88
Contents Sahabe............................................................... 5 Ebu Bekr es-Siddik..................................................5 Umer ibn el Khattab.................................................5 Uthman ibn Affan....................................................9 Ali ibn Ebi Talib...................................................9 Zubejr ibn el Avvam................................................11 Abdurrahman ibn Auf................................................11 Sead ibn Ebi Vekkas................................................11 Ikrime ibn Ebi Xhehl...............................................11 Halid ibn el Velid.................................................11 Muadh ibnu Xhebel..................................................11 Abdullah Ibn Mes’ud................................................12 Selman el Farisij..................................................13 Aishe Ummul Muminin................................................14 Ebu Derda..........................................................14 Hudhejfe...........................................................15 Temim ed-Dari......................................................16 Ebu Hurejra........................................................16 Abdullah ibn Umer..................................................16 Hasan Ibn Ali......................................................17 Abdullah ibn Abbas.................................................17 Abdullah ibn Zubejr................................................18 Enes ibn Malik.....................................................18 Ubej ibn Ka’b......................................................19 Abdullah ibn Xhafer ibn Ebi Talib..................................19 Tabiine............................................................. 19 Ebu Muslim el Haulani..............................................19

Shenimet Te Ndame Sipas Personit

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Do shenime

Citation preview

ContentsSahabe....................................................................................................................... 5Ebu Bekr es-Siddik................................................................................................... 5Umer ibn el Khattab................................................................................................ 5Uthman ibn Afan.................................................................................................... 9Ali ibn Ebi Talib........................................................................................................ 9Zubejr ibn el Avvam.............................................................................................. 11Abdurrahman ibn Au............................................................................................ 11Sead ibn Ebi !ekkas.............................................................................................. 11"krime ibn Ebi #hehl.............................................................................................. 11$alid ibn el !elid.................................................................................................... 11%uadh ibnu #hebel................................................................................................ 11Abdullah "bn %es&ud.............................................................................................. 1'Selman el (arisij.................................................................................................... 1)Aishe Ummul %uminin........................................................................................... 1*Ebu +erda............................................................................................................. 1*$udheje................................................................................................................ 15Temim ed-+ari....................................................................................................... 1,Ebu $urejra........................................................................................................... 1,Abdullah ibn Umer................................................................................................. 1,$asan "bn Ali......................................................................................................... 1-Abdullah ibn Abbas................................................................................................ 1-Abdullah ibn Zubejr............................................................................................... 1.Enes ibn %alik....................................................................................................... 1.Ubej ibn Ka&b......................................................................................................... 19Abdullah ibn #haer ibn Ebi Talib........................................................................... 19Tabiine...................................................................................................................... 19Ebu %uslim el $aulani........................................................................................... 19Uvejs el Karni........................................................................................................ 19%esruku................................................................................................................. 19Ahne bin Kajs....................................................................................................... 19Shurejh el Kadi...................................................................................................... 19%utari ibn Abdullah.............................................................................................. 19Abdula/i/ ibn %ervan............................................................................................ '01ebi "bn $uthejm................................................................................................... '0Sha&bi.................................................................................................................... '0Seid ibn #hubejr.................................................................................................... '1Ali ibn $usejn........................................................................................................ '1%u2hahidi.............................................................................................................. '1Selim ibn Abdullah ibn el Umer............................................................................. ''"brahim en-3ehai................................................................................................... ''$alid ibn %e&dan................................................................................................... ''Uehb ibn %unebih................................................................................................. ''$asan el Basriu..................................................................................................... ')Talk ibn el $abib.................................................................................................... )1%uhammed ibn Sirin............................................................................................. )1Tavusi.................................................................................................................... )'%ejmun ibn %ihran................................................................................................ )'Ata ibn Ebi 1ebah.................................................................................................. ))Umer ibn Abdula/i/............................................................................................... ))Katade................................................................................................................... )-Ebu Shihab E/-Zuhri.............................................................................................. )-%uhammed ibn el %unkedir.................................................................................. )-%alik ibn +inar...................................................................................................... )-Ejub Es-Sahtijani.................................................................................................... ).Ebu $a/im............................................................................................................. ).%uhammed ibn !asi.............................................................................................. ).A&mesh.................................................................................................................. ).4unus ibn Ubejd..................................................................................................... )9"mam Ebu $anie................................................................................................... )9Tebei& Tabiine............................................................................................................ )9!uhejb ibn el !erd................................................................................................. )9Sujan Eth-Theuri................................................................................................... *0"brahim ibn Edhem................................................................................................ *'"mam Eu/ai............................................................................................................ *)+avud et-Tai........................................................................................................... *)$amad ibn Seleme................................................................................................ **"mam %alik............................................................................................................ *5Abdullah ibn %ubarek............................................................................................ *5(udajl ibn "jad........................................................................................................ *,Sujan ibn Ujejne................................................................................................... *.Ebu Bekr ibn Ajash................................................................................................ *.Ueki ibn el #herrah................................................................................................ *9Shekik el Belhi....................................................................................................... *9%aru el Kerhi........................................................................................................ 50"mam esh-Sha5..................................................................................................... 50Ebu Sulejman ed-+arani........................................................................................ 5'Bishrul $a5j........................................................................................................... 5'"mam Ahmed......................................................................................................... 5'$atim el Es-Samt................................................................................................... 5*"shak ibn 1ahavejh................................................................................................ 55+hen-nun el %isri.................................................................................................. 55Sirrij es-Sitkij......................................................................................................... 55"mam Buhariu........................................................................................................ 5,Bekr ibn Abdullah el %u/eni.................................................................................. 5,"bn Abi +unja......................................................................................................... 5,Tjerat dhe te 6a6er7aktume..................................................................................... 5,"mam et-Taberi 8)10$9........................................................................................... 5,$atib el Ba:dadi 8*,- $i2hri9................................................................................ 5,"bn +ekik el ;"d 8-0'$9........................................................................................... 5-$arith el %uhasibi................................................................................................. 5-Ebu $amdun.......................................................................................................... 5.4ahja ibn %uadh..................................................................................................... 5.%uhammed ibn 4usu............................................................................................. 59Sile ibn Eshjem el Adevij....................................................................................... 594unus ibn 4e/id....................................................................................................... 594ahja ibn Ebi Kethir................................................................................................ 594unus ibn %ejsere.................................................................................................. 59Ukbe ibn !essa2h.................................................................................................. 59$amdun ibn Ahmed............................................................................................... 59Sahl ibn Abdullah at-Tusturi................................................................................... 59"bn El Sammaku.................................................................................................... ,0$isham ed-+istaui................................................................................................. ,0Ebu "shak el-(a/ari................................................................................................. ,0Abdullah ibn Ebi #hemre....................................................................................... ,0Ebu Bekr ibn 3asr.................................................................................................. ,0Abdullah ibn $ubejra............................................................................................. ,0Umer ibn "shak...................................................................................................... ,0Ebu %uadh er-1a/i................................................................................................. ,0Aun bin Abdullah................................................................................................... ,1"bn Kassar.............................................................................................................. ,1$asan ibn Ebi Sina................................................................................................. ,1%uhamed ibn el Kab el Kurejdhi............................................................................,'Ebu $atim el Bustij................................................................................................ ,'Thabit el Bunani.................................................................................................... ,'SahabeEbu Bekr es-Siddik ars?eja 6se disa n:a Sele5 th>shin@ AEbu Bekri nuk ua kal>i juve me a:j=rim a6> nama/ t= shumt=B mir=6> 6=r shkak t= diCkaje D= kishte /=n= rr=nj= n= /emr=n e tij.E +isa n:a ata than=@ Aj> D= ishte n= /emr=n e Ebu Bekrit radijAllahu anhu ishte dashuria ndaj Allahut dhe sinDeriteti i tij ndaj r>b=rve t= Tij.ETransmet>het se Ebu Bek=r es-Siddiku radijAllahu anhu ka th=n=@ AFrej :j?naheve m= t= k=Dija 6=r nj= njeri =sht= mendimi 6=r :j?nahet e tij si t= v>:la.EEbu Bekr el +ejnuriB el %u2halesah ue #heuhir el "lmB nr. ')1."bn Bettal 7it>n Ebu Bek=r es SiddikunB se th>t=@ AT= jem i si:urt n:a s6r>vat dhe t= jem al=nderues =sht= me e dashur 6=r mua se t= s6r>v>hem dhe t= jem i duruesh=m.EKur u s=mur= Ebu BekriB radijallahu anhuB dhe njer=/it i shkuan 6=r vi/it=B i than=@ A t= sjellim nj= mjekG Tha@ m= ka shikuar %jeku. " than=@ Har= t= thaG Tha@ AUn= b=j at= D= duaE.Ebu BekriB Allahu D>t= i k=naDur me te ka th=n= @ I!=rtetB "blisi D=ndr>n 6=r6ara tejeJ vetja n= t= djatht=n t=ndeJ e6shi n= t= majt=n t=ndeJ d?njaja 6as tejeJ :j?mt?r=t rreth tejeJ i Fl>tuDishmi si6=r teje. "blisi t= t>n 6=r n= e6shB d?njaja t= t>n n= /:jedhjen e saj n= d=m t= ahiretitB :j?mt?r=t t= t>jn= 6=r n= m=kate dhe i Fl>tuDishmi t= t>n 6=r n= 2hennet dhe alje.IKur i =sht= sh6allur te +=r:uarit te Allahut 86aDja dhe m=shira e Allahut D>t= mbi te9@I... Kushd> De b=n keDB d> te nd=shk>het me te dhe 6>s AllahutB nuk ka 6=r tKi :jeturvetes as mbr>jt=s e as ndihm=s.I 83isa@ 1')9Ebu Bekri 8Allahu D>t= i k=naDur me te9 ka th=n=@I t= ishte n= #henetB dhe k=mba tjet=r jasht= sajB nuk d> t= ndjehesha i si:urt n:a 6lani i Allahut.Ebu Bekri radiallahu anhu nj= dit= i tha Khalid ibn !elidit radiallahu anhu@"k 6rej 6>/it=s t= vie 6>/ita 6asB duaje vdekjen t= je6et jeta.MMNOPQRST UVTWX - K=shillat e sahabeve .50YYhtt6s@ZZ[[[.a7eb>>k.7>mZ6ermalink.6h6Gst>r?\bid]1*'-9*0*,*1-9*'-^id]10000.90*,0091-Ebu Bekri@ Kulmi i !=rtet=sis= =sht= 6=r:je:j=sia.Umer ibn el Khattab_mer ib=n hatabiB radijallahu anhuB ka th=n=@F> D= se e t=r= jeta e d?njas=B 6rej n= 5llim e deri n= undB i je6et vet=m nj= njeriu dhe 6astaj i vjen vdekja d> t= ishte n= 6>/it=n e atij D= ka 6ar= n= =nd=rr :j=ra t= k=ndshme e 6astaj /:j>het dhe nuk ka as:j= n= d>r=n e tijE. 8%edari2hus-Salikin9.` Sa m= shum= 6=rmendeni AllahunB se6se kj> =sht= ilaC.Kurse ruajuni n:a 6=rmendja e njer=/veB se6se kj> =sht= s=mundjeL8_mer ibn el-$attabB radijallahu anhu9IKush i rik>het Allahut nuk b=n at= De ka DejI 8_meriB radijallahu anhu9E sheh Umer ibn $attabi radijAllahu anhu nj= sahabi tuj 6unu t>ken. E 6?et@ IHka je duke bereGI Ai i th>t=@ IF> mbjelli 6atate.I Umeri i th>t=@ Iaeje at=B 6=r me mbjell 6atate jan= jahuditeB ju jeni 6=r me adhuruar Allahun.I_mer "bn $atabi th>t=@ A3uk ka mbetur :j= n:a =mb=lsia e k=saj b>teB vet=m se tri :j=ra@ nama/i i nat=sB takimi i v=lle/=rve dhe nama/i me 2hematLLEEu/ai th>t= se _meri u d=r:>i let=r disa n=6un=sve dhe u tha@ IKur t= h?j= k>ha e nama/eve l=rini 6un=tB se6se ai D= e sh6=rd>r>n nama/in d> tKi sh6=rd>r>j= ak>ma m= shum= n:a dis6>/itat islame.II%u/eni n= ve6r=n ITen/ibI th>t=@ I3= una/=n e _merit ishte e :dhendur@ I!dekja =sht= k=shillues i mjatuesh=mB > _merLIUmeri radijAllahu anhu@ ISikur sabri dhe shukri te ishin d? deveB un= assesi nuk d> te m=r/itesha se ne te 7il=n d> te hi6ja.I EB Ebu %uhammed El $aririB ka th=n=@ ISabri =sht=B D= t= m>s besh dallim mes sh6=rblimit dhe s6r>vimitB me Det=si te t=r=sishme ne te d? rastet.I%urthid bin 4e/idi 6=r7jell se _meri ka th=n=@ I_ njer=/L %br>jini be:atit= me al=nderime dhe dijen duke e shkruar ate.I+he Umeri 8radijallahu anhu9 th>t=@ AKujt i sh6esht>hen jal=tB i sh6esht>hen l=shimet. Kujt i sh6esht>hen l=shimetB i sh6esht>hen :j?nahet. Kujt i sh6esht>hen :j?nahetB Zjarri =sht= D= m= s= shumti i shk>n 6=rshtatiE. _mer ibnul $attabi radijallahu anhu ka th=n=@ IKini kujdes n:a n:r=nia e te6=rtJ aj> e shkat=rr>n tru6in dhe shkakt>n s=mundje dhe 6=rta7i ne kr?erjen e nama/it. 4eni mesatarB kj> =sht= me e sh=ndetshme 6=r tru6in dhe me e lar:=t n:a shka6=rderdhja. 8+hehebiuB ".B '00*9$asani ka th=n=@ I%e nj= rastB _meri h?ri te djali i tij Asimi dhe e tak>i duke n:r=n= mish. E 6?eti@ IHka =sht= kj>GLI Ai iu 6=r:ji:j@ IE dua k=t=LI _meri i tha@ I!all=B t= :jitha D= i d> i han=GL 3jeriut i mjat>n D= t= 6rishet duke e n:r=n= at= D= e d>LIEbu $ajthemeh rr=en se kur Shia bint Abdullah i 6a disa njer=/ duke e7ur me 6=rulje dhe duke >lur n:adal= i 6?etiB Car= =sht= kj>G Ata u 6=r:ji:jen@ A3e jemi asket=.E aidhur me ket= aj> tha@ ABet>hem n= Allahun se kur _meri biste d=:j>hejB kur e7te ai e7te vrullsh=mB dhe kur :>diste dik= i shkakt>nte dhimbje. +he ai ishte asket i v=rtet=.E3j= dit= _meri 8Allahu D>t= i k=naDur me t=L9 e sheh nj= nj=ri duke e ha6ur nj= varrBdhe e 6?et at=@ AHar= je duke b=r=GE Ai i 6=r:ji:jet@ AF> e 6=r:atis varrin timLE_meri 8Allahu D>t= i k=naDur me t=L9 i th>t=@ A%>s e 6=r:atit varrin t=ndB 6>r FshB edhe n=se je vet=m. Umer ibnul $attabTh>t= Umer ibnul $attabi@ A3uk ka hajr nj= ummetB n=se nuk ka njer=/ De k=shill>jn=. +he nuk ka hajr ne nj= ummetB i 7ili nuk e 6ran>n k=shill=n.E +erisa ta ndr?sh>jne vetenB Amer $alidAbdullah iben "saiB rahimehullahB th>t= se _meriB radijallahu anhuB i kishte d? vija ne?t?r=n e tij 6er shkak Darjes se tij te 6and=r6rere.IT= 6av=rtet=n b=je t= vdekur duke e inj>ruar at= va/hdimisht.I i _mer r.a.Uthman ibn AfanUthman ibn Afanit radijAllahu anhu i =sht= th=n= se disa njer=/ 6> ve6r>jn= disa ve6ra t= d?shimta. Kur ai shk>i atje 6=r ti /=n= ataB ata ishin sh6=rndar= 6ara se ti arrinte. Ai 6astaj e lir>i nj= skllav si shenj= al=nderimi AllahutB se6se nuk e n=nCm>inj= m?sliman me d>r=n e tij._thmani radijallahu anhu th>t=@ ASikur t= 6astr>heshin /emrat t>naB nuk d> t= n:>6eshin 8n:iheshin9 me jal=t e Allahut 8#hele Shanuhu9.E_thman ib=n AaniB radijAllahu anhuB kur ndalej tek varre/at Dante aD shum=B saD= i la:ej mjekra e th>shte@ AF> t= isha mes 2henetit dhe 2hehenemit dhe t= m>s e dija se ku d> t= 6=rund>j d> t= /:jidhja t= b=hesha hi 6ara se ta di se ku e kam undin.EAli ibn Ebi TalibTransmet>het se disa njer=/ kan= k=rkuar n:a Ali ibn Ebi Talibi D= t&ua 6=rshkruaj k=t= b>t=. Ai tha@A d>ni nj= 6=rshkrim t= :jat= a6> t= shkurt=G Ata i than=@ A3j= t= shkurt=.E Ai tha@ A+?njaja =sht= :j=ra hallall 6=r t= 7ilat d> t= ll>:ariteniB dhe :j=ra haram D= t= D>jn=n= Zjarr.E"bn Ebi +unjaB +ha mel +unja artikulli 1-.Aliu radijallahu anhu th>t=@ Ah>rt>je v=llan= t=ndB duke i b=r= mir= atij dhe t= keDen e tij ktheja me bujari.EAliu r.a.B De th>t=@ Ah>rt>je v=llan= t=ndB duke i bere mire atij dhe te keDen e tij ktheja me bujari.E1re:ullat e arta te te 6areve 6=r vella/erine e besimitB +r. Abdullah (ere2hullahAli "bn Ebu Talibi radijallahu anhu ka th=n=@A3uk /bret atkeD=sia te nj= 6ers>n 6=rveCse si 6as>j= e m=kateve dhe atkeD=sin= nuk e lar:>n 6=r6>s se 6endimi i sinDert=.EAi De harr>n m=katet e vetaB i sheh te m=dha m=katet e te tjer=ve. d Aliu radijAllahuanhuAliu 8Allahu D>t= i k=naDur me t=L9 ka th=n=@ A3uk /bresin atkeD=sit=B veCse si 6as>j= e :j?naheve dhe nuk elimin>hen 8lar:>hen9B vet=m se duke u 6enduar 6rej t?re.EAhmed ib=n $asen en-3ehariB cj?nahu i k>bsh=m "m>raliteti E/-ZinaB MD *YAliu radijAllahu anhuB halieja i kat=rt i m?sliman=ve i Duante dit=tB aDet e jet=sB dhe su:jer>nte D= at> t&i mbushnim me ve6ra t= mira.ae te jesh kush te jeshB ti 6ra6= je n:a dheuM Ali "bn Ebi Talib YTransmet>het se el-Eshteri h?ri tek Ali ibn Ebi Talibi radijAllahu anhu 6asi 6ush>i 6jes=n e 6ar= t= nat=s dhe e :jeti duke u alur. Ai tha@ AFrij=si i Besimtar=veB a:j=r>ndit=nB alet nat=nB dhe 6un>n r=nd= nd=rmjet t= d?javeLE Kur ai e kreu nama/in tha@ AUdh=timi 6=r n= ahiret =sht= i :jat= dhe duhet t= shkurt>het me udh=tim nat=nBE d Kj> =sht= dul2hehLEIF> D= se /=mra =sht= e 6ast=rB n:a :>ja dalin jal= t= mira.IAliu 1adiAllahu AnhuAliu r.a th>shte@ Un= i lutem Allahun 6=r nd>nj= nev>j=. 3=se ma 6l>t=s>n at= :=/>hem nj= her= e n=se j> dhjet= her=B n:ase e 6ara =sht= /:jidhja ime kurse e d?ta /:jidhja e Allahut 3j>h=sit t= sheht=sirave.AliuB radijallahu anhuB i 6=rshkruan ti6aret e sahab=ve dhe th>t=@ Fasha AllahunB i kam 6ar= sahab=t e Fej:amberitB salallahu alejhi ue selemB ashtu siC nuk mund ta sh>h asnj=rin s>t. Kur ata /:j>heshinB dukeshin sikur t&i kishin kal=ruar kash=t t=r= nat=nB t= veshur dhe me b>k= t= sh6rishura. Ata e kal>nin nat=n duke b=r= ruku dhese2hde 6=r AllahunB le2>nin aibrin dhe altern>nin mes k=mb=ve dhe ball=ve t= t?re. +he kur /:j>heshin n= m=n:jesB e 6=rkujt>nin Allahun duke D=ndruar si nj= dru 8:jethet e t= 7ilit9 l=kunden n:a eraB s?t= e t?re rridhnin aD shum= l>tB saD= la:eshinrr>bat e t?re. Tashm=B duket se njer=/it bien t= ben= krejt=sisht t= harruar dhe t= 6avet=dijsh=m.EK=shilla n:a Aliu 1adijallahu anhu@1. %>s t= sh6res>j= njeriu 8r>bi9 n= ask=nd 6>s n= Z>tin e Tij.'. %>s t= ket= rik= n:a as:j= 6>s n:a m=kati i tij.). %>s t= tur6=r>het inj>ranti asnj=her= D= 6=r at= D= nuk din t= 6?et at= D= din.*. %>s t= tur6=r>het ai D= din n=se 6?etet 6=r at= D= nuk din t= th>t=@ Inuk diI5. +ijeni se sabri e ka 6>/it=n tek imani sikurse k>ka D= e ka 6>/it=n te tru6i.Aliu ka th=n=@ AT= 6ar=t e kan= 6asur m= shum= :ajle 6ranimin e ve6r=sB se sa ve6rimin.EASa i 6amend =sht= njeriuL Ai e shkat=rr>n t= tashmen duke u shDet=suar 6=r t= ardhmenB mir=6> Dan n= t= ardhmen duke e 6=rkujtuar t= kaluar=nLE d Ali ibn Ebi TalibAliu radijAllahu anhu ka th=n=@ AAllahu i ka shehur d? :j=ra brenda d? :j=rave@ Ai e ka shehur K=naD=sin= e Tij n= ve6rat e miraB k=shtu D= njeriu nuk e din se 7ila n:a ve6rat e mira e K=naD AllahunJ dhe Ai i ka shehur evlijat e Tij tek r>b=rit e TijB k=shtu D= njeriu nuk e di se 7ili n:a r>b=rit e Allahut =sht= !elij 8%ik9 i tij.EAli bin Ebi TalibB Allahu D>t= i k=naDur me t=@ A!lera e Cd> 6ers>ni =sht= aj> Car= ainjeh m= s= miriBEKur heshtin 6asuesit e t= v=rtet=sB 6asuesit e t= k>t=s mend>jn= se jan= n= hak.8Ali b. Ebi Talib9Zubejr ibn el AvvamE/-Zubejr bin Al-Avvan je6te sadaka krejt at= D= e 5t>nte Cd> nat= dhe kthehej n= sht=6i 6a as:j=. 8El-"hjaB v=ll.)B D.',19Abdurrahman ibn AufAbdurrahman ibn Au radijAllahu anhu e 6=rshkruante :jendjen e Sahab=ve t= Fej:amberit 8sal-lAllahu alejhi ve sel-lem9 duke th=n=@ A3= k>h= t= atkeD=sive ne duruamB nd=rsa n= k>h=rat e Deta disa 6rej neve nuk arrit=m t= dur>jm=.E+uhet ta n=nvi/>jm= aktin k=mb=n:ulja n= sab=r n= k>h=rat e Deta =sht= m= e v=shtir=B se6se =sht= e lidhur me k>ntr>llin e njeriut. 3:jash=mB nj= njeri i uritur e dur>n urin= m= leht= n= mun:es= t= ushDimit se sa n= 6rani t= saj.Sead ibn Ebi VekkasE kemi shembullin e Sa&d ibn Ebi Uekkas radijAllahu anhu i 7ili e7te a=r tendave t= %u2hahidin=ve n= lut=n e Kadisijes. 3=se d=:j>nte D= le2>hej Kur&an n:a aj> tend=Bai th>shte@ AFrej k=tu d> t= vjen 5t>rja.E +he n=se d=:j>nte D= njer=/it ishin t= shkujdesur n= le2imin e Kur&anit ai th>shte@ AFrej k=tu vije humbja.ESad ib=n Ebi !ekkasiB radijallahu anhuB ka th=n=@A3=se k=rk>n 6asuri k=rk>je duke u mjatuar me at= D= ke 8kanat9 e n=se k=rk>n krenariB k=rk>je me adhurimeB se6se ai D= e res6ekt>n AllahunB Ai si:urisht se d> ta ndihm>n at= dhe ai D= mjat>het me at= D= ka e lar:>n var=rin=E.krime ibn Ebi !hehlSahabiu i nj>hur "krime b. Ebi #hehli radijallahu anhuB kur ha6te %us&ha5n dhe kur d=shir>nte D= t= le2>j= ajetet e Tij t= ndershmeB alivan>sejB duke th=n=@ AK=t> jan= jal=t e Z>tit timL K=t> jan= jal=t e Z>tit timLE"alid ibn el Velid$alid iben !elidiB 6ara se t= 5ll>nte lutaB armiDve j>besimtar= u th>shte@ AKam ardhur me njer=/ D= e duan vdekjen m= shum= se sa D= ju i d>ni ver=n dhe :rat=.E#uadh ibnu !hebel%uadhi d Allahu D>t= i k=naDur me t= d th>t=@ ;Ban>r=t e #henetit nuk 6end>hen 6=r as:j= vet=m 6=r minutat e kaluara n= k=t= b>t= 6a e 6=rmendur All-llahun 2hel-le shanuhu.E%uadh ib=n #hebeliB radijallahu anhuB ka th=n=@ ATa 6=rmend Allahun n:a m=n:jesi deri n= mbr=mjeB =sht= m= e dashur 6=r mua se sa 6rej m=n:jesi e deri n= mbr=mjet= kal=r>j 8duke lutuar9 n= rru:= t= Allahut.E "mam El-BejhakiB +ashuria ndaj Allahut t= %adh=ruar MD 1-0Yen= librin Aken/ul a&amalE thuhet D= %uadh "bn #hebeli Mradijallahu anhuY b=nte :jasht= mij= tesbihe 8subhanall-llah9 n= dit=.Abdullah bn #es$ud"bn %esudiB nj= sh>k i te +=r:uarit alejhis-selamB ka th=n= nj=her=@ IHd>nj=ri =sht= m?sa5r n= k=t= d?nja dhe 6arat= e t?re jan= vet=m nj= hua. %?sa5ri duhet te shk>jeher=t a v>ne dhe huaja duhet te kthehet.IAbdullah "bn %esKudi 8Allahu D>t= i k=naDur 6rej tij9 ka th=n=@ IKush e d> ahiretin e le t= man:=t d?njan=B nd=rsa kush e d> d?njan= i b=n d=mi ahiretit t= tij. _ njer=/ l=reni man:=t at= D= =sht= e 6=rk>hshme 6=r at= De =sht= e 6=rjetshme.I 8Sijeru Alamu 3ubela 1Z*9,9Un= bes>j se njeriu e harr>n diturin= D= dinteB 6=r shkak t= :j?nahut D= b=n 8"bn %es&ud9i 3=se d=shir>n t= din se sa e d>n= AllahunB at=her= shik>je se sa e d>n= KurKaninB se6se ai =sht= jala e Allahut iZAbdullah "bn %esKudiZ"bn %es&udi Mradijall-llahu anhuY th>t=@ ABart=si i Kur&anit duhet t= jet= i nj>hur me D=ndrimin /:juar nat=n derisa t= tjer=t ben=B e edhe dit=n kur njer=/it jan= t= 6akujdessh=mB me m=r/i kur t= tjer=t :=/>henB me t= Dare kur t= tjer=t DeshinB me heshtje kur njer=/it basin shum= dhe me 6=rul=si kur njer=/it 6rishen.EAbdullah ib=n %esudi-Allahu D>t= i k=naDur me t=-ka th=n=@ IF=rderisa je n= nama/at=her= ti va/hdimisht je duke tr>kitur n= d?ert e %bretit. Ai i 7ili n= va/hdim=si tr>ket n= k=t> d?er 6ad?shim se d> tKi ha6en.I Abdullah iben %esudi - Allahu D>t= i k=naDur me t= - 6=r nama/in me :ru6 82hemat9 ka th=n=@ IShik>ja 6=rrethB nuk mun:>nte n= nama/ 6=rveCse hi6>kriti mehi6>kri/i t= Dart=B nd>dhte t= vinte njeriu duke u mbajtur mes d? njer=/ve derisa h?nte n= rresht.ITransmet>het se "b=n _meri - Allahu D>t= i k=naDur me t= - ka th=n=@ I3=se e humbnim 8nuk vinte9 njeriun n= nama/in e m=n:jesit dhe t= ja7is=B krij>nim mendimt= keD 6=r t=.I 8Sahih9E kan= 6?etur "bn %esudin- Si e 6risnit ju 1ama/aninGU 6=r:ji:j@ - Askush 6rej nesh nuk :u2>nte ta /inte h=na e 1ama/anit e n= /emr=n e tij t= kishte smir= a6> /ili 6=r v=llan= e tij m?sliman as sa :rim7a."b=n %es&udiB ka th=n=@ AUlja e shikimit n:a aj> D= e ka ndaluar AllahuB je6 si re/ultat dashurin= ndaj AllahutL4a vjedhi dikush k=6u7=t Abdullah ib=n %esuditB radiallahu anhu e tha@ In=se ka 6as nev>j= je6i bereDet n= at= D= e ka marr=B e n=se nuk ka 6as nev>j=B le t= jet= k? m=kati i undit D= ka b=r=I."bn %esudi 8radijAllahu anhu9 ka th=n=@ 3uk jam 6enduar 6=r asnj= :j= siC 6end>hem kur 6er=nd>n dielli i nj= diteB shkurt>het jeta ime dhe un= nuk i kam shtuar 6un=t e mia.Abdullah bin %esudi th>t=@ A"shim t= d>b=tB derisa _mer bin $attabi 6ran>i "slamin. 3uk mund t= aleshim n= habeB derisa u al=m me _merin. E kur ai 6ran>i "slaminB /briti ajeti@ A_ i +=r:uari i AllahutB Allahu t= mbr>n dhe ata D= nd>D=n rru:=n t=nde n:a besimtar=t.E 8El-EnalB ,*9"bn %esudi th>t= 8All-llahu e m=shir>t=9@ A3uk ka 6as mes nesh dhe h?rjes t>ne ne islam veCse kat=r viteB e All-llahu i aart=suar na D>rt>i d k=shill>i d e ne kemi Dare 6=r shkak te rik=s 8n:a All-llahu9 dhe 6=r shkak se ne u D>rtuam n:a All-llahuL Fastaj ne e kemi D>rtuar njeri tjetrin duke th=n=@ AA nuk e kemi d=:juar jal=n e All-llahut te aart=suarGGGAA nuk =sht= k>ha De /emrat e t?re te /buten me k=shillat e All-llahut.E 8$adid@ 1,9. Shume 6rej nesh kane rene 6=rt>k= duke Dare n:a k? D>rtim i All-llahutLEAdhurimet e besimtaritB Amer $alid3:a Abdurrahman "bn 4e/idi transmet>het se Abdullah "bn %esKudi 8Allahu D>t= i k=naDur 6rej tij9 ka th=n=@ I4u e /:jatni nama/in m= shum= se sahabet e t= +=r:uarit te Allahut 86aDja dhe m=shira e Allahut D>t= mbi t=9 dhe mund>heni m= shume se ataB mir=6> ata jan= m= t= mir= se ju.IT= 6ranishmit i than=@ I%e Car= > AbdullahGI"bn %esKudi 8Allahu D>t= i k=naDur 6rej tij9 u tha@ IAta ishin asket ndaj k=saj b>te dhe t= dashuruar n= b>t=n tjet=r m= shum= se ju.I 8Sietu Save 1Z*'09Selman el %arisijAbdurrahman ib=n Zejdi transmet>n se nj= njeri e ka 6?etur Selman el-(arisiunB r.a.@ AKush =sht= ve6ra m= e mir=GE Selmani r.a.B =sht= 6=r:ji:jur@ AF=rmendja e Allahut.E"mam El-BejhakiB +ashuria ndaj Allahut t= %adh=ruar MD 1,.Yt= i k=naDur 6rej tijB ka th=n=@A%= 6ar= d> t= vdisja e t= rin:jalleshaB t= vdisja e t= rin:jalleshaB dhe s=rish t= vdisja e t= rin:jalleshaB sesa t= shihja nj= 6jes= intime t= tru6it t= m?slimanitB >se nj= m?sliman ta shihte timen.E"mjm AhmedB E/-Zuhd D.19'. Ed. 1. 19.). +jr El-Kutub El-&"lmkjah. BejrutB aeban>n.Ebu +erda nj= her= i shkr>i Selman el (arisiut@Eja n= T>k=n e Shenjt=. MSelmaniY ia ktheuB A%e t= v=rtet=B t>ka nuk e b=n ask=nd t=shenjt=J jan= ve6rat e njeriut D= e b=jn= at= t= 6ast=r.E+hehebiuB Sijar A&lam en 3ubela 1@5*9%ejmun "bn %ihrani th>t=@ 3j= njeri i tha Selman el-(arisiutB Allahu D>t= i k=naDur 6rej tij@ %e k=shill>G d SelmaniB Allahu D>t= i k=naDur 6rej tijB i tha@ %>s >l. 3jeriu i tha@ 3jeriu i :jalle 6atjet=r te bas. d SelmaniB Allahu D>t= i k=naDur 6rej tijB i tha@ At=her= kur te bas=sh >l me drejt=si >se ne te kund=rt hesht. Fers>ni 6=rs=ri i tha@ !a/hd> dhe me k=shill>G d SelmaniB Allahu D>t= i k=naDur 6rej tijB i tha@ %>s u hidh=r> d Ai i tha@ 3uk mund ta mbaj veten. d SelmaniB Allahu D>t= i k=naDur 6rej tijBi tha@ E kur te hidh=r>hesh ruaje :juhen tende dhe d>r=n tende. d 3jeriu i tha@ !a/hd> me k=shill>G d SelmaniB Allahu D>t= i k=naDur 6rej tij. " tha@ %>s ri me njer=/. d Ai i tha@ 3uk mund te rish 6a u 6=r/ier me njer=/it. d SelmaniB Allahu D>t= ik=naDur 6rej tijB i tha@ F> De se riB at=her= >l drejt me ta dhe behu besnik ndaj t?re. 8Sietu Save 1Z5*99Aishe Ummul #uminin%e nj= rastB Ajsheja radijallahu anhaB i kishte shkruar %uaviut@ A3=se ke rike AllahunB Ai te mjat>n kund=r njer=/ve. E n=se ke rike njere/itB ata nuk mund te te ndihm>jn= as:j= kund=r Allahut.EK=shilla e Fej:amberit drejtuar "ben Abasit d k>ment i hadithit A1uaje Allahun d Ai d>t= ruaj t?.EB "bn 1e2heb el $anbeliTransmet>het 6rej Aishes radijAllahu anha se aj> ka th=n=@3uk d> ta tak>sh Allahun me diCka m= t= mir= 6=r t? se sa t= 6asurit e 6ak :j?naheve. Kushd> D= d=shir>n ti tejkal>n ata D= mund>hen shum= n= ibadeteB at=her= le ta ndal= veten e tij D= t= b=j= shum= :j?nahe."bn el #heu/iB Sietu SaveB !=ll. 1 D )19.AishaB Allahu D>t= i k=naDur n:a aj>B th>t= se risia e 6ar= D= nd>dhi 6as t= +=r:uarit t= AllahutB lavd=rimi dhe 6aDja D>shin mbi t=B ishte n:>6ja. Kur njer=/it 5lluan ti n:>6in barDetB at> u b=n= shkak D= sh6irtrat e t?re t= ik=n kah d?njaja.Ebu &erdaEbu +erdaB Allahu D>t= i k=naDur me t=B th>t=@ AFrej 5khut 8ku6timit t= islamit9 =sht= D= njeriu t= e7B t= h?j= e t= dal= me njer=/it e ditur.E Ebu el +erda d Allahu D>t= i k=naDur me t= d ka th=n=@j= nev>jat e vetaD= t= kthehet n= nama/in e tij me /em=r t= 6ast=r n:a 6re>ku6imet."bn %ubareku n= e/-Zuhd ue el 1ekaik !=ll. 'B D -',3je njeri i tha Ebu +erdas@ %e k=shill>...Ebu +erda ju 6=r:ji:j@ IKU4T_ +lTE3 KU1 SEK1ETl +_TE BE$ET FUBalKLSahabi i nj>hur Ebu +erda radijallahu anhuB mir= k=shill>n@ Aae t= d=:j>jn= vesh=t mir= se Cka th>t= :juhaB se6se t= jan= dh=n= d? vesh= nd=rsa nj= :>j=B me D=llim D= m= shum= t= d=:j>sh dhe m= 6ak t= bas=sh.EKur m?sliman=t Cliruan dhe vend>s=n n=n k>ntr>llin e t?re hi6r>nB me ta ishte dhe nj= n:a sh>k=t e Fr>etit 8sal-lallahu alejhi ve sel-lem9B Ebu +erdai. Kur d>l=n r>mak=t dhe h?n= m?sliman=tB Ebu +erdan= e 6an= t= Dante. Kur e 6?et=n mbi shkakun se 6se 6> DanteB ai u tha@ AF> Daj mbi nj= 6>6ullB t= 7il=t th?en urdhrat e Z>tit dhe b=n= :j?nahe dhe Z>ti i h>Di ata dhe s>lli nj= 6>6ull tjet=r.EAlbani me tha se e ka e ni ni rivajet tjet=r@ F> Daj 6=r nj= 6>6ull De ska vlere e Allahuna ka der:u me i lutu ata.Transmet>het n:a Ebu +erda - Allahu D>t= i k=naDur me te - te ket= th=n=@ Sikur te m>s kishin Dene tri :jeraB nuk d> te kisha d=shiruar te jet>ja asnj= dite te vetme@ IEtja ne mesdite 6=r AllahunB se2hdet 8nama/i9 ne mesin e nat=s dhe sh>D=rimi me njer=/ De /:jedhin jal=t e mira siC /:jedhin hurmat 86=r n:r=nie9.ITranmset>n #hubejr "bn 3uejri se e ka de:juar Ebu +erdane 8Allahu D>t= i kenaDur 6rej tij9 ne und te nama/it 6as teshehudit duke kerkuar mbr>jtje n:a Allahu 6rej niakut - d??t?resiseB derisa shume here e 6erseriste kete dua. Atehere #hubejri i tha@ _ Ebu +erdaB 7are ke ti me niakun 8d??t?resine9 De lutesh aD shumeG - Kurse Ebu +erdaja 8Allahu D>t= i kenaDur 6rej tij9 ia ktheu@ aermeB lerme te DeteB se 6er Allahun mund te nd>dhe De njeriu 6er nje m>ment te devij>je dhe te dale n:a eja etij. 8Sijer Alamu 3ubela ,Z).) +hehebiut th>t=@ Zin2hiri i ketij transmetimi =sht= sahih9Ebu +erdaja 8Allahu D>t= i k=naDur me te9 ka th=n=@ITre veta me b=jn= te Deshem nd=rsa tre me b=jn= te Daj. %e b=n te Deshem@ njeriu De sh6res>n nj= jete te :jateB edhe 6se vdekja e k=rk>n :jithkundJ njeriu i 7ili =sht= i6akujdessh=mB edhe 6se e di se nuk d> te lihet ne 6akujdesiJnjeriu i 7ili Deshet shumeB nd=rsa nuk e di se a =sht= i k=naDur Krijuesi i tij me te a6> j>.3d=rsa me bejte te Daj@rika n:a undindalja e 6un=sB dheD=ndrimi 6ara AllahutB kur njeriu d> te 6rese De Allahu tKia 7akt>j vendin ne #henet a6> ne #hehenem.Ebu +erda radijallahu anhu th>shte@ A%enCuria m= e madhe e r>bit =sht= t= vet=dijes>het se kur i >r7>het a6> d>b=s>het imaniB dhe t= dij= se kur dhe ku e n:ast>n shejtani.EEbu +erda th>t=@ AFrej 6jekuris= s= r>bit =sht= t= vler=s>j= dhe t= jet= i kujdessh=m se me k= e7=B me k= h?n dhe me k= del.ETransmet>het se Ebu +erda ka th=n=@ ;F=rmir=simi i jet=s s= njeriut vjen n:a 6=rmir=simi i es= s= tijB dhe 6=rmir=simi i es= s= tij vjen n:a 6=rmir=simi i intelektitt= tij.E 8#hemi Bejan el "lm9Ebu +erda radijAllahu anhu ka th=n=@ Ah>rtimi i v=llait =sht= me i mire se sa humbjae tij.E"udhejfeSEK1ET" " A+$U1"%E!E T< (S$E$TA3j=ri e 6?eti $udhejenB radijallahu anhu@ m>s vall= jam n:a m?na5k=tG $udhejja iaktheu@ a alesh kur je vet=m dhe a b=n isti:ar 6as m=katitG F> - i tha ai. E7B se Allahu sKt= 6aska b=r= 6rej muna5k=ve - iu 6=r:ji:j $udhejja.$U+$E4(E "B3Ua 4E%A3" Bve dhe ma lar:>ve 6rej /emr=s at= D= kisha 6=r $udhejen.Temim ed-&ariTemim Ed-+ari-t radijallahu anhut nj= here i ka ik nama/i i nat=sB 1 vjet ska bejt= nat=n me i kall2u vetes s= vet se nuk b>n kur t= th=rret Z>tiB ti me bejt.Ebu "urejraTransmet>het se Ebu $urejrah radijAllahu anhu kishte /ak>n t= th>shte@ Kushd> D= nuk e mend>n t= >lurit e tij si 6jes= t= ve6rave t= tij dhe karakterin e tij si 6jes= t= es= s= tij d> t= shkat=rr>het 6a e ku6tuar.E kishte b=r= ves D= t= shk>j= tek dera e Ebu $urejres dhe ta shDet=s>j= dhe be/dis=. 3j= dit=B dikush e nj>t>i Ebu $urejren se 6ers>ni D= e be/diste dhe ia kishte sjell= n= maj= t= hund=s kishte vdekur m= n= und. Ebu $urejre iu 6=r:ji:j@E!dekja nuk =sht= nj= lajm D= :=/>n njeri.EEbu $urejra ka th=n= 1'000 her= esta:5rullah n= dit=. Abdullah ibn UmerAbdullah bin UmerB 6=r shembullB u si:ur>nte D= ta t>nte nj= jetim sa her= D= hanteushDim.Tre:>n aejth "bn Said dhe disa t= tjer= se nj= njeri i shkr>i "bn _meritB Allahu D>t= i k=naDur 6rej tijB nj= let=r ku k=rk>i n:a ai De tKia shkruaj nj= let=r ku d> tKia tre:>je :jith= diturin=. Kur e le2>i "bn _meriB Allahu D>t= i k=naDur 6rej tijB k=rkes=n e k=tij njeriu e m>ri nj= let=r dhe i shkr>i@ I+ituria ka shumeB mir=6> 6> D= se d=shir>n ta tak>sh AllahunB m>s mbaj mbi sh6in=n t=nde :jakun e njer=/veB m>s ha 6rej 6asuris= se njer=/veB ruaje :juhen tende n:a nderi i njer=/veB mbaju me 2hematin dhe ve6r> vet=m se k=shtu.I 8Sijeru Alami 3ubela )Z'''9Kurse Abdullah ibn _meri th>shte@ AKur 6=rkusht>het /emraB kur l>t>n s?ri dhe t= dridhet tru6iB at=her= t= 6ran>het lutja.Eibn _meri d Allahu D>t= i k=naDur 6rej tijB th>shte@ AKur t= vij= nata m>s e 6rit m=n:jesin kurse kur t= :dhihesh m>s e 6rit mbr=mjenB 6as sh=ndetit 6rite s=mundjen e 6as jet=s vdekjen.E"bnu _meri 8radij Allahu anhuma9 ka th=n=@ IAsnj= kashat= D= ka6=rdihet nuk ka sh6=rblim m= t= madh se sa kur njeriu e ka6=rdin= hidh=rimin e madh 6=r hir t= AllahutI8Sahihul Edebil %ured9I+ev>tshm=ria =sht= t= m>s t= duket vetja m= e mir= se t= tjer=t. I"bn _meri radijAllahu anhuB Allahu e :rad>t= me :radat m= t= larta t= #hennetitLAbdullah ibn _meriB 6ara se t= vdiste e 6am= duke Dar=. Kur e 6?et=n se 6=rse Dante 6asi deri at=her= kishte ve6ruar 6un= t= miraB tha@ Ahaj 6asi All-llahu i %adh=rish=m n= Kur&an th>t=@ Ae All-llahu 6ran>n vet=m 6rej t= sinDert=ve.E 8El-%aide@'-9Ka shkuar nj= i var=r te "bn Umeri n= sht=6i me l?6. "bn Umeri i ka dh=n= djalit t= vet dhe i ka th=n= D= t&ia je6 ukaras=. +jali i "bn Umerit i ka th=n= bab=s s= vet 86asi e ka 6ar= :=/imin n= ?t?r=n e ukaras=9@ Allahu e 6ran>t= 6rej teje. "bn Umerika th=n=@ F> ta dija se Allahu m= ka 6ranuar vet=m nj= se2hdeB nuk d> t= kishte :j= m= t= dashur 6=r muB n= d?nja se sa vdekja. A nuk e ke 6ar= > biri im se Allahu ka th=n=@ Allahu 6ran>n vet=m 6rej muttekin=ve. F>r>si madh=sht>reAbdullah ib=n _meri 8radij Allahu anhuma9 ka th=n=@ n=se mundesh ta tak>sh Allahun me su6e t= lehta n:a :jaku i njer=/veB me barkun /bra/=t n:a 6asuria e t?reB me :>j=n e renuar ndaj nderit t= t?reB i sh>D=ruar me 2hematin e t?reB at=her= b=je k=t=.8Sijeru AKlami 3ubelaB 5Z'1,93je dite "bn Umeri radijAllahu anhu b=nte tava. Edhe nj= njeri e 6a edhe i tha De u n:ute 6ak ne tava. "bn Umeri iu 6er:ji:j@ 3d>shta ju aleni me shume se na. %ire6> aj> De neve na ben me te mire se juve@ 1. Sidkul hadith 8(jala e vertete9B '. Edaul emaneh 8Fer:je:jesia9B ). "n2ha/ul vaKd 8Zbatimi i 6remtimit9 (>rmimi De s?n>jme - +ersi 10 - min ),"asan bn Ali$asanitB birit t= Aliut@A3=se ulesh me dijetar=tB biri imB ji m= i interesuar t= d=:j>shsesa t= bas=sh. %=s> t= d=:j>sh mir= ashtu siC m=s>n t= bas=sh mir=. Asnj=her= m>s e nd=r6rit >l=sinB edhe n=se ai e /:jat=B derisa ta 6=rund>j=.E $asen ibn Alij 8radijAllahu anhuma9 th>t=@ ISikur dikush t= m= ?ente n= nj=rin veshB6astaj t= m= k=rk>nte alje n= tjetrinB d> tKia 6ran>ja k=rkimin e aljes.I 8El-Adab Esh-SherKijjehB ibn %ubihB 1Z)0'9Ka Den= $asan "bni Ali 8All-llahu D>t= i k=naDur me t=9 ai i 7ili kur ka h?r= n= nama/B=sht= dridhur dhe =sht= /verdhur. Kur =sht= 6?etur 6=r k=t=B ka th=n=@ AA e dini se kush =sht= n= at= m>ment 6ara mejeGE$asaniB djali i AliutB th>t=@ A3=se nuk alesh nat=n dhe a:j=r>n dit=nB dije se je i 6rivuar n:a shum= :j=ra dhe se :j?nahet i ke t= shumta.EEl-$asen "bn Alijj Mradijallahu anhuY th>t=@ AFaraardh=sit e juaj Kur&anin e shihnin si letra n:a Z>ti i t?re. Ata :jat= nat=s mend>nin 6=r at> letraB kurse :jate dit=s i k=rk>nin at>.EAbdullah ibn Abbas"bn Abbasi radijallahu anhu th>t=@ Acj?nahet e n2ijn= ?t?r=nB e err=s>jn= /emr=nB e 6l>:=sht>jn= tru6inB b=jn= D= t= t= urrejn= njer=/it dhe t= 6ak=s>jn= rri/kun. Kurse ve6rat e mira t= /bardhin ?t?r=nB t= ndriC>jn= /emr=nB t= ja6in >r7= 5/ike dhe t= sht>jn= rri/kun.E"bni Abbasi@ _ ti D= b=n m=katB m>s u ndiej i si:urt n:a 6as>jat e sh=mtuara t= m=katitB n:ase aj> D= 6=r7jell m=katin =sht= m= i sh=mtuar se vet= m=kati. Tur6i i /behur ndaj at?re D= i ke n= t= djatht= dhe n= t= majt= =sht= m= e madhe se vet= m=kati. T= Deshurit e tu t= va/hduesh=mB duke m>s Den= i si:urt se Car= ka b=r= Allahu me m=katin t=ndB kj> Deshje =sht= m= e madhe se m=kati. Edhe :=/imi ?t 6=r m=katin kur ta arrish me e b=r=B =sht= m= i madh se m=kati. +he rika j>te n= m>mentin kur era e l=vi/= der=nB e ti je duke b=r= m=katinB rika D= t= m>s sheh dikush nd=rsa e ke n=nCmuar shikimin e Allahut mbi t?B =sht= m= i madh se m=kati.Transmet>het 6rej "bn Abbasit radijAllahu anhu@ AKushd> D= e le2>n Kur&anin nuk d> t= kthehet n= 6leD=rin= e thell= dhe k? =sht= ku6timi i (jal=s s= Allahut@ AFastaj e /brit=m at= n= m= t= ul=tin e t= ul=t=ve. F=rveC at?re D= besuaneE d ai tha ;ata jan= ata D= le2>jn= Kur&anE."bn AbbasiB Allahu D>t= i k=naDur me t=B ka th=n=@ I h= D= 6=r nama/ duhet t= n:rihemi me ?t?r= t= :=/uarB vullnet t= madhB me :=/im t= madhB se6se v=rtet ai i drejt>het Allahut t= %adh=ruarB e kur Allahu e :jen at= n= an=n 8drejtimin9 e TijB ia al m=katetatij dhe i 6=r:ji:jet kur ai i lutet.I"bn Abbasi ka th=n=@ A%e t= v=rtet= njeriu d> t= mbr>het 8n:a Allahu9 ra6>rt me nijetin e tij 8nijetin 6=r at= D= =sht= duke e b=re9.ETh>t= ibn Abasi@ cj?nahu n= k=ta muaj =sht= m= i madh 6> ashtu edhe seva6i i 6un=ve t= mira =sht= m= i madh.Abdullah ibn Abbasi radijAllahu anhu@ A%e t= v=rtet= Allahu ka r>b=r t= 7il=t jan= b=r= t= heshtur n:a rika e Allahut edhe 6se ata jan= >rat>r=.E3j= njeri i tha ibn Abasit radijallahu anhu@ A+ua t= urdh=r>j n= t= mir= dhe t= ndal>j n:a e keDjaB at=her= ibn Abasi i tha@ A3=se nuk ke rik= D= t= t= tur6=r>jn= k=t> tre ajete at=her= ve6r>B 6=rndr?she 5ll> me vetenB 6astaj le2>i@ A!all=B a i urdh=r>ni njer=/it D= t= b=jn= t= mira e veten 6> e harr>niB ju D= le2>ni ShkrimetGL A nuk ars?et>niGE BekareB ** A_ besimtar=B 6=rse th>ni at= D= nuk e b=niG ni at= D= nuk e b=niLE SaB '-).AUn= nuk d=shir>j t= b=j at=B D= jua ndal>j juve. Un= d=shir>j vet=m t= 6=rmir=s>j at= D= mundem. 3d=rsa suksesi im varet vet=m n:a Allahu. Tek Ai mb=shtetem dhe Atij i drejt>hem.E $udB ...IKush i arrin t= d?/etat dhe nuk e 6=rmir=s>n vetveten le t= 6=r:atitet 6=r n= /jarrine #hehnemit.I"bn AbasiB radijAllahu anhu.Abdullah ibn ZubejrAbdullah "bn ZubejriB All-llahu D>t= i k=naDur me t=B kur n:rihej n= nama/B n:a 6=rul=sia mb=shtillej sikurse shk>6i. B=nte se2hde kurse bilbilat l=sh>heshin mbi su6et e tij duke menduar se ai ishte trun: i 6al=vi/sh=meLEnes ibn #alikEnes ibn %aliku th>shte@ A4u b=ni :jera te 7ilat u duken me te h>lla se 5jet e b>kut. 3e k>hen e Fej:amberit salAllahu alejhi ve sel-lem ne i k>nsider>nim at> n:a :j?nahet shkat=rruese.EmmmUbej ibn Ka$bUbej bin Kab radijAllahu anhu ka th=n=@ A+ev>tshm=ria =sht= me e7 ne rru:=n e AhiretitB duke u 6=rkujdesur se m>s 6> bjen ne nd>nj= :r>6eB m>s 6> rr=shDet dikuB e m>s 6> therresh diku.EAbdullah ibn !hafer ibn Ebi TalibAbdullah ibn #haer ibn Ebi Talib nj= her= i shk>n nj= :rua i k=rk>i ndihme. Ai i dha nj= sasi t= madhe. 3jer=/it i than= 6se si dha 6ak aj> d> t= ishte e k=naDur me 6ak. Ai tha. Aj> d> t= ishte e k=naDur me 6ak. %ir=6> un= nuk d> t= jem i k=naDur me dh=ne 6ak.TabiineEbu #uslim el "aulaniF> ashtu Ebu %uslim el-$aulani d Allahu e m=shir>t= d ishte 6rej at?re De u shDuan me adhurim. Ai th>shte@ AA mend>jn= sh>k=t e te +=r:uarit d lavd=rimi dhe 6aDja e Allahut D>t= mbi t= d t= 6=rvet=s>jn= nama/inB e ne j>G 4>B 6=r Z>tin d> t&u b=jm= k>nkurren7= t= v=rtete at?reB :jersa t&ua b=jm= t= Dart= se ata kan= l=ne 6as burra t= v=rtet=.EUvejs el Karni%>s u Cudit > i dashurB k? nj=ri 8Shatibiu - Uvejs ibn Amir el Karni9 ka th=n=@ +> ta adhur>j Allahun n= t>k= ashtu siC e adhur>jn= meleDet n= Diell.#esruku%esruku ka th=n=@%jat>n 6=r dituri 6=r njeriun rika n:a AllahuB dhe mjat>n 6=r inj>ran7= mahnitja me diturin= D= e 6>sed>n.EEl-A2hurri n= Ahlakel Ulema nr. *0Ahnef bin KajsEl-Ahne ib=n Kajsi e kishte humbur shikimin n= nj=rin s?B t= 7il=n :j= askujt nuk ia kishte tre:uar m= shum= se d?/et vjet.Shurejh el KadiTre:>n Shabiu se Shurejhi ka th=n=@ IKur mua me ka6l>n nd>nj= atkeD=siB 6as asaj un= al=nder>j Allahun kat=r here dhe at=@ e al=nder>j se nuk ishte me e madhe se kj>B a al=nder>j 6er durimin De ma dhaB e al=nder>j De ma mund=s>i te sh6res>j 6=r sh6=rblimin e asaj s6r>ve dhe e al=nder>j De ket= s6r>ve nuk ma ka dh=ne ne en= time.I 8Sijeru Alamu 3ubela *Z1059"bn Kajjimi@ "bni Sirini th>t= se ka d=:juar sh6esh 6rej Shurejhit@ Fasha Allahun e %adhB nuk nd>dh D= nj= nj=ri ta braktis nj= ve6=r 6=r hir t= Allahut e 6astaj ta ndienmun:es=n e saj.#utarif ibn AbdullahKur %utari ibn Abdullahu e humbi nj=rin n:a djemt= e tijB njer=/it shkuan ta n:ush=ll>nin. Ai d>li jasht= 6=r ti takuar ata me nj= ?t?r= t= mbushur me :=/imB dhe tha@ A%ua m= vjen tur6 6rej Allahut D= t= dridhem 6ara s6r>v=s.E%utarri5 th>t=@ Ta kal>j nat=n n= :jum= 86a u alur9 dhe t= :dhihem me 6endim =sht= m= e dashur 6=r muaB se sa ta kal>j nat=n n= adhurim dhe t= :dhihem me vet=6=lDim. %utarre bin Abdullah bin Eshuhejr i tha disave 6rej sh>k=ve te tij@n=se ke nd>nj= k=rkes= m>s me >l mua 6=r teB 6>r shkruaje ne let=rB 6astaj d=r:>je tek un=B se un= e urrej ta shik>j ?t?r=n e v=llait te n=nCmuar 6ara meje.Abdula'i' ibn #ervanF=r m= te6=rB Abdul-A/i/ bin %ervan ka th=n=@KK3=se dikush m= lej>n tKi b=j mir=B at=her= e mira D= ai ma b=n =sht= m= e madhe se sa e mira D= un= ia b=j.KK(ebi bn "uthejm%alik b. +inarB transmet>n se vaj/a e 1ebi ibn $ejthem i ka th=n= babait@ A_ baba imB derisa njer=/it ben= nat=nB 6se ti nuk ben=GE Baba i saj 6=r:ji:jet@ A_ vaj/a imeB /jarri-2hehennemi nuk 6> le D= baba ?t t= be.E3j= her= 1ebi ibni $uthejm kishte dal= n= rru:eB dhe disa :ra duke kaluarB n:a m>sshikimi i tij n:a ulja e madhe e shikimit D= b=nte 1ebi ibni $uthejm than=@ _ Allah na ruaj n:a verb=ria.K? =sht= 1eb&i ib=n $ajthemB i 7iliB kur /:j>hejB merrte nj= bet= e nj= la6s dhe nuk biste me nd>nj= jal=B veCse e shkruante. EB kur vinte nataB ndalej dhe ll>:ariste veten. %undhiri i tha@ A_ dijetar i nderuarL U b= k>h= e :jat= D= jemi ulur 6ran= teje dhe :jat= k=saj k>he nuk ke 6=rmendur asnj= var: n:a vjershat e arab=veB siC b=jn= shum= dijetar= t= tjer=.E1ebi "bnu Kutejmi i tha@ AHd> :j= D= t= thuashB t= shkruhet n= k=t= b>t= dhe t= le2>het n= b>t=n tjet=r. %ua nuk m= vjen mir= D= +it=n e Kiametit n= re:jistrat e mi t= :jenden var:je 6>e/ish.ESujani Allahu e m=shir>t=B ka th=n=@ A%= ka tre:uar %urije Er-1ebij "bn $uthejmi seCd> ve6=r e 1ebiut ka Den= shehura/iB nd>nj=her= nd>dhte D= dikush ta vi/it>nte kur ai ishte duke le2uar Kur&an n= %us&ah e ai menj=her= e mbul>nte mus&ha5n duke m>s dashur t= marre vesh nj=ri se ai le2>n Kur&an.E " th>jn= 1ebi ibni $uthejmit rehat>hu 6ak. Ai i tha. F> 6=r rahati 6> l>dhna. F> l>dhna n= d?nja D= t= rehat>hem n= ahiret.Sha$biTabiini i nj>hur Shabiu ka th=n=@ ISjellja e =sht= sakri57=B /em=r:jer=si dhe ?t?r= e kthjell=t.IIB=hu i sinDert= dhe d> t= sh6=t>shLI8ShaKbiuB rahimehullah9Shk>6i edukues i Umer bin $atabit 8Allahu D>t= i k=naDur 6rej tij9.ShaKbiu 8Allahu e m=shir>t=9 th>shte@ Shk>6i 8edukativ9 D= mbante UmeriB ishte m= hije r=nd= se sh6ata e $a2ha2hit.IKan= th=ne@ Ifilid> De =sht= :>ditur n:a shk>6i i Umerit 6=r nd>nj= :abimB nuk i =sht= kth?er m= atij :abimi.ISeid ibn !hubejrE kane 6?etur Seid ibn #hubejrin@ Kush =sht= njeriu me " dev>tsh=mG U 6=r:ji:j@ 3j= njeri De =sht= lar:uar n:a :j?nahetB mir=6> ahere " kujt>hen :j?nahet e n=nCm>n 6un=n e vet.Seid "bnu #hubejri bu/=Deshi leht=.$a2ha2hi e vuri re dhe e 6?eti@ AF=rse bu/=DeshGESeid "bnu #hubejri@ AFasi Cuditem me :u2imin t=nd 6=r t= th?er urdhrat e Z>titB dhe Cuditem me urt=sin= dhe durimin e Z>tit ndaj teje.EAli ibn "usejnAli bin $usejn r.a. ka th=n=@ KK3jeriu nuk 6=rshkruhet si bujar n=se u je6 at?re t= 7il=ti k=rk>jn=. %ir=6>B bujari u je6 sadaka at?re D= i binden Allahut 6a i k=rkuar ata ndihm=. Bujari nuk d=shir>n al=nderim n:a njer=/it dhe sh6res>n se Allahu d> ta sh6=rblen.KKAli "bn $usejniB- Allahu D>t= i k=naDur me t=LB- i kishte th=n= nj= njeriut@I A b>n vaki D= nd>nj=ri 6rej juve ta us d>r=n n= 2he6in e v=llait t= tij >se nn kulet=n e tij 6nr t= marr= at= D= i nev>jitet 87a 6ara9 6a e 6?etur are v=llain e tijGAi i tha@ 4>.Ali "bn $usejni i tha@ At=her= ju nuk jeni v=lle/=r 6=r hir tn Allahut.I#u)hahidi%u2hahidi th>t=@ A83jeriu9 3uk d> te jete 6rej at?re te 7il=t e 6=rmendin shume All-llahun 6=rderisa nuk e 6=rmend All-llahun n= k=mb=B ulur dhe shtrire.EI3uk ka asnj= dit= e D= nuk deklar>n@ I_ biri i AdemitB s>t t= vi/it>va dhe 6rej s>tit m= nuk d> t= kthehemB andaj mend>hu mir= Cd> t= b=sh me muaLI.%u2hahidiB rahimehullah%u2hahidi duke sDaruar se si t= sh6en:>hemi n:a 6=r:>jimiB ai 6=rmend@ Sh6en:imi 6=r at= se ke n:r=n= mishin e v=llait t=nd =sht= D= ta lavd=r>sh dhe D= t= lutesh 6=r t=.%u2hahidi dAllahu e m=shir>t=L- ka th=n=@ "blisi ka 5 djem ku se7ilit 6rej t?re ia ka 7aktuar nj= det?r=B dhe emrat e t?re jan=@ ThebrB el-E&auerB %usauetB +asim dhe Zulunbur.o Sa 6=r Thebr-in@ Ai =sht= 7aktuar tek atkeD=sit=. Ai i urdh=r>n njer=/it D= t&i :risinrr>batB :>dasin aDet dhe t= basin jal= inj>ran7e kur :>diten me atkeD=si.o el-E&auer@ Ai =sht= 6=r:je:j=s 6=r Zinan= 8"m>ralitetin9. Ai e /bukur>n dhe i th=rrett= tjer=t tek aj>.o %usauet@ Ai =sht= 6=r:je:j=s 6=r :=njeshtrat. Ai d=:j>n nd>nj= lajm dhe ua d=r:>n t= tjer=veB t= 7il=t 6astaj e 6=rha6ineo +asim@ Ai i shaD t= metat e :ruas tek burri i sajB dhe e b=n nerv>/ at= me t=.o Zulunbur@ Ai =sht= i 7aktuar tek tre:jet. Ai e n:rit bamurin 8e s6r>v=s9 atje. Burimi@[[[.islamiejaevertete.7>[email protected]>mZ[ebZinde2.6h6ZakideZ:ajbi-e-shehtaZitemZ159--5-djemte-e-iblisitSelim ibn Abdullah ibn el Umer%asa e ndihm=s D= t= je6 Allahu varet tek nijeti j>t@ n=se D=llimi ?t =sht= i 6l>t=B at=her= edhe ndihma e Allahut =sht= e 6l>t=B 6>r n=se D=llimi ?t =sht= i man:=tB at=her= edhe ndihma e Allahut d> t= jet= e 6ak=t. 8Selim bin Abdullahu9brahim en-*ehaiKur 3ehaiu 6?etej 6=r diCka d> t= v=rehej urrejtja n= ?t?r=n e tij dhe ai d> t= th>shte@ AA nuk mund t= :jeje dik= tjet=r ta 6?esje 6=rveC mejeGE Ai 6> ashtu th>shte@ AUn= 6> basB mir=6> 6> t= :jeja nd>nj= rru:=dalje nuk d> t= bisjaB dhe me t= v=rtet= k>ha kur un= jam dijetar i Ku=s =sht= k>h= e keDe.E8Transmet>het me ku6tim n:a Ebu $ajthemeh n= el-"lm 8nr. 1)199Sujan Eth-Thevri th>t=@ AE 6?eta El-E&ameshin 6=r 6=rul=sin=B e ai me tha@ A_ ThevriB ti d=shir>n t&u b=hesh imam njer=/veB e nuk e di se C&=sht= 6=rul=siaLG E 6?eta "brahim En-3ehaiun 6=r 6=rulesin=B e tha@ A_ E&ameshB d=shir>n t&u b=hesh imam njer=/ve e nuk e di se C&=sht= 6=rul=siaLG 3uk =sht= 6=rul=sia te hash ushDimte >rteB te vesh= veshje te ash6=r dhe te ulesh k>k=nL F=rul=sia =sht= D= t= aut>ritetshmin dhe te varrin t&i shik>sh te barabarte 6ara se v=rtet=s dhe te jesh i 6=rulur 6ara All-llahut ne Cd> >bli:im D= t= =sht= urdh=ruar.EE"alid ibn #e$danTransmet>het se $alid ibn %e&dan Allahu e m=shir>t= ka th=n=@3uk ka nd>nj= njeri vet=m se i ka kat=r s?@ d? n= k>k=n e tij me t= 7ilat i sheh :j=rat e k=saj b>teB dhe d? n= /emr=n e tij me t= 7ilat i shik>n :j=rat e Ahiretit. 3=se Allahuia d>n= t= mir=n r>bit t= tijB Ai ia ha6 s?t= e /emr=sB dhe k=shtu ai e ndien at= D= i =sht= 6remtuar n= b>t=n e 6adukshme. K=shtu D= ai =sht= i ruajtur n:a e 6adukshmja Md=nimiY 6=rmes t= 6adukshmes Msh6=rblimi 6=r t= binduritY.+hehebiuB Sijer A&lam en 3ubela *@5*)Uehb ibn #unebiht=B ka th=n=@3j=her= nj= dijetar e 6?eti nj= dijetar tjet=r m= t= madh se vet= n= dije@ASa d> t= duhej t= nd=rt>jaGE.Ai u 6=r:ji:j@AAD sa t= mbr>n n:a dielli dhe shiu.EAi 6?eti@ASa d> t= duhej t= hajaGEAi u 6=r:ji:j@A%= shum= se aD sa t= len= t= uriturB dhe m= 6ak se aD sa t= n:>6.EAi 6?eti@ASa d> t= duhej t= vishemGEAi u 6=r:ji:j@AAD sa =sht= veshur Fej:amberi "saE.Ai 6?etiGASa d> t= duhej t= DeshjaGEAi u 6=r:ji:j@AAD sa d> t= v=rehej n= ?t?r=n t=ndeB 6>r D= nuk d> t= d=:j>hej /=ri ?t.Ai 6?eti@ASa d> t= duhej t= DajaGEAi u 6=r:ji:j@AKurr= m>s u l>dh s= Dari n:a rika n:a Allahu.EAi 6?etiGASa d> t= duhej t&i shehja ve6rat e miaGEAi u 6=r:ji:j@AAD sa njer=/it d> t= mend>nin se nuk ke b=r= nd>nj= ve6=r t= mir=E.Ai 6?eti@ASa d> t= duhej t&i b=ja 6ublike ve6rat e miaGEAi u 6=r:ji:j@AAD sa d> t= b=nin t= eturin t= 6as>j= shembullin t=ndB 6>r 6a >lur njer=/it 6=r t?.EUehb "bn %unebih ka th=n=@ F?etja me edukat= =sht= :j?sma e dituris= nd=rsa but=sia =sht= :j?sma e jetes=s."asan el Basriu$asan BasriuB rahimehullahB ka th=n=@IKush ban :ara me t? n= eB :ar> me teB mir=6> kush b=n :ara me t? 6=r d?njaB leja n= ?tI$asan el Basriut i than=@ KAta njer=/ na e kaluan me kuaj t= sh6ejt=B nd=rsa ne 6> e7im me 7a :>mar= t= Cal=.K Ai iu tha@ K3=se jeni duke e7ur n= rru:=n e t?reB sh6ejt=d> t&i arriniK.K=t= d>meth=nie e v=rtet>n $asan El-Basriu me nj= ra/= t= shkurt=r@ AKush e njeh Z>tin e vetB d> ta d>j= At=.E+hjet= shkaDe se si t= arrihet k=naD=sia e AllahutB Abdula/i/ %ustaa$asan el Basriu ka th=ne@A+ije se nuk mund ta duash Allahun derisa ta duash bindjen ndaj TijLE$asani ka th=n=@A+ituria =sht= d? ll>jesh@ dituria D= =sht= sh6rehje si6=raD=s>re e :juh=sB kj> =sht= ar:ument i Allahut kund=r bijve t= AdemitJ dhe dituria D= /= rr=nj= n= /em=r dhe kj>=sht= dituria e d>bishme.E 8+arimiuB nr. )-, dhe "b=n ebi ShejbeB v=ll. 1)B D. ')5B th=nia =sht= sahih.9F=rul=sia n= nama/B "b=n 1e2heb el-$anbeli$asan el Basriu ka th=n=@AAllahu d> ti d=r:>j= :jasht= d=nime atij D= e d>n= d?njan= dhe i je6 6=r6ar=si asaj ndaj AhiretitB tre d=nime n= k=t= b>t= dhe tre n= b>t=n tjet=r. Sa 6=r at> tre D= jan= n= k=t= b>t=B at> jan= sh6resa dhe ilu/i>ni i 6asjes s= nj= jete t= :jat= D= nuk ka undB lakmi e madhe D= nuk l= vend 6=r t= Denurit i k=naDurB dhe humbja e =mb=lsis= s= adhurimit. Sa 6=r at> tri n= AhiretB at> jan= n:jarjet e hidhura n= +it=ne cj?kimitB ll>:ari e ash6=rB dhe keDardhje t= 6aundme.EAHka =sht= d?njaja 6=rveC se nj= =nd=rr D= njeriu D= be e sheh d ai k=naDet n= t= 6ak k>h=B dhe 6astaj /:j>het D= t= 6=rball>het me realitetin.E $asan el Basriu$asan el Basriu ka th=n=@ A%e t= v=rtet= Allahu e be:at>n njeriun aD sa d>n= AiB mir=6> n=se r>bi nuk e al=nder>n Allahun 6=r at>B Ai i shnd=rr>n at> n= burim t= d=nimit.E F=r k=t= ars?e dijetar=t e kan= Duajtur al=nderimin Ar>jaEB se6se i ruante mir=sit= t= 7ilat i 6>sed>n njeriuB si dhe Asjell=siE se6se sjell mir=si D= i mun:>jn= atij." mbaj mend njer=/it t= 7il=ve u =sht= >ruar kj> b>t= 6=r6l>t bukuriB 6>r e kan= reu/uar duke iu rik=suar 6=r:je:j=sis=. !allahiB sKka njeri D= e ka 5tuar k=t= b>t= e t= m>s e ket= humbur dinjitetin dhe en=. $asan el Basri rahimehullah3uk Cuditem 6rej askujt sikur 6rej njeriut D= mend>n se dashuria ndaj k=saj b>te nuk h?n n= m=katet e m=dha. Fasha Z>tinB ta duash k=t= b>te =sht= nj= nd=r m=katet m= t= m=dhaL A thua nuk kan= lindur t= :jitha m=katet tjera 6rej k=saj b>teGL $asan el Basri rahimehullahTransmet>het se Umer ibn Abdul A/i/ nj=her= i kishte shkruar $asan el Basriut D= tamerr nj= k=shill= 6=rmbledh=se n:a aiB k=shtu D= $asani i shkr>i@ A+?njaja e hut>n dhe e 6re>ku6>n /emr=nB nd=rsa /uhdi e Det=s>n /emr=n dhe tru6in. %e t= v=rtet=B Allahu d> t= na 6?es 6=r :j=rat hallall D= i kemi :=/uarB e si =sht= 6una 6=r at> haramLEBejhakiuB n= Zuhd el KebirB nr. ',F> ashtu n:a jal=t e bukura t= $asen el-BasriutB Allahu e m=shir>t=B jan= edhe jal=t e tij t= 7ilat ia shkr>i n= let=r _mer "bn Abdula/i/itB Allahu e m=shir>t=B ku th>shte@ I+> ta 6=rshkruaj t? d?njan= nj= >r= nd=rmjet d? >r=veB nj= >r= ka kaluar dhe nj= >r= vjen dhe nj= >r= n= t= 7il=n je ti. Sa i 6=rket t= kaluar=s dhe asaj D= vjennuk d> ta shij>sh k=naD=sin= e as belan= e t?re. +?njaja =sht= nj= >r=B n= t= 7il=n ti je n= t= 6randaj le t= m>s mashtr>j= nj= >r= 6rej #henetit t= t= sht?j= n= /jarr. +ije se dita =sht= m?sa5ri ?tB ka ndenjur te ti dhe 6as 6ak d> t= ikB e 6> D= se e sh=rben mir= d> t= d=shm>j= 6=r t?B d> t= lavd=r>j= t? dhe d> t= jet= e sinDert= me t?. E 6> De se nuk e sh=rben mir= at=her= aj> 8dita9 d> ta kthej= sh6in=n 6ara s?ve tu. K=ta t= d? dit= jan= si shembulli i d? v=lle/=rveB njeri ka ndenjur te ti si m?sa5r dhe ti je sjell= keD me t=. Fas 6ak vjen i d?ti dhe te th>t=@ Un= erdha te ti 6as v=llait timB mir=6> mir=sia j>te ndaj meje e shin j> mir=sin= ndaj v=llait tim e kj> ll>:aritet alje6=r t? 6=r at= D= ke b=r=. F> D= se m= res6ekt>n mua 6=r k=t= D= ka n:elur d> t= 5t>sh at= D= ke humbur.+ije se aj> e 7ila t= ka n:elur 6rej jet=s t=nde nuk mund t= 6a:uhetB 6> edhe n=se e tub>n t=r= d?njan= nuk mund ta 6a:uash dit=n e 7ila i ka mbetur 6r>narit t= saj. Frandaj m>s e shit dit=n e 7ila nuk 6a:uhet me d?njan= 6=r6>s me vler=n D= e ke. +ije se i vdekuri nuk ka n= d>r= at= D= e ke tiB 6randaj 6> De se nj= t= vdekurit d> ti thuhej@ Kj> =sht= d?njaja 6rej n= 5llim e deri n= mbarim t= sajB /:jidh >se d> tKia leshat= =mij=s t=nd >se /:jidhe nj= dit= 6=r t= 6unuar 6=r veten t=ndeB ai 6a d?shim d>ta /:jidht= t= d?t=n. Frandaj Car=d> D= tKi >r>sh atij ai d> ta /:jidhte nj= dit= t= vetme t= 6un>j= mir= 6=r vetenB duke ia ditur vler=n asajB madje 6> ti thuhej t= /:jedh nd=rmjet nj= >r= t= vetme nuk d> ta /=vend=s>nte at= me as:j= tjet=r. 4> vet=m kaD 6>r edhe nj= jal= e vetme 6=r t= d> t= ishte m= me vler= se Cd> :j= tjet=r.Frandaj shr?t=/>je dit=n t=ndeB shik>je mir= k>h=nB vler=s>je Cd> jal=B si dhe ki kujdes m>s t= t= hiDen k=t> jale n:a mendja n= veCanti 6ara vdekjes. %>s mend> se k=t> jal= nuk jan= ar:ument.Allahun e lusim :jith=ve t= na b=j= d>bi k=shilla dhe na dhasht= 6=rundim t= mir=.!e selamu alejkum ve rahmetullahu ve berekatuhu.I 8$iljetul EulijaB 'Z1))B1)*9Ku jemi ne n:a m>rali i sele5t t= t= 6ar=ve tan= t= mir=B Abdula/i/ "bn 3asil El-#hulejlB Behaudin "bn !ehb "bn (atih Akil%e aD dije sa kemiB nuk dim= D= Allahu t= urrej= 6rej :j=rave D= ka krijuar m= shum= se k=t= b>t=. 8$asan el Basriu9Frij=si i drejt= dhe asket _mer bin Abdul A/i/B Abdurrahman ibn #heu/i $asan el Basri@ i mbaj mend njer=/it D= jan= sjell= ndaj k=saj b>te si ndaj amanetit t= dh=n= n= ruajtjeB t= 7ilin n= und ia kan= kth?er 6r>nar=ve t= v=rtet=.$asan el Basriu nuk ka le2uar lib=r 6a 6asur abdes.+isa e kan= 6=rshkruar $asan Basriun duke th=n=@Kur vinte ai na dukej se sikur ishte duke ardhur n:a varrimi i nd>nj= t= a=rmiB kur rrinte ulur sikur ishte r>b D= d> t&i 6ritej k>kaB kurse kur 6=rmendej /jarri sikur ai ishte krijuar vet=m 6=r t=.ETh>t= $asan Basriu@ AKam arritur njer=/ t= till=B D= kur binte i rridhnin l>t si6=r aDeveB n:a rika e All-llahut. %und dhe t= Dante dhe e sh>Dja D= binte n= krah t= tij nuk ndiente :j=. 3d>dhte D= dhe mund t= bised>nin dhe ai DanteB 6a ku6tuar :j= e sh>Dja.EBesimtari i menCur dhe mendjem6reht= e sht>n rik=n e vet ndaj d=nimit t= Allahut t= aart=suarB sa her= D= Allahu i aartmadh=ruar ia sht>n t= mirat. d $asan el Basriu$asani radijAllahu 6> Dante. Kur u 6?et se 6se 6> Dante tha@ ;rik=s>hem se nes=r d> t= :juhem n= /jarr.&$asan el Basriu ka th=n=@ I3jeriu me i d=sh6=ruar dit=n e :j?kimit =sht= ai i 7ili e 6=rd>re be:atin= e Allahut 6=r tKi bere m=kat Allahut.I$asan el-Basriu rahimehull-llah kishte th=n=@ASikur t= kishin e7ur me krenari sikur kuajt vra6uesB e k>k=n ta kishin n:ritur lart= sikur deveB nd=rsa /emrat t&i ken= me m=katB k>t e kan=B se6se Allahu 6ad?shim e 6>sht=r>n at= D= =sht= m=katar.EUrt=sia e s6r>v=sB "bn Kajjim El #heu/ije$asan el-Basriu rahimehullah ka th=n=@ _ bir i Ademit. E ka kund=rshtuar %usa alejhis-selam $idrin tri her=B edhe i ka th=n= $idri@ Kj> =sht= ndarja mes meje edhe teje. A nuk ke rik= ti D= dit= 6as dite me dhjet=ra her= e kund=rsht>n Allahun 2hel-le ue ala m>s 6=r nj= m>ment 6> t= th>t=@ AKj> =sht= ndarja mes %eje edhe teje.Ei $umb=n r=nd=sin= e t?re tek Z>tiB e i la t= m=kat>jn=. i Z$asan el BassriuZ$asan el BasriuB rahimehullahB ka th=n=@I3=se nuk ke mund=si t= /:j>hesh 6=r nama/ t= nat=s dhe t= a:j=r>sh 8na5le9 dit=nB at=her= dije se ke arritur kulmina7i>nin e kr?erjes s= m=kateve.Si 6as>j= e m=kateve tKi 6riv>hesh n:a nama/i dhe a:j=rimi vullnetar=.It=B ka thene@A_ bir i AdemitB kur shejtani te 6=sh6=rit dhe te t=rheD 6=r te kr?er nj= m=katB a6> sh6irti ?t d=shir>n ta kr?eje at=B kujt>i vetes at= D= Allahu te ka n:arkuar n= aibrin eTijB t= 7il=n sikur ta mbante at= nj= malB d> te 6=rulej dhe th?hej.EHd> dit=B n= t= 7il=n nuk b=n m=kat ndaj Z>titB =sht= est= 6=r t?.$asan el-Basriu Allahu e m=shir>t=!aldet Kamberi d a7eb>>khtt6s@ZZ[[[.a7eb>>k.7>mZvaldet.kamberiZ6>stsZ10'0*519*.''.99)1$asen el Basriu kur kishte d=:juar disa njer=/ D= 6> 6>lemi/>nin mes vetiB kishte th=n=@A!=rtet k=ta njer=/ jan= m=r/itur n:a ibadetiB jal=t u vin= m= leht=B u =sht= 6ak=suar rika ndaj AllahutB andaj dhe jal>senE.El-$asan Basriu ka th=n=@ AB=ni shum= isti:arB kur jeni n= sht=6it= tuajaB n= tr?e/attuajaB n= udh=timB n= 6ijet>reB n= nd>nj= takim a6> kud> D= t= jeniB se6se ju nuk e dini se kur mund t= l=sh>het bereDeti.E+ashuria ndaj AllahutB "mam El-Bejhaki"mam "bn 1e2heb el-$anbeli@ " ishte th=n= $asanit@ AA nuk tur6=r>het r>bi te beje m=kat 6astaj te 6end>hetB 6astaj 6=rs=ri te beje m=kat 6astaj 6=rs=ri te 6end>hetGEAi tha@ Shejtani d>n= 6ik=risht k=t=. Kurr= m>s u ndalni n:a 6endimi.E 8#hamiul ulumiB D. '059$asan Basriu ka th=n=@ A_ bir i AdemitL 3= t= v=rtet= ti je nj= :rumbull dit=sh. Sa her= D= ik=n nj=ra 6rej t?reB ik=n dhe nj= 6jes= e j>tja.E4eta e d?njas= =sht= tre dit=@ Sa 6=r dit=n e djeshmeB aj> u /hduk me Cd> :j= D= kishte n= t=. Sa 6=r dit=n e nes=rmeB nd>shta kurr= nuk d> ta sheh at=. Sa 6=r dit=ne s>tmeB aj> =sht= e j>tjaB k=shtu D= 6un> n= t=. $asan el Basriu rahimehullah$asan Basriu ka th=n=@ Kam arritur njer=/ De e ruanin k>hen me shume se. ju ruani 6arat= tuaja.$asan Basriu MrahimehullahY th>t=@A1uaju n:a /varritja se6se ti vlen me 8shr?t=/imin9 dit=n e s>ditB e j> me dit=n e nes=rme.EBekir $alimiB Shte:u i +ijesB MD '9'YKurse $asen el Basriu th>t=@AKurani ka /britur 6=r t= 6unuar me t=B kurse le2imin e tij njer=/it e kan= b=r= 6un=E.Transmet>het se $asan Basrij ka th=n=@AAta D= ishin 6ara jush Kuranin e shihnin si 6>r>si 6rej Allahut a//e ue 2helB e studi>nin dhe e medit>nin t=r= nat=nB nd=rsa dit=n e 6raktik>ninE.$asan el Basriu ka th=n=@AKushd> D= d=shir>n t= dij= se kush =sht=B le t&ia 6re/ant>j= veten Kur&anit.EI_ biri i AdemitB Car= d> t= madh=r>sh n= en= t=ndeB n=se e 6=rbu/ nama/inGLI8$asan El-BasriuB rahimehullah9Ka shku nj= njeri t= $asan el-Basriu rahimehullah dhe ka th=n= se nuk 6> mundet me al nama/ nate. " =sht= 6=r:ji:jur@ A%>s i b=n :j?nah dit=nB Ta mund=s>n me i ndejt= n= k=mb= nat=n.E3ama/i i nat=sB Enis 1ama" tha nj= njeri $asan el Basriut@ 3uk 6> mundem te /:j>hem nat=n.Ebu Seid - $asan el Basriu@ A ke 6are nd>nj= Deveritar nd>nj= minist=rB De mas >rarit 6un=s 6ran>n nd>nj= tjet=r 6>s t= dashurit. Behu i dashur te AllahuB Allahu ta leht=s>n :jumin t=nd.Sadullah Bajrami - Si e kaluan te 6aret tan= 1ama/aninE m=shir>t= Allahu njeriun i 7ili mend>n dhe merr m=simB v=/h:>n me kujdes dhe nesit te vet ia ku5/>n lakmin=. d $asan el-Basriu$asani ka th=n=@ AKushd> De e sheh vet=m ushDiminB 6ijenB dhe veshjet si mir=si 6rej AllahutB d> te th>t= se =sht= i ku5/uar ne dituriB dhe se k>ha e d=nimit te tij =sht= a=r.E$asan Basriu duke >lur 6=r tenden7=n e s?eaD=sis= tha@ ABet>hem n= At= n= d>r=n e t= filit =sht= sh6irti imB askush nuk mend>n se =sht= i si:uruar n:a s?eaD=sia 6=rveC hi6>kritit dhe askush nuk rik=s>het n:a aj> 8s?eaD=sia9 6=rveC besimtarit.E3j=/et rru:=t e s?eaD=sis=B Selman el-aude$asani radijAllahu anhuB 6> Dante. Kur e 6?eten se 6se 6> Dante u 6=r:ji:j@ A(rik>hem se nes=r d> te :juhem ne /jarr.E$asan el Basriu rahimehullah ka th=n=@ ATur6i dhe res6ekti jan= d? 6rej 7il=sive t= miraB t= 7ilat n=se :jenden tek nj= 6ers>n e n:ren= lart at=.E1re:ullat e arta t= t= 6areve 6=r v=lla/=rine e besimitB +r. Abdullah (ere2hullahTransmet>het se $asani ka th=n= D= Sumrah i ka tre:u atij se djali i tij nuk mund t= binte t=r= nat=n. Ai e 6?eti n=se djali i tij hante shum= dhe ai i tha D= 6>. K=shtu D= ai tha@ A3=se ai vdesB un= nuk d> t&ia ali nama/in e 2hena/es atij.Er=n e t= 7ilit =sht= sh6irti imB un= kam jetuar mes njer=/ve t= 7il=t kurr= nuk 6>r>sitnin t&u 6=r:atitej ushDim. 3=se dikujt 6rej t?re i shtr>hej 8ushDimi9B hanteB ndr?she mbetej i heshturB dhe s&e kishte 6=r :ajle se a ishte 8ushDimi9 i n2eht= a6> i t>h=tE.8Ebu 3uejmB $iljet el-Eulija ,@'-09Ukbe el-1asibi transmet>n se ka h?r= n= sht=6in= e $asanit derisa ai ishte duk= n:r=n= drek=n. $asani n:ulte k=mb= D= ai t= hanteB mir=6> ai i tha se ishte n:>6urB 6as k=saj $asani thaB ASubhanAllahL A han %?slimani derisa n:>6et aGLETh>t= $asan el Basriu Inuk e :jen besimtarin 6=rveC se n= vet ll>:aritje 8vet=D>rtim9I$asan Basriun nj= dite e 6?eten@ AHar= kane /emrat t>na De kur na bet nuk 6=rkujt>henB a m>s valle kane rene ne :jum=G $asani tha@ ATe ishin ne :jum= d> te ishte me mire. At> /emra kane vdekurB se6se terenit ne :jum= kur e l=kund /:j>het. 3d=rsa te vdekurin kur e l=kund nuk /:j>het.E3a ka tre:uar Ebu Abdullah Su5uB se _mer bin AbdulA/i/i i kishte shkruar $asanit dhe i th>shte@ I%e k=shill>B 6>r shkurt.I$asani ia ktheu@ Icjeja kr?es>re De mban 6en: 6=rmir=simin t=nd dhe te at?re De jan= ne d>r=n tende =sht= /uhdi ndaj k=saj b>te. Zuhdi behet me bindje te 6l>teB bindja arrihet duke medituarB nd=rsa meditimi duke marre m=sim. 3=se ti medit>n 6=r :jendjen e k=saj b>teB nuk d> ta sh>h=sh te ars?eshme De ta shes=sh veten tende 6=r te. cjithashtu d> te sh>h=sh se d> te res6ekt>sh vetenB duke e n=nCmuar d?njan=B se6se kj> b>te =sht= atkeD=si dhe sht=6ia e shkujdesjes.ISeleme ib=n Amiri 8Allahu e m=shir>t=9 tre:>n@AE al=m 2human= me $asan Basriun 8Allahu e m=shir>t=9 dhe 6as nama/it u tubuam rreth tijB kurse ai 5ll>i t= Daj=. E 6?et=m 6se 6> DanteB kurse ai 5ll>i t= Daj= edhe m= shum=B e 6astaj tha@AE si t= m>s DajGL Sikur t= 6araDitej n= d?ert e k=saj 2hamie nj=ri n:a sh>k=t e t= +=r:uarit 86aDja dhe m=shira e Allahut D>t= mbi t=9B te ne 6rej "slamit nuk d> t= njihte as:j=B 6>s kiblesB n:a e 7ila drejt>hemi n= nama/.$asan el-Basriu 6=r urt=sin= e dev>tshm=ris= s= tij ka th=n=@- 4am bindur se 6un=n time nuk e kr?en askush 6=rveC mejeB andaj i jam 6=rveshur 6un=s.- 4am bindur se rri/ku im nuk i shk>n dikujt tjet=rB andaj D=ndr>va i Det=.- 4am bindur se Allahu m= mbik=D?r n= 7d> :jendje timen andaj u tur6=r>va D= t= m= sh>h= duke m=katuar.- 4am bindur se vdekja m= 6rnt andaj kam 5lluar t= 6=r:atitem 6=r t= takuar Z>tin tim.cjithashtu El $asani ka th=n=@ A+isa njer=/ u mashtruan n:a sh6resat 6=r aljeB derisa ata u lar:uan n:a kj> b>t= 6a u 6enduar. 3d>nj=ri 6rej t?re mund t= th>t= se kj> nd>dh se6se un= mend>j mir= 6=r Z>tin timL c=njenB se6se 6> t= mend>nte mir=B at=her= ai d> t= 6un>nte mir=LES=mundja dhe "laDiB "bn Kajjim el-#heu/ije$asan El-BasriuB All-llahu e m=shir>t=B th>t=@ AK=rk>ni =mb=lsin= n= tri :j=ra@ n= nama/B dhikr dhe n= le2imin e Kur&anitB e n=se nuk e :jeni dijeni se d?ert i keni t= mb?llura.E+hjet= shkaDe se si t= arrihet k=naD=sia e AllahutB Abdula/i/ %ustaa$assan el Basriu@ Kush th>t= se =sht= i bindur se ka me e taku Allahun nes=r me dh=n= ll>:ariB =sht= duke :=nj?er. KeDardhja si shkak i 6endimitB nj>hja e nesitB Enis 1ama$asan Basriu bet>hej n= Allahun dhe th>shte@ISe7ili D= e n:rit lart= d=rhemin Allahu at= d> ta n=nCm>j=I.I3j= n:a shenjat D= Allahu nuk e 6ran>n r>bin e vetB =sht= kur ai merret me 6un= D=nuk i 6=rkasin.I$asan El Basiru - Allahu e m=shir>t=L$asan el Basri@ T= mrekulluesh=m kane Den= njer=/it e s= v=rtet=sB kur shk>6i i _merit 8Allahu D>t= i k=naDur me t=9 ka Den= m= i res6ektuar se sh6ata e $a2ha2hit.3j= dit= 6ran= Basr=s kal>i nj= beduin dhe tha@ AKush =sht= />t=ri i k=tij D?tetiGE 3jer=/it i than=@ A$asan el-BasriuE Beduini i 6?eti@ A%e C&=sht= b=r= />t=riGE 3jer=/it i than=@ A"shte i 6anev>jsh=m 6=r d?njan= e t?reB kurse ata ishin t= nev>jsh=m 6=r diturin= e tij.E... ka th=n= $asan 8el-Basri9 kur de:j>i nje :ru6 njere/ish duke 6>lemi/uar@ IKeta njere/ jane mer/itur n:a adhurimiB te >lurit u =sht= bere :je e lehte dhe dev>tshmeria e t?re =sht= /v>:eluarB 6randaj basin keshtu.I Transmet>i Ahmedi ne IZuhdI dhe Ebu 3uajmine I$iljeh.I_ njer=/B kur dikush n:a ju ia t=rheD v=rejtjen dhe e D>rt>n 6=r diCka sh>kun e vetB ai e 6ran>n D>rtimin dhe v=rejtjen. F>rB Cka behet me at= te 7ilin Allahu i aart=suar eD>rt>n dhe ia t=rheD v=rejtjenB kurse ai 6=rs=ri va/hd>n sikur te m>s jete D>rtuarGL Allahu i aart=suar th>t=@IA m>s u si:uruan ata 6rej nd=shkimit te AllahutG 3uk si:ur>het kush 6rej rik=s se nd=shkimit te AllahutB 6>s njer=/ve te humbur.I 8AraB 999A nuk i Cuditeni atij i 7ili vet=m ar:=t>hetB bet 6a nev>je dhe 6=r :jithCka =sht= i 6akujdessh=mB 6=rderisa ai ne realitetB shk>n kah #heneti a6> #hehenemiB se6se nuk e di ne 7ilin 6rej t?re e ka vendinGL 8$asan el Basriu rahimehullah9Abdul Uahid bin Zejdi na 6=r7jellB se $asani " kishte shkruar _mer bin Abdul A/i/itB ku " th>shte@ _ 6rij=si i besimtareveL h=ndrimi " :jate t= sh6ie drejt mbarimit. F=r5t>n:a e 6=rk>hshmja D= nuk mbetet 6=r D=ndrimin t=nd t= 6=rhersh=m D= nuk mbar>n. SelamL Kur _meri e le2>i letr=n 5ll>i t= Dante dhe tha@ %e k=shill>i Ebu Seidi shkurt dhe sakt=.#hunejdi na 6=r7jellB se e ka d=:juar Seriun t= th>t=@ I3j= her= $asani i shkr>i _mer bin Abdul A/i/itB ku i th>shte@ISikur t= kishe jet=n e 3uhutB sundimin e SulejmanitB bindjen e "brahimitB urt=sin= e aukmanitB :jithsesi se 6=r6ara t= 6ret tmerri i vdekjes dhe 6as saj vij>jn= d? vende@ n=se nuk shk>n tek nj=riB d> t= shk>sh tek tjetri.I_meriB kur i le2>i k=t> jal= 5ll>i t= Dante me d=nes=.Kur i ka nd>dhur $asan el-Basriut nd>nj= :=/im i madh e kan= 6?etur@ Anuk 6> :=/>hesh shum=G U 6=r:ji:j@ Fritja e s6r>v=s 6> ma d>b=s>n k=t= :=/im.3jer=/it nuk mund ti b=nin 6?etje el-$asanit 6=r shkak t= rik=s 8res6ektit9 ndaj tijB dhe student=t e tij m= t= a=rt mblidheshin dhe i th>shin nj=ri tjetrit D= dikush ta 6?este at=. F>r 6astaj kur shk>nin n= derset e tij nuk mund t&ia shtr>nin 6?etjen d deri n= at= 6ik=B saD= kal>nte nj= vit 6a e 6?etur 6=r shkak t= res6ektit ndaj tij. _ njeriB m>s u mashtr> me th=nien se njeriu =sht= me at= D= e d>. 3uk d> t= jesh me mir=b=r=sit 6=rderisa t= m>s 6un>sh si ata. $asan el Basriu rahimehullah+uke kaluar 6rajn= nj= njeriu i 7ili Deshej me /= t= lart=B $asani e 6?eti@+jali imB a e ke l=ne 6as vetes Ur=n e SiratitG Fse e t=r= kj> DeshjeB Allahu t= m=shir>t=GL +ije se 6una =sht= m= seri>/eL Thuhet se k? njeri kurr= m= nuk ka Deshur." kam 6ar= shtat=dhjet= 6jes=marr=s t= betej=s n= Bed=r. F> tKi kishit 6ar=B d> t= th>shit@ IT= CmenduritLI F>rB 6> ta shihnin ata m= t= mir=n tuajB d> t= th>shin@ IK=ta nuk kan= kurrar= t= mir=LIB e 6> t= shihnin m= t= keDen tuajB d> t= 6=rund>nin@ IK=ta nuk bes>jn= n= dit=n e dh=nies s= ll>:aris=LI $asan el Basri rahimehullahTransmet>het se $asan el Basriu rahimehullah ka th=n=@A3=se njer=/it d> ta lusnin Allahun kur s6r>v>hen me udh=heD=sit e t?reB Allahu d> t&ua leht=s>j= at?re dhimbjenJ mir=6> ata iu drejtuan sh6at=sB k=shtu D= mbeten tekaj>. +he asnj= e mir= nuk i s>lli aj>.EFastaj ai re7it>i 8Kur&an -@1)-9@E atij 6>6ulli D= ishte i n=nshtruar i trash=:uam lindje e 6er=ndim t= t>k=sB D= 3e e bekuam 8me t= mira9B nd=rsa 6=r durimin D= 6at=nB u 6l>t=sua jala m= e mir= 86remtimi i v=rtet=9 e Z>tit ndaj beni israilveJ rr=nuan at= D= b=nte ara>ni i tijB si dhe at= D= kishin nd=rtuar ata.8"bn Ebi $atimB TesiriB nr. ..9-9$asan el Basriu ka th=n=@A6jes me ushDimB dashuria e :jumitB dhe dashuria 6=r relaksim.E$asan el Basriu rahimehullah ka th=n=@A%e t= v=rtet=B d>b=si n= "manin t=nd =sht= D= je m= i lidhur me at= D= 6>sed>n se sa me at= D= =sht= n= +>r=n e Allahut.EM#hemiul Ulum uel $ikem@ '0-Y3j= njeri i tha $asan el Basriut rahimehullah@ AKa njer=/ D= rrin= me t? D= t= :jejn= :abimet e tuaLEAi u 6=r:ji:j@ A3jer=/it jan= t= 6ak=naDur me Krijuesin edhe 6se Ai i urni/>n ataB si mund t= jen= t= k=naDur me nj= krijes= sikur ataGE3j= njeri nj=her= i tha $asan el Basriut@ A%= k=shill>.E Ai ia ktheu atij njeriu@ A3:riti urdhrat 8jal=t9 e Allahut kud> D= jeB Allahu d> t= t= n:rit= t? kud> D= je.$asan El-Basriu th>t=@ ASikur e sh>h "slamin D= vjen n= +it=n e Kiametit. Shbet>n ?t?rat e njer=/ve dhe th>t=@ ;_ Z>tB k? m= ka ndihmuar e k? m= ka 6>sht=ruarB derisa arrin te _mer bin $attabi. E merr at= 6=r d>re dhe th>t=@ ;_ Z>tB isha :aribB " 6anj>hurB derisa k? burr= u b= m?slimanLET= mrekulluesh=m kan= Den= njer=/it e s= v=rtet=sB kur shk>6i i _merit 8Allahu D>t=i k=naDur me t=9 ka Den= m= i res6ektuar se sh6ata e $a2ha2hit. $asan el Basri rahimehullahI" menCuri duhet ti bet inj>rantit ashtu siC i bet mjeku te s=muritLI$asan El Basri- !e6ra e nj= 6ers>ni n= mesin e nj=mij= njer=/ve ka m= te6=r ndikim se jal=t e nj=mij= njer=/ve drejtuar nj= 6ers>ni.Z $asan el BasriuB Allahu e m=shir>t= ZFredikues =sht= ai D= i k=shill>n njer=/it me ve6ra 6ers>nale dhe j> vet=m me jal=.$asan el-Basriu rahimehullahE kan= 6?etur $asan el-Basriun rahimehullah@ AA ben= nd>nj=her= shejtaniGEKa th=n=@ A3uk ben=B se 6> t= binte d> t= 6ush>nim nd>nj=her=.EK>nbikti mes njeriut dhe shejtanitB Enis 1ama$asan el Basriu nuk ka le2u lib=r 6a 6as abdes.Talk ibn el "abibTransmet>het se Talk ibn $abib rahimehullah ka th=n=@ AE drejta e Allahut =sht= shum= e madhe dhe e r=nd= D= ta 6=rmbushin krijesat dhe mir=sit= e Allahut jan= jasht=/ak>nisht shum= 6=r tu num=ruarB k=shtu D= ju duheni t= mbeteni t= 6enduarBn= m=n:jes dhe n= mbr=mje.E"bn Ebi +unjaB el TeubeB nr. ,'Talk ib=n $abibi kur ishte 6?etur 6=r takvan= kishte th=n=@ AT= jesh i n=nshtruar 6ara Allahut mbi drit=n e AllahutB me sh6res= t= sh6=rblimit t= Allahut. 3=se i shman:esh m>sn=nshtrimit ndaj Allahut mbi drit=n e AllahutB duke u rik=suar n:a d=nimi i AllahutE d Sh=n>n "b=n %ubareku n= El-Zuhd nr. *-) me isnah sahih.#uhammed ibn SirinI3jeriu D= m= s= te6=rmi ka :j?nahe =sht= ai D= i num=r>n :j?nahet e tjer=ve.I 8%uhamed b. Sirin9Edhe n= =nd=rr kur sh>h nd>nj= em=rB e uli shikimin. %uhamed ibn Sirin%uhammed bin Sirini@ 3=se d>n= ta kesh /emr=n e 6ast=rB duhet De k=t> tri ku6timeti kesh :jithm>n= 6aras?sh@1. Te jete :jithm>n= 6re/ent te aiB se Allahu =sht= i !etmi De merit>n te adhur>het.'. +ita e cj?kimit d> te vije 6a 6ike d?shimi.). Allahu d> t&i rin:jalle te :jith= ata De jan= ne varre.Kur ka hi %uhammed ibn Sirini ne bur: ka th=n=@ K=tu kam hi 6=r shkak ten je :j?nahu De e kam bere 6ara *0 viteve. E kam 6a nj= njeri te shkrete e " kam th=n=@ E m>re ukaraB m>re miskin. E 6=r shkak te k=saj Allahu me ka bere tash ukara e miskinB 6=r me e 6a D?sh =sht=.Ata i kane 6as :j?nahet e 6aktaB kane mujt mi numeru.Kur e kishin bur:>sur "b=n SirininB Allahu e m=shir>t=B dikush 6rej :ardian=ve i kishte th=n=@AKur t= b=het nata ik tek amilja j>teB e kur t= b=het m=n:jesi eja 6ra6=LE"b=n SirinB Allahu e m=shir>t= i th>t=@ A4> 6asha AllahunB nuk t= ndihm>j= 6=r ta tradhtuar sulltanin 86usht=tarin9LE8Terih& Ba:&dad 5Z))*9Kur "bn Sirini 6?etej n= lidhje me nd>nj= :j= 6rej hallallit a6> haramit n:j?ra e tij ndr?sh>nte dhe ai vet= b=hej ashtu sikurse t= ishte nj= 6ers>n tjet=r. 8Trasnmet>het n:a "bn Sa&d 8-Z1959B el $atibi n= el (akih uel-%uteekkih 8'Z1,-9 dhe isnadi i saj =sht= sahih."bn Suri transmet>n se "bn Sirini 8Allahu e m=shir>t=9 ka th=n=@ Un= e di shkakun 6se kam mbetur b>r2hli n:a m=kati imB kur i thash nj= 6ers>nit@ _ mubis d i alimentuar. Fastaj va/hd>n ibn Suri dhe th>t=@" thash= ebu Sulejman Edaranit 8Allahu e m=shir>t=9 6=r k=t= jal= t= "bn SirinitB e aima ktheu@ Kan= 6atur aD 6ak m=kate sa D= e kan= hetuar n:a ju vin t= k=DijatB kurse mua dhe t? na jan= shtuar aD shum= m=katet sa D= nuk e dim se n:a na vijn=t= [email protected]:en-e-t?re-ndaj-allahutZTavusiTavusi ka th=n=@ A3uk mund ta 6aramend>j se dikush ben= :jat= 6jes=s s= undit t= nat=sLE#ejmun ibn #ihranTransmet>het se %ejmun ibn %ihran d Allahu e m=shir>t= ka th=n=@Kam Den= n= mesin e njer=/ve 6ara t= 7il=ve m= vinte tur6 t= bisja. +he kam Den= n= mesin e njer=/ve D= e bitnin vet=m t= v=rtet=n >se heshtnin. +he kam Den= n= mesin e njer=/ve D= kurr= nuk e kan= 6ar= Diellin@ s?t= e t?re kurr= nuk kan= shiku lartB n:a rika 6rej Z>tit t= t?re.Ebu Bekr el +ajnuriB El %u2halesah ue #heuahir el "lm 5@'1)Transmet>het se %ejmun ibn %ihrani radijAllahu anhu ka th=n=@3jeriu nuk mund t= jet= njeri i dev>tsh=m derisa nuk e ll>:arit veten ashtu siC e ll>:arit >rtakun e tijJ dhe derisa ta dij= se 6rej n:a e merr veshjen e tij si dhe ushDimin dhe 6ijen.Ueki ibn el #herrahB E/-ZuhdB !=ll. 1B D '-0%ejmun ibn %ihran@ 3uk 6=r5t>n n:a kj> b>t= askushB 6=rveC d? njer=/ve@ 1. 3jeriu D= va/hdimisht an:a/h>het n= 6endim '. 3jeriu D= va/hdimisht an:a/h>het n= n:ritje.%ejmun ibn %ehrani th>t=@ AF=rmir=simin e /emr=s e kam shijuar n= ndej=n me dijetar=t.E%ejmun bin %ehran 86rej tabiin=ve t= nj>hur9 ka th=n=@ IAsnj=her= m>s b=j 6>lemika n= C=shtje t= es=L %>s 6>lemi/> me t= dijshmin dhe as ne inj>rantinL 3jeriu i dijsh=mB ta th>t= at= D= duhet th=n= me dije dhe nuk i interes>n are se Car= ti ve6r>nL 3d=rsa inj>rantiB t= 2hel>/>n 6=r at= D= ti 6>sed>n dhe nuk t= bindet n= at= D= i thuaL 8+aremiu 1Z10'9%ejmun bin %ehran 8Allahu e m=shir>t=L9 ka th=n=@ Acj?sma e menCuris= =sht= t= 5t>sh dashurin= e njer=/ve. cj?sma e dijes =sht= t= shtr>sh 6?etje n= m=n?r= t= mir=. 3d=rsa t= jet>sh thjesht d> t= th>t= D= har2h>n vet=m :j?sm=n e k>h=s duke 6unuar 8dhe 6jes=n tjet=r t= k>h=s e shr?t=/>n 6>/itivisht 8v.6.99.E 81audatul-KUkala *09Ata ibn Ebi (ebahAtaK ib=n Ebi 1abah th>t=@ IK>ntr>ll>jini v=lle/=rit tuaj n=se mun:>jn= tri dit=B 6astajB n=se jan= t= s=mur= vi/it>jiniB n=se kan= halle ndihm>jini dhe n=se kan= harruar kujt>jini.I%uhammed ibnu SukaB u tha nj= dit= miDve dhe sh>k=ve t= tij@ AA t&ju tre:>j diCka e 7ila d> ju b=j= d>biB ashtu siC m= b=ri muaG- AF>E d " than=.- Ai u tha@ A%= ka th=n= Ata ibnu Ebi 1ebahu@ A_ biri imL Bre/i D= ishte 6ara nesh 8sh>k=t e Fr>etit sal-lallahu alejhi ve sel-lem9 i urrenin jal=t e te6=rta.E- Un= e 6?eta@ Afilat i k>nsider>nin ata jal= t= te6=rtaGE- Ai m= tha@ AHd> jal= 6=r ta ishte e te6=rtB n=se nuk kishte t= b=nte me jal=t e AllahutB th=niet e Fr>etit sal-lallahu alejhi ve sel-lemB urdh=r 6=r mir= dhe ndalim n:a e keDjaB dije D= n2ihenB >se hallet dhe nev>jat e d>m>sd>shme.E- %= 6asB ai mu arua dhe m= tha@ AKurse ndaj jush jan= 6=r7jell=sit. 4an= shkrues t= ndersh=m te All-llahu. Ata e din= se Cka 6un>ni.E 8El-"n5tar 10-1'9- +he 6astaj va/hd>i@ ASi vall= harr>jm= se kemi d? melek=B nj= n= krahun e djatht= dhe tjetrin n= t= majtinB dhe se Cd> jal= D= themiB na re:jistr>hetG !all=B a d> t= tur6=r>hemi n= +it=n e KijametitB kur t= ha6en k=t> re:jistra dhe t= sh>him D= shumi7a e jal=ve t>na nuk jan= as 6=r b>ten tjet=r dhe as 6=r k=t= b>t=GEE... th>t= Atai Allahu e m=shir>t=@ I3daj %?sliman=ve si =mija ndaj 6rinditB nd=rsa ndaj 6abesimtar=ve si auani ndaj :jahut te tij.ITh>te Atai Allahu e m=shir>t=@ A3daj %?slimaneve si =mija ndaj 6rinditB nd=rsa ndaj j>besimtareve si auani ndaj :jahut te tij.E3e mbr>jte te Fr>etit te %=shir=s %uhamedit 8salallahu alejhi ve sel-lem9B 3j= :ru6 dijetaresh 6rane sht=6is= b>tuese A+aru el !atanEAta&u 8Allahu e m=shir>t=9 th>shte@ +ikush m= bet 6=r diCka dhe un= e ndjek me v=mendje sikur nuk e kam d=:juar asnj=her= 8at= :j=9B nd=rk>h= mund ta kem d=:juar 6ara se ai t= vinte n= jet=.(lamur (lu:aj - !iberUmer ibn Abdula'i'Bishr bin $arithi 6=r7jell se _mer bin Abdul A/i/i nj= her= u shkr>i disa n=6un=sve dhe u th>shte@ IFun> 6=r k=t= b>t= 6=r aD k>h= sa d> t= D=ndr>sh n= t= dhe 6un> 6=r at= b>t= 6=r aD k>h= sa d> t= D=ndr>sh atje.I_mer ibn Abdula/i/i ka th=n=@ A+ita dhe nata 6un>jn= tek ti. F> ti a d> t= 6un>sh tektaGLEKur iu tha _mer bin Abdula/i/itB 6asi ishin shaDur shenjat e l>dhjes n:a 6una e te6=rt@ Sht?je 6=r nes=r 6un=n. Ai tha@ %= l>dhi 6una e nj= dite. F> 6una e d? dit=veGUmer bin Abdul A/i/@ AKurd> D= Allahu e urni/>n nj= r>b t= Tij me be:ati dhe 6astaj ia merr at> be:ati dhe ia je6 durimin n= vend t= t?reB si:urisht D= k>m6ensimi 8sabri9 =sht= m= e mir= se be:atit= D= i jan= marr=.EAbdul A/i/ bin Ebi +audi 6=r7jell se _mer bin Abdul A/i/i ka th=n=@I(rik=s>juni Allahut dhe kini kujdes n:a shakat=B se6se at> mbjellin mlle5n dhe C>jn= drejt :j=rave t= k=Dija. (lisni me Kuran dhe mblidhuni rreth tijB e n=se k=t= :j= e shihni t= v=shtir=B at=her= bisni jal= t= mira dhe jal= D= th>n= burrat.IUmer ibn Abdul A/i/ 8rahimehullah9 th>shte@ AAskush nuk mund ta arrij= :rad=n e takvas= derisa m>s t= ket= ai njeri as ve6ra as jal= t= 7ilat n=se eks6>/>hen mund ta tur6=r>jn= n= k=t= b>t= a6> n= Ahiret.E Ai nj=her= ishte 6?etur AKur e arrin adhuruesi kulmin e takvas=GE Ai u 6=r:ji:j@ A3=se ai i vend>s t= :jitha mendimet dhe d=shirat e tij t= /emr=s n= nj= 6jat= dhe sh=tit me at= n=6=r tre:jeB dhe nuk ka n= at= 6jat= diCka me t= 7il=n d> t= tur6=r>hej.E Ai sh6esh th>shte@ AShenj= e 6ers>nit t= dev>tsh=m 8muttekin9 =sht= ta ren>j= veten e tij n= t= >lur ashtu siD e ren>n veten e tij 6ers>ni ne ihram n:a t= >lurit. 3jeriu i dev>tsh=m duhet t= jet= dijetar 8alim9 i SheriatitB i Cd> 6jese t= sajB 6=rndr?she e braktis takvall=kun 6a e ku6tuar.E_mer "bn Abdul-A/i/B - Allahu e m=shir>t=L-B ka th=n=@AKushd> D= nuk e k>nsider>n jal=n si 6jes= t= 6un=s s= tij d> t= b=j= :j?nahe tej maseJ dhe kushd> D= 6un>n 6a dije d> t= b=j= m= shum= keD sesa mir=.E"bn Ebi 1ababi 6=r7jell se _mer bin Abdul A/i/i th>shte@ A%jere 6=r at= De e ka barkun bren:en me te madheLEEbu #heade 6=r7jell se _mer bin Abdul A/i/i ka th=n=@ AZemrat jan= ena e te shehtaveB nd=rsa :juhet jan= Cel=sat e t?re. Frandaj Cd>kush le te ruaje Cel=sin e en=s se tij te shehte.E" s>ll=n _mer ib=n Abdul-A/i/it 6asuri t= /eDatit.U tha n=6un=sve@ sh6en/>ni ukarave." than=@ nuk ka n= Umetin "slam ukara.Tha@ har2h>ni n= 6=r:atitjen e ushtris=." than=@ ushtria islame sund>n b>t=n.Tha@ mart>ni t= rinjt=." than=@ i kemi martuar t= :jith= ata D= d>n= t= mart>hen dhe ka mbetur 6asuri.Tha@ lani b>r2hin b>r2hlive.Than=@ e lam= b>r2hin e njer=/ve dhe mbeti 6asuri.Tha@ lani b>r2hin e krishter=ve dhe hebrej=ve." than=@ e kr?em edhe k=t= det?r=B 6>r ak>ma mbeti 6asuri.Tha@ je6ni dijetar=ve." than=@ u dham=B 6>r 6=rs=ri mbeti.Tha@ blini :ru dhe derdheni k>drave e maleveB D= t= m>s thuhet se ka n:>rdhur nd>nj= sh6end= >se kash= 6rej uris= n= t>kat islame.3a ka tre:uar +amaniB e k? n:a Ebu (esliB se _mer bin Abdul A/i/i e kishte m=suar Kuranin D= n= m>sh= t= v>:=l dhe nj= dit= kishte Dar=. 3=na e tij d=r:>i dik= D= ta 6?esteB se Car= ke D= DanG Ai u 6=r:ji:j@ I%Ku kujtua vdekja.I At=her= edhe nena e tij 5ll>i t= Dante.Abdullah bin Kethiri tre:>n se nj= her= e 6?et=n _mer bin Abdul A/i/in@ ISi ishin 5llimet e 6endimit t=ndGI Ai tha@ I+esha ta rrihja nj=rin 6rej sh=rb=t>r=ve t= miB 6>r ai m= tha@ I_ _merL F=rkujt> nat=nB m=n:jesi i s= 7il=s d> t= jet= +ita e cj?kimit.I_mer bin $asi 6=r7jell n:a nj= shejhB se@ A_mer bin Abdul A/i/i d>li nj= nateB at=her= kur kishte marre hilaetin dhe bashke me te ishin edhe r>jet e tij. Ai h?ri ne 2hami dhe ne6er err=sir= kal>i 6ran= nj= njeriu De binte dhe u 6en:ua tek ai. Ai n:riti k>k=n dhe i tha@ A!alle m>s je i CmendurGE _meri i tha@ A4>E. 1>jet desh=n ta D=ll>ninB 6>r ai u tha@ A4> ashtuL Ai me 6?eti@ AA je i CmendurE dhe un= i thash=@ A4>EE.+isa kali= t= dinastis= Abasite e kan= 6?etur nj= dijetar 6=r at= D= ka 6ar=. Ai =sht=6=r:ji:jur e kam arritur k>h=n e _mer ibn Abdul A/i/itB Allahu e m=shir>t=. "shte n= shtratin e vdekjes nd=rsa nj=ri 6rej t= 6ranishm=ve i tha@ _ 6rij=s i besimtar=ve i ke l=n= =mij=t tuaj 6a as:j= 6as vdekjes t=nde. Tha@ thirri =mij=t e mi. "shin mbi dhjet= djem n= mesin e t?re asnj= D= ka arritur m>sh=n e 6jekuris=. %e s? t= 6=rl>tur u tha@ Bijt= e miB 6asha AllahunB nuk ua kam ndaluar nd>nj= t= drejt= D= e keniB nuk e merrja 6asurin= e njer=/ve 6=r t&ua dh=n= juve. 4u jeni n:a nj=ri 6rej d? ll>jeve t= njer=/veB nj=ri i mir= t= 7ilin e merr n=n mbr>jtje Allahu >se j> i mir= t= 7ilitnuk dua ti l= 6as vete 6asuri me t= 7il=n d> t= har2h>n n= m=kate. Tani shk>ni. +ijetari 6astaj sht>i i kam 6ar= 6as disa vite nj=ri 6rej t?re i n:ark>nte nj=Dind deve me :j=rat D= i nev>jitshin ushtris= m?slimane."bn Sheudhebi th>t=@ I3j= here Sulejmani u nis 6=r ne ha2h dhe me vete kishte _mer bin Abdul A/i/in. Ai shk>i ne Tai dhe atje 5lluan vet=timat dhe rruet=. Sulejmani u rik=sua dhe iu drejtua _merit@ IA nuk e shik>n Car= 6> nd>dhB > Ebu $asGI Ai i tha@ IKj> nd>dhB kur Ai 6> /bret m=shir=n e TijB 6>r si d> te ishte 6una 6> te /briste nd=shkimin e TijGLIEbu Ubejde bin Ukbe bin 3ai Kurashiu 6=r7jellB se ka shkuar tek (atimjaB Ivaj/a e Abdul %elikut dhe i ka th=n=@ IA s&m= tre:>n 6ak 6=r _merinGI Aj> i tha@ I3uk mbaj mend D= t= jete lare n:a 2hunublleku a6> n:a nd>nj= =nd=rrB De kur Allahu i dha hilaetin dhe derisa nd=rr>i jete.I 8E 6=r7jell +hehebiu ne librin Sijer Ealami 3ubela 85Z1),99A%>s u b=j 6rej at?re D= e mallk>jn= iblisin n= 6ublikB nd=rsa i binden atij kur jan= vet=mLEM _mer ibn Abdula/i/i YAbdul A/i/i 6=r7jell se disa n=6un=s te _mer bin Abdul A/i/it i shkruan nj= let=r atijB ku i th>nin@ Ih?teti ?n= =sht= shkat=rruarB 6randaj n=se 6rij=si i besimtareve e sheh te ars?eshme D= t= ndaje nj= 6jese te 6asuris= 6=r ta ri6aruarB ne ve6r>jm=.I _meri ua ktheu duke u th=n=@IUn= e ku6t>va letr=n tuaj dhe at= De 6=rmendetB se D?teti juaj =sht= shkat=rruar. Kur ta le2>sh letr=n time mund>hu De ta >rti5k>sh at= me drejt=si dhe 6astr>ji rru:=t e tij n:a 6adrejt=siaB se6se k? =sht= ri6arimi i tij. Selam.I"bn Aishe 6=r7jell n:a babai i tij se@ I_mer bin Abdul A/i/it