Short Questions Civics 2nd Year

(رصتخمۺوساالت )

وسسکۺ

ۺابروھںیۺامجتعرباےئ

http://guesspapers.net/education/Pakistan_Studies_Urdu_Class_IX_Karachi_Board_of_Secondary_Education

Page 2

افیۺیجۺوپٹسۺرگوجیٹیۺاکجلۺاچی۔اٹیۺاالسؾۺاابد۔ۺ: ونسٹۺوسسکۺرباےئۺامجتعۺابروہںی

By: M. Ramzan Mughal

رہفتسۺاضمنیم

اببۺربمن ونعاانت

(1) رحتکیۺاپاتسکؿ

(2) ۺاینیئۺاراقتء1947-1973

(3) اپاتسکؿۺںیمۺاعمرشیتۺدخامت

(6) االسیمۺوہمجرہیۺاپاتسکؿۺاورۺداین

Page 3



رظنہیۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟ۺ :۱وساؽ

رظنہیۺاعؾۺوطرۺرپۺیسکۺیھبۺایسیسۺ،ۺامسیجۺایۺاعمرشیتۺرحتکیۺےکۺاےسیۺالہحئۺلمعۺوکۺےتہکۺںیہۺوجۺوااعقتۺاورۺاقحقئۺیکۺروینشۺںیمۺیسکۺیھبۺوقؾۺ: وجاب

اکۺرتشمہکۺبصنۺانیعلۺنبۺاجےئ۔

رظنہیۺاپاتسکؿۺاکۺوہفمؾۺایبؿۺرکںی؟ۺ: وساؽ

رظنہیۺاپاتسکؿۺےسۺرمادۺربریغصۺےکۺاتریخیۺانترظۺںیمۺاملسمونںۺاکۺوہۺوصترےہۺیکسجۺاینبدۺرپۺاملسمؿۺدنہوںۺےسۺاگلۺوقؾۺںیہ۔ۺرظنہیۺ: وجاب

"رظنہیۺاپاتسکؿۺاورۺاالسؾۺمہۺینعمۺںیہ"اپاتسکؿۺدرۺتقیقحۺرظنہیۺاالسؾۺاکۺدورساۺانؾۺےہ۔ۺیہیۺوہۺرظنہیۺاھتۺوجۺاپاتسکؿۺےکۺوصحؽۺیکۺاینبدۺانب۔ۺ

ۺرظنہیۺاپاتسکؿۺےکۺازجاےئۺرتیبیکۺایبؿۺرکںی؟ۺ :وساؽ

۔ۺاسمواتۺاورۺ۵۔ۺوقحؼۺوۺرفاضئۺ۴۔ۺوہمجریۺرواایتۺ۳۔ۺابعداتۺ۲۔ۺاقعدئۺ۱: وجاب

۔ۺدعؽۺوۺااصنػۺاورۺرواداریۺوریغہ۶اوختۺ

ۺاجنپبۺاورۺرسدحۺےسۺاعمرشیتۺرباویئںۺوکۺاٹمےنۺےکۺےئلۺدیسۺادمحۺیکۺدجودہجۺایبؿۺرکںی؟ۺ :وساؽ

اہجدۺرپۺروایگنۺ (۲)وھکسںۺےکۺےئلۺادتقارۺاکۺاخہمتۺۺ (۱)

و ںۺےکۺالخػۺیلہپۺگنج (۳ )ھسک

و ںۺےکۺالخػۺدورسیۺگنجۺۺ (۴ ) ھسک

دیسۺادمحۺےکۺالخػۺاسزش( ۶) االسیمۺوقانینۺاکۺانذفۺ (۵ )

دیسۺادمحۺاورۺاؿۺےکۺاجاثنروںۺیکۺاہشدتۺ( ۸ ) اجمدہنیۺاوروھکسںۺےکۺدرایمؿۺتخسۺرعمہک( ۷ )

ۺیلعۺڑگھۺرحتکیۺےکۺاکرانےمۺایبؿۺرکںی؟ :وساؽ

ۺیکۺگنجۺازادیۺےکۺدعبۺربریغصۺےکۺاملسمؿۺارگنزیوںۺیکۺریچہۺدویتسںۺاورۺافسویکںۺاکۺاشنہنۺنبۺےئگ۔ۺاملسمونںۺوکۺدینی،ۺذمیبہ،ۺایسیس،ۺ1857

اعمیش،ۺاعمرشیتۺاورۺیمیلعتۺوقحؼۺےسۺرحموؾۺرکدایۺایگ۔ۺاؿۺاحالتۺںیمۺرسۺدیسۺادمحۺاخؿۺےنۺربریغصۺےکۺاملسمونںۺےکۺرامنہۺاورۺاقدئۺےکۺرفاضئۺ

الہکیتۺےہ۔ۺیلعۺڑگھۺرحتکیۺےکۺاکرانےمۺ" یلعۺڑگھۺرحتکیۺ"اھبنسؽۺےئل۔اوھنںۺےنۺاملسمونںۺںیمۺدیباریۺیکۺرحتکیۺاکۺااغزۺایک۔ۺاؿۺیکۺرحتکیۺ

یمیلعتۺرسرگایمںۺ (۳ ) دجدیۺمیلعتۺےکۺےئلۺرتبیغ (۲)ارگنزیوںۺےکۺاسھتۺریخاگسیلۺاقلعتتۺاکۺایقؾۺ (۱)

ۺیلعۺڑگھۺرحتکیۺےکۺاقمدصۺایبؿۺرکںی؟ :وساؽ

اؿۺےکۺارگنزیوںۺےکۺاسھتۺریخاگسیلۺرپۺینبمۺاقلعتتۺاکۺایقؾ۔ۺ (۲)املسمونںۺںیمۺومعیمۺدیباریۺاورۺوعشرۺدیبارۺرکان۔ۺۺ (۱)

ا زعۺاورۺدشتدۺیکۺایستسۺےسۺدورۺرےنہۺیکۺنیقلتۺرکان۔ (۴)اںیہنۺدجدیۺمیلعتۺےکۺےئلۺرتبیغۺوۺرحتکیۺدانی۔ۺۺ (۳)

ن

مت ےںہ

ن اورۺا

ۺرسۺدیسۺادمحۺاخؿۺےکۺاقمئۺرکدہۺیمیلعتۺاداروںۺےکۺانؾۺںیھکل؟ۺ :وساؽ

ن کۺوساسیٹئۺاورۺوکسؽۺاینبدۺ1863۔ۺ۲ءںیمۺرمادۺاابدۺںیمۺافریسۺوکسؽۺاقمئۺایکۺ1859: وجاب

فت

ن

ئ

ءںیمۺاغزیۺوپرۺںیمۺاس

ءںیمۺ1920ۺوافتۺےکۺدعبۺاؿۺیکۺءۺںیمۺاکجلۺاور1877ءۺںیمۺیلعۺڑگھۺںیمۺامی۔اے۔اوۺوکسؽۺیکۺاینبدۺریھکۺوجۺ1875۔ۺ۳ریھک۔ۺ

ؿۺاوجیلنشیکۺاکرفنسۺیکۺاینبدۺریھکۺسجۺےکۺاالجسۺوپرےۺربریغصۺںیمۺرکواےئۺےئگ۔۴ ویوینریٹسۺانب۔

مڈم

۔ۺیلعۺڑگھۺںیمۺ

Page 4



رحتکیۺالختفۺےکۺایکۺاقمدصۺےھت؟ۺ : وساؽ

۔ۺاملسمونںۺےکۺدقمۺسۺاقمامتۺرتوکںۺیکۺافحتظۺںیمۺرںیہ۔ۺ۲۔ۺرتیکۺیکۺالختفۺاقمئۺریھکۺاجےئ۔ۺۺ۱: وجاب

۔ۺرتوکںۺیکۺتنطلسۺیکۺدحودۺیہۺرےنہۺدیۺاجںیئۺوجۺگنجۺےسۺےلہپۺںیھت۔۳

رحتکیۺدعؾۺاعتوؿۺےکۺابرےۺںیمۺاپۺایکۺاجےتنۺںیہ؟ۺ: وساؽ

ءۺںیمۺرٹسمۺاگدنیھۺےکۺوشمرےۺےسۺرحتکیۺدعؾۺاعتوؿۺالچیئۺیئگۺۺ1920رحتکیۺالختفۺےکۺدوراؿۺاےنپۺاقمدصۺےکۺوصحؽۺےکۺےیلۺ: وجاب

سجۺےکۺاکنتۺدنمرہجۺذلیۺےھت۔ۺ

۔ۺوفجۺںیمۺ۳۔ۺرساکریۺالموتمںۺوکۺرتکۺرکانۺۺ۲۔ۺوکحتمۺےکۺاسھتۺدعؾۺاعتوؿۺۺ۱

۔ۺدعایتلۺاباکیئٹۺ۵۔ۺارگنزییۺونصماعتۺاکۺاباکیئٹۺۺ۴املسمونںۺاکۺرھبیتۺہنۺوہانۺۺ

۔ۺارگنزیوںۺےکۺاطعۺرکدہۺاطخابتۺواسپۺرکان۷۔ۺوچبںۺوکۺوکسولںۺاورۺاکوجلںۺںیمۺہنۺانجیھبۺ۶

ۺۺرکسپۺنشمۺایکۺےہۺ؟ :وساؽ

ءۺںیمۺربریغصۺاای۔ۺاملسمؿۺمیسقتۺدنہواتسؿۺاکۺاطمہبلۺرقارداداپاتسکؿۺےکۺذرےعیۺرکۺےكچۺےھت۔ۺ1942رسوفیٹسرڈۺرکسپۺیکۺایقدتۺںیمۺاکیۺنشمۺ

ںیمۺاجاپوینںۺیکۺادتبایئۺاکایمویبںۺیکۺوہجۺےسۺوکحتمۺےکۺالخػۺرحتںیكیۺالچۺرےہۺےھتۺاورۺوتعقۺ(1945-1939)اکرگنیسۺرامنہۺگنجۺمیظعۺدوؾۺ

رکۺرےہۺےھتۺہکۺاجاپینۺاوفاجۺرباطونیۺرمكحاونںۺوکۺربریغصۺےسۺاکنؽۺرکۺادتقارۺایلعۺدنہواتسوینںۺےکۺرپسدۺرکۺدںیۺیگ۔ۺ

ۺۺرکسپۺنشمۺیکۺایکۺاجتوزیۺںیھت؟ :وساؽ

ۺاکۺدرہجۺدایۺاجےئ۔ۺ۱

ن ت

نمت

ۺاومرۺاخرہجۺوماالصتۺوریغہۺتیمسۺامتؾۺےبعشۺدنہواتسوینںۺےکۺرپسۺدۺرکدےیۺ٬۔ۺۺدافع۲۔ۺۺگنجۺےکۺدعبۺربریغصۺوکۺڈو

ۺاکۺ۳اجںیئۺےگ۔ۺۺۺۺ

۔ۺۺانیئۺاسزیۺےکۺےیلۺاکیۺرمزكیۺایلبمسۺبختنمۺیکۺاجےئۺیگۺسجۺےکۺےیلۺانچئ

۔ۺۺاوتیلقںۺےکۺوقحؼۺےکۺظفحتۺےکۺےیلۺانمبسۺادقاؾۺااھٹےئۺاجںیئۺےگ۔ۺ۴اایتخرۺوصابیئۺاقونؿۺاسزۺاویلبمسںۺےکۺاراکؿۺوکۺاحلصۺوہۺاگ۔ۺ

ر ںیۺےگۺوہۺابۺاایتخرۺوہںۺےگۺہکۺرمزكۺےسۺ۵كی ںہ

ن۔ۺۺانیئۺلمكمۺوہۺایگوتۺاےسۺرہۺوصےبۺیکۺوتقیثۺےکۺےیلۺاجیھبۺاجےئۺاگ۔ۺوجۺوصےبۺانیئۺوکۺدنسپۺ

دحیلعہۺوہۺرکۺاینپۺازادۺتیثیحۺاقمئۺرکۺںیل۔

ءۺےکۺوصنمےبۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟ۺ1947وجۺؿۺ3: وساؽ

ءۺیکۺدرایمینۺ1947ۺاتسگۺ15ۺاورۺ14ءاکۺوصنمہبۺربریغصۺیکۺمیسقتۺاکۺوصنمہبۺاھتۺسجۺیکۺروۺےسۺاسۺابتۺاکۺہلصیفۺایکۺایگۺہکۺ1947وجؿۺ3: وجاب

ۺوجؿۺےکۺوصنمےبۺیکۺامہۺںیقشۺدنمرہجۺذلیۺںیھت۔ۺ3بشۺکتۺادتقارۺدنہواتسوینںۺےکۺوحاےلۺرکۺدایۺاجےئۺاگ۔ۺ

۔ۺاجنپبۺاورۺاگنبؽۺیکۺاویلبمسںۺےکۺدنہوۺاورۺاملسمؿۺارانیکۺےکۺاگلۺاگلۺاالجسۺوہںۺےگۺہیۺیھبۺہلصیفۺایکۺایگۺہکۺدوونںۺوصوبںۺوکۺاپاتسکؿۺ۱

اورۺدنہواتسؿۺںیمۺمیسقتۺرکۺدایاجےئۺاگ۔ۺسجۺےکۺاکیۺدحۺدنبیۺنشیمکۺرقمۺرۺوہۺاگ۔ۺ

ےکۺوعاؾۺاپاتسکؿۺ(ااسؾ)۔ۺوصہبۺرسدحۺاورۺٹہلس۳۔ۺدنسھۺایلبمسۺرثکتۺراےئۺےسۺوصےبۺےکۺلبقتسمۺاکۺہلصیفۺرکےۺیگ۔ۺ۲

۔ۺولباتسچؿۺاکۺہلصیفۺاشیہۺرجہگۺرکےۺاگ۔۴ےکۺذرےعیۺرکںیۺےگ۔ۺ(ررفیڈنؾ)ایاھبرتۺںیمۺومشتیلۺاکۺہلصیفۺاوصتسابۺراےئ

۔ۺوصہبۺرسدحۺںیمۺیھبۺررفیڈنؾۺدقعنمۺرکواایۺاجےئۺاگ۔۵

ۺےکۺوصنمےبۺےکۺامہۺاکنتۺایبؿۺرکںی؟ۺ1947ۺنیتۺوجؿۺ :وساؽ

۔ۺۺٹہلسۺ۶۔ۺۺولباتسچؿۺ۵۔ۺۺوصہبۺدنسھۺ۴۔ۺۺوصہبۺاگنبؽۺ۳۔ۺۺوصہبۺاجنپبۺ۲۔ۺۺریغۺملسمۺارثکیتیۺوصےبۺ۱

Page 5



۔ۺۺرایںیتس۸۔ۺۺوصہبۺرسدحۺۺ۷

میسقتۺاگنبؽۺےکۺابرےۺںیمۺاپۺایکۺاجےتنۺںیہ؟ۺ: وساؽ

ءوکۺرباطونیۺوکحتمۺےنۺااظتنیمۺہتکنۺرظنۺےسۺاگنبؽۺوکۺدوۺوصحںۺںیمۺمیسقتۺرکۺدای۔ۺرشمیقۺاگنبؽۺےکۺوصےبۺںیمۺاملسمؿۺارثکتیۺ1905: وجاب

ںیمۺےھتۺاسۺےیلۺاملسمونںۺےنۺھکسۺاکۺاسسنۺایلۺ۔ۺدنہووںۺوکۺاملسمونںۺیکۺازادیۺاکیۺاھکنۺہنۺاھبیئۺاورۺاوہنںۺےنۺمیسقتۺیکۺاخمتفلۺرکانۺرشوعۺرکۺ

ءۺںیمۺخیسنتۺاگنبؽۺاکۺاالعؿۺرکۺدای۔1911دیۺسجۺوکۺدمۺرظنۺرےتھکۺوہۺےئۺرباطونۺوکحتمۺےنۺ

ۺملسمۺگیلۺےکۺایقؾۺےکۺارغاضۺوۺاقمدصۺرحتریۺرکںی؟ :وساؽ

رباطونیۺوکحتمۺاورۺاملسمونںۺےکۺدرایمؿۺریخاگسیلۺےکۺذجابتۺاورۺدواتسہنۺاقلعتتۺاقمئۺرکانۺاورۺارگنزیوںۺےکۺذنہۺےسۺاملسمونںۺےکۺ (۱)

رتشمہکۺالفحۺوۺوبہبدۺےکۺےئلۺربریغصۺیکۺدورسیۺاوقاؾۺاورۺایسیسۺامجوتعںۺےسۺ (۲) الخػۺوکشکۺوۺاہبشتۺاکۺازاہلۺرکان۔

وکحتمۺاورۺدرگیۺایسیسۺامجوتعںۺاکۺاعتوؿۺاحلصۺرکےتۺوہےئۺاملسمونںۺےکۺوقحؼۺاکۺظفحتۺرکان۔ (۳) اقلعتتۺاوتسارۺرکان۔

ۺرڈیۺفلکۺاویارڈۺےنۺاپاتسکؿۺےکۺاسھتۺانااصنایفںۺںیک؟ۺ :وساؽ

۔ۺرشمیقۺاجنپبۺےکۺملسمۺارشکتیۺےکۺیئکۺالعےقۺلیصحتۺریفوزۺوپر،ۺعلضۺوگرداسۺوپروۺوریغہۺاھبرتۺوکۺدےۺدےیۺےئگ۔ۺ۱:وجاب

۔ۺاپاتسکؿۺوکۺجلتسۺایبسۺاورۺراویۺےکۺاپینۺےسۺرحموؾۺرکۺدایۺایگ۔ۺ۳۔ۺاپاتسکؿۺوکۺوعیسۺزرزیخۺالعوقںۺےسۺرحموؾۺرکۺدایۺایگ۔ۺ۲

۔ۺوگرداسۺوپرۺےکۺراےتسۺاھبرتۺوکۺریمشکۺکتۺزینیمۺراہتسۺرفامہۺایکۺایگ۔۴

ۺہلمشۺودفۺبکۺاورۺاہکۺںۺوارسئےئۺدنہۺےسۺالم؟ۺ :وساؽ

ۺربمماؿۺرپۺلمتشمۺاملسمونںۺاکۺاکیۺایسیسۺودفۺرسۺااغۺاخںۺیکۺایقدتۺںیمۺوارسئےۺدنہۺالرڈۺوٹنمۺےسۺہلمشۺںیمۺالم۔ۺ35ءۺوکۺ1906مکیۺاوتکربۺ: وجاب

اورۺاسۺںیمۺاملسمونںۺےنۺدجااگہنۺااختنبۺاورۺرمزكیۺایلبمسۺںیمۺاملسمونںۺیکۺاکیۺاہتیئۺوتسشنںۺاکۺاطمہبلۺایک۔

اکہنیبۺنشمۺالپؿۺےکۺاکنتۺایبؿۺرکںی؟ۺ: وساؽ

ءوکۺرباطونیۺوکحتمۺےکۺنیتۺوزراءۺےنۺایسیسۺامجوتعںۺےکۺامندنئوںۺےسۺالماقتۺےکۺدعبۺاکیۺوصنمےبۺاکۺاالعؿۺایکۺ1946یئمۺ16: وجاب

سجۺےکۺامنایںۺولہپہیۺےھت۔ۺ

۔ۺربریغصۺںیمۺوینینۺاقمئۺیکۺاجےئۺیئگۺوجۺاومرۺاخرہجۺ،ۺدافعۺاورۺرلسۺوۺراسلئۺیکۺذہمۺدارۺوہۺیئگ۔۱

۔ۺرمزكیۺاومرۺےکۺالعوہعۺابیقۺامتۺؾۺاایتخراتۺوصوبںۺوکۺدےۺدےیۺاجںیئۺےگ۔۲

۔ۺوصوبںۺوکۺاایتخرۺوہۺاگۺہکۺوہۺابمہۺرگوپۺانبۺںیلۺاورۺرہۺرگوپۺاانپۺدوتسرۺرمبتۺرکے۔۳

۔ۺرہۺدسۺاسؽۺےکۺدعبۺوصوبںۺوکۺاایتخرۺوہۺاگۺہکۺوہۺرثکتۺراےئۺےسۺانیئۺںیمۺدبتیلیۺاکۺاطمہبلۺرکۺںیکس۔۴

ۺاثیمؼۺونھکلبکۺےطۺاپایۺاورۺاسۺےکۺامہۺاکنتۺایکۺےھت؟ۺ: وساؽ

ءۺںیمۺملسمۺگیلۺاورۺاکرگنسۺےکۺدرایمؿۺاقدئۺامظعۺیکۺوکوششںۺےسۺاکیۺوھجمسہتۺےطۺاپایۺےسجۺاشیمؼۺونھکلۺاہکۺاجاتۺےہ۔ۺاقدئۺ1916 : وجاب

: امظعۺوکۺاسۺاعمدہےۺےکۺدعبۺدنہوۺملسمۺااحتدۺاکۺریفسۺاہکۺایگۺسجۺںیمۺدرہجۺذلیۺاکنتۺوکۺمیلستۺایکۺایگۺ

۔ۺدنہووںۺےنۺیلہپۺابرۺاملسمونںۺوکۺاگلۺوقؾۺمیلستۺایک۔۱

۔ۺاملسمونںۺےکۺےیلۺدجاۺاگہنۺااختنابتۺاکۺاطمےبلۺوکۺاکرگنسۺےنۺمیلستۺایک۔۲

نۺدےنیۺرپۺوھجمسہتۺوہا۔۳ ت

ن

ش

ن

۔ۺاملسمونںۺےکۺےیلۺایلبمسۺاکیۺاہتیئۺ

Page 6



ۺدجودہجۺاپاتسکؿۺںیمۺملسمۺگیلۺےکۺرکدارۺرپۺروینشۺڈاےیل؟ :وساؽ

اؽۺاڈنایۺملسمۺگیلۺاکۺایقؾۺ

ےکۺانؾۺےسۺلیکشتۺدیۺیئگۺ۔ۺیلعۺڑگھۺوکۺاسۺاکۺدصرۺاقمؾۺانبایۺایگۺاورۺدلجۺیہۺرسۺااغۺاخؿۺ"اؽۺاڈنایۺملسمۺگیل"ۺوکۺاکیۺایسیسۺامجتعۺ1906ۺربمسۺ30

وکۺاؽۺاڈنایۺملسمۺگیلۺاکۺدصرۺاوردیسۺیلعۺنیسحۺرگلبایمۺوکۺرکیسڑییۺرنجؽۺرقمرۺایکۺایگ۔ (رموحۺؾ)

ازادیۺیکۺدجودہجۺںیمۺملسمۺگیلۺاکۺرکدار

ۺںیمۺملسمۺگیلۺیکۺلیکشتۺےکۺدعبۺیہۺےسۺاسۺےنۺونجیبۺاایشیءےکۺاملسمونںۺےکۺےئلۺاکیۺٹیلپۺافرؾۺیکۺلکشۺاایتخرۺرکیل۔ۺاہجںۺےسۺوہۺاےنپۺ1906

ۺرکدارۺ۔ۺاکوقحؼۺاورۺارگنزیوںۺےسۺوصحؽۺازادیۺےکۺےئلۺدجودہجۺرکےتکسۺےھت۔ۺملسمۺگیلۺہکۺہیۺدجودہجۺےبۺامشرۺالکشمتۺےسۺزگری۔ۺملسمۺگیلۺ

ںیتسشنۺ (۴)املسمونںۺیکۺدعتادۺۺ (۳)اکرگنسیۺےکۺاسھتۺایسیسۺوھجمسہتۺۺ (۲)وقحؼۺاکۺظفحتۺۺۺ (۱)

انتمبسۺامندنئیگۺ (۵ )

ء﴾ۺ1886دربمس27۔ۺڈمحمؿۺاوجیلنشیکۺاکرفنسنۺبکۺاقمئۺوہیئ؟ۺ﴿2 ۔ۺدیۺاڈننیۺاملسمؿ۔ۺفنصمۺاکۺانؾۺ﴿رسۺومیلۺرٹنہ﴾1

ء﴾ۺ1885۔ۺاڈننیۺلنشینۺاکرگنسۺبکۺاقمئۺوہیئ؟ۺ﴿4 ۔ۺابطختۺادمحہی۔ۺفنصمۺاکۺانؾۺ﴿رسدیسۺادمحۺاخؿ﴾3

ء﴾ۺ1911۔ۺخیسنتۺمیسقتۺاگنبؽۺبکۺوہیئ؟ۺ﴿6 ء﴾1905۔ۺمیسقتۺاگنبؽۺبکۺلمعۺںیمۺایئ؟ۺ﴿5

ء﴾ۺ1907۔ۺملسمۺگیلۺاکالہپۺاسالہنۺاالجسۺبکۺدقعنمۺوہا؟ۺ﴿دربمس8 ء﴾1906۔ۺملسمۺگیلۺبکۺاقمئۺوہیئ؟ۺ﴿دربمس7

ء﴾ۺ1909۔ۺوٹنمۺامرےلۺاالصاحتۺبکۺراجئۺوہںیئ؟ۺ﴿10 ۔ۺہلمشۺودفۺسکۺیکۺرسرکدیگۺںیمۺرتبیتۺدایۺایگ؟ۺ﴿رسۺااغۺاخں﴾9

۔ۺرحتکیۺالختفۺےکۺروحۺرواںۺوکؿۺےھت؟ۺ﴿ومانیلۺدمحمۺیلعۺوجرہ،ۺومانیلۺ12 ۔ۺاثیمؼۺونھکلۺےکۺرفنیقیۺوکؿۺےھت؟ۺ﴿ملسمۺگیلۺاورۺاکرگنس﴾11

ء﴾ۺ1928ۺرفوریۺ3۔ۺاسنمئۺنشیمکۺدنہۺںیمۺبکۺاای؟ۺ﴿13 وشتكۺیلع﴾

۔ۺرہنوۺروپرٹۺےکۺاقمہلبۺںیمۺاقدئامظعۺےنۺایکۺشیپۺایک؟ۺ﴿وچدہۺاکنت﴾14

ۺےکۺاقونؿۺوکحتمۺدنہۺےکۺتحتۺوجمزہۺء1935۔ۺ16 ء﴾1931۔ۺدورسیۺوگؽۺزیمۺاکرفنسنۺبکۺاورۺاہکںۺدقعنمۺوہیئ؟ۺ﴿دنلؿ،ۺربمتس15

﴾ۺ1940۔ۺرقارۺدادۺاپاتسکؿۺبکۺاورۺاہکںۺوظنمرۺوہیئ؟ۺ﴿الوہر،17 اظنؾۺوافیقۺاھتۺایۺودحاین؟ۺ﴿وافیق﴾

ء﴾ۺ1942۔ۺرکسپۺنشمۺبکۺدنہۺںیمۺاای؟ۺ﴿19 ء﴾1930۔ۺالعہمۺاابقؽۺےنۺوہشمرۺہبطخۺاہلۺاابدۺبکۺدای؟ۺ﴿18

ءۺےکۺااختنابتۺںیمۺملسمۺگیلۺوکۺینتكۺوصابیئۺںیتسشنۺ1946۔ۺ21 ء﴾1945۔ۺہلمشۺاکرفنسنۺسکۺےنۺاورۺبکۺبلطۺیک؟ۺ﴿الرڈۺوویؽ،ۺوجؿ20

ء،ۺرکایچ﴾ۺ1876دربمس25۔ۺاقدئۺامظعۺیکۺاترخیۺدیپاشئۺاورۺاقمؾۺ﴿22 ﴾475احلصۺوہںیئ؟ۺ﴿

ء﴾1877ونربم9۔ۺالعہمۺاابقؽۺیکۺاجےئۺدیپاشئۺاورۺاترخیۺ﴿ایسوكلٹ،23

ء﴾ۺ1926۔ۺالعہمۺاابقؽۺاجنپبۺوٹیلسجیلۺوکلسنۺےکۺرنكۺبکۺےنب؟ۺ﴿24

Page 7



2اببۺربمنۺ

یسکۺکلمۺےکۺےئلۺانیئۺایۺدوتسرۺویکںۺرضوریۺےہ؟ۺ :وساؽ

انیئۺےکۺینعمۺ

وقانینۺاورۺوقادعۺوۺوضاطبۺےکۺاےسیۺومجمےعۺوکۺانیئۺایۺدوتسرۺاہکۺاجاتۺےہۺوجۺیسکۺکلمۺایۺرایتسۺاکۺاکروابرۺوکحتمۺالچےنۺےکۺےئلۺرتبیتۺدایاجاتۺےہ۔ۺ

اسۺاکۺدصقمۺاوؽۺہیۺوہاتۺےہۺہکۺاسۺےکۺذرہعیۺکلمۺایۺرایتسۺےکۺوعاؾۺمظنم،ۺرپانمۺاورۺوخاحشؽۺزدنیگۺزگارںیکس۔ۺ

انیئۺیکۺرضورتۺ

یسکۺیھبۺکلمۺایۺرایتسۺاکۺاظنؾۺایۺاکروابرۺوکحتمۺالچےنۺےکۺےئلۺیئکۺادارےۺووجدۺںیمۺاےتۺںیہۺاورۺرہۺادارےۺےکۺےئلۺوقانینۺاورۺوقادعۺوۺوضاطبۺ

رتبیتۺدےئۺاجےتۺںیہ۔ۺاؿۺاداروںۺوکۺالچےنۺےکۺےئلۺھچکۺارفادۺاکۺرقترۺیھبۺایکۺاجاتۺےہ۔ۺاسۺرطحۺاکیۺاظنؾۺوکحتمۺووجدۺںیمۺااجاتۺےہ۔ۺ

دورسےۺاافلظۺںیمۺادارےۺاورۺارفادۺلمۺرکۺوکحتمۺانبےتۺںیہ۔ۺہیۺوکحتمۺرھپۺوقانینۺاورۺوقادعۺووضاطبۺوکۺاجکیۺرکیتۺےہ۔ۺاؿۺوقادعۺووقانینۺوۺ

وضاطبۺےکۺومجمےعۺوکۺنجۺیکۺروینشۺںیمۺاکروابرۺوکحتمۺالچایۺاجاتۺےہۺانیئۺایۺدوتسرۺاہکۺاجاتۺےہ۔

ۺایکۺےہ؟ۺ(One Unit)وؿۺویٹن: وساؽ

رشمیقۺاپاتسکؿۺیکۺاابدیۺزایدہۺاورۺاکیۺودحتۺرپۺاقمئۺیھتۺاورۺرغمیبۺاپاتسکؿۺاچرۺوصوبںۺرپۺینبمۺاھتۺاسۺےئلۺیئنۺوکحتمۺےنۺرغمیبۺ: وجاب

ءۺوکاکیۺوصہبۺلیکشتۺدایۺاتۺہکۺارخاجتۺوکۺمکۺایکۺاجۺےکساورۺیلسنۺاایتمزاتۺوکۺمتخۺایکۺاجۺ1955ۺاوتکربۺ14اپاتسکؿۺےکۺامتؾۺوصوبںۺاورۺرایوتسںۺوکۺالمۺرکۺ

ےکس۔ۺسجۺےسۺامندنئیگۺےکۺےلئسمۺرپۺراکوںیٹۺدورۺوہۺںیئگۺاورۺونابۺاتشمؼۺادمحۺوگرامینۺوکۺرغمیبۺاپاتسکؿۺاکۺوگررنۺاورۺڈارٹکۺاخؿۺوکۺوزریۺانبۺایۺ۔ۺۺابالارخۺ

ۺاخؿۺےکۺدورۺادتقارۺںیمۺوؿۺویٹنۺمتخۺوہۺایگ۔1970مکیۺوجالیئۺ

ءۺوکرنجؽۺحی

دمحمۺیلعۺوبرگہۺافرومالۺۺےکۺقلعتمۺاتبںیئ؟ۺ: وساؽ

وخاہجۺانمظۺادلنیۺیکۺربرطیفۺےکۺدعبۺدمحمۺیلعۺوبرگہۺےنۺرسیتےۺوزریۺامظعۺۺرقمرۺوہےئۺاوہنںۺےنۺھچۺامہۺےکۺادنۺرۺاکیۺافرومالۺرتبیتۺ: وجاب

ۺاراکؿۺرپۺ150ءۺںیمۺایلبمسۺںیمۺشیپۺایکۺایگۺاسۺیکۺروۺےسۺدوۺاویاینۺہننقمۺوہۺیئگ۔اویاؿۺابال1953الہکاتۺےہۺاسۺوکۺ" دمحمۺیلعۺوبرگہۺافرومال"دایۺوجۺ

ۺوتسشنںۺرپۺینبم۔دصرۺاکۺااختنبۺدوونۺںۺاویاؿۺ۔وزریۺامظعۺربسکعۺۺوہاگ۔دوونںۺزابںین۔ۺ300لمتشم۔ۺوصوبںۺوکۺاسمویۺامندنئیگ۔ۺاویاؿۺزریںیۺ

ءۺوکۺوظنمرۺایکۺ۔1954ۺدربمسۺ21ایلبمسۺےنۺاےسۺ

ۺرقادادۺاقمدصۺےکۺامہۺدخواخؽۺایبؿۺرکںی؟ :وساؽ

اپاتسکؿۺیکۺاینیئۺاراقتءیکۺاترخیۺںیمۺرقادادۺاقمدصۺاکیۺااہتنیئۺامہۺداتسوزیۺےہۺاوراےسۺانیئۺاسزیۺںیمۺاینبدیۺدقؾۺرقارۺدےاۺ :وجاب

وکۺوظنمرۺایکۺایگ۔ۺاسۺرقادادۺںیمۺاالسؾۺوکۺاپاتسکؿۺیکۺااسسۺرقارۺدایۺایگۺےہ۔1949ۺامرچۺ12اجاتکسےہ۔اےسۺ

ل اخ و دخ ں ای امن ےک دص اقم د دا ا رق

اوتیلقںۺےکۺوقحؼۺاکۺظفحت (۴ ) رتہبۺاورۺانمبسۺاموحؽ (۳ ) االسؾۺےکۺاوصؽۺاکۺافنذ (۲ ) دتقمرایلعۺاہللۺاعتیلۺےہ (۱)

کلمۺاکۺدافع (۸)اینبدیۺوقحؼۺیکۺرفایمہۺ (۷) دعہیلۺیکۺازادی (۶ ) وصوبںۺوکۺوخداتخمریۺاحلصۺوہیگ (۵ )

Page 8



ءۺےکۺۺانیئۺاکۺافنذۺسکۺرطحۺوہا؟ۺ1956: وساؽ

اراکؿۺرپۺلمتشمۺایلبمسۺرعمضۺووجدںیمۺایئ۔ۺوچدہریۺدمحمۺیلعۺکلمۺ80ءۺوکۺوہا۔ۺ1955وجؿۺ23دورسیۺدوتسرۺاسزۺایلبمسۺاکۺااختنبۺ: وجاب

ےۺدوتسرۺاسزیۺاکۺاکؾۺرشوعۺرکۺدای۔ۺانیئۺاکۺوسمدہۺ

نءۺوکۺدوتسرۺاسزۺایلبمسۺںیمۺشیپۺ1956ونجریۺ9ےکۺوزریۺامظعۺےنب۔ۺوزریۺامظعۺےتنبۺیہۺاوہنں

رۺیۺےکۺدعبۺہیۺ1956رفوریۺ29ایکۺایگۺےسجۺ

ظ

ءۺوکۺانذفۺوہا۔1956امرچۺ23وکوظنمرۺرکۺایلۺایگ۔ۺوگررنۺرنجؽۺیکۺن

ۺےکۺانیئۺےکۺاایتمزیۺوخواخؽۺایبؿۺرکںی؟1956 :وساؽ

ۺںیمۺدورسیۺدوتسرۺاسزۺایلبمسۺبختنمۺوہیئۺاورۺانیئۺاسزیۺاکۺاکؾۺرشوعۺوہاۺاورۺاکیۺاسؽۺےسۺیھبۺمکۺرعےصۺںیمۺکلمۺاکۺ1955وجؿۺ :وجاب

ۺےکۺانیئۺےکۺامنایںۺدخواخؽۺ1956وکۺانذفۺوہا۔ۺ1956ۺامرچۺ23انیئۺایترۺایکۺایگ۔وجۺ

اسۺانیئۺےکۺادتباہیئۺںیمۺہیۺاہکۺایگۺہکۺاحتیمکۺاورۺادتقارۺایلعۺاہللۺاعتیلۺےکۺاپسۺےہۺاورۺاپاتسکؿۺوکۺاالسیمۺوہمجرہیۺرقارۺدایۺایگ۔ۺ (۱)

کلمۺںیمۺوافیقۺاپرامیلینۺاظنؾۺوکحتمۺاقمئۺایکۺایگ۔ۺ (۲)

دصرۺےنۺوگررنۺرنجؽۺیکۺہگجۺےلۺیل۔ۺ (۳)

وکحتمۺےکۺوافیقۺاظنؾۺےکۺتحتۺرمزكۺاورۺاپاتسکؿۺےکۺدوونںۺوصوبںۺینعیۺاسہقبۺرشمیقۺاپاتسکؿۺاورۺرغمیبۺاپاتسکؿۺےکۺدرایمؿۺرباربیۺ (۴)

(Parity) یکۺےنبادۺرپۺاایتخراتۺاکۺنیعتۺایکۺےگ۔ۺ

اسۺابتۺیکۺامضتنۺدیۺیئگۺہکۺاملسمونںۺوکۺاالسیمۺامیلعتتۺےکۺاطمقبۺزدنیگۺزگارےنۺےکۺامتؾۺوماعقۺایہمۺےئکۺاجںیئۺےگ۔ۺ (۵)

وکحتمۺاپاتسکؿۺداینۺےکۺامتؾۺملسمۺاممکلۺےسۺرقیبیۺاوۺرۺدواتسہنۺاقلعتتۺاقمئۺرکےۺیگ۔ۺ (۶)

رسرباہۺتکلممۺالزامۺاملسمؿۺوہاگ۔ۺ (۷)

وکیئۺااسیۺاقونؿۺانذفۺںیہنۺایکۺاجےئۺاگۺوجۺاالسیمۺاوصولںۺینعیۺرقاؿۺوۺتنسۺےکۺالخػۺوہ؛ۺارگۺااسیۺوکیئۺاقونؿۺوموجدۺوہاگۺوتۺاسۺںیمۺانمبسۺ (۸)

رتمیمۺیکۺاجےئۺیگ۔ۺ

دصرۺاپاتسکؿۺاکیۺنشیمکۺلیکشتۺدںیۺےگۺوجۺامتؾۺوموجدہۺوقانینۺاکۺاجزئہۺےلۺاگۺاورۺاؿۺںیمۺرضوریۺرتامیمۺیکۺافسرشۺرکےۺاگ۔ (۹)

وقیمۺزابںینۺاگنبیلۺاورۺاردوۺرقادۺدیۺںیئگ۔ (۱۰)

ءۺےکۺانیئۺیکۺاناکیمۺےکۺاابسبۺایبؿۺرکںی؟ۺ1956: وساؽ

۔ۺےبۺاوصؽۺایستسۺداؿۺۺۺ3۔ۺایقدتۺاکۺدقفاؿۺ2انیئۺیکۺزمکورایںۺ۔ۺ1: وجاب

۔ۺمظنۺوۺقسنۺیکۺدباحیلۺۺ6۔ۺاعمیشۺدعؾۺااکحتسؾۺ5۔ۺااختنابتۺاکۺاوتلاۺ4

۔ۺونرکۺاشیہۺاکۺہبلغۺ8۔ۺوہمجریۺرواایتۺاکۺدقفاؿۺ7

ۺایبؿۺرکںی؟ۺۺںیمۺاالسیمۺداعفت1956دوتسرۺاپاتسکؿۺ :وساؽ

: اسۺانیئۺیکۺاالسیمۺداعفتۺدنمرہجۺذلیۺںیہ

i۔ۺۺکلمۺاکۺانؾ ii۔ۺۺاہللۺاعتیلۺیکۺاحتیمک iii۔ۺۺاملسمؿۺدصر iv۔ۺۺاالسیمۺاقونؿ v۔ۺۺادارہۺاقیقحتتۺاالسیمۺ

vi۔ۺۺوسدۺاکۺاخہمت vii۔ۺۺااحتدۺاعملۺاالسؾۺ

ۺایبؿۺرکںی؟ۺۺںیمۺاالسیمۺداعفت1962ۺۺدوتسرۺاپاتسکؿۺ: وساؽ

ۺئۺوکۺکلمۺںیمۺامرلشۺالءۺاگلۺدایۺاورۺےئنۺانئۺیکۺ1958ءۺاکۺانیئۺوسنمخۺرکۺےکۺاوتکربۺ1956کلمۺںیمۺایسیسۺااشتنرۺےکۺابثعۺرنجؽۺاویبۺاخںۺےنۺ

Page 9



ۺءۺوکۺےئنۺ1962وجؿۺ8ایتریۺےکۺےیلۺاکیۺنشیمکۺرقمرۺرکۺدای۔ۺنشیمکۺےنۺاکیۺوسمدہۺایترۺایکۺسجۺںیمۺامتؾۺاایتخراتۺاکۺرسہمشچۺدصرۺوکۺانبۺدایۺایگۺ

: رۺوکۺالوگۺایکۺایگۺسجۺیکۺاالسیمۺداعفتۺدنمرہجۺذلیۺںیہوتسد

i۔ۺۺاہللۺاعتیلۺیکۺاحتیمک ii۔ۺۺکلمۺاکۺانؾ iii۔ۺۺاالسیمۺوقانین iv۔ۺۺدصرۺتکلمم

v۔ۺۺرقاؿۺوۺاالسایمتۺیکۺمیلعت vi۔ۺۺاالسیمۺادارے vii۔ۺۺاالسیمۺاشموریتۺوکلسن viii۔ۺۺادارہۺاقیقحتتۺاالسہیمۺ

ءۺےکۺانیئۺیکۺوصخایصتۺایبۺؿۺرکںی؟ۺ1962: وساؽ

۔ۺدصاریتۺاظنؾۺوکحتمۺۺ2 (ۺوگوشاروںۺرپۺلمتشم5ۺداعفتۺاورۺ250)۔ۺرحترییۺانیئ1: وجاب

۔ۺازادۺدعہیلۺ6۔ۺامسپدنہۺالعوقںۺیکۺرتیقۺۺ5۔ۺاینبدیۺوقحؼۺ4۔ۺوافیقۺاظنؾۺۺ3

۔ۺدصرۺاکۺوماذخہۺ10۔ۺانیئۺںیمۺرطہقیۺرتمیمۺۺ9۔ۺابولاہطسۺرطہقیۺااختنب8۔ۺکیۺاویاینۺہننقمۺ7

۔ۺوقیمۺزابںینۺ12۔ۺدارۺاالخلہفۺۺ11

ءۺاکۺانیئۺۺویکںۺاناکؾۺوہا؟ۺ1962: وساؽ

۔ۺاینبدیۺوقحؼۺےسۺارحناػۺ3۔ۺدصرایتۺاظنؾۺ2رفدۺوادحۺاکۺانبۺوہاۺ/۔ۺریغۺوہمجری1: وجاب

۔ۺاکیۺاپریٹۺیکۺنمۺامینۺ6۔ۺدبداییتنۺاورۺاایتخراتۺاکۺاناجزئۺاامعتسؽۺ5۔ۺاالسیمۺرظنہیۺیکۺیمکۺ4

۔ۺایسیسۺووجاہتۺۺ10۔ۺودحتۺرغمیبۺاپاتسکؿۺ7

ءۺےکۺانیئۺیکۺوصخایصتۺںیھکل؟ۺ1973: وساؽ

وکۺکلمۺںیمۺاکیۺ1972ۺارپلیۺ12ءۺوجۺوفیجۺوکحتمۺےنۺادتقارۺذوااقفلرۺیلعۺوٹھبۺےکۺوحاےلۺرکۺدایۺسجۺےنۺارلیۺ1971دربمسۺ20: وجاب

ۺوکۺانذفۺرکۺدایۺ1973اتسگۺ14ءۺوکۺوظنمرۺوہاۺاوۺرۺےسجۺ1973وبعریۺانیئۺالوگۺایکۺاسۺدوراؿۺلقتسمۺانیئۺاکۺوسمدہۺایلبمسۺںیمۺشیپۺوہاۺوجۺارپلیۺ

۔ۺدوۺاویاینۺہننقمۺۺ4۔ۺمینۺاوتسارۺانیئۺ3۔ۺوافیقۺاظنؾۺ2۔ۺاپرامیلینۺاظنؾۺوکحتمۺ1 ایگ۔ۺ

۔ۺدعہیلۺیکۺازادیۺ7۔ۺاینبدیۺوقحۺؼۺاکۺظفحتۺ6۔ۺوقیمۺایلبمسۺےکۺےئلۺرباہۺراتسۺرطہقیۺااختنبۺۺ5

۔ۺرحترییۺدوتسرۺ11۔ۺانیئۺیکۺافحتظۺ10۔ۺااصحتسؽۺاکۺاخہمتۺ9۔ۺرساکرۺزابؿۺ8

۔ۺنیبۺاالوقایمۺاقلعتتۺ14۔ۺوادحۺرہشتیۺ13۔ۺاسکیںۺوقانینۺ12

ۺایبؿۺرکںی؟ۺۺںیمۺاالسیمۺداعفت1973ۺدوتسرۺاپاتسکؿۺ :وساؽ

ءۺںیمۺوہۺامتؾۺاالسیمۺداعفتۺاشلمۺیکۺںیئگۺوجۺےلہپۺداسریتۺںیمۺوموجدۺںیھتۺہكلبۺاؿۺںیمۺااضہفۺیھبۺایکۺایگ۔ۺامنایںۺاالسیمۺداعفتۺ1973دوتسرۺ

: دنمرہجۺذلیۺںیہ

iاہللۺاعتیلۺیکۺاحتیمک ۔ۺۺ ii ۺکلمۺاکۺانؾ iiiۺۺرساکریۺذمبہ ۔ iv۔ۺۺدصرۺاورۺوزریۺامظع

vاملسمؿۺیکۺرعتفی ۔ۺۺ viۺاالسیمۺوقانینۺاکۺافنذ ۔ۺ viiۺۺالزیمۺاالسیمۺامیلعتت ۔ viii۔ۺۺرعیبۺیکۺمیلعتۺاورۺ

ۺۺزوکۃۺوۺرشع ۔xi املسمؿۺیکۺرطزۺزدنیگ ۔ۺۺx ۺاالسیمۺادقار ۔ۺix رقاؿۺاپکۺیکۺابطتع

xii۔ۺۺوسدۺاکۺاخہمت xiii۔ۺۺاالسیمۺرظناییتۺوکلسنۺ

Page 10



ۺرشمیقۺاپاتسکؿۺرغمیبۺاپاتسکؿۺےسۺویکںۺدحیلعہۺوہا؟ :وساؽ

ۺںیمۺرشمیقۺاپاتسکؿۺیکۺدحیلعیگۺ1971ۺوکۺاپاتسکؿۺدوۺوصحںۺںیمۺووجدۺںیمۺاایۺینعیۺرشمیقۺاپاتسکؿۺاورۺرغمیبۺاپاتسکؿ۔ۺ1947ۺاتسگۺ14: وجاب

ےکۺوتقۺکتۺہیۺاکیۺیہۺکلمۺراہ۔ۺرشمیقۺاپاتسکؿۺےکۺوقسطۺایۺدحیلعیگۺےکۺاابسبۺدنمرہجۺذلیۺںیہ۔ۺ

اعمرشیتۺاورۺامسیجۺڈاھےچنۺںیمۺرفؼ ( ۲ ) رشمیقۺایۺرغمیبۺاپاتسکؿۺاکۺرغجاایفیئۺلحمۺوۺوقع ( ۱)

اعمیشۺاورۺااصتقدیۺرحمویمۺاورۺ (۶ ) ۺوصابیئۺوخداتخمری (۵) ۺزابؿۺاکۺہلئسم (۴ ) ۺامرلشۺال (۳)

االسیمۺرظنےیۺےسۺارحناػ (۱۰)اگنگۺایطرےۺاکۺاوغاءۺ (۸ )ۺدنہوۺااسذتہۺاکۺرکدار (۷ ) رپوڈنگیپہ

اھبرتۺیکۺوفیجۺاکروایئ (۱۳)ےبۺاگلؾۺرسامہیۺاکریۺ (۱۲) ۺنیبۺاالوقایمۺاسزںیش (۱۱ )

ۺےکۺانیئۺےکۺامہۺاکنتۺرحتریۺرکںی؟1973 :وساؽ

ےکۺانیئۺیکۺاینبدۺیھبۺرقاردادۺاقمدصۺرپۺریھکۺیئگۺیھت۔ۺ1973( ۱)

کلمۺاکۺانؾۺاالسیمۺوہمجرہیۺاپاتسکؿۺراھکۺایگۺاورۺاالسؾۺوکۺرایتسۺاکۺرساکریۺذمبہۺرقارۺدایۺایگ۔ۺ (۲)

املسمؿۺیکۺرعتفیۺوکۺانیئۺاکۺہصحۺانبایۺایگۺاورۺہیۺاہکۺایگۺہکۺ (۳)

“ۺرپاہللۺےکۺارخیۺیبنۺوہےنۺاکۺاکلمۺاامیؿۺراتھکۺوہ۔ملسو هيلع هللا ىلصااسیۺصخشۺاملسمؿۺےہۺوجۺاہللۺرپۺاورۺرضحتۺدمحمۺ”

رسرباہۺتکلممۺینعیۺدصرۺاورۺرسرباہۺوکحتمۺینعیۺوزریامظعۺاملسمؿۺوہںۺےگ۔ۺ (۴)

رقارۺدادۺاقمدصۺوکۺانیئۺںیمۺدةیہچۺےکۺوطرۺرپۺاشلمۺایکۺایگۺسجۺںیمۺہیۺاہکۺایگۺےہۺہکۺامتؾۺاکانئتۺاکۺامکل،ۺاحمکۺایلعۺاورۺدتقمرۺایلعۺرصػۺاہللۺ (۵)

اعتیلۺےہۺاورۺوعاؾۺےکۺاپسۺاایتخرۺوۺادتقاراہللۺیکۺاامتنۺےہۺوکسجۺوہۺاہللۺیکۺرقمرہۺرکدہۺدحودۺےکۺادنرۺرےتہۺوہےئۺاامعتسؽۺرکےتکسۺںیہ۔ۺ

ۺےئگۺںیہ۔دصرۺتکلممۺےکۺاایتخراتۺوکۺتہبۺدحمودۺرکدایۺ (۶)

ی ںو افیقۺاپرامیلینۺاظنؾۺراجئۺایکۺایگ۔وزریامظعۺوکۺتہبۺزایدہۺاایتخرۺدی مکلمۺ

ر اتکساھت۔ۺكی ںہ

نایگ۔یلمعۺوطرۺرپۺدصرۺتکلممۺوزریۺامظعۺیکۺراضدنمیۺےکۺریغبۺااکحامتۺاجریۺ

اپاتسکؿۺںیمۺیلہپۺرمہبتۺدوۺاویاونںۺرپۺلمتشمۺاپرامیلؿۺاقمئۺیکۺیئگۺےہ۔اویاؿۺابالۺاکۺانؾۺٹینیسۺاورۺاویاؿۺزریںیۺاکۺانؾۺوقیمۺایلبمسۺراھکۺایگۺےہ۔ۺ (۷)

وصابیئۺوکحتمۺوکۺوصابیئۺوخداتخمریۺدیۺیئگۺےہ۔ۺ (۸)

ۺےکۺےئلۺدعہیلۺیکۺازادیۺوکۺرضوریۺاظفحتتۺایہمۺےیکۺےئگۺںیہ۔ۺ (۹)

وعاؾۺےکۺوقحؼۺےکۺحت

ءےکۺانیئۺ۳۷۹۱انیئۺیکۺروۺےسۺاکیۺاالسیمۺرظناییتۺوکلسنۺاقمئۺیکۺیئگۺاتہکۺوہۺاالسیمۺاوصولںۺےکۺاطمقبۺوکحتمۺیکۺرامنہیئۺرکے۔ۺ (10)

ےکۺتحتۺہیۺاکیۺاشموریتۺادارہۺےہۺوجۺوافیقۺاورۺوصابیئۺوکحوتمںۺوکۺاےسیۺادقاامتۺےکۺےئلۺافسراشتۺشیپۺرکاتۺےہۺوجۺاملسمونںۺوکۺاالسیمۺاوصولںۺوۺ

وضاطبۺےکۺاطمقبۺزدنیگۺزگارےنۺںیمۺدمدۺاگرۺاثتبۺوہں۔ہیۺوکلسنۺوموجدہۺوقانینۺوکۺاالسیمۺاسےچنۺںیمۺڈاھےنلۺےکۺےئلۺیھبۺاینپۺراےئۺدےۺ

یتکسۺےہ۔

ےکۺےیلۺادیموارۺیکۺایکۺاتیلہۺوہینۺاچےیہ؟ۺ(Parlianment) ۺوشری : وساؽ

۔ۺیسکۺرساکریۺ۴۔ۺاپاتسکؿۺاکرہشیۺوہۺ۳۔ۺوہۺیسکۺااختنیبۺےقلحۺاکۺرنكۺوہۺ۲ۺاسؽۺوہۺ30رمعۺ: وجاب

۔ۺرشاطئۺوپریۺ۷۔ۺمیلعتۺیب۔اےۺوہۺ۶۔ۺرظنہیۺاپاتسکؿۺرپۺنیقیۺراتھکۺوہۺ۵ادارےۺاکۺالمزؾۺہنۺوہۺۺ

رکاتۺوہۺ

Page 11



رکیپسےکۺرفاضئۺۺایبؿۺرکںی؟ۺ: وساؽ

۔ۺوزراءۺےسۺوساالتۺوجاابۺتۺ۳۔ۺمظنۺوۺطبضۺدیپاۺرکانۺ۲۔ۺوقیمۺایلبمسۺےکۺاالجسۺیکۺدصارتۺرکانۺ۱: وجاب

۔ۺوقادعوۺوضاطبۺیکۺ۶۔ۺایلبمسۺاکۺاالجسۺالبانۺاورۺوتلمیۺرکانۺ۵۔ۺاقونینۺاسزیۺےکۺلبۺرپۺدلمعرادمۺرکواانۺ۴رکانۺ

۔ۺہلصیفۺنكۺووٹۺڈاانلۺ۷اپدنبیۺرکواانۺ

اپرٹنمیلۺانیئۺںیمۺسکۺرطۺحۺرتمیمۺرکۺاتکسۺےہ؟ۺ: وساؽ

ارگۺوقیمۺایلبمسۺےکۺدوۺاہتیئۺاراکؿۺوسمدےۺیکۺوظنمریۺدےۺدںیۺوتۺوہۺٹنیسۺےکۺزریۺوغرۺاےئۺاگ۔ۺارگۺدوونںۺاویاؿۺاسۺوکۺدوۺاہتیئۺ: وجاب

۔ۺارگۺاسۺرتمیمۺےسۺوکیئۺ

ارثکتیۺےسۺوظنمرۺرکۺںیلۺوتۺدصۺرۺیکۺوظنمریۺےکۺےیلۺشیپۺایکۺاجاتۺےہ۔ۺاورۺاسۺیکۺوظنمریۺےکۺدعبۺرتمیمۺانذفۺالمعلۺوہۺگ

وصہبۺاتمرثۺوہۺوتۺاسۺںیمۺاسۺوصےبۺیکۺراضۺدنمۺیۺرضوریۺیھجمسۺاجیتۺےہ۔ۺ

دصرۺاکۺوماذخہۺسکۺرطۺحۺایکۺاجاتۺےہ؟ۺ: وساؽ

ارگۺدصرۺانیئۺیکۺالخػۺورزیۺرکے،ۺاناجزئۺاکؾۺرکے،ۺوکۺیئۺنیگنسۺرجۺؾۺرکےۺوتۺاسۺوصرتۺںیمۺوماذخہۺیکۺرحتکیۺیسکۺاویاؿۺیکۺ: وجاب

ۺدؿۺاکۺونسٹۺاجریۺوہاتۺےہۺسجۺےکۺ14ہصحۺارثکتیۺےسۺشیپۺیکۺاجیتۺےہدوونںۺاویاونںۺاکۺرتشمہکۺاالجسۺبلطۺایکۺاجاتۺےہاورۺدصرۺوکۺ2/1

ۺارثکتیۺدصرےکۺالخػۺووٹۺدںیۺوتۺدصرۺوکۺاےنپۺدہعےۺےسۺیفعتسمۺوہانۺڑپےۺاگ۔ۺ3/2ادنرۺادنرۺراےئۺامشریۺوہیتۺےہۺارگۺ

دصرۺاپاتسکؿۺےکۺدعایتلۺاایتخراتۺرحتریۺرکںی؟ۺ: وساؽ

دصرۺرپسمیۺوکرٹۺاورۺاہیئۺوکرٹۺےکۺوججںۺاکۺرقترۺرکاتۺےہۺاورۺرپسمیۺوجڈلنشیۺوکلسنۺیکۺافسرشۺرپۺیسکۺججۺوکۺربرطػۺرکۺاتکسۺےہ۔ۺ: وجاب

دصرۺیسکۺیھبۺزساۺایہتفۺصخشۺیکۺزساۺںیمۺیمکۺایۺاعمػۺرکۺاتکسۺےہ۔ۺاسۺوکۺوجۺاایتخراتۺانیئۺےکۺتحتۺاحلصۺںیہۺاؿۺوکۺدعاتلۺںیمۺجنلیچۺںیہنۺایکۺاجۺ

اتکس۔ۺالثمۺوزریۺامظعۺیکۺانزمدیگ،ۺایلبمسۺیکۺربۺاخیگتسۺاورۺررفیڈنؾۺاکۺااقعندۺوۺریغہ۔ۺ

اپاتسکؿۺںیمۺدصۺرۺاکۺااختنبۺےیکۺوہاتۺےہ؟ۺ: وساؽ

ۺاجےتۺںیہۺۺ: وجاب

دصرۺاکۺااختنبۺہیفخۺراےئۺدیہۺےکۺتحتۺایلبمسۺںیمۺوہاتۺےہۺ ۺوشریۺاورۺوصابیئۺایلبمسۺےکۺامتؾۺارانیکۺوکۺٹلیبۺرپیپۺدی

ۺرپۺاشنؿۺاگلۺرکۺ

اورۺرقمرہۺوتقۺرپۺاپرٹنمیلۺاورۺوصابیئۺاویلبمسںۺےکۺاالجسۺوہںۺےگاہجںۺارانیکۺاےنپۺدنسپدیہۺادیموارںۺےکۺقحۺںیمۺٹلیبۺپ

ووٹۺۺڈاںیلۺےگۺووگنٹۺےکۺدعبۺوجۺادیموارۺزایدہۺووٹۺےلۺاگۺوہۺکلمۺاکۺرسرباہۺینعیۺدصرۺوہاگ۔ۺ

دصرۺاپاتسکؿۺےکۺاایتخراتۺایبؿۺرکںی؟ۺ: وساؽ

یمۺاایتخرات۔ۺ۱: وجاب

(اقونؿۺاکۺافنذ،ۺاکہنیبۺرپۺرٹنکوؽ،ۺفلتخمۺوبعشںۺںیمۺرقترایںۺرکان،ۺاومرۺاخرہجۺرپۺرٹنکوؽ)ان

(ولبںۺیکۺوظنمری،ۺاپرٹنمیلۺاکاالجسۺبلطۺرکان،ایلبمسۺیکۺربرطیف)۔ۺاقونؿۺاسزیۺےکۺاایتخرات۲

۔ۺاگنہیمۺاایتخراتۺ۵۔ۺامایلیتۺاایتخراتۺ۴۔ۺدعایتلۺاایتخراتۺ۳

رپسمیۺوکرٹۺیکۺرقتی،ربرطیفۺاورۺۺایعمدرپۺۺروینشۺڈاںیل؟ۺ: وساؽ

رپسمیۺوکرٹۺےکۺفیچۺسٹسجۺاکۺرقتۺرۺدصرۺرکاتۺےہۺہکبجۺابیقۺوججںۺاکۺرقترۺدصرۺاورۺفیچۺےکۺوشمرےۺےسۺوہاتۺےہۺ۔ۺارگۺوکیئۺججۺانیئۺ: وجاب

یکۺالخػۺورزیۺرکےۺایۺدہعےۺےسۺاناجزئۺافدئہۺااھٹےئۺ،ۺدبۺونعاینۺرکےۺوتۺدصۺرۺایلعۺدعایتلۺوکلسنۺیکۺاقیقحتتۺرپۺاسۺوکۺربرطػۺرکےۺاگ۔ۺاؿۺ

ۺاسؽۺکتۺاےنپۺدہعےۺرپۺاقمئۺرہۺےتکسۺںیہۺ۔ۺاسۺاکۺدصۺرۺاقمؾۺاالسؾۺاابدۺںیمۺےہ۔65یکۺایعمدۺ

Page 12



رپسمیۺوکرٹۺںیمۺوججںۺاکۺرقترۺوکؿۺرکاتۺےہ؟ۺ: وساؽ

رپسمیۺوکرٹۺاکیۺفیچۺسٹسجۺاػۺاپاتسکؿۺاورۺدرگیۺوججںۺرپۺلمتشمۺےہۺوججںۺیکۺدعتارۺاپرٹنمیلۺرقمۺرۺرکےۺیگۺاورۺبجۺکتۺۺدعتارۺ: وجاب

اپرٹنمیلۺرقمۺرۺںیہنۺرکیتۺہیۺاایتخراتۺدصرۺتکلممۺوکۺاحلصۺرےہاگ۔ۺفیچۺسٹسجۺیکۺرقتریۺدصرۺتکلممۺرکےۺاگۺہکبجۺابیقۺوججںۺیکۺرقتریۺفیچۺ

سٹسجۺےکۺوشمرےۺرپۺدصرۺتکلممۺیہۺرکےۺاگ۔ۺ

رپسمیۺوکرٹۺاػۺاپاتسکؿۺےکۺاایتخراتۺیکۺواضتحۺرکںی؟ۺ: وساؽ

۔ۺدعاوتلںۺےکۺدےیۺوہےئۺولصیفںۺےکۺالخػۺاںیلیپۺےننسۺاکۺاایتخر2۔ۺوصوبںۺےکۺقلعتمۺادتبایئۺامستعۺۺ1: وجاب

۔ۺدعایتلۺرظنۺاثینۺےکۺاایتخرات5اقونینۺوشمرہۺدےنیۺاکۺاپدنبۺ۔ۺ4۔ۺاینبدیۺوقحؼۺاکۺظفحتۺ3

رات9۔ۺرگناینۺےکۺاایتخراتۺ8۔ۺدہاایتۺاجریۺرکانۺ7۔ۺانیئۺیکۺواضتحۺ6

۔ۺرفتمؼۺاخ

ء﴾1949امرچ12رقارۺدادۺاقمدصۺبکۺوظنمرۺوہیئۺ؟﴿

ء﴾1950ربمتس28اینبدیۺاوصولںۺیکۺیٹیمكۺےنۺاینپۺیلہپۺروپرٹۺبکۺشیپۺیک؟ۺ﴿

ءۺوخاہجۺانمظۺادلنی﴾1952دربمس22اینبدیۺاوصولںۺیکۺیٹیمكۺےنۺاینپۺدورسیۺروپرٹۺبکۺاورۺسکۺیکۺرسرکدیگۺںیمۺشیپۺیک؟ۺ﴿

ء﴾1953اوتکرب7دمحمۺیلعۺافرومالۺبکۺشیپۺوہا؟ۺ﴿

ء﴾1955ۺاپاتسکؿۺیکۺدورسیۺدوتسرۺاسزۺایلبمسۺبکۺرعمضۺووجدۺںیمۺایئ؟ۺ﴿یئمۺ

ء﴾1955ربمتس30ۺایقؾۺودحتۺرغمیبۺاپاتسکؿۺوکۺوافیقۺایلبمسۺےنۺبکۺوظنمرۺایک؟ۺ﴿

ءۺاکۺاقونؿۺدنہۺضعبۺرتامیمتۺےکۺدعبۺاپاتسکؿۺاکۺرقارۺاپای۔ۺ﴿وبعریۺانیئ﴾1935

ءۺوکۺاپاتسکؿۺیکۺیلہپۺدوتسرہیۺےنۺوکۺہقفتمۺوطرۺرپۺایلبمسۺاکۺدصرۺبختنمۺایک۔ۺ﴿اقدئۺامظع﴾1947اتسگ11

ءۺںیمۺانجبۺےنۺدوتسرۺاسزۺایلبمسۺںیمۺرقارۺدادۺاقمدصۺشیپۺیک۔ۺ﴿ایلتقۺیلعۺاخؿ﴾1949ۺامرچ

ۺاینبدیۺاوصولںۺیکۺ ۺےنۺاینپۺاعموتنۺےکۺےئلۺامیلعتتۺےکۺانؾۺےسۺاکیۺ ۺاقمئۺیکۺوجۺدنلبۺاپہیۺاملعےئۺدنیۺرپۺلمتشمۺیھت۔ۺ

ءۺےکۺاطمقبۺرطزۺوکحتمۺاقمئۺوہیئ۔ۺ﴿اپرامیلین﴾1935ۺوگرٹنمنۺاػۺاڈنایۺاٹكی

Page 13



اعمرشیتۺدخامتاپاتسکؿۺںیمۺ ۳اببۺربمن

تحصۺےسۺایکۺرمادےہ؟ۺ: وساؽ

تحصۺاہللۺاعتیلۺیکۺرطػۺےسۺاکیۺہیطعۺےہۺاورۺیسکۺتمعنۺےسۺمکۺںیہن۔ۺتحصۺےسۺرمادۺامیبریۺیکۺدعؾۺوموجدیگۺےہۺارگۺاکیۺااسنؿۺاکۺ: وجاب

مسجۺیسکۺمسقۺیکۺامیبریۺےسۺوفحمظۺوہۺاسۺاکۺذینہۺروہیۺدتعمؽۺاورۺوتمازؿۺوہۺوتۺاےسۺتحصۺدنمۺااسنؿۺےتہکۺںیہ۔ۺ

و ٹۺایکۺاکؾۺرسۺااجنؾۺدےۺراہےہ؟ۺ: وساؽن

ست

ن

لنشینۺھتلیہۺررسیچۺا

و ٹۺوعایمۺتحصۺوکۺرتہبۺانبےنۺےکۺےیلۺاقیقحتتۺۺاورۺالعجۺاکۺاکؾۺرسۺااجنؾۺدےۺراہۺےہ۔ۺ: وجابن

ست

ن

االسؾۺاابدۺںیمۺواعقۺہیۺررسیچۺا

تحصۺےکۺاسملئۺےکۺوحاےلۺےسۺۺاؿۺاکۺلحۺاتبںیئ؟ۺ: وساؽ

ولوگںۺوکۺاظفحؿۺتحصۺےکۺاوصولںۺےسۺااگہۺایکۺ (ii)کلمۺںیمۺڈارٹکوںۺیکۺیمکۺوکۺدورۺایکۺاجےئ۔ۺۺ (i): وجاب

ڑبیتھۺوہیئۺاابدیۺوکۺڑنکوؽۺ (iv)اایشءۺوخردوونشۺںیمۺالموٹۺوکۺمتخۺرکےنۺےکۺےئنۺوقانینۺرپۺلمعۺریپارکاان۔ۺ (iii)اجےئ۔ۺ

رکان۔ۺ

میلعتۺیکۺاتیمہۺرپۺاچرےلمجۺےئیھکل۔: وساؽ

۔میلعتۺاورۺرتتیبۺوقیمۺریمعتۺےکۺلمعۺاکۺامہۺاورۺالزیمۺہصحۺےہ۔ۺ(۱)

۔ۺارگۺیسکۺوقؾۺےکۺونوجاؿۺمیلعتۺایہتفۺہنۺوہںۺوتۺاسۺوقؾۺیکۺرتیقۺیکۺراتفرۺتسسۺڑپاجیتۺےہ۔ۺ(۲)

ۺدصیفۺےہۺوجۺامہریۺااصتقدیۺاورۺاعمرشیتۺرتیقۺںیمۺتہبۺڑبیۺراکوٹۺےہ۔ۺ26۔ۺامہرےۺکلمۺںیمۺوخادنیگۺیکۺرشحۺ(۳)

۔ۺ۔ۺمیلعتۺیکۺروینشۺاعؾۺوہےنۺےسۺیہۺالفیحۺتکلممۺاکۺایقؾۺنکممۺوہاگ(۴)

اپاتسکؿۺںیمۺریمسۺمیلعتۺیکۺاستخۺسکۺمسقۺیکۺےہ؟: وساؽ

اثونیۺایۺڈنکیسریۺحطسۺ (۳ ) ویطسۺایۺڈمؽۺحطس (۲ ) ادتبایئۺایۺرپارمئیۺحطس (۱ )

یکۺحطسۺ( ویوینریٹس)اجہعمۺ (۶ ) دنسۺایۺڈرگیۺیکۺحطس (۵ ) ایلعۺاثونیۺایۺاہریئۺڈنکیسریۺحطس (۴ )

ایلعۺمیلعتۺ (۸ ) ہشیپۺوراہنۺمیلعت (۷ )

اپاتسکؿۺںیمۺمیلعتۺےکۺےبعشۺںیمۺامہۺاسملئۺایکۺےہ؟: وساؽ

ایسدتساونںۺاورۺایلعۺرساکریۺاکحؾۺاکۺروہی (۲ ) اجریگداروںۺاورۺزدنیماروںۺاکۺرطزۺلمع (۱)

یجنۺیمیلعتۺاداروںۺیکۺاھبریۺسیف (۵ ) ااسذتہۺیکۺریغۺاحرضی (۴ ) رتکۺمیلعت (۳ )

ایسیسۺدماتلخ (۹)ہبلطۺےکۺےئلۺراہشئۺ (۸ ) دریسۺبتکۺیکۺدعؾۺدایتسیب (۷) اسزواسامؿۺیکۺوہسوتلںۺیکۺیمک (۶ )

Page 14



میلعتۺاعہمۺےکۺےئلۺوکحتمۺےنۺایکۺادقاؾۺااھٹےئۺںیہ؟: وساؽ

ااسذتہۺےکۺےئلۺوہسںیتلۺ (۳ ) تفمۺمیلعت (۲ ) یمیلعتۺےبعشۺںیمۺاالصاحت (۱)

میلعتۺبسۺےکۺےئلۺ (۶ ) وخادنیگۺمہم (۵ ) واظفئ (۴ )

یمیلعتۺاداروںۺوکۺامیلۺادمادیکۺرفایمہۺ (۸) یجنۺرشاتكۺاکوصنمہب-رساکری (۷ )

اپاتسکؿۺںیمۺمیلعتۺےکۺےبعشۺںیمۺامہۺاسملئۺایکۺےہ؟: وساؽ

ہبعشۺمیلعتۺںیمۺاسملئ

اپاتسکؿۺوکۺہبعشۺمیلعتۺںیمۺدنمرہجۺذلیۺاسملئۺاکۺاسانمۺےہ۔

(۱)اجریگداروںۺاورۺزدنیماروںۺاکۺرطزۺلمع

رغبیۺوچبںۺیکۺمیلعتۺیکۺراہۺںیمۺاجریگداراہنۺاظنؾۺبسۺےسۺڑبیۺراکوٹۺےہ۔وادلنیۺاےنتۺرغبیۺںیہۺہکۺلکشمبۺیہۺاےنپۺوچبںۺیکۺمیلعتۺےکۺ

ارخااجتۺربداتشۺرکےتکسۺںیہ۔دورسیۺاجبنۺدیہیۺالعوقںۺںیمۺاجریگدارۺاورۺزدنیمارۺرغبیۺوادلنیۺےکۺوچبںۺیکۺمیلعتۺیکۺوحہلصۺینکشۺرکےتۺ

ںیہ۔وہۺرغبیۺوچبںۺےسۺتہبۺمکۺاعموہضۺرپۺاکؾۺانیلۺاچےتہۺںیہ۔یہیۺوہجۺےہۺہکۺدیہیۺالعوقںۺںیمۺوخادنیگۺیکۺرشحۺںیمۺااضہفۺںیہنۺوہاۺےہ۔اسۺ

رطحۺویچبںۺیکۺمیلعتۺوکۺیھبۺتہبۺاصقنؿۺاچنہپۺےہ۔

(۲)ایسدتساونںۺاورۺایلعۺرساکریۺاکحؾۺاکۺروہی

ایسدتساؿۺاببنطۺمیلعتۺےکۺرفوغۺاورۺاسۺےکۺالیھپوےکۺالخػۺںیہ۔اسۺیکۺوہجۺہیۺےہۺہکۺمیلعتۺےکۺذرےعیۺوعاؾۺںیمۺوعشرۺدیبارۺوہاگۺسجۺےسۺاؿۺیکۺ

دبونعااینںۺاورۺےبۺاقدعایگںۺےبۺاقنبۺوہاجںیئۺیگ۔

(۳)رتکۺمیلعت

ۺدصیفۺےچبۺ56ۺدصیفۺےچبۺرپارمئیۺاوکسولںۺںیمۺدالخۺوہےتۺںیہ۔نکیلۺلکشمبۺ85وچبںۺںیمۺرہۺحطسۺرپۺرتکۺمیلعتۺیکۺرشحۺڑبیتھۺاجریہۺےہ۔رقتتیۺ

حطسۺرپۺاکیۺامنایںۺارثکتیۺدرایمؿۺںیمۺمیلعتۺرتکۺرکدیتیۺےہ۔رتکۺمیلعتۺ (ڈمؽ)اینپۺرپارمئیۺمیلعتۺاکۺاپچنۺاسہلۺدورۺلمكمۺرکاپےتۺںیہ۔ویطسۺ

یکۺبسۺےسۺامہۺوہجۺوادلنیۺیکۺاعمیشۺاحتلۺےہۺویکہکنۺوہۺاےنپۺوچبںۺیکۺمیلعتۺےکۺارخااجتۺرباداتشۺںیہنۺرکاپےتۺںیہ۔

(۴)ااسذتہۺیکۺریغۺاحرضی

(وھگٹس)دیہیۺالعوقںۺںیمۺااسذتہۺیکۺریغۺاحرضیۺےنۺیھبۺمیلعتۺےکۺرفوغۺوکۺربیۺرطحۺاتمرثۺایکۺےہ۔داہیتۺںیمۺااسذتہۺیکۺیمک،ۺرفیضۺاورۺیلعجۺ

اوکسولںۺاکۺووجدۺاورۺدیہیۺاوکسولںۺیکۺومرثۺرگناینۺہنۺوہےنۺےکۺببسۺمیلعتۺےکۺرفوغۺیکۺراتفرۺااہتنیئۺتسسۺڑپۺیئگۺےہ۔

(۵)یجنۺیمیلعتۺاداروںۺیکۺاھبریۺسیف

یجنۺےبعشۺےکۺاوکسولںۺںیمۺایہمۺرکدہۺوہسۺوتلںۺےکۺاقمےلبۺںیمۺتہبۺزایدہۺاھبریۺںیسیفۺووصؽۺیکۺاجیتۺںیہ۔ااسذتہۺےسۺرضورتۺےسۺزایدہۺاکؾۺایکۺ

مۺدیۺاجیتۺںیہ۔وکحتمۺوکۺاےسیۺاوکسولںۺیکۺتخسۺرگناینۺرکینۺاچےئہ۔ۺیجنۺاوکسولںۺںیمۺرصػۺررٹسجنشیۺسیفۺ

ک

ی ںۺوسۺروےپۺ2اجاتۺےہ۔نکیلۺوخنتاہ

Page 15



ۺزہارۺروےپۺکتۺےہۺہکبجۺاماہہنۺسیفۺیھبۺزہاروںۺںیمۺوہیتۺےہ۔ااسذتہۺاکۺایعمرۺیھبۺوایبجۺاسۺوہاتۺےہۺنکیلۺہیۺاےنپۺارثۺوۺروسخۺاورۺذایتۺ10ےسۺ

اقلعتتۺےسۺافدئہۺااھٹےتۺںیھ۔

(۶)اسزواسامؿۺیکۺوہسوتلںۺیکۺیمک

یۺہنۺاچرۺدویاریۺےہۺاورۺہنۺیہۺ

ک

میلعتۺےکۺایعمرۺںیمۺیتسپۺاورۺزواؽۺاکۺاکیۺببسۺرپارمئیۺاوکسولںۺیکۺاباقدعہۺامعرںیتۺہنۺوہانۺیھبۺےہ۔ارثکۺاوکسولں

وادحۺرمکہۺ”اںیہنۺتیبۺاالخلءاورۺاصػۺاپینۺیکۺوہستلۺرسیمۺےہ۔اؿۺاوکسولںۺںیمۺرفرچینۺیکۺیھبۺیمکۺےہ۔دیہیۺالعوقںۺںیمۺارثکۺاوکسؽۺرصػۺ

اوکسؽۺںیہ۔ہیۺبسۺتہبۺربیۺاحتلۺںیمۺںیہ۔اؿۺاوکسولںۺںیمۺمیلعتۺاکۺایعمرۺیھبۺتہبۺتسپۺےہ۔

(۷)دریسۺبتکۺیکۺدعؾۺدایتسیب

دریسۺبتکۺیکۺزایدہۺوتمیقںۺیکۺوہجۺےسۺےبۺامشرۺہبلطۺاںیہنۺرخدیےنۺےسۺاقرصۺںیہ۔یجنۺاورۺارگنزییۺذرہعیۺمیلعتۺےکۺاوکسولںۺںیمۺراجئۺدریسۺاتکںیبۺ

تہبۺیگنہمۺںیہ۔ایلعۺمیلعتۺاورۺہشیپۺوراہنۺاصنوبںۺیکۺارثکۺدریسۺبتکۺدرادمۺیکۺاجیتۺںیہۺاورۺوہۺتہبۺیگنہمۺںیہ۔

(۸)ہبلطۺےکۺےئلۺراہشئ

ینفۺاورۺڈیملکیۺاکوجلںۺےکۺہبلطۺےکۺےئلۺوہلٹسۺیکۺراہشئۺیھبۺہلئسمۺنبۺیئگۺےہ۔اؿۺاداروںۺںیمۺہبلطۺیکۺڑبیتھۺوہیئۺدعتادۺےکۺاحلظۺےسۺوہلٹسۺیکۺ

راہشئۺایہمۺںیہنۺےہ۔

(۹)ایسیسۺدماتلخ

یمیلعتۺاداروںۺےکۺااظتنیمۺاعمالمتۺاورۺوصخاصۺااسذتہۺیکۺرقترویںۺاورۺابتدولںۺںیمۺوعایمۺامندنئےۺدماتلخۺرکےتۺںیہ۔اتیلہۺوکۺرظنۺادنازۺرکدایۺ

اجاتۺےہۺاورۺرقترویںۺںیمۺاجبنۺداریۺربیتۺاجیتۺےہۺایۺایسیسۺافسرںیشۺیکۺاجیتۺںیہ۔

یمیلعتۺاسملئۺےکۺلحۺےکۺےئلۺوکحیتمۺحطسۺرپۺےیکۺاجےنۺواےلۺادقاامتۺایبؿۺرکںی؟: وساؽ

ینفۺاسیسنئۺاورۺہشیپۺوارہنۺمیلعتۺیکۺرطػۺوتہجۺدیۺاجریہۺےہ۔ .1

ےبۺروزاگریۺےکۺاخےمتۺےکۺےئلۺوصنمہبۺدنبیۺیکۺاجریہۺےہ۔ۺ .2

فلتخمۺیتعنصۺادارےۺاقمئۺےیکۺاجرےہۺںیہ۔ۺ .3

اصنبۺوکۺاجکیۺرکےنۺےکۺےئلۺیلمعۺادقاامتۺاقمئۺےیکۺاجرےہۺںیہ۔ۺ .4

یبطۺمیلعتۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟ۺ: وساؽ

ۺاپاتسکؿۺںیمۺافی۔ۺاسی۔ۺیسۺیکۺحطسۺرپۺرپیۺڈیملکیۺیکۺمیلعتۺدیۺاجیتۺےہۺاسۺےکۺدعبۺڈیملکیۺاکوجلںۺںیمۺیبطۺمیلعتۺدیۺاجیتۺےہۺ:وجاب

اپاتسکؿۺےکۺاچروںۺوصوبںۺںیمۺۺرساکریۺاورۺیجنۺحطسۺرپۺڈیملکیۺۺاکجلۺاقمئۺںیہ۔ۺ

اضتمدۺاظنؾۺمیلعتۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟ۺ: وساؽ

اپاتسکؿۺںیمۺاظنؾۺمیلعتۺںیمۺتہبۺزایدہۺاضتدۺاپایۺاجاتۺےہ۔ۺیمیلعتۺادارےۺنیتۺرطحۺےکۺںیہ۔ۺ: وجاب

اعۺؾۺوکسؽۺاہجںۺوتمطسۺاورۺرغبیۺوادلنیۺےکۺےچبۺڑپےتھۺںیہ۔ .1

Page 16



اشلگنۺڈیممیۺوکسؽۺاہجںۺرصػۺاریموںۺےکۺےچبۺڑپےتھۺںیہ۔ .2

دینیۺدمرےسۺاہجںۺرغبیۺولوگںۺےکۺےچبۺڑپےتھۺںیہ۔ .3

مۺدیپاۺوہیتۺےہ۔ۺ

قت س

ن

اضتمدۺیمیلعتۺاظنؾۺیکۺوہجۺےسۺاقبطیتۺ

ویوینریٹسۺیکۺمیلعتۺےسۺایکۺرمادےہ؟ۺ: وساؽ

ویوینریٹسۺیکۺمیلعتۺایلعۺاثونیۺمیلعتۺینعیۺافی۔اےۺۺےکۺدعبۺرشوعۺوہیتۺےہۺویوینریٹسۺیکۺمیلعتۺیکۺفلتخمۺااسقؾۺںیہ۔ۺیب۔اے،ۺ: وجاب

ۺاورۺیپۺ۔اچی۔ڈیۺاشلمۺےہ۔ۺویوینریٹسۺیکۺمیلعتۺاکوجلںۺںیمۺیھبۺدیۺاجیتۺےہ۔ۺ

یب۔اسی۔یسۺ،ۺامی۔اے،امی۔اسی۔یس،ۺامی۔ف

ۺ﴾اسؽ70﴿ ۺ؟رتیقۺایہتفۺاممکلۺںیمۺاوطسۺرمعۺایکۺےہ .1

﴾1310﴿اپاتسکؿۺںیمۺےنتکۺارفادۺےکۺےیلۺاکیۺڈارٹکۺوموجۺدۺےہ؟ۺۺ .2

﴾0.5﴿اکۺےنتکۺدصیفۺتحصۺرپۺرخچۺوہۺراہۺےہ؟ۺGDPءےکۺرسوےۺےکۺاطمقبۺاپاتسکؿۺںیمۺتحصۺےکۺےبعشۺرپۺ2006-2005 .3

﴾علضۺانمظ﴿ علضۺاکۺااظتنیمۺرسرباہۺوکؿۺےہ؟ .4

5. Devolution Planۺ﴾ء2001﴿بکۺانذفۺوہا؟ۺۺۺ

﴾االسؾۺاابد﴿ھتلیہۺرسوزسۺاڈیکیمۺسکۺرہشۺںیمۺاقمئۺےہ؟ۺۺۺ .6

﴾گنکۺاڈیورڈڈیملکیۺاکجل﴿ایقؾۺاپاتسکؿۺےکۺوتقۺکلمۺےکوادحۺڈیملکیۺاکجلۺاکۺانؾۺںیھکل؟ۺ .7

﴾ء1997﴿االسؾۺاابدۺںیمۺاپاتسکؿۺرنگنسۺاکلسنۺاکۺایقؾۺبکۺلمعۺںیمۺالایۺایگ؟ۺ .8

﴾االسؾۺاابد﴿لنشینۺھتلیہۺررسیچۺایٹسنۺویٹٹۺسکۺرہشۺںیمۺاقمئۺےہ؟ۺۺ .9

﴾ء1960﴿اعیملۺادارہۺتحصۺےنۺکچیچۺیکۺروکۺاھتۺؾۺےکۺاےنپۺامرہنیۺاپاتسکؿۺبکۺاجیھب؟ۺ .10

﴾53%﴿ءۺےکۺرسوےۺےکۺاطمقبۺرشحۺوخادنیگۺاکۺانتبسۺایکۺےہ؟ۺ2005-2006اپاتسکؿۺںیمۺ .11

﴾%2﴿اپاتسکؿۺںیمۺزعمورۺارفادۺےکۺےیلۺرساکریۺالمزوتمںۺںیمۺےنتکۺدصیفۺوکہٹۺرقمرۺےہ؟ۺ .12

Page 17



االسیمۺوہمجرہیۺاپاتسکؿۺاورۺداینۺ ۶اببۺربمنۺ

ۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟اخرہجۺاپیسیل: وساؽۺ

اخرہہجۺاپیسیلۺیکۺرعتفیۺ: وجاب

اخرہجۺاپیسیلۺریبوینۺاممکلۺےسۺاقلعتتۺاقئۺرکےنۺاؿۺوکۺرفوغۺدےنیۺاورۺوقیمۺافمدۺےکۺوصحؽۺےکۺےیلۺنیبۺاالوقایمۺحطسۺرپۺانمبسۺادقاامتۺ

ااھٹےنۺاکۺانؾۺےہ۔ۺۺ

ۺوکؿۺوکؿۺےسۺںیہ؟اپاتسکؿۺیکۺاخرہجۺاپیسیلۺےکۺاینبدیۺاوصؽ: وساؽۺ

ۺریھکۺیئگۺےہ۔ۺۺراپاتسکؿۺیکۺاخرہجۺاپیسیلۺیکۺاینبدۺاینبدیۺاوصولںں : وجابۺ

۔ۺۺاوقاؾۺدحتمہۺےکۺاچررٹۺرپۺلمع۴ ۔ۺۺدوۺرطہفۺاقلعتت۳ ۔ۺۺریغۺاجدبنارتی۲ ۔ۺۺرپۺانمۺاقبےئۺابیمہۺ۱

۔ۺۺیلسنۺاایتمزۺاکۺاخہمت۸ ۔ۺۺفیفختۺاہحلسۺیکۺامحتی۷ ۔ۺۺاعملۺاالسؾۺاکۺااحتد۶ ۔ۺۺقحۺوخدۺارادتیۺیکۺامحتی۵

۔ۺۺنیبۺاالوقایمۺاورالعاقیئۺاعتوؿ۱۱۔ۺۺاسمہہیۺاممکلۺےسۺاقلعتت۱۰ ۔ۺۺانمۺوۺایتشۺاکۺرفوغ۹

اوقاؾۺدحتمہۺۺاکۺایقؾۺسکۺرطحۺرعمضۺووجدۺںیمۺاای؟ۺ: وساؽ

ۺءۺکتۺاسؿۺرفاوکسسن،ۺارمہکیۺںیمۺاچپسۺوکلمںۺےکۺامندنئوںۺیکۺاکیۺاکرفنسۺدقعنمۺوہیئ۔ۺاسۺ1945ۺوجؿۺ26ۺءۺےسۺ1945ارپلیۺ: وجاب

ۺاکۺوشنمرۺایۺاچررٹۺرمبتۺایکۺایگ۔ۺنکیلۺاوقاؾۺUnited Nationsاکرفنسۺںیمۺاکیۺنیبۺاالوقایمۺادارےۺےکۺایقؾۺرپۺوغرۺایکۺایگ۔ۺانچہچنۺاوقاؾۺدحتمہۺایۺ

ۺاکۺانؾۺارمہکیۺےکۺاسقبۺدصرۺرٹسمۺروزۺUnited Nations Organizationۺءۺںیمۺرعمضۺووجدۺںیمۺایئ۔اوقاؾۺدحتمہۺایۺ1945ۺاوتکربۺ24دحتمہۺ

ۺےنۺوجتزیۺایکۺاھت۔

وی

اوقاؾۺۺدحتمہۺےکۺاقمدصۺوکؿۺےسۺںیہ؟ۺ: وساؽ

نیبۺاالوقایمۺانمۺاورۺظفحتۺاقمئۺرکان۔ۺ .1

وقومںۺےکۺدرایمؿۺدواتسہنۺاقلعتتۺوکۺڑباھان۔ۺۺ .2

نیبۺاالوقایمۺااصتقدی،ۺامسیج،ۺاقثیتفۺاورۺااسنونںۺوکۺرتہبیۺےسۺقلعتمۺویھتگںۺوکۺاھجلسےنۺیکۺاخرطۺنیبۺاالوقایمۺاعتوؿۺدیپاۺرکانۺااسنینۺوقحؼۺاورۺ .3

اینبدیۺازادویںۺےکۺےیلۺولوگںۺےکۺدولںۺںیمۺزعتۺدیپاۺرکان۔ۺۺ

ااسنینۺاسملئۺوکۺلحۺرکےنۺےکۺےیلۺوصخیصۺادقاؾۺرکان۔ .4

اوقاؾۺدحتمہۺےکۺادارےۺوکۺےسنۺںیہ؟ۺ: وساؽ

رنجؽۺایلبمس۔ۺالسیتمۺوکلسنۺوتیتیلۺوکلسنۺاعمیشۺوۺاعمرشیتۺوکلسنۺنیبۺاالوقایمۺدعاتلۺااصنػ: وجاب

ۺرکیسرٹٹی

Page 18



رنجؽۺایلبمسۺۺےکۺاچرۺرفاضئۺاتبںیئ؟ۺ: وساؽ

السیتمۺوکلسنۺےکۺریغۺلقتسمۺربممۺاممکلۺاکۺااختنبۺرکان۔ۺٹجبۺیکۺوظنمری۔ۺداینںیمۺانمۺوۺاامؿۺاقمئۺرکان۔ۺنیبۺاالوقایمۺحطسۺ: وجاب

رپۺاعتوؿۺۺےکۺےیلۺوکشیشۺرکان۔ۺ

ےسۺایکۺرمادۺےہ؟) (Vetoووٹی: وساؽ

االجسۺںیمۺیسکۺیھبۺرقادادۺںیمۺیفنمۺراےئۺدےۺوتۺوہۺ (ارمہکی،ۺروس،ۺرباطہین،ۺنیچۺاورۺرفاسن)السیتمۺوکلسنۺےکۺاپچنۺربممۺاممکل: وجاب

رقادادۺردۺیھجمسۺاجےئۺیگۺاسۺےکۺاسۺےلصیفۺوکۺووٹیۺاہکۺاجاتےہ۔ۺ

اعمیشۺوۺاعمرشیتۺوکلسنۺۺایکۺرفاضئۺرسۺااجنؾۺدیتیۺےہ؟ۺ: وساؽ

داینۺرھبۺےکۺوعاؾۺوکۺوقحؼۺۺیکۺرفایمہۺنکممۺانبان۔ .1

داینۺےسۺرغتب،ۺاہجتل،ۺیسلفمۺوکۺمتخۺرکۺےکۺےکۺاؿۺےکۺایعمرۺزدنیگۺوکۺدنلبۺرکان۔ .2

لکنکیٹۺوبعشںۺںیمۺاعیملۺحطسۺرپۺاعتوؿۺیکۺاضفۺدیپۺارکان۔ .3

فلتخمۺنشیمکۺرتبیتۺدےۺرکۺداینۺںیمۺانمۺدیپاۺرکان۔ۺ .4

رکیسۺرٹٹیۺۺیکۺذہمۺدارایۺںۺدرجۺرکںی؟ۺ: وساؽ

ۺےسۺاکؾۺرکاتۺےہ۔ۺالسیتمۺوکلسنۺیکۺافسرشۺرپۺرنجؽۺایلبمسۺرٹکیسیۺرنجؽۺبختنمۺ

رٹکیسیۺرنجؽۺاوقاؾۺدحتمہۺےکۺبسۺےسۺڑبےۺانمظۺاومرۺیکۺح

رکیتۺےہ۔ۺرٹکیسیۺرنجؽۺایلبمسۺوکۺاکیۺاسالہنۺروپرٹۺشیپۺرکاتۺےہۺاورۺاےسۺقحۺاحلصۺےہۺہکۺاانپۺہلمعۺوخدۺانزمدۺرکے۔ۺ

االجسۺۺیکۺاکرواایئںۺۺاکۺراکیرڈۺرانھک۔ .1

طخۺوۺاتکتبۺرکان۔ .2

اسالہنۺروپرںیٹۺانبان۔ .3

ابیقۺاداروںۺۺیکۺامتؾۺاکروایئۺاکۺراکیرڈۺدورسیۺزابونںۺںیمۺدبتلیۺرکان۔ۺ .4

ۺیکۺمیظنتۺایکۺےہ؟ۺO.I.Cاالسیمۺاکرفنسنۺ: وساؽ

داینںیمۺاملسمونںۺۺےکۺووجدۺوکۺربرقارۺرانھکۺاؿۺےکذمیبہۺاقمامتۺۺاکۺظفحتۺرکانۺاسۺدصقمۺوکۺاسےنمۺرےتھکۺوہےئۺداینۺےکۺملسمۺاممکلۺےکۺ: وجاب

ۺءۺںیمۺۺاپاتسکؿۺےنۺاکیۺلقتسمۺادارےۺیکۺلیکشتۺیکۺوجتزیۺشیپۺیکۺہکۺاملسمونںۺیکۺ1969امندنئےۺۺرماشکۺےکۺرہشۺرابطۺںیمۺعمجۺوہےئاورۺ

اسۺاکۺدصرۺدرتفۺدجہۺںیمۺےہ۔ۺ.رھکبیۺاطتقۺدحتمۺوہاجےئۺاورۺملسمۺاممکلۺےکۺدرایمؿۺااحتدۺوکۺوبضمطۺایکۺاجےئ

االسیمۺاکرفنسۺےکۺامہۺاکنتۺایکۺںیہ؟ۺ: وساؽ

املسمونںۺےکۺذمیبہۺاقمامتۺاکۺافحتظۺاکۺظفحتۺرکان۔ .1

املسمونںۺےکۺوقحؼۺاکۺدافعۺرکان۔ .2

Page 19



امتؾۺاوقاؾۺۺقحۺوخدۺارداتیۺۺیکۺامحتیۺرکان۔ .3

االسیمۺاممکلۺےکۺدرایمؿۺافمتمہۺیکۺاضفۺدیپاۺرکان۔ۺۺۺ .4

ۺےکۺاقمدصۺایبؿۺرکںی؟ۺ(E.C.O)ایۺ۔ۺیس۔ۺاو۔: وساؽ

اعمیش،ۺیکینکتۺاورۺاقثیتفۺوطرۺرپۺاعتوؿۺرکان۔ .1

اعمیشۺۺاورۺاجتریتۺوصنموبںۺرپۺلمعۺدرادمۺۺرکان۔ .2

ابیمہۺادمادۺےکۺاسھتۺرتیقۺاکۺرفسۺہطۺرکان۔ .3

ۺرفامہۺرکان۔ .4

اجتریتۺوبعشںۺںیمۺاکیۺدورسےۺوکۺوہسیل

ۺںیمۺاپاتسکؿۺاکۺایکۺرکدارۺےہ؟ۺ(E.C.O)ایۺ۔ۺیس۔ۺاو۔: وساؽۺ

اپاتسکؿۺای۔یس۔اوۺےکۺامتؾۺرنكۺاممکلۺےکۺاسھتۺاےھچۺاقلعتتۺراتھکۺےہ۔ۺاسۺےنۺریمشکۺاورۺدرگیۺاومرۺوکۺلحۺرکےنۺےکۺےیلۺرھبۺوپرۺ: وجاب

ر ۺزرۺابمدہلۺامکۺاتۺےہ۔ۺویطسۺااشییئۺرایںیتسۺۺاورۺااغفاتسنؿۺاچروںۺرطػۺےسۺیکشخۺی

سک

رکدارۺاداۺایکےہ۔اپاتسکؿۺاینپۺاایشءۺاؿۺاممکلۺوکۺۺربادمۺرکےکۺ

ںیمۺرھگےۺوہےئۺںیہۺۺاںیھنۺدنمسرۺکتۺراسیئۺاپاتسکؿۺےکۺراےتسۺۺےسۺاحلصۺوہۺیتکسۺےہ۔رتشمہکۺولیھکںۺےکۺااقعندۺاورۺونفؿۺہفیطلۺۺیکۺرتیقۺےکۺ

ےیلۺۺاکۺاپاتسکؿۺۺاکۺرکدارۺاقلبۺاتسشئۺےہ۔ۺ

ۺںیمۺرفؼۺایبؿۺرکںی؟ۺE.C.OاورR.C.D: وساؽ

ءۺںیمۺ1979ۺیکۺاینبدۺۺریھکۺ(R.C.D)ءۺںیمۺاریاؿۺ،ۺاپاتسکؿۺاورۺرتیکۺےنۺابیمہۺراضدنمیۺےسۺالعاقیئۺاعتوؿۺۺرباےئۺرتیق1964وجالیئۺ: وجاب

ءۺںیمۺاسۺاکۺاینۺانؾۺااصتقدیۺ1985اریاؿۺںیمۺاالسیمۺاالقنبۺۺےکۺدعبۺاریاینۺوکحتمۺۺیکۺامتۺؾۺرتۺوتہجۺۺاےنپۺادنروینۺۺاسملئۺۺیکۺرطػۺۺذبموؽۺۺرکۺدیۺ

راھکۺایگ۔ۺ(E.C.O)اعتوؿۺیکۺمیظنتۺ

دنسۺھۺاطسۺاعمدہہۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟ۺ: وساؽۺ

ءۺںیمۺدوونںۺاممکلۺۺےنۺدنسھۺاطسۺ1960اپاتسکؿۺاورۺاھبرتۺےکۺدرایمؿۺاپینۺاکۺانتزہعۺرشوعۺےسۺالچۺاراہۺاھت۔ۺاعیملۺکنبۺےکۺذرےعیۺ: وجاب

اعمدہہۺۺرپۺدطختسۺرکۺےکۺاسۺےلئسمۺوکۺلحۺایک۔ۺاسۺاعمدہےۺیکۺروۺےسۺنیتۺرشمیقۺدرایۺاھبرۺتۺےکۺےصحۺںیمۺاےئ۔اورۺنیتۺرغمیبۺدرایۺاپاتسکؿۺےکۺےصحۺ

ںیمۺاےئ۔اورۺدوونںۺکلمۺاؿۺےکۺاپینۺاامعتسؽۺرکےتۺںیہ۔ۺ

ڈویرڈنۺالنئۺےسۺایکۺرمادۺےہ؟ۺ: وساؽ

ءۺےسۺرتشیپۺبجۺاپکۺوۺدنہۺرپۺرباطہینۺاکۺہضبقۺاھت،ۺرباطہینۺوکۺرہۺوتقۺہیۺرکفۺالقحۺریتہۺیھتۺیکۺامشؽۺرغمیبۺرسدحۺرپۺروسۺاکۺ1947ۺاتسگۺ14 :وجاب

ادتقارۺہنۺڑبھۺاجےئۺایۺوخدۺااغفاتسنؿۺیکۺوکحتمۺامشؽۺرغمیبۺرسدحیۺوصہبۺےکۺادنرۺڑگڑبۺدیپاۺہنۺرکاۺدے۔ۺاؿۺادنویشیںۺےسۺاجنتۺاحلصۺرکےنۺیکۺ

ر ۺڈویرڈۺربمتسۺ می

ئ

اخرطۺوارسئاےئۺدنہۺےنۺوایلۺااغفاتسنؿۺاریمۺدبعارلنمحۺاخؿۺےسۺرماتلسۺیکۺاورۺاؿۺیکۺدوعتۺرپۺدنہواتسؿۺےکۺوزریۺاومرۺاخرہجۺرسۺامۺ

ۺاسؽۺکت،ۺاعمدہہۺوہاۺسجۺےکۺےجیتنۺںیمۺرسدحۺاکۺنیعتۺرکۺدایۺایگ۔ۺوجۺ100ءۺںیمۺدوونںۺوکحوتمںۺےکۺامنیبۺ1893ءۺںیمۺاکلبۺےئگ۔ۺونربمۺ1893

Page 20



ۺااغفاتسنۺؿۺےنۺاسۺالنئۺوکۺنیبۺاالوقایمۺرسدحۺامؿۺایلۺۺہیۺرسدحۺابۺیھبۺاپاتسکؿۺاورۺااغفاتسنؿۺ ڈویرڈنۺالنئۺایۺطخۺڈویرڈنۺالنئۺےکۺانؾۺےسۺوموسؾۺےہ۔

ےکۺدرایمؿۺوموجدےہ۔

ورڈلۺرٹڈیۺرٹنسۺاکۺواہعقۺبکۺاورۺسکۺہگجۺشیپۺاای؟ۺ: وساؽ

ءۺوکۺارمہکیۺںیمۺشیپۺاای۔ۺ2001ربمتسۺ11ۺورڈلۺرٹڈیۺرٹنسۺاکۺواہعقۺ:وجاب

( 1969) (رابطۺ،ۺرماشک). ںیمۺدقعنمۺایکۺایگ___________ ںیمۺ_______ یلہپۺاوۺایئۺیسۺےکۺرسربایہۺاالجسۺ .1

﴾ءۺالوہر1974﴿ ۺ؟االسیمۺرسربایہۺاکرفنسۺۺاپاتسکؿۺںیمۺبکۺاورۺسکۺرہشۺںیمۺوہیئ .2

﴾ء1969﴿ۺبکۺاقمئۺوہیئ؟ۺۺ(O.I.C)االسیمۺاکرفنسۺیکۺمیظنتۺ .3

و ۺےسیجۺاعمدہوںۺںیمۺرشکیۺاھت؟ۺۺ .4

نت

نس

﴾اپاتسکؿ﴿وکؿۺاسۺکلمۺوٹیسۺاورۺ

﴾رووس﴿سکۺرکفمۺےنااصتقدایتۺیکۺتہبۺاتیمہۺدی؟ۺۺۺ .5

ریک؟ۺۺ .6

﴾ء1954-55﴿اپاتسکؿۺےنۺرغمیبۺالبکۺےسۺبکۺوایگتسبۺاخ

﴾ء1955﴿ریغۺاجدبنارۺاممکلۺیکۺڈنبوگنۺاکرفنسۺبکۺدقعنمۺوہیئ؟ۺۺ .7

﴾ء1949﴿نیچۺبکۺازادۺوہا؟ۺۺۺۺۺ .8

﴾ء1963﴿اپاتسکؿۺاورۺنیچۺےکۺدرایمؿۺرسدحیۺاعمدہہۺبکۺےطۺاپای؟ۺۺ .9

﴾ۺولکۺرٹیم900﴿اشرہاہۺرمشیۺیکۺابملیئۺینتكۺےہ؟ۺۺۺۺ .10

﴾ء1956﴿اپاتسکؿۺاورۺاریاؿۺےکۺدرایمؿۺرسدحیۺاعمدہہۺبکۺےطۺاپای؟ۺۺ .11

﴾ء1964﴿اپاتسکؿ،ۺرتیکۺاورۺاریاؿۺےکۺدرایمؿۺاعمدہۺہۺاوبنتسؽۺبکۺےطۺاپای؟ۺ .12

13. (E.C.O) 10﴿ےکۺربمماؿۺیکۺدعتادۺینتكۺےہ؟ۺۺۺ﴾

14. Discovery of Indiaڈنپتۺرہنو﴿سکۺےنۺیھکلۺےہ؟ۺۺۺ﴾

﴾ء1960﴿دنسھۺاطسۺاعمدہہۺبکۺےطۺاپای؟ۺۺۺۺ .15

﴾ء1972اپاتسکؿۺاورۺاھبرت،ۺ﴿ہلمشۺاعمدہۺہۺسکۺےکۺدرایمؿۺبکۺےطۺاپای؟ۺۺۺ .16

﴾ۺولکۺرٹیم2252﴿اپاتسکؿۺاورۺااغفاتسنؿۺیکۺرسدحۺینتكۺےہ؟ۺۺۺ .17

ۺوہےئ؟ۺۺۺۺ .18

ظ

﴾ء1988﴿اعمدہہۺوینجاۺرپۺبکۺدس

﴾ء1964﴿ۺیکۺمیظنتۺرپۺبکۺدطختسۺوہےئ؟ۺ(R.C.D)العاقیئۺاعتوؿۺرباےئۺرتیق .19

Page 21



﴾ء1945ۺاوتکرب24﴿اوقاؾۺدحتمہۺاکۺایقؾۺبکۺلمعۺںیمۺالایۺایگ؟ۺۺۺ .20

21. Leage of Nationء1919﴿بکۺینب؟ۺۺۺۺ﴾

﴾06﴿اوقاؾۺدحتمہۺےکۺاینبدیۺادارےۺےنتکۺےہ؟ۺۺۺ .22

﴾وینۺایرک﴿اوقاؾۺدحتمہۺاکۺرکیسرٹٹیۺسکۺرہشۺںیمۺےہ؟ۺۺۺ .23

﴾05﴿السیتمۺوکلسنۺےکۺلقتسمۺاراکؿۺیکۺدعتادینتكۺےہ؟ۺۺ .24

﴾ء1989﴿روسۺےناینپۺوفںیجۺااغفاتسنؿۺےسۺبکۺواسپۺالبیئ؟ۺۺ .25

Documents

Short Questions Civics 2nd Year