SMKA SHARIFAH RODZIAH

BAB1 : KEMUNCULAN DAN PERKEMBANGAN NASIONALISME

DI ASIA TENGGARA

Kerja kursus sejarah tingkatan 5 2013

NAMA : FATIMATUZ ZAHRA JOHARI

2

BIL SENARAI KANDUNGAN M/S1

PENDAHULUAN 3

2PENGHARGAAN 4

3IMPERIALISME BARAT DI ASIA TENGGARA

5

4PERUBAHAN SISTEM POLITIK 10

5PERKEMBANGAN NASIONALISME DI FILIPINA,INDONESIA,INDOCHINA,BURMA DAN THAILAND

21

6RUMUSAN 32

7BIBLIOGRAFI 33

8LAMPIRAN 34

3

PENDAHULUAN

Terhasilnya folio ini adalah kerana tugasan yang telah diamanahkan

kepada semua pelajar tingkatan 4 2012 SMKA Sharifah Rodziah.

Tugasan yang diamanahkan telah dikeluarkan oleh ketua panitia Sejarah

SMKA Sharifah Rodziah sebelum semua pelajar tingkatan 4 pulang

bersempena cuti akhir tahun 2012.Semua pelajar tingakatn 4 telah

diberikan tempoh selama lebih kurang sebulan untuk menyelesaikan

tugasan ini. Kami diberikan tugasan untuk menghasilkan satu folio

berdasarkan bab 1 tingkatan 5 iaitu berkenaan Kemunculan dan

Perkembangan Nasionalisme Di Asia Tenggara . Saya telah merujuk

beberapa sumber dari internet dan buku-buku berkenaan untuk

melengkapkan maklumat berkenaan tajuk tersebut.

4

PENGHARGAAN

Alhamdulillah, bersyukur saya ke hadrat Ilahi dengan limpah kurnia-Nya

serta hidayah-Nya,akhirnya saya berjaya menyiapkan Kerja Kursus

sejarah.Tanpa usaha yang gigih serta nikmat ilham yang dikurniakan oleh

Allah kepadda saya,tidak dapatlah saya meneruskan Kerja Kursus ini.

Pertama sekali saya ingin mengucapkan ribuan terima kasih kepada

semua pihak yang terlibat dalam menjayakan projek ini sama ada secara

langsung atau tidak langsung terutamanya kepada guru Sejarah saya iaitu

Puan Rosilawati Bt Ab.Wahab kerana telah membantu saya menyiapkan

folio dengan menyediakan maklumat tentang tentang kerja kursus ini.

Tidak lupa juga kepada kedua-dua ibu bapa saya iaitu Johari Bin

Mohamed Salih dan Mariah Binti Ahmad yang telah banyak memberikan

sokongan dan dorongan serta sumber kewangan dalam pembikinan kerja

kursus ini. ini. Terima kasih juga diucapkan kepada rakan-rakan

seperjuangan saya kerana telah memberi kerjasama yang baik dalam

memperoleh dan mendapatkan maklumat serta membantu dalam

menyiapkan folio ini.

5

IMPERIALISME

BARAT DI ASIA

TENGGARA

1.1 Imperialisme Barat di Asia Tenggara

Imperialisme bermaksud dasar atau tindakan sesebuah negara meluaskan pengaruh

dan wilayahnya dengan menjajah atau mengenakan kuasa pemerintahnya ke atas

negara-negara lain untuk kepentingan tertentu.

6

Imperialisme mula berlaku sejak empayar Yunani dan Rom lagi

Bermula pada kurun ke 15 apabila kuasa-kuasa Barat menguasai wilayah di Amerika

Latin, Afrika dan Asia

(1)MAKSUD IMPERIALISME

Luaskan pengaruh dan wilayah

Menjajah negar lain

Untuk kepentingan tertentu

Sejak empayar Yunani dan Rom

Imperialisme moden apabila kuasa Barat menguasai wilayah lain seperti di

Asia.

(2)

(3) 1.1.1 IMPERIALISIS BARAT

Kuasa-kuasa yg terlibat dgn imperialisme di Asia Tenggara; Portugal,

Sepanyol, Britian, Perancis & Amerika Syarikat

Penawanan Melaka pada tahun 1511 menjadikan Portugis sbg kuasa perintis

dalam penjajahan

Kuasa Imperialisme

Barat

Portugal-tawan Melaka

Sepanyol

Belanda

Britain

Perancis

Amerika Syarikat

7

Persaingan hebat tersebut menyebabkan berlakunya perluasan kuasa politik

secara langsung.

Seluruh Asia Tenggara telah dikuasai sepenuhnya oleh imperialis Barat

menjelang tahun 1914 kecuali Thailand.

.1.1 IMPERIALISIS BARAT

Imperialisme moden bermula sejak abad ke-15 apabila kuasa-kuasa barat

menguasai wilayah-wilayah Amerika Latin, Afrika dan Asia.

Di Asia Tenggara antara negara-negara Barat yang terlibat dalam

imperialismeialah Portugal (Melaka), Sepanyol (Filipina), Belanda

(Indonesia), Britain (), dan Amerika Syarikat.

1.1.2 FAKTOR-FAKTOR IMPERIALISME BARAT DI ASIA TENGGARA

Bekalan bahan mentah diperlukan secara konsisten untuk membolehkan

mereka mengeluarkan pelbagai hasil perkilangan secara besar-besaran.

Perkembangan sistem pengangkutan dan pehubungan seperti penggunaan

kapal berkuasa wap membolehkan perjalanan dengan cepat dan muatan yang

lebih besar. Pembukaan Terusan Suez pada tahun 1869 telah memendekan

jarak antara Barat dan Timur. Penciptaan Telegraf membolehkan kuasa-kuasa

imperialis memberikan arahan kepada pegawai-pegawai mereka dengan lebih

cepat dan berkesan.

Persaingan antara kuasa-kuasa Barat bagi membuktikan kekuatan dan

kekayaan kuasa Barat tersebut apabila semakin bayak negara jajahan yang

ditakluk.

4. Menggunakan slogan beban orang putihuntuk menyatakan bahawa mereka

lebih maju dan bertamadun.

8

5. Perkembangan Revolusi Perindustrian, dan pencapaian dalam bidang sains

dan teknologi mendahului negara-negara lain. Perkembangan ini telah

meningkatkan keyakinan orang Barat untuk melakukan apa sahaja demi

kebaian mereka.

1.1.2 FAKTOR-FAKTOR IMPERIALISME BARAT DI ASIA TENGGARA

Kekayaan Bahan Mentah:

· AT mmg kaya dgn bhn mentah & mempunyai tnh yg subur

· Barat perlukan bahan mentah utk penuhi tuntunan Revolusi Perindustrian terutama

bijih timah & getah

Revolusi Perindustrian:

RP yg berlaku di Eropah telah mengubah corak dasar imperialisme kuasa2 Barat di

Timur

Sistem Pengangkutan & Perhubungan:

· Penggunaan kapal wap memboleh kan banyak muatan dibawa & mempercepatkan

perjalanan antara barat dan timur.

· Pembukaan Terusan Suez (1896) telah memendekkan jarak antara Timur dan Barat

· Penciptaan telegraf membawa perubahan terhadap perhubungan antara Barat &

Timur

· Perniagaan menjadi mudah & perdangan antarabangsa menjadi pesat

Persaingan Kuasa Barat:

Imperliasisme adalah aktivti utk meningkatkan imej & kemegahan negara.

Beban Org Putih & Tugas Menyebar Tamadun:

· British & AS menggunakan slogan Beban Orang Putih

· Bristih & AS merasa diri mereka maju & bertamadun

· Bertanggunjawab memimpin org Timur kea rah kesejahteraan

9

· Perancis menggunakan slogan Tugas Menyebar Tamadun

· Mubaligh Kristian bertanggungjawab menyebarkan agama Kristian penduduk di

tanah jajahan

10

PERUBAHAN SISTEM

POLITIK

1.2 PERUBAHAN SISTEM POLITIK

Sebelum Kedatangan imperialis Barat, negara-negara di Asia Tenggara mengamalkan

sistem pemerintahan beraja.

Bagi imperialis Barat, mereka perlu menguasai sistem politik untuk menguasai

ekonomi negara jajahan bagi mencapai matlmat utama mereka.

1.2 Perubahan Sistem Politik

11

Negara-negara AT mengamalkan sistem pemerintahan beraja sebelum kedatangan

Imperialis Barat.

.2.1 PENGENALAN SISTEM BIROKRASI BARAT

1. Ciri-ciri umum Sistem Birokrasi Barat yang Diperkenalkan di Negara-negara Asia

Tenggara.

Penubuhan Kerajaan Pusat hasil penyatuan silayah-wilayah di tanah jajahan.

Pelantikan Gabenor Jeneral sebagai ketua pentadbir di tanah jajahan.

Perlaksanaan pentadbiran melalui biro.

Perlantikan ketua barat sebagai ketua biro.

Pengenalan undang-undang barat.

· Ciri-ciri umum sistem Birokrasi barat yang diperkenalkan di Negara-negara AT

Penubuhan kerajaan pusat hasil penyatuan wilayah-wilayah di tanah jajahan

Pelantikan Gabenor Jeneral sbg ketua pentadbir di tanah jajahan

Perlaksaanan pentadbiran melalui biro (jabatan)

Pengenalan undang-undang Barat

Pegawai Barat ketua biro

Filipina

1. Terdiri daripada daerah-daerah kecil dikenali sebagai barangay yang diperintah

oleh golongan datu.

2. Diselatan kepulauan Filipina terdapat kerajaan-kerajaan Islam.

3. Apabila Sepanyol menguasai Filipina, mereka kemudiannya memperkenalkan

sistem pentadbiran berpusat dengan struktur pemerintahan berikut:

12

4. Pentadbiran pada peringkat tempatan pula dilaksanakan di bawah Sistem Encomienda

yang diketuai oleh Encomiendo dan dibantu oleh Encominda (barangay-barangay yang

digabungkan).

5.Penyatuan barangay menyebabkan kemerosotan terhadap sistem pemerintahan tradisional

dan pengaruh golongan datu.

a) Pentadbiran Sepanyol di Filipina

Sebelum:

Terdiri drpd daerah2 kecil (Barangay) yg diperintah oleh gol. Datu

Selepas:

Spyol b’jaya kuasai F > kenalkan sistem p’tadbian b’pusat dgn Gabenor

General

Barnagay disatukan menjadi encomienda yg diketuai oleh Encomiendero

Tugas Encomiendero:

i. Jaga keamanan

ii. Kutip cukai

iii. Mengkristiankan

Rakyat Filipina benci sistem Encomienda kerana cukai tinggi & kerahan

tenaga

Gerakan nasionalisme di Filipina tercetus semasa pentadbiran AS

Gabenot Jeneral (pemerintah tertinggi

peringkat pusat)

Ketua Datuk Bandar (pentadbir wiilayah)

Gabenor Kecil(Pentadbir Bandar)

13

Amerika Syarikat terpaksa menjalankan dasar pentadbiran yg lebih liberal dengan memberi

peluang kepada penduduk tempatan dalam birokrasi pentadbiran di Filipina

Indonesia

Terdiri daripada beberapa buah kerajaan yang berasingan seperti kerajaan

Maratam dan kerajaan Bantam di Jawa.

Setiap kerajaan tersebut diterjui oleh raja dan dibantu oleh golongan

pembesar.

Pada peringkat pemerintahan tempatan, pentadbiran diketuai oleh pembesar

daerah aatu bupati (di Jawa).

14

Setelah Belanda menguasai Indonesia, mereka telah membahagikan

pemerintahan Indonesia kepada dua:

Pentadbiran Pusat

Pentadbiran Tempatan.

Perubahan yang diperkenalkan oleh kuasa Barat dalam sistem pemerintahan

tradisional tempatan di Indonesia.

Ciri-ciri Perubahan

Pentadbiran Pusat Diketuai oleh Gabenor Jeneral

Pentadbiran Tempatan Dikendalikan oleh pembesar tempatan dengan pengawasan pegawai Belanda.

Penubuhan Jabatan Kerajaan Antaranya Jabatan Pejalajaran dan Pertanian.

Penubuhan Dewan Tempatan Sebagai penasihat pentadbiran Belanda tetapi tiada

kuasa perundangan

Penubuhan Volsraad Merupakan Majlis Rakyat yang dianggap sebagai

satu langkah ke arah kemerdekaan. Penubuhannya

akibat desakan Sakerat Islam

.

b) Pentadbiran Belanda di Indonesia

Sebelum:

Terdiri drpd buah krj berasingan spt krj Mantaran & krj Bantam

Raja mengetuai pentadbiran

Golongan pembesar yg membantu dikenali sbg bupati (pembesar daerah)

Gol pembesar yg membantu raya dikenali sgb bupati (pembesar daerah)

15

Selepas:

Pentadbiran Pusat

Pentadbiran tempatan

Penubuhan jabatan kerajaan

Penubuhan dewan tempatan

Penubuhan Volksraad

Burma

1. Burma telah mengamalkan sistem pemerintahan berajA dibawah Dinasti

Konbaung. Struktur pemerintahannya seperti

di bawah;

 

 

 

Raja

Hiuttaw (Majlis diraja)

Wun(Pegawai tinggi)

kerajaan)

Myothugyi(Ketua Bandar)

Hluttaw(Majlis diraja)

16

2 . Kemenangan British dalam Perang Inggeris-Burma III membolehkan British

menguasai seluruh Burma dan menghapuskan Dinasti Konboung.

3. Pesuruhjaya Tinggi British menjadi pemerintah tertinggi di Burma.

4. Sistem pentadbiran tempatan diambil alih oleh Myo-ok (pegawai bandaran) dan

sistem undang-undang Barat diperkenalkan.

5. Pengaruh golongan agama merosot berikutan fungsi raja sebagai penaung sami

Buddha telah diambil alih oleh undang-undang Barat.

6. Beberapa jenis jabatan seperti jabatan perhutanan, jabatan kesihatan dan jabatan

kesihatan telah ditubuhkan.

c) Pentadbiran British di Burma

Sebelum:

Burma amalkan pemerintah krj b’raja dibwh Dinasti Konbaung

Raja Juga menjadi penanung kpd sami buddha

Raja, Hluttaw (majlis diraja), Wun (pegawai tinggi kerajaan), Myothugyi

(ketua bandar), Ahmudan, Athi (pembesar-pembesar tradisional)

Selepas:

British b’jaya kuasai Burma dlm Perang Inggeris - Burma III

Institusi Raja Burma tersingkir

Pemerintah tertinggi Burma ialah Pesuruhanjaya Tinggi British di Rangoon

Pentadbiran daerah diambil alih oleh Myo-ok (Pegawai Bandaran)

Akta Kampung Hulu Burma (diperkenalkan)

Akta Perkampungan (dilenya

IndoChina

Pada awalnya negeri-negeri di IndoChina ditadbir oleh yang mempunyai

kuasa mutlak yang memberikan kuasa penuh kepada kerajaan tempatan.

Setiap birokrasi diketuai oleh golongan Mandarin. Golongan ini dipilih

melalui peperiksaan Bahasa dan kesusasteraan China.

17

Selepas dikuasai oleh Perancis, pentadbiran di IndoChina diketuai oleh

seorang Gabenor Jeneral yang bertanggungjawab terus kepada Kementerian

Tanah Jajahan di Paris.

Perancis juga membentuk sebuah kerajaan pusat dengan menubuhkan Union

Indochinoise. Semua undang undang di IndoChina diluluskan oleh Parlimen

Perancis.

Pentadbiran pemerintahan tempatan didak diganggu oleh pentadbiran pusat

tetapi perlu membayar cukai dan menyediakan kerahan tenaga.

d) Pentadbiran Perancis di Indochina

Sebelum:

Ditadbir oleh krj Mutlak (kuasa penuh oleh p’bsr tmptan)

Setip birokrasi diketuai oleh gol. Mandrain, yang diperngaruhi oleh sistem

pentadbiran tnh Besar China

Ahli birokrasi dipilih melalui peperiksaan dalam bidang bhs & kesusasteraan

China

Selepas:

Pentadbiran diketuai oleh Gabenor Jeneral yg b’tgjwb terus kpd Kementerian

Tanah Jajahan di Paris

Union Indochionise 1887 ditubuhkan (Vietnam, Kemboja & Laos)

Gabenor Jeneral, Letfenan Jeneral, Residen Jeneral & Residen Wilayah

Tanah melayu

Pada awalnya Kesultanan Melayu Melaka mengamalkan Sistem Pembesar

Empat Lipatan dan menjadi ikutan kebanyakan negeri Melayu.

2. Semasa Pemerinthan Belanda, insitusi raja di Melaka di runtuhkan.

3. Kemudian semasa pemerintahan British, Melaka, Pulau Pinang dan

Singapura telah digabungkan untuk menjadi Negeri-Negeri Selat (NNS)

18

4. Di Negeri-Negeri Melayu Bersekutu (NNMB) iaitu Perak, Selangor dan

Negeri Sembilan, British telah memperkenalkan Sistem Residen.

5. Di Negeri-Negeri Melayu Tidak Bersekutu (NNMTB) iaitu terdiri daripada

Kedah, Kelantan, Terengganu, Perlis dan Johor, British memperkenalkan

Sistem Penasihat.

6 Residen dan Penasihat diletakkan di bawah Gabenor NNS.

7 Tugas utama residen untuk menasihati Sultan dalam semua perkara kecuali

hal ehwal agama Islam dan adat-istiadat Melayu.

8. British juga telah menjalankan pelbagai perubahan

e) PENTADBIRAN BARAT DI TANAH MELAYU

Sebelum:

Kesultanan Melayu bermula di Melaka maka wujudnya Kesultanan Melayu

Melaka

Kesultanan Melayu dibantu oleh sistem pembesar 4 liptan

Selepas:

Penjajahan Portugis

Mula pd 1511 apabila Melaka berjaya ditawan oleh Portugis

KMM runtuh dan pindah ke Johor

Pentadbiran diketuai oelh Gabenor Jeneral yg dibantu oleh Kapten Jeneral dan

pembesar tempatan yg

dikekalkan kedudukannya.

Penjajahan Belanda > Institusi raja di Melaka dihapus terus

Penjajahan British

a) Tubuh Negeri-negeri Selat (NNS)

S’pura, Penang, Melaka

Diketuai oleh Gabenor

Bermula thn 1826

b) Negeri- Negeri Melayu Bersekutu (NNMB)

Perak, S’gor, N9 & Pahang ditadbir secaa todak langsung melalui Sistem

Residen

19

c) Negeri-Negeri Melayu Tidak Bersekutu (NNTB)

Kedah, Kelantan, Trgg, Perlis & Johor diperkenalakn Sistem Penasihat oleh

British.

f) Thailand

sistem perintahan awal ialah pemerintahan berkuasa mutlak

Raja Thai iaitu Raja Mongkut & Raja Chulalongkorn.

Raja Mongkut lantaik 80 orang penasihat Barat untuk ketuai pelbagai jabatan

disamping melatih pegawai

20

tempatan

Penasihat kewangan & pelabuhan serta polis dibawa dari Britian

Penasihat kastam dan ketenteraan dari AS

R. Chulalongkorn memperkenalkan Majlis Penasihat Rendah, Majlis

Mesyuarat Tinggi & Kabinet Menteri

Pembendaharaan negara oleh juruaudit Britain

Thn 1932, sistem raja berpelembagaan diperkenalkan bagi menggantikan

sistem raja berkuasa mutlak

Permodenan pentadbiran yg dilakukan merupakan antara faktor penting dlm

mengekalkan kemerdekaan

21

PERKEMBANGAN

NASIONALISME DI

FILIPINA,INDONESIA,

INDOCHINA,BURMA DAN

THAILAND

1.3 Nasionalisme di Asia Tenggara

Maksud nasionalisme ialah perasaan cinta akan bangsa & negara yg membawa

kepada gerakanmembebaskan tanahair daripada cengkaman ekonomi dan

kebudayaan asing.

.3.1 FAKTOR KEMUNCULAN NASIONALISME

a) Dasar penjajahan barat

Penduduk tidak puas hati dgn dasar penjajahan Barat

22

Pengenalan sistem birokrasi barat telah mengancam kedudukan pembesar dan

tidak beri peluang pd

penglibatan rakyat

Dasar Ekonomi Penjajah

i. Tanaman Paksa (Indonesia)

ii. Sistem Polo (Filipina)

Dasar keterbukaan yang diamalkan oleh imigran Cina, India & lain2

menyebabkan ekonomi negara dikuasai oleh golongan imigran.

b) Pengaruh Agama

agama berjaya menyatukan rakyat tempatan utj menghadap penindas &

pengaruh budaya barat

Gerakan Islah (Indonesia & Tnh Melayu) & Persatuan Belia Buddha (Burma)

> menentang agama yg dibawa

penjajah

Gerakan Islah memperjuangkan Pan-Islamisme, iaitu penyatuan dunia Islam

menentang penjajah Barat

Agama Kristian di Filipina yg telah diperkenalkan oleh Sepanyol telah berjaya

menyatukan penduduk

peribumi menentang Sepanyol

Penentangan ini berlaku kerana penganut agama kristian tempatan dianggap

kelas kedua berbanding

penganut Kristian berbangsa Sepanyol

c) Karya Kesusateraan

merupakan media utk menyampaikan mesej kesengsaraan & kekecewaan

terhadap penindasan penjajah

Noil Me Tangere (Jose Rizal – Filipina), Putera Gunung Tahan (Pak Sako –

Tnh Melayu), Kerikil-kerikil Tajam

& ke Makam Bonda (Chairil Anuar – Indonesia)

d) Sistem Pendidikan

23

Sikap pilih kasih penjajah dalam menyediakan kemudahan pendidikan

yang mengutamakan sek yang menggunakan bahasa penjajah sbg bhs

pengantar

Di Indonesia, anak gol. Priyayi diberikan pendidikan tersendiri dan

diasingkan dari org kebanyakan

Sikap pilih kasih kerajan Belanda yg cuba memecahkan perpaduan rakyat

Indonesia

e) Kemunculan golongan intelek

Terdiri drpd penduduk tempatan yg mendapat pendidikan tinggi merupakan pencetus

gerakan nasionalisme

Gol intelek yg mendapat pendidikan di Barat & Timur Tgh telah didedahkan idea2

falasafah Barat & Timur Tengah.

- Peringkat awal gol. Intelek ini hanya menuntut taraf hidup dibela tetapi akhirnya

mereka meminta penjajah

membebaskan negara mereka.

f) Pengaruh media massa

Media massa spt akhbar & majalah menyemarakkan semangat & nasionalisme di Asia

Tenggara.

Cth: Tribune Indigene & Clohe Felec (Vietnam)

Al-Ikhwan, Saudara, Warta Malaya & Majlis (Tanah Melayu)

Penjajah merasa terancam terhadap kegiatan politik mereka

Perkembangan sistem pengangkutan & perhubungan pencetus dalam gerakan

nasionalisme

Pencetus gerakan nasionlisme di AT disebabkan:

i. perkembangan sistem pengangkutan jalan

ii. pembinaan jln raya & keretapi

iii. penggunaa telefon & telegraf

g) Pengaruh Luar

Tidak dinafikan bahawa pengaruh luar juga berperanan membangkitkan semangat

nasionalisme di AsiaTenggara

24

Cth: kejayaan Jepun menewaskan China pada tahun 1895 dan Rusia pada 1905

Kedua-dua kejayaan tersebut telah berjaya membuka mata nasionalis tempatan bahwa

negara yg kecil berjaya menewaskan negara yg besar

Selama ini tidak penah terbayang bhw negara Asia yg kecil dapat mengalahkan

negara Eropah yg besar

Perjuangan Mahatma Ghandhi menetang British di India juga telah memberi inspirasi

kepada nasionalis tempatan

1.3.2 PERKEMBANGAN NASIONALISME

Tahap1:

Memperlihatkan penentangan secara terbuka bersifat setempat & tidak

berorganisasi

Gerakan nasionalisme pada tahap ini memperjuangknan isu kebudayaan,

keagamaan dan hak peribumi

25

Pemimpin mereka ialah dari golongan pertengahan yg berpendidikan Barat &

Asia Barat

Menekankan kesedaran politik daripada tindakan politik

Minta hak-hak rakyat dikembalikan & taraf hidup diperbaiki

Tidak meminta kemerdekaan dgn segera

Tahap2:

Gerakan nasionalisme lebih radikal & berorganisasi

Tercetus gerakan nasionalisme terhadap kedua adalah disebabkan kegagalan

nasionalisme tahap pertama

Pemimpin pada tahap ini terdiri drpf golongan yg berpendidikan &

berpengetahuan luas dlm bidang kebudayan barat

Ini menyebabkan mereka lebih sedar perubahan-perubahan yg diperkenalkan

dan kesan-kesannya terhadap bangsa dan tanah air

Matlamat perjuangan lebih jelas, iaitu ingin menuntut kemerdekaan dan

membentuk kerajaan sendiri ygberdaulat.

a) Perkembangan Nasionalisme Filipina

Tahap 1:

Gerakan nasionalisme yg pertama di AT

Jose Rizal pemimpin gerakan dakyah yg berpendidikan barat adalah pencetus

nasionlisme di Filipina

Mereka memperjuangkan:

Filipina dijadikan wilayah Sepanyol

26

Bangsa Filipina diberi hak yg sama dgn bangsa Sepanyol

Kebebasan bersuara.

Jose Rizal tubuh Liga Filipina (1892) deask kerajaan Sepanyol lakukan

perubahan politik, ekonomi & sosial

Jose Rizal ditangkap & dibuang negeri ke Dapitan di Mindanou

Jose Rizal dijatuhakn hukuman bunuh atas tuduhan terlibat dlm gerakan

pemberontak

Tahap 2:

Andres Bonifacio menubukan Katipunan (1896) utk menentang Sepanyol

secra radikal

Matlamat perjuangannya ialah:

menyatukan bangsa Filipina

kemerdekaan secara revolusi

Kayalan adalah akbar rasmi Katipunan untuk menyebarkan fahami revolusi

Bonifacio dihukum mati oleh Emilio Aguinaldo pd thn 1897 selepas

Katipunan gagal dlm melancarkan revolusi bersenjata terhadap Sepanyo.l

Aguinaldo bekerjasama denagn Amerika Syarikat dan akhirnya Sepanyol

tersingkir pada 1898

Pada thn 1899, Aguinaldo mengisytiharkan kemerdekaan Filipina tetapi AS

tidak mengesahkan kemerdekan

tersebut.

Krj AS membenarkan penubuhan part-parti politik sederhana seperti:

Parti Nasional

Parti Federal

Parti Kemerdekaan

Parti Nasional dipimpin oleh Sergio Osmena telah menangi pilihanraya thn

1907

Pd thn 1930an nasionals Filipina kembali menuntut kemerdekaan melalui

perlembagaan setelah pucuk pimpinan

di AS bertukar kepada yg lebih liberal

Filipina mencapai kemerdekaan pada th 1948 degn Manual Roxas sbg

Presiden pertama

27

b) Perkembangan Nasionalisme Indonesia

Tahap 1:

Sepenuh tumpuan pada isu-isu pendidikan

Raden Adjeng Kartini berusaha memanjukan pendidkan utk kaum wanita

Hasil Karya Kartini; Habis Gelap Terbitlah Terang & Penulisan Seorang

Puteri Jawa. > Dedah kemunduran raykat

28

Indonesia & penindasan oleh Belanda

Pertubuhan Muhammadiyah menyebarkan agama Islam sebenar dan

menetang sekularisme Barat & agamaKristian

Tahap 2:

Tertubuhnya perti politik seperti :

Indonesia (PNI)

Sarekat Islam (SI)

Parti Komunis Indonesia (PKI)

Parti Nasional § Parti-parti tersebut begitu lantang & sanggup menggunakan

kekerasan

Soekarno daro PNI menjadi Presiden Indonesia pertama pd thn 1949 dgn

kemerdekaan pada 17 Ogos 1945

c) Perkembangan Nasionalisme IndoChina

Tahap 1:

Pergerakan lebih tertumpu pada Vietnam (dipelopori gol Bangsawan &

pegawai gol. Mandrain)

Memperjuang pemulihan sistem pemerintahan beraja.

29

Golongan berpendidikan barat memperjuangkan pendidikan barat di kalangan

rakyat

Phan Boi Chau Viet Nam Quang Phu Hoi (VNQPH) yg melancarkan

pemberontakan di Tongkin & gerakan dakyah di Vietnam

Phan Boi Chau dipenjarakan & VNQPH diharamkan oleh Perancis

Tahap 2:

Perjuangan Viet Nam Quoc Dang Dang (VNQDD) & Parti Komunis Vietnam

(PKV) lebih radikal.

Perancis bertindak balas dan menagkap pemimpin-pemimpin VNQDD &

menghukum bunuh Nguyen Thai Hoc. § Ho Chih Minh pemimpin PKV

terpaksa lari diri ke Hong Kong

Gerakan Nasionalisme kembali bercorak sederhana di bawah pimpinan

Mahajara Bao Dai.

Vietnam mencapai kemerderkaan pada tahun 1945

d) Perkembangan Nasionalisme Burma

Tahap 1:

Perjuangan golong sami Buddha & golongan elit berpendidikan barat.

Persatuan Belia Buddha (1906) ditubuhkan untuk mengekalkan tradisi Buddha

& memajukan pendidikan di kalangan rakyat Burma.

30

Isu kasut membangkitkan semangat nassionalisme rakyat.

Persatuan belia Buddah dipimpin oleh U Ba Pe pd thn 1916 lebih radikal dgn

menubuhkan Majlis Persatuan.

Am Kesatuan-Kesatuan Burma pada tahun 1920.

Tahap 2:

Laporan Montagu-Chelsford menyatakan Burma belum bersedia untuk

memerintah sendiri.

Tahun 1920 , tercecrus Revolusi Pelajar yang menuntut penubuhan sebuah

universiti untuk mereka.

Majlis Am Sangha Sametggi (gol Sami Buddha) mencetuskan pemberontakan

Saya San yg diketuai oleh Saya San, bekas pemimpin di Tharawaddy.

Perlembagaab Burma 1935 memberikan peluang kea rah bekerjaan sendiri.

Golongan Thakin (siswazah universiti) menubuhkan partiu Dobama Asiayone

pd thn 1935.

Para pemimpinnya terdiri drpd Aung San, Kyaw Nein & U Nu > gelarkan diri

”Tuan”.

Dr. Ba Maw menang pilihanraya thn 1937, menjadi perdana menteri yg

pertama.

e) Gerakan Nasionalisme Thailand

*Berbeza dari negara Asia Tenggara yg lain, Thailand lebih bersikap anti penjajah.

Tahap 1:

Kegelisahn rakyat terhadap penguasaan politik kerabat diraja & penentangan

terhadp raja.

31

Perkembangan sistem pendidikan Barat telah memberikan pendedahan

terhadap fahaman liberal, sistem demokrasi & sistem raja berpelembagaan kpd

golongan intelek Thailand.

Tahap 2:

Rakyat Thailand tidak puas hati cengkaman ekonomi oleh kapitalis Barat &

orang Cina.

Perdana Menteri ketika itu, Phibul Songram menyekat kebebasan &

penguasan ekonomi serta sekolah & akhbar orang cina dibubarkan.

Penduduk peribumi digalakkan diri melibatkan dalam aktivti ekonomi.

Jawatan kerajaan hanya utk penganut agama Buddha.

Tahun 1939, Phibul Songram menukaran nama negara Siam kepada Thailand

(Tanah Bebas).

RumusanKehadiran imperislime barat adalah untuk kepentingan negara mereka.

Birokrasi barat telah mengubah sistem politik, ekonomi & sosial di Asia

Tenggara.

32

Pentadbiran kerajaan penajajah amalan penindasasn & diskriminasi

Gerakan nasionalisme oleh rakyat tempatan kerana tidak menyukai cara

pentadbiran penjajah, mahu menuntut kemerdekaan & pembaikan taraf hidup

Pejuang nasionalis memperlihatkan semangat juang yg tinggi, kental &

keberanian

Perpaduan, kepimpinan & kebijaksanaan menjadi faktor kejayaan sesuatu

perjuangan

Generasi selepas merderka harus mempertahankan kemerderkaan & hargi

penrjuang nasionalis silam dan mengisi kemerdekaan tersebut dgn kemajuan

1.Imperialis Barat di Asia tenggara telah membawa kepada perubahan sistem

politik.Perubahan ini penting bagi memastikan matlamat eksploitasi ekonomi

penjajah terhadap tanah jajahannya tercapai.

2. Perubahan sistem politik dan eksploitasi ekoonomi oleh penjajah telah

menindas dan menidakkan hak peribumi.

3.Perkara ini telah mencetuskan gerakan nasionalisme di Asia

Tenggaara.Penjajah menggunakan apa sahaja cara demi untuk mengekalkan

kekuasaannya.

BIBLIOGRAFI

INTERNET

33

-http://ilovesejarah5.blogspot.com/2008/01/bab-1-kemunculan-perkembangan.html

-amplicast.tripod.com/frame/sejbab1.html

-http://cikguazid.com/nota-sejarah-ting-5/bab-1-kemunculan-dan-perkembangan-

nasionalisme-di-asia-tenggara/

http://jest.edublogs.org/sejarah-ting-5/

http://prauniversitisej.blogspot.com/2012/10/faktor-faktor-imperialisme-barat-2.html

BUKU RUJUKAN

-Akashah Ismail,2008,Focus Super Hot SPM Sejarah,Pelangi

LAMPIRAN

34

35

36

37

38

39

40

41

42

Dari segi sejarah, ibadah haji ialah syariat yang dibawa oleh junjungan Nabi kita Muhammad S.A.W.

sebagai membaharui dan menyambung ajaran Nabi Allah Ibrahim A.S. Ibadat haji mula diwajibkan ke

atas umat Islam pada tahun ke-6 Hijrah, mengikut haul yang mashur iaitu dengan turunnya ayat 97

surah Al-Imran yang bermaksud :

43

" Dan Allah Taala mewajibkan manusia mengerjakan ibadat haji dengan mengunjungi Baitullah iaitu

sesiapa yang mampu dan berkuasa sampai kepada-Nya dan sesiapa yang kufur dan ingkar

kewajipan haji itu, maka sesungguhnya Allah Maha Kaya dan tidak berhajatkan sesuatu pun daripada

sekelian makhluk".

Pada tahun tersebut Rasulullah S.A.W. bersama-sama lebih kurang 1500 orang telah berangkat ke

Makkah untuk menunaikan fardhu haji tetapi tidak dapat mengerjakannya kerana telah dihalang oleh

kaum Quraisy sehinggalah mewujudkan satu perjanjian yang dinamakan perjanjian Hudaibiah.

Perjanjian itu membuka jalan bagi perkembangan Islam di mana pada tahun berikutnya ( Tahun ke-7

Hijrah ), Rasulullah telah mengerjakan Umrah bersama-sama 2000 orang umat Islam. Pada tahun ke-

9 Hijrah barulah ibadat Haji dapat dikerjakan di mana Rasulullah S.A.W. mengarahkan Saidina Abu

Bakar Al-Siddiq mengetuai 300 orang umat Islam mengerjakan haji.

RASULLULLAH S.A.W MENUNAIKAN HAJI

Nabi kita Muhammad S.A.W telah menunaikan fardhu haji sekali sahaja semasa hayatnya. Haji itu

dinamakan "Hijjatul Wada'/ Hijjatul Balagh/ Hijjatul Islam atau Hijjatuttamam Wal Kamal kerana

selepas haji itu tidak berapa lama kemudian baginda pun wafat. Baginda telah berangkat ke

Madinatul Munawwarah pada hari Sabtu, 25 Zulkaedah tahun 10 Hijrah bersama isteri dan sahabat-

sahabatnya seramai lebih 90,000 orang Islam.

Baginda telah menyempurnakan amalan-amalan sunat Ihram, memakai ihram dan berniat ihram di

Zulhulaifah, sekarang dikenali dengan nama Bir Ali, 10 km daripada Madinah dan baginda sampai di

Makkah pada 04 Zulhijjah setelah mengambil masa 9 hari dalam perjalanan. Baginda berangkat ke

Mina pada 08 Zulhijjah dan bermalam di situ.

Kemudian ke Arafah untuk berwukuf pada 09 Zulhijjah yang jatuhnya pada hari Jumaat. Rasulullah

S.A.W telah menyempurnakan semua rukun dan wajib haji hingga 13 Zulhijjah. Dan pada 14

Zulhijjah, Rasulullah S.A.W telah berangkat meninggalkan Makkah Al-Mukarramah menuju balik ke

Madinah Al-Munawwarah.

PERISTIWA SEMASA HIJJATUL WADA'

Di masa wukuf terdapat beberapa peristiwa penting yang boleh dijadikan pegangan dan panduan

umat Islam telah berlaku, di antara ialah seperti berikut :

1. Rasulullah S.A.W minum susu di atas unta supaya dilihat oleh orang ramai bahawa hari itu

tiada puasa atau tidak sunat berpuasa pada hari wukuf.

2. Seorang Sahabat jatuh dari binatang tunganggannya lalu mati, Rasulullah S.A.W. menyuruh

supaya mayat itu dikafankan dengan 2 kain ihram dan tidak membenarkan kepalanya ditutup

44

atau diwangikan jasad dan kafannya. Sabda Baginda pada ketika itu bahawa " Sahabat itu

akan dibangkitkan pada hari kiamat di dalam keadaan berihram dan bertalbiah".

3. Rasulullah S.A.W. menjawab soalan seorang ahli Najdi yang bertanyakan " Apakah itu

Haji ?". Sabdanya yang bermaksud " Haji itu berhenti di Arafah". Siapa tiba di Arafah sebelum

naik fajar 10 Zulhijjah maka ia telah melaksanakan haji.

4. Turunnya ayat suci Al-Quranul Karim surah Al-Maidah yang bermaksud:

" Pada hari ini aku telah sempurnakan bagi kamu agama kamu dan aku telah cukupkan nikmatku ke

atas kamu dan aku telah redha Islam itu menjadi agama untuk kami.

"

sebagaimana firman Allah Yang bermaksud:

"Wahai Tuhan kami! Terimalah amal kami sesungguhnya Engkaulah Yang Maha Mendengar lagi

Maha Mengetahui. Wahai Tuhan kami! Jadikanlah kami berdua orang-orang yang berserah diri

kepadaMu dan jadikanlah daripada keturunan kami umat yang berserah diri kepadaMu dan

tunjukkanlah kepada kami syariat dan cara-cara ibadat kami dan terimalah taubat kami

sesungguhnya Engkaulah Maha Penerima taubat lagi Maha Mengasihani. Wahai Tuhan kami!

Utuslah kepada mereka seorang Rasul dari kalangan mereka sendiri, yang akan membacakan

kepada mereka ayat-ayatMu dan mengajarkan mereka isi kandungan al-Quran serta hikmat

kebijaksanaan dan membersihkan hati dan jiwa mereka dari perbuatan syirik dan maksiat.

Sesungguhnya Engkaulah Yang Maha Kuasa lagi Maha Bijaksana."

Sehinggalah Allah SWT menyempurnakan pembinaan Baitullah (Kaabah) tersebut kepada mereka

berdua. Nabi Ibrahim Al-Khalil a.s membina Kaabah dengan keadaan :

1. Tinggi Kaabah sembilan hasta.

2. Panjang dari paras bumi atau dari Hajarulaswad hingga ke penjuru sebelah Syam adalah

sepanjang 32 hasta.

3. Lebar Kaabah dari bahagian saluran air bermula dari penjuru Syam hingga ke penjuru

sebelah barat adalah seluas 22 hasta.

4. Panjang dari paras bumi bermula sebelah barat hingga ke penjuru sebelah Yaman adalah

sepanjang 31 hasta.

5. Lebar di paras bumi bermula dari penjuru sebelah Yaman hingga ke Hajarulaswad adalah

seluas 20 hasta.

6. Nabi Ibrahim telah membina pintu Kaabah rapat ke bumi dan tidak ditinggikan atau dibuat

pintu secara sempurna sehinggalah Tubba' Al-Humairi telah membina sebuah pintu dan

meninggikannya.

7. Bentuk binaan Kaabah yang dibina oleh Nabi Ibrahim a.s adalah satu binaan sempurna yang

mempunyai dua penjuru iaitu dua penjuru Yamani manakala bentuk Hijir pula, beliau tidak

45

membinanya dalam bentuk berpenjuru bahkan dalam bentuk separuh bulat sebagaimana

bentuk Hijir yang terdapat pada masa sekarang ini. Ada pendapat yang mengatakan umur

Nabi Ibrahim ketika membina Kaabah tersebut ialah 100 tahun.

Foto Dalam Kaabah

Kaabah : Dikenali juga dengan nama Baitullahil Haram iaitu sebuah binaan batu yang

tertua sekali di dunia yang dibina untuk tujuan ibadat. Kaabah adalah Kiblat bagi umat Islam

menunaikan ibadah terutama ibadah solat. Tidak sah solat jika tidak menghadapkan wajah

ke arah Kaabah yang merupakan kiblat bagi umat Islam. Bentuk dan pembinaan Kaabah

sungguh istimewa. Tingginya 15 meter/49.22 kaki. Bentuknya hampir-hampir 4 persegi,

46

mempunyai 4 penjuru:

      Keterangan :

      1. Hajarul Aswad

      2. Pintu Kaabah

      3. Mizab atau Pancur Emas

      4. Syazarwan (konkrit kaki kaabah)

      5. Hijir Ismail

      6. Multazam

      7. Maqam Nabi Ibrahim a.s.

      8. Rukun (penjuru) Hajarul Aswad

47

      9. Rukun (penjuru)Yamani

      10. Rukun (penjuru) Syami

      11. Rukun Iraqi

      12. Kiswah Kaabah

      13. Garis Mula Tawaf

      14.

    * Penjuru Hajarul Aswad yang menghala ketimur, kedudukan Hajarul Aswad dari lantai

lebihkurang 1.5 meter.

    * Penjuru Iraqi, menghala ke Pihak negeri Iraq. Jaraknya dari penjuru Hajarul Aswad lebih

kurang 12 meter/39.37 kaki. Di sinilah terletaknya pintu Kaabah dan Multazam.

    * Penjuru Syami, menghala ke negeri Syam, jaraknya dari penjuru iraqi lebih kurang 11

meter/36.1 kaki dan di sinilah terletaknya Hijir Ismail. Hijir Ismail adalah sebahagian dari

Kaabah yang dibina oleh Nabi Ibrahim a.s. Maka tidak sah tawaf melalui sebelah dalam Hijir

Ismail kerana ia sebahagian dari Kaabah.

    * Penjuru Yamani, iaitu penjuru yang menghala ke negeri Yaman. Jaraknya dari Penjuru

Syami lebih kurang 12 meter/41.02 kaki, dan Jaraknya ke Penjuru Hajarul Aswad 10.25

meter/33.63 kaki.

KEDUDUKAN KAAABAH SEBAGAI KIBLAT UMAT ISLAM

Setelah Kaabah selesai dibina, ia berfungsi sebagai tandakeagungan dan kekuasaan Allah. Bukti

tersebut dapat dilihat melalui ibadat yang dilakukan oleh manusia sejak zaman Nabi Ibrahim sehingga

sekarang.Ratusan ribu malah jutaan manusia berlumba-lumba untuksampai ke Baitullah menunaikan

ibadat haji dari seluruh pelosok dunia.Kaabah akhirnya menjadi kiblat umat manusia selepas Baitul

Maqdis dan ia merupakan tempat kesatuan umat Islam. Setiap orang Islam yangmenunaikan solat

akan menghadap ke arah yang satu walau di manamereka berada.

TARIKH DIFARDHUKAN HAJI DAN UMRAH

Terdapat beberapa pandangan ulama tentang tarikh sebenar ibadat haji yang difardhukan.

Antaranya:

48

➢Ada pendapat yang mengatakan pada tahun kelima, keenam,kelapan dan kesembilan hijrah

.➢Menurut Doktor Wahbah Azzuhaili dan Doktor Yusuf Al-Qaradhawi, mereka mentarjihkan tarikh

difardhukan haji pada tahun kesembilan hijrah.

Pendapat ini berdasarkan ayat tentang kewajipan menunaikan haji yang diturunkan pada tahun

kesembilan hijrah.

PENGERTIAN HAJI DAN UMRAH

Pengertian Haji

➢Dari segi bahasa ialah mengunjungi tempat yang mulia

.➢Dari segi syarak pula ialah mengunjungi Baitullah Al-Haram diMekah untuk melakukan ibadah

tertentu pada waktu tertentuberdasarkan syarat tertentu.

Pengertian Umrah

➢Umrah dari segi bahasa ziarah.

.➢Umrah dari segi syarak pula ialah mengunjungi Baitullah Al-Haramdi Mekah untuk melakukan

ibadah tertentu pada bila-bila masa.

HUKUM IBADAH HAJI DAN UMRAH

Menunaikan ibadah haji dan umrah adalah fardhu ain.Kewajipan hajidan umrah hanya sekali sahaja

seumur hidup. Antara dalil wajib haji dan umrah ialah firman Allah :

(surah Al-Baqarah 2:196)

(surah Al-Imran 3:97)

( األمر yang merupakan perintah wajib dalam ayat pertama dan perintah menunaikan haji bagi (فعل

yang mampu dalam ayat kedua menunjukkan haji dan umrah adalah kewajipan yang mesti ditunaikan

oleh setiap muslim.

49

PERBEZAAN HAJI DAN UMRAH

KEISTIMEWAAN DAN KESAN IBADAH HAJI DAN UMRAH

Individu

➢Meningkatkan keimanan dan ketaqwaan kepada Allah.

➢Bermunasabah diri dengan menziarahi tempat-tempat bersejarah.

➢Melatih diri berdisiplin.

➢Membersihkan diri dari dosa dan sifat-sifat mazmumah.

Umat Islam

➢ Berkenalan dan mengenali bangsa lain.

➢Bermuzakarah dan berbincang menyelesaikan masalah umatIslam.

➢Melahirkan persamaan dan penyatuan yang melambangkankekuatan.

➢Perhimpunan tahunan bagi umat Islam.

Ekonomi

➢Berpeluang berniaga barang-barang dagangan.

➢Berbincang dan mencari jalan meningkatkan taraf ekonomi, politik,teknologi dalam pelbagai bidang.

HAJI

Ditunaikan dalam bulan haji sahaja

Dalam rukun haji ada wuqub di Arafah

UMRAH

Tidak ditentukan masa

Tidak ada wuquf

50

BAHAGIAN 2 :MANASIK HAJI

51

SYARAT WAJIB HAJI DAN UMRAH

Haji dan umrah diwajibkan sekali seumur hidup ke atas seseorang yangmencukupi syarat-syarat

berikut :

➢Islam-tidak diwajibkan ke atas orang-orang kafir atau orang-orangmurtad. Jika mereka

mengerjakannya, ia tidak sah.

➢Baligh-tidak diwajibkan ke atas kanak-kanak. Jika diamengerjakannya, ia adalah sah tetapi tidak

menggugurkankewajipan haji dan umrah keatasnya.

➢Berakal-tidak diwajibkan ke atas orang gila dan jika diamelakukannya ia tidak sah.

➢Merdeka-tidak diwajibkan ke atas hamba abdi, tetapi jika diamelakukannya,ia adalah sah.

➢Berkemampuan-kemampuan mengerjakan haji dan umrah.Berkemampuan mengerjakan haji

terbahagi kepada dua iaitu:

-berkemampuan dengan diri sendiri

- berkemampuan denganpertolongan orang lain.

Syarat berkemampuan kepada diri sendiri adalah seperti berikut :

-Syarat kemampuan untuk lelaki dan perempuan

○Mempunyai tambang pergi dan balik.

○Mempunyai bekalan atau perbelanjaan untuk dirinya dan orang-orang di bawah tanggungannya.

○Mempunyai kenderaan pergi dan balik.

○Aman dalam perjalanan pergi dan balik seperti tiada rompakandan penyakit berjangkit.

○Sihat tubuh badan.

○Berkesempatan untuk mengerjakan haji dan umrah.

Syarat tambahan untuk perempuan

○Mendapat keizinaan suami atau wali.

○Ditemani oleh suami atau mahramnya atau sekurang-kurangnya dua orang perempuan yang

dipercayai.

52

RUKUN HAJI DAN UMRAH

Rukun haji dan umrah ialah amalan2 asasi yang mesti dilakukan oleh setiap orang yang melaksanakan haji dan umrah.Sekiranya salah satu daripada rukun-rukun tersebut tidak dilakukan sama ada sengaja atau terlupa,haji dan umrah tersebut tidak sah.Rukun-rukun haji adalah seperti berikut:

Rukun haji Rukun umrah

1.Niat ihram haji 1.Niat ihram umrah

2.Wuquf di Arafah 2.Tawaf

3.Tawaf 3.Sai’e

4.Sai’e 4.Bercukur atau bergunting

5.Bercukur atau bergunting 5.Tertib pada kebanyakan rukun

6.Tertib pada kebanyakan rukun

NIAT IHRAM HAJI DAN UMRAH

Niat ihram ialah berniat menunaikan haji atau umrah secara berasinganatau kedua-duanya

sekali. .•Lafaz niat bagi haji yang dilaksanakan secara berasingan dariumrah ialah:

تعالى لله به وأحرمت الحج نويت

•Lafaz niat bagi umrah yang dilaksanakan secara berasingan dari haji ialah :

تعالى لله بها وأحرمت العمرة نويت

•Lafaz niat bagi haji dan umrah yang dilaksanakan secara bersama ialah:

تعالى لله بهما وأحرمت والعمرة الحج نويت

Sebelum berniat, disunatkan melakukan beberapa perkara. Antaranya:

Mengerat kuku

Mencabut atau menanggalkan bulu dan rambut

Mandi sunat ihram

Memakai minyak rambut dan bau-bauan

Memakai pakaian ihram berwarna putih

Sembahyang sunat ihram

Antara btujuan berihram ialah supaya seseorang itu menumpukan sepenuh perhatian kepada Allah

dengan mengenepikan segala kemewahan hidup yang dinikmati sebelum berihram.

53

WUQUF

Wuquf ialah berada di Arafah walaupun seketika.Ia bermula dari gelincir matahari pada hari

kesembilan Zulhijjah hingga terbit fajar harikesepuluh Zulhijjah. Sebaik-baiknya, seseorang itu berada

di Arafahpada sebahagian hari kesembilan hingga malam kesepuluh Zulhijjah.Ketika wuquf di Arafah,

seseorang itu disunatkan melakukan perkara-perkara berikut::

i.Menyucikan diri daripada najis dan hadas

ii.Sentiasa menghadap ke arah kiblat

iii.Memperbanyakkan membaca Al-Quran

iv.Memperbanyakkan solat sunat

v.Bertalbih,beristighfar,bertakbir,dan berzikir

vi.Berdoa terutama ketika matahari hampir terbenam

HIKMAH WUQUF DI ARAFAH

1.Arafah:Tempat pertemuan semula Nabi Adam dengan Hawa setelah mereka diperintahkan keluar

dari syurga.

2.Kesan peristiwa: Para jemaah haji dikehendaki memakai pakaianyang sama dan memohon

keampunan sertarahmat daripada Allah

.3.Wukuf dapat mengingatkan kita kepada perhimpunan manusia di Padang Mahsyar ketika

menunggu pengadilan daripada Allahpada hari akhirat nanti.

TAWAF

Tawaf ialah mengelilingi Baitullah Al-Haram sebanyak tujuh kali dengansyarat-syarat tertentu dan

dengan tujuan beribadah kepada Allah. Tawaf boleh dilakukan pada bila-bila masa setelah

mengerjakan wuquf, samaada sebelum atau selepas bergunting atau bercukur.

54

JENIS,SYARAT DAN SUNAT TAWAF

Jenis-jenis tawaf

Tawaf Ifadah: Tawaf rukun bagi ibadah haji dan umrah

Tawaf Qudum: Tawaf selamat datang yang dilakukan oleh orangyang baru sampai di Mekah.

Tawaf Sunat: Tawaf biasa yang dilakukan pada bila-bila masayang disukai

Tawaf Wida’a: Tawaf selamat tinggal yang wajib dilakukan apabilaseseorang hendak meninggalkan

Mekah sebagai menghormati dan memuliakan Baitullahilharam.

Syarat-syarat tawaf

1.Suci daripada hadas dan najis sama ada pada badan, pakaianatau tempat tawaf.

2.Menutup aurat.

3.Dimulakan tawaf dari sudut Hajarul Aswad.

4.Berniat jika ia adalah Tawaf Qudum, Sunat atau Wada’a. Tetapi jika ia Tawaf Ifadah (rukun) niat

tidak diperlukan.

5.Menjadikan Kaabah di sebelah kiri sepanjang masa bertawaf.

6.Berjalan hanya dengan tujuan tawaf.

7.Cukup tujuh kali pusingan dengan yakin.

8.Melakukan tawaf di dalam masjid tetapi di luar Kaabah,, Hijr Ismail dan Syazarwan.

Sunat Tawaf

1.Bertawaf dalam keadaan berjalan kaki bagi orang yang mampumelakukannya.

2.Istilam ialah menyentuh Hajarul Aswad serta mengucupnya. Sunatdiisyaratkan dengan tangan serta

dikucup tapak tangannya jikatidak dapat melakukannya. Tetapi tidak disunatkan bagi kaumwanita,

cukup sekadar isyarat sahaja.

3.Berzikir dan berdoa.

4.Tawaf dengan khusyuk dan tawaduk.

5.Sembahyang sunat 2 rakaat setelah selesai tawaf di belakangmakam Ibrahim atau setentang

dengan Hajarul Aswad.

6.Beridtiba’ iaitu menjadikan tengah kanan selendang di bawahketiak kanan dan kedua-duanya

hujungnya di atas bahu kiri danbahu kanan dibiaarkaan terbuka bagi lelaki.

Hikmah Tawaf

Antara hikmah tawaf ialah:

i.Menimbulkan rasa hormat kepada Baitullah yang merupakantempat yang paling mulia.

ii.Menjadi lambang kesatuaan umat Islam kerana ia dilakukanbersama dan dalam satu arah

pusingan.

iii.Menyamai perbuatan para malaikat yang mengelilingi Arasy Allah,sambil bertasbih dan memuji

Allah,

SAI’E

55

SAI’E

Sa’ie ialah berjalan berulang alik dari Safa ke Marwah sebanyak tujuh kali.

Syarat sa’ie ialah:

a)Dilakukan selepas tawaf ifadhah atau tawaf qudum.

b)Bermula di Safa dan berakhir di Marwah.

c)Hendaklah sampai ke penghujung tempat di Safa da Marwah

.

Sunat sa’ie ialah:

a)Keluar ke tempat sa’ie melalui pintu safa.

b)Berjalan kaki bagi yang mampu.

c)Berada dalam keadaan berwuduk dan berdoa.

Hikmah sa’ie:

Sai’e disyariatkan untuk mengingatkan kita tentang kisah hajar bersama anaknya Ismail a.s.Melalui

kisah ini, kita dapat mengambil beberapa hikmah antaranya:

a)Kesabaran

b)Kegigihan

c)Tidak berputus asa

d)Pengorbanan

e)Kasih ibu terhadap anaknya

BERCUKUR ATAU BERGUNTING

Bercukur atau bergunting rambut sekurang-kurangnya tiga helai merupakan salah satu daripada

rukun haji dan umrah. Waktu bercukur atau bergunting rambut ialah selepas melontar diJamrah Al-

Aqabah pada 10 Zulhijjah atau selepas melakukan tawaf ifadhah.Selepas bercukur atau bergunting,

Jemaah haji bolehlah bertahallul.

Tahallul:

Tahallul ialah bebas daripada pantang larang semasa dalam ihram.Ia terbahagi kepada:

Tahallul awal iaitu apabila selesai melakukan dua daripada tiga perkaraberikut.

a)Melontar di Jamrah Al-Aqabah

b)Tawaf rukun dan sa’ie jika belum dibuat

c)Bercukur atau berguntingApabila selesai melakukan tahallul awal jemaah haji terlepaslahdaripada

pantang larang ihram kecuali tiga perkara berikut:

a)Berkahwin, mengahwinkan orang lain atau menerima wakil kahwin

b)Melakukan perkara-perkara permulaan persetubuhan

c)BersetubuhTahallul saniialah apabila selesai melakukan ketiga-tiga perkaratersebut,

jemaah haji harus melakukan segala pantang larang ihram.

56

Sunat bercukur atau bergunting:

a)Melalukan mata pencukur bagi orang yang tidak berambut

b)Memulakan cukur dari baahagian kanan

c)Menghadap ke arah kiblat

Hikmah bercukur atau bergunting:

a)Menghapuskan segala sifat tercela yang terdapat pada diri seseorang

b)Menjadi simbol penyucian segala dosa zahir dan batin

TERTIB

Rukun-rukun haji dan umrah hendaklah dilakukan dengan tertib.

WAJIB HAJI DAN UMRAH

Wajib haji dan umrah ialah perkara yang wajib dilakukan ketikamelaksanakan kedua-dua ibadah

tersebut.

WAJIB HAJI WAJIB UMRAH

1.Niat ihram haji di Miqat 1.Niat ihram umrah di Miqat

2.Bermalam (Mabit)di Muzdalifah 2.Meninggalkan perkara2 larangan dalam masa

ihram.

3.Melontar di Jamratul Aqabah

4.Bermalam(Mabit) di Mina

5.Melontar ketiga-tiga jamrah pada hari2 tasyriq

6.Meninggalkan perkara2 larangan semasa ihram

NIAT IHRAM DI MIQAT

Miqat ialah tempat atau masa yang ditentukan untuk berniat haji atauumrah.Ia terbahagi kepada:-

1)Miqat Zamani -ialah ketentuan masa untuk seseorang berniatihram Miqat Zamani bagi haji bermula

pada 1 syawal hingga 10Zulhijjah. Miqat Zamani bagi umrah ialah pada bila –bila masasepanjang

tahun.

2)Miqat Makani- ialah ketentuan tempat untuk seseorang berniat ihram.

57

Hikmah penetapan Miqat

•Untuk menjaga kemuliaan Baitullah. Ia mempunyai sempadan-sempadan yang tidak boleh dilawati

oleh orang-orang yanghendak menunaikan haji dan umrah melainkan dia telah berniatihram.

•Untuk memberi kemudahan kepada jemaah haji yang datang daripelbagai tempat arah.

•Untuk mengajar umat Islam supaya berdisiplin dan membuatperancangan dalam semua tindakan

mereka.

BERMALAM DI MUZDALIFAH

Bermalam di Muzdalifah ialah berada di Muzdalifah walaupun sekejapselepas separuh malam

kesepuluh Zulhijjah (malam hari raya haji) .

Amalan sunat yang berkaitan dengan bermalam di Muzdalifah.Antaranya ialah:

•Semasa menuju ke Muzdalifah,jemaah haji disunatkan supaya berjalan dengan tenang tanpa

tergesa-gesa.

•Memungut anak-anak batu di Muzdalifah untuk melontar di Jamrah.

•Bersolat maghrib dan isyak dalam waktu isyak dengan satu azan dan dua iqamat.

•Membanyakkan doa terutamanya di Masha’ri Al-Haram.

MELONTAR DI JAMRATUL AQABAH

Selepas bermalam di Muzdalifah, jemaah haji menuju ke Mina untuk melontar di Jamratul

Aqabah.Waktu melontar Jamratul Al-Aqabah ialah selepas separuh malam kesepuluh Zulhijjah dan

berlanjutan masanya hingga terbenam matahari 13Zulhijjah.Waktu yang afdhal melontar ialah pada

waktu dhuha hari kesepuluh Zulhijjah.Melontar jamrah ialah dengan menggunakan tujuh biji anak

batu sebesar hujung jari kelingking. Orang yang hendak melontar disunatkan supaya memberi ruang

kepada orang2 tua,perempuan dan kanak2.Orang yang melontar juga disunatkan supaya berada

dalam keadaan Kaabah di sebelah kirinya dan Mina di sebelah kanannya.

BERMALAM DI MINA

Jemaah haji wajib bermalam di Mina pada malam hari-hari tasyrik iaitu pada malam 11,12,dan13

Zulhijjah.Syarat bermalam di Mina ialah berada di situ lebih daripada separuh malam.

Walaubagaimanapun, bagi orang yang mempunyai urusan dan ingin meninggalkan Mina dengan

segera,dia boleh bertolak pada 12 Zulhijjah, selepas berada di sana padamalam 11 dan 12 Zulhijjah.

Cara ini dinamakan Nafar Awal.Tetapi orangyang melakukan nafar awal diwajibkan membayar

dam.Syarat-syarat nafar awal ialah;

Meninggalkan Mina selepas gelincir matahari dan sebelum jatuhmatahari 12 Zulhijjah.

Menyempurnakan ketiga-tiga lontaran jamrah pada 11 dan 12Zulhijjah.

Berazam tidak akan kembali lagi ke Mina lagi.

Telah bermalam di Mina selama dua malam.

58

MELONTAR DI KETIGA –TIGA JAMRAH

Ketiga-tiga jamrah tersebut ialah Jamrah Al-Ula, Jamrah Al-Wusta danJamratul Aqabah. Waktu

melontar adalah seperti berikut:

Hari ke-11 dan ke-12 Zulhijjah mulai gelincir matahari hingga terbitfajar hari berikutnya.

Hari ke-13 Zulhijjah mulai daripada gelincir matahari hinggaterbenam matahari.

Bagi orang yang tidak sempat melontar pada 11 dan 12 Zulhijjah,hendaklah melontar pada 13

Zulhijjah sebelum terbenam matahari.

Syarat-syarat sah melontar :

Melontar 7 kali pada tiap-tiap Jamrah.

Lontaran tidak diniatkan untuk tujuan-tujuan lain.

Melontar dengan batu atau jenis-jenisnya.

Batu yang dilontar hendaklah jatuh ke dalam Jamrah denganyakin.

Melontar dengan tangan bagi yang mampu.

Melontar dengan tertib.

Tidak boleh melontar untuk orang lain melainkan setelah diaselesai melontar ketiga-tiga Jamrah

untuk dirinya.

Sunat-sunat melontar pada hari2 tasyrik;

Menghadap kiblat

Bertakbir dan berdoa sebelum dam selapas setiap membuatlontaran.

Berada lebih kurang 5 hasta dari Jamrah.

Muwalah antara tujuan lontaran.

HIKMAH LARANGAN SEMASA IHRAM:

Untuk membuang sifat sombong dan angkuh.

Untuk melatih diri supaya bersabar .

Untuk menimbulkan rasa kasih sayang dan belas kasihan.

Untuk membolehkan para jemaah haji menumpukan kepadaibadah dengan penuh ikhlas dan

tawaduk

Larangan semasa ihram

1)Larangan semasa ihram bagi lelaki dan perempuan:

Memakai wangi-wangian sama ada pada tubuh, pakaian,makanan dan sebagainya.

Mengerat atau membuang kuku.

Memakai sarung tangan.

Memakai minyak pada rambut atau janggut.

Menanggal atau mencabut rambut atau bulu pada anggota badan.

Melakukan pendahuluan persetubuhan seperti bercium, berkucup-kucupan atau berpeluk-pelukan

sehingga boleh menaikkansyahwat.

59

Melakukan persetubuhan antara suami dan isteri

2)Larangan bagi lelaki sahaja:

Menutup kepala atau sebahagian daripadanya seperti memakai songkok dan serban.

Memakai pakaian yang bersarungsama ada berjahit atausebagainya seperti seluar dan baju

kemeja.

3) Larangan bagi perempuan sahaja:

Menutup muka walaupun sebahagian daripadanya.

60

BAHAGIAN 3 : PELAKSANAAN

HAJI

61

CARA-CARA MENGERJAKAN HAJI DAN UMRAH

Para ulama bersependapat bahawa cara mengerjakan haji dan umrah ada tiga:

1.Haji Ifrad:-Iaitu mengerjakan ibadah haji dan umrah secara berasingan di mana umrah bukan

dilakukan dalam bulan haji.Setelah selesai melakukan haji barulah dilakukan umrah atau umrah

dilakukan sebelum menjelang bulan haji. Inilah cara yang paling afdhal menurut mazhab Syafi’e

dengan syarat umrah ditunaikan dalam tahun yang sama.

2.Haji Tamattu’:-Iaitu mengerjakan umrah terlebih dahulu dalam bulan-bulanhaji. Kemudian

dikerjakan haji dalam tahun yang sama.Seseorang itu dikehendaki berniat ihram umrah sahaja

sertamenunaikan semua rukun dan wajib umrah.Apabila tibamusim haji, dia hendaklah berniat ihram

haji pula.Cara ini diwajibkan dam.

3.Haji Qiran:-Iaitu mengerjakan haji dan umrah dalam bulan-bulan haji secara serentak.Cara seperti

ini juga diwajibkan dam.Terdapat dua cara mengerjakan haji qiran ini, iaitu:

1)Mengerjakan haji dan umrah dalam bulan haji secara serentak.

2)Mengerjakan umrah terlebih dahulu tetapi sebelumbertawaf dia berniat mengerjakan haji serta

umrahnya secara serentak.

DAM

MAKSD DAM

Dam ialah denda yang wajib dilaksanakan oleh orang yang menunaikan haji atau umrah jika dia

melakukan salah satu daripada perkara berikut:

1)Meninggalkan salah satu atau lebih daripada wajib haji dan umrah.

2)Melakukan salah satu atau lebih perkara-perkara yang dilarangsemasa berihram.

3)Menunaikan haji secara tamattu’ atau qiran.

JENIS-JENIS DAM

1)Dam tertib dan taqdir

Tertib bermaksud ia wajib dilakukan mengikut urutan. Taqdir pula ialah gantiannya telah ditetapkan

oleh syarak tanpa berlebih kurang.Dam ini dikenakan jika jemaah haji melakukan salah satu daripada

perkara berikut:

✔Melakukan haji secar tamattu’

✔Melakukan haji secara qiran

✔Tidak berwukuf di Arafah

✔Tidak melontar di Jamrah

✔Tidak bermalam di Muzdalifah

✔Tidak berihram di Miqat

✔Tidak melakukan tawaf wida’

✔Melanggar nazar semasa mengerjakan haji

62

Bentuk-bentuk dam tertib dan takdir ialah:

1)Menyembelih seekor kambing atau kibasy atau satu per tujuhbahagian daripada unta, lembu atau

kerbau

2)Jika tidak mampu, dia hendaklah berpuasa sepuluh hari iaitu 3 harisemasa haji dan tujuh hari

apabila dia kembali ke tempatnya

3)Jika tidak mampu,dia hendaklah memberi makan faqir miskin sebanyak sepuluh cupak makanan

asasi.

2)Dam Tertib dan Ta’dil

Ta’dil bermaksud syarak memerintahkan supaya menilai dan berpindahkepada gentian berdasarkan

nilaian tersebut. Dam ini dikenakan jikaJemaah haji melakukan salah satu daripada perkara berikut:

1)Persetubuhan yang dilakukan sebelum tahallul awal atau sebelumselesai menyempurnakan ibadah

umrah. Damnya ialah:

Menyembelih seekor unta yang boleh dibuat korban.

Jika tidak mampu, dia hendaklah menyembelih seekor lembu.

Jika tidak mampu, dia hendaklah menyembelih 7 ekor kambing.

Jika tidak mampu, dia hendaklah membahagikan makanankepada faqir miskin di

tanah haram yang sama nilainya dengan harga seekor unta.

Jika tidak mampu,dia hendaklah berpuasa beberapa sebanyak bilangan cupak

makanan yang sama nilainya dengan seekor unta itu.

.

2)Dia tertahan atau terkepung dalam perjalanan oleh musuh atauperkara-perkara lain yang

menghalangnya daripada memasuki Makkah. Dia hendaklah bertahallul dengan bercukur

ataubergunting. Sebelum itu, dia hendaklah melaksanakan damnya dahulu, iaitu:

•Menyembelih seekor kambing atau kibasy.

•Jika tidak mampu, dia hendaklah membahagikan makanankepada faqir miskin yang nilainya sama

dengan seekor kambing.

•Jika tidak mampu, dia hendaklah berpuasa sebanyakbilangan cupak menyamai nilai seekor

kambing.

3)Dam Takhyir dan Ta’dil

Takhyir bermaksud boleh dipilih untuk melakukan mana-mana perkara yang ditetapkan. Dam ini

dikenakan jika jemaah haji melakukan salahsatu daripada berikut:

a)Berburu binatang buruan

b)Menebang,mengerat atau mencabut pokok di kawasan tanah haram Makkah kecuali jika pokok

tersebut mati kering.Dam yang dikenakan untuk kesalahan2 ini boleh dipilih salah satu daripada

perkara2 berikut:

63

-Memilih binatang yang sebanding dengan binatang yang diburunya.Umpamanya rusa dikira

sebanding dengan lembu dan kijang dikira sebanding dengan kambing.

-Atau memberi makanan kepada faqir miskin yang sama nilainya dengan harga binatang bandingan

tersebut.

-Atau berpuasa sebanyak bilangan cupak yang menyamai nilainya binatang bandingan tersebut.

4)Dam Takhyir dan Taqdir

Dikenakan jika jemaah haji melakukan salah satu daripada perkara berikut:

1)Menanggal atau mencabut tiga helai rambut atau bulu dari mana-mana anggota badan walaupun

secara tidak sengaja.

2)Memakai pakaian yang dilarang semasa ihram.

3)Mengerat, menanggal atau membinasakan kuku pada tiga batang jari.

4)Memakai wangi-wangian.

5)Memakai minyak di rambut, janggut atau semua bulu muka selainyang tumbuh di pipi dan dahi.

6)Melakukan perkara permulaan persetubuhan.

7)Melakukan persetubuhan selepas persetubuhan yang merosakkan haji.

Dam yang dikenakan untuk kesalahan ini boleh dipilih salah satu daripada berikut:

•Menyembelih seekor kambing atau kibasy

•Atau bersedekah kepada enam orang faqir miskin sebanyak 2 cupaksetiap orang.

•Atau berpuasa selama tiga hari.

HIKMAH DAM

•Melatih jemaah haji supaya berhati-hati semasa beribadah.

•Memberi dorongan kepada jemaah haji supaya bersungguh-sungguh danmenumpukan perhatian

semasa beribadah.

•Menimbulkan minat untuk berkorban dan membantu faqir miskin.

MENZIARAHI MADINAH

Menziarahi Madinah Munawwarah adalah antara sunat haji yang utama kerana didalamnya terdapat

Masjid Naabawi serta makam Rasullullah s.a.w,kaum keluarga dan para sahabat

baginda.Menunaikan solat dalamMasjid Nabawi mempunyai banyak kelebihan. Antara tempat lain

yang digalakkan untuk diziarahi ialah:

➢Masjid Quba’ yang merupakan masjid pertama yang dibina diMadinah.

➢Masjid Kiblataini iaitu masjid yang berlaku peristiwa peraliha kiblatdari Baitul Maqdis ke Baitullah

.➢Ilbaqi’ iaitu makam para sahabat terkemuka serta para syuhadabadar dan uhud.

➢Badar iaitu tempat berlakunya peperangan pertama dalam Islam.

➢Uhud iaitu tempat berlaku perang Uhud.

HAJI MABRUR

64

Haji mabbrur ialah haji yang tidak bercampur dengan kejahatan danditerima oleh Allah.Antara tanda

seseorang itu memperolehi haji yangmabrur ialah apabila dia menunaikan haji, keadaannya berubah

menjadi lebih baik daripada sebelumnya.

Ciri2 haji mabrur

Antara ciri haji mabrur ialah:

➢Tidak melakukan perkara maksiat dan perkara tercela semasa melakukan haji.

➢Melakukan haji dan umrah dengan penuh keikhlasan tanpa sebarang perasaan riak.

➢Memastikan perbelanjaan yang digunakan adalah berasal dari sumber yang halal .

➢Mengerjakan segala amalan haji dan umrah dengan sempurna.

65

BAHAGIAN 4 : NIABAH HAJI

66

MAKSUD NIABAH HAJI

Niabah dalam haji bermaksud seseorang itu tidak mengerjakan haji dengan sendiri tetapi haji

dikerjakan oleh orang lain sama ada semasa dia masih hidup atau setelah dia meninggal dunia.

HUKUM NIABAH DALAM HAJI

Para ulama mazhab Syafi’e mengharuskan niabah dalam dua keadaan:

1)Untuk orang yang tidak mampu melakukan haji dengan sendirisama ada kerana terlalu tua atau

sakit berat yang tiada harapanuntuk sembuh. Dalam keadaan ini, dia hendaklah mendapatkan orang

lain melakukan haji untuknya sama ada sukarela ataupundengan bayaran upah asalkan ia

berpatutan.

2)Untuk orang yang telah mati sebelum sempat menunaikan hajisedangkan ia berkemampuan.

Para ulama mazhab Hanafi mengharuskan niabah haji sama ada untukorang yang sudah mati atau

untuk orang yang masih hidup jika dia tidakmampu melakukannya sendiri.

Menurut pendapat yang muktamad dalam mazhab Maliki niabah haji adalah makhruh untuk orang

yang sudah mati dan tidak sah untuk orang yang masih hidup.

DALIL NIABAH HAJI

Terdapat beberapa hadis yang menunjukkan keharusan niabah haji,antaranya :

Daripada Ibnu Abbas daripada Al-Fadhli bahawa seorang wanita dari Khasa’m berkata:Wahai

Rasulullah,sesungguhnya bapaku sangat tua.Adakah difardhukan haji keatasnya,sedangkan dia tidak

berdaya untuk menunggang untanya?Sabda Nabi S.A.W:Kerjakanlah haji untuknya.

Dalam hadis lain,Rasulullah S.A.W menganggap kefardhuan haji yang tidak ditunaikan semasa hidup

seperti hutang yang perlu dibayar oleh para warisnya:

Daripada ibnu Abbas r.a bahawa seorang wanita dari Juhainah datang kepada Nabi dan

berkata:sesungguhnya ibuku telah bernazar untuk menunaikan haji,(tetapi dia tidak melakukannya)

sehinggalah dia meninggal dunia.Bolehkah aku menunaikan haji untuknya?Sabda

baginda:Ya,lakukanlah haji untuknya,apa pandanganmu jika ibumu berhutang,adakah

melunsainya?,tunaikanlah(hutang)Allah,(hutang)Allah lebih utama untuk ditunaikan.

HUKUM UPAH NIABAH HAJI

Para ulama Mutaqaddimun mazhab Hanafi tidak mengharuskanamalan mengupah haji dan amalan-

amalan lain yang berkaitan denganibadah seperti azan, mengajar Al-Quran, dan sebagainya.Namun

begitu,para ulama Mutaakhirun mazhab Hanafi serta para ulama maazhab-mazhab lain termasuk

mazhab Syafi’e mengharuskannya.

SYARAT-SYARAT NIABAH HAJI

Syarat-syarat niabah haji adalah seperti berikut:

➢Naib haji iaitu wakil atau orang yang mengambil upah haajimestilah sudah menunaikan haji untuk

dirinya dengan sempurna.

67

➢Naib haji hendaklah meniatkan haji untuk orang yang diwakili atauorang yang mengupahnya.

➢Naib haji hendaaklah melakukan ibadah haji untuk seorang sahaja pada satu musim.

➢Naib haji berihram pada miqat orang yang dihajikan untuknya ataupada tempat yang sama jauh

dengan miqat tersebut.

➢Naib haji mestilah orang yang cukup keahlian untuk melakukanamaalan-amalan haaji dan umrah

dengan sempurna.

➢Naib haji mestilah mendapat keizinan daripada orang yangdihajikan untuknya jika dia masih

hidup.➢Jika naib haji menunaikan haji secara upah, orang yang ditunaikanhaji tersebut mestilah

belum menunaikannya lagi kecuali jika diamewasiatkannya atau para pewarisnya mengizinkannya.

➢Segala perbelanjaan niabah haji hendaklah mencukupi.

HIKMAH NIABAH DALAM IBADAT HAJI

Terdapat beberapa hikmah niabah dalam haji, antaranya:

➢Memberi peluang kepada seseorang untuk melaksanakankewajipan ibadah haji walaupun dia tidak

dapat melakukannyasendiri.

➢Memberi peluang terutamanya kepada para pewaris seseorang itu untuk berbakti walaupun setelah

dia meninggal dunia.

68

BAHAGIAN 5 : PENGURUSAN HAJI DI MALAYSIA

69

SEJARAH PENUBUHAN LEMBAGA TABUNG HAJI

Pada November 1962, perbadanan wang simpanan bakal-bakal haji telah ditubuhkan.Ia mula

beroperasi pada 30 September 1963. Badan iniwujud hasil penerimaan kertas kerja yang mulia

Profesor Ungku Azizpada tahun 1959.Pada tahun 1969, hasil gabungan badan ini dengan

pejabaturusan hal ehwal haji di Pulau Pinang, lahirlah lembaga urusan dan tabung haji.Pada tahun

1997, namanya ditukar kepada lembaga tabung haji

Keperluan Kepada Pengurusan Hal Ehwal Haji Di Malaysia

Antara keperluan pengurusan haji di Malaysia ialah:

1)Membantu umat Islam menjana kewangan mereka secara halaldan sistematik.

2)Meringankan beban pengurusan haji..

3)Memudahkan kesenangan jemaah haji mendapatkanperkhidmatan semasa menunaikan haji.

4)Menjamin keselamatan para jemaah haji.5)Mengelakkan jemaah haji ditipu oleh pihak yang tidak

bertanggungjawab.

PERANAN TABUNG HAJI

➢Menyediakan perkhidmatan tabungan serta menjana keagunganpendeposit secara halal.

➢Mengurus dan memberi perkhidmatan kepada jemaah haji semasa menunaikan haji.

➢Memberi kursus dan latihan kepada bakal-bakal haji.

➢Menyediakan pengangkutan.

➢Menyediakan penginapan dan makan minum semasa beradaa ditanah suci.

➢Membekalkan peralatan asas pelaksanaan haji seperti beg, bukupanduan dan sebagainya.

➢Menyediakan passport dan visa haji.

.

KELEBIHAN MENUNAIKAN HAJI MELALUI

LEMBAGA TABUNG HAJI

Dapat melaksanakan haji menerusi pelan keagungan

yang lebih terancang

Mendapat bimbingan

daripada pakar rujuk serta

kaunselor yang berpengalaman

Memperolehi layanan yang

lebih mesra dan selesa

Memperolehi perkhidmatan

yang lebih cekap dan berkualiti

70

BADAN-BADAN LAIN YANG TERLIBAT DALAM PENGURUSAN JEMAAH HAJI

1)Jabatan Hal Ehwal Negeri-negeri

Peranan: mengadakan ceramah khas untuk bakal-bakal haji.

2)Kementerian Penerangan serta stesen-stesen televisyen dan radioawam serta swasta

Peranan: mengadakan program-program di televisyen dan di radioberkaitan dengan pelaksanaan haji

3)Kementerian Pengangkutan, Jabatan penerbangan awam danswasta serta sistem penerbangan

Malaysia

Peranan: menyediakan perkhidmatan pergi dan balik

4)Kedutaan Malaysia di Arab Saudi

Peranan: mengeluarkan visa perjalanan kepada jemaah haji

5)Kedutaan Arab Saudi di Malaysia

Peranan: memberi kemudahan tempat penginapan kepada jemaah haji

6)Kementerian Pendidikan Malaysia

Peranan: memberi pendedahan awal kepada umat Islam tentangpelaksanaan haji dan umrah.

PENGURUSAN HAJI YANG BAIK MENINGKATKAN KEMAMPUAN MENUNAIKAN HAJI

Antara perkara yang sering menghalang seseorang mengerjakan haji ialah kurangnya kemampuan

material untuk membiayai kospelaksanaan haji. Namun begitu, perkara ini telah dapat

ditanganidengan baik dan lebih awal oleh lembaga tabung haji melaluiperkhidmatan seperti:

i.Menyediakan perkhidmatan kepada bakal haji untukmenyimpan wang secara beransur-ansur dan

sistematik.

ii.Memberi peluang kepada para penyimpan untuk menjanawang mereka secara halal serta

memperoleh keuntunganyang maksima.

iii.Menyediakan perkhidmatan pengurusan haji secara berpatutan.Semua perkhidmatan ini dapat

meringankan beban umat Islam serta dapat meningkatkan kemampuan mereka untuk menunaikan

haji mengikut pelan yang lebih terancang.

SUMBANGAN LEMBAGA TABUNG HAJI KEPADA PERKEMBANGAN EKONOMI UMAT ISLAM

DI MALAYSIA

Antara sumbangan lembaga tabung haji kepada perkembanganekonomi di Malaysia ialah:

i.Meningkatkan budaya menabung di kalangan umat Islamdalam usaha untuk membangunkan

ekonomi mereka.

ii.Melabur wang umat Islam dalam bidang-bidang yang memberi manfaat dan pulangan yang lumayan

seperti perusahaan dan sebagainya.

iii.Memberi peluang pekerjaan kepada umat Islam.

71

LAKARAN PERJALANAN JEMAAH HAJI

72

Jemaah haji diberi kelonggaran menunaikan solat jamak semasa menunggu waktu wukuf di Padang

Arafah.

Sebahagian jemaah haji sedang menikmati sarapan di bawah kemah di Padang Arafah

Jemaah haji sedang meredah hujan di Mekkah

73

keadaan jemaah haji di Padang Arafah ketika wukuf

SEBAHAGIAN jemaah haji yang berpakaian ihram berdoa di Padang Arafah ketika menunaikan fardu

haji.

Jemaah haji sedang melontar jamrah

74

Jemaah haji sedang memeriksa lokasi mereka di Mina

Jemaah haji perempuan sedang “Mabit”di Mina