SAĞLIK HUKUKU EĞİTİMLERİ

SAĞLIK HUKUKU EĞİTİMLERİSAĞLIK HUKUKU EĞİTİMLERİ

Aile Hekimlerinin Yasal Sorumluluğu

GAHD

SAĞLIK HUKUKU EĞİTİMLERİ“Aile Hekimlerinin Yasal Sorumluluğu”


Seminerin İçeriği Aile Hekimlerinin SorumluluğuAile Hekimlerinin Sorumluluğu

Sorumluluk kavramı ve kurallarıSorumluluk kavramı ve kuralları Aile Hekimlerinin haklarıAile Hekimlerinin hakları

Hasta kabul etme, tedavi etme, hasta ret etme, hasta sevk etme, özlük Hasta kabul etme, tedavi etme, hasta ret etme, hasta sevk etme, özlük hakları v.bhakları v.b… …

Aile SağAile Sağ.. Brm- Hst İl Brm- Hst İliiş/ Hasta ş/ Hasta kabul sözleşmesikabul sözleşmesi Aile Hekimi - Hasta İlAile Hekimi - Hasta İliişkisi / şkisi / Vekalet SözleşmesiVekalet Sözleşmesi Aile Hkm – Uzman Hkm arası iliş / Aile Hkm – Uzman Hkm arası iliş / Hizmet szHizmet szllşş..

Sözleşmenin Değişen Şartlara Uyarlanması Sözleşmenin Değişen Şartlara Uyarlanması Aile Sağlığı Merkezinde yapılması gerekenlerAile Sağlığı Merkezinde yapılması gerekenler

Aile Hekimi - Aile Sağlığı elemanı ilişkisiAile Hekimi - Aile Sağlığı elemanı ilişkisi Hasta- Aile Sağlığı elemanı ilişkileriHasta- Aile Sağlığı elemanı ilişkileri Aile Sağlığı Merkezindeki iletişim becerileriAile Sağlığı Merkezindeki iletişim becerileri

Sağlık hizmetlerinden doğan yargılama biçimleriSağlık hizmetlerinden doğan yargılama biçimleri Aile Hekiminin kusur sorumluluğunun tespitiAile Hekiminin kusur sorumluluğunun tespiti

Ceza Ceza --Tazminat DavalarıTazminat Davaları--İdari soruşturmaİdari soruşturma,, Tabip Odası YargılamalarıTabip Odası Yargılamaları

Rücu mekanizmaları Rücu mekanizmaları SigortaSigorta ZZorunlu Mali Sorumluluk Sigortasıorunlu Mali Sorumluluk Sigortası

GAHD

Konya 1. İdare Mahkemesi Kararı

*1593 sayılı UHK’nun 216. maddesi: Belediye tabipleri olan yerlerde defin ruhsatiyeleri bu tabipler tarafından, bulunmadığı takdirde Hükümet Tabipleri tarafından mevtanın muayenesinden sonra verilir.Ölümüne sebep olan hastalık esnasında tedavi eden tabibin verdiği ruhsatname resmi tabipler tarafından tasdik edilmek şartiyle muteberdir.

GAHD


• 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunun’nun 7. maddesi: Büyükşehir belediyesinin görev, yetki ve sorumlulukları şunlardır: …. Defin ile ilgili hizmetleri yürütmek,…

• İlçe ve ilk kademe belediyelerinin görev ve yetkileri şunlardır:.. Defin ile ilgili hizmetleri yürütmek,

GAHD


• Mezarlık Yerlerinin İnşaası ile Cenaze Nakil ve Defin İşlemleri Yönetmeliği’nin 16. maddesi:

(3) Ölümün sağlık kuruluşları dışında gerçekleşmesi durumunda gömme izin belgesi cenazenin bulunduğu yerdeki belediye tabibi tarafından, belediye tabibi bulunmayan yerlerde aile hekimliğinin uygulandığı illerde toplum sağlığı hekimi veya aile hekimi, diğer illerde sağlık ocağı hekimi tarafından, bunların bulunmaması halinde gömme izin belgesi

görevlisi tarafından verilir.

GAHD


• AHUY Madde 24’te kullanılacak belgeler başlığında defin ruhsatı verilmesine ilişkin esaslar belirtilmektedir.

• (5) Ölü muayenesi yapılan ve defin ruhsatı verilen kişilerin kayıtları defin ruhsatını veren makam tarafından müdürlüğe bildirilir. İlgili aile hekimi en kısa sürede bilgilendirilir. Mevzuatına göre ölü muayenesi ve defin ruhsatı cenazenin bulunduğu yerdeki belediye tabibi tarafından, belediye tabibi bulunmayan yerlerde toplum sağlığı hekimi, toplum sağlığı hekiminin bulunmadığı yerlerde aile hekimleri de ölü muayenesi yaparak gecikmeksizin defin ruhsatı verirler. Hekim bulunmayan yerlerde defin ruhsatı ilgili mevzuata göre gömme izin belgesi görevlisince veya yetkilendirilen diğer şahıslarca verilir.

GAHD


• Konya BB’nce defin işlemleri ile ilgili olarak gerekli koordinasyonun sağlanarak defin hizmetlerinin öncelikle büyükşehir ve ilçe belediyelerince yerine getirilmesi, büyükşehir ve ilçe belediyeleri kadrolarında görev yapan hekimlerin defin hizmetlerinde yetersiz kalmaları durumunda il sağlık müdürlüğü ile koordinasyon sağlanarak belediye defin işlemlerinin toplum sağlığı hekimleri tarafından yerine getirilmesi, toplum sağlığı hekimlerinin de yetersiz kalmaları durumunda aile hekimlerinin defin işlemlerini yerine getirmek üzere görevlendirilmesi gerekirken;

GAHD


• Bu usül izlenmeksizin Selçuklu Belediyesinde bir hekim bulunduğundan bahisle … nöbet listesinde davacının ismine yer verilmek suretiyle defin ile ilgili işlemleri yapmak üzere görevlendirilmesinde mevzuata uyarlık bulunmamaktadır…. Dava konusu işlemin iptaline usulde oy çokluğu ile, esasta oybirliği ile karar verildi.

GAHD

AİLE HEKİMİ TANIMI• AHPUHK 2nci maddesi ve AHUY 3üncü maddesinde aile

hekiminin tanımı şu şekildedir: “Aile hekimi, kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri ile birinci basamak teşhis, tedavi ve rehabilite edici sağlık hizmetlerini yaş, cinsiyet ve hastalık ayrımı yapmaksızın her kişiye kapsamlı ve devamlı olarak belli bir mekanda vermekle yükümlü, gerektiği ölçüde gezici sağlık hizmeti veren ve tam gün esasına göre çalışan aile hekimliği uzmanı veya sağlık bakanlığının öngördüğü eğitimleri alan uzman

tabip veya tabiptir. Aile sağlığı elemanı; aile hekimi ile birlikte hizmet veren hemşire, ebe, sağlık memuru gibi sağlık elemanıdır.”

GAHD

AHUY

• Madde 6’da denetim, sorumluluk ve mal bildirimine ilişkin hükümleri aşağıdadır:

• Aile hekimleri ve aile sağlığı elemanları, mevzuat ve sözleşme hükümlerine uygunluk ile diğer konularda Bakanlık, ilgili mülkî idare ve sağlık idaresinin denetimine tâbidir. Aile hekimi ve aile sağlığı elemanları, görevleriyle ilgili ya da görevleri başında işledikleri veya kendilerine karşı işlenen suçlarda Devlet memurları gibi kabul edilir. Aile hekimi ve aile sağlığı elemanları, 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu gereğince mal bildiriminde bulunmakla yükümlüdür.

GAHD

AHUY

• Madde 26’da tutulacak kayıtlar hakkındaki hükmü şöyledir.

• (1) Aile hekimlerinin kullandığı basılı veya elektronik ortamda tutulan kayıtlar, kişilerin sağlık dosyaları ile raporlar, sevk belgesi ve reçete gibi belgeler resmi kayıt ve evrak niteliğindedir.

GAHD

Tazminat

• Amerika Birleşik Devletlerinde 1985-2008 yılları arasında hekimler aleyhine 239756 dava açılmış olup, bunların 27556’sı aile hekimleri hakkındadır. Bu davalardan 8797’sinde aile hekimleri 1.443.653.088 ABD doları tazminat ödemek zorunda kalmışlardır.

GAHD

AİLE HEKİMİ ALEYHİNE AÇILABİLECEK DAVA KONULARI

• Gebenin takibinde ihmal sonucu gebede oluşabilecek zararlar (gebelik toksemisi gibi),

• Gebelik takibinde ihmal ve yanlış ilaç kullanımı sonucu bebekte oluşabilecek zararlar (anomali gibi),

• Yeni doğanda gerekli testlerin yapılmaması sonucu oluşabilecek zararlar (Fenilketanüri gibi),

• Bebeğin takip eksikliğine bağlı oluşabilecek zararlar (gelişim geriliği gibi),

• Bebeğin ya da çocuğun aşılama eksikliğine bağlı oluşabilecek zarar ve sekeller,

• Çocuklarda ve yetişkinlerde yanlış teşhis ve yanlış ilaç kullanımı sonucu oluşabilecek zararlar,

• Çocuklarda ve yetişkinlerde teşhiste gecikme sonucu tedavi olanağının yitirilmesi ya da maliyetinin artması,

GAHD

AİLE HEKİMİ ALEYHİNE AÇILABİLECEK DAVA KONULARI

• Aydınlatılmış onam alınmaksızın yapılan tıbbi işlemlerde oluşabilecek zararlar,

• İlaçların istenmeyen etkileri konusunda yetersiz bilgilendirme sonrası oluşabilecek zararlar,

• Doğum kontrol yöntemleri hakkında yeterli bilgilendirme yapılmaması ve bunlara bağlı istenmeyen gebeliklerin oluşması,

• Oral kontraseptiflerin olası yan etkileri ve doğru kullanımı hakkında yeterli bilgi verilmemesi sonucu oluşabilecek zararlar (kanser gibi),

• Yaşlıların akli dengesinin durumu hakkında yanlış verilen ya da verilmeyen raporlar sonucu oluşabilecek maddi zararlar.

GAHD



Medeni hukukumuz kişisel hukuk altında düzenlemesi ile 18 yaş altındaki tüm çocukların veli veya evlilik birliği bozulmuşsa velayet altında rızalarının alınabileceğini söylerken sağlık mevzuatımız bu yönü ile eksik kalmaktadır.

GAHD

Sağlık Hizmetlerinde, Hekim Hasta İlişkisi ve Sağlık Hukuku

nedir?

Sağlık Hizmetlerinde, Hekim Hasta İlişkisi ve Sağlık Hukuku

nedir?

Sağlık Kazanı

Sağlık HukukuSağlık HukukuSağlık personelinde sorumluluk bilincinin varlığını ortaya koymaya çalışan, bu bilinç içinde hizmetin varlığı, sunumu, hukuk bilimi öğretisinde, kişilerin maddi ve manevi değerlerini koruyan, hasta hakları ile kişilik haklarının birlikte ele alınmasını sağlayan, disiplinlerarası bir kavramdır.

Bu yaklaşımla, ulusal ve uluslararası kavramları, hukuk alanındaki doktrin ve esasları, bilimsel yöntemlerle dikkate alır.



GAHD



Ortak Dil – Tanımlar - KavramlarSağlık Hizmeti; Kişinin sağlık durumunun tamlığı, varsa hastalığının tanısı, tedavisi ve tedavi sonrası tam bir iyilik haline kavuşması için verilen hizmetler bütünü.

• Sağlık hizmetleri…...?

Temel Sağlık Hizmetleri Tedavi Edici Sağlık Hizmetleri

1. Koruyucu Sağlık Hizmetleri 1. Basamak

2. İlk Yardım Hizmetleri; 2. Basamak

3. Acil Yardım Hizmetleri; 3. Basamak

4. Evde - Ayakta Bakım ve Tedavi Hizmetleri;

5. Hasta Sevk ve Sonuçlarını İzleme Hizmetleri;

6. Adli Hizmetler;

7. Yönetimsel HizmetlerGAHD



*Aile Hekimi: Önce hasta profilini tanımalı (Kişi sayısı, cinsiyet, yaş, hasta olanlar, özürlüler, yatağa bağımlı olanlar vs).*Koruyucu sağlık hizmetleri: a)Çevreye (Belediyeler, Tarım ile ilgili Bakanlık, Tarım İl Müdürlüğü.. b)Kişiye (Aile Hekimi) (Aile planlaması, kanser tanısı, beslenme-sağlık eğitimi, bağışıklama, ilaçla koruma (tbc’lu hasta yakınının ilaçlanması gibi), bit, kıl kurdu tedavisi.. *Örnek: Diyabet, Hipertansiyon gibi kronik hastalıklardaki kontrol ve takip görevimiz…*Örnek: Larenjit teşhisi konulan bir hastanın ses tellerindeki nodül. GAHD

SAĞLIK HİZMETİ SAĞLIK PERSONELİNİN SORUMLULUĞUNDA VERİLİR,

Profesyonel Sektör; Hastalık konusunda özel bir eğitim almış,

uzman olmuş sağlık personeli kişiler. Hekim, Diş hekimi Eczacı,

Sağlık Memuru, Hemşire, Ebe....v.s

Sağlık hizmetinde SORUMLULUK….?

Uyulması gerekli davranış (hukuk) kurallarına aykırı düşmede

hesap verme “Sağlık hizmetlerinin nasıl örgütleneceğini,

nasıl yürütüleceğini, nasıl finanse edileceğini, hizmetlerde

yetkinin kimde bulunduğunu, görev ile sorumluluğun ne

olduğunu belirten hukuk kuralları = Sağlık Mevzuatı ”

Anayasa, Yasa, Tüzük, Tebliğ, Yönetmelik, Genelge, Emir



GAHD

(1) Sağlık Hizmeti Sağlık Mevzuatı Sağ.Kuruluşu Standartlar

Yapılması gerekenler.

Yapılanlar

AnayasaYasaTüzükYönetmelikTebliğGenelgeEmir

Fark Sonuç Sorumlu Var / Yok Olumlu / Olumsuz Yönetim / Kişi

Özel Kamu

Hekim Açısından StandartlarAnamnezMuayeneTanıYorumBilgilendirme/OnamMüdahaleİstenmeyen Komp.Beklenmeyen komp.BakımTakipKontrol

Hukuki Süreç İdari / Ceza / Tazminat Disiplin TCK İdari Mah

Suç Hukuk Mah.

Kusur Hizmet Kusuru / Kişisel Kusur

Geç Verildi Standartlara aykırıKötü Verildi Beceri eksikliği Hiç Verilmedi El Atmama

Sağlık İşletme Standartlarıİş Görme İş Yapma Görev ve sorumluluklarEtik davranışlarToplumsal Düzen Kuralları

GAHD

Bazı Önemli Tanımlar

Aile Hekimi Kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri ile birinci

basamak teşhis, tedavi ve rehabilite edici sağlık hizmetlerini, yaş,

cinsiyet ve hastalık ayrımı yapmaksızın, her kişiye kapsamlı ve

devamlı olarak belli bir mekanda vermekle yükümlü, gerektiği

ölçüde gezici sağlık hizmeti veren ve tam gün esasına göre çalışan

aile hekimliği uzmanı veya Bakanlığın öngördüğü eğitimleri alan

uzman tabip veya tabipleri,

Aile Hekimliği Birimi Bir aile hekimi ile en az bir aile sağlığı

elemanından oluşan yapıyı,

Aile Sağlığı Merkezi Bir veya daha fazla aile hekimi ile aile sağlığı

elemanlarınca aile hekimliği hizmetinin verildiği sağlık kuruluşunu,



GAHD

T.C. SAĞLIK BAKANLIGI AİLE HEKİMLİĞİ HİZMET SÖZLESMESİ 1-T.C. Sağlık Bakanlığı adına ………….Valiliği ile ……………………………………… arasında, 5258 sayılı Aile Hekimliği Pilot Uygulaması Hakkında Kanunun 3.Maddesi uyarınca aşağıdaki şartlarda sözleşme imzalanmıştır. Sözleşmede geçen “Kurum” Sağlık Bakanlığını,”ilgili” sözleşmeyi imzalayan Aile Hekimini,”sözleşme” bu hizmet sözleşmesini,”Yönetmelik” ise 27.06.2005 tarih ve 2005/9142 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki “Aile Hekimliği Pilot Uygulaması Kapsamında Sağlık Bakanlığınca Çalıştırılan Personele Yapılacak Ödemeler ve Sözleşme Şartları Hakkında Yönetmeliği” ifade eder.2-İlgili, kurumca belirlenen Aile Hekimliği çalışma bölgelerinden yönetmeliğe uygun olarak tercih ettiği ............ nolu Aile Sağlığı Biriminde , yürürlükteki Kanun, Yönetmelik, Genelge ve verilecek talimatlara, hasta hakları, mesleki ve genel etik kurallara uygun olarak Aile Hekimi görevini sözleşme süresince kabul eder.3-İlgili, bu görevi dışında, bilimsel faaliyetler hariç olmak üzere mesleğinin icrasından menfaat temin edemez. Hizmet akdi suretiyle veya esnaf veya tacir sayılmayı gerektiren herhangi bir faaliyette bulunamaz. İlgiliye, Aile Hekimliği mevzuatındaki görev tanımında belirlenen nöbet, acil yardım hizmetleri, olağanüstü durumlarda yapacakları hizmetler, toplum sağlığı ve benzeri görevler dışında başka görev verilemez veya ilgili başka bir Kurumda görevlendirilemez.4-Çalışma saatleri ve izinler konusunda Yönetmelik Hükümleri uygulanır. Sözleşme döneminde kullanılmayan yıllık izin ve mazeret izni müteakip sözleşme dönemine devredilmez. İlgili, Aile Hekimliği mevzuatındaki görev tanımında belirlenen nöbet, acil yardım hizmetleri, olağanüstü durumlarda yapacakları hizmetler, toplum sağlığı ve benzeri hizmetlerde, çalışma saatleri dışında, hafta tatili veya resmi tatillerde de çalıştırılabilir. Bu hizmetlerin gerektirdiği haller dışında yıllık izin tarihleri aile hekimince belirlenir.5-İlgiliye yapılacak ödemeler ve kesintilerde Yönetmelik Hükümleri uygulanır. Bunun dışında herhangi bir ad altında başka bir ödeme yapılamaz.6-İlgili, askerlik, doğum, emeklilik ve diğer hallerde 2 ay önceden bildirmek kaydıyla sözleşmenin sona erdirilmesini talep edebilir. Bu süreyi doldurmadan görev yerini terk eden bir yıl süre ile aile hekimi olamaz. Askerlik nedeni ile sözleşmesini usulünce sona erdirenler terhis tarihinden itibaren bir ay, doğum nedeni ile sözleşmesini usulünce sona erdirenler doğum nedeni ile kullandığı ücretli izin süresinin bitimi tarihinden başlayan bir yıllık süre içerisinde müracaatları üzerine, ayrılmadan önceki çalıştıkları ilde, ilk boşalan Aile Hekimliğine sıralama dışı başlatılırlar.7-İlgilinin, Aile Hekimi olmadan önceki sosyal güvenlik kurumu ilişkisi devam eder. Ancak her türlü pirim, kesenek ve kurum karşılıkları sözleşme ücretlerinden kesilerek ilgili sosyal güvenlik kuruluşuna aktarılır. Sözleşmeli personel emekli sandığına tabii bir görevde iken kurumundan ücretsiz izinli sayılması halinde, ilgilinin tedavi gideri kurumunca karşılanır.8-İlgili hakkında 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzlukla Mücadele Kanunu ve 4483 sayılı Memurlar ve diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkındaki Kanun Hükümleri uygulanır.9-İlgili tarafından kuruma verilen zararlar tazmin ettirilir ve görevi esnasında veya görevi ile ilgili olarak üçüncü şahıslara verilen zararlar neticesi bu kişilere Kurumca yapılmak zorunda kalan ödemeler genel hükümler içerisinde ilgiliye rücu edilir.10-İlgili, görevi sırasında edindiği gizli bilgileri, görevinden ayrılsa dahi Kurumun yazılı izni olmadan açıklayamaz.11-Bu sözleşmede hüküm bulunmayan hallerde, Kanun ve Yönetmelik Hükümleri uygulanır.12-Sözleşmenin gerektirdiği damga vergisi ilgili tarafından, diğer resim, harç ve benzeri giderler kurumca karşılanır13-Sözleşmenin süresi mali yıl ile sınırlı olup, bu sözleşme ………………….. tarihinden itibaren ………………… tarihine kadar geçerlidir. İş bu sözleşme 13 maddeden ibaret olup …/……/……… tarihinde … (…..) nüsha olarak düzenlenmiştir AİLE HEKİMİ KURUM YETKİLİSİAdı Soyadı: ................................................................Görev Yeri: ……………VALİSİAdresi:(imza-tarih) (imza-tarih)

GAHD

Adam Çalıştıranın Sorumluluğu (B.K. 66)

MADDE 66- Adam çalıştıran, çalışanın, kendisine verilen işin yapılması sırasında başkalarına verdiği zararı gidermekle yükümlüdür.Adam çalıştıran, çalışanını seçerken, işiyle ilgili talimat verirken, gözetim ve denetimde bulunurken, zararın doğmasını engellemek için gerekli özeni gösterdiğini ispat ederse, sorumlu olmaz. Bir işletmede adam çalıştıran, işletmenin çalışma düzeninin zararın doğmasını önlemeye elverişli olduğunu ispat etmedikçe, o işletmenin faaliyetleri dolayısıyla sebep olunan zararı gidermekle yükümlüdür.Adam çalıştıran, ödediği tazminat için, zarar veren çalışana, ancak onun bizzat sorumlu olduğu ölçüde rücu hakkına sahiptir.



GAHD

Çalışanını seçmek,

İşiyle ilgili talimat vermek,

Gözetim ve denetimde bulunmak

Zararın doğmasını engellemek için gerekli özeni göstermek



GAHD

Sadakat ve Özen BorcuÖzen Yükümlülüğü;

(B.K. 390)Sonuca mutlak ulaşmak (iyileştirmek) değil,

sonucun başarılı olması için her türlü gayreti ve çabayı göstermek.

MADDE 506- Vekil, vekâlet borcunu bizzat ifa etmekle yükümlüdür. Ancak vekile yetki verildiği veya durumun zorunlu ya da teamülün mümkün kıldığı hâllerde vekil, işi başkasına yaptırabilir.

Vekil üstlendiği iş ve hizmetleri, vekâlet verenin haklı menfaatlerini gözeterek, sadakat ve özenle yürütmekle yükümlüdür.

Vekilin özen borcundan doğan sorumluluğunun belirlenmesinde, benzer alanda iş ve hizmetleri üstlenen basiretli bir vekilin göstermesi gereken davranış esas alınır.



GAHD

Bazı Önemli TanımlarToplum Sağlığı Merkezi. Bölgesinde yaşayan toplumun sağlığını geliştirmeyi ve korumayı ön plana alarak sağlıkla ilgili risk ve sorunları belirleyen, bu sorunları gidermek için planlama yapan ve bu planları uygulayan, uygulatan; birinci basamak koruyucu, iyileştirici ve rehabilite edici sağlık hizmetlerini müdürlüğün sevk ve idaresinde organize eden, bu hizmetlerin verimli şekilde sunulmasını izleyen, değerlendiren ve destekleyen, bölgesinde bulunan sağlık kuruluşları ile diğer kurum ve kuruluşlar arasındaki koordinasyonu sağlayan sağlık kuruluşunu,Toplum Sağlığı Merkezi Birimi: Toplum sağlığı merkezinin diğer görevleri ile birlikte belli hizmet alanında yoğunlaşmış toplum sağlığı merkezlerine bağlı yapıyı,Sorumlu Hekim: Toplum sağlığı merkezinin idari ve tıbbi tüm işlerini ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak yürüten ve denetleyen toplum sağlığı merkezinin amirini.



GAHD

Toplum Sağlığı Merkezlerinin Görev, Yetki, Çalışma Usul ve EsaslarıGörev ve yetkileri

Madde 8- (1) Bölgesinde sağlık hizmetlerini yürütür. Sağlık hizmetini bir bütün olarak değerlendirir. Sağlık kuruluşları ile koordinasyonu sağlamak, gerektiğinde diğer kuruluşlarla işbirliği yapmak suretiyle toplumun ve bireylerin sağlığını korumak ve sağlık düzeylerini yükseltmekten sorumludur. Bunun için aşağıda sayılan hizmetleri sunar veya sunulmasını sağlar.a) İdari ve mali işler b) Kayıt ve istatistikc) Plan ve program yapma ç) Üniversitelerle işbirliğid) İzleme ve değerlendirme e) Bulaşıcı hastalıkların kontrolüf) Bulaşıcı olmayan hastalıkların kontrolü g) Üreme sağlığı hizmetleriğ) Ulusal programlar h) Adli tıp hizmetleriı) Acil sağlık hizmetleri i) Kaza ve yaralanmalardan korunma hizmetlerij) Görüntüleme ve laboratuvar hizmetleri k) Çevre sağlığı hizmetleril) İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri m) Afet hizmetlerin) Sağlığın geliştirilmesi ve teşviki o) Sağlık eğitimi hizmetleriö) Toplu yaşam alanları ve okul sağlığı hizmetleri p) Sosyal hizmet çalışmalarır) Diğer görevler



GAHD

TSM Görev, Yetki, Çalışma Usul ve Esasları Görev ve yetkileri

Adli tıbbi hizmetler

Madde 20- (1) Adli tıp kurumunun doğrudan hizmet vermediği yerlerde bu

hizmetlerin planlanması görevi toplum sağlığı merkezine aittir. Toplum sağlığı

merkezi bölgesindeki adli tıp hizmetinin devamlılığının sürdürülmesinde adli

makamlarla işbirliği içinde çalışır. Toplum sağlığı merkezinde

yeterli hekim olmadığı durumlarda mesai saatleri dışında

öncelikle toplum sağlığı merkezi hekimleri olmak üzere

aile hekimleri ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarındaki

hekimlerin de dahil edilebileceği bir havuzla hizmetin

devamlılığını sağlar. Toplum sağlığı merkezi bu görevin yapılabilmesi

için gerekli koşulları ve desteği sağlar. Adli vakaların bildirilmesi, evrakların

tutulması gibi konularda aile hekimleri ile koordinasyonu sağlar ve gerekli

eğitimleri düzenler. Bütün bu hizmetler müdürlüğün sorumluluğu ve

koordinasyonunda yürütülür



GAHD

Acil sağlık hizmetleri

Madde 21- (1) Bölgesi için müdürlüğün belirlediği acil sağlık hizmeti

planlamasını uygular. Bölgesinde ve bölgesine yakın konumdaki

hastanelerde acil sağlık hizmetinin devamlılığı

sağlanamıyor ise ihtiyacı giderecek şekilde müdürlük ile birlikte planlama

yapar. Bunun için; sağlık hizmetinin sürekliliğini dikkate alarak bölgesinin

ihtiyacına cevap verecek şekilde mesai saatleri dışında

toplum sağlığı merkezinde, aile sağlığı merkezinde veya

başka yerde lojistik desteği de sağlayarak toplum sağlığı

merkezi personeli, aile hekimleri, aile sağlığı elemanları

ve yardımcı sağlık personelinin de dâhil edilebileceği fiili

veya icap şeklinde bir nöbet sistemi oluşturarak yürütür.



GAHD

“hukuka uygun” hale gelme şartı

* Tıp sanatını uygulama hak ve

yetkisi Sadakat ve özen borcu içinde yerine

getirme

* Kişinin onamı Aydınlatılmış –Bilgilendirilmiş Onam

Sağlık – Toplum arasındaki güç dengesiBuyurgan Hizmet - Edilgen Hasta

Katılımcı Hizmet...!



GAHD

Hasta Memnuniyetsizliği (%86)• Hasta ile empati kurulamaması• Hastanın muayene edil(e)memesi• Hizmet memnuniyetsizliği,

Tanı Hatası• Yanlış tanı• Yetersiz tanı• Major tanının atlanması

Tedavi Hatası• Hatalı müdahale• Eksik müdahale• Komplikasyonlara müdahale yetersizliği

Bakım Hatası• Takip eksikliği• Yetersiz bakım

Hasta Güvenliği İhlali

Hastaların Şikayet Nedenleri

(% 14)



GAHD

Güven’e Dayanan Güven’e Dayanan “Rıza”“Rıza”

Hastaya Güven VermekHastaya Zarar VermemekSadık Hasta Yaratmak Hasta Memnuniyeti



GAHD

Sorumluluğun Belirlenmesi

• Haksız Eylem • Kusur

Bir fiilin suç sayılabilmesi için suçun unsurlarının oluşmasıgerekmektedir.

Tazminat sorumluluğun belirlenmesinde önemli olup, Sorumluluk kurallarınıişletmek yeterlidir.

• Ceza sorumluluğunun şahsiliği,• Kast,• Taksir,

• Zarar• Hukuka Aykırılık,• İlliyet• Kusur,

• TCK 22 İhmali davranış • TCK Adam öldürme adam yaralama



GAHD

BİLİRKİŞİ SİZSİNİZ.

HANGİSİ DİŞİ.?

GAHD

(TCK Md. 26) HAKKIN KULLANILMASI VE İLGİLİNİN RIZASI

(1) Hakkını kullanan kimseye ceza verilmez.

(2) Kişinin üzerinde mutlak surette tasarruf

edebileceği bir hakkına ilişkin olmak üzere,

açıkladığı rızası çerçevesinde işlenen fiilden

dolayı kimseye ceza verilmez.

Sağlık Çalışanın Hakkı



GAHD

Tedavi onamın kimin tarafından imzalanması gerekir?

Aydınlatılmış onam sadece anestezide, cerrahi girişimde, kan ürünü verilmesinde ve girişimsel işlemlerde yazılı olarak alınmalıdır.

Diğer konularda ispat yükü açısından hasta dosyasının çok iyi tutulması gerekir.



GAHD

T.C. Kimlik No:…………………………. HASTA BİLGİLENDİRME -ONAM – FORMUHasta No:…………………………………Adı ve Soyadı:……………………………Cinsiyeti: E KDoğum Tarihi: ……../……./…..……..Bölüm: …………………………………….Tarih: ……./………/…………

Doktorum tarafından; ……………………………ön tanısı ile ilgili olarak, tıbbi durumum ve uygulanacak prosedürler, uygulanacak işlemlerin riskleri, bana özgü olabilecek riskleri ve olası sonuçları, konu ile ilgili diğer tedavi seçenekleri ve ilişkili riskleri, prognozumu ve ameliyat dışında gelişebilecek riskleri, anestezi riskleri ve anestezi risklerini arttıran faktörler açıklandı. Ekte sunulan …………………………………………………….bilgilendirme formu tarafıma verildi.Durumum, riskler, uygulanacak tedavi işlemleri ve tedavi seçenekleri hakkında endişelerim için doktora sorular sorabildim. Sorularım;…………………………………………………………………………………………………………………………….Sorularım ve kaygılarım tartışıldı, cevaplandı, memnun ve ikna oldum. Uygulanan işlemler sırasında gelişebilecek acil hayatı tehdit eden durumlar ve nasıl müdahale edilebileceğini anladım. Uygulanacak tedavinin durumumu iyileştireceğinin garantisi olmadığını ve daha da kötü olma ihtimalim olduğunu anladım.Yukarıdaki bilgileri okuduğumu, tüm sorularıma açık, net cevaplar aldığımı, anladığımı bildirir, ekip doktorlarına tam izin ve yetki verdiğimi beyan ederim. Tarih: …/…../…..…. Lütfen aşağıdaki alanları el yazılarıyla doldurunuz.Hastanın Adı ve Soyadı : İmzası: Hastane kabul formundaki (*)Yasal Temsilcinin Adı ve Soyadı:İmzası: Yetki verilen kişi Adı ve Soyadı : İmzası Hastanın Dil/ iletişim Problemi varsa:Tercüme yapan kişi Adı ve Soyadı : İmzası Tedavi Eden Hekimin Adı ve Soyadı (kaşesi) : İmzası (*)Hastane kabul formu bu evrakla ilişiktir. Özellikle 18 yaş altı çocuklar ve vasiyet altındakiler için dikkat edilmelidir. FORM-…-…..

Tedavi Onam FormuTedavi Onam Formu



GAHD

Hak Ehliyeti = Sağ doğmak koşuluyla, ana rahmine düştüğü andan başlar. MK 28/2 . Her insanın hak ehliyeti vardır. MK.8Fiil ehliyetine sahip olan kimse, kendi fiilleriyle hak edinebilir ve borç altına girebilir MK.9Ayırt etme gücüne sahip ve kısıtlı olmayan her ergin kişinin fiil ehliyeti vardır. MK.10 Farik ve Mümeyyiz = anlam ve sonuçlarını kavrama yeteneği (12-15 yaş) Ahlaki Redayet, Ceza Ehliyeti, Hukuki EhliyetAyırt etme gücüne sahip küçükler ve kısıtlılar, yasal temsilcilerinin rızası olmadıkça,kendi işlemleriyle borç altına giremezler. Karşılıksız kazanmada vekişiye sıkı sıkıya bağlı hakları kullanmada bu rıza gerekli değildir. MK.16

Kişilik Hakkı= Sağ olarak tamamıyla doğduğu anda başlar ve ölümle biter. MK 28/1. Fetüs Hakkı = Gebelik süresindeki haklarÇocuk Hakkı= 18 yaş altıSağlık Hakkı Hasta Hakkı Velayet HakkıVasi HakkıVeraset Hakkı

0

18 yaş65 yaş

Son günX



GAHD

“kendi isteğimle hastaneden ayrılıyorum, bütün sorumluluk bana aittir “

Onam kapsamın izinsiz olarak genişletilmesi yasaktır.



GAHD

“Kanun, özüyle ve sözüyle değindiği bütün konularda uygulanır.

Kanunda uygulanabilir bir hüküm yoksa, hakim örf ve adetlere göre, bu da yoksa kendisi kanun koyucu olsa nasıl bir kural koyacak idiyse ona göre karar verir.

Hakim karar verirken bilimsel görüşlerden ve yargı kararlarından yararlanır.

TMK 1. madde



GAHD

“Kanunda aksine bir hüküm yoksa, tarafların her biri, hakkını dayandırdığı olguların varlığını ispatla yükümlüdür.”

TMK 3. madde



GAHD

Hasta şikayeti nedir ?

Tıbbi evraklar /kayıtlar yeterli mi ?

Tıbbi komplikasyon var mı ?

Tıbbi hata var mı ?

Hasta güvenliği ihlal edilmiş mı?

Hasta memnuniyetsizliği var mı ?

Bilirkişinin dikkat edeceği hususlar nelerdir?

Bilirkişinin dikkat edeceği hususlar nelerdir?

GAHD

İfa Açısından Sorumluluk

Sorumluluk sigortalarında

MADDE 130- Başkasını çalıştıran kişi, çalıştırdığı kişiye karşı hukuki sorumluluğunu güvence altına almak üzere sigorta yaptırmışsa, sigortadan doğan haklar doğrudan doğruya çalışana ait olur.Ancak, çalışana ödenecek sigorta tazminatı, genel hükümlere göre ödenecek tazminattan indirilir.Diğer hukuki sorumluluk sigortalarına ilişkin kanun hükümleri saklıdır.



GAHD

Hasar Bilgisi

Risk Teminat Altında

mı?

Hayır

Evet

Hasar Ödenmez

Tıbbi Uzman Analizi

Tıbbi Uzman Yorumu

Tazmin?

Sigortalının Savunulmas

ı

Hukuki Danışmanlı

k

Dava?

Uzlaşma

ve TazminKaybedildi?

Kazanıldı?

Savunma Masrafının

Karşılanması

Sigorta, risklerden kaynaklanan hasarların teminat altına alınmasıdır.

Hekimlerin riskleri nelerdir. Hangi riskler teminat altına alınmalıdır. Teminat altındaki risk gerçekleştiğinde nasıl bir

yol izlenmelidir.

GAHD

21.07.2010 tarih ve 27648 sayılı resmi gazetede yayınlanan “Tıbbi Kötü Uygulamaya İlişkin Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasında Kurum Katkısına İlişkin Usul ve Esaslara Dair Tebliğ” yayınlanmıştır.



GAHD

A. TARİFE1. Tıbbi Kötü Uygulamaya İlişkin Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasında her bir olay için azami teminat tutarı 400.000 TL’dir. 2. Teminat tutarı maddi, manevi tazminat ve yargılama giderleri için geçerlidir. 3. Risk gerçekleşmiş olsa dahi, olay başı azami teminat miktarı sözleşme süresi boyunca aynı kalır. 4. EK-1’de yer alan risk gruplarına göre hazırlanmış olan Tıbbi Kötü Uygulamaya İlişkin Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası primlerine ilişkin tarife aşağıdadır. İlk kez yapılacak sigortalarda bu prim tutarları uygulanır.



GAHD

6100 sayılı HUKUK MUHAKEMELERİ KANUNUR.G: 04 Şubat 2011

Uzman Görüşü MADDE 293- (1) Taraflar, dava konusu olayla ilgili olarak,

uzmanından bilimsel mütalaa alabilirler. Sadece bu nedenle ayrıca süre istenemez.

(2) Hâkim, talep üzerine veya resen, kendisinden rapor alınan uzman kişinin davet edilerek dinlenilmesine karar verebilir. Uzman kişinin çağrıldığı duruşmada hâkim ve taraflar gerekli soruları sorabilir.

(3) Uzman kişi çağrıldığı duruşmaya geçerli bir özrü olmadan gelmezse, hazırlamış olduğu rapor mahkemece değerlendirmeye tabi tutulmaz.



GAHD

GAHD

Komplikasyon: Bir hastalığın seyri ve tedavisi esnasında ortaya çıkan , hastalığın kendisinden veya tıbbi müdahaleden kaynaklanan, ortaya çıkabileceği ilgili çevreler ve literatürde belirlenmiş olan, kabul edilen diğer bir hastalık ya da bozukluktur.

Kusur: Kusur, başka türlü davranma olanağı varken ve zorunlu iken olaydaki gibi davranmış olmak şeklinde tanımlanmaktadır. Malpraktis: “Hekimin tedavi sırasında standart uygulamayı yapmaması, beceri eksikliği ve/veya hastaya tedavi vermemesi ile oluşan zarar” olarak tanımlanmıştır.

GAHD

“Primum nihil nocere”

(Önce zarar verme)

Hipokrat

GAHD

Hekim-Hasta İlişkisinin Etik Boyutu

Sağlık uğraşları sırasında, hekimin hastasına yararlı olmasını

öngören ilke

“Primum utilis esse” (öncelikle yardım edeceksin‘)

Hipokrat

GAHD

Hekimliğin Kötü Uygulanması

Bilgisizlik, deneyimsizlik ya da ilgisizlik nedeniyle

hastanın zarar görmesi

(Türk Tabipleri Birliği Etik İlkeleri-13)

GAHD

Kişilere yönelik tıbbi müdahalelerin hukuka uygun olup olmadığı;

1- Hekimin gerçekleştirdiği müdahaleninyetki ve görev alanı içersinde bulunup bulunmadığına,

2- Kişinin bu müdahaleyi rızasıyla kabul edip etmediğine, (Hekim hastayı aydınlatma görevini yapmadan hasta üzerinde tıbbi müdahale yaparsa izinsiz olarak kişinin vücut bütünlüğünü bozmuş olur.)

3- Kişinin rızasının alınmasının söz konusu olmadığı durumlarda ise tıbbi zorunlulukların bu müdahaleyi zorunlu kılıp kılmadığına,

göre belirlenmektedir. GAHD

Hukuki Yükümlülükler (Özen)

• Özen (Hasta çıkarının korunması).– Doğru tanının koyulması için özenle hareket.– Uygun tedaviyi seçmek ve önermek.– Tedaviyi uygun şekilde uygulamak ve yürütmek.

• (Aynı ortam şartlarında, aynı yetkinlikte ortalama bir hekimin göstermesi gereken özenin gösterilmiş olması.)– Aydınlatılmış onam

• Kayıt tutma• Sır saklama• Tıbbın yerleşmiş kurallarına uygun hareket.

• Gelişen tıbbi bilgisini takip ( kendini geliştirmek )GAHD

Kayıt Nedir?

• Belgelendirme (kayıt tutma, dokümantasyon):– Belgelerin bilimsel, teknik, hukuki, etik

gerekliliklere ve kurallara uygun olarak; • Toplanması (kaydedilmesi),• Korunması, • Saklanması (sır), • Düzenlenmesi, • Arşivlenmesi,• Gereği halinde tekrar hizmete sunulması, • İmhası ile ilgili işlemler bütünü olarak tanımlanabilir.

GAHD

Neden Kayıt Tutuyoruz?

• Hatırlatmak- Bilginin Kalıcı, Aktarılabilir ve Paylaşılabilir Kılınması.

• Daha İyi Hizmet • Nitelikli hasta takibi sağlanması ve hasta bakımında kalitenin

artırılması.– Hasta – hastalık sürecinin daha iyi izlenmesi

• Kişi ve toplum sağlığı açısından doğru ve nitelikli istatistikî bilgi elde edilmesi.

– Doğru yatırımların planlanması

• Daha Doğru Tıbbi Eyleme – Etik - hukuki yükümlülüklerin yerine getirilmesi,

• Hukuki Belge özelliği • Davalardan Kaçınmak

• Adli amaçlarla kayıt tutma ve tıbbi kayıtların adli amaçla kullanılması. Kayıtların delil özelliği.

• Hata iddialarından – sorumluluktan kaçınmak.– Türkiye’de tıbbi içerikli hukuk davalarında ispat

yükümlülüğü hekime yüklenmiştir.

GAHD

Neyi Kaydedelim?• Hastanın :

• Demografik bilgilerini

• Yaptığımız tüm işlemleri– Anamnez– FM– Tetkik istem ve sonuçları – Konsültasyon istem ve sonuçları– Ön tanı– Tanı ( gerekçesi )– Planlanan, seçilen, uygulanan tedavi– Risk ve olası komplikasyonlar – Tedavi izlemi, – Tedavi değişiklikleri– Ortaya çıkan komplikasyonlar, istenmeyen sonuçlar– Tedavi ve komplikasyonların sonuçları– Hastayı bilgilendirdiğimiz hususları

• Hastanın rıza beyanını • İşlem tarihi, saati ve uygulamaya katılanların açık kimlikleri

GAHD

Hasta Kayıtları Ne Zaman

Düzenlenmelidir?

• Hasta kayıtları hasta görüldüğü anda, vizit sırasında, muayene ve tetkikler sırasında ya da hemen sonrasında yapılmalıdır.

• Ertelenen kayıtlar “sekonder kayıtlar” olarak isimlendirilir .– Unutma nedeniyle hemen yapılan

kayıtlardan daha az anlamlı kabul edilirler.• Hekimin suçlandığı ya da kusurlu olduğu iddiası

ile açılan davalarda da kaydın hasta ile ilgili işlem gerçekleştirildikten ne kadar zaman sonra yapıldığı sorgulanacaktır.

GAHD

Kayıtları Kim Düzenlemelidir?

• Tıbbi bilgilerin, tıbbi uygulamayı kim gerçekleştiriyorsa onun tarafından kaydedilmesi en doğru yaklaşımdır.

• Asistan – stajyer tarafından yapılan kayıtlar uzman tarafından denetlenerek parafe edilmelidir.

• Bir ekip tarafından gerçekleştirilen işlemlerde ekibin en kıdemsizi kayıtları tutar, en kıdemlisi kaydı denetleyerek imzaya açar.

• Dosyalardaki eksikliklerin en önemli sebebi: – Kıdemli doktorların ilgisizliğidir.

GAHD

Kayıtlarda Bir Eksiklik Halinde Kim Sorumludur?

• İşlemi yapan herkes sorumludur.• İşlem yapılmamış kabul edilecektir. • Sıklıkla mahkemede işlemin

yapıldığını, usulünce yapıldığını kanıtlamanın tek yolu zamanında yapılmış kaydı göstermektir.

GAHD

Tekrarlanan İşlemlerde Kayıt

• Rutin incelemeler dışında kalan tetkik ve incelemeler için; işlemin tekrar edilmesinin gerekçesi kaydedilmelidir.

GAHD

Gözlem ve Muayene Kaydı

• Tarih, saat, yer, gözlemi yapan, kaydı yapan kişinin imzası ve kaşesi,

• Gözlemde ne beklendiği,• Gözlem sonucu elde edilen bilgi,• Tedavi değişikliği varsa gerekçesi,• Tedavinin devamı halinde tedavi orderi, • Tekrarlanan orderlar, yanlış anlaşmalara

neden olmamak için yeniden yazılmalıdır. • Tedavi protokolleri (kanser tedavisi ?) varsa,

protokoller en az bir kere açık olarak kaydedilmelidir.

GAHD

Epikriz

• Hastanın hastaneye başvurduğu andan tedavinin tamamlandığı ana kadar olup bitenlerin özetidir.

• Yalnızca yapılanlar değil gerekçeleri de kaydedilmelidir.– Nedenleri, sonuçları yazılmalı, – Neden sonuç ilişkileri kurulabilmelidir.

• Bir süreç tanımlamasıdır. Sürecin özetidir.• Sadece yapılanlar ve harcananlar ancak

mali epikriz olabilir, tıbbi epikriz olamaz.

GAHD

Çelişkili Kayıtlar

• Çelişki neden olur?– Hekimin değerlendirmesi???

• Gerekçesi kaydedilmelidir.

– Dikkatsizlik– Yeterli özen gösterilmemesi

GAHD

Doktor gözlem formuDoktor gözlem formu Hemşire gözlem formuHemşire gözlem formu

Formlar arası çelişki olmamalıİstenen tetkikler ve order edilen ilaç ve işlemlerin gerekçeleri de belirtilmeli

OrderOrder Tetkik ve Konsültasyon Sonuçları

GAHD

Kayıtlarda Değişiklik Gerektiğinde

Yapılması Gerekenler

• Asla karalamayın,– Üzerini altındaki okunabilecek şekilde

çizip yanına doğrusunu yazın.• Belgenin tamamı değişiyorsa

– Yeni belgede, eski belge ilgi tutularak değişikliğin nedenini bildirin

– Eski belgenin üzerini çizerek BÜYÜK HARFLERLE “İPTAL” yazın.

• Eski belgeyi de saklayın.

GAHD

Sonuç: Tıbbi Kayıtlar

• Tıbbi Kayıtlar eksiksiz olarak hazırlanmalı,• Doğru bilgiler içermeli,• Zamanında düzenlenmiş olmalı,• Anlaşılabilir olmalı, • Kullanılabilir nitelikte olmalı ve muhafaza

edilmeli,• Ulaşılabilir olmalı,• Yasal ve etik zorunluluklara cevap verecek

şekilde hazırlanmalı,• Kişisel bilgiler içerdiğinden gizliliği ve

güvenliği sağlanmalı,• Soruşturma, araştırma ve bilimsel

çalışmalara kaynak niteliği taşımalıdırlar.

GAHD

Sır Saklama Görevi

• HHY Madde 23: Sağlık hizmetinin verilmesi sebebiyle edinilen bilgiler, kanun ile müsaade edilen haller dışında, hiçbir şekilde açıklanamaz.

• Kişinin rızasına dayansa bile, kişilik haklarından bütünüyle vazgeçilmesi, bu hakların başkalarına devri veya aşırı şekilde sınırlanması neticesini doguran hallerde bilginin açıklanması, bunları açıklayanın hukuki sorumlulugunu kaldırmaz.

• Hukuki ve ahlaki yönden geçerli ve haklı bir sebebe dayanmaksızın hastaya zarar verme ihtimali bulunan bilginin ifşa edilmesi, personelin ve diğer kimselerin hukuki ve cezai sorumluluğunu da gerektirir.

• Araştırma ve eğitim amacıyla yapılan faaliyetlerde de hastanın kimlik belgeleri, rızası olmaksızın açıklanamaz.

GAHD

MAHREMİYETE SAYGI GÖSTERİLMESİ

• Madde 21: Hastanın, mahremiyetine saygı gösterilmesi esastır. Hasta mahremiyetinin korunmasını açıkça talep de edebilir. Her türlü tıbbi müdahale, hastanın mahremiyetine saygı gösterilmek suretiyle icra edilir.

• Mahremiyete saygı gösterilmesi ve bunu istemek hakkı;• a)Hastanın, sağlık durumu ile ilgili tıbbi değerlendirmelerin

gizlilik içerisinde yürütülmesini• b)Muayenesinin, teşhisin, tedavinin ve hasta ile doğrudan

teması gerektiren diğer işlemlerin makul bir gizlilik ortamında gerçekleştirilmesini,

• c)Tıbben sakınca olmayan hallerde yanında bir yakınının bulunmasına izin verilmesini,

• d)Tedavisi ile doğrudan ilgili olmayan kimselerin, tıbbi müdahale sırasında bulunmamasını,

• e)Hastalığın mahiyeti gerektirmedikçe hastanın şahsi ve ailevi hayatına müdahale edilmemesini,

• f)Sağlık harcamalarının kaynağının gizli tutulmasını kapsar,• Ölüm olayı mahremiyetin bozulması hakkını vermez.

GAHD

Sır Saklama Görevinin İstisnaları

• Halk sağlığını tehdit eden durumlar (ihbarı zorunlu hastalıklar),

• Adli Olgular,• Hekimin ızrarı,• Suç söz konusu ise,• Hastanın onamı varsa.

GAHD

SORUMLULUK

Hukuki

• İdari Sorumluluk– Memurun Yargılanması

• Ceza Sorumluluğu– Suç niteliğindeki

eylemlerin cezalandırılması

• Hukuki Sorumluluk (Özel Hukukta)– Zararın tazmin edilmesi

Etik

• Özerkliğe saygı• Adalet• Yararlı olma• Zarar vermeme• Sır saklama • Özen

Yükümlülüklerin yerine getirilmemesine, gereğince, yeterince yerine getirilmemesine öngörülen yaptırımdır.

GAHD

Malpraktis Dışındaki Sorumluluk Nedenleri

• Mesai ihlalleri – Mesai saatleri içinde iş yerinde bulunmamak– Mesai saatleri içinde hastanede bulunamamak – İcap nöbetinde çağrıldığında gelmemek, zamanında gelmemek

• Telefonla İletişim hataları– Görmediği, muayene etmediği hastaya telefonla tedavi

düzenlemek• Yetki Aşımı

– Anestezi teknisyeninin uzmanı haberdar etmeden anestezi vermesi

• Uygun Olmayan Ortamda Tıbbi Girişim– Donanım – İlaç

• Acil Müdahaleler İçin Gerekli Donanımı Bulundurmamak– Donanım – İlaç

• Çalıştırdığı Personelin Faaliyetlerini Kontrol Etmemek GAHD

Hata Kaynakları• Sistem Hataları

– Sistemin işleyişini temin edecek düzenlemelerin yapılmaması• Yetersiz iletişim • Gerekli donanım sağlanmaması

– Donanım eksikliğinin giderilmemesi– Donanımın bakım ve kontrolünün yetersizliği– Donanımın etkin kullanılmaması

• Donanımın etkin kullanılmasını sağlayacak düzenlemelerin yapılmaması

• Yeterli ve/veya yetkili personel görevlendirilmemesi– Yetkili personel görevlendirilmemesi – Personelin etkin çalışmasını sağlayacak düzenlemelerin yapılmaması– Yetki sınırlarının belirlenmemesi – Yeterli sayıda personel görevlendirilmemesi

• Hasta güvenliğinin sağlanması için gerekli düzenlemelerin yapılamaması

• Hastaya ait kişisel bilgilerin güvenliğinin sağlanması için gerekli düzenlemelerin yapılmaması

GAHD

Birey Hataları - Hukuki Sorumluluk

• Tıbbi Teknik Hatalar • Hukuki Hatalar

– Yetkisiz kişi tarafından müdahale – Onam alınmadan yapılan müdahaleler

• Yetkin olmayan kişiden alınan onam• Yetersiz bilgilendirmeye dayanan onam

– Sır saklama görevinin ihmali – Kayıt tutma görevinin ihmali

• İdari Hatalar– Mesai ihlalleri – Nöbetler ve icap nöbetleri

Dikkatsizlik, tedbirsizlik, acemilik, emir, talimat ve düzenlemelere aykırı hareket

GAHD

TIBBİ UYGULAMALAR İLE İLGİLİ BAZI YASA VE YÖNETMELİKLER

• 1219 sayılı “Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun (1928)

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü (1960)• Özel Hastaneler Yasası• Sağlık Hizmetleri Temel Yasası• Adli Tıp Müessesesi Kanunu• 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, Medeni Kanun ve

Borçlar Kanunu• Ambulanslar ve acil sağlık araçları ile ambulans hizmetleri

Yönetmeliği. • TTB Meslek Etiği Kuralları Yönetmeliği• TTB Soruşturma ve Sorgulama Yönetmeliği • 5237 sayılı TCK (Türk Ceza Kanunu) 2005

GAHD

Ceza Sorumluluğu

GAHD

Cezai Sorumluluk Cezai Sorumluluk tipleritipleri

GAHD

• Kast, suçun kanunî tanımındaki unsurların bilerek ve istenerek gerçekleştirilmesidir

• Kişinin, suçun kanunî tanımındaki unsurların gerçekleşebileceğini öngörmesine rağmen, fiili işlemesi hâlinde olası kast vardır

Olası Kast

GAHD

Bilinçli Taksir• Kişinin öngördüğü neticeyi

istememesine karşın, neticenin meydana gelmesi hâlinde bilinçli taksir vardır; bu hâlde taksirli suça ilişkin ceza üçte birden yarısına kadar artırılır

GAHD

• Aydınlatma yükümlülüğünü yerine getirdiğini ispat yükü sağlık çalışanına aittir.

GAHD

Aydınlatılmış Onamın Geçersiz Olduğu Durumlar

Tedavi amacı taşımayan girişimler için onam,

Kişinin sağlığını tehlikeye düşürecek girişimler,

Yasaya aykırı girişimler (10 haftadan büyük gebelik tahliyesi),

Temyiz kudretinden yoksun olan kişinin verdiği onam.

GAHD

Hukuki SorumlulukHukuki Sorumluluk

Borçlar Kanunu Madde 53Borçlar Kanunu Madde 53;; Sağlık Sağlık çalışanının kusuru nedeniyle zarardan çalışanının kusuru nedeniyle zarardan sorumlu tutulması, hukuk davaları ceza sorumlu tutulması, hukuk davaları ceza davalarının sonucuna bağlı değildir.davalarının sonucuna bağlı değildir.

Borçlar Kanunu Madde 41Borçlar Kanunu Madde 41;; Zarar, illiyet Zarar, illiyet bağı ve kusurun kanıtlanması zarar görene bağı ve kusurun kanıtlanması zarar görene aittir.aittir.

Borçlar Kanunu Madde 43Borçlar Kanunu Madde 43;; Maddi ve Maddi ve manevi tazminat.manevi tazminat.

GAHD

Beklenen Özenin Ölçüsü

• Tedavi sözleşmesi bakımından beklenen özenin ölçüsü tamamıyla objektifleştirilmiştir. Tıp çalışanı kendi öznel durumundan bağımsız olarak, kendi alanından herhangi bir başka kişinin , aynı durumda göstereceği özeni göstermekle yükümlü kılınmıştır. Tıp uygulaması sırasında, genel olarak bilinen bir kuralı çiğneyen tıbbi personel, özen borcuna aykırı hareket etmiş sayılır ve tıbbi uygulama hatası ortaya çıkar.

GAHD

T.C. Anayasası

• “ Herkes yaşama, maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkına sahiptir.

• Tıbbi zorunluluklar ve kanunda yazılı haller dışında kişinin vücut bütünlüğüne dokunulamaz,

• Rızası olmadan bilimsel ve tıbbi deneylere tabi tutulamaz”.

GAHD

Özel Hukukta Hasta Hekim İlişkisi

•Sözleşme

•Sözleşme dışı

GAHD

Sözleşme

• Niteliği ( vekalet, eser)• Kuruluşu• Tarafların sözleşme yapma yetkinliği• Sözleşmenin sonlanması

– Amaçlanan sonuca varma– Azil yada istifa– Taraflardan birinin ölümü– Hekimin ehliyetini kaybı

GAHD

Sözleşmeden Kaynaklanan Yükümlülükler

• Aydınlatılmış onam alma • Teşhis koyma• Tedavi seçimi ve Yürütülmesi• Kayıt tutma• Hekimin Kendini Geliştirme

GAHD

Onamın Hukuka Uygunluğu

• Aydınlatılmış olması• Onam verebilecek yeterlilikte

kişiden alınması• Serbest iradeye dayanması

GAHD

Aydınlatma Kapsamının Genişletilmesi

• Tehlike artması• Zararın geçici yada kalıcı oluşu• Hastanın özellikle aydınlatılmak

istediği durumlar• Müdahalenin salt tedavi amacı

gütmeyişi

GAHD

Aydınlatma Kapsamının Daraltılması

• Hastanın ruhi zarar görme ihtimali• Acil Müdahale• Tehlikenin azlığı• Hastanın aydınlatılmayı istememesi• Daha önce aydınlatılmış olması

GAHD

Tedaviyi Reddetme

• Hastanın Hukuki Ehliyetinin değerlendirilmesi

• Veli veya vasinin reddi• Bilinçsiz hastanın yakınlarının reddi

GAHD

Özen Görevi

• Yararlılık• Zarar vermeme • Yetki aşılması – aşılmaması• Ortalama özen• Temel esasları bilmek• Kendini Geliştirmek• Hastayı izleme

GAHD

Sözleşme Dışı Sorumluluk

• Vekaletsiz iş görme– Acil durum– Ameliyatın genişletilmesi

• Haksız fiil

GAHD

Haksız Fiil

• Beden bütünlüğünde meydana gelen zarar

• Hukuka aykırılık• Kusur• Zarar• İlliyet• Hukuka aykırılığı kaldıran sebepler

• Rıza • Hasta menfaatine hareket• Kamu gücünün hukuka uygun kullanılması

GAHD

Çalıştıran Olarak Sorumluluk

• Yardımcı şahsın kusurlu eylemi– Zarar kusur illiyet

• Hekimin denetleme ve gözetim ödevi

Sorumluluğun Kalkması• Hekim ödevini yerine getirdiğini

kanıtlarsa• Kusurun bulunmadığının kanıtlanması

GAHD

GAHD

Acil Sağlık Hizmetleri Yönetmeliğinde: Acil sağlık hizmeti; hastanın hizmete ihtiyaç duyduğu andan itibaren başlar, kesin tedavi süresine kadar hiçbir kesinti olmaksızın devam eder. Acil servisler hastaya hastane öncesi bakım sağlayan ambulans hizmetlerini destekler ve gerekirse tıbbi yönlendirme sağlar denmektedir.

GAHD

Adli Amaçlı Muayene• SORU : Hekimin ( Sağlık Personelinin) muayene ve tedavi

yetkisi var mıdır ?– Genital muayene (TCK 287)– İç beden muayenesi

• SORU : Hastanın rızası var mıdır ? Hastanın muayene ve tedaviye rıza verme yetkinliği var mıdır ?– Mağdur açısından durum– Sanık açısından durum – Genital muayene

• SORU: Muayene ve bildirim hangi işlem ve unsurları içermelidir?– Muayenenin kaydı

• Adli Rapor Defteri• Adli Dosya Arşivi• Adli Dosyaların Saklanması ( 100 yıl )

– Rapor düzenlenmesi– Harici lezyonların fotoğraflanması – Muayenenin filme alınması

GAHD

Bildirimi Zorunlu Durumlar

• Ölüm – Şüpheli Ölüm – Ani Ölüm – Zorlamalı Ölüm

• Kaza• İntihar• Cinayet

– Doğal Ölüm ( İlliyet ) – Ölü Duhul

• Ölüm nedeni belirlenemeyen ya da yukarıdakilerden birine uyan

• Ölenin kimliği belirlenemeyen • Ölümün orjini belirlenemeyen • İlliyet bağı kurulabilenGAHD

• UyuşturucuUyuşturucu –Kullanımı–Üretimi–Satılması–Özendirilmesi


GAHD


• Her türlü ateşli silah ve patlayıcı madde ile oluşmuş yaralanmalar,

• Her türlü kesici, kesici delici, delici, kesici ezici ve ezici alet yaralanmaları

• Trafik kazaları• Düşmeler • Darp olguları• İlaç, insektisit, boğucu gaz vb ile oluşmuş

zehirlenmeleri• Yanıklar• İş kazaları• Elektrik çarpmaları, yıldırım çarpmaları• Mekanik asfiksi olguları• Her türlü intihar girişimleri

GAHD


• İşkence ve insan hakları ihlali iddiası ve ihtimali bulunan olgular

• Kötü, fena muamele iddiası ve ihtimali bulunan olgular

• Cinsel saldırı olguları• Kriminal düşük olduğu düşünülen olgular• Travma sonucu düşük ve erken doğum olguları• Terk edilmiş çocuklar ve kendi yaşamlarını kendi

başlarına idame ettirebilecek bedeni ve ruhi güçten yoksun yaşlılar, akıl hastaları vb. söz konusu olduğu ve tespit edildiği durumlar

• Tıbbi uygulama hatası şüphesi, iddiası, ihtimali olan olgular

• İnsan üzerinde bilimsel deney

GAHD


• Terk

• Yardıma ihtiyacı olana yardım etmemek

GAHD

İŞLEM ÖNCELİĞİ• Adlî vakaların işlem önceliği 3.1.7. Sağlık

kuruluşlarında, acil vakalar hariç olmak üzere, adlî vakaların muayenesine ve rapor tanzimine öncelik tanınacaktır. 3.1.8. Adlî vakaların muayene ve rapor tanzimi işlemlerinin CMK (Madde 332) doğrultusunda en geç 10 gün içinde sonuçlandırılarak gönderen adlî makama bildirilmesi gerekmektedir. Muayene sonucunda düzenlenen raporun ilgili adlî makama en kısa sürede gönderilmesi esas olmakla beraber, tanıya yönelik tetkik işlemlerin uzaması ve bu sürenin aşılması sözkonusu ise, aynı süre içinde durum gerekçeleri ile birlikte ilgili adlî makama bildirilecektir.

GAHD

• Adlî vakalarda tıbbî gerekliliklerle yapılması gerekli muayene ve tedaviler

• 3.1.12. Adlî vakalarda, kişinin sağlık durumunun gerekliliklerine göre, kişinin hayatını ve sağlığını korumaya yönelik olarak, Cumhuriyet savcısı veya hâkim kararı aranmaksızın tıbbî muayene ve tedavi amaçlı müdahaleler yapılabilir. Ancak, bu muayene ve müdahaleler sırasında, suç delillerinin kaybolmamasına özen gösterilecektir.

GAHD

• Kimlik Tespiti • 3.2.1. Muayene edilmek üzere getirilen

kişinin resmî evrakta belirtilen kişi olup olmadığına dikkat edilecek; kişinin kimliği konusunda şüpheye düşülmesi halinde durum derhal Cumhuriyet başsavcılığına bildirilecektir. Kişinin kimliğinin kontrolünde, yasal olarak geçerli bir kimlik belgesi ibrazı esastır. Böyle bir belge ibraz edilememesi halinde, durum raporda belirtilecek ve tıbbî kimlik bilgileri yazılacaktır.

GAHD

• Muayene Edilenin Tıbbi Kimliği – Üzerindeki elbiseler– Saç, göz, ten rengi – Boyu, ağırlığı, vücut tipi – Belirgin yara, ameliyat, tıbbi girişim izleri– Protezler– Uzuv ya da organ kayıpları Ekstremite

eksiklikleri(Geçerli kimlik belgesi olmayanlar için

doldurulacaktır)

GAHD

Muayene Koşulları

• Muayene sırasında güvenlik güçlerinin muayene odasında bulunmasına izin verilmemelidir.Ancak saldırganlık vb durumlarda güvenlik istenebilir.

• Hasta isterse bir yakını veya avukatı bulunabilir.

GAHD

• Kadının muayenesi, istemi halinde ve olanaklar elverdiğinde bir kadın hekim tarafından yapılır.

GAHD

Tedaviyi Reddeden Hasta

• Yetkin hastanın tedaviyi reddine saygı göstermek zorunludur.

• Ancak tam bir bilgilendirme yapılmalı ve alternatif tedavi olasılıkları sunulmalıdır.

• Hasta ikna edilmeye çalışılabilir, ancak zorlanamaz.

• Yetişkin hasta vekilinin tedavinin sonlandırılması talebi ve kararının aksine tedavinin sürdürülmesi etik değildir.

• Çocuk hastalarda çocuğun üstün yararı prensibinden Çocuk hastalarda çocuğun üstün yararı prensibinden hareket edilir. hareket edilir. – Durum açıklığıyla anlatılır.Durum açıklığıyla anlatılır.– Çocuğun tedavisinin devamı gerekiyor,Çocuğun tedavisinin devamı gerekiyor,– Tedaviden yararlanacağı biliniyor ve/ veya büyük Tedaviden yararlanacağı biliniyor ve/ veya büyük

olasılıkla umuluyorsa mahkemeden vesayet devri olasılıkla umuluyorsa mahkemeden vesayet devri istenir. istenir.

GAHD

Hekim Hasta İlişkisi • Hekim hasta ilişkisinin kurulmasının herhangi bir

kuralı yoktur, • Hekim hastanın tedavisini üstlenmeyeceğini

hemen bildirmediği takdirde ilişki kurulmuş olur. • Taraflar aralarında yazılı bir anlaşma

yapabilecekleri gibi ( hastaneye yatış evrakının düzenlenmesinde olduğu gibi) her iki tarafın birbirlerinin eylemlerine karşı çıkmamaları da örtülü olarak hekimin hastayı, hastanın da hekimi kabul ettikleri anlamına gelir.

• Bu andan itibaren hekim, hastasına karşı, tüm yükümlülüklerini yerine getireceği sözü vermiştir.

GAHD

Documents

SAĞLIK HUKUKU EĞİTİMLERİ