Upload
elysia
View
48
Download
2
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Sektor bankowy wobec nowych wyzwań w finansowaniu JST. Jarosław Sułkowski Dyrektor Regionalny Oddział Korporacyjny w Krakowie PKO Bank Polski. www.wroclaw.pl. Utrzymany wzrost dochodów JST pomimo spowolnienia gospodarczego. - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
Sektor bankowy wobec nowych wyzwań w finansowaniu JST
Jarosław Sułkowski
Dyrektor Regionalny Oddział Korporacyjny w KrakowiePKO Bank Polski
2
3
4
5 www.wroclaw.pl
6
Utrzymany wzrost dochodów JST pomimo spowolnienia gospodarczego
Dochody i wydatki JST w 3Q ogółem (w mld zł) i zmiana 3Q/2Q w (%)
Dochody z CIT i PIT (mld zł)
Wzrost dochodów JST w III kw. 2012 r. w porównaniu z poprzednim kwartałem br., pomimo spadku tempa wzrostu dochodów podatkowych.
8,2
7,7
7,01,5
1,5
1,4
0 2 4 6 8 10
3Q 12
3Q 11
3Q 10
PIT CIT
0
10
20
30
40
50
3Q 10 3Q 11 3Q 12
0%
5%
10%
15%
dochody
wydatki
zmiana dochody 3Q/2Q r/ r (prawa skala)
zmiana wydatki 3Q/2Q (prawa skala)
110%
106%93%
7
Lepszy wynik budżetowy po III kw. 2012 r.
Nadwyżka budżetów po 3 kwartałach 2012 r. daje realne podstawy do zmniejszenia planowanego deficytu sektora JST
Wynik planowany i wykonany (w mld zł) Wynik budżetowy wg kategorii JST (w mld zł)
-28,7
-13,5
7,13,20,9
-21,2
-40
-30
-20
-10
0
10
3Q 10 3Q 11 3Q 12
wynik wykonany wynik planowany
-2
0
2
4
6
gminy miasta naprawachpowiatu
powiaty województwa
3Q 113Q 12
8
Brak zagrożenia przekroczenia ustawowo dozwolonej granicy 60% dla łącznego wskaźnika zobowiązań w dochodach
Wysoki średni wskaźnik zadłużenia miast na prawach powiatu, może wskazywać na problemy niektórych z nich z uzyskaniem dodatkowych źródeł finansowania inwestycji
Wskaźnik zadłużenia JST (udział zobowiązań w dochodach) ogółem
Wskaźnik zadłużenia JST (udział zobowiązań w dochodach) wg kategorii JST
24,0%33,1% 35,1%
granica
ustawowa
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
3Q 10 3Q 11 3Q 12
udział zobowiązań w planowanych dochodach60% dochodów
30,8%
45,1%
25,0%31,7%
granica ustawowa
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
gminy miasta naprawachpowiatu
powiatyziemskie
województwa
3Q 11 3Q 12 60% dochodów
9
W III kw. 2012r. wyraźne wyhamowanie wzrostowego trendu zobowiązań JST
Wyhamowanie dotychczas dynamicznego tempa wzrostu zobowiązań – zadłużenie wzrosło w III kw. 2012 r. o ok. 0,4 mld zł wobec 3,3 mld w III kw. 2011 r.
Zobowiązania JST ogółem (w mld zł) Zobowiązania JST w III kw. 2012r. (w mld zł)
45,5
64,859,4
31%
9%
39%
0
20
40
60
80
3Q 10 3Q 11 3Q 12 0%
10%
20%
30%
40%
zobowiązania zmiana r/r (prawa skala)
4,3
3,3
0,3
0
2
4
6
3Q 10 3Q 11 3Q 12
10
Spadek nakładów inwestycyjnych w III kw. 2012 r.
Wyraźny spadek tempa wzrostu wydatków inwestycyjnych w III kw. 2012 r.
Wydatki ogółem JST (w mld zł) Wydatki inwestycyjne
12,0 11,18,5
63%
82%
38%
0
5
10
15
20
3Q 10 3Q 11 3Q 120%
30%
60%
90%
wydatki inwestycyjnezmiana 3Q/2Q (prawa skala)
42,344,043,4
1%
11%
6%
0
10
20
30
40
50
3Q 10 3Q 11 3Q 12
0%
4%
8%
12%
wydatki zmiana 3Q/2Q (prawa skala)
11
Spadek inwestycji publicznych w 2013 r.
zgodnie z wieloletnimi prognozami finansowymi dziesięć największych miast w Polsce zamierza wydać w przyszłym roku na inwestycje 8,3 mld zł - to o 1,5 mld zł mniej, niż wynika z planu na 2012 r.
samorządy głównie kończą inwestycje już rozpoczęte, priorytet mają inwestycje z zapewnionym finansowaniem
12
Samorządy i banki wobec nowych wyzwań
LIMITY: rozporządzenie MF z 23.12.2010 r. w sprawie szczegółowego sposobu klasyfikacji tytułów dłużnych zaliczanych do państwowego długu publicznego, w tym do długu Skarbu Państwa (nowa definicja „kredytów i pożyczek”) ustawa o finansach publicznych (indywidualny wskaźnik zadłużenia od 2014r.) nowe wytyczne Ministerstwa Finansów (ograniczenie deficytu budżetowego jednostek samorządu terytorialnego w stosunku do dochodów)
wzrost poziomu zadłużenia samorządów do granicy limitów określonych w przepisach prawa
brak możliwości zaciągania kolejnych zobowiązań obciążających bezpośrednio budżet samorządu
brak możliwości udzielenia poręczenia lub gwarancji podmiotowi zależnemu od samorządu
uzupełnienie oferty banków i instytucji finansowych
zmiana podejścia do struktury zabezpieczania transakcji realizowanych przez podmioty powiązane z samorządami
poszukiwanie instrumentów i struktur finansowania nie wywierających bezpośredniego wpływu na wskaźniki długu i obsługi zadłużenia samorządu
„delegowanie” zadań do podmiotów zależnych
13
„kredyty i pożyczki, przy czym do tej kategorii zalicza się również:
1. umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym, które mają wpływ na poziom długu publicznego,
2. papiery wartościowe, których zbywalność jest ograniczona,
3. umowy sprzedaży, w których cena jest płatna w ratach,
4. umowy leasingu zawarte z producentem lub finansującym, w których ryzyko i korzyści z tytułu własności są przeniesione na korzystającego z rzeczy,
5. a także umowy nienazwane o terminie zapłaty dłuższym niż rok, związane z finansowaniem usług, dostaw, robot budowlanych, które wywołują skutki ekonomiczne podobne do umowy pożyczki lub kredytu, z uwzględnieniem podziału na:a) krótkoterminowe — o pierwotnym terminie zapłaty nie dłuższym niż rok lub podlegające spłacie na żądanie,b) długoterminowe — o pierwotnym terminie zapłaty dłuższym niż rok.”
LIMITYrozporządzenie MF z 23.12.2010 r. w sprawie szczegółowego sposobu klasyfikacji tytułów dłużnych zaliczanych do państwowego długu publicznego, w tym do długu Skarbu Państwa
14
• zadłużenie po wyłączeniach /dochodów - max. 60%• obsługa zadłużenia po wyłączeniach/dochodów - max. 15%
problemy:• zwiększenie kwoty zadłużenia i obsługi zadłużenia z tytułu umów podpisanych
przed 01.01.2011r. w świetle nowej definicji „kredytów i pożyczek” z rozporządzenia Ministra Finansów z 23.12.2010r.
• ograniczone możliwości restrukturyzacji zadłużenia (limit 15%)
• wzrost ryzyka kredytowego finansowania samorządów dla banków
NOWE WYTYCZNE MINISTERSTWA FINANSÓW
ograniczenie deficytu budżetowego jednostek samorządu terytorialnego w stosunku do dochodów – 4 proc. w roku 2012, 3 proc. w roku 2013 do 1 proc. w roku 2015
problemy:• nałożenie dodatkowego limitu na finanse samorządów• ograniczenie elastyczności zarządzania budżetem rocznym i wieloletnim
samorządów
LIMITY ustawa o finansach publicznych do 2013r.
15
Czy każda umowa ppp kwalifikowana jest do długu?
DECYZJA EUROSTAT 28/2004
podstawowe ryzyka związane z przedsięwzięciami PPP: • ryzyko budowy (opóźnienie w zakończeniu robót, wzrost
kosztów),• dostępności (niedostarczenie zakontraktowanej ilości
usług, wzrost kosztów, jakość usług) • popytu (pojawienie się konkurencji, zmiana cen, pojawienie
się nowych trendów rynkowych) podział ryzyk w zależności od którego przedsięwzięcie wpływa lub nie na poziom długu
jeżeli partner prywatny ponosi ryzyko związane z budową oraz jedno z dwóch – ryzyko dostępności albo popytu, wówczas przedsięwzięcie nie będzie skutkowało powiększeniem długu
16
Samorządy i Banki wobec nowych wyzwań
Wzrost ryzyka kredytowego finansowania samorządów przez banki
SamorządySamorządy pozyskanie finansowania
zaplanowanych inwestycji vs. uregulowania dot. kwalifikacji różnych form finansowania do kredytów i pożyczek oraz ograniczonego budżetu funduszy unijnych
strategia zarządzania długiem w krótkiej i długiej perspektywie czasu w nowym i niestabilnym otoczeniu prawnym, w tym restrukturyzacja zadłużenia
aktywne zarządzanie finansami samorządu z wykorzystaniem dostępnych produktów oferowanych przez banki, firmy leasingowe i faktoringowe
poszukiwanie nowych źródeł dochodów
kontynuacja działalności kredytowej wobec samorządów w niestabilnym otoczeniu prawnym i przy dużej niepewności w odniesieniu do rzeczywistego stanu finansów jednostki
struktury finansowania inwestycji
kompleksowa współpraca z samorządami
zapewnienie źródła zewnętrznego kapitału dla realizacji projektów infrastrukturalnych w dobie stagnacji gospodarczej i w obliczu problemów branży budowlanej
BankiBanki
17
Współpraca sektora finansowego z samorządami
zarządzanie płynnością bieżącą (analiza przepływów finansowych między samorządem i podmiotami zależnym, wykup wierzytelności wykonawców wobec podmiotu zależnego od JST)
uwolnienie środków zamrożonych w aktywach trwałych (leasing zwrotny nieruchomości)
wykorzystanie potencjału spółek zależnych od samorządów (powierzenie realizacji inwestycji wraz z pozyskaniem finansowania spółkom zależnym samorządów)
zarządzanie grupą kapitałową samorządu i podmiotów zależnych(wsparcie korporacyjne i finansowe podmiotów zależnych przez samorząd na podstawie umów, w tym zabezpieczenie spłaty kredytu w oparciu o umowę wsparcia zwartą pomiędzy samorządem, spółką komunalną oraz bankiem)
finansowanie krótko- i długoterminowe z wykorzystaniem dostępnych instrumentów inżynierii finansowej (kredyt, wykup wierzytelności, w tym z wydłużonym okresem spłaty, emisja obligacji, leasing zwrotny, partnerstwo publiczno – prywatne i inne modele project finance, fundusze inwestycyjne)
18
rachunki bankowe, w tym rachunek rozliczeń warunkowych, rachunek skonsolidowany
cash pooling wirtualny – konsolidacja ujemnych i dodatnich sald w ramach wielu rachunków
bankowość elektroniczna – iPKO Biznes
System Wirtualnych Rachunków Kontrahenckich (identyfikacja płatności masowych):
– pełna integracja z systemem księgowym (indywidualne raporty),
– rozbudowana identyfikacja w oparciu o 16-znakowy identyfikator,
– księgowanie na wielu rachunkach rzeczywistych (infokod),
– dostęp do środków bezpośrednio po zaksięgowaniu wpłaty,
– raporty dostępne po każdej sesji przychodzącej
wpłaty zamknięte księgowane on-line - księgowanie bezpośrednio na rachunku Klienta niezwłocznie po zarejestrowaniu wrzutu koperty w systemie. Księgowania realizowane są przez 24 h na dobę, 7 dni w tygodniu.
PKO masowe wypłaty - umożliwia rezygnację z własnej sieci punktów kasowych, wypłata świadczenia na rzecz beneficjentów (którzy nie muszą posiadać rachunków bankowego) może być dokonana w dowolnym oddziale PKO Banku Polskiego w kraju.
gwarancje bankowe
instrumenty zabezpieczające ryzyko bankowe
Oferta PKO BP dla Sektora Publicznego
Obsługa transakcyjno - depozytowa
19
FINANSOWANIE INWESTYCJI PUBLICZNYCHFINANSOWANIE BUDŻETOWE vs. Pozabudżetowe
ZALETY WADY
łatwość pozyskania finansowania
brak kosztów dodatkowych struktur organizacyjnych
ograniczenie zabezpieczenia do weksla in blanco
brak bezpośredniego obciążenia ustawowych wskaźników długu i obsługi zadłużenia jst
zarządzanie projektowe przedsięwzięciem
bezpośrednie obciążenie ustawowych wskaźników długu i obsługi zadłużenia
dyscyplina finansów publicznych
ograniczenia w przygotowaniu montażu finansowego projektu
mniejsza wiarygodność kredytowa niż JST
droższe finansowanie większe wymagania w odniesieniu do zabezpieczeń
koszty stałe wydzielonej struktury organizacyjnej
FINANSOWANIE BUDŻETOWE
FINANSOWANIE BUDŻETOWE
FINANSOWANIE POZABUDŻETOWE
(spółki komunalne,
SPV)
FINANSOWANIE POZABUDŻETOWE
(spółki komunalne,
SPV)
20
PKO BP wobec projektów sektora samorządowego
SPÓŁKI ZALEŻNE OD SAMORZĄDÓW
Instytut PPP adres ul. Noakowskiego 24, 00-668 Warszawa www.IPPP.pl e-mail [email protected] telefon +48 22 435 95 02
21
Instytut Partnerstwa Publiczno-Prywatnego
www.IPPP.pl
Sport i rekreacja – najbardziej pożądane, ale czy realne?
Solec-Zdrój*– kompleks basenów mineralnych; pierwszy polski „hybrydowy” projekty typu PPP z wykorzystaniem dotacji UE; planowane oddanie do użytku w styczniu 2013 roku; długość umowy: 27 lat; wartość: 16 mln PLN
Gliwice* – zarządzanie krytą pływalnią „Neptun”, długość koncesji na usługi: 2 lata (koniec w 2013 roku); wartość: 12,5 mln PLN
3. Projekty PPP – polskie doświadczenia (1/7)
– Kraków – hala Stulecia KS Cracovia wraz z Centrum Sportu (Osób) Niepełnosprawnych; projekt zakwalifikowany do konkursu „3P” PARP; wartość: 45-50 mln PLN
– Elbląg – zagospodarowanie największego w Europie basenu otwartego i budowa parku wodnego; plan ponownego ogłoszenia postępowania; wartość: 60-130 mln PLN
*umowy zawarte
Instytut PPP adres ul. Noakowskiego 24, 00-668 Warszawa www.IPPP.pl e-mail [email protected] telefon +48 22 435 95 02
22
Instytut Partnerstwa Publiczno-Prywatnego
www.IPPP.pl
• Domy komunalne – duże zapotrzebowanie wśród polskich miast– Kraków – budowa ok. 350. lokali komunalnych wraz z
powierzchnią usługową w 2. lokalizacjach ; rozpoczęty etap dialogu konkurencyjnego; wartość: 92 mln PLN
– Toruń – budowa 4-kondygnacyjnego budynku na lokale komunalne; projekt zakwalifikowany do konkursu „3P” PARP; wartość: ok. 20 mln PLN
– Warszawa – budowa ok. 400. lokali komunalnych wraz z powierzchnią komercyjną w 4-5 różnych lokalizacjach; zakończenie fazy doradztwa w 2012 roku; ogłoszenie w połowie 2013 roku; wartość: ok. 100 mln PLN
– Oława – budynek wielorodzinny z 34. lokalami socjalnymi; w końcu października upłynął termin składania wniosków o udział w postępowaniu; długość umowy: 12 lat
3. Projekty PPP – polskie doświadczenia (2/7)
Instytut PPP adres ul. Noakowskiego 24, 00-668 Warszawa www.IPPP.pl e-mail [email protected] telefon +48 22 435 95 02
23
Instytut Partnerstwa Publiczno-Prywatnego
www.IPPP.pl
• Parkingi – najprężniej rozwijająca się gałąź polskiego rynku PPP– Wrocław* – budowa 3-kondygnacyjnego parkingu podziemnego pod
Placem Nowy Targ; oddanie obiektu do użytkowania w połowie 2013 roku; długość umowy: 40 lat; wartość: 38,7 mln PLN (kredyt udzielony przez Europejski Banku Odbudowy i Rozwoju)
– Wrocław* – budowa parkingu podziemnego przy Hali Stulecia na ok. 800 miejsc; rozpoczyna się faza inwestycyjna; długość umowy: 30 lat; wartość 43,3 mln PLN
– Bielsko-Biała – budowa 2-4 parkingów nadziemnych; trwają negocjacje; wartość: 72-126 mln PLN
– Warszawa – budowa do 6. parkingów miejskich; składanie wniosków o udział w postępowaniu do 28.11.2012; wartość: nawet 250 mln PLN
– Gdańsk – budowa parkingów w rejonie zabytkowego Głównego Miasta; planowane ogłoszenie w grudniu 2012 roku; wartość: nawet 180 mln PLN
3. Projekty PPP – polskie doświadczenia (3/7)
*umowy zawarte
Instytut PPP adres ul. Noakowskiego 24, 00-668 Warszawa www.IPPP.pl e-mail [email protected] telefon +48 22 435 95 02
24
Instytut Partnerstwa Publiczno-Prywatnego
www.IPPP.pl
• Ochrona zdrowia – niełatwe choć niezwykle ważne pole dla PPP– Jaworzno* - stacja dializ z poradnią nefrologiczną Szpitala
Wielospecjalistycznego w Jaworznie; długość umowy: 15 lat; wartość: 4 mln PLN
– Kobylnica* – przebudowa domu opieki społecznej; umowa zawarta w październiku 2010 roku; długość umowy: 25 lat; wartość: 4,3 mln PLN
– Żywiec – budowa szpitala powiatowego; umowa zawarta we wrześniu 2011 roku; brak wymaganego zamknięcia finansowego w terminie; wartość: 240 mln PLN
– Poznań – budowa nowego szpitala Kobiety i Dziecka na ok. 450 łóżek; etap analiz przedrealizacyjnych; wartość: nawet 500 mln PLN
– Warszawa – modernizacja i rozbudowa Szpitala Bielańskiego; wybór doradców planowany przed końcem 2012 roku
3. Projekty PPP – polskie doświadczenia (4/7)
*umowy zawarte
Instytut PPP adres ul. Noakowskiego 24, 00-668 Warszawa www.IPPP.pl e-mail [email protected] telefon +48 22 435 95 02
25
Instytut Partnerstwa Publiczno-Prywatnego
www.IPPP.pl
• Energetyka – nieskończone potrzeby i możliwości– Radzionków* – termomodernizacja 5. budynków oświatowych; wynagrodzenie
partnera prywatnego finansowane z oszczędności (potwierdzonych w praktyce); długość umowy: 10 lat; wartość: 9 mln PLN
– Piecki* – kotłownia na biomasę; długość umowy: 30 lat; wartość: 4 mln PLN
– Kraśnik – budowa i eksploatacja farmy fotowoltaicznej o mocy 1 MW; postępowanie ogłoszone w lipcu 2012 roku– Warszawa – modernizacja oświetlenia ulicznego (30 000 lamp); planowany wybór doradców w 2012 roku; wartość: 160 mln PLN
– Książki – produkcja gazu ziemnego i zarządzanie siecią gazową; etap analiz przedrealizacyjnych;
– Warszawa – termomodernizacja Wydziału Inżynierii Lądowej Politechniki Warszawskiej; projekt zakwalifikowany do konkursu „3P” PARP; wartość: poniżej 50 mln PLN
3. Projekty PPP – polskie doświadczenia (5/7)
*umowy zawarte
Instytut PPP adres ul. Noakowskiego 24, 00-668 Warszawa www.IPPP.pl e-mail [email protected] telefon +48 22 435 95 02
26
Instytut Partnerstwa Publiczno-Prywatnego
www.IPPP.pl
• Gospodarka odpadami – wyścig z czasem– Kraków* - obsługa i administrowanie zbiorczym punktem
gromadzenia odpadów; długość umowy: 10 lat; wartość: 6,5 mln PLN
– Poznań – System Gospodarki Odpadami Miasta Poznania; projekt budowy spalarni odpadów znajduje się na etapie składania ofert, wartość: ok. 1mld PLN
– Łódź - budowa instalacji termicznego przekształcania odpadów komunalnych; doradcy wybrani w październiku 2012 roku; wartość: ok. 800-900 mln PLN
– Gdańsk – budowa spalarni odpadów; faza analiz przedrealizacyjnych i zamiar ogłoszenia przetargu na doradców; wartość: ok. 850 mln PLN
– Gminy Daleszyce i Kunów (woj. świętokrzyskie) – budowa instalacji do poboru biogazu z oczyszczalni ścieków / składowiska odpadów komunalnych i produkcja energii; faza analiz przedrealizacyjnych
3. Projekty PPP – polskie doświadczenia (6/7)
*umowy zawarte
Instytut PPP adres ul. Noakowskiego 24, 00-668 Warszawa www.IPPP.pl e-mail [email protected] telefon +48 22 435 95 02
27
Instytut Partnerstwa Publiczno-Prywatnego
www.IPPP.pl
• Edukacja – projekty „za dostępność”– Niepołomice – kompleks szkolno-przedszkolny dla ponad 430 dzieci; trwa
dialog konkurencyjny; długość umowy: min. 15 lat; wartość: 30-40 mln PLN
– Zawoja – budowa szkoły podstawowej z infrastrukturą towarzysząca; trwa dialog konkurencyjny; długość umowy: do 30. lat; wartość: ok. 20 mln PLN• Centra przesiadkowe –
połączenie potrzeb publicznych i komercji– Sopot* - modernizacja i rozbudowa
głównego dworca kolejowego; długość umowy: 10 lat; wartość: 100 mln PLN
– Poznań – „Brama Zachodnia”: centrum komunikacyjno-komercyjne;
realizacja po roku 2014; wartość: nawet 300 mln PLN
– Łomża – Miejskie Centrum Handlowo-Komunikacyjne; składanie wniosków do grudnia 2012; wartość: 60 mln PLN
źródło: Miast Poznań
3. Projekty PPP – polskie doświadczenia (7/7)
*umowy zawarte
28
Zbieranie doświadczeń…
Źródło :Prezentacja, Ewa Fudali-Bondel Kierownik Biura Rozwoju (…) Dąbrowa Górnicza, Racibórz, IV 2012
29
Zbieranie doświadczeń…
Źródło : I. Herbst, A. Jadach-Sepioło, PARP, 2012
Powód wyboru ścieżki : brak środków własnych.Start projektu : 2008.26.02.2011 – uruchomienie kotła.Przedmiot : kocioł na OZE o mocy 1 MW.Okres koncesji : 30 lat.Koszt : 2,5-3,0 mln złBudżet gminy Piecki : 24,6 mln zł
30
Instrumenty finansowania projektów PPP
31
Partnerstwo Publiczno - Prywatne
Rola Banku w projektach PPP
dostarczenie kapitału zewnętrznego na realizację projektu – ok. 50%-80% kosztów projektu ppp finansowane jest ze środków instytucji finansowych
finansowanie inwestycji realizowanych w formule PPP – długość okresu kredytowania nawet do 20 lat
szybsza selekcja projektów oraz rekomendacje co do wyboru sposobu realizacji i finansowania
mniejsze ryzyko porażki – rozwiązanie umowy PPP wskutek braku pozyskania finansowania
zdefiniowanie już na wstępie możliwego poziomu zaangażowania (również finansowego) partnera publicznego w projekt
skrócenie czasu potrzebnego partnerowi prywatnemu na pozyskanie finansowania
możliwość skorzystania z doświadczenia Banku wynikającego ze współpracy z innymi podmiotami realizującymi projekty PPP
możliwość uregulowania w umowie PPP kluczowych kwestii dotyczących finansowania projektu
32
Udział Banku w projektach PPP
• Kluczem do sukcesu każdego projektu (w szczególności realizowanego w PPP) jest udział banku/banków już na etapie wstępnego pomysłuBank może dokonać wstępnej oceny projektu (pomysłu na projekt) w oparciu o doświadczenia innych tego typu projektów, a także uwzględniając aktualną i prognozowaną sytuację podmiotu publicznego. Bank może również ocenić realność pozyskania wiarygodnego partnera prywatnego dla projektu.
• Udział Banku już na wczesnym etapie postępowania pozwala poznać wymagania potencjalnej instytucji finansującej projekt
• Bank może pomóc w określeniu optymalnej struktury projektu (realizacji i eksploatacji)
• Bank może zaproponować możliwe (w jego ocenie) warianty realizacji i finansowania danego projektu.
• Bank znając oczekiwania i ograniczenia strony publicznej może wskazywać na bardziej optymalne sposoby realizacji i eksploatacji projektu niż tylko PPP.
• Bank pełni rolę kredytodawcy, pożyczając kapitał na określonych zasadach
• Najczęściej udział Banku w finansowaniu projektu PPP jest największy – ok. 60-90%
Doradztwo bankowe- wiedza wynikająca z realizacji innych projektów
33
Wartość dodana współpracy z Bankiem przy projektach PPP
• Szybsza selekcja projektów oraz rekomendacje co do wyboru sposobu realizacji i finansowania
• Zdefiniowanie już na wstępie możliwego poziomu zaangażowania (również finansowego) partnera publicznego w projekt
• Skrócenie czasu potrzebnego partnerowi prywatnemu na pozyskanie finansowania
• Mniejsze ryzyko porażki – rozwiązanie umowy PPP wskutek braku pozyskania finansowania
• Zmniejszenie kosztu finansowania
• Większa wiarygodność projektu dla partnerów prywatnych
• Możliwość skorzystania z doświadczenia banku wynikającego ze współpracy z innymi podmiotami realizującymi projekty PPP
• Możliwość uregulowania w umowie PPP kluczowych kwestii dotyczących finansowania projektu
34
A najczęściej sytuacja wygląda tak…..
• Bank jest angażowany na końcu procesu często po podpisaniu umowy PPP Zarówno partner publiczny jak i prywatny oczekują od banku zaakceptowania rozwiązań przyjętych w umowie PPP i szybkiej decyzji o finansowaniu projektu….
• Bank jest angażowany przez stronę prywatną – podmiot publiczny nie uznaje banku za partnera do rozmów, gdyż za zdobycie finansowania jest odpowiedzialny partner prywatnyJeśli ma być to partnerstwo pomiędzy sektorem publicznym i prywatnym to obie strony powinny wspierać siebie w kolejnych fazach przedsięwzięcia, co powinna odzwierciedlać umowa PPP
• Z bankiem nie należy rozmawiać, gdyż może to rodzić podejrzenia o stronniczośćW przypadku gdy partner prywatny ostatecznie będzie odpowiedzialny za pozyskanie finansowania to on będzie dokonywał wyboru, strona publiczna poprzez współpracę z bankiem może ułatwić to zadanie nie narażając się na żadne zarzuty
A może : Przemysł czasu wolnego
Energetyka
35
Czynniki warunkujące „bankowalność” projektu PPP
CO WPŁYWA NA ‘BANKOWALNOŚ
Ć’ PROJEKTU?
Wiarygodni partnerzy prywatni
Stabilne i czytelne przepływy finansowe projektu
Aspekty ochrony środowiska
Wsparcie władz samorządowych Wola polityczna
Stabilne ramy prawne
Zapisy umowne dotyczące
rozwiązania umowy PPP
Rezerwa na obsługę
zadłużenia
Prawidłowa ocena wykonalności technicznej
projektu
Optymalna alokacja ryzyk
Realne zapotrzebowani
e na projekt
36
LEASING ZWROTNY
UMOWA LEASINGU ZWROTNEGO
UMOWA SPÓŁKI
PRZEPŁYW ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCHW OKRESIE t0
PRZEPŁYW ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH W OKRESACH t1-tn
uwolnienie środków pieniężnych zamrożonych w aktywach trwałych
zapewnienie płynności finansowej innym projektom realizowanym przez JST
ograniczony obowiązek stosowania czasochłonnych i kosztownych procedur zamówień publicznych w przypadku leasingu nieruchomości
dobro inwestycyjne będące przedmiotem umowy leasingu zwrotnego może być w trakcie trwania umowy użytkowane przez jednostkę
ZALETY
37
Przykład Modelu Finansowania –
Projekt Budowy i Eksploatacji Odcinka Publicznej Nieodpłatnej Drogi w PPP
Partner PublicznyPartner Publiczny
Partner PrywatnyPartner Prywatny
umowa PPPopłaty za dostępność
umowy kredytu
Cesja wierzytelności z umowy PPP
Wykonawca/OperatorWykonawca/Operator
umowa wykonawcza/operatorska
38
zobowiązanie partnera prywatnego na podstawie umowy partnerstwa publiczno – prywatnego do budowy, eksploatacji i utrzymania drogi,
Partner prywatny – często spółka celowa powołana do realizacji zadania,
Partner publiczny od dnia rozpoczęcia budowy do dnia oddania drogi do użytku nie ponosi żadnych wydatków,
wydatki w okresie eksploatacji w całości pokrywane z opłat za dostępność, płatnych przez partnera publicznego,
wynagrodzenie skalkulowane przez partnera prywatnego tak aby pokrywało koszty budowy i eksploatacji drogi ( w tym koszty utrzymania i remontów), koszty ubezpieczenia drogi, koszty finansowe kredytów zaciągniętych na realizację przedsięwzięcia, koszty administracyjne partnera prywatnego związane z realizacją przedsięwzięcia oraz zysk partnera prywatnego z realizacji przedsięwzięcia,
wysokość opłaty za dostępność uzależniona od zachowania przez partnera prywatnego wymaganego przez partnera publicznego standardu utrzymania drogi,
Często w przypadku modelu ze spółkami celowymi - umowa wsparcia pomiędzy bankiem, spółką matką a spółką celową zawierająca zobowiązanie partnera prywatnego do dokapitalizowania spółki w przypadku przekroczenia budżetu projektu lub powstania niedoboru środków na spłatę kredytu lub odsetek
Projekt Budowy i Eksploatacji Odcinka Publicznej Nieodpłatnej Drogi w PPP
39
Przykład Modelu Finansowania
Projekt Parkingowy - Koncesja
Partner Publiczny – Spółka Miejska
Koncesjodawca
Partner Publiczny – Spółka Miejska
Koncesjodawca
Partner Prywatny/Koncesjonariusz
Partner Prywatny/Koncesjonariusz
umowa koncesji
opłaty wyrównawcze do
przychodu bazowego
umowy kredytu
cesja z umowy wsparcia
WykonawcaWykonawca
umowa operatorsk
a
umowa na wykonawstwo
umowa wsparcia
OperatorOperator
Partner Publiczny - MiastoPartner Publiczny - Miasto
cesja z umowy koncesji
40
zobowiązanie partnera prywatnego na podstawie umowy koncesji do opracowania koncepcji architektonicznej i dokumentacji budowlanej, wybudowania i prowadzenia parkingu,
Partner prywatny odpowiada za wybudowanie i prowadzenie parkingu (poprzez współpracę z profesjonalnym wykonawcą i operatorem),
Partner publiczny od dnia rozpoczęcia budowy do dnia oddania parkingu do użytku nie ponosi żadnych wydatków,
wynagrodzenie Koncesjonariusza stanowią przychody ze sprzedaży biletów, abonamentów, reklam i ewentualne wyrównanie przez podmiot publiczny do poziomu przychodu bazowego,
w przypadku przychodów mniejszych od przychodów bazowych uzgodnionych pomiędzy stronami, partner publiczny dopłaci do poziomu bazowego przychodów,
w przypadku przychodów większych od przychodów bazowych uzgodnionych pomiędzy stronami, partner prywatny i partner publiczny podzielą się nadwyżką,
umowa wsparcia pomiędzy partnerem publicznym- spółką miejską, a właścicielem partnera publicznego-Miastem zawierająca zobowiązanie Miasta do dokapitalizowania spółki w celu wywiązania się z umowy koncesji
Projekt Parkingowy - Koncesja
41
Przykład modelu finansowania
Wykup wierzytelności z wydłużonym terminem spłaty + umowa wsparcia
Jednostka Samorządu Terytorialnego
Jednostka Samorządu Terytorialnego
Spółka KomunalnaSpółka Komunalna
Trójstronna umowa wsparcia
umowa na wykonawstwo
WykonawcaWykonawcaumowa wykupu wierzytelności
Cesja wierzytelności (15 lat)
42
FINANSOWANIE DŁUGOTERMINOWE – WYKUP WIERZYTELNOŚCI
WYKUP WIERZYTELNOŚCIWYKUP WIERZYTELNOŚCI
FAKTUROWANIE PRACFAKTUROWANIE PRAC
OKRES REALIZACJI INWESTYCJIOKRES REALIZACJI INWESTYCJI
SPŁATA WIERZYTELNOŚCI WYKUPIONEJ PRZEZ BANKSPŁATA WIERZYTELNOŚCI WYKUPIONEJ PRZEZ BANK
ZALETY
możliwość pozyskania finansowania długoterminowego
wyłonienie wykonawcy inwestycji i instytucji finansującej w jednym postępowaniu przetargowym
koszty prowizji z tytułu „uruchomienia” finansowania może ponosić cedent
PODSTAWOWE PARAMETRY
okres finansowania = okres realizacji inwestycji + wydłużony okres spłaty
możliwe rozpoczęcie spłaty po zakończeniu realizacji projektu
umowa dwustronna lub trójstronna oprocentowanie oparte o stawkę WIBOR i
marżę banku analiza oparta o profil ryzyka dłużnika transakcja zabezpieczona przez dłużnika
43
KREDYT POD KONTRAKT
bieżące zobowiązania kredytobiorcy wynikające z realizacji kontraktu
WYKORZYSTANIE KREDYTU WYKORZYSTANIE KREDYTU
FAKTUROWANIE PRAC W RAMACH KONTRAKTUFAKTUROWANIE PRAC W RAMACH KONTRAKTU
PŁATNOŚCI Z TYTUŁU KONTRAKTUPŁATNOŚCI Z TYTUŁU KONTRAKTU
OKRES REALIZACJI KONTRAKTUOKRES REALIZACJI KONTRAKTU
SPŁATASPŁATA max. 36 mies.
źródłem spłaty są płatności dokonywane na rzecz kredytobiorcy przez odbiorcę kontraktu.
DOSTĘPNOŚĆ - mniejsze wymogi Banku odnośnie zabezpieczenia oraz wymogi dokumentacyjne wobec Klienta
ELASTYCZNOŚĆ w przypadku kredytu odnawialnego możliwość wykorzystywania limitu w dowolnych terminach i kwotach oraz spłata zadłużenia, powodująca odnowienie udzielonego limitu.
ZALETY
wydłużony okres kredytowania - do 36 miesięcy w przypadku kredytu odnawialnego
spłata w terminach i kwotach dostosowanych do płatności z tytułu kontraktu lub odnawianie limitu
Istotne elementy kontraktu: jeden odbiorca, określone terminy płatności (charakter cykliczny) i termin realizacji, warunki odstąpienia od kontraktu przez odbiorcę
oprocentowanie oparte o stawkę WIBOR i marżę banku
odbiorca kontraktu oceniony przez Bank lub zabezpiecza płatność z tytułu kontraktu
PODSTAWOWE PARAMETRY
44
Jednostka Samorządu Terytorialnego
Spółka zależna od samorządu
Spółka zależna od samorządu
umowa spółki
umowy kredytu
umowa wsparcia
Umowy Wsparcia, Oświadczenia Patronackie
strony umowy przedmiot wsparcia zakres wsparcia a obsługa zadłużenia skuteczność dochodzenia roszczeń ujęcie zobowiązania w księgach wystawcy
dopłaty do kapitału podwyższenie kapitału pożyczka
ELEM
EN
TY
FO
RM
UŁA
rezerwy obowiązkowe banków
budżety i wskaźniki zadłużenia samorządów
Jarosław SułkowskiDyrektor Regionalny Oddział Korporacyjny w Krakowie
PKO Bank Polski Os. Centrum E 13, 31-934 Krakówtel. +48 12 688 61 00www.pkobp.pl