slide1-rti

8/18/2019 slide1-rti

1/43

RISET TEKNOLOGIINFORMASI


2/43

Objective

Materi kuliah Hari ini : Penertian Ri!et Penetahuan Il"iah

Kriteria Ri!et Il"iah Lankah#lankah Ri!et


3/43

Penertian ri!et : $eb!ter : ri!et !ebaai !uatu kata kerja

%an "e"iliki arti "e"erik!a atau "encari

ke"bali& N'raha : ri!et !ebaai !uatu (e"erik!aan

atau (enujian %an teliti 'an kriti! 'ala""encari )akta* atau (rin!i(#(rin!i(

(en%eli'ikan %an tekun una "e"a!tikan!uatu hal&


4/43

+e,ni!i Penelitian

-Research. Penelitian -Research. 'a(at 'i'e,ni!ikan

!ebaai u!aha untuk "ene"ukan*"ene"bankan* 'an "enuji kebenaran!uatu (enetahuan %an 'ilakukan 'enan"enunakan "et/'e#"et/'e il"iah&

Atau* rankaian keiatan il"iah 'ala"

ranka (e"ecahan !uatu (er"a!alahan&


5/43

$alau(un (enelitian "eru(akanrankaian keiatan untuk "e"ecahkan!uatu (er"a!alahan* na"un ha!il

(enelitian ti'ak 'i(erunakan !ebaai(e"ecahan "a!alah !ecara lan!un&

Tua! (enelitian a'alah untuk "encarikanalternati) (enjela!an atau ja0aban 'ari

(er"a!alahan %an a'a* %an 'a(at'i(erunakan !ebaai baian 'ariin)/r"a!i untuk (e"ecahan "a!alah&


6/43

Tua! (ara (ena"bil ke(utu!an 'an(e"akai ha!il (enelitian untuk"enintera!ikan ha!il (enelitian %an

!atu 'enan %an lain 'ala" bi'an%an relevan una "e"ecahkan(er"a!alahan&

Peneliti han%a "e"berikan in)/r"a!i

il"iah le0at te"uan* ke!i"(ulan 'an!aran (enelitian&


7/43

+e,ni!i Penelitian

-Research. !ebaai u!aha untuk "ene"ukan !uatuhal ber'a!arkan "et/'e %an il"iah*ri!et "e"iliki tia hal (entin %aitu

!a!aran* u!aha untuk "enca(ai !a!aran*

Met/'e il"iah&


8/43

Memperhatikan danmemikirkan suatu fenomena

Rasa ingin tahu

Permasalahan ataupertanyaan penelitian(Research Question)

Menggunakan metode untukpembuktian

Mendapatkankesimpulan


9/43

Tujuan Penelitian -Research.

1ntuk "ene"ukan* "ene"bankan*atau "enuji kebenaran !uatu(enetahuan& Menemukan : beru!aha "en'a(atkan !e!uatu

untuk "eni!i kek/!/nan atau kekuranan&"ene"ukan !e!uatu %an baru 'ala" bi'antertentu

Mengembangkan : "e"(erlua! 'an "enali

lebih 'ala" a(a %an !u'ah a'a& Menguji Kebenaran : 'ilakukan bila a(a %an!u'ah a'a "a!ih 'iraukan kebenarann%a&"enuji kebenaran !e!uatu 'ala" bi'an %antelah a'a


10/43

Fun!i Penelitian

1ntuk "encarikan (enjela!an 'an ja0aban terha'a( !uatu (er"a!alahan

!erta "e"berikan alternati) baike"unkinan#ke"unkinan %an 'a(at'i(erunakan untuk (e"ecahan"a!alah&


11/43

2eni! Penelitian

Penelitian 'a(at 'i/l/nkan ber'a!arkan ha!il 3ala!an %an 'i(er/leh : Basic Research (Penelitian Dasar):

"e"(un%ai ala!an intelektual* 'ilakukan 'ala" ranka(ene"banan il"u (enetahuan&

4er!i)at ab!trak 'an u"u"& 1ntuk "e"aha"i (er"a!alahan !ecara lebih "en'ala" atauuntuk "ene"bankan te/ri %an !u'ah a'a&

5/nt/h : Penelitian untuk "enha!ilkan !uatu al/rit"a baru&

Applied Reseach (Penelitian Terapan. :

"e"(un%ai ala!an (rakti!* keininan untuk "enetahui6bertujuan aar 'a(at "elakukan !e!uatu %an lebih baik*e)ekti)* e,!ien&

4er!i)at k/nkret 'an !(e!i,k& Penelitian %an 'ilakukan untuk "en'a(atkan in)/r"a!i %an

'iunakan untuk "e"ecahkan "a!alah& Menera(kan te/ri tertentu untuk "e"ecahkan !uatu

(er"a!alahan 'i kehi'u(an n%ata& 5/nt/h :


12/43

2eni! Penelitian -7.

+ilihat 'ari !u'ut (an'an (en'ekatananali!i!n%a : Penelitian Kuantitati)

Menekankan anali!i!n%a (a'a 'ata#'ata nu"erikal

-anka. %an 'i/lah 'enan "et/'e !tati!tika& Melakukan (enujian -retest . terha'a( te/ri %an

!u'ah a'a* !ehina ha!iln%a bi!a beru(a (enuatan*bantahan* atau "/'i,ka!i terha'a( te/ri ter!ebut&

Penelitian Kualitati)

Menekankan anali!n%a (a'a (r/!e! (en%i"(ulan 'e'ukti) 'an in'ukti) !erta (a'a anali!i! terha'a('ina"ika hubunan antar )en/"ena %an 'ia"ati*'enan "enunakan l/ika il"iah&

Menha!ilkan !uatu k/n!e(* te/ri atau "et/'e(enelitian&


13/43


4er'a!arkan 4i'an %an 'iteliti: Penelitian S/!ial :

Secara khu!u! "eneliti bi'an !/!ial !e(ertibi'an ek/n/"i* (en'i'ikan* huku"* '!b6

Penelitian Ek!akta : Secara khu!u! "eneliti bi'an ek!akta !e(erti

bi'an Ki"ia* Fi!ika* Teknik* Tekn/l/i In)/r"a!i*'!b6


14/43


4er'a!arkan Te"(at Penelitian : Fiel' Re!earch -Penelitian La(anan 3 Kancah.:

Penelitian %an 'ilakukan lan!un 'i la(anan6 Librar% Re!earch -Penelitian Ke(u!takaan. :

Penelitian %an 'ilak!anakan 'enan "enunakanliteratur -ke(u!takaan. 'ari (enelitian !ebelu"n%a6

Lab/rat/r% Re!earch -Penelitian Lab/rat/riu". : Penelitian %an 'ilak!anakan (a'a te"(at tertentu 3

lab * bia!an%a ber!i)at ek!(eri"en atau (erc/baan6


15/43

2eni! Penelitian -.

4er'a!arkan ke'ala"an anali!i!n%a -tara).: Penelitian +e!kri(ti)

Melakukan anali!i! han%a !a"(ai tara) 'e!kri(!i* "enanali!i! 'an "en%ajikan )akta !ecara !i!te"atik

1raian ke!i"(ulan 'i'a!ari /leh anka %an 'i/lahti'ak terlalu 'ala"* !e(erti anali!i! (er!enta!e 'ankecen'erunan -trend.&

Penelitian In)eren!ial Anali!i! hubunan antar variabel 'enan (enujian

hi(/te!i!& Ke!i"(ulan (enelitian lebih 'ari 'ata kuantitati)& +ala" "ena"bil ke!i"(ulan 'a(at "e"(erhitunkan

)akt/r (eluan ke!alahan&


16/43

Penetahuan Il"iah

Penetahuan %an benar 'a(at'i(er/leh 'enan bebera(a cara* !alah!atun%a 'enan "enunakan il"u&

Se!uatu %an ber!i)at il"u a'alahil"iah

Il"u %an 'i(er/leh 'ari ha!il(enelitian atau !tu'i 'i!ebut il"u(enetahuan


17/43

Il"iah itu haru! "e"iliki kebenaran&

Kebenaran il"iah haru! 'a(at 'ilihat 'ari!i!i bah0a ia !e!uai 'enan )akta 'an

aturan* /b%ekti)* "a!uk akal 'an "e"ilikia!u"!i#a!u"!i&

Kebenaran il"iah haru! "e"iliki "et/'e

Met/'e il"iah ber!i)at e"(iri!* ke(utu!an#ke(utu!an 'ia"bil ber'a!arkan 'atae"(iri! -(enala"an %an benar.


18/43

S%arat Penetahuan il"iah

Penetahuan 'i!ebut il"iah a(abila"e"enuhi !%arat#!%arat : 4er!i)at /b%ekti)* 4er!i)at lua!* 4er!i)at 'ala"* 4er!i)at relati)* +a(at 'iab!trak!ikan* +a(at 'ik/nkriti!a!i*

4eru(a !i!te"* 4erke"ban* Me"iliki 'i!i(lin 'an "et/'e in!tru"entali!


19/43


Penetahuan 'i!ebut il"iah a(abila"e"enuhi !%arat#!%arat : 4er!i)at /b%ekti)*

Se!uai 'enan ken%ataan

4er!i)at lua!* 2ika ia ber!i)at !e"(it "aka jika 'i(erllua! 'a(at terja'i

bah0a ke!i"(ulan#ke!i"(ulan "enja'i keliru* teta(iti'ak !ebalikn%a&

4er!i)at 'ala"* Mi!aln%a !uatu "a!alah ti"bul* cara ber(ikir untuk"enata!i "a!alah ter!ebut ti'ak han%a (a'a cara(ra"ati!* teta(i "a"(u !a"(ai ke(a'a (en%ebab"a!alah 'an "encari alternati)#alternati)(e"ecahann%a&


20/43


4er!i)at relati)* Mak!u'n%a ia ber!an'ar (a'a a!u"!i#a!u"!i tertentu*

'i"ana bila a!u"!in%a berubah "aka nilai#nilain%a (unikut berubah&

5/nt/h* jika an'a berjalan 'i'ala" kereta a(i %an

!e'an "elaju kearah belakan& +ilihat 'ari 'ala"kereta a(i "e"an an'a bererak "un'ur* teta(ikalau 'ilihat 'ari luar kereta "aka akan terlihat an'a!e'an bererak "aju& Hal ini terja'i karena(erubahan a!u"!i cara (an'an&

+a(at 'iab!trak!ikan* Mak!u'n%a a'alah !e(erti 'iketahui bah0a !uatu il"u

tertentu !ebaai !uatu !i!te" ti'ak akan terle(a! 'ariil"u lainn%a* !ehina il"u#il"u ini akan "enja'i !atuke!atuan il"u (enetahuan& Oleh karenan%a !atu il"u'enan il"u lainn%a haru! 'a(at 'iatur atau'i(i!ahkan !ebaai !atu il"u %an berbe'a&


21/43


+a(at 'ik/nkriti!a!i* Artin%a kalau a'a (ertan%aan "enenai il"u tertentu

0alau(un 'enan (/la (ertan%aan $#;H -what, why,where, who dan how.* "aka akan 'a(at 'ija0ab !ecarak/nret&

4eru(a !i!te"* Artin%a !uatu il"u akan "e"iliki kaitan 'enan il"u

lain& Ia jua "elakukan tran!)/r"a!i* "e"iliki in(ut 'an/ut(ut !e!uai 'enan 'e,ni!i !i!te"&

4erke"ban* Mak!u'n%a a'alah bah0a 'unia %an !e"akin "aju

'an berke"ban ini "enja'ikan "a!alah#"a!alah"enja'i lebih k/"(lek!* /leh karena itu il"u tertentu%an 'ibuat (a'a "a!a lalu 'an bera!u"!i (a'a !itua!i"a!a lalu (erlu 'i!e!uaikan 'enan !itua!i !aat ini 'an!itua!i akan 'atan


22/43


Me"iliki 'i!i(lin 'an "et/'e in!tru"entali! +ala" hal 'i!i(lin* "i!alkan il"u < akan 'i(akai

/leh il"u % untuk "ena(lika!ikan !uatu ri!et&Maka hen'akn%a (elu 'i(erhatikan ter"in/l/i

il"u < (a'a il"u %& Mi!aln%a i!tilah %an !a"a'i il"u = 'an il"u > tern%ata "e"(un%ai arti

%an berbe'a teta(i /leh (eri!et 'iana(!a"a* "aka hal ini akan berakibat )atal&


23/43

Il"iah itu haru! "e"iliki kebenaran&

Kebenaran il"iah haru! 'a(at 'ilihat 'ari!i!i bah0a ia !e!uai 'enan )akta 'an

aturan* /b%ekti)* "a!uk akal 'an "e"ilikia!u"!i#a!u"!i&

Kebenaran il"iah haru! "e"iliki "et/'e

Met/'e il"iah ber!i)at e"(iri!* ke(utu!an#ke(utu!an 'ia"bil ber'a!arkan 'atae"(iri! -(enala"an %an benar.


24/43

Kriteria Ri!et il"iah

;& 4er'a!arkan (a'a )akta

7& 4eba! 'ari (ra!anka

8& Menunakan anali!i!

9& Menunakan hi(/te!i!

& Menunakan ukuran %an /b%ekti)

?& Menunakan teknik kuanti,ka!i


25/43


4er'a!arkan (a'a )akta Mak!u'n%a ber'a!arkan )akta%an n%ata

bukan kira#kira* leen'a 'an !e"aca"n%a& 4eba! 'ari (ra!anka

Mak!u'n%a beba! 'ari !u'ut (an'an %an!ub%ekti) teta(i benar#benar ber'a!arkanala!an 'an bukti %an lenka( 'enan(e"buktian %an /b%ekti)&

Menunakan anali!i! Mak!u'n%a "a!alah haru! 'icari !ebab#

!ebabn%a !erta (e"ecahann%a 'enan"enunakan anali!i! %an l/i!&


26/43


Menunakan hi(/te!i! Sebenarn%a hi(/te!i! ini han%a beruna 'ala"

hal "e"bantu (eneliti 'ala" hal "enuntun jalan (ikirann%a untuk "enca(ai ha!il

(enelitiann%a& Menunakan ukuran %an /b%ekti)

Mak!u'n%a !ela"a "elakukan (r/!e!(enelitian* taha(an#taha(an ha!il %an 'ica(ai'a(at 'iukur 'enan alat ukur /b%ekti)&

Menunakan teknik kuanti,ka!i Mak!u'n%a 'ala" (e"akaian 'ata %an "a!ih

'a(at 'ikuanti,ka!ikan haru! 'ilakukan(enkuanti,ka!ian itu& 2auhi ukuran#ukuran!e(erti !ejauh "ata "e"an'an* "enurut hati

nurani 'an !ebaain%a&


27/43

Lankah#lankah Ri!et

;& Men'e,ni!ikan 'an "eru"u!kan "a!alah

7& Men%u!un lan'a!an te/ri atau "elakukan !tu'ike(u!takaan

8& Me")/r"ula!ikan hi(/te!i!

9& Menentukan "/'el

& Menu"(ulkan 'ata

?& Men/lah 'an "en%ajikan 'ata

@& Menanali!i! 'an "eninter(reta!i

& Me"buat enerali!a!i -ke!i"(ulan. 'anrek/"en'a!i -!aran.

B& Me"buat la(/ran


28/43

Lankah#lankah Ri!et

;& Men'e,ni!ikan 'an "eru"u!kan"a!alah Hal#hal %an 'a(at 'i(er"a!alahkan 'ala"

(enelitian a'alah masalah atau peluang*

'i"ana (en'e,ni!iann%a haru! jela! baikkelua!ann%a "au(un ke'ala"ann%a& Masalah 'iartikan !ebaai !uatu !itua!i

'i"ana !uatu )akta %an terja'i !u'ah"en%i"(an 'ari bata!#bata! t/leran!i %an

'ihara(kan& Se'ankan peluang "eru(akan !uatu k/n'i!iek!ternal %an "enuntunkan jika 'a(at'iraih 'enan u!aha#u!aha tertentu* teta(i

jua 'a(at "enja'i anca"an bila (eluan itu'a(at 'i"an)aatkan /leh (e!ain&


29/43

5/nt/h !tate"ent "a!alah A'an%a ejala (enurunan ke(ua!an kerja

kar%a0an Penjualan !uatu (r/'uk ti'ak "eninkat 'an

"enurun 'ari 0aktu ke 0aktu (a'ahal bia%a(r/"/!i "eninkat& 5/nt/h (eluan

A'an%a (a!ar lain %an (/ten!ial teta(i belu"'i"an)aatkan

A'an%a ta0aran S+M %an "enua!aitekn/l/i tertentu %an tern%ata 'ibutuhkan(eru!ahaan&

Penunaan !i!te" %an terk/"(uter!a!i akan"e"(erce(at (r/!e! tran!ak!i


30/43

Setelah "a!alah 'iketahui* !elanjutn%a 'ibuat!uatu ru"u!an "a!alah %an tujuann%a a'alahaar (eneliti "au(un (enuna ha!il (enelitian"e"(un%ai (er!e(!i %an !a"a 'enan (enelitian

%an 'iha!ilkan& +itinjau 'ari (ertan%aan#(ertan%aan %an ber(/la $C;H -what, why,where, who dan how)

5/nt/h : Ru"u!an (er"a!alahan :

Menunakan 'e!ain 'e!kri(ti) %an !ulit 'ihi(/te!i!kan Menanali!i! a!(ek#a!(ek ke(ua!an kerja kar%a0an 'an

kar%a0ati baian (enjualan (r/'uk !e(atu 'i PT& =

Menunakan 'e!ain kau!al %an "u'ah 'ihi(/te!i!kan Menanali!i! (enaruh bia%a (r/"/!i terha'a( (enjualan

(r/'uk !e(atu 'i PT& =


31/43

Lankah#lankah Ri!et

7& Men%u!un lan'a!an te/ri atau"elakukan !tu'i ke(u!takaan

1ntuk "elakukan (enelitian !e(erti

(e"buatan !uatu "/'el atau inin"e"ban'inkan a(a %an !eharu!n%aterja'i 'enan keja'ian !ebenarn%a "aka'iunakanlah te/ri&

Penunaan te/ri 'a(at "enacu (a'a

buku#buku tek! atau(un (enelitian /ranlain& Hal ini "eru(akan keharu!an&


32/43

Lankah#lankah Ri!et

8& Me")/r"ula!ikan hi(/te!i! Hi(/te!i! "eru(akan ana(an

!e"entara tentan !uatu )en/"enatertentu %an akan 'i!eli'iki&

Keunaann%a untuk "e"bantu (enelitiuntuk "enca(ai ha!il (enelitiann%a&

Ti'ak !e"ua ri!et "enunakanhi(/te!i!* khu!u!n%a ri!et %an"enunakan 'e!ain 'e!kri(ti) 'an'e!ain ek!(l/rat/ri&


33/43

5/nt/h : Ru"u!an "a!alah :

Menanali!i! (enaruh bia%a (r/"/!i terha'a(

(enjualan (r/'uk !e(atu 'i PT& = F/r"ula Hi(/te!i! :

Ti'ak a'a (enaruh antara bia%a (r/"/!iterha'a( (enjualan&


34/43

Lankah#lankah Ri!et

9& Menentukan "/'el M/'el "eru(akan c/nt/h "enan'un

un!ur %an ber!i)at "en%e'erhanakan

untuk 'itiru& M/'el 'i(erunakan untuk

"e"ba%ankan ke"unkinan#ke"unkinan !etelah "enetahui 'ata

!erta a!u"!i#a!u"!in%a* !ehinakea'aan "enja'i lebih jela! 'anke"unkinan a(a %an 'a(at terja'i jua'a(at 'iba%ankan&


35/43

Pentinn%a (e"akaian "/'el 'ala"anali! a'alah untuk : Menetahui hubunan antara "a!alah

%an 'i(ecahkan 'enan un!ur#un!ur %anterkait

Menetahui hubunan antar un!ur#un!urta'i

Meru"u!kan hi(/te!i! "enenai hakikathubunan antar un!ur&


36/43

5/nt/h: +ala" il"u k/"(uter* "/'el (enujian

-testing. 'a(at 'i(akai untuk "enuji

beban !uatu !erver +ala" il"u ek/n/"i "anaje"en* "/'el

"ate"ati! 'a(at 'i(akai untuk "enujihubunan antar )en/"ena&


37/43

Lankah#lankah Ri!et

& Menu"(ulkan 'ata +ata "eru(akan bahan baku in)/r"a!i

%an !anat (entin 'ala" "elakukan(enelitian&

+ala" "elakukan (enu"(ulan 'ataharu! "enunakan teknik#teknik %ante(at&

2ika (enu"(ulan 'ata 'ilakukan 'enancara %an !alah* "aka akan"enakibatkan in)/r"a!i "enja'i !alah*!ehina ha!il (enelitian(un ti'ak 'a(at'i(ertanunja0abkan&


38/43

Lankah#lankah Ri!et

?& Men/lah 'an "en%ajikan 'ata Setelah 'ata 'iku"(ulkan* !elanjutn%a

'ata 'i/lah !ehina 'a(at "en%ajikanin)/r"a!i %an lebih "u'ah untuk'iinter(reta!ikan 'an 'ianali!i! lebihlanjut&

Se(erti 'ala" bentuk tabel* ra,k 'annilai !tati!tik&

1ntuk ke"u'ahan* 'a(at 'i(erunakan(r/ra" k/"(uter %an "en'ukun&


39/43

Lankah#lankah Ri!et

@& Menanali!i! 'an "eninter(reta!i Setelah 'ata 'i/lah* ke"u'ian in)/r"a!i

ha!il /lahan 'i anali!i! lebih lanjut 'enan"enunakan alat#alat anali!i! %an!e!uai 'enan tujuan ri!et aar"enha!ilkan kajian %an cuku( taja"*"en'ala" 'an lua!&

Alat#alat anali!i! kuantitati) "au(un

kualitati) 'a(at 'i(ilih !e!uai 'enanbi'ann%a* tujuann%a 'an 'e!ain(enelitiann%a&


40/43

Lankah#lankah Ri!et

& Me"buat enerali!a!i -ke!i"(ulan. 'anrek/"en'a!i -!aran.

Setelah "elakukan anali!i! 'aninter(reta!i* !elanjutn%a (eneliti"e"buat enerali!a!i -ke!i"(ulanu"u". ber'a!arkan bata!an#bata!an(enelitian %an a'a 'an !e!uai 'enanhi(/te!i! %an 'iajukan&

Selain itu jua (erlu "en%ajikan !aran*karena (enelitian bia!an%a "e"ilikiketerbata!an#keterbata!an atau a!u"!i#a!u"!i&


41/43

2ika ri!et "eru(akan ri!et tera(an* "aka aarha!il ri!et 'a(at 'itera(kan 'enan baik "akabi!a !aja a'a !aran#!aran %an (erlu'i(erti"bankan /leh (elak!ana ha!il ri!et&

2ika ri!et "eru(akan ri!et 'a!ar* artin%a ri!et%an bertujuan untuk ke(entinan te/ri*'enan a'an%a keterbata!an (enelitianbia!an%a 'i!arankan aar (eneliti %an

!elanjutn%a untuk "enin'aklanjuti ha!il ri!et ini'enan "enunakan a!u"!i#a!u"!i %an lain&Sehina 'a(at 'iha!ilkan !uatu scientifc law %an berlaku u"u"&


42/43

Lankah#lankah Ri!et

B& Me"buat la(/ran Akhirn%a ha!il kerja 'ari (enelitian haru!

'ibuat 'ala" bentuk !uatu la(/ran tertuli!!e!uai 'enan teknik atau aturan#aturan(enuli!an tertentu&

S; !kri(!i* S7 te!i!* S8 'i!erta!i&

Selanjutn%a* la(/ran ter!ebut akan 'ikaji!ecara ber!a"a#!a"a untuk 'i(utu!kana(akah ha!il kajian ini (erlu 'iubah*'i(erbaiki* 'ilanjutkan atau 'it/lak "enja'i!ebuah kar%a %an 'a(at'i(ertanunja0abkan !ecara il"iah&


43/43

1ntuk "enilai kualita! (enelitian %anbaik a'a bebera(a kriteria:

;& Me"iliki tujuan %an jela!* ber'a!arkan (a'a(er"a!alahan te(at&

7& Menunakan lan'a!an te/ri %an te(at 'an "et/'e(enelitian %an cer"at 'an teliti&

8& Mene"bankan hi(/te!i! %an 'a(at 'iuji&

9& +a(at 'i'ukun -'iulan. 'enan "enunakan ri!et#ri!et %an lain* !ehina 'a(at 'iuji tinkat vali'ita! 'anreliabilita!n%a &

& Me"iliki tinkat kete(atan 'an ke(erca%aan %an tini

?& 4er!i)at /b%ekti)* artin%a ke!i"(ulan %an 'itarik haru!

benar#benar ber'a!arkan 'ata %an 'i(er/leh 'ila(anan

@& +a(at 'ienerali!a!ikan* artin%a ha!il (enelitian 'a(at'itera(kan (a'a linku( %an lebih lua!

Documents

slide1-rti