Slide 1

Reformacija i njeno irenje Evropom , Katolika obnovaHRIANSTVOKATOLICIPRAVOSLAVNI1 0 5 4.

Tokom srednjeg veka katolika crkva je bila najdominantnija vera u zapadnoj EvropiBez jake centralne vlasti u Evropi, katoliki papa je postao, pored duhovnog, i vaan politiki liderNa imanjima svetenici su takoe bili moni, a narod su kontrolisali pretnjama paklom, svetim tajnama i oslobaanjem od greha

4

Katolika crkva ui da ljudi mogu da odu u raj (to se zove spasenje) imajui veru u Boga i inei dobra dela za druge.5

Crkva ui hriane da e dobiti vie boije blagodati kroz niz duhovnih rituala (obreda) koje se zovu svete tajneSvete tajne su krtenje, miropomazanje, priee, ispovest, brak, pokajanje, opelo za smrtPraksa katolike crkve 6

Meutim, u crkvi je rasla korupcijaSvetenstvo je davalo zavet ednosti (uzdravanje od seksa) a neke crkvene voe su imali decuSvetenici su morali da prou kroz rigoroznu obuku u manastiru ... ali neke crkvene pozicije su prodate najboljem ponuau (to se zove simonija) Ponekad bi feudalci koristili svoj uticaj da postave svoje prijatelje ili decu za svetenike (to se zove lika investitura)Kao rezultat svega toga neki svetenici su bili neobrazovaniJedna od najkorumpiranijih crkvenih praksi je prodaja oprotajnicaIndulgencija je nastala kao nain da se ljudi pokaju za svoje grehe kroz dobra delaAli, umesto da ine dobra dela, crkvene voe su poele da prodaju indulgencijske sertifikate kao nain za dou do vie novca

Ovu praksu niko nije osporavao u srednjem vekuINDULGENCIJAprodaja oprosta od grehapapa Lav X

bazilika sv. Petra u RimuNemaki propovednik Tetzel, koji je bio zaduen za reklamiranje indulgencije stanovnitvu

Vernici su bili jako pogoeni indulgencijama, jer su u njima videli jo jedan novi namet u nizu obveza koje su bili duni Crkvi, dravi i plemiima.

U vreme renesanse, neki hriani su poeli da kritikuju crkvenu korupciju i dovode u pitanje uenja katolike crkveHrianski humanisti su verovali da mogu da pomognu u reformi katolike crkve11

U XIV veku reformatori, meu kojima su najpoznatiji Don Viklif i svetenik Jan Hus, osudili su korupciju i indulgencije i govorili da je Biblija (a ne papa) jedini izvor crkvenog autoriteta i eleli su da crkva propoveda na narodnom, a ne na latinskom jeziku12 Title Text

Katolike stareine su na ove kritike odgovorile tako to su pogubili Viklifa i Husa 13

1509. godine, hrianski humanista Erazmo Roterdamski objavio je Pohvalu gluposti u kojoj je izmeu ostalog traio da se zaustavi korupcija

14

Gutenbergova tamparija omoguila je da se knjiga Erazma Roterdamskog ita irom Evrope, a time se i poveao broj zahteva za reformama u crkvi Reformacija

U prvim godinama XVI veka Katolika crkva je bila u haosu zbog kontraverzi i korupcije i njene nespremnosti da prihvati reforme U Nemakoj katoliki svetenik pod imenom Martin Luter upleo se u ozbiljnu svau sa katolikom crkvom

16

Sukobom Martina Lutera i raskidom sa katolikom crkvom poinje protestantska reformacija koja inspirie niz hrianskih uenjaTokom protestantske reformacije, reformatori su protestovali protiv crkvene korupcije i prakse u nadi da e uspeti da reforminu hrianstvo Martin Luter

Dok je bio deak, Luter je eleo da postane advokat, ali kada je preiveo udar groma obeao je da e postati katoliki svetenikMartin Luter

Kao monah, Martin Luter je prouavao Bibliju i postao svetenik i profesorProuavajui Bibliju, Luter je postao ubeen da se do spasenja ne moe doi dobrim delima i svetim tajnamaUmesto toga Luter je bio inspirisan poslanicom svetog Pavla Rimljanima: Osoba moe biti dobra ako ima veru u milost boijuMartin Luter

Martin Luter je verovao da se do spasenja dolazi verom u Boga; Ovu ideju je nazvao opravdanom veromMartin Luter je otro osuivao prodaju indulgencija, koju je nazivao lanim spasenjem

1517. godine, Martin Luter napisao je kritiku katolike prakse sa argumentima koje je nazvao 95 tezaOkaio je 95 teza na vrata katolike crkve u Vitenbergu i pozvao na razgovor o njegovim idejama

21

95 teza se brzo proirilo irom Evrope i izazvalo veliku diskusiju

Ali katolika crkva je osudila Lutera i odbacila njegove idejeMnogi vernici, posebno u Severnoj Evropi, su bili oduevljeni njegovim idejama

1521. godine Luter je pozvan na sabor u Vorms, na sastanak sa verskim i politikim voamaCrkva je zahtevala od Luter da se odrekne svog uenjaLuter je odbio, tvrdio da je Biblija jedini izvor crkvenog autoriteta i podsticao hriane da sami za sebe prouavaju Bibliju, a ne da im tumae katoliki svetenici Na saboru u Vormsu, Martin Luter je ekskomuniciran iz katolike crkve

Sukob Martina Lutera sa katolikom crkvom vodio je ka formiranju nove hrianske crkve i uenja poznatog pod nazivom Luteranizam Luteranizam je prva iz niza Protestskih hrianskih vera koje su se odvojile od katolike crkve Zahvaljujui tampi, njegovo uenje se brzo iri i do 1528. godine: Brandenburg, Brunsvik, Lineburg, lezvig-Holtajn, Mansfeld i leska postali su luteranskiLuterov uenje podstie i seljaki ustanak 1524. godine u Nemakoj; predvodi ga Tomas MincerLuter protiv ovog ustanka zbog radikalizma i krvoplolia pie Protiv ubilakih seljakih hordi

KalvinizamOva varijanta protestantizma je nazvana po francuskom reformatoru anu Kalvinu.Napisao je Nauk hrianske vereZajedno s Martinom Luterom uio je da samo vera spasava i nije priznavao crkvenu tradiciju kao izvor vere, nego samo sveto Pismo. Priznavao je samo dve svete tajne (krtenje i priest. Kalvin je svoje ideje pokuao da ostvari uvodei u enevi versku diktaturu.

Drugi reformatoriFrancuska hugenotiHugenoti su francuski protestanti, pripadnici Protestantske reformistike crkve Francuske. Takoe su poznati kao francuski kalvinisti.Poznati hugenot je bio Enrike od Navare, budui kralj Anri IV od Francuske, koji je morao da se odrekne protestantizma kako bi spasao ivot u pokolju hugenota koji se desio 24. avgusta 1572., poznatom kao Vartolomejska no.Drugi reformatoriVartolomejska no

Drugi reformatorieka husiti (Jan Hus)Jan Hus (oko 13696. jul 1415) je bio eki propovednik, filozof, mislilac i ideolog eke reformacije. Bio je rektor Karlovog univerziteta u Pragu. Njegovi sledbenici su zvani husiti. Rimokatolika crkva je njegovo uenje smatrala jeretikim, pa je Hus 1411. ekskomuniciran. Na koncilu u Konstanci je osuen, pa je u Konstanci spaljen na lomai 6. jula 1415. godine.Hus je bio prethodnik protestantskog pokreta. On je nacionalni heroj eke, a 6. jul je dravni praznik eke.

Spaljivanje Jana HusaDrugi reformatorikotska prezviterijanciPrezbiterijanstvo ili prezviterijanstvo je naziv za razliite hrianske crkve koje se temelje na kalvinistikoj teolokoj tradiciji unutar protestantizma. Prezbiterijanska teologija u pravilu naglaava suverenitet Boga i autoritet Svetog pisma.Prezbiterijanstvo se razvilo uglavnom u kotskoj te je potvreno kao crkvena vlast u kotskoj Zakonom u Uniji 1707. Veina prezbiterijanaca koji danas ive u Englesku su dijelom kotskog porekla, a prezbiterijanstvo se proirilo u Severnu Ameriku zahvaljujui kotima i kotsko-irskim doseljenicima.

Engleska anglikanci

Henrijev privatni ivot se vrlo esto isprepletao sa dravnim poslovima i politikom. Njegova elja za dobijanjem mukog naslednika i brani ivot usko su uticali kako na tadanju, ali i buduu spoljnu i unutranju politiku Engleske, tako i na poloaj vere u Engleskoj i odnose sa poglavarom katolike crkve.

Drugi reformatoriKralj Henri VIII protiv katolike crkve1527 kralj Henri VIII je traio od pape Klimenta VII razvod od svoje prve supruge Katarine Aragonske i nakon to je papa odbio da mu da razvod, Henri VIII se proglasio poglavarom crkve u Engleskoj.1534- Crkva Engleske odvojila se od Katolike crkve nakon donoenja Akta o suprematiji, i danas se odreuje istovremeno kao katolika i reformatorska.Time je potvrdio svoju apsolutnu prevlast u crkvenim i svetovnim pitanjima u Engleskoj.

Drugi reformatoriHenri VIII i njegove ene

Anglikanska crkvaAna Bolen koja se udala za Henrija i rodila Elizabetu, je obezglavljenaHenri se enio jo 4 puta i dobio je samo jednog sina Edvarda1547 Edvard nasleuje oca sa 10 godinaEdvard rano umire, pa erka Mari postaje kraljica i pokuava da vrati Englesku u okrilje katolike crkve Verski progoni i spaljivanje verskih otpadnika bili su uobiajeni za vreme njene vladavine, pa je dobila ime Krvava Meri.

Elizabetansko dobaNaredna kraljica Engleske je 1559-1603 godine postala njena sestra, kraljica Elizabeta I; pod njenom upravom Engleska se ponovo vraa protestantizmu (ili kako se esto naziva reformaciji), a Anglikanska crkva dobija svoju konanu formuElizabet a je bila dobro obrazovana i donosila je mudre dravne odluke u vezi crkve i politikeNikad se nije udavala