riTYXIAKH ΕΡΓΑΣΙΑ

TOY Μ ΚΟΛΑΙ AH ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ

ΘΕΜΑ: «ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΡΟΠΟΥ

ΧΡΗΜΑΤΟΑΟΤΗΣΗΣ ΥΗΑΣ

ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ

ΜΟΝΑΔΑΣ»

1999

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

TOY MKOAAIAH ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥfi-v J n s jm V

ΘΕΜΑ: «ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΡΟΠΟΥ

ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ ΛΗΑΣ

ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ

ΜΟΝΑΔΑΣ»

1999

'.ν''

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1»

Η ΦΥΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ

1. Χ Ρ Η Μ Α Τ Ο Δ Ο Τ ΙΚ Η Λ Ε Ι Τ Ο Υ Ρ Γ Ι Α ΤΗ Σ Ε Π Ι Χ Ε ΙΡ Η Σ Η Σ

2. ΤΟ Α Ν Τ Ι Κ Ε Ι Μ Ε Ν Ο ΤΗ Σ Χ Ρ Η Μ Α Τ Ο Δ Ο Τ Ι Κ Η Σ Λ Ε ΙΤ Ο Υ Ρ Γ ΙΑ Σ

3. ΠΕ ΡΙΟ Υ ΣΙΑ ΚΑΙ ΚΕ Φ Α ΛΑ Ι Ο

4. ΟΙ Α Π Ο ΣΒ Ε ΣΕ ΙΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2°

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ

ΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ ΤΗΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ

1. Α Ν Α Γ Κ Ε Σ ΚΑΙ Π Η Γ Ε Σ Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Ω Ν

2. ΒΑΣΙΚ ΕΣ Α ΡΧ Ε Σ Χ Ρ Η Μ Α Τ Ο Δ Ο Τ Η Σ Η Σ

U. Η αρχ ή του καθορ ισμού του απαι το ύμε ν ου κεφ αλ αί ου

β. Η αρ χή της α ρ μ ον ικ ή ς σ χ έ σ η ς μεταξύ των ιδ ίων και ξ έν ω ν

κεφ αλ αί ων

γ. Η αρ χή της πρ ο σ α ρ μο γή ς του ε ίδο υς της χρ η μ α τ ο δ ό τ η σ η ς προς

τον κίν δυνο της ε πέ ν δ υσ η ς

δ. Η αρχή της χ ρ η μ α τ ο ο ικ ο ν ο μ ικ ή ς αν τι σ το ιχ ία ς

ε. Η αρχή της ά ρ ισ τη ς απ ο δ ο τι κ ό τ η τα ς των ιδ ίων κ ε φ αλ αί ω ν

3. ΒΑΣΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΕΩΝ

α. Χρηματοδό τησ η ανάλογα με την πηγή προέ λευ ση ς των κεφ αλαίω ν

β. χ ρ η μ α τ ο δ ό τ η σ η της βιομ η χα ν ία ς

4. ΝΈΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ

α. Leasing

β. Factoring

5. ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΝΑΛΥΣΕΩΣ ΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ

- Γενικά

α. Δι ασ τρωματ ική ή κά θετ η αν άλυ ση

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑI

2-7

2- 3

3- 4

4- 5

6-7

ΣΕΑ.

8-63

8-10

10- 17

11- 12

16- 17

17

17- 22

20-21

22

23-25

23- 24

24- 25

26-32

26- 27'

27- 30

β. Δ ια χρ ον ικ ή αν άλυ ση κοι νώ ν μεγεθ ών

γ. Δ ια χρ ον ικ ή αν άλυ ση χρ η μα το ο ικ ο ν ο μ ικ ώ ν α ρ ιθμοδε ικτών

ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΙΚΤΩΝ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ

α. Θ εω ρ ία των δε ικτ ών

β. Ανά λυ ση δε ικτ ών

- Δε ίκ τε ς ρευσ τό τ ητ α ς

- Δε ίκ τε ς δρ ασ τ η ρ ιό τη τα ς

- Δ ε ίκ τε ς χ ρ η μα τ ο ο ικ ο ν ο μ ικ ή ς επ ιβ ά ρ υν σ η ς

- Δ ε ίκ τε ς α π ο δο τι κό τ ητ α ς

7. ΓΕΝΙΚΑ ΠΕΡΙ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΕΩΝ

α. Π ρ ο ϋ π ο θ έ σ ε ι ς και κρ ι τή ρ ια χ ρ η μα τ ο δ ο τ ή σ ε ω ν

β. Τα στάδ ια της χ ρ η μα τ ο δ ό τ η σ η ς

- Π ρώ το στάδιο: Η πρ οετ ο ιμ α σ ία

- Δε ύτε ρο στάδιο: Οι δ ια πραγ ματ εύσ ει ς

- Τρ ίτο στάδιο: Η πρ ότ ασ η και η απόφαση

- Τ έτα ρτο στάδιο: Η σύναψη της σύμβασ ης

- Π έμ πτο στάδιο: Η εκτ αμ ίευ ση της χ ρ η μα τ ο δ ό τ η σ η ς

- Έ κ το στάδιο: Η εξ υ π η ρ έ τ η σ η της χ ρ η μα τ ο δ ό τ η σ η ς

- Έ βδο μο στάδιο: Η εξ ό φλ η σ η

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3»

ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ

1. Γ εν ικ ά για την ε π ι χ ε ίρ η σ η

2. Ανά λυ ση της τρ έ χ ο υ σ α ς ο ικο ν ομ ική ς κα ταστά σεω ς

3. Αν ά λυ ση α ποτ ελ εσ μάτ ων

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4°

ΒΑΣΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ - ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

30- 31

31- 32

50-55

55-56

57

58

59

60

60-61

61-62

62-63

64-83

64-68

68-73

73-83

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Σκ οπό ς της ερ γα σ ία ς αυτή ς ε ί να ι η πα ρου σ ία ση των σ ύ γ ­

χρ ον ων , μεθόδω ν χ ρ η μ α τ ο ο ικ ο ν ο μ ικ ή ς αναλύσεο3ς των λ ο γ ι σ τ ι ­

κών κ α τα στά σεω ν των ε π ι χ ε ι ρ ή σ ε ω ν , πρ ο κ ει μέν ου τα πο ρ ίσ μ α ­

τα της να απ ο τε λ ό σο υ ν γν ώμον α σ τη ν λήψη απ οφ ά σ εω ν ο ι κ ο ν ο ­

μικού περ ι ε χ ο μ έ ν ο υ .

Η χρ η μα το ο ικ ο ν ο μ ικ ή α ν άλ υση εν δ ια φέ ρ ε ι πο λ λέ ς κ α τ η ­

γ ο ρ ί ε ς μεμονω μένω ν ατόμων και ο ικ ον ομικώ ν οργα ν ισ μώ ν, α ν ά ­

λογα με τη θέ ση που κ α τ έ χ ε ι και το ρόλο που παί ζει κα θ έ ν α α ­

πό αυτά σ τη ν ο ικ ον ομ ία .

Η χ ρ η μα το ο ικ ο ν ο μ ικ ή αν άλ υση απ ο τε λ ε ί σ ή μ ερ α πολύτ ιμο

ερ γ α λ ε ίο στα χ έ ρ ι α δι αφό ρω ν φο ρέων , όπως τρ απ εζ ώ ν, ετ α ιρ ιώ ν

ε πεν δύ σ εω ν, μεμονωμ ένω ν επ ε ν δ υτ ώ ν και των δ ιο ικ ή σ ε ω ν των

ε π ι χ ε ι ρ ή σ ε ω ν . Οι τε λ ε υτ α ί ε ς χ ρ η σ ιμ ο πο ιο ύ ν ευρύ τα τ α τα π ο ρ ί ­

σματα της εν λόγω αν αλ ύσεω ς, δ ιότ ι μέσω αυτή ς μ πορούν να

δια π ισ τώ σου ν κατά πόσο η πο λ ιτ ικ ή που α κ ο λο υθού ν ε ί να ι ε π ι ­

τυ χή ς και απ οδο τι κή για τη ν ε π ι χ ε ί ρ η σ η , ως και πως δ ια γ ρ ά φ ο ­

νται οι πρ ο ο π τι κ ές της γ ια το μέλ λ ο ν .

Παρακά τω θα αν αλύσ ουμ ε β α σ ικ ές έ ν ν ο ι ε ς και τη σημ α σ ία

της λο γ ιστ ικ ή ς γ ια τη χ ρ η μ α τ ο δ ό τ η σ η των ε π ι χ ε ι ρ ή σ ε ω ν , στο

ρόλο των ξέ νω ν κε φαλ αί ων σ τ η ν ε π ι χ ε ί ρ η σ η και τη ν απ οδ οτι -

κό τη τά της, στους τρό πους ε σ ω τ ε ρ ικ ή ς και ε ξ ω τ ε ρ ικ ή ς χρη μα -

το δ ο τή σ εω ς των ε π ι χ ε ι ρ ή σ ε ω ν .

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1°

Η ΦΥΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ

ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ

1. Η Χρηματοδοτική λειτουργία της Επιχείρησης

Η ε π ι χ ε ί ρ η σ η εί να ι έν α ζω ντ ανό κύτταρο , ένας α υ το τε λ ή ς

ο ικ ον ομ ικ ός ο ρ γ αν ισ μό ς και όπως κά θε β ιο λο γι κ ός ο ργα ν ισ μό ς

έ τσ ι και η ε π ι χ ε ί ρ η σ η έ χ ε ι αν άγκ η από μία υπεύθυνη δ ι ο ι κ η τ ι ­

κή ηγεσ ία , που να σ υν το νί ζε ι ο ρ θ ο λο γ ικ ά όλε ς τ ις κι ν ή σ ε ι ς και

να ε ξ α σ φ α λ ί ζ ε ι τη ν απ ρό σ κ ο π τη λε ι τ ο υρ γ ία όλων των ο ρ γά ν ω ν

της .

Στη δι ο ικ η τι κ ή η γ ε σ ία των ε λ λ η ν ικ ώ ν επ ι χ ει ρ ή σ εο ιν δ ια ­

κρ ίνο υμ ε τα πα ρακ άτω βασι κά όργανα:

• Τη Γενι κή Συ ν έ λε υ σ η

• Το Δ ιο ικ ητ ικ ό Συμβο ύλιο

• Τον Π ρ ό ε δ ρ ο του Δι ο ικ ητ ικ ού Συμβου λίου

• Το Διε υθύν ον τα Σύμβουλο

• Τους Ε λε γ κ τ έ ς

Η γε νι κ ή σ υν έλ ευ σ η α π ο τ ε λ ε ί το ανώτατο όρ γα ν ο τη ς ε π ι ­

χ ε ί ρ η σ η ς , γ ιατ ί αυτή μπορ εί να α π οφ ασ ίζ ει γ ια κάθε ε π ι χ ε ι ρ η ­

σιακή υπόθεση .

Τα μέλη του Διο ικ ητ ικ ού Συμβο υλί ου ε κ λ έ γ ο ν τ α ι από τη

Γεν ικ ή Συ νέ λευ σ η και ο πρ ό ε δ ρό ς τους ε κ λ έ γ ε τ α ι από τα μέλη

που το απ ο τε λ ο ύν .

Μ έσ α στα βασι κά έρ γα του δ ιο ικη τι κο ύ σ υμ βουλί ου ε ί να ι η

κα τάστρ ωση τη ς ε π ι χ ε ι ρ η σ ι α κ ή ς πο λ ι τ ι κ ή ς, που α ν αλ α μβ ά νε ι

να πρ α γμ α το π ο ιή σ ει η ε π ι χ ε ί ρ η σ η με τη σ υν εχή κα τε ύθ υνσ η

και ευθύνη του Γ ενι κο ύ Δι ευθυν τ ή ' .

Οι βα σ ικ ές λε ι τ ο υρ γ ί ε ς της ε π ι χ ε ί ρ η σ η ς ε ίναι :

• Η Χ ρ η μ α τ οο ικ ονο μ ικ ή λε ι τ ο υρ γί α

• Η λε ι τ ουρ γί α Εφοδ ιασμ ού

• Η Τ εχ ν ικ ο π α ρ α γ ω γ ικ ή λε ι τ ο υρ γί α

• Η λε ι τ ουρ γί α της δ ιά θεση ς

• Η Δ ιο ικ ητ ικ ή - λο γ ιστ ικ ή λε ι τ ο υρ γ ία

2. Το αντικείμενο της χρηματοδοτικής λειτουργίας

Η χ ρ η μα το δ ο τι κ ή ή χρ η μα το ο ικ ο ν ο μ ικ ή λ ε ι τ ο υρ γ ία τη ς ε ­

π ι χ ε ί ρ η σ η ς θεω ρεί τα ι μία από τις βασ ικ ές λ ε ι τ ο υρ γ ί ε ς της, που

αρ χ ί ζε ι το πα ραγ ω γι κ ό της έρ γο από τη ν ίδρυσ η της ε π ι χ ε ί ρ η ­

σης και πριν από κάθε άλλη λ ε ι τ ο υρ γ ία .

Ο κύριος στ ό χ ο ς της χ ρ η μα τ ο δ ο τ ικ ή ς λ ε ι τ ο υρ γ ία ς ε ί να ι ο

πρ ογ ραμματι σμός και η εξ α σ φ ά λ ισ η του α π α ρα ίτ ητ ου ε π ι χ ε ι ρ η ­

σιακού κε φαλ αίο υ, τόσ ο για τη ν κάλυψη των α ν αγ κ ών σε πά για

κ ε φ άλ αι α όσο και γ ια τις αν άγ κ ες σε κ ε φ άλ αι α κ ί ν η σ η ς και μά­

λισ τα με τις ε υ ν ο ϊκ ό τ ε ρ ε ς σ υν θ ή κ ε ς από άπ οψη επ ι τ ο κ ίο υ ,

δ ιάρ κ ει ας ε γ γ υ ή σ ε ω ν κ.λ .π.

1. «ΑΡΧΕΣ ΧΡΗΜ/ΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ», ΑΘ. ΘΕΟΔΩΡΙΔΗΣ ΚΑΒΑΛΑ 1994. σ. 25-

Η χ ρ η μα το δ ο τι κ ή λε ι τ ο υρ γ ία έ χ ε ι τη ν ευθύνη της α π ρ ό ­

σκ ο π τη ς δρ άσ η ς και γ ι ’ αυτό πρ έπ ει να ε πα γ ρ υπ ν ε ί γ ια να δ ι α ­

φυλ α χτ ε ί η πρόο δ ος της ε π ι χ ε ί ρ η σ η ς .

Τα πρ οβ λ ή μ α τα της χ ρ η μα τ ο ο ικ ο ν ο μ ικ ή ς λε ι τ ο υρ γ ία ς θα

μπ ορ ού σα ν να τα ξι νο μ η θ ο ύ ν σε δύο γε ν ικ έ ς κα τη γο ρ ίε ς ;

α) Π ρ ο β λή μα τα χ ρ η μ α τ ο δ ό τ η σ η ς του πα ραγ ωγι κ ό - σ υ ν α λ λ α κ τ ι ­

κού κ υ κ λ ώ μ α τ ο ς .

β) Π ρ ο β λή μα τα χρ η μ α τ ο δ ό τ η σ η ς των πάγι ων ε ν ε ρ γ η τ ικ ώ ν σ τ ο ι ­

χ ε ί ω ν και όλω ν των άλ λω ν μορφών α κ ιν η τ ο π ο ιή σ ε ω ν - .

Ο λ ες οι πρ ο σ π ά θ ε ι ε ς της χ ρ η μα τ ο δ ο τ ικ ή ς λε ι τ ο υρ γί α ς γ ια

τη ν ε ξ α σ φ ά λ ισ η των απ αρ α ίτ ητ ω ν κε φαλ αί ων, γ ια την ε κ λ ο γ ή

των πιο ευ νο ϊκ ώ ν πηγώ ν, γ ια τη ν ορ θ ο λο γ ικ ή ε πέν δυ σή τους,

γ ια τη χρ ο ν ικ ή εν α ρ μό νι σ ή τους, απ ο σ κ ο π ο ύν σε δύο βασ ικ ού ς

στό χο υς:

α) Σ τη ν εξ α σ φ ά λ ισ η ικ α ν ο πο ιη τι κ ή ς ρευ σ τό τ η τα ς και

β) Στ η ν επ ί τ ευ ξη της μ εγ αλ ύτ ερ η ς δυ νατής απ ο δ ο τι κ ό τ η τα ς των

κε φ α λ α ίω ν της ε π ι χ ε ί ρ η σ η ς .

3. Περιουσία και Κεφάλαιο

Π ε ρ ιο υ σ ία ε ί να ι το σ ύν ολ ο των συγ κ ε κ ρ ιμ έ ν ω ν αγ αθώ ν τα

ο πο ία έ χ ε ι σ τη ν δ ιά θεσή της η ε π ι χ ε ί ρ η σ η . Η περ ιο υ σ ία απο-

τ ε λ ε ί τ α ι από δ ιά φ ορες αξ ίε ς και α π α ι τ ή σ ε ις όπως ε ίναι , οι ε ­

γ κ α τα στ ά σ ε ι ς , τα μηχ α νή ματ α , τα κτίρ ια , τα γ ή πεδ α, τα ε ρ γ α ­

. «ΑΡΧΕΣ ΧΡΗΜ/ΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ», ΑΘ. ΘΕΟΔΩΡΙΔΗΣ, Κ.ΑΒΑΛΑ 1994, σ. 27-

λεία , τα αξ ιόγραφα, οι ε φ ε υρ έ σ ε ι ς , τα σήματα , οι πρ ώτες και οι

β οη θη τ ικ ές ύλες , τα εμ πορεύμα τα, τα μετρη τά , οι κ α τα θ έσ ε ι ς

στις τρά πεζε ς , οι απ α ι τή σ ει ς σε βάρος τρί των κ.λ .π. Ολα τα π α ­

ραπάνω σ τ ο ιχ ε ία που απ ο τε λ ο ύν τη ν περ ιο υ σ ία τα το π ο θ ετ ο ύμ ε

σε δύο κυρίως ομάδες: α) Αυτά που απ ο τε λ ο ύν τη ν πάγια π ε ­

ριουσ ία ή πάγι ο ε ν ε ρ γ η τ ικ ό και β) αυτά που συν ιστ ού ν το κυ-

κ λ ο φ ορια κό ε ν ε ρ γ η τ ικ ό ή τη ν κυ κ λ ο φο ρ ο ύ σ α περ ιο υ σ ία .

Ολα τα πα ραπ άνω πε ρ ιο υ σ ια κ ά σ τ ο ιχ ε ία α ν αγ ράφ οντ αι στο

ε ν ε ρ γ η τ ι κ ό του ισολ ογ ισ μού της ε π ι χ ε ί ρ η σ η ς .

Κ εφ άλ αι ο ε ίνα ι το από κά θε πρ ο έ λ ε υσ η απ οτ αμ ιε υτ ικ ό κ ε ­

φάλαιο που ε ί να ι επ ε ν δ ε δ υμ έ ν ο σε δι άφ ορα πε ρ ιο υ σ ια κ ά σ τ ο ι ­

χ ε ί α τα οπο ία η ε π ι χ ε ί ρ η σ η έ χ ε ι στη διάθ εσ η της γ ια τη ν ε κ ­

πλ ή ρω σ η των ε πι δ ιω κ όμε νω ν σκοπών : Το κε φ ά λ α ιο γ ράφ ετ α ι

στο παθητ ικ ό του ισ ολο γι σμού της ε π ι χ ε ί ρ η σ η ς και α ν ά λο γ α

της πη γ ή ς π ρ ο έ λ ε υσ η ς του δ ια κ ρ ίν ετα ι σε ίδ ιο και ξ έν ο κ ε φ ά ­

λαιο .

Το ίδιο κεφ άλ αι ο περ ιλα μ β ά νε ι το μετ ο χι κ ό ή ατομικό κ ε ­

φάλαιο, την κε φ α λ α ιο π ο ίη σ η των πα ρ α κ ρα τη θ έ ν τ ω ν κε ρδώ ν, τα

δι άφ ορα αποθ εμα τικ ά και τ ις α π ο σ β έ σ ε ις . Το ξ έ ν ο κε φ ά λ α ιο

πρ ο έ ρ χ ε τ α ι από τη δα ν ει ο δ ό τη σ η κάθε μορφής, σ υμ π λη ρ ώ ν ε ι το

ίδ ιο κεφ άλ αι ο, σ υν επ ά γε τα ι όμως ορ ισ μέ ν ε ς υ π ο χ ρ ε ώ σ ε ι ς

3. «ΧΡΗΜ/ΔΟΤΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ» Γ.Χ. ΔΑΣΚΑΛΟΥ - ΑΘΗΝΑ 1994, σ. 60-62 .

4. Οι αποσβέσεις

Η α π ό σ β εσ η είνα ι η λο γ ιστ ικ ή αν αγ νώ ρ ισ η της α πώ λε ια ς

αξίας των α κ ιν η τ ο π ο ιή σ ε ω ν τη ς ε π ι χ ε ιρ ή σ ε ω ς , λόγω φθοράς α ­

πό τη χ ρ η σ ιμ ο π ο ίη σ η , λόγω χ ρ ο ν ικ ή ς πα λα ίωση ς και Τ ε χ ν ο λ ο ­

γικ ή ς απ αξ ιώ σε ω ς . Υ π ο λο γ ί ζ ε τ α ι κατά κα νό να σε αγαθά π ο λ υ ε ­

τούς δ ια ρκ ε ία ς ζωής, η οπ ο ία ε ί να ι αναγκ αί ο να πρ ο σ δ ιο ρ ί ζ ετ α ι

με την ε ίσ οδ ό τους σ τη ν ε π ι χ ε ί ρ η σ η (έν αρ ξη λε ι τ ουρ γί ας ) . Α ­

πο τ ε λε ί το αν τι στά θμ ισ μα της βραδε ία ς κ α τ ’ έτος κ α τα ν αλ ώ σε-

ως των αγαθών . Μ' αυτή τη μορφή η απ όσ β εσ η υ πο λο γ ίζ ετ α ι ως

σ τ ο ι χ ε ί ο του κό στο υς πα ραγ ω γή ς. Εδώ ακριβώς εν τ ο π ί ζ ε τ α ι και

μια σ οβαρ ή ιδι ομ ορ φ ία της: Η απ όσ β εσ η δεν α ν τ ισ τ ο ιχ ε ί σε

πρα γμ ατ ικ ή ε κτ αμ ίευση χρ ή μα το ς κατά τον χ ρ όν ο υ πολ ογ ισμού

της .

Ε πε ιδή η απ ώ λε ια αξίας των αγαθών ε π έ ρ χ ε τ α ι με τη ν π ά ­

ροδο του χ ρ όν ου , ακόμη και σ τη ν πε ρ ίπ τω ση που δε ν χ ρ η σ ι μ ο ­

πο ιούντα ι πα ρ αγ ω γι κ ά (αργούν) , η α π ό σ β ε σ η εί να ι μόνιμη ε π ι ­

βάρυνση και υπο λο γ ί ζε τα ι υπο χρ εω τι κ ά , έστω και αν δε ν υ π ά ρ ­

χο υν κέ ρδη (μ ειωμένοι οι σ υ ν τ ε λ ε σ τ έ ς α π ο σ β έ σ ε ω ς σε π ε ρ ί ­

πτωση μη λε ι τ ο υρ γ ία ς της ε π ι χ ε ι ρ ή σ ε ω ς ) .

Συ χνά το Κ ρά τος ε π ιδ ιώ κ ει , ε π ι τ ρέ π ο ν τ α ς τ α χ ύτ ε ρ ο υς ρυ θ ­

μούς α π ο σ β έ σ ε ω ς (ε π ι τ α χ υν ό μ ε ν ε ς απ ο σ β έ σ ε ις ) , τη ν ε ν θ ά ρ ρ υ ν ­

ση των επε ν δ ύσ ε ω ν . Κατά κα νό να τα προς α π ό σ β ε σ ιν αγαθ ά έ ­

χο υν ορ ισ μέ ν η δι άρ κ ει ας ζωής και κ α θορ ισ μ έν α από τη φορο-

λογι κή ν ομ οθεσ ία πο σοσ τά α π ο σ β έ σ ε ω ς (ανώ τε ρα και κα τώ τε ρα

όρια)-· .

Ε π ισ η μα ίν ετ αι η ι δ ιο μορφία της α π ο σ β έ σ ε ω ς που ενώ, α π ο ­

τ ε λ ε ί πηγή χ ρ η μα τ ο δ ο τ ή σ ε ω ς της ε π ι χ ε ιρ ή σ ε ω ς , δε ν ε μ φ α ν ί ζ ο ­

νται στο παθητ ικ ό του ισ ολ ογ ισ μού . Επί πλ έο ν, σε με ρ ικ ές α-

κ ιν η τ ο π ο ιή σ ε ις , όπως οι ά σ χ ε τ ε ς προς τις κ α τα σκ ευ ές , βελτιώ

σε ις σε ο ικ ό π ε δ α και οι υπό ε κ τ έ λ ε σ η α κ ιν η τ ο π ο ιή σ ε ι ς , δεν υ

πο λ ο γί ζε τ α ι απ όσ β εσ η . Τέ λος , πρ όβλημ α υπά ρ χ ει στη γεφύρω

ση μεταξύ της φ ο ρ ο λο γ ικ ά α ν α γν ω ρ ισ μ έν η ς α π ο σ β έ σ ε ω ς κα

της πρ α γμ ατ ικ ή ς πα λα ιώσεως του αγαθού . Αν η α π ό σ β ε σ η εί να

πολύ μικρή, το α π ο τ έ λ ε σμ α της χ ρ ή σ ε ω ς εμ φα νί ζε τα ι δ ι ογκ ωμ έ

νο, αλ λά η ε π ι χ ε ί ρ η σ η θα δυ σ κ ο λε υ θε ί ν ’ α ν τ ικ α τ α σ τ ή σ ε ι τις

πα λα ιέ ς α κ ιν η τ ο π ο ιή σ ε ι ς της . Αν πάλι η α π ό σ β ε σ η εί να ι σ η μ α ­

ντ ικ ή, το α π ο τ έ λ ε σ μ α εμ φα νίζ ετα ι σ υρ ρ ικ νω μέ νο , αλ λά υπά ρ χ ει

άν εση στην αν αν έω ση του ε ξ ο πλ ισμού .

Τα πο σά των απ ο σ β έ σ ε ω ν κ α τα χ ω ρο ύντ α ι αθ ρ ο ισ τι κ ά σε

κάθε κ α τη γ ο ρ ία α κ ιν η τ ο π ο ιή σ ε ω ν του ε ν ε ρ γ η τ ικ ο ύ και τ α υτ ό ­

χ ρ ο ν α κ α τα χ ω ρο ύντ α ι η ολι κή αξία των α κ ιν η τ ο π ο ιή σ ε ω ν και

το α ν α πό σ β ε σ τ ο τμήμα της, ώστε οι α π ο σ β έ σ ε ις να ε μ φ α ν ί ζ ο ­

νται ως η δι αφ ορά τους .

4. Με το άρθρο 10 παρ. 11 του νόμου 2065/1992 (ΦΕΚ A 113/30 Ιουνίου) θεσπίστηκε η διενέργεια στην Ελλάδα των αποσβέσεων με την φθίνουσα μέθοδο για τα μηχανήματα και τον λοιπό μηχανολογικό ή Τεχνικό εξοπλισμό παραγωγής, που αποκτώνται από 1-1-1993 και μεταγενέστερα.

Κεφάλαιο 2°

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΑΟΣΗΣ

ΚΑΘΩΣ & ΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ ΤΗΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ

1. Ανάγκες και πηγές Κεφαλαίων

Τα κε φ ά λ α ια που χρ η σ ιμ ο π ο ι ε ί μια ε π ι χ ε ί ρ η σ η εί να ι επ εν -

δε δυ μέ ν α σε δύο βα σ ικ ές κ α τ η γ ο ρ ί ε ς ε ν ε ρ γ η τ ι κ ώ ν σ τ ο ιχ ε ίω ν .

Στη ν πρώτ η κ α τη γ ο ρ ία α ν ήκ ουν τα πά για ε ν ε ρ γ η τ ι κ ά σ τ ο ι ­

χ ε ία που χ ρ η σ ιμ ο πο ιο ύ ν τ α ι κατά κανό να για τη ν πρ α γ μ α τ ο π ο ίη ­

ση των αν τι κ ε ιμ ε ν ικ ώ ν σκο πώ ν της ε π ι χ ε ί ρ η σ η ς .

Στη δ εύ τε ρ η κ α τ η γ ο ρ ία α ν ήκ ουν ε κ ε ί ν α που μετ α β ά λλο ν τα ι

σ υν εχ ώ ς μέσα στο πα ραγ ω γι κ ό - συν α λ λα κ τι κ ό κύκλ ωμα της ε ­

π ι χ ε ί ρ η σ η ς και ονο μάζ ον τα ι κυ κ λ ο φο ρ ια κ ά . Στ η ν κ α τ η γ ο ρ ία

αυτή περ ιλ αμ βάν οντ αι :

α) Τα Απ οθέμ α τα

β) Οι Χ ρεώ στε ς

γ) Τα Διαθέσ ιμα

δ) Τα Χ ρ εό γρ α φα

Οι πη γέ ς π ρ ο έ λ ε υσ η ς αυτών των κ ε φ αλ αί ω ν πρ οκ ύπ το υν α ­

πό το Πα θητ ικ ό του Ι σ ο λογ ισ μο ύ και δ ι ακ ρ ίν ο ν τα ι σε δύο κ α τ η ­

γορ ίε ς:

Ι . Ί δ ι α κ ε φ ά λ α ια . Αυτά απ ο τε λο ύν τα ι από το μ ετ ο χ ικ ό κ ε φ ά ­

λαιο, από τα α π οθεμ α τι κά κ ε φ άλ αι α και από το υπό λο ιπ ο κ ε ρ ­

δών σε νέο .

2. Ξέ να κε φ ά λ α ια . Αυτά απ ο τε λο ύν τα ι από το μακ ρο π ρ ό θ εσμ ο ή

μ ε σ οπ ρόθ εσμο κεφ άλ αι ο, που πε ρ ιλ αμ βάν ει ε ν υ πό θ η κ α δ ά ­

νεια, ο μ ολ ογ ια κά και άλ λα μ ακ ροπ ρόθεσ μα δάνεια, μ ε σ ο π ρ ό ­

θεσ μες π ιστώ σει ς που χο ρ η γ ο ύν τ α ι από πρ ομ ηθ ευ τέ ς πάγι ου

εξ ο πλ ισμού κ.λ .π.

Επ ίση ς από το β ρ α χ υπ ρό θεσ μ ο κε φάλ αι ο που πε ρ ιλ α μ β ά ν ε ι

τ ις χ ο ρ η γ ο ύ μ ε ν ε ς από τους πρ ομ ηθ ευτέ ς εμ πο ρ ικ ές π ιστώ σει ς ,

τον κάθε ε ί δου ς β ρ α χ υπ ρό θεσ μ ο τ ρ α πεζ ικ ό δα νει σμό και το ν ε-

ξω τ ρα πεζ ικ ό .

Ακόμη με κ ρ ι τ ή ρ ιο το χ ρ ό ν ο δέ σ μ ευ σ η ς των επ εν δ υμ έ ν ω ν

κε φαλ αί ων δι ακρίνον τα ι :

Σε κε φ ά λ α ια με γά λης δ ιά ρκ ε ια ς που πρ ο ο ρ ί ζ ο ντ α ι να π α ρ α ­

με ίνο υν στην ε π ι χ ε ί ρ η σ η για μεγάλο χ ρ ο ν ικ ό δ ιάσ τ ημ α και π ε ­

ρ ιλαμβά νει τα ίδια κε φάλ αι α , τα ξ έ ν α κε φ ά λ α ια

(μα κ ροπ ρόθεσ μο και μεσ ο πρ ό θεσ μο κε φάλ αι ο ) . Και σε β ρ α χ υ ­

πρόθ εσμα ξ έν α κεφ άλ αι α

Με βάση αυτά που έ χ ο υ ν αν α πτ υχ θεί πα ραπ άνω μπο ρούμε

να κα ταρτί σουμε έν α συν οπ τικ ό διάγραμμα της χ ρ η μ α τ ο δ ο τ ικ ή ς

δ ιά ρθρω σης της ε π ι χ ε ί ρ η σ η ς .

5. «ΑΡΧΕΣ ΧΡΗΜ/ΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ» ΑΘ. ΘΕΟΔΩΡΙΔΗΣ. 1CABAAA 1994, σ. 29-

Ενεργητικά Στοιχεία Πηγές χρηματοδότησης Διάρκεια

1. Π άγ ια ε ν ε ρ γ η τ ικ ά 1. Ί δ ια Κε φ ά λα ια 1 .Χρ ημ ατ οδό τη ση

σ τ ο ιχ ε ία μ εγ ά λη ς διά ρκ ειας

2. Ε ξ ω ε π ιχ ε ι ρη ματ ικ ές 2. Ξέ να Κε φ ά λα ια

ε πε ν δ ύσ ε ι ς α. Μ α κ ρ ο πρ ό θ ε σ μο και

3. Κ υκλ ο φο ρ ια κ ά Μ ε σ ο πρ ό θ ε σ μ ο

ε ν ε ρ γ η τ ι κ ά σ τ ο ιχ ε ία κ εφ άλ αι ο

α -Απο θέμ ατ α β. Β ραχ υπρ όθεσ μο 2. Β ρα χυ πρ όθεσ μ η

β -Χ ρε ώ σ τε ς Χ ρ η μ α τ ο δ ό τ η σ η

γ -Δ ιαθ έσ ιμα

δ - Χ ρε όγ ρα φ α

2. ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ

Η χ ρ η μα τ ο δ ό τ η σ η της ε π ι χ ε ί ρ η σ η ς , πρ έ π ε ι να γ ί ν ε τα ι με

βάση τις παρακ άτω χρ η μα τ ο δ ο τ ικ έ ς αρ χέ ς:

1. Τη ν αρχή του κα θορισμού του απαι το ύμε ν ου κ ε φ αλ αί ου .

2. Τ η ν αρχή της αρ μον ικ ή ς σ χ έ σ η ς μεταξύ του δικού μας και

του ξένο υ κεφ αλ αί ου .

3. Τ ην αρ χή της πρ ο σ α ρ μο γή ς του ε ίδους της χ ρ η μ α τ ο δ ό τ η σ η ς

πρ ος τον κί νδ υνο της ε π έ ν δ υσ η ς .

4. Τη ν αρ χ ή της χ ρ η μα τ ο ο ικ ο ν ο μ ικ ή ς αν τι σ το ιχ ία ς .

5. Τη ν αρ χή της άρ ισ τη ς απ ο δ ο τι κ ό τ η τα ς των ιδ ίων κεφαλαίων*.

1. Η ΑΡΧΗ ΤΟΥ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΟΥ

ΚΕΦΑΑΑ10Υ

Η ο ικ ον ομ ικ ή μονάδα, πρ ο κ ε ιμέν ο υ να λε ι τ ο υ ρ γ ή σ ε ι ομα­

λά, έ χ ε ι αν άγ κ η από έν α κ α θορ ισ μ έν ο μέγε θος κ ε φ αλ αί ου .

Ο πρ ο ϋ πο λ ο γ ισ μό ς του κ εφ αλ αί ου αυτού πρ έ π ε ι να σ τ η ρ ι ­

χτ ε ί σε σ τ ο ι χ ε ί α πρ ο β λ έψεω ν, η δε χρ η μα το ο ικ ο ν ο μ ικ ή λ ε ι ­

τ ο υργί α της ε π ι χ ε ί ρ η σ η ς πρ έ π ε ι να επ ιδ ιώξει να κ α θ ο ρ ίσ ε ι με

κάθε δυνατή λε π τ ο μ έ ρ ε ια το μέγ εθ ος του ε π ι χ ε ι ρ η σ ι α κ ο ύ κ ε φ α ­

λαίου, ώστε μεσ ο πρ ό θεσ μα να μην ε π η ρ ε α σ τ ε ί από ε ξ ω γ ε ν ε ί ς

π α ρ ά γο ν τε ς .

Για τον υπ ολ ογ ισμό του απαρ α ίτ ητ ου ε π ι χ ε ι ρ η σ ι α κ ο ύ κ ε ­

φαλα ίου απαιτε ίτα ι :

1. Ν α π ρ ο ϋ πο λ ο γ ισ τ ε ί το κε φάλ αι ο που χ ρ ε ιά ζ ε τ α ι η ε π ι χ ε ί ρ η ­

ση για πά γι ες επ ε ν δ ύσ ε ι ς .

2. Ν α π ρ ο ϋ πο λ ο γ ισ τ ε ί το ύψος του κεφ αλ αί ου Κ ί ν η σ η ς .

3. Να π ρ ο ϋ πο λ ο γ ισ τ ε ί το ύψος των λο ιπ ών Κ εφ αλ αί ω ν .

Εκτός από τον παραπ άνω πρ ο ϋπο λογ ισ μό , πρ έ π ε ι να ε ξ α ­

σ φ α λ ισ τε ί και η ορθή σ χ έ σ η μεταξύ παγίου κε φ α λα ίο υ και του

Κεφ αλ αί ου Κ ίν η σ η ς, έτσι ώστε η σ χ έ σ η αυτή να δ ια τ η ρ ε ί τ α ι σε

6. ΟΔΗΓΟΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ, ΕΤΒΑ 1993, σ. 80-90

κάθε νέ α αύξη ση των ε πε ν δ ύσ ε ω ν σε πά για π ε ρ ιο υ σ ια κ ά στοι-

χε ία^ .

Η παραπάνω σ χ έ σ η δ ιαφ έρει από ε π ι χ ε ί ρ η σ η σε ε π ι χ ε ί ρ η ­

ση και εξαρ τά τ αι κυρίως από το ε ί δο ς της ε π ι χ ε ί ρ η σ η ς .

Στις εμ πο ρ ικ ές ή Τ ρ α π ε ζ ικ έ ς ε π ι χ ε ι ρ ή σ ε ι ς το κε φ ά λ α ιο Κ ί ­

νη ση ς ε ίνα ι το μ ε γα λύτ ερο μέρος του σ υν ολι κο ύ κ εφαλ αί ου , ε ­

νώ στις μ ετ α π ο ιη τι κ ές ε π ι χ ε ι ρ ή σ ε ι ς τα πά για κε φ ά λ α ια υ π ε ρ έ ­

χο υ ν αισ θητ ά από το κε φάλ αι ο Κ ίν η σ η ς .

2. Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΑΡΜΟΝΙΚΗΣ ΣΧΕΣΗΣ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ

ΙΑΙΩΝ ΚΑΙ ΞΕΝΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ

Η σ χ έ σ η των ιδ ίων κε φαλ αί ων προς τα ξ έν α κ ε φ ά λ α ια ε-

ξα ρτάτα ι από πολλο ύς πα ρά γο ν τε ς οι σπο υ δ α ιό τ ερ ο ι από τους

οπο ίο υς ε ί να ι οι εξής:

α) Το ύψος των δια θεσ ίμ ων κ εφ αλ αί ω ν σε μία χώρ α, που χ ρ η μ α ­

τοδ οτ ού ν τ ις ο ικ ον ομ ικ ές μονάδες με τη μορφή των ε μ π ο ρ ι ­

κών τρ α π εζ ικ ών και ιδ ιωτικών π ισ τώ σ εω ν ή δα νε ίω ν .

β) Οι όρο ι με τους οπ οίους χο ρ η γ ο ύν τ α ι τα δ ά νε ια και οι π ι σ τ ώ ­

σει ς .

γ) Η σ τα θ ε ρ ό τη τα του ε ισ ο δή μ α το ς της ε π ι χ ε ί ρ η σ η ς .

δ) Η ψ υχο σ ύ νθ εσ η του φ ορέα της ε π ι χ ε ί ρ η σ η ς .

7. «ΑΡΧΕΣ ΧΡΗΜ/ΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ», ΑΘ. ΘΕΟΔΩΡ1ΔΗΣ. ΚΑΒΑΛΑ 1994. σ. 43-

Από άπ οψη χ ρ η μα το δο τι κή έχ ο υ ν υ π ο σ τ η ρ ιχ τ ε ί τ έ σ σ ε ρ ι ς

κα νό νε ς γ ια τη ν ε ξασ φ άλ ισ η της αρμ ον ικ ή ς σ χ έ σ η ς μεταξύ δ ι ­

κού μας και ξ έν ο υ κεφ αλ αί ου .

α) Ο κα νό να ς της ισότ ητα ς μεταξύ των ιδ ίων και ξ έν ω ν κ ε φ α ­

λαίων (1:1) .

β) Ο κα νό να ς του 1:2 .

γ ) Ο κα νό να ς της δι πλή ς ισ ότη τα ς .

δ) Ο κα νόν ας των φ υσ ιολογ ικώ ν ορίων μεταξύ ιδ ίων και ξέ νω ν

κ ε φ α λ α ί ω ν .

Κανόνας του 1:1

Σύμφωνα με τον κα νόν α αυτό ν υπο σ τη ρ ί ζ ετ α ι ως ο ρ θ ο λ ο γ ι ­

κή η σ χ έ σ η 1:1 που εν α ρμο νί ζ ει τη δομή του ε π ι χ ε ι ρ η σ ι α κ ο ύ

κ εφαλ αί ου .

Δηλαδή Ίδ ια κ ε φ άλ αι α δρχ. 100 εκατ.

Ξένα κ ε φ άλ αι α δρχ. 100 εκατ.

Ε π ιχ ε ιρ η σ ια κ ό κ εφ άλ αι ο δρχ. 200 εκατ.

Η σ χ έ σ η του 1:1 ε ίναι ε λα σ τι κ ή και σε σ πά ν ι ε ς π ε ρ ιπ τ ώ ­

σε ις θα συν α ντ η θ ε ί στη ν πρ άξη .

Ενώ όμως η θεωρ ία υ πο σ τη ρ ί ζ ε ι τον κανό να της ισ ότη τα ς

μεταξύ των ιδ ίων και ξ ένω ν κ εφ αλ αί ω ν (1:1) σ τη ν πρ άξη τα ν ε ό ­

τ ερ α σ τα τ ιστ ικ ά σ τ ο ιχ ε ία έρ ευ ν ας του Σ υνδέ σμου Ελ λή ν ων

Β ιομηχάν ων , αποκ α λύ πτουν ότι σ τη ν ε λ λ η ν ικ ή β ιο μη χ α ν ία ε π ι ­

κ ρα τε ί η σ χ έ σ η 1:2 μέχρι 1:3,50 .

Κανόνας του 1:2

Ο κα νόν ας του 1:2 υ πο σ τη ρ ί ζ ετα ι από τους Α μ ερ ικ α ν ο ύς ε ­

π ιστή μο ν ες και εφ αρ μόζ ετ α ι από τα πι στω τι κ ά ιδρύματα ότ α ν

χρη μα το δ ο το ύ ν τ ις ο ικ ον ομ ικ ές μονάδες . Σύμφωνα με το ν κ α ­

νόνα αυτόν, το σ ύν ολ ο των ιδ ίων κ ε φ αλ αί ω ν πρ έ π ε ι να ε ί να ι σε

α ν α λο γ ία 1:2 με τα κυ κλ ο φο ρ ο ύ ντ α ξ έ ν α κ ε φ άλ αι α της ε π ι χ ε ί ­

ρ η σ η ς .

Κανόνας της Διπλής Ισότητας

Με το ν κα νό να της δι π λή ς ισ ότ η τα ς πρ έπ ε ι να ε ξ α σ φ α λ ι ­

στε ί μια δι πλή ενα ρμό νι ση:

α) Των πάγιω ν περ ιο υ σ ια κ ώ ν σ τ ο ιχ ε ίω ν προς τα ίδ ια κ ε φ ά λ α ια .

β) Των περ ιο υ σ ια κ ώ ν σ τ ο ιχ ε ίω ν που κυ κ λ ο φο ρ ο ύ ν πρ ος το σ ύ ­

νολ ο των ξ έν ω ν κε φαλ αί ων .

Το γ ενι κ ό συμ πέρα σμα που βγαί νε ι από τον πα ραπ άν ω κ α ­

νό να ε ίνα ι ότι με το ξ ένο κε φάλ αι ο π ρ έ π ε ι να κ α λύ πτ ον τα ι α ν ά ­

γκ ες πε ρ ιουσ ία ς που κυ κλ οφ ορ ού ν, ενώ ο πά γιο ς ε ξ ο π λ ισ μ ό ς

και τα σ ιδη ρά αποθ έμα τα να χρ η μα τ ο δ ο τ ο ύ ν τ α ι από ίδ ια κ ε φ ά ­

λαια .

Κανόνες των φυσιολογικών ορίων μεταξύ ιδίων και ξένων

κεφαλαίων

Ο κα νό να ς των φ υσ ιο λογ ικ ώ ν ορ ίων μεταξύ ιδ ίων και ξ έν ω ν

κε φαλ αί ω ν υ π ο σ τ η ρ ίχ θ η κ ε θεω ρ η τι κ ά από τον Schmidt .

Κατά το ν Schmidt όλα τα υλ ικ ά σ τ ο ιχ ε ία της πε ρ ιο υ σ ία ς ό ­

πως ακ ίνη τα , ε γ κ α τα στ ά σ ε ι ς , μηχα νήμ ατα , μέσα μεταφο ράς ,

εμπ/τα, πρώτες ύλες , προ ϊό ντ α, μ ετ ο χέ ς άλ λω ν ε π ι χ ε ι ρ ή σ ε ω ν

κ.ά. πρ έπ ει να χρ η μα το δ ο το ύ ντ α ι από ίδ ια κεφ άλ αι α , ενώ όλα τα

χρ η μα τι κ ά ή ο ν ομ ασ τι κ ά σ τ ο ιχ ε ία της περ ιο υσ ία ς , όπως μ ε τ ρ η ­

τά, απ α ι τή σ ε ις , πρ έ π ε ι να κ α λύ πτ ον τα ι με ξέ να κ ε φ άλ αι α .

3. Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΣ ΤΟΥ ΕΙΔΟΥΣ ΤΗΣ

ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΚΙΝΔΥΝΟ ΤΗΣ

ΕΠΕΝΔΥΣΗΣ

Βασικός κα νό να ς της χρ η μα το δ ο τι κ ή ς λε ι τ ο υρ γί α ς ε ί να ι ο

σ υσ χ ε τ ισ μό ς μεταξύ του ε πε ν δυ όμ εν ου κεφ αλ αί ου και του βαθ ­

μού α β ε β α ιό τ η τα ς που πρ οκ ύπ τε ι από το ε ίδος της ε π έ ν δ υ σ η ς .

Σύμφωνα με βασική αρ χή της χ ρ η μα τ ο δ ό τ η σ η ς πρ έ π ε ι τα

κ εφ άλ αι α που χρ η μα το δο το ύ ν ε πε ν δ ύσ ε ι ς με αβ έβ α ιο α π ο τ έ λ ε ­

σμα όπως π.χ . οι επ ε ν δ ύσ ε ι ς γ ια γε ω τρ ή σ ε ι ς , γ ια πε ιρ α μα τι κ ές

έ ρ ευν ες κ.ά. να κα λύ πτ ον τα ι από κ ε φ άλ αι α της ε π ι χ ε ί ρ η σ η ς .

Η χ ρ η σ ιμ ο π ο ίη σ η ξέ νω ν κ εφ αλ αί ω ν σε ε π ισ φ α λ ε ί ς ε π ε ν δ ύ ­

σε ις , θα έκ α ν ε την ε π ι χ ε ί ρ η σ η ε υαί σθητ η και θα π ε ρ ιό ρ ι ζ ε στο

ε λ ά χ ισ τ ο τη ρευσ τό τ η τα της με α π ο τέ λ εσ μ α να μην ε ί να ι ικανή

να επ ιβ ιώ σ ε ι σε περ ιό δο υς οικο ν ομ ικ ών κρ ίσ εω ν .

4. Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΙΑΣ

Για να υπά ρ χ ε ι χρ η μα το ο ικ ο νο μ ικ ή ι σ ο ρ ρ ο π ία ε π ιβ ά λλ ε τ α ι

όχι μόνο η ε π ι χ ε ί ρ η σ η να ε ξ α σ φ α λ ίσ ε ι τα κε φάλ αι α που ε ί να ι

απ αρ α ίτ ητ α για τη ν ομαλή λει τ ου ργί α, αλ λά και να ε π ι τ ύ χ ε ι τη ν

χρ ο ν ικ ή , την πο ιο τ ικ ή και ποσοτ ικ ή ε ν α ρμό νι ση των π ισ τώ σ εω ν

που λα μβά νον τα ι και χ ο ρ η γ ο ύν τ α ι .

Ο όρος χ ρ ο ν ικ ή ε ν α ρμό νι ση σ η μαί νε ι ότι θα ε ξ α σ φ α λ ισ τ ε ί

ε ν α ρμό νι ση του χρ όν ου των πισ τώ σεω ν που α ν α λα μβ ά νο ντ α ι

προς τις πι σ τώ σ ει ς που χ ο ρ η γ ε ί στους πελ ά τ ες της η ε π ι χ ε ί ρ η ­

ση .

Ο όρος πο ιο τ ικ ή εν α ρμό νι ση σ η μαί νε ι την ι σ ό πο σ η α ν τ ι ­

στάθ μιση και τη ν ορ θ ο λο γ ικ ή ισ ο ρ ρ ο π ία κατά τέ το ιο τ ρόπ ο ώ ­

στε να εξ ασ φαλ ίζ ετα ι :

1 . Η ε ν α ρμό νι ση των β ρ α χ υπ ρό θεσμω ν υ π ο χ ρ ε ώ σ ε ω ν προς τ ις

μ εσ ο πρ ό θ εσ μες α π α ι τή σ ει ς .

2. Η ενα ρμό νι ση των μ εσοπ ρόθ εσ μω ν υ π ο χ ρ ε ώ σ ε ω ν πρ ος τ ις

μεσ ο πρ ό θ εσ μες α π α ι τή σ ει ς .

3. Η ε να ρμό νι ση των μακ ροπ ρόθεσ μων υ π ο χ ρ ε ώ σ ε ω ν πρ ος τ ις

μ α κ ροπρόθ εσ μες α π α ι τή σ ει ς .

Εάν η ε π ι χ ε ί ρ η σ η κα το ρθώ νε ι να συν δυ ά σει τη ν πα ραπ άν ω

χρ ο ν ικ ή πο ιοτικ ή και ποσ οτ ικ ή ε ν α ρμό νι ση της χ ρ η μ α τ ο δ ό τ η ­

σής της, τό τε εξ α σ φ α λ ί ζ ετα ι όχι μόνο η ο ικ ον ομική α υ τ ο δ υ ν α ­

μία της βρ αχ υπ ρό θεσ μα, αλ λά ακόμη και σε πε ρ ίο δο ν ο μ ισ μα τ ι ­

κών δ ια τ αρ αχ ών (π λη θωρισμός) , ε ί να ι σε θέση να α π ο τρ έψ ει

πλ η θ ω ρ ισ τι κ έ ς ζημίε ς .

5. Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΗΣ ΑΠΟΑΟΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ Ι­

ΔΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ

Βασικός και αν τι κ ε ιμ ε ν ικ ό ς στ ό χ ο ς της ε π ι χ ε ί ρ η σ η ς ε ίνα ι

η μ ε γ ισ τ ο πο ίη σ η του κέ ρδο υς .

Η μ ε γ ισ τ ο πο ίη σ η όμως του κέρ δο υς β ρ ίσ κε τα ι σε άμεση

σ χ έ σ η με τη ν α ρ ισ τ ο π ο ίη σ η της απ οδ ο τι κ ό τ η τα ς των ιδ ίων κ ε ­

φαλαίω ν .

Άρα με βάση τη ν αρ χή όσο μ ικρό τερ η ε ίνα ι η συμ μετ οχή

των ιδ ίων κε φ α λ α ίω ν στο συν ο λι κ ό κεφ άλ αι ο με τη ν π ρ ο ϋ π ό θ ε ­

ση ότι πρ α γ ματ οπ οι ού ντ α ι ίσα κ έρ δη , τόσ ο μ εγ α λύτ ερ η θα ε ίνα ι

η α π ο δ ο τ ικ ό τ η τ α των ιδ ίων κ εφ αλ αί ω ν .

ΒΑΣΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΕΩΝ

Στη χ ώ ρα μας αρμ όδιο ό ργα ν ο για τη ν πα ρέμβασ η και δ ια ­

μόρφωση του χ ρ η μα το δο τι κο ύ πλαι σ ίο υ μέσα στο οπο ίο κ ι ν εί τ αι

υπο χρ εω τι κ ά το τρ απ εζ ικ ό πι στω τικ ό σύσ τημα εί να ι σ ή μ ε ρ α η

Τ ράπ εζα της Ελλά δ ος (Τ.Ε.) .

Για μια γε ν ικ ό τ ε ρ η κατάτ αξη των βασ ικώ ν μορφών χ ρ η μ α ­

το δ ο τή σ ε ω ν που ισχύ ου ν σή μ ερ α α ν ά λο γ α με τα ε κ ά σ τ ο τ ε κ ρ ι ­

τή ρ ια τ α ξ ιν ό μ η σ η ς των χ ο ρ η γ ή σ ε ω ν δι ακρίνουμε τ ις χ ρ η μ α τ ο ­

δο τ ή σ ει ς στις παρακάτω μορφές:

Α νά λο γ α με τη ν πηγή π ρ ο έ λ ε υσ η ς σε:

- Εσ ω τε ρ ικ ή χ ρ η μα τ ο δ ό τ η σ η ή αυ το χρ η μα το δ ό τη σ η

- Ε ξω τε ρικ ή χ ρ η μα τ ο δ ό τ η σ η ή ξ ένη χρ η μα το δ ό τη σ η

Α ν ά λο γ α με τον κλ άδο δ ρασ τ ηρ ιό τη τα ς:

α. Χ ρημ /σ ει ς προς το εμπόρ ιο

β. Χ ρημ /σ ει ς προς τη β ιο μη χα ν ία

γ. Χρ ημ /σ ει ς προς τη β ιο τ ε χ ν ία

δ. Χρ ημ /σ ει ς προς τον τουρ ισμό

ε. Χρ ημ /σ ει ς προς τη γ εω ργί α

στ. Χ ρ η μ /σ ει ς προς τη ναυτιλί α

ζ. Χρ ημ /σ ει ς προς τους επ α γ γ ε λ μα τί ε ς

η. Χ ρ ημ /σ ει ς προς λο ιπ ού ς κλάδο υς με δρ α σ τ η ρ ιό τ η τ ε ς π ε ­

ρ ιορ ισ μένη ς έ κ τ α σ η ς .

θ. Χ ρημ /σ ε ις προς ιδ ιώτες

Α νά λο γ α με το χ ρ όν ο δέ σ μ ευσ η ς των κεφαλα ίων :

α. β ραχ υπ ρό θεσμη χ ρη μ/ ση

β. μ εσοπρ όθεσ μη χρ η μ/ ση

γ. μακ ροπρ όθεσμη χ ρη μ/ ση

Α νά λο γ α με τον σκ οπ ό χρη μ/ σης :

α. Χρ ημ /σ ει ς γ ια κ εφ άλ αι ο κ ί ν ησ ης

β. Χρ ημ /σ ει ς γ ια πά γι ες ε γ κ α τα στ ά σ ε ι ς

γ. Χρ ημ /σ ει ς γ ια μη χ α ν ο λο γ ικ ό ε ξοπλ ισμό

δ. Χρ ημ /σ ει ς γ ια κ τ ιρ ια κέ ς ε γκ α τα στ ά σ ει ς

e. Χρ η μ /σ ει ς γ ια σ υμ μ ετο χέ ς στο κ εφ άλ αι ο άλ λω ν ε π ι χ ε ι ­

ρήσεων*

Α νά λο γ α με το ύψος του επιτ οκί ου:

α. σε χ α μ η λ ό τ ο κ ε ς χρ η μ α τ ο δ ο τ ή σ ε ι ς

β. σε υ ψ η λ ό τ ο κ ε ς χρ η μ α τ ο δ ο τ ή σ ε ι ς

γ. σε επ ιδ ο τ ο ύμ ε ν α επ ι τ ό κ ια

Α ν ά λο γ α με τις π α ρ ε χ ό μ ε ν ε ς ε γ γ υ ή σ ε ι ς εξ α σ φ ά λ ισ η ς των

χρη μ/σ εων:

α. σε χ ρ η μ /σ ε ι ς α κ άλ υπ τε ς από ρ ε υσ το π ο ιή σ ιμ α σ τ ο ιχ ε ία

β. σε χ ρ η μ /σ ε ι ς κα λυ μμ έν ες με ρευ σ το π ο ιή σ ιμ α σ τ ο ιχ ε ία

γ. σε χ ρ η μ /σ ε ι ς καλυ μμ έν ες με εμ πρ άγ μα τες ε ξ α σ φ α λ ίσ ε ι ς

(υπο θήκ ες, πρ ο σ η με ιώ σ ε ι ς , ε ν ε χ υ ρ ιά σ ε ι ς κ .λ .π. )

δ. σε χ ρ η μ /σ ε ι ς κα λυμ μένε ς με ε ν ο χ ικ έ ς εξ α σ φ α λ ίσ ε ι ς

(τ ρ ι τ ε γ γ υή σ ε ις , υπογραφή ή μεταβ ίβ ασ η αξ ιο γρ άφ ω ν)

ε. σε χ ρ η μ /σ ε ι ς ε γ γ υ η μ έ ν ε ς από το δη μόσιο μέχρ ι ο ρ ι σ μ έ ­

νου ποσού

στ.σ ε συν δυα σμό των παραπ άνω ε ξ α σ φ α λ ίσ ε ω ν κ.λ .π.

Α νά λο γ α με τη ν ε πά ρ κ ε ια των κ ε φ αλ αί ω ν σε:

- Ο μ α λ ή ή κα νο νι κ ή χ ρ η μα τ ο δ ό τ η σ η

-Υ π ο χ ρ η μ α τ ο δ ό τ η σ η

- Υ π ε ρ χ ρ η μ α τ ο δ ό τ η σ η

Α νά λο γ α με τ ις α ν άγ κ ες χρ η μ α τ ο δ ό τ η σ η ς σε:

- Τ α κ τ ι κ ή

- Έ κ τ α κ τ η

A. ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΑΝΑΑΟΓΑ ME ΤΗΝ ΠΗΓΗ

ΠΡΟΕΑΕΥΣΗΣ ΤΩΝ ΚΕΦΑΑΑΙΩΝ

1. Ξένη γοηαατοδόττΐση

Η ξέ νη χ ρ η μ α τ ο δ ό τ η σ η πε ρ ιλ α μ β ά νε ι τα β ραχ υπ ρό θεσ μα,

μ ε σ οπ ρόθ εσμα και μ ακ ροπ ρόθ εσμ α κ ε φ άλ αι α που χ ο ρ η γ ο ύ ν οι

τρ ίτο ι (πιστωτές , πρ ομ η θευ τέ ς , ο μ ο λογι ού χο ι , τ ρ ά π εζ ες κ.ά.)

σ τη ν ε π ι χ ε ί ρ η σ η με σκ οπ ό να ε ν ισ χ υ θ ε ί η οικο νο μική της ε π ι ­

φάνεια .

2. Αυτοχρηματοδότηση

Με τον όρο «Α υ το χρ η μ α το δ ό τη σ η » εν νο ούμε τ η ν ε ξ ε ύ ρ ε σ η

από τη ν ε π ι χ ε ί ρ η σ η των κε φαλ αί ων που χ ρ ε ιά ζ ε τ α ι από δικέ ς

της πη γέ ς αφού α π ο κ λ ε ισ τ ε ί η πρ οσφυγή σε πη γέ ς τό σο έξω α ­

πό τη ν ε π ι χ ε ί ρ η σ η όσο και η α ν αζ ή τη ση κε φαλ αί ων από τους

κ ε φ αλ αι ού χο υς φορ εί ς της ε π ι χ ε ί ρ η σ η ς .

Η εξα σ φ ά λι σ η κε φαλ αί ω ν με τη ν προ σφυγή σε πη γ έ ς που

βρ ίσ κο ντ α ι μέσα στους κό λπο υς της ε π ι χ ε ί ρ η σ η ς μπορ εί να

πρ α γμ ατ οπ ο ιη θε ί με δύο τρόπους:

α) Με τη δημ ιο υρ γία κεφ αλ αί ου από την απ οτ αμ ίευσ η κ ερ δώ ν .

β) Με την αποδέ σμευ ση κε φαλ αί ων που αρ γο ύν .

Η αυ το χρ η μα το δ ό τη σ η αν άλ ογ α με τον τρ όπο εξ α σ φ ά λ ισ η ς

των κεφ αλ αί ων δ ια κ ρ ίν ετα ι σε γν ή σ ια και μη γν ή σ ια .

Γνήσια αυτογρηαατοδότηση

Γ νή σ ια α υ τ ο χ ρ η μα τ ο δ ό τ η σ η ον ομάζετα ι εκ ε ί ν η που ε ξ α ­

σφαλ ίζε ι κ ε φ άλ αι α σ τη ν ε π ι χ ε ί ρ η σ η με τη δ ημ ιο υρ γ ία αποθεμα -

τ ικών κε φαλαίω ν.

Η γ ν ή σ ια α υ τ ο χ ρ η μα τ ο δ ό τ η σ η α ν τλ ε ί τα κε φ ά λ α ια από τ ις

α π ο σ β έ σ ε ις των πά γιω ν στ ο ιχ ε ίω ν , από τα κέ ρδη που πα ρακ ρα-

τούντα ι και από τα α ποθ εμ α τι κά που σ χ η μα τ ίσ τ η κ α ν για λ ο γ α ­

ριασμό τρ ίτω ν .

Μη γνήσια Αυτογρηαατοδότηση

Οπως έ χ ε ι αν α πτ υχ θεί πιο πάνω η γ ν ή σ ια α υ τ ο χ ρ η μ α τ ο δ ό ­

τησ η πρ ο ϋ πο θ έ τ ε ι απ α ρα ίτ η τα τη ν ύπαρ ξη κε ρδώ ν .

Π έρα όμως από τη γ ν ή σ ια α υ τ ο χ ρ η μα τ ο δ ό τ η σ η υπά ρ χ ο υν

δυνα τό τ ητ ες κε φαλ αί ω ν και από ά λ λε ς πη γέ ς , όμως μέσα από

τους κόλ πο υς της ε π ι χ ε ί ρ η σ η ς .

Εδώ πρ όκ ει τα ι γ ια τη μη γ ν ή σ ια α υ τ ο χ ρ η μ α τ ο δ ό τ η σ η σ τη ν

οποί α πε ρ ιλαμ βάν ον τ αι όλ ες οι δ υ να τό τ η τε ς χ ρ η μ α τ ο δ ό τ η σ η ς

της ε π ι χ ε ί ρ η σ η ς με μέσα που εξ ο ικ ο ν ο μ ο ύν τ α ι από δικέ ς της

πη γές χω ρί ς αυτά να απ ο τε λ ο ύν κ έρ δη .

Τα μέσα αυτά προ κύπτουν:

α) Με την εκ π ο ίη σ η περ ιο υ σ ια κ ώ ν σ τ ο ιχ ε ίω ν .

β) Με τη ρευσ το π ο ίη σ η των αφανών απ οθ εμα τι κώ ν .

γ) Με τη μεταβ ολ ή της π ισ το δ ο τι κ ή ς πο λ ι τ ι κ ή ς των πω λ ή σ ε ω ν .

δ) Με τον ε τ ε ρ ο χ ρ ο ν ισ μ ό .

Α. ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΕΙΣ

Οι βρ α χ υπ ρό θ ε σ μ ε ς π ισ τώ σ ε ι ς που δί νον τα ι στις β ιο μ η χ α ­

νι κ ές ε π ι χ ε ι ρ ή σ ε ι ς κα λύ πτ ου ν κυρίως τις αν άγκ ες σε κ ε φ άλ αι α

κί ν η σ η ς και δ ευ τε ρ ευό ν τ ω ς τ ις έ κτ α κτ ες αν άγκ ες τη ς ε π ι χ ε ί ρ η ­

σης . Οι π ισ τ ο δ ο τ ή σ ε ι ς αυτέ ς χ ο ρ η γ ο ύν τ α ι με τ ις ε ξ ή ς μορφές:

• Π ρ ο ε ξ ό φ λ η σ η σ υν αλ λα γ μα τι κώ ν γραμμ ατίω ν και επ ι τ α γώ ν .

• Ε νέ χ υρ ο αξιών (σ υνα λλα γμ α τι κέ ς , γραμμάτια, επ ι τ α γέ ς ) .

• Ε νέ χ υρ ο εμπο ρευ μά τω ν .

• Α ν οι χ τό α λ λ η λ ό χ ρ ε ο λο γ αρ ια σμό .

• Χ ρ η μ ατ οδ ότ ησ η ε ξα γω γώ ν έν α ντ ι φορτω τικών ε γγ ρά φω ν .

• Π ρ ο χ ρη μ α τ ο δ ό τ η σ η εξ α γω γή βάσει συμ βάσ εω ν πα ρ αγ γ ελ ιώ ν.

ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ

Β. ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΒΙΟ.ΥΙΗΧΑΜΚΕΣ ΧΡΗΜΛΤΟΔΘΤΗΣΕΙΣ

Τα δ ά νε ια της μορφή ς αυτής μπορ εί να αφορούν τη ν κ ά λ υ ­

ψη των αναγ κ ών της β ιο μη χ α ν ικ ή ς ε π ι χ ε ί ρ η σ η ς σε κε φ ά λ α ια

κ ί ν ησ ης μονιμότ ερου χα ρ α κ τ ή ρ α και κυρίως των α ν αγ κ ών σε

πάγιε ς εγκ α τα στ ά σ ει ς .

ΝΕΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ

Το Leasing ωα εναλλακτικτί αοοωτι γοηαατοδότηστιο των επιγ/σεων

Λόγω της σ υν ε χ ι ζ ό μ ε ν η ς επ ιδ ε ί ν ω σ η ς του βαθμού αυ το ­

χ ρ η μα τ ο δ ό τ η σ η ς και της κε φα λ α ια κ ή ς διάρ θρωσης , αυ ξάνει

δ ιαρκώς ο αρι θμός των ε π ι χ ε ι ρ ή σ ε ω ν των οπο ίω ν οι α ν ά γ κ ες σε

κ εφάλ αι α δεν μπορ ούν να κα λυφ θούν από τ ις πα ρ αδ οσ ια κ ές

μορφές των τρ α π εζ ικ ών χρ η μ α τ ο δ ο τ ή σ ε ω ν . Η δυ να τό τ η τα λ ή ­

ψης μ α κρ οχ ρόν ιω ν ξ έν ω ν κ ε φ αλ αί ω ν περ ιο ρ ί ζ ετ α ι από το γ ε γ ο ­

νός ότι οι εμ πο ρ ικ έ ς τρ ά π ε ζ ε ς θεω ρούν αφ ενό ς υ ψηλ ής επ ικ ιν-

δυνότ ητας τ ις μακ ρ ο π ρ ό θεσ μ ες χ ρ η μα τ ο δ ο τ ή σ ε ι ς , α φ ετ έρου με­

γά λη ς χ ρ ο ν ικ ή ς διά ρκ ει ας δέ σμευσ η των δι αθε σίμω ν κ ε φ α λ α ί ­

ων. Μετά μάλ ιστα τη ν κα τά ρ γη σ η της δέ σ μ ευ σ η ς 15% των κ α ­

τα θέ σεω ν για α π ο κ λ ε ισ τ ικ ή χ ρ η μα τ ο δ ό τ η σ η της β ιο μη χα ν ία ς

και των β ιο μη χα ν ικ ώ ν επ εν δ ύσ ε ω ν , η τάση αυτή ι σ χ υ ρ ο π ο ι ή θ η ­

κε ακόμη π ε ρ ισ σ ό τ ε ρ ο .

Αν τ ίθετ α στο Leasing διαμ ορφών οντ αι σ τ ο ιχ ε ία που α φ ο ­

ρούν σε α ν τι κε ίμ ενο και έ σ ο δ α και που απ ο τε λ ο ύν τη βάση για

τη δι άθε ση της χ ρ η μα τ ο δ ό τ η σ η ς . Εκτό ς αυτού, ο πά γι ος ε ξ ο ­

πλισμός και ι δ ι αί τε ρα τα ίδ ια τα α κ ίν ητ α μιας ετ α ιρ ία ς υ π ο θ η ­

κε ύοντα ι από τ ις τρ ά π εζ ες σαν εξ α σ φ ά λ ισ η των δ α νε ίων . Έ ν α

σημ αντι κό π λ ε ο ν έ κ τ η μ α του Leasing έγ κ ει τ α ι στο ότι οι ε τ α ι ­

ρεί ες Leasing λόγω των εξ ε ιδ ικ ε υμ έ ν ω ν γν ώ σ εω ν τους σ τ η ν α ­

γ ορά και των κα λύ τε ρων δυνα το τ ήτ ων ρ ε υσ τ ο π ο ίη σ η ς ε ί να ι

να δια θέσ ου ν μια 100% ξένη χ ρ η μα το δ ό τη σ η . Το Leasing που

αν τίθ ετα από τη ν ίδ ια ή ξέ νη χρ η μα το δ ό τη σ η , δε ν απ αιτ εί κ α ­

θόλο υ ίδια συμ μετοχή κε φαλ αί ου , δ ι αμορφών ετα ι ως μία από τις

σπο υ δ α ιό τ ε ρε ς ε ν α λλ α κ τ ικ έ ς λύ σε ις χ ρ η μα το δ ό τη σ η ς . Αυτό το

πλ ε ο ν έ κ τ η μ α σε συν δυα σμό με άλ λα πλ εον εκ τή μ α τα π.χ . του

service που πρ ο σ φ έ ρ ε ι ο Leasing - δότη ς μπορ εί να εμφα νίσ ου ν

το Leasing ε λκ υσ τι κ ό, ακόμα και σε μία ε π ι χ ε ίρ η σ η που μπο ρε ί

να χρ η μ α τ ο δ ο τ ή σ ε ι έν α επ εν δ υτ ικ ό αν τικ είμενο ε ί τε με ίδ ια μέ­

σα ε ί τε με ίδ ια και τρ απ εζ ικ ή χρη μα το δό τη ση ^ .

Π α ρ ά λλ η λ α με τη βελ τ ίω ση της ρευσ τό τη τα ς, το Leasing

πε τ υχ α ίν ε ι μια α π ε λε υ θ έ ρ ω σ η κεφ αλ αί ου και την κ ι ν η τ ο πο ίη σ η

ενδ ε χ ο μέ ν ω ς δια θεσ ίμ ων αφανών απ οθεμα τικών . Στη λε γ ό με ν η

sale - and - lease - back μέθοδο ο μελ λοντ ικ ός Leasing - λή πτη ς

μπορ εί να πω λή σ ε ι μέρος του πάγιου εξ οπλ ισμού του σε μια ε ­

τ α ιρεί α Leasing και να κλ ε ίσ ε ι κα τό πι ν συμ βόλα ιο μαζί της γ ια

την ενο ικ ία ση του .Μέσω της πώ λ η σ η ς ρ ε υσ το πο ιο ύν τα ι τα α ­

φανή απ οθεμα τικά που πρ ο έ ρ χ ο ν τ α ι από τη δια φορά λο γ ιστ ικ ή ς

αξίας και αξίας πώ λ η σ η ς .

Factoring

Το Factoring ε ίναι μια δ ιαδ ικ ασ ία αγορά ς έν α ντ ι αμ οιβής

των ε ισ πρ α κτ έω ν λο γ αρ ια σμών μιας ε π ι χ ε ί ρ η σ η ς από μια τρά-

9. ΕΤΒΑ LEASING ΑΕ (έντυπο χρηματοδοτικών πιστώσεων)

πεζά ή από έν α ε ι δικ ό πι στω τικ ό ορ γα ν ισ μό «FACTOR» που α ­

σ κε ί απ ο κ λ ε ισ τι κ ά τέτ οι ου ε ί δου ς ερ γ α σ ίε ς .

Η ερ γα σ ία Factoring, δηλ αδ ή των ε ι σ πρ α κ τέ ω ν λ ο γ α ρ ι α ­

σμών, δεν πρ έ π ε ι να σ υ γ χ έ ε τ α ι με μία πα ρα π λή σ ια μορφή χ ρ η ­

ματοδό τησης , τη ν ε ν ε χ υρ ία σ η ή των εκ χ ώ ρ η σ η των ε ι σ π ρ α κ τ έ ­

ων λογ αρ ια σμών . Στη ν ε ν ε χ υ ρ ία σ η των ε ι σ πρ α κ τέ ω ν λ ο γ α ρ ι α ­

σμών τα «ε ισ πρ α κτ έα » χρ η σ ιμ ο πο ιο ύ ν τα ι ως εγ γ ύ η σ η για την

κάλυψη ενό ς τ ρ α πεζι κ ού δα νεί ου (π.χ. β ρ α χ υπ ρό θεσ μου ε π ο ­

χι ακού δανεί ου) . Βάσει της δα ν ει σ τι κ ή ς σύμβ αση ς έν α ντι ε ν ε ­

χύρου, η τρ άπ εζα ε ξ ε τ ά ζ ε ι τους ε ι σ πρ α κ τέ ο υ ς λογ αρ ια σμούς

που της παρου σ ιά ζ ει ο πε λάτ ης , γ ια να απ οφ α σ ίσ ει ποιου ς θα

δ εχτ ε ί σε εξ α σ φ ά λ ισ η του δανεί ου και π α ρ έ χ ε ι δά νε ιο που κυ ­

μαίνεται στο 50-90% της ον ομασ τι κ ής αξίας των (ε ισ π ρα κ τέ ω ν)

λογαριασμ ών που επ ιλ έ γ ο ν τ α ι . Μ όλ ις ο δ α ν ε ιο δ ο τ η μ έ ν ο ς π ε λ ά ­

της ε ισ πρ ά ξε ι χρ ή μα τα έν αντι οφ ει λή ς που έ χ ε ι ε ν ε χ υ ρ ια σ τ ε ί ,

ο φεί λε ι να κα ταβά λε ι αυτό το ποσό σε πίσ τω ση του ο ρ γ αν ισ μο ύ

που έ χ ε ι κάνει τη χ ο ρ ή γ η σ η του δανεί ου . Αν όμως ο ο φ ε ιλέ τ η ς

δεν πρ οβεί σ τη ν ε ξ ό φ λ η σ η , ο ο ργα ν ισ μό ς που έ χ ε ι χ ο ρ η γ ή σ ε ι

το δά νει ο έ χ ε ι δ ικαίωμα αν αγ ω γή ς προς το δ α νε ιζ όμεν ο, δηλ αδ ή

τη ζημία θα την υπο στεί η δα ν ε ιο δ ο τη μ έ ν η ετ α ιρ ία .

ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΝΑΑΥΣΕΩΣ ΤΩΝ ΑΟΓΙΣΤΙΚΩΝ

ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ

ΓΕΝΙΚΑ

Η χρ η μα το ο ικ ο ν ο μ ικ ή ανά λυ ση των λο γ ισ τ ικ ώ ν κ α τ α σ τ ά ­

σεων έ χ ε ι ως α ν τι κε ίμ ενο τη μελ έτ η των σ χ έ σ ε ω ν των ο ικ ο ν ο ­

μικών στο ιχ ε ίω ν που α ν αφ έρον τα ι σ ’ αυτές σε δεδ ομένη χ ρ ο ν ι ­

κή στιγμ ή, καθώς και των τά σεω ν αυτών δι α χ ρ ο νι κ ά .

Η ανάλυση αυτή πε ρ ιλ α μ β ά ν ε ι τρ ει ς δ ιαδ ικ ασ ίε ς . Η πρώτη

α ν αφ έρετα ι στ ην επ ιλ ο γή και στ ον υπο λο γ ισμό ορ ισ μέ ν ων σ χ έ ­

σεων μεταξύ των α ν α φ ερ ομ ένω ν στις λο γ ιστ ικ ές κ α τα σ τά σ ε ι ς

σ τ οι χε ίω ν, α ν ά λο γ α με τη ν επ ιδ ιω κ ό μεν η απόφαση . Η δε ύτε ρη

συν ίστ ατα ι σ τη ν κατάτ αξη των δεδ ομ έν ων, κατά τέ το ιο τρ όπο

ώ στε να ε ίναι δυνατ ός ο υ πολ ογ ισμ ός των μεταξύ των σ η μ α ν τ ι ­

κών σ χ έ σ ε ω ν και η Τρίτη περ ιλα μ β ά νε ι τη ν α ξ ιο λό γ η σ η , μ ε λ έ ­

τη και ερ μ η νε ία των παραπάνω σ χ έ σ ε ω ν .

Οι παραπ άνω δι αδ ικ ασ ίε ς αν αλ ύσεω ς κ α τα τ άσ σ ον τα ι σε

δύο κύρ ιε ς κα τηγο ρ ίε ς:

1. Στις συγ κ ρ ίσ ε ι ς και μετ ρή σ ει ς με βάση τα ο ικ ον ομικά σ τ ο ι ­

χ ε ία των λο γ ιστ ικ ώ ν κ α τα στά σεω ν δύο ή π ε ρ ισ σ ό τ ε ρ ω ν χ ρ ή ­

σεων .

2. Στις συγ κ ρ ίσ ε ι ς και μετ ρή σ ει ς με βάση τα ο ικ ον ομ ικ ά σ τ ο ι ­

χ ε ία των λο γ ιστ ικ ώ ν κα τα στά σεω ν μιας χ ρ ή σε ω ς .

Η πρώτη κίχτηγορία πε ρ ιλα μ βά νε ι σ υγ κρ ιτ ικ ές κ α τ α σ τ ά ­

σεις , αρ ιθ μοδ είκτες , τη ν τά ση των ο ικ ον ομικώ ν σ τ ο ιχ ε ίω ν και

των αρ ιθ μοδ εικτών δ ια χ ρ ο ν ικ ά ως και α ν αλ ύσει ς των δια φόρων

μεταβολών της οι κο ν ο μ ικ ή ς κα τα στά σεω ς μιας ε π ι χ ε ιρ ή σ ε ω ς .

Η δε ύτερη κ α τ ηγ ορ ία πε ρ ιλ α μ β ά νε ι τον πρ οσδι ορ ισ μό των

σ χ έ σ ε ω ν των στο ιχ ε ίω ν εν ός ισ ολο γι σμού και της κατα στά σεω ς

α ποτε λεσμ ά τ ων χ ρ ή σε ω ς .

Για τη χρ η μα το ο ικ ο ν ο μ ικ ή αν άλυ ση των λο γ ιστ ικ ώ ν κ α τ α ­

σ τά σ εω ν συν ήθω ς απ αι τεί τα ι η δ ι ε ν έ ρ γ ε ια και των δύο κ α τ η γ ο ­

ριών αναλ ύσεω ς που πρ ο α να φ έρ θ η κ α ν .

Οι μέθοδοι που χρ η σ ιμ ο πο ιο ύ ν τα ι γ ια την αν άλυ ση των λ ο ­

γι στι κώ ν κα τα στά σεω ν είναι:

1. Διαστρωμ ατ ική ή κάθετη μέθοδος αναλ ύσεω ς .

2. Συγκρ ιτ ι κή ή δι α χ ρ ο νι κ ή μέθοδος αν αλ ύσεω ς .

3. Μέθοδ ος αν αλύ σεως των χ ρ ο ν ο λο γ ικ ώ ν σειρών με δε ίκ τ ες

τάσεως.

4. Ε ξε ιδι κ ευμ έν ες μέθοδοι , οι οποί ες περ ιλ αμ βάν ουν τη ν α ν ά ­

λυση των μετ αβο λώ ν της ο ικ ον ομ ικ ή ς θ έσ εω ς μιας ε π ι χ ε ι ρ ή -

σεως, την ανάλυση του νεκ ρού σημ είου, καθώς και ά λ λε ς .

1. Διαστρωματική ή κάθετη ανάλυση

Η διαστρωμ ατικ ή ή κά θετη αν άλ υ ση πε ρ ιλ α μ β ά νε ι τη ν κ α ­

τά ρτ ιση των χρ η μα το ο ικ ο νο μ ικ ώ ν κα τ α σ τ ά σ ε ω ν «κοι νο ύ μ ε γ έ ­

θους» και τον υπολογ ισμό των δια φόρων αρ ιθ μοδε ικ τώ ν

10. «ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ», Ν. ΝΙΑΡ.ΧΟΥ, ΑΘΗΝΑ 1996 σ. 31-32, 39, 36-39, 233-236 .

Ανάλυση «κοινού μεγέθουο>

Γκχ να δ ι ευκο λυ νθ ού ν οι σ υγ κ ρ ίσ ε ι ς μεταξύ των στο ιχ ε ίω ν

μιας ε π ι χ ε ιρ ή σ ε ω ς , γ ια μια σ ε ιρ ά ετών, καθώς και οι σ υγ κρ ίσ ει ς

μεταξύ ε π ι χ ε ιρ ή σ ε ω ν , δ ι α φ ο ρ ετι κ ο ύ όμως μεγέθους, συν τάσσο-

νται οι ισ ο λο γι σμοί και οι κ α τα σ τά σ ει ς α π ο τε λ εσ μ ά τ ων χ ρ ή σε -

ως σε πο σ οσ τά επί τοις εκ α τό του σ υν όλου των μ εγε θών τους .

Στην αν άλυ ση «κο ινού μεγέ θου ς» κάθε σ τ ο ιχ ε ίο του ι σ ο λ ο ­

γισμού δι αι ρεί τα ι με το σ ύν ολ ο του ε ν ε ρ γ η τ ικ ο ύ ή του πα θ η τι ­

κού, ενώ κάθε σ τ ο ιχ ε ίο της κα τα σ τά σ εω ς απ ο τε λ εσ μ ά τ ων χρή -

σεως δια ιρ ε ίτ α ι με το σύν ολ ο των κα θαρ ών πω λ ή σ εω ν . Ως εκ

τούτου η κα τά στα ση «κοιν ού μεγ έθους » του ισ ολο γι σ μ ο ύ π α ­

ρουσ ιάζει κάθε σ τ ο ιχ ε ίο αυτού ως πο σοστό επί τοις εκ α τό του

συνόλου του εν ε ρ γ η τ ικ ο ύ ή του πα θητ ικ ού και η κα τάστα ση

«κοινού μεγέθ ους » των α π ο τε λ εσ μ ά τ ω ν χ ρ ή σ ε ω ς πα ρουσ ιά ζ ει

κάθε σ τ ο ιχ ε ίο αυτών ως πο σοσ τό επ ί τοις εκα τό των καθαρ ών

πω λήσ εω ν της χρ ή σε ω ς .

Στην πε ρ ίπ τω ση του ισ ο λο γι σμού , η κά θετ η αν άλυ ση ε ­

στιάζ ετα ι σε δύο κυρίως σημεία:

1. Στο ποιες ε ίνα ι οι πη γέ ς π ρ ο έ λ ε υ σ η ς των κε φ α λ α ίω ν μιας ε-

π ι χ ε ιρ ή σ ε ω ς ή αλλιώς, πως κα τα ν έμο ντ αι τα κε φ ά λ α ια της

μεταξύ των ιδ ίων κεφ αλ αί ων, καθώς και των β ρ α χ υχ ρ ό ν ιω ν

και μ α κ ροχ ρόνι ω ν υ πο χ ρ ε ώ σ ε ω ν της .

2. Στην κατανομή των κεφ αλ αί ων της ε π ι χ ε ί ρ η σ η ς μεταξύ των

επί μέρους πε ρ ιο υσ ια κώ ν της σ τ ο ιχ ε ίω ν (κυκ λοφορούν , π ά ­

γιο, δ ιαθέσιμο) .

Η ανάγκη εκ φράσ εω ς των απ όλυ τω ν μεγεθών σε πο σ οσ τά

επί τοις εκα τό πρ ο έκ υψ ε από τη δυσκολία : α) αναλ ύσεω ς των

ο ικον ομικώ ν στο ιχ ε ίω ν των ισ ολ ογ ισ μ ώ ν και των κα τα στά σεω ν

α ποτ ελεσμ άτ ων χρ ή σε ω ς , τα οπο ία εμ φα νίζοντ αι συνήθως μόνο

σε απόλυ τα μεγέθ η, και β) πα ρ α κ ο λο υ θή σ εω ς των μετ αβο λώ ν

των επί μέρους αυτών στο ιχ ε ίω ν , από έτο ς σε έτος, σε σ χ έ σ η με

τα συ ν ολ ικ ά μεγέθη των λο γ ιστ ικ ώ ν κ α τα στά σεω ν .

Η δυσκο λί α αυτή ε ίνα ι ακόμη πιο έν το ν η στις περ ιπ τώ σ ει ς

συγ κρ ίσ εω ν με τα σ τ ο ιχ ε ία ολ όκ λη ρ ο υ του κλάδου, κ α θόσον

χ ρ η σιμοπ οι ώ ντ ας μόνο τα απ όλυ τα μεγέθ η δεν υ πάρ χ ει κοινή

βάση σ υγ κρ ίσ εω ς .

Οι κα ταστά σει ς που εμφανίζουν τα ο ικ ον ομ ικ ά δε δο μέν α

των ε π ι χ ε ιρ ή σ ε ω ν , μόνο σε πο σ οσ τά επί τοις εκα τό κα λούντα ι

συνήθως κατα στά σει ς «κοινού μεγέ θους» ή κα τα σ τά σ ει ς 100% .

Αν μια ε π ι χ ε ίρ η σ η επ εν δ ύει τα κε φ ά λ α ιά της σε δι άφ ορ ες

κα τη γο ρ ί ες περ ιο υσ ια κώ ν σ τ οι χε ίω ν, η κα τά στα ση «κοιν ού μ ε ­

γέ θους» θα δε ίξ ει αμέσως ποιο πο σοσ τό της σ υν ολ ική ς αξίας

των πε ρ ιο υσ ια κώ ν σ το ιχε ίω ν της έ χ ε ι επεν δ υθ εί και που .

Η μ ελέτη της κα ταστά σεως «κοινού μεγέθ ους » μιας ε π ι χ ε ι -

ρήσ εως, σε σύ γ κρ ισ η με εκ εί νη ά λλη ς α ν τ αγ ω νι στι κ ής , ή του

κλάδου, όπου αυτή αν ήκε ι , θα δ εί ξ ει αν η συγ κ ε κ ρ ιμ έ ν η ε π ι χ ε ί ­

ρησ ης έ χ ε ι κά νει σωστή κα ταν ομή των ε πε ν δ ύσ ε ω ν της .

Μια τέ το ια ανάλυσ η μπορ εί ε π ίσ η ς να δε ί ξ ε ι αν η ε π ι χ ε ί ­

ρηση έ χε ι τ ο π ο θ ε τ ή σ ε ι υψη λό πο σ ο σ τ ό των κ εφαλ αί ω ν της σε

αποθέμα τα ή α π αι τή σει ς , ή αν τα κυ κλ ο φο ρ ια κ ά της σ τ ο ιχ ε ία

ε ίναι ανεπα ρκ ή και τα πά γι ά τη ς υ ψ η λ ό τ ε ρ α από το μέσο όρο

ο λό κ λη ρου του κλάδου, όπου αυτή α ν ή κ ε ι .

Τέλος, οι κα τα στά σε ις «κοιν ού μ εγέθ ους » των κον δυ λ ίων

των απ ο τε λ εσμ ά τ ων χ ρ ή σε ω ς δ ε ί χ ν ο υ ν το πο σοσ τό των πωλή-

σεων που έ χ ε ι απ ορ ρ ο φη θε ί από κάθε ε ίδους εξόδο υ και το π ο ­

σοστό που πα ραμ έν ει σαν κ έ ρδο ς .

2. Διαχρονική ανάλυση κοινών μεγεθών

Η μέθοδος των κοινών μ εγε θών χρ η σ ιμ ο π ο ι ε ί τ α ι σ τη ν α ν ά­

λυση των χ ρ ο ν ο λο γ ικ ώ ν σ ε ιρώ ν . Κατ ' αυτή γί νε τα ι σ ύγ κρ ισ η

μεταξύ των δι αφό ρων κοιν ών μ εγε θών μιας ε π ι χ ε ί ρ η σ η ς διαχρο-

Οι συγ κρ ίσ ει ς αυτές των κο ιν ών μ εγε θών είνα ι πολύτ ιμες

γ ιατί δ ε ίχ ν ουν τ ις με ταβολ ές των ποσ οσ τώ ν συμ μ ετ ο χή ς των επί

μέρους σ τ οι χε ίω ν, στους τομ εί ς π ε ρ ιο υσ ία ς , υ π ο χ ρ ε ώ σ ε ω ν , κ ό ­

στους και των άλ λω ν κα τη γο ρ ιώ ν ο ικ ον ομ ικ ώ ν σ τ ο ιχ ε ίω ν .

Ωσ τόσ ο χρ ε ιά ζ ε τ α ι πρ ο σ ο χ ή σ τη ν ερ μ η ν ε ία αυτών των με­

ταβο λών και των τά σεω ν τους δ ια χ ρον ικά , γ ιατί ένα πο σοσ τό

μπορ εί να μ ε τα βληθ ε ί , ε ί τε από μετ αβο λή του απ όλ υτο υ μ ε γ έ ­

θους του α ν τι στο ίχ ου σ το ιχε ίου , ε ί τε από την μεταβολή του σ υ ­

νόλου του τομέα στο ν οποί ο αν ή κ ει .

Α. Διαχρονική ανάλυση χρηαατοοικονοαικών αpιθ^oδεικτώv

Η μέχρι τώρα ε ξέτα σ η α ρ ιθ μοδ ε ικ τώ ν συν ίστ ατο στη σ ύ ­

γκριση τους με τις τ ιμές των α ν τι σ το ίχ ω ν αρ ιθ μοδει κτών ομοει-

δών ε π ι χ ε ιρ ή σ ε ω ν τους σε ορ ισ μέ ν η χρ ο ν ικ ή στιγμή . Η αν ά λυ ­

ση αυτή καλε ίτα ι δ ι αστ ρωμ ατική και ε ίνα ι στατι κής μορφής,

δ ιότι οι αριθ μοδε ίκ τε ς που υ πο λογ ίζ ον τα ι δεν ε ίναι τ ίπ οτε άλ λο

παρά μια στι γμιαία α π ε ικ όνι σ η της χ ρ η μα το ο ικ ο ν ο μ ικ ή ς θέσεω ς

μιας ε π ι χ ε ιρ ή σ ε ω ς .

Βασικός α ν τ ικ ε ιμ εν ικ ός σκ οπ ός αυτού του ε ίδου ς της ανα-

λύσεως ε ίναι η δημ ιο υρ γία της α π α ρ α ίτ η τη ς π λ η ρ ο φ ο ρ ια κ ή ς

βάσεως για τη λήψη ορθών απ οφ άσ εω ν, με τη σ ύγ κρ ισ η εν ός

αρ ιθμοδεί κτη με τον αν τί σ το ιχ ο αρ ιθ μοδε ίκ τη άλ λη ς ή άλ λω ν

ε π ι χ ε ιρ ή σ ε ω ν .

Αντίθε τα , η ε ξέτα ση των αρ ιθ μοδ ε ικ τώ ν μιας ε π ι χ ε ι ρ ή σ ε ω ς

δ ια χ ρον ικ ά αν αφ έρετ αι στη ν σ υμπερ ιφ ορ ά αυτών για μια σ ει ρ ά

ετών και βοηθά να στο να πρ ο β λ εφ θ εί η μ ε λλ οντ ικ ή χ ρ η μ α τ ο ο ι ­

κονομική κατάσταση .

Βοηθ άει ε πί ση ς στο να δι απ ισ τώ σει αν μια ευνο ϊκ ή κ α τ ά ­

στα ση μετατρ έπ ετ αι σε μη ευ νο ϊκ ή, ή αντ ίθετα , αν μια δυσμε-

νής οικο νο μική κατάσταση β ελτ ιώ νε τ α ι με τ η ν πά ροδο του χρό -

ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΙΚΤΩΝ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ

1. θεωρία των δεικτών

Τα διάφορ α ποσ ά που αν α γρ ά φ ον τ α ι στους ισ ολο γι σμούς ,

ως απόλυτοι αριθμοί δεν έχ ο υ ν καμία σ χ ε δ ό ν σημ α σ ία .

Το να γνωρίζ ουμε για πα ρ άδ ει γμ α ότι η ε π ι χ ε ί ρ η σ η A έ χ ε ι

συν ολ ικ ές υ πο χ ρ εώ σ ει ς 10 εκατ. Δρχ. και χρ η μα τι κ ά έξ ο δα 2

εκατ. Δρχ. , ενώ η επ ι χ ε ίρ η σ η Β έ χ ε ι α ν τ ίσ τ ο ιχ ε ς υ πο χ ρ ε ώ σ ε ι ς

100 εκατ. Δρχ. και έξ οδα 15 εκατ. Δρχ. σε κα νέ να ουσια στικ ό

συμπέρα σμα δεν μας οδ ηγ εί .

Το πραγματ ικό βάρος των υ πο χ ρ ε ώ σ ε ω ν και η ι κα νό τη τ α

των ε π ι χ ε ιρ ή σ ε ω ν A και Β να α ν τ ε π ε ξ έ λ θ ο υ ν σ ’ αυτές , μπορ εί

να εξακ ρ ιβ ωθεί μόνον σ υγ κρ ίν ον τα ς τις υ πο χ ρ ε ώ σ ε ι ς της κάθε

ε π ι χ ε ίρ η σ η ς με τα αν τί σ το ιχα σ τ ο ι χ ε ί α του ε ν ε ρ γ η τ ικ ο ύ της, τα

δε χρ η μα τι κά της έξ οδα με τα προ τό κ ων και φόρων κέ ρδη της,

από τα οπο ία θα ε ξοφ ληθ ούν .

Τέτο ιου ε ίδους σ υγ κρ ίσ ει ς γ ί νο ν τα ι μόνο με τη β οήθ ει α

των δεικτών που σ υχνά αν αφ έρ ον τα ι ως αρ ιθμ ο δε ίκ τε ς ή και ως

Χρ ημ ατ οο ικ ον ομ ικ οί δε ίκτ ες .

Οι αριθ μοδ εί κτ ες ε ίναι σ χ ε δ ια σ μ έ ν ο ι να δ ε ί χ ν ο υν τ ις σ χ έ ­

σε ις μεταξύ των διαφόρ ων λο γ αρ ια σμών των ισ ολο γι σμώ ν

1 . «ΧΡΗΜ/ΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ», ΑΘ. ΘΕΟΔΩΡΙΔΗΣ, ΚΑΒΑΛΑ 1994, σ. 161-170 .

Θα πρ έπ ει να ση μει ωθε ί εδώ ότι εάν ε ίνα ι ση μαντι κή η σ ύ ­

γκ ρισ η των διαφ όρων λογ αρ ια σμών και ισ ο λο γι σμώ ν μεταξύ

τους με βάση τους Α ρ ιθ μοδ ε ίκ τε ς , ακόμη σ η μ αν τ ικ ότε ρη ε ίνα ι η

δ ια χ ρον ικ ή σύγ κρ ισ η της ε ξ έ λ ι ξ η ς των Αρ ιθ μοδε ικ τώ ν της ε π ι ­

χ ε ίρ η σ η ς με το μέσο όρο των Α ρ ιθ μοδε ικ τώ ν του κλάδο υ που

δ ρ α σ τ ηρ ιο πο ιε ίτ αι η συγ κ εκ ρ ιμ έν η ε π ι χ ε ί ρ η σ η .

Στη ν πράξη, κάθε εν δ ια φε ρ ό μ ε ν ο ς - τρ ίτο ς προς τη ν ε π ι ­

χ ε ίρ η σ η - δεν έ χ ε ι δυ να τό τ ητ α άμ εσης πρ όσ β α ση ς στα βιβλί α

της ώστε να ε λ έ γ ξ ε ι την α ξ ιοπ ισ τί α των δη μοσ ιευμ άτων Π ιν ά ­

κων (Ι σολογ ισμού - Α π ο τε λεσ μ ά τω ν Χ ρήσ η ς) . Στη ν π ρ ο κ ε ι μ έ ­

νη λο ιπ όν περίπτωση μιλάμε για εξ ωτ ερ ικ ή δ ι ε ρ ε ύν η σ η των

στο ιχ ε ίω ν, αφού η επέμ βασ η για τυ χ ό ν αναμόρφωσ η τους

( προσαρ μογή τους σ τη ν αλ ήθ ε ια ) ε ί να ι αδύνα τη .

2. ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΙΚΤΩΝ

Αείκτεα ρευστότητας

Εάν μια ε π ι χ ε ίρ η σ η σ κ ο π εύει να πα ραμ εί νε ι βιώσιμη ε π ι ­

χ ε ιρημ ατ ικ ή ον τότ ητα , πρ έπει να φ ρ ον τί ζε ι να δι ατ ηρ εί αρκ ετά ,

κάθε φορά, μετρ ητά στο ταμείο της, ώστε να μπορ εί να ε ξ υ π η ­

ρετε ί τις υ πο χρ εώ σ ει ς της στη λή ξη τους .

Έν ας τρ όπος να δια π ισ τω θεί αυτή η ικα νό τη τ α της ε π ι χ ε ί ­

ρησ ης ε ίναι να εξετά σου με τη σ χ έ σ η μεταξύ του Κ υκλ οφ ορ ού -

ντος εν ε ρ γ η τι κ ο ύ και των β ραχ υπ ρό θεσ μω ν υ πο χρ εώ σ εω ν , των

σ το ιχε ίω ν εκε ίν ω ν του Ι σολ ογ ισ μο ύ δη λαδ ή , που η ρ ευ σ τ ο π ο ί ­

ηση είναι σχ ε τ ικ ά σύντομη .

Οι δεί κτ ες ρευσ το π ο ίη σ η ς μετρ άν ε την ικ α ν ό τη τ α μιας ε ­

π ι χ ε ίρ η σ η ς να δι ατηρε ί α ρκ ετ ά μετρητ ά, έτ σ ι ώστε να μπορεί

να δι ευθύνει τις δρ α σ τ η ρ ιό τ η τ ε ς της γ ια του ε πόμεν ου ς μ ε ρ ι ­

κούς μήνες .

Κυκλοφορούν ενεργητικό

α) Δείκτης Κυκλοφοριακής Ρευστότητας= ' -Χ 100

Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις

Το κυ κλ οφορούν ε ν ε ρ γ η τ ικ ό πε ρ ιλα μ βά νε ι Α ποθέματα, Α ­

πα ιτ ήσ ε ις από πε λάτε ς , δ ι άφο ρους χρ εω σ τι κ ο ύ ς λογα ριασ μούς ,

των οποί ων η ρ ε υστο ποί ησ η είνα ι σύν τομη (χ ρ ε ό γ ρ α φ α κ.λ.π.)

και τα δια θέσιμα της ε π ι χ ε ί ρ η σ η ς .

Οι βραχ υπ ρό θεσ μες υ πο χ ρ ε ώ σ ε ι ς από τη ν άλ λη αναφέρο-

νται σε οφ ει λέ ς οι οποί ες πρ έπ ει να ρε υσ το π ο ιη θ ο ύ ν από

«άμεσα» έως το πολύ μέσα σε μια κα νο νι κ ή περ ίο δ ο 12 μηνών .

Κυκλοφορούν Ενεργητικό-Αποθέματαβ) Δείκτης Άμεσης Ρευστότητας=-----------------------------------------------------X 100

Βραχυπρόθεσμες Υποχρεώσεις

Τα αποθέματ α τυπικά ε ί να ι τα β ρα δύτερ α ρ ε υσ τ ο π ο ίη σ η ς

σ τ ο ιχ ε ία του κυκλ οφ ορ ού ντ ος Ε ν ε ρ γ η τι κ ο ύ . Για το λόγο αυτό

η ικα νό τη τ α μιας ε π ι χ ε ίρ η σ η ς να αν τα π ο κ ρ ιθ ε ί άμ εσ α στις β ρ α ­

χυ πρ ό θ εσ μ ες υπο χρ εώ σ ε ι ς της, στη ρ ί ζ ετ α ι στα υπό λο ιπ α σ τ ο ι ­

χ ε ία του κυκλ οφ ορ ού ν ε ν ε ρ γ η τ ικ ο ύ .

Σημαντική υπόθεση στον δείκ τη αυτόν ε ί να ι ότι τα σ τ ο ι ­

χ ε ία αυτά του κυκλ οφο ρούν ε ν ε ρ γ η τ ικ ο ύ μπορούν πράγματι να

ρ ευσ το ποι ηθ ού ν στις συμ φω νη θεί σες χ ρ ο ν ικ έ ς περ ιό δο υς (π.χ .

π ι στώ σε ις προς πελάτ ες ) . Έν ας α ρ ιθμ οδε ίκτ η ς άμ εσης ρ ε υσ τ ό ­

τητας γύρω στ ην μονάδα θε ωρεί τα ι ικ α ν ο πο ιη τ ικ ό ς μόνο αν στις

α π αι τή σε ις της ε π ι χ ε ιρ ή σ ε ω ς δεν περ ιλ α μ β ά νο ντ α ι επ ισ φ α λ εί ς

ή α ν επ ίδ εκ τ ες ε ι σ πρ ά ξε ω ς α π α ι τή σ ει ς και αν η πε ρ ίο δο ς ει -

σπρ ά ξεω ς των α π αι τή σεων της ε π ι χ ε ι ρ ή σ ε ω ς και ε ξο φλ ή σ εω ς

των υ πο χρ εώ σ εω ν της ε ίνα ι περίπου ίσ ες .

Διαθέσιμαγ) Δείκτης Ταμειακής Ρευστότητας= -

Ληξιπρόθεσμες Υποχρεώσεις- X 100

Δείκτες Αοασττιοιότητας

Έν ας από τους αν τι κε ιμ ενι κο ύς σκο πούς της Χ ρ η μ α τ ο ο ικ ο ­

νομ ικής δ ια χ ε ίρ ιση ς ε ίνα ι να κ α θ ορ ίσει πως οι δ ι άφ ορ ες πη γές

(Κεφά λαια ) της ε π ι χ ε ί ρ η σ η ς μπο ρούν να δια ν εμ η θο ύν κ α λύ τε ρα

στα διά φορα σ τ ο ιχ ε ία του Ε ν ε ρ γ η τι κ ο ύ .

Οι Δε ίκ τε ς Δρα στη ρ ιό τη τα ς δ ε ί χ ν ο υ ν πόσ α κε φ ά λ α ια έ χ ε ι

επε ν δ ύσ ε ι μια ε π ι χ ε ίρ η σ η σε έν α συγ κ ε κ ρ ιμ έ ν ο σ τ ο ιχ ε ίο (ή ο ­

μάδα σ το ιχ ε ίω ν) του Ε ν ερ γη τι κο ύ , σε σ χ έ σ η με το ε ισόδη μα

που το σ τ ο ιχ ε ίο αυτό πα ράγ ει ' - .

12. ΧΡΙΣΤ. ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ: Σημειώσεις σεμιναρίου «ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΜΑΝΑΤΖΜΕΝΤ», ΕΕΔΕ - Τμήμα Μακεδονίας, σ. 1-14 .

Συ γκρ ίνο ντ ας τους δε ίκ τ ες δ ρ α σ τ η ρ ιό τη τα ς της ε π ι χ ε ί ρ η ­

σης με τους αν τίσ το ιχ ους του κλάδου, μπορ εί να κα θ ο ρ ίσ ε ι π ό ­

σο απ οδοτ ικά κατα νέ μοντα ι τα κ ε φ άλ αι ά της .

Λ ογ αρ ια σμοί Ε ισ πρ α κ τέ ο ια) Μέση πε ρίοδο ς ε ί σ π ρ α ξ η ς ^ ---------------------------------------- Χ360

ή Δείκ της κυκλ οφ ορ ια κή ς Ε τή σ ιε ς πω λ ή σ ει ς τα χύτ ητα ς απ αι τή σεων

Θα μπορούσαμε να ορ ίσ ου με το δείκ τη σαν το μέσο όρο

των ημερών που ένας λο γ αρ ια σμός ε ισ πρ α κ τ έ ο ς πα ραμ έν ει α ­

δρα νής .

Οι λογαρι ασμ οί ε ισ πρ α κ τ έ ο ι πε ρ ιλ αμβάνουν: πελάτ ες ,

γραμμάτια, επι τα γές ε ι σ πρ α κ τέ ες , χ ρ ε ώ σ τ ε ς .

β) Δείκτης κυκλοφο ρ ια κή ς = τα χύτ ητα ς των αποθεμάτων

Μ έ σ ο ς όρος Απ οθ εμά τω ν

Κ ό σ το ς πω λη θέν τω ν

Το κόστος πω ληθ έντ ων ε ίνα ι δ εδ ομ έν ο από το Λ ογ αρ ια σμό

Ε κμ ετά λλ ευ σης , αλλά ο Μ έσ ο ς όρ ος απ οθεμά τω ν πρ έ π ε ι να υ ­

πο λ ο γι σ τε ί .

Ο δε ίκ τ ης κ υ κλ οφο ρ ια κή ς τ α χύ τ ητ α ς των απ οθ εμά τω ν θα

ε ίνα ι ι κα νο πο ιη τι κό ς αν ε ίναι πάνω από 6, δηλ αδ ή αν που λο ύσε

πάνω από 6 φορές κατά μέσο όρο το χ ρ όν ο τα απ οθ έμ α τα α ρχ ής

και τα αποθέμα τα τέλ ου ς .

Χαμηλός δε ίκ τη ς μπορ εί να υπο δ η λ ώ νε ι ακόμη έν το ν η συ-

ν τη ρ η τι κ ό τ η τα της ε π ι χ ε ίρ η σ η ς , ενώ αν τί θετ α υψ ηλ ός δε ίκ τ ης

μπορ εί να ση μαί νει με ιωμένη ετ ο ιμ ό τη τα της γ ια ε κ τ έ λ ε σ η κάθε

πα ραγ γ ελί ας .

Τα αποθέμα τα για να συν ε ισφ έ ρ ο υ ν πλ ήρ ως σ τη ν κ ε ρ δ ο φ ό ­

ρα ε κμ ετ ά λλ ευσ η μιας ε π ι χ ε ί ρ η σ η ς πρ έ π ε ι να β ρ ίσ κο ντ α ι σε

μια λογι κή ισ ορ ροπ ία .

Πωλήσειςγ) Δείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας = ------------------------------- Χ100

των Πάγιων στοιχείων Αναπόσ βεστο Πάγιο

Ο δε ίκτ ης αυτός δ ε ί χ ν ε ι την έκ τ α σ η , στ ην οπο ία η ε π ι χ ε ί ­

ρηση χρ η σ ιμ ο πο ι ε ί τα υ πά ρχ ον τα Πά γι α πε ρ ιο υ σ ια κ ά της σ τ ο ι ­

χε ία , γ ια να δ η μ ιο υρ γ ή σ ει πω λήσ ει ς .

Ο δε ίκ τ ης πρέπ ε ι να χ ρ η σ ιμ ο πο ι ε ί τ α ι βασι κά για σ υ γ κ ρ ί ­

σε ις από χρ όν ο σε χ ρ όν ο της ίδιας ε π ι χ ε ί ρ η σ η ς , παρά για σ υ ­

γκ ρ ίσ ε ι ς μεταξύ ιδίων ε π ι χ ε ι ρ ή σ ε ω ν .

Οσο μεγαλύτ ερος ε ίναι ο α ρ ιθ μοδ εί κτ η ς αυτός, τόσ ο πιο ε ­

νε ρ γ η τ ικ ή ε ίνα ι η χ ρ η σ ιμ ο πο ίη σ η των Π α γίω ν πε ρ ιο υσ ια κώ ν

στο ιχ ε ίω ν της ε π ι χ ε ί ρ η σ η ς .

Πωλήσειςδ) Δείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας = ----------------------

Ενεργητικού Ενεργητικό

Δ είχ ν ε ι πόσο απ ο τε λ εσμ α τ ικ ά η ε π ι χ ε ί ρ η σ η χ ρ η σ ιμ ο πο ι ε ί

τις δ ι αθέ σιμες συ νο λι κέ ς πη γέ ς της (τα συν ο λι κ ά της κεφάλ αια )

γ ια να δη μ ιο υρ γ ήσ ει πω λήσ ει ς και ε ί να ι ένας π ε ρ ιλ η π τ ικ ό ς δ ε ί ­

κτης, που επη ρεά ζε τ α ι βέβαια από τους ανωτέρω δε ίκ τ ες δ ρ α ­

στη ρ ιό τη τα ς .

Έν ας υψη λός αρ ιθ μοδε ίκ τη ς τα χύ τ η τα ς κ υ κλ οφορ ία ς ε ν ε ρ ­

γητικο ύ ση μαί νει ότι η ε π ι χ ε ί ρ η σ η χ ρ η σ ιμ ο π ο ι ε ί ε ν τα τι κά τα

πε ρ ιο υσ ια κά της στ ο ιχ ε ία πρ οκ ει μέ νο υ να πρ α γμ ατ οπο ιε ί τις

πω λήσ ε ις της .

Α ντ ίθετ α ένας χαμη λό ς α ρ ιθ μοδ ε ίκ τη ς α π ο τ ε λ ε ί έν δ ε ι ξ η ό ­

χι εντ α τικ ή ς χ ρ η σ ιμ ο πο ίη σ η ς των πε ρ ιο υσ ια κώ ν στο ιχ ε ίω ν , ο ­

πότε θα πρέπε ι να αυ ξήσε ι το βαθμό χ ρ η σ ιμ ο π ο ίη σ η ς αυτών ή

να προ βε ί σε ρευσ το ποί ησ η μέρους των περ ιο υ σ ια κ ώ ν της σ τ ο ι ­

χε ίω ν .

Δείκτες Χρηματοοικονομικής επίβάpυvσηc

Οι δεί κτ ες χρ η μα το ο ικ ο νο μ ικ ή ς επ ιβ ά ρ υν σ η ς μετρ ούν το

βαθμό στο ν οποί ο η ε π ι χ ε ίρ η σ η χ ρ η σ ιμ ο π ο ι ε ί τα χ ρ η μ α τ ο ο ι κ ο ­

νομικά της μέσα για τη χρ η μα το δ ό τη σ η του Ε ν ε ρ γ η τι κ ο ύ της .

Επομένως, οι δε ίκ τε ς αυτοί ε ίνα ι ι δ ια ίτ ερ α ε ν δ ια φ έ ρ ο ν τ ε ς τόσο

από την πλ ευρά των πιστωτών όσο και από τη ν πλ ε υρ ά των ι ­

διοκ τη τώ ν της .

Οι π ισ τω τές μακ ροχ ρόν ια ς ή β ρ α χ υχ ρόν ια ς μορφή ς π ίσ τω ­

σης, εν δ ια φέρ ο ν τ α ι γ ια το ύψος της παρούσα ς δα νε ια κ ή ς ε π ι β ά ­

ρυνσης της ε π ι χ ε ίρ η σ η ς , γ ιατί από αυτό εξαρ τάτα ι ο αν α λα μβ α ­

νόμ ενο ς κίνδυνος σε σ χ έ σ η με τη δυ να τό τ ητ α της να ικ α ν ο ­

πο ιή σει τις υ ποχ ρεώ σ ει ς της που π ρ ο έ ρ χ ο ν τ α ι από το δα νει σμό

(ε πι στρ οφή των δα νει ακώ ν κεφ αλ αί ων πλ έ ο ν των τόκων) .

Μια ε π ι χ ε ίρ η σ η που έ χ ε ι χρ η μ α τ ο δ ο τ ή σ ε ι το Ε ν ερ γη τι κ ό

της κατά κύριο λόγο με ξέ να κεφ άλ αι α , πρ ο σ φ έ ρ ε ι συνήθως

στους πιστωτέ ς της μ ικρό τερ η πρ οσ τα σ ία κατά την πε ρ ίο δο που

θα αντιμε τωπ ίζε ι προβ λήμ ατ α ή σ τη ν περ ίπ τω ση χ ρ ε ο κ ο π ία ς

της .

Οι ιδ ι οκ τ ήτ ες της ε π ι χ ε ί ρ η σ η ς με τη σε ιρ ά τους εν δι α φέ -

ρονται άμεσα για το βαθμό και τους όρους χ ρ η μα τ ο δ ό τ η σ η ς της

με ξ ένα κεφά λα ια, γ ιατί αυτός ε π η ρ ε ά ζ ε ι την απόδο ση της ε ­

πένδ υσ ή ς τους .

Υ πάρχο υν αρκ ετο ί δεί κτ ες χ ρ η μα το ο ικ ο ν ο μ ικ ή ς ε π ι β ά ρ υ ν ­

σης, κυ ρ ιό τε ροι των οποί ων ε ίναι:

Ξένα κεφάλαιαα) Δείκτης δανειακής επιβάρυνσης=---------------------------------X 100

Σύνολο Ενεργητικού

Ο δε ίκ τ ης αυτός μετράει την αν α λο γ ία του Εν ε ρ γ η τι κ ο ύ

που έ χ ε ι χρ η μα το δο τη θεί με δα νει ακά κε φάλ αι α ( β ρ α χ υ π ρ ό θ ε ­

σμα και μακ ροπ ρόθεσμα συνολικά ) .

Αυ ξη τικ ή εξ έλ ιξ η του δείκ τη αυτού έ χ ε ι αν άλογ η α ρ ν ητ ικ ή

ε π ίδ ρα σ η στα χ ρ η μα το οι κο νο μ ικ ά έξ ο δα . Εάν γί νε ι πολύ υ ψ η ­

λός, δεν α π οκ λεί ε τα ι σε πε ρ ίο δο ύφεσης , η ε π ι χ ε ί ρ η σ η να β ρ ε ­

θεί σε αδυναμία κάλυψης των χρ η μα το ο ικ ο ν ο μ ικ ώ ν της ε ξόδ ω ν .

Α π ’ αυτήν την οπτ ική, θα λέγαμε ότι ο δε ίκτ η ς υ πο δ η λ ώ ν ε ι και

τη δ α νε ιο λη πτι κή ικα νό τητα της ε π ι χ ε ί ρ η σ η ς .

Εάν ο δε ίκ τ ης αυτός σε μια ε π ι χ ε ί ρ η σ η είνα ι σ η μ αν τ ικ ά υ­

ψη λό τ ερο ς από τον α ν τί στο ιχ ο του κλ άδου, αυτό σημ α ίνε ι ότι η

επ ι χ ε ίρ η σ η έ χ ε ι μικρότερ η α χ ρ η σ ιμ ο π ο ίη τ η δ α ν ε ιο λη π τ ικ ή ι ­

κανότητα από ότι μια μέση ομ οε ιδ ής ε π ι χ ε ί ρ η σ η .

Οσο η αν αλογ ία των Ξ έν ων Κ εφ α λ α ίω ν αυξά νετ αι , οι ε π ε ν ­

δυτές (δ ανειστέ ς) ε ίναι δ ιατ ακ τ ικ οί στο να αναλ ά βου ν υ π ο χ ρ ε ­

ώσεις της ε π ι χ ε ίρ η σ η ς (να επ ε ν δ ύσ ο υ ν σε σ τ ο ιχ ε ία του ε ν ε ρ γ η ­

τικού της) .

^.ένα κεφάλαιαβ) Δείκτης Ξένων προς Ίδια κ ε φ ά λ α ια = -------------------------- X 100

Ίδι α Κεφάλαια

Είναι δε ίκ τ ης παρόμοιος μ' αυτόν της δα νε ια κ ή ς ε π ι β ά ­

ρυνσης και σ υσ χ ετί ζε ι τη χ ρ η μα τ ο δ ό τ η σ η της ε π ι χ ε ί ρ η σ η ς με

Ξένα Κεφ άλ αι α προς τα ίδ ια . Για το δε ίκτ η αυτό εν δ ια φέ ρ ο ν τ α ι

πάντα, κατά πρ οτ ερα ιό τητα , οι Τ ρ ά π ε ζ ε ς .

Δεί κτης μέτρ ησ ης της κάλυ ψης των χ ρ η μα τ ο ο ικ ο ν ο μ ικ ώ ν ε ξ ό ­

δων:

Κέρδη προ τόκων

γ) ΔΚΧΕ = - X 100Τόκοι (χρηματοοικονομικά έξοδα)

Π ρόκ ε ιτ αι γ ια δείκτη που χ ρ η σ ιμ ο π ο ι ε ί σ τ ο ι χ ε ία από το

Λογαριασμό Ε κμ ετά λλ ευ σης και α π ο κα λύ πτ ει την έκ τ ασ η στ ην

οποί α πρόσ φατ α κέρδη της ε π ι χ ε ί ρ η σ η ς ε ίνα ι ικανά να καλύ-

ψουν τα πρόσ φατ α χ ρη μα το οι κο νο μ ικά έξ ο δα . Χ ρ η σ ιμ ο πο ιο ύ ­

νται φυσικά τα κέρδη πριν από τους τό κο υς επειδή ακριβώς ε ί ­

ναι εκ ε ίν α από τα οποί α θα εξ ο φλ η θ ο ύν οι τό κο ι .

Αείκτες αποδοτικότητας

Π ε ρ ισ σ ό τε ρ ο από κάθε τι άλλο, τα κέ ρδη της ε π ι χ ε ί ρ η σ η ς

ε ίνα ι εκ ε ί ν α που δ εί χν ου ν πόσο σω στά αυτή έ χ ε ι επ εν δ ύσ ει ,

πόσο σωστές , περί τα χρ η μα το ο ικ ο ν ο μ ικ ά της, απ οφ άσ ει ς έ χ ε ι

πάρει .

Εάν δεν ε ίναι σε θέση να δη μ ιο υρ γ ή σ ει αρ κ ετά κέ ρδη (να

μο ιράσει μερίσματα, να αυ ξή σει την τιμή της μετ οχ ής της) , δεν

θα μπορ έσει να αυ ξή σε ι ή και να δι α τ η ρ ή σ ε ι με τις δ ικέ ς της

δυνάμεις το επ ίπ εδο του εν ερ γ η τι κ ο ύ της .

Οι ση μαν τ ικ ότ εροι δ είκτ ες που μετρ ούν πόσο α π ο τ ε λ ε σ μ α ­

τικά (αποδοτικά) η διο ίκ η ση της ε π ι χ ε ί ρ η σ η ς έ χ ε ι δη μ ιο υ ρ γ ή ­

σε ι κέρδη σε σ χ έσ η με τις πω λήσ ει ς της, με το ε ν ε ρ γ η τ ικ ό της

και το πιο σπο υδαίο σε σ χέ σ η με τα επ ε ν δ ε δ υμ έ ν α Ί δ ι α Κ ε φ ά ­

λαια της, ε ίνα ι οι παρακάτω;

Μικτά Κέρδηα) Δείκτης Περιθωρίου Μικτού Κέρδους = ------------------------- X 100

Πωλήσεις

ο δε ίκ τη ς μετρά την απ οδ ο τι κ ό τ η τα των πω λ ή σ ε ω ν μιας ε ­

πι χ ε ίρ η σ η ς μετά την αφ αίρ εσ η του κόστους της πα ραγ ωγή ς

τους.

Εάν ο δε ίκ τη ς του κλάδο υ ε ίνα ι υψ η λ ό τ ε ρ ο ς από το ν α ν τ ί ­

στο ιχ ο δείκτη μιας ε π ι χ ε ίρ η σ η ς , η ε π ι χ ε ί ρ η σ η πρ έπ ε ι να ε π α ­

ν εξ ετά σ ε ι ε ίτε την τ ιμολ ογ ια κή της πολ ιτ ι κή ε ί τε να μ ε λε τ ή σε ι

λ ε π τ ο μ ε ρ έ σ τ ε ρ α το παραγωγ ικ ό της κύκλωμα .

Οσο μεγα λύτερ ος ε ίναι ο αρ ιθ μοδ ε ίκ τη ς μικτού κέ ρδους

τόσο καλύτερ η από απόψεω ς κε ρδώ ν είνα ι η θέση της ε π ι χ ε ί ­

ρηση ς, διότι μπορεί να α ν τι με τω π ίσ ει χω ρί ς δ υ σκο λί α αύ ξηση

του κόστους των πωλούμε νων πρ οϊ όν τω ν της .

Καθαρά Κέρδηβ) Δείκτης Περιθωρίου καθαρού Κέρδους = -------------------------- X 100

Πωλήσεις

Μ ετρ ά πόσ ο ε π ικ ερδε ίς ε ίνα ι οι πω λ ή σ ει ς της ε π ι χ ε ί ρ η σ η ς

μετά την αφ α ίρεσ η όλων των εξ όδ ω ν από τα μικτά της κέ ρδη

(Έ ξοδα Διο ίκ ησ ης , Διάθεση ς, Χ ρ η ματ οοι κο νο μ ικ ά, Α π ο σ β έ ­

σεις, Φόροι) .

Αν ο α ν τί σ το ιχ ος δε ίκτ ης του κλάδο υ ε ίναι ση μ α ντ ικ ά με­

γαλύ τερ ος , ενώ συγ χρ όν ως ο δε ίκ τ ης του μικτού περ ιθ ωρ ίο υ

κέρδ ους της ε π ι χ ε ί ρ η σ η ς ε ίνα ι ικ α νο πο ιη τι κ ό ς (κ ον τά σε ε κ ε ί ­

νον του κλάδου) τούτο προφαν ώς ση μαί νει ότι ο ε π ι χ ε ιρ η μ α τ ία ς

πρ έπε ι να α ν α ζη τή σ ε ι το πρ όβλημ α αν άμεσα στα Γ ε ν ικ ά έξ ο δα

δι α χ ε ίρ ιση ς και δ ι άθε ση ς σ υμ περιλαμ βαν ομέν ω ν και των χ ρ η ­

ματοοι κον ομικών . Οσο μεγαλύτ ερ ος ε ίνα ι ο α ρ ιθμοδε ίκ τη ς κ α ­

θαρού κέρ δους, τόσ ο πιο επ ικ ερ δ ή ς ε ίνα ι η ε π ι χ ε ί ρ η σ η ς .

Καθαρά Κέρδηγ) Δείκτης απόδοσης Ενεργητικού =

Σύνολο Ενεργητικού

Μετρ ά το καθαρό κέ ρδο ς της ε π ι χ ε ί ρ η σ η ς σε σ χ έ σ η με το

Σύνολο του Ε νε ργη τι κο ύ της .

Καθαρά Κέρδηδ) Δείκτης απόδοσης ιδίων κεφαλαίων = X 100

Ίδια Κεφάλαια

Ο δε ίκ τη ς μετρά την απ όδο ση των Ιδίων Κ εφ αλ αί ω ν και ε ­

πη ρεάζ ετ αι έν το ν α από το ύψος του τε λ ευ τα ίο υ .

Ένας χα μηλός αρ ιθμοδε ίκτη ς απ ο δ ο τι κ ό τ η τα ς ιδ ίων κ ε φ α ­

λαίων ε ίναι ενδ ει κ τι κ ό ς του ότι η ε π ι χ ε ί ρ η σ η πά σ χε ι , σε κ ά ­

ποιον τομέα της χωρίς όμως και να μ πορ εί ο εξ ω τ ε ρ ικ ό ς α ν α λυ ­

τής να εντ οπ ίσ ει το ή τα αδύνατα σημ εί α της από το εν λόγω α-

ριθμο δείκτη και μόνο . Αντ ίθετα , ένας υψη λός α ρ ιθμοδε ίκ τη ς

α ποτ ελε ί έν δε ιξ η ότι η ε π ι χ ε ίρ η σ η ευ η μερ εί .

δ) Δε ίκ της απ όδ οσ ης σ υν ολι κώ ν κεφ αλ αί ων

Καθαρά κέοδη + Τόκοι ^ έ ν ω ν Κ εφ αλ αί ων X 100

Συνολι κό Κ εφάλαιο (Ίδ ια + Ξένα Κεφ άλ αι α)

Αριθαοδείκτης t6iojv προς συνολικά κεφάλαια

Η σ χέ ση αυτή δε ί χ ν ε ι το πο σοσ τό του σ υν όλου των ε ν ε ρ ­

γητι κώ ν στοιχείοη ' μιας επ ι χ ε ιρ ή σ ε ω ς , που έ χ ε ι χ ρ η μ α τ ο δ ο τ η ­

θεί από τους φορείς της . Ο προσ δι ορ ισ μός του δε ίκτ η αυτού δ ί ­

δεται από τη σχέσ η:

Αρ ιθ μοδε ίκ της ιδίων κεφ αλαίω ν = 100 X Ί δ ι α κειοάλαια

προς συνολι κά κεφ άλαια Συ νο λι κ ά κ ε φ άλ αι α

Η διαφορά αυτού του αρι θμοδ είκτη από το 100 δ ε ί χ ν ε ι το

ποσ οσ τό των ξένων κεφαλ αίων, που πρ ο σ φ έρ θ η κ α ν από τους

πισ τωτ ές γ ια τη χ ρη μα το δό τη ση του ε ν ε ρ γ η τ ικ ο ύ .

Ένας υψηλός αρι θμοδε ίκτης ιδ ίων, προς συν ο λ ικ ά κ ε φ ά ­

λαια δε ί χ ν ε ι ότι υπ άρ χ ει μικρή πι θα νό τη τ α ο ικ ο ν ο μ ικ ή ς δ υ σ κ ο ­

λίας, γ ια την ε ξόφ λησ η των υπο χ ρ ε ώ σ ε ω ν μιας ε π ι χ ε ι ρ ή σ ε ω ς .

Αντίθε τα , ένας πολύ χα μηλός αρι θμοδ ε ίκ τη ς α π ο τ ε λ ε ί έν δ ει ξ η

μιας πιο επικ ίν δυ νη ς κατα στά σεως, λόγω της π ιθα νό τη τ ας να

προκόψου ν μεγάλες ζημίες στην ε π ι χ ε ί ρ η σ η , των οπο ίω ν το βά­

ρος γ ια την κάλυψη θα το φέρουν τα ίδια κε φάλ αι α .

Αρ ιθ μοδ είκτης δανει ακών κ εφ αλ αί ω ν= 100 X ^ έ ν α κειοάλαια

Σ υνολ ικ ά κ ε φ άλ αι α

ο αρ ιθ μοδ είκτη ς αυτός δ ε ί χ ν ε ι το πο σοσ τό των περ ιο υσ ια -

κο'ιν στοιχείοιν που έ χ ε ι χ ρ η μα το δ ο τη θ ε ί από τους β ρ α χ υ π ρ ό θ ε ­

σμους και μακ ροπ ρόθεσμους π ισ τω τές της ε π ι χ ε ί ρ η σ η ς .

Οι δύο παραπάνω αρ ιθ μοδε ίκ τε ς δε ί χ ν ο υν τη σ χ έ σ η των ι ­

δίων και των δα νει ακ ών κεφ αλ αί ων μεταξύ τους, ως και το βαθ ­

μό πρ οσ τα σ ία ς των πισ τωτών μιας ε π ι χ ε ί ρ η σ η ς . Έ τ σ ι , όσο με­

γα λύτερ ο ε ίναι το ύψος των ιδ ίων κε φαλ αί ω ν μιας ε π ι χ ε ι ρ ή σ ε -

ως, σε σ χ έσ η με τ ι ς υ πο χ ρ ε ώ σ ε ι ς της, τόσ ο με γα λύτ ερη π ρ ο ­

στασία πα ρέχε τα ι στους δ α νε ισ τέ ς της και τόσο μικρ ότ ερ η π ί ε ­

ση ασ κε ίτα ι σ ’ αυτή για την ε ξ ό φ λ η σ η των υπο χ ρ ε ώ σ ε ώ ν της

και την πληριομή τόκων . Π α ρ ’ όλα αυτά, ένας υψη λός αριθμο-

δε ίκ τη ς ιδίων κε φαλ αί ων προς τα συν ο λ ικ ά κ ε φ άλ αι α δεν α π ο ­

τε λεί απαρ αίτ ητα έ νδ ει ξη ότι η ε π ι χ ε ί ρ η σ η α κ ολο υθεί το ν ε π ω ­

φ ελέσ τε ρ ο τρόπ ο χρ η μα το δ ο τή σ εω ς τ η ς .

Αριθαοδείκττις Ιδίων προς δανειακά κεφάλαια

Ο αρ ιθ μοδ είκτη ς ιδ ίων προς δα ν ε ια κ ά κε φ ά λ α ια χ ρ η σ ι μ ο ­

ποιε ίτα ι γ ια να δι απ ισ τω θε ί αν υπά ρ χ ε ι ή όχι υ πε ρδα ν ε ισμ ός σε

μια ε π ι χ ε ί ρ η σ η και εκ φράζ ει τη σ χ έ σ η μεταξύ των ιδ ίων κ ε φ α ­

λαίων (μετο χικ ό κε φάλ αιο + αποθεμα τικά) προς το σ ύν ολ ο των

δανειακιόν κε φαλ αίω ν (μα κ ροπ ρόθ εσ με ς -t- βρ α χ υπ ρό θ ε σ μ ε ς υ ­

πο χ ρ εώ σε ι ς ) . Ο αρ ιθ μοδε ίκ τη ς αυτός δίδετ αι από τη σχέ σ η :

Αριθμοδείκτης ιδίων προς = Ίδια Κεφάλαια

δανειακά κεφάλαια Ξένα Κεφάλαια

Ο αριθ μοδεί κτη ς αυτός δ ε ί χ ν ε ι τη ν ασ φ ά λει α που πα ρ έχ ε ι

η επ ι χ ε ίρ η σ η στους δα νε ισ τέ ς της . Αν ε ίνα ι μ ε γα λύτ ερ ος της

μονάδας, μας δ εί χν ε ι ότι οι φορ εί ς της ε π ι χ ε ί ρ η σ η ς σ υμ μετ έ­

χου ν σ ’ αυτή με περ ισ σ ό τε ρ α κ ε φ άλ αι α από ότι οι πι στω τές της.

Εξ άλλου, όσο μεγαλύτερη ε ίνα ι αυτή η σ χ έ σ η τόσ ο μ ε γ α λ ύτ ε ­

ρη ασ φάλ εια πα ρέχ ετ α ι στους π ισ τω τές της ε π ι χ ε ι ρ ή σ ε ω ς . Έ ­

νας αρ ιθμοδεί κτη ς π.χ . 2 δ ε ί χ ν ε ι ότι μια μονάδα υπο χ ρ εώ σ εω ν

της ε π ι χ ε ιρ ή σ ε ω ς κα λύπτετ αι από δύο μονάδες ιδ ίων κ ε φ α λ α ί ­

ων. Αντ ίθετ α, ένας αρ ιθμοδεί κτη ς 0,5 δ ε ί χ ν ε ι ότι μια μονάδα υ­

π ο χ ρεώ σεω ν καλύπτετ αι από 0,5 της μονάδας ιδ ίων κεφ αλ αί ων

και ως εκ τούτου υπ άρ χε ι πολύ περ ιο ρ ισ μ ένη εξ α σ φ ά λι σ η των

πιστωτών της επ ι χ ε ιρ ή σ ε ω ς .

,λοιθμοδείκτης ιδίων κεφαλαίων προς πάγια

Ο αρ ιθμοδεί κτη ς ιδίων κεφ αλ αί ων προς πάγια π ρ ο σ δ ιο ρ ί ζ ε ­

ται, αν δι αιρ έσουμε τα ίδ ια κε φάλ αι α μιας ε π ι χ ε ι ρ ή σ ε ω ς με το

σύνολο των επεν δύ σεών της σε πάγια, όπως αυτά α ν αγ ράφ οντ αι

στα λο γ ιστ ικ ά της βιβλία .

Α ρ ιθμοδε ίκτης ιδίων κε φαλ αίω ν προς πάΎΐα=Ί δ ια Κε φ ά λα ια

Κα θαρ ά πάγια

Με τον υπο λογ ισμ ό του αρι θμοδ εί κτ η αυτού σ κ ο π ε ί τα ι η

εύρεση του τρόπου χρ η μα το δ ο τή σ εω ς των παγίω ν επ ε ν δ ύσ ε ω ν

μιας ε π ι χ ε ίρ η σ η ς . Έ τ σ ι όταν τα ίδ ια κε φάλ αι α μιας ε π ι χ ε ι ρ ή -

σεως ε ίναι μεγα λύτερα των επ ε ν δ ύσ ε ω ν της σε πάγια, τό τε ένα

μέρος των κε φαλ αίω ν κι ν ήσ εω ς αυτής π ρ ο έ ρ χ ε τ α ι από τους με­

τό χο υς της . Αντίθε τα , όταν τα ίδ ια κ ε φ άλ αι α ε ί να ι μικρ ότ ερ α

των ε πε ν δύ σεω ν σε πάγια, τότε γ ια τη χρ η μα το δ ό τη σ η των Π α ­

γίων σ το ιχ ε ίω ν της έχ ο υ ν χ ρ η σ ιμ ο πο ιη θ ε ί , εκτ ός από τα ίδ ια

και ξ ένα κε φάλ αια .

Η πορε ία του αρ ιθμοδε ίκτη ιδ ίων κε φαλ αί ων προς πάγια

δ ια χ ρονι κά δε ί χ ν ε ι την πο λι τ ική που α κ ολο υθεί μια ε π ι χ ε ί ρ η σ η

ως προς τον τρόπ ο χρ η μα το δ ο τή σ εω ς των παγί ων της σ το ιχε ίω ν.

Έ τ σι όταν ο αρι θμοδ είκτη ς αυτός σ η μ ει ώ νε ι άνοδο, σημ αί νε ι

ότι η αύξη ση του παγίου κε φαλ αίο υ χρ η μα τ ο δ ο τ ε ί τ α ι κατά με­

γαλύτερ ο πο σοστό από τα ίδ ια κε φ ά λ α ια παρά από δα νει σμό .

Αντίθε τα , ένας συ ν εχώ ς μειούμ ενο ς α ρ ιθμοδε ίκ τη ς δ ε ί χ ν ε ι ότι

τα ποσ ά που δια τέ θη κα ν για την αύ ξη ση του επ εν δ εδ υμ έν ο υ π α ­

γίου κε φαλ αίο υ έχ ουν αν τλη θε ί , κατά το μ εγ αλ ύτ ερ ο πο σοστό ,

από δανει σμό και όχι από τη χ ρ η σ ιμ ο πο ίη σ η ιδίων πη γώ ν κ ε φ α ­

λαίων .

Αριθαοδείκττις κυκλοωορούντος ενεργητικού προο συνολι­

κές OKOYoc6a8tc

Ο αρι θμοδε ίκτης των κυκλ οφο ρ ια κώ ν σ τ ο ιχ ε ίω ν μιας επι-

χ ε ιρ ή σ εω ς προς το σύνολο των υπο χ ρ εώ σ εω ν της δ ε ί χ ν ε ι τη

ρευσ τότ ητα των μακ ροχρ ονί ων υπο χ ρ ε ώ σ ε ώ ν της και βρ ίσ κε τα ι

από την ακόλουθη σχέσ η:

Αριθμοδείκτης κυκλοφορούντος= 100 X Κυκλοωοοούν ενεργητικό

ενεργητικού προς συνολικές Σύνολο υποχρεώσεων

υποχρεώσεις

Έν ας σχε τι κ ά υψηλ ός αρι θμοδ ε ίκ τη ς πα ρ έχ ε ι έ νδ ει ξη ότι ,

αν δεν υπάρξουν υ πε ρβολι κ ές ζημίε ς από τη ρ ευσ το π ο ίη σ η των

κυ κλοφοριακών στο ιχ ε ίω ν, οι μ ακ ροπ ρόθεσ μες υ π ο χ ρ ε ώ σ ε ι ς θα

μπορούν να εξοφ ληθ ού ν από τα κ ε φ άλ αι α κι νήσεω ς .

Αρίθαοδείκτης παγίων προς ρακροπρόθεσαες υποχρεώσεις

Ο αριθ μοδεί κτη ς παγίων προς μακ ροπ ρόθεσ μες υ π ο χ ρ ε ώ ­

σεις βρίσκε τα ι από την ακ όλουθη σχέ ση:

Καθαρά Π ά γι αΑ ριθμοδε ίκτης παγίων προς =

μακ ροπ ρόθεσμες υ ποχ ρεώ σ ει ς Μ ακ ρ ο πρ ό θεσ μες υ πο χ ρ ε ώ σ ε ι ς

ο αρι θμοδε ίκτης αυτός αντανακλά , κατά κά ποι ο τρ όπο, το

βαθμό ασ φαλ είας που απ ολα μβά νουν οι μακ ρο χ ρ ό νι ο ι πισ τω τές

της επ ι χ ε ιρ ή σ ε ω ς .

Η πα ρακ ολούθη ση του α ριθμ οδε ίκτη αυτού για μια σ ε ιρ ά ε ­

τών δ ε ί χν ε ι την πολι τ ική που α κ ο λο υθε ί η ε π ι χ ε ί ρ η σ η στ ην

χ ρη μα το δό τη ση των παγίων περ ιου σ ια κώ ν της σ τ ο ιχ ε ίω ν . Μια

αύξηση του αριθμ οδε ίκτη δι α χ ρ ο νι κ ά δ ε ί χ ν ε ι τη μετ αβο λή του

περ ιθωρίου ασφα λε ίας που απολα μβ ά νο υν οι μ α κ ρ οχ ρόνι οι π ι ­

στωτές, καθώς και ότι τυ χό ν επέκ τα σ η παγίω ν πε ρ ιο υσ ια κώ ν

σ το ιχ ε ίω ν χρ η μα το δ ο τή θ η κ ε από κ ε φ άλ αι α των φο ρέων

(αύξηση κεφ αλαίου) της επ ι χ ε ιρ ή σ ε ω ς . Αν τί θετ α, μια μείωση

του αριθμοδείκ τη αυτού δι α χ ρ ο νι κ ά δ ε ί χ ν ε ι ότι με ιώθη κε το π ε ­

ριθώριο ασφαλείας των μακ ροχ ρον ίω ν πισ τω τώ ν και ότι τυ χό ν

επέκ τα ση των παγίων χ ρ η μα τ ο δ ο τ ή θ η κ ε με την πρ οσ φ υγή στο

δανεισμό

13. «ΧΡΗΜ/ΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ» ΑΘ. ΘΕΟΔΩΡΙΔΗΣ , ΚΑΒΑΛΑ 1994, σ. 171-174, 177-191 .

i

ΓΕΝΙΚΑ ΠΕΡΙ Τ ΡΑΠ ΕΖΙΚ Ω Ν Χ Ρ Η Μ Α Τ Ο Δ Ο Τ Η Σ Ε Ω Ν

Προϋποθέσεια και κριτήρια γρηαατοδοττίσεων

Ο σκοπ ός των χρ η μα το δο τή σ εω ν από τις δ ι άφ ορες τρ άπ εζ ες

συν ίσταται στη συμβολή αυτών στ ην οικο νο μική ανάπτ υξη της

χώρας μέσω της υ ποβ οή θησ η ς και σ τ ή ρ ιξ η ς των ε π ι χ ε ι ρ ή σ ε ω ν

που έχο υν πραγματικές (παρ αγ ωγ ικ ές ) αν άγκ ες χ ρ η μ α τ ο δ ό τ η ­

σης . Έτ σι σαν πρ οϋπο θέσε ις χρ η μα το δ ο τή σ εω ν εξ ετ ά ζ ο ντ α ι

κυρίως:

1. Αν με τη χ ρ η μα το δό τη ση κα λύ πτον τα ι πρ ακτικ ές και πα ρ α ­

γω γικές αν άγκ ες των ε π ι χ ε ιρ ή σ ε ω ν .

2. Αν η χ ο ρ ή γ η σ η της χ ρ η μα το δ ό τη σ η ς ενα ρμο νί ζ ετ αι γ ε ν ι κ ό ­

τερ α με το πνεύμα και την πισ τωτ ικ ή πο λι τ ική των τρ απ εζώ ν

και της Κ υ β έρ ν η σ η ς .

3. Αν η συγ κε κρ ιμ έν η χρ η μα το δό τη σ η εμπί πτει στις απ οφ άσ ει ς

των νομ ισματικών αρχών .

4. Αν η ε π ι χ ε ί ρ η σ η έ χε ι την πρ όθεσ η και τη δυ να τό τ ητ α να ε ­

πι σ τ ρ έ φ ε ι το δάνειο και τους τό κο υς στην Τρ άπ εζ α . Γ ιατ ί αν

πρ οβλέπε τα ι ότι η ε π ι χ ε ίρ η σ η δεν θα έ χ ε ι την ικ α ν ό τη τ α να

ε π ισ τ ρ έ φ ε ι το δάνειο και τους τόκους, δεν θα πρ έ π ε ι να της

χ ο ρ η γ η θ ε ί η χρ η μα το δό τη σ η .

Έ τ σ ι βασι κά κ ρ ιτ ή ρ ια της χ ρ η μα το δ ό τη σ η ς μπορούν να θ ε ­

ωρηθούν:

1. Η βιωσιμότητα της ε π ι χ ε ί ρ η σ η ς και

2. Η δυνατότητα για ομαλή ρευσ το π ο ίη σ η της χ ρ η μα τ ο δ ό τ η σ η ς ,

ενώ επι κ ου ρ ικ ά κρ ιτ ή ρ ια της χ ρ η μα το δό τη ση ς;

I. οι εξασ φαλ ίσ ει ς της χρ η μα το δ ό τη σ η ς,

II. η αποδ οτικ ότ ητα της χ ρ η μα τ ο δ ό τ η σ η ς γ ια την Τ ράπ εζ α ή

τον οποι οδ ήπ οτ ε χ ρ η μα το δο τι κό οργαν ισ μό κ.λ .π.

Κ α νέ να από τα παραπάνω κ ρ ι τή ρ ια δεν πρ ο β λ έπ ετ α ι , α­

ντίθετ α όλα συνεκτιμούντ αι κατά τ η ν ε ξ έτα σ η μιας χ ρ η μ α τ ο δ ό ­

τηση ς

Οταν υπάρχ ουν αρ ν η τι κ ές εν δ ε ί ξ ε ι ς γ ια τη β ιω σιμ ότη τα

μιας επ ι χ ε ίρ η σ η ς , δηλαδή σ τ ο ιχ ε ία που δεν εγ γυ ώντ αι γ ια την

ομαλή σημερ ινή ή μελλ οντ ικ ή πορεί α της ανάπ τ υξ ης μια ε π ι ­

χε ίρ η σ η ς, η χ ρη μα το δό τη ση πρ έ π ε ι να α π ο ρρ ίπ τε τα ι , α ν ε ξ ά ρ ­

τητα από την παροχή εμ πράγματων ε ξ α σ φ α λ ίσ ε ω ν σε ακίνητα,

στις οποί ες συν ηθί ζεται να δίνε τα ι ιδ ια ίτ ερη βα ρύτητα σήμε-

ρα'λ

Μια ε π ι χ ε ίρ η σ η γε ν ικ ά θε ω ρε ίτ αι βιώσιμη όταν πα ρ ο υ ­

σιάζει άρ ισ τες πρ οο πτικ ές μ ελ λον τι κή ς ανάπ τ υξ ης και πρ α γμ α­

το ποί ησ ης σημαντ ικώ ν κερδ ών, όταν αντι με τω π ίζ ει με επ ι τ υχί α

τα τ ρ έ χ ο ν τ α προβ λήματ α της λ ε ιτ ου ργί ας της και όταν πα ρ α κ ο ­

λουθεί λεπ το μερ ώς και πρ οσα ρμό ζ ετ αι στις νέ ες ε ξ ε λ ί ξ ε ι ς που

σημειώνο ντα ι στον κλάδο της δρ ασ τ η ρ ιό τη τα ς της . Έ τ σ ι η επι-

14. ΧΡΗΜ/ΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ» ΑΘ. ΘΕΟΔΩΡΙΔΗΣ , ΚΑΒΑΛΑ 1994, σ. 171-174, 177- 191 .15. «ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΧΑΤΖΗΓΙΑΝΝΗΣ, ΤΟΜΟΣ I & I I .

χε ίρ η σ η είνα ι πάντ οτε ανταγω νισ τικ ή από άποψη πο ιό τ ητ ας και

κόστους πα ραγωγή ς των πρ οϊ όν τω ν της .

Στ ο ιχ ε ία της κε φαλ αι α κή ς δι άρθ ρω σης της ε π ι χ ε ί ρ η σ η ς

απ οτ ελούν ο βαθμός της δα νε ια κή ς επ ιβ ά ρ υν σ η ς της ε π ι χ ε ί ρ η ­

σης, ο βαθμός πα γ ιοπ ο ίη σης της περ ιο υσ ία ς , ο βαθμός κάλυ ψης

του πάγιου ενε ργη τι κο ύ , η σ ύνθεση του κεφ αλ αί ου κ ί ν ησ ης , η

ρευσ τό τη τα της επ ι χ ε ίρ η σ η ς κ.λ .π.

Σ το ιχ ε ία της δρ ασ τ η ρ ιό τη τα ς της ε π ι χ ε ί ρ η σ η ς α π ο τ ε ­

λούν η εξέτα ση του κύκλου ερ γα σ ιώ ν και των απ οτ ελ εσ μάτ ων ,

η ποι ότητα, το κό στο ς και η α π οδο χή των πρ ο ϊό ν τω ν στην α γ ο ­

ρά, η αποδ οτ ικ ότ ητ α του κύκλου ε ργα σ ιώ ν και των ιδ ίων και

συνολι κών κεφ αλαίω ν κ.λ .π.

Αν και δεν ε ίναι γ ενι κ ά απ οδ εκτ ό , ούτε έ χ ε ι δο θεί ε π ί ­

σημος ορ ισμός του τι απ ο τε λ ε ί πρ οβλημ ατ ικ ές ε π ι χ ε ι ρ ή σ ε ι ς ,

μπορούμε να θεω ρήσ ουμ ε σαν πρ οβ λημ ατ ικ ές ε π ι χ ε ιρ ή σ ε ι ς .

Κυρίως εκ ε ί ν ε ς που πα ρουσ ιά ζο υν τα παρακάτω

χα ρακτηριστι κά :

1. Είναι υ πεχρ εω μ ένε ς . Τα ξ έν α κ ε φ άλ αι α ε ίνα ι πο λ λ έ ς φορές

μεγα λύτερ α από τα ίδ ια κ εφ άλ αι α (5 προς 1, 10 πρ ος I ή και

π ερ ισ σότ ερα ) . Δηλαδή ανύπαρκτο κε φάλαιο , λόγω της α π ο ρ ­

ρ όφ ησ ης του από τ ις σ υσ σω ρευ μένε ς ζημίες .

2. Δεν δι αθέ του ν επα ρκέ ς κεφ άλ αι ο κί ν η σ η ς ή το κ ε φ άλ αι ο κ ί ­

νη ση ς ε ί να ι αρ ν ητ ικ ό .

3. Παρουσι άζουν συνεχώ ς ζημί ες γ ια αρ κ ετά χρ ό ν ια και δ εν υ ­

πά ρχε ι προο πτ ική ότι θα εμ φα νισ το ύν κέρδη στο μέλ λον .

4. Το μεγαλύτερο μέρος των εξ όδ ω ν απ οτ ελ ούν τα χ ρ η μ α τ ο ο ι ­

κονομικά έξοδα (τόκοι ξ ένω ν κε φαλ αίω ν) .

5. Δεν έχο υν μακ ροχ ρόν ια δά νε ια και όλ ες οι υ πο χ ρ εώ σ ει ς ε ί να ι

λη ξιπρόθ εσμ ες (λόγω του ότι δε ν μπόρεσαν να πλ ηρ ώ σου ν τ ις

δόσεις , τα δάνεια έγι ναν απαι τη τά ) .

6. Δεν δια θέτουν έμ πει ρο και ε κ π αι δε υμέ ν ο ( ή επ ιμ ορφωμ ένο )

επα γγ ελμα τι κό μάνατζμεντ, ούτε καλή διο ίκ η ση και ο ρ γ ά ν ω ­

ση . Συνήθως διοικο ύντα ι εμ πε ιρ ικά κυρίως από το φορέα της

ε π ι χ ε ίρ η σ η ς ή μέλη της οι κ ο γ έ ν ε ιά ς του .

7. Δεν δια θέτουν ορ γαν ωμέ νο και ε πα γγ ελ μα τι κό μάρ κε τι ν γκ ή

τμήμα πω λήσεω ν .

8. Οι δυσμεν είς συν θήκ ες του κλάδο υ στον οποί ο δ ρ α σ τ η ρ ι ο ­

ποιε ίτα ι η ε π ι χ ε ίρ η σ η .

9. Παλαιω μένος Τ ε χ ν ο λο γ ικ ό ς ε ξ οπ λ ισμός χ α μη λή ς Τ ε χ ν ο λ ο γ ι ­

κής στάθμης, που έ χ ε ι σαν α π ο τέ λ εσ μ α τη μείωση της πα ρ α ­

γω γικότ ητα ς .

Από τις πρ οβλημ ατ ικ ές αυτές ε π ι χ ε ι ρ ή σ ε ι ς μπορούν να χ α ­

ρακ τηρ ιστού ν βιώσιμες οι ε π ι χ ε ι ρ ή σ ε ι ς που πα ρουσ ιά ζ ουν τα

εξής κυρίως χαρακ τη ρ ισ τικ ά :

1. Χρ ησ ιμ οπ οι ού ν απ οδε κτή ακόμη Τε χν ο λο γί α , η οποία , αν και

παλιά ή και πλ ήρ ως απ ο σ β εσ μέν η , δεν ε ίναι όμως Τ ε χ ν ο λ ο ­

γικ ά απ αξ ιω μένη .

2. Παράγουν ένα ποιο τικ ό ανταγω νί σ ιμ ο πρ ο ϊό ν . Το πρ ο ϊό ν

δηλαδή δεν ε ίναι κα τώ τερ ης πο ιό τ ητ ας και γ ίν ετ α ι ι κ α ν ο ­

ποιητικά αποδεκτό στη ν αγ ορά .

3. Υπάρχει σημ αντική ζή τηση και ίσως γί νο ντ αι σ η μαν τ ικ ές

ε ισ αγω γές γ ια την ικα νο πο ίη ση της αν σ τ α ματ ήσ ε ι ή π ε ρ ι ο ­

ριστεί η εγχ ώρ ια παραγω γή .

4. Το περιθώρ ιο σ υν εισφοράς ε ίνα ι όχ ι μόνο θετι κό α λλά α ρ κ ε ­

τά μεγάλο ώστε γ ρή γ ορ α να κα λύ ψε ι στα θερ ά έ ξοδ α και να

φθάσει η ε π ι χ ε ίρ η σ η στο νε κρ ό σημ εί ο . Το πε ρ ιθ ώρ ιο σ υ ­

νεισφοράς ε ίναι η διαφο ρά μεταξύ της τ ιμής πώ λ η σ η ς του

προϊόντος (Ρ) και του ανά μονάδα μεταβλητού κό στο υς (V),

δηλαδή Ρ-ν>0 .

5. Αν χ ρ η σ ιμ οπο ιη θεί μοντέρ νο επ α γ γ ελ μα τι κ ό μάνατζμε ντ, τ ό ­

τε θα εξοικ ονο μηθ ού ν πολλέ ς δα πά ν ες και θα αυ ξη θεί η πα ­

ραγω γικ ότητα και η α π ο τ ε λ ε σμ α τ ικ ό τ η τ α σε όλους τους τ ο ­

μείς της ε π ι χ ε ίρ η σ η ς , με την κα λύ τε ρη οργά ν ωση και δ ιο ί ­

κηση αυτής .

6. Αν χ ρ η σιμοπ ο ιη θούν οι μοντ έρνε ς αρ χ έ ς του μάρ κε τι ν γκ , θα

αυξη θε ί η ζ ή τη ση, το προ ϊόν θα ε ισ α χ θ ε ί σε νέ ες αγ ο ρέ ς και

ίσως αυξηθούν οι εξαγ ω γέ ς του .

7. Αν υπ ήρ χ ε τρ όπος να απ αλ ει φθ ού ν τα χ ρ η μα τ ο ο ικ ο ν ο μ ικ ά έ ­

ξοδα ή να μειωθούν σε έν α λο γ ικ ό και κα νο νικ ό επ ίπ ε δ ο , τ ό ­

τε ο πω σδή πο τε η ε π ι χ ε ίρ η σ η θα εμ φά νιζ ε κέ ρδη . Στο τ ε λ ε υ ­

ταίο αυτό χ α ρ α κ τ η ρ ισ τι κ ό βασ ίζο ντ αι και οι σ πο υ δ α ιό τ ερ ες

προτ άσε ις εξυγ ία νσ ης των βιώσιμων πρ ο βλημ ατ ικ ών ε π ι χ ε ι ­

ρήσεω ν (όπως πα γ ιοπ ο ίη σης χρ εώ ν, μετ ο χ ο π ο ίη σ η χ ρ εώ ν

κ.λ .π.) .

Τα στάδια mac Χρηματοδότησης

Η χρη μα το δό τηση μιας ε π ι χ ε ί ρ η σ η ς από μια Τρ ά π εζ α δεν

ε ίναι μια στιγμιαία εν έρ γ ει α . Α π ο τ ε λε ί αν τίθ ετα την αρχή μιας

κατά κανόνα μακ ροχ ρόνιας σ υν ερ γα σ ία ς που βασίζ ετ αι στο α ­

μοιβαίο συμ φέρον των δύο μερών .

Η σύγ χρ ον η αν τίλ ηψ η, τόσ ο η τρα πεζι κ ή όσο και η ε π ι χ ε ι ­

ρηματική, δ ίνουν μεγαλύτ ερο βάρος στ ην έν ν ο ια του αμοιβαίου

συμ φέροντο ς παρά στη ν έν νο ια της πί στη ς . Έ τ σ ι οι τρ ά π εζε ς

προσπ αθο ύν πλ έο ν να κα ταν έμουν τους κινδύνους που α ν αλ α μ­

βάνουν με τις χρ η μα το δ ο τή σ ει ς σε π ε ρ ισ σ ό τ ε ρ ε ς ε π ι χ ε ι ρ ή σ ε ι ς

και γ ια να το πε τύχο υν πρ έπ ει να ενθα ρρ ύνο υν τους α π ο κ λ ε ι ­

στικούς πελάτ ες τους να στρ αφ ούν και στο ν αν ταγωνισ μό για

την άν τλη ση των συμπ ληρωμ ατικών κε φαλ αί ων που χ ρ ε ι ά ζ ο ­

νται . Οι ε π ι χ ε ι ρ ή σ ε ι ς εξά λλ ου έχ ο υ ν συμ φέρον να χ ρ η μ α τ ο δ ο ­

τούνται από πε ρ ισ σ ό τ ε ρ ε ς τρ ά π εζ ες ώστε να πε τ υχ αί νο υν κα λύ ­

τερου ς όρους χρ η μα το δ ό τη σ η ς και πιο εύ κο λη εκ τα μ ίευ ση των

δανε ίων τους .

Α π ο τέ λε σ μ α των τά σεω ν αυτών ε ίναι η ανάγκη των ε π ι χ ε ι ­

ρήσε ων να ιδρύσ ουν χ ρ η μα το δο τι κή σ χέ σ η με π ε ρ ισ σ ό τ ε ρ ε ς α.

πό μια τράπεζες'® . Μια ο λο κ λη ρωμέν η δια δικα σ ία χρ η μα το δό -

τηση ς των επι χ ε ιρ ή σ ε ω ν περ ιλ αμ βάν ε ι τα εξ ής κυρίως στάδια' ' ':

Τα στάδια της Χρηματοδότησης

Προ ετο ιμ ασ ία της Ε π ιχ ε ίρ η σ η ς

Διαπρα γματεύσ ει ς με τη ν Τ ράπ εζ α

Σ υγκέν τρω ση σ τ ο ιχ ε ίω ν

Π ρότα ση χ ρ η μα το δ ό τη σ η ς

Έ γ κρ ισ η χ ρ η μα το δ ό τη σ η ς

Σύναψη κύριας και βο ηθ ητ ικ ών

συμβάσεω ν

Εκτ αμίευση της χ ρ η μα τ ο δ ό τ η σ η ς

Ε ξ υπ ηρ έτ ησ η της χ ρ η μα τ ο δ ό τ η σ η ς

Εξ όφ λησ η της χ ρ η μα τ ο δ ό τ η σ η ς -

Λήξη συμβάσε ων

16. ΑΓ. ΤΣΑΚΛΑΓΑΝΟΣ; «ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ & ΑΞΙΟΑΟΓΗΣΗ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ», Θεσ/νίκη 1985, σ. 39-46 .17. ΕΜΜΑΝΟΥΗΑ I. ΣΑΚΕΑΑΗ «ΑΟΓΙΣΤΙΚΗ & ΕΑΕΚΤΙΚΗ ΤΩΝ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ», ΕΑ.ΚΕ.ΠΑ, 1987 .

Ο σκοπός της χρ η μα το δό τη σ η ς ε ίνα ι άμ εσα σ υν δε δε μέν ος

με τη δυνατό τητα χο ρ ή γη σ η ς , το ύψος και τη δ ιάρ κ ε ια της . Η

επ ι χ ε ίρ η σ η λοιπόν πρ έπ ει να έ χ ε ι ξε κ α θ α ρ ίσ ε ι το σκο πό για

τον οποίο χρ ειά ζετα ι τη χρ η μα το δ ό τη σ η . Π ρ έπ ει επ ίσ η ς να ε ί ­

ναι σε θέση να δώσει επαρκή σ τ ο ιχ ε ία γ ια την ω φ ελ ιμ ότη τα του

σκοπού, γ ια τη σκο πι μότητα χ ρ η μα τ ο δ ό τ η σ ή ς του καθώς και γ ια

τα οικονομικά απ οτε λέσμ ατ α από την πρ α γ ματ οπ οί ησ ή του .

Π.χ . να μπορεί να απ οδ ε ίξ ει με σ τ ο ιχ ε ία ότι το νέο ερ γο σ τά σ ιο

που θέλει να κατασκ ευά σε ι ε ίναι δυνατό να ε π ιφ έ ρ ε ι θετι κό ο ι ­

κονομικό αποτ έλ εσμα με τη λε ι τ ο υρ γ ία του, ότι η χ ρ η μ α τ ο δ ό ­

τηση που θα δοθεί ε ίναι δ ι κα ιολ ογ η μέν η σε σ χ έ σ η με το σ υ ν ο ­

λικό κόστος της επέν δυ ση ς και ότι η ε π ι χ ε ίρ η σ η , μετά τη ν ο ­

λοκλήρ ωση της νέας επ έν δυ ση ς θα βρεθεί σε ισ χ υ ρ ό τ ε ρ η ο ι κ ο ­

νομική θέση α π ’ ότι σήμ ερα . Η απ όδ ει ξη όλων αυτών των σ τ ο ι ­

χε ίω ν που προ αναφέ ραμ ε, στις μεγά λες επ εν δ ύσ ει ς πρ α γμ α το ­

ποι ε ίται με σύνταξη ε ι δικ ή ς ο ι κ ο ν ο μ ικ ο τ ε χ ν ικ ή ς μελ έτ η ς από

ε ξε ιδ ικ ευμ ένε ς ομάδες με λε τη τώ ν . Οταν όμως πρ όκ ει τα ι γ ια

χ ρη μα το δο τή σ ει ς κεφ αλαίω ν κί ν η σ η ς ή μικρού ύψους δε ν α π α ι ­

τείται τέτοι ου ε ίδους πρ οε τ οιμασ ία . Συνήθως αρ κ εί να σ υ ν η γ ο ­

ρούν για τη σκ οπ ιμότ η τα της χ ρ η μα τ ο δ ό τ η σ η ς τα ο ικ ον ομικά

σ το ιχε ία της ε π ι χ ε ί ρ η σ η ς (κύκλο ς ερ γα σ ιώ ν κ.λ .π.) ε ί τε και ο

ίδιος ο σκο πός της χ ρ η μα τ ο δ ό τ η σ η ς (π.χ . χρ η μα το δ ό τη σ η ε ξ α ­

γωγών βάσει κ λ ει σ μέν ων πρ ά ξεω ν) .

Πρώτο στάδιο: Η ποοετοιαασία

Ο φορέας της ε π ι χ ε ίρ η σ η ς ε π ι λ έ γ ε ι την τρ άπ εζ α για τη σ υ ­

γκεκριμέ νη χρη μα τοδ ότη ση . Ενώ η επ ιλ ο γή της τρ άπ εζα ς ε ί να ι

ελεύθ ερη, το υποκατάστη μα που θα συν ε ρ γ α σ τ ε ί η ε π ι χ ε ί ρ η σ η

πελάτ ης καθορίζεται συνήθως από τον τόπο εγ κ α τά στ α σ ή ς της .

Κάθε τράπεζα έχ ε ι συνήθως τα το π ικ ά υποκ α τα στή μα τά της που

καθορίζονται από τη δι οίκησή της .

Η συνενν όησ η του φο ρέα γί νε τα ι συνήθως με δι ευθυντικ ό-

σ τέ λ εχ ο ς της τράπεζας ( το Δι ευθυντή ή κάπο ιο ν ε ξ ο υ σ ι ο δ ο τ η ­

μένο Υποδιευθυντή) .

Στα πλαίσια των συν εν ν ο ή σ εω ν η τρ άπ εζ α πρ οσ παθ εί να

διαπ ιστώσει τη γενική ε ικ όν α της ε π ι χ ε ί ρ η σ η ς καθώς και τα

γεν ικ ά οικονομικά δε δο μένα του σ υγ κε κρ ιμ έν ου χ ρ η μ α τ ο δ ο τ ι ­

κού αιτήματος . Έτσι , εξ ει δ ικ ευ μ ένο σ τ έ λ ε χ ο ς της τρά πεζ α ς

συν τάσσε ι συνήθως ένα Δελτίο Π ληρ ο φ ο ρ ιώ ν, το οποί ο δίδει

την ε ικό να της ε π ι χ ε ίρ η σ η ς , στη ν οπ ο ία περ ιλ αμ βάν ον τ αι σ τ ο ι ­

χε ία από τον ισολογ ισμό της, ο κύκλος των ε ργα σ ιώ ν της, οι ο ­

φε ιλ ές της, η ακ ίνητη περ ιο υσ ία της, τα δε δο μέν α του τ ρ α π ε ζ ι ­

κού δανεισμού που έ χ ε ι λάβει στο πα ρελ θόν, σ τ ο ι χ ε ία από την

προσωπ ικ ότ ητ α του φο ρέα της και από τη φήμη της ε π ι χ ε ί ρ η ­

σης στη ν αγορά και γε ν ικ ό τ ε ρ α κά θε στ ο ιχ ε ίο που θα μπο ρούσε

να ε πη ρ ε ά σ ε ι θετι κά ή α ρ ν ητ ικ ά τη συ ν ε ρ γ α σ ία της τρά πεζ α ς μ’

αυτήν .

Λεύτερο στάδιο: Οι διαποαγαατεύσεις

Εφόσον το υποκα τάστημα πε ισ τ ε ί να χρ η μα τ ο δ ο τ ή σ ε ι την

επ ι χ ε ίρ η σ η χρ ειά ζετα ι κατά κα νό να να ζη τή σ ε ι έγ κ ρ ισ η χ ρ η μ α ­

τοδ ότη σης από τη δι οίκηση της τρ άπ εζ α ς . Εξ αί ρεσ η αποτε λούν

χρ η μα το δο τήσει ς μικρού ύψους ( δι α φέ ρει κατά τρ άπεζα , σ υ ν ή ­

θως όμως δεν ξ επε ρνά τα 10 εκατ.) , τ ις οποί ες δ ικα ιούτα ι να α­

ποφασίζει το ίδιο το υποκατάστημα .

Επειδή αναγκαίο σ τ οι χε ίο γ ια τη ν εξ έτ ασ η εν ός χ ρ η μ α τ ο ­

δοτικού αιτήματος απ οτ ελούν οι α σ φ ά λ ε ι ε ς που πρ ο τ ε ίν ε ι η ε ­

πιχ ε ίρ ησ η για τη διασ φάλ ιση της χ ρ η μα το δ ό τη σ η ς, ε ίνα ι ε ν δ ε ­

χόμενο να απαιτηθούν ε ι δι κέ ς πρ α γμ ατ ογ ν ωμοσ ύν ες γ ια την α ­

γοραία αξία των δι ασφ αλ ιστικών σ τ ο ιχ ε ίω ν . Οι πρα γμ α το γν ω ­

μοσύνες αυτές συν τάσσοντα ι από εξ ει δ ικ ευμ έν ο υ ς υπαλ λή λο υς

της τράπεζας ή από εξωτ ερ ικ ού ς συν ε ρ γ ά τ ε ς της εμ πι στο σύνη ς

της .

Η έγκ ριση ζητεί ται με τη δια τύ πωσ η μιας πρ ό τ α σ η ς χ ρ η μ α ­

το δότ ησ ης , την οποία το υ πο κα τά στη μα διαμορφών ει με βάση

το αίτημα της επ ι χ ε ίρ η σ η ς και απ ευθ ύνε ι στο όρ γα ν ο που ε ίναι

αρμόδιο να εγκ ρίν ει τη χρ η μα το δ ό τη σ η (π ερ ιφερ ε ια κ ή Δ/νση ή

Α/νση χ ο ρ η γ ή σ ε ω ν του κε ν τρι κού καταστή μα τος ) .

Τρίτο στάδιο: Η πρόταση και η απόφαση

Εφόσον η επ ι χ εί ρ η σ η συμ φωνήσ ει με τους όρους που τ έ θ η ­

καν στην έγκριση της χρ η μα το δό τη σ η ς, μπορ εί να π ρ ο χ ω ρή σ ε ι

στην σύναψη της σύμβασης .

Οι χρ ηματοδο τικές συμβάσε ις α π οτε λούν στε ρ ε ό τ υ πε ς

συμβάσεις πρ οσ χω ρή σεως . Η τ ράπ εζα έ χ ε ι πάγιους όρους που

ενσωματώνει σε όλες τις χρ η μα το δ ο τι κ ές της συμβ άσε ις . Μ ά ­

λιστα οι συμβάσεις αυτές ε ίναι έν τυ πα της τρ άπ εζα ς . Συνεπώ ς

δεν ε ίναι δυνατό για την ε π ι χ ε ίρ η σ η να διαπ ραγματ ευτεί τους

τυπικούς όρους της χρ η μα το δο τι κή ς σύμ βασ ης .

Η σύναψη της σύμβασ ης απ αι τεί τ η ν υπογρ αφή όλων όσο ι

συμβάλλονται σ ’ αυτή, δηλαδ ή της Τρ άπ εζα ς, της χ ρ η μ α τ ο δ ο ­

τούμενης ε π ι χ ε ίρ η σ η ς και του τυ χό ν εγγ υη τή . Π α ρ ά λλ η λ α με

την κύρια σύμβαση συνάπ τον ται και οι συμ πληρωματ ικ ές συμ ­

βάσεις που αν αφέ ροντα ι κυρίως στις εξ α σ φ α λ ίσ ει ς της, όπως

π.χ . συμβάσεις σύστ ασης εν εχ ύρ ου , υποθήκ ης , ε κ χ ω ρ ή σ ε ι ς α ­

πα ιτή σεων κ.ά.

Τέλ ος, γ ια την ο λο κ λή ρωση της σύμβ αση ς απ αι τε ίτα ι σ υ ­

νήθως και η κοι ν οπο ίη σή της με δι κα στι κό ε πι μελ η τή στους α ­

ντισυμβ αλλόμενους .

Τέταρτο στάδιο: Η συνανι/τι της σύιιβασης

Πέαπτο στάδιο: Η εκτααίευση της χρηαατοδότησης

Αμέσως μετά τη σύναψη της σύμβ αση ς η ε π ι χ ε ίρ η σ η είνα ι

δυνατό να αρ χ ίσε ι την εκτ αμίευση του ποσού της χ ρ η μα το δό τη -

σης . Η εκταμίευση αυτή δεν γ ίν ετα ι συν ήθω ς ε φ ’ άπαξ για το

σύνολο του ποσού, αλλά τμηματικά. Είναι άλ λω στε , αναγκαίο

γ ια την επ ι χ ε ίρ η σ η να α ποδ ε ίξ ε ι την χ ρ η σ ιμ ο πο ίη σ η των ποσών

που παίρνει γ ια τον σκοπό για τον οποίο χο ρ η γ ο ύν τ α ι .

Για την εκταμίευση της χ ρ η μα τ ο δ ό τ η σ η ς απ αι τε ίτα ι τέλ ος

η προσκόμιση πι στο πο ιητ ικ ού φ ο ρ ο λο γ ικ ή ς και α σ φαλ ισ τι κή ς

ενη μερότητας .

Έκτο στάδιο: Η εξυπηρέτηση της γοτιαατοδότησης

Με την ένν οια εξ υπ η ρ έτη σ η ε νν οού μ ε την εκ π λή ρ ω σ η των

οικονομικών υπ οχρ εώ σεω ν που α ν έ λα β ε η ε π ι χ ε ί ρ η σ η απ έναντ ι

στην τράπεζα κατά τη λήψη της χ ρ η μα τ ο δ ό τ η σ η ς , και σ υ γ κ ε ­

κριμένα την καταβολή του κεφ αλ αί ου , των τόκων και των ε ξ ό ­

δων της .

Οταν η χρη μα το δό τη ση έ χ ε ι τη μορφή του δα νεί ου, η εξ υ ­

πηρέτη ση ταυτίζεται με την καταβολ ή των δόσε ων , απ λώ ν ή το-

κο χρ εολυτικών, καθώς και των εξ όδ ω ν στις συ μφωνη μέν ες πρ ο ­

θεσμίες . Αντ ίθετα, αν η χ ο ρ ή γ η σ η γ ίν ετ α ι στα πλαί σ ια πα ρ ο ­

χής πίστω ση ς με αν οι χτό λογ αρ ια σμό, οι κα τα βολ ές του δ α ν ε ί ­

ου πραγματοπ οιούντα ι στις προθ εσ μ ίε ς που συμ φωνήθ ηκαν, α ­

νάλογα με το σκοπό της κάθε εκ τ α μ ίευσ η ς (π.χ. μια χο ρ ή γ η σ η

για κεφάλα ιο κ ίν ησ ης εξ ο φλ ε ί τα ι σε 4-6 μήνες από την εκταμί-

ευσή της, ενώ μια χο ρ ή γ η σ η για τη ν αγ ορά μη χα νή ματος ε ξ ο ­

φλείτ αι τμηματικά σε δ ιάρ κ ει α 2-3 ετών) . Οι κα τα βολ ές των

τόκων και προμηθειών σ ’ αυτήν την περ ίπ τω ση γίν ον τα ι σε

συμφωνημένες ημερομη νίε ς (3 μήνες, 6 μήνες ή ε τή σ ι ε ς δόσε ις )

Σε περίπτωση που η ε π ι χ ε ίρ η σ η κα θ υσ τε ρ ή σ ει μία ή π ε ­

ρισσότε ρες δόσεις της χ ρ η μα το δό τη ση ς, οι δό σε ις αυτές πα ύ ­

ουν να εκτ οκίζονται με το κανον ικό ε πι τ όκι ο της χρ η μ α τ ο δ ό τ η ­

σης, και επιτοκίζονται με επιτ όκι ο υπ ερημ ερ ία ς , που ε ίναι π ρ ο ­

σαυ ξημένο κατά 4 εκ α το στια ίε ς μονάδες σε σ χ έ σ η με το κ α ν ο ­

νικό επιτόκιο .

Αν η ε π ι χ εί ρησ η κ α θυσ τε ρήσ ε ι την κα ταβολή πο λλώ ν δ ό ­

σεων, η τράπεζα θεωρείτα ι ότι έ χ ε ι π ε ρ ι έ λ θ ε ι η ε π ι χ ε ί ρ η σ η σε

αδυναμία ε ξ υπ ηρ έτη σ ης των δανεί ων που έ χ ε ι λάβει , έ χ ε ι τη

δυνατότητα να κη ρύξ ει ο λόκ λη ρη τη χρ η μα το δό τη σ η λη ξιπ ρό-

θεσμη και να προχ ω ρή σ ε ι στη δικ α στικ ή επι δίω ξη της ε ί σ π ρ α ­

ξης της απαίτ ησ ής της . Στην πε ρ ίπ τω ση αυτή, οι τό κο ι καθυ ­

στέ ρησ ης κε φ αλοπο ιούντα ι συνήθως ανά τρίμηνο και π ρ ο σ α υ ­

ξάνουν ανάλογα το κεφ άλαιο της απ α ί τη σ η ς .

Έβδοαο στάδιο: Η εξόωλτιστι

Η φυσ ιολογική κα τάλη ξη της χ ρ η μα το δ ό τη σ η ς ε ίνα ι η ε ­

ξόφ ληση της, δηλαδή η εκ μέρους της ε π ι χ ε ιρ ή σ ε ω ς κα ταβολή

του συν όλου των κεφαλα ίων , των τόκων , των προ μηθ ειών και

των εξόδων που πρ οέκ υψ αν από αυτή .

Οταν η χρ η μα το δό τη σ η έ χ ε ι τη μορφή απλού ή τ ο κ ο χ ρ ε ω ­

λυτικού δανείου, η ε ξ ό φ λ η σ η συν ε π ιφ έ ρ ε ι και τη λή ξη της δα ­

νειακής σύμβασης, αφού ο σκοπ ός της σύ να ψης της έ χ ε ι π ρ α γ ­

ματοποιηθεί . Αναβίωση της ίδ ιας σύμβασ ης για τη λήψη νέου

δανείου δεν ε ίναι δυνατή .

Οταν αντίθετα για τη χ ο ρ ή γ η σ η της χρ η μα τ ο δ ό τ η σ η ς συ-

νάφθηκε σύμβαση πα ροχής πίσ τω ση ς με αν οι χτ ό ( α λλ η λό χ ρ ε ο )

λογαριασμό, η εξ όφληση μιας σ υγ κ ε κ ρ ιμ έ ν η ς χ ρ η μα το δ ό τη σ η ς

δεν προκαλεί τη λήξη της σύμ βασ ης .

Η λήξη της σύμβασης πα ρ ο χή ς πί στω ση ς με α ν ο ιχ τό λ ο γ α ­

ριασμό επέ ρχ ετα ι όταν ένα από τα μέρη (η τ ράπ εζ α ή η ε π ι χ ε ί ­

ρηση), ή και τα δύο, αποφασ ίζο υν τη διακ οπή της μεταξύ τους

συνεργασίας .

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3°

ΠΡΑΚΤΙΚΗ Ε Φ Α ΡΜ Ο Γ Η

Γενικά για την επιγείοτιση

Η Α.Ε. ΚΛΩΣΤΗΡΙΑ ΝΑ Ο Υ ΣΗ Σ α σ χ ο λε ί τ α ι με την πα ρ α ­

γωγή και εμπορία τε σσάρω ν προ ϊόντ ων, τα οπο ία διαθ έτ ει τόσο

στην εσωτερική όσο και στην εξ ωτ ερ ικ ή Αγ ορά . Η ετα ιρ ία

συμμ ετέ χει στις ακόλουθες ετα ιρ ίε ς με τα αν τί σ το ιχα ποσ ά και

ποσοστά:

ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ ΤΗΣ Α.Ε. ΚΛΩΣΤΗΡΙΑ ΝΑΟΥΣΗΣ

Α ξία σ υμ μ ετοχή ς Π οσοστό

σ υμ μ ετο χή ς

1. Τ ΡΙΚΟΛ ΑΝ Γ α λ λο ελ λη ν ικ ή Α.Ε.

2. Ο ΛΥΜ ΠΙΑ ΚΗ Κ λω σ/ργία Α.Ε.

3. ΒΕΡΛΑΝ Βαμβ/ργία Α.Ε.

4. ΛΑ ΝΑ ΚΟ Τ Πρ α κτ ορεύ σε ις ΕΠΕ

Π η γή : Κ. Ν. Σ ερά γο , Ο ικ ο νο μ ικ ό ς Δ ιευ θ υ ν τή ς της Κ Λ Ω Σ Τ Η Ρ ΙΑ

Ν Α Ο Υ ΣΗ Σ Α.Ε.

17.000.000 85%

9.920.000 66%

168.300.000 99%

1.080.000 90%

Οι πω λήσει ς της επ ι χ ε ιρ ή σ ε ω ς πα ρουσ ία σα ν αν οδι κή πο ­

ρεία κατά την πεν ταετ ία 1984-88 (αύξηση κατά 13,5%) και μόνο

το 1988 σημ είωσα ν αισ θητή κάμψη (11,7%), η οποί α α π ο ρ ρ ό φ η ­

σε το μεγα λύτερ ο μέρος των ευνοϊ κών αποτ ελ εσ μάτ ων από την

αύ ξηση των τε σ σ άρ ω ν πρ οη γο ύμ εν ω ν ετών . Απ οτ έλ εσ μα αυτού

ήταν κατά την υπό κρίση πεν τα ετί α (1984-88), η αύ ξηση των

πωλήσε ων σε ποσότητα να πε ρ ιο ρ ισ τε ί μόλις στο 0,30% .

Αναλυτικότερα, οι πω λήσει ς σε πο σότ ητ α των βαμ β α κ ο νη ­

μάτων Καρντέ, που απ οτε λούν το κυ ρ ιό τε ρο πρ ο ϊό ν της επ ι χ ε ι -

ρήσεως, παρουσίασαν κάμψη της τά ξεω ς του 8,7%, ενώ αντ ίθετα

σημείωσαν αύξηση κατά 16,7% οι πω λήσ ει ς των βαμ βακ ονη μά­

των πενν ιέ και κατά 1.691,3% οι πω λ ή σ ει ς των σύμμ εικτων και

συνθετικών νημάτων . Η σημαντ ική αύ ξηση των τ ελευτ α ίω ν ο ­

φε ίλεται στο χαμηλό ύψος πω λήσ εω ν του έτους 1984 .

Από πλευρά αξίας, οι πω λ ή σ ει ς πα ρουσ ία σα ν σ υν εχ ή αύ ­

ξηση καθόλη την πεν ταετία, που έφ θασ ε σε ποσ οσ τό 90% π ε ρ ί ­

που το 1988, σε σύγκριση με το 1984 . Τούτο ο φ εί λετα ι αφε νός ,

στην αύξηση των τιμών πω λήσ εω ν εξ αιτ ία αν ατ ιμ ήσ εω ς των

πρώτων υλών και αυξή σεως των λο ιπ ών σ τ ο ιχ ε ίω ν κό στο υς και

αφετέρο υ στην άνοδο των τ ιμών συν αλ λά γ μα το ς, δεδ ομένο υ ότι

το μεγαλύτερο μέρος των πω λήσ εω ν πρ α γ μ α το π ο ιή θ η κ ε σε ξ έ ­

νες αγορές . Οι εξ αγω γές αυτές α ν τ ιπ ροσώ πε υαν , κατά μέσο ό ­

ρο, στην κρι νόμενη πεντ αετ ία , το 65,9% των σ υν ολ ικ ώ ν π ω λ ή ­

σεων και σημ είωσα ν αύξηση κατά 68,1% . Οι πω λ ή σ ει ς ε σ ω τ ε ­

ρικού, επίσ ης , αύξησαν την συμ μετο χή τους στο σύν ολο των

πω λήσεων των ετών 1984-88 και παρο υσ ία σα ν αύ ξηση κατά

140% περίπου .

Στο σημείο αυτό κρ ίνε τα ι σκόπ ιμο να το νι σ τε ί ότι , οι πω-

λή σε ις της επ ι χ ε ιρ ή σ ε ω ς αν αμ ένε τα ι ότι θα σ ημ ειώσου ν σήμα-

ντική βελτίωση κατά τα αμέσως πρ ο σ εχ ή χ ρ ό ν ια με α π οτέ λεσμ α

την αύξηση των κερδών της ε π ι χ ε ί ρ η σ η ς . Ε ν ισ χυ τι κό π α ρ ά γ ο ­

ντα της αισιοδοξίας αυτής α ποτ ελε ί και η ανατίμηση των ξένω ν

νομισμάτων των χωρών εξαγω γής των πρ ο ϊό ν τω ν της ε π ι χ ε ιρ ή -

σεως .

Ο ι κ ο ν ο α ι κ ά σ τ ο ι χ ε ί α

Οι πίνακες 14-1, 14-3, 14-5 και 14-7 εμφα νίζουν τους σ υ ­

γκριτ ικούς ισολογισμούς και τα απ οτ ελέσ μ α τ α της ε π ι χ ε ιρ ή σ ε -

ως κατά την υπό κρίση πεν ταετ ία 1984-88 (σε απόλυ του ς α ρ ιθ ­

μούς και κοινά μεγέθη) . Οι πίν ακ ες 14-2 και 14-6 εμφαν ίζο υν

τους αριθμοδείκτες τάσεω ς των σ τ ο ιχ ε ίω ν αυτών κατά την ίδ ια

χρ ον ικ ή περίοδο .

Από τη μελέτη των πινάκων προκ ύπ τε ι ότι σ ημ ει ώ θη κε σ η ­

μαντική αύξηση σε ορ ισμέν α ο ικ ον ομ ικ ά μεγέθη της ε π ι χ ε ιρ ή -

σεως .

Πιο αναλυτικά, τα προ απ ο σ β έ σ ε ω ν πάγια σ τ ο ιχ ε ία σ η μ ε ί ­

ωσαν αύξηση κατά 120% περί που και τα καθαρ ά πάγια κατά

52,5% . Η διαφορά στο ρυθμό αυ ξή σεω ς μεταξύ των προ α π ο ­

σ β έσ εω ν παγίων και των καθαρών παγίων οφ ε ίλε τα ι στις δ ιε-

ν ε ρ γ η θε ίσ ε ς α π οσβέσ ει ς κατά την ίδ ια περίοδο και οι οπο ίε ς

ήταν μεγαλύτερ ες των πρ α γμ ατ οπ οι ηθ ει σών επ εν δύ σεω ν σε π ά ­

για, όπως φαίνε τα ι και από τον αρι θμοδ είκτη καλύψεω ς ε π ε ν δ ύ ­

σεων .

Ωστόσο σημαντική αύξηση σ η μει ώ θη κε στο κον δύλ ιο των

συμμετοχών της επι χ ε ιρ ήσ εω ς . Η αύξη ση αυτή (150% περίπ ου)

οφείλεται , κυρίως, στην επέκ τα ση της εταιρ ία ς με τη ν ίδρυση

και συμμετοχής της κατά 99% στη θυγατρική ε τ α ιρ ία ΒΕΡΛΑ Ν -

ΒΑΜ ΒΑΚΟΫΦΑ ΝΤΟΥΡΓΙΚ Η (υφαντήριο) , που στ ην ουσί α α ­

ποτ ελε ί επένδυση της ύψους δρχ. 168,3 εκατ. Κατά την περίοδο

1984-88, καθώς και η συμμετοχή της σε ά λλε ς ε π ι χ ε ι ρ ή σ ε ι ς . Η

εν έρ γε ια αυτή της διοι κήσεως της ετ αιρ ία ς π α ρ έ χ ε ι έν δε ιξ η ότι

προτ ίμησε την οριζόντια επέ κ τα σή της, αντί της αυ ξή σεως της

παραγωγικής δυναμικότητας των ε γκ α τα στ ά σ εώ ν της με νέε ς ε ­

πενδύσ εις .

Κατά την ίδια περ ίοδο ση μ ει ώ θη κ ε σημ αντ ική αύ ξηση κατά

106%, των αποθεμάτων και κατά 28% των α π αι τή σεω ν . Η α ύ ξη ­

ση των αποθεμάτων απέβη προς ό φ ελο ς της ε π ι χ ε ί ρ η σ η ς , λόγω

των ανατιμήσεων των πρώτων υλών και των ετοίμων πρ ο ϊό ν τω ν .

Η αύξηση των απ αιτή σεων π α ρ έ χ ε ι έν δε ιξ η ότι η διοί κη ση

της επι χ ε ιρ ήσ εω ς, στη ν πρ ο σπάθ ε ιά της να ε π ι τ ύχ ε ι αύξη ση

των πωλήσε ών της, πα ρε ίχ ε πε ρ ισ σ ό τ ε ρ ε ς π ισ τω τικ ές δ ι ε υ κ ο ­

λύνσ ει ς στους πελάτ ες της . Π α ρ ά λλ η λ α όμως, ε πεδ ίω ξε και π έ ­

τυ χε αυξημένες πιστώ σε ις από τους πρ ομ ηθε υτές της . Τούτο

φαί νεται από την αύξηση των βραχ υπ ρό θεσ μων υ πο χρ εώ σ εώ ν

της κατά 52%, κατά την περ ίοδο 1984-88 .

Αν τί θετ α μείωση κατά 24% σ ημ ε ίω σα ν οι μακρ οπ ρόθεσμες

υ πο χρ εώ σ ε ι ς της επ ι χ ε ιρ ή σ ε ω ς λόγω ε ξοφ λήσ εώ ς τους .

Από τη μελέτη του πίν ακ α των κο ιν ών μεγεθών

(ποσοστι αία σύνθεση) των ισολ ογ ισ μών της ετ α ιρ ία ς πρ οκ ύπτ ει

ότι , αυξήθηκε η συμμετοχή των παγίω ν σ τ ο ιχ ε ίω ν αυτής από

33,9% το 1984 στο 39,6% το 1988 σ υ ν ε π ε ία της αυ ξή σεω ς των

κον δυλίων των συμμετοχών και των μ α κ ρ οπρόθεσ μω ν α π α ι τή ­

σεων .

Αντ ίθετα το κυκλοφορούν ε ν ε ρ γ η τ ι κ ό αυτής ση μείωσε μ εί ­

ωση από 66,1% το 1984 στο 60,4% το 1988 λόγω περι ορ ισμού

των διαθεσίμων και των α παι τή σεω ν .

Η συμμετοχή των ιδίων κ ε φ αλ αί ω ν στο σύν ολο των α πα­

σχο λούμε νων κεφαλαίων αυ ξή θ η κ ε και από 24,6% το 1984 α ν έ ­

βηκε στο 32,5% το 1988 .

Avάλuστ^c της τρέγουσας o i k o v o u i k t i c καταστάσεως

Η τρέ χο υσα οι κον ομική κατάστα ση της Α.Ε. Κ ΑΩ ΣΤ ΗΡ ΙΑ

ΝΑ Ο ΥΣ ΗΣ δεν μπορ εί να θεω ρηθ εί ι κ α νο πο ιη τι κή , τ ο υ λ ά χ ι ­

στον από την πλ ευρ ά των πιστωτώ ν της . Το κυ κλ οφορούν ε ­

ν εργη τι κό της (κ υκλοφ ορούν + διαθέ σιμ ο) παρά τη ν κατά 39,8%

αύξηση του κατά την περ ίο δο 1984-88 υ πολ ή φθη κε της κατά

51,5% αυξή σεως των β ρ αχ υχ ρόν ιω ν υ πο χρ εώ σ εω ν της .

Εξ ετάζο ντας, επ ίσ η ς, τους κοι νο ύ μεγέθους ισολογισ μούς

τη ε τα ιρίας (πίνακας 14-3) δ ι απ ισ τώ νε τα ι ότι επ ή λθ α ν μ ετα βο­

λές στη σύν θεση του κε φαλ αίο υ κ ι ν ή σ εω ς αυτής . Π α ρατ ηρ εί τα ι

κά πο ια σημ αντ ική αύξη ση στο πο σοσ τό συμ μετοχής των α π ο θ ε ­

μάτων στο σύνολο του εν ερ γητικού , ενώ μειώθη κε το ποσ οστό

συμ μετοχής των απαιτήσεων και των διαθεσίμων, μολονότ ι τα

σε απόλυτα ποσά μεγέθη αυτών δεν μειώθηκαν ή δεν μειώθ ηκαν

ανάλο γα . Παράλληλα, σημε ιώθηκε μείωση του ποσ οσ το ύ συμ-

μετοχής των βραχυχρόνιων υπο χρ εώ σεω ν στο σύν ολο των α πα­

σχολούμ ενω ν κεφαλαίων . Τα παραπάνω εν ισ χύ ο ντ α ι από τους

δείκ τε ς τάσεως (πίνακας 14-2) και από τους αρ ιθ μοδε ίκ τε ς ρε υ ­

στότητας (πίνακας 14-4) .

Ο πίνακας 14-4 απεικο νίζ ει τους κυρ ιό τερ ους αρι θμοδεί-

κτες που επι τρέπουν τη μελέτη της β ρ αχ υχ ρόν ια ς ο ικ ον ομική ς

θέσεως της Α.Ε. ΚΛ ΩΣΤΗΡΙΑ Ν Α Ο Υ Σ Η Σ . Οι αριθ μοδ ε ίκ τε ς

γε νικ ής και ε ιδ ικής ρευστότητας εκ τό ς του ότι , καθόλη την υπό

εξ έτα ση περίοδο παρέμειναν γε νι κ ά σε χα μη λά επ ίπ εδ α πα ρου ­

σίασαν και ελαφρά πτωτική τάση, χω ρί ς όμως με γά λες δι ακ υ ­

μάνσεις . Ως εκ τούτου η θέση της επ ι χ ε ιρ ή σ ε ω ς από βρ α χ υ ­

χρ όν ια ς σκοπιάς δεν μπορεί να θε ω ρηθ εί καλή, δεδ ομένο υ ότι

αμφότεροι οι αρι θμοδείκτες ρευστό τη τα ς δεν θεω ρούντ αι ι κ α ­

νο ποιητι κοί για μια βιομη χαν ική επ ι χ ε ίρ η σ η ς , όπως η Α.Ε.

ΚΛ ΩΣ ΤΗ ΡΙΑ ΝΑΟ ΥΣΗΣ .

Στο σημείο αυτό σημειώνετ αι ότι , παρά τους υφιστάμενους

χαμη λού ς αριθμοδε ίκτε ς ρευσ τό τη τα ς, η ετα ιρία δεν ε ί χ ε ου ­

σιασ τικ ά προ βλ ήματα στην αντιμ ετώ π ισ η των υ πο χρ εώ σ εώ ν

της. Τούτο ενδ έ χ ε τα ι να συν δέ ετ αι με την ακολου θούμε νη π ο λ ι ­

τ ική της . Πρ άγματι η ε π ι χ ε ίρ η σ η ε πε δ ίω ξε την όσο το δυνατόν

εντ α τικότε ρη εκμετάλλευση των κεφ αλ αί ων κ ιν ήσ εώ ς της, με

αποτ έλ εσμα να αντιμετωπίσει επιτ υχώς την εξ ό φλ η σ η των υ πο ­

χρ εώ σεω ν της κατά την υπό κρίση περ ίο δο . Αυτό π ισ τεύ ετα ι

ότι επ ιτ εύχθ η κε χάρις στο σωστό χ ρ ον ικ ό προγρα μματισμ ό τ ό ­

σο των ε ισπράξεω ν όσο και των πληρωμών της, ο οποί ος της ε ­

ξασ φάλ ισ ε ομαλή ροή κεφαλαίων και δ ι εξαγω γή των ερ γα σ ιώ ν

της με τη χρ ησι μοποί ησ η του μικρότε ρου δυνατού ύψους κ ε φ α ­

λαίων κινήσεώς . Αυτό όμως δεν ση μαί νε ι ότι η ε π ι χ ε ί ρ η σ η δεν

πρό κε ιτα ι να αντιμετωπίσει στο μέλλ ον πρ οβλήμ ατ α ρ ε υσ τ ό τ η ­

τας σε περίπτωση που αναπτυχθούν μη ευνο ϊκ ές σ υν θή κε ς (π.χ .

μείωση πωλήσεων) . Πάντως το ύψος των διαθεσίμων, που ε ί χ ε

η ε π ι χ ε ίρ ησ η καθόλη την υπό κρίση περ ίο δο , π α ρ έ χ ε ι ένδ ε ιξ η

ότι , δεν θα πρέπει να ήταν σε θέση να ε κ μ ετ α λλ ευ τε ί ευκα ιρ ίε ς

που τυχό ν της παρουσ ιάσ τηκαν . Αυτό όμως το υ λά χ ισ το ν δ ε ί ­

χν ε ι η παρακολού θησ η των α ρ ιθμοδε ικτών ρευστό τη τα ς

(πίνακας 14 4) .

Τα παραπάνω ε νι σχύ οντ α ι και από τη ν ε ξέτ ασ η των αριθ-

μοδεικτών, ταχύτητας ε ισπρ ά ξε ως α παι τή σεω ν και τα χύτ ητα ς

κυκλ οφορίας αποθεμάτων . Ο πρώτος, σ η με ίω σε αύ ξη ση και από

1,57 το 1984 έφθασε στο 2,32 το 1988 με αν τί στο ιχ η μείωση των

ημερών παραμονής α νε ίσπρ ακ τω ν των απ αι τή σεω ν της από 232

το 1984 στις 157 ημ έρες το 1988 . Η μείωση του αριθ μοδεί κτη

αυτού πα ρ έ χ ε ι ένδ ει ξη ότι η ε π ι χ ε ίρ η σ η ακ ολ ούθησ ε μια πιο

δρα στή ρ ια πολιτ ική στην ε ίσπρα ξη των απ α ι τή σ εω ν της γ ε γ ο ­

νός που της επέ τρεψε να ανταπ οκρ ιθε ί στις υ πο χ ρ ε ώ σ ε ι ς της .

Αντ ίθετα ο αριθμοδείκτης τα χύτ ητα ς κυκλ οφο ρ ία ς α π ο θ ε ­

μάτων της επιχειρήσ εως σημ είωσε μικρή κάμψη, με απ οτ έλ εσ μα

την αύξηση του χρόνου παραμονής των αποθεμάτων στις α πο­

θήκες της, από 60 ημέρες το 1984, στις 65 ημ έρες το 1988 . Η

αύξηση αυτή εν δέχ ετα ι να επ ιδ ιώ χ θη κ ε από τη ν ε π ι χ ε ίρ η σ η

λόγω του ότι ανέμενε αύξηση των τ ιμών των πρ ο ϊό ν τω ν της .

Στο σημείο αυτό θα πρέπ ει να λ ε χ θ ε ί ότι , λόγω του ότι η ε ­

ταιρία προς το τέλος του έτους προβ α ίν ει σε αυξη μέ ν ες αγορές

πρώτων υλών, το ύψος αποθεμάτων στις 31/12 εκ ά στο υ έτους

ε νδ έχ ετα ι να μην ε ίναι αντ ιπ ροσ ωπευτικ ό του πράγματι υ πά ρ­

χοντας ύψους αποθεμάτων κατά τη δι άρ κ ει α της χ ρ ή σ ε ω ς .

Ο αριθμοδείκτης καθαρών πω λήσ εω ν προς το καθαρ ό κ ε ­

φάλαιο κινήσεως σημ είωσε αύξηση και από 16 φορές το 1984

έφθασ ε στις 45 φορές το 1986 γ εγο ν ό ς που δε ί χ ν ε ι ότι η ε π ι χ ε ί ­

ρηση χρη σιμοπ ο ίη σε εντ ατ ικά τα κεφ άλ αι α κ ιν ήσ εώ ς της, γ ια

να καλύ ψει την ποσοτ ική αυτή αν επ ά ρ κ ει α .

Κατά τα έτη 1987-88 δεν ε ίνα ι δυνατόν να υπο λο γ ιστ εί ο

σ χε τι κ ός αριθμ οδείκ της, λόγω του ότι η ε π ι χ ε ίρ η σ η ε ί χ ε α ρ ν η ­

τικό καθαρό κεφ άλαιο κίν ησ ης .

To μικτό κεφάλαιο κινήσεως, όπως φαίνε τα ι από τον πί ν α ­

κα 14-4, παρουσίασε συνεχή σχ εδ ό ν αύξη ση, ενώ το καθαρό

πα ρουσί ασε κάμψη, μέχρι που το 1987 έγ ιν ε αρ ν ητ ικ ό (30,2 ε-

κατ.) . Το 1988 παρουσίασε μεν αύξηση αλ λά ε ξ α κ ο λ ο ύθ η σε να

ε ίναι και πάλι αρνητικό (4,5 εκατ.) . Η μείωση του αρ ν ητι κού

κεφ αλαίου κινήσεως της επ ι χ ε ιρή σ εω ς ο φε ίλ ετ α ι στα αυ ξημέν α

προ απ οσβέσεων κέρδη, τα οποία ε πέ τ ρ ε ψ α ν την εξ ό φλ η σ η μέ­

ρους των βραχυχρονίων υπο χρ εώ σεω ν της .

Στο σημείο αυτό κρίνεται σκόπ ιμο να το νι σ τε ί ότι , κατά

την πενταετ ία 1984-88, τη μεγαλύτ ερη πηγή κ εφαλ αί ω ν κινή-

σεως αποτέ λεσαν τα προ απ οσ βέσ εω ν κέ ρδη της ε π ι χ ε ιρ ή σ ε ω ς .

Κατά την ίδια περίοδο το μεγαλ ύτερο ποσό των κε ρδώ ν δ ια τ έ ­

θηκε γ ια την πληρωμή μερισμάτων (κατά μέσο όρο 74% των

κερδών), γε γον ός που δ εί χν ε ι ότι η ε π ι χ ε ί ρ η σ η ακ ο λο ύ θ η σ ε φ ι ­

λελ εύθ ερη μερισματική πολι τ ική , η οπ οί α απέβη προς όφελ ος

των μετόχων της . Τούτο διότι ο δ ή γ η σ ε σε βελτίω ση ή και σ υ ­

γκ ράτηση της κάμψεως των τιμών των μ ετο χώ ν της ετ α ιρ ία ς στη

Χ ρημ ατ ιστ ηρι ακή Αγορά, σε περ ίο δο σ υν εχ ού ς σ χ ε δ ό ν κ ά μψ ε ­

ως των τ ιμών των άλλων ομοειδών ε π ι χ ε ι ρ ή σ ε ω ν . Έ τ σι , η μερι-

σματική απόδοση των μετοχών της Α.Ε. Κ Α Ω Σ Τ Η Ρ ΙΑ ΝΑ Ο Υ -

ΣΗΣ, με βάση τη χ ρ η μα τι στη ρ ια κ ή τ ιμή τους, ήταν πολύ καλή

και από 10,7% το 1984 έφ θασ ε στο 18,5% το 1988 .

Ο σ υν τε λε σ τή ς όμως τ ιμής προς κέ ρδη κατά με το χή (Ρ/Ε)

κυ μάνθη κε σε πολύ χ α μη λά ε π ίπ εδα και πα ρουσ ία σε πτωτική

πορε ία . To υφιστάμενο το 1988 επί πεδο του Ρ/Ε π α ρ έ χ ε ι π ε ρ ι ­

θώρια μελλοντικής ανόδου της τιμής των μετο χώ ν της επ ιχ ει -

ρήσεως, ιδίως σε περίοδο ανάκαμψης της Χ ρ η ματ ιστ ηρ ια κή ς Α ­

γοράς . Η άποψη αυτή ενισχ ύεται και από το γε γ ο ν ό ς ότι η ε ­

σωτερ ική αξία της μετοχής ήταν το 1988, υπερ δι πλ ά σ ια της

χρ η ματ ιστηρ ιακ ής τ ιμής .

Α ν ά λ υ σ η απ ο τε λ ε σα ά τω ν

Τα οικονομικά αποτε λέσματα της Α.Ε. Κ Α Ω Σ Τ Η Ρ ΙΑ Ν Α ­

Ο Υ Σ ΕΣ κατά την πενταετία 1984-88 δεν μπορούν να θεω ρηθ ούν

ικανοποιητικά, από την άποψη ποσοστο ύ κερδ ών από πω λήσ ει ς

και αποδοτικότητας των κεφαλαίων της .

Τα μικτά κέρδη της επ ι χ ε ιρ ή σ ε ω ς εμφα νίζουν αν οδι κή πο ­

ρεία μέχρι το 1986 και ενώ το 1987 σημ είωσα ν κάμψη α υ ξή θ η ­

καν και πάλι το 1988 στο ίδιο σχ εδ ό ν επί πεδ ο του 1987 .

Το κόστος πωληθέντων και οι λ ει τ ου ργι κέ ς της δαπάνες

σημ είωσα ν σημαντική άνοδο και απ ορ ρόφη σαν έν α πολύ μεγάλο

πο σοστό των πωλήσε ών της . Έτ σι , το καθαρό λε ι τ ο υρ γι κ ό κ έ ρ ­

δος της ε π ιχ ει ρήσ εω ς δεν σημείωσε ανάλογη με τα μικτά κέρδη

αύξηση και δεν μπορεί να κριθεί σε ικανο πο ιη τικ ό σε σ χ έ σ η με

τα απασ χ ολο ύμενα κεφ άλαια . Τα χ α μη λά κέρδη μπορ εί να ε ίναι

απ οτ έλεσμ α μη ικα νοποιητ ικώ ν πω λήσ εω ν δεδ ομένο υ ότι ο

κλάδ ος της κλ ωστο ϋφαντ ουρ γία ς βρίσκε τα ι σε ύφεση δι εθνώς ή

να ε ίνα ι απ οτέ λεσ μα της πο λ ιτ ι κή ς των πω λήσεων της εταιρίας

J

ή να οφείλεται στον αυξημένο ανταγωνισμό και τη μη εν τατική

και αυξημένου κόστους λειτουργίας της επ ι χ ε ιρ ή σ ε ω ς .

Το κόστος πωληθέντων σημ είωσε αύξηση κατά 106,7% και

κά λυψε το 1988 το 77,1%, των καθαρών πω λήσ εω ν . Επ ίση ς οι

λο ιπ ές λειτουργικές δαπάνες σημ είωσαν αύξηση κατά 58,8% και

κάλυψαν το 1988 το 22% του συνόλου των πωλήσεων'® . Οι κ α ­

θαρές πωλήσεις αυξήθηκαν κατά 89,8% στην πε ν τα ετ ία και τα

καθαρά λει τουργικά κέρδη, ενώ μέχρι το 1986 σημ εί ω σα ν α ύ ξη ­

ση κατά 328,3% τα δύο χρόν ια (1987-88) με ιώθηκαν αισ θητ ά και

παρουσίασαν κάμψη κατά 45,5% σε σύγ κρ ισ η με το 1984 . Τα

καθαρά κέρδη χρήσεως παρουσίασαν αύξη ση κατά 66,2% και τα

καθαρά προ φόρων κέρδη χρ ήσε ως κατά 44,1% .

Κατά τη διάρκεια των δύο τελ ευ τα ίων ετών, 1987 και 1988,

το καθαρό περιθώριο ή το ποσοσ τό καθαρού κέ ρδους της επι-

χε ιρή σ εω ς ήταν πολύ χαμηλό και έφ θα σε στο 2,2% και 0,8% α ­

ντ ίστοι χα , ενώ κατά τα έτη 1985 και 1986 ήταν πε ρ ισ σ ό τ ε ρ ο ε υ ­

νο ϊκ ό και έφθασε στο 5,3% και 7,5% αν τί στο ιχ α, χωρί ς όμως και

τότ ε να μπορεί να θεωρηθεί ι κ α ν οπ οι η τι κό . Η μείωση του π ε ­

ριθωρίου οφείλεται , κυρίως, στη ν αύ ξηση του κόστους των πω ­

λη θέντω ν .

Ωστόσ ο χρ ειά ζο ντα ι πιο λε π το μ ερ ει α κ ά στο ιχ εία , πρ οκ ει -

μένου να προ σδιο ρ ισ το ύν οι λόγοι του σ χ ετ ικ ά χα μηλού περι-

18. Η αύξηση του κόστους εμφανίζεται εντονότερη της πράγματι υφιστάμενης διότι κάτι τις χρήσεις 1984 και 1985 το ύψος των ανταλλακτικών που αναλώθηκαν (ποσό δρχ. 25,2 εκατ. και δρχ 26,6 εκατ. αντίστοιχα) δεν περιλαμβάνονταν το κόστος, όπως συμβαίνει κατά τις επόμενες χρήσεις (1986-88), αλλά στις αποσβέσεις .

θωριού της επιχ ειρήσ εως . Την ίδια περίπου πορε ία ακ ο λο ύ θ η ­

σε και ο αριθμοδείκτης μικτού περιθωρίου ή μικτού κέρδο υς , ο

οποί ος από 29,2% το 1984 έφθασε στο 21,9% το 1987 και στο

22,9% το 1988 .

Η αποδοτικότητα των ιδίων κεφαλαίων αυ ξή θηκε α ρχ ικ ά α ­

πό 10,6% το 1984 στο 29,4% το 1986 και στη σ υν έ χ ε ια ση μείωσε

αισθη τή κάμψη, τα έτη 1987-88 στα επ ίπ εδα του 11,7% και 8,7%

αντί στο ιχ α . Η αποδοτικότητα αυτή για τα δύο τε λευ τα ία χ ρ όν ια

Δε μπορεί σε καμία περίπτωση να θεωρηθ εί ι κ α νο πο ιη τι κή και

οφ είλεται κυρίως στη μείωση του περιθωρίου κέρδ ους κατά τη

μονάδα πωλούμενων προϊόντων . Έ τ σ ι στο άμεσο μέλλ ον η ύ­

παρξη ικα νοποιητικής απόδοσης των κεφαλ αίων της ε π ι χ ε ιρ ή -

σεως θα εξαρτηθ εί από την αύξηση του περιθω ρίου κέ ρδους από

τη ν πώληση των προϊόντων της και από το βαθμό χρ η σ ιμ οπο ιή -

σεως των περιουσιακών σ τοι χεί ων . Οπως φαί νεται από τους π ί ­

νακες 14-2 και 14-6 ο ρυθμός αυ ξή σεως των ιδίων κε φαλ αί ων απ

πα ρακ ράτηση κερδών μειώθηκε τα δύο τελ ευ τα ία χρ ό ν ια . Αυτό

ήταν απ οτέ λεσμα της πρ οσπάθε ιας της ε π ι χ ε ιρ ή σ ε ω ς να α κ ο ­

λο υθήσ ε ι γεν ναιόδω ρη πολι τ ική μερισμάτων παρά τα με ιωμένα

κέρδη της .

Ο πίνακας 14-7 παρουσ ιάζ ει τις κα ταστά σε ις α π ο τ ε λ ε σ μ ά ­

των κοινού μεγέθους κατά τα τε λ ευ τα ία πέντ ε χ ρόν ια (1984-88).

Το ποσ οσ τό μικτών κερδώ ν της Α.Ε .Κ ΛΩ Σ ΤΗ ΡΙ Α ΝΑΟΥ-

ΣΗΣ πα ρου σ ία σε πτωτική πορ ε ία κατά την πεν ταετία 1984-88 .

To 1987, t o ποσοστό μικτού κέρδους έφθασε στο 21,9% και ε ί ­

ναι το μικρότερο της πενταετίας , ενώ την επόμ ενη χρ ή ση σ η ­

μείωσ ε μικρή βελτίωση και έφθασε στο 22,9% . Η βελτ ίωση αυ ­

τή ήταν αποτέλεσμα της μειώσεως του ποσοστού του κό στο υς

των πωληθέντων .

Σε σύγκριση με την αποδοτ ικότ ητα των σ υν ολι κώ ν α π α ­

σχο λούμ ενω ν κεφαλαίων, η κάμψη της απ οδ οτι κότ ητα ς των ι δ ί ­

ων κεφαλαίων ήταν πάρα πολύ σημαντική . Αυτό ο φ εί λε τα ι Κ υ ­

ρίως στις σχετικ ά δυσμενείς συνθήκες δανεισμού λόγω των υ­

ψηλώ ν επιτοκίων .

ΠΙΝΑΚΑΣ 14-1

Α.Ε. ΚΛ ΩΣΤΗΡΙΑ ΝΑ Ο ΥΣ ΗΣ Ι σ ο λογ ισ μο ί 31/12 για τα έτη 19 84-8 8 (σε εκαι δρχ.)

ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ 1984 1985 1986 1987 1988α) Πάγια

Πάγια προ απασβέσεων 834,2 849,3 960,7 1.102,3 1.684,6

Α ποσβ έσεις (392,0) (465.4) (544,3) ί611,9) (1.010,4)

Καθαρά Πάγια 442,2 383,9 415,4 490,4 674,2

Σ υμμετοχές

Μ ακρ/σμες Απαιτήσεις

(Φ όρος 542/77,1249/82,

78,7 80,5 196,3 196,3 196,3

Εγγυήσεις) 3,6 5,3 63,5

β)Κυκλοφορύυ Ενεργητικό

Αποθέματα 197,5 165,7 245,0 360,3 406,6

Απαιτήσεις

γ) Διαθέσιμο

766,9 769,4 814,1 897,1 982,7

Τ αμείο-Καταθέσεις 51,1 11,7 42,7 21,6 30,1

Σ ύνολο Ενεργητικού 1-536.4 1.411.2 m s j 1.971.0 2.353.4

ΠΑΘΗΤΙΚΟ &

ΚΑΘΑΡΑ ΘΕΣΗ

α) ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ

Μ ετοχικό κεφάλαιο 332,9 332,9 332,9 332,9 599,4

Αποθεματικά 45.8 67,7 148.4 157,3 165.1

Σύνολο ιδίων

κεφαλαίων 378.7 400,6 481,3 490,2 764,5

6) ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ

Βραχυπρόθεσμες

Υποχρεώσεις

Μ ακροπρόθεσμες

939,9 849,7 1.058,1 1.309,2 1.423,9

Υποχρεώσεις 217.8 160.9 178.7 171.6 165.0

Σ ύνολο Υποχρεώσεων 1.157,7 1.010,6 1.236,8 1.480,8 1.588,9

Σύνολο Παθητικού & ΚΘ 1.536.4 1.411,2 1.718.1 1.971.0 2.353,4

Πηγή: Ισολογισμοί ετών 1984- 88.

19. Στους ισολογισμούς των χρήσεων 1984-85 το ποσό των αναταλλακτικών δεν περιλαμ­βάνεται στα αποθέματα, όπως συμβαίνει κατά τα επόμενα χρόνια, αλλά στα πάγια . Επί­σης οι αποσβέσεις των ανταλλακτικών από τη χρήση 1986 και μετά βαρύνουν το κόστος των πωληθέντων και δεν εμφανίζονται στις αποσβέσεις .

ΓΓΙΝΑΚΑΣ 14-2

Γ ----- ^ Α.Ε. ΚΛΩΣΤΗΡΙΑ ΝΑΟΥΣΗΣ

ΔΕΙΚΤΕΣ ΤΑΣΕΩΣ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ

____________________________________

ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ 1984 1985 1986 1987 1988

Πάγια προ αποσβέσεων 100,0 101,8 115,2 132,1 201,9

Α ποσβ έσεις 100.0 118.7 m 9 _ 156.1 257,8

Καθαρά πάγια 100,0 86,8 94,2 110,9 152,5

Συμμετοχές 100,0 102,3 249,4 249,4 2 4 9 ,4

Μ ακροπρόθεσμες

Απαιτήσεις· 100,0 147,2 1.763,9

Αποθέματα 100,0 83,9 124,1 182,3 205,9

Απαιτήσεις 100,0 100,3 106,2 117,0 128,1

Διαθέσιμο 100,0 22,9 83,6 42,3 58 ,9

Σύνολο Ενεργητικού 100.0 91.9 Π1.8 128.3 153.2

!5ια κεφάλαια (ΚΘ) 100,0 105,8 127,1 129,4 201,9

Βραχυπρόθεσμες

υποχρεώσεις 100,0 90.4 112,6 139,3 151.5

Μακροπρόθεσμιες

υποχρεώσεις 100.0 73.9 82.0 78.8 75.8

Συνολικές υποχρεώσεις 100,0 87,3 106,8 127,9 137,2

Σύνολο Παθητικού + ΚΘ 100.0 · 91.9 111.8 128.3 153.2

Πη γή : Ισο λογ ισ μο ί , ετ ώ ν 1984-88

IΠΙΝΑΚΑΣ 14-3

"1 Α. Ε. ΚΛΩΣΤΗΡΙΑ ΝΑΟΥΣΗΣ

1 ΚΟΙΝΟΥ ΜΕΓΕΘΟΥΣ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΙ

i ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ 1984 1985 1986 1987 1988Καθαρά Πάγια 28.8% 27,2% 24,2% 24,9% 28,6%

1 Σ υμμετοχές

Μ ακροπρόθεσμες

5,1% 5,7% 11,4% 9.9% 8.3%

Απαιτήσεις

(Φ όρος 542/77 & 1249/82

1 Εγγυήσεις)

0,2% 0,3% 2.7%

Σ ύνολο Παγίου

Κυκλοφορούν

Ενεργητικό

33.9% 32,9% 35.8% 35,1% 39^6%

. Αποθέματα 12,9% 11,8% 14,3% 18,3% 17,3%

Απαιτήσεις 49,9% 54,5% 47,4% 45,5% 41,8%

Διαθέσιμο 3,3% 0,8% 2,5% 1.1% 1.3%

Σ ύνολο Κυκλ. & Διαθ. 66,1% 67,1% 64,2% 64,9% 60,4%

Σ ύνολο Ενεργητικού

ΠΑΘΗΤΙΚΟ &

ΚΑΘΑΡΗ ΘΕΣΗ

100% 100% 100% 100% 100%

Μ ετοχικό κεφάλαιο 21,6% 23,6% 19,4% 16,9% 25,5%

Αποθεματικά 3,0% 4,8% 8,6% 8.0% 7.0%

Σ ύνολο ιδίων κεφαλαίων

Βραχυπρόθεσμες

24,6% 28,4% 28,0% 24,9% 32,5%

Υποχρεώ σεις

Μακροπρόθεσμες

61,2% 60,2% 61,6% 66,4% 60,5%

Υποχρεώ σεις 14,2% 11,4% 10.4% ■ 8.7% 7.0%

Σύνολο Υποχρεώσεων 75.4% 71.6% 72.0% 75.1% 67.5%

Σύνολο Παθητικού & ΚΘ 100% 100% 100% 100% 100%

Πη γή : Ισ ολογισμοί , ετών 1984-81

ΠΙΝΑΚΑΣ 14-4

ΚΛΩΣΤΗΡΙΑ ΝΑΟΥΣΗΣ Α.Ε

Αριθμοδείκτες ρευστότητας κσι δραστηριότητας

|)ΐθμ . γενικής ρευστότ.

Βι δραστηριότητας

|>ιδμ. Ειδικής ρευστ.

ιριδμ. ταμειακής

ρευστότητας

Β σ οσ τό διαθεσίμων

Π ρος κυκλοφορούν

■ αχύτητα κυκλοφορίας

αποθεμάτω ν

•ριθμός ημερών

αραμονής αποθεμάτων

[Ταχύτητα εισπράξεως

κτήσεω ν

(Αριθμός ημερών

Ιπαραμονής απαιτήσεων

Αριθμ. καθαρών

Ιπωλήοεων προς καθαρό

■ κεφάλαιο κινήσεως

1.08 1,11 1,04 0,98 1,000,87 0,92 0,81 0,70 0,71

0,05 0,01 0,04 0,02 0,02

5,43% 1,23% 3,87% 1,69% 2,12%

6,08 8,69 8,02 6,25 5,61

60 42 46 58 65

1,57 1,87 2,41 2,51 2,32

232 195 151 145 157

■Α ρνητικό καθαρό κεφάλαιο κινήσεως

[Μικτό κεφάλ. κινήσεως

■{εκατ. δρχ)

ΠΜείον;

|Β ρ α χ . υποχρεώσεις

Ί(εκατ. δρχ.)

ΙΚΑΘΑΡΟ ΚΕΦ. ΚΙΝΗΣΗ

' (εκατ. δρχ)

1984 1985 1986 1987 1988

1.1015,5 946,8 1.101,8 1.279,0 1.419,4

939.9 849.7 1.058.1 1.309.0 1.423,9

: 75,6 97,1 43,7 (30,2) (4,5)

Π η γ ή : κ. Ν. Σεράγο, Οικονομ ικό Δι ευ θυ ντ ή της Κ Α Ω Σ Τ Η Ρ ΙΑ

Ν Α Ο Υ ΣΗ Σ Α.Ε.

r¥

ΠΙΝΑΚΑΣ 14-5

ΚΛΩΣΤΗΡΙΑ ΝΑΟΥΣΗΣ Α.Ε

ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΧΡΗΣΕΩΣ

1984 - 88 (σε εκατ. δρχ.)

1984 1985 1986

Πηγή; Απολογισμοί επιχειρήσεως ετών 1984- 88

Κ αθαρές πωλήσεις 1.201,6 1.440.6 1.964,4 2.252,9 2.280,3

Κ όστος πωληθέντων 850,9 1.021,0 1.441,1 1.759,5 1.759,2

Μικτά κέρδη 350,7 419,6 523,3 493,4 521,1

Έ ξοδα διοικήσεως 32,6 42,1 61.1 64,9 76,2

Έ ξοδα διαδέσεως 87,4 101,4 137,9 141,6 117,1

Χρηματοοικ. έξοδα 91,5 94,9 98,2 153,4 178,5

Α π οσ β έσ εις χρήσεως 104,9 104,8 79,2 83,3 130,6

Σ ύνολο λειτουργ. εξόδων 316,4 343,2 376,4 443,2 502,4

Καθαρά λειτουρ. κέρδη 34,3 76,4 146,9 50,2 18,7

Διάφορα έσοδα 14,2 13,9 6,6 20,7 61,1

Διάφορα έξοδα 0,2 1.6 0.4 10,2

Καθαρά κέρδη προ φόρων 48,3 88,7 153,5 70,5 69,6

Φ όροι και εισφορές 8.1 17,8 12,2 13,0 2,8

ΚΑΘΑΡΑ ΚΕΡΔΗ ΧΡΗΣΗΣ 40.2 70,9 141,3 57,5 68,8

ΔΙΑΘΕΣΗ ΚΕΡΔΩΝ:

Μέρισμα χρήσεως 35,2 48,7 60,5 48,7 58,7

Αποθεματικά διάφορα 5,0 22,2 80,8 8.9 8,1

ΚΑΘΑΡΑ ΚΕΡΔΗ ΧΡΗΣΗΣ 40,2 70,9 141,3 57,5 66,8

ΠΙΝΑΚΑΣ 14-6

ΔΕΙΚΤΕΣ ΤΑΣΕΩΣ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ

ΑΠΟΤΕΑΕΣΜΑΤΩΝ ΧΡΗΣΕΩΝ

1984 1985 1986 1987 1988

Κ αθαρές πωΛήσεις 100,0 119,9 163,5 187,5 189,8

Κόστος πωληθέντωυ 100,0 120,0 169,4 206,8 206,7

Βικτά κέρδη 100,0 119,6 149,2 140,7 148,6

|1Κξοδα διοικήσεως 100,0 129,1 187,4 199,1 233,7

Β ξο δ α διαθέσεως 100,0 116,0 157,8 162,0 134,0

?{ρηματ/κά έξοδα 100,0 103,7 107,3 167,7 195,1

Α π ο σ β έσ ε ις 100,0 99,9 75,5 79,4 124,5

Συνολικά λειτουργικά

έξοδα 100,0 108,5 118,9 140,1 158,8

Καθαρά λειτουργικά

κέρδη 100,0 222,7 428,3 146,4 54,5

Διάφορα έσοδα 100,0 97,9 46,5 145,8 4 30 ,3

Καθαρά κέρδη προ

φόρω ν 100,0 183,6 317,8 146,0 144,1

Καθαρά κέρδη χρήσεως 100,0 176,4 351,5 143,0 166,2

Μερίσματα 100,0 138,4 171,9 138,4 166,8

Ι Ι η γ ή : κ. Ν. Σ ερά γο, Ο ικο νομικό Δ ιε υ θ υ ντ ή της Κ Α Ω Σ Τ Η Ρ ΙΑ

Ν Α Ο Υ Σ Η Σ Α .Ε .

ΠΙΝΑΚΑΣ 14-7

f l Π η γ ή : Α π ο λ ο γ ισ μ ο ί επ ιχ ειρήσ εω ν ετών 1984-ί

--------------------------------------------------------- ------------------------------------------- ---------------------------

ΚΛΩΣΤΗΡΙΑ ΝΑΟΥΣΗΣ Α.Ε.

ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΚΟΙΝΟΥ ΜΕΓΕΘΟΥΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΧΡΗΣΕΩΣ

1984 -1988

1984 1985 1986 1987 1988

Καθαρές πωλήσεις 100% 100% 100% 100% 100%

Κόστος πωληθέντων 70,8% 70,9% 73,4% 78,1% 77,1%

Μικτά κέρδη 29,2% 29,1% 26,6% 21,9% 22,9%

Μείου:

Ε ξοδα διοικήσεως 2,7% 2,9% 3,1% 2.9% 3,3%

Ε ξ ο δ α διαδέσεως 7,3% 7,0% 7,0% 6.3% 5,2%

Χρηματ/κά έξοδα 7,6% 6,6% 5.0% 6.8% 7.8%

Α ποσβ έσεις χρήσεως 8,7% 7.3% 4,0% 3,7% 5,7%

Σ ύνολο εξόδων 26,3% 23,8% 19,1% 19,7% 22,0%

Καθαρά λειτουργικά

κέρδη 2,9% 5,3% 7,5% 2.2% 0,8%

Πλέον:

Διάφορα έσοδα 1,1% 1,0% 0,3% 0.9% 2.7%

Διάφορα έξοδα 0,1% 0.4%

Καθαρά κέρδη προ φόρων 4,0% 6,2% 7,8% 3,1% 3,1%

Μείον:

φόροι και εισφορές 0,7% 1,3% 0.6% 0.6% 0,1%

ΚΑΘ. ΚΕΡΔΗ ΧΡΗΣΗΣ 3,3% 4,9% 7.2% 2,5% 3,0%

ΔΙΑΘΕΣΗ ΚΕΡΔΩΝ

Μέρισμα χρήσεως 87,6% 68,7% 42,8% 84,7% 87,9%

Αποθεμαπκά διάφορα 12,4% 31,3% 57,2% 15,3% 12,1%

ΚΑΘΑΡΑ ΚΕΡΔΗ

ΧΡΗΣΕΩΣ 100% 100% 100% 100% 100%

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ιο

ΒΑΣΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ - ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

•

iitiiII

II

I

I

I

I

1. Τα κεφάλα ια που έχουν επενδυθεί σε μία επι χ εί ρησ η

δι ακρίνον τα ι με βάση την προέλευσή τους, σε ίδια και ξένα, ενώ

με κρι τήριο το χρόνο δεσμεύσεως τους διακρίνονται σε

μακροπρόθεσμα , μεσοπρόθεσμα και β ρ α χ υπ ρό θ ε σ μ α .

2. Τα περιο υσ ιακά στοιχε ία της επ ιχ είρησ ης κατατάσσονται

ανάλ ογ α με τη διάρκειά τους σε περιουσιακά στ οι χε ία μεγάλης

δι άρκ ειας (πάγια, μακροχρόνιες τοποθετήσ εις κεφαλα ίων έξω

από την επ ιχ είρησ η) και περιουσιακά στ οι χε ία μικρής

διάρκ ειας , που αποτελούν το κυκλοφοριακό ε ν εργη τι κό της

ε π ι χ ε ίρ η σ η ς .

3. Θα ήταν εξασφαλισμένη σε μόνιμη βάση η σωστή

χρηματ οδο τική διάρθρωση της ε πι χ εί ρησ ης εάν τα εν ε ρ γ η τι κ ά

της στ ο ιχ εί α μπορούσε να τα εξασ φαλ ίσε ι με κε φάλαια ίσης ή

μεγαλ ύτερη ς διάρκειας από τη ζωή των σ τοι χεί ων της .

4. Η αξία των επενδύσεων μεγάλης διάρκ ειας πρ έπ ει να

καλύπτεται οπωσδήποτε με κεφ άλαια μακρο πρ όθεσμα,

μεσοπρόθεσμα .

5. Ένα μέρος από το κυκλοφορια κό εν ερ γη τι κ ό πρ έπ ει να

χρημα τοδ οτε ίτα ι από μακροπρόθεσμα κεφ άλαια, μεσ οπρ όθεσ μα

και το υπόλοιπο μέρος από βραχ υπρόθεσμα .

6. Τα κε φάλαια μεγάλης διάρκειας πρέπει να προέρχ οντα ι κατά

κανό να από την ίδια την επιχ είρησ η και σε περίπτωση

αν α ζή τη σ η ς ξένων μακροπρόθεσμων κεφαλαίων για τη

συμ πλή ρω ση των αναγκών της επ ιχ είρησ ης πρ έπει η

χ ρ η σ ιμ οπ οί η σή τους να είναι λογική έτσι που να μη θίγεται η

ρευστότ ητα , η αποδοτικότητα των κεφαλαίων, η πιστοληπτική

ικα νότ ητά της και αν είναι δυνατόν τα κέρδη που προκύπτουν

από τις αντίστοιχες επενδύσεις να επι τρέπουν τη συνολική

ε ξ υπ ηρ έτ ησ η των δαπανών που έχουν γίνει .

7. Οσο μεγαλύτερη είναι η αναλογία των ξένων κεφαλα ίων προς τα

ίδια κεφάλαια τόσο περ ισσότερο επηρεάζετα ι η απ οδ οτι κότ ητα

των ιδίων κεφαλαίων . Συγχρόνως όμως και η πισ το ληπ τι κή

ικανότητ α ελαττώνεται όταν η μακροπρόθεσμη δανε ιακή

επιβάρυνση αυξηθεί περ ισσότερο από τα όρια που ε πι τ ρέ που ν η

απ οδο τικότ ητα και ο βαθμός σταθερότητας των ερ γα σ ιώ ν της

ε π ι χ ε ίρ η σ η ς .

8. Εάν η αποδοτικότητα των εν ερ γη τικ ών σ το ιχ εί ω ν στα οποία

επεν δύετα ι ένα μακροπρόθεσμο δάνειο ε ίναι τέ το ια που μπορεί

να καλύψει όλη την εξυπ ηρ έτη σή του, δηλαδή την καταβο λή

των τόκων και των εξοφλητικ ών δόσεων, τότε η ε π ι χ ε ίρ η σ η θα

ε ίναι σε θέση όταν περά σε ι ο χρ όν ος αν αν έω σης αυτών των

εν ερ γη τικ ών στοιχ είων, να αν ανεώσε ι αυτά με

αυ τοχρη ματοδ ότηση χρη σιμοπο ιώ ντ ας τις απ ο σ β έσ ει ς τους .

Εάν όμως η απ οδο τικότ ητα δεν ε ίναι ι κ α νο πο ιη τι κή και γ ια

την ε ξόφλησ η του δανείου χρ η σιμοπο ιη θού ν οι απ ο σ β έ σ ε ις , η

J

ε π ι χ ε ί ρ η σ η ς θα βρεθεί πάλι στην ανάγκη να αναζητήσ ει

μ α κ ρ οπ ρόθ εσμ α κεφάλαια, ε ίτε με τη σύναψη καινούργιου

μα κρ οπ ρόθ εσμ ου δανείου ε ίτε με την αύξηση του δικού της

κ ε φ αλ αί ου κάτω από συνθήκες που μπορεί εκείνη τη στιγμή να

ε ίν α ι δυσμενεί ς γ ια την επ ιχ είρησ η .

Η χρη μα το δό τη ση των επενδύσεων κατά κύριο λόγο, δεν πρέπ ει

να γ ίνεται με ξένα κεφάλαια διότι το αποτέλεσμα αυτής της

ε ξ ε λ ί ξ ε ω ς θα ε ίναι να μειωθεί το περιθώριο ασφαλείας των

πιστωτώ ν της . Θα ήταν εξασφαλισμένο σε μόνιμη βάση το

περιθώ ριο ασφάλειας των πιστωτών της εάν η χρη μα το δό τηση

των επενδ ύσ εω ν γίνονταν κατά κύριο λόγο από τα ίδια κεφ άλαια

της επ ι χ εί ρ η σ η ς .

10. Τα κεφάλα ια μακράς διαρκείας πρέπει να εξοφλούν ται μετά το

τέ λος της επόμεν ης χρονιάς . Οσον αφορά όμως τα ίδ ια

κεφάλα ια δεν υπάρχει συγκεκριμένος χρόνος ε ξ ό φλ η σ ή ς τους

γ ιατί ουσιαστικά πρόκειται για μόνιμες υ ποχ ρεώ σ ει ς της

οικονομικής μονάδας προς τους φορείς τους . Ο χρ ό ν ο ς

αποπληρωμής των κεφαλαίων βραχείας διάρκειας περ ιο ρ ί ζ ετ α ι

μέχρι το τέλος της επόμενης χρον ιάς .

11. Η αξία των παγίων και λοιπών εν ερ γη τι κώ ν στο ιχ εί ω ν μακράς

διάρκειας πρέπ ει να χρ η μα τοδ οτε ίτα ι με κε φάλαια μακράς

διάρκειας, γιατί η μετατροπή των πάγιων στο ιχ εί ω ν σε χρ ή μα

γίνεται , μέσω των απ οσ βέσ εων που ενσωματώνονται στο κό στο ς

ή στα έξοδα και απαιτεί σειρά ετών, ενώ η ε ξ ό φ λ η σ η των

i

tt

P

P

»

i

I

βρ α χ υπ ρό θ ε σ μ ω ν δανείων πρέπει να γ ίνει μέχρι το τέλος της

ε π ό μ ε ν η ς χ ρ ή σ η ς .

12.Τα ίδ ια κε φάλαια της επιχειρήσ εως πρέπει να χρηματοδοτούν

και να καλύπτουν τουλάχιστον την αξία των παγίων και λοιπών

περ ιο υ σ ια κ ώ ν στοιχείων μακράς διαρκείας (ακινητοποιήσεις,

έ ξ ο δ α πολυετ ούς αποσβέσεως και συμμετοχές ή άλλες

μ α κ ροπρόθ εσ μες απαιτήσεις) .

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΔΡ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΧΡ. ΔΑΣΚΑΛΟΥ: «ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ

Ε Π Ι Χ Ε Ι Ρ Η Σ Ε Ω Ν » , ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΚΔΟΣΗ, ΑΘΗΝΑ, 1994

ΝΙΚΗΤΑ Α. MAPXOV: «ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΗ ΑΝΑΔΥΣΗ

Λ Ο Γ Ι Σ Τ Ι Κ Ω Ν ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ», ΠΕΜΠΤΗ ΕΚΔΟΣΗ,

ΕΚ Δ Ο ΣΕ ΙΣ : Α. ΣΤΑΜΟΥΛΑΣ, ΑΘΗΝΑ, 1996

ΑΘ. ΘΕΟΔΩΡΙΔΗΣ: «ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ»,

ΚΑ Β Α Λ Α , 1994

Ε.Τ.Β.Α. Α.Ε.: ΟΔΗΓΟΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΣ, ΑΘΗΝΑ, 1993 .