12
SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gazeTi #2. Tebervali. 2013. C M Y K ERASMUS MUNDUS-is meore aqtivobis proeqtis ALRAKIS~-is gacvliTi programis farglebSi sami poloneli da erTi avstrieli studenti baTumis So- Ta rusTavelis saxelmwifo universitets ewvia. ucxoeli studentebi umaRlesi saganmanaTleblo da- wesebulebis reqtoris moadgileebTan naTia wiklaS- vilTan, irakli baramiZesTan da fakultetebis deka- nebTan gamarTul Sexvedraze maspinZeli universite- tis saganmanaTleblo programebs gaecnen. axalgazr- debi socialur mecnierebaTa, biznesisa da samarTal- mcodneobisa da turizmis fakultetebze oTx saswav- lo kurss erTi semestris ganmavlobaSi gaivlian. ama- ve proeqtis farglebSi bsu-s eqvsi studenti saswav- leblad ucxoeTSi imyofeba, xolo erTi profesori da erTi doqtoranti uaxloes momavalSi SvedeTsa da espaneTSi gaemgzavreba. baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetma sagamofeno centr ,,eqspo-jorjiaSi” gamarTul ganaTlebis III saerTaSoriso gamofenaSi miiRo monawileoba. umaRlesi saganmanaTleblo dawesebulebis turizmis fakultetis dekanis moadgilem merab diasamiZem, pressamsaxuris uf- rosma nino doliZem, studentebma: nino xelaZem, arCil ji- javaZem da demid fasieSvilma abiturientebsa da yvela da- interesebul pirs universiteti warudgines. gaacnes sas- wavlo-samecniero programebi, swavlebis pirobebi, stu- denturi cxovreba, gacvliTi da socialuri programebi. daigegma TanamSromlobis damyareba saqarTvelosa da ucxoeTis umaRles saswavleblebTan, erToblivi proeqte- bis ganxorcieleba da studentTa da profesor-maswavle- belTa staJireba. ganaTlebis saerTaSoriso gamofena 15 Tebervals gaixsna da masSi saqarTvelosa da ucxoeTis 100- mde saganmanaTleblo dawesebuleba monawileobda. ordRi- ani gamofena saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis sami- nistrosa da Tbilisis meriis organizebiT gaimarTa. studentTa samecniero centris, studentu- ri TviTmmarTvelobis, studentTa momsaxure- bisa da mxardaWeris samsaxuris organizebiTa da aWaris sportisa da axalgazrdobis departa- mentis xelSewyobiT wmida daviT aRmaSeneblis xsenebis dRisadmi miZRvnili inteleqtualuri TamaSi gaimarTa. SejibrSi q. baTumis ocdaeqvsi sajaro da kerZo skolis moswavleebi monawile- obdnen. saukeTesod N9 sajaro skolis gundi „mamuliSvilni“ dasaxelda, meore adgili N1 sa- jaro skolis gundma „mona-spa I”-ma moipova, xo- lo mesame - N15 sajaro skolis gunds „val- qerns“ ergo. RonisZieba mesamed gaimarTa da mi- zanad isaxavda saqarTvelos istoriisa da ba- Tumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universi- tetis popularizacias. inteleqtualuri Se- jibris gamarjvebul gundebs samaxsovro saCuq- rebi gadaecaT, xolo monawile gundebs - serti- fikatebi. ` ALRAKIS~-is gacvliTi programis farglebSi universitets poloneli da avstrieli studentebi ewvivnen ganaTlebis III saerTaSoriso gamofena daviT aRmaSeneblis xsenebis dRisadmi miZRvnili inteleqtualuri Sejibri gaimarTa anonsi: ,,didi survili maqvs Cvens universitetSi radios aRdgenisa, Cems megobarTan erTad I kur- sze vcdilobdi am ideis ganxorcielebas, Tumca finansuri problemebis gamo Canafiqrze sabo- lood uaris Tqma mogviwia. imedia, gamoCndebian enTuziasti studentebi msgavsi surviliT da ecdebian sxvagvari elferi SesZinon studentur cxovrebas. erTiani ZalismeviT ki yvelafers mi- vaRwevT~. _ 6 gv. `istoria sainteresoa ara marto im mxriv, rom ecnobi Seni qveynis warsuls, aramed imiTac, rom swavlob sxva qveynebis istorias, adareb maT erT- maneTs. ase vTqvaT, am specialobis arCeva memkvid- reobiT mxvda wilad, didi babuis _ daviT xaxuta- iSvilis gza gavagrZele, aseve didi wvlili miuZR- vis baton jemal karaliZesac”. _ 7 gv. `miyvars kiTxva da amasTanave wignebis SeZenac. maqvs patara biblioTeka da didi survili imisa, rom gavafarTovo. Cemi samagido wignia deil karne- gis ,,rogor SeviZinoT megobrebi da rogor movimx- roT adamianebi“. qarTuli literaturidan ki gan- sakuTrebiT konstantine gamsaxurdias ,,didosta- tis marjvenas“ gamovarCev”. _ 6 gv. „skolis damTavrebisTanave lanam gadawyvi- ta, eqimi gamxdariyo. man warmatebiT Caabara erovnuli gamocdebi da SoTa rusTavelis saxel- mwifo universitetis sabunebismetyvelo mecnie- rebaTa da medicinis fakultetis studenti gax- da. is sami wlis ganmavlobaSi eufleboda stoma- tologiis specialobas. sabaziso Tu specialo- bis sagnebs warmatebiT, interesiT swavlobda da maRali akademiuri moswrebiT gadadioda kursi- dan kursze, magram mixvda, rom medicina mainc ar iyo misi mowodeba. „– eqimad unda daibados adami- ani“, – acxadebs is“. _ 7 gv. „aqtiurad mimdinareobs muSaoba studen- tur gacvliT programebTan dakavSirebiT. 20 Tebervlidan daiwyo da erTi Tve gagrZeldeba norvegiaSi swavlis msurvelTa registracia, romlebsac norvegiel da qarTvel profesor- maswavlebelTa kompetenturi komisia konkur- sis wesiT SearCevs, prioriteti akademiur mosw- rebas da inglisuri enis codnas mieniWeba. Ser- Ceuli 4 warmatebuli studenti ki 2013-2014 sas- wavlo wels sruli dafinansebiT telemarkis universitetSi ,,turizmis menejmentis“ specia- lobaze iswavlian“. _ 8 gv. „fakultetze 1500-mde studenti iricxeba, romlebic swavloben 7 sabakalavro, 5 samagist- ro da 2 sadoqtoro programaze. siaxlea isc, rom sul axlaxan ekonomikis sabakalavro prog- ramam warmatebiT gaiara akretidacia. vsargeb- lob SemTxveviT da mivulocav Cems universi- tetsa da regions, gansakuTrebiT im studen- tebs, romlebsac momavalSi am specialobaze surT swavla. aqve minda aRvniSno, rom saqarTve- los ganaTlebis sistemis axali midgomebis Sesa- bamisad am programaze Caricxul studentTa garkveuli nawili ufasod iswavlis saxelmwifo dafinansebis xarjze“. _ 8 gv. Tbilisis ivane javaxiSvilis saxelobis saxelmwifo universiteti 95 wlisaa 2 gv.

SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gazeTi #2. Tebervali. … · erovnuli gamocdebi da SoTa rusTavelis saxel-mwifo universitetis sabunebismetyvelo mecnie-rebaTa da medicinis

  • Upload
    others

  • View
    32

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gazeTi #2. Tebervali. … · erovnuli gamocdebi da SoTa rusTavelis saxel-mwifo universitetis sabunebismetyvelo mecnie-rebaTa da medicinis

SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gazeTi #2. Tebervali. 2013.

C M Y K

ERASMUS MUNDUS-is meore aqtivobis proeqtis

„ALRAKIS~-is gacvliTi programis farglebSi sami

poloneli da erTi avstrieli studenti baTumis So-

Ta rusTavelis saxelmwifo universitets ewvia.

ucxoeli studentebi umaRlesi saganmanaTleblo da-

wesebulebis reqtoris moadgileebTan naTia wiklaS-

vilTan, irakli baramiZesTan da fakultetebis deka-

nebTan gamarTul Sexvedraze maspinZeli universite-

tis saganmanaTleblo programebs gaecnen. axalgazr-

debi socialur mecnierebaTa, biznesisa da samarTal-

mcodneobisa da turizmis fakultetebze oTx saswav-

lo kurss erTi semestris ganmavlobaSi gaivlian. ama-

ve proeqtis farglebSi bsu-s eqvsi studenti saswav-

leblad ucxoeTSi imyofeba, xolo erTi profesori

da erTi doqtoranti uaxloes momavalSi SvedeTsa da

espaneTSi gaemgzavreba.

baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetma

sagamofeno centr ,,eqspo-jorjiaSi” gamarTul ganaTlebis

III saerTaSoriso gamofenaSi miiRo monawileoba. umaRlesi

saganmanaTleblo dawesebulebis turizmis fakultetis

dekanis moadgilem merab diasamiZem, pressamsaxuris uf-

rosma nino doliZem, studentebma: nino xelaZem, arCil ji-

javaZem da demid fasieSvilma abiturientebsa da yvela da-

interesebul pirs universiteti warudgines. gaacnes sas-

wavlo-samecniero programebi, swavlebis pirobebi, stu-

denturi cxovreba, gacvliTi da socialuri programebi.

daigegma TanamSromlobis damyareba saqarTvelosa da

ucxoeTis umaRles saswavleblebTan, erToblivi proeqte-

bis ganxorcieleba da studentTa da profesor-maswavle-

belTa staJireba. ganaTlebis saerTaSoriso gamofena 15

Tebervals gaixsna da masSi saqarTvelosa da ucxoeTis 100-

mde saganmanaTleblo dawesebuleba monawileobda. ordRi-

ani gamofena saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis sami-

nistrosa da Tbilisis meriis organizebiT gaimarTa.

studentTa samecniero centris, studentu-

ri TviTmmarTvelobis, studentTa momsaxure-

bisa da mxardaWeris samsaxuris organizebiTa

da aWaris sportisa da axalgazrdobis departa-

mentis xelSewyobiT wmida daviT aRmaSeneblis

xsenebis dRisadmi miZRvnili inteleqtualuri

TamaSi gaimarTa. SejibrSi q. baTumis ocdaeqvsi

sajaro da kerZo skolis moswavleebi monawile-

obdnen. saukeTesod N9 sajaro skolis gundi

„mamuliSvilni“ dasaxelda, meore adgili N1 sa-

jaro skolis gundma „mona-spa I”-ma moipova, xo-

lo mesame - N15 sajaro skolis gunds „val-

qerns“ ergo. RonisZieba mesamed gaimarTa da mi-

zanad isaxavda saqarTvelos istoriisa da ba-

Tumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universi-

tetis popularizacias. inteleqtualuri Se-

jibris gamarjvebul gundebs samaxsovro saCuq-

rebi gadaecaT, xolo monawile gundebs - serti-

fikatebi.

`̀ALRAKIS~~-iiss ggaaccvvlliiTTii pprrooggrraammiiss ffaarrgglleebbSSii uunniivveerrssiitteettss ppoolloonneellii

ddaa aavvssttrriieellii ssttuuddeenntteebbii eewwvviivvnneenn

ganaTlebis III saerTaSoriso gamofena

daviT aRmaSeneblis xsenebis dRisadmi miZRvnili inteleqtualuri Sejibri gaimarTa

anonsi:

,,didi survili maqvs Cvens universitetSi

radios aRdgenisa, Cems megobarTan erTad I kur-

sze vcdilobdi am ideis ganxorcielebas, Tumca

finansuri problemebis gamo Canafiqrze sabo-

lood uaris Tqma mogviwia. imedia, gamoCndebian

enTuziasti studentebi msgavsi surviliT da

ecdebian sxvagvari elferi SesZinon studentur

cxovrebas. erTiani ZalismeviT ki yvelafers mi-

vaRwevT~. __ 66 ggvv..

`istoria sainteresoa ara marto im mxriv, rom

ecnobi Seni qveynis warsuls, aramed imiTac, rom

swavlob sxva qveynebis istorias, adareb maT erT-

maneTs. ase vTqvaT, am specialobis arCeva memkvid-

reobiT mxvda wilad, didi babuis _ daviT xaxuta-

iSvilis gza gavagrZele, aseve didi wvlili miuZR-

vis baton jemal karaliZesac”. __ 77 ggvv..

`miyvars kiTxva da amasTanave wignebis SeZenac.

maqvs patara biblioTeka da didi survili imisa,

rom gavafarTovo. Cemi samagido wignia deil karne-

gis ,,rogor SeviZinoT megobrebi da rogor movimx-

roT adamianebi“. qarTuli literaturidan ki gan-

sakuTrebiT konstantine gamsaxurdias ,,didosta-

tis marjvenas“ gamovarCev”. __ 66 ggvv..

„skolis damTavrebisTanave lanam gadawyvi-

ta, eqimi gamxdariyo. man warmatebiT Caabara

erovnuli gamocdebi da SoTa rusTavelis saxel-

mwifo universitetis sabunebismetyvelo mecnie-

rebaTa da medicinis fakultetis studenti gax-

da. is sami wlis ganmavlobaSi eufleboda stoma-

tologiis specialobas. sabaziso Tu specialo-

bis sagnebs warmatebiT, interesiT swavlobda da

maRali akademiuri moswrebiT gadadioda kursi-

dan kursze, magram mixvda, rom medicina mainc ar

iyo misi mowodeba. „– eqimad unda daibados adami-

ani“, – acxadebs is“. __ 77 ggvv..

„aqtiurad mimdinareobs muSaoba studen-

tur gacvliT programebTan dakavSirebiT. 20

Tebervlidan daiwyo da erTi Tve gagrZeldeba

norvegiaSi swavlis msurvelTa registracia,

romlebsac norvegiel da qarTvel profesor-

maswavlebelTa kompetenturi komisia konkur-

sis wesiT SearCevs, prioriteti akademiur mosw-

rebas da inglisuri enis codnas mieniWeba. Ser-

Ceuli 4 warmatebuli studenti ki 2013-2014 sas-

wavlo wels sruli dafinansebiT telemarkis

universitetSi ,,turizmis menejmentis“ specia-

lobaze iswavlian“. __ 88 ggvv..

„fakultetze 1500-mde studenti iricxeba,

romlebic swavloben 7 sabakalavro, 5 samagist-

ro da 2 sadoqtoro programaze. siaxlea isc,

rom sul axlaxan ekonomikis sabakalavro prog-

ramam warmatebiT gaiara akretidacia. vsargeb-

lob SemTxveviT da mivulocav Cems universi-

tetsa da regions, gansakuTrebiT im studen-

tebs, romlebsac momavalSi am specialobaze

surT swavla. aqve minda aRvniSno, rom saqarTve-

los ganaTlebis sistemis axali midgomebis Sesa-

bamisad am programaze Caricxul studentTa

garkveuli nawili ufasod iswavlis saxelmwifo

dafinansebis xarjze“. __ 88 ggvv..

TTbbiilliissiiss iivvaannee jjaavvaaxxiiSSvviilliiss ssaaxxeelloobbiiss

ssaaxxeellmmwwiiffoo uunniivveerrssiitteettii 9955 wwlliissaaaa

2 gv.

Page 2: SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gazeTi #2. Tebervali. … · erovnuli gamocdebi da SoTa rusTavelis saxel-mwifo universitetis sabunebismetyvelo mecnie-rebaTa da medicinis

2 TTeebbeerrvvaallii

saqarTveloSi universitetis daarsebis

idea XIX saukunis dasawyisSi, ruseTis imperi-

isagan Cveni samSoblos gaTavisuflebisaTvis

brZolis gaZlierebasTan erTad daibada.

XIX saukunis samocian wlebSi saqarTve-

loSi samoRvaweo asparezze gamovida axali

Taoba, didi qarTveli sazogado moRvawis

ilia WavWavaZis meTaurobiT, romelTanac da-

kavSirebulia sulieri aRorZinebis

axali etapi Cveni qveynis istoriaSi.

am wlebSi gansakuTrebiT gaaqtiur-

da universitetis daarsebisaTvis

brZola.

umaRlesi skolis Seqmnis rea-

luri SesaZleblobebi kidev ufro

gamoikveTa mas Semdeg, rac TbilisSi

daarsda saTavadaznauro saadgil-

mamulo banki. igi ruseTis imperiaSi

arsebul bankebs Soris erTaderTi

iyo, romelic Tavis Semosavals eris

kulturul-saganmanaTleblo da sa-

meurneo interesebs axmarda.

XX saukunis dasawyisidan qar-

Tuli universitetis dafuZnebis

organizatori gaxda peterburgis

universitetis aRzrdili da misi

privat-docenti ivane javaxiSvili.

igi samarTlianad iTvleba ilia WavWavaZis

gzis gamgrZeleblad qarTuli erovnuli

TviTSegnebis SenarCunebisa da gaZlierebis

TvalsazrisiT.

1917 wlis Tebervlis revoluciis pirve-

li dReebidanve peterburgSi myofma ivane ja-

vaxiSvilma aqtiurad daiwyo umaRlesi saswav-

leblis gaxsnisaTvis mzadeba da gazafxulze

ukve samSobloSi dabrunda, raTa xorci Sees-

xa Tavisi ocnebisaTvis.

12 maiss TbilisSi, petre meliqiSvilis bi-

naSi, universitetis sazogadoebis damfuZne-

belTa pirveli Sekreba gaimarTa. krebas eqv-

Time TayaiSvili xelmZRvanelobda. am dRes

daarsda “qarTuli Tavisufali universite-

tis” sazogadoeba, romelmac didi roli iTa-

maSa universitetis daarsebis saqmeSi.

1917 wlis Semodgomaze universitetis

damfuZnebelTa muSaoba umaRlesi saswavleb-

lis gasaxsnelad kidev ufro farTod gaiSa-

la. gadawyda, rom Tavdapirvelad daarsebu-

liyo mxolod erTi – sibrZnismetyvelebis

fakulteti, romelic gaaerTianebda humani-

tarul dargebs, agreTve, bunebismetyveleba-

sa da maTematikaSi. dekembris bolos presaSi

ukve gaCnda gancxadeba qarTul universitet-

Si studentebis miRebis Sesaxeb. 1918 wlis 26

ianvars (axali stiliT, 8 Tebervals), daviT

aRmaSeneblis xsenebis dRes, Tbilisis gareu-

banSi, qarTuli saTavadaznauro gimnaziis Se-

nobaSi, sazeimod gaixsna kavkasiaSi pirveli

erovnuli universiteti, romelmac, qarTuli

saganmanaTleblo tradiciebis

gaTvaliswinebiT, safuZveli

Cauyara saqarTveloSi evropu-

li tipis umaRles skolas.

stumrebis miReba da dRe-

saswaulis xelmZRvaneloba

ilia WavWavaZis diswulma, cno-

bilma sazogado moRvawem kote

afxazma itvirTa.

universiteti akurTxa da

momavlis gza dauloca sruli-

ad saqarTvelos kaToli-

kos–patriarqma kirion meo-

rem.

universitetis pirvel req-

torad, ivane javaxiSvilis wi-

nadadebiT, profesorTa sab-

Wom petre meliqiSvili airCia.

Tavad ivane javaxiSvili sibrZ-

nismetyvelebis fakultets Caudga saTaveSi.

axaldaarsebul universitetSi leqciebs

kiTxulobdnen: ivane javaxiSvili, iustine

abulaZe, giorgi axvlediani, filipe gogiCa-

iSvili, eqvTime TayaiSvili, korneli kekeli-

Ze, Salva nucubiZe, elisabed bagration-or-

belianisa, dimitri uznaZe, vanda RambaSiZe,

ilia yifSiZe, ioseb yifSiZe, akaki SaniZe, and-

ria benaSvili, andria razmaZe, ivane beritaS-

vili, grigol wereTeli.

mogvianebiT Tbilisis saxelmwifo uni-

versitetis bazaze Seiqmna sxvadasxva umaRle-

si saswavlebeli da saqarTvelos mecniereba-

Ta akademia. universitetis kursdamTavre-

bulma saxelovanma mecnierebma saqveynod ga-

uTqves saxeli saqarTvelos. 1989 wels Tbi-

lisis saxelmwifo universitets misi damaar-

seblis – ivane javaxiSvilis saxeli mieniWa.

ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis sa-

xelmwifo universiteti 95 wlis iubiles aR-

niSnavs! 1918 wels universitetis daarsebiT

xorci Seesxa ilia WavWavaZisa da mis Tanamoaz-

reTa erovnul ideas! SemTxveviTi araa, rom

universiteti sazeimod gaixsna 26 ianvars (axa-

li stiliT 8 Tebervals), daviT aRmaSeneblis

xsenebis dRes! mis kedlebSi moRvaweobdnen

saqveynod cnobili mecnierebi, romlebmac sa-

fuZveli Cauyares did samecniero skolebs

mecnierebis sxvadasxva dargSi: ivane javaxiS-

vili, petre meliqiSvili, iustine abulaZe, gi-

orgi axvlediani, eqvTime TayaiSvili, korneli

kekeliZe, Salva nucubiZe, dimitri uznaZe,

ioseb yifSiZe, akaki SaniZe, andria razmaZe, iva-

ne beritaSvili, grigol wereTeli, simon yaux-

CiSvili da sxv. ivane javaxiSvilis saxelobis

Tbilisis saxelmwifo universiteti dResac

samarTlianad inarCunebs saqarTvelos erT-

erTi wamyvani saganmanaTleblo da samecniero

dawesebulebis saxels, romelic warmatebiT

pasuxobs Tanamedrove gamowvevebs.

erTi arabuli andaza ambobs, samoTxe de-

dis fexebTan iwyebao! CemTvis amqveyniuri sa-

moTxis kari Cemi universitetis, Cemi AlmaMater-is, codnis am dalocvili taZris karib-

WiT gaiRo. dRemde SiSiT vixseneb universite-

tis maRliv korpuss da misaReb gamocdebs ag-

vistos xvatSi. gamocdebze dedasTan erTad

davdiodi, maxsovs, rogor mgulSematkivrob-

da... pirvel wels ver Caviricxe, saocrad dam-

wyda guli, ar dagimalavT, usamarTlobis gan-

cdac mqonda, samwuxarod, maSin aseTi dro

iyo... is erTi weli wignebTan gavatare, meore

wels natvra amixda, Tbilisis saxelmwifo uni-

versitetis studenti gavxdi!

filologiis fakultetze, ZiriTadad,

gogonebi vswavlobdiT, kursze mxolod ram-

denime vaJi gvyavda. erTmaneTs gaerTianebul

leqciebze vxvdebodiT. erTi gamorCeulad da-

mamaxsovrda, yovelTvis bolo merxze ijda,

pirquSi da raRacnairi sevdiani saxiT, naRvli-

ani gamometyvelebiT, wvers atarebda, Cvens

Jriamulze eRimeboda, balRebi ariano, Cvenze

ufrosi iyo, ukve poeti, dRes bevrisTvis say-

vareli poetia, tariel xarxelaurze vsaub-

rob.

maxsovs, rogor Semovida auditoriaSi Cve-

ni fakultetis dekani, prof. elguja xinTibi-

Ze da SemogvTavaza momaval profesiad klasi-

kuri filologia agverCia, pirveli jgufi vi-

yaviT, pirvelive semestridan rom avirCieT

specialobad klasikuri filologia, esec is-

toriis nawilia...imiTac viyaviT gamorCeulni,

rom yvelani warCinebiT vswavlobdiT. sul eq-

vsni viyaviT: lela, mzia, zaira, leila, rezo

da me, Seucvleli jgufxeli, risTvisac qalba-

ton TinaTin yauxCiSvilis ironiac davimsaxu-

re: `Tavdarigiani~ qali...

roca universitetis studenti gavxdi, jer

kidev cocxlebi iyvnen akademikosebi akaki Sa-

niZe da simon yauxCiSvili, samwuxarod, leq-

ciebs ukve ar kiTxulobdnen. Cemi maswavleb-

lebi maTi mowafeebi da „mowafeTa mowafeebi“

iyvnen, profesorebi: mzeqala SaniZe, TinaTin

yauxCiSvili, akaki uruSaZe, rismag gordezia-

ni, aleqsandre aleqsiZe, roin metreveli, da-

mana meliqiSvili, Suqia afridoniZe, guram ra-

miSvili, leo menabde, irakli Sengelia, korne-

li danelia, zurab kiknaZe, zaza aleqsiZe, mari

fiCxaZe, ia gagua, Cemi sayvareli maswavlebeli

TinaTin giorgobiani (sapienti sat!)...

CemTvis universiteti swored pirveli

korpusi iyo, dauviwyari universitetis ba-

RiT, aseve, meeqvse korpusi, ganuyreli qalba-

tonebiT, marselaTi da darejaniT. mere iyo

„berZnul-laTinuri biblioTeka“ pirveli

korpusis ezos mxares, saocrad komfortuli

garemo da keTilmosurne adamianebi. es, marT-

lac, saocari wlebi iyo, bevrs vSromobdiT,

bejiTad vswavlobdiT Zvel berZnulsa da la-

Tinurs, mere originalSi vkiTxulobdiT da

vTargmnidiT homeross, safos, sofokles,

platons, ovidiuss, katuluss, saxarebas,

msgavsi inteleqtualuri „tkbobis“ gancda iS-

viaTia...

„roluri TamaSebi“ gamaxsenda, axla rom

vnergavT TavgamodebiT, rogorc siaxles, ba-

toni rismagi xSirad mimarTavda am meTods.

maxsovs rogor viyavi antigone, kreoni ki biZi-

na ramiSvili iyo, saeriozulad wavkamaTdiT,

batoni rismagi, ra Tqma unda, yovelTvis zev-

sis rolSi iyo, bolo sityva yovelTvis mas

ekuTvnoda!

erTad davdiodiT TeatrSi, kinoSi, gamo-

fenebze, studentur konferenciebze lvovSi

da eqskursiebze - peterburgSi, Rameebs vaTe-

nebdiT sxvadasxva saojaxo biblioTekidan

mxolod erTi RamiT saidumlod naTxovari

wignebis kiTxvaSi (Ñâå÷à ãîðåëà íà ñòîëå,ñâå÷à ãîðåëà...). romeliRac Taroze, romeli-

Rac saqaRaldeSi axlac midevs da gadasagde-

bad ver vimeteb qaRaldis naglejs, meore kur-

sze rezo kiknaZis moweril baraTs: Puella stul-ta es! Nunquam linguae pacem das!...”, sxva bara-

Tebze arafers vityvi, marTlac, puella stulta!maxsovs mziasTan erTad uZilod gaTenebuli

Rameebi ivnisis sasesio kviraSi da batoni mamia

ebraliZe, bazridan dabrunebuli, axaldakre-

fil marwyvs rom Semogvitanda, xanac nayins,

daisveneT da suli moibruneTo! lelas bebiis,

bekas, gamomcxvari kombostos Rvezelisa da

qaTmis kotletebis gemoc maxsovs, Sesvenebeb-

ze rom minawilebda megobrulad. zairas kaxe-

Ti maxsovs, gurjaani, yvelawminda, gremi, Su-

amTa da alaverdi... dedamisis, maro deidas, ga-

mogzavnili kaxuri CurCxelebi, TaTara, nigv-

zis msxvili lebnebiT...

maxsovs qarTuli saliteraturo enis is-

toriis gamocda, qalbatonma mzeqalam yu-

radRebiT momismina, mere ki miTxra, axla

miTxari, es ra aris, Tu ginda friadi dagiwe-

roo: CaTvlis wignakSi CamrCenoda furceli,

romelzec im dros Zalian moduri Calmis da-

magrebis sxvadasxva xerxi iyo gamosaxuli.

erT gamocdaze gamomcdeli cud dReSi Ca-

varda, Cvens patara jgufSi TiTqmis yvela

cnobili mamis Svili iyo, amdeni friadis dawe-

ras ki yvela erideboda, sia amoikiTxa, pirveli

mzia iyo, mamias asuli..., Semdegi lela, zazas

asuli..., rezo, zurabis Ze..., jeri Cemze midga,

mec wamovdeqi da omaxianad movaxsene, SoTas

asuli-meTqi, gulianad icina, ra Tqma unda,

yvelam friadebi davimsaxureT, damsaxurebu-

lad!

rezo meore kursidan musikam gaitaca (ax-

la konservatoriis reqtoria), saqsafonze

dakvras swavlobda da didi CanTiT dahqonda

instrumenti universitetSi, leqciebis mere

repeticiaze midioda. didxans iTmina batonma

kornelim, bolos, sZlia cnobismoyvareobam,

sad dadixar yovel paraskevs, gamagebine, amxe-

la CemodniTo...

axlac Camesmis baton aleqsandre aleqsi-

Zis bubuna, raRac sxvanairi xma, pirveli kor-

pusis meore sarTulze, auditoriaSi, bizanti-

uri literaturis istorias rom gvikiTxavda,

batoni akaki uruSaZis saocrad mkafio da dax-

vewili metyveleba; mudam mofusfuse batoni

irakli Sengelia, Sin stumrad rom gvepatiJe-

boda, gemrieli salaTa unda dagaxvedroTo,

ver moaswro...

maxsovs baton simon yauxCiSvilis dasvene-

buli neSti universitetis pirveli korpusis

foieSi da baton nodar lomouris gulSiCamwv-

domi gamosaTxovari sityvebi, msubuqi iyos

TqvenTvis mSobliuri miwa, Cemo dido maswav-

lebelo!

maxsovs vaxuSti kotetiSvilis folklo-

ruli saRamoebi filarmoniaSi, eTer TaTarai-

Zis gamoCena; didi gastrolebi konservatori-

aSi, operisa da baletis TeatrSi; didi filme-

bi kinoTeatr „gazafxulSi“, romelTa Cvenebac

maSin daiwyes; gadaWedili auditoriebi akaki

baqraZis leqciebze; mSfoTvare dReebi ...78

wlis aprilSi universitetis baRSi da fexiT

gavlili gza universitetis baRidan hipodro-

mis mitingamde ...88 wlis noemberSi! kidev bev-

ri ram maxsovs!

universitetma saiubileod saintereso

krebuli gamosca: RettuLit!(literaturuli

dabruneba) cnobili universitetelebi saub-

roben universitetze. wigns boloSi carieli

furclebi erTvis, rubrikiT, „Cemi universi-

teti“, sasaubrod da universitetSi gatarebu-

li wlebis gasaxseneblad gviwveven, mec momin-

da "Cemi universitetis" Sesaxeb momeTxro,

imis Sesaxeb, ris gamoc dRemde siamayiT vambob:

mec universiteteli var!

mmaarriinnaa ggiioorrggaaZZee,

sruli profesori

Tbilisis ivane javaxiSvilis saxelobis

saxelmwifo universiteti 95 wlisaa

vulocav Tbilisis ivane javaxiSvi-

lis saxelobis saxelmwifo universi-

tets saiubileo TariRs. TiTqmis sauku-

nea gasuli kavkasiaSi pirveli universi-

tetis daarsebidan. am xnis manZilze

universitets mravali Taoba aRuzrdia,

romelTac Rirseulad uRvawiaT da uS-

romiaT samSoblo qveynis sakeTildRe-

od.

Cvens did winaprebs, vinc universi-

tetis mesaZirkvleni iyvnen, SesaniSna-

vad esmodaT, rom leqcia wmindaTa wmin-

daa universitetSi. is sulieri sazrdo,

riTac ikvebeba studenti axalgazrdo-

bis cnobiereba, erovnul niadags unda

iyos dafuZnebuli. ar arsebobs qveynis

momavali mecnierebis ganviTarebis ga-

reSe. swored dedauniversitetma daudo

saTave erovnuli inteleqtualuri az-

rovnebis - qarTuli mecnierebis sxva-

dasxva mimarTulebiT ganviTarebas qve-

yanaSi. dReisaTvis qarTvel mecnier-

mkvlevarTa Rvawli fizikis, qimiis, ma-

Tematikis, humanitarul mecnierebaTa

da sxva mimarTulebiT Rirseulad amSve-

nebs msoflio mecnierebaTa miRwevebs.

Tbilisis ivane javaxiSvilis saxelobis

saxelmwifo universiteti Cveni warsu-

li, awmyo da momavalia.

baTumis SoTa rusTavelis

saxelmwifo universitetis reqtori,

profesori aalliiooSSaa bbaakkuurriiZZee

Cemi universitetiTsu I korpusi, 1923 w.

Page 3: SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gazeTi #2. Tebervali. … · erovnuli gamocdebi da SoTa rusTavelis saxel-mwifo universitetis sabunebismetyvelo mecnie-rebaTa da medicinis

3TTeebbeerrvvaallii

dRevandeli saqarTvelo aris evropuli sa-

ganmanaTleblo sivrcis erT-erTi warmomadgene-

li, romelic xels uwyobs studentebis mobilo-

bas da saganmanaTleblo programebis daxvewas

Tanamedrove bazris moTxovnebis Sesabamisad. ev-

rokavSiris mier dafinansebuli uamravi proeqti

naTeli dasturia am rTuli procesisa.

baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo uni-

versitetis profesor-maswavleblebi aqtiurad

monawileoben TEMPUS-is mier dafinansebul

proeqtebSi. 2010-2013 wlebSi Seqmnili iyo kon-

sorciumi, romlis wevrebi ikvlevdnen umaRlesi

ganaTlebis sistemis ganviTarebas socialuri

partniorobis mxardaWerisa da humanitarul

mecnierebaTa konkurentunarianobis gazrdisaT-

vis (proeqti HESDeSPI).proeqtis zogadi mizania umaRlesi ganaTle-

bis xarisxis uzrunvelyofa dasaqmebis bazris

moTxovnebis Sesabamisad, iseve rogorc socia-

luri partniorebis CarTvas ganaTlebis proces-

Si.

mTavari amocanaa meTodologiuri rekomen-

daciebis erToblivi da xelmisawvdomi sistemis

Camoyalibeba, rac aamaRlebs humanitarul mecni-

erebaTa konkurentunarianobas da miizidavs so-

cialur partniorebs.

TanamSromloba socialur partniorebsa da

pedagogebs Soris iseTi ganaTlebis sistemis Ca-

mosayalibebelad, romelic moqnili iqneba da mo-

ergeba sabazro ekonomikis moTxovnebs, Seesaba-

meba evropaSi adamianuri resursebis ganviTare-

bis konceptualur pozicias da aseve xels Se-

uwyobs konkurentunarian dasaqmebas evrokavSi-

ris qveynebis doneze.

proeqtis mTavari koordinatori - informa-

ciuli sistemebis menejmentis instituti ISMA(latvia, riga), prezidenti - roman diakoni, ko-

ordinatori - sniedze ioma.

proeqtis wevrebi: latviis kulturis kole-

ji (latvia), v.vernandskis saxelobis tavriis

erovnuli universiteti (ukraina), vladimer da-

lis aRmosavleT ukrainis erovnuli universite-

ti (ukraina), kievis taras SevCenkos erovnuli

universiteti (ukraina), erevnis arqitekturisa

da mSeneblobis saxelmwifo universiteti (somxe-

Ti), erevnis xelovnebis saxelmwifo universite-

ti (somxeTi), kahulis “bogdan petriCeiku haSde-

us” saxelmwifo universiteti (moldova), aleku

rusos saxelobis belcis saxelmwifo universi-

teti (moldova), minhos universiteti (portuga-

lia), boloniis universiteti (italia).

saqarTveloSi proeqtis koordinatoria so-

xumis saxelmwifo universiteti (Tbilisi), koor-

dinatori - prof. indira Zagania.

baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo uni-

versitetSi Seiqmna samuSao jgufi Semdegi Semad-

genlobiT:

menejeri - prof. ermile mesxia (romelic Sem-

deg baTumis xelovnebis saswavlo universitetis

reqtorad dainiSna da kulturisa da xelovnebis

menejmentis damuSavebis procesSi CarTo am sas-

wavleblis profesor-maswavleblebic).

samuSao jgufis wevrebi: prof. marine aroSi-

Ze, asoc.prof. manuCar loria, as.prof. nino aro-

SiZe, as.prof. nana mazmiSvili, irakli kacaZe.

mowveuli eqspertebi: asoc.prof. giorgi ma-

salkini, asoc.prof. anzor beriZe, prof. lela

TavdgiriZe, asoc.prof. asmaT arZenaZe, as.prof.

dali doborjginiZe.

magram proeqtis warmatebiT ganxorcieleba-

Si didi wvlili miuZRvnis universitetis, fa-

kultetis administracias, sagareo departa-

ments, ganaTlebisa da mecnierebaTa fakultetis

dekanats da xarisxis samsaxurs.

agreTve proeqtis farglebSi Catarebul

kvlevebSi aqtiur monawileobas Rebulobdnen

lingvistikis saganmanaTleblo programebis

studentebi da studenturi marTvelobis wevre-

bi.

gansakuTrebulad asaRniSnavia tempusis

erovnuli ofisis xelmZRvanelis, qalbatoni li-

ka Rlontis mxardaWera. Tempus-is erovnuli

ofisi sistematiurad muSaobda programis efeq-

turobis da gaZlierebis gazrdaze, misi saqarT-

veloSi evrokomisiisa da Sesabamisi erovnuli

samsaxurebis mxardaWeris gziT.

konkretulad, tempusis erovnuli ofisis

xelmZRvaneli atarebda:

- programis Sesaxeb informaciis gavrcele-

bas da konsultaciebs;

- tempusis proeqtebis monitorings;

- monawileobda umaRlesi saganmanaTlebo

sistemis xelmZRvanelebTan dainteresebuli mxa-

reebis dialogSi.

erT-erTi aseTi warmatebuli dialogi Sedga

baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universi-

tetis mier organizebul samecniero-praqtikul

konferenciaze (2011 wlis 17-20.11), romelic gax-

sna rsu-s reqtorma, profesorma alioSa bakuri-

Zem da romelsac eswrebodnen aWaris ganaTlebis,

kulturisa da sportis ministris moadgile aida

abuseriZe, sagranto proeqt HESDeSPI-is koor-

dinatori, soxumis saxelmwifo universitetis

profesori indira Zagania, proeqtis samuSao

jgufis menejeri, baTumis xelovnebis saswavlo

universitetis reqtori, profesori ermile mes-

xia, rsu-s ganaTlebisa da mecnierebaTa fakul-

tetis dekani asoc. profesori marina qoriZe,

rsu-s xarisxis samsaxuris xelmZRvaneli asoc.

prof. merab xalvaSi, proeqtSi monawile profe-

sor-maswavleblebi da studentebi.

proeqtis monawileebi imyofebodnen evropis

wamyvan universitetebSi saswavlo procesis da-

gegmvisa da saganmanaTleblo programebis daxve-

wis gacnobis mizniT.

proeqtis farglebSi Seswavlili iqna kul-

turisa da xelovnebis sferos Sromis bazari aWa-

raSi. kulturis menejmentis specialistebis da-

saqmebis sferoebia: kulturisa da xelovnebis

dawesebulebebi, sagamomcemlo sfero, turistu-

li dawesebulebebi, mediis saSualebebi, samTav-

robo da arasamTavrobo dawesebulebebi, ucxou-

ri firmebi, saqvelmoqmedo fondebi, saganmanaT-

leblo dawesebulebebi.

amJamad kulturis da xelovnebis dawesebu-

lebebi kulturis menejerebis deficits ganic-

dian. praqtikulad, baTumis da aWaris regionis

kulturis dawesebulebebSi ramdenime gamonak-

lisis garda muSaoben sxvadasxva profesiis spe-

cialistebi, romelTac specialuri ganaTleba

ara aqvT kulturis menejmentSi.

sagranto proeqtis erT-erTi mTavari amoca-

na aris regionSi ganaTlebisa da dasaqmebis sfe-

roebs Soris kavSiris Seswavla. CvenTvis cnobi-

lia, rom regionSi kulturis menejmentis specia-

listebis deficitia. am problemis gadawyveta

SesaZlebelia swored kulturis menejmentis sa-

ganmanaTleblo programebis amoqmedebiT. cxa-

dia, roca regionSi am dargis specialistebi

TiTqmis ara gvyavs, maT dasaqmebis didi perspeq-

tiva aqvT.

kulturisa da xelovnebis dawesebulebebis

mmarTvelobis sferoSi ZiriTadad dasaqmebule-

bi arian xelovnebisa da kulturis dargis speci-

alistebi, magram maT ar gaaCniaT specialuri

diplomirebuli ganaTleba menejmentSi. ZiriTa-

di mizezi aris is, rom saqarTveloSi bolo wle-

bamde arcerT umaRles saganmanaTleblo dawese-

bulebaSi ar mimdinareobda swavleba xelovnebisa

da kulturis menejmentis saganmanaTleblo

programebze. mexuTe welia Tbilisis Teatrisa

da kinos saxelmwifo universitetSi mimdinare-

obs swavleba kulturisa da xelovnebis menejmen-

tis sabakalavro da samagistro saganmanaTleb-

lo programebze. kursdamTavrebulTa ricxvi im-

denad mcirea (sul – 100–mde), rom maTi dasaqme-

bis areali ZiriTadad Tbiliss ar scildeba.

baTumis xelovnebis saswavlo universitetSi

momzadda kulturisa da xelovnebis menejmentis

sabakalavro da samagistro programebi. mimdina-

re saswavlo wlidan msaxiobis specialobis stu-

dentebi euflebian damatebiT specialobas kul-

turis menejmentSi.

2011 wels gamocxadda miReba kulturisa da

xelovnebis menejmentis sabakalvro da samagist-

ro saganmanaTleblo programebze.

mimdinareobs muSaoba sabiblioTeko da sain-

formacio saqmis da samuzeumo da saarqivo saqmis

diplomirebuli specialistis saganmanaTleblo

programebze. dReisaTvis saqarTveloSi moqmedi

arcerTi universiteti ar amzadebs am dargebis

specialistebs. faqtobrivad, sabiblioTeko, sa-

informacio, samuzeumo da saarqivo sferoebSi

muSaoben pirovnebebi, romelTac specialuri

umaRlesi ganaTleba ara aqvT. saqarTveloSi da-

saqmebuli saSualo asaks gadacilebuli biblio-

Tekarebis nawils umaRlesi ganaTleba miRebuli

aqvT gasuli saukunis 90–ian wlebamde.

axali saganmanaTleblo programebis ganxor-

cieleba xels Seuwyobs kvalificiuri kadrebis

momzadebas pirvel rigSi regionisaTvis.

humanitaruli ganaTlebis mqone kursdam-

Tavrebulebidan Sromis bazarze SedarebiT

iolad saqmdebian ucxouri enis specialistebi,

pirvel rigSi - inglisurenovani kursdamTavre-

bulebi, agreTve rusulenovanic, romlebic mu-

Saoben Tarjimnebad an mdivnebad ucxour kompa-

niebSi, nawilobriv - samTavrobo da oficialur

dawesebulebebSi, aeroportSi da sxv.

aWaris regionSi funqcionirebs 12 muzeumi,

175 bibloTeka, 4 Teatri, 16 gamomcemloba. sam-

wuxarod, Sewyvites funqcionireba kulturis

saxlebma, magram ganaTlebis sferoSi mimdinare

reformebma daayena dRis wesrigSi cekvis maswav-

leblebis sakiTxi da gadawyvetilia, rom yvela

skolaSi bavSvebs cekvas aswavlian. xelovnebis

fakultetis kursdamTavrebulebis nawili da-

saqmebulia kulturisa da xelovnebis dawesebu-

lebebSi.

didi mniSvneloba eniWeba kulturisa da xe-

lovnebis dawesebulebebTan erTobliv muSaobas

xelSekrulebebis da memorandumebis safuZvel-

ze.

baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo uni-

versitets da baTumis xelovnebis saswavlo uni-

versitets aqvT mWidro saqmiani kavSiri aWaris

kulturisa da xelovnebis dawesebulebebTan: ba-

Tumis ilia WavWavaZis saxelobis dramatuli Te-

atri (direqtori Temur keJeraZe), baTumis Toji-

nebisa da mozardmayurebelTa saxelmwifo Teat-

ri (mmarTveli medea Carkviani), baTumis meriis

xelovnebisa da kulturis centri (direqtori

gela bolqvaZe), saqarTvelos erovnuli kultu-

ruli memkvidreobis gonio-afsarosis arqeolo-

giur-arqiteqturuli muzeumi-nakrZali (direq-

tori SoTa mamulaZe) da sxv. damsaqmeblebi kmayo-

filebas gamoTqvamen universitetebSi SemuSave-

buli Tanamedrove bazris moTxovnaze morgebu-

li

programebis Sesaxeb, romlebSic gaizarda

praqtikuli unar-Cvevebis Camoyalibebaze gaTv-

lili kursebis raodenoba. es ki, ra Tqma unda, da-

debiTad aisaxa kursdamTavrebulTa profesiona-

lizmze.

baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo uni-

versitetsa da baTumis xelovnebis saswavlo uni-

versitetSi HESDESPI-is proeqtis farglebSi Ca-

tarebuli kvlevis safuZvelze miRebuli iyo

Semdegi daskvnebi:

1) Sromis bazari Tanamedrove sazogadoeb-

riv-politikur viTarebisa da evropaSi Seqmnili

ekonomikuri situaciis pirobebSi aucileblad

moiTxovs maRal kvalificiuri kadrebis momza-

debas humanitaruli mecnierebaTa da xelovnebis

sferoSi, rac realurad SesaZlebelia damsaqmeb-

lebTan socialuri partniorobis da saswavlo

programebis modernizaciis safuZvelze.

2) damsaqmeblebma monawileoba unda miiRon

saswavlo procesSi konkretuli programis moqme-

debis yvela etapze (marketinguli kvleva, mizne-

bisa da amocanebis damuSaveba, programis struq-

turis dazusteba, saswavlo modulebisa da dis-

ciplinebis arCeva, profesiuli praqtikis organi-

zeba, programis aprobacia, kursdamTavrebulTa

da axalgazrda specialistebis testireba).

3) axalgazrda specialistebis konkurentu-

narianobis amaRleba SesaZlebelia saswavlo

programebis modernizaciis Sedegad, rac axal-

gazrda specialistebs adaptirebis saSualebas

aZlevs swrafad cvalebad socialur garemoSi.

4) Zveli saganmanaTleblo programebis ana-

lizma moaxdina imis demonstrireba, rom Teoria

Warbobs praqtikas, praqtikuli unar-Cvevebis

floba aris dabali xarisxis da aucileblad unda

iyos gamomuSavebuli saerTo saganmanaTlebo da

profesiuri standartebi humanitarul sferoSi.

5) swrafi samecniero-teqnikuri progresis

da intensiuri globalizaciis pirobebSi humani-

taruli mecnierebebis da kulturis sfero

iTxovs gansakuTrebul yuradRebas, vinaidan

mxolod saerTaSoriso komunikaciis unar-Cveve-

bis floba, mSobliuri kulturis Rrma codna da

ucxo kulturis pativiscema da dafaseba xels

uwyobs iseTi konkurentunariani axalgazrda

specialistis Camoyalibebas, romelic gaxdeba

msoflio sazogadoebis aqtiuri wevri.

damuSavebuli iyo axali modulebi (inovaci-

uri teqnologiebi, kulturaTSorisi komunika-

cia, adamianuri resursebis menejmenti) da prog-

ramebi (kulturis da xelovnebis menejmenti - sa-

bakalavro da samagistro programebi), romlis

aprobaciis Sedegad iyo Camoyalibebuli Semdegi

winadadebebi:

1) maRalkvalificiuri profesiuli kadrebis

momzadebis efeqturobis amaRleba humanitaru-

li mecnierebebis da kulturis sferoSi, iTxovs

socialuri partniorebis (damsaqmeblebis) mow-

vevas saswavlo programebis modernizaciis yve-

la etapze:

a) upirveles yovlisa, mniSvnelovania marke-

tinguli kvlevebi, romlebic amtkiceben mocemu-

li specialobis aucileblobas;

b) damsaqmeblebma aqtiuri monawileoba unda

miiRon konkretuli programis miznebisa da amo-

canebis SemuSavebaSi, aseve saswavlo modulebis

Sedgenasa da disciplinebis SerCevaSi;

v) saswavlo dawesebulebebis TanamSromlo-

bis mniSnelovani mxare unda gaxdes profesiuli

praqtika, romelsac warmatebuli organizebiT

atareben damsaqmeblebi, romlebic TviTon arian

dainteresebuli saukeTeso kadrebis SerCeviT;

g) socialuri partniorebis warmomadgen-

lebs SeeZlebaT Seafason momavali specialiste-

bis SeZenili praqtikuli unar-Cvevebi, romleb-

sac daeuflnen axalgazrda specialistebi (stu-

dentebis, praqtikantebis da axalgazrda specia-

listebis testireba);

d) did interes iwvevs sistematiuri Sexved-

rebi damsaqmeblebTan da kursdamTavrebuleb-

Tan, romlebic ukve muSaoben specialobis mixed-

viT;

e) sasurvelia movizidoT damsaqmeblebi

axalgazrda profkavSirebis organizaciasTan da

studentebis dasaqmebis centrebTan.

samecniero-teqnikuri progresis pirobebSi

humanitaruli mecnierebebis da kulturis sfe-

roSi maralkvalificiuri profesiuli kadrebis

momzadebis specifika da globalizaciis sfero

iTxovs orientirebas dasaqmebis bazarze, rome-

lic karnaxobs pirobebis momzadebis aucileb-

lobas imisaTvis, rom SedarebiT ioli iyos adap-

tacia swrafad cvalebad socialur garemoSi. am

mizniT yvela programis struqturuli kompo-

nenti unda iyos:

a) ZiriTadi programis saswavlo modulebi;

b) damatebiTi programis saswavlo modulebi;

v) studentis mier arCeuli disciplinebi.

2) saswavlo programebis modernizacia auci-

leblad unda Seicavdes saswavlo modulebis da

disciplinebis SemuSavebas, romlebic gaTvli-

lia momavali specialistebis zogadsaganmanaT-

leblo, profesiul da komunikaciur kompeten-

ciebze, amisaTvis yvela qveyanaSi unda iyos Semu-

Savebuli, aprobirebuli da damtkicebuli sa-

xelmwifo standartebi sakvlevi ciklis yvela

specialobebis mixedviT, romlebic umetes Sem-

TxvevaSi daemTxveva arsebul evropul standar-

tebs yvela im qveyanaSi, romlebic arian erTiani

evropuli saganmanaTlebo sivrcis monawileebi.

3) humanitarul mecnierebebis da kulturis

sferoSi maralkvalificiuri profesiuli kad-

rebis momzadebis efeqturobis amaRleba iTxovs

Tanamedrove teqnologiebis aTvisebas da kul-

turaTSorisi urTierTobis unar-Cvevebis ganvi-

Tarebas, rac savaldebulo pirobaa nayofieri

profesiuli moRvaweobisTvis Tanamedrove po-

likulturul samyaroSi.

HESDeSPI-is proeqti sruldeba 2013 wlis ga-

zafxulze. am periodisaTvis Catardeba monawile

qveynebis Semajamebeli Sexvedrebi, sadac monawi-

leebi erTmaneTs gauziareben nayofieri Sromis

Sedegebs.

slavistikis departamentis

xelmZRvaneli,

profesori mmaarriinnee aarrooSSiiZZee

baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetiTEMPUS-is proeqtis HESDeSPI monawile

Page 4: SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gazeTi #2. Tebervali. … · erovnuli gamocdebi da SoTa rusTavelis saxel-mwifo universitetis sabunebismetyvelo mecnie-rebaTa da medicinis

4 TTeebbeerrvvaallii

niko berZeniSvilis instituti baTumis SoTa rusTavelis

saxelmwifo universitetis daqvemdebarebaSi funqcionirebs

2011 wlis ianvridan. manamde, 2006 wlidan, instituti sajaro

samarTlis iuridiuli piris statusiT Sedioda saqarTvelos

ganaTlebisa da mecnierebis saministros SemadgenlobaSi, ro-

gorc saqarTvelos mecnierebaTa erovnuli akademiis sistemaSi

myofi baTumis niko berZeniSvilis samecniero–kvleviTi insti-

tutis uflebamonacvle.

universitetze SeerTebis dRidan niko berZeniSvilis ins-

tituti Sevida universitetis samecniero centrSi rogorc ni-

ko berZeniSvilis humanitarul da socialur mecnierebaTa mi-

marTuleba. 2012 wlis noembridan, centris reorganizebasTan

dakavSirebiT, universitetis akademiuri sabWos dadgenilebiT

mimarTuleba Camoyalibda damoukidebel samecniero–kvleviT

erTeulad – „baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universi-

tetis niko berZeniSvilis institutad“ universitetSi Semaval

sxva institutebTan (agraruli da membranuli teqnologiebis,

fitopaTologiisa da biomravalferovnebis institut??i) er-

Tad.

2012 wlis pirveli oqtombridan instituti ganTavsda uni-

versitetis yofili saerTo sacxovreblis garemontebul Seno-

baSi (meore sarTuli), sadac mas 9 oTaxi ukavia. manamde ki insti-

tuti universitetis ZiriTadi korpusis mesame sarTulze mde-

bareobda. axal SenobaSi instituts samecniero-kvleviTi muSa-

obis SedarebiT xelsayreli pirobebi Seeqmna.

saangariSo periodSi niko berZeniSvilis instituti Sedge-

boda eTnologiisa da sociologiuri kvlevis, istoriisa da

arqeologiis, folklorisa da dialeqtologiis ganyofilebe-

bisagan.

institutSi dasaqmebulia 28 TanamSromeli, romelTa So-

ris 22 mecnier-TanamSromelia (7 mTavari, 10 ufrosi, 5 mecnieri

TanamSromeli). danarCens teqnikuri personali Seadgens.

mTeli rigi obieqturi Tu subieqturi damabrkolebeli pi-

robebisa Tu mizezebis miuxedavad, 2012 wels niko berZeniSvi-

lis samecniero–kvleviTma institutma mniSvnelovani muSaoba

Caatara wliur samecniero naSromTa (wliuri Temebi) Sesrule-

baSi, beWduri produqciis momzadeba–gamocemaSi, saerTaSori-

so da sxva saxis samecniero konferenciebis momzadeba–Catare-

basa da saeqspedicio saqmianobaSi.

saangariSo periodSi institutis samive ganyofileba Ziri-

Tadad muSaobda sauniversiteto saswavlo–samecniero proeq-

tis – turizmis fakultetis studentTa damxmare saxelmZRva-

nelos – `aWara~ turistul–mxareTmcodneobiTi resursebi“

momzadebaze. naSromze muSaoba daiwyo 2011 wels da dasrulda

2012 wels. ukve momzadebulia naSromis teqsti da sai-

lustracio nawili (fotosuraTebi). 2013 wlis pirvel kvar-

talSi naSromi universitetis gamomcemlobas gadaecema dasa-

beWdad.

„aWara. turistul–mxareTmcodneobiTi resursebi“, ro-

gorc damxmare saxelmZRvanelo universitetis turizmis fa-

kultetis studentebisaTvis, pirvelad mzaddeba. misi ZiriTa-

di mizania turizmis fakultetis studentebs miawodos isto-

riul–mxareTmcodneobiTi cnobebi aWaris geografiaze, flo-

rasa da faunaze, bunebis dacul zonebze, sakurorto–rekrea-

ciul resursebze, turizmis ganviTarebis formebsa da pers-

peqtivebze, eTnografiul (eTnologiur) yofaze, materialur

da sulier kulturaze, istoriisa da kulturis Zeglebze,

folklorsa da dialeqtologiaze, demografiul–migraciul

procesebze, kulturis, ganaTlebis, mecnierebis, xelovnebis

sakiTxebze, baTumis, qobuleTis, xelvaCauris, qedis, Suaxevis,

xulos municipalitetebze. gamokvlevas daerTvis re-

komendaciebi, rukebi, sqemebi, saZieblebi.

turizmis saxelmZRvanelos sxva funqciac gaaCnia. igi mniS-

vnelovan daxmarebas gauwevs turistebs, turist–eqskursiam-

ZRolebs, aWaris turizmiT dainteresebul pirebs.

turizmis damxmare saxelmZRvanelos momzadebaSi CarTuli

iyo 18 mecnier TanamSromeli. maT Soris: eTnologiisa da soci-

ologiuri kvlevis ganyofilebidan 5 (nodar kaxiZe, jemal var-

SalomiZe, naila CelebaZe, Tamila lomTaTiZe, ruslan bara-

miZe), istoriisa da arqeologiis ganyofilebidan 8 (biWiko dia-

samiZe, oTar TurmaniZe, uCa oqropiriZe, simon gogitiZe, nino

inaiSvili, giorgi TavamaiSvili, maia WiWileiSvili, irina varSa-

lomiZe), folklorisa da dialeqtologiis ganyofilebidan 5

(SuSana futkaraZe, nanuli noRaideli, elza futkaraZe, ciala

narakiZe, giorgi maxaraSvili).

turizmis fakultetis damxmare saxelmZRvanelos garda

institutSi damuSavda 3 wliuri Tema. erTi eTnologiisa da so-

ciologiis ganyofilebaSi – „baTumSi turizmis ganviTarebis

konkretul–sociologiuri gamokiTxvis Sedegebi“ (Semsru-

leblebi nugzar CxaiZe, konstantine Rlonti), ori folklori-

sa da dialeqtologiis ganyofilebaSi: „aWaruli saunje“ (Sem-

sruleblebi: SuSana futkaraZe, nanuli noRaideli, elza fut-

karaZe, ciala narakiZe), „samxreT–dasavleT saqarTveloSi gav-

rcelebuli esqatologiuri legendebi“ (giorgi maxaraSvili).

pirvel TemaSi Seswavlili da gaanalizebulia ara marto

uSualod turist–damsvenebelTa, aramed gamqiravebel da sa-

erTod, baTumel mkvidrTa azri qalaq baTumSi turizmis ganvi-

TarebasTan dakavSirebiT. gansakuTrebuli yuradReba mieqca

qalaq baTumis mosaxleobis im kategoriis warmomadgenlebis (-

gamqiraveblebi) azrs, romelTac aqtiuri Sexeba aqvT turizmis

biznesTan. es imiTac iyo ganpirobebuli, rom turistul sezon-

ze turistTa ZiriTadi masa, rogorc es baTumis magaliTze ga-

irkva, kerZo seqtorze modis da ara sastumroebze, sadac tu-

rist–damsvenebelTa finansuri Tu sxva pirobebi SedarebiT ar

aris xelsayreli.

sociologiur gamokiTxvebSi erT–erTi mTavari yuradReba

eqceoda baTumelTa damokidebulebas saerTod turizmis gan-

viTarebaze, binebis turistebTan miqiravebaze, momsaxurebis

formebze, turistTa mozidvis faqtorebze. gamokvlevaSi mo-

tanilia diagramebi, romlebic warmodgenas gviqmnis qalaq ba-

TumSi turizmis infrastruqturis ganviTarebaze.

meore Tema („aWaruli saunje“) warmoadgens folklorisa

da dialeqtologiis ganyofilebis fondebSi daculi 1958–1960

wlebis eqspediciebis dros zemo aWaraSi Sekrebili masalebis

mecnieruli damuSavebiT (Sesavali werili, leqsikoni, saZieb-

lebi) Sedgenili krebulis pirvel nawils (Semsruleblebi: Su-

Suna futkaraZe, nanuli noRaideli, elza futkaraZe, ciala na-

rakiZe, nargiz axvlediani, giorgi maxaraSvili). krebuli gamo-

icema 2013 wlis pirvel naxevarSi. amave wels daiwyeba muSaoba

masalebis meore wignis momzadebaze.

mesame TemaSi Seswavlilia samxreT–dasavleT saqarTvelo-

Si gavrcelebuli esqatologiuri legendebis variantebi. ins-

titutis folkloris ganyofilebis fondebSi daculi masale-

bis mixedviT.

institutma saeqspedicio da sxva saxis savele Semkreblo-

biTi muSaoba Caatara. saeqspedicio muSaoba ZiriTadad wari-

marTa turizmis dasaxelebuli damxmare saxelmZRvanelos mom-

zadebasTan dakavSirebuli damatebiTi istoriuli, eTnogra-

fiuli, folkloruli masalebis moZiebisaTvis. am mizniT mo-

ewyo moklevadiani eqspedicia aWaris municipalitetebSi, ro-

melSic monawileobdnen institutis samive ganyofilebis war-

momadgenlebi.

istoriisa da arqeologiis ganyofilebis mecnier-TanamS-

romlebi nino inaiSvili, giorgi TavamaiSvili, irine varSalo-

miZe monawileobdnen gonio–afsarosis arqeologiur eqspedi-

cia (2012 wlis agvisto) universitetis istoriis, arqeologii-

sa da eTnologiis departamentis profesorebTan da istoriis

specialobis studentebTan erTad. institutis arqeologebs

mindobili hqondaT gonios cixis centraluri nawilis gaTxre-

bi. moZiebuli masalebi mniSvnelovnad amdidrebs gonios cixis

istoriis Seswavlas.

eTnologiisa da sociologiuri kvlevis, folklorul–di-

aleqtologiuri ganyofilebebis mecnier-TanamSromlebi rus-

lan baramiZe da giorgi maxaraSvili miwveuli iyvnen TurqeTis

respublikis ordusa da samsunis vilaieTebSi mowyobil uni-

versitetis eqspediciaSi (5–25 ivlisi). igi ganxorcielda pro-

eqtis – „muhajirobis (gadasaxlebis) istoria da qarTvel muha-

jirTa Stamomavlebi Tanamedrove TurqeTSi“ farglebSi. masa-

lebi Seikriba muhajir qarTvelTa yofis, folkloris, socia-

luri urTierTobis da sxva sakiTxebze.

istoriisa da arqeologiis ganyofilebis mecnier-TanamS-

romeli, istorikosi simon gogitiZe orjer (april–maisi) mona-

wileobda arqeologTa eqspediciaSi, romelic WaneT–lazeTSi

(makriali, xofa, arqave, rize) ganxorcielda Zveli sakulto da

safortifikacio nagebobebis Sesaswavlad.

ordRiani samecniero mivlineba Catarda maRalmTiani beSu-

mis sakurorto alpuri dasaxlebis zonaSi, sadac yovelwliu-

rad imarTeba saxalxo dResaswauli „SuamToba“. masSi monawile-

obdnen eTnologiisa da sociologiuri kvlevisa da isto-

ria–arqeologiis ganyofilebaTa mecnieri TanamSromlebi: no-

dar kaxiZe, roin malaymaZe, biWiko diasamiZe, fotografi givi

naxucriSvili. Caweril iqna axali masalebi SuamTobaze. gada-

Rebulia dResaswaulis msvleloba misTvis damaxasiaTebeli

momentebiT (xalxur–mxatvruli TviTSemoqmedebis ansamblTa

gamosvlebi, sportuli Sejibrebebi doRSi, ZalosnobaSi). gada-

Rebul iqna goderZis uReltexilisa da beSumis midamoebis al-

puri dasaxlebebi, SuamTobis msvleloba, xulosa da Suaxevis

municipalitetis soflis xedebi, materialuri kulturis Zeg-

lebi. masalebi gamoyenebuli iqneba turizmis damxmare saxelm-

ZRvaneloSi, sxva gamocemebSi.

warmatebuli aRmoCnda nodar kaxiZis, roin malaymaZis, je-

mal varSalomiZisa da fotograf givi naxucriSvilis erTdRia-

ni (5 maisi) muSaoba qedaSi. Cawerili da gadaRebulia saintere-

so masalebi qedis istoriul–eTnografiul muzeumSi. dafiq-

sirda amiran diasamiZis saxlSi daculi mravalferovani saxe-

losno iaraRebi, romlebic damzadebulia misi mamis – xemid fe-

raTisZe diasamiZis mier. igi saxlis mSenebeli cnobili xis xe-

losani yofila, romelic 75 wlisa gardaicvala 1986 wels. mas

es iaraRebi yazaxeTSi (paxtaaralis raioni) gasaxlebis dros

Tan wauRia da gadasaxlebidan dabrunebisas ukan wamouRia.

iaraRebi nivTieri kulturis metad iSviaTi da mniSvnelovani

SenaZenia, romelic ar unda daikargos. mis mepatrones – baton

amiran diasamiZes gadaeca eqspediciis mokrZalebuli Txovna am

iaraRebis qedis muzeumisaTvis gadacemaze. xelsawyo iaraRebi

xis samSeneblo xelovnebis iSviaTi nimuSebia, romlebic mnax-

vels naTel warmodgenas miscems mravalsaukunovan aWarul

(qarTul) xiTxuroobis tradiciebze, saxlTmSeneblobis isto-

riaze.

institutis mecnier-TanamSromelTa mier sxvadasxva gamo-

cemaSi qarTul da ucxour enebze gamoica 5 monografia, 2 nark-

vevi, 31 samecniero statia. gamosacemad momzadda 4 monogra-

fia, 17 samecniero statia.

monografiebis avtorebi arian oTar TurmaniZe (`aWaris po-

litikuri istoria (1921–1940).~ gamomcemloba „aWara“. baTumi,

2012, 412 gverdi), giorgi TavamaiSvili (`Zveli sadgomebi samx-

reT–dasavleT saqarTvelos axalSavzRvur terasaze.~ – samx-

reT–dasavleT saqarTvelos arqeologiuri Zeglebi, 21. Tbi-

lisi, 2012), SuSana futkaraZe (`stambolis qarTuli savane.~ ga-

momcemloba artanuji. Tbilisi, 2012 (ilustraciebiT) (teqsti

81 gverdi, ilustraciebi – 60). ISTANBUL GÜRCÜ OCACI. Tbili-

si. 2012 (qarTuli wignis Turquli Targmani), nargiz axvledia-

ni (`axvledianni aWaraSi.~ gamomcemloba „universali“. Tbili-

si, 2012, 153 gverdi, ilustraciebiT).

profesor oTar TurmaniZis naSromSi Seswavlilia aWaris

politikuri da ekonomikuri istoria 1921-1940 wlebSi. gaSuqe-

bulia sabWoTa politikuri sistemis Camoyalibeba, ekonomiku-

ri reformebis ganxorcieleba da misi Taviseburebani aWaraSi.

profesor SuSana futkaraZis wigni eZRvneba stambolis qarTu-

li savanis didi qomagis, gamoCenili sazogado moRvawisa da

cnobili qvelmoqmedis simon zazaZisa da stambolSi moRvawe

zazaZeebis, agreTve saqarTvelo_TurqeTis kulturisa da ga-

naTlebis fondis Rvawlis warmoCenas qarTuli kulturuli

memkvidreobis dacva-SenarCunebasa da kvlevaSi. nargiz axvle-

dianis wignSi daxasiaTebulia aWaraSi mcxovrebi axvledianebis

istoria. giorgi TavamaiSvilis naSromSi arqeologiuri aR-

moCenebis safuZvelze Seswavlilia samxreT-dasavleT saqarT-

velos zRvispira qviSazvinulebze aRmoCenili diunuri sadgo-

mebi, teraswarmoqmnis kavSiri da gavlena adrerkinis xanis

kolxeTis sameurneo saxis Camoyalibebis procesebze.

institutis mier 2013 wels gamoq-

veynebuli naSromebidan gansakuTre-

biT unda aRiniSnos samxreT–dasav-

leT saqarTvelos istoriis narkveve-

bis aWaris oTxtomeulis meoTxe to-

mis („aWara. IV. 1921–1990 wlebi“) momza-

deba da gamocema. oTxtomeulis pir-

veli–mesame tomebi 2007–2009 wlebSi

gamoica. aWaris istoriis oTxtomeu-

lis gamocema mniSvnelovani wvlilia

regionis mecnierul da kulturul

cxovrebaSi. dagegmilia oTxtomeulis

bazaze momzaddes da gamoices erTto-

meuli qarTul da ucxo (rusul, ing-

lisur) enebze.

gamoica meore wigni _ `baTumi. warsuli da Tanamedro-

veoba~, romelSic Sesulia baTumTan dakavSirebuli da baTumSi

Catarebuli meore saerTaSoriso konferenciis masalebi. masSi

mimoxilulia baTumze arsebuli wya-

roebi da istoriografia, ekonomikisa

da turizmis, arqeologiis, istoriisa

da anTropologiis, ganaTlebis, kul-

turis, religiisa da sxva sakiTxebi.

2012 wels momzadda da 2013 wels ga-

mosacemad gadaeca Semdegi naSromebi:

nodar kaxiZis `etratze ametyvelebuli

istoria~; nanuli noRaidelis `leq-

sikuri Ziebani (aWaruli dialeqtis

leqsika)~; uCa oqropiriZis da oleg ji-

niko berZeniSvilis instituti 2012 wels

(gagrZeleba me-5 gverdze)

Page 5: SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gazeTi #2. Tebervali. … · erovnuli gamocdebi da SoTa rusTavelis saxel-mwifo universitetis sabunebismetyvelo mecnie-rebaTa da medicinis

5TTeebbeerrvvaallii

baSvilis `aWara qarTul erovnul-ganmaTavisuflebel moZrao-

baSi (1988-1993 wlebi) dasuraTebuli saxiT; `aWaruli saunje~, II

(SuSana futkaraZe, nanuli noRaideli, elza futkaraZe, ciala

narakiZe, giorgi maxaraSvili).

institutis eTnologebis mier gamosacemad momzadda fo-

toalbomi `eTnografiuli aWara~, romelic momzadda da ibeW-

deba aWaris ganaTlebis, kulturisa da sportis saministros

dafinansebiT.

mravalferovania institutis mecnier-TanamSromelTa sa-

mecniero statiebi. maTSi asaxulia aWaris da saerTod, samx-

reT-dasavleT saqarTvelos istoriis, eTnologiis, arqeolo-

giis, folklorisa da dialeqtologiis sakiTxebi, romelTa di-

di nawili agebulia samecniero eqspediciebisa da mivlinebebis

periodSi moZiebul masalebze, sxva monacemebze. am mxriv Seda-

rebiT kargad imuSaves istoriisa da arqeologiis ganyofile-

bis mecnierma TanamSromlebma, romlebmac wlis manZilze sxva-

dasxva gamocemaSi 16 samecniero statia gamoaqveynes. eTnolo-

giisa da sociologiuri kvlevis ganyofilebis mecnier-Tanam-

Sromlebma dabeWdes 11 samecniero statia, folklorisa da di-

aleqtologiis ganyofilebis mecnier-TanamSromlebma _ 6.

instituti aqtiurad monawileobda saerTaSoriso da sxva

saxis samecniero konferenciebSi, romlebSic wakiTxuli iqna

institutis 18 mecnier-TanamSromlis 39 moxseneba. maT Soris

saerTaSoriso konferenciaze wakiTxulia 34, adgilobriv

konferenciaze – 5 moxseneba. istorikosebma, arqeologebma,

eTnologebma, folkloristebma da dialeqtologebma moxse-

nebebi waikiTxes Semdeg samecniero konferenciebze: `tao-

klarjeTi~. II saerTaSoriso konferencia (Tbilisi) (SuSana

futkaraZe, Tamila lomTaTiZe, nanuli noRaideli, elza fut-

karaZe); `saqarTvelo da TurqeTi: kulturul urTierTobaTa

istoria, dRevandeloba da perspeqtivebi: axmed ozqan melaS-

vilis dabadebidan 90 wlisTavisadmi miZRvnili saerTaSoriso

konferencia~ (Tbilisi) (naila CelebaZe, roin malaymaZe); ba-

Tumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis qristia-

nuli kvlevis centris meoTxe saerTaSoriso konferencia~

(baTumi) (biWiko diasamiZe, nodar kaxiZe, Tamila lomTaTiZe,

uCa oqropiriZe, giorgi maxaraSvili); mesame saerTaSoriso sa-

mecniero konferencia `baTumi. warsuli da Tanamedroveoba~

(baTumi) (SuSana futkaraZe, biWiko diasamiZe, nodar kaxiZe, na-

ila CelebaZe, nino inaiSvili, roin malaymaZe, oTar TurmaniZe,

uCa oqropiriZe, simon gogitiZe, oleg jibaSvili, maia WiWile-

iSvili, nanuli noRaideli, elza futkaraZe, nargiz axvledia-

ni); `samxreT-dasavleTi saqarTvelo (aWara) saarqivo doku-

mentebSi: istoria, arqeologia, eTnologia, folkloristika~

(baTumi) (biWiko diasamiZe, oTar TurmaniZe, Tamila lomTaTi-

Ze); `saerTaSoriso samecniero konferencia. kavkasiis arqeo-

logia, eTnologia, folkloristika (Tbilisi) (ruslan bara-

miZe); docent jemal noRaidelis dabadebis 105 wlisTavisadmi

miZRvnili samecniero konferencia (xariton axvledianis sa-

xelobis saxelmwifo muzeumi, baTumi) (SuSana futkaraZe, no-

dar kaxiZe, jemal varSalomiZe); `profesor SuSana futkara-

Zis dabadebis 70 wlisTavisadmi miZRvnili samecniero konfe-

rencia~ (baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universiteti,

baTumi) (biWiko diasamiZe, nanuli noRaideli, elza futkara-

Ze).

2012 wels institutma mesamed Caatara saerTaSoriso kon-

ferencia, romelic mieZRvna baTumis, rogorc msoflios uZve-

lesi sanavsadguro qalaqis, warsulisa da Tanamedroveobis

Seswavlas. konferenciaSi monawileobdnen saqarTvelosa da

sazRvargareTis sxvadasxva samecniero centrebis warmomad-

genlebi. konferenciis masalebi 2013 wlis pirvel kvartalSi

gamoicema krebulis saxiT.

instituti yovelwliurad monawileobs sagranto proeq-

tebSi. 2013 welsac institutma ori sagranto Tema waradgina

rusTavelis erovnul samecniero fondSi. erTia eTnologiisa

da sociologiuri kvlevis, folklorisa da dialeqtologiis

ganyofilebebis erToblivi proeqti „murRulis xeoba“. proeq-

ti miznad isaxavs TurqeTis saxelmwifos sazRvrebSi (arTvinis

vilaieTi) moqceuli qarTvelebiT dasaxlebuli ZirZveli xeo-

bis eTnografiulad da folklorul–dialeqtologiurad Ses-

wavlas. masSi monawileobs 5 eTnografi (nodar kaxiZe, roin ma-

laymaZe, jemal varSalomiZe, naila CelebaZe, Tamila lom-

TaTiZe) da 3 folkloristi da dialeqtologi (SuSana futka-

raZe, elza futkaraZe, ciala narakiZe). grantis proeqtis dafi-

nansebis sakiTxi jerjerobiT ucnobia.

istoriisa da arqeologiis ganyofilebaSi momzadda proeq-

ti – „qristianoba aWaraSi“ (Semsruleblebi: biWiko diasamiZe,

uCa oqropiriZe, simon gogitiZe, maia WiWileiSvili, nodar kaxi-

Ze).

2012 wels dasrulda muSaoba 2011–2013 wlebis erTobliv

sagranto proeqtze – „swavla–swavlebis xarisxis gaumjobese-

ba SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetSi“, romlis miza-

nia universitetSi SidaSefasebis sistemis gaumjobeseba, axali

modelis momzadeba, misi testireba da amoqmedeba. proeqti

mzaddeba USAID–sa da aRmosavleT-dasavleTis menejmentis in-

stitutisa da baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universi-

tetis mier. institutidan proeqtSi monawileobda 4 mecnier-

TanamSromeli (nino inaiSvili, ruslan baramiZe, Tamila lomTa-

TiZe, giorgi maxaraSvili).

ori mecnier-TanamSromeli (ruslan baramiZe, giorgi maxa-

raSvili) CarTuli iyo baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo

universitetis 2012–2013 wlebis sagranto proeqtSi – „muhaji-

robis (gadasaxlebis) istoria da qarTvel muhajirTa STamomav-

lebi TurqeTSi“. proeqtis mizania muhajiri qarTvelebis kom-

pleqsuri mecnieruli Seswavla. ruslan baramiZem moipova pre-

zidentis granti, romelic iTvaliswinebs 2012–2013 wlebSi

muslimuri Temis Seswavlas saqarTveloSi.

institutma aqtiuri monawileoba miiRo „aWaris avto-

nomiuri respublikis sivrciTi mowyobis sqemis“ proeqtis Sed-

genaSi, romlis mixedviT momzadda sakiTxebi: „nakrZalebi da

bunebis daculi zonebi aWaraSi“ (nodar kaxiZe), „aWaris istori-

uli warsulidan“ (oleg jibaSvili), toponim aWaris Sesaxeb“

(ciala narakiZe), „baTumis istoriul–toponimikuri mimo-

xilva“ (nanuli noRaideli), „qobuleTis etimologia“ (SuSana

futkaraZe). proeqtTan dakavSirebiT mosaxleobis gamokiTxva-

Si problemuri da prioritetuli sferoebis gamovlenis miz-

niT proeqtis momzadebaSi, mis prezentaciaSi aqtiurad monawi-

leobda ruslan baramiZe. igi proeqtSi eqspertis rolsac as-

rulebda.

mniSvnelovani iyo mecnier-TanamSromelTa aqtivoba sxva-

dasxva satelevizio gadacemaSi, romlebic institutSi Catare-

bul samecniero–kvleviT saqmianobas da sazogadoebriv–poli-

tikuri cxovrebis sxvadasxva mxares Seexeboda.

aWaris televiziis dilis talRaze gadaica saubrebi:

xalxuri samzareulo aWaraSi (nodar kaxiZe, jemal varSalo-

miZe, 22 ianvari), aWaruli Cacmuloba (naila CelebaZe, 12 Te-

bervali), XII-XVII saukuneebis werilobiTi Zeglis – „tbeTis

sulTa matianis“ mniSvnelobis Sesaxeb (nodar kaxiZe, roin ma-

laymaZe, 18 Tebervali), sofel gulebis (qedis municipali-

teti) meCeTis qarTuli ornamentiT (vazisa da jvris gamosa-

xulebebi) Semkulobaze, buxris Semkulobasa da buxarTan da-

kavSirebul wes–Cveulebebze (jemal varSalomiZe, agvisto,

oqtomberi). telearx „eras“ studia „qvakuTxedis“ eTerSi ga-

daica nodar kaxiZisa da biWiko diasamiZis vrceli interviu

niko berZeniSvilis samecniero–kvleviTi institutis saqmi-

anobis perspeqtivebze (8 dekemberi). amave arxiT gadaica uCa

oqropiriZis SemecnebiTi xasiaTis sami da simon gogitiZis

erTi saubari.

erTi kviriT (2–9 ivlisi) stambolSi imyofeboda profeso-

ri SuSana futkaraZe, romelic Tbilisel profesorebTan (buba

kudava, goCa saiTiZe, nino miwiSvili) erTad muSaobda stambo-

lis qarTul savaneSi daculi mimoweris dokumentebze. muSao-

bis amsaxveli siuJeti SuSana futkaraZis mier gadaica telearx

„rusTavi–2“–is mier. SuSana futkaraZem misca interviuebi „sa-

patriarqos televizias“, „rusTavi–2“–s, „imeds“, „sazogadoeb-

riv mauwyebels“. gadacemebi Seexeboda saqarTvelos erovnul

biblioTekaSi gamarTuli misi wignis („stambolis qarTuli sa-

vane“) prezentacias.

satelevizio gadacemebSi gansakuTrebiT aRsaniSnavia so-

ciolog nugzar CxaiZis monawileoba. igi `TV-25“–is arxze

mowyobili dialogebis xSiri stumari iyo. gadacemebi Seexebo-

da aWaris sazogadoebriv–politikuri cxovrebis sxvadasxva

sferos. 9 aprilis ambebTan dakavSirebiT man vrceli interviu

misca radio „Tavisuflebas“. aWaris satelevizio proeqtSi –

„saxli Zvel baTumSi“ aqtiurad TanamSromlobda maia WiWi-

leiSvili.

eTnologiisa da sociologiuri kvlevis ganyofilebaSi

momzadda gamosacemad Jurnal „maWaxelis“ me–7 nomeri (redaq-

tori nodar kaxiZe, redaqtoris moadgile roin malaymaZe), ro-

melic miZRvnilia „maWaxlobis“ yovelwliuri dRe-

saswaulisadmi. Jurnali mimdinare wels daibeWdeba.

2012 wlis 4 Tebervals Tibisi bankis SenobaSi Catarda am

Jurnalis me–6 nomris prezentacia, romelsac organizacia ga-

uwia Jurnalis saredaqcio sabWom. prezentacia gaxsna roin ma-

laymaZem. Jurnalis Sesaxeb ki informacia gaakeTa nodar kaxi-

Zem. prezentaciis Sesaxeb informaciebi gadaica aWaris („aWara“,

`TV-25“) da „imedis“ telearxebiT. prezentaciaze farTo war-

momadgenloba monawileobda.

ori mecnier-TanamSromeli – nodar kaxiZe da roin malayma-

Ze monawileobdnen xelvaCauris municipalitetis simbolikis

eskizis (gerbi da droSa) SesarCevi konkursis Camtarebeli da

SemmuSavebeli komisiis SemadgenlobaSi. eskizi damtkicebulia

municipalitetis mier.

institutis mecnier-TanamSromlebi aseve aqtiurad monawi-

leobdnen sxvadasxva saredaqcio kolegiebis saqmianobaSi da

gamoqveynebul naSromTa recenzirebaSi.

2012 wels daiwyo da 2013 wels damTavrdeba muSaoba foto

da video proeqtebze `sxalTa–xixaniswylis xeoba~ da „sofeli

Cveni safiqrali“ (sofeli kviaxiZeebi). proeqtebs amzadebs fo-

tografi givi naxucriSvili.

niko berZeniSvilis institutisa da mTlianad baTumis sa-

xelmwifo universitetis samecniero cxovrebaSi metad mniSv-

nelovani iyo institutis folklorisa da dialeqtologiis

ganyofilebis ufrosis, profesor–emeritusis SuSana futka-

raZis dabadebis 70 da samecniero–pedagogiuri moRvaweobis

45 wlisTavisadmi miZRvnili samecniero konferencia, romel-

mac saerTaSoriso xasiaTi SeiZina. iubilaris samecniero–pe-

dagogiur saqmianobaSi Setanil wvlilze isaubres rogorc

baTumis SoTa rusTavelis universitetis, ivane javaxiSvilis

Tbilisis saxelmwifo universitetis, quTaisis, axalcixis

universitetebis, aseve sazRvargareTis (irani, TurqeTi) sa-

mecniero centrebidan Camosulma warmomadgenlebma. iubi-

lars miesalmnen arnold Ciqobavas enaTmecnierebis institu-

tidan, saqarTvelos ganaTlebisa da kulturis saministro-

dan, saqarTvelos sapatriarqodan.

institutis 12 mecnieri TanamSromeli Cabmulia saleqcio

saqmianobaSi. baTumis rusTavelis saxelmwifo universitetSi

leqciebs kiTxuloben biWiko diasamiZe („damxmare istoriuli

disciplinebi“, istoriis specialobis meore kursi), giorgi Ta-

vamaiSvili (Teoriuli kursi arqeologiaSi, istoriis specia-

loba), nugzar CxaiZe (sociologia), giorgi maxaraSvili („qar-

Tuli xalxuri eposi“, „qarTuli sityvierebis ZiriTadi Janre-

bi“, doqtorantura).

saqarTvelos sapatriarqos wm. tbel abuserisZis saxelobis

universitetSi ki leqciebs atareben naila CelebaZe („saqarTve-

los eTnologia da kulturuli anTropologia“), roin malay-

maZe, uCa oqropiriZe, oleg jibaSvili („saqarTvelos istoria“),

elza futkaraZe („axali qarTuli ena“, „qarTvelologiis Sesa-

vali“), konstantine Rlonti („biznesis safuZvlebi“, marketin-

gis safuZvlebi“). baTumis xelovnebis saswavlo universitetSi

ki maia WiWileiSvili („qarTuli xelovnebis istoria“), nino ina-

iSvili („antikuri xanis arqeologia“, „kulturuli memkvidre-

obis dacva“).

rogorc aRiniSna, instituti 2012 wlis oqtombridan gan-

Tavsebulia universitetis yofili saerTo sacxovreblis ga-

remontebul SenobaSi (II sarTuli). amJamad institutis gankar-

gulebaSia 6 personaluri kompiuteri, 2 leptopi, 2 qseroqsi, 3

fotoaparati, erTi videoaparati, 1 Tormet adgiliani avto-

manqana (ford–tranziti). sasurveli ki iqneboda yvela mecni-

er-TanamSromels hqondes personaluri kompiuteri, fotoapa-

rati, diqtofoni, sxva teqnikuri aRWurviloba. instituti uni-

versitetis xelmZRvanelobis dapirebis Sesrulebis molodin-

Sia.

dasanania, rom institutma universitetTan SeerTebis Sem-

deg ver SeinarCuna is orsarTuliani Senoba (ninoSvilis quCa,

#23), romelSic igi dafuZnda 1958 wels, rogorc saqarTvelos

mecnierebaTa akademiaSi Semavali samecniero–kvleviTi dawe-

sebuleba. am SenobaSi instituti 2011 wlamde funqcionirebda.

jerjerobiT uSedego Cans institutis moTxovna misi yofili

Senobis ukan dabrunebaze. imeds ar vkargavT, rom ukanonod

warTmeuli Senoba instituts daubrundeba.

amiT ori sakiTxi gadawydeba. jer erTi, es xels Seuwyobs ins-

titutis normalur samecniero saqmianobas. pirvel rigSi kvlav

aq daidebs binas institutis mdidari 20 aTasi wignadi fondis

mqone biblioTeka. wignebi, tomrebSi SefuTuli, ori welia inaxe-

ba universitetis wignTsacavSi da miuwvdomelia farTo mkiTxve-

lisaTvis. meore mxriv, 9 oTaxi kvlav daubrundeba universitets,

romelic 2012 wels studentTa kontigentis zrdasTan da sxva

faqtorebTan dakavSirebiT Sesabamisi farTis naklebobas ganic-

dis. Senobis dabrunebamde ki universitetis xelmZRvanelobam

unda gamonaxos calke saTavsi biblioTekisaTvis, tomrebSi Sefu-

Tuli wignadi fondis karadebSi ganTavsebisaTvis.

instituti aseve moiTxovs, rom mas daubrundes saeqspedi-

cio bazebi fiWvnarsa da beSumSi, romlebic aTeuli wlebis man-

Zilze did samsaxurs uwevda institutis saeqspedicio saqmia-

nobas.

mtkivneulad dgas sakiTxi im dapirebis SesrulebisaTvis,

romliTac institutis TanamSromelTa xelfasebi unda gaTa-

nabreboda universitetis Sesabamis struqturebSi dasaqme-

bulTa xelfasebTan. saWiroa amis Sesaxeb universitetis xelm-

ZRvanelobam kvlav dasvas sakiTxi aWaris axali xelmZRvanelo-

bis winaSe.

institutis mTavar sazrunavad rCeba eTnologTa, istori-

kosTa, arqeologTa, folkloristTa axalgazrda perspeqtiu-

li kadrebiT Sevseba, rac magistraturis gziT unda ganxorci-

eldes. universitetis xelmZRvanelobam unda gamoacxados kon-

kursi aseTi kadrebiT dakompleqtebisaTvis. instituti aseve

saWiroebs erT mxatvar–arqiteqtors, romelic konkursis Se-

degad iqneba arCeuli.

instituti imedovnebs, rom mas yvela saWiro piroba Seeqm-

neba universitetis xelmZRvanelobis mxriv samecniero saqmia-

nobis axlebur doneze dayenebisaTvis.

roin malaymaZe,

institutis direqtori

nodar kaxiZe,

institutis samecniero sabWos Tavmjdomare

(dasawyisi me-4 gverdze)

Page 6: SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gazeTi #2. Tebervali. … · erovnuli gamocdebi da SoTa rusTavelis saxel-mwifo universitetis sabunebismetyvelo mecnie-rebaTa da medicinis

6 TTeebbeerrvvaallii

ana diasamiZe SoTa rusTavelis sa-

xelmwifo universitetis inglisuri eni-

sa da literaturis specialobis mesame

kursis studentia. asprocentiani gran-

tis mflobeli gogona erovnul gamoc-

debSi miRebul qulebs amarTlebs da Akategoriis stipendiantia. ana universi-

tetis studenturi TviTmmarTvelobis

wevria. ambobs, rom jansaRi ambiciebi

aqvs. miaCnia, rom sazogadoebaSi origina-

lurobiT gamoirCeva da `xelovnebiT

sunTqavs~.

ana da studentoba

`rogorc amboben, studentoba cxovre-

baSi yvelaze dauviwyari etapia. es aris da-

moukideblobis, Tavisuflebisa da cxov-

rebiseuli pasuxismgeblobis SegrZnebebis

erToblioba. piradad CemTvis studentoba

swavlasTan asocirdeba. arasdros gamCenia

survili universitetis ezoSi jdomiT

fsevdostudentoba memtkicebina. vcdi-

lob aqtiuri viyo da CaverTo sxvadasxva

proeqtSi. magaliTad, gasul wels Tanaor-

ganizatori gaxldiT studenturi TviTm-

marTvelobis mxardaWeriT gamarTuli sa-

Ramosi `gaxdi britaneTis nawili”.

mSvidobis korpusis egidiT gaimarTa

`saerTSoriso konkursi SemoqmedebiT we-

raSi”, sadac gamarjvebuli gavxdi erovnul

da saerTaSoriso doneze. konkursantebs

unda agverCia SemoTavazebuli Temebidan

erT-erTi da dagvewera inglisur enaze. Te-

ma saxelwodebiT “neta mqonoda SesaZleb-

loba meTqva. . .“ 2008 wlis oms mivuZRveni.

didi survili maqvs Cvens universitet-

Si radios aRdgenisa, Cems megobarTan er-

Tad I kursze vcdilobdi am ideis ganxor-

cielebas, Tumca finansuri problemebis

gamo Canafiqrze sabolood uaris Tqma mog-

viwia. imedia gamoCndebian enTuziasti stu-

dentebi msgavsi surviliT da ecdebian

sxvagvari elferi SesZinon studentur

cxovrebas. erTiani ZalismeviT ki yvela-

fers mivaRwevT~.

`me~

`gulwrfelad rom vTqva, sakuTar Tav-

ze saubari arc ise iolia, Tumca arc SeuZ-

lebeli. vfiqrob, Zlieri pirovneba var,

jansaRi ambiciebiTa da brZolisunariano-

biT. yovelTvis gamovirCeodi sazoagdoe-

bisgan, es iyo Cemi eqstravagantuli Cacmu-

loba Tu msoflmxedveloba. xSirad viyavi

da var umciresobaSi, miyvars xolme mdina-

ris dinebis sawinaaRmdegod curva, rac

vfiqrob ganviTarebisTvis aucilebelia.

Cemi Zlieri pirovnebis meore mxare sak-

maod mravalferovania, romelic xelovne-

biT sunTqavs. xelovneba aris is, ramac Se-

mayvara adamianebi, maCvena samyaro sxvagva-

rad, sadac suls SeuZlia Tavisuflebis

SegrZneba. pirvel rigSi musika unda aRv-

niSno, _ rogorc erT-erTi TviTgamoxat-

vis saSualeba. gitara da misi simebis xma

CemSi Semoqmeds aRviZebs. kompozitor-Sem-

srulebeli var, vqmni musikas da bednieri

var, roca Sedegs vismen. aseve, pianino da

masze klasikuri nawarmoebebis Sesruleba

maZlevs saSualebas saukuneebiT ukan vi-

mogzauro. gansakuTrebuli Zala aqvs Sope-

nis valsebs. vusmen jansaR musikas, gansa-

kuTrebiT roks da jazs vaniWeb upirateso-

bas. vfiqrob, rom xarisxiani musika 60-90

wlebSi iqmneboda. Seucvleli iqneba PinkFloyd da araamqveyniuri energiiT datvir-

Tuli ACDC. albaT arasdros mineldeba

ela ficjeraldis, eta jaimsis jazuri

ritmebi.

aseve roca cxovrebaSi gansakuTrebuli

periodi maqvs an emociurad datvirTuli

var, leqsebsa da Canaxatebs vwer, romlebic

ar vTvli, rom gansakuTrebuli Rirebule-

bisaa, ubralod isini Cemi Ffiqrebisa da da-

mokidebulebebis anareklia. Cemi erT-erTi

hobia aqsesuarebis, dekoratiuli nivTebi-

sa da tanisamosis Seqmna. modis sfero is

samyaroa, sadac adre Sebijebas vfiqrobdi,

magram samwuxarod Cems qveyanaSi arsebuli

araperspeqtiuli viTarebidan gamomdina-

re, momiwia am survilis daTmoba, Tumca

dRemde vikvebebi koko Sanelis revoluciu-

ri xasiaTis nabijebiT modis sferoSi, jon

galianos avangarduli da amavdroulad

daxvewili stiliT. pativs vcem renesansis

mxatvrobas, Tumca mitacebs salvador da-

lis eqstravaganduli figurebi.

wignebi is samyaroa, sadac SemiZlia viyo

nebismieri pirovneba. vfiqrob wigni didi

xnis arsebuli drois manqanaa. mwerlebidan

gamovarCev balzaks. sxvaTaSoris, piradad

CemTvis arsebobs garkeuli kavSiri balza-

kis, dalis da galianos Semoqmedebas Soris.

TiTqos da erTi SexedviT SeiZleba absur-

dad mogeCvenos am sami pirovnebis, sxvadas-

xva epoqidan, sferodan saerTos povna,

Tumca vgZnob maT individualizms, araor-

dinalurobas, sirTules, mravalferovne-

bas, idumal, gamoucnob Tu gamosacnob Se-

moqmedebas.

Cemi interesis erT-erTi obieqtia qar-

Tuli cekva, romliTac 9 weli vcxovrobdi,

7 weli ki solistis pasuxismgebloba mekis-

reboda.

uaryofiTi damokidebuleba maqvs pir-

ferobis, upasuxismgeblobis mimarT. aseve

ver vusmen reps da ar miyvars mwvane feri.

Cemi sayvareli reJisori vudi alenia,

sayvareli simRera ki kingdom come-is WhatLove Can Be.

umetes SemTxvevaSi vcdlob marto gava-

taro dro. roca megobrebTan erTad var,

mimovixlavT ambebs, vmarTavT diskusias

garkveul problematur sakiTxebze, avata-

laxebT Tu avamtverebT qalaqis quCebs da

Semdeg daRlili isev saxlSi vbrundebi

marto stumrad sakuTar TavTan. SeiZleba

iTqvas Tavisufali dro ar maqvs. CemTvis

nebismieri, Tundac umniSvnelo movlena

Tu saqmis keTeba, rasac zogadad garTobas

veZaxiT, ar aris drois kargva da ubralod

gatareba, igi Cemi dakvirvebis da kvlevis

obieqti xdeba. roca viRlebi da namdvilad

dasveneba mWirdeba, Tvalebs vxuWav da

vfiqrob. ai es aris Cemi dasveneba~.

xval...

`Cemi momavali dakavSirebulia dasav-

leTTan. swavlis gagrZelebas amerikis Seer-

Tebul StatebSi vapireb. udidesi survili

maqvs uSualod SevigrZno, Sevexo iseT dasav-

lur faseulobebs rogoricaa: demokratia,

tolerantoba, liberalizmi. aSS warmatebis

garantiaa. vfiqrob, Semwevs Zala vicxovro

ara marto sakuTari TavisTvis. gazrdili pi-

rovnuli da profesiuli TvalsazrisiT sa-

qarTveloSi dabrunebuli CaverTvebi aqti-

ur sazogadoebiv cxovrebaSi~.

Cemi erTi dRe...

`ra Tqma unda, iwyeba diliT. iqedan ga-

momdinare, rom Zili Zalian miyvars, miWirs

xolme masTan gamomSvidobeba. Semdeg ukve 1

saaTi mWirdeba gamosafxizleblad da ukve

mzad var sisxlis moZraoba avuwyo ruti-

nul ritms. dRis pirvel monakveTs saswav-

lebelSi vatareb, Semdeg saxlSi dabrune-

buli gansatvirTavad Jinmoreuli gitaras

mivvardebi, Semdeg wigns CavaSterdebi da

vcdilob movwyde realobas. mogvianebiT

gamofxizlebuli vubrundebi yoveldRiu-

robas, swavlas. swavlisgan daRlils in-

terneti mitacebs Tavisi mravalferovani

SemoTavazebebiT da viwyeb mogzaurobas.

ase mTavrdeba Cemi erTi araCveulebrivi

dRe...~

salome, Tamari, lana da ana SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis ganaTlebisa da mecnierebaTa fakul-

tetis studentebi arian. gogonebi maRali akademiuri moswrebiT gamoirCevian da sauniversiteto cxovrebaSic aqti-

urad monawileoben. isini gazeT „baTumis universitetis“ stumrebi arian.

studentoba _ dauviwyari xana

Tamar memiaZe ganaTlebisa

da mecnierebaTa fakultetis ma-

Tematikis specialobis meoTxe

kursis studentia. maRali akade-

miuri moswrebis mqone gogona uk-

ve mesame welia studenturi TviT-

mmarTvelobis xelSewyobiT fi-

nansdeba. miaCnia, rom studento-

ba cxovrebaSi erT–erTi yvelaze

saukeTeso xanaa. uyvars universi-

teti, sayvarel leqtors ver ga-

moarCevs radgan ambobs, rom yve-

las amagi dasafasebelia.

„rogorc amboben, studentoba

saukeTeso xanaa adamianis cxovre-

baSi da bunebrivia, veTanxmebi am

mosazrebas. mas Semdeg, rac univer-

sitetSi Cavabare, SemiZlia vTva,

rom Sevicvale, Semecvala Sexedu-

lebebi adamianebe, cxovrebaze, Cems

momovalze, gavxdi ufro damou-

kidbeli. gavicani araCveulebrivi

adamianebi, romlebTanac dRes me-

gobroba makavSirebs.

vfiqrob, rom Cemi studentobis

periodSi saswavlo sistema ufro

daixvewa da studentze morgebuli

gaxda. universitetSi bevri sainte-

reso programa funqcionirebs, aR-

vniSnav gacvliT programebsac.

umaRlesi saswavlebeli maRali aka-

demiuri moswrebis mqone studen-

tebs yovelwliurad sTavazobs

xolme programebSi monawileobis

miRebas. gasul wels Cemma kura-

torma momiwoda mec mimeRo monawi-

leoba, magram uari vTqvi ucxo enis

gaumarTavad flobis gamo. wels ki

yvelafers vakeTeb imisTvis, rom

samagistro gamocdebi warmatebiT

Cavabaro da xarisxis asamaRleblad

gavemgzavro sazRvargareT.

gamovarCev TviTmarTvelobis

mier ganxorcielebul studentTa

dafinansebis programas, romelSic

ukve sami welia vmonawileob. SoTa

rusTavelis saxelmwifo universi-

tetis studenturi TviTmmarTve-

loba maRali akademiuri moswrebis

mqone studentebs meore semestrs

srulad ufinansebs.

rogorc wesi, Tavisufali dro

studentebs naklebad aqvT da mec

maT rigebs mivekuTvnebi.

Cemi yoveli dRe erTma-

neTs gavs, diliT mivdi-

var universitetSi, vesw-

rebi leqciebsa da jgu-

fur mecadineobebs. leq-

ciebis Semdeg Tuki lite-

ratura ar maqvs, biblio-

TekaSi vamzadeb semina-

rebs. Semdeg vbrundebi

saxlSi, visveneb da dama-

tebiT mivdivar ucxo enis

kursebze. amasTan #2 sa-

jaro skolaSi gavdivar

pedagogiur praqtikas,

gakveTilebis dagegmva ki

damatebiT dros mo-

iTxovs. aseTia Cemi stu-

denturi cxovrebis erTi

Cveulebrivi dRe.

miyvars kiTxva da amasTanave

wignebis SeZenac. maqvs patara bib-

lioTeka da didi survili imisa,

rom gavafarTovo. Cemi samagido

wignia deil karnegis ,,rogor Sevi-

ZinoT megobrebi da rogor movimx-

roT adamianebi”. qarTuli litera-

turidan ki gansakuTrebiT kons-

tantine gamsaxurdias ,,didosta-

tis marjvenas“ gamovarCev.

miyvars Cemi universiteti da

am universitetis yvela warmomad-

geneli. sayvarel leqtors ver ga-

movarCev, radgan CemTvis yvela

leqtori erTnairad sayvareli da

dasafasebelia“.

t a n g o

kak.kak.kak.kak. xma, qusli ritms aZlevs, kunTi ibereba,

Savi kolgoti xazavs, CamoSvebuli maqmani muqad exaxuneba

muxls, naWrebze gamokiduli varskvlavebi uadgilod ana-

Teben, ayviTleben sibneles. rxeva, rxeva avazis sifrTxi-

lis, vnebis qarSi dakarguli foToli. kontrabasis TeZoe-

bi micuravs dagubebul wyalSi. mmmmmmmmm...…

Jasminis suni gafrTxva xeebs Soris. xeebi SeiSmuSnen,

Seirxen, foTlebi dayares, totebi aSales, Srialebs siga-

rebi.

siCume. erTmaneTs Sewepebuli, Seyvarebuli karebi Ca-

Wedilan erTurTSi, gauyviaT ori samyaro. egoistebi, mxo-

lod maT surT oriveTi tkboba. karebi Setortmandnen, ar

Tmoben, zRurbls eWidebian, magram ai kontrabasis sunTq-

vam auwva saxelurebi, ai TaTmaniT Semosili yurZnis mtev-

nebi mieSvela xes. kari gaitruna, amRvreuli, mTvrali

Tvalebi SeanaTa Sav kabas, Tavi daxara, SeiZra da gaiRo.

burusi, nislSi mocurave gedebi. fexebi: erTi,ori sa-

mi, oTxi. SeiWra erTi meoreSi, Seacura amwvari TiTebi xe-

lis baliSebSi, oflma ofli gadakocna. Sesrialda darba-

zis areklili naxatebiT priala fexsacmeli maRali qus-

lis pirTan. totma SeuRitina koWs, wiTeli broweuli ga-

daixliCa RimiliT. mZime tori miejaWva kisers, bususebs

waukida mokrZalebuli cecxli, daSanTul zurgs Caubera

sayviris tuCi, weli moimwyvdia. morCa, misisa. TiTebi Ca-

eflo naoWebSi, kokori afeTqda, wiTeli wvima gadmoRvara.

haeri SeikumSa.

ana diasamiZe,

inglisuri enisa da literaturis

specialobis mesame kursi

Page 7: SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gazeTi #2. Tebervali. … · erovnuli gamocdebi da SoTa rusTavelis saxel-mwifo universitetis sabunebismetyvelo mecnie-rebaTa da medicinis

7TTeebbeerrvvaallii

ssaalloommee mmJJaavvaannaaZZee baTumis SoTa

rusTavelis saxelmwifo universite-

tis istoriis specialobis mesame kur-

sis studentia. ambobs, rom kargad

swavlobs. stipendia, romelsac gogona

yoveli Tvis bolos iRebs, misTvis sti-

mulis mimcemia. `Sroma mifasdeba~, _

ambobs salome, romelic amavdroulad

ganaTlebisa da mecnierebaTa fakulte-

tis studentTa mTavari koordinatori

da istoriis samecniero wris xelmZR-

vanelia. igi samomavlod swavlis gagr-

Zelebas magistraturasa da doqtoran-

turaSi gegmavs. miiCnevs, rom patar-pa-

tara nabijebi mecnierebaSi ukve ga-

dadga da profesor nugzar mgelaZes-

Tan erTad SavSeTis eTnografiis sa-

kiTxebze muSaobs. warCinebuli stu-

denti, romelic swavlas da bevr sxva

saqmianobasac aswrebs, rig sakiTxebTan

dakavSirebiT mosazrebebs gvacnobs:

`̀ssppeecciiaalloobbiiss aarrCCeevvaa

mmeemmkkvviiddrreeoobbiiTT mmxxvvddaa wwiillaadd~~

`vfiqrob, rom rodesac gqvia studen-

ti, marto leqciiT da seminariT ar unda

Semoifarglo, sakuTari Tavi sxva saqme-

Sic unda gamoavlino. bavSvobaSi momwon-

da Jurnalistoba, xSirad raRac sa-

kiTxebs movifiqrebdi da `vJurnalis-

tobdi” xolme. miuxedavad imisa, rom sul

sxva profesia avirCie, ase vTqvaT amixda

bavSvobis ocnebac da ukve erTi Tvea 25-e

arxis staJiori var. iqauroba momwons,

Jurnalistika marTlac saintereso spe-

cialobaa.

istoria sainteresoa ara marto im

mxriv, rom ecnobi Seni qveynis warsuls,

aramed imiTac, rom swavlob sxva qveyne-

bis istorias, adareb maT erTmaneTs. ase

vTqvaT, am specialobis arCeva memkvid-

reobiT mxvda wilad, didi babuis _ da-

viT xaxutaiSvilis gza gavagrZele, aseve

didi wvlili miuZRvis baton jemal kara-

liZesac”.

lleeqqcciiaa,, wwiiggnnii,, iinntteerrnneettii

ddaa TTaavviissuuffaallii ddrroo

`kargia roca ar kmayofildebi imiT,

rac wignebSi weria da eZeb axal masalas.

Tumca, aqve aRvniSnav, rom dRes axalgaz-

rdoba imdenad aris damokidebuli kom-

piuterze, rom wigni lamis sul dai-

viwyon. piradad CemTvis kompiuteri dam-

xmare wyaroa da ZiriTadi saxelmZRvane-

lo, romelsac upiratesobas vaniWeb wig-

nia.

qarTveli klasikosebidan momwons va-

Ja-fSavela, bavSvobidan mis leqsebs da

moTxrobebs vecnobodi, aseve gamovar-

Cev ilia WavWavaZesac, radganac is ara-

marto mwerali, aramed didi istoriko-

sic iyo da mis naSromebSi saintereso is-

toriuli procesebi aRibeWdeba. rac Se-

exeba ucxoel klasikosebs, momwons lev

tolstoi – misi Semoqmedebidan ki `ana

karenina~. aseve gamovarCev bulgakovs,

CemTvis gansakuTrebiT sainteresoa misi

`ostati da margarita~.

studentoba yvelaze bednieri xanaa

adamianis cxovrebaSi, urTierToba gaqvs

gansxvavebuli miznebis, xasiaTis da amo-

canebis adamianebTan. xar im sazogadoe-

bis wevri, romelsac studenti da profe-

sori hqvia. rogorc zemoT aRvniSne, mar-

to leqciaze ar unda iyo kargi, cotac

unda `gaerTo~. leqciis Semdeg mivdivar

student kolegebTan, vgegmavT ra Ro-

nisZiebebi SeiZleba gavakeToT, ufro

vzrunav Cemi fakultetis ukeT warmoCe-

nisaTvis, araerTi RonisZieba maqvs Cata-

rebuli~.

eerrTTii CCvveeuulleebbrriivvii ddRRee

`dila mewyeba Zalian adre, mivdivar

universitetSi, leqciebis Semdeg stu-

dentTa samecniero cenetrSi, sadac

TiTqmis yovel dRe vikribebiT da erTma-

neTs vuziarebT Cvens mosazrebebs, Sem-

deg mivdivar mecadineobebze da saRamos

Tu dro mrCeba, megobrebTanac vaxerxeb

misvlas. miyvars SabaTi dRe, TiTqmis

sruliad Tavisufali var. SemiZlia movi-

kiTxo megobrebi, romlebic ar arian sa-

qarTveloSi, aseve wavikiTxo wignebi, uf-

ro romanebs vkiTxulob. am bolo dros,

Tavisufal dros gamitaca nodar gelai-

as (`dRe dRevandeli~) da daTo turaSvi-

lis (`jinsebis Taoba~) Semoqmedebam.

zogjer deteqtivebsac vkiTxulob. mom-

wons Sio gvetaZis `monanieba~.

llaannaa kkooddaannoovvii – ganaTlebisa da

mecnierebaTa fakultetis ekologiis

specialobis IV kursis studenti

udavoa, rom Cveni, profesor–maswav-

leblebis siamaye da warmatebis sazomi

Cveni warCinebuli studentebia. swored,

msurs erT–erTi aseTi gamorCeuli, fri-

adosani, stipendianti gogonas Sesaxeb

mogiTxroT. is ganaTlebisa da mecniere-

baTa fakultetis ekologiis specialo-

bis meoTxe kursis studenti, lana koda-

novia.

lanas sajaro gamosvla pirvelad ga-

sul, 2012 wels studentTa samecniero

konferenciis ekologiis seqciaSi vixi-

le. man asocirebul profesor naTela

varSaniZis xelmZRvanelobiT warmoadgi-

na Tema „baiasebrTa ojaxis sistematiku-

ri struqtura aWaris pirobebSi“. stu-

dentebi Tu profesor–maswavleblebi

mTeli gulisyuriT, interesiT vusmen-

diT... sxvagvarad SeuZlebelic iyo. mas

uamravi masala hqonda Segrovili, Ses-

wavlili da warmodgenili. miuxedavad

droSi SezRudulobisa, is sainteresod,

lakonurad, damajerebeli Txrobis mane-

riTa da siRrmiseulad gvacnobda Tavisi

kvlevis Sedegebs, dasmul SekiTxvebsac

srulad da amomwuravad pasuxobda. miu-

xedavad im dRes warmodgenili mravali

saintereso moxsenebisa, konferenciis

Sesabamis seqciaSi lana pirveli adgilis

mflobeli gaxda.

maSin gavige, rom lana kodanovi eko-

logiis specialobaze swored im wels

gadmovida stomatologiis saqmis speci-

alobidan...

yvelaferi ki ase moxda: lana kodano-

vi guriaSi daibada da gaizarda. iqve da-

amTavra natanebis me–2 sajaro skola.

skolaSi swavlisas gansakuTrebul inte-

ress biologiisa da mSobliuri enisadmi

avlenda, Tumca yvela sagans kargad swav-

lobda da, ara mxolod... misi mSobliuri

enis maswavleblis, ciuri qilifTaris

TqmiT, lana iyo Wkviani, zrdili, mori-

debuli, saTno, pasuxismgeblobis unari-

Ta da mravalmxrivi niWiT dajildoebu-

li gogona. is wlebis ganmavlobSi iyo

skolis simRerisa da cekvis ansamblis

solisti, sxvadasxva RonisZiebebis orga-

nizatori da wamyvani, uamravi prizisa da

jildos mflobeli.

skolis damTavrebisTanave lanam ga-

dawyvita, eqimi gamxdariyo. man warmate-

biT Caabara erovnuli gamocdebi da SoTa

rusTavelis saxelmwifo universitetis

sabunebismetyvelo mecnierebaTa da me-

dicinis fakultetis studenti gaxda. is

sami wlis ganmavlobaSi eufleboda sto-

matologiis specialobas. sabaziso Tu

specialobis sagnebs warmatebiT, inte-

resiT swavlobda da maRali akademiuri

moswrebiT gadadioda kursidan kursze,

magram mixvda, rom medicina mainc ar iyo

misi mowodeba. „–eqimad unda daibados

adamiani“ – acxadebs is.

pataraobidanve saqarTvelos unika-

luri buneba itacebda. yovelTvis ainte-

resebda bunebisa da adamianis urTierT-

kavSiri, bevrs kiTxulobda am mimarTu-

lebiT. bolos, samwliani fiqrisa da

miRweuli warmatebebis miuxedavad, lana

ekologiis specialobis studenti gaxda.

ukve meoTxe kursze mec masTan axlo

urTierTobis saSualeba momeca. kviris

ganmavlobaSi TiTqmis yoveldRe vxvde-

bodiT erTmaneTs leqciisa Tu jgufuri

muSaobisas. yovelTvis wina rigSi ijda,

wynari, Tavmdabali, zrdili da moride-

buli. leqcias didi yuradRebiTa da in-

teresiT ismenda, kiTxvasac moridebiT

dasvamda. lanas niWi, Rrma da mravalmx-

rivi codna kargad vlindeboda yoveli

jgufuri muSaobisas, yovel davalebas

udidesi pasuxismgeblobiT ekideboda,

yovelTvis momzadebuli iyo da dasmul

sakiTxs Tu SekiTxvas zustad, siRrmise-

ulad da amomwuravad gadmoscemda. me-

dicinis mimarTulebiT miRebuli codna

gansakuTrebiT kargad Canda toqsiko-

logiuri ekologiis kursis gavlisas, sa-

dac ganixileboda sxvadasxva toqsikuri

nivTierebis adamianis organizmSi SeRwe-

vis gzebi Tu masze zemoqmedebis efeqte-

bi.

lana gansakuTrebiT Tbili, uSualo,

megobruli da yuradRebiania Tavis kur-

selebTan. misi megobris, darina nakaiZis

TqmiT, lana aris mizandasaxuli, Sromis-

moyvare, yovelTvis mowesrigebuli,

ukonfliqto, didi pasuxismgeblobis

grZnobis matarebeli gogona. miuxedavad

misi simorcxvisa, is uaRresad Tbili,

gulRia da megobrulia, cdilobs, yve-

las daexmaros da kargi urTierToba

hqondes maTTan.

lanas Sromismoyvareoba, codna, niWi-

ereba, pasuxismgebloba, uyuradRebod

ar darCenila. friadosani, warmatebuli,

stipendianti gogona Tavisi profe-

sor–maswavleblebis usayvarlesi stu-

denti da Tanatolebis Rirseuli megoba-

ria.

mimdinare periodSi lana intensiu-

rad iRrmavebs codnas inglisur enaSi,

raTa gamoiyenos is didi SesaZleblobe-

bi, romelic gaaCnia baTumis SoTa rus-

Tavelis saxelmwifo universitets sazR-

vargareT swavlis gasagrZeleblad.

imeds vitovebT, rom misi saxiT universi-

tets ukan Rirseuli da warmatebuli

kadri daubrundeba.

Cven amayebi varT, rameTu gvyavs spe-

cialobaze lana da misi msgavsi, kidev

mravali warmatebuli studenti, Cveni

xvalindeli Rirseuli cvla.

biologiis departamentis profe-

sor–maswavleblebis, misi xelmZRvane-

lis, profesor daviT baraTaSvilis saxe-

liT, msurs didi siyvaruliT movefero

lanas, mivuloco miRweuli warmatebebi,

vusurvo bednieri momavali da kvlavac

axal–axali miRwevebi swavlasa da pirad

cxovrebaSi.

gguugguullii dduummbbaaZZee

ganaTlebisa da mecnierebaTa

fakultetis asocirebuli profesori

13 Tebervals radios dRe aRiniSneba,

romelic 2011 wels iuneskom daafuZna. am

dRis mizania radiosTvis, rogorc komu-

nikaciis saSualebisTvis, pativis migeba

da informaciis xelmisawvdomobis, aseve

mediasaSualebebisTvis da adgilobrivi

radiosadgurebisTvis xelis Sewyoba.

gaerTianebuli erebis organizacia am

dRes gansakuTrebul datvirTvas ani-

Webs. iuneskoSi romlis ideac iyo radios

dRis dafuZneba, aRniSnaven, rom cifrul

eraSi radios mniSvneloba ar daukargavs

da isev agrZelebs Tavis gavlenas media-

ze. radio isev aris msoflios yvelaze farTo auditoriis momcveli media-saSuale-

ba,romelsac SeuZlia katastrofebis dros gadaarCinos adamianebis sicocxle, xo-

lo Jurnalistebs aqvT saSualeba, rom msmenels faqtebi miawodon.

gaerTianebuli erebis organizaciis generaluri mdivani pan gi muni ambobs, rom

koreis omis Semdeg radiom gadamrCenelis funqcia Seasrula. radios meSveobiT Se-

ityo msofliom swori informacia.

„Cven radios msmenelebi viyaviT.radiom agvixila Tvalebi danarCen msoflioze.

igi 100 wlis win gamoigones Tumca misi SeqmnisTanave sasicocxlod aucilebeli

funqcia hqonda -gaevrcelebina adamianebisTvis saWiro informacia. radio gar-

Tobs, aqvs SemecnebiTi funqcia, aseve gawvdis informacias. radio ideebisa da Sexe-

dulebebis demokratiulad gamoxatvis saSualebaa. radio aris gaerTianebuli ere-

bis organizaciebSi erT-erTi mTavari sakomunikacio wyaroc,“- acxadebs gaeros ge-

neraluri mdivani pan gi muni.

mokletalRovani da cifruli SetyobinebebiT radio akavSirebs adamianebs, rom-

lebic erTmaneTisgan Sors imyofebian. konfliqturi situaciebisa da krizisis pi-

robebSi radio aris sasicocxlo rgoli adamianebis gadarCenis dros. radios mniS-

vneloba ganuzomelia da ekonomikurad efeqturic. gaero organizaciis daarsebis-

Tanave iyenebs radios rogorc msoflios mTavar sakomunikacio saSualebas.

1133 TTeebbeerrvvaallii rraaddiiooss mmssoofflliioo ddRReeaa

Page 8: SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gazeTi #2. Tebervali. … · erovnuli gamocdebi da SoTa rusTavelis saxel-mwifo universitetis sabunebismetyvelo mecnie-rebaTa da medicinis

8 TTeebbeerrvvaallii

turizmis fakultetis dekani,sruli profesori

rroossttoomm bbeerriiZZee: `fakultetze ukve arsebul tradiciebs

vagrZelebT da axal saswavlo semestrs axali miRwevebiTa

da warmatebebiT viwyebT. mTavari mainc saSemodgomo semes-

tris warmatebulad Sejameba iyo - saboloo sagamocdo Se-

fasebebis 11% 91-ze meti quliT aRiniSna . sagulisxmoa, rom

umokles vadaSi Cven aseve warmatebulad ganvaxorcieleT

Semdgi proeqtebi:

saerTaSoriso samecniero-praqtikuli konferencia

,,mdgradi turizmi: ekonomika da biznesi“.

,,saganmanaTleblo da turizmis industriis organi-

zaciebis” II praqtikuli konferencia.

axalgazrduli forumi: ,,turizmis ganviTareba aWara-

Si da axalgazrdobis CarTuloba“.

,,Radisson Blu Iveria Hotel, Tbilisi“ - is mTavari mzareulis

masterklasebi.

masterklasebi ,,Radisson Blu Iveria Hotel, BaTumi“ - Si da

torbion bodinis Ria leqciebi.

Ria leqcia saqarTvelos istoriaSi aWaris saxelmwifo

muzeumSi.

germanuli dReebi universitetSi.

turizmis fakultetisa da turistuli saagento ,,uni-

turis“ axali Rvinis turis prezentacia.

,,Soba-axali weli“ aRniSvna sastumro ,,Seraton-baTum-

Si“.

yvelaferi ki 2 wlis win daiwyo, rodesac aWaris a.r.

mTavrobisa da SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis

ZalisxmeviT turizmis fakulteti Seiqmna. gadawyvetilebis

miReba regionis ganviTarebis strategiulma gegmam da tu-

rizmis potencialis gazrdis aucileblobam ganapiroba. im-

TaviTve cxadi iyo axlad Seqmnili fakultetis mizani - tu-

ristuli momsaxurebis saerTaSoriso standartebis damk-

vidrebis xelSewyoba da turizmis dargisaTvis maRalkvali-

ficiuri, Sesabamisi kompetenciebis mqone specialistebis

momzadeba. leqciebis wasakiTxad adgilobriv profesor-

maswavleblebTan erTad mowveuli iqna ucxoeli leqtorebi

da eqspertebi. garda amisa, fakultetma universitetis xel-

mZRvanelobasTan erTad, intensiurad daiwyo muSaoba ucxo-

eTis umaRles saswavleblebTan da sxva saerTaSoriso sas-

wavlo-saganmanaTleblo organizaciebTan TanamSromlobis

gasaRrmaveblad.

ukve keTil moewyoba da martis TveSi studentebs moem-

saxureba sarestorno operaciebis swavlebisaTvis aucile-

beli saswavlo ,,restorani“ (e.w. „SHOW ROOM“). romelic

aRWurvili iqneba restornis marTvis Tanamedrove sistemiT

„Micros-Fidelio“.

samomavlo gegmebi ki turizmis fakultets mravlad

aqvs:

2013 wlis 4-9 marts turizmis fakultetis dekani ros-

tom beriZe, turizmis CIM-eqsperti kurt reici da turiz-

mis departamentis specialisti irakli korZaia monawileo-

bas miiReben turizmis saerTaSoriso gamofenaSi - ,,ITB-ber-

lini“ da miwveuli arian oficialur miRebaze sadac SesaZ-

lebloba miecemaT ormxrivi partnioruli urTierTobebi

daamyaron turizmis msoflios wamyvan universitetebTan.

amavdroulad ukve dagegmilia turizmis fakultetis

dekanis moadgilis merab diasamiZis erTTviani viziti nor-

vegiis telemarkis universitetSi, sadac is proeqtis ,,nor-

vegiaSi, saqarTvelosa da yirgizeTSi mdgradi turizmisa

da inovaciebis sferoSi ganaTleba“ gaecnoba Tanamedrove

swavlebis meTodebs, eleqtronuli sauniversiteto marT-

vis sistemas da amavdroulad moinaxulebs turizmis fakul-

tetis studentebs, romlebic erTi wliT imyofebian tele-

markis universitetSi gacvliTi programis farglebSi.

aseve, mimdinare semestrSi turizmis fakultetis ori

maswavlebeli nana giorgaZe da Tamar nikuraZe april-maisSi

staJirebas gaivlian germaniis ebersvaldis mdgradi ganvi-

Tarebis universitetSi.

aqtiurad mimdinareobs muSaoba studentur gacvliT

programebTan dakavSirebiT. 20 Tebervlidan daiwyo da erTi

Tve gagrZeldeba norvegiaSi swavlis msurvelTa registra-

cia, romlebsac norvegiel da qarTvel profesor-maswavle-

belTa kompetenturi komisia konkursis wesiT SearCevs, pri-

oriteti akademiur moswrebas da inglisuri enis codnas mi-

eniWeba. SerCeuli 4 warmatebuli studenti ki 2013-2014 sas-

wavlo wels sruli dafinansebiT telemarkis universitetSi

,,turizmis menejmentis“ specialobaze iswavlian.

evrokavSiris ,,erazmus-mundusis“ programis farglebSi

xuTi poloneli da erTi avstrieli studenti eufleba ,,tu-

rizmis“ saganmanaTleblo programis saswavlo kursebs.

dReisaTvis turizmis fakultetis pirvel kursze Seqm-

nilia, ,,specialuri jgufi“ sadac maRali akademiuri mosw-

rebisa da inglisuri enis mcodne studentebi swavloben, ni-

Sandoblivia is, rom aRniSnul jgufSi studentebi semest-

rebis mixedviT rotacias ganicdian, rac studentebSi kar-

gad swavlis motivacias zrdis.

fakultetze, leqciebs da masterklasebs permanentu-

lad kiTxuloben: germaneli, amerikeli, xorvati da polone-

li turizmis eqspertebi.

aSS-is saxelmwifo departamentis dafinansebiT gamosa-

cemad movamzadeT amerikeli avtorebis Carlz r. geldne-

ris da j. r. brent riTCis popularuli saxelmZRvanelo

,,turizmi: safuZvlebi, praqtika, Teoria” (me-12 gamocema.

2012w.) amerikuli gamomcemlobisgan (John Wiley & Sons, Inc.)mopovebulia Targmnisa da gamocemis eqskluziuri ufleba.

wigni rekomendebulia turizmis specialobaTa studente-

bisa da pedagogebisaTvis, turizmis industriis kompaniebis

mflobelebisa da menejerebisaTvis, agreTve turizmiT

dainteresebuli mkiTxvelisaTvis.

2013 wlis 1-2 ivniss turizmis fakultetis organizebiT

gaimarTeba saerTaSoriso konferencia ,,inovaciebi turizm-

Si: ekonomika da biznesi“ romelSic monawileobas miiReben

saqarTvelos wamyvani universitetebis, germaniis, amerikis,

TurqeTis, latviis, norvegiis, belorusiis, ungreTis, yir-

gizeTis profesorebi da turizmis dargis specialistebi,

aseve turizmis industriis warmomadgenlebi.

seriozuli pretenzia gvaqvs viyoT pirvelebi. fakulte-

ti Cveul ritmSi agrZelebs inovaciur proeqtebze muSaobas

da maqsimalurad cdilobs studentTaTvis uzrunvelyos

mimzidveli saswavlo garemo.~

agraruli da sainJinro teqnologie-

bis fakultetis dekani, sruli profeso-

ri gizo farcxalaZe:

„2012-2013 saswavlo wlis zamTris sase-

sio periodSi agraruli da sainJinro teq-

nologiebis fakultetze Catarda 227 ga-

mocda. aqedan bakalavriatSi-112, magistra-

turaSi-40, sadoqtoro programebze-9, xo-

lo profesiulze-50.

gamocdebi tardeboda rogorc fakul-

tetze, ise sagamocdo centrSi. sagamocdo

periodis dasawyisSi Sedgenil iqna sagamoc-

do cxrilebi, TiToeuli gamocdisaTvis

SerCeuli iqna damkvirvebeli.

inJineriisa da agraruli mimarTulebis

gamocdebi Catarda teqnologiuri fakul-

tetis SenobaSi, xolo kompiutingis mimar-

Tulebis gamocdebi - universitetis kor-

pusSi.

Catarebuli gamocdebis Sedegebis ana-

liziT Cans, rom Sefasebebis ganawileba Zi-

riTadad Seesabameba e.w. Tanabari ganawile-

bis mruds, Tumca zogjer gvxvdeba ,,amovar-

dnebi“, rac aixsneba calkeul SemTxvevebSi

jgufSi studentTa raodenobis (dakvirve-

baTa ricxvis) simciriT, an sagnis specifi-

kiT.

amJamad fakultetze gvyavs oTxi uwy-

veti friadosani, oTxi uwyveti Zalian kar-

gosani, Svidi semestruli friadosani.

sasesio periodSi, sxvadasxva saswavlo

kursSi, Sefaseba (CaiWra) miiRo 87-ma stu-

dentma.

meore semestrs Cveni fakulteti xvdeba

sakmaod momzadebuli. akreditaciis (ga-

naTlebis xarisxis erovnuli centris)

moTxovnaTa Sesabamisad xdeba saganmanaT-

leblo programebis internacionalizacia,

rac gamoixateba ucxoeli specialistebis

mowveviT. teqnikis mecnierebaTa doqtori

human Sobeiri gauZRveba saswavlo kurss

,,sasruli elementebi da marTvis avtomati-

zirebuli sistemebi”, romlis

farglebSic inergeba prog-

ramuli paketi-SAP-2000-is

swavleba. misi gamoyenebiT

SesaZlebelia samSeneblo da

samanqanaTmSeneblo sainJin-

ro gamoTvlebis Sesruleba.

telekomunikaciis mimar-

TulebiT saqarTvelos teq-

nikuri universitetis pro-

fesoris, qalbaton marika

sordias daxmarebiT xdeba

Tanamedrove sainJinro-maTe-

matikuri programebis

Mathcad-is da Matlab-is daner-

gva. romelTa gamoyenebiT Se-

saZlebelia Sesruldes yvela saxis sainJin-

ro da maTematikuri gamoTvlebi, amoixsnas

amocanebi rogorc analizuri, aseve ricxvi-

Ti saxiTa da grafikuli warmodgeniT. pro-

fesori mariam sordia avtoria saxelmZRva-

neloebisa: ,,maTematikuri sistema Mathcad”

da ,,programuli paketi Matlab”. fakultet-

Tan aqtiurad TanamSromloben konsultan-

tebi aSS-dan riCard letendre da robert

louderi, romlebmac universitetis stu-

dentebisaTvis sainJinro-teqnologiebis

mimarTulebiT saleqcio kursebi waikiTxes.

aseve Cveni fakultetis studentebisaTvis

kaliforniis berklis universitetis soci-

ologma konorhartnetma waikiTxa sajaro

leqcia Temaze: saerTaSoriso ganviTarebis

Teoriebi da praqtika.

2013 wlis 3 ianvars, q. TbilisSi, ganaT-

lebis xarisxis ganviTarebis erovnul cent-

rSi Catarda saganmanaTleblo programebis

akreditaciis sabWos sxdoma, romelzec ak-

reditacia gaiara arqiteqturis sabakalav-

ro programam”.

socialur mecnierebaTa, biznesisa da

samarTalmcodneobis fakultetis deka-

ni, sruli profesori adam maxaraZe:

`Cveni fakultetis saxeliT universi-

tetis yvela students da leqtor-maswav-

lebels msurs mivuloco sagazafxulo se-

mestris dawyeba. vusurvo warmatebebi da

nayofieri Sroma swavlisa da swavlebis

saqmeSi. Cvenma universitetma kargad uwyis,

rom ganaTlebuli Taoba mniSvnelovani im-

pulsia qveynis ganviTarebisa da winsvlis

saqmeSi. imisaTvis, rom yoveli saswavlo se-

mestri iyos warmatebuli, saWiroa Sevafa-

soT ganvlili semestri da SevimuSavoT sa-

momavlo strategia.

gasul semestrSi Cveni fakultetis

cxovrebaSi araerTi sasiamovno movlena

moxda, romelTagan ramodenime maTgani sa-

gangebo aRniSvnas imsaxurebs. kerZod, fa-

kultets estumra avstriis gracis univer-

sitetis delegacia da am vizitis fargleb-

Si Cveni universitetis bazaze daigegma sa-

zafxulo skolis Catareba inglisur enaze

,,evropul samarTalSi“. samarTalmcodne-

obis fakultetis meore kursis studentma

luka zaqariaZem sazogadoebisaTvis metad

popularul konkursSi ,,saqarTvelos var-

skvlavi“ moipova pirveli adgili. Cveni fa-

kultetis marketingis specialobis meore

kursis studentma aCiko diasamiZem moipova

2012 wlis saqarTvelos karatistis sauke-

Teso tituli. sabuRaltro da sagadasaxa-

do saqmis specialobis meore kursis stu-

dentma Tornike wulukiZem monawileoba

miiRo q. soWSi gamarTul man-san-kanis sa-

erTaSoriso festivalSi. saqarTvelos

gundi gavida meore turSi da moxvda ukra-

inis umaRles ligaSi. samarTalmcodneobis

specialobis studentebma moawyves saaxal-

wlo Sexvedra-koncerti - ,,mRerian da xum-

roben momavali iuristebi“. koncerts, ro-

melic universitetis saaqto darbazSi Ca-

tarda, eswrebodnen universitetis stu-

dentebi da profesor-maswavleblebi. kon-

certma didi mowoneba daimsaxura. Semecne-

biTi da sportuli TvalsazrisiT Catarda

araerTi RonisZieba, romelTa CamoTvla

Sors wagviyvanda. aRniSnulic sakmarisia

imis naTelsayofad, Tu gasuli semestri

ramdenad warmatebuli iyo.

fakultetze 1500-mde studenti iri-

cxeba, romlebic swavloben 7 sabakalavro,

5 samagistro da 2 sadoq-

toro programaze. siaxlea

isc, rom sul axlaxan eko-

nomikis sabakalavro prog-

ramam warmatebiT gaiara

akretidacia. vsargeblob

SemTxveviT da mivulocav

Cems universitetsa da re-

gions, gansakuTrebiT im

studentebs, romlebsac

momavalSi am specialobaze

surT swavla. aqve minda aR-

vniSno, rom saqarTvelos

ganaTlebis sistemis axali

midgomebis Sesabamisad am

programaze Caricxul studentTa garkveu-

li nawili ufasod iswavlis saxelmwifo

dafinansebis xarjze.

semestris akademiuri moswrebis mi-

xedviT 91 da meti qulis mqone studen-

tebs eniSnebaT 100 lariani stipendia. am

semestrSi sul gvyavs 32 aseTi studenti,

xolo Zalian kargosani, romelTac 50 la-

riani stipendia eniSnebaT, gvyavs 5 stu-

denti. akademiuri TvalsazrisiT sasia-

movno siaxlea isic, rom mimdinare semes-

trSi sami studenti gacvliTi programiT

wavida evropis sxvadasxva qveynebSi sas-

wavleblad.~

zzaammTTrriiss ssaaggaammooccddoo sseessiieebbii - mmiiRRwweevveebbii ddaa ssaammoommaavvlloo ggeeggmmeebbii

Page 9: SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gazeTi #2. Tebervali. … · erovnuli gamocdebi da SoTa rusTavelis saxel-mwifo universitetis sabunebismetyvelo mecnie-rebaTa da medicinis

9TTeebbeerrvvaallii

daviT IV-is (1089-1125) gamefebis

Jams saqarTveloSi umZimesi mdgomare-

oba iyo Seqmnili. samefo xelisufleba

faqtobrivad mxolod dasavleT saqar-

Tveloze vrceldeboda. kaxeT-hereTi

kvlav damoukideblobas iCemebda, Tbi-

lisi mahmadian amiras epyra, qarTli da

samxreTi saqarTvelo ki Turq-selCu-

kebis mier mravalgzis aoxrebuli da

gapartaxebuli iyo. mosaxleoba iZu-

lebiT tovebda sacxovrebel adgilebs

da mTaSi ixizneboda an cixesimagreebs

afarebda Tavs.

daviT aRmaSenebelma SesaniSnavad

icoda, rom Turq-selCukTa gandevna

da qveynis gaerTianeba SeuZlebeli iq-

neboda samefo xelisuflebis ganmtki-

cebisa da urCi feodalebis dasjis ga-

reSe. maT Soris kvlav gamoirCeoda

baRvaSTa sagvareulos warmomadgene-

li liparit V. daviTma daatyveva

kldekaris erisTavi. liparitma moina-

nia danaSauli da mefemac gaaTavisuf-

la igi. mefe male darwmunda, rom lipa-

riti isev ar gamosworebula, amitom

kvlav Seipyro igi da 2 wliani patimro-

bis Semdeg bizantiaSi gaaZeva, kldeka-

ri ki Tavis erTgul moxeles Caabara.

cota xnis Semdeg mefem meore feoda-

lic, zedaznis cixis patroni Zagani

dasaja urCobisaTvis. didebulebma

dainaxes, rom giorgi II-isgan gansxvave-

biT, daviT IV ar moiTmenda orgulo-

bas. daviTma aznaurTagan Seqmna sam-

xedro razmebi, romlebic Tavs esx-

modnen da anadgurebdnen Turqebs. me-

fem aRadgina disciplina da wesrigi.

daviT aRmaSeneblis istorikosi gva-

uwyebs: “saeSmakoni simRerani, saxioba-

ni da gancxromani da gineba RmerTisa

saZuleli da yoveli uwesoeba mospo-

bil iyo la¬SqarTa Sina misTa’’.

Turq-selCukTa winaaRmdeg brZo-

las xels uwyobda axlo aRmosavleTSi

Seqmnili viTarebac 1092 wels garda-

icvala maliq-Sahi da mis memkvidreebs

Soris taxtisTvis sastiki brZola da-

iwyo. selCukTa saxelmwifo arc manam-

de iyo erTiani. XI saukunis 70-iani wle-

bis bolos mas gamoeyo rumis sasulT-

no.

1095 wels safrangeTis qalaq

klermonSi romis papma urban II-m mou-

woda xalxs gaelaSqraT aRmosavle-

Tisken gaeTavisuflebina urjuloe-

bisgan ierusalimSi qristes saflavi.

papis sityvebiT, evropis qveynebze

Tavs damtydari yvela ubedurebis mi-

zezi is iyo, rom uflis saflavs mus-

limebi dahpatronebodnen. am dros ev-

ropaSi sakmaod didi samxedro poten-

ciali arsebobda, Zalzed gazrdiliyo

raindTa ricxvi. 1096 we¬ls evropis

sxvadasxva kuTxidan raindebi aRmosav-

leTisken daiZrnen. daiwyo jvarosnu-

li laSqrobebi. raindebze adre ieru-

salimisken daiZrnen RatakTa da usax-

lkaroTa brboebi. cxadia, maT selCu-

kebTan brZola ar SeeZloT da pirvel-

save SetakebaSi marcxi iwvnies. evropi-

dan daZruli raindebi erTmaneTs kon-

stantinopolTan Sexvdnen. bizantiis

imperatori am dros aleqsi I komnenosi

iyo. man moaxerxa droebiT imperiis da-

cema, moigeria momTabare paWanikebis

Semosevebi. maTi damarcxebis Semdeg

aleqsi komnenosi selCukTa winaaRmdeg

jvarosanTa gamoyenebas fiqrobda.

uzarmazari samxedro Zalis Tavmoyra

konstantinopolSi saxifaTo iyo da

bizantielebma raindebi saswrafod ga-

daiyvanes aRmosavleTSi. pirveli jva-

rosnuli laSqroba didi warmatebiT

dagvirgvinda. jvarosnebma 1098 wels

aiRes antioqia, 1099 wels ki sastiki

brZolis Semdeg gaaTavisufles ieru-

salimi. xmelTaSua zRvis aRmosavleT

sanapiroze jvarosnebma TavianTi sa-

xelmwifoebi daaarses.

daviT IV-m isargebla imiT, rom

Turq-selCukebs mTeli yuradReba

jvarosnebisken hqondaT mipyrobili

da 1099 wels maT xarki Seuwyvita.

Turq-selCukebis Semosevebis da

samefo xelisuflebis dasustebis Sem-

deg TiTqmis mTlianad moSlili iyo sa-

xelmwifo mmarTvelobis siste-

ma. saWiro iyo reformebis gata-

reba. erT-erTi umniSvnelovane-

si iyo saeklesio reforma. sasu-

liero pirTagan zogi uRirsi

iyo, nawili mefis mowinaaRmdege-

ebs uWerda mxars. daviT IV-m ga-

dawyvita wesrigi daemyarebina

eklesiaSi da 1004 wels moiwvia

ruis-urbnisis saeklesio kreba,

sadac uRirsi sasuliero pirebi

gaaZeves eklesiidan da miiRes

sxvadasxva gadawyvetilebebi sa-

eklesio cxovrebis Sesaxeb.

daviT IV-m Seqmna mwignobar-

Tuxucesi-Wyondidelis Tanam-

deboba. mwignobarTuxucesi iyo

mefis kancelariis ufrosi, Wyondide-

li ki erT-erTi yvelaze gavleniani

episkoposi. mwignobarTuxuces-Wyon-

didels SeeZlo Careuliyo rogorc sa-

ero, ise sasuliero saqmeebSi. pirveli

mwignobarTuxuces-Wyondideli iyo

daviTis aRmzrdeli giorgi mwignobar-

Tuxucesi. didi mniSvneloba hqonda

mstovarTa institutis daarsebas, rac

saSualebas aZlevda mefes scodnoda

yvelaferi, rac xdeboda qveynis Sig-

niT da gareT.

Turq-selCukTa winaaRmdeg brZo-

la SeuZlebeli iyo Zlieri jaris gare-

Se. daviTma Tavidanve daiwyo samxedro

reformis ganxorcieleba. man Seqmna

mefis piradi gvardia - monaspa, davi-

Tis dros qarTuli laSqari sam nawi-

lad iyofoda: monaspa, qalaqebsa da

soflebSi mdgari garnizonebi da laS-

qris ZiriTadi nawili. cxadia, mTeli

simZime laSqris ZiriTad nawilze gada-

dioda. samxedro reforma damTavrda

1118 wels, rodesac daviTma CrdiloeT

kavkasiidan Camoasaxla yivCaRebi. sava-

raudoa, rom daviTma politikuri mo-

sazrebiT SeirTo colad yivCaRTa

erT-erTi mTavris aTraqa SaraRanis

Zis asuli guranduxti. yivCaRTa 40 000

ojaxis gadmosaxlebiT, romlebic me-

fes TiTo ojaxidan TiTo meomars aZ-

levda, ramdenime sakiTxs Wrida erTd-

roulad: izrdeboda qveynis samxedro

potenciali. garda amisa, samxedro

valdebulebisgan Tavisufldeboda

mosaxleobis didi nawili da isini aRar

mowydebodnen sameurneo saqmianobas.

samxedro TvalsazrisiT saqarTvelo

daculi iqneboda Semosevebisagan.

1104 wels mefis momxre kaxelma di-

debulebma Seipyres kaxeT-hereTis me-

fe aRsarTani da daviTs mihgvares. amis

Semdeg daviTi gadavida kaxeT-hereTSi

da es mxare SemoierTa. ganZis aTabagma

igrZno is safrTxe, romelic emuqre-

boda saqarTvelos gaerTianebiT da

didi laSqari gamogzavna. 1104 wels

erwuxis brZolaSi daviTma brwyinvale

gamarjveba moipova.

1110 wels qarTvelebma aiRes samS-

vilde. SeSinebulma Turqebma saswra-

fod datoves maxlobeli cixeebic.

1115 wels gaTavisuflda rusTavi. 1117

wels daviTma saqarTvelos ukidures

aRmosavleTiT mdebare cixesimagre

giSi daikava. 1118 wels mefem Turqebs

waarTva lore. yvelasTvis cxadi iyo,

rom male dadgeboda Tbilisis jeri.

saqarTvelos gaZlierebam seriozu-

lad SeaSfoTa selCukebi. maT gadawy-

vites erTxel da samudamod gaetexaT

welSi saqarTvelo. miT umetes, rom

maT ramdenjerme moaxerxes jvarosan-

Ta damarcxeba. selCukTa sardalma il-

Razma daamarcxa antioqiis mTavari

roJeri. Tavad roJeri da mravali jva-

rosani raindic brZolis velze daiRu-

pa. sulTan mahmud mohamedis Zis brZa-

nebiT Seikriba uzarmazari, 300-aTasi-

ani (utoldeba dRevandel 1,2 milions)

armia, romelic il-Razis meTaurobiT

daiZra saqarTvelosken. am uzarmazar

samxedro Zalas daviT aRmaSenebelma

daupirispira 40 aTasi qarTveli, 15

aTasi yivCaRi, 500 alani (osi) da 100

frangi jvarosani. brZola gaimarTa

didgoris velze. mefem brZolis win

Semdegnairad mimarTa jars: «eha, meo-

marno qristesano! Tu RvTis sjulis

dasacavad TavdadebiT vibrZolebT,

aramcTu eSmakis uricxv mimdevarTa,

aramed TviT eSmakebsac advilad dava-

marcxebT da erTs rasmes girCevT, rac

Cveni patiosnebisa da sargeblobisT-

vis kargi iqneba: Cven yvelam xelebis

cisken apyrobiT Zlier RmerTs aRTqma

mivceT, rom misi siyvarulisTvis am

brZolis velze davixocebiT da ar ga-

viqceviT. da raTa ar SegveZlos gaqce-

va, kidec rom movindomoT, am xeobis

Sesavali, romliTac SemovsulvarT,

xeTa xSiri xorgebiT SevkraT da mters,

roca mogviaxlovdeba Cvenze ieriSis

mosatanad, mtkice guliT daundob-

lad SevutioT»

1121 wlis 12 agvistos daviT aRma-

Seneblis winamZRolobiT qarTvelebma

didgoris velze udidesi gamarjveba

moipoves. daviT aRmaSenebelma mteri

aiZula brZola gaemarTa viwro xeoba-

Si, sadac is ver gamoiyenebda Tavis

ricxobriv upiratesobas. didi mniSv-

neloba hqonda aseve im orasi meomris

Tavganwirvas, romlebmac panika Seita-

nes mtris laSqarSi. swored am dros

qarTvelebma, daviTisa da demetres wi-

namZRolobiT, Seuties selCukebs.

mterma ver gauZlo qarTvelTa Tavgan-

wirul ieriSs da ukuiqca. qarTvelebi

sami dRis manZilze misdevdnen gaqce-

ul mters da didZali alafi igdes

xelT.

1122 wels daviTma Tbilisi gaaTa-

visufla da dedaqalaqi quTaisidan aq

gadmoitana., wesrigi da simSvide aRad-

gina qalaqSi. 1123 wels daviTma gaaTa-

visufla dmanisi. 1123 wels SarvanSi

SeiWra sulTani mahmudi da daviTs omi

gamoucxada. daviTma 50 aTasiani mxed-

robiT mahmudi gaanadgura.

1124 wels aRmaSenebelma daikava

Sarvani. imave wels mefes mimarTes ani-

selebma da qalaqis gaTavisufleba

sTxoves. anisi 60 weli muslimTa xelSi

iyo. 1124 wels daviT aRmaSenebelma ga-

aTavisufla anisi da CrdiloeT somxe-

Tis teritoriebi saqarTvelos Semou-

erTa. ,,mefe afxazTa, qarTvelTa, ran-

Ta da kaxTa, somexTa, Sarvan-Sa da Sa-

han-Sa”

erTiani saqarTvelos udidesi me-

fe daviT IV aRmaSenebeli gardaicvala

1125 wlis 24 ianvars. man Tavis memkvid-

reebs dautova qveyana- ,,nikofsidgan

darubandisa sazRvramde da ovseTidan

aregewadmde”. mefe dakrZales gelaTis

monasterSi. saqarTvelos eklesiam da-

viT IV aRmaSenebeli wmindanad Seracxa.

oTar gogoliSvili,

profesori

8 Tebervali daviT aRmaSeneblis

xsenebis dRea

saqarTvelos mTavroba da aTaswleulis gamowvevis

korporacia (MCC) profesiuli ganaTlebis ganviTarebis

xelSewyobisaTvis, meore kompaqtis farglebSi ganixila-

ven 12-15 milioni aSS dolaris odenobis investiciis gamo-

yofas, romelic gaicema Ria da gamWirvale sagranto kon-

kursis gziT. konkursis farglebSi, pirvel etapze wari-

marTeba profesiuli ganaTlebis seqtorSi arsebuli

mdgomareobis analizi, problemebis Seswavla da saWiroe-

bis gamovlineba. meore etapze moxdeba proeqtebis deta-

luri wardgena, Sefaseba da dafinanseba. sakonkurso wina-

dadebis pirveli etapis ganxorcielebisTvis, aTaswleu-

lis gamowvevis fondi-saqarTvelo MCA-Georgia profesiu-

li ganaTlebis sferoSi arsebuli problemebisa da gamow-

vevebis gansazRvris mizniT iwyebs gancxadebis miRebas.

ganacxadebi unda moicavdes sainJinro, teqnologiur,

(mSenebloba, transporti, sainformacio teqnologiebi,

da a.S.), soflis meurneobisa da turizmis sferoebs.

konkursSi monawileoba SeuZliaT saxelmwifo da ker-

Zo profesiul saswavleblebs, umaRles saganmaaTleblo

dawesebulebebs, profesiul gaerTianebebs, arasamTavro-

bo organizaciebsa da sxva iuridiuli pirebs, romlebic

axorcieleben an apireben saqmianobis dawyebas profesiu-

li swavlebisa da ganaTlebis uzrunvelyofis sferoSi.

profesiuli ganaTlebis ganmaxorcielebel organiza-

ciebs sakonkurso ganacxadebi SeuZliaT warmoadginon:

1) winadadebebi SromiT bazris moTxovnis Sesabamisi

axali saganmanaTleblo programebis Seqmnis, an arsebuli

programebis ganaxlebis, infrastruqturis reabilita-

ciis an arsebuli materialur-teqnikuri bazis gaumjobe-

sebis mizniT.

2) ganacxadebi adamianuri resursis gaZlierebis,

praqtikuli gamocdilebis gaziarebisa da damsaqmebleb-

Tan arsebuli kavSiris gaRrmavebis mizniT.

konkursis meore etapze, proeqtebi dasafinanseblad

adgilobrivi da ucxoel damoukidebeli eqspertTa Sefa-

sebis safuZvelze SeirCeva.

sakonkurso ganacxadis miRebis bolo vadaa 2013 wlis

15 Tebervali.

sakonkurso proeqtebi qarTul da inglisur enebze war-

modgenili unda iyos Semdeg misamarTze: [email protected]

samuSao Zalis

ganviTarebisTvis

gansazRvruli sakonkurso

winadadeba

amonaridi SuSana

futkaraZis wignidan

`Cveneburebis qarTuli~„ _ Tebervali beravso,

marti kabas keravso, aprili

Ceicuams, maisi gacveTs, _

ityoden neniebi... maisis eqvs-

ze xidrizelia, xidrizeli

dRea. am dRes iTamaSeben, ar

isaqmeben; ar deiZineben, sim-

Zime mogematebao, ityvian...

dedabrebi ityvian iani, Wamo-

na kaiebi, iarona, iqeifona,

rom ase dagebedoso. im dRes

gareT xiebze Camuabmen salin-

jaRebsa, sakorwialas. korwi-

aloben, samoben. codvebi ga-

CeCdebao ityvian. mReroben, TamaSoben qali, kaci, enCu-

Ri genjebi. RameSi cecxl daanTeben; imaze uxtian, Se-

iTnebi davwvaTo, codvebi davwvaTo...

buxuric ician. buxuri kalvobaze ician, mariobaSi

_ augustoSi _ erTi dRea. im dReSi erTi saaTia. im sa-

aTSi Tu yanaSi ekali moburde, ekali aRar amua; Tu

dargevi, ihac aRar amua. Tu wyali muuSvi yanaSi, gaxme-

ba yana. buxuri augustos TuTxmetzea Raliba.

_ kvirikobac ari, imahac dacdian didvanebi. genje-

bi axla aafer aRar uyureben. Curugas pirveli kviri-

koba ari, Curugas dadgomixan pirveli kvirac kviriko-

ba ari. im dResa, yanaSi, bostanSi rom Sexvide, matli

moWris yvelmfersa. Tu illa Sesla undaran, kinisevli

racxana gaagdo windawin yanaSi da rom Sexval, maidamai

zarali ar eqneba“.

„ _ pawai sabrina qna, umuclo arna iyo insani... es-

ma nenei ozoSi, arsaSi balax bRlis, guduuplekvia

iqavroba. eme, balaxi diduani dabdRnili aria?... Tu

racxa mogiva, illa balax deekidebi... me SarSan TuTx-

meti Ziri vaSli movTxare. Tu ar meixmarief, raT gin-

da? ar isxemda heC. yavaRi dargeT“.

(saubrobdnen xenife baSTurqi (vaxtangiZe) da

fatyume ozdili gogitiZe).

Page 10: SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gazeTi #2. Tebervali. … · erovnuli gamocdebi da SoTa rusTavelis saxel-mwifo universitetis sabunebismetyvelo mecnie-rebaTa da medicinis

10 TTeebbeerrvvaallii

ukanasknel periodSi SeimCneva alergi-

uli davadebebis mateba, amasTan dakavSire-

biT arsebobs mravali Teoria, erT-erTi

aris imunuri sistemis hiperreaqtiulobis

ganviTarebis higienuri Teoria. am Teori-

is mixedviT, alergiuli daavadebebi um-

Tavresad maTi xvedria, vinc zedmetad hi-

gienur pirobebSi izrdeboda, naklebad

hqonda kontaqti TanatolebTan, bunebas-

Tan, infeqciebTan, xSirad iRebda antibio-

tikebs, ar mouxdia saxadi da avadebebi da

a.S. gairkva, rom aseT viTarebaSi gazrdili

bavSvebis imunuri sistema mudmivad ganic-

dis antialergiuli meqanizmebis defi-

cits, ris Sedegadac igi zedmetad aqtiur-

deba, es ki, Tavis mxriv, alergiuli daava-

debis ganviTarebas ganapirobebs. amasTan

erTad, rasakvirvelia, metad mniSvnelova-

nia alergiuli daavadebebis mimarT gene-

tikuri ganwyoba da SesaZloa, sxva, jer ki-

dev ucnobi faqtorebic, romlebic xels

uwyobs alergozebis Camoyalibebasa da

gavrcelebas. am TvalsazrisiT saintere-

soa e.w. Siga da gare garemos organizmze

mavne zemoqmedeba. kvlevebma Cvena, rom

dRes qveynebSi ganviTarebuli Sigagaremo

(sacxovrebeli saxlebi da ofisebi) gaci-

lebiT agresiulia, vidre gare. am ukanask-

nelis gakeTilSobileba SesaZlebeli gaxda

Sigawvis Zravebze katalizatorebis damon-

taJebiT, ris Sedegadac fotoqimiur smog-

Si 80%-iT Semcirda tyviis Semcveloba da

erTiorad – gogirdis, naxSirbadisa da

azotis radikalebisa. amave dros, Senobe-

bis hermetizaciam Siga garemo sagrZnob-

lad gaauaresa – organuli da araorganuli

mtvriTa da nawilakebiT misi gajereba ga-

moiwvia. Tu imasac gaviTvaliswinebT, rom

adamians umTavresad Siga garemoSi uxdeba

yofna, advili misaxvedria, ramdenad Zlie-

ri alergenuli zewolis qveS vimyofebiT

da ratom gvawuxebs es daavadeba sul ufro

xSirad.

rogor vlindeba alergia

alergia sxvadasxvagvarad vlindeba. es

SeiZleba iyos kvebiTi alergia, kanis aler-

gia, sasunTqi sistemis alergozi, alergia

mweris nakbenis mimarT, wamlis mieri aler-

gia... aris SemTxvevebi, rodesac alergiuli

gamovlinebebi sxva, pirvelad daavadebebs

ukavSirdeba. magaliTad, mwvave da qroni-

kuli WinWris cieba SesaZloa asocirebuli

iyos virusul infeqciebTan, CiyvTan, dia-

betTan, kuWis wylulTan, avTvisebian daa-

vadebebTan. arsebobs fizikur faqtoreb-

Tan dakavSirebuli alergiac. magaliTad,

alergia siTboze, siciveze, fizikur dat-

virTvaze, wyalze, meqanikur gaRizianebaze

mzis sxivebze. sxvadasxva alergiuli daava-

deba gansxvavebul asakSi nairgvari sixSi-

riT gvxvdeba. ase, magaliTad: kvebiTi

alergia gansakuTrebiT wlamde asakis bavS-

vebs uviTardebaT, 10 Tvidan 4 wlamde asa-

kis bavSvebSi umTavresad dermatozuli ga-

movlinebebi gvxvdeba, 5 wlidan moyolebu-

li pubertul asakamde upiratesad zemo da

qvemo sasunTqi sistemis alergiuli daava-

debebi aRiniSneba.

simptomebi: kuW-nawlavis sistemis

alergias umTavresad gastroenteruli

movlenebi axasiaTebs. bavSvTa asakSi is Se-

iZleba gamoixatos stomatitiT, kolikiT –

muclis mudmivi morecidive tkiviliT, fa-

RaraTiT, yabzobiT, sisxliani ganavliT (am

ukanasknelis gamo bavSvebi zogjer infeq-

ciur dawesebulebebSic ki mihyavT).

kanis gamovlinebebidan ZiriTadia ur-

tikariuli anu WinWris ciebis tipis gamo-

nayari, romelic zogjer rTuldeba da

atopiur dermatitiSi gadaizrdeba. am uka-

nasknelis mZime formaa neirodermiti, ro-

melic umetesad ufrosi asakis bavSvebs

uviTardebaT, sakmaod rTulad mimdinare-

obs da naklebad eqvemdebareba mkurnalo-

bas. sasunTqi gzebis alergozebidan xSiria

polinozebi – mcenaris mtvriT ganpirobe-

buli alergiuli mdgomareobebi, romle-

bic ceminebiT, rinokoniunqtivitiT, zeda

sasunTqi gzebis mudmivi simptomatikiT

vlindeba. respiraciul alergozebs Soris

erT-erTi wamyvani daavadebaa bronquli as-

Tma. is sxvadasxva simZimiTa da formiT mim-

dinareobs. misi ZiriTadi gamovlinebebia

sulxuTva, qoSini, xvela. daavadeba mudmi-

vad morecidivea. mwvavdeba infeqciis Sem-

deg da garemo faqtorebis cvalebadobis

fonze. bronquli asTma zogjer profesiu-

lia – sawarmoo mtverTan an sxva mavne pro-

fesiul faqtorebTan kontaqtiT aris ga-

mowveuli. sistemuri reaqciebidan yvelaze

mniSvnelovania anafilaqsiuri Soki da ana-

filaqtoiduri reaqciebi. adgilobrivi

reaqciebidan aRsaniSnavia kontaqturi

dermatiti, romelic SeiZleba ganviTardes

nebismieri adgilobrivad gamosayenebeli

preparatis, parfiumeriuli saSulebebis,

tansacmlis mimarT. metad mniSvnelovania

alergia medikamentebis mimarT, romelic

bolo xans sagrZnoblad gaxSirda. gansa-

kuTrebiT aqtualuria alergia antibioti-

kebsa da tkivilgamayuCebel preparatebze,

romlebic xSirad iwvevs rogorc adgilob-

riv, ise sistemur reaqciebs.

rogor amovicnoT damnaSave

rodesac alergiis diagnostikaze vsa-

ubrobT, mTavaria, maqsimaluri sizustiT

dadgindes alergiis gamomwvevi, rac, sam-

wuxarod, ar aris advili. diagnostikuri

testebi, romelTac mTel msoflioSi iye-

neben, maT Soris – imunologiuri testebi

da kanis sinjebi, ar gvaZlevs damnaSave

alergenebis 100%-iani sizustiT gamovle-

nis saSualebas, gansakuTrebiT – kvebiTi

da medikamenturi alergiis SemTxvevaSi.

ase, magaliTad: kvebiTi alergiis diagnos-

tikis oqros standartad iTvleba provo-

kaciuli sinji sakvebiT. am sinjebs Soris

saukeTesoa ormagi brma meTodi, rodesac

pacienti iRebs specialur kafsulebSi mo-

Tavsebul sakvebs, magram fsiqologiuri

efeqtis gamoricxvis mizniT arc man da

arc eqimma ar ician, ra produqtia es. mxo-

lod amgvarad SeiZleba damnaSave sakvebis

maRali sizustiT gamovlena, Tumca aseTi

testis Catareba Zalian Znelia. Znelia me-

dikamenturi alergenis gamovlenac, vinai-

dan medikamentebiT Catarebuli testebi,

garda penicilinisa, nakleb sarwmunoa:

zogjer – cru dadebiT an cru uaryofiT

Sedegebs iZleva. aranakleb rTulia qro-

nikuli WinWris ciebis mizezis dadgena.

qronikuli urtikaria SeiZleba iyos mwva-

vec, rodesac gamonayariTve naxevramde

grZeldeba, da qronikulic, rodesac daa-

vadeba ufro metxans mimdinareobs. is

sxvadasxva daavadebasTan aris asocirebu-

li, ris gamoc saWiroa mravalmxrivi ga-

mokvleva: sisxlis analizi, Sardis anali-

zi, farisebri jirkvlis hormonebis ga-

mokvleva, analizi helminTozze, diabet-

ze, helikobaqteriaze, antinuklearulan-

tis sxeulebze, sistemur daavadebebze,

komplementuri fraqciebis Sefasebaze. ra

ucnauradac unda mogeCvenoT, yvelaze

martivia bronquli asTmisa da polinozis

diagnostika. kanis sinjebi da imunologi-

uri testebi orive SemTxvevaSi sakmaod

efeqturia. kvlevebi gacilebiT ukeTes

Sedegs iZleva, rodesac bronquli asTma

ganpirobebulia oTaxis mtvriT, tkipiT,

sokovani alergenebiT da aero alergene-

biT. igive SegviZlia vTqvaT mcenareul

alergenebze – mcenaris mtvriT ganpiro-

bebuli alergiis diagnostika sakmaod

efeqturia, radgan zustad viciT, romeli

mcenare rodis yvavis da SegviZlia, met-

naklebi sizustiT gamovTvaloT savarau-

do damnaSave alergiis gamomwvevi mcena-

reebi: xemcenareebi, balaxebi, marcvlov-

nebi, sarevelebi da sokoebi – sxvadasxva

dros yvavian da afrqveven garemoSi Tavi-

anT mtversa Tu sporebs. msoflios sxva-

dasxva qveyanasa da qalaqSi, erTi qalaqis

sxvadasxva nawilSic ki, mdgomareoba sxva-

dasxvagvaria, vinaidan mniSvneloba aqvs

ara mxolod mcenareul speqtrs, aramed

alergenis koncentraciasac, masze ki Zli-

er gavlenas axdens atmosferuli wneva,

tenianoba da qari. mdgomareoba gansakuT-

rebiT rTuldeba maRali wnevis dros –

mcenaris mtveri dabla Camodis da atmos-

feros im fenebSi ileqeba, sadac adamians

uxdeba cxovreba. zogierT qveyanaSi amin-

dTan erTad mcenaris mtvris moZraobis

prognozsac akeTeben. arsebobs erTmane-

Tis msgavsi antigenuri bunebis mqone mra-

vali alergeni, romlebmac, mosalodne-

lia, jvaredini reaqcia gamoiwvios. yvela-

ze TvalsaCino magaliTia penicilinis

jgufisa da cefalosporinebis jgufis

preparatTa jvaredini reaqcia, romlis

Sesaxebac unda icodnen eqimmac da pacien-

tmac. rac Seexeba mcenareul alergenebs,

aryis xis mtvers jvaredini reaqcia axasi-

aTebs sxvadasxva xilTan, maT Soris – vaS-

lTan. gamovlenilia lateqsis jvaredini

reaqciebi egzotikur xilTan – bananTan,

kivisTan, avokadosTan, aseve – wablTan da

zogierTi monacemiT, atamsa da vaSlTanac

ki. lateqsisgan mravali samedicino aqse-

suari mzaddeba, amitom lateqsuri aler-

gia medicinis seriozuli problemaa. xi-

luri jvaredini reaqciebis dafiqsireba

Zalian rTulia, rodesac igive gacilebiT

martivia medikamentur alergenebTan mi-

marTebaSi.

rogor vumkurnaloT

polinozebis diagnostika advilia, mag-

ram problemas warmoadgens maTi mkurna-

loba. polinozebis mkurnalobis erT-erT

wamyvan meTodad miiCneva alergenebi anu

imunoTerapia, romelic ZviradRirebulia

da amitom cotasTvis Tua xelmisawvdomi,

mkurnalobis kursi xangrZlivia (minimum

erTi, maqsimum xuTi weli grZeldeba) da

arc Sedegia garantirebuli. bronqul asT-

mas farmakoTerapiiTa da imunoTerapiiT

mkurnaloben. imunoTerapias maSin mimar-

Taven, rodesac dadgenilia, rom gamomwve-

via sayofacxovrebo alergeni, magaliTad,

oTaxis mtveri an tkipa. oTaxis mtveriTa da

tkipiT, aseve – mcenareuli alergeniT da

zogjer sokoTi Catarebuli imunoTerapia

karg Sedegs gvaZlevs. Tumca isic unda iT-

qvas, rom bronquli asTmis dros imunoTe-

rapia sarezervo meTodia. mkurnalobas, we-

sisamebr, iwyeben farmakologiuri saSua-

lebebiT, romlebic amJamad mravlad aris

farmacevtul bazarze. sruli pasuxismgeb-

lobiT SemiZlia giTxraT, rom msoflioSi

arsebuli bronquli asTmis samkurnalo

preparatebidan saqarTveloSi yvela iyi-

deba, axali preparatis omali zumabisa da

nebulaizeriT Sesasxurebeli sainhalacio

steroidebis garda. alergiis mkurnalobis

yvelaze martivi da efeqturi saSualebaa

eliminaciuri meTodi, romlis gamoyeneba,

samwuxarod, yovelTvis SeuZlebelia. uf-

ro xSirad iyeneben simptomur (daavadebis

simptomebze moqmed), reaqtiulobis damT-

rgunvel da profilaqtikur preparatebsa

da meTodebs. mkurnaloba nebismier SemTx-

vevaSi tardeba eqimis mier an misi meTval-

yureobiT. TviTmoqmedeba am Tvalsazri-

siT dauSvebelia, vinaidan alergozi, ro-

gorc wesi, progresirebs da mZimdeba.

cxovrebis wesi da alergia

dasavleTis qveynebSi alergiul paci-

entebs bevrs arafers ukrZalaven. isini

Cveulebriv cxovrebas ewevian. metic – Se-

saZloa, sportul warmatebebsac ki miaRwi-

on. magaliTad, 1984 wels xuTasze meti ame-

rikeli olimpielidan ocdaTvrameti (ume-

tesad – mocuraveebi) asTmiT iyo daavade-

buli da maTma 68%-ma oqrosa da vercxlis

medlebis mopoveba SeZlo. alergiul ada-

mians maqsimalurad unda SeeZlos sakuTari

daavadebis marTva – sadamde SeuZlia, saku-

Tar Tavs TviTonve mixedos da rodis mi-

marTos eqims, rogor garemoSi icxovros,

rogori pirobebi Seiqmnas Sin Tu samsaxur-

Si, rogor moeridos alergens. alergiuli

adamiani gacilebiT metad unda iyos gaka-

Jebuli, vidre alergiis armqone piri. man

unda icodes, ra saxis fizikuri aqtivobaa

misTvis misaRebi. wesisamebr, aseTia spor-

tis aradarbazuli saxeobebi, Tumca is,

vinc polinozs uCivis, piriqiT, drois ume-

tes nawils saxlSi unda atarebdes, raTa

mcenaris mtvers Tavi aaridos.

vaxtang beriZe,

SoTa rusTavelis saxelmwifo

universitetis asoc. profesori

alergiuli daavadebebi dRes

sapasuxo vizitiT baTumis SoTa rus-

Tavelis saxelmwifo universitets gra-

cis universitetis delegacia ewvia. ru-

seTis aRmosavleT evropisa da evraziis

mcodneobis centris direqtori, profe-

sori tomas krusmani gracis universi-

tetis evropuli samarTalmcodneobis

institutis direqtorTan, profesor

hubert isakTan da magistr bene-

diqt harclTan erTad umaRlesi

saganmanaTleblo dawesebule-

bis reqtors, profesor alioSa

bakuriZesa da socialur mecnie-

rebaTa, biznesisa da samarTalm-

codneobis fakultetis dekans

adam maxaraZes Sexvdnen. qarTve-

li da avstrieli kolegebi Sex-

vedraze partnior universite-

tebs Soris gaformebuli memo-

randumis amoqmedebasa da bsu-s

bazaze saerTaSoriso sazafxulo sko-

lis ,,evropuli samarTlis” Catarebis

pirobebze SeTanxmdnen. yuradReba gaa-

maxviles aseve samarTlebrivi kvleve-

bis mniSvnelobaze, erToblivi saswav-

lo-samecniero proeqtebisa da gacvli-

Ti programebis ganxorcielebis auci-

leblobaze.

ggrraacciiss uunniivveerrssiitteettiiss ddeelleeggaacciiiiss ssaappaassuuxxoo vviizziittii

Page 11: SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gazeTi #2. Tebervali. … · erovnuli gamocdebi da SoTa rusTavelis saxel-mwifo universitetis sabunebismetyvelo mecnie-rebaTa da medicinis

11TTeebbeerrvvaallii

siyvaruli, rom `vertikalu-

ria da Tanac brunvadi“, erT-er-

Ti cnobili kinofilmis wyalo-

biT, saqarTveloSi TiTqmis yve-

lam icis. es, ra Tqma unda, xum-

robiT. ra aris siyvaruli sinam-

dvileSi? mecnieruli Tvalsaz-

risiT, igi rTuli fsiqikuri

mdgomareobaa. romelsac axasia-

Tebs grZnobebis, azrebisa da

moqmedebebis akviatebuli kon-

centrireba siyvarulis obieqt-

ze im zomiT, rom es xSirad sxva

sazrunavis ugulvebelyofas iw-

vevs; aseve gamoirCeva ukidure-

si subieq-

turobiT,

ris gamoc

a R i q m e b a

u p i r a t e -

sad siyva-

r u l i s

o b i e q t i s

dadebiTi Tvisebebi, uaryofiTi

ki iCqmaleba, neitralizdeba da

pozitiuradac ki fasdeba; Seyva-

rebul adamians aseve, aReniSneba

eiforiuli an amaRlebuli gune-

ba-ganwyobileba da seqsualuri

ltolva siyvarulis obieqtis

mimarT. fsiqologebi amtkice-

ben, rom siyvarulis acileba an

kontroli SeuZlebelia, es faq-

ti ki migvaniSnebs am mdgomareo-

bis organizmul Zirebze. agreT-

ve dadgenilia, rom am dros ga-

moiyofa iseTi hormonebi, ro-

melTa fiziologiuri da fsiqo-

logiuri efeqti narkotikuli

zemoqmedebis adekvaturia. Tum-

ca am nivTierebaTa gamomuSaveba

mudmivad ar xdeba. umetes SemTx-

vevaSi, siyvarulis grZnobis sim-

Zafre ori-sami wlis Semdeg kle-

bulobs da sxva, axal fazaSi ga-

dadis, romelic partniorTa So-

ris ufro Rrma da stabiluri

kavSiris arsebobiT xasiaTdeba.

Tumca es yovelTvis ase rodia.

zogjer adamianebi Sordebian

erTmaneTs, Semdeg ki mTeli

cxovreba ver iviwyeben ,,im

erTs“... ra xdeba am dros?

virjiniis Statis universi-

tetis mecnierebma, goldma da

vegnerma Seiswavles adamianuri

paTosi, romelic mdgomareobda

pirovnebis avadmyofur fiqreb-

ze warsulis gamo, roca cdi-

lobdnen da ver axerxebdnen ga-

nedevnaT maTi mexsierebidan

warsuli siyvaruli. maT daadgi-

nes, rom is adamianebi, romleb-

sac mouxdaT SeyvarebulebTan

daSoreba, ver iviwyebdnen maT,

xSirad fiqrebiT ubrundebod-

nen warsuls. warmoidgendnen

rogor SeiZleboda gagrZelebu-

liyo maTi urTierToba, ra iqne-

boda axla maT Soris. aRsaniSna-

via, rom arasasurvel mogone-

bebs dakargul siyvarulze, arc

Tu ise iSviaTad, moaqvT mZime

gancdebi, Sedegad ki ,,warsuli-

sadmi ltolva“ gadaiqceva akvia-

tebul ideebad, romlebic arR-

veven pirovnebis cxovrebis nor-

malur yoveldRiurobas, xels

uSlian axali urTierTobebis Ca-

moyalibebas. mecnierebi dainte-

resdnen, saidan mosdiT adamia-

nebs es fiqrebi da aqvs Tu ara mas

fiziologiuri safuZveli.

am movlenis Sesaswavlad Caa-

tares eqsperimenti, romlis mi-

zanic iyo SeemowmebinaT SeeZlo

Tu ara warsuli ltolvis cnobi-

erad daTrgunvas aemaRlebina

adamianis fiziologiuri reaq-

tiuloba. eqsperimentis gegma

xasiaTdeboda Ria da klasikuri

formiT. dasawyisSi specialuri

xelsawyoTi zomavdnen cdis pir-

Ta kan-galvanur reaqciebs fau-

lesis meTodiT (kanis zedapiris

bioeleqtruli aqtivoba, orga-

nizmis emociuri reaqcia, rome-

lic dakavSirebulia simpatiku-

ri nervuli sistemis muSaobas-

Tan. pirvelad gazoma qarTvelma

mecnierma TarxnaSvilma, amitom

mas Tarxanovis fenomeni uwo-

des). cdispirebs TiTebze hqon-

daT damagrebuli eleqtrodebi.

isini magrdeboda marjvena xe-

lis pirvel da mesame TiTis fa-

langze da uerTdeboda ,,inter-

feisis“ sistemas, romelic afiq-

sirebda Sedegebs. yovel seria-

Si, fiqrebis daTrgunva an maTi

mimarTva gansazRvruli mimar-

TulebiT iyo dayofili sam sam-

wuTian monakveTad. analizisaT-

vis gamoiyeneboda sawyisi mdgo-

mareobidan gadaxveva yoveli wu-

Tis ganmavlobaSi.

Tavdapirvelad cdispirebs

avalebdnen efiqraT yvelafer-

ze, rac ki mouvidodaT TavSi. am

momentisaTvis izomeboda maTi

kan-galvanuri reaqciis sawyisi

mdgomareoba. amis Semdeg ki

Txovdnen maT efiqraT im konk-

retul pirovnebaze, romelic

odesRac Zalian uyvardaT, am

dros maT sagrZnoblad umaRl-

debodaT kan-galvanuri reaqci-

is done. garkveuli drois Sem-

deg mecnierebi cdispirebs

Txovdnen daeTrgunaT im adami-

anze fiqri da sxva rameze gadae-

tanaT yuradReba. miuxedavad

amisa, am adamianebSi kgr done

kvlav maRali rCeboda. miRe-

bulma Sedegebma aCvena, rom say-

varel adamianze fiqrebis daTr-

gunvis procesSi SesaZlebelia

moxdes fiziologiuri reaqtiu-

lobis gaZliereba. im cdispi-

rebs, romlebsac avalebdnen da-

eTrgunaT im adamianebze fiqre-

bi, romlebic iyvnen maTTvis jer

kidev sasurvelni, yvela maT mo-

gonebaze umaRldebodaT kgr-s

done.

SeiZleba vivaraudoT, rom

daTrgunva abrkolebs stimul-

Tan normalur Seguebas, rome-

lic isedac iwvevs Zlier agzne-

bas, kgr-is reaqcia am stimulze

Tavs iCenda ise, TiTqos is yvela

jerze axali iyo.

sabolood SeiZleba davaskv-

naT, rom warsul siyvarulze

fiqrebis daTrgunvis mcdelobi-

sas, adamianebi misdauneburad,

kidev ufro metad aZliereben

Tavis TavSi im emociur reaqci-

ebs, romlis daTrgunvas, rom-

lisganac ganridebasac cdilo-

ben. amitomac, SeiZleba iTqvas,

ver iviwyeben isini warsul siyva-

ruls, rogorc amboben ,,ar

hyofniT Zala, moiSoron masze

fiqrebi“ .

rusudan beriZe,

fsiqologiis akademiuri

doqtori

`aCuqeT Seyvarebuls dResaswa-

uli, mouyeviT mas Tqven grZnobeb-

ze, Tanac yoveldRe da ara mxolod

14 Tebervals~, _ ase gvarigebda

wminda valentini.

ismis kiTxva _ ratom aRiniSneba

14 Tebervals valentinobis dRe?

14 Tebervali mRvdeli valentinis

mosaxsenebeli dRea, romelic Sey-

varebulebs Cumad auRlebda. vin

iyo valentini? _ romaeli mRvde-

li, romelic klavdius II-is mefo-

bis dros, 269 wels ewama.

tradiciis mixedviT klavdius

II-m (goTikusma), romelic omebs

awarmoebda, CaTvala ra, rom dao-

jaxebuli meomrebi cudad ibr-

Zodnen, romis imperiaSi akrZala

axalgazrdebis daqorwineba.

mRvdeli valentini ki Seyvare-

bul wyvilebs jvars swerda. igi

qristiani mowameebis daxmarebisa

da jvriswerebis aRsrulebisaT-

vis SeupyriaT da sastikad ucemi-

aT. legendis mixedviT, cixeSi

yofnisas igi damtyveveblis brma

qaliSvils daaxlovebia da kide-

vac Sehyvarebia. sikvdilis win

misTvis sasiyvarulo baraTi miu-

weria, romelic ase mTavrdeboda:

„Seni valentinisagan“. albaT, aqe-

dan momdinareobs evropuli xal-

xuri tradicia,

romlis mixedviT,

valentinobas gag-

zavnili baraTiT

vaJi Tavisi rCeu-

lis valentini xde-

ba, xolo gogona ki

valentina. rogorc

vTqviT, mogviane-

biT valentini Sey-

varebulebis mfar-

vel wmindanad miiC-

neoda. dRemde ev-

ropasa da amerikaSi

14 Tebervals sasiyvarulo bara-

Tebs, saCuqrebs, yvavilebs, tkbi-

leuls ugzavnian Seyvarebulebi

erTmaneTs.

`me ar maqvs Zala, moviSoro Senze

fiqrebi~ _ anu erTi eqsperimentis Sesaxeb

14 Tebervals Seyvarebuli wyvilebi

wminda valentinis xsenebis dRes aRniSnaven

studenturi moZraoba „alternativa“-s organize-

biT baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universi-

tetSi saqarTvelos sabWoTa okupaciis dRisadmi miZR-

vnili RonisZieba gaimarTa. Toma CageliSvilis doku-

menturi filmis „pirveli respublikis“ Cvenebis Sem-

deg studentebma da profesor-maswavleblebma disku-

sia gamarTes Temaze: „ra wvlili Seitanes studentebma

da leqtorebma saxelmwifoebriobisaTvis brZolaSi?“.

RonisZiebis monawileebma kidev erTxel pativi miages

saqarTvelos damoukideblobisaTvis gmirulad daRu-

pulTa xsovnas, gaixsenes 92 wlis win qveyanaSi ganviTa-

rebuli movlenebi da okupantebis ukanono qmedebebi

dagmes.

viziti naxWevanis

saxelmwifo universitetSinaxWevanis saxelmwifo universitets xuTdRiani, sapasu-

xo vizitiT baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universi-

tetis profesori lile Tandilava da sagareo urTierToba-

Ta departamentis mTavari specialisti Tamar maWutaZe ew-

vivnen. qarTvelma kolegebma reqtorTan, reqtoris moadgi-

leebTan da dekanebTan erTad erToblivi proeqtebis gan-

xorcielebasa da dagegmili konferenciis Catarebis piro-

bebze isaubres. partnior umaRles saganmanaTleblo dawese-

bulebebs Soris gaformebuli memorandumis farglebSi, ga-

naTlebisa da mecnierebaTa fakultetis oTxi studenti nax-

WevanSi erTi semestris ganmavlobaSi iswavlis. oTxma azerba-

ijanelma studentma bsu-Si gacvliTi programiT swavla ga-

suli wlis dekemberSi daasrules.

sabWoTa okupaciis dRe

Page 12: SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gazeTi #2. Tebervali. … · erovnuli gamocdebi da SoTa rusTavelis saxel-mwifo universitetis sabunebismetyvelo mecnie-rebaTa da medicinis

12 TTeebbeerrvvaallii

SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gamomcemlo-

bam dabeWda samxreT–dasavleT saqarTvelos istoriis narkve-

vebis (aWara) morigi _ meoTxe tomi, romelic qronologiu-

rad moicavs 1921–1900 wlebis periods. tomis redaqtoria

profesori oTar TurmaniZe, recenzentebi arian profesore-

bi: mayvala naTmelaZe, vaxtang guruli da avTandil sonRu-

laSvili.

avtoreferati

samecniero biblioTekas saCuqrad gadmoeca mkvlevar gior-

gi qavTaraZis avtoreferati _ „dasavluri Rirebulebebi qar-

Tul sazogadoebriv–politikur azrovnebaSi (politikuri,

ekonomikuri da socialuri sistemebis modeli me–19 saukunis

60–iani wlebi _ me–20 saukunis damdegi)“. avtoreferatSi moce-

mulia naSromis zogadi daxasiaTeba, kerZod warmoCenilia

me–19 saukunis meore naxevridan qarTul realobaSi ganviTare-

buli is dasavluri Rirebulebebi, romlebmac gavlena moaxdi-

na Semdgomi periodis istoriis ganviTarebis procesebze. masSi

Seswavlilia Tanamedrove dasavluri Rirebulebebis istori-

ografia da qarTveli ganmanaTleblebis Sexedulebani.

mkvlevar sofiko megreliSvilis sadiser-

tacio naSromi samewarmeo saqmianobis ganvi-

Tarebis metad aqtualur, kerZod, motiva-

ciis problemur sakiTxs exeba.

sadoqtoro naSromi agebulia mklevris

mier samewarmeo saqmianobaSi miRebuli praq-

tikuli gamocdilebis safuZvelze, rac er-

Tob zrdis mis praqtikul Rirebulebas da

mas met damajereblobas aniWebs.

sakvlev naSromSi kargadaa warmoCenili

mewarme xelmZRvanelis mier motivaciis

problemis gadaWris gzebi da saSualebebi, am

problemasTan arsebuli araracionaluri me-

qanizmebis Teoriuli da meTodologiuri sa-

fuZvlebi.

disertants anketuri gamokiTxvis safuZ-

velze saTanadod Seuswavlia personalis mo-

tivaciis problemasTan dakavSirebuli Ziri-

Tadi Teoriuli da meTodologiuri masala.

brZeni goeTe aRniSnavda, rom Teoria ma-

inc uferulia, magram oqros xe sicocxlisa

mudam mwvanea, amitom aRniSvnis Rirsia isic,

rom mklevris mier Seswavlili personalis

motivaciis Taviseburebebis Teoriuli gan-

zogadeba ganapirobebs cxovrebaSi misi praq-

tikuli gamoyenebis SesaZleblobas.

sadoqtoro naSromis ZiriTadi problemu-

ri sakiTxebi ganxilulia aWaraSi moqmedi tu-

ristuli biznessawarmoebisa da sastumro

kompleqs `meridianis~ magaliTze, rac samo-

mavlod dadebiTad aisaxeba aWaris regionis

am mimarTulebiT ganviTarebis saqmeSi.

sadoqtoro naSromis yoveli Tavis bo-

los warmodgenili daskvnebi da rekomenda-

ciebi mewarmeebs saSualebas miscems gamoi-

yenenon igi sakuTari sawarmoebis saqmiano-

baSi. sadiseratacio naSromSi danergilia

personalis motivaciis mmarTvis axali me-

Todebi da maTi praqtikuli ganxorcielebis

aucilebloba.

doqtorant sofiko megreliSvilis sadi-

sertacio naSromi `stimulirebisa da moti-

vaciis procesebis organizaciul-ekonomi-

kuri regulireba samewarmeo saqmianobaSi~

Sesrulebulia maRal profesiul doneze.

* * *

Tanamedrove informaciul Tu komunika-

ciur eraSi (iunger habermansi) adamianis az-

rovnebis da saerTod, cxovrebis ganviTare-

bis safuZveli, informaciis gavrcelebisa da

komunikaciis saSualebebis swrafi ganviTa-

rebaa. am ukanasknelis Sedegia `feisbuqis~

Taobis gaCena.

sadisertacio naSromSi mkvlevari mdi-

dari faqtobrivi masalis analizis safuZ-

velze ganixilavs efeqturi komunikaciis sa-

SualebaTa da Tanamedrove marTvis aqtua-

lur problemebs. naSromSi argumentirebu-

li, logikuri msjelobis safuZvelze dasa-

buTebulia komunikaciis saSualebaTa gadam-

wyveti faqtori samuSaoTa dagegmvis, marT-

visa da Sesrulebis saqmeSi. sakvlev naSromSi

mocemulia menejmentis cnebis definicia, ga-

dawyvetilia menejmentis problema, SemuSa-

vebulia marTvis ZiriTadi funqciebis axali

xedva.

disertantis mier SemoTavazebulma wina-

dadebebma asaxva hpova saqarTvelos mTavro-

bis mier axlaxan Sedgenil SromiT kanonm-

deblobaSi.

doqtorantis mier naSromSi mocemuli ar-

gumentirebuli daskvnebi da rekomendaciebi

danergili da gamoyenebulia aWaris avtono-

miur respublikaSi moqmedi sawarmoebis, ker-

Zod: `orbis~, `koloritis~ gumbaT jgufis,

`forjigeiT froferti jorjias~, ,,lam Sip-

ping jorjias“ da sxvaTa saqmianobaSi. rac

dadasturebulia aRniSnuli sazogadoebebis

mier disertantis saxelze Semosul sareko-

mendacio werilebSi.

doqtorant konstantine megreliSvilis

sadisertacio naSromi `efeqturi komunika-

ciis mniSvneloba cvlilebaTa marTvis pro-

cesSi - Tanamedrove mmarTvis problemebi~

Sesrulebulia maRalprofesiul doneze.

aaxxaallii wwiiggnneebbii

g a m o x m a u r e b a

gazeTi daibeWda

gamomcemloba

`samSobloSi~

2 18 07 76; 5 99 95 31 90

mis.: q. Tbilisi,

robaqiZis 7

C M Y K

universitetis Rir-

seul, Sromismoyvare,

profesional leq-

torTa Semadgenlobas

ama wlis 19 Tebervals

gamoaklda fsiqolo-

giis akademiuri doq-

tori, asocirebuli

profesori arCil be-

riZe. batonma arCilma

rTuli, uamravi dabr-

kolebebiT savse cxov-

reba ganvlo. mas da mis

ojaxs ar daklebia ga-

saxleba, gaWirveba,

usaxsroba, mravali problema, magram batoni ar-

Cili yvelafers medgrad itanda, arasdros dau-

kargavs rwmena da yovelTvis imedis TvaliT uyu-

rebda momavals. is yovelTvis gamoirCeoda mon-

domebiT, mizanswrafulobiT, codnis wyurvili-

Ta da SemoqmedebiTi unariT.

batoni arCili daibada Suaxevis raionis uCam-

bis sasoflo sabWos sofel wablanaSi, iqve daam-

Tavra saSualo skola. Semdeg swavlobda baTumis

saxelmwifo pedagogiur institutSi, romelic

daamTavra 1961 wels da miiRo rusuli enis, li-

teraturisa da germanuli enis maswavleblis

diplomi. 1961 wlidan 1966 wlamde muSaobda Sua-

xevis raionis sofel wablanis 8-wliani skolis

rusuli da germanuli enebis maswavleblad. 1966

wlidan 1980 wlamde muSaobda Suaxevis raionis

ganaTlebis ganyofilebis meToduri kabinetis

gamged. 1979 wels moskovSi daicva sakandidato

disertacia Temaze: „weris kaligrafiuli unar-

Cvevebis formirebisa da funqcionirebis fsiqo-

logiuri Taviseburebebi“. 1980 wlidan 2005

wlamde muSaobda pedagogTa kvalifikaciis amaR-

lebisa da gadamzadebis baTumis maswavlebelTa

daxelovnebis institutis pedagogika-fsiqolo-

giis jer kabinetis, xolo Semdeg ki kaTedris gam-

ged. 1992 wlidan muSaobda baTumis SoTa rusTa-

velis saxelmwifo universitetis pedagogika-

fsiqologiis kaTedraze, xolo Semdeg socialur

mecnierebaTa, biznesisa da samarTalmcodneobis

fakultetis socialur mecnierebaTa departa-

mentis asocirebul profesorad. is kiTxulobda

leqciebs fsiqologiis SesavalSi, qcevis biolo-

giur safuZvlebSi, ganviTarebis fsiqologiaSi.

gamoqveynebuli aqvs 100-mde samecniero naSromi,

maT Soris aris iseTi fundamenturi naSromi, ro-

goricaa „aRzrdis saZirkveli“.

batoni arCilis pirovneba gansakuTrebuli

gulkeTilobiT, erTgulebiT, guluxvobiT, saq-

misadmi pasuxismgebluri damokidebulebiT da

kompetenturobiT gamoerCeoda. mas bevri gasa-

keTebeli hqonda, zustad axla muSaobda is iseT

mniSvnelovan sakiTxebze, rogoricaa aRzrdis

fsiqologiuri safuZvlebi, ganviTarebis Tavise-

burebebi, biofsiqikuri problemebi. samwuxarod

pedagogiuri fsiqologiisaTvis am umniSvnelo-

vanesi problemis bolomde Seswavla ver moaswro

batonma arCilma. misi mecnieruli miRwevebi sa-

fuZvels gvaZlevs batoni arCili erT-erT sau-

keTeso fsiqologad miviCnioT, romlis Semoqme-

deba yovelTvis faseuli iqneba CvenTvis da axal-

gazrda TaobisTvis.

baTumis SoTa rusTavelis

saxelmwifo universitetis

socialur mecnierebaTa

departamentis TanamSromlebi

m o s a g o n a r i