Upload
others
View
7
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
RESPEKTOWANIE PRAW AUTORSKICH W INTERNECIE. BADANIE POZIOMU WIADOMO CI U YTKOWNIKÓW
MICHAŁ BŁASZCZYK, DANIEL BICZYSKO, MILAN POPOVIĆ
Streszczenie
Rozwój Internetu doprowadził do przeniesienia niektórych codziennych czynnoścido świata „on-line”. Już nie musimy dzwonić bądź odwiedzać znajomych żeby dowie-dzieć się, co u nich słychać. Wystarczy odwiedzić jeden z portali społecznościowych,na którym mają profil. Obserwując zachowania internautów można dojść do wniosku,że sfera praw autorskich, właśnie ze względu na tempo zmian, jest ignorowana.Niniejszy artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie, w jakim stopniu prawa autorskiew Internecie bywają ignorowane oraz co jest tego przyczyną. Próbie została poddanagrupa studentów w celu sprawdzenia poziomu ich wiedzy dotyczącej praw autorskichoraz poziomu akceptowalności, poprzez moralne przyzwolenie na ich łamanie.
Wnioski badania pokazują, w jakim stopniu studenci nielegalnie pobierają mate-riały multimedialne oraz oprogramowanie z Internetu, oraz skutki wynikające z (nie)znajomości definicji pojęcia „własnego użytku osobistego”.
S owa kluczowe: Internet, prawa autorskie, pobieranie i udost pnianie utworów
1. Wst p
Otaczaj ca nas rzeczywisto w ci gu ostatnich lat zmieni a si diametralnie w wielu aspektach.
Doprowadzi do tego przede wszystkim rozwój Internetu. Od jakiego czasu jest tak, i w zasadzie
wszystko jest dost pne na wyci gni cie r ki, jest tu i teraz. Ludzie z natury rzeczy id zatem na
skróty. Cz sto obserwuj c zachowania internautów mo na doj do wniosku, e sfera praw autor-
skich, w a nie ze wzgl du na tempo zmian, jest ignorowana. Z czego to wynika? Z niskiej
wiadomo ci prawnej spo ecze stwa? Autorzy niniejszego artyku u postaraj si odpowiedzie na
to pytanie poddaj c badaniu grup studentów Uniwersytetu ódzkiego.
2. Wprowadzenie do prawa autorskiego w Internecie
Mówi c o prawie autorskim i jego respektowaniu w sieci Internet konieczne staje si odwo anie
do obowi zuj cych w Polsce przepisów prawnych oraz przytoczenie aktualnej definicji samego po-
j cia prawa autorskiego. Zgodnie z ustaw z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach
pokrewnych, przedmiotem prawa autorskiego jest ka dy przejaw dzia alno ci twórczej o indywidu-
alnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezale nie od warto ci, przeznaczenia
i sposobu wyra enia (utwór) [14]. Jednak e jak mo emy przeczyta dalej istniej równie wy cze-
nia. Mianowicie ochron obj ty mo e by wy cznie sposób wyra enia; nie s obj te ochron
odkrycia, idee, procedury, metody i zasady dzia ania oraz koncepcje matematyczne [14]. Co wi cej
utwór jest przedmiotem prawa autorskiego od chwili ustalenia, chocia by mia posta nieuko czon
Michał Błaszczyk, Daniel Biczysko, Milan PopovićRespektowanie praw autorskich w Internecie. Badanie poziomu świadomości użytkowników
6
[14]. Oznacza to, i zgodnie z wyrokiem s du najwy szego „Utwór artystyczny staje si przedmio-
tem prawa autorskiego ju wtedy, kiedy nast puje jego ustalenie, tj. gdy przybierze jak kolwiek
posta , cho by nietrwa , jednak o tyle sta , eby tre i cechy utworu wywiera y efekt artystyczny”
[15]. Pozostaje do wyja niania kwestia, co oznacza termin „ustalenie”. Co ciekawe termin ten nie
oznacza wcale konieczno ci fizycznego utrwalenia utworu na materialnym no niku. Wystarczy –
jak cho by w przypadku wiersza czy innego utworu literackiego jego publiczne wyg oszenie.
Dodatkowo dla przyznania ochrony autorskiej, nie ma znaczenia, e do poznania tego rodzaju
utworu konieczne b dzie pos u enie si odpowiednim urz dzeniem i oprogramowaniem. Co cie-
kawe, bez znaczenia jest równie , mimo i stanieje taki zapis w ustawie, czy w rzeczywisto ci
ktokolwiek, poza twórc , z utworem si zapozna . R kopis lub nagranie utworu dokonane przy u y-
ciu dyktafonu, które nigdy nie zosta y upublicznione, równie podlegaj ochronie prawnej [1].Sama ochrona przys uguje twórcy niezale nie od spe nienia jakichkolwiek formalno ci [14].
W zwi zku z tym autor nie musi dokonywa adnych czynno ci by stworzony przez niego utwór
podlega ochronie prawnej zwi zanej z prawa autorskimi.
Zgodnie z polskim prawem [14], prawa autorskie mo emy podzieli na dwie kategorie – prawo
autorskie osobiste oraz prawo autorskie maj tkowe. Jak zapisano, je eli ustawa nie stanowi inaczej,
autorskie prawa osobiste chroni nieograniczon w czasie i niepodlegaj c zrzeczeniu si lub zbyciu
wi twórcy z utworem, a w szczególno ci prawo do [14]:1) autorstwa utworu;
2) oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo do udost pniania go anoni-
mowo;
3) nienaruszalno ci tre ci i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania;
4) decydowania o pierwszym udost pnieniu utworu publiczno ci;
5) nadzoru nad sposobem korzystania z utworu.
Z powy szego wynika, i prawo to nie jest w adnym przypadku niezbywalne, nawet na danie
autora, i s u y przede wszystkim ustanowieniu nierozerwalnej wi zi mi dzy autorem a jego dzie em.
Powi zanie to nie ma charakteru materialnego. Ten aspekt albowiem reguluje kolejna kategoria,
prawo autorskie maj tkowe. Zgodnie z prawem, je eli ustawa nie stanowi inaczej, twórcy przys u-
guje wy czne prawo do korzystania z utworu i rozporz dzania nim na wszystkich polach
eksploatacji oraz do wynagrodzenia za korzystania z utworu. W praktyce oznacza to, i twórca ma
prawo do umo liwienia lub zakazania korzystania z dzie a, osobom lub podmiotom innym ni
twórca, natomiast sam mo e tego faktu czerpa zyski. Prawa te w przeciwie stwie do osobistych s
zbywalne w ka dy dozwolony przez prawo sposób (m.in. sprzeda , darowizn ) oraz podlegaj dzie-
dziczeniu, zarówno w drodze testamentu, jak i dziedziczenia ustawowego [16].
3. Dozwolony u ytek osobisty
Wyj tkiem od wy cznego prawa do korzystania z utworu i rozporz dzania nim jest tak zwany
prywatny u ytek dozwolony. Zgodnie z zapisami ustawy [14], bez zezwolenia twórcy wolno nieod-
p atnie korzysta z ju rozpowszechnionego utworu w zakresie w asnego u ytku osobistego. Przepis
ten nie upowa nia do budowania wed ug cudzego utworu architektonicznego i architektoniczno-
urbanistycznego oraz do korzystania z elektronicznych baz danych spe niaj cych cechy utworu,
chyba, e dotyczy to w asnego u ytku naukowego niezwi zanego z celem zarobkowym. Zakres
w asnego u ytku osobistego obejmuje korzystanie z pojedynczych egzemplarzy utworów przez kr g
7
osób pozostaj cych w zwi zku osobistym, w szczególno ci pokrewie stwa, powinowactwa lub sto-
sunku towarzyskiego [14]. Wynika z tego jasno, i prawa maj tkowe twórcy nie obowi zuj
w momencie spe nienia kilku warunków. Po pierwsze, utwór musi by rozpowszechniony, co zna-
czy, e skorzystanie z dzie a, czyli na przyk ad obejrzenie filmu czy te przeczytanie ksi ki bez
zgody autora przed oficjaln premier jest naruszeniem prawa. Po drugie, pomijaj c wy czenia
zawarte w zapisie dozwolony u ytek powinien obejmowa „kr g osób pozostaj cych w zwi zku
osobistym”, co jest zapisem do niejasnym. Trudno bowiem w dobie Internetu, stwierdzi kiedy
takowy zwi zek ma miejsce. Dla przyk adu, nie ma najmniejszej w tpliwo ci, i po yczenie np.
p yty z muzyk znajomemu jest w pe ni legalne, natomiast sytuacja, w której udost pnia si plik
muzyczny kilkuset znajomym na portalu spo eczno ciowym, mo e budzi pewne kontrowersje.
Dozwolony u ytek nie obejmuje równie programów komputerowych [14]. W praktyce oznacza to,
i dozwolone wed ug prawa polskiego jest pobieranie na w asny u ytek, wszelkich utworów chro-
nionych prawem autorskim, takich jak filmy, muzyka czy e-booki z wy czeniem utworów
architektonicznych i architektoniczno-urbanistycznych, baz danych, chyba e dotyczy to w asnego
u ytku naukowego niezwi zanego z celem zarobkowym [14] oraz oprogramowania komputerowego.
Udost pnianie jest natomiast niezgodne z prawem, poza najbli szymi osobami. Co ciekawe utwory,
o których mowa w tym artykule to równie na przyk ad ksi ki a tak e podr czniki szkolne oraz
akademickie. Wynika z tego jasno e, wbrew temu co sugeruje cz wydawnictw, najcz ciej po-
przez zamieszczanie odpowiednich klauzul w swoich publikacjach, kserowanie czy zeskanowanie
ca ej ksi ki jest ca kowicie legalne i nie wymaga uiszczania adnych op at na rzecz w a ciciela
praw maj tkowych. Oczywi cie mowa o kontek cie u ytku osobistego, w zwi zku z tym nie mo na
takiej kopii w pó niejszym terminie na przyk ad odsprzeda .
4. Badanie poziomu wiadomo ci u ytkowników
Badanie przeprowadzone w ród studentów wydzia u Ekonomiczno-Socjologicznego Uniwer-
sytetu ódzkiego mia o na celu, po pierwsze sprawdzenie poziomu wiedzy dotycz cej praw
autorskich, ale co wa niejsze równie poziomu akceptowalno ci, poprzez moralne przyzwolenie, na
ich amanie. W badaniu wzi o udzia 127 respondentów, w tym 58 kobiet (45,7%) oraz 69 m -
czyzn (54,3%). Wszyscy respondenci zadeklarowali, i s u ytkownikami sieci Internet. Z wyników
przeprowadzonego badania wynika, i nie by o znacz cych ró nic w odpowiedziach dawanych
przez kobiety i m czyzn.
Rewolucja cyfrowa zmusza rz dy z ca ego wiata do zmiany praw dotycz cych dystrybucji
tre ci nie od dzi . Organy ustawodawcze radz sobie z tym raz lepiej, raz gorzej. W Wielkiej Bry-
tanii, od 2012 roku, mo na legalnie wykona na w asny u ytek kopi kupionych materia ów
multimedialnych, je li tylko b dzie si wykorzystywa je w zakresie dozwolonym przez prawa au-
torskie. W Polsce zgodnie z art. 23 ust 1 i 2 prawa autorskiego mo na wykona dla siebie kopi
materia ów, a tak e po yczy egzemplarz komu z rodziny lub osobie, z któr utrzymujemy bliskie
kontakty [2][3].
Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge ManagementNr 71, 2014
Michał Błaszczyk, Daniel Biczysko, Milan PopovićRespektowanie praw autorskich w Internecie. Badanie poziomu świadomości użytkowników
8
4.1. Nielegalne kopie materia ów multimedialnych
Pierwsza cz badania dotyczy a tematyki pobierania nielegalnych kopii materia ów multime-
dialnych. Na pytanie „Czy twoim zdaniem pobieranie nielegalnych kopii materia ów
multimedialnych chronionych prawami autorskimi, takich jak muzyka i filmy z sieci Internet jest: ”
tylko 30 procent respondentów zna o poprawn odpowied na pytanie, z czego 18% uzna o pobie-
ranie takich materia ów za moralnie uzasadnione a 12,5 % za niemoralne. W sumie za zasadno ci
pobierania tego typ materia ów opowiedzia o si 60 %wszystkich pytanych. adnej odpowiedzi nie
by o w stanie udzieli 10 % z nich. Okazuje si , e tylko co 5 student wie, e pobieranie takich
materia ów faktycznie jest legalne.
Rysunek 1. Czy Twoim zdaniem pobieranie na własny użytek nielegalnych kopii materiałówmultimedialnych chronionych prawami autorskimi, takich jak muzyka i filmy z sieci Internet
jest:…?
ród o: opracowanie w asne.
Na pytanie „Czy twoim zdaniem udost pnianie nielegalnych kopii materia ów multimedialnych
chronionych prawami autorskimi, takich jak muzyka i filmy w sieci Internet jest:” a 21 procent
respondentów stwierdzi o e ich zdaniem jest legalne, 54% zna o prawid ow odpowied a 6% nie
mia o w tej kwestii zdania. Co ciekawe wi kszo bo a 54% badanych uzna o takie dzia anie za
uzasadnione moralnie. W tym przypadku a 73% respondentów wiedzia o, e udost pnianie fak-
tycznie jest nielegalne.
Rysunek 2. Czy twoim zdaniem udostępnianie nielegalnych kopii materiałów multimedialnychchronionych prawami autorskimi, takich jak muzyka i filmy w sieci Internet jest:…?
ród o: opracowanie w asne
9
Kolejne pytanie brzmia o „Czy pobierasz nielegalne kopie materia ów multimedialnych chro-
nionych prawem autorskim, takie jak muzyka i filmy z sieci Internet”. W tym przypadku 67%
respondentów odpowiedzia o pozytywnie, a 24% nie widzia o czy materia y, które pobieraj s
chronione prawem autorskim a tylko 9% nie przyzna o si do tej czynno ci.
Tak
67%
Nie
9%
Nie wiem czy
pobierane
materia y s
nielegalnymi
kopiami…
Rysunek 3. Czy pobierasz nielegalne kopie materiałów multimedialnych chronionych prawemautorskim, takie jak muzyka i filmy z sieci Internet:…?
ród o: opracowanie w asne.
Nast pne pytanie „Je eli odpowiedzia e pozytywnie na pytanie 3, to w jaki sposób pobierasz
takie materia y” skierowane by o tylko do osób które odpowiedzia y pozytywnie w pytaniu poprzed-
nim. Pozosta e osoby je pomija y. 55 % respondentów u ywa stron www, na których takie materia y
zosta y umieszczone, a wi c teoretycznie nie ami w tym przypadku prawa. Co wa niejsze 36%
korzysta z sieci BitTorrent a wi c sieci peer to peer, w której to nie mo na pobiera nie udost pnia-
j c. W tym przypadku nast puje wi c z amanie prawa.
Nie wiem
1% BitTorrent
36%
Ka dy mo liwy
sposób
6%
PeerToMail
1%
Qtorrent, chomikuj,
rapidshare
1%
Strony www, na
których
umieszczone
zosta y takie tre ci
(MegaUpload,…
Rysunek 4. Jeżeli odpowiedziałeś pozytywnie na pytanie 3,to w jaki sposób pobierasz takie materiały:…?
ród o: opracowanie w asne.
Po pytaniach o pobieranie respondentom zadano pytanie o udost pnianie. Pytanie brzmia o
„Czy udost pniasz nielegalne kopie materia ów multimedialnych chronionych prawem autorskim,
Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge ManagementNr 71, 2014
Michał Błaszczyk, Daniel Biczysko, Milan PopovićRespektowanie praw autorskich w Internecie. Badanie poziomu świadomości użytkowników
10
takie jak muzyka i filmy w sieci Internet:”. W tym przypadku tylko 13% respondentów odpowie-
dzia o e tak, 10% nie widzia o czy udost pnia takie materia y, natomiast 77% si do tego nie
przyzna o. Jest to o tyle ciekawe, e prawie 40% u ytkowników wykorzystuje sie peer to peer a wi c
by pobiera musi równie udost pnia takie dane. Jasno wynika z tego, e osoby takie nie wiedz
nawet, e udost pniaj w sieci Internet nielegalne materia y.
Rysunek 5. Czy udostępniasz nielegalne kopie materiałów multimedialnych chronionych prawemautorskim, takie jak muzyka i filmy w sieci Internet:…?
ród o: opracowanie w asne.
Ostatnie pytanie w pierwszej cz ci badania mia o tre : „Czy korzystasz z oficjalnych, p at-
nych dystrybucji materia ów multimedialnych takich jak muzyka i filmy (np. iTunes, empik.com,
soho.pl, iplay.pl)”. Tylko 31% badanych odpowiedzia o na nie pozytywnie.
Rysunek 6. Czy korzystasz z oficjalnych, płatnych dystrybucji materiałów multimedialnych takichjak muzyka i filmy (np. iTunes, empik.com, soho.pl, iplay.pl):…?
ród o: opracowanie w asne.
Mo e to by zwi zane z grup badawcz , która sk ada a si ze studentów, a wi c osób, które
najcz ciej nie osi gaj jeszcze w asnych przychodów, co wi e si z ograniczonym bud etem na
takie wydatki.
11
4.2. Nielegalne kopie oprogramowania i gier
W drugiej cz ci badania pytania dotyczy y pobierania i udost pniania kopii gier oraz oprogra-
mowania. Materia y te s o tyle szczególne, e w przeciwie stwie do muzyki czy filmów, ustawa
wy cza je z mo liwo ci pobierania na w asny u ytek. W zwi zku z tym w przypadku oprogramo-
wania, które jest chronione prawem autorskim zarówno pobieranie jak i udost pnianie jest
niezgodne z prawem.
Na pytanie „Czy Twoim zdaniem pobieranie na w asny u ytek nielegalnych kopii oprogramo-
wania i gier chronionych prawami autorskimi z sieci Internet jest: ”18 procent respondentów
stwierdzi o e jest to ca kowicie legalne. Co ciekawe wi kszy odsetek osób, które uzna o ten proce-
der za nielegalny, w stosunku do poprzedniej grupy uzna o go jednocze nie za moralnie
uzasadniony.
Rysunek 7. Czy Twoim zdaniem pobieranie na własny użytek nielegalnych kopii oprogramowaniai gier chronionych prawami autorskimi z sieci Internet jest:…?
ród o: opracowanie w asne.
Pytanie o udost pnianie „Czy Twoim zdaniem udost pnianie nielegalnych kopii oprogramowa-
nia i gier chronionych prawami autorskimi z sieci Internet jest…?” w przypadku kopii gier
i oprogramowania da y bardzo podobne rezultaty.
Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge ManagementNr 71, 2014
Michał Błaszczyk, Daniel Biczysko, Milan PopovićRespektowanie praw autorskich w Internecie. Badanie poziomu świadomości użytkowników
12
Rysunek 8. Czy Twoim zdaniem udostępnianie nielegalnych kopii oprogramowaniai gier chronionych prawami autorskimi z sieci Internet jest:…?
ród o: opracowanie w asne.
Kolejne dwa pytania by y analogiczne jak w przypadku pobierania by y ze sob powi zane
i brzmia y: „Czy pobierasz nielegalne kopie oprogramowania i gier z sieci Internet…?” oraz „Je eli
odpowiedzia e pozytywnie na pytanie 10, to w jaki sposób pobierasz takie materia y”.
Wyniki przedstawiono na wykresach poni ej.
Rysunek 9. Czy pobierasz nielegalne kopie oprogramowania i gier z sieci Internet:…?
ród o: opracowanie w asne.
13
Rysunek 10. Jeżeli odpowiedziałeś pozytywnie na pytanie 10, to w jaki sposób pobierasztakie materiały:…?
ród o: opracowanie w asne.
Ostatnie pytanie w drugiej cz ci badania podobnie jak w pierwszej dotyczy o legalnych róde
pozyskiwania gier i oprogramowania drog elektroniczn brzmia o: „Czy korzystasz z oficjalnych,
p atnych dystrybucji gier i oprogramowania…?”. Podobnie tutaj tylko 39% badanych odpowie-
dzia o na nie pozytywnie.
Rysunek 11. Czy korzystasz z oficjalnych, płatnych dystrybucji gier i oprogramowania:…?
ród o: opracowanie w asne.
Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge ManagementNr 71, 2014
Michał Błaszczyk, Daniel Biczysko, Milan PopovićRespektowanie praw autorskich w Internecie. Badanie poziomu świadomości użytkowników
14
4.3. Kserowanie/skanowanie ksi ek i podr czników
Ostatnia cz badania dotyczy a ksi ek i podr czników. Materia y te s obj te ustaw o do-
zwolonym u ytku, a wi c podobnie jak w przypadku filmów i muzyki ich pobieranie
i wykorzystanie na w asny u ytek jest ca kowicie legalny. Dotyczy to równie kserowania oraz ska-
nowania, które wbrew temu, co cz wydawców umieszcza w klauzulach zawartych w ksi kach
jest dopuszczone w ramach dozwolonego u ytku.
Rysunek 12. Czy Twoim zdaniem kserowanie książek i podręczników na własny użytek jest:…?
ród o: opracowanie w asne.
Pierwsze pytanie z tej serii brzmia o: „Czy Twoim zdaniem kserowanie ksi ek i podr czników
na w asny u ytek jest…?”. W tym przypadku zdecydowana wi kszo respondentów stwierdzi a,
e jest, przy czym cz ankietowanych uwa a a, e wy cznie w ograniczonym zakresie.
Co ciekawe w tym przypadku w przeciwie stwie do dwóch pozosta ych, gdzie zdania by y do
mocno podzielone, prawie wszyscy, bo a 95% respondentów by o zdania, e jest to moralnie uza-
sadnione.
Rysunek 13. Czy Twoim zdaniem kserowanie książek i podręczników na własny użytek jest:…?
ród o: opracowanie w asne.
15
Rysunek 14. Czy zdarzyło Ci się skserować w całości książkę albo podręcznik:…?
ród o: opracowanie w asne.
Zapewne takie postrzeganie problemu wi e si z odpowiedziami na kolejne pytanie, które
brzmia o: „Czy zdarzy o Ci si skserowa w ca o ci ksi k albo podr cznik?”. 80% badanych przy-
zna o si do tego, a 12% nie mog a sobie przypomnie czy mia o to miejsce czy te nie.
Wyniki przedstawione zosta y na wykresach poni ej.
5. Podsumowanie
Przeprowadzone przez autorów badanie pokazuje, e studenci wiadomie pobieraj z Internetu
nielegalne kopie materia ów multimedialnych a tak e kopie oprogramowa . Zarazem spora grupa
nie potrafi powiedzie , które pliki przez nich pobrane s legalnie udost pniane, a które nie. Docho-
dzi tak e do sytuacji, w których studenci pobieraj legalnie materia y uwa aj c to za czynno
niezgodn z prawem. Wyniki badania prowadz do konkluzji, e po ród studentów nie jest znane
poj cie „w asnego u ytku osobistego” i cho polskie prawo pozwala im na pobieranie, posiadanie
i u ywanie niektórych materia ów, studenci nie wiedz , e mog z tego skorzysta . Je eli chcemy
d y do zwalczania „piractwa” oraz zwi ksza wiadomo m odego pokolenia, które jest przy-
sz o ci spo ecze stwa informacyjnego, nie mo emy ulegaj c przy tym stereotypowi, e m odzi
ludzie u ywaj c Internetu „od ma ego” wiedz jak z niego korzysta .
Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge ManagementNr 71, 2014
Michał Błaszczyk, Daniel Biczysko, Milan PopovićRespektowanie praw autorskich w Internecie. Badanie poziomu świadomości użytkowników
16
Bibliografia
[1] B eszy ski J., T umaczenie w wietle nowego prawa autorskiego [Online], Dost pne:
http://www.translegis.com.pl/ll_archiwum/LL_3_1.pdf.
[2] Bainbridge D. I., Intellectual property, Pearson Education, Londyn 2009.
[3] Balcarczyk J., Prawo do wizerunku i jego komercjalizacja, Wolters Kluwer, Warszawa 2009.
[4] Barta J., Czajkowska-D browska M., wi kalski Z., Prawo autorskie i prawa pokrewnekomentarz, Wolters Kluwer, Kraków 2011.
[5] Barta J., Markiewicz R., Internet a prawo, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac
Naukowych UNIVERSITAS, Kraków 1998.
[6] Barta J., Markiewicz R., Spór o granice prawa autorskiego, ZNUJ PIPWI, 2006.
[7] Byrska M., Publikacja elektroniczna w świetle prawa autorskiego, PiP, 1997.
[8] Castells, M., Wiek informacji: ekonomia społeczeństwo i kultura, t. 1: Społeczeństwo Sieci,t um. zbiorowe, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
[9] Dere A. M., Własność intelektualna i przemysłowa, Oficyna Wydawnicza PWSZ, Nysa
2007.
[10] Hofmokl, J., Internet, jako nowe dobro wspólne, Wydawnictwa Akademickie
i Profesjonalne, Warszawa 2009.
[11] K pi ski M. (red. nauk.), Sikorski R., Klafkowska-Wa niowska K. i in., Granice prawaautorskiego. Wydanie I, Wyd. C.H. Beck, Warszawa 2010.
[12] Korpa a A., Matlak A. (red. nauk.), Stanis awska-Kloc S. (red.nauk.), Prawo autorskie.Orzecznictwo, Wyd. Lex, Warszawa 2010.
[13] Sie czy o-Chlabicz J., Prawo własności intelektualnej, Wyd. LexisNexis, Warszawa 2009
[14] Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, r. 1, art. 1 pt. 1.
[15] Wyrok S du Najwy szego z dnia 25 kwietnia 1973 r., sygn. I CR 91/73, OSNC 1974/3/50.
[16] Zaiks, Prawa materialne twórcy [Online]. Dost pne: http://zaiks.org.pl/138,125,
prawa_materialne_tworcy (30. 06. 2014).
17
RESPECTING COPYRIGHTS ON THE INTERNET. INTERNET USERS CONSCIOUSNESS STUDY
Summary
The Internet development has moved part of our lives online. By observing behav-ior of Internet users can be concluded that the sphere of copyright is often being ignored. The article attempts to answer the question to what extent copyrights in the Internet are being ignored, and what causes this situation. Students were asked to determine the level of their knowledge concerning copyrights and the level of accept-ability of a moral permission for breaking those rights.
Conclusions of this study show the extent to which students illegally download media files and software from the Internet as well as consequences arising from the (lack of) knowledge of the „personal use” definition.
Keywords: Internet, copyrights, downloading files
Micha B aszczyk
Daniel Biczysko
Milan Popovi
Katedra Informatyki Ekonomicznej
Wydzia Ekonomiczno-Socjologiczny
Uniwersytet ódzki
ul. Polskiej Organizacji Wojskowej 3/5, 90-255 ód
e-mail: [email protected], [email protected], [email protected]
Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge ManagementNr 71, 2014