Skriningu EMIGRANTËT · kanë qenë afatshkurtra, dhe ky problem neve po na përcjell çdo vit shkollor. Tash me reshjet e para kur do të vijnë, jemi të shqetësuar se mësonjëtoret

Pesë mundësisi mund tëshkojnë punët

ww

w.k

oha.m

k

E PËRDITSHME INFORMATIVE

Koha

Tetovë, 27 shtator - Shkolla fillore periferike“Gjergj Skënderbeu” në fshatin Xhepçisht, gjatëreshjeve të shiut pikon nga pullazi nëpër më-sonjtore. Ndonëse bëhet për një objekt, i ciliështë inauguruar para 5 viteve, megjithatëobjekti më shumë se 20 vite nuk ishte lëshuarnë përdorim. Përgjegjësi i shkollës, Imri Abdy-lamiti, thotë se këto probleme shfaqen gjatëkohës kur ka të reshura. “Ky problem po na

ndjek katër apo pesë vite me radhë. Me kalimine kohës, komuna ka bërë intervenime, por atokanë qenë afatshkurtra, dhe ky problem nevepo na përcjell çdo vit shkollor. Tash me reshjete para kur do të vijnë, jemi të shqetësuar semësonjëtoret do të pikojnë. Po ashtu kalonedhe nëpër rrjetin elektrik dhe paraqet rrezikpër ndonjë problem më të madh për jetën dheshëndetin e nxënësve. Ne si...

Mësim nën pikat e shiut

15 DEN

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Druri, alternativakryesore përngrohje

Me uljen e temperaturave në Ma-qedoni kanë filluar edhe përga-titjet për sezonin e dimrit. Andaj,edhe banorët po bëjnë përlloga-ritjet se cila mënyrë e ngrohjesdhe me cilin energjens do t’ju sh-paguhet më shumë. Në parim,druri mbetet alternativa kryeso-re për ngrohje e banorëve të Ma-qedonisë në vendbanimet rurale.Nga ana tjetër, energjia elektrike,përkundër çmimit që rëndonxhepat e qytetarëve, megjithatëmbetet opsioni...

40c |210c

Kina hyn në Ballkan, po a përbënrrezik?

Me drejtësinë,aty ku dhemb

më shumë

Skriningu EMIGRANTËTNGA IRANI

� Fq.3� Fq.19

“Ruta Ballkanike” ende aktive�

Në Maqedoni janë kryer disa krime viteve të fundit, kurse natyra e tyre ka qenë e ndryshme. Por,pamundësia për të detektuar drejt shkaqet dhe motivet e një krimi, ka shpie në përsëritjen ekrimit. Motivet e vrasjeve janë të shumta, por më të shpeshta ndërlidhen me xhelozinë dhedashurinë, me borxhet, dhe me problemet tjera sociale

ETIOLOGJIA E KRIMIT NË MAQEDONI

Fq.14

Fq.9

Fq.7

Fq.15

Fq.7

Viti XII • Numri 3471 • e premte, 28 shtator 2018

AKTUALE

GLOBI

RAJON

Çdo vrasje i kaspecifikat e veta

� Fq.17

Nuk meritonimfitore

Buzëqeshja e heshtur

Fq.5

OSMANI

2 AKTUALEKoha, e premte, 28 shtator 2018

2

Linja ka qenë pjesë kryesore eveshjes popullore, e përhapurpothuaj në të gjithë Shqipërinë.Bëhej me pëlhurë shtëpie, dikur prejliri (prej nga ka marrë edhe emrin)ose kërpi dhe, më vonë, prejpambuku. Kishte shtat të drejtë, mekinda anëve, dhe mëngë të gjata.Linja ishte e gjatë deri në gju osederi në pulpë. Janë të njohura përlarminë dhe hijeshinë ezbukurimeve të tyre linjat eMyzeqesë, të Dumresë, të Shpatit, tëFushë-Krujës, të Zadrimës, të Breguttë Bunës, të Hasit etj. Në shumëzona linja mbahej si veshje e

sipërme dhe njëkohësisht sindërresë mbi të cilën vishej njëfustan i gjatë.Linja e ka prejardhjen nga njëveshje e ngjashme, e përdorur ngailirët, që përmendet te autorët meemrin “dalmatika” (veshje edalmatëve).

GJYNAH QË NUK ËSHTË BËRË AKTOR VUÇIQI!“Në një fjalë që ka mbajtur në partinë e vet, (SNS) Vuçiqi ka thënë semendon që nga shumë anë Serbinë e përjetojnë si “faktor çrregullues.”Bile është shfaqur i çuditur me këtë gjë! Sigurisht që ai nuk sheh atëqë shohin të tjerët. Ai demek nuk sheh që BeH po stabilizohet me diversionet dhepresionet serbe. Nuk sheh që edhe Kosova mbahet nën presion, me planin përaneksimin e veriut të saj. Ai tipi nuk ka parë as mercenarët serbë qëkanë qenë pjesë komplotit ruso-serb për ta vrarë ish kryeministrinmalazez. Natyrisht Vuçiqi nuk e ka parë as ndërhyrjen e personelit tëambasadës së Serbisë në Shkup, në dhunën në Kuvend. Gjynah që nuk është bërë aktor ky person, pasi në të njëjtën shfaqje ditë aktrojë rolin e xhelatit dhe të viktimës”, ka shkruar një status nëFacebook, Milazim Krasniqi.

VRASËSIT MODERN TË ARSIMIT SHQIP !“Si hulumtuese kam nevojë për një përgjigje konkrete. Kur është bërëtestimi i fundit në shkollat fillore për arritjen e nivelit të gjuhësshqipe?Personalisht për veten time çdo ditë e ushtroj gjuhën nëpërmjet tëlibrave, gazetave, shkrimeve të ndryshme në rrjetet sociale dhedebatet me miqtë e mi.Edukatorët që kanë marrë mbi vete detyrën e arsimimit të gjeneratavetë reja pa marrë parasysh cilën lëndë e ushtrojnë si mundet të mos ivërejnë lëshimet gjuhësore të fëmijëve gjatë ushtrimeve të orës. Parashtrohet pyetja vallë këto ushtrues detyre me certifikatamagjistra dhe doktora shkencash janë vrasësit modern të arsimitshqip!”, ka shkruar në profilin e saj në Facebook, Sibela Alimovska.

NËS

E N

UK

E

KEN

I D

ITU

R...

Në një E-Mail drejtuar Drejtorive të Polici-së në landet austriake, Ministria e Punëvetë Brendshme e drejtuar nga politikani iFPÖ-së, Herbert Kickl kishte rekomanduarqë komunikimi me media si Kurier, Stan-dard dhe Falter "të kufizohet në masën mëtë nevojshme (e paraparë nga ligji). Ky di-sfavorizim i mediave të caktuara solli reagi-me të forta në Austri. Kancelari austriak,Sebastian Kurz dhe ministri Herbert Kickl,u detyruan të distancohen nga njoftimi.

Deutsche Welle: Z. Thurnher, pse Mini-stria e Punëve të Brendshme e drejtuarnga partia populiste djathtiste, FPÖ nukdo t'i japë më, siç thuhet në E-Mail, "she-qerka" mediave si Standard, Kurier apogazetës suaj Falter?

ARMIN THURNHER: Këto janë natyrishtmedia që janë kritike ndaj ministrit tëPunëve të Brendshme. Falter ështëpërgjithësisht shumë kritik dhe shumëjokomod, sepse e ka shoqëruar që nga fil-limi punën e qeverisë me histori investiga-tive. Prandaj le të themi se ne shihemi atyqë nga fillimi si media armike, ata nuk naduan. Edhe ne sigurisht nuk i duam, porne përpiqemi megjithatë të ruajmë kriterete duhura. Nga ana tjetër me sa duket kjonuk bëhet.

A ju ka shokuar përmbajtja e Emailit?

Natyrisht jam i zemëruar, por nuk jam i ha-bitur. Çfarë përmendet aty është një prak-tikë e njohur në Austri. Jo vetëm ky mini-stër, por edhe të tjerë para tij i kanëfurnizuar mediat bulevardeske me infor-macione ekskluzive. Ato merreshin me vetenë aksionet kundër trafikantëve afrikanëtë drogës, për të treguar se ky është pro-blem i madh. Deri në një masë të caktuarështë normale që politikanët të kenë kon-trollin mbi mesazhet që japin. Por kamndjesinë se FPÖ dhe qeveria kanë njëaxhendë komunikimi mjaft të ekzagjeruar.Sidomos në një shoqëri të depërtuar ngamediat masive sociale është e rrezikshme,kur nga qeveria nuk ka informacione tran-sparente ku kanë akces të gjitha mediat.

A e shihni lirinë e shtypit në rrezik në Au-stri?

Kur një institucion demokratik shpërblenmediat që mbajnë qëndrim pro dhe ndë-shkon ato kritike kjo është një ndërhyrjefundamentale në lirinë e shtypit dhe men-dimit. Në këtë formë kjo është e re për Au-strinë dhe vetë FPÖ-në. Por në tërësi nukjam i shqetësuar për lirinë e shtypit, sepsene mund të mbrohemi kundër shkeljevetë tilla. Fakti që E-Maili u bë publik tregon,se jo të gjithë në ministri e mbështesninkëtë.

Ministria e Brendshme u mbrojt duketheksuar, se bëhej fjalë për propozime,Kickl vetë ia hodhi përgjegjësinë për for-mulimin zëdhënësit. Si e shihni këtë?

Nuk është e besueshme që Kickl nuk ka tëbëjë me përmbajtjen e këtij E-Maili. Ai ethotë këtë natyrisht që të mos rrezikojë po-stin. Zëdhënësi i tij, zoti Pölzl ka qenë mëparë zëdhënës personal i zotit Kickl, pra kanjë afërsi mes tyre. Por nga ana tjetër kaedhe një përgjegjësi politike, ministri ështëpërgjegjës për nëpunësit e tij.

Edhe kancelari Sebastian Kurz është sh-prehur për këtë duke theksuar se "çdo ku-fizim i lirisë së shtypit është i papranue-shëm". Mbyllet me këtë historia?

Jo, nuk mendoj se mjafton ky reagim. Kurnjë ministër vepron kështu, kancelari kadetyrimin të ndërhyjë. Kurz mund t'ikërkojë FPÖ-së, se është e pamundur qëKickl të qëndrojë në këtë post duke kërkuarzëvendësimin e tij.

Si e shihni të ardhmen ju si përfaqësues ishtypit austriak?

Ishte inkurajuese të shihje se një pjesë emadhe e popullsisë, pavarësisht nëse epërkrahte qeverinë apo jo, në këtë çështjekishte një qëndrim të qartë. Dhe shumica epolitikanëve thanë, "kjo nuk tolerohetaspak." Por ne mediat duhet të mbetemivigjilente.

Armin Thunher (lindur në 1949) është

gazetar e publicist austriak. Ai është botuesdhe kryeredaktor i gazetës liberale të majtë,

Falter në Austri dhe është nderuar me disaçmime.

"Ne konsiderohemi si media armike"

INTERVISTË |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

ÇFARË KA QENË LINJA?

PROJEKTI “KOPSHT ME SENSOR” “Avancimi i cilësisë së procesit edukativo-arsimor të nxënësve meaftësi të posaçme, zgjerimi i mundësive arsimore për ta, e më pas edhemundësive për punësim dhe në përgjithësi sigurimi i të gjitha tëdrejtave që ua garanton Kushtetuta dhe korniza juridike e shtetitështë obligim jo vetëm i institucioneve të sistemit, por edhe i çdoindividi që është pjesë e proceseve të përgjithshme shoqërore.Bashkë me ambasadorin amerikan Xhes Bejlli, sot në shkollën fillore‘Dimitar Vllahov’ vëmë në funksion projektin ‘Kopsht me sensor’ kunxënësit do të mund t’i zhvillojnë shkathtësitë fizike, aftësitë përorientim dhe lëvizje në ambient.Falënderoj Odën Ekonomike Amerikane në Maqedoni dhe të gjithëanëtarët e saj që kanë dhënë donacion që ky projekt të realizohet, sidhe dua të falënderoj Ambasadën e Shteteve të Bashkuara tëAmerikës e cila vite me radhë janë partnerët tanë të sinqertë nëpërmirësimin e të gjitha sferave të jetës shoqërore në vend”, ka shkruarnjë status në Facebook, ministri i Arsimit dhe Shkencës, Arbër Ademi.

Ministria e Brendshme e Austrisë donte të mënjanontedisa media kritike, ndër të tjera gazetën javore, Falter.Kryeredaktori i revistës, Armin Thurnher shprehet përDeutsche Wellen se është i zemëruar, po jo i habitur

3AKTUALEKoha, e premte, 28 shtator 2018

Fatos RUSHITI

Shkup, 27 shtator - Të enjten në Bruksel ështëhedhur hapi i parë i përgatitjes së Maqedo-nisë për anëtarësim të plotë në BashkiminEevropian, tre muaj pasi vendi ynë morirekomandim pozitiv për hapje të negociata-ve nga ana e Këshillit të BE-së për në qershortë vitit të ardhshëm. Delegacioni 40 anë-tarësh i Qeverisë së Maqedonisë në krye mezëvendëskryeministrin për Çështje Evropia-ne, Bujar Osmani, nisën procesin e Skrinin-gut pranë zyrtarëve më të lartë të BE-së. Zë-vendëskryeministri Osmani gjatë fjalës së tijvuri theksin tek tre objektivat me të cilatQeveria dhe i gjithë shteti do të punojnë nëkuadër të procesit për integrim.

“Shteti paralelisht do ti përkushtohetimplementimit të Marrëveshjeve për fqinjë-si të mirë me Bullgarinë dhe Greqinë, do tambajë momentumin reformues për përm-bushjen e vërejtjeve dhe udhëzimeve tëkonkluzioneve të këshillave të qershorit, sidhe fuqishëm dhe pa kompromis të hyjë nëpërmbushjen e detyrimeve nga skriningushpjegues, duke u përgatitur për të, në trefushat paralelisht, për fillimin e negociata-ve në qershor të vitit të ardhshëm”, theksoiOsmani, duke shtuar se këtë shans që ështëdhënë nga BE, gjenerata e tanishme poli-tikanëve në Maqedoni nuk duhet ta lëshojë.

Takimi i punës në të cilën KomisioniEvropian prezantoi analizën e Kapitullit 23 -gjyqësorit dhe të drejtave fundamentale,

për Maqedoninë vazhdon gjatë gjithë ditësnë vijim, ndërkaq sipas agjendës, grupi pu-nues do të vazhdojë me punë edhe gjatë

ditës së nesërme, ku dhe pritet t’ju ba-shkohet edhe Eurokomisioneri për Zgjerim,Johanes Han. Para të pranishmëve, fjali ra-sti pati edhe ministrja e Drejtësisë, RenataDeskoska, si dhe drejtori i Drejtorisë përZgjerim në Bashkimin Evropian, KristijanDanielson dhe përfaqësues të tjerë të Komi-sionit Evropian.

Danielson përpara dy ekipeve negociue-se, atij të Shqipërisë dhe Maqedonisë, dek-laroi se sot është fillimin i angazhimit më in-tensiv i lidhjes sonë të gjatë. “Ekspertët tanëdo ta sqarojnë gjatësinë dhe thellësinë eligjvënësit të përbashkët evropian (acquiscommunautaire), rregullat e BE-së, tha Da-nielson. Sipas tij, ekspertët e BE-së, delega-cioneve të Maqedonisë dhe Shqipërisë përdy ditë do ti sqarojnë legjislacionin e plotë tëBE-së dhe praktikat më të mira në fushën edrejtësisë dhe të drejtave fundamentale.“Vitin e ardhshëm do të mbahen edhe 32mbledhje të këtilla, për çdo kapitull të pro-cesit negociues, që gjithsej ka 33, ose 160mijë faqe ligje evropiane dhe rregulla, të ci-lat patjetër duhet të transferohen nëligjvënësin e brendshëm. Ekipet do të kenëedhe shtatë takime të këtilla”, theksoi Da-nielson. Patjetër, sipas Danielson, të ketëmirëkuptim të përbashkët për atë se çfarëjanë rregullat e BE-së që të përgatiteni përanëtarësim në të ardhmen. Danielson tha setakimi për kapitullin 23 është fundamen-tal, jo vetëm për shkak të metodologjisë sëre negociuese të Komisionit Evropian përvendet e reja anëtare, por pasi me reformate lidhura me drejtësinë dhe sundimin e ligjitjanë kushte të vendosura nga Këshilli i BE-sëpër fillim efikas të bisedimeve me BE-në nëqershor të vitit 2019.

Sipas metodologjisë së re të BE-së, tëvendosur pas valës së fundit të zgjerimit, tëgjitha vendet e reja kandidate në mënyrë të

obligueshme fillojnë me këto dy kapituj,kyçe për konsolidimin e sundimit të sëdrejtës të drejtave të njeriut dhe drejtësisë.Në muajt e ardhshëm, madje deri në qer-shor të vitit 2019, kur Këshilli i BE-së duhetedhe zyrtarisht të japë dritën e gjelbër përfillimin e negociatave nëse Maqedonia ipërmbush kushtet e dhëna, duhet tëmbahen 31 takime të ngjashme si ky i djesh-mi për çdo kapitull tjetër negociues, ngabujqësia e deri te mjedisi i jetesës apo edhekonkurrencës.

Të gjitha këto takime përgatitore do tëmbahen së bashku me delegacionin shqip-tar, për shkak të faktit që të dyja vendet nëqershor së bashku morën datë të kushtë-zuar për fillimin e negociatave. Kjo praktikënuk është e zakonshme për BE-në, e cila pre-feron që secili vend të përparojë sipas meri-tave të veta, por në këtë fazë përgatitore -është vendosur që të dyja vendet të shkojnënë pako. Më tej, gjatë negociatave për anë-tarësim, pritet të zbatohet parimi "secili si-pas meritës së vet", brifojnë burime diplo-matike në Bruksel. Nga ana tjetër, shumëekspertë të marrëdhëniëve ndërkombëtaretheksojnë se Maqedonia shumë shpejt do tëmund jo vetëm ta kalojë Shqipërinë, poredhe "të parët" e tanishëm, Malin e Zi dheSerbinë, sepse vendi si kandidatshumëvjeçar për anëtarësim që moti pu-non në vendosjen dhe harmonizimin e kor-nizës legjislative për aderim drejt BE-së.

Termi "skrining" përdoret nga ana e ven-deve kandidate, por shmanget në komu-nikimin me vendet anëtare, para së gjitha-sh për shkak të vendeve si Franca dheHolanda, nga shkaqe politike, sepse për këtovende çdo aluzion i zgjerimit është i ndje-shëm deri në zgjedhjet e ardhshme evropia-ne në vitin 2019, sqarojnë diplomatët evro-pianë në Bruksel.

Prokuror kujdestarditën e ReferendumitShkup, 27 shtator - Prokuroria Publike e Ma-qedonisë do të jetë e gatshme të procedojçdo lloj veprimi të kundërligjshëm, i cilieventualisht mund të ndodhe me 30 shta-tor, ditën kur pritet të mbahet Referenduminë vendin tonë. Prokurori Xhelal Bajrami, icili e kryeson Komisionin e përkohshëm përmonitorimin e parregullsive eventuale nëReferendum, të enjten njoftoi se më 30 sh-tator, në prokurori do të ketë të angazhuarprokuror kujdestar. Mes tjerash, ai njoftoi sepjesë e ekipit të prokurorëve janë përfaqë-sues nga katër prokuroritë e larta në vend, sidhe një përfaqësues i Prokurorisë së Shku-pit. “Komisioni jonë është formuar në bazëtë Kapitullit 16 të Kodit Penal të Maqedoni-së, pjesë kjo e cila lidhet me parregullsitëgjatë zgjedhjeve dhe votimeve. Detyrë e kë-tij komisioni do të jetë përcjellja e shkeljeveeventuale ligjore që kanë të bëjnë procesine referendumit që do të mbahet të dielën,me 30 shtator 2018. Njëkohësish, ky komi-sion në vazhdimësi i ka përcjellur të gjithaaktivitet dhe organizimet për referendu-min”, tha prokurori Bajrami.Ndryshe, aigjatë konferencës për shtyp theksoi se derinë Prokurorinë Publike deri më tani ështëparashtruar një kallëzim penal që lidhet mereferendumin dhe e njëjta është deleguarpër procedim në Prokurorinë e Kumanovës.

Linjë falas përshkeljen e të drejtës së votës Shkup, 27 shtator - Të dielën më 30 shtator, nëditën e mbajtjes së referendumit, në zyrën eAvokatit të Pupullit në periudhën prej orës 7deri në orën 18 do të funksionojë linja telefo-nike falas 0800-54321 në të cilën qytetarët dotë mund të paraqesin çdo lloj shkelje të sëdrejtës zgjedhore. Të gjitha shtatë zyrat eAvokatit të popullit në Shkup, Manastir,Kërçovë, Kumanovë, Strumicë, Tetovë dhe Sh-tip të dielën do të hapen me qëllim që qyte-tarëve t'u ndihmohet në realizimin dhembrojtjen e të drejtave të tyre. Avokati i Po-pullit komunikoi se qytetarët mund të drej-tohen personalisht në zyrat, por edhe nëlinjën falas të telefonit në numrat: Manastir047 242-310, Kërçovë 045 228-586, Kumanovë031 431-448, Strumicë 034 329-996, Tetovë044 344-082 dhe Shtip 032 389-701. Avokati iPopullit në njoftimin e sotëm për mediapërkujtoi rëndësinë e jashtëzakonshme tërealizimit të së drejtës së prononcimit tëdrejtpërdrejtë dhe konsideron se deklarimi iqytetarëve dhe i qëndrimit të tyre lidhur mepyetjen në referendum, është detyrim i tyredhe në mënyrë aktive kontribuojnë për tëardhmen në shoqëri.

Shkup, 27 shtator - Ambasada e SHBA-së nëRepublikën e Maqedonisë në ueb faqen esaj publikoi kumtesë në të cilën i porosit sh-tetasit amerikanë që të evitojnë vendet kujanë të mundura tubime të qytetarëve nëvigjilje të referendumit javor, sidomos para

Parlamentit dhe sheshit "Maqedonia". "Gru-pe të ndryshme kanë për qëllim të demon-strojnë kundër referendumit të ardhshëmpër marrëveshjen e Prespës për emrin mesMaqedonisë dhe Greqisë, që do të mbahet tëdielën më 30 shtator. Protesta spontane të

paparalajmëruara mund të ndodhin edhenë lokalitete tjera në Shkup dhe pjesë tjera tëvendit në këtë periudhë. Personelit të Qeve-risë amerikane i këshillohet t'i evitojë vendetku janë të mundura protestat", theksohet nëkumtesën e Ambasadës amerikane.

AMBASADA E SHBA-SË ME REKOMANDIM

Evitoni lëvizjet para Parlamentit dhe në sheshin “Maqedonia”

NË BRUKSEL FILLOI PROCESI I SKRININGUT PËR MAQEDONINË

Me drejtësinë, aty ku dhemb më shumëDrejtori i Drejtorisë për Zgjerimnë Bashkimin Evropian, KristijanDanielson, tha se takimi përkapitullin 23 ështëfundamental, jo vetëm përshkak të metodologjisë së renegociuese të KomisionitEvropian për vendet e rejaanëtare, por sepse me reformatlidhur me drejtësinë dhesundimin e ligjit janë kushte tëvendosura nga Këshilli i BE-sëpër fillim efikas të bisedimeveme BE-në në qershor të vitit 2019

Koha

|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||


Shkup, 27 shtator - Maqedoniaështë Kosova, si dy vende fqinje,nuk kanë çështje të hapura pran-daj është më se i domosdoshëmtë rrisin intensifikimin e marrëve-shjeve bilaterale në të gjitha fu-shat, ekonomike, kulturore dhearsimore. Kështu deklaroi kryeta-ri i Parlamentit të Republikës sëKosovës, Kadri Veseli, pas takimitme kryeparlamentarin e Maqedo-nisë, Talat Xhaferi. “Në këtëtakim, përveç temave ekonomikeqë janë shumë të rëndësishmepër të rritur këmbimin tregtar mi-dis dy vendeve dhe ndërtimin einfrastrukturës rrugore, disku-tuam edhe për politikat e përba-shkëta të të dyja vendeve përrrugën në integrimin euroatlan-tik dhe në familjen e vendeve tëBE-së. Së shpejti presim marrëve-shje në mënyrë që të krijojmë pre-

misa edhe për Ballkanin, por edhepër popujt tonë”, tha Veseli.

Duke folur për marrëveshjetme Serbinë, Veseli tha se ka pro-gres edhe për çështjen e Veriut tëKosovës. “Nuk do lejojmë asnjëprecedent negativ në marrëve-shjen me Serbinë. Gjithmonëështë më lehtë të jesh joracionalë.Është lehtë të manipulohet emo-cionalisht te qytetarët, synimiështë të arrihet një marrëveshjepaqësore dhe të kalohet situata ekonfliktit. Është lehtë të valohetflamuri i Kosovës dhe ai Shqipëri-së. Arritje e marrëveshjes që ponegociohet e që do të jetë e pra-nueshme për të dyja palët, po vë-shtirësohet nga opozita e cila tanibënë thirrje edhe për protesta.Kjo po bllokon funksionet e shte-tit për shkak të dialogut me Ser-binë”, tha Veseli. Kryeparlamen-

tari i Maqedonisë, Talat Xhaferi,sa i përket bashkëpunimit bilate-ral midis Maqedonisë dhe Ko-sovës, tha se është arritur një kon-statim i përbashkët - të dy kanëvendosur që dialogu bilateral tëvazhdojë, edhe pse nuk mungon,

por që duhet të ngritet në nivelemë të larta dhe të zgjerohet ba-shkëpunimi. “Përsërisim bashkë-punimin e thellë drejt çështjeveevropiane për të dyja vendet tona.Ne inkurajojmë një seancë të për-bashkët për bashkëpunim më të

thellë, por edhe për prosperitetmes vendeve tona. Maqedoniapërshëndet marrëveshjet e arri-tura me BE-në dhe vazhdimin edialogut për prosperitet në Bal-lkan”, tha Xhaferi.

(Z.V)

Evis HALILI

Shkup, 27 shtator - Mbi njëzet muze,organizata joqeveritare dhe insti-tucione të tjera janë përfshirë nëmanifestimin “Ditët evropiane tëtrashëgimisë” që zhvillohet nga da-tat 27 deri më 7 tetor. Mbrojtja e tra-shëgimia është vendosur këtë vitnën dritën e fortë të prozhektorë-ve, duke e shpallur 2018-ën si “Viti itrashëgimisë kulturore evropiane”, eqë do të thotë promovim i kujdesitpër diversitetin kulturor, përpjekje-ve për ta mbrojtur dhe konservuaratë. Për atë se çfarë ka ndodhur gjatënjë viti, aktorë të kësaj sfere pohojnëse trajtimi institucional është shumë

larg normave dhe standardeve evro-piane, qasja ndaj trashëgimisë vazh-don të jetë selektive dhe shumë pakserioze. Drejtori i Qendrës Naciona-le të Konservimit, Mehmet Selmanipohon se vetë situata ku gjendeninstitucionet, me mungesa të thek-suara kuadri dhe qindra objekte nënkujdes, tregon se trashëgimia mbe-tet në margjinat e kujdesit shtetëror.

“Promovimi i trashëgimisë kul-turore evropiane është i lidhurvazhdimisht me konceptin e diver-sitetit kulturor, që merr një vendgjithnjë e më të rëndësishëm nëmendimet bashkëkohore si njëvlerë evropiane në vetvete dhe sinjë karakter specifik i kulturës evro-piane. Ne duhet të jemi më korrektdhe jo me qasje selektive ndaj kul-turës dhe trashëgimisë, sidomoskur flasim për atë shqiptare. Pormbi të gjitha dua të veçoj një pro-blem që e kemi, mungesën e kua-drit. Katedrat duhet të stimulojnëstudentët që të paktën numri iarkeologëve, historianëve të artit tëjetë më i madh. Si shembull e marrQNK, ku numri i specialistëve ështëjashtëzakonisht i vogël”, thotë drej-

tori i QNK, Mehmet Selmani. An-gazhimi institucional për të mbroj-tur trashëgiminë është i vogël,pohon drejtori i Institutit të Trashë-gimisë Shpirtërore dhe Kulturore,Skënder Asani.

“Instituti është duke punuar qëtë mbrojë dhe të afirmojë pjesën etrashëgimisë shpirtërore, por ne-vojitet një përkrahje më e madheinstitucionale në mënyrë që trashë-gimia të etablohet si duhet, me tëgjitha potencialet e saj. Nga anatjetër, proceset që po vijnë dhendodhin në Europë me vështirësigjejnë zbatim tek ne për shkak senuk janë kompaktibile me vetëmënyrën sesi perceptohen tek ne.Prandaj metodologjia përmbrojtjen e trashëgimisë duhet tëndryshojë, pasi qarqe të ndryshmeinstitucionale vazhdojnë të jenë tëngarkuar me nacionalizma të cilatkrijojnë barriera në ruajtjen dhembrojtjen e trashëgimisë së përba-shkët”, thotë drejtori Asani.

Mbrojtja e trashëgimisë mate-riale dhe jomateriale është njëtemë që ngacmon vazhdimisht,thotë historiania artit dhe arkeolo-

gia Narona Luma. “Në Maqedoni po mbahen akti-

vitete të ndryshme kulturore që itakojnë trashëgimisë kulturore,duke përfshirë debate kulturore,promovime librash nga trashëgi-mia, ekspozita e të tjera. Sikur kafilluar ringjallja dhe angazhimi ishoqërisë, si dhe institucioneve kul-turore për promovimin dhembrojtjen e trashëgimisë kulturoreshqiptare, por gjithsesi duhet endeedhe më shumë punë për të bërëdhe angazhim akoma më të madh.

Ndoshta është ky fillimi ku punohetnë këtë drejtim dhe shpresoj që nëvazhdimësi në të ardhmen të përf-shirja dhe përkushtimi të jenë edhemë të mëdha, sidomos për trashë-giminë kulturore shqiptare. Niveliku është mbrojtja dhe ruajtja e tra-shëgimisë materiale dhe jomate-riale është shqetësuese dhegjithçka tjetër që ka të bëjë me tra-shëgiminë kulturore duhet të jetëshqetësuese, sepse përmes saj kemise çka ju tregojmë brezave të ardh-shëm”, thotë Luma.

TALAT XHAFERI TAKON HOMOLOGUN E TIJ KOSOVAR, KADRI VESELI

Infrastruktura rrugore, prioritet i të dyja vendeve

|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

DITËT EVROPIANE TË TRASHËGIMISË

Mbrojtja e trashëgimiaështë vendosur këtë vit nëndritën e fortë tëprozhektorëve, duke eshpallur 2018-ën si “Viti itrashëgimisë kulturoreevropiane”, e që do të thotëpromovim i kujdesit përdiversitetin kulturor,përpjekjeve për ta mbrojturdhe konservuar atë. Për atëse çfarë ka ndodhur gjatënjë viti, aktorë të kësaj sferepohojnë se qasja ndajtrashëgimisë vazhdon tëjetë selektive dhe shumëpak serioze, ndërsa trajtimiinstitucional është shumëlarg normave dhestandardeve evropiane

Ne duhet të jemi më korrekt dhe jo me qasje selektive ndajkulturës dhe trashëgimisë, sidomos kur flasim për atëshqiptare. Por mbi të gjitha dua të veçoj një problem që ekemi, mungesën e kuadrit. Katedrat duhet të stimulojnëstudentët që të paktën numri i arkeologëve, historianëve tëartit të jetë më i madh. Si shembull e marr QNK, ku numri ispecialistëve është jashtëzakonisht i vogël

MEHMET SELMANI

Instituti është duke punuar që të mbrojë dhe të afirmojëpjesën e trashëgimisë shpirtërore, por nevojitet një përkrahjemë e madhe institucionale në mënyrë që trashëgimia tëetablohet si duhet, me të gjitha potencialet e saj. Nga anatjetër, proceset që po vijnë dhe ndodhin në Europë mevështirësi gjejnë zbatim tek ne për shkak se nuk janëkompaktibile me vetë mënyrën sesi perceptohen tek ne

SKENDER ASANI

Niveli ku është mbrojtja dhe ruajtja e trashëgimisë materialedhe jomateriale është shqetësuese dhe gjithçka tjetër që katë bëjë me trashëgiminë kulturore duhet të jetë shqetësuese,sepse përmes saj kemi se çka ju tregojmë brezave tëardhshëm

NARON LUMA

Merreni më seriozisht trashëgiminë

Koha


Omer XHAFERI

Shkup, 27 shtator - Nëse jo me mijë-ra, muajve të fundit nëpër Maqe-doni janë zbuluar dhjetëra grupeilegale të emigrantëve. Për dallimkur në të kaluarën numri më i madhi tyre vinin nga shtetet si Siria apoIraku, periudhën e fundit numri mëi madh i tyre janë nga Pakistani dheIrani. Brenda muajve korrik-gusht,siç njoftojnë nga policia e shtetitpër gazetën KOHA, nga Greqia nëMaqedoni, nëpërmjet rrugëve ile-gale, janë futur gjithsej 182 emi-grantë. “Gjatë periudhës së thek-suar është zbuluar një grupkriminele katërantarësh, i cili ka tra-fikuar 23 emigrantë nëpërmjet tëashtuquajturin ‘brezin e gjelbër’nga Greqia në Maqedoni. Gjatëkohës së transportit të këtyre emi-grantëve personi i denoncuar kahumbur kontrollin mbi automjetindhe me shpejtësi të madhe ështëpërplasur në një gardh mbrojtës. Sirezultat i kësaj ndeshjeje, humbënjetë dy emigrantë dhe 12 tjerë pë-suan lëndime të rënda. Shumica eemigrantëve që tentojnë të futenapo të dalin në Maqedoni vijnë ngaIrani, Pakistani, Afganistani, Libiadhe një numri i vogël nga shtetettjera”, thonë në MPB. Për dallim nga

organet e rendit, të cilët shpeshherëhezitojnë të japin informacione përarsyet e shtimit të numrit të emi-grantëve ilegal në vendin tonë, ngasektori civil thotë emigracioni ile-gal si fenomen ndonëse me intensi-tet të ulët, çdoherë do të jetë aktiv.Sipas aktivistit Jasmin Rexhepi,edhe pse Ruta Ballkanike zyrtarishtu mbyll në vitin 2016, ky itinerar, siçthotë ai, vazhdon të mbetet linjamë e preferuar e emigrantëve për tëarritur në ndonjë prej shteteve tëBashkimit Evropian. “Jo zyrtarisht, numri i migrimit ile-gal në Maqedoni arrin deri në 10persona në ditë. Kjo gjendje kavazhduar që nga mbyllja e RutësBallkanike në vitin 2016. Duhet tëdihet se migracioni është një çë-shtje e ndryshueshme vazhdimi-sht. Çdoherë ekzistojnë njerëz që

janë në lëvizje. Tash, vetë shteti ynëgjendet në aso pozite gjeografike-strategjike që ato persona, të cilëtkryesisht vijnë nga Lindja e Mesmedhe Afrika, doemos të kalojnë për-mes Ballkanit që të arrijnë nëEvropë. Në këto rrethana aktuali-zohen rrugët e trafikantëve që janëprezent edhe në vendin tonë”, thotëRexhepit. Organizata jo qeveritare“Legis” dhe përfaqësues tjerë të sho-qërisë civile vazhdojnë të jenë pre-zent në dy kampet e refugjatëve nëGjevgjeli dhe Tabanoc, përfshi kufi-rin verior me Serbinë. Trajtimi i emi-grantëve në vendin tonë nga poli-cia, sipas tyre, është në nivelin eduhur. Në njërin prej raporteve tëfundit të Komitetit të Helsinkit,thuhet se një pjesë e emigrantëvenë vendin tonë gjatë tre muajve tëkaluar janë ballafaquar me dhunë

dhe maltretime të ndryshme qëkryesisht vijnë nga grupet krimine-le. Duke folur për respektimin ekonventave ndërkombëtare për li-ritë dhe të drejtat e njeriut, JasminRexhepi, shprehet se emigrantëtme probleme më serioze ballafa-qohen gjatë hyrje-daljeve në pikatkufitare Serbi-Bosnje dhe Bosnje-Kroaci, ku këta të fundit në mënyrëtë dhunshme i kthejnë në territo-rin e Bosnjës.

“Rrahja, maltretimet dhe nënç-mimi janë vetëm një pjesë e meto-dave të cilën e shfrytëzojnë autori-tet kroate në raport me emigrantët.Kjo qasje e tyre diskriminuesebëhet me të vetmin qëllim - që emi-grantet të kthehen të demoralizuardhe mos tentojnë të vazhdojnërrugën drejtë shteteve të BE-së”,thotë Rexhepi.

Shkup, 27 shtator - Ish-ministrja ePunëve të Brendshme, GordanaJankullovska, ngarkohet edhe përnjë vepër penale. Nën dyshimin e“keqpërdorimit të detyrës zyrtare”,policia e Kumanovës, të enjten derite Prokuroria Publike dorëzoi kal-lëzim penale kundër ish-ministresJankullovska.

“Jankullovska, si ish-ministre ePunëve të Brendshme e Maqedo-nisë, gjatë vitit 2012, në më shumëraste, duke e shkelur kornizënligjore për pranim dhe procedurënpublike për praktikantë, është drej-tuar deri te Ministria e Financave

me kërkesë për sigurimin e mjete-ve financiare për punësimin e 70praktikantëve me arsim të lartëdhe 30 praktikantëve me arsim tëmesëm. Njëherësh, në këtë kërke-së, ajo ka theksuar se për pesë ven-de punë me arsim të lartë do të sh-pallet konkurs publik, përderisapër 65 vende praktikantë me ar-sim të lartë dhe 30 me arsim të me-sëm punësimi do të bëhet pakonkurs publik, po me sigurimin eparave bruto, në vlerë prej 15.028denarë për person”, thonë ngaMPB. Në njoftimin e policisë së sh-tetit, mes tjerash thuhet se me

datë 06.06.2012 e denoncuara, përvendin e punës për të cilën ështëparaparë arsim profesionalkatërvjeçar, ka punësuar bashkë-shorten e një funksionari të lartë tëMPB, e cila nuk ka pasur nivelin eduhur arsimor, gjegjësisht ajo kapas të kryer arsim të mesëm trevjeçar. “Përkundër këtij statusi, per-soni në fjalë ka nënshkruar Marrë-veshje pune, me pagë të plotëmujore prej 620 pikëve, pa vendo-sjen e klauzolës ‘praktikant’. Nëkëtë mënyrë është përjashtuarpaga e patjetërsueshme mujore, ecila jepet gjatë kryerjes së punës

për praktikantët. Me këtë veprim, edenoncuara ka dëmtuar MPB dhebuxhetin e saj në vlerë prej 1 milione 700 mijë denarë”, theksojnë ngaMPB”. Ndryshe, kundër ish-mini-stres Jankullovska, para GjykatësPenale të Shkupit një kohë të gjatëpo zhvillohen disa procese gjyqë-sore, nën dyshimin e “keqpërdori-mit të pozitës zyrtare”. (O.Xh)

Më 3 tetor fjalët përmbyllësepër Mercedesin e GruevskitShkup, 27 shtator - Përfitimi i rea-lizuar i operatorit ekonomikështë në kuadër të përfitimit tëzakonshëm nga shitja e automo-bilit "Mercedes C600", gjegjësishtnuk ka realizuar përfitim ekstra,theksoi sot në Gjykatën Penalenë Shkup, eksperti për punë ma-teriale dhe financiare, Strahil Gli-gorovski. Ekspertizën e ka bërësipas urdhrit të PSP-së për takonfirmuar përfitimin e dilerit tëshitjes së automjetit për seancëne PSP-së në lëndën "Tank", përçka zhvillohet procedura e ndarëkundër ish-ministres së Punëvetë Brendshme, Gordana Jankul-loska për furnizimin publik të au-tomobilit të blinduar "MercedesGard" në vlerë prej 600 mijë euronë vitin 2012. Seancën e ardhsh-me, gjykatësja Dobrila Kacarskae caktoi për më 1 tetor kur duhettë merret në pyetje dëshmitari ifundit dhe personi teknik imbrojtjes si dhe të kryhen edhedëshmitë shtesë nga të dyjapalët. Gjykatësja Kacarska më 3tetor i caktoi fjalët përmbyllëse.

Vlojnë arrestimetpër tregti me drogëTetovë, 27 shtator - Në rrugën “Ja-shtë Vardarit”, në Tetovë, pjesë-tarët e policisë nga Sektori përPunë të Brendshme në Tetovëkanë ndaluar veturën “DaevuMatiz” me targa të Tetovës edrejtuar nga 36-vjeçari M.H. ngaTetova, ku kanë qenë shoqëruaredhe 41-vjeçari H.K. nga Reçica eVogël dhe B.S. 40-vjeç nga Teto-va. Gjatë kontrollit ndaj B.S., nëxhepin e pantallonave është gje-tur një ziper-qese me ma-rihuanë, prej ku edhe është mun-duar të ik, por menjëherë ështëkapur nga policia, derisa nën ulë-sen e shoferit në veturë, ështëgjetur një qese e grisur mekokainë. Tre personat janë pri-vuar nga liria, ndërsa droga egjetur është fotodokumentuardhe bashkë me veturën, janëmarrë për ekspertizë. Paszbardhjes së plotë të rastit, do tëpasojnë edhe padi adekuate.Nga policia e Tetovës njoftojnëse në të njëjtën rrugë, janë pri-vuar nga liria 24vjeçari Sh.S. ngaTetova dhe 21-vjeçari E.R. ngafshati Gjurgjevisht i Gostivarit.Gjatë kontrollit të tyre, nga per-soni Sh.S. janë marrë tre paketi-me me marihuanë, të cilat janëdërguar për ekspertizë. Pjesë-tarët e policisë nga SPB-Tetovë,të mërkurën mbrëma në fshatinÇegran kanë privuar nga liriapersonin Sh.F. 25-vjeçar, tek i ciliështë gjetur një paketim me ma-rihuanë. Pas zbardhjes së plotëtë rastit, ndaj personit Sh.F. do tëlëshohet kallëzim penal, infor-mojnë nga policia. (U.H)

//////////////////////////////////////////////////////////

POLICIA E KUMANOVËS PADIT ISH-MINISTREN E MPB-së

Edhe një padi për Jankullovskën

///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

EMIGRANTËT NGA IRANI VËRSHOJNË MAQEDONINË

“Ruta Ballkanike” ende aktiveKronika e zakonshme eMPB-së muajve të funditështë kryesuar ngalajmet e hyrjeve ilegale tëemigrantëve nëMaqedoni. Në lokacionetë ndryshme të vendit,gjatë tre muajve tëkaluar, janë zbuluargrupe të mëdhaemigrantësh, të cilët osekishin hyrë nga Greqia,ose ishin kthyer ngashteti Serb

IRANIANËT IKIN NGA REGJIMI, PAKISTANEZËT NGA VARFËRIA Arsyet sepse shumica e emigrantëve që muajve tëfundit janë futur në vendin tonë e që vijnë ngaIrani e Pakistani, sipas Rexhepit, janë tëndryshme. Mungesa e sigurisë në pjesën veriore tëPakistanit dhe varfëria apo gjendja e rëndëekonomike në pjesën e mbetur të saj, paraqesinshkaqet kryesore që i shtyjnë banorët e këtijshteti ti rreken rrugës së emigracioni drejtë BE-së.“Shtimi i numrit të emigrantëve nga Irani në masë

të madhe ka të bëjë me linjën direkte ajrore qëështë lëshuar përmes Beogradit dhe Teheranit. Nëkëtë mënyrë, atyre nuk ju nevojitet vizë,gjegjësisht me aeroplan - shtetasi (emigrantët)nga Irani për disa orë gjendet në afërsi të dyervetë BE-së, respektivisht nga Serbia ato tentojnë tëfuten në Kroaci. Ankesat më të shpeshta të tyrejanë se në vendin e tyre mbizotëron një regjimtotalitar”, thotë Rexhepi.

Koha


Remzije BILALLI

Shkup, 27 shtator - Në bazë të dhë-nave të Entit Shtetëror të Stati-stikave në listën për paga më tëlarta është radhitur profesioni“Programimi kompjuterik” kupaga mesatare është 60.112. Kjoështë rritje e madhe në krahasimme pagën mesatare në vend, e cilaështë 24.072 denarë, sidomosnëse krahasohet me vendet tjeramë të zhvilluara. Paga mesatare eprogramuesve kompjuterikë nëMaqedoni është më e lartë se nive-li i lartpërmendur, ndërsa në listëne Agjencisë së punësimit, ndërprofesionet më të kërkuara ngasektori i biznesit privat.

Numri i të interesuarve nga kjofushë në Fakultetin e ShkencaveKompjuterike është më i madhkrahas viteve të kaluara, pavarë-sisht trendeve negative të cilatndodhin në shoqërinë tonë siçjanë migracioni, rrethanat politikdhe zhvillimi i dobët ekonomik.Mirëpo rritja e interesimit në këtë

fushë, jo vetëm në Maqedoni,është vërejtur edhe në nivel glo-bal, sepse ky shekull njihet sishekull i teknologjisë. Profesoriuniversitar Halil Snopçe për ga-zetën KOHA theksoi se jemi nëkohën e digjitalizimit dhe progra-muesit janë të kudo ndodhur në tëgjitha poret e shoqërisë, përfshi

edhe institucionet dhe bizneset.Snopçe radhiti disa arsye se psestudentët drejtohen në drejtimetpër shkenca kompjuterike, dukevendosur theksin tek favoret përpunësim.

“Ky profesion garanton per-spektivë, të ardhura të mira, sigu-ron atraktivitet, prandaj të rinjtëzgjedhin këtë profesion. Favoriqëndron edhe tek punësimi jashtëvendit, ndërsa kompanitë e ndry-shme jashtë vendit kërkojnë shër-bime nga ne sepse fuqia e punë-torëve është më e lirë këtu”,nënvizoi Snopçe. Sipas tij, ky pro-fesion ka nevojë për talent sepsegërsheton disa aftësi si kreativite-tin, gjuhët, shkathtësinë dhe sh-pejtësinë e të qenit në hap me atëqë na rrethon. Po ashtu ky profe-sion jep mundësi për të punuar in-dividualisht, mjafton që personitë posedoj vetëm një kompjuter.Për studentët përveç zhvillimitmasovik të teknologjisë dhe insta-

limit të saj në përditshmërinëtonë, faktor kryesor në një shtetdrejt zhvillimit ekonomik luanedhe paga. “Shumica e të rinjve si-pas meje frymëzohen nga rrogat,pasi gjendja ekonomike është erënduar për popullin dhe nukmendoj që të gjithë studentët qëzgjedhin këtë drejtim e kanë edhee duan atë, por këtu ndikon edhekërkesa në tregun e punës, e cilarritet çdo ditë e më shumë”, thotëstudenti Veton Nesimi.

Në bazë të statistikave botëro-re tregu ka më tepër nevojë përekspertë të IT-së se sa në faktëështë numri i të diplomuarve nëkëtë fushë. Ky profesion edhe nëvendet tjera ka të ardhura më tëmëdha në krahasim me pagën mi-nimale. Në SHBA, bie fjala, njëprogramues ka pagë mesatarevjetore 69.083 dollarë, në Britanine Madhe - 30.625 funta, në Rusi -961.173 rubla, ndërka në Turqi -35.662 dollarë.

Fisnik PASHOLLI

Shkup, 27 shtator - Me uljen e tem-peraturave në Maqedoni kanë fil-luar edhe përgatitjet për sezonin edimrit. Andaj, edhe banorët pobëjnë përllogaritjet se cila mënyrëe ngrohjes dhe me cilin energjensdo t’ju shpaguhet më shumë. Nëparim, druri mbetet alternativakryesore për ngrohje e banorëvetë Maqedonisë në vendbanimetrurale. Nga ana tjetër, energjiaelektrike, përkundër çmimit qërëndon xhepat e qytetarëve,

megjithatë mbetet opsioni krye-sor i banorëve të vendbanimeveurbane. Megjithatë, edhe këtu kapërjashtime për shkak se në mëshumë qytete të vogla, në mbarëvendin, por edhe në fshatra, tëgjithë ata që jetojnë në shtëpi pri-vate në një pjesë të madhe orien-tohen në ngrohjen me dru, ndërsarrymën e përdorin për ngrohje sh-tesë. Dominimin e drurit sienergjens kryesor për ngrohje edëshmojnë edhe të dhënat zyrtarestatistikore, sipas të cilave, nganumri i përgjithshëm i amvisërivenë Maqedoni, afër 62 për qindharxhojnë dru si energjens krye-sor për ngrohje, afër 28 për qindpërdorin energjinë elektrike, rreth

8 për qind energjinë e ngrohjesnga ngrohtoret dhe afër 2 për qindi përdorin llojet e tjera të energjen-seve.

Ekspertët e energjetikës thonëse kostoja e ngrohjes së amvisërivevaret edhe prej ngrohjes gjithë-di-tore apo vetëm pas orarit të punës,jetesës në fshat apo qytet,ngrohjes së një apo më shumëdhomave, përdorimit më të madhapo më të vogël të izolimit, si dhefaktit se sa një sezon dimri do tëpërshkohet me periudha kohoremë të gjata apo më të shkurtra tëtemperaturave të ulëta apo më tëlarta se zero.

“Llogaria mujore e ngrohje nënjë pjesë të madhe varet nga izoli-

mi i objekteve të banimit. Njëhera-zi, vendosja e izolimit dhe ndërrimii dritareve nuk është edhe e lirëdhe kërkon një investim jo tëvogël, por megjithatë shpaguhetpër shtatë deri tetë vite”, thotë pro-fesori universitar Risto Ciconkov.Në ndërkohë, statistika zyrtare tre-gon se hapësirat banuese në Ma-qedoni ngrohen gjashtë muaj egjysmë, me një temperaturë mesa-tare prej 21.7 gradë celsius përgjatëperiudhës së dimrit.

Nga ana tjetër, përllogaritjettregojnë se një amvisëri në Maqe-doni në mesatare harxhon prej 6deri 10 metra dru që kushton afër-sisht 50-60 euro m2, apo me fjalëtjera - për ngrohje harxhohen prej300 deri 500 euro.

Rryma, edhe pse energjens ishtrenjtë për xhepin e amvisërivenë vend, megjithatë mbetet pre-ferenca e njerëzve sidomos në am-bientet urbane me ndërtesashumëkatëshe, ku nuk ekzistonmundësia për ngrohje me dru.Njëherazi, rryma paraqet njëenergjens që ofron komoditet, nukka pastrim të koftorit apo oxhaqe-ve dhe as kërkon magazinë përruajtjen e drurit. Vitet e funditedhe në Maqedoni përdoren metë madhe llojet e reja të ngrohjes sikondicioneri, aparatet me inverterqë kanë koeficient më të lartë tëshfrytëzimit të energjisë. Në varë-si prej cilësisë së aparateve të tilla,ato së paku përgjysmojnë çmimin

e energjisë së harxhuar. Çmimet emodeleve të ndryshme në treg lë-vizin prej 20 mijë deri më 50 mijëdenarë. Përparësi e madhengrohjes me klimë inverter ështëdobia se, për një kilovat rrymë tëharxhuar, fitohen 2-4 kilovatenergji të ngrohjes për dallim prejaparateve të tjera për ngrohje qëprodhojnë energji aq sa harxhojnërrymë. Konsumi i rrymës përngrohje përgjatë dimrit varet ngallojet e trupave për ngrohje,ngrohjes së një apo më shumëdhomave, kohëzgjatjes sëngrohjes përgjatë një dite, intensi-tetit të ngrohjes, andaj edhe amvi-sëritë harxhojnë në mesatare përngrohje me energji elektrike prej3000-4000 denarë deri më 8000deri më 10 mijë denarë.

Ngrohja qendrore që në Maqe-doni është kryesisht në përdorimnë Shkup, ndërsa vitet e fundit shë-non rënie të popullaritet për shkaktë problemeve të ndryshme, si dhepagesës përgjatë të gjithë 12 muaj-ve. Ndryshe, njohësit e energje-tikës në shtet presin që pas për-fundimit të gazifikimit nëMaqedoni, qytetarët do të mund tëzgjedhin ndërmjet më shumëllojeve të ngrohjes si gazi, druri,thëngjilli e kështu me radhë. Pragazi natyror pritet të ndikojë nërritjen e konkurrencës në sektorine energjetikës dhe garën për kon-sumatorë me çmime konkurrue-se.

NIS SEZONI I DIMRIT

Druri, alternativa kryesore për ngrohje Dominimin e drurit sienergjens kryesor përngrohje e dëshmojnëedhe të dhënat zyrtare,sipas të cilave, nganumri i përgjithshëm iamvisërive nëMaqedoni, afër 62 përqind e përdorin drurinsi energjens kryesor përngrohje, 28 për qindngrohen me rrymë, 8për qind ngangrohtoret, ndërsa 2për qind me lloje tjeratë energjensave

OFERTAT E TREGUT TË PUNËS

Programuesit më të kërkuaritSigurimi i një venditë punës dhe pagat emira që mesatarishtlëvizin nga 1000euro janë arsyeshtesë e interesimittë madh në këtëfushë

///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Koha

Koha


Delvina KËRLUKU

Shkup, 27 shtator - Parahistoria e krimeve kaqenë dhe mbetet fushë delikate eksperti-zash e studimesh. Proceset gjyqësore qëkanë në thelb një krim të pasqaruar deri nëfund, kanë intriguar madje edhe regjisorëe skenaristë të famshëm. Për rrjedhojë,pamundësia për të detektuar drejt shka-qet dhe motivet e një krimi, ka shpie nëpërsëritjen e krimit.

Por, nuk janë të pakt studiuesit të cilëtduan ta lokalizojnë “embrionin” në të cilënnjë krim ngjizet dhe zakonisht ata për-mendin çrregullimet shpirtërore e psikike,si shkaktarë më të shpeshtë që nxit njëperson të kryej krim. Karakterologjia ekëtyre krimeve bazën e ka në gjendjen edestabilizuar shëndetësore të njerëzve,ndonëse studiuesit tjerë janë të prirur tëbesojnë se ekziston edhe korpusi i proble-meve sociale që shërben si fitil për të dhe-zur pakënaqësi te ata që zgjedhin krimin sirrugën më të shkurtër në zgjidhjen e pro-blemeve të grumbulluara.

Në Maqedoni janë kryer disa krime vi-teve të fundit, kurse natyra e tyre ka qenëe ndryshme. Rasti i vrasjes së Almirit tëvogël nga ana e Bobal Iliqit nga Kumano-va është një ekzemplar tipik i krimit meparamendim, i cili gjatë procesit gjyqësorpësoi deformim, duke e transformuar nënjë aksident të rëndomt trafiku. Që ky rasttë jetë edhe më i komplikuar në pamundë-sinë e difinimit, flet edhe ekspertizamjeko-ligjore e cila e nxjerr vrasësin tëmos ketë motiv psiko-patologjik, gjegjësi-sht vrasje goja pa paramendim. Viktimatjera të një vrasje makabre na paraqitenanëtarët e një familjeje shqiptare nga Ma-qedonia, prej kohësh me banim në Trevi-zo të Italisë. Pas hetimev të bëra policiaarriti në përfundim të zbardhjes së shka-qeve që çuan 28-vjeçaren Blerta Pocestatë vret babain, nënën dhe motrën 13-vjeça-re në shtëpinë familjare në Dibër. Për mo-tivet e kësaj vrasjeje janë dhënën disa ver-sione, kurse më i shpeshti që ka qarkulluarkishte të bënte me mospajtimet e prindër-ve dhe vajzës rreth martesës së kësaj tëfundit me një

Ndërsa, jehona e vrasjes tjetër maka-bre, e kryer nga polici Enver T. në afërsi tëPrilepit, ende është aktuale në opinioninpublikë, jo vetëm për motivet, por edhepër mënyrën e kryerjes së krimit. Në fakt

trupi i viktimës Bekir O. kisht përfunduarnë gjendje të karbonizuar, për arsye se vra-sësi pasi e kishte vrarë, në fund edhe e ki-shte djegë trupin e të ndjerit.Sipas psikia-trit Kadri Haxhihamza, çdo rast i vrasjeveka spekifikat e vet. Ai është i mendimit semotivet e vrasjeve janë të shumta, por mëtë shpeshta ndërlidhen me xhelozinë dhedashurinë, me borxhet, dhe me proble-met tjera sociale. Krimi, sipas tij, është njëakt i menjëhershëm që patjetër të shpijënë mjegullim të vetëdijes së njeriut, sho-qëruar me veprim impulsiv, e që përfun-don me epilog tragjik. Psikiatri Haxhiham-za përjashton motivin e urrejtjes etnikenë rastin e vrasjes së Almirit të vogël ngaKumanova, ku vrasësi ka qenë i etnisë jo-shqiptare. Ai konsideron se te ne nuk ekzi-stojnë rrethana që vrasjet të kiualifikohenme motive etnike apo religjioze. Sipaspsikologëve, çrregullimi i personalitetit tënjeriut mund të shkaktojë problem nërrethin shoqëror.

“Nëse shqyrtohet nga aspekti mjekë-sor-psikologjik, vrasja konsiderohet si njëçrregullim personaliteti, por nëse ajo ështëe qëllimshme, mund të konsiderohet edhesi sëmundje. Çrregullimi i personalitetitdefinitivisht ka edhe etiopatogjenezen esaj, ndërkaq kjo përshkohet me komplek-sivitetin e zhvillimit të karakteristikave dhepjesëve apo dimensioneve të personalite-tit”, thotë për gazetën KOHA, profesori uni-versitar i psikologjisë Arafat Shabani. Përpsikologun Lulzim Murtezani, njerëzit meçrregullime mendore duhet të merren pa-rasysh dhe të trajtohen nga mjeku apopsikologu.

“Përgjithësisht shumë vrasje të kryerandaj një personi, dhe veçanërisht vrasjetndaj një grupi të njerëzve (gjenocid), kanëvulën e çrregullimeve psikike. Sa për ilu-strim një person që vuan nga një psikozë erëndë e quajtur Skizofreni, papritmasmund të gjuaj me revole drejt personittjetër pavarësisht e ka mik apo kalimtar irastit. Një psikopat, gjatë kohë ndjek vik-timën e tij, dhe me përsosmëri të rrallë,godet atë duke e lënë të vdekur, madjethua se kjo nuk mjafton, vazhdon ta tortu-rojë trupin e tij të pa jetë, madje edhe dukee djegur”, nënvizon për gazetën tone pro-

fesori universitar i psikologjisë Murtezani.Tipat të diagnostikuar me çrregullimementale si të rrezikshëm për shoqërinëdhe veten, në gjendje të krizës nervore,nuk marrin në konsideratë pasojat ndajtë tjerëve dhe shumë afër janë të vrasindhe lëndojnë të tjerët.

Akti i vrasjes pa asnjë shqetësim men-dor, për psikologun Shabani, konsiderohetsi një papjekuri kognitivo-emocionale, kurrënjët i ka në strukturat e zhvillimit dhendërtimit të percepcioneve të gabuara dhepatologjike ndaj fenomeneve dhe situa-tave që e rrethon njeriun. Ndërsa, përpsikologun Murtezani, sa më shumë qëindividët kanë qasje të lirë ndaj mjetevevrasëse (revolver dhe armë tjera), probabi-liteti është më i lartë të kryejnë aktin e vra-sjes dhe lëndimit të tjerëve.

Sa i përket vrasjeve me motive etnike,psikologu Lulzim Murtezani vlerëson seato kanë qenë të pranishme edhe në të ka-luarën jot ë largët, kur politikat gjenicida-le janë të orientuara në zhdukjen e komu-niteteve të tëra etnike, siç ka ndodhur, biefjala, me vrasjen e miliona hebrenjve gjatëholokaustit. Ose vrasjet e civilëve shqip-tar nga paramilitarët serb në regjimin eMillosheviqit- vetëm pse ishin shqiptar.

“Individualisht, nuk përjashtohetmundësia që dikush të vras dikë edhe memotive etnike, por kështu ndodh vetëm teindividë që në fakt kanë probleme të rën-da psikike.

Energjia e shkatërrimit ekziston bren-da njeriut (te dikush më pak e te dikushmë shumë), dhe kjo ka qenë në ta kaluarëndhe ashtu do të jetë edhe në të ardhmen.Por, në shoqëri demokratike, ku sundonligji dhe barazia, numri i vrasjeve ështëmë i vogël sepse energjia destruktivezvogëlohet te njerëzit duke qenë të an-gazhuar me sport, punë dhe aktivitete rek-reative”, nënvizon Murtezani.

Ndërsa, për psikologun Shabani, nësevarfëria dhe problemi etnik paraqiten osekonsiderohen si shkaqe për aktin e një vra-sjeje, këto janë vetëm pretekste si arsyetimose qëllim në vete për mos pjekurinë epersonalitetit, ku segmenti kryesore ështëjo ndërtimi i vlerave të shëndosha, të real-ta dhe objektive për një kontekst jetese.

Në UEJL filloi vitit iri akademik2018/2019Tetovë, 27 shtator - Në Universitetin e Eu-ropës Juglindore ka filluar viti i ri akade-mik. Për të mirëpritur studentët e rinj tëgjeneratës 2018/2019, është organizuarnjë pritje solemne nga stafi akademik ikëtij universiteti nga dekanët dhe profe-sorët, të cilët studentëve të rinj u kanëdëshiruar mirëseardhje dhe suksese nëvitin e ri akademik. Pjesë e pritjes so-lemne të studentëve të rinj ishte edherektori i këtij institucioni të lartë arsi-mor akademik, Abdylmenaf Bexheti, icili në fjalën e tij përshëndetëse, përveç-se ka uruar studentët për një fillim tëmbarë të vitit akademik, ka nënvizuaredhe tre vendime të rëndësishme qëjanë determinante për një karrierë tësuksesshme akademike. Studentëve tërinj me rastin e fillimit të vitit të ri aka-demik u është drejtuar edhe kryetari iParlamentit studentor, Veton Iljazi, i cilistudentët i ka njoftuar për rolin, ve-primtarinë, funksionin dhe misionin eparlamentit studentor. Përndryshe, këtëvit akademik në Universitetin e EuropësJuglindore studimet do ti ndjekin stu-dentë në pesë fakultete (Biznes dheEkonomi, Shkenca dhe Teknologji Ba-shkëkohore, Administrim Publik dheShkenca Politike, Drejtësi dhe në Fakul-tetin e Gjuhëve, Kulturave dhe Komu-nikimit). Studimet organizohen nëgjuhën shqipe, maqedonisht dhe angli-sht, ndërsa ndahen edhe bursa në ba-shkëpunim me Ministrinë, ambasadadhe kompani me renome ndërkombë-tare. Këtë vit në këtë universitet janëregjistruar 1300 studentë të rinj. (U.H)

Pas NATO-s, mëshumë investimedhe turistëShkup, 27 shtator - Hyrja në NATO do tëthotë siguri më e madhe për turistinbotëror, si dhe investime të përforcuaranë infrastrukturën turistike, ndërsa medyert e hapura drejt Evropës qëllimettona ambicioze mund të bëhen realitetpër një kohë shumë të shkurtër, tha djeministri i Ekonomisë, Kreshnik Bekte-shi, në manifestimin me rastin e DitësBotërore të Turizmit. Bekteshi përmendise Maqedonia vitin e kaluar e ka reali-zuar qëllimin e paraparë - një milion tu-ristë dhe mbi tre milionë bujtje. "Nukndalemi këtu sepse qëllimet tona janëshumë më ambiciozë, Maqedonia tëjetë në hartën e vendeve më të rëndësi-shme turistike eksportuese në rajon,Evropë dhe më gjerë", tha ministri. Sipastij, potenciali i turizmit është i madhvetëm duhet të shfrytëzohet, ndërsa përkëtë nevojitet që bashkërisht të ve-projnë të gjitha palët e prekura. Stati-stika tregon se në katër muajt e parë tëkëtij viti turizmi i Maqedonisë shënon26,5 për qind rritje nga derdhja e reali-zuar devizore. Drejtori i Agjencisë përZhvillim dhe Mbështetje të TurizmitLupço Janevski vlerësoi se vendi në vitnga sektori i turizmit mund të realizojëderdhje devizore prej 380 deri në 400milionë dollarë.

ETIOLOGJIA E KRIMIT NË MAQEDONI

Çdo vrasje i ka specifikat e vetaNë Maqedoni janë kryer disakrime viteve të fundit, kursenatyra e tyre ka qenë endryshme. Por, pamundësiapër të detektuar drejtshkaqet dhe motivet e njëkrimi, ka shpie në përsëritjene krimit. Motivet e vrasjevejanë të shumta, por më tëshpeshta ndërlidhen mexhelozinë dhe dashurinë, meborxhet, dhe me problemettjera sociale

Koha

8 MARKETINGKoha, e premte, 28 shtator 2018

Këshilli për ndarje të çmimit shtetëror 'Mito Haxhivasilev Jasmin' publikon:

K O N K U R S

për ndarje të shpërblimit shtetëror 'Mito Haxhivasilev-Jasmin' në vitin 2018.

Me shpërblimin shtetëror "Mito Haxhivasilev-Jasmin" jepet mirënjohje

për të arriturat në fushën e publicistikës dhe gazetarisë. Shpërblimi shtetëror u ndahet individëve, grup krijuesish, ekipeve,

institucioneve, shoqatave dhe shoqërive tregtare dhe organizatave të qytetarëve. Shpërblimi shtetëror sipas kushteve të përcaktuara në konkurs mund t'u ndahet edhe shtetasve të huaj, grup krijuesish, ekipe dhe institucione nga jashtë. Individit të shpërblyer i ndahet: diplomë dhe shumë të hollash. Secilit anëtar të grupit ose ekipit të shpërblyer të krijuesve u ndahen diploma dhe pjesë të barabarta të shumës së parave. Institucionit, shoqatës tregtare ose shoqërisë të qytetarëve të shpërblyera u ndahen diplomë dhe pllaketë. Shuma e të hollave të shpërblimit shtetëror 'Mito Haxhivasilev-Jasmin' arrin pesë (5) rroga mujore mesatare në Republikën e Maqedonisë të paguara tre muajt e fundit të vitit aktual. Shpërblimi shtetëror 'Mito Haxhivasilev-Jasmin' sipas rregullit, ndahet çdo vit. Në një vit mund të ndahen më së shumti deri në dy (2) shpërblime. Iniciativë për ndarjen e shpërblimit shtetëror 'Mito Haxhivasilev-Jasmin' mund të parashtrojnë: institucionet, shoqatat tregtare, shoqëritë qytetare dhe qytetarët. Parashtruesit e iniciativës për ndarjen e shpërblimit shtetëror duhet në detaje të arsyetojnë iniciativën. Në tekst duhet të jenë të përmbajtura edhe: të dhëna të sakta biografike, adresë të saktë banimi (adresa-rruga, numri, vendi, qyteti, shteti), të dhëna për rezultatet e arritura në fushën në të cilën është arritur e realizuara dhe të dhëna të tjera të cilat llogariten se do të kontribuojnë në vlerësim. Parashtruesi i iniciativës duhet të vendosë emrin dhe mbiemrin e plotë, titullin, firmën, adresën dhe numrin e telefonit. Teksti i iniciativës (i kompletuar) të dorëzohet në 15 kopje, ndërsa punimet (librat, publikimet etj) trajtohen si shtojca dhe duhet të dorëzohen në dy (2) kopje. Iniciativat duhet të dorëzohen në adresën në vijim: Ministria e kulturës e Republikës së Maqedonisë – Këshilli për ndarje të shpërblimit shtetëror 'Mito Haxhivasilev-Jasmin', rr. 'Gjuro Gjakoviq' nr. 61 – Shkup, Republika e Maqedonisë. Konkursi zgjatë prej 01.10 deri më 31.10.2018. Iniciativat dhe propozimet e pakompletuara (punimet, librat, publikimet etj) të dorëzuara pas afatit të përcaktuar për pranim në konkurs nuk do të merren parasysh nga Këshilli.

Këshilli për ndarje të shpërblimit të 'Mito Haxhivasilev-Jasmin'

Nu

mër

ren

d.

Shoqëria aksionare Vendi

Numri i aksioneve për shitje

Vlera nominale e

shoqërisë në EURO

Vlera nominale e kapitalit për

shitje (EURO)

Pjesëmarrja e kapitalit për

shitje në vlerën e shoqërisë në %

Çmimi fillestar

shitës i një aksioni në

EURO

1 SHA TOPOLA Shkup 116 42,728 506 1.18% 0.04

2 AGD GRADBA PRILEP Prilep 14 136,771 3,579 2.62% 2.00

3 POLET SHA Shkup 6,442 219,579 32,937 15.00% 0.04

4 MAKEDONSKA KNIGA SHA Shkup 1,373 611,454 70,200 11.48% 0.40

5 ZUS SHA Shkup 17,488 2,822,740 357,659 12.67% 0.16

6 MEBEL SHA SHTIP Shtip 18,100 345,122 46,272 13.41% 0.02

FONDI I SIGURIMIT PENSIONAL DHE INVALIDOR I MAQEDONISË

SH P A LL J E

PASQYRË E AKSIONEVE NË PRONË TË FONDIT QË DO TË OFROHEN PËR SHITJE NË BURSËN E MAQEDONISË PËRMES ANKANDIT PUBLIK BURSAR NË TRE DITË RRESHT TË TREGËTIMIT, DUKE FILLUAR NGA 17.10.2018

SHITJA E AKSIONEVE PRIORITARE

7 SHA 29 NOEMVRI Shkup 213 817,991 50,095 6.12% 12.20

8 FERMA E DERRAVE MAK MESO SHA f.Tarinci 1,757 1,539,530 89,818 5.83% 0.40

9 ZHIVINO KOMERC SHA Shtip 24,623 3,201,976 125,895 3.93% 0.04

10 ADONEKS SHA Shkup 478 496,857 15,878 3.20% 0.26

11 SHA OTEKS Ohër 14,320 15,423,731 451,916 2.93% 0.25

12 SHA PESHNAMakedonski Brod 98 234,632 5,011 2.14% 0.40

13 METROPOLITEN SHA Shkup 679 386,296 3,472 0.90% 0.04

14 ARCELORMITTAL SHKUP (HRM) SHA Shkup 1,197,373 61,011,862 6,118,576 10.03% 0.41

www.piom.com.mk

Aksionet do të ofrohen për shitje përmes Bursës së Maqedonisë në tre ditë rresht të tregëtimit duke filluar nga 17.10.2018. Shitja e aksioneve do të bëhet sipas modelit "në pjesë" nëpërmjet

më shumë transaksioneve. Pagesa do të bëhet në para të gatshme dhe në denarë.FONDI I SIGURIMIT PENSIONAL DHE INVALIDOR I MAQEDONISË

Në bazë të nenit 110-e të Ligjit për Mbrojtje sociale (Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë nr. 70/09, 36/11, 51/11, 166/12, 15/13, 79/13, 164/13, 187/13, 38/14, 44/14, 116/14, 180/14, 33/15, 77/15, 104/15, 150/15, 173/15, 192/15, 30/16, 163/17, 51/18), ndërsa në lidhje me nenin 20-g të Ligjit për të punësuarit në sektorin publik (Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë nr. 27/14, 199/14, 27/16) dhe nenit 22 të Ligjit për marrëdhënie pune (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 62/05, 106/08, 161/8, 114/09, 130/09, 50/10, 52/10, 124/10, 47/11, 11/12, 39/12, 13/13, 25/13, 170/13, 187/13, 113/14, 20/15, 33/15, 72/15, 129/15 dhe 27/16), Drejtori i Institucionit publik qendra ndërkomunale për punë sociale Kriva Pallankë publikon:

SHPALLJE PUBLIKE 3/2018 Për punësim të tre (3) realizuesve për kohë të pacaktuar në Institucionin publik qendra ndërkomunale

për punë sociale Kriva Palkankë

IP qendra ndërkomunale për punë sociale Kriva Pallankë publikon shpallje për punësim të tre( 3) realizuesve për kohë të pacaktuar për pozitat në vijim

1. SOZ0303 06001 – Punëtor i diplomuar social – Nëpunës profesional të nivelit të gjashtë, 1 (një) realizues, në Shërbimin për shërbime të mbrojtjes sociale.

Kushtet e posaçme - Për nivelin 6 të arritura së paku 180 kredi sipas SETK ose shkallë të VII/1 të mbaruar (Punë sociale dhe politikë sociale) pa

përvojë pune. - Njohuri aktive të programeve kompjuterike për punë në zyrë (diplomë, dëftesë ose certifikatë përkatëse) -Njohje aktive të një prej tri gjuhëve më shpesh të përdorura në BE, Angleze, Frënge, Gjermane (diplomë, dëftesë ose certifikatë

përkatëse) 2. SOZ0303 06001 – Punëtor i diplomuar social – Nëpunës profesional të nivelit të gjashtë, 1 (një) realizues, në Shërbimin

për shërbime të mbrojtjes sociale. Kushtet e posaçme - Për nivelin 6 të arritura së paku 180 kredi sipas SETK ose shkallë të VII/1 të mbaruar (Punë sociale dhe politikë sociale) pa

përvojë pune. - Njohuri aktive të programeve kompjuterike për punë në zyrë (diplomë, dëftesë ose certifikatë përkatëse) - Njohje aktive të një prej tri gjuhëve më shpesh të përdorura në BE, Angleze, Frënge, Gjermane (diplomë, dëftesë ose certifikatë

përkatëse). 3. SOZ0303A05009 – Defektolog – nëpunës profesional i pavarur i nivelit të pestë. 1 (një) realizues, në Shërbimin për shërbime

të mbrojtjes sociale. Kushtet e posaçme - Për nivelin 5 të arritura së paku 240 kredi sipas SETK ose shkallë të VII/1 të mbaruar (Defektologji) dhe së paku dy vjet përvojë

pune në sferën e mbrojtjes sociale. - Njohuri aktive të programeve kompjuterike për punë në zyrë (diplomë, dëftesë ose certifikatë përkatëse) - Njohje aktive të një prej tri gjuhëve më shpesh të përdorura në BE, Angleze, Frënge, Gjermane (diplomë, dëftesë ose certifikatë

përkatëse). Të gjithë kandidatët duhet të përmbushin kushtet e përgjithshme në vijim të përcaktuara me Rregulloren për sistematizim të

vendeve të punës në IP Qendra ndërkomunale për punë sociale Kriva Pallankë: - Të jetë shtetas i Republikës së Maqedonisë - Në mënyrë aktive të njeh gjuhën maqedonase; - Të jetë i moshës së rritur; - Të ketë aftësi të përgjithshme shëndetësore për vendin e punës, dhe - Me vendim të plotfuqishëm gjyqësor të mos i jetë shqiptuar dënim ndalesë për kryerje të profesionit, veprimtarisë dhe detyrës. Të drejtë për pjesëmarrje kanë të gjithë qytetarët e Republikës së Maqedonisë të cilët përmbushin kushtet për konkurrim.

Kandidatët së bashku me fletëparaqitjen duhet të parashtrojnë dëshmitë për përmbushje të kushteve në origjinal ose kopje të vërtetuar në noter.

Kandidatët duhet të parashtrojnë dokumentet në vijim: - Certifikatë të shtetësisë jo më të vjetër se 6 (gjashtë) muaj; - Certifikatë të mjekut për aftësinë e përgjithshme shëndetësore për vendin e punës; - Vërtetim se nuk i është shqiptuar dënim ndalesë për kryerje të profesionit, veprimtarisë ose detyrës; - Dëshmi – Diplomë/Certifikatë për arsim të mbaruar; - Dëshmi për njohje të programeve kompjuterike për punë në zyrë - Dëshmi për njohje aktive të një prej tri gjuhëve më shpesh të përdorura në BE, Angleze, Frënge, Gjermane - Biografi të shkurtë - Letër motivimi Orari i kohës së punës, orët e punës gjatë javës: 40, ditët e punës prej ditës së hënë deri ditën e premte prej ora 08:30 deri në ora

16:30. Shuma në të holla e neto pagesës fillestare është 23.197,00 denarë (ose sipas shifrës dhe titullit të vendit të punës). Me kandidatët e zgjedhur do të lidhet marrëveshje për punësim për kohë të pacaktuar. Afati për parashtrimin e fletëparaqitjeve me dokumentet e nevojshme është pesë (5) ditë pune duke konsideruar nga dita e ardhshme e ditës së publikimit të shpalljes (duke mos konsideruar ditën e publikimit të shpalljes). Kushtet e theksuara në shpallje kandidatët duhet t’i përmbushin në momentin e paraqitjes. Kandidatët obligohen fletëparaqitjen me dokumentet ta plotësojnë në tërësi, në mënyrë precize dhe me të dhëna të sakta. Kandidatët e paraqitur në shpalljen publike pas përfundimit të së njëjtës do të informohen për zgjedhjen përmes formës me shkrim në afat prej shtatë (7) ditëve nga dita e përfundimit të shpalljes. Fletëparaqitjen së bashku me dokumentet e nevojshme kandidatët duhet ta parashtrojnë në arkivin e IP Qendra ndërkomunale për punë sociale Kriva Pallankë ose përmes postës në adresën në vijim: rr. “Nikolla Teslla” pn Kriva Pallankë (me shenjë për shpallje publike)

Kontakt telefoni: 075-451-037. Fletëparaqitjet e dorëzuara pas afatit jo të plota dhe të pakompletuara nuk do të merren parasysh.

IP qendra ndërkomunale për punë sociale Kriva Pallankë

Në bazë të nenit 22 dhe 23 të Ligjit për marrëdhënie pune, Vendimit për nevojën për punëtorënr. 04 988/1 të datës 17.08.2018, nenit 23 të Ligjit për të punësuarit në sektorin publik dhe nenit 34 tëStatutit të NP Komunalec, Kavadar ndërsa në pajtim me Rregulloren për organizim dhe sistematizim tëvendeve të punës, Drejtori i ndërmarrjes, publikon

SHPALLJEPër pranim të punëtorëve

I . NP Komunalec – Kavadar ka nevojë për pranim të punëtorëve për kohë të caktuar prej 6 (gjashtë)muajve edhe atë për vendet e punës në vijim:

1. Këshilltar për kontabilitet material në departamentin për financa, 1 (një) realizues, shifra e vendittë punës KDR 01 02 V01 004, me neto pagesë fillestare prej 25.000,00 denarë, 1 (një) realizues

2. Drejtues – manipulues në Departamentin për kanalizim pjesa burimore dhe ujërave, Sektori përujësjellës, shifra e vendit të punës KDR 03 05 V02 004, me neto pagesë fillestare prej 15.200,00denarë, 1 (një) realizues

3. Punëtor i përgjithshëm në Departamentin për kanalizim pjesa burimore dhe ujërave, Sektori përujësjellës, shifra e vendit të punës KDR 03 05 V02 031, me neto pagesë fillestare prej 15.200,00denarë, 1 (një) realizues

4. Pastrues në Departamentin për higjienë (shërbyese) publike, Sektori për Higjienë Komunale, shifrae vendit të punës KDR 03 05 V02 013, me neto pagesë fillestare prej 15.200,00 denarë, 1 (një)realizues

Kandidatët si dëshmi për përmbushjen e kushteve të përgjithshme të parapara me Ligj duhet tëparashtrojnë dokumentet në vijim:

Certifikatë të shtetësisë, Certifikatë të mjekut për aftësinë e përgjithshme shëndetësore, Vërtetim nga gjykata se nuk i është shqiptuar ndalesë për kryerje të presionit ose detyrës

dhe kushtet e posaçme në vijim: Kandidati me numër rendor 1 të posedojë Kualifikime profesionale – niveli i kualifikimeve VI A

sipas Kornizës së Maqedonisë të kualifikimeve dhe së paku 240 kredi të fituara sipas SETK oseshkallë të VII/1 të mbaruar – Shkencat ekonomike dheSë paku tre vjet përvojë pune në profesion

Kandidatët me numër rendor 2, 3 dhe 4 duhet të përmbushin kushtet e posaçme në vijim: Të kenë së paku nivelin kualifikimeve të shkallës I të arsimit ose arsim fillor.

Shpallja zgjatë 5 (pesë) ditë pune, duke konsideruar nga dita e publikimit të shpalljes në tabelën përshpallje të ndërmarrjes dhe në shtypin ditor në tri gazeta ditore prej të cilave një në gazetën qëpublikohet në gjuhën që e flasin së paku 20% e qytetarëve që e flasin gjuhën zyrtare ndryshe nga gjuhamaqedonase.Kandidatët fletëparaqitjet me të gjitha dokumentet duhet t’i parashtrojnë në adresën:NP Komunalec Kavadar, rr. “Industriska” pn, Kavadar, personalisht në arkiv ose përmes postës.Fletëparaqitjet e dorëzuara pas afatit dhe të paplotësuara nuk do të merren parasysh.

NP Komunalec KavadarDrejtor

Gjorgji Pop Icov


Urim HASIPI

Tetovë, 27 shtator - Shkolla fillore pe-riferike “Gjergj Skënderbeu” nëfshatin Xhepçisht, gjatë reshjevetë shiut pikon nga pullazi nëpërmësonjtore. Ndonëse bëhet për njëobjekt, i cili është inauguruar para5 viteve, megjithatë objekti më

shumë se 20 vite nuk ishte lëshuarnë përdorim. Përgjegjësi i shkollës,Imri Abdylamiti, thotë se këto pro-bleme shfaqen gjatë kohës kur katë reshura.

“Ky problem po na ndjek katërapo pesë vite me radhë. Me kali-min e kohës, komuna ka bërë in-tervenime, por ato kanë qenë afat-shkurtra, dhe ky problem neve pona përcjell çdo vit shkollor. Tash mereshjet e para kur do të vijnë, jemitë shqetësuar se mësonjëtoret dotë pikojnë. Po ashtu kalon edhenëpër rrjetin elektrik dhe paraqetrrezik për ndonjë problem më tëmadh për jetën dhe shëndetin enxënësve. Ne si trup i shkollës kemibërë kërkesë deri tek komuna, atakanë intervenuar, por nuk kanëqenë të mjaftueshme. Në takimin efundit, na kanë premtuar se ky pro-blem është përcjellë edhe në Mi-nistrinë e Arsimit dhe jemi me sh-presë se një ditë do të merren

masa”, tha përgjegjësi Imri Abdyla-miti. Në ndërkohë, edhe më-simdhënësit thonë se shpeshherë ilargojnë nxënësit nga pjesët kupikon klasa, por ka patur raste kuredhe i kanë lëshuar fëmijët, porkanë marrë vërejtje nga ana e auto-riteteve përgjegjëse se nuk guxojnëqë fëmijët t’i largojnë nga procesimësimor.

“Ky është një problem delikat,do të thotë edhe të rënda, sepsekrahas asaj që jam arsimtare, poashtu jam edhe prind dhe kam fë-mijët e mi që mësojnë në këtëshkollë, të cilët duhet që të larohengjatë orëve kur ka reshje nga vendiku pikon, pra nga klasa, sepse kyështë një problem i madh dhemund të ndodh një katastrofë emadhe. Mund të shkaktohet zjarrdhe pasojat eventuale nuk mund tëpërmirësohen”, tha Samira Idrizi,arsimtare në këtë shkollë.

Në ndërkohë, debati për pro-

blemin e shkollës në fshatinXhepçisht u hap në seancën e Kë-shillit të Komunës së Tetovës, kurkëshilltarët kërkuan nga përgjegjë-si për arsim që të merren masa përkëtë problem. Nga ana e Komunëssë Tetovës nënvizuan se janë bërëintervenime të kohëpaskohshme,por për investime kapitale,përgjegjëse është Ministria e Arsi-mit.

“Ne kemi njohuri për situatënnë këtë shkollë. Kemi bërë disa herëintervenime, ndërsa për investimenë infrastrukturën shkollore,përgjegjëse është Ministria e Arsi-mit dhe Shkencës, e cila edhe i pla-nifikon investimet kapitale”, thaAhmed Qazimi, udhëheqës i dika-sterit të Arsimit në Komunën e Te-tovës. Ai sqaroi se në këtë shkollëështë planifikuar që të vendoset si-stemi fotovoltaik dhe pikërisht përkëtë janë duke u zhvilluar bisedimeqë të rregullohet edhe pullazi.

Remzije BILALLI

Kumanovë, 27 shtator - Rritje prej19.7 për qind e krimit është regji-struar në Komunën e Kumanovësnë gjysmën e parë të vitit, kraha-suar me të njëjtën periudhë të vitittë kaluar, tregon raporti i Stacionitpolicor i cili u prezantua para Kë-shillit të komunës së Kumanovës

në seancën e fundit. Zvogëlimi prej5.2% vërehet për shkelje të renditpublik dhe paqes, ndërsa për 12.1%numri i aksidenteve të trafikutështë në rritje. Gjatë gjysmës sëparë të këtij viti janë regjistruar686 vepra penale, krahasuar me tënjëjtën periudhë të vitin 2017 kujanë regjistruar 573 vepra. Ndërsajanë paraqitur gjithsej 363 kallëzi-me penale, që është një rritje prej280 në krahasim me vitin e kaluar.

Nga 383 autorë, vetëm 33 janë fë-mijë që kanë kryer 34 krime, e qëjanë katër më shumë se në vitin ekaluar. Më i zakonshëm është kri-mi klasik që mbizotëron me 88 përqind të numrit të përgjithshëm tëkrimeve.

Krimi ekonomik është rriturme 1.7 herë, gjë që është ndër kri-met më të vështira për t'u zbuluar.Në këtë kategori, janë regjistruar59 vepra penale, për dallim nga 22

të vitit të kaluara. Një rritje emadhe prej 75% shënohet në treg-tinë e paligjshme, ku mbizotërojnëprodhimi dhe lëshimi i paautori-zuar i barnave narkotike, substan-cave psikoterapie dhe prekursorë-ve.

Në fushën e transportit rrugor,situata është vlerësuar si e favorsh-me duke pasur parasysh faktin senë gjysmën e parë të këtij viti kanëndodhur 223 aksidente rrugore nërrugët dhe rrugët publike në qy-tet, ose 12.1% më shumë se në tënjëjtën periudhë të vitit të kaluar,sipas raportit policor. 623 shoferë upërjashtuan nga trafiku për shkaktë shkeljeve të trafikut rrugor dhe141 leje shoferi u konfiskuan. Nëgjashtë muajt e parë të këtij viti,776 automjete u konfiskuan ngamerimanga, ndryshe nga viti i ka-luar kur ky numër ishte modestdhe arrinte vetëm 178 automjetetë pasagjerëve.

Shkup, 27 shtator - Që nga fillimi isezonit të verës dhe që nga ardhjae mërgimtarëve, qytetarët e Di-brës po ballafaqohen me munge-sën e ujit, nga ora 13 deri në orën17. Kjo ka ndikuar në përkeqësi-min e gjendjes më shumë si nëpastrim ashtu edhe në gjërat tje-ra më elementare. Qytetarët fajinia hedhin Komunës duke thënëqë me ndalimin e ujit Komuna poe furnizon fabrikën “MAYA”, gjëqë u refuzua kategorikisht ngaKomuna e Dibrës, duke uahedhur fajin qytetarëve që po ekeqpërdorin ujin pasi që po e sh-frytëzojnë për vaditjen e kopshte-ve. “Fabrika “MAYA” ka burimin evet të ujit, do me thënë në bazë tëkoncesionit që kanë marrë ajo sh-frytëzon burimin e vet të ujit, dheatë që kanë konstatuar banorëtnuk është e vërtetë, ndërsa sa ipërket ndaljes së ujit është e vër-tetë dhe ka orar të reduktimit tëujit sidomos gjatë sezonit tëverës. Kjo vjen si pasojë e shfrytë-zimit të pakontrolluar nga ana eqytetarëve, pasi që vetë qytetarëte përdorin për vaditjen e kopshte-ve, dhe kjo lirisht mundë të veri-fikohet në periudhën kur ka re-shje të shiut brenda dy tre ditëvegjatë verës në atë kohë nuk kamungesë të ujit, dhe kjo vërtetonse uji i pijshëm përdoret edhe përvaditje të kopshteve. Një ndër ar-syet është kjo, por nuk mundë tëthemi që nuk ka dhe keqpërdori-me tjera, por numër një është kjoarsye, nuk është se ka mungesëtë sasisë së ujit të pijshëm, pasinë bazë të të gjitha llogarive menormën ndërkombëtare dhe na-cionale, sasia e ujit që vjen në re-zervuar i plotëson të gjitha ne-vojat, por ka mangësi nëkeqpërdorim”, tha sekretari i Ko-munës së Dibrës, Gazmend Cami.Sipas disa analizave, uji i Dibrësqë vjen nga burimi i lumit Ra-soçka në malin Bistra është mëcilësori në Maqedoni dhe i tretinë Evropë. Qyteti furnizohet me160 litra në sekondë. Qytetarëtapelojnë deri te autoritetet loka-le që ky problem të zgjidhet samë shpejtë pasi po vështirësohetjeta e tyre. (Q.A)

DIBRABALLAFAQOHETME MUNGESË UJI

Banorët dhe Komunafajësojnë njëri-tjetrin

RAPORT I STACIONIT POLICOR

Krimi në Kumanovë shënon rritjeMë i zakonshëm ështëkrimi klasik qëmbizotëron me 88 përqind të numrit tëpërgjithshëm të krimeve.Krimi ekonomik ështërritur me 1.7 herë. Njërritje e madhe prej 75%shënohet në tregtinë epaligjshme

Koha

SHKOLLA E XHEPÇISHT ME PROBLEME PESË VITE PAS INAUGURIMIT

Edhe mësimdhënësitthonë se shpeshherë ilargojnë nxënësit ngapjesët ku pikon klasa, porka patur raste kur edhe ikanë lëshuar në shtëpifëmijët, megjithëse kanëmarrë vërejtje nga ana eautoriteteve përgjegjësese nuk guxojnë që fëmijëtt’i largojnë nga procesimësimor

||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

Mësim nënpikat e shiut

Koha

10 FORUMKoha, e premte, 28 shtator 2018

Themelues: Arben Ratkoceri dhe Lirim Dullovi

E p

ërd

itsh

me

in

form

ati

ve

ww

w.k

oh

a.m

k

Botues: Koha Production SHPK | Adresa e botuesit dhe redaksisë: Bul. Goce Delçev nr.11, | Q.T. Mavrovasja lok.14 - përdhesë, Shkup | Gazetë ditore - botohet çdo ditë përveç të dielës | Shtypi dhe distribuimi:“Adria Media Ballkan” - rr. 852 nr.62, Shkup, 5000 kopje | Data e shtypjes e enjte 27 shtator | Numri i parë i gazetës doli më 22 Nëntor 2006Drejtor: Lirim DULLOVI | Kryeredaktor: Vedat MEMEDALIU | Redaktor përgjegjës: Emin AZEMI | Ndihmëskryeredaktor: Evis HALILI | Redaktor teknik: Halil BERISHA

E-mail: [email protected] | Tel: 02 3179 - 904; Tel: 02 3179 - 905; Tel: 02 3179 - 906; Fax: 02 3118 - 060; | MARKETING: Bekim SHAQIRI • [email protected]; Tel: 02 3179-904; Mob: 071 372 222 | Përgjegjës për distribuim: Afrim DULLOVI - Tel: 071 372 221Përfaqësues ligjor: Shtëpia e avokatëve Inter Partes - Shkup

Koh

a

NPK "Koha Production" Num. i xhirollogarisë: 210063340670177; Tutunska Banka -Shkup; Numri tatimor 4030008022772

Miku im i nderuar dhe ipaanshëm! Në këtëshkrim timin “nuk dot’i referohem shpjegi-

mit të Fjalorit tonë” sa u përket sh-prehjeve të lartpërmendura, jo sejanë “figura të besimeve të kota”, jose nuk janë të sakta, përkundrazi“do t’u referohem provave a fakte-ve që vërtetojnë prezencën” e lu-getërve, vampirëve nacionalistëdhe tebdilëve “të moderuar”...,ndërkaq lidhshmërinë e tyre memoralin e dyfishtë të këtij opinio-ni do ta parashtroj në paragrafëtnë vijim.

Në shtetet skandinave thonëse mishshitësit nuk e hanësuxhukun, ndërkaq politikanëtfjalimet e tyre, të dala si lajmnëpër gazeta, fare nuk i lexojnë!Që të dy palët e dinë shumë mirëse si janë përgatitur ato, me “ç’zar-zavate” janë gatuar, ku janë për-gatitur dhe për kë janë dedikuar!Sot, të heshtësh a të mos heshtë-sh, kjo (s)është çështja, të shkrua-sh a të mos shkruash me e pa ta-mam, askujt nuk i plas fare, tabësh a të mos e bësh punën me“axhele” dhe me ndërgjegje të pa-stër, dije se njerëzit që i ke përrethkanë me të konsideruar si tëmarrë, të flasësh me zë të lartë e tëçjerrë për katrahurën që (nuk) naka kapur për fyti dhe për..., ështënjësoj sikur të mbulosh diellin meshoshë, sot të luash rolin e njeriuttë sinqertë, lëre që është tragjiko-mike, por edhe marrëzi..., sot tëngresh krye kundër pushtetit të“mbretit” ose kundër një autorite-ti të pamerituar, është njësoj si ajopuna e shpendit ekzotik – strucit,i cili, për t’i shpëtuar rrezikut që ikanoset, fut kokën në rërë, sot tëbësh moralin a sjelljen e ndersh-me kjo nuk çon peshë, sepseasnjeri nuk të dëgjon dhe nuk tëbën hesap..., paçka se ne ndër-tojmë shkrimin a vështrimin me“surrat të dyfishtë”, kur kjo askujtnuk i hyn në punë, sidomos sot kurgjithsecilit i ka ardhur në majë tëhundës..., paçka se ka njerëz tëcilët për kokërr të qejfit, po edhepër shtatë palë qejfe të tjera, do tësajojnë ndjenjën e hakmarrjes aarmiqësisë kundrejt të tjerëve qëmendojnë ndryshe, paçka senjerëzit shtojnë dashurinë e diku-sh tjetër shton çallëmin..., paçkase skamnorit i shtohen dertet, e catë tjerëve u rritet mendja, paçkase asnjëri prej nesh nuk shqetë-sohet me “gjymtimet e pasaportës

së arsimit tonë të lartë, një pasa-portë që nuk të mundëson të lë-vizësh përtej kufijve administra-tivë të Gadishullit Ilirik”, paçka segjymtimet tona i diktojnë a i he-tojnë jabanxhinjtë pavarësisht sene i kemi para hundëve tona..., tëcilët ose nuk i shohim, ose nukduam t’i shohim ose, në instancëtë fundit, i heshtim si të tilla...,paçka se bëmat tona, arritjet tonai vlerësojnë të huajt, pavarësishtse janë pronë jona. ”Të heshtësh,të shkruash, të flasësh, të luash ro-lin..., të ngresh krye..., të bësh mo-ralin..., të bësh punën..., e të tjeratë bësh”, mua ma kujton atë çu-dinë e mbretëreshës së llastuar tëDanimarkës, njëqind vjet më parë,kur këshilltari i saj i kishte thënë sepopulli kishte dalë në demon-stratë dhe kërkonte bukë, ajo ish-te përgjigjur e habitur: “Duanbukë!? Po pse nuk hanë biskota!”

A mos vallë edhe te ne kanjerëz që prej “mbretëreshës rro-spi” (nuk) kërkojnë bukën e gojës,a mos vallë në mungesë të bukës(nuk) do të hanë domate, a mosvallë ata që kanë më shumë se ç’uduhet do të vazhdojnë të bëjnësehirxhiun, do të bëjnë zakonin,do të bëjnë intrigën, do të bëjnëaksham- pazarin me mallin e “mi-letit pa brekë” (siç do të thotë Mi-

trush Kuteli), do të bëjnë tellallin,do të bëjnë zurnaxhiun, do tëbëjnë daulltarin toptan në emërtë popullit fukara..., a mos vallëne (nuk) do të kemi nevojë për nje-riun që do të kandidohet për pre-sident shteti (jo) konsensual, i cilipasi vë bythën në kryeminderin ehuqumatit, kur i teket del TEBDILnë çarshi e na thotë: “Mos keni ne-vojë për dajakun e radhës, a moskeni nevojë që unë ta firmos Ligjinpër gjuhën tuaj që e ka vlerën emonedhës njëzetqindarkëshe, amos keni nevojë që të ikni që këtejshtetit tim antik a qymezit tim bi-blik, a mos vallë keni nevojë përatë parullën fashistoide - përçaj esundo..., a mos keni nevojë që t’upres biletën për një drejtim..., amos keni nevojë t’ua përsëristhirrjet raciste - Shqiptar i mirëështë shqiptari i vdekur..., pllani-nari..., indijanci...,”

Sot e gjithë ditën e Perëndisë,edhe përtej mungesës së vleravemendore e shpirtërore, edhe për-tej eksodit të të rinjve nga vendi,edhe përtej rrëmujës ekonomike,juridike, politike, arsimore poedhe kulturore, edhe përtej zapti-mit të institucioneve shtetërore,përfshi edhe ato fetare, nga ana epushtetit, edhe përtej mungesëssë llogaridhënies, ne parapël-

qejmë të heshtim, ne parapël-qejmë të mbyllim sytë e gojën kar-shi pranisë së shtresave të privi-legjuara të cilët përditë e mëshumë, me pa të drejtë shtojnëpasurinë e tyre, ne me a pa tëdrejtë ua hapim rrugën kalorësvetë vonuar, pseudo-patriotëve, pro-vincialistëve, vatanlive, kombë-tarëve të rrejshëm dhe çetave tëkreshnikëve të rremë tanëpërkëmbin lavdinë e kësaj toke,të shkelin mbi gjakun e dësh-morëve të luftës, të harrojnë kon-tributin e ish të përndjekurve po-litikë, a mos vallë ne, me a pasebep, me a pa hiri, VAMPIRIT prejNACIONALISTI i mundësojmë tëfusë hundët në kështjellën a arsi-mit tonë për të na mësuar sesiduhet anashkaluar këtë institucio-nin tonë të shenjtë..., a mos vallëne kemi nevojë për këshillat e tyresesi duhet të jemi të pandërgjegj-shëm dhe të papërgjegjshëm kar-shi krijimit të sindromës së analfa-betit funksional, a mos vallë keminevojë për urdhrat e tyre sesi nukduhet qortuar mësuesin tonë prejshqiptari pse ai nuk bën kujdesme nxënësit për drejtshkrimindhe drejtshqiptimin..., pavarësi-sht se nuk është gjuhëtar dhe pa-varësisht se është mësues!

Miku im i dashur! Pa më thuaj

a mos vallë nuk të ka ikur fiqiri tepushteti gjyqësor për të parë se nëç’derexhe është katandisur!

A mos vallë nuk të duket se nëkërthizë të gjyqësorit ka vënëbythën LUGATI!..., a mos vallë gjy-qësori “nuk të duket si ai varri i ha-pur” ku duken eshtrat e ushtarittë panjohur, i cili dikur moti ra“shehit” a dëshmor për çlirimin etokave të huaja..., ky gjyqësori, anuk të duket njësoj si ajo tava endryshkur dhe e palarë e shtë-piakes prej dembeli, a nuk tëduket si ajo banda frymore qëdetyrohet t’i bindet verbërisht dik-tatit të dirigjentit intrigant..., anuk dëgjove se ç’dënim iu dha vra-sësit të Almirit të vogël 4 vjeç, anuk kishin të drejtë prindërit e tijtë thonë: “Kjo nuk është drejtësiaqë ne duam për Almirin tonë”.

A mos vallë sopotasit me nëkrye plakun NN, nuk kanë tëdrejtë të thonë: “Kjo nuk ështëdrejtësia që duam”..., nëse kjodrejtësi është drejtësi, atëherë psembyllën gojën karshi dhënies sëdëmshpërblimit! Vëllaçko! Nëse eteprova, më fal.

Burrështetasi amerikan,Benxhamin Franklin, shumë kohëmë parë kishte thënë: “Te vetmetgjëra të sigurta në këtë botë janëtaksat dhe vdekja!”.

KOHA PËR KARIKATURËN E DITËS

Hem tebdil, “hem vampir, hem lugat!” Nga

Fadil LUSHI

Rubrika "Forum" është krijuar si hapësirë për të botuar letrat, opinionet, reflektimet dhe reagimet e lexuesve dhe qytetarëve.

Redaksia mban të drejtën për të redaktuar e shkurtuar, si dhe mos botuar ato shkrime që nuk i përmbahen etikës.

11FORUMKoha, e premte, 28 shtator 2018

Kryetarët e grupeve parla-mentare quhen të sukses-shëm atëherë, kur opinio-ni nuk merret shumë me

punën e tyre. Në sistemin partiakgjerman, ata janë përgjegjës përt'i organizuar kreut të partisëmazhorancat e deputetëve të par-tisë së vet. Nëse kryetarja apo krye-tari i partisë është edhe kancelareapo kancelar, atëherë ata kujde-sen, që këta ta bëjnë punën e tyrepa shumë zhurmë. Teorikisht.

Por çështja është se aktualishtnë qeverinë gjermane asgjë nukzhvillohet pa zhurmë. Edhe nego-ciatat për krijimin e qeverisë u sho-qëruan nga intrigat, dorëheqjetdhe rreziku i përhershëm izgjedhjeve të reja. E gati në tënjëjtën ditë, një vit pas zgjedhjevetë Bundestagut, duket se ështëvetëm çështje kohe shpërbërja ekoalicionit dhe Gjermania do të fil-lojë sërish të kërkojë një qeveri tëre.

REVOLUCION NË PALLATJo vetëm pse partitë qeverisëse

grinden me njëra-tjetrën si në pa-zar duke e humbur besueshmë-rinë tek popullata me luftërat përpushtet. Tani Angela Merkelit i kaikur nga dora edhe mazhoranca nëradhët e veta. Moszgjedhja e të be-suarit të saj prej vitesh dhe kryeta-rit të fraksionit, Volker Kauderështë një revolucion në pallat, qëmund të përfundojë në një skenar:

Zgjedhje të reja pa Angela Merke-lin, që për 13 vjet përcaktoi fatet eGjermanisë dhe Europës. Fakti qëzgjedhja e politikanit gati tëpanjohur, Ralph Brinkaus u bë enjohur pikërisht në atë moment,kur Donald Trump sërish e sulmoiverbalisht Gjermaninë hedh njëdritë të çuditshme mbi Gjerma-ninë si fuqinë më të madhe eko-nomike europiane. Shumë depu-

tetë të parlamentit aktual gjermanduket se nuk e kanë kuptuar endeseriozitetin e momentit. Ata uzgjodhën nga qytetaret e qytetarëte këtij vendi për t'u angazhuar përtë mirën e Gjermanisë.

Dhe jo për ta pezulluar me javëqeverisjen, për t'u grindur përvogëlsira, për personelin e me këtëduke ndihmuar vetëm të forcohetAfD.

ÇMONTIM I PERSONALITETIT TË VETËM TË BESUESHËMNga dita e parë, kësaj qeverie i

mungonte një projekt i përbashkëtpolitik, sidomos personalitete ak-tive, që kanë dimensionin e drejti-mit të Gjermanisë në kohë të vësh-tira. Personaliteti i vetëm i ibesueshëm ishte Angela Merkel,deri në të martën historike (25.09)e cila e mbulonte dhe tejkalonte

përçarjen e thellë në koalicioninqeveritar dhe në radhët e veta. Kjotani ka marrë fund. Deputetët eCDU dhe CSU-së nuk refuzuanvetëm Volker Kauderin, si kryetargrupi parlamentar të CDU/CSU-së.Ata e denigruan publikisht kance-laren në këto kohë ta pasigurta.Me këtë tani çështja nuk shtrohetmë, se a po vjen fundi i AngelaMerkelit, por se sa shpejt do të vijëai. Një zhvillim që meriton vë-mendje! Jo vetëm, sepse po gë-zohen AfD dhe Donald Trump gë-zohen.

(DW)

Një nga argumentet efortë të atyre që pre-dikojnë zgjidhjen endryshimit të kufijve

është edhe �fati� i popullsive qëbanojnë në mizerie, në margjinatë dy shteteve, pra serbëve të veriutnë Kosovë dhe shqiptarëve të Pre-shevës, Bujanovcit dhe Medvegjës.Si mund të lejohen ata të jetojnënë atë gjendje? Si mund të vazh-dojnë të jenë qytetarë të dy shtete-ve që nuk i duan? Si mund të mbe-ten ata njerëz pengje të njëkonflikti që ka ngrirë prej dy deka-dash? - është thelbi i përgjërimittë tyre.

Si ilaç për këtë, ata propozojnëshkëmbimin e territoreve, lëvizjete popullsive dhe shëmtinë e njëspastrimi etnik pa luftë. Sepse kjoështë në fakt ajo që do të ndodhë.Po të lexohej me vëmendje njëspeciale e gjatë që gazeta franceze“Le Monde” i kishte kushtuar kësajteme, aty dallohen lehtësishtsimptomat e asaj që pritet tëngjajë. Le Monde publikon planin.

“Serbia ne na konsideron si të huaj,pse duhet të qëndrojmë në njëvend që nuk na do?”, i pohonte ga-zetarëve të “Le Monde” Shaip Kam-beri, kryebashkiaku i Bujanovcit.“Nëse ndryshohen kufinjtë Graça-nica do të zbrazet”, paralajmëron-te Zivojin Rakoceviç, i cili thoshte:“Kjo do të sjellë padyshim një spa-

strim etnik”.Nuk ka dyshim se nëse kjo gjë

arrihet një ditë, Kosova pothuajsedo të shpopullohej nga Serbët dhepo ashtu edhe Serbia, nga ata pakshqiptarë që kanë mbetur. Pra for-mula magjike e atyre që mbësh-tesin idenë e Thaçit dhe Vuçiçit ba-rabitet me lumturinë që arrihetduke jetuar brenda kufijve të kom-bit tënd.

Kjo zgjidhje etnikisht e pastër,sipas tyre, nuk do të lehtësontevetëm fatet e disa mijëra vetëve qëjetojnë në zonat kufitare. Ajo dotë na dhuronte një paqe afatgjatë,një njohje reciproke, dhe në mosçmime Nobel për arkitektët emarrëveshjes, gjithsesi një pozitëmë të mirë ndërkombëtare për Ko-sovën dhe Serbinë. Por vetëm se egjithë kjo fabul ka një problem.Aspak të vogël. Si Serbia dhe si Ko-sova, janë shtete që së paku pu-blikisht kanë si busull në politikëne jashtme anëtarësimin një ditë nëBE. Pra pranimin në një familje qëe ka lënë pas krahëve ekzaltimin e

idesë të shteteve etnikisht të pa-stra për të përqafuar të tjera vlera.Jo më kot, Michael Roth ministripër Europën i një vendi si Gjerma-nia, që ka dalë me shpatë në dorëkundër kësaj marrëzie, deklarontepak kohë më parë se “e ardhmja evendeve të Ballkanit Perëndimorështë multietnike, multifetare dhemultikulturore”.

Të pranosh se nuk e arrin dotkëtë objektiv, se nuk je në gjendjetë respektosh të drejtat qytetaretë pakicave, se nuk përparon dot sishtet pa nxjerrë jashtë “të huajt”, senuk bëhesh funksional po nukshkove drejt pastërtisë etnike, senuk je në gjendje të kontrolloshekseset e politikave nacionalistenë një mjedis multietnik, kjo ështëpara së gjithash një boomerang.Në mënyrë indirekte kjo do tëthotë se je një shtet apo një vend,që ndryshe nga sa pretendon, je ipapërgatitur kulturalisht për tëshkuar drejt BE-së. Madje edhe mëkeq akoma, të pranosh konceptinse e vetmja zgjidhje për të qenë në

paqe, të qetë dhe për të përparuarqënkësh të qenët një komb etniki-sht i pastër, do të thotë të biesh nëkurthin e mbartësve të ideve raci-ste që e shohin këtë pjesë të Ballka-nit Perëndimor si të paaftë për tëabsorbuar vlerat e Europës së qy-tetëruar.

Qoftë edhe për këtë, - përposfaktit se mund të hapë kutinë ePandorës dhe të shkaktojë njëreaksion zinxhir në Ballkan, - idejae Vuçiçit që ndoshta nga halli e kapërqafuar edhe Hashim Thaçi,është një tezë që duhet kundërsh-tuar. Sepse ndërkohë që predikon,arritjen e paqes përmes dialogut,ajo rrënon dhe minon bashkëjete-sën, sepse ndërkohë që shet njëpërparim drejt BE, ajo i jep argu-mente të gjithë atyre që na shohinsi të padenjë për të qenë në atë fa-milje, sepse ndërkohë që ekzaltonvlerat e kompromisit dhe marrë-veshjes, ajo është në fakt simboli ipamundësisë së tyre. Dhe pikërishtpër këto, ajo nuk mund të jetë asnjë premisë për paqe afatgjatë.

Angela Merkel në fund Nga Ines POHL

Një ndryshim personelitë martën tregoi sekancelarja gjermane,Angela Merkel nukorganizon dot mëmazhoranca as brendaradhëve të saj. Rrezik përfund të shpejtë të kësajqeverie

Ndarja e Kosovës, nënshtrimi para një ideje raciste Nga

Andi BUSHATI

Si Serbia dhe si Kosova,janë shtete që së pakupublikisht kanë sibusull në politikën ejashtme anëtarësiminnjë ditë në BE. Prapranimin në njëfamilje që e ka lënë paskrahëve ekzaltimin eidesë të shteteveetnikisht të pastra përtë përqafuar të tjeravlera

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

12 SPECIALEKoha, e premte, 28 shtator 2018

1. Rusët. Po, ata janë misteriozë!Shkencëtarët ende nuk mund tëpajtohen për origjinën e tyre dhe t’ipërgjigjen pyetjes, se kur rusët ubënë “rusë”. Ata nuk e dinë se ngaburon vetë kjo fjalë. Prejardhja e ru-sëve është kërkuar në mesin e Nor-manëve, Scythianëve dhe Sarma-tianëve, Uendëve, dhe madje edheUsunëve të Siberisë Jugore.

2. Majat. Ne nuk e dimë se ngaerdhën këta njerëz dhe ku u zh-dukën. Disa shkencëtarë besojnë seata janë të lidhur me Atlantidënlegjendare, të tjerë mendojnë se pa-raardhësit e tyre ishin egjiptianët.Majat krijuan një sistem efikas buj-qësor, dhe kishin njohuri të thellambi astronominë. Kalendari i tyrepërdorej nga popujt e tjerë të Ame-rikës Qendrore. Majat aplikuan si-stemin hieroglifik të të shkruarit, icili është deshifruar pjesërisht. Qy-tetërimi i tyre ishte shumë i zhvil-luar, por edhe shumë dekadent, nëmomentin kur mbërritën konkui-stadorët. Sot duket se Majat erdhënnga hiçi dhe u zhdukën drejt hiçit.

3. Laplanderët. Enthnos, qëquhet edhe Lapps, është të paktën5000 vjeçar. Shkencëtarët endekanë mosmarrëveshje mbiorigjinën e tyre, disa thonë se atajanë Mongoloidë, të tjerë këmbën-gulin se janë paleo-evropianë.Gjuha e tyre besohet se i përket gru-pit të gjuhëve Fino-Ugrike, por atakanë dhjetë dialekte të gjuhës Lap-pish - të ndryshme mjaftueshëm,për t’u quajtur të pavarur.Ndonjëherë ata me zor kuptojnëedhe njëri-tjetrin!

4. Prusianët. Origjina e tyre nëvetvete është gjithashtu një mister.Është përmendur së pari në shekul-lin e IX, në shënimet e një tregtarianonim dhe më vonë në kronikatpolake dhe gjermane. Gjuhëtarëtgjejnë analogji në gjuhë të ndrysh-me indo-evropiane dhe besojnë seorigjinën e shohin tek sanskriti-shtja, kur purusa domethënë “njeri”.Nuk dihet shumë në lidhje megjuhën e tyre. Autoktoni i funditvdiq në vitin 1677, ndërsa murtaja eviteve 1709-1711 vrau prusianët efundit në vetë Prusinë. Në shekullinXVII filloi historia e Prusianizmitdhe Mbretërisë Prusiane, banorëte të cilës kishin pak gjëra të përba-shkëta me prusianët origjinalë bal-tikë.

5. Kozakët. Prejardhja e tyreështë gjithashtu e paqartë. Atdheui kozakëve mund të jetë në Kauka-zin Verior, ose në Detin Azov, ose nëperëndim të Turkestanit… Gjenea-logjinë e tyre mund të shkojë sërishtek Skithianët, Alanët, Çerkezët,Khazarët, Gotët, apo Brodnikët. Çdoversion ka mbështetësit e vet meargumente respektive. Kozakët esotëm përfaqësojnë një komunitetshumëetnik, por atyre u pëlqen të

theksojnë se janë një popull iveçantë.

6. Parsi. Parsi - një grup etnofe-tar pasuesish të Zoroastrizmit nëAzinë Jugore, e kanë origjinën ngaIrani. Sot popullsia e tyre arrin nëmë pak se 130 mijë njerëz. Parsikanë tempujt e tyre dhe të ashtu-quajturat “kullat e heshtjes” për tëvarrosur të vdekurit (kufomat çuki-ten nga shpendë grabitqarë). Atashpesh herë janë krahasuar me çi-futët, të cilët gjithashtu ishin tëdetyruar që të linin atdheun e tyredhe të cilët ndjekin përpikmërishtkultet e tyre. “Lidhja e Iranit” në In-dinë e fillimshekullit XX propagan-donte kthimin në shtëpi të Parsive,që ngjante shumë me sionizmin ehebrenjve.

7. Hutsulsët. Është ende e di-skutueshme se çfarë kuptimi ka fja-la “Hutsul”. Disa shkencëtarë men-dojnë se etimologjia e fjalës është elidhur me fjalën moldave “Götz” ose“gutz” (“bandit”), të tjerët besojnëse në origjinë është fjala “kochul”

(“bari”). Hutsulsët janë quajturndonjëherë malësorë ukrainas. Atakanë tradita të forta mashtrimi dhekanë shtrigat e tyre shumë të re-spektuara, të bardha e të zezë.

8. Hitejtë. Shteti i Hitejve ishteshumë i fuqishëm në hartën gjeo-politike të botës së lashtë. Këtanjerëz ishin të parët që krijuan njëkushtetutë, që përdornin karrocame kuaj dhe nderonin shqiponjënme dy krerë. Por ne nuk dimëshumë rreth tyre. Ata kishinmbretër, por ne nuk mund të jemi tësigurt se kur, me saktësi. Krono-logjia nga Hitejtë është e njohurnga burimet e fqinjëve të tyre, porkjo nuk i përgjigjet pyetjeve se ku uzhdukën. Një shkencëtar gjerman,Johann Lehmann ka shkruar në li-brin e tij që ata ishin zhvendosur nëveri dhe u asimiluan prej fiseve gjer-manike. Por ky është thjeshtë njëtjetër version.

9. Sumerët. Duhet të jetë njënga popujt më misteriozë në botëne lashtë. Ne nuk dimë asgjë për

origjinën dhe gjuhën e tyre. Njënumër i madh i homonimesh lejontë supozojmë se ajo ishte një gjuhëpolitonike (si gjuha kineze moder-ne), kjo do të thotë se kuptimi i asajqë thuhej, varej nga toni. Sumerëtishin mjaft të avancuar - u bënë tëparët në Lindjen e Afërt që për-dorën një rrotë, krijuan një sistem tëujitjes dhe shkrimin e tyre tëveçantë. Përveç këtyre, ata ishinmbresëlënës në matematikë dheastronomi.

10. Etruskët. Ata erdhën në hi-stori në mënyrë të beftë, ashtusikurse dhe u zhdukën. Arkeologëtbien dakord që ata jetonin në veri-perëndim të gadishullit Apenin dhekrijuan një qytetërim tepër të zh-villuar atje. Ata themeluan qytetete para italiane dhe ndoshta numrat

romakë janë meritë e tyre. Ata ndo-shta mund të jenë rivendosur nëlindje dhe kanë qenë themeluesit eetnosit sllav. Gjuha e tyre ka shumëtë përbashkëta me ato sllave. Tëpaktën kështu thotë një nga versio-net.

11. Armenët. Origjina e armenë-ve është një mister gjithashtu. Kashumë versione. Disa shkencëtarë ilidhin armenët me popullin e shte-tit të lashtë Urartu, por komponen-ti gjenetik i Urartianëve është i pra-nishëm në kodin armen, ashtu siedhe komponentë gjenetikë tëHurrianëve dhe libianëve, për tëmos përmendur proto-armenët.Versione grekë të origjinës ekzi-stojnë gjithashtu, sipas “Hipotezëssë Hajasas”(teoria sipas së cilës sh-teti Hajasa është atdheu i armenë-ve). Shumica e shkencëtarëvekëmbëngulin tek migrimi i përzierë,si hipotezë për etnogjeninë arme-ne.

12. Ciganët. Sipas hulumtimevegjuhësore dhe gjenetike, pa-raardhësit e ciganëve u larguan ngaterritori i Indisë në sasi që nuk tejka-lonte 1000 njerëz. Sot ka rreth 10milion ciganë në botë. Në mesjetëevropianët besonin se ciganët ishinegjiptianët. Fjala “evgjit” në vetveteështë një derivat nga “egjiptian”. Le-trat tarot, konsideruar copëza e fun-dit e kultit të perëndisë egjiptianeThoth, u sollën në Evropë ngaromët. Ata jo më kot quheshin “Fisii Faraonit”. Evropianët tronditeshinprej traditës cigane të balsamosjessë të vdekurve dhe varrosjes në krip-

NGA RUSËT TEK FILISTEJTË DHE BASKËT

20 popujt më misteriozë në botë

Pavarësisht gjithë përpjekjeve dhe vështirësivetë historianëve dhe etnografëve, historitë ekëtyre popujve ende ruajnë shumë sekrete…

|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

13Koha, e premte, 28 shtator 2018

SPECIALE

Proverbat arabe kanë gjith-monë diçka për të mësuar, osenxisin reflektime të cilat vlen tëanalizohen në thellësi. Vlen tëanalizohen, si për shkak të in-fluencës që kjo kulturë ka paturnë histori, ashtu edhe për shkak sejanë burim i pasur mësimesh tëvyera. Mbani shënim dhe mos iharroni këto proverba arabe, nëjetën tuaj të përditshme.

1. “Mos hapni gojë, nëse nukjeni të sigurt se ajo që do të tho-ni, është më e mirë se sa heshtjajuaj”

Na ndodh shumë herë që tëpendohemi thellë, menjëherëpasi kemi thënë diçka. Nuk ka asnevojë për të ndjerë dëshirën e fortë për t’i bërëkeq tjetrit. Shpesh herë bëjmë një koment pak tëpëlqyeshëm, apo mjaftueshëm të keq, pa e fil-truar më parë me zemër. Duhet që gjithmonë t’i fil-trojmë komentet përmes zemrës sonë, sepse ështëajo që do të na thotë nëse është një mesazh i do-bishëm për atë që i drejtohet. Edhe pse nuk ështëe shëndetshme të mbajmë brenda pakënaqësi,nuk është më mirë që të mos frenohemi për tëthënë gjëra që i lëndojnë të tjerët.

2. “Herën e parë që më fyen, është faji yt,herën e dytë është faji im”

Ky është një prej proverbave arabe që nukduhet harruar asnjëherë, kur bëhet fjalë përmarrëdhënie sentimentale. E vërtetë që nëmarrëdhëniet në çift nuk ka asgjë të shkruar dhese gjithsecili duhet të marrë vendimet e veta.Megjithatë, nëse për shembull keni qenë viktimatë mosbesnikërisë nga ana e partnerit, dhe vazh-doni ta falni dhe pranoni çdo herë, tashmë ështëfaji juaj. Mesazhi që u jepni të tjerëve kur falni njëtradhti, është se nuk vlerësoni veten. Nëse nukjeni në gjendje të vlerësoni se sa vleni dhe ciliështë vendi juaj në botë, si mund të pretendoni qëta bëjnë të tjerët? Nuk do të thotë që nuk duhet tëfalni kurrë, sepse edhe ky gjest është i domosdo-shëm për të ecur përpara. Megjithatë, është e do-mosdoshme edhe të dish të vësh kufij. Kur të tjerëshfaqin mungesë respekti kundrejt jush, gjëja mëe mirë është të largoheni. Që ata të marrin atë që

kanë nevojë, pa ju lënduar ju.3. “Një burrë që nuk buzëqesh,

nuk duhet të hapë një dyqan”Të gjithë duhet të ndjekin

rrugët dhe ëndrrat e tyre dhe kjoështë një nga proverbat arabe, qëe shpreh më mirë këtë koncept.Ajo që kërkon të na thotë, është seduhet të bëjmë gjithmonë diçkaqë na sjell buzëqeshje në fytyrë.Jeta e përditshme do të jetë gjith-monë më emocionuese, nësebëjmë atë që duam dhe nëse eduam atë që bëjmë. Natyrisht qëdo të kemi vështirësi. Por kapërci-mi i tyre është shumë më i thje-shtë kur e duam vërtetë atë që pobëjmë. Nuk ka asgjë më të keqe se

të kesh gjithmonë të bësh me dikë, që ka një sh-prehje të zymtë në fytyrë. Mos u bëni një prej këty-re tipave.

4. “Ndëshkoji ata që të kanë zili, duke u bërëmirë”

Në jetë do të kemi gjithmonë të bëjmë menjerëz që janë më se të prirur të na bëjnë keq. Nëshumicën e rasteve, kjo ndodh prej faktit qëndjejnë zili për një prej tipareve tona, e si pasojëpërpiqen të na sabotojnë emocionalisht. Ështënormale të ndihemi të prirur që të zemërohemi et’ua kthejmë me të njëjtën monedhë. Megjithatë,kjo proverb arabe na kujton një fakt të sigurt: ndë-shkimi më i keq për këta tipa është që të silleshmirë me ta.

Nuk bëhet fjalë që të jemi hipokritë e t’i traj-tojmë sikur të jenë miqtë tanë më të mirë. Thjeshtëmirësjellja i lëndon më shumë se çdo gjë tjetër.Nëse në këtë moment keni të bëni me një persontoksik dhe përpiqeni ta shmangni me çdo kusht,provoni të jeni të mirësjellshëm. Do të shihni që dotë zhduket nga jeta juaj kaq shpejt, saqë as nuk doe vini re. Dhe kujdes, bëhet fjalë të jeni të mirësjel-lshëm, jo të viheni në dispozicion të tyre. Nëse jukërkojnë të bëni diçka që nuk doni, apo nuk mun-deni ta bëni, thjesht thoni JO. Është e sigurt qëkëto proverba arabe do të jenë të dobishme për tëpërballur sfidat e përditshme. Ndoshta i kenidëgjuar tashmë, por gjasat janë që jo gjithmonë ikeni vënë në zbatim. Provojeni.

Katër proverba arabe që duhet të na bëjnë tëgjithëve të reflektojmë

Është e sigurt qëkëto proverba arabe

do të jenë tëdobishme për tëpërballur sfidat e

përditshme.Ndoshta i keni

dëgjuar tashmë, porgjasat janë që jogjithmonë i kenivënë në zbatim.

Provojeni

te, me çdo gjë që mund të kërkontenjë jetë tjetër. Kjo traditë e tyreështë ende gjallë.

13. Hebrenjtë. Një nga kombetmë misterioze! Vetë ideja e he-brenjve, ka qenë më shumë kultu-rore se sa etnike. Është konsideruarse hebrenjtë janë krijuar nga Ju-daizmi, jo e kundërta. Ka shumëmistere të lidhur me hebrenjtë. Nëfund të shekullit të VIII B.C. 5/6 (10nga 12 të të gjitha racave) e hebrenj-ve u zhdukën. Ku? Kjo është njëpyetje e madhe! Ka një version, qëSkithianët dhe Cimerianët ishin pa-raardhësit e finlandezëve, francezë-ve, belgëve, holandezëve, irlandezë-ve, uellsianëve - pothuajse të gjithëpopujt e Evropës …

14. Guankët. Guankët janë ba-norë vendës të ishujve Kanarie. Nukdihet se si ata arritën në ishujt e Te-nerifes - nuk kishin patur flotë, nukdinin asgjë për lundrimin. Lloji i tyreantropologjik nuk korrespondonme rajonin ku ata jetonin. Shumëmosmarrëveshje janë shkaktuarnga piramidat drejtkëndëshe në Te-nerife - atu u ngjajnë piramidave tëMajave dhe Aztekëve në Meksikë.Askush nuk e di kur dhe pse atojanë ngritur.

15. Khazarët. Ajo që ne dimëpër Khazarët është thënë ngafqinjët e tyre. Ata vetë nuk kanë lënëpraktikisht asgjë. Shfaqja e tyre ish-te e papritur, ashtu si edhe zhdukja.Historianët ende nuk kanë infor-macione të mjaftueshme në lidhjeme Khazarian dhe gjuhën e folurnga ana e Khazarëve. Shumë ver-sione, por nuk ka qartësi.

16. Baskët. Mosha, origjina dhegjuha e baskëve janë një mister ihistorisë moderne. Gjuha baske, Eu-skara, besohet të jetë e vetmjagjuhë e mbetur para-indoevropia-ne që nuk i përket ndonjë grupi tëgjuhëve që ekziston sot. Sipas hu-lumtimit të National Geographicbërë në vitin 2012 të gjithë baskëtkanë një grup të gjeneve që janëshumë e shumë të ndryshme ngaato të popujve të tjerë rreth tyre.

17. Kaldeasit. Kaldeasit jetuannë fund të mijëvjeçarit II - fillim të

mijëvjeçarit I para Krishtit në Meso-potaminë Jugore dhe Qendrore. Në626-538 para Krishtit, një dinasti eKaldeasve sundojnë Babiloni, kuthemeloi Perandorinë Neo-Babilo-nase. Kaldeasit janë ende të lidhurme magjinë dhe astrologjinë. NëGreqi dhe Romën e lashtë priftë-rinjtë paganë dhe astrologët babi-lonas thirreshin Kaldeas. Ata para-shikuan të ardhmen përAleksandrin e Madh dhe pasardhë-sit e tij.

18. Sarmatianët. Herodoti iquante “kokë-pangolinë”, M. Lomo-nosov besonte se ishin paraardhësite sllavëve, fisnikët polakë mendo-nin se ishin pasardhësit e tyre tëdrejtpërdrejtë. Sarmatianët lanëshumë e sekrete. Ndoshta ata ki-shin matriarkat, disa shkencëtarësupozojnë se kokoshnika ruse u sh-pik nga Sarmatianët. Këta njerëz ki-shin një traditë të deformimit arti-ficial të kafkës, që bëri që njerëzit tëkishin koka në formë veze.

19. Kallashët. Popull i vogël qëjeton në veri të Pakistanit, në maletHindu Kush. Janë ndoshta popullimë i bardhë i Azisë. Mosmarrëve-shjet për ta nuk janë ndaluarasnjëherë. Vetë kallashët këmbën-gulin se kanë lidhje me Aleksan-drin e Madh. Gjuha e tyre është ati-pike nga pikëpamja e fonologjisë,ka një strukturë bazë të sanskritish-tes. Pavarësisht përpjekjeve për isla-mizim, shumë prej kallashëve ipërmbahen politeizmit.

20. Filistejtë. Ideja moderne e“Palestinës” e ka origjinën nga Fili-stia. Filistejtë janë popujt më mi-steriozë që përmenden në Bibël.Vetëm ata dhe Hitejtë e njihnin tek-nologjinë e prodhimit të çelikut dheshënuan fillimin e EPokës së Heku-rit. Sipas Biblës, filistejtë e kanëorigjinën nga Ishulli i Kretës,ndonëse disa historianë i lidhin fili-stejtë me pellazgët. Origjina kreta-ne e filistejve konfirmohet ngadorëshkrimet egjiptiane dhe zbuli-met arkeologjike.

Nuk dihet se ku u zhdukën, meshumë gjasa u asimiluan prej po-pujve të Mesdheut Lindor.

Atdheu i kozakëve mund të jetë në KaukazinVerior, ose në Detin Azov, ose në perëndim tëTurkestanit… Gjenealogjinë e tyre mund tëshkojë sërish tek Skithianët, Alanët, Çerkezët,Khazarët, Gotët, apo Brodnikët. Çdo version kambështetësit e vet me argumente respektive

14 RAJONKoha, e premte, 28 shtator 2018

Kur në mediat perëndimore fli-tet për nevojën e një integrimi nëBE të vendeve të Ballkanit Perëndi-mor, thirren në kujtesë rregullishtrreziqe të ndryshme. Të gjitha këtovende filluar me Maqedoninë nëLindje e Serbinë në veri, Bosnje-Hercegovinën, Kososvën, etj per-ceptohen si burimi i problemeve.Në të njëjtën kohë, Ballkani Perën-dimor shihet edhe si skena e për-plasjeve gjeostrategjike të të ash-tuquajturve "global player" lojtarëtglobalë. Tek fuqitë tradicionale, BEapo Rusi është shtuar vitet e funditedhe Kina, një aktor i angazhuardhe aktiv. Në rajon kjo fuqi identi-fikohet me një fuqi aktive. Kinandjek "interesa gjeostrategjike", kjoështë frika e përbashkët, sidomosnë Bruksel. Në një kohë që tëgjitha rreziqet për paralajmërimembeten të vagullta, vështirë sedikush e përcakton avantazhin po-litik konkret të Kinës në angazhi-min e saj në Ballkanin Perëndimor.

KINA - NJË KAPITALISTE NËTREGUN BOTËROR

Ndryshe është diagnoza, kurbëhet fjalë për interesat ekono-mike të Kinës në rajon. Në vitin2013, presidenti kinez, Xi Jinpingbëri publik strategjinë "one belt-one road" - i njohur si "Rruga e Re eMëndafshit", që parasheh zhvilli-min e disa projekteve infrastruk-turore me synim transportimin eshpejtë dhe të lirë të mallrave ngaKina në tregjet e pasura perëndi-more. Si një pjesë e rëndësishmenë këtë tranzit janë edhe vendet eEuropës Juglindore, saqë flitet herëpas here edhe për "Rrugën e Mën-dafshit të Ballkanit".

Investimi i parë i madh në këtëdrejtim u krye në Greqi. Në vitin2009, COSCO, koncerni i madh ki-nez i anijeve dhe porteve investoinë portin e Pireut më shumë se 250

milionë euro, më vonë edhe 650milionë të tjera për të siguruarshumicën e aksioneve në këtë port.Investimi më i suksesshëm, sepsesot Pireu renditet ndër 10 portetmë aktive në Europë.

PROGRAM KONIUNKTURORKINEZ

Ndërkohë firmat kineze inve-stojnë në të gjitha vendet e Eu-ropës Juglindore në shuma miliar-dash dyshifrore. Duhen dalluarinvestimet direkte nga dhënia ekredive të leverdisshme, thotë JensBastian, analist i ekonomisë i pava-rur dhe një nga njohësit më të mirëtë investimeve kineze në EuropnëJuglindore. "Me përjashtim të Gre-qisë dhe Serbisë, në të gjitha ven-det e tjera bëhet fjalë për kredi meleverdi për qeveritë përkatëse."

Dhënia e këtyre kredive është elidhur me kushte që krijojnë një"qark të mbyllur kreditimi". Bankat

kineze e japin kredinë me kushtinqë porositë t'i marrin firmat kine-ze. Ata sjellin punëtorë dhe mate-riale nga Kina për të ndërtuar njëurë apo një autostradë si në Maltë Zi, Bosnje-Hercegovinë dheKroaci. "Ky është një lloj programikoniunkturor për ekonominë kine-ze që ka mbikapacitete", thotë Ba-stian.

QËLLIMI: TREGJETPERËNDIMORE

Interesat ekonomike kinezejanë të qarta: Tregjet perëndimore.Në këtë kontekst vendet e Ballka-nit Perëndimor marin rolin e një"porte që duhet hapur për të hyrënë Europë", sipas Bastian. Prandajinvestohet në infrastrukturë, rrugë,ura, hekurudha, porte. Por vëllimii këtyre investimeve nuk ështëshumë i madh. Jens Bastian thotëse "po të shohësh se sa investime tëBE rrjedhin në programe të ndry-

shme kredish për Bosnje-Hercego-vinën, Kosovën, Serbinë, Kroacinëapo Hungarinë, kuptohet se këtojanë shuma disa herë më të mëdhase sa ato që do dhe është gati tëinvestojë Kina."

Po aq i madh është edhe dalli-mi në shumat që investitorët ki-nezë japin për vendet e Ballkanitkrahasuar me ato perëndimore.Firmat kineze kanë interes tëmadh për teknologjinë e zhvilluar,për këtë ato janë gati të fusin dorënthellë në xhep.

Nëse investimi kinez për portine Pireut shkoi deri në 1 miliardëeuro, vetëm për të blerë prodhue-sin gjerman të robotëve, Kuka, nëvitin 2016, kinezët ofruan 4,5 mi-liardë euro. Vetëm në Gjermani ki-nezët kanë investuar 13,7 miliardëeuro, një vlerë rekord. Nga anatjetër edhe investimet gjermanenë Kinë shënojnë rekord. 70 mi-liardë euro.

KAPITALI KINEZ DHE PERËNDIMI VIGJILENT

Bëhet fjalë pra për investimeklasike të kapitalit në një treg glo-bal. Të gjithë e investojnë paranëaty ku kanë interes. Dhe të gjithëkanë një synim: Të pozicionohen samë mirë në tregun global për të sh-tuar sa më shumë përfitimin. Se kuinvestohet, në Kinë, në Gjermaniapo në Europnjë Juglindore, kjoështë e dorës së dytë. E vërteta ështëse vendet perëndimore më të fortakanë më shumë mundësi për tëmbrojtur " sferat sensibël" të eko-nomive të tyre. Kështu qeveria gjer-mane e bllokoi blerjen e prodhuesittë chip-avem Aistron nga investi-torët kinezë

Qeveritë e vendeve të BallkanitPerëndimor kanë në këtë drejtimnjë pozicion më të pafavorshëm, se-pse ato janë më shumë të varuranga investimet e Kinës, thotë JensBastian. "Kina kërkon në këtë rajonata partnerë ekonomikë që kanë njëpozicion të dobët ndërmjetësimi."Kjo i mundëson Pekinit të hapërrugë të reja transporti me relativi-sht pak shpenzime, sipas Bastian.

Megjithatë mbetet e paqartë,nëse dhe çfarë agjende politikefshihet pas investimeve kineze."Kina nuk ka interes, ndryshe ngaRusia, që të nxisë një ndryshim qe-verish në këto vende", thotë Bastian.Duket se interesi kinez gjeostra-tegjik aktual ka vetëm natyrë eko-nomike, si një pjesë tranziti përtregjet e pasura perëndimore. E fak-ti që Kina askujt në këto vende nuki mban leksione për të drejtat e nje-riut apo lirinë e medias më shumëmirëpritet nga qeveritë e disa ven-deve të Ballkanit Perëndimor.(DW)

• Treni i parë direkt i mallrave nga Kina në Vjenë, një tren që përshkon 9800 km në pjesën veriore të Rrugës së Re të Mëndafshit

Grupi Punues për Vizat(COWEB) i Këshillit të BashkimitEvropian ka qëndruar të martëndhe të mërkurën në Kosovë dhe kavëzhguar nga afër progresin e in-stitucioneve kosovare në sundimine ligjit dhe të çështjeve të tjera qëlidhen me liberalizimin e vizave,shkruan "Zëri".

Ministrja e Integrimit Evropian,Dhurata Hoxha, pas takimit të për-bashkët me anëtarët e këtij grupika thënë se ajo e ka informuar de-legacionin për angazhimet e deri-tashme për liberalizimin e vizave,si dhe për hapat e mëtejmë përkëtë proces.

“Ne me përkushtim të plotëkemi kryer detyrat tona sa i takonliberalizimit të vizave, duke vënëprioritet nacional edhe procesinintegrues”, ka theksuar ministrjaHoxha, duke shtuar se pret që këtëvit të merret vendimi për lëvizjen elirë të kosovarëve, shkruan mëtutje "Zëri".

Në anën tjetër, zëvendëskrye-ministri i Kosovës Enver Hoxhaj kathënë se opozita kosovare i kathënë jo liberalizimit të vizave përqytetarët e Kosovës. Në një postimnë “Facebook”, pas takimit me Gru-pin Punues nga Bashkimi Evro-pian, Hoxhaj ka thënë se sjellja e

përfaqësuesve të opozitës ka qenëpër keqardhje.

“Opozita sot hapur ka dalëkundër liberalizimit të vizave përqytetarët e Kosovës. Është për ke-qardhje sjellja e përfaqësuesve tëdisa partive opozitare në takiminme diplomatët e shteteve anëtare(COWEB) që po e vizitojnë Ko-sovën për herë të parë. Liberalizimii vizave nënkupton liri udhëtimipër të gjithë qytetarët e Kosovës,duke përfshirë edhe anëtarët eopozitës. Lajmi i mirë nuk do të vo-nojë me gjithë agjendat dashake-qëse të një pjese të politikës në Ko-sovë”, ka shkruar Hoxhaj

Liberalizimi i vizave , BE skanoi sundimin e ligjit////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Kina hyn në Ballkan,po a përbën rrezik?

Investimet kineze nëvendet e BallkanitPerëndimor po rriten ngaviti në vit. Kritikët flasinpër rrezikun e ndikimitpolitik të Pekinit. Poraskush nuk thotë, se kuqëndron ky rrezik

15GLOBIKoha, e premte, 28 shtator 2018

Angela Merkelit iu desh të pra-nojë një disfatë të hidhur. GrupiParlamentar unionist e rrëzoi ngakreu kandidatin e Kancelares.Çfarë do të thotë kjo për qeverinëMerkel?

1. EDHE MË TEJ NJËSOJ - MERKELIQEVERIS SIKUR TË MOS KISH

NDODHUR GJËAngela Merkeli mund t'i be-

sonte fjalët që tha kryetari i ri i Gru-pit Parlamentar unionist, RalphBrinkhaus. Pas zgjedhjes së tij tëpapritur Brinkhaus tha: "Midis kan-celares dhe meje nuk mund të fu-sësh as një fije letër". Edhe shumëmbështetës të Brinkhausit thanëse vërtet duan një ndryshim, pornuk i vënë pikëpyetje qeverisëMerkel. Kancelarja pra mund tëbëjë sikur nuk ka ndodhur gjë. Që

të mërkurën ajo u takua meBrinkhausin, për të diskutuar përbashkëpunimin konstruktiv. NëseMerkeli i përpunon temat duke iupërmbajtur ngushtë marrëveshjessë koalicionit dhe për çështjet ekontestueshme i jep Grupit Parla-mentar ndjesinë se e dëgjon,Brinkhausi, ashtu si më parë Kau-deri mund t'i organizojë asaj shu-micat e nevojshme.

2. VOTËBESIMI - MERKELILUFTON PËR PUSHTETIN E SAJ

Merkeli mori nga Grupi Parla-mentar konservator një "jo" përkandidatin e saj të preferuar. Që tëmos kesh shumicë te njerëzit e tu,do të thotë të mos kesh shumicë tësigurtë as në parlament. Për të ve-rifikuar nëse koalicioni i madh iCDU/CSU dhe SPD-së e mbështetende atë, Angela Merkeli mund të

kërkojë votëbesimin në parlament.Po të merrte një mbështetje tëqartë ajo mund të tregonte: depu-tetët i kam pas vetes, disfata nëGrupin Parlamentar unionist nukishte një revolucion anti-Merkel.Po ta humbiste votimin, Presiden-ti i Gjermanisë mund ta shpërbëjëparlamentin. Epoka e Merkelit dotë merrte fund. Në rastin se e fitonvotëbesimin, Merkeli mbetet kan-celare.

3. GRINDJE NË KOALICION -GRUPI PARLAMENTAR ME BESIM NË VETVETE

Në të kaluarën deputetët eGrupit Parlamentar janë ndierë sh-pesh si marioneta të Zyrës Kance-larore. Tani ata duan të tregojnëpavarësinë dhe kompetencën etyre. Me nisma ligjore vetjake dheme kundërpropozime ndaj qeveri-

së ata mund të përpiqen të krijojnëprofil. Kjo mund të rrezikonte jovetëm stabilitetin e Kancelares, poredhe paqen e koalicionit me SPD.Volker Kauderi i ka propozuar në tëkaluarën koalicionit shpesh kom-promise dhe shpesh mendonteedhe për interesat e socialdemok-ratëve. Po të kërkojë tani Grupi Par-lamentar nën Brinkhausin politikëtë kulluar konservatore, kjo mundt'i zemërojë socialdemokratët dhetë çojë në fundin e parakohshëm tëkoalicionit.

4. TËRHEQJE - MERKELI JEPEDHE MË TEPËR PUSHTETNëse pas zgjedhjeve që priten

në Bavari dhe në Hessen, Merkelido të ndodhet edhe më shumë nënpresion, për shkak të rezultateveeventuale jo të mira të konserva-torëve, mund të dëgjohen kërkesa

për dorëheqje. Merkeli do të kish-te atëherë alternativën që në kon-gresin e CDU-së në dhjetor nëHamburg të mos kandidojë mëpër kryetare dhe të hapë rrugënpër kryetarë të rinj partie. Pas kësajajo ose mund të vazhdojë të qeve-risë e dobësuar fort, ose t'i japëfund ushtrimit të detyrës si Kan-celare. Në të kaluarën AngelaMerkeli ka theksuar herë pas herese e konsideron me vend, kur Kan-celarja është edhe kryetare partie.

5. Lame Duck - Hapësira e ve-primit të Merkelit në botë rrudhet

Në plan ndërkombëtar Merke-lin e kërcënon ai fat, të cilin iu deshta përjetojnë shumë drejtues shte-tesh para saj: statusi i një "lameduck", i një njeriu të pafuqishëm.Një figure pra që është në largimdhe që nuk do të ketë për një kohëtë gjatë më pushtet. Me dështiminnë votimin e Kauderit është bërëedhe njëherë e qartë se baza e pu-shtetit të Merkelit lëkundet. Nëplan ndërkombëtar Merkeli vazh-don të respektohet fort dhe të nde-rohet, por dobësia në Gjermaniregjistrohet. Kësaj i shtohet qëkoalicioni i ri mund të kufizonteedhe hapësirën e saj të veprimitnë politikën botërore. Në të ka-luarën, Kancelarët gjermanë izgjidhnin punët shumë herë mepara. Politikani i ashpër për buxhe-tin, Brinkhaus mund t'i vërëMerkelit këtu kufij të ngushtë. PërEmmanuel Macronin, Jean-Clau-de Junckerin ose Tsiprasin ky mundtë ishte një lajm i keq./DW

Trump prozgjidhjes me dyshtete të konfliktitizraelito-palestinezPresidenti amerikan, Donald Trump, ushpreh të enjten në favor të një zgjidhjeme dy shtete të konfliktit izraelito-pale-stinez, duke u shprehur i bindur se pale-stinezët do të rikthehen në tavolinën enegociatave.Gjatë një deklarate në kuadër të Asam-blesë së Përgjithshme vjetore në OKB nëNju-Jork, ai shtoi se “administrata e tij dotë jetë në gjendje që të japë një plan pa-qeje për rajonin në dy, tre ose katërmuaj”.Kjo është hera e parë që Donald Trumpshprehet në favor të një zgjidhje me dyshtete të konfliktit izraelito-palestine

Arabia Saudite ka përfun-duar hekurudhën me një sh-pejtësi të madhe që lidh dy qy-tetet e shenjta islamike, Mekënme Medinën. Kjo u bë nëpërpjekje për të përmisuar bl-lokimin e trafikut për milionapelegrinë myslimanë që vizi-tojnë vendin çdo vit, raportonAl Jazeera. Mbreti Salman kalançuar 450 kilometrat e heku-rudhës me shpejtësi të lartë“Haramain” që lidh dy qytetet

nëpërmjet qytetit Jeddah nëDetin e Kuq, të martën. Sistemihekurudhor, i cili ka 35 trena të

aftë për të udhëtuar me sh-pejtësi prej 300 km në orë,gjithashtu do të transportojë

udhëtarët e rregullt duke shkur-tuar kohën e udhëtimit midisqyteteve të shenjta nga mëshumë se pesë orë në dy orë.

Mbretëria po rrit shpenzi-met e saj infrastrukturore dhepo zgjeron hekurudhat e sajduke përfshirë një sistem metroprej 22.5 miliardë dollarë qëështë në ndërtim e sipër nëkryeqytetin Riyadh, pasi aikërkon të diversifikojë ekono-minë e saj të varur nga nafta.

Policia në Sllovaki arrestoi tëdyshuar për vrasjen e një gaze-tari hulumtues dhe të sëfejuarës së tij, shtatë muaj mëparë.

Kryeministri sllovak, PeterPellegrini, tha në një shkrim nëFacebook se është është i lumturpër lajmin që “policia ka arre-stuar të dyshuarit për vrasjen edy të rinjve të pafajshëm” dhetha se hetimi është “prioritet” iqeverisë së tij.

Jan Kuciak është gjetur ivdekur së bashku me MartinaKusnirovan në shtëpinë e tyrepranë kryeqytetit sllovak, Brati-

sllavë, në muajin shkurt.Të dy kanë qenë 27 vjeç. Au-

toritetet kanë thënë se besojnëse vrasja ka pasur të bëjë me

punën e Kuciakut si gazetar.Duke cituar burime brenda poli-cisë, ueb-faqja e lajmeve Den-nik N raportoi se janë arrestuartetë persona, përfshirë vrasësine dyshuar dhe bashkëpunëtorëte dyshuar.

Në mars, kryeministri iatëhershëm i Sllovakisë, RobertFico ka dhënë dorëheqje, pastrazirave publike dhe protestavenë rrugë si shkak i vrasjes së ga-zetarit dhe të dashurës së tij.

Arabia hap hekurudhën më të shpejtë që lidh Mekën dhe Medinën

Sllovakia arreston të dyshuarit për vrasjen e gazetarit

MERKELI PA SHUMICË

Pesë mundësi si mund të shkojnë punëtNë planndërkombëtarMerkeli vazhdon tërespektohet fort dhetë nderohet, pordobësia në Gjermaniregjistrohet. Kësaj ishtohet që koalicioni iri mund të kufizonteedhe hapësirën e sajtë veprimit nëpolitikën botërore


Në bazë të nenit 156, 157, 158, 159, 160 të Ligjit për mbrojtje shëndetësore (Gazeta Zyrtare e RM nr. 43/12, 145/12, 87/13, 39/14, 43/14, 10/15, 154/15, 192/15, 17/16, dhe 37/16) dhe Pëlqimit për punësim nga Ministria e financave nr. 18-10113/2 të datës 12.09.2018, Vendimit për publikim të shpalljes publike nr. 02-1331/1 të datës 27.09.2018 u. d Drejtori i IPSH Spitali i përgjithshëm Veles publikon

SHPALLJE PUBLIKE Për punësim të 27 realizuesve – punëtor shëndetësor dhe bashkëpunëtor shëndetësor për kohë të pacaktuar

1. IPSH Spitali i përgjithshëm Veles ka nevojë për punësim të

profileve në vijim për kohë të pacaktuar: - 2 (dy) doktorë të medicinës specialistë të gjinekologjisë dhe

obstetrikës, - 1 (një) doktorë të medicinës specialistë të kirurgjisë së

përgjithshme, - 1 (një) doktorë specialistë të kirurgjisë digjestive, - 1 (një) doktorë të medicinës specialistë të medicinës fizikale, - 1 (një) doktorë të medicinës specialistë të psikiatrisë, - 5 (pesë) doktorë të medicinës për dërgim në specializim në

specializimet Kirurgjia abdominale, Pediatria spitalore, Gjinekologjia dhe obstetrika, Neurologjia dhe Radiologjia,

-10 (dhjetë) motra medicinale me PMP, - 2 (dy) akushere me PMP, - 1 (një) RTG teknolog me PSP, - 1 (një) laborant me PMP, - 1 (një) punëtor social dhe - 1 (një) psikolog klinik. 2. Kandidatët duhet të përmbushin kushtet e përgjithshme të

parapara me Ligjin për mbrojtje shëndetësore - Të jetë shtetas i RM, - Të jetë i moshës së rritur, - Të ketë aftësi të përgjithshme shëndetësore dhe - Të mos i jetë shqiptuar ndalesë e plotfuqishme për kryerje të

profesionit, veprimtarisë ose detyrës 3. Përveç kushteve të përgjithshme të përcaktuara me ligj nga

pika 2 kandidatët për doktorë të medicinës specialistë të gjinekologjisë dhe obstetrikës duhet të përmbushin edhe kushtet e posaçme në vijim

- Arsim sipëror të mbaruar me së paku 240 kredi sipas SETK ose shkallë të VII/1 të mbaruar – Fakulteti i mjekësisë

- Provim të dhënë profesional -Certifikatë për provim të dhënë specialistik për gjinekologji dhe

obstetrikë - Licencë për punë - Me dhe pa përvojë pune. Orari javor i punës 40 orë dhe neto pagesa bazë për doktorin e

medicinës specialistë të gjinekologjisë dhe obstetrikës është 32.977,00 denarë, parashihet punë me ndërrime dhe kujdestari.

4. Përveç kushteve të përgjithshme të përcaktuara me ligj nga pika 2 kandidatët për doktorë të medicinës specialistë të kirurgjisë së përgjithshme duhet të përmbushin edhe kushtet e posaçme në vijim


- Provim të dhënë profesional - Certifikatë për provim të dhënë specialistik për kirurgji të

përgjithshme - Licencë për punë - Me dhe pa përvojë pune. Orari javor i punës 40 orë dhe neto pagesa bazë për doktorin e

medicinës specialistë të kirurgjisë së përgjithshme është 32.977,00 denarë, parashihet punë me ndërrime dhe kujdestari.

5. Përveç kushteve të përgjithshme të përcaktuara me ligj nga pika 2 kandidatët për doktorë të medicinës specialistë të kirurgjisë digjestive duhet të përmbushin edhe kushtet e posaçme në vijim


- Provim të dhënë profesional - Certifikatë për provim të dhënë specialistik për kirurgji digjestive - Licencë për punë - Me dhe pa përvojë pune. Orari javor i punës 40 orë dhe neto pagesa bazë për doktorin e

medicinës specialistë të kirurgjisë digjestive është 32.977,00 denarë, parashihet punë me ndërrime dhe kujdestari.

6. Përveç kushteve të përgjithshme të përcaktuara me ligj nga pika 2 kandidatët për doktorë të medicinës specialistë të medicinës fizikale duhet të përmbushin edhe kushtet e posaçme në vijim


- Provim të dhënë profesional - Certifikatë për provim të dhënë specialistik për medicinë fizikale

dhe rehabilitim - Licencë për punë - Me dhe pa përvojë pune. Orari javor i punës 40 orë dhe neto pagesa bazë për doktorin e

medicinës specialistë të medicinës fizikale është 32.977,00 denarë, parashihet punë me ndërrime dhe kujdestari

7. Përveç kushteve të përgjithshme të përcaktuara me ligj nga pika 2 kandidatët për doktorë të medicinës specialistë të psikiatrisë duhet të përmbushin edhe kushtet e posaçme në vijim


- Provim të dhënë profesional - Certifikatë për provim të dhënë specialistik për psikiatri - Licencë për punë - Me dhe pa përvojë pune. Orari javor i punës 40 orë dhe neto pagesa bazë për doktorin e

medicinës specialistë të psikiatrisë është 32.977,00 denarë, parashihet punë me ndërrime dhe kujdestari

8. Përveç kushteve të përgjithshme të përcaktuara me ligj nga pika 2 kandidatët për doktorë të medicinës duhet të përmbushin edhe kushtet e posaçme në vijim


- Provim të dhënë profesional - Licencë për punë - Me dhe pa përvojë pune. Kandidatët për doktorë të medicinës nga ana e IPSH Spitali i

përgjithshëm Veles do të dërgohen në specializim në një prej specializimet në vijim: Kirurgjia abdominale, Pediatria spitalore, Gjinekologjia dhe obstetrika, Neurologjia dhe Radiologjia

Orari javor i punës është 40 orë dhe neto pagesa fillestare për Doktor të medicinës është 25.969,00 denarë, janë paraparë puna me ndërrime dhe kujdestaritë

9. Përveç kushteve të përgjithshme të përcaktuara me ligj nga pika 2 kandidatët për motër mendicinale duhet të përmbushin edhe kushtet e posaçme në vijim

- Shkolla e mesme e medicinës – drejtimi motër medicinale/teknik (PMP – shkalla IV)

- Provim të dhënë profesional - Me dhe pa përvojë pune.

Orari i plotë i punës – punë me ndërrime neto pagesa fillestare për motër medicinale është 16.440,00 denarë.

10. Përveç kushteve të përgjithshme të përcaktuara me ligj nga pika 2 kandidatët për akushere me PMP duhet të përmbushin edhe kushtet e posaçme në vijim

- Shkolla e mesme e medicinës – drejtimi akushere (PMP – shkalla IV)

- Provim të dhënë profesional - Me dhe pa përvojë pune. Orari i plotë i punës – punë me ndërrime neto pagesa fillestare

për motër medicinale është 16.864,00 denarë. 11. Përveç kushteve të përgjithshme të përcaktuara me ligj nga

pika 2 kandidatët për RTG teknolog duhet të përmbushin edhe kushtet e posaçme në vijim

- Arsim sipëror të mbaruar (VII/1) ose 180 kredi sipas SETK – teknolog i diplomuar i radiologjisë


për RTG teknolog është 22.510,00 denarë. 12. Përveç kushteve të përgjithshme të përcaktuara me ligj nga

pika 2 kandidatët për laborant me PMP duhet të përmbushin edhe kushtet e posaçme në vijim

- Shkolla e mesme e medicinës – drejtimi laborant i medicinës (PMP – shkalla IV)


për Laborant me PMP është 16.440,00 denarë. 13. Përveç kushteve të përgjithshme të përcaktuara me ligj nga

pika 2 kandidatët për punëtor social duhet të përmbushin edhe kushtet e posaçme në vijim

- Arsim sipëror të mbaruar me së paku 240 kredi sipas SETK ose shkallë të VII/1 të mbaruar – Fakulteti filozofik – punë dhe politikë sociale

- Me dhe pa përvojë pune. Orari javor i punës është 40 orë dhe neto pagesa fillestare për

punëtorin social është 22.510,00 denarë 14. Përveç kushteve të përgjithshme të përcaktuara me ligj nga

pika 2 kandidatët për psikolog klinik duhet të përmbushin edhe kushtet e posaçme në vijim

- Arsim sipëror të mbaruar me së paku 240 kredi sipas SETK ose shkallë të VII/1, VII/2 të mbaruar – Fakulteti filozofik – psikologji – psikologjia klinike

- Me dhe pa përvojë pune. Orari javor i punës është 40 orë dhe neto pagesa fillestare për

psikologun klinik është 23.200,00 denarë 15. Së bashku me fletëparaqitjen kandidatët për Doktor të

medicinës – specialistë të gjinekologjisë dhe obstetrikës, kirurgjisë së përgjithshme, kirurgjisë digjestive, medicinës fizikale dhe psikiatrisë dhe doktorët të medicinës obligohen që të parashtrojnë dokumentet në vijim

- Fletëparaqitje me të dhënat për kontakt - Biografi të shkurtë (CV) - Diplomë me sukses mesatar - Certifikatë të shtetësisë së Republikës së Maqedonisë, origjinal

ose kopje të vërtetuar në noter

- Certifikatë të mjekut jo më të vjetër se 6 muaj, origjinal ose kopje të vërtetuar në noter

- Certifikatë se nuk është shqiptuar ndalesë e plotfuqishme për kryerje të profesionit, veprimtarisë ose detyrës, origjinal ose kopje të vërtetuar në noter

- Certifikatë për fakultet të mbaruar të medicinës, në origjinal ose kopje të vërtetuar në noter

- Certifikatë për provim të dhënë profesional, origjinal ose kopje të vërtetuar në noter

- Licencë për punë, origjinal ose kopje të vërtetuar në noter - Certifikatë për provim të dhënë specialistik (vetëm për Doktor të

medicinës – specialistë të gjinekologjisë dhe obstetrikës, kirurgjisë së përgjithshme, kirurgjisë digjestive, medicinës fizikale dhe psikiatrisë sipas vendit të punës për të cilin është paraqitur kandidati)

16. Së bashku me fletëparaqitjen kandidatët për motër medicinale, akushere, RTG teknolog, laborant i medicinës, punëtor social dhe psikolog klinik, obligohen që të parashtrojnë dokumentet në vijim

- Fletëparaqitje me të dhënat për kontakt - Biografi të shkurtë (CV) -Diplomë me sukses mesatar ose certifikatë/dëftesa për arsim të

mbaruar të të gjitha viteve, në origjinal ose kopje të vërtetuar në noter (për motër medicinale, akushere, laborant medicinal)

- Diplomë me sukses mesatar për arsim sipëror të mbaruar në origjinal ose kopje të vërtetuar në noter (vetëm për RTG teknolog, punëtor social dhe psikolog klinik)

- Certifikatë të shtetësisë së Republikës së Maqedonisë, origjinal ose kopje të vërtetuar në noter

- Certifikatë të mjekut jo më të vjetër se 6 muaj, origjinal ose kopje të vërtetuar në noter

- Certifikatë se nuk është shqiptuar ndalesë e plotfuqishme për kryerje të profesionit, veprimtarisë ose detyrës, origjinal ose kopje të vërtetuar në noter

-certifikatë për provim të dhënë profesional, origjinal ose kopje të vërtetuar në noter (motra mediocinale, akushere, RTG teknolog dhe laborant medicinal)

17. Afati për paraqitje në shpalljen publike është 5 (pesë) ditë pune nga dita e publikimit.

18. Dokumentacioni i dorëzuar pas afatit, i pakompletuar dhe i parregulluar nuk do të merret parasysh nga ana e komisionit për selektim të kandidatëve.

19. Pas selektimit të realizuar të kandidatëve të paraqitur nga pika 3, 4, 5, 6, 7 , 8, 11, 13 dhe 14 të cilët i përmbushin kushtet në pajtim me shpalljen publike, do të realizohet provim kualifikues në pajtim me nenin 160 paragrafi 2 i Ligjit për mbrojtje shëndetësore dhe për kandidatët e paraqitur nga pika 9, 10 dhe 12 të cilët i përmbushin kushtet në pajtim me shpalljen publike, do të realizohet pjesa profesionale (test) në pajtim me nenin 160 paragrafi 3 i Ligjit për mbrojtje shëndetësore.

20. Fletëparaqitja së bashku me dokumentacionin e tërësishëm të nevojshëm dhe telefoni për kontakt të dorëzohen deri në IPSH Spitali i përgjithshëm Veles rr. Samoborska pn Veles përmes postës ose në arkivin e IPSH Spitali i përgjithshëm Veles, me shenjë për Shpallje publike për punësim.

IPSH Spitali i përgjithshëm Veles

www.ipardpa.gov.mk

AGJENCIA PËR PËRKRAHJE FINANCIARE NË BUJQËSI DHE ZHVILLIM RURAL

KORRIGJIMI I THIRRJES PUBLIKE nr 06/2018

për parashtrim të kërkesave për shfrytëzim të mjeteve nga Programi për përkrahje financiare në zhvillim rural për vitin 2018

Agjencia për përkrahje financiare në bujqësi dhe zhvillim rural informon të gjitha subjektet e interesuara për parashtrimin e kërkesave për shfrytëzim të mjeteve nga Programi për përkrahje financiare në zhvillim rural për vitin 2018, se në Thirrjen publike 06/2018 në tabelën në pjesën I Lëndë e shpalljes, Shuma e përkrahjes për shpenzimet e pranueshme për shfrytëzues, ndryshon dhe është si në vijim: “Shuma e e përkrahjes për shpenzimet e pranueshme për shfrytëzues – 1.000.000 denarë” Në pjesën III Shuma e përkrahjes financiare, ndryshon dhe është si në vijim:

“Shuma e përkrahjes për shpenzimet e pranueshme për shfrytëzues për të gjitha nënpikat gjithsej është deri në 1.000.000 denarë.”

Në pjesën IV Kushtet për shfrytëzim të mjeteve dhe dokumentacioni i cili parashtrohet, sipas Rregullores për kushtet e përafërta plotësuese për përkrahjen nga masat për zhvillim rural, shpenzimet e pranueshme dhe shuma e përkrahjes për shpenzimet e pranueshme për shfrytëzues për masën veç e veç. (“Gazeta zyrtare e R. Maqedonisë” nr. 124/11, 80/13, 72/14, 35/16 dhe 59/16), shtohet numër i ri i Gazetës Zyrtare të Republikës së Maqedonisë dhe është si në vijim:

“Rregullores për kushtet e përafërta plotësuese për përkrahjen nga masat për zhvillim rural, shpenzimet e pranueshme dhe shuma e përkrahjes për shpenzimet e pranueshme për shfrytëzues për masën veç e veç. (“Gazeta zyrtare e R. Maqedonisë” nr. 124/11, 80/13, 72/14, 35/16, 59/16 dhe 178/18)”. Pjesët tjera të thirrjes publike 06/2018 të publikuar më datë 24.09.2018 mbeten të pandryshueshme dhe përmbajtja e saj e tërësishme mund të gjendet në ueb-faqen e Agjencisë www.ipardpa.gov.mk Ky korrigjim ka validitet nga dita e publikimit të thirrjes publike që korrigjohet.

Në bazë të nenit 30 të Statutit të IPSH Klinika universitare për sëmundje të syve Shkup, si dhe nenit 156, 157,158, 159, 160,164- , 164-b dhe 164-v të Ligjit për mbrojtje shëndetësore (Gazeta Zyrtare e RM” nr. 43/2012, 145/12, 65/13, 87/13, 164/13, 39/14, 43/14, 132/14, 188/14, 10/15, 61/15, 154/15, 192/15, 17/16, 37/16), ud Drejtori i Klinikës publikon

SHPALLJE PUBLIKE

Për punësim për kohë të pacaktuar

IPSH Klinika universitare për sëmundje të syve - Shkup ka nevojë për punësim të:

- 3 (tre) personave – doktor të medicinës për kohë të pacaktuar - 4 (katër) personave – motër medicinale për kohë të pacaktuar

• 1. Dokumentet e nevojshme për të gjitha vendet e punës janë: - lutje (me adresë të saktë të banimit dhe telefon), me vërejtje për cilin vend pune konkurron - biografi të shkurtë (CV) • Certifikatë të shtetësisë së RM (origjinal ose kopje të vërtetuar në noter) • Dëshmi për aftësi të përgjithshme shëndetësore (të mos jetë më e vjetër se 6 muaj) ( origjinal ose kopje të vërtetuar në

noter) • Dëshmi se nuk i është shqiptuar me vendim të plotfuqishëm ndalesë për kryerje të profesionit, veprimtarisë ose detyrës (të

mos jetë më e vjetër se 6 muaj) ( origjinal ose kopje të vërtetuar në noter)

• Krahas dokumenteve nga pika 1 të shpalljes publike, kandidatët për doktor të medicinës duhet të parashtrojnë edhe: - Dëshmi për fakultet të mbaruar të medicinës në të cilin do të shihet mesatarja e kandidatit. Është e nevojshme që tiketë së

paku tetë të suksesit mesatar (origjinal ose kopje të vërtetuar në noter) - Certifikatë për provim të dhënë profesional, (origjinal ose kopje të vërtetuar në noter) - Licencë për punë, (origjinal ose kopje të vërtetuar në noter) - dëshmi për njohje të një prej gjuhëve të huaja me dorëzimin e një prej certifikatave të njohura ndërkombëtare ose

certifikatave të përdorura ndërkombëtare: BULATS, CAE, IELTS, FCE, BEC, PET, KET, ILEC, TOEFL PBT, TOEFL CBT, TOEFL IBT për gjuhën angleze, gjegjësisht DELF, DALF, TCF, TEF, BULATS për gjuhën frënge, gjegjësisht Gete Certifikatë (Goethe-Zertifikat), TestDaF dhe BULATS për gjuhën gjermane ose certifikatë tjetër të njohur ndërkombëtare të dhënë nga testatori zyrtar evropian, anëtar i shoqatës ALTE të testatorëve evropian ose organizatave të tjera ndërkombëtare të B2 nivelit të Kornizës së përbashkët referuese evropiane për mësim, ligjërim dhe vlerësim të gjuhëve (CEFR). njohja e gjuhës së huaj, përveç se me certifikata të njohura ndërkombëtare ose certifikata të përdorura ndërkombëtarisht, dëshmohet edhe me vërtetim për mbarim të ciklit të parë, të dytë ose të tretë të studimeve në një prej 200 fakulteteve më lartë të radhitura në Shanghai Ranking – ARWU (Academic Ranking of World Universities) të një prej tre gjuhëve më së shpeshti të përdorura të Bashkimit Evropian (angleze, frënge, gjermane), për të cilat studime kandidati posedon diplomë të nostrifikuar (origjinal ose kopje të vërtetuar në noter) .

- Kandidatët të cilët kanë përfunduar ciklin e parë, të dytë ose të tretë të studimeve nga sfera e shkencave të medicinës në një prej 100 fakulteteve më të mirë të radhitura të Shanghai Ranking-ARWU (AcademikRankinking of World Universities) nuk duhet të përmbushin kushtet e posaçme nga pika 1.1 3 kësaj shpallje, dhe as për punësimin e tyre nuk realizohet procedura e selektimit të kandidatit. (dëshmi për cikël të parë, të dytë ose të tretë të studimeve nga sfera e shkencave medicinale në një prej 100 fakulteteve më lartë të ranguara të Shanghai Ranking-ARWU- origjinal ose kopje të vërtetuar në noter)

- Dëshmi për përvojën e punës nëse ka (të vërtetuar nga institucioni ku ka realizuar përvojën e punës)

• Krahas dokumenteve nga pika 1 e kësaj shpallje publike, kandidatët për motër medicinale, duhet të parashtrojnë edhe: - dëshmi për arsim të mesëm të mbaruar (SHMM) për motër medicinale edhe atë Dëftesat prej 4 (katër) viteve ku është

shënuar suksesi që është arritur në SHMM për secilin vit veç e veç, (në origjinal ose kopje të vërtetuar në noter) - Certifikatë për provim të dhënë profesional, (origjinal ose kopje të vërtetuar në noter) - Certifikatë për punë me programe kompjuterike për punë në zyrë, (origjinal ose kopje të vërtetuar në noter)

• Afati për paraqitje është 5 (pesë) ditë pune nga dita e publikimit të shpalljes.

• Dokumentacioni i dorëzuar pas afatit, i pakompletuar dhe i parregulluar nuk do të merret parasysh nga ana e komisionit për selektim të kandidatëve.

• Pas selektimit të realizuar të kandidatëve të paraqitur për doktor të medicinës dhe motër medicianle, të cilët i plotësojnë kushtet në pajtim me shpalljen publike, do të realizohet provim kualifikues në pajtim me nenin 160 dhe 164-v të Ligjit për mbrojtje shëndetësore.

• Dokumentet parashtrohen në Arkivin e Klinikës ose në adresën, IPSH Klinika universitare për sëmundje të syve – Shkup, rr. “Vodnjanska” nr. 17, Shkup, me shenjë “Për shpallje publike” me vërejtje për cilin vend pune konkurron.

Orari i punës prej 40 orëve në javë.

IPSH KLINIKA UNIVERSITARE PËR SËMUNDJE TË SYVE SHKUP

17Koha, e premte, 28 shtator 2018

Nuk ka rëndësi se rritja eko-nomike është në rekord e poashtu edhe papunësia, në nive-lin më të ulët në histori, pasiGjermania është në mes të njëkrize; krizën e birrës. Gjatëdhjetë viteve të fundit, birragjermane ka vuajtur hegjemo-ninë e konkurrencës daneze, siCarlsberg apo holandezëve tëHeineken.

Këto të dhëna vijnë në ditëne parë të Oktoberfest ku 6 mi-lionë persona parashikohet tëkonsumojnë rreth 600 milionëeuro birra.

Arsyeja kryesore e rënie sëbirrës bionde gjermane ështëdemografiko-kulturore, shkruan‘Scan’. Popullsia gjermane poplaket dhe 60-vjeçarët pa disku-tim që nuk mund të konsu-mojnë të njëjtat sasi birre menjë 40-vjeçar.

Madje edhe këta të funditnuk janë në nivelet e 40-vjeçarë-ve të 20 viteve më parë. Pavarë-sisht kësaj, Gjermania vijon tëjetë tregu i pestë në botë për ngakonsumi i birrës. Rënia e konsu-mit të birrës në Gjermani ka fil-luar që prej vitit 1976. E që prejatëherë, trendi është i pakthye-shëm. Vetëm se së fundmi ështëbërë shumë më shqetësues si fe-nomen. Kompanitë që operojnënë sektor së fundmi kanë rriturdozën e shkurtimeve të pu-nonjësve. Arsyeja e dytë e krizëssë birrës gjermane është frag-mentarizimi i tregut. Në Gjer-mani ka plot 6000 marka birre.

Edhe po të provosh nga njëtë ndryshme çdo ditë, do tëduheshin 16 vite për t`i provuartë gjitha. Një arsye tjetër ështëajo se, simboli i hegjemonisëgjermane dikur, birra, tashmënuk është më e tillë. Birra gjer-mane nuk dominon më botëndhe Gjermania ka humbur be-tejën me Holandën, Belgjikënapo Danimarkën, me armën esaj më të fortë.

Jeta e Brigitte Macron ështëvërtet shumë e çuditshme. Ajo lin-di në vitin 1953 dhe vinte nga njëfamilje që merrej me biznesin eçokollatave. Brigitte ishte më e vo-gla nga familja e saj, por ndryshenga vëllai që merrej me biznesin efamiljes dhe motra e cila ishte emartuar dhe kujdesej më shumëpër bashkëshortin se veten, ajo ish-te mësuese në një qytet të Francës,Amiens, dhe i kushtonte mëshumë kohë vetes. Brigitte ishtenjë grua e martuar dhe kishte trefëmijë, ndërkohë punonte mësue-se. Gjatë punës si mësuese ndodhindryshimi i madh në jetën e Brigit-te, ajo dashurohet me nxënësin esaj, 24 vjet më të vogël. Romanca etyre për të tjerët ishte tabu, ngjal-li censurë familjare, shqetësim përshoqërinë dhe opinion i keq. Porçifti arriti të finalizonte lidhjen etyre me martesë në vitin 2007.

Burri i saj u zgjodh President iFrancës, dhe Brigitte e la karrierëne saj si mësuese, për t’ju përkush-tuar më shumë martesës dhe përt’u kujdesur më shumë për ba-shkëshortin e saj.-informon drita-re.net Dhe si Zonjë e Parë, Brigitte,ishte element kryesor për imazhinqë shfaqte bashkëshorti si Presi-dent. Ajo ishte përkrah tij kur ai fe-stoi fitoren pas votimeve, dhembështeti suksesin e tij. Tani gratëe presidentëve janë kthyer nëimazh kryesor, edhe në fokusin epopullatës së Francës, por jovetëm.

Gratë shihen si aset i rëndësi-shëm gjatë fushatave elektorale,dhe për Brigitte Marcon duket seka qenë e lehtë t’ja dalë me buzë-qeshjen që tregon fytyra e saj embuluar nga flokët bionde. “Unënuk ndihem si një zonjë e parë”,tha ajo për revistën “Elle” vitin e ka-luar, -“Franca zgjodhi Emmanue-lin, jo mua”.

Partnerja e Presidentit në një-farë mënyre është përfaqësuesepër Francën, ka përgjegjësi si Zonjëe Parë, duhet të merret me aktivi-tete bamirëse ose kulturore nëshërbim të vendit. Që të dy janëkujdesur për imazhin që kanë nëvend. “Unë nuk isha një vajzëshumë e sjellshme”, tha Brigittepër “Elle”. “Isha shpesh në parabur-gim për mosmirënjohje”. Fakti qëBrigitte ishte rritur në një familje të

pasur dhe Emmanueli, bashkë-shorti i saj vinte nga një shtresë eulët, shkaktoi reagime, se martesae tyre ishte një mashtrim, që mbu-lonte jetën sekrete të Emmanuelit.Por ai iu kundërpërgjigj të gjithëatyre që mendonin se martesa menjë grua 24 vjet më të madhe,mund të ndodhë vetëm nëse je“homoseksual” ose “zhigolo”. Ma-cron punësoi një publicist tëmirënjohur francez, Mimi Mar-chand, për të kuruar imazhin e tyredhe për të bërë kujdes nga papa-racët.

Nga fotot e një takimi zyrtarme Presidentin Amerikan DonaldTrump, Brigitte i komenton ba-shkëshortit të saj, “Je në një gjendjeshumë të mirë fizike”. Me kalimin eviteve, francezët kanë filluar të pra-nojnë këtë marrëdhënie të pa-zakontë, madje e respektojnë dhenuk është tabu për ta. Tani të gjithë

kanë filluar ta përqafojnë këtëndryshim të çuditshëm që kandodhur dhe vazhdon të ndodhë,kur më parë as që mendohej. Dë-shira për të sfiduar steriotipet ndajmoshës është primare për femratnë një vend si Parisi. Brigitte Ma-cron ka sjellë shembullin më tëmirë, për t’u dhënë kurajo dhe vetë-besim grave franceze. Ky shembullka bërë historinë, ka inspiruar qin-dra vajza dhe gra nga Franca, poredhe më gjerë.

Brigitte tha: “ Jam shumë e lum-tur që gratë po flasin”. Paradoksiështë se, për aq sa Brigitte ka ndih-muar të sfidojë mendimet pa-triarkale franceze, ajo ka ndryshuarme një qasje tërësisht konvencio-nale, që nga pamja e saj dhemarrëdhënien që ajo ka me ba-shkëshortin. Kritikët e konside-rojnë atë si forca lëvizëse, ambicio-ze që shtyn para bashkëshortit të

saj. Në fund të fundit, Brigitte dek-laroi se ishte ajo që inkurajoi Em-manuelin të kandidonte për postinmë të lartë, në vitin 2017.

“Ajo mishëron një përfaqësimjashtëzakonisht tradicional në roline grave”, thotë Frédérique Matonti,një shkencëtar politik në Sorbonneqë ka botuar një libër mbi seksiz-min dhe politikën. Gjysëm shekul-li pas kryengritjes së majit në vitin1968, është parë një rebelimkundër normave konservatore sho-qërore që e kanë bërë Francën, ven-din e lëvizjes dhe çlirimit të grave.Ekzistojnë akoma vende ku rregul-lat e diktaturës, po vrasin dhe nuklejojnë gratë të flasin e të jetojnë tëlira, por histori të tilla po sjellinndryshime shumë të rëndësishme,që nuk tolerojnë të jetojnë sfidatqë kanë kaluar gjyshërit dhestërgjyshërit e tyre, dekada mëparë. (The Ekonomist)

BRIGITTE MACRON

Nën buzëqeshjen e heshtur

Brigitte ishte ajo qëinkurajoi Emmanuelintë kandidonte përpostin më të lartë, nëvitin 2017. “Ajomishëron njëpërfaqësimjashtëzakonishttradicional në rolin egrave”, thotë FrédériqueMatonti, një shkencëtarpolitik në Sorbonne qëka botuar një libër mbiseksizmin dhe politikën

Kriza evetme eGjermanisëështë kriza e birrës

PROFILE

18 KULTURËKoha, e premte, 28 shtator 2018

Dy fjalë për veprën në tërësiMe “Kosova” të profesorit të me-

rituar të Historisë Iliroshqiptare(çdo gjë e arritur këtu vetëm mezgjuarsi, punë vetëmohuese edritëpërçuese e Genius Ilyrici) - tënderuarit Jusuf Buxhovi, shqiptarëtshënojnë fitoren e tyre të parë tëmadhe bashkëkohore në rrafshinkulturor ndaj falsifikimeve e keqin-terpretimeve, anashkalimeve poli-tike e fshehjeve të qëllimta të vër-tetës objektive historike të korpusitkulturor ilir, korpus ky që ravijëzoikonturat e lëvizjes progresiste tëqytetërimit evropian.

1Korpusit trashëgues kulturor të

Ilirothrakisë paraantike (albanofo-nisë ilirike), i cili më vonë do të sh-faqet në formën e plotë të tij nëregjistrat shkrimor historik si iliro-romakiumi apo etnoetatizmi gje-nealogjik dardano-romak, ikthehen si figuracioni simbolik iheroizmit trojan që nga Eneu, poredhe personalitetet e tij të lartë-suara historike, si Konstandini e Ju-stiniani.

Edhe vepra unikate në mbrotjetë ilirokristianizmit e shkruar megjakun e princit më të madh mesje-tar evropian, kurorëzon rolin ven-dimtar për një Evropë me identitettë qartë kristiano-romak të faktoritambi- dhe polivalent historik -Gjergj Kastriotit.

2Të bësh një recension të një stu-

dimi kaq të thellë, siç është “Mesje-ta” e J. Buxhovit, paraqet jo vetëmnjë obligim kolegial e kombëtar,por dhe një nder personal që mëbën autori si dhe një sfidë sui gene-ris (të llojit të veçantë). Për dy arsye:

- Për herë të parë kemi në hi-storiografinë tonë një studim tëthellë e të thuktë, por edhe të gjerëe larmishëm nga aspekti burimor, icili i ofrohet lexuesit shqiptar paasnjë lloj cenzure a diktati politik.Pra, ashtu siç e kërkon historiogra-fia objektive, e paanshme.

Ndryshe nga vepra enciklope-dike e Akademisë së Shkencave nëShqipërinë shtetërore “Historia ePopullit Shqiptar”, e cila ende mbe-tet në binarët klasik të deskripcio-nit kronologjik, pa pasur impulseinovative në rrafshin shpjegues, En-ciklopedia Buxhoviane ka guximintë rishikojë me një dioptri tjetërfa-re gjithë kompleksin e ndërtesëssë deritanishme historiografike,duke hapur kështu rrugë deri më

tash të panjohura në letrat historio-grafike brenda konceptimit dhestudimit sistematik allofil të histo-risë së Popullit Shqiptar. Së këndej-mi do të ishte hap i duhur nga anae Akademisë së Shkencave në Sh-qipëri që të bëj një shqyrtim kritike tërësor të veprës reformative tëBuxhovit, të bëj edhe të njohur ve-prën e tij në Shqipëri dhe të pranojrezultatet e shënuara aty.

- Problemi tjetër është ai me-todologjik. Duhet punë pionieregjatë recensionit, pra edhe recen-senti duhet të jetë kreativ dhe ino-vativ në qasjen e tij. Me një shkë-putje mendore teorike ngametodologjia e deritanishme ekonceptimit.

2.a.2 Vështrim holistik nga kën-di filozofik-didaktik i veprës, risitënë qasjen metodologjike doktrina-re të autorit. Specifika sui generis estudimeve ilire.

Buxhovi, si njohës i shkëlqyer ihistorikut të studimeve ilire qëështë, shtron dhe thumbon qyshnë fillim të këtij libri me të drejtëdhe me gjuhë kritike-argumentati-ve pozicionimin teorik të historio-grafisë së shek. të 19-të, e cila ana-shkalon rolin vendimtar të faktoritiliro-dardan në kuadër të orbis ro-marum. Nënvizon se brenda kësajngrehine shtetërore ata jo vetëmqë posedonin me shtetësinë ro-make, civis romanes (kjo sidomosnga koha e Karakallës) apo romaios(nga koha e Theodeziut pas ndarjessë Perandorisë), por edhe ishinmbrojtësit kryesor të saj. Një statustë tillë nuk arritën ta fitojnë popujtinvadues në Ballkan e Itali

asnjëherë: Gotët, sllavët, avarobul-lgarët etj.

3Sllavët do t’ia dalin vetëm aty

nga shekujt IX-X të krijojnë organi-zimet e tyre të para suprafisnorenë formë të despotatit (fillimishtnë Dioklea dhe më vonë në Rashëndardane), zhupanive apo të vetë-shpallura perandori, si ajo bullgare(IX-XI).

Autori në kritikën e tij vazhdi-misht ruan ekulibrin e linjës sëvëzhguesit objektiv, duke spikaturnjë mori faktorësh objektiv që edhefaktikisht „larguan“ temën dardanenga kronikat me rëndësi të kohës.

Perandoria Lindore Romakeishte e angazhuar sinkronisht nëmë shumë fronte, kjo pamundë-sonte objektivisht qartësimin e si-tuatës me popullatat invaduese sl-lave (ndonëse në burimetromakolindore përmenden aty-këtu edhe përpjekje për rivendo-sjen e sllavëve në drejtim të Azisësë Vogël! Vërejtja nga unë, A.J.), kë-shtu që kishte filluar misionimet eorganizuara për kristianizimin ekëtyre popullatave.

Qëllimi ishte strategjik, që atanjë ditë të i shërbejnë PerandorisëLindore Romake Nga burimet ro-makolindore të kohës, sidomos ngavepra epokale e perandorit Kon-standin Porfirogjeni „De admini-strando imperio – Corpus FontiumHistoria Byzantine“, mësojmë sepopullatat sllavofone quheshin meantroponimin kolektiv - teonimin„pagan“ apo të pafe. Por, siç do tëshohim më vonë, këto struktura, si-

domos gjatë dhe pas Kryqëzatave,do të kthehen kundër Perandorisëdhe do të dobësojnë sipas autoritsë bashku me kryqtarët nga Perën-dimi në mënyrë vendimtare struk-turat shtetërore të Perandorisë Lin-dore Romake

Për shkak të problemeve tëvazhdueshme që kishte Perando-ria, sidomos me popullatat inva-duese, dhe përfshirjes totale iliro-dardane në të gjitha strukturat ePerandorisë (romanizimi etatist,Perandorisë Lindore Romake kon-siderohej nga iliro-dardanët shtetii tyre, vërejtja nga studimet e mijatë fundit mbi raportet shtetësi-etninë Perandorinë Lindore Rormake),ata sipas autorit nuk do të jenë mënë qendër të vëmendjes.

Kronikat dhe në përgjithësi bu-rimet shkrimore romako-lindorepas shek. të shtatë, do të temati-zojnë problemet dhe vështërsitë evazhdueshme të Perandorisë nëballfaqimin e saj me këta popuj in-vadues që nuk jetonin brenda Pe-randorinë Lindore Romake dhe nukposedonin statusin e qytetarit ro-mak.

Kjo „zhdukje“ e popujve konsti-tucional nga kronikat romako-lin-dore (pra, e ilirodardanëve, greqi-shtfolësve, etj.) ka shërbyerfatkeqësisht edhe për anashkali-met dhe jo rrallë edhe për keqkup-time e qe besa edhe për shtrembë-rime të qëllimta në analizat dhedeskripcionet e historiografisë mo-derne nga shumë autorë të huaj enganjëherë edhe vendor.

Këto shpjegime nga J. Buxho-vi, paraqesin risi në këndkundrimin

apo specifikën e studimeve ilire.Ato, me apo pa dashje, hapin njëçështje shumë delikate, atë të in-terpretimit të burimeve historike.Qasja metodike, sipas së cilës „hi-stori“ është vetëm ajo që na eofrojnë burimet direkte të shkrua-ra, tregohet si e pamjaftueshme,sidomos në kuadër të analizave tëproçeseve me diskontinuitet for-mal historik.

4Prandaj, historiografi moderne

dhe analitike apo analizë objektivehistorike, në unison konceptual meprofesorin e nderuar Buxhovi, kon-sideroj jo vetëm punën me buri-met historike, por edhe analizat re-trospektive kulturore, apofigurativisht lidhjen e pjesëve ngakohë të ndryshme nga i njëjtizingjir tematik dhe kulturor, dukeabstrahuar diskontinuitetin letrardhe pranuar latencën („heshtjen“)burimore si kategori historike vali-de.

Kjo përkon me thënien para-digmatike të autorit J. Buxhovi:„Subjektiviteti historik nuk krijohetvetëm nga pamja e jashtme, poredhe forcat e brendshme lëvizë-se“, qasje e cila përshkon shtratinargumentues dhe shpjegues të ve-prës.

Mendoj se këtu autori ka ven-dosur një guri të rëndë në theme-lin e ndërtesës së re të qasjes ino-vative doktrinare në konceptimine historisë iliro-shqiptare, jo thje-sht si një element i rëndësishëm ihistorisë romake, por si shtylla kur-rizore e saj.

ENCIKLOPEDIA BUXHOVIANE

Rishikim fundamentalhistoriografik

Jusuf Buxhovi:“KOSOVA” II,MESJETA. Botoi“Jalifal Publishing” –Houston dhe “FaikKonica” – Prishtinë,2015 Nga AGRONJAHA

Shkup, 27 shtator - Gjatë fundjavë nën organizimine Federatës së Mundjes së Maqedonisë dhe nëndihmë të Agjencionit për Rini dhe Sport në qy-tetin e Shkupit, në sallën sportive Boris Trajkovskido të mbahet kampionati botëror në mundje përveteran. Në këtë kampionat janë paraqiturmundës nga 30 shtete ndërsa pritet të marrinpjesë mbi 300 garues. Republika e Maqedonisë kaorganizuar shumë evenimente sportive dhe për-voja e mirë në organizimin e tyre është një garan-ci që ku eveniment të mbahet në nivelin më tëmirë të mundshëm. “Është nder dhe kënaqësi qëpër herë të parë në Maqedoni organizohet kam-pionati botëror në mundje për veteran. Këtë vit ki-shim dy organizime ku patëm kampionatin evro-pian tani edhe kampionatin botëror. Organizimii mirë bëri që të na jepet mundësia të organi-zojmë edhe këtë eveniment të madh botëror përveteran. Në emër tim falënderoj të gjithë nga Fe-derata e mundjes në Maqedoni që u ba-shkëngjitën në organizimin tonë. Po ashtu falën-deroj drejtorin të Agjencisë për Rini dhe Sport tëcilët gjithmonë na ndihmuan ti kalojmë këto sfi-da pa problem dhe të jemi organizator. Dëshirojti bëj ftesë të gjithë dashamirëve të mundjes qëtë vijnë të ndjekin këtë eveniment të madh spor-tiv”, deklaroi kryetari i Federatës së Mundjes, Be-tim Vrenezi. Kampionati botëror në mundje përveteran do të mbahet nga data 28 deri me 30 nësallën sportive Boris Trajkovski. (F.N)

Në Maqedonimbahet kampionatibotëror në mundjepër veteranë

19SPORTKoha, e premte, 28 shtator 2018

Fisnik NUHIU

Shkup, 27 shtator - Kuqezinjtë pësojnë di-sfatën e parë në sezonin e ri në LPFMpasi munden 2:0 nga Pobeda në takimine xhiros së shtatë. Edhe pse skuadradukej në moment pozitiv me seri prejkatër fitoreve të njëpasnjëshme në kam-pionat, mosefikasiteti para portëskundërshtare kushtoi humbje pasi ekipinga Prilepi shënoi dy gola më pjesën edytë. Shkëndija dominoi në pjesën e parëdhe humbi disa mundësi shënimi, ndër-sa në vazhdim kur hodhi gjithçka nësulm në kërkim të golit kundërshtari sh-frytëzoi hapësirat dhe ndëshkoi ashpër.Kirian Nabueze në minutën e 61 dhe Ta-nushev katër minuta para fundit ishin

autor të golave për Pobedën e cila dolime tre pikë nga kjo përballje. TrajneriOsmani pranon se ekipi nuk ishte në ni-vel dhe në raport me performansënhumbja ishte e pashmangshme.“Humbja si humbje sigurisht se dhemb,por konstatimi im dhe i stafit teknikështë se me lojën që treguam sot nukështë se merituam rezultat tjetër. Që nëpjesën e parë u vërejt se na mungoi idejapër të depërtuar drejt portës së Pobedës.Mungoi lëvizja e duhur para portës, ajolëvizja pa top që na krijon ide dhe na jepkreativitet. Ky ishte problemi që sollihumbjen”, deklaroi trajneri Qatip Osma-ni. Për trajnerin Osmanin nuk do të ketëndalesë, ai sëbashku me lojtarët e tij dotë vazhdon me punë për të gjetur rrugën

e kthimit. “Tani ndoshta na pret puna mëe vështirë për të gjetur mënyrë tëkthehemi në rrugën e duhur. Por besoj seShkëndija ka mjaft lojtarë cilësorë dheme përvojë që dinë të ballafaqohen mesituata të krizës pas një disfate të këtillë”,përfundoi Osmani. Në përballjet tjera tëzhvilluara në stadiumin “Mladost” nëStrumicë, Bellasica mundi me 1-0 skua-drën e Shkupit, falë realizimit të Baldova-lievit në minutën e 7. Akademia Pande-vi pësoi disfatë 0-2 nga Renova dhe ulargua nga pozita e parë. Mjaftuan golate Stojanovskit, në secilën pjesë të taki-mit, për të sjellë 3 pikë të mëdha përskuadrën nga Xhepçishti. Skuadra e Var-darit është lider i ri në futbollin vendor,pasi shfrytëzojë gabimet e skuadravekundërshtare të kreut të tabelës. Në sta-diumin “Boris Trajkovski” në Shkup, skua-dra kuqezi mundi Sileksin nga Kratovë,falë golit të shënuar nga brazilianiXhufo. Makedonija Gjorçe Petrov regji-stroi fitoren e parë në këtë sezon, dukeshfrytëzuar formën e dobët të Rabot-niçkit dhe arriti të triumfojë me 3-0.Stojçevski hapi rezultatin, para se Kirov-ski dhe Bozhinovski të vulosin fitoren eskuadrës nga Gjorçe Petrovi.

E mërkura e 25 shtatorit 2018do të mbetet në kujtesë të përher-shme të Arijanet Muriqit. Portierishqiptar gjatë kësaj mesjave debu-toi me ekipin e parë të ManchesterCityt. Trajneri Pep Guardiola ia dhaatij rastin të mbronte në ndeshjene Cabaleo Cup ndaj Oxford Uniteditdhe e mbajti portën e tij të pa-prekur. Portieri i lindur dhe i rriturnë Zvicër, me prindër shqiptarë nga

Mali i Zi, ndihet i lumtur që iu dharasti për të mbrojtur për kampioninanglez. Madje ai u shpreh se iu rea-lizua njëra ëndërr. “Po ndihemmirë, ishte një lojë e mirë, të cilën embyllëm pa pësuar gol. Jam i lum-tur që e bëra lojën e parë me ekipine parë të Manchester Cityt. Ka qenëgjithmonë një ëndërr imja”, kathënë Muriqi për televizionin eManchester Cityt. “Unë ushtroj çdoditë fort. Jam i lumtur për këtëmundësi, trajneri besoi në mua tëluaj në këtë kompeticion”, vazhdoiai. Gjatë verës Muriqi ishte huazuarnë Holandë. Mirëpo më pas trajne-ri Guardiola vendosi ta kthente paspak javësh pasi i nevojitej një por-tier dhe tash portieri i ri po ia shpa-guan besimin trajnerit spanjoll.“Unë shkova në Holandë për tri javëdhe trajneri më thirri të kthehemdhe isha i lumtur që u ktheva. Këtundihem si në shtëpi”, shton ai.

SHPRESON TË LUAJË MË SHUMËMuriqi është mjaft ambicioz.

Pas paraqitjes së parë pozitive aishpreson që në të ardhmen e afërtt’i jepet prapë rasti të mbrojë përekipin e parë të Cityt. “Shpresoj tëluaj edhe në turnin tjetër të Kupës,por është vendim i trajnerit dhetë shohim”, përfundoi ai.

E PRET DOKUMENTACIONIN NËKOSOVË

Arijanet Muriqi e zgjodhi Për-faqësuesen e Kosovës muajin e ka-luar, duke hequr dorë nga Mali iZi, të cilin e kishte përfaqësuar nëgrupmoshat e reja. Mirëpo atij iduhet të presë ende për t’u ftuarnga Kosova A. Në FFK i kanë thënë“Zërit” të enjten se për momentinjanë në pritje të kompletimit tëdokumentacionit të portierit, an-daj nuk dihet ende nëse ai do tëjetë pjesë e Verdhekaltërve për dy

ndeshjet e tetorit në Ligën e Kom-beve ndaj Maltës dhe Ishujve Faro.

KUSH ËSHTË ARO MURIQI?Tabloidi britanik “The Sun” ia

ka kushtuar një shkrim të veçantëportierit shqiptar me rastin e de-butimit të tij me ekipin e parë tëCityt. Ky medium e ka përshkruarMuriqin si portier me perspektivë,i cili e ka bindur trajnerin Guar-diola me aftësitë e tij. “Pasi Clau-dio Bravo do të mungojë një kohëtë gjatë portieri i akademisë ështëbërë portieri i dytë te City. Është eqartë se Muriqi e ka impresionuartrajnerin Guardiola javët e fundit,duke e kaluar portierin e dytë tëderitashëm Daniel Grimshaw”,shkruan “The Sun”. Muriqi i ka trinënshtetësi të ndryshme. Ai ështëlindur në Zurich të Zvicrës, ndërsaështë shqiptar me prindër ngaMali i Zi. Ai ka mbrojtur për ekipin

U-21 të Malit të Zi, ndërsa në dyndeshje është përjashtuar ngaloja me karton të kuq. Në të parënkundër Bosnjë e Hercegovinësështë përjashtuar pasi e kishteprekur topin me dorë jashtë 16-metërshit, ndërsa në të dytën ndajSllovenisë ai e kishte marrë të ku-qin pasi e kishte qëlluar në kokënjë kundërshtar.

Pasi dështoi ta fitonte një fte-së nga ekipi A i Malit të Zi 19-vjeça-ri e kishte shprehur dëshirën për tëmbrojtur për Përfaqësuesen e Ko-sovës. Ai e kishte nisur karrierënnë akademinë e futbollit të klubitZurich, ndërsa më pas kishte lëvi-zur drejt rivalit Grasshoppers. Nëkorrik 2017 ai kishte nënshkruarkontratë trevjeçare me Manche-ster Cityn dhe menjëherë ishtehuazuar te NAC Breda, ku e kishtezhvilluar vetëm një ndeshje meklubin holandez sezonin e kaluar.

Debutoi me Cityn, e pret Kosovën////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

VJEN HUMBJA E PARË PËR SHKËNDIJËN

Nuk meritonim fitorenHumbja 2:0 në Tetovë ngaPobeda, e para përShkëndijën në shtatë xhirotë sezonit të ri në Ligën eParë të futbollit tëMaqedonisë bashkë mepublikun ka lënë tëdëshpëruar edhe stafinteknik të kuqezinjve

Koha

||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||


LajmërimNBI Lidia Dimkovska – Lide Farm nga Kumanova me seli në rr. ZH.

J.Shpanac 2/30 Kumanovë, ka ndërprerë punën.

Në bazë të nenit 14 paragrafi 1, nenit 22 paragrafi 1 të Ligjit për marrëdhënie pune (Gazeta Zyrtare e RM nr. 167/2015-teksti i pastruar) dhe nenit 142 paragrafi 1 të Ligjit për mbrojtje të fëmijëve (Gazeta Zyrtare e RM nr. 23/2013), Drejtori i IPKÇF “Majski Cvet” Manastir publikon

SHPALLJE PUBLIKE Për punësim për kohë të pacaktuar

1. PEDAGOG MUZIKOR – një (1) realizues për kohë të pacaktuar

- Kushtet e posaçme të nevojshme -PSP – pedagog muzikor – me 240 kredi të arritura sipas SETK ose shkallë të VII/1 dhe licencë valide për bashkëpunëtor profesional. - pa përvojë pune - licencë valide për bashkëpunëtor profesional Orari i punës është 40 orë në javë, prej ora 7:30 deri në ora 15:30. Neto pagesa bazë është 21.026,00 denarë. Krahas kushteve të posaçme të theksuara kandidatët duhet të përmbushin edhe kushtet e përgjithshme ligjore. Kandidatët duhet të dorëzojnë: - Lutje - Diplomë (Certifikatë), (origjinal ose kopje të vërtetuar); - Licencë valide (për bashkëpunëtor profesional) - Certifikatë të shtetësisë së RM (jo më të vjetër se gjashtë muaj); - Certifikatë të lindjes - Certifikatë se nuk i është shqiptuar ndalesë ose sanksion për kundërvajtje ndalesë për kryerje të profesionit, veprimtarisë ose detyrës (jo më të vjetër se gjashtë muaj). - Certifikatë se nuk i është shqiptuar dënim me vendim të plotfuqishëm gjyqësor me të cilën do dënohet për vepër penale dhunë familjare, marrje të personit të mitur, moskujdese dhe keqtrajtim të personit të mitur ose abuzim farefisnor, për vepër penale të grupit të veprave kudër lirisë gjinore (jo më të vjetër se gjashtë muaj). Shpallja zgjatë tre (3) ditë pune nga dita e publikimit të saj. Zgjedhja do të realizohet në afat prej dyzetepesë (45) ditëve, pas kalimit të afatit për paraqitje. Dokumentacioni i kompletuar të dorëzohet në adresën: IPKÇF “Majski Cvet” – Manastir, rr. “Smilevski Kongres” pn, Manastir. Dokumentet e pakompletuara dhe të dorëzuara pas afatit nuk do të merren parasysh gjatë shqyrtimit.

IPKÇF “MAJSKI CVET” MANASTIR

Në bazë të nenit 14 paragrafi 1, nenit 22 paragrafi 1 të Ligjit për marrëdhënie pune (Gazeta Zyrtare e RM nr. 167/2015-teksti i pastruar) dhe nenit 142 paragrafi 1 të Ligjit për mbrojtje të fëmijëve (Gazeta Zyrtare e RM nr. 23/2013), UD Drejtori i IPKÇF “Majski Cvet” Manastir publikon

SHPALLJE PUBLIKE Për punësim për kohë të pacaktuar

1. Përkëdhelës – një (1) realizues për kohë të pacaktuar - Kushtet e posaçme të nevojshme - PMP – arsim të mesëm katërvjeçar dhe licencë valide për përkëdhelës - pa përvojë pune - licencë valide për përkëdhelës Orari i punës është 40 orë në javë, të cilat janë të shpërndara në 35 orë për punë drejtpërdrejtë me fëmijë, ndërsa koha tjetër për aktivitete të tjera prej ditës së hënë deri ditën e premte; orari i punës është me shkallë në kuadër të orarit të punës prej ora 5:30 deri në ora 18:00. Neto pagesa bazë është 15.477,00 denarë. Krahas kushteve të posaçme të theksuara kandidatët duhet të përmbushin edhe kushtet e përgjithshme ligjore. Kandidatët duhet të dorëzojnë: - Lutje - Diplomë (Certifikatë), Dëftesë për arsimin e mbaruar përkatës (origjinal ose kopje të vërtetuar); - Licencë valide (për edukator ose përkëdhelës) - Certifikatë të shtetësisë së RM (jo më të vjetër se gjashtë muaj); - Certifikatë të lindjes - Certifikatë se nuk i është shqiptuar ndalesë ose sanksion për kundërvajtje ndalesë për kryerje të profesionit, veprimtarisë ose detyrës (jo më të vjetër se gjashtë muaj). - Certifikatë se nuk i është shqiptuar dënim me vendim të plotfuqishëm gjyqësor me të cilën do dënohet për vepër penale dhunë familjare, marrje të personit të mitur, moskujdese dhe keqtrajtim të personit të mitur ose abuzim farefisnor, për vepër penale të grupit të veprave kudër lirisë gjinore (jo më të vjetër se gjashtë muaj). Shpallja zgjatë tre (3) ditë pune nga dita e publikimit të saj. Zgjedhja do të realizohet në afat prej dyzetepesë (45) ditëve, pas kalimit të afatit për paraqitje. Dokumentacioni i kompletuar të dorëzohet në adresën: IPKÇF “Majski Cvet” – Manastir, rr. “Smilevski Kongres” pn, Manastir. Dokumentet e pakompletuara dhe të dorëzuara pas afatit nuk do të merren parasysh gjatë shqyrtimit.

IPKÇF “MAJSKI CVET” MANASTIR

Në bazë të nenit 22 paragrafi 1 dhe 3 , nenit 23 paragrafi 1, 4, 5 të Ligjit për marrëdhënie pune (“Gazeta Zyrtare e RM” nr. 62/05, 106/08, 161/08, 114/09, 130/09, 120/11, 10/12, 11/12, 13/13, 25/13, 170/13, 187/13, 113/14, 20/15, 33/15, 72/15, 129/15 dhe 27/16) nenit 82 të Ligjit për arsim fillor ("Gazeta Zyrtare e RM" nr. 103/08, 33/10, 156/10, 18/11, 51/11, 6/12, 100/12, 24/13, 41/14, 116/14, 135/14, 10/15 , 98/15, 145/15, 30/2016, 127/16 dhe 67/17) dhe Pëlqimit nga MASH nr. 12-10292/16 të datës 19.09.2018, drejtori i SHFK “Draga Stojanovska” f. Rakotincë – Sopishte, publikon

SHPALLJE Për punësim për kohë të caktuar për vitin shkollor 2018/2019

1. Një (1) mësimdhënës të mësimit klasor për mësimin në gjuhën turke në SHP në f. Drzhillovë, me neto pagesë bazë prej 21.676,00 denarë, për kohë të caktuar për vitin shkollor 2018/2019, deri më 31.08.2019.

Krahas kushteve të përgjithshme të përcaktuara me ligjin për marrëdhënie pune kandidatët për mësimdhënës duhet të përmbushin edhe kushtet nga neni 80 dhe 81 i Ligjit për arsim fillor: të jenë shtetas të Republikës së Maqedonisë, të kenë të mbaruar arsim përkatës, të njohin gjuhën maqedonase dhe alfabetin cirilik (për paralelet në gjuhën turke edhe gjuhën dhe alfabetin në të cilin realizohet mësimi) dhe të kenë të dhënë provim profesional për mësimdhënës, bashkëpunëtor profesional, gjegjësisht edukator.

Në shpalljen publike mund të paraqitet edhe personi pa provim të dhënë profesional dhe të lidhë marrëdhënie pune për kohë të caktuar deri në fund të vitit shkollor.

Orari i punës së mësimdhënësit në kuadër të javës pesëditore të punës realizohet në ndërrimin e parë me fillim në ora 08:00 në pajtim me Orarin e orëve për vitin shkollor 2018/2019.

Shpallja zgjatë 5 ditë pune nga dita e publikimit të tekstit të shpalljeve në shtypin ditor. Zgjedhja do të realizohet më së voni në afat prej 15 ditëve pas përfundimit të shpalljes. Fletëparaqitja me CV dhe dëshmitë e nevojshme të dorëzohen deri në SHFK “Draga Stojanovska”, f.

Rakotincë – Sopishte në adresën rr. “1” nr. 2, f. Rakotincë – Sopishte. SHFK “Draga Stojanovska”

f. Rakotincë – Sopishte

Televizioni kombëtar KLANMacedonia shpall konkurs për pranimin e:1) 1. Gazetarë redaktorë për redaksinë në gjuhën shqipe Dhe maqedonase ………………………….................302) Kameramanë……………………………………………….……………………………..………………………………………………………93) montazhierë ………………………………………….……………..……………………..…….………………….............................64) regjisorë ……………………………………………………………………………………………..................................................65) IT …………………………………………………………………………………………………….…..............................................…26) Realizatorë…………………………………………………………………………………………..............................................….2

Kërkohet njohja e mirë e gjuhës shqipe dhe maqedonase. Njohja e gjuhës angleze do të konsiderohet përparësi.Kandidatët duhet t’i plotësojnë kushtet e parashikuara me ligj si dhe të tregojnë zotësi për vendet e punës për të cilatkonkurrojnë.Kushtet:

Arsimim përkatës Përvoja do të merret si përparësi, por nuk është e detyrueshme Gatishmëri për të punuar në ekip Aftësi për të përballuar presionin e punës Njohje e punës me kompjuter Aftësi të mira komunikuese

Konkursi është I hapur nga data 28.09.2018 deri më 11.10.2018Aplikimet I dërgoni në adresën:

Klan MacedoniaRr. Ilindenska, nr. 4, lokal 18,Tetovë

Ose në email adresën: [email protected]

KORRIGJIM I KONKURSIT

Për zgjedhjen-rizgjedhjen e mësimdhënësve në të gjitha thirrjet

mësimore shkencore në Universitetin e Tetovës, i shpallur më

26.09.2018 në gazetën ditore “Koha”

1. Në pjesën “FAKULTETI EKONOMIK”, në pikën 4 shtohen

fjalët “Ekonomia ndërkombëtare.

2. Në pjesën “FAKULTETI EKONOMIK”, në pikën 5 fjalët

“Ekonomia ndërkombëtare” fshihen.

3. Në pjesën “FAKULTETI EKONOMIK”, në pikën 6 fjalët

“Financat publike” zëvendësohen me fjalët “Financa

ndërkombëtare”.

Universiteti i Tetovës

Në bazë të nenit 17 të Rregullores për mënyrën e realizimit të ekskursioneve për nxënës dhe aktiviteteve tjera tëlira të nxënësve të shkollave fillore, Komisioni për realizimin e procedurës publikon:

SHPALLJEpër grumbullimin e ofertave për organizim të aktiviteteve të lira për nxënësit

1. Organi kontraktues (furnizues)SHFK “Shën Kliment Ohridski” f. Drasllajca – Strugë, [email protected]. Ofertues – Secili subjekt i interesuar i vendit ose i huaj i regjistruar për kryerje të veprimtarisë në pajtim me

lëndën e shpalljes.3. Lëndë – Ekskursion treditor për nxënësit e klasës së 9 nëpër R. Maqedonisë, ekskursion njëditor për nxënësit

e kasës së 3 në Manastir dhe 2 piknikëve njëditore në Skrebatno dhe Muzeu i ishullit të eshtrave në Ohër.4. Kriteret për ndarje të marrëveshjesOfertuesi të jetë i regjistruar në pajtim me dispozitat pozitive në RM për kryerje të veprimtarisë përkatëse

turistike (A licenca) .Ka të realizuar së paku tri ekskursione për nxënësit dhe aktivitete tjera të lira në tri vitet e fundit.Përmbushë kushtet për udhëtim të grupit të nxënësve në pajtim me Ligjin për siguri në komunikacion rrugor

dhe Rregulloren për kërkesat e posaçme teknike të makinave me të cilët do të udhëtojnë grupi i fëmijëve.Çmimi më i ulët.Në kushtet e ofertës nuk duhet të ketë zgjidhje alternative, kushtet duhet të jenë saktësisht të përcaktuara pa

mundësi për të ndryshuar. Ofertat dhe dokumentet duhet të parashtrohen me vulë dhe nënshkrim nga ana eofertuesit. Ofertat të cilat nuk do të nënshkruhen dhe vulosen nga ofertuesit dhe ofertat të cilat nuk do tëpërmbajnë të gjitha dokumentet e kërkuara do të konsiderohen si të pakompletuara dhe nuk do të merrenparasysh gjatë shqyrtimit. Dokumentacioni tenderues në të cilin në mënyrë më të detajuar janë theksuarpërmbajtjet dhe kushtet, mund të merret çdo ditë pune në objektin e shkollës gjatë kohëzgjatjes së shpalljes prejora 08:00 deri në ora 13:00, vetëm nga ana e personit të autorizuar të ofertuesit. Shpallja zgjatë 5 (pesë)ditë nga dita e publikimit.

Ofertat të parashtrohen në adresë SHFK “Shën Kliment Ohridski” f. Drasllajca – Strugë me shenjë për Komisionpër ekskursionet.

SHFK “Shën Kliment Ohridski”Komisioni për ekskursione

21SPORTKoha, e premte, 28 shtator 2018

Alexis Sanchez do të përfaqë-sonte provën e vërtetë, që ështëmë së miri të mos merren parasy-sh përgatitjet parasezonale. Ai ish-te shkëndija e vetme e ManchesterUnitedit në turnin parasezonal nëAmerikë, duke e treguar veten pasproblemeve me vizën, duke iu ba-shkuar stërvitjeve dhe duke dhënëparaqitje premtuese. Kilianit iufalën momentet zhgënjyese tëmuajve të parë, duke u arsyetuar seerdhi në mes të sezonit dhe qëpritjet ishin të mëdha për të. Pa-rapërgatitjet në Amerikë ishin po-zitive për të. Njerëzit tashmë po eshihnin sulmuesin si të përkush-tuar ndaj ekipit. Jose Mourinho ukthye nga Amerika i sigurt që sul-muesi me pagë javore prej 500mijë funtesh do të fillonte produk-tivitetin e tij. Para së gjithash dygolat e tij në 12 ndeshjet e para sititullar nuk ishin fillimi i pritur ngaai. Por, ajo që pasoi duhet ta sh-qetësojë Mourinhon. Sanchez, qëdukej aq i gjallë dhe me aq entu-ziazëm para disa javësh, tani kahumbur. Ai nuk e ka mbyllur një90-minutësh që prej 10 gushtitdhe Chris Smalling ka shënuar trigola që prejse Sanchez ka shënuarpër herë të fundit në Premierligë,në fund të marsit. Zëvendësimi itij pas një ore lojë në barazimin 1:1

ndaj Wolverhamptonit flet shumëpër problemet e tij. Një vendimaspak i befasishëm, duke parë qëSanchez dhuroi 16 herë topin dhekishte vetëm një goditje. Madje kjonjë gjuajtje e lirë në një zonë tërrezikshme, që përfundoi në tribu-na. E gjithë kjo nuk i befason per-sonat që e ndjekin ManchesterUnitedin dhe prej kohësh ka pasurmurmuritje në mesin e tifozëve.Dhe kjo pa dyshim që nuk kandodhur për shkak se ai ishte izënë. Sanchez nuk ishte në Kupëne Botës, nuk luajti për Kilin këtëmuaj dhe kishte pushim ndajYoung Boysit. Ai duket sikur e ka lë-shuar edhe këtë iniciativë, dukeregjistruar më pak goditje për nde-shje (2.43) që prejse luan në Angli.Mesatarja prej 1.08 goditjesh nëdrejtim të portës është qesharakepër një lojtar që i është dhënë aqshumë durim dhe liri nga trajneri,shpeshherë në dëm të Marcus Ra-

shfordit dhe Anthony Martialit.Driblimet që ka provuar (3.24) dheato të kompletuarat (1.35) këtë edi-cion janë larg shifrave që ai regji-stroi në edicionin e tij të parë nëAngli. E njëjta vlen edhe për num-rin e prekjeve të topit. Pavarësishtkësaj Paul Pogba i del në mbrojtjeatij. “Ajo që duhet ta dini për Alexi-sin është se ai është një punëtor imadh. Ai stërvit mirë, ai gjithmonëmundohet që ta ndihmojë ekipin,të flasë me ekipin dhe gjithçka. Aido të mësohet”, ka deklaruar Pog-ba. Sa kohë i duhet një njeriu që fi-ton 20 milionë funte në vit të më-sohet me dinamikën e ekipit të ri?“Kur luani për një kohë të gjatë menjë skuadër tjetër dhe ju luani stiltë ndryshëm të lojës në atë ekipduhet të keni pak kohë që të adop-toheni. Nuk është se ai po luankeq. Ne e dimë se Alexis Sanchezmund të sjellë shumë dhe jam i si-gurt që do ta bëjë. Jam i sigurt që

do ta bëjë. Por, ai nuk është dukeluajtur keq dhe ai vazhdon të mbe-tet pozitiv, kështu që është një gjëe mirë që duhet ta mendojmë”, sh-prehet Pogba. Sigurisht ka diçkaqë duhet t’i mbajë të lidhur Unite-din, Mourinhin dhe Sanchezin, icili ka realizuar vetëm një asistimderi më tani. Diçka e pazakontë teUnitedi është se kur kritikat sjellinvetëdijesim te lojtarët ata fillojnëtë rigjejnë veten. Kështu që prisniqë ai të realizojë “hat-trick” kundërWest Hamit të shtunën. Manche-ster City do të ketë pasur vëmendjetë veçantë për tetë muajt e parë tëSanchezit në “Old Trafford”. Njëhumbje me fat e Pep Guardiolas.Që Unitedi bëri aq shumë bujë menënshkrimin e Sanchezit nga Ar-senali nuk duket e mirëmenduarmomentalisht dhe ata duhet të sh-presojnë që loja e pianos nuk ështësonata hapëse drejt fundit të kar-rierës së tij.

Mbledhja e Komitetit Ekzeku-tiv të UEFA-s vendosi sot të mira-tojë përdorimin e video-arbi-trazhit (VAR) në Ligën eKampionëve, duke nisur nga se-zoni 2019-2020. Përveç kësaj uvendos që VAR-i, gjithashtu, të fu-tet në përdorim në “EURO 2020”,

në sezonin 2020-2021 të “EuropaLeague” (nga faza e grupeve e nëvazhdim) dhe në finalen e Su-perkupës së Europës të vitit 2021.Aleksander Ceferin, president iUEFA-s, tha: “Ne jemi të bindur seprezantimi i VAR-it në gusht 2019do të na japë kohë të mjaftuesh-

me për të vendosur një sistem so-lid. Do t’i trajnojmë gjyqtarët përtë siguruar një zbatim efikas dhetë suksesshëm të VAR-it në Ligën eKampioneve, kompeticioni më irëndësishëm në botë”. Në janar,kreu i lartë i qeverisë europiane tëfutbollit kishte kërkuar kujdes dhejo ngutje për futjen e VAR-it nëgarat e organizuara nga UEFA: “Si-pas mendimit tim, është shumëherët për ta vendosur atë si rre-gull”. Deri tani, prania e VAR-it ish-te ende e kufizuar në turne tëvogël të FIFA-s dhe disa liga të til-la si Gjermania, Italia dhe Portu-galia. Duket se suksesi i tekno-logjisë në Botërorin e fundit(“Rusia 2018”) ka inkurajuar UEFA-n për t’i përshpejtuar hapat nëkëtë drejtim. Kjo, edhe me kërke-së të klubeve europiane.

Ivan Cuellar ishte çelësi i fitoressë Leganés kundër Barcelonës në“Butarque”. Portieri “hero” bëri disandërhyrje të rëndësishme dhe shpë-timtare, duke e parandaluar ekipine trajnerit Valverde që të merrte tëpaktën një pikë. Pas përfundimit mefitoren 2-1 të Leganes, portieri Cue-lar nuk e “kafshoi gjuhën” fare, tek-sa po fliste për “El Larguero”. Ai uankua për mungesën e sportivitetittë lojtarëve të Barcelonës. “Është evërtetë që jemi Leganes, një ekip i

përulur, por më pëlqen që kundër-shtarët të sillen me sportivitet ndajnesh. Disa lojtarë dhe skuadramund të jenë mësuar më së shum-ti të fitojnë, por ja që edhe humbetnë futboll. Kur humbet duhet tapërshëndesësh dhe përgëzosh eki-pin tjetër, diçka që lojtarët e Barce-lonës nuk e bënë, – siguroi portieri.– Askush nuk erdhi për të na uruar,askush prej nesh nuk është përgë-zuar. Unë mendoj se ky është njëgjest mjaft i shëmtuar”.

UEFA merr vendim: VAR-i në Ligën eKampionëve nga sezoni i ardhshëm

Portieri hero denoncon sjelljene shëmtuar të Barcelonës

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Wandazbulon tëardhmen eIcardit: Do tëjenë dyshja e së ardhmesWanda Nara, gruaja dhe me-naxherja e kapitenit të Inter,Mauro Icardi, ka dhënë disadeklarata të rëndësishme nëemisionin “Pressing” të “Canale5” në lidhje me të ardhmen esulmuesit argjentinas, jo vetëmpër sa i takon zikaltërve, poredhe kombëtares së Argjen-tinës. “Të kesh shembuj si Za-netti tek Inter dhe Totti te Romaështë gjithmonë një gjë e miredhe është pozitive për këdo qëbëhet pjesë e klubit. Të qëndro-sh për një kohë të gjatë me tënjëjtën skuadër është një vlerëe shtuar. Dëshira e Icardi-t? Kaqenë gjithmonë të qëndrojë tekInter dhe tifozët e dinë këtë”, kathënë Nara. “Dybala konside-rohet një kampion në Argjen-tinë, ka luajtur edhe disa minu-ta bashkë me Mauro-n nëndeshjen e fundit të kombëta-res dhe janë paraqitur mirë. Aidhe Icardi do të jenë dyshja e sëardhmes tek Argjentina”.

Gjashtë muaj pa golAlexis Sanchez nuk ka arritur të adaptohet teManchester Unitedi as pas tetë muajsh të kaluar në “OldTrafford”. Pavarësisht se kiliani dukej në formë gjatëverës në përgatitjet e sezonit të ri, sulmuesi ka dështuartë tregojë paraqitje të mira në fillimin e këtij edicioni.Ish-lojtari i Arsenalit nuk ka shënuar gol në Premierligëqysh prej fundit të marsit

Arsenali me shumë gjasa do tëhumbasë falas në fund të sezo-nit një nga yjet e vet, mesfusho-rin uellsian Aaron Ramsey, rapor-ton Mirror Sport. Bëhet fjalë përnjë ndër lojtarët më të rëndësi-shëm të Topçinjve, i cili ishte gatitë firmoste një kontratë të re dheklubi londinez ishte optimistjavët e fundit për aritjen e marrë-veshjes. Megjithatë, krejt papri-tur gjithçka ka ngrirë dhe bisedi-met janë ndalur, aq sa Arsenaliduket se ka hequr dorë përfundi-

misht nga firma në kontratën ere. Një situatë e çuditshme, se-pse Ramsey është vetëm 27 vjeçdhe është në kulmin e karrierës,ndërsa verën e shkuar Arsenalirefuzoi një ofertë prej 50 milionësterlinash, ndërsa në garë përuellsianin janë Juventusi, Chel-sea, Manchester United dhe La-zio. Ramsey ka luajtur në pozicio-ne të ndryshme këtë sezon, përtë dhënë kontributin e tij që ske-mat e trajnerit Unai Emery tëfunksionojnë, por tashmë nuk

kuptohet nëse Emery e ka në pla-ne. Aktualisht lojtari më i paguartek Arsenali është Mesut Ozil, me350,000 sterlina në javë, dukebërë që lista e pagave të fryhetndjeshëm dhe ndoshta edheRamsey kërkon një rritje mbi nor-malen, duke bërë që Arsenali tëstepet, por kjo mefshtësi në rino-vimin e kontratave tregon që klu-bi nuk menaxhohet si duhet, se-pse edhe Alexis Sanchez u larguaduke qenë në vitin e fundit tëkontratës.

Acar total, ylli i Arsenalit bën gati valixhet

22 SPORTKoha, e premte, 28 shtator 2018

Gianluigi Buffon ka folur përsë-ri nga Parisi. E ka bërë këtë për tëkurorëzuar shokun e grupit, MarcoVerratti, si elementin kryesor tëPSG-së, edhe pse shpesh nëqendër të kritikave, kur ka veshurfanellën e kombëtares së Italisë.Po ashtu, 40-vjeçari e ka thënëshkoqur, se nuk do të rikthehet më

në kombëtare. “Tani për tani, Ver-ratti është i vetmi talent i vërtetë ifutbollit italian. Shumë herë, kurduke luajtur me lojtarë të zakon-shëm, vihet në vështirësi për shkakse nuk e kuptojnë atë, ndërsa këtute PSG-ja ka shans për të luajturme emra të spikatur”, vë në dukjeBuffon, i intervistuar nga “La Gaz-zetta dello Sport”. Ish-portieri i Ju-ventusit më pas flet për super-sfidën e radhës në Seria A,Juventus-Napoli, dhe Lorenzo Insi-gne: “Rritja e Insigne është eviden-te, ai është një lojtar shumë irëndësishëm. Në qoftë se vë nëkontekstin e duhur taktik, Lorenzomund të bëjë që skuadra e tij të fi-

tojë. Jam i lumtur që Napoli ështëduke bërë mirë, sepse kam njëmarrëdhënie dhe respekt të madhpër Carlo Ancelottin, por Juventu-si është Juventus. Si klub, si menta-litet dhe si histori, Juventusi ështëkryesisht para të gjithëve. Madje,edhe në nivel europian, tani ështëndër tri vendet e para”. Së fundmi,Buffon e përjashton një kthim tëmundshëm në ekipin kombëtaritalian: “Ka momente, kur dikushme historinë time duhet të bëjënjë hap prapa, për vetëmbrojtje.Mendoj se ishte e drejtë të tërhiqe-sha. Jetoj me emocione, gjithmonëkam dhënë gjithçka për kauzën eekipit kombëtar. Për fat të keq, në

moshën 40-vjeçare nuk mund tëjapësh atë që dëshiron më shumë,kështu që do të preferoja të qën-droja në shtëpi me fëmijët dhe fa-miljen time”, ka deklaruar Buffon.Kampioni i botës me Italinë në vi-tin 2006 tregon edhe bisedën qëka pasur me trajnerin aktual tëaxurrëve, Roberto Mancini: “Me tëjam takuar në maj, ishte një bisedëkonstruktive. E përsëris, ka mo-mente kur një me historinë timeduhet të bëjë një hap prapa. Men-doj se ishte e drejtë të veproja nëkëtë mënyrë. Ia thashë këto traj-nerit dhe ai i kuptoi dhe i respektoimendimet e mia. Kjo është shumëe bukur”.

“Bomba” nga Spanja,Barça gjenzëvendësuesin e ValverdesHumbja e befasishme e pë-suar në shtëpinë e Leganes kadhënë alarmin në shtëpinë eBarcelona-s, të paktën sipasshtypit spanjoll. Fillimi i sezo-nit të “blaugrana”-ve ka qenë imirë, por jo i shkëlqyer, siçmund të imagjinohej pasblerjeve të shumta të bëra nëmerkato. Humbja e sëmërkurës, që ka ardhur pas ba-razimit në shtëpi me Girona-n,duket se ka bërë drejtuesit eklubit të vënë në dyshim aftë-sitë e trajnerit Ernesto Valver-de. Sipas “Don Balon”, trajneri iBarçës, kontrata e të cilit ska-don në qershorin e 2019-ës,është në rrezik. Madje, drej-tuesit mësohet të kenëzgjedhur edhe emrin e zë-vendësuesit. Bëhet fjalë përLaurent Blanc, ish-trajneri iPSG-së, i cili mund të jetë njëzgjidhje e menjëhershme nësemarrëdhënia mes Valverde-sdhe Barcelona-s përkeqësohet.E sigurt është se, duke filluarnga ndeshjet e ardhshme dheveçanërisht në ChampionsLeague, një tjetër hap fals nukdo të jetë më i pranueshëm.

Trajneri i Arsenalit Unai Emeryka mohuar lajmet se ai nuk lejoiqë trajneri Joachim Low të hyntenë ambientet stërvitore të Arsena-lit, për të takuar mesfushorin Me-sut Ozil. Të mërkurën “Sport Bild”raportoi se Low shkoi të takontelojtarët gjermanë të Arsenalit dhedëshironte të bisedonte me Ozil,me të cilin nuk ka folur që prejKupës së Botës, por trajneri gjer-man nuk u lejua të hynte në qen-

drën stërvitore dhe u aludua seurdhri kishte ardhur nga Emery.Megjithatë, vetë trajneri spanjollka dashur ta sqarojë këtë çështje,duke folur pas ndeshjes së Kupëssë Ligës kundër Brentfordit, tëmërkurën më mbrëmje. “Nukështë e vërtetë që nuk e lejova Low-in që të takohej me Ozil. Nuk ishtendonjë problem për mua, nukështë e vërtetë asgjë nga ato qëështë thënë”.

Low nuk lejohet në stërvitje, Emery: Nuk vendosa unë!/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Buffon e mbyll me kombëtaren, tregontalentin e vetëm të vërtetë italian“Ka momente, kurdikush me historinëtime duhet të bëjë njëhap prapa, përvetëmbrojtje. Mendojse ishte e drejtë tëtërhiqesha. Jetoj meemocione, gjithmonëkam dhënë gjithçkapër kauzën e ekipitkombëtar. Për fat tëkeq, në moshën 40-vjeçare nuk mund tëjapësh atë qëdëshiron më shumë,kështu që do tëpreferoja të qëndrojanë shtëpi me fëmijëtdhe familjen time”, kadeklaruar Buffon

23MOZAIK/PËRKUJTIMKoha, e premte, 28 shtator 2018

DASHI 21. mars - 20. prillNga pikëpamja sentimentale parashikohet një ditë mjaft

aktive dhe dinamike. Takime, rizgjim pasioni dhe shkëndija të rejajanë mjaft të mundshme, por bëni kujdes dhe mos përfshini perso-na të tjerë në raportet tuaja.

DEMI 21. prill - 21. majKjo ditë do ju gjejë mjaft të zënë në punë, sektor të cilës

duhet ti kushtoni vëmendjen maksimale, sidomos nëse bashkëpu-noni prej pak kohësh me disa persona. Mjaft i favorizuar është dia-logu dhe kompromiset. Mbrëmja do të jetë ideale për të përmbyl-lur një çështje të rëndësishme.

BINJAKET 22. maj - 21. qershorDo të ndiheni mjaft në siklet nga një situatë e pasigurtë,

por që iu rizgjon emocione të cilat nuk i ndjenit prej kohësh. Nësedo të jeni më të pavarur, do të arrini të merrni një rol mjaft të rëndë-sishëm në punë.

GAFORRJA 22. qershor - 22. korrikDo të dalë në pah pozitiviteti dhe lirshmëria juaj dhe kjo

edhe në sajë të përgjigjeve të vogla, të cilat ju lejojnë që të vlerë-soni më mirë disa zgjedhje për të ardhmen tuaj profesionale. Kjoe enjte ju fton që të ruani qetësinë në dashuri. Ndonjë diskutim ivogël, mund t’iu nervozojë.

LUANI 23. korrik - 22. gushtDo t’iu duhet të përvishni mëngët në punë, pasi në këtë

moment do të jeni në kërkim të përgjigjeve dhe zgjidhjeve që i pri-snit prej kohësh. Në dashuri nuk do të mungojnë mundësitë e mira.

VIRGJERESHA 23. gusht - 23. shtatorDo të jeni mjaft praktikë dhe të organizuar dhe instinkti

juaj do të stimulojë më tej natyrën tuaj komanduese. Megjithatëduhet të mundoheni të dëgjoni më shumë mendimin e bashkë-punëtorëve tuaj. Mos u sforconi shumë nga pikëpamja fizike, pasi nukpërjashtohen keqkuptime të mundshme.

PESHORJA 24. shtator - 23. tetorMundohuni të ruani qetësinë, sidomos në familje. Disa

keqkuptime, nuk do ju lejojnë që të diskutoni ashtu siç dëshiro-ni, ndaj duhet të ruani qetësinë. Në familje duhet të tregoheni samë të kuptueshëm dhe të qetë.

AKREPI 24. tetor - 22. nëntorKjo është një ditë e rëndësishme për të çuar deri në fund

një punë, ndërsa prej kohësh keni qenë të stresuar. Megjithatë dotë arrini objektivat tuaj, të cilat ia keni vendosur vetes gjatë verës.Kjo e enjte ju fton të forconi bashkëpunimin në çift.

SHIGJETARI 23. nëntor - 21. dhjetorDo të rigjeni guxim dhe kurajo në dashuri dhe kjo

rigjetje sigurie do ju lejojë që të stimuloni edhe më shumë fushëne ndjenjave. Ambicie të reja profesionale, do të ndikojnë nëzgjedhjet që do të bëni në vendin e punës.

BRICJAPI 22. dhjetor - 20. janarMundohuni të mbyllni të gjitha çështjet e lëna pezull

dhe ato lidhje të cilat nuk ju kënaqin, sidomos nëse gjatë javëve tëfundit nuk jeni përkushtuar mjaftueshëm. Dashuria do të jetë mjafte favorizuar.

UJORI 21. janar - 19. shkurtKjo ditë ju fton që të mos tregoheni të nxituar, pasi disa

vendime do të duhet të diskutohen më mirë. Merrni mendimet efamiljes, partnerit/es dhe bashkëpunëtorëve tuaj me më shumëqetësi.

PESHQIT 20. shkurt - 20. marsMundohuni të ballafaqoni lidhjen tuaj aktuale me atë

të të kaluarës, në mënyrë që të shmangni shqetësimet e kota. Har-monia dhe stabiliteti do të mund të konsolidohen në raportin nëçift. Duhet të jeni të përgatitur për zhvillime pozitive në vendine punës.

BESNIK KËRLUKU (28.09.1944 – 28.09.2003)

AtiBaba,Rrufeja smirakeMbi lisat e gjatë bie.Ty nuk të ngrohu jetaMidis mëkatarëve vdekatarëE shkove midis engjëjsh-engjull.Ti ike nga dashuria e tepërt,Baba!

Bija jote, DELVINATë përkujtojnë: mami:- Vjollca; Motrat: - Saranda, Ulza;Vëllau: - Rilind. Familja Kërluku, Dibër.

PËRKUJTIM

24 MOZAIKKoha, e premte, 28 shtator 2018

48 BC - Vritet Pompei i Madh meurdhër të Mbretit Ptolomej të Egjiptitpasi të zbarkojë në Egjipt.

1448 - Kristiani I kurorëzohetmbret I Danimarkës.

1521 - Trupat e Sulltanit turk Sulei-mani I okupojnë Beogradin.

1538 - Beteja e Prevezës: Flota turkenën Barbarosën mund flotën spanjol-le.

1687 - Venedikasit marrin Athinënnga turqit.

1760 - Ushtria ruse dhe austriakeokupon Berlinin.

1906 - Trupat amerikane ri-oku-pojnë Kubën.

1915 - Beteja e Kut-el-Amara: Brita-nikët mundin turqit në Mesopotami.

1922 - Musolini marshon në Romë.1923 - Abisinia (Etiopia) largohet

nga Lidhja e Kombeve.1928 - Prusia ndalon fjalimin e

Adolf Hitlerit.1969 - SPD wins West German Par-

liament elections1970 - Anvar Sadat zëvendëson

kryetarin egjiptian, Nassar.1972 - Japonia dhe Kina komuni-

ste pajtohen që të rivendosinmarrëdhëniet diplomatike.

2000 - Al-Aqsa Intifada: Ariel Sha-ron viziton Temple Mount në Jerusa-lem.

PROFESORI PYET BENIN- Beni, çfarë të ndodh nëse të shkulnjë vesh?- Do bëhem gjysëm shurdh profesor:- Po nëse të shkul edhe veshin tjetër?- Do ngelem qorr profesor...Profesori i trembur e pyet:- E si ka mundësi që do ngelesh qorr?- Po ngaqë s’kam ku ti var syzetprofesor!

Do mësosh se, në rrugëtimin ejetës tënd, do takosh shumë ma-

ska dhe pak fytyra. (Luigi Pirandello)

ATA QË SHOHIN ËNDRRA TË FRIKSHME JANË MË KREATIVËPoetët dhe filozofët i kanë interpre-tuar ëndrrat e këqija dhe makthet enatës si fantazi romantike ose si ma-nifestime të anës së errët të natyrësnjerëzore. Shumë shkencëtarë i kanëstudiuar ato si jashtë dhe brendamjediseve laboratorike me qellimpër të kuptuar në mënyrë më shken-core vendin e tyre në jetën njerëzore.Një studim kanadez zbulon se njerë-zit që përjetojnë ankthe të rregulltaderi në dy javë shfaqin një model tëpazakontë të të menduarit. Sipas stu-dimit thuhet se personat që kanë pa-tur një gjumë të parehatshëm, plotme makthe dhe ëndrra të frikshmejanë më kreativë dhe sidomos për tërealizuar piktura.

KA

LE

ND

AR

I H

IST

OR

IK 2

8 S

HT

AT

OR

TH

ËN

IA E

DIT

ËS

BA

RSO

LE

TA

A E

DIN

I S

E...

Prindërit kanë tendencë që zakoni-sht për model të marrin fëmijët e tjerë tëfqinjëve apo në mesin e familjes, në rastinkur fëmija i tyre dështon në ndonjë fushëtë caktuar, apo edhe sepse thjesht ata

nuk janë të kënaqur me ta për çfarëdoarsye tjetër. Kjo praktikë tashmë po njihetsi e keqe, e në lidhje me këtë ka folur edhemjekja pediatër në NYU, Dr. Robin Jacob-son. Sipas saj, nënat janë gjithmonë të

shqetësuara për peshën e fëmijës së tyre,por ajo që duhet të kuptojnë dhe të fik-sojnë mirë është që fëmijët nuk janë njël-loj. “Burimi më i mirë për të mësuar rrethzhvillimit të fëmijës është pediatri”, thaajo. Dr. Jacobson pranoi se të gjithëprindërit shqetësohen kur shohin një fë-mijë më të vogël se fëmija i tyre që fletose ecën më mirë. Por prindërit duhet tëkuptojnë që të gjithë fëmijët janë të ndry-shëm. Zakonisht, pediatrit nuk japin rece-ta me gramë dhe as nuk thonë sa duhettë shtojë një fëmijë gjatë një muaji. Mirë-po, këtu nuk është fjala vetëm për pe-shën në kohën kur fëmijët janë më tëvegjël. Edhe mësimi, shoqëria, aktivitetetjashtë mësimore, apo sjellja e tyre,asnjëherë nuk duhet të krahasohet metë tjerët, sepse kështu mund ta dëmtonifëmijën tuaj, duke i mbjell atij xhelozipër të tjerët, dhe pasiguri për veten.

Obeziteti pritet t’ia kalojë duhanpirjessi një nga shkaqet kryesore të kancerittek gratë deri në 2043. Parashikimiështë bërë nga një qendër kërkimeshpër kancerin në Britaninë e Madhe kuaktualisht 12 për qind e rasteve të kan-cerit tek gratë janë të lidhura meduhanpirjen dhe 7 për qind me mbipe-shën apo obezitetin. Por, me numrin eduhanpirësve që po bie dhe me shkal-lën e obezitetit në rritje, studiuesitvlerësojnë se hendeku mes këtyre dyshkaktarëve do të zhduket në harkunkohor të 25 viteve. Dhe shifra është përl-logaritur mbi besimin se tendenca ak-tuale do të vazhdojë. Sipas studimit,deri në 2035, 10 për qind e rasteve tëkencerit tek gratë do të lidhet meduhanpirjen dhe 9 për qind me peshëne tepruar dhe në 2043, nëse trendivazhdon, mbipesha dhe obeziteti do të

lidhet me më shumë raste kanceri tekgratë krahasuar me duhanin. Edhe pseobeziteti është i zakonshëm edhe mesmeshkujve, tek femrat ai mendohet seështë një shkaktar më i mundshëm ikancerit. Sidoqoftë, sipas ekspertëve,lufta duhet të vijojë në të dyja frontet,si kundër duhanpirjes ashtu edhekundër obezitetit.

Super-marketet në Islandë kanë nisurtë shesin paketimet me vezë të gatshmepër fërgim, pasi studentët me paaftësi ku-linare, nuk dinë se si përgatiten.Nëpërmjet të kësaj mase të ngrirë që shi-tet për dy euro, mjafton vetëm 90 sekon-da në furrën me mikrovalë dhe gjithçkaështë gati. Ata e krijuan këtë produkt, pasinjë hulumtim ka gjetur se çdo i treti i ri,nuk di si fërgohet një ve si duhet. Amba-lazhi që kushton për 50 cent më shtrenjtëse kutia me tetë vezë, nuk ka nevojë tëngrihet, ndërsa do të jetë e ekspozuar tesupat dhe pastat. Raportohet se secilapako, përmban nga katër vezë të rrahura,pak qumësht, krip dhe piper. Prodhuesit emasës së përpunuar, vendosën ta reali-zojnë këtë produkt, pasi një hulumtim me1,000 respodentë ka gjetur se 13 për qinde tyre, nuk dinë të fërgojnë apo ziejnë njëvezë. Vezët janë produkt i rëndësishëmdhe shumë i pëlqyer nga të gjithë, andajvendosëm ta bëjmë sa m të lehtë, veçanë-risht për studentët që nisin studimet përherë të parë” thuhet në raport.

Veronika Didusenko u shpall Miss Uk-raina pak kohë më parë, por nuk zgja-ti shumë dhe drejtuesit e eventit ven-dosën ta “rrëzojnë nga froni” pasikishte gënjyer që ishte e martuar dhekishte edhe një fëmijë 4 vjeçar, nëkundërshtim me rregullat. Ajo shkroinë formularin e aplikimit se kurrë nukka qenë e martuar dhe nuk kishte fë-mijë. Megjithatë, gënjeshtra e saj dolinë shesh dhe tani në garën për MissBota, Ukraina do të dërgojë njëkonkurrente tjetër. Organizatorëtthonë se nuk janë të sigurt se kush do

të jetë Miss i ri i Ukrainës, por gjithçkado të vendoset nga juria.

Mos i krahasoni fëmijët me moshatarët e tyre

Vezë të gatshmepër fërgim përstudentët qënuk dinë t’ipërgatisin

Obeziteti më kanceroz se duhani

MISS-i humb kurorën pasigënjeu se nuk ka fëmijë

///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Documents

Skriningu EMIGRANTËT · kanë qenë afatshkurtra, dhe ky problem neve po na përcjell çdo vit shkollor. Tash me reshjet e para kur do të vijnë, jemi të shqetësuar se mësonjëtoret