Upload
others
View
0
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
North New Zealand Conference of Seventh-day Adventists 2017 Manurewa Tongan H&S Plan (Tongan)
SIASI ‘AHOFITU
TEUTEU ATU KI HE HĀ’ELE-‘ANGA-UA MAI ‘A Sīsū
KALAISI´
Konifelenisi Tokelau ‘o Nu’usila´
Siasi Manurewa Tongan Church
Fokotu’utu’u ki he Mo’uilelei mo Malu
2017
Konga 1
North New Zealand Conference of Seventh-day Adventists 2017 Manurewa Tongan H&S Plan (Tongan)
Kanotohi´
1.0 TALATEU ...............................................................................................................1
1.1 Fokotuutuu oe Taumua Kihe Moui Lelei Moe Malu ........................................... 1 1.2 Toe Siofi oe Fokotuutuu ..................................................................................... 1 1.3 Fakamatalai Nounou Oe Siasi ............................................................................. 1
2.0 KOE FAKAMATALA OE TUKUPA KI HE MOUI LELEI MO E MALU ..............................2 3.0 MOUI LELEI MOE NGAAHI FOUNGA MALU, NGAAHI TUUTUUNI MOE NGAAHI
FOUNGA HOKOHOKO ...........................................................................................3 3.1 Ko e Ngaahi Lao Moe Ngaahi Fakahinohino Tanaki Mai Ki He Malu .................. 3
4.0 NGAAHI TOONGA TAEFIE MAUA ...........................................................................3 4.1 Taetokai Ae Ngaahi Tuutuuni OeMoui Lelei Moe Malu ..................................... 3 4.2 Fiemau Ngaahi Feituu Fakatahaanga Alea Malu ................................................ 4 4.3 Fakaaoao (Bullying) ............................................................................................. 4 4.4 Fakahohaasi ........................................................................................................ 4 4.5 Faitoo Kona Tapu Moe Olokaholo ...................................................................... 4 4.6 Tuutuuni Ki He IfiTapaka ..................................................................................... 5
5.0 KO E PULEI OE FAKATUU TĀMAKI .........................................................................5 5.1 Lekooti Oe Fakatuutāmaki .................................................................................. 5
6.0 FAKAMATALA OE MOUI LELEI MOE MALU .............................................................5 6.1 Fakatuutāmaki .................................................................................................... 5 6.2 Ngaahi Mea Hoko Fakafoki Fa ............................................................................ 6 6.3 Naunau Ki He Moui Lelei Moe Malu ................................................................... 6 6.4 Fakatuutāmaki/Mea Oku Hoko .......................................................................... 6 6.5 Ngaahi Ola Oe Fakahino Hino Moui Lelei ........................................................... 6
7.0 PULEI OE NGAAHI FATONGIA MAKEHE OE MOUI LELEI MOE MALU .......................7 7.1 Ngaahi Ngāue Hangē Ha Pule ............................................................................ 7 7.2 Ngaahi Fatongia Kehe oe Siasi ............................................................................ 7 7.3 Faifatongia Oe Mēmipa ...................................................................................... 7
8.0 NGAAHI FOUNGA HOKOHOKO O KA HOKO HA MEA FAKAFOKIFĀ .........................7 8.1 Akoi Mo Fakafefekai Kiha Meae Hoko Fakafokifā .............................................. 8 8.2 Koe Ngāue Ki He Tokotaha Taemalava (disabled) He Hoko Fakafokifā Ha Mea 8 8.3 Naunau Tokoni UluakiKihe Fakatuu Tāmaki ....................................................... 8
9.0 PULEI OE FAKA TUUTĀMAKI FAKA TUUPAKE .........................................................8 9.1 Ngaahi Fiemau – Tuutuuni Fakal Ao ................................................................... 8 9.2 Fiemau Ae Konifelenisi Tokelau Nuusila (NNZC) Ki He Fakatuutāmaki
Fakatuupake (Accident) ...................................................................................... 9 9.3 Fakamatala – Ikiiki Oe Fetuutaki – Anga Kihe Moui Lelei Moe Malu ................. 9
10.0 TOKONII MO SIVII AE MOUI LELEI MOEMALU ........................................................9 10.1 Lisi Oe Tokonii Mo HonoSivii .............................................................................. 9
11.0 POATE AE SIASI .....................................................................................................9
North New Zealand Conference of Seventh-day Adventists 2017 Manurewa Tongan H&S Plan (Tongan)
Siasi Tonga Manurewa Tongan Church
Fokotu’utu’u ki he Mo’uilelei mo Malu
1.0 Talateu´
1.1 Taumu’a ‘o e Fokotu’utu’u ki he Mo’uilelei mo Malu
Ko e Fokotu’utu’u ki he Mo’uilelei mo Malu ‘a e siasi ‘Ahofitu Tonga Manurewa Tongan Church ‘a ia kuo tohi: ▪ Ke tokoni’i ‘a e kāinga lotu´ pea mo ha ni’ihi kehe tenau ma’u lotu ‘i he
‘api siasi´ kenau tauhi honau fatongia ki he mo’uilelei mo malu.
▪ Ke fa’ufa’u, koe’uhi kapau ‘e ‘i ai ha mēmipa ‘o e siasi Tonga Manurewa Tongan Church pe ko ha taha kehe ne ma’u lotu ‘i he ‘api siasi´ pea hoko ha fakatu’utāmaki, pea lavea ai, neongo kuo fakahoko ‘a e ngaahi sitepu ‘oku fiema’u mo ‘aonga´, ‘o ‘ikai ke pehē koe’uhi ko ha tokotaha ne ‘ikai ke fai ki ai ha tokanga.
1.2 Toe Siofi ‘o e Fokotu’utu’u´
Ke hoa ma’u pē mo e liliu ‘oku hoko ‘i he ‘ātakai ‘o e siasi Tonga Manurewa Tongan Church felāve’i mo e fokotu’utu’u ‘o e Mo’uilelei mo Malu, ke hoko ia ko e “Tohi ‘oku Ngāue”, pea kuo pau ke siofi mo tohi ki ai ke fakamahino ‘a e liliu ‘oku fiema’u´. Ko e fokotu’utu’u ko ‘eni´ ‘oku fengāue’aki mo e fokotu’utu’u ‘o e Mo’uilelei mo Malu ‘a e Konifelenisi Tokelau ‘o Nu’usila´ (NNZC) mo e ngaahi tohi ‘oku fekau’aki mo ‘eni, pea mo e siasi Tonga´ Manurewa Tongan Church ke ngāue fakataha ai mo e Konifelenisi Tokelau ‘o Nu’usila´ ke fakapapau’i ‘a e lelei fakalukufua mo e hokohoko atu ‘o e fokotu’utu’u´ ni.
1.3 Fakamatala Nounou ‘o e Siasi´ • Ko e siasi Tonga Manurewa Tongan Church ko e siasi ia ‘i he
Konifelenisi Tokelau ‘o Nu’usila´, ‘o e siasi ‘Ahofitu´.
• Feitu’u´: 9 Russell Road Manurewa AUCKLAND 2102
P a g e | 2
North New Zealand Conference of Seventh-day Adventists 2017 Manurewa Tongan H&S Plan (Tongan)
2.0 Fakamatala ‘o e Tukupā ki he Mo’uilelei mo Malu Ko e siasi Tonga Manurewa Tongan Church ‘oku tuku mai ia kene tokonaki ha ‘ātakai malu, mo’uilelei mo tau’atāina ‘o ‘ikai fakatu’utāmaki ki hono kau mēmipa´ mo e ni’ihi kehe tenau ‘i he ‘api siasi´. Ko e mo’uilelei mo malu´ ko e fatongia ia ‘o e taha kotoa pē pea ko hono kau mēmipa´ mo e ni’ihi kehe ‘oku´ nau ‘i he ‘api siasi´ pe ko e ngaahi ngāue fakalotu´, ‘oku fiema’u kenau fetokoni’aki ‘i he tukupau ‘i he ngāue faka’ehi’ehi ‘i he taimi kotoa pē mo ta’ota’ofi ha fakatu’utāmaki ‘a ia ‘e fakatupu lavea, maumau ki he ‘api siasi´, pe mole ai ha fa’ahinga me’a. Ko e siasi Tonga Manurewa Tongan Church ‘oku´ ne ma’u ‘a e ngaahi tu’utu’uni mo e ngaahi founga ke poupou’i ‘aki ‘a ‘ene tukupā ke fakapapau’i ‘a e lelei ‘a hono kau mēmipa´ mo kinautolu ‘a ia ‘oku´ nau ‘i he ‘api siasi´ pe ‘i he ngāue fakalotu´.
Fakamo’oni _______________________ ‘Aho______________________ ‘Eletā taki/ Faifekau Siasi ‘Ahofitu Tonga Manurewa Tongan Church
P a g e | 3
North New Zealand Conference of Seventh-day Adventists 2017 Manurewa Tongan H&S Plan (Tongan)
3.0 Ngaahi Tu’utu’uni, Ngaahi Lao mo e Ngaahi Founga Hokohoko ‘o e Mo’uilelei mo Malu
Ko e siasi Tonga Manurewa Tongan Church ‘i hono fakahoko ‘o hono ngaahi fatongia ‘o e Mo’uilelei mo Malu´, ‘e faka’aonga’i ‘a e ngaahi tohi Mo’uilelei mo Malu ‘oku ngāue’aki ‘e he Konifelenisi Tokelau ‘o Nu’usila´ (NNZC) ‘a ia ‘oku´ ne fakaikiiki mai ‘a e ‘ulungaanga ‘oku fiema’u ki hono kau mēmipa´ mo e kakai kehe ‘e ngalingali tenau ‘i he ‘api siasi´, he ngaahi polokalama´ mo e ngaahi ngāue fakalotu´.
3.1 Ko e Fakalahi ‘o e Ngaahi Lao/Fakahinohino ki he Malu´
▪ Kia kinautolu ‘oku fe’unga mo taau fakapule’anga, fakakolo mo mafai fakaefonua ki he Mo’uilelei mo Malu´ ‘oku fiema’u ia ke talangofua ki ai.
4.0 Ngaahi Tō’onga Ta’efe’unga Ko e tō’onga ta’efe’unga ‘i he siasi Tonga Manurewa Tongan Church ‘oku malava kene tuku hifo ‘a e Mo’uilelei mo Malu, mo e lelei ‘o hono kau mēmipa´ ‘akinautolu ‘oku´ nau ‘i he ‘api siasi´ mo ‘ene ngaahi ngāue fakalotu´. Ko e siasi Tonga Manurewa Tongan Church ‘oku´ ne ma’u ‘a e ngaahi fakafuofua faitatau mo e fakahinohino ‘a e Konifelenisi Tokelau ‘o Nu’usila´ (NNZC) ki ha tō’onga pehē mo fakapapau’i ‘a e lelei ‘a hono kau mēmipa´ mo kinautolu ‘oku kau mai ‘i he ngaahi ngāue fakalotu ‘i he ‘api siasi´. Ko e ngaahi tō’onga ta’efe’unga kau ai ‘eni
4.1 Ta’etoka’i ‘a e Ngaahi Tu’utu’uni ‘o e Mo’uilelei mo Malu
▪ Ko e ta’etoka’i ‘e he kakai ‘oku´ nau ha’u ki he siasi Tonga Manurewa Tongan Church pe ko e ngaahi lao ‘o e ngaahi ngāue ‘o e Mo’uilelei mo Malu´, ko e ngaahi ‘ulungaanga ta’efe’unga pea ‘oku fiema’u ki he taha talangata’a´ ke talaange ‘a e fiema’u mo e ‘uhinga ‘o e talangofua ki he tu’utu’uni´ mo e fiema’u kenau muimui ‘i he ngaahi lao ‘o e Mo’uilelei mo Malu ‘a e siasi´.
P a g e | 4
North New Zealand Conference of Seventh-day Adventists 2017 Manurewa Tongan H&S Plan (Tongan)
▪ Hokohoko atu hono ta’etoka’i ‘a e siasi Tonga Manurewa Tongan Church pe ko e ngaahi tu’utu’uni ‘o e Mo’uilelei mo Malu´, ‘e he kau talangata’a´ ‘e lava pē ke a’u ki ha tu’unga ‘e fakamavahe’i ai kinautolu mei he siasi´, potungāue´ pe ko e ‘api siasi ‘oku´ nau ‘i ai´.
4.2 Fiema’u e Ngaahi Feitu’u Fakataha’anga´ ke Malu
Ko ha tō’onga ta’efe’unga ‘e taha ko e ngaahi kovi’i ha taha ‘oku faingata’a’ia ‘i he siasi Tonga Manurewa Tongan Church pē ko ‘ene ngāue fakalotu´. ‘I he me’a´ ni ko e siasi´ ‘oku ‘i ai ‘a ‘ene tu’utu’uni, ngaahi lao mo e ngaahi fakahinohino faitatau pea mo e ngaahi fiema’u fakalao mo e ngaahi tu’utu’uni ‘o e Tivīsone Saute Pasifiki´ (South Pacific Division) ki he ngaahi feitu’u malu, ‘a ia kuo poupou ‘i hono fa’u ‘o e ‘ātakai Mo’uilelei mo Malu ki ha kakai faingata’a’ia ‘e ngalingali tenau ‘i he ngaahi ngāue fakalotu´ pe ko e ‘api siasi´.
4.3 Fakaaoao (Bullying)
Ko e fakaaoao ‘e he kau mēmipa ‘i he siasi Tonga Manurewa Tongan Church pe ko kinautolu ‘oku´ nau ma’u lotu ‘i he siasi´ pe ko e ngaahi ngāue fakalotu´ ‘oku ta’efiema’ua ‘a honau tō’onga´ pea ko kinautolu ‘oku´ nau hokohoko atu mo e tō’onga ko ‘eni´ ‘e lea’i kinautolu fekau’aki mo ia, mo kole kenau fakamau’ma’u mei he tō’onga pehē´. Kapau he ‘ikai tuku, ‘e fai leva ki ai ‘a e ngāue ‘a e siasi´ pe ko hono kau taki´ ke fakasi’isi’i hifo ‘a e tō’onga ko ia´.
4.4 Fakahoha’asi Ko e fakahoha’asi ‘e ha tokanga ta’efiema’ua pe ko ha lau ki he kau mēmipa ‘o e siasi Tonga Manurewa Tongan Church pe ko kinautolu ‘oku´ nau kau ‘i he ngaahi ngāue fakalotu´, ‘e ‘ikai ke kātaki’i pea ko e ngāue ‘e fai kiate kinautolu´ ‘oku´ nau hokohoko atu ‘a e tō’onga ta’efiema’ua ko ia´. Kapau he ‘ikai ke tuku ‘e he kau anga kovi´ ‘a e tō’onga kovi´, ‘e fakatokanga kinautolu ki he tautea ‘e ‘oange ‘e he kau taki ‘o e siasi´.
4.5 Faito’o Konatapu´ mo e ‘Olokaholo´
‘I he mahu’inga ‘o e nofo mo’uilelei´ ‘oku tu’uaki ai ‘e he siasi Tonga Manurewa Tongan Church ‘a hono ‘api siasi´ ko e ‘ātakai ma’a ‘i he faito’o konatapu´ mo e ‘olokaholo´.
P a g e | 5
North New Zealand Conference of Seventh-day Adventists 2017 Manurewa Tongan H&S Plan (Tongan)
4.6 Tu’utu’uni ki he Ifi Tapaka´
Ko e siasi Tonga Manurewa Tongan Church ‘oku ‘i ai ‘ene tu’utu’uni ki he tapu ifi tapaka´, felāve’i mo ‘ene ngāue fakalotu´ mo e ‘api siasi´.
5.0 Ko e Pule’i ‘o e Fakatu’utāmaki´ ‘Oku ma’u ‘e he siasi Tonga Manurewa Tongan Church ‘a e founga totonu ki he fakapapau’i, fakafuofua’i, mo pule’i ‘a e ngaahi fakatu’utāmaki´ ‘i he’ene ngaahi ngāue fakalotu´ mo e ‘api siasi´ pea tautefito ki he ngaahi fakatu’utāmaki kuo fakafuofua’i ‘oku lahi ange. Ko e siasi Tonga Manurewa Tongan Church tene faka’aonga’i ‘a e founga hokohoko ‘a e Konifelenisi Tokelau ‘o Nu’usila´ (NNZC) ki he fakapapau’i, fakafuofua’i mo e pule’i ngofua ‘o e fakatu’utāmaki´. Vakai ki he kupu 9 ‘a e tohi ho siasi´ ki he Mo’uilelei mo Malu´, ki he fakahinohino kau ki he fakatu’utāmaki ‘a e founga ki hono fakafuofua, sivi’i mo pule’i.
5.1 Lekooti ‘o e Fakatu’utāmaki
‘I he’ene fakahoko ‘o ‘ene ngāue fakalotu´ pea mo hono fatongia pule’i ‘o e fakatu’utāmaki ‘i he ‘api siasi´ ‘i he siasi Tonga Manurewa Tongan Church kene fakahā mahino ‘a e ngaahi fakatu’utāmaki totonu ‘oku ‘ilo’i´, fakafuofua mo e ngaahi me’a fakapepa ‘oku fakafonu totonu ki he fiema’u´ mo e fakamatala ‘o e ngaahi fakatu’utāmaki´ ‘o fakahū ki he Tohi Lesisita ‘o e Ngaahi Fakatu’utāmaki´. Ko e siasi Tonga Manurewa Tongan Church tene ngāue’aki ‘a e ngaahi foomu ‘a e Konifelenisi Tokelau ‘o Nu’usila´ (NNZC) mo ‘ene ngaahi me’a fakapepa ‘oku felāve’i mo ‘eni´, ke hoko ia ko e konga ‘o e Fa’unga ki hono Mapule’i ‘o e Fakatu’utāmaki´.
6.0 Ngaahi Fakamatala ki he Mo’uilelei mo Malu
6.1 Fakatu’utāmaki
Ko ia ko e tu’utu’uni ‘a e siasi Tonga Manurewa Tongan Church ke ‘i ai ‘a e fakamatala ‘o e Mo’uilelei mo Malu fekau’aki mo e ngaahi fakatu’utāmaki ‘i he ngaahi feitu’u ‘i he ‘api siasi´ pea mo e founga hono tokanga’i kinautolu´ ke ‘ilo mo mahino ki hono kau mēmipa´ kotoa mo kinautolu ko ē ‘oku ngali tenau ofi pe fehangahangai mo e ngaahi fakatu’utāmaki ‘oku ‘i he ‘api siasi´.
P a g e | 6
North New Zealand Conference of Seventh-day Adventists 2017 Manurewa Tongan H&S Plan (Tongan)
6.2 Ngaahi Me’a ne Hoko Fakafokifā Ke ‘i he tu’utu’uni ‘a e siasi Tonga Manurewa Tongan Church ke fakapapau’i ko e kau mēmipa kotoa pē mo e ni’ihi kehe ‘oku ‘i he ‘api siasi´ ‘oku´ nau ‘ilo mo mahino’i ‘a e hokohoko ‘o e me’a ke ngāue’aki´ ‘oka hoko ha me’a fakafokifā ‘i he ‘api siasi´.
6.3 Naunau ki he Mo’uilelei mo Malu
Ko e tuku’anga ‘o e ngaahi naunau malu’i´ (hangē ko e me’a tāmate afi´, naunau ki he ‘uluaki tokoni´ (First Aid Kits) mo e fakahinohino ‘o e anga hono ngāue’aki ia´, ki he kotoa ‘oku´ nau ngaue’aki ‘a e ‘api siasi Tonga Manurewa Tongan Church mo e ngaahi tatau ‘o e fakahinohino ko ‘eni´ ke tuku ‘i he ngaahi feitu’u ‘oku faingamālie ke a’u ki ai.
6.4 Fakatu’utāmaki´ pe Me’a ‘oku Hoko´
‘E ‘omai ‘e he siasi Tonga Manurewa Tongan Church ki hono kau mēmipa´ pe ko kinautolu ‘oku´ nau ‘i he ‘api siasi´ pe ko e ngaahi ngāue fakalotu´ mo ha ngaahi fakamatala ‘o e me’a ke fai ‘i ha fakatu’utāmaki´ pe ko ha me’a ‘oku hoko fakafokifā ‘i he’enau ngaahi ngāue fakalotu´ pē ‘i ‘api siasi´ pea kau ai mo ‘eni: ▪ Tuku’anga ‘o e ‘Uluaki tokoni´ (First Aid) ▪ Fetu’utaki ki he ngaahi potungāue fakafokifā´ ▪ Ngaahi fiema’u ‘o e lao´ mo e Konifelenisi Tokelau ‘o Nu’usila´ (NNZC)
ki he lipooti mo e lekooti, mo e ngaahi malu’i ‘o e ‘elia ‘oku hoko ai ‘a e fakatu’utāmaki´.
6.5 Ko e Ngaahi Ola ‘o e Sivi Mo’uilelei
Ngaahi ola ‘o hono siofi ‘o e Mo’uilelei mo Malu ‘oku fakahoko ‘e he siasi Tonga Manurewa Tongan Church ke fakapapau’i’aki ‘a e ngaahi lēvolo ‘o e ofi ange ki ha fakatu’utāmaki ‘e he kau mēmipa´ mo ha ni’ihi kehe ‘oku´ nau ma’u lotu pē ‘oku´ nau ‘i ‘api siasi´, ‘e lava ia ke ma’u kiate kinautolu ‘a ia na’e siofi ‘i he’enau fu’u ofi ki he fakatu’utāmaki´. (Mo’ulaloa ki he ngaahi kupu ‘o e Lao ki he Lekooti Fakafo’ituitui´) (Subject to the provisions of the Privacy Act)
P a g e | 7
North New Zealand Conference of Seventh-day Adventists 2017 Manurewa Tongan H&S Plan (Tongan)
7.0 Pule’i ‘o e Ngaahi Fatongia Makehe ‘o e Mo’uilelei mo Malu
7.1 Ngaahi Ngāue Hangē Ha Pule´
Ke ‘i he tu’utu’uni ‘a e siasi Tonga Manurewa Tongan Church ke fakamahino koehā ‘a e ngaahi sitepu totonu mo fe’unga ke fakahoko´, hangē ko e pule ‘i ha aleapau´, ke fakapapau’i ko e kau ngāue aleapau´, mo ‘enau kau ngāue´ he ‘ikai tenau lavea lolotonga ‘enau fakahoko ‘a e ngāue kuo´ nau fakamo’oni ke fai´ (hangē ko e ngāue langa´, monomono’i). ‘I hono pule’i ‘o e kau ngāue aleapau´ ko e siasi Tonga Manurewa Tongan Church, ‘e faka’aonga’i ‘a e fakamatala aleapau ‘a e Konifelenisi Tokelau ‘o Nu’usila´ (NNZC).
7.2 Ngaahi Fatongia Kehe ‘o e Siasi´
Ko e ngaahi fatongia kehe ‘o e siasi´ ki he kau taki ‘i he siasi´ kenau vakai ki he kupu 9 (‘o e pule’i ‘o e ngaahi ngāue fakalotu kehe ‘a e siasi´) ‘i he tohi ‘o e Mo’uilelei mo Malu´.
7.3 Ngaahi Fatongia ‘o e Mēmipa´
Ko e kau mēmipa ‘o e siasi Tonga Manurewa Tongan Church pe ko kinautolu ‘oku´ nau kau ‘i hono ngaahi ngāue fakalotu´ pe ‘i ‘api siasi, he ‘ikai tenau ngāue ‘i ha founga ngalingali ‘e fakatupu lavea kiate kinautolu pe ko e ni’ihi kehe´ ▪ Kuo pau ke ngāue’aki ‘a e vala mo e me’a ngāue ‘oku malu mo fe’unga. ▪ ‘E ‘ikai tenau feinga ke fou ‘i ha founga nounou (hala tu’usi) ‘i hono
fakahoko ‘o ‘enau ngaahi ngāue fakasiasi´.
8.0 Ngaahi Founga ‘o ka Hoko ha Me’a Fakafokifā Ko ha me’a ‘oku hoko fakafokifā ‘oku´ ne uesia ‘a e siasi Tonga Manurewa Tongan Church mahalo pē ‘e laka atu ‘i hono lava ke mapule’i, ‘a ia ka ko e mateuteu ki ha me’a pehē ‘e hoko mai, ‘e ‘ikai. Ko e siasi Tonga Manurewa Tongan Church ke ‘i ai ‘a e ngaahi founga ki ha fakatu’utāmaki ‘oku hoko fakafokifā mo ha fa’unga ke fakasi’isi’i ai ‘a e fakalavea kiate kinautolu ‘oku ‘i he ngaahi ngāue fakalotu´ pe ko e ‘api siasi´ ‘oka hoko ha fakatu’utāmaki fakafokifā.
P a g e | 8
North New Zealand Conference of Seventh-day Adventists 2017 Manurewa Tongan H&S Plan (Tongan)
8.1 Ako’i mo hono Fakaangaanga ki ha Me’a ‘e Hoko Fakafokifā
Ke ako’i mo fakahoko ia ke fakafuofua’i mei ai ‘a e ngāue lelei ‘a e ngaahi founga ‘a e siasi Tonga Manurewa Tongan Church ‘oka hoko ha fakatu’utāmaki fakafokifā, pea ko e ngaahi founga´ ke siofi pe fakalelei’i.
8.2 Ngāue ki he Tokotaha Ta’emalava´ (Disabled) he Hoko Fakafokifā ha Me’a
Ko e siasi Tonga Manurewa Tongan Church ‘i hono fa’u ha ngaahi founga ki ha me’a fakafokifā ‘e hoko, ke fakapapau’i ko e ngaahi founga ko ia´ ‘oku fakakau ai mo e tokoni’i ‘a e fiema’u ‘a e kau faingata’a’ia´, ‘a ia ‘oku´ nau ma’u lotu/ngāue ‘i he ‘api siasi´ (e.g. ko ha fetukutuku ‘i ha me’a ka hoko fakafokifā).
8.3 ‘Uluaki Tokoni ki ha Fakatu’utāmaki
Ko e siasi Tonga Manurewa Tongan Church kene hanga ‘o fakamahino’i ‘i he’ene ngaahi fiema’u´ mo e ngaahi founga fakahoko ‘o e ‘Uluaki Tokoni´ (First Aid): Ke fakapapau’i ko e ngaahi naunau ki he ‘uluaki tokoni´ ‘oku ma’u ngofua ki hono kau mēmipa´ pea mo kinautolu ‘oku´ nau kau fakataha´. Ko e feitu’u ‘e tu’u mo tuku ai ‘a e ‘ū naunau ki he ‘uluaki tokoni´ ke ‘ilo’i ngofua pea kakato ma’u pē ‘a e naunau faito’o´ pea tauhi ‘i he feitu’u ‘oku ‘atā ‘aupito mei he ngaahi me’a ‘oku ‘uli mo kona´.
9.0 Pule’i ‘o e Fakatu’utāmaki Fakatu’upakē´ Ko e fa’unga pule’i ‘o e fakatu’utāmaki fakatu’upakē´, lekooti, lipooti mo e founga fakatotolo ‘a e siasi Tonga Manurewa Tongan Church ke fa’u ia ke fakatatau mo e ngaahi kupu ki he lao ‘o e Mo’uilelei mo Malu.
9.1 Ngaahi Fiema’u´ – Tu’utu’uni Fakalao´
Ke ma’u ‘a e ngaahi fakamatala fakalao ‘o e fakatu’utāmaki´ ‘i hono lipooti, lekooti, fakatotolo’i mo e fiema’u ‘o e malu’i ‘o e mātanga´ ke vakai ki he Kupu 9 (‘a e founga hono lipooti, lekooti ‘o e fakatuutāmaki´) ‘i he tohi fakamatala ‘a e siasi´ ki he Mo’uilelei mo Malu.
P a g e | 9
North New Zealand Conference of Seventh-day Adventists 2017 Manurewa Tongan H&S Plan (Tongan)
9.2 Ngaahi Fiema’u ‘a e Konifelenisi Tokelau ‘o Nu’usila´ (NNZC) ki he Fakatu’utāmaki Fakatu’upakē´ (Accident)
Tānaki atu ki he ngaahi fiema’u fakalao kotoa ‘o e fakatu’utāmaki fakatu’upakē´ pe ngaahi me’a na’e hoko mo e ngaahi me’a na’e meimei hoko, ke lekooti ‘i ha ngaahi foomu ‘i he taumu’a kuo fokotu’utu’u ‘e he Konifelenisi Tokelau ‘o Nu’usila´ (NNZC). Ko e ngaahi fakatu’utāmaki ‘oku kovi ange´, ke lipooti ‘i he vave taha´ ki he Ngāue Malu ‘o Nu’usila´ (WorkSafe NZ) (ASAP) pea pehē ki he Sekelitali ‘o e Konifelenisi Tokelau ‘o Nu’usila´ pe ki he tokotaha Fale’i (Advisor) ‘o e Mo’uilelei mo Malu ‘o e Konifelenisi Tokelau ‘o Nu’usila´ (NNZC) ‘i he vave taha´ foki.
9.3 Fakamatala Fakaikiiki ‘o e Fetu’utaki ki he Mo’uilelei mo Malu
Ngāue Malu ‘o Nuusila´ (WorkSafeNZ) Telefoni ta’etotongi: 0800 030 040 Konifelenisi Tokelau ‘o Nu’usila´ (NNZC): 09 262 5620 Tokotaha Fengāue’aki mo Fehokotaki ‘a e Konifelenisi Tokelau ‘o Nu’usila´ (NNZC H&S Coordinator): 09 902 9330 / 027 939 1539
10.0 Tokoni’i mo Sivi’i ‘a e Mo’uilelei mo Malu ‘E ngāue ‘a e Konifelenisi Tokelau ‘o Nu’usila´ mo e siasi Tonga Manurewa Tongan Church ke fakafuofua mo fakamahu’inga’i ‘a ‘ene ngaahi ngāue´ ‘i hono tokoni’i ma’u pē mo fakahoko fakalukufua ke fakalelei’i hono sivi’i e ngaahi founga pe fakapapau’i ‘a e Mo’uilelei mo Malu ngofua, mo e lelei ‘a hono kau mēmipa´ mo e ni’ihi kehe ‘a ia ‘e ngalingali tenau ‘i he ‘api siasi´ ‘oku malu’i lelei kinautolu.
10.1 Lisi ‘o e Tokoni’i mo hono Sivi’i
Ko hono tokoni’i mo hono sivi’i ‘o e lisi mo e lipooti hono sivi’i´ ‘e tauhi ia mo e ngaahi pepa kehe ‘i he Konifelenisi Tokelau ‘o Nu’usila´ ki he Mo’uilelei mo Malu.
11.0 Poate ‘a e Siasi´
Ko e Poate ‘a e siasi´ mo e Fakataha Ngāue´ (Business Meeting) ‘e kau ai ‘a e Mo’uilelei mo Malu´, ko e me’a ia ki he ‘asēnita´ ‘i he’enau ‘aho fokotu’utu’u fakataha´ ki hono alea’i pe ko ha ngāue fe’unga ‘e ngalingali ‘oku mahu’inga.
P a g e | 10
North New Zealand Conference of Seventh-day Adventists 2017 Manurewa Tongan H&S Plan (Tongan)
Ki ha toe fakamatala ange fakatatau ki he Mo’uilelei mo Malu ho Siasi´ ‘oku fiema’u ke vakai ki he website ‘a e siasi´ (NNZC – Health and Safety).