Upload
others
View
9
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
1
SHTYLLA III
TEuml DREJTAT E NJERIUT
Teuml drejtat e refugjateumlve dhe azilkeumlrkuesve neuml Shqipeumlri njeuml krahasim me legjislacionin
Europian
MSc Nirvana Deliu
Hulumtuese Politikash praneuml Leumlvizjes Europiane neuml Shqipeumlri
I ABSTRAKT
Ky artikull trajton fenomenin e imigracionit teuml parregullt1 neuml Shqipeumlri meuml specifikisht teuml drejtat e
azilkeumlrkuesve dhe refugjateumlve Temeuml kjo e lidhur drejtpeumlrdrejt me fusheumln e teuml Drejtave teuml Njeriut
duke u cileumlsuar si njeuml vlereuml themelore e rregulluar meuml aneuml teuml disa Konventave ndeumlrkombeumltare
dhe organizatave si Keumlshilli i Europeumls apo dhe nga veteuml Bashkimi Europian Teuml qenurit vend
kandidat neuml pritje teuml hapjes seuml negociatave neumlnkupton pikeuml seuml pari peumlr Shqipeumlrineuml qeuml teuml peumlrshtateuml
dhe teuml harmonizojeuml kuadrin e saj ligjor dhe institucional me kriteret dhe standardet e Bashkimit
Europian Kjo peumlrfshin natyrisht dhe legjislacionin mbi migrimin qofteuml ai i rregullt apo i
parregullt neuml teuml gjitheuml dimensionet si emigrimi dhe imigrimi procedurat e azilit kushtet e
pritjes dhe qeumlndrimit integrimi i teuml huajve neuml vend etj Ky artikull eumlshteuml ndareuml neuml tre paragrafeuml ku
secili mundohet teuml analizojeuml meuml neuml detaje temeumln neuml fjaleuml Keumlshtu paragrafi II ofron njeuml hyrje teuml
kuadrit ligjor ndeumlrkombeumltar paragrafi III ofron njeuml tablo teuml gjereuml peumlrshkruese teuml acquis teuml BE-seuml
mbi politikat e azilit dhe direktivave peumlrkateumlse dhe paragrafi IV vlereumlson kuadrin ligjor shqiptar
dhe peumlrshtatshmeumlrineuml e tij me acquis e BE dhe KEDNJ
Fjaleumlt kyccedile azil refugjat KEDNJ Acquis i BE teuml drejtat e njeriut
SHKURTIME
BE Bashkimi Europian
CEAS Sistemi Europian i Peumlrbashkeumlt peumlr Azilin
DIREKTIVA E KUALIFIKIMIT Direktiva 201195BE ldquombi standardet peumlr kualifikimin e
qytetareumlve teuml vendeve teuml treta ose personave pa shteteumlsi si
peumlrfitues seuml mbrojtjes ndeumlrkombeumltare peumlr njeuml status teuml
unifikuar peumlr refugjateumlt ose peumlr personat qeuml kualifikohen
peumlr mbrojtje suplementare dhe peumlr peumlrmbajtjen e mbrojtjes
seuml dheumlneumlrdquo
DKP Direktiva mbi Kushtet e Pritjes - Direktiva 201333BE
ldquopeumlrcaktimi i standardeve peumlr pritjen e aplikanteumlve peumlr
mbrojtje ndeumlrkombeumltarerdquo
1 Neuml keumlteuml artikull do teuml zgjidhet teuml peumlrdoret veteumlm termi ldquomigrant i parregulltrdquo duke shmangur neuml ccedildo meumlnyreuml termin
migrant i paligjsheumlm pasi askush nuk mund teuml jeteuml i paligjsheumlm
2
GJEDNJ Gjykata Europiane e teuml Drejtave teuml Njeriut
ILO Organizata Ndeumlrkombeumltare e Puneumls
KE Komisioni Europian
KEDNJ Konventa Europiane e teuml Drejtave teuml Njeriut
KEumlSHILLI Keumlshilli i Bashkimit Europian
KONVENTA E 1951 Konventa peumlr Statusin e Refugjateumlve OKB 1951
LIGJI 1212014 Ligji peumlr Azilin neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml
NENI 3 I KEDNJ Ndalimi i tortureumls ndash Askush nuk mund trsquo neumlnshtrohet
tortureumls ose deumlnimeve ose trajtimeve ccedilnjereumlzore apo
poshteumlruese
OKB Organizata e Kombeve teuml Bashkuara
PROTOKOLLI I 1967 Protokolli peumlr Statusin e Refugjateumlve OKB 1967
RREGULLORJA E DUBLINIT Rregullorja (BE) Nr 6042013 ndash Rregullorja e Dublinit III
VKM Vendim i Keumlshilli te Ministrave teuml Shqipeumlriseuml
II LEGJISLACIONI NDEumlRKOMBEumlTAR MBI REFUGJATEumlT DHE
AZILKEumlRKUESIT
Si fillim njeuml qarteumlsim mes termash neuml fusheumln e migrimit dhe azilit eumlshteuml i nevojsheumlm ldquoMigrant
(ei)rdquo peumlrshkruan njeuml person qeuml leumlviz nga njeuml vend rajon apo shtet neuml njeuml tjeteumlr Termi
ldquoazilkeumlrkueserdquo i referohet ccedildo migranti i cili keumlrkon mbrojtje ndeumlrkombeumltare te njeuml vend tjeteumlr
Edhe pse sot mund teuml flitet peumlr disa lloje statusesh jo veteumlm ai i refugjatit por edhe i personit qeuml
fiton mbrojtje teuml peumlrkohshme apo dhe mbrojtje ploteumlsuese artikulli do teuml fokusohet veteumlm te
statusi i refugjatit status ky i bdquoqeverisur‟ nga Konventa e Gjeneveumls peumlr Statusin e Refugjateumlve e
vitit 1951 e OKB qeuml i jepet personit nga njeuml shtet i huaj Peumlrkufizimi i termit ldquorefugjatrdquo sipas
Nenit 1 (2) teuml Konventeumls peumlr Statusin e Refugjateumlve eumlshteuml ccedildo person qeuml ldquo(2) si rrjedhojeuml e
ngjarjeve teuml ndodhura para 1 janarit 1951 dhe peumlr shkak teuml njeuml frike teuml bazuar se do teuml
persekutohet peumlr shkak teuml raceumls feseuml kombeumlsiseuml aneumltareumlsiseuml neuml njeuml grup teuml caktuar shoqeumlror ose
teuml mendimit politik ndodhet jashteuml vendit teuml shteteumlsiseuml dhe peumlr shkak teuml keumlsaj frike nuk eumlshteuml neuml
gjendje ose nuk eumlshteuml i gatsheumlm teuml peumlrdoreuml mbrojtjen e atij vendi ose kur ai duke mos pasur njeuml
shteteumlsi dhe ndodhet jashteuml vendit teuml meumlparsheumlm teuml banimit teuml zakonsheumlm teuml tij si pasojeuml e keumltyre
ngjarjeve nuk ka mundeumlsi ose nuk ka deumlshireuml teuml kthehet atje peumlr arsye teuml keumlsaj frikerdquo Protokolli
peumlr Statusin e Refugjateumlve i cili hyri neuml fuqi neuml 1967 beumln njeuml ndryshim teuml keumltij peumlrkufizimi
dheumlneuml nga Konventa e 1951 duke hequr periudheumln e vendosur 1 janar 1951 Ky ndryshim u
justifikua si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml mundeumlsuar ldquo qeuml i njeumljti status duhet teuml garantohet peumlr teuml gjitheuml
refugjateumlt qeuml peumlrfshihen neuml peumlrkufizimin e Konventeumls pavareumlsisht dateumls 1 janar 1951rdquo2
Sot Konventa e 1951 seuml bashku me Protokollin e 1967 sheumlrbejneuml si baza teuml legjislacionit neuml
lidhje me statusin e refugjateumlve teuml drejtat e tyre dhe mbrojtjen si dhe detyrimet ligjore teuml
2Organizata e Kombeve teuml Bashkuara Protokolli peumlr Statusin e Refugjateumlve i hyreuml neuml fuqi meuml 4 tetor 1967
httpwwwohchrorgDocumentsProfessionalInterestprotocolrefugeespdf
3
vendeve qeuml e kaneuml ratifikuar duke peumlrfshireuml dhe shtetet aneumltare teuml BE-seuml dhe Shqipeumlrineuml
gjithashtu Kjo e fundit e ka neumlnshkruar keumlteuml Konventeuml dhe Protokoll neuml gusht 1992
Njeuml tjeteumlr instrument i reumlndeumlsisheumlm dhe me pesheuml eumlshteuml Konventa Europiane peumlr teuml Drejtat e
Njeriut (KEDNj) e cila edhe pse nuk ka rregulla dhe ligje me fokus drejtpeumlrseumldrejti refugjateumlt
dhe azilkeumlrkuesit peumlrseumlri ka njeuml efekt direkt sa i peumlrket teuml drejtave dhe lirive teuml tyre si qenie
njereumlzore Theumlneuml kjo si njeuml Konventeuml neuml mbrojtje teuml teuml drejtave teuml njeriut ka disa nene teuml keumlsaj
konvente qeuml janeuml teuml lidhur me teuml drejtat e refugjateumlve dheose teuml azilkeumlrkueseve duke filluar me
Nenin 3 ndash Ndalimi i Tortureumls Neni 5 - E drejta peumlr liri dhe siguri Neni 8 ndash e drejta peumlr
respektimin e jeteumls private dhe familjare si dhe Neni 13 ndash e Drejta peumlr zgjidhje efektive Personat
me statusin e refugjatit apo azilkeumlrkuesit mund ti drejtohen Gjykateumls Europiane teuml teuml Drejtave teuml
Njeriut (GjEDNj) duke u mbeumlshtetur neuml keumlto nene neuml ato rate ku ndjejneuml dhe vlereumlsojneuml qeuml teuml
drejtat e tyre janeuml shkelur apo kur ata rrezikohen nga deumlbimi apo keqtrajtimi
Konventa teuml tjera teuml reumlndeumlsishme peumlr tu peumlrmendur edhe pse nuk do teuml analizohen meuml tej neuml keumlteuml
artikull janeuml
i Konventa peumlr Migrimin peumlr arsye puneumlsimi e Organizateumls Ndeumlrkombeumltare teuml Puneumls
(ILO)
ii Konventa lidhur me Migrimin neuml Kushte Abuzive dhe Promovimi i Shanseve teuml
Njeumljta dhe Trajtimit teuml Puneumltoreumlve Migranteuml e ILO-s
iii Konventa Ndeumlrkombeumltare peumlr Mbrojtjet e teuml Drejtave teuml teuml Gjitheuml Puneumltoreumlve
Migranteuml dhe Aneumltareumlve teuml Familjes seuml tyre
iv Protokolli i 2000 mbi Parandalimin Pengimin dhe Deumlnimin e Trafikimit teuml
Personave Veccedilaneumlrisht teuml Grave dhe Feumlmijeumlve
v Protokolli i 2000 Kundeumlr Kontrabandeumls seuml Migranteumlve neumlpeumlrmjet Tokeumls Detit
apodhe Ajrit3
Keumlto konventa kaneuml si subjekt teuml tyre dimensione specifike teuml migracionit siccedil eumlshteuml migrimi peumlr
arsye puneumlsimi teuml drejtat dhe mbrojtja e puneumltoreumlve migranteuml dhe familjeve teuml tyre pavareumlsisht
neuml janeuml migranteuml teuml rregullt apo teuml parregullt si dhe trajtojneuml fenomenin e kontrabandeumls dhe
trafikimit teuml personave
Njeuml nga parimet bazeuml ku mbeumlshtetet procedura e azilit eumlshteuml ai i Mos-kthimit Ishte Konventa e
Gjeneveumls e vitit 1951 ajo e cila parashikoi Parimin e Mos-Kthimit i cili ndalon deumlbimin apo kthimin e
refugjateumlve teuml njeuml vendi neuml njeuml territor apo vend tjeteumlr ku jeta apo liria e tyre do teuml ishin neuml rrezik Neni
33 e Konventeumls seuml 1951 ndeumlr teuml tjera parashikon se ldquo1 Asnjeuml shtet paleuml nuk do teuml deumlbojeuml ose kthejeuml
prapa (refouler) njeuml refugjat neuml asnjeuml lloj meumlnyre neuml kufijteuml e territoreve ku i keumlrceumlnohet jeta ose liria peumlr
shkak teuml raceumls besimit fetar kombeumlsiseuml aneumltareumlsiseuml neuml njeuml grup shoqeumlror ose opinionit politikrdquo
3 Departamenti Ekonomik dhe ccedileumlshtjeve Sociale teuml OKB International Migration Report 2013
httpwwwunorgendevelopmentdesapopulationpublicationspdfmigrationmigrationreport2013Chapter3pdf
4
Sa i peumlrket KEDNj Neni 3 i saj ndalon tortureumln trajtimindeumlnimin ccedilnjereumlzor apo poshteumlrues
teksa peumlrcakton qeuml askush nuk mund teuml kthehet neuml njeuml vend qeuml mund ta vendoseuml ateuml neuml rrezik real
peumlr teuml peumlsuar njeuml nga keumlto trajtime duke reumlneuml keumlshtu neuml kundeumlrshtim me KEDNj Ky eumlshteuml peumlr
KEDNj parimi i moskthimit Sipas KEDNj ndalimi i peumlrcaktuar nga Neni 3 eumlshteuml neuml terma
absolute ccedilka do teuml thoteuml qeuml eumlshteuml neuml peumlrgjegjeumlsineuml e teuml gjitheuml shteteve aneumltare teuml Keumlshillit teuml
Europeumls teuml ruajneuml njeuml shtetas teuml huaj nga njeuml trajtim i tilleuml dhe rrezikut teuml kthimit mbrapsht Neni
2 dhe 3 i KEDNj ndalojneuml gjithashtu ldquokthimin indirektrdquo qeuml neumlnkupton deumlbimin neuml njeuml shtet nga
ku personi mund teuml rrezikohet peumlr njeuml tjeteumlr deumlbim neuml njeuml nga vendet ku mund t‟i cenohet jeta apo
liria Kjo eumlshteuml e aplikueshme dhe neuml disa raste neuml kontekstin e Rregullores seuml Dublinit Keumlshtu
neuml njeuml rast lidhur me deumlbimin e personit nga Belgjika neuml Greqi Gjykata Europianeuml e teuml Drejtave
teuml Njeriut (GjEDNj) argumentoi se neuml rastet ku procedurat e azilit peumlr njeuml shtet aneumltar teuml BE janeuml
teuml paplota dhe me mangeumlsi teksa nuk garantojneuml mbrojtjen nga zhvendosja arbitrare dhe e
padrejteuml vendet e tjera aneumltare nuk duhet teuml kthejneuml azilkeumlrkues neuml keumlteuml vend edhe pse ata po
zbatojneuml Rregulloren e Dublinit4
Neuml keumlteuml artikull fokusi do teuml jeteuml njeuml analizeuml neuml lidhje me teuml drejtat e njeriut dhe refugjateumlve dhe
azilkeumlrkuesve bazuar neuml Konventeumln Europianeuml peumlr teuml Drejtat e Njeriut Legjislacionin e BE dhe
direktivat kryesore si dhe krahasimi me legjislacionin shqiptar dhe peumlrshtatshmeumlrineuml me KEDNj
dhe Acquis e BE-seuml
III LEGJISLACIONI I BASHKIMIT EUROPIAN MBI MIGRIMIN NJEuml
PASQYREuml E PEumlRGJITHSHME
Peumlr Bashkimin Europian Azili dhe Migrimi janeuml cileumlsuar si njeuml nga 10 prioritetet e Komisionit
Juncker Madje meuml 13 Maj 2015 Komisioni Europian miratoi dhe Axhendeumln Europiane mbi
Migrimin si njeuml domosdoshmeumlri peumlr teuml trajtuar neuml meumlnyreuml meuml efektive dhe nga teuml gjitheuml shtetet
aneumltare seuml bashku ccedileumlshtjet e migrimit dhe sfidat kryesore me aneuml teuml njeuml qasjeje europiane
Axhenda peumlrfshin teuml gjitheuml aktoreumlt e prekur nga ky fenomen si institucionet shteteumlrore shtetet
aneumltare organizata teuml tjera ndeumlrkombeumltare aktoreuml lokaleuml dhe shoqeumlri civile5
Menaxhimi sa meuml i mireuml i migracionit (teuml rregullt apo teuml parregullt) realizohet nga njeuml numeumlr i
madh Direktivash dhe Rregulloresh BE nga ana tjeteumlr eumlshteuml neuml peumlrputhje me legjislacionin
ndeumlrkombeumltar dhe Konventat kryesore Neuml fusheumln e migrimit dhe azilit ajo ndeumlr teuml tjera ka
ratifikuar njeuml numeumlr teuml konsideruesheumlm Konventash ndeumlrkombeumltare6 (disa prej tyre teuml
peumlrmendura neuml paragrafin e meumlsipeumlrm) peumlr teuml respektuar dhe promovuar teuml drejtat e njeriut
mbrojtjen ndeumlrkombeumltare sigurineuml etj
Qeumlllimi kryesor i politikave teuml azilit eumlshteuml harmonizimi i procedurave teuml azilit peumlr teuml gjitha vendet
aneumltare duke ngritur njeuml numeumlr standardesh dhe rregullash teuml peumlrbashkeumlta me fokus kryesor
4Keumlshilli i Europeumls Handbook on European law relating to asylum borders and immigration fq 36
5Faqja zyrtare e Komisionit Europian European Agenda on Migration 2017 httpsgooglByUy0C
6 Gjeni listeumln e ploteuml teuml Konventave Ndeumlrkombeumltare teuml ratifikuara nga BE neuml adreseumln keumltu httpsgooglMe6YIU
5
dheumlnien e statusit peumlr teuml gjitheuml personat e ardhur nga vendet e treta teuml cileumlt keumlrkojneuml mbrojtje
ndeumlrkombeumltare dhe duke respektuar parimin e mos-kthimit7
BE ka filluar qeuml neuml vitin 1999 teuml punojeuml peumlr krijimin dhe peumlrmireumlsimin e njeuml Sistemi teuml
Peumlrbashkeumlt Europian peumlr Azilin (CEAS) i cili peumlrcakton dhe keumlrkon teuml fuqizoj standarde dhe
masa teuml peumlrbashkeumlta peumlr njeuml trajtim teuml njeumljteuml dhe respektim teuml ploteuml teuml teuml drejtave teuml azilkeumlrkuesve
neuml teuml gjitheuml hapeumlsireumln e BE-seuml Direktivat kryesore si kuadeumlr ligjor i BE-seuml neuml lidhje me keumlteuml
fusheuml janeuml
i Direktiva mbi Procedurat e Azilit qeuml harmonizon procedurat e azilit dhe synon
vendime meuml teuml drejta meuml teuml shpejta dhe meuml cileumlsore ndaj azilkeumlrkuesve dhe
refugjateumlve
ii Direktiva mbi Kushtet e Pritjes seuml Azilkeumlrkuesve siguron qeuml ka kushte humane
dhe dinjitoze si neuml infrastruktureuml (siccedil eumlshteuml strehimi) peumlr azilkeumlrkuesit neuml teuml gjitheuml
BE-neuml si dhe qeuml teuml drejtat themelore teuml personave teuml respektohen ploteumlsisht
iii Direktiva e Kualifikimit sqaron arsyet peumlr dheumlnien e mbrojtjes ndeumlrkombeumltare
iv Rregullorja e Dublinit peumlrmban rregullat peumlr peumlrcaktimin e shtetit peumlrgjegjeumls peumlr
shqyrtimin e keumlrkesave peumlr azil 8
A Direktiva e Kualifikimit
Kjo Direktiveuml peumlrcakton ato kritere qeuml duhet teuml ploteumlsojeuml njeuml aplikant neuml meumlnyreuml qeuml ti jepet statusi
i refugjatit duke peumlrcaktuar keumlshtu dhe teuml drejtat qeuml personi peumlrfiton nga ky status si mbrojtja
nga kthimideumlbimi ofrimi i dokumenteve teuml nevojshme (lejet e qeumlndrimit dokumentet e
udheumltimit) qasja neuml sheumlrbimet sociale apo neuml tregun e puneumls etj Direktiva seuml fundmi sugjerohet
teuml zeumlvendeumlsohet nga njeuml Rregullore e propozuar nga Komisioni Europian me qeumlllim themelimin
e procedurave standarde e teuml peumlrbashkeumlta neuml lidhje me mbrojtjen ndeumlrkombeumltare neuml Union si
dhe peumlr njeuml politikeuml europiane gjitheumlpeumlrfshireumlse e teuml qeumlndrueshme mbi migrimin Keumlshtu
Komisioni Europian meuml korrik 2016 prezantoi propozimin e tij paraprak peumlr njeuml Rregullore teuml re
teuml Kualifikimit qeuml synon harmonizimin e kritereve teuml peumlrbashkeumlta peumlr peumlrcaktimin e mbrojtjes
ndeumlrkombeumltare duke mundeumlsuar konvergjenceuml neuml vendimet peumlr azilin Diskutimet neuml
Parlamentin Europian dhe Keumlshill mbi keumlteuml propozim janeuml duke vazhduar akoma9
B Direktiva mbi Kushtet e Pritjes seuml Azilkeumlrkuesve
DKP parashikon disa nga sheumlrbimet qeuml ccedildo sistem priteumls i shteteve aneumltare duhet teuml ofrojeuml peumlr
personat qeuml aplikojneuml peumlr mbrojtje ndeumlrkombeumltare Keumlshtu keumlto sheumlrbime peumlrfshijneuml 1
Akomodimistrehimi 2 Ushqimi 3 Veshje dhe elemente teuml tjera jo-ushqimore 4 Dieta peumlr
shpenzime ditore 5 Kujdesi sheumlndeteumlsor 6 Ofrimi i informacionit dhe konsultimi 7
7 Parlamenti Europian The Common European Asylum System - third reform 2017 httpsgoogl0QpUC9
8 Komisioni Europian Managing the refugees crisis immediate operational budgetary and legal measures
under the European Agenda on Migration 2015 httpsgooglOAoDrT 9 Faqja zyrtare e Komisionit Europian httpseceuropaeuhome-affairswhat-we-dopoliciesasylumrefugee-
status_en
6
Identifikimi vlereumlsimi dhe reagimi ndaj nevojave speciale 8 Trajnimi i stafit ku secili seksion
ka neuml vetvete standarde teuml njeumljta peumlr teuml gjitheuml teuml zbatueshme neuml teuml gjitha qendrat priteumlse peumlr ccedildo
shtet aneumltar teuml BE-seuml10
Siccedil edhe kriza e refugjateumlve ka treguar kur vjen puna te ofrimi i keumltyre
sheumlrbimeve cileumlsiseuml dhe qasjes ndaj tyre peumlr teuml gjitheuml azilkeumlrkuesit neuml disa shtete janeuml veumlneuml re
probleme teuml vazhdueshme dhe teuml peumlrseumlritura peumlr teuml ofruar sheumlrbimet neuml nivelin minimal teuml
keumlrkuar ku jo pak hereuml nuk kaneuml pasur mundeumlsi teuml ofrojneuml dhe nevojat meuml minimale Siccedil eumlshteuml
dhe rasti i Greqiseuml dhe kampeve teuml atjeshme teuml refugjateumlve ku trajtimi dinjitoz i azilkeumlrkuesve
apo refugjateumlve mungon Shkaktuar dhe nga kriza e refugjateumlve dhe numri i madh i tyre teuml
mbetur apo ngecur neuml Greqi praneuml GjEDNj kaneuml ardhur mjaft ankesa dhe raste mbi kushtet e
jeteseumls dhe qeumlndrimit neuml kampet greke dhe veumlshtireumlsiteuml qeuml personat hasin aty ccedildo diteuml
Neni 3 i KEDNj peumlrcakton qeuml shteti priteumls duhet teuml ofrojeuml strehim dhe kushte materiale teuml
pranueshme peumlr azilkeumlrkuesit teuml cileumlt nuk kaneuml mundeumlsi teuml tjera dhe janeuml krejteumlsisht teuml varur nga
mbeumlshtetja e shtetit11
Neuml keumlteuml drejtim GjEDNj ka vlereumlsuar se Greqia nuk i ka ploteumlsuar keumlto
detyrime duke shkelur njeumlkoheumlsisht si Acquis e BE dhe DKP ashtu dhe nenin 3 teuml KEDNj Ndeumlr
teuml tjera GjEDNj ka analizuar qeuml Greqia nuk ka mundur teuml sigurojeuml peumlr aplikantin qeuml eumlshteuml neuml
pritje teuml vendimit peumlr aplikimin peumlr azil kushtet e nevojshme peumlr qeumlndrim ndash qendra ishte e
mbipopulluar kushtet higjienike mungonin dhe aplikanti ndiente gjateuml gjitheuml koheumls njeuml ndjesi
frike dhe pasigurie12
C Rregullorja e Dublinit
Rregullorja mbase meuml e debatuara dhe e diskutuara sa i peumlrket migrimit neuml BE eumlshteuml e
ashtuquajtura Rregullorja e Dublinit e cila ka vendosur kriterin dhe mekanizmin peumlr teuml
peumlrcaktuar se shteti aneumltar neuml teuml cilin personi i ardhur nga njeuml vend i treteuml deumlrgon aplikimin e tij si
azilkeumlrkues do teuml jeteuml dhe shteti peumlrgjegjeumls peumlr shqyrtimin e atij aplikimi Kjo neumlnkupton qeuml
shteti qeuml ka marreuml aplikimin nuk duhet teuml transferojeuml ateuml neuml njeuml shtet tjeteumlr aneumltar pasi
azilkeumlrkuesi ka teuml drejteuml teuml qeumlndrojeuml neuml ateuml vend ku ka beumlreuml keumlrkeseumln peumlr azil Objektivi i
Rregullores seuml Dublinit eumlshteuml qeuml teuml sigurojeuml njeuml qasje sa meuml teuml shpejteuml e teuml lehteuml teuml procedurave
peumlr azil dhe vlereumlsimit teuml aplikimit nga veteumlm njeuml shtet aneumltar Neni 7(2) i Rregullores peumlrcakton
se ldquoShteti Aneumltar peumlrgjegjeumls neuml peumlrputhje me kriteret e peumlrcaktuara neuml keumlteuml Kapitull peumlrcaktohet
neuml bazeuml teuml gjendjes seuml fituar ku aplikanti ka parashtruar seuml pari keumlrkeseumln e tij saj peumlr mbrojtje
ndeumlrkombeumltare te njeuml Shtet Aneumltarrdquo13
10
Zyra Europiane e Azilit EASO guidance on reception conditions Operational standards and indicators 2016
httpsgooglc8xM9s 11
Keumlshilli i Europeumls CourTalks Discourse - Asylum European Court of Human Rights 2016 fq 5 12
MSS k Belgjikeumls dhe Greqiseuml [GC] 3069609 KEDNj 2011 httpshudocechrcoeinteng-
press22itemid22[22003-3407679-382437822] 13
Rregullorja (BE) Nr 6042013 e Parlamentit Europian dhe Keumlshillit ldquombi vendosjen e kritereve dhe mekanizmave
peumlr teuml peumlrcaktimin e Shtetit Aneumltar peumlrgjegjeumls peumlr shqyrtmin e aplkimit peumlr mbrojtje ndeumlrkombeumltare nga njeuml shtetas i
nj vendi teuml treteuml apo peumlrsoni pa shteteumlsi drejtuar njeuml prej Shteteve Aneumltarerdquo Fletorja Zyrtare e BE L 18031 2016
7
Ka raste ku njeuml shtet aneumltar e ka deumlrguar njeuml azilkeumlrkues neuml njeuml tjeteumlr shtet aneumltar neuml kuadeumlr teuml
Rregullores seuml Dublinit ( psh Belgjika neuml Greqi Holanda neuml Itali Austria neuml Hungari etj) dhe
azilkeumlrkuesit e prekur nga kjo gjeuml e kaneuml ccediluar ccedileumlshtjen e tyre neuml GjEDNj GjEDNj ka gjetur keumlto
vende fajtore peumlr shkeljen e nenit 3 edhe pse ato neuml fakt po zbatonin Rregulloren e Dublinit duke
kthyer mbrapsht ateuml azilkeumlrkues qeuml keumlrkeseumln e pareuml e ka beumlreuml neuml njeuml shtet tjeteumlr aneumltar Neuml rastin
MSS kundeumlr Belgjikeumls dhe Greqiseuml14
GjEDNj ka argumentuar se ldquoautoritetet belge duhet teuml
informoheshin mbi problematikat neuml procedurat e azilit teuml Greqiseuml Belgjika ka vazhduar meuml
vendosjen e urdhrit teuml deumlbimit dhe zbatimin e tij pa marreuml meuml pareuml njeuml garanci nga autoritetet
greke Autoritetet belge nuk duhet thjesht ta merrnin teuml mireumlqeneuml qeuml aplikanti do teuml trajtohej
konform standardeve teuml KEDNj neuml Greqi ato nga ana tjeteumlr duhet trsquoi kishin verifikuar se si
autoritetet greke po zbatonin realisht ligjin dhe procedurat e azilit Keumlshtu pra ka njeuml shkelje teuml
Nenit 3 teuml KEDNj nga Belgjika
Sa i peumlrket Greqiseuml Gjykata vlereumlson se ka njeuml shkelje teuml Nenit 13 neuml kombinim me Nenin 3 teuml
Konventeumls peumlr shkaka teuml mangeumlsive teuml autoriteteve greke neuml shqyrtimin e aplikimit peumlr azil dhe
rrezikut me teuml cilin aplikanti u peumlrball peumlr deumlrgimin e tij neuml vendin e origjineumls Sa i peumlrket nenit
3 Greqia ka shkelur keumlteuml nen dy hereuml njeuml hereuml peumlr shkak teuml kushteve teuml deumlnimit dhe kushteve teuml
jeteseumls neuml Greqirdquo
Sipas nenit 3 zhvendosja e njeuml azilkeumlrkuesi nga njeuml shtet aneumltar i BE-seuml neuml njeuml tjeteumlr bazuar neuml
Rregulloren e Dublinit nuk eumlshteuml i lejuar neuml rastet kur a) kushtet e vendit teuml propozuar peumlr teuml
zhvendosur azilkeumlrkuesin nuk ofrojneuml trajtim dinjitoz pra janeuml teuml papeumlrshtatshme peumlr jeteseuml
normale b) ekziston njeuml rrezik real qeuml azilkeumlrkuesi mund teuml deumlbohet meuml tej drejt vendit teuml tijsaj
teuml origjineumls
IV KUADRI LIGJOR SHQIPTAR DHE HARMONIZIMI ME ACQUIS E BE
DHE KEDNJ
Teuml drejtat e teuml huajve neuml legjislacionin shqiptar pikeuml seuml pari janeuml sanksionuar nga Kushtetuta e
Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml neuml Nenin 16 teuml saj ajo parashikon se ldquoTeuml drejtat e liriteuml themelore si
dhe detyrimet e parashikuara neuml Kushtetuteuml peumlr shtetasit shqiptareuml vlejneuml njeumllloj edhe peumlr teuml
huajt e peumlr personat pa shteteumlsi neuml territorin e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml me peumlrjashtim teuml rasteve
kur Kushtetuta e lidh neuml meumlnyreuml teuml posaccedilme me shteteumlsineuml shqiptare ushtrimin e teuml drejtave e teuml
lirive teuml caktuarardquo15
Peumlr meuml tepeumlr sipas Raportit teuml Komisionit Europian peumlr vitin 2018 mbi Kapitullin 24 Drejteumlsi
Liri Siguri thuhet se ldquoShqipeumlria eumlshteuml aneumltareuml e Konventeumls seuml Gjeneveumls neuml 1961 dhe neuml 2014
miratoi ligjin e ri peumlr azilin i cili harmonizon kuadrin ligjor shqiptar me Acquis e BE Gjithsesi
duke qeneuml qeuml disa Direktiva teuml BE janeuml peumlrditeumlsuar seuml fundmi disa ccedileumlshtje kaneuml peumlrseumlri nevojeuml teuml
14
MSS k Belgjikeumls dhe Greqiseuml [GC] 3069609 KEDNJ 2011 httpshudocechrcoeinteng-
press22itemid22[22003-3407679-382437822] 15
Kushtetuta e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml miratuar nga Referendumi i 22 Neumlntorit 1998 dhe ndryshuar meuml 12 Janae
20017
8
adresohen siccedil janeuml ato qeuml lidhen meuml procedurat dhe garanciteuml Veccedilaneumlrisht Shqipeumlria i duhet tu
sigurojeuml azilkeumlrkuesve teuml drejteumln e asistenceumls seuml rregull dhe shtetasit nga vendet e treta duhet teuml
informohen mbi teuml drejtat e tyre dhe procedurat e azilitrdquo dhe ldquo Udheumlzimet qeuml rregullojneuml
procesin e pre-secreening deumlnimin kthimin apo ripranimin duhet ri-pareuml qeuml teuml jeteuml neuml peumlrputhje
me standardet ndeumlrkombeumltare Versioni i ri-pareuml duhet gjithashtu teuml peumlrfshijeuml procedurat e masat
mbrojteumlse peumlr teuml gjitha kategoriteuml e personave vulnerabeumll Keumlto rregulla duhet teuml peumlrputhen dhe
me peumlrmbajtjen e Ligjit teuml Ri peumlr Mbrojtjen e Feumlmijeumls dhe teuml peumlrshtatet neuml meumlnyreuml specifike dhe
teuml drejtpeumlrdrejteuml me parimin e mos-kthimit dhe me teuml drejteumln peumlr gjuheumlnrdquo16
Ndeumlr teuml tjera raporti
thekson se ldquoKuadri ligjor eumlshteuml peumlrgjitheumlsisht neuml linjeuml me acquisrdquo dhe se ldquoShqipeumlria eumlshteuml e
peumlrgatitur neuml njeuml fareuml niveli peumlr zbatimin e Acquis dhe standardeve europiane neuml keumlteuml fusheumlrdquo
Raporti e vlereumlson si njeuml zhvillim pozitiv me njeuml fareuml progresi peumlrmireumlsimin e ldquokapaciteteve
institucionale neuml menaxhimin e kufijve azilin dhe lufteumln kundeumlr terrorizimit dhe dhuneumls
ekstreme Afteumlsia priteumlse peumlr valeumlt e migrimit teuml kombinuar eumlshteuml rriturrdquo17
Legjislacioni shqiptar mbi fusheumln e migracionit eumlshteuml miratuar dhe peumlrditeumlsuar vitet e fundit ku
dy nga ligjet meuml teuml reumlndeumlsishme mund teuml peumlrfshihen Ligji Nr 1082013 ldquoPeumlr teuml huajtrdquo dhe Ligji
Nr 1212014 ldquoMbi Azilin neuml Republikeumln e Shqipeumlriseumlrdquo Ligji Nr 1082013 eumlshteuml pjeseumlrisht i
peumlrafruar me disa nga Direktivat kryesore teuml BE-seuml neuml fusheumln e migracionit si (i) Direktiva
2008115KE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 16 dhjetor 2008 Mbi standardet dhe
procedurat e peumlrbashkeumlta neuml vendet aneumltare peumlr kthimin e shtetasve teuml vendeve teuml treta me
qeumlndrim teuml parregullt (ii) Direktiva e Keumlshillit 200481KE dateuml 29 prill 2004 Mbi lejet e
qeumlndrimit teuml leumlshuara shtetasve teuml vendeve teuml treta qeuml janeuml viktima teuml trafikimit teuml qenieve
njereumlzore ose qeuml kaneuml qeneuml subjekt i njeuml veprimi peumlr lehteumlsimin e imigracionit teuml paligjsheumlm teuml
cileumlt bashkeumlpunojneuml me autoritetet kompetente (iii) Direktiva e Keumlshillit 2004114KE dateuml
13 dhjetor 2004 Mbi kushtet e pranimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta peumlr qeumlllim studimi
programe teuml shkeumlmbimit peumlr nxeumlneumls trajnim pa pageseuml ose sheumlrbim vullnetar (iv) Direktiva e
Keumlshillit 2003109KE dateuml 25 neumlntor 2003 neuml lidhje me statusin e shtetasve teuml vendeve teuml treta
qeuml janeuml rezidenteuml afatgjateuml (v) Direktiva e Keumlshillit 200386KE dateuml 22 shtator 2003 Mbi teuml
drejteumln e bashkimit familjar
Neuml kuadeumlr teuml krizeumls seuml refugjateumlve dhe rritjes seuml numrit teuml tyre meuml 14 korrik 2016 u miratua
Ligji Nr 742016 ldquopeumlr disa ndryshime dhe shtesa ne Ligjin Nr 1082013 ldquoPeumlr teuml huajtrdquordquo Ky
ligj amendon ligjin peumlr teuml huajt duke synuar pikeuml seuml pari peumlrmireumlsimin neuml disa fusha lidhur me
trajtimin e teuml huajve neuml Shqipeumlri peumlrfshireuml dhe ata me lidhje etnike shqiptare si dhe regjimin e
vizave peumlr teuml huajt trajtimin e kategorive teuml teuml huajve teuml puneumlsuar apo teuml veteuml-puneumlsuar si dhe
masat e ndeumlrmarra neuml kuadeumlr teuml imigrimit teuml parregullt Ai eumlshteuml neuml peumlrputhje me disa nga
Direktivat (i) Direktiva 201466BE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 5 Maj 2014
mbi kushtet e hyrjes dhe teuml qeumlndrimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta neuml kuadeumlr teuml transferimit
16
Komisioni Europian Raporti peumlr Shqipeumlrineuml 2018 fq 38 17
Ibid fq 31
9
brenda ndeumlrmarrjes (ii) Direktiva 201436BE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 26
Shkurt 2014 mbi kushtet e hyrjes dhe teuml qeumlndrimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta peumlr qeumlllime
puneumlsimi si punonjeumls sezonal (iii) Direktiva 200950KE dateuml 25 maj 2009 mbi kushtet e
hyrjes dhe qeumlndrimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta me qeumlllim pune tepeumlr teuml kualifikuar (iv)
Direktiva 9671KE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 16 dhjetori 1996 neuml lidhje me
deumlrgimin me sheumlrbim teuml punonjeumlsve
Njeuml tjeteumlr ligj thelbeumlsor eumlshteuml Ligji Nr 1212014 ldquoPeumlr Azilin neuml Republikeumln e Shqipeumlriseumlrdquo i
cili dhe ky ka ndjekur rrugeumln e harmonizimit dhe peumlrputhjes me standardet e BE Keumlshtu ai eumlshteuml
pjeseumlrisht i harmonizuar me (i) Direktiveumln e Keumlshillit 200155KE dateuml 20 korrik 2001
Standardet minimale peumlr dheumlnien e mbrojtjes seuml peumlrkohshme neuml rastet e flukseve masive teuml
personave teuml shpeumlrngulur dhe mbi masat qeuml promovojneuml njeuml ekuilibeumlr peumlrpjekjesh ndeumlrmjet
shteteve aneumltare neuml pritjen e keumltyre personave dhe peumlrballimin e pasojave (ii) Direktiveumln e
Keumlshillit 20039KE dateuml 27 janar 2003 Peumlr peumlrcaktimin e standardeve minimale peumlr pritjen e
azilkeumlrkuesve (iii) Direktiveumln e Keumlshillit 200386 KE dateuml 22 shtator 2003 Mbi teuml drejteumln e
bashkimit familjar (iv) Direktiveumln e Keumlshillit 200585KE dateuml 1 dhjetor 2005 Peumlr
peumlrcaktimin e standardeve minimale teuml procedurave neuml shtetet aneumltare peumlr dheumlnien dhe heqjen e
statusit teuml refugjatit Direktiveumln 201195BE e Parlamentit Europian dhe teuml Keumlshillit dateuml 13
dhjetor 2011 Standardet peumlr cileumlsimin e shtetasve teuml vendeve teuml treta ose personave pa shteteumlsi si
peumlrfitues teuml mbrojtjes ndeumlrkombeumltare peumlr njeuml status uniform peumlr refugjateumlt dhe peumlr personat e
pranuesheumlm peumlr mbrojtje ploteumlsuese dhe peumlrmbajtja e mbrojtjes seuml dheumlneuml
Ligji shqiptar mbi azilin siccedil theksohet neuml Nenin 3 teuml tij ka teuml njeumljteumln peumlrkufizim teuml termit
ldquorefugjatrdquo si dhe ai i vendosur nga Konventa e 1951 Eumlshteuml neni 4 i keumltij ligji ai qeuml i garanton teuml
drejteumln peumlr azil gjithkujt qeuml ka karakteristikat e njeuml refugjati Nga ana tjeteumlr neuml kuadrin e
legjislacionit teuml BE statusi i refugjatit i njihet veteumlm personave qeuml vijneuml nga vendet e treta (jashteuml
BE-seuml) apo atyre pa shteteumlsi duke peumlrjashtuar keumlshtu nga kjo e drejteuml qytetareumlt e Bashkimit
Europian Ky eumlshteuml njeuml ndryshim thelbeumlsor mes peumlrkufizimit qeuml BE ka peumlr ldquorefugjatrdquo dhe ajo e
peumlrcaktuar nga Neni 1 (2) i Konventeumls seuml 1951
Ka njeuml dallim gjithashtu mes statusit teuml refugjatit dhe azilkeumlrkuesit Sipas ligjit mbi azilin neuml
Shqipeumlri peumlrcaktohet si azilkeumlrkues ldquoccedildo i huaj apo person pa shteteumlsi qeuml shpreh neuml ccedilfareumldolloj
meumlnyre se nuk deumlshiron teuml kthehet neuml vendin e tij si dhe ccedildo i huaj apo person pa shteteumlsi qeuml ka
paraqitur njeuml aplikim peumlr azil neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml peumlr teuml cilin nuk eumlshteuml marreuml ende njeuml
vendim peumlrfundimtarrdquo18
Parimi i mos-kthimit eumlshteuml sanksionuar neuml Nenin 6 teuml Ligjit 1212014 dhe eumlshteuml neuml peumlrputhje me
Konventeumln e 1951 teuml OKB dhe me Acquis e BE Theumlneuml kjo edhe Neni 6 i Ligjit peumlr Azilin eumlshteuml i
ngjasheumlm me Nenin 33 teuml Konventeumls seuml 1951 apo dhe me Nenet 17 dhe 21 teuml Direktiveumls seuml Kualifikimit
18
Ligji peumlr Azilin neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml (Ligji 1212014) Neni 3 pika ccedil
10
teuml BE-seuml teuml cilat nuk ndalojneuml neuml meumlnyreuml absolute moskthimin duke lejuar zhvendosjen e njeuml refugjati
neuml situata apo rrethana teuml jashteumlzakonshme ndash si neuml raste kur personi neuml fjaleuml konsiderohet si njeuml rrezik
serioz peumlr sigurineuml e shtetit priteumls apodhe komunitetin Neni 3 i ligjit shqiptar parashikon disa raste ku
parimi i moskthimit duhet teuml zbatohet dhe teuml tjera kur mund teuml lejohet moszbatimi Keumlshtu Neni 6
peumlrmend si raste teuml veccedilanta teuml kthimit teuml njeuml azilkeumlrkuesi neumlse a) ka arsye teuml bazuara e teuml arsyetuara neuml
vendim peumlr ta konsideruar si njeuml rrezik peumlr sigurineuml kombeumltare teuml Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml b) eumlshteuml
deumlnuar me vendim teuml formeumls seuml prereuml peumlr njeuml krim qeuml deumlnohet minimalisht me 7 vjet burgim i cili peumlrbeumln
njeuml rrezik peumlr rendin dhe sigurineuml e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml
Kjo nga ana tjeteumlr eumlshteuml neuml kundeumlrshtim me Nenin 2 (e Drejta peumlr Jeteumln) dhe nenin 3 ( Ndalim i
Tortureumls) teuml KEDNj e cila pavareumlsisht profilit si person me rrezikshmeumlri teuml larteuml e ndalon neuml
terma absoluteuml zhvendosjen e tij neumlse besohet se ky person mund teuml jeteuml viktimeuml e tortureumls
trajtimit ccedilnjereumlzor dhe degradues apo deumlnimeve neuml shtetin ku do teuml deumlrgohet Pra sipas KEDNj
pavareumlsisht profilit teuml azilkeumlrkuesit dhe ccedilfareuml mund teuml keteuml beumlreuml ai para dhe gjateuml qeumlndrimit neuml
vendin priteumls ky vend nuk mund ta largoj apo ta deumlboj ateuml neuml njeuml vend tjeteumlr priteumls ku ka baza
reale teuml besohet qeuml jeta e keumltij azilkeumlrkuesi mund teuml jeteuml neuml rrezik apo mund teuml bjereuml viktimeuml e
trajtimeve ccedilnjereumlzore E reumlndeumlsishme peumlr tu theksuar eumlshteuml qeuml njeuml azilkeumlrkues me aneuml teuml keumltyre
neneve siguron mbrojtje sa i peumlrket mos-kthimit por jo ndonjeuml status teuml caktuar apo benefite teuml
tjera Edhe pse neni 6 i ligjit peumlr Azilin neuml Shqipeumlri nuk eumlshteuml neuml peumlrputhje meuml nenet e KEDNj ai
vazhdon teuml jeteuml me njeuml linjeuml me Direktiveumln e BE peumlr Kualifikimin dhe Konventeumln e 1951 teuml cilat
siccedil u tha nuk e ndalojneuml neuml meumlnyreuml absolute deumlbimin apo kthimin
Meuml 4 maj 2016 u miratua VKM Nr 332 Peumlr Organizimin dhe Funksionimin e Qendreumls
Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit neuml Shqipeumlri Ligji vendos qeuml qendrat e pritjes duhet teuml
mundeumlsojneuml peumlr azilkeumlrkuesit teuml pakteumln kushtet minimale teuml jeteseumls si akomodimi ushqimi
sigurimi sheumlndeteumlsor higjiena peumlrkthyesit ndihmeumln ligjore falas dhe konsultat psikologjike si
dhe peumlrcakton qeuml azilkeumlrkuesi ka teuml drejteumln teuml qeumlndroj neuml territorin e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml
deri neuml dheumlnien e vendimit final nga autoritetet peumlrkateumlse Neuml rastet ku keumlrkesa peumlr azil i eumlshteuml
refuzuar njeuml azilkeumlrkuesi ky i fundit ka teuml drejteuml teuml qeumlndrojeuml neuml qendeumlr neumlse e apelon vendimin19
Siccedil peumlrcaktohet dhe neuml nenin 30 pika 2(b) teuml ligjit 1212014 ldquoAzilkeumlrkuesit i garantohet e drejta
e strehimit e ushqimit e kujdesit sheumlndeteumlsor dhe sheumlrbimeve teuml tjera publike peumlr nevoja
ngushteumlsisht vetjake teuml ofruara neuml qendreumln kombeumltare priteumlse peumlr azilkeumlrkuesitrdquo Keumlto sheumlrbime
janeuml teuml njeumljta me ato qeuml gjenden teuml listuara dhe neuml DKP e BE Neni 32 i liston keumlto sheumlrbime ku
parashikohet qeuml qendra neuml bashkeumlpunim me institucione teuml tjera apo organizata duhet teuml
mundeumlsoj sheumlrbime edukative dhe ndihmeuml ligjore falas peumlr teuml gjitheuml azilkeumlrkuesit qeuml ndodhen neuml
qendeumlr
Neuml Shqipeumlri ka veteumlm njeuml Qendeumlr Priteumlse peumlr azilkeumlrkuesit e vendosur neuml Babrru Bazuar
dhe neuml procedureumln e Drejtoriseuml seuml Azilit siccedil eumlshteuml parashikuar dhe nga Udheumlzimi Nr 611
ldquoPeumlr procedureumln dhe rregullat qeuml aplikohen nga autoriteti peumlrgjegjeumls kufitar peumlr deumlrgimin e
19
VKM Nr 332 Peumlr Organizimin dhe Funksionimin e Qendreumls Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit Neni 2
11
ccedileumlshtjeve teuml azilit tek autoriteti peumlrgjegjeumls peumlr azilin dhe refugjateumlt neumlse i huaji klasifikohet
si njeuml azilkeumlrkues Autoriteti peumlrgjegjeumls peumlr Kufirin dhe Migracionin neuml fund teuml procedureumls duhet
ta deumlrgoj personin neuml fjaleuml neuml Qendreumln Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit20
Raporti i KE peumlr
2018 vlereumlson ldquoGjateuml periudheumls seuml raportimit Shqipeumlria i ka rritur dhe fuqizuar kapacitetet e
saj priteumlse peumlr azilkeumlrkuesit si neuml zonat kufitare ashtu dhe neuml Tiraneuml Qendra Kombeumltare Priteumlse
neuml Tiraneuml (Babrru) eumlshteuml rinovuar Shqipeumlria ka veteumlm njeuml qendeumlr priteumlse peumlr migranteumlt e
parregullt neuml Karrec meuml njeuml kapacitet prej 150 vetash Peumlrmireumlsime teuml shumta janeuml beumlreuml peumlr teuml
mundeumlsuar qeuml ambientet teuml jeneuml neuml standardet e nevojshme Gjithsesi vazhdon teuml jeteuml
problematike fakti qeuml nuk ka njeuml ambient peumlr teuml miturit e pashoqeumlruarrdquo21
Neni 3 i KEDNj eumlshteuml i reumlndeumlsisheumlm edhe peumlr vlereumlsimin e kushteve teuml qeumlndrimit teuml
azilkeumlrkuesve apo refugjateumlve Siccedil u peumlrmend dhe meuml sipeumlr ka pasur raste sidomos kundeumlr
Greqiseuml neuml lidhje me keumlto kushte ku personat janeuml ankuar duke vlereumlsuar kushtet atje teuml
renda dhe teuml papeumlrshtatshme peumlr njeuml jeteseuml normale Neni 3 i KEDNj e vlereumlson si keqtrajtim
neumlse kushtet minimale teuml parashikuara neuml ligj nuk ofrohen neuml keumlto vende
Neuml rastin shqiptar gjateuml 2012-2014 janeuml miratuar dhe disa vendime peumlr zbatim meuml teuml suksessheumlm
dhe efektiv teuml legjislacionit si
i VKM Nr 513 dateuml 13062013 ldquoMbi peumlrcaktimin e kritereve procedurave dhe
dokumentacionit peumlr hyrjen qeumlndrimin dhe trajtimin e teuml huajve neuml Republikeumln e Shqipeumlriseumlrdquo
ii VKM Nr 265 dateuml 752014 ldquoPeumlr peumlrjashtimin nga detyrimi peumlr pajisje me leje pune dhe
certifikateuml regjistrimi neuml puneuml peumlr shtetasit e Republikeumls seuml Kosoveumls dhe shtetasit e Republikeumls seuml
Serbiseuml teuml peumlrkateumlsiseuml etnike shqiptare
iii VKM Nr 76 77 70 69 68 67 66 85 84 83 82 81 80 79 78 74 dhe 75 dateuml
12022014 ldquoPeumlr peumlrcaktimin e kritereve teuml dokumentacionit e teuml procedureumls peumlr pajisjen
refuzimin ripeumlrteumlritjen dhe anulimin e lejes seuml puneumlsrdquo duke peumlrfshireuml teuml gjitha format e
puneumlsimit
Njeuml nga ndryshimet e reumlndeumlsishme dhe pozitive lidhet me uljen e afatit teuml nevojsheumlm qeuml i duhet
autoriteteve shteteumlrore peumlr teuml marreuml vendimin pas marrjes seuml ankimitkeumlrkeseumls peumlr apel nga i huaji
nga 60 diteuml eumlshteuml beumlreuml neuml 30 diteuml Peumlr meuml tepeumlr keumlrkesa peumlr apelim tashmeuml drejtohet direkt ndaj
institucioneve qeuml e kaneuml nxjerreuml vendimin Njeuml tjeteumlr ndryshim thelbeumlsor eumlshteuml dhe miratimi i
Ligjit teuml ri peumlr Sheumlrbimin Ligjor Falas Nr 111 miratuar neuml 2017 ku peumlrfshihen si peumlrfitues teuml
ndihmeumls ligjore falas edhe teuml huajt njeuml kategori kjo qeuml nuk ishte e parashikuar neuml ligjin e
meumlparsheumlm Nr 10 0392008 Neni 10 i Ligjit 1112017 ndeumlr teuml tjera peumlrcakton qeuml subjektet qeuml
peumlrfitojneuml nga ndihma juridike janeuml ldquob) shtetasit e huaj ose personat pa shteteumlsi teuml cileumlt
qeumlndrojneuml neuml territorin e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml peumlr njeuml periudheuml teuml peumlrkohshme ose teuml
20
Qeveria e Shqipeumlriseuml Kontributi i shtetit shqiptar ndash Raporti Vjetor i Komisionit Europian 2016 ndash Inputi I peumlr
periudheumln Shtator 2015 ndash Maj 2016 21
Komisioni Europian Raporti peumlr Shqipeumlrineuml 2018 fq 38
12
peumlrhershme dhe janeuml teuml pajisur me leje qeumlndrimi neuml peumlrputhje me legjislacionin neuml fuqi peumlr teuml
huajt ccedil) azilkeumlrkuesit personat qeuml geumlzojneuml statusin e refugjatit dhe personat qeuml janeuml neuml proces
ankimi teuml vendimeve administrative dheose gjyqeumlsore peumlr refuzimin e aplikimit peumlr azil ose
revokimin e vendimit teuml statusit teuml refugjatitrdquo Ndryshe dhe nga ligji 772014 qeuml amendonte
Ligjin 10 0392008 ligji i ri peumlrmend neuml meumlnyre specifike dhe kategorineuml e refugjateumlve22
V PEumlRFUNDIME DHE REKOMANDIME
Mbetet me reumlndeumlsi fakti qeuml kuadri ligjor mbi migracionin neuml Shqipeumlri eumlshteuml peumlrditeumlsuar dhe
peumlrmireumlsuar me qeumlllim pareumlsor respektimin e teuml drejtave dhe lirive teuml migranteumlve qofshin teuml
rregullt apo teuml parregullt Ndeumlrkoheuml zbatimi i keumltij kuadri mbetet akoma problematik pasi ka
mangeumlsi sa i peumlrket institucioneve dhe mekanizmave teuml nevojshme peumlr zbatimin ploteuml teuml tyre qeuml
duhen ngritur neuml vazhdimeumlsi apo peumlrmireumlsuar ato qeuml janeuml sot Miratimi i njeuml Strategjie Kombeumltare
peumlr Migracionin mbetet njeuml nga masat qeuml shteti shqiptar duhet teuml ndeumlrmarreuml pasi edhe pse e
konsideruar si prioritet duket qeuml deri meuml tani nuk eumlshteuml realizuar Neuml keumlteuml drejtim Strategjia eumlshteuml
rekomanduar si thelbeumlsore dhe mjaft e reumlndeumlsishme si nga Avokati i Popullit i Shqipeumlriseuml ashtu
edhe nga tre raportet e fundit teuml Komisioni Europian peumlr Shqipeumlrineuml Neuml 2015 Raporti i KE
theksoi qeuml ldquoMungesa e njeuml Strategjie kombeumltare ndeumlrsektorale peumlr migracionin mbetet njeuml
problem shqeteumlsues peumlr keumlteuml fusheumlrdquo Me tone shqeteumlsuese shprehet dhe Raporti i KE peumlr 2016 ldquo
Mungesa e njeuml strategjie kombeumltare peumlr migracionin qeuml nga viti 2010 eumlshteuml njeuml ccedileumlshtje
shqeteumlsueserdquo Raporti i fundit i KE ai i vitit 2018 vendos ndeumlr teuml tjera dhe njeuml afat peumlr shtetin
shqiptar peumlr realizimin e strategjiseuml teka thekson nevojeumln dhe reumlndeumlsineuml qeuml ajo ka ldquo Qeveriseuml i
mungon njeuml strategji e ploteuml dhe gjitheumlpeumlrfshireumlse peumlr migracionin Strategjiteuml kombeumltare ajo
peumlr migracionin dhe ajo peumlr riintegrimin e qytetareumlve shqiptareuml teuml kthyer kaneuml peumlrfunduar
respektivisht neuml vitin 2010 dhe 2015 Ministria e Brendshme ka filluar puneumln peumlr njeuml strategji teuml
re ndeumlrsektorale e cila duhet teuml miratohet neuml 3-mujorin e fundit teuml vitit 2018rdquo23
22
Ligji Nr 1112017 ldquoPeumlr Ndihmeumln Juridike teuml Garantuar nga Shtetirdquo httpswwwparlamentalwp-
contentuploads201712ligj-nr-111-dt-14122017pdf 23
Ibid fq 37
2
GJEDNJ Gjykata Europiane e teuml Drejtave teuml Njeriut
ILO Organizata Ndeumlrkombeumltare e Puneumls
KE Komisioni Europian
KEDNJ Konventa Europiane e teuml Drejtave teuml Njeriut
KEumlSHILLI Keumlshilli i Bashkimit Europian
KONVENTA E 1951 Konventa peumlr Statusin e Refugjateumlve OKB 1951
LIGJI 1212014 Ligji peumlr Azilin neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml
NENI 3 I KEDNJ Ndalimi i tortureumls ndash Askush nuk mund trsquo neumlnshtrohet
tortureumls ose deumlnimeve ose trajtimeve ccedilnjereumlzore apo
poshteumlruese
OKB Organizata e Kombeve teuml Bashkuara
PROTOKOLLI I 1967 Protokolli peumlr Statusin e Refugjateumlve OKB 1967
RREGULLORJA E DUBLINIT Rregullorja (BE) Nr 6042013 ndash Rregullorja e Dublinit III
VKM Vendim i Keumlshilli te Ministrave teuml Shqipeumlriseuml
II LEGJISLACIONI NDEumlRKOMBEumlTAR MBI REFUGJATEumlT DHE
AZILKEumlRKUESIT
Si fillim njeuml qarteumlsim mes termash neuml fusheumln e migrimit dhe azilit eumlshteuml i nevojsheumlm ldquoMigrant
(ei)rdquo peumlrshkruan njeuml person qeuml leumlviz nga njeuml vend rajon apo shtet neuml njeuml tjeteumlr Termi
ldquoazilkeumlrkueserdquo i referohet ccedildo migranti i cili keumlrkon mbrojtje ndeumlrkombeumltare te njeuml vend tjeteumlr
Edhe pse sot mund teuml flitet peumlr disa lloje statusesh jo veteumlm ai i refugjatit por edhe i personit qeuml
fiton mbrojtje teuml peumlrkohshme apo dhe mbrojtje ploteumlsuese artikulli do teuml fokusohet veteumlm te
statusi i refugjatit status ky i bdquoqeverisur‟ nga Konventa e Gjeneveumls peumlr Statusin e Refugjateumlve e
vitit 1951 e OKB qeuml i jepet personit nga njeuml shtet i huaj Peumlrkufizimi i termit ldquorefugjatrdquo sipas
Nenit 1 (2) teuml Konventeumls peumlr Statusin e Refugjateumlve eumlshteuml ccedildo person qeuml ldquo(2) si rrjedhojeuml e
ngjarjeve teuml ndodhura para 1 janarit 1951 dhe peumlr shkak teuml njeuml frike teuml bazuar se do teuml
persekutohet peumlr shkak teuml raceumls feseuml kombeumlsiseuml aneumltareumlsiseuml neuml njeuml grup teuml caktuar shoqeumlror ose
teuml mendimit politik ndodhet jashteuml vendit teuml shteteumlsiseuml dhe peumlr shkak teuml keumlsaj frike nuk eumlshteuml neuml
gjendje ose nuk eumlshteuml i gatsheumlm teuml peumlrdoreuml mbrojtjen e atij vendi ose kur ai duke mos pasur njeuml
shteteumlsi dhe ndodhet jashteuml vendit teuml meumlparsheumlm teuml banimit teuml zakonsheumlm teuml tij si pasojeuml e keumltyre
ngjarjeve nuk ka mundeumlsi ose nuk ka deumlshireuml teuml kthehet atje peumlr arsye teuml keumlsaj frikerdquo Protokolli
peumlr Statusin e Refugjateumlve i cili hyri neuml fuqi neuml 1967 beumln njeuml ndryshim teuml keumltij peumlrkufizimi
dheumlneuml nga Konventa e 1951 duke hequr periudheumln e vendosur 1 janar 1951 Ky ndryshim u
justifikua si njeuml meumlnyreuml peumlr teuml mundeumlsuar ldquo qeuml i njeumljti status duhet teuml garantohet peumlr teuml gjitheuml
refugjateumlt qeuml peumlrfshihen neuml peumlrkufizimin e Konventeumls pavareumlsisht dateumls 1 janar 1951rdquo2
Sot Konventa e 1951 seuml bashku me Protokollin e 1967 sheumlrbejneuml si baza teuml legjislacionit neuml
lidhje me statusin e refugjateumlve teuml drejtat e tyre dhe mbrojtjen si dhe detyrimet ligjore teuml
2Organizata e Kombeve teuml Bashkuara Protokolli peumlr Statusin e Refugjateumlve i hyreuml neuml fuqi meuml 4 tetor 1967
httpwwwohchrorgDocumentsProfessionalInterestprotocolrefugeespdf
3
vendeve qeuml e kaneuml ratifikuar duke peumlrfshireuml dhe shtetet aneumltare teuml BE-seuml dhe Shqipeumlrineuml
gjithashtu Kjo e fundit e ka neumlnshkruar keumlteuml Konventeuml dhe Protokoll neuml gusht 1992
Njeuml tjeteumlr instrument i reumlndeumlsisheumlm dhe me pesheuml eumlshteuml Konventa Europiane peumlr teuml Drejtat e
Njeriut (KEDNj) e cila edhe pse nuk ka rregulla dhe ligje me fokus drejtpeumlrseumldrejti refugjateumlt
dhe azilkeumlrkuesit peumlrseumlri ka njeuml efekt direkt sa i peumlrket teuml drejtave dhe lirive teuml tyre si qenie
njereumlzore Theumlneuml kjo si njeuml Konventeuml neuml mbrojtje teuml teuml drejtave teuml njeriut ka disa nene teuml keumlsaj
konvente qeuml janeuml teuml lidhur me teuml drejtat e refugjateumlve dheose teuml azilkeumlrkueseve duke filluar me
Nenin 3 ndash Ndalimi i Tortureumls Neni 5 - E drejta peumlr liri dhe siguri Neni 8 ndash e drejta peumlr
respektimin e jeteumls private dhe familjare si dhe Neni 13 ndash e Drejta peumlr zgjidhje efektive Personat
me statusin e refugjatit apo azilkeumlrkuesit mund ti drejtohen Gjykateumls Europiane teuml teuml Drejtave teuml
Njeriut (GjEDNj) duke u mbeumlshtetur neuml keumlto nene neuml ato rate ku ndjejneuml dhe vlereumlsojneuml qeuml teuml
drejtat e tyre janeuml shkelur apo kur ata rrezikohen nga deumlbimi apo keqtrajtimi
Konventa teuml tjera teuml reumlndeumlsishme peumlr tu peumlrmendur edhe pse nuk do teuml analizohen meuml tej neuml keumlteuml
artikull janeuml
i Konventa peumlr Migrimin peumlr arsye puneumlsimi e Organizateumls Ndeumlrkombeumltare teuml Puneumls
(ILO)
ii Konventa lidhur me Migrimin neuml Kushte Abuzive dhe Promovimi i Shanseve teuml
Njeumljta dhe Trajtimit teuml Puneumltoreumlve Migranteuml e ILO-s
iii Konventa Ndeumlrkombeumltare peumlr Mbrojtjet e teuml Drejtave teuml teuml Gjitheuml Puneumltoreumlve
Migranteuml dhe Aneumltareumlve teuml Familjes seuml tyre
iv Protokolli i 2000 mbi Parandalimin Pengimin dhe Deumlnimin e Trafikimit teuml
Personave Veccedilaneumlrisht teuml Grave dhe Feumlmijeumlve
v Protokolli i 2000 Kundeumlr Kontrabandeumls seuml Migranteumlve neumlpeumlrmjet Tokeumls Detit
apodhe Ajrit3
Keumlto konventa kaneuml si subjekt teuml tyre dimensione specifike teuml migracionit siccedil eumlshteuml migrimi peumlr
arsye puneumlsimi teuml drejtat dhe mbrojtja e puneumltoreumlve migranteuml dhe familjeve teuml tyre pavareumlsisht
neuml janeuml migranteuml teuml rregullt apo teuml parregullt si dhe trajtojneuml fenomenin e kontrabandeumls dhe
trafikimit teuml personave
Njeuml nga parimet bazeuml ku mbeumlshtetet procedura e azilit eumlshteuml ai i Mos-kthimit Ishte Konventa e
Gjeneveumls e vitit 1951 ajo e cila parashikoi Parimin e Mos-Kthimit i cili ndalon deumlbimin apo kthimin e
refugjateumlve teuml njeuml vendi neuml njeuml territor apo vend tjeteumlr ku jeta apo liria e tyre do teuml ishin neuml rrezik Neni
33 e Konventeumls seuml 1951 ndeumlr teuml tjera parashikon se ldquo1 Asnjeuml shtet paleuml nuk do teuml deumlbojeuml ose kthejeuml
prapa (refouler) njeuml refugjat neuml asnjeuml lloj meumlnyre neuml kufijteuml e territoreve ku i keumlrceumlnohet jeta ose liria peumlr
shkak teuml raceumls besimit fetar kombeumlsiseuml aneumltareumlsiseuml neuml njeuml grup shoqeumlror ose opinionit politikrdquo
3 Departamenti Ekonomik dhe ccedileumlshtjeve Sociale teuml OKB International Migration Report 2013
httpwwwunorgendevelopmentdesapopulationpublicationspdfmigrationmigrationreport2013Chapter3pdf
4
Sa i peumlrket KEDNj Neni 3 i saj ndalon tortureumln trajtimindeumlnimin ccedilnjereumlzor apo poshteumlrues
teksa peumlrcakton qeuml askush nuk mund teuml kthehet neuml njeuml vend qeuml mund ta vendoseuml ateuml neuml rrezik real
peumlr teuml peumlsuar njeuml nga keumlto trajtime duke reumlneuml keumlshtu neuml kundeumlrshtim me KEDNj Ky eumlshteuml peumlr
KEDNj parimi i moskthimit Sipas KEDNj ndalimi i peumlrcaktuar nga Neni 3 eumlshteuml neuml terma
absolute ccedilka do teuml thoteuml qeuml eumlshteuml neuml peumlrgjegjeumlsineuml e teuml gjitheuml shteteve aneumltare teuml Keumlshillit teuml
Europeumls teuml ruajneuml njeuml shtetas teuml huaj nga njeuml trajtim i tilleuml dhe rrezikut teuml kthimit mbrapsht Neni
2 dhe 3 i KEDNj ndalojneuml gjithashtu ldquokthimin indirektrdquo qeuml neumlnkupton deumlbimin neuml njeuml shtet nga
ku personi mund teuml rrezikohet peumlr njeuml tjeteumlr deumlbim neuml njeuml nga vendet ku mund t‟i cenohet jeta apo
liria Kjo eumlshteuml e aplikueshme dhe neuml disa raste neuml kontekstin e Rregullores seuml Dublinit Keumlshtu
neuml njeuml rast lidhur me deumlbimin e personit nga Belgjika neuml Greqi Gjykata Europianeuml e teuml Drejtave
teuml Njeriut (GjEDNj) argumentoi se neuml rastet ku procedurat e azilit peumlr njeuml shtet aneumltar teuml BE janeuml
teuml paplota dhe me mangeumlsi teksa nuk garantojneuml mbrojtjen nga zhvendosja arbitrare dhe e
padrejteuml vendet e tjera aneumltare nuk duhet teuml kthejneuml azilkeumlrkues neuml keumlteuml vend edhe pse ata po
zbatojneuml Rregulloren e Dublinit4
Neuml keumlteuml artikull fokusi do teuml jeteuml njeuml analizeuml neuml lidhje me teuml drejtat e njeriut dhe refugjateumlve dhe
azilkeumlrkuesve bazuar neuml Konventeumln Europianeuml peumlr teuml Drejtat e Njeriut Legjislacionin e BE dhe
direktivat kryesore si dhe krahasimi me legjislacionin shqiptar dhe peumlrshtatshmeumlrineuml me KEDNj
dhe Acquis e BE-seuml
III LEGJISLACIONI I BASHKIMIT EUROPIAN MBI MIGRIMIN NJEuml
PASQYREuml E PEumlRGJITHSHME
Peumlr Bashkimin Europian Azili dhe Migrimi janeuml cileumlsuar si njeuml nga 10 prioritetet e Komisionit
Juncker Madje meuml 13 Maj 2015 Komisioni Europian miratoi dhe Axhendeumln Europiane mbi
Migrimin si njeuml domosdoshmeumlri peumlr teuml trajtuar neuml meumlnyreuml meuml efektive dhe nga teuml gjitheuml shtetet
aneumltare seuml bashku ccedileumlshtjet e migrimit dhe sfidat kryesore me aneuml teuml njeuml qasjeje europiane
Axhenda peumlrfshin teuml gjitheuml aktoreumlt e prekur nga ky fenomen si institucionet shteteumlrore shtetet
aneumltare organizata teuml tjera ndeumlrkombeumltare aktoreuml lokaleuml dhe shoqeumlri civile5
Menaxhimi sa meuml i mireuml i migracionit (teuml rregullt apo teuml parregullt) realizohet nga njeuml numeumlr i
madh Direktivash dhe Rregulloresh BE nga ana tjeteumlr eumlshteuml neuml peumlrputhje me legjislacionin
ndeumlrkombeumltar dhe Konventat kryesore Neuml fusheumln e migrimit dhe azilit ajo ndeumlr teuml tjera ka
ratifikuar njeuml numeumlr teuml konsideruesheumlm Konventash ndeumlrkombeumltare6 (disa prej tyre teuml
peumlrmendura neuml paragrafin e meumlsipeumlrm) peumlr teuml respektuar dhe promovuar teuml drejtat e njeriut
mbrojtjen ndeumlrkombeumltare sigurineuml etj
Qeumlllimi kryesor i politikave teuml azilit eumlshteuml harmonizimi i procedurave teuml azilit peumlr teuml gjitha vendet
aneumltare duke ngritur njeuml numeumlr standardesh dhe rregullash teuml peumlrbashkeumlta me fokus kryesor
4Keumlshilli i Europeumls Handbook on European law relating to asylum borders and immigration fq 36
5Faqja zyrtare e Komisionit Europian European Agenda on Migration 2017 httpsgooglByUy0C
6 Gjeni listeumln e ploteuml teuml Konventave Ndeumlrkombeumltare teuml ratifikuara nga BE neuml adreseumln keumltu httpsgooglMe6YIU
5
dheumlnien e statusit peumlr teuml gjitheuml personat e ardhur nga vendet e treta teuml cileumlt keumlrkojneuml mbrojtje
ndeumlrkombeumltare dhe duke respektuar parimin e mos-kthimit7
BE ka filluar qeuml neuml vitin 1999 teuml punojeuml peumlr krijimin dhe peumlrmireumlsimin e njeuml Sistemi teuml
Peumlrbashkeumlt Europian peumlr Azilin (CEAS) i cili peumlrcakton dhe keumlrkon teuml fuqizoj standarde dhe
masa teuml peumlrbashkeumlta peumlr njeuml trajtim teuml njeumljteuml dhe respektim teuml ploteuml teuml teuml drejtave teuml azilkeumlrkuesve
neuml teuml gjitheuml hapeumlsireumln e BE-seuml Direktivat kryesore si kuadeumlr ligjor i BE-seuml neuml lidhje me keumlteuml
fusheuml janeuml
i Direktiva mbi Procedurat e Azilit qeuml harmonizon procedurat e azilit dhe synon
vendime meuml teuml drejta meuml teuml shpejta dhe meuml cileumlsore ndaj azilkeumlrkuesve dhe
refugjateumlve
ii Direktiva mbi Kushtet e Pritjes seuml Azilkeumlrkuesve siguron qeuml ka kushte humane
dhe dinjitoze si neuml infrastruktureuml (siccedil eumlshteuml strehimi) peumlr azilkeumlrkuesit neuml teuml gjitheuml
BE-neuml si dhe qeuml teuml drejtat themelore teuml personave teuml respektohen ploteumlsisht
iii Direktiva e Kualifikimit sqaron arsyet peumlr dheumlnien e mbrojtjes ndeumlrkombeumltare
iv Rregullorja e Dublinit peumlrmban rregullat peumlr peumlrcaktimin e shtetit peumlrgjegjeumls peumlr
shqyrtimin e keumlrkesave peumlr azil 8
A Direktiva e Kualifikimit
Kjo Direktiveuml peumlrcakton ato kritere qeuml duhet teuml ploteumlsojeuml njeuml aplikant neuml meumlnyreuml qeuml ti jepet statusi
i refugjatit duke peumlrcaktuar keumlshtu dhe teuml drejtat qeuml personi peumlrfiton nga ky status si mbrojtja
nga kthimideumlbimi ofrimi i dokumenteve teuml nevojshme (lejet e qeumlndrimit dokumentet e
udheumltimit) qasja neuml sheumlrbimet sociale apo neuml tregun e puneumls etj Direktiva seuml fundmi sugjerohet
teuml zeumlvendeumlsohet nga njeuml Rregullore e propozuar nga Komisioni Europian me qeumlllim themelimin
e procedurave standarde e teuml peumlrbashkeumlta neuml lidhje me mbrojtjen ndeumlrkombeumltare neuml Union si
dhe peumlr njeuml politikeuml europiane gjitheumlpeumlrfshireumlse e teuml qeumlndrueshme mbi migrimin Keumlshtu
Komisioni Europian meuml korrik 2016 prezantoi propozimin e tij paraprak peumlr njeuml Rregullore teuml re
teuml Kualifikimit qeuml synon harmonizimin e kritereve teuml peumlrbashkeumlta peumlr peumlrcaktimin e mbrojtjes
ndeumlrkombeumltare duke mundeumlsuar konvergjenceuml neuml vendimet peumlr azilin Diskutimet neuml
Parlamentin Europian dhe Keumlshill mbi keumlteuml propozim janeuml duke vazhduar akoma9
B Direktiva mbi Kushtet e Pritjes seuml Azilkeumlrkuesve
DKP parashikon disa nga sheumlrbimet qeuml ccedildo sistem priteumls i shteteve aneumltare duhet teuml ofrojeuml peumlr
personat qeuml aplikojneuml peumlr mbrojtje ndeumlrkombeumltare Keumlshtu keumlto sheumlrbime peumlrfshijneuml 1
Akomodimistrehimi 2 Ushqimi 3 Veshje dhe elemente teuml tjera jo-ushqimore 4 Dieta peumlr
shpenzime ditore 5 Kujdesi sheumlndeteumlsor 6 Ofrimi i informacionit dhe konsultimi 7
7 Parlamenti Europian The Common European Asylum System - third reform 2017 httpsgoogl0QpUC9
8 Komisioni Europian Managing the refugees crisis immediate operational budgetary and legal measures
under the European Agenda on Migration 2015 httpsgooglOAoDrT 9 Faqja zyrtare e Komisionit Europian httpseceuropaeuhome-affairswhat-we-dopoliciesasylumrefugee-
status_en
6
Identifikimi vlereumlsimi dhe reagimi ndaj nevojave speciale 8 Trajnimi i stafit ku secili seksion
ka neuml vetvete standarde teuml njeumljta peumlr teuml gjitheuml teuml zbatueshme neuml teuml gjitha qendrat priteumlse peumlr ccedildo
shtet aneumltar teuml BE-seuml10
Siccedil edhe kriza e refugjateumlve ka treguar kur vjen puna te ofrimi i keumltyre
sheumlrbimeve cileumlsiseuml dhe qasjes ndaj tyre peumlr teuml gjitheuml azilkeumlrkuesit neuml disa shtete janeuml veumlneuml re
probleme teuml vazhdueshme dhe teuml peumlrseumlritura peumlr teuml ofruar sheumlrbimet neuml nivelin minimal teuml
keumlrkuar ku jo pak hereuml nuk kaneuml pasur mundeumlsi teuml ofrojneuml dhe nevojat meuml minimale Siccedil eumlshteuml
dhe rasti i Greqiseuml dhe kampeve teuml atjeshme teuml refugjateumlve ku trajtimi dinjitoz i azilkeumlrkuesve
apo refugjateumlve mungon Shkaktuar dhe nga kriza e refugjateumlve dhe numri i madh i tyre teuml
mbetur apo ngecur neuml Greqi praneuml GjEDNj kaneuml ardhur mjaft ankesa dhe raste mbi kushtet e
jeteseumls dhe qeumlndrimit neuml kampet greke dhe veumlshtireumlsiteuml qeuml personat hasin aty ccedildo diteuml
Neni 3 i KEDNj peumlrcakton qeuml shteti priteumls duhet teuml ofrojeuml strehim dhe kushte materiale teuml
pranueshme peumlr azilkeumlrkuesit teuml cileumlt nuk kaneuml mundeumlsi teuml tjera dhe janeuml krejteumlsisht teuml varur nga
mbeumlshtetja e shtetit11
Neuml keumlteuml drejtim GjEDNj ka vlereumlsuar se Greqia nuk i ka ploteumlsuar keumlto
detyrime duke shkelur njeumlkoheumlsisht si Acquis e BE dhe DKP ashtu dhe nenin 3 teuml KEDNj Ndeumlr
teuml tjera GjEDNj ka analizuar qeuml Greqia nuk ka mundur teuml sigurojeuml peumlr aplikantin qeuml eumlshteuml neuml
pritje teuml vendimit peumlr aplikimin peumlr azil kushtet e nevojshme peumlr qeumlndrim ndash qendra ishte e
mbipopulluar kushtet higjienike mungonin dhe aplikanti ndiente gjateuml gjitheuml koheumls njeuml ndjesi
frike dhe pasigurie12
C Rregullorja e Dublinit
Rregullorja mbase meuml e debatuara dhe e diskutuara sa i peumlrket migrimit neuml BE eumlshteuml e
ashtuquajtura Rregullorja e Dublinit e cila ka vendosur kriterin dhe mekanizmin peumlr teuml
peumlrcaktuar se shteti aneumltar neuml teuml cilin personi i ardhur nga njeuml vend i treteuml deumlrgon aplikimin e tij si
azilkeumlrkues do teuml jeteuml dhe shteti peumlrgjegjeumls peumlr shqyrtimin e atij aplikimi Kjo neumlnkupton qeuml
shteti qeuml ka marreuml aplikimin nuk duhet teuml transferojeuml ateuml neuml njeuml shtet tjeteumlr aneumltar pasi
azilkeumlrkuesi ka teuml drejteuml teuml qeumlndrojeuml neuml ateuml vend ku ka beumlreuml keumlrkeseumln peumlr azil Objektivi i
Rregullores seuml Dublinit eumlshteuml qeuml teuml sigurojeuml njeuml qasje sa meuml teuml shpejteuml e teuml lehteuml teuml procedurave
peumlr azil dhe vlereumlsimit teuml aplikimit nga veteumlm njeuml shtet aneumltar Neni 7(2) i Rregullores peumlrcakton
se ldquoShteti Aneumltar peumlrgjegjeumls neuml peumlrputhje me kriteret e peumlrcaktuara neuml keumlteuml Kapitull peumlrcaktohet
neuml bazeuml teuml gjendjes seuml fituar ku aplikanti ka parashtruar seuml pari keumlrkeseumln e tij saj peumlr mbrojtje
ndeumlrkombeumltare te njeuml Shtet Aneumltarrdquo13
10
Zyra Europiane e Azilit EASO guidance on reception conditions Operational standards and indicators 2016
httpsgooglc8xM9s 11
Keumlshilli i Europeumls CourTalks Discourse - Asylum European Court of Human Rights 2016 fq 5 12
MSS k Belgjikeumls dhe Greqiseuml [GC] 3069609 KEDNj 2011 httpshudocechrcoeinteng-
press22itemid22[22003-3407679-382437822] 13
Rregullorja (BE) Nr 6042013 e Parlamentit Europian dhe Keumlshillit ldquombi vendosjen e kritereve dhe mekanizmave
peumlr teuml peumlrcaktimin e Shtetit Aneumltar peumlrgjegjeumls peumlr shqyrtmin e aplkimit peumlr mbrojtje ndeumlrkombeumltare nga njeuml shtetas i
nj vendi teuml treteuml apo peumlrsoni pa shteteumlsi drejtuar njeuml prej Shteteve Aneumltarerdquo Fletorja Zyrtare e BE L 18031 2016
7
Ka raste ku njeuml shtet aneumltar e ka deumlrguar njeuml azilkeumlrkues neuml njeuml tjeteumlr shtet aneumltar neuml kuadeumlr teuml
Rregullores seuml Dublinit ( psh Belgjika neuml Greqi Holanda neuml Itali Austria neuml Hungari etj) dhe
azilkeumlrkuesit e prekur nga kjo gjeuml e kaneuml ccediluar ccedileumlshtjen e tyre neuml GjEDNj GjEDNj ka gjetur keumlto
vende fajtore peumlr shkeljen e nenit 3 edhe pse ato neuml fakt po zbatonin Rregulloren e Dublinit duke
kthyer mbrapsht ateuml azilkeumlrkues qeuml keumlrkeseumln e pareuml e ka beumlreuml neuml njeuml shtet tjeteumlr aneumltar Neuml rastin
MSS kundeumlr Belgjikeumls dhe Greqiseuml14
GjEDNj ka argumentuar se ldquoautoritetet belge duhet teuml
informoheshin mbi problematikat neuml procedurat e azilit teuml Greqiseuml Belgjika ka vazhduar meuml
vendosjen e urdhrit teuml deumlbimit dhe zbatimin e tij pa marreuml meuml pareuml njeuml garanci nga autoritetet
greke Autoritetet belge nuk duhet thjesht ta merrnin teuml mireumlqeneuml qeuml aplikanti do teuml trajtohej
konform standardeve teuml KEDNj neuml Greqi ato nga ana tjeteumlr duhet trsquoi kishin verifikuar se si
autoritetet greke po zbatonin realisht ligjin dhe procedurat e azilit Keumlshtu pra ka njeuml shkelje teuml
Nenit 3 teuml KEDNj nga Belgjika
Sa i peumlrket Greqiseuml Gjykata vlereumlson se ka njeuml shkelje teuml Nenit 13 neuml kombinim me Nenin 3 teuml
Konventeumls peumlr shkaka teuml mangeumlsive teuml autoriteteve greke neuml shqyrtimin e aplikimit peumlr azil dhe
rrezikut me teuml cilin aplikanti u peumlrball peumlr deumlrgimin e tij neuml vendin e origjineumls Sa i peumlrket nenit
3 Greqia ka shkelur keumlteuml nen dy hereuml njeuml hereuml peumlr shkak teuml kushteve teuml deumlnimit dhe kushteve teuml
jeteseumls neuml Greqirdquo
Sipas nenit 3 zhvendosja e njeuml azilkeumlrkuesi nga njeuml shtet aneumltar i BE-seuml neuml njeuml tjeteumlr bazuar neuml
Rregulloren e Dublinit nuk eumlshteuml i lejuar neuml rastet kur a) kushtet e vendit teuml propozuar peumlr teuml
zhvendosur azilkeumlrkuesin nuk ofrojneuml trajtim dinjitoz pra janeuml teuml papeumlrshtatshme peumlr jeteseuml
normale b) ekziston njeuml rrezik real qeuml azilkeumlrkuesi mund teuml deumlbohet meuml tej drejt vendit teuml tijsaj
teuml origjineumls
IV KUADRI LIGJOR SHQIPTAR DHE HARMONIZIMI ME ACQUIS E BE
DHE KEDNJ
Teuml drejtat e teuml huajve neuml legjislacionin shqiptar pikeuml seuml pari janeuml sanksionuar nga Kushtetuta e
Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml neuml Nenin 16 teuml saj ajo parashikon se ldquoTeuml drejtat e liriteuml themelore si
dhe detyrimet e parashikuara neuml Kushtetuteuml peumlr shtetasit shqiptareuml vlejneuml njeumllloj edhe peumlr teuml
huajt e peumlr personat pa shteteumlsi neuml territorin e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml me peumlrjashtim teuml rasteve
kur Kushtetuta e lidh neuml meumlnyreuml teuml posaccedilme me shteteumlsineuml shqiptare ushtrimin e teuml drejtave e teuml
lirive teuml caktuarardquo15
Peumlr meuml tepeumlr sipas Raportit teuml Komisionit Europian peumlr vitin 2018 mbi Kapitullin 24 Drejteumlsi
Liri Siguri thuhet se ldquoShqipeumlria eumlshteuml aneumltareuml e Konventeumls seuml Gjeneveumls neuml 1961 dhe neuml 2014
miratoi ligjin e ri peumlr azilin i cili harmonizon kuadrin ligjor shqiptar me Acquis e BE Gjithsesi
duke qeneuml qeuml disa Direktiva teuml BE janeuml peumlrditeumlsuar seuml fundmi disa ccedileumlshtje kaneuml peumlrseumlri nevojeuml teuml
14
MSS k Belgjikeumls dhe Greqiseuml [GC] 3069609 KEDNJ 2011 httpshudocechrcoeinteng-
press22itemid22[22003-3407679-382437822] 15
Kushtetuta e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml miratuar nga Referendumi i 22 Neumlntorit 1998 dhe ndryshuar meuml 12 Janae
20017
8
adresohen siccedil janeuml ato qeuml lidhen meuml procedurat dhe garanciteuml Veccedilaneumlrisht Shqipeumlria i duhet tu
sigurojeuml azilkeumlrkuesve teuml drejteumln e asistenceumls seuml rregull dhe shtetasit nga vendet e treta duhet teuml
informohen mbi teuml drejtat e tyre dhe procedurat e azilitrdquo dhe ldquo Udheumlzimet qeuml rregullojneuml
procesin e pre-secreening deumlnimin kthimin apo ripranimin duhet ri-pareuml qeuml teuml jeteuml neuml peumlrputhje
me standardet ndeumlrkombeumltare Versioni i ri-pareuml duhet gjithashtu teuml peumlrfshijeuml procedurat e masat
mbrojteumlse peumlr teuml gjitha kategoriteuml e personave vulnerabeumll Keumlto rregulla duhet teuml peumlrputhen dhe
me peumlrmbajtjen e Ligjit teuml Ri peumlr Mbrojtjen e Feumlmijeumls dhe teuml peumlrshtatet neuml meumlnyreuml specifike dhe
teuml drejtpeumlrdrejteuml me parimin e mos-kthimit dhe me teuml drejteumln peumlr gjuheumlnrdquo16
Ndeumlr teuml tjera raporti
thekson se ldquoKuadri ligjor eumlshteuml peumlrgjitheumlsisht neuml linjeuml me acquisrdquo dhe se ldquoShqipeumlria eumlshteuml e
peumlrgatitur neuml njeuml fareuml niveli peumlr zbatimin e Acquis dhe standardeve europiane neuml keumlteuml fusheumlrdquo
Raporti e vlereumlson si njeuml zhvillim pozitiv me njeuml fareuml progresi peumlrmireumlsimin e ldquokapaciteteve
institucionale neuml menaxhimin e kufijve azilin dhe lufteumln kundeumlr terrorizimit dhe dhuneumls
ekstreme Afteumlsia priteumlse peumlr valeumlt e migrimit teuml kombinuar eumlshteuml rriturrdquo17
Legjislacioni shqiptar mbi fusheumln e migracionit eumlshteuml miratuar dhe peumlrditeumlsuar vitet e fundit ku
dy nga ligjet meuml teuml reumlndeumlsishme mund teuml peumlrfshihen Ligji Nr 1082013 ldquoPeumlr teuml huajtrdquo dhe Ligji
Nr 1212014 ldquoMbi Azilin neuml Republikeumln e Shqipeumlriseumlrdquo Ligji Nr 1082013 eumlshteuml pjeseumlrisht i
peumlrafruar me disa nga Direktivat kryesore teuml BE-seuml neuml fusheumln e migracionit si (i) Direktiva
2008115KE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 16 dhjetor 2008 Mbi standardet dhe
procedurat e peumlrbashkeumlta neuml vendet aneumltare peumlr kthimin e shtetasve teuml vendeve teuml treta me
qeumlndrim teuml parregullt (ii) Direktiva e Keumlshillit 200481KE dateuml 29 prill 2004 Mbi lejet e
qeumlndrimit teuml leumlshuara shtetasve teuml vendeve teuml treta qeuml janeuml viktima teuml trafikimit teuml qenieve
njereumlzore ose qeuml kaneuml qeneuml subjekt i njeuml veprimi peumlr lehteumlsimin e imigracionit teuml paligjsheumlm teuml
cileumlt bashkeumlpunojneuml me autoritetet kompetente (iii) Direktiva e Keumlshillit 2004114KE dateuml
13 dhjetor 2004 Mbi kushtet e pranimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta peumlr qeumlllim studimi
programe teuml shkeumlmbimit peumlr nxeumlneumls trajnim pa pageseuml ose sheumlrbim vullnetar (iv) Direktiva e
Keumlshillit 2003109KE dateuml 25 neumlntor 2003 neuml lidhje me statusin e shtetasve teuml vendeve teuml treta
qeuml janeuml rezidenteuml afatgjateuml (v) Direktiva e Keumlshillit 200386KE dateuml 22 shtator 2003 Mbi teuml
drejteumln e bashkimit familjar
Neuml kuadeumlr teuml krizeumls seuml refugjateumlve dhe rritjes seuml numrit teuml tyre meuml 14 korrik 2016 u miratua
Ligji Nr 742016 ldquopeumlr disa ndryshime dhe shtesa ne Ligjin Nr 1082013 ldquoPeumlr teuml huajtrdquordquo Ky
ligj amendon ligjin peumlr teuml huajt duke synuar pikeuml seuml pari peumlrmireumlsimin neuml disa fusha lidhur me
trajtimin e teuml huajve neuml Shqipeumlri peumlrfshireuml dhe ata me lidhje etnike shqiptare si dhe regjimin e
vizave peumlr teuml huajt trajtimin e kategorive teuml teuml huajve teuml puneumlsuar apo teuml veteuml-puneumlsuar si dhe
masat e ndeumlrmarra neuml kuadeumlr teuml imigrimit teuml parregullt Ai eumlshteuml neuml peumlrputhje me disa nga
Direktivat (i) Direktiva 201466BE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 5 Maj 2014
mbi kushtet e hyrjes dhe teuml qeumlndrimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta neuml kuadeumlr teuml transferimit
16
Komisioni Europian Raporti peumlr Shqipeumlrineuml 2018 fq 38 17
Ibid fq 31
9
brenda ndeumlrmarrjes (ii) Direktiva 201436BE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 26
Shkurt 2014 mbi kushtet e hyrjes dhe teuml qeumlndrimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta peumlr qeumlllime
puneumlsimi si punonjeumls sezonal (iii) Direktiva 200950KE dateuml 25 maj 2009 mbi kushtet e
hyrjes dhe qeumlndrimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta me qeumlllim pune tepeumlr teuml kualifikuar (iv)
Direktiva 9671KE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 16 dhjetori 1996 neuml lidhje me
deumlrgimin me sheumlrbim teuml punonjeumlsve
Njeuml tjeteumlr ligj thelbeumlsor eumlshteuml Ligji Nr 1212014 ldquoPeumlr Azilin neuml Republikeumln e Shqipeumlriseumlrdquo i
cili dhe ky ka ndjekur rrugeumln e harmonizimit dhe peumlrputhjes me standardet e BE Keumlshtu ai eumlshteuml
pjeseumlrisht i harmonizuar me (i) Direktiveumln e Keumlshillit 200155KE dateuml 20 korrik 2001
Standardet minimale peumlr dheumlnien e mbrojtjes seuml peumlrkohshme neuml rastet e flukseve masive teuml
personave teuml shpeumlrngulur dhe mbi masat qeuml promovojneuml njeuml ekuilibeumlr peumlrpjekjesh ndeumlrmjet
shteteve aneumltare neuml pritjen e keumltyre personave dhe peumlrballimin e pasojave (ii) Direktiveumln e
Keumlshillit 20039KE dateuml 27 janar 2003 Peumlr peumlrcaktimin e standardeve minimale peumlr pritjen e
azilkeumlrkuesve (iii) Direktiveumln e Keumlshillit 200386 KE dateuml 22 shtator 2003 Mbi teuml drejteumln e
bashkimit familjar (iv) Direktiveumln e Keumlshillit 200585KE dateuml 1 dhjetor 2005 Peumlr
peumlrcaktimin e standardeve minimale teuml procedurave neuml shtetet aneumltare peumlr dheumlnien dhe heqjen e
statusit teuml refugjatit Direktiveumln 201195BE e Parlamentit Europian dhe teuml Keumlshillit dateuml 13
dhjetor 2011 Standardet peumlr cileumlsimin e shtetasve teuml vendeve teuml treta ose personave pa shteteumlsi si
peumlrfitues teuml mbrojtjes ndeumlrkombeumltare peumlr njeuml status uniform peumlr refugjateumlt dhe peumlr personat e
pranuesheumlm peumlr mbrojtje ploteumlsuese dhe peumlrmbajtja e mbrojtjes seuml dheumlneuml
Ligji shqiptar mbi azilin siccedil theksohet neuml Nenin 3 teuml tij ka teuml njeumljteumln peumlrkufizim teuml termit
ldquorefugjatrdquo si dhe ai i vendosur nga Konventa e 1951 Eumlshteuml neni 4 i keumltij ligji ai qeuml i garanton teuml
drejteumln peumlr azil gjithkujt qeuml ka karakteristikat e njeuml refugjati Nga ana tjeteumlr neuml kuadrin e
legjislacionit teuml BE statusi i refugjatit i njihet veteumlm personave qeuml vijneuml nga vendet e treta (jashteuml
BE-seuml) apo atyre pa shteteumlsi duke peumlrjashtuar keumlshtu nga kjo e drejteuml qytetareumlt e Bashkimit
Europian Ky eumlshteuml njeuml ndryshim thelbeumlsor mes peumlrkufizimit qeuml BE ka peumlr ldquorefugjatrdquo dhe ajo e
peumlrcaktuar nga Neni 1 (2) i Konventeumls seuml 1951
Ka njeuml dallim gjithashtu mes statusit teuml refugjatit dhe azilkeumlrkuesit Sipas ligjit mbi azilin neuml
Shqipeumlri peumlrcaktohet si azilkeumlrkues ldquoccedildo i huaj apo person pa shteteumlsi qeuml shpreh neuml ccedilfareumldolloj
meumlnyre se nuk deumlshiron teuml kthehet neuml vendin e tij si dhe ccedildo i huaj apo person pa shteteumlsi qeuml ka
paraqitur njeuml aplikim peumlr azil neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml peumlr teuml cilin nuk eumlshteuml marreuml ende njeuml
vendim peumlrfundimtarrdquo18
Parimi i mos-kthimit eumlshteuml sanksionuar neuml Nenin 6 teuml Ligjit 1212014 dhe eumlshteuml neuml peumlrputhje me
Konventeumln e 1951 teuml OKB dhe me Acquis e BE Theumlneuml kjo edhe Neni 6 i Ligjit peumlr Azilin eumlshteuml i
ngjasheumlm me Nenin 33 teuml Konventeumls seuml 1951 apo dhe me Nenet 17 dhe 21 teuml Direktiveumls seuml Kualifikimit
18
Ligji peumlr Azilin neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml (Ligji 1212014) Neni 3 pika ccedil
10
teuml BE-seuml teuml cilat nuk ndalojneuml neuml meumlnyreuml absolute moskthimin duke lejuar zhvendosjen e njeuml refugjati
neuml situata apo rrethana teuml jashteumlzakonshme ndash si neuml raste kur personi neuml fjaleuml konsiderohet si njeuml rrezik
serioz peumlr sigurineuml e shtetit priteumls apodhe komunitetin Neni 3 i ligjit shqiptar parashikon disa raste ku
parimi i moskthimit duhet teuml zbatohet dhe teuml tjera kur mund teuml lejohet moszbatimi Keumlshtu Neni 6
peumlrmend si raste teuml veccedilanta teuml kthimit teuml njeuml azilkeumlrkuesi neumlse a) ka arsye teuml bazuara e teuml arsyetuara neuml
vendim peumlr ta konsideruar si njeuml rrezik peumlr sigurineuml kombeumltare teuml Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml b) eumlshteuml
deumlnuar me vendim teuml formeumls seuml prereuml peumlr njeuml krim qeuml deumlnohet minimalisht me 7 vjet burgim i cili peumlrbeumln
njeuml rrezik peumlr rendin dhe sigurineuml e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml
Kjo nga ana tjeteumlr eumlshteuml neuml kundeumlrshtim me Nenin 2 (e Drejta peumlr Jeteumln) dhe nenin 3 ( Ndalim i
Tortureumls) teuml KEDNj e cila pavareumlsisht profilit si person me rrezikshmeumlri teuml larteuml e ndalon neuml
terma absoluteuml zhvendosjen e tij neumlse besohet se ky person mund teuml jeteuml viktimeuml e tortureumls
trajtimit ccedilnjereumlzor dhe degradues apo deumlnimeve neuml shtetin ku do teuml deumlrgohet Pra sipas KEDNj
pavareumlsisht profilit teuml azilkeumlrkuesit dhe ccedilfareuml mund teuml keteuml beumlreuml ai para dhe gjateuml qeumlndrimit neuml
vendin priteumls ky vend nuk mund ta largoj apo ta deumlboj ateuml neuml njeuml vend tjeteumlr priteumls ku ka baza
reale teuml besohet qeuml jeta e keumltij azilkeumlrkuesi mund teuml jeteuml neuml rrezik apo mund teuml bjereuml viktimeuml e
trajtimeve ccedilnjereumlzore E reumlndeumlsishme peumlr tu theksuar eumlshteuml qeuml njeuml azilkeumlrkues me aneuml teuml keumltyre
neneve siguron mbrojtje sa i peumlrket mos-kthimit por jo ndonjeuml status teuml caktuar apo benefite teuml
tjera Edhe pse neni 6 i ligjit peumlr Azilin neuml Shqipeumlri nuk eumlshteuml neuml peumlrputhje meuml nenet e KEDNj ai
vazhdon teuml jeteuml me njeuml linjeuml me Direktiveumln e BE peumlr Kualifikimin dhe Konventeumln e 1951 teuml cilat
siccedil u tha nuk e ndalojneuml neuml meumlnyreuml absolute deumlbimin apo kthimin
Meuml 4 maj 2016 u miratua VKM Nr 332 Peumlr Organizimin dhe Funksionimin e Qendreumls
Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit neuml Shqipeumlri Ligji vendos qeuml qendrat e pritjes duhet teuml
mundeumlsojneuml peumlr azilkeumlrkuesit teuml pakteumln kushtet minimale teuml jeteseumls si akomodimi ushqimi
sigurimi sheumlndeteumlsor higjiena peumlrkthyesit ndihmeumln ligjore falas dhe konsultat psikologjike si
dhe peumlrcakton qeuml azilkeumlrkuesi ka teuml drejteumln teuml qeumlndroj neuml territorin e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml
deri neuml dheumlnien e vendimit final nga autoritetet peumlrkateumlse Neuml rastet ku keumlrkesa peumlr azil i eumlshteuml
refuzuar njeuml azilkeumlrkuesi ky i fundit ka teuml drejteuml teuml qeumlndrojeuml neuml qendeumlr neumlse e apelon vendimin19
Siccedil peumlrcaktohet dhe neuml nenin 30 pika 2(b) teuml ligjit 1212014 ldquoAzilkeumlrkuesit i garantohet e drejta
e strehimit e ushqimit e kujdesit sheumlndeteumlsor dhe sheumlrbimeve teuml tjera publike peumlr nevoja
ngushteumlsisht vetjake teuml ofruara neuml qendreumln kombeumltare priteumlse peumlr azilkeumlrkuesitrdquo Keumlto sheumlrbime
janeuml teuml njeumljta me ato qeuml gjenden teuml listuara dhe neuml DKP e BE Neni 32 i liston keumlto sheumlrbime ku
parashikohet qeuml qendra neuml bashkeumlpunim me institucione teuml tjera apo organizata duhet teuml
mundeumlsoj sheumlrbime edukative dhe ndihmeuml ligjore falas peumlr teuml gjitheuml azilkeumlrkuesit qeuml ndodhen neuml
qendeumlr
Neuml Shqipeumlri ka veteumlm njeuml Qendeumlr Priteumlse peumlr azilkeumlrkuesit e vendosur neuml Babrru Bazuar
dhe neuml procedureumln e Drejtoriseuml seuml Azilit siccedil eumlshteuml parashikuar dhe nga Udheumlzimi Nr 611
ldquoPeumlr procedureumln dhe rregullat qeuml aplikohen nga autoriteti peumlrgjegjeumls kufitar peumlr deumlrgimin e
19
VKM Nr 332 Peumlr Organizimin dhe Funksionimin e Qendreumls Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit Neni 2
11
ccedileumlshtjeve teuml azilit tek autoriteti peumlrgjegjeumls peumlr azilin dhe refugjateumlt neumlse i huaji klasifikohet
si njeuml azilkeumlrkues Autoriteti peumlrgjegjeumls peumlr Kufirin dhe Migracionin neuml fund teuml procedureumls duhet
ta deumlrgoj personin neuml fjaleuml neuml Qendreumln Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit20
Raporti i KE peumlr
2018 vlereumlson ldquoGjateuml periudheumls seuml raportimit Shqipeumlria i ka rritur dhe fuqizuar kapacitetet e
saj priteumlse peumlr azilkeumlrkuesit si neuml zonat kufitare ashtu dhe neuml Tiraneuml Qendra Kombeumltare Priteumlse
neuml Tiraneuml (Babrru) eumlshteuml rinovuar Shqipeumlria ka veteumlm njeuml qendeumlr priteumlse peumlr migranteumlt e
parregullt neuml Karrec meuml njeuml kapacitet prej 150 vetash Peumlrmireumlsime teuml shumta janeuml beumlreuml peumlr teuml
mundeumlsuar qeuml ambientet teuml jeneuml neuml standardet e nevojshme Gjithsesi vazhdon teuml jeteuml
problematike fakti qeuml nuk ka njeuml ambient peumlr teuml miturit e pashoqeumlruarrdquo21
Neni 3 i KEDNj eumlshteuml i reumlndeumlsisheumlm edhe peumlr vlereumlsimin e kushteve teuml qeumlndrimit teuml
azilkeumlrkuesve apo refugjateumlve Siccedil u peumlrmend dhe meuml sipeumlr ka pasur raste sidomos kundeumlr
Greqiseuml neuml lidhje me keumlto kushte ku personat janeuml ankuar duke vlereumlsuar kushtet atje teuml
renda dhe teuml papeumlrshtatshme peumlr njeuml jeteseuml normale Neni 3 i KEDNj e vlereumlson si keqtrajtim
neumlse kushtet minimale teuml parashikuara neuml ligj nuk ofrohen neuml keumlto vende
Neuml rastin shqiptar gjateuml 2012-2014 janeuml miratuar dhe disa vendime peumlr zbatim meuml teuml suksessheumlm
dhe efektiv teuml legjislacionit si
i VKM Nr 513 dateuml 13062013 ldquoMbi peumlrcaktimin e kritereve procedurave dhe
dokumentacionit peumlr hyrjen qeumlndrimin dhe trajtimin e teuml huajve neuml Republikeumln e Shqipeumlriseumlrdquo
ii VKM Nr 265 dateuml 752014 ldquoPeumlr peumlrjashtimin nga detyrimi peumlr pajisje me leje pune dhe
certifikateuml regjistrimi neuml puneuml peumlr shtetasit e Republikeumls seuml Kosoveumls dhe shtetasit e Republikeumls seuml
Serbiseuml teuml peumlrkateumlsiseuml etnike shqiptare
iii VKM Nr 76 77 70 69 68 67 66 85 84 83 82 81 80 79 78 74 dhe 75 dateuml
12022014 ldquoPeumlr peumlrcaktimin e kritereve teuml dokumentacionit e teuml procedureumls peumlr pajisjen
refuzimin ripeumlrteumlritjen dhe anulimin e lejes seuml puneumlsrdquo duke peumlrfshireuml teuml gjitha format e
puneumlsimit
Njeuml nga ndryshimet e reumlndeumlsishme dhe pozitive lidhet me uljen e afatit teuml nevojsheumlm qeuml i duhet
autoriteteve shteteumlrore peumlr teuml marreuml vendimin pas marrjes seuml ankimitkeumlrkeseumls peumlr apel nga i huaji
nga 60 diteuml eumlshteuml beumlreuml neuml 30 diteuml Peumlr meuml tepeumlr keumlrkesa peumlr apelim tashmeuml drejtohet direkt ndaj
institucioneve qeuml e kaneuml nxjerreuml vendimin Njeuml tjeteumlr ndryshim thelbeumlsor eumlshteuml dhe miratimi i
Ligjit teuml ri peumlr Sheumlrbimin Ligjor Falas Nr 111 miratuar neuml 2017 ku peumlrfshihen si peumlrfitues teuml
ndihmeumls ligjore falas edhe teuml huajt njeuml kategori kjo qeuml nuk ishte e parashikuar neuml ligjin e
meumlparsheumlm Nr 10 0392008 Neni 10 i Ligjit 1112017 ndeumlr teuml tjera peumlrcakton qeuml subjektet qeuml
peumlrfitojneuml nga ndihma juridike janeuml ldquob) shtetasit e huaj ose personat pa shteteumlsi teuml cileumlt
qeumlndrojneuml neuml territorin e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml peumlr njeuml periudheuml teuml peumlrkohshme ose teuml
20
Qeveria e Shqipeumlriseuml Kontributi i shtetit shqiptar ndash Raporti Vjetor i Komisionit Europian 2016 ndash Inputi I peumlr
periudheumln Shtator 2015 ndash Maj 2016 21
Komisioni Europian Raporti peumlr Shqipeumlrineuml 2018 fq 38
12
peumlrhershme dhe janeuml teuml pajisur me leje qeumlndrimi neuml peumlrputhje me legjislacionin neuml fuqi peumlr teuml
huajt ccedil) azilkeumlrkuesit personat qeuml geumlzojneuml statusin e refugjatit dhe personat qeuml janeuml neuml proces
ankimi teuml vendimeve administrative dheose gjyqeumlsore peumlr refuzimin e aplikimit peumlr azil ose
revokimin e vendimit teuml statusit teuml refugjatitrdquo Ndryshe dhe nga ligji 772014 qeuml amendonte
Ligjin 10 0392008 ligji i ri peumlrmend neuml meumlnyre specifike dhe kategorineuml e refugjateumlve22
V PEumlRFUNDIME DHE REKOMANDIME
Mbetet me reumlndeumlsi fakti qeuml kuadri ligjor mbi migracionin neuml Shqipeumlri eumlshteuml peumlrditeumlsuar dhe
peumlrmireumlsuar me qeumlllim pareumlsor respektimin e teuml drejtave dhe lirive teuml migranteumlve qofshin teuml
rregullt apo teuml parregullt Ndeumlrkoheuml zbatimi i keumltij kuadri mbetet akoma problematik pasi ka
mangeumlsi sa i peumlrket institucioneve dhe mekanizmave teuml nevojshme peumlr zbatimin ploteuml teuml tyre qeuml
duhen ngritur neuml vazhdimeumlsi apo peumlrmireumlsuar ato qeuml janeuml sot Miratimi i njeuml Strategjie Kombeumltare
peumlr Migracionin mbetet njeuml nga masat qeuml shteti shqiptar duhet teuml ndeumlrmarreuml pasi edhe pse e
konsideruar si prioritet duket qeuml deri meuml tani nuk eumlshteuml realizuar Neuml keumlteuml drejtim Strategjia eumlshteuml
rekomanduar si thelbeumlsore dhe mjaft e reumlndeumlsishme si nga Avokati i Popullit i Shqipeumlriseuml ashtu
edhe nga tre raportet e fundit teuml Komisioni Europian peumlr Shqipeumlrineuml Neuml 2015 Raporti i KE
theksoi qeuml ldquoMungesa e njeuml Strategjie kombeumltare ndeumlrsektorale peumlr migracionin mbetet njeuml
problem shqeteumlsues peumlr keumlteuml fusheumlrdquo Me tone shqeteumlsuese shprehet dhe Raporti i KE peumlr 2016 ldquo
Mungesa e njeuml strategjie kombeumltare peumlr migracionin qeuml nga viti 2010 eumlshteuml njeuml ccedileumlshtje
shqeteumlsueserdquo Raporti i fundit i KE ai i vitit 2018 vendos ndeumlr teuml tjera dhe njeuml afat peumlr shtetin
shqiptar peumlr realizimin e strategjiseuml teka thekson nevojeumln dhe reumlndeumlsineuml qeuml ajo ka ldquo Qeveriseuml i
mungon njeuml strategji e ploteuml dhe gjitheumlpeumlrfshireumlse peumlr migracionin Strategjiteuml kombeumltare ajo
peumlr migracionin dhe ajo peumlr riintegrimin e qytetareumlve shqiptareuml teuml kthyer kaneuml peumlrfunduar
respektivisht neuml vitin 2010 dhe 2015 Ministria e Brendshme ka filluar puneumln peumlr njeuml strategji teuml
re ndeumlrsektorale e cila duhet teuml miratohet neuml 3-mujorin e fundit teuml vitit 2018rdquo23
22
Ligji Nr 1112017 ldquoPeumlr Ndihmeumln Juridike teuml Garantuar nga Shtetirdquo httpswwwparlamentalwp-
contentuploads201712ligj-nr-111-dt-14122017pdf 23
Ibid fq 37
3
vendeve qeuml e kaneuml ratifikuar duke peumlrfshireuml dhe shtetet aneumltare teuml BE-seuml dhe Shqipeumlrineuml
gjithashtu Kjo e fundit e ka neumlnshkruar keumlteuml Konventeuml dhe Protokoll neuml gusht 1992
Njeuml tjeteumlr instrument i reumlndeumlsisheumlm dhe me pesheuml eumlshteuml Konventa Europiane peumlr teuml Drejtat e
Njeriut (KEDNj) e cila edhe pse nuk ka rregulla dhe ligje me fokus drejtpeumlrseumldrejti refugjateumlt
dhe azilkeumlrkuesit peumlrseumlri ka njeuml efekt direkt sa i peumlrket teuml drejtave dhe lirive teuml tyre si qenie
njereumlzore Theumlneuml kjo si njeuml Konventeuml neuml mbrojtje teuml teuml drejtave teuml njeriut ka disa nene teuml keumlsaj
konvente qeuml janeuml teuml lidhur me teuml drejtat e refugjateumlve dheose teuml azilkeumlrkueseve duke filluar me
Nenin 3 ndash Ndalimi i Tortureumls Neni 5 - E drejta peumlr liri dhe siguri Neni 8 ndash e drejta peumlr
respektimin e jeteumls private dhe familjare si dhe Neni 13 ndash e Drejta peumlr zgjidhje efektive Personat
me statusin e refugjatit apo azilkeumlrkuesit mund ti drejtohen Gjykateumls Europiane teuml teuml Drejtave teuml
Njeriut (GjEDNj) duke u mbeumlshtetur neuml keumlto nene neuml ato rate ku ndjejneuml dhe vlereumlsojneuml qeuml teuml
drejtat e tyre janeuml shkelur apo kur ata rrezikohen nga deumlbimi apo keqtrajtimi
Konventa teuml tjera teuml reumlndeumlsishme peumlr tu peumlrmendur edhe pse nuk do teuml analizohen meuml tej neuml keumlteuml
artikull janeuml
i Konventa peumlr Migrimin peumlr arsye puneumlsimi e Organizateumls Ndeumlrkombeumltare teuml Puneumls
(ILO)
ii Konventa lidhur me Migrimin neuml Kushte Abuzive dhe Promovimi i Shanseve teuml
Njeumljta dhe Trajtimit teuml Puneumltoreumlve Migranteuml e ILO-s
iii Konventa Ndeumlrkombeumltare peumlr Mbrojtjet e teuml Drejtave teuml teuml Gjitheuml Puneumltoreumlve
Migranteuml dhe Aneumltareumlve teuml Familjes seuml tyre
iv Protokolli i 2000 mbi Parandalimin Pengimin dhe Deumlnimin e Trafikimit teuml
Personave Veccedilaneumlrisht teuml Grave dhe Feumlmijeumlve
v Protokolli i 2000 Kundeumlr Kontrabandeumls seuml Migranteumlve neumlpeumlrmjet Tokeumls Detit
apodhe Ajrit3
Keumlto konventa kaneuml si subjekt teuml tyre dimensione specifike teuml migracionit siccedil eumlshteuml migrimi peumlr
arsye puneumlsimi teuml drejtat dhe mbrojtja e puneumltoreumlve migranteuml dhe familjeve teuml tyre pavareumlsisht
neuml janeuml migranteuml teuml rregullt apo teuml parregullt si dhe trajtojneuml fenomenin e kontrabandeumls dhe
trafikimit teuml personave
Njeuml nga parimet bazeuml ku mbeumlshtetet procedura e azilit eumlshteuml ai i Mos-kthimit Ishte Konventa e
Gjeneveumls e vitit 1951 ajo e cila parashikoi Parimin e Mos-Kthimit i cili ndalon deumlbimin apo kthimin e
refugjateumlve teuml njeuml vendi neuml njeuml territor apo vend tjeteumlr ku jeta apo liria e tyre do teuml ishin neuml rrezik Neni
33 e Konventeumls seuml 1951 ndeumlr teuml tjera parashikon se ldquo1 Asnjeuml shtet paleuml nuk do teuml deumlbojeuml ose kthejeuml
prapa (refouler) njeuml refugjat neuml asnjeuml lloj meumlnyre neuml kufijteuml e territoreve ku i keumlrceumlnohet jeta ose liria peumlr
shkak teuml raceumls besimit fetar kombeumlsiseuml aneumltareumlsiseuml neuml njeuml grup shoqeumlror ose opinionit politikrdquo
3 Departamenti Ekonomik dhe ccedileumlshtjeve Sociale teuml OKB International Migration Report 2013
httpwwwunorgendevelopmentdesapopulationpublicationspdfmigrationmigrationreport2013Chapter3pdf
4
Sa i peumlrket KEDNj Neni 3 i saj ndalon tortureumln trajtimindeumlnimin ccedilnjereumlzor apo poshteumlrues
teksa peumlrcakton qeuml askush nuk mund teuml kthehet neuml njeuml vend qeuml mund ta vendoseuml ateuml neuml rrezik real
peumlr teuml peumlsuar njeuml nga keumlto trajtime duke reumlneuml keumlshtu neuml kundeumlrshtim me KEDNj Ky eumlshteuml peumlr
KEDNj parimi i moskthimit Sipas KEDNj ndalimi i peumlrcaktuar nga Neni 3 eumlshteuml neuml terma
absolute ccedilka do teuml thoteuml qeuml eumlshteuml neuml peumlrgjegjeumlsineuml e teuml gjitheuml shteteve aneumltare teuml Keumlshillit teuml
Europeumls teuml ruajneuml njeuml shtetas teuml huaj nga njeuml trajtim i tilleuml dhe rrezikut teuml kthimit mbrapsht Neni
2 dhe 3 i KEDNj ndalojneuml gjithashtu ldquokthimin indirektrdquo qeuml neumlnkupton deumlbimin neuml njeuml shtet nga
ku personi mund teuml rrezikohet peumlr njeuml tjeteumlr deumlbim neuml njeuml nga vendet ku mund t‟i cenohet jeta apo
liria Kjo eumlshteuml e aplikueshme dhe neuml disa raste neuml kontekstin e Rregullores seuml Dublinit Keumlshtu
neuml njeuml rast lidhur me deumlbimin e personit nga Belgjika neuml Greqi Gjykata Europianeuml e teuml Drejtave
teuml Njeriut (GjEDNj) argumentoi se neuml rastet ku procedurat e azilit peumlr njeuml shtet aneumltar teuml BE janeuml
teuml paplota dhe me mangeumlsi teksa nuk garantojneuml mbrojtjen nga zhvendosja arbitrare dhe e
padrejteuml vendet e tjera aneumltare nuk duhet teuml kthejneuml azilkeumlrkues neuml keumlteuml vend edhe pse ata po
zbatojneuml Rregulloren e Dublinit4
Neuml keumlteuml artikull fokusi do teuml jeteuml njeuml analizeuml neuml lidhje me teuml drejtat e njeriut dhe refugjateumlve dhe
azilkeumlrkuesve bazuar neuml Konventeumln Europianeuml peumlr teuml Drejtat e Njeriut Legjislacionin e BE dhe
direktivat kryesore si dhe krahasimi me legjislacionin shqiptar dhe peumlrshtatshmeumlrineuml me KEDNj
dhe Acquis e BE-seuml
III LEGJISLACIONI I BASHKIMIT EUROPIAN MBI MIGRIMIN NJEuml
PASQYREuml E PEumlRGJITHSHME
Peumlr Bashkimin Europian Azili dhe Migrimi janeuml cileumlsuar si njeuml nga 10 prioritetet e Komisionit
Juncker Madje meuml 13 Maj 2015 Komisioni Europian miratoi dhe Axhendeumln Europiane mbi
Migrimin si njeuml domosdoshmeumlri peumlr teuml trajtuar neuml meumlnyreuml meuml efektive dhe nga teuml gjitheuml shtetet
aneumltare seuml bashku ccedileumlshtjet e migrimit dhe sfidat kryesore me aneuml teuml njeuml qasjeje europiane
Axhenda peumlrfshin teuml gjitheuml aktoreumlt e prekur nga ky fenomen si institucionet shteteumlrore shtetet
aneumltare organizata teuml tjera ndeumlrkombeumltare aktoreuml lokaleuml dhe shoqeumlri civile5
Menaxhimi sa meuml i mireuml i migracionit (teuml rregullt apo teuml parregullt) realizohet nga njeuml numeumlr i
madh Direktivash dhe Rregulloresh BE nga ana tjeteumlr eumlshteuml neuml peumlrputhje me legjislacionin
ndeumlrkombeumltar dhe Konventat kryesore Neuml fusheumln e migrimit dhe azilit ajo ndeumlr teuml tjera ka
ratifikuar njeuml numeumlr teuml konsideruesheumlm Konventash ndeumlrkombeumltare6 (disa prej tyre teuml
peumlrmendura neuml paragrafin e meumlsipeumlrm) peumlr teuml respektuar dhe promovuar teuml drejtat e njeriut
mbrojtjen ndeumlrkombeumltare sigurineuml etj
Qeumlllimi kryesor i politikave teuml azilit eumlshteuml harmonizimi i procedurave teuml azilit peumlr teuml gjitha vendet
aneumltare duke ngritur njeuml numeumlr standardesh dhe rregullash teuml peumlrbashkeumlta me fokus kryesor
4Keumlshilli i Europeumls Handbook on European law relating to asylum borders and immigration fq 36
5Faqja zyrtare e Komisionit Europian European Agenda on Migration 2017 httpsgooglByUy0C
6 Gjeni listeumln e ploteuml teuml Konventave Ndeumlrkombeumltare teuml ratifikuara nga BE neuml adreseumln keumltu httpsgooglMe6YIU
5
dheumlnien e statusit peumlr teuml gjitheuml personat e ardhur nga vendet e treta teuml cileumlt keumlrkojneuml mbrojtje
ndeumlrkombeumltare dhe duke respektuar parimin e mos-kthimit7
BE ka filluar qeuml neuml vitin 1999 teuml punojeuml peumlr krijimin dhe peumlrmireumlsimin e njeuml Sistemi teuml
Peumlrbashkeumlt Europian peumlr Azilin (CEAS) i cili peumlrcakton dhe keumlrkon teuml fuqizoj standarde dhe
masa teuml peumlrbashkeumlta peumlr njeuml trajtim teuml njeumljteuml dhe respektim teuml ploteuml teuml teuml drejtave teuml azilkeumlrkuesve
neuml teuml gjitheuml hapeumlsireumln e BE-seuml Direktivat kryesore si kuadeumlr ligjor i BE-seuml neuml lidhje me keumlteuml
fusheuml janeuml
i Direktiva mbi Procedurat e Azilit qeuml harmonizon procedurat e azilit dhe synon
vendime meuml teuml drejta meuml teuml shpejta dhe meuml cileumlsore ndaj azilkeumlrkuesve dhe
refugjateumlve
ii Direktiva mbi Kushtet e Pritjes seuml Azilkeumlrkuesve siguron qeuml ka kushte humane
dhe dinjitoze si neuml infrastruktureuml (siccedil eumlshteuml strehimi) peumlr azilkeumlrkuesit neuml teuml gjitheuml
BE-neuml si dhe qeuml teuml drejtat themelore teuml personave teuml respektohen ploteumlsisht
iii Direktiva e Kualifikimit sqaron arsyet peumlr dheumlnien e mbrojtjes ndeumlrkombeumltare
iv Rregullorja e Dublinit peumlrmban rregullat peumlr peumlrcaktimin e shtetit peumlrgjegjeumls peumlr
shqyrtimin e keumlrkesave peumlr azil 8
A Direktiva e Kualifikimit
Kjo Direktiveuml peumlrcakton ato kritere qeuml duhet teuml ploteumlsojeuml njeuml aplikant neuml meumlnyreuml qeuml ti jepet statusi
i refugjatit duke peumlrcaktuar keumlshtu dhe teuml drejtat qeuml personi peumlrfiton nga ky status si mbrojtja
nga kthimideumlbimi ofrimi i dokumenteve teuml nevojshme (lejet e qeumlndrimit dokumentet e
udheumltimit) qasja neuml sheumlrbimet sociale apo neuml tregun e puneumls etj Direktiva seuml fundmi sugjerohet
teuml zeumlvendeumlsohet nga njeuml Rregullore e propozuar nga Komisioni Europian me qeumlllim themelimin
e procedurave standarde e teuml peumlrbashkeumlta neuml lidhje me mbrojtjen ndeumlrkombeumltare neuml Union si
dhe peumlr njeuml politikeuml europiane gjitheumlpeumlrfshireumlse e teuml qeumlndrueshme mbi migrimin Keumlshtu
Komisioni Europian meuml korrik 2016 prezantoi propozimin e tij paraprak peumlr njeuml Rregullore teuml re
teuml Kualifikimit qeuml synon harmonizimin e kritereve teuml peumlrbashkeumlta peumlr peumlrcaktimin e mbrojtjes
ndeumlrkombeumltare duke mundeumlsuar konvergjenceuml neuml vendimet peumlr azilin Diskutimet neuml
Parlamentin Europian dhe Keumlshill mbi keumlteuml propozim janeuml duke vazhduar akoma9
B Direktiva mbi Kushtet e Pritjes seuml Azilkeumlrkuesve
DKP parashikon disa nga sheumlrbimet qeuml ccedildo sistem priteumls i shteteve aneumltare duhet teuml ofrojeuml peumlr
personat qeuml aplikojneuml peumlr mbrojtje ndeumlrkombeumltare Keumlshtu keumlto sheumlrbime peumlrfshijneuml 1
Akomodimistrehimi 2 Ushqimi 3 Veshje dhe elemente teuml tjera jo-ushqimore 4 Dieta peumlr
shpenzime ditore 5 Kujdesi sheumlndeteumlsor 6 Ofrimi i informacionit dhe konsultimi 7
7 Parlamenti Europian The Common European Asylum System - third reform 2017 httpsgoogl0QpUC9
8 Komisioni Europian Managing the refugees crisis immediate operational budgetary and legal measures
under the European Agenda on Migration 2015 httpsgooglOAoDrT 9 Faqja zyrtare e Komisionit Europian httpseceuropaeuhome-affairswhat-we-dopoliciesasylumrefugee-
status_en
6
Identifikimi vlereumlsimi dhe reagimi ndaj nevojave speciale 8 Trajnimi i stafit ku secili seksion
ka neuml vetvete standarde teuml njeumljta peumlr teuml gjitheuml teuml zbatueshme neuml teuml gjitha qendrat priteumlse peumlr ccedildo
shtet aneumltar teuml BE-seuml10
Siccedil edhe kriza e refugjateumlve ka treguar kur vjen puna te ofrimi i keumltyre
sheumlrbimeve cileumlsiseuml dhe qasjes ndaj tyre peumlr teuml gjitheuml azilkeumlrkuesit neuml disa shtete janeuml veumlneuml re
probleme teuml vazhdueshme dhe teuml peumlrseumlritura peumlr teuml ofruar sheumlrbimet neuml nivelin minimal teuml
keumlrkuar ku jo pak hereuml nuk kaneuml pasur mundeumlsi teuml ofrojneuml dhe nevojat meuml minimale Siccedil eumlshteuml
dhe rasti i Greqiseuml dhe kampeve teuml atjeshme teuml refugjateumlve ku trajtimi dinjitoz i azilkeumlrkuesve
apo refugjateumlve mungon Shkaktuar dhe nga kriza e refugjateumlve dhe numri i madh i tyre teuml
mbetur apo ngecur neuml Greqi praneuml GjEDNj kaneuml ardhur mjaft ankesa dhe raste mbi kushtet e
jeteseumls dhe qeumlndrimit neuml kampet greke dhe veumlshtireumlsiteuml qeuml personat hasin aty ccedildo diteuml
Neni 3 i KEDNj peumlrcakton qeuml shteti priteumls duhet teuml ofrojeuml strehim dhe kushte materiale teuml
pranueshme peumlr azilkeumlrkuesit teuml cileumlt nuk kaneuml mundeumlsi teuml tjera dhe janeuml krejteumlsisht teuml varur nga
mbeumlshtetja e shtetit11
Neuml keumlteuml drejtim GjEDNj ka vlereumlsuar se Greqia nuk i ka ploteumlsuar keumlto
detyrime duke shkelur njeumlkoheumlsisht si Acquis e BE dhe DKP ashtu dhe nenin 3 teuml KEDNj Ndeumlr
teuml tjera GjEDNj ka analizuar qeuml Greqia nuk ka mundur teuml sigurojeuml peumlr aplikantin qeuml eumlshteuml neuml
pritje teuml vendimit peumlr aplikimin peumlr azil kushtet e nevojshme peumlr qeumlndrim ndash qendra ishte e
mbipopulluar kushtet higjienike mungonin dhe aplikanti ndiente gjateuml gjitheuml koheumls njeuml ndjesi
frike dhe pasigurie12
C Rregullorja e Dublinit
Rregullorja mbase meuml e debatuara dhe e diskutuara sa i peumlrket migrimit neuml BE eumlshteuml e
ashtuquajtura Rregullorja e Dublinit e cila ka vendosur kriterin dhe mekanizmin peumlr teuml
peumlrcaktuar se shteti aneumltar neuml teuml cilin personi i ardhur nga njeuml vend i treteuml deumlrgon aplikimin e tij si
azilkeumlrkues do teuml jeteuml dhe shteti peumlrgjegjeumls peumlr shqyrtimin e atij aplikimi Kjo neumlnkupton qeuml
shteti qeuml ka marreuml aplikimin nuk duhet teuml transferojeuml ateuml neuml njeuml shtet tjeteumlr aneumltar pasi
azilkeumlrkuesi ka teuml drejteuml teuml qeumlndrojeuml neuml ateuml vend ku ka beumlreuml keumlrkeseumln peumlr azil Objektivi i
Rregullores seuml Dublinit eumlshteuml qeuml teuml sigurojeuml njeuml qasje sa meuml teuml shpejteuml e teuml lehteuml teuml procedurave
peumlr azil dhe vlereumlsimit teuml aplikimit nga veteumlm njeuml shtet aneumltar Neni 7(2) i Rregullores peumlrcakton
se ldquoShteti Aneumltar peumlrgjegjeumls neuml peumlrputhje me kriteret e peumlrcaktuara neuml keumlteuml Kapitull peumlrcaktohet
neuml bazeuml teuml gjendjes seuml fituar ku aplikanti ka parashtruar seuml pari keumlrkeseumln e tij saj peumlr mbrojtje
ndeumlrkombeumltare te njeuml Shtet Aneumltarrdquo13
10
Zyra Europiane e Azilit EASO guidance on reception conditions Operational standards and indicators 2016
httpsgooglc8xM9s 11
Keumlshilli i Europeumls CourTalks Discourse - Asylum European Court of Human Rights 2016 fq 5 12
MSS k Belgjikeumls dhe Greqiseuml [GC] 3069609 KEDNj 2011 httpshudocechrcoeinteng-
press22itemid22[22003-3407679-382437822] 13
Rregullorja (BE) Nr 6042013 e Parlamentit Europian dhe Keumlshillit ldquombi vendosjen e kritereve dhe mekanizmave
peumlr teuml peumlrcaktimin e Shtetit Aneumltar peumlrgjegjeumls peumlr shqyrtmin e aplkimit peumlr mbrojtje ndeumlrkombeumltare nga njeuml shtetas i
nj vendi teuml treteuml apo peumlrsoni pa shteteumlsi drejtuar njeuml prej Shteteve Aneumltarerdquo Fletorja Zyrtare e BE L 18031 2016
7
Ka raste ku njeuml shtet aneumltar e ka deumlrguar njeuml azilkeumlrkues neuml njeuml tjeteumlr shtet aneumltar neuml kuadeumlr teuml
Rregullores seuml Dublinit ( psh Belgjika neuml Greqi Holanda neuml Itali Austria neuml Hungari etj) dhe
azilkeumlrkuesit e prekur nga kjo gjeuml e kaneuml ccediluar ccedileumlshtjen e tyre neuml GjEDNj GjEDNj ka gjetur keumlto
vende fajtore peumlr shkeljen e nenit 3 edhe pse ato neuml fakt po zbatonin Rregulloren e Dublinit duke
kthyer mbrapsht ateuml azilkeumlrkues qeuml keumlrkeseumln e pareuml e ka beumlreuml neuml njeuml shtet tjeteumlr aneumltar Neuml rastin
MSS kundeumlr Belgjikeumls dhe Greqiseuml14
GjEDNj ka argumentuar se ldquoautoritetet belge duhet teuml
informoheshin mbi problematikat neuml procedurat e azilit teuml Greqiseuml Belgjika ka vazhduar meuml
vendosjen e urdhrit teuml deumlbimit dhe zbatimin e tij pa marreuml meuml pareuml njeuml garanci nga autoritetet
greke Autoritetet belge nuk duhet thjesht ta merrnin teuml mireumlqeneuml qeuml aplikanti do teuml trajtohej
konform standardeve teuml KEDNj neuml Greqi ato nga ana tjeteumlr duhet trsquoi kishin verifikuar se si
autoritetet greke po zbatonin realisht ligjin dhe procedurat e azilit Keumlshtu pra ka njeuml shkelje teuml
Nenit 3 teuml KEDNj nga Belgjika
Sa i peumlrket Greqiseuml Gjykata vlereumlson se ka njeuml shkelje teuml Nenit 13 neuml kombinim me Nenin 3 teuml
Konventeumls peumlr shkaka teuml mangeumlsive teuml autoriteteve greke neuml shqyrtimin e aplikimit peumlr azil dhe
rrezikut me teuml cilin aplikanti u peumlrball peumlr deumlrgimin e tij neuml vendin e origjineumls Sa i peumlrket nenit
3 Greqia ka shkelur keumlteuml nen dy hereuml njeuml hereuml peumlr shkak teuml kushteve teuml deumlnimit dhe kushteve teuml
jeteseumls neuml Greqirdquo
Sipas nenit 3 zhvendosja e njeuml azilkeumlrkuesi nga njeuml shtet aneumltar i BE-seuml neuml njeuml tjeteumlr bazuar neuml
Rregulloren e Dublinit nuk eumlshteuml i lejuar neuml rastet kur a) kushtet e vendit teuml propozuar peumlr teuml
zhvendosur azilkeumlrkuesin nuk ofrojneuml trajtim dinjitoz pra janeuml teuml papeumlrshtatshme peumlr jeteseuml
normale b) ekziston njeuml rrezik real qeuml azilkeumlrkuesi mund teuml deumlbohet meuml tej drejt vendit teuml tijsaj
teuml origjineumls
IV KUADRI LIGJOR SHQIPTAR DHE HARMONIZIMI ME ACQUIS E BE
DHE KEDNJ
Teuml drejtat e teuml huajve neuml legjislacionin shqiptar pikeuml seuml pari janeuml sanksionuar nga Kushtetuta e
Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml neuml Nenin 16 teuml saj ajo parashikon se ldquoTeuml drejtat e liriteuml themelore si
dhe detyrimet e parashikuara neuml Kushtetuteuml peumlr shtetasit shqiptareuml vlejneuml njeumllloj edhe peumlr teuml
huajt e peumlr personat pa shteteumlsi neuml territorin e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml me peumlrjashtim teuml rasteve
kur Kushtetuta e lidh neuml meumlnyreuml teuml posaccedilme me shteteumlsineuml shqiptare ushtrimin e teuml drejtave e teuml
lirive teuml caktuarardquo15
Peumlr meuml tepeumlr sipas Raportit teuml Komisionit Europian peumlr vitin 2018 mbi Kapitullin 24 Drejteumlsi
Liri Siguri thuhet se ldquoShqipeumlria eumlshteuml aneumltareuml e Konventeumls seuml Gjeneveumls neuml 1961 dhe neuml 2014
miratoi ligjin e ri peumlr azilin i cili harmonizon kuadrin ligjor shqiptar me Acquis e BE Gjithsesi
duke qeneuml qeuml disa Direktiva teuml BE janeuml peumlrditeumlsuar seuml fundmi disa ccedileumlshtje kaneuml peumlrseumlri nevojeuml teuml
14
MSS k Belgjikeumls dhe Greqiseuml [GC] 3069609 KEDNJ 2011 httpshudocechrcoeinteng-
press22itemid22[22003-3407679-382437822] 15
Kushtetuta e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml miratuar nga Referendumi i 22 Neumlntorit 1998 dhe ndryshuar meuml 12 Janae
20017
8
adresohen siccedil janeuml ato qeuml lidhen meuml procedurat dhe garanciteuml Veccedilaneumlrisht Shqipeumlria i duhet tu
sigurojeuml azilkeumlrkuesve teuml drejteumln e asistenceumls seuml rregull dhe shtetasit nga vendet e treta duhet teuml
informohen mbi teuml drejtat e tyre dhe procedurat e azilitrdquo dhe ldquo Udheumlzimet qeuml rregullojneuml
procesin e pre-secreening deumlnimin kthimin apo ripranimin duhet ri-pareuml qeuml teuml jeteuml neuml peumlrputhje
me standardet ndeumlrkombeumltare Versioni i ri-pareuml duhet gjithashtu teuml peumlrfshijeuml procedurat e masat
mbrojteumlse peumlr teuml gjitha kategoriteuml e personave vulnerabeumll Keumlto rregulla duhet teuml peumlrputhen dhe
me peumlrmbajtjen e Ligjit teuml Ri peumlr Mbrojtjen e Feumlmijeumls dhe teuml peumlrshtatet neuml meumlnyreuml specifike dhe
teuml drejtpeumlrdrejteuml me parimin e mos-kthimit dhe me teuml drejteumln peumlr gjuheumlnrdquo16
Ndeumlr teuml tjera raporti
thekson se ldquoKuadri ligjor eumlshteuml peumlrgjitheumlsisht neuml linjeuml me acquisrdquo dhe se ldquoShqipeumlria eumlshteuml e
peumlrgatitur neuml njeuml fareuml niveli peumlr zbatimin e Acquis dhe standardeve europiane neuml keumlteuml fusheumlrdquo
Raporti e vlereumlson si njeuml zhvillim pozitiv me njeuml fareuml progresi peumlrmireumlsimin e ldquokapaciteteve
institucionale neuml menaxhimin e kufijve azilin dhe lufteumln kundeumlr terrorizimit dhe dhuneumls
ekstreme Afteumlsia priteumlse peumlr valeumlt e migrimit teuml kombinuar eumlshteuml rriturrdquo17
Legjislacioni shqiptar mbi fusheumln e migracionit eumlshteuml miratuar dhe peumlrditeumlsuar vitet e fundit ku
dy nga ligjet meuml teuml reumlndeumlsishme mund teuml peumlrfshihen Ligji Nr 1082013 ldquoPeumlr teuml huajtrdquo dhe Ligji
Nr 1212014 ldquoMbi Azilin neuml Republikeumln e Shqipeumlriseumlrdquo Ligji Nr 1082013 eumlshteuml pjeseumlrisht i
peumlrafruar me disa nga Direktivat kryesore teuml BE-seuml neuml fusheumln e migracionit si (i) Direktiva
2008115KE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 16 dhjetor 2008 Mbi standardet dhe
procedurat e peumlrbashkeumlta neuml vendet aneumltare peumlr kthimin e shtetasve teuml vendeve teuml treta me
qeumlndrim teuml parregullt (ii) Direktiva e Keumlshillit 200481KE dateuml 29 prill 2004 Mbi lejet e
qeumlndrimit teuml leumlshuara shtetasve teuml vendeve teuml treta qeuml janeuml viktima teuml trafikimit teuml qenieve
njereumlzore ose qeuml kaneuml qeneuml subjekt i njeuml veprimi peumlr lehteumlsimin e imigracionit teuml paligjsheumlm teuml
cileumlt bashkeumlpunojneuml me autoritetet kompetente (iii) Direktiva e Keumlshillit 2004114KE dateuml
13 dhjetor 2004 Mbi kushtet e pranimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta peumlr qeumlllim studimi
programe teuml shkeumlmbimit peumlr nxeumlneumls trajnim pa pageseuml ose sheumlrbim vullnetar (iv) Direktiva e
Keumlshillit 2003109KE dateuml 25 neumlntor 2003 neuml lidhje me statusin e shtetasve teuml vendeve teuml treta
qeuml janeuml rezidenteuml afatgjateuml (v) Direktiva e Keumlshillit 200386KE dateuml 22 shtator 2003 Mbi teuml
drejteumln e bashkimit familjar
Neuml kuadeumlr teuml krizeumls seuml refugjateumlve dhe rritjes seuml numrit teuml tyre meuml 14 korrik 2016 u miratua
Ligji Nr 742016 ldquopeumlr disa ndryshime dhe shtesa ne Ligjin Nr 1082013 ldquoPeumlr teuml huajtrdquordquo Ky
ligj amendon ligjin peumlr teuml huajt duke synuar pikeuml seuml pari peumlrmireumlsimin neuml disa fusha lidhur me
trajtimin e teuml huajve neuml Shqipeumlri peumlrfshireuml dhe ata me lidhje etnike shqiptare si dhe regjimin e
vizave peumlr teuml huajt trajtimin e kategorive teuml teuml huajve teuml puneumlsuar apo teuml veteuml-puneumlsuar si dhe
masat e ndeumlrmarra neuml kuadeumlr teuml imigrimit teuml parregullt Ai eumlshteuml neuml peumlrputhje me disa nga
Direktivat (i) Direktiva 201466BE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 5 Maj 2014
mbi kushtet e hyrjes dhe teuml qeumlndrimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta neuml kuadeumlr teuml transferimit
16
Komisioni Europian Raporti peumlr Shqipeumlrineuml 2018 fq 38 17
Ibid fq 31
9
brenda ndeumlrmarrjes (ii) Direktiva 201436BE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 26
Shkurt 2014 mbi kushtet e hyrjes dhe teuml qeumlndrimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta peumlr qeumlllime
puneumlsimi si punonjeumls sezonal (iii) Direktiva 200950KE dateuml 25 maj 2009 mbi kushtet e
hyrjes dhe qeumlndrimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta me qeumlllim pune tepeumlr teuml kualifikuar (iv)
Direktiva 9671KE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 16 dhjetori 1996 neuml lidhje me
deumlrgimin me sheumlrbim teuml punonjeumlsve
Njeuml tjeteumlr ligj thelbeumlsor eumlshteuml Ligji Nr 1212014 ldquoPeumlr Azilin neuml Republikeumln e Shqipeumlriseumlrdquo i
cili dhe ky ka ndjekur rrugeumln e harmonizimit dhe peumlrputhjes me standardet e BE Keumlshtu ai eumlshteuml
pjeseumlrisht i harmonizuar me (i) Direktiveumln e Keumlshillit 200155KE dateuml 20 korrik 2001
Standardet minimale peumlr dheumlnien e mbrojtjes seuml peumlrkohshme neuml rastet e flukseve masive teuml
personave teuml shpeumlrngulur dhe mbi masat qeuml promovojneuml njeuml ekuilibeumlr peumlrpjekjesh ndeumlrmjet
shteteve aneumltare neuml pritjen e keumltyre personave dhe peumlrballimin e pasojave (ii) Direktiveumln e
Keumlshillit 20039KE dateuml 27 janar 2003 Peumlr peumlrcaktimin e standardeve minimale peumlr pritjen e
azilkeumlrkuesve (iii) Direktiveumln e Keumlshillit 200386 KE dateuml 22 shtator 2003 Mbi teuml drejteumln e
bashkimit familjar (iv) Direktiveumln e Keumlshillit 200585KE dateuml 1 dhjetor 2005 Peumlr
peumlrcaktimin e standardeve minimale teuml procedurave neuml shtetet aneumltare peumlr dheumlnien dhe heqjen e
statusit teuml refugjatit Direktiveumln 201195BE e Parlamentit Europian dhe teuml Keumlshillit dateuml 13
dhjetor 2011 Standardet peumlr cileumlsimin e shtetasve teuml vendeve teuml treta ose personave pa shteteumlsi si
peumlrfitues teuml mbrojtjes ndeumlrkombeumltare peumlr njeuml status uniform peumlr refugjateumlt dhe peumlr personat e
pranuesheumlm peumlr mbrojtje ploteumlsuese dhe peumlrmbajtja e mbrojtjes seuml dheumlneuml
Ligji shqiptar mbi azilin siccedil theksohet neuml Nenin 3 teuml tij ka teuml njeumljteumln peumlrkufizim teuml termit
ldquorefugjatrdquo si dhe ai i vendosur nga Konventa e 1951 Eumlshteuml neni 4 i keumltij ligji ai qeuml i garanton teuml
drejteumln peumlr azil gjithkujt qeuml ka karakteristikat e njeuml refugjati Nga ana tjeteumlr neuml kuadrin e
legjislacionit teuml BE statusi i refugjatit i njihet veteumlm personave qeuml vijneuml nga vendet e treta (jashteuml
BE-seuml) apo atyre pa shteteumlsi duke peumlrjashtuar keumlshtu nga kjo e drejteuml qytetareumlt e Bashkimit
Europian Ky eumlshteuml njeuml ndryshim thelbeumlsor mes peumlrkufizimit qeuml BE ka peumlr ldquorefugjatrdquo dhe ajo e
peumlrcaktuar nga Neni 1 (2) i Konventeumls seuml 1951
Ka njeuml dallim gjithashtu mes statusit teuml refugjatit dhe azilkeumlrkuesit Sipas ligjit mbi azilin neuml
Shqipeumlri peumlrcaktohet si azilkeumlrkues ldquoccedildo i huaj apo person pa shteteumlsi qeuml shpreh neuml ccedilfareumldolloj
meumlnyre se nuk deumlshiron teuml kthehet neuml vendin e tij si dhe ccedildo i huaj apo person pa shteteumlsi qeuml ka
paraqitur njeuml aplikim peumlr azil neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml peumlr teuml cilin nuk eumlshteuml marreuml ende njeuml
vendim peumlrfundimtarrdquo18
Parimi i mos-kthimit eumlshteuml sanksionuar neuml Nenin 6 teuml Ligjit 1212014 dhe eumlshteuml neuml peumlrputhje me
Konventeumln e 1951 teuml OKB dhe me Acquis e BE Theumlneuml kjo edhe Neni 6 i Ligjit peumlr Azilin eumlshteuml i
ngjasheumlm me Nenin 33 teuml Konventeumls seuml 1951 apo dhe me Nenet 17 dhe 21 teuml Direktiveumls seuml Kualifikimit
18
Ligji peumlr Azilin neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml (Ligji 1212014) Neni 3 pika ccedil
10
teuml BE-seuml teuml cilat nuk ndalojneuml neuml meumlnyreuml absolute moskthimin duke lejuar zhvendosjen e njeuml refugjati
neuml situata apo rrethana teuml jashteumlzakonshme ndash si neuml raste kur personi neuml fjaleuml konsiderohet si njeuml rrezik
serioz peumlr sigurineuml e shtetit priteumls apodhe komunitetin Neni 3 i ligjit shqiptar parashikon disa raste ku
parimi i moskthimit duhet teuml zbatohet dhe teuml tjera kur mund teuml lejohet moszbatimi Keumlshtu Neni 6
peumlrmend si raste teuml veccedilanta teuml kthimit teuml njeuml azilkeumlrkuesi neumlse a) ka arsye teuml bazuara e teuml arsyetuara neuml
vendim peumlr ta konsideruar si njeuml rrezik peumlr sigurineuml kombeumltare teuml Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml b) eumlshteuml
deumlnuar me vendim teuml formeumls seuml prereuml peumlr njeuml krim qeuml deumlnohet minimalisht me 7 vjet burgim i cili peumlrbeumln
njeuml rrezik peumlr rendin dhe sigurineuml e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml
Kjo nga ana tjeteumlr eumlshteuml neuml kundeumlrshtim me Nenin 2 (e Drejta peumlr Jeteumln) dhe nenin 3 ( Ndalim i
Tortureumls) teuml KEDNj e cila pavareumlsisht profilit si person me rrezikshmeumlri teuml larteuml e ndalon neuml
terma absoluteuml zhvendosjen e tij neumlse besohet se ky person mund teuml jeteuml viktimeuml e tortureumls
trajtimit ccedilnjereumlzor dhe degradues apo deumlnimeve neuml shtetin ku do teuml deumlrgohet Pra sipas KEDNj
pavareumlsisht profilit teuml azilkeumlrkuesit dhe ccedilfareuml mund teuml keteuml beumlreuml ai para dhe gjateuml qeumlndrimit neuml
vendin priteumls ky vend nuk mund ta largoj apo ta deumlboj ateuml neuml njeuml vend tjeteumlr priteumls ku ka baza
reale teuml besohet qeuml jeta e keumltij azilkeumlrkuesi mund teuml jeteuml neuml rrezik apo mund teuml bjereuml viktimeuml e
trajtimeve ccedilnjereumlzore E reumlndeumlsishme peumlr tu theksuar eumlshteuml qeuml njeuml azilkeumlrkues me aneuml teuml keumltyre
neneve siguron mbrojtje sa i peumlrket mos-kthimit por jo ndonjeuml status teuml caktuar apo benefite teuml
tjera Edhe pse neni 6 i ligjit peumlr Azilin neuml Shqipeumlri nuk eumlshteuml neuml peumlrputhje meuml nenet e KEDNj ai
vazhdon teuml jeteuml me njeuml linjeuml me Direktiveumln e BE peumlr Kualifikimin dhe Konventeumln e 1951 teuml cilat
siccedil u tha nuk e ndalojneuml neuml meumlnyreuml absolute deumlbimin apo kthimin
Meuml 4 maj 2016 u miratua VKM Nr 332 Peumlr Organizimin dhe Funksionimin e Qendreumls
Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit neuml Shqipeumlri Ligji vendos qeuml qendrat e pritjes duhet teuml
mundeumlsojneuml peumlr azilkeumlrkuesit teuml pakteumln kushtet minimale teuml jeteseumls si akomodimi ushqimi
sigurimi sheumlndeteumlsor higjiena peumlrkthyesit ndihmeumln ligjore falas dhe konsultat psikologjike si
dhe peumlrcakton qeuml azilkeumlrkuesi ka teuml drejteumln teuml qeumlndroj neuml territorin e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml
deri neuml dheumlnien e vendimit final nga autoritetet peumlrkateumlse Neuml rastet ku keumlrkesa peumlr azil i eumlshteuml
refuzuar njeuml azilkeumlrkuesi ky i fundit ka teuml drejteuml teuml qeumlndrojeuml neuml qendeumlr neumlse e apelon vendimin19
Siccedil peumlrcaktohet dhe neuml nenin 30 pika 2(b) teuml ligjit 1212014 ldquoAzilkeumlrkuesit i garantohet e drejta
e strehimit e ushqimit e kujdesit sheumlndeteumlsor dhe sheumlrbimeve teuml tjera publike peumlr nevoja
ngushteumlsisht vetjake teuml ofruara neuml qendreumln kombeumltare priteumlse peumlr azilkeumlrkuesitrdquo Keumlto sheumlrbime
janeuml teuml njeumljta me ato qeuml gjenden teuml listuara dhe neuml DKP e BE Neni 32 i liston keumlto sheumlrbime ku
parashikohet qeuml qendra neuml bashkeumlpunim me institucione teuml tjera apo organizata duhet teuml
mundeumlsoj sheumlrbime edukative dhe ndihmeuml ligjore falas peumlr teuml gjitheuml azilkeumlrkuesit qeuml ndodhen neuml
qendeumlr
Neuml Shqipeumlri ka veteumlm njeuml Qendeumlr Priteumlse peumlr azilkeumlrkuesit e vendosur neuml Babrru Bazuar
dhe neuml procedureumln e Drejtoriseuml seuml Azilit siccedil eumlshteuml parashikuar dhe nga Udheumlzimi Nr 611
ldquoPeumlr procedureumln dhe rregullat qeuml aplikohen nga autoriteti peumlrgjegjeumls kufitar peumlr deumlrgimin e
19
VKM Nr 332 Peumlr Organizimin dhe Funksionimin e Qendreumls Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit Neni 2
11
ccedileumlshtjeve teuml azilit tek autoriteti peumlrgjegjeumls peumlr azilin dhe refugjateumlt neumlse i huaji klasifikohet
si njeuml azilkeumlrkues Autoriteti peumlrgjegjeumls peumlr Kufirin dhe Migracionin neuml fund teuml procedureumls duhet
ta deumlrgoj personin neuml fjaleuml neuml Qendreumln Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit20
Raporti i KE peumlr
2018 vlereumlson ldquoGjateuml periudheumls seuml raportimit Shqipeumlria i ka rritur dhe fuqizuar kapacitetet e
saj priteumlse peumlr azilkeumlrkuesit si neuml zonat kufitare ashtu dhe neuml Tiraneuml Qendra Kombeumltare Priteumlse
neuml Tiraneuml (Babrru) eumlshteuml rinovuar Shqipeumlria ka veteumlm njeuml qendeumlr priteumlse peumlr migranteumlt e
parregullt neuml Karrec meuml njeuml kapacitet prej 150 vetash Peumlrmireumlsime teuml shumta janeuml beumlreuml peumlr teuml
mundeumlsuar qeuml ambientet teuml jeneuml neuml standardet e nevojshme Gjithsesi vazhdon teuml jeteuml
problematike fakti qeuml nuk ka njeuml ambient peumlr teuml miturit e pashoqeumlruarrdquo21
Neni 3 i KEDNj eumlshteuml i reumlndeumlsisheumlm edhe peumlr vlereumlsimin e kushteve teuml qeumlndrimit teuml
azilkeumlrkuesve apo refugjateumlve Siccedil u peumlrmend dhe meuml sipeumlr ka pasur raste sidomos kundeumlr
Greqiseuml neuml lidhje me keumlto kushte ku personat janeuml ankuar duke vlereumlsuar kushtet atje teuml
renda dhe teuml papeumlrshtatshme peumlr njeuml jeteseuml normale Neni 3 i KEDNj e vlereumlson si keqtrajtim
neumlse kushtet minimale teuml parashikuara neuml ligj nuk ofrohen neuml keumlto vende
Neuml rastin shqiptar gjateuml 2012-2014 janeuml miratuar dhe disa vendime peumlr zbatim meuml teuml suksessheumlm
dhe efektiv teuml legjislacionit si
i VKM Nr 513 dateuml 13062013 ldquoMbi peumlrcaktimin e kritereve procedurave dhe
dokumentacionit peumlr hyrjen qeumlndrimin dhe trajtimin e teuml huajve neuml Republikeumln e Shqipeumlriseumlrdquo
ii VKM Nr 265 dateuml 752014 ldquoPeumlr peumlrjashtimin nga detyrimi peumlr pajisje me leje pune dhe
certifikateuml regjistrimi neuml puneuml peumlr shtetasit e Republikeumls seuml Kosoveumls dhe shtetasit e Republikeumls seuml
Serbiseuml teuml peumlrkateumlsiseuml etnike shqiptare
iii VKM Nr 76 77 70 69 68 67 66 85 84 83 82 81 80 79 78 74 dhe 75 dateuml
12022014 ldquoPeumlr peumlrcaktimin e kritereve teuml dokumentacionit e teuml procedureumls peumlr pajisjen
refuzimin ripeumlrteumlritjen dhe anulimin e lejes seuml puneumlsrdquo duke peumlrfshireuml teuml gjitha format e
puneumlsimit
Njeuml nga ndryshimet e reumlndeumlsishme dhe pozitive lidhet me uljen e afatit teuml nevojsheumlm qeuml i duhet
autoriteteve shteteumlrore peumlr teuml marreuml vendimin pas marrjes seuml ankimitkeumlrkeseumls peumlr apel nga i huaji
nga 60 diteuml eumlshteuml beumlreuml neuml 30 diteuml Peumlr meuml tepeumlr keumlrkesa peumlr apelim tashmeuml drejtohet direkt ndaj
institucioneve qeuml e kaneuml nxjerreuml vendimin Njeuml tjeteumlr ndryshim thelbeumlsor eumlshteuml dhe miratimi i
Ligjit teuml ri peumlr Sheumlrbimin Ligjor Falas Nr 111 miratuar neuml 2017 ku peumlrfshihen si peumlrfitues teuml
ndihmeumls ligjore falas edhe teuml huajt njeuml kategori kjo qeuml nuk ishte e parashikuar neuml ligjin e
meumlparsheumlm Nr 10 0392008 Neni 10 i Ligjit 1112017 ndeumlr teuml tjera peumlrcakton qeuml subjektet qeuml
peumlrfitojneuml nga ndihma juridike janeuml ldquob) shtetasit e huaj ose personat pa shteteumlsi teuml cileumlt
qeumlndrojneuml neuml territorin e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml peumlr njeuml periudheuml teuml peumlrkohshme ose teuml
20
Qeveria e Shqipeumlriseuml Kontributi i shtetit shqiptar ndash Raporti Vjetor i Komisionit Europian 2016 ndash Inputi I peumlr
periudheumln Shtator 2015 ndash Maj 2016 21
Komisioni Europian Raporti peumlr Shqipeumlrineuml 2018 fq 38
12
peumlrhershme dhe janeuml teuml pajisur me leje qeumlndrimi neuml peumlrputhje me legjislacionin neuml fuqi peumlr teuml
huajt ccedil) azilkeumlrkuesit personat qeuml geumlzojneuml statusin e refugjatit dhe personat qeuml janeuml neuml proces
ankimi teuml vendimeve administrative dheose gjyqeumlsore peumlr refuzimin e aplikimit peumlr azil ose
revokimin e vendimit teuml statusit teuml refugjatitrdquo Ndryshe dhe nga ligji 772014 qeuml amendonte
Ligjin 10 0392008 ligji i ri peumlrmend neuml meumlnyre specifike dhe kategorineuml e refugjateumlve22
V PEumlRFUNDIME DHE REKOMANDIME
Mbetet me reumlndeumlsi fakti qeuml kuadri ligjor mbi migracionin neuml Shqipeumlri eumlshteuml peumlrditeumlsuar dhe
peumlrmireumlsuar me qeumlllim pareumlsor respektimin e teuml drejtave dhe lirive teuml migranteumlve qofshin teuml
rregullt apo teuml parregullt Ndeumlrkoheuml zbatimi i keumltij kuadri mbetet akoma problematik pasi ka
mangeumlsi sa i peumlrket institucioneve dhe mekanizmave teuml nevojshme peumlr zbatimin ploteuml teuml tyre qeuml
duhen ngritur neuml vazhdimeumlsi apo peumlrmireumlsuar ato qeuml janeuml sot Miratimi i njeuml Strategjie Kombeumltare
peumlr Migracionin mbetet njeuml nga masat qeuml shteti shqiptar duhet teuml ndeumlrmarreuml pasi edhe pse e
konsideruar si prioritet duket qeuml deri meuml tani nuk eumlshteuml realizuar Neuml keumlteuml drejtim Strategjia eumlshteuml
rekomanduar si thelbeumlsore dhe mjaft e reumlndeumlsishme si nga Avokati i Popullit i Shqipeumlriseuml ashtu
edhe nga tre raportet e fundit teuml Komisioni Europian peumlr Shqipeumlrineuml Neuml 2015 Raporti i KE
theksoi qeuml ldquoMungesa e njeuml Strategjie kombeumltare ndeumlrsektorale peumlr migracionin mbetet njeuml
problem shqeteumlsues peumlr keumlteuml fusheumlrdquo Me tone shqeteumlsuese shprehet dhe Raporti i KE peumlr 2016 ldquo
Mungesa e njeuml strategjie kombeumltare peumlr migracionin qeuml nga viti 2010 eumlshteuml njeuml ccedileumlshtje
shqeteumlsueserdquo Raporti i fundit i KE ai i vitit 2018 vendos ndeumlr teuml tjera dhe njeuml afat peumlr shtetin
shqiptar peumlr realizimin e strategjiseuml teka thekson nevojeumln dhe reumlndeumlsineuml qeuml ajo ka ldquo Qeveriseuml i
mungon njeuml strategji e ploteuml dhe gjitheumlpeumlrfshireumlse peumlr migracionin Strategjiteuml kombeumltare ajo
peumlr migracionin dhe ajo peumlr riintegrimin e qytetareumlve shqiptareuml teuml kthyer kaneuml peumlrfunduar
respektivisht neuml vitin 2010 dhe 2015 Ministria e Brendshme ka filluar puneumln peumlr njeuml strategji teuml
re ndeumlrsektorale e cila duhet teuml miratohet neuml 3-mujorin e fundit teuml vitit 2018rdquo23
22
Ligji Nr 1112017 ldquoPeumlr Ndihmeumln Juridike teuml Garantuar nga Shtetirdquo httpswwwparlamentalwp-
contentuploads201712ligj-nr-111-dt-14122017pdf 23
Ibid fq 37
4
Sa i peumlrket KEDNj Neni 3 i saj ndalon tortureumln trajtimindeumlnimin ccedilnjereumlzor apo poshteumlrues
teksa peumlrcakton qeuml askush nuk mund teuml kthehet neuml njeuml vend qeuml mund ta vendoseuml ateuml neuml rrezik real
peumlr teuml peumlsuar njeuml nga keumlto trajtime duke reumlneuml keumlshtu neuml kundeumlrshtim me KEDNj Ky eumlshteuml peumlr
KEDNj parimi i moskthimit Sipas KEDNj ndalimi i peumlrcaktuar nga Neni 3 eumlshteuml neuml terma
absolute ccedilka do teuml thoteuml qeuml eumlshteuml neuml peumlrgjegjeumlsineuml e teuml gjitheuml shteteve aneumltare teuml Keumlshillit teuml
Europeumls teuml ruajneuml njeuml shtetas teuml huaj nga njeuml trajtim i tilleuml dhe rrezikut teuml kthimit mbrapsht Neni
2 dhe 3 i KEDNj ndalojneuml gjithashtu ldquokthimin indirektrdquo qeuml neumlnkupton deumlbimin neuml njeuml shtet nga
ku personi mund teuml rrezikohet peumlr njeuml tjeteumlr deumlbim neuml njeuml nga vendet ku mund t‟i cenohet jeta apo
liria Kjo eumlshteuml e aplikueshme dhe neuml disa raste neuml kontekstin e Rregullores seuml Dublinit Keumlshtu
neuml njeuml rast lidhur me deumlbimin e personit nga Belgjika neuml Greqi Gjykata Europianeuml e teuml Drejtave
teuml Njeriut (GjEDNj) argumentoi se neuml rastet ku procedurat e azilit peumlr njeuml shtet aneumltar teuml BE janeuml
teuml paplota dhe me mangeumlsi teksa nuk garantojneuml mbrojtjen nga zhvendosja arbitrare dhe e
padrejteuml vendet e tjera aneumltare nuk duhet teuml kthejneuml azilkeumlrkues neuml keumlteuml vend edhe pse ata po
zbatojneuml Rregulloren e Dublinit4
Neuml keumlteuml artikull fokusi do teuml jeteuml njeuml analizeuml neuml lidhje me teuml drejtat e njeriut dhe refugjateumlve dhe
azilkeumlrkuesve bazuar neuml Konventeumln Europianeuml peumlr teuml Drejtat e Njeriut Legjislacionin e BE dhe
direktivat kryesore si dhe krahasimi me legjislacionin shqiptar dhe peumlrshtatshmeumlrineuml me KEDNj
dhe Acquis e BE-seuml
III LEGJISLACIONI I BASHKIMIT EUROPIAN MBI MIGRIMIN NJEuml
PASQYREuml E PEumlRGJITHSHME
Peumlr Bashkimin Europian Azili dhe Migrimi janeuml cileumlsuar si njeuml nga 10 prioritetet e Komisionit
Juncker Madje meuml 13 Maj 2015 Komisioni Europian miratoi dhe Axhendeumln Europiane mbi
Migrimin si njeuml domosdoshmeumlri peumlr teuml trajtuar neuml meumlnyreuml meuml efektive dhe nga teuml gjitheuml shtetet
aneumltare seuml bashku ccedileumlshtjet e migrimit dhe sfidat kryesore me aneuml teuml njeuml qasjeje europiane
Axhenda peumlrfshin teuml gjitheuml aktoreumlt e prekur nga ky fenomen si institucionet shteteumlrore shtetet
aneumltare organizata teuml tjera ndeumlrkombeumltare aktoreuml lokaleuml dhe shoqeumlri civile5
Menaxhimi sa meuml i mireuml i migracionit (teuml rregullt apo teuml parregullt) realizohet nga njeuml numeumlr i
madh Direktivash dhe Rregulloresh BE nga ana tjeteumlr eumlshteuml neuml peumlrputhje me legjislacionin
ndeumlrkombeumltar dhe Konventat kryesore Neuml fusheumln e migrimit dhe azilit ajo ndeumlr teuml tjera ka
ratifikuar njeuml numeumlr teuml konsideruesheumlm Konventash ndeumlrkombeumltare6 (disa prej tyre teuml
peumlrmendura neuml paragrafin e meumlsipeumlrm) peumlr teuml respektuar dhe promovuar teuml drejtat e njeriut
mbrojtjen ndeumlrkombeumltare sigurineuml etj
Qeumlllimi kryesor i politikave teuml azilit eumlshteuml harmonizimi i procedurave teuml azilit peumlr teuml gjitha vendet
aneumltare duke ngritur njeuml numeumlr standardesh dhe rregullash teuml peumlrbashkeumlta me fokus kryesor
4Keumlshilli i Europeumls Handbook on European law relating to asylum borders and immigration fq 36
5Faqja zyrtare e Komisionit Europian European Agenda on Migration 2017 httpsgooglByUy0C
6 Gjeni listeumln e ploteuml teuml Konventave Ndeumlrkombeumltare teuml ratifikuara nga BE neuml adreseumln keumltu httpsgooglMe6YIU
5
dheumlnien e statusit peumlr teuml gjitheuml personat e ardhur nga vendet e treta teuml cileumlt keumlrkojneuml mbrojtje
ndeumlrkombeumltare dhe duke respektuar parimin e mos-kthimit7
BE ka filluar qeuml neuml vitin 1999 teuml punojeuml peumlr krijimin dhe peumlrmireumlsimin e njeuml Sistemi teuml
Peumlrbashkeumlt Europian peumlr Azilin (CEAS) i cili peumlrcakton dhe keumlrkon teuml fuqizoj standarde dhe
masa teuml peumlrbashkeumlta peumlr njeuml trajtim teuml njeumljteuml dhe respektim teuml ploteuml teuml teuml drejtave teuml azilkeumlrkuesve
neuml teuml gjitheuml hapeumlsireumln e BE-seuml Direktivat kryesore si kuadeumlr ligjor i BE-seuml neuml lidhje me keumlteuml
fusheuml janeuml
i Direktiva mbi Procedurat e Azilit qeuml harmonizon procedurat e azilit dhe synon
vendime meuml teuml drejta meuml teuml shpejta dhe meuml cileumlsore ndaj azilkeumlrkuesve dhe
refugjateumlve
ii Direktiva mbi Kushtet e Pritjes seuml Azilkeumlrkuesve siguron qeuml ka kushte humane
dhe dinjitoze si neuml infrastruktureuml (siccedil eumlshteuml strehimi) peumlr azilkeumlrkuesit neuml teuml gjitheuml
BE-neuml si dhe qeuml teuml drejtat themelore teuml personave teuml respektohen ploteumlsisht
iii Direktiva e Kualifikimit sqaron arsyet peumlr dheumlnien e mbrojtjes ndeumlrkombeumltare
iv Rregullorja e Dublinit peumlrmban rregullat peumlr peumlrcaktimin e shtetit peumlrgjegjeumls peumlr
shqyrtimin e keumlrkesave peumlr azil 8
A Direktiva e Kualifikimit
Kjo Direktiveuml peumlrcakton ato kritere qeuml duhet teuml ploteumlsojeuml njeuml aplikant neuml meumlnyreuml qeuml ti jepet statusi
i refugjatit duke peumlrcaktuar keumlshtu dhe teuml drejtat qeuml personi peumlrfiton nga ky status si mbrojtja
nga kthimideumlbimi ofrimi i dokumenteve teuml nevojshme (lejet e qeumlndrimit dokumentet e
udheumltimit) qasja neuml sheumlrbimet sociale apo neuml tregun e puneumls etj Direktiva seuml fundmi sugjerohet
teuml zeumlvendeumlsohet nga njeuml Rregullore e propozuar nga Komisioni Europian me qeumlllim themelimin
e procedurave standarde e teuml peumlrbashkeumlta neuml lidhje me mbrojtjen ndeumlrkombeumltare neuml Union si
dhe peumlr njeuml politikeuml europiane gjitheumlpeumlrfshireumlse e teuml qeumlndrueshme mbi migrimin Keumlshtu
Komisioni Europian meuml korrik 2016 prezantoi propozimin e tij paraprak peumlr njeuml Rregullore teuml re
teuml Kualifikimit qeuml synon harmonizimin e kritereve teuml peumlrbashkeumlta peumlr peumlrcaktimin e mbrojtjes
ndeumlrkombeumltare duke mundeumlsuar konvergjenceuml neuml vendimet peumlr azilin Diskutimet neuml
Parlamentin Europian dhe Keumlshill mbi keumlteuml propozim janeuml duke vazhduar akoma9
B Direktiva mbi Kushtet e Pritjes seuml Azilkeumlrkuesve
DKP parashikon disa nga sheumlrbimet qeuml ccedildo sistem priteumls i shteteve aneumltare duhet teuml ofrojeuml peumlr
personat qeuml aplikojneuml peumlr mbrojtje ndeumlrkombeumltare Keumlshtu keumlto sheumlrbime peumlrfshijneuml 1
Akomodimistrehimi 2 Ushqimi 3 Veshje dhe elemente teuml tjera jo-ushqimore 4 Dieta peumlr
shpenzime ditore 5 Kujdesi sheumlndeteumlsor 6 Ofrimi i informacionit dhe konsultimi 7
7 Parlamenti Europian The Common European Asylum System - third reform 2017 httpsgoogl0QpUC9
8 Komisioni Europian Managing the refugees crisis immediate operational budgetary and legal measures
under the European Agenda on Migration 2015 httpsgooglOAoDrT 9 Faqja zyrtare e Komisionit Europian httpseceuropaeuhome-affairswhat-we-dopoliciesasylumrefugee-
status_en
6
Identifikimi vlereumlsimi dhe reagimi ndaj nevojave speciale 8 Trajnimi i stafit ku secili seksion
ka neuml vetvete standarde teuml njeumljta peumlr teuml gjitheuml teuml zbatueshme neuml teuml gjitha qendrat priteumlse peumlr ccedildo
shtet aneumltar teuml BE-seuml10
Siccedil edhe kriza e refugjateumlve ka treguar kur vjen puna te ofrimi i keumltyre
sheumlrbimeve cileumlsiseuml dhe qasjes ndaj tyre peumlr teuml gjitheuml azilkeumlrkuesit neuml disa shtete janeuml veumlneuml re
probleme teuml vazhdueshme dhe teuml peumlrseumlritura peumlr teuml ofruar sheumlrbimet neuml nivelin minimal teuml
keumlrkuar ku jo pak hereuml nuk kaneuml pasur mundeumlsi teuml ofrojneuml dhe nevojat meuml minimale Siccedil eumlshteuml
dhe rasti i Greqiseuml dhe kampeve teuml atjeshme teuml refugjateumlve ku trajtimi dinjitoz i azilkeumlrkuesve
apo refugjateumlve mungon Shkaktuar dhe nga kriza e refugjateumlve dhe numri i madh i tyre teuml
mbetur apo ngecur neuml Greqi praneuml GjEDNj kaneuml ardhur mjaft ankesa dhe raste mbi kushtet e
jeteseumls dhe qeumlndrimit neuml kampet greke dhe veumlshtireumlsiteuml qeuml personat hasin aty ccedildo diteuml
Neni 3 i KEDNj peumlrcakton qeuml shteti priteumls duhet teuml ofrojeuml strehim dhe kushte materiale teuml
pranueshme peumlr azilkeumlrkuesit teuml cileumlt nuk kaneuml mundeumlsi teuml tjera dhe janeuml krejteumlsisht teuml varur nga
mbeumlshtetja e shtetit11
Neuml keumlteuml drejtim GjEDNj ka vlereumlsuar se Greqia nuk i ka ploteumlsuar keumlto
detyrime duke shkelur njeumlkoheumlsisht si Acquis e BE dhe DKP ashtu dhe nenin 3 teuml KEDNj Ndeumlr
teuml tjera GjEDNj ka analizuar qeuml Greqia nuk ka mundur teuml sigurojeuml peumlr aplikantin qeuml eumlshteuml neuml
pritje teuml vendimit peumlr aplikimin peumlr azil kushtet e nevojshme peumlr qeumlndrim ndash qendra ishte e
mbipopulluar kushtet higjienike mungonin dhe aplikanti ndiente gjateuml gjitheuml koheumls njeuml ndjesi
frike dhe pasigurie12
C Rregullorja e Dublinit
Rregullorja mbase meuml e debatuara dhe e diskutuara sa i peumlrket migrimit neuml BE eumlshteuml e
ashtuquajtura Rregullorja e Dublinit e cila ka vendosur kriterin dhe mekanizmin peumlr teuml
peumlrcaktuar se shteti aneumltar neuml teuml cilin personi i ardhur nga njeuml vend i treteuml deumlrgon aplikimin e tij si
azilkeumlrkues do teuml jeteuml dhe shteti peumlrgjegjeumls peumlr shqyrtimin e atij aplikimi Kjo neumlnkupton qeuml
shteti qeuml ka marreuml aplikimin nuk duhet teuml transferojeuml ateuml neuml njeuml shtet tjeteumlr aneumltar pasi
azilkeumlrkuesi ka teuml drejteuml teuml qeumlndrojeuml neuml ateuml vend ku ka beumlreuml keumlrkeseumln peumlr azil Objektivi i
Rregullores seuml Dublinit eumlshteuml qeuml teuml sigurojeuml njeuml qasje sa meuml teuml shpejteuml e teuml lehteuml teuml procedurave
peumlr azil dhe vlereumlsimit teuml aplikimit nga veteumlm njeuml shtet aneumltar Neni 7(2) i Rregullores peumlrcakton
se ldquoShteti Aneumltar peumlrgjegjeumls neuml peumlrputhje me kriteret e peumlrcaktuara neuml keumlteuml Kapitull peumlrcaktohet
neuml bazeuml teuml gjendjes seuml fituar ku aplikanti ka parashtruar seuml pari keumlrkeseumln e tij saj peumlr mbrojtje
ndeumlrkombeumltare te njeuml Shtet Aneumltarrdquo13
10
Zyra Europiane e Azilit EASO guidance on reception conditions Operational standards and indicators 2016
httpsgooglc8xM9s 11
Keumlshilli i Europeumls CourTalks Discourse - Asylum European Court of Human Rights 2016 fq 5 12
MSS k Belgjikeumls dhe Greqiseuml [GC] 3069609 KEDNj 2011 httpshudocechrcoeinteng-
press22itemid22[22003-3407679-382437822] 13
Rregullorja (BE) Nr 6042013 e Parlamentit Europian dhe Keumlshillit ldquombi vendosjen e kritereve dhe mekanizmave
peumlr teuml peumlrcaktimin e Shtetit Aneumltar peumlrgjegjeumls peumlr shqyrtmin e aplkimit peumlr mbrojtje ndeumlrkombeumltare nga njeuml shtetas i
nj vendi teuml treteuml apo peumlrsoni pa shteteumlsi drejtuar njeuml prej Shteteve Aneumltarerdquo Fletorja Zyrtare e BE L 18031 2016
7
Ka raste ku njeuml shtet aneumltar e ka deumlrguar njeuml azilkeumlrkues neuml njeuml tjeteumlr shtet aneumltar neuml kuadeumlr teuml
Rregullores seuml Dublinit ( psh Belgjika neuml Greqi Holanda neuml Itali Austria neuml Hungari etj) dhe
azilkeumlrkuesit e prekur nga kjo gjeuml e kaneuml ccediluar ccedileumlshtjen e tyre neuml GjEDNj GjEDNj ka gjetur keumlto
vende fajtore peumlr shkeljen e nenit 3 edhe pse ato neuml fakt po zbatonin Rregulloren e Dublinit duke
kthyer mbrapsht ateuml azilkeumlrkues qeuml keumlrkeseumln e pareuml e ka beumlreuml neuml njeuml shtet tjeteumlr aneumltar Neuml rastin
MSS kundeumlr Belgjikeumls dhe Greqiseuml14
GjEDNj ka argumentuar se ldquoautoritetet belge duhet teuml
informoheshin mbi problematikat neuml procedurat e azilit teuml Greqiseuml Belgjika ka vazhduar meuml
vendosjen e urdhrit teuml deumlbimit dhe zbatimin e tij pa marreuml meuml pareuml njeuml garanci nga autoritetet
greke Autoritetet belge nuk duhet thjesht ta merrnin teuml mireumlqeneuml qeuml aplikanti do teuml trajtohej
konform standardeve teuml KEDNj neuml Greqi ato nga ana tjeteumlr duhet trsquoi kishin verifikuar se si
autoritetet greke po zbatonin realisht ligjin dhe procedurat e azilit Keumlshtu pra ka njeuml shkelje teuml
Nenit 3 teuml KEDNj nga Belgjika
Sa i peumlrket Greqiseuml Gjykata vlereumlson se ka njeuml shkelje teuml Nenit 13 neuml kombinim me Nenin 3 teuml
Konventeumls peumlr shkaka teuml mangeumlsive teuml autoriteteve greke neuml shqyrtimin e aplikimit peumlr azil dhe
rrezikut me teuml cilin aplikanti u peumlrball peumlr deumlrgimin e tij neuml vendin e origjineumls Sa i peumlrket nenit
3 Greqia ka shkelur keumlteuml nen dy hereuml njeuml hereuml peumlr shkak teuml kushteve teuml deumlnimit dhe kushteve teuml
jeteseumls neuml Greqirdquo
Sipas nenit 3 zhvendosja e njeuml azilkeumlrkuesi nga njeuml shtet aneumltar i BE-seuml neuml njeuml tjeteumlr bazuar neuml
Rregulloren e Dublinit nuk eumlshteuml i lejuar neuml rastet kur a) kushtet e vendit teuml propozuar peumlr teuml
zhvendosur azilkeumlrkuesin nuk ofrojneuml trajtim dinjitoz pra janeuml teuml papeumlrshtatshme peumlr jeteseuml
normale b) ekziston njeuml rrezik real qeuml azilkeumlrkuesi mund teuml deumlbohet meuml tej drejt vendit teuml tijsaj
teuml origjineumls
IV KUADRI LIGJOR SHQIPTAR DHE HARMONIZIMI ME ACQUIS E BE
DHE KEDNJ
Teuml drejtat e teuml huajve neuml legjislacionin shqiptar pikeuml seuml pari janeuml sanksionuar nga Kushtetuta e
Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml neuml Nenin 16 teuml saj ajo parashikon se ldquoTeuml drejtat e liriteuml themelore si
dhe detyrimet e parashikuara neuml Kushtetuteuml peumlr shtetasit shqiptareuml vlejneuml njeumllloj edhe peumlr teuml
huajt e peumlr personat pa shteteumlsi neuml territorin e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml me peumlrjashtim teuml rasteve
kur Kushtetuta e lidh neuml meumlnyreuml teuml posaccedilme me shteteumlsineuml shqiptare ushtrimin e teuml drejtave e teuml
lirive teuml caktuarardquo15
Peumlr meuml tepeumlr sipas Raportit teuml Komisionit Europian peumlr vitin 2018 mbi Kapitullin 24 Drejteumlsi
Liri Siguri thuhet se ldquoShqipeumlria eumlshteuml aneumltareuml e Konventeumls seuml Gjeneveumls neuml 1961 dhe neuml 2014
miratoi ligjin e ri peumlr azilin i cili harmonizon kuadrin ligjor shqiptar me Acquis e BE Gjithsesi
duke qeneuml qeuml disa Direktiva teuml BE janeuml peumlrditeumlsuar seuml fundmi disa ccedileumlshtje kaneuml peumlrseumlri nevojeuml teuml
14
MSS k Belgjikeumls dhe Greqiseuml [GC] 3069609 KEDNJ 2011 httpshudocechrcoeinteng-
press22itemid22[22003-3407679-382437822] 15
Kushtetuta e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml miratuar nga Referendumi i 22 Neumlntorit 1998 dhe ndryshuar meuml 12 Janae
20017
8
adresohen siccedil janeuml ato qeuml lidhen meuml procedurat dhe garanciteuml Veccedilaneumlrisht Shqipeumlria i duhet tu
sigurojeuml azilkeumlrkuesve teuml drejteumln e asistenceumls seuml rregull dhe shtetasit nga vendet e treta duhet teuml
informohen mbi teuml drejtat e tyre dhe procedurat e azilitrdquo dhe ldquo Udheumlzimet qeuml rregullojneuml
procesin e pre-secreening deumlnimin kthimin apo ripranimin duhet ri-pareuml qeuml teuml jeteuml neuml peumlrputhje
me standardet ndeumlrkombeumltare Versioni i ri-pareuml duhet gjithashtu teuml peumlrfshijeuml procedurat e masat
mbrojteumlse peumlr teuml gjitha kategoriteuml e personave vulnerabeumll Keumlto rregulla duhet teuml peumlrputhen dhe
me peumlrmbajtjen e Ligjit teuml Ri peumlr Mbrojtjen e Feumlmijeumls dhe teuml peumlrshtatet neuml meumlnyreuml specifike dhe
teuml drejtpeumlrdrejteuml me parimin e mos-kthimit dhe me teuml drejteumln peumlr gjuheumlnrdquo16
Ndeumlr teuml tjera raporti
thekson se ldquoKuadri ligjor eumlshteuml peumlrgjitheumlsisht neuml linjeuml me acquisrdquo dhe se ldquoShqipeumlria eumlshteuml e
peumlrgatitur neuml njeuml fareuml niveli peumlr zbatimin e Acquis dhe standardeve europiane neuml keumlteuml fusheumlrdquo
Raporti e vlereumlson si njeuml zhvillim pozitiv me njeuml fareuml progresi peumlrmireumlsimin e ldquokapaciteteve
institucionale neuml menaxhimin e kufijve azilin dhe lufteumln kundeumlr terrorizimit dhe dhuneumls
ekstreme Afteumlsia priteumlse peumlr valeumlt e migrimit teuml kombinuar eumlshteuml rriturrdquo17
Legjislacioni shqiptar mbi fusheumln e migracionit eumlshteuml miratuar dhe peumlrditeumlsuar vitet e fundit ku
dy nga ligjet meuml teuml reumlndeumlsishme mund teuml peumlrfshihen Ligji Nr 1082013 ldquoPeumlr teuml huajtrdquo dhe Ligji
Nr 1212014 ldquoMbi Azilin neuml Republikeumln e Shqipeumlriseumlrdquo Ligji Nr 1082013 eumlshteuml pjeseumlrisht i
peumlrafruar me disa nga Direktivat kryesore teuml BE-seuml neuml fusheumln e migracionit si (i) Direktiva
2008115KE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 16 dhjetor 2008 Mbi standardet dhe
procedurat e peumlrbashkeumlta neuml vendet aneumltare peumlr kthimin e shtetasve teuml vendeve teuml treta me
qeumlndrim teuml parregullt (ii) Direktiva e Keumlshillit 200481KE dateuml 29 prill 2004 Mbi lejet e
qeumlndrimit teuml leumlshuara shtetasve teuml vendeve teuml treta qeuml janeuml viktima teuml trafikimit teuml qenieve
njereumlzore ose qeuml kaneuml qeneuml subjekt i njeuml veprimi peumlr lehteumlsimin e imigracionit teuml paligjsheumlm teuml
cileumlt bashkeumlpunojneuml me autoritetet kompetente (iii) Direktiva e Keumlshillit 2004114KE dateuml
13 dhjetor 2004 Mbi kushtet e pranimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta peumlr qeumlllim studimi
programe teuml shkeumlmbimit peumlr nxeumlneumls trajnim pa pageseuml ose sheumlrbim vullnetar (iv) Direktiva e
Keumlshillit 2003109KE dateuml 25 neumlntor 2003 neuml lidhje me statusin e shtetasve teuml vendeve teuml treta
qeuml janeuml rezidenteuml afatgjateuml (v) Direktiva e Keumlshillit 200386KE dateuml 22 shtator 2003 Mbi teuml
drejteumln e bashkimit familjar
Neuml kuadeumlr teuml krizeumls seuml refugjateumlve dhe rritjes seuml numrit teuml tyre meuml 14 korrik 2016 u miratua
Ligji Nr 742016 ldquopeumlr disa ndryshime dhe shtesa ne Ligjin Nr 1082013 ldquoPeumlr teuml huajtrdquordquo Ky
ligj amendon ligjin peumlr teuml huajt duke synuar pikeuml seuml pari peumlrmireumlsimin neuml disa fusha lidhur me
trajtimin e teuml huajve neuml Shqipeumlri peumlrfshireuml dhe ata me lidhje etnike shqiptare si dhe regjimin e
vizave peumlr teuml huajt trajtimin e kategorive teuml teuml huajve teuml puneumlsuar apo teuml veteuml-puneumlsuar si dhe
masat e ndeumlrmarra neuml kuadeumlr teuml imigrimit teuml parregullt Ai eumlshteuml neuml peumlrputhje me disa nga
Direktivat (i) Direktiva 201466BE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 5 Maj 2014
mbi kushtet e hyrjes dhe teuml qeumlndrimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta neuml kuadeumlr teuml transferimit
16
Komisioni Europian Raporti peumlr Shqipeumlrineuml 2018 fq 38 17
Ibid fq 31
9
brenda ndeumlrmarrjes (ii) Direktiva 201436BE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 26
Shkurt 2014 mbi kushtet e hyrjes dhe teuml qeumlndrimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta peumlr qeumlllime
puneumlsimi si punonjeumls sezonal (iii) Direktiva 200950KE dateuml 25 maj 2009 mbi kushtet e
hyrjes dhe qeumlndrimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta me qeumlllim pune tepeumlr teuml kualifikuar (iv)
Direktiva 9671KE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 16 dhjetori 1996 neuml lidhje me
deumlrgimin me sheumlrbim teuml punonjeumlsve
Njeuml tjeteumlr ligj thelbeumlsor eumlshteuml Ligji Nr 1212014 ldquoPeumlr Azilin neuml Republikeumln e Shqipeumlriseumlrdquo i
cili dhe ky ka ndjekur rrugeumln e harmonizimit dhe peumlrputhjes me standardet e BE Keumlshtu ai eumlshteuml
pjeseumlrisht i harmonizuar me (i) Direktiveumln e Keumlshillit 200155KE dateuml 20 korrik 2001
Standardet minimale peumlr dheumlnien e mbrojtjes seuml peumlrkohshme neuml rastet e flukseve masive teuml
personave teuml shpeumlrngulur dhe mbi masat qeuml promovojneuml njeuml ekuilibeumlr peumlrpjekjesh ndeumlrmjet
shteteve aneumltare neuml pritjen e keumltyre personave dhe peumlrballimin e pasojave (ii) Direktiveumln e
Keumlshillit 20039KE dateuml 27 janar 2003 Peumlr peumlrcaktimin e standardeve minimale peumlr pritjen e
azilkeumlrkuesve (iii) Direktiveumln e Keumlshillit 200386 KE dateuml 22 shtator 2003 Mbi teuml drejteumln e
bashkimit familjar (iv) Direktiveumln e Keumlshillit 200585KE dateuml 1 dhjetor 2005 Peumlr
peumlrcaktimin e standardeve minimale teuml procedurave neuml shtetet aneumltare peumlr dheumlnien dhe heqjen e
statusit teuml refugjatit Direktiveumln 201195BE e Parlamentit Europian dhe teuml Keumlshillit dateuml 13
dhjetor 2011 Standardet peumlr cileumlsimin e shtetasve teuml vendeve teuml treta ose personave pa shteteumlsi si
peumlrfitues teuml mbrojtjes ndeumlrkombeumltare peumlr njeuml status uniform peumlr refugjateumlt dhe peumlr personat e
pranuesheumlm peumlr mbrojtje ploteumlsuese dhe peumlrmbajtja e mbrojtjes seuml dheumlneuml
Ligji shqiptar mbi azilin siccedil theksohet neuml Nenin 3 teuml tij ka teuml njeumljteumln peumlrkufizim teuml termit
ldquorefugjatrdquo si dhe ai i vendosur nga Konventa e 1951 Eumlshteuml neni 4 i keumltij ligji ai qeuml i garanton teuml
drejteumln peumlr azil gjithkujt qeuml ka karakteristikat e njeuml refugjati Nga ana tjeteumlr neuml kuadrin e
legjislacionit teuml BE statusi i refugjatit i njihet veteumlm personave qeuml vijneuml nga vendet e treta (jashteuml
BE-seuml) apo atyre pa shteteumlsi duke peumlrjashtuar keumlshtu nga kjo e drejteuml qytetareumlt e Bashkimit
Europian Ky eumlshteuml njeuml ndryshim thelbeumlsor mes peumlrkufizimit qeuml BE ka peumlr ldquorefugjatrdquo dhe ajo e
peumlrcaktuar nga Neni 1 (2) i Konventeumls seuml 1951
Ka njeuml dallim gjithashtu mes statusit teuml refugjatit dhe azilkeumlrkuesit Sipas ligjit mbi azilin neuml
Shqipeumlri peumlrcaktohet si azilkeumlrkues ldquoccedildo i huaj apo person pa shteteumlsi qeuml shpreh neuml ccedilfareumldolloj
meumlnyre se nuk deumlshiron teuml kthehet neuml vendin e tij si dhe ccedildo i huaj apo person pa shteteumlsi qeuml ka
paraqitur njeuml aplikim peumlr azil neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml peumlr teuml cilin nuk eumlshteuml marreuml ende njeuml
vendim peumlrfundimtarrdquo18
Parimi i mos-kthimit eumlshteuml sanksionuar neuml Nenin 6 teuml Ligjit 1212014 dhe eumlshteuml neuml peumlrputhje me
Konventeumln e 1951 teuml OKB dhe me Acquis e BE Theumlneuml kjo edhe Neni 6 i Ligjit peumlr Azilin eumlshteuml i
ngjasheumlm me Nenin 33 teuml Konventeumls seuml 1951 apo dhe me Nenet 17 dhe 21 teuml Direktiveumls seuml Kualifikimit
18
Ligji peumlr Azilin neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml (Ligji 1212014) Neni 3 pika ccedil
10
teuml BE-seuml teuml cilat nuk ndalojneuml neuml meumlnyreuml absolute moskthimin duke lejuar zhvendosjen e njeuml refugjati
neuml situata apo rrethana teuml jashteumlzakonshme ndash si neuml raste kur personi neuml fjaleuml konsiderohet si njeuml rrezik
serioz peumlr sigurineuml e shtetit priteumls apodhe komunitetin Neni 3 i ligjit shqiptar parashikon disa raste ku
parimi i moskthimit duhet teuml zbatohet dhe teuml tjera kur mund teuml lejohet moszbatimi Keumlshtu Neni 6
peumlrmend si raste teuml veccedilanta teuml kthimit teuml njeuml azilkeumlrkuesi neumlse a) ka arsye teuml bazuara e teuml arsyetuara neuml
vendim peumlr ta konsideruar si njeuml rrezik peumlr sigurineuml kombeumltare teuml Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml b) eumlshteuml
deumlnuar me vendim teuml formeumls seuml prereuml peumlr njeuml krim qeuml deumlnohet minimalisht me 7 vjet burgim i cili peumlrbeumln
njeuml rrezik peumlr rendin dhe sigurineuml e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml
Kjo nga ana tjeteumlr eumlshteuml neuml kundeumlrshtim me Nenin 2 (e Drejta peumlr Jeteumln) dhe nenin 3 ( Ndalim i
Tortureumls) teuml KEDNj e cila pavareumlsisht profilit si person me rrezikshmeumlri teuml larteuml e ndalon neuml
terma absoluteuml zhvendosjen e tij neumlse besohet se ky person mund teuml jeteuml viktimeuml e tortureumls
trajtimit ccedilnjereumlzor dhe degradues apo deumlnimeve neuml shtetin ku do teuml deumlrgohet Pra sipas KEDNj
pavareumlsisht profilit teuml azilkeumlrkuesit dhe ccedilfareuml mund teuml keteuml beumlreuml ai para dhe gjateuml qeumlndrimit neuml
vendin priteumls ky vend nuk mund ta largoj apo ta deumlboj ateuml neuml njeuml vend tjeteumlr priteumls ku ka baza
reale teuml besohet qeuml jeta e keumltij azilkeumlrkuesi mund teuml jeteuml neuml rrezik apo mund teuml bjereuml viktimeuml e
trajtimeve ccedilnjereumlzore E reumlndeumlsishme peumlr tu theksuar eumlshteuml qeuml njeuml azilkeumlrkues me aneuml teuml keumltyre
neneve siguron mbrojtje sa i peumlrket mos-kthimit por jo ndonjeuml status teuml caktuar apo benefite teuml
tjera Edhe pse neni 6 i ligjit peumlr Azilin neuml Shqipeumlri nuk eumlshteuml neuml peumlrputhje meuml nenet e KEDNj ai
vazhdon teuml jeteuml me njeuml linjeuml me Direktiveumln e BE peumlr Kualifikimin dhe Konventeumln e 1951 teuml cilat
siccedil u tha nuk e ndalojneuml neuml meumlnyreuml absolute deumlbimin apo kthimin
Meuml 4 maj 2016 u miratua VKM Nr 332 Peumlr Organizimin dhe Funksionimin e Qendreumls
Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit neuml Shqipeumlri Ligji vendos qeuml qendrat e pritjes duhet teuml
mundeumlsojneuml peumlr azilkeumlrkuesit teuml pakteumln kushtet minimale teuml jeteseumls si akomodimi ushqimi
sigurimi sheumlndeteumlsor higjiena peumlrkthyesit ndihmeumln ligjore falas dhe konsultat psikologjike si
dhe peumlrcakton qeuml azilkeumlrkuesi ka teuml drejteumln teuml qeumlndroj neuml territorin e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml
deri neuml dheumlnien e vendimit final nga autoritetet peumlrkateumlse Neuml rastet ku keumlrkesa peumlr azil i eumlshteuml
refuzuar njeuml azilkeumlrkuesi ky i fundit ka teuml drejteuml teuml qeumlndrojeuml neuml qendeumlr neumlse e apelon vendimin19
Siccedil peumlrcaktohet dhe neuml nenin 30 pika 2(b) teuml ligjit 1212014 ldquoAzilkeumlrkuesit i garantohet e drejta
e strehimit e ushqimit e kujdesit sheumlndeteumlsor dhe sheumlrbimeve teuml tjera publike peumlr nevoja
ngushteumlsisht vetjake teuml ofruara neuml qendreumln kombeumltare priteumlse peumlr azilkeumlrkuesitrdquo Keumlto sheumlrbime
janeuml teuml njeumljta me ato qeuml gjenden teuml listuara dhe neuml DKP e BE Neni 32 i liston keumlto sheumlrbime ku
parashikohet qeuml qendra neuml bashkeumlpunim me institucione teuml tjera apo organizata duhet teuml
mundeumlsoj sheumlrbime edukative dhe ndihmeuml ligjore falas peumlr teuml gjitheuml azilkeumlrkuesit qeuml ndodhen neuml
qendeumlr
Neuml Shqipeumlri ka veteumlm njeuml Qendeumlr Priteumlse peumlr azilkeumlrkuesit e vendosur neuml Babrru Bazuar
dhe neuml procedureumln e Drejtoriseuml seuml Azilit siccedil eumlshteuml parashikuar dhe nga Udheumlzimi Nr 611
ldquoPeumlr procedureumln dhe rregullat qeuml aplikohen nga autoriteti peumlrgjegjeumls kufitar peumlr deumlrgimin e
19
VKM Nr 332 Peumlr Organizimin dhe Funksionimin e Qendreumls Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit Neni 2
11
ccedileumlshtjeve teuml azilit tek autoriteti peumlrgjegjeumls peumlr azilin dhe refugjateumlt neumlse i huaji klasifikohet
si njeuml azilkeumlrkues Autoriteti peumlrgjegjeumls peumlr Kufirin dhe Migracionin neuml fund teuml procedureumls duhet
ta deumlrgoj personin neuml fjaleuml neuml Qendreumln Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit20
Raporti i KE peumlr
2018 vlereumlson ldquoGjateuml periudheumls seuml raportimit Shqipeumlria i ka rritur dhe fuqizuar kapacitetet e
saj priteumlse peumlr azilkeumlrkuesit si neuml zonat kufitare ashtu dhe neuml Tiraneuml Qendra Kombeumltare Priteumlse
neuml Tiraneuml (Babrru) eumlshteuml rinovuar Shqipeumlria ka veteumlm njeuml qendeumlr priteumlse peumlr migranteumlt e
parregullt neuml Karrec meuml njeuml kapacitet prej 150 vetash Peumlrmireumlsime teuml shumta janeuml beumlreuml peumlr teuml
mundeumlsuar qeuml ambientet teuml jeneuml neuml standardet e nevojshme Gjithsesi vazhdon teuml jeteuml
problematike fakti qeuml nuk ka njeuml ambient peumlr teuml miturit e pashoqeumlruarrdquo21
Neni 3 i KEDNj eumlshteuml i reumlndeumlsisheumlm edhe peumlr vlereumlsimin e kushteve teuml qeumlndrimit teuml
azilkeumlrkuesve apo refugjateumlve Siccedil u peumlrmend dhe meuml sipeumlr ka pasur raste sidomos kundeumlr
Greqiseuml neuml lidhje me keumlto kushte ku personat janeuml ankuar duke vlereumlsuar kushtet atje teuml
renda dhe teuml papeumlrshtatshme peumlr njeuml jeteseuml normale Neni 3 i KEDNj e vlereumlson si keqtrajtim
neumlse kushtet minimale teuml parashikuara neuml ligj nuk ofrohen neuml keumlto vende
Neuml rastin shqiptar gjateuml 2012-2014 janeuml miratuar dhe disa vendime peumlr zbatim meuml teuml suksessheumlm
dhe efektiv teuml legjislacionit si
i VKM Nr 513 dateuml 13062013 ldquoMbi peumlrcaktimin e kritereve procedurave dhe
dokumentacionit peumlr hyrjen qeumlndrimin dhe trajtimin e teuml huajve neuml Republikeumln e Shqipeumlriseumlrdquo
ii VKM Nr 265 dateuml 752014 ldquoPeumlr peumlrjashtimin nga detyrimi peumlr pajisje me leje pune dhe
certifikateuml regjistrimi neuml puneuml peumlr shtetasit e Republikeumls seuml Kosoveumls dhe shtetasit e Republikeumls seuml
Serbiseuml teuml peumlrkateumlsiseuml etnike shqiptare
iii VKM Nr 76 77 70 69 68 67 66 85 84 83 82 81 80 79 78 74 dhe 75 dateuml
12022014 ldquoPeumlr peumlrcaktimin e kritereve teuml dokumentacionit e teuml procedureumls peumlr pajisjen
refuzimin ripeumlrteumlritjen dhe anulimin e lejes seuml puneumlsrdquo duke peumlrfshireuml teuml gjitha format e
puneumlsimit
Njeuml nga ndryshimet e reumlndeumlsishme dhe pozitive lidhet me uljen e afatit teuml nevojsheumlm qeuml i duhet
autoriteteve shteteumlrore peumlr teuml marreuml vendimin pas marrjes seuml ankimitkeumlrkeseumls peumlr apel nga i huaji
nga 60 diteuml eumlshteuml beumlreuml neuml 30 diteuml Peumlr meuml tepeumlr keumlrkesa peumlr apelim tashmeuml drejtohet direkt ndaj
institucioneve qeuml e kaneuml nxjerreuml vendimin Njeuml tjeteumlr ndryshim thelbeumlsor eumlshteuml dhe miratimi i
Ligjit teuml ri peumlr Sheumlrbimin Ligjor Falas Nr 111 miratuar neuml 2017 ku peumlrfshihen si peumlrfitues teuml
ndihmeumls ligjore falas edhe teuml huajt njeuml kategori kjo qeuml nuk ishte e parashikuar neuml ligjin e
meumlparsheumlm Nr 10 0392008 Neni 10 i Ligjit 1112017 ndeumlr teuml tjera peumlrcakton qeuml subjektet qeuml
peumlrfitojneuml nga ndihma juridike janeuml ldquob) shtetasit e huaj ose personat pa shteteumlsi teuml cileumlt
qeumlndrojneuml neuml territorin e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml peumlr njeuml periudheuml teuml peumlrkohshme ose teuml
20
Qeveria e Shqipeumlriseuml Kontributi i shtetit shqiptar ndash Raporti Vjetor i Komisionit Europian 2016 ndash Inputi I peumlr
periudheumln Shtator 2015 ndash Maj 2016 21
Komisioni Europian Raporti peumlr Shqipeumlrineuml 2018 fq 38
12
peumlrhershme dhe janeuml teuml pajisur me leje qeumlndrimi neuml peumlrputhje me legjislacionin neuml fuqi peumlr teuml
huajt ccedil) azilkeumlrkuesit personat qeuml geumlzojneuml statusin e refugjatit dhe personat qeuml janeuml neuml proces
ankimi teuml vendimeve administrative dheose gjyqeumlsore peumlr refuzimin e aplikimit peumlr azil ose
revokimin e vendimit teuml statusit teuml refugjatitrdquo Ndryshe dhe nga ligji 772014 qeuml amendonte
Ligjin 10 0392008 ligji i ri peumlrmend neuml meumlnyre specifike dhe kategorineuml e refugjateumlve22
V PEumlRFUNDIME DHE REKOMANDIME
Mbetet me reumlndeumlsi fakti qeuml kuadri ligjor mbi migracionin neuml Shqipeumlri eumlshteuml peumlrditeumlsuar dhe
peumlrmireumlsuar me qeumlllim pareumlsor respektimin e teuml drejtave dhe lirive teuml migranteumlve qofshin teuml
rregullt apo teuml parregullt Ndeumlrkoheuml zbatimi i keumltij kuadri mbetet akoma problematik pasi ka
mangeumlsi sa i peumlrket institucioneve dhe mekanizmave teuml nevojshme peumlr zbatimin ploteuml teuml tyre qeuml
duhen ngritur neuml vazhdimeumlsi apo peumlrmireumlsuar ato qeuml janeuml sot Miratimi i njeuml Strategjie Kombeumltare
peumlr Migracionin mbetet njeuml nga masat qeuml shteti shqiptar duhet teuml ndeumlrmarreuml pasi edhe pse e
konsideruar si prioritet duket qeuml deri meuml tani nuk eumlshteuml realizuar Neuml keumlteuml drejtim Strategjia eumlshteuml
rekomanduar si thelbeumlsore dhe mjaft e reumlndeumlsishme si nga Avokati i Popullit i Shqipeumlriseuml ashtu
edhe nga tre raportet e fundit teuml Komisioni Europian peumlr Shqipeumlrineuml Neuml 2015 Raporti i KE
theksoi qeuml ldquoMungesa e njeuml Strategjie kombeumltare ndeumlrsektorale peumlr migracionin mbetet njeuml
problem shqeteumlsues peumlr keumlteuml fusheumlrdquo Me tone shqeteumlsuese shprehet dhe Raporti i KE peumlr 2016 ldquo
Mungesa e njeuml strategjie kombeumltare peumlr migracionin qeuml nga viti 2010 eumlshteuml njeuml ccedileumlshtje
shqeteumlsueserdquo Raporti i fundit i KE ai i vitit 2018 vendos ndeumlr teuml tjera dhe njeuml afat peumlr shtetin
shqiptar peumlr realizimin e strategjiseuml teka thekson nevojeumln dhe reumlndeumlsineuml qeuml ajo ka ldquo Qeveriseuml i
mungon njeuml strategji e ploteuml dhe gjitheumlpeumlrfshireumlse peumlr migracionin Strategjiteuml kombeumltare ajo
peumlr migracionin dhe ajo peumlr riintegrimin e qytetareumlve shqiptareuml teuml kthyer kaneuml peumlrfunduar
respektivisht neuml vitin 2010 dhe 2015 Ministria e Brendshme ka filluar puneumln peumlr njeuml strategji teuml
re ndeumlrsektorale e cila duhet teuml miratohet neuml 3-mujorin e fundit teuml vitit 2018rdquo23
22
Ligji Nr 1112017 ldquoPeumlr Ndihmeumln Juridike teuml Garantuar nga Shtetirdquo httpswwwparlamentalwp-
contentuploads201712ligj-nr-111-dt-14122017pdf 23
Ibid fq 37
5
dheumlnien e statusit peumlr teuml gjitheuml personat e ardhur nga vendet e treta teuml cileumlt keumlrkojneuml mbrojtje
ndeumlrkombeumltare dhe duke respektuar parimin e mos-kthimit7
BE ka filluar qeuml neuml vitin 1999 teuml punojeuml peumlr krijimin dhe peumlrmireumlsimin e njeuml Sistemi teuml
Peumlrbashkeumlt Europian peumlr Azilin (CEAS) i cili peumlrcakton dhe keumlrkon teuml fuqizoj standarde dhe
masa teuml peumlrbashkeumlta peumlr njeuml trajtim teuml njeumljteuml dhe respektim teuml ploteuml teuml teuml drejtave teuml azilkeumlrkuesve
neuml teuml gjitheuml hapeumlsireumln e BE-seuml Direktivat kryesore si kuadeumlr ligjor i BE-seuml neuml lidhje me keumlteuml
fusheuml janeuml
i Direktiva mbi Procedurat e Azilit qeuml harmonizon procedurat e azilit dhe synon
vendime meuml teuml drejta meuml teuml shpejta dhe meuml cileumlsore ndaj azilkeumlrkuesve dhe
refugjateumlve
ii Direktiva mbi Kushtet e Pritjes seuml Azilkeumlrkuesve siguron qeuml ka kushte humane
dhe dinjitoze si neuml infrastruktureuml (siccedil eumlshteuml strehimi) peumlr azilkeumlrkuesit neuml teuml gjitheuml
BE-neuml si dhe qeuml teuml drejtat themelore teuml personave teuml respektohen ploteumlsisht
iii Direktiva e Kualifikimit sqaron arsyet peumlr dheumlnien e mbrojtjes ndeumlrkombeumltare
iv Rregullorja e Dublinit peumlrmban rregullat peumlr peumlrcaktimin e shtetit peumlrgjegjeumls peumlr
shqyrtimin e keumlrkesave peumlr azil 8
A Direktiva e Kualifikimit
Kjo Direktiveuml peumlrcakton ato kritere qeuml duhet teuml ploteumlsojeuml njeuml aplikant neuml meumlnyreuml qeuml ti jepet statusi
i refugjatit duke peumlrcaktuar keumlshtu dhe teuml drejtat qeuml personi peumlrfiton nga ky status si mbrojtja
nga kthimideumlbimi ofrimi i dokumenteve teuml nevojshme (lejet e qeumlndrimit dokumentet e
udheumltimit) qasja neuml sheumlrbimet sociale apo neuml tregun e puneumls etj Direktiva seuml fundmi sugjerohet
teuml zeumlvendeumlsohet nga njeuml Rregullore e propozuar nga Komisioni Europian me qeumlllim themelimin
e procedurave standarde e teuml peumlrbashkeumlta neuml lidhje me mbrojtjen ndeumlrkombeumltare neuml Union si
dhe peumlr njeuml politikeuml europiane gjitheumlpeumlrfshireumlse e teuml qeumlndrueshme mbi migrimin Keumlshtu
Komisioni Europian meuml korrik 2016 prezantoi propozimin e tij paraprak peumlr njeuml Rregullore teuml re
teuml Kualifikimit qeuml synon harmonizimin e kritereve teuml peumlrbashkeumlta peumlr peumlrcaktimin e mbrojtjes
ndeumlrkombeumltare duke mundeumlsuar konvergjenceuml neuml vendimet peumlr azilin Diskutimet neuml
Parlamentin Europian dhe Keumlshill mbi keumlteuml propozim janeuml duke vazhduar akoma9
B Direktiva mbi Kushtet e Pritjes seuml Azilkeumlrkuesve
DKP parashikon disa nga sheumlrbimet qeuml ccedildo sistem priteumls i shteteve aneumltare duhet teuml ofrojeuml peumlr
personat qeuml aplikojneuml peumlr mbrojtje ndeumlrkombeumltare Keumlshtu keumlto sheumlrbime peumlrfshijneuml 1
Akomodimistrehimi 2 Ushqimi 3 Veshje dhe elemente teuml tjera jo-ushqimore 4 Dieta peumlr
shpenzime ditore 5 Kujdesi sheumlndeteumlsor 6 Ofrimi i informacionit dhe konsultimi 7
7 Parlamenti Europian The Common European Asylum System - third reform 2017 httpsgoogl0QpUC9
8 Komisioni Europian Managing the refugees crisis immediate operational budgetary and legal measures
under the European Agenda on Migration 2015 httpsgooglOAoDrT 9 Faqja zyrtare e Komisionit Europian httpseceuropaeuhome-affairswhat-we-dopoliciesasylumrefugee-
status_en
6
Identifikimi vlereumlsimi dhe reagimi ndaj nevojave speciale 8 Trajnimi i stafit ku secili seksion
ka neuml vetvete standarde teuml njeumljta peumlr teuml gjitheuml teuml zbatueshme neuml teuml gjitha qendrat priteumlse peumlr ccedildo
shtet aneumltar teuml BE-seuml10
Siccedil edhe kriza e refugjateumlve ka treguar kur vjen puna te ofrimi i keumltyre
sheumlrbimeve cileumlsiseuml dhe qasjes ndaj tyre peumlr teuml gjitheuml azilkeumlrkuesit neuml disa shtete janeuml veumlneuml re
probleme teuml vazhdueshme dhe teuml peumlrseumlritura peumlr teuml ofruar sheumlrbimet neuml nivelin minimal teuml
keumlrkuar ku jo pak hereuml nuk kaneuml pasur mundeumlsi teuml ofrojneuml dhe nevojat meuml minimale Siccedil eumlshteuml
dhe rasti i Greqiseuml dhe kampeve teuml atjeshme teuml refugjateumlve ku trajtimi dinjitoz i azilkeumlrkuesve
apo refugjateumlve mungon Shkaktuar dhe nga kriza e refugjateumlve dhe numri i madh i tyre teuml
mbetur apo ngecur neuml Greqi praneuml GjEDNj kaneuml ardhur mjaft ankesa dhe raste mbi kushtet e
jeteseumls dhe qeumlndrimit neuml kampet greke dhe veumlshtireumlsiteuml qeuml personat hasin aty ccedildo diteuml
Neni 3 i KEDNj peumlrcakton qeuml shteti priteumls duhet teuml ofrojeuml strehim dhe kushte materiale teuml
pranueshme peumlr azilkeumlrkuesit teuml cileumlt nuk kaneuml mundeumlsi teuml tjera dhe janeuml krejteumlsisht teuml varur nga
mbeumlshtetja e shtetit11
Neuml keumlteuml drejtim GjEDNj ka vlereumlsuar se Greqia nuk i ka ploteumlsuar keumlto
detyrime duke shkelur njeumlkoheumlsisht si Acquis e BE dhe DKP ashtu dhe nenin 3 teuml KEDNj Ndeumlr
teuml tjera GjEDNj ka analizuar qeuml Greqia nuk ka mundur teuml sigurojeuml peumlr aplikantin qeuml eumlshteuml neuml
pritje teuml vendimit peumlr aplikimin peumlr azil kushtet e nevojshme peumlr qeumlndrim ndash qendra ishte e
mbipopulluar kushtet higjienike mungonin dhe aplikanti ndiente gjateuml gjitheuml koheumls njeuml ndjesi
frike dhe pasigurie12
C Rregullorja e Dublinit
Rregullorja mbase meuml e debatuara dhe e diskutuara sa i peumlrket migrimit neuml BE eumlshteuml e
ashtuquajtura Rregullorja e Dublinit e cila ka vendosur kriterin dhe mekanizmin peumlr teuml
peumlrcaktuar se shteti aneumltar neuml teuml cilin personi i ardhur nga njeuml vend i treteuml deumlrgon aplikimin e tij si
azilkeumlrkues do teuml jeteuml dhe shteti peumlrgjegjeumls peumlr shqyrtimin e atij aplikimi Kjo neumlnkupton qeuml
shteti qeuml ka marreuml aplikimin nuk duhet teuml transferojeuml ateuml neuml njeuml shtet tjeteumlr aneumltar pasi
azilkeumlrkuesi ka teuml drejteuml teuml qeumlndrojeuml neuml ateuml vend ku ka beumlreuml keumlrkeseumln peumlr azil Objektivi i
Rregullores seuml Dublinit eumlshteuml qeuml teuml sigurojeuml njeuml qasje sa meuml teuml shpejteuml e teuml lehteuml teuml procedurave
peumlr azil dhe vlereumlsimit teuml aplikimit nga veteumlm njeuml shtet aneumltar Neni 7(2) i Rregullores peumlrcakton
se ldquoShteti Aneumltar peumlrgjegjeumls neuml peumlrputhje me kriteret e peumlrcaktuara neuml keumlteuml Kapitull peumlrcaktohet
neuml bazeuml teuml gjendjes seuml fituar ku aplikanti ka parashtruar seuml pari keumlrkeseumln e tij saj peumlr mbrojtje
ndeumlrkombeumltare te njeuml Shtet Aneumltarrdquo13
10
Zyra Europiane e Azilit EASO guidance on reception conditions Operational standards and indicators 2016
httpsgooglc8xM9s 11
Keumlshilli i Europeumls CourTalks Discourse - Asylum European Court of Human Rights 2016 fq 5 12
MSS k Belgjikeumls dhe Greqiseuml [GC] 3069609 KEDNj 2011 httpshudocechrcoeinteng-
press22itemid22[22003-3407679-382437822] 13
Rregullorja (BE) Nr 6042013 e Parlamentit Europian dhe Keumlshillit ldquombi vendosjen e kritereve dhe mekanizmave
peumlr teuml peumlrcaktimin e Shtetit Aneumltar peumlrgjegjeumls peumlr shqyrtmin e aplkimit peumlr mbrojtje ndeumlrkombeumltare nga njeuml shtetas i
nj vendi teuml treteuml apo peumlrsoni pa shteteumlsi drejtuar njeuml prej Shteteve Aneumltarerdquo Fletorja Zyrtare e BE L 18031 2016
7
Ka raste ku njeuml shtet aneumltar e ka deumlrguar njeuml azilkeumlrkues neuml njeuml tjeteumlr shtet aneumltar neuml kuadeumlr teuml
Rregullores seuml Dublinit ( psh Belgjika neuml Greqi Holanda neuml Itali Austria neuml Hungari etj) dhe
azilkeumlrkuesit e prekur nga kjo gjeuml e kaneuml ccediluar ccedileumlshtjen e tyre neuml GjEDNj GjEDNj ka gjetur keumlto
vende fajtore peumlr shkeljen e nenit 3 edhe pse ato neuml fakt po zbatonin Rregulloren e Dublinit duke
kthyer mbrapsht ateuml azilkeumlrkues qeuml keumlrkeseumln e pareuml e ka beumlreuml neuml njeuml shtet tjeteumlr aneumltar Neuml rastin
MSS kundeumlr Belgjikeumls dhe Greqiseuml14
GjEDNj ka argumentuar se ldquoautoritetet belge duhet teuml
informoheshin mbi problematikat neuml procedurat e azilit teuml Greqiseuml Belgjika ka vazhduar meuml
vendosjen e urdhrit teuml deumlbimit dhe zbatimin e tij pa marreuml meuml pareuml njeuml garanci nga autoritetet
greke Autoritetet belge nuk duhet thjesht ta merrnin teuml mireumlqeneuml qeuml aplikanti do teuml trajtohej
konform standardeve teuml KEDNj neuml Greqi ato nga ana tjeteumlr duhet trsquoi kishin verifikuar se si
autoritetet greke po zbatonin realisht ligjin dhe procedurat e azilit Keumlshtu pra ka njeuml shkelje teuml
Nenit 3 teuml KEDNj nga Belgjika
Sa i peumlrket Greqiseuml Gjykata vlereumlson se ka njeuml shkelje teuml Nenit 13 neuml kombinim me Nenin 3 teuml
Konventeumls peumlr shkaka teuml mangeumlsive teuml autoriteteve greke neuml shqyrtimin e aplikimit peumlr azil dhe
rrezikut me teuml cilin aplikanti u peumlrball peumlr deumlrgimin e tij neuml vendin e origjineumls Sa i peumlrket nenit
3 Greqia ka shkelur keumlteuml nen dy hereuml njeuml hereuml peumlr shkak teuml kushteve teuml deumlnimit dhe kushteve teuml
jeteseumls neuml Greqirdquo
Sipas nenit 3 zhvendosja e njeuml azilkeumlrkuesi nga njeuml shtet aneumltar i BE-seuml neuml njeuml tjeteumlr bazuar neuml
Rregulloren e Dublinit nuk eumlshteuml i lejuar neuml rastet kur a) kushtet e vendit teuml propozuar peumlr teuml
zhvendosur azilkeumlrkuesin nuk ofrojneuml trajtim dinjitoz pra janeuml teuml papeumlrshtatshme peumlr jeteseuml
normale b) ekziston njeuml rrezik real qeuml azilkeumlrkuesi mund teuml deumlbohet meuml tej drejt vendit teuml tijsaj
teuml origjineumls
IV KUADRI LIGJOR SHQIPTAR DHE HARMONIZIMI ME ACQUIS E BE
DHE KEDNJ
Teuml drejtat e teuml huajve neuml legjislacionin shqiptar pikeuml seuml pari janeuml sanksionuar nga Kushtetuta e
Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml neuml Nenin 16 teuml saj ajo parashikon se ldquoTeuml drejtat e liriteuml themelore si
dhe detyrimet e parashikuara neuml Kushtetuteuml peumlr shtetasit shqiptareuml vlejneuml njeumllloj edhe peumlr teuml
huajt e peumlr personat pa shteteumlsi neuml territorin e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml me peumlrjashtim teuml rasteve
kur Kushtetuta e lidh neuml meumlnyreuml teuml posaccedilme me shteteumlsineuml shqiptare ushtrimin e teuml drejtave e teuml
lirive teuml caktuarardquo15
Peumlr meuml tepeumlr sipas Raportit teuml Komisionit Europian peumlr vitin 2018 mbi Kapitullin 24 Drejteumlsi
Liri Siguri thuhet se ldquoShqipeumlria eumlshteuml aneumltareuml e Konventeumls seuml Gjeneveumls neuml 1961 dhe neuml 2014
miratoi ligjin e ri peumlr azilin i cili harmonizon kuadrin ligjor shqiptar me Acquis e BE Gjithsesi
duke qeneuml qeuml disa Direktiva teuml BE janeuml peumlrditeumlsuar seuml fundmi disa ccedileumlshtje kaneuml peumlrseumlri nevojeuml teuml
14
MSS k Belgjikeumls dhe Greqiseuml [GC] 3069609 KEDNJ 2011 httpshudocechrcoeinteng-
press22itemid22[22003-3407679-382437822] 15
Kushtetuta e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml miratuar nga Referendumi i 22 Neumlntorit 1998 dhe ndryshuar meuml 12 Janae
20017
8
adresohen siccedil janeuml ato qeuml lidhen meuml procedurat dhe garanciteuml Veccedilaneumlrisht Shqipeumlria i duhet tu
sigurojeuml azilkeumlrkuesve teuml drejteumln e asistenceumls seuml rregull dhe shtetasit nga vendet e treta duhet teuml
informohen mbi teuml drejtat e tyre dhe procedurat e azilitrdquo dhe ldquo Udheumlzimet qeuml rregullojneuml
procesin e pre-secreening deumlnimin kthimin apo ripranimin duhet ri-pareuml qeuml teuml jeteuml neuml peumlrputhje
me standardet ndeumlrkombeumltare Versioni i ri-pareuml duhet gjithashtu teuml peumlrfshijeuml procedurat e masat
mbrojteumlse peumlr teuml gjitha kategoriteuml e personave vulnerabeumll Keumlto rregulla duhet teuml peumlrputhen dhe
me peumlrmbajtjen e Ligjit teuml Ri peumlr Mbrojtjen e Feumlmijeumls dhe teuml peumlrshtatet neuml meumlnyreuml specifike dhe
teuml drejtpeumlrdrejteuml me parimin e mos-kthimit dhe me teuml drejteumln peumlr gjuheumlnrdquo16
Ndeumlr teuml tjera raporti
thekson se ldquoKuadri ligjor eumlshteuml peumlrgjitheumlsisht neuml linjeuml me acquisrdquo dhe se ldquoShqipeumlria eumlshteuml e
peumlrgatitur neuml njeuml fareuml niveli peumlr zbatimin e Acquis dhe standardeve europiane neuml keumlteuml fusheumlrdquo
Raporti e vlereumlson si njeuml zhvillim pozitiv me njeuml fareuml progresi peumlrmireumlsimin e ldquokapaciteteve
institucionale neuml menaxhimin e kufijve azilin dhe lufteumln kundeumlr terrorizimit dhe dhuneumls
ekstreme Afteumlsia priteumlse peumlr valeumlt e migrimit teuml kombinuar eumlshteuml rriturrdquo17
Legjislacioni shqiptar mbi fusheumln e migracionit eumlshteuml miratuar dhe peumlrditeumlsuar vitet e fundit ku
dy nga ligjet meuml teuml reumlndeumlsishme mund teuml peumlrfshihen Ligji Nr 1082013 ldquoPeumlr teuml huajtrdquo dhe Ligji
Nr 1212014 ldquoMbi Azilin neuml Republikeumln e Shqipeumlriseumlrdquo Ligji Nr 1082013 eumlshteuml pjeseumlrisht i
peumlrafruar me disa nga Direktivat kryesore teuml BE-seuml neuml fusheumln e migracionit si (i) Direktiva
2008115KE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 16 dhjetor 2008 Mbi standardet dhe
procedurat e peumlrbashkeumlta neuml vendet aneumltare peumlr kthimin e shtetasve teuml vendeve teuml treta me
qeumlndrim teuml parregullt (ii) Direktiva e Keumlshillit 200481KE dateuml 29 prill 2004 Mbi lejet e
qeumlndrimit teuml leumlshuara shtetasve teuml vendeve teuml treta qeuml janeuml viktima teuml trafikimit teuml qenieve
njereumlzore ose qeuml kaneuml qeneuml subjekt i njeuml veprimi peumlr lehteumlsimin e imigracionit teuml paligjsheumlm teuml
cileumlt bashkeumlpunojneuml me autoritetet kompetente (iii) Direktiva e Keumlshillit 2004114KE dateuml
13 dhjetor 2004 Mbi kushtet e pranimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta peumlr qeumlllim studimi
programe teuml shkeumlmbimit peumlr nxeumlneumls trajnim pa pageseuml ose sheumlrbim vullnetar (iv) Direktiva e
Keumlshillit 2003109KE dateuml 25 neumlntor 2003 neuml lidhje me statusin e shtetasve teuml vendeve teuml treta
qeuml janeuml rezidenteuml afatgjateuml (v) Direktiva e Keumlshillit 200386KE dateuml 22 shtator 2003 Mbi teuml
drejteumln e bashkimit familjar
Neuml kuadeumlr teuml krizeumls seuml refugjateumlve dhe rritjes seuml numrit teuml tyre meuml 14 korrik 2016 u miratua
Ligji Nr 742016 ldquopeumlr disa ndryshime dhe shtesa ne Ligjin Nr 1082013 ldquoPeumlr teuml huajtrdquordquo Ky
ligj amendon ligjin peumlr teuml huajt duke synuar pikeuml seuml pari peumlrmireumlsimin neuml disa fusha lidhur me
trajtimin e teuml huajve neuml Shqipeumlri peumlrfshireuml dhe ata me lidhje etnike shqiptare si dhe regjimin e
vizave peumlr teuml huajt trajtimin e kategorive teuml teuml huajve teuml puneumlsuar apo teuml veteuml-puneumlsuar si dhe
masat e ndeumlrmarra neuml kuadeumlr teuml imigrimit teuml parregullt Ai eumlshteuml neuml peumlrputhje me disa nga
Direktivat (i) Direktiva 201466BE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 5 Maj 2014
mbi kushtet e hyrjes dhe teuml qeumlndrimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta neuml kuadeumlr teuml transferimit
16
Komisioni Europian Raporti peumlr Shqipeumlrineuml 2018 fq 38 17
Ibid fq 31
9
brenda ndeumlrmarrjes (ii) Direktiva 201436BE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 26
Shkurt 2014 mbi kushtet e hyrjes dhe teuml qeumlndrimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta peumlr qeumlllime
puneumlsimi si punonjeumls sezonal (iii) Direktiva 200950KE dateuml 25 maj 2009 mbi kushtet e
hyrjes dhe qeumlndrimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta me qeumlllim pune tepeumlr teuml kualifikuar (iv)
Direktiva 9671KE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 16 dhjetori 1996 neuml lidhje me
deumlrgimin me sheumlrbim teuml punonjeumlsve
Njeuml tjeteumlr ligj thelbeumlsor eumlshteuml Ligji Nr 1212014 ldquoPeumlr Azilin neuml Republikeumln e Shqipeumlriseumlrdquo i
cili dhe ky ka ndjekur rrugeumln e harmonizimit dhe peumlrputhjes me standardet e BE Keumlshtu ai eumlshteuml
pjeseumlrisht i harmonizuar me (i) Direktiveumln e Keumlshillit 200155KE dateuml 20 korrik 2001
Standardet minimale peumlr dheumlnien e mbrojtjes seuml peumlrkohshme neuml rastet e flukseve masive teuml
personave teuml shpeumlrngulur dhe mbi masat qeuml promovojneuml njeuml ekuilibeumlr peumlrpjekjesh ndeumlrmjet
shteteve aneumltare neuml pritjen e keumltyre personave dhe peumlrballimin e pasojave (ii) Direktiveumln e
Keumlshillit 20039KE dateuml 27 janar 2003 Peumlr peumlrcaktimin e standardeve minimale peumlr pritjen e
azilkeumlrkuesve (iii) Direktiveumln e Keumlshillit 200386 KE dateuml 22 shtator 2003 Mbi teuml drejteumln e
bashkimit familjar (iv) Direktiveumln e Keumlshillit 200585KE dateuml 1 dhjetor 2005 Peumlr
peumlrcaktimin e standardeve minimale teuml procedurave neuml shtetet aneumltare peumlr dheumlnien dhe heqjen e
statusit teuml refugjatit Direktiveumln 201195BE e Parlamentit Europian dhe teuml Keumlshillit dateuml 13
dhjetor 2011 Standardet peumlr cileumlsimin e shtetasve teuml vendeve teuml treta ose personave pa shteteumlsi si
peumlrfitues teuml mbrojtjes ndeumlrkombeumltare peumlr njeuml status uniform peumlr refugjateumlt dhe peumlr personat e
pranuesheumlm peumlr mbrojtje ploteumlsuese dhe peumlrmbajtja e mbrojtjes seuml dheumlneuml
Ligji shqiptar mbi azilin siccedil theksohet neuml Nenin 3 teuml tij ka teuml njeumljteumln peumlrkufizim teuml termit
ldquorefugjatrdquo si dhe ai i vendosur nga Konventa e 1951 Eumlshteuml neni 4 i keumltij ligji ai qeuml i garanton teuml
drejteumln peumlr azil gjithkujt qeuml ka karakteristikat e njeuml refugjati Nga ana tjeteumlr neuml kuadrin e
legjislacionit teuml BE statusi i refugjatit i njihet veteumlm personave qeuml vijneuml nga vendet e treta (jashteuml
BE-seuml) apo atyre pa shteteumlsi duke peumlrjashtuar keumlshtu nga kjo e drejteuml qytetareumlt e Bashkimit
Europian Ky eumlshteuml njeuml ndryshim thelbeumlsor mes peumlrkufizimit qeuml BE ka peumlr ldquorefugjatrdquo dhe ajo e
peumlrcaktuar nga Neni 1 (2) i Konventeumls seuml 1951
Ka njeuml dallim gjithashtu mes statusit teuml refugjatit dhe azilkeumlrkuesit Sipas ligjit mbi azilin neuml
Shqipeumlri peumlrcaktohet si azilkeumlrkues ldquoccedildo i huaj apo person pa shteteumlsi qeuml shpreh neuml ccedilfareumldolloj
meumlnyre se nuk deumlshiron teuml kthehet neuml vendin e tij si dhe ccedildo i huaj apo person pa shteteumlsi qeuml ka
paraqitur njeuml aplikim peumlr azil neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml peumlr teuml cilin nuk eumlshteuml marreuml ende njeuml
vendim peumlrfundimtarrdquo18
Parimi i mos-kthimit eumlshteuml sanksionuar neuml Nenin 6 teuml Ligjit 1212014 dhe eumlshteuml neuml peumlrputhje me
Konventeumln e 1951 teuml OKB dhe me Acquis e BE Theumlneuml kjo edhe Neni 6 i Ligjit peumlr Azilin eumlshteuml i
ngjasheumlm me Nenin 33 teuml Konventeumls seuml 1951 apo dhe me Nenet 17 dhe 21 teuml Direktiveumls seuml Kualifikimit
18
Ligji peumlr Azilin neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml (Ligji 1212014) Neni 3 pika ccedil
10
teuml BE-seuml teuml cilat nuk ndalojneuml neuml meumlnyreuml absolute moskthimin duke lejuar zhvendosjen e njeuml refugjati
neuml situata apo rrethana teuml jashteumlzakonshme ndash si neuml raste kur personi neuml fjaleuml konsiderohet si njeuml rrezik
serioz peumlr sigurineuml e shtetit priteumls apodhe komunitetin Neni 3 i ligjit shqiptar parashikon disa raste ku
parimi i moskthimit duhet teuml zbatohet dhe teuml tjera kur mund teuml lejohet moszbatimi Keumlshtu Neni 6
peumlrmend si raste teuml veccedilanta teuml kthimit teuml njeuml azilkeumlrkuesi neumlse a) ka arsye teuml bazuara e teuml arsyetuara neuml
vendim peumlr ta konsideruar si njeuml rrezik peumlr sigurineuml kombeumltare teuml Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml b) eumlshteuml
deumlnuar me vendim teuml formeumls seuml prereuml peumlr njeuml krim qeuml deumlnohet minimalisht me 7 vjet burgim i cili peumlrbeumln
njeuml rrezik peumlr rendin dhe sigurineuml e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml
Kjo nga ana tjeteumlr eumlshteuml neuml kundeumlrshtim me Nenin 2 (e Drejta peumlr Jeteumln) dhe nenin 3 ( Ndalim i
Tortureumls) teuml KEDNj e cila pavareumlsisht profilit si person me rrezikshmeumlri teuml larteuml e ndalon neuml
terma absoluteuml zhvendosjen e tij neumlse besohet se ky person mund teuml jeteuml viktimeuml e tortureumls
trajtimit ccedilnjereumlzor dhe degradues apo deumlnimeve neuml shtetin ku do teuml deumlrgohet Pra sipas KEDNj
pavareumlsisht profilit teuml azilkeumlrkuesit dhe ccedilfareuml mund teuml keteuml beumlreuml ai para dhe gjateuml qeumlndrimit neuml
vendin priteumls ky vend nuk mund ta largoj apo ta deumlboj ateuml neuml njeuml vend tjeteumlr priteumls ku ka baza
reale teuml besohet qeuml jeta e keumltij azilkeumlrkuesi mund teuml jeteuml neuml rrezik apo mund teuml bjereuml viktimeuml e
trajtimeve ccedilnjereumlzore E reumlndeumlsishme peumlr tu theksuar eumlshteuml qeuml njeuml azilkeumlrkues me aneuml teuml keumltyre
neneve siguron mbrojtje sa i peumlrket mos-kthimit por jo ndonjeuml status teuml caktuar apo benefite teuml
tjera Edhe pse neni 6 i ligjit peumlr Azilin neuml Shqipeumlri nuk eumlshteuml neuml peumlrputhje meuml nenet e KEDNj ai
vazhdon teuml jeteuml me njeuml linjeuml me Direktiveumln e BE peumlr Kualifikimin dhe Konventeumln e 1951 teuml cilat
siccedil u tha nuk e ndalojneuml neuml meumlnyreuml absolute deumlbimin apo kthimin
Meuml 4 maj 2016 u miratua VKM Nr 332 Peumlr Organizimin dhe Funksionimin e Qendreumls
Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit neuml Shqipeumlri Ligji vendos qeuml qendrat e pritjes duhet teuml
mundeumlsojneuml peumlr azilkeumlrkuesit teuml pakteumln kushtet minimale teuml jeteseumls si akomodimi ushqimi
sigurimi sheumlndeteumlsor higjiena peumlrkthyesit ndihmeumln ligjore falas dhe konsultat psikologjike si
dhe peumlrcakton qeuml azilkeumlrkuesi ka teuml drejteumln teuml qeumlndroj neuml territorin e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml
deri neuml dheumlnien e vendimit final nga autoritetet peumlrkateumlse Neuml rastet ku keumlrkesa peumlr azil i eumlshteuml
refuzuar njeuml azilkeumlrkuesi ky i fundit ka teuml drejteuml teuml qeumlndrojeuml neuml qendeumlr neumlse e apelon vendimin19
Siccedil peumlrcaktohet dhe neuml nenin 30 pika 2(b) teuml ligjit 1212014 ldquoAzilkeumlrkuesit i garantohet e drejta
e strehimit e ushqimit e kujdesit sheumlndeteumlsor dhe sheumlrbimeve teuml tjera publike peumlr nevoja
ngushteumlsisht vetjake teuml ofruara neuml qendreumln kombeumltare priteumlse peumlr azilkeumlrkuesitrdquo Keumlto sheumlrbime
janeuml teuml njeumljta me ato qeuml gjenden teuml listuara dhe neuml DKP e BE Neni 32 i liston keumlto sheumlrbime ku
parashikohet qeuml qendra neuml bashkeumlpunim me institucione teuml tjera apo organizata duhet teuml
mundeumlsoj sheumlrbime edukative dhe ndihmeuml ligjore falas peumlr teuml gjitheuml azilkeumlrkuesit qeuml ndodhen neuml
qendeumlr
Neuml Shqipeumlri ka veteumlm njeuml Qendeumlr Priteumlse peumlr azilkeumlrkuesit e vendosur neuml Babrru Bazuar
dhe neuml procedureumln e Drejtoriseuml seuml Azilit siccedil eumlshteuml parashikuar dhe nga Udheumlzimi Nr 611
ldquoPeumlr procedureumln dhe rregullat qeuml aplikohen nga autoriteti peumlrgjegjeumls kufitar peumlr deumlrgimin e
19
VKM Nr 332 Peumlr Organizimin dhe Funksionimin e Qendreumls Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit Neni 2
11
ccedileumlshtjeve teuml azilit tek autoriteti peumlrgjegjeumls peumlr azilin dhe refugjateumlt neumlse i huaji klasifikohet
si njeuml azilkeumlrkues Autoriteti peumlrgjegjeumls peumlr Kufirin dhe Migracionin neuml fund teuml procedureumls duhet
ta deumlrgoj personin neuml fjaleuml neuml Qendreumln Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit20
Raporti i KE peumlr
2018 vlereumlson ldquoGjateuml periudheumls seuml raportimit Shqipeumlria i ka rritur dhe fuqizuar kapacitetet e
saj priteumlse peumlr azilkeumlrkuesit si neuml zonat kufitare ashtu dhe neuml Tiraneuml Qendra Kombeumltare Priteumlse
neuml Tiraneuml (Babrru) eumlshteuml rinovuar Shqipeumlria ka veteumlm njeuml qendeumlr priteumlse peumlr migranteumlt e
parregullt neuml Karrec meuml njeuml kapacitet prej 150 vetash Peumlrmireumlsime teuml shumta janeuml beumlreuml peumlr teuml
mundeumlsuar qeuml ambientet teuml jeneuml neuml standardet e nevojshme Gjithsesi vazhdon teuml jeteuml
problematike fakti qeuml nuk ka njeuml ambient peumlr teuml miturit e pashoqeumlruarrdquo21
Neni 3 i KEDNj eumlshteuml i reumlndeumlsisheumlm edhe peumlr vlereumlsimin e kushteve teuml qeumlndrimit teuml
azilkeumlrkuesve apo refugjateumlve Siccedil u peumlrmend dhe meuml sipeumlr ka pasur raste sidomos kundeumlr
Greqiseuml neuml lidhje me keumlto kushte ku personat janeuml ankuar duke vlereumlsuar kushtet atje teuml
renda dhe teuml papeumlrshtatshme peumlr njeuml jeteseuml normale Neni 3 i KEDNj e vlereumlson si keqtrajtim
neumlse kushtet minimale teuml parashikuara neuml ligj nuk ofrohen neuml keumlto vende
Neuml rastin shqiptar gjateuml 2012-2014 janeuml miratuar dhe disa vendime peumlr zbatim meuml teuml suksessheumlm
dhe efektiv teuml legjislacionit si
i VKM Nr 513 dateuml 13062013 ldquoMbi peumlrcaktimin e kritereve procedurave dhe
dokumentacionit peumlr hyrjen qeumlndrimin dhe trajtimin e teuml huajve neuml Republikeumln e Shqipeumlriseumlrdquo
ii VKM Nr 265 dateuml 752014 ldquoPeumlr peumlrjashtimin nga detyrimi peumlr pajisje me leje pune dhe
certifikateuml regjistrimi neuml puneuml peumlr shtetasit e Republikeumls seuml Kosoveumls dhe shtetasit e Republikeumls seuml
Serbiseuml teuml peumlrkateumlsiseuml etnike shqiptare
iii VKM Nr 76 77 70 69 68 67 66 85 84 83 82 81 80 79 78 74 dhe 75 dateuml
12022014 ldquoPeumlr peumlrcaktimin e kritereve teuml dokumentacionit e teuml procedureumls peumlr pajisjen
refuzimin ripeumlrteumlritjen dhe anulimin e lejes seuml puneumlsrdquo duke peumlrfshireuml teuml gjitha format e
puneumlsimit
Njeuml nga ndryshimet e reumlndeumlsishme dhe pozitive lidhet me uljen e afatit teuml nevojsheumlm qeuml i duhet
autoriteteve shteteumlrore peumlr teuml marreuml vendimin pas marrjes seuml ankimitkeumlrkeseumls peumlr apel nga i huaji
nga 60 diteuml eumlshteuml beumlreuml neuml 30 diteuml Peumlr meuml tepeumlr keumlrkesa peumlr apelim tashmeuml drejtohet direkt ndaj
institucioneve qeuml e kaneuml nxjerreuml vendimin Njeuml tjeteumlr ndryshim thelbeumlsor eumlshteuml dhe miratimi i
Ligjit teuml ri peumlr Sheumlrbimin Ligjor Falas Nr 111 miratuar neuml 2017 ku peumlrfshihen si peumlrfitues teuml
ndihmeumls ligjore falas edhe teuml huajt njeuml kategori kjo qeuml nuk ishte e parashikuar neuml ligjin e
meumlparsheumlm Nr 10 0392008 Neni 10 i Ligjit 1112017 ndeumlr teuml tjera peumlrcakton qeuml subjektet qeuml
peumlrfitojneuml nga ndihma juridike janeuml ldquob) shtetasit e huaj ose personat pa shteteumlsi teuml cileumlt
qeumlndrojneuml neuml territorin e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml peumlr njeuml periudheuml teuml peumlrkohshme ose teuml
20
Qeveria e Shqipeumlriseuml Kontributi i shtetit shqiptar ndash Raporti Vjetor i Komisionit Europian 2016 ndash Inputi I peumlr
periudheumln Shtator 2015 ndash Maj 2016 21
Komisioni Europian Raporti peumlr Shqipeumlrineuml 2018 fq 38
12
peumlrhershme dhe janeuml teuml pajisur me leje qeumlndrimi neuml peumlrputhje me legjislacionin neuml fuqi peumlr teuml
huajt ccedil) azilkeumlrkuesit personat qeuml geumlzojneuml statusin e refugjatit dhe personat qeuml janeuml neuml proces
ankimi teuml vendimeve administrative dheose gjyqeumlsore peumlr refuzimin e aplikimit peumlr azil ose
revokimin e vendimit teuml statusit teuml refugjatitrdquo Ndryshe dhe nga ligji 772014 qeuml amendonte
Ligjin 10 0392008 ligji i ri peumlrmend neuml meumlnyre specifike dhe kategorineuml e refugjateumlve22
V PEumlRFUNDIME DHE REKOMANDIME
Mbetet me reumlndeumlsi fakti qeuml kuadri ligjor mbi migracionin neuml Shqipeumlri eumlshteuml peumlrditeumlsuar dhe
peumlrmireumlsuar me qeumlllim pareumlsor respektimin e teuml drejtave dhe lirive teuml migranteumlve qofshin teuml
rregullt apo teuml parregullt Ndeumlrkoheuml zbatimi i keumltij kuadri mbetet akoma problematik pasi ka
mangeumlsi sa i peumlrket institucioneve dhe mekanizmave teuml nevojshme peumlr zbatimin ploteuml teuml tyre qeuml
duhen ngritur neuml vazhdimeumlsi apo peumlrmireumlsuar ato qeuml janeuml sot Miratimi i njeuml Strategjie Kombeumltare
peumlr Migracionin mbetet njeuml nga masat qeuml shteti shqiptar duhet teuml ndeumlrmarreuml pasi edhe pse e
konsideruar si prioritet duket qeuml deri meuml tani nuk eumlshteuml realizuar Neuml keumlteuml drejtim Strategjia eumlshteuml
rekomanduar si thelbeumlsore dhe mjaft e reumlndeumlsishme si nga Avokati i Popullit i Shqipeumlriseuml ashtu
edhe nga tre raportet e fundit teuml Komisioni Europian peumlr Shqipeumlrineuml Neuml 2015 Raporti i KE
theksoi qeuml ldquoMungesa e njeuml Strategjie kombeumltare ndeumlrsektorale peumlr migracionin mbetet njeuml
problem shqeteumlsues peumlr keumlteuml fusheumlrdquo Me tone shqeteumlsuese shprehet dhe Raporti i KE peumlr 2016 ldquo
Mungesa e njeuml strategjie kombeumltare peumlr migracionin qeuml nga viti 2010 eumlshteuml njeuml ccedileumlshtje
shqeteumlsueserdquo Raporti i fundit i KE ai i vitit 2018 vendos ndeumlr teuml tjera dhe njeuml afat peumlr shtetin
shqiptar peumlr realizimin e strategjiseuml teka thekson nevojeumln dhe reumlndeumlsineuml qeuml ajo ka ldquo Qeveriseuml i
mungon njeuml strategji e ploteuml dhe gjitheumlpeumlrfshireumlse peumlr migracionin Strategjiteuml kombeumltare ajo
peumlr migracionin dhe ajo peumlr riintegrimin e qytetareumlve shqiptareuml teuml kthyer kaneuml peumlrfunduar
respektivisht neuml vitin 2010 dhe 2015 Ministria e Brendshme ka filluar puneumln peumlr njeuml strategji teuml
re ndeumlrsektorale e cila duhet teuml miratohet neuml 3-mujorin e fundit teuml vitit 2018rdquo23
22
Ligji Nr 1112017 ldquoPeumlr Ndihmeumln Juridike teuml Garantuar nga Shtetirdquo httpswwwparlamentalwp-
contentuploads201712ligj-nr-111-dt-14122017pdf 23
Ibid fq 37
6
Identifikimi vlereumlsimi dhe reagimi ndaj nevojave speciale 8 Trajnimi i stafit ku secili seksion
ka neuml vetvete standarde teuml njeumljta peumlr teuml gjitheuml teuml zbatueshme neuml teuml gjitha qendrat priteumlse peumlr ccedildo
shtet aneumltar teuml BE-seuml10
Siccedil edhe kriza e refugjateumlve ka treguar kur vjen puna te ofrimi i keumltyre
sheumlrbimeve cileumlsiseuml dhe qasjes ndaj tyre peumlr teuml gjitheuml azilkeumlrkuesit neuml disa shtete janeuml veumlneuml re
probleme teuml vazhdueshme dhe teuml peumlrseumlritura peumlr teuml ofruar sheumlrbimet neuml nivelin minimal teuml
keumlrkuar ku jo pak hereuml nuk kaneuml pasur mundeumlsi teuml ofrojneuml dhe nevojat meuml minimale Siccedil eumlshteuml
dhe rasti i Greqiseuml dhe kampeve teuml atjeshme teuml refugjateumlve ku trajtimi dinjitoz i azilkeumlrkuesve
apo refugjateumlve mungon Shkaktuar dhe nga kriza e refugjateumlve dhe numri i madh i tyre teuml
mbetur apo ngecur neuml Greqi praneuml GjEDNj kaneuml ardhur mjaft ankesa dhe raste mbi kushtet e
jeteseumls dhe qeumlndrimit neuml kampet greke dhe veumlshtireumlsiteuml qeuml personat hasin aty ccedildo diteuml
Neni 3 i KEDNj peumlrcakton qeuml shteti priteumls duhet teuml ofrojeuml strehim dhe kushte materiale teuml
pranueshme peumlr azilkeumlrkuesit teuml cileumlt nuk kaneuml mundeumlsi teuml tjera dhe janeuml krejteumlsisht teuml varur nga
mbeumlshtetja e shtetit11
Neuml keumlteuml drejtim GjEDNj ka vlereumlsuar se Greqia nuk i ka ploteumlsuar keumlto
detyrime duke shkelur njeumlkoheumlsisht si Acquis e BE dhe DKP ashtu dhe nenin 3 teuml KEDNj Ndeumlr
teuml tjera GjEDNj ka analizuar qeuml Greqia nuk ka mundur teuml sigurojeuml peumlr aplikantin qeuml eumlshteuml neuml
pritje teuml vendimit peumlr aplikimin peumlr azil kushtet e nevojshme peumlr qeumlndrim ndash qendra ishte e
mbipopulluar kushtet higjienike mungonin dhe aplikanti ndiente gjateuml gjitheuml koheumls njeuml ndjesi
frike dhe pasigurie12
C Rregullorja e Dublinit
Rregullorja mbase meuml e debatuara dhe e diskutuara sa i peumlrket migrimit neuml BE eumlshteuml e
ashtuquajtura Rregullorja e Dublinit e cila ka vendosur kriterin dhe mekanizmin peumlr teuml
peumlrcaktuar se shteti aneumltar neuml teuml cilin personi i ardhur nga njeuml vend i treteuml deumlrgon aplikimin e tij si
azilkeumlrkues do teuml jeteuml dhe shteti peumlrgjegjeumls peumlr shqyrtimin e atij aplikimi Kjo neumlnkupton qeuml
shteti qeuml ka marreuml aplikimin nuk duhet teuml transferojeuml ateuml neuml njeuml shtet tjeteumlr aneumltar pasi
azilkeumlrkuesi ka teuml drejteuml teuml qeumlndrojeuml neuml ateuml vend ku ka beumlreuml keumlrkeseumln peumlr azil Objektivi i
Rregullores seuml Dublinit eumlshteuml qeuml teuml sigurojeuml njeuml qasje sa meuml teuml shpejteuml e teuml lehteuml teuml procedurave
peumlr azil dhe vlereumlsimit teuml aplikimit nga veteumlm njeuml shtet aneumltar Neni 7(2) i Rregullores peumlrcakton
se ldquoShteti Aneumltar peumlrgjegjeumls neuml peumlrputhje me kriteret e peumlrcaktuara neuml keumlteuml Kapitull peumlrcaktohet
neuml bazeuml teuml gjendjes seuml fituar ku aplikanti ka parashtruar seuml pari keumlrkeseumln e tij saj peumlr mbrojtje
ndeumlrkombeumltare te njeuml Shtet Aneumltarrdquo13
10
Zyra Europiane e Azilit EASO guidance on reception conditions Operational standards and indicators 2016
httpsgooglc8xM9s 11
Keumlshilli i Europeumls CourTalks Discourse - Asylum European Court of Human Rights 2016 fq 5 12
MSS k Belgjikeumls dhe Greqiseuml [GC] 3069609 KEDNj 2011 httpshudocechrcoeinteng-
press22itemid22[22003-3407679-382437822] 13
Rregullorja (BE) Nr 6042013 e Parlamentit Europian dhe Keumlshillit ldquombi vendosjen e kritereve dhe mekanizmave
peumlr teuml peumlrcaktimin e Shtetit Aneumltar peumlrgjegjeumls peumlr shqyrtmin e aplkimit peumlr mbrojtje ndeumlrkombeumltare nga njeuml shtetas i
nj vendi teuml treteuml apo peumlrsoni pa shteteumlsi drejtuar njeuml prej Shteteve Aneumltarerdquo Fletorja Zyrtare e BE L 18031 2016
7
Ka raste ku njeuml shtet aneumltar e ka deumlrguar njeuml azilkeumlrkues neuml njeuml tjeteumlr shtet aneumltar neuml kuadeumlr teuml
Rregullores seuml Dublinit ( psh Belgjika neuml Greqi Holanda neuml Itali Austria neuml Hungari etj) dhe
azilkeumlrkuesit e prekur nga kjo gjeuml e kaneuml ccediluar ccedileumlshtjen e tyre neuml GjEDNj GjEDNj ka gjetur keumlto
vende fajtore peumlr shkeljen e nenit 3 edhe pse ato neuml fakt po zbatonin Rregulloren e Dublinit duke
kthyer mbrapsht ateuml azilkeumlrkues qeuml keumlrkeseumln e pareuml e ka beumlreuml neuml njeuml shtet tjeteumlr aneumltar Neuml rastin
MSS kundeumlr Belgjikeumls dhe Greqiseuml14
GjEDNj ka argumentuar se ldquoautoritetet belge duhet teuml
informoheshin mbi problematikat neuml procedurat e azilit teuml Greqiseuml Belgjika ka vazhduar meuml
vendosjen e urdhrit teuml deumlbimit dhe zbatimin e tij pa marreuml meuml pareuml njeuml garanci nga autoritetet
greke Autoritetet belge nuk duhet thjesht ta merrnin teuml mireumlqeneuml qeuml aplikanti do teuml trajtohej
konform standardeve teuml KEDNj neuml Greqi ato nga ana tjeteumlr duhet trsquoi kishin verifikuar se si
autoritetet greke po zbatonin realisht ligjin dhe procedurat e azilit Keumlshtu pra ka njeuml shkelje teuml
Nenit 3 teuml KEDNj nga Belgjika
Sa i peumlrket Greqiseuml Gjykata vlereumlson se ka njeuml shkelje teuml Nenit 13 neuml kombinim me Nenin 3 teuml
Konventeumls peumlr shkaka teuml mangeumlsive teuml autoriteteve greke neuml shqyrtimin e aplikimit peumlr azil dhe
rrezikut me teuml cilin aplikanti u peumlrball peumlr deumlrgimin e tij neuml vendin e origjineumls Sa i peumlrket nenit
3 Greqia ka shkelur keumlteuml nen dy hereuml njeuml hereuml peumlr shkak teuml kushteve teuml deumlnimit dhe kushteve teuml
jeteseumls neuml Greqirdquo
Sipas nenit 3 zhvendosja e njeuml azilkeumlrkuesi nga njeuml shtet aneumltar i BE-seuml neuml njeuml tjeteumlr bazuar neuml
Rregulloren e Dublinit nuk eumlshteuml i lejuar neuml rastet kur a) kushtet e vendit teuml propozuar peumlr teuml
zhvendosur azilkeumlrkuesin nuk ofrojneuml trajtim dinjitoz pra janeuml teuml papeumlrshtatshme peumlr jeteseuml
normale b) ekziston njeuml rrezik real qeuml azilkeumlrkuesi mund teuml deumlbohet meuml tej drejt vendit teuml tijsaj
teuml origjineumls
IV KUADRI LIGJOR SHQIPTAR DHE HARMONIZIMI ME ACQUIS E BE
DHE KEDNJ
Teuml drejtat e teuml huajve neuml legjislacionin shqiptar pikeuml seuml pari janeuml sanksionuar nga Kushtetuta e
Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml neuml Nenin 16 teuml saj ajo parashikon se ldquoTeuml drejtat e liriteuml themelore si
dhe detyrimet e parashikuara neuml Kushtetuteuml peumlr shtetasit shqiptareuml vlejneuml njeumllloj edhe peumlr teuml
huajt e peumlr personat pa shteteumlsi neuml territorin e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml me peumlrjashtim teuml rasteve
kur Kushtetuta e lidh neuml meumlnyreuml teuml posaccedilme me shteteumlsineuml shqiptare ushtrimin e teuml drejtave e teuml
lirive teuml caktuarardquo15
Peumlr meuml tepeumlr sipas Raportit teuml Komisionit Europian peumlr vitin 2018 mbi Kapitullin 24 Drejteumlsi
Liri Siguri thuhet se ldquoShqipeumlria eumlshteuml aneumltareuml e Konventeumls seuml Gjeneveumls neuml 1961 dhe neuml 2014
miratoi ligjin e ri peumlr azilin i cili harmonizon kuadrin ligjor shqiptar me Acquis e BE Gjithsesi
duke qeneuml qeuml disa Direktiva teuml BE janeuml peumlrditeumlsuar seuml fundmi disa ccedileumlshtje kaneuml peumlrseumlri nevojeuml teuml
14
MSS k Belgjikeumls dhe Greqiseuml [GC] 3069609 KEDNJ 2011 httpshudocechrcoeinteng-
press22itemid22[22003-3407679-382437822] 15
Kushtetuta e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml miratuar nga Referendumi i 22 Neumlntorit 1998 dhe ndryshuar meuml 12 Janae
20017
8
adresohen siccedil janeuml ato qeuml lidhen meuml procedurat dhe garanciteuml Veccedilaneumlrisht Shqipeumlria i duhet tu
sigurojeuml azilkeumlrkuesve teuml drejteumln e asistenceumls seuml rregull dhe shtetasit nga vendet e treta duhet teuml
informohen mbi teuml drejtat e tyre dhe procedurat e azilitrdquo dhe ldquo Udheumlzimet qeuml rregullojneuml
procesin e pre-secreening deumlnimin kthimin apo ripranimin duhet ri-pareuml qeuml teuml jeteuml neuml peumlrputhje
me standardet ndeumlrkombeumltare Versioni i ri-pareuml duhet gjithashtu teuml peumlrfshijeuml procedurat e masat
mbrojteumlse peumlr teuml gjitha kategoriteuml e personave vulnerabeumll Keumlto rregulla duhet teuml peumlrputhen dhe
me peumlrmbajtjen e Ligjit teuml Ri peumlr Mbrojtjen e Feumlmijeumls dhe teuml peumlrshtatet neuml meumlnyreuml specifike dhe
teuml drejtpeumlrdrejteuml me parimin e mos-kthimit dhe me teuml drejteumln peumlr gjuheumlnrdquo16
Ndeumlr teuml tjera raporti
thekson se ldquoKuadri ligjor eumlshteuml peumlrgjitheumlsisht neuml linjeuml me acquisrdquo dhe se ldquoShqipeumlria eumlshteuml e
peumlrgatitur neuml njeuml fareuml niveli peumlr zbatimin e Acquis dhe standardeve europiane neuml keumlteuml fusheumlrdquo
Raporti e vlereumlson si njeuml zhvillim pozitiv me njeuml fareuml progresi peumlrmireumlsimin e ldquokapaciteteve
institucionale neuml menaxhimin e kufijve azilin dhe lufteumln kundeumlr terrorizimit dhe dhuneumls
ekstreme Afteumlsia priteumlse peumlr valeumlt e migrimit teuml kombinuar eumlshteuml rriturrdquo17
Legjislacioni shqiptar mbi fusheumln e migracionit eumlshteuml miratuar dhe peumlrditeumlsuar vitet e fundit ku
dy nga ligjet meuml teuml reumlndeumlsishme mund teuml peumlrfshihen Ligji Nr 1082013 ldquoPeumlr teuml huajtrdquo dhe Ligji
Nr 1212014 ldquoMbi Azilin neuml Republikeumln e Shqipeumlriseumlrdquo Ligji Nr 1082013 eumlshteuml pjeseumlrisht i
peumlrafruar me disa nga Direktivat kryesore teuml BE-seuml neuml fusheumln e migracionit si (i) Direktiva
2008115KE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 16 dhjetor 2008 Mbi standardet dhe
procedurat e peumlrbashkeumlta neuml vendet aneumltare peumlr kthimin e shtetasve teuml vendeve teuml treta me
qeumlndrim teuml parregullt (ii) Direktiva e Keumlshillit 200481KE dateuml 29 prill 2004 Mbi lejet e
qeumlndrimit teuml leumlshuara shtetasve teuml vendeve teuml treta qeuml janeuml viktima teuml trafikimit teuml qenieve
njereumlzore ose qeuml kaneuml qeneuml subjekt i njeuml veprimi peumlr lehteumlsimin e imigracionit teuml paligjsheumlm teuml
cileumlt bashkeumlpunojneuml me autoritetet kompetente (iii) Direktiva e Keumlshillit 2004114KE dateuml
13 dhjetor 2004 Mbi kushtet e pranimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta peumlr qeumlllim studimi
programe teuml shkeumlmbimit peumlr nxeumlneumls trajnim pa pageseuml ose sheumlrbim vullnetar (iv) Direktiva e
Keumlshillit 2003109KE dateuml 25 neumlntor 2003 neuml lidhje me statusin e shtetasve teuml vendeve teuml treta
qeuml janeuml rezidenteuml afatgjateuml (v) Direktiva e Keumlshillit 200386KE dateuml 22 shtator 2003 Mbi teuml
drejteumln e bashkimit familjar
Neuml kuadeumlr teuml krizeumls seuml refugjateumlve dhe rritjes seuml numrit teuml tyre meuml 14 korrik 2016 u miratua
Ligji Nr 742016 ldquopeumlr disa ndryshime dhe shtesa ne Ligjin Nr 1082013 ldquoPeumlr teuml huajtrdquordquo Ky
ligj amendon ligjin peumlr teuml huajt duke synuar pikeuml seuml pari peumlrmireumlsimin neuml disa fusha lidhur me
trajtimin e teuml huajve neuml Shqipeumlri peumlrfshireuml dhe ata me lidhje etnike shqiptare si dhe regjimin e
vizave peumlr teuml huajt trajtimin e kategorive teuml teuml huajve teuml puneumlsuar apo teuml veteuml-puneumlsuar si dhe
masat e ndeumlrmarra neuml kuadeumlr teuml imigrimit teuml parregullt Ai eumlshteuml neuml peumlrputhje me disa nga
Direktivat (i) Direktiva 201466BE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 5 Maj 2014
mbi kushtet e hyrjes dhe teuml qeumlndrimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta neuml kuadeumlr teuml transferimit
16
Komisioni Europian Raporti peumlr Shqipeumlrineuml 2018 fq 38 17
Ibid fq 31
9
brenda ndeumlrmarrjes (ii) Direktiva 201436BE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 26
Shkurt 2014 mbi kushtet e hyrjes dhe teuml qeumlndrimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta peumlr qeumlllime
puneumlsimi si punonjeumls sezonal (iii) Direktiva 200950KE dateuml 25 maj 2009 mbi kushtet e
hyrjes dhe qeumlndrimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta me qeumlllim pune tepeumlr teuml kualifikuar (iv)
Direktiva 9671KE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 16 dhjetori 1996 neuml lidhje me
deumlrgimin me sheumlrbim teuml punonjeumlsve
Njeuml tjeteumlr ligj thelbeumlsor eumlshteuml Ligji Nr 1212014 ldquoPeumlr Azilin neuml Republikeumln e Shqipeumlriseumlrdquo i
cili dhe ky ka ndjekur rrugeumln e harmonizimit dhe peumlrputhjes me standardet e BE Keumlshtu ai eumlshteuml
pjeseumlrisht i harmonizuar me (i) Direktiveumln e Keumlshillit 200155KE dateuml 20 korrik 2001
Standardet minimale peumlr dheumlnien e mbrojtjes seuml peumlrkohshme neuml rastet e flukseve masive teuml
personave teuml shpeumlrngulur dhe mbi masat qeuml promovojneuml njeuml ekuilibeumlr peumlrpjekjesh ndeumlrmjet
shteteve aneumltare neuml pritjen e keumltyre personave dhe peumlrballimin e pasojave (ii) Direktiveumln e
Keumlshillit 20039KE dateuml 27 janar 2003 Peumlr peumlrcaktimin e standardeve minimale peumlr pritjen e
azilkeumlrkuesve (iii) Direktiveumln e Keumlshillit 200386 KE dateuml 22 shtator 2003 Mbi teuml drejteumln e
bashkimit familjar (iv) Direktiveumln e Keumlshillit 200585KE dateuml 1 dhjetor 2005 Peumlr
peumlrcaktimin e standardeve minimale teuml procedurave neuml shtetet aneumltare peumlr dheumlnien dhe heqjen e
statusit teuml refugjatit Direktiveumln 201195BE e Parlamentit Europian dhe teuml Keumlshillit dateuml 13
dhjetor 2011 Standardet peumlr cileumlsimin e shtetasve teuml vendeve teuml treta ose personave pa shteteumlsi si
peumlrfitues teuml mbrojtjes ndeumlrkombeumltare peumlr njeuml status uniform peumlr refugjateumlt dhe peumlr personat e
pranuesheumlm peumlr mbrojtje ploteumlsuese dhe peumlrmbajtja e mbrojtjes seuml dheumlneuml
Ligji shqiptar mbi azilin siccedil theksohet neuml Nenin 3 teuml tij ka teuml njeumljteumln peumlrkufizim teuml termit
ldquorefugjatrdquo si dhe ai i vendosur nga Konventa e 1951 Eumlshteuml neni 4 i keumltij ligji ai qeuml i garanton teuml
drejteumln peumlr azil gjithkujt qeuml ka karakteristikat e njeuml refugjati Nga ana tjeteumlr neuml kuadrin e
legjislacionit teuml BE statusi i refugjatit i njihet veteumlm personave qeuml vijneuml nga vendet e treta (jashteuml
BE-seuml) apo atyre pa shteteumlsi duke peumlrjashtuar keumlshtu nga kjo e drejteuml qytetareumlt e Bashkimit
Europian Ky eumlshteuml njeuml ndryshim thelbeumlsor mes peumlrkufizimit qeuml BE ka peumlr ldquorefugjatrdquo dhe ajo e
peumlrcaktuar nga Neni 1 (2) i Konventeumls seuml 1951
Ka njeuml dallim gjithashtu mes statusit teuml refugjatit dhe azilkeumlrkuesit Sipas ligjit mbi azilin neuml
Shqipeumlri peumlrcaktohet si azilkeumlrkues ldquoccedildo i huaj apo person pa shteteumlsi qeuml shpreh neuml ccedilfareumldolloj
meumlnyre se nuk deumlshiron teuml kthehet neuml vendin e tij si dhe ccedildo i huaj apo person pa shteteumlsi qeuml ka
paraqitur njeuml aplikim peumlr azil neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml peumlr teuml cilin nuk eumlshteuml marreuml ende njeuml
vendim peumlrfundimtarrdquo18
Parimi i mos-kthimit eumlshteuml sanksionuar neuml Nenin 6 teuml Ligjit 1212014 dhe eumlshteuml neuml peumlrputhje me
Konventeumln e 1951 teuml OKB dhe me Acquis e BE Theumlneuml kjo edhe Neni 6 i Ligjit peumlr Azilin eumlshteuml i
ngjasheumlm me Nenin 33 teuml Konventeumls seuml 1951 apo dhe me Nenet 17 dhe 21 teuml Direktiveumls seuml Kualifikimit
18
Ligji peumlr Azilin neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml (Ligji 1212014) Neni 3 pika ccedil
10
teuml BE-seuml teuml cilat nuk ndalojneuml neuml meumlnyreuml absolute moskthimin duke lejuar zhvendosjen e njeuml refugjati
neuml situata apo rrethana teuml jashteumlzakonshme ndash si neuml raste kur personi neuml fjaleuml konsiderohet si njeuml rrezik
serioz peumlr sigurineuml e shtetit priteumls apodhe komunitetin Neni 3 i ligjit shqiptar parashikon disa raste ku
parimi i moskthimit duhet teuml zbatohet dhe teuml tjera kur mund teuml lejohet moszbatimi Keumlshtu Neni 6
peumlrmend si raste teuml veccedilanta teuml kthimit teuml njeuml azilkeumlrkuesi neumlse a) ka arsye teuml bazuara e teuml arsyetuara neuml
vendim peumlr ta konsideruar si njeuml rrezik peumlr sigurineuml kombeumltare teuml Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml b) eumlshteuml
deumlnuar me vendim teuml formeumls seuml prereuml peumlr njeuml krim qeuml deumlnohet minimalisht me 7 vjet burgim i cili peumlrbeumln
njeuml rrezik peumlr rendin dhe sigurineuml e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml
Kjo nga ana tjeteumlr eumlshteuml neuml kundeumlrshtim me Nenin 2 (e Drejta peumlr Jeteumln) dhe nenin 3 ( Ndalim i
Tortureumls) teuml KEDNj e cila pavareumlsisht profilit si person me rrezikshmeumlri teuml larteuml e ndalon neuml
terma absoluteuml zhvendosjen e tij neumlse besohet se ky person mund teuml jeteuml viktimeuml e tortureumls
trajtimit ccedilnjereumlzor dhe degradues apo deumlnimeve neuml shtetin ku do teuml deumlrgohet Pra sipas KEDNj
pavareumlsisht profilit teuml azilkeumlrkuesit dhe ccedilfareuml mund teuml keteuml beumlreuml ai para dhe gjateuml qeumlndrimit neuml
vendin priteumls ky vend nuk mund ta largoj apo ta deumlboj ateuml neuml njeuml vend tjeteumlr priteumls ku ka baza
reale teuml besohet qeuml jeta e keumltij azilkeumlrkuesi mund teuml jeteuml neuml rrezik apo mund teuml bjereuml viktimeuml e
trajtimeve ccedilnjereumlzore E reumlndeumlsishme peumlr tu theksuar eumlshteuml qeuml njeuml azilkeumlrkues me aneuml teuml keumltyre
neneve siguron mbrojtje sa i peumlrket mos-kthimit por jo ndonjeuml status teuml caktuar apo benefite teuml
tjera Edhe pse neni 6 i ligjit peumlr Azilin neuml Shqipeumlri nuk eumlshteuml neuml peumlrputhje meuml nenet e KEDNj ai
vazhdon teuml jeteuml me njeuml linjeuml me Direktiveumln e BE peumlr Kualifikimin dhe Konventeumln e 1951 teuml cilat
siccedil u tha nuk e ndalojneuml neuml meumlnyreuml absolute deumlbimin apo kthimin
Meuml 4 maj 2016 u miratua VKM Nr 332 Peumlr Organizimin dhe Funksionimin e Qendreumls
Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit neuml Shqipeumlri Ligji vendos qeuml qendrat e pritjes duhet teuml
mundeumlsojneuml peumlr azilkeumlrkuesit teuml pakteumln kushtet minimale teuml jeteseumls si akomodimi ushqimi
sigurimi sheumlndeteumlsor higjiena peumlrkthyesit ndihmeumln ligjore falas dhe konsultat psikologjike si
dhe peumlrcakton qeuml azilkeumlrkuesi ka teuml drejteumln teuml qeumlndroj neuml territorin e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml
deri neuml dheumlnien e vendimit final nga autoritetet peumlrkateumlse Neuml rastet ku keumlrkesa peumlr azil i eumlshteuml
refuzuar njeuml azilkeumlrkuesi ky i fundit ka teuml drejteuml teuml qeumlndrojeuml neuml qendeumlr neumlse e apelon vendimin19
Siccedil peumlrcaktohet dhe neuml nenin 30 pika 2(b) teuml ligjit 1212014 ldquoAzilkeumlrkuesit i garantohet e drejta
e strehimit e ushqimit e kujdesit sheumlndeteumlsor dhe sheumlrbimeve teuml tjera publike peumlr nevoja
ngushteumlsisht vetjake teuml ofruara neuml qendreumln kombeumltare priteumlse peumlr azilkeumlrkuesitrdquo Keumlto sheumlrbime
janeuml teuml njeumljta me ato qeuml gjenden teuml listuara dhe neuml DKP e BE Neni 32 i liston keumlto sheumlrbime ku
parashikohet qeuml qendra neuml bashkeumlpunim me institucione teuml tjera apo organizata duhet teuml
mundeumlsoj sheumlrbime edukative dhe ndihmeuml ligjore falas peumlr teuml gjitheuml azilkeumlrkuesit qeuml ndodhen neuml
qendeumlr
Neuml Shqipeumlri ka veteumlm njeuml Qendeumlr Priteumlse peumlr azilkeumlrkuesit e vendosur neuml Babrru Bazuar
dhe neuml procedureumln e Drejtoriseuml seuml Azilit siccedil eumlshteuml parashikuar dhe nga Udheumlzimi Nr 611
ldquoPeumlr procedureumln dhe rregullat qeuml aplikohen nga autoriteti peumlrgjegjeumls kufitar peumlr deumlrgimin e
19
VKM Nr 332 Peumlr Organizimin dhe Funksionimin e Qendreumls Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit Neni 2
11
ccedileumlshtjeve teuml azilit tek autoriteti peumlrgjegjeumls peumlr azilin dhe refugjateumlt neumlse i huaji klasifikohet
si njeuml azilkeumlrkues Autoriteti peumlrgjegjeumls peumlr Kufirin dhe Migracionin neuml fund teuml procedureumls duhet
ta deumlrgoj personin neuml fjaleuml neuml Qendreumln Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit20
Raporti i KE peumlr
2018 vlereumlson ldquoGjateuml periudheumls seuml raportimit Shqipeumlria i ka rritur dhe fuqizuar kapacitetet e
saj priteumlse peumlr azilkeumlrkuesit si neuml zonat kufitare ashtu dhe neuml Tiraneuml Qendra Kombeumltare Priteumlse
neuml Tiraneuml (Babrru) eumlshteuml rinovuar Shqipeumlria ka veteumlm njeuml qendeumlr priteumlse peumlr migranteumlt e
parregullt neuml Karrec meuml njeuml kapacitet prej 150 vetash Peumlrmireumlsime teuml shumta janeuml beumlreuml peumlr teuml
mundeumlsuar qeuml ambientet teuml jeneuml neuml standardet e nevojshme Gjithsesi vazhdon teuml jeteuml
problematike fakti qeuml nuk ka njeuml ambient peumlr teuml miturit e pashoqeumlruarrdquo21
Neni 3 i KEDNj eumlshteuml i reumlndeumlsisheumlm edhe peumlr vlereumlsimin e kushteve teuml qeumlndrimit teuml
azilkeumlrkuesve apo refugjateumlve Siccedil u peumlrmend dhe meuml sipeumlr ka pasur raste sidomos kundeumlr
Greqiseuml neuml lidhje me keumlto kushte ku personat janeuml ankuar duke vlereumlsuar kushtet atje teuml
renda dhe teuml papeumlrshtatshme peumlr njeuml jeteseuml normale Neni 3 i KEDNj e vlereumlson si keqtrajtim
neumlse kushtet minimale teuml parashikuara neuml ligj nuk ofrohen neuml keumlto vende
Neuml rastin shqiptar gjateuml 2012-2014 janeuml miratuar dhe disa vendime peumlr zbatim meuml teuml suksessheumlm
dhe efektiv teuml legjislacionit si
i VKM Nr 513 dateuml 13062013 ldquoMbi peumlrcaktimin e kritereve procedurave dhe
dokumentacionit peumlr hyrjen qeumlndrimin dhe trajtimin e teuml huajve neuml Republikeumln e Shqipeumlriseumlrdquo
ii VKM Nr 265 dateuml 752014 ldquoPeumlr peumlrjashtimin nga detyrimi peumlr pajisje me leje pune dhe
certifikateuml regjistrimi neuml puneuml peumlr shtetasit e Republikeumls seuml Kosoveumls dhe shtetasit e Republikeumls seuml
Serbiseuml teuml peumlrkateumlsiseuml etnike shqiptare
iii VKM Nr 76 77 70 69 68 67 66 85 84 83 82 81 80 79 78 74 dhe 75 dateuml
12022014 ldquoPeumlr peumlrcaktimin e kritereve teuml dokumentacionit e teuml procedureumls peumlr pajisjen
refuzimin ripeumlrteumlritjen dhe anulimin e lejes seuml puneumlsrdquo duke peumlrfshireuml teuml gjitha format e
puneumlsimit
Njeuml nga ndryshimet e reumlndeumlsishme dhe pozitive lidhet me uljen e afatit teuml nevojsheumlm qeuml i duhet
autoriteteve shteteumlrore peumlr teuml marreuml vendimin pas marrjes seuml ankimitkeumlrkeseumls peumlr apel nga i huaji
nga 60 diteuml eumlshteuml beumlreuml neuml 30 diteuml Peumlr meuml tepeumlr keumlrkesa peumlr apelim tashmeuml drejtohet direkt ndaj
institucioneve qeuml e kaneuml nxjerreuml vendimin Njeuml tjeteumlr ndryshim thelbeumlsor eumlshteuml dhe miratimi i
Ligjit teuml ri peumlr Sheumlrbimin Ligjor Falas Nr 111 miratuar neuml 2017 ku peumlrfshihen si peumlrfitues teuml
ndihmeumls ligjore falas edhe teuml huajt njeuml kategori kjo qeuml nuk ishte e parashikuar neuml ligjin e
meumlparsheumlm Nr 10 0392008 Neni 10 i Ligjit 1112017 ndeumlr teuml tjera peumlrcakton qeuml subjektet qeuml
peumlrfitojneuml nga ndihma juridike janeuml ldquob) shtetasit e huaj ose personat pa shteteumlsi teuml cileumlt
qeumlndrojneuml neuml territorin e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml peumlr njeuml periudheuml teuml peumlrkohshme ose teuml
20
Qeveria e Shqipeumlriseuml Kontributi i shtetit shqiptar ndash Raporti Vjetor i Komisionit Europian 2016 ndash Inputi I peumlr
periudheumln Shtator 2015 ndash Maj 2016 21
Komisioni Europian Raporti peumlr Shqipeumlrineuml 2018 fq 38
12
peumlrhershme dhe janeuml teuml pajisur me leje qeumlndrimi neuml peumlrputhje me legjislacionin neuml fuqi peumlr teuml
huajt ccedil) azilkeumlrkuesit personat qeuml geumlzojneuml statusin e refugjatit dhe personat qeuml janeuml neuml proces
ankimi teuml vendimeve administrative dheose gjyqeumlsore peumlr refuzimin e aplikimit peumlr azil ose
revokimin e vendimit teuml statusit teuml refugjatitrdquo Ndryshe dhe nga ligji 772014 qeuml amendonte
Ligjin 10 0392008 ligji i ri peumlrmend neuml meumlnyre specifike dhe kategorineuml e refugjateumlve22
V PEumlRFUNDIME DHE REKOMANDIME
Mbetet me reumlndeumlsi fakti qeuml kuadri ligjor mbi migracionin neuml Shqipeumlri eumlshteuml peumlrditeumlsuar dhe
peumlrmireumlsuar me qeumlllim pareumlsor respektimin e teuml drejtave dhe lirive teuml migranteumlve qofshin teuml
rregullt apo teuml parregullt Ndeumlrkoheuml zbatimi i keumltij kuadri mbetet akoma problematik pasi ka
mangeumlsi sa i peumlrket institucioneve dhe mekanizmave teuml nevojshme peumlr zbatimin ploteuml teuml tyre qeuml
duhen ngritur neuml vazhdimeumlsi apo peumlrmireumlsuar ato qeuml janeuml sot Miratimi i njeuml Strategjie Kombeumltare
peumlr Migracionin mbetet njeuml nga masat qeuml shteti shqiptar duhet teuml ndeumlrmarreuml pasi edhe pse e
konsideruar si prioritet duket qeuml deri meuml tani nuk eumlshteuml realizuar Neuml keumlteuml drejtim Strategjia eumlshteuml
rekomanduar si thelbeumlsore dhe mjaft e reumlndeumlsishme si nga Avokati i Popullit i Shqipeumlriseuml ashtu
edhe nga tre raportet e fundit teuml Komisioni Europian peumlr Shqipeumlrineuml Neuml 2015 Raporti i KE
theksoi qeuml ldquoMungesa e njeuml Strategjie kombeumltare ndeumlrsektorale peumlr migracionin mbetet njeuml
problem shqeteumlsues peumlr keumlteuml fusheumlrdquo Me tone shqeteumlsuese shprehet dhe Raporti i KE peumlr 2016 ldquo
Mungesa e njeuml strategjie kombeumltare peumlr migracionin qeuml nga viti 2010 eumlshteuml njeuml ccedileumlshtje
shqeteumlsueserdquo Raporti i fundit i KE ai i vitit 2018 vendos ndeumlr teuml tjera dhe njeuml afat peumlr shtetin
shqiptar peumlr realizimin e strategjiseuml teka thekson nevojeumln dhe reumlndeumlsineuml qeuml ajo ka ldquo Qeveriseuml i
mungon njeuml strategji e ploteuml dhe gjitheumlpeumlrfshireumlse peumlr migracionin Strategjiteuml kombeumltare ajo
peumlr migracionin dhe ajo peumlr riintegrimin e qytetareumlve shqiptareuml teuml kthyer kaneuml peumlrfunduar
respektivisht neuml vitin 2010 dhe 2015 Ministria e Brendshme ka filluar puneumln peumlr njeuml strategji teuml
re ndeumlrsektorale e cila duhet teuml miratohet neuml 3-mujorin e fundit teuml vitit 2018rdquo23
22
Ligji Nr 1112017 ldquoPeumlr Ndihmeumln Juridike teuml Garantuar nga Shtetirdquo httpswwwparlamentalwp-
contentuploads201712ligj-nr-111-dt-14122017pdf 23
Ibid fq 37
7
Ka raste ku njeuml shtet aneumltar e ka deumlrguar njeuml azilkeumlrkues neuml njeuml tjeteumlr shtet aneumltar neuml kuadeumlr teuml
Rregullores seuml Dublinit ( psh Belgjika neuml Greqi Holanda neuml Itali Austria neuml Hungari etj) dhe
azilkeumlrkuesit e prekur nga kjo gjeuml e kaneuml ccediluar ccedileumlshtjen e tyre neuml GjEDNj GjEDNj ka gjetur keumlto
vende fajtore peumlr shkeljen e nenit 3 edhe pse ato neuml fakt po zbatonin Rregulloren e Dublinit duke
kthyer mbrapsht ateuml azilkeumlrkues qeuml keumlrkeseumln e pareuml e ka beumlreuml neuml njeuml shtet tjeteumlr aneumltar Neuml rastin
MSS kundeumlr Belgjikeumls dhe Greqiseuml14
GjEDNj ka argumentuar se ldquoautoritetet belge duhet teuml
informoheshin mbi problematikat neuml procedurat e azilit teuml Greqiseuml Belgjika ka vazhduar meuml
vendosjen e urdhrit teuml deumlbimit dhe zbatimin e tij pa marreuml meuml pareuml njeuml garanci nga autoritetet
greke Autoritetet belge nuk duhet thjesht ta merrnin teuml mireumlqeneuml qeuml aplikanti do teuml trajtohej
konform standardeve teuml KEDNj neuml Greqi ato nga ana tjeteumlr duhet trsquoi kishin verifikuar se si
autoritetet greke po zbatonin realisht ligjin dhe procedurat e azilit Keumlshtu pra ka njeuml shkelje teuml
Nenit 3 teuml KEDNj nga Belgjika
Sa i peumlrket Greqiseuml Gjykata vlereumlson se ka njeuml shkelje teuml Nenit 13 neuml kombinim me Nenin 3 teuml
Konventeumls peumlr shkaka teuml mangeumlsive teuml autoriteteve greke neuml shqyrtimin e aplikimit peumlr azil dhe
rrezikut me teuml cilin aplikanti u peumlrball peumlr deumlrgimin e tij neuml vendin e origjineumls Sa i peumlrket nenit
3 Greqia ka shkelur keumlteuml nen dy hereuml njeuml hereuml peumlr shkak teuml kushteve teuml deumlnimit dhe kushteve teuml
jeteseumls neuml Greqirdquo
Sipas nenit 3 zhvendosja e njeuml azilkeumlrkuesi nga njeuml shtet aneumltar i BE-seuml neuml njeuml tjeteumlr bazuar neuml
Rregulloren e Dublinit nuk eumlshteuml i lejuar neuml rastet kur a) kushtet e vendit teuml propozuar peumlr teuml
zhvendosur azilkeumlrkuesin nuk ofrojneuml trajtim dinjitoz pra janeuml teuml papeumlrshtatshme peumlr jeteseuml
normale b) ekziston njeuml rrezik real qeuml azilkeumlrkuesi mund teuml deumlbohet meuml tej drejt vendit teuml tijsaj
teuml origjineumls
IV KUADRI LIGJOR SHQIPTAR DHE HARMONIZIMI ME ACQUIS E BE
DHE KEDNJ
Teuml drejtat e teuml huajve neuml legjislacionin shqiptar pikeuml seuml pari janeuml sanksionuar nga Kushtetuta e
Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml neuml Nenin 16 teuml saj ajo parashikon se ldquoTeuml drejtat e liriteuml themelore si
dhe detyrimet e parashikuara neuml Kushtetuteuml peumlr shtetasit shqiptareuml vlejneuml njeumllloj edhe peumlr teuml
huajt e peumlr personat pa shteteumlsi neuml territorin e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml me peumlrjashtim teuml rasteve
kur Kushtetuta e lidh neuml meumlnyreuml teuml posaccedilme me shteteumlsineuml shqiptare ushtrimin e teuml drejtave e teuml
lirive teuml caktuarardquo15
Peumlr meuml tepeumlr sipas Raportit teuml Komisionit Europian peumlr vitin 2018 mbi Kapitullin 24 Drejteumlsi
Liri Siguri thuhet se ldquoShqipeumlria eumlshteuml aneumltareuml e Konventeumls seuml Gjeneveumls neuml 1961 dhe neuml 2014
miratoi ligjin e ri peumlr azilin i cili harmonizon kuadrin ligjor shqiptar me Acquis e BE Gjithsesi
duke qeneuml qeuml disa Direktiva teuml BE janeuml peumlrditeumlsuar seuml fundmi disa ccedileumlshtje kaneuml peumlrseumlri nevojeuml teuml
14
MSS k Belgjikeumls dhe Greqiseuml [GC] 3069609 KEDNJ 2011 httpshudocechrcoeinteng-
press22itemid22[22003-3407679-382437822] 15
Kushtetuta e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml miratuar nga Referendumi i 22 Neumlntorit 1998 dhe ndryshuar meuml 12 Janae
20017
8
adresohen siccedil janeuml ato qeuml lidhen meuml procedurat dhe garanciteuml Veccedilaneumlrisht Shqipeumlria i duhet tu
sigurojeuml azilkeumlrkuesve teuml drejteumln e asistenceumls seuml rregull dhe shtetasit nga vendet e treta duhet teuml
informohen mbi teuml drejtat e tyre dhe procedurat e azilitrdquo dhe ldquo Udheumlzimet qeuml rregullojneuml
procesin e pre-secreening deumlnimin kthimin apo ripranimin duhet ri-pareuml qeuml teuml jeteuml neuml peumlrputhje
me standardet ndeumlrkombeumltare Versioni i ri-pareuml duhet gjithashtu teuml peumlrfshijeuml procedurat e masat
mbrojteumlse peumlr teuml gjitha kategoriteuml e personave vulnerabeumll Keumlto rregulla duhet teuml peumlrputhen dhe
me peumlrmbajtjen e Ligjit teuml Ri peumlr Mbrojtjen e Feumlmijeumls dhe teuml peumlrshtatet neuml meumlnyreuml specifike dhe
teuml drejtpeumlrdrejteuml me parimin e mos-kthimit dhe me teuml drejteumln peumlr gjuheumlnrdquo16
Ndeumlr teuml tjera raporti
thekson se ldquoKuadri ligjor eumlshteuml peumlrgjitheumlsisht neuml linjeuml me acquisrdquo dhe se ldquoShqipeumlria eumlshteuml e
peumlrgatitur neuml njeuml fareuml niveli peumlr zbatimin e Acquis dhe standardeve europiane neuml keumlteuml fusheumlrdquo
Raporti e vlereumlson si njeuml zhvillim pozitiv me njeuml fareuml progresi peumlrmireumlsimin e ldquokapaciteteve
institucionale neuml menaxhimin e kufijve azilin dhe lufteumln kundeumlr terrorizimit dhe dhuneumls
ekstreme Afteumlsia priteumlse peumlr valeumlt e migrimit teuml kombinuar eumlshteuml rriturrdquo17
Legjislacioni shqiptar mbi fusheumln e migracionit eumlshteuml miratuar dhe peumlrditeumlsuar vitet e fundit ku
dy nga ligjet meuml teuml reumlndeumlsishme mund teuml peumlrfshihen Ligji Nr 1082013 ldquoPeumlr teuml huajtrdquo dhe Ligji
Nr 1212014 ldquoMbi Azilin neuml Republikeumln e Shqipeumlriseumlrdquo Ligji Nr 1082013 eumlshteuml pjeseumlrisht i
peumlrafruar me disa nga Direktivat kryesore teuml BE-seuml neuml fusheumln e migracionit si (i) Direktiva
2008115KE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 16 dhjetor 2008 Mbi standardet dhe
procedurat e peumlrbashkeumlta neuml vendet aneumltare peumlr kthimin e shtetasve teuml vendeve teuml treta me
qeumlndrim teuml parregullt (ii) Direktiva e Keumlshillit 200481KE dateuml 29 prill 2004 Mbi lejet e
qeumlndrimit teuml leumlshuara shtetasve teuml vendeve teuml treta qeuml janeuml viktima teuml trafikimit teuml qenieve
njereumlzore ose qeuml kaneuml qeneuml subjekt i njeuml veprimi peumlr lehteumlsimin e imigracionit teuml paligjsheumlm teuml
cileumlt bashkeumlpunojneuml me autoritetet kompetente (iii) Direktiva e Keumlshillit 2004114KE dateuml
13 dhjetor 2004 Mbi kushtet e pranimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta peumlr qeumlllim studimi
programe teuml shkeumlmbimit peumlr nxeumlneumls trajnim pa pageseuml ose sheumlrbim vullnetar (iv) Direktiva e
Keumlshillit 2003109KE dateuml 25 neumlntor 2003 neuml lidhje me statusin e shtetasve teuml vendeve teuml treta
qeuml janeuml rezidenteuml afatgjateuml (v) Direktiva e Keumlshillit 200386KE dateuml 22 shtator 2003 Mbi teuml
drejteumln e bashkimit familjar
Neuml kuadeumlr teuml krizeumls seuml refugjateumlve dhe rritjes seuml numrit teuml tyre meuml 14 korrik 2016 u miratua
Ligji Nr 742016 ldquopeumlr disa ndryshime dhe shtesa ne Ligjin Nr 1082013 ldquoPeumlr teuml huajtrdquordquo Ky
ligj amendon ligjin peumlr teuml huajt duke synuar pikeuml seuml pari peumlrmireumlsimin neuml disa fusha lidhur me
trajtimin e teuml huajve neuml Shqipeumlri peumlrfshireuml dhe ata me lidhje etnike shqiptare si dhe regjimin e
vizave peumlr teuml huajt trajtimin e kategorive teuml teuml huajve teuml puneumlsuar apo teuml veteuml-puneumlsuar si dhe
masat e ndeumlrmarra neuml kuadeumlr teuml imigrimit teuml parregullt Ai eumlshteuml neuml peumlrputhje me disa nga
Direktivat (i) Direktiva 201466BE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 5 Maj 2014
mbi kushtet e hyrjes dhe teuml qeumlndrimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta neuml kuadeumlr teuml transferimit
16
Komisioni Europian Raporti peumlr Shqipeumlrineuml 2018 fq 38 17
Ibid fq 31
9
brenda ndeumlrmarrjes (ii) Direktiva 201436BE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 26
Shkurt 2014 mbi kushtet e hyrjes dhe teuml qeumlndrimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta peumlr qeumlllime
puneumlsimi si punonjeumls sezonal (iii) Direktiva 200950KE dateuml 25 maj 2009 mbi kushtet e
hyrjes dhe qeumlndrimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta me qeumlllim pune tepeumlr teuml kualifikuar (iv)
Direktiva 9671KE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 16 dhjetori 1996 neuml lidhje me
deumlrgimin me sheumlrbim teuml punonjeumlsve
Njeuml tjeteumlr ligj thelbeumlsor eumlshteuml Ligji Nr 1212014 ldquoPeumlr Azilin neuml Republikeumln e Shqipeumlriseumlrdquo i
cili dhe ky ka ndjekur rrugeumln e harmonizimit dhe peumlrputhjes me standardet e BE Keumlshtu ai eumlshteuml
pjeseumlrisht i harmonizuar me (i) Direktiveumln e Keumlshillit 200155KE dateuml 20 korrik 2001
Standardet minimale peumlr dheumlnien e mbrojtjes seuml peumlrkohshme neuml rastet e flukseve masive teuml
personave teuml shpeumlrngulur dhe mbi masat qeuml promovojneuml njeuml ekuilibeumlr peumlrpjekjesh ndeumlrmjet
shteteve aneumltare neuml pritjen e keumltyre personave dhe peumlrballimin e pasojave (ii) Direktiveumln e
Keumlshillit 20039KE dateuml 27 janar 2003 Peumlr peumlrcaktimin e standardeve minimale peumlr pritjen e
azilkeumlrkuesve (iii) Direktiveumln e Keumlshillit 200386 KE dateuml 22 shtator 2003 Mbi teuml drejteumln e
bashkimit familjar (iv) Direktiveumln e Keumlshillit 200585KE dateuml 1 dhjetor 2005 Peumlr
peumlrcaktimin e standardeve minimale teuml procedurave neuml shtetet aneumltare peumlr dheumlnien dhe heqjen e
statusit teuml refugjatit Direktiveumln 201195BE e Parlamentit Europian dhe teuml Keumlshillit dateuml 13
dhjetor 2011 Standardet peumlr cileumlsimin e shtetasve teuml vendeve teuml treta ose personave pa shteteumlsi si
peumlrfitues teuml mbrojtjes ndeumlrkombeumltare peumlr njeuml status uniform peumlr refugjateumlt dhe peumlr personat e
pranuesheumlm peumlr mbrojtje ploteumlsuese dhe peumlrmbajtja e mbrojtjes seuml dheumlneuml
Ligji shqiptar mbi azilin siccedil theksohet neuml Nenin 3 teuml tij ka teuml njeumljteumln peumlrkufizim teuml termit
ldquorefugjatrdquo si dhe ai i vendosur nga Konventa e 1951 Eumlshteuml neni 4 i keumltij ligji ai qeuml i garanton teuml
drejteumln peumlr azil gjithkujt qeuml ka karakteristikat e njeuml refugjati Nga ana tjeteumlr neuml kuadrin e
legjislacionit teuml BE statusi i refugjatit i njihet veteumlm personave qeuml vijneuml nga vendet e treta (jashteuml
BE-seuml) apo atyre pa shteteumlsi duke peumlrjashtuar keumlshtu nga kjo e drejteuml qytetareumlt e Bashkimit
Europian Ky eumlshteuml njeuml ndryshim thelbeumlsor mes peumlrkufizimit qeuml BE ka peumlr ldquorefugjatrdquo dhe ajo e
peumlrcaktuar nga Neni 1 (2) i Konventeumls seuml 1951
Ka njeuml dallim gjithashtu mes statusit teuml refugjatit dhe azilkeumlrkuesit Sipas ligjit mbi azilin neuml
Shqipeumlri peumlrcaktohet si azilkeumlrkues ldquoccedildo i huaj apo person pa shteteumlsi qeuml shpreh neuml ccedilfareumldolloj
meumlnyre se nuk deumlshiron teuml kthehet neuml vendin e tij si dhe ccedildo i huaj apo person pa shteteumlsi qeuml ka
paraqitur njeuml aplikim peumlr azil neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml peumlr teuml cilin nuk eumlshteuml marreuml ende njeuml
vendim peumlrfundimtarrdquo18
Parimi i mos-kthimit eumlshteuml sanksionuar neuml Nenin 6 teuml Ligjit 1212014 dhe eumlshteuml neuml peumlrputhje me
Konventeumln e 1951 teuml OKB dhe me Acquis e BE Theumlneuml kjo edhe Neni 6 i Ligjit peumlr Azilin eumlshteuml i
ngjasheumlm me Nenin 33 teuml Konventeumls seuml 1951 apo dhe me Nenet 17 dhe 21 teuml Direktiveumls seuml Kualifikimit
18
Ligji peumlr Azilin neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml (Ligji 1212014) Neni 3 pika ccedil
10
teuml BE-seuml teuml cilat nuk ndalojneuml neuml meumlnyreuml absolute moskthimin duke lejuar zhvendosjen e njeuml refugjati
neuml situata apo rrethana teuml jashteumlzakonshme ndash si neuml raste kur personi neuml fjaleuml konsiderohet si njeuml rrezik
serioz peumlr sigurineuml e shtetit priteumls apodhe komunitetin Neni 3 i ligjit shqiptar parashikon disa raste ku
parimi i moskthimit duhet teuml zbatohet dhe teuml tjera kur mund teuml lejohet moszbatimi Keumlshtu Neni 6
peumlrmend si raste teuml veccedilanta teuml kthimit teuml njeuml azilkeumlrkuesi neumlse a) ka arsye teuml bazuara e teuml arsyetuara neuml
vendim peumlr ta konsideruar si njeuml rrezik peumlr sigurineuml kombeumltare teuml Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml b) eumlshteuml
deumlnuar me vendim teuml formeumls seuml prereuml peumlr njeuml krim qeuml deumlnohet minimalisht me 7 vjet burgim i cili peumlrbeumln
njeuml rrezik peumlr rendin dhe sigurineuml e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml
Kjo nga ana tjeteumlr eumlshteuml neuml kundeumlrshtim me Nenin 2 (e Drejta peumlr Jeteumln) dhe nenin 3 ( Ndalim i
Tortureumls) teuml KEDNj e cila pavareumlsisht profilit si person me rrezikshmeumlri teuml larteuml e ndalon neuml
terma absoluteuml zhvendosjen e tij neumlse besohet se ky person mund teuml jeteuml viktimeuml e tortureumls
trajtimit ccedilnjereumlzor dhe degradues apo deumlnimeve neuml shtetin ku do teuml deumlrgohet Pra sipas KEDNj
pavareumlsisht profilit teuml azilkeumlrkuesit dhe ccedilfareuml mund teuml keteuml beumlreuml ai para dhe gjateuml qeumlndrimit neuml
vendin priteumls ky vend nuk mund ta largoj apo ta deumlboj ateuml neuml njeuml vend tjeteumlr priteumls ku ka baza
reale teuml besohet qeuml jeta e keumltij azilkeumlrkuesi mund teuml jeteuml neuml rrezik apo mund teuml bjereuml viktimeuml e
trajtimeve ccedilnjereumlzore E reumlndeumlsishme peumlr tu theksuar eumlshteuml qeuml njeuml azilkeumlrkues me aneuml teuml keumltyre
neneve siguron mbrojtje sa i peumlrket mos-kthimit por jo ndonjeuml status teuml caktuar apo benefite teuml
tjera Edhe pse neni 6 i ligjit peumlr Azilin neuml Shqipeumlri nuk eumlshteuml neuml peumlrputhje meuml nenet e KEDNj ai
vazhdon teuml jeteuml me njeuml linjeuml me Direktiveumln e BE peumlr Kualifikimin dhe Konventeumln e 1951 teuml cilat
siccedil u tha nuk e ndalojneuml neuml meumlnyreuml absolute deumlbimin apo kthimin
Meuml 4 maj 2016 u miratua VKM Nr 332 Peumlr Organizimin dhe Funksionimin e Qendreumls
Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit neuml Shqipeumlri Ligji vendos qeuml qendrat e pritjes duhet teuml
mundeumlsojneuml peumlr azilkeumlrkuesit teuml pakteumln kushtet minimale teuml jeteseumls si akomodimi ushqimi
sigurimi sheumlndeteumlsor higjiena peumlrkthyesit ndihmeumln ligjore falas dhe konsultat psikologjike si
dhe peumlrcakton qeuml azilkeumlrkuesi ka teuml drejteumln teuml qeumlndroj neuml territorin e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml
deri neuml dheumlnien e vendimit final nga autoritetet peumlrkateumlse Neuml rastet ku keumlrkesa peumlr azil i eumlshteuml
refuzuar njeuml azilkeumlrkuesi ky i fundit ka teuml drejteuml teuml qeumlndrojeuml neuml qendeumlr neumlse e apelon vendimin19
Siccedil peumlrcaktohet dhe neuml nenin 30 pika 2(b) teuml ligjit 1212014 ldquoAzilkeumlrkuesit i garantohet e drejta
e strehimit e ushqimit e kujdesit sheumlndeteumlsor dhe sheumlrbimeve teuml tjera publike peumlr nevoja
ngushteumlsisht vetjake teuml ofruara neuml qendreumln kombeumltare priteumlse peumlr azilkeumlrkuesitrdquo Keumlto sheumlrbime
janeuml teuml njeumljta me ato qeuml gjenden teuml listuara dhe neuml DKP e BE Neni 32 i liston keumlto sheumlrbime ku
parashikohet qeuml qendra neuml bashkeumlpunim me institucione teuml tjera apo organizata duhet teuml
mundeumlsoj sheumlrbime edukative dhe ndihmeuml ligjore falas peumlr teuml gjitheuml azilkeumlrkuesit qeuml ndodhen neuml
qendeumlr
Neuml Shqipeumlri ka veteumlm njeuml Qendeumlr Priteumlse peumlr azilkeumlrkuesit e vendosur neuml Babrru Bazuar
dhe neuml procedureumln e Drejtoriseuml seuml Azilit siccedil eumlshteuml parashikuar dhe nga Udheumlzimi Nr 611
ldquoPeumlr procedureumln dhe rregullat qeuml aplikohen nga autoriteti peumlrgjegjeumls kufitar peumlr deumlrgimin e
19
VKM Nr 332 Peumlr Organizimin dhe Funksionimin e Qendreumls Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit Neni 2
11
ccedileumlshtjeve teuml azilit tek autoriteti peumlrgjegjeumls peumlr azilin dhe refugjateumlt neumlse i huaji klasifikohet
si njeuml azilkeumlrkues Autoriteti peumlrgjegjeumls peumlr Kufirin dhe Migracionin neuml fund teuml procedureumls duhet
ta deumlrgoj personin neuml fjaleuml neuml Qendreumln Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit20
Raporti i KE peumlr
2018 vlereumlson ldquoGjateuml periudheumls seuml raportimit Shqipeumlria i ka rritur dhe fuqizuar kapacitetet e
saj priteumlse peumlr azilkeumlrkuesit si neuml zonat kufitare ashtu dhe neuml Tiraneuml Qendra Kombeumltare Priteumlse
neuml Tiraneuml (Babrru) eumlshteuml rinovuar Shqipeumlria ka veteumlm njeuml qendeumlr priteumlse peumlr migranteumlt e
parregullt neuml Karrec meuml njeuml kapacitet prej 150 vetash Peumlrmireumlsime teuml shumta janeuml beumlreuml peumlr teuml
mundeumlsuar qeuml ambientet teuml jeneuml neuml standardet e nevojshme Gjithsesi vazhdon teuml jeteuml
problematike fakti qeuml nuk ka njeuml ambient peumlr teuml miturit e pashoqeumlruarrdquo21
Neni 3 i KEDNj eumlshteuml i reumlndeumlsisheumlm edhe peumlr vlereumlsimin e kushteve teuml qeumlndrimit teuml
azilkeumlrkuesve apo refugjateumlve Siccedil u peumlrmend dhe meuml sipeumlr ka pasur raste sidomos kundeumlr
Greqiseuml neuml lidhje me keumlto kushte ku personat janeuml ankuar duke vlereumlsuar kushtet atje teuml
renda dhe teuml papeumlrshtatshme peumlr njeuml jeteseuml normale Neni 3 i KEDNj e vlereumlson si keqtrajtim
neumlse kushtet minimale teuml parashikuara neuml ligj nuk ofrohen neuml keumlto vende
Neuml rastin shqiptar gjateuml 2012-2014 janeuml miratuar dhe disa vendime peumlr zbatim meuml teuml suksessheumlm
dhe efektiv teuml legjislacionit si
i VKM Nr 513 dateuml 13062013 ldquoMbi peumlrcaktimin e kritereve procedurave dhe
dokumentacionit peumlr hyrjen qeumlndrimin dhe trajtimin e teuml huajve neuml Republikeumln e Shqipeumlriseumlrdquo
ii VKM Nr 265 dateuml 752014 ldquoPeumlr peumlrjashtimin nga detyrimi peumlr pajisje me leje pune dhe
certifikateuml regjistrimi neuml puneuml peumlr shtetasit e Republikeumls seuml Kosoveumls dhe shtetasit e Republikeumls seuml
Serbiseuml teuml peumlrkateumlsiseuml etnike shqiptare
iii VKM Nr 76 77 70 69 68 67 66 85 84 83 82 81 80 79 78 74 dhe 75 dateuml
12022014 ldquoPeumlr peumlrcaktimin e kritereve teuml dokumentacionit e teuml procedureumls peumlr pajisjen
refuzimin ripeumlrteumlritjen dhe anulimin e lejes seuml puneumlsrdquo duke peumlrfshireuml teuml gjitha format e
puneumlsimit
Njeuml nga ndryshimet e reumlndeumlsishme dhe pozitive lidhet me uljen e afatit teuml nevojsheumlm qeuml i duhet
autoriteteve shteteumlrore peumlr teuml marreuml vendimin pas marrjes seuml ankimitkeumlrkeseumls peumlr apel nga i huaji
nga 60 diteuml eumlshteuml beumlreuml neuml 30 diteuml Peumlr meuml tepeumlr keumlrkesa peumlr apelim tashmeuml drejtohet direkt ndaj
institucioneve qeuml e kaneuml nxjerreuml vendimin Njeuml tjeteumlr ndryshim thelbeumlsor eumlshteuml dhe miratimi i
Ligjit teuml ri peumlr Sheumlrbimin Ligjor Falas Nr 111 miratuar neuml 2017 ku peumlrfshihen si peumlrfitues teuml
ndihmeumls ligjore falas edhe teuml huajt njeuml kategori kjo qeuml nuk ishte e parashikuar neuml ligjin e
meumlparsheumlm Nr 10 0392008 Neni 10 i Ligjit 1112017 ndeumlr teuml tjera peumlrcakton qeuml subjektet qeuml
peumlrfitojneuml nga ndihma juridike janeuml ldquob) shtetasit e huaj ose personat pa shteteumlsi teuml cileumlt
qeumlndrojneuml neuml territorin e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml peumlr njeuml periudheuml teuml peumlrkohshme ose teuml
20
Qeveria e Shqipeumlriseuml Kontributi i shtetit shqiptar ndash Raporti Vjetor i Komisionit Europian 2016 ndash Inputi I peumlr
periudheumln Shtator 2015 ndash Maj 2016 21
Komisioni Europian Raporti peumlr Shqipeumlrineuml 2018 fq 38
12
peumlrhershme dhe janeuml teuml pajisur me leje qeumlndrimi neuml peumlrputhje me legjislacionin neuml fuqi peumlr teuml
huajt ccedil) azilkeumlrkuesit personat qeuml geumlzojneuml statusin e refugjatit dhe personat qeuml janeuml neuml proces
ankimi teuml vendimeve administrative dheose gjyqeumlsore peumlr refuzimin e aplikimit peumlr azil ose
revokimin e vendimit teuml statusit teuml refugjatitrdquo Ndryshe dhe nga ligji 772014 qeuml amendonte
Ligjin 10 0392008 ligji i ri peumlrmend neuml meumlnyre specifike dhe kategorineuml e refugjateumlve22
V PEumlRFUNDIME DHE REKOMANDIME
Mbetet me reumlndeumlsi fakti qeuml kuadri ligjor mbi migracionin neuml Shqipeumlri eumlshteuml peumlrditeumlsuar dhe
peumlrmireumlsuar me qeumlllim pareumlsor respektimin e teuml drejtave dhe lirive teuml migranteumlve qofshin teuml
rregullt apo teuml parregullt Ndeumlrkoheuml zbatimi i keumltij kuadri mbetet akoma problematik pasi ka
mangeumlsi sa i peumlrket institucioneve dhe mekanizmave teuml nevojshme peumlr zbatimin ploteuml teuml tyre qeuml
duhen ngritur neuml vazhdimeumlsi apo peumlrmireumlsuar ato qeuml janeuml sot Miratimi i njeuml Strategjie Kombeumltare
peumlr Migracionin mbetet njeuml nga masat qeuml shteti shqiptar duhet teuml ndeumlrmarreuml pasi edhe pse e
konsideruar si prioritet duket qeuml deri meuml tani nuk eumlshteuml realizuar Neuml keumlteuml drejtim Strategjia eumlshteuml
rekomanduar si thelbeumlsore dhe mjaft e reumlndeumlsishme si nga Avokati i Popullit i Shqipeumlriseuml ashtu
edhe nga tre raportet e fundit teuml Komisioni Europian peumlr Shqipeumlrineuml Neuml 2015 Raporti i KE
theksoi qeuml ldquoMungesa e njeuml Strategjie kombeumltare ndeumlrsektorale peumlr migracionin mbetet njeuml
problem shqeteumlsues peumlr keumlteuml fusheumlrdquo Me tone shqeteumlsuese shprehet dhe Raporti i KE peumlr 2016 ldquo
Mungesa e njeuml strategjie kombeumltare peumlr migracionin qeuml nga viti 2010 eumlshteuml njeuml ccedileumlshtje
shqeteumlsueserdquo Raporti i fundit i KE ai i vitit 2018 vendos ndeumlr teuml tjera dhe njeuml afat peumlr shtetin
shqiptar peumlr realizimin e strategjiseuml teka thekson nevojeumln dhe reumlndeumlsineuml qeuml ajo ka ldquo Qeveriseuml i
mungon njeuml strategji e ploteuml dhe gjitheumlpeumlrfshireumlse peumlr migracionin Strategjiteuml kombeumltare ajo
peumlr migracionin dhe ajo peumlr riintegrimin e qytetareumlve shqiptareuml teuml kthyer kaneuml peumlrfunduar
respektivisht neuml vitin 2010 dhe 2015 Ministria e Brendshme ka filluar puneumln peumlr njeuml strategji teuml
re ndeumlrsektorale e cila duhet teuml miratohet neuml 3-mujorin e fundit teuml vitit 2018rdquo23
22
Ligji Nr 1112017 ldquoPeumlr Ndihmeumln Juridike teuml Garantuar nga Shtetirdquo httpswwwparlamentalwp-
contentuploads201712ligj-nr-111-dt-14122017pdf 23
Ibid fq 37
8
adresohen siccedil janeuml ato qeuml lidhen meuml procedurat dhe garanciteuml Veccedilaneumlrisht Shqipeumlria i duhet tu
sigurojeuml azilkeumlrkuesve teuml drejteumln e asistenceumls seuml rregull dhe shtetasit nga vendet e treta duhet teuml
informohen mbi teuml drejtat e tyre dhe procedurat e azilitrdquo dhe ldquo Udheumlzimet qeuml rregullojneuml
procesin e pre-secreening deumlnimin kthimin apo ripranimin duhet ri-pareuml qeuml teuml jeteuml neuml peumlrputhje
me standardet ndeumlrkombeumltare Versioni i ri-pareuml duhet gjithashtu teuml peumlrfshijeuml procedurat e masat
mbrojteumlse peumlr teuml gjitha kategoriteuml e personave vulnerabeumll Keumlto rregulla duhet teuml peumlrputhen dhe
me peumlrmbajtjen e Ligjit teuml Ri peumlr Mbrojtjen e Feumlmijeumls dhe teuml peumlrshtatet neuml meumlnyreuml specifike dhe
teuml drejtpeumlrdrejteuml me parimin e mos-kthimit dhe me teuml drejteumln peumlr gjuheumlnrdquo16
Ndeumlr teuml tjera raporti
thekson se ldquoKuadri ligjor eumlshteuml peumlrgjitheumlsisht neuml linjeuml me acquisrdquo dhe se ldquoShqipeumlria eumlshteuml e
peumlrgatitur neuml njeuml fareuml niveli peumlr zbatimin e Acquis dhe standardeve europiane neuml keumlteuml fusheumlrdquo
Raporti e vlereumlson si njeuml zhvillim pozitiv me njeuml fareuml progresi peumlrmireumlsimin e ldquokapaciteteve
institucionale neuml menaxhimin e kufijve azilin dhe lufteumln kundeumlr terrorizimit dhe dhuneumls
ekstreme Afteumlsia priteumlse peumlr valeumlt e migrimit teuml kombinuar eumlshteuml rriturrdquo17
Legjislacioni shqiptar mbi fusheumln e migracionit eumlshteuml miratuar dhe peumlrditeumlsuar vitet e fundit ku
dy nga ligjet meuml teuml reumlndeumlsishme mund teuml peumlrfshihen Ligji Nr 1082013 ldquoPeumlr teuml huajtrdquo dhe Ligji
Nr 1212014 ldquoMbi Azilin neuml Republikeumln e Shqipeumlriseumlrdquo Ligji Nr 1082013 eumlshteuml pjeseumlrisht i
peumlrafruar me disa nga Direktivat kryesore teuml BE-seuml neuml fusheumln e migracionit si (i) Direktiva
2008115KE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 16 dhjetor 2008 Mbi standardet dhe
procedurat e peumlrbashkeumlta neuml vendet aneumltare peumlr kthimin e shtetasve teuml vendeve teuml treta me
qeumlndrim teuml parregullt (ii) Direktiva e Keumlshillit 200481KE dateuml 29 prill 2004 Mbi lejet e
qeumlndrimit teuml leumlshuara shtetasve teuml vendeve teuml treta qeuml janeuml viktima teuml trafikimit teuml qenieve
njereumlzore ose qeuml kaneuml qeneuml subjekt i njeuml veprimi peumlr lehteumlsimin e imigracionit teuml paligjsheumlm teuml
cileumlt bashkeumlpunojneuml me autoritetet kompetente (iii) Direktiva e Keumlshillit 2004114KE dateuml
13 dhjetor 2004 Mbi kushtet e pranimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta peumlr qeumlllim studimi
programe teuml shkeumlmbimit peumlr nxeumlneumls trajnim pa pageseuml ose sheumlrbim vullnetar (iv) Direktiva e
Keumlshillit 2003109KE dateuml 25 neumlntor 2003 neuml lidhje me statusin e shtetasve teuml vendeve teuml treta
qeuml janeuml rezidenteuml afatgjateuml (v) Direktiva e Keumlshillit 200386KE dateuml 22 shtator 2003 Mbi teuml
drejteumln e bashkimit familjar
Neuml kuadeumlr teuml krizeumls seuml refugjateumlve dhe rritjes seuml numrit teuml tyre meuml 14 korrik 2016 u miratua
Ligji Nr 742016 ldquopeumlr disa ndryshime dhe shtesa ne Ligjin Nr 1082013 ldquoPeumlr teuml huajtrdquordquo Ky
ligj amendon ligjin peumlr teuml huajt duke synuar pikeuml seuml pari peumlrmireumlsimin neuml disa fusha lidhur me
trajtimin e teuml huajve neuml Shqipeumlri peumlrfshireuml dhe ata me lidhje etnike shqiptare si dhe regjimin e
vizave peumlr teuml huajt trajtimin e kategorive teuml teuml huajve teuml puneumlsuar apo teuml veteuml-puneumlsuar si dhe
masat e ndeumlrmarra neuml kuadeumlr teuml imigrimit teuml parregullt Ai eumlshteuml neuml peumlrputhje me disa nga
Direktivat (i) Direktiva 201466BE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 5 Maj 2014
mbi kushtet e hyrjes dhe teuml qeumlndrimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta neuml kuadeumlr teuml transferimit
16
Komisioni Europian Raporti peumlr Shqipeumlrineuml 2018 fq 38 17
Ibid fq 31
9
brenda ndeumlrmarrjes (ii) Direktiva 201436BE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 26
Shkurt 2014 mbi kushtet e hyrjes dhe teuml qeumlndrimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta peumlr qeumlllime
puneumlsimi si punonjeumls sezonal (iii) Direktiva 200950KE dateuml 25 maj 2009 mbi kushtet e
hyrjes dhe qeumlndrimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta me qeumlllim pune tepeumlr teuml kualifikuar (iv)
Direktiva 9671KE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 16 dhjetori 1996 neuml lidhje me
deumlrgimin me sheumlrbim teuml punonjeumlsve
Njeuml tjeteumlr ligj thelbeumlsor eumlshteuml Ligji Nr 1212014 ldquoPeumlr Azilin neuml Republikeumln e Shqipeumlriseumlrdquo i
cili dhe ky ka ndjekur rrugeumln e harmonizimit dhe peumlrputhjes me standardet e BE Keumlshtu ai eumlshteuml
pjeseumlrisht i harmonizuar me (i) Direktiveumln e Keumlshillit 200155KE dateuml 20 korrik 2001
Standardet minimale peumlr dheumlnien e mbrojtjes seuml peumlrkohshme neuml rastet e flukseve masive teuml
personave teuml shpeumlrngulur dhe mbi masat qeuml promovojneuml njeuml ekuilibeumlr peumlrpjekjesh ndeumlrmjet
shteteve aneumltare neuml pritjen e keumltyre personave dhe peumlrballimin e pasojave (ii) Direktiveumln e
Keumlshillit 20039KE dateuml 27 janar 2003 Peumlr peumlrcaktimin e standardeve minimale peumlr pritjen e
azilkeumlrkuesve (iii) Direktiveumln e Keumlshillit 200386 KE dateuml 22 shtator 2003 Mbi teuml drejteumln e
bashkimit familjar (iv) Direktiveumln e Keumlshillit 200585KE dateuml 1 dhjetor 2005 Peumlr
peumlrcaktimin e standardeve minimale teuml procedurave neuml shtetet aneumltare peumlr dheumlnien dhe heqjen e
statusit teuml refugjatit Direktiveumln 201195BE e Parlamentit Europian dhe teuml Keumlshillit dateuml 13
dhjetor 2011 Standardet peumlr cileumlsimin e shtetasve teuml vendeve teuml treta ose personave pa shteteumlsi si
peumlrfitues teuml mbrojtjes ndeumlrkombeumltare peumlr njeuml status uniform peumlr refugjateumlt dhe peumlr personat e
pranuesheumlm peumlr mbrojtje ploteumlsuese dhe peumlrmbajtja e mbrojtjes seuml dheumlneuml
Ligji shqiptar mbi azilin siccedil theksohet neuml Nenin 3 teuml tij ka teuml njeumljteumln peumlrkufizim teuml termit
ldquorefugjatrdquo si dhe ai i vendosur nga Konventa e 1951 Eumlshteuml neni 4 i keumltij ligji ai qeuml i garanton teuml
drejteumln peumlr azil gjithkujt qeuml ka karakteristikat e njeuml refugjati Nga ana tjeteumlr neuml kuadrin e
legjislacionit teuml BE statusi i refugjatit i njihet veteumlm personave qeuml vijneuml nga vendet e treta (jashteuml
BE-seuml) apo atyre pa shteteumlsi duke peumlrjashtuar keumlshtu nga kjo e drejteuml qytetareumlt e Bashkimit
Europian Ky eumlshteuml njeuml ndryshim thelbeumlsor mes peumlrkufizimit qeuml BE ka peumlr ldquorefugjatrdquo dhe ajo e
peumlrcaktuar nga Neni 1 (2) i Konventeumls seuml 1951
Ka njeuml dallim gjithashtu mes statusit teuml refugjatit dhe azilkeumlrkuesit Sipas ligjit mbi azilin neuml
Shqipeumlri peumlrcaktohet si azilkeumlrkues ldquoccedildo i huaj apo person pa shteteumlsi qeuml shpreh neuml ccedilfareumldolloj
meumlnyre se nuk deumlshiron teuml kthehet neuml vendin e tij si dhe ccedildo i huaj apo person pa shteteumlsi qeuml ka
paraqitur njeuml aplikim peumlr azil neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml peumlr teuml cilin nuk eumlshteuml marreuml ende njeuml
vendim peumlrfundimtarrdquo18
Parimi i mos-kthimit eumlshteuml sanksionuar neuml Nenin 6 teuml Ligjit 1212014 dhe eumlshteuml neuml peumlrputhje me
Konventeumln e 1951 teuml OKB dhe me Acquis e BE Theumlneuml kjo edhe Neni 6 i Ligjit peumlr Azilin eumlshteuml i
ngjasheumlm me Nenin 33 teuml Konventeumls seuml 1951 apo dhe me Nenet 17 dhe 21 teuml Direktiveumls seuml Kualifikimit
18
Ligji peumlr Azilin neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml (Ligji 1212014) Neni 3 pika ccedil
10
teuml BE-seuml teuml cilat nuk ndalojneuml neuml meumlnyreuml absolute moskthimin duke lejuar zhvendosjen e njeuml refugjati
neuml situata apo rrethana teuml jashteumlzakonshme ndash si neuml raste kur personi neuml fjaleuml konsiderohet si njeuml rrezik
serioz peumlr sigurineuml e shtetit priteumls apodhe komunitetin Neni 3 i ligjit shqiptar parashikon disa raste ku
parimi i moskthimit duhet teuml zbatohet dhe teuml tjera kur mund teuml lejohet moszbatimi Keumlshtu Neni 6
peumlrmend si raste teuml veccedilanta teuml kthimit teuml njeuml azilkeumlrkuesi neumlse a) ka arsye teuml bazuara e teuml arsyetuara neuml
vendim peumlr ta konsideruar si njeuml rrezik peumlr sigurineuml kombeumltare teuml Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml b) eumlshteuml
deumlnuar me vendim teuml formeumls seuml prereuml peumlr njeuml krim qeuml deumlnohet minimalisht me 7 vjet burgim i cili peumlrbeumln
njeuml rrezik peumlr rendin dhe sigurineuml e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml
Kjo nga ana tjeteumlr eumlshteuml neuml kundeumlrshtim me Nenin 2 (e Drejta peumlr Jeteumln) dhe nenin 3 ( Ndalim i
Tortureumls) teuml KEDNj e cila pavareumlsisht profilit si person me rrezikshmeumlri teuml larteuml e ndalon neuml
terma absoluteuml zhvendosjen e tij neumlse besohet se ky person mund teuml jeteuml viktimeuml e tortureumls
trajtimit ccedilnjereumlzor dhe degradues apo deumlnimeve neuml shtetin ku do teuml deumlrgohet Pra sipas KEDNj
pavareumlsisht profilit teuml azilkeumlrkuesit dhe ccedilfareuml mund teuml keteuml beumlreuml ai para dhe gjateuml qeumlndrimit neuml
vendin priteumls ky vend nuk mund ta largoj apo ta deumlboj ateuml neuml njeuml vend tjeteumlr priteumls ku ka baza
reale teuml besohet qeuml jeta e keumltij azilkeumlrkuesi mund teuml jeteuml neuml rrezik apo mund teuml bjereuml viktimeuml e
trajtimeve ccedilnjereumlzore E reumlndeumlsishme peumlr tu theksuar eumlshteuml qeuml njeuml azilkeumlrkues me aneuml teuml keumltyre
neneve siguron mbrojtje sa i peumlrket mos-kthimit por jo ndonjeuml status teuml caktuar apo benefite teuml
tjera Edhe pse neni 6 i ligjit peumlr Azilin neuml Shqipeumlri nuk eumlshteuml neuml peumlrputhje meuml nenet e KEDNj ai
vazhdon teuml jeteuml me njeuml linjeuml me Direktiveumln e BE peumlr Kualifikimin dhe Konventeumln e 1951 teuml cilat
siccedil u tha nuk e ndalojneuml neuml meumlnyreuml absolute deumlbimin apo kthimin
Meuml 4 maj 2016 u miratua VKM Nr 332 Peumlr Organizimin dhe Funksionimin e Qendreumls
Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit neuml Shqipeumlri Ligji vendos qeuml qendrat e pritjes duhet teuml
mundeumlsojneuml peumlr azilkeumlrkuesit teuml pakteumln kushtet minimale teuml jeteseumls si akomodimi ushqimi
sigurimi sheumlndeteumlsor higjiena peumlrkthyesit ndihmeumln ligjore falas dhe konsultat psikologjike si
dhe peumlrcakton qeuml azilkeumlrkuesi ka teuml drejteumln teuml qeumlndroj neuml territorin e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml
deri neuml dheumlnien e vendimit final nga autoritetet peumlrkateumlse Neuml rastet ku keumlrkesa peumlr azil i eumlshteuml
refuzuar njeuml azilkeumlrkuesi ky i fundit ka teuml drejteuml teuml qeumlndrojeuml neuml qendeumlr neumlse e apelon vendimin19
Siccedil peumlrcaktohet dhe neuml nenin 30 pika 2(b) teuml ligjit 1212014 ldquoAzilkeumlrkuesit i garantohet e drejta
e strehimit e ushqimit e kujdesit sheumlndeteumlsor dhe sheumlrbimeve teuml tjera publike peumlr nevoja
ngushteumlsisht vetjake teuml ofruara neuml qendreumln kombeumltare priteumlse peumlr azilkeumlrkuesitrdquo Keumlto sheumlrbime
janeuml teuml njeumljta me ato qeuml gjenden teuml listuara dhe neuml DKP e BE Neni 32 i liston keumlto sheumlrbime ku
parashikohet qeuml qendra neuml bashkeumlpunim me institucione teuml tjera apo organizata duhet teuml
mundeumlsoj sheumlrbime edukative dhe ndihmeuml ligjore falas peumlr teuml gjitheuml azilkeumlrkuesit qeuml ndodhen neuml
qendeumlr
Neuml Shqipeumlri ka veteumlm njeuml Qendeumlr Priteumlse peumlr azilkeumlrkuesit e vendosur neuml Babrru Bazuar
dhe neuml procedureumln e Drejtoriseuml seuml Azilit siccedil eumlshteuml parashikuar dhe nga Udheumlzimi Nr 611
ldquoPeumlr procedureumln dhe rregullat qeuml aplikohen nga autoriteti peumlrgjegjeumls kufitar peumlr deumlrgimin e
19
VKM Nr 332 Peumlr Organizimin dhe Funksionimin e Qendreumls Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit Neni 2
11
ccedileumlshtjeve teuml azilit tek autoriteti peumlrgjegjeumls peumlr azilin dhe refugjateumlt neumlse i huaji klasifikohet
si njeuml azilkeumlrkues Autoriteti peumlrgjegjeumls peumlr Kufirin dhe Migracionin neuml fund teuml procedureumls duhet
ta deumlrgoj personin neuml fjaleuml neuml Qendreumln Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit20
Raporti i KE peumlr
2018 vlereumlson ldquoGjateuml periudheumls seuml raportimit Shqipeumlria i ka rritur dhe fuqizuar kapacitetet e
saj priteumlse peumlr azilkeumlrkuesit si neuml zonat kufitare ashtu dhe neuml Tiraneuml Qendra Kombeumltare Priteumlse
neuml Tiraneuml (Babrru) eumlshteuml rinovuar Shqipeumlria ka veteumlm njeuml qendeumlr priteumlse peumlr migranteumlt e
parregullt neuml Karrec meuml njeuml kapacitet prej 150 vetash Peumlrmireumlsime teuml shumta janeuml beumlreuml peumlr teuml
mundeumlsuar qeuml ambientet teuml jeneuml neuml standardet e nevojshme Gjithsesi vazhdon teuml jeteuml
problematike fakti qeuml nuk ka njeuml ambient peumlr teuml miturit e pashoqeumlruarrdquo21
Neni 3 i KEDNj eumlshteuml i reumlndeumlsisheumlm edhe peumlr vlereumlsimin e kushteve teuml qeumlndrimit teuml
azilkeumlrkuesve apo refugjateumlve Siccedil u peumlrmend dhe meuml sipeumlr ka pasur raste sidomos kundeumlr
Greqiseuml neuml lidhje me keumlto kushte ku personat janeuml ankuar duke vlereumlsuar kushtet atje teuml
renda dhe teuml papeumlrshtatshme peumlr njeuml jeteseuml normale Neni 3 i KEDNj e vlereumlson si keqtrajtim
neumlse kushtet minimale teuml parashikuara neuml ligj nuk ofrohen neuml keumlto vende
Neuml rastin shqiptar gjateuml 2012-2014 janeuml miratuar dhe disa vendime peumlr zbatim meuml teuml suksessheumlm
dhe efektiv teuml legjislacionit si
i VKM Nr 513 dateuml 13062013 ldquoMbi peumlrcaktimin e kritereve procedurave dhe
dokumentacionit peumlr hyrjen qeumlndrimin dhe trajtimin e teuml huajve neuml Republikeumln e Shqipeumlriseumlrdquo
ii VKM Nr 265 dateuml 752014 ldquoPeumlr peumlrjashtimin nga detyrimi peumlr pajisje me leje pune dhe
certifikateuml regjistrimi neuml puneuml peumlr shtetasit e Republikeumls seuml Kosoveumls dhe shtetasit e Republikeumls seuml
Serbiseuml teuml peumlrkateumlsiseuml etnike shqiptare
iii VKM Nr 76 77 70 69 68 67 66 85 84 83 82 81 80 79 78 74 dhe 75 dateuml
12022014 ldquoPeumlr peumlrcaktimin e kritereve teuml dokumentacionit e teuml procedureumls peumlr pajisjen
refuzimin ripeumlrteumlritjen dhe anulimin e lejes seuml puneumlsrdquo duke peumlrfshireuml teuml gjitha format e
puneumlsimit
Njeuml nga ndryshimet e reumlndeumlsishme dhe pozitive lidhet me uljen e afatit teuml nevojsheumlm qeuml i duhet
autoriteteve shteteumlrore peumlr teuml marreuml vendimin pas marrjes seuml ankimitkeumlrkeseumls peumlr apel nga i huaji
nga 60 diteuml eumlshteuml beumlreuml neuml 30 diteuml Peumlr meuml tepeumlr keumlrkesa peumlr apelim tashmeuml drejtohet direkt ndaj
institucioneve qeuml e kaneuml nxjerreuml vendimin Njeuml tjeteumlr ndryshim thelbeumlsor eumlshteuml dhe miratimi i
Ligjit teuml ri peumlr Sheumlrbimin Ligjor Falas Nr 111 miratuar neuml 2017 ku peumlrfshihen si peumlrfitues teuml
ndihmeumls ligjore falas edhe teuml huajt njeuml kategori kjo qeuml nuk ishte e parashikuar neuml ligjin e
meumlparsheumlm Nr 10 0392008 Neni 10 i Ligjit 1112017 ndeumlr teuml tjera peumlrcakton qeuml subjektet qeuml
peumlrfitojneuml nga ndihma juridike janeuml ldquob) shtetasit e huaj ose personat pa shteteumlsi teuml cileumlt
qeumlndrojneuml neuml territorin e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml peumlr njeuml periudheuml teuml peumlrkohshme ose teuml
20
Qeveria e Shqipeumlriseuml Kontributi i shtetit shqiptar ndash Raporti Vjetor i Komisionit Europian 2016 ndash Inputi I peumlr
periudheumln Shtator 2015 ndash Maj 2016 21
Komisioni Europian Raporti peumlr Shqipeumlrineuml 2018 fq 38
12
peumlrhershme dhe janeuml teuml pajisur me leje qeumlndrimi neuml peumlrputhje me legjislacionin neuml fuqi peumlr teuml
huajt ccedil) azilkeumlrkuesit personat qeuml geumlzojneuml statusin e refugjatit dhe personat qeuml janeuml neuml proces
ankimi teuml vendimeve administrative dheose gjyqeumlsore peumlr refuzimin e aplikimit peumlr azil ose
revokimin e vendimit teuml statusit teuml refugjatitrdquo Ndryshe dhe nga ligji 772014 qeuml amendonte
Ligjin 10 0392008 ligji i ri peumlrmend neuml meumlnyre specifike dhe kategorineuml e refugjateumlve22
V PEumlRFUNDIME DHE REKOMANDIME
Mbetet me reumlndeumlsi fakti qeuml kuadri ligjor mbi migracionin neuml Shqipeumlri eumlshteuml peumlrditeumlsuar dhe
peumlrmireumlsuar me qeumlllim pareumlsor respektimin e teuml drejtave dhe lirive teuml migranteumlve qofshin teuml
rregullt apo teuml parregullt Ndeumlrkoheuml zbatimi i keumltij kuadri mbetet akoma problematik pasi ka
mangeumlsi sa i peumlrket institucioneve dhe mekanizmave teuml nevojshme peumlr zbatimin ploteuml teuml tyre qeuml
duhen ngritur neuml vazhdimeumlsi apo peumlrmireumlsuar ato qeuml janeuml sot Miratimi i njeuml Strategjie Kombeumltare
peumlr Migracionin mbetet njeuml nga masat qeuml shteti shqiptar duhet teuml ndeumlrmarreuml pasi edhe pse e
konsideruar si prioritet duket qeuml deri meuml tani nuk eumlshteuml realizuar Neuml keumlteuml drejtim Strategjia eumlshteuml
rekomanduar si thelbeumlsore dhe mjaft e reumlndeumlsishme si nga Avokati i Popullit i Shqipeumlriseuml ashtu
edhe nga tre raportet e fundit teuml Komisioni Europian peumlr Shqipeumlrineuml Neuml 2015 Raporti i KE
theksoi qeuml ldquoMungesa e njeuml Strategjie kombeumltare ndeumlrsektorale peumlr migracionin mbetet njeuml
problem shqeteumlsues peumlr keumlteuml fusheumlrdquo Me tone shqeteumlsuese shprehet dhe Raporti i KE peumlr 2016 ldquo
Mungesa e njeuml strategjie kombeumltare peumlr migracionin qeuml nga viti 2010 eumlshteuml njeuml ccedileumlshtje
shqeteumlsueserdquo Raporti i fundit i KE ai i vitit 2018 vendos ndeumlr teuml tjera dhe njeuml afat peumlr shtetin
shqiptar peumlr realizimin e strategjiseuml teka thekson nevojeumln dhe reumlndeumlsineuml qeuml ajo ka ldquo Qeveriseuml i
mungon njeuml strategji e ploteuml dhe gjitheumlpeumlrfshireumlse peumlr migracionin Strategjiteuml kombeumltare ajo
peumlr migracionin dhe ajo peumlr riintegrimin e qytetareumlve shqiptareuml teuml kthyer kaneuml peumlrfunduar
respektivisht neuml vitin 2010 dhe 2015 Ministria e Brendshme ka filluar puneumln peumlr njeuml strategji teuml
re ndeumlrsektorale e cila duhet teuml miratohet neuml 3-mujorin e fundit teuml vitit 2018rdquo23
22
Ligji Nr 1112017 ldquoPeumlr Ndihmeumln Juridike teuml Garantuar nga Shtetirdquo httpswwwparlamentalwp-
contentuploads201712ligj-nr-111-dt-14122017pdf 23
Ibid fq 37
9
brenda ndeumlrmarrjes (ii) Direktiva 201436BE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 26
Shkurt 2014 mbi kushtet e hyrjes dhe teuml qeumlndrimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta peumlr qeumlllime
puneumlsimi si punonjeumls sezonal (iii) Direktiva 200950KE dateuml 25 maj 2009 mbi kushtet e
hyrjes dhe qeumlndrimit teuml shtetasve teuml vendeve teuml treta me qeumlllim pune tepeumlr teuml kualifikuar (iv)
Direktiva 9671KE e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit dateuml 16 dhjetori 1996 neuml lidhje me
deumlrgimin me sheumlrbim teuml punonjeumlsve
Njeuml tjeteumlr ligj thelbeumlsor eumlshteuml Ligji Nr 1212014 ldquoPeumlr Azilin neuml Republikeumln e Shqipeumlriseumlrdquo i
cili dhe ky ka ndjekur rrugeumln e harmonizimit dhe peumlrputhjes me standardet e BE Keumlshtu ai eumlshteuml
pjeseumlrisht i harmonizuar me (i) Direktiveumln e Keumlshillit 200155KE dateuml 20 korrik 2001
Standardet minimale peumlr dheumlnien e mbrojtjes seuml peumlrkohshme neuml rastet e flukseve masive teuml
personave teuml shpeumlrngulur dhe mbi masat qeuml promovojneuml njeuml ekuilibeumlr peumlrpjekjesh ndeumlrmjet
shteteve aneumltare neuml pritjen e keumltyre personave dhe peumlrballimin e pasojave (ii) Direktiveumln e
Keumlshillit 20039KE dateuml 27 janar 2003 Peumlr peumlrcaktimin e standardeve minimale peumlr pritjen e
azilkeumlrkuesve (iii) Direktiveumln e Keumlshillit 200386 KE dateuml 22 shtator 2003 Mbi teuml drejteumln e
bashkimit familjar (iv) Direktiveumln e Keumlshillit 200585KE dateuml 1 dhjetor 2005 Peumlr
peumlrcaktimin e standardeve minimale teuml procedurave neuml shtetet aneumltare peumlr dheumlnien dhe heqjen e
statusit teuml refugjatit Direktiveumln 201195BE e Parlamentit Europian dhe teuml Keumlshillit dateuml 13
dhjetor 2011 Standardet peumlr cileumlsimin e shtetasve teuml vendeve teuml treta ose personave pa shteteumlsi si
peumlrfitues teuml mbrojtjes ndeumlrkombeumltare peumlr njeuml status uniform peumlr refugjateumlt dhe peumlr personat e
pranuesheumlm peumlr mbrojtje ploteumlsuese dhe peumlrmbajtja e mbrojtjes seuml dheumlneuml
Ligji shqiptar mbi azilin siccedil theksohet neuml Nenin 3 teuml tij ka teuml njeumljteumln peumlrkufizim teuml termit
ldquorefugjatrdquo si dhe ai i vendosur nga Konventa e 1951 Eumlshteuml neni 4 i keumltij ligji ai qeuml i garanton teuml
drejteumln peumlr azil gjithkujt qeuml ka karakteristikat e njeuml refugjati Nga ana tjeteumlr neuml kuadrin e
legjislacionit teuml BE statusi i refugjatit i njihet veteumlm personave qeuml vijneuml nga vendet e treta (jashteuml
BE-seuml) apo atyre pa shteteumlsi duke peumlrjashtuar keumlshtu nga kjo e drejteuml qytetareumlt e Bashkimit
Europian Ky eumlshteuml njeuml ndryshim thelbeumlsor mes peumlrkufizimit qeuml BE ka peumlr ldquorefugjatrdquo dhe ajo e
peumlrcaktuar nga Neni 1 (2) i Konventeumls seuml 1951
Ka njeuml dallim gjithashtu mes statusit teuml refugjatit dhe azilkeumlrkuesit Sipas ligjit mbi azilin neuml
Shqipeumlri peumlrcaktohet si azilkeumlrkues ldquoccedildo i huaj apo person pa shteteumlsi qeuml shpreh neuml ccedilfareumldolloj
meumlnyre se nuk deumlshiron teuml kthehet neuml vendin e tij si dhe ccedildo i huaj apo person pa shteteumlsi qeuml ka
paraqitur njeuml aplikim peumlr azil neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml peumlr teuml cilin nuk eumlshteuml marreuml ende njeuml
vendim peumlrfundimtarrdquo18
Parimi i mos-kthimit eumlshteuml sanksionuar neuml Nenin 6 teuml Ligjit 1212014 dhe eumlshteuml neuml peumlrputhje me
Konventeumln e 1951 teuml OKB dhe me Acquis e BE Theumlneuml kjo edhe Neni 6 i Ligjit peumlr Azilin eumlshteuml i
ngjasheumlm me Nenin 33 teuml Konventeumls seuml 1951 apo dhe me Nenet 17 dhe 21 teuml Direktiveumls seuml Kualifikimit
18
Ligji peumlr Azilin neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml (Ligji 1212014) Neni 3 pika ccedil
10
teuml BE-seuml teuml cilat nuk ndalojneuml neuml meumlnyreuml absolute moskthimin duke lejuar zhvendosjen e njeuml refugjati
neuml situata apo rrethana teuml jashteumlzakonshme ndash si neuml raste kur personi neuml fjaleuml konsiderohet si njeuml rrezik
serioz peumlr sigurineuml e shtetit priteumls apodhe komunitetin Neni 3 i ligjit shqiptar parashikon disa raste ku
parimi i moskthimit duhet teuml zbatohet dhe teuml tjera kur mund teuml lejohet moszbatimi Keumlshtu Neni 6
peumlrmend si raste teuml veccedilanta teuml kthimit teuml njeuml azilkeumlrkuesi neumlse a) ka arsye teuml bazuara e teuml arsyetuara neuml
vendim peumlr ta konsideruar si njeuml rrezik peumlr sigurineuml kombeumltare teuml Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml b) eumlshteuml
deumlnuar me vendim teuml formeumls seuml prereuml peumlr njeuml krim qeuml deumlnohet minimalisht me 7 vjet burgim i cili peumlrbeumln
njeuml rrezik peumlr rendin dhe sigurineuml e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml
Kjo nga ana tjeteumlr eumlshteuml neuml kundeumlrshtim me Nenin 2 (e Drejta peumlr Jeteumln) dhe nenin 3 ( Ndalim i
Tortureumls) teuml KEDNj e cila pavareumlsisht profilit si person me rrezikshmeumlri teuml larteuml e ndalon neuml
terma absoluteuml zhvendosjen e tij neumlse besohet se ky person mund teuml jeteuml viktimeuml e tortureumls
trajtimit ccedilnjereumlzor dhe degradues apo deumlnimeve neuml shtetin ku do teuml deumlrgohet Pra sipas KEDNj
pavareumlsisht profilit teuml azilkeumlrkuesit dhe ccedilfareuml mund teuml keteuml beumlreuml ai para dhe gjateuml qeumlndrimit neuml
vendin priteumls ky vend nuk mund ta largoj apo ta deumlboj ateuml neuml njeuml vend tjeteumlr priteumls ku ka baza
reale teuml besohet qeuml jeta e keumltij azilkeumlrkuesi mund teuml jeteuml neuml rrezik apo mund teuml bjereuml viktimeuml e
trajtimeve ccedilnjereumlzore E reumlndeumlsishme peumlr tu theksuar eumlshteuml qeuml njeuml azilkeumlrkues me aneuml teuml keumltyre
neneve siguron mbrojtje sa i peumlrket mos-kthimit por jo ndonjeuml status teuml caktuar apo benefite teuml
tjera Edhe pse neni 6 i ligjit peumlr Azilin neuml Shqipeumlri nuk eumlshteuml neuml peumlrputhje meuml nenet e KEDNj ai
vazhdon teuml jeteuml me njeuml linjeuml me Direktiveumln e BE peumlr Kualifikimin dhe Konventeumln e 1951 teuml cilat
siccedil u tha nuk e ndalojneuml neuml meumlnyreuml absolute deumlbimin apo kthimin
Meuml 4 maj 2016 u miratua VKM Nr 332 Peumlr Organizimin dhe Funksionimin e Qendreumls
Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit neuml Shqipeumlri Ligji vendos qeuml qendrat e pritjes duhet teuml
mundeumlsojneuml peumlr azilkeumlrkuesit teuml pakteumln kushtet minimale teuml jeteseumls si akomodimi ushqimi
sigurimi sheumlndeteumlsor higjiena peumlrkthyesit ndihmeumln ligjore falas dhe konsultat psikologjike si
dhe peumlrcakton qeuml azilkeumlrkuesi ka teuml drejteumln teuml qeumlndroj neuml territorin e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml
deri neuml dheumlnien e vendimit final nga autoritetet peumlrkateumlse Neuml rastet ku keumlrkesa peumlr azil i eumlshteuml
refuzuar njeuml azilkeumlrkuesi ky i fundit ka teuml drejteuml teuml qeumlndrojeuml neuml qendeumlr neumlse e apelon vendimin19
Siccedil peumlrcaktohet dhe neuml nenin 30 pika 2(b) teuml ligjit 1212014 ldquoAzilkeumlrkuesit i garantohet e drejta
e strehimit e ushqimit e kujdesit sheumlndeteumlsor dhe sheumlrbimeve teuml tjera publike peumlr nevoja
ngushteumlsisht vetjake teuml ofruara neuml qendreumln kombeumltare priteumlse peumlr azilkeumlrkuesitrdquo Keumlto sheumlrbime
janeuml teuml njeumljta me ato qeuml gjenden teuml listuara dhe neuml DKP e BE Neni 32 i liston keumlto sheumlrbime ku
parashikohet qeuml qendra neuml bashkeumlpunim me institucione teuml tjera apo organizata duhet teuml
mundeumlsoj sheumlrbime edukative dhe ndihmeuml ligjore falas peumlr teuml gjitheuml azilkeumlrkuesit qeuml ndodhen neuml
qendeumlr
Neuml Shqipeumlri ka veteumlm njeuml Qendeumlr Priteumlse peumlr azilkeumlrkuesit e vendosur neuml Babrru Bazuar
dhe neuml procedureumln e Drejtoriseuml seuml Azilit siccedil eumlshteuml parashikuar dhe nga Udheumlzimi Nr 611
ldquoPeumlr procedureumln dhe rregullat qeuml aplikohen nga autoriteti peumlrgjegjeumls kufitar peumlr deumlrgimin e
19
VKM Nr 332 Peumlr Organizimin dhe Funksionimin e Qendreumls Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit Neni 2
11
ccedileumlshtjeve teuml azilit tek autoriteti peumlrgjegjeumls peumlr azilin dhe refugjateumlt neumlse i huaji klasifikohet
si njeuml azilkeumlrkues Autoriteti peumlrgjegjeumls peumlr Kufirin dhe Migracionin neuml fund teuml procedureumls duhet
ta deumlrgoj personin neuml fjaleuml neuml Qendreumln Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit20
Raporti i KE peumlr
2018 vlereumlson ldquoGjateuml periudheumls seuml raportimit Shqipeumlria i ka rritur dhe fuqizuar kapacitetet e
saj priteumlse peumlr azilkeumlrkuesit si neuml zonat kufitare ashtu dhe neuml Tiraneuml Qendra Kombeumltare Priteumlse
neuml Tiraneuml (Babrru) eumlshteuml rinovuar Shqipeumlria ka veteumlm njeuml qendeumlr priteumlse peumlr migranteumlt e
parregullt neuml Karrec meuml njeuml kapacitet prej 150 vetash Peumlrmireumlsime teuml shumta janeuml beumlreuml peumlr teuml
mundeumlsuar qeuml ambientet teuml jeneuml neuml standardet e nevojshme Gjithsesi vazhdon teuml jeteuml
problematike fakti qeuml nuk ka njeuml ambient peumlr teuml miturit e pashoqeumlruarrdquo21
Neni 3 i KEDNj eumlshteuml i reumlndeumlsisheumlm edhe peumlr vlereumlsimin e kushteve teuml qeumlndrimit teuml
azilkeumlrkuesve apo refugjateumlve Siccedil u peumlrmend dhe meuml sipeumlr ka pasur raste sidomos kundeumlr
Greqiseuml neuml lidhje me keumlto kushte ku personat janeuml ankuar duke vlereumlsuar kushtet atje teuml
renda dhe teuml papeumlrshtatshme peumlr njeuml jeteseuml normale Neni 3 i KEDNj e vlereumlson si keqtrajtim
neumlse kushtet minimale teuml parashikuara neuml ligj nuk ofrohen neuml keumlto vende
Neuml rastin shqiptar gjateuml 2012-2014 janeuml miratuar dhe disa vendime peumlr zbatim meuml teuml suksessheumlm
dhe efektiv teuml legjislacionit si
i VKM Nr 513 dateuml 13062013 ldquoMbi peumlrcaktimin e kritereve procedurave dhe
dokumentacionit peumlr hyrjen qeumlndrimin dhe trajtimin e teuml huajve neuml Republikeumln e Shqipeumlriseumlrdquo
ii VKM Nr 265 dateuml 752014 ldquoPeumlr peumlrjashtimin nga detyrimi peumlr pajisje me leje pune dhe
certifikateuml regjistrimi neuml puneuml peumlr shtetasit e Republikeumls seuml Kosoveumls dhe shtetasit e Republikeumls seuml
Serbiseuml teuml peumlrkateumlsiseuml etnike shqiptare
iii VKM Nr 76 77 70 69 68 67 66 85 84 83 82 81 80 79 78 74 dhe 75 dateuml
12022014 ldquoPeumlr peumlrcaktimin e kritereve teuml dokumentacionit e teuml procedureumls peumlr pajisjen
refuzimin ripeumlrteumlritjen dhe anulimin e lejes seuml puneumlsrdquo duke peumlrfshireuml teuml gjitha format e
puneumlsimit
Njeuml nga ndryshimet e reumlndeumlsishme dhe pozitive lidhet me uljen e afatit teuml nevojsheumlm qeuml i duhet
autoriteteve shteteumlrore peumlr teuml marreuml vendimin pas marrjes seuml ankimitkeumlrkeseumls peumlr apel nga i huaji
nga 60 diteuml eumlshteuml beumlreuml neuml 30 diteuml Peumlr meuml tepeumlr keumlrkesa peumlr apelim tashmeuml drejtohet direkt ndaj
institucioneve qeuml e kaneuml nxjerreuml vendimin Njeuml tjeteumlr ndryshim thelbeumlsor eumlshteuml dhe miratimi i
Ligjit teuml ri peumlr Sheumlrbimin Ligjor Falas Nr 111 miratuar neuml 2017 ku peumlrfshihen si peumlrfitues teuml
ndihmeumls ligjore falas edhe teuml huajt njeuml kategori kjo qeuml nuk ishte e parashikuar neuml ligjin e
meumlparsheumlm Nr 10 0392008 Neni 10 i Ligjit 1112017 ndeumlr teuml tjera peumlrcakton qeuml subjektet qeuml
peumlrfitojneuml nga ndihma juridike janeuml ldquob) shtetasit e huaj ose personat pa shteteumlsi teuml cileumlt
qeumlndrojneuml neuml territorin e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml peumlr njeuml periudheuml teuml peumlrkohshme ose teuml
20
Qeveria e Shqipeumlriseuml Kontributi i shtetit shqiptar ndash Raporti Vjetor i Komisionit Europian 2016 ndash Inputi I peumlr
periudheumln Shtator 2015 ndash Maj 2016 21
Komisioni Europian Raporti peumlr Shqipeumlrineuml 2018 fq 38
12
peumlrhershme dhe janeuml teuml pajisur me leje qeumlndrimi neuml peumlrputhje me legjislacionin neuml fuqi peumlr teuml
huajt ccedil) azilkeumlrkuesit personat qeuml geumlzojneuml statusin e refugjatit dhe personat qeuml janeuml neuml proces
ankimi teuml vendimeve administrative dheose gjyqeumlsore peumlr refuzimin e aplikimit peumlr azil ose
revokimin e vendimit teuml statusit teuml refugjatitrdquo Ndryshe dhe nga ligji 772014 qeuml amendonte
Ligjin 10 0392008 ligji i ri peumlrmend neuml meumlnyre specifike dhe kategorineuml e refugjateumlve22
V PEumlRFUNDIME DHE REKOMANDIME
Mbetet me reumlndeumlsi fakti qeuml kuadri ligjor mbi migracionin neuml Shqipeumlri eumlshteuml peumlrditeumlsuar dhe
peumlrmireumlsuar me qeumlllim pareumlsor respektimin e teuml drejtave dhe lirive teuml migranteumlve qofshin teuml
rregullt apo teuml parregullt Ndeumlrkoheuml zbatimi i keumltij kuadri mbetet akoma problematik pasi ka
mangeumlsi sa i peumlrket institucioneve dhe mekanizmave teuml nevojshme peumlr zbatimin ploteuml teuml tyre qeuml
duhen ngritur neuml vazhdimeumlsi apo peumlrmireumlsuar ato qeuml janeuml sot Miratimi i njeuml Strategjie Kombeumltare
peumlr Migracionin mbetet njeuml nga masat qeuml shteti shqiptar duhet teuml ndeumlrmarreuml pasi edhe pse e
konsideruar si prioritet duket qeuml deri meuml tani nuk eumlshteuml realizuar Neuml keumlteuml drejtim Strategjia eumlshteuml
rekomanduar si thelbeumlsore dhe mjaft e reumlndeumlsishme si nga Avokati i Popullit i Shqipeumlriseuml ashtu
edhe nga tre raportet e fundit teuml Komisioni Europian peumlr Shqipeumlrineuml Neuml 2015 Raporti i KE
theksoi qeuml ldquoMungesa e njeuml Strategjie kombeumltare ndeumlrsektorale peumlr migracionin mbetet njeuml
problem shqeteumlsues peumlr keumlteuml fusheumlrdquo Me tone shqeteumlsuese shprehet dhe Raporti i KE peumlr 2016 ldquo
Mungesa e njeuml strategjie kombeumltare peumlr migracionin qeuml nga viti 2010 eumlshteuml njeuml ccedileumlshtje
shqeteumlsueserdquo Raporti i fundit i KE ai i vitit 2018 vendos ndeumlr teuml tjera dhe njeuml afat peumlr shtetin
shqiptar peumlr realizimin e strategjiseuml teka thekson nevojeumln dhe reumlndeumlsineuml qeuml ajo ka ldquo Qeveriseuml i
mungon njeuml strategji e ploteuml dhe gjitheumlpeumlrfshireumlse peumlr migracionin Strategjiteuml kombeumltare ajo
peumlr migracionin dhe ajo peumlr riintegrimin e qytetareumlve shqiptareuml teuml kthyer kaneuml peumlrfunduar
respektivisht neuml vitin 2010 dhe 2015 Ministria e Brendshme ka filluar puneumln peumlr njeuml strategji teuml
re ndeumlrsektorale e cila duhet teuml miratohet neuml 3-mujorin e fundit teuml vitit 2018rdquo23
22
Ligji Nr 1112017 ldquoPeumlr Ndihmeumln Juridike teuml Garantuar nga Shtetirdquo httpswwwparlamentalwp-
contentuploads201712ligj-nr-111-dt-14122017pdf 23
Ibid fq 37
10
teuml BE-seuml teuml cilat nuk ndalojneuml neuml meumlnyreuml absolute moskthimin duke lejuar zhvendosjen e njeuml refugjati
neuml situata apo rrethana teuml jashteumlzakonshme ndash si neuml raste kur personi neuml fjaleuml konsiderohet si njeuml rrezik
serioz peumlr sigurineuml e shtetit priteumls apodhe komunitetin Neni 3 i ligjit shqiptar parashikon disa raste ku
parimi i moskthimit duhet teuml zbatohet dhe teuml tjera kur mund teuml lejohet moszbatimi Keumlshtu Neni 6
peumlrmend si raste teuml veccedilanta teuml kthimit teuml njeuml azilkeumlrkuesi neumlse a) ka arsye teuml bazuara e teuml arsyetuara neuml
vendim peumlr ta konsideruar si njeuml rrezik peumlr sigurineuml kombeumltare teuml Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml b) eumlshteuml
deumlnuar me vendim teuml formeumls seuml prereuml peumlr njeuml krim qeuml deumlnohet minimalisht me 7 vjet burgim i cili peumlrbeumln
njeuml rrezik peumlr rendin dhe sigurineuml e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml
Kjo nga ana tjeteumlr eumlshteuml neuml kundeumlrshtim me Nenin 2 (e Drejta peumlr Jeteumln) dhe nenin 3 ( Ndalim i
Tortureumls) teuml KEDNj e cila pavareumlsisht profilit si person me rrezikshmeumlri teuml larteuml e ndalon neuml
terma absoluteuml zhvendosjen e tij neumlse besohet se ky person mund teuml jeteuml viktimeuml e tortureumls
trajtimit ccedilnjereumlzor dhe degradues apo deumlnimeve neuml shtetin ku do teuml deumlrgohet Pra sipas KEDNj
pavareumlsisht profilit teuml azilkeumlrkuesit dhe ccedilfareuml mund teuml keteuml beumlreuml ai para dhe gjateuml qeumlndrimit neuml
vendin priteumls ky vend nuk mund ta largoj apo ta deumlboj ateuml neuml njeuml vend tjeteumlr priteumls ku ka baza
reale teuml besohet qeuml jeta e keumltij azilkeumlrkuesi mund teuml jeteuml neuml rrezik apo mund teuml bjereuml viktimeuml e
trajtimeve ccedilnjereumlzore E reumlndeumlsishme peumlr tu theksuar eumlshteuml qeuml njeuml azilkeumlrkues me aneuml teuml keumltyre
neneve siguron mbrojtje sa i peumlrket mos-kthimit por jo ndonjeuml status teuml caktuar apo benefite teuml
tjera Edhe pse neni 6 i ligjit peumlr Azilin neuml Shqipeumlri nuk eumlshteuml neuml peumlrputhje meuml nenet e KEDNj ai
vazhdon teuml jeteuml me njeuml linjeuml me Direktiveumln e BE peumlr Kualifikimin dhe Konventeumln e 1951 teuml cilat
siccedil u tha nuk e ndalojneuml neuml meumlnyreuml absolute deumlbimin apo kthimin
Meuml 4 maj 2016 u miratua VKM Nr 332 Peumlr Organizimin dhe Funksionimin e Qendreumls
Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit neuml Shqipeumlri Ligji vendos qeuml qendrat e pritjes duhet teuml
mundeumlsojneuml peumlr azilkeumlrkuesit teuml pakteumln kushtet minimale teuml jeteseumls si akomodimi ushqimi
sigurimi sheumlndeteumlsor higjiena peumlrkthyesit ndihmeumln ligjore falas dhe konsultat psikologjike si
dhe peumlrcakton qeuml azilkeumlrkuesi ka teuml drejteumln teuml qeumlndroj neuml territorin e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml
deri neuml dheumlnien e vendimit final nga autoritetet peumlrkateumlse Neuml rastet ku keumlrkesa peumlr azil i eumlshteuml
refuzuar njeuml azilkeumlrkuesi ky i fundit ka teuml drejteuml teuml qeumlndrojeuml neuml qendeumlr neumlse e apelon vendimin19
Siccedil peumlrcaktohet dhe neuml nenin 30 pika 2(b) teuml ligjit 1212014 ldquoAzilkeumlrkuesit i garantohet e drejta
e strehimit e ushqimit e kujdesit sheumlndeteumlsor dhe sheumlrbimeve teuml tjera publike peumlr nevoja
ngushteumlsisht vetjake teuml ofruara neuml qendreumln kombeumltare priteumlse peumlr azilkeumlrkuesitrdquo Keumlto sheumlrbime
janeuml teuml njeumljta me ato qeuml gjenden teuml listuara dhe neuml DKP e BE Neni 32 i liston keumlto sheumlrbime ku
parashikohet qeuml qendra neuml bashkeumlpunim me institucione teuml tjera apo organizata duhet teuml
mundeumlsoj sheumlrbime edukative dhe ndihmeuml ligjore falas peumlr teuml gjitheuml azilkeumlrkuesit qeuml ndodhen neuml
qendeumlr
Neuml Shqipeumlri ka veteumlm njeuml Qendeumlr Priteumlse peumlr azilkeumlrkuesit e vendosur neuml Babrru Bazuar
dhe neuml procedureumln e Drejtoriseuml seuml Azilit siccedil eumlshteuml parashikuar dhe nga Udheumlzimi Nr 611
ldquoPeumlr procedureumln dhe rregullat qeuml aplikohen nga autoriteti peumlrgjegjeumls kufitar peumlr deumlrgimin e
19
VKM Nr 332 Peumlr Organizimin dhe Funksionimin e Qendreumls Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit Neni 2
11
ccedileumlshtjeve teuml azilit tek autoriteti peumlrgjegjeumls peumlr azilin dhe refugjateumlt neumlse i huaji klasifikohet
si njeuml azilkeumlrkues Autoriteti peumlrgjegjeumls peumlr Kufirin dhe Migracionin neuml fund teuml procedureumls duhet
ta deumlrgoj personin neuml fjaleuml neuml Qendreumln Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit20
Raporti i KE peumlr
2018 vlereumlson ldquoGjateuml periudheumls seuml raportimit Shqipeumlria i ka rritur dhe fuqizuar kapacitetet e
saj priteumlse peumlr azilkeumlrkuesit si neuml zonat kufitare ashtu dhe neuml Tiraneuml Qendra Kombeumltare Priteumlse
neuml Tiraneuml (Babrru) eumlshteuml rinovuar Shqipeumlria ka veteumlm njeuml qendeumlr priteumlse peumlr migranteumlt e
parregullt neuml Karrec meuml njeuml kapacitet prej 150 vetash Peumlrmireumlsime teuml shumta janeuml beumlreuml peumlr teuml
mundeumlsuar qeuml ambientet teuml jeneuml neuml standardet e nevojshme Gjithsesi vazhdon teuml jeteuml
problematike fakti qeuml nuk ka njeuml ambient peumlr teuml miturit e pashoqeumlruarrdquo21
Neni 3 i KEDNj eumlshteuml i reumlndeumlsisheumlm edhe peumlr vlereumlsimin e kushteve teuml qeumlndrimit teuml
azilkeumlrkuesve apo refugjateumlve Siccedil u peumlrmend dhe meuml sipeumlr ka pasur raste sidomos kundeumlr
Greqiseuml neuml lidhje me keumlto kushte ku personat janeuml ankuar duke vlereumlsuar kushtet atje teuml
renda dhe teuml papeumlrshtatshme peumlr njeuml jeteseuml normale Neni 3 i KEDNj e vlereumlson si keqtrajtim
neumlse kushtet minimale teuml parashikuara neuml ligj nuk ofrohen neuml keumlto vende
Neuml rastin shqiptar gjateuml 2012-2014 janeuml miratuar dhe disa vendime peumlr zbatim meuml teuml suksessheumlm
dhe efektiv teuml legjislacionit si
i VKM Nr 513 dateuml 13062013 ldquoMbi peumlrcaktimin e kritereve procedurave dhe
dokumentacionit peumlr hyrjen qeumlndrimin dhe trajtimin e teuml huajve neuml Republikeumln e Shqipeumlriseumlrdquo
ii VKM Nr 265 dateuml 752014 ldquoPeumlr peumlrjashtimin nga detyrimi peumlr pajisje me leje pune dhe
certifikateuml regjistrimi neuml puneuml peumlr shtetasit e Republikeumls seuml Kosoveumls dhe shtetasit e Republikeumls seuml
Serbiseuml teuml peumlrkateumlsiseuml etnike shqiptare
iii VKM Nr 76 77 70 69 68 67 66 85 84 83 82 81 80 79 78 74 dhe 75 dateuml
12022014 ldquoPeumlr peumlrcaktimin e kritereve teuml dokumentacionit e teuml procedureumls peumlr pajisjen
refuzimin ripeumlrteumlritjen dhe anulimin e lejes seuml puneumlsrdquo duke peumlrfshireuml teuml gjitha format e
puneumlsimit
Njeuml nga ndryshimet e reumlndeumlsishme dhe pozitive lidhet me uljen e afatit teuml nevojsheumlm qeuml i duhet
autoriteteve shteteumlrore peumlr teuml marreuml vendimin pas marrjes seuml ankimitkeumlrkeseumls peumlr apel nga i huaji
nga 60 diteuml eumlshteuml beumlreuml neuml 30 diteuml Peumlr meuml tepeumlr keumlrkesa peumlr apelim tashmeuml drejtohet direkt ndaj
institucioneve qeuml e kaneuml nxjerreuml vendimin Njeuml tjeteumlr ndryshim thelbeumlsor eumlshteuml dhe miratimi i
Ligjit teuml ri peumlr Sheumlrbimin Ligjor Falas Nr 111 miratuar neuml 2017 ku peumlrfshihen si peumlrfitues teuml
ndihmeumls ligjore falas edhe teuml huajt njeuml kategori kjo qeuml nuk ishte e parashikuar neuml ligjin e
meumlparsheumlm Nr 10 0392008 Neni 10 i Ligjit 1112017 ndeumlr teuml tjera peumlrcakton qeuml subjektet qeuml
peumlrfitojneuml nga ndihma juridike janeuml ldquob) shtetasit e huaj ose personat pa shteteumlsi teuml cileumlt
qeumlndrojneuml neuml territorin e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml peumlr njeuml periudheuml teuml peumlrkohshme ose teuml
20
Qeveria e Shqipeumlriseuml Kontributi i shtetit shqiptar ndash Raporti Vjetor i Komisionit Europian 2016 ndash Inputi I peumlr
periudheumln Shtator 2015 ndash Maj 2016 21
Komisioni Europian Raporti peumlr Shqipeumlrineuml 2018 fq 38
12
peumlrhershme dhe janeuml teuml pajisur me leje qeumlndrimi neuml peumlrputhje me legjislacionin neuml fuqi peumlr teuml
huajt ccedil) azilkeumlrkuesit personat qeuml geumlzojneuml statusin e refugjatit dhe personat qeuml janeuml neuml proces
ankimi teuml vendimeve administrative dheose gjyqeumlsore peumlr refuzimin e aplikimit peumlr azil ose
revokimin e vendimit teuml statusit teuml refugjatitrdquo Ndryshe dhe nga ligji 772014 qeuml amendonte
Ligjin 10 0392008 ligji i ri peumlrmend neuml meumlnyre specifike dhe kategorineuml e refugjateumlve22
V PEumlRFUNDIME DHE REKOMANDIME
Mbetet me reumlndeumlsi fakti qeuml kuadri ligjor mbi migracionin neuml Shqipeumlri eumlshteuml peumlrditeumlsuar dhe
peumlrmireumlsuar me qeumlllim pareumlsor respektimin e teuml drejtave dhe lirive teuml migranteumlve qofshin teuml
rregullt apo teuml parregullt Ndeumlrkoheuml zbatimi i keumltij kuadri mbetet akoma problematik pasi ka
mangeumlsi sa i peumlrket institucioneve dhe mekanizmave teuml nevojshme peumlr zbatimin ploteuml teuml tyre qeuml
duhen ngritur neuml vazhdimeumlsi apo peumlrmireumlsuar ato qeuml janeuml sot Miratimi i njeuml Strategjie Kombeumltare
peumlr Migracionin mbetet njeuml nga masat qeuml shteti shqiptar duhet teuml ndeumlrmarreuml pasi edhe pse e
konsideruar si prioritet duket qeuml deri meuml tani nuk eumlshteuml realizuar Neuml keumlteuml drejtim Strategjia eumlshteuml
rekomanduar si thelbeumlsore dhe mjaft e reumlndeumlsishme si nga Avokati i Popullit i Shqipeumlriseuml ashtu
edhe nga tre raportet e fundit teuml Komisioni Europian peumlr Shqipeumlrineuml Neuml 2015 Raporti i KE
theksoi qeuml ldquoMungesa e njeuml Strategjie kombeumltare ndeumlrsektorale peumlr migracionin mbetet njeuml
problem shqeteumlsues peumlr keumlteuml fusheumlrdquo Me tone shqeteumlsuese shprehet dhe Raporti i KE peumlr 2016 ldquo
Mungesa e njeuml strategjie kombeumltare peumlr migracionin qeuml nga viti 2010 eumlshteuml njeuml ccedileumlshtje
shqeteumlsueserdquo Raporti i fundit i KE ai i vitit 2018 vendos ndeumlr teuml tjera dhe njeuml afat peumlr shtetin
shqiptar peumlr realizimin e strategjiseuml teka thekson nevojeumln dhe reumlndeumlsineuml qeuml ajo ka ldquo Qeveriseuml i
mungon njeuml strategji e ploteuml dhe gjitheumlpeumlrfshireumlse peumlr migracionin Strategjiteuml kombeumltare ajo
peumlr migracionin dhe ajo peumlr riintegrimin e qytetareumlve shqiptareuml teuml kthyer kaneuml peumlrfunduar
respektivisht neuml vitin 2010 dhe 2015 Ministria e Brendshme ka filluar puneumln peumlr njeuml strategji teuml
re ndeumlrsektorale e cila duhet teuml miratohet neuml 3-mujorin e fundit teuml vitit 2018rdquo23
22
Ligji Nr 1112017 ldquoPeumlr Ndihmeumln Juridike teuml Garantuar nga Shtetirdquo httpswwwparlamentalwp-
contentuploads201712ligj-nr-111-dt-14122017pdf 23
Ibid fq 37
11
ccedileumlshtjeve teuml azilit tek autoriteti peumlrgjegjeumls peumlr azilin dhe refugjateumlt neumlse i huaji klasifikohet
si njeuml azilkeumlrkues Autoriteti peumlrgjegjeumls peumlr Kufirin dhe Migracionin neuml fund teuml procedureumls duhet
ta deumlrgoj personin neuml fjaleuml neuml Qendreumln Kombeumltare Priteumlse peumlr Azilkeumlrkuesit20
Raporti i KE peumlr
2018 vlereumlson ldquoGjateuml periudheumls seuml raportimit Shqipeumlria i ka rritur dhe fuqizuar kapacitetet e
saj priteumlse peumlr azilkeumlrkuesit si neuml zonat kufitare ashtu dhe neuml Tiraneuml Qendra Kombeumltare Priteumlse
neuml Tiraneuml (Babrru) eumlshteuml rinovuar Shqipeumlria ka veteumlm njeuml qendeumlr priteumlse peumlr migranteumlt e
parregullt neuml Karrec meuml njeuml kapacitet prej 150 vetash Peumlrmireumlsime teuml shumta janeuml beumlreuml peumlr teuml
mundeumlsuar qeuml ambientet teuml jeneuml neuml standardet e nevojshme Gjithsesi vazhdon teuml jeteuml
problematike fakti qeuml nuk ka njeuml ambient peumlr teuml miturit e pashoqeumlruarrdquo21
Neni 3 i KEDNj eumlshteuml i reumlndeumlsisheumlm edhe peumlr vlereumlsimin e kushteve teuml qeumlndrimit teuml
azilkeumlrkuesve apo refugjateumlve Siccedil u peumlrmend dhe meuml sipeumlr ka pasur raste sidomos kundeumlr
Greqiseuml neuml lidhje me keumlto kushte ku personat janeuml ankuar duke vlereumlsuar kushtet atje teuml
renda dhe teuml papeumlrshtatshme peumlr njeuml jeteseuml normale Neni 3 i KEDNj e vlereumlson si keqtrajtim
neumlse kushtet minimale teuml parashikuara neuml ligj nuk ofrohen neuml keumlto vende
Neuml rastin shqiptar gjateuml 2012-2014 janeuml miratuar dhe disa vendime peumlr zbatim meuml teuml suksessheumlm
dhe efektiv teuml legjislacionit si
i VKM Nr 513 dateuml 13062013 ldquoMbi peumlrcaktimin e kritereve procedurave dhe
dokumentacionit peumlr hyrjen qeumlndrimin dhe trajtimin e teuml huajve neuml Republikeumln e Shqipeumlriseumlrdquo
ii VKM Nr 265 dateuml 752014 ldquoPeumlr peumlrjashtimin nga detyrimi peumlr pajisje me leje pune dhe
certifikateuml regjistrimi neuml puneuml peumlr shtetasit e Republikeumls seuml Kosoveumls dhe shtetasit e Republikeumls seuml
Serbiseuml teuml peumlrkateumlsiseuml etnike shqiptare
iii VKM Nr 76 77 70 69 68 67 66 85 84 83 82 81 80 79 78 74 dhe 75 dateuml
12022014 ldquoPeumlr peumlrcaktimin e kritereve teuml dokumentacionit e teuml procedureumls peumlr pajisjen
refuzimin ripeumlrteumlritjen dhe anulimin e lejes seuml puneumlsrdquo duke peumlrfshireuml teuml gjitha format e
puneumlsimit
Njeuml nga ndryshimet e reumlndeumlsishme dhe pozitive lidhet me uljen e afatit teuml nevojsheumlm qeuml i duhet
autoriteteve shteteumlrore peumlr teuml marreuml vendimin pas marrjes seuml ankimitkeumlrkeseumls peumlr apel nga i huaji
nga 60 diteuml eumlshteuml beumlreuml neuml 30 diteuml Peumlr meuml tepeumlr keumlrkesa peumlr apelim tashmeuml drejtohet direkt ndaj
institucioneve qeuml e kaneuml nxjerreuml vendimin Njeuml tjeteumlr ndryshim thelbeumlsor eumlshteuml dhe miratimi i
Ligjit teuml ri peumlr Sheumlrbimin Ligjor Falas Nr 111 miratuar neuml 2017 ku peumlrfshihen si peumlrfitues teuml
ndihmeumls ligjore falas edhe teuml huajt njeuml kategori kjo qeuml nuk ishte e parashikuar neuml ligjin e
meumlparsheumlm Nr 10 0392008 Neni 10 i Ligjit 1112017 ndeumlr teuml tjera peumlrcakton qeuml subjektet qeuml
peumlrfitojneuml nga ndihma juridike janeuml ldquob) shtetasit e huaj ose personat pa shteteumlsi teuml cileumlt
qeumlndrojneuml neuml territorin e Republikeumls seuml Shqipeumlriseuml peumlr njeuml periudheuml teuml peumlrkohshme ose teuml
20
Qeveria e Shqipeumlriseuml Kontributi i shtetit shqiptar ndash Raporti Vjetor i Komisionit Europian 2016 ndash Inputi I peumlr
periudheumln Shtator 2015 ndash Maj 2016 21
Komisioni Europian Raporti peumlr Shqipeumlrineuml 2018 fq 38
12
peumlrhershme dhe janeuml teuml pajisur me leje qeumlndrimi neuml peumlrputhje me legjislacionin neuml fuqi peumlr teuml
huajt ccedil) azilkeumlrkuesit personat qeuml geumlzojneuml statusin e refugjatit dhe personat qeuml janeuml neuml proces
ankimi teuml vendimeve administrative dheose gjyqeumlsore peumlr refuzimin e aplikimit peumlr azil ose
revokimin e vendimit teuml statusit teuml refugjatitrdquo Ndryshe dhe nga ligji 772014 qeuml amendonte
Ligjin 10 0392008 ligji i ri peumlrmend neuml meumlnyre specifike dhe kategorineuml e refugjateumlve22
V PEumlRFUNDIME DHE REKOMANDIME
Mbetet me reumlndeumlsi fakti qeuml kuadri ligjor mbi migracionin neuml Shqipeumlri eumlshteuml peumlrditeumlsuar dhe
peumlrmireumlsuar me qeumlllim pareumlsor respektimin e teuml drejtave dhe lirive teuml migranteumlve qofshin teuml
rregullt apo teuml parregullt Ndeumlrkoheuml zbatimi i keumltij kuadri mbetet akoma problematik pasi ka
mangeumlsi sa i peumlrket institucioneve dhe mekanizmave teuml nevojshme peumlr zbatimin ploteuml teuml tyre qeuml
duhen ngritur neuml vazhdimeumlsi apo peumlrmireumlsuar ato qeuml janeuml sot Miratimi i njeuml Strategjie Kombeumltare
peumlr Migracionin mbetet njeuml nga masat qeuml shteti shqiptar duhet teuml ndeumlrmarreuml pasi edhe pse e
konsideruar si prioritet duket qeuml deri meuml tani nuk eumlshteuml realizuar Neuml keumlteuml drejtim Strategjia eumlshteuml
rekomanduar si thelbeumlsore dhe mjaft e reumlndeumlsishme si nga Avokati i Popullit i Shqipeumlriseuml ashtu
edhe nga tre raportet e fundit teuml Komisioni Europian peumlr Shqipeumlrineuml Neuml 2015 Raporti i KE
theksoi qeuml ldquoMungesa e njeuml Strategjie kombeumltare ndeumlrsektorale peumlr migracionin mbetet njeuml
problem shqeteumlsues peumlr keumlteuml fusheumlrdquo Me tone shqeteumlsuese shprehet dhe Raporti i KE peumlr 2016 ldquo
Mungesa e njeuml strategjie kombeumltare peumlr migracionin qeuml nga viti 2010 eumlshteuml njeuml ccedileumlshtje
shqeteumlsueserdquo Raporti i fundit i KE ai i vitit 2018 vendos ndeumlr teuml tjera dhe njeuml afat peumlr shtetin
shqiptar peumlr realizimin e strategjiseuml teka thekson nevojeumln dhe reumlndeumlsineuml qeuml ajo ka ldquo Qeveriseuml i
mungon njeuml strategji e ploteuml dhe gjitheumlpeumlrfshireumlse peumlr migracionin Strategjiteuml kombeumltare ajo
peumlr migracionin dhe ajo peumlr riintegrimin e qytetareumlve shqiptareuml teuml kthyer kaneuml peumlrfunduar
respektivisht neuml vitin 2010 dhe 2015 Ministria e Brendshme ka filluar puneumln peumlr njeuml strategji teuml
re ndeumlrsektorale e cila duhet teuml miratohet neuml 3-mujorin e fundit teuml vitit 2018rdquo23
22
Ligji Nr 1112017 ldquoPeumlr Ndihmeumln Juridike teuml Garantuar nga Shtetirdquo httpswwwparlamentalwp-
contentuploads201712ligj-nr-111-dt-14122017pdf 23
Ibid fq 37
12
peumlrhershme dhe janeuml teuml pajisur me leje qeumlndrimi neuml peumlrputhje me legjislacionin neuml fuqi peumlr teuml
huajt ccedil) azilkeumlrkuesit personat qeuml geumlzojneuml statusin e refugjatit dhe personat qeuml janeuml neuml proces
ankimi teuml vendimeve administrative dheose gjyqeumlsore peumlr refuzimin e aplikimit peumlr azil ose
revokimin e vendimit teuml statusit teuml refugjatitrdquo Ndryshe dhe nga ligji 772014 qeuml amendonte
Ligjin 10 0392008 ligji i ri peumlrmend neuml meumlnyre specifike dhe kategorineuml e refugjateumlve22
V PEumlRFUNDIME DHE REKOMANDIME
Mbetet me reumlndeumlsi fakti qeuml kuadri ligjor mbi migracionin neuml Shqipeumlri eumlshteuml peumlrditeumlsuar dhe
peumlrmireumlsuar me qeumlllim pareumlsor respektimin e teuml drejtave dhe lirive teuml migranteumlve qofshin teuml
rregullt apo teuml parregullt Ndeumlrkoheuml zbatimi i keumltij kuadri mbetet akoma problematik pasi ka
mangeumlsi sa i peumlrket institucioneve dhe mekanizmave teuml nevojshme peumlr zbatimin ploteuml teuml tyre qeuml
duhen ngritur neuml vazhdimeumlsi apo peumlrmireumlsuar ato qeuml janeuml sot Miratimi i njeuml Strategjie Kombeumltare
peumlr Migracionin mbetet njeuml nga masat qeuml shteti shqiptar duhet teuml ndeumlrmarreuml pasi edhe pse e
konsideruar si prioritet duket qeuml deri meuml tani nuk eumlshteuml realizuar Neuml keumlteuml drejtim Strategjia eumlshteuml
rekomanduar si thelbeumlsore dhe mjaft e reumlndeumlsishme si nga Avokati i Popullit i Shqipeumlriseuml ashtu
edhe nga tre raportet e fundit teuml Komisioni Europian peumlr Shqipeumlrineuml Neuml 2015 Raporti i KE
theksoi qeuml ldquoMungesa e njeuml Strategjie kombeumltare ndeumlrsektorale peumlr migracionin mbetet njeuml
problem shqeteumlsues peumlr keumlteuml fusheumlrdquo Me tone shqeteumlsuese shprehet dhe Raporti i KE peumlr 2016 ldquo
Mungesa e njeuml strategjie kombeumltare peumlr migracionin qeuml nga viti 2010 eumlshteuml njeuml ccedileumlshtje
shqeteumlsueserdquo Raporti i fundit i KE ai i vitit 2018 vendos ndeumlr teuml tjera dhe njeuml afat peumlr shtetin
shqiptar peumlr realizimin e strategjiseuml teka thekson nevojeumln dhe reumlndeumlsineuml qeuml ajo ka ldquo Qeveriseuml i
mungon njeuml strategji e ploteuml dhe gjitheumlpeumlrfshireumlse peumlr migracionin Strategjiteuml kombeumltare ajo
peumlr migracionin dhe ajo peumlr riintegrimin e qytetareumlve shqiptareuml teuml kthyer kaneuml peumlrfunduar
respektivisht neuml vitin 2010 dhe 2015 Ministria e Brendshme ka filluar puneumln peumlr njeuml strategji teuml
re ndeumlrsektorale e cila duhet teuml miratohet neuml 3-mujorin e fundit teuml vitit 2018rdquo23
22
Ligji Nr 1112017 ldquoPeumlr Ndihmeumln Juridike teuml Garantuar nga Shtetirdquo httpswwwparlamentalwp-
contentuploads201712ligj-nr-111-dt-14122017pdf 23
Ibid fq 37