SAĞLIK BAKANLIĞISAĞLIK BAKANLIĞITEDAVİ HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜTEDAVİ HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

SAĞLIK BAKANLIĞI ORGAN NAKLİ SAĞLIK BAKANLIĞI ORGAN NAKLİ ÇALIŞMALARI VE MEVCUT DURUMÇALIŞMALARI VE MEVCUT DURUM

Uz. Dr. Altay KÖKENUz. Dr. Altay KÖKEN

PLAN

• Organ nakli hizmetlerinde mevcut durum ve projeksiyonu

• Sağlık Bakanlığı çalışmaları

• Planlanan çalışmalar

2008 YILI KADAVRA DONÖR ORANLARI (p.m.p.)

18.2

16.5

20.5

17.2

34.234.2

25.3

21.1

8.9 3.4

14.6

18.2

2.9

1.1

Yıllara Göre Beyin Ölümü Sayısı

720

956

700

800

900

1000

148 163220 229

270

594

0

100

200

300

400

500

600

700

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

BEYİN ÖLÜMÜ

Bölgelere Göre Beyin Ölümü Sayısı (2009)

316

167 160200

250

300

350

167 160

102

64 57 5135

40

50

100

150

Yıllara Göre Kadavra Donör Sayısı

223242

261

200

250

300

46

89102

105

135153

143

0

50

100

150

200

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Bölgelere Kadavra Donör Sayısı (2009)

77

53 52

3950

60

70

80

90

39

15 126 4 3

0

10

20

30

40

594

720

956

Beyin Ölümü

102 105 135 153 143

223 242 261148163

220229

270

Kadavra Donör

SON 3 YILIN TOPLAM BEYİN ÖLÜMÜ İSTATİSTİKLERİ

TOPLAM BEYİN ÖLÜMÜ SAYISI

AİLE İZNİ OLAN BEYİN ÖLÜMÜ

SAYISI

AİLE İZNİ OLMAYAN

BEYİN ÖLÜMÜ SAYISI

AİLE RED ORANI (%)

2008 720 262 463 0,64

2009 956 298 667 0,69

2010 230 50 166 0,72

TOPLAM/ORT. 1906 610 1282 0,67

Kadavra Donör Kaynakları

103

112

96

134

149

165

120

140

160

180

103

8589

93 96

3341

58

0

20

40

60

80

100

2004 2005 2006 2007 2008 2009

ORGAN NAKLİMERKEZİ

ORGAN KAYNAĞIMERKEZİ

257

391

417

1000

1200

1400

1600

1800

YILLARA GÖRE CANLIDAN VE KADAVRADAN BÖBREK NAKİLLERİ

BÖBREK NAKLİ

KADAVRADAN

273 276 329 361428

529653 692

911

1248

95 92

162189

177

246

273 257

0

200

400

600

800

1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

KADAVRADAN

BÖBREK NAKLİ

CANLIDAN

2500

31003500

4100

4600

5100

5600

4000

5000

6000

7000

Böbrek Nakil Sayıları Değişimi ve Projeksiyonu 2004-2016

246 273 257 391 417 443 500 550 600 680 750 820 920529 653 692911

1248

1988

2500

0

1000

2000

3000

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

CANLI

KADAVRA

23.266 26.707 29.775 33.241 37.475 40.881 44.660 50000 5500061000

6700075000

8400093000

104000

0

20.000

40.000

60.000

80.000

100.000

120.000

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

DİYALİZ TEDAVİSİ GÖREN HASTA SAYISI PROJEKSİYONU2002-2016

BÖBREK NAKLİ GEREKECEK HASTA SAYISI PROJEKSİYONU2002-2016

7.755 8.902 9.925 11.08012.492 13.627 14.887

16.66718.333

20.33322.333

25.00028.000

31.000

34.667

0

5.000

10.000

15.000

20.000

25.000

30.000

35.000

40.000

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

2002-2016

3.441 3.068 3.4664.234

3.406 3.7795.340 5.000

6.000 6.000

8.0009.000 9.000

11.000

0

2.000

4.000

6.000

8.000

10.000

12.000

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

Yıllık Eklenen Hasta Sayısı Projeksiyonu 2002-2016

7.000Yıllık Nakil İhtiyacı Projeksiyonu 2004-2015

1.1551.411

1.135 1.2601.780 1.667

2.000 2.000

2.6673.000 3.000

3.667

775 926 9491302

1665

2431

30003650

4100

4780

5350

5920

0

1.000

2.000

3.000

4.000

5.000

6.000

7.000

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

Yıllık Eklenen

Nakil İhtiyacı

projeksiyonuı

Yapılan Nakil

Sayısı

Projeksiyonu

Yıllık eklenen nakil ihtiyacı sadece belirtilen yılı kapsar, önceki yıllardan biriken nakil ihtiyaçlarını içermez.

18.33320.333

22.33325.000

28.000

31.000

10750

15530

20880

26800

10.000

15.000

20.000

25.000

30.000

35.000

TOPLAM Nakil İhtiyacı Projeksiyonu 2010-2015

3000

6650

0

5.000

10.000

2010 2011 2012 2013 2014 2015

BÖBREK NAKLİ GEREKECEK HASTA SAYISI Kümülatif yapılan nakil sayısı projeksiyonu

Canlıdan nakil sayımızdaki artış hızı devam ederse, 2015 den sonra önceki yıllardan nakil

bekleyen hasta yığınımızın eriyeceği 2016 yılından itibaren sadece yeni eklenecek

hastalara nakil gerekeceği tahmin edilmektedir.

1382

585800

1000

1200

1400

1600

SON 6 Yıl İçinde En Fazla Canlıdan Böbrek Nakli Yapan İlk 10 Merkez 2004-2009

585

417327 281

221 220 216 208 173

0

200

400

600

Akdeniz

Üniversitesi Tıp

Fakültesi Hastanesi

Özel Medicalpark

Antalya Hastane

Kompleksi

Özel

Gaziosmanpaşa

Hastanesi

Ege Üniversitesi

Tıp Fakültesi

Hastanesi

Başkent

Üniversitesi Tıp

Fakültesi Hastanesi

Özel Memorial

Hastanesi

İstanbul

Üniversitesi

İstanbul Tıp Fakültesi

Hastanesi

Haydarpaşa

Numune Eğitim ve

Araştırma Hastanesi

Çukurova

Üniversitesi Tıp

Fakültesi Hastanesi

Ankara

Üniversitesi Tıp

Fakültesi Hastanesi

264

189

142 139150

200

250

300

SON 6 Yıl İçinde En Fazla Kadavra Böbrek Nakli Yapan İlk 10 Merkez 2004-2009

99 94 9372 67 61

0

50

100

Akdeniz

Üniversitesi

Tıp Fakültesi

Hastanesi

Ege

Üniversitesi

Tıp Fakültesi

Hastanesi

İzmir Tepecik

Eğitim ve

Araştırma

Hastanesi

İzmir Eğitim

ve Araştırma

Hastanesi

Dokuz Eylül

Üniversitesi

Tıp Fakültesi

Hastanesi

İstanbul

Üniversitesi

İstanbul Tıp

Fakültesi

Hastanesi

Başkent

Üniversitesi

Tıp Fakültesi

Hastanesi

Uludağ

Üniversitesi

Tıp Fakültesi

Hastanesi

Hacettepe

Üniversitesi

Tıp Fakültesi

Hastanesi

Özel Kent

Hastanesi

1646

611800

1000

1200

1400

1600

1800

SON 6 YIL İçinde En Fazla Canlı-Kadavra Böbrek Nakli Yapan İlk 10 Merkez 2004-2009

611516

445374

314 305 278 272 250

0

200

400

600

Akdeniz

Üniversitesi Tıp

Fakültesi Hastanesi

Özel Medicalpark

Antalya Hastane

Kompleksi

Ege Üniversitesi

Tıp Fakültesi

Hastanesi

Özel

Gaziosmanpaşa

Hastanesi

Başkent

Üniversitesi Tıp

Fakültesi Hastanesi

İstanbul

Üniversitesi

İstanbul Tıp Fakültesi

Hastanesi

İzmir Tepecik

Eğitim ve

Araştırma Hastanesi

Özel Memorial

Hastanesi

Haydarpaşa

Numune Eğitim ve

Araştırma Hastanesi

İzmir Eğitim ve

Araştırma

Hastanesi

BAKANLIĞIMIZCA GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER

• 2000 Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü bünyesinde Organ ve Doku Nakli Hizmetleri Daire Başkanlığı ile Ulusal Organ ve Doku Koordinasyon Sistemi kuruldu

• Organ ve Doku Nakli Hizmetleri Yönetmeliği yürürlüğe girdi

Mevzuat Çalışmaları

• 2000-2001 Bilim Kurulları ve Yönergeler

• 2003 Karaciğer Nakli Merkezleri Yönerge değişikliği, Doku TiplemeLaboratuvarları Yönerge değişikliği, “Yeşil Kartlıların Organ Nakli ve DiyalizTedavileri” başlıklı genelge

• 2004 Ulusal Organ ve Doku Nakli Koordinasyon Sistemi Yönerge değişikliği

• 2005 Organ ve Doku Nakli Hizmetleri Yönetmelik değişikliği, “Beyin ÖlümlerininBildirimi” başlıklı genelgeBildirimi” başlıklı genelge

• 2006 Organ ve Doku Nakli Hizmetleri Yönetmelik değişikliği, Böbrek NakliMerkezleri Yönerge değişikliği

• 2007 Organ ve Doku Nakli Hizmetleri Yönetmelik değişikliği, “Organ Nakli” başlıklıgenelge

• 2008 Organ Nakli Merkezleri Yönergesi, Ulusal Organ ve Doku Nakli Koordinasyon Sistemi Yönergesi; Organ Nakli Hizmetleri Kanun Tasarısı Taslağı; “Beyin Ölümü Bildirimlerinin ve Kadavra Organ Bağışının Artırılması” başlıklı genelge

• 2009 Organ ve Doku Nakli Hizmetleri Yönetmelik değişikliği

Eğitim Çalışmaları

�2002 İlköğretim ve Ortaöğretim Okullarında (50.000 okula ulaşılmıştır) Organ Bağışı Konulu Resim-Afiş ve Slogan Yarışması düzenlenmiştir.

�2002-2010 3-9 Kasım Organ Bağışı Haftası kutlamaları çerçevesinde 81 ilde panel, yerel televizyon kanallarında konu ile ilgili programlar yayınlanması, halktan organ bağışı alınması, sağlık personeli ve halk eğitimleri vb. faaliyetler gerçekleştirildi.

�2004 Organ ve Doku Nakli Hizmetleri ile ilgili problemler ve çözüm önerilerini belirlemek amacıyla 75 ildeki 420 sağlık kuruluşunu kapsayan anket çalışması yapılmıştır.

�2005 MEB ile yapılan temaslar neticesinde organ nakli konusunun ilköğretim 7. sınıf ders �2005 MEB ile yapılan temaslar neticesinde organ nakli konusunun ilköğretim 7. sınıf ders kitaplarında yer alması sağlanmıştır.

�2006-2010 Organ ve Doku Nakli Bölge Koordinasyon Merkezlerinde yapılan toplantılarla beyin ölümü tespiti yapabilecek potansiyeli olan hastanelere sahip tüm illerdeki anestezi, nöroloji ve beyin cerrahisi uzmanları; hastane başhekimleri ve organ nakli koordinatörlerine eğitim verildi.

�2005-2010 335 Organ ve Doku Nakli Koordinatörüne eğitim verildi.

Bilimsel Danışma Kurulları

�2002-2010 yılları arasında Bilimsel Danışma Kurulları ve yapılan toplantı sayıları

� Ulusal Organ ve Doku Nakli Koordinasyon Kurulu........21

�Kalp-Akciğer Nakilleri Bilimsel Danışma Kurulu.............17�Kalp-Akciğer Nakilleri Bilimsel Danışma Kurulu.............17

�Karaciğer Nakilleri Bilimsel Danışma Kurulu..................19

�Böbrek Nakilleri Bilimsel Danışma Kurulu.....................22

�Koordinatörler Kurulu....................................................12

�Yoğun Bakım Bilimsel Danışma Kurulu............................4

Kadavra vericiden organ dağıtımı ve organların taşınması hususundaki çalışmalar

�2002 Organ ve Dokuların Havayolu İle Sevk Edilmesi Hakkında Protokol

�2008 Hava Ambulansı

�2008 Ulusal Organ Bekleme Listesi faaliyete geçirilmiştir.�2008 Ulusal Organ Bekleme Listesi faaliyete geçirilmiştir.

ULUSAL ORGAN NAKLİ BEKLEME LİSTESİ PROGRAMI

Bakanlığımız tarafından organ nakli olmak için sırada bekleyen hastalara adil, sağlıklı ve hızlı bir şekilde uygun organ temin etmek amacıyla bilgisayar programı hazırlandı.

Programda;

� Sırada bekleyen hastaların sağlık ve kimlik bilgileri

� Donörün tıbbi ve kimlik bilgileri

yer almaktadır.

ULUSAL BÖBREK NAKLİ BEKLEME LİSTESİ

UKM

program ile

Böbrek Nakli Merkezi

program ile program ile

Donör bilgilerini girer

program ile

Hasta bilgilerini girer

ULUSAL BÖBREK NAKLİ BEKLEME LİSTESİ

Böbrek Bekleyen

Hasta Bilgileri Donör BilgileriHasta Bilgileri Eşleştirme

Donör Bilgileri

ULUSAL BÖBREK NAKLİ BEKLEME LİSTESİ

• Doku Uyumu: Tam uyum (2A 2B 2DR uyumu) durumunda şarta bağlı olmaksızın alıcının olduğu yere gider

• Tam uyum dışındaki durumlarda uyumlu her DR antijeni için 150, B antijeni için 50, A antijeni için 5 puan verilir.

• Vericinin çıktığı bölge: 1000 puan• Vericinin çıktığı bölge: 1000 puan

• Vericinin çıktığı merkez: 250 puan

• Alıcı yaş grubu: 11 yaş altı: Doku uyumu puanı x 2.5

12-17 yaş: Doku uyum puanı x 1.5

• Diyalize girme süresi: Her ay için 3 puan

Organ Nakli Merkezlerinin Ruhsatlandırılması

Merkez Sayısı (2002)

Merkez Sayısı (2010)

Yeni Açılan Merkez Sayısı (2002-2010)

Böbrek Nakli Merkezi 17 48 31

Karaciğer Nakli Merkezi 8 26 18

Kalp-Akciğer Nakli Merkezi 11 15 4

Akciğer Nakli Merkezi

-

1 1

PLANLANAN FAALİYETLER

• Kadavra donörlerin artırılmasına yönelik çalışmalara devam edilecek

• İleri düzey eğitimlerin planlanması

• Beyin ölümü tanısı ve organ nakillerinde kalite kontrol programlarının oluşturulmasıprogramlarının oluşturulması

• Kadavra donör çıkaran hastane ve personelin teşvik edilmesi SGK AYAĞI ÖNEMLİ!

• Organ bağışı ve nakli süreciyle ilgili kılavuzların hazırlanması

• Medya

• Bölgeler arası farklılığın azaltılması

BAĞIŞLANAN HER ORGAN YAŞAMA TUTUNAN BİR

İNSANDIR...