiego, podobnie jak poziom wykształcenia kształtują się na umiarkowanympoziomie. Działania miasta mające na celupoprawę w tym zakresie powinny koncentrować się na obszarach stymulowaniaaktywności społecznej i przedsiębiorczości.

Powinno to mieć pozytywne przełożenierównież na sytuację na rynku pracy, którawyróżnia się in plus na tle innych porównywalnych miast, jednakże w dalszymciągu jest mniej korzystna niż w metropoliach.

Długofalowa strategia budowania wysokiego kapitału ludzkiego i społecznegomiasta powinna uwzględniać również wspieranie edukacji.

0

20

40

60

100

120

140

160

Demografia

ProrynkowośćRynek pracy

Aktywność społeczna

Wykształcenie

min. w 11 miastachmiastomax w 11 miastach

80

Ludzie – Bydgoszcz

Przy średnim poziomie dla 11 miast równym 100, łączny KapitałLudzki i Społeczny Bydgoszczy szacujemy na 85,0.

LudziePodsumowanie


Dlaczego mierzymy Kapitał Jakości Życia?

Miasto, które chce odnieść długookresowysukces gospodarczy, musi umieć stworzyćswoim mieszkańcom dobre warunki życia.Wysoka jakość życia w mieście powoduje, że ludzie chętnie decydują się w nim mieszkaći pracować, poszukiwani specjaliści odrzucająoferty przeniesienia się do innych ośrodkówkrajowych lub zagranicznych, a inwestorzychętniej podejmują decyzję o ulokowaniu swojej działalności. Wysoka jakość życia oznacza również dumę i zadowolenie ze swojego miasta, podczas gdy niska jakośćżycia rodzi rozczarowanie i frustrację.

Na ocenę jakości życia w mieście składa sięwiele czynników. Ważną rolę odgrywa stanśrodowiska naturalnego, istotna jest takżedostępność wysokiej jakości usług medycznychi edukacyjnych, na które mogą liczyćmieszkańcy. Ogromne znaczenie ma poczuciebezpieczeństwa – w mieście, w którym go brakuje, nawet najwspanialsze centra rozrywkowe i najlepsze usługi nie są w staniespowodować, by mieszkańcy i goście czuli sięnaprawdę dobrze.

Pomiar Kapitału Jakości Życia (KJZ)

Kapitał Jakości Życia w znacznej mierze determinuje ocenę, w jakim stopniu miastostanowi dobre miejsce do życia i pracy. Jest tonajbardziej dyskusyjny (obok Kapitału Kulturyi Wizerunku) spośród wszystkich kapitałów i najtrudniejszy do przedstawienia w postacijednego wskaźnika.

Na polskim rynku istnieje szereg rankingówodnoszących się do tego aspektu funkcjonowania metropolii, które przyjmująjako mierniki czynniki takie jak np. liczba

imprez kulturalnych czy hoteli o określonymstandardzie, które w naszych raportachwchodzą w skład Kapitału Kultury i Wizerunkulub Kapitału Atrakcyjności Inwestycyjnej.

Uznając jednak wagę opieki zdrowotnej i poczucia bezpieczeństwa dla ogólnego poczucia jakości życia, zdecydowaliśmy się pozostać przy przyjętym cztery lata temupodziale, zgodnym z globalną metodyką PwC.Pozwoli to także zachować porównywalność z poprzednim wydaniem „Raportów na tematwielkich miast Polski”.

Przy pomiarze KJZ bierzemy zatem pod uwagę cztery aspekty jakości życia: stan środowiska naturalnego, poziom usług medycznych, poziom usług edukacyjnych i poczucie bezpieczeństwa.

Jakość Życia


KJZ: stan środowiska naturalnego

Miasta o dobrym stanie środowiska naturalnegodają swoim mieszkańcom daleko większepoczucie komfortu i zadowolenia z życia.Trzeba jednak pamiętać, że w dziedzinieekologii – jak w wielu innych – obiegowe sądy są często trudne do zwalczenia, a spektakularne porażki lub sukcesy (np. pojawienie się niewidzianych od latgatunków ptaków lub ryb) robią często większe wrażenie od rzeczywistych pomiarówstopnia zanieczyszczenia środowiska.

Wybrane wskaźniki, których używamy do pomiaru KJZ w zakresie stanu środowiskanaturalnego, to: pomiar zanieczyszczeniapowietrza (indeks emisji różnego typuzanieczyszczeń gazowych i pyłowych), liczba samochodów przypadających na km2

powierzchni miasta, wskaźnik nakładów na ochronę środowiska oraz procentoczyszczanych ścieków.

Jakość Życia

Miasta o dobrym stanie środowiska naturalnego dają swoim mieszkańcom daleko większe poczucie komfortu i zadowolenia z życia.

Pod względem wskaźników obrazującychstan środowiska Bydgoszcz lokuje się w przedziale bliskim wartościom średnimdla analizowanych miast. Przykładowowskaźnik zagęszczenia ruchu samochodowego pozostaje na poziomie1131 pojazdów na km2, wobec średniej1199 na km2. Trzeba również podkreślić,iż miasto osiągnęło bardzo dobry wynik w zakresie oczyszczania ścieków (100%).Od tego obrazu odbiega jedynie wskaźnikemisji pyłów i zanieczyszczeń gazowych,który przyjmuje mniej korzystne wartości.

Przy średnim poziomie KJZ w zakresiestanu środowiska dla 11 miast równym100, KJZ w obszarze stanu środowiskanaturalnego w Bydgoszczy szacujemy na poziomie 94,8.

KJZ: jakość opieki zdrowotnej

Dostępność odpowiedniej jakości usług medycznych jest jednym z czynników, które w dużym stopniu rzutują na ocenę warunkówżycia w mieście. Przy generalnych problemach,które mają w tym zakresie wszystkie miastaPolski, sytuacja poszczególnych metropolii jest bardzo zróżnicowana.

Podstawowe wskaźniki, które wybraliśmy do pomiaru KJZ w zakresie usług medycznychto liczba lekarzy przypadająca na 1000mieszkańców, wskaźnik śmiertelnościniemowląt, liczba punktów zdobytych w rankingu przez placówki służby zdrowia na terenie miasta (ranking szpitali CentrumMonitorowania Jakości w Ochronie Zdrowia i ‘Rzeczpospolitej’) oraz przeciętny czas oczekiwania na wizytę u wybranego specjalisty.Dwa ostatnie wskaźniki nie występowały w poprzedniej edycji badania.


Jakość Życia

Wyniki pomiaru wskazują, że sytuacja w zakresiedostępności dobrej jakości usług medycznych jest w Bydgoszczy bardzo dobra, i to mimo niskiejliczby lekarzy per capita (znacznie poniżej średniejdla analizowanych miast). Poziom śmiertelnościniemowląt, uważany za najbardziej syntetycznymiernik funkcjonowania służby zdrowia, jest na najniższym poziomie w grupie analizowanychmiast i wynosi 3,7 na 1000 urodzeń (średni wskaźnik dla 11 miast wynosi 6,0).

Szacunkowy czas oczekiwania na wizytę u specjalistyjest najkrótszy (obok Białegostoku) spośród analizowanych miast. Podobnie stosunkowo wysokąlokatę zajmują bydgoskie placówki w rankingu szpitali (wartość wskaźnika nieznacznie powyżejśredniej plasuje Bydgoszcz na czwartej pozycji wśród analizowanych miast).

Przy średnim poziomie dla 11 miast równym 100,KJZ w Bydgoszczy w tym zakresie wynosi 134,3 i stanowi najwyższą wartość wśród wszystkich analizowanych miast.

KJZ: jakość edukacji

Jakość usług edukacyjnych jest często jednymz pierwszych pytań padających przy porównaniuogólnej jakości życia w mieście. Z jednej stronydobre szkoły, do których można posłać dzieci i wysoko notowane wyższe uczelnie przyciągająnowych mieszkańców i ułatwiają decyzję o osiedleniu się – czasowym, lub na stałe(wpływa to na dostępność wysoko wykwalifikowanych pracowników).

Z drugiej strony, dobra edukacja pozwala na szybszy awans cywilizacyjny i gospodarczymiasta, wpływając na sądy o perspektywachjego rozwoju. Aktywna polityka innowacyjna i edukacyjna to jeden z głównych priorytetówdziałań na rzecz zrównoważonego rozwojumiast wskazywany przez dokument UE zwany „Kartą Lipską”.

Zgodnie z jego treścią, miasta są podstawowymiośrodkami tworzenia i przekazywania wiedzy,a zrównoważony rozwój metropolii powinienuwzględniać dbałość o stałe podnoszeniepoziomu edukacji. Wskaźnikami, których używamy do pomiaru KJZ są: punkty zdobyteprzez najważniejsze uczelnie miasta w rankingu wyższych uczelni (ranking ‘Perspektyw’), wskaźnik zdawalności matur w roku 2009, wyniki uzyskane na egzaminach6. klas i gimnazjalnych w roku 2008, będącenowym wskaźnikiem w tej edycji badania.


Syntetyczny wskaźnik obrazujący jakośćusług edukacyjnych przyjmuje w przypadkuBydgoszczy najniższą, spośród badanychmiast, wartość. Na taki obraz wpłynęłaprzede wszystkim najniższa i sytuująca się znacznie poniżej średniej dla analizowanych miast liczba punktówzdobytych w rankingu uczelni wyższychprzez bydgoskie uczelnie. Wskaźnikiobrazujące sytuację szkolnictwa gimnazjalnego, ponadgimnazjalnego i podstawowego (zdawalność odpowiednich egzaminów) kształtują się na poziomie bliskim średniej dla analizowanych miast. Dla przykładuzdawalność matur kształtowała się na poziomie 82,5% w porównaniu do średniej 83,4% dla 11 miast.

Przy średnim poziomie dla 11 miastrównym 100, KJZ Bydgoszczy w zakresiejakości edukacji szacuje się na poziomie

71,6.

Jakość Życia

KJZ: poczucie bezpieczeństwa

Poczucie bezpieczeństwa ma wiele wymiarów:ważne jest zarówno fizyczne bezpieczeństwomieszkańców (skala przestępczości i bezpieczeństwo ruchu drogowego), ochrona przed klęskami żywiołowymi i nieszczęśliwymi wypadkami, a także poczucie bezpieczeństwa w zakresie zdrowia i możliwości znalezienia pracy.

W pomiarze KJZ w zakresie poczucia bezpieczeństwa ograniczyliśmy się do sferybezpieczeństwa fizycznego i użyliśmy jakowskaźników: liczby odnotowanych przestępstworaz liczby kolizji i wypadków drogowych (oba wskaźniki w odniesieniu do liczbymieszkańców).


W zakresie poczucia bezpieczeństwapozycja Bydgoszczy w rankingu sytuujesię nieco powyżej średniej dla analizowanych miast – zarówno w zakresie odnotowanych przestępstw, jak i wypadków oraz kolizji drogowychper capita.

Przy średnim poziomie dla 11 miastrównym 100, KJZ w Bydgoszczy w zakresie bezpieczeństwa kształtuje się na poziomie 109,2.

Jakość Życia

Kapitał Jakości Życia Bydgoszczy

Sytuuje to Bydgoszcz pośrodku rankingu, przy czym należy zaznaczyć, że wskaźniki osiągane w tej kategorii przez poszczególnemiasta były stosunkowo wyrównane.

Ocenę Bydgoszczy pogarszają niskie wartościwskaźników opisujących jakość edukacji i w niewielkim stopniu środowiska naturalnego.W pozostałych kategoriach, zwłaszcza jeśli chodzi o służbę zdrowia, Bydgoszczwypada korzystnie na tle pozostałych analizowanych miast.

Dla poprawy Kapitału Jakości Życia w Bydgoszczy istotne będzie utrzymanie na wysokim poziomie tych wskaźników,których wartości obecnie plasują miastopowyżej średniej, przy jednoczesnej poprawiew zakresie jakości usług edukacyjnych,zwłaszcza na poziomie szkolnictwa wyższego.


Jakość ŻyciaPodsumowanie

0

20

60

80

100

120

140

160

180


40

Środowisko

Służba zdrowiaBezpieczeństwo

Edukacja

JakoÊç ˚ycia – Bydgoszcz

Przy średnim poziomie dla 11 miast równym 100, Kapitał Jakości Życia w Bydgoszczy oszacowany został na poziomie 102,5.


Wizerunek

Dlaczego mierzymy Kapitał Kulturyi Wizerunku?

We współczesnym świecie i współczesnejgospodarce, decyzje o kupnie towarów i usługpodejmujemy nie tylko na podstawie ich rzeczywistych walorów, ale na podstawienaszych wyobrażeń o produkcie. Ważne jest to, co kojarzy nam się z daną marką: jejprestiż, jakość i zaufanie, które w nas budzi. Z miastami jest podobnie. Obok tego, co miasto oferuje mieszkańcom i firmom, niesłychanie istotne jest to, z czym miasto się nam kojarzy, czyli jego wizerunek. Miasto o wizerunku miejsca dynamicznego, przyjaznego, interesującego, dobrego do życia,przyciągnie zarówno turystów, jak inwestorów.

Wizerunek miasta zależy od wielu czynników.Od poprzedniej edycji „Raportów na tematwielkich miast Polski” zanotowaliśmy ogromną,bardzo pozytywną zmianę w odniesieniu do Kapitału Kultury i Wizerunku na poziomiestrategicznym i jakościowym. W większościmiast wizerunek przestał być dziełem przypadku i w coraz większym stopniu

jest efektem mniej lub bardziej konsekwentnierealizowanej strategii promocji. W przypadkumiast, które spójne działania promocyjnerozpoczęły jako pierwsze, pozytywne efektywidać już bardzo wyraźnie na mapie Polski i Europy. W przypadku innych na pożądanązmianę wizerunku wśród mieszkańców, inwestorów i turystów trzeba będzie jeszczepoczekać, gdyż z natury rzeczy jest to proces długofalowy. Przekazując Państwu nasz raport, zdecydowaliśmy się zrezygnować ze szczegółowego badania jakości, skutecznościi spójności działań prowadzonych w obszarzebudowy wizerunku przez poszczególne miasta, gdyż jest to proces w znacznej mierzepoddawany subiektywnym ocenom. Na potrzeby tej publikacji poprzestaniemy na wskaźnikach w pełni obiektywnych i mierzalnych.

W chwili kiedy przygotowujemy najnowszewydanie „Raportów na temat wielkich miastPolski”, część z badanych przez PwC ośrodkówstoi przed wyjątkowymi możliwościami kształtowania swojego wizerunku w Europie, a zarazem przed ogromnym sprawdzianem.

Przed nami w pierwszej kolejności polskaprezydencja w Unii Europejskiej, a w dalszej – Euro 2012. W chwili, gdy przygotowujemyobecną edycję raportów wiadomo już także, iż 5 polskich miast zakwalifikowało się do dalszej walki o tytuł Europejskiej StolicyKultury 2016. Dla Gdańska, Katowic, Lublina, Warszawy oraz Wrocławia oznacza to szczególnie intensywne działania w zakresieKapitału Kultury i Wizerunku. Mamy jednaknadzieję, że ważny okaże się już sam udział w eliminacjach – ma szansę sprawić, iż debatana temat znaczenia promocji miast poprzez kulturę w kandydujących ośrodkach, zaowocujeszeregiem nowych inicjatyw i spójnym podejściem do rozwoju tego obszaru.

Mówiąc o Kapitale Kultury i Wizerunku, trzeba także odnotować, iż coraz częściej obokstrategii rozwoju i promocji miasta, w polskichośrodkach pojawia się także strategiazrównoważonego rozwoju. Ma ona kluczoweznaczenie dla rozwoju miasta, jego wizerunkui poziomu jakości życia, jaką będzie mogło zaoferować w dłuższej perspektywie. Polskie ośrodki coraz bardziej kompleksowo

i długoterminowo podchodzą do zagadnieńzrównoważonego rozwoju, a dotyczy to zarówno większych miast, jak i małych gmin.Zadania z zakresu wdrażania zasad i strategiizrównoważonego rozwoju coraz częściej znajdują także odzwierciedlenie w zakresachobowiązków i zadaniach poszczególnychwydziałów bądź biur w urzędach miejskich.

Polskie miasta – oprócz wdrażania zasadzrównoważonego rozwoju – pozostają takżeaktywne na arenie międzynarodowej: 10 miast podpisało porozumienie burmistrzów, w ramach którego deklarująograniczanie emisji CO2, a 12 ośrodków(wszystkie miasta objęte analizą oraz Rzeszów) należy do sieci EuroCity, skupiającej największe europejskie miasta skoncentrowane na wyzwaniach, przed którymi stoi Unia Europejska, w tym zmianach klimatycznych i wykluczeniuspołecznym.

Pomiar Kapitału Kultury i Wizerunku (KKW)

Kapitał Kultury i Wizerunku jest miarą tego, w jaki sposób miasto jest postrzegane – zarówno przez mieszkańców, jak i przez osobyz zewnątrz. Należy do tych kapitałów, którebudzą najżywsze debaty i emocje, a jednocześniemożliwość doboru potencjalnych miernikówjest w tym przypadku szczególnie rozbudowana.Co ważne, szeroki wybór dostępnychmierników nie zawsze idzie w parze z możliwością precyzyjnego pomiaru uzyskiwanych wartości, co stwarza dodatkowątrudność badawczą. Zachowując metodęprzyjętą cztery lata temu, przy pomiarze KKiWbierzemy pod uwagę trzy cechy: generalneopinie o mieście, kulturę wysoką oraz kulturężycia codziennego.

KKW: generalny wizerunek miasta

Generalny wizerunek dotyczy zarówno ogólnejrozpoznawalności i powszechnie uznanejatrakcyjności miasta, jak postrzegania tradycyjnych walorów jego mieszkańców (np. tradycji solidności i pracowitości).

Zgodnie z naszą metodyką, podstawowewskaźniki wykorzystane do pomiaru KKW w zakresie generalnego wizerunku to: liczba„dobrych skojarzeń” związanych z miastemdostępna w internecie (np. liczba stron WWWz nazwą miasta i użytym słowem „kultura”),liczba odwiedzających miasto turystów, liczba znaków przy opisie miasta w typowym przewodniku po Polsce lub opinii turystów w przewodniku internetowym, obserwowanaskala przedsiębiorczości (nowy wskaźnik w tej edycji badania).


Wizerunek

Kapitał Kultury i Wizerunku jest miarą tego, w jaki sposób miastojest postrzegane – zarówno przez mieszkańców, jak i przez osoby z zewnątrz.

Bydgoszcz przyciąga relatywnie mało turystów i nie jest odpowiednio pozycjonowana w internecie oraz w popularnych przewodnikach po Polsce. Nieco lepiej wypada miastowe wskaźnikach dotyczących tradycjiprzedsiębiorczości – w Bydgoszczywięcej osób prowadzi działalność gospodarczą niż np. w przypadku Łodzi czy Lublina.

Przy średnim poziomie KKW w zakresieogólnego wizerunku dla 11 miastrównym 100, KKW w obszarze generalnego wizerunku miasta szacujemy na poziomie 40,3.

KKW: kultura wysoka

Na wizerunek miasta w znacznej mierzeskłada się jego aktywność w zakresie kulturywysokiej. Choć z usług kultury wysokiej korzysta zazwyczaj stosunkowo niewielkiodsetek mieszkańców i gości, to właśnieznaczące wydarzenia kulturalne najłatwiejprzebijają się do opiniotwórczych mediów i kształtują obraz miasta jako miejsca interesującego, atrakcyjnego i pociągającego.

Podstawowe wskaźniki, które wybraliśmy do pomiaru KKW w zakresie kultury wysokiej,to: budżet miasta na kulturę, liczba koncertów,festiwali filmowych, teatralnych i muzykipoważnej, a także liczba uczestników największych koncertów (wszystkie wskaźnikiodniesione do liczby mieszkańców).

KKW: kultura życia codziennego

Większość mieszkańców i gości miasta wyrabia sobie ogólne zdanie na jego temat na podstawie kultury życia codziennego: oferowanego wyboru restauracji, hoteli, liczbykin, możliwości relaksu w parkach lub udziałuw popularnych imprezach masowych.

Wskaźnikami, których używamy do pomiaruKKW w tym zakresie są: liczba miejsc dostępnychw kinach, liczba restauracji, liczba miejsc na stadionach sportowych (wraz ze znajdującymi się w budowie, w tym obiektamina Euro 2012) oraz powierzchnia terenówzielonych w granicach administracyjnych miasta (wszystko w przeliczeniu na liczbęmieszkańców).


Wizerunek

Wskaźniki obrazujące kapitał w zakresiekultury wysokiej plasują Bydgoszcz na ostatnim miejscu w zestawieniu.Wynika to z najniższego spośród analizowanych miast budżetu na kulturęper capita oraz braku wielkich imprez kulturalnych odbywających się w Bydgoszczy. Na tle innych mniejszychmiast oraz Łodzi, Bydgoszcz prezentujesię korzystnie pod względem wskaźnikaliczby koncertów per capita. Jest to jednak w dalszym ciągu wynikponiżej wartości średniej dla wszystkichanalizowanych miast. W badanychmetropoliach liczba wydarzeń kulturalnychjest nieporównywalnie wyższa w stosunkudo mniejszych miast.

Przy średnim poziomie dla 11 miastrównym 100, KKW w Bydgoszczy w zakresie kultury wysokiej wynosi

45,8.

Kapitał kultury życia codziennego jest jedną z najsilniejszych stron Bydgoszczy. Pośród analizowanych miast,zajmuje ona drugą pozycję po Katowicach.Przesądzają o tym jednak nieco inne przesłanki – bezkonkurencyjna liczba terenów zielonych per capita(prawie trzykrotnie wyższa niż średnia dla wszystkich analizowanych miast) oraz liczba miejsc na stadionach per capita. Warto jednak zwrócić uwagę,że istotne aspekty związane z jakościążycia (liczba restauracji per capita, liczba miejsc w kinach per capita)odzwierciedlone są wskaźnikami przyjmującymi wartości znacznie poniżejśredniej dla analizowanych miast.

Przy średnim poziomie dla 11 miastrównym 100, KKW w Bydgoszczy osiąga w obszarze kultury życia codziennegopoziom równy 143,6.

Kapitał Kultury i Wizerunku Bydgoszczy

Generalny wizerunek Bydgoszczy wymaga ukształtowania przez aktywną politykę miasta. Wskaźniki sugerują, że miasto nie jest rozpoznawalne na świecie.

Wydaje się, że oprócz promocji pożądanebyłyby też działania związane ze wzmacnianiemodpowiednich zasobów wpływających na kształtowanie kultury wysokiej oraz kulturycodziennej (w tym przypadku, wysoka wartośćanalizowanego wskaźnika wynika głównie z bardzo dużej liczby terenów zielonych przypadających na jednego mieszkańca).


WizerunekPodsumowanie

50

150

250

0 min. w 11 miastachmiastomax w 11 miastach

100

200

Generalny wizerunek

Kultura codzienna Kultura wysoka

Wizerunek – Bydgoszcz

Przy średnim poziomie dla 11 miast równym 100, Kapitał Kultury i Wizerunku Bydgoszczy wynosi 76,6, co lokuje miastow czołówce mniejszych miast poddanych analizie (oraz np. przed Łodzią). Warto zwrócić uwagę na wyraźnąróżnicę w tym zakresie pomiędzy badanymi mniejszymi miastami a metropoliami.

Dlaczego mierzymy Kapitał Instytucjonalno-Demokratyczny?

Kapitał Instytucjonalno-Demokratyczny określafunkcjonowanie instytucji zarządzających miastem: władz miejskich, administracji publicznej, służb porządkowych. Jest onrównież odbiciem aktywności obywatelskiejmieszkańców oraz sprawności funkcjonowaniamechanizmów demokratycznych i komunikacjimiędzy władzami i społeczeństwem.

W miastach, które dysponują wysokim Kapitałem Instytucjonalno-Demokratycznym,łatwiej jest wypracować i realizować spójnąstrategię rozwoju. Poddane demokratycznejkontroli władze wywiązują się lepiej ze swoichobowiązków, posiadają silniejszy mandatspołeczny do zarządzania miastem, a aktywnośćmieszkańców wspomaga je w realizacji wspólnie ustalonych celów. W takiej sytuacjiłatwiej o sukces w zakresie rozwoju gospodarczego i społecznego.

Pomiar Kapitału Instytucjonalno-Demokratycznego (KID)

Na Kapitał Instytucjonalno-Demokratyczny miasta składa się zarówno jakość działaniawładz miasta, jak też aktywność jegomieszkańców oraz dobra komunikacja na linii władze – mieszkańcy.


Pomiaru rozwoju KID dokonujemy w trzech płaszczyznach:oceny sprawności funkcjonowania instytucji miejskich (władz i administracji publicznej), ich wysiłków na rzecz wywiązania sięz jednej z najważniejszych funkcji – zapewnienia mieszkańcombezpieczeństwa oraz aktywności instytucji pozarządowych.

Instytucje

KID: sprawność administracji

Ocena sprawności funkcjonowania władz i administracji ma dwojakie znaczenie. Z jednej strony, w grę wchodzą rzeczywisteoceny, bazujące na doświadczeniachmieszkańców miasta i odwiedzających je gości.Z drugiej strony, na opinie te znaczący wpływma sposób komunikowania się władz ze społeczeństwem: włączenie mieszkańcówdo procesu tworzenia strategii rozwoju orazodpowiednie wyjaśnianie problemów i celówprowadzonych działań. Konstruktywny dialogz mieszkańcami pozwala usprawnić nie tylkoproces tworzenia strategii, ale także jejpóźniejszej realizacji, gdyż opracowany w tensposób dokument lepiej uwzględnia faktyczneproblemy, z którymi borykają się mieszkańcyoraz wskazuje sposoby ich rozwiązywania.

Podstawowymi wskaźnikami wykorzystywanymi do pomiaru KID w zakresiesprawności instytucji miejskich są: wydatki na administrację (w relacji do liczby ludności)oraz wskaźniki skuteczności działania i dostępności urzędów (czas oczekiwania na wpis do rejestru działalności gospodarczej,dostosowane do potrzeb mieszkańców godzinyotwarcia urzędów, możliwość załatwieniaspraw przez internet – jako nowy wskaźnik w tej edycji badania), procent głosów oddanych na urzędującego prezydenta w wyborach samorządowych 2010 (nowy wskaźnik w tej edycji badania).


Instytucje

Wskaźniki opisujące sprawność działania instytucjimiejskich przyjmują dla Bydgoszczy wartości wyższeod średniej. Warto zaznaczyć, że wydatki na administrację per capita są niższe od średniej dla analizowanych miast, co wskazuje na efektywnośćdziałań tych instytucji. W zakresie czasu oczekiwaniana wpis do rejestru działalności gospodarczej Bydgoszcz mieści się w czołówce miast (uzyskaniewpisu jest tu możliwe w stosunkowo krótkim terminie).

Podobnie korzystnie, choć już tylko niewiele ponad średnią, kształtują się wartości wskaźnikówopisujących dostępność urzędu miejskiego i możliwości załatwiania spraw urzędowych za pośrednictwem internetu. Niski procent głosówoddanych na urzędującego prezydenta (który przegrałwybory) sugeruje, że mieszkańcy oceniają sprawnośćdziałania instytucji miejskich jako niską.

Przy średnim poziomie KID w zakresie sprawnościadministracji dla 11 miast równym 100, KID dla Bydgoszczy wyznaczamy na poziomie

102,0.

KID: nakłady na bezpieczeństwo publiczne

Ocena instytucji miejskich opiera się w dużymstopniu na ich działaniach w newralgicznymobszarze bezpieczeństwa: skali wydatków na służby odpowiedzialne za porządek i bezpieczeństwo, współpracy z mieszkańcami,umiejętności zdobycia zaufania mieszkańcówdo służb porządkowych. Warto zauważyć, że pozytywna ocena działań władz w tym zakresie nie musi być tożsama z wysokimpoczuciem bezpieczeństwa (uwzględnionym w Kapitale Jakości Życia) – są miasta o wysokiejprzestępczości, gdzie władze dokonują dużegowysiłku i miasta, gdzie mimo mniejszychnakładów na bezpieczeństwo przestępczośćjest niewielka.

W pomiarze KID w zakresie bezpieczeństwajako wskaźników użyliśmy: wydatków miastana bezpieczeństwo, liczby policjantów i strażników miejskich (wszystko w przeliczeniuna 1000 mieszkańców) oraz odsetka wykrywalności sprawców przestępstw.

KID: aktywność instytucji pozarządowych

Wysoka aktywność instytucji pozarządowychsłuży lepszemu funkcjonowaniu mechanizmówdemokratycznych, wzmocnieniu obywatelskiejkontroli działania władz, wytworzeniu stosunków partnerstwa pomiędzy mieszkańcamimiasta a władzami oraz większej skaliwspółdziałania mieszkańców przy wypracowaniui wdrażaniu strategii rozwoju miasta.

KID w zakresie aktywności instytucji pozarządowych mierzymy poprzez analizęźródeł internetowych oraz pomiar liczby zarejestrowanych w mieście organizacjipozarządowych.


Instytucje

Pod względem wydatków per capita na bezpieczeństwo publiczne Bydgoszczplasuje się w dolnym przedziale rankinguwszystkich analizowanych miast. Mniejszewydatki nie znajdują jednak negatywnegoodzwierciedlenia we wskaźnikach wykrywalności przestępstw oraz liczbiepolicjantów i strażników miejskich per capita. Oba te wskaźniki nieznacznieprzewyższają wartości średnie dla wszystkich analizowanych miast.

Warto podkreślić, że Bydgoszcz charakteryzuje się również stosunkowoniskim wskaźnikiem przestępstw per capita – w tym zakresie zajmuje wśród wszystkich analizowanych miasttrzecią pozycję (za Białymstokiem i Warszawą).

Przy średnim poziomie dla 11 miastrównym 100, KID w Bydgoszczy w zakresie nakładów na bezpieczeństwokształtuje się na poziomie 92,3.

Wskaźniki obrazujące aktywność organizacji pozarządowych wykazują w przypadku Bydgoszczy najniższewartości spośród analizowanych miast. Na 1000 mieszkańców zarejestrowano w Bydgoszczy organizacje pozarządowe w liczbie 3,5, przy wartości przeciętnej dla wszystkich analizowanych miastwynoszącej 5.

Niska jest także wartość wskaźnika opisującego obecność i pozycjonowaniebydgoskich instytucji pozarządowych w internecie.

Przy średnim poziomie dla 11 miastrównym 100, wartość wskaźnika dla Bydgoszczy w tym zakresie kształtujesię na poziomie 70,6 i jest to najniższawartość spośród analizowanych miast.

Kapitał Instytucjonalno-Demokratyczny Bydgoszczy

Ocena Bydgoszczy wynika z niezłegowskaźnika sprawności administracji oraz wskaźnika bezpieczeństwa. Obniżenie wartości tego wskaźnika jest w dużym stopniu uwarunkowane najniższym spośród analizowanych miast poziomem aktywności instytucji pozarządowych.


140

120

40

20

0min. w 11 miastachmiastomax w 11 miastach

100

80

60

Sprawność administracji

Bezpieczeństwo Organizacje pozarządowe

Instytucje – Bydgoszcz

Przy średnim poziomie dla 11 miast równym 100, Kapitał Instytucjonalno-Demokratyczny Bydgoszczy wynosi 88,3.

InstytucjePodsumowanie


Infrastruktura

Dlaczego mierzymy Kapitał Techniczny i Infrastrukturalny?

Szeroko rozumiana infrastruktura, którą dysponuje miasto – sprawny transport, zasobymieszkaniowe, infrastruktura usługowa orazniezbędne we współczesnym świecie do życia i prowadzenia działalności media (zarównotradycyjne, jak energia czy woda, jaknowoczesne, jak internet) stanowi niezbędnywarunek sprawnego funkcjonowaniametropolii. Korzyści z dobrze rozwiniętegoKapitału Infrastrukturalnego i Technicznegobezpośrednio wpływają na parametry osiąganew ramach pozostałych kapitałów, szczególniedotyczy to Kapitału Jakości Życia, Ludzkiego i Społecznego oraz Atrakcyjności Inwestycyjnej.Bez dostatecznego rozwoju w zakresie Kapitału Infrastrukturalnego i Technicznego,postęp w pozostałych obszarach będzieznacznie wolniejszy niż w przypadku miast z w pełni rozwiniętym potencjałem infrastrukturalnym.

Z tych przyczyn Kapitał Techniczny i Infrastrukturalny uznaliśmy za jeden z tych, które wymagają szczególnej uwagi. Bez sprawnej infrastruktury wzrasta uciążliwośćżycia mieszkańców, gwałtownie pogarsza sięwizerunek miasta oraz spada jego atrakcyjnośćjako miejsca lokalizowania inwestycji.

W tym miejscu warto zauważyć, że infrastruktura to nie tylko system komunikacyjny, budowle, sprzęt i instalacje – to również sprawność organizacyjna firm i spółek komunalnych, pozwalająca na pełnewykorzystanie posiadanych zasobów infrastrukturalnych. Faktyczny poziom Kapitału Technicznego i Infrastrukturalnegozależy również często od tego, na ile sprawniefunkcjonują rynki usług, mediów oraz rynekmieszkaniowy. W mieście posiadającym duże zasoby mieszkaniowe, ale niesprawniefunkcjonujący rynek, wynajęcie lub zakupodpowiedniego lokum może być równietrudne, jak w mieście, w którym mieszkań po prostu brak.

Pomiar Kapitału Technicznego i Infrastrukturalnego (KTI)

Posiadany Kapitał Techniczny i Infrastrukturalnyrzutuje silnie na atrakcyjność miasta jakomiejsca do życia i prowadzenia działalnościgospodarczej. Ocena KTI opiera się zazwyczajna rzeczywistych doświadczeniach i spostrzeżeniach mieszkańców miasta i odwiedzających je gości. Szerokorozpowszechnione złe oceny mogą zrujnowaćwizerunek metropolii, nawet jeśli radzi sobieona w innych dziedzinach.

Pojęcie „Kapitał Techniczny i Infrastrukturalny” zawiera różne formy majątku służącego zaspokajaniu potrzeb miasta. Za najważniejsze dla potrzeb pomyślnego rozwoju uznaliśmycztery rodzaje infrastruktury: infrastrukturę komunikacyjną,infrastrukturę energetyczną i informatyczną, infrastrukturęmieszkaniową, oraz infrastrukturę handlowo-usługową.

KTI: komunikacja

Ogólna ocena sprawności sieci komunikacyjnejw mieście wymaga wzięcia pod uwagę wieluczynników: infrastruktury drogowej, alternatywnych form ruchu drogowego,jakości funkcjonowania transportu zbiorowegooraz jakości połączeń miasta ze światemzewnętrznym.

Wybrane wskaźniki, których używamy do pomiaru KTI w zakresie komunikacji to:gęstość sieci drogowej, gęstość sieci ścieżekrowerowych, liczba miejsc w transporcie publicznym w relacji do liczby ludności, a takżeliczba i jakość połączeń miasta ze światemzewnętrznym: liczba bezpośrednich połączeńlotniczych (lotniska w promieniu 100 km),czas jazdy pociągiem do 5 największych miastPolski (nowy wskaźnik w tej edycji badania),dostęp do europejskiej sieci autostrad (nowywskaźnik w tej edycji badania). Choć nie są to wszystkie wskaźniki, które można brać pod uwagę, dają one pewien obraz stopnia rozwoju i jakości infrastruktury komunikacyjnej miasta.


Infrastruktura

Rozwój infrastruktury komunikacyjnej w Bydgoszczymierzony liczbą miejsc w transporcie publicznym per capita oraz ilością dróg i ścieżek na km2 wykazujepoziom poniżej średniej dla analizowanych miast,jednakże wyróżnia Bydgoszcz pozytywnie na tlemiast mniejszych. W stosunku do innych miast dysponujących dostępem do portu lotniczego, liczba bezpośrednich połączeń lotniczych z Bydgoszczyjest najmniejsza. Warto jednak zwrócić uwagę, że samo istnienie w Bydgoszczy funkcjonującegomiędzynarodowego portu lotniczego wpływa na potencjał rozwojowy miasta i zwiększa jegodostępność komunikacyjną w stosunku do innychmniejszych miast poddanych analizie (Białystok,Lublin).

W zakresie dostępu do europejskiej sieci autostrad i dostępu kolejowego, Bydgoszcz sytuuje się niecoponiżej średniej dla analizowanych miast.

Przy średnim poziomie dla 11 miast równym 100,KTI w zakresie komunikacji w Bydgoszczy wynosi

72,1.

KTI: mieszkania

Łatwość, z jaką można w mieście za rozsądnącenę wynająć lub kupić mieszkanie lub domzależy zarówno od posiadanych przez miastozasobów mieszkaniowych (ich ilości orazjakości), jak i od sprawności działania rynkumieszkaniowego. Im lepiej działa rynekmieszkaniowy, tym łatwiej pozyskać i utrzymać w mieście wysoko wykwalifikowanychpracowników i przyciągnąć nowych inwestorów.

Podstawowe wskaźniki, które stosujemy do pomiaru KTI w tym zakresie to liczbamieszkań na 1000 mieszkańców, wskaźnikijakości zasobów mieszkaniowych (odsetekmieszkań wyposażonych w łazienkę), tempowzrostu zasobów mieszkaniowych oraz przeciętne ceny mieszkań na rynku wtórnym.


Infrastruktura

Łatwość, z jaką można w mieście za rozsądną cenę wynająć lub kupić mieszkanie lub dom zależy zarówno od posiadanych przez miasto zasobów mieszkaniowych (ich ilości oraz jakości),jak od sprawności działania rynku mieszkaniowego.

Syntetyczny wskaźnik zasobów mieszkaniowych sytuuje Bydgoszcz w dolnej części zestawienia wszystkich analizowanych miast. Miasto charakteryzuje się najniższą liczbą mieszkań na 1000mieszkańców (387 przy średniej 413), choć trzebaprzyznać, że wartości tego wskaźnika nie różnią się znacząco między poszczególnymi miastami. Przyrost liczby mieszkań w mieście w latach 2004-2008 był natomiast jednym z najniższych w badanej grupie (2,1% w porównaniu do średniej5,1%). Mimo to ceny mieszkań na rynku wtórnym w Bydgoszczy są, po Katowicach, na najniższympoziomie spośród badanych miast.

Przy przeciętnym poziomie dla 11 miast równym100, KTI w zakresie zasobów mieszkaniowychobliczany dla Bydgoszczy wynosi 90,6.


KTI: media

Bez sprawnie i w niezawodny sposób dostarczonych mediów trudno miastu zdobyćwizerunek miejsca, w którym można wygodnieżyć, a przede wszystkim skutecznie prowadzićdziałalność gospodarczą. Dotyczy to zarównomediów tradycyjnych (energia, gaz, woda), jak mediów nowoczesnych, umożliwiającychrozwój innowacyjny i wykorzystujący w pełni wiedzę i umiejętności mieszkańców(telekomunikacja, internet).

Wskaźnikami, których używamy do pomiaruKTI w tym zakresie są: odsetek mieszkańcówkorzystających z sieci kanalizacyjnej, zużycieenergii przez gospodarstwa domowe (ściślepowiązane z posiadanymi przez nie zasobamidóbr trwałego użytkowania), szacunkowaliczba użytkowników internetu (oba wskaźnikiw przeliczeniu na 1000 mieszkańców), procentpowierzchni miasta objętej darmowymdostępem do internetu bezprzewodowego(dwa ostatnie są nowymi wskaźnikami w tej edycji badania).

KTI: handel i usługi

Różnorodne usługi rynkowe, w tym zwłaszczausługi handlowe, finansowe, hotelarskie i gastronomiczne tworzą niezbędną infrastrukturę rynkową potrzebną dla sprawnego funkcjonowania gospodarki miasta. Usługi te są zazwyczaj w wysokimstopniu wzajemnie skorelowane: miasta oferujące np. duże, nowoczesne powierzchniehandlowe oferują również wysoki poziom pozostałych usług rynkowych.

W pomiarze KTI w zakresie usług użyliśmyjako wskaźników: rozmiar nowoczesnejpowierzchni handlowej, liczbę bankomatóworaz liczbę sklepów, hoteli i restauracji na 1000 mieszkańców.

Infrastruktura

Bydgoszcz charakteryzuje się najniższąliczbą użytkowników internetu per capitai jest to sytuacja wymagająca niewątpliwieznacznej poprawy. Z drugiej strony, Bydgoszcz, obok Krakowa i Katowic,należy do tych miast, które mogąpochwalić się największym odsetkiempowierzchni z dostępem do darmowegointernetu bezprzewodowego. Zużycie energii elektrycznej per capita jest znacznie poniżej poziomu przeciętnegodla analizowanych miast. Odsetek ludności korzystającej z kanalizacji jest w Bydgoszczy nieco niższy niż przeciętnie w grupie badanych miast.

Przy średnim poziomie dla 11 miastrównym 100, KTI Bydgoszczy w zakresiemediów wynosi 106,3.

W zakresie handlu i usług wskaźniki ilustrujące sytuację Bydgoszczy utrzymująsię na stosunkowo niskim, w odniesieniudo przeciętnego, poziomie. Dotyczy to powierzchni handlowej per capita oraz liczby sklepów, hoteli i restauracji na 1000 mieszkańców. Liczba bankomatówprzypadających na jednego mieszkańcaznajduje się na przeciętnym poziomie w badanej grupie miast.

Przy średnim poziomie dla 11 miastrównym 100, KTI Bydgoszczy w zakresiehandlu i usług kształtuje się na poziomie

86,4.


Kapitał Techniczny i Infrastrukturalny Bydgoszczy

Zdecydowanych działań wymaga rozwój infrastruktury komunikacyjnej. W zakresiezaplecza handlowego i usługowego, a takżemieszkaniowego Bydgoszcz charakteryzujedystans w stosunku do pozostałych analizowanych miast. Nieco inaczej jest w dziedzinie mediów, gdzie odpowiedniwskaźnik dla Bydgoszczy osiąga wartośćpowyżej średniej – głównie za sprawą zasięgubezprzewodowego bezpłatnego internetu.

Mówiąc o Bydgoszczy warto zwrócić uwagę na projekt BiT City – zintegrowany system komunikacyjny w woj. kujawsko – pomorskim(Bydgoszcz, Toruń, Solec Kujawski). Jest tokompleksowy projekt szacowany na 800 mln zł(w tym 100 mln EUR z POIiŚ), który ma być zrealizowany do 2014 roku. Obejmie on rozbudowę i modernizację systemu komunikacyjnego, zakup taboru kolejowego(szybka kolej) i tramwajowego, budowęwiaduktu w Solcu Kujawskim oraz budowęwspólnego dla miast systemu sprzedaży biletów.

InfrastrukturaPodsumowanie

20

40

60

80

100

120

160

0


140

MieszkaniaHandel i usługi

Komunikacja

Media

Infrastruktura – Bydgoszcz

Przy średnim poziomie dla 11 miast równym 100, Kapitał Techniczny i Infrastrukturalny Bydgoszczy wynosi 88,9.


Dlaczego mierzymy Kapitał ŹródełFinansowania?

Przez Kapitał Źródeł Finansowania (KZF)rozumiemy zdolność miasta do znalezieniaśrodków niezbędnych do sfinansowania własnego rozwoju. Środki te mogą pochodzić z różnych źródeł: mogą to być dochody podatkowe, subwencje od rządu, fundusze unijne, dochody z emisji obligacji lub zaciągniętych kredytów. Mogą to wreszcietakże być pieniądze sektora prywatnego, któreudało się wykorzystać do sfinansowania przedsięwzięć niezbędnych z punktu widzeniarozwoju miasta.

Współczesne miasto dla pomyślnego rozwojupotrzebuje inwestycji, zapewniających sprawnefunkcjonowanie infrastruktury, pożądanąjakość życia, dobre działanie instytucji publicznych. Nie wystarczy dobra strategiarozwoju – trzeba także umieć znaleźć środkiniezbędne dla realizacji celów. Drugą edycję„Raportów na temat wielkich miast Polski”oddajemy w Państwa ręce w chwili, kiedyświatowa gospodarka wciąż pogrążona jest

w kryzysie, a Polska boryka się ze spowolnieniem gospodarczym, skutkującymzmniejszonymi wpływami do budżetu. Miastapowinny nadal jak najwięcej inwestować, z drugiej zaś strony właśnie dziś inwestowaniestało się szczególnie trudne. Co prawda, mamydostęp do ogromnych środków finansowych z budżetu Unii Europejskiej, ale ich wykorzystanie wymaga znalezienia potężnychfunduszy własnych na współfinansowanie.Długookresowe perspektywy i potrzeby rozwojowe miast każą pilnie modernizować infrastrukturę i poprawiać jakość usług publicznych bez oglądania się na bieżącą koniunkturę. Jednocześnie jednak awersja do ryzyka po stronie instytucji finansowychkaże im dziś patrzeć na wszystkie duże projekty inwestycyjne ze szczególną rozwagą i podejrzliwością. Tak skomplikowana sytuacjagospodarcza powoduje utrudnienia w zdobyciuniezbędnego finansowania inwestycji miejskich,pojawiają się także zwiększone koszty na skutek wyższych marż, jakich żądają częstoinstytucje udzielające finansowania, jak równieżkonieczność wnoszenia dodatkowych

zabezpieczeń. W ramach zaplanowanegobudżetu i przy rosnących kosztach, na część inwestycji może w tej sytuacji po prostu nie starczyć funduszy.

Miasto o dużym KZF to takie, które potrafi z jednej strony znaleźć potrzebne finansowanie,z drugiej zaś sięgnąć do różnych źródełpochodzenia środków, tak by osiągnąć najlepsze efekty przy jak najmniejszych kosztach pozyskania kapitału. W tak złożonymotoczeniu jak dzisiejsze, Kapitał Źródeł Finansowania staje się szczególnie istotny, a utrzymanie go na wysokim poziomie jest większym wyzwaniem niż w czasach koniunktury gospodarczej. Z tych przyczyn, w tej edycji raportów zdecydowaliśmy sięskoncentrować także na tym Kapitale, poświęcić więcej uwagi tym sposobompozyskiwania finansowania, które stanowiąstosunkowo mniejsze obciążenie dla budżetusamorządowego.

Pomiar Kapitału Źródeł Finansowania (KZF)

Kapitał Źródeł Finansowania należy rozumiećjako zdolność miasta do sfinansowania projektów niezbędnych do rozwoju. Dobrze rozwinięty KZF oznacza, że miasto jest w stanie zdobyć odpowiednio duże funduszena ten cel, a jednocześnie umiejętnie zróżnicować źródła ich pochodzenia.

Przy pomiarze KZF analizujemy cztery obszary: bazę podatkową (wielkość PKB wytwarzanego w mieście), finansowaniebudżetowe, środki pochodzące z rynku finansowego (pożyczki) oraz fundusze europejskie. Zwracamy jednocześnie uwagę na to, że na dłuższą metę polskie miastapowinny starać się szerzej angażować środkisektora prywatnego, przede wszystkim w drodze przedsięwzięć publiczno-prywatnych.

Finanse


KZF: baza dochodowa

Zasadniczą bazę dochodową miasta stanowiądochody osiągane przez jego mieszkańców.Oczywiście dochody te mogą być obciążonepodatkami lokalnymi w różnym stopniu, zależnie od przyjętej polityki. Generalnie jednak, im wyższa aktywność gospodarcza miasta, tym większe obecne i przyszłe dochodybudżetu miasta, pozwalające na sfinansowanieróżnorodnych potrzeb.

Pomiaru KZF w zakresie bazy dochodowejdokonujemy w oparciu o poziom PKB na głowę mieszkańca.

KZF: finansowanie budżetowe

Finansowanie budżetowe to fundusze, któremiasto posiada we własnym budżecie (jest tosuma środków własnych i dotacji oraz subwencjiotrzymywanych przez miasto z budżetupaństwa). Główną korzyścią z budżetowego finansowania rozwoju jest to, że nie pociąga to za sobą wzrostu zadłużenia miasta. Są jednak również zjawiska niekorzystne:środki budżetowe są zawsze ograniczone, a na dłuższą metę wygospodarowanie sporych funduszy własnych jest możliwe tylko poprzezstosowanie – tam, gdzie się tylko da – wysokichopłat i podatków lokalnych. A to z kolei możeniekorzystnie oddziaływać na klimat prowadzeniadziałalności gospodarczej w mieście.

Zgodnie z zastosowaną metodyką, na pełnyobraz KZF w zakresie finansowania budżetowego składają się łączne dochodybudżetu miasta (zawierające dotacje uzyskanez budżetu państwa), dochody własne (w obu przypadkach w przeliczeniu na głowęmieszkańca) oraz udział wydatków inwestycyjnych w budżecie miasta.

Finanse

W roku 2008 PKB (najnowsze danedostępne w GUS) na jednego mieszkańcaBydgoszczy wynosił 124% średniego PKBna jednego mieszkańca Polski, co lokujeBydgoszcz w dolnej części zestawienia,jednak przed Łodzią, Białymstokiem i Lublinem.

Przy średnim poziomie dla 11 miastrównym 100, KZF Bydgoszczy w zakresie bazy dochodowej szacujemyna poziomie 79,3.

W roku 2009 łączne dochody budżetu Bydgoszczy wyniosły ok. 1,1 mld PLN,przy średniej dla badanych miastwynoszącej 2,6 mld (znacznie zawyżonejprzez dochody Warszawy). Poniżej przeciętnego poziomu były zarówno dochody łączne, jak i własne w przeliczeniu na jednego mieszkańca.Lokuje to Bydgoszcz, obok Lublina i Szczecina, zdecydowanie poniżej średniej dla 11 badanych miast. Udziałwydatków inwestycyjnych w wydatkachmiasta ogółem był najniższy w grupiebadanych miast i wynosił 12,5%.

Przy średnim poziomie dla 11 miastrównym 100, KZF Bydgoszczy w zakresiefinansowania budżetowego szacujemyna poziomie 69,5.


KZF: finansowanie rynkowe

Środki pochodzące z rynku finansowegomożna pozyskać np. biorąc kredyt z banku lub emitując obligacje komunalne. Korzyścią z finansowania rozwoju za pomocą środkówpochodzących z rynku finansowego jest możliwość zrealizowania inwestycji, na które nie starczyłoby środków w budżecie.Zjawiskiem niekorzystnym jest zadłużanie się miasta, choć dokonując analizy zadłużeniapolskich miast należy mieć na uwadze, iż realizacja zadań inwestycyjnych jest zwyklezwiązana z zaciąganiem długu. Oznacza to, że istnieje także druga strona tego zjawiska – niski poziom zadłużenia może świadczyć o małej liczbie realizowanych inwestycji.

Wysoki poziom zadłużenia można jednoznacznie uznać za zjawisko niekorzystne,kiedy uzyskane w ten sposób środki są przeznaczane na wydatki bieżące lub na projektyinwestycyjne nie znajdujące ekonomicznegouzasadnienia. Finansowanie kredytem inwestycji przyczyniających się do rozwojugospodarczego może się okazać w długimokresie trafną decyzją, ale na etapie analizwstępnych, miasta powinny rozważać różnedostępne formy finansowania.

Pomiar KZF w zakresie finansowaniarynkowego obejmuje: relację zadłużenia do dochodów miasta w roku 2009 czyli ostatnie dostępne audytowane dane (według ustawy o finansach publicznychrelacja ta nie powinna ona przekraczać 60%) oraz przyznany miastu rating kredytowy.

Łączne zadłużenie Bydgoszczy jest jednym z najwyższych w grupieanalizowanych miast (jedynieWrocław i Kraków zanotowały wyższywskaźnik) – w 2009 roku wynosiło52%. Rating przyznany miastu przez agencję Fitch określony jest na poziomie BBB (co oznacza pełnązdolność do płacenia rat i odsetek, z możliwymi problemami w przypadku pogorszenia koniunktury gospodarczej).

Przy średnim poziomie dla 11 miastrównym 100, KZF Bydgoszczy w zakresie finansowania rynkowegoszacujemy na poziomie 66,4. Niska wartość wskaźnika wynikaprzede wszystkim z wysokiegopoziomu zadłużenia miasta.

Finanse

Korzyścią z finansowania rozwoju za pomocą środków pochodzących z rynku finansowego jest możliwość zrealizowaniainwestycji, na które nie starczyłoby środków w budżecie.


KZF: fundusze europejskie

Dzięki członkostwu Polski w Unii Europejskiej,miasta mogą korzystać ze środków rozwojowych dostępnych w ramach funduszystrukturalnych. Są to bezzwrotne dotacje,pokrywające znaczną część kosztów inwestycjisłużących rozwojowi regionalnemu i poprawiejakości życia mieszkańców. Wykorzystanietych środków jest dla miasta bardzo korzystne(problemem może być jedynie znalezienieśrodków na sfinansowanie „wkładu własnego”do projektu). Uzyskanie środków z funduszyeuropejskich jest jednak dość skomplikowane,a procedury związane z prawidłowym wykorzystaniem środków uciążliwe.

Pomiar KZF w zakresie funduszy europejskichopiera się na łącznej sumie środków z funduszyeuropejskich służących do współfinansowaniarealizowanych i planowanych do realizacji projektów (w perspektywie budżetowej 2007-2013, na podstawie danych z MRR, stanna czerwiec 2010, obejmujących projekty, na które zostały podpisane umowy jest UM oraz spółki miejskie), w przeliczeniu

na głowę mieszkańca.

Finanse

Dzięki członkostwu Polski w Unii Europejskiej, miasta mogą korzystać ze środków rozwojowych dostępnych w ramach funduszy strukturalnych.

W zakresie pozyskiwania środków europejskich, odpowiedni wskaźnikdla Bydgoszczy przekracza zdecydowanie wartość średnią dla analizowanych miast.

Przy średnim poziomie KZF w zakresie funduszy europejskich dla 11 miast równym 100, KZF dla Bydgoszczy szacujemy na poziomie 145,4. Jest to drugi (po Szczecinie) najlepszy wskaźnikspośród wszystkich badanych miast.


KZF: Finansowanie publiczno-prywatne

Środki publiczno-prywatne to takie, po któremiasto sięga zawierając odpowiednie umowy z prywatnymi inwestorami, w wyniku których ważne dla rozwoju miasta projekty finansowane są przez sektor prywatny. Korzystanie z finansowania publiczno-prywatnego należy uznać za wyraz najwyższych umiejętności miasta w zakresiepozyskiwania środków na rozwój.

Przygotowując nasze raporty cztery lata temu mieliśmy nadzieję, że w kolejnej edycjiwskaźnik ten wejdzie na stałe do pomiaru KZF.Jednak mimo dużych nadziei i możliwości rozwoju PPP w Polsce, przetargi na projekty, w przypadku których partner prywatny jestwybierany na zasadach określonych w Ustawieo partnerstwie publiczno-prywatnym nadal nie są realizowane w liczbie pozwalającej na dokonanie oceny. Dowodem na to, że takaforma realizacji inwestycji jest coraz częściejbrana pod uwagę, jest duża liczba ogłoszeń o wszczęciu postępowania przetargowego na wybór partnera prywatnego (w trybie PPPlub koncesji) opublikowanych w ostatnim

czasie (w latach 2009-2010 opublikowanośrednio 40 ogłoszeń rocznie). Można równieżzaobserwować istotny wzrost zainteresowaniapodmiotów prywatnych realizacją przedsięwzięć w formule PPP lub koncesji w ciągu ostatnich dwóch lat. Niestety jednakwyłącznie w kilku jednostkowych przypadkachudało się skutecznie zakończyć postępowanieo udzielenie zamówienia i wybrać partneraprywatnego (np. budowa parkingu podziemnego we Wrocławiu i Krakowie, budowa krytej pływalni w Oławie, zagospodarowanie terenów kąpieliska w Chełmie), a zdecydowana większość przetargów jest unieważniana z powodu brakuzainteresowania partnerów prywatnych. Brak zainteresowania inwestorów jest skutkiem słabego przygotowania projektu oraz skłonności sektora publicznego do przenoszenia większości ryzyk na partneraprywatnego. W praktyce trudno więc mówić o projektach PPP, które weszły w fazę realizacji, dlatego też zdecydowaliśmy, że do pomiaru KZF nadal nie będziemy włączać finansowania publiczno-prywatnego.

Zwracamy jednak uwagę na jego znaczenie dla przyszłych szans rozwojowych polskich miast i w odpowiednich częściach raportów sygnalizujemy, jak poszczególne miasta podchodzą do wciąż jeszcze stosunkowo nowych na naszym rynku form finansowania projektów infrastrukturalnych.

Finanse


Kapitał Źródeł Finansowania dla Bydgoszczy

Łączna ocena KZF w przypadku Bydgoszczyzdecydowanie wskazuje na konieczność podjęcia działań w celu polepszenia sytuacji finansowej miasta. Bydgoszcz ma relatywnieniską bazę dochodową, co jest wynikiem dość niskiego PKB na jednego mieszkańca. Dodatkowo niepokojący jest wysoki poziomzadłużenia miasta przy jednoczesnym niskimudziale wydatków inwestycyjnych w wydatkachbudżetowych. Całościowy obraz związany z kapitałem finansowym polepsza dostępnośćfunduszy europejskich i ich bardzo skutecznewykorzystywanie przez władze miasta.

W długofalowej strategii miasto powinno wzmacniać swoją bazę dochodową i nadal korzystać z szansy, jaką są fundusze unijne.Jednocześnie bardzo istotną kwestią wydajesię zmiana struktury wydatków w kierunkuzwiększenia udziału wydatków inwestycyjnych.W regionie rozważa się także oddanie w zarząd prywatny kilkuset kilometrów drógoraz modernizację głównych szlaków w województwie przez inwestora prywatnego.

50

100

150

200

0


BudżetUnia Europejska

PKB

Finansowanie

Finanse – Bydgoszcz

Przy średnim poziomie dla 11 miast równym 100, Kapitał Źródeł Finansowania oszacowano dla Bydgoszczy na poziomie 90,2.

FinansePodsumowanie


Dlaczego mierzymy Kapitał Atrakcyjności Inwestycyjnej?

Kapitał Atrakcyjności Inwestycyjnej rozumianyjest przede wszystkim jako wykazana w przeszłości zdolność do przyciągania inwestorów, stanowiąca odbicie generalnychwyobrażeń o atrakcyjności miasta jako miejscalokalizacji działalności gospodarczej. Kapitał ten nie jest zawsze ściśle powiązany z rzeczywistymi mocnymi i słabymi stronamimiasta: zdarza się, że miasta oferujące bardzodobre warunki są przez inwestorów nagminniepomijane, podczas gdy inne, oferujące warunkiznacznie gorsze, znajdują się na liście miejsc,w których inwestycji dokonuje się najchętniej.Miasto, które nie jest dobrze postrzegane jako miejsce lokowania inwestycji, wszelkimisposobami powinno dążyć do zmiany tegostanu rzeczy.

Często zdarza się, że zachowanie inwestorówmiewa charakter nie do końca racjonalny:kolejne przedsięwzięcia lokują się tam, gdzieulokowały się poprzednie, choćby nawetwarunki oferowane przez inne miasta były lepsze. Zdarza się również, że o lokalizacji inwestycji decydują czynniki subiektywne i drugorzędne: łatwość dotarcia do miasta dla podróżnych biznesowych, sposób potraktowania ich przez lokalną administrację,pierwsze wrażenia z pobytu. Nie zmienia to faktu, że Kapitał Atrakcyjności Inwestycyjnejma kluczowe znaczenie dla przyszłego rozwoju miasta.

Pomiar Kapitału Atrakcyjności Inwestycyjnej (KAI)

Posiadany Kapitał Atrakcyjności Inwestycyjnejsilnie rzutuje na szanse rozwojowe miasta.Choć formułowane przez biznes oceny atrakcyjności inwestycyjnej nie zawsze są do końca usprawiedliwione, miasto nie ma innego wyboru jak tylko cierpliwie i skuteczniepromować swój wizerunek wśród inwestorów.Znajomość potencjału inwestycyjnego miasta i umiejętność zdefiniowania najbardziej perspektywicznych branż, dla których lokalizacja w mieście byłaby optymalna, są jednymi z warunków zapewnieniazrównoważonego rozwoju miasta. W związkuz tym bardzo ważne jest opracowanie jasnej i spójnej polityki planistycznej oraz programówjej konsekwentnej realizacji.

Kapitał Atrakcyjności Inwestycyjnej mierzymyprzede wszystkim analizując sukcesy miasta w przyciąganiu inwestorów – zarówno zagranicznych, jak i krajowych. Zwracamyjednak również uwagę na warunki inwestowania, a więc czynniki, które mogąprzyczyniać się do utrwalenia wizerunku miasta jako dobrej lokalizacji dla biznesu.

Inwestycje

Kapitał Atrakcyjności Inwestycyjnej ma kluczowe znaczenie dla przyszłego rozwoju miasta.


KAI: atrakcyjność dla inwestorów zagranicznych

Ocena stopnia postrzegania atrakcyjności inwestycyjnej miasta przez firmy zagranicznebazuje na analizie dokonanych inwestycji oraz na danych o dostępności wykwalifikowanych pracowników.

Wskaźnikami wybranymi do pomiaru KAI w zakresie inwestycji zagranicznych są: liczbafirm zagranicznych, które w ciągu ostatnich 3 lat dokonały inwestycji na terenie miastaoraz liczba absolwentów kierunków technicznych i nauk ścisłych, którzy w ciągu ostatnich 3 lat opuścili uczelnie zlokalizowane w mieście lub w jego pobliżu(dystans do 50 km).

Inwestycje

W porównaniu do analizowanychmetropolii, wskaźniki obliczane dla Bydgoszczy znajdują się na nieporównywalnie niższympoziomie. W porównaniu do innychmniejszych miast wskaźniki te jednakosiągają podobne wartości. Liczba inwestorów zagranicznych aktywnychw mieście odniesiona do liczbymieszkańców należy do najniższych(po Białymstoku i Lublinie) w grupiemiast. Atrakcyjność Bydgoszczy dla inwestorów zagranicznychmogłoby poprawić zwiększenie liczby absolwentów kierunków technicznych i nauk ścisłych.

Przy średnim poziomie dla 11 miastrównym 100, KAI w zakresie atrakcyjności dla inwestorów zagranicznych oszacowano dla Bydgoszczy na poziomie

55,8.


KAI: atrakcyjność dla inwestorów krajowych

Firmy krajowe dysponują zazwyczaj większąwiedzą na temat rzeczywistych mocnych i słabych stron poszczególnych miast jakomiejsca lokalizacji inwestycji, więc ich decyzjemogą opierać się na bardziej racjonalnychprzesłankach. W analizie bierzemy pod uwagęprzede wszystkim duże firmy krajowe, któreczęsto – w dłuższym horyzoncie czasowym – mogą mieć sporą swobodę w wyborzemiejsca inwestowania.

Podstawowe wskaźniki, które stosujemy do pomiaru KAI w tym zakresie to łącznawielkość nakładów inwestycyjnych przedsiębiorstw w przeliczeniu na liczbęmieszkańców (świadcząca o skłonności firmdo dalszego inwestowania w danej lokalizacji),relacja nakładów inwestycyjnych do majątkutrwałego przedsiębiorstw (pokazująca tendencjedo rozwijania lub zmniejszania skali zaangażowania biznesu w danej lokalizacji),liczba zlokalizowanych w mieście firm innowacyjnych (wg rankingu INE PAN, BRE Banku i Gazety Prawnej) oraz poziompłac (stosunkowo niski poziom płac powinienbyć zachętą dla inwestorów).

Atrakcyjność inwestycyjna Bydgoszczy z punktuwidzenia firm krajowych wypada w świetle analizowanych wskaźników stosunkowo dobrze na tle większości analizowanych miast – syntetyczny wskaźnik wykazuje wartość nieznacznie powyżej średniej.

Nakłady inwestycyjne per capita sytuują się w czołówce analizowanych mniejszych miast. Wysoka jest natomiast relacja nakładów inwestycyjnychdo majątku trwałego (znacznie powyżej średniej)oraz liczba firm mających siedzibę w Bydgoszczy w rankingach innowacyjności per capita. W połączeniu ze stosunkowo niskim poziomem płac,tworzy to korzystne warunki do inwestowania.

Przy średnim poziomie dla 11 miast równym 100,KAI Bydgoszczy w zakresie atrakcyjności dla firmkrajowych wynosi 103,7.

Inwestycje


Inwestycje

KAI: warunki inwestowania

W kształtowaniu KAI obserwacje – często dośćpowierzchowne – dotyczące warunków inwestowania i prowadzenia biznesu w mieściemogą być czasem ważniejsze od rzeczywistychatutów miasta, związanych np. z kapitałemludzkim lub infrastrukturą. W analizieuwzględniamy więc także te czynniki, któremogą z miejsca zachęcić lub zniechęcić przedstawicieli firm, zwłaszcza zagranicznych,do dokonania inwestycji.

Wskaźnikami użytymi do pomiaru KAI w tym zakresie są: procent powierzchni miasta objęty planami zagospodarowaniaprzestrzennego, liczba szkół językowych i szkół międzynarodowych oraz liczba miejsc w hotelach 4- lub 5-gwiazdkowych (w relacji do liczby mieszkańców miasta).

Pod względem warunków inwestowania wartość analizowanych wskaźników sytuuje Bydgoszcz na ostatniej pozycji wśród badanych miast. Procent powierzchni miasta objęty planami zagospodarowania przestrzennego wynosi tylko około19%, przy średniej dla badanych 11 miast wynoszącej31%. Dostępność hoteli o wyższym standardzie, liczbaszkół międzynarodowych oraz szkół językowych jest niższa od średniej dla analizowanych miast.Warto jednak zauważyć, że pośród miast mniejszych,obok Szczecina jedynie Bydgoszcz dysponuje na swoim terenie szkołami międzynarodowymi.

Przy średnim poziomie dla 11 miast równym 100, KAI Bydgoszczy w zakresie warunków inwestowania kształtuje się na poziomie

57,8.


Kapitał Atrakcyjności InwestycyjnejBydgoszczy

Łączna ocena Kapitału Atrakcyjności Inwestycyjnej Bydgoszczy w świetle analizowanych wskaźników jest jedną z najniższych (obok Białegostoku) w grupiebadanych miast. Widoczne są tutaj obszarywymagające aktywnych działań, zwłaszcza w zakresie warunków inwestowania orazatrakcyjności dla inwestorów zagranicznych.

Choć inwestorów zachęcać mogą relatywnieniskie koszty pracy, to potrzebna jest przedewszystkim promocja miasta, wskazująca na jego faktyczne walory inwestycyjne. Władze powinny wspierać rozwój usług wpływających na postrzeganie miasta przez inwestorów i dbać o poprawę połączeńkomunikacyjnych z Polską i zagranicą. Warto też wspierać i wykorzystywać potencjał działających na obszarze miasta firm krajowych – zwłaszcza tych najbardziej innowacyjnych.

InwestycjePodsumowanie

50

150

250


100

200

Inwestorzy zagraniczni

Warunki inwestowania Firmy krajowe

0

Inwestycje – Bydgoszcz

Przy średnim poziomie dla 11 miast równym 100, Kapitał Atrakcyjności Inwestycyjnej Bydgoszczy wynosi 68,3.


Kontakt

Autor raportu

Witold Orłowski

Główny Doradca Ekonomiczny

+48 22 523 4394

[email protected]

Zespół ds. usług dla sektora publicznego

Michał Mastalerz

Partner

+48 12 433 3510

[email protected]

Marzena Rytel

Dyrektor

+48 22 523 4685

[email protected]

Pawel Szaciłło

Wicedyrektor

+48 22 523 4667

[email protected]

Sebastian Gościniarek

Wicedyrektor

+48 22 523 4664

[email protected]

Adam Żołnowski

Dyrektor

+48 22 523 4282

[email protected]

Paweł Ożarowski

Partner

+48 58 552 9017

[email protected]

2011 PwC. Wszelkie prawa zastrze˝one. Nazwa “PwC” odnosi si´ do firm wchodzàcych w skład sieci PricewaterhouseCoopers International Limited (PwCIL), z których ka˝da stanowi odr´bny podmiot prawny i nie reprezentuje PwCIL oraz pozostałych firm z sieci.

www.pwc.com/pl Partner medialny

Warszawa

Al. Armii Ludowej 14 00-638 Warszawa [email protected]: +48 (0) 22 523 4000Fax: +48 (0) 22 508 4040

Gdańsk

Ul. Piastowska 1180-332 GdańskTel: +48 (0) 58 5529000Fax: +48 (0) 58 5529090

Katowice

Ul. Ściegiennego 3 40-001 Katowice Tel: +48 (0) 32 604 0200Fax: +48 (0) 32 604 0300

Kraków

Centrum Biurowe Lubicz Ul. Lubicz 23a31-503 KrakówTel: +48 (0) 12 433 3500 Fax: +48 (0) 12 433 3501

Poznań

Plac Andersa 561-894 PoznańTel: +48 (0) 61 850 5100 Fax: +48 (0) 61 850 5109

Wrocław

Renaissance Business Centre Ul. Świętego Mikołaja 7 50-125 WrocławTel: +48 (0) 71 356 1170 Fax: +48 (0) 71 356 1174

Biura w Polsce

Zdjęcie: Agencja Gazeta

Documents

Raporty na temat wielkich miast Polski Bydgoszcz - pwc.pl · Ponieważ różnice metodologiczne nie pozwalaj ... Najszybszy rozwój gospodarczy odnotowały ... Wzrost indeksu rozwoju