Upload
marlen24
View
236
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 1/199
Gospodarka odpadami.Selektywne systemy zbiórki
odpadów
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 2/199
Podział odpadów (ogólny)
Odpady
komunalne niebezpieczne
Dzi głównie o tym!!!
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 3/199
"zym s# substanc$e (i odpady) niebezpieczne%
Poc&odz# głównie z przemysłu' rolnictwa' transportu' słuby zdrowia ilaboratoriów badawczyc& (mog# si pali*' ma$# wysok# reaktywno*'ma$# wysok# korozy$no* i ekotoksyczno*' np.+
•,le$e•-aterie (akumulatory)•Odpady medyczne (ok. /0 to odpady komunalne' ale równie odpady z diagnozowania, leczenia, profilaktyki medycznej i weterynaryjnej:
narzdzia c&irurgiczne i zabiegowe' odpady zawiera$#ce drobnoustro$e'toksyny' inne 1ormy zdolne do przenoszenia materiału genetycznego'mog#ce powodowa* c&oroby u ludzi i zwierz#t2 c&emikalia' leki (inneni cytotoksyczne i cytostatyczne)' zuyte k#piele lecznicze aktywnebiologiczne (niezaka3ne)'•Osady ciekowe ( przemysłowe' niebezpieczne)•Odpady przemysłowe (kopalni' elektrowni' &uty' 1abryki maszyn'1abryki tworzyw' sprztu 4GD
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 4/199
"zym s# odpady komunalne%
•Odpady komunalne' czyli takie' które powsta$# w gospodarstwac&domowyc&' ale take odpady poc&odz#ce od innyc& wytwórców' w któryc&
skład nie wc&odz# substanc$e niebezpieczne.
•Odpady domowe (zwi#zane z bytowaniem człowieka w mie$scu
zamieszkania)•Odpady wielkogabarytowe (wraki samoc&odowe' lodówki' pralki'telewizory' meble)•Odpady uliczne (odpady z oczyszczania ulic' zawarto* koszy ulicznyc&)
•Odpady z obiektów uytecznoci publiczne$ (ma$# róny c&arakter)•Odpady z terenów zieleni zorganizowane$ (głównie roliny' trawa' licie zparków i terenów zielonyc&)•5nieg i lód (z powierzc&ni ulic' mog# by* zanieczyszczone' dlategopowinno si $e składowa* w spec$alnie wyznaczonyc& mie$scac&' którepó3nie$ si rekultywu$e)•6robek ziemny z prac ziemnyc& budowlanyc& (gleba urodza$na' ale tewarstwy piasku' glina' iły' wiry)•Gruz z remontów i rozbiórki budynków (cegły gruz ceramiczny' drewno)
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 5/199
7ródła poc&odzenia odpadów komunalnyc& ikomunalnopodobnyc&
Odpady domowe oraz wielkogabarytowe stanowią między 80 a90% masowych wszystkich odpadów komunalnych
"zym $est gospodarka odpadami%
•8bieranie odpadów (systemy zbiórki' selekc$a)
•9ransport (logistyka odpadów)•Odzysk i unieszkodliwianie odpadów•:adzór nad mie$scami unieszkodliwiania
Zasady dotyczące gospodarki odpadami reguluje:
DYREKTYWA 2006/12/WE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY
z dnia 5 kwietnia 2006 r.w sprawie odpadów
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 6/199
8asady gospodarki odpadami
!apobieganie powstawaniu odpadów "ograniczenie ilo#ci odpadów$!apobieganie negatywnemu dziaaniu odpadów na #rodowisko
!apewnienie zgodnego z zasadami ochrony #rodowiska unieszkodliwianiaodpadów& 'e#li nie udao się zapobiec powstaniu i podda( odzyskowi
)dy nie uda się zapobiec powstawaniu odpadów nale*y zapewni(odzysk odpadów "zgodny z zasadami ochrony #rodowiska$
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 7/199
Przeszło* ; przyszło*
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 8/199
+unieszkodliwianie, "wedug dyrektywy -00./-/12$ musi by( wykonywanebez zagra*ania zdrowiu ludzkiemu oraz bez wykorzystania procesów lubmetod mogących szkodzi( #rodowisku naturalnemu i obe'mu'e dziaania3
•4kadowanie w ziemi lub na 'e' powierzchni "np53 wysypiska itp5$
•Obróbka w glebie i ziemi "np53 biodegradac'a odpadów pynnych lub osadowych wglebie i ziemi itp5$
•)ębokie wtryskiwanie "np53 wtryskiwanie odpadów& które mo*na pompowa( dostudni& supów solnych lub naturalnie występu'ących skadowisk itp5$
•6etenc'a powierzchniowa "np53 umieszczanie pynnych lub osadowych odpadów wdoach& stawach lub lagunach itp5$
•4pec'alnie zapro'ektowane skadowiska "np53 umieszczanie na terenach& które sąprzykryte i izolowane wza'emnie oraz od #rodowiska naturalnego itp5$
•Odprowadzanie do zbiorników wodnych& z wy'ątkiem mórz/oceanów
•Odprowadzanie do mórz/oceanów& w tym lokowanie na dnie mórz
•Obróbka biologiczna& obróbka 7izycznochemiczna "np53 odparowanie& suszenie&kalcynac'a itp5$
•4palanie na lądzie
•4palanie na morzu•rwae skadowanie "np53 umieszczanie po'emników w kopalniach$
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 9/199
• Odzysk/regenerac'a rozpuszczalników
• 6ecykling/odzysk substanc'i organicznych& które nie są stosowane 'akorozpuszczalniki
• kompostowanie i inne biologiczne procesy przeksztacania
• 6ecykling/odzysk metali i związków metali
• 6ecykling/odzysk innych materiaów nieorganicznych
• 6egenerac'a kwasów lub zasad
• Odzysk skadników stosowanych do zmnie'szania zanieczyszcze:
• Odzysk skadników z katalizatorów
• ;owtórna ra7inac'a ole'u lub inne sposoby ponownego wykorzystania
ole'u• Obróbka w glebie i ziemi przynosząca korzy#ci w rolnictwie lub
poprawia'ąca stan #rodowiska naturalnego
• 1ykorzystywanie odpadów& wymiana odpadów& magazynowanie
odpadów&
+odzysk, "wedug dyrektywy -00./-/12$ musi by( wykonany bez zagra*aniazdrowiu ludzkiemu oraz bez wykorzystania procesów lub metod mogącychszkodzi( #rodowisku naturalnemu i obe'mu'e dziaania3
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 10/199
+recykling, "<z5=5 z -00 r5 >r .-& poz5 .-8$ rozumie się takiodzysk& który polega na powtórnym przetwarzaniu substanc'ilub materiaów zawartych w odpadach w procesie
produkcy'nym w celu uzyskania substanc'i lub materiau oprzeznaczeniu pierwotnym lub o innym przeznaczeniu& w tymte* recykling organiczny& z wy'ątkiem odzysku energii
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 11/199
4elektywna zbiórka odpadów i recykling3
•!mnie'szenie ilo#ci odpadów tra7ia'ących na skadowisko"ograniczona po'emno#(& problemy z ulokowaniem$•;ozyskiwanie surowców wtórnych "korzy#ci ekologiczne i
ekonomicznezmnie'szenie zu*ycia energii& mnie'szezanieczyszczenie #rodowiska& mnie'sze zu*ycie wody& ni*sze karyza zanieczyszczanie$•?o*na 'ą wprowadza( stopniowo• zanieczyszczenie materiaów odzyskiwanych "niska #wiadomo#(ekologiczna& lenistwo& brak wiedzy$
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 12/199
<ogistyka powtórnego zagospodarowania
Produkc$a materiałów' oznaczenia ; symbole recyklingu
Poli(tereftalan etylenu)
Polietylen małej gęstości
Poli(chlorek winylu)
Polietylen małej gęstości
Polipropylen
Polistyren
Inne
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 13/199
<ogistyka powtórnego zagospodarowania
Produkc$a materiałów' oznaczenia ; symbole recyklingu
Tektura falista
Tektura
Papier
bawełna
juta kolorowa
stal
aluminium
Szkło bezbarwne
Szkło zielone
Szkło brązowe
korek
drewno
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 14/199
4ystem zbiórki odpadów w oparciu o @po'emnikowy& +uliczny,
•Po$emnik biały ; szkło białe•Po$emnik zielony ; szkło kolorowe•Po$emnik niebieski = papier•9worzywa sztuczne ; po$emnik ółty
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 15/199
Sortowanie odpadów
• 4ystem workowy
4ystem zbiórki odpadów +bezpo#rednio w domu,
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 16/199
ransport odpadów
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 17/199
:owoczesne linie zbiórki odpadów
4u*ą do sortowania3
•Odpadów komunalnych•Odpadów z obiektówu*yteczno#ci publiczne'
z *ótego
po'emnika3+plastiki,
;2 z podziaemna kolory3AbezbarwnyAzielony
Aniebieski
;o'emniki potzw5 +chemiigospodarcze',
+7olie,
>a przykadzie 7irmy 2kopolia ";olska$
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 18/199
:owoczesne linie zbiórki odpadów>a przykadzie 7irmy 2kopolia
Opakowania z+blachy biae',
4le $ak to działa% "o si dzie$e midzy wyrzuceniem odpadów' auzyskaniem produktu z odzysku%
Po$emniki doselektywne$ zbiórki
5mieciarka zpo$emnikami doselektywne$ zbiórki
sortownia
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 19/199
sortownia
>ozładunek na tamoci#gi (podział na papier (i tektur) oraz ?cał# reszt@)
<inia papieru i tektury(rczne usuwanie plastiku' metalu i szkła)
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 20/199
Papier dzieli si na trzy czci+•9ektura 1alista•Gazety•>eszta (pocztówki' pudełka' itp.)
:a <inii ?całe$ reszty@ usuwa si na$pierwdue przedmioty (>A"8:BC!!!)
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 21/199
Clektromagnes usuwa metale (pozaaluminium)
,artony po mleku i
sokac& utylizu$e siosobno
Opakowania z tworzyw segregu$e sina trzy kategorie' a szkło na dwie
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 22/199
Prasowanie posegregowanyc& odpadóworaz zwi#zanie
?Paczki@ w magazynie
8akłady przeróbki surowców wtórnyc&
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 23/199
zakładzie przetwórczym tworzywaznów tra1ia$# na tamoci#g
Eetale usuwane s#przez magnesy na linii
9worzywa tra1ia$# do
rozdrabniarki
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 24/199
Przemiał z po$emników
tamoci#giem tra1ia do mycia
Eycie przemiału nastpu$e
poprzez mieszanie w wodzieza pomoc# limaków
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 25/199
Przemiał nastpnietransportowany $est w
rynnie z wod#.8anieczyszczenia szklanei metalowe opada$# nadno i s# oddzielane
9worzywa ma$#cegsto*FgHcmI unosz# si
na powierzc&ni
Przemiał $est suszonypowietrzem i prasowany wtzw. kompaktorze
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 26/199
9emperatura w kompaktorzewynosi ok. /J"' dziki
czemu przemiał tworzywtermoplastycznyc& zlepia sitworz#c tzw. aglomerat
4glomerat $esttransportowany do
poda$ników' sk#d tra1ia dowytłaczarki' gdzie nastpu$e&omogenizac$a
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 27/199
9worzywo wytłoczone wpostaci yłek $est nastpniec&łodzone i granulowane i wpostaci granulatuworkowane
Granulat (regranulat) tra1iado producentów detali ztworzyw' gdzie si go
ponownie przetwarza(wytłacza' barwi' wtrysku$e'1ormu$e próniowo' etc)
Kaki $est rzeczywisty skład%
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 28/199
. Lrakc$e mieszane odpadów' np. PC z PP' PC z P4' PC9 z PP'PC9 z PC' etc.' czy s# mieszalne i w $akim stopniu%Poł#czenia materiałowe i ic& wpływ na (tworzywapolimerowe z papierem' aluminium z tworzywami)' do
czego si nada$#%
M. >egulac$e prawne ; w skali 6C i Polski
Podstawowe problemy (tec&niczne) gospodarki odpadami+
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 29/199
Selektywne systemy zbiórkiodpadów 2
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 30/199
F r ak
c j emi e s z an e :
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 31/199
Mieszalność tworzyw na przykładzie PA!"#P$
-50 0 50 100 150 200 250
~220°C
Q / m
T[°C ]
e n d o LDPE
PA6
~110 °C
%rzywe topnienia "#P$ oraz PA &przed zmieszaniem' wyznaczone tec(nik) #S*
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 32/199
Mieszalność tworzyw na przykładzie PA!"#P$
0 50 100 150 200 250
PA 6 r / L D P E r / Z
R 2 / E M A
PA 6 r / L D
P E r / Z R 2
PA 6 r / L D P E r /
Z W1 / E MA
PA 6 r / L D P
E r / Z W 1
PA 6 r / L D P
E r
Q / m
e n d
o
T[°C ]
LDPE PA6
%rzywe topnienia +kładów "#P$!PA ,:, &po zmieszani+' wyznaczone tec(nik)#S*
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 33/199
Mieszalność tworzyw na przykładzie PA!"#P$
Zdjęcia SEM układów a) PA6/LDPE, b) PA6/LDPE/ZW1, c) PA6/LDPE/ZR2, d)PA6/LDPE/ZW1/EMA, e) PA6/LDPE/ZR2/EMA
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 34/199
Mieszalność tworzyw na przykładzie PA!"#P$
Zdjęcia granulatów a) PA6/LDPE, b) PA6/LDPE/ZW1, c) PA6/LDPE/ZR2, d)PA6/LDPE/ZW1/EMA, e) PA6/LDPE/ZR2/EMA
barwa-ran+lacja
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 35/199
Mieszalność tworzyw na przykładzie PA!"#P$
Próbka
Modułsprężysto
ści[MPa]
Wytrzymałość na
rozciąganie[MPa]
Całkowitewydłużenieprzyzerwani
u [%]
Udarność
[kJ/m2]
MFI [2,16/230ºC; g/10min)
PA6r/LDPEr 700+/-48 25,2+/-1,0 17+/-3,0
nie pęka5,2
PA6r/LDPEr/ZW1 1087+/-26 26,9+/-0,6 4+/-0,6
9,52,6
PA6r/LDPEr/ZR2 1036+/-30 27,4+/-0,6 5+/-0,2 8,7 2,2
PA6r/LDPEr/ZW1/EMA 908+/-26 25,5+/-0,7 6+/-0,5
18,32,5
PA6r/LDPEr/ZR2/EMA 961+/-36 26,0+/-0,8 6+/-0,8
18,71,9
.łaściwości mec(aniczne mieszanin PA!"#P$
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 36/199
F+nkcje znaków i symboli -ra/icznyc( z opakowa0
1-ólny podział znaków
ki d ś i d kli
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 37/199
naki przydatności do recyklin-+
3orma 4S1 ,562,:,777 opis+je znak 8Mobi+s loop9 który
jest deklaracj) przydatności do ponowne-o przetwarzania;<est to deklaracja prod+centa o spełnieni+ wyma-a0 omo=liwości wykorzystania materiał+ do recyklin-+;
. Polsce od ,77>r *entralny 1środek ?adawczo@ozwojowy 1pakowa0 &*1?1' prowadzi promocjBopakowa0 przydatnyc( do ponowne-o przetwórstwa;<est to dobrowolny system certy/ikacji;Prod+cent który
spełnił wyma-ania mo=e nanieść na opakowania znak-ra/iczny
Cdy prod+kty spełni) wyma-ania zawarte w normac( P3 $3,>527 l+b P3 $3 ,>5>6 dotycz)ce opakowa0 wielokrotne-o+=ytk+ mo-) być oznaczone nastBp+j)co
ki d t ś i d kli
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 38/199
naki przydatności do recyklin-+
Cdy prod+kty spełni) wyma-ania zawarte w normac( P3 $3,>527 l+b P3 $3 ,>5>6 dotycz)ce opakowa0 przydatnyc( dorecyklin-+ mo-) być oznaczone nastBp+j)co
#la opakowa0 biode-radowalnyc( stos+je siB znakiin/orm+j)ce =e opakowanie spełnia wyma-ania przydatnoścido kompostowania &recyklin- or-aniczny'; naczenie w skali$+ropy ma certy/ikacja wprowadzona w 3iemczec( +
*$D*1'; . Polsce certy/ikaty te wydaje *1?1 w .arszawie;Polska wersja znak+;
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 39/199
Znaki przydatności do recyklingu
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 40/199
Znaki przydatności do recyklingu
Często stosuje się belgijski system przydatności dokompostowania „OK. biodegradable” i „OK.
compost”. prawnienia do u!ywania takic" znak#wwydaje $%&'(incotte )roup. Znak in*ormuje+ !eopakowania ulega biodegradacji.
$meryka,ski system certy*ikacji opakowa,na podstawie normy $-/01233. 4adaje goameryka,ska 5ada ds. Kompostowania oraz%nstytut 6rodukt#w &iodegradowalnyc".
Znaki określaj7ce zawartoś8 materia9u wt#rnego
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 41/199
Znaki określaj7ce zawartoś8 materia9u wt#rnego
4orma %-O :23;:<:=== określa obok znakuprzydatności do ponownego przetw#rstwa+mo!liwoś8 zadeklarowania in*ormacji ozawartości w opakowaniu surowca wt#rnego
>iczba w znaku /obius loop określa zawartoś8 surowca z recyklingu
? @AB $D6E:33A
? F zawartoś8 materia9u wt#rnego w A$ F masa surowca wt#rnego6 F masa opakowania
Znaki systemu organizacyjno prawnego
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 42/199
Znaki systemu organizacyjno 'prawnego
Kto odpowiada w G za wprowadzone do obrotu towary w opakowaniac"H
65ZG0-%I&%O5CJ+ 65O0CG4C%
zasada odpowiedzialności za to co się wyprodukowa9o i wprowadzi9o na rynekL
Op9aty licencyjne za u!ytkowanie znak#w umieszczonyc" na opakowaniuwp9acane na rzecz organizacji odzysku
Mak się to realizujeH
6rzyk9ad znaku< „Zielony 6unkt” stosowany przez organizacje odzysku
zgrupowane w organizacji 65O G5O6G. Organizacje pobieraj7 op9aty odproducent#w na poczet zbierania odpad#w opakowaniowyc".
Forma graficzna znaku „Zielony Punkt”
Znaki systemu organizacyjno 'prawnego
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 43/199
Znaki systemu organizacyjno 'prawnego
Od czego zale!y wysokoś8 op9at za opakowaniaH•Od rodzaj#w materia9u u!ytego do produkcji opakowa,•Od masy wprowadzonyc" na rynek opakowa, p9atne od tonyL•Od objętości lub powierzc"ni wprowadzonyc" na rynek opakowa,
O6$KON$4%$ 65ZGN$4%G 0OJCZP NO5ZJNQQQ
Co z innymi opakowaniami papier+ tekturaLH
6rzyk9adem podobnego systemu do „Zielonego6unktu” jest niemiecka *irma 5G-J.Zasada dzia9ania podobna jak w przypadku opakowa,z tworzyw.
Forma graficzna znaku „RESY” (Resy Gmb!
Nysokoś8 stawek op9at produktowyc" obowi7zuj7ca w latac" ;33;';33R
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 44/199
Nysokoś8 stawek op9at produktowyc" obowi7zuj7ca w latac" ;33; ;33R
E Od roku ;33S opakowania wielomateria9owe zosta9y zaliczone do grupymateria9owej ze względu na materia9 dominuj7cy
Znaki wskazuj7ce na w9aściwe postępowanie z odpadami
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 45/199
Znaki wskazuj7ce na w9aściwe postępowanie z odpadami
N niekt#ryc" krajac" producenci zobowi7zani s7 do umieszczenia na opakowaniuznaku m#wi7cego o sposobie postępowania z odpadami.
Znak "skazu#$cy% &e o'ako"anie 'olega systemo"iobioru zorganizo"anego 'rzez ")aze lokalne (norma *S+
,,--./!
Znak zac01ca#$cy o "yrzucania szk)a o 'o#emnik2"'rzeznaczonyc0 o tego celu
3kc#a „4ee' t0e 5ritain 6iy”
>ogistyka powt#rnego zagospodarowania
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 46/199
Guropejski model systemu gospodarki odpadami organizacyjno'prawny
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 47/199
5ecykling
/ateria9owy -urowcowy
Odzysk energii
Nybrane zagadnienia krajowego systemu
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 48/199
Nybrane zagadnienia krajowego systemu5ecyklingu /ateria9owego
•Glementy systemu recyklingu materia9owego•&ariery w 6rocesie 5ecyklingu
•/etale cię!kie w surowcac" z recyklingu•5ecykling opakowa, z papieru i tektury•5ecykling opakowa, szklanyc"•5ecykling opakowa, z tworzyw sztucznyc"•5ecykling opakowa, metalowyc"
•5ecykling opakowa, z drewna•5ecykling opakowa, wielomateria9owyc"
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 49/199
Recykling Materiałowy 1
Kryteria przydatności do recyklingu materiałowego
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 50/199
Obejmuje:
•Projektowanie opakowania•Wytworzenie opakowania•Użytkowanie opakowania•bi!rk" i #ortowanie opakowa$
•Odzy#k i recykling opakowa$
Projektowanie opakowania:•tak% aby jego kon#trukcja i #kład materiałowy oraz za#to#owane elementy
zapewniły możliwoś& poddania recyklingowi'•(ak% aby materiały mogły by& przetworzone przy wykorzy#taniu właściwyc) ido#t"pnyc) przemy#łowo metod'•Wyeliminowanie: #ub#tancje i materiały #prawiaj*ce problemy tec)niczne w
proce#ie recyklingu% mog*ce #tanowi& prze#zkod" w uzy#kaniu #urowcawt!rnego o odpowiedniej jakości i właściwościac)% mog*ce #tanowi& problemprzy zbi!rce i #ortowaniu% w#zy#tkie inne niekorzy#tne czynniki•+kład opakowania powinien uwzgl"dnia& dopu#zczalny poziom metalici"żkic)
Kryteria przydatności do recyklingu materiałowego
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 51/199
Projektowanie opakowania cd:
•,dy opakowanie je#t z kilku materiał!w% należy przewidzie& łatwoś& ic)rozdzielenia% do#to#owa& #kład materiałowy do określonyc) tec)nologiirecyklingu•,dy wprowadza #i" nowe materiały opakowaniowe% przed#i"biorca mu#i
wykaza&% że prace nad metod* recyklingu tego materiału #* zaawan#owane
Wytworzenie opakowania
•-zynności zwi*zane z pozy#kaniem #urowc!w powinny przebiega& tak% aby
.akiekolwiek zmiany nie wpłyn"ły na zgodnoś& opakowa$ z wymaganiamirecyklingu•/ateriały wybrane podcza# projektowania% jako w#kazane do recyklingunie powinny ulega& zmianom w cza#ie produkcji% jeśli te zmiany mog* by&niezgodne z wymaganiami recyklingu 0dotyczy to także doboru #kładnik!w%element!w opakowa$ tj1 kleje% 2arby% powłoki% etykiety% zamkni"cia%materiały ł*cz*ce% etc13
Kryteria przydatności do recyklingu materiałowego
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 52/199
Użytkowanie opakowania:
•Opakowania powinny odpowiada& wymaganiom bezpiecze$#twa% )igieny ipotrzeb użytkownik!w1•K#ztałt% rodzaj opakowania% rozmie#zczenie otwor!w wylewowyc) powinnyułatwi& jego opr!żnianie tak% aby opakowanie nadawało #i" do recyklingu1
•,dy opakowanie zawiera kilka element!w% należy za#to#owa& tak*Kon#trukcj"% aby użytkownik m!gł wyodr"bni& te elementy w normalnyc)warunkac) użytkowania
Zbiórka i sortowanie opakowań:
•Opakowania powinny odpowiada& #zczeg!łowym wymaganiom tec)nicznymPrzewidywanyc) #y#tem!w zbi!rki i #ortowania1
4ecykling /ateriałowy 5 proce#% kt!ry prowadzi do wytworzenia materiał!w zodpad!w' polega na ponownym przetworzeniu odpad!w w produkt o wartości
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 53/199
odpad!w' polega na ponownym przetworzeniu odpad!w w produkt o wartościużytkowej1
1.Elementy systemu recyklingu materiałowego2.Bariery w Procesie Recyklingu3.Metale ciężkie w surowcach z recyklingu.Recykling o!akowa" z !a!ieru i tektury#.Recykling o!akowa" szklanych
$.Recykling o!akowa" z tworzyw sztucznych%.Recykling o!akowa" metalowych&.Recykling o!akowa" z 'rewna(.Recykling o!akowa" wielomateriałowych
)y*rane zaga'nienia kra+owego systemuRecyklingu Materiałowego
dziś
1.Elementy systemu recyklingu materiałowego
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 54/199
+y#tem recyklingu materiałowego to cała in2ra#truktura tec)niczno6tec)nologiczna oraz organizacyjno6prawna% pozwalaj*ca na pozy#kanieodpad!w i ic) przetworzenie na nowy produkt 2inalny
Pod#tawowe elementy #y#temu recyklingu materiałowego:
•,ie- !ozyskiwania o'!a'w 'o recyklingu materiałowego•/r'ła 0inansowania !rac w ramach systemu recyklingu materiałowego•Prawne wymagania w zakresie !rzy'atnoci 'o recyklingu materiałowego•'!owie'ni !oziom wia'omoci mieszka"cw•a!lecze techniczne 'o segregac+i o'!a'w
•4echnologie recyklingu
•,ie- !ozyskiwania o'!a'w 'o recyklingu materiałowego1.Elementy systemu recyklingu materiałowego
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 55/199
5&mln ton o'!a'w o!akowaniowych wy!ro'ukowano w 266%r73mln ton !rzy'atne 'o recyklingu85 15$ z !rzemysłu5 65( z gos!o'arstw 'omowych5 65$ zin0rastruktury8
•,ie- !ozyskiwania o'!a'w 'o recyklingu materiałowego1.Elementy systemu recyklingu materiałowego
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 56/199
•,ystemy z*ierania o'!a'w9•: ;r'ła•) s<sie'ztwie•=entralne !unkty selektywnego groma'zenia
•E0ektywno- z*ierania 'użogorsza niż 'la !unktw sku!u7makulatura5 złom metalowy8
Po'stawowe !ro*lemy9• >ie +est res!ektowane roz!orz<'zenie w s!rawie szczegłowego s!oso*u!ostę!owania z o!akowaniami 7n!.złe oznakowanie !o+emnikw8•>iektre gminy z*iera+< ?o'!a'y surowcowe@ 'o +e'nego !o+emnika A o*niżenie
kosztw !ozyskiwania5 ale o*niżenie +akoci surowcw
•/r'ła 0inansowania !rac w ramach systemu recyklingu materiałowego
1.Elementy systemu recyklingu materiałowego
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 57/199
•'!a'y5 ktre nie wymaga+< 'o'atkowego 0inansowania5 ze
wzglę'u na 'uż< warto- samych surowcw 7!uszkialuminiowewysoka cena sku!u8•Co0inansowanie !rac zwi<zanych z o'zyskiem o'!a'w i ichsegregac+< z o!łat w!łacanych !rzez !ro'ucentwD w 266%
ro'ki te *yły niewystarcza+<ce i nie u'ało się stworzy-o'!owie'nie+ in0rastruktury.
1.Elementy systemu recyklingu materiałowego
•Prawne wymagania w zakresie !rzy'atnoci 'o recyklingu materiałowego
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 58/199
•a!o*ieganie o'!a'om !rzez re'ukc+ę u ;r'ła5 zminimalizowanie wo!akowaniach nie*ez!iecznych i szko'liwych 'la ro'owiska su*stanc+i 7wtym metali ciężkich.•Cotycz<ce wielokrotnego użytku•wi<zane z !rzy'atnoci< 'o o'zysku
Cyrektywa ($2E= A w!rowa'ziła wymagania5 +akie musz< s!ełnia- o!akowania zuwagi na ochronę ro'owiska9
>ormy euro!e+skie wy'ane w celu s!raw'zenia zgo'noci o!akowa" z kryteriami
ekologicznymi w Polsce9
•P>E> 132%9266% !akowania)ymagania 'otycz<ce stosowania normeuro!e+skich w zakresie o!akowa" i o'!a'w o!akowaniowych•P>E> 132&9266% !akowania)ymagania 'otycz<ce wytwarzania i skła'u A
a!o*ieganie !rzez re'ukc+ę u ;r'ła•P>E> 132(9266% !akowania)ielokrotne użycie•P>E> 13369266% !akowania)ymagania 'otycz<ce o!akowa" !rzy'atnych 'oo'zysku !rzez recykling materiałowy•P>E> 13319266% !akowania)ymagania 'otycz<ce o!akowa" !rzy'atnych 'oo'zysku w !ostaci energii5 w tym okrelenie minimalne+ wartoci o!ałowe+.
1.Elementy systemu recyklingu materiałowego
•Poziom wia'omoci mieszka"cw
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 59/199
E0ektywno- wstę!ne+ segregac+i wymaga wysokiego sto!nia uwia'omieniamieszka"cw oraz ich motywac+i5 a to wymaga nakła'w 0inansowych na'ziałania e'ukacy+ne9
•E'ukac+a całego s!ołecze"stwa w kra+owym systemie nauczania7!ocz<wszy o' szkoły !o'stawowe+8•E'ukac+a !o!rzez !rasę5 ra'io5 tF5 internet•E'ukac+a i in0ormac+a na temat !rowa'zonego w kra+u systemu z*ierania imonitorowania o'!a'w5 in0ormac+a o0erowana !rzez +e'nostki naukowo*a'awcze
1.Elementy systemu recyklingu materiałowego
a!lecze techniczne 'o segregac+i o'!a'w
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 60/199
•4rans!ort o'!a'w 7o'*ir8•,tac+e segregac+i o'!a'w
2.Bariery w Procesie recyklingu materiałowego
R kli i ł ' ł i ' ' + ' ' h i ł i
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 61/199
Recykling materiałowy 'otyczy głwnie o'!a'w +e'noro'nych materiałowo i
)ymusza wysokie wymagania 'otycz<ce czystoci i +akoci surowcw wtrnych9•:sunięcie !ozostałoci !akowanego towaru•:sunięcie zanieczyszcze" o*cego !ocho'zenia
:tru'nienia zwi<zane ze zwycza+ami !ro'ukcy+nymi w rżnych kra+ach
Przykła'em +est szkło A w Polsce !ro'uku+e się głwnie *ez*arwne szkło5 'latego>ależy segregowa-5 a*y stłuczka szklana nie *yła zanieczyszczona szkłem zielonymGu* *r<zowym. )e Hranc+i !ro'uku+e się głwnie szkło zielone5 'latego wymogiCotycz<ce segregac+i szkła s< łago'nie+sze.
>iwelowanie *arier !o!rzez w!rowa'zenie zasa'9
•)łaciwy 'o*r materiałw o!akowaniowych i 0ormy konstrukcy+ne+ o!akowania•:wzglę'nienie 'ostę!nych w regionie5 g'zie ko"czy się życie 0unkc+onalneo!akowania5 systemw segregac+i5 a także zainstalowanych technologii recyklingu•:wzglę'nienie możliwoci wykorzystania materiałw uzyskanych z recyklingu 'oPro'ukc+i nowych wyro*w
Iluminium
2.Bariery w Procesie recyklingu materiałowego
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 62/199
)iększo- materiałw aluminiowych stanowi +e'noro'ny materiał5 ktry możnałatwo o'zyska-. Elementy niealuminiowe łatwo mog< usun<- użytkownicyD
Gaminaty 7!oł<czenia aluminium z tworzywami8 stanowi< !ro*lem w o'zyskumateriałowym. >ależy na+!ierw !rze!rowa'zi- !roces termiczny 7o'zysk energii85a nastę!nie o'zyska- 0rakc+ę aluminiow<.
PR,4EJJJ
CKL PR,4EJJJ= EN>MO=>E
,ztywne i giętkie 0olie o!akowaniowe A zawiera+< 0ar*y5 lakiery5 kle+e s<akce!towalne. Och zawarto- okrela zakła' realizu+<cy !roces recyklingu 7zależy
o' instalac+i A emis+a 'o ro'owiska nie*ez!iecznych su*stanc+i8
''zielenia wymaga+<9 stal5 ołw5 żelazo5 tworzywa sztuczne5 !a!ier5 !iasek5 szkło5Nurz5 !ozostałoci żywnoci5 tłuszcz5 inne su*stanc+e o*cego !ocho'zenia.
'zysk aluminium w ro'owisku *ezwo'nymJJJ
,zkło
2.Bariery w Procesie recyklingu materiałowego
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 63/199
amknięcia o!akowa" A !owinny *y- łatwe 'o usunięcia !o'czas wstę!ne+segregac+i5 nie !owinny zawiera- ołowiu 7o' 1((3r8
Etykiety5 0olie tworzywowe i aluminiowe A nie stanowi< !ro*lemu5 s< usuwane!o'czas segregac+i zasa'nicze+. Ikce!towalne 'la recyklingu s< rwnież na'ruki i
!ozostałoci kle+w5 etykiet5 0ar*y5 !owłoki !olimerowe naniesione nao!akowania.
>ieakce!towalne9szkło kinesko!owe5 kryztał ołowiowy stołowy5 szkło !łaskie5 szkło z*ro+one5 szkło
!owlekane5 ceramika szklana5 szkło samocho'owe i okienne5 lustra5 szkłolam!owe 7żarwki85 szkło *orowokrzemowe 7hartowane85 szkło la*oratory+ne5szkło z am!ułek 0armaceutycznych5 szkło kwarcowe5 szkło o!alizu+<ce 7szkło*iałe używane w usługach85 szkło o!tyczne5 wyro*y tru'noto!liwe 7chromowe85gruz5 ceramika5 !orcelana5 kamienie5 *eton5 metale 7w tym elementy zamknię- z
ołowiu85 materiały organiczne 7ktre nie s< !ozostałoci< żywnoci85 o!akowaniaszklane z !ozostałoci< su*stanc+i nie*ez!iecznych 7zmywacze i lakiery 'o!aznokci5 o'czynniki z o*r*ki z'+ę- 0otogra0icznych8
,zkło
i ' ł ki i ' i +
2.Bariery w Procesie recyklingu materiałowego
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 64/199
)ymagania 'otycz<ce stłuczki nieuz'atnione+9
•Qęsto- 3#6kgm3
•awarto- szkła o!akowaniowego (&•MaS. awarto- !orcelany i kamieni9 0rakc+aT16mmT166gt5 !ozostałe T2#6gt
anieczyszczenia na
!oziomie 6563#
)ymagania 'otycz<ce stłuczki uz'atnione+9Ikce!towalna zawarto- zanieczyszcze" o*cego !ocho'zenia9
•Namienie5 ceramika5 0a+ans5 !orcelana it!. T#6gt•Metale magnetyczne T#gt•Metale niemagnetyczne T#gt•awarto- 0rakc+i organiczne+ T#66gt•4worzywa sztuczne T166gt
•Hrakc+a szkła U#cm 65 T65#cm maS #•)ilgotno- T3•awarto- szkła okrelonego koloru5 w stłuczce zielone+9 szkło zieloneU*r<zoweT#5 *ez*arwneT1#5 w stłuczce *r<zowe+9 szkło *r<zoweU&25zieloneT165 *ez*arwneT&5 w stłuczce *iałe+9 szkło *ez*arwneU(&5 szkło
zieloneT1 i *r<zoweT1
Pa!ier i tektura
2.Bariery w Procesie recyklingu materiałowego
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 65/199
4amy samo!rzyle!ne5 etykiety z tworzyw !olimerowych5 metalowe zszywki Ausuwane s< !o'czas segregac+i wstę!ne+5 lu* !o'czas 0ormowania masy!a!iernicze+ 7nie stanowi< !oważnego !ro*lemu8
Gaminaty5 woski5 !okrycia *itumiczne A usuwa się w o*r*ce wo'ne+5 skuteczno-
usuwania zależy o' +akoci urz<'zenia 7urz<'zenia s< *ar'zo rżnoro'neJJJ8
'miany !a!ieru i tektury z o'zysku wg normy E> $39
•'miany sła*e•'miany re'nie•'miany le!sze•'miany mocne na+wartociowsza 7!u'ła z tektury lite+5 0aliste+5 worki8•'miany s!ec+alne
=hroni- !rze' wilgoci< i sło"cem A masa traci właciwoci !a!ierotwrczeMakulatura nie może zawiera- szkła5 metali5 tekstyliw5 sznurka5 materiałw*u'owlanych5 tworzyw sztucznych5 0olii5 !iasku5 kamieni5 styro!ianu5 kle+w50ar*5 su*stanc+i im!regnu+<cych5 zanieczyszcze" mikro*iologicznych.
Bele 126S&6S&6cm i masie 26666kg5 wilgotnoci 1612 tra0ia+< 'o !a!ierni
4worzywa sztuczne
2.Bariery w Procesie recyklingu materiałowego
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 66/199
Elementy5 takie +ak zamknięcia5 etykiety5 rękawy z rżnych tworzyw sztucznych!owinny 'a- się łatwo usun<- !rzez użytkownikw5 lu* !o'czas !rocesurecyklingu.
Etykiety !a!ierowe nie !owinny *y- !rzykle+one kle+em roz!uszczalnikowym
Przy !ro+ektowaniu o!akowa" należy uwzglę'ni-5 że meto'< segregac+i!owszechnie stosowan< 'o tworzyw +est meto'a 0lotacy+na ?tonie!ływa@7o'!owie'ni 'o*r gęstoci tworzyw !rzy !oł<czeniach materiałowych8
PE4 rżnokolorowy +est niewłaciwy ze wzglę'u na ograniczenia w !onownymwykorzystaniu surowca.
Przykła' tworzywa akce!towalnego w recyklingu materiałowym9•:'ział tworzywa głwnego ( min•Onne tworzywa 3# maS•anieczyszczenia 3# maS
2.Bariery w Procesie recyklingu materiałowego
4worzywa sztuczne
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 67/199
)ymagania w zakresie +akoci o'!a'w kierowanych 'o recyklingumateriałowego zależ< o'9•4y!u o!akowania 70olia5 *utelki5 wy!raski8 oraz !o'stawowego tworzywa5 z +akiego o!akowanie wykonano 7GCPE5 PE45 P,8•4echnologii recyklingu 7ro'za+ urz<'ze" 'o sortowania i mycia8
•Potenc+alnego wykorzystania surowca wtrnego 7ogro'zenie5 worki nao'!a'y5włkna tekstylne8
>ależy uważa-5 a*y w materiale nie *yło9 kamieni5 metalu5 szkła5 !a!ieru5 gumy5'rewna5 materiałw kom!ozytowych5 !ieluch5 o'!a'w kom!ostowalnych5żywnoci5 o'!a'w ogro'owych5 !ozostałoci su*stanc+i nie*ez!iecznych
) PG,=E INVIC RE=NGO>Q)E QVI,IWX PRBGEM :,NI>OEMPEV>)IR4K=O)EQ ,:R)=I )4YR>EQJJJ
2.Bariery w Procesie recyklingu materiałowego
4worzywa sztuczne
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 68/199
Butelka PE4 z etykiet<z termokurczliwe+ 0olii PZ=
astosowane materiały wia'cz< o nie!rzestrzeganiu
!rze!isw 'otycz<cych !rzy'atnoci 'o recyklingu.
Holia termokurczliwa z PZ= nie !owinna *y- stosowana 'o *utelek PE45 g'yż9•PZ= zawiera chlor5 ktry !o' w!ływem tem!eratury może 'o!rowa'zi- 'o'egra'ac+i !oliestru.•*liżona gęsto- PZ=7153&8 i PE4 7153&151gcm38 uniemożliwia segregac+ę0lotacy+n<.•) tem!eraturze !rzetwarzania PE4 nastę!u+e 'egra'ac+a PZ=•Po'noszenie kosztw !rocesu !rzy 'użym u'ziale PZ=.
2.Bariery w Procesie recyklingu materiałowego
,tal
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 69/199
•amknięcia o!akowa" A !owinny *y- łatwe 'o usunięcia !o'czas wstę!ne+segregac+i !rzez użytkownikw.
•awarto- cyny nie stanowi *ariery technologiczne+ 7w kra+ach ma+<cychtechnologię o'cynowania5 czyli nie w Polsce8
•!akowania s< segregowane 7magnetycznie8 i !owinny *y- czysteCrewno
•Roz'ro*nienie oraz !rze+cie !rzez segregator magnetyczny 7usunięcie gwo;'zi8Qwo;'zie5 zszywki musz< *y- staloweJJJ Crewno i stal to +e'yne materiały5 ktre
s< tolerowane i mog< *y- o''zielane !rzy o'zysku 'rewnaJ
•Har*y 'rukarskie na skrzyniach5 skrzynkach5 !aletach nie s< !rzeszko'<technologiczn< w recyklingu 711666 u'ział w stosunku 'o całego o!akowania8.
•Har*y nie mog< zawiera- metali ciężkich•Etykiety nakle+one A toleru+e się5 !a!ieru kle+onego nie zaleca się
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 70/199
Recykling Materiałowy 2
- Poproszę herbatę, pociąg
Pokrywka „biała” z PS(erbata „kompostowa)na”
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 71/199
Kubekpapierowy, znadrukiem
mieszadło„białe” z PS
acka z „transparentnego” PS
!pakowanie po ciastku "PP z nadrukiem
Pokrywka#$%
Papier &serwetka, opakowanie po cukrze'
*+eta)e ciękie w surowcach z recyk)ingu
oł.w chrom /0 kadm rtę1
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 72/199
oł.w, chrom /0,kadm, rtę1
•!pakowania meta)owe- z proces.w meta)urgicznych•Procesy recyk)ingu " e)ementy opakowa2, 3arby, barwniki
Podstawowe zanieczyszczenia materiał.w4
#)uminium4 zanieczyszczenia 5r /0 nie występu6ą, oł.w 78-98 ppm &za)ey od tego,5zy surowiec 6est natura)ny, czy z recyk)ingu
Szkło4 zawarto:1 zanieczyszcze2 meta)ami za)ey od i)o:ci szkła ozdobnego wstłuczce, udziału szkła ołowiowego w stłuczce, pozostałe meta)e nie występu6ą+szkło dekorowane moe zawiera1 oł.w &3arby' oraz Pb! &nada6e odporno:1chemiczną+ Kadm " uywany do barwienia szkła na czerwono, rtę1 i chrom /0 nie
występu6ą+
Papier, tektura4 zanieczyszczenia meta)ami pochodzą z napełniaczy &kao)in,białych pigment.w, :rodk.w powłokotw.rczych+
*+eta)e ciękie w surowcach z recyk)ingu
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 73/199
worzywa sztuczne4 pochodzenie zanieczyszcze2 meta)i ciękich4
;apełniacze minera)ne &5a5!*, Si!<, g)iny'
=arwniki do skrzynek zawiera6ące kadm &do 7>>?r' w i)o:ciach przekracza6ących)imity+ @yprodukowane po 7>>/r nie powinny zawiera1 kadmu+
=arwniki &gł.wnie Pb i 5r', smary, stabi)izatory termiczne,
;adruki z niewła:ciwych materiał.w
*+eta)e ciękie w surowcach z recyk)ingu
Sta)
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 74/199
Pb występu6e 6ako zanieczyszczenie stopu cyny stosowane6 6ako powłoka b)achSta)owychA 6est te w )utowiu ołowiowym &nieuywane 6u' i puszkach )utowanych+
5r *0 oraz 5B /0 powłoki cynowo-chromowe
5d oraz (g nie występu6ą w sta)i do produkc6i opakowa2+
%waga na 3arby i )akiery4 C/8D stosowanych 3arb i )akier.w zawiera do 7ED Pb orazchromiany cynku+
*+eta)e ciękie w surowcach z recyk)ingu
Frewno
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 75/199
5zyste drewno zawiera do 788 ppm meta)i ciękich
Gszywki, gwoHdzie " zawiera6ą meta)e ciękie
Iarby do nadruk.w ma6ą małe zawarto:ci meta)i ciękich
Jrodki impregnu6ące " ty)ko do spec6a)nych zastosowa2 &nie do kontaktu z ywno:ci
Suma &(g 0 5r /0 0 Pb 0 5d' 788 ppm LLLL
asa nadruk.w w stosunku do masy opakowa2niepor.wnywa)nie małaLLL
5zy 6est to duyprob)emMMM
*+eta)e ciękie w surowcach z recyk)ingu
Korek
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 76/199
Poziom meta)i ciękich na niskim poziomie &poza progiem wykrywa)no:ci' i nie@zrasta po zastosowaniu :rodk.w do usz)achetniania powierzchni np+ si)ikony
Iarby pokryciowe bębn.w z b)achy sta)owe6
!ł.w " wła:ciwo:ci antykorozy6ne
Gwyk)e zawarto:1 meta)i ciękich w odniesieniu do masy opakowaniaprzekracza 788 ppm
Iarby do druku, czy)i gdzie )ey prob)em
echno)ogie sitodrukowe " stosowanie zamiennik.w 6est trudne &uzyskanie
odpowiednich odcieni 6est trudne przy zastosowaniu zamiennik.w'
5złonkowie 5NPN podpisa)i umowę o niestosowaniu meta)i ciękich do barwnik.w!pakowa2 &poza sitodrukiem'
*+eta)e ciękie w surowcach z recyk)ingu
Gawarto:1 meta)i ciękich w &Pb, 5d, (g, 5r' w niekt.rych opakowaniach4
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 77/199
5zy mona zastąpi1 tusze, barwniki, 3arby w praktyce techno)ogiczne6M
Materiał Cr Cd Hg Pb SumaPE-LD (z drukowanych toreb regranu!at" #$% - - %&' %$
)acka biodegradowa!na - '* - '% '*+
PE-LD (torba hand!owa tw, ierwotne" '# ' ' %$ %+ ...
/adrukowana tektura (chemiago0odarcza"
+1 - - $1 2*
/adrukowana tektura (ko0metyki" %*' - - %$ %+$
PE-LD (3o!ia termokurcz!iwawyroby
higieniczne"
%+ - - '1 ##
PE-HD (regranu!at ze 0krzynek" #%2 %%$ - %## %++$
PE-HD (0krzynki z tworzywaierwotnego"
'1 - - - '1 ...
PE-HD (regranu!at z chemii go0odar0twadom,"
%1' # '% *' %'''
*+eta)e ciękie w surowcach z recyk)ingu
echno)ogia )aserowa zamiast 3arb, zd6ęcia wstaw
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 78/199
worzywo zabarwione sadzą
Omudne badania macierzowe
!pracowanie składu
•!dpowiednia barwa
•Fobre wła:ciwo:ci mechaniczne
•Ko)orowe znakowanie
*+eta)e ciękie w surowcach z recyk)ingu
echno)ogia )aserowa zamiast 3arb, zd6ęcia wstaw
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 79/199
Ga)ety4 =rak odpad.w, brakmeta)i ciękich w tworzywach,obnienie koszt.w produkc6i
?+Becyk)ing opakowa2 z papieru i tektury
@yr.b papierniczy &P;-9QP-E8888' " to papier o
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 80/199
gramaturze do <<E gQm< oraz tektura o gramaturzepowye6 <<EgQm<
Rnny podział &ze wzg)ędu na skład'4 bezdrzewna =F, p.łdrzewna PF, drzewna F imieszana
Gwycza6owy podział ze wzg)ędu na gramaturę4 bibułki &7<-*8gQm<',papiery &*8-7/8gQm<', papiery grube " kartony &7/7-*7EgQm<', tektury &powye6
*7EgQm<
'
!dpady z wyrob.w papierniczych stanowią na6większą masowo grupę odpad.wopakowaniowychLLL
?+Becyk)ing opakowa2 z papieru i tektury
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 81/199
(ydropu)per Ntan Besource Fee)opment Ptd $F
<+ %sz)achetnianie&odbarwianie i bie)enie'
7+ Bozwł.knianie
E+Becyk)ing opakowa2 szk)anych
Szkło4 bute)ki, słoiki bezbarwne i barwione sodowo-wapniowo-krzemowe w
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 82/199
postaci ST%5GKRLLL &wzg)ędy ekonomiczne'
Udy zastosu6emy do procesu topienia szkła 7D więce6 stłuczki, zuycie energiispada o 8,<ED+
@ Po)sce47/ hut szkła opakowaniowego9 insta)ac6i uzdatniania stłuczki
Gastosowanie stłuczki4
•Produkc6a opakowa2•Produkc6a wł.kien szk)anych•Produkc6a szkła piankowego
E+Becyk)ing opakowa2 szk)anych
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 83/199
4ydzie!enie 3rakc5i owy6e5 +'mm
Sortery otoe!ektroniczne do 0earc5iSzkła ko!orowego
7irma8 9mbar:9!do /abierz;w
/+Becyk)ing opakowa2 z tworzyw sztucznych
4 rzemy<!e oakowaniowym 0to0u5e 0i= C9>? @9MA )4B/4 o r;6nych wła<ciwo<ciach
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 84/199
onieczno<F ko0ztowne5 0egregac5i
Struktura zuycia tworzyw po)imerowych w %N
/+Becyk)ing opakowa2 z tworzyw sztucznych
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 85/199
• !pakowania &*8-*D', :rednio **D• =udownictwo &<7-<9D', :rednio <?,ED• Uospodarstwo domowe &*-ED', :rednio ?D
• N)ektrotechnika i e)ektronika &/,E-,ED', :rednio D• otoryzac6a &9->D', :rednio 9,ED• eb)arstwo &E-/D', :rednio E,ED• Bo)nictwo &<-<,ED', :rednio <,*D• edycyna &7-7,ED', :rednio 7,<D• Pozostałe zastosowania ok+ 7?D
CE9D LLL
Struktura zastosowa2 poszczeg.)nych po)imer.w w %N VDW
Po)imer !pakowania =udownictwo otoryzac6a N)ektrotechnikai N)ektronika
R;;N
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 86/199
$FPNQ$$FPN /,* 9,/ <,8 <, 78,?
(FPN E*,E <E,< *,7 <, 7E,E
PP ?9,9 ?, 7E,7 ,8 <?,*
PS ?E,< 7<,/ 8,8 </,8 7/,<NPS 7/,8 9,E 8,8 8,8 E,E
PX5 >, 7,9 ?,E /,9 ,<
#=SQS#; *,8 ?,* ?7, *7,E 7>,E
P# 8,8 E,8 7?,8 >,8 <,8
P# 7?,> <,< *,E <E, 7>,
PN >7,8 8,8 8,8 *,? E,/
Rnnetermop)asty
,< <8,8 <?,< <7, </,>
P%B 7,7 79,E 79,E E,E E/,E
pozostałe 8,? <<,< /,* ?,9 //,*
Struktura zastosowa2 poszczeg.)nych po)imer.w w Nuropie 5entra)ne6 VDW &<88'
Po)imer !pakowania =udownictwo otoryzac6a N)ektrotechnikai N)ektronika
R;;N
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 87/199
$FPNQ$$FPN E<,< /,* 7,8 8,> *>,/
(FPN <9,E <>,* /,< 8,9 *E,<
PP *?,* E,9 7<,7 >,> *,>
PS *>,9 9,9 8,8 <,/ <*,9NPS 77,9 99,< 8,8 8,8 8,8
PX5 *,9 <,/ <,/ *,> 7,7
#=SQS#; 7,? 7,8 7,8 7/,7 /?,E
P# 8,8 9,? *,8 8,8 79,/
P# <,7 8,8 E>,* <8,> 7,
PN 9>,7 8,8 8,8 8,9 78,7
Rnnetermop)asty
*,7 79,? ?8,< 7*,> <?,?
P%B ?,/ 7E,/ *7,< E,* ?*,*
Pozostałe 8,8 <,8 ?,8 ?,8 /E,8
Yak to się przekłada na produkc6ę odpad.wM
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 88/199
• PN• PP• PS• PX5• PN
C7D odpad.w po)imerowychCE8D odpad.w po)imerowych ze wzg)ędu nakr.tki czas ycia
C77D stanowią 3rakc6e mieszane nie nada6ące się do odzyskumieszanego, mona 6e ty)ko spa)i1 z odzyskiem energii,
ewentua)nie mogą słuy1 6ako wsad do recyk)ingusurowcowego
+Becyk)ing opakowa2 meta)owych
Podział opakowa2 meta)owych ze wzg)ędu na materiał4
=) h ) bi ł & <8 <'
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 89/199
•=)achy sta)owe białe " ocynowane &7-<8gQm<'•=)achy sta)owe bezcynowe &pokryte chromem'•=)achy sta)owe z innymi powłokami &ga)wanicznymi " cynk, nikie)'•=)achy sta)owe czarne &)akierowana, bez powłok z innego meta)u'•=)acha i 3o)ia a)uminiowa
Przemysłchemiczny ispoywczy
!pakowania transportowe
www+beczkopo)+p)
!pakowania 6ednostkowe
www+dankan+p)
+Becyk)ing opakowa2 meta)owych
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 90/199
+Becyk)ing opakowa2 meta)owych
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 91/199
9+Becyk)ing opakowa2 z drewna
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 92/199
%sunięcie czę:ci meta)owych
@ytworzenie płyt wi.rowych
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 93/199
Recykling Surowcowy
Recykling
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 94/199
Recykling
Materiałowy Surowcowy
Odzysk energii
Recykling Surowcowy (chemiczny) – proces, który prowadzi do odzyskaniasurowców z materiałów (odpadowych), z których zostały zrobione (produktykońcowe s małoczsteczkowe)!
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 95/199
Surowiec(np! ropa na"towa,
w#glowodory)
$worzywo polimerowe(%&, %%, %&$)
'pakowania,ateriały z tworzyw
(%&, %%, %&$)
'dpady opakowaniowe(%&, %%, %&$)
Recykling ateriałowy
R e c
y k l i n g s u r o w
c o w y
Recykling Surowcowy (chemiczny)
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 96/199
ady*+akłady energetyczne na odzysk-+Skomplikowana i droga aparatura-+Słaba .ako/0 produktów+1onieczno/0 zastosowania wysokie.
temperatury, ci/nienia,katalizatorów-+1onieczno/0 kontroli parametrów
2alety*
+o3liwo/0 przetwarzania tworzywmieszanych-+ie trzeba segregowa0 tworzyw+o3liwo/0 otrzymywania ró3nych
produktów końcowych-+ie trzeba rozdrabnia0, my0tworzyw!
R&451678 S9R'4'5 :'$5425 $561' $'R25 %'67&R'54; <<<
inyl =>?> – 'rganizac.a powołana w =>>>r przez &uropean 4ouncil o" @inylanu"acturers (&4@), &uropean 4ouncil "or %lasticisers and 7ntermediates(&4%7), &uropean Stabiliser %roducers Association (&S%A), &uropean %lastic
4onBerters (&u%4) ma.ca na celu realizowanie i nadzorowanie wdra3anieDobrowolnych Zobowiązań Przemysłu P! w zakresie zarzdzania odpadami
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 97/199
4onBerters (&u%4), ma.ca na celu realizowanie i nadzorowanie wdra3anieDobrowolnych Zobowiązań Przemysłu P! w zakresie zarzdzania odpadamii /rodków pomocniczych w przetwórstwie (stabilizatorów, plasty"ikatorów,półproduktów)!
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 98/199
Procesy rozkładu
"# Solwolityczny: t d któ k h li . t i (%&$ %A %9R %4)
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 99/199
"# Solwolityczny:otyczy produktów uzyskanych przez polimeryzac.# stopniow (%&$, %A, %9R, %4)
%olega na rozerwaniu wizania w#gla z heteroatomem ( zwykle 4C' lub 4C)
+ ;ydroliza (woda pod zwi#kszonym ci/nieniem i w wysokie. temperaturze)+ 8likoliza (glikol etylenowy, dietylenowy, dipropylenowy)+ Alkoholiza C alkohole (metanoliza, alkohol metylowy dla %&$)+ Aminoliza
+ $ransestry"ikac.a
;ydroliza (np! %&$, %9R)
%&$ – powsta. produkty kwas tere"talowy i glikol etylenowy
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 100/199
$rodowisko obo%&tne – reakc.a biegnie wolno, std stosu.e si# e"ektkatalityczny-'ydroliza kwasowa C temperatura D>CEFG4, zachodzi do/0 szybko (kilkaminut), ale powodu.e zniszczenie instalac.i (koroz.a)-
'ydroliza alkaliczna – proces ci/nieniowy, trwa HCFh, temperatura =?>C=F>G4, a po zakończeniu konieczna .est "iltrac.a i wytrcanie kwasutere"talowego!
8likoliza – %&$, %9R, %A
%&$ – glikole etylenowy w temperaturze wrzenia oraz katalizator (na.cz#/cie.tytanowy), pocztkowo powsta. produkty oligomeryczne, a ostateczniekrystaliczny tere"talan dietylenowy!
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 101/199
krystaliczny tere"talan dietylenowy!
%9R – glikol etylenowy, dietylenowy, dipropylenowy (produkty o du3e.czysto/ci), =>>G4, =h
+ Spody butów+ Sztywne i elastyczne pianki+ yroby imitu.ce drewno+ 4z#/ci samochodowe
Schemat glikolizy odpadów %9R z "oteli samochodowych
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 102/199
Alkoholiza (np! %&$)
%&$ – reakc.a przebiega w obecno/ci metanolu, pod ci/nieniem =CI pa itemperaturze w zakresie ?D>CH?>G4!
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 103/199
Produkty* tere"talan dimetylowy (:$), glikol etylenowy
Zalety* du3a czysto/0 produktów i mała wra3liwo/0 reakc.i metanolizy nazanieczyszczenia (np! z etykiet, zakr#tek, "olii aluminiowe., kle.u)
(ada* stosowanie skomplikowane. instalac.i ci/nieniowe.!
Zastosowanie* recykling klisz rentgenowskich (&astman 1odak), recyklingJutelek %&$
Alkoholiza (np! %&$)
%&$ – reakc.a przebiega w obecno/ci =Cetyloheksanolu, powsta.e tere"talan:ioktylowy (:'$), który stosu.e si# .ako plasty"ikator do %@4
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 104/199
%&$ – cz#/ciowa chemoliza*+ 'grzewanie z ?FC=>K glikolu – oligomery o masie LD>>C=>>>+ Reakc.a z bezwodnikiem maleinowym – poliester nienasycony+ Rozpuszczenie w styrenie – nienasycona 3ywica poliestrowa
LD>>C do wyrobu laminatówL?=>>C?F>>C 3ywice do wyrobu tłoczywL=>>>, I>K roztwór w styrenie – mi#kki wosk
Mywice poliestrowe z %&$ – wi#ksza wytrzymało/0 cieplna
'dpady %&$ .ako zamienniki*
+:o produkc.i 3ywic syntetycznych zamiast bezwodnika "talowego, kwasuizo"talowego kwasu tere"talowego-
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 105/199
izo"talowego, kwasu tere"talowego-
Mywice lakiernicze*
Mywice alkidowe do F>K odpadów %&$*+$ransestry"ikac.a ole.u lnianego gliceryn i pentaetrytem+'dpady %&$ – alkoholiza za pomoc monoglicerydów (z pierwszego etapu)+%olikondensac.a z bezwodnikiem "talowym
$łoczywa "enolowe*+'dpady %&$ rozpuszcza si# w "enolu, roztwory o du3e. g#sto/ci podda.e si#hydrolizie (oligomery)
+%olikondensac.a "enolu z "ormalin (3ywice nowolakowe)+apełniacze proszkowe
prowadzenie %&$ w poliole do wyrobu poliuretanów
)# Procesy termiczne * w ten sposób przetwarza si# głównie tworzywapowstałe w procesach łańcuchowych* %% %& %S %@4- proces prowadzi do
Procesy rozkładu
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 106/199
# ypowstałe w procesach łańcuchowych* %%, %&, %S, %@4- proces prowadzi dorozerwania wizań 4C4!
+ :epolimeryzac.a, "ragmentaryzac.a, cyklizac.a+ %iroliza,+ 9wodornienie (hydrokraking)+ 2gazowanie
De+olimeryzac%a – prowadzi do rozpadu polimerów na monomery, np!polimery akrylowe (%A), mo3liwe .est uzyskanie styrenu, kaprolaktamu idiizocy.anianu z %S, %AD i %9!
,ragmentaryzac%a – prowadzi do otrzymania oligomerów i zachodzi główniew poliole"inach z uzyskaniem ole"in, alkanów i dienów!
!yklizac%a – zachodzi głównie w polimerach silikonowych, poliestrach, a
tak3e w %@4 (po oddzieleniu ;4l)
Piroliza – rozkład termiczny bez dost#pu tlenu (N>>CO>>G4), głównie dotyczypoliole"in (rozkład %& – powsta.e etylen, propylen – produkty gazowe (F>K)
oraz ole.e (I>K)!
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 107/199
-wodornienie (hydrokraking)– proces ci/nieniowy, temperatura H>>CF>>G4!%oliole"iny podda.e si# uwodornieniu uzysku.c E>K ole.ów, które podda.e si#
dalsze. ra"inac.i!Zgazowanie – prowadzi do przy kontrolowanym dopływie tlenu (w ilo/ci
niewystarcza.ce. do spalania)- uzysku.e si# gaz syntezowy (;= i 4')
%rzykłady zastosowania procesów termicznych do odzysku surowcowego*
+./01(atech – proces pirolizy %@4, nast#pnie ekstrakc.a metali- instalac.aduńska (=>>>r), do odzysku materiałów z kabli i odpadów budowlanych,
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 108/199
pierwsza instalac.a o wyda.no/ci O>>tProk!%rodukty* koks, ole. pirolityczny, gaz, koncentrat metali i 4a4l=
%roces 1$Patech c!d C schemat
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 109/199
Skd metale w tworzywieQ
Standardowe odpady %@4 – D?K polimeru, =>K plasty"ikatora, O,FK barwnika,?,IK pigmentu!
Proces Dow123S * uruchomiony w iemczech w ?EEEr, spalanie w piecach
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 110/199
Proces Dow123S uruchomiony w iemczech w ?EEEr, spalanie w piecachobrotowych z odzyskiem energii i absorpc. i oczyszczaniem ;4l!
'dzysk w procesie :owPJ6S*+4hlor E>K+&nergia F>K+&mis.a dioksyn >,?ng $&TPmH
2dolno/0 produkcy.na IFty/ tonProk
%roces :owPJ6S c!d C schemat
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 111/199
aU! ?PH (?Fty/ tonProk)
;4l kierowany do elektrolizy (4l=), oksychlorowania – @4 do produkc.i %@4
%roces R8SCE> (:ania) – odpady budowlane
%olega na hydrolizie odpadów %@4 pod ci/nieniem i w temperaturze =F>G4 i
nast#pnie stopniowe. pirolizie w temperaturze D>>G4 dla oddzielenia "rakc.iw#glowodorów i nieorganiczne. (napełniacze i metale ci#3kie)
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 112/199
7nstalac.a =>>?C=>>I,
'dzysk F>ty/ ton %@4Prok
%roces 6inde – 14A (iemcy)
7nstalac.a "unkc.onu.e od =>>? we Vranc.i i kosztowała Hmln euro,yda.no/0 ?>>kgPh
%roces polega na zgazowaniu odpadów w stopionym 3u3lu
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 113/199
:u3a wyda.no/0, brak odpadów organicznych
%rodukty pirolizy – ENK chlorowodoru, koks o zawarto/ci ;4l>,?K, ole.e
opałowe zawiera.ce HK chloru!
Piroliza P! 4 proces niskotemperaturowy, HF>G4, piec obrotowy
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 114/199
Piroliza gumy * zachodzi bez dost#pu tlenu, umo3liwia odzyskanie cz#/cimetalowych oraz napełniaczy-
+ iskotemperaturowa, $F>>G4+ Wredniotemperaturowa, $ F>>CO>>G4+ ysokotemperaturowa, $XO>>G4
8uma wymaga rozdrobnienia (złe przewodzenie ciepła) – kosztownaaparatura-
%rodukty* kilkadziesit ró3nych produktów (ciekłych i gazowych) doogrzewania instalac.i pirolityczne.
%iroliza – krzywe termicznego rozkładu polimerów
Rozkład wizań chemicznych, tworz si# rodniki, które rekombinu. –
powsta. produkty gazowe, ciekłe i stałe!
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 115/199
Schemat procesu pirolizy tworzyw w piecu obrotowym
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 116/199
Schemat procesu hydrokrakingu tworzyw
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 117/199
Skład wsadu*NFKci#3kie pozostało/ci na"towe,=FK tworzywa odpadowe
%arametry procesu*2awiesina, obci3enie >,=C? t(mH h)yda.no/0 =>>ty/ tonProk (dla tworzyw
I>ty/ tonProk C nieopłacalne
2gazowanie
4z#/ciowe w temperaturze ?HF>C?D>>G4 (tlenYpara wodna)%rodukty* gaz syntezowy Y gaz opałowy
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 118/199
2gazowanie Bs! piroliza
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 120/199
Biologiczne przetwarzanie
odpadów:cz.1. Kompostowanie
Biologiczne przetwarzanie odpadów
Dyrektywa 99/31/WE, która weszła w życie w 1999r., zobowiązuje Polskę do
zmniejszania ilości odpadów składowanych, a które podlegają degradacji.Odniesienie stanowi ilość odpadów wytworzona w 1995r.
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 121/199
•Zmniejszenie o 25% w 2010r
•Zmniejszenie o 50% w 2013r•Zmniejszenie o 65% w 2020r.
Odpady podlegające degradacji (biodegradowalne):
•Organiczne•Zielone•Odpady papieru i tektury•Materiały naturalne (drewno, tekstylia)
Dlaczego procesy biologiczne, a nietermiczne?
Ponad 1/3 odpadówkomunalnych
• Nieskomplikowana technologia – niskie koszty małaawaryjność• Niska temperatura (do 80°C – procesy zimne)• Powstają małe ilości gazów odlotowych• Nie powstają niebezpieczne dla środowiska związki
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 122/199
chemiczneBiologiczne przetwarzanie odpadów
Tlenowe(kompostowanie) Beztlenowe(fermentacja metanowa)
Procesy mieszane (kombinacja obu metod)
Recykling organiczny – obróbka tlenowa, lub beztlenowa odpadów, któreulegają rozkładowi biologicznemu
Biologiczne przetwarzanie odpadów- celowe wykorzystanie mikrobiologicznychprocesów przemiany materii do uzyskania rozkładu lub przekształceniazawartych w odpadach substancji organicznych w produkty (najczściejkompost), które można zawrócić do naturalnego obiegu materii.
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 123/199
Korzyści:
•Uzyskanie pełnowartościowego kompostu (z selektywnie zbieranychodpadów), naturalnego nawozu.•Zmniejszenie objętości składowanych odpadów komunalnych o 30% (w
zależności od czasu trwania procesu), uzyskanie gęstości 1,3tony/m3
.•Nie powstają szkodliwe związki chemiczne•Odpady po biologicznym oczyszczeniu są w dużym stopniu inertne (minimalnazdolność do produkcji biogazu i odcieków podczas składowania)•W procesach fermentacji metanowej możliwe uzyskanie biogazu
Odpady nadające si do biologicznego przetwarzania
Udział substancji organicznej (straty po prażeniu) > 30%
niezależnie, czy technologia tlenowa, czy beztlenowa
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 124/199
Przydatność dokompostowania:
Przydatność dofermentacji:
Struktura porowataodpadów,
Środowisko natlenione,Środowisko wilgotne 50-
60%(odpady ogrodowe i
zielone)
Brak struktury porowatejŚrodowisko beztlenowe,Środowisko wilgotne
(1/2-2/3 odpadów – trawy,osady ściekowe,
selektywnie zbieranebioodpady)
Podział odpadów nadających si do biologicznegoprzetwarzania:
•Odpady z rolnictwa, sadownictwa, leśnictwa, łowiectwa i rybołówstwa (odpadyroślinne, zwierzce, odchody).
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 125/199
y)
•Odpady z przetwórstwa drewna, produkcji płyt, mebli, masy celulozowej,
przemysłu skórzanego, futrzarskiego, tekstylnego.
•Organiczne odpady ulegające biodegradacji z przemysłu spożywczego(roślinne i zwierzęce).
•Organiczne, ulegające degradacji frakcje odpadów komunalnych, łącznie zfrakcjami gromadzonymi selektywnie.
•Osady ściekowe oraz z uzdatniania wód.
Kompostowanie:
Warunki: zachodzi wszdzie, gdzie jest substancja organiczna, powietrze iwilgoć (warunki naturalne) + bakterie termofilne
Przykład:W klimacie europejskim w 1ha ziemi humifikuje rocznie 4000-5000 kg resztek
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 126/199
W klimacie europejskim w 1ha ziemi humifikuje rocznie 4000 5000 kg resztekroślinnych, 70-400kg zwierzcych i ok. 2000 kg mikroorganizmów (wgFlaiga).
Cel: uzyskanie produktu stabilnego do magazynowania i do wbudowania dogruntu, bez szkodliwego wpływu na środowisko.
Kompostowanie:
Odpadyorganiczne
mikroorganizmy
Tlen(powietrze)
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 127/199
wodadwutlenek
węglakompost ciepło
produkty
substraty
Fazy kompostowania:
Kompostowanie:
1. Wstępne kompostowanie (faza mezofilowa, lub wzrostu temperatury, trwa
do kilku dni).
2 Intensywne kompostowanie (faza termofilna lub wysokotemperaturowa
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 128/199
2. Intensywne kompostowanie (faza termofilna, lub wysokotemperaturowa,trwa od kilku dni do kilku tygodni) – rozłożenie związków ulegających
degradacji łatwo. Powstaje woda, dwutlenek węgla i amoniak.
3. Faza przemian (kompostowanie właściwe) – zaczyna się po 3-5tygodniach i trwa 3-5 tygodni. W fazie następuje obniżenie temperatury,przekształcanie trudno rozkładalnych substancji (ligniny, tłuszcze, woski,
żywice) przez bakterie mezofilne, grzyby. Następuje zmniejszenie objętościodpadów.
4. Faza dojrzewania kompostu (kompostowanie wtórne) – wychłodzenie
materiału i wytworzenie humusa (stabilna frakcja kompostu), pojawia się makrofauna. Faza trwa do kilku miesięcy.
Kompostowanie:
Podatność na rozkład substancji organicznych, występujących w
surowcach do kompostowania:
Bardzo podatne Podatne Oporne
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 129/199
Bardzo podatne Podatne Oporne
Węglowodany, cukry Celuloza Lignina
Białka
Hemicelulozy
Niskocząsteczkowezwiązki alifatyczne izwiązki aromatyczneTłuszcze
Kompostowanie:
Warunki prowadzenia
procesu:• Liczba i rodzaj mikroorganizmów;• Stężenie tlenu;
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 130/199
ę ;• Stopień rozdrobnienia odpadów;
• Zawartość substancji pokarmowych (rodzaj materiału kompostowanego)• Zawartość wody• pH• Temperatura
Podane parametry muszą być kontrolowane w celu zapewnieniaefektywności procesu i dobrej jakości produktu końcowego.
Kompostowanie:
mikroorganizmy
bakterie grzybypierwotniaki wrotki
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 131/199
bakterie grzybypierwotniaki wrotki
ikroorganizmyLicz!a organizm"w w # g $wie%e& masy kom'ostu
(aza wstę'namezofilna
)do *+C-
(aza termofilna
)*+./+C-
(aza mezofilna)*+C 0 do
wyc1łodzenia-
Licz!azidentyfikowanyc1
gatunk"w
Bakterie23ezofilne
3Termofilne
#+4
#+*
#+5
#+6
#+##
#+/
5
#
7romieniowce23termofilne #+* #+4 #+8 #*
9rzy!y23ezofilne
3Termofilne
#+5
#+:
#+:
#+/
#+8
#+5
#4
#5
Kompostowanie:
Bakterie:
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 132/199
•Stanowią 80-90% mikroorganizmów znajdujących się w kompoście (1g
kompostu zawiera ~1bilion mikroorganizmów);
•Są najbardziej odpowiedzialne za wytwarzanie ciepła w kompoście;
•Do 45°C występuje duża różnorodność, powyżej 60 °C głównie bakterie zrodzaju Bacillus . W temperaturze 75 °C wyizolowano bakterie z rodzajuThermus , powyżej 75 °C procesy biologiczne praktycznie nie zachodzą.
•Im bardziej dojrzały kompost, tym większa różnorodność mikroorganizmów.
Kompostowanie:
Promieniowce:
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 133/199
•Przetwarzają głównie złożone związki organiczne (celuloza, lignina,
chityna);
•Wytwarzają enzymy umożliwiające przekształcenie trudno rozkładalnychpozostałości (zdrewniałe części roślin, kora, papier);
•Nadają charakterystyczny „ziemisty zapach” kompostu;
Kompostowanie:
Grzyby:• Są odpowiedzialne za rozkład złożonych węglowodorów (główniecelulozy);
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 134/199
•Dzięki grzybom możliwe jest kompostowanie w trudnych warunkach(mała wilgotność, za mało azotu, zbyt kwaśne podłoże) – dzięki temuumożliwiają bakteriom kontynuację procesu;
• Występują w zewnętrznej warstwie kompostu wysokiej temperaturze;
•Są ściśle tlenowe.
Kompostowanie:
Pierwotniaki:
• Jednokomórkowce zawarte w wodzie wykraplającej się z kompostu;
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 135/199
• Pełnią drugorzędną rolę w procesach kompostowania – są heterotrofami, żywią się materią organiczną, ale również bakteriami igrzybami;
Wrotki:
• Są wielokomórkowe, występują w warstwach wody występującychwokół materiału kompostowanego.
•Pełnią drugorzędną rolę w procesach kompostowania – są heterotrofami,żywią się materią organiczną, ale również bakteriami i grzybami;
Kompostowanie:
Tlen:
Natlenianie konieczne w celu:• Zapewnienia biologicznej aktywności mikroorganizmów;• Usunięcia nadmiaru wilgoci;
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 136/199
• Usunięcia nadmiaru wilgoci;• Usunięcia nadmiaru ciepła;
•Natlenianie przez „przerzucanie pryzm” (szczególnie w początkowym
etapie);
•Obliczanie stechiometrycznego zapotrzebowania na tlen:
C64H104O37NPrzeciętny skład organicznej frakcji odpadów
komunalnych
2 C64H104O37N +141,5 O2 = 128 CO2 +101 H2O + 2NH3
Kompostowanie:
Tlen:
Do całkowitego utlenienia 1g substancji organicznej (odpadów)potrzeba ok. 1,5g tlenu, rzeczywiste zapotrzebowanie jest niższe.
ateriał organiczny ;mowny wz"r Ws'"łczynnik rozkładu
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 137/199
ateriał organiczny ;mowny wz"rc1emiczny
Ws'"łczynnik rozkładu<=>
?d'ady komunalne C#5H@/?4N 55
Biofrakc&a od'ad"w
komunalnyc1
C5*H#+*?:/NA
C66H#**?86N
*:.8*
?sady $ciekowe2
3Wstę'ne
3mieszane
C@@H:6?#+N
C#+H#6?:N
:8.88
?d'ady zielone2
3rewno
3Trawa
C@68H*@+?#45N
C@:H:4?#/N
55
Kompostowanie:
Składnik ?g"lny umownywz"r c1emiczny
;dział we frakc&iorganiczne&
<= sDmD>
Ws'"łczynnikrozkładu <=>
Współczynniki rozkładu wybranych składników biofrakcji odpadówkomunalnych
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 138/199
Celuloza
Hemicelulozy
Węglowodany
Lignina
TłuszczeBiałka
)C5H#+?8-n
)C5H#+?8-n
)C5H#+?8-n
C@#H@8?
C8+H6+?5C#5H@*?8N
8+
@@
*
#/
:*
8+.6+
/+
/+
+
*+8+
Średnio współczynnik rozkładu wynosi 0,5. Oznacza to, że przyzawartości wody 50% i 50% zawartości substancji lotnych, na każdykilogram rozkładać się będzie 0,125kg substancji organicznej(zapotrzebowanie powietrza ok. 0,82kg, lub 0,68m3.
Kompostowanie:
Stopień rozdrobnienia odpadów:
Mikroorganizmy działają głównie na powierzchni cząstek organiczny
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 139/199
Większe rozdrobnienie – zwiększenie powierzchni właściwej(szybszy rozkład w początkowej fazie kompostowania).Większa jednorodność, lepsza izolacja cieplna pryzmy.
t małe cząstki powodują obniżenie wolnej przestrzeni powietrza – utrudniodopływ tlenu i odpływ dwutlenku węgla
Zaleca się kompostowanie cząstek w zakresie średnic 1,5-7cm
Zawartość substancji pokarmowych (rodzaj materiału kompostowanego):
Kompostowanie:
Podstawowe składniki niezbędne dla mikroorganizmów to:węgiel, azot, fosfor i potas
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 140/199
Węgiel – źródło energiiAzot – decyduje o szybkości wzrostu populacji drobnoustrojów(podstawowy budulec białek, które stanowią 50% masy bakterii)
Fosfor i Potas – istotne w odtwarzaniu komórek i metabolizmie
C/N = 25 do 35 – kompostowanie przebiega najefektywniej
Miarą podatności na kompostowanie jest stosunek C/N
C/N >50 – zahamowanie wzrostu mikroorganizmów
C/N <25 – nadmiar azotu uwalniany jest do atmosfery (odory)
Zawartość wody:
Kompostowanie:
Istotna jest równowaga pomiędzyzawartością wody i udziałem wolnych przestrzeni
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 141/199
Optymalna zawartość wilgoci w granicach 50-55%!!!
Zawartość wody > 65% – ograniczony przepływ tlenu (strefy beztlenowe)Zawartość wody 40-45% - pożywka nie jest dostępna dla mikroorganizm
Zawartość wody < 20% - kompostowanie nie przebiega
Jak ocenić, czy zawartość wody jest akceptowalna?
Kompostowanie:
Odczyn pH:
Środowisko kwaśne i zasadowe jest toksyczne dlamikroorganizmów!!!
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 142/199
Powodują zmian jonizacji grup aminowych i karboksylowych białek, co możepowodować zmiany w budowie fizycznej i aktywności enzymatycznej mikroorganizmów
Bakterie: pH 6-7,5
Grzyby: pH 5,5-8
pH<6, bakterie giną, spowolnienie procesu;pH>9 azot przechodzi w amoniak (ulatuje do atmosfery i azot jestniedostępny dla mikroorganizmów;
Jak kontrolować pH? Czy jest ono aż tak istotne?
Kompostowanie:
Temperatura:
Kompostowanie jest procesem egzotermicznym!!!Podczas kompostowania 1kg odpadów wydzielaa się ok. 12MJciepła
(w fazie intensywnego kompostowania)
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 143/199
( a e te sy ego o posto a a)
Kompostowanie przebiega najbardziej efektywnie w temperaturze 45-55°C
Temperatura < 20°C – mikroorganizmy nie namnażają sięTemperatura > 60°C – część mikroorganizmów obumiera, część jest inhibit
Temperatura powinna być jak najbliższa maksimum dopuszczalnemu –
wówczas szybkość rozkładu jest najwyższa !!!
Kompostowanie:
Co z organizmami chorobotwórczymi zawartymi w
kompoście?
•Patogeny (osady ściekowe, ścieki)•Grzyby pleśniowe
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 144/199
•Grzyby pleśniowe
•Pierwotniaki
•Dezaktywacja cieplna bakterii !!!•Konkurencja z innymi mikrobami
•Zależności antagonistyczne•Antybiotyki i inhibitory wzrostu (produkowane przez pewnemikroorganizmy)
Wybrane wskaźniki jakości kompostu [BN-89/9103-09]
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 145/199
Techniki przeprowadzania kompostowania:
•Kompostowanie w pryzmach
napowietrzane przez naturalne przewietrzanienapowietrzane przez przerzucanie odpadówwymuszone przetłaczanie (dmuchawy, wentylatory)zrzucanie odpadów (systemy wieżowe)
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 146/199
p ( y y )
•Kompostowanie rzędowe i tunelowe (odmiany kompostowania wpryzmach)•Kompostowanie komorowe i kontenerowe (w zamkniętym reaktorze)•Kompostowanie wieżowe (powietrze w przeciwprądzie)
•Kompostowanie w bębnach obrotowych (przerzucanie)•Kompostowanie przydomowe
Kompostowanie przydomowe
Do kompostowania domowego nadają się odpady:
•Roślinne z kuchni, pieczywo, skorupki jaj•Roślinne z ogrodów (łącznie z trawą, gałęziami, przycinkażywopłotów)•Odpady owoców
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 147/199
•Odpady owoców
•Fusy z kawy i herbaty (wraz z papierowymi torebkami i filtrami)•Kwiaty (łącznie z korzeniami i glebą)•Odpady z hodowli małych zwierząt domowych•Papierowe ręczniki kuchenne i chusteczki.
Do kompostowania domowego nie nadają się odpady:
•Niektóre chwasty•Odpadki zwierzęce (kości, odpady mięsa i ryb)
Kompostowanie przydomowe
Pojemniki dostępne handlowo60-1000 dm3
Ustawienie bezpośrednio na ziemi
Wymieszanie odpadów zielonych i kuchennych
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 148/199
Wymieszanie odpadów zielonych i kuchennych
wskazane – brak stref beztlenowych (duża różnicaw czasie rozkładania).
Czas trwania procesu 4-6 miesięcy
Zmniejszenie masy odpadów o 70%
Dla 3-4 osobowej rodziny kompostownik 500 dm3 pozwala przetrzymać oKuchenne i ogrodowe przez ok. 1 rok.
Kompostowanie przydomowe
Zalety:
•Zmniejszenie masy odpadów wywożonych na składowiska•Przedłużenie czasu eksploatacji składowisk•Oszczędność na transporcie
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 149/199
Wdrożenie kompostowania wymaga:
•Odpowiedniej akcji edukacyjnej
•Kampanii promującej kompostowanie przydomowe•Stworzenia możliwości wynajmu urządzeń do rozdrabniania odpadów•Udostępnienie mieszkańcom kompostowników•Wprowadzenie bodźców finansowych
Kompostowniki w blokach??
•Dotyczy tylko odpadów kuchennych (czas degradacji 2-6 miesięcy)•Pojemniki ze szczelnym dnem
•Konieczność mieszania co pewien czas•Ulokowanie pojemnika w piwnicy, na balkonie, garażu•Konieczność dodawania materiału strukturalnego (np. gałęzie)
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 150/199
Kompostowniki z wykorzystaniem dżdżownic
Warunkiem powodzenia jest wyodrębnienie: metali, szkła, tekstyliów,papierów, tworzyw sztucznych oraz brak substancji toksycznych
Etapy:•Kompostowanie w pryzmie statycznej (ok. 30 dni, wzrost temperatury 70-8•Wermikompostowanie w skrzyniach siedliskowych (wprowadzenie dżdżo
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 151/199
•Wermikompostowanie w skrzyniach siedliskowych (wprowadzenie dżdżo
Przez kolejne 60-90 dni w temperaturze poniżej 30 °C.
Ścisła kontrola wszystkich parametrów procesu w celu utrzymania dżdżowWilgotność 70-75%, pH~5,5-8, temperatura 18-22 °C
Zalety:•Jednorodna struktura•Wysokie wartości odżywcze
Wady:•Duże zapotrzebowanie na powierzchnię•Dłuższy czas kompostowania niż tradycyjn
Zastosowanie – głównie do osadów ściekowych
Schemat linii technologicznej procesu kompostowania techniką”Brikollare
Rozdrobnionebioodpady
prasuje się w brykiety(20kg) i ustawia się napaletach w halikompostowni.
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 152/199
kompostowni.
Wilgotność 50-62%.Materiał ogrzewa się (ok.. 10 dni). Czascałego procesu 5-6tygodni.
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 153/199
Biologiczne przetwarzanieodpadów
cz.2. Fermentacja metanowa
– ,procesem mikrobiologicznym, w którym substancje organiczne są przekształcane wmetan i dwutlenek węgla. Proces przebiega w w ekosystemach, które nie zawierają tlenu.
333 zbanzbanzban
−
Ogólny przebiegprocesu:
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 154/199
3422 8
3
4828
3
4824
3
24 zNH CH
zbanCO
zbanO H
zban N O H C
zban
+
+−++
++−→
+−+
Przy całkowitym rozkładzie i założeniu, że gazy nie rozpuszczają się w roztworze,
objętościowy skład gazów byłby:
55% metan
43,5% dwutlenek węgla1,5% amoniaku
Zalety procesu fermentacji:
•produkcja biogazu będącego odnawialnym źródłem energii•Potrzebny niewielki obszar•nie jest uciążliwa dla środowiska
ł hł ść
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 155/199
•mała energochłonność •dobre warunki oczyszczania końcowych produktów
Etapy fermentacji:
Etap 1. Hydroliza – w etapie związki organiczne (głównie węglowodory, białka, tłuszcze) zprzetworzone przez enzymy odpowiednich szczepów bakterii hydrolizujących (amylazę, p
lipazę) w rozpuszczalne monomery i dimery (monocukry, aminokwasy i kwasy tłuszczowe
Szybkość etapu limitowana szybkością rozkładu celulozy i
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 156/199
Szybkość etapu limitowana szybkością rozkładu celulozy i
lignin
W tym etapie ~50% substancji organicznych ulega rozkładowi, resztanie ulega degradacji ze względu na brak odpowiednich enzymów
Etapy fermentacji:
Etap 2. Acydoliza – podczas tej fazy bakterie acydogenne przetwarzają rozpuszczone wsubstancje chemiczne ( w tym produkty hydrolizy) do kwasów organicznych (C1-C6), alko
(metanol, etanol), aldehydów, dwutlenku węgla i wodoru.
St ż i d d d j d j d któ
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 157/199
Stężenie wodoru decyduje o rodzaju produktów
Wyższe stężenie wodoru prowadzi do uzyskania produktów mniej zredukowanyc
Intensywne efekty „zapachowe”
W stabilnych układach procesy przebiegajprzez octany, dwutlenek węgla i wodór
Etapy fermentacji:
Etap 3. Octanogeneza, podczas której odpowiednie gatunki bakterii przetwarzają wyższeorganiczne (C3-C6) do kwasu octowego, dwutlenku węgla i wodoru – substratów metanu
Proces jest najtrudniejszy pod względem termodynamicznym i najistotniejszy zpunktu widzenia produkcji biogazu (decyduje o wydajności)
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 158/199
p a p j b ga ( y j y aj )
Rozkład kwasów propionowego, masłowego i etanolu:
233223 33 H HCO H COOCH O H COOCH CH +++→+
−+−−
23223 2 H H COOCH O H OH CH CH ++→+
+−
232223 222 H H COOCH O H COOCH CH CH ++→+
+−−
∆G0 = +76,1kJ/mol
∆G0 = +48,1kJ/mol
∆G0 = +9,6kJ/mol
W warunkach standardowych powyższe reakcje przebiegają tylko gdy ∆G0<0
Etap 3. Octanogeneza przebiega w przypadku syntrofii – współżycia organizmów, którena produkowaniu wodoru przez jedne organizmy i „konsumowaniu” go przez inne.
Etapy fermentacji:
Wodór jest usuwany z układu, a jego ciśnienie parcjalne utrzymywane jest na niskim pozi(6 do 400 Pa)
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 159/199
(6 do 400 Pa)
Wodór może być zużywany również w reakcji tworzenia kwasu octowego z dwutlenku wi wodoru:
O H COOCH H H HCO 232 4432 +→++
−+−
∆G0 = - 104,6 kJ/mol
Etapy fermentacji:
Etap 4. Metanogeneza – w tej fazie procesu metan, przy udziale bakterii metanogennychwytwarzany z następujących substratów:
•Kwasu octowego (prawie 70%)
−−+→+ 3423 HCOCH O H COOCH ∆G0 = -32,3
kJ/mol
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 160/199
kJ/mol
•Wodoru, dwutlenku węgla i mrówczanu:
O H CH H H HCO 2423 34 +→++ +−
−+−+→++
3423 3 HCOCH O H H HCOO
∆G0 = -135,5kJ/mol
∆G0 = -126,8kJ/mol•Metanolu, metyloaminy, lub siarczku dimetylowego:
O H COCH OH CH 2243 3 ++→
++++→++ 4434
24223 NH COCH O H H NH CH
++++→++
424223 2322)(2 NH COCH O H H NH CH
S H COCH O H S CH 224223
232)(2 ++→+
∆G0 = -102,5kJ/mol∆G
0
= -57,4 kJ/mol
∆G0 = -112,2kJ/mol
Wszystkie ∆G0 ujemne
organicznych
białka węglowodany tłuszcze
Nierozpuszczalne substancje organiczne
Hydroliza(bakterie hydrolizujące)
21%
40%
5%34%
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 161/199
Aminokwasy, cukry Kwasy tłuszczowe
Kwasogeneza(bakterie zakwaszające)
Kwasy
Propionowy, butylowy, walerianowy iin.
66%
20%
Kwasoctowy
wodór
35%
11%
12% 8%
23%?
metan
30%70%
Octanogeneza
Metanogeneza
Mikroorganizmy:•Bakterie kwasotwórcze (obligatoryjne – Bacillus, Pseudomonas, Clostridium,Bifidobacterium , fakultatywne – Streptococcus, Enterobacterium ), zdarzają się też względne tlenowce, np. Aerobacter, Clostridium , głównie w dwóch pierwszych etapach.
Liczebność bakterii kwasowych ~108-109 w 1ml, pH=6,30°C,
Szybkość wzrostu od 5h do 72h (zależnie od składu)•Bakterie octanowe – Syntrophomonas Syntrophobacter przetwarzają głównie produkty
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 162/199
•Bakterie metanogenne – bezwzględne beztlenowce, przy minimalnym stężeniu tlenu(0,01mg/l)
metanobakterie są inhibitowane, powstają kwasy organiczne i pH się obniża.
•Bakterie octanowe – Syntrophomonas, Syntrophobacter , przetwarzają głównie produkty
kwaśnej (kwasy masłowy, propionowy oraz alkohole) w octany i wodór. Wzrastają tylko g
wodór jest zużywany przez hydrogenotrofy.
Szybkość wzrostu od 3 do 7dni
Ok. 40 szczepów metanogenów, czas regeneracji 15-85h,minimalny czas wzrostu ~6h (do 72h)
środowiska:
Optymalnie pH 6,8-7,4
Występowanie słabych kwasów i słabych zasad w środowisku pozwala na
ukształtowanie się dość dużej pojemności buforowej w układzie.
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 163/199
Zbyt niskie pH – spowodowana przez nadmierną produkcję kwasów i ich dysocjację, coz kolei powoduje cofnięcie dysocjacji kwasu węglowego i wzrost zawartości dwutlenkuwęgla,W konsekwencji pH spada do ~5.0 - w tym zakresie działa jeszcze system buforowybakterii),
Poniżej pH=5, zahamowanie produkcji substancji lotnych.
Wielkość cząstek:
Im mniejsze wymiary cząstek, tym szybciej zachodzą procesy beztlenowe.
Węgiel, azot, fosfor, siarka, pierwiastkiśladowe
Substancje pokarmowe:
C/N w zakresie 10 do 25
N/P/S = 7/1/1
Gdy C/N>25, azot zostanie za szybko pobrany przez metanogenezy do potrzeb
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 164/199
białkowych i nie będzie dostępny dla części węgla zawartego w surowcu – efekt – zmniejszenie produkcji gazu.Gdy C/N<25, azot będzie się uwalniał w postaci amoniaku i wzrośnie pH – pH>8,5 jesttoksyczne dla bakterii metanogennych.
Wilgotność substratów:
•Fermentacja mokra, zawartość suchej masy jest do 15% (zwykle 8-12%)•Fermentacja półsucha, zawartość suchej masy ok. 20% (18-22%)•Fermentacja sucha, zawartość suchej masy powyżej 20% (max. 40%)
Temperatura:
Fermentacja przebiega w warunkach naturalnych w temperaturach od 2 do 70°C.
•Fermentacja psychrofilna – 5-25°C•Fermentacja mezofilna – 25-45°C•Fermentacja termofilna – 45-60°C
Bakterie psychrofilnewykazują najwyższą aktywność w ~25°C
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 165/199
j y
Temperatura determinuje czas trwania fermentacji!!!
10°C – czas trwania 120 dni30-35°C – czas trwania 27 dni50-55°C – czas trwania 12 dni
Dane dotycząceosadów ściekowych
Zalety i wady fermentacji mezo- i termofilnej
Fermentacjamezofilna
Fermentacjatermofilna
zalety•Stabilne prowadzenieprocesu
•Wyższy o ok. 10% stopień rozkładu
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 166/199
a y
wady
p•Małe zapotrzebowanie naenergię procesową
•Brak pełnej higienizacjiproduktu
•Większa szybkość rozkładu•Pełna higienizacja produktu
•Wrażliwość na wahania temperatury•Czasem mniejsza produkcja energii
netto•Czasem gorsza jakość kompostu•Większa emisja odorów•Większa oporność właściwa osadu
Metody przeprowadzania fermentacji:
• Procesy jednostopniowe – w jednym bioreaktorze (lub w kilku bioreaktorach
połączonych równolegle
• Reaktory z pełnym wymieszaniem (technologie mokre)• Reaktory z przepływem tłokowym (technologie suche)• Reaktory perkolacyjne
Mezofilne jak i termofilne
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 167/199
ZALETY WADY
•Stabilna produkcja gazu,prosty sposób prowadzenia
procesu
•Niskie koszty inwestycyjne ieksploatacyjne
•Brak optymalnych warunków dla przemianbiochemicznych i możliwości oddziaływania
na poszczególne fazy fermentaji
•Niebezpieczeństwo hamowania procesuprzez amoniak lub nadmiernie zakwaszony
wsad
Metody przeprowadzania fermentacji:
• Procesy wielostopniowe – proces prowadzony w kilku reaktorach połączonych
szeregowo
A w każdym panują odmienne warunki środowiskowe (pH, temperatura, etc).
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 168/199
System dwureaktorowy:
1 Reaktor – hydroliza i faza kwaśna2. Reaktor - Faza octanogenna i metanogenna
System dwureaktorowy:
1 Reaktor – warunki termofilowe2. Reaktor – warunki mezofilowe
Fermentacja dwustopniowa,zmiennotemperaturowa; temperaturymogą być odwrotne (najpierw mezo)
Zalety i wady wielostopniowych procesówfermentacji
Metody przeprowadzania fermentacji:
ZALETY WADY
•Krótszy czas trwania procesu •Złożony proces technologiczny
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 169/199
•Wysoka stabilnoś procesufermentacji odpadów łatwobiodegradowalnych
•Dopuszczalne wyższe wypełnieniakomór
•Lepsza możliwość sterowaniaparametrami procesu
•Zamknięty obieg wody procesowej – niebezpieczeństwo skażenia substancjamitoksycznymi
•Wysokie koszty inwestycyjne ieksploatacyjne
•W systemach z rozdziałem faz niższawydajność biogazu
Porównanie systemów jedno- i dwustopniowych
Parametry 1-stopniowy 2-stopniowy
Stopień rozkładu (%s.m.o)
3
ok.45 60-80
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 170/199
Produkcja biogazu (m /tonawsadu)Produkcja biogazu (m3 / tonas.m.o)
Czas trwania hydrolizy (d)
Czas trwania metanogenezy(d)
Stopień końcowa stabilizacja wwarunkach tlenowych (d)
80-90
380-420
14-16
14-16
15-21
110-120
500-550
2-4
2,0-2,5
10-12
Produkty procesu fermentacji
Biogaz – głównie wykorzystywany na miejscu (transport kosztowny), skład jego zależy
od zastosowanych substratów:
Rodzaj substratu Ilość gazu(dm3/kg s.m.)
CH4 (%) CO2
l d
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 171/199
Wglo!oda"# $3 & &
'uszz* +42& , 3
-aka ++$ &2 4$
Odad#komu"al"*
003 &1 44
Osad# ś*ko!* +++4 13 3,
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 172/199
Odpady niebezpieczne 1
Podział odpadów (ogólny) przypomnienie
Odpady
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 173/199
komunalne niebezpieczne
Dziś o tym!!!
Czym s substance (i odpady) niebezpieczne"
Poc#odz głównie z przemysłu$ rolnictwa$ transportu$ słu%by zdrowia i
laboratoriów badawczyc# (mog si& pali'$ ma wysok reaktywnoś'$ma wysok korozynoś' i ekotoksycznoś'$ np
•*lee•+aterie (akumulatory)
Od d d ( k ,-. d d k l l ó i % d d
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 174/199
•Odpady medyczne (ok ,-. to odpady komunalne$ ale równie% odpady z diagnozowania, leczenia, profilaktyki medycznej i weterynaryjnej:narz&dzia c#irurgiczne i zabiegowe$ odpady zawierace drobnoustroe$toksyny$ inne /ormy zdolne do przenoszenia materiału genetycznego$
mogce powodowa' c#oroby u ludzi i zwierzt0 c#emikalia$ leki (inneni% cytotoksyczne i cytostatyczne)$ zu%yte kpiele lecznicze aktywnebiologiczne (niezaka1ne)$•Osady ściekowe ( przemysłowe$ niebezpieczne)•Odpady przemysłowe (kopalni$ elektrowni$ #uty$ /abryki maszyn$/abryki tworzyw$ sprz&tu 23D
4armaceutyki
Przeterminowane 5eki (problemy)
• w r&kac# dzieci• w wodzie pitne (studnia) 6akie skutki uboczne"
7bió k / t kó
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 175/199
7biórka /armaceutyków
8nieszkodliwianie zwizków toksycznyc# wraz z odpadami weterynarynymi imedycznymi (np termiczne unieszkodliwianie)
4armaceutyki
7a zbiórk& przeterminowanyc# leków odpowiada 39:;2
<yniki zbiórek zale% głównie od akci promocyne
•O szkodliwości przeterminowanyc# leków i zagro%eniac# dla %ycia i zdrowia orazśrodowiska•O miescu i czasie zbiórki
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 176/199
•O miescu i czasie zbiórki•O dalszym post&powaniu z zebranymi lekami
;alepsze e/ekty zbierania = w aptekac#
Przykład > :nowrocław$ ?@ tyś mieszkaAców$ Baptek z poemnikami (inowroclawpl)
•< -B-r zebrano -,kg lekarstw•< -BBr zebrano -kg lekarstw (do września)
ie wolno wrzucać: igieł, igłostrzykawek i termometrów
Akcja w Krakowie „z domu do apteki przynieś przeterminowane leki” (od 2000r)
rok Liczba aptek loś! zebranyc"lekar#tw $k%&
2000 '0 0
200' 2* +
2002 bd '2*,
200* bd '*+-
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 177/199
200* bd '*+-
200 bd '++,
200- bd **,
200. bd *,-0200 bd +2,
200, bd -0*
200+ bd ''--
20'0 bd '.+*
20'' ',0 DE@-@
*0%/mie#zkaniec
+aterie' bateria „%uzikowa” potrai zatru! 'm* %leby1 lub 00k% ziemi
+aterie
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 178/199
9etale kolorowe 7wizki toksyczne
Odzysk metodami ogniowymi (poza rt&ci i kadmem) orazmetodami #ydrometalurgii
%odnie z norm3 europej#k3 nr 45675 '0-8200*1 maj3c3 #tatu# 4ol#kiej 5ormyzu9yte akumulatory lub ic" cz:ści zaliczane do z;omu<
+aterie
7a zbiórk& zu%ytyc# baterii odpowiada 39:;2
Problemy podobne ak w przypadku przeterminowanyc# lekarstw
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 179/199
Problemy podobne ak w przypadku przeterminowanyc# lekarstw
+aterie
Hozporzdzenia 9inistra Oc#rony Frodowiska w sprawie baterii•z 20 #ierpnia 200+ r< w #prawie wzoru wnio#ku o wpi# do reje#tru1 wzoru wnio#ku o
zmian: wpi#u do reje#tru oraz wzoru wnio#ku o wykreślenie z reje#tru (=z> nr ''1poz< ''--)1• z 2 września 200+ r< w #prawie wy#okości #tawek op;aty reje#trowej oraz op;atyrocznej (=z> nr '+1 poz< '20+)1•z 2' #ierpnia 200+ r< w #prawie #po#obu u#talenia numeru reje#trowe%o dla
wprowadzaj3ce%o baterie lub akumulatory oraz dla prowadz3ce%o zak;ad
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 180/199
Poziomy odzysku wyznaczone przez 3łówny :nspektorat Oc#rony Frodowiska•-B-r > B.•-BBr > .•-Br > @.•-B,r > G@.
wprowadzaj3ce%o baterie lub akumulatory oraz dla prowadz3ce%o zak;adprzetwarzania zu9ytyc" baterii lub zu9ytyc" akumulator?w (=z> nr ''1 poz< ''-.)1•z 2, września 200+ r< w #prawie reje#tru wprowadzaj3cyc" baterie lub akumulatoryoraz prowadz3cyc" zak;ady przetwarzania zu9ytyc" baterii lub zu9ytyc"akumulator?w (=z> nr '.21 poz< '2+*)<
+aterie@przedawca detaliczny kwa#owo6o;owiowyc" baterii #amoc"odowyc"1 akumulator?wje#t zobowi3zany do pobrania op;aty depozytowej ( zaświadczenie) przy #przeda9y1jeśli kupuj3cy nie przeka9e odpad?w<
Akumulatory kwasowo-ołowiowe 30 zł za sztukę
Akumulatory przemysłowych kwasowo-ołowiowe - 35 zł za sztukę.
Byma%ania dotycz3ce przetwarzania (na mocy rozporz3dzenia mini#tra)
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 181/199
Byma%ania dotycz3ce przetwarzania (na mocy rozporz3dzenia mini#tra)
•Cddzielenie akumulator?w kwa#owo 6 o;owiowyc" od innyc" baterii i odpad?w•>#uni:cie i unie#zkodliwienie (odzy#kanie) elektrolitu•Dozdrobnienie i rozdzia; materia;?w na tworzywa1 pa#t: o;owiow3 i metale•Erakcja metaliczna i o;owiowa powinny by! przetopione (rainacja o;owiu)•Decyklin% tworzyw #ztucznyc" z akumulator?w
+aterie
•Bprowadzaj3cy do obrotu baterie zobowi3zany je#t do pi#ania #prawozdaFdotycz3cyc" ilości i ma#y wprowadzonyc" do obrotu baterii•Bykazy irm•@prawozdania roczne dotycz3ce środk?w przeznaczonyc" na kampanie edukacyjne
•@prawozdania dotycz3ce op;at•@prawozdania w #prawie poziomu odzy#ku
Dozporz3dzenia Gini#tra odnośnie #prawozdawczości8
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 182/199
@prawozdania dotycz3ce op;at•@prawozdania w #prawie poziomu odzy#ku
Sprawozdania o przeprowadzonych publicznych kampaniach edukacyjnych oraz
o wielkości wykorzystanych środków (DzU nr 38, poz. 198), weszło w życie
1.01.2012
+aterieOrganizace zamuce si& odzyskiem baterii
•HI+2 organizaca odzysku sa (wwwrebacompl)•P25IC7;J > Oc#rona Frodowiska i odpady (wwwpalecznypl)
Heba > edukaca w zakresie baterii akty prawne dla
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 183/199
Heba > edukaca w zakresie baterii$ akty prawne dlaproducentów$ sprzedawców$ recyklerów$ etc
5ampy /luorescencyne i odpady zawierace rt&'
Cdpady zawieraj3ce rt:!8 zu9yte lampy luore#cencyjne1 wy;adowcze1 termometry
rt:ciowe1 urz3dzenia elektryczne1 baterie
@y#tem zbi?rki w 4ol#ce „raczkuje”
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 184/199
Najczęściej odpady te trafiają w postaci stłuczki na wysypiska odpadów
Szacuje si ę, ż e od II Wojny Światowej trafiło na wysypiska 500mln sztuk świetlówek,Zawieraj ących 33 tony rt ęci, 2800 ton luminoforu, 140 ty ś ton stłuczki szklanej
Obecnie odpady te są objęte „ustawą o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym”
5ampy /luorescencyne i odpady zawierace rt&'
@y#temy zbi?rki powinny i tran#portu powinny uwz%l:dnia! rozwi3zania8
•Kontenery na odpady w rejonowyc" punktac" %romadzenia odpad?w•Ckre#owa zbi?rka odpad?w (np< wraz ze zbi?rk3 odpad?w wielko%abarytowyc")
•4ojemniki na odpady zawieraj3ce rt:! w miej#cac" #przeda9yCk k i d k j
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 185/199
j p y j3 : j p y•Ckre#owa kampania edukacyjna
@y#tem zbi?rki #3 nieop;acalne (nawet przy odzy#kaniu rt:ci)1 potrzebne dodatkowe
motywacje inan#owe<
5ampy /luorescencyne i odpady zawierace rt&'
4rzyk;ad irmy8
Iko#arpoon > Czstków 9azowiecki (eko#arpoonpl)
Eirma zajmuje #i: przerobem #ub#tancji niebezpiecznyc"1 tj<8•Cdpady zawieraj3ce rt:! (świetl?wki1 9ar?wki1 lampy1 termometry)•Cdpady elektroniczne (AH=1 komputery1 zabawki1 #prz:t medyczny1 elektronarz:dzia)•Cdpady c"emiczne
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 186/199
p y
Eirma 7ko"arpoon I w#zy#tkie zezwolenia (zareje#trowana w HCJ1 decyzje
Gar#za;ka1 etc<)
>#;u%i #3 p;atne
nne irmy zajmuj3ce #i: odpadami niebezpiecznymi8 7pak (Kali#z)1 4(Mz:#toc"owa)1 Ba#trol (4oznaF)1 7ko GiN (Oyc"y)1 7ner%oz;om (Le%nica)1 7#padon
(@zczecin)
8rzdzenia zawierace /reony
G$, mln sztuk lodówek do wymiany po K@--g c#loro/luorow&glowodorów
Podstawowy problem > niszczenie warstwy ozonowe
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 187/199
4reon mo%e by' odzyskiwany i po oczyszczeniu > u%yty ponownie
4irmy /irmy zamuce si& klimatyzac 8rzdzenia do odzysku /reonu sstosunkowo tanie (kilka tysi&cy złotyc#)
Produkty niebezpieczne, RTV, AGD, elektronika, etc :
•Sprzedawca ma obowiązek informować klientów, co zrobić ze zużytym sprzętem
•Przy zakupie nowego towaru, stary możemy oddać do sklepu nieodpłatnie (1 za 1)
•W każdej gminie musi być co najmniej 1 punkt zbiórki zużytego sprzętu (we Wrocławiu,
ul. Grabiszyńska 241 – Hutmen, firma TKM Recykling Polska – bezpłatnie)
•Wywóz przez firmy, które odbierają odpady wielkogabarytowe
•Producent musi umieścić w instrukcji do produktu o postępowaniu po zużyciu
•Informacje o odpadach i punktach skupu w sklepach
•Organizacje zajmujące się elektrośmieciami: Elektroeko (do września
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 188/199
•Organizacje zajmujące się elektrośmieciami: Elektroeko (do września
2012 pojawią się pojemniki w związku z wycofywaniem standardowych
żarówek
Żarówki energooszczędne:
•Punkty zbioru w sklepach sieci: Obi, Castorama, Ikea, Leroy Merlin,
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 189/199
Odpady niebezpieczne 2
Oleje przepracowane
Odpady ropopochodne, węglowodory
Palne i często szkodliwe, potencjalnie mogą skazić wody
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 190/199
ę , p j gą ygruntowe (przy stężeniu 1ppm skażona woda pitna
!ecykling(po w"a#ciwej o$r%$ce
&palanie(z odzyskiem ciep"a
Oleje przepracowane
Przepisy prawne dotyczące gospodarki przepracowanymi olejami'
•yrektywa o odpadach•yrektywa o odpadach nie$ezpiecznych•yrektywa o usuwaniu olej%w odpadowych (i poprawka)*+-.+//0 i )+121+//0
•yrektywa o ochronie #rodowiska, a w szczeg%lno#ci gruntu, gdy wl i t i ż j t d # i k
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 191/199
rolnictwie używany jest osad #ciekowy•yrektywa o odpadach i odpadach z opakowa3
Oleje przepracowane
&ą to'•4szystkie oleje smarowe, lu$ przemys"owe mineralne, kt%re sta"y się niezdatnedo użycia, do kt%rego $y"y pierwotnie przeznaczone, a w szczeg%lno#ci zużyte
oleje silnikowe, ze skrzyni $ieg%w, mineralne oleje smarowe, oleje do tur$in,oleje hydrauliczne5
4 Polsce największą grupę stanowią tzw5 6oleje przepracowane7
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 192/199
4szystkie oleje smarowe i przemys"owe, kt%re nie nadają się już
do zastosowania, do kt%rego $y"y pierwotnie przeznaczone (555
Podstawowy pro$lem (z punktu widzenia ekonomiczno 8 prawnegoz zakwali9ikowaniem rodzi się, gdy trze$a zap"acić podatekakcyzowy:::
Oleje przepracowane
Procesy, kt%rym można poddać oleje przepracowane na
podstawie dyrektywy'
•;suwanie, poz$ywanie się, likwidacja (disposal 8 przer%$ka lu$destrukcja olej%w odpadowych, jak też ich zrzut lu$ magazynowanie nad i
pod ziemię
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 193/199
•Przer%$ka ( processing<operacje, kt%re pozwalają na powt%rne użycieolej%w odpadowych, tzn5 regeneracja i spalanie'
•!egeneracja (regeneration 8 każdy proces, za pomocą kt%rego mogą $yćprodukowane oleje $azowe przez ra9inowanie olej%w odpadowych, a wszczeg%lno#ci przez usuwanie zanieczyszcze3, produkt%w utleniania idodatk%w zawartych w takich olejach5
•&palanie (combustion oznacza użycie olej%w odpadowych jako paliwaprzy w"a#ciwym odzysku powsta"ego ciep"a
Oleje przepracowane
0el dyrektywy'
•&tworzenie systemu z$i%rki, przer%$ki, magazynowania oraz likwidacjiolej%w oraz ochrona #rodowiska
!egeneracja, czy spalanie=
yrektywa daje pierwsze3stwo regeneracji w krajach ;/ :::
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 194/199
yrektywa daje pierwsze3stwo regeneracji w krajach ;/ :::
!zeczywisto#ć=
4 >222r ??@ olej%w spalano, a resztę poddawano regeneracji,4 >222r wielko#ć z$i%rki olej%w wynosi"a -@
!eszta=
Astotną sprawą jest zaplecze techniczne, ekonomiczne i organizacyjne
Oleje przepracowane
!egeneracja, 6za7 i 6przeciw7
•Op"acalno#ć zależy od wielko#ci
produkcji olej%w przepracowanych,op"acalno#ć przy ?2 222<2 222 ton
•Bożliwo#ć taniego spalania odpad%w
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 195/199
rocznie 8 o$ecnie niemal żaden krajw ;/ nie produkuje takiej ilo#ci
•0iąg"e zmiany sk"ady olej%wpowodują, że sk"ad olejuprzepracowanego jest za każdymrazem inny
•Ogromne ryzyko inwestycyjne 8związane z rynkiem z$ytu i jako#ciąregenerowanego oleju
•!ynek z$ytu olej%w regenerowanych8 nie istnieje, gdyż ludzie kupująg"%wnie oleje #wieże
•4zrost zapotrze$owania na olejewysokiej jako#ci 8 olejeregenerowane nie są konkurencyjne
Oleje przepracowane
&palanie olej%w przepracowanych
C"%wnie w 4ielkiej Drytanii, gdzie poziom z$i%rki E2@ (1...
Odwodornienie i usunięcie cia" sta"ych 8 powstaje !FO (recoGered 9uel oil
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 196/199
Hastosowanie' elektrownie (zamiast ciężkiego oleju opa"owego, pieceo$rotowe, piece do wypalania klinkieru cementowego, r%żne pieceprzemys"owe, ogrzewanie w rolnictwie, ogrodnictwie, $ojlery
Oleje przepracowane
&palanie olej%w przepracowanych 8 6za7 i 6przeciw7
•Ba"a lepko#ć ("atwiej pompować•Iiska cena
•&iarka•0hlor•Polichlorowane $i9enyle
•Betale ciężkie (o"%w, wanad,miedJ, kadm, chrom, nikiel
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 197/199
miedJ, kadm, chrom, nikiel
4 >22? wprowadzono dyrektywę' Waste Incineration Directive, co
doprowadzi"o do tego, że wielu użytkownik%w przesta"o spalać !FO:::Popyt na !FO spad", a inni od$iorcy zażądali op"at za przyjęcie !FO5odatkowo manipulacja akcyzą !FO sprawia, że sytuacja na rynku jestniesta$ilna
4raki i czę#ci pojazd%w
Iie należą do odpad%w komunalnych, jednak coraz czę#ciej są w nich
spotykane5 Ach unieszkodliwianie jest pro$lemem gmin5
Ol$rzymi import z zachodu od >22 roku, szacunkowa licz$az"omowanych pojazd%w o$ecnie E)*2ty#+rok
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 198/199
&amochody wyeksploatowane w Polsce tra9iają do ma"ych warsztat%w lu$na szrot, gdzie są roz$ierane na czę#ci5 He względu na dużezapotrze$owanie na czę#ci używane, nie jest to duży pro$lem, jednakdzia"alno#ć takich 9irm nie jest do ko3ca uregulowana prawnie
4raki i czę#ci pojazd%w
Bateria" ze zdemontowanych samochod%w'
•H"om metali żelaznych, g"%wnie stalK•H"om metali kolorowych•Oleje silnikowe i resztki paliwa, osady ze z$iornik%w paliwa•Filtry olejowe 8 unieszkodliwiane•P"yny hamulcowe, przek"adniowe, ch"odnicze, do spryskiwaczy 8
unieszkodliwiane lu$ regenerowane w zak"adach chemicznych•Lkumulatory 8 oddawane do recyklingu
7/22/2019 Recykling materiałów.pdf
http://slidepdf.com/reader/full/recykling-materialowpdf 199/199
y y g•Opony i odpady gumowe 8 do $ieżnikowania, do cementowni (spalanie•Mapicerka 8 należy sprawdzić sk"ad 8 przeważnie segregacja jak
tworzywa•Mworzywa sztuczne 8 zderzaki,deska rozdzielcza, pojemniki na p"yny•&zy$y samochodowe jednowarstwowe lu$ klejone•0zę#ci zamienne i podzespo"y