Pahayagan ng Partido Komunista ng Pilipinas

Pinapatnubayan ng Marxismo-Leninismo-MaoismoANG

EDITORYAL

Edisyong Bisaya

Bolyum XLVI I I Ihap.4

Pebrero 21, 2017

www.phi l ippinerevolution. info

Manalipod batok satodo-larga nga gubat sa AFP

Kinahanglang mapadayunon ug pursigidong manalipod ang tibuok kataw-hang Pilipino batok sa walay-kukalooy nga "all-out war" o todo-larga ngapakiggubat nga gilunsad sa pasistang AFP ubos sa rehimeng Duterte.

Human nga dungan ngagiundang dungan sa GRP ug sa PKPug BHB ang magkatugbang ngadeklarasyon sa hunong-buto kani-adtong unang semana sa Pebrero,labaw pang migrabe ang mga atakeug mga pagpangabuso sa AFP.

Nagkadayag na karon ang mgakaso sa pagpanghulog og bomba ugpagpanganyon. Tibuok komunidadang ginaharas, napugos o gipugosnga mobakwit ug ginapagawas ngamga biktimang napatung-an sa ar-madong panagsangka tali sa AFP ugBHB, samtang sa tinuoray kay silamismo ang gitarget sa pasistangpagpanumpo sa AFP. Ginatarget angmga barangay kung asa kusog ang

pagsukol sa tagabaryo sa pagpa-ngawkaw ug pagpangilog og yuta.

Ginagukod ug ginatarget sa mgapasistang sundalo ang mga lider-masa ug aktibista sa kabukiran ugkasyudaran. Dunay kaso sa dinag-hang pag-aresto. Pipila na ka mgaaktibista sa dayag nga kalihukangmasa ang gidakop ug ginapagawasnga mga lider o opisyal sa BHB.Laoman nga labaw pang mograbeang mga kaso sa pagpangabusongmilitar human gianunsyo nga angAFP na mao ang pagagamiton sa gi-tawag nga "gubat kontra-droga."

Dihang gilunsad ang todo-larganga gubat sa AFP batok sa BHB, gi-deklara sa mga upisyal niini nga. . . sundi sa pahina 3

#PeacetalksItuloy

GATUSAN KA ESTUDYANTE,taong-simbahan, taga-akademya,mga mamumuong pangkultura ugmga tigpanalipod sa tawhanongkatungod ang padayon nga nag-padayag sa ilang pagsuporta alangsa pagpadayon sa panaghisgot sakalinaw sa NDFP-GRP human kinigipahunong ni Pres. Rodrigo Du-terte sa GRP ang negosasyon. Ka-niadtong Pebrero 10, gatusan kaestudyante ang naglunsad ogpaglihok sa Taft Avenue hangtudPedro Gil St., Maynila. Nagtapoksab ang mga magtutuon ug orga-nisasyon sa University of the Phi-lippines-Diliman, sa Freedom Parksa Davao City ug sa People's Parksa Baguio City. Gipanawagan nilanga ipadayon pa gihapon ang mganakatakda nga panagkita sa Peb-rero 22 ug Abril 2 ug palayaon angmga binilanggong pulitikal.

Sa kongreso, nagpasaka angblokeng Makabayan og resolusyonaron subling ipadayon ang panag-hisgot. Nakatapok sila og kapin sa103 ka pirma sa mga magbabala-od. Nag-ingon dinhi nga itandi samilabayng mga administrasyon,ang negosasyon ubos sa rehimengDuterte ang nakakab-ot sa sus-tantibo ug positibong pag-asdang,ug masayang lang kini kung bastana lang ipahunong ang negosa-syon. Kaniadtong Pebrero 17, gi-pangulohan sa Kapayapaan, orga-nisasyon nga nagapaasdang sakalinaw nga nakasubay sa husti-sya, ang Stand For Peace. Nahita-bo kini atubangan sa BonifacioShrine, Maynila.

Matud sa hiniusang pamaha-yag sa Kapayapaan, ang termina-

Pebrero 21 , 2017 ANG BAYAN2

on Respect for Human Rights andInternational Humanitarian Law oCARHRIHL. Pagpanalipod sab kini sanakab-ot nga mga kadaugan sa masasa ilang pakigbisog batok sa lang-yawng pagpangawkaw, ilabina batoksa mga operasyon sa mga mina ugplantasyon, ug sa yutang kabilin, ugsa pagpaasdang sa pakigbisog alangsa tinuod nga reporma sa yuta. Angpagsukol sa todong gubat sa AFPpagpanalipod sa mga gipundar ngamga panginabuhian, mga eskwela-han, serbisyong medikal ug ubanpang serbisyong dungan-dungan ngagipundar sa masa pinaagi sa ilangmga organisasyon. Kini ang pugosnga ginapangguba sa AFP sa ilangnagdeliryo nga pagpanghingusog ngasila lang ang anaa sa gahum.

Kinahanglang ipalanat pa anganti-pasistang mga pakigbisog sakabukiran ug kasyudaran. Sa kabu-kiran, kinahanglang palig-unon angmga komite alang sa tawhanong ka-tungod nga hugot nga nakasumpaysa susamang mga organisasyon uginstitusyon sa ubang barangay, sasentrong lungsod hangtud ang-angprobinsya ug rehiyon. Kinahanglanghugot nga nagatinabangay ang mgamagkasikbit-baryo sa pagpanalipodsa usa'g-usa batok sa pagpanglung-kab sa AFP sa ilang lugar. Paspasnga ibutyag ang "peace and deve-lopment," "pagtunol og serbisyo" ugbisan unsa na lang nga pagtakobannga ginagamit sa AFP aron itago angbangkil sa pagpanumpo. Paspas ngaangkunon ang pagsuporta ug pali-hukon ang simbahan ug lainlaingorganisasyon ug personahe sa mgasentrong lungsod. Palihukon angmga kabatan-onan aron makakuhaog mga litrato ug bidyo nga naga-pakita sa pagpangabuso sa mgasundalo ug paspas kining ipakaylapsa social media.

Sa kasyudaran, dapat ipalugwaang lapad ug kusog nga anti-pasis-tang kalihukan nga adunay lapadnga suporta sa mga eskwelahan,simbahan ug pangkulturang mgakahugpungan. Kinahanglang kusognga suportahan sa kalihukang masasa kasyudaran ang mga anti-pasis-

Editoryal: Manalipod batok sa todo-larga

nga gubat sa AFP 1

#PeacetalksItuloy 1

OBR alang sa kalinaw 3

Ang kontra-kalinaw nga todo-largang

pakiggubat sa AFP 4

AFP, namomba sa mga komunidad 5

Kaylap nga mga aksyong militar sa BHB 6

Kaaway sa mga mag-uuma, gisilotan 7

Kampuhan sa mga mag-uuma sa Capiz, giharas 7

Padayon nga mga pagprotesta sa mga drayber 8

Pagdunggo sa mga barko sa US gipasiugdahan 8

Pakigbisog kontra-mina, nagkagrabe 9

Kontra-imigranteng palisiya ni Trump, 9

Bolyum XLVIII Ihap 4 | Pebrero 21, 2017

Mga UnodANG

Ginapagawas ang Ang Bayan ay sa

pinulungang Pi l ipino, Bisaya, I loko,

Hi l igaynon, Waray at Ingles.

Modawat ang Ang Bayan og mga

tampo sa dagway sa mga artikulo ug

bal ita. Ginaagni usab ang mga

tigbasa nga mopadangat og mga

saway ug rekomendasyon sa

pagpalambo sa atong mantalaan.

Ang Ang Bayan ay ini la lathala dalawang beses bawat buwan

ng Komite Sentral ng Partido Komunista ng Pi l ipinas

instagram.com/prwc.info

youtube.com/PhilippineRevolutionWebCentral

@prwc_info

fb.com/PhilippineRevolutionWebCentral

cppinformationbureau@gmail.com

"maig-an namo sila pag-ayo." Kusoggyud ang paghapak sa AFP apan ang"maigo" dili ang BHB kundili ang dili-armadong katawhang nakigbisog. Ti-buok komunidad ang ilanggipangdaot. Ang ginapatay nilangmga sibilyan ginapresentar isipmembro sa BHB aron ipagawas nganagmadaugon sila sa ilang deklara-syon.

Ang taktika sa todo-larga ngagubat mahimong ikatandi sa mgataktikang gipatuman kaniadtong unaug ikaduhang Oplan Bantay Laya(2001-2009) nga kampanya sa rehi-meng Arroyo. Ang pipila ka yawengopisyal pangseguridad kaniadto niArroyo nalakip karon sa nangulo ngaopisyal ni Duterte. Ang kanhing hepemayor sa AFP nga si Gen. Hermoge-nes Esperon mao ang National Secu-rity Adviser na sa pagkakaron. Angkasamtangang hepe mayor sa AFPnga si Gen. Eduardo Año mao angusa sa mga opisyal nga nagpaluyo sapagdakop sa aktibistang si JonasBurgos kaniadtong 2006.

Ang todo-larga nga gubat sa AFPusa ka hugaw nga gubat batok sa ka-tawhan. Nakagambalay kini sa

doktrinang counterinsurgency saimperyalismong US. Pursigido kiningginapaduso ni Sec. Delfin Lorenzanasa Department of National Defense,nga kanhing military attache nganakabase sa Washington D.C., ugkaron usa na sa gikasaligang ahentesa imperyalismong US alang sa gub-yernong Duterte. Sa pagpaduso niLorenzana ug sa AFP, sa mga tigpa-nalipod sa neoliberalismo ug ubanpang mga ahente sa US, gipaatras ogipakunhuran ni Duterte ang kanhiniyang mga deklarasyon nga anti-USug sa mahigalaong baruganan alangsa rebolusyonaryong kalihukan. Ubossa awtoridad ni Duterte isip lider sareaksyunaryong estado, largado nakaron ang AFP sa todong pakiggubatbatok sa katawhan. Kung padayonang todong gubat sa AFP, siya na sabang paninglan sa katawhan sa mgapagpangabuso, paglapas sa tawha-nong katungod ug krimen sa AFP.

Kinahanglang pursigidong suklansa katawhang Pilipino ang todongpakiggubat sa AFP ubos sa rehimengDuterte. Ang maong pagsukol pag-panalipod sa mga katungod nga na-kapatik sa Comprehensive Agreement

ANG BAYAN Pebrero 21 , 2017 3

OBR alang sa kalinaw

GINAPAWAGAN SA liboan ka kababayen-an nga nagkatapok sa LiwasangBonifacio kaniadtong Pebrero 14 alang sa tinuig nga One Billion Rising (OBR)ang pagpadayon sa panaghisgot sa kalinaw tali sa NDFP ug GRP.

Usa ka lapad nga kampanyaang OBR aron mapaundang ang sis-tematikong kabangis ngadto sa ka-babayen-an ug kabataan sa tibuokkalibutan. Matag tuig, dungan-du-ngan nga manayaw ang minilyongkababayen-an sa lainlaing bahin sakalibutan. Sa Pilipinas, ang temakarong tuig mao ang "Kababayen-an mobarug alang sa panginabuhi-an, yuta, hustisya ug kalinaw."

Sa pagpanguna sa Gabriela ugGlobal Director sa OBR nga si Mo-nique Wilson, gikundena sa mga ra-liyista ang "all-out-war" sa ArmedForces of the Philippines sa kabuki-ran. Matud pa kang Joms Salvador,pangkinatibuk-ang kalihim sa Gab-riela, ang mga komunidad sa kabu-kiran ang nag-unang biktima samga atake sa militar. Samtang ti-nagsa-tagsa nga gipangpatay ugginaaresto ang mga mag-uuma uglider sa komunidad, kaylap sab si-lang ginabomba ug pugos nga gina-palayas sa ilang komunidad. Kadu-ngan sab niini nga programa, misa-yaw ang mga kababayen-an sa lain-laing sektor sa tema sa OBR. Misal-mot dinhi silang Maria Isabel Lo-pez, direktor nga si Bibeth Orteza,Mae Paner ug Sr. Mary John Ma-nanzan. Nakighiusa sab ang mgaestudyante sa lainlaing unibersi-dad. Miabot sab sa aktibidad angkalihim sa Department of Social

Welfare and Development nga siSec. Judy Taguiwalo ug si Usec.Marion Tan, undersecretary saNational Anti-Poverty Commission(NAPC).

Naglunsad sab og OBR sa RizalPark, Davao City kung asa kapin1,000 ang mitambong gikan sa mgainstitusyon ug komunidad sa pro-binsya. Miapil sa programa siCouncilor Leah Librado-Yap. "Tali-wala sa mangilngig nga all-out-warug subsob nga operasyong militar,sama sa nahitabo sa CompostelaValley ug Davao Oriental, ang ka-babayen-an ug kabataan ang pina-kabulnerableng biktima niini," se-gun pa ni Librado. Matud sab kangLuzviminda Ilagan, nasudnongtsirman sa Gabriela, ang pagpahu-nong sa kapobrehon, kabangis, yu-ta, seguridad sa trabaho, katungodsa yutang kabilin, kini ang pinaka-lig-on nga rason aron ipadayon angpanaghisgot sa kalinaw. Nakighiusasab sa OBR ang mga magtutuon saSt. Scholastica's College, saPolytechnic University of the Phi-lippines, sa San Jose High School,sa Misamis Oriental Institute ofScience and Technology, Holy AngelUniversity, UP Visayas ug UP Ma-nila. Nahitabo sab ang susamangmga programa sa Cebu, Aklan, Ca-piz, Pampanga, Hongkong ugMacau.

syon sa panaghisgot magpagrabe lang sa panagbingkil samtang walay natubagnga mga gamot sa armadong panagsangka. Nagasuporta sab sa maong pagli-hok ang mga representante sa ACT Teachers Partylist, silang Antonio Tinio ugFrance Castro. Sa Davao City, usa ka konsultasyon sab lambigit sa kalinaw anggilunsad sa mga progresibong organisasyon kaniadtong Pebrero 18 sa Ateneode Davao.

Nagpadayag sab og pakighiusa ang mga propesor ug administrador saUniversity of the Philippines, Ateneo de Manila, De La Salle University, SilimanUniversity, University of Makati ug Philippine Normal University. Nagasuportasab sa maong panawagan silang Sen. Loren Legarda, Sen. Chiz Escudero ugNational Youth Commissioner Aiza Seguerra.

tang pakigbisog sa kabukiran. Angmga kaso sa pagpanumpo sa ka-syudaran kinahanglang hugot ngaisumpay sa mga kaso sa pagpa-numpo sa kabukiran. Ipakita dinhinga ang pasistang pagpanumponakapunting nag-una sa pagsumposa anti-imperyalista ug antipyudalnga pakigbisog sa katawhan. Bati-kuson ang paggamit og kabangis saestado pareho sa pulitikanhongpagpanumpo ug sa gubat kontra-droga. Batokan ang paggamit sagubat kontra-droga alang sa puli-tikanhong pagpanumpo. Kinahang-lang pakusgon pa ang panawaganaron ipadayon ang panaghisgot sakalinaw tali sa GRP ug sa NDFParon ipalanog ang mga positibongmga nakab-ot sa unang tulo ka pa-naghisgot. Abli ang Partido ngahisgutan ang kasabutan alang sahunong-buto. Gilaoman nga gina-paduso dinhi sa NDFP ang prinsip-yadong baruganan nga ipaatrasang tanang mga yunit sa AFP ngananakop sa sibilyan nga mga ko-munidad, ilabina kadtong anaa su-lod sa mga sonang gerilya.

Atubangan sa todong opensibanga operasyon sa AFP, kinahang-lang ipalanat sa BHB ang gubat isippagpanalipod sa katawhan. Kina-hanglang ig-on ang mga armadongyunit sa AFP nga nangdaut sa ka-tawhan, ilabina sa mga baryo. Pa-lihukon ang mga milisyang bayanalang sa pagpanalipod sa kaayuhanug katungod sa tagabaryo. Gamitonang tanang hinagiban aron silotanang nagapanakop nga mga tropa saAFP. Kinahanglang mapadayunonnga pakusgon ang BHB. Kinahang-lang paspas nga magrekrut ug ar-masan ug bansayon ang mga bag-ong Pulang manggugubat. Kina-hanglang huptan sa BHB ang tibuokinisyatiba sa paglunsad sa mgakampanyang militar ug taktikal ngaopensiba sa tibuok nasud aronsuklan ug pakyason ang todongpakiggubat sa kaaway, kab-utonang mga kadaugan ug padayonpang pakusgon ang gubat sa ka-tawhan.

"Peacetalks. . . ' " gikan sa pahina 1"Labanan. . . " gikan sa pahina 2

Pebrero 21 , 2017 ANG BAYAN4

Ang kontra-kalinaw nga todo-largangpakiggubat sa AFP

Human gipamahayag ni Pres. Rodrigo Duterte sa GRP kaniadtong Pebrero 8 angiyang desisyon nga pagatapuson na ang panaghisgot sa kalinaw sa NDFP-

GRP, nanguna si Defense Secretary Delfin Lorenzana sa pag-anunsyo sa todo-larganga gubat batok sa Bagong Hukbong Bayan (BHB). Giingon niya nga dakung hulgasa seguridad sa Pilipinas ang BHB, ug niining ulahi, gidasig niya ang katawhan ngatabangan kuno ang AFP sa todo-larga nga gubat niini.

Uban ni Lorenzana sa nagaduso satodo-larga nga gubat silang NationalSecurity Adviser Hermogenes Esperonug AFP Chief General Eduardo Año,nga parehong naila isip mga pasistangpanatiko ug yaweng mga tigpatumansa hugaw nga pakiggubat sa milabayngrehimeng US-Arroyo batok sa giila nii-ning mga kaaway sa estado.

Gani, gipabalik lang ang "todo-lar-ga nga pakiggubat" sa AFP nga giatu-bang sa BHB sa maisugon nga aktibongdepensa ug taktikal nga mga opensiba.

Sa pikas bahin, misubsob ang mgapag-atake sa AFP ug PNP batok sa mgaaktibista ug sibilyan. Sulod lang sa ka-pin-kon-kulang duha ka semana, dilimoubos sa 20 ka aktibista ug sibilyanang giaresto, 12 ang gipatay sa pagpa-musil ug kapin 12 ang kaso sa pakyasnga pagpatay, ug halos 1,300 la pamil-yang mag-uuma ug katutubo ang na-palayas sa ilang mga komunidad.

Pinakaulahi sa mga giaresto samga pwersa sa estado si FerdinandCastillo, ang campaign officer sa Ba-yan-Metro Manila. Giaresto siya kani-adtong Pebrero 12 didto sa Sta. Qui-teria, Caloocan City ug gipasakaan si-ya sa tinumo-tumo nga mga kasongdouble murder ug multiple attemptedmurder. Sa milabayng mga adlaw,giaresto sab sa mga operatiba sapulis ug militar ang mitabang samga biktima sa kalamidad nga siRogina Quilop sa Bacolod City(Pebrero 7); Sarah Abellon-Alikeslakip silang Promencio Cortez ugMarciano Sagun sa Itogon, Bengu-et (Pebrero 9); Edison Villanuevang Gabriela-Southern Tagalog saSta. Cruz, Occidental Mindoro(Pebrero 4); ug Jacinto Faroden saLa Trinidad, Benguet (Pebrero 8).

Sa tampi sa mga konsultant saNDFP, dayag nang gianunsyo sa AFP

ug PNP ang ilang paggukod nilangPedro Codaste ug Alfredo Mapano, ugConcha Araneta-Bocala. Gibalewalasab sa PNP-CIDG ang panginahanglansa mandamyemto gikan sa mga korte,ug giingon lang nila nga gipanganda-man nilang "makasukol" ang mgakonsultant nga target sa pag-aresto.Sa Pantukan, Compostela Valley, na-matay ang aktibistang mag-uuma ngasi Edweno Catog dihang dul-it siyanggipusil sa iyang balay niining Pebrero16.

Suod nga nagasuporta si Catog sapakigbisog sa organisasyong MARBAIbatok sa pagpangilog sa LapandayFoods Corporation sa yuta sa mgamag-uuma.

Morag-Tokhang sab nga gipataysa PNP-CIDG XI ug SWAT kaniadtongPebrero 6 si Glenn Ramos, ang kan-hing koordinador sa Bayan Muna ugkasamtangang nagatrabaho isip ma-mumuo sa konstruksyon. Gipagawassa PNP nga misukol si Ramos sa mgamiaresto kaniya. Matud sa mga par-yente ni Ramos, gisulod sa mga ope-ratiba ang ilang balay sa Brgy. Maa,gitamnan og pusil, ug ayha gipatay si

Ramos.Sa Bobon, Northern Samar, gi-

patay kaniadtong Pebrero 14 sa mgasundalo sa 43rd IB si Bernadette Lu-tao, usa ka lider-masa sa maong ba-rangay. Human niini, gipagawas siLutao sa midya isip Pulang manggu-gubat nga namatay kuno sa usa kapanagsangka. Matud sa mga resi-dente, walay nahitabo nga panag-sangka sa maong lugar ug anaa langsa komunidad si Lutao dihang gipusilsiya.

Samtang, kaniadtong Pebrero 4sa Brgy. Mangaod, Cabanglasan, Bu-kidnon, gipatay sa mga myembro saAlamara ang datu nga si LorendoPocoan. Notoryus nga grupong para-militar ang Alamara nga suportado saAFP. Usa ka adlaw ayha niini, usa paka lider-lumad sa Bukidnon, si RenatoAnglao, ang gipatay sa mga pwersa saestado. Si Anglao, nga aktibongmyembro sa Tribal IndigenousOppressed Group Association(TINDOGA), nakigbisog batok sapagpangilog sa ilang yutang kabilin.Niadtong Pebrero 19, gipusil si Wil-lerme Agorde, 64 anyos, sa mga gi-dudahang myembro sa paramilitarnga Bagani Force. Si Agorde, usa kalider sa Mailuminado FarmersAssociation Incorporated, nakigbisogaron maangkon ang yuta nga pila naka dekada nga ilang ginatikad.

Karon lamang Pebrero 19, gipusilusab si Willerme Agorde, 64 anyos, samga gituohang mga membro saparamiltiar nga Bagani Force. Lider siAgorde sa Mailuminado FarmersAssociation Incorporatd nganakigbisog para mabawi ang yutanga dekada na nilang gitikad.Ang todo-larga nga gubat ugOplan Kapayapaan sa AFP, ang

bag-ong kampanyang pagpanumpo,parehong nagasubay sa doktrinangkontrainsurhensya sa US. Dinhi, gi-pamahayag nilang Lorenzana ug Añonga nag-una ang "gubat kontra-te-rorismo" sa AFP. Tin-aw nga ang to-do-larga nga gubat nakapunting sa

ANG BAYAN Pebrero 21 , 2017 5

AFP, namomba sa mga komunidad

mga aktibista ug sibilyan.Human makahiagom og da-

kung kaswalidad sa tulo ka koor-dinadong taktikal nga opensiba saBHB kaniadtong Pebrero 16 saPaquibato ug Calinan sa DavaoCity, duha ka sibilyan ang gipataysa mga sundalo. Silang Roel Sati-ngasin ug Ariel Gelbero mga ordi-naryong mga pasahero lamangnga giharang sa mga sundalo sagipahigayong tsekpoynt. Giprisinta sila sa publiko isip mgakaswalti kuno nga mga Pulang manggugubat.

Sa Agusan del Norte, duha ka nagmina-mina nga mine-ro ang namatay sa dihang gipamusil ang ilang grupo sa mgaarmadong kalalakin-an uban sa 29th IB ug PNP-SAF saoperasyon kaniadtong Pebrero 11 sa Sityo Sarog, Brgy. SanIsidro, Santiago. Pito pa ka minero ang samaron sa pagpa-musil. Matud sa BHB-NEMR, taas nga panahong ginailog sa29th IB ug mga paramilitar niini ang mga tunnel sa mga mi-nero aron angkonon ang high-grade o taas-og-kalidad ngabulawan.

Sa pikas bahin, sa Pres. Roxas City, Capiz, namatay angusa ka mag-uuma samtang samaron ang lima pa sa dihanggipamusil kaniadtong Pebrero 11 sa mga personel saHacienda Montecarba ang kampuhan nga gitukod sa mgamag-uuma. (Basaha ang kasumpay nga balita sa panid 7.)

Mokabat sa 100 ka pamil-yang katutubo ang namakwit sagipasubsob nga mga operasyonng 54th IB sa Barangay Namal,Asipulo, Ifugao ug mga kasikbitnga lugar. Gitaho sab sa taga-baryo ang pinugos nga pagsulodsa mga sundalo sa balay sa resi-denteng si Patrick Pugong ugpagkumpiska sa iyang generator.Giakusahan sa mga sundalo si

Pugong nga nagtipig sa generator sa BHB.Ang mga bakwit nagpundo karon sa Namal Elementary

School ug sa uban pang pasilidad sa mga sityo. Usa sa upatkanila mga bata. Labaw sila karong nanginahanglan ogpagkain, tubig ug mga habol tungod sa grabe ka tugnaw ngapanahon. Usa na ka tigulang nga lalaki ang namatay tungodniini.

Susama dinhi ang nahitabo sa Maddela, probinsyasa Quirino, kaniadtong Pebrero 13. Gatusan ka taga-baryo gikan sa mga komunidad ang miikyas tungodoperasyon nga gilunsad sa 86th IB sa Brgy. San Mar-tin. Matud sa grupong Danggayan-Cagayan Valley,gihadlok sa mga sundalo ang mga tagabaryo sa SanMartin, Villa Garcia ug Villa Ylanan nga bombahan nilaang mga baryo ug gipugos nilang mobakwit ang mgatawo.

GRABENG MGA KRIMEN batok sa tibuok mga sibilyan nga komunidad angsunud-sunod nga gihimo human ang gideklarang "todo-largang pakiggubat"sa Armed Forces of the Philippines (AFP) batok sa mga rebolusyonaryongpwersa.

Sa Far South Mindanao, kapin200 ka pamilyang Lumad, nga kasa-garan mga B'laan ug Kaolo, ang naka-layas sa ilang mga komunidad humanmaglunsad og aerial bombing ang AFPsa mga sityo sa Tangis ug Kindag saBarangay Datal Anggas, Alabel, Sara-ngani. Sugod Pebrero 11, unom ka hi-gayon nga namomba ang AFP. Pagka-human niini, giistraping nila ang lu-gar. Gibabagan sa mga sundalo sa73rd IB nga mopahawa sa lugar angmga residente. Nagpahamtang sila ogfood blockade ug gipugngan nga mo-sulod sa lugar ang mga relief workerbisan ang naggikan sa gubyerno.

Giaresto sa mga sundalo ang upatka sibilyan, gitortyur ug gipugos si-lang moggiya sa ilang mga operasyon.Naila sa grupong Kahugpongan sa Lu-mad sa Halayong Habagatang Minda-nao (Kaluhhamin) ang mga sibilyan

nga silang Rene Mancal,Meon Salda, Fausto Barroug Garson Barro. Pagka-ugma, nang-aresto na sabang 73rd IB sa kalalakin-anug giprisinta sila sa 10th IDngadto sa publiko isip mga"bag-ong rekrut" sa BHB. Angunim ka mga giaresto mao silangSimeon Salda, Jun Moda, Claude Pal-be, Garzon Palbe, Rene Ompao ugSabelo Colano.

Sa Southern Mindanao, mokabatsa 1,000 ka pamilya (kapin 5,000 in-dibidwal) ang biktima sa pugos sapagpabakwit resulta sa pagpamombasa AFP og 105mm Howitzer kaniad-tong Pebrero 11 sa mga barangay saMacopa, Kibagyo ug Bullucan sa Laaksa Compostela Valley. Sa Davao Ori-ental, gibomba sab ang mga barangaysa Manay kaniadtong Pebrero 1, ug

namomba sa kahanginan ang AFPdidto sa Lupon, Davao Oriental kani-adtong Pebrero 14.

Ang maong mga pagpamomba,nga walay pagpili sa ilang mga target,miresulta sa daghang report sa pag-kasamad sa mga sibilyan ug kadaut samga kabalayan ug panginabuhian samga komunidad sa mag-uuma ug Lu-mad. Gipasamot niini ang dugay nangpakigbugno sa mga komunidad sakapobrehon ug sa bag-o pa mahumannga mga pagbaha ug kusog nga mgapag-ulan.

Pebrero 21 , 2017 ANG BAYAN6

Kaylap nga mga aksyong militar sa BHB

Lagsik nga gipanalipdan sa mga yunit sa Bagong HukbongBayan (BHB) ang mga rebolusyonaryong base ug mga so-

nang gerilya sa pagpanghapak sa AFP, PNP ug uban pang grupongmilitar. Kini sukad nga gimando sa Nasudnong Kumand sa Operasyonsa BHB nga maglunsad og aktibong depensa hangtud nga wala pa mataposang hunong-buto, ug mga taktikal nga opensiba oras nga hingpit na kiningmawad-an og epektibidad.

Sukad Pebrero 1 hangtud 10,dili moubos sa 15 ka aksyon sa akti-bong depensa ang nalunsad sa mgayunit sa BHB sa tibuok nasud. (Tan-awa sa Ang Bayan, Pebrero 7.) Di-hang nahuman na ang hunong-buto,nagtala sab og dili-moubos sa waloka taktikal nga opensiba sa lainlaingbahin sa kapupud-an. Baynte ka ar-mas ang nasakmit sa maong mgaaksyon.

Pipila sa mga aksyong militarang mosunod:

Southern Mindanao Region.Usa ka kumpanya sa mga Pulangmanggugubat ang miatake sa de-tatsment sa 72nd IB sa Sityo Bina-ton, Brgy. Malabog sa PaquibatoDistrict, Davao City, sa alas-5:30 sabuntag kaniadtong Pebrero 16.Pagtubag ang maong opensiba sapangayo sa mga residente nga silo-tan ang binayrang mga tropa nganagsilbing tigpadagan ug tigpaluyosa pagpayuhot sa iligal nga droga sadistrito ug sa palibot nga lugar. Gi-hatagan nila og seguridad kaniadtosi Neptali Alfredo Pondoc, ilado ngaopereytor sa negosyo sa droga ngagisilotan sa BHB kaniadtong Enero23. Usa ka sundalo sa 72nd IB angnamatay sa panagsangka ug pipilaang samaron. Usa ka Pulang mang-gugubat sab ang namartir.

Pagka-alas-4 sa hapon, giambussa BHB ang mirespondeng komboynga lima ka trak nga KM450 sa 3rdIB. Mibalit-ad ang tulo sa trak di-hang gipabuthan kini didto sa Brgy.Lamanan sa Calinan District. Dilimoubos sa pito ka sundalo ang na-matay ug kapin napulo ang sama-ron. Tunga sa oras human niini, du-ha ka trak sa mirespondeng tropasa 3rd IB ang subli nga gipabuthandidto sa Brgy. Lacson, Calinan

District, kung asa duha sa tropa saAFP ang napatay ug 17 ang nasam-dan.

Nakugang sab ang nag-opera-syon nga platun sa 28th IB dihanggiambus kini sa mga Pulang mang-gugubat sa ComVal-Davao GulfSubregional Operations Com-mand sa Brgy. NewVisayas, Lupon, DavaoOriental alas-8 sabuntag sa Pebrero 14. Limaang kumpirmadong patay ug daghanang nasamdan. Pipila ka oras hu-man niini, sa usa ka tsekpoynt saPurok Upper Waywayan, Brgy. DonMariano Marcos sa ma gihaponglungsod, duha ka paramilitar angnaaresto sa usa pa ka yunit sa BHB.Silang Rene Doller, 34, ug Carl MarkNucos, 24, mga myembro sa 1stPlatoon, 4th CAAC ubos sa 72nd IB,ang nakumpiskahan og ilang mgaisyu sa kalibre .45 nga pistola uganaa na sila sa kustodiya karon saBHB isip mga bihag sa gubat.

Alas-9 sab sa buntag, sa Matu-pe, Kitaotao, Bukidnon, gitagbo ogbuto sa mga Pulang manggugubatang gipagtapo nga operasyon sa72nd CAFGU ug Alamara.

Ayha pa niini, isip pagpanalipodsa kaugalingon batok sa pag-atakesa kaaway panahon sa hunong-bu-to, gilunsad sa mga yunit sa BHBang mga operasyon alang sa akti-bong depensa. Kaniadtong Pebrero9, upat sa nag-operasyong mgasundalo sa 60th IB ang grabengnasamdan dihang gipabuthan sila sausa ka tim sa Pulang Bagani Com-pany (PBC) sa kabukiran sa SityoPatong, Brgy. Langtud, Laak, Com-postela Valley.

Kaniadtong Pebrero 6, giambusug napatay si Edwin Hijara, membro

sa CAFGU sa 39IB samtang nangulosiya sa operasyong paniktik sa Brgy.Balite, Magpet, North Cotabato.Kabahin kini sa g operasyong kom-bat sa mga tropa sa 39th IB. Gipa-buthan sab sa mga tim sa sa BHBang mga nag-operasyong tropa sa71st IB didto sa Sityo San Roque,Brgy. New Cortez, New Corella,Davao del Norte, kung asa usa kasundalo ang napatay ug pito anggrabeng nasamdan.

Kaniadtong Pebrero 9, tulo kaKM450 trak sa mga tropa sa 67thIB nga nagresponde sa naunangengkwentro ang gipabuthan sa usaka tim sa PBC sa Sityo Daw-an,Brgy. San Jose, Caraga, Davao Ori-ental.

Panay. Kaniadtong Pebrero 7,bandang alas-6 sa buntag, giambussa usa ka platun sa BHB-Panay ubossa Jose Percival Estocada Jr. Com-mand (JPEC) ang 16-ka-tawo nganag-operasyong tropa sa 61st IB saSityo Tina, Brgy. Acuña, Tapaz,Capiz. Duha ang kumpirmadongnamatay ug upat ang nasamdan sa

ANG BAYAN Pebrero 21 , 2017 7

Kaaway sa mga mag-uuma, gisilotan

ATUBANGAN SA wala'g-tuo nga pagpamusil sa mga armadong grupo sa agalongyutaan sa mga mag-uuma, padayon nga nagalihok ang mga rebolusyonaryongpwersa aron silotan ang mga korporasyon ug agalong yutaan nga nagadaugdaug samga mamumuo ug mag-uuma.

Malampuson nga nadis-armahan sa mga Pulangmanggugubat sa Bagong Huk-bong Bayan (BHB)-Mindoro(Lucio De Guzman Com-mand o LdGC) kaniad-tong tungang-gabii saPebrero 13 ang Side-kick Security Agency saagalong yutaan nga siAnnaliza Pojas-Lopeznga nagapangilog og yuta sa Occiden-tal Mindoro.

Tubag ang maong pagdisarma sabangis nga demolisyon sa usa ka komu-nidad sa mga mangingisda sa Brgy.Salvacion, Rizal, Occidental Mindoro,matud ni Ka Madaay Gasic, tigpamabasa LdGC.

Gisakmit sa mga Pulang manggu-

gubat sa maong reyd ang tuloka shotgun, mga bala, uguban pang kahimanang mili-tar sa mga gwardya. Pag-

kahuman, gibasahan ogsulat-pasidaan ang mga

gwardyang nalambi-git sa pagbinangis,pagpanghasi ugpagbahad sa kina-buhi sa mga biktima

sa demolisyon.Samtang, gisunog sa usa ka yunit

sa BHB ubos sa Chadli Molintas Com-mand and duha ka dump truck sa ma-gun-obon nga Philex Mining Corporati-on sa Ampucao Central, Itogon, Be-nguet kaniadtong Pebrero 9. Usa kapistolang kalibre .45 ang nasakmit gi-kan sa gwardya sa Philex.

kaaway, samtang luwas nga na-kamaniobra ang mga Pulangmanggugubat. Nasakmit sa BHBang usa ka M4 nga may M203grenade launcher.

Kaniadtong Pebrero 4, ban-dang alas-11 sa buntag, giisnaypsa usa ka yunit sa JPEC ang mgatropa sa 61st IB nga nakakamposa barangay hall sa Brgy. Cabata-ngan, Lambunao, Iloilo. Luwassab nga nakaatras ang yunit saBHB human ang maong aksyon.

North Central Mindanao.Giaresto sa usa ka yunit sa BHB siPO2 Jerome Anthony Natividad sausa ka tsekpoynt sa Tikalaan, Ta-lakag, Bukidnon kaniadtong Peb-rero 9, alas-6 sa buntag. Nakuhakaniya ang usa ka pistolangGlock, usa ka karbin, ug tulo kashotgun. Sa pagkakaron, mokabatna sa unom ang kinatibuk-angihap sa mga bihag sa gubat ngaanaa sa kustodiya sa BHB sa lain-laing rehiyon sa Mindanao.

Kampuhan sa mga mag-uuma sa Capiz, giharas

GIPAMUSIL SA MGA personahe sa Hacienda Montecar-ba ang mga mag-uuma nga nagtukod og kampuhan saBrgy. Culilang, Pres. Roxas City, Capiz kaniadtong haponsa Pebrero 11. Gipabarug nila ang kampuhan aron ipa-duso ang ilang katungod sa yuta.

Namatay sa pagpamusil si Orlando Eslana samtanganaa sa kritikal nga kondisyon si Melinda Arroyo Eslana.Samaron sab silang Lida Amo, Ana Bocala, Rita Bocala ugAdel Vergara. Ang mga suspek sa pagpamusil mao ang ad-ministrador sa asyenda nga silang Ferdinand Bacanto, angigsuon niyang si Jun, ug si Leopoldo Lachica. Nakuhaan paog bidyo sa usa sa mga biktima ang panghitabo ug gipostkini niya sa Facebook. Walay gihimong unsamang lakangang lokal nga kapulisan sa lungsod, nga nakasaksi sa insi-dente. Sa misunod nga gabii, gisunog sa mga tawo sa as-yenda ang kampuhan.

Pebrero 5, gipabarug sa dul-an 68 ka pamilya sa ma-mumuong panguma ang kampuhan sa Hacienda Mon-tecarba nga giangkon sa pamilyang Tan. Gilangkob sa as-yenda ang 300-ektarya nga kayutaang anaa sa utlanan saBrgy. Dulangan sa Pilar ug Brgy. Culilang sa Pres. Roxas.Kaniadto pang 1997 "gitunol" sa CARP ang 199 ektaryasnga asyenda ngadto sa 132 ka benepisyaryo apan wala ki-ni nagunitan sa mga mag-uuma. Sukad 2010, gisugdan saadministrador sa asyenda ang inanay nga pagpalayas sa

mga benepisyaryo. Kapitan sa barangay si Culilang.Luyo sa mga pagbahad ug pagpanghulga, gipadayon

sa mga mag-uuma ang ilang kampuhan. Nakighiusa kanilaang mga organisasyon sa Anakpawis, Bayan-Panay, Buy-log Capiznon, Kamaca ug Pamanggas. Gimando sab ni DARSecretary Ka Paeng Mariano sa mga lokal nga opisina niininga himoon ang tanang mga paningkamot aron malika-yang masubli ang insidente ug dihadiha nga tabangan angmga pamilya sa mga biktima.

Samtang, nagpadayag sa kusganong pagkundena angBHB-Panay (Coronacion Chiva Command) sa nahitabongdispersal ug pagpamusil. Sa usa ka pamahayag, nakighiu-sa si Ka Julian Paisano sa pakigbisog sa mga nagtukod ogkampuhan. Niya pa, sayud ang BHB sa kalagayan sa mgamag-uuma sa asyenda tungod kay kasagaran sa hukbongbayan mga mag-uuma sab nga biktima sa kawalay kati-lingbanong hustisya ug nag-armas kini aron sulbaron angproblema sa yuta. Dugang pa niya, "ang pakigbisog sayuta... nanginahanglan sa hugot nga pagdugtong sa re-bolusyonaryong armadong pakigbisog sa katawhan."

Gidasig sa BHB-Panay nga himoong tamdanan anginsidente alang sa pagsabot sa mga mag-uuma sa ilangmakihut-ong nga pakigbisog ug sa kamahinungdanon sapagtibuok sa kusog aron mabatukan ang mapahimuslanonug madaugdaugong hut-ong.

Pebrero 21 , 2017 ANG BAYAN8

Pagdunggo sa mga barko sa

US, subling gipasiugdahan

TIMAAN NG kawalay-kausabansa relasyong militar tali sa US ugPilipinas, duha ka barkong iggu-gubat na sa US ang midunggo saPilipinas karong tuiga. Kaniad-tong Enero 23, midunggo sa SubicBay, Zambales ang USS John S.McCain. Niining Pebrero 15, mi-dunggo sab dinhi ang USSLouisville. Kining duha ka barkopareho nga kabahin sa 7th Fleetsa US nga naasayn sa Asia-Pacific. Pareho nga naglunsad ogmga "aktibidad pangkomunidad"ang mga sundalo niini sa silingangmga nasud aron ikapangataru-ngan ang pagsulod nila sa nasud.

Samtang, wala maputol angwalay-panamilit nga paglayag saUS sa teritoryo sa kadagatan saPilipinas sa ngalan sa "freedom ofnavigation." Pinabag-o dinhi angpaglayag sa Carrier Strike Group1, sa pagpangulod sa aircraftcarrier nga USS Carl Vinson, su-kad Pebrero 18.

Ayha pa niini, gianunsyo niSec. Delfin Lorenzana sa De-partment of National Defense ngamisugot na si Duterte sa hinanalinga pagpabarug sa US og mgabaraks, bagsakanan ug airport sadili-moubos tulo ka lokasyon su-bay sa nakapatik sa EnhancedDefense Cooperation Agreement(EDCA). Sukwahi kini sa nahau-nang mga gipamahayag ni Duter-te batok sa EDCA ug sa presensyasa mga tropang militar sa US sanasud.

Ayha pa niini, gibutyag niDuterte nga nagatapok og mgaarmas ug himan-militar ang US sanasud, lakip mga tangke. Kini hu-man magtagana ang senado sa USog hangtud $7.5 bilyon nga pondoalang sa pagpakusog sa mgapwersa niini sa Asia. Lakip dinhiang pagtul-id ug konstruksyon saPampanga, Cagayan de Oro ugPalawan, mga base nga dugaynang giokupa sa US ug gitamba-kan niini og himan iggugubat.

Padayon nga mga pagprotesta sa mga drayber

PADAYONG nagkakusog ang pagsukol sa mga opereytor ug drayber sa dyip sa pla-nong pagbawal sa mga dyip sa kadalanan. Sa pagpangulo sa PISTON ug No to Jeep-ney Phaseout Coalition, usa ka nasudnong welga ang nakatakdang ilunsad sa karongbulana. Kasumpay kini sa mga paglihok nga gisugdan sa pag-abli sa tuig 2017.

Kabahin dinhi ang nasudnong koor-dinadong lihok-protesta kaniadtongEnero 16 diin nagkatapok ang kapin sa2,200 ka tawo sakay sa 200 ka sakya-nan sa rali-karaban.

Lakip dinhi ang martsa-karabannga gisalmotan sa 37 jeepney ug 100katao sa Cauayan City, Isabela; ug angnoise barrage sa mga terminal sa San-tiago City ug Claveria, Cagayan. Sa La-guna, nalunsad ang caravan padulongLTFRB nga giapilan sa 50 ka tawo, 12dyip ug duha ka motor. Nadayon sabang piket-rali sa Iloilo City nga gisal-mutan sa 80 ka tawo bisan kung nagda-ot ang panahon. Sa Bacolod City, nag-lunsad og karaban ang kapin sa 200 kasasakyan. Ang mga drayber ug operey-tor sa General Santos City nag-ralika-raban sab padulong sa lokal nga upisinaSa LTFRB nga gisal-mutan sa 30 ka dyip.Sa Enero 17, nag-lunsad sa Cebu Cityog piket-rali ang 60ka opereytor ugdrayber. Pagka-Enero 21 sab, nag-lunsad sa Metro Ba-guio og rali diinnagkatapok ang ka-pin sa 500 ka dray-ber ug opereytor.

Usa ka pedera-syon sa Metro Ma-nila ang naghunong-pasada kaniadtongPebrero 6, 2017. Gisabayan kini saPISTON ug No to Jeepney PhaseoutCoalition sa usa ka rali-karaban sa na-sudnong opisina sa Department ofTransportation (DOTr), nga gitambo-ngan sa kapin 200 ka tawo. Miuban angpipila ka erya sa PISTON sa maong ti-gil-pasada, sama sa CAMANAVA ug pi-pila ka ruta sa Quezon City, Marikina,Maynila, Pasay ug Taguig.

Kaniadtong Nobyembre 2015 pagiplanuhan sa gubyerno ang pakananga Jeepney Phaseout ug gipagawas

ang Draft Department Order sa DOTrkaniadtong Agosto 17, 2016. Sa mgasugyot-balaodnon nga gisumte sa du-ha ka kapulungan sa Kongreso, gipailasab ang Route Rationalization, o pag-hapsay daw sa mga kalsada nga pwe-de ug dili pwedeng molabay sa mgadyip ug uban pang tipo sa sakyanangpangpasada. Sa mga giingon nga rutanga dili pwede ang mga dyip, makan-sela ang ilang prankisa o ka mausabang ilang mga ruta. Sa mga Draft De-partment Order sa DOTr, nagtakda ogmga sukdanan nga dili makab-ot sayanong opereytor, sama sa minimumnga P7 milyon isip kapitalisasyon, ug10 ka yunit isip minimum sa matagprankisa.

Aron makontrahan ang maong pa-kana, nanawagan ang PISTON nga im-

bes "modernisa-syon," ang giki-nahanglan langaron madegurongroadworthy,haum angkop ngaipasada sa kalsa-da ang mga dyip,mao ang rehabili-tasyon sa mgadyip, nga anga-yang taangan sagubyerno sa pag-tubag ang mga

pasilidad sama sa talyer, ubos nga kan-tidad sa mga pyesa, ug uban pa.

Matud pa sa PISTON, ang segura-dong makatubag sa panginahanglan sakatawhan ug makaresolba sa problemasa trapik mao ang paghimong-pang-publiko sa pagpanag-iya sa transporta-syon, ug dili ang padayon nga pagpa-hupot niini ngadto sa mga pribadongkorporasyon. Kinahanglang pondohansa gubyerno ang pagpabarug sa pang-masang transportasyon sama sa mgatren ug uban pa, kung asa maabot ra samga kabus, kung hindi man gani libre,ang mamahimong pamasahe.

Pebrero 21 , 2017 ANG BAYAN9

Kontra-imigranteng palisiya ni Trump,

temporaryong gipahunong

TEMPORARYONG GIPAUNDANG sa usa ka husgado ang executive order niPres. Donald Trump nga nagabawal sa pagsulod sa US sa tanang naggikansa pito ka nasud sulod sa 90 ka adlaw ug pagpahunong sa pagdawat ogmga refugee sulod sa 120 ka adlaw.

Kaniadtong Pebrero 3, gidek-lara sa korte sa Washington nga"dili-konstitusyunal" ang mandonga gipirmahan kaniadtong Enero28 ug pagpagawas og nationalemergency order batok niini.

Apektado sa mando ang ta-nang naggikan sa Iran, Iraq, Lib-ya, Somalia, Sudan, Syria ug Ye-men, lakip kadtong nauna nang gi-tugutan nga makapuyo sa US (omga greencard holder). Gisuspindesab nga walang tagal ang pagda-wat og mga refugee gikan Syria.Ayha ang emergency order batokniini, gipakawalay-bili na angexecutive order sa mga korte saNew York, Boston, Alexandria,Virginia, ug Seattle, sa mga syu-dad kung asa adunay daghang in-ternasyunal nga mga airport. Kiniisip pagpanalipod sa mga katungodsa mga apektadong byahero ngamolapag sa ilang mga lugar.

Dihadiha nga miangkon og la-pad ug kusganong pagsupak angkontra-imigrante nga kamandoan.Dihang inianunsyo kini, ispontan-yong nagprotesta ang mga byahe-ro nga anaa sa mga airport adtongadlawa. Sa misunod nga mga ad-law, Enero 29 ug 30, dinaghangmga Amerikano ang naglunsad ogmga protesta sa halos 30 ka syu-dad, lakip sa New York, Boston,Washington D.C., Detroit ug LosAngeles.

Lakip sa mga nagprotesta anganaa sa mga airport ug syudadkung asa adunay gidetine nga mgaimigrante, mga myembrong orga-nisasyon ubos sa InternationalLeague of People's Struggles(ILPS)-US.

Matud sa ILPS, ang nasud ngalangkob sa pagbawal mao kadtongmga nasud nga "gibomba, gimilita-risa, giguba o gilunsaran sa lainla-

ing porma sa imperyalistang agre-syon sa tumong nga kontrolon angmasig-nila-ka mga rekursong lana,kinaiyanhong bahandi alang sadominasyon" sa US. Ang pangka-libutang krisis sa mga refugee ugsa dinaghang migrasyon sa ka-tawhan nga walay trabaho sa ilangmga nasud resulta sa imperyalis-tang pagpanakop, destabilisasyonug neoliberal nga mga palisiyangsa ekonomiya ng sa milabayng mgarehimeng Amerikano, matud pa saILPS.

Kaniadtong Pebrero 16, gilun-sad sa tibuok US ang "A Day Wit-hout Immigrants" (Usa ka Arawnga Walay Imigrante) kung asanagsirado ang mga negosyo, nag-walk-out ang mga estudyante ugmiadto sa kadalanan ang liboan kamga demonstrador aron ipakitakang Trump ang kamahinungdanonsa mga residente sa US nga gipa-nganak sa ubang nasud. Gibana-bana nga anaa sa 12% sa popula-syon sa US ang gipanganak sa ga-was sa nasud, ug kapin 40 milyonkanila ang giila na isip taga-US.Napahigayon sab ang mga pagli-hok didto sa Dallas ug Los Angeleskaniadtong Pebrero 18.

Sa gawas sa US, wala'g-tuosab ang mga protesta sa mando niTrump. Kaniadtong Pebrero 12,liboan ang nagprotesta sa MexicoCity aron batikuson ang paghu-lagway ni Trump sa mga Mexicanisip mga kriminal ug rapist. Kani-adtong Pebrero 17, gatusan kamga Mexicano ang mibarug sa ut-lanan sa duha ka nasud isip usa ka"human wall" aron suklan angplanong pagpabarug og koral din-hi. Sa London, gatusan angnagprotesta kaniadtong Enero 30batok sa pagbawal, ug nautro kinikaniadtong Pebrero 4

Pakigbisog kontra-mina,

nagkagrabe

KUSGANONG PAGSUPAK ang natagbohuman midesisyon si Sec. Gina Lopezsa Department of Environment andNatural Resources (DENR) nga ipahu-nong ang mga operasyon sa halos 40ka kumpanya sa pagmina niining bu-lana. Lakip dinhi ang pagkansela samga kontrata sa 23 ka kumpanya ugpagsuspinde sa laing lima pa sulod saunom ka bulan.

Gikansela sab niya ang mgakontrata sa 75 ka proyekto nga walapa masugdi tungod kay nahimutangkini sa mga watershed sa lainlaing ba-hin sa nasud.

Lig-on ang baruganan ni Lopeznga makadaut sa kinaiyahan angmaong mga operasyon. Ang maongbaruganan nagsumikad dili lamang samakuti nga imbestigasyon sa iyangdepartamento ug uban pang ahensyasa gubyerno kundili lakip na sa dine-kada nga pagsupak sa daghang mgakomunidad batok sa pag-upaw sa ka-lasangan, pagkamatay sa mga sapa ugkatubigan ug pagkadaut sa mga yu-tang produktibo tungod sa pagmina.

Atubangan niini, atras-abante angpagsuporta sa rehimeng Duterte kangLopez ug adunay pipila ka panahongpa nga direkta niining gipaboran angmga kumpanya sa mina. Angay kunongmoagi sa "hustong proseso" ang mgasuspensyon ug kanselasyon.

Ginasubli sa rehimen ang mga ka-bakakan nga ginagamit sa mga kum-panya sa mina aron mapabilin angilang mapangawkawon ug magun-o-bon nga mga operasyon. Matud nila,mawad-an og trabaho ang daghangPilipino ug dakung kinitaan ang ma-wagtang sa gubyerno.

Bisan pa, mismong mga esta-distika sa gubyerno ang magpama-tuod nga dili signipikante angkontribusyon sa pagmina diha salokal na produksyon. Sukad 2012hangtud 2016, anaa lang sa 0.65%ang kontribusyon niini sa GrossDomestic Product. Gamay lang sabnga porsyento sa tibuok pwersa sapamuo ang anaa sa sektor (0.6% sakinatibuk-ang naempleyo).