48
ت رۆژی وەریدەکاتی کوردستان د دیموکراتسەری پارتی چارە مانگانەیە گۆڤارێکی] دينار1500 نرخ:[ ] کوردی2714رێزانگە[ ] 2014 / 10 / 20[ ] 44 ژمارەی[ ] 4 ساڵی[ یس؛ ژۆ فرانس ون دەپارێزێت مرۆڤبوەتی و مرۆڤای نێ كەرامەتی كۆباسەری؛ پارتی چارە كۆنگرەیمین) 6 ( زادی"داپێشخەری"تەڤگەری ئا اری دەستاری بەشد بڕی

Rojiwelat jimare 44

Embed Size (px)

DESCRIPTION

pkk,sine,dilzar,dilges,golzar,hewler,diyarbekir,gerilla,apo,ypg,qamislo,direk,kobane.kobani,kirmasan,mehabad,jin,jiyan.ocellan,jowan,kurd

Citation preview

Page 1: Rojiwelat jimare 44

رۆژی واڵتگۆڤارێکی مانگانەیە پارتی چارەسەری دیموکراتی کوردستان دەریدەکات

]ساڵی 4[ ]ژمارەی 44[ ]2014/10/20[ ]گەاڵرێزان2714 کوردی[ ]نرخ: 1500 دينار[

ژۆ فرانسیس؛

كۆبانێ كەرامەتی مرۆڤایەتی و مرۆڤبوون دەپارێزێت

پارتی چارەسەری؛ )6(مین كۆنگرەی

ئازادی"دا دەستپێشخەری"تەڤگەری بەشداری بڕیاری

Page 2: Rojiwelat jimare 44

چەند دیمەنێك لەكۆنگرەی شەشەمی پارتی چارەسەری دیموكراتی كوردستان ـ رێكەوتی 2014/10/16

Page 3: Rojiwelat jimare 44

~ساڵی 4 | ژماره 44

2014/10/20

خاوەنی ئیمتیاز

PÇDK کۆمیتەی ڕاگەیاندنی

سەرنووسەرپەروین حەسەن مستەفا

بەڕێوەبەری نووسینئارام کەریم بابان

دەستەی نووسەرانفەهمی محەمەد

سۆران حسین

ئامینه محەمەد

چنوور غەریب

دیزاینكاردۆ عەلیالی

ژمارەی متامنه 446

بۆ پەیوەندی گرتن

www.PCDK.org

[email protected]

ناو نیشان

کەرکوک، بەرامبەر یانەی وەرزشی کەرکوک

رۆژی واڵتگۆڤارێکی مانگانەیە پارتی چارەسەری دیموکراتی کوردستان دەریدەکات

]ساڵی 4[ ]ژمارەی 44[ ]2014/10/20[ ]گەاڵرێزان2714 کوردی[ ]نرخ: 1500 دينار[

ژۆ فرانسیس؛

كۆبانێ كەرامەتی مرۆڤایەتی و مرۆڤبوون دەپارێزێت

پارتی چارەسەری؛ )6(مین كۆنگرەی

ئازادی"دا دەستپێشخەری"تەڤگەری بەشداری بڕیاری

Rojî Wilat

گەریالی شەهید"ئەمیر فاخر ئەنوەر"، ناسراو بە"گەنجۆ

Organî Rageyandinî Partî Çareserî Dîmukratî Kurdistan[Jimarey: 44 ] [Salî: 2014]

2 ...... دوازدە ساڵی پڕ لەسەروەری

3 ...... شەشەمین كۆنگرەی پارتی چارەسەری؛ كۆنگرە بڕیاری بەشداری دەستپێشخەری"تەڤگەری ئازادی"دا

12 ...... تارا حسین؛ پارتی چارەسەری وەرچەرخانێكی نوێی لەخەباتی رێكخستنیدا دەكات

17 ...... شەهید ئارام؛ نمونەی كەسێكی سادە و لەخۆ بردوو و ئازادیخواز بوو22 ...... ژن الی یەپەگە و داعش

24 ...... پەشێو بۆ كۆبانێ؛ كۆبانێ یەكەم رستەی بۆ مێژووی تازە تۆمار كرد و بووە كاراترین كارگەی نەتەوەسازی

26 ...... گۆشتخۆرەكانی كۆبانێ دوای سەركەوتن زۆردەبن27 ...... پرسی كورد و سەرلێشواوی دەوڵەتی تورك

30 ...... كۆبانێ رووبەرێكی بچوك و شكۆمەندیەكی گەورە38 ...... پارتی تۆڵەی شەنگال لەكۆبانێ دەكاتەوە

15 ...... دیار غەریب؛ لەكۆنگرەدا بڕیارماندا خەباتمان فراوانتر و مەزنتر بكەین19 ...... ژۆ فرانسیس؛ كۆبانێ كەرامەتی مرۆڤایەتی و مرۆڤبوون دەپارێزێت

31 ...... میراودەلی؛ مۆدیلی خۆبەڕێوەبەری رۆژئاوا؛ جوانترین نموونەیە كە لەجیهاندا نموونەی نییە37 ...... ئارێز عەبدوڵاڵ؛ هەڵوێستی حەیدەر عەبادی لەسەر"پەكەكە" راست و دروستبوو

41 ...... ئۆجاالن؛ هیچ شارستانیەك بەقەدەر سەرمایەداری یاری بەژن نەكردووە

39 ...... جگەر خوێن كوردستان بەبووكی جیهان دادەنێ

43 ...... بەڵێنت ئەدەمێ نایەڵم هیچتان بەسەربێ

سەروتار

چاوپێكەوتن

راپۆرت

ژنان

هونەر

بیرەوەری كەریال

وتار

Page 4: Rojiwelat jimare 44

] ~ [[email protected]

2]ساڵی چوارم[ ]2014/10/20[ ] ژماره44[

سەروتار

كە كوردستان دیموكراتی چارەسەری پارتی ژمارەیەك لەسەردەستی لــــە"2002/3/5"دا زیاتر دوای دامەزرا، ماندوونەناس تێكۆشەری لەدوازدە ساڵ تێكۆشان و لەكۆنگرەی شەشەمیدا ئەنجامیدا، لەكەركوك ــە"2014/10/16" لـ كە هاوكات و خۆیدا خەباتی راوەستانی بڕیاری بڕیاریدا كە بەشداری جواڵنەوەیەكی دیموكراتی تێكۆشەری كۆمەڵێك لەالیەن كە ببێت نوێ راگەیەندراوە. نەتەوەییەوە و دیموكراتخواز بەم بڕیارە پارتی چارەسەری دەبێتە بەشێك چارەسەری"یش ئەندامانی"پارتی لەمێژوو، دەست بەنوسینەوەی مێژووییەكی نوێ دەكەن.نیشانەی چــارەســەری پارتی بــڕیــارەی ئــەم دروست پارتە ئەم یارونەیاری لەالی پرسیار دەكات، لەهەر پرسیارێكیش بەرچاوتر ئەوەیە ئەندامەكانی و چــارەســەری پارتی ئایا كە شێوازی یان بــەردەدەن لەتێكۆشان دەســت تێكۆشانی خۆیان دەگۆڕن؟ ئایا نەدەكرا پارتی چارەسەری لەكۆنگرەی شەشەمی خۆیدا بڕیاری بەوشێوەیە و بدایە راستەوخۆی وەرچەرخانی بكردایە؟ پــێ دەســت نوێی سەردەمێكی داویەتی چارەسەری پارتی بڕیارەی ئەو ئایا دەتوانێت جێبەجێ بكات؟ ئایا ئەو مێژووییەی كێ و بەسەردێت لێ چی چارەسەری پارتی خاوەنداری لێدەكات؟ ئایا ئەندامانی ئەم پارتە

دەستبەرداری ئەم مێژووە دەبن؟.كۆنگرەی كۆتایی بەالغی و ئەنجامنامە بەپێ ــەری بــڕیــاریــداوە ــارەس شــەشــەم، پــارتــی چو بكاتەوە بەرزتر خۆی تێكۆشانی ئاستی دەخوازێت بكات. بەرفراوانتر خۆی خەباتی خاوەندارییەكی راستەقینە لەمێژووی تێكۆشانی خۆی و سەرجەم ئازادیخوازان و دیموكراتخوازان مێژووی و چارەسەری پارتی مێژووی بكات. و گــروپ كــەس، دیموكراتیانەی تێكۆشانی بناغەی دەبنە جیاوازەكان الیەنە و دەستە خەباتی ئایندەی ئەندامانی پارتی چارەسەری

پێشەنگایەتی كە دەستپێشخەرییەی ئەو و جواڵنەوەیەكی نوێ دەكات. ئەم مێژووە وەكو سەیر هەرهەنگاوێك بۆ بناخە و ســەروەری

دەكرێت. واڵت" گـــۆڤـــاری"رۆژی ستافی ــو وەك ئێمە هەوڵمانداوە رابــردوومــانــدا لەتێكۆشانی كە گەیاندنی بــۆ راستگۆ زمانحاڵێكی ببینە و چارەسەری پارتی پرۆژەكانی و بەرنامە كۆمەڵگا، ژیانی ــارودۆخــی ب شرۆڤەكردنی پارتی ئەندامانی لەسەرجەم گەرم پیرۆزبایی ــەو هــەنــگــاوە و ــن بــۆ ئ ــەی ــەری دەك ــارەس چهاوكات دەخوازین. بۆ سەركەوتنیان هیوای نوێدا لەچوارچێوەیەكی خــۆمــان خەباتی رێكدەخەینەوە و الپەڕەكانی دوا ژمارەی گۆڤارە خۆشەویستەكەتان دادەخەین، بەاڵم ئەمەشیان

لەپێناوی هەنگاوێكی مەزنتردا.خەباتی لەمێژووی ساڵو دەڵێین لەكۆتاییدا چوار و چــارەســەری" ساڵەی"پارتی دوازدە لەو ســاڵو واڵت"، رۆژی ســاڵــەی"گــۆڤــاری كەسانەی كە بەبێ ماندووبوون شەو و رۆژیان مێژوو ئەو دروستكردنی بۆ سەریەك خستە ســەرەڕای كە مێژووەی لەو ساڵو بەهایانە. نادیموكراتی مامەڵەیەكی و ئاستەنگی هەموو كە تێكۆشانەی لەو ساڵو نوسیەوە. خۆی نوێ نەوەیەكی دروستكردنی بۆ كرد كــاری سیاسی و چەمكێكی نوێی سیاسی و ژیانێك بەخۆیان پشت كۆمەڵگا تاكەكانی كەتێیدا دەبەستن، چاویان لەدەرەوە نییە و مرۆڤاییانە، دیموكراتیانە، ئازادانە، هاوسەنگانە، نەتەوەییانە و ویژدانی شۆڕشی ــن. دەژی و بیردەكەنەوە بەبنەما پیاو و ژن هاوسەنگی و ئەخالقی دەگرن، باوەڕییان بەپێشەنگایەتی ژن و گەنج هەیە و خۆبەخشانە كاردەكەن و سیاسەتیشیان كردە هونەری خزمەتكردن و لەئامرازی بازرگانی لەم كە نەوەیەی لەو ساڵو كــرد. رزگــاریــان دۆز یەك وەكو كورد دۆزی خولقاو مێژووەدا دەبینێ و پارچەی ناكات و لەپێناوی ژیانێكی هەمیشە ئــازاددا كوردێكی ئافراندنی و ئازاد

وەردەچەرخێ. ساڵو لەپارتی چارەسەری دیموكراتی كوردستان و سەرجەم ئەو شەهیدانەی خوێنی خۆیان كردە

قوربانی چەسپاندنی چەمكەكانی.

دوازدە ساڵی پڕ لەسەروەری

شرۆڤه ی سیاسی

Page 5: Rojiwelat jimare 44

] ~ [[email protected]

3] ژماره 44[ ]2014/10/20[ ]ساڵی چوارم[

راپۆرت

ئا/ دیجلە دڵداررۆژی"16-10-2014"، لەهۆڵی چراكان لەشاری كەركوك، پارتی چارەسەری بەدروشمی)گۆڕانكاری دیموكراتی كوردستان شەشەمین كۆنگرەی خۆی كۆنگرە رێكخستنی(سازكرد. نوێی بەرەوسیستەمی هەنگاونان و لەهەموو رێكخستنەكان سەرجەم لەنوێنەری ئەندام بەئامادەبوونی"300" شار و شارۆچكە و شارەدێ و گوندەكان و ئۆرگانەكانی پارتی لەناوەوە نەتەوەیی كوردستان و ژمارەیەك نوێنەری كۆنگرەی و دەرەوەی واڵت، لەپارتی سیاسی و كەسایەتی و خانەوادەی شەهیدان بەڕێوەچوو. كاتژمێر "9"ی سەرلەبەیانی كۆنگرە بەخولەكێك راوەستان بۆگیانی پاكی شەهیدان لەگەڵ سرودی ئەی رەقیب دەستی بە بەرنامەكانی كرد. وتاری كردنەوەی كوردستان، دیموكراتی چارەسەری پارتی هاوسەرۆكی لەالیەن كۆنگرە

هەڤاڵ"دیارغەریب "پێشكەشكرا.

دەقی وتاری كردنەوە كۆنگرە:

چارەسەری پارتی كۆنگرەی شەشەمین دیوانی بەڕێزان دیموكراتی كوردستان

بەرێزان ئەندامانی كۆنگرەی شەشەمئامادەبووانی بەڕێز

سەرەتا بەناوی هاوسەرۆكایەتی و ئەنجومەنی بەڕێوەبەرێتیەوە، ئەنجامدانی شەشەمین كۆنگرەی پارتە تێكۆشەرەكەمان، پارتی چارەسەری دیموكراتی الیەنگرانی و ئەندام سەرجەم بەڕێزو ئێوەی و لەخۆمان كوردستان پارتەكەمان پیرۆز دەكەم. هیوای سەركەوتن بۆ كارنامەی كۆنگرەی دەخوازم ببێتە وێستگەیەك كە وەرچەرخانی چلۆنایەتی بەئۆمێدم كە كۆنگرە و لەتێكۆشانی ئێمەدا ئەنجام بدات، بەشێوەیەك كە بتوانین وەاڵمی هیواو

ئاواتەكانی جەماوەری گەلەكەمان بدەینەوەو گیانی شەهیدە سەربەرزەكان و دڵی كەس و كارو هاوڕێبازانی شەهیدان شاد بكەین.

هەڤااڵنی هێژائەنجامدانی كۆنگرە لەم ساتە وەختەدا، نیشانەی هەستكردن بەبەرپرسیارێتیە جێبەجێكردنی لەسەر پێداگرییە و گەلەكەمان چارەنووسی بەرامبەر زیاتر كۆنگرە گرنگی ئەمەش پارتیمان، ناوخۆی پەیڕەوی پێوەرەكانی ئێمەش دەبەخشێ. پێ بایەخداری زۆر و نائاسایی رۆڵێكی و دەكات بڕاوە. پێ رۆڵەمان ئەو گێڕانی بارەو ئەو هەڵگرتنی شەرەفی پێكەوە هەر بۆیە پێویستە بەبەرپرسیارێتیەكی مێژووییەوە هەڵسوكەوت بكەین، جێبەجێ بەسەركەوتوویی خۆمان بەرپرسیارێتی و ئەرك بتوانین هەتا دەبێت بابەتیانە هەڵسەنگاندنێكی بەخوێندنەوەو ئەمەش دیارە بكەین. هەڵسەنگاندنی هەروەها و كوردستان ناوچەكەو جیهان، بارودۆخی بۆ كاروخەباتی رابردوومان و گەشەپێدانی هەنگاوە باشەكان و سوود وەرگرتن لەكەم و كوڕتیەكان و دووبارە نەكردنەوەیان و پەند وەرگرتن لێیان بۆ دەستەبەركردنی سەركەوتن. لەسەر ئەو بنەمایانەش ئەركەكانی ئێستا و

ئایندەمان دیاری بكەین و میكانیزمەی كاروخەبات رێكبخەینەوە.

ئەندامانی بەڕێزی كۆنگرەبەقۆناخێكی كوردستانیش و ناوچەكە جیهان، ئاشكرایە هەموان الی هەستیارو چارەنووسسازدا تێپەڕ دەبن. قۆناخێكە سەرلەنوێ هاوكێشەكان رێكدەخرێنەوە، هاوسەنگی هێزەكان و مۆدیلی چارەسەری و رێكخستنەوەی هاوكێشەكان گۆڕانكاریان بەسەردا دێت. ئەو هەڵسەنگاندنانەی سااڵنێكە ئێمە جەختی لەسەر دەكەینەوە، ئەوەتا لە ئەرزی واقعدا پێكدێن. هەر لەزیادبوون ڕوو بەئێمە جەماوەر ئۆمێدی كە كردووە وایان ئەمانەش بكات و لەئەمڕۆدا زۆربەی جەماوەری كوردستان و الیەنە سیاسیەكانیش

شەشەمین كۆنگرەی پارتی چارەسەری؛

كۆنگرە بڕیاری بەشداری دەستپێشخەری"تەڤگەری ئازادی"دا

Page 6: Rojiwelat jimare 44

] ~ [[email protected]

4]ساڵی چوارم[ ]2014/10/20[ ] ژماره44[

راپۆرت

هیوای خۆیان لەسەر هەڵوێستی تەڤگەری ئێمە هەڵچنیوەو گەرماییەكی زۆر بەئاڕاستەی ئێمەدا لەباشوری كوردستاندا هەیە. ئەگەر بەباشی ئەم بارودۆخە هەڵسەنگێنین و ئەركەكانی خۆمان جێبەجێ بكەین، ئەوا مۆركی

خۆمان لەگۆڕانكارییەكان دەدەین.دەبێت ئەو راستیە دەرك پێ بكەین كە روداوەكانی شەنگال و مەخمور و ئەو هەڕەشانەی كە لەمانگی ئابدا خەریك بوو دەسكەوتەكانمان لەباشووردا لەناوببات، چەندە گوزارە بوو لە هێرشی رێكخراوێكی توندڕەو ئەوەندەش دەرهاویشتەی سیاسەتی حكومەتی هەرێم و سەرۆكایەتی هەرێمی كوردستان بوو. هەر ئەمەش بووە هۆكاری ئەوەی پێگەو رۆڵی حكومەت، بەتایبەتی پێگەی پارتی دیموكرات الواز ببێت و ناچار بوون بچنەوە بەغدادو بەشداریان لەحكومەتی ئێراقدا كرد. لەبەرامبەری ئەوەدا ئەو رۆڵەی شەرڤانانی یەپەگە، یەپەژە، هەپەگەو یەژاستار لەشەنگال و مەخمور بینیان و جێگیربونیان لەسەنگەرەكانی پاراستنی كەركوك و ناوچەكانی ترداو هەڵوێستی پارتی چارەسەری لەتاودانی گیانی بەرەنگاربوونەوەدا. رۆڵ و پێگەی پارتی و تەڤگەڕی ئێمەی بەهێزكرد. گومانی تێدا نییە ئەم بارودۆخەی ناوچەكەو باشوری كوردستان دەرفەت بۆ دروستبوون و گەشەكردنی جواڵنەوەی نوێی لەسیاسەتی نوێش دروست دەكات. هەروەك سیاسی و پەیڕەوی كردن دیموكرات پارتی و ئەیلول جواڵنەوەی ساڵی"1975"ی شكستی چۆن دەرفەتی بۆ دروستبوون و گەشەكردنی كۆمەڵەی رەنجدەران و یەكێتی و چەندین پارتی تر دروست كرد، ئەم شكستە نوێیەی "پارتی"یش رێگە

لەبەردەم نوێیگەری دەكاتەوە.تەنیا پارتی جارەی ئەم شكستی بزانین، حەقیقەتە ئەو دەبێت بەاڵم شكستی پارتێك یان رێكخراوێك نییە، بەڵكو شكستی چەمك و رێبازێكی سیاسیە، شكستی ئەو رێبازەیە كە نزیكەی"70" ساڵە باڵی بەسەر باشوری كێشاوە. كوردستاندا تری بەشەكانی جەماوەری بەشێكی و كوردستان

شكستی ئەو رێباز و چەمكەیە كە خاوەنی ستراتیژ و تاكتیكی سەربەخۆی خەبات نییە، یان بێ ئاگایە لەهاوكێشە جیهانیەكان یان خۆی بێ ئاگا دەكات و ئەوە بەبیری خۆیدا ناهێنێتەوە كە لەپەیمانی لۆزانی 1923 و رێككەوتنی ئەنكەرای ساڵی 1926ەوە كورد لەهاوكێشە جیهانیەكان بەدەرنراوە و وەكو یەكەمی بەرپرسی ئەوەی و ناناسرێت و نانرێت پێدا دانی نەتەوەیەك ئەو سیاسەت و هاوكێشانەشە، زلهێزە جیهانیەكانن، كەچی لە"70"ساڵی ئەوانەی پێشەنگایەتی سیاسەتی كوردیان پارتی دیموكرات و رابردوودا كردووە، زلهێزەكانیان وەكو دۆستی ستراتیژی بینیوە و مامەڵەیان لەگەڵدا كردوون. لەگەڵ ئەوەشدا خۆیان قەناعەت پێ كردووە كە ناكرێت دۆزی كورد وەكو یەك دۆز سەیر بكرێت و دۆزی هەربەشێك تایبەتمەندی خۆی دەكرێت چارەسەریش بۆ و بكرێت چارەسەر بەجیا پێویستە و هەیە سوود لەبارودۆخی سیاسی وەربگیرێت و بەپشتیوانی زلهێزە جیهانیەكان و دەوڵەتانی تر دژی ئەو دەوڵەتەی ئەو بەشەی كوردستانی داگیركردووە تێكۆشان بكرێت. واتە كاتێك ئێمە لەئێراق و باشوری كردستاندا تێكۆشان هێزە و سوریا و توركیا ئێران، و دوژمنمانە ئێراق تەنیا ئەوا بكەین، جیهانیەكانیش دەبنە دۆستمان، خۆ ئەگەر لەئێران خەبات بكەین، ئەوا تەنیا"ئێران"دوژمنە و ئەوانی تر دەبنە دۆست. ئەزموون وتاقیكردنەوەی بەمشێوەیەمان زۆرە. كۆماری كوردستان لەمەهاباد، جواڵنەوەی ئەیلول، جواڵنەوەی كوردی باشور لەدوای 1975 هەتا 1988 و جواڵنەوەی رۆژهەاڵت لەساڵی 1979 هەتا 1988 و ئەزموونی باشور لەدوای راپەڕینەوە دیارترین نمونەن. لەچەمك و رێبازدا هەرچەندە باسی كوردایەتی و نەتەوەیی بكرێت، بەاڵم پێیان وایە دۆزی كورد چوار دۆزە و یەك دۆز نییە، بەواتایەكی تر ئێمە چوار گەلین یەك گەل و نەتەوە نیین. هەمان كات باوەڕییان بە توانای گەل نەبووە و نییە، هەر ئەمەش وای كردووە كە هەركاتێك پشتیوانی ئەمڕۆ ئەمەشە هەر دێت. پێ كۆتاییان ئەوان ببڕێت لێ نێودەوڵەتیان وای لەپارتی دیموكرات و راگەیاندنەكانی كردووە كە ئەوەندە بانگەشە بۆ

ئەو رۆڵەی شەرڤانانی یەپەگە، یەپەژە، هەپەگەو یەژاستار لەشەنگال و مەخمور بینیان و جێگیربونیان لەسەنگەرەكانی پاراستنی كەركوك و ناوچەكانی ترداو هەڵوێستی

پارتی چارەسەری لەتاودانی گیانی بەرەنگاربوونەوەدا. رۆڵ و پێگەی پارتی و تەڤگەڕی ئێمەی بەهێزكرد

Page 7: Rojiwelat jimare 44

] ~ [[email protected]

5] ژماره 44[ ]2014/10/20[ ]ساڵی چوارم[

راپۆرت

پشتیوانی دەرەكی دەكەن. لەدوا ساتەكانیشدا زلهێزەكانیش دەركیان بەم حەقیقەتە كرد و بینیان ئەو رووداوانە دەرفەتی سەركەوتنی رێبازی كوردی ئازاد زیاتر دەكات، هەربۆیە دەستیان بەهاوكاری حكومەتی هەرێم و پارتی دیموكرات كردو لەئێستاشدا چاوی خۆیان لەئاستی هێرشەكانی داعش و هاوپەیمانەكانی بۆ سەر رۆژئاوای كوردستان، بەتایبەتی كۆبانێ نوقاندووە، و لەكۆبانێ یەپەگە و شەڕڤانانی گەل قوربانیەكانی و بەرخۆدان بەاڵم هەڵوێستی كەجەكە بۆ گشتی كوردستان و ئەو ئاستەی لەرووی وشیاری و هەستی نەتەوەییە لەباشوریشدا جەماوەر پێیگەیشتووە دەتوانێت كۆتایی

بەو سەردەمە بهێنێ و سەردەمێكی نوێ دەست پێ بكات.هەر بۆیە پێداگیریمان لەسەر جێگیركردنی چەمكی نەتەوەیی و بەستنی دروستكردنی و نەتەوەیی ستراتیژی داڕشتنی و نەتەوەیی كۆنگرەی ئێرادەیەكی سیاسی و سەربازی نەتەوەیی دەبێتە ئەركی لەپێشینەی ئەم قۆناخەمان. دەبێت هاوشانی ئەمەش پێداگری لەسەرداڕشتنی ستراتیژییەكی نەتەوەیی و دیموكراتی بكەین لەباشوری كوردستاندا و گەشە بەپەروەردەی نەتەوەیی و دیموكراتی بدەین و تاكەكان و كۆمەڵگاكەمان لەسەربنەمای پشت بەخۆبەستنن یەكگرتوویی و بوژاندنەوەی ژێرخانی ئابووری پەروەردە و گەل و نیشتمان خزمەتی بنەمای لەسەر پێشمەرگە هێزی بكەن. بەیاسا رێكبخرێتەوە و پێشمەرگایەتی نەبێتە سەرچاوەی بژیۆی و ئەوانە پێشمەرگایەتی دەكەن خۆبەخشانە و بەبێ پارەو بۆ ماوەیەكی دیاری كراو بێت و هەژموونی حزبایەتی بەسەرەوە نەبێت. شانبەشانی ئەمانە لەچوارچێوەی چەمكی كۆنفیدراڵی دیموكراتیداو لەسەر بنەمای خۆبەڕێوەبەری دیموكراتی كار بكەین بۆ چارەسەركردنی پرسەكانی ئێراق بەگشتی و ئەو كێشانەی پرسی لەوێنەی ماوەتەوە. بەهەڵواسراوی هەولێردا و بەغداد لەنێوان كەركوك و ناوچەكێشە لەسەرەكان، پرسی بودجە، پرسی نەوت و گاز و سامانە سرۆشتیەكان، رۆڵی پێشمەرگەو پێگەی لەدامەزراوەی پاراستنداو پرسی رێكخستنەوەی سیستەمی ئیداری ئێراق و باشوری كوردستان كە

پارێزگاكانی ژمارەی بەشێوەیەك كە بەسەرچووە، سیستەمێكی كۆن و ئێراق و كوردستان زیاد بكرێن و خاوەنی المەركەزی ئیداری و ئابووری و دەستوور و ئێراق سیستەمی ئەمانە شانبەشانی بن. خۆپاراستن و یاساكانی ئێراق و هەرێمی كوردستان بەشێوەیەك رێكبخەینەوە كە سەرجەم ئێراق و كوردستان پێكهاتە جیاوازەكانی و ئازادییەكانی گەالن و ماف دەستەبەر بكات و ئەو یەكە ئیداریانەی بەشی زۆری لەپێكهاتەیەكە مافی شەنگال، لەوێنەی بكرێت دەستەبەر بۆ دیموكراتیانەی خۆبەرێوەبەری تەلعەفەر، دەشتی موسڵ ... هتد. لەپێناوی دەستەبەركردنی ئەم ماف و ئازادیانەشدا تێكۆشانێكی ئایدیۆلۆژی، رۆشنبیری و سیاسی بەرفراوانی بەرێوە ببەین بەشێوەیەك دەرفەت بۆ قوڵكردنەوەی ناكۆكی نەتەوەیی، ئایینی و ئایینزایی نەهێڵینەوە و كۆتایی بەو چەمكە بهێنین كە لەسەر

قوڵكردنەوەی ناكۆكیەكان كار دەكات.

هەڤااڵنی هێژاپارتی چارەسەری دیموكراتی كوردستان لەدوازدە ساڵی رابردووی تەمەنیدا و كوردستان لەباشوری كە كرد خەباتی میراسە بەو بەستن بەپشت بەشەكانی تری كوردستاندا تۆوی گیانفیدایی و خۆبەخشی و خزمەتیان بەگەل و نیشتمان، چاند. هەمیشە هەوڵیداوە شایستەی گەل و نیشتمان هیواو و بێت ئازادی رێبازی ئااڵهەڵگری هەوڵیداوە و بێت و شەهیدان خۆشەوی، خەلیل دەلۆ، خانی ئیبراهیم مەحمود، شێخ ئاواتەكانی ئالۆبەگ، شێخ سەعیدی پیران، سەید رەزای دێرسیمی، قازی محەمەد، لەیال قاسم، شەهیدئارام، مامەڕیشە، دكتۆر سیروان، هەڤاڵ ڤیان، رێبەر ئۆجاالن و شەهید ئارام خاڵەبازیانی، ئامەد كەركوكی و دیار دەربەندیخانی، ئامەد پێنجوێنی، گەنجۆ خۆشناوو جوتیار قەرەداخی و هەزاران شەهیدی كەخەمی ئەوەی بۆ كردووە كاری كۆبكاتەوە. لەخۆیدا ئازادی رێگای ژنان، گەنجان، جوتیار، كرێكار، پیشەوەر، فەرمانبەر، مامۆستاو سەرجەم

وەكو هاوسەرۆكانی پارتی چارەسەری و ئەنجومەنی بەرێوەبەرێتی گەیشتوینەتە ئەو باوەڕییەی كە لەباشوری كوردستاندا پێویستیمان بەجواڵنەوەیەكی سیاسی هەیە كە بتوانێت

گوزارە لەمیكانیزمەی سیاسی ناو سیستەمی كۆنفیدراڵی دیموكراتی بكات و بەرفراوانتر لەپارتە سیاسیەكان خەبات بكات

Page 8: Rojiwelat jimare 44

] ~ [[email protected]

6]ساڵی چوارم[ ]2014/10/20[ ] ژماره44[

راپۆرت

كوردستان زەحمەتكێشەكانی توێژە و چین لەوێنەی كۆمەڵگا جیاجیاكانی پێكهاتە و شیعە"مەسیحی"ئاشوری، موسوڵمان"سوننە، ئێزیدی، ئەرمەنی"، سوریانی، كلدانی، ژیانێكی و هەڵبگرێت كاكەیی و شەبەك بكات دەستەبەر بۆ شایستەیان و ئاسوودە كردووەو خزمەتی خۆی توانای بەپێی و زەحمەتی گەلێك رووبەرووی پێناوەشدا لەم بووەتەوەو شەهیدی پێشكەش كردووە، زۆربەی سزای رووبەرووی ئەندامەكانی بەڕێوەبەرو سیاسی بوونەتەوەو ئاخنراونەتە زیندانیشەوە، لەسەر بووە سوور چارەسەری پارتی بەاڵم و ئاوات كە ئامانجەكانی و بەئاوات گەیشتن وامان ئەمە كۆمەڵگاكەیەتی. و گەل ئامانجی كەلەم بكەین بەوەوە شانازی دەكات لێ تێكۆشانمان و خەبات رێكخستنەدا و رێباز كردووە. بەاڵم دەبێت ئەو راستیەش بڵێین كە سەرەڕای ئەو هەموو فیداكاری و لەخۆبردووییە، و ئاوات وەاڵمی نەمانتوانیووە ئێستا هەتا بدەینەوە، بەتەواوی گەلەكەمان ئامانجەكانی و خەبات و رێگاداین لەسەرەتای هێشتا تێكۆشانی ئێمەش بێ كەم و كورتی نەبووە، دیاریكردنی و راست هەڵسەنگاندنی سەرەڕای لەرووی بەاڵم تیۆرییەوە، لەرووی چارەسەری كرداری و گەاڵڵەكردنی میكانیزمەی كاروخەبات و شێوازی چاالكییەوە نەمانتوانیوە ئامانجەكانمان بەتەواوی بپێكین و ئەمەش دەمانخاتە بەردەم

بەرپرسیارێتی مەزنەوە.

بێگومان كاتێك هەڵسەنگاندنی راست و دروست بەاڵم هەبێت، گونجاو چارەسەری هەبێت، ئەنجامی تەواو نەبێت، ئەمە ئەوە دیاری دەكات وەكو چاالكی، و كاروخەبات میكانیزمەی كە چاالكی"یەكتری و دەڵی"زكروفكر ئاپۆ رێبەر كۆنگرەیە ئەم گرنگە هەربۆیە ناكەن، تەواو وەكو ئێمە ببینێ، خۆی رۆڵی بوارەدا لەم هاوسەرۆكانی پارتی چارەسەری و ئەنجومەنی باوەڕییەی ئەو گەیشتوینەتە بەرێوەبەرێتی پێویستیمان كوردستاندا لەباشوری كە بتوانێت كە هەیە سیاسی بەجواڵنەوەیەكی سیستەمی ناو سیاسی لەمیكانیزمەی گوزارە بەرفراوانتر و بكات دیموكراتی كۆنفیدراڵی لەپارتە سیاسیەكان خەبات بكات. بۆ ئەوەش بەگرنگی دەبینین كۆنگرە بتوانێت بڕیارێك بدات بۆ ئەنجامدانی وەرچەرخانێكی بەمشێوەیە. واتە بەبێ چارەسەری پارتی تێیدا كە بڕیارێك حزبی خەباتی بەسەردەمی كۆتایی دوودڵی بهێنێت و شانبەشانی ئەو كەس و رێكخراوانەی باوەڕییان بەتێكۆشانی نەتەوەیی و دیموكراتی جواڵنەوەیەكی دروستكردنی بۆ كار هەیە جێگای ئەوەی بكات. كۆمەاڵیەتی و سیاسی هەوڵدانی لەئێستا كە ئەوەیە خۆشحاڵیشە، رێكخراو و بەمشێوەیە هەیە و چەندین گروپ پێشكەش بەمشێوەیەیان داوای كەسایەتی و

كردووین.بەمڕەنگە بابەتێكی لەسەر بڕیاردان دیارە بڕیارێكی مێژوویی دەبێت و بەواتای گەیاندنی

خەباتی رابردووە بەئاستێكی نوێ و گەشاوەتر، پارتی هەڵوەشاندنەوەی بەواتای بڕیارە ئەم تێكۆشان و لەخەبات دەست و چارەسەری بەردان نییە، بەڵگو بەواتای گوڕدان بەخەبات و تێكۆشان و بەرزكردنەوەی ئاستی تێكۆشانە لەگەڵ دونیای ئەمڕۆو بەفۆرم و مۆدیلێك كە دەبێت هاوكات بگونجێت. ئێمەشدا چەمكی جواڵنەوەیەك و تەڤگەر هەر بەشداری بزانین تەڤگەڕە ئەو كە نییە ئەوە بەواتای ببین، ئەو بێگومان چارەسەرییە! پارتی بەردەوامی تەڤگەرەی ئێمە پێمان باش بێت و تەڤلی ببین مێژووی و تێكۆشان و لەخەبات رێز دەبێت پارتی چارەسەری بگرێت و بەبەشێك لەمێژووی خۆی و میراسی خۆی بزانێت، ئێمەش دەبێت تێكۆشانی و خەبات مێژووی و لەمیراس رێز كە بگرێن كەسانە و رێكخراو و گروپ ئەو جواڵنەوەدا و تەڤگەرە لەو دەبن هاوبەشمان و پێوەر و ناسنامە بەپێی هەموومان و بجوڵێینەوە. نوێیە تەڤگەرە ئەو میكانیزمەی گومانی تێدا نییە ئەگەر ئێمەو هەموو ئەوانەی كە خوازیاری چارەسەری و ئازادی و دیموكراتین ئەوا بكەین، هەڵسوكەوت بەبەرپرسیارییەوە دەتوانین ئاوات و ئامانجەكانی گەلەكەمان بەدی

بهێنین.لەكۆتاییدا دەخوازم ئەوە بڵێیم، زۆر خۆشحاڵ بووم كە لەگەڵ ئێوەداو لەناو ئەم رێكخستنە كردووە. خزمەتم ماوەیەك بۆ خۆنەویستەدا پارتی تێكۆشانی و بەخزمەت شانازی چۆن

بڕیاردان لەسەر بابەتێكی بەمڕەنگە بڕیارێكی مێژوویی دەبێت و بەواتای گەیاندنی خەباتی رابردووە بەئاستێكی نوێ و گەشاوەتر، ئەم بڕیارە بەواتای هەڵوەشاندنەوەی پارتی چارەسەری و

دەست لەخەبات و تێكۆشان بەردان نییە، بەڵگو بەواتای گوڕدان بەخەبات و تێكۆشان و بەرزكردنەوەی ئاستی تێكۆشانە بەفۆرم و مۆدیلێك كە لەگەڵ دونیای ئەمڕۆ و چەمكی ئێمەشدا بگونجێت

Page 9: Rojiwelat jimare 44

] ~ [[email protected]

7] ژماره 44[ ]2014/10/20[ ]ساڵی چوارم[

راپۆرت

چارەسەرییەوە دەكەم، ئەوا خۆشم بەبەرپرسی قۆناخدا لەهەندێك كە لەوەی دەزانم یەكەم بپێكێ. ئامانجەكانی نەیتوانیوە پارتە ئەم لێپرسینەوەیەكم. هەموو ئامادەی لەئێستاشدا بەمن سەبارەت بدەن بڕیارێك چی ئێوە قۆناخی بۆ بكەم. ئامادەم جێبەجێ من ئەوا لەتێكۆشاندا ئەگەر درێژە بەخەباتی ئایندەش پارتی بدەن، یاخود بڕیاری وەرچەرخان بدەن و هەنگاوی فراوانتر بهاوێژن، ئەوا من هاوكار دەبم و وێنەی سەربازێكی ون ئامادەم خزمەت بكەم. لەدەرەوەی خۆشە پێم حاڵەتێكدا لەهەموو و چارەسەری پارتی خزمەتی بەرێوەبەرێتی

رێبازەكەی بكەم.

لێ كۆنگرەتان ئەنجامدانی پیرۆزبایی دووبارە سەركەوتن لەچاوتاندا لەئێستاوە و دەكەم

دەخوێنمەوە.سەری رێز و دروود بۆ گیانی پاكی سەرجەم شەهیدانی كوردستان، بەتایبەتی شەهیدانی ئەم دواییەی كەركوك، شەنگال و بەرخۆدانی كۆبانێ

دادەنەوێنم.ساڵو بۆ بەرخۆدان و گیانی بەرەنگاربوونەوەی گەلەكەمان و هاوسەنگەری گەریال و شەڕڤانان

و پێشمەرگە دەنێرم.ساڵو و رێز و خۆشەویستی خۆم لێرەوە هەتا

ئیمرالی پێشكەشی رێبەر ئاپۆ دەكەم.سامانە و ئاو خاك، بەرەو"خۆماڵیكردنی سروشتیەكانمان و بەدیهێنانی ژیانێكی ئازاد و

دیموكرات"هەر شاد و سەركەوتو و سەرفراز بن

دیار غەریبهاوسەرۆكی پارتی چارەسەری

دیموكراتی كوردستان2014/10/16

سیاسیەكان الیەنە و پارت پەیامی پاشان ئامادەكاری كۆمیتەی لەالیەن خوێندرایەوە. كۆنگرە ئامادەكاریەكانی راپۆرتی كۆنگرەوە

پێشكەشكرا.راپۆرتی كۆمیتەی ئامادەكاری كۆنگرە لەالیەن تێدا كە خوێندرایەوە شێخان(یەوە )م.ئازاد كوردستانی بە باوەڕبوونمان بە هاتبوو؛ گەالن پێكەوەژیانی شاری و كەركوك بوونی كۆنگرەی دیموكراتیانە و ئازادانە بەشێوەیەی شەشەمی پارتەكەمان هاوشێوەی كۆنگرەكانی سێیەم و چوار و پێنجەمی پارتی چارەسەری

لەشاری كەركوك سازدەكەین.دواتر دیوانی كۆنگرە كە لەپێنج كەس پێكدەهاتن كە كرداری و سیاسی راپۆرتی هەڵبژێردرا، چارەسەریەوە پارتی ئەنجوومەن لەالیەن كۆنگرە ئەندامانی ئامادەكرابووخوێندرایەوە، راپۆرتەكەیان تێبینیەكانیان و بەسەرنج

بەرفراوانكرد و دواتر پەسەندكرا. وتاری كۆتایی كۆنگرەش لەالیەن، هەڤاڵ"نەجیبە ئەمەش كە كرا پێشكەش عومەر"ەوە

دەقەكەیەتی:

وتاری كۆتایی كۆنگرەی شەشەمینی پارتی چارەسەری دیموكراتی كوردستان

كوبانی بەرخودانی سەركەوتنی بەرۆحی وەرچەرخانێكی دەكەینە گۆرانكاریەكانمان و دیموكراتی تێكۆشانی ئاستی و شكۆدار

نەتەوەیمان دەگەیەنینە لوتكە. گۆرانكاری بریاری و كۆنگرە سەركەوتنی گرنگ وەرچەخانی بەمەبەستی ونوێكاری لەتێكۆشانماندا لەتەواوی گەلی كورد، لەسەروو هەموویانەوە ئەوشەڕڤانە بوێرانەی كەلەسەنگەری پێشەوەداو هێزی هاوبەشی گەریالو پێشمەرگە دەجەنگن، داعش تیرۆرستی هێزی كەدژبە بەتایبەتی كوردستاندا لەباشورورۆژئاوای پیرۆزدەكەین. كوبانی وێنەی بێ بەرخودانی هاوكات سەركەوتنی كۆنگرە لە گەالنی رۆژهەاڵتی ناوەراست و مرۆڤایەتی ئازادیخواز پیرۆزدەكەین. سەری رێزوستایش بۆ هەمووشەهیدانی رێگای بەهەمان دادەنەوێنین. كوردستان ئازادی شێوە هەموو قوربانیانی تراژیدیاو كۆمەڵكوژی لەشەنگال ئێزیدی باوەڕمەندی كوردی گەلی بەبیردەهێنینەوە. ساڵوبۆ خانەوادەی شەهیدان و ساڵوی وەفداری و رێزمان ئاڕاستەی بیرمەندو فەیلەسوف رێبەری مرۆڤایەتی و رێبەری گەلی كورد رێبەر)عەبدوڵاڵ ئۆج ئاالن( دەكەین. ئەم كۆنگرەیە لەهەمووئەندامانمان پیرۆز دەكەین.

دەبێت ئەو حەقیقەتە بزانین، شكستی ئەم جارەی پارتی تەنیا شكستی پارتێك یان رێكخراوێك نییە، بەڵكو شكستی چەمك و رێبازێكی سیاسیە، شكستی ئەو رێبازەیە كە نزیكەی"70" ساڵە باڵی بەسەر باشوری كوردستان و بەشێكی جەماوەری بەشەكانی تری كوردستاندا كێشاوە.

شكستی ئەو رێباز و چەمكەیە كە خاوەنی ستراتیژ و تاكتیكی سەربەخۆی خەبات نییە

Page 10: Rojiwelat jimare 44

] ~ [[email protected]

8]ساڵی چوارم[ ]2014/10/20[ ] ژماره44[

راپۆرت

بەرێزان ئەندامانی كۆنگرەئێوە، بێووچانی وتێكۆشانی بەهەوڵ بەرامبەربەقۆناغی بەرپرسیاریتان بەهەستی و بەرژەوەندی وبەهەندوەرگرتنی تێكۆشان لەپێناوی گەلەكەمان، ئازادیەكانی و ماف وبەرفراوان نوێ رێكخستنی بونیادنانی هاوبەشانەو بەئیرادەیەكی توانیمان بڕیاری دیموكراتیانەدا هەوایەكی و لەكەش وەرچەخانی بەمەبەستی بدەین، گۆرانكاری بۆئەو پێویست وەاڵمدانەوەی بۆ و گرنگ لەپێناوی كەروودەدا. روداووپێشكەوتنانەی بەرفراوانكردنی ئامانج و ئاستی رێكخستەكانمان شۆڕش سەركەوتنی نوێخوازی بەهەناسەیەكی هێزی و وەاڵم ببینە بۆئەوەی بەرخۆدانی. و قەیرانانەی كێشەو ئەو بۆتەواوی چارەسەری لەبواری گرتووە گەلەكەمانی كەبەرۆكی وئابوریدا پاراستن و كۆمەاڵیەتی سیاسی چارەنوسازماندا. وبریاری گرنگ هەنگاوی وبوێرانەی بریارەگرنگ و بەوگۆرانكاری دورلەهەموو پێیگەیشتین. كۆنگرەیەدا كەلەم بەتێپەڕاندنی خۆدوبارەكردنەوەو نەریتێكی زهنیەتی دۆگماوچەقبەستووانە، پێمانوایە ئەم هەنگاوەشمان وەك هەموودەستپێشەریەكانمان دەبێت زۆری كاریگەریی رابردوودا، لەماوەی

لەسەرگۆڕانكاری و پێشخستنی چەمك ونەریتی نوێی دیموكراتیانە.

ئەندام 300 بەبەشداری كۆنگرە بەرێزان رێكخستنەكانیان سەرجەم كەنوێنەرایەتی لە هەمەڕەنگبوون پێكهاتەیەكی دەكردو و چین ئاینزاكان، و ئاین نەتەوە، هەموو لە رەگەز دوو هەر هاوسەنگی بە و توێژەكان بەڕێوەبردنی بە گەنجان زۆری ورێژەیەكی هەموو سەر لە تەسەل و تێر گفتوگۆیەكی وبەرفراوان قوڵ بەهەڵسەنگاندنی بابەتەكان. رۆژهەاڵتی و جیهان سیاسی لەسەررەوشی باشوری بەتایبەتی كوردستان و ناوەراست زانستی شیكردنەوەی ئێراق، و كوردستان وبابەتیانە بۆ تەواوی كێشە سیاسی وسەربازی و ئابوری و كۆمەاڵیەتیەكان كرا، بەچاوی گەلی تەنگی دورلەهەمووبەرژەوەندیەكی ئازادیخواز رێنمایی و دەرئەنجام گەیشتینە حیزبایەتی

گرنگ. هەموومان ئەوراستیە دەزانینن پارتی چارەسەری و جەماوەری ئۆپۆزسیۆنی پارتیەكی وەك نەتەوەیەكی دیموكرات دیموكراتی لەسەرهێڵی لەماوەی رابردوودا بەو دەستپێشخەریانەی كەلە خست پێشی تێكۆشاندا هەمووگۆرەپانەكانی توانی كۆمەڵێك كولتورونەریتی نوێ و چەمكی تێكۆشانی گۆڕەپانی بخاتەناو دیموكراتیانە

چارەسەری پارتی كۆمەاڵیەتی. و سیاسی فكروفەلسەفەی بەرێبازو بەستن بەپشت یەكێتی پرۆژەی بەپێشخستنی رێبەرئاپۆ گەل دیموكراتیانەی سیستەمی و نەتەوەیی وەبەتایبەتی بەهێزدەكات گەل ئیرادەی كە كەلەتێكۆشانی دەستپێشخەریانەی بەو ژنان پێشەنگایەتی خرا پێش ژندا ئازادی گورزی گەورەترین سیاسەتدا لەبەرێوەبردنی كوشندەی لەزهنیەتی رەگەزگەرایی و سیستەمی پیاوساالری ودەسەاڵتدار داوە. لەپێشەنگایەتی گەنجاندا نەناسینی هەمووسنورەكانی ئاستەنگی نەریتێكی توانی دەسەاڵتداری سیستەمی هێزێكی بەهیچ نەبەستن وپشت بەرخودانی دەرەكی پێشبخات. پارتی چارەسەری بەردەوام رێچكەشكێن بووە بۆ شكاندنی هەموو قاڵبێكی وپێشەنگایەتیەكی كالسیك سیاسی پارتی و نەتەوەی تێكۆشانی كردلە بەهێزی ئەونرخە بەهەموو گرێدراو دیموكراتیدا. بەهادارانەی كەبەخوێنی شەهیدان بەدەستمان هەردووهەڤاڵی وتێكۆشانی لەرەنج هێنا پێشەنگ هەڤاڵ ڤیان كارۆخ و دكتۆرسیرواندا وەك توانیمان شەهیداندا، تەواوی لەگەڵ بەزۆرترین پارتیەك كە خاوەنەكەی شەهیدانە زەحمەتیەكانی هەموو وتێكۆشانەوە قوربانی گرنگمان هەنگاوی هەڵبگرین خەبات بەردەم

وەك پارتی چارەسەری بەو پەیمان وسوێندانەی كەلەم كۆنگرەیەدا بۆ هەموو شەهیدان دووپاتمانكردەوە، لەئێستا بەدواوە هەمووئەندامانمان لەهەرجێگەیەك بێت لەناو رێكخستنی نوێ و

لەناوتەڤگەری ئازادی كۆمەڵگای كوردستاندا بێ ووچان وماندوو نەناسانە بەهەمووشێوازێكی فیداكارانە لەسەربنەمای فەلسەفەو فكری ژیانێكی ئازاد كەبەرهەمی فكری رێبەرئاپۆیە پەرەبەتێكۆشانمان دەدەین

Page 11: Rojiwelat jimare 44

] ~ [[email protected]

9] ژماره 44[ ]2014/10/20[ ]ساڵی چوارم[

راپۆرت

زۆرێك راستیانە ئەم سەرەڕای بەاڵم نا. لەئامانجەكانیشمان پێك نەهاتوون وژمارەیەك كەلەسەربنەمای گرنگەكانمان لەپرۆژە رشتبوو دامان رێبەرئاپۆ نوێ جیهانبینی كرداریەوە. بواری نەكەوتونەتە پێویست وەك بەبریارین كەئەوئەركانەی كەپێكنەهاتوون وەك پێكیان كات بەزووترین پێشینەمان ئەركی

بهێنین.

هەڤااڵنی هێژائاپۆچێتی هێڵی كەوتنی وپێش سەركەوتن لەسەرتاسەری كوردستاندا و لەگەڵ سەركەوتنی بەدەستهێانی كوردستانداو لەرۆژئاوای شۆڕش ودیموكراتی نەتەوەیی دەسكەوتی كۆمەڵێك روونبوونەوەی كوردستاندا. لەهەمووبەشەكانی سەرنەكەوتنی بۆجەماوەرو راستیەكان كەپشت سیاسیانەی هێڵە هێزو هەمووئەو وپارچەبوونی دەبەستێت. دەرەكی بەهێزی پیالنگێری نێودەوڵەتی لەسەركوردان بەتایبەتی یەپەژەو یەپەگەو بێوێنەی بەرخودانی لەگەڵ شەنگال بەرخودانی یەژاستاروهێزی هەپەگەو لەسەرناوی داعش تیرۆرستی دژبەهێزی بەگوێی دا قارەمانێتی داستانی هەمووكوردان هەمووجیهاندا. لەهەمانكاتداخەباتی درێژخایەن و ماندونەناسانەی پارتی چارەسەری دیموكراتی

كوردستان و هەبوونی ئەو كێشەو قەیرانانەی كەلەباشوری كوردستان و ئێراقدا كەڵەكەبوون. جەماوەربەهێزوالیەنەكانی باوەربوونی بێ بەكوردونەتەوەو جەماوەر هەردەچێت تر. باشوری و لەئیراق جیاوازەكان ئاینزا و ئاین كوردستان زیاترلەچواردەوری پارتی چارەسەری كۆدەبێتەوە. بێگوومان بۆ وەاڵمدانەوەی هەموو تێزوپرۆژەی بۆئەوەی و خەڵك داخوازیەكانی خۆماڵی و سەربەخۆی وتایبەت بەگەلی كوردو واقع و باشتر بەشێوەیەكی هەرێمەكە گەالنی بینانە پێشكەش بەگەل بكەین وبەپشت بەستن رابردوومان. لەخەباتی وەرگرتن ئەزموون و لەگۆرەپانی گەورەتر قەبارەیەكی بە بۆئەوەی تێكۆشاندا رۆڵبگێڕین لەم كۆنگرەیەدا بەدروشمی سیستەمی بەرەو هەنگاونان و گۆرانكاری رێكخستنی نوێ (بریاری ئەوەماندا كەلەئێستا بەدواوە بەشداری لەو دەستپێشخەریەدا بكەین كە بەناوی )دەستپێشخەری تەڤگەری ئازادی(یەوە نیشتمانپەرەوەرەوە كۆمەڵێك كەسی لەالیەنی راگەیەندراوە. لەوێدا درێژە بەخەباتمان دەدەین. هەر لەم كۆنگرەیدا ئەم پەیامانەمان دا بەگوێی

جیهاندا: یەكەم: لەرۆژهەاڵتی ناوەڕاستدا بەپێشەنگایەتی كورد شۆڕش دەستی پێكردووە، هەربۆیە لەم سیستەمە كەتەواوی زۆرگرنگە گۆرانكاریانەدا

خۆیاندا كۆنی بەسیاسەتی دەسەاڵتدارەكان و دیموكراتی بەئاڕاستەی گۆڕانكاری بچنەوەو هەنگاوبنێن. هەمووگەالن ناسنامەی ناسینی نەتەوەو دەوڵەت وسیستەمی زهنیەت ئیتر یەك عەقڵیەتی و نەتەوەپەرستی زهنیەتی پێ كۆتایی ئاین یەك و زمان یەك ئااڵو تەنها گەالن زەرەرمەندبوون لەسایەیدا هات و دەسەاڵتدارلەكوردستاندا سیستەمی بەتایبەتی یان دەبێت گۆڕانكاری ڕیشەیی ئەنجامبدەن یان هەڵدەوەشێنەوەو لەمێژووی رەشی مرۆڤایەتیدا

جێگەدەگرن. دووەم: لەكوردستاندا لەگەاڵ هەموو نیشانەكانی كەكورد زۆرگرنگە شۆڕش سەركەوتنی بێنەالی نەتەوەی ستراتیجی لەسەربنەمای ئێستا كەهەتا هێزوالیانانەی وئەو یەكتری چاوەڕوانی و ئومێدی چارەسەریان بەدەوڵەتانی گرێدابوو جیهانیەوە و هەرێمی سەردەستی بەسیاسەتەكانیاندا دەبێت كات بەزووترن بچنەوە، گەلی كورد لەسەرئاستی هەرچواربەشی حیزبایەتی تەنگی بەرژەوەندی كوردستان بەالوەبنێن وبەرەو یەكێتی نەتەوەیی و سیاسەتی

هاوبەش و پاراستنی هاوبەش بچێت. كوردستان هەرێمی لەسەرئاستی سێهەم: كێشەكانی كات بەزوترین پێویستە ئێراق و دەستور و چارەسەربكرێت بەغداد ناوەندو

كۆنگرە ئاماژەی بۆ ئەوەكرد كە پەیڕەوی كردن لەسیاسەتێكی كوردستانی، دیموكراتی و سەربەخۆی هاوبەش لەالیەنی سەرجەم هێزوالیەنە كوردستانیەكان و حكومەتی هەرێمی كوردستان و حكومەتی كانتۆنەكانی رۆژئاوەوە دەرفەتی سەركەوتن و ئازادیمان زیاتر دەكات.

بەپێچەوانەوە پەرتەوازەیی هێز و الیەنە سیاسیەكانی كوردستان ئەم دەرفەتەمان لەدەست دەدات

Page 12: Rojiwelat jimare 44

] ~ [[email protected]

10]ساڵی چوارم[ ]2014/10/20[ ] ژماره44[

راپۆرت

بگۆڕێت دیموكراتیانەدا بەئاڕاستەیەكی كەتەواوی مافی گەالنی ئێراق بەتایبەتی ماف بكرێت گەرەنتی كورد گەلی ودەسكەوتەكانی

وبەرفراوان بكرێت بەیاسا. كوردستانیش هەرێمی لەسەرئاستی و گەندەڵی كێشەكانی پێویستەتەواوی نادیموكراتی و نەبونی مووچەو كێشە ئابوریەكان ونیشتەجێبوون ئاوارە خەڵكی وكێشەی وخزمەتگوزاری كێشەی كۆمەاڵیەتی و كێشەكانی ژنان و گەنجان لەچوارچێوەی پرۆژەی هاوبەشی پێویستە چارەسەربكرێت. دیموكراتیانەدا بەسیاسەتی كوردستان هەرێمی حكومەتی نەتەوەیدا بەئاڕاستەیەكی و بچێتە رابردویدا هەنگاوبنێت. بەتایبەتی لەسەربنەمای هاوكاری وپشتیوانی و پشتگیری كردن، مامەڵە لەگەڵ و باكور و رۆژئاوا هەموودەستكەوتەكانی كات بەزوترین بكات. كوردستاندا رۆژهەاڵتی گەمارۆكانی سەر رۆژئاوای كوردستان هەڵگیرێت و دەرگای سێماڵكابكرێتەو كانتۆنەكانی رۆژئاوا كوردان سەربەخۆی هەرێمی وەك بەفەرمی باشوری دەبینین بەگرنگ پەسەندبكەن. كوردستان لەچوارچێوەی پاراستنی هاوبەش و نەتەوەیدا بەبەشداری ژنان وپیاوان دابمەزرێنرێت بۆپاراستین هەمووباشوری كوردستان بەتایبەتی ئەو ناوچەكوردستانیانەی كە كێشەیان لەسەرە، یان داعش داگیری كردوون بەتایبەتی )شەنگال و جەلەوال و سەعدیەوموسڵ(ئازادكردنیان وەك ببینین. هەمووهیزێكی كاری سەرەكی خۆمان دەرخرێنە كوردستاندا باشوری لە دەرەكی سەربازی بنكەوبارەگای بەتایبەتی دەرەوە

دەوڵەتی توركیا. پەیمان بەو چارەسەری پارتی وەك ئێمەش هەموو بۆ كۆنگرەیەدا كەلەم وسوێندانەی بەدواوە لەئێستا دووپاتمانكردەوە، شەهیدان لەناو بێت لەهەرجێگەیەك هەمووئەندامانمان ئازادی لەناوتەڤگەری و نوێ رێكخستنی وماندوو ووچان بێ كوردستاندا كۆمەڵگای فیداكارانە بەهەمووشێوازێكی نەناسانە ژیانێكی فكری فەلسەفەو لەسەربنەمای رێبەرئاپۆیە فكری كەبەرهەمی ئازاد پەرەبەتێكۆشانمان دەدەین. جارێكی تر پەیمان بەهەمووشەهیدان. ئەو هەڤااڵنەی كەلەماوەیەدا شەهیدبوون )ئامەدپێنجوێنی و دیاردەربەندیخان و جوتیارقەرەداغی و ئامەدكەركوكی و گیڤارا و وگەنجۆخۆشناوی كەركوكی ئارام ئەم لەكەسایەتی زێباری( دەریا و قەاڵدزێی قارەمانانەدا هەموو ئەوشەهیدانەی كە خەڵكی سنورەكانیان و بوون كوردستان باشوری لەباكورورۆژئاواورۆژهەاڵت پارچەپارچەكردو كرد بەخت خۆیان گیانی و تێكۆشان تری كەلەپارچەكانی ئەوقارەمانەی لەگەڵ هاتن نەتەوەیی بەبەرپرسیارێتی كوردستانەوە رەبیعە و شەنگال و كەركوك لەمەخمورو

بەقارەمانانە شەهید بوون قارەمانی وەك هەڤاڵ . و. مەروان دیارو و بێستون و دەنیزفورات لەباكوری سەرهەڵدان شەهیدانی (وتەواوی .گیانفیدای بوركانی وبەگەرمایی كوردستان سەركەوتنی بەرۆحی و میركان ئارین هەڤاڵ دەكەینە گۆرانكاریەكانمان كوبانی بەرخودانی تێكۆشانی ئاستی شكۆدارو وەرچەرخانێكی لوتكە. دەگەیەنینە نەتەوەیمان و دیموكراتی كەلەم مێژوویەی بریارە ئەم بۆجێبەجێكردنی وبۆبەدەستهینانی وەرمانگرت كۆنگرەیەدا هەموومافەنەتەوەیی و دیموكراتیەكانمان ولەدژی تێكۆشانمان وناغەدالەتیەك هەمووگەندەڵی سەركەوتنی و لەپێنای و بڵنددەكەین هەمووئامانجی شەهیدان و ئازادكردنی تەواوی لەسەروهەموویانەوە زیندانیەسیاسیەكان بەرێز كورد گەلی رێبەری ئازادی هەتا وهەتاسەركەوتنی ئاالن عەبدوڵاڵئۆج رێبەر كوردێكی ئازادانەی ئیرادەی سەرتاسەری ئازاد و سەربەخۆ بێووچان ئاستی تێكۆشان و

رێكخستنمان بەرفراوان دەكەین. دەڵین یان سەركەوتن یان سەركەوتن

نەمری بۆشەهیدان، بژی رێبەرئاپۆ

نەجیبە عومەر

چارەسەری پارتی شەشەمی كۆنگرەی رۆژی یەك ماوەی كە كوردستان دیموكراتی بڕیارانەی ئەم گەیشتە لەكۆتاییدا خایاند

خوارەوە:

راگەیاندنی ئەنجامی كۆتایی شەشەمین كۆنگرەی پارتی چارەسەری دیموكراتی

كوردستان

یەكەم: كۆنگرە بارودۆخی ئەمڕۆی كوردستان، هەڵسەنگاند جیهانی و ناوچەكە ئێراق، و هاوكێشە كە كردەوە لەوە جەختی و بەسەر بیستەم سەدەی سیاسی نەخشەی چووە و توانای بەردەوابوونی نیە و ئیتر كاتی و شەڕ و ئاڵۆزی ئەو هەڵوەشاندنەوەیەتی. دەرئەنجامی وەكو لەئارادایە كە ملمالنێیەی دەرفەتی ئەمەش هەڵیسەنگاند. ڕەوشە ئەو ئازادی و رزگاربوونی بۆ گەلەكەمان و گەالنی تری بن دەست لەباركردووە، هاوكات ڕووبەڕووی مەترسیشی كردوینەتەوە. واتە دەرفەتی ئازادی و مەترسی جینۆساید هاوتای یەكترن. ئەمەش ئەركی هەموومان زیاتر دەكات. كۆنگرە ئاماژەی بۆ ئەوەكرد كە پەیڕەوی كردن لەسیاسەتێكی كوردستانی، دیموكراتی و سەربەخۆی هاوبەش كوردستانیەكان هێزوالیەنە سەرجەم لەالیەنی حكومەتی و كوردستان هەرێمی حكومەتی و سەركەوتن دەرفەتی رۆژئاوەوە كانتۆنەكانی بەپێچەوانەوە دەكات. زیاتر ئازادیمان و

سیاسیەكانی الیەنە و هێز پەرتەوازەیی كوردستان و هەبوونی ناكۆكی و پەیڕەویكردن و جیهانیەكان و هەرێمی هێزە لەسیاسەتی ئەم كردن، سیاسەت ئەواندا سێبەری لەژێر شیمانەی و دەدات لەدەست دەرفەتەمان دەكات. زیاتر لەسەر قڕكردنمان و كۆكوژی الیەنە لەسەرجەم بانگی كۆنگرە بۆیە هەر كوردستان بەشی چوار هەر كوردستانیەكانی كرد كە پەلە بكەن لەگەاڵڵەكردنی ستراتیژیەكی

سیاسی، سەربازی و ئابووری هاوبەشدا.دووەم: كۆنگرە ساڵوی لەبەرخۆدانی هاوبەشی پێشمەرگە، گەریال و شەڕڤانانی كوردستان كرد، بەتایبەتیش ساڵوی لەو بەرخۆدانە قارەمانانە و بێ وێنەیە كرد كە لەكۆبانی شەڕڤانانی یەپەگە و یەپەژە و گەلی كۆبانی ماوەی مانگێك زیاترە بەڕێوەی دەبەن و سەری كورد و ئازادیخوازانی ناوچەكە و جیهانیشیان پێ بەرزكردەوە. ساڵوی بۆ كە كرد چاالكیانەش و خۆپیشاندان لەو و ئەنجامدران كۆبانی لەبەرخۆدانی پشتیوانی دەدرێن. كۆنگرە ئەم بەرخۆدانە و هاوسەنگەری گەریال، شەڕڤانان و پێشمەرگەی وەكو گەرەنتی پێناسە كوردی گەلی مانەوەی و سەركەوتن فەرماندارێتیەكی كە بینی بەپێویستی كرد. ببێت دروست كوردستانی هاوبەشی سەربازی بۆ ئەوەی ببێتە تەواوكەری ئەو هاوسەنگەرییەی كۆنگرە بووە. دروست كرداریدا لەزەمینی لەرۆژئاوای نیزامی هێزی دروستكردنی بڕیاری كوردستان بەبڕیارێكی راست و پێویست بینی و داوای كرد كە پەرلەمانی كوردستانیش یاسایەكی هێزی دروستكردنی بۆ دربكات لەوشێوەیە كوردستاندا. لەباشوری نیشتمانی و نیزامی كە بینی بەپێویستی كۆنگرە ئەمە، هاوكاتی هەڵمەتێكی فراوانی سەرتاسەری ئەنجامبدرێت بۆ فێربوونی خۆپاراستنی سەرەتایی و جەماوەر خۆپاراستن بۆ ئامادەبوون بنەمای لەسەر

پەروەردە بكرێت.هەرچی بینی بەپێویستی كۆنگرە سێیەم: بۆ دابڕێژرێت هاوبەش ستراتیژییەكی زووە هەرێم لەنێوان كێشانەی ئەو چارەسەركردنی بۆ ئامادەبوون هاوشانی و هەیە بەغداددا و لەگەڵ هاوبەش دیموكراتیانەی چارەسەری و هەبێت ئەڵتەرناتیڤیش پالنی بەغداددا، كۆتایی بەو بارودۆخە ناهەموارە بهێندرێت كە

گەلەكەمان تێیدا دەژی.لەالیەنە بانگەوازی كۆنگرە چوارەم: و بەبەرپرسیاری كە كرد پەیوەندیدارەكان ناوخۆییەكان كێشە لەسەر هەڵوەستە جددی بكەن، لەوێنەی كێشەی كارگێڕی و دیموكراتی، كێشەی ئابووری و موچە و گەندەڵی، كێشەی پارێزگاكانی ئەنجومەنی كێشەی سوتەمەنی، سلێمانی، هەولێر، دهۆك و هەڵەبجە. هەروەها بەڕاوێژ لەگەڵ جەماوەری ناوچەكەدا، پرۆژەیەكی گونجاو بۆ چارەسەری كێشەی ناوچە ناكۆكی

Page 13: Rojiwelat jimare 44

] ~ [[email protected]

11] ژماره 44[ ]2014/10/20[ ]ساڵی چوارم[

راپۆرت

كێشەكانیان و بكرێت گەاڵڵە لەسەرەكان چارەسەر بكرێت.

پێنجەم: كۆنگرە سەرنجی راكێشایە سەرزیادبوونی كێشە كۆمەاڵیەتیەكان لەخۆكوشتن و كوشتنی گەندەڵی، دزی، دیاردەی گەنجان، و ژنان باڵوبوونەوەی بەكارهێنانی ماددەی هۆشبەر و بازرگانیكردن پێوەی و چەندین جۆر گرفتی تر. هەر بۆیە بەپێویستی بینی ئەم بابەتانە ببنە

بابەتی سەرەكی و كاریان لەسەر بكرێت.خەباتی بۆ پشتیوانی كۆنگرە شەشەم: تری لەبەشەكانی گەلەكەمان ئازادیخوازانەی و كەجەكە هەوڵەكانی و دەربڕی كوردستان رێبەر عەبدوڵاڵ ئۆجاالنی بەرز نرخاند لەپێناوی ئاشتیدا و بەپێویستی بینی كە حكومەتی توركیا هەرچی زووە وەاڵمی هەنگاوەكانی كورد بداتەوە و بەهەڵوێستەكانی رێگا لەبەردەم قوڵبوونەوەی

كێشەكان نەكاتەوە.پارتی رابردووی خەباتی كۆنگرە حەوتەم: چارەسەری دیموكراتی كوردستانی بەرز نرخاند و بەپێشەنگی تێكۆشانی دیموكراتی ناوزەد كرد بوونی ئۆپۆزسیۆن جواڵنەوەی بەداهێنەری و دیموكراتیانەی جەماوەری و بەشداری پێكردنی بەرێوەبەرێتیدا و لەسیاسەت گەنجان و ژنان و جێبەجێ كردنی سیستەمی هاوسەرۆكی ژن و پیاوی لەباشوری كوردستاندا وەسف كرد و

بەنمونەی خاوەنداری كردنی بەها نەتەوەیەكان و خۆبەخشی لەژیان و تێكۆشاندا پێناسە كرد.

پارتی كە كرد ئەوە بۆ ئاماژەی كۆنگرە پارتە ئەم كە میراسەی ئەو و چارەسەری تێكۆشان گیانی كردووە، هەمیشە خاوەنداری و خەباتی تاوداوە و وزەی شاراوەی سەرجەم كۆنگرە بووە. گۆڕانكارییەكان و دەسكەوت ئەمڕۆی بارودۆخی كە كرد ئەوە بۆ ئاماژەی ناوچەكە و ئێراق و كوردستان باشوری شێوازی و زیاتر تێكۆشانی و خەبات دەوڵەمەندتری پێویستە، هەر بۆیە ئەو گفتوگۆ پارتی ئەنجومەنی كە هەڵسەنگاندنانەی و و نیشتمانپەروەر كەسانی لەگەڵ چارەسەری كۆمەڵە و رێكخراوی ئازادیخواز و دیموكراتخوازدا بەڕێوەیان بردبوو، بۆ هەنگاونان بۆ دامەزراندنی لەالیەنی فراوان دیموكراتی جواڵنەوەیەكی و پێناسەكرا پێویست و بەگرنگ كۆنگرەوە كۆنگرە بڕیاریدا بەشداری ئەو دەستپێشخەرییە تەڤگەری بەناوی"دەستپێشخەری كە ببێت و راگەیەندرا لە"2014/10/11"دا ئازادی" هاوسەرۆكان و ئەنجومەنی پارتی سەرپشك كرا

لەرێكخستنی پرۆسەی بەشداریكردنەكە.پرۆسەی سەرخستنی لەپێناوی هەشتەم: كە دەستپێشخەرییەی ئەو و دیموكراتی راوەستاندنی بڕیاری كۆنگرە راگەیەندراوە،

سەرجەم و چارەسەریدا پارتی كاروخەباتی ئەو سەرخستنی خزمەتی دەخاتە تواناكانی كرد ئەوەش بۆ ئاماژەی دەستپێشخەرییەوە. نییە دەستبەردان بەواتای هەنگاوە ئەم كە بوون، فراوان بەواتای بەڵكو لەتێكۆشان؛ دیموكراتیانەی وەرچەرخانی و گەشەپێدان تێكۆشانە و سەرجەم ئەندامانی كۆنگرە پەیمانی ئەوەیاندا كە بەبێ دوودڵی تواناكانی خۆیان بۆ

سەرخستنی ئەم هەنگاوە خەرج بكەن.هەرێمی پەرلەمانی بڕیاری كۆنگرە نویەم: بەپەسەندكردنی سەبارەت كوردستان باشوری نرخاند بەرز كوردستان رۆژئاوای كانتۆنەكانی مایە ببێتە هەنگاوە، ئەم خواست هیوای و و كوردستانیەكان الیەنە نێوان پتەوكردنی كۆنگرەی بەستنی هەوڵی كات، بەزوترین نەتەوەیش ستراتیژیەتی داڕشتنی و نەتەوەیی

بدرێت. كۆنگرە بەوتاری كۆتایی كە لەالیەن هاوسەرۆكی كوردستان، دیموكراتی چارەسەری پارتی كرا پێشكەش عومەر"ەوە هەڤاڵ"نەجیبە بەسەركەوتوویی كۆتایی بەكارەكانی خۆی هێنا.

كۆنگرەی بەالغی پێكردنە، ئاماژە جێگای دیموكراتی چارەسەری پارتی شەشەمی دەزگا و دام بەئامادەبوونی كوردستان

راگەیاندنیەكان بۆ رای گشتی ئاشكرا كرا.

كۆنگرە خەباتی رابردووی پارتی چارەسەری دیموكراتی كوردستانی بەرز نرخاند و بەپێشەنگی تێكۆشانی دیموكراتی ناوزەد كرد و بەداهێنەری جواڵنەوەی ئۆپۆزسیۆن بوونی دیموكراتیانەی جەماوەری و بەشداری پێكردنی ژنان و گەنجان لەسیاسەت و بەرێوەبەرێتیدا و جێبەجێ كردنی

سیستەمی هاوسەرۆكی ژن و پیاوی لەباشوری كوردستاندا وەسف كرد و بەنمونەی خاوەنداری كردنی بەها نەتەوەیەكان و خۆبەخشی لەژیان و تێكۆشاندا پێناسە كرد

Page 14: Rojiwelat jimare 44

] ~ [[email protected]

12]ساڵی چوارم[ ]2014/10/20[ ] ژماره44[

راپۆرت

ئا/ ژیال عەلیشەشەمینی كۆنگرەی بەبەستنی سەبارەت كوردستان، دیموكراتی چــارەســەری پارتی گۆڤاری"رۆژی واڵت"، ڕا و بیروبۆچوونی چەند چوونیەتی لەمەڕ لە نێوكۆنگرە ئەندامێكی بەرێوەچوون و جیاوازی ئەم كۆنگرەی شەشەمی پارتی چارەسەری لەچاو كۆنگرەكانی رابردوویدا پارتی ئەندامانی بەرنامەی و و پالن ئەرك و

چارەسەری لەداهووتوودا دەپرسێت.ئەندامی پێشتر كە كەركوكی"، "حسین بوو، چــارەســەری پارتی كارگێڕی دەستەی لەهەموو كۆنگرەی سەركەوتنی پیرۆزبایی پارتی الیەنگرانی و ــان دۆســت ــدامــان، ــەن ئچارەسەری كرد و ووتی؛ بێگومان بەهۆی ئەو بارودۆخەی لەناوچەكە و كوردستان لەئارادایە، و بــارودۆخــە بەم بەهەستمكردنمان ئێمەش بەرپرسیاریەتی و هەستكردنمان وەكو ئەركێكی بەگونجاو هەڵەمان ئەم ئەخالقی و نەتەوەیی زانی كە خۆمان باشتر بۆ ئەم قۆناخە ئامادە

بكەین.قۆناخە ــەم ل گرنگە ووتــیــشــی؛ كــەركــوكــی هەستیارەدا كە گەلەكەمانی تێدا دەربارز دەبێ، هەم وەكو پارتی چارەسەری و هەمیش وەك گەل ئەو پرسیارە لەخۆمان بكەین كە ئاخۆ بۆ ئەم گۆڕانكاریانە ئامادەین. هەر بۆیە بەپێویستیمان بەئامادەبووانی و كۆنگرە لەچوارچێوەی زانی بگەینە پــارتــەكــەمــان ئەندامانی ــەی ــن زۆریبڕیارێكی گرنگ، هەتاكو بتوانین خاوەن لەرەنج دەسكەوتەكانمان و گەلەكەمان تێكۆشانی و

دەركەوین.شەشەمی كۆنگرەی بــەجــیــاوازی ســەبــارەت بێگومان ووتی؛ كەركوكی حسین پارتەكەشی كە سیاسیە پارتی تاكە چارەسەری پارتی لەكاتی توانیوویەتی كوردستان لەباشوری ئەمەش ببەستێت. كۆنگرەكانی ــدا خــۆیحزبیماندا. لەكاری بوو ئەزمونێكی سەركەتوو بوو بەناوچەكە گرێدراو ترمان، جیاوازیەكی كە لەگۆڕانكاریەكی جددیدایە و ئێمەش پێمان ببەستین كۆنگرە قۆناخەدا لەم كە بوو باش هەتاكو بتوانین خاوەنداری لەداخوازیە رەواكانی گەلەكەمان بەشێوەیەكی دیموكراتیانە و ئاشتیانە ئەم لەسەر كۆنگرەشمان دروشمی و بكەین

بنەمایە هەڵبژارد، بۆ ئەوەیە ببینە وەاڵمدرەوەی خواستەكانی ئەم قۆناخە.

و شێوە و داهــاتــوو بەبەرنامەی ســەبــارەت كەركوكی حسین تێكۆشانیان میكانیزمەی كۆمەڵێك چارەسەری پارتی ووتیشی:"راستە كاری جددی بەئەنجام گەیاندووە، بەاڵم ئیدی بۆ ئەم قۆناخە شێوە و میكانیزمەیەكی بەرفراوانتر لەكاروخەبات پێویستە. هەر بۆ ئەوەش بەشداری كە دەكەین ئازاد"ی دەستپێشخەری"تەڤگەری پێشەنگەكەی و بەرفراوانترە رێكخستنێكی ژنان و گەنجانە. بەشداریكردن و مۆشارەكەتی هۆنەرمەندان و لەرۆشنبیران هەمەالیەنیە و سەرخستن بۆ تر الیەنەكانی و رێكخراو و بەجێهێنانی پێوانەكانی دیموكراتی پێویستە و لەمەوبەدواش ئەرك و كاری تێكۆشەرانی ئازادی ئەوە ئەمەش دەبێت. بەرفراوانتریش و زۆتر تۆكمەتر و تر هەنگاوی جددی كە دەخوازێت لەبرەودان بەتێكۆشانی دیموكراتیانە هەڵگرین بۆ ئەوەی بتوانین بەهەموو الیەكمان ئەو هێرش و پەالمارانەشی لەسەرگەلەكەمان لەهەرچواربەشی

كوردستان لەئارادایە پووچەڵ بكەینەوە.

ــەری ــارەسـ "تـــــارا حــســیــن"، پـــارتـــی چـئێستا هەتاكو دامەزراندنیەوە هەرلەسەرەتای لەنوێبوونەوە و نوێخوازیدا بووە. هەمیشە پالن و تاك گەیاندنی و پێشخستن بۆ پــرۆژەی و گەلێك و بووە پێ سەردەمیانەی كۆمەڵگای قۆناخیشی بڕیووە و توانیوویەتی لەزۆر بواردا هێڵی و تەبایی گیانی و پێشخستن لــەرووی نەتەوەیی و پێكەوەژیانی گەالنەوە سەرقافلە بێ و هەر بۆیە ئەم كۆنگرەیەش لەگەڵ كۆنگرەكانی رابردوودا جیاوازەترە. لەگەڵ ئەو گۆڕانكاریانەی لەگەڵ و بەرێوەدەچن ناوەڕاست لەرۆژهەاڵتی كاروخەباتمان و تێكۆشان هێڵی كە ئەوەش لەبواری پێشختنی پێگەكانی دیموكراتیكبوونی و نەتەوەیی هۆشیاری و كۆمەڵگا و تــاك بووینە، سەركەوتوو گەلێك ژن ئازادیخوازی ناوچەكە بارودۆخی هەم ئــەوەی لەبەر بەاڵم زیاترە لەوەی و هەمیش چاوەڕوانیەكانی گەل لەئێمە، بۆیە پێویستە گوڕێكی زیاتر بەخەبات و تێكۆشانی خۆمان بدەینە خەباتی رابردوومان كە لەچوارچێوەی خەباتێكی سیاسی و حزبێكدا دەخوازێت زیاتر لەوە قۆناخەش ئەم بــووە.

كە تەنیا بەحزبی سیاسی بتوانی ببیتە وەاڵم كۆنگرە بۆیە هەر جەماوەر، داخوازیەكانی بۆ ئیدی كە ئــەوەیــدا بڕیار ــگ، دەن بەتێكرای وەكــو حزب پارتی چــارەســەری لــەمــەوبــەدوا كارەكانی خۆی رادەگرێت و درێژە بەخەبات و

تێكۆشانی خۆی بەفۆرم و شێوازێكیتر بدات. تار حسین سەبارەت بەخەباتی پالن و خەباتی رابــردوودا رۆژی لەچەند ووتی؛ داهاتووشیان راگەیەندرا، ئازاد"ی دەستپێشخەری"تەڤگەری لێكۆڵینەوانەی و وڕا پرس ئەو بەپێ ئێمەش لەو تەڤگەرەمان كردووە بەباشمان زانی خەباتی و ئازادی تەڤگەری ناو بۆ بگۆزاینەوە خۆمان لەوێدا درێژە بەكاروخەباتی خۆمان بەشێوازێكی چاوەڕوانی ئەمڕۆ چونكە بدەین؛ بەرفراوانتر جددیش گۆڕانكاری و زیاترە لەئێمە گەلیش لەناوچەكەش هاتووتە ئاراوە و هێڵی نەتەوەیی قازانج باشی سەركەوتنی ئازادیخوازیش و هەنگاوەش بەم دەمانەوێت هەربۆیە كردووە، كە بدەین ئەركانە ئەو بەجێهێنانی هەوڵی لەماوەی رابردودا بەجێ نەهاتوون، هەتاكو ببینە وەاڵمدەرەوەی هەموو ئەو كێشە و قەیرانانەی

بەڕوكی كۆمەڵگاكەمان گرتووتەوە.

هەڵەبجەییش سەركەوتنی "بانو محەمەد"ی كۆنگرەی شەشەمی پارتی چارەسەری لەهەموو ئەندامان، دۆستان و الیەنگران و گەلی كوردی ئەندامێكی ــو وەك ووتــی؛ بانو ــرد. ك پیرۆز دامەزرێنەری پارتی چارەسەری ماوەی دووازدە ساڵە لەتێكۆشان و كاروخەباتداین، بەپێ توانا و هێزی خۆمان ئەركەكانمان بەجێهێناوە. لەو قەناعەتەدا لەم ماوەیە توانیمان گەلەكەمان لەم بجوڵێنین. ئاستێك هەتا كوردستان بەشەی پارتی چارەسەری خۆی لەئەنجامی ئەو بۆشاییە ببوو دروست كوردستان لەباشوری سیاسیەی چارەسەری پارتی دامەزراندنی واتە دامــەزرا، لەخۆیدا خــۆی بــوو مێژوویی زەروورەتــێــكــی ئەو پڕكردنەوەی بۆ چارەسەریش پارتی و بۆشاییە دروست بوو و توانیمان هەتاكو ئاستێك ئەم ئەركە راپەڕێنین. زۆرێك لەگەلەكەمان لەم هێڵەی تێكۆشانەدا جێیان گرت و بەگیان و دڵ كاروخەباتیان كرد و بۆ ماوەی دوازدە ساڵە ئەم ئەركە جێبەجێ دەكەن و لەمەوبەدواش ئەركی لەسەرئەم ئەندامەكانی سەر دەكەوێتە زیاتر

تارا حسین:"پارتی چارەسەری وەرچەرخانێكی نوێ لەخەباتی رێكخستنیدا دەكات"

د. بەكر:"پێویستە ئیدی رابەرایەتی دەنگی ناڕەزای كۆمەڵگا بكرێت"

Page 15: Rojiwelat jimare 44

] ~ [[email protected]

13] ژماره 44[ ]2014/10/20[ ]ساڵی چوارم[

راپۆرت

راستەهێڵەدا. كاتێك پارتی چارەسەری دامەزرا لەكایە سیاسیەكان زۆر كەم و بەشداری ژنان الواز بوو. هەرمۆناسبە و رووداوێك یان ئاهەنگ تر پارتەكانی هەبووایا، یادكردنەوەیەك و دەچونە ناو هەوڵە داخراوەكان بۆ بەجێهێنانی پارتی بەراستی ــەاڵم ب مەراسیمەیان، ئــەو الیەنگرانی و دۆستان و ئەندام و چارەسەری توانیان لەم رووەوە بەبەشداری ئاكتیڤانەی ژنان لەبەشداریكردنیان هەر سیاسی، لەگۆڕەپانی بەرێوەبەرایەتی لەدەستەی باش بەرێژەیەكی و هەمیش ئەزموونی هاوسەرۆكی وای كرد كە ئیدی خەباتی ناو هەوڵەكان، بێتە سەرشەقام ببینن، تێدا ئاكتیڤانەتری رۆڵێكی ژنانیش و خایاند. زۆری تێكۆشانێكی و خەبات ئەمەش و ناهەموار بارودۆخێكی لەژێر هەرچەندە نابڕیندا و زیندانكردن و لێدان و سۆكایەتی بەرخۆدانمان و نــەدا كۆڵمان بــەاڵم بووین، ئەو بەسەر توانیمان بەخۆشحاڵییەوە و كرد ژنی ناسنامەی لەپێناو و ببین زاڵ قۆناخەدا هێزی بووینەتە ئــازاددا كۆمەڵگایەكی ـ ئازاد ژناندا پرسی لەچارەسەركردنی وەرچەرخان

لەباشوری كوردستان.ئەنجام باشتریش كاری كە هیوایەشدام لەو بدەین و لەهەركوێیەكیش جێ بگرین، خاوەنداری

لەهێڵی فكری، فەلسەفی رێبەر ئۆجاالن دەكەین.

"ئازاد شێخانی"، كۆنگرە لەكاتێكی هەستیار و چارەنوسسازدا سازكرا. لەبەرئەوەی دەزانین هێرشی داگیركاری سەركوردستان كە لەچەتەكانی هەموو نوێنەرایەتی و چڕكراوەتەوە داعشدا لەكاتێكی دەكات. سەركوردستان داگیركەرانی وادا و پێداگری ئێمە لەسەر ئەوەی كە كۆنگرەی خۆی گرنگیەكی ببەستن پارتیمان شەشەمی گەلەكەمان كە قۆناخێكە دەزانین بۆیە هەیە. بــەتــەواوی كە نزیكە و نزیكە بــەئــازادیــەوە كۆنگرەی بەبەستنی خۆی. مافەكانی بگاتە كردنەوەیەكی نوێی پارتیمان، شەشەمینی ئەنجامدەدەین، لەهەمواربوارەكاندا رێكخستنی چ لەبواری میكانیزمەی رێكخستنی، چ لەبواری بۆ ئەندامانمانەوە هەڵسوكەوتی و شێواز بەرۆحێكی و كرداریانەتر بەشێوەیەكی ئەوەی بەرخۆدانڤانی زیاترەوە هەنگاو بۆ بەجێهێنانی بەهەستكردن بنێنین. گەلەكەمان ئامانجەكانی سیاسیە الیەنە و هێز ئەو ئیتر كە ــەوەی بنەیانتوانیووە بەهەموویانەوە كە كالسیكیانەی ببنە وەاڵم، ئێمە بەهۆی ئەوەی خاوەن كەلتور و فكر و هزرێكی نوێی شۆڕشگێڕین كە ئەویش هزری رێبەر ئۆجاالنە و هێڵێكی سەركەوتووە و

لەو قەناعەتەشداین كە بەو هزر و فكرە نوێیەی رێبەر ئۆجاالن ببینە وەاڵمدەرەوەی قۆناخەكە.

كاروخەباتی داهاتووی قۆناخی بە سەبارەت ئەندامانی پارتی چارەسەری شێخانی وتیشی؛ زۆر خەڵكانێكی ئەمڕۆكە كە ئاگادارین ئێمە مەدەنی رێكخراوەی و رۆشنبیر و نەتەوەیی بۆ بەپەڕۆشن دیموكراتخواز كەسایەتی و گەلەكەمان بۆیە ماوەی ساڵێكە لەگەڵ ئەو كەس گشتیمان تێكۆشانێكی و هەوڵ الیەنانەش و بڕیارێكی و ئێمە لەفكری نزیكن كە هەیە لەو خاوەنداری پێكەوە كە هەیە هاوبەشمان و بین قۆناخەكە وەاڵمـــدەرەوەی و قۆناخەدا فراوانتر خۆمان حزبابەتی سیستەمی هاوكات و بەهەموو چین بتوانین و بكەین گەورەتر و تویژەكانی كۆمەڵگاوە ببینە وەاڵمدەرەوەی ئەم

قۆناخەی كە گەلەكەمانی تێدا گۆزەر دەكات.

هیوای شتێك هەموو پێش بەكر"یش، "د. سەركەوتن و پیرۆزبایی بۆ كۆنگرە و ئەندامان خواست گەلەكەمان و الیەنگران و دۆستان و و ووتی؛ بێگومان كۆنگرە ئەركێكی رێكخستنی هەموو پارت و رێكخستن و رێكخراوێكە. هەموو پارت و رێكخراوێك پێویستیان بەپێداچوونەوە تاكتیكی و ستراتیژی پەیڕەو و بەرنامە بە

ئێمە ئاگادارین كە ئەمڕۆكە خەڵكانێكی زۆر نەتەوەیی و رۆشنبیر و رێكخراوەی مەدەنی و كەسایەتی دیموكراتخواز بەپەڕۆشن بۆ گەلەكەمان بۆیە ماوەی ساڵێكە لەگەڵ ئەو كەس و

الیەنانەش هەوڵ و تێكۆشانێكی گشتیمان هەیە كە نزیكن لەفكری ئێمە و بڕیارێكی هاوبەشمان هەیە كە پێكەوە خاوەنداری لەو قۆناخەدا و وەاڵمدەرەوەی قۆناخەكە بین و هاوكات سیستەمی

حزبابەتی خۆمان فراوانتر و گەورەتر بكەین و بتوانین بەهەموو چین و تویژەكانی كۆمەڵگاوە ببینە وەاڵمدەرەوەی ئەم قۆناخەی كە گەلەكەمانی تێدا گۆزەر دەكات

Page 16: Rojiwelat jimare 44

] ~ [[email protected]

14]ساڵی چوارم[ ]2014/10/20[ ] ژماره44[

راپۆرت

یەكێك هەیە. خۆی كاروخەباتی و رێكخستن ئەوەیە چارەسەریش پارتی لەجیاوازیەكانی كە لەماوەی دوازدە ساڵ تەمەنی خۆیدا شەش شەشەمین ئەمەش و بەستووە كۆنگرەی بەهۆی موممكنە سازیكرد. كە كۆنگرەیەتی هەندێ رووداوی سیاسی و رێكخستنیەوە كۆنگرە لەكاتی خۆیدا نەبەسترابێت، بەاڵم ئەوەش زۆر دوانەكەوتوو و هیچ كاریگەریەكی لەسەر بەرنامە دانــەنــاوە. چارەسەریدا پارتی ستراتیژی و كۆنگرەكانی لەگەڵ كۆنگرەیە ئەم جیاوازی رابردودا ئەوەیە كە لەكۆنگرەكانی رابردوو تەنیا خۆ ئامادەكردن بوو لەچوارچێوەی پارتێكدا و كارەكانی و ئیش و دەكرد بەرێكخستن خۆی بەرێوەدەبرد، بەاڵم ئەم كۆنگرەیە لەچوارچێوەی گۆڕانكاریەكانی ناوچەكە و باشوری كوردستان و هەموو كوردستاندا دەبینێتەوە و خۆی جارێكی تر بەتەڤگەر و رێكخستن دەكاتەوە و هەوڵدەدات ببێتە وەاڵمێك بۆ هەموو داخوازیەكانی كۆمەڵگا.داعش شەڕی لەدوای ووتیشی:"بێگومان بەكر

كوردستان و ناوچەكە سیاسی هەلومەرجی سەرلەنوێ دەگۆڕدرێن و دادەڕژێنەوە. ئەمەش پێویستی بەگۆڕانكاری هەیە لەبواری سیاسی و ستراتیژیدا. پارتی چارەسەریش لەم گۆڕەپانەدا پێویستە و بەرێوەدەبات خۆی كاروخەباتی لەكاروخەباتی گۆڕانكاری هەرلەوچوارچێوەیەدا

خۆیدا بكات.پێبكەم، ئاماژەی دەمەوێت كە تر خاڵێكی بەناو هــەبــوو هێزێك لـــەرابـــردوو ــە، ــەوەی ئئۆپۆزسیۆن لەنێو پەرلەماندا كە كەم تا زۆر ئەم هێزە رەخنەی لەپەرلەمان و ئەدای بەرێوەبردندا دەگرێت، بەاڵم ئەم هێزە خۆی ئێستا چووەتە گەلدا لەناو لەمالشەوە پاڵ دەسەاڵت كە چی ناڕەزایەتیەكی زۆر هەیە. گەل پێویستی بەهێزێك چارەسەری پارتی بكات. رابەرایەتی كە هەیە دەبێ نوێیدا تەڤگەرێكی لەچوارچێوەی رابەرایەتی ئەو دەنگە ناڕەزایەتیەی جەماوەر و نوێنەرایەتی ئەو هێزە ئۆپۆزسیۆنەی خەڵك بكات كە لەسەر شەقامە، رەخنەیان لەسەر

سیاسەتكردن، بــەرێــوەبــردن، سیستەمی هەیە. خزمەتگۆزاری مەسەلەی ستراتیژ، لەگشتیدا كۆمەڵێك رەخنەی زۆر زۆر هەیە. ناو كەوتووەتە لەخۆیدا خۆی هەرێمە ئەم و سیاسی بەرێوەبردن، گەورەی قەیرانێكی پێویستی كـــەلـــتـــوریـــەوە. و ــوری ــابـ ئـبتوانێت كە هەیە وەهــا بەبزوتنەوەیەكی رابەرایەتی ئەوە بكات بۆ چارەسەركردنی ئەو پارتی كە ئەوەی لەبەر بێگومان كێشانە. خۆی كوردستان دیموكراتی چــارەســەری كە وەهایە فەلسەفەیەكی و فكر هەڵگری كێشەكانی بۆ چــارەســەر ببێتە بتوانێت كۆمەڵگا، ئەمەش ئەو ئەرك و بەرپرسیاریەتیە لەم چارەسەری پارتی سەرشانی دەخاتە خۆی لەوچوارچێوەیەدا ئێستا كە قۆناخەدا سیاسەت و بكاتەوە رێكخستن و بەتەڤگەر بەرێوە بەرێ و بەپێ گۆرانكاریەكانی ناوچەكە دەست بەكاروخەبات و خۆرێكخستنەوەیەكی

نوێی تر بكات.

كاتێك پارتی چارەسەری دامەزرا بەشداری ژنان لەكایە سیاسیەكان زۆر كەم و الواز بوو. هەرمۆناسبە و رووداوێك یان ئاهەنگ و یادكردنەوەیەك هەبووایا، پارتەكانی تر دەچونە ناو

هەوڵە داخراوەكان بۆ بەجێهێنانی ئەو مەراسیمەیان، بەاڵم بەراستی پارتی چارەسەری و ئەندام و دۆستان و الیەنگرانی توانیان لەم رووەوە بەبەشداری ئاكتیڤانەی ژنان لەگۆڕەپانی سیاسی، هەر لەبەشداریكردنیان بەرێژەیەكی باش لەدەستەی بەرێوەبەرایەتی و هەمیش ئەزموونی هاوسەرۆكی وای كرد كە ئیدی خەباتی ناو هەوڵەكان، بێتە سەرشەقام و ژنانیش رۆڵێكی

ئاكتیڤانەتری تێدا ببینن، ئەمەش خەبات و تێكۆشانێكی زۆری خایاند

Page 17: Rojiwelat jimare 44

] ~ [[email protected]

15] ژماره 44[ ]2014/10/20[ ]ساڵی چوارم[

چاوپێكەوتن

ئا/ دیجلە دڵسۆزپارتی چارەسەری دیموكراتی كوردستان دوای زیاتر لەدوازدە ساڵ تێكۆشان لەشەشەمین كۆنگرەی خۆیدا بڕیاریدا كاروچاالكیكانی هاوكات بهێنێت. خۆی بەتێكۆشان كۆتایی و رابگرێت خۆی نیشتمانپەروەر كەسایەتی كۆمەڵێك شانبەشانی كە بڕیاریدا دیموكراتی جواڵنەوەیەكی دروستكردنی بۆ دیموكراتخواز و كۆنگرەی بڕیارەی سەرئەم تیشكخستنە بۆ بكات. تێكۆشان پارتی چارەسەری و ئایندەی تێكۆشانی ئەندام و الیەنگرانی چەند پارتی غەریب"هاوسەرۆكی ئاراستەی هەڤاڵ"دیار پرسیارێكمان بەمشێوەیە ئەویش كــرد، كوردستان دیموكراتی چارەسەری

بۆمان دوا:

* بۆچی خەباتی پارتی چارەسەریتان راگرت؟ ئایا ئەم بڕیارە لەژێر فشار و كاریگەریی دەركیدا بوو، یان وەكو پێویستیەكی ناوخۆیی

رێكخستن بوو؟ـ ئەو تێكۆشانەی پارتی چارەسەری ماوەی زیاتر" لە"12"ساڵە پێشەنگایەتی نوێی خوێندنەوەی ئەمەش و بەرز ئاستێكی گەیشتۆتە ئەمڕۆ دەكــات، پێویست بوو بۆ ئەوەی بتوانین وەاڵمی ئەم قۆناخە بدەینەوە و هەنگاوی

بەمشێوەیەمان بەپێویست بینی.

واتە ئەم بڕیار و گۆڕانكارییە وابەستەی بارودۆخی بابەتی و پێویستیەكانی ئەم قۆناخە و هەستكردنی ئێمە بەو بەرپرسیارێتیەیە، نەك هەبوونی فشاری دەرەكی؛ چونكە لەئەمڕۆدا پارتی چارەسەری بەبەراورد بەرابردوو كەمترین فشاری لەسەرەو ئاستەنگیەكانی بەردەمی لەنزمترین ئاستدایە. ئەگەر ئەم

گۆڕانكارییانە نەبوونا وابەستەی فشار و ئاستەنگی دەبووینەوە.

* ئەگەر ئەمە وەكو پێویستی تێكۆشان بوو، بۆچی لەكۆنگرەەدا بڕیاری گۆڕانكاریتان نەدا و رێكخستنێكی نوێتان دروست نەكرد؟

ـ لەوەاڵمی پرسیاری پێشوودا باسم لەوە كرد كە زەمینەیەكی بابەتی گونجاو خولقاوە بۆ تێكۆشانی نەتەوەیی و دیموكراتی، ئەمڕۆ خەڵكێكی زۆر بەرەو پیری ئەم شێوازە خەباتە دێن، بەاڵم هەموویان ئەندامی پارتی چارەسەری نین، دیارە ئێمەش نەمانتوانیوە ئەو زەمینە دروست بكەین كە ئەو كەسانە هەموویان خۆیان لەناو ئەم پارتە ببیننەوە، بەاڵم ئێمە و ئەوانیش كۆكین ئەمە لەبەر دەستپێكەین. نوێ جواڵنەوەیەكی پێكەوە ئــەوەی لەسەر نەماندەتوانی ئەوان بانگ بكەین و لەكۆنگرەی پارتی چارەسەریدا بڕیار لەسەر جواڵنەوەیەكی نوێ بدەین؛ چونكە ئەمە دەبووە بەردەوامی راستەوخۆی پارتی ئەمە هەنگاوێكی وابوو كە پێیان لەو كەسایەتیانە بەشێك و چارەسەری سەركەوتوو نابێت. هاوكات نەدەكرا پارتی چارەسەری خەباتی خۆی بەردەوام بكات و بەشداریش بێت لەجواڵنەوەیەكی نوێی سیاسی و كۆمەاڵیەتیدا و هەر بۆیە باشترین شێواز و چارەسەری بەالمانەوە ئەوە بوو كە خەباتی پارتی

دیار غەریب؛"لەكۆنگرەدا بڕیارماندا خەباتمان فراوانتر و مەزنتر بكەین"

"ئەو جواڵنەوە نوێیە تایبەتمەندی و شێوازی خەباتی تایبەت بەخۆی دەبێت"

Page 18: Rojiwelat jimare 44

] ~ [[email protected]

16]ساڵی چوارم[ ]2014/10/20[ ] ژماره44[

چاوپێكەوتن

چارەسەری راوەستێنین و هەموو توانامان بخەینە خزمەتی ئەو جواڵنەوە نوێیەوە.

* كەواتە دەتوانین بڵێین ئەم هەنگاوە بەڵكو لەخەبات، نییە بـــەردان دەســت

گۆڕینی شێوازی خەباتە؟و فراوان خەبات بڕیارمانداوە ئێمە بێگومان، ـ

مەزن بكەین، نەك دەست لەخەبات بەربدەین.

ــاســی دەكـــەن * ئـــەو جـــواڵنـــەوەیـــەی بپارتی كۆپی یان بەردەوامیدان نابێتە

چارەسەری؟لەبەها ــداری ــاوەن خ نوێیە ــەوە جــواڵن ــەو ئ ـ ئەو سەرجەم و چارەسەری پارتی جوانەكانی گروپ و كەسانە دەكات كە بەشدار دەبن تێیدا و وەردەگرێت لەكەموكورتیەكانیشیان وانە و هەوڵدەدا دووبارەیان نەكاتەوە. بێگومان نابێتە هیچ و چارەسەری پارتی بەردەوامی و كۆپی دەبن بەشدار كە لــەوانــەی گروپێك و كــەس لەهەموویان ــوزارە گ بــەاڵم لەدروستكردنیدا، دەكات. ئەو جواڵنەوەیە تایبەتمەندی و شێوازی وەكو دەكرێت دەبێت. بەخۆی تایبەت خەباتی لەكۆبوونەوەی كە بكەین پێناسەی رووبارێك

چەندین چەم و جۆگە دروست بووە.جۆگەیەكیان و چەم هیچ نەناوی رووبــارەكــە هەڵدەگرێت، نە هەمان قەبارە و رێرەوی دەبێت، بەاڵم هەرچەم و جۆگەیەكیان بەشێوەیەك لەناو

رووبارەكەدا گوزارە لەخۆی دەكات.

و ئێوە ــارەدا رووبـ ئــەو لەناو ناترسن *رابردووەكەتان ون ببن و رەنجتان بەفیرۆ

بچێت؟ـ ئێمە بۆ ئامانجی حزبی و تاكەكەسی خەباتمان

نییە، تایبەتمان بەرژەوەندی واتە نەكردووە، نەتەوەیی جواڵنەوەی لەمەزنبوونی بۆچی ئیتر دیموكراتی بترسین. ئەگەر ئەو جواڵنەوەیە گەشە بكات بەواتای تێكۆشانی نەتەوەیی و دیموكراتی بەرنامەی و ئامانج ئەمەش و كردووە گەشەی پارتی چارەسەری بووە و ئەندامانی ئەم پارتە

خۆشحاڵ دەبن.

* ئایا هیچ رێككەوتنێكی پێشوەخت هەیە بەرپرسیاری و پۆست دابەشكردنی بۆ

جواڵنەوە نوێیەكە؟ـ ئەم جواڵنەوەیە باوەڕی بەتێكۆشانی دیموكراتی نەك دەبێت خزمەت و بەئەرك ئەویش هەیە، بەپۆست و دەسەاڵت و بەرژەوەندی. لەناو پارتی چارەسەریدا كێ بەرپرسیاری زیاتر بوایە بەواتای ئەوە نەبوو كە دەسەاڵتی زیاترە و موچەی زیاترە و بەرژەوندی زیاتری هەیە؛ بەڵكو بەواتای ئەوە بوو كە دەبێت زۆرترین كاتی خۆی بخاتە خزمەتی پارتی و گەلەوە و كەمترین كاتی بۆ خۆی بێت. واتە ئەوەی ببێتە بەرپرس زۆرترین بەرژەوەندی لەدەست دەدات و پێم وایە جواڵنەوەی دیموكراتی پێشەنگانی و پێشدەكەوێت چەمكە ــەم ب

جواڵنەوەی نوێش خاوەنی ئەم تایبەتمەندییەن.

* واتە دابەشكردنی ئەرك و بەرپرسیارێتی نوێ نابێتە كێشە؟

و ئەرك چونكە كێشە؛ نابێتە بەدڵنیایەوە ـ بەرپرسیارێتی الی ئێمە لەسەر بنەمای داخوازی بنەمای لەسەر بەڵكو رێكناخرێت؛ تاكەكەسی پێویستی خەبات و پێشنیاری بنكەی رێكخستنی ئەركێك هەر بۆ هەڤاڵێك هەر و رێكدەخرێت ئەوا بسپێردرێت، پێ ئەركی و بپاڵیۆرێت هەموو توانای خۆی دەخاتە گەڕ بۆ سەرخستنی

ئەركەكەی، ئەگەر ئەركی بەرێوەبەرایەتیشی پێ خۆی توانای و پێگە بەپێ ئەوا نەسپێردرێت،

خزمەت دەكات.لەكاتی دروستبوونی جواڵنەوەی نوێدا سەرجەم ئەندامانی ئێمە بەبێ دوودڵی بەشدار دەبن و هیچ

مەرجێكمان نییە بۆ بەشداری كردن.

* ئایا لەجواڵنەوەی نوێدا بەرێزتان یاخود وەردەرگــرن؟ بەرپرسیاری نەجیبە هەڤاڵ یاخود ســەرۆك بپرسم دەكرێت یاخود هاوسەرۆكی جواڵنەوەی نوێ كێ دەبێت؟

ـ نەمن و نە هەڤاڵ نەجیبە و نەهیچ هەڤاڵێكی پارتی چارەسەری بۆ بوونە هاوسەرۆكی یاخود سەرۆكی ناچێتە ناو جواڵنەوەی نوێیەوە. ئاگادار ئەركی بۆ بێت پاڵیوراو كــەس هیچ كە نیم سەرۆك یاخود هاوسەرۆكی، من و هەڤاڵ نەجیبە ئامادەین خزمەتی ئەو جواڵنەوەیە بكەین، بەاڵم بەرێوەبەرایەتیدا لەناو كە دەبینین بەباشتری نەبین و كەسانیتر و روخساری نوێ پێشەنگایەتی

جواڵنەوەكە بكەن و ئێمەش پشتیوانیان بین.

* پێتان وایە ئەم كارەی ئەنجامتان داوە ئەنجامی باشی لێ دەكەوێتەوە؟

خۆیدایە، لەجێگەی بڕیارەكەمان بەدڵنیایەوە ـ ئەوەیە وابەستەی پرۆژەكە سەركەوتنی بەاڵم كە بەباشی كاری لەسەر بكرێت و لەو باوەڕەدام سەركەوتنی بۆ بەرپرسیارێتیە بەو هەمووان سەركەوتنیش هیوای ــەن. ــاردەك ك پــرۆژەكــە نەبوونتان ماندوو دەستی و دەخوازم ئێوە بۆ داهاتوودا لەقۆناخی بــاوەڕەدام لەو و دەگوشم

ئێوەش ئەركتان زیاتر و فراوانتر دەبێت.بەرواری چاوپێكەوتنەكە: 2014-10-16

Page 19: Rojiwelat jimare 44

] ~ [[email protected]

17] ژماره 44[ ]2014/10/20[ ]ساڵی چوارم[

وتار

شەهید ئارام؛ نمونەی كەسێكی سادەو لەخۆ بردوو و ئازادیخواز بوو

ئارام هەڤاڵ بە ناسراو خەلیفە عەلی حسێن لەباوەشی دا 1974 ساڵی لــە كەركوكی لەگوندی نیشتمانپەروەر بنەماڵەیەكی هەر هەڵهێناوە. بەدونیا چاوی خالۆبازیانی لەسەرەتای ژیانیەوە ئاشنای خەم و ئازارەكانی سیاسەتەكانی بەهۆی كە بووە، میلەتەكەی جــواڵنــەوەی شكستی و بەعس حكومەتی ئەیلولەوە گەلی كورد ڕووبەڕووی بویەوەو ئەویش لەگەڵیدا گەورە دەبوو. هاوكات بەپەیامەكانی شەهید ئارام و كۆمەڵە بۆ بەرەنگاربوونەوەی ئازادی لەپێناوی تێكۆشان و بەعس ستەمی گەل و واڵتدا، بەتایبەتی بە دروشمەكانی"ئەم كوردستانە رزگار دەكەین و دەچین بۆ رزگاری بژی" كەڵ و بژی "كەم تر"و كوردستانێكی گۆش بوو. لەسێبەری كاریگەری نەبەردیەكانی دەشتی پێشمەرگەكانی پارتیزانانەی شەڕی كەركوك و گەرمیان لەوێنەی سیروان تاڵەبانی،

هەڵوێستە مامەڕیشەو و گەرمیانی خالید لەناو كـــورد گەنجانی شۆڕشگێڕیەكانی زیندانەكانی موسڵ و بەغدادو هەیئەی كەركوكدا گەشەی دەكردو مەزن دەبوو. ئەمانەش وایان دەكرد لەگەڵ مەزنبوونیدا هاوكات هەستكردنی بە ئێش و ئازارەكانی میلەتەكەی و تێكۆشان و قوربانیەكانیشی گەلیش لەناخیدا گەشە بكەن.

هەڤاڵ ئارام و خێزانەكەی یەكێكن لەو خێزانانەی بوویەوەو ئەنفال ــەڕووی ڕووب كەناوچەكەیان ژمارەیەك زۆر لە خزم و كەسی لەدەست دەدات لەهەمووشی دەكرێت. خاپوور گوندەكەیان و ناخۆشتر ئەوەیە لەو پرۆسە بەدناوەدا هەڤاڵ ئەنفال لەدەست دەدات و دایكی ئارام دایكی بونیادی لەسەر كاریگەری ئەمەش دەكرێت. كەسایەتی هەڤاڵ ئارام هەبوو. لەناخی هەڤاڵ ئارامدا هەمیشە هەست بەخەمێكی قوڵ دەكراو

لەچاویدا تینوبوونی ئازادی دەبینرا.

دەبێت كە ــوو واب پێی ڕاپەڕینەوە لــەدوای بكرێتەوەو ــاوەدان ئـ كوردستان بــاشــووری لەبەشەكانی گەلەكەمان تێكۆشانی پشتیوانی بــاوەڕەدابــوو لەو و بكرێت كوردستان تری كێشەی چارەسەری بۆ هەنگاونان كەبەبێ كوردستان، تــری لەبەشەكانی گەلەكەمان گەلەكەمان كێشەی چــارەســەری ناتوانرێت لەباشوور گەرەنتی بكرێت. هەر لەم قۆناخەدا بەخەباتی ئازادیخوازانەی پەكەكەو بیرو ڕامانی رێبەر عەبدوڵاڵ ئۆج ئاالن ئاشنا دەبێت و دەگاتە هیواو وەاڵمی رێبازە ئەم كە قەناعەتەی ئەو كێشەكانی دەتوانێت ــەوەو دەدات ئاواتەكانی كۆمەاڵیەتیەكانیش كێشە و كوردستان گەلی چارەسەر بكات. ئەمەش وای لێ دەكات بڕیار بدات كە بەشداری ئەم جواڵنەوەیە ببێت و لە پەكەكە ریزەكانی بەشداری دا 1996 ساڵی ــژە درێ بــۆ و هەڵوێستێك وەكــو دەكـــات.

هەڤاڵ ئارام و خێزانەكەی یەكێكن لەو خێزانانەی كەناوچەكەیان ڕووبەڕووی ئەنفال بوویەوەو ژمارەیەك زۆر لە خزم و كەسی لەدەست دەدات و گوندەكەیان خاپوور دەكرێت. لەهەمووشی

ناخۆشتر ئەوەیە لەو پرۆسە بەدناوەدا هەڤاڵ ئارام دایكی لەدەست دەدات و دایكی ئەنفال دەكرێت. ئەمەش كاریگەری لەسەر بونیادی كەسایەتی هەڤاڵ ئارام هەبوو. لەناخی هەڤاڵ ئارامدا هەمیشە

هەست بەخەمێكی قوڵ دەكراو لەچاویدا تینوبوونی ئازادی دەبینرا

Page 20: Rojiwelat jimare 44

] ~ [[email protected]

18]ساڵی چوارم[ ]2014/10/20[ ] ژماره44[

وتار

خۆی ناوی ئارام، شەهید ڕێبازەكەی پێدانی دەكاتە ئارام و هەمیشە هەوڵی دەدا ئارامانە

تێبكۆشێت. هەڤاڵ ئارام هەتا ساڵی 2002 لەناو ڕیزەكانی گەریالی پەكەكەدا، سەرەتا وەكو شەڕڤانێكی بوێرو فەرماندارێكی وەكــو ــر دوات و ــازادی ئشارەزاو خاكی بەشداری لەزۆر نەبەردو داستاندا كردووەو نمونەی گەریالیەكی سەركەوتوو بووە ئــەوەی دوای تێكۆشانیدا. شــەڕو لــەژیــان، ئاالن ئۆج رێبەر نێودەوڵەتی بەپیالنگێڕیەكی رادەستی كــراو دادەستگیر 1999 لەساڵی ئارام یەكێك بوو لەو توركیا كرایەوە، هەڤاڵ ناو چــووە خۆی كەبەپێشنیاری هەڤااڵنەی فیدایی چاالكی بۆ خۆی گیانبازانەوەو هێزی تەرخان كردو یەكێك بوو لەو هەڤااڵنەی كەلەو بوارەدا پێشەنگ بوو. لەساڵی 2002 دا لەگەڵ پەكەكەو لەكادیرانی لەهەڤااڵنی ژمارەیەك كۆمەڵێك كەسایەتی نیشتمانپەروەردا بەشداری دیموكراتی چارەسەری پارتی لەدامەزراندنی زیاتر ســاڵ دوو ــاوەی م ــردو ك كوردستاندا وەكو كادیرێكی چاالك و ئەندامی ئەنجومەنی سەركردایەتی پارتی چارەسەری و ماوەیەكیش

و تێكۆشا كەركوك رێكخستنی بەرپرسی پێشەنگ سەركردەیەكی و كادیر نمونەی سیاسی بەتۆمەتێكی داو 2005 لەساڵی بوو. هەڵبەستراو دەستگیر دەكرێت و ماوەی نۆ ساڵ دەكرێت زیندانی لەزیندانی مەعەسكەر سەالم دوای دەكرێت. ــازاد ئ دا 2014-3-17 لە و ئازادبوونی لەسەر داخوازی خۆی دەچێتە چیاو ناوەندی ئەكادیمیای لەپەروەردەی بەشداری شەهید مەزڵوم دۆغاندا دەكات و رۆژێك پێش كۆتایهاتنی خولی پەروەردە بەهۆی نەخۆشی لەدەست پاكی گیانی و دەكەوێت سەرعەوە

دەدات و دەچێتە كاروانی شەهیدانەوە.تێكۆشانەیدا و خەبات ــەو ل ئـــارام هەڤاڵ ــزم و كــەكــردوویــەتــی و لــەنــاو خــێــزان و خهەمیشە هەڤاڵەكانیشیدا لەناو دۆستەكانیداو گیانفیدایی و بوردوویی لەخۆ و بەسادەیی دەناسراو خزمەتی گەل و نیشتمان و هەڤاڵەكانی بەئەركی سەرەكی خۆی دەزانی. هەر ئەمەش بێت. هەمووان كەخۆشەویستی كردبوو وای ناوچەكەیان نالەباری بارودۆخی هەرچەندە تەواو خوێندن كە ناداتێ ئــەوەی دەرفەتی بكات، تەنیا قۆناخی سەرەتایی تەواو دەكات،

بەاڵم لەناو خەباتدا گرنگیەكی زۆری بەخوێندن و خوێندنەوە دەداو هەر ئەوەش وای لێ دەكات كە لەقۆناخی زینداندا لەڕێگەی تاقیكردنەوەی دەرەكیەوە قۆناخی ناوەندی و ئامادەیی تەواو ئۆج رێبەر فەلسەفەی لەبیرو هاوكات بكات. ئاالندا خۆی قوڵ كردەوە. بەاڵم ئەوەی جێگەی نیگەرانی بوو لەزینداندا توشی نەخۆشی سەرع دەبێت و هەر ئەو نەخۆشیەش بووە هۆی گیان

لەدەستدانی. ئیرادەی نەیانتوانی نەخۆشی و زیــنــدان تێكۆشانی هەڤاڵ ئارام الواز بكەن و هەڤاڵ گەشەی قوتابخانەو كــردە زیندانی ــارام ئئەمەش داو خۆی ئازادیخوازانەی بەبیری ــدا ڕەنــگــیــدابــووە، بــەاڵم ــرداری لــەژیــان و كپێ زیاتری دەرفەتی نەخۆشی بەداخەوە نەدا، بەاڵم ئاسوودە بوو چونكە لەئامێزی چیا

سەركەشەكانی كوردستاندا ژیانی بەخشی.ئــارام شەهید پاكی لەگیانی ســاڵو ــەزار هبەردەوامیدەری راستەقینەی گیانی خەبات و

تێكۆشانئازادیخوازانەی تێكۆشانی بێت سەركەوتوو

گەلەكەمان.

كاتێك پارتی چارەسەری دامەزرا بەشداری ژنان لەكایە سیاسیەكان زۆر كەم و الواز بوو. هەرمۆناسبە و رووداوێك یان ئاهەنگ و یادكردنەوەیەك هەبووایا، پارتەكانی تر دەچونە ناو

هەوڵە داخراوەكان بۆ بەجێهێنانی ئەو مەراسیمەیان، بەاڵم بەراستی پارتی چارەسەری و ئەندام و دۆستان و الیەنگرانی توانیان لەم رووەبێتە سەرشەقام و ژنانیش رۆڵێكی ئاكتیڤانەتری تێدا ببینن،

ئەمەش خەبات و تێكۆشانێكی زۆری خایاند

Page 21: Rojiwelat jimare 44

] ~ [[email protected]

19] ژماره 44[ ]2014/10/20[ ]ساڵی چوارم[

چاوپێكەوتن

چاالكوانی سیاسی دیاری واڵتی بەریتانیا ــمــی ســەنــدیــكــای ــەرێ و بـــەرپـــرســـی هفرانسیس"، ــە"ژۆ واڵت لەو فەرمانبەران لەگەڵ تــایــبــەتــەدا هەڤپەیڤینە ــەم لو كۆبانێ لەبەرخۆدانی باس رۆژی واڵت مەعنەویەكانی و سیاسی دەرئەنجامە داعش لەئەساسەوە دەڵێت:" و دەكات جیهانخوازە فاشیستی بزووتنەوەیەكی دەسەاڵتی دنیادا لەهەموو دەیەوێت و هێرشەكانی و بكاتەوە باڵو فاشیستی بۆ سەر بێتاوانەكان بەرباڵو بكات. ئەمە بەمانای ئەوە دێت كە داعش مەترسییە بـــۆ ســـەر هـــەمـــوو جــیــهــان و هــەمــوو كۆبانێ بەرخۆدانی كەواتە مرۆڤایەتی. و مرۆڤبوون لەبەهاكانی بەرگریكردنە

مرۆڤایەتی".

ئا/ رۆژ ئەحمەدــەر ــەرامــب ــەب ــێ ل ــان ــۆب * بـــەرخـــۆدانـــی كخستە پێی ــەوە ئ ــش داع هێرشەكانی كوردستان لەدەرەوەی ئێوە مانگێكەوە،

چۆن دەیبینن؟نییە، مانگێك كۆبانێ بەرخۆدانی لەراستیدا ـ ئەوە لەمیدیا باوەكاندا وا دەوترێت؛ چونكە تەنیا نزیكەی مانگێكە میدیاكان باسی لێوە دەكەن و خەڵك لەئەوروپا ئیتر ناوی كۆبانێ دەبیستێت. راستیەكەی ئەوەیە كە كۆبانێ ساڵێكە لەالیەن داعشەوە و هێزگەلێكی فاشیستەوە گەمارۆ دراوە كوردستان ــاوای رۆژئ دیكەی لەكانتۆنەكانی و دابڕاوە. كەواتە كۆبانێ ساڵێكە بەرخۆدان دەكات فاشیستەكانتی بەردەوامی هێرشی لەبەرامبەر مانگێك. تەنیا نەك هاوشێوەكانیان و داعش مرۆڤێك هەموو بۆ گرنگە زۆر بەرخۆدانە ئەم لەم دنیایەدا كە هیوای پێكەوەژیانی ئاشتیانە و یەكسانیخوازی و بڵندراگرتنی نرخەكانی ئازادییە لەوە كۆبانێ بەرخۆدانی ماناكانیەوە. بەهەموو دەرچووە كە تەنیا كاریگەریەكەی لەسەر كورد بێت و دۆزێكی تەنیا كوردستانی بێت. بۆچی ئەمە دەڵێم؛ چونكە لەئەساسەوە داعش بزووتنەوەیەكی فاشیستی جیهانخوازە و دەیەوێت لەهەموو دنیادا دەسەاڵتی فاشیستی باڵو بكاتەوە و هێرشەكانی بۆ سەر بێتاوانەكان بەرباڵو بكات. ئەمە بەمانای ئەوە دێت كە داعش مەترسییە بۆ سەر هەموو

جیهان و هەموو مرۆڤایەتی. كەواتە بەرخۆدانی و مرۆڤبوون لەبەهاكانی بەرگریكردنە كۆبانێ گەلی مانەوەی بۆ بەرخۆدانێكە مرۆڤایەتی. زۆرێك مۆرڤبوون. جیهانییەكانی بەها و كورد بەوشێوەیە لەدەرەوە چاوی لێدەكەن و زۆرێكی نەكرابوو چــاوەڕوان كە بابەتێك وەك دیكەش لێی دەڕوانن. ئەمە بۆ ئەوە دەگەڕێتەوە؛ چونكە زۆرێك وایان دانابوو كە كۆبانێ بكەوێت لەرووی سەربازییەوە، بەاڵم ئەمە رووی نەدا و ئەمەش هەموو دنیای سەرسام كردووە لەئێستادا و بۆتە الیەنەیە. دوو كەواتە سەرنجراكێش، بابەتێكی زۆرێك وەك بەرخۆدانی خۆیان دژ بەداعش لێی دەروانن و بەشێكی دیكە وەك سەرسامبوون بەو شێوازە لەبەرخۆدانی سەربازی لێی ورددەبنەوە. ئەمەش بەتایبەتی بۆ ئەوە دەگەڕێتەوە كە ئەم دیكە لەشوێنی توانیویانە داعش فاشیستانەی فەرمیەكانی سوپا بەرامبەر سوریا و لەئێراق پێشرەوی سەربازییەوە ــەرووی ل دەوڵەتەكان گەورە بكەن. لێ، لەكۆبانێ بەرخۆدانێكی مەزن پیشبینی لەدنیادا كــەس كە بەرێوەدەچێت

نەدەكرد لەرووی سەربازییەوە.لەم ژنــان كە ئەوەیە گرنگیش زۆر الیەنێكی ژنانی لەكاتێكدا گرتووە. جێگایان بەرخۆدانەدا خۆرهەاڵتی ناوین لەتێروانینێكی ئۆریانتالیستیەوە زیاتر لێیان دەڕوانرێت لەدەرەوە، بەاڵم لەكۆبانێ ئەو بۆچونەش تێكشكا لەشەڕی دژە فاشیزمی شانازییە گــەورەتــریــن ــەوە ئ ئینجا، داعــش. بڵندترین ئەمڕۆ كورد ژنی كە كورد گەلی بۆ لەجیهاندا فاشیزم لەبەرامبەر بەرخۆدان ئاستی شێوەیەك بەهەموو تەسلیمیەت و بەرێوەدەبن شەرڤانانی شانازیەش ئــەم ــەوە. ــەن ــدەك رەتبەرخۆدانی كۆبانێ خوڵقاندوویانە بۆ كورد و بۆ

هەموو ئازادیخوازەكانی جیهان.

* ئەگەر بەرخۆدانی كۆبانێ لەدنیادا دەنگی داوەتەوە ئەمڕۆ ئێوە تایبەتیانتەتر هۆكارە

سەرەكیەكەی بۆچی دەگەڕێننەوە؟ ـ پێموایە گەورەترین كاریگەری بەرخۆدانی كۆبانێ سایكۆلۆژیەتە ئەو توانی كە ئەوەیە دنیا بۆ لەبەرامبەر هێرشە وابوو پێی تێكبشكێنێت كە بكرێت بەرگری ناكرێت داعش فاشیستیەكانی لەخۆرهەاڵتی موستەحیلە كارێكی بەرخۆدان و كرۆكی ئەمە خەڵك. لەسەردەستی ناوەڕاست سەرەكی كاریگەری بەرخۆدانی كۆبانێیە. خەڵك

كە دەیانوت كوردستان دەرەوەی و لەئەوروپا و ڕادەكەن ناوچەكە دەوڵەتی سوپاكانی مادام خۆیان لەبەردەم داعش ناگرن ئیتر وەستانەوە بۆ پێشگرتن لەبەردەم ئەم فاشیزمە نوێیە مومكین سوپای ئەگەر دەكــرد پریسان چونكە نییە؛ خۆی دەتوانێت چــۆن گــەل ڕابكات دەوڵــەت دنیای نیشانی كۆبانێ بەرخۆدانی لێ بگرێت؟ داوە ئێستا كە ئەوان ئەو موستەحیلە پراكتیك و جڤاك ڕێكخستنكردنی بۆ ئەمەش و دەكەن بەسیاسیكردنی كۆمەڵگە بەگشتی دەگەرێتەوە. كۆبانێ لەرووی سیاسیەوە ئامادەبوو دژی داعش ئەمڕۆ بكات. بەرخۆدانە ئەو دەتوانێت بۆیە بڵند هێندە لەئاستێكی ئەوەتا بەرگریكردن بەڕێوەدەچێت لەسەر دەستی شەرڤانانی ژن كە زۆر هەر ناوچەكە مۆدێرنی بەمێژووی تەنانەت نامۆیە. بۆیە تێكوپێكشكاندنی ئەو سایكۆلۆژیەی كە ترسی باڵودەكردەوە و پروپاگەندەی ئەوەی لەبەرامبەردا بەرگری ئیتر داعــش كە دەكــرد ترسە ئــەو گرنگە. زۆر دەرەوە بۆ ناكرێت، دەرەوەش دنیای بۆ ــوو ب خەریك لــەداعــش سایكۆلۆژیەتە ئەو كۆبانێ بــەاڵم بكات، دزە نوێ بەرهەمی و ــردەوە ــك رەت تەسلیمچیەی بە دژ لەشەری دەكات بەمۆرڤایەتی پێشكەش هەموو لەكۆبانێ نەچێت بیریشمان فاشیزم. لەبەرگریدا كورد ئازادیخوازی تەڤگەری هێزی كانتۆنەیە ئەو هێزی تەنیا بەڵكو ئێستا؛ نییە

"ژۆ فرانسیس" بۆ رۆژی واڵت؛

دەپارێـــــزێت" و مرۆڤبــــوون "كـــــۆبانێ كەرامەتـــی مرۆڤایەتـــی

Page 22: Rojiwelat jimare 44

] ~ [[email protected]

20]ساڵی چوارم[ ]2014/10/20[ ] ژماره44[

چاوپێكەوتن

چەند بابڵێین دەكرێت دەكــات. بەرخۆدان كە شەرڤانی بەئەمەكی كورد توانیبێتیان سنوورەكان شەرڤانانی لەپاڵ بجەنگن لەوێ بچن و ببڕن كۆبانێ، بەاڵم ئەمە زۆر كەمە بەهۆی جوگرافیای كۆبانێ و ئەو گەمارۆ و ئابڵوقەیەی لەسەری بووە دیكە. ناوچەكانی لەهەموو دابڕانی و ساڵێكە لەدیدێكی دیكەوە، هێزی بەرگری كورد بە هەموو قورسایی خۆی لەكۆبانێ ئامادە نییە. بۆیە ئەگەر سەربازی توانای هەموو بە لەوێ كورد هێزی خۆی ئامادەبێت ئەوە تێكشكاندنی داعش تاوەكو مومكینە هەر نەك پایتەختەكەیان ناوجەرگەی وەك شەرڤانانی یەپەگە و یەپەژە نیشانی دنیای

دەدەن؛ بەڵكو مسۆگەریشە.

الیەن و میدیا هەندێك بۆچی ئــەی *پێێان وایە كە دەكرێت كۆبانێ بروخێت؛

چونكە داعش چۆتە ناو كۆبانێ؟ داعش و سەركەوتووە دەمێكە كۆبانێ خۆی ـ تیایدا شكستی هێناوە. كۆبانێ دەمێكە مێژووی تۆماركردووە لەناوچەكەدا بەراستی و هەركەسێك وردبێتەوە و بروانێت روون لـــەرووداوەكـــان و بەگشتی كوردستان رۆژئــاوای كە دەزانێت ئیتر سەركەوتوون. دەمێكە بەتایبەتی كۆبانێ ئەم دەكرێت لەكوێوە نازانم كۆبانێ كەوتنی

الیەنێك ئەگەر بكرێت. لەدژ پرۆپاگەندەیەی دەشكێت كۆبانێ كە بكات پێناسە وا هەبێت دەكات قسە داعشەوە لەبەرەی ئەوە ئەمانە و ئەوەی ئازادیخوازانەوە. لەبەرەی نەك براستی كۆبانێ دەیكات گەورەترین مێژووە كە تۆماری كرد لەمێژووی بەرخۆدانڤانی لەكوردستان و سوریا و ناوچەكەش. پاشان، دەستبەسەرداگرتنی هێزێكی كە نییە ئەوە مانای بەسەر شارێكدا سەربازی ئەو شەڕە شكاوە. ئەوە ئەو كەسانەی كە خۆیان بە دەمێكە كە الیەنانەی ئەو و فێرە شكستن شكست تەسلیم بوون دەكرێت وا لێكی بدەنەوە، بەاڵم مێژوو وا لێكی ناداتەوە و وانەكانی مێژووش راست ئەمە جۆرێك بەهیچ پێناڵێن. ــان وامروسەكان بشكێت. دەكرێت كۆبانی كە نییە لەستالینگراد لەناو شاردا بەرخۆدانیان كرد و ئەو بە ستالینگرادەوە لەناوجەرگەی بەرخۆدانەش شكستی ئەڵمانیای نازی لەناو بەرلینی پایتەختی ئەڵمانیا كۆتایی هات. بیرمان نەچێت ئەڵمانیە ئیمپراتۆریەتێك گەشتبوون كەچی بە نازیەكان بەرگریكردن بۆ هێنراو لەستالینگرادەوە مەرگی ئەو شكستی جاڕی ستالینگراد لەناوجەرگەی دەدا دنیادا بەگوێی خوێنخۆرەی ئیمپراتۆریەتە دەڵێن ئەوانەی دووەمـــدا. جیهانی لەجەنگی گوایە كۆبانێ دەشكێت لەبەرەی داعشەوە قسە

با دنیا. ەدەڕواننە خۆیانەو لەشكستی دەكەن وای دابنێین سبەینێ داعش لەرووی سەربازییەوە بەمانای هەرگیز ئەمە بەاڵم دەگرێت، كۆبانێ شكستی كۆبانێ نایەت؛ چونكە بەرخۆدان لەناو ئەم شارە هەتاهەتایە بەردەوام دەبێت و فاشیستە ناتوانن چییە خولەكیش یەك بۆ داعشەكان بەرخۆدانڤانانی بمێننەوە. تیایدا ئیسراحەت بە كۆبانێ سەلماندیان بۆ جیهان كە بەگیانفیدایی تەسلیمبونێك جــۆرە بەهەموو وەاڵم خۆیان دەدەنــەوە. ئەوەی دەڵێت كۆبانێ شكاوە ئەوە دەمێكە خۆی تەسلیمی داعش كردووە و دەمێكە ئەمڕۆ كۆبانێ كــردووە. قەبوڵ خۆی شكستی لەهەموو كات زیاتر زیندووترە. ئاخر كەس هەر ناوی كۆبانێ نەبیستبوو لەجیهاندا و بەر لەوەی ئەم بەرخۆدانە بەڕێوە بچێت كەس نەیدەزانی ئەم شوێنە دەكەوێتە چی جوگرافیایەكی ناوچەكەوە. كەچی ئێستا، دوای بەرخۆدانی كۆبانێ، لەمپەری كۆبانێیە. باسی باس دنیا ئەوپەری بۆ دنیاوە دەمێكە كوردیە شارە ئەم دەڵێم من هەربۆیە سەركەوتووە و سەركەوتنی ئەو بەرخۆدانەش بە

كۆتایی داعش دواجار بەئەنجام دەگات.

سیاسی چاالكوانێكی و چاودێر وەك *چۆن ئیوە كـــورد، دێرینی دۆستێكی و

نازانم كورد لەم سەدەیەدا ئەگەر شانازی بەكۆبانێیەوە نەكات ئەی چی دیكە هەیە شایانەی ئەوە بێت هێندە بڵند وەك كۆبانێ ئەم گەلە بتوانێت شانازی پێوە بكات؟ ئەگەر هەیە من نایزانم بۆمان شرڤە بكەن باشە،

بەاڵم ئەوە دەزانم كۆبانێ ڕاستینەی كوردی خستەرو و ئەگەر كوردیش دەخوازن لەسەر راستینەی خۆیان بوەستن و پاریزگاری لەبونی خۆیان و بەهاكانیان بكەن لەبەرامبەر ئەو هێرشانەی فاشیستەكان و زۆربەی

الیەنە هەرێمیەكان دەیكەنە سەریان ئەوە ئیتر پێویستە كۆبانێ بكەنە نمونەی مانەوەی خۆیان

Page 23: Rojiwelat jimare 44

] ~ [[email protected]

21] ژماره 44[ ]2014/10/20[ ]ساڵی چوارم[

چاوپێكەوتن

كۆبانێ نــاوخــۆیــیــەكــانــی كــاریــگــەریــیــە لێكدەدەنەوە بۆ سەر كورد و كوردستاندا؟ ـ پێموایە كۆبانێ بۆ كورد ئیتر الپەرەیەكی نوێیە كوردیش مێژووی بۆ نوێیە الپەرەیەكی و بۆ لەناوچەكەدا. بۆ؟ با سەرەتا لەئێمەی بیانیەوە بابەتەكە بكەین و ئینجا بچین بەرەو تەماشای كوردستان و كورد و دێمە سەر ئەو باسە ئێستا. لەدنیای دەرەوە، بەتایبەتی لەئەوروپا بە گشتی، وەك كوردیان لەمیدیاكانەوە هەمیشە خەڵكی پێ بێدەسەاڵت بەاڵم ستەمدیدە، نەتەوەیەكی نیشاندەدرا. لەراستیدا خودی رەوشی كوردەكان حسێنەوە ســەدام رژێمی بەهۆی كە لەئێراق هەروابوو بیانیەكان میدیا رۆژەڤــی دەكەوتنە لەسااڵنی نەوەدەكان بەدواوە. بۆیە باو بوو كە بێدەسااڵتەكان". چەوساوە دەیــانــوت"كــوردە هەموو دنیا هەروا كوردی دەبینی، بەاڵم ئەوەی لەرۆژئاڤا و بەتایبەتی ئێستا لەكۆبانێ دەگوزەرێ تەواو باوەی تێروانینە ئەو بڵندە، ئاستە بەو هاوكاری داوای راستە كــردۆتــەوە. پێچەوانە نێودەوڵەتی دەكرێت، بەاڵم ئەمە ئەركی واڵتانی نێودەوڵەتییە؛ چونكە داعش هێرشێكە بۆ سەر هەروەها، باسمكرد. وەك مرۆڤایەتی هەموو راستە كۆبانێ داوای هاوكار لەگەالنی دنیا دەكات، بەاڵم ئەمەش هەقە؛ چونكە كۆبانێ لەبڕی هەموو گەالنی دنیا بەرگری لەكەرامەتی مرۆڤ دەكات و بەهاكانی و نــرخ بۆسەر داعــش هێرشەكانی

ئەوە دواجــار لێ پوچەڵدەكاتەوە. مرۆڤایەتی دەتوانین بۆیە دەكات. بەرخۆدان كە كۆبانێیە ــوردی ك دیــكــەی وێنەیەكی كۆبانێ بڵێێن ئازادی نەخشاندووە. ئێستا كورد، كوردێكە بۆ خۆی بە بەخشینی گیانی تەسلیمیەت بەفاشیزم باوە بۆچونە ئەو توانی كۆبانێ رەتدەكاتەوە. بگۆڕێت كە كورد"بێدەسەاڵتن" ئەم بەرگریە ئێستا نین و بێدەسەاڵت پێمان دەڵێت كە كوردەكان بەئەمەكن بۆ خۆیان و بۆ گەالنی ناوچەكە و بۆ كۆبانێ جیهاندا. لەتەواوی مــرۆڤ نرخەكانی گەالنی بۆ و خۆشیان بۆ كورد دەڵێت پێمان دیكەش گیانیان فیدا دەكەن. لەم سۆنگەیەشەوە پێم وایە كە دەبێت كورد بەرخۆدانی كۆبانێ زۆر بڵندڕابگرن؛ چونكە گەورەترین شانازی بۆ كورد من ئێستا. تاوەكو سەدەیەدا لەم تۆماركرد پێموایە فێربوون لەكۆبانێەوە بۆ كورد وەك ئاو و هەوا پێویستە، چونكە لەهەموو الیەكەوە كورد هێرشی لەسەر دەكرێت لەناوچەكەدا، چی لەالیەن ئەو لەالیەن چی بێت ئیقلیمیەوە دەوڵەتانی هێزانەوە بێت كە ئەجێندایان لەسەر نكوڵیكردنی هێرشی دەبڕێت. خۆی ــرەوی ڕێ كــورد گەلی گەورە لەسەر كورد ئێستا بەڕێوەدەچێت و كورد لەئێمەی بیانی باشتر ئاگادارە لەو هێرشانە، بۆیە ئەو رۆحی بەرخۆدانەی كۆبانێ لەبەرامبەردا بۆ مانەوەی كورد زێدە پێویستە. ئێمە لەئەوروپا كە كە زۆر شارەزاییمان لەسەر مێژووی دێرینی كورد

نییە و لەڕیگای رووداوەكانی ئێستاوە و رۆژەڤەوە كۆبانێمان دیكەی وەك دەدەین، شتێكی بڕیار لەو كوردانەوە نەبینیەوە كە پێشتر میدیا و رای بۆ كۆبانێ بۆیە لێوەدەكرد. باسیان گشتی ئەوروپیەكان زۆر راستی لەسەر كورد سەلماند كە نەوترابوون یان وەالنرابوون. بۆیە نازانم كورد لەم نەكات بەكۆبانێیەوە شانازی ئەگەر سەدەیەدا ئەی چی دیكە هەیە شایانەی ئەوە بێت هێندە بڵند وەك كۆبانێ ئەم گەلە بتوانێت شانازی پێوە بكات؟ ئەگەر هەیە من نایزانم بۆمان شرڤە بكەن ڕاستینەی كۆبانێ ــم دەزان ئــەوە بــەاڵم باشە، دەخــوازن كوردیش ئەگەر و خستەرو كــوردی لەسەر راستینەی خۆیان بوەستن و پاریزگاری لەبونی خۆیان و بەهاكانیان بكەن لەبەرامبەر ئەو الیەنە زۆربـــەی و فاشیستەكان هێرشانەی هەرێمیەكان دەیكەنە سەریان ئەوە ئیتر پێویستە و خۆیان مــانــەوەی نمونەی بكەنە كۆبانێ و ئـــازادی بۆ خۆیان تێكۆشانی نرخەكانی كاتێكی لەهەموو ئێستا كورد بۆ دیموكراسی. دیكە گرنگترە لەبەرگری و بەرخۆدانی كۆبانێ فیر بێت بۆ بەردەوام خستنەرووی راستینەی كورد بۆ جیهان. ئەمە زۆر پێویستە. هاوكات، شكاندنی بونیادەكانی فاشیزم لەهەموو الیەكەوە لەتەواوی و پێكەوەژیان بردنەپێشەوەی بۆ ناوچەكەدا پێویستیەكی دیموكراسیش و ئازادی بەهاكانی حەتمیە. بۆ ئەمەشیان هەر فێربون لەكۆبانێیەوە

گرنگە.

گەورەترین كاریگەری بەرخۆدانی كۆبانێ بۆ دنیا ئەوەیە كە توانی ئەو سایكۆلۆژیەتە تێكبشكێنێت كە پێی وابوو لەبەرامبەر هێرشە فاشیستیەكانی داعش ناكرێت بەرگری بكرێت و بەرخۆدان كارێكی موستەحیلە

لەخۆرهەاڵتی ناوەڕاست لەسەردەستی خەڵك. ئەمە كرۆكی سەرەكی كاریگەری بەرخۆدانی كۆبانێیە

Page 24: Rojiwelat jimare 44

] ~ [[email protected]

22]ساڵی چوارم[ ]2014/10/20[ ] ژماره44[

وتار

ن: لەتیف فاتیح فەرەجئەوەی كچە شەڕوانەكانی یەپەژە دەبینێ لەوە ئەو ئەوەیە، راستی بوونی مرۆیی تێدەگات كچە ئازا و شەنگانە بەچەكەكانی دەستیانەوە بۆ بەرگری، بۆ شۆڕش، بۆ مانا دەیانەوێ ئازادی، بۆ مرۆییبوون و ژنبوون"مێینە بون" بگێڕنەوە، ئەوان ئەمڕۆ هەر بەرگری لەشاری بەرگری ئەوان ناكەن، ناوچەیەك و كۆبانی ژنایەتی دەكەن، ژنایەتی پیرۆزی لەچەمكی بەمانای دایك، بە مانای خاك، بەمانای ئازادی دەیكەن، ژنانە و كچ ئەو ئــەوەی بــوون، و هەموو لەمێژوی تەنانەت دەگمەنە، لەمێژودا ئەو شارانەشدا كە وەك كۆبانێ گەمارۆ دراون. و ــرۆك دی لەسەر قسە نامەوێ لێرەدا من لەسەر تەنیا دەمەوێ من بكەم، بابەتە ئەو و یەپەگە و پەیەدە الی لــەژن تێگەیشتن بكەم، هەڵوەستە داعش الی ژن و یەپەژە ئایا تێبگەین لەوە ئەوەی بۆ بەسە ئەمەش رێزی تاریكویستانەن، رەشە ئااڵ ئەو ئەوە دەیــەوێ كە پەیەدەیەك یــان ــرن، دەگ ژن بایەخ و بون بۆ ژن بگێڕێتەوە و هەموو ئەو كە بەتاڵكاتەوە پڕوپاگەندانە و ئەفسانە هەمیشە ژنی لەدەرەوەی ئازایەتی و بەرگری و بەرخوداندا پێناسە كردوە. الی پەیەدە و مرۆڤێك مرۆڤە، ژن كوردستان لەرۆژئاوای شوناسی دوی بە مرۆییبوونەكەی بەقەدەر راستی خۆیەوەیەتی، ئەو شوناسەی هەزاران و سەنراوەتەوە لەژن بیانویەك بەهەر ساڵە تەنانەت لەواڵتە هەرە دیموكرات و مۆدێرن و نەگەیشتوەتەوە هێشتا پێشكەوتووەكانیشدا پێی، پەیەدە دێ نەك هەر لەرێگەی بەرگری و بەرخودانەوە، لەرێگەی بەشداریكردنەوە لەكۆی كایەكانی ژیان بایەخ بۆ ژن دەگێڕێتەوە، ئەمە گەڕانەوەیە بۆ رووحە كوردیەكە، ئەوەی بەر بەژیانی تر ئەوانی كەلتوری لەتێكەڵبوونی كورد، ژنی كورد وابوو. پەیەدە ئەم شوناسە بەشێوەیەكی زۆر پێشكەوتوو دەگێڕێتەوە بۆ قسە و هەڵوەستە بابەتی بابەتە ئەم ژن، روانینە ئەو پێچەوانەی ئەمە كردنە، لەسەر سوكتر بگرە و كااڵ وەك ژن كە داعشیەیە لەكااڵ و وەك هۆیەك بۆ بەتاڵكردنەوەی چێژ و ئارەزووە سێكسییەكانی پیاو سەیری دەكات. مامەڵەكردن لەگەڵ ژن وەك كۆیلە و كەنیزەك و پیاو ئــارەزوە سیكسیەكانی بۆ هۆیەك و هاوسەرینی نیكاح لەمرۆڤ خستنی ژنە، ئەم كەلتورە تاریكە نە لەئاین و نە لەكۆمەڵ و نە لەژیاندا جێی نابێتەوە. روانینی داعش دەرهەق بە ژن، روانینێكی ئەوەندە گەمژانە و كوێرانەیە

"ژن الی یەپەگە و داعش"

Page 25: Rojiwelat jimare 44

] ~ [[email protected]

23] ژماره 44[ ]2014/10/20[ ]ساڵی چوارم[

وتار

و چیرۆك ئــەو لێدەكاتەوە، بێزی ــرۆڤ مبەسەرهاتانەی باڵودەكرێنەوە و داعش خۆیشی نەك هاشای لێناكات، برەوی پێئەدا و بەئێمە ئەڵێ مرۆڤایەتی لەگەڵ چ جاهلێكی شەیتانیدا شەرمە چەند ــات، دەك نــەرم دەستوپەنجە وەحشیانە لەرەفتاری جۆرە ئەم لەبەرانبەر ئازایەتی ئەوە نەبێت داكۆكی لەئاینەكە بكرێت

و ئەوانی لێدەركرێنە دەرەوە .بۆ لەیەكەوە دورن چەند تێگەیشتنی دوو روانینە ژن، الی پەیەدە ژن مێژوو دروستدەكات بەهەشت كە دەكات سەیری پێوەرە بەو و نەك لەژێر پێی دایكاندا لەژێر پێی ژناندایە، الی داعشیش ژن باشترین هۆیەكە بۆ ئەوەی پیاو ئارەزوەكانی خۆی پێبشكێنێ ، هەندێك رۆژانە لەو نیە ناهەقیان عەرەب نووسەری زۆر بەبەرزی و وەك نمونەیەكی بااڵ سەیری ئەو چاالك و شەڕڤانە بەرخودانی خەبات و لەدنیاكەی ئــاوڕ و دەكــەن یەپەژە ژنانەی خۆیان دەدەنەوە و شەرم دەیانگرێ ، بۆ من ئەم رۆڵ و ئازایەتیەی ژنانی یەپەژە شتێكی چاوەڕوانكراوە لەبەر ئەوەی هەركێ فەلسەفە و بیری وردی ئاپۆی خوێندبێتەوە سەبارەت ژن و ئازادی و خودخاوەنی هەر ئەوە دەبینێ كە هەیە، هەر ئەوە بەسە كە مرۆڤ جیاوازی ئەو دوو دنیایە دەبینێ . دنیایەك ژن دەكاتە مرۆڤایەتیش، خــاوەنــی و خــۆی خــاوەنــی هەرزانی كااڵیەكی دەكاتە ژن دنیایەكیش تەمسیلی موسڵ و كۆبانی پیاو، دەستی لێرەوە دەكەن، دژبەیەك زۆر دنیابینی دوو دەستەجیاجیاكان و كۆمەڵ وردتر دەتوانی

بخوێنیتەوە.

بۆ من ئەم رۆڵ و ئازایەتیەی ژنانی یەپەژە

شتێكی چاوەڕوانكراوە لەبەر ئەوەی هەركێ فەلسەفە

و بیری وردی ئاپۆی خوێندبێتەوە سەبارەت ژن

و ئازادی و خودخاوەنی هەر ئەوە دەبینێ كە هەیە، هەر ئەوە بەسە كە مرۆڤ جیاوازی ئەو دوو دنیایە

دەبینێ . دنیایەك ژن دەكاتە خاوەنی خۆی و خاوەنی

مرۆڤایەتیش، دنیایەكیش ژن دەكاتە كااڵیەكی هەرزانی

دەستی پیاو

Page 26: Rojiwelat jimare 44

] ~ [[email protected]

24]ساڵی چوارم[ ]2014/10/20[ ] ژماره44[

وتار

پەشێو بۆ كۆبانێ؛

"كۆبانێ یەكەم رستەی بۆ مێژووی تازە تۆماركرد و بووە كاراترین كارگەی نەتەوەسازی"

"مانیفێستووی كۆبانێ"برینی شنگال شەو و ڕۆژ دەتریوێنێ.

زیڕە لە ژانەكەی ڕۆژان لە ڕۆژێــك دەشــێ بكەوێ، بەاڵم قەت ناشێ ساڕێژ بێ.

شەوان مێردەزمەن، شاشەكان سەر وێنەی ســواری سەر سنگت ــەون، دەك وەژوور لێت

دەبن و چەمۆڵەت لێ دەنێن.ئێستاش، دوای شنگال، جەستەمان شەبەقی كۆبانێ. برینی تێبووە، نوێی برینێكی جەستە شیروەشێنە، هەمان شیروەشێن، هەمان جەستەیە و خوێنەكەش هەر هەمانە، بەاڵم ئێشەكەیان جودایە. ناتوانم باسی ئەو یا زانستی سەربازی، زمانی بە جیاوازییە لێكدانەوەی لۆژیكی بكەم، هەر ئەوەندە دەڵێم، شنگال خاڵێكی لەو جێیە دانا، كە ئەخالقسزیی یەكەم كۆبانێش و لووتكە گەیشتە سیاسی ڕستەی بۆ مێژوویەكی تازە تۆمار كرد و بووە

كاراترین كارگەی نەتەوەسازی.

***

چاخێك مانگدا، دوو لە كەمتر مــاوەی لە تێپەڕی و بەراییی چاخێكی نوێ پشكووت.

بنووسم داستانێك ــەوێ دەم ڕۆژێ هەموو لەسەر كۆبانێ... سارد دەبمەوە.

چما داستان لەسەر داستان دەنووسرێ؟دەمەوێ، بۆ چەند پەیڤێك، پەنا ببەمە بەر بەژنی شایانی كە پەیڤێك، چەند ئەفسانە، بە بــووە خــۆی كۆبانێ بــەاڵم بــن، كۆبانێ

ئەفسانە و پێویستی بە ئەفسانەنووس نییە!

***

ببوونە ڕۆژهەاڵت سەدان ساڵ شۆڕەسوارانی كۆنە مەرەكەبی سەر كاغەز و تەنیا بە خەیاڵی ڕۆژهەاڵتناساندا دەهاتن، كەچی ئەوەتا، نەوەی میدییەكان، هەسپی مێژوویەكی تازەیان زین كردووە و بەرەو ئاسۆیەكی هەزارڕەنگی لینگ

دەدەن.

ئەو سوارانەی من باسیان دەكەم لە ڕەگەزێكی دیكە و لە تیرەیەكی دیكەن.

پێشتر نەمانبینیون، نەمانناسیون.ئاخر، ئەوانەی پێشتر یا لەناو تۆز و غوماری سەرپەڕێنەكانی سەدەی حەفتەمدا ون بوون،

بۆ سەرحەدەكانی ڕایپێچان شاعەباسێك یا بە جەنگیزخان لووسكەیەكی یا بپارێزن،

مەیتەر لە ئاستانە دایمەزراندن،پڕۆژە بێ خۆخۆری فشەحیزبی بوونە یا و سایكسبیكۆپەرست حیزبی ستراتیژ، و لۆزاندۆست و بتەوان و موفاوەزاتچیی بودجە.

***ڕەگەزێكی لە دەكــەم باسیان من ئەوانەی دیكە و تیرەیەكی دیكەن: كیژگەل و كوڕگەلی بریسكەی چاویان كە ئــەوانــەن، كۆبانێن، ئادگاریان تێدایە، بابوباپیرانی ئاتەشگەكانی

پڕاوپڕە لە گزنگی گاتاكانی زەردەشت.و هەاڵتهەاڵت مێژووی بە كۆتاییان ئەمانە ڕاكەڕاكە و نووزانەوە و شەڕەپەڕۆ و ئاڕئاڕ و

لەمەوال، كێ زات دەكا، ئەو سنوورە حەرامزادانە بە سنوور بزانێ؟ كێ زات دەكا بڵێ كوردستانی عێراق، كوردستانی ئێران، كوردستانی توركیا، كوردستانی سووریا، كوردستانی

جیبۆتی و جڕتاوە؟ كێ...؟

Page 27: Rojiwelat jimare 44

] ~ [[email protected]

25] ژماره 44[ ]2014/10/20[ ]ساڵی چوارم[

وتار

قاچاخچییاتیی سنووران هێنا.ئەمانە لە ڕەگەزێكی دیكە و تیرەیەكی دیكەن.ئەمانە سەرەتای قڕبوونی سەركردەی بندیوار و بندیوار ــری وەزی و بندیوار سكرتێری و و بندیوار جەنەراڵی و بندیوار ڕاوێــژكــاری

هەموو شتێكی بندیوارن.زگی بە من، جگەرگۆشانەی ئەو ئەوانە، قۆپاو و رەنگی پەڕیو و كالشینكۆفی سەدەی ڕابردوو، بەرامبەر تانك و زرێپۆش، بەرامبەر نەوتفرۆشان پڕی قاسەی و ڕەش تاعوونی

چەقیون و بە دنیادا جاڕ دەدەن، دەڵێن:بە داناگەڕێین، دمــدم قــەاڵی لە ئێمە نــا، و جێناهێڵین ســۆران پایتەختی فتوایەك گفتولفتی هــەزار سوڵتان. خزمەت ناچینە شیرینی شای ئێران تەفرەمان نادا و نامانباتە بەر سێدارەی چوارچرا. ئێمە هەزار پەیمانی جەزایر بە قرۆشێك ناكڕین. ئێمە لە ڕەگەزێكی

دیكە و تیرەیەكی دیكەین.

***

تەماشایان دەكەم، جارێك و دووجار و دە جار ... لە پڕمەی گریان دەدەم.

نیشانەی یا خۆشییە، هی گریانەكەم نازانم هەردووكیانە؟ هی یا تــاڵ، پێشبینییەكی ــەوە، دەدەن دڵم زەردەخەنەیەك بە ــەوان ئحاڵیم دەكەن، كە ڕۆژی سایكسبیكۆپەرستان و پیرەجامبازانی موفاوەزاتچی تەواو. لەمەوال، بە حەرامزادانە سنوورە ئەو دەكا، زات كێ سنوور بزانێ؟ كێ زات دەكا بڵێ كوردستانی عێراق، كوردستانی ئێران، كوردستانی توركیا، و جیبۆتی كوردستانی سووریا، كوردستانی

جڕتاوە؟ كێ...؟مەگەر هەتیوچەكانی"كاڵوڕەش و كاڵوسوور"،

بیستویەكەمدا، سەدەی لە ئەوانەی، مەگەر ــەت دەوڵ گوند موختاری ئەقڵییەتی بــە بەڕێوە دەبەن، ئەوانەی بە دووربین تەماشای ئەوپەڕی دنیا دەكەن، كەچی بە زەڕەبینیش

بنپێی خۆیان نابینن!!.

***

هەڵۆیانی توخمی لە تەوارەی ئەو جەیالن، زاگرۆس بوو،

ئەوەی لەگەڵ گوللە ژوانی دانا،چما هەر جەستەی گوڵبەدەمی خۆی پێكا؟

نا، ڕابردوویەكی پڕ لە شەرمەزاری و سنووری حەرامزادەی سیمالكەشی پێكا.

ئارین، ئەو پڵنگەكیژەی، لەباتی دەستی یار، ئاگربەندی لە كەمەری خۆی ئااڵند،

چما هەر بۆ ئەوە جەستەی پیرۆزی خۆی ئاگر دا ڕەوەئەسپێخۆرێك بۆ دۆزەخ ڕادا؟

براكوژان خەندەقی خۆیدا لەگەڵ ئەو نا، تانكەری و ــان ــاب ــەرەب ب ــەڕۆی ــەڕەپـ شـ و

قاچاخچییانیشی ئاگر دا.لە و دیكە ڕەگەزێكی لە كوڕینە، ئەمانە،

تیرەیەكی دیكەن!!

عەبدوڵاڵ پەشێوهێلسنكی 2014/10/12

سەدان ساڵ شۆڕەسوارانی ڕۆژهەاڵت ببوونە كۆنە مەرەكەبی سەر كاغەز و تەنیا بە خەیاڵی ڕۆژهەاڵتناساندا دەهاتن، كەچی ئەوەتا، نەوەی میدییەكان، هەسپی مێژوویەكی

تازەیان زین كردووە و بەرەو ئاسۆیەكی هەزارڕەنگی لینگ دەدەن

Page 28: Rojiwelat jimare 44

] ~ [[email protected]

26]ساڵی چوارم[ ]2014/10/20[ ] ژماره44[

وتار

ن: كامەران گوڵپیزۆر گۆشتخۆرەكان كۆبانێ سەركەوتنی دوای دەبن، بۆیە پێویستە مافی خۆبەڕێوەبەری تەنها حازرخۆرەكان نەك ڕەواببینرێت بەپارێزەرانی بەناوی دۆستەوە. لەسەردەمێكدا دەژین تەنانەت ئاوا پیالنگێڕی ڕۆڵی دوژمــن لەبڕی براكانمان بەئاستی خەمساردیەكانیان بەجۆرێك دەكەن دوژمنكاری گەیشتووە، تەنها لەبەر بەدەستهێنانی ئافەرینی بەناو واڵتانی دراوسێ، بەداخەوە هێشتا دەزانن گەلەكەمان بەنوێنەری خۆیان ئەوانەی پاراستنی بەجۆرێك مۆڕاڵیبوون دەبڵ نوقمی سەرمایەكانیان لەخودی ئازادی پیرۆزتر دەبینن.

كۆبانی تەنانەت دوژمنانی نەتەوەكەمانی هێنایە كۆبانێ بەرخودانی ئەوەی تائاستی قسەكردن بەاڵم میدیاكانیان، ســەرەكــی هــەواڵــی ــووە بئەو وەرگرتنی سەرمەستی هێشتا لەباشوور ئەوروپیەوە لەواڵتانی كە جبەخانەیەن و چەك ــەڕووی ب سنورەكانیان ــەاڵم ب دەگـــات، پێیان گەماڕۆیە ئەم بەجۆرێك داخستووە ڕۆژئــاوادا هیچی لەگەمارۆی واڵتانی سەردەست كەمترنیە، بۆیە بەرخودانی كۆبانێ بەگوێی هەموو زلهێزانیدا

بڕیارە و داعش گۆڕستانی كۆبانیە" چڕی"ئێرە لێی خــۆبــواردن هەربۆیە ئێوەیە، شومەكانی هەموو ئازادیخوازی گەالنی مێژووی نەفرینی

جیهانی لەدوایە.كۆبانێ بەرخودانی كردەوە بەری شۆڕشی كوردان بەجۆرێك چاندنی تری كوردستان لەپارچەكانی كوردی تاكی بیری ئاوێتەی وا بەرخودان بیری كرایەوە كە بەتەنها ڕێگای گەیشتن بەسەربەخۆیی كۆبانێیەوە لەڕێی بكرێت. ئەژمار نەتەوەكەمان فشۆڵی ڕێچكەی پەیوەندی دیبلۆماسی و بازرگانی خرایەڕوو كە ئەم ڕێچكەیە جگە لەشەرمەزاری بۆ نییە. لەدوادا دەستكەوتێكی هیچ نەتەوەكەمان بیستویەكی سەدەی داستانی وەك من كۆبانی تیرۆرستی گروپی دڕندەترین لەبەرامبەر دەبینم كوردان و بەگشتی بەمرۆڤایەتی بەرامبەر كە ئەوبەرخودانەی كایەوە. هاتبێتە بەتایبەتی كەم پیشاندا بەجیهانیان كۆبانێ شەڕەڤانانی وێنە و بێ وێنەیە. بۆیە دەبێت هەموو كوردێك شانازی بەم بەرخودانەوە بكات و خاوەنداریەتی

لەگیانبازانی كۆبانێی خۆشەویست بكات.و شكست لەسەردەمی جیاوازە بۆیە كۆبانێ پێشمەرگەی وەكو كوردی هێزێكی پاشەكشێی

لەشەنگال بەدرۆخستەوە و سەلماندی بەدوژمنان سیاسیدا لەبازنەی لەوێستەگەیەكدا ئەگەر كە بەهەڵەداچوون؛ ئێوە ئەوا بمانخەڵتێنن بتوانن چونكە دیوی ڕاستەقینەی كوردان ئەمەیە كە"ماف دڕنی كۆبانی دەســەنــدرێــت". بەڵكو نــادرێــت؛ بەشەوەزەنگی شكستهێنا و ئاسۆی رۆژێكی نوێی بەنەتەوەكەمان بەخشی. كۆبانێ توانی كەرامەتی تاكی كورد بەپارێزراوی بهێڵێتەوە و خەونی داعش و هاوبیرەكانیان بكاتە بڵقی سەرئاو، بۆیە كۆبانێ تەنها لەخۆی دەچێت نەك شوێنێكی تر؛ چونكە داستانی بەرخۆدانی ڕاستی ئاشتیخوازی نەتەوەی بەجۆرێك سەلماند ئەوروپی واڵتانی بە كوردی لەجەنگی گەلەكانیان ئاشتی لەپێناو ــەوان ئدژەتیرۆردان لەسنورێكی دیاریكراو و مەرجداردا، بەرەنگاری دژواریەكانی هەموو كۆبانێ بەاڵم ئەویش گرتووە، لەئەستۆ گەالنی جیهان لەبڕی و لەكچان الوەكانمان ئاڵی خوێنی بەبەخشینی نەتەوەكەمان، ناوی بەرزڕاگرتنی لەپێناو كوڕان الیەنە سەركردایەتی لەباشوور بەداخەوە بەاڵم داخوازیەكانی لەئاست نەیانتوانی سیاسیەكان ئەویش بكەن هەڵسوكەوت نەتەوەكەماندا لەبەرهۆیەكی سادە كە هێشتا كەلتوری تۆڵە زاڵە

گۆشتخۆرەكانی كۆبانێ دوای سەركەوتن زۆردەبن

وردانە" ـ ـ ـی كـ ـ ـ ـی بەرخودان ـ ۆبانێ پایتەخت ـ ـ "كـ

Page 29: Rojiwelat jimare 44

] ~ [[email protected]

27] ژماره 44[ ]2014/10/20[ ]ساڵی چوارم[

وتار

الیەنەكانەوە بەهەموو هاوكایدا كەلتوری بەسەر بەبێ جیاوازی لەچەپەوە بۆ ڕاست لەلیبراڵەوە بۆ ئیسالمی؛ چونكە ڕێبازی نەتەوەیی هەموو حەزە كەسیەكان و پیرۆزیە حزبیەكان تێكدەشكێنێت. لێرەوە تێكشكاند، بتەكانی ئیبراهیم هــەروەك دەبینین بەرخودان دۆستی نیە چ لەسەر ئاستی ناوخۆ و چ لەسەر ئاستی ناوچەیی و نێودەوڵەتی.لەسەدەی ڕابردوودا هەڵەبجەی سونبولی كوردان مەزڵومیەتی نەتەوەكەمانی بەجیهان ناساند لەم نەتەوەكەمانی زیندویەتی كۆبانی سەدەیەشدا هەرچۆن كالسیكیەكان حزبە بەاڵم سەلماند، و گیرفان قوربانی بكەنە توانیان"هەڵەبجە"، مەرامە حزبیەكانیان بەتەمان كۆبانیش بەهەمان شێوە بێت، بەاڵم ئەمەیان مەحاڵە؛ چونكە كۆبانێ داكۆكیكارێكی سەرسەختی هەیە ئەویش خودی ئەم ئومێدی خودی لەبێ بۆیە نەتەوەی كوردە دژایەتیان بازنەی كۆبانێ لەداهاتووی حزبانە فراوان كردووە هەندێك جار بەنهێنی و هەندێك

جاریش بەئاشكرا.دوور و بەرامبەر بێ الیەنێك تەنها ئێستاش خۆی ــادی م دەستكەوتی و ــدی ــەرژەوەن ــەب لگەیاندبێتە هەموو بەرەكانی جەنگ"گەریالكانن"، ــەدەرەوەی ل كوردستان كرێكارانی پارتی بۆیە بازنەی مەرامی زلهێزاندا بەرخودان دەكات ئەمەش بۆ كورد سیاسیەكانی دژایەتی مایەی بووەتە

دۆستایەتی لەبازنەی خۆیان چونكە ئەمان؛ زۆربەی زلهێزانەدا دەبیننەوە و ئەو بێ مەرجی كاتیش پەكەكە بەڕێگر دەبینن لەبەردەم مەرامە گەشتووە ــەوە ب كــار تەنانەت حزبیەكانیاندا سیاسی"یەكگرتوو"هەمان مەكتەب ئەندامێكی قسەی"پارتی دیموكرات"بكات و لەسەر شاشەی تیڤی بڵێت نابێت پەیەدە هەموو شتەكان بۆخۆی تاسەر توانەوەیە ئەمە بەڕاستی بكات قــۆرخ لەپێناو دەستەمۆبوون لەسیاسەتی ئێسقان ئەوحزبە بۆ ئیداری پۆستێكی چەند وەرگرتنی جیاوازە؛ كۆبانێ دەڵێم بۆیە من لەباشووردا، دیموكراتیدا خۆبەڕێوەبەری لەسەردەمی چونكە جیهان هەموو كە ــردەوە ڕووك بــەرەو تیرۆریان شایەتی سەركەوتنی ئەم جۆرە خۆبەڕێوەبەرییەیان دەدا. بۆیە كەلتوری حزبی لەباشوور ئەم جۆرە بەردەوام و نەكرا قەبوڵ پێ خۆبەڕێوەبەرییەی تۆمەت بەبەخشینەوەی و كـــردووە دژایــەتــی داتاشین كە گوایە ڕۆژئاوای كوردستان تیرۆرستن

لەكاتێكدا خۆیان شەڕی تیرۆریان دەكرد.كۆبانێ و بەرخودان دوانەیەكی لێكجیانەكراوەن، ئەوەش و بكرێت قەبوڵ ڕاستیە ئەم دەبێت بزانین كە سەركەوتنی دۆزی ڕەوای نەتەوەكەمان بەستراوەتەوە بە پڕۆگرامی قوتابخانەی كۆبانێ؛ چونكە نەوەی داهاتوو سەرمەشقی لەبەرخودانی كۆبانیەوە وەردەگرن نەك كۆشكنشینان و خاوەن

ژمارەی بانكیەكان لەئەوروپادا.

بۆ كوردستانە هەرچوارپارچەی هەوێنی كۆبانێ بەرخودان مەشخەڵی چونكە یەكگرتنەوەیان؛ هەرلەوێوە شكستی تیرۆریش و هەڵكرا لەوێوە كۆبانی"پایتەختی روانگەیەوە لــەم پێهێنرا،

بەرخودانی كوردانە".رەتكردەوە كورسی و كۆیالیەتی ژیانی كۆبانێ بەجۆرێك شەڕەڤانان تەنها عشق و ئەوینێكیان نیشتمان و لەعەشقی بوو بریتی وەرگرتبوو كە بەرخودان لەپێناویدا، هەربۆیەش ڕاستی رێبازی نەپساوەی بەرخودانیان بەبەخشینی گیانیان بۆ هەمووان سەلماند. كۆبانێ هانابردنی بۆ واڵتانی زلهێز رەدتكردەوە و قورسایی ئەركی بەرخودانی ــەجــۆرێــك ئــەم ــان بــەخــشــی ب ــەم ــەوەك ــەت ــەن ببێنیازمەندیە بووە هۆی ڕەواندنەوەی"دەستەمۆبوون" لەژێر ناوی "دۆستایەتی" واڵتانی سەردەستدا ئیتر لەم هەنگاوەی كۆبانێیەوە دەكرێت داڕشتنەوەی لەگەڵ پەیوەندیەكانمان بــۆ بكرێت ــوێ ندەوروبەرماندا. هەرلێرەوە كۆبانێ راستیەكی تری دەســتــەواژەیــەك نەبوونی ئــەویــش سەلماند بەناوی"شكست"ە لەفەرهەنگی نەتەوەیدا؛ چونكە لەشكست مۆدێرنە شێوەیەكی دەستەمۆبوون سەدەیەك كۆبانێ دۆستایەتی. لــەژێــرنــاوی لەژێر خستەوە بەڕێ نەتەوەیەكی لەبەرخودانی ڕاستەقینەی خاوەنی شەهیدان دەســتــەواژەی

نیشتمانن.

Page 30: Rojiwelat jimare 44

] ~ [[email protected]

28]ساڵی چوارم[ ]2014/10/20[ ] ژماره44[

وتار

ن: سەفین میرە لەگۆڕەپانی تــورك دەوڵــەتــی ئەمڕۆ ــەوەی ئتاكە دەدات، ئەنجامی ناوچەكەدا سیاسی هەوڵێكی سەرنەگرتووە بۆ لەباربردنی ئەزموونی كوردستان ڕۆژئــاوای كانتۆنەكانی خۆسەری كورد گەلی لەسوودمەندبوونی ڕێگریكردن و سیاسی نەخشەی سەرلەنوێی لەداڕشتنەوەی

ڕۆژهەاڵتی ناوەڕاستە.ــە"1920/8/10ز"دا، "پەیمانی سیڤەر" بەسترا لیەكەمی جەنگی براوەكانی دەوڵەتە لەنێوان ڕووخاوی ئیمپراتۆریەتی پاشماوەی و جیهانی مافەكانی پەیمانەیەدا لــەو كە عوسمانی، تایبەتیش بــە سەلمێنرابوو، كــورد گەلی بەهۆی ــەاڵم ب ــی"62،63،64"دا، ــان ــەك ــرگ ــەب لبەرژەوەندی تایبەتی دەوڵەتانی براوەی جەنگەكە لەو كورد سەرانی ناكارایی و دواكەوتوویی و ڕۆژگارەدا، ئەو پەیمانە لەباربراو"پەیمانی لۆزان" دابەشی كوردستان خاكی و گرتەوە جێگەی ئاشكرایە وەكــو كــرا. دەوڵەتێك سەرچەند زۆرترین ڕێژەی خاك و گەلی كورد خرایە سەر

دەوڵەتی نوێی توركیای كەمالی.لــە"1923/7/24"زدا لەنێوان "پەیمانی لۆزان"، جەنگدا براوەكانی دەوڵەتە و تورك سەرانی بەجێگرەوەی ــوو ب پەیمانە ــەم ئ بــەســتــرا، پەیمانی سیڤەر، دەوڵەتی توركیا وەكو خاوەن بەدرێژای لەو كاتەوە و زۆرترین ڕێژەی كورد، سیاسەتێكی ــردوو ڕابـ ساڵی نــزیــكــەی"100" پیادە كورد بەپرسی بەرامبەر نالۆژیكیانەی كردووە، چ لەسەرئاستی ناوخۆی واڵتەكەی و چ لەسەر ئاستی بەشەكانی تر، بەو پێیەی كە ئەم دەوڵەتە خۆی هەڵقواڵوی بیری ڕەگەزپەرستی ناو تــری نەتەوەكانی هەموو و كەمالیزمە توركیای بەتورك ئەژمار دەكات، بەدرێژای ئەو ماوەیەی ڕابردوو سیاسەتی سڕینەوەی زمان و ناسنامەی گەالنی توركیای كردوە بە ستراتیژ، بە تایبەتیش سڕینەوەی زمان و ناسنامەی گەلی دەوڵەت كاری سەرەكیترین بە كردوە كوردی بۆ نەناوە لۆژیكیانەی هەنگاوێكی هەرگیز و چارەسەركردنی ئەم پرسە گرنگە كە ڕاستەوخۆ پەیوەستە بە ئاسایشی هەموو ناوچەكە؛ چونكە گەورەی نەتەوەێكی بەبێ ناچەكە ئاسایشی

وەكو كورد هەرگیز بەرقەرار نابێت.كە تورك دەوڵەتی نالۆژیكیانەی سیاسەتی لەخۆیدا بیری كەمالیزمە، خۆی سەرچاوەكەی هەموو سڕینەوەی بنەمای لەسەر سیاسەتێكە نەتەوەكانی تری توركیا بنیاتنراوە بەتایبەتیش گەلی كورد كە هەمیشە وەكو مەترسی دەزانن دەوڵەتەی كە ئەو یەكپارچەی خاكی بۆ سەر هەرلەبەر توركیا. نا ناویان لۆزان پەیمانی

ئەم هۆكارەیە كە هەمیشە سیاسیەكانی دەوڵەتی دەوڵەت، یەك نەتەوە، یەك دروشمی تورك ئەم سیاسەتە، بەڵێ بەرزدەكەنەوە. ئااڵ یەك لەسەردەمی"مستەفا تەنها نییە سیاسەتێك ئەم سیاسەتە بەڵكو كرابێت؛ پیادە كەمال"دا تاكو ئەم چركە ساتە درێژەی هەیە و كاری لەسەر دەستاودەستكردنی ســەرەڕای ئەمە دەكرێت، بگرە نەتەوەپەرستەكانەوە لەپارتە دەسەاڵت و توندڕە ئیسالمیە و سیكۆالریزم دەگاتە تا

ئیسالمیە بەناومیانڕەكانی ئەمڕۆ.ــردوودا ڕابـ ساڵی چەند لــەمــاوەی ئەگەرچی كــورد و تــورك الیــەنــی و ــەس ك كۆمەڵێك لەناویشیاندا بە ناوسەرۆكەكانی كورد لەباشور، و "ئەردۆغان" گوایە كە دەكرد لەوە باسیان كورد پرسی چــارەســەری هەوڵی پارتەكەی پەردەی دوایە ئەم ڕووداوەكانی بەاڵم دەدەن، و ئەردۆگان كە هەڵماڵی ڕاستیە ئەو لەسەر نالۆژیكیانەی سیاسەتی بەهەمان پارتەكەی ڕابردوو لەپرسی كورد نزیك دەبنەوە، كە بریتییە لەسیاسەتی نكوڵی كردن و قڕكردنی گەلی كورد

لەهەموو بەشەكانی كوردستان.ڕووداوەكانی ئەم دوایەی شەنگال و كۆبانێ بە ئەو دونیاوە سەلمێنەری گشتی ڕای بەرچاوی ڕاستیەن كە دەوڵەتی تورك بەهەمان سیاسەتی كەمالیزم لەپرسی كورد نزیكدەبێتەوە و هەمیشە كوشتارگەی"دەرسیم دوبارەكردنەوەی هەوڵی و گەلی زیالن" دەدەن، هاوكات ئەو ڕاستیەش شەرمی بــێ دەوڵــەتــانــی كــە دەسەلمێنێت مافی بەناو كوتی ــۆڵ دەه و ســەرمــایــەداری گەورانە تاوانە ئــەو چاویان هەرگیز مــرۆڤ خۆیان لەگوێی ئەڵقە دەوڵەتانی كە نابینێت دژ بە گەلی كورد ئەنجامی دەدەن و هەمیشە بە دوای بەرژەوەندیە ئابووریەكانی خۆیانەوەن لەناوچەكەدا. هەروەكو چۆن لەساڵی"1988ز"دا پۆشی. ئەنفال" و لەتاوانی"هەڵەبجە چاویان بەاڵم پرسیار لێرەدا ئەوەیە: ئایا دەوڵەتی تورك دەتوانێت ڕێگر بێت لەبەردەم خۆڕاگری و لەبن نەهاتوویی ئیرادەی گەلی كورد بۆ گەیشتن بە

ئازادی و سەربەخۆیی؟.هــەروەكــو زۆربــەمــان دەزانــیــن چ دوێنێ و چ ــورك خــۆی لــەبــەردەم ــەتــی ت ئــەمــڕۆش دەوڵدەبینێتەوە، ــراودا ــك ــاوەڕوان چ لەتبوونێكی بزاڤی ســەرهــەڵــدانــی دوای بەتایبەتیش ڕزگاریخوازی گەلی كورد لەباكوری كوردستان بە ڕێبەرایەتی پارتی كرێكارانی كوردستان"پەكەكە و فیكر" و فەلسەفەی عەبدوڵاڵ ئۆجاالن. بەڵێ تورك دەوڵەتی بــەدواوە لەوساتەوەختە ئیتر چركە بە چركە لەو ساتەوەختە نزیك دەبێتەوە كە گەلی كورد لەباكوری كوردستان بە كەمتر ئەمڕۆ بەتایبەتیش نەبن، ڕازی لەسەربەخۆیی

بەرخودانی و شۆڕش لەگەڵ هاوزەمان كە گەلی كورد لەڕۆژئاوای كوردستان بەگشتی و بە شەرڤانانی سەرسەختی بەرخودانی تایبەتیش كورد لەكۆبانی، دەوڵەتی تورك ترسی لەوەدایە لەجیاتی كوردستان لەباكوری كورد گەلی كە خۆبەڕێوەبەری دیموكراتی، بەكەمتر لەئازادی و سەربەخۆیی ڕازی نەبن و لەنەخشەی داهاتووی بێتە دەوڵەتێك ئیتر ناوەڕاستدا ڕۆژهەاڵتی جگە ئەمە كــوردی، دەوڵەتی بەناوی ــاراوە ئلەوەی كە لەباشوری كوردستانیش هەموو گەل چاوەڕوانی ئەو چركە ساتەن كە ڕیفراندۆم بۆ سەربەخۆیی و دامەزراندنی دەوڵەتی سەربەخۆی

كوردی ئەنجامبدەن.بەڵێ هەموو ئەمانە جارێكی تر وای لەسەرانی ببن سیاسی شۆكی توشی كە كردووە تورك جارانیان، نالۆژیكیانەی سیاسەتی بەهەمان و لەباكوری چ ببنەوە نزیك ــورد ك لەپرسی تایبەتیش بە تر، بەشەكانی چ و كوردستان دیموكراتی خۆبەرێوەبەری جــاڕدانــی دوای ــاوای كــوردســتــان و دروســتــكــردنــی ــەڕۆژئـ لـكانتۆنەكان و دامەزراندنی یەكینەكانی پاراستنی گوایە ــورك كە ت دەوڵــەتــی گــەل"یــەپــەگــە"، خاوەن هێزێكی گەورەیە لەناوچەكەدا و توانای كاریگەری دورستكردنی هەیە لەگۆڕانكاریەكاندا، هەموو قورسایی خۆی خستۆتە سەر ڕۆژئاوای كوردستان بۆ لەناو بردنی ئەزموونی كورد لەو هەوڵی پێناوەشدا لەم كوردستاندا، بەشەی باشوور ــوردی ك الیەنێكی كە دەدات ــەوە ئلەبەرژەوەندی خۆی بەكار بهێنێت، بەتایبەتیش داعش ڕێكخراوی دروستكردنی لەسەرەتاكانی دەوڵەتی تورك بەهەموو جۆرێك هاوكاری ئەم ڕێكخراوەی كرد و ئەو الیەنە كوردیەش بەهەمان كوردستان ــاوای ڕۆژئـ دژی توركیا شێوەی سیاسەتەكانی لەبەرژەوەندی و دەنا هەنگاوی دەقۆستەوە، ناوچەكەی ڕووداوەكانی توركیا و ئاوارەكان لەسەر سنور داخستنی نمونەی كورد گەلی بۆ هاوكاری لەناردنی ڕێگریكردن خەندەق هەڵكەندنی و كوردستان لەڕۆژئاوای ڕۆژئــاوای و ئەو قەڵەمڕەوی سنوری لەنێوان كوردستان. هەموو ئەمانەش لەبەرامبەر ئەوەدا نەوت بەفرۆشتنی بدات ڕێگە توركیا كە بوو

لەڕێگەی بۆریەوە و بەخاكی توركیادا.بەڵێ هەموو ئەم ڕووداوانەی كە لەم دوو ساڵی ڕابــردوودا هاتنە پێشەوە و گەلی كورد توانی ببینێت لێ ســوودی كوردستان ــاوای ــەڕۆژئ لهیستریا توشی ئەردۆغان و تورك دەوڵەتی كردووە و نازانێت چۆن لەپرسەكە نزیك بێتەوە، ئەوەتا دەست تێكەڵكردنی لەگەڵ ڕێكخراوێكی دراوسێی لــەوەی پەسەندترە ال داعش وەكو

تورك ـی ـ ـ دەوڵەت و سەرلێشواوی ـی كورد ـ پرسـ

Page 31: Rojiwelat jimare 44

] ~ [[email protected]

29] ژماره 44[ ]2014/10/20[ ]ساڵی چوارم[

وتار

ئەمە كوردستان، لەڕۆژئاوای بێت دیموكراتی خۆسەری ئەزموونی لەكاتێكدا كە پێڤاژۆی چارەسەری ئاشتی لەنێوان دەوڵەتی تورك و پارتی كرێكارانی كوردستان"پەكەكە" خەریكە پێدەنێتە ساڵی سێهەمەوە، كە ئەمە بە ڕای زۆربەی شارەزایانی سیاسی ئەوپەڕی سەرلێشێواوی دەوڵەتی تورك و نالۆژیكی سیاسەتەكانی ئەردۆغانە و هیچ واتاێكی بۆ پێڤاژۆی ئاشتی نەهێشتۆتەوە و پێویستە پەكەكە هەنگاوی تر بهاوێژێت و بەدووری نازانن جارێكی تر ڕووبەرووبوونەوەی چەكداری بێتە رۆژەڤەوە. ئەگەر دەوڵەتی تورك بەسیاسەتە نالۆژیكیەكانیدا نەچێتەوە و هەنگاوی ڕاستەقینە نەنێت بۆ چارەسەی ئەم پرسە؛ چونكە بەڕای زۆرێك لەسیاسیەكانی كورد توركیا

تەنها مەبەستیەتی كات بە فیڕۆبدات.لەكۆتایدا دەمەوێت بڵێم:

دەبێت دەوڵەتی تورك ئەو ڕاستیە باش بزانێت كە هەرگیز كات لەبەرژەوەندی ئەواندا نییە و ڕۆژ لەدوای ڕۆژ گەلی كورد و پرسە ڕەواكەی چ لەسەرئاستی ناوچەی و چ لەسەر ئاستی نێودەوڵەتی لەپێشوەچوونی خێرادایە و ڕۆژ بەردەوامی لەهەوڵی لــەدەرەوە چ و لەناوخۆ چ كورد تاكی ڕۆژ لەدوای ناساندنی پرسەكەیدا لەخەباتی بێ ماندووبووندان، ئەمە جگە لەوەی ئەو هەنگاوەی گەلی كورد بەڕێبەرایەتی پەكەكە ناویەتی هەرگیز گەڕانەوەی بۆ نییە و جگە لەسەركەوتن هیچی تر ناناسێت و هەمیشە ئامادەی مەرگن

لەپیناو دۆزە ڕەواكەیاندا.ئەوەی ماوەتەوە بوترێت ئەوەیە كە لەسەر هەموو تاكێكی كورد پێویستە بەگیانیكی نەتەوەیی و واڵتپارێزی یەكگرتوویی رێزەكانی گەل بپارێزێت و ڕێگە بەدوژمن نەدات درز بخاتە ناو یەكڕیزی گەلی كورد؛ چونكە لەم كاتە هەستیارەدا پێویستە زۆر بەئاگا بین لەوەی چی دەگوزەرێت لەناوچەكەدا و هەمیشە هەوڵبدەین كە سیاسیەكانمان بەڕخنەی دروستكەر بخیەنەوە سەر ناوچەكە ڕووداوەكانی ئەوەی لەپێناو سیاسەتكردن، دروستی ڕیگەی هەرەس كورد دوژمنانی پالنی و بقۆزینەوە گەلەكەمان لەبەرژەوەندی

پێبهێنین.

[email protected]

دەوڵەتی تورك كە گوایە خاوەن هێزێكی گەورەیە لەناوچەكەدا و توانای كاریگەری

دورستكردنی هەیە لەگۆڕانكاریەكاندا، هەموو قورسایی خۆی خستۆتە سەر ڕۆژئاوای كوردستان بۆ لەناو بردنی ئەزموونی كورد لەو بەشەی كوردستاندا، لەم پێناوەشدا هەوڵی ئەوە دەدات كە الیەنێكی كوردی باشوور لەبەرژەوەندی خۆی بەكار بهێنێت، بەتایبەتیش لەسەرەتاكانی دروستكردنی

ڕێكخراوی داعش دەوڵەتی تورك بەهەموو جۆرێك هاوكاری ئەم ڕێكخراوەی كرد و ئەو الیەنە كوردیەش بەهەمان شێوەی

توركیا دژی ڕۆژئاوای كوردستان هەنگاوی دەنا و لەبەرژەوەندی سیاسەتەكانی توركیا

ڕووداوەكانی ناوچەكەی دەقۆستەوە، نمونەی داخستنی سنور لەسەر ئاوارەكان و ڕێگریكردن لەناردنی هاوكاری بۆ گەلی كورد لەڕۆژئاوای كوردستان و هەڵكەندنی خەندەق لەنێوان سنوری قەڵەمڕەوی ئەو و ڕۆژئاوای

كوردستان. هەموو ئەمانەش لەبەرامبەر ئەوەدا بوو كە توركیا ڕێگە بدات بەفرۆشتنی نەوت

لەڕێگەی بۆریەوە و بەخاكی توركیادا

Page 32: Rojiwelat jimare 44

] ~ [[email protected]

30]ساڵی چوارم[ ]2014/10/20[ ] ژماره44[

وتار

ن: دیاری خالیدلەرووبەرێكی گەورەكانی جیهان ملمالنێی سەرە كوردستان ــارۆدراوی ــەمـ گـ شارێكی بچوكی كۆبوەتەوە. دوژمنانی ئەم شارە تەنهایە زۆرن و چاوەڕوانی كەوتنی دەكەن. هەرچەندە فشارێكی زۆر لەسەر ئەو شارە بچوكەیە، بەاڵم قارەمانانی ئەم شارە دەیانەوێت مێژوویەكی تری كوردایەتی

بنوسنەوە و شكۆمەندیەكی گەورە تۆماربكەن.توركیا و داعش لەالیەن كۆبانێ ، گەمارۆدانی و عــەرەبــی لەواڵتانی هەندێك بەهاوكاری و ئەم دۆستانی بێدەنگی و ئەمریكا گوێپێنەدانی دەبێتەوە نزیك لەمانگێك كوردستان پارچەی ئەم بەاڵم دەكەن، خەبات بێ وچان ئەوانیش و جواڵنەوە لەهەموو جیاوازە كوردەكان خەباتەی و راپەڕینەكانی كورد لەو جوگراقیا دیاریكراوەدا

تێدەكۆشن.كۆبانێ ، گەر چی روبەڕێكی بچوكی هەیە و ئامێری بەرگریكردنیان سادە و ساكار و خۆماڵین، بەاڵم لەچوارچێوەیەكی كوردی شۆڕشگێڕی مێژووی بچوك و دیاریكراو بردەدەرەوە و بووە هاوشانی

مانەوەی وەك جیهان، گــەورەكــانــی مــێــژووە ستالینگراد و ئیرادەی ڤێتنام و كۆڵنەدانی گەلی فەلسەفەی و یابانیەكان ملنەدانی و جەزائیر ناتوندوتیژی هندیەكان و بەردەوامی كۆباییەكان

و خۆڕاگیری لیبیەكان.یەكەم چونكە شانازییە؛ كۆبانێش كەوتنی و نەكرێت تێدا خیانەتی ــوردە ك بەرخودانی بەدوژمنانەوە پەیوەندیان بەشێكیان لەژێرەوە

هەبێت و دژی یەكتر بوەستنەوە.هەستانەوەی یەكەم بیشكەوێت گەر كۆبانێ دەوڵەتانی زۆرینەی بەوپێیەی كوردە، دیرۆكی جیهانی سەرسامكردوە و بەگرنگیەوە بۆی دەڕوانن دەكرێت. كورد تەماشای شكۆمەندیەك وەك و ئەمە یەكەم شەڕە لەمێژووی كورددا كە دۆست دەدەن كورد هەقڕەوی گەواهیدەری دوژمنان و الیەك هیچ ئەوەی لەگەڵ نازانن. بەناڕەوای و

ئامادەی هاوكاری نیە.دیارەكانی سەركردە كوردە تێكۆشانی یەكەم وەك شــەڕڤــانــان شــەڕ دەكـــەن و لـــەدوورەوە تەماشاكەرنییە و ئامادەی چۆكدادان نین. شەڕی رووبەرێكی لەسەر نیە شەڕكردن تەنها ئــەوان بچوكی دیاری كراوی زەوی ؛ بەڵكو شەڕی مانەوەی

لەسەر كار كە هێزێك بەرامبەر نەتەوەیەكە شوناسی لەناوبردن و جیاوازیەكان سڕینەوەی

ئەوانیتر دەكات.كە كــوردە مێژووی روونــی دەركەوتنی یەكەم سەركردەكانی ئەم شارە و رۆژئاوا كە بەئیرادەیەكی بەهێزەوە ئامادەی گوێڕایەڵی واڵتێك نابن لەپێناو

خۆشبەختی خۆیان.كــوردا، لەمێژووی یەكەمە لەزۆرشتدا كۆبانێ هەموو كات لەبەرامبەر كەوتنی شۆڕش و بزوتنەوە و خەباتی كورددا ناوخۆمان بەهۆكاری سەرەكی زانیوە و نەیانتوانیوە تاكۆتا پشت لەیەكتر نەكەن، بەاڵم كۆبانێ ئەو شكۆمەندییەی بۆ مێژووی كورد ئەمەش هەر و پارساتوە یەكڕیزی و تۆماركرد

كلیلی سەركەوتنەكانن.گەرچی هەندێك لەتێكۆشانەكانی كورد لەجەنگدا گفتۆگۆدا و لەدیبلۆماسیەت سەركەوتوبون، خەباتی شانبەشانی كۆبانێ بەاڵم تێكشكاون، و هەبوە باشی دیبلۆماسیەتێكی رۆژەیان چەند نەكەوتوەتە ژێر ركێفی سۆز و عاتیفەی هیچ الیەك و بەشێوەیەكی واقیعی جواڵونەتەوە. بۆیە بێكەس

و تەنهان.

كۆبانێ رووبەرێكی بچوك و شكۆمەندیەكی گەورە

كۆبانێ ، گەر چی روبەڕێكی بچوكی هەیە و ئامێری بەرگریكردنیان سادە و ساكار و خۆماڵین، بەاڵم مێژووی شۆڕشگێڕی كوردی لەچوارچێوەیەكی بچوك و دیاریكراو بردەدەرەوە و بووە هاوشانی مێژووە گەورەكانی جیهان، وەك مانەوەی ستالینگراد و ئیرادەی ڤێتنام و كۆڵنەدانی گەلی جەزائیر و ملنەدانی یابانیەكان و فەلسەفەی

ناتوندوتیژی هندیەكان و بەردەوامی كۆباییەكان و خۆڕاگیری لیبیەكان

Page 33: Rojiwelat jimare 44

] ~ [[email protected]

31] ژماره 44[ ]2014/10/20[ ]ساڵی چوارم[

چاوپێكەوتن

کەسایەتی سیاسەتمەدارو ــووســەرو نناسراو"کەمال میراودەلی" لەچاوپێکەوتنی ئەو لەمەڕ واڵت" "رۆژی دووەمــی بەشی مۆدیلەی لە رۆژئاوای کوردستان پێشخراوە، لــە جیهاندا کــە نــمــوونــەیــە جــوانــتــریــن نموونەی نییە بە تایبەتی لەو دەورە مەزنەو دەیبینێت. کورد ژنی کە ئەفسانەییەدا پەکەکە بەشداریکردنی لەسەر هەروەها باشوور"میراودەلی"دەڵێ، پاراستنی بۆ تەنیا کاتێ لە ئاستی هەموو کوردستاندا سەرکردایەتییەکی نەتەوەیی کوردستانیی پەکەکەمان وەک خەباتکاری دڵــســۆزو ــی ــەوەی ــەت دەبـــێـــت و پــەیــمــانــێــکــی نهاوبەشمان بۆ هەموو بەشەکان دەبێت و دەبێتە دەستووری کۆنگرەیەکی نەتەوەیی دەتوانین کاتە ئەو تەنیا سەرانسەریی، و راستەقینە نەتەوەیی یەکیتی باسی

پرسی سەربەخۆیی بکەین.

ئا/ بەهرۆز حسینو مەخموور لە شەنگال هێزانەی ئەو *کوردستان، باشووری تری شوێنی زۆر و کرد پێشمەرگەیان هێزەکانی پشتگیری کە هەموومان دەزانین لەزۆر شوێندا چۆن

بەرخۆدانییەک کرا، بۆچی دەسەاڵتی کوردی کوردستان لەرۆژئاوای کوردان پشتگیری

ناکەن؟دەگەڕێتەوە ئەمە نین. کورد ئەوەی بەر لە ـ چۆن کێیە؟ کورد سەرەکییەکە: پرسیارە بۆ جا چ جا کـــوردم، من بڵێ دەتــوانــێ هێزێک بانگەشەی سەرکرادیەتی و ڕێبەرایەتی بزوتنەوەی پرسیارە ئەم وەاڵمی نەتوانیت کە بکات کورد کوردایەتی روونــی فەلسەفەیەکی کە بداتەوە، مێژووی و جوگرافیا لە سەرچاوەکانی نەبێت بیری و کــوردەواریــی کەلتووری و کوردستان سەربەخۆیی و یەکێتی ئامانجی و کوردبوون کورد و کوردستان وەک یەک پرس و پرۆسەی دانەبڕاو و لەتنەکراو وەرگرتبێت. رێبەرانی فیکریی تر، ئەوانی و لەئەوروپا هێرتزل جوولەکەکان دروستکرد نەبوویان نەتەوەیەکی کاغەز لەسەر و وەک تاک هەموویان بوونە بەشێک لەو پرۆژە و بیریی بزاڤێکی و نەتەوەیی یەکێتییەکی و دیپلۆماسیی و دوایی زانستیی و ئابووری بەهێزیان لەرووی فیکری و میدیایی و ئێستا بەرپا کرد. پێشەنگی تەکنۆلۆجییەوە و زانستیی داهێنانی ئایدیاوە لەرێگەی جوولەکەکان واتــە دنیان. ئینسانەوە رێگەی لە دروستکرد، ئینسانیان ئەتاتورک کەمال نەتەوە. و نەتەوەیی هێزی هەمان شتی کرد. یەکەم جار ئایدیای نەتەوەی تورکی و تۆرانیزمی دروستکرد. ئەو زمانەی ئێستا و دەنووسێت پێی و دەکات پێ قسەی تورک فێر دەبێت، پێش کەمال ئەتاتورک نەبوو. یەکەم وتاری کەمال ئەتاتورک لەپەرلەمانی تورکیدا کە بەتورکییەکی داهێنراوی خۆی قسەی کرد، کەس پەتی تورکی زمانی ویستیان نەگەیشت. تێی دروست بکەن نەیانتوانی و فەرهەنگۆکەیەکیشیان پێ دروستنەکرا. هیچیان نەبوو. دوایی تیورییەکی ساختە و درۆیان دروستکرد بەناوی )تیۆری رۆژ(، کە گوایە هەموو زمانەکانی دنیا ئەسڵی تورانییان زمانەکانی هەموو دایکی تورکی زمانی و هەیە دنیایە لەبەر ئەوە وەرگرتن لەهەر زمانێک قەبوڵە مادام گەڕانەوەیە بۆ ئەسڵە تورکییەکە. هەروەها تورک کە داگیرکەر بوو لەئەناتۆلیا و فۆلکلۆر و کەلتووریی رەسەنی خۆی نەبوو. ئەتاتورک یەکەم ئەنیستووتی زمانی دروستکرد و دەسەاڵت شت و بوودجەیەکی زۆری دایە. کاری ئەو ئەوە بوو وەک ساحەب بێ زەبەندە کوردیی فۆلکلۆری گۆرانی و بەیت و بەستە و بالۆرە و حیکایەت و

داستان و مەتەڵ و هتد کۆبکاتەوە تەرجەمەیان بکات بۆ ئەو تورکییە نوێیە دروستکراوە و هەموو ناوە کوردییەکان هی کەس و عەشیرەت و گوند و شاخ و داخ و ئاماژەکان بۆ تایبەتمەندیی کوردیی کورد پاڵەوانانی و خانەدان و کورد مێژووی و تورکی. ئاماژەی و ناو بە بیانکەن و بگۆڕن کوردیی زمانی و بفەوتێنێت کوردییەکان دوایی هەم بکات لێ وا کورد مناڵی و بکات قەدەغە بە تورکی قسە بکات و هەم گۆرانی و کەلتووری پێ تــورک موڵکی وەک و تورکی بە خۆیان کرد دروســت شتێکی تورک ئاوا بفرۆشێتەوە. کە ناوی نەتەوەی تورک بێت، واڵتی داگیرکراوی هەبوو دەسەاڵتی چونکە تورکیا؛ ناونا کوردی بۆشی چووە سەر. پێشتر لەدەوڵەتی عوسمانیدا تەنیا ناسنامەی عوسمانی بۆ هەموو نەتەوەکان هەبوو کە ناسنامەیەکی شکلی پاتریارکی شێوە عونسوری و نەتەوەیی بوو، جوگرافی و دینی خاک بە تورکیان نەتەوایەتی تورکەکان نەبوو. فیکری تەنانەت و کەلتوور و خوێن و خۆڵ و کەسێکی خۆی ئەتاتورک دروستکرد. کوردیی رۆشنبیر نەبوو، بەاڵم لەبەشی ئەوروپای دەوڵەتی بزوتنەوە ئــاگــاداری بــوو، ــەورە گ عوسمانییدا نەتەوەیییەکانی گەالنی سێرب و بولغار بوو دژی عوسمانییەکان، ئەو مودێلی نەتەوایەتی ئەوروپی وەرگرت، بەاڵم پرۆژە سیاسییە فیکرییەکە کورد،

مێشکی کوردیی، بۆی دانا. هێزە سەربازییەکەشی بە پلەی یەکەم کورد بوو. ئەمە بۆیە دەڵێم تا جەخت لەوە بکەمەوە رێبەر و کەلتوور و لەزمان نەتەوایەتی سەرکردەی و توخمە نەتەوایەتییەکان و ناسنامەی نەتەوەیییەوە فەلسەفە و ستراتیجی نەتەوەیی خۆی دادەڕێژێ و یەکێتی کوردبوونی خۆی دەسەلمێنێت. بەم پێیە بیرکردنەوە بۆ نموونە لەسەربەخۆیی باشوور بەبێ و لەسەر حیسابی باکوور یان رۆژئاوا نەتەوایەتی نییە، سیاسەت نییە، گ... یان هەروا دەشکێتەوە.لەبەرئەوەی سەرانی کورد فەلسەفەی نەتەوەییان نییە، پێناسەیان بۆ کوردبوون نییە، ستراتیجی یەکێتی نەتەوەییان نییە، سەرانێکی دروستکراوی جاشێتیی و بێگانەپەرستیی رەشی مێژوویەکی و گەندەڵیی و نۆکەرایەتی و نادیار و ــار دیخیڵپەرستیی و خۆپەرستیین، نەک هەر هەستی نەتەوەییان نییە، هەستی ئینسانی و مرۆڤبوون ئەوانە بۆیە نەماوە. ئینسانیشیان کەرامەتی و بەپەلەن هەواڵی کەوتنی کۆبانێیان پێ بگات نەک

میراودەلی؛

نییە نموونەی لەجیهاندا نموونەیە کە جوانترین رۆژئاوا؛ مۆدیلی خۆبەڕێوەبەری ناتوانێ ببێ و بجوڵێتەوە" "داعش گەر دروستکراوی تورکیا نەبێت، نەیدەتوانی و

Page 34: Rojiwelat jimare 44

] ~ [[email protected]

32]ساڵی چوارم[ ]2014/10/20[ ] ژماره44[

چاوپێكەوتن

سەرکەوتنی رۆڵە نەبەردەکانی.کوردستاندا هــەمــوو لەئاستی کاتێ تەنیا سەرکردایەتییەکی نەتەوەیی کوردستانی دڵسۆز و خەباتکاری وەک پەکەکەمان دەبێت و پەیمانێکی نەتەوەیی هاوبەشمان بۆ هەموو بەشەکان دەبێت نەتەوەیی کۆنگرەیەکی دەستووری دەبێتە و باسی دەتوانین کاتە ئەو تەنیا سەرانسەری، یەکیتی نەتەوەیی راستەقینە و پرسی سەربەخۆیی

بکەین.

هەرێمی پــەرلــەمــانــی ئێستا هــەتــا *کارەساتی لــەهــۆکــارەکــانــی کــوردســتــان ئەرکی ئەوە ئاخۆ ناپرسێتەوە، شەنگال

پەرلەمان نییە؟تکایە لێدەکاتەوە. بێزی مرۆڤ پرسیارە ئەم ـ بەکار سەخیفە شتە ئەم بۆ پەرلەمان نــاوی کۆبوونەوەی یــەک تەنیا ئێستا تا مەهێنە. ئاسایی یان نائاسایی بۆ باسی شەنگال، خیانەت، کۆبانێ، داعشی نەکردووە. فشەسەرۆکەکەی وەک سەخیف راگەیاندنی فەیسبووکی هەرزەکارێکی سیستەمی گـــۆڕان بەراستی ــەوە. ــات ــاڵودەک بشێوەیەک بەهیچ ــرد. ک ــەواو ت سیاسیی ...چاوەڕێم نەدەکرد بەبێ دەستوور و دامەزراندنی

زامنکردنی و دەســتــووریــی موئەسسەساتی بچێتە ئاوا خۆفرۆشانە گۆڕان یاسا، سەروەریی ناو حکومەتی خیانەت و واڵتفرۆشتنەوە و ئەوەندە

هیچ و پووچ و الواز و بێ قیمەت بێت.

هەموو ــەو ئ هەستیارەدا کاتە ــەم ل *لەکاتێکدا ــرا کـ ئــاشــکــرا گــەنــدەڵــیــیــە سەرکردایەتی کورد و دامەزراوە حکومیی مەترسییەکان باسی ئیدارییەکەیان و دەکەن کە چی لەمالشەوە ئەوەندە بەڵگەی گەندەڵییان لەسەریەکدی باڵوکردەوە، کێ

لەپشت ئەم باڵوکراوانەوەیە؟گەمەی تەنیا باڵوکردنەوە گەندەڵیی بەڵگەی ـ واتە خەتەرناکیشە گەمەیەکی بەاڵم سیاسییە، گەمەی خیانەت. هەر کاتێ پێشهات و ئەرکێکی نەتەوەیی گەورە لەپێش بێت، بەزمێکی سەخیفی بێشەڕمانە تەکتیکە ئــەم دەژێــنــنــەوە. کــۆن هەمووش ــارە دی دەیــکــات. ــۆڕان گ بەتایبەتی کەس و گەندەڵین و خیانەت ... یەک جاشی دەبێ پەرلەمان بکات. موحاسەبە کەس نییە مەرجەعی دەستووریی و یاسایی بێت، بەاڵم وەک وتمان دەستوورمان نییە و یاسا و دادگا نییە و گەندەڵیی بەڵگەی هەزاران ئیدی ... پەرلەمان ئەنجامی و پێدەدات گوێی کێ باڵوببێتەوە ...

چی دەبێت؟.

ــی کــوردســتــان ــەاڵتـ * هــێــزەکــانــی رۆژهـبەرگری لــەشــەڕی پێنەکرا بــەشــداریــان لەباشووری کوردستان؟ هۆکارەکانی چین؟ ـ هەندێ شت هەیە دەبێ حیسابی بۆ بکرێت، و رەمزیی شتێکی بە دەبوو هەر بەشدارییەکە بێگومان ــاوەرۆک. ن بێ حیزبیی خۆنیشاندانی بێ بە بکەن بەشداری دەتوانن بیانەوێت گەر ئەوەی کەسیش بزانێت گەر بەدوای دروستکردنی شەهید و ناودا بۆ خۆدەرخستن نەگەڕێن. دەتوانن کورد گــەورەی دوژمنی بن. بەشدار لەکۆبانێ و تورکیا دروستکراوی داعشی و تورکیا ئەمڕۆ سوننە ئەنفالچییەکانن. بەچاک یان خراپ، ئێران دوژمنە - دۆست بووە. سەرانی هەموو حیزبەکان مێژوو وەک بارزانی بنەماڵەی پێگەیون. لەوێ نێچیروان ئێرانییەکان ئێرانییە. بنەماڵەیەکی وەک بەچەی خۆیان ناو دەبەن. بارزانی کە وای دادەنا تورکیا دۆستێتی و دوژمنایەتی مالکی و تورکیا ئەوە لەپاداشی و دەکا ئێران و شیعە ئێراندا بــەرەی بە یەکێتی و بەدەوڵەت دەیکا داعش هاتنی بە شتەکان هەموو دوایــی دەنــا، تورکیا بوونەوە. پێچەوانە هەولێر گرتنی بۆ

من خەیاڵم وابوو یەکگرتوو پرۆژەیەک بێت بۆ بەرامبەربوونەوەی نەتەوایەتی فاشیستی عەرەب و تورک و فارس بە بەکارهێنانی زیرەکانەی دین لەخزمەتی بیر و بزاڤی نەتەوایەتی کورد

و مافە نەتەوەیی و ئینسانییەکانی لەهەموو بەشەکاندا، نەک بە پێچەوانەوە

Page 35: Rojiwelat jimare 44

] ~ [[email protected]

33] ژماره 44[ ]2014/10/20[ ]ساڵی چوارم[

چاوپێكەوتن

بارزانی فرۆشت و ریسوای کرد. تورکیا رۆژئاوای گەمارۆ داوە، تا ئێستا یەک هەنگاوی جددی بۆ سوپاسی زۆر خۆی بارزانی نەناوە. باکووری ئێرانی کرد کە یارمەتی داون دژی داعش. ئێران راست رەنگە پاراست هەولێریان ئەوان دەڵێت بۆ هیچیان تورکیا و ئەمریکا کە بەوەدا بکەن بۆ هیچیش رەنگە و نەکرد موسڵ و شەنگال کۆبانێ نەکەن. مەبەستم ئەوەیە هیچ واڵتێک نییە ستراتیجی پاڵپشتی و بێت سەربەخۆ لەدنیادا نەبێت. بۆ کورد بەبەراورد بە تورکیا و ئیسرائیل گرنگە پاڵپشتی ستراتیجی ئێران بپارێزین، بەاڵم بەبێدەنگبوون دەربارەی تاوانەکانی ئێران نا، بۆ نموونە سەرانی کورد دەیانتوانی دەیان جار باسی مافە دەستوورییەکانی کورد لەئێران بکەن، داوای ئازادکردنی زمانی کوردیی و خوێندن بە کوردیی کورد رۆڵەکانی لەسێدارەدانی بە دژ و بکەن قسە بکەن، بەاڵم بەداخەوە ئامادەن تەنیا وەک بە خزمەتێک هەموو واتە بکەن. سیاسەت ...داگیرکەرێک بکەن بە بێ ئەوەی هیچ لەبری داوا بکەن تەنیا مانەوەی خۆیان و دەسەاڵتی گەندەڵی خۆیان نەبێت. خۆ گەر کوردی رۆژهەاڵت سبەینێ بۆ خۆی راپەڕێت و ئازادییەک بەدەست بێنێت، بەخیانەت ئامادەن دەیکەن لەسوریا وەک ئەوا دەستی تێبخەن و خۆیان بۆ مەبەستی خیانەت

هەڵوەشاندنەوەی شۆڕشەکە بکەنە خاوەنی.

ژینۆسایدەی لەو ئیسالمیەکان هێزە *بەسەر کوردانی ئێزدیدا هات خاوەن هیچ

کاردانەوەیەک نەبوون، بۆچی؟لەکاتی بۆمن، گەورەیە سەرسامییەکی جێی ـ یەکگرتوو خوشکانی براو هەڵبژاردنی"2009"دا بە کەسانی بە کردم، گەورەیان پاڵپشتییەکی رەوشت و سەنگین و دیموکراتم دەزانین. تەنانەت دینیان بابەتێکی هیچ یەکگرتووش خوشکانی لەگەل باس نەکردم، باس تەنیا باسی پێشخستنی لەکوردستان. بوو مەدەنییەت و دیموکراسی بۆ بێت پرۆژەیەک یەکگرتوو وابوو خەیاڵم من بەرامبەربوونەوەی نەتەوایەتی فاشیستی عەرەب و تورک و فارس بە بەکارهێنانی زیرەکانەی دین لەخزمەتی بیر و بزاڤی نەتەوایەتی کورد و مافە نەتەوەیی و ئینسانییەکانی لەهەموو بەشەکاندا، و زانکۆ و دەزگا هەزاران پێچەوانەوە. بە نەک رێکخراو لەجیهاندا خزمەتی ئیسالم و سەلەفییەت و زمانی عەرەبی دەکەن و ئیسالم پێویستی بە بوێت پێی ماڵ تا بکات کارە ئەم نییە کورد لەمزگەوت حەرامە، کوردیش پێوسیتی بەوە نییە بانگەوازخوازی هەبێت و بکرێ بە موسڵمان ئەمە ... دینیە. ئێستا کە ئەم بێ هەڵوێستییە بەرامبەر

سەیرە. المــەوە بە دەبینم کۆبانێ و شەنگال مرۆڤێکی هەمیشە باپیر عەلی مامۆستا هەروا ناکرێ لی چــاوەڕێــی و ــووە ب نیشتمانپەروەر دینەوە ناوی بە کوردستان و بەکورد خیانەت و شەنگال لەمەڕ بێدەنگییەکەیان بەاڵم بکات، و گومان جێگەی داعش تاوانەکانی و کۆبانێ من بەهێزە. ریسواکردنی و ئیدانەکردن شایانی لەالی خۆمەوە قسوورم پێ نەکردوون. بەهیوای ئەوەی هەمیشە خاک و نەتەوەی خۆمان لەپێش و کۆمەاڵیەتی کۆنەپەرستیی بۆ دینیش و بن کۆمەڵییەکان و تاکی ئازادییە سنووردارکردنی بەکار نەیەت. بەتایبەتی لەبەر ڕۆشنایی تاوانەکانی داعشدا، کورد پێویستە وەک نەتەوە و خاک دیفاع

لەخۆی بکات ئەوەی ئەمە نەکات خائینە.

* لەمەوبەدوا پێویستە گەلی کوردی ئێزدی خۆیان چۆن بەڕێوەببەن، بۆ ئەوەی خاوەن بتوانن و بن خۆیان بەڕێوەبەری هێزی رەسەنایەتی و کەلتوور سەربەخۆیانە

خۆیان بپارێزن؟نییە. باش بەشێکی کورد ـ جیاکردنەوەی هیچ تر جارێکی هەقیانە ئێزیدیمان رۆڵەکانی دیارە باوەڕیان بە پارتی نەبێت، تا ریسوا و موحاسەبە نەکرێن، بەاڵم گرنگ گەڕانەوەیانە بۆ شەنگال و

دیارە بنەماڵەی بارزانی کە ناشییانە تەمای دەستبەسەرداگرتنی بنەماڵەییانەی بزاڤی کوردییان هەیە حەز ناکەن پەکەکە دەوری نەتەوەیی و جیهانیی شایستەی خۆی ببینێت. ئەمەش بۆچوونێکی ئینسانی و نەتەوەیی و عەقاڵنی و لۆجیکی و واقیعیی و دیموکراتی نییە

Page 36: Rojiwelat jimare 44

] ~ [[email protected]

34]ساڵی چوارم[ ]2014/10/20[ ] ژماره44[

چاوپێكەوتن

و قەرەبووکردنەوەیان و خۆیان ناوچەی هەموو پاراستنی ئایین و کەلتووری خۆیان و رێگەگرتن ئاوارەبوونیان، ئەمەش لەپەرت و باڵوبوونەوە و پێویستە وەک ئامانجێکی نەتەوەیی بە هاوکاری بەمەرجێک بکرێت پارتیشەوە بە الیەک هەموو دەست لەخیانەت و نۆکەرایەتی بۆ تورک هەڵبگرن.

ــاوەن ــ ــمــە خـ ــێ ــە ئ ــ لـــەئـــێـــســـتـــادا ک *نیشتمانی ــازی ســەرب دامــەزراوەیــەکــی کە چۆاڵنەی و چەک ئەو مەترسی نین کوردستان هەرێمی دێنە هاوکاری بەناو دابەشکردنی شــێــوازی لەسەر دەنگۆ و بەسەر هێزەکانیشدا لەئارادایە، لەئایندەدا کــوردان ناوخۆی ریزەکانی بۆ مەترسی

دروست ناکات؟ـ چەک بۆ جەنگ و بەرگرییە، هێزی چەکداریش بۆ پاراستنی واڵت و دەوڵەتە. وەک پێشتر وتم ئامانجی ئەو شەڕە دیار نییە کە کورد لەداقوق و ــەت دەوڵ کام دەیکات. موسڵ و جەلەوال و شەنگال هێشتا کە کێ هی دەپارێزین، واڵت ڕێکەوتن و پەیمان پێشتر گەر نەکراوە؟ ئازاد نەبێت ئامانج و ئەنجامی نابێت. چەکەکە زیاتر بۆ ناوچەی پارتی دەچێت ئەمەش باش نییە، وەزیری پێشمەرگە دەڵێت بۆ هەموو الیەک دابەشدەکرێت، بەاڵم دیارە ئەوە هەر قسەی بۆش دەمێنێتەوە؛ چونکە پێشمەرگە خۆی سیستەمێکی سەربازیی یەکگرتووی مەرکەزیی دەزگــای و پرۆفیشنال بڕیاردان و تەنسیق و ئۆپەراسیۆنی نییە. لەبەر

دابەشکردنی نازانێت کێ سیاسەتی ئەوە کەس دیاری پرۆسەکان و ئامانجەکان و چەکەکان دەکات و بۆ چ ئامانجێک. بۆیە گومانێکی دیار

الی یەکێتیەوە لەمبارە دروستبووە.

* بۆچی لەم کاتەدا تورکیا لەبەرامبەر بە بێدەنگی کوردستان باشووری پاراستنی دژ ــی ــەک ــەوەی ــاردان ک هیچ و ــژارد ــب هــەڵبەپەالمارەکانی لەبەرامبەر بــەداعــش نــەدا؟ نیشان کوردستان سەرباشووری سەربازیشی بنکەی چەندین لەکاتێکدا لەبامەڕنی و کانی ماسی و ... لەبادیناندا

هەیە؟ـ ئاشکرایە داعش گەر دروستکراوی تورکیا نەبێت بە بێ یاریدە و ئاسانکاریی و پشتگیریی تورکیا نەیدەتوانی و ناتوانێ ببێ و بجوڵێتەوە. تورکیا و نوسرە ویستیان لەپشتییەوەن ئەوانەی و هێزە جیهادییەکانی تر بۆ داگیرکردنی سوریا و رووخاندنی ئەسەد و دەسەاڵتگرتن بەسەر هەموو و نەگرت سەری ئەمە کە بەکاربێنن، سوریادا توانیان ئازایانە و زیرەکانە ــاواش رۆژئ کوردی واڵتێک دروستکردنی بۆ دەرفەتە لەم ســوود و گروپەکان ناوی تورکیا بەکاربێنن، بۆخۆیان ئامانجەکەیان گۆڕی بەرەو داگیرکردنی کوردستان مەسەلەی ژیاندنەوەی و نەوتییەکان ناوچە و ئیستراتیجی بەشێوەیەکی و موسڵ ویالیەتی فراوانتر پرۆژەی سەڵتەنەتی عوسمانی نوێ. بۆیە تورکیا پشتگیری داعش دەکات دژی کورد نەک

کوردی دژی جیهاد دێت داعش بەپێچەوانەوە. ناتۆ و ئەندامی هەرە موسڵمان دەکات، تورکیا هاوپەیمانی ئیسرائیلە و ... گەورەیە داعش هیچ لەسیناریۆ بارمتەکان پرسی ناکات. بەرامبەری ــۆزدەدا ن لەسەدەی قــادر حاجی نەبوو. زیاتر بەتورک بــاوەڕ هەرگیز کــردووە ئینزار کــوردی نەکەن و پشتیان پێ نەبەستن. ئەوکاتە داوا دەکا خۆی سەربەخۆی چەکی و لەشکر خۆی کورد دروست بکات و ڕەخنە لەسەرۆک عەشیرەتەکان دەگرێ کە لەبەر ئەوەی دنیا نەگەڕاون و نازانن لەدنیا چ باسە وا دەزانن تەنیا پادشای عەجەم و تورک هەن و دەبێ هەر نۆکەرایەتی یەکێکیان بکەن. هەمان عەقڵی ئێستای سەرانی پارتی و نووسینی ساڵ لەسەدوچل زیاتر دوای یەکێتی

هۆنراوەکەی حاجی قادر:"رۆمی وەکو بەنی موون کەس پشتیان پێ

نەبەستێکەوتوونە داوی خۆیان، سەرگەشتە ماون و

حەیرانجۆشێک بدەن وەکو هەنگ، تەگبیر بکەن بە بێ

دەنگئەسبابی جەنگ پەیدا کەن تۆپ و تفەنگ و

هاوانیەکتان نەچوونە گەردش وا تێ دەگەن لە دنیاهەر پادشاهی رۆمە و شاهی عەجەم لە تاران

بولغار و سیرب و یۆنان، هەم ئەرمەن و قەرەتاغهەر پێنجیان بە تەعداد نابن بە قەددی بابانهەر ئێکە موستەقیللن، کوللێکی دەوڵەتێکن

سەرانی کورد فەلسەفەی نەتەوەییان نییە، پێناسەیان بۆ کوردبوون نییە، ستراتیجی

یەکێتی نەتەوەییان نییە، سەرانێکی دروستکراوی

مێژوویەکی رەشی بێگانەپەرستیی و جاشێتیی دیار و نادیار و نۆکەرایەتی و گەندەڵیی و خیڵپەرستیی و خۆپەرستیین، نەک هەر هەستی نەتەوەییان نییە،

هەستی ئینسانی و مرۆڤبوون و کەرامەتی ئینسانیشیان نەماوە. بۆیە ئەوانە بەپەلەن هەواڵی کەوتنی کۆبانێیان پێ بگات نەک سەرکەوتنی رۆڵە

نەبەردەکانی

Page 37: Rojiwelat jimare 44

] ~ [[email protected]

35] ژماره 44[ ]2014/10/20[ ]ساڵی چوارم[

چاوپێكەوتن

ساحیبی جەیش و ڕایەت، ئەرکانی حەرب و مەیدان"

بەاڵم بەداخەوە چەند بۆش و خۆفرۆشی کورد خانی و حاجی یان خوێندۆتەوە؟ لەیادی کۆمەڵکوژی شێخ سەعید و د. فوئاد و هاوڕێکانیان سەرانی خۆفرۆشی کورد دەبوو لەمێژوو فێربن و خۆیان

نەخەنە باوەشی ئەردۆغانی فاشیستەوە.

هێزە بەپشتگیری تەنیا کـــورد ئــایــا *گەرەنتی دەتوانێت نێودەوڵەتییەکان ژیانی خۆی لەهەموو روویەکەوە مسۆگەر

بکات؟کام کێیە؟ کــورد ئەوەیە، پرسەکە دیسان ـ پەیماننامە وتم پێشتر وەک کورد گەر کورد؟ و ستراتیج و هەبێت نەتەوەیی دەستوورێکی و سیاسەتی لەستراکتوری کۆنگرەیەکی نەتەوەییدا یان ئیقلیمییەکان هێزە نەدا رێگە و یەکخات جیهانییەکان بەشێکی دژی بەشێکی تر بەکاربێنن، ئەوا کورد ئیختیاری فراوانتر و راستتری دەبێت. بۆ نموونە دەتوانێت هاوپەیمانییەکی ستراتیجی لەگەڵ ئێراندا دابمەزرێنێت کە بەپەیمانی نووسراو بێت، هەمان شت لەگەڵ تورکیادا. دیارە کورد دەرفەتی

بەشێوەی نێونەتەوەیی و جیهانیی پشتگیریی ئێراق بەدروستکردنەوەی دەستووریی و یاسایی و فەرامۆشکردنی دەسەاڵتگرتن بە سەر کەرکوک و شەنگال و خانەقیندا دوای رووخانی ئێراق و سووربوون لەسەر رێفراندۆم بۆ سەربەخۆیی و یان تەنانەت راگەیاندنی سەربەخۆیی هەموو باشوور لەو کاتەدا کە ئێراق نەمابوو، لەدەست خۆیدا. کە دەوڵەتێکی دامەزراندنی دەرفەتی نەکرد ئەمەی یەکگرتووەکان نەتەوە بەیاسای دەستووریی لــەدەســت دەرچـــوو، خــۆی تــووشــی پرۆسەی یەک کورد گەر هێشتا کرد. ئێراق دەستووریی بێت تورکیا ناچار دەبێت کێشەی کورد بە جددی لەرۆژئاوا دەســت و بکات چارەسەر لەتورکیا دەبێت. گەورە سەرکەوتنێکی ئەمەش نــەدات، ئێرانیش سەر بخاتە گوشار دەتوانێت هەروەها چارەسەرییەکی دەستووریی کێشەی کورد لەئێران و واڵت کاتەی ئەو تەنیا راستە بــەاڵم بکات، نەتەوەیەکگرتووەکان و دەبێت خۆت سنووری بەهێز هاوپەیمانی دەوڵەتیکی و دەتناسێت کاتە ئەو تەنیا بەپاراستنتەوە دەکات، ئیلتیزام دڵنیا نەتەوەیی ئاسایشی و ئاشتیی لەزامنی لەپشتەوە هــەژاوەدا کە دنیا لەم بەاڵم دەبیت،

شەرق بەربەرەکانی میکانیزمی و زلهێزەکان زامنێک هەموو دەیجووڵێنێت نەوت و غەرب و لێکۆڵێنەوەی بەدەزگای پێویستیت و رێژەییە بتوانی تا هەیە کاریگەر زانستیی و ستراتیجی پێشبینی رووداوەکان بکەیت و خۆتیان بۆ ئامادە

بکەیت.

* کێ بەدەرکردنی پەکەکە لەلیستی تیرۆر ناحەرەتە، بەتایبەتی لەالیەنە کوردیەکان رۆژەڤ دەیکەنە لەراگەیاندنەکانیاندا و کە ــەوە ئ کردنی ــەرۆژەڤ ــەب ل ئامانج و

پەکەکە لەلیستی تیرۆردایە چییە؟ناهەقیی و نیفاق نیشانەی گەورەترین ئەمە ـ بەتێرۆریست پەکەکە کە غەربە و ئــەوروپــا دادەنێن کە دەزانن وا نییە، بەاڵم مادام تورکیا ئەندامێکی گەورە و ستراتجیی و جیۆپۆلیتیکی لەسەر بێت ســوور تورکیا تا ناتۆیە، گرنگی گەر دەڕۆن. لەگەڵی ئەوروپا و ئەمریکا ئەمە دانوستانی تورکیا لەگەڵ پەکەکە سەربگرێت ئەمە دەگۆڕێت. دیارە بنەماڵەی بارزانی کە ناشییانە تەمای دەستبەسەرداگرتنی بنەماڵەییانەی بزاڤی دەوری پەکەکە ناکەن حــەز هەیە کوردییان

بەڵگەی گەندەڵیی باڵوکردنەوە تەنیا گەمەی سیاسییە، بەاڵم گەمەیەکی خەتەرناکیشە واتە گەمەی خیانەت. هەر کاتێ پێشهات و ئەرکێکی نەتەوەیی گەورە

لەپێش بێت، بەزمێکی سەخیفی کۆن دەژێننەوە

Page 38: Rojiwelat jimare 44

] ~ [[email protected]

36]ساڵی چوارم[ ]2014/10/20[ ] ژماره44[

چاوپێكەوتن

ببینێت. خۆی شایستەی جیهانیی و نەتەوەیی و نەتەوەیی و ئینسانی بۆچوونێکی ئەمەش عەقاڵنی و لۆجیکی و واقیعیی و دیموکراتی نییە و هەمیشە عاقیبەتی خراپی دەبێت وەک ئەوەی

لە"31"ی ئاب و شەنگال بینیمان.* بۆچی ئەوەندە هێرشی پەیەدە دەکرێت و چییە ئامانج و کوردستان لەرۆژئاوای لەناو هێزە بەتایبەتی ئەو کەسانەی کە هێڵی و پەیەدە نایانەوێت کوردیەکاندا

فکری ئەو حزبە بەجێ ببێ کێن؟ـ پەیەدە دیاردەیەکی موعجیزەییە لەبزاڤی کوردا، بۆ یەکەم جار لەمێژوودا گەلی کورد و هێزێکی خۆیان بەپشتیوانیی تەنیا و تەنیا رێبەری، بیپارێزن. و بکەن ئازاد دەتوانن خاکی خۆیان سیستەمێکی ساڵدا سێ لە کەمتر لەماوەی خۆبەڕێوەبردنی مۆدێرن دابمەزرێنن، لەشکرێکی جەنگاوەری مودێرن مەشق پێبکەن و دیفاعێکی ئەفسانەیی لەخاکی خۆیان بکەن، کچ و ژنی کورد دەورێکی پڕ شەرەف و شانازیی ببنێت کە لەدنیادا دەنگ بداتەوە و شاشەی تەلەفزیۆن و الپەڕەی سەربەخۆیی واتە بکات. پڕ دنیا رۆژنامەکانی بڕیار و دامەزراندنی ژێرخانی دەوڵەتی سەربەخۆ؛ تۆ هەموو ئەمانە لەگەڵ"23" ساڵی سیستەمی سیاسیی، ... گەندەڵیی، خۆکوژیی، شــەڕی ... کۆمەاڵیەتی، کۆنەپەرستیی و ژنکوشتن دینیی، هتد بەربەرییەکانی باشوور بەراورد بکە یا لەگەڵ بزوتنەوەی گۆڕان بەراوردی کە هەر زوو بوو بەبەشێکی بەهێزی سسیتەمی ... سیاسیی،

ئەمە وای کردووە هێزە تەقلیدیی و جاشییەکانی و نموونە بەم چاویان گۆڕانیشەوە بە باشوور مودێلە نوییە هەڵنەیەت و لە ریسوابوونی مودێلە و بترسن خیانەتکارەکەی خۆیان و ئێکسپایەر دیارە خیانەت و نۆکەرایەتی بۆ ئێران و تورکیاش

هۆکارێکی گرنگی ترە.

هێزەکانی کــاتــەدا لــەم ــورد ک ئەگەر *هەڵوێستە و رێکنەخات خۆی پاراستنی و سیاسی ستراتیژی و سیاسیەکان دیــاری خــۆی دیموکراتی و نــەتــەوەیــی ــەرووی ــ ــات، چ مــەتــرســیــەک رووبـ ــەک ن

دەبێتەوە لەئایندەدا؟شەنگال، روویــــدا. ــە ک دەدا روو ــەوە ئـ ـ تاقکردنەوەی کۆبانێ و کوردی رۆژئاوا بە تەنیا و بنەماڵە بە یــاری تورکیا بکەن، بەرگریی بەیەکێتی یاری ئێران بکات، هەرێم حکومەتی و باشوور چارەنووسی بکات، بنەماڵەکەی و پێوەندی بە ئێراقەوە نادیار بێت، تورکیا خۆی بدزێتەوە، باکوور پرسی جددیی لەچارەسەری مافی فەرامۆشکردنی و لەسێدارەدان ئێران کورد بەردەوام بێت، مەسەلەی کورد لەجیهاندا پاشەکشە بکات و نەبێتە کێشەیەکی جهانی کە و... بکات چارەسەری یەکگرتووەکان نەتەوە

هتد.

ئـــەو مــۆدێــلــەی ئێستا ــە کــۆتــایــدا ل *چۆنی پێشخراوە کوردستان لەرۆژئاوای

دەبینی و داهاتووی چۆن دەبێت؟نموونەی جیهاندا لە کە نموونەیە جوانترین ـ نییە، بەتایبەتی لەو دەورە مەزنە و ئەفسانەییەدا ئەوە پــاشــەڕۆژی دەیبینێت. ــورد ک ژنــی کە بەستراوەتەوە بەوەی کە دەهێڵن بژیت یان وەک باشوور کــوردی لێدەکەن. مەهابادی کۆماری تەنانەت پەرلەمان ... نەبینی. خۆیان دەوری دانی بەکانتۆنەکانیشدا نەنا لەکاتێکدا لەسەرەتاوە واتە بنێن لەموسلدا داعش بە دان ئامادەبوون بارزانی بە فیعلی دانی بە سنوورەکەیدا نا. هیچیان بۆ کۆبانی چ وەک یاریدەی چەک و سەربازیی چ وەک یاریدەی مەعنەویی و دیپلۆماسی جیهانی و چ وەک پشتگیریی جەماوەریی بەخۆپیشاندانی میلیۆنی نەکرد. ئەوە مۆرێکی خیانەت و ... بە

ناوچەوانیانەوە.ئەوەی کە ئێستا دەکرێت هێزی ئاسمانیی و هێزی بەریتانی و ئەمریکی نهێنی تایبەتی زەمینیی لە ئێراقیی و ئێرانی هی و موسڵ لەناوچەی ناوچەکانی تر دەیکەن و کورد وەک پاشکۆیەک شەڕ دەکات و قوربانی دەدات بەبێ ئەوەی بزانی بۆ؟ چی لەم شەڕە نەخوازراوانە دەستدەکەوێت جگە لەقوربانی و ئاوارەیی و تێشکان و جاشێتیی

بۆ ئەمریکا و تورکیا و ئێران و ئێراق؟یاسایی پەیماننامەیەکی و رێکەوتن بەبێ نێونەتەوەیی ئاشکرا لەگەڵ ئەمریکا و تورکیا و ئێراق کە پەرلەمان ئیمزای بکات و روون بێت کورد چی دەسدەکەوێت ئەمە تەنیا شەڕی جاشێتیی

و شەهید و قوربانیدانی بێهوودە دەبێت.

بارزانی کە وای دادەنا تورکیا دۆستێتی و دوژمنایەتی مالکی و شیعە و ئێران دەکا و لەپاداشی ئەوە تورکیا دەیکا بەدەوڵەت و یەکێتی بە بەرەی ئێراندا دەنا، دوایی هەموو شتەکان بە

هاتنی داعش بۆ گرتنی هەولێر پێچەوانە بوونەوە

Page 39: Rojiwelat jimare 44

] ~ [[email protected]

37] ژماره 44[ ]2014/10/20[ ]ساڵی چوارم[

چاوپێكەوتن

نوێنەرانی ئەنجومەنی پەرلەمانتاری ئێراق لەسەر لیستی یەكێتی نیشتمانی ــدامــی ــەن ــات ئ ــاوكـ كـــوردســـتـــان و هـسەركردایەتی ئەو حزبە لەچاوپێكەوتنێكدا ســەرۆك هەڵوێستی كە رایدەگەیەنێ "پەكەكە"، لەبەرامبەر ئێراق وەزیرانی دروســتــبــوو. و ــت راسـ هەڵوێستێكی پارتی وتیشی:"خەباتی عەبدوڵاڵ ئارێز كرێكارانی كوردستان"پەكەكە" لەئێستادا جیهانیش واڵتانی و سەركەوتووە زۆر

خوێندنەوەی باشیان بۆی هەیە".

سەرچاوە: ئاژانسی رۆژنیوز

* هەڵوێستەكەی سەرۆك وەزیرانی ئێراق لە بارەی )پەكەكە( چۆن هەڵدەسەنگێنن؟ ـ بێگومان ئەو هەڵوێستەی سەرۆكوەزیرانی ئێراق نواندی )پەكەكە( لەبەرامبەر عەبادی حەیدەر هیوادارین دروستبوو. و راست هەڵوێستێكی عەبادی لەسەر ئەو جۆرە هەڵوێستانەی بەردەوام بكات؛ هەڵوێستەكانی لەسەر كاریش و بێت چونكە لەماوەی رابردوودا هێزەكانی پەكەكە و تیرۆر و چەتەكانی داعش پەیەدە، رووبەڕووی بوونەتەوە و قارەمانییەتییەكی گەورەیان نیشانی

گەالنی جیهاندا. بەرامبەر توركیا لەالیەكی دیكەشەوە دەوڵەتی ئەمەش نالەباری هەیە ئێراق هەڵوێستێكی بە ماوەیەكە توركیا دوڵەتی كــەوا لەكاتێكدایە

ناڕاستەوخۆ پشتیوانی چەتەكانی داعش دەكات، هەروەها دەوڵەتی توركیا لەهەڵوێستەكانی ئەم دواییەشی دەریخست كەوا پشتیوانێكی داعشە. بۆ ــەورەن گ مەترسییەكی داعــش چەتەكانی كە ئەوەی بۆیە ناوچەكە، سەرجەم و ئێراق ئەو عەبادی حەیدەر ئێراق سەرۆكوەزیرانی هەڵوێستەی نواندوویەتی بەرامبەر )پەكەكە( زۆر ڕاستە لەبەر ئەوەی جیاوازی دەوڵەتی توركیا و پەكەكە دەردەخات، ئەوەیە كەوا پەكەكە دژی و دەكــات شەڕ )داعــش( چەتەكانی و تیرۆر بەرەنگاریان دەبێتەوە، بەاڵم بینیمان دەوڵەتی ناڕاستەوخۆ و توركیا بەشێوەیەكی ڕاستەوخۆ تیرۆریستان و داعــش چەتەكانی پشتیوانی

دەكات. * قۆناغی پڕۆسەی ئاشتی لەتوركیا چۆن

دەبینیت؟ ـ دوای ئەوەی پارتی كرێكارانی كوردستان بە هۆی هەنگاونەنانی دەوڵەتی توركیا لەپڕۆسەی ئاشتی ئاگربەستی هەڵوەشاندەوە لەئێستاشدا پەكەكە دەوڵەتی كەوا ئەوەدایە لەچاوەڕوانی بەردەوام توركیا هەڵوێستەكانی بەرامبەر بە دۆزی كورد و پڕۆسەی ئاشتی لەباكوری كوردستان بگۆڕێت، دەوڵەتی بەپێچەوانەوە دەبینین كاتێك بەاڵم كردووەتەوە هێرشی ڕووێكەوە لەچەند توركیا لەبەرچاوی ــەوا ك دبینین و پەكەكە ســەر بەاڵم ئەكرێت، وێران كۆبانێ توركیا دەوڵەتی توركیا بێدەنگە و سەرباری ئەوەش ئەندامانی چەتەكانی داعش لەواڵتانی دیكەوە دێنە خاكی توركیا و لەوێوە بە ئازادی دەڕۆنە سوریا بۆ ناو چەتەكانی داعش لەالیەكی دیكەشەوە دەوڵەتی كــوردان لەپشتیوانی ــات دەك رێگری توركیا و كورد مرۆیی هاوكاری و كۆمەك ناردنی و هەرێمی كوردستان بۆ كۆبانێ هاوكات دەوڵەتی توركیا هەڵدەستێت بە بۆردومانكردنی پەكەكە، ئاڵۆزكردنی توركیا دەوڵەتی ئامانجی بۆیە شێواندنی و ناوچەكە سیاسییەی پڕۆسە ئەو ناوچەكە شەڕی دەیهەوێت و بارودۆخەكەیە

بقۆزێتەوە بەناوی پەكەكە و توركیا.

ڕیزی نەچووە توركیا دوڵەتی بۆچی *هــاوپــەیــمــانــان بــۆ بــەرەنــگــاربــونــەوەی

چەتەكانی داعش؟ دەوڵەتی ڕابردوودا لەماوەی ئەوەی هۆكاری ـ هاوپەیمانان واڵتانی ریزی ناو نەچووە توركیا بۆ بەرەنگاربوونەوەی داعش ئەوەیە كە دەوڵەتی توركیا خۆی پشتیوانی چەتەكانی داعش بووە، جگە لەوەش دەوڵەتی توركیا بەردەوام لەهەوڵی ئەوەشدا بووە كەوا هاوپەیمانان ناچاربكات بۆ

هاوكاریكردنی دەوڵەتی توركیا تا بتوانن دژایەتی پەكەكە بكەن. بۆیە توركیا لەئێستادا فشارێكی لەسەرە، هاوكات واڵتانی نێودەوڵەتی گەورەی ئەمەریكا و رۆژئاوای لەهەڵوێستەكانی دەوڵەتی بینیشمان هاوكاتیش و نیگەرانن زۆر توركیا لەناوخۆی توركیاش نیگەرانی خەڵك لەبەرامبەر هەڵوێستەكانی دەوڵەتی توركیا چۆن بوو و دواتر چۆن كەوا رادەیــەك گەیشتە ناڕەزایەتییەكان لەماوەكانی رابردوودا خۆپێشاندان و ناڕەزایەتی لەدژی چەتەكانی داعش نیشان دەدرا بەهەمان شێوە خەڵكی توركیا ناڕەزایەتییان لەبەرامبەر دەوڵەتی توركیا نیشاندا و لەخۆپێشاندانەكانیشدا بە دەیان هاواڵتی كوژرا و برینداریشی بەدوای

خۆیدا هێنا.

ئێستا پێش پەكەكە ــەوەی ئ دوای *ــە فــەرمــی ــرد و ب دەســتــپــێــشــخــەری كـدەوڵەتی بــەاڵم ڕاگەیاند، ئاگربەستی پێتانوایە نەنا هەنگاوێكی هیچ توركیا بۆ جدی هەنگاوی بۆ توركیا دەوڵەتی

دەستپێكردنی پڕۆسەی ئاشتی نانێت؟ـ دوای ئەوەی پەكەكە شەڕی چەكداری لەگەڵ دەوڵەتی توركیا ڕاگرت و داوایكرد بە شێوەی بەاڵم بچێت، بەڕێوە ئاشتی پڕۆسەی دیالۆگ بەداخەوە دوڵەتی توركیا پڕۆسەكەی بەعاقارێكی دیكەدا برد. سیاسەت و خەباتی پارتی كرێكارانی كوردستان"پەكەكە" لەئێستادا زۆر سەركەوتووە و واڵتانی جیهانیش خوێندنەوەی باشیان بۆی لەبەرامبەردا بــەاڵم پەكەكە، بەرامبەر هەیە دوڵەتی توركیا حەز بە ڕاگرتنی كۆتایهێنانی شەڕ ناكات و بە نیازی ئەوەیە لەو بارودۆخە ئاڵۆزەی ئێستای ناوچەكەدا دەرگایەكی دیكە وەكو ڕێگە خۆشكەر بدۆزێتەوە بۆ دەستپێكردنەوەی شەڕ خۆی دیهەوێت بیانوەی بەو پەكەكە لەگەڵ داعش چەتەكانی و تیرۆر لەبەرەنگاربونەوەی بخاتە مەرج ئەدا ئەوەش هەوڵی و بدزێتەوە سەر هاوپەیمانان بۆ ئەوەی ئەگەر هاوپایمانان دژایەتی پەكەكە نەكەن ئەوا دوڵەتی توركیاش

دژایەتی چەتەكانی داعش ناكات. ئۆمێد دەكەم پڕۆسەی ئاشتی بەردەوام بێت و ــی ــاران ــك ــرێ ســـەركـــردایـــەتـــی پـــارتـــی كڕكێفی ژێــر نەكەوێتە كوردستان"پەكەكە" توركیا؛ دەوڵەتی ناتەندروستەكانی سیاسەتە دەیهەوێت ئــەردۆغــان تەیب ڕەجــەب چونكە بارودۆخەكە بشێوێنێت و پڕۆسەی ئاشتی كورد دەبێت بۆیە لەناوبەرێت، توركیا دەوڵەتی و پڕۆسەی بڕیاری خۆی پەكەكە سەركردایەتی بە نەوەك بدات چەكداری بڕیاری یان ئاشتی

كاردانەوەكان.

ئارێز عەبدوڵاڵ؛هەڵوێستی حەیدەر عەبادی لەسەر"پەكەكە" راست و دروستبوو

ئەردۆغان دەیهەوێت بارودۆخەكە بشێوێنێت و پڕۆسەی ئاشتی كورد و دەوڵەتی توركیا لەناوبەرێت

Page 40: Rojiwelat jimare 44

] ~ [[email protected]

38]ساڵی چوارم[ ]2014/10/20[ ] ژماره44[

وتار

پارتی تۆڵەی شەنگال لەكۆبانێ دەكاتەوە

ن: سۆران مێوژەییهاتنی داعش بۆئێراق، پالنێكی سوننە و بەعسی كۆبوونەوە. لەئەردەن و بوو پارتی و توركیا و پارتیش لەئێراق، بوو لێدان مەبەستی ئەوپالنە بەقسەی توركیا بەشداربوو. توركیا وای لەپارتی گەیاندبوو كەگوایە داعش دەگاتە بەغدا و شەڕی دروست شیعە و سوننە لەنێوان بەكۆاڵن كۆاڵن دەبێت و دەرفەتێكی باشە بۆ راگەیاندنی دەوڵەتی و توركیا گفتەی ئەم پارتیەوە. لەالیەن كوردی نەخشە ڕاگەیاندبوو، بەپارتی كە نەخشەكەی، بۆ بوو هەڵخەڵەتاندن بەڵكو نەبوو؛ راستەكە داعش پیالنگێڕیەكە. ناوبەرەی بكەوێتە ئەوەی پاشان بوو، لەپێشڕەویدا بەغداد بەرەو و هات تاكتیكە لــەو پارتی گــەڕایــەوە، هەولێر ــەرەو بتێگەیی كە توركیا فریوی داوە و فریای ناكەوێ . چۆڵكردنی شەنگال بەبێ تەقە و هاتنە ناوەوەی ئۆباڵەكەشی لێكەوتەوە. ئەوكارەساتەی داعش، كەوتە ئەستۆی پارتیەوە؛ چونكە لەوێدا فەرمانڕەوا بوو. كارەساتی شەنگال هەم شكست و هەمیش ئەوەی بۆ پارتی پارتی. بۆ ڕەشبوو پەڵەیەكی ــان كەمێك ــەم ئــابــڕوچــوونــەی لــەســەرالچــێ ی ئبەاڵم لەسەركەمبێتەوە، بەرپرسیاریەتەی لەو لەوهێرشانەی بەشدارە پارتی بێت هەرچۆنێك كۆبانێ ؛ بۆسەر لە"9/15"دەستیپێكرد كە داعش ــاوادا ڕۆژئ بــەڕووی سنوریەكانی دەروازە چونكە نــادات یارمەتیەك بەهیچ رێگە و داخستووە

لەباشورەوە بگاتە خۆرئاوا.بەهەزاران و دەكات پارتی شەنگال چۆڵ كاتێك و گەمارۆدەدرێن داعش لەالیەن لەشاخ ئێزیدی بەهۆی نەبوونی ئاو و خۆراكەوە و مەترسی كەوتنە دەستی داعشەوە، ژیانی هەزاران كەسی دەخستە كاتەدا"یەپەگە"بەفریایان هەرلەو مەترسیەوە دەكەوێت و دەروازەیــەك بۆ خۆرئاوا دەكاتەوە و هێزی و ڕزگاركرد لەمردن كەسی هەزاران ژیانی جێگیركرد. شەنگاڵ شاخی لەسەر پاراستنیشی شەرمەزارییە. و بوون ئیحراج پارتی بۆ ئەمەش

لەبەرئەوە پارتی دەخوازێ تۆڵە بكاتەوە، بەاڵم ئەم تۆڵەیە لەتوركیا و داعش نا؛ بەڵكو لە"یەپەگە و هاوشێوەی ــەوەی ئ بۆ لەخۆرئاوا" كــورد گەلی شەنگال كارەساتێكی تر ڕووبدات تابیانو بەپارتی بدات و بڵێ ئەوەتا ئێوەش شكان و شەنگالێكتان بۆسەر داعــش ئێستای هێرشی بــەســەرداهــات. تاوانی ڕووی سپیكردنەوەی بەرهەمی كۆبانێ ، ویستی پارتی بەشەنگال. لەبەرامبەر پارتییە دەستە خوشكێكی هەبێت وەك شەنگال، ئەویش كۆبانێ بێ !. پارتی لەجیاتی ئەو فریودانەی توركیا و كارەساتی شەنگال نزیك بوو هەولێری سەڵتەنەتی بڕووخێ . دەبوو پارتی هۆشیار بێتەوە و دۆست و هۆگر زیــاتــر كــە چــی بناسێ ، ــورد ك دوژمــنــی كوردان سەری بەخوێنی و دەبێت بەداگیركەران تۆڵەكردنەوەی لەجیاتی پارتی دەبێت. تینوتر تاوانی شەنگال لەتوركیا و داعش، تۆڵە لەیەپەگە و كۆبانێ دەكاتەوە. دەكرێ بیرۆكەی داگیركردنی چاكەیەكی یان بێ پارتی خاوەنەكەی كۆبانێ ، توركیا بێ بۆ ئەوەی باری شەرمەزاریەكەی سوك لەخۆرئاوای شەنگال هاوشێوەی بۆئەوەی بكات. تاكو بكاتەوە، ــارە دووب كارەساتێك كوردستان بەرپرسیارێتی و ئیحراجبوونی كارەساتی شەنگال شوێن بزر و دێزەبەدەرخۆنەی بكات. ئەگەر كۆبانێ و داعــش دەستی بكەوێتە شەنگال هاوشێوەی بۆ دەروویەكی خێرە ئەوە ڕووبدات، كۆمەڵكوژی پارتی و زمانی تاوانباركردنی دەبێتەوە. لەالیەكی ترەوە خۆی لەبەرپرسیارێتی شەنگال دەدزێتەوە و شەنگالی هاوشێوەی كۆبانێش نیە ئەوە دەڵێ هەمووی من تاوانباركردنی كەواتە بەسەرهات، ناڕاست بوو؛ بەڵكو تفەنگ هاویشتن بوو بەتاریكی بوونە!، كارەسات هەمان تووشی ئێوەش ئەوەتا بەاڵم با پارتی ئەوە بزانێ كە ڕووی هاوپەیمانیەتی لەگەڵ توركیا و داعشی بەخوێنی خەڵكی كۆبانێ بۆسپی نابێتەوە و گەلی كورد ئەوەندە نەزان نیە عەقڵێكی ناپاكی ئاشبەتاڵیەت و سی ویەكی ئاب، نەك بزانێ ئــەوە باباش پارتی ــدات. ب فریوی خۆرئاوای ئەگەر بەڵكو كۆبانێ ؛ بەئەنفالكردنی كوردستان لەخوێن هەڵكێشێ ، ئەوە تاوانی شەنگال

و تەوقێكە و ناسڕێتەوە كــورد گەلی لەبیری جاشایەتی بریسكەی و مێژوویاندایە لەگەردنی بەرچاومان ڕووندەكاتەوە. دەبوو پارتی لەبەر چەند هۆكارێك ئەوە بزانێ كە بەكەوتنە دەستی كۆبانێ و ڕوودانی كارەساتێكی هاوشێوەی شەنگال، نابنە لێی داگیركەر و دوژمــن دەستی دووكارەساتی بەرپرس بێ ؛ بەڵكو خاڵی جیاوازیان زۆرە. بەوەی بەبێ شەنگالی لەباشور پارتی دەسەاڵتداریەتی تەقە ڕادەستی داعشی كرد، بەاڵم كۆبانێی لەژێر پاراستنی یەپەگە، شەڕوبەرگریەكی سەخت و دژوار هەیە، جەنگاوەران ئامادەنین كۆبانێ تەسلیم بكەن. بەچەك داعش دەدەن، شەهید ــە ڕۆژان یەپەگە وچۆڵی سوریا و ئێراق و پەیتاپەیتای توركیاش، یەپەگە گورزی كەچی بە چەكی بچوك و كەمی چەتەیان دەیـــان ــە ڕۆژانـ و دەخـــۆن كوشندە بۆ یەپەگە، فریاكەوتنی وەختێك لێدەكوژرێت. شەنگالیان و ڕزگاركردنیان لەالیەن گەلی كوردەوە ئەم هەڵمەتەی یەپەگە بەرزنرخێنرا و ستایشكرا و وەاڵمی ناوبرا، بەخیانەتكار پارتی لەبەرامبەردا ڕێگە نەیتوانی یەپەگە بوو"بۆچی ئەوە پارتی لەقەتڵوعامی ئێزیدیەكانی خۆرئاوای ژێردەسەاڵتی ــەوە بڵێ كە ــت؟!. دەیــویــســت ئـ ــگــرێ ب خــۆی هەرلەبندەستی من كورد كۆمەڵكوژ نەكراوە، ئەوەتا ئێزیدیەكان بەرلەباشور لەخۆرئاوا كۆمەڵكوژكران. ئەم چنگە خۆڵەی پارتی چاوی گەلی كوێر نەكرد خەڵك بۆئەوەی نەكرد، تێری نوزەنوزەكەی و سەرقاڵ بكەن و شتێكی نوێ بێتە ئاراوە، بیرۆكەی كۆبانێ بەدەردی شەنگال بچێ داڕێژرا. تا بەیەپەگە بڵێ ئەگەرمن تاوانبار دەكەن لەسەر شەنگال، ئەوە ئەوە لەبەر تاوانبارن، كۆبانێ لەسەر ئێوەش بەتاوانباربوونی دواجــار من هەرتاوانباربوونێكی خۆشتان دەشكێتەوە. لەبەرئەوە وەرە بابێدەنگەی لێبكەین و بەردی لەسەردانێین و هیچمان لەهیچ. دەیەوێت سەودای شەنگال بەكۆبانێ بكات!. پارتی، و ئەنقەرە و بە"بەغدا مامەڵە و ســەودا دەبــوو دیمەشق و تارانەوە بكات، نەك پیالنی مەرگەسات، ــژی. ــەدژی گــەلــەكــەی و جــەنــگــاوەرانــی داڕێـ لـ

Page 41: Rojiwelat jimare 44

] ~ [[email protected]

39] ژماره 44[ ]2014/10/20[ ]ساڵی چوارم[

هۆنەر

ئا/ سیامەند یوسفژیان

جگەرخوێن، بە ناسراو موحەمەد، كوڕی حەسەن كوڕی مووس شێخ شاعیرێكی كورد زمانە. جگەرخوێن لەساڵی"1903" لەباكووری كوردستان لەگوندی حەسار نزیك بەشاری ماردین لەدایكبووە. بەمنداڵی شوانی و گاوانی كردووە. لەبەر ئەوەی نەداربوە و باوكی كۆچی دواییكردوە، خوشكەكەی گرتوویەتییە خۆی و بەخێوی كردووە و دواتر لەبەر هێندە دەردەنەداری و هەژاری بەناچاری گوندی حەسار جێدەهێڵن و لەساڵی"1914" بۆ گوندی

عاموودە دەیگوێزنەوە.جگەرخوێن هەر لەمنداڵییەوە زیرەكی و هۆشیاری و توندوتۆڵی پێوە دیاربووە و حەزی لەخوێندن كردووە، بۆیە بەهەر جۆرێك بێت، ناردوویانە بەر خوێندن بەرێكردووە، زیرەكانە زۆر و سەرجەم خوێندنەكانی مزگەوت لەحوجرەی وەك خوێندنی زمانی عەرەبی و زانستەكانی ئایینی ئیسالم، بۆیە بە ئومێدی تەواوكردنی مۆڵەتی دوازدە زانستی باكوور و هەر چوار پارچەی كوردستان گەڕاوە و دواتر لەسەر دەستی مەال عوبێد وەریگرتووە. جگەرخوێن ماوەیەك ڕۆژهەاڵتی و كوردستان لەباشووری ماوەیەكیش و كوردستان لەڕۆژئاوای

كوردستان مەالیەتی كردووە.جگەرخوێن لەساڵی"1946"ی زائینی ڕوو دەكاتە شاری قامیشلی و دەست بەكاری ڕامیاری دەكات و دەبێتە ئەندامی پارتی جڤاتا ئازادی و یەكیەتییا لەساڵی"1948"ی .)Civata Azadî û Yekîtiya Kurd( كوردزائینیدا دەبێتە ئەندامی پارتی كۆمنیستی سوری و لەساڵی"1954"ی زائینیدا بۆ ئەندامێتی پەرلەمانی سوریا دەپاڵێورێت. لەساڵی"1957"ی زائینی واز ئەو دادەمەزرێنێت. ئــازادی ڕێكخراوی و دەهێنێت كۆمۆنیست لەپارتی سوریاوە. كوردستانی دیموكراتی پارتی ناو دەچێتە پاشتر ڕێكخراوەش لەساڵی"1959"ی زائیندا جگەرخوێن ڕوودەكاتە باشووری كوردستان و تا ساڵی"1963" لەزانكۆی بەغدا دەبێتە مامۆستای وانەبێژی لەبەشی زمانی كوردی. دواتر دەگەڕێتەوە بۆ قامیشلی و سەرقاڵی نووسین و كاری ڕامیاری

دەبێت. هەر لەو ساڵەدا و لەشاری دیمەشق دەخرێتە گرتووخانەوە.بۆ بەشداریكردن لەشۆڕشی مەال مستەفا با رزانی جگەرخوێن لەساڵی"1969" پێشكەشی خۆی كوردایەتی چاالكی و كوردستان باشوری دەكاتە ڕوو شۆڕشی كورد دەكات. لەساڵی"1973"دا بەرەوو لوبنان دەچێت و لەوێش

هۆنراوەی كیمە ئەز )Kîme Ez( دەنووسێت.جگەرخوێن لەساڵی"1976"دا بۆ سوریا دەگەڕێتەوە و لەساڵی"1979" ناچار و دەگیرسێتەوە پەنابەرێك وەك لەوێ و سوێد واڵتی ڕووبكاتە دەبێت ــە"22-10-1984"دا كۆچی دوایی دەكات ل بەنووسینەوە سەرقاڵ دەبێت و كوردستان بەخاكی لەوێ و دەگوێزرێتەوە قامیشلی بۆ تەرمەكەی و

دەسپێدرێت، ئەوەش هەروەك خۆی پێش مردنی داوایكردبوو.

جگەرخوێن و شیعر

جگەر خوێن دواتر بەهۆكاری بینینی زۆرداری، ئەوەی دوژمنان دژی كورد و دووربكەوێتەوە مەالیەتی لەپیشەی دەزانێ بەباشی دەدەن، ئەنجامی بەڕۆحیەتێكی گەورە و بەبڕوایەكی هێندە بەتین بچێتە جیهانی كاری ڕامیاری و باوەڕەكەی و خۆشەویستی كوردستان بخزێنێتە جیهانی وێژە و بەوشەی ناسك دایبڕێژێ بۆ ئەوەی خوێنەران هەست بەستەمی زۆرداران بكەن كە

"شام شەكرە، واڵت شیرنترە"جگەرخوێن كوردستان بەبووكی جیهان دادەنێ

Page 42: Rojiwelat jimare 44

] ~ [[email protected]

40]ساڵی چوارم[ ]2014/10/20[ ] ژماره44[

هۆنەر

چۆن دژی گەلی كوردن. جگەر خوێن بەكاریگەریی هۆنراوە نەتەوەییەكانی"ئەحمەدی خانی و حاجی شێخ نەتەوەییەكی شۆڕشە و كۆیی ــادری قسەعیدی پیران لەباكووری كوردستان لە"1925"دا، بووە شاعیرێكی لێهاتووی هۆنراوەی نەتەوەیی و نیشتمانی كوردستانی باسكردنی سەر كەوتە خۆشەویستی و هاندانی ئافرەتی كورد بۆ خوێندن و خەباتی نیشتمانی و باڵوكردنەوەی بیرو باوەڕی نەتەوەیی هۆنراوەیەكی لەسەرەتادا كوردایەتی. شەكرە، بەناونیشانی"شام كوردستاندا لەباسی واڵت شیرنترە" داناوە و نیشتمانەكەی خۆی بە بەهەشت، بە و باخ و دادەنــێ بووكی جیهانی مێرگ و سەرچاوەی ئاوی سازگاری دەچوێنێ و بەكچێكی شۆخ و شەنگی جوان و ڕازاوی دادەنێ و ئەندامەكانی ئەو بووكەی كوردستانی بە تاجی سەالحەدینی ئەیووبی و بە ڕۆژ و دەریا و ئەڵماس و دیوانەكانی هۆنراوەی حاجی قادر و ئەحمەدی

خانی دەچوێنێ و دەڵێت:

"واڵتی من تووی بووكا جیهانیهەمی باغ و بهشت و مێرگ و كانیسەری تاجا سەال حەددینی كوردی

ئەنی ڕۆژە دەبورجا ئاسمانیدوو چاڤێن تە وەكی دەریایی هورمزكەپوو ئەلماسە كاری كووش و وانیدوو زولفێن تە كتێبا حاجی قادرزمانێ تە ژ بەندا شێخی خانی

جگەر خوینە كورێ تە هەر دنالیژ بەرنەزانی و خزانی!!"

نیشتمانی باسە جوانەی كوردستانی ئەم دوای خۆشەویستی، داوا لەكچانی كورد دەكات، ڕاپەڕن بێهۆشیدا لەخەوی و خوێندن سەر بكەونە و بخوێنن "گەر دەڵێت: پێیان و بنەوە هۆشیار و ئێش كەس نەشخوێنن گەر و پێشدەكەون

دەردمان لێ دوور ناخاتەوە."هەیبوو بـــاوەڕەی ــەو ئ توانی جگەرخوێن

و بمێنێتەوە بەنەمری ئاستەی ئەو بیگەیێنێتە نەوە ی ئەوسا و ئەمڕۆ و سبەی لەخوێندنەوەی هۆنراوە و پەخشان و فەرهەنگ و ڕێزمانی كوردی

سوودمەندبن.نەتەوایەتی، سۆزی پڕ هەستی بە جگەرخوێن كورد"ئەسیری" نەتەوەیی شاعیری هەڵوێستی پەسند دەكات و ستایشێكی جوانی بە هۆنراوە بەناوی "بەر دیلك"، لەهۆنراوەیەكیدا كردووە و واتا خۆشەویستی لەژمارەی"10"ی ساڵی"1932"ی گۆڤاری هاوار لەشامدا باڵوكردۆتەوە و بەم جۆرە

دەست بەستایشەكەی دەكات:

"ئەی برای شەهبازی ئەوجی فەن و هەم عیرفانی توو

سەد وەكی ابن االثيرى گووری و قوربانی توو!!"

ئەسیری قوربانی بە االثير ابــن جگەرخوێن شاعیری نەتەوەیی كوردمان دەكات؛ چونكە الی وایە )ابن االثير(، كە كوردێكی مێژوونووس بووە، نووسیبێت؛ كــوردی بۆ نووسێكی مێژوو نەك باشەیەكی هیچ "ئەسیری"دا لەئاستی چونكە هۆنراوەیەكی لەدێڕە نەبووە و شاعیر كورد بۆ

دیكەدا دەڵێت:

"سەد سەالحەدین و بی سەد وەك ئەبی موسلم هەبێ

فائیدە هیچ بوومە نادەن سەتوەتی شاهانی توو"

شاعیر دەڵێت:"ئێمە گەر سەدی وەك سەالحەدین كە هەبێت، خۆراسانیمان موسلیمی ئەبو و ــەاڵم هیچیان بۆ ــوون، ب هــەردووكــیــان كــورد بكورد نەكردووە، بۆیە هیچ سوودێكیان بۆ ئێمە نەبووە و ئەمەشی بۆ بەرزكردنەوەی هۆنراوەی و

شاعیریەتی ئەسیری كوردپەروەر بووە".جگەرخوێن كــە دەركـــەوت بــۆمــان بەمجۆرە شاعیرێكی خەباتی كوردایەتی بووە و لەزۆربەی هۆنراوەكانیدا داوای هۆشیاركردنەوەی الوی كوردی

كردووە بۆ وەدەستهێنانی مافی نەتەوەییان.

جگەرخوێن و ئافرەت

شاعیر زۆر دەناڵێت، تاكو ئافرەت پێشكەون و ئەو كاتە بڵێن بژی میللەتی كورد و دەڵێت:

"ئەی كچێ ڕابە بخوێنە دا تو سەربەست هەر بژی

زوو ژ خەو توو سەرهلینە بەس بمینە بێ مەژیگەر بخوێنی دێ بدی خواندن تو ئێ هونەرتەڤاگەر نەخوێنی كە س ژ بوومە ئێش و دەردان

ناكوژیوا جگەر خوین خووەش دناڵی دا كوژن

پیشڤەهەڕندا ببیژن هەر بژی كورد هەر بژی كورد هەر

بژی!!"

بەرهەمەكان

Prîsk û(پــەتــی و پریسك یەكەم: دیوانی Pêtî(، ساڵی 1945 ز دیمەشق - دیوانی دووەم: سەورا ئازادی)Sewra Azadî(، ساڵی 1954 Kîme( ز دیمەشق - دیوانی سێیەم: كیمە ئەزEz(، ساڵی 1973 ز دیمەشق - دیوانی چوارەم: ــاك)Ronak(، ساڵی 1980 ز ستۆكهۆڵم ڕۆنZend-(ئاڤست ــد زەن پێنجەم: دیــوانــی -Avista(، ساڵی 1981 ز ستۆكهۆڵم - دیوانی ز شــەفــەق)Şefeq(، ساڵی 1982 شەشەم: ،)Hêvî(هێڤی حەوتەم: دیوانی - ستۆكهۆڵم هەشتەم: دیوانی - ستۆكهۆڵم ز 1983 ساڵی

ئاستی)Astî(، ساڵی 1985 ز ستۆكهۆڵم - Destûra(ــێ كـــــــوردی ــان ــوورا زم ــتـ دەسـبەغدا ز 1961 ساڵی ،)Zimanê kurdî Ferheng،( یەكەم( )پەرچێ فەرهەنگ -بەغدا ز 1962 ساڵی ،))perçê yekem Ferheng(،(دوەم )پەرچێ فەرهەنگ -perçê diwem((، ساڵی 1962 ز بەغدا.

Page 43: Rojiwelat jimare 44

] ~ [[email protected]

41] ژماره 44[ ]2014/10/20[ ]ساڵی چوارم[

ژنان

ئا/ دڵناز كەریملەبەرامبەر بەئایینە نوێیەی زایەندپەرستی ماددە كیمیاوییە بیهۆشكەرەكان وەك سفری پاش فاریزەن. لەرێگای كامپینە ریكالمییەكانی میدیاكانەوە الو، زایەندی. و الدەری گومڕایی بە دەكرێن كۆمەڵگا تاكەكانی تەواوی پیر، تەنانەت منداڵیش جیاوازی نییە، هەموو كەسێك بەكار دەهێنرێت. ژن كراوە بە بەهێزترین بابەتی سێكس. هەر تۆزقاڵێك )شوێنێك(ی سێكس نەوروژێنێت مەحكومی زهنییەتێك كراوە هەروەكو بڵێی پارە ناكات. النەی پیرۆزی خێزان بۆ تەكیەی سێكس گۆڕاوە. "پیرە ژنەكان"، وەك پاشماوەی قوژبنێكەوە. فڕێدراونەتە كە ماونەتەوە، پیرۆز دایكی و ژن خوداوەندە رەوشێكی خەمناك و پڕ بەئێشە. لەرێگای دووگیانی دروستكراو )پیتاندنی منداڵ لەناو لوولەكان(ەوە پرۆسەی بوونی ژن بە ئامرازی سێكس بە لووتكە

گەیەنراوە.لێكردووە وەهای سیستەم پێویستی پێچەوانەش پێگەیەكی و رەوش كە تەحەمول نەكرێت. داخوازی وەچەخستنەوەی زۆر و بەتایبەتیش كوڕ كە لەناوەڕۆكدا نەریتێكی كۆمەڵگای پیاوساالرییە، لەرێگای خستنەگەڕی ئامێری رۆڵی بۆ خــواروودا چینی لەژنانی تەندورستییەوە تەكنۆلۆژیای منداڵبوون گۆڕاوە. بەمجۆرە بەخێوكردنی مندااڵن كە كارێكی قورسە دەخرێتە ئەستۆی هەژاران، لەالیەك پێویستی كرێكاری الو دابین دەكرێت، لەالیەكی دیكەشەوە خراپبوونێكی ئەوتۆ لەخێزاندا پێشدەخرێت كە دەركەوتن لێی پیاوی چینی و ژن دەكوژێت. بەردێك چەند چۆلەكەیەك بە زەحمەتە. و منداڵ هەڵگرتنەوەی دروستكراو، منداڵی)لوولەكان( لەرێگای سەرەوە بەخێوكردنی ئاژەڵەوە زاراوەی منداڵیشیان شێواندووە و بەمجۆرە هەوڵی قەرەبووكردنەوەی ناتەواویەكانیان دەدەن، هەوڵدەدەن تا دوایی بە سێكسی بمێننەوە، ئایینی نوێی سێكس دەكەن بە مەراسیم و لەهۆش خۆیان دەچن. ئەنجام، ژمارەیەكی ئێكجار زۆری بێواتای دانیشتوان، بێكارییەك كە لەهیچ قۆناخێكی مێژوودا نەبینراوە، لەگەڵ قەیرانی ژینگە، بارێكی وەهای مرۆڤیان

هێناوەتە كایەوە كە هەڵناگیرێت.دیاردەی وەك ژن بەبابەتی سەبارەت پیاو خۆپەرستی و چاوسووری هەنووكەیی هەر سات و كاتژمێرێك دەشێت تێبینی بكرێت. هەر كەسێكی خاوەن ویژدان ناتوانێت ئەو واقیعە رەچاو نەكات كە پیاو لەهەرچینێكی یاسایی و ئەخالقی یاسایەكی لەهیچ رێز بەبێئەوەی بێت كۆمەاڵیەتیدا زۆربەی دەكات. تاوان بابەتە بەو سەبارەت ترووكاندن بەبێچاو بگرێت، زۆری ئەو هەڵوێستەوە حشیگەریانە لەژێر ناوی"ئەشق"وە ئەنجامدەدرێن. لەڕاستیدا ئەگەر كەم زۆر پەیوەندی ئەشق بە حەقیقەتەوە راڤە بكرێت، یەكسەر ئاشكرا دەبێت كە ئەو گوتەیە چرووكترین درۆیە. هیچ سۆبژەیەكی لەجیهانی رووەك و ئاژەاڵن، تەنانەت لەدونیای فیزیای بە)بێگیان( شرۆڤەی دەكەین بووبێتە بابەتی ئەشق هەرگیز پەنا ناباتەبەر كردەوەیەكی بەمجۆرە. بێت باس جێگای ئاماژەپێكراوەكان لەدونیا الدان هەندێك هەرچەندە كە تائێستا ماناكەیان شیكار نەكراوە، ئاشكرایە كە هۆكار و مانای ئەو تاوانانەی لەم الیەنەوە لەجۆری مرۆڤدا دەبینرێت زۆر جیاوازترە. پەیوەندی ئەو تاوانانە بەزۆرداری و چەوسانەوە لەسەرووی ئەو فاكتەرانەوە دێت كە

پێویستە ئاماژەیان پێوە بكرێت.سەبارەت بۆچی بوروژێنرێت؛ بــارەیــەوە لەم پرسیاری سەرەكیترین بەمەسەلەی ژن پیاو هێندە ئیرەییی و زۆردارە، بەپێی ئارەزووەكانی رۆژانە بیست و چواركاتژمێر لەدۆخی دەستدرێژی كردندا دەژیت و دەستبەرداری ئەو پێگەیەی خۆی نابێت. بێگومان دەستدرێژی و زۆرداری دەستەواژەیەكی ــان رووداوەك كۆمەاڵیەتی ماهیەتی كۆمەڵگایە، قۆستنەوەی گرێدراوی بیری دێنێتەوە دەسەاڵت و باوكساالری پلەداری، زیاتریش دەخاتەڕوو، لەژیان. لەقوواڵییەكاندا شاراوەیە؛ خیانەتكردنە مرۆڤ. مانایەكی دیكەی پەیوەستبوونی هەمەالیەنەی ژن بەژیانەوە دەشێت هەڵوێستی رەگەزگەرایی كۆمەاڵیەتی پیاو ئاشكرا بكات. لەژێر كاریگەری لەكارخستن و لەناوبەرانەی رەگەزگەرایی، رەگەزپەرستی كۆمەڵگا گوزراشت لەڕق، هەڵوێستی دەستدرێژی و زۆردارانە دەكات كە لەدەستدانی دەولەمەندێتی ژیان لەژێر كاریگەری رۆڵی

پەكخستن و لەناوبەرانەی رەگەزگەرایی لەگەڵ خۆیدا دێنێت. پەیوەندی

ئۆجاالن؛

هیچ شارستانیەك بەقەدەر سەرمایەداری یاری بەژن نەكردووە وبەو رادەیەش قۆستنەوەی ژنانی بەدامەزراوەیی نەكردووە

Page 44: Rojiwelat jimare 44

] ~ [[email protected]

42]ساڵی چوارم[ ]2014/10/20[ ] ژماره44[

ژنان

غەریزەی زایەند لەگەڵ بەردەوامی ژیان ئاشكرایە، بەاڵم هیچ بوونەوەرێك تێبینی نەكراوە كە رۆژانە بیست و چوار كاتژمێر لەناو زهنیەتی برسێتی زایەندیدا بێت. ئاشكرایە كە ژیان تەنیا بریتی نییە لەزایەند. بەپێچەوانەوە جووتبوونی زایەندی بریتیە لەساتێكی جۆرێك لەمردن، بەمانایەكی دیكە چەندە سۆنگەیەوە لەم بەمردن. بەرامبەر ژیانە تەواوكەری هەڵمەتێكی

كردەی زایەندی زیادبێت، بەو رادەیە مانای لەدەستدانی ژیانە.ئەبەدیەتیش خەیاڵی بەڵكو دانانێم؛ بەكوشندە زایەندی كردەی تەواوی لەخۆوە دەگرێت، بەاڵم ئەو خەیالە خودی ژیان نییە، بەپێچەوانەوە تەگبیرێكە بەرامبەر ترسی مردن، هێندە هەڵگری بەهای حەقیقەتیش نییە. دەشێت گوتەكە بەمجۆرە ڕوون بكرێتەوە؛ دووبارەبوونەوەی بازنەی ژیان گرنگەیان خودی بازنەكە وەك تاقانەیەك؟ دوای گوزارشتكردنی تەواوەتی حەقیقەتی تاقانەكە، تا ناكۆتا دووبارەبوونەوەی بازنەكە مانایەكی ئەوتۆ نابەخشێت. ئەو مانایەی لەخۆشیەوە دەگرێت پێویستی گەیشتنە بە"مەعریفەی رەها". رادەیە بەو بناسێت بەباشی خۆی بازنەكە چەندە بەمجۆرەدا لەدۆخێكی پێویستی مەعریفەی رەهای دەستەبەر دەكرێت، ئەو كاتەبازنەكان و لەم

سۆنگەوە زێدەبوونی زایەندیش بەها و مانایەكی ئەوتۆی نامێنێت.بە باركراو فەلسەفەیەكی لەمیانەی كە هاوبەش ژیانێكی لەكاتێكدا ژن لەگەڵ ریشەیی ئازادیخوازییەكی و یەكسانخوازی دیموكراسیخوازی، رێكبخرێت، لەبەركەماڵترین ئاستدا توانای بەرقەراركردنی جوانی، چاكی و راستی هەیە. من خۆم لەژێر سایەی ئەم ستاتۆیەی لەئارادایە ژیان لەگەڵ ژن، شانبەشانی ئەوەی زۆر بەكێشە دەبێت، لەهەمانكاتدا زۆر قێزەون، خراپ و هەڵەی دەبینم. لەژێر ئەم ستاتۆیەدا ژیان لەگەڵ ژن بابەتێكە لەمنداڵییەوە جەسارەتم بۆی نەكردووە. ئەوەی لەئارادایە و جێگای باسە ژیانێكە تەنانەت رەمەكێكی بەهێزی وەك زایەندیش دەخاتە ژێر لێپرسینەوە. رەمەكی زایەند لەپێناو بەردەوامكردنی ژیانە. یەكێك لەسەمەرەكانی سروشتە و شایستەی پیرۆز بینینە، بەاڵم پاوانی پیاو و سەرمایە تارادەیەك ژنیان پیسكردووە، تەنانەت ئەم توانا سەمەرەیەی سروشتیشیان بۆ دەزگایەك"كارگەی منداڵ" گۆڕیوە كە كەوتووترین كااڵ بەرهەمدێنێت. لەكاتێكدا لەرێگای ئەم كااڵیانەوە دانیشتوان ژمارەی قورسایی لەژێر ژینگەش دەكرێت، كۆمەڵگا سەراوبن )ئێستا شەش ملیارە. بەم خێراییە بەردەوام بێت، دە یان پەنجا ملیار بێت ژینگە چی دەكات( سات بە سات لەناو داڕووخاندا دەژیت. بێگومان ژیان لەگەڵ ژن و منداڵ لەناوەڕۆكدا بوویەرێكی پیرۆزە، نیشانەی كۆتایی نەهاتنی ژیانە. وا دەكات هەست بەنەمری بكەیت. ئایا سۆز و هەستێكی لەمە بەهادارتر هەیە؟ لەژێر ئەم راستینەیەدا بەهەموو جۆرێك لەناوجۆشی هەنگاونان بۆ نەمری دەژیت. بەتایبەتیش ئەم رەوشە لەمرۆڤی رۆژی ئەمڕۆماندا هەروەك بەمجۆرە بەئاستێكی سەرمانن" بەاڵی دەڵێت:"وەچەكانمان شاعیرێك لەو راستییە بكرێت. جارێكی دیكە ناتوانرێت نكوڵی لێرەوە گەیشتووە. رووبەڕووی هەڵە، قێزەونی و بێ ئەخالقییە گەورەكەی پاوانخوازێتی پیاو و

سەرمایەین كە پێچەوانەی سروشتی یەكەم و دووەمە.ئەوەی بەدەستی مرۆڤ ئاواكراوە، دەتوانرێت بەدەستی مرۆڤیش بڕووخێنرێت. لێرەدا نەیاسایەكی سروشت، نەچارەنووسێك، هیچیان جێگای باس نین. ئەوەی باس دەكرێت رووخاندنی دابەشكردن و هەاڵواردنی پاوانەكانە كە دەستێكی هۆرمۆنی و شێرپەنجەیی ژیانی سیستەمەكانی تۆڕ، پیاوی

بەهێز و فێڵباز و پاوانەكانە. بەردەوام لەناخەوە هەستم بەقوواڵیی واتاداربوونی سەمەرەترین جووتی )هێندەی كە زانراوە( ژیانی گەردوون كردبوو. بوێری ئەوەم پیشاندا سەرەتا لەگەڵ ژن بیر بكەمەوە، دواتر لەبارەی كات و شوێن و رادەی خراپەكاریەكانی سەری و چۆنیەتی بەالوەنانی، گفتوگۆم لەگەڵ كرد؛ ئەوەشم خستە پێشەوەی تەواوی پەیوەندییەكانم لەگەڵ ژندا. بێگومان تەنیا ئەو ژنەی بەهێزە، ژیرە، باشە، جوانە و دەتوانێت بڕیاری راست بدات، بەمجۆرە كاتێك منیش تێپەڕدەكات و شەیدام دەكات و دەتوانێت ببێتە دێت. فەلسەفیمەوە لێگەڕینی بژارەكانی لەسەرووی هەڵبەتە موخاتەبم، بەردەوام لەو بڕوایەدا بووم كە نهێنیەكانی لێشاوی ژیانی گەردوون لەگەڵ ئەم ژنەوە لەمیانەی باشترین، جوانترین و راستترین الیەنەوە واتاداربێت، بەاڵم بەڕادەیەك كە هیچ پیاوێك تێیدا سەركەوتوو نەبووە، بڕوام بەئەخالقی و "پیاو موڵكی و مێردە هەزار نەوەد هورمزی هەرگیز كە هەبوو خۆم وەهادا لەدۆخێكی ژیانم. و هەبوون شێوازی هاوبەشی ناكاتە سەرمایە" لەفێمینیزم بەوالوە دەشێت زاراوەی" ژنۆلۆژی" )زانستی ژنناسی( باشتر

وەاڵمی ئامانجەكە بداتەوە.زۆر جار دۆخی خۆم لەگەڵ ئەو رەوشەی ناسنامەی ژنەوە بەراورد دەكرد كە بەدرێژایی مێژووی شارستانی بەسەریدا سەپێنراوە. لێكچوونم لەنێوان ژیانە كورتە ئانتی ـ مۆدێرنیستەكەی خۆم و بەرخودانی هەزاران ساڵەی ئانتی ـ تا بەمجۆرەش بــەراوردم دەكرد. لەگەڵیدا شارستانی ژن دەدۆزیــەوە كە دەچوو نەفرەتم لەهەڵوێستی رەگەزپەرستانەی بەرامبەر بە ژن دەكرد، زۆر چەپەڵ و قێزەونم دەبینی. هەر زوو پەیم بەوە بردبوو كە هونەری ژنێتی زۆر هەڵبەێنجرێت؛ كورتە هەڵسەنگاندنە لەو ئەنجامەی ئەو ریسواكەرە. و سەركوتكردن دووچاری ژن پیاوساالرییەوە سەرهەڵدانی لەسەردەمی ژن كۆیالیەتی هاتووە. دامەزراوەیی و سیستەماتیك چەوسانەوەیەكی دیكەی شێوەیەكی هیچ لەگەڵ ناتوانرێ بونیادییەكە و ئاڵۆز بەجۆرێك كۆیالیەتیدا بەراورد بكرێت، دامەزراوەكانی بازاڕی ژن، كۆیلەكان، كەنیزەكی و حەرەمسەراكانی مێژووی شارستانی تاڕادەیەك دیاردەكە رووندەكەنەوە، بەاڵم رەفتار و كردەوەكانی مۆدێرنیتەی سەرمایەداری بۆ زیاتر بەكۆیلەكردنی ژنان بەبێحیساب زیادی كردووە. هیچ شارستانیەك بەقەدەر سەرمایەداری بەدامەزراوەیی ژنانی قۆستنەوەی رادەیــەش بەو نەكردووە. بەژن یاری نەكردووە. دیاردەكە قۆستنەوەیەكی وەهای بەخۆوەدیوە، زۆربەی زۆرینەی وەك بچووكەوە، و سووك دۆخێكی خستۆتە ژنیان كردەگەلێكی ژنان تەنانەت پیشانیدەدەن؛ ژن ناسنامەی سەرەكییەكانی تایبەتمەندێتیە لەسەریان یارییانەی ئەو بەبەشێكی دەبــن كە داگیركراون بەجۆرێك بەرێوەدەبرێت و بەبێنیگەرانی جێگای خۆیان لەو یاریانەدا دەگرن. تەنیا باسی چەوسانەوەو سەركوتكردنی دیاردەیی ناكەین. ژن لەپێشكەشكردنی خۆبەختانەی شێوەكانی زهنیەت، جەستە، رەنگ و دەنگی كۆیالیەتییەك كە لەالیەن سەرجەم خانە و پێكەاتەكانی ژیانی ژن پەسەندكراوە دووڵی ناكات. كۆمەڵگا حەقیقەتی لەگەڵ خۆی پەیوەندی لــەوەی بێئاگایە تەنانەت دەكرێت. پێشكەش شانۆ لەسەر كە بەژیانێك كــراوە و لەدەستداوە نییە. راستییەی بەو پەیبردن و هەستكردن دەرفەتی دیكە بەمانەیەكی لەپێناو دەستەبەركردنی كەرامەت و حەقیقەت و ژیان نەهێشتنی تەمومژەكەی

دەوروبەری ژن زۆر گرنگ و بایەخدارە.

لەژێر كاریگەری لەكارخستن و لەناوبەرانەی رەگەزگەرایی، رەگەزپەرستی كۆمەڵگا گوزراشت لەڕق، هەڵوێستی دەستدرێژی و زۆردارانە دەكات كە لەدەستدانی دەولەمەندێتی ژیان لەژێر كاریگەری رۆڵی پەكخستن و لەناوبەرانەی رەگەزگەرایی لەگەڵ خۆیدا دێنێت. پەیوەندی غەریزەی زایەند لەگەڵ بەردەوامی ژیان ئاشكرایە، بەاڵم هیچ بوونەوەرێك تێبینی نەكراوە كە رۆژانە بیست و چوار كاتژمێر لەناو زهنیەتی برسێتی زایەندیدا بێت. ئاشكرایە كە ژیان تەنیا بریتی نییە لەزایەند. بەپێچەوانەوە جووتبوونی زایەندی بریتیە لەساتێكی جۆرێك لەمردن،

بەمانایەكی دیكە هەڵمەتێكی تەواوكەری ژیانە بەرامبەر بەمردن. لەم سۆنگەیەوە چەندە كردەی زایەندی زیادبێت، بەو رادەیە مانای لەدەستدانی ژیانە

Page 45: Rojiwelat jimare 44

] ~ [[email protected]

43] ژماره 44[ ]2014/10/20[ ]ساڵی چوارم[

بیرەوەری گەریال

ن: ش نورهاق چیا- و/ ڕێبوار هەمەوەندیبڕیارماندا لەنیوەی شەودا ڕێ بگرینەبەر؛ چونكە ڕێیەكی درێژ و چەتونمان لەپێشدا بوو، جارێكی ڕووباری دەپەڕاینەوە، دیجلەدا ڕووبــاری بە تر دیجلە جارێكی تر ڕێی بۆدەكردمەوە و تێدەپەڕام جارێكی تا دەكرد لەگەڵیەكدا ماڵئاوایشمان و ڕووباری لە ئەوەندە شاددەبوینەوە، بەیەك تر دیجلە پەڕیومەتەوە وەك دوو دۆستمان لێهاتووە و شارەزایی تەواومان لەخوڕەوشتی یەكتر هەیە، قاچاخ بە من بۆچی دەزانێت دیجلە ــاری ڕووبئاوی قومێ جارناجارێكیش و دەپەڕمەوە لێی لێدەخۆمەوە، منیش باش دەزانم كە ڕووباری دیجلە چەندێك ڕەسەنە و خێروبەرەكەت دەبەخشێنێتەوە بە خاكەكەمان، بڕوا بكەن ئەوەندە روبەڕوی مردن بومەتەوە لەكەنارەكانی ڕووباری دیجلە ژمارەیانم شەپۆلەكانی بە چەندینجار نەماوە، لەبیر هەر منی لەمردن دوركردۆتەوە؛ چونكە ئەو دەزانێت بۆ من قاچاخم، ڕووباری دیجلە باش دەزانێت كە بەرەكەتی كەئەو ناكەم خاكە لەو خیانەت من بەسەردا دەبارێنێت و دەزانێت كە لەپێناو ئەواندا ئاو و زمانی خاك فێری ئیتر قاچاخم، من من بێگومان بوومە، خۆم جوغرافێكەی بــەردی و

ئەوانیش گەریال باش دەناسن.ئەی دیجلەی بەناز و نارین ئەم شەویش ڕێم بۆ دەكەیتەوە، دەبێت باوەش بۆ من و هەڤاڵەكانیشم كە دەزانم بپارێزیت، ژیانمان دەبێت بكەیتەوە، ئێمە بكوژرێین تۆ لەداخا شێت دەبیت و خەڵتانی غەم و پەژارە دەبیت، دەزانم ئیتر ناتەوێت مەرگی بۆ فراوانت باوەشێكی هەربۆیە ببینیت، ئێمە

كردوینەتەوە.بەدەم خۆماندا و كرد تەواو ئامادەباشێكانمان هەڤاڵ چوار ئێمە دیجلەوە. ــاری ڕووب كەناری بوین، من و سینان و دوو هەڤاڵی نوێمان، ئەم دوو هەڤاڵە چەند ڕۆژێك بوو ببوون بە گەریال، پێویست بوو بیانبەین بۆ ناوچەی گابار، ناوی ئەم دوو هەڤاڵەمان نا هێڤی و شۆڕش، هەردووكیان بە دونیا زۆر خۆش بوون و دڵیان وەك شەكر ئەم بهاتایە لەدەستمان ئــەوەی دەبوایە بوو، شەو بمانكردایە تاكو بە ساغوسەالمەتی ئەم دوو لەناوچەی مەبەست شوێنی بگەهێنینە هەڤاڵە گابار، بۆ ئەوەی بەیانی كەیفخۆش بوینایە دەبوایە تەحەمولی ناڕەحەتیەكانی شەومان بگرتایە، من ڕێبەری ئەم گروپە بچكۆلەیە بووم، هەردوو ئەم

كەناری ڕووباری دیجلە ڕزگاری كردین

"بەڵێنت ئەدەمێ نایەڵم هیچتان بەسەربێ"

Page 46: Rojiwelat jimare 44

] ~ [[email protected]

44]ساڵی چوارم[ ]2014/10/20[ ] ژماره44[

بیرەوەری گەریال

هەڤاڵە تازەمان خستە نێوان خۆمانەوە، بەرەو گابار ڕێمانگرتە بەر، ئەو ڕێڕەوەی دەمانگرتەبەر زۆر مەترسیدار بوو، لەم ڕێڕەوەدا هێزی دوژمن ئۆپەراسیۆنیان و ــا دادەن بۆسەیان بـــەردەوام هەستی بووم، ناڕەحەت هەربۆیە ئەنجامدەدا، سەرودڵمی ناخۆش ڕووداوی هاتنەئاراوەی ناخۆش شتێكی كە ــرد دەك هەستم گرتبوو، دێتە ئاراوە، بەڕاستی ئەم هەستەم منی بەهەڵە )كانیەبانا( بگەینە ئەوەی پێش دەرنەخست، وەك باران فیشەكیان بەسەرماندا باران، بەچەكی گران كەوتنە تەقەكردن لێمان، ڕومانەیەكی زۆریان تێگرتین، خۆمكێشا بە گابەردێكدا من بەالیەك و چەكەكەشم بەالیەكدا كەوت، خۆشبەختانە بریندار نەبووم، كاتێك تاسانمی و بەریدام، ئەوەی بیرم لێدەكردەوە دوو هەڤاڵە تازەكەمان بوو، هەرچۆنێك بوو توانیم بگەمەالی تفەنگەكەم و هەڵمگرتەوە و تەماشایەكی ئەو شوێنەم كرد كە لێوەی هاتبوین، كەس لەپشتمانەوە نەبوو، نازانم ئەمە باش بوو یان نا كە پشتمان كەسی لێوە نەبوو، ئەمەشمان دوای ماوەیەكی تر بۆ دەردەكەوت، وەك بروسكە كەوتمە راكردن بەرەو ئەو شوێنەی لێیهاتبوین، بینیانم هــەڤــااڵن، الی خۆمبگەهێنمە توانیم دەستی من لێنەهاتبوو، هیچیان هەرسێكیان یەكێكیان و هەڤاڵ سینانیش دەستی هەڤاڵەكەی تری گرت و بەخێرایی لەوێ دوركەوتینەوە، ئەوەی جێی سەرسوڕمانی من بوو ئەم دوو هەڤاڵە تازەمان بەرامبەر بەم ڕوداوەی هاتبووە ئاراوە زۆر بێخەم و هیچ شڵەژاویەكیان پێوە دیار نەبوو، لەڕێیەكی جیاوازەوە بەڕێ كەوتین و خۆمان لەناو بۆسەكەدا دوورخستەوە و لەمەترسی ڕزگارمان بوو، لەناكاو هەڤاڵ هێڤی پێی ووتم:"هەڤاڵ نورهاق سێبەرێكم بەرچاو كەوت". من پێم وابوو ترساوە بۆیە دار و بەردی لێدەبێت بە سێبەری مرۆڤ، بۆ ئەوەی وەرگرتووە بە جدی بكات كە قسەكەیم هەست ئیشارەتی كە ووردبومەوە شوێنە لەو بەباشی بەڕاستی بۆمدەركەوت دوایی بەاڵم كردبوو، بۆ ئەوەی هەڤاڵ هێڤی بینیبوی سێبەری مرۆڤ بوو، گرتوو هێڤیم هەڤاڵ دەستی بینی. سەربازێكم هێواش ... هێواش ــا ووت:"ب سینانم بەهەڤاڵ گەڕاینەوە تر بۆجارێكی بكەین". پاشەكشێ

بۆسەوە، كەوتبوینە لێی كە شوێنەی ئــەو ڕێ، كەوتینە دیجلە ڕووباری كەنارەكانی بەرەو بینیمان ڕووبارەكەوە كەناری نزیك چوینە كە ــاری رووب لەكەنارەكانی دوژمــن زۆری هێزێكی دیجلە كۆبونەتەوە، بۆمان ئاشكرابوو كە دوژمن هەرچواردەورمانیان گرتووە، هێواش ... هێواش بیرمكردەوە كەممانداو پشویەكی ڕۆژدەبـــۆوە، كەچی بكەین باشە، لەوكاتەدا هەڤاڵ هێڤی پێی ووتم:"هەڤاڵ نورهاق ئەم شەو لە خەونمدا بینیم خەونەی ئەم كردبوو". لەبەر بوكێنیت بەرگی هەڤاڵ هێڤیم بەالوە سەیر بوو، ئەوەی لەدەستم هەڤاڵ خەونەی ئەم بۆئەوەی ئەمكرد بهاتایە هێڤی نەیەتەدی، لەناو خەڵكیدا بەخراپی شیكاری بەرگی وایە پێیان دەكرێت؛ چونكە ئەم خەونە و دێت. من كەفەن مانای بە لەخەوندا بوكێنی هەڤاڵ هێڤی مانای ئەم خەونەمان دەزانی چییە، نایەڵم ئەدەمێ ووت:"بەڵێنت هێڤیم هەڤاڵ بە بۆ لەشۆڕبونەوە ئێمە جگە هیچتان بەسەربێ". كەناری رووباری دیجلە شوێنێكی ترمان نەبوو رووی تێبكەین، ئەو تەنها شتەی كە دەبوایە بمانكردایە ئەوە بوو كە لەناو پوشوپەاڵشەكاندا ئەو لەناو خۆمان حەشاربدەین، خۆمان

پوشاوپەاڵشانەی كەناری دیجلە شاردەوە.بوو، هێزی روونــاك رۆژبــۆوە و هەمووالیەك ئیرادە و عەقڵ ئێمەی بەرەو سەركەوتن دەبرد، لەناو كە دیجلە لەكەناری ڕۆژ دوو مــاوەی پوشوپەاڵش بە خۆمان سەری و ئاودابوین داپۆشی بوو بەبێ ئەوەی هیچ دەنگێك یان جواڵنەوەیەك بكەین لەشوێنی خۆمان ماینەوە، لێحەشاردابوو خۆمانمان ئێمە شوێنەی ئەو ماشێن یەك لەدوای یەك بوو، نزیكی جادە بەردەوام دوژمن هێزی زریپۆشی تێدەپەڕی، لەوناوەدا هاتوچۆیان بوو، ئەگەر جواڵنەوەیەكی ناگونجاومان بكردایە و دوژمن هەستی بە بونی ئێمە بكردایە هەموومان شەهید دەبووین، هیچ خواردنێكمان پێنەبوو، ئێمە لەگەڵ ئەم جۆرە سینان هەڤاڵ و من ڕاهاتبوین. روداوانــەدا پێشوتر، چێشتبوو ڕۆژەمــان چەند برسێتی بەاڵم بۆ هەڤاڵ هێڤی و شۆڕش دیاردەیەكی ئایا كە دەكــردەوە لەوە هەربیرم بوو، تازە

ئەم دوو هەڤاڵەمان بەرامبەر ئەم برسێتیە دەتوانن خۆڕاگربن، لەوەی چاوەڕوانیم لێدەكرد لەهەردوكیاندا؛ بەڵكو زیاتر بە ئیرادە و خۆراگر بوون، لەتاقیكردنەوەی بە گەریالبونیان بەپلەی ئەی خستبوو، بەدەست سەركەوتنیان باش نییە؟، ئیرادەیی شەڕێكی گەریالبوون باشە هەردوكیان توانیان زۆر بەباشی ئەم ئیرادەیە

لەخۆیاندا بەرجەستە بكەن.لەنیوەی كە بڕیارماندا ڕۆژ سێیەمین دوای شەودا بەڕێبكەوین، هێزی دوژمن گرانی خۆیان دابووە سەر )گەلیۆك(، ئێمەش ئەمەمان بە هەلزانی و لەشوێنەكەی خۆمان دەرچوین، ئەم جارەیان ئەو گرجوگۆڵیەی پێشوترمان نەبوو؛ پارو یەك بوو ڕۆژێــك سێ مــاوەی چونكە نانمان نەخواردبوو، سەرەرای ئەم برسێتییە؛ راگرتنی بەهێز لەسەر سوربوین ئێمە بەاڵم ئیرادەمان و بەرەو شوێنی مەبەستی خۆمان كەوتینە ڕێ، ئەم ڕێگرتنەمان كەم مەترسی بوو، لەپێشمانەوەدا بۆسە هەبوو، بەاڵم زۆر بەدور بۆسەیە لەو خۆمان توانیمان ژیرانە بگرین، جارێكی تر دوژمن ئاواتیان نەهاتەدی و توانیمان خۆمان بگەهێنینە ناوچەی گابار، ئێرە دەستمان شارەزای ناولەپی وەك ئێمە الی بگەینە كات بەزوترین بۆئەوەی بوین، هەڤااڵنمان پێویستیمان بە ووزەی زیاتر هەبوو، ملماننایە ئەو شوێنەی كە ڕەزی ترێی هەبوو، ترێیەكی كــردەوە، ترێمان باوەشمان بە پڕ

باشمان خوارد و بەڕێ كەوتینەوە.لەئاكامدا گەیشتینە الی هەڤااڵن، توانیم ئەو بیگەهێنمە هێڤی هەڤاڵ بە دابووم بەڵێنەی پێشەوەم دەدانــی بــەاڵم سێ خــۆی، جێی ناو ئەوكاتەی كەوتینە لەدەستدابوو؛ چونكە بۆسەی دوژمنەوە خۆم بە گابەردێكدا دابوو و سێ دگانی پێشەوەم شكابوو، بەس هەڤااڵن هیچیان لێنەیەت ئەگەر سێ دانیشم شكابێت خەم نەبوو، هەتا عەشقی ئازادی لەدڵمدا بێت بگرم، ناخۆشییەك هەموو بەرگەی دەتوانم بەم بەسەرهاتەوە بۆمدەركەوت ئەو ئیرادەیەی بەشێوازی ژیانی ئاپۆجێتیەوە هاتۆتە دەست

ئیرادەیەكی زۆر شكۆمەندە.

ژیاننامەی ئەندامی یەكینەكانی پاراستنی گەل، شەهید"ئەمیر فاخر ئەنوەر"، ناسراو بە"گەنجۆ حەسەكە"

شەهید"ئەمیر فاخر ئەنوەر"، ناسراو ــجــۆ حــەســەكــە"، نــاوی ــەن ــە"گ بباوكی"فاخر ناوی و دایكی"رازیە"یە لـــەدایـــكـــبـــووی و ــوەر"ە ــ ــەنـ ــ ئـســـــاڵـــــی"1984"ی هــەولــێــرە و بە پەیوەندی لـــەبـــەواری"2013"دا

كوردستان ــوازی ــخ ــازادی ئ بــزاڤــی ــەكــان ــیــاری ــێ زان ــە پ ــردووە. ب ــ كـلـــە"2014/8/14"دا شەهید"گەنجۆ" شەنگاڵدا شەهیدان لەبەرخۆدانی هاورێبازیدا پێنج لەگەڵ هاوكات

دەگاتە پلەی شەهادەت.

Page 47: Rojiwelat jimare 44

چەند دیمەنێك لەمەراسیمی پرسەی شەهید"حسین عەلی خەلەیفە"، ناسراو بە"ئارام كەركوكی"

Page 48: Rojiwelat jimare 44

Rojî Wilat

گەریالی شەهید"ئەمیر فاخر ئەنوەر"، ناسراو بە"گەنجۆ

Organî Rageyandinî Partî Çareserî Dîmukratî Kurdistan[Jimarey: 44 ] [Salî: 2014]