12
1 SHTYLLA III TË DREJTAT E NJERIUT Të drejtat e refugjatëve dhe azilkërkuesve në Shqipëri: një krahasim me legjislacionin Europian MSc Nirvana Deliu Hulumtuese Politikash pranë Lëvizjes Europiane në Shqipëri I. ABSTRAKT Ky artikull trajton fenomenin e imigracionit të parregullt 1 në Shqipëri, më specifikisht të drejtat e azilkërkuesve dhe refugjatëve. Temë kjo e lidhur drejtpërdrejt me fushën e të Drejtave të Njeriut, duke u cilësuar si një vlerë themelore, e rregulluar më anë të disa Konventave ndërkombëtare dhe organizatave si Këshilli i Europës apo dhe nga vetë Bashkimi Europian. Të qenurit vend kandidat në pritje të hapjes së negociatave nënkupton pikë së pari për Shqipërinë që të përshtatë dhe të harmonizojë kuadrin e saj ligjor dhe institucional me kriteret dhe standardet e Bashkimit Europian. Kjo përfshin natyrisht dhe legjislacionin mbi migrimin, qoftë ai i rregullt apo i parregullt, në të gjithë dimensionet si: emigrimi dhe imigrimi, procedurat e azilit, kushtet e pritjes dhe qëndrimit, integrimi i të huajve në vend etj. Ky artikull është ndarë në tre paragrafë ku secili mundohet të analizojë më në detaje temën në fjalë. Kështu, paragrafi II ofron një hyrje të kuadrit ligjor ndërkombëtar; paragrafi III ofron një tablo të gjerë përshkruese të acquis të BE-së mbi politikat e azilit dhe direktivave përkatëse; dhe paragrafi IV vlerëson kuadrin ligjor shqiptar dhe përshtatshmërinë e tij me acquis e BE dhe KEDNJ. Fjalët kyçe: azil, refugjat, KEDNJ, Acquis i BE, të drejtat e njeriut SHKURTIME: BE Bashkimi Europian CEAS Sistemi Europian i Përbashkët për Azilin DIREKTIVA E KUALIFIKIMIT Direktiva 2011/95/BE “mbi standardet për kualifikimin e qytetarëve të vendeve të treta ose personave pa shtetësi si përfitues së mbrojtjes ndërkombëtare, për një status të unifikuar për refugjatët ose për personat që kualifikohen për mbrojtje suplementare dhe për përmbajtjen e mbrojtjes së dhënë” DKP Direktiva mbi Kushtet e Pritjes - Direktiva 2013/33/BE “përcaktimi i standardeve për pritjen e aplikantëve për mbrojtje ndërkombëtare” 1 Në këtë artikull do të zgjidhet të përdoret vetëm termi “migrant i parregullt” duke shmangur në çdo mënyrë termin migrant i paligjshëm, pasi askush nuk mund të jetë i paligjshëm.

SHTYLLA III TË DREJTAT E NJERIUT - lawjournal.allawjournal.al/sites/default/files/RJSH 6- SHTYLLA 3 - SHQIP.pdfparregullt, në të gjithë dimensionet si: emigrimi dhe imigrimi, procedurat

  • Upload
    others

  • View
    9

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: SHTYLLA III TË DREJTAT E NJERIUT - lawjournal.allawjournal.al/sites/default/files/RJSH 6- SHTYLLA 3 - SHQIP.pdfparregullt, në të gjithë dimensionet si: emigrimi dhe imigrimi, procedurat

1

SHTYLLA III

TEuml DREJTAT E NJERIUT

Teuml drejtat e refugjateumlve dhe azilkeumlrkuesve neuml Shqipeumlri njeuml krahasim me legjislacionin

Europian

MSc Nirvana Deliu

Hulumtuese Politikash praneuml Leumlvizjes Europiane neuml Shqipeumlri

I ABSTRAKT

Ky artikull trajton fenomenin e imigracionit teuml parregullt1 neuml Shqipeumlri meuml specifikisht teuml drejtat e

azilkeumlrkuesve dhe refugjateumlve Temeuml kjo e lidhur drejtpeumlrdrejt me fusheumln e teuml Drejtave teuml Njeriut

duke u cileumlsuar si njeuml vlereuml themelore e rregulluar meuml aneuml teuml disa Konventave ndeumlrkombeumltare

dhe organizatave si Keumlshilli i Europeumls apo dhe nga veteuml Bashkimi Europian Teuml qenurit vend

kandidat neuml pritje teuml hapjes seuml negociatave neumlnkupton pikeuml seuml pari peumlr Shqipeumlrineuml qeuml teuml peumlrshtateuml

dhe teuml harmonizojeuml kuadrin e saj ligjor dhe institucional me kriteret dhe standardet e Bashkimit

Europian Kjo peumlrfshin natyrisht dhe legjislacionin mbi migrimin qofteuml ai i rregullt apo i

parregullt neuml teuml gjitheuml dimensionet si emigrimi dhe imigrimi procedurat e azilit kushtet e

pritjes dhe qeumlndrimit integrimi i teuml huajve neuml vend etj Ky artikull eumlshteuml ndareuml neuml tre paragrafeuml ku

secili mundohet teuml analizojeuml meuml neuml detaje temeumln neuml fjaleuml Keumlshtu paragrafi II ofron njeuml hyrje teuml

kuadrit ligjor ndeumlrkombeumltar paragrafi III ofron njeuml tablo teuml gjereuml peumlrshkruese teuml acquis teuml BE-seuml

mbi politikat e azilit dhe direktivave peumlrkateumlse dhe paragrafi IV vlereumlson kuadrin ligjor shqiptar

dhe peumlrshtatshmeumlrineuml e tij me acquis e BE dhe KEDNJ

Fjaleumlt kyccedile azil refugjat KEDNJ Acquis i BE teuml drejtat e njeriut

SHKURTIME

BE Bashkimi Europian

CEAS Sistemi Europian i Peumlrbashkeumlt peumlr Azilin

DIREKTIVA E KUALIFIKIMIT Direktiva 201195BE ldquombi standardet peumlr kualifikimin e

qytetareumlve teuml vendeve teuml treta ose personave pa shteteumlsi si

peumlrfitues seuml mbrojtjes ndeumlrkombeumltare peumlr njeuml status teuml

unifikuar peumlr refugjateumlt ose peumlr personat qeuml kualifikohen

peumlr mbrojtje suplementare dhe peumlr peumlrmbajtjen e mbrojtjes

seuml dheumlneumlrdquo

DKP Direktiva mbi Kushtet e Pritjes - Direktiva 201333BE

ldquopeumlrcaktimi i standardeve peumlr pritjen e aplikanteumlve peumlr

mbrojtje ndeumlrkombeumltarerdquo

1 Neuml keumlteuml artikull do teuml zgjidhet teuml peumlrdoret veteumlm termi ldquomigrant i parregulltrdquo duke shmangur neuml ccedildo meumlnyreuml termin

migrant i paligjsheumlm pasi askush nuk mund teuml jeteuml i paligjsheumlm

2

GJEDNJ Gjykata Europiane e teuml Drejtave teuml Njeriut

ILO Organizata Ndeumlrkombeumltare e Puneumls

KE Komisioni Europian

KEDNJ Konventa Europiane e teuml Drejtave teuml Njeriut

KEumlSHILLI Keumlshilli i Bashkimit Europian

KONVENTA E 1951 Konventa peumlr Statusin e Refugjateumlve OKB 1951

LIGJI 1212014 Ligji peumlr Azilin neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml

NENI 3 I KEDNJ Ndalimi i tortureumls ndash Askush nuk mund trsquo neumlnshtrohet

tortureumls ose deumlnimeve ose trajtimeve ccedilnjereumlzore apo

poshteumlruese

OKB Organizata e Kombeve teuml Bashkuara

PROTOKOLLI I 1967 Protokolli peumlr Statusin e Refugjateumlve OKB 1967

RREGULLORJA E DUBLINIT Rregullorja (BE) Nr 6042013 ndash Rregullorja e Dublinit III

VKM Vendim i Keumlshilli te Ministrave teuml Shqipeumlriseuml

II LEGJISLACIONI NDEumlRKOMBEumlTAR MBI REFUGJATEumlT DHE

AZILKEumlRKUESIT

Si fillim njeuml qarteumlsim mes termash neuml fusheumln e migrimit dhe azilit eumlshteuml i nevojsheumlm ldquoMigrant

(ei)rdquo peumlrshkruan njeuml person qeuml leumlviz nga njeuml vend rajon apo shtet neuml njeuml tjeteumlr Termi

ldquoazilkeumlrkueserdquo i referohet ccedildo migranti i cili keumlrkon mbrojtje ndeumlrkombeumltare te njeuml vend tjeteumlr

Edhe pse sot mund teuml flitet peumlr disa lloje statusesh jo veteumlm ai i refugjatit por edhe i personit qeuml

fiton mbrojtje teuml peumlrkohshme apo dhe mbrojtje ploteumlsuese artikulli do teuml fokusohet veteumlm te

statusi i refugjatit status ky i bdquoqeverisur‟ nga Konventa e Gjeneveumls peumlr Statusin e Refugjateumlve e

vitit 1951 e OKB qeuml i jepet personit nga njeuml shtet i huaj Peumlrkufizimi i termit ldquorefugjatrdquo sipas

Nenit 1 (2) teuml Konventeumls peumlr Statusin e Refugjateumlve eumlshteuml ccedildo person qeuml ldquo(2) si rrjedhojeuml e

ngjarjeve teuml ndodhura para 1 janarit 1951 dhe peumlr shkak teuml njeuml frike teuml bazuar se do teuml

persekutohet peumlr shkak teuml raceumls feseuml kombeumlsiseuml aneumltareumlsiseuml neuml njeuml grup teuml caktuar shoqeumlror ose

teuml mendimit politik ndodhet jashteuml vendit teuml shteteumlsiseuml dhe peumlr shkak teuml keumlsaj frike nuk eumlshteuml neuml

gjendje ose nuk eumlshteuml i gatsheumlm teuml peumlrdoreuml mbrojtjen e atij vendi ose kur ai duke mos pasur njeuml

shteteumlsi dhe ndodhet jashteuml vendit teuml meumlparsheumlm teuml banimit teuml zakonsheumlm teuml tij si pasojeuml e keumltyre

ngjarjeve nuk ka mundeumlsi ose nuk ka deumlshireuml teuml kthehet atje peumlr arsye teuml keumlsaj frikerdquo Protokolli

peumlr Statusin e Refugjateumlve i cili hyri neuml fuqi neuml 1967 beumln njeuml ndryshim teuml keumltij peumlrkufizimi

dheumlneuml nga Konventa e 1951 duke hequr periudheumln e vendosur 1 janar 1951 Ky ndryshim u

justifikua si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml mundeumlsuar ldquo qeuml i njeumljti status duhet teuml garantohet peumlr teuml gjitheuml

refugjateumlt qeuml peumlrfshihen neuml peumlrkufizimin e Konventeumls pavareumlsisht dateumls 1 janar 1951rdquo2

Sot Konventa e 1951 seuml bashku me Protokollin e 1967 sheumlrbejneuml si baza teuml legjislacionit neuml

lidhje me statusin e refugjateumlve teuml drejtat e tyre dhe mbrojtjen si dhe detyrimet ligjore teuml

2Organizata e Kombeve teuml Bashkuara Protokolli peumlr Statusin e Refugjateumlve i hyreuml neuml fuqi meuml 4 tetor 1967

httpwwwohchrorgDocumentsProfessionalInterestprotocolrefugeespdf

3

vendeve qeuml e kaneuml ratifikuar duke peumlrfshireuml dhe shtetet aneumltare teuml BE-seuml dhe Shqipeumlrineuml

gjithashtu Kjo e fundit e ka neumlnshkruar keumlteuml Konventeuml dhe Protokoll neuml gusht 1992

Njeuml tjeteumlr instrument i reumlndeumlsisheumlm dhe me pesheuml eumlshteuml Konventa Europiane peumlr teuml Drejtat e

Njeriut (KEDNj) e cila edhe pse nuk ka rregulla dhe ligje me fokus drejtpeumlrseumldrejti refugjateumlt

dhe azilkeumlrkuesit peumlrseumlri ka njeuml efekt direkt sa i peumlrket teuml drejtave dhe lirive teuml tyre si qenie

njereumlzore Theumlneuml kjo si njeuml Konventeuml neuml mbrojtje teuml teuml drejtave teuml njeriut ka disa nene teuml keumlsaj

konvente qeuml janeuml teuml lidhur me teuml drejtat e refugjateumlve dheose teuml azilkeumlrkueseve duke filluar me

Nenin 3 ndash Ndalimi i Tortureumls Neni 5 - E drejta peumlr liri dhe siguri Neni 8 ndash e drejta peumlr

respektimin e jeteumls private dhe familjare si dhe Neni 13 ndash e Drejta peumlr zgjidhje efektive Personat

me statusin e refugjatit apo azilkeumlrkuesit mund ti drejtohen Gjykateumls Europiane teuml teuml Drejtave teuml

Njeriut (GjEDNj) duke u mbeumlshtetur neuml keumlto nene neuml ato rate ku ndjejneuml dhe vlereumlsojneuml qeuml teuml

drejtat e tyre janeuml shkelur apo kur ata rrezikohen nga deumlbimi apo keqtrajtimi

Konventa teuml tjera teuml reumlndeumlsishme peumlr tu peumlrmendur edhe pse nuk do teuml analizohen meuml tej neuml keumlteuml

artikull janeuml

i Konventa peumlr Migrimin peumlr arsye puneumlsimi e Organizateumls Ndeumlrkombeumltare teuml Puneumls

(ILO)

ii Konventa lidhur me Migrimin neuml Kushte Abuzive dhe Promovimi i Shanseve teuml

Njeumljta dhe Trajtimit teuml Puneumltoreumlve Migranteuml e ILO-s

iii Konventa Ndeumlrkombeumltare peumlr Mbrojtjet e teuml Drejtave teuml teuml Gjitheuml Puneumltoreumlve

Migranteuml dhe Aneumltareumlve teuml Familjes seuml tyre

iv Protokolli i 2000 mbi Parandalimin Pengimin dhe Deumlnimin e Trafikimit teuml

Personave Veccedilaneumlrisht teuml Grave dhe Feumlmijeumlve

v Protokolli i 2000 Kundeumlr Kontrabandeumls seuml Migranteumlve neumlpeumlrmjet Tokeumls Detit

apodhe Ajrit3

Keumlto konventa kaneuml si subjekt teuml tyre dimensione specifike teuml migracionit siccedil eumlshteuml migrimi peumlr

arsye puneumlsimi teuml drejtat dhe mbrojtja e puneumltoreumlve migranteuml dhe familjeve teuml tyre pavareumlsisht

neuml janeuml migranteuml teuml rregullt apo teuml parregullt si dhe trajtojneuml fenomenin e kontrabandeumls dhe

trafikimit teuml personave

Njeuml nga parimet bazeuml ku mbeumlshtetet procedura e azilit eumlshteuml ai i Mos-kthimit Ishte Konventa e

Gjeneveumls e vitit 1951 ajo e cila parashikoi Parimin e Mos-Kthimit i cili ndalon deumlbimin apo kthimin e

refugjateumlve teuml njeuml vendi neuml njeuml territor apo vend tjeteumlr ku jeta apo liria e tyre do teuml ishin neuml rrezik Neni

33 e Konventeumls seuml 1951 ndeumlr teuml tjera parashikon se ldquo1 Asnjeuml shtet paleuml nuk do teuml deumlbojeuml ose kthejeuml

prapa (refouler) njeuml refugjat neuml asnjeuml lloj meumlnyre neuml kufijteuml e territoreve ku i keumlrceumlnohet jeta ose liria peumlr

shkak teuml raceumls besimit fetar kombeumlsiseuml aneumltareumlsiseuml neuml njeuml grup shoqeumlror ose opinionit politikrdquo

3 Departamenti Ekonomik dhe ccedileumlshtjeve Sociale teuml OKB International Migration Report 2013

httpwwwunorgendevelopmentdesapopulationpublicationspdfmigrationmigrationreport2013Chapter3pdf

4

Sa i peumlrket KEDNj Neni 3 i saj ndalon tortureumln trajtimindeumlnimin ccedilnjereumlzor apo poshteumlrues

teksa peumlrcakton qeuml askush nuk mund teuml kthehet neuml njeuml vend qeuml mund ta vendoseuml ateuml neuml rrezik real

peumlr teuml peumlsuar njeuml nga keumlto trajtime duke reumlneuml keumlshtu neuml kundeumlrshtim me KEDNj Ky eumlshteuml peumlr

KEDNj parimi i moskthimit Sipas KEDNj ndalimi i peumlrcaktuar nga Neni 3 eumlshteuml neuml terma

absolute ccedilka do teuml thoteuml qeuml eumlshteuml neuml peumlrgjegjeumlsineuml e teuml gjitheuml shteteve aneumltare teuml Keumlshillit teuml

Europeumls teuml ruajneuml njeuml shtetas teuml huaj nga njeuml trajtim i tilleuml dhe rrezikut teuml kthimit mbrapsht Neni

2 dhe 3 i KEDNj ndalojneuml gjithashtu ldquokthimin indirektrdquo qeuml neumlnkupton deumlbimin neuml njeuml shtet nga

ku personi mund teuml rrezikohet peumlr njeuml tjeteumlr deumlbim neuml njeuml nga vendet ku mund t‟i cenohet jeta apo

liria Kjo eumlshteuml e aplikueshme dhe neuml disa raste neuml kontekstin e Rregullores seuml Dublinit Keumlshtu

neuml njeuml rast lidhur me deumlbimin e personit nga Belgjika neuml Greqi Gjykata Europianeuml e teuml Drejtave

teuml Njeriut (GjEDNj) argumentoi se neuml rastet ku procedurat e azilit peumlr njeuml shtet aneumltar teuml BE janeuml

teuml paplota dhe me mangeumlsi teksa nuk garantojneuml mbrojtjen nga zhvendosja arbitrare dhe e

padrejteuml vendet e tjera aneumltare nuk duhet teuml kthejneuml azilkeumlrkues neuml keumlteuml vend edhe pse ata po

zbatojneuml Rregulloren e Dublinit4

Neuml keumlteuml artikull fokusi do teuml jeteuml njeuml analizeuml neuml lidhje me teuml drejtat e njeriut dhe refugjateumlve dhe

azilkeumlrkuesve bazuar neuml Konventeumln Europianeuml peumlr teuml Drejtat e Njeriut Legjislacionin e BE dhe

direktivat kryesore si dhe krahasimi me legjislacionin shqiptar dhe peumlrshtatshmeumlrineuml me KEDNj

dhe Acquis e BE-seuml

III LEGJISLACIONI I BASHKIMIT EUROPIAN MBI MIGRIMIN NJEuml

PASQYREuml E PEumlRGJITHSHME

Peumlr Bashkimin Europian Azili dhe Migrimi janeuml cileumlsuar si njeuml nga 10 prioritetet e Komisionit

Juncker Madje meuml 13 Maj 2015 Komisioni Europian miratoi dhe Axhendeumln Europiane mbi

Migrimin si njeuml domosdoshmeumlri peumlr teuml trajtuar neuml meumlnyreuml meuml efektive dhe nga teuml gjitheuml shtetet

aneumltare seuml bashku ccedileumlshtjet e migrimit dhe sfidat kryesore me aneuml teuml njeuml qasjeje europiane

Axhenda peumlrfshin teuml gjitheuml aktoreumlt e prekur nga ky fenomen si institucionet shteteumlrore shtetet

aneumltare organizata teuml tjera ndeumlrkombeumltare aktoreuml lokaleuml dhe shoqeumlri civile5

Menaxhimi sa meuml i mireuml i migracionit (teuml rregullt apo teuml parregullt) realizohet nga njeuml numeumlr i

madh Direktivash dhe Rregulloresh BE nga ana tjeteumlr eumlshteuml neuml peumlrputhje me legjislacionin

ndeumlrkombeumltar dhe Konventat kryesore Neuml fusheumln e migrimit dhe azilit ajo ndeumlr teuml tjera ka

ratifikuar njeuml numeumlr teuml konsideruesheumlm Konventash ndeumlrkombeumltare6 (disa prej tyre teuml

peumlrmendura neuml paragrafin e meumlsipeumlrm) peumlr teuml respektuar dhe promovuar teuml drejtat e njeriut

mbrojtjen ndeumlrkombeumltare sigurineuml etj

Qeumlllimi kryesor i politikave teuml azilit eumlshteuml harmonizimi i procedurave teuml azilit peumlr teuml gjitha vendet

aneumltare duke ngritur njeuml numeumlr standardesh dhe rregullash teuml peumlrbashkeumlta me fokus kryesor

4Keumlshilli i Europeumls Handbook on European law relating to asylum borders and immigration fq 36

5Faqja zyrtare e Komisionit Europian European Agenda on Migration 2017 httpsgooglByUy0C

6 Gjeni listeumln e ploteuml teuml Konventave Ndeumlrkombeumltare teuml ratifikuara nga BE neuml adreseumln keumltu httpsgooglMe6YIU

5

dheumlnien e statusit peumlr teuml gjitheuml personat e ardhur nga vendet e treta teuml cileumlt keumlrkojneuml mbrojtje

ndeumlrkombeumltare dhe duke respektuar parimin e mos-kthimit7

BE ka filluar qeuml neuml vitin 1999 teuml punojeuml peumlr krijimin dhe peumlrmireumlsimin e njeuml Sistemi teuml

Peumlrbashkeumlt Europian peumlr Azilin (CEAS) i cili peumlrcakton dhe keumlrkon teuml fuqizoj standarde dhe

masa teuml peumlrbashkeumlta peumlr njeuml trajtim teuml njeumljteuml dhe respektim teuml ploteuml teuml teuml drejtave teuml azilkeumlrkuesve

neuml teuml gjitheuml hapeumlsireumln e BE-seuml Direktivat kryesore si kuadeumlr ligjor i BE-seuml neuml lidhje me keumlteuml

fusheuml janeuml

i Direktiva mbi Procedurat e Azilit qeuml harmonizon procedurat e azilit dhe synon

vendime meuml teuml drejta meuml teuml shpejta dhe meuml cileumlsore ndaj azilkeumlrkuesve dhe

refugjateumlve

ii Direktiva mbi Kushtet e Pritjes seuml Azilkeumlrkuesve siguron qeuml ka kushte humane

dhe dinjitoze si neuml infrastruktureuml (siccedil eumlshteuml strehimi) peumlr azilkeumlrkuesit neuml teuml gjitheuml

BE-neuml si dhe qeuml teuml drejtat themelore teuml personave teuml respektohen ploteumlsisht

iii Direktiva e Kualifikimit sqaron arsyet peumlr dheumlnien e mbrojtjes ndeumlrkombeumltare

iv Rregullorja e Dublinit peumlrmban rregullat peumlr peumlrcaktimin e shtetit peumlrgjegjeumls peumlr

shqyrtimin e keumlrkesave peumlr azil 8

A Direktiva e Kualifikimit

Kjo Direktiveuml peumlrcakton ato kritere qeuml duhet teuml ploteumlsojeuml njeuml aplikant neuml meumlnyreuml qeuml ti jepet statusi

i refugjatit duke peumlrcaktuar keumlshtu dhe teuml drejtat qeuml personi peumlrfiton nga ky status si mbrojtja

nga kthimideumlbimi ofrimi i dokumenteve teuml nevojshme (lejet e qeumlndrimit dokumentet e

udheumltimit) qasja neuml sheumlrbimet sociale apo neuml tregun e puneumls etj Direktiva seuml fundmi sugjerohet

teuml zeumlvendeumlsohet nga njeuml Rregullore e propozuar nga Komisioni Europian me qeumlllim themelimin

e procedurave standarde e teuml peumlrbashkeumlta neuml lidhje me mbrojtjen ndeumlrkombeumltare neuml Union si

dhe peumlr njeuml politikeuml europiane gjitheumlpeumlrfshireumlse e teuml qeumlndrueshme mbi migrimin Keumlshtu

Komisioni Europian meuml korrik 2016 prezantoi propozimin e tij paraprak peumlr njeuml Rregullore teuml re

teuml Kualifikimit qeuml synon harmonizimin e kritereve teuml peumlrbashkeumlta peumlr peumlrcaktimin e mbrojtjes

ndeumlrkombeumltare duke mundeumlsuar konvergjenceuml neuml vendimet peumlr azilin Diskutimet neuml

Parlamentin Europian dhe Keumlshill mbi keumlteuml propozim janeuml duke vazhduar akoma9

B Direktiva mbi Kushtet e Pritjes seuml Azilkeumlrkuesve

DKP parashikon disa nga sheumlrbimet qeuml ccedildo sistem priteumls i shteteve aneumltare duhet teuml ofrojeuml peumlr

personat qeuml aplikojneuml peumlr mbrojtje ndeumlrkombeumltare Keumlshtu keumlto sheumlrbime peumlrfshijneuml 1

Akomodimistrehimi 2 Ushqimi 3 Veshje dhe elemente teuml tjera jo-ushqimore 4 Dieta peumlr

shpenzime ditore 5 Kujdesi sheumlndeteumlsor 6 Ofrimi i informacionit dhe konsultimi 7

7 Parlamenti Europian The Common European Asylum System - third reform 2017 httpsgoogl0QpUC9

8 Komisioni Europian Managing the refugees crisis immediate operational budgetary and legal measures

under the European Agenda on Migration 2015 httpsgooglOAoDrT 9 Faqja zyrtare e Komisionit Europian httpseceuropaeuhome-affairswhat-we-dopoliciesasylumrefugee-

status_en

6

Identifikimi vlereumlsimi dhe reagimi ndaj nevojave speciale 8 Trajnimi i stafit ku secili seksion

ka neuml vetvete standarde teuml njeumljta peumlr teuml gjitheuml teuml zbatueshme neuml teuml gjitha qendrat priteumlse peumlr ccedildo

shtet aneumltar teuml BE-seuml10

Siccedil edhe kriza e refugjateumlve ka treguar kur vjen puna te ofrimi i keumltyre

sheumlrbimeve cileumlsiseuml dhe qasjes ndaj tyre peumlr teuml gjitheuml azilkeumlrkuesit neuml disa shtete janeuml veumlneuml re

probleme teuml vazhdueshme dhe teuml peumlrseumlritura peumlr teuml ofruar sheumlrbimet neuml nivelin minimal teuml

keumlrkuar ku jo pak hereuml nuk kaneuml pasur mundeumlsi teuml ofrojneuml dhe nevojat meuml minimale Siccedil eumlshteuml

dhe rasti i Greqiseuml dhe kampeve teuml atjeshme teuml refugjateumlve ku trajtimi dinjitoz i azilkeumlrkuesve

apo refugjateumlve mungon Shkaktuar dhe nga kriza e refugjateumlve dhe numri i madh i tyre teuml

mbetur apo ngecur neuml Greqi praneuml GjEDNj kaneuml ardhur mjaft ankesa dhe raste mbi kushtet e

jeteseumls dhe qeumlndrimit neuml kampet greke dhe veumlshtireumlsiteuml qeuml personat hasin aty ccedildo diteuml

Neni 3 i KEDNj peumlrcakton qeuml shteti priteumls duhet teuml ofrojeuml strehim dhe kushte materiale teuml

pranueshme peumlr azilkeumlrkuesit teuml cileumlt nuk kaneuml mundeumlsi teuml tjera dhe janeuml krejteumlsisht teuml varur nga

mbeumlshtetja e shtetit11

Neuml keumlteuml drejtim GjEDNj ka vlereumlsuar se Greqia nuk i ka ploteumlsuar keumlto

detyrime duke shkelur njeumlkoheumlsisht si Acquis e BE dhe DKP ashtu dhe nenin 3 teuml KEDNj Ndeumlr

teuml tjera GjEDNj ka analizuar qeuml Greqia nuk ka mundur teuml sigurojeuml peumlr aplikantin qeuml eumlshteuml neuml

pritje teuml vendimit peumlr aplikimin peumlr azil kushtet e nevojshme peumlr qeumlndrim ndash qendra ishte e

mbipopulluar kushtet higjienike mungonin dhe aplikanti ndiente gjateuml gjitheuml koheumls njeuml ndjesi

frike dhe pasigurie12

C Rregullorja e Dublinit

Rregullorja mbase meuml e debatuara dhe e diskutuara sa i peumlrket migrimit neuml BE eumlshteuml e

ashtuquajtura Rregullorja e Dublinit e cila ka vendosur kriterin dhe mekanizmin peumlr teuml

peumlrcaktuar se shteti aneumltar neuml teuml cilin personi i ardhur nga njeuml vend i treteuml deumlrgon aplikimin e tij si

azilkeumlrkues do teuml jeteuml dhe shteti peumlrgjegjeumls peumlr shqyrtimin e atij aplikimi Kjo neumlnkupton qeuml

shteti qeuml ka marreuml aplikimin nuk duhet teuml transferojeuml ateuml neuml njeuml shtet tjeteumlr aneumltar pasi

azilkeumlrkuesi ka teuml drejteuml teuml qeumlndrojeuml neuml ateuml vend ku ka beumlreuml keumlrkeseumln peumlr azil Objektivi i

Rregullores seuml Dublinit eumlshteuml qeuml teuml sigurojeuml njeuml qasje sa meuml teuml shpejteuml e teuml lehteuml teuml procedurave

peumlr azil dhe vlereumlsimit teuml aplikimit nga veteumlm njeuml shtet aneumltar Neni 7(2) i Rregullores peumlrcakton

se ldquoShteti Aneumltar peumlrgjegjeumls neuml peumlrputhje me kriteret e peumlrcaktuara neuml keumlteuml Kapitull peumlrcaktohet

neuml bazeuml teuml gjendjes seuml fituar ku aplikanti ka parashtruar seuml pari keumlrkeseumln e tij saj peumlr mbrojtje

ndeumlrkombeumltare te njeuml Shtet Aneumltarrdquo13

10

Zyra Europiane e Azilit EASO guidance on reception conditions Operational standards and indicators 2016

httpsgooglc8xM9s 11

Keumlshilli i Europeumls CourTalks Discourse - Asylum European Court of Human Rights 2016 fq 5 12

MSS k Belgjikeumls dhe Greqiseuml [GC] 3069609 KEDNj 2011 httpshudocechrcoeinteng-

press22itemid22[22003-3407679-382437822] 13

Rregullorja (BE) Nr 6042013 e Parlamentit Europian dhe Keumlshillit ldquombi vendosjen e kritereve dhe mekanizmave

peumlr teuml peumlrcaktimin e Shtetit Aneumltar peumlrgjegjeumls peumlr shqyrtmin e aplkimit peumlr mbrojtje ndeumlrkombeumltare nga njeuml shtetas i

nj vendi teuml treteuml apo peumlrsoni pa shteteumlsi drejtuar njeuml prej Shteteve Aneumltarerdquo Fletorja Zyrtare e BE L 18031 2016

7

Ka raste ku njeuml shtet aneumltar e ka deumlrguar njeuml azilkeumlrkues neuml njeuml tjeteumlr shtet aneumltar neuml kuadeumlr teuml

Rregullores seuml Dublinit ( psh Belgjika neuml Greqi Holanda neuml Itali Austria neuml Hungari etj) dhe

azilkeumlrkuesit e prekur nga kjo gjeuml e kaneuml ccediluar ccedileumlshtjen e tyre neuml GjEDNj GjEDNj ka gjetur keumlto

vende fajtore peumlr shkeljen e nenit 3 edhe pse ato neuml fakt po zbatonin Rregulloren e Dublinit duke

kthyer mbrapsht ateuml azilkeumlrkues qeuml keumlrkeseumln e pareuml e ka beumlreuml neuml njeuml shtet tjeteumlr aneumltar Neuml rastin

MSS kundeumlr Belgjikeumls dhe Greqiseuml14

GjEDNj ka argumentuar se ldquoautoritetet belge duhet teuml

informoheshin mbi problematikat neuml procedurat e azilit teuml Greqiseuml Belgjika ka vazhduar meuml

vendosjen e urdhrit teuml deumlbimit dhe zbatimin e tij pa marreuml meuml pareuml njeuml garanci nga autoritetet

greke Autoritetet belge nuk duhet thjesht ta merrnin teuml mireumlqeneuml qeuml aplikanti do teuml trajtohej

konform standardeve teuml KEDNj neuml Greqi ato nga ana tjeteumlr duhet trsquoi kishin verifikuar se si

autoritetet greke po zbatonin realisht ligjin dhe procedurat e azilit Keumlshtu pra ka njeuml shkelje teuml

Nenit 3 teuml KEDNj nga Belgjika

Sa i peumlrket Greqiseuml Gjykata vlereumlson se ka njeuml shkelje teuml Nenit 13 neuml kombinim me Nenin 3 teuml

Konventeumls peumlr shkaka teuml mangeumlsive teuml autoriteteve greke neuml shqyrtimin e aplikimit peumlr azil dhe

rrezikut me teuml cilin aplikanti u peumlrball peumlr deumlrgimin e tij neuml vendin e origjineumls Sa i peumlrket nenit

3 Greqia ka shkelur keumlteuml nen dy hereuml njeuml hereuml peumlr shkak teuml kushteve teuml deumlnimit dhe kushteve teuml

jeteseumls neuml Greqirdquo

Sipas nenit 3 zhvendosja e njeuml azilkeumlrkuesi nga njeuml shtet aneumltar i BE-seuml neuml njeuml tjeteumlr bazuar neuml

Rregulloren e Dublinit nuk eumlshteuml i lejuar neuml rastet kur a) kushtet e vendit teuml propozuar peumlr teuml

zhvendosur azilkeumlrkuesin nuk ofrojneuml trajtim dinjitoz pra janeuml teuml papeumlrshtatshme peumlr jeteseuml

normale b) ekziston njeuml rrezik real qeuml azilkeumlrkuesi mund teuml deumlbohet meuml tej drejt vendit teuml tijsaj

teuml origjineumls

IV KUADRI LIGJOR SHQIPTAR DHE HARMONIZIMI ME ACQUIS E BE

DHE KEDNJ

Teuml drejtat e teuml huajve neuml legjislacionin shqiptar pikeuml seuml pari janeuml sanksionuar nga Kushtetuta e

Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml neuml Nenin 16 teuml saj ajo parashikon se ldquoTeuml drejtat e liriteuml themelore si

dhe detyrimet e parashikuara neuml Kushtetuteuml peumlr shtetasit shqiptareuml vlejneuml njeumllloj edhe peumlr teuml

huajt e peumlr personat pa shteteumlsi neuml territorin e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml me peumlrjashtim teuml rasteve

kur Kushtetuta e lidh neuml meumlnyreuml teuml posaccedilme me shteteumlsineuml shqiptare ushtrimin e teuml drejtave e teuml

lirive teuml caktuarardquo15

Peumlr meuml tepeumlr sipas Raportit teuml Komisionit Europian peumlr vitin 2018 mbi Kapitullin 24 Drejteumlsi

Liri Siguri thuhet se ldquoShqipeumlria eumlshteuml aneumltareuml e Konventeumls seuml Gjeneveumls neuml 1961 dhe neuml 2014

miratoi ligjin e ri peumlr azilin i cili harmonizon kuadrin ligjor shqiptar me Acquis e BE Gjithsesi

duke qeneuml qeuml disa Direktiva teuml BE janeuml peumlrditeumlsuar seuml fundmi disa ccedileumlshtje kaneuml peumlrseumlri nevojeuml teuml

14

MSS k Belgjikeumls dhe Greqiseuml [GC] 3069609 KEDNJ 2011 httpshudocechrcoeinteng-

press22itemid22[22003-3407679-382437822] 15

Kushtetuta e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml miratuar nga Referendumi i 22 Neumlntorit 1998 dhe ndryshuar meuml 12 Janae

20017

8

adresohen siccedil janeuml ato qeuml lidhen meuml procedurat dhe garanciteuml Veccedilaneumlrisht Shqipeumlria i duhet tu

sigurojeuml azilkeumlrkuesve teuml drejteumln e asistenceumls seuml rregull dhe shtetasit nga vendet e treta duhet teuml

informohen mbi teuml drejtat e tyre dhe procedurat e azilitrdquo dhe ldquo Udheumlzimet qeuml rregullojneuml

procesin e pre-secreening deumlnimin kthimin apo ripranimin duhet ri-pareuml qeuml teuml jeteuml neuml peumlrputhje

me standardet ndeumlrkombeumltare Versioni i ri-pareuml duhet gjithashtu teuml peumlrfshijeuml procedurat e masat

mbrojteumlse peumlr teuml gjitha kategoriteuml e personave vulnerabeumll Keumlto rregulla duhet teuml peumlrputhen dhe

me peumlrmbajtjen e Ligjit teuml Ri peumlr Mbrojtjen e Feumlmijeumls dhe teuml peumlrshtatet neuml meumlnyreuml specifike dhe

teuml drejtpeumlrdrejteuml me parimin e mos-kthimit dhe me teuml drejteumln peumlr gjuheumlnrdquo16

Ndeumlr teuml tjera raporti

thekson se ldquoKuadri ligjor eumlshteuml peumlrgjitheumlsisht neuml linjeuml me acquisrdquo dhe se ldquoShqipeumlria eumlshteuml e

peumlrgatitur neuml njeuml fareuml niveli peumlr zbatimin e Acquis dhe standardeve europiane neuml keumlteuml fusheumlrdquo

Raporti e vlereumlson si njeuml zhvillim pozitiv me njeuml fareuml progresi peumlrmireumlsimin e ldquokapaciteteve

institucionale neuml menaxhimin e kufijve azilin dhe lufteumln kundeumlr terrorizimit dhe dhuneumls

ekstreme Afteumlsia priteumlse peumlr valeumlt e migrimit teuml kombinuar eumlshteuml rriturrdquo17

Legjislacioni shqiptar mbi fusheumln e migracionit eumlshteuml miratuar dhe peumlrditeumlsuar vitet e fundit ku

dy nga ligjet meuml teuml reumlndeumlsishme mund teuml peumlrfshihen Ligji Nr 1082013 ldquoPeumlr teuml huajtrdquo dhe Ligji

Nr 1212014 ldquoMbi Azilin neuml Republikeumln e Shqipeumlriseumlrdquo Ligji Nr 1082013 eumlshteuml pjeseumlrisht i

peumlrafruar me disa nga Direktivat kryesore teuml BE-seuml neuml fusheumln e migracionit si (i) Direktiva

2008115KE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 16 dhjetor 2008 Mbi standardet dhe

procedurat e peumlrbashkeumlta neuml vendet aneumltare peumlr kthimin e shtetasve teuml vendeve teuml treta me

qeumlndrim teuml parregullt (ii) Direktiva e Keumlshillit 200481KE dateuml 29 prill 2004 Mbi lejet e

qeumlndrimit teuml leumlshuara shtetasve teuml vendeve teuml treta qeuml janeuml viktima teuml trafikimit teuml qenieve

njereumlzore ose qeuml kaneuml qeneuml subjekt i njeuml veprimi peumlr lehteumlsimin e imigracionit teuml paligjsheumlm teuml

cileumlt bashkeumlpunojneuml me autoritetet kompetente (iii) Direktiva e Keumlshillit 2004114KE dateuml

13 dhjetor 2004 Mbi kushtet e pranimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta peumlr qeumlllim studimi

programe teuml shkeumlmbimit peumlr nxeumlneumls trajnim pa pageseuml ose sheumlrbim vullnetar (iv) Direktiva e

Keumlshillit 2003109KE dateuml 25 neumlntor 2003 neuml lidhje me statusin e shtetasve teuml vendeve teuml treta

qeuml janeuml rezidenteuml afatgjateuml (v) Direktiva e Keumlshillit 200386KE dateuml 22 shtator 2003 Mbi teuml

drejteumln e bashkimit familjar

Neuml kuadeumlr teuml krizeumls seuml refugjateumlve dhe rritjes seuml numrit teuml tyre meuml 14 korrik 2016 u miratua

Ligji Nr 742016 ldquopeumlr disa ndryshime dhe shtesa ne Ligjin Nr 1082013 ldquoPeumlr teuml huajtrdquordquo Ky

ligj amendon ligjin peumlr teuml huajt duke synuar pikeuml seuml pari peumlrmireumlsimin neuml disa fusha lidhur me

trajtimin e teuml huajve neuml Shqipeumlri peumlrfshireuml dhe ata me lidhje etnike shqiptare si dhe regjimin e

vizave peumlr teuml huajt trajtimin e kategorive teuml teuml huajve teuml puneumlsuar apo teuml veteuml-puneumlsuar si dhe

masat e ndeumlrmarra neuml kuadeumlr teuml imigrimit teuml parregullt Ai eumlshteuml neuml peumlrputhje me disa nga

Direktivat (i) Direktiva 201466BE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 5 Maj 2014

mbi kushtet e hyrjes dhe teuml qeumlndrimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta neuml kuadeumlr teuml transferimit

16

Komisioni Europian Raporti peumlr Shqipeumlrineuml 2018 fq 38 17

Ibid fq 31

9

brenda ndeumlrmarrjes (ii) Direktiva 201436BE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 26

Shkurt 2014 mbi kushtet e hyrjes dhe teuml qeumlndrimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta peumlr qeumlllime

puneumlsimi si punonjeumls sezonal (iii) Direktiva 200950KE dateuml 25 maj 2009 mbi kushtet e

hyrjes dhe qeumlndrimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta me qeumlllim pune tepeumlr teuml kualifikuar (iv)

Direktiva 9671KE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 16 dhjetori 1996 neuml lidhje me

deumlrgimin me sheumlrbim teuml punonjeumlsve

Njeuml tjeteumlr ligj thelbeumlsor eumlshteuml Ligji Nr 1212014 ldquoPeumlr Azilin neuml Republikeumln e Shqipeumlriseumlrdquo i

cili dhe ky ka ndjekur rrugeumln e harmonizimit dhe peumlrputhjes me standardet e BE Keumlshtu ai eumlshteuml

pjeseumlrisht i harmonizuar me (i) Direktiveumln e Keumlshillit 200155KE dateuml 20 korrik 2001

Standardet minimale peumlr dheumlnien e mbrojtjes seuml peumlrkohshme neuml rastet e flukseve masive teuml

personave teuml shpeumlrngulur dhe mbi masat qeuml promovojneuml njeuml ekuilibeumlr peumlrpjekjesh ndeumlrmjet

shteteve aneumltare neuml pritjen e keumltyre personave dhe peumlrballimin e pasojave (ii) Direktiveumln e

Keumlshillit 20039KE dateuml 27 janar 2003 Peumlr peumlrcaktimin e standardeve minimale peumlr pritjen e

azilkeumlrkuesve (iii) Direktiveumln e Keumlshillit 200386 KE dateuml 22 shtator 2003 Mbi teuml drejteumln e

bashkimit familjar (iv) Direktiveumln e Keumlshillit 200585KE dateuml 1 dhjetor 2005 Peumlr

peumlrcaktimin e standardeve minimale teuml procedurave neuml shtetet aneumltare peumlr dheumlnien dhe heqjen e

statusit teuml refugjatit Direktiveumln 201195BE e Parlamentit Europian dhe teuml Keumlshillit dateuml 13

dhjetor 2011 Standardet peumlr cileumlsimin e shtetasve teuml vendeve teuml treta ose personave pa shteteumlsi si

peumlrfitues teuml mbrojtjes ndeumlrkombeumltare peumlr njeuml status uniform peumlr refugjateumlt dhe peumlr personat e

pranuesheumlm peumlr mbrojtje ploteumlsuese dhe peumlrmbajtja e mbrojtjes seuml dheumlneuml

Ligji shqiptar mbi azilin siccedil theksohet neuml Nenin 3 teuml tij ka teuml njeumljteumln peumlrkufizim teuml termit

ldquorefugjatrdquo si dhe ai i vendosur nga Konventa e 1951 Eumlshteuml neni 4 i keumltij ligji ai qeuml i garanton teuml

drejteumln peumlr azil gjithkujt qeuml ka karakteristikat e njeuml refugjati Nga ana tjeteumlr neuml kuadrin e

legjislacionit teuml BE statusi i refugjatit i njihet veteumlm personave qeuml vijneuml nga vendet e treta (jashteuml

BE-seuml) apo atyre pa shteteumlsi duke peumlrjashtuar keumlshtu nga kjo e drejteuml qytetareumlt e Bashkimit

Europian Ky eumlshteuml njeuml ndryshim thelbeumlsor mes peumlrkufizimit qeuml BE ka peumlr ldquorefugjatrdquo dhe ajo e

peumlrcaktuar nga Neni 1 (2) i Konventeumls seuml 1951

Ka njeuml dallim gjithashtu mes statusit teuml refugjatit dhe azilkeumlrkuesit Sipas ligjit mbi azilin neuml

Shqipeumlri peumlrcaktohet si azilkeumlrkues ldquoccedildo i huaj apo person pa shteteumlsi qeuml shpreh neuml ccedilfareumldolloj

meumlnyre se nuk deumlshiron teuml kthehet neuml vendin e tij si dhe ccedildo i huaj apo person pa shteteumlsi qeuml ka

paraqitur njeuml aplikim peumlr azil neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml peumlr teuml cilin nuk eumlshteuml marreuml ende njeuml

vendim peumlrfundimtarrdquo18

Parimi i mos-kthimit eumlshteuml sanksionuar neuml Nenin 6 teuml Ligjit 1212014 dhe eumlshteuml neuml peumlrputhje me

Konventeumln e 1951 teuml OKB dhe me Acquis e BE Theumlneuml kjo edhe Neni 6 i Ligjit peumlr Azilin eumlshteuml i

ngjasheumlm me Nenin 33 teuml Konventeumls seuml 1951 apo dhe me Nenet 17 dhe 21 teuml Direktiveumls seuml Kualifikimit

18

Ligji peumlr Azilin neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml (Ligji 1212014) Neni 3 pika ccedil

10

teuml BE-seuml teuml cilat nuk ndalojneuml neuml meumlnyreuml absolute moskthimin duke lejuar zhvendosjen e njeuml refugjati

neuml situata apo rrethana teuml jashteumlzakonshme ndash si neuml raste kur personi neuml fjaleuml konsiderohet si njeuml rrezik

serioz peumlr sigurineuml e shtetit priteumls apodhe komunitetin Neni 3 i ligjit shqiptar parashikon disa raste ku

parimi i moskthimit duhet teuml zbatohet dhe teuml tjera kur mund teuml lejohet moszbatimi Keumlshtu Neni 6

peumlrmend si raste teuml veccedilanta teuml kthimit teuml njeuml azilkeumlrkuesi neumlse a) ka arsye teuml bazuara e teuml arsyetuara neuml

vendim peumlr ta konsideruar si njeuml rrezik peumlr sigurineuml kombeumltare teuml Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml b) eumlshteuml

deumlnuar me vendim teuml formeumls seuml prereuml peumlr njeuml krim qeuml deumlnohet minimalisht me 7 vjet burgim i cili peumlrbeumln

njeuml rrezik peumlr rendin dhe sigurineuml e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml

Kjo nga ana tjeteumlr eumlshteuml neuml kundeumlrshtim me Nenin 2 (e Drejta peumlr Jeteumln) dhe nenin 3 ( Ndalim i

Tortureumls) teuml KEDNj e cila pavareumlsisht profilit si person me rrezikshmeumlri teuml larteuml e ndalon neuml

terma absoluteuml zhvendosjen e tij neumlse besohet se ky person mund teuml jeteuml viktimeuml e tortureumls

trajtimit ccedilnjereumlzor dhe degradues apo deumlnimeve neuml shtetin ku do teuml deumlrgohet Pra sipas KEDNj

pavareumlsisht profilit teuml azilkeumlrkuesit dhe ccedilfareuml mund teuml keteuml beumlreuml ai para dhe gjateuml qeumlndrimit neuml

vendin priteumls ky vend nuk mund ta largoj apo ta deumlboj ateuml neuml njeuml vend tjeteumlr priteumls ku ka baza

reale teuml besohet qeuml jeta e keumltij azilkeumlrkuesi mund teuml jeteuml neuml rrezik apo mund teuml bjereuml viktimeuml e

trajtimeve ccedilnjereumlzore E reumlndeumlsishme peumlr tu theksuar eumlshteuml qeuml njeuml azilkeumlrkues me aneuml teuml keumltyre

neneve siguron mbrojtje sa i peumlrket mos-kthimit por jo ndonjeuml status teuml caktuar apo benefite teuml

tjera Edhe pse neni 6 i ligjit peumlr Azilin neuml Shqipeumlri nuk eumlshteuml neuml peumlrputhje meuml nenet e KEDNj ai

vazhdon teuml jeteuml me njeuml linjeuml me Direktiveumln e BE peumlr Kualifikimin dhe Konventeumln e 1951 teuml cilat

siccedil u tha nuk e ndalojneuml neuml meumlnyreuml absolute deumlbimin apo kthimin

Meuml 4 maj 2016 u miratua VKM Nr 332 Peumlr Organizimin dhe Funksionimin e Qendreumls

Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit neuml Shqipeumlri Ligji vendos qeuml qendrat e pritjes duhet teuml

mundeumlsojneuml peumlr azilkeumlrkuesit teuml pakteumln kushtet minimale teuml jeteseumls si akomodimi ushqimi

sigurimi sheumlndeteumlsor higjiena peumlrkthyesit ndihmeumln ligjore falas dhe konsultat psikologjike si

dhe peumlrcakton qeuml azilkeumlrkuesi ka teuml drejteumln teuml qeumlndroj neuml territorin e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml

deri neuml dheumlnien e vendimit final nga autoritetet peumlrkateumlse Neuml rastet ku keumlrkesa peumlr azil i eumlshteuml

refuzuar njeuml azilkeumlrkuesi ky i fundit ka teuml drejteuml teuml qeumlndrojeuml neuml qendeumlr neumlse e apelon vendimin19

Siccedil peumlrcaktohet dhe neuml nenin 30 pika 2(b) teuml ligjit 1212014 ldquoAzilkeumlrkuesit i garantohet e drejta

e strehimit e ushqimit e kujdesit sheumlndeteumlsor dhe sheumlrbimeve teuml tjera publike peumlr nevoja

ngushteumlsisht vetjake teuml ofruara neuml qendreumln kombeumltare priteumlse peumlr azilkeumlrkuesitrdquo Keumlto sheumlrbime

janeuml teuml njeumljta me ato qeuml gjenden teuml listuara dhe neuml DKP e BE Neni 32 i liston keumlto sheumlrbime ku

parashikohet qeuml qendra neuml bashkeumlpunim me institucione teuml tjera apo organizata duhet teuml

mundeumlsoj sheumlrbime edukative dhe ndihmeuml ligjore falas peumlr teuml gjitheuml azilkeumlrkuesit qeuml ndodhen neuml

qendeumlr

Neuml Shqipeumlri ka veteumlm njeuml Qendeumlr Priteumlse peumlr azilkeumlrkuesit e vendosur neuml Babrru Bazuar

dhe neuml procedureumln e Drejtoriseuml seuml Azilit siccedil eumlshteuml parashikuar dhe nga Udheumlzimi Nr 611

ldquoPeumlr procedureumln dhe rregullat qeuml aplikohen nga autoriteti peumlrgjegjeumls kufitar peumlr deumlrgimin e

19

VKM Nr 332 Peumlr Organizimin dhe Funksionimin e Qendreumls Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit Neni 2

11

ccedileumlshtjeve teuml azilit tek autoriteti peumlrgjegjeumls peumlr azilin dhe refugjateumlt neumlse i huaji klasifikohet

si njeuml azilkeumlrkues Autoriteti peumlrgjegjeumls peumlr Kufirin dhe Migracionin neuml fund teuml procedureumls duhet

ta deumlrgoj personin neuml fjaleuml neuml Qendreumln Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit20

Raporti i KE peumlr

2018 vlereumlson ldquoGjateuml periudheumls seuml raportimit Shqipeumlria i ka rritur dhe fuqizuar kapacitetet e

saj priteumlse peumlr azilkeumlrkuesit si neuml zonat kufitare ashtu dhe neuml Tiraneuml Qendra Kombeumltare Priteumlse

neuml Tiraneuml (Babrru) eumlshteuml rinovuar Shqipeumlria ka veteumlm njeuml qendeumlr priteumlse peumlr migranteumlt e

parregullt neuml Karrec meuml njeuml kapacitet prej 150 vetash Peumlrmireumlsime teuml shumta janeuml beumlreuml peumlr teuml

mundeumlsuar qeuml ambientet teuml jeneuml neuml standardet e nevojshme Gjithsesi vazhdon teuml jeteuml

problematike fakti qeuml nuk ka njeuml ambient peumlr teuml miturit e pashoqeumlruarrdquo21

Neni 3 i KEDNj eumlshteuml i reumlndeumlsisheumlm edhe peumlr vlereumlsimin e kushteve teuml qeumlndrimit teuml

azilkeumlrkuesve apo refugjateumlve Siccedil u peumlrmend dhe meuml sipeumlr ka pasur raste sidomos kundeumlr

Greqiseuml neuml lidhje me keumlto kushte ku personat janeuml ankuar duke vlereumlsuar kushtet atje teuml

renda dhe teuml papeumlrshtatshme peumlr njeuml jeteseuml normale Neni 3 i KEDNj e vlereumlson si keqtrajtim

neumlse kushtet minimale teuml parashikuara neuml ligj nuk ofrohen neuml keumlto vende

Neuml rastin shqiptar gjateuml 2012-2014 janeuml miratuar dhe disa vendime peumlr zbatim meuml teuml suksessheumlm

dhe efektiv teuml legjislacionit si

i VKM Nr 513 dateuml 13062013 ldquoMbi peumlrcaktimin e kritereve procedurave dhe

dokumentacionit peumlr hyrjen qeumlndrimin dhe trajtimin e teuml huajve neuml Republikeumln e Shqipeumlriseumlrdquo

ii VKM Nr 265 dateuml 752014 ldquoPeumlr peumlrjashtimin nga detyrimi peumlr pajisje me leje pune dhe

certifikateuml regjistrimi neuml puneuml peumlr shtetasit e Republikeumls seuml Kosoveumls dhe shtetasit e Republikeumls seuml

Serbiseuml teuml peumlrkateumlsiseuml etnike shqiptare

iii VKM Nr 76 77 70 69 68 67 66 85 84 83 82 81 80 79 78 74 dhe 75 dateuml

12022014 ldquoPeumlr peumlrcaktimin e kritereve teuml dokumentacionit e teuml procedureumls peumlr pajisjen

refuzimin ripeumlrteumlritjen dhe anulimin e lejes seuml puneumlsrdquo duke peumlrfshireuml teuml gjitha format e

puneumlsimit

Njeuml nga ndryshimet e reumlndeumlsishme dhe pozitive lidhet me uljen e afatit teuml nevojsheumlm qeuml i duhet

autoriteteve shteteumlrore peumlr teuml marreuml vendimin pas marrjes seuml ankimitkeumlrkeseumls peumlr apel nga i huaji

nga 60 diteuml eumlshteuml beumlreuml neuml 30 diteuml Peumlr meuml tepeumlr keumlrkesa peumlr apelim tashmeuml drejtohet direkt ndaj

institucioneve qeuml e kaneuml nxjerreuml vendimin Njeuml tjeteumlr ndryshim thelbeumlsor eumlshteuml dhe miratimi i

Ligjit teuml ri peumlr Sheumlrbimin Ligjor Falas Nr 111 miratuar neuml 2017 ku peumlrfshihen si peumlrfitues teuml

ndihmeumls ligjore falas edhe teuml huajt njeuml kategori kjo qeuml nuk ishte e parashikuar neuml ligjin e

meumlparsheumlm Nr 10 0392008 Neni 10 i Ligjit 1112017 ndeumlr teuml tjera peumlrcakton qeuml subjektet qeuml

peumlrfitojneuml nga ndihma juridike janeuml ldquob) shtetasit e huaj ose personat pa shteteumlsi teuml cileumlt

qeumlndrojneuml neuml territorin e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml peumlr njeuml periudheuml teuml peumlrkohshme ose teuml

20

Qeveria e Shqipeumlriseuml Kontributi i shtetit shqiptar ndash Raporti Vjetor i Komisionit Europian 2016 ndash Inputi I peumlr

periudheumln Shtator 2015 ndash Maj 2016 21

Komisioni Europian Raporti peumlr Shqipeumlrineuml 2018 fq 38

12

peumlrhershme dhe janeuml teuml pajisur me leje qeumlndrimi neuml peumlrputhje me legjislacionin neuml fuqi peumlr teuml

huajt ccedil) azilkeumlrkuesit personat qeuml geumlzojneuml statusin e refugjatit dhe personat qeuml janeuml neuml proces

ankimi teuml vendimeve administrative dheose gjyqeumlsore peumlr refuzimin e aplikimit peumlr azil ose

revokimin e vendimit teuml statusit teuml refugjatitrdquo Ndryshe dhe nga ligji 772014 qeuml amendonte

Ligjin 10 0392008 ligji i ri peumlrmend neuml meumlnyre specifike dhe kategorineuml e refugjateumlve22

V PEumlRFUNDIME DHE REKOMANDIME

Mbetet me reumlndeumlsi fakti qeuml kuadri ligjor mbi migracionin neuml Shqipeumlri eumlshteuml peumlrditeumlsuar dhe

peumlrmireumlsuar me qeumlllim pareumlsor respektimin e teuml drejtave dhe lirive teuml migranteumlve qofshin teuml

rregullt apo teuml parregullt Ndeumlrkoheuml zbatimi i keumltij kuadri mbetet akoma problematik pasi ka

mangeumlsi sa i peumlrket institucioneve dhe mekanizmave teuml nevojshme peumlr zbatimin ploteuml teuml tyre qeuml

duhen ngritur neuml vazhdimeumlsi apo peumlrmireumlsuar ato qeuml janeuml sot Miratimi i njeuml Strategjie Kombeumltare

peumlr Migracionin mbetet njeuml nga masat qeuml shteti shqiptar duhet teuml ndeumlrmarreuml pasi edhe pse e

konsideruar si prioritet duket qeuml deri meuml tani nuk eumlshteuml realizuar Neuml keumlteuml drejtim Strategjia eumlshteuml

rekomanduar si thelbeumlsore dhe mjaft e reumlndeumlsishme si nga Avokati i Popullit i Shqipeumlriseuml ashtu

edhe nga tre raportet e fundit teuml Komisioni Europian peumlr Shqipeumlrineuml Neuml 2015 Raporti i KE

theksoi qeuml ldquoMungesa e njeuml Strategjie kombeumltare ndeumlrsektorale peumlr migracionin mbetet njeuml

problem shqeteumlsues peumlr keumlteuml fusheumlrdquo Me tone shqeteumlsuese shprehet dhe Raporti i KE peumlr 2016 ldquo

Mungesa e njeuml strategjie kombeumltare peumlr migracionin qeuml nga viti 2010 eumlshteuml njeuml ccedileumlshtje

shqeteumlsueserdquo Raporti i fundit i KE ai i vitit 2018 vendos ndeumlr teuml tjera dhe njeuml afat peumlr shtetin

shqiptar peumlr realizimin e strategjiseuml teka thekson nevojeumln dhe reumlndeumlsineuml qeuml ajo ka ldquo Qeveriseuml i

mungon njeuml strategji e ploteuml dhe gjitheumlpeumlrfshireumlse peumlr migracionin Strategjiteuml kombeumltare ajo

peumlr migracionin dhe ajo peumlr riintegrimin e qytetareumlve shqiptareuml teuml kthyer kaneuml peumlrfunduar

respektivisht neuml vitin 2010 dhe 2015 Ministria e Brendshme ka filluar puneumln peumlr njeuml strategji teuml

re ndeumlrsektorale e cila duhet teuml miratohet neuml 3-mujorin e fundit teuml vitit 2018rdquo23

22

Ligji Nr 1112017 ldquoPeumlr Ndihmeumln Juridike teuml Garantuar nga Shtetirdquo httpswwwparlamentalwp-

contentuploads201712ligj-nr-111-dt-14122017pdf 23

Ibid fq 37

Page 2: SHTYLLA III TË DREJTAT E NJERIUT - lawjournal.allawjournal.al/sites/default/files/RJSH 6- SHTYLLA 3 - SHQIP.pdfparregullt, në të gjithë dimensionet si: emigrimi dhe imigrimi, procedurat

2

GJEDNJ Gjykata Europiane e teuml Drejtave teuml Njeriut

ILO Organizata Ndeumlrkombeumltare e Puneumls

KE Komisioni Europian

KEDNJ Konventa Europiane e teuml Drejtave teuml Njeriut

KEumlSHILLI Keumlshilli i Bashkimit Europian

KONVENTA E 1951 Konventa peumlr Statusin e Refugjateumlve OKB 1951

LIGJI 1212014 Ligji peumlr Azilin neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml

NENI 3 I KEDNJ Ndalimi i tortureumls ndash Askush nuk mund trsquo neumlnshtrohet

tortureumls ose deumlnimeve ose trajtimeve ccedilnjereumlzore apo

poshteumlruese

OKB Organizata e Kombeve teuml Bashkuara

PROTOKOLLI I 1967 Protokolli peumlr Statusin e Refugjateumlve OKB 1967

RREGULLORJA E DUBLINIT Rregullorja (BE) Nr 6042013 ndash Rregullorja e Dublinit III

VKM Vendim i Keumlshilli te Ministrave teuml Shqipeumlriseuml

II LEGJISLACIONI NDEumlRKOMBEumlTAR MBI REFUGJATEumlT DHE

AZILKEumlRKUESIT

Si fillim njeuml qarteumlsim mes termash neuml fusheumln e migrimit dhe azilit eumlshteuml i nevojsheumlm ldquoMigrant

(ei)rdquo peumlrshkruan njeuml person qeuml leumlviz nga njeuml vend rajon apo shtet neuml njeuml tjeteumlr Termi

ldquoazilkeumlrkueserdquo i referohet ccedildo migranti i cili keumlrkon mbrojtje ndeumlrkombeumltare te njeuml vend tjeteumlr

Edhe pse sot mund teuml flitet peumlr disa lloje statusesh jo veteumlm ai i refugjatit por edhe i personit qeuml

fiton mbrojtje teuml peumlrkohshme apo dhe mbrojtje ploteumlsuese artikulli do teuml fokusohet veteumlm te

statusi i refugjatit status ky i bdquoqeverisur‟ nga Konventa e Gjeneveumls peumlr Statusin e Refugjateumlve e

vitit 1951 e OKB qeuml i jepet personit nga njeuml shtet i huaj Peumlrkufizimi i termit ldquorefugjatrdquo sipas

Nenit 1 (2) teuml Konventeumls peumlr Statusin e Refugjateumlve eumlshteuml ccedildo person qeuml ldquo(2) si rrjedhojeuml e

ngjarjeve teuml ndodhura para 1 janarit 1951 dhe peumlr shkak teuml njeuml frike teuml bazuar se do teuml

persekutohet peumlr shkak teuml raceumls feseuml kombeumlsiseuml aneumltareumlsiseuml neuml njeuml grup teuml caktuar shoqeumlror ose

teuml mendimit politik ndodhet jashteuml vendit teuml shteteumlsiseuml dhe peumlr shkak teuml keumlsaj frike nuk eumlshteuml neuml

gjendje ose nuk eumlshteuml i gatsheumlm teuml peumlrdoreuml mbrojtjen e atij vendi ose kur ai duke mos pasur njeuml

shteteumlsi dhe ndodhet jashteuml vendit teuml meumlparsheumlm teuml banimit teuml zakonsheumlm teuml tij si pasojeuml e keumltyre

ngjarjeve nuk ka mundeumlsi ose nuk ka deumlshireuml teuml kthehet atje peumlr arsye teuml keumlsaj frikerdquo Protokolli

peumlr Statusin e Refugjateumlve i cili hyri neuml fuqi neuml 1967 beumln njeuml ndryshim teuml keumltij peumlrkufizimi

dheumlneuml nga Konventa e 1951 duke hequr periudheumln e vendosur 1 janar 1951 Ky ndryshim u

justifikua si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml mundeumlsuar ldquo qeuml i njeumljti status duhet teuml garantohet peumlr teuml gjitheuml

refugjateumlt qeuml peumlrfshihen neuml peumlrkufizimin e Konventeumls pavareumlsisht dateumls 1 janar 1951rdquo2

Sot Konventa e 1951 seuml bashku me Protokollin e 1967 sheumlrbejneuml si baza teuml legjislacionit neuml

lidhje me statusin e refugjateumlve teuml drejtat e tyre dhe mbrojtjen si dhe detyrimet ligjore teuml

2Organizata e Kombeve teuml Bashkuara Protokolli peumlr Statusin e Refugjateumlve i hyreuml neuml fuqi meuml 4 tetor 1967

httpwwwohchrorgDocumentsProfessionalInterestprotocolrefugeespdf

3

vendeve qeuml e kaneuml ratifikuar duke peumlrfshireuml dhe shtetet aneumltare teuml BE-seuml dhe Shqipeumlrineuml

gjithashtu Kjo e fundit e ka neumlnshkruar keumlteuml Konventeuml dhe Protokoll neuml gusht 1992

Njeuml tjeteumlr instrument i reumlndeumlsisheumlm dhe me pesheuml eumlshteuml Konventa Europiane peumlr teuml Drejtat e

Njeriut (KEDNj) e cila edhe pse nuk ka rregulla dhe ligje me fokus drejtpeumlrseumldrejti refugjateumlt

dhe azilkeumlrkuesit peumlrseumlri ka njeuml efekt direkt sa i peumlrket teuml drejtave dhe lirive teuml tyre si qenie

njereumlzore Theumlneuml kjo si njeuml Konventeuml neuml mbrojtje teuml teuml drejtave teuml njeriut ka disa nene teuml keumlsaj

konvente qeuml janeuml teuml lidhur me teuml drejtat e refugjateumlve dheose teuml azilkeumlrkueseve duke filluar me

Nenin 3 ndash Ndalimi i Tortureumls Neni 5 - E drejta peumlr liri dhe siguri Neni 8 ndash e drejta peumlr

respektimin e jeteumls private dhe familjare si dhe Neni 13 ndash e Drejta peumlr zgjidhje efektive Personat

me statusin e refugjatit apo azilkeumlrkuesit mund ti drejtohen Gjykateumls Europiane teuml teuml Drejtave teuml

Njeriut (GjEDNj) duke u mbeumlshtetur neuml keumlto nene neuml ato rate ku ndjejneuml dhe vlereumlsojneuml qeuml teuml

drejtat e tyre janeuml shkelur apo kur ata rrezikohen nga deumlbimi apo keqtrajtimi

Konventa teuml tjera teuml reumlndeumlsishme peumlr tu peumlrmendur edhe pse nuk do teuml analizohen meuml tej neuml keumlteuml

artikull janeuml

i Konventa peumlr Migrimin peumlr arsye puneumlsimi e Organizateumls Ndeumlrkombeumltare teuml Puneumls

(ILO)

ii Konventa lidhur me Migrimin neuml Kushte Abuzive dhe Promovimi i Shanseve teuml

Njeumljta dhe Trajtimit teuml Puneumltoreumlve Migranteuml e ILO-s

iii Konventa Ndeumlrkombeumltare peumlr Mbrojtjet e teuml Drejtave teuml teuml Gjitheuml Puneumltoreumlve

Migranteuml dhe Aneumltareumlve teuml Familjes seuml tyre

iv Protokolli i 2000 mbi Parandalimin Pengimin dhe Deumlnimin e Trafikimit teuml

Personave Veccedilaneumlrisht teuml Grave dhe Feumlmijeumlve

v Protokolli i 2000 Kundeumlr Kontrabandeumls seuml Migranteumlve neumlpeumlrmjet Tokeumls Detit

apodhe Ajrit3

Keumlto konventa kaneuml si subjekt teuml tyre dimensione specifike teuml migracionit siccedil eumlshteuml migrimi peumlr

arsye puneumlsimi teuml drejtat dhe mbrojtja e puneumltoreumlve migranteuml dhe familjeve teuml tyre pavareumlsisht

neuml janeuml migranteuml teuml rregullt apo teuml parregullt si dhe trajtojneuml fenomenin e kontrabandeumls dhe

trafikimit teuml personave

Njeuml nga parimet bazeuml ku mbeumlshtetet procedura e azilit eumlshteuml ai i Mos-kthimit Ishte Konventa e

Gjeneveumls e vitit 1951 ajo e cila parashikoi Parimin e Mos-Kthimit i cili ndalon deumlbimin apo kthimin e

refugjateumlve teuml njeuml vendi neuml njeuml territor apo vend tjeteumlr ku jeta apo liria e tyre do teuml ishin neuml rrezik Neni

33 e Konventeumls seuml 1951 ndeumlr teuml tjera parashikon se ldquo1 Asnjeuml shtet paleuml nuk do teuml deumlbojeuml ose kthejeuml

prapa (refouler) njeuml refugjat neuml asnjeuml lloj meumlnyre neuml kufijteuml e territoreve ku i keumlrceumlnohet jeta ose liria peumlr

shkak teuml raceumls besimit fetar kombeumlsiseuml aneumltareumlsiseuml neuml njeuml grup shoqeumlror ose opinionit politikrdquo

3 Departamenti Ekonomik dhe ccedileumlshtjeve Sociale teuml OKB International Migration Report 2013

httpwwwunorgendevelopmentdesapopulationpublicationspdfmigrationmigrationreport2013Chapter3pdf

4

Sa i peumlrket KEDNj Neni 3 i saj ndalon tortureumln trajtimindeumlnimin ccedilnjereumlzor apo poshteumlrues

teksa peumlrcakton qeuml askush nuk mund teuml kthehet neuml njeuml vend qeuml mund ta vendoseuml ateuml neuml rrezik real

peumlr teuml peumlsuar njeuml nga keumlto trajtime duke reumlneuml keumlshtu neuml kundeumlrshtim me KEDNj Ky eumlshteuml peumlr

KEDNj parimi i moskthimit Sipas KEDNj ndalimi i peumlrcaktuar nga Neni 3 eumlshteuml neuml terma

absolute ccedilka do teuml thoteuml qeuml eumlshteuml neuml peumlrgjegjeumlsineuml e teuml gjitheuml shteteve aneumltare teuml Keumlshillit teuml

Europeumls teuml ruajneuml njeuml shtetas teuml huaj nga njeuml trajtim i tilleuml dhe rrezikut teuml kthimit mbrapsht Neni

2 dhe 3 i KEDNj ndalojneuml gjithashtu ldquokthimin indirektrdquo qeuml neumlnkupton deumlbimin neuml njeuml shtet nga

ku personi mund teuml rrezikohet peumlr njeuml tjeteumlr deumlbim neuml njeuml nga vendet ku mund t‟i cenohet jeta apo

liria Kjo eumlshteuml e aplikueshme dhe neuml disa raste neuml kontekstin e Rregullores seuml Dublinit Keumlshtu

neuml njeuml rast lidhur me deumlbimin e personit nga Belgjika neuml Greqi Gjykata Europianeuml e teuml Drejtave

teuml Njeriut (GjEDNj) argumentoi se neuml rastet ku procedurat e azilit peumlr njeuml shtet aneumltar teuml BE janeuml

teuml paplota dhe me mangeumlsi teksa nuk garantojneuml mbrojtjen nga zhvendosja arbitrare dhe e

padrejteuml vendet e tjera aneumltare nuk duhet teuml kthejneuml azilkeumlrkues neuml keumlteuml vend edhe pse ata po

zbatojneuml Rregulloren e Dublinit4

Neuml keumlteuml artikull fokusi do teuml jeteuml njeuml analizeuml neuml lidhje me teuml drejtat e njeriut dhe refugjateumlve dhe

azilkeumlrkuesve bazuar neuml Konventeumln Europianeuml peumlr teuml Drejtat e Njeriut Legjislacionin e BE dhe

direktivat kryesore si dhe krahasimi me legjislacionin shqiptar dhe peumlrshtatshmeumlrineuml me KEDNj

dhe Acquis e BE-seuml

III LEGJISLACIONI I BASHKIMIT EUROPIAN MBI MIGRIMIN NJEuml

PASQYREuml E PEumlRGJITHSHME

Peumlr Bashkimin Europian Azili dhe Migrimi janeuml cileumlsuar si njeuml nga 10 prioritetet e Komisionit

Juncker Madje meuml 13 Maj 2015 Komisioni Europian miratoi dhe Axhendeumln Europiane mbi

Migrimin si njeuml domosdoshmeumlri peumlr teuml trajtuar neuml meumlnyreuml meuml efektive dhe nga teuml gjitheuml shtetet

aneumltare seuml bashku ccedileumlshtjet e migrimit dhe sfidat kryesore me aneuml teuml njeuml qasjeje europiane

Axhenda peumlrfshin teuml gjitheuml aktoreumlt e prekur nga ky fenomen si institucionet shteteumlrore shtetet

aneumltare organizata teuml tjera ndeumlrkombeumltare aktoreuml lokaleuml dhe shoqeumlri civile5

Menaxhimi sa meuml i mireuml i migracionit (teuml rregullt apo teuml parregullt) realizohet nga njeuml numeumlr i

madh Direktivash dhe Rregulloresh BE nga ana tjeteumlr eumlshteuml neuml peumlrputhje me legjislacionin

ndeumlrkombeumltar dhe Konventat kryesore Neuml fusheumln e migrimit dhe azilit ajo ndeumlr teuml tjera ka

ratifikuar njeuml numeumlr teuml konsideruesheumlm Konventash ndeumlrkombeumltare6 (disa prej tyre teuml

peumlrmendura neuml paragrafin e meumlsipeumlrm) peumlr teuml respektuar dhe promovuar teuml drejtat e njeriut

mbrojtjen ndeumlrkombeumltare sigurineuml etj

Qeumlllimi kryesor i politikave teuml azilit eumlshteuml harmonizimi i procedurave teuml azilit peumlr teuml gjitha vendet

aneumltare duke ngritur njeuml numeumlr standardesh dhe rregullash teuml peumlrbashkeumlta me fokus kryesor

4Keumlshilli i Europeumls Handbook on European law relating to asylum borders and immigration fq 36

5Faqja zyrtare e Komisionit Europian European Agenda on Migration 2017 httpsgooglByUy0C

6 Gjeni listeumln e ploteuml teuml Konventave Ndeumlrkombeumltare teuml ratifikuara nga BE neuml adreseumln keumltu httpsgooglMe6YIU

5

dheumlnien e statusit peumlr teuml gjitheuml personat e ardhur nga vendet e treta teuml cileumlt keumlrkojneuml mbrojtje

ndeumlrkombeumltare dhe duke respektuar parimin e mos-kthimit7

BE ka filluar qeuml neuml vitin 1999 teuml punojeuml peumlr krijimin dhe peumlrmireumlsimin e njeuml Sistemi teuml

Peumlrbashkeumlt Europian peumlr Azilin (CEAS) i cili peumlrcakton dhe keumlrkon teuml fuqizoj standarde dhe

masa teuml peumlrbashkeumlta peumlr njeuml trajtim teuml njeumljteuml dhe respektim teuml ploteuml teuml teuml drejtave teuml azilkeumlrkuesve

neuml teuml gjitheuml hapeumlsireumln e BE-seuml Direktivat kryesore si kuadeumlr ligjor i BE-seuml neuml lidhje me keumlteuml

fusheuml janeuml

i Direktiva mbi Procedurat e Azilit qeuml harmonizon procedurat e azilit dhe synon

vendime meuml teuml drejta meuml teuml shpejta dhe meuml cileumlsore ndaj azilkeumlrkuesve dhe

refugjateumlve

ii Direktiva mbi Kushtet e Pritjes seuml Azilkeumlrkuesve siguron qeuml ka kushte humane

dhe dinjitoze si neuml infrastruktureuml (siccedil eumlshteuml strehimi) peumlr azilkeumlrkuesit neuml teuml gjitheuml

BE-neuml si dhe qeuml teuml drejtat themelore teuml personave teuml respektohen ploteumlsisht

iii Direktiva e Kualifikimit sqaron arsyet peumlr dheumlnien e mbrojtjes ndeumlrkombeumltare

iv Rregullorja e Dublinit peumlrmban rregullat peumlr peumlrcaktimin e shtetit peumlrgjegjeumls peumlr

shqyrtimin e keumlrkesave peumlr azil 8

A Direktiva e Kualifikimit

Kjo Direktiveuml peumlrcakton ato kritere qeuml duhet teuml ploteumlsojeuml njeuml aplikant neuml meumlnyreuml qeuml ti jepet statusi

i refugjatit duke peumlrcaktuar keumlshtu dhe teuml drejtat qeuml personi peumlrfiton nga ky status si mbrojtja

nga kthimideumlbimi ofrimi i dokumenteve teuml nevojshme (lejet e qeumlndrimit dokumentet e

udheumltimit) qasja neuml sheumlrbimet sociale apo neuml tregun e puneumls etj Direktiva seuml fundmi sugjerohet

teuml zeumlvendeumlsohet nga njeuml Rregullore e propozuar nga Komisioni Europian me qeumlllim themelimin

e procedurave standarde e teuml peumlrbashkeumlta neuml lidhje me mbrojtjen ndeumlrkombeumltare neuml Union si

dhe peumlr njeuml politikeuml europiane gjitheumlpeumlrfshireumlse e teuml qeumlndrueshme mbi migrimin Keumlshtu

Komisioni Europian meuml korrik 2016 prezantoi propozimin e tij paraprak peumlr njeuml Rregullore teuml re

teuml Kualifikimit qeuml synon harmonizimin e kritereve teuml peumlrbashkeumlta peumlr peumlrcaktimin e mbrojtjes

ndeumlrkombeumltare duke mundeumlsuar konvergjenceuml neuml vendimet peumlr azilin Diskutimet neuml

Parlamentin Europian dhe Keumlshill mbi keumlteuml propozim janeuml duke vazhduar akoma9

B Direktiva mbi Kushtet e Pritjes seuml Azilkeumlrkuesve

DKP parashikon disa nga sheumlrbimet qeuml ccedildo sistem priteumls i shteteve aneumltare duhet teuml ofrojeuml peumlr

personat qeuml aplikojneuml peumlr mbrojtje ndeumlrkombeumltare Keumlshtu keumlto sheumlrbime peumlrfshijneuml 1

Akomodimistrehimi 2 Ushqimi 3 Veshje dhe elemente teuml tjera jo-ushqimore 4 Dieta peumlr

shpenzime ditore 5 Kujdesi sheumlndeteumlsor 6 Ofrimi i informacionit dhe konsultimi 7

7 Parlamenti Europian The Common European Asylum System - third reform 2017 httpsgoogl0QpUC9

8 Komisioni Europian Managing the refugees crisis immediate operational budgetary and legal measures

under the European Agenda on Migration 2015 httpsgooglOAoDrT 9 Faqja zyrtare e Komisionit Europian httpseceuropaeuhome-affairswhat-we-dopoliciesasylumrefugee-

status_en

6

Identifikimi vlereumlsimi dhe reagimi ndaj nevojave speciale 8 Trajnimi i stafit ku secili seksion

ka neuml vetvete standarde teuml njeumljta peumlr teuml gjitheuml teuml zbatueshme neuml teuml gjitha qendrat priteumlse peumlr ccedildo

shtet aneumltar teuml BE-seuml10

Siccedil edhe kriza e refugjateumlve ka treguar kur vjen puna te ofrimi i keumltyre

sheumlrbimeve cileumlsiseuml dhe qasjes ndaj tyre peumlr teuml gjitheuml azilkeumlrkuesit neuml disa shtete janeuml veumlneuml re

probleme teuml vazhdueshme dhe teuml peumlrseumlritura peumlr teuml ofruar sheumlrbimet neuml nivelin minimal teuml

keumlrkuar ku jo pak hereuml nuk kaneuml pasur mundeumlsi teuml ofrojneuml dhe nevojat meuml minimale Siccedil eumlshteuml

dhe rasti i Greqiseuml dhe kampeve teuml atjeshme teuml refugjateumlve ku trajtimi dinjitoz i azilkeumlrkuesve

apo refugjateumlve mungon Shkaktuar dhe nga kriza e refugjateumlve dhe numri i madh i tyre teuml

mbetur apo ngecur neuml Greqi praneuml GjEDNj kaneuml ardhur mjaft ankesa dhe raste mbi kushtet e

jeteseumls dhe qeumlndrimit neuml kampet greke dhe veumlshtireumlsiteuml qeuml personat hasin aty ccedildo diteuml

Neni 3 i KEDNj peumlrcakton qeuml shteti priteumls duhet teuml ofrojeuml strehim dhe kushte materiale teuml

pranueshme peumlr azilkeumlrkuesit teuml cileumlt nuk kaneuml mundeumlsi teuml tjera dhe janeuml krejteumlsisht teuml varur nga

mbeumlshtetja e shtetit11

Neuml keumlteuml drejtim GjEDNj ka vlereumlsuar se Greqia nuk i ka ploteumlsuar keumlto

detyrime duke shkelur njeumlkoheumlsisht si Acquis e BE dhe DKP ashtu dhe nenin 3 teuml KEDNj Ndeumlr

teuml tjera GjEDNj ka analizuar qeuml Greqia nuk ka mundur teuml sigurojeuml peumlr aplikantin qeuml eumlshteuml neuml

pritje teuml vendimit peumlr aplikimin peumlr azil kushtet e nevojshme peumlr qeumlndrim ndash qendra ishte e

mbipopulluar kushtet higjienike mungonin dhe aplikanti ndiente gjateuml gjitheuml koheumls njeuml ndjesi

frike dhe pasigurie12

C Rregullorja e Dublinit

Rregullorja mbase meuml e debatuara dhe e diskutuara sa i peumlrket migrimit neuml BE eumlshteuml e

ashtuquajtura Rregullorja e Dublinit e cila ka vendosur kriterin dhe mekanizmin peumlr teuml

peumlrcaktuar se shteti aneumltar neuml teuml cilin personi i ardhur nga njeuml vend i treteuml deumlrgon aplikimin e tij si

azilkeumlrkues do teuml jeteuml dhe shteti peumlrgjegjeumls peumlr shqyrtimin e atij aplikimi Kjo neumlnkupton qeuml

shteti qeuml ka marreuml aplikimin nuk duhet teuml transferojeuml ateuml neuml njeuml shtet tjeteumlr aneumltar pasi

azilkeumlrkuesi ka teuml drejteuml teuml qeumlndrojeuml neuml ateuml vend ku ka beumlreuml keumlrkeseumln peumlr azil Objektivi i

Rregullores seuml Dublinit eumlshteuml qeuml teuml sigurojeuml njeuml qasje sa meuml teuml shpejteuml e teuml lehteuml teuml procedurave

peumlr azil dhe vlereumlsimit teuml aplikimit nga veteumlm njeuml shtet aneumltar Neni 7(2) i Rregullores peumlrcakton

se ldquoShteti Aneumltar peumlrgjegjeumls neuml peumlrputhje me kriteret e peumlrcaktuara neuml keumlteuml Kapitull peumlrcaktohet

neuml bazeuml teuml gjendjes seuml fituar ku aplikanti ka parashtruar seuml pari keumlrkeseumln e tij saj peumlr mbrojtje

ndeumlrkombeumltare te njeuml Shtet Aneumltarrdquo13

10

Zyra Europiane e Azilit EASO guidance on reception conditions Operational standards and indicators 2016

httpsgooglc8xM9s 11

Keumlshilli i Europeumls CourTalks Discourse - Asylum European Court of Human Rights 2016 fq 5 12

MSS k Belgjikeumls dhe Greqiseuml [GC] 3069609 KEDNj 2011 httpshudocechrcoeinteng-

press22itemid22[22003-3407679-382437822] 13

Rregullorja (BE) Nr 6042013 e Parlamentit Europian dhe Keumlshillit ldquombi vendosjen e kritereve dhe mekanizmave

peumlr teuml peumlrcaktimin e Shtetit Aneumltar peumlrgjegjeumls peumlr shqyrtmin e aplkimit peumlr mbrojtje ndeumlrkombeumltare nga njeuml shtetas i

nj vendi teuml treteuml apo peumlrsoni pa shteteumlsi drejtuar njeuml prej Shteteve Aneumltarerdquo Fletorja Zyrtare e BE L 18031 2016

7

Ka raste ku njeuml shtet aneumltar e ka deumlrguar njeuml azilkeumlrkues neuml njeuml tjeteumlr shtet aneumltar neuml kuadeumlr teuml

Rregullores seuml Dublinit ( psh Belgjika neuml Greqi Holanda neuml Itali Austria neuml Hungari etj) dhe

azilkeumlrkuesit e prekur nga kjo gjeuml e kaneuml ccediluar ccedileumlshtjen e tyre neuml GjEDNj GjEDNj ka gjetur keumlto

vende fajtore peumlr shkeljen e nenit 3 edhe pse ato neuml fakt po zbatonin Rregulloren e Dublinit duke

kthyer mbrapsht ateuml azilkeumlrkues qeuml keumlrkeseumln e pareuml e ka beumlreuml neuml njeuml shtet tjeteumlr aneumltar Neuml rastin

MSS kundeumlr Belgjikeumls dhe Greqiseuml14

GjEDNj ka argumentuar se ldquoautoritetet belge duhet teuml

informoheshin mbi problematikat neuml procedurat e azilit teuml Greqiseuml Belgjika ka vazhduar meuml

vendosjen e urdhrit teuml deumlbimit dhe zbatimin e tij pa marreuml meuml pareuml njeuml garanci nga autoritetet

greke Autoritetet belge nuk duhet thjesht ta merrnin teuml mireumlqeneuml qeuml aplikanti do teuml trajtohej

konform standardeve teuml KEDNj neuml Greqi ato nga ana tjeteumlr duhet trsquoi kishin verifikuar se si

autoritetet greke po zbatonin realisht ligjin dhe procedurat e azilit Keumlshtu pra ka njeuml shkelje teuml

Nenit 3 teuml KEDNj nga Belgjika

Sa i peumlrket Greqiseuml Gjykata vlereumlson se ka njeuml shkelje teuml Nenit 13 neuml kombinim me Nenin 3 teuml

Konventeumls peumlr shkaka teuml mangeumlsive teuml autoriteteve greke neuml shqyrtimin e aplikimit peumlr azil dhe

rrezikut me teuml cilin aplikanti u peumlrball peumlr deumlrgimin e tij neuml vendin e origjineumls Sa i peumlrket nenit

3 Greqia ka shkelur keumlteuml nen dy hereuml njeuml hereuml peumlr shkak teuml kushteve teuml deumlnimit dhe kushteve teuml

jeteseumls neuml Greqirdquo

Sipas nenit 3 zhvendosja e njeuml azilkeumlrkuesi nga njeuml shtet aneumltar i BE-seuml neuml njeuml tjeteumlr bazuar neuml

Rregulloren e Dublinit nuk eumlshteuml i lejuar neuml rastet kur a) kushtet e vendit teuml propozuar peumlr teuml

zhvendosur azilkeumlrkuesin nuk ofrojneuml trajtim dinjitoz pra janeuml teuml papeumlrshtatshme peumlr jeteseuml

normale b) ekziston njeuml rrezik real qeuml azilkeumlrkuesi mund teuml deumlbohet meuml tej drejt vendit teuml tijsaj

teuml origjineumls

IV KUADRI LIGJOR SHQIPTAR DHE HARMONIZIMI ME ACQUIS E BE

DHE KEDNJ

Teuml drejtat e teuml huajve neuml legjislacionin shqiptar pikeuml seuml pari janeuml sanksionuar nga Kushtetuta e

Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml neuml Nenin 16 teuml saj ajo parashikon se ldquoTeuml drejtat e liriteuml themelore si

dhe detyrimet e parashikuara neuml Kushtetuteuml peumlr shtetasit shqiptareuml vlejneuml njeumllloj edhe peumlr teuml

huajt e peumlr personat pa shteteumlsi neuml territorin e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml me peumlrjashtim teuml rasteve

kur Kushtetuta e lidh neuml meumlnyreuml teuml posaccedilme me shteteumlsineuml shqiptare ushtrimin e teuml drejtave e teuml

lirive teuml caktuarardquo15

Peumlr meuml tepeumlr sipas Raportit teuml Komisionit Europian peumlr vitin 2018 mbi Kapitullin 24 Drejteumlsi

Liri Siguri thuhet se ldquoShqipeumlria eumlshteuml aneumltareuml e Konventeumls seuml Gjeneveumls neuml 1961 dhe neuml 2014

miratoi ligjin e ri peumlr azilin i cili harmonizon kuadrin ligjor shqiptar me Acquis e BE Gjithsesi

duke qeneuml qeuml disa Direktiva teuml BE janeuml peumlrditeumlsuar seuml fundmi disa ccedileumlshtje kaneuml peumlrseumlri nevojeuml teuml

14

MSS k Belgjikeumls dhe Greqiseuml [GC] 3069609 KEDNJ 2011 httpshudocechrcoeinteng-

press22itemid22[22003-3407679-382437822] 15

Kushtetuta e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml miratuar nga Referendumi i 22 Neumlntorit 1998 dhe ndryshuar meuml 12 Janae

20017

8

adresohen siccedil janeuml ato qeuml lidhen meuml procedurat dhe garanciteuml Veccedilaneumlrisht Shqipeumlria i duhet tu

sigurojeuml azilkeumlrkuesve teuml drejteumln e asistenceumls seuml rregull dhe shtetasit nga vendet e treta duhet teuml

informohen mbi teuml drejtat e tyre dhe procedurat e azilitrdquo dhe ldquo Udheumlzimet qeuml rregullojneuml

procesin e pre-secreening deumlnimin kthimin apo ripranimin duhet ri-pareuml qeuml teuml jeteuml neuml peumlrputhje

me standardet ndeumlrkombeumltare Versioni i ri-pareuml duhet gjithashtu teuml peumlrfshijeuml procedurat e masat

mbrojteumlse peumlr teuml gjitha kategoriteuml e personave vulnerabeumll Keumlto rregulla duhet teuml peumlrputhen dhe

me peumlrmbajtjen e Ligjit teuml Ri peumlr Mbrojtjen e Feumlmijeumls dhe teuml peumlrshtatet neuml meumlnyreuml specifike dhe

teuml drejtpeumlrdrejteuml me parimin e mos-kthimit dhe me teuml drejteumln peumlr gjuheumlnrdquo16

Ndeumlr teuml tjera raporti

thekson se ldquoKuadri ligjor eumlshteuml peumlrgjitheumlsisht neuml linjeuml me acquisrdquo dhe se ldquoShqipeumlria eumlshteuml e

peumlrgatitur neuml njeuml fareuml niveli peumlr zbatimin e Acquis dhe standardeve europiane neuml keumlteuml fusheumlrdquo

Raporti e vlereumlson si njeuml zhvillim pozitiv me njeuml fareuml progresi peumlrmireumlsimin e ldquokapaciteteve

institucionale neuml menaxhimin e kufijve azilin dhe lufteumln kundeumlr terrorizimit dhe dhuneumls

ekstreme Afteumlsia priteumlse peumlr valeumlt e migrimit teuml kombinuar eumlshteuml rriturrdquo17

Legjislacioni shqiptar mbi fusheumln e migracionit eumlshteuml miratuar dhe peumlrditeumlsuar vitet e fundit ku

dy nga ligjet meuml teuml reumlndeumlsishme mund teuml peumlrfshihen Ligji Nr 1082013 ldquoPeumlr teuml huajtrdquo dhe Ligji

Nr 1212014 ldquoMbi Azilin neuml Republikeumln e Shqipeumlriseumlrdquo Ligji Nr 1082013 eumlshteuml pjeseumlrisht i

peumlrafruar me disa nga Direktivat kryesore teuml BE-seuml neuml fusheumln e migracionit si (i) Direktiva

2008115KE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 16 dhjetor 2008 Mbi standardet dhe

procedurat e peumlrbashkeumlta neuml vendet aneumltare peumlr kthimin e shtetasve teuml vendeve teuml treta me

qeumlndrim teuml parregullt (ii) Direktiva e Keumlshillit 200481KE dateuml 29 prill 2004 Mbi lejet e

qeumlndrimit teuml leumlshuara shtetasve teuml vendeve teuml treta qeuml janeuml viktima teuml trafikimit teuml qenieve

njereumlzore ose qeuml kaneuml qeneuml subjekt i njeuml veprimi peumlr lehteumlsimin e imigracionit teuml paligjsheumlm teuml

cileumlt bashkeumlpunojneuml me autoritetet kompetente (iii) Direktiva e Keumlshillit 2004114KE dateuml

13 dhjetor 2004 Mbi kushtet e pranimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta peumlr qeumlllim studimi

programe teuml shkeumlmbimit peumlr nxeumlneumls trajnim pa pageseuml ose sheumlrbim vullnetar (iv) Direktiva e

Keumlshillit 2003109KE dateuml 25 neumlntor 2003 neuml lidhje me statusin e shtetasve teuml vendeve teuml treta

qeuml janeuml rezidenteuml afatgjateuml (v) Direktiva e Keumlshillit 200386KE dateuml 22 shtator 2003 Mbi teuml

drejteumln e bashkimit familjar

Neuml kuadeumlr teuml krizeumls seuml refugjateumlve dhe rritjes seuml numrit teuml tyre meuml 14 korrik 2016 u miratua

Ligji Nr 742016 ldquopeumlr disa ndryshime dhe shtesa ne Ligjin Nr 1082013 ldquoPeumlr teuml huajtrdquordquo Ky

ligj amendon ligjin peumlr teuml huajt duke synuar pikeuml seuml pari peumlrmireumlsimin neuml disa fusha lidhur me

trajtimin e teuml huajve neuml Shqipeumlri peumlrfshireuml dhe ata me lidhje etnike shqiptare si dhe regjimin e

vizave peumlr teuml huajt trajtimin e kategorive teuml teuml huajve teuml puneumlsuar apo teuml veteuml-puneumlsuar si dhe

masat e ndeumlrmarra neuml kuadeumlr teuml imigrimit teuml parregullt Ai eumlshteuml neuml peumlrputhje me disa nga

Direktivat (i) Direktiva 201466BE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 5 Maj 2014

mbi kushtet e hyrjes dhe teuml qeumlndrimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta neuml kuadeumlr teuml transferimit

16

Komisioni Europian Raporti peumlr Shqipeumlrineuml 2018 fq 38 17

Ibid fq 31

9

brenda ndeumlrmarrjes (ii) Direktiva 201436BE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 26

Shkurt 2014 mbi kushtet e hyrjes dhe teuml qeumlndrimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta peumlr qeumlllime

puneumlsimi si punonjeumls sezonal (iii) Direktiva 200950KE dateuml 25 maj 2009 mbi kushtet e

hyrjes dhe qeumlndrimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta me qeumlllim pune tepeumlr teuml kualifikuar (iv)

Direktiva 9671KE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 16 dhjetori 1996 neuml lidhje me

deumlrgimin me sheumlrbim teuml punonjeumlsve

Njeuml tjeteumlr ligj thelbeumlsor eumlshteuml Ligji Nr 1212014 ldquoPeumlr Azilin neuml Republikeumln e Shqipeumlriseumlrdquo i

cili dhe ky ka ndjekur rrugeumln e harmonizimit dhe peumlrputhjes me standardet e BE Keumlshtu ai eumlshteuml

pjeseumlrisht i harmonizuar me (i) Direktiveumln e Keumlshillit 200155KE dateuml 20 korrik 2001

Standardet minimale peumlr dheumlnien e mbrojtjes seuml peumlrkohshme neuml rastet e flukseve masive teuml

personave teuml shpeumlrngulur dhe mbi masat qeuml promovojneuml njeuml ekuilibeumlr peumlrpjekjesh ndeumlrmjet

shteteve aneumltare neuml pritjen e keumltyre personave dhe peumlrballimin e pasojave (ii) Direktiveumln e

Keumlshillit 20039KE dateuml 27 janar 2003 Peumlr peumlrcaktimin e standardeve minimale peumlr pritjen e

azilkeumlrkuesve (iii) Direktiveumln e Keumlshillit 200386 KE dateuml 22 shtator 2003 Mbi teuml drejteumln e

bashkimit familjar (iv) Direktiveumln e Keumlshillit 200585KE dateuml 1 dhjetor 2005 Peumlr

peumlrcaktimin e standardeve minimale teuml procedurave neuml shtetet aneumltare peumlr dheumlnien dhe heqjen e

statusit teuml refugjatit Direktiveumln 201195BE e Parlamentit Europian dhe teuml Keumlshillit dateuml 13

dhjetor 2011 Standardet peumlr cileumlsimin e shtetasve teuml vendeve teuml treta ose personave pa shteteumlsi si

peumlrfitues teuml mbrojtjes ndeumlrkombeumltare peumlr njeuml status uniform peumlr refugjateumlt dhe peumlr personat e

pranuesheumlm peumlr mbrojtje ploteumlsuese dhe peumlrmbajtja e mbrojtjes seuml dheumlneuml

Ligji shqiptar mbi azilin siccedil theksohet neuml Nenin 3 teuml tij ka teuml njeumljteumln peumlrkufizim teuml termit

ldquorefugjatrdquo si dhe ai i vendosur nga Konventa e 1951 Eumlshteuml neni 4 i keumltij ligji ai qeuml i garanton teuml

drejteumln peumlr azil gjithkujt qeuml ka karakteristikat e njeuml refugjati Nga ana tjeteumlr neuml kuadrin e

legjislacionit teuml BE statusi i refugjatit i njihet veteumlm personave qeuml vijneuml nga vendet e treta (jashteuml

BE-seuml) apo atyre pa shteteumlsi duke peumlrjashtuar keumlshtu nga kjo e drejteuml qytetareumlt e Bashkimit

Europian Ky eumlshteuml njeuml ndryshim thelbeumlsor mes peumlrkufizimit qeuml BE ka peumlr ldquorefugjatrdquo dhe ajo e

peumlrcaktuar nga Neni 1 (2) i Konventeumls seuml 1951

Ka njeuml dallim gjithashtu mes statusit teuml refugjatit dhe azilkeumlrkuesit Sipas ligjit mbi azilin neuml

Shqipeumlri peumlrcaktohet si azilkeumlrkues ldquoccedildo i huaj apo person pa shteteumlsi qeuml shpreh neuml ccedilfareumldolloj

meumlnyre se nuk deumlshiron teuml kthehet neuml vendin e tij si dhe ccedildo i huaj apo person pa shteteumlsi qeuml ka

paraqitur njeuml aplikim peumlr azil neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml peumlr teuml cilin nuk eumlshteuml marreuml ende njeuml

vendim peumlrfundimtarrdquo18

Parimi i mos-kthimit eumlshteuml sanksionuar neuml Nenin 6 teuml Ligjit 1212014 dhe eumlshteuml neuml peumlrputhje me

Konventeumln e 1951 teuml OKB dhe me Acquis e BE Theumlneuml kjo edhe Neni 6 i Ligjit peumlr Azilin eumlshteuml i

ngjasheumlm me Nenin 33 teuml Konventeumls seuml 1951 apo dhe me Nenet 17 dhe 21 teuml Direktiveumls seuml Kualifikimit

18

Ligji peumlr Azilin neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml (Ligji 1212014) Neni 3 pika ccedil

10

teuml BE-seuml teuml cilat nuk ndalojneuml neuml meumlnyreuml absolute moskthimin duke lejuar zhvendosjen e njeuml refugjati

neuml situata apo rrethana teuml jashteumlzakonshme ndash si neuml raste kur personi neuml fjaleuml konsiderohet si njeuml rrezik

serioz peumlr sigurineuml e shtetit priteumls apodhe komunitetin Neni 3 i ligjit shqiptar parashikon disa raste ku

parimi i moskthimit duhet teuml zbatohet dhe teuml tjera kur mund teuml lejohet moszbatimi Keumlshtu Neni 6

peumlrmend si raste teuml veccedilanta teuml kthimit teuml njeuml azilkeumlrkuesi neumlse a) ka arsye teuml bazuara e teuml arsyetuara neuml

vendim peumlr ta konsideruar si njeuml rrezik peumlr sigurineuml kombeumltare teuml Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml b) eumlshteuml

deumlnuar me vendim teuml formeumls seuml prereuml peumlr njeuml krim qeuml deumlnohet minimalisht me 7 vjet burgim i cili peumlrbeumln

njeuml rrezik peumlr rendin dhe sigurineuml e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml

Kjo nga ana tjeteumlr eumlshteuml neuml kundeumlrshtim me Nenin 2 (e Drejta peumlr Jeteumln) dhe nenin 3 ( Ndalim i

Tortureumls) teuml KEDNj e cila pavareumlsisht profilit si person me rrezikshmeumlri teuml larteuml e ndalon neuml

terma absoluteuml zhvendosjen e tij neumlse besohet se ky person mund teuml jeteuml viktimeuml e tortureumls

trajtimit ccedilnjereumlzor dhe degradues apo deumlnimeve neuml shtetin ku do teuml deumlrgohet Pra sipas KEDNj

pavareumlsisht profilit teuml azilkeumlrkuesit dhe ccedilfareuml mund teuml keteuml beumlreuml ai para dhe gjateuml qeumlndrimit neuml

vendin priteumls ky vend nuk mund ta largoj apo ta deumlboj ateuml neuml njeuml vend tjeteumlr priteumls ku ka baza

reale teuml besohet qeuml jeta e keumltij azilkeumlrkuesi mund teuml jeteuml neuml rrezik apo mund teuml bjereuml viktimeuml e

trajtimeve ccedilnjereumlzore E reumlndeumlsishme peumlr tu theksuar eumlshteuml qeuml njeuml azilkeumlrkues me aneuml teuml keumltyre

neneve siguron mbrojtje sa i peumlrket mos-kthimit por jo ndonjeuml status teuml caktuar apo benefite teuml

tjera Edhe pse neni 6 i ligjit peumlr Azilin neuml Shqipeumlri nuk eumlshteuml neuml peumlrputhje meuml nenet e KEDNj ai

vazhdon teuml jeteuml me njeuml linjeuml me Direktiveumln e BE peumlr Kualifikimin dhe Konventeumln e 1951 teuml cilat

siccedil u tha nuk e ndalojneuml neuml meumlnyreuml absolute deumlbimin apo kthimin

Meuml 4 maj 2016 u miratua VKM Nr 332 Peumlr Organizimin dhe Funksionimin e Qendreumls

Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit neuml Shqipeumlri Ligji vendos qeuml qendrat e pritjes duhet teuml

mundeumlsojneuml peumlr azilkeumlrkuesit teuml pakteumln kushtet minimale teuml jeteseumls si akomodimi ushqimi

sigurimi sheumlndeteumlsor higjiena peumlrkthyesit ndihmeumln ligjore falas dhe konsultat psikologjike si

dhe peumlrcakton qeuml azilkeumlrkuesi ka teuml drejteumln teuml qeumlndroj neuml territorin e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml

deri neuml dheumlnien e vendimit final nga autoritetet peumlrkateumlse Neuml rastet ku keumlrkesa peumlr azil i eumlshteuml

refuzuar njeuml azilkeumlrkuesi ky i fundit ka teuml drejteuml teuml qeumlndrojeuml neuml qendeumlr neumlse e apelon vendimin19

Siccedil peumlrcaktohet dhe neuml nenin 30 pika 2(b) teuml ligjit 1212014 ldquoAzilkeumlrkuesit i garantohet e drejta

e strehimit e ushqimit e kujdesit sheumlndeteumlsor dhe sheumlrbimeve teuml tjera publike peumlr nevoja

ngushteumlsisht vetjake teuml ofruara neuml qendreumln kombeumltare priteumlse peumlr azilkeumlrkuesitrdquo Keumlto sheumlrbime

janeuml teuml njeumljta me ato qeuml gjenden teuml listuara dhe neuml DKP e BE Neni 32 i liston keumlto sheumlrbime ku

parashikohet qeuml qendra neuml bashkeumlpunim me institucione teuml tjera apo organizata duhet teuml

mundeumlsoj sheumlrbime edukative dhe ndihmeuml ligjore falas peumlr teuml gjitheuml azilkeumlrkuesit qeuml ndodhen neuml

qendeumlr

Neuml Shqipeumlri ka veteumlm njeuml Qendeumlr Priteumlse peumlr azilkeumlrkuesit e vendosur neuml Babrru Bazuar

dhe neuml procedureumln e Drejtoriseuml seuml Azilit siccedil eumlshteuml parashikuar dhe nga Udheumlzimi Nr 611

ldquoPeumlr procedureumln dhe rregullat qeuml aplikohen nga autoriteti peumlrgjegjeumls kufitar peumlr deumlrgimin e

19

VKM Nr 332 Peumlr Organizimin dhe Funksionimin e Qendreumls Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit Neni 2

11

ccedileumlshtjeve teuml azilit tek autoriteti peumlrgjegjeumls peumlr azilin dhe refugjateumlt neumlse i huaji klasifikohet

si njeuml azilkeumlrkues Autoriteti peumlrgjegjeumls peumlr Kufirin dhe Migracionin neuml fund teuml procedureumls duhet

ta deumlrgoj personin neuml fjaleuml neuml Qendreumln Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit20

Raporti i KE peumlr

2018 vlereumlson ldquoGjateuml periudheumls seuml raportimit Shqipeumlria i ka rritur dhe fuqizuar kapacitetet e

saj priteumlse peumlr azilkeumlrkuesit si neuml zonat kufitare ashtu dhe neuml Tiraneuml Qendra Kombeumltare Priteumlse

neuml Tiraneuml (Babrru) eumlshteuml rinovuar Shqipeumlria ka veteumlm njeuml qendeumlr priteumlse peumlr migranteumlt e

parregullt neuml Karrec meuml njeuml kapacitet prej 150 vetash Peumlrmireumlsime teuml shumta janeuml beumlreuml peumlr teuml

mundeumlsuar qeuml ambientet teuml jeneuml neuml standardet e nevojshme Gjithsesi vazhdon teuml jeteuml

problematike fakti qeuml nuk ka njeuml ambient peumlr teuml miturit e pashoqeumlruarrdquo21

Neni 3 i KEDNj eumlshteuml i reumlndeumlsisheumlm edhe peumlr vlereumlsimin e kushteve teuml qeumlndrimit teuml

azilkeumlrkuesve apo refugjateumlve Siccedil u peumlrmend dhe meuml sipeumlr ka pasur raste sidomos kundeumlr

Greqiseuml neuml lidhje me keumlto kushte ku personat janeuml ankuar duke vlereumlsuar kushtet atje teuml

renda dhe teuml papeumlrshtatshme peumlr njeuml jeteseuml normale Neni 3 i KEDNj e vlereumlson si keqtrajtim

neumlse kushtet minimale teuml parashikuara neuml ligj nuk ofrohen neuml keumlto vende

Neuml rastin shqiptar gjateuml 2012-2014 janeuml miratuar dhe disa vendime peumlr zbatim meuml teuml suksessheumlm

dhe efektiv teuml legjislacionit si

i VKM Nr 513 dateuml 13062013 ldquoMbi peumlrcaktimin e kritereve procedurave dhe

dokumentacionit peumlr hyrjen qeumlndrimin dhe trajtimin e teuml huajve neuml Republikeumln e Shqipeumlriseumlrdquo

ii VKM Nr 265 dateuml 752014 ldquoPeumlr peumlrjashtimin nga detyrimi peumlr pajisje me leje pune dhe

certifikateuml regjistrimi neuml puneuml peumlr shtetasit e Republikeumls seuml Kosoveumls dhe shtetasit e Republikeumls seuml

Serbiseuml teuml peumlrkateumlsiseuml etnike shqiptare

iii VKM Nr 76 77 70 69 68 67 66 85 84 83 82 81 80 79 78 74 dhe 75 dateuml

12022014 ldquoPeumlr peumlrcaktimin e kritereve teuml dokumentacionit e teuml procedureumls peumlr pajisjen

refuzimin ripeumlrteumlritjen dhe anulimin e lejes seuml puneumlsrdquo duke peumlrfshireuml teuml gjitha format e

puneumlsimit

Njeuml nga ndryshimet e reumlndeumlsishme dhe pozitive lidhet me uljen e afatit teuml nevojsheumlm qeuml i duhet

autoriteteve shteteumlrore peumlr teuml marreuml vendimin pas marrjes seuml ankimitkeumlrkeseumls peumlr apel nga i huaji

nga 60 diteuml eumlshteuml beumlreuml neuml 30 diteuml Peumlr meuml tepeumlr keumlrkesa peumlr apelim tashmeuml drejtohet direkt ndaj

institucioneve qeuml e kaneuml nxjerreuml vendimin Njeuml tjeteumlr ndryshim thelbeumlsor eumlshteuml dhe miratimi i

Ligjit teuml ri peumlr Sheumlrbimin Ligjor Falas Nr 111 miratuar neuml 2017 ku peumlrfshihen si peumlrfitues teuml

ndihmeumls ligjore falas edhe teuml huajt njeuml kategori kjo qeuml nuk ishte e parashikuar neuml ligjin e

meumlparsheumlm Nr 10 0392008 Neni 10 i Ligjit 1112017 ndeumlr teuml tjera peumlrcakton qeuml subjektet qeuml

peumlrfitojneuml nga ndihma juridike janeuml ldquob) shtetasit e huaj ose personat pa shteteumlsi teuml cileumlt

qeumlndrojneuml neuml territorin e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml peumlr njeuml periudheuml teuml peumlrkohshme ose teuml

20

Qeveria e Shqipeumlriseuml Kontributi i shtetit shqiptar ndash Raporti Vjetor i Komisionit Europian 2016 ndash Inputi I peumlr

periudheumln Shtator 2015 ndash Maj 2016 21

Komisioni Europian Raporti peumlr Shqipeumlrineuml 2018 fq 38

12

peumlrhershme dhe janeuml teuml pajisur me leje qeumlndrimi neuml peumlrputhje me legjislacionin neuml fuqi peumlr teuml

huajt ccedil) azilkeumlrkuesit personat qeuml geumlzojneuml statusin e refugjatit dhe personat qeuml janeuml neuml proces

ankimi teuml vendimeve administrative dheose gjyqeumlsore peumlr refuzimin e aplikimit peumlr azil ose

revokimin e vendimit teuml statusit teuml refugjatitrdquo Ndryshe dhe nga ligji 772014 qeuml amendonte

Ligjin 10 0392008 ligji i ri peumlrmend neuml meumlnyre specifike dhe kategorineuml e refugjateumlve22

V PEumlRFUNDIME DHE REKOMANDIME

Mbetet me reumlndeumlsi fakti qeuml kuadri ligjor mbi migracionin neuml Shqipeumlri eumlshteuml peumlrditeumlsuar dhe

peumlrmireumlsuar me qeumlllim pareumlsor respektimin e teuml drejtave dhe lirive teuml migranteumlve qofshin teuml

rregullt apo teuml parregullt Ndeumlrkoheuml zbatimi i keumltij kuadri mbetet akoma problematik pasi ka

mangeumlsi sa i peumlrket institucioneve dhe mekanizmave teuml nevojshme peumlr zbatimin ploteuml teuml tyre qeuml

duhen ngritur neuml vazhdimeumlsi apo peumlrmireumlsuar ato qeuml janeuml sot Miratimi i njeuml Strategjie Kombeumltare

peumlr Migracionin mbetet njeuml nga masat qeuml shteti shqiptar duhet teuml ndeumlrmarreuml pasi edhe pse e

konsideruar si prioritet duket qeuml deri meuml tani nuk eumlshteuml realizuar Neuml keumlteuml drejtim Strategjia eumlshteuml

rekomanduar si thelbeumlsore dhe mjaft e reumlndeumlsishme si nga Avokati i Popullit i Shqipeumlriseuml ashtu

edhe nga tre raportet e fundit teuml Komisioni Europian peumlr Shqipeumlrineuml Neuml 2015 Raporti i KE

theksoi qeuml ldquoMungesa e njeuml Strategjie kombeumltare ndeumlrsektorale peumlr migracionin mbetet njeuml

problem shqeteumlsues peumlr keumlteuml fusheumlrdquo Me tone shqeteumlsuese shprehet dhe Raporti i KE peumlr 2016 ldquo

Mungesa e njeuml strategjie kombeumltare peumlr migracionin qeuml nga viti 2010 eumlshteuml njeuml ccedileumlshtje

shqeteumlsueserdquo Raporti i fundit i KE ai i vitit 2018 vendos ndeumlr teuml tjera dhe njeuml afat peumlr shtetin

shqiptar peumlr realizimin e strategjiseuml teka thekson nevojeumln dhe reumlndeumlsineuml qeuml ajo ka ldquo Qeveriseuml i

mungon njeuml strategji e ploteuml dhe gjitheumlpeumlrfshireumlse peumlr migracionin Strategjiteuml kombeumltare ajo

peumlr migracionin dhe ajo peumlr riintegrimin e qytetareumlve shqiptareuml teuml kthyer kaneuml peumlrfunduar

respektivisht neuml vitin 2010 dhe 2015 Ministria e Brendshme ka filluar puneumln peumlr njeuml strategji teuml

re ndeumlrsektorale e cila duhet teuml miratohet neuml 3-mujorin e fundit teuml vitit 2018rdquo23

22

Ligji Nr 1112017 ldquoPeumlr Ndihmeumln Juridike teuml Garantuar nga Shtetirdquo httpswwwparlamentalwp-

contentuploads201712ligj-nr-111-dt-14122017pdf 23

Ibid fq 37

Page 3: SHTYLLA III TË DREJTAT E NJERIUT - lawjournal.allawjournal.al/sites/default/files/RJSH 6- SHTYLLA 3 - SHQIP.pdfparregullt, në të gjithë dimensionet si: emigrimi dhe imigrimi, procedurat

3

vendeve qeuml e kaneuml ratifikuar duke peumlrfshireuml dhe shtetet aneumltare teuml BE-seuml dhe Shqipeumlrineuml

gjithashtu Kjo e fundit e ka neumlnshkruar keumlteuml Konventeuml dhe Protokoll neuml gusht 1992

Njeuml tjeteumlr instrument i reumlndeumlsisheumlm dhe me pesheuml eumlshteuml Konventa Europiane peumlr teuml Drejtat e

Njeriut (KEDNj) e cila edhe pse nuk ka rregulla dhe ligje me fokus drejtpeumlrseumldrejti refugjateumlt

dhe azilkeumlrkuesit peumlrseumlri ka njeuml efekt direkt sa i peumlrket teuml drejtave dhe lirive teuml tyre si qenie

njereumlzore Theumlneuml kjo si njeuml Konventeuml neuml mbrojtje teuml teuml drejtave teuml njeriut ka disa nene teuml keumlsaj

konvente qeuml janeuml teuml lidhur me teuml drejtat e refugjateumlve dheose teuml azilkeumlrkueseve duke filluar me

Nenin 3 ndash Ndalimi i Tortureumls Neni 5 - E drejta peumlr liri dhe siguri Neni 8 ndash e drejta peumlr

respektimin e jeteumls private dhe familjare si dhe Neni 13 ndash e Drejta peumlr zgjidhje efektive Personat

me statusin e refugjatit apo azilkeumlrkuesit mund ti drejtohen Gjykateumls Europiane teuml teuml Drejtave teuml

Njeriut (GjEDNj) duke u mbeumlshtetur neuml keumlto nene neuml ato rate ku ndjejneuml dhe vlereumlsojneuml qeuml teuml

drejtat e tyre janeuml shkelur apo kur ata rrezikohen nga deumlbimi apo keqtrajtimi

Konventa teuml tjera teuml reumlndeumlsishme peumlr tu peumlrmendur edhe pse nuk do teuml analizohen meuml tej neuml keumlteuml

artikull janeuml

i Konventa peumlr Migrimin peumlr arsye puneumlsimi e Organizateumls Ndeumlrkombeumltare teuml Puneumls

(ILO)

ii Konventa lidhur me Migrimin neuml Kushte Abuzive dhe Promovimi i Shanseve teuml

Njeumljta dhe Trajtimit teuml Puneumltoreumlve Migranteuml e ILO-s

iii Konventa Ndeumlrkombeumltare peumlr Mbrojtjet e teuml Drejtave teuml teuml Gjitheuml Puneumltoreumlve

Migranteuml dhe Aneumltareumlve teuml Familjes seuml tyre

iv Protokolli i 2000 mbi Parandalimin Pengimin dhe Deumlnimin e Trafikimit teuml

Personave Veccedilaneumlrisht teuml Grave dhe Feumlmijeumlve

v Protokolli i 2000 Kundeumlr Kontrabandeumls seuml Migranteumlve neumlpeumlrmjet Tokeumls Detit

apodhe Ajrit3

Keumlto konventa kaneuml si subjekt teuml tyre dimensione specifike teuml migracionit siccedil eumlshteuml migrimi peumlr

arsye puneumlsimi teuml drejtat dhe mbrojtja e puneumltoreumlve migranteuml dhe familjeve teuml tyre pavareumlsisht

neuml janeuml migranteuml teuml rregullt apo teuml parregullt si dhe trajtojneuml fenomenin e kontrabandeumls dhe

trafikimit teuml personave

Njeuml nga parimet bazeuml ku mbeumlshtetet procedura e azilit eumlshteuml ai i Mos-kthimit Ishte Konventa e

Gjeneveumls e vitit 1951 ajo e cila parashikoi Parimin e Mos-Kthimit i cili ndalon deumlbimin apo kthimin e

refugjateumlve teuml njeuml vendi neuml njeuml territor apo vend tjeteumlr ku jeta apo liria e tyre do teuml ishin neuml rrezik Neni

33 e Konventeumls seuml 1951 ndeumlr teuml tjera parashikon se ldquo1 Asnjeuml shtet paleuml nuk do teuml deumlbojeuml ose kthejeuml

prapa (refouler) njeuml refugjat neuml asnjeuml lloj meumlnyre neuml kufijteuml e territoreve ku i keumlrceumlnohet jeta ose liria peumlr

shkak teuml raceumls besimit fetar kombeumlsiseuml aneumltareumlsiseuml neuml njeuml grup shoqeumlror ose opinionit politikrdquo

3 Departamenti Ekonomik dhe ccedileumlshtjeve Sociale teuml OKB International Migration Report 2013

httpwwwunorgendevelopmentdesapopulationpublicationspdfmigrationmigrationreport2013Chapter3pdf

4

Sa i peumlrket KEDNj Neni 3 i saj ndalon tortureumln trajtimindeumlnimin ccedilnjereumlzor apo poshteumlrues

teksa peumlrcakton qeuml askush nuk mund teuml kthehet neuml njeuml vend qeuml mund ta vendoseuml ateuml neuml rrezik real

peumlr teuml peumlsuar njeuml nga keumlto trajtime duke reumlneuml keumlshtu neuml kundeumlrshtim me KEDNj Ky eumlshteuml peumlr

KEDNj parimi i moskthimit Sipas KEDNj ndalimi i peumlrcaktuar nga Neni 3 eumlshteuml neuml terma

absolute ccedilka do teuml thoteuml qeuml eumlshteuml neuml peumlrgjegjeumlsineuml e teuml gjitheuml shteteve aneumltare teuml Keumlshillit teuml

Europeumls teuml ruajneuml njeuml shtetas teuml huaj nga njeuml trajtim i tilleuml dhe rrezikut teuml kthimit mbrapsht Neni

2 dhe 3 i KEDNj ndalojneuml gjithashtu ldquokthimin indirektrdquo qeuml neumlnkupton deumlbimin neuml njeuml shtet nga

ku personi mund teuml rrezikohet peumlr njeuml tjeteumlr deumlbim neuml njeuml nga vendet ku mund t‟i cenohet jeta apo

liria Kjo eumlshteuml e aplikueshme dhe neuml disa raste neuml kontekstin e Rregullores seuml Dublinit Keumlshtu

neuml njeuml rast lidhur me deumlbimin e personit nga Belgjika neuml Greqi Gjykata Europianeuml e teuml Drejtave

teuml Njeriut (GjEDNj) argumentoi se neuml rastet ku procedurat e azilit peumlr njeuml shtet aneumltar teuml BE janeuml

teuml paplota dhe me mangeumlsi teksa nuk garantojneuml mbrojtjen nga zhvendosja arbitrare dhe e

padrejteuml vendet e tjera aneumltare nuk duhet teuml kthejneuml azilkeumlrkues neuml keumlteuml vend edhe pse ata po

zbatojneuml Rregulloren e Dublinit4

Neuml keumlteuml artikull fokusi do teuml jeteuml njeuml analizeuml neuml lidhje me teuml drejtat e njeriut dhe refugjateumlve dhe

azilkeumlrkuesve bazuar neuml Konventeumln Europianeuml peumlr teuml Drejtat e Njeriut Legjislacionin e BE dhe

direktivat kryesore si dhe krahasimi me legjislacionin shqiptar dhe peumlrshtatshmeumlrineuml me KEDNj

dhe Acquis e BE-seuml

III LEGJISLACIONI I BASHKIMIT EUROPIAN MBI MIGRIMIN NJEuml

PASQYREuml E PEumlRGJITHSHME

Peumlr Bashkimin Europian Azili dhe Migrimi janeuml cileumlsuar si njeuml nga 10 prioritetet e Komisionit

Juncker Madje meuml 13 Maj 2015 Komisioni Europian miratoi dhe Axhendeumln Europiane mbi

Migrimin si njeuml domosdoshmeumlri peumlr teuml trajtuar neuml meumlnyreuml meuml efektive dhe nga teuml gjitheuml shtetet

aneumltare seuml bashku ccedileumlshtjet e migrimit dhe sfidat kryesore me aneuml teuml njeuml qasjeje europiane

Axhenda peumlrfshin teuml gjitheuml aktoreumlt e prekur nga ky fenomen si institucionet shteteumlrore shtetet

aneumltare organizata teuml tjera ndeumlrkombeumltare aktoreuml lokaleuml dhe shoqeumlri civile5

Menaxhimi sa meuml i mireuml i migracionit (teuml rregullt apo teuml parregullt) realizohet nga njeuml numeumlr i

madh Direktivash dhe Rregulloresh BE nga ana tjeteumlr eumlshteuml neuml peumlrputhje me legjislacionin

ndeumlrkombeumltar dhe Konventat kryesore Neuml fusheumln e migrimit dhe azilit ajo ndeumlr teuml tjera ka

ratifikuar njeuml numeumlr teuml konsideruesheumlm Konventash ndeumlrkombeumltare6 (disa prej tyre teuml

peumlrmendura neuml paragrafin e meumlsipeumlrm) peumlr teuml respektuar dhe promovuar teuml drejtat e njeriut

mbrojtjen ndeumlrkombeumltare sigurineuml etj

Qeumlllimi kryesor i politikave teuml azilit eumlshteuml harmonizimi i procedurave teuml azilit peumlr teuml gjitha vendet

aneumltare duke ngritur njeuml numeumlr standardesh dhe rregullash teuml peumlrbashkeumlta me fokus kryesor

4Keumlshilli i Europeumls Handbook on European law relating to asylum borders and immigration fq 36

5Faqja zyrtare e Komisionit Europian European Agenda on Migration 2017 httpsgooglByUy0C

6 Gjeni listeumln e ploteuml teuml Konventave Ndeumlrkombeumltare teuml ratifikuara nga BE neuml adreseumln keumltu httpsgooglMe6YIU

5

dheumlnien e statusit peumlr teuml gjitheuml personat e ardhur nga vendet e treta teuml cileumlt keumlrkojneuml mbrojtje

ndeumlrkombeumltare dhe duke respektuar parimin e mos-kthimit7

BE ka filluar qeuml neuml vitin 1999 teuml punojeuml peumlr krijimin dhe peumlrmireumlsimin e njeuml Sistemi teuml

Peumlrbashkeumlt Europian peumlr Azilin (CEAS) i cili peumlrcakton dhe keumlrkon teuml fuqizoj standarde dhe

masa teuml peumlrbashkeumlta peumlr njeuml trajtim teuml njeumljteuml dhe respektim teuml ploteuml teuml teuml drejtave teuml azilkeumlrkuesve

neuml teuml gjitheuml hapeumlsireumln e BE-seuml Direktivat kryesore si kuadeumlr ligjor i BE-seuml neuml lidhje me keumlteuml

fusheuml janeuml

i Direktiva mbi Procedurat e Azilit qeuml harmonizon procedurat e azilit dhe synon

vendime meuml teuml drejta meuml teuml shpejta dhe meuml cileumlsore ndaj azilkeumlrkuesve dhe

refugjateumlve

ii Direktiva mbi Kushtet e Pritjes seuml Azilkeumlrkuesve siguron qeuml ka kushte humane

dhe dinjitoze si neuml infrastruktureuml (siccedil eumlshteuml strehimi) peumlr azilkeumlrkuesit neuml teuml gjitheuml

BE-neuml si dhe qeuml teuml drejtat themelore teuml personave teuml respektohen ploteumlsisht

iii Direktiva e Kualifikimit sqaron arsyet peumlr dheumlnien e mbrojtjes ndeumlrkombeumltare

iv Rregullorja e Dublinit peumlrmban rregullat peumlr peumlrcaktimin e shtetit peumlrgjegjeumls peumlr

shqyrtimin e keumlrkesave peumlr azil 8

A Direktiva e Kualifikimit

Kjo Direktiveuml peumlrcakton ato kritere qeuml duhet teuml ploteumlsojeuml njeuml aplikant neuml meumlnyreuml qeuml ti jepet statusi

i refugjatit duke peumlrcaktuar keumlshtu dhe teuml drejtat qeuml personi peumlrfiton nga ky status si mbrojtja

nga kthimideumlbimi ofrimi i dokumenteve teuml nevojshme (lejet e qeumlndrimit dokumentet e

udheumltimit) qasja neuml sheumlrbimet sociale apo neuml tregun e puneumls etj Direktiva seuml fundmi sugjerohet

teuml zeumlvendeumlsohet nga njeuml Rregullore e propozuar nga Komisioni Europian me qeumlllim themelimin

e procedurave standarde e teuml peumlrbashkeumlta neuml lidhje me mbrojtjen ndeumlrkombeumltare neuml Union si

dhe peumlr njeuml politikeuml europiane gjitheumlpeumlrfshireumlse e teuml qeumlndrueshme mbi migrimin Keumlshtu

Komisioni Europian meuml korrik 2016 prezantoi propozimin e tij paraprak peumlr njeuml Rregullore teuml re

teuml Kualifikimit qeuml synon harmonizimin e kritereve teuml peumlrbashkeumlta peumlr peumlrcaktimin e mbrojtjes

ndeumlrkombeumltare duke mundeumlsuar konvergjenceuml neuml vendimet peumlr azilin Diskutimet neuml

Parlamentin Europian dhe Keumlshill mbi keumlteuml propozim janeuml duke vazhduar akoma9

B Direktiva mbi Kushtet e Pritjes seuml Azilkeumlrkuesve

DKP parashikon disa nga sheumlrbimet qeuml ccedildo sistem priteumls i shteteve aneumltare duhet teuml ofrojeuml peumlr

personat qeuml aplikojneuml peumlr mbrojtje ndeumlrkombeumltare Keumlshtu keumlto sheumlrbime peumlrfshijneuml 1

Akomodimistrehimi 2 Ushqimi 3 Veshje dhe elemente teuml tjera jo-ushqimore 4 Dieta peumlr

shpenzime ditore 5 Kujdesi sheumlndeteumlsor 6 Ofrimi i informacionit dhe konsultimi 7

7 Parlamenti Europian The Common European Asylum System - third reform 2017 httpsgoogl0QpUC9

8 Komisioni Europian Managing the refugees crisis immediate operational budgetary and legal measures

under the European Agenda on Migration 2015 httpsgooglOAoDrT 9 Faqja zyrtare e Komisionit Europian httpseceuropaeuhome-affairswhat-we-dopoliciesasylumrefugee-

status_en

6

Identifikimi vlereumlsimi dhe reagimi ndaj nevojave speciale 8 Trajnimi i stafit ku secili seksion

ka neuml vetvete standarde teuml njeumljta peumlr teuml gjitheuml teuml zbatueshme neuml teuml gjitha qendrat priteumlse peumlr ccedildo

shtet aneumltar teuml BE-seuml10

Siccedil edhe kriza e refugjateumlve ka treguar kur vjen puna te ofrimi i keumltyre

sheumlrbimeve cileumlsiseuml dhe qasjes ndaj tyre peumlr teuml gjitheuml azilkeumlrkuesit neuml disa shtete janeuml veumlneuml re

probleme teuml vazhdueshme dhe teuml peumlrseumlritura peumlr teuml ofruar sheumlrbimet neuml nivelin minimal teuml

keumlrkuar ku jo pak hereuml nuk kaneuml pasur mundeumlsi teuml ofrojneuml dhe nevojat meuml minimale Siccedil eumlshteuml

dhe rasti i Greqiseuml dhe kampeve teuml atjeshme teuml refugjateumlve ku trajtimi dinjitoz i azilkeumlrkuesve

apo refugjateumlve mungon Shkaktuar dhe nga kriza e refugjateumlve dhe numri i madh i tyre teuml

mbetur apo ngecur neuml Greqi praneuml GjEDNj kaneuml ardhur mjaft ankesa dhe raste mbi kushtet e

jeteseumls dhe qeumlndrimit neuml kampet greke dhe veumlshtireumlsiteuml qeuml personat hasin aty ccedildo diteuml

Neni 3 i KEDNj peumlrcakton qeuml shteti priteumls duhet teuml ofrojeuml strehim dhe kushte materiale teuml

pranueshme peumlr azilkeumlrkuesit teuml cileumlt nuk kaneuml mundeumlsi teuml tjera dhe janeuml krejteumlsisht teuml varur nga

mbeumlshtetja e shtetit11

Neuml keumlteuml drejtim GjEDNj ka vlereumlsuar se Greqia nuk i ka ploteumlsuar keumlto

detyrime duke shkelur njeumlkoheumlsisht si Acquis e BE dhe DKP ashtu dhe nenin 3 teuml KEDNj Ndeumlr

teuml tjera GjEDNj ka analizuar qeuml Greqia nuk ka mundur teuml sigurojeuml peumlr aplikantin qeuml eumlshteuml neuml

pritje teuml vendimit peumlr aplikimin peumlr azil kushtet e nevojshme peumlr qeumlndrim ndash qendra ishte e

mbipopulluar kushtet higjienike mungonin dhe aplikanti ndiente gjateuml gjitheuml koheumls njeuml ndjesi

frike dhe pasigurie12

C Rregullorja e Dublinit

Rregullorja mbase meuml e debatuara dhe e diskutuara sa i peumlrket migrimit neuml BE eumlshteuml e

ashtuquajtura Rregullorja e Dublinit e cila ka vendosur kriterin dhe mekanizmin peumlr teuml

peumlrcaktuar se shteti aneumltar neuml teuml cilin personi i ardhur nga njeuml vend i treteuml deumlrgon aplikimin e tij si

azilkeumlrkues do teuml jeteuml dhe shteti peumlrgjegjeumls peumlr shqyrtimin e atij aplikimi Kjo neumlnkupton qeuml

shteti qeuml ka marreuml aplikimin nuk duhet teuml transferojeuml ateuml neuml njeuml shtet tjeteumlr aneumltar pasi

azilkeumlrkuesi ka teuml drejteuml teuml qeumlndrojeuml neuml ateuml vend ku ka beumlreuml keumlrkeseumln peumlr azil Objektivi i

Rregullores seuml Dublinit eumlshteuml qeuml teuml sigurojeuml njeuml qasje sa meuml teuml shpejteuml e teuml lehteuml teuml procedurave

peumlr azil dhe vlereumlsimit teuml aplikimit nga veteumlm njeuml shtet aneumltar Neni 7(2) i Rregullores peumlrcakton

se ldquoShteti Aneumltar peumlrgjegjeumls neuml peumlrputhje me kriteret e peumlrcaktuara neuml keumlteuml Kapitull peumlrcaktohet

neuml bazeuml teuml gjendjes seuml fituar ku aplikanti ka parashtruar seuml pari keumlrkeseumln e tij saj peumlr mbrojtje

ndeumlrkombeumltare te njeuml Shtet Aneumltarrdquo13

10

Zyra Europiane e Azilit EASO guidance on reception conditions Operational standards and indicators 2016

httpsgooglc8xM9s 11

Keumlshilli i Europeumls CourTalks Discourse - Asylum European Court of Human Rights 2016 fq 5 12

MSS k Belgjikeumls dhe Greqiseuml [GC] 3069609 KEDNj 2011 httpshudocechrcoeinteng-

press22itemid22[22003-3407679-382437822] 13

Rregullorja (BE) Nr 6042013 e Parlamentit Europian dhe Keumlshillit ldquombi vendosjen e kritereve dhe mekanizmave

peumlr teuml peumlrcaktimin e Shtetit Aneumltar peumlrgjegjeumls peumlr shqyrtmin e aplkimit peumlr mbrojtje ndeumlrkombeumltare nga njeuml shtetas i

nj vendi teuml treteuml apo peumlrsoni pa shteteumlsi drejtuar njeuml prej Shteteve Aneumltarerdquo Fletorja Zyrtare e BE L 18031 2016

7

Ka raste ku njeuml shtet aneumltar e ka deumlrguar njeuml azilkeumlrkues neuml njeuml tjeteumlr shtet aneumltar neuml kuadeumlr teuml

Rregullores seuml Dublinit ( psh Belgjika neuml Greqi Holanda neuml Itali Austria neuml Hungari etj) dhe

azilkeumlrkuesit e prekur nga kjo gjeuml e kaneuml ccediluar ccedileumlshtjen e tyre neuml GjEDNj GjEDNj ka gjetur keumlto

vende fajtore peumlr shkeljen e nenit 3 edhe pse ato neuml fakt po zbatonin Rregulloren e Dublinit duke

kthyer mbrapsht ateuml azilkeumlrkues qeuml keumlrkeseumln e pareuml e ka beumlreuml neuml njeuml shtet tjeteumlr aneumltar Neuml rastin

MSS kundeumlr Belgjikeumls dhe Greqiseuml14

GjEDNj ka argumentuar se ldquoautoritetet belge duhet teuml

informoheshin mbi problematikat neuml procedurat e azilit teuml Greqiseuml Belgjika ka vazhduar meuml

vendosjen e urdhrit teuml deumlbimit dhe zbatimin e tij pa marreuml meuml pareuml njeuml garanci nga autoritetet

greke Autoritetet belge nuk duhet thjesht ta merrnin teuml mireumlqeneuml qeuml aplikanti do teuml trajtohej

konform standardeve teuml KEDNj neuml Greqi ato nga ana tjeteumlr duhet trsquoi kishin verifikuar se si

autoritetet greke po zbatonin realisht ligjin dhe procedurat e azilit Keumlshtu pra ka njeuml shkelje teuml

Nenit 3 teuml KEDNj nga Belgjika

Sa i peumlrket Greqiseuml Gjykata vlereumlson se ka njeuml shkelje teuml Nenit 13 neuml kombinim me Nenin 3 teuml

Konventeumls peumlr shkaka teuml mangeumlsive teuml autoriteteve greke neuml shqyrtimin e aplikimit peumlr azil dhe

rrezikut me teuml cilin aplikanti u peumlrball peumlr deumlrgimin e tij neuml vendin e origjineumls Sa i peumlrket nenit

3 Greqia ka shkelur keumlteuml nen dy hereuml njeuml hereuml peumlr shkak teuml kushteve teuml deumlnimit dhe kushteve teuml

jeteseumls neuml Greqirdquo

Sipas nenit 3 zhvendosja e njeuml azilkeumlrkuesi nga njeuml shtet aneumltar i BE-seuml neuml njeuml tjeteumlr bazuar neuml

Rregulloren e Dublinit nuk eumlshteuml i lejuar neuml rastet kur a) kushtet e vendit teuml propozuar peumlr teuml

zhvendosur azilkeumlrkuesin nuk ofrojneuml trajtim dinjitoz pra janeuml teuml papeumlrshtatshme peumlr jeteseuml

normale b) ekziston njeuml rrezik real qeuml azilkeumlrkuesi mund teuml deumlbohet meuml tej drejt vendit teuml tijsaj

teuml origjineumls

IV KUADRI LIGJOR SHQIPTAR DHE HARMONIZIMI ME ACQUIS E BE

DHE KEDNJ

Teuml drejtat e teuml huajve neuml legjislacionin shqiptar pikeuml seuml pari janeuml sanksionuar nga Kushtetuta e

Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml neuml Nenin 16 teuml saj ajo parashikon se ldquoTeuml drejtat e liriteuml themelore si

dhe detyrimet e parashikuara neuml Kushtetuteuml peumlr shtetasit shqiptareuml vlejneuml njeumllloj edhe peumlr teuml

huajt e peumlr personat pa shteteumlsi neuml territorin e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml me peumlrjashtim teuml rasteve

kur Kushtetuta e lidh neuml meumlnyreuml teuml posaccedilme me shteteumlsineuml shqiptare ushtrimin e teuml drejtave e teuml

lirive teuml caktuarardquo15

Peumlr meuml tepeumlr sipas Raportit teuml Komisionit Europian peumlr vitin 2018 mbi Kapitullin 24 Drejteumlsi

Liri Siguri thuhet se ldquoShqipeumlria eumlshteuml aneumltareuml e Konventeumls seuml Gjeneveumls neuml 1961 dhe neuml 2014

miratoi ligjin e ri peumlr azilin i cili harmonizon kuadrin ligjor shqiptar me Acquis e BE Gjithsesi

duke qeneuml qeuml disa Direktiva teuml BE janeuml peumlrditeumlsuar seuml fundmi disa ccedileumlshtje kaneuml peumlrseumlri nevojeuml teuml

14

MSS k Belgjikeumls dhe Greqiseuml [GC] 3069609 KEDNJ 2011 httpshudocechrcoeinteng-

press22itemid22[22003-3407679-382437822] 15

Kushtetuta e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml miratuar nga Referendumi i 22 Neumlntorit 1998 dhe ndryshuar meuml 12 Janae

20017

8

adresohen siccedil janeuml ato qeuml lidhen meuml procedurat dhe garanciteuml Veccedilaneumlrisht Shqipeumlria i duhet tu

sigurojeuml azilkeumlrkuesve teuml drejteumln e asistenceumls seuml rregull dhe shtetasit nga vendet e treta duhet teuml

informohen mbi teuml drejtat e tyre dhe procedurat e azilitrdquo dhe ldquo Udheumlzimet qeuml rregullojneuml

procesin e pre-secreening deumlnimin kthimin apo ripranimin duhet ri-pareuml qeuml teuml jeteuml neuml peumlrputhje

me standardet ndeumlrkombeumltare Versioni i ri-pareuml duhet gjithashtu teuml peumlrfshijeuml procedurat e masat

mbrojteumlse peumlr teuml gjitha kategoriteuml e personave vulnerabeumll Keumlto rregulla duhet teuml peumlrputhen dhe

me peumlrmbajtjen e Ligjit teuml Ri peumlr Mbrojtjen e Feumlmijeumls dhe teuml peumlrshtatet neuml meumlnyreuml specifike dhe

teuml drejtpeumlrdrejteuml me parimin e mos-kthimit dhe me teuml drejteumln peumlr gjuheumlnrdquo16

Ndeumlr teuml tjera raporti

thekson se ldquoKuadri ligjor eumlshteuml peumlrgjitheumlsisht neuml linjeuml me acquisrdquo dhe se ldquoShqipeumlria eumlshteuml e

peumlrgatitur neuml njeuml fareuml niveli peumlr zbatimin e Acquis dhe standardeve europiane neuml keumlteuml fusheumlrdquo

Raporti e vlereumlson si njeuml zhvillim pozitiv me njeuml fareuml progresi peumlrmireumlsimin e ldquokapaciteteve

institucionale neuml menaxhimin e kufijve azilin dhe lufteumln kundeumlr terrorizimit dhe dhuneumls

ekstreme Afteumlsia priteumlse peumlr valeumlt e migrimit teuml kombinuar eumlshteuml rriturrdquo17

Legjislacioni shqiptar mbi fusheumln e migracionit eumlshteuml miratuar dhe peumlrditeumlsuar vitet e fundit ku

dy nga ligjet meuml teuml reumlndeumlsishme mund teuml peumlrfshihen Ligji Nr 1082013 ldquoPeumlr teuml huajtrdquo dhe Ligji

Nr 1212014 ldquoMbi Azilin neuml Republikeumln e Shqipeumlriseumlrdquo Ligji Nr 1082013 eumlshteuml pjeseumlrisht i

peumlrafruar me disa nga Direktivat kryesore teuml BE-seuml neuml fusheumln e migracionit si (i) Direktiva

2008115KE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 16 dhjetor 2008 Mbi standardet dhe

procedurat e peumlrbashkeumlta neuml vendet aneumltare peumlr kthimin e shtetasve teuml vendeve teuml treta me

qeumlndrim teuml parregullt (ii) Direktiva e Keumlshillit 200481KE dateuml 29 prill 2004 Mbi lejet e

qeumlndrimit teuml leumlshuara shtetasve teuml vendeve teuml treta qeuml janeuml viktima teuml trafikimit teuml qenieve

njereumlzore ose qeuml kaneuml qeneuml subjekt i njeuml veprimi peumlr lehteumlsimin e imigracionit teuml paligjsheumlm teuml

cileumlt bashkeumlpunojneuml me autoritetet kompetente (iii) Direktiva e Keumlshillit 2004114KE dateuml

13 dhjetor 2004 Mbi kushtet e pranimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta peumlr qeumlllim studimi

programe teuml shkeumlmbimit peumlr nxeumlneumls trajnim pa pageseuml ose sheumlrbim vullnetar (iv) Direktiva e

Keumlshillit 2003109KE dateuml 25 neumlntor 2003 neuml lidhje me statusin e shtetasve teuml vendeve teuml treta

qeuml janeuml rezidenteuml afatgjateuml (v) Direktiva e Keumlshillit 200386KE dateuml 22 shtator 2003 Mbi teuml

drejteumln e bashkimit familjar

Neuml kuadeumlr teuml krizeumls seuml refugjateumlve dhe rritjes seuml numrit teuml tyre meuml 14 korrik 2016 u miratua

Ligji Nr 742016 ldquopeumlr disa ndryshime dhe shtesa ne Ligjin Nr 1082013 ldquoPeumlr teuml huajtrdquordquo Ky

ligj amendon ligjin peumlr teuml huajt duke synuar pikeuml seuml pari peumlrmireumlsimin neuml disa fusha lidhur me

trajtimin e teuml huajve neuml Shqipeumlri peumlrfshireuml dhe ata me lidhje etnike shqiptare si dhe regjimin e

vizave peumlr teuml huajt trajtimin e kategorive teuml teuml huajve teuml puneumlsuar apo teuml veteuml-puneumlsuar si dhe

masat e ndeumlrmarra neuml kuadeumlr teuml imigrimit teuml parregullt Ai eumlshteuml neuml peumlrputhje me disa nga

Direktivat (i) Direktiva 201466BE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 5 Maj 2014

mbi kushtet e hyrjes dhe teuml qeumlndrimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta neuml kuadeumlr teuml transferimit

16

Komisioni Europian Raporti peumlr Shqipeumlrineuml 2018 fq 38 17

Ibid fq 31

9

brenda ndeumlrmarrjes (ii) Direktiva 201436BE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 26

Shkurt 2014 mbi kushtet e hyrjes dhe teuml qeumlndrimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta peumlr qeumlllime

puneumlsimi si punonjeumls sezonal (iii) Direktiva 200950KE dateuml 25 maj 2009 mbi kushtet e

hyrjes dhe qeumlndrimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta me qeumlllim pune tepeumlr teuml kualifikuar (iv)

Direktiva 9671KE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 16 dhjetori 1996 neuml lidhje me

deumlrgimin me sheumlrbim teuml punonjeumlsve

Njeuml tjeteumlr ligj thelbeumlsor eumlshteuml Ligji Nr 1212014 ldquoPeumlr Azilin neuml Republikeumln e Shqipeumlriseumlrdquo i

cili dhe ky ka ndjekur rrugeumln e harmonizimit dhe peumlrputhjes me standardet e BE Keumlshtu ai eumlshteuml

pjeseumlrisht i harmonizuar me (i) Direktiveumln e Keumlshillit 200155KE dateuml 20 korrik 2001

Standardet minimale peumlr dheumlnien e mbrojtjes seuml peumlrkohshme neuml rastet e flukseve masive teuml

personave teuml shpeumlrngulur dhe mbi masat qeuml promovojneuml njeuml ekuilibeumlr peumlrpjekjesh ndeumlrmjet

shteteve aneumltare neuml pritjen e keumltyre personave dhe peumlrballimin e pasojave (ii) Direktiveumln e

Keumlshillit 20039KE dateuml 27 janar 2003 Peumlr peumlrcaktimin e standardeve minimale peumlr pritjen e

azilkeumlrkuesve (iii) Direktiveumln e Keumlshillit 200386 KE dateuml 22 shtator 2003 Mbi teuml drejteumln e

bashkimit familjar (iv) Direktiveumln e Keumlshillit 200585KE dateuml 1 dhjetor 2005 Peumlr

peumlrcaktimin e standardeve minimale teuml procedurave neuml shtetet aneumltare peumlr dheumlnien dhe heqjen e

statusit teuml refugjatit Direktiveumln 201195BE e Parlamentit Europian dhe teuml Keumlshillit dateuml 13

dhjetor 2011 Standardet peumlr cileumlsimin e shtetasve teuml vendeve teuml treta ose personave pa shteteumlsi si

peumlrfitues teuml mbrojtjes ndeumlrkombeumltare peumlr njeuml status uniform peumlr refugjateumlt dhe peumlr personat e

pranuesheumlm peumlr mbrojtje ploteumlsuese dhe peumlrmbajtja e mbrojtjes seuml dheumlneuml

Ligji shqiptar mbi azilin siccedil theksohet neuml Nenin 3 teuml tij ka teuml njeumljteumln peumlrkufizim teuml termit

ldquorefugjatrdquo si dhe ai i vendosur nga Konventa e 1951 Eumlshteuml neni 4 i keumltij ligji ai qeuml i garanton teuml

drejteumln peumlr azil gjithkujt qeuml ka karakteristikat e njeuml refugjati Nga ana tjeteumlr neuml kuadrin e

legjislacionit teuml BE statusi i refugjatit i njihet veteumlm personave qeuml vijneuml nga vendet e treta (jashteuml

BE-seuml) apo atyre pa shteteumlsi duke peumlrjashtuar keumlshtu nga kjo e drejteuml qytetareumlt e Bashkimit

Europian Ky eumlshteuml njeuml ndryshim thelbeumlsor mes peumlrkufizimit qeuml BE ka peumlr ldquorefugjatrdquo dhe ajo e

peumlrcaktuar nga Neni 1 (2) i Konventeumls seuml 1951

Ka njeuml dallim gjithashtu mes statusit teuml refugjatit dhe azilkeumlrkuesit Sipas ligjit mbi azilin neuml

Shqipeumlri peumlrcaktohet si azilkeumlrkues ldquoccedildo i huaj apo person pa shteteumlsi qeuml shpreh neuml ccedilfareumldolloj

meumlnyre se nuk deumlshiron teuml kthehet neuml vendin e tij si dhe ccedildo i huaj apo person pa shteteumlsi qeuml ka

paraqitur njeuml aplikim peumlr azil neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml peumlr teuml cilin nuk eumlshteuml marreuml ende njeuml

vendim peumlrfundimtarrdquo18

Parimi i mos-kthimit eumlshteuml sanksionuar neuml Nenin 6 teuml Ligjit 1212014 dhe eumlshteuml neuml peumlrputhje me

Konventeumln e 1951 teuml OKB dhe me Acquis e BE Theumlneuml kjo edhe Neni 6 i Ligjit peumlr Azilin eumlshteuml i

ngjasheumlm me Nenin 33 teuml Konventeumls seuml 1951 apo dhe me Nenet 17 dhe 21 teuml Direktiveumls seuml Kualifikimit

18

Ligji peumlr Azilin neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml (Ligji 1212014) Neni 3 pika ccedil

10

teuml BE-seuml teuml cilat nuk ndalojneuml neuml meumlnyreuml absolute moskthimin duke lejuar zhvendosjen e njeuml refugjati

neuml situata apo rrethana teuml jashteumlzakonshme ndash si neuml raste kur personi neuml fjaleuml konsiderohet si njeuml rrezik

serioz peumlr sigurineuml e shtetit priteumls apodhe komunitetin Neni 3 i ligjit shqiptar parashikon disa raste ku

parimi i moskthimit duhet teuml zbatohet dhe teuml tjera kur mund teuml lejohet moszbatimi Keumlshtu Neni 6

peumlrmend si raste teuml veccedilanta teuml kthimit teuml njeuml azilkeumlrkuesi neumlse a) ka arsye teuml bazuara e teuml arsyetuara neuml

vendim peumlr ta konsideruar si njeuml rrezik peumlr sigurineuml kombeumltare teuml Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml b) eumlshteuml

deumlnuar me vendim teuml formeumls seuml prereuml peumlr njeuml krim qeuml deumlnohet minimalisht me 7 vjet burgim i cili peumlrbeumln

njeuml rrezik peumlr rendin dhe sigurineuml e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml

Kjo nga ana tjeteumlr eumlshteuml neuml kundeumlrshtim me Nenin 2 (e Drejta peumlr Jeteumln) dhe nenin 3 ( Ndalim i

Tortureumls) teuml KEDNj e cila pavareumlsisht profilit si person me rrezikshmeumlri teuml larteuml e ndalon neuml

terma absoluteuml zhvendosjen e tij neumlse besohet se ky person mund teuml jeteuml viktimeuml e tortureumls

trajtimit ccedilnjereumlzor dhe degradues apo deumlnimeve neuml shtetin ku do teuml deumlrgohet Pra sipas KEDNj

pavareumlsisht profilit teuml azilkeumlrkuesit dhe ccedilfareuml mund teuml keteuml beumlreuml ai para dhe gjateuml qeumlndrimit neuml

vendin priteumls ky vend nuk mund ta largoj apo ta deumlboj ateuml neuml njeuml vend tjeteumlr priteumls ku ka baza

reale teuml besohet qeuml jeta e keumltij azilkeumlrkuesi mund teuml jeteuml neuml rrezik apo mund teuml bjereuml viktimeuml e

trajtimeve ccedilnjereumlzore E reumlndeumlsishme peumlr tu theksuar eumlshteuml qeuml njeuml azilkeumlrkues me aneuml teuml keumltyre

neneve siguron mbrojtje sa i peumlrket mos-kthimit por jo ndonjeuml status teuml caktuar apo benefite teuml

tjera Edhe pse neni 6 i ligjit peumlr Azilin neuml Shqipeumlri nuk eumlshteuml neuml peumlrputhje meuml nenet e KEDNj ai

vazhdon teuml jeteuml me njeuml linjeuml me Direktiveumln e BE peumlr Kualifikimin dhe Konventeumln e 1951 teuml cilat

siccedil u tha nuk e ndalojneuml neuml meumlnyreuml absolute deumlbimin apo kthimin

Meuml 4 maj 2016 u miratua VKM Nr 332 Peumlr Organizimin dhe Funksionimin e Qendreumls

Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit neuml Shqipeumlri Ligji vendos qeuml qendrat e pritjes duhet teuml

mundeumlsojneuml peumlr azilkeumlrkuesit teuml pakteumln kushtet minimale teuml jeteseumls si akomodimi ushqimi

sigurimi sheumlndeteumlsor higjiena peumlrkthyesit ndihmeumln ligjore falas dhe konsultat psikologjike si

dhe peumlrcakton qeuml azilkeumlrkuesi ka teuml drejteumln teuml qeumlndroj neuml territorin e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml

deri neuml dheumlnien e vendimit final nga autoritetet peumlrkateumlse Neuml rastet ku keumlrkesa peumlr azil i eumlshteuml

refuzuar njeuml azilkeumlrkuesi ky i fundit ka teuml drejteuml teuml qeumlndrojeuml neuml qendeumlr neumlse e apelon vendimin19

Siccedil peumlrcaktohet dhe neuml nenin 30 pika 2(b) teuml ligjit 1212014 ldquoAzilkeumlrkuesit i garantohet e drejta

e strehimit e ushqimit e kujdesit sheumlndeteumlsor dhe sheumlrbimeve teuml tjera publike peumlr nevoja

ngushteumlsisht vetjake teuml ofruara neuml qendreumln kombeumltare priteumlse peumlr azilkeumlrkuesitrdquo Keumlto sheumlrbime

janeuml teuml njeumljta me ato qeuml gjenden teuml listuara dhe neuml DKP e BE Neni 32 i liston keumlto sheumlrbime ku

parashikohet qeuml qendra neuml bashkeumlpunim me institucione teuml tjera apo organizata duhet teuml

mundeumlsoj sheumlrbime edukative dhe ndihmeuml ligjore falas peumlr teuml gjitheuml azilkeumlrkuesit qeuml ndodhen neuml

qendeumlr

Neuml Shqipeumlri ka veteumlm njeuml Qendeumlr Priteumlse peumlr azilkeumlrkuesit e vendosur neuml Babrru Bazuar

dhe neuml procedureumln e Drejtoriseuml seuml Azilit siccedil eumlshteuml parashikuar dhe nga Udheumlzimi Nr 611

ldquoPeumlr procedureumln dhe rregullat qeuml aplikohen nga autoriteti peumlrgjegjeumls kufitar peumlr deumlrgimin e

19

VKM Nr 332 Peumlr Organizimin dhe Funksionimin e Qendreumls Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit Neni 2

11

ccedileumlshtjeve teuml azilit tek autoriteti peumlrgjegjeumls peumlr azilin dhe refugjateumlt neumlse i huaji klasifikohet

si njeuml azilkeumlrkues Autoriteti peumlrgjegjeumls peumlr Kufirin dhe Migracionin neuml fund teuml procedureumls duhet

ta deumlrgoj personin neuml fjaleuml neuml Qendreumln Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit20

Raporti i KE peumlr

2018 vlereumlson ldquoGjateuml periudheumls seuml raportimit Shqipeumlria i ka rritur dhe fuqizuar kapacitetet e

saj priteumlse peumlr azilkeumlrkuesit si neuml zonat kufitare ashtu dhe neuml Tiraneuml Qendra Kombeumltare Priteumlse

neuml Tiraneuml (Babrru) eumlshteuml rinovuar Shqipeumlria ka veteumlm njeuml qendeumlr priteumlse peumlr migranteumlt e

parregullt neuml Karrec meuml njeuml kapacitet prej 150 vetash Peumlrmireumlsime teuml shumta janeuml beumlreuml peumlr teuml

mundeumlsuar qeuml ambientet teuml jeneuml neuml standardet e nevojshme Gjithsesi vazhdon teuml jeteuml

problematike fakti qeuml nuk ka njeuml ambient peumlr teuml miturit e pashoqeumlruarrdquo21

Neni 3 i KEDNj eumlshteuml i reumlndeumlsisheumlm edhe peumlr vlereumlsimin e kushteve teuml qeumlndrimit teuml

azilkeumlrkuesve apo refugjateumlve Siccedil u peumlrmend dhe meuml sipeumlr ka pasur raste sidomos kundeumlr

Greqiseuml neuml lidhje me keumlto kushte ku personat janeuml ankuar duke vlereumlsuar kushtet atje teuml

renda dhe teuml papeumlrshtatshme peumlr njeuml jeteseuml normale Neni 3 i KEDNj e vlereumlson si keqtrajtim

neumlse kushtet minimale teuml parashikuara neuml ligj nuk ofrohen neuml keumlto vende

Neuml rastin shqiptar gjateuml 2012-2014 janeuml miratuar dhe disa vendime peumlr zbatim meuml teuml suksessheumlm

dhe efektiv teuml legjislacionit si

i VKM Nr 513 dateuml 13062013 ldquoMbi peumlrcaktimin e kritereve procedurave dhe

dokumentacionit peumlr hyrjen qeumlndrimin dhe trajtimin e teuml huajve neuml Republikeumln e Shqipeumlriseumlrdquo

ii VKM Nr 265 dateuml 752014 ldquoPeumlr peumlrjashtimin nga detyrimi peumlr pajisje me leje pune dhe

certifikateuml regjistrimi neuml puneuml peumlr shtetasit e Republikeumls seuml Kosoveumls dhe shtetasit e Republikeumls seuml

Serbiseuml teuml peumlrkateumlsiseuml etnike shqiptare

iii VKM Nr 76 77 70 69 68 67 66 85 84 83 82 81 80 79 78 74 dhe 75 dateuml

12022014 ldquoPeumlr peumlrcaktimin e kritereve teuml dokumentacionit e teuml procedureumls peumlr pajisjen

refuzimin ripeumlrteumlritjen dhe anulimin e lejes seuml puneumlsrdquo duke peumlrfshireuml teuml gjitha format e

puneumlsimit

Njeuml nga ndryshimet e reumlndeumlsishme dhe pozitive lidhet me uljen e afatit teuml nevojsheumlm qeuml i duhet

autoriteteve shteteumlrore peumlr teuml marreuml vendimin pas marrjes seuml ankimitkeumlrkeseumls peumlr apel nga i huaji

nga 60 diteuml eumlshteuml beumlreuml neuml 30 diteuml Peumlr meuml tepeumlr keumlrkesa peumlr apelim tashmeuml drejtohet direkt ndaj

institucioneve qeuml e kaneuml nxjerreuml vendimin Njeuml tjeteumlr ndryshim thelbeumlsor eumlshteuml dhe miratimi i

Ligjit teuml ri peumlr Sheumlrbimin Ligjor Falas Nr 111 miratuar neuml 2017 ku peumlrfshihen si peumlrfitues teuml

ndihmeumls ligjore falas edhe teuml huajt njeuml kategori kjo qeuml nuk ishte e parashikuar neuml ligjin e

meumlparsheumlm Nr 10 0392008 Neni 10 i Ligjit 1112017 ndeumlr teuml tjera peumlrcakton qeuml subjektet qeuml

peumlrfitojneuml nga ndihma juridike janeuml ldquob) shtetasit e huaj ose personat pa shteteumlsi teuml cileumlt

qeumlndrojneuml neuml territorin e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml peumlr njeuml periudheuml teuml peumlrkohshme ose teuml

20

Qeveria e Shqipeumlriseuml Kontributi i shtetit shqiptar ndash Raporti Vjetor i Komisionit Europian 2016 ndash Inputi I peumlr

periudheumln Shtator 2015 ndash Maj 2016 21

Komisioni Europian Raporti peumlr Shqipeumlrineuml 2018 fq 38

12

peumlrhershme dhe janeuml teuml pajisur me leje qeumlndrimi neuml peumlrputhje me legjislacionin neuml fuqi peumlr teuml

huajt ccedil) azilkeumlrkuesit personat qeuml geumlzojneuml statusin e refugjatit dhe personat qeuml janeuml neuml proces

ankimi teuml vendimeve administrative dheose gjyqeumlsore peumlr refuzimin e aplikimit peumlr azil ose

revokimin e vendimit teuml statusit teuml refugjatitrdquo Ndryshe dhe nga ligji 772014 qeuml amendonte

Ligjin 10 0392008 ligji i ri peumlrmend neuml meumlnyre specifike dhe kategorineuml e refugjateumlve22

V PEumlRFUNDIME DHE REKOMANDIME

Mbetet me reumlndeumlsi fakti qeuml kuadri ligjor mbi migracionin neuml Shqipeumlri eumlshteuml peumlrditeumlsuar dhe

peumlrmireumlsuar me qeumlllim pareumlsor respektimin e teuml drejtave dhe lirive teuml migranteumlve qofshin teuml

rregullt apo teuml parregullt Ndeumlrkoheuml zbatimi i keumltij kuadri mbetet akoma problematik pasi ka

mangeumlsi sa i peumlrket institucioneve dhe mekanizmave teuml nevojshme peumlr zbatimin ploteuml teuml tyre qeuml

duhen ngritur neuml vazhdimeumlsi apo peumlrmireumlsuar ato qeuml janeuml sot Miratimi i njeuml Strategjie Kombeumltare

peumlr Migracionin mbetet njeuml nga masat qeuml shteti shqiptar duhet teuml ndeumlrmarreuml pasi edhe pse e

konsideruar si prioritet duket qeuml deri meuml tani nuk eumlshteuml realizuar Neuml keumlteuml drejtim Strategjia eumlshteuml

rekomanduar si thelbeumlsore dhe mjaft e reumlndeumlsishme si nga Avokati i Popullit i Shqipeumlriseuml ashtu

edhe nga tre raportet e fundit teuml Komisioni Europian peumlr Shqipeumlrineuml Neuml 2015 Raporti i KE

theksoi qeuml ldquoMungesa e njeuml Strategjie kombeumltare ndeumlrsektorale peumlr migracionin mbetet njeuml

problem shqeteumlsues peumlr keumlteuml fusheumlrdquo Me tone shqeteumlsuese shprehet dhe Raporti i KE peumlr 2016 ldquo

Mungesa e njeuml strategjie kombeumltare peumlr migracionin qeuml nga viti 2010 eumlshteuml njeuml ccedileumlshtje

shqeteumlsueserdquo Raporti i fundit i KE ai i vitit 2018 vendos ndeumlr teuml tjera dhe njeuml afat peumlr shtetin

shqiptar peumlr realizimin e strategjiseuml teka thekson nevojeumln dhe reumlndeumlsineuml qeuml ajo ka ldquo Qeveriseuml i

mungon njeuml strategji e ploteuml dhe gjitheumlpeumlrfshireumlse peumlr migracionin Strategjiteuml kombeumltare ajo

peumlr migracionin dhe ajo peumlr riintegrimin e qytetareumlve shqiptareuml teuml kthyer kaneuml peumlrfunduar

respektivisht neuml vitin 2010 dhe 2015 Ministria e Brendshme ka filluar puneumln peumlr njeuml strategji teuml

re ndeumlrsektorale e cila duhet teuml miratohet neuml 3-mujorin e fundit teuml vitit 2018rdquo23

22

Ligji Nr 1112017 ldquoPeumlr Ndihmeumln Juridike teuml Garantuar nga Shtetirdquo httpswwwparlamentalwp-

contentuploads201712ligj-nr-111-dt-14122017pdf 23

Ibid fq 37

Page 4: SHTYLLA III TË DREJTAT E NJERIUT - lawjournal.allawjournal.al/sites/default/files/RJSH 6- SHTYLLA 3 - SHQIP.pdfparregullt, në të gjithë dimensionet si: emigrimi dhe imigrimi, procedurat

4

Sa i peumlrket KEDNj Neni 3 i saj ndalon tortureumln trajtimindeumlnimin ccedilnjereumlzor apo poshteumlrues

teksa peumlrcakton qeuml askush nuk mund teuml kthehet neuml njeuml vend qeuml mund ta vendoseuml ateuml neuml rrezik real

peumlr teuml peumlsuar njeuml nga keumlto trajtime duke reumlneuml keumlshtu neuml kundeumlrshtim me KEDNj Ky eumlshteuml peumlr

KEDNj parimi i moskthimit Sipas KEDNj ndalimi i peumlrcaktuar nga Neni 3 eumlshteuml neuml terma

absolute ccedilka do teuml thoteuml qeuml eumlshteuml neuml peumlrgjegjeumlsineuml e teuml gjitheuml shteteve aneumltare teuml Keumlshillit teuml

Europeumls teuml ruajneuml njeuml shtetas teuml huaj nga njeuml trajtim i tilleuml dhe rrezikut teuml kthimit mbrapsht Neni

2 dhe 3 i KEDNj ndalojneuml gjithashtu ldquokthimin indirektrdquo qeuml neumlnkupton deumlbimin neuml njeuml shtet nga

ku personi mund teuml rrezikohet peumlr njeuml tjeteumlr deumlbim neuml njeuml nga vendet ku mund t‟i cenohet jeta apo

liria Kjo eumlshteuml e aplikueshme dhe neuml disa raste neuml kontekstin e Rregullores seuml Dublinit Keumlshtu

neuml njeuml rast lidhur me deumlbimin e personit nga Belgjika neuml Greqi Gjykata Europianeuml e teuml Drejtave

teuml Njeriut (GjEDNj) argumentoi se neuml rastet ku procedurat e azilit peumlr njeuml shtet aneumltar teuml BE janeuml

teuml paplota dhe me mangeumlsi teksa nuk garantojneuml mbrojtjen nga zhvendosja arbitrare dhe e

padrejteuml vendet e tjera aneumltare nuk duhet teuml kthejneuml azilkeumlrkues neuml keumlteuml vend edhe pse ata po

zbatojneuml Rregulloren e Dublinit4

Neuml keumlteuml artikull fokusi do teuml jeteuml njeuml analizeuml neuml lidhje me teuml drejtat e njeriut dhe refugjateumlve dhe

azilkeumlrkuesve bazuar neuml Konventeumln Europianeuml peumlr teuml Drejtat e Njeriut Legjislacionin e BE dhe

direktivat kryesore si dhe krahasimi me legjislacionin shqiptar dhe peumlrshtatshmeumlrineuml me KEDNj

dhe Acquis e BE-seuml

III LEGJISLACIONI I BASHKIMIT EUROPIAN MBI MIGRIMIN NJEuml

PASQYREuml E PEumlRGJITHSHME

Peumlr Bashkimin Europian Azili dhe Migrimi janeuml cileumlsuar si njeuml nga 10 prioritetet e Komisionit

Juncker Madje meuml 13 Maj 2015 Komisioni Europian miratoi dhe Axhendeumln Europiane mbi

Migrimin si njeuml domosdoshmeumlri peumlr teuml trajtuar neuml meumlnyreuml meuml efektive dhe nga teuml gjitheuml shtetet

aneumltare seuml bashku ccedileumlshtjet e migrimit dhe sfidat kryesore me aneuml teuml njeuml qasjeje europiane

Axhenda peumlrfshin teuml gjitheuml aktoreumlt e prekur nga ky fenomen si institucionet shteteumlrore shtetet

aneumltare organizata teuml tjera ndeumlrkombeumltare aktoreuml lokaleuml dhe shoqeumlri civile5

Menaxhimi sa meuml i mireuml i migracionit (teuml rregullt apo teuml parregullt) realizohet nga njeuml numeumlr i

madh Direktivash dhe Rregulloresh BE nga ana tjeteumlr eumlshteuml neuml peumlrputhje me legjislacionin

ndeumlrkombeumltar dhe Konventat kryesore Neuml fusheumln e migrimit dhe azilit ajo ndeumlr teuml tjera ka

ratifikuar njeuml numeumlr teuml konsideruesheumlm Konventash ndeumlrkombeumltare6 (disa prej tyre teuml

peumlrmendura neuml paragrafin e meumlsipeumlrm) peumlr teuml respektuar dhe promovuar teuml drejtat e njeriut

mbrojtjen ndeumlrkombeumltare sigurineuml etj

Qeumlllimi kryesor i politikave teuml azilit eumlshteuml harmonizimi i procedurave teuml azilit peumlr teuml gjitha vendet

aneumltare duke ngritur njeuml numeumlr standardesh dhe rregullash teuml peumlrbashkeumlta me fokus kryesor

4Keumlshilli i Europeumls Handbook on European law relating to asylum borders and immigration fq 36

5Faqja zyrtare e Komisionit Europian European Agenda on Migration 2017 httpsgooglByUy0C

6 Gjeni listeumln e ploteuml teuml Konventave Ndeumlrkombeumltare teuml ratifikuara nga BE neuml adreseumln keumltu httpsgooglMe6YIU

5

dheumlnien e statusit peumlr teuml gjitheuml personat e ardhur nga vendet e treta teuml cileumlt keumlrkojneuml mbrojtje

ndeumlrkombeumltare dhe duke respektuar parimin e mos-kthimit7

BE ka filluar qeuml neuml vitin 1999 teuml punojeuml peumlr krijimin dhe peumlrmireumlsimin e njeuml Sistemi teuml

Peumlrbashkeumlt Europian peumlr Azilin (CEAS) i cili peumlrcakton dhe keumlrkon teuml fuqizoj standarde dhe

masa teuml peumlrbashkeumlta peumlr njeuml trajtim teuml njeumljteuml dhe respektim teuml ploteuml teuml teuml drejtave teuml azilkeumlrkuesve

neuml teuml gjitheuml hapeumlsireumln e BE-seuml Direktivat kryesore si kuadeumlr ligjor i BE-seuml neuml lidhje me keumlteuml

fusheuml janeuml

i Direktiva mbi Procedurat e Azilit qeuml harmonizon procedurat e azilit dhe synon

vendime meuml teuml drejta meuml teuml shpejta dhe meuml cileumlsore ndaj azilkeumlrkuesve dhe

refugjateumlve

ii Direktiva mbi Kushtet e Pritjes seuml Azilkeumlrkuesve siguron qeuml ka kushte humane

dhe dinjitoze si neuml infrastruktureuml (siccedil eumlshteuml strehimi) peumlr azilkeumlrkuesit neuml teuml gjitheuml

BE-neuml si dhe qeuml teuml drejtat themelore teuml personave teuml respektohen ploteumlsisht

iii Direktiva e Kualifikimit sqaron arsyet peumlr dheumlnien e mbrojtjes ndeumlrkombeumltare

iv Rregullorja e Dublinit peumlrmban rregullat peumlr peumlrcaktimin e shtetit peumlrgjegjeumls peumlr

shqyrtimin e keumlrkesave peumlr azil 8

A Direktiva e Kualifikimit

Kjo Direktiveuml peumlrcakton ato kritere qeuml duhet teuml ploteumlsojeuml njeuml aplikant neuml meumlnyreuml qeuml ti jepet statusi

i refugjatit duke peumlrcaktuar keumlshtu dhe teuml drejtat qeuml personi peumlrfiton nga ky status si mbrojtja

nga kthimideumlbimi ofrimi i dokumenteve teuml nevojshme (lejet e qeumlndrimit dokumentet e

udheumltimit) qasja neuml sheumlrbimet sociale apo neuml tregun e puneumls etj Direktiva seuml fundmi sugjerohet

teuml zeumlvendeumlsohet nga njeuml Rregullore e propozuar nga Komisioni Europian me qeumlllim themelimin

e procedurave standarde e teuml peumlrbashkeumlta neuml lidhje me mbrojtjen ndeumlrkombeumltare neuml Union si

dhe peumlr njeuml politikeuml europiane gjitheumlpeumlrfshireumlse e teuml qeumlndrueshme mbi migrimin Keumlshtu

Komisioni Europian meuml korrik 2016 prezantoi propozimin e tij paraprak peumlr njeuml Rregullore teuml re

teuml Kualifikimit qeuml synon harmonizimin e kritereve teuml peumlrbashkeumlta peumlr peumlrcaktimin e mbrojtjes

ndeumlrkombeumltare duke mundeumlsuar konvergjenceuml neuml vendimet peumlr azilin Diskutimet neuml

Parlamentin Europian dhe Keumlshill mbi keumlteuml propozim janeuml duke vazhduar akoma9

B Direktiva mbi Kushtet e Pritjes seuml Azilkeumlrkuesve

DKP parashikon disa nga sheumlrbimet qeuml ccedildo sistem priteumls i shteteve aneumltare duhet teuml ofrojeuml peumlr

personat qeuml aplikojneuml peumlr mbrojtje ndeumlrkombeumltare Keumlshtu keumlto sheumlrbime peumlrfshijneuml 1

Akomodimistrehimi 2 Ushqimi 3 Veshje dhe elemente teuml tjera jo-ushqimore 4 Dieta peumlr

shpenzime ditore 5 Kujdesi sheumlndeteumlsor 6 Ofrimi i informacionit dhe konsultimi 7

7 Parlamenti Europian The Common European Asylum System - third reform 2017 httpsgoogl0QpUC9

8 Komisioni Europian Managing the refugees crisis immediate operational budgetary and legal measures

under the European Agenda on Migration 2015 httpsgooglOAoDrT 9 Faqja zyrtare e Komisionit Europian httpseceuropaeuhome-affairswhat-we-dopoliciesasylumrefugee-

status_en

6

Identifikimi vlereumlsimi dhe reagimi ndaj nevojave speciale 8 Trajnimi i stafit ku secili seksion

ka neuml vetvete standarde teuml njeumljta peumlr teuml gjitheuml teuml zbatueshme neuml teuml gjitha qendrat priteumlse peumlr ccedildo

shtet aneumltar teuml BE-seuml10

Siccedil edhe kriza e refugjateumlve ka treguar kur vjen puna te ofrimi i keumltyre

sheumlrbimeve cileumlsiseuml dhe qasjes ndaj tyre peumlr teuml gjitheuml azilkeumlrkuesit neuml disa shtete janeuml veumlneuml re

probleme teuml vazhdueshme dhe teuml peumlrseumlritura peumlr teuml ofruar sheumlrbimet neuml nivelin minimal teuml

keumlrkuar ku jo pak hereuml nuk kaneuml pasur mundeumlsi teuml ofrojneuml dhe nevojat meuml minimale Siccedil eumlshteuml

dhe rasti i Greqiseuml dhe kampeve teuml atjeshme teuml refugjateumlve ku trajtimi dinjitoz i azilkeumlrkuesve

apo refugjateumlve mungon Shkaktuar dhe nga kriza e refugjateumlve dhe numri i madh i tyre teuml

mbetur apo ngecur neuml Greqi praneuml GjEDNj kaneuml ardhur mjaft ankesa dhe raste mbi kushtet e

jeteseumls dhe qeumlndrimit neuml kampet greke dhe veumlshtireumlsiteuml qeuml personat hasin aty ccedildo diteuml

Neni 3 i KEDNj peumlrcakton qeuml shteti priteumls duhet teuml ofrojeuml strehim dhe kushte materiale teuml

pranueshme peumlr azilkeumlrkuesit teuml cileumlt nuk kaneuml mundeumlsi teuml tjera dhe janeuml krejteumlsisht teuml varur nga

mbeumlshtetja e shtetit11

Neuml keumlteuml drejtim GjEDNj ka vlereumlsuar se Greqia nuk i ka ploteumlsuar keumlto

detyrime duke shkelur njeumlkoheumlsisht si Acquis e BE dhe DKP ashtu dhe nenin 3 teuml KEDNj Ndeumlr

teuml tjera GjEDNj ka analizuar qeuml Greqia nuk ka mundur teuml sigurojeuml peumlr aplikantin qeuml eumlshteuml neuml

pritje teuml vendimit peumlr aplikimin peumlr azil kushtet e nevojshme peumlr qeumlndrim ndash qendra ishte e

mbipopulluar kushtet higjienike mungonin dhe aplikanti ndiente gjateuml gjitheuml koheumls njeuml ndjesi

frike dhe pasigurie12

C Rregullorja e Dublinit

Rregullorja mbase meuml e debatuara dhe e diskutuara sa i peumlrket migrimit neuml BE eumlshteuml e

ashtuquajtura Rregullorja e Dublinit e cila ka vendosur kriterin dhe mekanizmin peumlr teuml

peumlrcaktuar se shteti aneumltar neuml teuml cilin personi i ardhur nga njeuml vend i treteuml deumlrgon aplikimin e tij si

azilkeumlrkues do teuml jeteuml dhe shteti peumlrgjegjeumls peumlr shqyrtimin e atij aplikimi Kjo neumlnkupton qeuml

shteti qeuml ka marreuml aplikimin nuk duhet teuml transferojeuml ateuml neuml njeuml shtet tjeteumlr aneumltar pasi

azilkeumlrkuesi ka teuml drejteuml teuml qeumlndrojeuml neuml ateuml vend ku ka beumlreuml keumlrkeseumln peumlr azil Objektivi i

Rregullores seuml Dublinit eumlshteuml qeuml teuml sigurojeuml njeuml qasje sa meuml teuml shpejteuml e teuml lehteuml teuml procedurave

peumlr azil dhe vlereumlsimit teuml aplikimit nga veteumlm njeuml shtet aneumltar Neni 7(2) i Rregullores peumlrcakton

se ldquoShteti Aneumltar peumlrgjegjeumls neuml peumlrputhje me kriteret e peumlrcaktuara neuml keumlteuml Kapitull peumlrcaktohet

neuml bazeuml teuml gjendjes seuml fituar ku aplikanti ka parashtruar seuml pari keumlrkeseumln e tij saj peumlr mbrojtje

ndeumlrkombeumltare te njeuml Shtet Aneumltarrdquo13

10

Zyra Europiane e Azilit EASO guidance on reception conditions Operational standards and indicators 2016

httpsgooglc8xM9s 11

Keumlshilli i Europeumls CourTalks Discourse - Asylum European Court of Human Rights 2016 fq 5 12

MSS k Belgjikeumls dhe Greqiseuml [GC] 3069609 KEDNj 2011 httpshudocechrcoeinteng-

press22itemid22[22003-3407679-382437822] 13

Rregullorja (BE) Nr 6042013 e Parlamentit Europian dhe Keumlshillit ldquombi vendosjen e kritereve dhe mekanizmave

peumlr teuml peumlrcaktimin e Shtetit Aneumltar peumlrgjegjeumls peumlr shqyrtmin e aplkimit peumlr mbrojtje ndeumlrkombeumltare nga njeuml shtetas i

nj vendi teuml treteuml apo peumlrsoni pa shteteumlsi drejtuar njeuml prej Shteteve Aneumltarerdquo Fletorja Zyrtare e BE L 18031 2016

7

Ka raste ku njeuml shtet aneumltar e ka deumlrguar njeuml azilkeumlrkues neuml njeuml tjeteumlr shtet aneumltar neuml kuadeumlr teuml

Rregullores seuml Dublinit ( psh Belgjika neuml Greqi Holanda neuml Itali Austria neuml Hungari etj) dhe

azilkeumlrkuesit e prekur nga kjo gjeuml e kaneuml ccediluar ccedileumlshtjen e tyre neuml GjEDNj GjEDNj ka gjetur keumlto

vende fajtore peumlr shkeljen e nenit 3 edhe pse ato neuml fakt po zbatonin Rregulloren e Dublinit duke

kthyer mbrapsht ateuml azilkeumlrkues qeuml keumlrkeseumln e pareuml e ka beumlreuml neuml njeuml shtet tjeteumlr aneumltar Neuml rastin

MSS kundeumlr Belgjikeumls dhe Greqiseuml14

GjEDNj ka argumentuar se ldquoautoritetet belge duhet teuml

informoheshin mbi problematikat neuml procedurat e azilit teuml Greqiseuml Belgjika ka vazhduar meuml

vendosjen e urdhrit teuml deumlbimit dhe zbatimin e tij pa marreuml meuml pareuml njeuml garanci nga autoritetet

greke Autoritetet belge nuk duhet thjesht ta merrnin teuml mireumlqeneuml qeuml aplikanti do teuml trajtohej

konform standardeve teuml KEDNj neuml Greqi ato nga ana tjeteumlr duhet trsquoi kishin verifikuar se si

autoritetet greke po zbatonin realisht ligjin dhe procedurat e azilit Keumlshtu pra ka njeuml shkelje teuml

Nenit 3 teuml KEDNj nga Belgjika

Sa i peumlrket Greqiseuml Gjykata vlereumlson se ka njeuml shkelje teuml Nenit 13 neuml kombinim me Nenin 3 teuml

Konventeumls peumlr shkaka teuml mangeumlsive teuml autoriteteve greke neuml shqyrtimin e aplikimit peumlr azil dhe

rrezikut me teuml cilin aplikanti u peumlrball peumlr deumlrgimin e tij neuml vendin e origjineumls Sa i peumlrket nenit

3 Greqia ka shkelur keumlteuml nen dy hereuml njeuml hereuml peumlr shkak teuml kushteve teuml deumlnimit dhe kushteve teuml

jeteseumls neuml Greqirdquo

Sipas nenit 3 zhvendosja e njeuml azilkeumlrkuesi nga njeuml shtet aneumltar i BE-seuml neuml njeuml tjeteumlr bazuar neuml

Rregulloren e Dublinit nuk eumlshteuml i lejuar neuml rastet kur a) kushtet e vendit teuml propozuar peumlr teuml

zhvendosur azilkeumlrkuesin nuk ofrojneuml trajtim dinjitoz pra janeuml teuml papeumlrshtatshme peumlr jeteseuml

normale b) ekziston njeuml rrezik real qeuml azilkeumlrkuesi mund teuml deumlbohet meuml tej drejt vendit teuml tijsaj

teuml origjineumls

IV KUADRI LIGJOR SHQIPTAR DHE HARMONIZIMI ME ACQUIS E BE

DHE KEDNJ

Teuml drejtat e teuml huajve neuml legjislacionin shqiptar pikeuml seuml pari janeuml sanksionuar nga Kushtetuta e

Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml neuml Nenin 16 teuml saj ajo parashikon se ldquoTeuml drejtat e liriteuml themelore si

dhe detyrimet e parashikuara neuml Kushtetuteuml peumlr shtetasit shqiptareuml vlejneuml njeumllloj edhe peumlr teuml

huajt e peumlr personat pa shteteumlsi neuml territorin e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml me peumlrjashtim teuml rasteve

kur Kushtetuta e lidh neuml meumlnyreuml teuml posaccedilme me shteteumlsineuml shqiptare ushtrimin e teuml drejtave e teuml

lirive teuml caktuarardquo15

Peumlr meuml tepeumlr sipas Raportit teuml Komisionit Europian peumlr vitin 2018 mbi Kapitullin 24 Drejteumlsi

Liri Siguri thuhet se ldquoShqipeumlria eumlshteuml aneumltareuml e Konventeumls seuml Gjeneveumls neuml 1961 dhe neuml 2014

miratoi ligjin e ri peumlr azilin i cili harmonizon kuadrin ligjor shqiptar me Acquis e BE Gjithsesi

duke qeneuml qeuml disa Direktiva teuml BE janeuml peumlrditeumlsuar seuml fundmi disa ccedileumlshtje kaneuml peumlrseumlri nevojeuml teuml

14

MSS k Belgjikeumls dhe Greqiseuml [GC] 3069609 KEDNJ 2011 httpshudocechrcoeinteng-

press22itemid22[22003-3407679-382437822] 15

Kushtetuta e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml miratuar nga Referendumi i 22 Neumlntorit 1998 dhe ndryshuar meuml 12 Janae

20017

8

adresohen siccedil janeuml ato qeuml lidhen meuml procedurat dhe garanciteuml Veccedilaneumlrisht Shqipeumlria i duhet tu

sigurojeuml azilkeumlrkuesve teuml drejteumln e asistenceumls seuml rregull dhe shtetasit nga vendet e treta duhet teuml

informohen mbi teuml drejtat e tyre dhe procedurat e azilitrdquo dhe ldquo Udheumlzimet qeuml rregullojneuml

procesin e pre-secreening deumlnimin kthimin apo ripranimin duhet ri-pareuml qeuml teuml jeteuml neuml peumlrputhje

me standardet ndeumlrkombeumltare Versioni i ri-pareuml duhet gjithashtu teuml peumlrfshijeuml procedurat e masat

mbrojteumlse peumlr teuml gjitha kategoriteuml e personave vulnerabeumll Keumlto rregulla duhet teuml peumlrputhen dhe

me peumlrmbajtjen e Ligjit teuml Ri peumlr Mbrojtjen e Feumlmijeumls dhe teuml peumlrshtatet neuml meumlnyreuml specifike dhe

teuml drejtpeumlrdrejteuml me parimin e mos-kthimit dhe me teuml drejteumln peumlr gjuheumlnrdquo16

Ndeumlr teuml tjera raporti

thekson se ldquoKuadri ligjor eumlshteuml peumlrgjitheumlsisht neuml linjeuml me acquisrdquo dhe se ldquoShqipeumlria eumlshteuml e

peumlrgatitur neuml njeuml fareuml niveli peumlr zbatimin e Acquis dhe standardeve europiane neuml keumlteuml fusheumlrdquo

Raporti e vlereumlson si njeuml zhvillim pozitiv me njeuml fareuml progresi peumlrmireumlsimin e ldquokapaciteteve

institucionale neuml menaxhimin e kufijve azilin dhe lufteumln kundeumlr terrorizimit dhe dhuneumls

ekstreme Afteumlsia priteumlse peumlr valeumlt e migrimit teuml kombinuar eumlshteuml rriturrdquo17

Legjislacioni shqiptar mbi fusheumln e migracionit eumlshteuml miratuar dhe peumlrditeumlsuar vitet e fundit ku

dy nga ligjet meuml teuml reumlndeumlsishme mund teuml peumlrfshihen Ligji Nr 1082013 ldquoPeumlr teuml huajtrdquo dhe Ligji

Nr 1212014 ldquoMbi Azilin neuml Republikeumln e Shqipeumlriseumlrdquo Ligji Nr 1082013 eumlshteuml pjeseumlrisht i

peumlrafruar me disa nga Direktivat kryesore teuml BE-seuml neuml fusheumln e migracionit si (i) Direktiva

2008115KE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 16 dhjetor 2008 Mbi standardet dhe

procedurat e peumlrbashkeumlta neuml vendet aneumltare peumlr kthimin e shtetasve teuml vendeve teuml treta me

qeumlndrim teuml parregullt (ii) Direktiva e Keumlshillit 200481KE dateuml 29 prill 2004 Mbi lejet e

qeumlndrimit teuml leumlshuara shtetasve teuml vendeve teuml treta qeuml janeuml viktima teuml trafikimit teuml qenieve

njereumlzore ose qeuml kaneuml qeneuml subjekt i njeuml veprimi peumlr lehteumlsimin e imigracionit teuml paligjsheumlm teuml

cileumlt bashkeumlpunojneuml me autoritetet kompetente (iii) Direktiva e Keumlshillit 2004114KE dateuml

13 dhjetor 2004 Mbi kushtet e pranimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta peumlr qeumlllim studimi

programe teuml shkeumlmbimit peumlr nxeumlneumls trajnim pa pageseuml ose sheumlrbim vullnetar (iv) Direktiva e

Keumlshillit 2003109KE dateuml 25 neumlntor 2003 neuml lidhje me statusin e shtetasve teuml vendeve teuml treta

qeuml janeuml rezidenteuml afatgjateuml (v) Direktiva e Keumlshillit 200386KE dateuml 22 shtator 2003 Mbi teuml

drejteumln e bashkimit familjar

Neuml kuadeumlr teuml krizeumls seuml refugjateumlve dhe rritjes seuml numrit teuml tyre meuml 14 korrik 2016 u miratua

Ligji Nr 742016 ldquopeumlr disa ndryshime dhe shtesa ne Ligjin Nr 1082013 ldquoPeumlr teuml huajtrdquordquo Ky

ligj amendon ligjin peumlr teuml huajt duke synuar pikeuml seuml pari peumlrmireumlsimin neuml disa fusha lidhur me

trajtimin e teuml huajve neuml Shqipeumlri peumlrfshireuml dhe ata me lidhje etnike shqiptare si dhe regjimin e

vizave peumlr teuml huajt trajtimin e kategorive teuml teuml huajve teuml puneumlsuar apo teuml veteuml-puneumlsuar si dhe

masat e ndeumlrmarra neuml kuadeumlr teuml imigrimit teuml parregullt Ai eumlshteuml neuml peumlrputhje me disa nga

Direktivat (i) Direktiva 201466BE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 5 Maj 2014

mbi kushtet e hyrjes dhe teuml qeumlndrimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta neuml kuadeumlr teuml transferimit

16

Komisioni Europian Raporti peumlr Shqipeumlrineuml 2018 fq 38 17

Ibid fq 31

9

brenda ndeumlrmarrjes (ii) Direktiva 201436BE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 26

Shkurt 2014 mbi kushtet e hyrjes dhe teuml qeumlndrimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta peumlr qeumlllime

puneumlsimi si punonjeumls sezonal (iii) Direktiva 200950KE dateuml 25 maj 2009 mbi kushtet e

hyrjes dhe qeumlndrimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta me qeumlllim pune tepeumlr teuml kualifikuar (iv)

Direktiva 9671KE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 16 dhjetori 1996 neuml lidhje me

deumlrgimin me sheumlrbim teuml punonjeumlsve

Njeuml tjeteumlr ligj thelbeumlsor eumlshteuml Ligji Nr 1212014 ldquoPeumlr Azilin neuml Republikeumln e Shqipeumlriseumlrdquo i

cili dhe ky ka ndjekur rrugeumln e harmonizimit dhe peumlrputhjes me standardet e BE Keumlshtu ai eumlshteuml

pjeseumlrisht i harmonizuar me (i) Direktiveumln e Keumlshillit 200155KE dateuml 20 korrik 2001

Standardet minimale peumlr dheumlnien e mbrojtjes seuml peumlrkohshme neuml rastet e flukseve masive teuml

personave teuml shpeumlrngulur dhe mbi masat qeuml promovojneuml njeuml ekuilibeumlr peumlrpjekjesh ndeumlrmjet

shteteve aneumltare neuml pritjen e keumltyre personave dhe peumlrballimin e pasojave (ii) Direktiveumln e

Keumlshillit 20039KE dateuml 27 janar 2003 Peumlr peumlrcaktimin e standardeve minimale peumlr pritjen e

azilkeumlrkuesve (iii) Direktiveumln e Keumlshillit 200386 KE dateuml 22 shtator 2003 Mbi teuml drejteumln e

bashkimit familjar (iv) Direktiveumln e Keumlshillit 200585KE dateuml 1 dhjetor 2005 Peumlr

peumlrcaktimin e standardeve minimale teuml procedurave neuml shtetet aneumltare peumlr dheumlnien dhe heqjen e

statusit teuml refugjatit Direktiveumln 201195BE e Parlamentit Europian dhe teuml Keumlshillit dateuml 13

dhjetor 2011 Standardet peumlr cileumlsimin e shtetasve teuml vendeve teuml treta ose personave pa shteteumlsi si

peumlrfitues teuml mbrojtjes ndeumlrkombeumltare peumlr njeuml status uniform peumlr refugjateumlt dhe peumlr personat e

pranuesheumlm peumlr mbrojtje ploteumlsuese dhe peumlrmbajtja e mbrojtjes seuml dheumlneuml

Ligji shqiptar mbi azilin siccedil theksohet neuml Nenin 3 teuml tij ka teuml njeumljteumln peumlrkufizim teuml termit

ldquorefugjatrdquo si dhe ai i vendosur nga Konventa e 1951 Eumlshteuml neni 4 i keumltij ligji ai qeuml i garanton teuml

drejteumln peumlr azil gjithkujt qeuml ka karakteristikat e njeuml refugjati Nga ana tjeteumlr neuml kuadrin e

legjislacionit teuml BE statusi i refugjatit i njihet veteumlm personave qeuml vijneuml nga vendet e treta (jashteuml

BE-seuml) apo atyre pa shteteumlsi duke peumlrjashtuar keumlshtu nga kjo e drejteuml qytetareumlt e Bashkimit

Europian Ky eumlshteuml njeuml ndryshim thelbeumlsor mes peumlrkufizimit qeuml BE ka peumlr ldquorefugjatrdquo dhe ajo e

peumlrcaktuar nga Neni 1 (2) i Konventeumls seuml 1951

Ka njeuml dallim gjithashtu mes statusit teuml refugjatit dhe azilkeumlrkuesit Sipas ligjit mbi azilin neuml

Shqipeumlri peumlrcaktohet si azilkeumlrkues ldquoccedildo i huaj apo person pa shteteumlsi qeuml shpreh neuml ccedilfareumldolloj

meumlnyre se nuk deumlshiron teuml kthehet neuml vendin e tij si dhe ccedildo i huaj apo person pa shteteumlsi qeuml ka

paraqitur njeuml aplikim peumlr azil neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml peumlr teuml cilin nuk eumlshteuml marreuml ende njeuml

vendim peumlrfundimtarrdquo18

Parimi i mos-kthimit eumlshteuml sanksionuar neuml Nenin 6 teuml Ligjit 1212014 dhe eumlshteuml neuml peumlrputhje me

Konventeumln e 1951 teuml OKB dhe me Acquis e BE Theumlneuml kjo edhe Neni 6 i Ligjit peumlr Azilin eumlshteuml i

ngjasheumlm me Nenin 33 teuml Konventeumls seuml 1951 apo dhe me Nenet 17 dhe 21 teuml Direktiveumls seuml Kualifikimit

18

Ligji peumlr Azilin neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml (Ligji 1212014) Neni 3 pika ccedil

10

teuml BE-seuml teuml cilat nuk ndalojneuml neuml meumlnyreuml absolute moskthimin duke lejuar zhvendosjen e njeuml refugjati

neuml situata apo rrethana teuml jashteumlzakonshme ndash si neuml raste kur personi neuml fjaleuml konsiderohet si njeuml rrezik

serioz peumlr sigurineuml e shtetit priteumls apodhe komunitetin Neni 3 i ligjit shqiptar parashikon disa raste ku

parimi i moskthimit duhet teuml zbatohet dhe teuml tjera kur mund teuml lejohet moszbatimi Keumlshtu Neni 6

peumlrmend si raste teuml veccedilanta teuml kthimit teuml njeuml azilkeumlrkuesi neumlse a) ka arsye teuml bazuara e teuml arsyetuara neuml

vendim peumlr ta konsideruar si njeuml rrezik peumlr sigurineuml kombeumltare teuml Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml b) eumlshteuml

deumlnuar me vendim teuml formeumls seuml prereuml peumlr njeuml krim qeuml deumlnohet minimalisht me 7 vjet burgim i cili peumlrbeumln

njeuml rrezik peumlr rendin dhe sigurineuml e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml

Kjo nga ana tjeteumlr eumlshteuml neuml kundeumlrshtim me Nenin 2 (e Drejta peumlr Jeteumln) dhe nenin 3 ( Ndalim i

Tortureumls) teuml KEDNj e cila pavareumlsisht profilit si person me rrezikshmeumlri teuml larteuml e ndalon neuml

terma absoluteuml zhvendosjen e tij neumlse besohet se ky person mund teuml jeteuml viktimeuml e tortureumls

trajtimit ccedilnjereumlzor dhe degradues apo deumlnimeve neuml shtetin ku do teuml deumlrgohet Pra sipas KEDNj

pavareumlsisht profilit teuml azilkeumlrkuesit dhe ccedilfareuml mund teuml keteuml beumlreuml ai para dhe gjateuml qeumlndrimit neuml

vendin priteumls ky vend nuk mund ta largoj apo ta deumlboj ateuml neuml njeuml vend tjeteumlr priteumls ku ka baza

reale teuml besohet qeuml jeta e keumltij azilkeumlrkuesi mund teuml jeteuml neuml rrezik apo mund teuml bjereuml viktimeuml e

trajtimeve ccedilnjereumlzore E reumlndeumlsishme peumlr tu theksuar eumlshteuml qeuml njeuml azilkeumlrkues me aneuml teuml keumltyre

neneve siguron mbrojtje sa i peumlrket mos-kthimit por jo ndonjeuml status teuml caktuar apo benefite teuml

tjera Edhe pse neni 6 i ligjit peumlr Azilin neuml Shqipeumlri nuk eumlshteuml neuml peumlrputhje meuml nenet e KEDNj ai

vazhdon teuml jeteuml me njeuml linjeuml me Direktiveumln e BE peumlr Kualifikimin dhe Konventeumln e 1951 teuml cilat

siccedil u tha nuk e ndalojneuml neuml meumlnyreuml absolute deumlbimin apo kthimin

Meuml 4 maj 2016 u miratua VKM Nr 332 Peumlr Organizimin dhe Funksionimin e Qendreumls

Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit neuml Shqipeumlri Ligji vendos qeuml qendrat e pritjes duhet teuml

mundeumlsojneuml peumlr azilkeumlrkuesit teuml pakteumln kushtet minimale teuml jeteseumls si akomodimi ushqimi

sigurimi sheumlndeteumlsor higjiena peumlrkthyesit ndihmeumln ligjore falas dhe konsultat psikologjike si

dhe peumlrcakton qeuml azilkeumlrkuesi ka teuml drejteumln teuml qeumlndroj neuml territorin e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml

deri neuml dheumlnien e vendimit final nga autoritetet peumlrkateumlse Neuml rastet ku keumlrkesa peumlr azil i eumlshteuml

refuzuar njeuml azilkeumlrkuesi ky i fundit ka teuml drejteuml teuml qeumlndrojeuml neuml qendeumlr neumlse e apelon vendimin19

Siccedil peumlrcaktohet dhe neuml nenin 30 pika 2(b) teuml ligjit 1212014 ldquoAzilkeumlrkuesit i garantohet e drejta

e strehimit e ushqimit e kujdesit sheumlndeteumlsor dhe sheumlrbimeve teuml tjera publike peumlr nevoja

ngushteumlsisht vetjake teuml ofruara neuml qendreumln kombeumltare priteumlse peumlr azilkeumlrkuesitrdquo Keumlto sheumlrbime

janeuml teuml njeumljta me ato qeuml gjenden teuml listuara dhe neuml DKP e BE Neni 32 i liston keumlto sheumlrbime ku

parashikohet qeuml qendra neuml bashkeumlpunim me institucione teuml tjera apo organizata duhet teuml

mundeumlsoj sheumlrbime edukative dhe ndihmeuml ligjore falas peumlr teuml gjitheuml azilkeumlrkuesit qeuml ndodhen neuml

qendeumlr

Neuml Shqipeumlri ka veteumlm njeuml Qendeumlr Priteumlse peumlr azilkeumlrkuesit e vendosur neuml Babrru Bazuar

dhe neuml procedureumln e Drejtoriseuml seuml Azilit siccedil eumlshteuml parashikuar dhe nga Udheumlzimi Nr 611

ldquoPeumlr procedureumln dhe rregullat qeuml aplikohen nga autoriteti peumlrgjegjeumls kufitar peumlr deumlrgimin e

19

VKM Nr 332 Peumlr Organizimin dhe Funksionimin e Qendreumls Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit Neni 2

11

ccedileumlshtjeve teuml azilit tek autoriteti peumlrgjegjeumls peumlr azilin dhe refugjateumlt neumlse i huaji klasifikohet

si njeuml azilkeumlrkues Autoriteti peumlrgjegjeumls peumlr Kufirin dhe Migracionin neuml fund teuml procedureumls duhet

ta deumlrgoj personin neuml fjaleuml neuml Qendreumln Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit20

Raporti i KE peumlr

2018 vlereumlson ldquoGjateuml periudheumls seuml raportimit Shqipeumlria i ka rritur dhe fuqizuar kapacitetet e

saj priteumlse peumlr azilkeumlrkuesit si neuml zonat kufitare ashtu dhe neuml Tiraneuml Qendra Kombeumltare Priteumlse

neuml Tiraneuml (Babrru) eumlshteuml rinovuar Shqipeumlria ka veteumlm njeuml qendeumlr priteumlse peumlr migranteumlt e

parregullt neuml Karrec meuml njeuml kapacitet prej 150 vetash Peumlrmireumlsime teuml shumta janeuml beumlreuml peumlr teuml

mundeumlsuar qeuml ambientet teuml jeneuml neuml standardet e nevojshme Gjithsesi vazhdon teuml jeteuml

problematike fakti qeuml nuk ka njeuml ambient peumlr teuml miturit e pashoqeumlruarrdquo21

Neni 3 i KEDNj eumlshteuml i reumlndeumlsisheumlm edhe peumlr vlereumlsimin e kushteve teuml qeumlndrimit teuml

azilkeumlrkuesve apo refugjateumlve Siccedil u peumlrmend dhe meuml sipeumlr ka pasur raste sidomos kundeumlr

Greqiseuml neuml lidhje me keumlto kushte ku personat janeuml ankuar duke vlereumlsuar kushtet atje teuml

renda dhe teuml papeumlrshtatshme peumlr njeuml jeteseuml normale Neni 3 i KEDNj e vlereumlson si keqtrajtim

neumlse kushtet minimale teuml parashikuara neuml ligj nuk ofrohen neuml keumlto vende

Neuml rastin shqiptar gjateuml 2012-2014 janeuml miratuar dhe disa vendime peumlr zbatim meuml teuml suksessheumlm

dhe efektiv teuml legjislacionit si

i VKM Nr 513 dateuml 13062013 ldquoMbi peumlrcaktimin e kritereve procedurave dhe

dokumentacionit peumlr hyrjen qeumlndrimin dhe trajtimin e teuml huajve neuml Republikeumln e Shqipeumlriseumlrdquo

ii VKM Nr 265 dateuml 752014 ldquoPeumlr peumlrjashtimin nga detyrimi peumlr pajisje me leje pune dhe

certifikateuml regjistrimi neuml puneuml peumlr shtetasit e Republikeumls seuml Kosoveumls dhe shtetasit e Republikeumls seuml

Serbiseuml teuml peumlrkateumlsiseuml etnike shqiptare

iii VKM Nr 76 77 70 69 68 67 66 85 84 83 82 81 80 79 78 74 dhe 75 dateuml

12022014 ldquoPeumlr peumlrcaktimin e kritereve teuml dokumentacionit e teuml procedureumls peumlr pajisjen

refuzimin ripeumlrteumlritjen dhe anulimin e lejes seuml puneumlsrdquo duke peumlrfshireuml teuml gjitha format e

puneumlsimit

Njeuml nga ndryshimet e reumlndeumlsishme dhe pozitive lidhet me uljen e afatit teuml nevojsheumlm qeuml i duhet

autoriteteve shteteumlrore peumlr teuml marreuml vendimin pas marrjes seuml ankimitkeumlrkeseumls peumlr apel nga i huaji

nga 60 diteuml eumlshteuml beumlreuml neuml 30 diteuml Peumlr meuml tepeumlr keumlrkesa peumlr apelim tashmeuml drejtohet direkt ndaj

institucioneve qeuml e kaneuml nxjerreuml vendimin Njeuml tjeteumlr ndryshim thelbeumlsor eumlshteuml dhe miratimi i

Ligjit teuml ri peumlr Sheumlrbimin Ligjor Falas Nr 111 miratuar neuml 2017 ku peumlrfshihen si peumlrfitues teuml

ndihmeumls ligjore falas edhe teuml huajt njeuml kategori kjo qeuml nuk ishte e parashikuar neuml ligjin e

meumlparsheumlm Nr 10 0392008 Neni 10 i Ligjit 1112017 ndeumlr teuml tjera peumlrcakton qeuml subjektet qeuml

peumlrfitojneuml nga ndihma juridike janeuml ldquob) shtetasit e huaj ose personat pa shteteumlsi teuml cileumlt

qeumlndrojneuml neuml territorin e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml peumlr njeuml periudheuml teuml peumlrkohshme ose teuml

20

Qeveria e Shqipeumlriseuml Kontributi i shtetit shqiptar ndash Raporti Vjetor i Komisionit Europian 2016 ndash Inputi I peumlr

periudheumln Shtator 2015 ndash Maj 2016 21

Komisioni Europian Raporti peumlr Shqipeumlrineuml 2018 fq 38

12

peumlrhershme dhe janeuml teuml pajisur me leje qeumlndrimi neuml peumlrputhje me legjislacionin neuml fuqi peumlr teuml

huajt ccedil) azilkeumlrkuesit personat qeuml geumlzojneuml statusin e refugjatit dhe personat qeuml janeuml neuml proces

ankimi teuml vendimeve administrative dheose gjyqeumlsore peumlr refuzimin e aplikimit peumlr azil ose

revokimin e vendimit teuml statusit teuml refugjatitrdquo Ndryshe dhe nga ligji 772014 qeuml amendonte

Ligjin 10 0392008 ligji i ri peumlrmend neuml meumlnyre specifike dhe kategorineuml e refugjateumlve22

V PEumlRFUNDIME DHE REKOMANDIME

Mbetet me reumlndeumlsi fakti qeuml kuadri ligjor mbi migracionin neuml Shqipeumlri eumlshteuml peumlrditeumlsuar dhe

peumlrmireumlsuar me qeumlllim pareumlsor respektimin e teuml drejtave dhe lirive teuml migranteumlve qofshin teuml

rregullt apo teuml parregullt Ndeumlrkoheuml zbatimi i keumltij kuadri mbetet akoma problematik pasi ka

mangeumlsi sa i peumlrket institucioneve dhe mekanizmave teuml nevojshme peumlr zbatimin ploteuml teuml tyre qeuml

duhen ngritur neuml vazhdimeumlsi apo peumlrmireumlsuar ato qeuml janeuml sot Miratimi i njeuml Strategjie Kombeumltare

peumlr Migracionin mbetet njeuml nga masat qeuml shteti shqiptar duhet teuml ndeumlrmarreuml pasi edhe pse e

konsideruar si prioritet duket qeuml deri meuml tani nuk eumlshteuml realizuar Neuml keumlteuml drejtim Strategjia eumlshteuml

rekomanduar si thelbeumlsore dhe mjaft e reumlndeumlsishme si nga Avokati i Popullit i Shqipeumlriseuml ashtu

edhe nga tre raportet e fundit teuml Komisioni Europian peumlr Shqipeumlrineuml Neuml 2015 Raporti i KE

theksoi qeuml ldquoMungesa e njeuml Strategjie kombeumltare ndeumlrsektorale peumlr migracionin mbetet njeuml

problem shqeteumlsues peumlr keumlteuml fusheumlrdquo Me tone shqeteumlsuese shprehet dhe Raporti i KE peumlr 2016 ldquo

Mungesa e njeuml strategjie kombeumltare peumlr migracionin qeuml nga viti 2010 eumlshteuml njeuml ccedileumlshtje

shqeteumlsueserdquo Raporti i fundit i KE ai i vitit 2018 vendos ndeumlr teuml tjera dhe njeuml afat peumlr shtetin

shqiptar peumlr realizimin e strategjiseuml teka thekson nevojeumln dhe reumlndeumlsineuml qeuml ajo ka ldquo Qeveriseuml i

mungon njeuml strategji e ploteuml dhe gjitheumlpeumlrfshireumlse peumlr migracionin Strategjiteuml kombeumltare ajo

peumlr migracionin dhe ajo peumlr riintegrimin e qytetareumlve shqiptareuml teuml kthyer kaneuml peumlrfunduar

respektivisht neuml vitin 2010 dhe 2015 Ministria e Brendshme ka filluar puneumln peumlr njeuml strategji teuml

re ndeumlrsektorale e cila duhet teuml miratohet neuml 3-mujorin e fundit teuml vitit 2018rdquo23

22

Ligji Nr 1112017 ldquoPeumlr Ndihmeumln Juridike teuml Garantuar nga Shtetirdquo httpswwwparlamentalwp-

contentuploads201712ligj-nr-111-dt-14122017pdf 23

Ibid fq 37

Page 5: SHTYLLA III TË DREJTAT E NJERIUT - lawjournal.allawjournal.al/sites/default/files/RJSH 6- SHTYLLA 3 - SHQIP.pdfparregullt, në të gjithë dimensionet si: emigrimi dhe imigrimi, procedurat

5

dheumlnien e statusit peumlr teuml gjitheuml personat e ardhur nga vendet e treta teuml cileumlt keumlrkojneuml mbrojtje

ndeumlrkombeumltare dhe duke respektuar parimin e mos-kthimit7

BE ka filluar qeuml neuml vitin 1999 teuml punojeuml peumlr krijimin dhe peumlrmireumlsimin e njeuml Sistemi teuml

Peumlrbashkeumlt Europian peumlr Azilin (CEAS) i cili peumlrcakton dhe keumlrkon teuml fuqizoj standarde dhe

masa teuml peumlrbashkeumlta peumlr njeuml trajtim teuml njeumljteuml dhe respektim teuml ploteuml teuml teuml drejtave teuml azilkeumlrkuesve

neuml teuml gjitheuml hapeumlsireumln e BE-seuml Direktivat kryesore si kuadeumlr ligjor i BE-seuml neuml lidhje me keumlteuml

fusheuml janeuml

i Direktiva mbi Procedurat e Azilit qeuml harmonizon procedurat e azilit dhe synon

vendime meuml teuml drejta meuml teuml shpejta dhe meuml cileumlsore ndaj azilkeumlrkuesve dhe

refugjateumlve

ii Direktiva mbi Kushtet e Pritjes seuml Azilkeumlrkuesve siguron qeuml ka kushte humane

dhe dinjitoze si neuml infrastruktureuml (siccedil eumlshteuml strehimi) peumlr azilkeumlrkuesit neuml teuml gjitheuml

BE-neuml si dhe qeuml teuml drejtat themelore teuml personave teuml respektohen ploteumlsisht

iii Direktiva e Kualifikimit sqaron arsyet peumlr dheumlnien e mbrojtjes ndeumlrkombeumltare

iv Rregullorja e Dublinit peumlrmban rregullat peumlr peumlrcaktimin e shtetit peumlrgjegjeumls peumlr

shqyrtimin e keumlrkesave peumlr azil 8

A Direktiva e Kualifikimit

Kjo Direktiveuml peumlrcakton ato kritere qeuml duhet teuml ploteumlsojeuml njeuml aplikant neuml meumlnyreuml qeuml ti jepet statusi

i refugjatit duke peumlrcaktuar keumlshtu dhe teuml drejtat qeuml personi peumlrfiton nga ky status si mbrojtja

nga kthimideumlbimi ofrimi i dokumenteve teuml nevojshme (lejet e qeumlndrimit dokumentet e

udheumltimit) qasja neuml sheumlrbimet sociale apo neuml tregun e puneumls etj Direktiva seuml fundmi sugjerohet

teuml zeumlvendeumlsohet nga njeuml Rregullore e propozuar nga Komisioni Europian me qeumlllim themelimin

e procedurave standarde e teuml peumlrbashkeumlta neuml lidhje me mbrojtjen ndeumlrkombeumltare neuml Union si

dhe peumlr njeuml politikeuml europiane gjitheumlpeumlrfshireumlse e teuml qeumlndrueshme mbi migrimin Keumlshtu

Komisioni Europian meuml korrik 2016 prezantoi propozimin e tij paraprak peumlr njeuml Rregullore teuml re

teuml Kualifikimit qeuml synon harmonizimin e kritereve teuml peumlrbashkeumlta peumlr peumlrcaktimin e mbrojtjes

ndeumlrkombeumltare duke mundeumlsuar konvergjenceuml neuml vendimet peumlr azilin Diskutimet neuml

Parlamentin Europian dhe Keumlshill mbi keumlteuml propozim janeuml duke vazhduar akoma9

B Direktiva mbi Kushtet e Pritjes seuml Azilkeumlrkuesve

DKP parashikon disa nga sheumlrbimet qeuml ccedildo sistem priteumls i shteteve aneumltare duhet teuml ofrojeuml peumlr

personat qeuml aplikojneuml peumlr mbrojtje ndeumlrkombeumltare Keumlshtu keumlto sheumlrbime peumlrfshijneuml 1

Akomodimistrehimi 2 Ushqimi 3 Veshje dhe elemente teuml tjera jo-ushqimore 4 Dieta peumlr

shpenzime ditore 5 Kujdesi sheumlndeteumlsor 6 Ofrimi i informacionit dhe konsultimi 7

7 Parlamenti Europian The Common European Asylum System - third reform 2017 httpsgoogl0QpUC9

8 Komisioni Europian Managing the refugees crisis immediate operational budgetary and legal measures

under the European Agenda on Migration 2015 httpsgooglOAoDrT 9 Faqja zyrtare e Komisionit Europian httpseceuropaeuhome-affairswhat-we-dopoliciesasylumrefugee-

status_en

6

Identifikimi vlereumlsimi dhe reagimi ndaj nevojave speciale 8 Trajnimi i stafit ku secili seksion

ka neuml vetvete standarde teuml njeumljta peumlr teuml gjitheuml teuml zbatueshme neuml teuml gjitha qendrat priteumlse peumlr ccedildo

shtet aneumltar teuml BE-seuml10

Siccedil edhe kriza e refugjateumlve ka treguar kur vjen puna te ofrimi i keumltyre

sheumlrbimeve cileumlsiseuml dhe qasjes ndaj tyre peumlr teuml gjitheuml azilkeumlrkuesit neuml disa shtete janeuml veumlneuml re

probleme teuml vazhdueshme dhe teuml peumlrseumlritura peumlr teuml ofruar sheumlrbimet neuml nivelin minimal teuml

keumlrkuar ku jo pak hereuml nuk kaneuml pasur mundeumlsi teuml ofrojneuml dhe nevojat meuml minimale Siccedil eumlshteuml

dhe rasti i Greqiseuml dhe kampeve teuml atjeshme teuml refugjateumlve ku trajtimi dinjitoz i azilkeumlrkuesve

apo refugjateumlve mungon Shkaktuar dhe nga kriza e refugjateumlve dhe numri i madh i tyre teuml

mbetur apo ngecur neuml Greqi praneuml GjEDNj kaneuml ardhur mjaft ankesa dhe raste mbi kushtet e

jeteseumls dhe qeumlndrimit neuml kampet greke dhe veumlshtireumlsiteuml qeuml personat hasin aty ccedildo diteuml

Neni 3 i KEDNj peumlrcakton qeuml shteti priteumls duhet teuml ofrojeuml strehim dhe kushte materiale teuml

pranueshme peumlr azilkeumlrkuesit teuml cileumlt nuk kaneuml mundeumlsi teuml tjera dhe janeuml krejteumlsisht teuml varur nga

mbeumlshtetja e shtetit11

Neuml keumlteuml drejtim GjEDNj ka vlereumlsuar se Greqia nuk i ka ploteumlsuar keumlto

detyrime duke shkelur njeumlkoheumlsisht si Acquis e BE dhe DKP ashtu dhe nenin 3 teuml KEDNj Ndeumlr

teuml tjera GjEDNj ka analizuar qeuml Greqia nuk ka mundur teuml sigurojeuml peumlr aplikantin qeuml eumlshteuml neuml

pritje teuml vendimit peumlr aplikimin peumlr azil kushtet e nevojshme peumlr qeumlndrim ndash qendra ishte e

mbipopulluar kushtet higjienike mungonin dhe aplikanti ndiente gjateuml gjitheuml koheumls njeuml ndjesi

frike dhe pasigurie12

C Rregullorja e Dublinit

Rregullorja mbase meuml e debatuara dhe e diskutuara sa i peumlrket migrimit neuml BE eumlshteuml e

ashtuquajtura Rregullorja e Dublinit e cila ka vendosur kriterin dhe mekanizmin peumlr teuml

peumlrcaktuar se shteti aneumltar neuml teuml cilin personi i ardhur nga njeuml vend i treteuml deumlrgon aplikimin e tij si

azilkeumlrkues do teuml jeteuml dhe shteti peumlrgjegjeumls peumlr shqyrtimin e atij aplikimi Kjo neumlnkupton qeuml

shteti qeuml ka marreuml aplikimin nuk duhet teuml transferojeuml ateuml neuml njeuml shtet tjeteumlr aneumltar pasi

azilkeumlrkuesi ka teuml drejteuml teuml qeumlndrojeuml neuml ateuml vend ku ka beumlreuml keumlrkeseumln peumlr azil Objektivi i

Rregullores seuml Dublinit eumlshteuml qeuml teuml sigurojeuml njeuml qasje sa meuml teuml shpejteuml e teuml lehteuml teuml procedurave

peumlr azil dhe vlereumlsimit teuml aplikimit nga veteumlm njeuml shtet aneumltar Neni 7(2) i Rregullores peumlrcakton

se ldquoShteti Aneumltar peumlrgjegjeumls neuml peumlrputhje me kriteret e peumlrcaktuara neuml keumlteuml Kapitull peumlrcaktohet

neuml bazeuml teuml gjendjes seuml fituar ku aplikanti ka parashtruar seuml pari keumlrkeseumln e tij saj peumlr mbrojtje

ndeumlrkombeumltare te njeuml Shtet Aneumltarrdquo13

10

Zyra Europiane e Azilit EASO guidance on reception conditions Operational standards and indicators 2016

httpsgooglc8xM9s 11

Keumlshilli i Europeumls CourTalks Discourse - Asylum European Court of Human Rights 2016 fq 5 12

MSS k Belgjikeumls dhe Greqiseuml [GC] 3069609 KEDNj 2011 httpshudocechrcoeinteng-

press22itemid22[22003-3407679-382437822] 13

Rregullorja (BE) Nr 6042013 e Parlamentit Europian dhe Keumlshillit ldquombi vendosjen e kritereve dhe mekanizmave

peumlr teuml peumlrcaktimin e Shtetit Aneumltar peumlrgjegjeumls peumlr shqyrtmin e aplkimit peumlr mbrojtje ndeumlrkombeumltare nga njeuml shtetas i

nj vendi teuml treteuml apo peumlrsoni pa shteteumlsi drejtuar njeuml prej Shteteve Aneumltarerdquo Fletorja Zyrtare e BE L 18031 2016

7

Ka raste ku njeuml shtet aneumltar e ka deumlrguar njeuml azilkeumlrkues neuml njeuml tjeteumlr shtet aneumltar neuml kuadeumlr teuml

Rregullores seuml Dublinit ( psh Belgjika neuml Greqi Holanda neuml Itali Austria neuml Hungari etj) dhe

azilkeumlrkuesit e prekur nga kjo gjeuml e kaneuml ccediluar ccedileumlshtjen e tyre neuml GjEDNj GjEDNj ka gjetur keumlto

vende fajtore peumlr shkeljen e nenit 3 edhe pse ato neuml fakt po zbatonin Rregulloren e Dublinit duke

kthyer mbrapsht ateuml azilkeumlrkues qeuml keumlrkeseumln e pareuml e ka beumlreuml neuml njeuml shtet tjeteumlr aneumltar Neuml rastin

MSS kundeumlr Belgjikeumls dhe Greqiseuml14

GjEDNj ka argumentuar se ldquoautoritetet belge duhet teuml

informoheshin mbi problematikat neuml procedurat e azilit teuml Greqiseuml Belgjika ka vazhduar meuml

vendosjen e urdhrit teuml deumlbimit dhe zbatimin e tij pa marreuml meuml pareuml njeuml garanci nga autoritetet

greke Autoritetet belge nuk duhet thjesht ta merrnin teuml mireumlqeneuml qeuml aplikanti do teuml trajtohej

konform standardeve teuml KEDNj neuml Greqi ato nga ana tjeteumlr duhet trsquoi kishin verifikuar se si

autoritetet greke po zbatonin realisht ligjin dhe procedurat e azilit Keumlshtu pra ka njeuml shkelje teuml

Nenit 3 teuml KEDNj nga Belgjika

Sa i peumlrket Greqiseuml Gjykata vlereumlson se ka njeuml shkelje teuml Nenit 13 neuml kombinim me Nenin 3 teuml

Konventeumls peumlr shkaka teuml mangeumlsive teuml autoriteteve greke neuml shqyrtimin e aplikimit peumlr azil dhe

rrezikut me teuml cilin aplikanti u peumlrball peumlr deumlrgimin e tij neuml vendin e origjineumls Sa i peumlrket nenit

3 Greqia ka shkelur keumlteuml nen dy hereuml njeuml hereuml peumlr shkak teuml kushteve teuml deumlnimit dhe kushteve teuml

jeteseumls neuml Greqirdquo

Sipas nenit 3 zhvendosja e njeuml azilkeumlrkuesi nga njeuml shtet aneumltar i BE-seuml neuml njeuml tjeteumlr bazuar neuml

Rregulloren e Dublinit nuk eumlshteuml i lejuar neuml rastet kur a) kushtet e vendit teuml propozuar peumlr teuml

zhvendosur azilkeumlrkuesin nuk ofrojneuml trajtim dinjitoz pra janeuml teuml papeumlrshtatshme peumlr jeteseuml

normale b) ekziston njeuml rrezik real qeuml azilkeumlrkuesi mund teuml deumlbohet meuml tej drejt vendit teuml tijsaj

teuml origjineumls

IV KUADRI LIGJOR SHQIPTAR DHE HARMONIZIMI ME ACQUIS E BE

DHE KEDNJ

Teuml drejtat e teuml huajve neuml legjislacionin shqiptar pikeuml seuml pari janeuml sanksionuar nga Kushtetuta e

Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml neuml Nenin 16 teuml saj ajo parashikon se ldquoTeuml drejtat e liriteuml themelore si

dhe detyrimet e parashikuara neuml Kushtetuteuml peumlr shtetasit shqiptareuml vlejneuml njeumllloj edhe peumlr teuml

huajt e peumlr personat pa shteteumlsi neuml territorin e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml me peumlrjashtim teuml rasteve

kur Kushtetuta e lidh neuml meumlnyreuml teuml posaccedilme me shteteumlsineuml shqiptare ushtrimin e teuml drejtave e teuml

lirive teuml caktuarardquo15

Peumlr meuml tepeumlr sipas Raportit teuml Komisionit Europian peumlr vitin 2018 mbi Kapitullin 24 Drejteumlsi

Liri Siguri thuhet se ldquoShqipeumlria eumlshteuml aneumltareuml e Konventeumls seuml Gjeneveumls neuml 1961 dhe neuml 2014

miratoi ligjin e ri peumlr azilin i cili harmonizon kuadrin ligjor shqiptar me Acquis e BE Gjithsesi

duke qeneuml qeuml disa Direktiva teuml BE janeuml peumlrditeumlsuar seuml fundmi disa ccedileumlshtje kaneuml peumlrseumlri nevojeuml teuml

14

MSS k Belgjikeumls dhe Greqiseuml [GC] 3069609 KEDNJ 2011 httpshudocechrcoeinteng-

press22itemid22[22003-3407679-382437822] 15

Kushtetuta e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml miratuar nga Referendumi i 22 Neumlntorit 1998 dhe ndryshuar meuml 12 Janae

20017

8

adresohen siccedil janeuml ato qeuml lidhen meuml procedurat dhe garanciteuml Veccedilaneumlrisht Shqipeumlria i duhet tu

sigurojeuml azilkeumlrkuesve teuml drejteumln e asistenceumls seuml rregull dhe shtetasit nga vendet e treta duhet teuml

informohen mbi teuml drejtat e tyre dhe procedurat e azilitrdquo dhe ldquo Udheumlzimet qeuml rregullojneuml

procesin e pre-secreening deumlnimin kthimin apo ripranimin duhet ri-pareuml qeuml teuml jeteuml neuml peumlrputhje

me standardet ndeumlrkombeumltare Versioni i ri-pareuml duhet gjithashtu teuml peumlrfshijeuml procedurat e masat

mbrojteumlse peumlr teuml gjitha kategoriteuml e personave vulnerabeumll Keumlto rregulla duhet teuml peumlrputhen dhe

me peumlrmbajtjen e Ligjit teuml Ri peumlr Mbrojtjen e Feumlmijeumls dhe teuml peumlrshtatet neuml meumlnyreuml specifike dhe

teuml drejtpeumlrdrejteuml me parimin e mos-kthimit dhe me teuml drejteumln peumlr gjuheumlnrdquo16

Ndeumlr teuml tjera raporti

thekson se ldquoKuadri ligjor eumlshteuml peumlrgjitheumlsisht neuml linjeuml me acquisrdquo dhe se ldquoShqipeumlria eumlshteuml e

peumlrgatitur neuml njeuml fareuml niveli peumlr zbatimin e Acquis dhe standardeve europiane neuml keumlteuml fusheumlrdquo

Raporti e vlereumlson si njeuml zhvillim pozitiv me njeuml fareuml progresi peumlrmireumlsimin e ldquokapaciteteve

institucionale neuml menaxhimin e kufijve azilin dhe lufteumln kundeumlr terrorizimit dhe dhuneumls

ekstreme Afteumlsia priteumlse peumlr valeumlt e migrimit teuml kombinuar eumlshteuml rriturrdquo17

Legjislacioni shqiptar mbi fusheumln e migracionit eumlshteuml miratuar dhe peumlrditeumlsuar vitet e fundit ku

dy nga ligjet meuml teuml reumlndeumlsishme mund teuml peumlrfshihen Ligji Nr 1082013 ldquoPeumlr teuml huajtrdquo dhe Ligji

Nr 1212014 ldquoMbi Azilin neuml Republikeumln e Shqipeumlriseumlrdquo Ligji Nr 1082013 eumlshteuml pjeseumlrisht i

peumlrafruar me disa nga Direktivat kryesore teuml BE-seuml neuml fusheumln e migracionit si (i) Direktiva

2008115KE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 16 dhjetor 2008 Mbi standardet dhe

procedurat e peumlrbashkeumlta neuml vendet aneumltare peumlr kthimin e shtetasve teuml vendeve teuml treta me

qeumlndrim teuml parregullt (ii) Direktiva e Keumlshillit 200481KE dateuml 29 prill 2004 Mbi lejet e

qeumlndrimit teuml leumlshuara shtetasve teuml vendeve teuml treta qeuml janeuml viktima teuml trafikimit teuml qenieve

njereumlzore ose qeuml kaneuml qeneuml subjekt i njeuml veprimi peumlr lehteumlsimin e imigracionit teuml paligjsheumlm teuml

cileumlt bashkeumlpunojneuml me autoritetet kompetente (iii) Direktiva e Keumlshillit 2004114KE dateuml

13 dhjetor 2004 Mbi kushtet e pranimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta peumlr qeumlllim studimi

programe teuml shkeumlmbimit peumlr nxeumlneumls trajnim pa pageseuml ose sheumlrbim vullnetar (iv) Direktiva e

Keumlshillit 2003109KE dateuml 25 neumlntor 2003 neuml lidhje me statusin e shtetasve teuml vendeve teuml treta

qeuml janeuml rezidenteuml afatgjateuml (v) Direktiva e Keumlshillit 200386KE dateuml 22 shtator 2003 Mbi teuml

drejteumln e bashkimit familjar

Neuml kuadeumlr teuml krizeumls seuml refugjateumlve dhe rritjes seuml numrit teuml tyre meuml 14 korrik 2016 u miratua

Ligji Nr 742016 ldquopeumlr disa ndryshime dhe shtesa ne Ligjin Nr 1082013 ldquoPeumlr teuml huajtrdquordquo Ky

ligj amendon ligjin peumlr teuml huajt duke synuar pikeuml seuml pari peumlrmireumlsimin neuml disa fusha lidhur me

trajtimin e teuml huajve neuml Shqipeumlri peumlrfshireuml dhe ata me lidhje etnike shqiptare si dhe regjimin e

vizave peumlr teuml huajt trajtimin e kategorive teuml teuml huajve teuml puneumlsuar apo teuml veteuml-puneumlsuar si dhe

masat e ndeumlrmarra neuml kuadeumlr teuml imigrimit teuml parregullt Ai eumlshteuml neuml peumlrputhje me disa nga

Direktivat (i) Direktiva 201466BE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 5 Maj 2014

mbi kushtet e hyrjes dhe teuml qeumlndrimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta neuml kuadeumlr teuml transferimit

16

Komisioni Europian Raporti peumlr Shqipeumlrineuml 2018 fq 38 17

Ibid fq 31

9

brenda ndeumlrmarrjes (ii) Direktiva 201436BE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 26

Shkurt 2014 mbi kushtet e hyrjes dhe teuml qeumlndrimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta peumlr qeumlllime

puneumlsimi si punonjeumls sezonal (iii) Direktiva 200950KE dateuml 25 maj 2009 mbi kushtet e

hyrjes dhe qeumlndrimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta me qeumlllim pune tepeumlr teuml kualifikuar (iv)

Direktiva 9671KE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 16 dhjetori 1996 neuml lidhje me

deumlrgimin me sheumlrbim teuml punonjeumlsve

Njeuml tjeteumlr ligj thelbeumlsor eumlshteuml Ligji Nr 1212014 ldquoPeumlr Azilin neuml Republikeumln e Shqipeumlriseumlrdquo i

cili dhe ky ka ndjekur rrugeumln e harmonizimit dhe peumlrputhjes me standardet e BE Keumlshtu ai eumlshteuml

pjeseumlrisht i harmonizuar me (i) Direktiveumln e Keumlshillit 200155KE dateuml 20 korrik 2001

Standardet minimale peumlr dheumlnien e mbrojtjes seuml peumlrkohshme neuml rastet e flukseve masive teuml

personave teuml shpeumlrngulur dhe mbi masat qeuml promovojneuml njeuml ekuilibeumlr peumlrpjekjesh ndeumlrmjet

shteteve aneumltare neuml pritjen e keumltyre personave dhe peumlrballimin e pasojave (ii) Direktiveumln e

Keumlshillit 20039KE dateuml 27 janar 2003 Peumlr peumlrcaktimin e standardeve minimale peumlr pritjen e

azilkeumlrkuesve (iii) Direktiveumln e Keumlshillit 200386 KE dateuml 22 shtator 2003 Mbi teuml drejteumln e

bashkimit familjar (iv) Direktiveumln e Keumlshillit 200585KE dateuml 1 dhjetor 2005 Peumlr

peumlrcaktimin e standardeve minimale teuml procedurave neuml shtetet aneumltare peumlr dheumlnien dhe heqjen e

statusit teuml refugjatit Direktiveumln 201195BE e Parlamentit Europian dhe teuml Keumlshillit dateuml 13

dhjetor 2011 Standardet peumlr cileumlsimin e shtetasve teuml vendeve teuml treta ose personave pa shteteumlsi si

peumlrfitues teuml mbrojtjes ndeumlrkombeumltare peumlr njeuml status uniform peumlr refugjateumlt dhe peumlr personat e

pranuesheumlm peumlr mbrojtje ploteumlsuese dhe peumlrmbajtja e mbrojtjes seuml dheumlneuml

Ligji shqiptar mbi azilin siccedil theksohet neuml Nenin 3 teuml tij ka teuml njeumljteumln peumlrkufizim teuml termit

ldquorefugjatrdquo si dhe ai i vendosur nga Konventa e 1951 Eumlshteuml neni 4 i keumltij ligji ai qeuml i garanton teuml

drejteumln peumlr azil gjithkujt qeuml ka karakteristikat e njeuml refugjati Nga ana tjeteumlr neuml kuadrin e

legjislacionit teuml BE statusi i refugjatit i njihet veteumlm personave qeuml vijneuml nga vendet e treta (jashteuml

BE-seuml) apo atyre pa shteteumlsi duke peumlrjashtuar keumlshtu nga kjo e drejteuml qytetareumlt e Bashkimit

Europian Ky eumlshteuml njeuml ndryshim thelbeumlsor mes peumlrkufizimit qeuml BE ka peumlr ldquorefugjatrdquo dhe ajo e

peumlrcaktuar nga Neni 1 (2) i Konventeumls seuml 1951

Ka njeuml dallim gjithashtu mes statusit teuml refugjatit dhe azilkeumlrkuesit Sipas ligjit mbi azilin neuml

Shqipeumlri peumlrcaktohet si azilkeumlrkues ldquoccedildo i huaj apo person pa shteteumlsi qeuml shpreh neuml ccedilfareumldolloj

meumlnyre se nuk deumlshiron teuml kthehet neuml vendin e tij si dhe ccedildo i huaj apo person pa shteteumlsi qeuml ka

paraqitur njeuml aplikim peumlr azil neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml peumlr teuml cilin nuk eumlshteuml marreuml ende njeuml

vendim peumlrfundimtarrdquo18

Parimi i mos-kthimit eumlshteuml sanksionuar neuml Nenin 6 teuml Ligjit 1212014 dhe eumlshteuml neuml peumlrputhje me

Konventeumln e 1951 teuml OKB dhe me Acquis e BE Theumlneuml kjo edhe Neni 6 i Ligjit peumlr Azilin eumlshteuml i

ngjasheumlm me Nenin 33 teuml Konventeumls seuml 1951 apo dhe me Nenet 17 dhe 21 teuml Direktiveumls seuml Kualifikimit

18

Ligji peumlr Azilin neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml (Ligji 1212014) Neni 3 pika ccedil

10

teuml BE-seuml teuml cilat nuk ndalojneuml neuml meumlnyreuml absolute moskthimin duke lejuar zhvendosjen e njeuml refugjati

neuml situata apo rrethana teuml jashteumlzakonshme ndash si neuml raste kur personi neuml fjaleuml konsiderohet si njeuml rrezik

serioz peumlr sigurineuml e shtetit priteumls apodhe komunitetin Neni 3 i ligjit shqiptar parashikon disa raste ku

parimi i moskthimit duhet teuml zbatohet dhe teuml tjera kur mund teuml lejohet moszbatimi Keumlshtu Neni 6

peumlrmend si raste teuml veccedilanta teuml kthimit teuml njeuml azilkeumlrkuesi neumlse a) ka arsye teuml bazuara e teuml arsyetuara neuml

vendim peumlr ta konsideruar si njeuml rrezik peumlr sigurineuml kombeumltare teuml Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml b) eumlshteuml

deumlnuar me vendim teuml formeumls seuml prereuml peumlr njeuml krim qeuml deumlnohet minimalisht me 7 vjet burgim i cili peumlrbeumln

njeuml rrezik peumlr rendin dhe sigurineuml e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml

Kjo nga ana tjeteumlr eumlshteuml neuml kundeumlrshtim me Nenin 2 (e Drejta peumlr Jeteumln) dhe nenin 3 ( Ndalim i

Tortureumls) teuml KEDNj e cila pavareumlsisht profilit si person me rrezikshmeumlri teuml larteuml e ndalon neuml

terma absoluteuml zhvendosjen e tij neumlse besohet se ky person mund teuml jeteuml viktimeuml e tortureumls

trajtimit ccedilnjereumlzor dhe degradues apo deumlnimeve neuml shtetin ku do teuml deumlrgohet Pra sipas KEDNj

pavareumlsisht profilit teuml azilkeumlrkuesit dhe ccedilfareuml mund teuml keteuml beumlreuml ai para dhe gjateuml qeumlndrimit neuml

vendin priteumls ky vend nuk mund ta largoj apo ta deumlboj ateuml neuml njeuml vend tjeteumlr priteumls ku ka baza

reale teuml besohet qeuml jeta e keumltij azilkeumlrkuesi mund teuml jeteuml neuml rrezik apo mund teuml bjereuml viktimeuml e

trajtimeve ccedilnjereumlzore E reumlndeumlsishme peumlr tu theksuar eumlshteuml qeuml njeuml azilkeumlrkues me aneuml teuml keumltyre

neneve siguron mbrojtje sa i peumlrket mos-kthimit por jo ndonjeuml status teuml caktuar apo benefite teuml

tjera Edhe pse neni 6 i ligjit peumlr Azilin neuml Shqipeumlri nuk eumlshteuml neuml peumlrputhje meuml nenet e KEDNj ai

vazhdon teuml jeteuml me njeuml linjeuml me Direktiveumln e BE peumlr Kualifikimin dhe Konventeumln e 1951 teuml cilat

siccedil u tha nuk e ndalojneuml neuml meumlnyreuml absolute deumlbimin apo kthimin

Meuml 4 maj 2016 u miratua VKM Nr 332 Peumlr Organizimin dhe Funksionimin e Qendreumls

Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit neuml Shqipeumlri Ligji vendos qeuml qendrat e pritjes duhet teuml

mundeumlsojneuml peumlr azilkeumlrkuesit teuml pakteumln kushtet minimale teuml jeteseumls si akomodimi ushqimi

sigurimi sheumlndeteumlsor higjiena peumlrkthyesit ndihmeumln ligjore falas dhe konsultat psikologjike si

dhe peumlrcakton qeuml azilkeumlrkuesi ka teuml drejteumln teuml qeumlndroj neuml territorin e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml

deri neuml dheumlnien e vendimit final nga autoritetet peumlrkateumlse Neuml rastet ku keumlrkesa peumlr azil i eumlshteuml

refuzuar njeuml azilkeumlrkuesi ky i fundit ka teuml drejteuml teuml qeumlndrojeuml neuml qendeumlr neumlse e apelon vendimin19

Siccedil peumlrcaktohet dhe neuml nenin 30 pika 2(b) teuml ligjit 1212014 ldquoAzilkeumlrkuesit i garantohet e drejta

e strehimit e ushqimit e kujdesit sheumlndeteumlsor dhe sheumlrbimeve teuml tjera publike peumlr nevoja

ngushteumlsisht vetjake teuml ofruara neuml qendreumln kombeumltare priteumlse peumlr azilkeumlrkuesitrdquo Keumlto sheumlrbime

janeuml teuml njeumljta me ato qeuml gjenden teuml listuara dhe neuml DKP e BE Neni 32 i liston keumlto sheumlrbime ku

parashikohet qeuml qendra neuml bashkeumlpunim me institucione teuml tjera apo organizata duhet teuml

mundeumlsoj sheumlrbime edukative dhe ndihmeuml ligjore falas peumlr teuml gjitheuml azilkeumlrkuesit qeuml ndodhen neuml

qendeumlr

Neuml Shqipeumlri ka veteumlm njeuml Qendeumlr Priteumlse peumlr azilkeumlrkuesit e vendosur neuml Babrru Bazuar

dhe neuml procedureumln e Drejtoriseuml seuml Azilit siccedil eumlshteuml parashikuar dhe nga Udheumlzimi Nr 611

ldquoPeumlr procedureumln dhe rregullat qeuml aplikohen nga autoriteti peumlrgjegjeumls kufitar peumlr deumlrgimin e

19

VKM Nr 332 Peumlr Organizimin dhe Funksionimin e Qendreumls Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit Neni 2

11

ccedileumlshtjeve teuml azilit tek autoriteti peumlrgjegjeumls peumlr azilin dhe refugjateumlt neumlse i huaji klasifikohet

si njeuml azilkeumlrkues Autoriteti peumlrgjegjeumls peumlr Kufirin dhe Migracionin neuml fund teuml procedureumls duhet

ta deumlrgoj personin neuml fjaleuml neuml Qendreumln Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit20

Raporti i KE peumlr

2018 vlereumlson ldquoGjateuml periudheumls seuml raportimit Shqipeumlria i ka rritur dhe fuqizuar kapacitetet e

saj priteumlse peumlr azilkeumlrkuesit si neuml zonat kufitare ashtu dhe neuml Tiraneuml Qendra Kombeumltare Priteumlse

neuml Tiraneuml (Babrru) eumlshteuml rinovuar Shqipeumlria ka veteumlm njeuml qendeumlr priteumlse peumlr migranteumlt e

parregullt neuml Karrec meuml njeuml kapacitet prej 150 vetash Peumlrmireumlsime teuml shumta janeuml beumlreuml peumlr teuml

mundeumlsuar qeuml ambientet teuml jeneuml neuml standardet e nevojshme Gjithsesi vazhdon teuml jeteuml

problematike fakti qeuml nuk ka njeuml ambient peumlr teuml miturit e pashoqeumlruarrdquo21

Neni 3 i KEDNj eumlshteuml i reumlndeumlsisheumlm edhe peumlr vlereumlsimin e kushteve teuml qeumlndrimit teuml

azilkeumlrkuesve apo refugjateumlve Siccedil u peumlrmend dhe meuml sipeumlr ka pasur raste sidomos kundeumlr

Greqiseuml neuml lidhje me keumlto kushte ku personat janeuml ankuar duke vlereumlsuar kushtet atje teuml

renda dhe teuml papeumlrshtatshme peumlr njeuml jeteseuml normale Neni 3 i KEDNj e vlereumlson si keqtrajtim

neumlse kushtet minimale teuml parashikuara neuml ligj nuk ofrohen neuml keumlto vende

Neuml rastin shqiptar gjateuml 2012-2014 janeuml miratuar dhe disa vendime peumlr zbatim meuml teuml suksessheumlm

dhe efektiv teuml legjislacionit si

i VKM Nr 513 dateuml 13062013 ldquoMbi peumlrcaktimin e kritereve procedurave dhe

dokumentacionit peumlr hyrjen qeumlndrimin dhe trajtimin e teuml huajve neuml Republikeumln e Shqipeumlriseumlrdquo

ii VKM Nr 265 dateuml 752014 ldquoPeumlr peumlrjashtimin nga detyrimi peumlr pajisje me leje pune dhe

certifikateuml regjistrimi neuml puneuml peumlr shtetasit e Republikeumls seuml Kosoveumls dhe shtetasit e Republikeumls seuml

Serbiseuml teuml peumlrkateumlsiseuml etnike shqiptare

iii VKM Nr 76 77 70 69 68 67 66 85 84 83 82 81 80 79 78 74 dhe 75 dateuml

12022014 ldquoPeumlr peumlrcaktimin e kritereve teuml dokumentacionit e teuml procedureumls peumlr pajisjen

refuzimin ripeumlrteumlritjen dhe anulimin e lejes seuml puneumlsrdquo duke peumlrfshireuml teuml gjitha format e

puneumlsimit

Njeuml nga ndryshimet e reumlndeumlsishme dhe pozitive lidhet me uljen e afatit teuml nevojsheumlm qeuml i duhet

autoriteteve shteteumlrore peumlr teuml marreuml vendimin pas marrjes seuml ankimitkeumlrkeseumls peumlr apel nga i huaji

nga 60 diteuml eumlshteuml beumlreuml neuml 30 diteuml Peumlr meuml tepeumlr keumlrkesa peumlr apelim tashmeuml drejtohet direkt ndaj

institucioneve qeuml e kaneuml nxjerreuml vendimin Njeuml tjeteumlr ndryshim thelbeumlsor eumlshteuml dhe miratimi i

Ligjit teuml ri peumlr Sheumlrbimin Ligjor Falas Nr 111 miratuar neuml 2017 ku peumlrfshihen si peumlrfitues teuml

ndihmeumls ligjore falas edhe teuml huajt njeuml kategori kjo qeuml nuk ishte e parashikuar neuml ligjin e

meumlparsheumlm Nr 10 0392008 Neni 10 i Ligjit 1112017 ndeumlr teuml tjera peumlrcakton qeuml subjektet qeuml

peumlrfitojneuml nga ndihma juridike janeuml ldquob) shtetasit e huaj ose personat pa shteteumlsi teuml cileumlt

qeumlndrojneuml neuml territorin e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml peumlr njeuml periudheuml teuml peumlrkohshme ose teuml

20

Qeveria e Shqipeumlriseuml Kontributi i shtetit shqiptar ndash Raporti Vjetor i Komisionit Europian 2016 ndash Inputi I peumlr

periudheumln Shtator 2015 ndash Maj 2016 21

Komisioni Europian Raporti peumlr Shqipeumlrineuml 2018 fq 38

12

peumlrhershme dhe janeuml teuml pajisur me leje qeumlndrimi neuml peumlrputhje me legjislacionin neuml fuqi peumlr teuml

huajt ccedil) azilkeumlrkuesit personat qeuml geumlzojneuml statusin e refugjatit dhe personat qeuml janeuml neuml proces

ankimi teuml vendimeve administrative dheose gjyqeumlsore peumlr refuzimin e aplikimit peumlr azil ose

revokimin e vendimit teuml statusit teuml refugjatitrdquo Ndryshe dhe nga ligji 772014 qeuml amendonte

Ligjin 10 0392008 ligji i ri peumlrmend neuml meumlnyre specifike dhe kategorineuml e refugjateumlve22

V PEumlRFUNDIME DHE REKOMANDIME

Mbetet me reumlndeumlsi fakti qeuml kuadri ligjor mbi migracionin neuml Shqipeumlri eumlshteuml peumlrditeumlsuar dhe

peumlrmireumlsuar me qeumlllim pareumlsor respektimin e teuml drejtave dhe lirive teuml migranteumlve qofshin teuml

rregullt apo teuml parregullt Ndeumlrkoheuml zbatimi i keumltij kuadri mbetet akoma problematik pasi ka

mangeumlsi sa i peumlrket institucioneve dhe mekanizmave teuml nevojshme peumlr zbatimin ploteuml teuml tyre qeuml

duhen ngritur neuml vazhdimeumlsi apo peumlrmireumlsuar ato qeuml janeuml sot Miratimi i njeuml Strategjie Kombeumltare

peumlr Migracionin mbetet njeuml nga masat qeuml shteti shqiptar duhet teuml ndeumlrmarreuml pasi edhe pse e

konsideruar si prioritet duket qeuml deri meuml tani nuk eumlshteuml realizuar Neuml keumlteuml drejtim Strategjia eumlshteuml

rekomanduar si thelbeumlsore dhe mjaft e reumlndeumlsishme si nga Avokati i Popullit i Shqipeumlriseuml ashtu

edhe nga tre raportet e fundit teuml Komisioni Europian peumlr Shqipeumlrineuml Neuml 2015 Raporti i KE

theksoi qeuml ldquoMungesa e njeuml Strategjie kombeumltare ndeumlrsektorale peumlr migracionin mbetet njeuml

problem shqeteumlsues peumlr keumlteuml fusheumlrdquo Me tone shqeteumlsuese shprehet dhe Raporti i KE peumlr 2016 ldquo

Mungesa e njeuml strategjie kombeumltare peumlr migracionin qeuml nga viti 2010 eumlshteuml njeuml ccedileumlshtje

shqeteumlsueserdquo Raporti i fundit i KE ai i vitit 2018 vendos ndeumlr teuml tjera dhe njeuml afat peumlr shtetin

shqiptar peumlr realizimin e strategjiseuml teka thekson nevojeumln dhe reumlndeumlsineuml qeuml ajo ka ldquo Qeveriseuml i

mungon njeuml strategji e ploteuml dhe gjitheumlpeumlrfshireumlse peumlr migracionin Strategjiteuml kombeumltare ajo

peumlr migracionin dhe ajo peumlr riintegrimin e qytetareumlve shqiptareuml teuml kthyer kaneuml peumlrfunduar

respektivisht neuml vitin 2010 dhe 2015 Ministria e Brendshme ka filluar puneumln peumlr njeuml strategji teuml

re ndeumlrsektorale e cila duhet teuml miratohet neuml 3-mujorin e fundit teuml vitit 2018rdquo23

22

Ligji Nr 1112017 ldquoPeumlr Ndihmeumln Juridike teuml Garantuar nga Shtetirdquo httpswwwparlamentalwp-

contentuploads201712ligj-nr-111-dt-14122017pdf 23

Ibid fq 37

Page 6: SHTYLLA III TË DREJTAT E NJERIUT - lawjournal.allawjournal.al/sites/default/files/RJSH 6- SHTYLLA 3 - SHQIP.pdfparregullt, në të gjithë dimensionet si: emigrimi dhe imigrimi, procedurat

6

Identifikimi vlereumlsimi dhe reagimi ndaj nevojave speciale 8 Trajnimi i stafit ku secili seksion

ka neuml vetvete standarde teuml njeumljta peumlr teuml gjitheuml teuml zbatueshme neuml teuml gjitha qendrat priteumlse peumlr ccedildo

shtet aneumltar teuml BE-seuml10

Siccedil edhe kriza e refugjateumlve ka treguar kur vjen puna te ofrimi i keumltyre

sheumlrbimeve cileumlsiseuml dhe qasjes ndaj tyre peumlr teuml gjitheuml azilkeumlrkuesit neuml disa shtete janeuml veumlneuml re

probleme teuml vazhdueshme dhe teuml peumlrseumlritura peumlr teuml ofruar sheumlrbimet neuml nivelin minimal teuml

keumlrkuar ku jo pak hereuml nuk kaneuml pasur mundeumlsi teuml ofrojneuml dhe nevojat meuml minimale Siccedil eumlshteuml

dhe rasti i Greqiseuml dhe kampeve teuml atjeshme teuml refugjateumlve ku trajtimi dinjitoz i azilkeumlrkuesve

apo refugjateumlve mungon Shkaktuar dhe nga kriza e refugjateumlve dhe numri i madh i tyre teuml

mbetur apo ngecur neuml Greqi praneuml GjEDNj kaneuml ardhur mjaft ankesa dhe raste mbi kushtet e

jeteseumls dhe qeumlndrimit neuml kampet greke dhe veumlshtireumlsiteuml qeuml personat hasin aty ccedildo diteuml

Neni 3 i KEDNj peumlrcakton qeuml shteti priteumls duhet teuml ofrojeuml strehim dhe kushte materiale teuml

pranueshme peumlr azilkeumlrkuesit teuml cileumlt nuk kaneuml mundeumlsi teuml tjera dhe janeuml krejteumlsisht teuml varur nga

mbeumlshtetja e shtetit11

Neuml keumlteuml drejtim GjEDNj ka vlereumlsuar se Greqia nuk i ka ploteumlsuar keumlto

detyrime duke shkelur njeumlkoheumlsisht si Acquis e BE dhe DKP ashtu dhe nenin 3 teuml KEDNj Ndeumlr

teuml tjera GjEDNj ka analizuar qeuml Greqia nuk ka mundur teuml sigurojeuml peumlr aplikantin qeuml eumlshteuml neuml

pritje teuml vendimit peumlr aplikimin peumlr azil kushtet e nevojshme peumlr qeumlndrim ndash qendra ishte e

mbipopulluar kushtet higjienike mungonin dhe aplikanti ndiente gjateuml gjitheuml koheumls njeuml ndjesi

frike dhe pasigurie12

C Rregullorja e Dublinit

Rregullorja mbase meuml e debatuara dhe e diskutuara sa i peumlrket migrimit neuml BE eumlshteuml e

ashtuquajtura Rregullorja e Dublinit e cila ka vendosur kriterin dhe mekanizmin peumlr teuml

peumlrcaktuar se shteti aneumltar neuml teuml cilin personi i ardhur nga njeuml vend i treteuml deumlrgon aplikimin e tij si

azilkeumlrkues do teuml jeteuml dhe shteti peumlrgjegjeumls peumlr shqyrtimin e atij aplikimi Kjo neumlnkupton qeuml

shteti qeuml ka marreuml aplikimin nuk duhet teuml transferojeuml ateuml neuml njeuml shtet tjeteumlr aneumltar pasi

azilkeumlrkuesi ka teuml drejteuml teuml qeumlndrojeuml neuml ateuml vend ku ka beumlreuml keumlrkeseumln peumlr azil Objektivi i

Rregullores seuml Dublinit eumlshteuml qeuml teuml sigurojeuml njeuml qasje sa meuml teuml shpejteuml e teuml lehteuml teuml procedurave

peumlr azil dhe vlereumlsimit teuml aplikimit nga veteumlm njeuml shtet aneumltar Neni 7(2) i Rregullores peumlrcakton

se ldquoShteti Aneumltar peumlrgjegjeumls neuml peumlrputhje me kriteret e peumlrcaktuara neuml keumlteuml Kapitull peumlrcaktohet

neuml bazeuml teuml gjendjes seuml fituar ku aplikanti ka parashtruar seuml pari keumlrkeseumln e tij saj peumlr mbrojtje

ndeumlrkombeumltare te njeuml Shtet Aneumltarrdquo13

10

Zyra Europiane e Azilit EASO guidance on reception conditions Operational standards and indicators 2016

httpsgooglc8xM9s 11

Keumlshilli i Europeumls CourTalks Discourse - Asylum European Court of Human Rights 2016 fq 5 12

MSS k Belgjikeumls dhe Greqiseuml [GC] 3069609 KEDNj 2011 httpshudocechrcoeinteng-

press22itemid22[22003-3407679-382437822] 13

Rregullorja (BE) Nr 6042013 e Parlamentit Europian dhe Keumlshillit ldquombi vendosjen e kritereve dhe mekanizmave

peumlr teuml peumlrcaktimin e Shtetit Aneumltar peumlrgjegjeumls peumlr shqyrtmin e aplkimit peumlr mbrojtje ndeumlrkombeumltare nga njeuml shtetas i

nj vendi teuml treteuml apo peumlrsoni pa shteteumlsi drejtuar njeuml prej Shteteve Aneumltarerdquo Fletorja Zyrtare e BE L 18031 2016

7

Ka raste ku njeuml shtet aneumltar e ka deumlrguar njeuml azilkeumlrkues neuml njeuml tjeteumlr shtet aneumltar neuml kuadeumlr teuml

Rregullores seuml Dublinit ( psh Belgjika neuml Greqi Holanda neuml Itali Austria neuml Hungari etj) dhe

azilkeumlrkuesit e prekur nga kjo gjeuml e kaneuml ccediluar ccedileumlshtjen e tyre neuml GjEDNj GjEDNj ka gjetur keumlto

vende fajtore peumlr shkeljen e nenit 3 edhe pse ato neuml fakt po zbatonin Rregulloren e Dublinit duke

kthyer mbrapsht ateuml azilkeumlrkues qeuml keumlrkeseumln e pareuml e ka beumlreuml neuml njeuml shtet tjeteumlr aneumltar Neuml rastin

MSS kundeumlr Belgjikeumls dhe Greqiseuml14

GjEDNj ka argumentuar se ldquoautoritetet belge duhet teuml

informoheshin mbi problematikat neuml procedurat e azilit teuml Greqiseuml Belgjika ka vazhduar meuml

vendosjen e urdhrit teuml deumlbimit dhe zbatimin e tij pa marreuml meuml pareuml njeuml garanci nga autoritetet

greke Autoritetet belge nuk duhet thjesht ta merrnin teuml mireumlqeneuml qeuml aplikanti do teuml trajtohej

konform standardeve teuml KEDNj neuml Greqi ato nga ana tjeteumlr duhet trsquoi kishin verifikuar se si

autoritetet greke po zbatonin realisht ligjin dhe procedurat e azilit Keumlshtu pra ka njeuml shkelje teuml

Nenit 3 teuml KEDNj nga Belgjika

Sa i peumlrket Greqiseuml Gjykata vlereumlson se ka njeuml shkelje teuml Nenit 13 neuml kombinim me Nenin 3 teuml

Konventeumls peumlr shkaka teuml mangeumlsive teuml autoriteteve greke neuml shqyrtimin e aplikimit peumlr azil dhe

rrezikut me teuml cilin aplikanti u peumlrball peumlr deumlrgimin e tij neuml vendin e origjineumls Sa i peumlrket nenit

3 Greqia ka shkelur keumlteuml nen dy hereuml njeuml hereuml peumlr shkak teuml kushteve teuml deumlnimit dhe kushteve teuml

jeteseumls neuml Greqirdquo

Sipas nenit 3 zhvendosja e njeuml azilkeumlrkuesi nga njeuml shtet aneumltar i BE-seuml neuml njeuml tjeteumlr bazuar neuml

Rregulloren e Dublinit nuk eumlshteuml i lejuar neuml rastet kur a) kushtet e vendit teuml propozuar peumlr teuml

zhvendosur azilkeumlrkuesin nuk ofrojneuml trajtim dinjitoz pra janeuml teuml papeumlrshtatshme peumlr jeteseuml

normale b) ekziston njeuml rrezik real qeuml azilkeumlrkuesi mund teuml deumlbohet meuml tej drejt vendit teuml tijsaj

teuml origjineumls

IV KUADRI LIGJOR SHQIPTAR DHE HARMONIZIMI ME ACQUIS E BE

DHE KEDNJ

Teuml drejtat e teuml huajve neuml legjislacionin shqiptar pikeuml seuml pari janeuml sanksionuar nga Kushtetuta e

Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml neuml Nenin 16 teuml saj ajo parashikon se ldquoTeuml drejtat e liriteuml themelore si

dhe detyrimet e parashikuara neuml Kushtetuteuml peumlr shtetasit shqiptareuml vlejneuml njeumllloj edhe peumlr teuml

huajt e peumlr personat pa shteteumlsi neuml territorin e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml me peumlrjashtim teuml rasteve

kur Kushtetuta e lidh neuml meumlnyreuml teuml posaccedilme me shteteumlsineuml shqiptare ushtrimin e teuml drejtave e teuml

lirive teuml caktuarardquo15

Peumlr meuml tepeumlr sipas Raportit teuml Komisionit Europian peumlr vitin 2018 mbi Kapitullin 24 Drejteumlsi

Liri Siguri thuhet se ldquoShqipeumlria eumlshteuml aneumltareuml e Konventeumls seuml Gjeneveumls neuml 1961 dhe neuml 2014

miratoi ligjin e ri peumlr azilin i cili harmonizon kuadrin ligjor shqiptar me Acquis e BE Gjithsesi

duke qeneuml qeuml disa Direktiva teuml BE janeuml peumlrditeumlsuar seuml fundmi disa ccedileumlshtje kaneuml peumlrseumlri nevojeuml teuml

14

MSS k Belgjikeumls dhe Greqiseuml [GC] 3069609 KEDNJ 2011 httpshudocechrcoeinteng-

press22itemid22[22003-3407679-382437822] 15

Kushtetuta e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml miratuar nga Referendumi i 22 Neumlntorit 1998 dhe ndryshuar meuml 12 Janae

20017

8

adresohen siccedil janeuml ato qeuml lidhen meuml procedurat dhe garanciteuml Veccedilaneumlrisht Shqipeumlria i duhet tu

sigurojeuml azilkeumlrkuesve teuml drejteumln e asistenceumls seuml rregull dhe shtetasit nga vendet e treta duhet teuml

informohen mbi teuml drejtat e tyre dhe procedurat e azilitrdquo dhe ldquo Udheumlzimet qeuml rregullojneuml

procesin e pre-secreening deumlnimin kthimin apo ripranimin duhet ri-pareuml qeuml teuml jeteuml neuml peumlrputhje

me standardet ndeumlrkombeumltare Versioni i ri-pareuml duhet gjithashtu teuml peumlrfshijeuml procedurat e masat

mbrojteumlse peumlr teuml gjitha kategoriteuml e personave vulnerabeumll Keumlto rregulla duhet teuml peumlrputhen dhe

me peumlrmbajtjen e Ligjit teuml Ri peumlr Mbrojtjen e Feumlmijeumls dhe teuml peumlrshtatet neuml meumlnyreuml specifike dhe

teuml drejtpeumlrdrejteuml me parimin e mos-kthimit dhe me teuml drejteumln peumlr gjuheumlnrdquo16

Ndeumlr teuml tjera raporti

thekson se ldquoKuadri ligjor eumlshteuml peumlrgjitheumlsisht neuml linjeuml me acquisrdquo dhe se ldquoShqipeumlria eumlshteuml e

peumlrgatitur neuml njeuml fareuml niveli peumlr zbatimin e Acquis dhe standardeve europiane neuml keumlteuml fusheumlrdquo

Raporti e vlereumlson si njeuml zhvillim pozitiv me njeuml fareuml progresi peumlrmireumlsimin e ldquokapaciteteve

institucionale neuml menaxhimin e kufijve azilin dhe lufteumln kundeumlr terrorizimit dhe dhuneumls

ekstreme Afteumlsia priteumlse peumlr valeumlt e migrimit teuml kombinuar eumlshteuml rriturrdquo17

Legjislacioni shqiptar mbi fusheumln e migracionit eumlshteuml miratuar dhe peumlrditeumlsuar vitet e fundit ku

dy nga ligjet meuml teuml reumlndeumlsishme mund teuml peumlrfshihen Ligji Nr 1082013 ldquoPeumlr teuml huajtrdquo dhe Ligji

Nr 1212014 ldquoMbi Azilin neuml Republikeumln e Shqipeumlriseumlrdquo Ligji Nr 1082013 eumlshteuml pjeseumlrisht i

peumlrafruar me disa nga Direktivat kryesore teuml BE-seuml neuml fusheumln e migracionit si (i) Direktiva

2008115KE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 16 dhjetor 2008 Mbi standardet dhe

procedurat e peumlrbashkeumlta neuml vendet aneumltare peumlr kthimin e shtetasve teuml vendeve teuml treta me

qeumlndrim teuml parregullt (ii) Direktiva e Keumlshillit 200481KE dateuml 29 prill 2004 Mbi lejet e

qeumlndrimit teuml leumlshuara shtetasve teuml vendeve teuml treta qeuml janeuml viktima teuml trafikimit teuml qenieve

njereumlzore ose qeuml kaneuml qeneuml subjekt i njeuml veprimi peumlr lehteumlsimin e imigracionit teuml paligjsheumlm teuml

cileumlt bashkeumlpunojneuml me autoritetet kompetente (iii) Direktiva e Keumlshillit 2004114KE dateuml

13 dhjetor 2004 Mbi kushtet e pranimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta peumlr qeumlllim studimi

programe teuml shkeumlmbimit peumlr nxeumlneumls trajnim pa pageseuml ose sheumlrbim vullnetar (iv) Direktiva e

Keumlshillit 2003109KE dateuml 25 neumlntor 2003 neuml lidhje me statusin e shtetasve teuml vendeve teuml treta

qeuml janeuml rezidenteuml afatgjateuml (v) Direktiva e Keumlshillit 200386KE dateuml 22 shtator 2003 Mbi teuml

drejteumln e bashkimit familjar

Neuml kuadeumlr teuml krizeumls seuml refugjateumlve dhe rritjes seuml numrit teuml tyre meuml 14 korrik 2016 u miratua

Ligji Nr 742016 ldquopeumlr disa ndryshime dhe shtesa ne Ligjin Nr 1082013 ldquoPeumlr teuml huajtrdquordquo Ky

ligj amendon ligjin peumlr teuml huajt duke synuar pikeuml seuml pari peumlrmireumlsimin neuml disa fusha lidhur me

trajtimin e teuml huajve neuml Shqipeumlri peumlrfshireuml dhe ata me lidhje etnike shqiptare si dhe regjimin e

vizave peumlr teuml huajt trajtimin e kategorive teuml teuml huajve teuml puneumlsuar apo teuml veteuml-puneumlsuar si dhe

masat e ndeumlrmarra neuml kuadeumlr teuml imigrimit teuml parregullt Ai eumlshteuml neuml peumlrputhje me disa nga

Direktivat (i) Direktiva 201466BE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 5 Maj 2014

mbi kushtet e hyrjes dhe teuml qeumlndrimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta neuml kuadeumlr teuml transferimit

16

Komisioni Europian Raporti peumlr Shqipeumlrineuml 2018 fq 38 17

Ibid fq 31

9

brenda ndeumlrmarrjes (ii) Direktiva 201436BE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 26

Shkurt 2014 mbi kushtet e hyrjes dhe teuml qeumlndrimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta peumlr qeumlllime

puneumlsimi si punonjeumls sezonal (iii) Direktiva 200950KE dateuml 25 maj 2009 mbi kushtet e

hyrjes dhe qeumlndrimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta me qeumlllim pune tepeumlr teuml kualifikuar (iv)

Direktiva 9671KE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 16 dhjetori 1996 neuml lidhje me

deumlrgimin me sheumlrbim teuml punonjeumlsve

Njeuml tjeteumlr ligj thelbeumlsor eumlshteuml Ligji Nr 1212014 ldquoPeumlr Azilin neuml Republikeumln e Shqipeumlriseumlrdquo i

cili dhe ky ka ndjekur rrugeumln e harmonizimit dhe peumlrputhjes me standardet e BE Keumlshtu ai eumlshteuml

pjeseumlrisht i harmonizuar me (i) Direktiveumln e Keumlshillit 200155KE dateuml 20 korrik 2001

Standardet minimale peumlr dheumlnien e mbrojtjes seuml peumlrkohshme neuml rastet e flukseve masive teuml

personave teuml shpeumlrngulur dhe mbi masat qeuml promovojneuml njeuml ekuilibeumlr peumlrpjekjesh ndeumlrmjet

shteteve aneumltare neuml pritjen e keumltyre personave dhe peumlrballimin e pasojave (ii) Direktiveumln e

Keumlshillit 20039KE dateuml 27 janar 2003 Peumlr peumlrcaktimin e standardeve minimale peumlr pritjen e

azilkeumlrkuesve (iii) Direktiveumln e Keumlshillit 200386 KE dateuml 22 shtator 2003 Mbi teuml drejteumln e

bashkimit familjar (iv) Direktiveumln e Keumlshillit 200585KE dateuml 1 dhjetor 2005 Peumlr

peumlrcaktimin e standardeve minimale teuml procedurave neuml shtetet aneumltare peumlr dheumlnien dhe heqjen e

statusit teuml refugjatit Direktiveumln 201195BE e Parlamentit Europian dhe teuml Keumlshillit dateuml 13

dhjetor 2011 Standardet peumlr cileumlsimin e shtetasve teuml vendeve teuml treta ose personave pa shteteumlsi si

peumlrfitues teuml mbrojtjes ndeumlrkombeumltare peumlr njeuml status uniform peumlr refugjateumlt dhe peumlr personat e

pranuesheumlm peumlr mbrojtje ploteumlsuese dhe peumlrmbajtja e mbrojtjes seuml dheumlneuml

Ligji shqiptar mbi azilin siccedil theksohet neuml Nenin 3 teuml tij ka teuml njeumljteumln peumlrkufizim teuml termit

ldquorefugjatrdquo si dhe ai i vendosur nga Konventa e 1951 Eumlshteuml neni 4 i keumltij ligji ai qeuml i garanton teuml

drejteumln peumlr azil gjithkujt qeuml ka karakteristikat e njeuml refugjati Nga ana tjeteumlr neuml kuadrin e

legjislacionit teuml BE statusi i refugjatit i njihet veteumlm personave qeuml vijneuml nga vendet e treta (jashteuml

BE-seuml) apo atyre pa shteteumlsi duke peumlrjashtuar keumlshtu nga kjo e drejteuml qytetareumlt e Bashkimit

Europian Ky eumlshteuml njeuml ndryshim thelbeumlsor mes peumlrkufizimit qeuml BE ka peumlr ldquorefugjatrdquo dhe ajo e

peumlrcaktuar nga Neni 1 (2) i Konventeumls seuml 1951

Ka njeuml dallim gjithashtu mes statusit teuml refugjatit dhe azilkeumlrkuesit Sipas ligjit mbi azilin neuml

Shqipeumlri peumlrcaktohet si azilkeumlrkues ldquoccedildo i huaj apo person pa shteteumlsi qeuml shpreh neuml ccedilfareumldolloj

meumlnyre se nuk deumlshiron teuml kthehet neuml vendin e tij si dhe ccedildo i huaj apo person pa shteteumlsi qeuml ka

paraqitur njeuml aplikim peumlr azil neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml peumlr teuml cilin nuk eumlshteuml marreuml ende njeuml

vendim peumlrfundimtarrdquo18

Parimi i mos-kthimit eumlshteuml sanksionuar neuml Nenin 6 teuml Ligjit 1212014 dhe eumlshteuml neuml peumlrputhje me

Konventeumln e 1951 teuml OKB dhe me Acquis e BE Theumlneuml kjo edhe Neni 6 i Ligjit peumlr Azilin eumlshteuml i

ngjasheumlm me Nenin 33 teuml Konventeumls seuml 1951 apo dhe me Nenet 17 dhe 21 teuml Direktiveumls seuml Kualifikimit

18

Ligji peumlr Azilin neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml (Ligji 1212014) Neni 3 pika ccedil

10

teuml BE-seuml teuml cilat nuk ndalojneuml neuml meumlnyreuml absolute moskthimin duke lejuar zhvendosjen e njeuml refugjati

neuml situata apo rrethana teuml jashteumlzakonshme ndash si neuml raste kur personi neuml fjaleuml konsiderohet si njeuml rrezik

serioz peumlr sigurineuml e shtetit priteumls apodhe komunitetin Neni 3 i ligjit shqiptar parashikon disa raste ku

parimi i moskthimit duhet teuml zbatohet dhe teuml tjera kur mund teuml lejohet moszbatimi Keumlshtu Neni 6

peumlrmend si raste teuml veccedilanta teuml kthimit teuml njeuml azilkeumlrkuesi neumlse a) ka arsye teuml bazuara e teuml arsyetuara neuml

vendim peumlr ta konsideruar si njeuml rrezik peumlr sigurineuml kombeumltare teuml Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml b) eumlshteuml

deumlnuar me vendim teuml formeumls seuml prereuml peumlr njeuml krim qeuml deumlnohet minimalisht me 7 vjet burgim i cili peumlrbeumln

njeuml rrezik peumlr rendin dhe sigurineuml e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml

Kjo nga ana tjeteumlr eumlshteuml neuml kundeumlrshtim me Nenin 2 (e Drejta peumlr Jeteumln) dhe nenin 3 ( Ndalim i

Tortureumls) teuml KEDNj e cila pavareumlsisht profilit si person me rrezikshmeumlri teuml larteuml e ndalon neuml

terma absoluteuml zhvendosjen e tij neumlse besohet se ky person mund teuml jeteuml viktimeuml e tortureumls

trajtimit ccedilnjereumlzor dhe degradues apo deumlnimeve neuml shtetin ku do teuml deumlrgohet Pra sipas KEDNj

pavareumlsisht profilit teuml azilkeumlrkuesit dhe ccedilfareuml mund teuml keteuml beumlreuml ai para dhe gjateuml qeumlndrimit neuml

vendin priteumls ky vend nuk mund ta largoj apo ta deumlboj ateuml neuml njeuml vend tjeteumlr priteumls ku ka baza

reale teuml besohet qeuml jeta e keumltij azilkeumlrkuesi mund teuml jeteuml neuml rrezik apo mund teuml bjereuml viktimeuml e

trajtimeve ccedilnjereumlzore E reumlndeumlsishme peumlr tu theksuar eumlshteuml qeuml njeuml azilkeumlrkues me aneuml teuml keumltyre

neneve siguron mbrojtje sa i peumlrket mos-kthimit por jo ndonjeuml status teuml caktuar apo benefite teuml

tjera Edhe pse neni 6 i ligjit peumlr Azilin neuml Shqipeumlri nuk eumlshteuml neuml peumlrputhje meuml nenet e KEDNj ai

vazhdon teuml jeteuml me njeuml linjeuml me Direktiveumln e BE peumlr Kualifikimin dhe Konventeumln e 1951 teuml cilat

siccedil u tha nuk e ndalojneuml neuml meumlnyreuml absolute deumlbimin apo kthimin

Meuml 4 maj 2016 u miratua VKM Nr 332 Peumlr Organizimin dhe Funksionimin e Qendreumls

Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit neuml Shqipeumlri Ligji vendos qeuml qendrat e pritjes duhet teuml

mundeumlsojneuml peumlr azilkeumlrkuesit teuml pakteumln kushtet minimale teuml jeteseumls si akomodimi ushqimi

sigurimi sheumlndeteumlsor higjiena peumlrkthyesit ndihmeumln ligjore falas dhe konsultat psikologjike si

dhe peumlrcakton qeuml azilkeumlrkuesi ka teuml drejteumln teuml qeumlndroj neuml territorin e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml

deri neuml dheumlnien e vendimit final nga autoritetet peumlrkateumlse Neuml rastet ku keumlrkesa peumlr azil i eumlshteuml

refuzuar njeuml azilkeumlrkuesi ky i fundit ka teuml drejteuml teuml qeumlndrojeuml neuml qendeumlr neumlse e apelon vendimin19

Siccedil peumlrcaktohet dhe neuml nenin 30 pika 2(b) teuml ligjit 1212014 ldquoAzilkeumlrkuesit i garantohet e drejta

e strehimit e ushqimit e kujdesit sheumlndeteumlsor dhe sheumlrbimeve teuml tjera publike peumlr nevoja

ngushteumlsisht vetjake teuml ofruara neuml qendreumln kombeumltare priteumlse peumlr azilkeumlrkuesitrdquo Keumlto sheumlrbime

janeuml teuml njeumljta me ato qeuml gjenden teuml listuara dhe neuml DKP e BE Neni 32 i liston keumlto sheumlrbime ku

parashikohet qeuml qendra neuml bashkeumlpunim me institucione teuml tjera apo organizata duhet teuml

mundeumlsoj sheumlrbime edukative dhe ndihmeuml ligjore falas peumlr teuml gjitheuml azilkeumlrkuesit qeuml ndodhen neuml

qendeumlr

Neuml Shqipeumlri ka veteumlm njeuml Qendeumlr Priteumlse peumlr azilkeumlrkuesit e vendosur neuml Babrru Bazuar

dhe neuml procedureumln e Drejtoriseuml seuml Azilit siccedil eumlshteuml parashikuar dhe nga Udheumlzimi Nr 611

ldquoPeumlr procedureumln dhe rregullat qeuml aplikohen nga autoriteti peumlrgjegjeumls kufitar peumlr deumlrgimin e

19

VKM Nr 332 Peumlr Organizimin dhe Funksionimin e Qendreumls Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit Neni 2

11

ccedileumlshtjeve teuml azilit tek autoriteti peumlrgjegjeumls peumlr azilin dhe refugjateumlt neumlse i huaji klasifikohet

si njeuml azilkeumlrkues Autoriteti peumlrgjegjeumls peumlr Kufirin dhe Migracionin neuml fund teuml procedureumls duhet

ta deumlrgoj personin neuml fjaleuml neuml Qendreumln Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit20

Raporti i KE peumlr

2018 vlereumlson ldquoGjateuml periudheumls seuml raportimit Shqipeumlria i ka rritur dhe fuqizuar kapacitetet e

saj priteumlse peumlr azilkeumlrkuesit si neuml zonat kufitare ashtu dhe neuml Tiraneuml Qendra Kombeumltare Priteumlse

neuml Tiraneuml (Babrru) eumlshteuml rinovuar Shqipeumlria ka veteumlm njeuml qendeumlr priteumlse peumlr migranteumlt e

parregullt neuml Karrec meuml njeuml kapacitet prej 150 vetash Peumlrmireumlsime teuml shumta janeuml beumlreuml peumlr teuml

mundeumlsuar qeuml ambientet teuml jeneuml neuml standardet e nevojshme Gjithsesi vazhdon teuml jeteuml

problematike fakti qeuml nuk ka njeuml ambient peumlr teuml miturit e pashoqeumlruarrdquo21

Neni 3 i KEDNj eumlshteuml i reumlndeumlsisheumlm edhe peumlr vlereumlsimin e kushteve teuml qeumlndrimit teuml

azilkeumlrkuesve apo refugjateumlve Siccedil u peumlrmend dhe meuml sipeumlr ka pasur raste sidomos kundeumlr

Greqiseuml neuml lidhje me keumlto kushte ku personat janeuml ankuar duke vlereumlsuar kushtet atje teuml

renda dhe teuml papeumlrshtatshme peumlr njeuml jeteseuml normale Neni 3 i KEDNj e vlereumlson si keqtrajtim

neumlse kushtet minimale teuml parashikuara neuml ligj nuk ofrohen neuml keumlto vende

Neuml rastin shqiptar gjateuml 2012-2014 janeuml miratuar dhe disa vendime peumlr zbatim meuml teuml suksessheumlm

dhe efektiv teuml legjislacionit si

i VKM Nr 513 dateuml 13062013 ldquoMbi peumlrcaktimin e kritereve procedurave dhe

dokumentacionit peumlr hyrjen qeumlndrimin dhe trajtimin e teuml huajve neuml Republikeumln e Shqipeumlriseumlrdquo

ii VKM Nr 265 dateuml 752014 ldquoPeumlr peumlrjashtimin nga detyrimi peumlr pajisje me leje pune dhe

certifikateuml regjistrimi neuml puneuml peumlr shtetasit e Republikeumls seuml Kosoveumls dhe shtetasit e Republikeumls seuml

Serbiseuml teuml peumlrkateumlsiseuml etnike shqiptare

iii VKM Nr 76 77 70 69 68 67 66 85 84 83 82 81 80 79 78 74 dhe 75 dateuml

12022014 ldquoPeumlr peumlrcaktimin e kritereve teuml dokumentacionit e teuml procedureumls peumlr pajisjen

refuzimin ripeumlrteumlritjen dhe anulimin e lejes seuml puneumlsrdquo duke peumlrfshireuml teuml gjitha format e

puneumlsimit

Njeuml nga ndryshimet e reumlndeumlsishme dhe pozitive lidhet me uljen e afatit teuml nevojsheumlm qeuml i duhet

autoriteteve shteteumlrore peumlr teuml marreuml vendimin pas marrjes seuml ankimitkeumlrkeseumls peumlr apel nga i huaji

nga 60 diteuml eumlshteuml beumlreuml neuml 30 diteuml Peumlr meuml tepeumlr keumlrkesa peumlr apelim tashmeuml drejtohet direkt ndaj

institucioneve qeuml e kaneuml nxjerreuml vendimin Njeuml tjeteumlr ndryshim thelbeumlsor eumlshteuml dhe miratimi i

Ligjit teuml ri peumlr Sheumlrbimin Ligjor Falas Nr 111 miratuar neuml 2017 ku peumlrfshihen si peumlrfitues teuml

ndihmeumls ligjore falas edhe teuml huajt njeuml kategori kjo qeuml nuk ishte e parashikuar neuml ligjin e

meumlparsheumlm Nr 10 0392008 Neni 10 i Ligjit 1112017 ndeumlr teuml tjera peumlrcakton qeuml subjektet qeuml

peumlrfitojneuml nga ndihma juridike janeuml ldquob) shtetasit e huaj ose personat pa shteteumlsi teuml cileumlt

qeumlndrojneuml neuml territorin e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml peumlr njeuml periudheuml teuml peumlrkohshme ose teuml

20

Qeveria e Shqipeumlriseuml Kontributi i shtetit shqiptar ndash Raporti Vjetor i Komisionit Europian 2016 ndash Inputi I peumlr

periudheumln Shtator 2015 ndash Maj 2016 21

Komisioni Europian Raporti peumlr Shqipeumlrineuml 2018 fq 38

12

peumlrhershme dhe janeuml teuml pajisur me leje qeumlndrimi neuml peumlrputhje me legjislacionin neuml fuqi peumlr teuml

huajt ccedil) azilkeumlrkuesit personat qeuml geumlzojneuml statusin e refugjatit dhe personat qeuml janeuml neuml proces

ankimi teuml vendimeve administrative dheose gjyqeumlsore peumlr refuzimin e aplikimit peumlr azil ose

revokimin e vendimit teuml statusit teuml refugjatitrdquo Ndryshe dhe nga ligji 772014 qeuml amendonte

Ligjin 10 0392008 ligji i ri peumlrmend neuml meumlnyre specifike dhe kategorineuml e refugjateumlve22

V PEumlRFUNDIME DHE REKOMANDIME

Mbetet me reumlndeumlsi fakti qeuml kuadri ligjor mbi migracionin neuml Shqipeumlri eumlshteuml peumlrditeumlsuar dhe

peumlrmireumlsuar me qeumlllim pareumlsor respektimin e teuml drejtave dhe lirive teuml migranteumlve qofshin teuml

rregullt apo teuml parregullt Ndeumlrkoheuml zbatimi i keumltij kuadri mbetet akoma problematik pasi ka

mangeumlsi sa i peumlrket institucioneve dhe mekanizmave teuml nevojshme peumlr zbatimin ploteuml teuml tyre qeuml

duhen ngritur neuml vazhdimeumlsi apo peumlrmireumlsuar ato qeuml janeuml sot Miratimi i njeuml Strategjie Kombeumltare

peumlr Migracionin mbetet njeuml nga masat qeuml shteti shqiptar duhet teuml ndeumlrmarreuml pasi edhe pse e

konsideruar si prioritet duket qeuml deri meuml tani nuk eumlshteuml realizuar Neuml keumlteuml drejtim Strategjia eumlshteuml

rekomanduar si thelbeumlsore dhe mjaft e reumlndeumlsishme si nga Avokati i Popullit i Shqipeumlriseuml ashtu

edhe nga tre raportet e fundit teuml Komisioni Europian peumlr Shqipeumlrineuml Neuml 2015 Raporti i KE

theksoi qeuml ldquoMungesa e njeuml Strategjie kombeumltare ndeumlrsektorale peumlr migracionin mbetet njeuml

problem shqeteumlsues peumlr keumlteuml fusheumlrdquo Me tone shqeteumlsuese shprehet dhe Raporti i KE peumlr 2016 ldquo

Mungesa e njeuml strategjie kombeumltare peumlr migracionin qeuml nga viti 2010 eumlshteuml njeuml ccedileumlshtje

shqeteumlsueserdquo Raporti i fundit i KE ai i vitit 2018 vendos ndeumlr teuml tjera dhe njeuml afat peumlr shtetin

shqiptar peumlr realizimin e strategjiseuml teka thekson nevojeumln dhe reumlndeumlsineuml qeuml ajo ka ldquo Qeveriseuml i

mungon njeuml strategji e ploteuml dhe gjitheumlpeumlrfshireumlse peumlr migracionin Strategjiteuml kombeumltare ajo

peumlr migracionin dhe ajo peumlr riintegrimin e qytetareumlve shqiptareuml teuml kthyer kaneuml peumlrfunduar

respektivisht neuml vitin 2010 dhe 2015 Ministria e Brendshme ka filluar puneumln peumlr njeuml strategji teuml

re ndeumlrsektorale e cila duhet teuml miratohet neuml 3-mujorin e fundit teuml vitit 2018rdquo23

22

Ligji Nr 1112017 ldquoPeumlr Ndihmeumln Juridike teuml Garantuar nga Shtetirdquo httpswwwparlamentalwp-

contentuploads201712ligj-nr-111-dt-14122017pdf 23

Ibid fq 37

Page 7: SHTYLLA III TË DREJTAT E NJERIUT - lawjournal.allawjournal.al/sites/default/files/RJSH 6- SHTYLLA 3 - SHQIP.pdfparregullt, në të gjithë dimensionet si: emigrimi dhe imigrimi, procedurat

7

Ka raste ku njeuml shtet aneumltar e ka deumlrguar njeuml azilkeumlrkues neuml njeuml tjeteumlr shtet aneumltar neuml kuadeumlr teuml

Rregullores seuml Dublinit ( psh Belgjika neuml Greqi Holanda neuml Itali Austria neuml Hungari etj) dhe

azilkeumlrkuesit e prekur nga kjo gjeuml e kaneuml ccediluar ccedileumlshtjen e tyre neuml GjEDNj GjEDNj ka gjetur keumlto

vende fajtore peumlr shkeljen e nenit 3 edhe pse ato neuml fakt po zbatonin Rregulloren e Dublinit duke

kthyer mbrapsht ateuml azilkeumlrkues qeuml keumlrkeseumln e pareuml e ka beumlreuml neuml njeuml shtet tjeteumlr aneumltar Neuml rastin

MSS kundeumlr Belgjikeumls dhe Greqiseuml14

GjEDNj ka argumentuar se ldquoautoritetet belge duhet teuml

informoheshin mbi problematikat neuml procedurat e azilit teuml Greqiseuml Belgjika ka vazhduar meuml

vendosjen e urdhrit teuml deumlbimit dhe zbatimin e tij pa marreuml meuml pareuml njeuml garanci nga autoritetet

greke Autoritetet belge nuk duhet thjesht ta merrnin teuml mireumlqeneuml qeuml aplikanti do teuml trajtohej

konform standardeve teuml KEDNj neuml Greqi ato nga ana tjeteumlr duhet trsquoi kishin verifikuar se si

autoritetet greke po zbatonin realisht ligjin dhe procedurat e azilit Keumlshtu pra ka njeuml shkelje teuml

Nenit 3 teuml KEDNj nga Belgjika

Sa i peumlrket Greqiseuml Gjykata vlereumlson se ka njeuml shkelje teuml Nenit 13 neuml kombinim me Nenin 3 teuml

Konventeumls peumlr shkaka teuml mangeumlsive teuml autoriteteve greke neuml shqyrtimin e aplikimit peumlr azil dhe

rrezikut me teuml cilin aplikanti u peumlrball peumlr deumlrgimin e tij neuml vendin e origjineumls Sa i peumlrket nenit

3 Greqia ka shkelur keumlteuml nen dy hereuml njeuml hereuml peumlr shkak teuml kushteve teuml deumlnimit dhe kushteve teuml

jeteseumls neuml Greqirdquo

Sipas nenit 3 zhvendosja e njeuml azilkeumlrkuesi nga njeuml shtet aneumltar i BE-seuml neuml njeuml tjeteumlr bazuar neuml

Rregulloren e Dublinit nuk eumlshteuml i lejuar neuml rastet kur a) kushtet e vendit teuml propozuar peumlr teuml

zhvendosur azilkeumlrkuesin nuk ofrojneuml trajtim dinjitoz pra janeuml teuml papeumlrshtatshme peumlr jeteseuml

normale b) ekziston njeuml rrezik real qeuml azilkeumlrkuesi mund teuml deumlbohet meuml tej drejt vendit teuml tijsaj

teuml origjineumls

IV KUADRI LIGJOR SHQIPTAR DHE HARMONIZIMI ME ACQUIS E BE

DHE KEDNJ

Teuml drejtat e teuml huajve neuml legjislacionin shqiptar pikeuml seuml pari janeuml sanksionuar nga Kushtetuta e

Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml neuml Nenin 16 teuml saj ajo parashikon se ldquoTeuml drejtat e liriteuml themelore si

dhe detyrimet e parashikuara neuml Kushtetuteuml peumlr shtetasit shqiptareuml vlejneuml njeumllloj edhe peumlr teuml

huajt e peumlr personat pa shteteumlsi neuml territorin e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml me peumlrjashtim teuml rasteve

kur Kushtetuta e lidh neuml meumlnyreuml teuml posaccedilme me shteteumlsineuml shqiptare ushtrimin e teuml drejtave e teuml

lirive teuml caktuarardquo15

Peumlr meuml tepeumlr sipas Raportit teuml Komisionit Europian peumlr vitin 2018 mbi Kapitullin 24 Drejteumlsi

Liri Siguri thuhet se ldquoShqipeumlria eumlshteuml aneumltareuml e Konventeumls seuml Gjeneveumls neuml 1961 dhe neuml 2014

miratoi ligjin e ri peumlr azilin i cili harmonizon kuadrin ligjor shqiptar me Acquis e BE Gjithsesi

duke qeneuml qeuml disa Direktiva teuml BE janeuml peumlrditeumlsuar seuml fundmi disa ccedileumlshtje kaneuml peumlrseumlri nevojeuml teuml

14

MSS k Belgjikeumls dhe Greqiseuml [GC] 3069609 KEDNJ 2011 httpshudocechrcoeinteng-

press22itemid22[22003-3407679-382437822] 15

Kushtetuta e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml miratuar nga Referendumi i 22 Neumlntorit 1998 dhe ndryshuar meuml 12 Janae

20017

8

adresohen siccedil janeuml ato qeuml lidhen meuml procedurat dhe garanciteuml Veccedilaneumlrisht Shqipeumlria i duhet tu

sigurojeuml azilkeumlrkuesve teuml drejteumln e asistenceumls seuml rregull dhe shtetasit nga vendet e treta duhet teuml

informohen mbi teuml drejtat e tyre dhe procedurat e azilitrdquo dhe ldquo Udheumlzimet qeuml rregullojneuml

procesin e pre-secreening deumlnimin kthimin apo ripranimin duhet ri-pareuml qeuml teuml jeteuml neuml peumlrputhje

me standardet ndeumlrkombeumltare Versioni i ri-pareuml duhet gjithashtu teuml peumlrfshijeuml procedurat e masat

mbrojteumlse peumlr teuml gjitha kategoriteuml e personave vulnerabeumll Keumlto rregulla duhet teuml peumlrputhen dhe

me peumlrmbajtjen e Ligjit teuml Ri peumlr Mbrojtjen e Feumlmijeumls dhe teuml peumlrshtatet neuml meumlnyreuml specifike dhe

teuml drejtpeumlrdrejteuml me parimin e mos-kthimit dhe me teuml drejteumln peumlr gjuheumlnrdquo16

Ndeumlr teuml tjera raporti

thekson se ldquoKuadri ligjor eumlshteuml peumlrgjitheumlsisht neuml linjeuml me acquisrdquo dhe se ldquoShqipeumlria eumlshteuml e

peumlrgatitur neuml njeuml fareuml niveli peumlr zbatimin e Acquis dhe standardeve europiane neuml keumlteuml fusheumlrdquo

Raporti e vlereumlson si njeuml zhvillim pozitiv me njeuml fareuml progresi peumlrmireumlsimin e ldquokapaciteteve

institucionale neuml menaxhimin e kufijve azilin dhe lufteumln kundeumlr terrorizimit dhe dhuneumls

ekstreme Afteumlsia priteumlse peumlr valeumlt e migrimit teuml kombinuar eumlshteuml rriturrdquo17

Legjislacioni shqiptar mbi fusheumln e migracionit eumlshteuml miratuar dhe peumlrditeumlsuar vitet e fundit ku

dy nga ligjet meuml teuml reumlndeumlsishme mund teuml peumlrfshihen Ligji Nr 1082013 ldquoPeumlr teuml huajtrdquo dhe Ligji

Nr 1212014 ldquoMbi Azilin neuml Republikeumln e Shqipeumlriseumlrdquo Ligji Nr 1082013 eumlshteuml pjeseumlrisht i

peumlrafruar me disa nga Direktivat kryesore teuml BE-seuml neuml fusheumln e migracionit si (i) Direktiva

2008115KE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 16 dhjetor 2008 Mbi standardet dhe

procedurat e peumlrbashkeumlta neuml vendet aneumltare peumlr kthimin e shtetasve teuml vendeve teuml treta me

qeumlndrim teuml parregullt (ii) Direktiva e Keumlshillit 200481KE dateuml 29 prill 2004 Mbi lejet e

qeumlndrimit teuml leumlshuara shtetasve teuml vendeve teuml treta qeuml janeuml viktima teuml trafikimit teuml qenieve

njereumlzore ose qeuml kaneuml qeneuml subjekt i njeuml veprimi peumlr lehteumlsimin e imigracionit teuml paligjsheumlm teuml

cileumlt bashkeumlpunojneuml me autoritetet kompetente (iii) Direktiva e Keumlshillit 2004114KE dateuml

13 dhjetor 2004 Mbi kushtet e pranimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta peumlr qeumlllim studimi

programe teuml shkeumlmbimit peumlr nxeumlneumls trajnim pa pageseuml ose sheumlrbim vullnetar (iv) Direktiva e

Keumlshillit 2003109KE dateuml 25 neumlntor 2003 neuml lidhje me statusin e shtetasve teuml vendeve teuml treta

qeuml janeuml rezidenteuml afatgjateuml (v) Direktiva e Keumlshillit 200386KE dateuml 22 shtator 2003 Mbi teuml

drejteumln e bashkimit familjar

Neuml kuadeumlr teuml krizeumls seuml refugjateumlve dhe rritjes seuml numrit teuml tyre meuml 14 korrik 2016 u miratua

Ligji Nr 742016 ldquopeumlr disa ndryshime dhe shtesa ne Ligjin Nr 1082013 ldquoPeumlr teuml huajtrdquordquo Ky

ligj amendon ligjin peumlr teuml huajt duke synuar pikeuml seuml pari peumlrmireumlsimin neuml disa fusha lidhur me

trajtimin e teuml huajve neuml Shqipeumlri peumlrfshireuml dhe ata me lidhje etnike shqiptare si dhe regjimin e

vizave peumlr teuml huajt trajtimin e kategorive teuml teuml huajve teuml puneumlsuar apo teuml veteuml-puneumlsuar si dhe

masat e ndeumlrmarra neuml kuadeumlr teuml imigrimit teuml parregullt Ai eumlshteuml neuml peumlrputhje me disa nga

Direktivat (i) Direktiva 201466BE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 5 Maj 2014

mbi kushtet e hyrjes dhe teuml qeumlndrimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta neuml kuadeumlr teuml transferimit

16

Komisioni Europian Raporti peumlr Shqipeumlrineuml 2018 fq 38 17

Ibid fq 31

9

brenda ndeumlrmarrjes (ii) Direktiva 201436BE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 26

Shkurt 2014 mbi kushtet e hyrjes dhe teuml qeumlndrimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta peumlr qeumlllime

puneumlsimi si punonjeumls sezonal (iii) Direktiva 200950KE dateuml 25 maj 2009 mbi kushtet e

hyrjes dhe qeumlndrimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta me qeumlllim pune tepeumlr teuml kualifikuar (iv)

Direktiva 9671KE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 16 dhjetori 1996 neuml lidhje me

deumlrgimin me sheumlrbim teuml punonjeumlsve

Njeuml tjeteumlr ligj thelbeumlsor eumlshteuml Ligji Nr 1212014 ldquoPeumlr Azilin neuml Republikeumln e Shqipeumlriseumlrdquo i

cili dhe ky ka ndjekur rrugeumln e harmonizimit dhe peumlrputhjes me standardet e BE Keumlshtu ai eumlshteuml

pjeseumlrisht i harmonizuar me (i) Direktiveumln e Keumlshillit 200155KE dateuml 20 korrik 2001

Standardet minimale peumlr dheumlnien e mbrojtjes seuml peumlrkohshme neuml rastet e flukseve masive teuml

personave teuml shpeumlrngulur dhe mbi masat qeuml promovojneuml njeuml ekuilibeumlr peumlrpjekjesh ndeumlrmjet

shteteve aneumltare neuml pritjen e keumltyre personave dhe peumlrballimin e pasojave (ii) Direktiveumln e

Keumlshillit 20039KE dateuml 27 janar 2003 Peumlr peumlrcaktimin e standardeve minimale peumlr pritjen e

azilkeumlrkuesve (iii) Direktiveumln e Keumlshillit 200386 KE dateuml 22 shtator 2003 Mbi teuml drejteumln e

bashkimit familjar (iv) Direktiveumln e Keumlshillit 200585KE dateuml 1 dhjetor 2005 Peumlr

peumlrcaktimin e standardeve minimale teuml procedurave neuml shtetet aneumltare peumlr dheumlnien dhe heqjen e

statusit teuml refugjatit Direktiveumln 201195BE e Parlamentit Europian dhe teuml Keumlshillit dateuml 13

dhjetor 2011 Standardet peumlr cileumlsimin e shtetasve teuml vendeve teuml treta ose personave pa shteteumlsi si

peumlrfitues teuml mbrojtjes ndeumlrkombeumltare peumlr njeuml status uniform peumlr refugjateumlt dhe peumlr personat e

pranuesheumlm peumlr mbrojtje ploteumlsuese dhe peumlrmbajtja e mbrojtjes seuml dheumlneuml

Ligji shqiptar mbi azilin siccedil theksohet neuml Nenin 3 teuml tij ka teuml njeumljteumln peumlrkufizim teuml termit

ldquorefugjatrdquo si dhe ai i vendosur nga Konventa e 1951 Eumlshteuml neni 4 i keumltij ligji ai qeuml i garanton teuml

drejteumln peumlr azil gjithkujt qeuml ka karakteristikat e njeuml refugjati Nga ana tjeteumlr neuml kuadrin e

legjislacionit teuml BE statusi i refugjatit i njihet veteumlm personave qeuml vijneuml nga vendet e treta (jashteuml

BE-seuml) apo atyre pa shteteumlsi duke peumlrjashtuar keumlshtu nga kjo e drejteuml qytetareumlt e Bashkimit

Europian Ky eumlshteuml njeuml ndryshim thelbeumlsor mes peumlrkufizimit qeuml BE ka peumlr ldquorefugjatrdquo dhe ajo e

peumlrcaktuar nga Neni 1 (2) i Konventeumls seuml 1951

Ka njeuml dallim gjithashtu mes statusit teuml refugjatit dhe azilkeumlrkuesit Sipas ligjit mbi azilin neuml

Shqipeumlri peumlrcaktohet si azilkeumlrkues ldquoccedildo i huaj apo person pa shteteumlsi qeuml shpreh neuml ccedilfareumldolloj

meumlnyre se nuk deumlshiron teuml kthehet neuml vendin e tij si dhe ccedildo i huaj apo person pa shteteumlsi qeuml ka

paraqitur njeuml aplikim peumlr azil neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml peumlr teuml cilin nuk eumlshteuml marreuml ende njeuml

vendim peumlrfundimtarrdquo18

Parimi i mos-kthimit eumlshteuml sanksionuar neuml Nenin 6 teuml Ligjit 1212014 dhe eumlshteuml neuml peumlrputhje me

Konventeumln e 1951 teuml OKB dhe me Acquis e BE Theumlneuml kjo edhe Neni 6 i Ligjit peumlr Azilin eumlshteuml i

ngjasheumlm me Nenin 33 teuml Konventeumls seuml 1951 apo dhe me Nenet 17 dhe 21 teuml Direktiveumls seuml Kualifikimit

18

Ligji peumlr Azilin neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml (Ligji 1212014) Neni 3 pika ccedil

10

teuml BE-seuml teuml cilat nuk ndalojneuml neuml meumlnyreuml absolute moskthimin duke lejuar zhvendosjen e njeuml refugjati

neuml situata apo rrethana teuml jashteumlzakonshme ndash si neuml raste kur personi neuml fjaleuml konsiderohet si njeuml rrezik

serioz peumlr sigurineuml e shtetit priteumls apodhe komunitetin Neni 3 i ligjit shqiptar parashikon disa raste ku

parimi i moskthimit duhet teuml zbatohet dhe teuml tjera kur mund teuml lejohet moszbatimi Keumlshtu Neni 6

peumlrmend si raste teuml veccedilanta teuml kthimit teuml njeuml azilkeumlrkuesi neumlse a) ka arsye teuml bazuara e teuml arsyetuara neuml

vendim peumlr ta konsideruar si njeuml rrezik peumlr sigurineuml kombeumltare teuml Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml b) eumlshteuml

deumlnuar me vendim teuml formeumls seuml prereuml peumlr njeuml krim qeuml deumlnohet minimalisht me 7 vjet burgim i cili peumlrbeumln

njeuml rrezik peumlr rendin dhe sigurineuml e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml

Kjo nga ana tjeteumlr eumlshteuml neuml kundeumlrshtim me Nenin 2 (e Drejta peumlr Jeteumln) dhe nenin 3 ( Ndalim i

Tortureumls) teuml KEDNj e cila pavareumlsisht profilit si person me rrezikshmeumlri teuml larteuml e ndalon neuml

terma absoluteuml zhvendosjen e tij neumlse besohet se ky person mund teuml jeteuml viktimeuml e tortureumls

trajtimit ccedilnjereumlzor dhe degradues apo deumlnimeve neuml shtetin ku do teuml deumlrgohet Pra sipas KEDNj

pavareumlsisht profilit teuml azilkeumlrkuesit dhe ccedilfareuml mund teuml keteuml beumlreuml ai para dhe gjateuml qeumlndrimit neuml

vendin priteumls ky vend nuk mund ta largoj apo ta deumlboj ateuml neuml njeuml vend tjeteumlr priteumls ku ka baza

reale teuml besohet qeuml jeta e keumltij azilkeumlrkuesi mund teuml jeteuml neuml rrezik apo mund teuml bjereuml viktimeuml e

trajtimeve ccedilnjereumlzore E reumlndeumlsishme peumlr tu theksuar eumlshteuml qeuml njeuml azilkeumlrkues me aneuml teuml keumltyre

neneve siguron mbrojtje sa i peumlrket mos-kthimit por jo ndonjeuml status teuml caktuar apo benefite teuml

tjera Edhe pse neni 6 i ligjit peumlr Azilin neuml Shqipeumlri nuk eumlshteuml neuml peumlrputhje meuml nenet e KEDNj ai

vazhdon teuml jeteuml me njeuml linjeuml me Direktiveumln e BE peumlr Kualifikimin dhe Konventeumln e 1951 teuml cilat

siccedil u tha nuk e ndalojneuml neuml meumlnyreuml absolute deumlbimin apo kthimin

Meuml 4 maj 2016 u miratua VKM Nr 332 Peumlr Organizimin dhe Funksionimin e Qendreumls

Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit neuml Shqipeumlri Ligji vendos qeuml qendrat e pritjes duhet teuml

mundeumlsojneuml peumlr azilkeumlrkuesit teuml pakteumln kushtet minimale teuml jeteseumls si akomodimi ushqimi

sigurimi sheumlndeteumlsor higjiena peumlrkthyesit ndihmeumln ligjore falas dhe konsultat psikologjike si

dhe peumlrcakton qeuml azilkeumlrkuesi ka teuml drejteumln teuml qeumlndroj neuml territorin e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml

deri neuml dheumlnien e vendimit final nga autoritetet peumlrkateumlse Neuml rastet ku keumlrkesa peumlr azil i eumlshteuml

refuzuar njeuml azilkeumlrkuesi ky i fundit ka teuml drejteuml teuml qeumlndrojeuml neuml qendeumlr neumlse e apelon vendimin19

Siccedil peumlrcaktohet dhe neuml nenin 30 pika 2(b) teuml ligjit 1212014 ldquoAzilkeumlrkuesit i garantohet e drejta

e strehimit e ushqimit e kujdesit sheumlndeteumlsor dhe sheumlrbimeve teuml tjera publike peumlr nevoja

ngushteumlsisht vetjake teuml ofruara neuml qendreumln kombeumltare priteumlse peumlr azilkeumlrkuesitrdquo Keumlto sheumlrbime

janeuml teuml njeumljta me ato qeuml gjenden teuml listuara dhe neuml DKP e BE Neni 32 i liston keumlto sheumlrbime ku

parashikohet qeuml qendra neuml bashkeumlpunim me institucione teuml tjera apo organizata duhet teuml

mundeumlsoj sheumlrbime edukative dhe ndihmeuml ligjore falas peumlr teuml gjitheuml azilkeumlrkuesit qeuml ndodhen neuml

qendeumlr

Neuml Shqipeumlri ka veteumlm njeuml Qendeumlr Priteumlse peumlr azilkeumlrkuesit e vendosur neuml Babrru Bazuar

dhe neuml procedureumln e Drejtoriseuml seuml Azilit siccedil eumlshteuml parashikuar dhe nga Udheumlzimi Nr 611

ldquoPeumlr procedureumln dhe rregullat qeuml aplikohen nga autoriteti peumlrgjegjeumls kufitar peumlr deumlrgimin e

19

VKM Nr 332 Peumlr Organizimin dhe Funksionimin e Qendreumls Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit Neni 2

11

ccedileumlshtjeve teuml azilit tek autoriteti peumlrgjegjeumls peumlr azilin dhe refugjateumlt neumlse i huaji klasifikohet

si njeuml azilkeumlrkues Autoriteti peumlrgjegjeumls peumlr Kufirin dhe Migracionin neuml fund teuml procedureumls duhet

ta deumlrgoj personin neuml fjaleuml neuml Qendreumln Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit20

Raporti i KE peumlr

2018 vlereumlson ldquoGjateuml periudheumls seuml raportimit Shqipeumlria i ka rritur dhe fuqizuar kapacitetet e

saj priteumlse peumlr azilkeumlrkuesit si neuml zonat kufitare ashtu dhe neuml Tiraneuml Qendra Kombeumltare Priteumlse

neuml Tiraneuml (Babrru) eumlshteuml rinovuar Shqipeumlria ka veteumlm njeuml qendeumlr priteumlse peumlr migranteumlt e

parregullt neuml Karrec meuml njeuml kapacitet prej 150 vetash Peumlrmireumlsime teuml shumta janeuml beumlreuml peumlr teuml

mundeumlsuar qeuml ambientet teuml jeneuml neuml standardet e nevojshme Gjithsesi vazhdon teuml jeteuml

problematike fakti qeuml nuk ka njeuml ambient peumlr teuml miturit e pashoqeumlruarrdquo21

Neni 3 i KEDNj eumlshteuml i reumlndeumlsisheumlm edhe peumlr vlereumlsimin e kushteve teuml qeumlndrimit teuml

azilkeumlrkuesve apo refugjateumlve Siccedil u peumlrmend dhe meuml sipeumlr ka pasur raste sidomos kundeumlr

Greqiseuml neuml lidhje me keumlto kushte ku personat janeuml ankuar duke vlereumlsuar kushtet atje teuml

renda dhe teuml papeumlrshtatshme peumlr njeuml jeteseuml normale Neni 3 i KEDNj e vlereumlson si keqtrajtim

neumlse kushtet minimale teuml parashikuara neuml ligj nuk ofrohen neuml keumlto vende

Neuml rastin shqiptar gjateuml 2012-2014 janeuml miratuar dhe disa vendime peumlr zbatim meuml teuml suksessheumlm

dhe efektiv teuml legjislacionit si

i VKM Nr 513 dateuml 13062013 ldquoMbi peumlrcaktimin e kritereve procedurave dhe

dokumentacionit peumlr hyrjen qeumlndrimin dhe trajtimin e teuml huajve neuml Republikeumln e Shqipeumlriseumlrdquo

ii VKM Nr 265 dateuml 752014 ldquoPeumlr peumlrjashtimin nga detyrimi peumlr pajisje me leje pune dhe

certifikateuml regjistrimi neuml puneuml peumlr shtetasit e Republikeumls seuml Kosoveumls dhe shtetasit e Republikeumls seuml

Serbiseuml teuml peumlrkateumlsiseuml etnike shqiptare

iii VKM Nr 76 77 70 69 68 67 66 85 84 83 82 81 80 79 78 74 dhe 75 dateuml

12022014 ldquoPeumlr peumlrcaktimin e kritereve teuml dokumentacionit e teuml procedureumls peumlr pajisjen

refuzimin ripeumlrteumlritjen dhe anulimin e lejes seuml puneumlsrdquo duke peumlrfshireuml teuml gjitha format e

puneumlsimit

Njeuml nga ndryshimet e reumlndeumlsishme dhe pozitive lidhet me uljen e afatit teuml nevojsheumlm qeuml i duhet

autoriteteve shteteumlrore peumlr teuml marreuml vendimin pas marrjes seuml ankimitkeumlrkeseumls peumlr apel nga i huaji

nga 60 diteuml eumlshteuml beumlreuml neuml 30 diteuml Peumlr meuml tepeumlr keumlrkesa peumlr apelim tashmeuml drejtohet direkt ndaj

institucioneve qeuml e kaneuml nxjerreuml vendimin Njeuml tjeteumlr ndryshim thelbeumlsor eumlshteuml dhe miratimi i

Ligjit teuml ri peumlr Sheumlrbimin Ligjor Falas Nr 111 miratuar neuml 2017 ku peumlrfshihen si peumlrfitues teuml

ndihmeumls ligjore falas edhe teuml huajt njeuml kategori kjo qeuml nuk ishte e parashikuar neuml ligjin e

meumlparsheumlm Nr 10 0392008 Neni 10 i Ligjit 1112017 ndeumlr teuml tjera peumlrcakton qeuml subjektet qeuml

peumlrfitojneuml nga ndihma juridike janeuml ldquob) shtetasit e huaj ose personat pa shteteumlsi teuml cileumlt

qeumlndrojneuml neuml territorin e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml peumlr njeuml periudheuml teuml peumlrkohshme ose teuml

20

Qeveria e Shqipeumlriseuml Kontributi i shtetit shqiptar ndash Raporti Vjetor i Komisionit Europian 2016 ndash Inputi I peumlr

periudheumln Shtator 2015 ndash Maj 2016 21

Komisioni Europian Raporti peumlr Shqipeumlrineuml 2018 fq 38

12

peumlrhershme dhe janeuml teuml pajisur me leje qeumlndrimi neuml peumlrputhje me legjislacionin neuml fuqi peumlr teuml

huajt ccedil) azilkeumlrkuesit personat qeuml geumlzojneuml statusin e refugjatit dhe personat qeuml janeuml neuml proces

ankimi teuml vendimeve administrative dheose gjyqeumlsore peumlr refuzimin e aplikimit peumlr azil ose

revokimin e vendimit teuml statusit teuml refugjatitrdquo Ndryshe dhe nga ligji 772014 qeuml amendonte

Ligjin 10 0392008 ligji i ri peumlrmend neuml meumlnyre specifike dhe kategorineuml e refugjateumlve22

V PEumlRFUNDIME DHE REKOMANDIME

Mbetet me reumlndeumlsi fakti qeuml kuadri ligjor mbi migracionin neuml Shqipeumlri eumlshteuml peumlrditeumlsuar dhe

peumlrmireumlsuar me qeumlllim pareumlsor respektimin e teuml drejtave dhe lirive teuml migranteumlve qofshin teuml

rregullt apo teuml parregullt Ndeumlrkoheuml zbatimi i keumltij kuadri mbetet akoma problematik pasi ka

mangeumlsi sa i peumlrket institucioneve dhe mekanizmave teuml nevojshme peumlr zbatimin ploteuml teuml tyre qeuml

duhen ngritur neuml vazhdimeumlsi apo peumlrmireumlsuar ato qeuml janeuml sot Miratimi i njeuml Strategjie Kombeumltare

peumlr Migracionin mbetet njeuml nga masat qeuml shteti shqiptar duhet teuml ndeumlrmarreuml pasi edhe pse e

konsideruar si prioritet duket qeuml deri meuml tani nuk eumlshteuml realizuar Neuml keumlteuml drejtim Strategjia eumlshteuml

rekomanduar si thelbeumlsore dhe mjaft e reumlndeumlsishme si nga Avokati i Popullit i Shqipeumlriseuml ashtu

edhe nga tre raportet e fundit teuml Komisioni Europian peumlr Shqipeumlrineuml Neuml 2015 Raporti i KE

theksoi qeuml ldquoMungesa e njeuml Strategjie kombeumltare ndeumlrsektorale peumlr migracionin mbetet njeuml

problem shqeteumlsues peumlr keumlteuml fusheumlrdquo Me tone shqeteumlsuese shprehet dhe Raporti i KE peumlr 2016 ldquo

Mungesa e njeuml strategjie kombeumltare peumlr migracionin qeuml nga viti 2010 eumlshteuml njeuml ccedileumlshtje

shqeteumlsueserdquo Raporti i fundit i KE ai i vitit 2018 vendos ndeumlr teuml tjera dhe njeuml afat peumlr shtetin

shqiptar peumlr realizimin e strategjiseuml teka thekson nevojeumln dhe reumlndeumlsineuml qeuml ajo ka ldquo Qeveriseuml i

mungon njeuml strategji e ploteuml dhe gjitheumlpeumlrfshireumlse peumlr migracionin Strategjiteuml kombeumltare ajo

peumlr migracionin dhe ajo peumlr riintegrimin e qytetareumlve shqiptareuml teuml kthyer kaneuml peumlrfunduar

respektivisht neuml vitin 2010 dhe 2015 Ministria e Brendshme ka filluar puneumln peumlr njeuml strategji teuml

re ndeumlrsektorale e cila duhet teuml miratohet neuml 3-mujorin e fundit teuml vitit 2018rdquo23

22

Ligji Nr 1112017 ldquoPeumlr Ndihmeumln Juridike teuml Garantuar nga Shtetirdquo httpswwwparlamentalwp-

contentuploads201712ligj-nr-111-dt-14122017pdf 23

Ibid fq 37

Page 8: SHTYLLA III TË DREJTAT E NJERIUT - lawjournal.allawjournal.al/sites/default/files/RJSH 6- SHTYLLA 3 - SHQIP.pdfparregullt, në të gjithë dimensionet si: emigrimi dhe imigrimi, procedurat

8

adresohen siccedil janeuml ato qeuml lidhen meuml procedurat dhe garanciteuml Veccedilaneumlrisht Shqipeumlria i duhet tu

sigurojeuml azilkeumlrkuesve teuml drejteumln e asistenceumls seuml rregull dhe shtetasit nga vendet e treta duhet teuml

informohen mbi teuml drejtat e tyre dhe procedurat e azilitrdquo dhe ldquo Udheumlzimet qeuml rregullojneuml

procesin e pre-secreening deumlnimin kthimin apo ripranimin duhet ri-pareuml qeuml teuml jeteuml neuml peumlrputhje

me standardet ndeumlrkombeumltare Versioni i ri-pareuml duhet gjithashtu teuml peumlrfshijeuml procedurat e masat

mbrojteumlse peumlr teuml gjitha kategoriteuml e personave vulnerabeumll Keumlto rregulla duhet teuml peumlrputhen dhe

me peumlrmbajtjen e Ligjit teuml Ri peumlr Mbrojtjen e Feumlmijeumls dhe teuml peumlrshtatet neuml meumlnyreuml specifike dhe

teuml drejtpeumlrdrejteuml me parimin e mos-kthimit dhe me teuml drejteumln peumlr gjuheumlnrdquo16

Ndeumlr teuml tjera raporti

thekson se ldquoKuadri ligjor eumlshteuml peumlrgjitheumlsisht neuml linjeuml me acquisrdquo dhe se ldquoShqipeumlria eumlshteuml e

peumlrgatitur neuml njeuml fareuml niveli peumlr zbatimin e Acquis dhe standardeve europiane neuml keumlteuml fusheumlrdquo

Raporti e vlereumlson si njeuml zhvillim pozitiv me njeuml fareuml progresi peumlrmireumlsimin e ldquokapaciteteve

institucionale neuml menaxhimin e kufijve azilin dhe lufteumln kundeumlr terrorizimit dhe dhuneumls

ekstreme Afteumlsia priteumlse peumlr valeumlt e migrimit teuml kombinuar eumlshteuml rriturrdquo17

Legjislacioni shqiptar mbi fusheumln e migracionit eumlshteuml miratuar dhe peumlrditeumlsuar vitet e fundit ku

dy nga ligjet meuml teuml reumlndeumlsishme mund teuml peumlrfshihen Ligji Nr 1082013 ldquoPeumlr teuml huajtrdquo dhe Ligji

Nr 1212014 ldquoMbi Azilin neuml Republikeumln e Shqipeumlriseumlrdquo Ligji Nr 1082013 eumlshteuml pjeseumlrisht i

peumlrafruar me disa nga Direktivat kryesore teuml BE-seuml neuml fusheumln e migracionit si (i) Direktiva

2008115KE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 16 dhjetor 2008 Mbi standardet dhe

procedurat e peumlrbashkeumlta neuml vendet aneumltare peumlr kthimin e shtetasve teuml vendeve teuml treta me

qeumlndrim teuml parregullt (ii) Direktiva e Keumlshillit 200481KE dateuml 29 prill 2004 Mbi lejet e

qeumlndrimit teuml leumlshuara shtetasve teuml vendeve teuml treta qeuml janeuml viktima teuml trafikimit teuml qenieve

njereumlzore ose qeuml kaneuml qeneuml subjekt i njeuml veprimi peumlr lehteumlsimin e imigracionit teuml paligjsheumlm teuml

cileumlt bashkeumlpunojneuml me autoritetet kompetente (iii) Direktiva e Keumlshillit 2004114KE dateuml

13 dhjetor 2004 Mbi kushtet e pranimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta peumlr qeumlllim studimi

programe teuml shkeumlmbimit peumlr nxeumlneumls trajnim pa pageseuml ose sheumlrbim vullnetar (iv) Direktiva e

Keumlshillit 2003109KE dateuml 25 neumlntor 2003 neuml lidhje me statusin e shtetasve teuml vendeve teuml treta

qeuml janeuml rezidenteuml afatgjateuml (v) Direktiva e Keumlshillit 200386KE dateuml 22 shtator 2003 Mbi teuml

drejteumln e bashkimit familjar

Neuml kuadeumlr teuml krizeumls seuml refugjateumlve dhe rritjes seuml numrit teuml tyre meuml 14 korrik 2016 u miratua

Ligji Nr 742016 ldquopeumlr disa ndryshime dhe shtesa ne Ligjin Nr 1082013 ldquoPeumlr teuml huajtrdquordquo Ky

ligj amendon ligjin peumlr teuml huajt duke synuar pikeuml seuml pari peumlrmireumlsimin neuml disa fusha lidhur me

trajtimin e teuml huajve neuml Shqipeumlri peumlrfshireuml dhe ata me lidhje etnike shqiptare si dhe regjimin e

vizave peumlr teuml huajt trajtimin e kategorive teuml teuml huajve teuml puneumlsuar apo teuml veteuml-puneumlsuar si dhe

masat e ndeumlrmarra neuml kuadeumlr teuml imigrimit teuml parregullt Ai eumlshteuml neuml peumlrputhje me disa nga

Direktivat (i) Direktiva 201466BE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 5 Maj 2014

mbi kushtet e hyrjes dhe teuml qeumlndrimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta neuml kuadeumlr teuml transferimit

16

Komisioni Europian Raporti peumlr Shqipeumlrineuml 2018 fq 38 17

Ibid fq 31

9

brenda ndeumlrmarrjes (ii) Direktiva 201436BE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 26

Shkurt 2014 mbi kushtet e hyrjes dhe teuml qeumlndrimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta peumlr qeumlllime

puneumlsimi si punonjeumls sezonal (iii) Direktiva 200950KE dateuml 25 maj 2009 mbi kushtet e

hyrjes dhe qeumlndrimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta me qeumlllim pune tepeumlr teuml kualifikuar (iv)

Direktiva 9671KE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 16 dhjetori 1996 neuml lidhje me

deumlrgimin me sheumlrbim teuml punonjeumlsve

Njeuml tjeteumlr ligj thelbeumlsor eumlshteuml Ligji Nr 1212014 ldquoPeumlr Azilin neuml Republikeumln e Shqipeumlriseumlrdquo i

cili dhe ky ka ndjekur rrugeumln e harmonizimit dhe peumlrputhjes me standardet e BE Keumlshtu ai eumlshteuml

pjeseumlrisht i harmonizuar me (i) Direktiveumln e Keumlshillit 200155KE dateuml 20 korrik 2001

Standardet minimale peumlr dheumlnien e mbrojtjes seuml peumlrkohshme neuml rastet e flukseve masive teuml

personave teuml shpeumlrngulur dhe mbi masat qeuml promovojneuml njeuml ekuilibeumlr peumlrpjekjesh ndeumlrmjet

shteteve aneumltare neuml pritjen e keumltyre personave dhe peumlrballimin e pasojave (ii) Direktiveumln e

Keumlshillit 20039KE dateuml 27 janar 2003 Peumlr peumlrcaktimin e standardeve minimale peumlr pritjen e

azilkeumlrkuesve (iii) Direktiveumln e Keumlshillit 200386 KE dateuml 22 shtator 2003 Mbi teuml drejteumln e

bashkimit familjar (iv) Direktiveumln e Keumlshillit 200585KE dateuml 1 dhjetor 2005 Peumlr

peumlrcaktimin e standardeve minimale teuml procedurave neuml shtetet aneumltare peumlr dheumlnien dhe heqjen e

statusit teuml refugjatit Direktiveumln 201195BE e Parlamentit Europian dhe teuml Keumlshillit dateuml 13

dhjetor 2011 Standardet peumlr cileumlsimin e shtetasve teuml vendeve teuml treta ose personave pa shteteumlsi si

peumlrfitues teuml mbrojtjes ndeumlrkombeumltare peumlr njeuml status uniform peumlr refugjateumlt dhe peumlr personat e

pranuesheumlm peumlr mbrojtje ploteumlsuese dhe peumlrmbajtja e mbrojtjes seuml dheumlneuml

Ligji shqiptar mbi azilin siccedil theksohet neuml Nenin 3 teuml tij ka teuml njeumljteumln peumlrkufizim teuml termit

ldquorefugjatrdquo si dhe ai i vendosur nga Konventa e 1951 Eumlshteuml neni 4 i keumltij ligji ai qeuml i garanton teuml

drejteumln peumlr azil gjithkujt qeuml ka karakteristikat e njeuml refugjati Nga ana tjeteumlr neuml kuadrin e

legjislacionit teuml BE statusi i refugjatit i njihet veteumlm personave qeuml vijneuml nga vendet e treta (jashteuml

BE-seuml) apo atyre pa shteteumlsi duke peumlrjashtuar keumlshtu nga kjo e drejteuml qytetareumlt e Bashkimit

Europian Ky eumlshteuml njeuml ndryshim thelbeumlsor mes peumlrkufizimit qeuml BE ka peumlr ldquorefugjatrdquo dhe ajo e

peumlrcaktuar nga Neni 1 (2) i Konventeumls seuml 1951

Ka njeuml dallim gjithashtu mes statusit teuml refugjatit dhe azilkeumlrkuesit Sipas ligjit mbi azilin neuml

Shqipeumlri peumlrcaktohet si azilkeumlrkues ldquoccedildo i huaj apo person pa shteteumlsi qeuml shpreh neuml ccedilfareumldolloj

meumlnyre se nuk deumlshiron teuml kthehet neuml vendin e tij si dhe ccedildo i huaj apo person pa shteteumlsi qeuml ka

paraqitur njeuml aplikim peumlr azil neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml peumlr teuml cilin nuk eumlshteuml marreuml ende njeuml

vendim peumlrfundimtarrdquo18

Parimi i mos-kthimit eumlshteuml sanksionuar neuml Nenin 6 teuml Ligjit 1212014 dhe eumlshteuml neuml peumlrputhje me

Konventeumln e 1951 teuml OKB dhe me Acquis e BE Theumlneuml kjo edhe Neni 6 i Ligjit peumlr Azilin eumlshteuml i

ngjasheumlm me Nenin 33 teuml Konventeumls seuml 1951 apo dhe me Nenet 17 dhe 21 teuml Direktiveumls seuml Kualifikimit

18

Ligji peumlr Azilin neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml (Ligji 1212014) Neni 3 pika ccedil

10

teuml BE-seuml teuml cilat nuk ndalojneuml neuml meumlnyreuml absolute moskthimin duke lejuar zhvendosjen e njeuml refugjati

neuml situata apo rrethana teuml jashteumlzakonshme ndash si neuml raste kur personi neuml fjaleuml konsiderohet si njeuml rrezik

serioz peumlr sigurineuml e shtetit priteumls apodhe komunitetin Neni 3 i ligjit shqiptar parashikon disa raste ku

parimi i moskthimit duhet teuml zbatohet dhe teuml tjera kur mund teuml lejohet moszbatimi Keumlshtu Neni 6

peumlrmend si raste teuml veccedilanta teuml kthimit teuml njeuml azilkeumlrkuesi neumlse a) ka arsye teuml bazuara e teuml arsyetuara neuml

vendim peumlr ta konsideruar si njeuml rrezik peumlr sigurineuml kombeumltare teuml Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml b) eumlshteuml

deumlnuar me vendim teuml formeumls seuml prereuml peumlr njeuml krim qeuml deumlnohet minimalisht me 7 vjet burgim i cili peumlrbeumln

njeuml rrezik peumlr rendin dhe sigurineuml e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml

Kjo nga ana tjeteumlr eumlshteuml neuml kundeumlrshtim me Nenin 2 (e Drejta peumlr Jeteumln) dhe nenin 3 ( Ndalim i

Tortureumls) teuml KEDNj e cila pavareumlsisht profilit si person me rrezikshmeumlri teuml larteuml e ndalon neuml

terma absoluteuml zhvendosjen e tij neumlse besohet se ky person mund teuml jeteuml viktimeuml e tortureumls

trajtimit ccedilnjereumlzor dhe degradues apo deumlnimeve neuml shtetin ku do teuml deumlrgohet Pra sipas KEDNj

pavareumlsisht profilit teuml azilkeumlrkuesit dhe ccedilfareuml mund teuml keteuml beumlreuml ai para dhe gjateuml qeumlndrimit neuml

vendin priteumls ky vend nuk mund ta largoj apo ta deumlboj ateuml neuml njeuml vend tjeteumlr priteumls ku ka baza

reale teuml besohet qeuml jeta e keumltij azilkeumlrkuesi mund teuml jeteuml neuml rrezik apo mund teuml bjereuml viktimeuml e

trajtimeve ccedilnjereumlzore E reumlndeumlsishme peumlr tu theksuar eumlshteuml qeuml njeuml azilkeumlrkues me aneuml teuml keumltyre

neneve siguron mbrojtje sa i peumlrket mos-kthimit por jo ndonjeuml status teuml caktuar apo benefite teuml

tjera Edhe pse neni 6 i ligjit peumlr Azilin neuml Shqipeumlri nuk eumlshteuml neuml peumlrputhje meuml nenet e KEDNj ai

vazhdon teuml jeteuml me njeuml linjeuml me Direktiveumln e BE peumlr Kualifikimin dhe Konventeumln e 1951 teuml cilat

siccedil u tha nuk e ndalojneuml neuml meumlnyreuml absolute deumlbimin apo kthimin

Meuml 4 maj 2016 u miratua VKM Nr 332 Peumlr Organizimin dhe Funksionimin e Qendreumls

Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit neuml Shqipeumlri Ligji vendos qeuml qendrat e pritjes duhet teuml

mundeumlsojneuml peumlr azilkeumlrkuesit teuml pakteumln kushtet minimale teuml jeteseumls si akomodimi ushqimi

sigurimi sheumlndeteumlsor higjiena peumlrkthyesit ndihmeumln ligjore falas dhe konsultat psikologjike si

dhe peumlrcakton qeuml azilkeumlrkuesi ka teuml drejteumln teuml qeumlndroj neuml territorin e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml

deri neuml dheumlnien e vendimit final nga autoritetet peumlrkateumlse Neuml rastet ku keumlrkesa peumlr azil i eumlshteuml

refuzuar njeuml azilkeumlrkuesi ky i fundit ka teuml drejteuml teuml qeumlndrojeuml neuml qendeumlr neumlse e apelon vendimin19

Siccedil peumlrcaktohet dhe neuml nenin 30 pika 2(b) teuml ligjit 1212014 ldquoAzilkeumlrkuesit i garantohet e drejta

e strehimit e ushqimit e kujdesit sheumlndeteumlsor dhe sheumlrbimeve teuml tjera publike peumlr nevoja

ngushteumlsisht vetjake teuml ofruara neuml qendreumln kombeumltare priteumlse peumlr azilkeumlrkuesitrdquo Keumlto sheumlrbime

janeuml teuml njeumljta me ato qeuml gjenden teuml listuara dhe neuml DKP e BE Neni 32 i liston keumlto sheumlrbime ku

parashikohet qeuml qendra neuml bashkeumlpunim me institucione teuml tjera apo organizata duhet teuml

mundeumlsoj sheumlrbime edukative dhe ndihmeuml ligjore falas peumlr teuml gjitheuml azilkeumlrkuesit qeuml ndodhen neuml

qendeumlr

Neuml Shqipeumlri ka veteumlm njeuml Qendeumlr Priteumlse peumlr azilkeumlrkuesit e vendosur neuml Babrru Bazuar

dhe neuml procedureumln e Drejtoriseuml seuml Azilit siccedil eumlshteuml parashikuar dhe nga Udheumlzimi Nr 611

ldquoPeumlr procedureumln dhe rregullat qeuml aplikohen nga autoriteti peumlrgjegjeumls kufitar peumlr deumlrgimin e

19

VKM Nr 332 Peumlr Organizimin dhe Funksionimin e Qendreumls Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit Neni 2

11

ccedileumlshtjeve teuml azilit tek autoriteti peumlrgjegjeumls peumlr azilin dhe refugjateumlt neumlse i huaji klasifikohet

si njeuml azilkeumlrkues Autoriteti peumlrgjegjeumls peumlr Kufirin dhe Migracionin neuml fund teuml procedureumls duhet

ta deumlrgoj personin neuml fjaleuml neuml Qendreumln Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit20

Raporti i KE peumlr

2018 vlereumlson ldquoGjateuml periudheumls seuml raportimit Shqipeumlria i ka rritur dhe fuqizuar kapacitetet e

saj priteumlse peumlr azilkeumlrkuesit si neuml zonat kufitare ashtu dhe neuml Tiraneuml Qendra Kombeumltare Priteumlse

neuml Tiraneuml (Babrru) eumlshteuml rinovuar Shqipeumlria ka veteumlm njeuml qendeumlr priteumlse peumlr migranteumlt e

parregullt neuml Karrec meuml njeuml kapacitet prej 150 vetash Peumlrmireumlsime teuml shumta janeuml beumlreuml peumlr teuml

mundeumlsuar qeuml ambientet teuml jeneuml neuml standardet e nevojshme Gjithsesi vazhdon teuml jeteuml

problematike fakti qeuml nuk ka njeuml ambient peumlr teuml miturit e pashoqeumlruarrdquo21

Neni 3 i KEDNj eumlshteuml i reumlndeumlsisheumlm edhe peumlr vlereumlsimin e kushteve teuml qeumlndrimit teuml

azilkeumlrkuesve apo refugjateumlve Siccedil u peumlrmend dhe meuml sipeumlr ka pasur raste sidomos kundeumlr

Greqiseuml neuml lidhje me keumlto kushte ku personat janeuml ankuar duke vlereumlsuar kushtet atje teuml

renda dhe teuml papeumlrshtatshme peumlr njeuml jeteseuml normale Neni 3 i KEDNj e vlereumlson si keqtrajtim

neumlse kushtet minimale teuml parashikuara neuml ligj nuk ofrohen neuml keumlto vende

Neuml rastin shqiptar gjateuml 2012-2014 janeuml miratuar dhe disa vendime peumlr zbatim meuml teuml suksessheumlm

dhe efektiv teuml legjislacionit si

i VKM Nr 513 dateuml 13062013 ldquoMbi peumlrcaktimin e kritereve procedurave dhe

dokumentacionit peumlr hyrjen qeumlndrimin dhe trajtimin e teuml huajve neuml Republikeumln e Shqipeumlriseumlrdquo

ii VKM Nr 265 dateuml 752014 ldquoPeumlr peumlrjashtimin nga detyrimi peumlr pajisje me leje pune dhe

certifikateuml regjistrimi neuml puneuml peumlr shtetasit e Republikeumls seuml Kosoveumls dhe shtetasit e Republikeumls seuml

Serbiseuml teuml peumlrkateumlsiseuml etnike shqiptare

iii VKM Nr 76 77 70 69 68 67 66 85 84 83 82 81 80 79 78 74 dhe 75 dateuml

12022014 ldquoPeumlr peumlrcaktimin e kritereve teuml dokumentacionit e teuml procedureumls peumlr pajisjen

refuzimin ripeumlrteumlritjen dhe anulimin e lejes seuml puneumlsrdquo duke peumlrfshireuml teuml gjitha format e

puneumlsimit

Njeuml nga ndryshimet e reumlndeumlsishme dhe pozitive lidhet me uljen e afatit teuml nevojsheumlm qeuml i duhet

autoriteteve shteteumlrore peumlr teuml marreuml vendimin pas marrjes seuml ankimitkeumlrkeseumls peumlr apel nga i huaji

nga 60 diteuml eumlshteuml beumlreuml neuml 30 diteuml Peumlr meuml tepeumlr keumlrkesa peumlr apelim tashmeuml drejtohet direkt ndaj

institucioneve qeuml e kaneuml nxjerreuml vendimin Njeuml tjeteumlr ndryshim thelbeumlsor eumlshteuml dhe miratimi i

Ligjit teuml ri peumlr Sheumlrbimin Ligjor Falas Nr 111 miratuar neuml 2017 ku peumlrfshihen si peumlrfitues teuml

ndihmeumls ligjore falas edhe teuml huajt njeuml kategori kjo qeuml nuk ishte e parashikuar neuml ligjin e

meumlparsheumlm Nr 10 0392008 Neni 10 i Ligjit 1112017 ndeumlr teuml tjera peumlrcakton qeuml subjektet qeuml

peumlrfitojneuml nga ndihma juridike janeuml ldquob) shtetasit e huaj ose personat pa shteteumlsi teuml cileumlt

qeumlndrojneuml neuml territorin e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml peumlr njeuml periudheuml teuml peumlrkohshme ose teuml

20

Qeveria e Shqipeumlriseuml Kontributi i shtetit shqiptar ndash Raporti Vjetor i Komisionit Europian 2016 ndash Inputi I peumlr

periudheumln Shtator 2015 ndash Maj 2016 21

Komisioni Europian Raporti peumlr Shqipeumlrineuml 2018 fq 38

12

peumlrhershme dhe janeuml teuml pajisur me leje qeumlndrimi neuml peumlrputhje me legjislacionin neuml fuqi peumlr teuml

huajt ccedil) azilkeumlrkuesit personat qeuml geumlzojneuml statusin e refugjatit dhe personat qeuml janeuml neuml proces

ankimi teuml vendimeve administrative dheose gjyqeumlsore peumlr refuzimin e aplikimit peumlr azil ose

revokimin e vendimit teuml statusit teuml refugjatitrdquo Ndryshe dhe nga ligji 772014 qeuml amendonte

Ligjin 10 0392008 ligji i ri peumlrmend neuml meumlnyre specifike dhe kategorineuml e refugjateumlve22

V PEumlRFUNDIME DHE REKOMANDIME

Mbetet me reumlndeumlsi fakti qeuml kuadri ligjor mbi migracionin neuml Shqipeumlri eumlshteuml peumlrditeumlsuar dhe

peumlrmireumlsuar me qeumlllim pareumlsor respektimin e teuml drejtave dhe lirive teuml migranteumlve qofshin teuml

rregullt apo teuml parregullt Ndeumlrkoheuml zbatimi i keumltij kuadri mbetet akoma problematik pasi ka

mangeumlsi sa i peumlrket institucioneve dhe mekanizmave teuml nevojshme peumlr zbatimin ploteuml teuml tyre qeuml

duhen ngritur neuml vazhdimeumlsi apo peumlrmireumlsuar ato qeuml janeuml sot Miratimi i njeuml Strategjie Kombeumltare

peumlr Migracionin mbetet njeuml nga masat qeuml shteti shqiptar duhet teuml ndeumlrmarreuml pasi edhe pse e

konsideruar si prioritet duket qeuml deri meuml tani nuk eumlshteuml realizuar Neuml keumlteuml drejtim Strategjia eumlshteuml

rekomanduar si thelbeumlsore dhe mjaft e reumlndeumlsishme si nga Avokati i Popullit i Shqipeumlriseuml ashtu

edhe nga tre raportet e fundit teuml Komisioni Europian peumlr Shqipeumlrineuml Neuml 2015 Raporti i KE

theksoi qeuml ldquoMungesa e njeuml Strategjie kombeumltare ndeumlrsektorale peumlr migracionin mbetet njeuml

problem shqeteumlsues peumlr keumlteuml fusheumlrdquo Me tone shqeteumlsuese shprehet dhe Raporti i KE peumlr 2016 ldquo

Mungesa e njeuml strategjie kombeumltare peumlr migracionin qeuml nga viti 2010 eumlshteuml njeuml ccedileumlshtje

shqeteumlsueserdquo Raporti i fundit i KE ai i vitit 2018 vendos ndeumlr teuml tjera dhe njeuml afat peumlr shtetin

shqiptar peumlr realizimin e strategjiseuml teka thekson nevojeumln dhe reumlndeumlsineuml qeuml ajo ka ldquo Qeveriseuml i

mungon njeuml strategji e ploteuml dhe gjitheumlpeumlrfshireumlse peumlr migracionin Strategjiteuml kombeumltare ajo

peumlr migracionin dhe ajo peumlr riintegrimin e qytetareumlve shqiptareuml teuml kthyer kaneuml peumlrfunduar

respektivisht neuml vitin 2010 dhe 2015 Ministria e Brendshme ka filluar puneumln peumlr njeuml strategji teuml

re ndeumlrsektorale e cila duhet teuml miratohet neuml 3-mujorin e fundit teuml vitit 2018rdquo23

22

Ligji Nr 1112017 ldquoPeumlr Ndihmeumln Juridike teuml Garantuar nga Shtetirdquo httpswwwparlamentalwp-

contentuploads201712ligj-nr-111-dt-14122017pdf 23

Ibid fq 37

Page 9: SHTYLLA III TË DREJTAT E NJERIUT - lawjournal.allawjournal.al/sites/default/files/RJSH 6- SHTYLLA 3 - SHQIP.pdfparregullt, në të gjithë dimensionet si: emigrimi dhe imigrimi, procedurat

9

brenda ndeumlrmarrjes (ii) Direktiva 201436BE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 26

Shkurt 2014 mbi kushtet e hyrjes dhe teuml qeumlndrimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta peumlr qeumlllime

puneumlsimi si punonjeumls sezonal (iii) Direktiva 200950KE dateuml 25 maj 2009 mbi kushtet e

hyrjes dhe qeumlndrimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta me qeumlllim pune tepeumlr teuml kualifikuar (iv)

Direktiva 9671KE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 16 dhjetori 1996 neuml lidhje me

deumlrgimin me sheumlrbim teuml punonjeumlsve

Njeuml tjeteumlr ligj thelbeumlsor eumlshteuml Ligji Nr 1212014 ldquoPeumlr Azilin neuml Republikeumln e Shqipeumlriseumlrdquo i

cili dhe ky ka ndjekur rrugeumln e harmonizimit dhe peumlrputhjes me standardet e BE Keumlshtu ai eumlshteuml

pjeseumlrisht i harmonizuar me (i) Direktiveumln e Keumlshillit 200155KE dateuml 20 korrik 2001

Standardet minimale peumlr dheumlnien e mbrojtjes seuml peumlrkohshme neuml rastet e flukseve masive teuml

personave teuml shpeumlrngulur dhe mbi masat qeuml promovojneuml njeuml ekuilibeumlr peumlrpjekjesh ndeumlrmjet

shteteve aneumltare neuml pritjen e keumltyre personave dhe peumlrballimin e pasojave (ii) Direktiveumln e

Keumlshillit 20039KE dateuml 27 janar 2003 Peumlr peumlrcaktimin e standardeve minimale peumlr pritjen e

azilkeumlrkuesve (iii) Direktiveumln e Keumlshillit 200386 KE dateuml 22 shtator 2003 Mbi teuml drejteumln e

bashkimit familjar (iv) Direktiveumln e Keumlshillit 200585KE dateuml 1 dhjetor 2005 Peumlr

peumlrcaktimin e standardeve minimale teuml procedurave neuml shtetet aneumltare peumlr dheumlnien dhe heqjen e

statusit teuml refugjatit Direktiveumln 201195BE e Parlamentit Europian dhe teuml Keumlshillit dateuml 13

dhjetor 2011 Standardet peumlr cileumlsimin e shtetasve teuml vendeve teuml treta ose personave pa shteteumlsi si

peumlrfitues teuml mbrojtjes ndeumlrkombeumltare peumlr njeuml status uniform peumlr refugjateumlt dhe peumlr personat e

pranuesheumlm peumlr mbrojtje ploteumlsuese dhe peumlrmbajtja e mbrojtjes seuml dheumlneuml

Ligji shqiptar mbi azilin siccedil theksohet neuml Nenin 3 teuml tij ka teuml njeumljteumln peumlrkufizim teuml termit

ldquorefugjatrdquo si dhe ai i vendosur nga Konventa e 1951 Eumlshteuml neni 4 i keumltij ligji ai qeuml i garanton teuml

drejteumln peumlr azil gjithkujt qeuml ka karakteristikat e njeuml refugjati Nga ana tjeteumlr neuml kuadrin e

legjislacionit teuml BE statusi i refugjatit i njihet veteumlm personave qeuml vijneuml nga vendet e treta (jashteuml

BE-seuml) apo atyre pa shteteumlsi duke peumlrjashtuar keumlshtu nga kjo e drejteuml qytetareumlt e Bashkimit

Europian Ky eumlshteuml njeuml ndryshim thelbeumlsor mes peumlrkufizimit qeuml BE ka peumlr ldquorefugjatrdquo dhe ajo e

peumlrcaktuar nga Neni 1 (2) i Konventeumls seuml 1951

Ka njeuml dallim gjithashtu mes statusit teuml refugjatit dhe azilkeumlrkuesit Sipas ligjit mbi azilin neuml

Shqipeumlri peumlrcaktohet si azilkeumlrkues ldquoccedildo i huaj apo person pa shteteumlsi qeuml shpreh neuml ccedilfareumldolloj

meumlnyre se nuk deumlshiron teuml kthehet neuml vendin e tij si dhe ccedildo i huaj apo person pa shteteumlsi qeuml ka

paraqitur njeuml aplikim peumlr azil neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml peumlr teuml cilin nuk eumlshteuml marreuml ende njeuml

vendim peumlrfundimtarrdquo18

Parimi i mos-kthimit eumlshteuml sanksionuar neuml Nenin 6 teuml Ligjit 1212014 dhe eumlshteuml neuml peumlrputhje me

Konventeumln e 1951 teuml OKB dhe me Acquis e BE Theumlneuml kjo edhe Neni 6 i Ligjit peumlr Azilin eumlshteuml i

ngjasheumlm me Nenin 33 teuml Konventeumls seuml 1951 apo dhe me Nenet 17 dhe 21 teuml Direktiveumls seuml Kualifikimit

18

Ligji peumlr Azilin neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml (Ligji 1212014) Neni 3 pika ccedil

10

teuml BE-seuml teuml cilat nuk ndalojneuml neuml meumlnyreuml absolute moskthimin duke lejuar zhvendosjen e njeuml refugjati

neuml situata apo rrethana teuml jashteumlzakonshme ndash si neuml raste kur personi neuml fjaleuml konsiderohet si njeuml rrezik

serioz peumlr sigurineuml e shtetit priteumls apodhe komunitetin Neni 3 i ligjit shqiptar parashikon disa raste ku

parimi i moskthimit duhet teuml zbatohet dhe teuml tjera kur mund teuml lejohet moszbatimi Keumlshtu Neni 6

peumlrmend si raste teuml veccedilanta teuml kthimit teuml njeuml azilkeumlrkuesi neumlse a) ka arsye teuml bazuara e teuml arsyetuara neuml

vendim peumlr ta konsideruar si njeuml rrezik peumlr sigurineuml kombeumltare teuml Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml b) eumlshteuml

deumlnuar me vendim teuml formeumls seuml prereuml peumlr njeuml krim qeuml deumlnohet minimalisht me 7 vjet burgim i cili peumlrbeumln

njeuml rrezik peumlr rendin dhe sigurineuml e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml

Kjo nga ana tjeteumlr eumlshteuml neuml kundeumlrshtim me Nenin 2 (e Drejta peumlr Jeteumln) dhe nenin 3 ( Ndalim i

Tortureumls) teuml KEDNj e cila pavareumlsisht profilit si person me rrezikshmeumlri teuml larteuml e ndalon neuml

terma absoluteuml zhvendosjen e tij neumlse besohet se ky person mund teuml jeteuml viktimeuml e tortureumls

trajtimit ccedilnjereumlzor dhe degradues apo deumlnimeve neuml shtetin ku do teuml deumlrgohet Pra sipas KEDNj

pavareumlsisht profilit teuml azilkeumlrkuesit dhe ccedilfareuml mund teuml keteuml beumlreuml ai para dhe gjateuml qeumlndrimit neuml

vendin priteumls ky vend nuk mund ta largoj apo ta deumlboj ateuml neuml njeuml vend tjeteumlr priteumls ku ka baza

reale teuml besohet qeuml jeta e keumltij azilkeumlrkuesi mund teuml jeteuml neuml rrezik apo mund teuml bjereuml viktimeuml e

trajtimeve ccedilnjereumlzore E reumlndeumlsishme peumlr tu theksuar eumlshteuml qeuml njeuml azilkeumlrkues me aneuml teuml keumltyre

neneve siguron mbrojtje sa i peumlrket mos-kthimit por jo ndonjeuml status teuml caktuar apo benefite teuml

tjera Edhe pse neni 6 i ligjit peumlr Azilin neuml Shqipeumlri nuk eumlshteuml neuml peumlrputhje meuml nenet e KEDNj ai

vazhdon teuml jeteuml me njeuml linjeuml me Direktiveumln e BE peumlr Kualifikimin dhe Konventeumln e 1951 teuml cilat

siccedil u tha nuk e ndalojneuml neuml meumlnyreuml absolute deumlbimin apo kthimin

Meuml 4 maj 2016 u miratua VKM Nr 332 Peumlr Organizimin dhe Funksionimin e Qendreumls

Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit neuml Shqipeumlri Ligji vendos qeuml qendrat e pritjes duhet teuml

mundeumlsojneuml peumlr azilkeumlrkuesit teuml pakteumln kushtet minimale teuml jeteseumls si akomodimi ushqimi

sigurimi sheumlndeteumlsor higjiena peumlrkthyesit ndihmeumln ligjore falas dhe konsultat psikologjike si

dhe peumlrcakton qeuml azilkeumlrkuesi ka teuml drejteumln teuml qeumlndroj neuml territorin e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml

deri neuml dheumlnien e vendimit final nga autoritetet peumlrkateumlse Neuml rastet ku keumlrkesa peumlr azil i eumlshteuml

refuzuar njeuml azilkeumlrkuesi ky i fundit ka teuml drejteuml teuml qeumlndrojeuml neuml qendeumlr neumlse e apelon vendimin19

Siccedil peumlrcaktohet dhe neuml nenin 30 pika 2(b) teuml ligjit 1212014 ldquoAzilkeumlrkuesit i garantohet e drejta

e strehimit e ushqimit e kujdesit sheumlndeteumlsor dhe sheumlrbimeve teuml tjera publike peumlr nevoja

ngushteumlsisht vetjake teuml ofruara neuml qendreumln kombeumltare priteumlse peumlr azilkeumlrkuesitrdquo Keumlto sheumlrbime

janeuml teuml njeumljta me ato qeuml gjenden teuml listuara dhe neuml DKP e BE Neni 32 i liston keumlto sheumlrbime ku

parashikohet qeuml qendra neuml bashkeumlpunim me institucione teuml tjera apo organizata duhet teuml

mundeumlsoj sheumlrbime edukative dhe ndihmeuml ligjore falas peumlr teuml gjitheuml azilkeumlrkuesit qeuml ndodhen neuml

qendeumlr

Neuml Shqipeumlri ka veteumlm njeuml Qendeumlr Priteumlse peumlr azilkeumlrkuesit e vendosur neuml Babrru Bazuar

dhe neuml procedureumln e Drejtoriseuml seuml Azilit siccedil eumlshteuml parashikuar dhe nga Udheumlzimi Nr 611

ldquoPeumlr procedureumln dhe rregullat qeuml aplikohen nga autoriteti peumlrgjegjeumls kufitar peumlr deumlrgimin e

19

VKM Nr 332 Peumlr Organizimin dhe Funksionimin e Qendreumls Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit Neni 2

11

ccedileumlshtjeve teuml azilit tek autoriteti peumlrgjegjeumls peumlr azilin dhe refugjateumlt neumlse i huaji klasifikohet

si njeuml azilkeumlrkues Autoriteti peumlrgjegjeumls peumlr Kufirin dhe Migracionin neuml fund teuml procedureumls duhet

ta deumlrgoj personin neuml fjaleuml neuml Qendreumln Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit20

Raporti i KE peumlr

2018 vlereumlson ldquoGjateuml periudheumls seuml raportimit Shqipeumlria i ka rritur dhe fuqizuar kapacitetet e

saj priteumlse peumlr azilkeumlrkuesit si neuml zonat kufitare ashtu dhe neuml Tiraneuml Qendra Kombeumltare Priteumlse

neuml Tiraneuml (Babrru) eumlshteuml rinovuar Shqipeumlria ka veteumlm njeuml qendeumlr priteumlse peumlr migranteumlt e

parregullt neuml Karrec meuml njeuml kapacitet prej 150 vetash Peumlrmireumlsime teuml shumta janeuml beumlreuml peumlr teuml

mundeumlsuar qeuml ambientet teuml jeneuml neuml standardet e nevojshme Gjithsesi vazhdon teuml jeteuml

problematike fakti qeuml nuk ka njeuml ambient peumlr teuml miturit e pashoqeumlruarrdquo21

Neni 3 i KEDNj eumlshteuml i reumlndeumlsisheumlm edhe peumlr vlereumlsimin e kushteve teuml qeumlndrimit teuml

azilkeumlrkuesve apo refugjateumlve Siccedil u peumlrmend dhe meuml sipeumlr ka pasur raste sidomos kundeumlr

Greqiseuml neuml lidhje me keumlto kushte ku personat janeuml ankuar duke vlereumlsuar kushtet atje teuml

renda dhe teuml papeumlrshtatshme peumlr njeuml jeteseuml normale Neni 3 i KEDNj e vlereumlson si keqtrajtim

neumlse kushtet minimale teuml parashikuara neuml ligj nuk ofrohen neuml keumlto vende

Neuml rastin shqiptar gjateuml 2012-2014 janeuml miratuar dhe disa vendime peumlr zbatim meuml teuml suksessheumlm

dhe efektiv teuml legjislacionit si

i VKM Nr 513 dateuml 13062013 ldquoMbi peumlrcaktimin e kritereve procedurave dhe

dokumentacionit peumlr hyrjen qeumlndrimin dhe trajtimin e teuml huajve neuml Republikeumln e Shqipeumlriseumlrdquo

ii VKM Nr 265 dateuml 752014 ldquoPeumlr peumlrjashtimin nga detyrimi peumlr pajisje me leje pune dhe

certifikateuml regjistrimi neuml puneuml peumlr shtetasit e Republikeumls seuml Kosoveumls dhe shtetasit e Republikeumls seuml

Serbiseuml teuml peumlrkateumlsiseuml etnike shqiptare

iii VKM Nr 76 77 70 69 68 67 66 85 84 83 82 81 80 79 78 74 dhe 75 dateuml

12022014 ldquoPeumlr peumlrcaktimin e kritereve teuml dokumentacionit e teuml procedureumls peumlr pajisjen

refuzimin ripeumlrteumlritjen dhe anulimin e lejes seuml puneumlsrdquo duke peumlrfshireuml teuml gjitha format e

puneumlsimit

Njeuml nga ndryshimet e reumlndeumlsishme dhe pozitive lidhet me uljen e afatit teuml nevojsheumlm qeuml i duhet

autoriteteve shteteumlrore peumlr teuml marreuml vendimin pas marrjes seuml ankimitkeumlrkeseumls peumlr apel nga i huaji

nga 60 diteuml eumlshteuml beumlreuml neuml 30 diteuml Peumlr meuml tepeumlr keumlrkesa peumlr apelim tashmeuml drejtohet direkt ndaj

institucioneve qeuml e kaneuml nxjerreuml vendimin Njeuml tjeteumlr ndryshim thelbeumlsor eumlshteuml dhe miratimi i

Ligjit teuml ri peumlr Sheumlrbimin Ligjor Falas Nr 111 miratuar neuml 2017 ku peumlrfshihen si peumlrfitues teuml

ndihmeumls ligjore falas edhe teuml huajt njeuml kategori kjo qeuml nuk ishte e parashikuar neuml ligjin e

meumlparsheumlm Nr 10 0392008 Neni 10 i Ligjit 1112017 ndeumlr teuml tjera peumlrcakton qeuml subjektet qeuml

peumlrfitojneuml nga ndihma juridike janeuml ldquob) shtetasit e huaj ose personat pa shteteumlsi teuml cileumlt

qeumlndrojneuml neuml territorin e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml peumlr njeuml periudheuml teuml peumlrkohshme ose teuml

20

Qeveria e Shqipeumlriseuml Kontributi i shtetit shqiptar ndash Raporti Vjetor i Komisionit Europian 2016 ndash Inputi I peumlr

periudheumln Shtator 2015 ndash Maj 2016 21

Komisioni Europian Raporti peumlr Shqipeumlrineuml 2018 fq 38

12

peumlrhershme dhe janeuml teuml pajisur me leje qeumlndrimi neuml peumlrputhje me legjislacionin neuml fuqi peumlr teuml

huajt ccedil) azilkeumlrkuesit personat qeuml geumlzojneuml statusin e refugjatit dhe personat qeuml janeuml neuml proces

ankimi teuml vendimeve administrative dheose gjyqeumlsore peumlr refuzimin e aplikimit peumlr azil ose

revokimin e vendimit teuml statusit teuml refugjatitrdquo Ndryshe dhe nga ligji 772014 qeuml amendonte

Ligjin 10 0392008 ligji i ri peumlrmend neuml meumlnyre specifike dhe kategorineuml e refugjateumlve22

V PEumlRFUNDIME DHE REKOMANDIME

Mbetet me reumlndeumlsi fakti qeuml kuadri ligjor mbi migracionin neuml Shqipeumlri eumlshteuml peumlrditeumlsuar dhe

peumlrmireumlsuar me qeumlllim pareumlsor respektimin e teuml drejtave dhe lirive teuml migranteumlve qofshin teuml

rregullt apo teuml parregullt Ndeumlrkoheuml zbatimi i keumltij kuadri mbetet akoma problematik pasi ka

mangeumlsi sa i peumlrket institucioneve dhe mekanizmave teuml nevojshme peumlr zbatimin ploteuml teuml tyre qeuml

duhen ngritur neuml vazhdimeumlsi apo peumlrmireumlsuar ato qeuml janeuml sot Miratimi i njeuml Strategjie Kombeumltare

peumlr Migracionin mbetet njeuml nga masat qeuml shteti shqiptar duhet teuml ndeumlrmarreuml pasi edhe pse e

konsideruar si prioritet duket qeuml deri meuml tani nuk eumlshteuml realizuar Neuml keumlteuml drejtim Strategjia eumlshteuml

rekomanduar si thelbeumlsore dhe mjaft e reumlndeumlsishme si nga Avokati i Popullit i Shqipeumlriseuml ashtu

edhe nga tre raportet e fundit teuml Komisioni Europian peumlr Shqipeumlrineuml Neuml 2015 Raporti i KE

theksoi qeuml ldquoMungesa e njeuml Strategjie kombeumltare ndeumlrsektorale peumlr migracionin mbetet njeuml

problem shqeteumlsues peumlr keumlteuml fusheumlrdquo Me tone shqeteumlsuese shprehet dhe Raporti i KE peumlr 2016 ldquo

Mungesa e njeuml strategjie kombeumltare peumlr migracionin qeuml nga viti 2010 eumlshteuml njeuml ccedileumlshtje

shqeteumlsueserdquo Raporti i fundit i KE ai i vitit 2018 vendos ndeumlr teuml tjera dhe njeuml afat peumlr shtetin

shqiptar peumlr realizimin e strategjiseuml teka thekson nevojeumln dhe reumlndeumlsineuml qeuml ajo ka ldquo Qeveriseuml i

mungon njeuml strategji e ploteuml dhe gjitheumlpeumlrfshireumlse peumlr migracionin Strategjiteuml kombeumltare ajo

peumlr migracionin dhe ajo peumlr riintegrimin e qytetareumlve shqiptareuml teuml kthyer kaneuml peumlrfunduar

respektivisht neuml vitin 2010 dhe 2015 Ministria e Brendshme ka filluar puneumln peumlr njeuml strategji teuml

re ndeumlrsektorale e cila duhet teuml miratohet neuml 3-mujorin e fundit teuml vitit 2018rdquo23

22

Ligji Nr 1112017 ldquoPeumlr Ndihmeumln Juridike teuml Garantuar nga Shtetirdquo httpswwwparlamentalwp-

contentuploads201712ligj-nr-111-dt-14122017pdf 23

Ibid fq 37

Page 10: SHTYLLA III TË DREJTAT E NJERIUT - lawjournal.allawjournal.al/sites/default/files/RJSH 6- SHTYLLA 3 - SHQIP.pdfparregullt, në të gjithë dimensionet si: emigrimi dhe imigrimi, procedurat

10

teuml BE-seuml teuml cilat nuk ndalojneuml neuml meumlnyreuml absolute moskthimin duke lejuar zhvendosjen e njeuml refugjati

neuml situata apo rrethana teuml jashteumlzakonshme ndash si neuml raste kur personi neuml fjaleuml konsiderohet si njeuml rrezik

serioz peumlr sigurineuml e shtetit priteumls apodhe komunitetin Neni 3 i ligjit shqiptar parashikon disa raste ku

parimi i moskthimit duhet teuml zbatohet dhe teuml tjera kur mund teuml lejohet moszbatimi Keumlshtu Neni 6

peumlrmend si raste teuml veccedilanta teuml kthimit teuml njeuml azilkeumlrkuesi neumlse a) ka arsye teuml bazuara e teuml arsyetuara neuml

vendim peumlr ta konsideruar si njeuml rrezik peumlr sigurineuml kombeumltare teuml Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml b) eumlshteuml

deumlnuar me vendim teuml formeumls seuml prereuml peumlr njeuml krim qeuml deumlnohet minimalisht me 7 vjet burgim i cili peumlrbeumln

njeuml rrezik peumlr rendin dhe sigurineuml e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml

Kjo nga ana tjeteumlr eumlshteuml neuml kundeumlrshtim me Nenin 2 (e Drejta peumlr Jeteumln) dhe nenin 3 ( Ndalim i

Tortureumls) teuml KEDNj e cila pavareumlsisht profilit si person me rrezikshmeumlri teuml larteuml e ndalon neuml

terma absoluteuml zhvendosjen e tij neumlse besohet se ky person mund teuml jeteuml viktimeuml e tortureumls

trajtimit ccedilnjereumlzor dhe degradues apo deumlnimeve neuml shtetin ku do teuml deumlrgohet Pra sipas KEDNj

pavareumlsisht profilit teuml azilkeumlrkuesit dhe ccedilfareuml mund teuml keteuml beumlreuml ai para dhe gjateuml qeumlndrimit neuml

vendin priteumls ky vend nuk mund ta largoj apo ta deumlboj ateuml neuml njeuml vend tjeteumlr priteumls ku ka baza

reale teuml besohet qeuml jeta e keumltij azilkeumlrkuesi mund teuml jeteuml neuml rrezik apo mund teuml bjereuml viktimeuml e

trajtimeve ccedilnjereumlzore E reumlndeumlsishme peumlr tu theksuar eumlshteuml qeuml njeuml azilkeumlrkues me aneuml teuml keumltyre

neneve siguron mbrojtje sa i peumlrket mos-kthimit por jo ndonjeuml status teuml caktuar apo benefite teuml

tjera Edhe pse neni 6 i ligjit peumlr Azilin neuml Shqipeumlri nuk eumlshteuml neuml peumlrputhje meuml nenet e KEDNj ai

vazhdon teuml jeteuml me njeuml linjeuml me Direktiveumln e BE peumlr Kualifikimin dhe Konventeumln e 1951 teuml cilat

siccedil u tha nuk e ndalojneuml neuml meumlnyreuml absolute deumlbimin apo kthimin

Meuml 4 maj 2016 u miratua VKM Nr 332 Peumlr Organizimin dhe Funksionimin e Qendreumls

Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit neuml Shqipeumlri Ligji vendos qeuml qendrat e pritjes duhet teuml

mundeumlsojneuml peumlr azilkeumlrkuesit teuml pakteumln kushtet minimale teuml jeteseumls si akomodimi ushqimi

sigurimi sheumlndeteumlsor higjiena peumlrkthyesit ndihmeumln ligjore falas dhe konsultat psikologjike si

dhe peumlrcakton qeuml azilkeumlrkuesi ka teuml drejteumln teuml qeumlndroj neuml territorin e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml

deri neuml dheumlnien e vendimit final nga autoritetet peumlrkateumlse Neuml rastet ku keumlrkesa peumlr azil i eumlshteuml

refuzuar njeuml azilkeumlrkuesi ky i fundit ka teuml drejteuml teuml qeumlndrojeuml neuml qendeumlr neumlse e apelon vendimin19

Siccedil peumlrcaktohet dhe neuml nenin 30 pika 2(b) teuml ligjit 1212014 ldquoAzilkeumlrkuesit i garantohet e drejta

e strehimit e ushqimit e kujdesit sheumlndeteumlsor dhe sheumlrbimeve teuml tjera publike peumlr nevoja

ngushteumlsisht vetjake teuml ofruara neuml qendreumln kombeumltare priteumlse peumlr azilkeumlrkuesitrdquo Keumlto sheumlrbime

janeuml teuml njeumljta me ato qeuml gjenden teuml listuara dhe neuml DKP e BE Neni 32 i liston keumlto sheumlrbime ku

parashikohet qeuml qendra neuml bashkeumlpunim me institucione teuml tjera apo organizata duhet teuml

mundeumlsoj sheumlrbime edukative dhe ndihmeuml ligjore falas peumlr teuml gjitheuml azilkeumlrkuesit qeuml ndodhen neuml

qendeumlr

Neuml Shqipeumlri ka veteumlm njeuml Qendeumlr Priteumlse peumlr azilkeumlrkuesit e vendosur neuml Babrru Bazuar

dhe neuml procedureumln e Drejtoriseuml seuml Azilit siccedil eumlshteuml parashikuar dhe nga Udheumlzimi Nr 611

ldquoPeumlr procedureumln dhe rregullat qeuml aplikohen nga autoriteti peumlrgjegjeumls kufitar peumlr deumlrgimin e

19

VKM Nr 332 Peumlr Organizimin dhe Funksionimin e Qendreumls Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit Neni 2

11

ccedileumlshtjeve teuml azilit tek autoriteti peumlrgjegjeumls peumlr azilin dhe refugjateumlt neumlse i huaji klasifikohet

si njeuml azilkeumlrkues Autoriteti peumlrgjegjeumls peumlr Kufirin dhe Migracionin neuml fund teuml procedureumls duhet

ta deumlrgoj personin neuml fjaleuml neuml Qendreumln Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit20

Raporti i KE peumlr

2018 vlereumlson ldquoGjateuml periudheumls seuml raportimit Shqipeumlria i ka rritur dhe fuqizuar kapacitetet e

saj priteumlse peumlr azilkeumlrkuesit si neuml zonat kufitare ashtu dhe neuml Tiraneuml Qendra Kombeumltare Priteumlse

neuml Tiraneuml (Babrru) eumlshteuml rinovuar Shqipeumlria ka veteumlm njeuml qendeumlr priteumlse peumlr migranteumlt e

parregullt neuml Karrec meuml njeuml kapacitet prej 150 vetash Peumlrmireumlsime teuml shumta janeuml beumlreuml peumlr teuml

mundeumlsuar qeuml ambientet teuml jeneuml neuml standardet e nevojshme Gjithsesi vazhdon teuml jeteuml

problematike fakti qeuml nuk ka njeuml ambient peumlr teuml miturit e pashoqeumlruarrdquo21

Neni 3 i KEDNj eumlshteuml i reumlndeumlsisheumlm edhe peumlr vlereumlsimin e kushteve teuml qeumlndrimit teuml

azilkeumlrkuesve apo refugjateumlve Siccedil u peumlrmend dhe meuml sipeumlr ka pasur raste sidomos kundeumlr

Greqiseuml neuml lidhje me keumlto kushte ku personat janeuml ankuar duke vlereumlsuar kushtet atje teuml

renda dhe teuml papeumlrshtatshme peumlr njeuml jeteseuml normale Neni 3 i KEDNj e vlereumlson si keqtrajtim

neumlse kushtet minimale teuml parashikuara neuml ligj nuk ofrohen neuml keumlto vende

Neuml rastin shqiptar gjateuml 2012-2014 janeuml miratuar dhe disa vendime peumlr zbatim meuml teuml suksessheumlm

dhe efektiv teuml legjislacionit si

i VKM Nr 513 dateuml 13062013 ldquoMbi peumlrcaktimin e kritereve procedurave dhe

dokumentacionit peumlr hyrjen qeumlndrimin dhe trajtimin e teuml huajve neuml Republikeumln e Shqipeumlriseumlrdquo

ii VKM Nr 265 dateuml 752014 ldquoPeumlr peumlrjashtimin nga detyrimi peumlr pajisje me leje pune dhe

certifikateuml regjistrimi neuml puneuml peumlr shtetasit e Republikeumls seuml Kosoveumls dhe shtetasit e Republikeumls seuml

Serbiseuml teuml peumlrkateumlsiseuml etnike shqiptare

iii VKM Nr 76 77 70 69 68 67 66 85 84 83 82 81 80 79 78 74 dhe 75 dateuml

12022014 ldquoPeumlr peumlrcaktimin e kritereve teuml dokumentacionit e teuml procedureumls peumlr pajisjen

refuzimin ripeumlrteumlritjen dhe anulimin e lejes seuml puneumlsrdquo duke peumlrfshireuml teuml gjitha format e

puneumlsimit

Njeuml nga ndryshimet e reumlndeumlsishme dhe pozitive lidhet me uljen e afatit teuml nevojsheumlm qeuml i duhet

autoriteteve shteteumlrore peumlr teuml marreuml vendimin pas marrjes seuml ankimitkeumlrkeseumls peumlr apel nga i huaji

nga 60 diteuml eumlshteuml beumlreuml neuml 30 diteuml Peumlr meuml tepeumlr keumlrkesa peumlr apelim tashmeuml drejtohet direkt ndaj

institucioneve qeuml e kaneuml nxjerreuml vendimin Njeuml tjeteumlr ndryshim thelbeumlsor eumlshteuml dhe miratimi i

Ligjit teuml ri peumlr Sheumlrbimin Ligjor Falas Nr 111 miratuar neuml 2017 ku peumlrfshihen si peumlrfitues teuml

ndihmeumls ligjore falas edhe teuml huajt njeuml kategori kjo qeuml nuk ishte e parashikuar neuml ligjin e

meumlparsheumlm Nr 10 0392008 Neni 10 i Ligjit 1112017 ndeumlr teuml tjera peumlrcakton qeuml subjektet qeuml

peumlrfitojneuml nga ndihma juridike janeuml ldquob) shtetasit e huaj ose personat pa shteteumlsi teuml cileumlt

qeumlndrojneuml neuml territorin e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml peumlr njeuml periudheuml teuml peumlrkohshme ose teuml

20

Qeveria e Shqipeumlriseuml Kontributi i shtetit shqiptar ndash Raporti Vjetor i Komisionit Europian 2016 ndash Inputi I peumlr

periudheumln Shtator 2015 ndash Maj 2016 21

Komisioni Europian Raporti peumlr Shqipeumlrineuml 2018 fq 38

12

peumlrhershme dhe janeuml teuml pajisur me leje qeumlndrimi neuml peumlrputhje me legjislacionin neuml fuqi peumlr teuml

huajt ccedil) azilkeumlrkuesit personat qeuml geumlzojneuml statusin e refugjatit dhe personat qeuml janeuml neuml proces

ankimi teuml vendimeve administrative dheose gjyqeumlsore peumlr refuzimin e aplikimit peumlr azil ose

revokimin e vendimit teuml statusit teuml refugjatitrdquo Ndryshe dhe nga ligji 772014 qeuml amendonte

Ligjin 10 0392008 ligji i ri peumlrmend neuml meumlnyre specifike dhe kategorineuml e refugjateumlve22

V PEumlRFUNDIME DHE REKOMANDIME

Mbetet me reumlndeumlsi fakti qeuml kuadri ligjor mbi migracionin neuml Shqipeumlri eumlshteuml peumlrditeumlsuar dhe

peumlrmireumlsuar me qeumlllim pareumlsor respektimin e teuml drejtave dhe lirive teuml migranteumlve qofshin teuml

rregullt apo teuml parregullt Ndeumlrkoheuml zbatimi i keumltij kuadri mbetet akoma problematik pasi ka

mangeumlsi sa i peumlrket institucioneve dhe mekanizmave teuml nevojshme peumlr zbatimin ploteuml teuml tyre qeuml

duhen ngritur neuml vazhdimeumlsi apo peumlrmireumlsuar ato qeuml janeuml sot Miratimi i njeuml Strategjie Kombeumltare

peumlr Migracionin mbetet njeuml nga masat qeuml shteti shqiptar duhet teuml ndeumlrmarreuml pasi edhe pse e

konsideruar si prioritet duket qeuml deri meuml tani nuk eumlshteuml realizuar Neuml keumlteuml drejtim Strategjia eumlshteuml

rekomanduar si thelbeumlsore dhe mjaft e reumlndeumlsishme si nga Avokati i Popullit i Shqipeumlriseuml ashtu

edhe nga tre raportet e fundit teuml Komisioni Europian peumlr Shqipeumlrineuml Neuml 2015 Raporti i KE

theksoi qeuml ldquoMungesa e njeuml Strategjie kombeumltare ndeumlrsektorale peumlr migracionin mbetet njeuml

problem shqeteumlsues peumlr keumlteuml fusheumlrdquo Me tone shqeteumlsuese shprehet dhe Raporti i KE peumlr 2016 ldquo

Mungesa e njeuml strategjie kombeumltare peumlr migracionin qeuml nga viti 2010 eumlshteuml njeuml ccedileumlshtje

shqeteumlsueserdquo Raporti i fundit i KE ai i vitit 2018 vendos ndeumlr teuml tjera dhe njeuml afat peumlr shtetin

shqiptar peumlr realizimin e strategjiseuml teka thekson nevojeumln dhe reumlndeumlsineuml qeuml ajo ka ldquo Qeveriseuml i

mungon njeuml strategji e ploteuml dhe gjitheumlpeumlrfshireumlse peumlr migracionin Strategjiteuml kombeumltare ajo

peumlr migracionin dhe ajo peumlr riintegrimin e qytetareumlve shqiptareuml teuml kthyer kaneuml peumlrfunduar

respektivisht neuml vitin 2010 dhe 2015 Ministria e Brendshme ka filluar puneumln peumlr njeuml strategji teuml

re ndeumlrsektorale e cila duhet teuml miratohet neuml 3-mujorin e fundit teuml vitit 2018rdquo23

22

Ligji Nr 1112017 ldquoPeumlr Ndihmeumln Juridike teuml Garantuar nga Shtetirdquo httpswwwparlamentalwp-

contentuploads201712ligj-nr-111-dt-14122017pdf 23

Ibid fq 37

Page 11: SHTYLLA III TË DREJTAT E NJERIUT - lawjournal.allawjournal.al/sites/default/files/RJSH 6- SHTYLLA 3 - SHQIP.pdfparregullt, në të gjithë dimensionet si: emigrimi dhe imigrimi, procedurat

11

ccedileumlshtjeve teuml azilit tek autoriteti peumlrgjegjeumls peumlr azilin dhe refugjateumlt neumlse i huaji klasifikohet

si njeuml azilkeumlrkues Autoriteti peumlrgjegjeumls peumlr Kufirin dhe Migracionin neuml fund teuml procedureumls duhet

ta deumlrgoj personin neuml fjaleuml neuml Qendreumln Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit20

Raporti i KE peumlr

2018 vlereumlson ldquoGjateuml periudheumls seuml raportimit Shqipeumlria i ka rritur dhe fuqizuar kapacitetet e

saj priteumlse peumlr azilkeumlrkuesit si neuml zonat kufitare ashtu dhe neuml Tiraneuml Qendra Kombeumltare Priteumlse

neuml Tiraneuml (Babrru) eumlshteuml rinovuar Shqipeumlria ka veteumlm njeuml qendeumlr priteumlse peumlr migranteumlt e

parregullt neuml Karrec meuml njeuml kapacitet prej 150 vetash Peumlrmireumlsime teuml shumta janeuml beumlreuml peumlr teuml

mundeumlsuar qeuml ambientet teuml jeneuml neuml standardet e nevojshme Gjithsesi vazhdon teuml jeteuml

problematike fakti qeuml nuk ka njeuml ambient peumlr teuml miturit e pashoqeumlruarrdquo21

Neni 3 i KEDNj eumlshteuml i reumlndeumlsisheumlm edhe peumlr vlereumlsimin e kushteve teuml qeumlndrimit teuml

azilkeumlrkuesve apo refugjateumlve Siccedil u peumlrmend dhe meuml sipeumlr ka pasur raste sidomos kundeumlr

Greqiseuml neuml lidhje me keumlto kushte ku personat janeuml ankuar duke vlereumlsuar kushtet atje teuml

renda dhe teuml papeumlrshtatshme peumlr njeuml jeteseuml normale Neni 3 i KEDNj e vlereumlson si keqtrajtim

neumlse kushtet minimale teuml parashikuara neuml ligj nuk ofrohen neuml keumlto vende

Neuml rastin shqiptar gjateuml 2012-2014 janeuml miratuar dhe disa vendime peumlr zbatim meuml teuml suksessheumlm

dhe efektiv teuml legjislacionit si

i VKM Nr 513 dateuml 13062013 ldquoMbi peumlrcaktimin e kritereve procedurave dhe

dokumentacionit peumlr hyrjen qeumlndrimin dhe trajtimin e teuml huajve neuml Republikeumln e Shqipeumlriseumlrdquo

ii VKM Nr 265 dateuml 752014 ldquoPeumlr peumlrjashtimin nga detyrimi peumlr pajisje me leje pune dhe

certifikateuml regjistrimi neuml puneuml peumlr shtetasit e Republikeumls seuml Kosoveumls dhe shtetasit e Republikeumls seuml

Serbiseuml teuml peumlrkateumlsiseuml etnike shqiptare

iii VKM Nr 76 77 70 69 68 67 66 85 84 83 82 81 80 79 78 74 dhe 75 dateuml

12022014 ldquoPeumlr peumlrcaktimin e kritereve teuml dokumentacionit e teuml procedureumls peumlr pajisjen

refuzimin ripeumlrteumlritjen dhe anulimin e lejes seuml puneumlsrdquo duke peumlrfshireuml teuml gjitha format e

puneumlsimit

Njeuml nga ndryshimet e reumlndeumlsishme dhe pozitive lidhet me uljen e afatit teuml nevojsheumlm qeuml i duhet

autoriteteve shteteumlrore peumlr teuml marreuml vendimin pas marrjes seuml ankimitkeumlrkeseumls peumlr apel nga i huaji

nga 60 diteuml eumlshteuml beumlreuml neuml 30 diteuml Peumlr meuml tepeumlr keumlrkesa peumlr apelim tashmeuml drejtohet direkt ndaj

institucioneve qeuml e kaneuml nxjerreuml vendimin Njeuml tjeteumlr ndryshim thelbeumlsor eumlshteuml dhe miratimi i

Ligjit teuml ri peumlr Sheumlrbimin Ligjor Falas Nr 111 miratuar neuml 2017 ku peumlrfshihen si peumlrfitues teuml

ndihmeumls ligjore falas edhe teuml huajt njeuml kategori kjo qeuml nuk ishte e parashikuar neuml ligjin e

meumlparsheumlm Nr 10 0392008 Neni 10 i Ligjit 1112017 ndeumlr teuml tjera peumlrcakton qeuml subjektet qeuml

peumlrfitojneuml nga ndihma juridike janeuml ldquob) shtetasit e huaj ose personat pa shteteumlsi teuml cileumlt

qeumlndrojneuml neuml territorin e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml peumlr njeuml periudheuml teuml peumlrkohshme ose teuml

20

Qeveria e Shqipeumlriseuml Kontributi i shtetit shqiptar ndash Raporti Vjetor i Komisionit Europian 2016 ndash Inputi I peumlr

periudheumln Shtator 2015 ndash Maj 2016 21

Komisioni Europian Raporti peumlr Shqipeumlrineuml 2018 fq 38

12

peumlrhershme dhe janeuml teuml pajisur me leje qeumlndrimi neuml peumlrputhje me legjislacionin neuml fuqi peumlr teuml

huajt ccedil) azilkeumlrkuesit personat qeuml geumlzojneuml statusin e refugjatit dhe personat qeuml janeuml neuml proces

ankimi teuml vendimeve administrative dheose gjyqeumlsore peumlr refuzimin e aplikimit peumlr azil ose

revokimin e vendimit teuml statusit teuml refugjatitrdquo Ndryshe dhe nga ligji 772014 qeuml amendonte

Ligjin 10 0392008 ligji i ri peumlrmend neuml meumlnyre specifike dhe kategorineuml e refugjateumlve22

V PEumlRFUNDIME DHE REKOMANDIME

Mbetet me reumlndeumlsi fakti qeuml kuadri ligjor mbi migracionin neuml Shqipeumlri eumlshteuml peumlrditeumlsuar dhe

peumlrmireumlsuar me qeumlllim pareumlsor respektimin e teuml drejtave dhe lirive teuml migranteumlve qofshin teuml

rregullt apo teuml parregullt Ndeumlrkoheuml zbatimi i keumltij kuadri mbetet akoma problematik pasi ka

mangeumlsi sa i peumlrket institucioneve dhe mekanizmave teuml nevojshme peumlr zbatimin ploteuml teuml tyre qeuml

duhen ngritur neuml vazhdimeumlsi apo peumlrmireumlsuar ato qeuml janeuml sot Miratimi i njeuml Strategjie Kombeumltare

peumlr Migracionin mbetet njeuml nga masat qeuml shteti shqiptar duhet teuml ndeumlrmarreuml pasi edhe pse e

konsideruar si prioritet duket qeuml deri meuml tani nuk eumlshteuml realizuar Neuml keumlteuml drejtim Strategjia eumlshteuml

rekomanduar si thelbeumlsore dhe mjaft e reumlndeumlsishme si nga Avokati i Popullit i Shqipeumlriseuml ashtu

edhe nga tre raportet e fundit teuml Komisioni Europian peumlr Shqipeumlrineuml Neuml 2015 Raporti i KE

theksoi qeuml ldquoMungesa e njeuml Strategjie kombeumltare ndeumlrsektorale peumlr migracionin mbetet njeuml

problem shqeteumlsues peumlr keumlteuml fusheumlrdquo Me tone shqeteumlsuese shprehet dhe Raporti i KE peumlr 2016 ldquo

Mungesa e njeuml strategjie kombeumltare peumlr migracionin qeuml nga viti 2010 eumlshteuml njeuml ccedileumlshtje

shqeteumlsueserdquo Raporti i fundit i KE ai i vitit 2018 vendos ndeumlr teuml tjera dhe njeuml afat peumlr shtetin

shqiptar peumlr realizimin e strategjiseuml teka thekson nevojeumln dhe reumlndeumlsineuml qeuml ajo ka ldquo Qeveriseuml i

mungon njeuml strategji e ploteuml dhe gjitheumlpeumlrfshireumlse peumlr migracionin Strategjiteuml kombeumltare ajo

peumlr migracionin dhe ajo peumlr riintegrimin e qytetareumlve shqiptareuml teuml kthyer kaneuml peumlrfunduar

respektivisht neuml vitin 2010 dhe 2015 Ministria e Brendshme ka filluar puneumln peumlr njeuml strategji teuml

re ndeumlrsektorale e cila duhet teuml miratohet neuml 3-mujorin e fundit teuml vitit 2018rdquo23

22

Ligji Nr 1112017 ldquoPeumlr Ndihmeumln Juridike teuml Garantuar nga Shtetirdquo httpswwwparlamentalwp-

contentuploads201712ligj-nr-111-dt-14122017pdf 23

Ibid fq 37

Page 12: SHTYLLA III TË DREJTAT E NJERIUT - lawjournal.allawjournal.al/sites/default/files/RJSH 6- SHTYLLA 3 - SHQIP.pdfparregullt, në të gjithë dimensionet si: emigrimi dhe imigrimi, procedurat

12

peumlrhershme dhe janeuml teuml pajisur me leje qeumlndrimi neuml peumlrputhje me legjislacionin neuml fuqi peumlr teuml

huajt ccedil) azilkeumlrkuesit personat qeuml geumlzojneuml statusin e refugjatit dhe personat qeuml janeuml neuml proces

ankimi teuml vendimeve administrative dheose gjyqeumlsore peumlr refuzimin e aplikimit peumlr azil ose

revokimin e vendimit teuml statusit teuml refugjatitrdquo Ndryshe dhe nga ligji 772014 qeuml amendonte

Ligjin 10 0392008 ligji i ri peumlrmend neuml meumlnyre specifike dhe kategorineuml e refugjateumlve22

V PEumlRFUNDIME DHE REKOMANDIME

Mbetet me reumlndeumlsi fakti qeuml kuadri ligjor mbi migracionin neuml Shqipeumlri eumlshteuml peumlrditeumlsuar dhe

peumlrmireumlsuar me qeumlllim pareumlsor respektimin e teuml drejtave dhe lirive teuml migranteumlve qofshin teuml

rregullt apo teuml parregullt Ndeumlrkoheuml zbatimi i keumltij kuadri mbetet akoma problematik pasi ka

mangeumlsi sa i peumlrket institucioneve dhe mekanizmave teuml nevojshme peumlr zbatimin ploteuml teuml tyre qeuml

duhen ngritur neuml vazhdimeumlsi apo peumlrmireumlsuar ato qeuml janeuml sot Miratimi i njeuml Strategjie Kombeumltare

peumlr Migracionin mbetet njeuml nga masat qeuml shteti shqiptar duhet teuml ndeumlrmarreuml pasi edhe pse e

konsideruar si prioritet duket qeuml deri meuml tani nuk eumlshteuml realizuar Neuml keumlteuml drejtim Strategjia eumlshteuml

rekomanduar si thelbeumlsore dhe mjaft e reumlndeumlsishme si nga Avokati i Popullit i Shqipeumlriseuml ashtu

edhe nga tre raportet e fundit teuml Komisioni Europian peumlr Shqipeumlrineuml Neuml 2015 Raporti i KE

theksoi qeuml ldquoMungesa e njeuml Strategjie kombeumltare ndeumlrsektorale peumlr migracionin mbetet njeuml

problem shqeteumlsues peumlr keumlteuml fusheumlrdquo Me tone shqeteumlsuese shprehet dhe Raporti i KE peumlr 2016 ldquo

Mungesa e njeuml strategjie kombeumltare peumlr migracionin qeuml nga viti 2010 eumlshteuml njeuml ccedileumlshtje

shqeteumlsueserdquo Raporti i fundit i KE ai i vitit 2018 vendos ndeumlr teuml tjera dhe njeuml afat peumlr shtetin

shqiptar peumlr realizimin e strategjiseuml teka thekson nevojeumln dhe reumlndeumlsineuml qeuml ajo ka ldquo Qeveriseuml i

mungon njeuml strategji e ploteuml dhe gjitheumlpeumlrfshireumlse peumlr migracionin Strategjiteuml kombeumltare ajo

peumlr migracionin dhe ajo peumlr riintegrimin e qytetareumlve shqiptareuml teuml kthyer kaneuml peumlrfunduar

respektivisht neuml vitin 2010 dhe 2015 Ministria e Brendshme ka filluar puneumln peumlr njeuml strategji teuml

re ndeumlrsektorale e cila duhet teuml miratohet neuml 3-mujorin e fundit teuml vitit 2018rdquo23

22

Ligji Nr 1112017 ldquoPeumlr Ndihmeumln Juridike teuml Garantuar nga Shtetirdquo httpswwwparlamentalwp-

contentuploads201712ligj-nr-111-dt-14122017pdf 23

Ibid fq 37