Upload
others
View
6
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
PEERS
félagsfærniþjálfun
Ingibjörg Karlsdóttir
félagsráðgjafi og lýðheilsufræðingur MPH
BUGL
Slide courtesy of the UCLA PEERS® Clinic
Hvað er PEERS Training?
• PEERS Training er félagsfærniþjálfun fyrir
unglinga (11 - 18 ára) og ungmenni (18-30 ára)
með einhverfu, ADHD, kvíða, þunglyndi og /
eða aðra félagslega erfiðleika (social
callenges).
• PEERS félagsfærniþjálfun er 14 vikna
námskeið, vikulega með hóp unglinga og hóp
foreldra samhliða, hvert skipti er um 90 mín.
Skert félagsfærni hjá unglingum með ASD
Léleg samskiptafærni Vandamál með umræðuefni (initiating)
Nota endurtekin þemu Halda sig við afmörkuð áhugamál
Líta framhjá áhugamálum viðmælanda
Einhliða samræður Spyrja ekki nánar út í svar viðmælanda
Gefa færri gagnkvæm svör
Mistekst að merkja sameiginleg áhugamál
Erfiðleikar við að koma fram með tengdar upplýsingar
Stökkva óvænt á milli umræðuefna
Of prófessorslegur talsmáti
Einhæf tónhæð og talsmáti
Fullorðinslegur orðaforði (verbose)
Erfiðleikar við að túlka yrtar og óyrtar félagslegar vísbendingar Tóntegund
Hæðni
Líkamstjáningu
Félagsleg næmni
(Volkmar & Klin, 1998; Bauminger & Kasari, 2000; Orsmond, Krauss, & Seltzer, 2004; Koning & Magill-Evans, 2001; LeCouteur et al., 1989; Marks, Schrader, Longaker, & Levine, 2000; Ghaziuddin
& Gerstein, 1996; Twatchman-Cullen, 1998; Hemphill & Siperstein, 1990; Church, Alisanki, Amanullah, 2000;
Constantino, 2005)
Photo of PEERS® courtesy of Associated Press
Slide courtesy of the UCLA PEERS® Clinic
Skert félagsfærni hjá unglingum með ASD
Félagslega lítið meðvituð Lítið augnsamband
Lesa illa í félagslegar vísbendingar
Félagslega áhugalaus Minni félagsleg virkni
Utanskóla tómstundastarf
Hópar / klúbbar
Íþróttir
Skortir frumkvæði til félagstengsla
Félagslegur skilningur skertur Erfitt að skilja sjónarmið annarra
Skortir samkennd (Lack of cognitive empathy) (Volkmar & Klin, 1998; Bauminger & Kasari, 2000; Orsmond, Krauss, &
Seltzer, 2004; Koning & Magill-Evans, 2001; LeCouteur et al., 1989; Marks, Schrader, Longaker, & Levine, 2000; Ghaziuddin & Gerstein, 1996; Twatchman-Cullen, 1998; Hemphill & Siperstein,
1990; Church, Alisanki, Amanullah, 2000; Constantino, 2005)
Slide courtesy of the UCLA PEERS® Clinic
Afleiðingar skertrar félagsfærni fyrir
unglinga með ASD
• Félagslega vanrækt og einangruð Hlédræg
Álitin feimin
Ekki áberandi
Lítil félagsvirkni
Kvíðin, þunglynd
Hafnað af jafnöldrum Strítt og verða fyrir einelti
Árangurslausar tilraunir til að tengjast öðrum félagslega
Slæman orðstír
ADHD, hvatvísi raskanir
Ágreiningur við jafnaldra Ágreiningur getur endað með
vinaslitum
Vantar nána gagnkvæma vináttu Innihaldslaus vinátta
(Volkmar & Klin, 1998; Bauminger & Kasari, 2000; Orsmond, Krauss, & Seltzer, 2004; Koning & Magill-Evans, 2001; LeCouteur et al., 1989; Marks, Schrader, Longaker, & Levine, 2000; Ghaziuddin & Gerstein,
1996; Twatchman-Cullen, 1998; Hemphill & Siperstein, 1990;
Church, Alisanki, Amanullah, 2000)
Photo of PEERS® courtesy of Associated Press
Slide courtesy of the UCLA PEERS® Clinic
Hvers vegna að einblína á vináttu?
Að eiga einn eða tvo
nána vini:
Spáir fyrir um félagslega
aðlögun í framtíðinni
Getur dregið úr áhrifumerfiðleika í lífinu
Helst hönd í hönd við: Sjálfstraust
Sjálfstæði
Fyrirbyggjandi fyrir: Þunglyndi
Kvíða
(Buhrmeister, 1990; Matson, Smiroldo, & Bamburg, 1998; Miller & Ingham, 1976)
Slide courtesy of the UCLA PEERS® Clinic
Afleiðingar höfnunar jafnaldra
Höfnun jafnaldra hefur
sterkt forspárgildi fyrir:
Geðræn vandamál Þunglyndi
Kvíða
Áhættuhegðun unglingsára
Slök frammistaða í skóla
Brottfall úr skóla
Neyslu fíkniefna
Sjálfsvígshugsanir og tilraunir
(Buhrmeister, 1990; Matson, Smiroldo, & Bamburg, 1998;
Miller & Ingham, 1976)
Slide courtesy of the UCLA PEERS® Clinic
PEERS®
Program for the Education & Enrichment of Relational Skills
(Laugeson & Frankel, 2010)
• Parent/caregiver assisted– Concurrent parent and teen sessions
– Parents are trained as social coaches
• Addresses core social deficits in ASD
• Focuses on relationship skills
• Teaches ecologically valid social skills
• 14-week curriculum– 90 minute weekly sessions
• Evidence-based:– Teens in middle and high school with ASD
– Young adults (18-24 years of age) with ASD
– Teens with ADHD
– Teens with FASD
– Teens with ID
Slide courtesy of the UCLA PEERS® Clinic
PEERS®
Program for the Education & Enrichment of Relational Skills
(Laugeson, 2014)
• Teacher-facilitated in the classroom
• 16-week curriculum
• 30-60 minute daily lesson plans
• Focuses on friendship skills
• Strategies for handling peer rejection/conflict
• Includes weekly comprehensive parent handouts
• Evidence-based treatment for ASD– Middle school
– High school
Slide courtesy of the UCLA PEERS® Clinic
The Science of Making Friends:Helping Socially Challenged Teens and Young Adults
(Laugeson, 2013)
• Parent book
• Friendship skills
• Handling peer rejection and conflict
• Parent section– Narrative lessons
– Social coaching tips
• Teen and young adult chapter summaries
• Chapter exercises
• Companion DVD
• Mobile App: FriendMaker
Slide courtesy of the UCLA PEERS® Clinic
Gagnreyndar aðferðir við kennslu
félagsfærni
Litlir hópar 8-10 unglingar
Beinar leiðbeiningar Skipulögð dagskrá í hverjum tíma
Ákveðnar reglur/ skref í félagsfærni
Sannreynd félagsfærni
Stuðningur foreldra Félagsleg markþjálfun
Fjölga félagslegum tækifærum
Viðhalda árangri þjálfunar
Hlutverkaleikir Sýnikennsla í viðeigandi og óviðeigandi hegðun
Spurningar um skiptar skoðanir Beina athygli að félagsfærni
Æfingar í hegðun
Félagsleg markþjálfun Gefið “feedback” á frammisstöðu
Heimaverkefni – æfingar heima Stuðningur foreldra
Yfirfærsla á aðrar aðstæður
(Matson, 1984; Davies & Rogers, 1985; Fleming & Fleming, 1982; Mesibov, 1984; Gresham, Sugai, & Horner, 2001; Gralinski &
Kopp, 1993; Rubin & Sloman, 1984, Frankel & Myatt, 2003; Rao, Beidel, & Murray, 2008; Laugeson et al., 2008)
Photo of PEERS courtesy of Associated Press
Slide courtesy of the UCLA PEERS® Clinic
Yfirlit yfir PEERS íhlutun
Samræðufærni
Skiptast á upplýsingum
Finna sameiginleg áhugamál
Eiga gagnkvæmar samræður
Samskipti án orða (non verbal)
Rafræn samskipti
Símsvarar, tölvupóstar, IM, sms skilaboð, samskiptasíður
Netöryggi
Velja viðeigandi vini
Finna jafnaldrahóp við hæfi
Finna tómstundir við hæfi
UCLA PEERS® Clinic
http://www.semel.ucla.edu/peers/
(310)-26-PEERS
Photo of PEERS® courtesy of Associated Press
Slide courtesy of the UCLA PEERS® Clinic
Yfirlit yfir PEERS íhlutun
Viðeigandi notkun á húmor
Veita athygli viðbrögðum við húmor
Aðferðir til að nálgast jafnaldra
Innkoma í hópsamræður við mögulega vini
Aðferðir við að kveðja jafnaldra
Ljúka samræðum
Heiðarleg framkoma (good sportsmanship)
Koma vel fram í spilum, leikjum og íþróttum
Hittingur - boð
Vera góður gestgjafi eða gestur þegar þau hittast með vinum
UCLA PEERS® Clinic
http://www.semel.ucla.edu/peers/
(310)-26-PEERS
Photo of PEERS® courtesy of Associated Press
Slide courtesy of the UCLA PEERS® Clinic
Yfirlit yfir PEERS íhlutun
Ágreiningur milli jafnaldra
Taka á ágreining við vini
Höfnun jafnaldra
Taka á stríðni
Nýta sér vandræðalega endursvörun
Taka á líkamlegu einelti
Ná tökum á orðróm og kjaftasögum
Halda í skefjum neteinelti
Breyta slæmum orðstír
Útskrift
Lokayfirferð
Útskriftarpartý og athöfn
UCLA PEERS® Clinic
http://www.semel.ucla.edu/peers/
(310)-26-PEERS
Photo of PEERS® courtesy of Associated Press
Slide courtesy of the UCLA PEERS® Clinic
Current Research:
PEERS® Virtual Coach
Organization for Autism Research
(Laugeson, PI)
• High-functioning adolescents with ASD
• N = 36
• Test the effectiveness of a “virtual coach” using a mobile application (FriendMaker)
• Compare three groups:– PEERS parent-assisted
treatment as usual
– PEERS parent-assisted with virtual coach
– Delayed treatment control
Slide courtesy of the UCLA PEERS® Clinic
www.semel.ucla.edu/peers/
310-26-PEERS
Facebook & Twitter: UCLA PEERS
Slide courtesy of the UCLA PEERS® Clinic