HazırlayanOya SAĞIR

Bahçelievler Aile HastanesiEğitim Gelişim Hemşiresi

2014

• Sedasyon Uygulamaları

• Günübirlik Anestezi Sonrası Derlenme Safhaları

• Modifiye Aldrete Skoru Nedir ve Nerede Kullanılır?

• Modifiye Aldrete Skorlaması Değerlendirme Kriterleri

• Sedasyon/analjezi teknikleri ile hastanın anksiyetesi, huzursuzluğu ve ağrısı azaltılabilir veya tamamen yok edilebilir.

• Ayrıca hareketsizlik gerektiren girişimlerde, küçük çocuk ve kooperasyon kurulamayan erişkin hastaların hareket etmesi önlenerek girişimin başarısı arttırılır.

• Uyanma odasında sedasyon sonrası değerlendirmede bir çok sedasyon sonrası taburculuk skorlama sistemi geliştirilmiştir.

• Bunlar arasında;

1. Steward postanestezik değerlendirme sistemi: Bilinç seviyesi, havayolu ve hareketlilik olmak üzere 3 kriter kullanılır

2. Aldrete skorlaması: Aktivite, solunum, dolaşım, bilinç ve renk gibi 5 kriter değerlendirilir

3. Modifiye aldrete skorlaması: infant ve çocuklarda kullanılabilir. Aldrete skorlamasına ek olarak O2 saturasyonuyer almaktadır.

• Günübirlik anestezi sonrasında , hastalar preanestezik fizyolojik durumlarına dönmeden derlenmiş kabul edilemez.

• Bu dönem 3 basamak halinde gerçekleşir

• Hastanın anesteziden uyandığı, koruyucu reflekslerini ve motor aktivitesini kazandığı zaman dilimini kapsar

• Aldrete skorlaması hastanın bu fazdan çıkmaya hazır olup olmadığını değerlendiren bir skorlama sistemidir

• Hastanın bir yardımcı eşliğinde eve çıkartılmaya hazır hale gelinceye kadar izlendiği dönemdir ve sonlandırılması için değerlendirilen bir grup kriterin istenen düzeye gelmesi gerekir

• Postanestezi çıkış skorlama sistemi (PADSS) hastanın bu fazdan çıkmaya hazır olup olmadığını değerlendiren bir skorlama sistemidir

• Kusmayı değerlendirmede Abramowitz Emezis skoru kullanılır

• Hastanın hastaneden çıkışı sonrasındaki süre içerisinde gerçekleşir

Hastaların derlenme odasından servise gönderilmeleri sırasında hazır

olduklarının belirlenmesinde kullanılan skorlama sistemidir (1).

AKTİVİTE( Emirle veya Serbest Hareketle)

4 Ekstremite 2 Puan

2 Ekstremite 1 Puan

0 Ekstremite 0 Puan

SOLUNUM

Derin soluk alabilme ve rahat öksürebilme 2 Puan

Dispne, yüzeyel, sınırlı soluk alıp verme 1 Puan

Apneik 0 Puan

DOLAŞIM

TA pre-op değerinden ± 20 mmHg farklı ise 2 Puan

TA pre-op değerinden ± 20-50 mmHg farklı ise 1 Puan

TA pre-op değerinden ± 50 mmHg farklı ise 0 Puan

DOLAŞIM

Nabız pre-op değerinden %20 farklı ise 2 Puan

Nabız pre-op değerinden %20-40 farklı ise 1 Puan

Nabız pre-op değerinden %40 ve üstü farklı ise 0 Puan

ŞUUR

Tam uyanık 2 Puan

Seslenerek uyandırılıyor 1 Puan

Yanıt yok 0 Puan

O2 Saturasyonu

Oda havasında > % 92 2 Puan

% 90 SPO2 için O2 inhalasyonu gerekli 1 Puan

O2 desteği ile < %90 0 Puan

• 37 yaşında

• Küretaj operasyonu için yatırılan hastanın geliş fiziksel muayene bulguları;

– Solunum sayısı ve derinliği normal

– Kan basıncı 130/90 mmHg

– Nabız 100/dk

– Saturasyon %98

• Küretaj operasyonu sonrası hasta derlenme odasına alınıyor.

• Derlenme odasında bulunan hastanın fizik muayene bulguları;– Dispne, yüzeyel solunum

– Kan basıncı 90/60 mmHg

– Nabız 76/dk

– O2 saturasyonu %90

– Sadece iki ekstremitesi hareketli olan hasta, sözlü komuta yanıt olarak gözünü kaşıyabiliyor

AKTİVİTE( Emirle veya Serbest Hareketle)

4 Ekstremite 2 Puan

2 Ekstremite 1 Puan

0 Ekstremite 0 Puan

SOLUNUM

Derin soluk alabilme ve rahat öksürebilme 2 Puan

Dispne, yüzeyel, sınırlı soluk alıp verme 1 Puan

Apneik 0 Puan

DOLAŞIM

TA pre-op değerinden ± 20 mmHg farklı ise 2 Puan

TA pre-op değerinden ± 20-50 mmHg farklı ise 1 Puan

TA pre-op değerinden ± 50 mmHg farklı ise 0 Puan

DOLAŞIM

Nabız pre-op değerinden %20 farklı ise 2 Puan

Nabız pre-op değerinden %20-40 farklı ise 1 Puan

Nabız pre-op değerinden %40 ve üstü farklı ise 0 Puan

ŞUUR

Tam uyanık 2 Puan

Seslenerek uyandırılıyor 1 Puan

Yanıt yok 0 Puan

O2 Saturasyonu

Oda havasında > % 92 2 Puan

% 90 SPO2 için O2 inhalasyonu gerekli 1 Puan

O2 desteği ile < %90 0 Puan

• Vakanın Modifiye Aldrete Skor Puanı 6 olarak tespit edildi. Bu durumda hastanın derlenme odasından çıkışı uygun görünmemektedir.

• Hastanın derlenme odasında takibine devam edilmelidir.

• Modifiye Aldrete skoru 12 puana olduğunda hastalar derlenme odasından servise gönderilebilir.

• Aldrete skorlamasında ağrı ve bulantı - kusma değerlendirmesi yoktur.

VİTAL BULGULAR(Vital bulgular stabil olmalı, yaş ve pre-op bazal değerlerle uyumlu olmalıdır)

KB ve nabız pre-op temel değerlerin %20’sinin içinde 2 Puan

KB ve nabız pre-op temel değerlerin %20-40’ının içinde 1 Puan

KB ve nabız pre-op temel değerlerin > %40’ının içinde 0 Puan

AKTİVİTE SEVİYESİ(Hasta pre-operatif aktivite seviyesinde olmalıdır)

Rahat yürüyüş, baş dönmesinin olmaması 2 Puan

Yardıma ihtiyaç duyması 1 Puan

Gezemeyecek durumda olması 0 Puan

BULANTI KUSMA(Hasta taburcu olmadan önce bulantı ve kusması minimal olmalıdır)

Hafif: PO medikasyon ile başarılı tedavi edilmesi 2 Puan

Orta: IM medikasyon ile başarılı tedavi edilmesi 1 Puan

Şiddetli: Tekrarlanan tedaviye rağmen devam etmesi 0 Puan

AĞRI(Hasta taburcu olmadan önce ağrı hiç olmamalı veya minimal olmalıdır)

Kabul edilebilirliği : Evet 2 Puan

Kabul edilebilirliği : Hayır 1 Puan

CERRAHİ KANAMA(Postoperatif kanama cerrahi girişimden

beklenen kanama ile uyumlu olmalıdır)

Hafif: Pansuman değişikliğini gerektirmez 2 Puan

Orta: En fazla 2 pansuman değişikliği gerektirmesi 1 Puan

Şiddetli: 3 pansumandan fazla değişiklik gerektirmesi 0 Puan

En yüksek skor: 10, ≥ 9 skorundaki hastalar taburcu edilmeye uygundur.

1. Adem Y. Günübirlik Artroskopik Diz Cerrahisi Uygulanan Hastalarda İntratekal % 0,5 HiperbarikBupivakain İle Sağlanan Tek Taraflı Spinal Anestezi İle Propofol-desfluran Kombinasyonu İleUygulanan Genel Anestezinin Hemodinamik Parametreler ve Taburculuk Kriterleri AçısındanKarşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Haydarpaşa Numune Eğitim ve AraştırmaHastanesi I. Anesteziyoloji ve Reanimasyon Kliniği, İstanbul, 2009; s. 30-34.

2. Mehtap Ç. Çocuklarda Manyetik Rezonans Görüntülemede Sedasyon İçin Manuel Ve HedefKontrollü Propofol İnfüzyonlarının Karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, BaşkentÜniversitesi Tıp Fakültesi Anesteziyoloji Anabilim Dalı, Ankara, 2012; s. 11-12.

3. Çetin K, Orhan Murat K, Yıldız B, Emine K, Alpaslan A. Yüksek ve Düşük Akımlı DesfluranAnestezisinde Kognitif Fonksiyonların Değerlendirilmesi. Anestezi Dergisi, 2011; 19(2): 124-129.

4. Anestezi Uygulama Klavuzları Post Anestezik Bakım, Türk Anesteziyoloji ve Reanimasyon Derneği,İstanbul, 2005: s. 24-27.

5. Sinan A, Mustafa Ö. Bilinçli Sedasyon. Cumhuriyet Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi,2000; 3 (2): 121-126.