æ‘¡æå§√—Èß∑’Ë 1 : 情¿“§¡ 2551®”π«π : 10,000 ‡≈à¡

æ‘¡æå∑’Ë ∫√‘…—∑ «‘ ¡à“ ‡Õ‡™’¬ ®”°—¥

คานำ

การไฟฟานครหลวงนอกจากจะบรการใหความสะดวกรวดเรวแกทานผใชไฟฟาในดานตางๆรวมทงในดานความมนคงในระบบจำหนายไฟฟาคอทำใหไฟฟาไมขดของหรอเกดการดบบอยแลว ยงคำนงถงความปลอดภยและการประหยดคาไฟฟาจากการใชไฟฟาอกดวยเพราะไฟฟานนมอนตรายแฝงอยในตวถาผใชไมมความรหรอรเทาไมถงการณและขาดความระมดระวงอาจเกดอนตรายไดทงตอชวตและทรพยสนในทำนองเดยวกนการใชไฟฟาถาใชอยางฟมเฟอยเพราะความทไมรจกการใชทประหยดกเปนเหตใหสญเสยคาใชจายโดยไมจำเปนเชนกน ดวยเหตดงกลาวน การไฟฟานครหลวงจงไดจดทำหนงสอ “การใชไฟฟาอยางมประสทธภาพและปลอดภย” เผยแพรแกผใชไฟฟาและประชาชนทวไปเพอเปนคมอใหผใชไฟฟาไดใชไฟฟาอยางถกตอง ปลอดภย และประหยด นอกจากนเพอใหเนอหามความสมบรณแบบและมคณคาเหมาะทจะมไวใชประจำบานมากยงขน การไฟฟานครหลวงจงไดรวบรวมความรเกยวกบไฟฟาแรงสงทผใชไฟฟาควรทราบ รวมทงวธปฐมพยาบาลเพอชวยเหลอผทไดรบอนตรายจากไฟฟาเขาไวในหนงสอเลมนดวย การไฟฟานครหลวงหวงเปนอยางยงวาทานทไดรบหนงสอเลมนแลวนำไปศกษาใหเขาใจและปฏบตตามคำแนะนำทใหไวอยางถกตองแลวจะเกดผลดและเปนประโยชนตอทานอยางแนนอน

ดวยความปรารถนาด จาก การไฟฟานครหลวง

คำและความหมายของคำทเกยวของ

สารบญ

สายดน และ เครองตดไฟรว 4.1) เครองตดไฟรว 4.2) สายดน 4.3) หลกดน

1

2

3

4

คำแนะนำดานความปลอดภยของอปกรณตดตง ทางไฟฟา 3.1) สายไฟฟา 3.2) เมนสวตช 3.3) สวตชปด-เปด 3.4) เตาเสยบ-เตารบ 3.5) ชดสายพวง

การใชไฟฟาอยางมประสทธภาพและปลอดภย

การใชไฟฟาอยางมประสทธภาพและปลอดภย สำหรบเครองใชไฟฟาทวไป

มปญหาปรกษาทน

5

6

7

8

การชวยเหลอผประสบภยอนตรายจากไฟฟา และการปฐมพยาบาล

ขอควรทราบเกยวกบไฟฟาแรงสง • มาตรฐานระยะหางทปลอดภยฯ • ขอควรระวงอนตรายจากสายไฟฟาแรงสงขาด

3

9

18

18 27 29 30 38

42 42 45 52

54

71 73 80

83

87

3

คาและความหมายของคำทเกยวของ 1 1.1เมนสวตช (Main Switch) หรอ สวตชประธาน หมายถง อปกรณตวหลกทใชตดตอวงจรไฟฟาของสายเมนเขาอาคารกบสายภายในทงหมด จงเปนอปกรณสบ-ปลดวงจรไฟฟาตวแรกถดจากมเตอรวดหนวยไฟฟาเขามาในบาน เมนสวตชอาจเปนอปกรณตดไฟหลกตวเดยว หรอจะอยรวมกบอปกรณอนๆในตแผงสวตช (switchboard) กรณหลงจะรวมเรยกวาตเมนสวตชเมนสวตชจงอาจจะเปนสวตชคนโยกทตดโหลดได (load-break switch)อาจเปนเบรกเกอร (อปกรณปองกนกระแสเกนหรอลดวงจร) หรอ เปนสวตชทมฟวสในตวกได แตไมวาจะเปนแบบใดจะตองมคณสมบตของเครองปลดวงจรทเมอปลดวงจรดบไฟแลวสามารถทำงานไดอยางปลอดภย ตเมนสวตชชนดทใชกบบานอยอาศยทกวนน นอกจากจะประกอบดวยตวเมนสวตชแลว มกจะมอปกรณปองกนอนๆ เชน เครองตดไฟรวเบรกเกอรลกสำหรบปองกนวงจรยอยหลายๆตว รวมกนอยในกลองหรอตทมกรจกกนวาตคอนซมเมอรยนต (consumer unit)

1.2เบรกเกอร (เซอรกตเบรกเกอร) หรอ สวตชตดไฟอตโนมต หมายถง อปกรณทสามารถใชตดหรอตอวงจรไฟฟาไดในขณะใชงานปกต และยงสามารถตดกระแสไฟฟาเกนหรอกระแสไฟฟาลดวงจรโดยอตโนมตไดดวย ทงนการเลอกใชเบรกเกอรจะตองเลอกขนาดพกดในการตดกระแสลดวงจร (IC) ของเบรกเกอรใหสงกวาขนาดกระแสลดวงจรทเกดขนในวงจรนนๆ

1.3ฟวส (Fuse) หมายถ ง อปกรณปองกนกระแสไฟฟ า เกนชนดหน งทำหนาทตดไฟฟาโดยอตโนมต เมอมกระแสไฟฟาไหลเกนคาทกำหนดซงเมอฟวสทำงานแลวจะตองเปลยนฟวสใหมฟวสทใชเปลยนตองมขนาดกระแสไมเกนขนาดฟวสเดม และตองมขนาดพกดการตดกระแสลดวงจร(IC)สงกวาขนาดกระแสลดวงจรสงสดทไหลผานฟวสตวอยางของฟวสตามรปเปนฟวสกระปกหรอคารทรดจฟวสชนดDทมคาICสงมาก(75ถง100kA)และมราคาถก

4

Earthing

Functional Earthing

Protective Earthing

พกด IC หรอ AIC

= 10 kA หมายถง

สามารถตดกระแสลดวงจร

ไดสงถง 10,000 แอมป

1.4พกดการตดกระแสลดวงจร (IC) หรอ Interrupting Capacity (Interrupting Rating) คอ ความสามารถในการตดกระแสไฟฟาลดวงจรของอปกรณปองกนไดอยางปลอดภย โดยไมทำใหอปกรณปองกนนนเสยหายหรอไหมลกลาม โดยทวไปแลว ICจะมหนวยเปนkAหรอกโลแอมแปรซงเปนหนวยของ1,000แอมแปร คาพกดของการตดกระแสลดวงจรนจะขนอยกบมาตรฐานอางองและแรงดนทใชในการทดสอบ เชน ฟวสหรอเบรกเกอรทมพกด IC = 10 kA ทแรงดนทดสอบ120Vหากนำไปทดสอบทแรงดน240VอาจมพกดICเหลอเพยง5kAเปนตน

1.5เครองตดไฟรว หรอ เครองตดวงจรเมอมกระแสไฟฟารวลงดน หรอ เครองตดกระแส (เศษ) เหลอ (ELCB, GFCI, RCD, RCCB, RCBO) หมายถงสวตชอตโนมตทสามารถปลดวงจรเมอมกระแสไฟฟารวไดอยางรวดเรวภายในระยะเวลาทกำหนดไวเครองตดไฟรวมกจะเปนอปกรณเสรมเพอใชปองกนอนตรายจากไฟฟาดดโดยเฉพาะอยางยงจะใชไดดเมอใชกบระบบไฟฟาทมสายดนอยแลวและจะชวยปองกนอคคภยจากไฟฟารวไดอกดวยเครองตดไฟรวนมกจะตองมปมสำหรบกดเพอทดสอบการทำงานอยเสมอชาวบานมกเรยกเครองตดไฟรวนวาเปนเครองปองกนไฟดด

1.6สายดนเพอความปลอดภย, สายเขยว, สายดนของอปกรณไฟฟา, สายดนเครอง ใชไฟฟา หรอสายดนปองกน (Equipment Grounding Conductor หรอ Protective Conductor หรอ P.E.) คำเหลานลวนมความหมายเดยวกนคอ สายดนปองกนหมายถง สายไฟเสนทมไวเพอใหเกดความปลอดภยตอการใชไฟฟา ปลายดานหนงของสายดนจะตองมการตอลงดนสวนปลายอกดานหนงจะตอเขากบวตถหรอเครองใชไฟฟาทตองการใหมศกยไฟฟาเปนศนยเทากบพนดน และมการทำงานรวมกบอปกรณปองกนวงจรเชนฟวสหรอเบรกเกอร

5

L

N

G

สญลกษณสายดน

การเดนสายดนปองกนทถกตองใหเกดความปลอดภยจะตองทำใหเปนระบบสายดนฯ โดยมการตอเขากบสายนวทรลทเมนสวตช (ยกเวนหองชดของอาคารชด) มใชการเดนสายดนไปลงดนอยางเดยว(รายละเอยดดในเรองสายดนและเมนสวตช)หมายเหตสายดนโดยทวไปจะมสองชนดคอ1. สายดนเพอใหทำงานได (functionalearthingconductor) เปนสายดนทไมเกยวของกบเรองความปลอดภย2. สายดนปองกน(protectiveearthingconductor)เปน สายดนทมไวเพอความปลอดภยสายดนทจะกลาวถงทงหมด ในเอกสารนจะหมายถงเฉพาะสายดนปองกนโดยจะเรยก สนๆวาสายดน

1.7 หลกดน (Ground Rod หรอ Grounding Electrodeหรอ Earth Electrode) หมายถงแทงหรอแผนโลหะทฝงอยในดนเพอทำหนาทแพรหรอกระจายประจไฟฟาหรอกระแสไฟฟาใหไหลลงสดนไดโดยสะดวก วตถทจะนำมาใชเปนหลกดน เชน แทงทองแดงขนาดเสนผาศนยกลาง16มม. (5/8นว)ความยาวมาตรฐานตองยาวไมนอยกวา2.40เมตรเปนตน

1.8 สายตอหลกดน (Grounding Electrode Conductor หรอ Earthing Conductor) คอ สายตวนำทใชตอระหวางหลกดนกบสวนทตองการตอลงดน ซงในทนหมายถงสายทตอระหวางหลกดนกบขวตอสายศนย (นวทรล) หรอกบขวตอสายดนในแผงสวตชประธาน (ตเมนสวตช)เพอใหระบบไฟฟาและอปกรณไฟฟามการตอลงดน

1.9 เตารบ (Socket–outlet หรอ Receptacle) หรอ ปลกตวเมย คออปกรณสำหรบเปนทรองรบการเสยบของหวเสยบทมาจากเครองใชไฟฟาปกตเตารบจะตดตงอยกบทเชนตดอยกบผนงอาคารเปนตน

1.10 เตาเสยบ หรอ ปลก (Plug) หรอ ปลกตวผ คอหวเสยบทมขวโลหะตดอยทปลายหวเสยบนจะตอมาจากสายไฟทมาจากเครองใชไฟฟาเพอใชเสยบเขากบเตารบทำใหสามารถใชเครองใชไฟฟานนได

6

สญลกษณสายดน

1.11 เครองใชไฟฟาประเภท 1 หมายถงเครองใชไฟฟาทเตาเสยบตองมสายดนเพราะมความหนาของฉนวนไฟฟาเพยงพอสำหรบการใชงานปกตเทานนและมกจะมเปลอกนอกของเครองใชไฟฟาททำดวยโลหะเพอความปลอดภยผผลตจงจำเปนจะตองมการตอสายดนของอปกรณไฟฟาเขากบสวนทเปนโลหะนนเพอใหสามารถตอลงดนมายงตเมนสวตชโดยผานทางขวสายดนของเตาเสยบ-เตารบจงตองใชเตาเสยบทมขวสายดนเครองใชไฟฟาประเภทนหากผผลตมไดตอสายดนมาใหถอวาเปนเครองใชไฟฟาประเภท0ซงปจจบนนมาตรฐานสากลไมรบรองหรอยนยอมใหผลตมาใชงาน

1.12 เครองใชไฟฟาประเภท 2 หมายถงเครองใชไฟฟาทมการหมฉนวนหนาเปน2เทาของความหนาฉนวนทใชสำหรบเครองใชไฟฟาปกต(ฉนวนไฟฟาอาจจะมชนเดยวหรอ2ชนกได)โดยมกมสญลกษณของเครองใชไฟฟาประเภท2เปนรปสเหลยมจตรสซอนกน ตดอยทหนาปทมของเครองใชไฟฟาซงเตาเสยบทใชกไมตองมสายดนซงมกมลกษณะของขาปลกเพยง2ขาและมฉนวนหมทโคนขา

1.13 เครองใชไฟฟาประเภท 3 หมายถงเครองใชไฟฟาทใชกบแรงดนไฟฟากระแสสลบไมเกน50โวลต(หรอ120V.d.c)เครองใชไฟฟาประเภทนไมตองมสายดนสญลกษณของเครองใชไฟฟาประเภท3นคอ

1.14 หลอดฟลออเรสเซนต คอหลอดไฟฟาทมลกษณะเปนหลอดยาวสขาวมขนาดกนไฟ20Wและ40W(ถาเปนหลอดผอมจะกนไฟขนาด18Wและ36W)บางชนดจะขดเปนวงกลมกนไฟ32Wหลอดฟลออเรสเซนตนชาวบานมกจะเรยกกนผดๆวาหลอดนออน หลอดตะเกยบหรอหลอดคอมแพคกจดเปนหลอดฟลออเรสเซนตชนดหนงทมขนาดเลกโดยสามารถตดตงไดกะทดรดกวาหลอดฟลออเรสเซนตธรรมดานนเอง

ขวสายดน

ขวสายดน

เตาเสยบเครองใชไฟฟาประเภท 1

เตาเสยบเครองใชไฟฟาประเภท 2

ขวสายดน

7

1 เคเอ (kA)

= 1,000 แอมแปร

1 เคว (kV)

= 1,000 โวลต

1 เมกะวตต (MW)

= 1,000,000 วตต

1 กโลวตต (kW)

= 1,000 วตต

Reactive Power VAR

Real Power (W)

Apparent Power (VA)

1.15 โวลต (V หรอ Volt) คอหนวยทใชเรยกขนาดของแรงดนไฟฟา เชน 220Vหมายถงขนาดของแรงดนไฟฟาเทากบ220โวลต

1.16 เคว (kV หรอ Kilovolt หรอ กโลโวลต) คอหนวยของแรงดนไฟฟาทคดเปนพนโวลตเชน12เควหมายถง12,000โวลต

1.17 แอมป หรอ แอมแปร (A หรอ Ampere) คอ หนวยทใชเรยกปรมาณของกระแสไฟฟาทไหลผานตวนำไฟฟาเชน5A.หมายถงปรมาณกระแสไฟฟาทไหลเทากบ5แอมแปร

1.18 กโลแอมป หรอ กโลแอมแปร (kA หรอ Kilo- ampere) คอหนวยของกระแสไฟฟาคดเปนหนวยของหนงพนแอมปเชน5kAหมายถง5,000แอมแปร

1.19 วตต (W หรอ Watt) คอ หนวยท ใช เรยกขนาดของกำลงไฟฟาจรง เชนเครองใชไฟฟาเขยนไววา2,000W.หมายความวาเครองใชไฟฟานใชกำลงไฟฟา2,000วตต(หรอกนไฟ2,000วตต)

1.20 กโลวตต (kW หรอ Kilowatt) คอ หนวยของกำลงไฟฟา เทากบหน งพนวตต เชน2kW.หมายถงกำลงไฟฟา2,000วตตสำหรบหนวยของกำลงไฟฟาหนงลานวตตจะเรยกวาเมกะวตต(MegawattหรอMW)

1.21 หนวยไฟฟา หรอ ยนต (Unit) หรอ kWh หมายถง หนวยทใชบอกขนาดหรอปรมาณของพลงงานไฟฟาทใชงาน พลงงานไฟฟา 1 ยนตหรอ1หนวยเทากบ1กโลวตต-ชวโมง(kilowatthour=กำลงไฟ1กโลวตตใชงานนาน1ชวโมง)

1.22 วาร หรอ กโลวาร (Var or Kilovar) วารคอหนวยวดกำลงไฟฟารแอกทฟหรอกำลงไฟฟาไรงานโดยหนวยวดกำลงไฟฟารแอกทฟหนงพนวารจะเรยกวากโลวารและหนงลานวารเรยกวาเมกะวาร(Mvar)

8

%Power Factor =

Real Power x 100

Apparent Power

สของสายไฟ (มอก.11-2531)

สของสายไฟ (มอก.11-2549)

สายไฟระบบ สของสายไฟ สของสายไฟ

1 เฟส (มอก.11-2531) (มอก.11-2549)

เสนทมไฟ(L) ดำ นำตาล

เสนนวทรล(N) เทาออน ฟา(นำเงน)

สายดนGหรอ เขยวแถบเหลอง เขยวแถบเหลอง

1 เควเอ = 1,000 วเอ

(วเอ = โวลตแอมแปร)

1.23 กำลงไฟฟาปรากฏ (Apparent Power) คอผลคณของแรงดนไฟฟากบกระแสไฟฟามหนวยเปนโวลตแอมปหรอ วเอ (VA)มกใชเรยกขนาดกำลงไฟฟาของหมอแปลงไฟฟา

1.24 เควเอ (kVA) หรอ Kilovolt Ampere คอหนวยของกำลงไฟฟาปรากฏเปนหนงพนวเอมกใชเรยกขนาดหมอแปลงเชน1เควเอเทากบหนงพนวเอและ1เอมวเอเทากบหนงลานวเอ

1.25 ตวประกอบกำลงไฟฟา หรอ เพาเวอรแฟคเตอร (Power Factor) คออตราสวนระหวางกำลงไฟฟาจรง(วตต)กบกำลงไฟฟาปรากฏ(วาร)โดยมหนวยวดเปนเปอรเซนตหรอรอยละตวประกอบกำลงไฟฟาถอไดวาเปนตววดประสทธภาพของการสงจายหรอการใชกำลงไฟฟาไดอยางหนงตวประกอบกำลงไฟฟาทดควรมคาไมตำกวา85-90%

1.26 สายนวทรล หรอ สายเสนศนย (Neutral) หมายถงสายไฟเสนหนงในสองเสนทมาจากการไฟฟาโดยเปนสายเสนทเมอใชไขควงลองไฟดไฟจะไมตด โดยจะเปนเสนทางไหลกลบออกจากเครองใชไฟฟาสายนวทรลปกตจะตองมการตอลงดนเพอการอางองใหมแรงดนเปนศนยทหมอแปลงของการไฟฟา

1.27 มาตรฐานสของสายไฟ สของสายไฟจะถกกำหนดใหเปนมาตรฐานเพอใหมการตดตงเดนสายอยางถกตอง โดยอางองมาตรฐานมอก.11ดงน

9

2 การใชไฟฟาอยางมประสทธภาพและปลอดภย

การใชไฟฟาอยางมประสทธภาพนน มหลกอยวา เมอมความจำเปนตองใชไฟฟาแลวทำอยางไรการใชไฟฟานนจงจะเปนการใชไฟฟาทคมคา ประหยดคาไฟฟา และเกดประโยชนสงสดซงจะตองเรมตนตงแตรจกวธการเลอกใชเครองใชไฟฟาทมประสทธภาพใหเหมาะสมตอการใชงานตลอดจนมความรความเขาใจในเครองใชไฟฟาอยางถองแทจงจะใชเครองใชไฟฟาอยางถกวธได การใชไฟฟาอยางมประสทธภาพ นอกจากจะเปนการชวยประหยดพลงงานแลว ยงมผลดตอสวนรวมของประเทศในแงของการอนรกษธรรมชาตและสงแวดลอมในดานการลดภาวะโลกรอนไดอกดวย ไฟฟานนมประโยชนมากมายกจรงแตในเวลาเดยวกนกมอนตรายอยในตวของมนเอง ถาใชผดวธกอาจมอนตรายถงแกชวตได เพราะความประมาทหรอเพกเฉยตอสงทเกดขนเพยงเลกนอยอาจนำมาซงความหายนะและความสญเสยตางๆ แมกระทงชวตของผใชไฟฟาเอง ผใชไฟฟาจงมความจำเปนตองเรยนรวธการใชไฟฟาอยางปลอดภยควบคไปดวย องคประกอบทจะทำใหเกดอนตรายจากการใชไฟฟานน มอยสองสวน คอสวนของการตดตงทางไฟฟากบสวนของเครองใชไฟฟา ซงการใชไฟฟาใหเกดความปลอดภยกตองพจารณาในแตละสวนแตกตางกนดงน

สวนทอาจเกดอนตรายในการใชไฟฟา ขอควรพจารณาเพอใหเกดความปลอดภย

uใชอปกรณตดตงทางไฟฟาทไดมาตรฐานuมการออกแบบทถกตองและปลอดภยตาม

มาตรฐานuตดตงโดยผทมความรความสามารถอยางถกตองuมระบบการตรวจสอบการตดตงทถกตองและ

ปลอดภยตามมาตรฐานuมการตรวจสอบ/บำรงรกษาตามรอบระยะเวลา

uมการกำหนดมาตรฐานความปลอดภยในเครองใชไฟฟาทกชนดโดยหนวยงานทเกยวของ(สมอ.)

uควบคมการผลตและนำเขาสนคาใหเปนไปตามมาตรฐานและมระบบการตรวจสอบทเขมแขงของหนวยงานทเกยวของเชนตรวจจบสนคาทไมไดมาตรฐาน

uตองใหความรกบผซอใหรจกเลอกใชสนคา(คมอ)

1.การตดตงทางไฟฟา เชน สายไฟฟา การเดนสาย การตอสาย อปกรณประกอบตางๆ เชนสวตช เตารบอปกรณเพอความปลอดภยเชนสายดน เครองตดไฟรว และอปกรณปองกนกระแสเกนเปนตน

2.เครองใชไฟฟาตางๆ เตาเสยบ และเตารบ(ชดสายพวง) ทซอมาใชงานภายหลง รวมทงสวนทมการตดตงเพมเตมเพอประกอบการใชงานเครองใชไฟฟานน

10

2.1 ตวอยางของขอควรปฏบตในการใชไฟฟาหรอเครองใชไฟฟาอยางปลอดภย

คมอ

1. หากสามารถเลอกได ควรตรวจสอบใหแนชดกอนการวาจางบรษท หรอชางทจะดำเนนการออกแบบและเดนสายตดตงระบบไฟฟาวาเปนผทมประสบการณความรความชำนาญแลวเทานน

2. อปกรณการตดตงทางไฟฟาตองเปนชนดทไดรบการรบรอง จากมาตรฐานตางๆเชนสำนกงานมาตรฐานผลตภณฑ อตสาหกรรม(สมอ.),UL,VDE,IECเปนตน ตวอยางเชนเตารบทนำมาตดตงตองเปนเตารบ ชนดทม 3 รทมสายดน และตองผานการรบรองจาก

สมอ. ตามมาตรฐาน มอก.166-2549 เทานน

3. การเดนสายและตดตงอปกรณไฟฟา ตองเปนไปตามกฎการเดนสายและตดตงอปกรณไฟฟาของการไฟฟานครหลวงฉบบลาสดหรอมาตรฐานการตดตงทางไฟฟาทการไฟฟานครหลวงยอมรบ

4. กอนใชเครองใชไฟฟา ผใชตองอานและ

ศกษาคมอแนะนำการใชงานใหเขาใจ

และปฏบตตามคำแนะนำอยางเครงครด

5. ทกครงทจะหยบใชเครองใชไฟฟาขอใหตรวจสอบสายไฟ และเตาเสยบ (ปลกไฟ) ของเครองวามรองรอยของการชำรดหรอไมโดยเฉพาะอยางยงหากไมไดมการใชงานมาเปนเวลานาน

6. เมอจะเสยบปลกใชเครองใชไฟฟา จะตองดใหแนใจกอนวา สวตชของเครองไมไดเปดอยเพอปองกนไมใหเกดอนตรายจากประกายไฟขณะเสยบ ซงอาจทำใหเครองชำรด และเมอเลกใชใหปดสวตชทเครองใชไฟฟากอน แลวจงถอดปลกออกจากเตารบทกครง เพอปองกนอนตรายไมใหถกประกายไฟและยงไมทำใหเครองใชไฟฟานนชำรดงายอกดวย

11

7. เครองใชไฟฟาทมเปลอกหมภายนอกททำดวยโลหะทกชนดหรอเครองใชไฟฟาทอาจมไฟฟารวมากบนำ เชน ตเยนเตารด หมอหงขาว เตาไมโครเวฟ เครองซกผา หมอตมนำรอน กระทะไฟฟา เครองทำนำอน เตาไฟฟา เครองปรบอากาศ เปนตน หากไมใชเครองใชไฟฟาประเภท 2 หรอประเภท 3 แลว จำเปนตองมการตอสายดนของเครองใชไฟฟาเขากบระบบสายดนคอ

7.1 ทานจะตองมการตดตงระบบสายดนและตอลงดนทเมนสวตชอยางถกตอง(ดรายละเอยดเรองสายดน)

7.2 มการเดนสายดนจากเมนสวตชไปยงเตารบชนดมสายดน 7.3 มการใชเตาเสยบชนดมขวสายดนกบเตารบชนดมขว

สายดนทเปนมาตรฐานเดยวกน

8. พดลมไฟฟาชนดทมคณภาพตำ หรอพดลมทมไดมการบำรงรกษา หากเปดทงไวนานๆ มอเตอรอาจจะหมนชาลงจนหยด

หมน หากปลอยทงไวมอเตอรจะเกดความรอนสง และเกด

ไฟไหมไดโดยงายดงนนจงควรเลอกซอแตพดลมทมคณภาพและหมนดแลทำความสะอาด รวมทงคอยตรวจสอบความ ผดปกตอยเสมอ (ใหอยในสายตา) เชน แตะดความรอนทตวพดลม มสวตชเปดคางไวโดยมอเตอรไมหมนหรอไม สงเกตกลนผดปกตและควรถอดปลกพดลมออกทกครงเมอเลกใชงานเปนตน

9. อยาพยายามเอาสงของตางๆ ไปวาง หรอครอบคลมตกแตงบน

เครองใชไฟฟา หรอนำเครองใชไฟฟาไปวางในทคบแคบอากาศถายเทไมสะดวก นอกจากจะทำใหเครองใชไฟฟามอายสนชำรดไดงายเนองจากระบายความรอนไดไมดแลวยงทำใหการทำงานมประสทธภาพตำ เนองจากความรอนสงจะทำใหมการสญเสยพลงงานมาก ทำใหกนไฟมาก แลวยงอาจเปนสาเหตทำใหเกดเพลงไหมไดดวย

10. อยาวางอปกรณไฟฟาทเกดความรอนใกลวสดทตดไฟได เชน

อยาวางดวงโคมใกลกบผามาน เปนตน

12

11. หลกเลยงการนำเครองใชไฟฟาไปใชในบรเวณทมฝนสาด

เชน หนาตางหรอเฉลยง หรอ เอาภาชนะใสนำไว

บนเครองใชไฟฟา เชน ขนนำ ตเลยงปลา แจกนดอกไม

ใสนำ เพราะนำอาจ

หกใส เกดอนตรายไฟ

รวขนได

12. เมอรางกายเปยกชน หามแตะตองสวนทมไฟฟาหรอเครองใชไฟฟาเปนอนขาด เพราะความ

ตานทานตอไฟฟาของผวหนงทเปยกชนจะลดลงอยางมาก หากมไฟรวจะทำใหกระแสไฟฟา

สามารถไหลผานรางกายไดโดยสะดวก อาจ

ทำใหเสยชวตได ขอแนะนำในกรณทจำเปน

ตองใชไฟฟาขณะทร างกายเปยกชน เชน

การใชเครองทำนำอนในการอาบนำ นอกจาก

จะตองตดตงสายดนแลว จะตองตดตงเครอง

ตดไฟรวทไดมาตรฐานความปลอดภย (มอก.) ในวงจรไฟฟาของเครองทำนำอนดวยเพอเสรม

การทำงานของสายดนใหปลอดภยยงขน ซงเครองตดไฟรวทตดมาในเครองทำนำอนเพยง

อยางเดยวนนยงไมเพยงพอ (ขอสำคญกอนใชงาน ตองตรวจสอบการตอสายมใหมการเขา

สายไฟสลบเสนกนดวย มฉะนน เครองปองกนอาจไมทำงาน)

13. ควรแยกวงจรไฟฟาทนำอาจทวมถง เชน บรเวณชนลางของอาคาร เพอใหสามารถปลดไฟออก

ไดทนทเมอเกดนำทวมและควรปองกนวงจรทแยกออกนดวยเครองตดไฟรวดวย

14. อปกรณไฟฟาทจำเปนตองแชในนำ เชน ปมนำสำหรบ

เตมอากาศ หรอเครองกรองนำสำหรบบอหรอตเลยงปลา

นน วงจรไฟฟาทจายไฟใหเครองฯ ตองมเครองตดไฟรว

และควรใชผ านหมอแปลงแยกวงจร ( isolat ing

transformer) หรอใชแรงดนตำพเศษจงจะปลอดภย

และตองมการตรวจสอบดานความปลอดภยและมการบำรง

รกษาอยเปนประจำดวย

15. หามลากตลบสายไฟ (ชดสายพวง)เขาไปใชในหองนำ

หรอบรเวณทเปยกนำอาจเกดอนตรายไดโดยงาย

13

16. ในการเดนสายไฟหรอลากสายไฟไปใชงานนอกอาคารเปนการชวคราวหรอถาวร เชน งานกอสราง, งานตอเตมปรบปรงนอกอาคาร นอกจากอปกรณไฟฟาและสายไฟฟาตองเปนชนดทกนนำและทนทานตอสภาวะแวดลอมทางกลและแสงแดดแลว วงจรไฟฟาหรอเตารบ

นนจะตองมการปองกนดวย

เครองตดไฟรว

17. หมนตรวจสอบอปกรณตดตงทางไฟฟาและเครองใชไฟฟาเปนประจำอยางนอยปละ1ครง

18. ฝกใหเปนคนชางสงเกตสงผดปกตจากส กลน เสยง และการสมผส

อณหภม รวมทงการใชเครองมองายๆ เชน ไขควงลองไฟ*แตะดวาม

ไฟรว เปนตน ตวอยางการสงเกต เชน สของสายไฟเปลยน มกลนเหมนไหมมรอยเขมาหรอมรอยไหม การใชหลงมอแตะหรอจบสวตชไฟหรอปลกไฟแลวรสกอนๆ (แสดงวามความรอนผดปกตเกดขน อาจเกดจากจดตอตางๆ ไมแนน เตาเสยบ-เตารบหลวม เปนตน หากดำเนนการเองไมได ใหเรยกชางไฟฟามาดำเนนการตรวจสอบแกไข)

(*ดคำแนะนำวธใชไขควงลองไฟทายบท)

19. อยาใชสารเคมทไวไฟใกลกบเครองใชไฟฟาฯทกำลง

ทำงาน เชน สเปรย ยาฆาแมลง หรอทมสวนผสม

ของทนเนอร หรอ อยาพยายามใชไฟฟาหรอเปดสวตชไฟฟา เชน พดลมระบายอากาศในบรเวณทมไอของสารระเหยหรอกาซทไวไฟปกคลมอยเตมพนท เชน กาซหงตมทนเนอรหรอไอนำมนเบนซนเปนตนอาจเกดระเบดไฟลกไหมได

20. ใหระมดระวงการใชอปกรณไฟฟาราคาถกจากบางประเทศทผลตแบบไมไดมาตรฐาน นอกจากจะมอายการใชงานสนแลวอาจไมปลอดภยในการใชงานโดยเฉพาะอยางยงในเรองของอคคภย

21. อปกรณทมการเสยบปลกทงไวนานๆ โดยไมมผดแลเชน หลอดไฟทางเดนหรอบนได, หมอแปลงไฟขนาดเลก (ทเรยกกนวาอะแดปตอร), เครองชารจแบตเตอรขนาดเลก เปนตน หากมความจำเปน

14

ตองใชใหพยายามหลกเลยงหรอขจดไมใหมวสดทตดไฟไดอยใกลๆ เปนอนขาด เพอไมใหมการไหมลกลามเกดขน

22. หลกเลยงหรออยาใหเดกสามารถเขาถงเครองใชไฟฟาทให

ความรอน เชน โคมไฟทรอน เตารด เตาไฟฟา เครองเปาผมหรอเครองใชทมการหมนเชนพดลมเครองซกผาเปนตน

23.พยายามอยาใหสายไฟแตะสมผสกบสวนของเครองใชไฟฟา

ทใหความรอน เชน เตารด เครองเปาผม เตาไฟฟา

เปนตน

24. เครองใชไฟฟาทกนไฟมาก เชน หมอหงขาว เตาไฟฟา

เครองซกผา ควรเปนเตารบเดยว อยาพยายามตอใชรวม

เตารบเดยวกนกบเครองใชชนดอน

25. อยาพยายามซอมเครองใชไฟฟาดวยตวเองหรอโดยชางทมความรความชำนาญไมเพยงพอ เครองใชไฟฟาบางประเภทจำเปนตองอาศยอปกรณตรวจสอบดานความปลอดภย เชนเตาไมโครเวฟ ตองมการตรวจสอบการรวของคลนไมโครเวฟไมใหมมากเกนอตราทกำหนด หรอเครองใชทมสายดนตองตรวจสอบความตอเนองของสายดน ทดสอบการทนกระแสลดวงจรของจดตอสายดน และทดสอบความเปนฉนวนระหวางสายดนกบสายศนยเปนตน

26. การตอเครองใชไฟฟาทไมไดตอผานเตาเสยบ-เตารบ เชนเครองทำนำอน เปนตนทานตองมนใจวาผทมาตดตงเครองใหทานเปนผมความรความเขาใจในการตดตงทางไฟฟาอยางดอยาฝากชวตอนมคาของทานไวกบผขายสนคาทไมมความรบผดชอบ ตวอยางของอบตเหตทเคยเกดขน เชน การใช

ตะปคอนกรตแทนสายดน การตอสายไฟสลบเสน การม

สายดนแตไมตอ หรอตอไมถกตอง การไมมเครองตดไฟรว

เปนตนหากไมแนใจขอใหใชบรการจากการไฟฟานครหลวง

27. หลกเลยงการใชเครองใชไฟฟาในขณะทมฝนตกฟาคะนองโดยเฉพาะอยางยงอปกรณอเลกทรอนกส เชน โทรทศนวดโอ เครองเสยง คอมพวเตอร อปกรณสอสาร โทรศพท

15

เปนตน เพอปองกนไมใหเครองใชไฟฟาเหลานชำรดเสยหายดงนน เมอมฝนฟาคะนองเกดขนในบรเวณใกลเคยง

แนะนำใหปดเครองและถอดปลกไฟ รวมทงสายอากาศ

และสายโทรศพทออกจากเครองทกครง

28. เครองใชไฟฟาทควบคมการเปดปดดวยรโมทคอนโทรลหรอปมสมผสอเลกทรอนกสโทรทศนวดโอเครองเสยงเครองปรบอากาศหรออปกรณคอมพวเตอร เปนตน เครองเหลานเมอปดเครองแลวจะยงมไฟเลยงวงจรควบคมภายในอยตลอดเวลา จงมกมตวอยางของการเกดอปกรณควบคมภายในชำรดและบางครงทำใหเกดไฟลกไหมทรพยสนเสยหายอยเสมอดงนนจงควรถอดปลกหรอตดตงวงจรสวตชตดตอวงจรเพอปลดไฟออกทกครงทเลกใชงาน

29. เมอไฟจากการไฟฟาดบ ใหดบสวตชเครองใชทกชนดทเปดคางอยทนท เพอ

❖ ปองกนเครองใชชำรดจากแรงดนทผดปกต ขณะไฟดบ

ไมสนท (แรงดนตก) หรอ ขณะทเรมมไฟกลบเขามา

(แรงดนอาจจะเกน)

❖ ปองกนอปกรณตดวงจรทำงาน เมอมไฟกลบเขามา

ถามเครองใชทกนไฟในการสตารทมากเปดใชอย

อาจจะทำใหมไฟดบอกครง

❖ ปองกนอนตรายจากเครองใช เชน เตารด

เตาไฟฟา ทตดคางอย เมอมไฟกลบเขามา

โดยไมรตว

30. เครองใชไฟฟาททำความเยนหรอประกอบดวย

เครองคอมเพรสเซอร เชน ตเยน หรอ

เครองปรบอากาศ ทกครงทมไฟฟาดบ

หรอไฟตกรนแรง เพอไมใหเครองฯชำรด

ควรรบดบเครองหรอถอดปลกออกทนท

การเปดซำควรทำภายหลงปดเครองหรอ

ไฟดบแลวอยางนอย 3 นาท

31. กอนออกจากหองทกครง ใหตรวจดวาไดดบเครองใชไฟฟาทไมจำเปนออกเสยกอน

32. ฝกฝนใหรจกวธแกไขและปองกนรวมทงชวยเหลอปฐมพยาบาลเมอมอบตเหตทางไฟฟาเกดขน

16

33. คำแนะนำวธใชไขควงลองไฟ

1. ไขควงลองไฟนนเปนเครองมออยางงายสำหรบใชตรวจสอบวตถหรอตวนำวา มไฟฟาหรอมแรงดนไฟฟาอยหรอไม และยงใชตรวจสอบเครองใชไฟฟาวามไฟรวหรอไมอกดวย

2. การทำงานของไขควงลองไฟแบบธรรมดา ภายในจะประกอบดวยหลอดนออนตออยกบความตานทานคาสง โดยความตานทานมหนาทจำกดปรมาณกระแสไฟทจะไหลผานหลอดนออนและรางกายไมใหมอนตราย หากมการนำไปแตะสมผสกบสวนทมไฟ ซงจะเปนการตอไฟครบวงจร โดยไฟฟาจะไหลจากปลายไขควงผานหลอดนออนตวตานทานนวแขนรางกาย ลงสพนทยนอย โดยหลอดนออนจะสวางกตอเมอแรงดนทหลอดสงถงระดบพกดทหลอดนออนจะสวาง

3. การเลอกไขควงลองไฟควรเลอกใหเหมาะกบไฟฟาทจะใชทงชนดของไฟฟาและขนาดแรงดน

3.1 ชนดของไฟฟา เชน ไฟฟากระแสตรง DC (ใชในรถยนต) ไฟฟากระแสสลบ AC (ใชกบไฟทมาจากการไฟฟาฯ)

3.2 ขนาดแรงดนไฟฟาตองพอเหมาะ ไมสงหรอตำเกนไปหากเลอกไขควงมคาแรงดนตำอาจไวด แตไมปลอดภยนกคอจะรสกวามไฟรวผานไขควงมากเวลาแตะสมผสเชนไฟฟาตามบานใชไฟ200-250โวลตแตใชไขควงสำหรบแรงดน80-125โวลตเปนตน

4. ระวงอยาใหนวแตะสมผสไขควงสวนทเปลอยควรใชไขควงทมการหมฉนวนใหเหลอเฉพาะปลายทจะใชสมผส หากไมมอาจตองใชวธพนใหรอบดวยเทปพนสายไฟกได ซงจะชวยลดหรอปองกนอบตเหตการเกดลดวงจรจากการใชไขควงทไมระมดระวงดวย

5. ไขควงลองไฟทวไปทใชตามบานมกจะมปมดานบนหรอเปนแบบคลปหนบปากกา ไวสำหรบใหใชนวแตะเพอใหไฟไหลครบวงจรผานรางกายไฟนออนจงจะตดแดงขนมาได

17

6. การใชไขควงลองไฟทถกวธนนใหเอาปลายแตะวตถทจะทดสอบกอน แลวจงใชนวแตะปมดาน

บนหรอตรงคลปหนบใหครบวงจร และตองไมยนอยบนพนฉนวนหรอใสรองเทา เพราะไฟอาจจะไมตดทำใหแปลความหมายผดวาไมมไฟรวกได

7. ทกครงทจะใช ใหระมดระวงและระลกไวเสมอวา อาจมอนตราย เชน ไขควงฯอาจชำรดหรอลดวงจรภายในไดจงตองแตะเพยงเลกนอยเทานน

8. ไขควงลองไฟ ทไมไดใชงานมานาน ไฟนออนหรอตวตานทานภายในอาจชำรดใชงานไมได(ไฟไมตด) หรอ หากเปนแบบ ดจตอล ไฟแสดงผลอาจไมทำงาน ดงนน กอนใชงานควรทดสอบไขควงฯนนวายงใชไดอย โดยทดสอบกบสวนทรแนวามไฟเสยกอน เชน ไขควงลองไฟชนดใชไฟบานใหใชทดสอบโดยแหยเขาไปในรเตารบทผนง จะมรหนงเทานนทมไฟเปนตน

9. เวลาแหยไขควงลองไฟ ตองระมดระวงอยาใหไขควงไปแตะสวนอนท เปนขวไฟคนละขวพรอมกน เชน ขวไฟตางเฟส หรอ ขวมไฟแตะกบขวดนหรอนวทรล เปนตน โดยเฉพาะอยางยงในทแคบๆ เพราะนนหมายถงการทำใหเกดลดวงจรและจะมประกายไฟทรนแรงพงเขาสใบหนาและดวงตาจนอาจเสยโฉมหรอพการได ดงนน ในสถานการณทมขวไฟฟาเปดโลง หรอเปลอย เชน ตแผงสวตช หรอเตารบทเปดฝาออก ไมแนะนำใหผทไมใชชางไฟฟาทำงานโดยเดดขาด

10. หามซอมหรอดดแปลงไขควงลองไฟทชำรดเปนอนขาด เชน การเปลยนคาความตานทาน หรอตอตรงความตานทานเปนตน

11. หามนำไขควงลองไฟไปใชทดสอบกบไฟฟาทไมรคาแรงดนหรอไฟฟาแรงดนสง

18

ตวอยางสายไฟฟาแรงตำ ชนดตางๆ

คาแนะนำดานความปลอดภย 3 ของอปกรณตดตงทางไฟฟา

3.1สายไฟฟา การเลอกใชสายไฟฟา1. ใชเฉพาะสายไฟฟาทไดมาตรฐาน จากสำนกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม (ม

เครองหมายมอก.11)เทานน2. สายไฟฟาชนดทใชเดนภายในอาคารหามนำไปใชเดนนอกอาคาร เพราะแสงแดดจะทำให

ฉนวนแตกกรอบชำรด สายไฟชนดทใชเดนนอกอาคารมกจะมการเตมสารปองกนแสงแดดไวในเปลอกหรอฉนวนของสายสารปองกนแสงแดดสวนใหญทใชกนมากนนจะเปนสดำแตอาจจะเปนสอนกไดการเดนรอยในทอกมสวนชวยปองกนฉนวนของสายจากแสงแดดไดในระดบหนง

3. เลอกใชชนดของสายไฟใหเหมาะสมกบสภาพการตดตงใชงาน เชน สายไฟชนดออนหามนำไปใชเดนยดตดกบผนงหรอลากผานบรเวณทมการกดทบสายเชนลอดผานบานพบประตหนาตางหรอต เนองจากฉนวนของสายไมสามารถรบแรงกดกระแทกจากอปกรณจบยดสายหรอบานพบได การเดนสายใตดนกตองใชชนดทเปนสายใตดน (เชน สายชนด NYY) พรอมทงมการเดนรอยในทอเพอปองกนสายใตดนไมใหเสยหายเปนตน

ตวอยางสายไฟฟาแรงตำ ชนดตางๆ

ฉนวนPVC

ตวนำทองแดง

สายTHW(สายเดยว)

ตวนำทองแดง

เปลอกหมPVCฉนวนPVC

เปลอกหมPVCสายVAF(สายค)

ฉนวนPVCตวนำทองแดงสายVFF(สายออน)

ตวนำทองแดงฉนวนPVC

สายดน(G)

19

4. ขนาดของสายไฟฟา ตองใชสายตวนำทองแดงและเลอกใหเหมาะสมกบขนาดแรงดนไฟฟา(1เฟสหรอ3เฟส)ปรมาณกระแสไฟฟาทใชงานและสอดคลองกบขนาดของฟวสหรอสวตชอตโนมต (เบรกเกอร) ทใช สำหรบขนาดสายเมนและสายตอหลกดนนนกตองสอดคลองกบขนาดของเมนสวตชและขนาดของเครองวดฯดวยตามตารางตอไปน

ตารางท 1ขนาดสายไฟฟาตามขนาดของเมนสวตช

ขนาดเครองวดฯ (แอมแปร)

เฟส

5(15) 1 16 4(10) 4,10**(10) 300 15(45) 1 50 10(10) 16(10) 300 30(100) 1 100 25(10) 50(16) 300 50(150) 1 125 35(10) 70(25) 300

15(45) 3 50 10(10) 16(10) 750 30(100) 3 100 25(10) 50(16) 750 50(150) 3 125 35(10) 70(25) 750 200 3 250 95(25) 150(35) 750 400 3 500 240(50) 500(70) 750

ขนาดสงสด ของเมนสวตช (แอมแปร)

ขนาดตำสดของสายเมนและ (สายตอหลกดน) **ตร.มม.

แรงดนไฟฟา ของสายเมน (โวลต) สายเมนในอากาศ สายเมนในทอ

หมายเหต * สายตอหลกดนขนาด 10 ตร.มม. ใหเดนในทอ สวนสายเมนทใหญกวา 500 ตร.มม.ใหใชสายตอหลกดนขนาด95ตร.มม.เปนอยางนอย **สายเมนทใชเดนในทอฝงดนตองไมเลกกวา10ตร.มม.

5. ขนาดของสายตอหลกดน ตองมขนาดไมเลกกวาทกำหนดไวในตารางตอไปน

ตารางท 2ขนาดตำสดของสายตอหลกดน

ขนาดสายเมนเขาอาคาร ขนาดตำสดของสายตอหลกดน (ตวนำทองแดง) (ตร.มม.) (ตวนำทองแดง) (ตร.มม.)

ไมเกน35 10(ควรเดนในทอ) เกน35 แตไมเกน50 16 เกน50 แตไมเกน95 25 เกน95 แตไมเกน185 35 เกน185แตไมเกน300 50 เกน300แตไมเกน500 70 เกน500 95

20

6. ขนาดตำสดของสายดนปองกนสายดนฯทเดนไปยงอปกรณไฟฟา (บรภณฑไฟฟา)หรอเตารบใหมขนาดเปนไปตามขนาดปรบตงของเครองปองกนกระแสเกนตามตารางตอไปน

ตารางท 3ขนาดตำส ดของสายดนของบรภณฑไฟฟา

พกดหรอขนาดปรบตงของ ขนาดตำสดของสายดนของบรภณฑไฟฟา เครองปองกนกระแสเกน ไมเกน (แอมแปร) (ตวนำทองแดง) (ตร.มม.)

16 1.5* 20 2.5* 40 4* 70 6* 100 10 200 16 400 25 500 35 800 50 1,000 70 1,250 95 2,000 120 2,500 185 4,000 240 6,000 400

หมายเหต เครองปองกนกระแสเกนอาจจะเปนฟวสหรอเบรกเกอร(สวตชอตโนมต)กได *หมายถงขนาดตำสดของสายดนของบรภณฑไฟฟาสำหรบทอยอาศยหรออาคารของผใช

ไฟฟาทอยหางจากหมอแปลงระบบจำหนายระยะไมเกน 100 เมตร หากเกนระยะ100 เมตร ใหศกษาเพมเตมจากมาตรฐานการตดตงทางไฟฟาสำหรบประเทศไทยฉบบปลาสดหรอใชขนาดเทากบขนาดสายเสนไฟ

21

สายไฟ (L,N) สายดน (G)

2.5 1.5 4.0 2.5 6.0 4.0 10.0 4.0 16.0 6.0 25.0 6.0 35.0 10.0

ขนาดสายเสนไฟ (ตร.มม.) ขนาดสายดน (ตร.มม.)

ขนาดสายไฟพรอมสายดน (ตร.มม.) ตาม มอก. 11-2531

ขนาดสายไฟฟาทมสายดนตาม มอก. 11-2549

หมายเหต 1.)การเลอกขนาดสายดนนนจะขนอยกบขนาดกระแสลดวงจรและความเรวของอปกรณ ปองกนดงนนในกรณทสายดนเดนดวยสายเดยวเชนสายTHWสเขยวหากไมม ขอมลใดๆแนะนำใหใชขนาดสายดนเทากบขนาดสายเสนไฟ 2.)ในมอก.11-2549ไดกำหนดขนาดของสายดนใหมตามตารางดงตอไปน

ไมเกน16.0 ใชขนาดเดยวกบสายเสนไฟ 25.0 16.0 35.0 16.0 50.0 25.0 70.0 35.0 95.0 50.0 120.0 70.0 150.0 95.0 185.0 95.0 240.0 120.0 300.0 150.0

22

7. การเลอกใชขนาดสายไฟฟาใหเหมาะสมกบสภาพการใชงานตางๆ ใหเปนไปตามตารางแสดงพกดกระแสไฟฟาดงน

ตารางท 4 ตารางแสดงขนาดกระแสของสายไฟฟา

ขนาดสาย (ตร.มม.)

ขนาดกระแส (แอมแปร)

วธการเดนสาย (ดหมายเหต)

ก ทอโลหะ ทออโลหะ ทอโลหะ ทออโลหะ

ข ค ง

จ

0.5 9 8 8 7 10 9 - 1 14 11 11 10 15 13 21 1.5 17 15 14 13 18 16 26 2.5 23 20 18 17 24 21 34 4 31 27 24 23 32 28 45 6 42 35 31 30 42 36 56 10 60 50 43 42 58 50 75 16 81 66 56 54 77 65 97 25 111 89 77 74 103 87 125 35 137 110 95 91 126 105 150 50 169 - 119 114 156 129 177 70 217 - 148 141 195 160 216 95 271 - 187 180 242 200 259 120 316 - 214 205 279 228 294 150 364 - 251 236 322 259 330 185 424 - 287 269 370 296 372 240 509 - 344 329 440 352 431 300 592 - 400 373 508 400 487 400 696 - 474 416 599 455 552 500 818 - 541 469 684 516 623

23

หมายเหต 1.วธการเดนสาย

แบบ ก

หมายถงสายแกนเดยวหมฉนวนเดนในอากาศแบบ ข

หมายถงสายแบนหมฉนวนมเปลอกเดนเกาะผนงแบบ ค

หมายถง สายแกนเดยวหมฉนวนไมเกน 3 เสน หรอสายหมฉนวนมเปลอกไมเกน 3 แกน (ไมตองนบสายดน) เดนในทอในอากาศ ในทอฝง ในผนงปนฉาบ หรอในทอใน ฝาเพดาน

แบบ ง

หมายถง สายแกนเดยวหมฉนวนไมเกน 3 เสน หรอสายหมฉนวนมเปลอกไมเกน 3 แกน (ไมตองนบสายดน)เดนในทอฝงดนแบบ จ

หมายถง สายแกนเดยวหมฉนวนมเปลอกไมเกน 3 เสน หรอสายหมฉนวนมเปลอกไมเกน 3 แกน (ไมตองนบสายดน) เดนฝงดน โดยตรง

24

2. วธนบจำนวนสายในทอ ( แบบ ค ถง แบบ จ ) 2.1 ไมตองนบสายเสนศนยของระบบ 3 เฟส ทออกแบบใหใชไฟสมดลยทง 3 เฟส ยกเวน

หมายเหตขอ2.22.2 ถาการใชไฟฟามากกวา 50% มาจากอปกรณททำใหเกดกระแสฮารมอนกในสายเสนศนย เชน

หลอดฟลออเรสเซนตเครองคอมพวเตอรใหนบรวมสายเสนศนยดวย2.3 การนบจำนวนสายไฟฟาในทอทมมากกวา 3 เสน ใหใชตวคณเพอลดขนาดของกระแสในสาย

ไฟฟาดงน

จำนวนสาย (เสน) ตวคณ

4–6 0.82

7–9 0.72

10–20 0.56

21–30 0.48

31–40 0.44

เกน40 0.38

2.4 การเดนสายในทอหรอรางเคเบลควรเวนทวางไวโดยพนทหนาตดรวมของสายไฟทกเสนรวมทงฉนวนและเปลอกไมควรเกน40%ของพนทหนาตดภายในของทอหรอรางเคเบลนน

การเดนสายไฟ 1. เลอกวาจางชางเดนสายไฟฟาทมประสบการณสงหรอชางทเคยผานการอบรมจากการไฟฟา

นครหลวงแลว(ขอทราบรายชอไดทแผนกบรการของการไฟฟานครหลวงทกเขต)2. หลกเลยงการมจดตอสายไฟฟาเกนความจำเปน หากมการตอสายกตองเลอกใชอปกรณการ

ตอสายทถกตองมนคงแขงแรง (หามใชตะกวบดกรในการตอสายโดยลำพงแตอยางเดยวเนองจากตะกวจะทนอณหภมไดตำและหลอมละลายทำใหจดตอหลวม ยกเวนจะตอสายไฟใหมนคงแขงแรงทางกลกอนแลวจงใชตะกวบดกรทบเปนการเสรมกได)

3. สายไฟฟาททะลผานผนงหรอออกมาจากอปกรณไฟฟาตองมฉนวนรองรบเพอปองกนฉนวนของสายไฟฟาถกบาดจนชำรด

25

4. การตอสายไฟแตละเสนจะตองตอใหถกกบขวตามมาตรฐานสของฉนวนสายไฟ หากตอไมถกตองนอกจากเครองใชไฟฟาอาจชำรดไดงายแลวยงอาจเกดอนตรายถกไฟฟาดดถงแกชวตได

สายดน (G)

มอก.11-2531(เกา) ดำ เทา เขยวสลบเหลอง

มอก.11-2549(ใหม) นำตาล ฟา เขยวสลบเหลอง

IEC นำตาล ฟา เขยวสลบเหลอง

เยอรมน ดำ(นำตาล) ฟา เขยวสลบเหลอง

ฝรงเศส ดำ ฟา เขยวสลบเหลอง

องกฤษ(ใหม) นำตาล ฟา เขยวสลบเหลอง

องกฤษ(เกา) แดง ดำ เขยวสลบเหลอง

อเมรกน ดำ(แดง) ขาว(เทาออน) เขยว(เขยวสลบเหลอง)

มาตรฐานสของฉนวนสายไฟฟา

มาตรฐาน สายเสนไฟ (L) สายศนย (N)

5. อปกรณปองกนกระแสไฟฟาเกน เชนฟวสหรอเบรกเกอร รวมทงสวตชปด-เปด ใหตอเฉพาะ

กบสายเสนทมไฟ (เสนทมฉนวนสดำ) เทานน และหามตอฟวสในสายเสนทไมมไฟ (เสนศนย)ในกรณทใชเบรกเกอร หรอสวตชในเสนศนยดวยตองเปนชนดทตดไฟหรอปลดสายไฟทกเสนออกพรอมกน(2ขวพรอมกน)

6. กรณทจะมการตอเตมเดนสายไฟบางสวนแลวพบวา การเดนสายไฟเดมทงบานใชสของสายไฟสลบกนกบมาตรฐานเหมอนกนทงหมด (เชน เสนทมไฟใชสขาว เสนศนยใชสดำ) หากไมสามารถแกไขใหมไดขอแนะนำใหใชสของสายไฟระบบเดยวกนทงบาน แตตองมเครองหมายหรอเอกสารกำกบไวทแผงสวตชหรอ ตเมนสวตชสำหรบชางไฟฟาและเจาของบานทราบทกครงทมการตรวจสอบดวย

7. กรณของสายดน ถาใชสายดนเปนเสนเดยว ตองมฉนวนเปนสเขยวและถาสายวงจรเดนในทอโลหะตองเดนสายดนในทอเดยวกบสายวงจรดวยหามเดนนอกทอโลหะโดดๆ

8. สายไฟสายเดยวทเปนฉนวนชนเดยวเชนสายTHW.ไมอนญาตใหเดนสายโดยใชเขมขดรดสาย9. สายเมนทมขนาดตำกวา50ตร.มม.ไมควรนำมาควบสาย

26

การตรวจสอบสายไฟฟา 1. ตรวจสอบการเดนสายไฟวาใชสถกตองตามมาตรฐานหรอไม

(โดยใชไขควงลองไฟ)หากไมถกตองเพยงบางจดใหแกไขสลบสายใหม หากไมถกตองตลอดทงอาคารเหมอนกนหมดใหมเครองหมายหรอเอกสารกำกบไวทแผงสวตชหรอตเมนสวตชดวยเพอปองกนการเขาใจผดภายหลง

2. ตรวจสอบจดตอสายการเขาสายตองขนใหแนนอยางนอยปละ1ครง

3. สงเกตอณหภมของสายโดยใชการสมผสทผวฉนวนของสายถารสกอนหรอรอนแสดงวามสงผดปกต อาจเนองจากใชไฟเกนขนาดของสาย หรอมจดตอสายตาง ๆ ไมแนน เชนบรเวณปลกไฟเตารบสวตชเปนตน

4. สงเกตสของเปลอกสาย ถาสายไฟบางเสนมสเปลยนไป เชนสขาว เปลยนเปนสคลำหรอมฝนจบมาก แสดงวามอณหภมสงกวาปกตอาจมการใชไฟเกนขนาดสายหรอมการตอสายไมแนนเปนตน

5. ฉนวนของสายไฟฟาตองไมมการแตกกรอบ ไมมรอยไหมชำรด ถาพบควรหาสาเหตแลวแกไขสาเหต พรอมเปลยนสายใหม

6. หมนตรวจสอบสภาพของสายไฟฟาปละ 1 ครง เปนอยางนอยโดยใหมการบนทกขอมลการตรวจสภาพไวทกครงดวย

7. กรณทมการใชไฟฟามากขน ควรตรวจสอบขนาดของสายไฟฟาทใชอยวาเหมาะสมหรอไม ถาขนาดสายไมเพยงพอตองเปลยนใหม

8. ตรวจสอบสายไฟบร เวณททะลผ านฝา เพดานหรอผนงนอกจากตองมฉนวนรองรบการบาดสายแลว ยงอาจมรอยหนแทะเปลอกของสายทำใหเกดลดวงจรและเกดไฟไหมได

27

3.2เมนสวตช เมนสวตช ในทนจะหมายถง อปกรณบนแผงวงจรควบคมการจายไฟฟาททำหนาทควบคมการใชไฟฟาใหเกดความปลอดภยสามารถสบหรอปลดออกไดทนท เมนสวตชมกจะหมายถงอปกรณสบปลดวงจรไฟฟาตวแรกถดจากเครองวดหนวยไฟฟา(มเตอร) ของการไฟฟานครหลวงเขามาในบาน ซงจะรวมถงอปกรณปองกนกระแสไฟฟาเกนและลดวงจรดวย

1. ขนาดปรบตงของอปกรณปองกนกระแสเกนหรอลดวงจรในเมนสวตช เชน ฟวสหรอเบรกเกอรตองเลอกขนาดใหพอเหมาะทจะสามารถตดวงจรไฟฟาในขณะทเกดกระแสลดวงจรหรอมกระแสไฟฟาไหลเกนไดทนทวงท กอนทสายไฟฟาและอปกรณอนๆจะเสยหาย

2. ฟวสหรอเบรกเกอรทใชตองมความสามารถหรอมพกดในการตดกระแสไฟฟาลดวงจร(ICหรอInterruptingCapacityหรอInterruptingRating)ไมตำกวาคากระแสลดวงจรของระบบไฟฟาทตำแหนงตดตง คาพกดกระแสลดวงจร (IC) นปกตจะมหนวยเปน kA หรอกโลแอมแปร และจะตองสอดคลองกบแรงดนไฟฟาทใชงานดวยเชนพกดIC=10kA สำหรบแรงดน 120 V เมอนำไปใชกบแรงดน 240 Vจะมพกด IC ลดลงประมาณครงหนง เชนเหลอ IC = 5kAเปนตน

หมายเหต 2.1) คาพกด IC ของอปกรณตดไฟสำหรบระบบทวไปภายในเขตกฟน.จะตองไมนอยกวา10kA

2.2) สำหรบในเขตวงจรตาขาย (เขตวดเลยบ) ตองมพกดICไมนอยกวา50kA

2.3) คาพกด IC ของเบรกเกอรทใชสำหรบบานอยอาศยทวไปนนใหอางองคาพกดททดสอบตามมาตรฐานIEC898หรอ60898เทานน

28

3. ตำแหนงของเมนสวตชตองอยหางจากวสดทเปนเชอเพลงเชนผากระดาษหรอสารไวไฟเชนทนเนอรผสมส

4. ตเมนสวตชหากทำดวยโลหะตองตอลงดน (ดผงวงจรทายเลม)หากไมใชโลหะตองทำดวยสารทไมตดไฟไดงายหรอทำดวยวสดทไมไหมลกลาม(Flameretarded)

5. ตำแหนงของเมนสวตชตองเขาถงไดสะดวกและมการระบายอากาศอยางเพยงพอ6. ตำแหนงของเมนสวตชควรอยสงพนระดบทนำอาจจะทวมถง และไมอยใกลกบแนวทอนำหรอทอ

ระบายนำเพอปองกนอนตรายในกรณททอนำชำรดหรอการกดกรอนเกดสนมเนองจากความชน7. ในกรณทเมนสวตชประกอบดวยคตเอาท(สวตชใบมด)และคารทรดจฟวส(ฟวสกระปก)ให

ตอตรงทตำแหนงฟวสภายในคตเอาทดวยสายทองแดงทมขนาดเพยงพอ (ไมเลกกวาขนาดสายเมน) เพอใหทำหนาทเปนสะพานไฟสบ-ปลดวงจรอยางเดยว โดยใหคารทรดจฟวสทำหนาทปองกนกระแสเกนและกระแสลดวงจรแทน

8. ในขณะทปลดเมนสวตช เพอการซอมแซมหรอบำรงรกษานนใหเขยนปายเตอนไววา “หามสบไฟ! ชางไฟฟากำลงทำงาน”แขวนไวทเมนสวตชทกครง

9. เครองตดไฟรว ควรมปมทดสอบการทำงาน และมการกดปมทดสอบเปนประจำ

เครองตดไฟรวชนดทใชปองกนไฟดด ควรมความไวสงโดยตองมขนาดกระแสไฟรวไมเกน30mAในการตดตงหากจะใชตวเดยวปองกนทงบาน ในบางกรณอาจจะมปญหาเครองตดบอย โดยเฉพาะอยางยงในบานทสภาพสายไฟเกา หรอมสภาพไฟรวสง จงควรใชเฉพาะกบวงจรยอยหรอเตารบพเศษ เชน ในหองนำทมเครองทำนำอน หองครว เปนตน โดยใหแยกวงจรทมกระแสไฟรวมากออกไป เชน เครองปรบอากาศชนดแยกสวนวงจรทมลกษณะเปนตวเกบประจหรอเครองปองกนฟาผาทมการตอลงดนเปนตน

เครองตดไฟรวชนดทใชปองกนไฟฟารวตวเดยวทงบานหรอทกวงจรจะเปนลกษณะของการปองกนเมอมการเสอมของฉนวนของระบบไฟฟาหรอของเครองใชไฟฟาเพอมใหเกดอคคภยเครองตดไฟรวทใชมกเปนชนดทมความไว ปานกลาง ขนาดตงแต 100 mA ขนไป (100mA,300mA,500mA)การตดตงไวทเมนสวตชจะใชงานไดดหากเปนระบบไฟทมสายดน

10. ขวตอสาย การเขาสาย และจดสมผสตาง ๆ ตองหมนตรวจสอบขนใหแนนอยางนอยปละหนงครงเพอไมใหเกดความรอนวธตรวจสอบอณหภมของสายอยางงายๆอาจจะใชนวสมผสฉนวนสายบรเวณใกลกบจดตอตางๆกได(ตองแนใจวาฉนวนสายนนไมชำรด)

11. เมอมการทำงานของเบรกเกอร (สวตชอตโนมต) หรอเครองตดไฟรว จะตองตรวจสอบหาสาเหตทกครงวาเกดจากอะไร เพอทำการแกไขกอนทจะมการสบไฟใหมสาเหตทเปนไปไดคอ เครองใช

29

ไฟฟาชำรด ไฟฟารว ไฟฟาลดวงจร หรอมการใชไฟเกนกำลงขนาดของสายไฟฟาหรอขนาดของเบรกเกอรบางครงอาจเกดจากไฟตก(เฉพาะวงจรทใชมอเตอรซงกนไฟมาก)หรออาจจะเกดจากเบรกเกอรชำรดเอง กรณของเครองตดไฟรวทมกจะทำงานเมอมฟาผานนเปนเหตการณปกตในกรณทมคลนเหนยวนำจากกระแสฟาผาเลดลอดเขามาในบานทมเครองตดไฟรวทไวเกนไปหรอระบบสายไฟทเกาเกนไปกเปนได

12. หลกดนและตำแหนงตอลงดนภายในอาคารหลงเดยวกน ควรมอยแหงเดยวคอบรเวณตเมนสวตชทางดานไฟเขาเทานน(รายละเอยดใหดในหวขอเรองสายดน)

13. ควรแยกวงจรสำหรบระบบไฟฟาชนลางของอาคารออกตางหาก และใหสามารถปลดวงจรออกไดโดยสะดวกในกรณทมนำทวมขงและควรมการปองกนวงจรนดวยเครองตดไฟรวดวย

14. อปกรณปองกนกระแสเกนและลดวงจรททำหนาทเปนเมนสวตชควรมจำนวนขวดงน ระบบไฟทไมมสายดน เบรกเกอรตองเปนชนดทตดพรอมกนทง 2ขวหากใชฟวสอาจ

ใชขวเดยวได แตตองตออยในสายเสนทมไฟ และตองมสะพานไฟหรอคตเอาท 2 ขว ทสามารถปลดไฟพรอมกนทง2ขว

ระบบไฟทมสายดน เบรกเกอรและฟวสสามารถใชชนดทตดเพยงขวเดยวในสายเสนทมไฟไดยกเวนกรณหองชดของอาคารชดตองถอวามไฟทง2เสนและเปนชนดตดสองขว

3.3สวตชปด-เปด สวตชปด-เปดในทน หมายถง สวตชสำหรบปด-เปดหลอดไฟหรอโคมไฟสำหรบแสงสวางหรอเครองใชไฟฟาชนดอนๆทมการตดตงสวตชเองมขอแนะนำดงน1. เลอกใชสนคาทมมาตรฐาน มอก. 824 หรอมาตรฐานสากลอนๆ ทมการรบรอง เชน IEC,

UL,VDE,KEMA,DINเปนตน2. แรงดนไฟฟาและกระแสไฟฟาทกำหนดของสวตชตองไมตำกวาคาทใชงานจรง3. การเขาสาย/ตอสายตองแนนและมนคงแขงแรง4. สปรงตองแขงแรงตดตอวงจรไดฉบไว5. ฝาครอบไมราวหรอแตกงาย6. ถาใชงานภายนอกตองทนแดดทนฝนไดดวย7. ถาสมผสทสวตชแลวรสกวาอนหรอรอนแสดงวามการตอสายไมแนนหรอสวตชเสอมคณภาพ8. หลกเหลยงการตดตงสวตชในทชนแฉะและหามสมผสหรอใชสวตชในขณะทรางกายเปยกชน9. ตดตงสวตชตดวงจรเฉพาะกบสายเสนทมไฟ(ฉนวนสดำหรอฉนวนสนำตาล)เทานน

30

3.4 เตาเสยบและเตารบ ขอแนะนำในการใชเตาเสยบและเตารบทด และปลอดภย

3.4.1 เตาเสยบ-เตารบ ทใชตองไดมาตรฐาน มอก. 166-2549 (หรอฉบบแกไขปลาสด)

ปจจบนนเตาเสยบและเตารบทมการผลตหรอสงซอเขามาใชงานกบเครองใชไฟฟาในประเทศไทยจะตองเปนไปตามมาตรฐาน มอก. 166-2549 (หรอฉบบแกไขปลาสด)ซงเปนมาตรฐานบงคบทตองปฏบตตามโดยมลกษณะรปแบบของเตาเสยบ-เตารบดงน

: เตาเสยบ (Plug) เปนแบบขากลม มฉนวนหมอยทโคนขาปลกทง 2 ขา เพอปองกนนวไมใหสมผสขาปลกทมไฟขณะเสยบหรอถอดปลกได โดยเตาเสยบชนดขาแบนหรอกลมเปลอย ทไมมการปองกนจะยกเลกไปซงเตาเสยบขากลมนจะม2แบบคอก. แบบ 3 ขามสายดน (ขาท 3 เปนขาสายดนทไมมฉนวนหม) ใชกบเครองใชไฟฟาทมตวถง

ภายนอกเปนโลหะทอาจมไฟรวได (เครองใชไฟฟาประเภท 1)เตาเสยบทใชจงตองมสายดน ตวอยางของเครองใชไฟฟาประเภทนไดแก ตเยน เครองซกผา เตารด หมอหงขาว เตา หรอกระทะไฟฟาเตาไมโครเวฟคอมพวเตอรตงโตะเปนตน

ข. แบบ 2 ขา ใชกบเครองใชไฟฟาทมฉนวนหมโดยรอบหนากวาปกต 2 เทา หรอ มกมตวถงภายนอกไมเปนโลหะและไมมโอกาสถกไฟฟาดดเตาเสยบจงไมตองมสายดน เชน เครองชารจไฟโทรศพทมอถอ วทย ทว เครองเลนเทป ดวด วซด เปนตน โดยมากมกจะมสญลกษณ เปนรปสเหลยมซอนกน 2 วงอยทตวเครองใชไฟฟา (เรามกเรยกวาเปนเครองใชไฟฟาประเภทฉนวน2ชนหรอฉนวนไฟฟาประเภท2)

: เตารบ (socket) เตารบตามมาตรฐาน มอก. 166-2549 (หรอฉบบแกไขปลาสด)

ตองเปนเตารบชนดทม 3 รกลม ชนดทมสายดนโดยในเบองตนยอมใหใชเตารบชนด กลม-แบน (ตามรป) ได แตจะหามใชเตารบชนดทมเพยง2รทไมมสายดนดงนนตามมาตรฐาน.มอก.166-2549(หรอฉบบแกไขปลาสด)จะหามผลตหรอขายเตารบชนดทมเพยง2ร

ไมมฉนวน

ไมมฉนวน

มฉนวน

31

5A+5A+6A=16A

3.4.2 เตาเสยบ-เตารบทด เมอเสยบแลวจะตองแนนพอควรและไมหลวมงาย เพราะเมอ หลวมแลว แมจะเปนเครองใชไฟฟาทกนไฟนอยกสามารถทำใหเกดความรอนและลกไหม ตดไฟได วธทดสอบอยางงายๆ คอทดสอบในขณะไมมไฟ เชน ปดเครองใชไฟฟา หรอ ใชเตาเสยบทมสายไฟเปลาๆ ทดลองเสยบปลกเขาออกประมาณ 5-10 ครง แลวสงเกตวา ถายงคงฝดและแนนแสดงวาไมหลวมใชงานไดด

3.4.3 เครองใชทนำมาเสยบกบเตารบตองกนกระแสไฟฟา

ไมเกนขนาดพกดกระแสฯของเตารบ

(ไมเกน16Aหรอประมาณ2600W)

3.4.4 ควรเลอกใชเตารบชนดทมตวปดชอง (shutter)

ภายในรของเตารบดวยเพอเพมความปลอดภยสำหรบ ปองกนเดกเลกไมใหเอาวสดหรอนวแหยเขาไปในรเตารบได หากไมมใหจดซอวสดปดรเตารบทมขายเปนการเฉพาะ(ตามรป)

3.4.5 ทำไมเครองใชไฟฟาบางชนดจงตองมสายดน หรอ ใชเตาเสยบทมสายดน?

ตอบ : เพราะเครองใชไฟฟานนอาจเกดไฟรวในขณะใชงานได เพอความปลอดภย จงตองมสายดนซงถาผใชไฟฟาใชงานโดยไมมการตอสายดนแลว ยอมหมายความวา ผใชไฟฟายอมรบความเสยงใน

อนตรายทอาจเกดขนตวอยางของกรณการใชงานทอาจทำใหเกดอนตรายไดแก

:การหกขาสายดนทเตาเสยบเครองใชไฟฟา

:การใชเตาปรบ (adapter) ชนดเปลยนจาก 3 ขาเปน 2 ขา แลวนำไปเสยบเขากบ

เตารบ 2 ร (ชนดทไมมขวสายดน) ทำใหไมมการตอลงดน

32

:กรณใชชดสายพวงชนดทเปนเตารบ 3 ร แตกลบมสายไฟและเตาเสยบเปนชนด

2 ขา ทไมมสายดน

กรณน นอกจากจะมอนตรายจากการไมมสายดนแลวยงมอนตรายจากสวตชเปด-ปดตดขวทไมมไฟ (ไฟสวตชดบ) ทำใหนกวาปลอดภย แตความเปนจรงจะมไฟเขามาในเครองใชตลอด ทงนเนองจากสวตชดงกลาวตดไฟเพยงขวเดยว และเตาเสยบมเพยง 2 ขาทสามารถสลบขวไดจงตดไฟผดขวได

:กรณของชดสายพวงทมสายดนทงในเตาเสยบและเตารบอยแลว แตนำไปเสยบกบ

เตารบ 2 รชนดทไมมขวสายดน หรอมการหกขาสายดนเปนตน

:กรณของชดสายพวงเตารบ 3 ร ทไมมการตอสายดนภายใน หรอตอสลบขวไมเปน

ไปตามมาตรฐาน

:ตวอยางของ กรณทเคยมอบตเหตจนมผเสยชวตคอซอบานทมการตดตงเตารบ3รไวแลว แตไมไดมการเดนสายดนไวภายใน หรอ มการเดนสายดนไวสนๆเฉพาะบรเวณเตารบ โดยไมมการตอลงดนอยางถกตอง เปนตน ซงทำใหผใชไฟฟาเขาใจผดคดวา ทเตารบนนไดมการเดนสายดนไวอยางถกตองแลวเมอมอบตเหตไฟฟารวทเครองใชจงทำใหตองสญเสยชวตดงนนผซอบานจงตองมการตรวจสอบใหแนใจโดยชางไฟฟาผชำนาญงานแลวเทานน

3.4.6 เตารบตองมการตอและเดนสายดนไปลงดนเขากบหลกดนใหถกตองตามมาตรฐาน กฟน.

ทแผงเมนสวตชดวย หากไมมการตอสายลงดน หรอมการตอใชอยางไมถกตองอาจม อนตรายถงชวตได

3.4.7 วธตรวจสอบการตอขวของเตารบทถกตอง

:ตรวจสอบโดยดตำแหนงของรเตารบรวมกบการใชไขควงไฟฟา ∞ ใหตงตนจากรของเตารบทเปนขวสายดนทมสญลกษณ

แลวหมนวนไปทางขวาตามเขมนาฬกา ขวทพบขวแรกจะเปนขว N ซงตองไมมไฟ และขวถดตอมาจะเปนขว (L) ทมไฟ ทงนใหตรวจสอบยนยนความถกตองอกครงหนง โดยทดสอบดวยไขควงไฟฟา(หมายเหต ถานำไปใชดขวของเตาเสยบ ขว N, L จะสลบขวกนกบ

ขางตน)

33

สของสายไฟ (มอก.11-2531)

สของสายไฟ (มอก.11-2549)

:ตรวจสอบโดยดจากสญลกษณบนผวเตารบ (ตามมาตรฐานใหมจะตองม) รวมกบการใชไขควงไฟฟา

∞ ขวทมสญลกษณ L ตองเปน ขวทมไฟตด สวนขวทไมควรมไฟตดคอ N และ Gแตทง 2 ขวหลงทไมควรมไฟน กตองไมตอสลบกน โดยใหสงเกตเพมเตมจากสของสายไฟวาขวสายดน (G) ทแสดงไวดวยสญลกษณ นน จะตอดวยสายสเขยว หรอสเขยวสลบเหลองเทานน หากไมสามารถตรวจสอบได อาจจำเปนตองใชเครองมอตรวจสอบทมการจดทำไวสำหรบตรวจสอบขวสายเปนการเฉพาะสำหรบสของสายไฟตามมาตรฐานนนเปนไปตามตารางตอไปน

: หากพบวาการตรวจสอบดวยตำแหนง สญลกษณ กบสของสายไฟ มความไมสอดคลองกบการทดสอบดวยไขควงไฟฟา อยางใดอยางหนง แสดงวามการตอสายไฟในบานไมถกตอง ใหหยดการใชไฟทนท และแจงชางผชำนาญงาน หรอเจาหนาทการไฟฟาใหรบดำเนนการแกไขโดยดวน

3.4.8 เตารบทตดตงในชนลางของอาคารควรใหอยสงพนระดบนำทอาจจะทวมถง และตองตดตง เครองตดไฟรวในวงจรดวย

3.4.9 เมอเลกใชเครองใชไฟฟา อยาถอดปลกโดยดงท

สายไฟออกจากเตารบ จะทำใหสายชำรดและการ

ตอสายภายในปลกหลดเปนอนตรายได ใหใชมอจบทตวปลก และระวงอยาใหนวแตะถกขาปลก(กรณทยงมขาแบนใชอย)

สายไฟสำหรบ สของสายไฟ สของสายไฟ

(มอก.11-2531) (มอก.11-2549)

ขวทมไฟ(L) ดำ นำตาล

ขวนวทรล(N) เทาออน ฟา(นำเงน)

ขวสายดนGหรอ เขยวแถบเหลอง เขยวแถบเหลอง

34

3.4.10หามเสยบหรอถอดปลกในขณะทมอหรอรางกายเปยกนำหรอยนบนพนทชนแฉะ

3.4.11หลกเลยงการใชเตารบทเสยบปลกไดพรอมกนหลายตว

หากหลกเลยงไมไดตองระมดระวงไมใหมการใชไฟเกนขนาดพกดของเตารบ เพราะอาจทำใหเกดไฟไหมไดทงนพกดของเตารบพวงโดยรวมแลวปกตตองไมเกน 16 แอมป

3.4.12หมนตรวจสอบโดยใชหลงมอสมผสฝาครอบของ สวตชไฟฟา เตาเสยบ และเตารบ อย

เสมอถาอนหรอรอนแสดงวาอาจมการตอสายทไมแนนหรอใชไฟเกนขนาดหากปลอยทงไวอาจเกดไฟไหมได

3.4.13เตารบทใชงานภายนอกอาคารตองเปนชนดททนทานตอแสงแดดและปองกนนำฝนสาดได

และตองตอผานวงจรของเครองตดไฟรวซงอาจเปนทแผงสวตช ทเตารบ ทเตาเสยบ หรอ

แบบสายพวงกไดดวย

3.4.14กรณทเตาเสยบหรอเตารบทใชอยเดม ไมสอดคลองกบ เตาเสยบหรอเตารบใหม มขอแนะนำดงน

เตารบเดมไมเปนไปตามมาตรฐานใหม 3.4.14.1 เตารบทใชอยเดมเปนชนด2ร (ไมมสายดน) เพอความปลอดภยควรเปลยนไปใชเตารบตามมาตรฐานใหมพรอมตดตงระบบสายดนใหถกตองตามมาตรฐาน 3.4.14.2 เตารบทใชอยเดมเปนชนด 3 ร แตคณภาพอาจไมด หรอไมแนใจวามการตดตงระบบสายดนถกตองหรอไม ควรตดตอชางผชำนาญงาน หรอ ชางจากการไฟฟานครหลวงมาตรวจสอบดงน :ตรวจสอบการตดตงระบบสายดนวามการตอสายดนและใชหลกดนอยางถกตองตามมาตรฐานหรอไม

35

:ตรวจสอบสภาพเตารบทใชเดมวาปลอดภยเพยงพอหรอไม เชนหลวมเกนไปสำหรบใชกบเตาเสยบขากลมแบบใหมหรอไม หากไมปลอดภยควรเปลยนไปใช เปนเตารบตามมาตรฐานใหม หรอจดซอ เตาปรบ(adapter)ทเหมาะสมมาใชงานชวคราว* 3.4.14.3 ถาเตารบทใชอยเดมเปนชนด 3 รชนดแบน และมการเดนสายดนทถกตอง เมอจะใชเตาเสยบขากลมตามมาตรฐานใหม ขอแนะนำวธใดวธหนงใน3วธคอ : เปลยนเตารบเปน 3 รกลม (กลม-แบน) ตามมาตรฐานใหมหรอ

:วธทงายคอ เปลยนเตาเสยบเปนชนดขาแบน 3 ขา(ตองระวงไมใหนวสมผสขาแบนขณะเสยบ-ถอดปลก)หรอ :จดซอเตาปรบ (adapter)ท เหมาะสมมาใชงานชวคราว*

3.4.14.4 หากเตารบเกาเปนหลมแบบเยอรมน

ชนด 2 รกลม และมสายดน

(ขวสายดนเปนเขยว2เขยวดานขาง) ตามรป

-จดหาเตาปรบ(adapter)ทเหมาะสมมาใชงานชวคราว*

:หากเตาเสยบเปนชนด 2 ขากลม ไมมสายดนกสามารถเสยบใชงานไดเลย :หากเตาเสยบเปนชนด 3 ขากลม แบบใหม

การแกไขจะตองเปลยนเตาเสยบหรอเตารบใหเปนชนดเดยวกน- วธทงายทสดกคอเปลยนเตาเสยบกลม 3 ขาใหมใหเปนเตาเสยบเยอรมนทมแถบขวสายดนดานขาง (มขายอยทวไป) ตามรป ทำใหสามารถเสยบใชกบเตารบเยอรมนได

36

รสำหรบขาสายดน สายดนไมเปนขาท 3 ขวสายดน

เตาเสยบเยอรมน

ขวสายดน

ขวสายดน

เตาเสยบ (ปลก) เดม ไมเปนไปตามมาตรฐานใหม 3.4.14.5 หากเตาเสยบเครองใชฯเกา ยงเปนขาแบน (2 ขา หรอ 3 ขา) สามารถเสยบเขาเตารบใหม(ชนดกลม-แบน)ไดเลย(แตตองระมดระวงไมใหนวแตะขาปลกขณะเสยบหรอถอดปลก)

3.4.14.6 เตาเสยบเกาเปนแบบเยอรมน (2 ขากลมเปลอย ไมมฉนวน แตมสายดนในรองดานขางเตาเสยบตามรป)

เตาเสยบชนดน แมจะมสายดนและมใชอยเปนสวนใหญ แตเมอนำมาเสยบใชกบเตารบ 3 รใหมกจะมปญหาสายดนไมตอถงกนตามรป

การแกไขจะตองเปลยนทตวเตาเสยบ หรอทเตารบอยางใดอยางหนงใหสามารถเสยบขวสายดนเขาหากนได

1. วธทำไดงายคอเปลยนเตาเสยบเยอรมนเปนเตาเสยบขาแบนตามรปเพอใหสายดนเสยบกบเตารบใหมได (ทงนเตาเสยบเยอรมนสามารถตอสลบขวระหวางLกบNได)หรอ

2. เปลยนเตาเสยบเปนขากลม 3 ขา ตามมาตรฐานใหม(ถาม)หรอ

3. เปลยนท ง เตาเสยบและเตารบ ในกรณท ใชหลายเตาเสยบ อาจหาซอเตารบเยอรมนชด (ถาม) พรอมเปลยนเตาเสยบดวยดงรป

4. จดหาเตาปรบ(adapter)ทเหมาะสมมาใชงานชวคราว*

37

G

N L

*หมายเหต ขอควรระวงในการใชเตาปรบ (adapter)

1. เตาปรบเปนอปกรณทออกแบบเพออำนวยความสะดวกใหกบการใชงานเครองใชไฟฟาในระหวางการเดนทางไปยงตางประเทศทมมาตรฐานเตาเสยบ-เตารบแตกตางไปจากเครองใชทเราใชงานอย โดยทเตาปรบจะเนนใหสามารถตอใชงานเครองใชไฟฟาไดเปนการชวคราวซงอาจจะมขอจำกดดานความปลอดภยเชนการสมผสขาปลกขณะเสยบใชปลกขาแบนหรอ กรณเสยบแลวไมแนน เปนตน ดงนนการใชเตาปรบจงไมเหมาะกบการใชงานอยางถาวร หรอ ไมเหมาะกบเครองใชไฟฟาทกนกระแสไฟสงๆ หรอใหความรอน ซงอาจเกดอนตรายได การใชงานจงตองเพมความระมดระวงและดแลมากเปนพเศษ

2. เตาปรบบางประเภทอาจเสยบใชไฟได แตจะมปญหาสลบขวสายไฟ ระหวางสายเสนไฟ (L) กบสายนวทรล (N) เชนเตารบมาตรฐานองกฤษ กบเตารบอเมรกน หรอ เตารบมอก.166จะมตำแหนงขวสลบกนดงรปสวนจะมอนตรายหรอไมกขนอยกบมาตรฐานการออกแบบของผผลตเครองใชไฟฟานนวายอมใหมการสลบขวสาย L, N ไดมากนอยเพยงใด(ถาเปนขวสายดนจะสลบกบขวใดๆไมไดเลย)

3.4.14.7 เตาเสยบเดมเปนขากลม 2 ขา ชนดมฉนวนทโคนขาแตขนาดของขานนคอนขางเลก(2.5A)ตามรป เตาเสยบชนดนอาจมปญหาเสยบไมแนนกบเตารบแบบกลม-แบนทผลตไมไดมาตรฐานมขอแนะนำดงน

•จดหาเตาปรบ(adapter)ทเหมาะสมมาใชงานชวคราว*(เชนเปลยนเปนขาแบน)เพอใหสามารถใชงานได

38

3.4.15 ขอแนะนำในการตอปลกทเครองใชไฟฟาใหมสายดนดวยตวเอง

การตอสายดนทเครองใชไฟฟาโดยขาดความร นอกจากจะไมไดประโยชนแลว ยงกลบจะเปนอนตรายมากยงขนดงนนขอใหปรกษาผเชยวชาญกอนดำเนนการหามตอสายดนเองโดยพลการ

ปจจยสำคญทตองคำนงในการตอสายดนทเครองใชไฟฟาดวยตวเอง มดงน

ก. หามตอสายดนทเครองลงดนโดยตรง ตองตอเปนระบบสายดนลงดนทเมนสวตชให

ถกตองตามมาตรฐานของการไฟฟาฯ

ข. ตองเปนเครองใชไฟฟาทไดออกแบบใหตอสายดนไดจากผผลตทนาเชอถอแลวเทานนโดยจะตองมเครองหมาย แสดงใหเหนทตวเครองในตำแหนงทตองการใหตอ หรอมการตอสายดนสเขยวออกมากบเครองแลวเทานน

ค. ตวถงโลหะของเครองทสายดนตออย ตองไมแตะหรอตอกบสายนวทรลทเครองใชไฟฟาและตองมระดบคาความเปนฉนวน ระหวาง สายนวทรลรวมทงสายเสนทมไฟ กบ ตวเครอง ททดสอบแลววามคาความเปนฉนวนสงเพยงพอมฉะนนจะทำไมได(เชนคาความตานทานฉนวนตองมคาไมตำกวา0.5เมกกะโอหมเมอทดสอบดวยแรงดนไฟตรง500โวลตเปนตน)

ง. จดตอสายดนทเครอง ตองมพนผวหนาสมผสทดและแนนแขงแรง และสามารถทนกระแสลดวงจรไดโดยไมหลดขาด

จ. ขนาดสายดนทใชตองเปนไปตามมาตรฐาน หากไมมขอมลใหใชสายดนขนาดเทากบขนาดสายไฟทเขาเครอง

ฉ. สำหรบเครองใชไฟฟาทตอสายดนมาจากผผลตแลว โดยยงไมไดตอเขาหวปลก หากตรวจสอบแลวมนใจตามคณสมบตขางตน กสามารถตอเขาหวปลกไดเอง แตตองตอสายเขาขวใหถกตองตามมาตรฐานของปลกและสของสายไฟนนๆ

3.5ชดสายพวง (extension cord sets) ชดสายพวง หรอตลบสายไฟ ทมการใชงานกนมาก กคอชดทประกอบดวยสายไฟออนพรอมเตาเสยบดานหนงประกอบเขากบเตารบหยบยกไดแบบเดยวหรอแบบหลายเตารบ

ขอแนะนำในการใชชดสายพวง : เตาเสยบและเตารบทใชกบชดสายพวงจะตองเปนไปตามมาตรฐาน มอก.166-2549

(หรอฉบบแกไขปลาสด)

39

: เพอความปลอดภย ควรเลอกใชเตารบชนดทมตวปดชอง (shutter) ปองกนวสดอนแหยเขาไปในรของเตารบดวย หากไมมกควรหาซอหมดพลาสตกมาอดชองเตารบทไมไดมการใชงานดวย : สายไฟสำหรบชดสายพวงตองเปนชนด 3 สายเพอใหสอดคลองกบเตารบชนด 3 ร ทมสายดน และเตาเสยบทใชกตองมขวสายดนชนดขา 3 ขาดวย (หามหกขวสายดนทง) ดงนนหากมเพยง 2 สายหรอใชเตาเสยบไมมสายดนนอกจากจะไมเกดประโยชนใดๆดานความปลอดภยเนองจากไมมการตอลงดนแลว ยงอาจเกดอนตรายจากไฟฟาดดจากการเขาใจผดเมอมการตดสวตชผดขว (ไฟสวตชดบแตมไฟมา) เนองจากเตาเสยบมเพยง 2 ขา จงสามารถเสยบสลบขวได :ขวของเตาเสยบและเตารบตองตออยางถกตอง มฉะนนอาจถกไฟฟาดดเปนอนตรายได ใหตรวจสอบการตอขวทถกตองไดตามวธการตรวจสอบการตอขวของเตารบขางตน : ขนตอนการใชชดสายพวงทถกตองคอเสยบเครองใชไฟฟาเขากบชดสายพวงกอน โดยทตองดใหแนวาไมไดเปดสวตชเครองใชนนอยแลวจงเสยบจายไฟเขากบชดสายพวง : ชดสายพวงทมเตารบหลายตวนน จะตองระวงมใหกระแสไฟฟาทเกดจากการใชงานรวมกนเกนกวาขนาดพกดกระแสของชดสายพวงและไมเกนขนาดพกดกระแสของเตารบตดผนงทนำเตาเสยบของชดสายพวงนนไปเสยบอยดวย (พกดกระแสเตารบปกตจะไมเกน 16 A หรอคดเทยบเทาการใชไฟรวมกนประมาณ2600W) : ชดสายพวงนน ออกแบบมาใหใชสำหรบงานชวคราวเทานน ไมไดออกแบบมาใหใชงานแบบตดตงถาวรดงนนหามนำไปตดตงหรอเดนสายพาดไปกบผนงหอง เพดานใตพน ใตพรมหรอบรเวณทางเดนเทาสายไฟจะชำรดเกดไฟไหมได :หามพาดสายไฟผานประต เพดาน หนาตาง รผนงบานพบประตของต หรอกลอง หรอกระทำการใดๆทจะทำใหสายไฟไดรบแรงบบ แรงกดทบ เชน การใชหมดยง (staple) หรอตะปเพราะสายไฟจะชำรด เกดไฟรวหรอลดวงจรทำใหเกดไฟไหมไดงายหากมความจำเปนจรงๆ ใหใชไดชวคราว แตตองมผควบคมดแลและตองเสรมเพอปองกนสายไฟมใหชำรดเสยหายในตำแหนงของสายทจะถกทบและใหถอดออกทนทเมอเลกใชงาน

40

: สายไฟสำหรบชดสายพวงควรตองมฉนวน2ชนและหามใชงานหากพบวาฉนวนเปลอกนอกมรองรอยแตกหรอถลอกไมควรใชสายไฟทมการซอมหรอพนดวยเทปเนองจากไมปลอดภย :หามใชชดสายพวงในสถานทอนตรายสถานทไวไฟหรอทๆมฝนผงทอาจเกดระเบดได : เนองจากขณะใชงานสายพวงจะเกดความรอนสะสมในสายไฟ ขนาดพกดกระแสฯของชดสายพวงจงกำหนดตามสภาพการใชงานทสายไฟถกคลออกในแนวตรงและในทๆมอากาศเปดดงนนหากมการใชงานในขณะทสายขดเปนมวนหรอขมวดเปนปมหรออยในทๆไมสามารถถายเทอากาศไดดจะเปนการจำกดหรอลดขนาดพกดกระแสฯของสายไฟลงซงอาจทำใหเกดความรอนสงเกน สายไฟเสยหายและเกดไฟไหมได : หามนำชดสายพวงหลายชดมาตออนกรมไปใชงานไกลๆเนองจากจะทำใหเกดความรอนเกนในชดสายพวง รวมทงมแรงดนไฟตกปลายทางดวย ทงนเนองจากขนาดของสายไฟของชดสายพวงมกจะถกกำหนดดวยความยาวของสายไฟดวย เชน ชดสายพวงทมความยาวมากตองใชสายไฟทมขนาดใหญขน เปนตนในกรณทตองเดนสายไกลใหซอใชชดสายพวงชนดสายยาวทมตวนำโตจะเหมาะสมกวา

: ขนาดสายไฟทแนะนำใหใชกบชดสายพวงขนาดพกด 10, 16A.นน ควรใชสายไฟขนาดพนทหนาตดตงแต 0.75, 1.0 ตร.มม ขนไปสำหรบความยาวสายไฟ3-5เมตรและใชขนาด1.0และ1.5ตร.มม สำหรบความยาวสายประมาณ 20 เมตรเปนตน

41

: ถาสงเกตวา เมอใชงานแลวเกดความรอน แสดงวามความไมปลอดภยเกดขนแลว ใหหยดใชงานทนท : การเกบรกษาชดสายพวงใหเกบในทรมอยาทงไวภายนอกหรอปลอยใหถกกบแสงแดดซงจะทำใหวสดเสอมสภาพ : เมอไมไดใชงานใหปดสวตชและตองถอดปลก(เตาเสยบ)ของชดสายพวงออกทกครง : เมอใชงานภายนอกอาคาร หรอทชนแฉะ ตองมการปองกนวงจรดวยเครองตดไฟรว

ทกครง

: หามนำชดสายพวงไปใชกบเครองใชไฟฟาทใหความรอนเพราะมกจะกนไฟเตมพกดขนาดของสายและเกดความรอนสงไดงายเชนเตาไฟฟาชนดตางๆเตาไมโครเวฟเปนตนหากจำเปนตองใช ตองตรวจสอบขนาดกนไฟวาไมเกนพกดของชดสายพวง และใหใชชวคราวเทานน และเลอกใชชนดทสายสนทสดดวย(ถาสายยาวจะเพมความรอนของสาย) : ชดสายพวงทมสญลกษณ มอก. เลขท 11-25xx นน อาจเขาใจผดวาสนคานนไดมาตรฐาน ซงทจรงแลวมาตรฐาน มอก. 11 เปนมาตรฐานของสายไฟฟาเทานน มใชมาตรฐานของเตาเสยบ-เตารบแตอยางใด : สรปหลกการสำคญ3ประการในการเลอกซอใชชดสายพวงใหถกกบการใชงานกคอ ❍ตองรวาจะใชกบงานในรมหรองานนอกอาคาร ❍ตองรวาเครองทจะใชไฟนนกนไฟเทาใด ❍จดทจะใชไฟนนหางไกลแคไหนจากจดตอไฟทใกลทสด ❍เตาเสยบและเตารบในชดสายพวงนนตองผลตตามมาตรฐาน มอก. 166-2549

(หรอฉบบแกไขปลาสด)

42

4 สายดน และ เครองตดไฟรว

ไฟเขา ไฟออก

เครองตดไฟรว

เครองใช ไฟฟา

RCBO = Residual Current Circuit Breaker with Overcurrent Protection

RCCB = Residual Current Circuit Breaker (without Overcurrent Protection)

4.1) เครองตดไฟรว

4.1.1.เครองตดไฟรวคออะไร เครองตดไฟรว หรอทรจกกนวา “เครองกนไฟดด”

คอ เครองตดไฟฟาอตโนมตททำหนาทปองกนอนตราย โดยตดไฟทไหลผานตวมนในกรณทพบวามกระแสไฟฟาบางสวนรวหายไป คอไมไหลยอนกลบไปตามสายไฟของการไฟฟา แตกลบมไฟรวไหลไปทอน เชน รวไหลลงไปในดน โดยผานรางกายมนษยเมอมการสมผสไฟ หรอ รวผานฉนวนทชำรดของอปกรณไฟฟา เปนตน เครองตดไฟรวอาจมชอเรยกอยางอนอกเชน เครองตดกระแสไฟฟารวลงดน (ELCB, GFCI) เครองตดกระแส(เศษ)เหลอ (RCD,

RCCB, RCBO) เปนตน

4.1.2.ประโยชนของเครองตดไฟรว : :ปองกนอนตรายจากไฟดด(ตดไฟรวทไหลผานรางกาย) :ปองกนอคคภย (ตดไฟรวทไหลลงดนทอปกรณไฟฟา หรอสายไฟฟา ในกรณทเครองปองกนกระแสเกน เชน ฟวสหรอเบรกเกอรไมทำงาน หรอทำงานชาเนองจากปรมาณกระแสไฟรวมคาตำหากปลอยทงไวอาจทำใหเกดอคคภยได)

4.1.3.ประเภทเครองตดไฟรว

43

เครองตดไฟรวจะมอยหลายประเภทในทนขอแบงออกเปน2ประเภทคอ : เครองตดไฟรวทตดกระแสลดวงจรได (RCBO) สามารถใชตดไดทงไฟรวและกระแสลดวงจร : เครองตดไฟรวทไมสามารถตดกระแสลดวงจร (RCCB) จงตองใชรวมกบฟวสหรอเบรกเกอรดวยทกครง

4.1.4.คณสมบตและการใชงานของเครองตดไฟรว เครองตดไฟรวทใชปองกนไฟดดตองมคณสมบตและการใชงานดงน

: เครองตดไฟรวทใชปองกนไฟดดตองมพกดขนาดกระแสไฟฟารวไมเกน 30 mAและตองตดไฟไดภายในระยะเวลา 0.04 วนาทเมอมไฟรวขนาด 5 เทาของพกด (=150 mA)และตองเปนไปตามมาตรฐานมอก.909 : เครองตดไฟรวควรตดตงควบคไปกบการตดตงระบบสายดน(ดรายละเอยดเรองสายดน)และควรตดตงใชงานในวงจรไฟฟาเฉพาะจดเชนวงจรเตารบในหองครว,หองนำ (เครองทำนำอน),หองเดกๆหรอวงจรเตารบ/สายไฟทตอไปใชงานภายนอกอาคารทงชวคราวและถาวรเชนไฟทใชในสวนสนามหญาหนาประตบานกรงหนาบานปมสบนำบอเลยงปลาการกอสรางซอมแซมเปนตน : ไมควรตดตงเครองตดไฟรวธรรมดา (ขนาด 30 mA) เพยงตวเดยวปองกนรวมทกวงจรทเมนสวตช เพราะอาจจะมปญหาเครองตดทำงานบอย แลวในทสดกไมอาจใชเครองตดไฟรวตวนนได ปญหาดงกลาวจะมากหรอนอยขนอยกบสภาพการเดนสายและการตดตงใชงานของเครองใชไฟฟา หรอมอปกรณทตามปกตมกระแสไฟรวลงดนมาก เชน อปกรณปองกนฟาผา, เครองปรบอากาศ, อปกรณทมโอกาสเปยกชน เปนตน กรณเชนน จะตองแยกปองกนดวยเครองตดไฟรวในแตละวงจร หรอปองกนเฉพาะวงจรทจำเปน ในทางปฏบตอาจตองตรวจสอบปรมาณกระแสไฟรวในแตละวงจรดวยเครองตรวจวดกระแสไฟรวถาวงจรใดมไฟรวมากเปนปกตตองใชเครองฯทมพกดไฟรวสงขนเชนขนาด100,300หรอ500mAปองกนเฉพาะในวงจรนนๆ :การตดตงเครองตดไฟรวสำหรบใชปองกนรวมทกวงจรทเมนสวตช (ขนาด 100mA, 300 mA หรอ 500 mA) รวมกบการตดตงระบบสายดนจะชวยเปนมาตรการเสรมสำหรบปองกนอคคภยจากการใชไฟฟาไดอกชนหนงโดยทขนาด30mAนนกยงคงใชปองกนในแตละวงจรยอย และหากมปญหาการทำงานพรอมกนใหเลอกชนดทมการหนวงเวลา (Type S) สำหรบ เครองตดไฟรวทเมนสวตช : เมอตดตงรวมกบระบบสายดน ตำแหนงทมการตอลงดนตองอยดานไฟเขาของเครองตดไฟรวเสมอ

44

4.1.5.เราจะรไดอยางไรวาเครองตดไฟรวทมอยปลอดภย : เราสามารถตรวจสอบวาเครองตดไฟรวทมอยจะทำงานไดอยางปลอดภยไดหรอไมดงน ❖ ควรมการตดตงพรอมกบตดตงระบบสายดน(ดรายละเอยดเรองสายดน) ❖ ควรมการตดตงเขาสายอยางถกตอง การตอสายทไมถกตอง เครองจะไมทำงาน

สายไฟทเขาและออกตองไมรวมสายดน ตำแหนงของการตอลงดนตองอยกอนดานไฟเขาของเครองตดไฟรว

❖ การกดปมทดสอบเปนประจำ เปนเพยงการทดสอบวากลไกการตดวงจรยงสามารถทำงานไดเทานน (ไมสามารถบอกไดวาตดตงถกตองหรอไม สามารถตดไดไวหรอไม)

❖ การตรวจสอบการทำงานตองตรวจดวยเครองตรวจสอบการทำงานของเครองตดไฟรว(RCDtester)วาสามารถตดไฟรวไดภายในระยะเวลาทกำหนดหรอไม

4.1.6.ขอแนะนำในการตรวจสอบเมอเครองตดไฟรวทำงาน ทกครงทเครองตดไฟรวทำงานตดไฟแสดงวาไดมไฟรวในสวนใดสวนหนงของวงจรไฟฟาเกดขนแลวจงมความจำเปนตองตรวจสอบสาเหตเพอการแกไขตอไปซงขอแนะนำวธตรวจสอบดงน ❖ ตรวจสอบวาเครองตดไฟรวททำงานนนจายไฟบรเวณใดบาง ❖ ตรวจสอบและสอบถามผเกยวของวาขณะเกดเหตมการใชเครองใชไฟฟาอะไรบาง ❖ แจงใหทกคนทเกยวของทราบเพอปดและงดจายไฟเครองใชไฟฟาทเกยวของทงหมด ❖ สบจายไฟเครองตดไฟรวแลวจำลองการใชไฟ โดยการทดลองจายไฟเครอง

ใชไฟฟาทมการใชไฟทละเครอง โดยสงเกตวาเมอมการตดไฟเกดขน แสดงวามไฟรวกบเครองใชเครองสดทายทมการจายไฟนน

❖ ในทางปฏบตหากจำเปนอาจตองใชเครองตรวจสอบกระแสไฟฟารว (leakagecurrent tester) ลกษณะเปนเครองวดกระแสแบบคลองสายไฟทสามารถวดไฟรวไดละเอยดเปนมลลแอมปหรอไมโครแอมป

❖ ขอสงเกตอนๆเพมเตม ☞ ตรวจสอบวามฝนตกหรอนำทวมททำใหเครองใชไฟฟาหรอสายไฟฟาเกาๆ เปยกนำชนหรอไมซงมกจะทำใหเกดไฟรวได ☞ เครองตดไฟรวมกจะไวกบสญญาณคลนฟาผา โดยไมตองมไฟรวกบ เครองใชไฟฟากได จงตองตรวจสอบวาขณะเกดเหตมเหตการณ ฟาแลบ ฟารองฟาผาหรอไม ❖ ผนงทชนเนองจากฝนตกกอาจทำใหสายไฟเกาๆ ทพาดกบผนงมไฟรวได เชนกน

45

4.2) สายดน 4.2.1.สายดนคออะไร สายดนคอสายไฟทออกแบบไวเพอใหเกดความปลอดภยกบผใชเครองใชไฟฟาสายไฟ เสนดงกลาวปลายดานหนงจะตองมการตอลงดน ปลายอกดานหนงจะตอเขากบสวนทเปนโลหะ ของวตถหรอเครองใชไฟฟาทตองการใหมศกยไฟฟาเปนศนยเทากบพนดน หมายเหต สายดนโดยทวไป จะมสองชนด คอ 1. สายดนเพอใหทำงานได

(functionalearthingconductor)เปนสายดนชนดทไมเกยวของกบเรองความปลอดภยมไว เพยงเพอใหเครองใชไฟฟาทำงานได และ 2. สายดนปองกน (protective earthing conductor)ทมไวเพอใหเกดความปลอดภยในการใชไฟฟาสายดนทกลาวถงทงหมดในเอกสาร นจะหมายถงเฉพาะสายดนปองกนโดยจะเรยกสนๆวาสายดน

4.2.2.ประโยชนของสายดน 4.2.2.1.ปองกนไฟฟาดดเมอมกระแสไฟฟารวจากเครองใชไฟฟา การทำงานของสายดนอาจเปนไปไดใน3ระดบคอ ☞ กรณกระแสไฟรวมปรมาณมาก (ไฟรวไมผานความตานทาน) เชน

สายเสนทมไฟไปแตะกบตวถงโลหะของเครองใชไฟฟาทมการตอลงดนผานทางเตาเสยบ-เตารบ เปนตน หนาทของสายดนในกรณนคอ ทำใหเกดการลดวงจร (กระแสฯมคาสงมาก) และเปนเสนทางใหกระแสลดวงจรไหลกลบจากตวถงของเครองใชไฟฟาไปยงสายนวทรลของการไฟฟาผานทางสายดนไดโดยสะดวก (สายดนตอกบสายนวทรลทเมนสวตช) ขณะเดยวกนสายดนกจะชวยรกษาแรงดนของตวถงไมใหสงจากดนมาก และหนาทๆ สำคญกคอการททำใหเครองปองกนกระแสเกนทเมนสวตชหรอในวงจรยอยทำหนาทตดกระแสลดวงจรไดอยางรวดเรว ถาไมมสายดน ผใชเครองใชไฟฟาจะไดรบอนตรายจากไฟฟาดดทนทเมอสมผสเครองใชไฟฟา ถามเครองตดไฟรว แตไมมสายดน เครองตดไฟรวจะทำงานไดกตอเมอมผไปสมผสไฟทรว ทำใหไฟรวไหลผานรางกายลงดนเสยกอน(ทานตองถกไฟดดกอน เครองจงจะตด) เนองจากไฟรวไหลลงสายดนไมได(ไมมสายดน) ถามสายดนและมเครองตดไฟรวรวมอยดวย เครองตดไฟรวกจะชวยทำงานตดไฟทนททมการรวเกดขน (เพราะมไฟรวไหลลงสายดน)โดยไมจำเปนตองรอใหมผไปสมผสไฟใหถกดดเสยกอน ดงนนการม

46

เครองตดไฟรวรวมอยดวย สามารถปองกนอนตรายไดอกชนหนง (ตดไดไวกวาเครองตดกระแสลดวงจร)

☞ กรณกระแสไฟรวมปรมาณปานกลาง (ไฟรวผานความตานทาน) ไฟรวจากฉนวนเสอมชำรด หรอจากความชน หรอรวผานวสดหรอสตวทไปแตะสายเสนไฟ แลวมาแตะทตวถง เปนตน กรณนจะมคากระแสไฟรวปานกลาง ไมมากถงกบเกดกระแสลดวงจร กระแสไฟรวจงไมสงเพยงพอทจะใหเครองปองกนกระแสเกนตดไดอยางรวดเรว ดงนนการมสายดนอยางเดยวจงไมสามารถปองกนไฟดดในกรณนไดดวยตวเองซงในกรณนการมเครองตดไฟรวอยางเดยวโดยไมมสายดนกจะไมทำงานเชนเดยวกน (จนกวาจะมผถกไฟดดเสยกอน) แตถามการตดตงเครองตดไฟรวรวมกบสายดน ทงสองสวนจะชวยเสรมการทำงานไดเปนอยางดโดยไฟจะรวลงสายดนแทนทจะรวผานคนทไปจบ ซงจะชวยใหเครองตดไฟรวทำงานปลอดภยมากยงขน (การทำงานเชนเดยวกบกรณไฟรวมากขางตน)

☞ กรณกระแสไฟรวปรมาณนอย ชนดทไมเปนอนตราย (ไฟรวโดยการเหนยวนำ ประมาณ 0-5 mA) เปนไฟรวจากการใชงานปกตทเกดจากการเหนยวนำทางไฟฟาภายในเครองใชไฟฟา ไมไดเกดจากฉนวนเสอมสภาพหรอชำรดแตกทำใหผใชเกดความรำคาญทสมผสแลวจะรสกวามไฟดดเลกนอยซงมกจะเปนกบเครองใชไฟฟาประเภทท1ทออกแบบมาใหตองตอสายดนแตผใชไฟฟาไมตอสายดน ดงนนการมเพยงสายดนจะสามารถปองกนไฟดดในกรณนไดอยางสมบรณ เครองตดไฟรวเพยงอยางเดยวไมสามารถแกปญหานได

4.2.2.2.เพอใหมแรงดนอางองเปนศนยเทากบพนดน การตอลงดนของระบบไฟฟาและ ของเครองใชไฟฟาของผใชไฟฟาจะปองกนไมใหเครองใชไฟฟาไดรบความ เสยหาย หากเกดแรงดนผดปกตขนในระบบไฟฟา (กรณเชนเดยวกบการ ปองกนฟาผา) 4.2.2.3.เพอลดอนตรายอนเนองจากแรงดนสมผสทเกดจากการสมผสไฟรวทเครอง ใชไฟฟา 4.2.2.4.เพอการทำงานทสมบรณของเครองใชไฟฟาบางประเภทเชนคอมพวเตอรเครองเสยงอปกรณอเลกทรอนกสอปกรณสอสารทอาจทำงานไดไมสมบรณหรอชำรดไดงายหากไมมสายดนเปนตน

47

สายไฟสำหรบ สของสายไฟ (มอก.11-2531) สของสายไฟ (มอก.11-2549)

ขวทมไฟ(L) ดำ นำตาล

ขวนวทรล(N) เทาออน ฟา(นำเงน)

ขวสายดนGหรอ เขยวแถบเหลอง เขยวแถบเหลอง

4.2.3. เครองใชไฟฟาประเภทใดบางทตองมสายดน

☞เครองใชไฟฟาประเภททตองมสายดน :

เครองใชไฟฟารวมทงอปกรณตดตงทางไฟฟาทมโครงหรอเปลอกหมเปนโลหะซงบคคลมโอกาสสมผสไดและมโอกาสเกดไฟฟารวตองมสายดน เชนตเยน, เตารด, เครองซกผา,หมอหงขาว,เครองปรบอากาศ,เตาไมโครเวฟ,กะทะไฟฟา,กระตกนำรอนไฟฟา,

เครองทำนำรอนหรอนำอน,เครองปงขนมปงเปนตนเราเรยก

เครองใชฯเหลานวาเปนเครองใชไฟฟาประเภท 1 เตาเสยบทใชกบเครองใชประเภท1ตามมาตรฐานมอก.-166ใหมจะเปนแบบสามขากลม(ดในเรองเตาเสยบ-เตารบ) ☞ เครองใชไฟฟาประเภททไมตองมสายดน

ก. เครองใชไฟฟาประเภท2ซงมสญลกษณ หรอมเครองหมาย (เพอความมนใจอาจใชไขควงลองไฟทดสอบโลหะทสมผสไดบนเครองใชไฟฟาถามสญลกษณประเภท2แลวแตยงมไฟรวอยกแสดงวาเครองใชนนผลตไมไดมาตรฐานและจำเปนตองมสายดน)ตวอยางของเครองใชไฟฟาประเภท2เชนวทย,โทรทศน,พดลมเปนตนเตาเสยบทใชกบเครองใชประเภท2ตามมาตรฐานมอก.-166ใหมจะเปนสองขากลมมฉนวนหม(ดในเรองเตาเสยบ-เตารบ) ข. เครองใชไฟฟาประเภท 3 ไดแก เครองใชไฟฟาทใชกบแรงดนไฟฟาไมเกน 50โวลต โดยตอจากหมอแปลงชนดพเศษทไดออกแบบไวเพอความปลอดภย เชน เครองโกนหนวด,โทรศพทเปนตนสญลกษณทใชไดแก

4.2.4. สญลกษณและสของสายดน

เครองใชไฟฟาทมเครองหมาย แสดงวาตองมสายดน โดยมกจะแสดงไวในตำแหนงหรอจดทจะตองตอสายดน และสของสายไฟฟาเสนทแสดงวาเปนสายดน คอ สเขยว หรอสเขยวสลบเหลอง

48

4.2.5. วธตดตงระบบสายดนทถกตอง

1. จดตอลงดนของระบบไฟฟา (จดตอลงดนของเสนศนยหรอนวทรล) ตองอยดานไฟเขาของเครองตดวงจรตวแรกของตเมนสวตช

2. ภายในอาคารหลงเดยวกนไมควรมจดตอลงดนมากกวา1จด

3. สายดนและสายเสนศนยตองตอรวมกนทจดตอลงดนภายในตเมนสวตช (ดขอยกเวนสำหรบหองชด อาคารชด) และหามตอรวมกนในทอนๆ อก อาท เชน ในแผงสวตชยอย

ขวสายศนยตองมฉนวนกนแยกจากตวกลอง สวนขวตอสายดนกบตวตจะตอถงกนและตอลงสายดนซงขวสายศนยและขวสายดนจะไมมการตอถงกน

4. ตเมนสวตชสำหรบหองชดของอาคารชดและตแผงสวตชประจำชนของอาคารชดใหถอวาเปนแผงสวตชยอยหามตอสายเสนศนยและสายดนรวมกน

5. ไมควรตอโครงโลหะของเครองใชไฟฟาลงดนโดยตรง แตถาไดดำเนนการไปแลวใหแกไขโดยมการตอลงดนทเมนสวตชอยางถกตองแลวเดนสายดนจากเมนสวตชมาตอรวมกบสายดนทใชอยเดม

6. ไมควรใชเซอรกตเบรกเกอรชนด 120/240 V กบระบบไฟ 220 V เพราะพกด IC จะลดลงประมาณครงหนง

7. การตดตงเครองตดไฟรว จะเสรมการปองกนไฟฟาดดใหสมบรณแบบยงขน เชน กรณทมกจะมนำทวมขงหรอกรณสายดนขาด เปนตนและจดตอลงดนตองอยดานไฟเขาของเครองตดไฟรวเสมอ

8. ถาตเมนสวตชไมมขวตอสายดนและขวตอสายเสนศนยแยกออกจากกน เครองตดไฟรวจะตอใชไดเฉพาะวงจรยอยเทานนจะไมสามารถใชตวเดยวปองกนทงบานได

9. วงจรสายดนทถกตองในสภาวะปกตจะตองไมมกระแสไฟฟาจากการใชไฟปกตไหลอย

10. ถาเดนสายไฟในทอโลหะจะตองเดนสายดนในทอโลหะนนดวย(หามเดนสายดนนอกทอโลหะ)

11. ดวงโคมไฟฟาและอปกรณตดตงทเปนโลหะควรตอลงดน มฉะนนตองอยเกนระยะทบคคลทวไปสมผสไมถง(สง2.40เมตรหรอหาง1.50เมตรในแนวราบ)

49

12. ขนาดและชนดของอปกรณระบบสายดนตองเปนไปตามมาตรฐานกฎการเดนสายและตดตงอปกรณไฟฟาของการไฟฟานครหลวง

50

4.2.6.ตวอยางผงแสดงการตอลงดนและการตอสายดนของอปกรณไฟฟา

1 = protectiveconductor(P.E.) หรอequipmentgrounding conductor(EGC)(สายดน อปกรณไฟฟา)2 = mainequipotentialbonding conductor(สายตอฝากหลกหรอ สายตอประสานหลก)3 = earthingconductor, groundingelectrode conductor(สายตอหลกดน)4 = supplementary equipotential bonding conductors, bonding jumper (สายตอฝากหรอสายตอประสาน)B = mainearthingterminal,mainearthingbar,groundbus(ขวตอลงดนหลก) **ตองมการตอขวตอลงดนหลก (B) เขากบขวนวทรลทเมนสวตชเสมอ (ยกเวนในหองชด ของอาคารชด)M = exposed-conductive-part(โลหะเปลอกนอกของเครองใชไฟฟา)C = extraneous-conductive-part(ตวนำหรอโลหะสวนทไมเกยวกบการใชไฟฟา)P = mainmetallicwaterpipe(ทอนำโลหะ)T = earthelectrode(หลกดน)

4.2.7. ทำไมจงตองมการตอสายดนเขากบสายเสนศนย (นวทรล) ทตเมนสวตช เพอใหระบบสายดนทำงานไดอยางสมบรณ ทำใหกระแสลดวงจรทไหลลงสายดนสามารถไหลยอนกลบไปหมอแปลงของการไฟฟาฯทางสายเสนศนยไดอกทางหนง อกทงเปนเสนทางทไหลไดสะดวกกวาการไหลลงดนเสนทางเดยว ทำใหกระแสลดวงจรมคาสง และเครองตดกระแสลดวงจร(เบรกเกอรหรอฟวส)สามารถตดไฟออกไดอยางรวดเรว

4.2.8. หากตอสายดนลงดนโดยตรงทเครองใช หรอไมตอสายดนเขากบสายเสนศนยทเมน สวตช จะมผลเสยอยางไร และควรทำอยางไร ผลเสยคอกระแสไฟรวจะไหลยอนกลบลงทางหลกดนเสนทางเดยว หากกระแสไฟรวมปรมาณเลกนอยเชนจากการเหนยวนำกจะไมมปญหาแตในกรณทมไฟรวคาปานกลางถงคามากในลกษณะของการลดวงจรผานหรอไมผานความตานทานนน กระแสไฟรวจะไหลลงดนไดไมสะดวก

51

4.2.10. เครองตดไฟรวกบสายดนอยางไหนจะดกวากน ❖ สายดน เปนความจำเปนอนดบแรกทผใชไฟฟาจะตองมสำหรบปองกนไฟฟาดด เพอใหกระแสไฟฟารวไหลลงระบบสายดนไดโดยสะดวกโดยไมผานรางกาย(ไฟไมดด)และทำใหเครองตดไฟอตโนมตตดไฟออกไดทนท ❖ เครองตดไฟรว เมอใชกบระบบไฟทมสายดนจะเปนมาตรการเสรมความปลอดภยอกชนหนง เพอใหมการตดไฟรวกอนทจะเปนอนตรายกบระบบไฟฟา(ไฟไหม)หรอกบมนษย(ไฟดด) ❖ เครองตดไฟรวในระบบไฟทไมมสายดน เครองตดไฟรวจะทำงานกตอเมอมไฟรวไหลผานรางกายแลว (ตองถกไฟดดกอน) ดงนน ความปลอดภยจงขนอยกบความไวในการตดกระแสไฟฟาและสภาพความแขงแรงของผถกไฟฟาดด ❖ ระบบไฟฟาทดจงควรมทงระบบสายดนและเครองตดไฟรว เพอเสรมการทำงานซงกนและกนใหเกดความปลอดภยทงจากอคคภยและการถกไฟฟาดด

ทำใหเครองตดกระแสลดวงจรจะทำงานชาหรอไมทำงาน ทำใหมกระแสเกนในวงจรไหลอยเปนเวลานานซงจะมผลเสยดงน ❖ สายไฟและจดตอตางๆจะเกดความรอนและเกดอคคภยไดงาย ❖ กระแสและความรอนทำใหดนรอบหลกดนเปลยนสภาพและแขงตวความตานทานทหลกดนจะเพมสงขนมากแรงดนสมผส(touchvoltage)ทสายดนขณะมไฟรวจงสงขนตามและเกดอนตรายได ❖ หนาสมผสจดตอตางๆรวมทงความตานทานทหลกดนจะเสอมสภาพโดยถาวรขอแนะนำในการแกไข ก. แกไขโดยตดตงหลกดนทไดมาตรฐานเพมทตเมนสวตชและตอเขากบสายศนยทตเมนสวตช ใหถกตอง ข. ตดตงเครองตดไฟรวเพอเสรมการทำงาน

4.2.9. ทำไมจงหามตอสายดนเขากบสายเสนศนยทต แผงสวตชยอย การตอสายดนเขากบสายเสนศนยทตแผงสวตชยอย จะทำใหสายดนและสายเสนศนยทกเสนในบานตอถงกนหมด และเมอมการใชไฟฟาทจายไฟจากแผงยอย จะมกระแสไฟไหลกลบในเสนศนยและในสายดนทตอรวมกนอย มผลทำใหสายดนทกเสนรวมทงตวถงโลหะของเครองใชไฟฟาในบานทเสยบใชอยมแรงดนไฟฟาเนองจากมกระแสไฟฟาไหลผาน แรงดนไฟฟาดงกลาวจะสงกวาดนและมขนาดขนอยกบกระแสไฟ ขนาดสายดน และความตานทานการตอลงดน จงถอวาเปนการตอสายดนทไมปลอดภย กรณนจะตางจากกรณการตอรวมกนทตเมนสวตชทเปนจดทมการตอลงดน ทำใหสายดนในบานมแรงดนเทากบดนซงในการใชไฟฟาปกตจะไมมกระแสไฟฟาไหลในสายดน

52

4.3) หลกดน 4.3.1 ทำไมตองมหลกดน หลกดนเปนองคประกอบทสำคญของระบบสายดนดงน ❖ เปนอปกรณปลายทางทจะทำหนาทสมผสกบพนดน ❖ เปนสวนทจะทำใหสายดนหรออปกรณทตอลงดนมศกยไฟฟาเปนศนยเทากบดน ❖ เปนเสนทางไหลของประจไฟฟาหรอกระแสไฟฟาทจะไหลลงสดน ❖ เปนตวกำหนดคณภาพ อายความทนทาน และความปลอดภยของระบบการตอลงดน ในระยะยาว

4.3.2. คณสมบตของหลกดน และการตดตงทถกตอง ❖ หลกดนตองทำดวยวสดททนตอการผกรอนและไมเปนสนม เชนแทงทองแดงแทงเหลกชบหรอหมดวยทองแดงขนาดเสนผาศนยกลาง16มม.(5/8นว)และยาวไมนอยกวา2.40เมตรถาเปนเหลกหมดวยทองแดง ตองมความหนาของทองแดงไมตำกวา 0.25 มม. และตองหมอยางแนบสนทยดตดเปนเนอเดยวกนโดยไมหลดออกจากกน และไมมปลายเหลกโผลออกมาสมผสกบเนอดน เพอไมใหเหลกเปนสนม และตองไมมการเจาะรเพอยดทองแดงกบเหลกใหตดกน มฉะนนแทงเหลกจะเปนสนมตามรทเจาะนน ❖ หามใชอะลมเนยมหรอโลหะผสมของอะลมเนยมเปนหลกดนเนองจากผกรอนไดงาย ❖ หลกดนทดควรผานการทดสอบตามมาตรฐานUL-467 ❖ การตอสายดนเขากบหลกดนนน หวตอ, หลกดน และสายตอหลกดนควรใชวสดชนดเดยวกนเพอไมใหมปญหาการกดกรอน เชน หลกดนทองแดงตอกบสายตอหลกดนทำดวยทองแดง วธทดทสดควรใชวธเชอมตอดวยการเผาผงทองแดงใหหลอมละลาย (ตองเทผงจดชนวนใหอยผวดานบนและจดดวยประกายไฟจากปนจดชนวนเทานนเพราะไมสามารถจดดวยวธอนได)ถาใช

หมายเหต * สถานทจำเปนไดแก ● บรเวณทเกยวของกบนำเชนหองนำ(เครองทำนำอน)หองครว อางลางหนาและมอสระวายนำปมสบนำบอเลยงปลาเปนตน ● การใชไฟฟานอกอาคารทงชวคราวและถาวรเชนในสวนสนามหญา โรงรถกรงหนาบานการกอสรางซอมแซมตางๆเปนตน ● อนๆเชนสถานทมเดกเลกเปนตน

ระบบปจจบน ขอแนะนำเพอความปลอดภย

ถาไมมระบบสายดนหรอเครองตดไฟรว ตองมระบบสายดน + เครองตดไฟรวในสถานทจำเปน*

ถามเครองตดไฟรวอยแลว ตองมระบบสายดน

ถามระบบสายดนอยแลว ตองมเครองตดไฟรวในสถานทจำเปน*

53

Exothermic Welding

ผงชนวน

ผงโลหะสำหรบเชอม

รสำหรบโลหะไหล

หลกดน

ฝาปด

เบาหลอม

แผนรอง บรเวณเชอม

สายตอหลกดน

หวตอแบบหลอมละลาย

ปนจดชนวน Flint Igniter

ผงชนวน ÿ ÿ

เบาหลอม

ฝาปด/ฝารอง

เทผงชนวน

จดดวยปน

หลอมละลาย

กะเทาะเบาออก

ÿ หวตอทยดดวยแรงกลกตองใชหวตอทมสวนผสมของทองแดงและตองตออยางมนคงแขงแรงและทนตอการกดกรอนไดเปนอยางดตวอยางของหวตอชนดตางๆ ตามรป ทงนหวตอแตละชนดควรตองผานการทดสอบตามมาตรฐานUL-467ดวย

❖ หลกดนทดเมอตอกลงดนแลวตองมความตานทานการตอลงดนไมเกน 5 โอหม ตามมาตรฐานของการไฟฟานครหลวง ❖ เนอดนบร เวณทตอกหลกดนทดควรเปนดนแทๆ และตองไมถกกนหรอลอมรอบดวยหน, กรวด, ทราย หรอแผนคอนกรต เพราะเปนอปสรรคตอการแพรกระจายของประจไฟฟาลงสดน ทำใหความตานทานการตอลงดนมคาสงเกนกวามาตรฐาน (ในกรณทใชหลกดนตามมาตรฐานการไฟฟานครหลวง และสภาพพนทและเนอดนไมเปนอปสรรคในดนแลว ความตานทานการตอลงดนในเขตบรการของการไฟฟานครหลวงจะไมเกน5โอหมเสมอโดยไมตองตรวจวด) ❖ หามใชตะปคอนกรตตอกเขาไปในผนงหรอพนคอนกรตแทนหลกดน เพราะตะปคอนกรตไมสามารถกระจายกระแสไฟฟาลงดนเมอมไฟรวไดหลกดนสนๆขนาด1ฟตทใชสำหรบอปกรณสอสารกไมสามารถใชเพอความปลอดภยนได ซงยอมไมสามารถเทยบไดกบหลกดนมาตรฐานยาว2.40เมตรเพอการตอลงดนทดไดหลกดนยงยาวจะตอกไดลกและยงใหความตานทานดนทตำ ❖ ตำแหนงของหลกดนควรอยใกลกบตเมนสวตช ❖ หามแชหลกดนในนำ เพราะเมอมไฟรวจะแพรกระจายไปกบนำและเกดอนตรายกบผทอยในนำ ถาจำเปนตองตอกหลกดนในนำตองตอกใหมดดน และสายตอหลกดนกตองหมฉนวนใหมดชดดวย ❖ ขนาดของสายตอหลกดนจะขนอยกบขนาดของสายเมน และตองไมเลกกวา 10 ตร.มม.โดยควรมทอหรอฉนวนหมอยดวย ❖ การตอกหลกดนควรตอกใหลกทสด และถาเปนหวตอหลกดนชนดยดดวยแรงกลกควรใหหวตอโผลพนดน หรอระดบทอาจมนำทวมเพอหลกเลยงการผกรอนของหวตอและสามารถตรวจสอบไดงาย ❖ หวตอชนดหลอมละลายสามารถตอกใหจมดนได แตตองใชสายตอหลกดนทมเกลยวเสนใหญและหมฉนวนมดชดเพอไมใหสายเกลยวผกรอน

หวตอแบบขน (ประกบ) หวตอแบบลม

ÿ ÿ ÿ

54

5 การประหยดไฟฟา ตองเรมจากการพจารณาเลอกซอเครองใชไฟฟาอยางมหลกเกณฑ ซงขอแนะนำตอไปนจะเปนเครองชวยประเมนคณคาของเครองใชไฟฟาทจะซอ กอนตดสนใจควรพจารณาดงน1. ควรทราบวาเครองใชไฟฟาทพบเหนนนกนไฟมากนอยเพยงไร2. มความเหมาะสมในการใชงานหรอไม3. สะดวกในการใชสอยคงทนปลอดภยหรอไม4. ภาระการตดตงและคาบำรงรกษา5. พจารณาคณภาพคาใชจายอายใชงานมาประเมนออกมาเปนตวเงนดวย

การใชไฟฟาอยางมประสทธภาพ และปลอดภยสำหรบเครองใชไฟฟาทวไป

ปรมาณการกนไฟ (กำลงไฟฟา) ของเครองใชไฟฟาประเภทตางๆ

หลกในการเลอกซอเครองใชไฟฟา

เครองใชไฟฟา กำลงไฟฟา (วตต)

พดลมตงพน 20 - 75

พดลมเพดาน 70 - 100

โทรทศนขาว-ดำ 28 - 150

โทรทศนส 80 - 180

เครองเลนวดโอ 25 - 50

ตเยน7-10คว 70 - 145

หมอหงขาว 450 - 1,500

หมอหงตมไฟฟา 200 - 1,500

หมอชงกาแฟ 200 - 600

เตาไมโครเวฟ 100 - 1,000

เครองปงขนมปง 800 - 1,000

เครองทำนำอน/รอน 2,500 - 12,000

เครองเปาผม 400 - 1,000

เตารดไฟฟา 750 - 2,000

เครองซกผาแบบมเครองอบผา 3,000

เครองปรบอากาศ 1,200 - 3,300

เครองดดฝน 750 - 1,200

มอเตอรจกรเยบผา 40 - 90

55

การคดคากระแสไฟฟา ตวอยาง การคดคาไฟฟาประเภทบานอยอาศยประเภท1.2สมมตในเดอนกมภาพนธ2551ผใชไฟฟาใชไฟฟา500หนวย1. คาไฟฟาฐาน 1.1 คาพลงงานไฟฟา

150หนวยแรก150x1.8047 เปนเงน 270.705 บาท 250หนวยตอไป250x2.7781 เปนเงน 694.525 บาท เกน400หนวยตอไป(500–400)x2.9780 เปนเงน 297.80 บาท รวมคาไฟฟาฐาน เปนเงน 1,303.93 บาท

Ftทเรยกเกบเพมจากคาไฟฟาฐานประจำเดอนกมภาพนธ2551=68.86สตางคตอหนวย2. คาไฟฟาผนแปร=500x(68.86/100) เปนเงน 344.30 บาท รวมคาไฟฟาฐานและคาไฟฟาผนแปร เปนเงน 1,648.23 บาท

3. ภาษมลคาเพมรอยละ7 เปนเงน 115.38 บาท รวมคาไฟฟาทงสน เปนเงน 1,763.61 บาท

5.1ไฟฟาแสงสวาง

ขอแนะนำการใชงาน

1. ใชหลอดฟลออเรสเซนตแทนหลอดไส หลอดฟลออเรสเซนตหรอทชาวบานเรยกกนวา“หลอดนออน”ลกษณะเปนหลอดยาวมขนาด18วตตและ36วตตหรอชนดขดเปนวงกลมมขนาด32วตต(หลอดชนดนจะใหแสงสวางมากกวาหลอดไสประมาณ4-5เทาถาใชปรมาณไฟฟาขนาดเทากนอายการใชงานของหลอดฟลออเรสเซนตจะนานกวาหลอดไสประมาณ7เทา)

2. หลอดฟลออเรสเซนตชนดพเศษ (หลอดซปเปอร) เปนหลอดทกนไฟเทากบหลอดผอมแตใหกำลงสองสวางมากกวาหลอดทวๆไปเชนหลอด

ผอมธรรมดาขนาด36วตตจะใหความสวางประมาณ2,600ลเมน(ℓm)แตหลอดซปเปอรใหควา

มสวางถง3,300ลเมน(ℓm)ซงจะทำใหสามารถลดจำนวนหลอดทใชลงได

56

3. หลอดคอมแพคฟลออเรสเซนต (หลอดตะเกยบ)

หมายถง หลอดฟลออเรสเซนตขนาดเลกทไดมการพฒนาเพอใหเกดการประหยดพลงงาน

โดยใชแทนหลอดไสได มอายการใชงานมากกวาหลอดไส 8-10 เทา และใชไฟฟานอยกวาหลอดไส

โดยจะประหยดไฟได 75-80% (เนองจากอายของหลอดขนอยกบสภาพการตดตง เชน การระบาย

ความรอนและแรงดนไฟฟาดวย)ปจจบนม2ประเภทคอ

3.1 หลอดคอมแพคบลลาสตภายใน ทเรยกวาหลอดประหยดไฟ เปนหลอดฟลออ-

เรสเซนตทยอขนาดลง มบลลาสตและสตารทเตอรรวมอยภายในหลอด สามารถนำไปใชแทน

หลอดไสชนดหลอดเกลยวไดทนทโดยไมตองเพมอปกรณใดๆ มอยหลายขนาด คอ 9 W,

11W,13W,15W,18W,20Wตวอยางเปรยบเทยบกบหลอดไสธรรมดาเปนดงน

ใหแสงสวางเทากบหลอดไส

หลอดคอมแพคบลลาสตภายนอก

หลอดคอมแพคบลลาสตภายใน

5 W

7 W

9 W

11 W

25 W

40 W

60 W

75 W

3.2 หลอดคอมแพคบลลาสตภายนอก หลกการใชงานเชนเดยวกบหลอดคอมแพค

บลลาสตภายใน แตหลอดคอมแพคบลลาสตภายนอกสามารถเปลยนหลอดไดงายเมอหลอดชำรด

ตวหลอดมลกษณะงอโคงเปนรปตวย (U) ภายในขวของหลอดจะมสตารทเตอรอยภายใน และม

บลลาสตอยภายนอกมหลายขนาดคอ

ใหแสงสวางเทากบหลอดไส

9 W

13 W

18 W

25 W

40 W

60 W

75 W

100 W

57

ขอควรปฏบตเพอการประหยดไฟฟาแสงสวาง มดงน 1. ปดสวตชไฟเมอไมใชงาน

2. ในบรเวณทไมจำเปนตองใชแสงสวางมากนก เชน เฉลยง ทางเดน หองนำ ควรใชหลอดทม

วตตตำ โดยอาจใชหลอดคอมแพคบลลาสตภายใน เนองจากมประสทธภาพการใหแสง ลเมน/

วตต(ℓm/W)สงกวาหลอดไสและดกวาหลอดฟลออเรสเซนตขนาดไมเกน18วตตดวย

สำหรบบรเวณทตองการแสงสวางปกตนน

หลอดผอมขนาด36วตตจะมประสทธภาพการใหแสง

(ลเมน/วตต)สงกวาหลอดคอมแพคบลลาสตภายในทวๆไป

ไมตำกวา10%และยงจะมประสทธภาพการใหแสงมากขน

ถาเปนหลอดผอมชนดซปเปอรและใชบลลาสตประหยดไฟรวมดวย

ดงนนจำนวนหลอดไฟทใชและการกนไฟของหลอดผอมจะนอยกวาหลอดประหยดไฟ

3. หมนทำความสะอาดขวหลอดและตวหลอดไฟรวมทงโคมไฟและโปะไฟตางๆ

4. ผนงหองหรอเฟอรนเจอรอยาใชสคลำๆทบๆเพราะสพวกนจะดดแสงทำใหหองดมดกวาหองท

ทาสออนๆเชนสขาวหรอสขาวนวล

5. เลอกใชโคมไฟฟาประสทธภาพสง ซงมแผนสะทอนแสงทำดวยอะลมเนยมเคลอบโลหะเงน

จะสามารถลดจำนวนหลอดไฟลงไดโดยแสงสวางยงคงเทาเดม

6. เลอกใชไฟตงโตะในบรเวณทตองการแสงสวางเฉพาะแหงเชนอานหนงสอ

7. ใหใชบลลาสตประหยดไฟฟาควบคกบหลอดฟลออเรสเซนต

โดยบลลาสตประหยดไฟม2แบบคอ

7.1 แบบแกนเหลกประหยดไฟฟา(LOW–LOSS

MAGNETICBALLAST)

7.2 แบบอเลกทรอนกส(ELECTRONICBALLAST)

8. ในการเลอกซอหลอดไฟ โดยเฉพาะหลอดฟลออเรสเซนตนน ใหสงเกตปรมาณการสองสวาง

(ลเมน หรอ ℓm) ทกลองดวย เนองจากในแตละรนจะมคาลเมนไมเทากน สงผลใหม

ราคาแตกตางกน เชน หลอดผอม 36 หรอ 40 วตตจะใหแสงประมาณ 2,000-2,600 ลเมนหลอดชนดซปเปอรจะใหแสง 3,300 ลเมน หลอดประหยดไฟขนาด11วตต(หลอดคอมแพคขนาด11วตตหรอหลอดตะเกยบ)จะใหแสงประมาณ500-600ลเมนเปนตนนอกจากนจะตองคำนงถงการกนไฟภายในบลลาสตดวย ซงบลลาสตแกนเหลกธรรมดาจะกนไฟมากสวนบลลาสตอเลกทรอนกสจะกนไฟนอยมาก

58

ประโยชนของบลลาสตประหยดไฟฟา ❖ บลลาสตธรรมดากนไฟประมาณ10-12วตตบลลาสตประหยดไฟกนไฟประมาณ3-6วตต

❖ บลลาสตธรรมดามประสทธผลการสองสวาง 95–110% บลลาสตประหยดไฟมคาประสทธผล

การสองสวาง95–150%

❖ การใชบลลาสตประหยดไฟชวยใหเกดความปลอดภยเพมมากขน เนองจากมอณหภมขณะ

ทำงานไมเกน 75 องศาเซลเซยส ในขณะทบลลาสตธรรมดามความรอนจากขดลวดและแกน

เหลกถง110–120องศาเซลเซยส

❖ บลลาสตประหยดไฟมอายการใชงานมากกวาแบบธรรมดา 1 เทาตว แมราคาจะสงกวา

บลลาสตแบบธรรมดา

คำแนะนำดานความปลอดภยในการใชไฟฟาแสงสวาง

1. เมอจะเปลยนหลอดควรดบหรอปลดวงจรไฟฟาแสงสวางนน

2. สงเกตบลลาสตวามกลนเหมนไหมหรอรอยเขมาหรอไม

3. ถาเปนหลอดฟลออเรสเซนตไมควรปลอยใหไฟกระพรบ

อยเสมอ หรอหวหลอดแดงโดยไมสวาง เพราะอาจเกด

อคคภยได

4. ขวหลอดตองแนนและไมมรอยไหมทพลาสตกขาหลอด

5. ไมนำวสดทตดไฟงายเชนผากระดาษปดคลมหลอดไฟฟา

6. ถาหลอดขาดหรอชำรดบอย ใหตรวจสอบแรงดนไฟฟาวาสงผดปกตหรอไม ถาพบผดปกตใหรบ

แจงการไฟฟานครหลวงทนท

7. ถาโคมไฟเปนโลหะและอยในระยะทจบตองไดควรตดตงสายดนดวย มฉะนนจะตองเปนประเภท

ฉนวน2ชน

8. หลอดไฟทขาดแลวควรใสไวตามเดมจนกวาจะเปลยนหลอดใหม

9. หลอดไฟขนาดเลกทใชใหแสงสวางตามทางเดนตลอดคนซงใช

เสยบกบเตารบนน อาจมปญหาเสยบไมแนนจนเกดความรอน

และไฟไหมได นอกจากนวสดทใชมกมคณภาพตำ ไมทนทาน

ตอความรอน จงไมแนะนำใหใช หรอเสยบทงไวโดยไมมผคน

ดแลหากจะใชกไมควรมวสดตดไฟไดอยใกลๆ

10. ดขอควรปฏบตในการใชไฟฟาหรอเครองใชไฟฟาอยางปลอดภย

59

5.2โทรทศน ประเภทของเครองรบโทรทศนแบงออกเปน2ประเภทคอโทรทศนขาวดำและโทรทศนสซงม2ชนดคอชนดทมรโมทคอนโทรลกบไมมรโมทคอนโทรลโดยทวไปโทรทศนสจะกนไฟมากกวาโทรทศนขาวดำประมาณ1-3เทาและโทรทศนสทมรโมทคอนโทรลจะกนไฟมากกวาโทรทศนสทไมมรโมทคอนโทรลทมขนาดเดยวกนเพราะมวงจรเพมเตมและกนไฟตลอดเวลาถงแมจะไมใชเครองรโมทคอนโทรลกตามโทรทศนขนาดใหญกจะกนไฟ

มากกวาขนาดเลก

วธใชเครองรบใชโทรทศนใหประหยดพลงงาน คอ

1. ควรเลอกดรายการเดยวกน

2. ปดเมอไมมคนด

3. ถอดปลกเมอไมไดใชงานนอกจากจะกนไฟแลวโทรทศนจะชำรด

ไดงายดวย

4. ถาผใชนอนหลบหนาโทรทศนบอยๆควรตดสวตชตงเวลาเพม

คำแนะนำดานความปลอดภยในการใชโทรทศน 1. ควรตดตงเสาอากาศใหมนคงแขงแรงแลวยดดวยลวดไมตำกวา 3จด เพอปองกนไมใหเสาลม

ไมควรตดตงเสาอากาศทวใหสงเกนความจำเปนเพอหลกเลยงฟาผาลงทเสา นอกจากนควรใหเสาหางจากแนวสายไฟฟาแรงสงเพอไมใหเสาลมพาดสายแรงสงและเกดอนตรายได

2. อยาเปดเครองรบโทรทศนในขณะทตวเปยกชนและไมควรจบ เสาอากาศโทรทศนดวย3. ใหปดโทรทศนถอดปลกไฟและขวสายอากาศออก ในขณะทมฝนฟาคะนองเพอปองกนโทรทศนชำรด4. อยาดโทรทศนใกลเกนไปจะทำใหสายตาเสยหรอ ไดรบรงสและคลนสนามแมเหลกไฟฟามากเกนไป5. วางโทรทศนในทๆมอากาศถายเทไดสะดวก6. อยาถอดซอมดวยตวเองเนองจากภายในมระบบไฟฟาแรงสงอยดวย7. ดขอควรปฏบตในการใชไฟฟาหรอเครองใชไฟฟาอยางปลอดภย

60

5.3ตเยน การซอตเยนนอกจากจะตองคำนงถงราคาแลว ควรจะพจารณาถงลกษณะและระบบของตเยน เพอประหยดพลงงานดงตอไปน1. ควรเลอกซอตเยนทมสลากประหยดไฟ โดยเปนสตกเกอรตด

อยทตเยน ซงสำนกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม(สมอ.) เปนผตรวจสอบและรบรองคณภาพโดยกำหนดเปนตวเลขดงน

เลข5 ดมาก หมายถง ประสทธภาพสงสด เลข4 ด หมายถง ประสทธภาพสง เลข3 ปานกลาง หมายถง ประสทธภาพปานกลาง เลข2 พอใช หมายถง ประสทธภาพพอใช เลข1 ตำ หมายถง ประสทธภาพตำ

2. ควรพจารณาขนาดใหเหมาะสมกบขนาดครอบครว ขนาดประมาณ 2.5 ลกบาศกฟต (คว)สำหรบสมาชก2คนแรกของครอบครวแลวเพมขนอกประมาณ1ลกบาศกฟตตอ1คน

3. ควรเลอกตเยนทมฉนวนกนความรอนหนาและเปนชนดโฟมอดเพอไมใหมการสญเสยความเยนมาก

4. ตเยน 2 ประตกนไฟมากกวาตเยนประตเดยวทมขนาดความจเทากน เนองจากใชทอนำยาเยนทยาวกวาแตตเยน2ประตจะมการสญเสยความเยนนอยกวา

5. ตเยนชนดทไมมนำแขงจบจะกนไฟมากกวาชนดทมปมกดละลายนำแขง6. ควรเลอกซอตเยนทใชกบระบบไฟฟา 220–230 โวลตเทานน ถาใชชนด 110–120 โวลต

จะตองใชหมอแปลงลดแรงดนทำใหกนไฟมากขน

วธใชตเยนใหประหยดพลงงาน 1. กอนใชควรศกษาคมอการใชและปฏบตตามคำแนะนำ2. ตงไวในทเหมาะสมควรตงตเยนใหหางจากผนงอยางนอย 15เซนตเมตร3. อยาตงใกลแหลงความรอนไมควรตงอยใกลเตาไฟหรอแหลง ความรอนอนและไมควรใหโดนแสงแดด4. ปรบระดบใหเหมาะสมเวลาตงตเยนใหปรบระดบดานหนาของ ตเยนสงกวาดานหลงเลกนอยเพอเวลาปดนำหนกของประตตเยนจะถวงใหประตปดเขาไปเอง

61

5. หมนตรวจสอบยางขอบประตไมใหมรอยรวหรอเสอมสภาพ6. อยาเปดตเยนบอยๆเมอเปดแลวตองรบปด7. ละลายนำแขงสมำเสมอเพอใหการทำความเยนมประสทธภาพสง8. ตงสวตชควบคมอณหภมใหเหมาะสมกบชนดและปรมาณอาหารทแชตเยน9. ถอดปลกกรณไมอยบานหลายวนหรอไมมอะไรในตเยน

คำแนะนำดานความปลอดภยเกยวกบตเยน 1. ควรตดตงระบบสายดนกบตเยนผานทางเตาเสยบ–เตารบทมสายดน2. ใชไขควงลองไฟตรวจสอบตวตเยนวามไฟรวหรอไมตเยนทไมมสายดนนน การกลบขวทปลกอาจทำใหมไฟรวนอยลงได3. ตเยนทดควรจะมสวตชอตโนมตปลดออกและสบเองดวยการ หนวงเวลาเมอมไฟดบ-ตกมฉะนนจะตองถอดปลกตเยนออก ทนทกอนทจะมไฟเขามาและจะเสยบปลกเขาอกครงเมอไฟมา ปกตแลว3-5นาท4. หลอดไฟในตเยนถาขาดไมควรเอาหลอดออกจนกวาจะมหลอดใหมมาเปลยน5. อยาปลอยใหพนบรเวณประตตเยนเปยกเพราะอาจเปนสอไฟฟา อยางดใหปดวยพรมหรอพนยางกไดสวนบรเวณมอจบกควรมผาหรอฉนวนหมดวย6. ดขอควรปฏบตในการใชไฟฟาหรอเครองใชไฟฟาอยางปลอดภย5.4เครองปรบอากาศ1. ควรเลอกซอเครองปรบอากาศทมสลากประหยดไฟ โดยเปนสตกเกอรตดอยทเครองปรบอากาศ

ซงสำนกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม (สมอ.) เปนผตรวจสอบและรบรองคณภาพโดยกำหนดเปนตวเลขดงน

เลข5 ดมาก หมายถง ประสทธภาพสงสด

เลข4 ด หมายถง ประสทธภาพสง

เลข3 ปานกลาง หมายถง ประสทธภาพปานกลาง

เลข2 พอใช หมายถง ประสทธภาพพอใช

เลข1 ตำ หมายถง ประสทธภาพตำ

62

2. ควรเลอกขนาดของเครองปรบอากาศใหเหมาะสมกบหองทตองการจะตดตง โดยทความสงของหองไมเกน3เมตรควรเลอกขนาดตามตารางตอไปน

พนทหองตามความสง ขนาดของเครองปรบอากาศ

ไมเกน 3 ม. (บทย/ชวโมง) (ตร.ม.)

13-14 7,000-9,000 16-17 9,000-12,000 20 11,000-13,000 23-24 13,000-16,000 30 18,000-20,000 40 24,0003. ชนดของเครองปรบอากาศทนยมใชในบานอยอาศย ในปจจบนมจำหนายในทองตลาด 3 ชนด

คอ 3.1 ชนดตดหนาตาง จะเหมาะสมกบหองทมลกษณะทตดตงวงกบหนาตาง ตดกระจกชองแสง

ตดตาย บานกระทง บานเกลด เปนตน มขนาดตงแต 9,000-24,000 บทย/ชม. มคาประสทธภาพ(EER=บทย/ชวโมง/วตต)ตงแต7.5-10บทย/ชม./วตต

3.2 ชนดแยกสวนตดฝาผนงหรอแขวนเหมาะสมกบหองทมลกษณะทบจะตดตงไดสวยงามแตจะมราคาแพงกวา เมอเปรยบเทยบเครองปรบอากาศชนดตางๆ ทมขนาดเทากน (บทย/ชม.) เครองปรบอากาศชนดนสวนใหญจะมประสทธภาพสงกวา และจะมสวตชควบคมอณหภมอตโนมตแบบอเลกทรอนกส สำหรบควบคมอณหภมความเยนของหอง มขนาดตงแต8,000–24,000บทย/ชม.คาEERตงแต7.5-13บทย/ชม./วตต

3.3 เครองปรบอากาศชนดแยกสวนตงพน จะเหมาะสมกบหองทมลกษณะหองทเปนกระจกทงหมด ผนงทบซงไมอาจเจาะชองเพอตดตงได เมอเปรยบเทยบเครองปรบอากาศชนดตางๆ ทมขนาดเทากน เครองปรบอากาศชนดนสวนใหญจะมประสทธภาพตำกวา มขนาดตงแต12,000-36,000บทย/ชม.มคาEERตงแต6-11บทย/ชม./วตต

วธใชเครองปรบอากาศใหประหยดพลงงาน 1. ตดตงในทเหมาะสม คอตองสงจากพนพอสมควร สามารถเปด-ปดปมตางๆ ไดสะดวก และ

เพอใหความเยนเปาออกจากเครองไดหมนเวยนภายในหองอยางทวถง2. อยาใหความเยนรวไหลควรจะปดประตหรอหนาตางหองใหมดชด

63

3. ปรบปมตางๆใหเหมาะสมเมอเรมเปดเครองควรตงความเรวพดลม ไปทตำแหนงสงสดเมอความเยนพอเหมาะแลวใหตงไปทอณหภม 26องศาเซลเซยส4. หมนทำความสะอาดแผนกรองอากาศอปกรณในระบบปรบอากาศ และตะแกรงรวมทงชดคอมเดนเซอรเพอใหอากาศผานเขาออกได สะดวกจะประหยดไฟโดยตรง5. ใชพดลมระบายอากาศเทาทจำเปน6. ควรปดเครองปรบอากาศเมอไมมความจำเปนตองใช7. ในฤดหนาวขณะทอากาศไมรอนมากเกนไปไมควรเปดเครองปรบอากาศ8. หมนตรวจสอบลางทำความสะอาดตามระยะเวลาทผผลตกำหนด9. หนาตางหรอบานกระจกควรปองกนรงสความรอนทจะเขามาดงน ❖ ใชอปกรณบงแดดภายนอกมใหกระจกถกแสงแดดเชนผาใบหรอแผงบงแดดหรอรมเงา

จากตนไม ❖ ใชกระจกหรอตดฟลมทสะทอนรงสความรอน ❖ ใชอปกรณบงแดดภายใน เชน ผามาน มล (กระจกดานทศใตใหใชใบอยในแนวนอน

กระจกทศตะวนออก-ตกใหใชใบทอยในแนวดง)10. ผนงหรอเพดานโดยเฉพาะอยางยงดานทมแสงแดดสองจะเกบความรอนไวมาก ทำใหมการ

สญเสยพลงงานมากจงควรปองกนดงน ❖ บดวยฉนวนกนความรอนหรอแผนฟลมอะลมเนยมสะทอนรงสความรอน ❖ ทำทบงแดด/หลงคา/ปลกตนไมดานนอก11. พยายามอยาใชเครองใชไฟฟาทใหความรอนในหองทมเครองปรบอากาศ ไฟสองสวางกเปนตวให

ความรอนจงควรปดไฟเมอไมมความจำเปน12. ชดคอนเดนเซอรทใชระบายความรอนสภายนอก ❖ ควรถกแสงแดดใหนอยทสด ❖ ขจดสงกดขวางทางลมใหระบายอากาศไดสะดวก ❖ อยาตดตงใหปะทะกบลมธรรมชาตโดยตรง

คำแนะนำดานความปลอดภยของเครองปรบอากาศ 1. ตดตงระบบสายดนกบเครองปรบอากาศและทดสอบไฟรวดวยไขควงลองไฟ2. เครองตดไฟรวขนาดไมเกน 30mA. หากปองกนวงจรของเครองปรบอากาศดวย อาจมปญหา

เครองตดไฟรวทำงานบอยขน ควรหลกเลยงโดยการแยกวงจรออก และใชขนาดไมตำกวา 100mA.ปองกนอกชนหนง

64

3. ตดตงเบรกเกอรหรอสวตชอตโนมตและควบคมวงจรโดยเฉพาะ4. กรณมไฟตกหรอไฟดบถาไมมสวตชปลดสบเองโดยอตโนมต ตองรบปดเครองทนทกอนทจะมไฟมาและควรรอระยะเวลา ประมาณ3-5นาทกอนทจะสบสวตชเขาใหม5. หมนตรวจสอบขวและการเขาสายของจดตอตางๆอยเสมอ6. ดขอควรปฏบตในการใชไฟฟาหรอเครองใชไฟฟาอยางปลอดภย5.5 พดลม

วธใชพดลมเพอใหประหยดพลงงาน 1. ควรใชพดลมตงพนหรอตงโตะแทนพดลมตดเพดาน เพราะจะกนไฟนอยกวาพดลมตดเพดานประมาณครงหนง2. อยาเปดพดลมทงไวเมอไมมคนอย3. เมอเลกใชแลวควรปดพดลมและถอดปลกออก4. ปรบระดบความเรวลมพอสมควร5. เลอกขนาดใหเหมาะสมกบการใชงาน6. ควรเปดหนาตางใชลมธรรมชาตแทนถาทำได

คำแนะนำดานความปลอดภยของพดลม 1. ไมควรมวสดตดไฟใกลบรเวณพดลมเชนผามานกลองกระดาษหรอหนงสอ2. ควรเปนพดลมชนดมฉนวนประเภท2มฉะนนตองมสายดน3. หมนตรวจสอบไฟรวดวยไขควงลองไฟเสมอ4. พดลมทเปดแลวไมหมนหรอหยดหมนจะรอน และเกดไฟไหมไดใหรบปดพดลมแลวถอดปลก เพอสงซอมตอไป5. ตรวจสอบสภาพของสายออนทใชอยเสมอ ซงฉนวนมกจะชำรดไดงาย6. อยาพยายามเปดพดลมเพอระบายอากาศ ในบรเวณทมสารระเหยทไวไฟเชนกาซหงตมทนเนอรหรอไอนำมนเชอเพลง7. ดขอควรปฏบตในการใชไฟฟาหรอเครองใชไฟฟาอยางปลอดภย

65

5.6เตารดไฟฟา

วธใชเตารดไฟฟาใหประหยดพลงงาน 1. ควรรดผาคราวละมากๆตดตอกนจนเสรจ และควรเรมรดผาบางๆกอนในขณะทเตารดยงไมรอน และกอนรดเสรจประมาณ2-3นาทใหถอดปลกออก2. เมอไมไดใชงานควรถอดปลกออกและกอนจะเกบควรทงใหเตารดเยนกอน

คำแนะนำดานความปลอดภยของเตารด 1. ควรระวงไมใหความรอนจากเตารดสมผสสายไฟฟา เพราะจะทำใหเปลอกสาย(ฉนวน)เสยหายได2. สายปลกของเตารดเปลอกสาย(ฉนวน)ตองไมเสอมสภาพหรอฉกขาด3. ตองคอยหมนตรวจสอบฉนวนยางทหมสายเขาเตารด หากพบวาเปอยหรอฉกขาดควรรบเปลยนใหมโดยชางผมความร เพราะหากไมรบเปลยนสายไฟบรเวณนนอาจชำรดและถกไฟดดได4. ขณะใชงานเมอหยดรดตองวางบนวสดทไมตดไฟงาย5. เตารดทใชควรมสายดนและตอลงดนผานทางเตาเสยบ-เตารบทมสายดนดวย และหมนตรวจสอบไฟรวดวยไขควงลองไฟเสมอ6. ดขอควรปฏบตในการใชไฟฟาหรอเครองใชไฟฟาอยางปลอดภย

5.7เตาไฟฟา

วธใชเตาไฟฟาใหประหยดพลงงานและปลอดภย 1. ควรเลอกซอใชเตาไฟฟาชนดทมประสทธภาพสง เชน เตา

แมเหลกไฟฟา หรอเตาเหนยวนำ เนองจากมประสทธภาพสงถง 80-90 % ในขณะทเตาไฟฟาธรรมดาแบบขดลวดความรอนและเตาแกสจะมประสทธภาพเพยง 40-47 %เทานนจงประหยดพลงงานและลดระยะเวลาในการปรงอาหารตวเตาไมรอน มความปลอดภยสง ไมมเขมาหรอควนพษจากแกสและควบคมดวยระบบอเลกทรอนกส

2. การทำกบขาวตองมแผนการประกอบอาหารแตละครง ควรเตรยมเครองปรงตางๆ ใหพรอมเสยกอนแลว จงเปดสวตชเตาไฟฟา ตงกระทะประกอบอาหารแตละอยางตดตอกนไปรวดเดยวจนเสรจ

66

3. ใชภาชนะกนแบนภาชนะทใชควรเปนชนดกนแบนพอดกบเตาไมเลกไมใหญจนเกนไป และภาชนะทมเนอโลหะรบความรอนไดดซงถกออกแบบใหใชกบเตาไฟฟา

4. อาหารแชแขง ทำใหหายแขงกอน โดยการนำอาหารลงมาแชทชนลางกอนการประกอบอาหารเปนเวลานานพอสมควร

5. ในการประกอบอาหารใสนำแตพอควร6. ควรใชเตาชนดมองไมเหนขดลวด เพราะจะไมมความรอน

สญเปลาและปลอดภยกวา7. อยาเปดเตาบอยๆ และขณะใชงานควรวางบนพนททนไฟหรอ

ไมตดไฟ8. กอนประกอบอาหารเสรจควรปดสวตชเตาไฟฟา เพราะความ

รอนทสะสมอยมเพยงพอ9. ควรระวงไมใหความรอนจากเตาไฟฟาสมผสสายไฟฟาเพราะ

จะทำใหเปลอกสาย (ฉนวน) เสยหายไดและไมควรตงวางใกลวสดตดไฟเชนกระดาษ

10. เตาไฟฟาทใชปรงอาหารจะใหความรอน ความรอนทเกดจากเตาไฟฟาจะทำใหฉนวนเสอมไดงาย จงจำเปนตองมสายดนทกเครองและคอยตรวจสอบไฟรวดวยไขควงลองไฟอยเสมอ

11. ดขอควรปฏบตในการใชไฟฟาหรอเครองใชไฟฟาอยางปลอดภย

5.8เครองซกผา

วธใชเครองซกผาใหประหยดพลงงานและปลอดภย 1. เลอกขนาดใหเหมาะสมกบงานทใช2. ซกผาตามพกดของเครองอยาใสผาอดแนนเกนกำลงของเครอง3. การซกผาทละ2-3ชนไมเปนการประหยดและควรใชนำรอน ซกผาเมอจำเปนเทานน4. ซกผาแลวไมจำเปนตองใชเครองอบผาแหงดวยไฟฟา ควรใชวธการผงลมหรอผงแดด5. ตองตอสายดนและหมนตรวจสอบไฟรวดวยไขควงลองไฟอยเสมอ6. ดขอควรปฏบตในการใชไฟฟาหรอเครองใชไฟฟาอยางปลอดภย

67

5.9หมอตมนำรอน (กาตมนำ หรอกระตกนำรอน)

วธใชหมอตมนำรอนอยางประหยดพลงงานและปลอดภย 1. ควรใสนำใหพอเหมาะกบความตองการ2. ถอดปลกทนทเมอเลกใชงาน ❖ เมอนำเดอดจะตองถอดปลกทนท ❖ อยาเสยบปลกทงไวโดยไมมคนอย3. ขณะใชงานควรวางบนพนทไมตดไฟและไมควรตงวางใกลวสดตดไฟ4. หมอตมนำรอนตองตอสายดนแมวาจะมฉนวนหมภายนอก หรอไมกตามเนองจากจะมไฟรวมากบนำทเท หรอกดใหไหลออกมากบทอโดยเฉพาะอยางยง หากนำภาชนะโลหะรองรบนำอาจถกไฟดดได (สามารถทดสอบไดดวยไขควงลองไฟ)5. ดขอควรปฏบตในการใชไฟฟาหรอเครองใชไฟฟาอยางปลอดภย5.10หมอหงขาวควรเลอกขนาดใหพอเหมาะกบการใชงานและมขอแนะนำดงน

จำนวนคนท ขนาดหมอหงขาว กนไฟประมาณ รบประทาน (คน) ทควรใช (ลตร) (วตต)

1-3 1 450 4-5 1.5 550 6-8 2 600 8-10 2.8 1,000 10-12 3 1,350

วธใชหมอหงขาวใหประหยดพลงงานและปลอดภย 1. ตองตอสายดนกบหมอหงขาวและหมนใชไขควงลองไฟทดสอบอยเสมอ2. ขวตอสายทตอสายทตวหมอหงขาวและทเตารบตองเสยบใหแนนสนท3. เมอเลกใชงานควรถอดปลกออกจากเตารบ4. ดขอควรปฏบตในการใชไฟฟาหรอเครองใชไฟฟาอยางปลอดภย

68

5.11เครองปงขนมปง

วธใชเครองปงขนมปงใหประหยดพลงงานและปลอดภย 1. ตงระดบความรอนใหพอดกบความตองการ2. ขวตอสายทตวเครองปงขนมปงและทเตารบตองเสยบใหแนนสนท3. เมอเลกใชงานควรถอดปลกออกจากเตารบ4. ขณะใชงานควรวางบนพนททนไฟหรอไมตดไฟ5. ตดตงสายดนและหมนใชไขควงลองไฟทดสอบไฟรวอยเสมอ6. ดขอควรปฏบตในการใชไฟฟาหรอเครองใชไฟฟาอยางปลอดภย5.12เครองทำนำอนในหองนำ

วธใชเครองทำนำอนในหองนำใหประหยดพลงงานและปลอดภย 1. ใชเสรจแลวรบปดเครองอยาเปดสวตชทงไว2. ไมควรปรบปมความรอนเกนความจำเปน3. สวตชและสวนประกอบอนๆตองเปนชนดทกนนำได4. ตองตดตงระบบสายดนและเครองตดไฟรวทไดมาตรฐาน กบวงจรไฟฟาสำหรบเครองทำนำอน5. ดขอควรปฏบตในการใชไฟฟาหรอเครองใชไฟฟาอยางปลอดภย5.13เครองดดฝน

วธใชเครองดดฝนใหประหยดพลงงานและปลอดภย 1. เมอใชแลวควรเอาฝนผงในถงทงทกครง เพอเครองจะไดมแรงดดดและไมกนไฟ2. ซอเฉพาะประเภททมสายดนพรอมมากบปลกไฟและตดตง ระบบสายดนทเตารบดวยยกเวนวาเปนเครองใชไฟฟาประเภท23. ดขอควรปฏบตในการใชไฟฟาหรอเครองใชไฟฟาอยางปลอดภย

69

5.14เครองปนผลไม-เครองผสมอาหาร

วธใชเครองปนผลไม-เครองผสมอาหารใหประหยดพลงงานและปลอดภย 1. ควรเลอกขนาดใหพอเหมาะและใชเทาทจำเปน2. ไมควรใชใหเกนกำลงและไมควรใชตดตอกนเปนเวลานาน3. ควรเปนเครองใชไฟฟาประเภท2มฉะนนตองมสายดนมาดวย4. ดขอควรปฏบตในการใชไฟฟาหรอเครองใชไฟฟาอยางปลอดภย5.15เครองเปาผม

วธใชเครองเปาผมใหประหยดพลงงานและปลอดภย 1. ควรเชดผมใหเกอบแหงกอนทจะใชเครองเปาผม2. ระหวางเปาควรขยและสางผมดวยใหใชลมรอนเทาทจำเปน3. ควรเปนเครองใชไฟฟาประเภท2มฉะนนตองมสายดนมาดวย4. ดขอควรปฏบตในการใชไฟฟาหรอเครองใชไฟฟาอยางปลอดภย5.16เครองส บนำ

วธใชเครองสบนำใหประหยดพลงงานและปลอดภย 1. เครองสบนำชนดมถงความดน(pressuretank) ควรเลอกซอใหมขนาดใหญพอควร2. บอพกควรสรางไวระดบพนดนหรอใตดน3. ใชสวตชอตโนมตชวยการทำงาน4. ประหยดการใชและลดการสญเปลาของนำ5. ควรตรวจสอบและบำรงรกษาอยเปนประจำ6. ตองตดตงสายดนพรอมทงมเครองตดไฟฟารวดวย7. ดขอควรปฏบตในการใชไฟฟาหรอเครองใชไฟฟาอยางปลอดภย

70

5.17 พดลมดดอากาศ

วธใชพดลมดดอากาศใหประหยดพลงงานและปลอดภย 1. ควรปดพดลมทกครงเมอไมมคนอยหรอเลกใช2. ควรตงความเรวพดลมใหพอเหมาะหรอควรเปดหนาตาง เพอใชลมธรรมชาตชวยถายเทอากาศภายในหอง และหมนทำความสะอาดใบพดและตะแกรง3. ดขอควรปฏบตในการใชไฟฟาหรอเครองใชไฟฟาอยางปลอดภย5.18 เครองคอมพวเตอร

วธใชเครองคอมพวเตอรใหประหยดพลงงานและปลอดภย 1. จะตองไมเปดเครองคอมพวเตอรทงไวนานๆเพราะจะทำใหสนเปลองไฟฟา2. ควรปดจอภาพถาไมไดใชงานเกน15นาท3. เลอกใชจอภาพทขนาดไมใหญเกนไปเพราะจะทำใหกนไฟฟา4. ควรตดตงคอมพวเตอรในทๆอากาศถายเทและระบายความรอนไดด5. ควรตดตงระบบScreensaverเพอรกษาคณภาพของหนาจอ และยงชวยประหยดพลงงานในกรณทยงไมปดเครอง หรอใหศกษาจากคมอหรอซอฟแวรในวธการใชเครองฯใหประหยดพลงงาน

คำแนะนำดานคามปลอดภยของเครองคอมพวเตอร 1. ถอดปลกเมอเลกใชงาน2. ใชเตาเสยบและตอเขากบเตารบชนดทมสายดนเทานน และหามตดหรอหกขาสายดนออกรายละเอยดดในเรองเตาเสยบ-เตารบ3. อยาเปดฝาครอบเครองคอมพวเตอรในขณะกำลงใชงาน4. อยานำเครองดมวางไวบนคอมพวเตอร เพราะหากหกใสเครองสามารถทำใหเครองลดวงจรได5. อยาปดผาคลมหรอเกบเครองโนตบคใสกระเปา ในขณะทเครองยงรอนอยเครองจะเสอมชำรดเรว

71

6 ขอควรทราบเกยวกบไฟฟาแรงสง 6.1ไฟฟาแรงสงคออะไร คอ ระบบไฟฟาทมแรงดนไฟฟาระหวางสายไฟฟาสงเกนกวา

1,000โวลตขนไป

6.2ทำไมจงตองใชไฟฟาแรงสง ระบบไฟฟาทมแรงดนไฟฟาสงจะสามารถสงกระแสไฟฟาไปได

ในระยะทางทไกล และมการสญเสยทางไฟฟาตำกวาระบบไฟฟาทม

แรงดนไฟฟาตำดงนนการสงกระแสไฟฟาทมประสทธภาพจงตอง

สงดวยระบบไฟฟาแรงสงแทบทงสน

6.3ไฟฟาแรงส งมอนตรายอยางไร เนองจากไฟฟาแรงสงมแรงดนไฟฟาทสงมากเมอเทยบกบ

ไฟฟาแรงตำทใชกบเครองใชไฟฟาตามบานทวไป (220 โวลต)

ไฟฟาแรงสงจงสามารถทจะกระโดดขามอากาศ หรอฉนวนไฟฟา

เขาหาวตถหรอสงมชวตไดโดยไมตองสมผสหรอแตะสายไฟ หาก

วตถนนอยภายในรศมระยะอนตรายทไฟฟาแรงสงสามารถกระโดด

ขามได ระยะอนตรายนจะขนอยกบระดบแรงดนไฟฟาของไฟฟา

แรงสง โดยแรงดนยงสงระยะทไฟฟาแรงสงสามารถจะกระโดดขาม

ไดกจะไกลยงขนดงนนไฟฟาแรงสงจงมอนตรายอยางมากสำหรบผ

ทมความจำเปนตองปฏบตงานหรอเขาใกลสายไฟฟาแรงสง หากยง

มความเขาใจผด หรอรเทาไมถงการณวา จะตองแตะสมผสกบสาย

ไฟฟาจงจะไดรบอนตราย ทกวนนจงยงคงมผทไดรบอนตรายจาก

ไฟฟาแรงสงอย และเนองจากไฟฟาแรงสงมพลงงานสงทสงมาก

ผทถกไฟฟาแรงสงจงมกจะบาดเจบสาหสขนรนแรงจนถงขนเสยชวต

หรอมฉะนนกจะสญเสยอวยวะจนถงขนทพพลภาพได

72

6.4เราจะทราบไดอยางไรวาสายไฟฟานนเปนสายไฟฟา แรงสง เนองจากสายไฟฟาแรงสงมระยะอนตรายทจะกระโดดขามไดดงนนเพอใหสามารถพาดสายไฟฟาจายไฟฟาไดจงจำเปนตองมการจบยดสายไฟฟาดวยวสดทเปนฉนวนไฟฟาในจำนวนทพอเหมาะกบระดบของไฟฟาแรงสงนน ฉนวนไฟฟาทใชกนสวนใหญจะทำดวยกระเบองเคลอบเปนชนๆ มรปรางเหมอนชามควำทมกเรยกกนวาลกถวย เราจงสามารถสงเกตวาเปนสายไฟฟาแรงสงไดจากการยดสายไฟฟาดวยลกถวยเปนชนๆ ซงจำนวนชนของลกถวยจะบงบอกถงระดบแรงดนไฟฟาของไฟฟาแรงสงนนและเนองจากไฟฟาแรงสงนนเปนอนตราย จงจำเปนตองยกสายไฟฟาแรงสงใหอยในระดบสงใหพนระยะอนตรายรวมทงหลกเลยงสงกดขวางตางๆ ดงนนวธสงเกตวาเปนไฟฟาแรงสงอกอยางหนงกคอ ระดบความสงของสายไฟ สายไฟฟาแรงสงมกจะอยสงจากพนดนตงแต9 เมตรขนไป สายไฟฟาทอยสงกวามกจะมแรงดนไฟฟามากกวาสายไฟฟาทอยตำกวา

6.5สายไฟฟาแรงส งจะมฉนวนหมอยหรอไม สายไฟฟาแรงสงสวนใหญทใชสงกระแสไฟฟาไปตามถนนหรอทงนานน สวนใหญจะถอไดวาไมมฉนวนหม หรอหากมฉนวนหม กจะมแตระดบแรงดนไมเกน 24 เคว ทจะมฉนวนหมเพยงเพอลดสถตไฟฟาดบเทานน ซงถอวาไมปลอดภยทจะสมผสหรอแตะตอง การหมฉนวนทปลอดภยนนจะตองมฉนวนทหนา มการพนทบดวยสายชลดโลหะ (Shield) ทมการตอลงดนและมฉนวนเปลอกนอกอกชนหนงทำใหสายไฟมนำหนกมากไมสามารถพาดไปบนเสาไฟฟาทวไปได

6.6ระบบไฟฟาแรงสงของการไฟฟานครหลวง มระดบแรงดนไฟฟาเทาใด ระบบไฟฟาแรงสงของการไฟฟานครหลวง ปจจบนจายดวยระบบแรงดนไฟฟาขนาดตงแต12,000 โวลต ถง 115,000 โวลต เปนสวนใหญ และมการจายดวยระบบ 230,000 โวลตอยบางการเรยกระดบแรงดนไฟฟาของไฟฟาแรงสงมกจะเรยกเปนหนวยของพนโวลตวา เคว หรอกโลโวลตเชน12,000โวลตจะเรยกวา12เควหรอ12กโลโวลตเปนตนระบบแรงดน12และ24เควจะเรยกวาระบบจำหนาย(พลงไฟฟาหรอกำลงไฟฟา) สวนระบบแรงดน 69 เคว ขนไปจะเรยกวาระบบสง(พลงไฟฟาหรอกำลงไฟฟา) โดยสายไฟฟาหรอระบบสายไฟฟาทเกยวของจะเรยกสนๆวา(ระบบ)สายจำหนายฯและ(ระบบ)สายสงฯตามลำดบ

73

6.7การไฟฟานครหลวงมการกำหนดมาตรฐานระยะหางทปลอดภยจากสายไฟฟาแรงสง ไวอยางไร 6.7.1 ระยะหางระหวางสายไฟฟาแรงสงกบอาคาร/สงปลกสราง/ปายโฆษณา มาตรฐานระยะหางในแนวนอนทปลอดภยระหวาง อาคาร/สงปลกสราง หรอปายโฆษณากบสายไฟฟาแรงสงมการกำหนดไวดงน

ขนาดแรงดนไฟฟา (โวลต)

ระยะหางจากสายไฟฟาในแนวนอนไมนอยกวา (เมตร)

อาคาร/ระเบยง ปายโฆษณา

12,000-24,000 1.80 1.80 69,000 2.13 1.80 115,000 2.30 2.30 230,000 3.00 3.00

หมายเหต ระยะดงกลาวไมครอบคลมการทำงานนอกตวอาคาร หรอบนระเบยงเปดทอาจมการยนวตถออกนอกตวอาคาร ซงจะตองเปนไปตามมาตรฐานระยะหางทปลอดภยสำหรบการทำงาน หรอจะตองมการหมหรอคลมสายเพอความปลอดภย

6.7.2 ระยะหางระหวางสายไฟฟาแรงสงกบผปฏบตงาน/เครองมอกล มาตรฐานระยะหางทปลอดภยของการทำงานใกลสายไฟฟาแรงสงสำหรบบคคลหรอผทปฏบตงานรวมถงอปกรณหรอเครองมอกลทกชนด เชน ปนจน รถเครน หรอวตถทถออยในมอจะตองอยหางจากสวนทมไฟฟาแรงสงไมนอยกวาระยะดงตอไปน

ขนาดแรงดนไฟฟา (โวลต) ระยะหางทปลอดภย (เมตร)

12,000-69,000 3.05 115,000 3.20 230,000 3.90

หมายเหต 1.สายไฟฟาบางชนดทมการหมฉนวนเปนพเศษอาจมระยะหางตำกวามาตรฐานได ขอใหปรกษาการไฟฟานครหลวง 2.หากบรเวณทตองการปฏบตงานมระยะหางทตำกวามาตรฐานจะตองแจงใหการไฟฟา นครหลวงดำเนนการหมหรอคลมสายกอนลงมอทำงาน

74

มาตรฐานระยะหางทปลอดภย ระหวางสงปลกสรางกบสายไฟฟาแรงสง

75

แรงดนไฟฟา (โวลต)

จำนวนชนลกถวย (ชน)

ระยะหางในแนวระดบจากสายไฟฟา เมตร อาคาร เฉลยง ระเบยง ปายโฆษณา

12,000-24,000 2-3 1.80 1.80

69,000 4 2.13 1.80

115,000 7 2.30 2.30

มาตรฐานระยะหางทปลอดภย ระหวางสงปลกสรางกบสายไฟฟาแรงสง

76

6.8เราจะทราบไดอยางไรวาสายไฟฟาแรงส งนนมระดบแรงดนเทาใด

วธสงเกตงายๆกคอการนบจำนวนชนของลกถวยหรอทใชยดจบสายไฟฟาอยดงน

จำนวนชนของลกถวยควำ (ชน) แรงดนไฟฟา (โวลต)

2-3 12,000-24,000

4 69,000

7 115,000

14 230,000

อกวธหนงกคอใหสงเกตจากความสงของสายไฟฟาเทยบกบอาคาร

ระดบความสงของสายไฟ แรงดนไฟฟา (โวลต)

อาคารชนท2-3 12,000-24,000

อาคารชนท4-5 69,000-115,000

อาคารชนท6ขนไป 230,000

6.9ลกษณะงานทเสยงตออนตรายจากไฟฟาแรงสงมอะไรบาง ในการทำงานใกลแนวสายไฟฟาแรงสงนนลกษณะงานทมกเกดอบตภยจากไฟฟาแรงสงไดแก

งานกอสรางเชนงานกอสรางอาคารสะพานลอยทางดวนงานซอมและปรบปรงสาธารณปโภคตางๆงานตอกเสาเขมปนจนรถเครนเปนตน

งานตดตงหรอตกแตงเชนงานตดตงปายโฆษณาเสาอากาศทวเหลกดดกระจกอะลมเนยมไฟประดบการทาสการทำความสะอาดเปนตน

77

6.10ขอควรระวงในการทำงานใกลแนวสายไฟฟาแรงส ง

1. หามทำนงรานคำหรอครอมใกลสายไฟฟาแรงสงทไมมฉนวนปดคลมขณะททำการกอสราง หรอตดตงปายโฆษณา

2. หามทำงานใกลสายหรออปกรณไฟฟาแรงสงในขณะทมฝนตกฟาคะนอง

3. หามฉดพนเทหรอราดนำใดๆใกลสายไฟฟาแรงสงดงน ❖ การรดนำตนไม ❖ การฉดนำสายยาง ❖ การตอทอนำทงทไหลออกจากระเบยงหรอกนสาดทำใหลำนำเขาใกลหรอกระทบเสาไฟ ❖ ละอองนำจากเครองหลอเยน (Cooling Tower) ทใชสำหรบเครองปรบอากาศหรอระบาย

ความรอนสำหรบโรงงานอตสาหกรรม ละอองนำมกจะทำใหฉนวนไฟฟาเสอมสภาพ ทำใหมกระแสไฟฟารวทฉนวนไฟฟา นอกจากน ยงทำใหเกดไฟฟาดบเปนบรเวณกวาง ในบางกรณอาจทำใหสายไฟฟาขาดไดดวย

4. หามสอยสงใดๆทกชนดทตดอยทสายไฟฟาแรงสงเชนวาวสายปานลกโปงสวรรคเปนตน

5. หามจดไฟเผาขยะหรอหญารวมทงการทำอาหารทกชนด เชนการปงยางผดหรอทอดททำใหความรอนและควนไฟรม หรอพนใสสายไฟฟาหรอฉนวนไฟฟาแรงสง เพราะจะทำใหฉนวนไฟฟาเสอมสภาพ ทำใหมไฟฟารวและเกดลดวงจร จนไฟฟาดบเปนบรเวณกวาง และในบางกรณอาจทำใหสายไฟฟาขาดดวย

6. หามจบดง หรอแกวงลวดสลงเหลกทใชยดโยงเสาไฟฟาแรงสงหรอบรเวณโคนเสาไฟฟา เพราะอาจจะแกวงไปกระทบสายไฟฟาแรงสงทำใหมไฟรวลงมาหรอทำใหสายไฟแรงสงขาดได

7. หามไตหรอขนไปบนเสาไฟฟาทกชนดทกกรณ

8. หามยนสวนใดสวนหนงของรางกาย หรอนำวสดอนใดเขาใกลสายไฟฟาแรงสงมากกวาระยะทกำหนด

9. ไมควรตดตงเสาอากาศโทรทศนใกลแนวสายไฟฟาแรงสง เพราะนอกจากจะทำใหรบสญญาณไดไมชดเจนเนองจากมสญญาณรบกวนแลว ยงเกดอบตเหตถกไฟฟาแรงสงดดในระหวางทำการตดตงอกดวย และในวนขางหนาหากเสาอากาศลมลง มาแตะสายไฟฟาแรงสงดวยลมพาย หรอดวยเหตอนใด นอกจากเครองใชไฟฟาของทานจะชำรดแลวบคคลภายในบานอาจไดรบอนตรายและยงทำใหมไฟฟาดบเปนบรเวณกวางอกดวย

10. ผเปนเจาของปายชอสถานทประกอบการทตดตงตามอาคารและผดำเนนการตดตงปายโฆษณาขนาดใหญบนดาดฟาอาคาร หรอรมถนนใกลแนวสายไฟฟาแรงสง ตองหมนดแล ตรวจสอบความแขงแรงของฐานและโครงเหลกทใชตดตงปายโฆษณา

78

11. การกอสรางอาคาร บานพกอาศย และปลกตนไม ตองหางจากสายไฟฟาแรงสงตามระยะทกำหนดเพอปองกนมใหสมผสกบสายหรออปกรณไฟฟา

12. ควรระมดระวงเครองมอกลทกชนดทใชงานกอสรางอาคารขนาดใหญ งานปรบปรงหรอกอสรางสาธารณปโภคตางๆเขาใกลสายไฟฟาแรงสงเกนกวาระยะทกำหนด

13. ควรระมดระวงผาคลมกนฝนระหวางทำการกอสรางมใหปลวมาสมผสสายไฟฟา

14. กงไมทแตะสายไฟฟาจะทำใหมไฟรวลงมาตามกงไม ทำใหผทอยบนตนไมหรอยนอยใตตนไมอาจถกไฟฟาดดได ขณะเดยวกนกงไมทเสยดสนานๆยงทำใหฉนวนและตวนำสายไฟฟาแรงสง

79

ชำรดขาดตกลงมาทำใหมผเสยชวตหรอบาดเจบพการอยเนองๆได จงตองระมดระวงคอยดแลตดแตงกงไมไมใหเขาใกลสายไฟฟาเกนระยะทกำหนด การตดตนไมทใกลหรอแตะสายไฟฟาแรงสงโดยขาดความรกมอนตรายควรแจงเจาหนาทกทม.หรอกฟน.ในพนทๆรบผดชอบใหดำเนนการให

15. การขามสะพานลอยคนขาม ใหระมดระวงการถอวสดทยนสงพนศรษะ เพราะวสดอาจยนเขาใกลสายไฟฟาแรงสงเกนกวาระยะปลอดภยทำใหไดรบอนตรายได หากพบวามสายไฟฟาแรงสงอยในระยะไมปลอดภยใหแจงการไฟฟานครหลวงทนท

16. เมอเกดเพลงไหม ผทจะใชเครองมอดบเพลง ควรมความรเกยวกบวธการใชเครองมอดบเพลงวาเปนชนดทใชดบเพลงกบสงทมกระแสไฟฟาไดหรอไม และระยะหางเทาใด หากไมแนใจจะตองดำเนนการดบไฟฟาเสยกอน

17. ควรตดตงปายหรอสญญาณเตอนภยแสดงเขตอนตรายจากไฟฟาแรงสงเสมอ

18. กอนทจะขดเจาะ หรอตอกปกวตถใดๆเชนแทงโลหะลงในดนจะตองแนใจเสยกอนวาไมมสายไฟฟาแรงสงอย ใตพนดนนน มฉะนนทานอาจไดรบอนตรายจากไฟฟาแรงสงได

80

19. หามยงนกหรอสตวทเกาะบนสายไฟฟาแรงสงเพราะสายจะขาดตกลงมาทำใหผคนและตวทานเองไดรบอนตรายจากไฟฟาแรงสง

20. หากพบนกหรอสตวทำรงอยบนเสาไฟฟาแรงสงใหแจงการไฟฟานครหลวงเพอแกไข เพราะนอกจากจะทำใหเกดลดวงจรและทำใหสตวตายแลว ยงทำใหมไฟฟาดบหรอเปนเหตใหสายไฟฟาแรงสงขาดตกลงมาเปนอนตรายตอผคนไดโดยเฉพาะอยางยงในขณะทมฝนตก

21. อยาเลนนำหรอเขาใกลเสาไฟฟาแรงสงทปกอยในนำเพราะอาจมไฟฟารวได

22. หามตดสายตอลงดนทลงมาจากเสาไฟฟา เพราะจะทำใหไมมการตอสายดนและมผไดรบอนตรายไดหากพบเหนใหแจงการไฟฟานครหลวง

23. หากตองการใหการไฟฟานครหลวงหมสายไฟฟาแรงสงในกรณทจำเปนตองทำงานใกลสายไฟฟาทานสามารถตดตอไดทการไฟฟานครหลวงเขตตางๆ

6.11 ขอควรระวงอนตรายจากสายไฟฟาแรงส งขาด ทกครงทมสายไฟฟาแรงสงขาด มกจะมผไดรบอนตรายจากไฟฟาแรงสง ตงแตบาดเจบสาหสจนถงตองพการหรอมผเสยชวตอยเนองๆ การรบรถงสาเหตและวธปองกนอนตรายจะชวยลดความเสยง ความสญเสย และอนตรายทจะเกดขนได

1. หลกเลยงการยนอยทโคนเสาไฟฟาหรอใตแนวสายไฟฟาแรงสงในขณะทมฝนตก ฟาคะนอง เพอปองกนอนตรายจากฟาผาและสายไฟฟาแรงสงขาด

2. การเลนวาวใกลสายไฟฟาแรงสง เมอวาวตดสายไฟใหทงสายปานทนทการดงสายปานนอกจากอาจมไฟแรงสงวงมากบสายปานแลวยงทำใหสายไฟแกวงเขาหากน และเกดไฟฟาลดวงจร ทำใหสายไฟฟาแรงสงขาดตกลงมาและมผไดรบอนตรายได

81

3. กงไมทแตะและเสยดสกบสายไฟฟาแรงสงนอกจากจะมไฟฟาวงลงมากบตนไมแลว ยงอาจทำใหมไฟฟาดบหรอสายไฟฟาแรงสงขาดตกลงมาและมผไดรบอนตรายได

4. เมอพบวามสายไฟฟาแรงสงขาดใหดำเนนการดงน ❖ หลกเลยงอยาเขาใกลหรอกนคนไมใหเขาใกลสายไฟฟา ❖ อยาพยายามจบหรอใชวสดเขยสายไฟเปนอนขาดทานอาจไดรบอนตราย ❖ โทรศพทแจงการไฟฟานครหลวงหรอหนวยงานสาธารณภยทสะดวกทสด5. ขอควรระวงกรณสายไฟฟาแรงสงขาดพาดลงบนรถยนต

❖ อยาพยายามลงจากรถจนกวาจะแนใจวา ไมมสายไฟฟาพาดอยกบรถ หรอมสายไฟฟาพาดอยบนพนดนทเปยกอย การอยในรถถอวาปลอดภยทสด และถาโทรศพทได ใหแจง กฟน. หรอหนวยงานสาธารณภยทเกยวของใหเรวทสด

❖ ขณะอยในรถ ถาสามารถทำได ใหขบรถใหพนจากสายไฟฟาทพาดอยนน แตตองระวงไมใหทบขามสายไฟเพราะสายไฟอาจเกยวตดพนเขากบรถและเกดประกายไฟขนได

❖ ตะโกนบอกผทอยนอกรถ หรอผทตองการชวยเหลออยาเขาใกลรถ ใหออกหางจากรถและสายไฟจนกวาจะแนใจวา การไฟฟาไดดบไฟแลว (ตอง

บอกใหโทรศพทแจง กฟน. หรอหนวยงาน

สาธารณภยทเกยวของดวย)

❖ ถาจำเปนตองออกนอกรถเชนรถกำลงเกดไฟไหมมวธลงจากรถใหปลอดภยดงน

ก. อยากาวเทาลงจากรถเปนอนขาด ตองใชวธกระโดดลอยตวลงจากรถใหหางจากตวรถโดยมวธการลงสพนใหปลอดภยดงน

*ลงสพนดวยเทาขางเดยว หรอ ดวยเทา สองขางแตตองใหเทาชดกน

* ขณะเทาแตะพน มอ เทาและรางกาย

ตองไมแตะสวนใดสวนหนงของตวรถ

82

ข.เมอลงจากรถและเทาแตะพนแลวใหออกหางจากตวรถและสายไฟใหมากทสดวธออกหางทปลอดภย คอ ใหคอยๆ ขยบเดนลากเทาโดยใหเทาทง 2 ชดกน (อาจใชวธกระโดด 2 เทาพรอมกน) หามเดนกาวเทายาวหรอวง เพอไมใหถกไฟดดจากพนดนดวยแรงดนชวงกาว(stepvoltage)

ค. เมอลงจากรถแลว อยากลบเขาใกลรถอก (เชน อยาพยายามดบไฟไหมรถ หรอไปหยบของมคาในรถ)จนกวาจะแนใจวาการไฟฟาไดดบไฟแลว

6. หากสายไฟฟาแรงสงขาดตกนำใหหลกเลยงใหพนจากบรเวณทมนำใหมากทสด แลวแจงการไฟฟานครหลวงพรอมกบกนคนไมใหเขาใกลนำ

7. หากพบวามเสยงดงคลายเสยงผงบนบรเวณอปกรณหรอสายไฟฟาแรงสงบนเสาไฟฟาใหรบแจงการไฟฟานครหลวงทใกลทสด เพอดำเนนการแกไข

83

การชวยเหลอผประสบภยอนตราย จากไฟฟาและการปฐมพยาบาล 7

ผทจะชวยเหลอผทประสบภยอนตรายจากไฟฟาตองรจกวธทถกตองในการชวยเหลอดงน

1. อยาใชมอเปลาแตะตองตวผทตดอยกบกระแสไฟฟา หรอตวนำทเปนตนเหตใหเกด

อนตรายเปนอนขาดเพอปองกนมใหถกกระแสไฟฟาจนไดรบอนตรายไปดวยอกผหนง

2. รบหาทางตดกระแสไฟฟาโดยฉบไวดวยการถอดปลกหรออาสวตชออกกได

3. ใชวตถทไมเปนสอไฟฟาเชนผาไมแหงเชอกทแหงสายยางหรอพลาสตกทแหงสนท

ถงมอยางหรอผาแหงพนมอใหหนาแลวถงผลกหรอฉดตวผประสบอนตรายใหหลดออก

มาโดยเรวเขยสายไฟใหหลดออกจากตวผประสบอนตราย

4. หากเปนสายไฟฟาแรงสงใหพยายามหลกเลยง แลวรบแจงการไฟฟานครหลวงใหเรวทสด

(ดขอควรระวงจากสายไฟฟาแรงสง)

5. อยาลงไปในนำกรณทมกระแสไฟฟาอยในบรเวณทมนำขงตองหาทางเขยสายไฟออก

ใหพนหรอตดกระแสไฟฟากอนจงคอยไปชวยผประสบอนตราย

การชวยผประสบอนตรายจากไฟฟาดงทกลาวมาแลวจำเปนอยางยงทจะตองกระทำดวย

ความรวดเรวรอบคอบและระมดระวงเปนพเศษดวย

7.1การปฐมพยาบาล

เมอไดทำการชวยเหลอผประสบอนตรายมาไดแลว จะโดยวธใดกตาม หากปรากฏวาผเคราะห

รายทชวยออกมานนหมดสตไมรสกตว หวใจหยดเตนและไมหายใจ ซงสงเกตไดจาก อาการทเกด

ขนดงนรมฝปากเขยวสหนาซดเขยวคลำทรวงอกเคลอนไหวนอยมากหรอไมเคลอนไหวชพจร

บรเวณคอเตนชาและเบามาก ถาหวใจหยดเตนจะคำชพจรไมพบ มานตาขยายคางไมหดเลกลง

หมดสตไมรสกตวตองรบทำการปฐมพยาบาลทนทเพอใหปอดและหวใจทำงาน

7.2การปฏ บตชวยชวตขนพนฐาน (Cardio Pulmonary Resuscitation : CPR)

หมายถง การชวยเหลออยางรบดวนในภาวะฉกเฉนทงระบบหายใจ ระบบหมนเวยนโลหต

โดยไมอาศยเครองมอใดๆ การปฏบตการชวยชวตมบทบาทสำคญในการชวยเหลอและสามารถลด

อตราการตายของผบาดเจบไดถาทำอยางถกวธและทนทวงท

84

คณเปนอยางไร

ขนตอนปฏบตการชวยชวต ขนตอนท 1 ประเมนความรสกตว

เรยกปลกเขยา

ขนตอนท 2 ขอความชวยเหลอ ถาไมมการตอบสนอง

ในผใหญ:โทรศพทขอความชวยเหลอกอน(PhoneFirst)เพราะสงทตองการเพอชวยชวตคอเครองกระตนหวใจ

ขนตอนท 3 เปดทางเดนหายใจ Open Airway

ใชสนมอกดหนาผากและ 2 นวเชยขากรรไกรใหหนาแหงน

*การเปดทางเดนหายใจวธนใชไดกบผบาดเจบทกกรณ*

อาการของผบาดเจบทตองชวยโดยการทำ CPR คอ 1. ไมรสกตว(Unconsciousness)2. ไมหายใจ(Nobreathing)3. หวใจหยดเตน(Nopulse)หลกการปฏบตการชวยชวต 1. เปดทางเดนหายใจ(OpenAirway=A)2. ชวยการหายใจ(Breathing=B)3. ชวยการไหลเวยนโลหต(Circulation=C)

85

ขนตอนท 5 ชวยหายใจ

ถาไมหายใจ :ชวยหายใจโดยการเปาปาก2ครงการเปาปาก :ตองเหนทรวงอกกระเพอมขนทกครง ถาทรวงอกไมกระเพอมขนในการเปาปากครงท 1 แกไขโดยการเปดทางเดนหายใจใหมแลวจงเปาปากครงท2

ขนตอนท 4 ตรวจการหายใจ

เพอดวามการหายใจปกตหรอไม โดยใชตาด หฟง แกมสมผส(LookListenandFeel)(ใชเวลาตรวจ10วนาท)

ขนตอนท 6 ชวยการไหลเวยนโลหต

กดหนาอก

*ตำแหนงวางมอ:เหนอกระดกลนป2นวมอ*สงทใชกด:สนมอสองขางซอนกน*จำนวนครง:30ครง*ความลก:1.5-2นวฟต*ความเรวในการกด:100ครงตอนาท

กดหนาอกใหตอเนองและหลกเลยงการหยดกดหนาอกให

นอยทสดเพอเพมการไหลเวยนโลหตไปเลยงอวยวะสำคญใหมาก

ขน

86

การปฏบตการชวยชวตในผใหญ

อตราสวนการกดหนาอกตอการเปาปาก 30:2

ทำการกดหนาอกและเปาปากตอเนองไปเรอยๆ

สงทแสดงวาการชวยชวตไดผล

1.เรมรสกตวสายหนาขยบแขน2.มการหายใจ3.เรมมการกลนการไอ4.สผวหนงเปลยนแปลงดขน(สชมพ)จะหยดทำการชวยเหลอเมอ

1.เมอผบาดเจบมการหายใจและมชพจร2.เมอมบคลากรทางการแพทยมารบชวงตอ3.เมอผชวยเหลอเหนอยจนไมสามารถชวยตอไปได

87

หากผใชไฟฟามขอสงสยหรอตองการสอบถามรายละเอยดเพมเตม โปรดตดตอการไฟฟานครหลวงเขตและสาขายอยทอยใกลสถานใชไฟฟาของทานในเวลาทำการ07.30น.-15.30น.หรอทศนยบรการขอมลผใชไฟฟาCallCenter1130ตลอด24ชวโมง

132/18ซ.จรลสนทวงศ20ถ.จรลสนทวงศแขวงบานชางหลอเขตบางกอกนอยกรงเทพฯ10700โทร.0-2411-2401โทรภาพ0-2878-5291

มปญหาปรกษาทน 8

การไฟฟานครหลวงเขตและสาขายอย อกษรหนาเครองวดฯ

สถานทตดตอ

โตะบรการเบดเสรจ (ONE TABLE SERVICE)

แผนกบรการ

ชำระเงน คาไฟฟา

07.30-15.00 น.

แจงไฟฟาขดของ ตลอด 24 ชวโมง

121ถ.จกรเพชรแขวงวงบรพาภรมยเขตพระนครกรงเทพฯ10200โทร.0-2225-0112โทรภาพ0-2220-5291

0-2878-5200 0-2878-5280 0-2878-5211

0-2220-5000 0-2220-5280 0-2220-5211

เขตธนบรW1WAW3

เขตวดเลยบABCDEFGHIJKLMV

สาขายอยตลงชน40/1หมบานเยาวพรรณถ.พทธมณฑลสาย1แขวงบางระมาดเขตตลงชนกรงเทพฯ10170

โทรศพท0-2448-6030โทรภาพ 0-2448-6304

3027ถ.เจรญกรงแขวงบางคอแหลมเขตยานนาวากรงเทพฯ10120โทร.0-2289-0151โทรภาพ0-2611-5291

0-2611-5200 0-2611-5280 0-2611-5211เขตยานนาวา

W2XY

สาขายอยดาวคะนอง1297/7ถ.ตากสนเขตธนบรกรงเทพฯ10600

โทรศพท0-2476-4771โทรภาพ 0-2476-1486

88

การไฟฟานครหลวงเขตและสาขายอย

อกษรหนาเครองวดฯ

สถานทตดตอ

โตะบรการเบดเสรจ

(ONE TABLE SERVICE)

แผนกบรการ

ชำระเงน

คาไฟฟา

07.30-15.00 น.

แจงไฟฟาขดของ

ตลอด 24 ชวโมง

209ถ.ราษฎรบรณะแขวงแจงรอนนอกเขตราษฎรบรณะกรงเทพฯ10140โทร.0-2427-0070โทรภาพ0-2877-5291

เขตราษฎรบรณะ

WP

สาขายอยพระประแดงอาคารสถานยอยพระประแดงถ.สขสวสดอ.พระประแดงจ.สมทรปราการ10130

โทรศพท0-2463-3368โทรภาพ 0-2463-3369

0-2841-5200 0-2841-5280 0-2841-5211

78/2หม6ถ.พระรามท2แขวงแสมดำเขตบางขนเทยนกรงเทพฯ10150โทร.0-2451-4104โทรภาพ0-2841-5291

เขตบางขนเทยนBTBNBS

สาขายอยหนองแขม240หม7หมบานพรทววฒนซ.เพชรเกษม73/2ถ.เพชรเกษมเขตหนองแขมกรงเทพฯ10160

โทรศพท0-2421-0060,0-2348-5000โทรภาพ 0-2476-1486

0-2877-5200 0-2877-5280 0-2877-5211

89

การไฟฟานครหลวงเขตและสาขายอย

อกษรหนาเครองวดฯ

สถานทตดตอ

โตะบรการเบดเสรจ

(ONE TABLE SERVICE)

แผนกบรการ

ชำระเงน

คาไฟฟา

07.30-15.00 น.

แจงไฟฟาขดของ

ตลอด 24 ชวโมง

1192ถ.พระรามท4แขวงคลองเตยเขตคลองเตยกรงเทพฯ10110โทร.0-2249-0600-10โทรภาพ0-2348-5291

เขตคลองเตยNOPRSTUYAYKTLJ

สาขายอยเพลนจต30ซ.ชดลมถ.เพลนจตเขตปทมวนกรงเทพฯ10330

โทรศพท0-2256-3247โทรภาพ 0-2253-3970

เขตบางกะปAKBKSNBCPK

0-2725-5200 0-2725-5280 0-2725-5211

โทรศพท0-2530-6698โทรภาพ 0-2539-0783

สาขายอยลาดพราว49/67-68หมบานกฤตกรซ.นาคนวาสถ.ลาดพราวเขตลาดพราวกรงเทพฯ10230

88ถ.รามคำแหงแขวงสวนหลวงเขตสวนหลวงกรงเทพฯ10250โทร.0-2314-0024โทรภาพ0-2725-5291

0-2348-5000 0-2348-5380 0-2348-5211

90

การไฟฟานครหลวงเขตและสาขายอย

อกษรหนาเครองวดฯ

สถานทตดตอ

โตะบรการเบดเสรจ

(ONE TABLE SERVICE)

แผนกบรการ

ชำระเงน

คาไฟฟา

07.30-15.00 น.

แจงไฟฟาขดของ

ตลอด 24 ชวโมง

เขตสมทรปราการ

BBKDPM

386ถ.สขมวทต.ปากนำอ.เมองจ.สมทรปราการ10270โทร.0-2395-0122โทรภาพ0-2791-5291

สาขายอยสำโรง1584/309ศนยการคาสประกจถ.สขมวทกรงเทพฯ10270

0-2791-5200 0-2791-5280 0-2791-5211

โทรศพท0-2384-5001,0-2756-8127โทรภาพ 0-2384-5002

0-2769-5200 0-2769-5280 0-2769-5211

70/1หม1ถ.กงแกวต.ราชาเทวะอ.บางพลจ.สมทรปราการ10540โทร.0-2316-8001โทรภาพ0-2769-5291

เขตบางพลBPLBฮBB

สาขายอยลาดกระบง 228/50หลงทวาการเขตลาดกระบงถ.ออนนชกรงเทพฯ10250

โทรศพท0-2326-7186โทรภาพ 0-2326-7186

91

การไฟฟานครหลวงเขตและสาขายอย

อกษรหนาเครองวดฯ

สถานทตดตอ

โตะบรการเบดเสรจ

(ONE TABLE SERVICE)

แผนกบรการ

ชำระเงน

คาไฟฟา

07.30-15.00 น.

แจงไฟฟาขดของ

ตลอด 24 ชวโมง

เขตมนบรนฟศ

สาขายอยรามอนทรา7/170ซ.โรงพยาบาลสนแพทยถ.รามอนทราเขตบงกมกรงเทพฯ10230

24หม13ถ.สวนทวงศแขวงแสนแสบเขตมนบรกรงเทพฯ10240โทร.0-2543-8405โทรภาพ0-2907-5291

0-2907-5200 0-2907-5280 0-2907-5211

809ถ.สามเสนแขวงถนนนครชยศรเขตดสตกรงเทพฯ10300โทร.0-2243-0131โทรภาพ0-2242-5291

สาขายอยหวยขวาง1998/36โครงการปรบปรงชมชน-หวยขวางแขวงดนแดงเขตดนแดงกรงเทพฯ10310

โทรศพท0-2509-0056โทรภาพ 0-2509-0196

โทรศพท0-2276-9359โทรภาพ 0-2539-0783

0-2242-5000 0-2242-5280 0-2242-5211เขตสามเสนคงจฉชซญดยรวส

92

การไฟฟานครหลวงเขตและสาขายอย อกษรหนาเครองวดฯ

สถานทตดตอ

โตะบรการเบดเสรจ (ONE TABLE SERVICE)

แผนกบรการ

ชำระเงน คาไฟฟา

07.30-15.00 น.

แจงไฟฟาขดของ ตลอด 24 ชวโมง

285ถ.ตวานนทต.บางกระสอ286อ.เมองจ.นนทบร11000โทร.0-2580-7480โทรภาพ0-2902-5291

เขตนนทบรกอ

สาขายอยดอนเมอง157/157-158ถ.ชางอากาศอทศแขวงทงสองหองเขตดอนเมองกรงเทพฯ10210

โทรศพท0-2565-3842โทรภาพ 0-2565-3852

38/2หม10ถ.บางกรวย-บางใหญต.บางเลนอ.บางใหญจ.นนทบร11140โทร0-2595-1300โทรภาพ0-2832-5291

สาขายอยบางรกใหญ13/14หม4ต.บางรกพฒนาอ.บางบวทองจ.นนทบร11140

เขตบางใหญฝพข

0-2832-5200 0-2832-5280 0-2832-5211

โทรศพท0-2920-6371โทรภาพ 0-2565-3852

476หม3ถ.พหลโยธนแขวงอนสาวรยเขตบางเขนกรงเทพฯ10900โทร.0-2986-0000โทรภาพ0-2792-5291

สาขายอยจตจกร520ถ.กำแพงเพชร2แขวงลาดยาวเขตจตจกรกรงเทพฯ10900

เขตบางเขนตม

0-2792-5200 0-2792-5280 0-2792-5211

โทรศพท0-2272-4480โทรภาพ 0-2272-4750

0-2902-5200 0-2902-5280 0-2902-5211

93

การไฟฟานครหลวงเขตและสาขายอย อกษรหนาเครองวดฯ

สถานทตดตอ

โตะบรการเบดเสรจ (ONE TABLE SERVICE)

แผนกบรการ

ชำระเงน คาไฟฟา

07.30-15.00 น.

แจงไฟฟาขดของ ตลอด 24 ชวโมง

เขตลาดพราว

ษ

88ถ.รามคำแหงแขวงสวนหลวงเขตสวนหลวงกรงเทพฯโทร.0-2719-9280โทรภาพ0-2725-5221

24หม13ถ.สวนทวงศแขวงแสนแสบเขตมนบรกรงเทพฯ10240โทร.0-2919-5004โทรภาพ0-2907-5221

เขตลาดกระบงทผ

0-2792-3200 0-2792-3280 0-2792-3211

38/2หม10ถ.บางกรวย-บางใหญต.บางเลนอ.บางใหญจ.นนทบร11140โทร.0-2595-1300โทรภาพ0-2834-3291

เขตบางบวทองปฝกBL

0-2834-3200 0-2834-3280 0-2834-3211

70/1หม1ถ.กงแกวต.ราชาเทวะอ.บางพลจ.สมทรปราการ10540โทร.0-2316-8001โทรภาพ0-2769-5221

เขตประเวศPKBCBP

0-2769-3200 0-2769-3280 0-2769-3211

0-2716-3200 0-2716-3280 0-2716-3211

มระบบสายดน

ไมมระบบสายดน

94

ตวอยางผงวงจรตอลงดนทตเมนสวตช

L N

RCD

G

RCD

L N G

L N

RCD

L N G

L N

G

RCD

L N G

N

RCD

L N

G

RCD

L N G

N

RCD

G

95

96