Sicaklik Sera Etkisi

Embed Size (px)

Citation preview

  • 8/3/2019 Sicaklik Sera Etkisi

    1/14

    KLOROFLOROKARRBON

    1930 ylnda kefedilene kadaratmosferde bulunmuyorlard.Ozamanda bu gne atmosferdekimiktarlar olduka artmtr.

    CFClar atmosferde stratosferikozon ykmna katkda

    bulunurlar.Stratosferik ozonda buazalma snmaya yol aar.

  • 8/3/2019 Sicaklik Sera Etkisi

    2/14

    OZON

    Kimyasal forml O3dr.O2niniyonize olmasyla oluur.

    Stratosferik ozon, gne nlaryardmyla doal olarak meydanagelir. Stratosferi neden olduusouma Troposferi ozonun nedenolduu soumay engelleyebilirdi.Fakat 1980 den sonra stratosferikozonda grlen azalmayla

    troposferin etkisi belirginleti.

  • 8/3/2019 Sicaklik Sera Etkisi

    3/14

    SERA GAZLARI

    Sera gazlar etkisi atmosferdekiyounluklaryla doruorantldr.Etkileri bu nedenlesourma zelikleriyle

    karlatrlmamaldr.rneinCH4,karbondioksitten21kat, CFC-11 etkisi ise karbondioksitin 12.000katdr.Bunlar 1850 ylndan beriatmosferdeki artlar gz nnealnarak etkileri yandaki gibidir

    CO2 -%60 ; CH5 -%20 CFC-%13 ; N2O -%6

  • 8/3/2019 Sicaklik Sera Etkisi

    4/14

    SERA GAZLARININ RETM

    Sera gazlarn salnmnn bykblm gelimi lkeler yapar.

    Avrupa da bunlarn salm derkenAmerika ve dier gelimi vegelimekte olan lkelerde iseartmaktadr.

  • 8/3/2019 Sicaklik Sera Etkisi

    5/14

    ENDSTRYEL SALINIMLARVE

    VOLKANK SLFATLAR Endstriyel salnmlar bulutlarn

    beyazlk derecesini etkiler.Volkanik patlamalarda bykmiktarda toz ve slfatn

    aerosollnn stratosfersalnmasnda etkendir.Bununsonucu ksa sreli soumalar ortayakar.

    1991 ylnda Filipinlerde Pinatubu

    yanardann patlamasylaatmosfere yaylan slfat birka yliin orta dzeyde bir soumaya yolamtr.

  • 8/3/2019 Sicaklik Sera Etkisi

    6/14

    GNE

    Gnein milyarlarca yldr uzayasat nlar hep ayn miktarda,ayn dalga boyunda deildi. Gnedaha genken 3,5 milyar yl nce

    imdikinden %25-30 daha azyordu. Dolaysyla dnyannuygun scaklkta olmas iinatmosferde aha fazla karbondioksite

    ihtiya vard. Aksi halde dnyadonmu ve canllarn vefotosentezin gereklemei bir yer

    olurdu. Astronomlar son 15 ylagne sabitindeki deimelerisaptadlar. Deer az olmaklaberaber gne nlarndaki budeimeler uzun vadede iklimzerinde etkisi olmas kanlmazdr.

  • 8/3/2019 Sicaklik Sera Etkisi

    7/14

    2030 YILI KLM DEKLKLER TAHMNLER

    IPCC(Hkmetler aras iklim deiiklikleri paneli)

    2030 ylnda kresel snmann 1.8 santigrat derece artaca tahmin edilerek yaplan buaratrmada orann ykselmesi yada dk alnmas verileri etkileyecektir.

    1.Blge:ORTA KUZEY AMERKA (35-50 Kuzey 85-105 bat)

    Kn scaklk art 2 ila 4 derece artacak ,yazn ise 2-3 derece art olacak .K yalarnda yzde 0-1art olacak. Yazn topraktaki nem oran % 15-20 decek.

    2.Blge :GNEY ASYA (5-30 KUZEY 85-105 BATI)

    Yl boyunca scaklklarnda 1-2 derece art olacak .K aylarnda az deiiklik, yaz yalarnda %5-10art olacak. Yazn topraktaki ne oran yzde 5-10 art gsterecek.

    3.Blge:SAHL (AFRKA KITASI ,10-20 KUZEY ,20 BATI40 DOU )

    Yl boyunca scaklklarnda 2-3 derece art olacak .Ortalama ya artacak .Toprak scakl zellikleyazn azalacak Blge apnda scaklk ve yata farkllklar olacak.

    4.Blge :GNEY AVRUPA(TRKYE 35 - 50 KUZEY ,10 BATI45 DOU)

    Kn scaklk iki derce ,yazn ise 2-3 derece artacak .Kn scakln artaca ynnde belirtiler var.Yaz ya yzde yz de 5-15 decek. Yaz toprak nemi de yzde 15-25 decek.

    5.Blge:AVUSTURALYA (1245 GNEY .110155 DOU)

    Yaz scaklklarnda 1-2 derecede art ,knda 2 derece ykselme var .Yaz ya da %10 artacak.

  • 8/3/2019 Sicaklik Sera Etkisi

    8/14

    KRESEL ISINMA VE SALIK

  • 8/3/2019 Sicaklik Sera Etkisi

    9/14

    TARIM

    Bilim adamlar arasndaki yaygn kan ;scaklk ve yeni ya dzeyinedeniyle ekilebilecek alanlarn kuzeye doru bir miktargenileyebilecei ynndedir. Yeni iklim desenleri iftilerin bir ksmnyetitirdii rnleri yer deitirmek zorunda brakacaktr. Ama

    atmosferdeki karbondioksitin artmasyla beraber tarmnda artmasbekleniyor yandan tarm bitkilerinde olan hastalklarda byk bir artolmas da bekleniyor. Bu yzden kurak blgelerdeki iftiler hem dahaok sulama yapacaklar ,hem daha ok tarm ilac kullanacaklardr vedolaysyla maliyetleri artacaktr.

    klim deiiklii nedeniyle kuraklk ,orman ayr yangnlarnda,taknlarda byk art grlecektir . Doal olarak bunlar hayvan vebitkilerin yaamn byk lde deitirecek

    Yaam alanlarn daraltacak ve byk gler yaana bilecek .Yenikoullara uyum salayamayacak bir ok bitki ve hayvan yok olacak.

  • 8/3/2019 Sicaklik Sera Etkisi

    10/14

    ARTAN SERA ETKSNN TRKYEZERNDE ETKLER

    Trkiye kresel snmann potansiyel etkileri asndan riskli lkeler grubunagirmektedir.

    Trkiyede neden olabilecei evresel ve sosyoekonomik etkileri unlard;

    Scak ve kurak devrenin uzunluundaki ve iddetindeki arta balolarak ,orman yangnlarnn skl,etki alan ve sresi artabilir.

    Tarmsal retim potansiyeli deie bilir.

    klim kuaklar ,Yerin jeolojik gemiinde olduu gibi ,ekvatordankutuplara doru yzlerce kilometre kayabilecek ve bunun sunucundada Trkiye ,bugn Orta Dou da ve Kuzey Afrikada hkm sren daha

    scak ve kura bir iklim tipinin etkisinde kalabilecektir. Bu iklimdeiikliine uyun gsteremiyen flora ve fauna yok olacaktr.

    Doal karasal ekosistemler ve tarmsal retim sistemleri ,zararllardakive hastalklardaki artlardan zarar grebilecektir.

    Hassas da ve vadi-kanyon ekosistemleri zerindeki insan basksartabilecektir.

  • 8/3/2019 Sicaklik Sera Etkisi

    11/14

    ARTAN SERA ETKSNN TRKYEZERNDE ETKLER 2

    Trkiyenin kurak, yar kurak alanlarndaki ,zellikle kentlerdekisu kaynaklar sorunlarna yenisi eklenecektir.

    klimin kedi doal deiiklii asndan,Trkiyenin su kaynaklarzerindeki en byk basky ,yaz kurakl ile tekimevsimlerde hava anormallerinin yalara neden olduurastgele deikenlik ve kurak devreler oluturmaktadr. Buyzden ,Kuraklk riskindeki olumsuz bir deiiklik ,iklimdeiikliinin tarm zerindeki etkisini iddetlendirebilir.

    Kurak ve yar kurak alanlarn genilemesine ek olarak , yaz

    kuraklnn sresinde ve iddetindeki artlar ,llemesrelerinin hzlanmas ,tuzlanma ve erozyonudestekleyecektir.

    Kentsel s adas etkisinin katksyla ,zellikle byk kentlerde,scak devredeki gece scaklklar belirgin bir biimdeartacak,bu da ,havalandrma ve soutma amal enerji

    tketiminin artmasna neden olacaktr.

  • 8/3/2019 Sicaklik Sera Etkisi

    12/14

    ARTAN SERA ETKSNN TRKYEZERNDE ETKLER 3

    Su varlndaki deikenlikten ve s stressinden kaynaklananenfeksiyonlar ,zellikle byk ehirlerde salk sorunlarnartrabilir.

    Rzgar ve gne gibi yenilenebilir enerji kaynaklar zerindekietkiler blgelere gre farkllk gsterecek olmakla beraber,rzgar esme says ve kuvveti ile gnelenme sresi ve iddetideiebilir.

    Deniz akntlarnda ,denizel ekosistemlerde ve balklkalanlarnda ,sonular asndan ayn zamanda nemli sosyo

    ekonomik sorunlar dourabilecek sonular oluabilir.Deniz seviyesinin ykselmesine bal olarak;Trkiyenin youn

    yerleme ,turizm ve tarm alanlar durumundaki alak takn

    delta ve ky ovalar ile hali ia kylar sular altnda kalabilir.

  • 8/3/2019 Sicaklik Sera Etkisi

    13/14

    ARTAN SERA ETKSNN TRKYEZERNDE ETKLER 4

    Mevsimlik kar ve kalc buz rtsnn kaplad alan ve karlartl devrenin uzunluu azalabilir;ani kar erimeleri ve karlar artabilir.

    Kar erimesinden kaynaklana akn zamanlamasnda vehacmindeki deiiklik ,su kaynaklarn ,tarm ve ulametkileyebilir.

  • 8/3/2019 Sicaklik Sera Etkisi

    14/14

    ALINABLCEK NLEMLER

    Fosil yaktlarn terk edilmesi ,bunlarn yerine alternatif yaktlarnve yenilenebilir enerji kaynaklarnn kullanlmas

    Klorofloro karbon,hidrokloroflorokarbon ieren deodorant,gaz,buzdolab gibi aletlerin bunlar kullanlmadan yaplmas.

    Doal bitki rtsnn ve okyanuslarn korunmas, aa dikimi.

    Uluslar aras yaplan anlamalarn parlementolardaonaylanarak yrrle girmesinin salanmas.

    Metan salmna yol aan sni gbrelerin kullanlmamas. Bilinli bir eitim kampanyas ile insanlarn bu konuda

    bilinlendirilmesi.

    Sera gazlarnn oluumunu salayan btn faktrlerin mmknolduunca nne geilmesi.

    Naylon ve plastik retiminin azaltlmas.