STUDIMI BIBLIK I SHKOLLS S SABATIT PR T RRITUR

Krishti dhe Ligji i Tij

nga

Keith Burton

Prill Maj Qershor

2014

PRMBAJTJA

1. Ligji n kohn e Krishtit Mars 29Prill 4

2. Krishti dhe ligji i Moisiut Prill 511

3. Krishti dhe tradita fetare Prill 1218

4. Krishti dhe ligji n Shrbesn n Mal Prill 1925

5. Krishti dhe Sabati Prill 26Maj 2

6. Vdekja e Krishtit dhe ligji Maj 39

7. Krishti dhe prmbushja e ligjit Maj 1016

8. Ligji i Perndis dhe ligji i Krishtit Maj 1723

9. Krishti dhe ligji i Ungjillit Maj 2430

10. Krishti, ligji dhe beslidhjet Maj 31Qershor 6

11. Apostujt dhe ligji Qershor 713

12. Kisha e Krishtit dhe ligji Qershor 1420

13. Mbretria e Krishtit dhe ligji Qershor 2127

Ligji dhe dashuria

Q n fillim t betejs s madhe n qiell, Satani ka patur qllim t hedh posht ligjin e

PerndisEllen G. White, Beteja e madhe midis Zotit dhe Satanit, fq. 582.

Pse? Sepse ligji, si themeli i qeverisjes s Perndis, shpreh integritetin moral t kozmosit; dhe t

hedhsh posht kt ligj do t ishte njsoj si t shkatrroje rregullin moral t vet krijimit.

Mendoni pr kt! Nse nuk ekzistonte asnj perndi dhe asnj jet, universi do t ishte amoral.

Nuk po them imoral, n kuptimin e moraleve t kqija, por amoral n kuptimin e t mos pasurit

moral, sepse asgj n tt tilla si shkmbinjt e pajet npr kozmosin pa perndinuk mund

t shfaqte cilsi t moralit.

Megjithat, Perndia ekziston dhe njerzit gjithashtu dhe, ne jemi krijuar si qenie t moralshme

me kapacitetin pr t dhn dhe pr t marr dashuri. N mnyr q kjo dashuri t ekzistoj

duhet q edhe liria, liria morale t ekzistoj, sepse dashuria sht nj koncept moral, i cili nuk

mund t lind nga nj univers amoral (si ai i supozuar me shkmbinj dhe hapsira boshe).

Moral do t thot aftsia pr t zgjedhur t drejtn ndaj t gabuars, t mirn ndaj t keqes. E

vetmja mnyr q universi t jet i moralshm, t lejoj potencialin pr t mirn dhe t keqen,

pr t drejtn dhe t gabuarn, sht q t ket nj ligj, q prkufizon t mirn dhe t gabuarn.

Dhe, pa dyshim q universi e ka nj ligj t till!

far t themi, pra? Se ligji sht mkat? Ashtu mos qoft! Mkatin un nuk do ta kisha njohur,

vese me an t ligjit; sepse un nuk do ta kisha njohur lakmin, po t mos thoshte ligji: Mos

lakmo! (Rom. 7:7).

A sht mkat t kesh flok t kuq? Dhe, pse jo? Sepse ligji i Perndis nuk ndalon t kesh flok

t kuq. Nse do t na ndalonte, ashtu si ligji ndalon lakmin, ather flokt e kuq do t ishin

mkat. Por nuk mund t ket mkat, nse nuk ka ligj hyjnor pr ta kufizuar at.

Morali pa ligjin sht i pamundur, ashtu si sht mendimi pa mendjen. Universi yn ka moral,

sepse Perndia krijoi qenie t lira, q japin llogari tek ligji i Tij. Nse nuk do t kishte ligj kundr

lakmis, nuk do t kishte mkat lakmie; nse do t kishte ligj kundr flokve t kuq, nuk do t

kishte mkat pr to pavarsisht sesa lakmitar flok-kuq mund t popullonin kozmosin.

Perndia krijoi njerzit si krijesa t afta pr t dashur. Megjithat, dashuria nuk mund t ekzistoj

pa lirin, lirin morale. Gjithashtu, liria morale nuk mund t ekzistoj pa ligjin, ligjin moral.

Dashuria ngrihet mbi lirin dhe liria ngrihet mbi ligjin. Prandaj, thelbi i qeverisjes s Perndis,

themeli i ksaj qeverisjeje nj qeverisje me dashuri duhet t jet ligji i Tij. Kjo sht arsyeja

pse Ellen G. White shkroi pr dshirn e Satanit pr t hedhur posht ligjin e Perndis. Sulmi

kundr ligjit sht sulm kundr karakterit t Krishtit dhe kundr rregullit moral t vet krijimit.

Prandaj tema pr tremujorin sht Krishti dhe ligji i Tij. Ne do t studiojm ligjin, veanrisht

arsyen pse kaq shum t krishter duke keqkuptuar lidhjen midis ligjit dhe hirit kan rn n

kurthin e mohimit t vlefshmris s Dhjet Urdhrimeve. N kt mnyr ata kan ndihmuar pa

dashur prpjekjet pr t hedhur posht ligjin e Perndis.

Por, Bibla sht e qart: Sepse kjo sht dashuria e Perndis: q ne t zbatojm urdhrimet e

tij (1 Gjoni 5:3). Lidhja midis Perndis son t dashur dhe respektimit t urdhrimeve t Tij

sht m e fort nga sa kujtojm. Ne mund ta duam Perndin, sepse jetojm n nj univers ku

dashuria mund t ekzistoj dhe ajo ekziston, sepse universi sht i moralshm. Ky moral

bazohet, t paktn pr ne si qenie t krijuara, tek ligji moral i Perndis subjekt, t cilin do

shqyrtojm.

Keith Augustus Burton sht profesor feje n universitetin e Oakwood, ku ai shrben gjithashtu

si nj koordinator n Qendrn e Marrdhnieve Adventiste Myslimane. Tema e tij e doktorats,

marr n universitetin e Northwestern, prqendrohet tek roli i ligjit n letrat e Palit drejtuar

romakve.

MSIMI 1 *Mars 29Prill 4

Ligjet n kohn e Krishtit

E SHTUN PASDITE

Lexoni pr studimin e ksaj jave: Luka 2:15, Hebrenjve 10:28, Ligji i Prtrir 17:26,

Levitiku 1:19, Luka 14:16, Jakobi 2:812.

Vargu prmendsh: N fakt kur johebrenjt, q skan ligjin, nga natyra bjn punt e ligjit,

ata, megjithse skan ligjin, jan ligj pr vetveten. (Romakve 2:14).

N shum shoqri, ligje t ndryshme funksionojn n t njjtn koh. Ekzistojn ligjet e

prgjithshme, q gjejn zbatim tek kushdo, dhe, njkohsisht, ligje lokale, q mbizotrojn n nj

komunitet, por jo n t tjer.

N kohn e Dhiats s Re, kur nj person prdorte fjaln e zakonshme ligj (nomos n greqisht,

lex n latinisht dhe Torah n gjuhn hebraike), ai ose ajo mund ti referohej nj ose m shum

ligjeve. Shpeshher i vetmi tregues, q sugjeronte se cili ligj po diskutohej, ishte konteksti i

bashkbisedimit. Kshtu, ndrsa studiojm gjat ktij tremujori, ne duhet t kemi gjithmon

parasysh kontekstin pr t kuptuar m mir se cili ligj po diskutohet.

Msimi i ksaj jave hulumton ligjet e ndryshme, q ekzistonin n komunitet gjat kohs s

Krishtit dhe kishs s par. Ne do ti studiojm kto ligje t ndryshme, por vetm n kontekstin e

ndihms q ato mund t na japin pr t hedhur themelin pr t studiuar ligjin, q do t jet fokusi

yn pr kt tremujor ligji moral i Perndis, Dhjet Urdhrimet.

*Studioni msimin e ksaj jave pr tu prgatitur pr Sabatin e dats 5 Prill.

E DIEL Mars 30

Ligji romak

Lexoni Luka 2:15. far msimi marrim nga mnyra sesi kta dy ndjeks besnik t Perndis

ndrvepruan me mjedisin e tyre politik? _____________________________________________

Q n kohn e krijimit t republiks, romakt e kuptuan sesa t rndsishme ishin ligjet e

shkruara pr qeverisjen e shoqris. N fakt, sistemi i ligjeve kushtetuese i ngritur nga romakt

mbetet themeli i sistemeve ligjore, q gjenden n shoqrit e sotme demokratike.

N pjesn m t madhe, Roma lejoi q mbretrit vasale t ruanin zakonet e tyre, por t gjith

duhet ti bindeshin ligjeve t perandoris dhe t senatit. Pa dyshim q kjo vlente dhe pr Jozefin

dhe Marin.

Ligji romak kishte t bnte me rregullin n shoqri. Dhe si i till, ligji jo vetm trajtonte shtjet

e qeverisjes, por rregullonte edhe sjelljet brenda vendit. Krahas prcaktimit t procedurave pr t

zgjedhur njerzit n postet publike, ligji romak trajtonte gjithashtu gjra t tilla si tradhtia

bashkshortore dhe marrdhniet midis zotris dhe skllavit. Shum nga rregullat shoqrore ishin

t ngjashme me ato q gjenden n Dhiatn e Vjetr dhe me ato t shoqrive t tjera.

T gjitha prpjekjet pr t kuptuar kulturn n t ciln u shkruan librat e Dhiats s Re duhet t

marrin parasysh faktin se Perandoria Romake formonte kuadrin politik t bots gjat kohs kur

Jezusi dhe kisha e par jetoi. Shum gjra q ndodhin n Dhiatn e Re, q nga vdekja e Jezusit

deri tek burgosja e Palit, kan m shum kuptim kur ne msojm gjithmon e m shum pr

ambientin e kohs s tyre. Pa dyshim q nuk ka nevoj t jemi studiues t historis Romake pr

t kuptuar se far na duhet pr tu shptuar. Megjithat, kur kemi mundsi pr t prfituar,

njohuria historike mund t na ndihmoj.

Pavarsisht providencs/largpamjes hyjnore pr shtatznin e Maris dhe dorn e Perndis n

t, kta dy njerz duhet ti bindeshin ligjit t vendit i cili krkonte q ata t largoheshin nga

shtpit e tyre megjithse Maria ishte drejt fundit t shtatznis s saj. A nuk do t kishte qen

m e thjesht t qndroje n shtpi, duke marr parasysh rrethanat e pazakonta? far na mson

veprimi i tyre pr mnyrn sesi duhet t sillemi kundrejt ligjit civil? (Mendoni sa e thjesht do t

kishte qen pr ta q ta justifikonin mosbindjen e tyre).

E HN Mars 31

Ligji i Moisiut: civil

Megjithse hebrenjt ishin nn sundimin romak n kohn e Jezusit, atyre iu ishte dhn autoritet

pr disa shtje, t cilat ishin unike pr traditat dhe fen e tyre (lexoni Veprat 18:15). Trupi

legjislativ i prgjegjshm pr administrimin e ligjit hebre quhej Sinedr. Sinedri, i quajtur

shpeshher edhe kshill (Gjoni 11:47, Veprat5:27), prbhej nga 71 burra t przgjedhur

ndrmjet priftrinjve, pleqve dhe msuesve dhe kryesohej nga kryeprifti. Ky kshill shrbente si

nj lloj Gjykate e Lart, e cila merrej me zakonet, traditat dhe ligjet e hebrenjve.

Ligji i shoqris ifute ngrihej mbi kodet civile, q paraqiten tek pes librat e Moisiut. Duke qen

se Moisiu ishte shkruesi i pes librave t par biblik, ligjet jan quajtur ligjet e Moisiut. Kur

Perndia i dha n fillim Moisiut ligjet, Ai pati si vizion nj shtet, ku Ai do t ishte koka dhe

njerzit do t zbatonin mandatin e Tij ligjor. N kohn e Jezusit, hebrenjt ishin nn ligjin romak.

Megjithat, qeveria romake i lejonte ata t prdornin ligjin e Moisiut, n mnyr q t zgjidhnin

shtjet, q lidheshin me zakonet e tyre. N kt drejtim, puna e Sinedrit kishte rndsi t madhe.

Dhiata e Re sjell disa shembuj t zbatimit t ligjit t Moisiut, apo e nnkupton at n shtjet

qytetare: pritej ende q, burra hebrenj t paguanin taksn e tempullit prej gjysm shekeli (Mat.

17:2427, Eksodi 30:13); divorcet zgjidheshin ende nga udhzimet e prcaktuara nga Moisiu

(Mat. 19:7, Ligji i Prtrir 24:14); njerzit ndiqnin ende ligjin levitik t martess, sipas t cilit

nj e ve duhet t martohej me vllain e burrit t saj (Mat. 22:24, Ligji i Prtrir 25:5); djemt

rrethpriteshin n ditn e tet (Gjoni 7:23, Lev. 12:3); dhe tradhtart dnoheshin me vdekje me

gur (Gjoni 8:5; Ligji i Prtrir 22:23, 24).

Lexoni Mateu 26:5961, Hebrenjve 10:28, dhe Ligjin e Prtrir 17:26. parim i rndsishm

gjendet ktu? far na thot pr konceptet biblike t drejtsis dhe ndershmris?

______________________________________________________________________________

Lexoni dika nga legjislacioni civil, q gjendet tek librat e par t Bibls. Disa nga ato ligje

duken t uditshm apo jo? (Lexoni, pr shembull Ligjin e Prtrir 21). Duke patur parasysh se

kush sht Autori i ktyre ligjeve, far duhet t na thon ato pr besimin q duhet t kemi tek

Perndia pr do gj, veanrisht pr gjrat q nuk i kuptojm plotsisht?

E MARTE Prill 1

Ligji i Moisiut: ceremonial

Lexoni Levitiku 1:19, 2:1416, 5:1113. Kujt i drejtohen kto ligje? Cili ishte qllimi i tyre?

far t vrtete t rndsishme duhet t msonin ato? __________________________________

Krahas ligjeve civile, n Izraelin e vjetr kishte edhe ligje, q quheshin ceremoniale. Ligji

ceremonial prqendrohej tek shenjtorja dhe shrbesat e saj, t cilat ishin hartuar pr ti msuar

fmijve t Izraelit planin e shptimit dhe pr ti drejtuar ata tek Mesia q do t vinte. N tekstin

pr sot prmendet dy her q, nprmjet ktyre shrbesave, shlyerja/vajosja do t bhet. N

mnyrn e tyre, kto ligje konsideroheshin si mini-profeci t Krishtit dhe t shrbess s Tij pr

shlyerjen e mkateve t popullit t Tij.

Ligji ceremonial u dha nga Krishti. Edhe pasi nuk kishte m nevoj q t mbahej, ky ligj u

prezantua nga Pali prpara hebrenjve me vlern dhe pozitn e vrtet q kishte n planin e

shptimit, si dhe lidhja e tij me shrbesn e Krishtit. Apostulli i madh e cilsoi kt ligj si t

lavdishm dhe n prputhje me Hartuesin e tij hyjnor. Shrbesa solemne e shenjtores

simbolizonte t vrtetat e madhrishme, q do t zbuloheshin prgjat brezave t ardhshm.

Kshtu, koh pas kohe n errsir dhe apostazi, besimi do t mbahej gjall n zemrat e njerzve,

derisa t vinte koha e adventit t Mesias s premtuarEllen G. White, Patriarchs and Prophets,

fq. 367.

Megjithse i dhn nga Jezusi, sistemi ceremonial duhet t funksiononte si simbol, hije e

realitetit t ardhshm ardhjes s Jezusit, vdekjes s Tij dhe shrbess s Tij krye-priftrore. Kur

Ai t prmbushte shrbesn e Tij n tok, ky sistem i vjetr s bashku me sakrificat, ritualet

dhe festat nuk ishte m i nevojshm (lexoni Hebr. 9:912). Pavarsisht se ne nuk e zbatojm

sot ligjin ceremonial, duke e studiuar at mund t fitojm m shum njohuri pr planin e

shptimit.

Aspekt kryesor n shrbesn e shenjtores ishte sakrifica e kafshve, e cila simbolizonte vdekjen e

Jezusit. Mendoni se far do t thot q shptimi yn mund t ndodh vetm nprmjet vdekjes

s Tij n vendin ton. far duhet t na thot kjo pr koston e lart t mkatit?

E MRKUR Prill 2

Ligji i rabive

Krahas ligjeve t Moisiut, hebrenjt n kohn e Jezusit ishin familjar edhe me ligjet e rabive

(msuesve). Rabit ishin dega skolastike e Farisenjve dhe ata morn prsipr prgjegjsin pr

vazhdimsin e ligjit t Moisiut dhe ruajtjen e rndsis s tij n popull. Rabit numruan 613

ligje n pes librat e Moisiut (ku 39 i prkitnin Sabatit). Ata i prdorn kto ligje si baz pr

legjislacionin e tyre. Ata i shtuan kto ligje t shkruara me ligje jo t shkruara, t cilat ishin

interpretime t rabive drejtues.

Ligji jo i shkruar njihet si halakah, q do t thot t ecsh. Rabit ndjenin se, sikur njerzit t

zbatonin me prpikmri halakoth e tyre t shumta (shumsi i halakah), ata do t ecnin npr

rrugn e duhur pr zbatimin e 613 ligjeve madhore. Megjithse u nisn si ligje t pashkruara,

halakoth e rabive u prmblodhn dhe u regjistruan n formn e nj libri. Disa nga kto

interpretime mbijetuan q nga koha e Jezusit n formn e komenteve t njohura si Midrash,

ndrsa t tjera n formn e nj koleksioni formal t quajtur Mishnah. Shum hebrenj fetar

prgjat kohrave dhe madje edhe sot, prpiqen t zbatojn me fanatizm kto ligje.

Lexoni Luka 14:16 dhe Gjoni 9. Megjithse Jezusi u akuzua pr shkelje t Sabatit me shrimet

e Tij t mrekullueshme, ku mund t gjeni n Dhiatn e Vjetr q t shrosh n ditn e Sabatit nuk

sht mkat? Si na ndihmon prgjigjja pr t kuptuar m mir disa nga shtjet me t cilat u

prball Jezusi? Akoma m e rndsishme, far msimesh mund t marrim nga kto incidente, t

cilat na ndihmojn pr t mos kryer t njjtat gabime gjat prpjekjeve tona pr t ecur me

besnikri ?

____________________________________________________________________________

Megjithse, nga kndvshtrimi yn nuk sht e leht q ne sot t prqeshim shum nga ligjet jo

t shkruara, veanrisht kur ato u prdorn kundr Jezusit, gabime ekzistojn m shum tek

qndrimi i krerve, sesa tek vet ligjet. Pavarsisht se shpeshher halakoth respektoheshin me

shum fanatizm, duke u br barr pr njerzit, ato duhet t ishin shum shpirtrore. N kt

mnyr, ato do t injektonin nj element shpirtror n veprimet m t zakonshme, duke i dhn

atyre domethnie shpirtrore.

Si mund t msojm ti japim detyrave m t zakonshme domethnie fetare?

E ENJTE Prill 3

Ligji moral

Sado shum q ndikonin ligji romak, ligji i Moisiut dhe ai i rabive jett e hebrenjve, t cilt

jetonin n Izraelin e shekullit t par, shum njerz q ndiqnin fen e Izraelit jetonin jasht

Palestins dhe jasht kufijve t Perandoris Romake. Kshtu q, shum nga kto ligje nuk patn

ndonj rol t madh n jett e tyre. Nga ana tjetr, kushdo q shpallte t ishte nj ndjeks i

Perndis s Izraelit duhet t zbatonte me rigorozitet Dhjet Urdhrimet.

Dhjet Urdhrimet i siguronin Izraelit kuadrin moral pr ta ruajtur at. Metafora q Bibla prdor

pr t shprehur kt marrdhnie sht beslidhja. Megjithse metafora buron nga sfera e ligjit

ndrkombtar, sht e gabuar ta kuptosh beslidhjen thjesht si nj prmbledhje e detyrimeve t

Izraelit ndaj Perndis. . . . Bindja e Izraelit ndaj urdhrimeve nuk ishte thjesht nj shtje

nnshtrimi ndaj vullnetit hyjnor sesa m shum nj prgjigje ndaj dashurisLeslie J. Hoppe,

Ten Commandments, Eerdmans Dictionary of the Bible (Grand Rapids, Mich.: Eerdmans,

2000), fq. 1,285.

Dhjet Urdhrimet tejkalonin do sistem t ligjit q njihnin hebrenjt n shekullin e par. Madje

edhe Farisenjt, q kishin memorizuar me prpikmri 613 ligjet e Moisiut, e pranonin rndsin

e Dhjet Urdhrimeve. Kapitulli i Mishnah, q titullohej Tamid (5:1) prmban nj urdhrim t

rabive pr ti recituar prdit Dhjet Urdhrimet. Besohej q t gjitha urdhrimet e tjera

prfshiheshin n Dhjet Urdhrimet. N fakt, filozofi ifut Philo, i cili ishte nj bashkkohs i

Jezusit, shkroi nj libr t tr pr rndsin thelbsore q kishin Dhjet Urdhrimet n krahasim

me ligjet e tjera biblike.

Lexoni Mateu 19:1619, Romakt 13:810 dhe Jakobi 2:812. far na thon kto vargje pr

rolin q luajtn Dhjet Urdhrimet n jett e atyre, q ndoqn Krishtin?

______________________________________________________________________________

Si vllezrit e tyre ifut, shkruesit e frymzuar t Dhiats s Re kuptuan qllimin e Dhjet

Urdhrimeve pr popullin e Perndis. Megjithse disa nga msimet e ktij tremujori do t

diskutojn pr mnyrn sesi Krishti ndrveproi me sistemet ligjore t ditve t Tij. Theksi

kryesor do t jet tek marrdhnia e Tij me Dhjet Urdhrimett cilat njihen si ligji moral.

E PREMTE Prill 4

Pr m tepr studim: Lexoni gjithashtu Ellen G. White, Oath Taking, fq. 201204,

Testimonies for the Church, vll. 1.

Nse Adami nuk do t kishte shkelur ligjin e Perndis, ligji ceremonial nuk do t ishte ngritur.

Ungjilli i lajmit t mir iu dha n fillim Adamit n deklaratn q iu b atij, ku thuhej se fara e

gruas do t shtypte kokn e gjarprit. Pastaj iu pasua t gjitha brezave Noeut, Abrahamit dhe

Moisiut. Njohja e ligjit t Perndis dhe e planit t shptimit iu komunikua Adamit dhe Evs nga

Vet Krishti. Ata e ruajtn me kujdes kt msim t rndsishm dhe ia transmetuan at goj m

goj, fmijve t tyre dhe fmijve t fmijve. N kt mnyr u ruajt ligji i PerndisEllen

G. White, Selected Messages, libri 1, fq. 230.

Pyetje pr diskutim:

Koh prpara se Moisiu t shkruante ligjet mbi t cilat do t qeverisej Izraeli, egjiptiant dhe

babilonasit kishin sisteme t ligjeve shoqrore, t cilat, n disa raste, kishin prmbajtje t

ngjashme me ligjet e Perndis. Madje edhe shoqrit ateiste kan ligje pr t mbrojtur njerzit

dhe pronn. Ligji, shpeshher, bazohet mbi koncepte morale; domethn, ligji duhet ti

inkurajoj njerzit q ti qndrojn larg disa lloj t kqijash dhe t bjn disa lloj t mirash. Pra,

nga ku e marrin shoqrit sensin pr t mirn e t keqen?

Si e ndikon koncepti i t mirs dhe i s keqes shtjen e ekzistencs s Perndis? Me fjal t

tjera, nse nuk ka Perndi, nga vijn konceptet e t mirs dhe t keqes? Cili do t ishte vendi

tjetr, nga i cili do t vinin ato, nse nuk do t kishte Perndi?

Ne shpeshher e prdorim konceptin e ligjit n mnyra t ndryshme. Ne flasim pr ligjin e

gravitetit, pr ligjin e lvizjeve. Ne flasim pr ligjin ndrkombtar. Ne flasim pr ligjin e toks.

Ne flasim pr ligjin e taksave. far kan t prbashkt t gjitha kto ligje? Ku dallojn? Cila

sht pasoja m e mundshme e shkeljes s ktyre ligjeve? Cilat jan prftimet e respektimit t

tyre? Si ju ndihmojn parimet e ligjeve pr t kuptuar m mir qllimin e Dhjet Urdhrimeve,

ndrsa kto lidhen me jetn e besimtarve?

N grupin e studimit rikthejuni msimit t dits s mrkur dhe diskutoni sesi ne, si kish,

duhet t tregohemi t kujdesshm q t mos bjm t njjtat gabime si disa nga krert fetar, q

shtuan barrn e ligjeve pa asnj arsye. Pse kryerja e ktij gabimi sht m e leht nga sa

mendojm, pavarsisht qllimit t mir q mund t kemi?

MSIMI 2 *Prill 511

Jezusi dhe ligji i Moisiut

E SHTUN PASDITE

Lexoni pr studimin e ksaj jave: Luka 2:2124; Eksodi 13:2, 12; Luka 2:4152; Mateu

17:2427; Gjoni 8:111; Ligji i Prtrir. 22:23, 24.

Vargu prmendsh: Sepse, n qoft se ju do ti kishit besuar Moisiut, do t m besonit edhe

mua, sepse ai ka shkruar pr mua (Gjoni 5:46).

Shum t krishter jan rritur me historit rreth marrdhnies s ashtuquajtur negative t Jezusit

me besimin hebre, nj ide e gabuar, q vetm ka ushqyer anti-semitizmin prgjat shekujve.

Jezusi foli kundr abuzimeve me besimin, kjo sht e vrtet, por jo kundr vet besimit. N

fund t fundit, Ai ishte themeluesi i tij.

N t vrtet, tregimet e ungjillit pr jetn dhe shrbesn e Tij tregojn se Jezusi ishte nj hebre

besnik, i prfshir plotsisht n kulturn hebraike q nga momenti i lindjes deri n javn e fundit

t jets s Tij n mish njerzor.

Si do hebre tjetr besnik n shekullin e par, Jezusi ishte subjekt i ligjit t Moisiut. I rritur n nj

shtpi me prindr hebrenj, Ai e vlersoi plotsisht trashgimin e Tij t pasur toksore, e cila i

kishte rrnjt n ofertn hyjnore. Ai e dinte se vet Perndia e kishte frymzuar Moisiun pr t

shkruar kto ligje, me qllim krijimin e nj shoqrie q t reflektonte vullnetin e Tij dhe t

shrbente si fener pr kombet. Ai mbshtetej me besim tek letrat e ligjit. Nga rrethprerja deri te

vizita e Tij n tempull dhe tek qndrimi i Tij ndaj taksave, Jezusi i mbeti besnik sistemit, q Ai e

dinte se prgjat kohs do t prmbushej prmes vdekjes dhe shrbess s Tij n qiell.

Kt jav do t studiojm ligjet, q zbatoi vet Jezusi.

*Studioni msimin e ksaj jave pr tu prgatitur pr Sabatin e dats 12 Prill.

E DIEL Prill 6

Rrethprerja dhe dedikimi (Luka 2:2124)

Perndia e vulosi marrveshjen e Tij me Abrahamin, duke thn se ai do t ishte babai i nj

shumice kombesh (Zan. 17:4). Kur Perndia e bri kt marrveshje, Abrahami nntdhjet e

nnt vje vetm prej pak kohsh ishte br baba me Ismaelin dhe akoma nuk kishte par lindjen

e djalit t tij t premtuar, Isakut. Megjithat, ai u urdhrua t rrethpritej s bashku me t gjith

antart meshkuj t shtpis s tij dhe u udhzua t sigurohej se do mashkull i lindur nga ajo

dit t rrethpritej do dit t tet (Zan. 17:912). Kaq e rndsishme ishte kjo shenj sa q ajo

kryhej edhe kur dita e tet binte Sabat (Lev. 12:3, Gjoni 7:22).

Kjo e vrtet na ndihmon t kuptojm m mir ditt e para t jets s Jezusit. Ungjilli tregon se

Jozefi dhe Maria u zgjodhn t jen prindrit toksor t Jezusit, pr shkak edhe t

devotshmris s tyre t thell. Jozefi prshkruhet si nj njeri i drejt (Mat. 1:19), dhe Maria

thuhet se kishte gjetur hir para Perndis (Luka 1:30). Kur Jezusi ishte tet ditsh, prindrit e

Tij bn t njjtn ceremoni emri dhe rrethprerjeje, si edhe nj numr i pallogaritshm

meshkujsh hebrenj n t shkuarn.

Imagjinoni, Biri i panjoll i Perndis, tani n form njerzore, prjeton ritualin, q Ai vet

kishte krijuar shum shekuj m par!

Lexoni Luka 2:2124 nn dritn e Eksodi 13:2, 12 dhe Levitiku 12:18. far na msojn kto

tekste m tepr pr Jozefin dhe Marian? far mund t msojm pr veten ton, nga shembulli i

tyre? _________________________________________________________________________

Bibla sht e qart se Maria ishte virgjresh, kur ajo u zgjodh t ishte e ma e Jezusit (Luka

1:27); kshtu, Jezusi ishte fmija i par q eli barkun e saj. Sipas Eksodi 13, do i parlindur

midis Izraelitve (qoft kafsh apo njeri) duhet ti dedikohet Perndis. Ligji prcakton n

Levitiku 12:25 se, pas lindjes s nj fmije mashkull, gruaja ishte e papastr pr dyzet dit

(tetdhjet pr nj fmij femr). N fund t ksaj periudhe, nga ajo pritej t shkonte tek nj prift

dhe t ofronte nj sakrific. Si hebrenj fanatik, Maria dhe Jozefi prmbushn me prpikmri

detyrimet e ligjit t Moisiut dhe, n kt mnyr, garantuan se Biri i Perndis mbante shenjn e

beslidhjes.

E HN Prill 7

Festat hebraike (Gjoni 5:1)

Pas ktyre ngjarjeve ishte nj fest e Judenjve dhe Jezusi u ngjit n Jeruzalem (Gjoni 5:1).

Periudha e par e festivalit t madh n kalendarin vjetor hebre sht Festa shtat ditore e Buks

s Ndorme, e cila fillonte me Pashkn. Festivali prkujton lirimin e Izraelitve nga skllavria

Egjiptiane, kur engjjt e vdekjes kaluan shtpit e atyre q vendosn gjak n portat e tyre. N

ungjill regjistrohen tre raste kur Jezusi feston Pashkn (Luka 2:4143, Gjoni 2:1323, Mat.

26:1720).

Pesdhjet dit pas Pashkve vjen Festa e Javve, q shpesh quhet sipas emrit t saj grek,

Rrshaja. Megjithse Shkrimet e Shenjta nuk na japin nj arsye pr Rrshajat, rabint besonin se

ato prkujtonin dhnien e ligjit t Perndis, Moisiut. Nuk ka asnj regjistrin n Shkrimet e

Shenjta, t Jezusit q feston Rrshajat. Megjithat, para largimit t Tij, Ai i kshilloi dishepujt t

prisnin n Jeruzalem pr pagzimin nga Fryma e Shenjt (Veprat 1:4, 5). N t vrtet, kjo

ngjarje ndodhi gjat Dits s Rrshajs (Veprat 2:14).

N sezonin e fundit festiv n kalendarin hebre ishin Festa e Kasolleve (Tabernakullit) dhe Dita e

Shlyerjes (Yom Kippur). Dita e Shlyerjes prfaqson ditn n t ciln mkati u pastrua nga

kampet dhe njerzit ishin nj me Perndin. Festa e Kasolleve prkujton kohn kur izraelitve iu

duhej t jetonin n tenda n mes t shkrettirs.

Prve festave t ligjeve t Moisiut, hebrenjt kan dy festivale t tjera, q prkujtojn

ndrhyrjen historike t Perndis. I pari sht Purim, i cili shnon lirimin e njerzve hebrenj nga

genocidi, kur Esteri iu shfaq mbretit Persian. E dyta sht Hanukah, e njohur gjithashtu si festa e

Kushtimit (Gjoni 10:22), e cila kremton fitoren e Makabeans mbi Grekt n 164 P.K.

Padyshim, festat biblike jan kryer shum koh m par, t paktn prsa koh t krishtert kan

qen t prfshir. T gjitha kto festa u prmbushn n Jezus. Megjithat, ne mund t msojm

shum, duke i studiuar ato dhe mesazhet q ato prmbajn, sepse t gjitha festat na msojn rreth

hirit shptimtar t Perndis dhe fuqis s Tij liruese.

Megjithse, ne nuk i festojm m kto festa, far gjrash mund t bjm q t na ndihmojn t

kuptojm realitetin e Perndis, at q Ai ka br pr ne dhe at q Ai krkon prej nesh?

E MARTE Prill 8

Jezusi n tempull

Dhiata e Re nuk na thot shum pr fmijrin e Jezusit. Megjithat, nj tregim, i cili na hedh

drit n t sht Luka 2:4152, historia e Jezusit dhe vizita e prindrve t Tij n Jeruzalem gjat

fests s Pashks.

Lexojini kto vargje dhe m pas prgjigjjuni pyetjeve t mposhtme:

Si na ndihmon kjo histori t ilustrojm karakterin e vendosur t hebrenjve dhe t tregojm se sa

qendror ishte besimi n t gjith at q ndodhi? _______________________________________

Sa i rndsishm sht fakti q kjo histori ndodhi gjat Pashkve?_________________________

Pr sa dit me radh ishin prindrit e Jezusit t pazot pr ta gjetur At? far ju kujton kjo?

______________________________________________________________________________

Megjithse Jezusi ishte nj fmij i bindur, prgjigjja e Tij ndaj prindrve ngjante pothuajse si

nj qortim. far shtje t rndsishme prmban prgjigjja e Tij? far na mson kjo, pr gjrat

q duhet t jen prioritare n jett tona? ____________________________________________

Lexoni Luka 2:51. far do t thot, q Ai ishte subjekt pr ta? Si na ndihmon ky varg t

kuptojm edhe m shum prkujdesjen e mrekullueshme t Perndis pr shptimin ton? far

na mson ky varg pr nevojn pr nnshtrim n kohn dhe vendin e duhur?

E MRKUR Prill 9

Taksat (Mateu 17:2427)

Si vinte n dukje edhe msimi i javs s kaluar, ligji i Moisiut i kishte t dyja, edhe

komponentt qytetar edhe ata ceremonial. Aspekti ceremonial nnkupton se tempulli ishte n

qendr t jets fetare hebraike. N fakt, n shekullin e par, ndoshta tempulli ishte e vetmja

struktur e mbetur, q i jepte hebrenjve ndjesin e identitetit kombtar.

Tempulli, q qndronte n Jeruzalem, ishte n rinovim gjat shrbess s Jezusit. Herodi i Madh

kishte filluar projektin madhshtor rreth vitit 20 P.K dhe ky projekt nuk do t prfundonte

plotsisht deri n vitin 66 P.K. Duke ditur sesa serioz ishin shum nga hebrenjt rreth besimit t

tyre, Romakt i lejuan ata t mblidhnin taksat e tyre pr t mbuluar kostot, q lidheshin me

mirmbajtjen e tempullit. do mashkull hebre mbi t 20-at duhet t paguante taksn gjysm-

monedhe pavarsisht statusit t tij ekonomik (Eksodi 30:13, 38:26).

Lexoni Mateu 17:2427. far nnkupton Jezusi kur thot: Pr t mos i skandalizuar ata?

far parimi gjejm ktu, t cilin duhet ta zbatojm edhe n jett tona?

______________________________________________________________________________

Mesa duket mbledhsit e taksave t tempullit udhtonin prgjat provincs pr t garantuar se

do mashkull i prmbushte detyrimet e tij ligjore. Prgjigjja fillestare e Pjetrit ndaj mbledhsve

t taksave, t jep prshtypjen se Jezusi vazhdimisht i paguante ato (Mat. 17:24, 25). Megjithat,

si Biri i Perndis, Jezusi duket se v n pikpyetje prshtatshmrin e pagess s takss pr

mirmbajtjen e shtpis s Atit t Tij.

Nse Jezusi do t kishte paguar harain pa protest, Ai do t kishte pranuar praktikisht

drejtsin e ksaj krkese [q Ai ishte i detyruar ta paguante at] dhe prandaj, do t kishte

mohuar hyjnin e Tij. Por, ndrsa Ai shihte dika t mir n pranimin e krkess, Ai mohoi

pretendimin mbi t cilin ajo bazohej. N garantimin pr pagesat e harait, Ai dha prova pr

karakterin e Tij hyjnor. U manifestua se Ai ishte nj me Perndin dhe, n kt mnyr, nuk ishte

nn hara, si nj subjekt i thjesht i mbretrisEllen G. White, The Desire of Ages, fq. 434.

Pavarsisht ksaj, Jezusi zgjodhi t respektonte autoritetet dhe drejtoi Pjetrin t merrte taksn nga

goja e peshkut t par, q ai do t kapte. Monedha n gojn e peshkut ishte e mjaftueshme pr t

paguar taksn edhe pr Jezusin edhe pr Pjetrin.

Jezusi e pagoi taksn e tempulli t Tij edhe pse e dinte se shum shpejt struktura e tij

madhshtore do t shkatrrohej (Mat. 24:1, 2). far na thot kjo pr obligimet q kemi pr t

qen besnik n ofertat dhe t dhjetat, pavarsisht probleme q besojm se ekzistojn?

E ENJTE Prill 10

Prforcimet ligjore (Mateu 5:1720)

Si kemi par, Jezusi ishte nj qytetar besnik, q prmbushte prgjegjsit e Tij si nj mashkull

hebre, edhe ather kur jeta e Tij ishte n rrezik (lexoni, pr shembull, Gjoni 7:1, 25, 26; 10:31).

N fakt, Jezusi e bn t qart q nuk ishte qllimi i tij t shfuqizonte ligjin apo profett (Mat.

5:1720).

Ather, si duhet ta kuptojm Gjoni 8:111 dhe Mateu 19:19 nn dritn e Ligji i Prtrir

22:23, 24 dhe 24:14? far po ndodh ktu?

______________________________________________________________________________

Disa nga farisenjt gjithmon prpiqeshin t tregonin se Jezusi ishte nj shkels i ligjit (lexoni,

pr shembull Gjoni 8:6). Kur ata e prezantuan At me gruan, e cila kishte kryer tradhti

bashkshortore, e pyetn: n ligj Moisiu na ka urdhruar t vriten me gur gra t tilla, por ti

thua? sht interesante se Jezusi nuk i prgjigjet drejtprsdrejti ksaj pyetjeje. N fakt Ai e

konfirmon ligjin e Moisiut me prgjigjen e Tij, Kush nga ju sht pa mkat, le ta hedh i pari

gurin kundr saj! (Gjoni 8:7). Ai nuk thot se ajo nuk duhet t goditet me gur; Ai thjesht i

detyron kta burra t shohin shkeljet, q ata vet i bjn ligjit. Madje edhe lirimi i gruas sht n

harmoni me ligjin e Moisiut, sepse nuk kishte m asnj q t akuzonte gruan dhe nevojiteshin t

paktn dy dshmitar pr t ushtruar drejtsin (Ligji i Prtrir 17:6).

N incidentin pr divorcin dhe ri-martesn, Jezusi duket sikur kundrshton ligjin e Moisiut, duke

kmbngulur se fillimisht nuk kishte baza pr divorc (Mat. 19:46). Kur farisenjt i tregojn

urdhrimin e Moisiut n Ligjin e Prtrir 24:14, Jezusi e vendos gjithka n perspektiv.

Asgjkund Moisiu nuk urdhron se divorci duhet t ndodh. Megjithat, pr shkak t

kokfortsis s njerzve, Moisiu lejoi divorcin (Mat. 19:8). Prandaj, ne shohim se, edhe kur

Jezusi kritikon ligjin e Moisiut, Ai nuk e vendos at mnjan. Jezusi ishte nj hebre besnik n t

gjitha mnyrat, mbshtets i ligjeve t Moisiut.

Si mund t msojm t balancojm drejtsin dhe hirin pr ata q, si ne, bien n mkat? Nse do

t gabojm, ashtu si qeniet e rna n mkat bjn n mnyr t pashmangshme, n ciln an

sht m mir t gabojm dhe prse?

E PREMTE Prill 11

Pr m tepr studim: Pr m shum informacion n lidhje me studimin e ksaj jave, lexoni

Ellen G. White, At the Feast of Tabernacles, fq. 447454; Among Snares, fq. 455462, tek

The Desire of Ages.

Tri her n vit hebrenjve iu krkohej t mblidheshin n Jeruzalem pr qllime besimi. I

mbshtjell nga ret, Udhheqsi i padukshm i Izraelit i ka dhn udhzimet n lidhje m kto

takime. Prgjat robris s Izraelitve, ata nuk mund t respektoheshin; por kur njerzit u

vendosn n tokn e tyre, respektimi i ktyre prkujtimoreve filloi. Perndia kishte projektuar q

n kta prvjetor njerzit ta kujtonin AtEllen G. White, The Desire of Ages, fq. 447.

Ishte e natyrshme pr prindrit e Jezusit q ta shihnin At si fmijn e tyre. Ai ishte prdit me

ta, jeta e Tij n shum aspekte ishte e ngjashme me at t fmijve t tjer dhe ishte e vshtir

pr ta q t kuptonin se Ai ishte Biri i Perndis. Ata rrezikonin t mos vlersonin bekimet e

garantuara n pranin e Shpenguesit t bots. Pikllimi i ndarjes prej Tij si dhe qortimi miqsor

q mbartnin fjalt e Tij, ishin menduar ti impresiononin ata me shenjtrin e t vrtets s

tyreEllen G. White, The Desire of Ages, fq. 81.

Pyetje pr diskutim:

Diskutoni m gjat pr t vrtetn e pabesueshme se, megjithse Jezusi i krijoi kto ligje, kur

Ai erdhi n tok, Ai e vendosi veten nn to. far na thot kjo rreth karakterit t Perndis?

Prpiquni t vendosni veten n pozicionin e Jozefit dhe Maris. Nuk sht udi q ata nuk e

kuptonin plotsisht at q Jezusi ishte? A nuk ka shum gjra rreth Jezusit, t cilat as ne nuk i

kuptojm plotsisht? Si mund t msojm ti besojm dhe ti bindemi Atij, pavarsisht gjrave

q nuk i kuptojm?

far do ti thonit nj t krishteri, i cili argumenton se ne duhet ti festojm festat fetare?

(Ndihm: Ne mund ta fillojm prgjigjen, duke pyetur, Si mendoni ti festoni ato, duke marr

parasysh q t gjitha festat fetare jan t prqendruara te tempulli, i cili sht shkatrruar koh

m par dhe te derdhja e gjakut, i cili ka ndaluar?).

MSIMI 3 *Prill 1218

Krishti dhe traditat fetare

E SHTUN PASDITE

Lexoni pr studimin e ksaj jave: Mat. 23:17, Mat. 15:16, Isa. 29:13, Mat. 5:1720, Rom.

10:3.

Vargu prmendsh: Ky popull po m afrohet me goj dhe m nderon me buzt; por zemra e

tyre rri larg meje. Dhe m kot m nderojn, duke i msuar doktrina, q jan urdhrime nga

njerzit (Mateu 15:8, 9).

John Wesley, themeluesi i Kishs Metodiste, sugjeroi se teologjia e njeriut ndikohet nga katr

faktor: besimi, arsyeja, Shkrimet dhe tradita. Nga ana tjetr, Ai nuk mendonte se t gjith kta

faktor kishin t njjtn rndsi. Ai pranonte se Bibla ishte themelore, por kuptonte gjithashtu se

besimi individual, aftsia pr t arsyetuar dhe traditat fetare ndikonin mnyrn sipas s cils

interpretohej Bibla. Nse Wesley do t jetonte sot, ai do t ishte shokuar, kur t zbulonte se

shum teolog modern t tradits wesley-iane (dhe t shum traditave t tjera) vlersojn

arsyen, traditn dhe opinionin personal mbi msimet e Shkrimeve.

Msimi i ksaj jave hulumton traditat fetare, mbi t cilat skribt dhe farisenjt mbshtesnin

msimet e tyre. Rabit, t cilt shkruan fillimisht kto tradita, i respektonin shum Shkrimet. Ata

nuk kishin pr qllim q kto tradita t ngriheshin n statusin e Fjals s Perndis. Megjithat,

disa nga dishepujt e tyre fanatik e ngatrruan metodn me mesazhin dhe, duke br kshtu e

zhvendosn fokusin nga zbulesa e shkruar e Perndis tek tradita njerzore.

*Studioni msimin e ksaj jave pr tu prgatitur pr Sabatin e dats 19 Prill.

E DIEL Prill 13

Katedra e Moisiut

Ndrsa skribt dhe farisenjt duken si dy grupe t ndar, q thjesht qlluan t prziheshin s

bashku, skribt ishin m shum nj nngrup i farisenjve (lexoni Veprat 23:9). Farisenjt u bn

nj grup i dallueshm gjat kohs s Perandoris Greke. Ata besohen t jen mbetja e nj sekti t

virtytshm ifut, t njohur si Hasidim. Kta ndihmuan n revoltn e Makabins kundr Greqis.

Emri farise rrjedh nga fjala paras n gjuhn hebraike, q do t thot t ndash. N nj koh kur

shum nga ifutt ishin ndikuar ndjeshm nga kulturat pagane, farisenjt e konsideruan si

detyrn e tyre q, do ifut t msonte ligjin. Pr t prmbushur kt detyr, ata ngritn

pozicionin e rabive, q, fjal pr fjal, do t thot i madhi im apo msuesi im.

Duke thn q Skribt dhe farisenjt ulen mbi katedrn e Moisiut, Jezusi e pranon pozitn e

tyre si msues t popullit (Mat. 23:2, 3). Tek e fundit, ata kishin marr prsipr prgjegjsin q

njerzit t udhzoheshin sipas mnyrs s ligjit.

Lexoni Mateu 23:17. Nga kto vargje, cili ishte nj nga problemet m t mdha q Jezusi kishte

me farisenjt? _________________________________________________________________

Shumica e referencave pr skribt dhe farisenjt n Ungjij jan negative. Dhe, duke marr

parasysh lidhjet q shum, (por jo t gjith) patn me vdekjen e Jezusit dhe persekutimin e

ndjeksve t Tij, ky negativitet sht mse i merituar. Antar t ktyre grupeve duket sikur

vrviteshin npr qoshe dhe fshiheshin pas pemve n pritje q njerzit t bnin gabime, n

mnyr q ata t zbatonin ligjin kundr tyre. Ky prfytyrim i farisenjve sht kaq i shpesht n

Shkrime, saq kjo fjal shpesh prdoret si sinonim pr legalist. Ndrsa studiojm m nga afr

kt tekst, shohim se problemi i madh i Jezusit me farisenjt nuk ishte pr faktin q ata donin q

t tjert t mbanin ligjin e Moisiut, sesa pr faktin q ata vet nuk e mbanin at. Ata ishin

hipokrit thonin nj gj dhe bnin nj tjetr dhe, madje kur bnin gjn e duhur e bnin pr

arsye t gabuara.

Lexoni prsri at q Jezusi thot pr skribt dhe farisenjt. Si mund t sigurohemi q t mos

bhemi fajtor pr t njjtat qndrime?

E HN Prill 14

Urdhrimet njerzore

Megjithse, skribt dhe farisnjt uleshin n fronin e Moisiut, burimi i autoritetit t tyre pr

udhzim shpirtror ishte prtej Dhiats s Vjetr. Ligji q prdornin farisenjt prbhet nga

interpretimet biblike t kryetarve t rabive. Kto interpretime nuk kishin pr qllim t

zvendsonin Shkrimet, por ti plotsonin ato. N fillim, ato qarkulluan gojarisht dhe m pas

skribt filluan ti mblidhnin kto interpretime n libra.

Publikimi i par zyrtar i ligjit rabinik doli rreth fundit t shekullit t dyt pas Krishtit, kur Rabi

Yehuda Ha-Nasi (Juda Princi) publikoi Mishnah-un. Ligjet e shkruara n Mishnah reflektonin

interpretimet e rabive gjat katr shekujve. Ndr rabit, q kontribuan n kto interpretime ishin

edhe rabi, q jetuan n kohn e Jezusit; ndr m t shquarit ishin Hillel dhe Shammai. Ishte

gjithashtu dhe Gamalieli, nipi i Hillel-it dhe msuesi i Palit.

Lexoni Mateu 15:16. Cila sht shtja konfliktuese ktu? Cilin gabim po prpiqet Jezusi t

korrigjoj? ____________________________________________________________________

N msimin e par ne msuam se ligjet e rabive quheshin halakah, q do t thoshte t ecsh.

Rabit ndjenin se, nse nj person do t ecte sipas ligjeve t vogla, ata, rrjedhimisht, do t mund

t mbanin t mdhat. Megjithat, diku prgjat rrugs, ligjet e vogla filluan t merrnin status t

rndsishm dhe, pas njfar kohe ishte e vshtir t dalloje midis tradits dhe biblikes.

Nuk duket sikur Jezusi ka problem q farisenjt kan rregullat e tyre. Por, Ai ka nj problem me

ngritjen e ktyre rregullave n statusin e doktrins. Asnj njeri nuk ka autoritetin pr t krijuar

kufizime fetare dhe pr ti ngritur ato n t njjtin nivel me mandatin hyjnor. Por, kjo nuk do t

thot se grupe besimtarsh jan t ndaluar pr t krijuar rregulla, q i ndihmojn t qeverisin

sjelljen e bashksis. Udhzimet praktike mund ti ndihmojn shum njerzit pr t zbatuar

ligjin. Megjithat, udhzimet nuk duhet t lejohen kurr t marrin vendin e vet ligjit.

Si Adventist t Dits s Shtat, far rregullash, traditash dhe zakonesh kemi q na ndihmojn

pr ti qndruar m besnik dhe m t bindur ligjit? Shkruajini ato dhe diskutoni n grupin e

studimit pr rolin q ato luajn n jetn e bashksis s besimit.

E MARTE Prill 15

Traditat e pleqve

Ashtu sikurse studiuam, disa nga rabit i vun shum rndsi rregullave dhe traditave t krijuara

pr t ndihmuar respektimin e ligjit t Moisiut dhe, ata dshmuan pr t br dallimin midis tyre.

Pas pak kohe, fjalt e rabive fituan nj status qendror; njerzit mendonin se ato ishin po aq

autoritare sa edhe Shkrimet. Me shum mundsi, kur rabit shkruan fillimisht komentet e tyre,

ata nuk kishin asnj qllim pr ti shtuar faqet e Shkrimeve. Megjithat, dishepujt e tyre t

prkushtuar ndoshta e konsideruan si detyrn e tyre pr ti ndar kto interpretime unike me

popullatn e gjer.

Lexoni prsri Mateu 15:1, 2. Tek cili tekst i pes librave t par t Moisiut bazohet tradita? Cila

sht domethnia e prgjigjes suaj? Lexoni gjithashtu Marku 7:3, 4 dhe Mateu 15:11.

_____________________________________________________________________________

dokush e gjen t vshtir t gjej nj varg biblik q urdhron Duhet t lani duart, prpara se t

hani. Megjithat nj urdhr i till mund t mos kishte surprizuar skribt dhe Farisenjt, pasi ata

e bn t qart, kur u prballn me Jezusin, se nuk po shkelej ligji i Moisiut, por tradita e

pleqve. Intensiteti me t cilin ata e bn pyetjen bn t dukej ashtu, sepse pr farisenjt, kjo

ishte nj shkelje fetare e rnd.

Profesionistt e shndetit dhe prindrit me shum mundsi do t gjenin arsye higjiene dhe

psikologjike pr fiksimin e dukshm t farisenjve me larjen e duarve. Megjithat, studiuesit

besojn se kjo shtje lidhet shum me papastrtin ceremoniale. Mesa duket, farisenjt ishin t

shqetsuar se njerzit, duke vazhduar me punt e tyre t prditshme do t preknin gjra t

papastra. Rrjedhimisht, nse ata do t hanin pa lar duart, ata do ta ndotnin veten n sensin

ceremonial nprmjet ushqimit.

Duke marr parasysh kt fakt q ata ngritn akuzat kundr dishepujve t Jezusit, ne mund t

konkludojm se Vet Jezusi nuk po shkelte traditn e mirnjohur (Marku 7:3). Megjithat, Ai

ishte shum i ndrgjegjshm se farisenjt po zmadhonin gjrat e vogla.

Lexoni Isaia 29:13. Cilat parime t rndsishme biblike zbulohen ktu? Pse sht e rndsishme

pr ne q ti kujtojm?

E MRKUR Prill 16

Urdhrimet e njerzve

Zvendsimi i urdhrimeve t Perndis me urdhrimet e njerzve nuk ka ndaluar. Madje edhe

midis t krishterve gjenden organizime dhe zakone, q nuk kan ndonj themel m t mir sesa

tradita e etrve. Njerzit jan ngjitur pas traditave t tyre, kan nderuar zakonet e tyre dhe kan

ushqyer urrejtje kundr atyre q prpiqen ti tregojn se jan gabim. . . . N vend t autoritetit t

t ashtuquajturve etr, Perndia na krkon q t pranojm fjaln e Atit t prjetshm, Zotit t

qiellit dhe toksEllen G. White, The Desire of Ages, fq. 398.

Lexoni Mateu 15:36, por n kontekstin e Eksodit 20:12, Ligjit t Prtrir 5:16, Mateut 19:19

dhe Efesianve 6:2. Cilat ishin dy akuzat serioze q i bri Jezusi farisenjve?

____________________________________________________________________________

Kur farisenjt u prballn me Jezusin pr incidentin e larjes s duarve, ata pritnin q Ai ti

prgjigjej drejtprdrejt akuzave t tyre. Megjithat, n stilin e Tij unik, Jezusi ua ktheu atyre me

nj pyetje, q lidhet me thelbin e shtjes. Jezusi donte q ata t kuptonin se problemi nuk ishte

tek larja e duarve, dhnia e t dhjets, por tek ngritja e standardit njerzor mbi standardin hyjnor.

Farisenjt mund t jepnin nj shpjegim logjik pr qndrimin e tyre ndaj larjes s duarve. Me

shum mundsi, ata mendonin se po kanalizonin burimet e tyre pr tek kauza e Perndis jo tek

etrit e tyre, dhe kjo ishte nj shprehje e dashuris s tyre t pakrahasuar pr Perndin.

Megjithse farisenjt mund t ken pasur arsye logjike pr veprimet e tyre, Perndia nuk pret q

njerzit ta duan At sipas kushteve t tyre. Ishte gj e mir q ata ishin t shqetsuar pr

disiplinn dhe jetn e shenjt, por ky shqetsim nuk duhet t eklipsonte vullnetin e Perndis.

Farisenjt duhet t mbanin parasysh se 613 ligjet e Moisiut ishin n harmoni dhe nuk ishin

kontradiktore. Asnj nga ligjet nuk zvendsonte tjetrin. Megjithat, kmbngulja e tyre pr t

ndjekur traditn e pleqve uzurponte Fjaln e Perndis (Mat. 15:6), t paktn pr aq sa ata

shqetsoheshin. Pa dyshim q, duke e konsideruar veten si mbrojts t ligjit, ata duhet t jen

tronditur, madje skandalizuar nga akuza se po e shkelnin n fakt at, dhe po e bnin t mos kishte

asnj efekt nprmjet traditave, t cilat i mendonin si ndihm pr njerzit pr t zbatuar ligjin

m mir.

E ENJTE Prill 17

Drejtsi e tepruar (Mateu 5:20)

Lexoni Mateu 5:1720. N kontekstin e msimit t ksaj jave, cilat jan disa nga mnyrat sipas

t cilave mund t kuptohet paralajmrimi i Jezusit tek Mateu 5:20? Lexoni gjithashtu Rom. 10:3.

_____________________________________________________________________________

Nse lexohet i veuar Mateu 5:20 mund t interpretohet si nj ftes pr t tejkaluar farisenjt;

domethn, t bsh far ata bjn, por m shum.

Por, kt po thot Jezusi n fakt? Fatmirsisht, prgjigjen e ksaj pyetjeje e kemi afr. Msimi i

djeshm tregoi se nuk ishte e pazakont pr skribt dhe farisenjt q t ngrinin ligjet e traditave

mbi ligjin e Perndis. N fakt, Jezusi duhet ti thoshte atyre se veprimet e tyre po uzurponin

Fjaln e pastr t Perndis. Msimi i dits s hn prmend gjithashtu se, megjithse skribt dhe

farisenjt mund t kishin qllim t mir n msimet e tyre, shum prej tyre jetonin jet hipokrite.

Duke pasur kt informacion nuk sht e vshtir t kuptosh ndjesin e vrtet pas deklarats s

Jezusit. Ai shum mir mund ti ishte referuar asaj pr t ciln kishte paralajmruar edhe m

par: Ai, pra, q do t shkel nj nga kto urdhrime m t vogla, dhe do tu ket msuar

kshtu njerzve, do t quhet m i vogli n mbretrin e qiejve (Mat. 5:19). Farisenjt ishin kaq

t prqendruar tek ligjet me origjin njerzore, sa ata thyenin hapur ligjin e Perndis. Drejtsia e

tyre ishte bazuar mbi prpjekjet e tyre dhe si e till ishte e gabuar. Isaia kishte deklaruar koh m

par se drejtsia njerzore nuk sht gj tjetr prvese rrob e ndotur (Isa. 64:6).

Lloji i drejtsis q Jezusi nxit sht ai lloj q fillon nga zemra. N incidentin e larjes s duarve,

Jezusi e tregoi gabimin e farisenjve nprmjet citimit t Isaias 29:13: Me qen se ky popull m

afrohet mua vetm me gojn dhe m nderon me buzt e tij, ndrsa zemra e tij m rri larg .

Drejtsia q Perndia krkon, shkon prtej veprimeve t dukshme.

Jezusi bn thirrje pr drejtsi, q shkon prtej asaj q farisenjt kujtonin se kishin. Drejtsia q ka

rndsi nuk merret duke kontrolluar do z t lists s detyrave; ajo mund t fitohet vetm

nprmjet besimit n Jezus Krishtin dhe, duke shpallur drejtsin e Tij pr veten ton. Ajo sht

nj drejtsi, q vjen nga dorzimi i plot i vetes dhe nga t kuptuarit e thell t nevojs q ne

kemi pr Jezusin si Zvendsuesin dhe Shembullin ton.

Lexoni Romakt 10:3. Si na ndihmon kjo pr t par se far sht drejtsia e vrtet?

E PREMTE Prill 18

Pr m tepr studim: Pr m shum informacion pr temn e ksaj jave, lexoni Ellen G. White,

Tradition, fq. 395398, Woes on the Pharisees, fq. 610620, in The Desire of Ages. Lexoni

gjithashtu Mateu 23.

T gjith ata q pranojn autoritetin njerzor, zakonet e kishs dhe traditat e etrve, ti

kushtojn vmendje paralajmrimit t thn n fjalt e Krishtit, M kot m adhurojn, duke

msuar si doktrina urdhrimet e njerzve Ellen G. White, The Desire of Ages, fq. 398.

Pyetje pr diskutim:

Cilat jan disa nga traditat q ne si Adventist t Dits s Shtat ndjekim? Pse sht e

rndsishme q ti pranojm si t tilla? Pse jan traditat e rndsishme dhe rol luajn ato n

jetn e bashksis son? Cilat kan domethnie universale dhe cilat bazohen n faktor lokal

dhe kulturor?

Besimtart kan lejuar, madje shpeshher, armikun t punoj nprmjet tyre, pikrisht n at

koh kur ata duhet t ishin plotsisht t prqendruar tek Perndia dhe prparimi i puns s Tij.

N mnyr t paqllimt, ata jan larguar nga rruga e drejtsis. Duke patur nj shpirt kritik e t

zellshm pr t gjetur gabime, krenarin dhe fanatizmin e farisenjve, ata mrzitn Frymn e

Perndis dhe vonuan shum veprn e lajmtarve t PerndisEllen G. White, Testimonies

for the Church, vll. 9, fq. 125. Si mundet njeriu n mnyr t paqllimshme t largohet nga

rruga e drejtsis? hapa mund t ndrmarr nj person pr t mos ngecur n gjurmt e vet-

drejtsis?

Reflektoni mbi organizimin e shrbess s adhurimit hyjnor n kishn tuaj. Pse ndjek kisha

juaj at radh? Cili sht kuptimi i do pjese n lutjen liturgjike (pr shembull, krkesa pr

Frymn, adhurimi, lutja pastoriale e t tjera)? far msimesh mund t merrni nga shrbesa e

kishs, q ju ndihmojn pr t kuptuar sesa shum tradita sht grshetuar me besimin tuaj? N

t njjtn koh, ne duhet t pyesim: vetm sepse sht tradit dhe vetm aq, a sht e keqe?

MSIMI 4 *Prill 1925

Jezusi dhe ligji n predikimin n Mal

E SHTUN PASDITE

Lexoni pr studimin e ksaj jave: Mateu 5:1720, Luka 16:16, Mateu 5:2132, Rom. 7:24,

Mateu 5:3337, 5:3848.

Vargu prmendsh: Mos mendoni se un erdha pr t shfuqizuar ligjin ose profett; un nuk

erdha pr ti shfuqizuar, por pr ti plotsuar. Sepse n t vrtet ju them: Deri sa qielli dhe toka

t kalojn asnj jot a asnj pik e ligjit nuk do t kalojn, para se t plotsohet gjithka

(Mateu 5:17, 18).

Kur shumica e njerzve mendon rreth Predikimit n mal, ata automatikisht mendojn pr

fatlumt (Mat. 5:112). Megjithat, predikimi n mal faktikisht mbulon tre kapituj, q jan

ndar n katr seksione. Fatlumt prfshijn vetm seksionin e par. N t dytin Jezusi

krahason t krishtert me dritn dhe kripn (Mat. 5:1316). I treti, Mateu 5:1748, sht seksioni

ku Jezusi na jep nj perspektiv t re dhe m t thell mbi ligjin. Dhe m pas vjen seksioni final

dhe m i gjat, Mateu 6:17:23, n t cilin Jezusi na jep msime t qarta pr sjelljen e krishter. I

gjith diskursi prfundon me shmblltyrn e ndrtuesve t zgjuar dhe t pamend (Mat. 7:24

27), shmblltyr, e cila thekson rndsin e bindjes ndaj asaj q Perndia na thrret t bjm.

Kt jav ne do t hulumtojm seksionin e tret, Mateu 5:1748, (t cilin teologt e quajn

antitezat, raste, n t cilat jan prezantuar kontraste t theksuara), pr t par se far na mson ai

rreth ligjit.

*Studioni msimin e ksaj jave pr tu prgatitur pr Sabatin e dats 26 Prill.

E DIEL Prill 20

Asnj jot a asnj pik

Lexoni prsri Mateu 5:17-20. N kto vargje sht shum interesante sesi Jezusi thekson me t

madhe ligjin, ndrkoh, n t njjtn koh bn deklaratn rreth skribve dhe farisenjve, t cilt,

gjithashtu e theksuan shum ligjin. far mesazhi t rndsishm na mson ky pasazh rreth

bindjes s vrtet ndaj ligjit? ______________________________________________________

Jezusi e fillon kt seksion, duke theksuar se Ai nuk ka ardhur pr t shfuqizuar Ligjin ose

profett (Mat. 5:17). Megjithse nuk i referohet asaj, shum e shohin kt si nj formul t t

gjith Dhiats s Vjetr (lexoni gjithashtu Mat. 7:12, 11:13, 22:40, Luka 16:16, Veprat 13:15,

24:14, Rom. 3:21). Pavarsisht asaj q kundrshtart e Tij pretendonin, Jezusi nuk e sulmoi librin

e vetm, i cili shpaloste vullnetin e Atit t Tij. Prkundrazi, qllimi i Tij ishte t prmbushte

ligjin dhe profett dhe jo ti kundrshtonte ata.

Fjala e prdorur pr prmbush (plero) fjal pr fjal do t thot t mbushsh ose t

plotsosh. Ajo prmban kuptimin e t mbushurit deri n buz. Ka dy mnyra pr ta kuptuar

plotsimin. E para sht ta kalosh theksin tek Jezusi si prmbushsi i Shkrimeve t Shenjta (pr

shembull, Luka 24:2527, Gjoni 5:39). Megjithat, elsi pr ta kuptuar kt tekst fshihet n

kontekstin e drejtprdrejt, q tregon se Jezusi nuk erdhi pr t shkatrruar Shkrimet e Shenjta,

por pr t shpalosur thelbin e tyre t brendshm.

Pasi kishte prcaktuar qllimin e Tij t prgjithshm, Jezusi e ndryshon theksin nga Dhiata e

Vjetr n prgjithsi te ligji n veanti. Duke e ditur se njerzit nj dit do ta akuzonin At se

kishte shfuqizuar ligjin, Ai paralajmroi se, prsa koh toka dhe qielli do t mbeteshin, ligji do t

ekzistonte derisa gjithka t plotsohet (Mat. 5:18). Me kt deklarat, Jezusi konfirmon

prjetsin e ligjit.

N fakt, ligji sht kaq i rndsishm sa t gjith ata, q i shkelin rregullat e tij do t thirren m i

vogli n mbretrin e qiejve. Kjo sht vetm nj mnyr pr t thn se ata po gabojn n at

q po bjn. Jezusi sqaron menjher se Ai nuk promovon drejtsin boshe t skribve dhe

farisenjve, por prkundrazi promovon drejtsin e nj zemre, q e do Perndin dhe krkon t

zbatoj vullnetin e Tij.

E HN Prill 21

Vrasja (Mateu 5:2126)

Pasi Ai qartsoi qllimin e Tij pr t prkrahur ligjin, Jezusi filloi t shpjegonte drejtsin q

tejkalon at t skribve dhe farisenjve. Ai fillon duke cituar urdhresn e gjasht (Eksodi 20:13)

dhe, duke prmbledhur nga ligji i Moisiut, dnimin pr shkeljen (Eksodi 21:12, Lev. 24:17).

Urdhrimi i gjasht nuk prfshin t gjitha rastet n t cilat nj njeri vret nj tjetr. N rastet e

vrasjeve pa paramendim, nj njeri mund t fshihet n qytetin e strehimit dhe t fitoj azil t

prkohshm (Eksodi 21:13, Num. 35:12). Megjithat, dikush q merr jetn e nj tjetri me

paramendim do t marr gjykim t shpejt. N shpjegimin e Tij, Jezusi nuk prqendrohet n vet

aktin, por n motivet dhe qllimet e atij q kryen veprn. Dikush mund t marr nj jet

aksidentalisht, por njeriu q merr nj jet me qllim kalon prmes nj periudhe shqyrtimi. Mkati

ka zn vend shum m par se personi t kryej veprn e tmerrshme. Shum vrass potencial

ndalohen vetm nga mungesa e mundsive pr kryerjen e vrasjes.

Lexoni Mateu 5:22. far barazon Jezusi me vrasjen? Si e thekson 1 Gjoni 3:15 kt shtje?

Cila sht shtja e vrtet q thekson Jezusi dhe far na thot kjo pr shtrirjen e vrtet t ligjit

t Perndis? __________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

Megjithse Bibla shpesh flet pr fuqin e fjalve, Jezusi ktu e thellon edhe m tepr kt

mesazh. Shpeshher, qllimi i vetm i fjalve t ashpra ose i mallkimeve sht t zgjoj ndjenja

negative tek viktima. Mesazhi i Jezusit sht i qart si kristali. Jo vetm ata q kan kryer nj

krim jan fajtor pr vrasje, por edhe ata, t cilt i flasin fjal t ashpra t tjerve, madje edhe ata,

t cilt strehojn mendime vrasse. Jezusi i kshillon kta t fundit t pajtohen me viktimat e tyre

para se t vijn n altar (Mat. 5:2326).

Diskutoni m gjat pr implikimet e fjalve t Jezusit n tekstet e dits s sotme. Sa shum keni

br n lidhje me kt? far ju thot ky standard i lart pr nevojn pr tu mbuluar nga

drejtsia e Jezusit gjithmon?

E MARTE Prill 22

Tradhtia (Mateu 5:2732)

Shembulli i radhs i Jezusit prfshin urdhrimet n lidhje me tradhtin bashkshortore. Ai s pari

citon urdhresn e shtat, Ju nuk duhet t kryeni tradhti bashkshortore. N kontekstin e ligjit t

Moisiut, tradhtia ndodh kur nj njeri i martuar prfshihej seksualisht me dik, q nuk ishte

bashkshortja e tij. Ligji ishte shum i qart q t dy palt q ishin fajtor pr tradhtin

bashkshortore duhet t vdisnin. Ashtu si edhe me urdhresn e gjasht, Jezusi jep implikimet

kryesore t ksaj urdhrese t veant.

Tradhtia bashkshortore fillon shum m par se t ndodh akti. N t njjtn mnyr, si vrasja,

q fillon me qllimin pr ti shkaktuar dm t prhershm nj individi, ashtu edhe tradhtia

bashkshortore fillon n momentin kur nj individ dshiron me epsh nj person tjetr, t martuar

ose beqar, me t cilin ai ose ajo nuk sht i martuar.

Lexoni Mateu 5:29, 30. Sa fort e thekson Jezusi rrezikun e mkatit? Pasi lexojm kto tekste,

lexoni Romakt 7:24. far t vrtetash t rndsishme gjenden ktu?

______________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________

Edhe ktu, Jezusi gjen nj ila t menjhershm pr kto mkate. Zgjidhja nuk sht t ndjeksh

mkatin, por t kesh nj konvertim t zemrs. Duke prdorur metafora t forta, Jezusi e kshillon

njeriun problematik t bj at q sht e nevojshme, nse ai ose ajo dshiron t hyj n mbretri.

Kjo mund t nnkuptoj se duhet ndrmarr nj rrug tjetr jete ose i duhet dhn fund nj

miqsie, por fitimi i prjetshm sht shum m i rndsishm sesa pasioni momental.

Ashtu si pam m par, Moisiu e lejoi divorcin edhe pse ai e dinte se kjo nuk ishte pjes e planit

fillestar t Perndis. Pasi iu drejtua burrave t martuar me sy bredharak dhe, pasi i kshilloi t

kontrollojn impulset e tyre, Jezusi inkurajon besnikri martesore gjat gjith jets.

Dorzimi ndaj vullnetit prfaqsohet nga rrnjosja e syrit ose prerja e dors. Shpeshher na

duket se, pr tia dorzuar vullnetin Perndis duhet t pranojm t jetojm nj jet si dorcung

ose i al. Por sht m mir thot Jezusi pr njeriun t jet dorcung, i plagosur, i gjymtuar, n

qoft se n kt mnyr mund t hyj n jet. Ajo q ju mund ta shihni si fatkeqsi mund t jet

dera pr prfitime m t mdhaEllen G. White, Thoughts From the Mount of Blessing, p. 61.

far nnkuptimesh mund t ken kto fjal pr ju?

E MRKUR Prill 23

Premtime, premtime . . . (Mateu 5:3337)

Dy antitezat e para (vrasja dhe tradhtia bashkshortore) bazohen n Dhjet Urdhrimet e Moisiut.

Antitezat n lidhje me divorcin dhe ato n vijim jan marr nga seksione t tjera t ligjit t

Moisiut, prfshir ato rreth betimit t rrem dhe n emr t Perndis.

Lexoni Levitiku 19:1113. far shtjesh specifike gjejm ktu? Lexoni gjithashtu Eksodi 20:7.

____________________________________________________________________________

Ligji i Moisiut, t cilin citon edhe Jezusi, sht i shnuar n seksionin e Levitikut, q dnon nj

numr praktikash mashtruese. Edhe ktu dshmohet se shqetsimi i Jezusit lidhet me qllimin.

dokush q bn nj premtim, t cilin nuk ka pr qllim ta prmbush, merr nj vendim t

ndrgjegjshm pr t mkatuar.

Megjithse urdhrimet kundr betimeve t rreme lidhen me premtimet q i bjm njri - tjetrit,

urdhrimi i dyt lidhet me premtimet q i bjm Perndis.

Lexoni Ligji i Prtrir 23:2123. N cilat mnyra lidhen kto vargje me fjalt e Jezusit n

Mateu 5:3337? Lexoni gjithashtu Veprat 5:111. _____________________________________

Ndryshe nga fajtort e betimit t rrem, ai, i cili i bn nj premtim financiar Perndis jo

domosdoshmrisht ka pr synim t gnjej. Megjithat, Jezusi e njeh natyrn njerzore dhe na

kshillon t mos bjm premtime, pr t cilat njeriu mund t pendohet m von. N vend q t

bj premtime, t cilat mund t mos jen n dor t individit pr tu prmbushur, nj i krishter

duhet t jet nj njeri me integritet/ndershmri po-ja e t cilit nnkupton po dhe jo-ja

nnkupton jo.

Mendoni pr nj nga hert q ju keni br nj premtim, (nj njeriu ose Perndis) t cilin kishit

synim ta mbanit, por q n fund nuk e mbajtt. Si mund t msoni t jeni t kujdesshm n lidhje

me kt problem? far mund t thoni pr premtimet, q i keni br vetes dhe prej t cilave keni

hequr dor?

E ENJTE Prill 24

Sy pr sy dhe dhmb pr dhmb (Mateu 5:3848)

Duket se tema e prbashkt ktu (Mat. 5:3848) sht hakmarrja. Kjo tem e par lidhet me

shum urdhrime t ligjit t Moisiut, q jan ndrtuar mbi parimin e shpagimit t krimit me t

njjtin dnim, nj ide e quajtur lex talionis, nj term latin q nnkupton ligji i hakmarrjes.

Si mund t shohim n shum pasazhe (Eksodi 21:2225, Lev. 24:1721, Ligji i Prtrir 19:21),

ligji bn thirrje q kundrvajtsit t vuajn t njjtn prvoj si edhe viktima e tyre. Nse viktima

humb nj sy, nj dor, nj kmb ose jetn, kundrvajtsi duhet t vuaj t njjtn gj. Ky ligj i

hakmarrjes ishte i zakonshm midis nj numri t konsiderueshm civilizimesh t lashta. Pse jo,

derisa duket se shpalos nj parim t thjesht drejtsie?

sht shum e rndsishme q t kuptohet se ky parim shrben pr t kufizuar hakmarrjen, q do

t thot, t ruhen njerzit nga marrja m shum nga nj shkelje e br ndaj tyre, sesa kan t

drejtn legjitime. Prandaj, n shum mnyra, ky ligj ishte pr t siguruar se drejtsia nuk sht

zvetnuar.

Prandaj, n Mateu 5:3842, Jezusi nuk po sulmonte domosdoshmrisht legjitimitetin e ligjit, q

krkonte dnimin e personit q kryente krimin. Prkundrazi, Jezusi u prqendrua te reagimi i t

krishterve ndaj njerzve, q krkojn t prfitojn prej tyre. N vend q t krkojn mundsi pr

hakmarrje, t krishtert duhet t krkojn t shpaguhen me mirsjellje, dika q ne mund ta

bjm vetm prmes hirit t Perndis, q vepron n ne. N kt apel, Jezusi na ka drejtuar drejt

nj niveli m t thell n t kuptuarin ton, se far do t thot t jesh nj ndjeks i Perndis.

Antiteza e fundit trajton qndrimet, q nxisin dashurin pr miqt dhe urrejtjen pr armiqt.

Urdhrimi duaje fqinjin tnd gjendet n Levitiku 19:18. Nuk ka asnj tekst q qartazi bn

thirrje pr urrejtje ndaj armiqve, madje edhe pavarsisht nga Ligji i Prtrir 23:36.

N kontekstin e fjalve t Jezusit, hebrenjt ishin nn pushtimin e shtypsve romak dhe ishin

qytetar t dors s dyt n tokn e tyre. Duke marr parasysh kt shtypje, ata me siguri e

shihnin si t justifikuar urrejtjen ndaj armiqve, t cilt kishin koh q i shtypnin rnd ata. Jezusi

i kishte treguar nj mnyr m t mir pr t jetuar, edhe n rrethana m pak se ideale.

Lexoni Mateu 5:44, 45. far na thot Jezusi ktu? M e rndsishme, n cilat mnyra mund ti

zbatoni kto parime n jetn tuaj ndaj dikujt q ju ka br keq?

E PREMTE Prill 25

Pr m tepr studim: Ellen G. White, The Sermon on the Mount, fq. 298314 tek The Desire

of Ages.

Jezusi i trajton urdhrimet n mnyr t pavarur dhe shpjegon thellsin dhe gjith prfshirjen e

krkesave t tyre. Jezusi nuk heq asnj grimc nga forca e tyre, prkundrazi, Ai tregon sesa

gjithprfshirse jan parimet e tyre dhe v n dukje gabimin fatal q hebrenjt bjn n shfaqjen

e jashtme t bindjes s tyre. Ai deklaron se, prmes mendimit t keq ose pamjes epshore, ligji i

Perndis sht shkelur. Ai, q bhet pal n padrejtsi po thyen ligjin dhe po degradon moralin

e tij. Vrasja s pari ekziston n mendje. Ai q i le vend urrejtjes n zemrn e tij po vendos

kmbt n shtegun e vrasjes dhe ofertat e tij jan t neveritshme pr PerndinEllen G.

White, The Desire of Ages, fq. 310.

Dashuria sht nj parim detyrues n ligjin e Perndis. N do antitez, Jezusi vlerson parimin

e dashuris: dashuria e mban larg nj person nga strehimi i urrejtjes kundrejt motrs s tij;

dashuria mban bashkshortin dhe bashkshorten t bashkuar; dashuria sfidon t krishtert t jen

gjithmon t ndershm me t tjert dhe Perndin; dashuria bn t mundur q njeriu t reagoj

me mirsi edhe kur sht subjekt padrejtsish dhe dashuria e fuqizon njeriun ta trajtoj armikun

ashtu si ai vet do t kishte dashur.

Pyetje pr diskutim:

N msimin e ksaj jave, Jezusi tha Keni dgjuar gjithashtu se t lashtve u qe thn, dhe

m pas tha, Por un po ju them, dhe m pas dha antitezat. Vini re se disa nga thniet e t

lashtve ishin citime direkt nga Bibla ose marr nga msimet e Dhiats s Vjetr. Prandaj,

problemi nuk ishte me referencat, por me mnyrn sesi ato ishin interpretuar. far msimi

mund t marrim nga kjo pikpamje n lidhje me mnyrn e interpretimit t saj? Si mund t

rrezikojm ti shohim gjrat shum n siprfaqe dhe t humbasim kuptimin e thelluar t tyre?

Shum njerz bien n kurthin e interpretimit t teksteve t izoluara nga tekste t tjera. Nj

tekst i till sht Mateu 5:48, ku ne na thuhet t jemi po aq perfekt sa edhe Ati yn n qiell. Si e

tregon interpretimi i ktij teksti, n kontekstin e tij t menjhershm (Mat. 5:4348), rndsin e

studimit t kujdesshm t Bibls? Si do ti prgjigjeshit nj njeriu, i cili pretendon se ky tekst

mson pr mkatshmrin? far mson ky tekst realisht dhe si e shpalos ky msim kuptimin e

vrtet t t qenit nj ndjeks i Jezusit?

Si ndihmojn tekstet q studiuam, veanrisht ato n lidhje me vrasjen dhe tradhtin, t

tregojm sesa t gabuar jan ata, q pretendojn se ligji sht shfuqizuar pas Kryqit?

MSIMI 5 *Prill 26Maj 2

Krishti dhe Sabati

E SHTUN PASDITE

Lexoni pr studimin e ksaj jave: Zan. 2:13, Hebr. 1:13, Veprat 13:14, Marku 2:2328,

Gjoni 5:19, Isa. 65:17.

Vargu prmendsh: E shtuna sht br pr njeriun dhe jo njeriu pr t shtunn. Prandaj Biri i

njeriut sht zot edhe i s shtuns (Marku 2:27, 28).

Shumica e bashksive t krishtera e konsiderojn t dieln si ditn e pushimit dhe t adhurimit,

(pavarsisht faktit q shumica e t krishterve, q mbajn t dieln nuk pushojn). Mbajtja e s

diels sht kaq e prhapur midis t krishterve modern, sa q shum besojn se ajo sht

Sabati i krishter.

Por nuk sht ky rasti. Prkundrazi, si vazhdimsi e besimit ifut, Krishterimi nuk hoqi dor nga

t gjitha simbolet e fes s t parve, prfshir Sabatin e dits s shtat. Pr nj far kohe e

vetmja Bibl, q t krishtert e par kishin pr ti udhhequr ishte Dhiata e Vjetr. Kuptohet

ather pse shtja e nj dite tjetr, alternative pr adhurim nuk u prezantua deri n shekullin e

par, pasi Krishti u ngrit n qiell. Pr m tepr, vetm n shekullin e katrt, me vendimin e

Kostandinit, mbajtja e s diels u b rregull n kishn dominuese. Fatkeqsisht, edhe pas

Reforms Protestante, thuajse i gjith Krishterimi vazhdoi me mbajtjen e s diels, pavarsisht

msimit biblik se dita e shtat sht Sabati i vrtet.

Msimi i ksaj jave do t jet pr Krishtin dhe Sabatin.

*Studioni msimin e ksaj jave pr tu prgatitur pr Sabatin e dats 3 Maj.

E DIEL Prill 27

Sabati ifut? (Eksodi 20:811)

Megjithse shum vet i referohen dits s shtat si Sabati ifut, Bibla tregon se Sabati daton

shum shekuj prpara ifutve. Ai i ka rrnjt n vet Krijimin.

Zanafilla 2:13 shpall se, pasi Perndia prmbushi veprn e Tij t Krijimit n gjasht dit, Ai

pushoi ditn e shtat dhe m pas e bekoi ditn e shtat dhe e shenjtroi. Kjo tregon qart

rndsin e madhe q mban Sabati n krijimin e Perndis. Krahas besimit, Sabati u

shenjtrua. Me fjal t tjera, Perndia i dha disa nga karakteristikat e Tij ktij monumenti n

koh.

Krahasoni dy urdhrimet e Sabatit tek Eksodi 20:811 dhe Ligji i Prtrir 5:1215. N

mnyra lidhen ato me teorin q Sabati nuk sht vetm pr ifutt?

__________________________________________________________________

Dallimi m i madh midis dy urdhrimeve sht arsyeja pr mbajtjen e Sabatit. Tek Eksodi bhet

nj referenc e drejtprdrejt e Zanafills 2:3, ndsa evidentohet fakti q Perndia i bri t dyja

e bekoi dhe e shenjtroi ditn e Sabatit. Nga ana tjetr, Ligji i Prtrir 5:15 jep lirimin

hyjnor t Izraelit nga skllavria egjiptiane si arsyen pr mbajtjen e Sabatit. N baz t tekstit t

Ligjit t Prtrir, shum besojn se Sabati sht vetm pr ifutt. Megjithat, ky argument

injoron plotsisht faktin q teksti i Eksodit i referohet Krijimit, si moment kur Perndia vendosi

Sabatin pr gjith njerzimin.

Pr m tepr, Ligji i Prtrir 5:15 i referohet lirimit nga Egjipti si simbol i shptimit q ne

kemi n Krisht. Prandaj, Sabati sht simbol jo vetm i Krijimit, por dhe i Shpengimit; dy tema,

t cilat jan t lidhura me njra-tjetrn n Bibl (Hebr. 1:13, Kol. 1:1320, Gjoni 1:114). Nisur

nga fakti q Jezusi sht Krijuesi yn, Ai mund t jet edhe Shpenguesi yn. Dhe Sabati i dits s

shtat sht simbol i t dyja ktyre veprave.

Kushdo mund t shpall se po pushon n Krisht. Sipas prvojs suaj, si ju ndihmon mbajtja e

Sabatit pr t gjetur qetsi/paqe?

E HN Prill 28

Nj koh pushimi dhe adhurimi (Luka 4:16)

Sipas Kolosianve 1:16 dhe Hebrenjve 1:2, Krishti para mishrimit ishte i prfshir drejtprdrejt

n procesin e krijimit. Kto vargje shpallin se t gjitha gjrat e krijuara erdhn n ekzistenc

nprmjet Tij. M pas, Pali shprehet se Krishti mori pjes n krijimin e gjrave t padukshme

(Kol. 1:16, 17), tek t cilat prfshihet dhe Sabati. Megjithse Krishti ishte qendror n procesin e

krijimit, kur Ai u mishrua, Ai e nnshtroi Veten ndaj urdhrimeve t Atit t Tij (Gjoni 15:10).

Ashtu sikurse msimet e mparshme kan treguar, Jezusi ishte kundr disa traditave dhe prdori

do mundsi pr t korrigjuar sjelljen fetare, q nuk i kishte rrnjt n vullnetin e Perndis.

Nse Jezusi do t kishte pasur pr qllim anulimin e urdhrimit t Sabatit, Ai do t kishte pasur

shum mundsi pr ta br at.

Shumica e vargjeve pr Sabatin, n Dhiatn e Vjetr, flasin pr Sabatin si nj dit pushimi.

Interpretimi i pushimit n shum gjuh moderne mund t bj q disa vet t besojn se Sabati

duhet t kalohet duke fjetur apo duke u relaksuar n prgjithsi. Ndrsa ne mund ti shijojm

kto aktivitete n Sabat, kuptimi i vrtet i pushimit sht ndalesa, stopimi apo pauza.

Sabati sht nj koh kur ne heqim dor nga rutina e puns dhe kalojm koh t veant me

Krijuesin.

N kohn e Krishtit, hebrenjt mbanin nj shrbes adhurimi hyjnore t prjavshme n Sabat

(lexoni Luka 4:16). Ata q jetonin n Jerusalem merrnin pjes n lutje t veanta n tempull, ku

adhurimi publik ishte ndryshe nga ditt e tjera t javs. ifutt, q jetonin n pjes t tjera t

bots zhvilluan sinagogn si vend pr takimet shoqrore dhe pr adhurim. N Sabat, kur t

paktn 10 meshkuj ishin t pranishm (nj minyan), nj adhurim hyjnor kryhej.

far na thon vargjet n vazhdim pr mbajtjen e Sabatit tek t krishtert e par? far na thot

kjo pr ata, q thon se Sabati u ndryshua nga e shtuna n t diel pr nder t ringjalljes? Veprat

13:14, 42, 44; 16:13; 17:2; 18:4; Hebr. 4:9.

___________________________________________________________

Pr shkak t rrnjve t tyre ifute ishte shum e natyrshme pr t krishtert e par q t

adhuronin n ditn e prshkruar n Dhiatn e Vjetr. Megjithat, rreth njzet vjet pas ngritjes s

Jezusit n qiell, Pali e kishte pr zakon t shkonte n sinagog n Sabat (Veprat17:2). Pra,

asnj evidenc biblike nuk tregon se t krishtert e par mbajtn t dieln n vend t Sabatit.

E MARTE Prill 29

Nj koh pr tu shijuar (Marku 2:27, 28)

Shum vet, q shpallin se mbajn Sabatin, jo gjithmon kuptojn se do t thot t mbash

Sabatin. Ashtu sikurse disa farisenj n kohn e Jezusit, njerzit sot mund ta ken burgosur

Sabatin pas mureve t forta t rregullave dhe zakoneve, (ndrsa t tjer thuajse e kan br nj

dit t zakonshme ashtu si ditt e tjera). Sabati duhet t jet nj gzim, jo nj barr, por mbetet

nj dit e shenjt.

Gjat kohs q Jezusi eci n kt bot, disa nga krert fetar e kishin rrethuar Sabatin me

tridhjet e nnt urdhrime t tjera. Ata mendonin se, nse njerzit do t mund t mbanin kto

tridhjet e nnt ligje, ather Sabati do t mbahej n mnyr t prsosur. Si rezultat i brjes s

ktyre ligjeve me qllimin e mir pr t mbajtur Sabatin, ai i cili u krijua pr t qen gzim u

b nj zgjedh pr shum vet.

Lexoni me kujdes Marku 2:2328. Pse kputn dishepujt kallinjt? A tregohet n kt tekst nse

Jezusi bri t njjtn gj me dishepujt? Cilat ligje biblike po shkeleshin, nse po shkeleshin?

__________________________________________________________________

Ndrsa Jezusi dhe dishepujt e Tij t uritur po kalonin npr fush n nj Sabat, dishepujt

vendosn q ta knaqnin urin, duke kputur kallinjt. Megjithse nuk ishte fusha e tyre,

veprimet e tyre lejoheshin nn ligjin e Moisiut (lexoni Ligji i Prtrir 23:25), megjithse

farisenjt e interpretonin at si shkelje t nj ligji tjetr t Moisiut, i cili ndalonte plugimin dhe

korrjen n Sabat (lexoni Eksodi 34:21). Mesa duket, Jezusi nuk mori pjes n kt, megjithat Ai

nuk la pa mbrojtur veprimet e dishepujve t Tij. Jezusi i kujtoi farisenjve se edhe Davidi dhe

burrat e tij kishin ngrn nga buka e ndaluar e shenjtores, kur ishin t uritur.

Tek Marku 2:27, 28, Jezusi tha se Sabati ishte krijuar pr prfitimin e njeriut dhe jo e kundrta.

Me fjal t tjera, Sabati nuk ishte krijuar pr tu adhuruar, por pr t siguruar mundsi pr t

adhuruar. Si nj dhurat e Perndis pr t gjith njerzimin, Sabati nuk ka pr qllim t shtyp,

por pr t dhn liri dhe lirim. Ai sht me t vrtet nj mnyr pr t prjetuar pushimin dhe

lirin ton n Krishtin.

Cilat jan disa nga gjrat q mund t bni n Sabat, t cilat nuk mund ti bni aq leht gjat

ditve t tjera t javs? Mendoni gjat pr kt pyetje dhe silleni prgjigjen n grupin e

diskutimit n Sabat.

E MRKUR Prill 30

Koh pr shrim (Luka 13:16)

Kur Perndia krijoi botn, Ai shpalli se gjithka ishte shum mir (Zan. 1:31), dhe, pa dyshim

e prsosur n do mnyr. Por, me prparimin e mkatit, krijimi u korruptua me t keqen nj

ndikim q u pa kudo. Njerzit, megjithse t krijuar n imazhin e Perndis, u bn subjekt i

smundjes, plakjes dhe vdekjes. Ne, shpeshher, themi se vdekja sht pjes e jets; n fakt

vdekja sht mohimi i jets dhe jo pjes e saj. Vdekja nuk duhet t ishte dika q ne duhet ta

prjetonim. Duke marr parasysh planin origjinal t Perndis pr njerzimin, nuk sht e

uditshme q disa nga shrimet m t mrekullueshme t Jezusit ndodhn n Sabat.

Lexoni historit e shrimeve n Sabat tek Marku 3:16, Luka 13:1017, Gjoni 5:19, 9:114.

far na msojn kto mrekulli pr qllimin e vrtet t Sabatit?

__________________________________________________________________

Secila nga mrekullit e shrimeve n Sabat sht spektakolare dhe shrben pr t treguar

qllimin e vrtet t Sabatit. Prpara se Jezusi t shronte burrin me dorn e thar (Marku 3:16),

Ai bri pyetjen retorike A sht e lejueshme ditn e s shtuns t bsh t mir apo t keqe, t

shptosh nj jet apo ta vrassh? (Marku 3:4). Nse nj person ka mundsin pr t lehtsuar

vuajtjen n ditn e lirimit, pse nuk duhet ta bj ai kt? N fakt, mrekullia me gruan e krrusur

tregon qart qllimin lirues t Sabatit (Luka 13:1017). Kur u kritikua pr shrimet, Jezusi

pyeti, A nuk duhej, pra, t zgjidhej nga kto pranga, ditn e shtun, kjo q sht bij e

Abrahamit dhe q Satani e mbajti lidhur prej tetmbdhjet vjetsh? (Luka 13:16).

Tema e lirimit sht e pranishme edhe n rrfimet e shrimit t burrit n pellgun e Betsaidas, i

cili kishte qen i smur pr rreth tridhjet e tet vjet (Gjoni 5:19), t shrimit t burrit t lindur

i verbr (Gjoni 9:114). N prgjigje ndaj akuzave t farisenjve, sipas t cilave Jezusi nuk

mbante Sabatin pr shkak t mrekullive t shrimeve t Tij, Ai i kujton atyre, Im At vepron

deri m tash, e edhe un veproj (Gjoni 5:17). Nse Perndia nuk do t lejonte shrimin,

ather ai nuk do t kishte ndodhur. Kur bie fjala pr t lehtsuar vuajtjen njerzore, Perndia

nuk pushon.

far duhet t msojm nga gabimet e ktyre krerve fetar, pr faktin q nocionet paragjykuese

mund t na verbojn madje edhe ndaj t vrtetave m t dukshme?

E ENJTE Maj 1

Nj krijim i ri

Sabati, jo vetm na kujton pr aftsin krijuese t Perndis, por ai na drejton tek premtimet e Tij

pr restaurim. Me t vrtet, n do shrim n Sabat, premtimi i restaurimit t prjetshm

prforcohej fuqishm. N mnyrn e vet unike, Sabati siguron nj kndvshtrim, q shkon pas n

historin m t vjetr t toks dhe shtrihet drejt fatit t ardhshm t njeriut. Prsri, ne mund t

themi se Sabati na drejton si tek Krijimi dhe tek Shpengimi.

Perndia e krijoi edhe nj her kt bot. Pr shkak t mkatit, Krijimi i Tij u korruptua, por

korruptimi nuk do zgjas prgjithmon. Nj element ky i planit t shptimit sht restaurimi

jo vetm pr tokn, por, akoma m e rndsishme, pr njerzit. Qeniet e krijuara sipas

shmblltyrs s Tij do t restaurohen sipas imazhit t Tij dhe do t jetojn n tokn e re. I njjti

Perndi, i cili bri tokn e par, veprn e t cilit festojm do shtat dit, do ta krijoj tokn

prsri. (Mendoni sesa e rndsishme sht t mbajm mend krijimin ton, sa jemi urdhruar ta

bjm kt nj her n jav n nj mnyr t veant).

Lexoni vargjet n vazhdim. far mesazhi ka secili nga ato vargje, q mund t lidhet me

kuptimin e Sabatit?

Isa. 65:17_________________________________________________

Isa. 66:22_________________________________________________

2 Pjet. 3:913______________________________________________

Zbul. 21:1__________________________________________________

2 Kor. 5:17________________________________________________

Gal. 6:15__________________________________________________

Zbul. 21:5__________________________________________________

Sabati shpall se, Ai, q krijoi t gjitha gjrat n qiell dhe tok dhe, nprmjet t Cilit gjrat

funksionojn, sht kreu i kishs. Nprmjet fuqis s Tij ne pajtohemi me Perndin . . . Sabati

sht nj shenj e fuqis s Krishtit pr t na shenjtruar. Dhe kjo i jepet t gjith atyre, q

Krishti shenjtron. Si nj shenj e fuqis s Tij shenjtruese, Sabati i jepet t gjith atyre, q

nprmjet Krishtit bhen pjes e Izraelit t PerndisEllen G. White, The Desire of Ages, fq.

288, 289.

far gjrash praktike mund t bni pr t lejuar fuqin e Perndis q tju shenjtroj?

Domethn, far zgjedhjesh bni prdit, t cilat ndihmojn apo pengojn procesin e Tij krijues

n ju?

E PREMTE Maj 2

Pr m tepr studim: Q nga fillimi i betejs s madhe n qiell, ka qen qllimi i Satanit pr t

hedhur posht ligjin e Perndis. Pikrisht pr t prmbushur kt, ai rebeloi kundr Krijuesit.

Megjithse ai u hodh posht nga qielli, Satani vazhdoi t njjtn luft n tok. Mashtrimi i

njerzve dhe nxitja e tyre pr t shkelur ligjin e Perndis sht qllimi q ai ka ndjekur. Arritja e

ktij qllimi, qoft duke hedhur posht t gjith ligjin, qoft duke mohuar pjes t tij, do t sillte

t njjtin rezultat. Ai q hedh posht nj pik shfaq nnvlersim pr t gjith ligjin; ndikimi

dhe shembulli i tij jan n ann e shkeljes dhe ai bhet fajtor n t gjitha pikat. Jakobi 2:10

Ellen G. White, Beteja e madhe midis Zotit dhe Satanit, fq. 582.

Pyetje pr diskutim:

Lexoni deklaratn e Ellen G. White tek studimi i s premtes, nj interpretim m i plot i

citimit t prdorur n hyrjen e ktij tremujori. Si na ndihmon Sabati dhe ajo q i ka ndodhur

Sabatit prgjat Krishterimit pr t kuptuar sulmin e Satanit kundr ligjit t Perndis?

N vargjet n vazhdim (Marku 3:2, Luka 13:14, Gjoni 5:18, 9:16) Jezusi akuzohet se thyen

Sabatin. Lexoni Eksodin 20:811 dhe vlersoni cilsit e ksaj akuze. far i thoni atyre q

shpallin se kto pasazhe sigurojn prova q Jezusi e theu Sabatin?

N grupin e studimit rikthejuni pyetjes s fundit t msimit t s marts. Domethn, cilat jan

disa nga gjrat q Sabati ju mundson t bni gjat asaj dite, t cilat nuk jeni n gjendje ti bni

gjat ditve t tjera t javs pr shkak t detyrimeve t prditshme?

Analizoni eksperiencn tuaj t Sabatit. A sht Sabati pr ju nj dit lirimi, pushimi, lirie apo

sht nj dit skllavrie, stresi dhe ankthi? Si mund t msoni t shijoni Sabatin, ta bni at nj

gzim ashtu si na thuhet n kt varg: N rast se e prmban kmbn q t mos dhunosh t

shtunn, n rast se nuk kryen punt e tua gjat dits sime t shenjt, n rast se e quan t shtunn

knaqsi, ditn e shenjt t Zotit, q meriton nder, n qoft se e nderon duke hequr dor nga

udhtimet e tua, nga kryerja e punve t tua dhe nga t folurit pr problemet e tua (Isa. 58:13)?

MSIM 6 *Maj 39

Vdekja e Jezusit dhe ligji

E SHTUN PASDITE

Lexoni pr studimin e ksaj jave: Rom. 7:16; 8:58; Rom. 7:713; Rom. 4:15; Veprat 13:38,

39; Gal. 3:10.

Vargu prmendsh: Kshtu, pra, vllezr t mi, edhe ju jeni t vdekur pr ligjin me an t trupit

t Jezus Krishtit q t bashkoheni me nj tjetr, q u ringjall prej t vdekurit, q ti japim fryte

Perndis (Romakve 7:4).

Nj grua po e nget makinn prtej limitit t lejuar t shpejtsis. Papritur, ajo sheh n pasqyr q

pas saj ndizen dritat e kuqe dhe blu t makins s policis dhe dgjon zhurmn familjare t

sirens. Ajo hap krahun, merr antn e saj dhe nxjerr patentn. Punonjsi i policis afrohet, merr

patentn dhe kthehet n makinn e tij.

Ajo vret mendjen sesa e kripur do t jet gjoba (ajo e kishte tejkaluar shum limitin e

shpejtsis). Gruaja shqetsohet sesi do t mund ta paguaj. Disa minuta m von, polici kthehet

dhe i thot, OK, zonjush, ajo q ne do t bjm, q ti t mos prballesh prsri me dnimin e

ligjit, sht ta shkelim at. Ti nuk duhet t shqetsohesh m pr limitet e shpejtsis.

Kjo histori nuk sht m absurde sesa teologjia q mson se pas vdekjes s Jezusit, ligji, Dhjet

Urdhresat, u shfuqizuan.

Kt jav ne do t shohim vdekjen e Jezusit dhe lidhjen e saj me ligjin.

*Studioni msimin e ksaj jave pr tu prgatitur pr Sabatin e dats 10 Maj.

E DIEL Maj 4

T vdekur pr ligjin (Rom. 7:16)

Shqyrtoni me kujdes Romakt 7:16 dhe prmblidhni at q Pali thot ktu. Lexojeni at me

kujdes, duke mbajtur parasysh pasazhe t tjera biblike n lidhje me ligjin.

__________________________________________________________________

Megjithse disa versione biblike gabimisht e prkthejn vargun e par n mnyr t till q t

lexohet se ligji sht i detyrueshm deri n vdekje, nj interpretim fjal pr fjal sht, do

person i gjall sht nn rregullat e ligjit. Theksi nuk sht mbi t vdekurin, por mbi at, q

sht i gjall.

Shembulli mbi martesn tregon se do person i martuar, i cili ka nj marrdhnie intime me dik,

q nuk sht gruaja ose burri prkats ka thyer ligjin dhe sht fajtor pr tradhti bashkshortore.

Vetm nse burri ose gruaja nuk jeton m, ai ose ajo mund t hyj n nj marrdhnie me nj

person tjetr pa shkelur ligjin.

Gjithashtu, disa argumentojn se ky pasazh tregon vdekjen e ligjit; megjithat, n t vrtet ai

vetm tregon vdekjen e personit pr ligjin prmes trupit t Jezusit (Rom. 7:4). Sipas Romakve

6:6, pjesa e personit q vdes sht uni i vjetr. Kur bashkohet me unin e vjetr, personi sht i

dnuar nga ligji dhe i bllokuar n nj marrdhnie t mjerueshme (Rom. 7:911, 24). Pasi vdes

uni i vjetr, personi sht i lir t hyj n nj marrdhenie me nj tjetr ringjallja e Jezusit

(Rom. 7:4).

Pali thot se, duke qen se ligji detyron do person t gjall, ligji i Perndis duhet t qeveris

edhe bashkimin e ri. Megjithat, fakti q besimtari sht tashm i martuar me Jezusin nnkupton

se ligji nuk sht m instrument dnimi; besimtari n Jezus sht i lir nga dnimi i ligjit, sepse

ai sht i mbuluar nga drejtsia e Jezusit.

Pali nuk deklaron se Dhjet Urdhresat, t cilat prcaktojn mkatin, jan shfuqizuar tashm; kjo

do t ishte n kundrshtim me at q Bibla, shkrimet e saj prfshijn. Prkundrazi, ai flet pr nj

marrdhnie t re q njeriu ka me ligjin prmes besimit n Jezus. Ligji vazhdon t jet detyrues;

thjesht, pr besimtart n Jezus, ata, t cilt vdiqn pr vete dhe n mkat, ligji nuk i mban m n

kthetrat e dnimit, sepse tani ata i prkasin dikujt tjetr, Jezusit.

E HN Maj 5

Ligji i mkatit dhe i vdekjes (Rom. 8:18)

Pali i garanton t krishterve se Tani, pra, nuk ka asnj dnim pr ata, q jan n Krishtin Jezus.

. . sepse ligji i Fryms i jets n Jezus Krishtin m liroi nga ligji i mkatit dhe i vdekjes (Rom.

8:1, 2). Nse i lexojm kto vargje t ndara nga konteksti i tyre i par, duket se Pali po i referohet

dy ligjeve kontradiktore: ligjit t jets dhe ligjit t mkatit dhe vdekjes. Megjithat, dallimi nuk

lidhet me ligjin, por me individt para dhe pas pranimit t Jezusit.

N cilat mnyra ilustron diskutimi i Palit n Romakt 7:713 rolin e ligjit?

__________________________________________________________________

Funksioni i ligjit varet nga personi me t cilin ai lidhet. E njjta thik, pr shembull, mund t

prdoret nga nj kirurg pr t shruar ose nga nj vrass pr t vrar. N t njjtn mnyr, nj

hajdut, i cili shkel ligjin duke vjedhur antn e dikujt, qndron para ligjit ndryshe nga ai, t cilin

ligji duhet ta mbroj (n kt rast, pronari i ants). Vet ligji mund t prshkruhet ndonjher si

i shenjt, i drejt dhe i mir (Rom. 7:12), ose si ligji i mkatit dhe i vdekjes (Rom. 8:2).

Megjithat, n t njjtn mnyr q hakmarrja ndshkuese e Perndis nuk e ndalon at nga t

qenit nj Perndi dashurie, funksioni i ligjit si agjent i mkatit dhe i vdekjes nuk e bn at t

mkatshm.

Sipas Romakve 8:58, ligji sht nj instrument i mkatit dhe vdekjes pr ata, q e ojn

mendjen n gjrat e mishit (Rom. 8:5). Kjo prshkruan njeriun, i cili sht ende i martuar me

unin e vjetr dhe nuk ka asnj dshir t dukshme pr ta ndrprer marrdhnien dhe t

bashkohet me ringjalljen e Jezusit. Si rezultat i bashkimit t mkatshm, nj njeri e gjen veten

n armiqsi me Perndin dhe ligjin e Tij, derisa ato jan n kahe t kundrta (Rom. 8:7).

M pas Pali thekson se sht e pamundur pr mendjen e fiksuar n gjrat e mishit pr tju

nnshtruar ligjit t Perndis ose edhe pr ta knaqur At (Rom. 8:7, 8). Kjo dukshm nuk sht

nj referenc pr tek individi n vshtirsi i Romakve 7:1325, derisa ai i shrben ligjit t

Perndis me mendje (Rom. 7:25). Pali me siguri i referohet atyre, q, pr shkak t paudhsis

s tyre mbysin t vrtetn (Rom. 1:18). Pr shkak t ktyre rebelve kundr mbretrimit t

Perndis, ligji bhet nj instrument mkati dhe vdekje (Rom. 2:12).

Si lidheni me ligjin kur ju e shkelni at?

E MARTE Maj 6

Fuqia e ligjit

Sipas Romakve 4:15, 5:13, dhe 7:7, cili sht funksioni i ligjit? Gjithashtu, far thon vargjet

n Romakt 7:811 pr efektin e ligjit mbi personin, i cili e shkel at?

__________________________________________________________________

do instrument ka qllimin e tij. Ashtu si elsi prdoret pr t hapur dern ose thika pr t

prer, ashtu edhe ligji prdoret pr t prcaktuar mkatin. Nse nuk do t kishte qen pr ligjin e

Perndis, nuk do t kishte asnj metod absolute pr t ditur se cilat veprime ishin t

pranueshme dhe t papranueshme pr T. Edhe pse mkati nuk mund t ekzistoj pa ligjin, Pali e

bn t qart se ligji nuk sht nj partner i vullnetshm i mkatit: Ajo gj, pra, q sht e mir u

b vdekje pr mua? Ashtu mos qoft; por mkati, q t duket mkat, me an t s mirs m pruri

vdekjen, q mkati t bhet edhe m tepr mkat nprmjet urdhrimit (Rom. 7:13).

N cilat mnyra na ndihmojn tekstet e msiprme t hedhim drit mbi 1 Korintasve 15:5458?

__________________________________________________________________

Nse lexohet e izoluar, 1 Korintasve 15:5458 duket se promovon nj aspekt negativ t ligjit t

Perndis. Megjithat, mesazhi i Palit sht q ligji forcon mkatin vetm sepse ai e prcakton

se far sht mkati. Dhe, padyshim, paga e mkatit sht vdekja (Rom. 6:23). Nse nuk do t

kishte qen pr ligjin, nuk do t kishte vdekje, sepse do t ishte i pamun