23
lkt+&uklkt+ lkt+&uklkt+ lkt+&uklkt+ lkt+&uklkt+ lkt+&uklkt+ eukst :iM+k eukst :iM+k eukst :iM+k eukst :iM+k eukst :iM+k ml 'kke eSa ujheu Iokb¡V dh ml QSal ij ysVk Fkk] tks dbZ fdyksehVj ya ch gS vkS j leq nz rFkk 'kgj dks viuh&viuh lhek dks vglkl djokrh gS A ml QSal ij esjs vykok esjs&tSls dbZ vkSj yksx Hkh cSBs FksA muesa ls dqN yksx 'kgj dh rjQ ihB Qsjdj cSBs Fks vkSj dqN leqnz dh vksj] ysfdu eSaus nksuksa igyqvksa ij Vk¡xsa QSyk j[kh Fkha vkSj ihB ds cy ysVdj vkleku dks ns[k jgk FkkA esjh nkb± vksj leqnzh ygjksa ds FkisM+s Fks vkSj ckb± rjQ rst+ j¶rkj ls cgrh eqEcbZA eS a leq nz vkS j 'kgj ls rVLFk gks dj ekulw u ds cknyks a dh èkha xk&eLrh ns [k jgk Fkk vkSj lksp jgk Fkk fd dk'k] bl 'kgj esa esjk Hkh dksbZ nksLr gksrk! eqEcbZ vkus ls igys eSaus vius 'kgj esa nksLrh&;kjh dh ,d cgqr thoar vkSj lfØ; fgLlsnkjhokyh ftan+xh xqt+kjh Fkh] vkSj ;gk¡&ftLeksa dh bruh yFkiFk utnhfd;r ds ckotwn dksbZ Hkh pht+ eq>s Nw ugha ik jgh FkhA eSa tc egkuxjh; thou&'kSyh vkSj viuh dLckbZ ftanxh ds chp dksbZ larqyu cukus dh dksf'k'k dj jgk Fkk] rHkh eq>s lsDlksQksu dh vkokt+ lqukbZ nhA lsDlksQksu 'kq: ls esjk lcls fiz; ok| jgk gSA jsfM;ks ;k fjdkWMks± ij lsDlksQksu dh èkqusa lqurs gq, eq>s ftl Hkjs&iwjs vkuan dk vglkl gksrk gS] mldh rqyuk fdlh Hkh rjg gkfnZd vkSj 'kkjhfjd esy&feyki ls dh tk ldrh gSA eSa rqjar mB cSBk tSls eq>s nksLr us iqdkjk gksA eSaus xnZu Qsjdj ihNs ns [kkA eq >ls Fkks M+ h nw j ,d cw <+ k ls Dlks Qk sfuLV leqnz vkSj Mwcrs lwjt dks ,d d#.k èkqu lquk jgk FkkA mlds daèks ij ,d fprdcjk dcwrj cSBk FkkA mldh lQsn nk<+h vkSj yacs ckyksa dh ,d yVdrh gqbZ yV ij lwjt dh vafre lqugjh fdj.ksa iM+ jgh FkhaA mlds lkt+ dk xksy fdukjk Hkh ,d lqugjs rkjs dh rjg fVefVek jgk FkkA ;g n`'; bruk fluseSfVd Fkk fd eSa mls ns[krk gh jg x;kA tks èkqu og ctk jgk Fkk og dqN tkuh&igpkuh&lh yxA Le`fr ij t+ksj nsus ij ;kn vk;k] og isVsVsDl dh èkqu ^Cyw lh ,aM MkdZ DykmM* ctk jgk FkkA igys eq>s yxk ;g cw<+k dksbZ fons'kh gS] D;ksafd fdlh ns'kh ds gkFk vkSj QsQM+s ij 'kgukbZ vkSj ck¡lqjh ds ekeys esa rks Hkjkslk fd;k tk ldrk gS] ij lsDlksQksu ij ,slh èkqu rks dHkh ,d 'kfDr'kkyh ygj dh rjg mBrh gS vkSj iRFkjksa ls iNkM+ [kkdj nwfèk;k Qsu esa rCnhy gks tkrh gS] rks dHkh cknyksa dh rjg ?kqeM+dj cjl iM+rh gS( dksbZ Hkh Hkkjrh; brus lkQ <ax ls ctk ldrk gS & bles a eq >s la ns g FkkA ;g flQZ fcVfud yks xks a ds mUeÙk vkS j míke Qs QM+ ks a ds cwrs dh ckr Fkh] tks fdlh ?kjkus ds 'kkL=h; fu;eksa ds nkl ugha gksrsA eS a t+ jk vkS j ikl x;k vkS j eS a us ns [kk&ml cw <+ s ds diM+ s vkS j mldk 'kjhj [kqn vius izfr dh xbZ csgje ykijokgh ls xzLr vkSj =Lr FksA mldh gkyr ekufld :i ls fof{kIr fdlh ,sls ykokfjl vkneh tSlh Fkh tks eghuksa ls ugk;k u gks] ftlds flj vkSj nk<+h ds csrjrhc cky vkil esa fpiddj tVkvksa esa cny tkrs gSa] ftlds 'kjhj ij eSy dh eksVh irs± te tkrh gSa vkSj diM+s brus fpDdV gks tkrs gSa fd mldk vlyh jax rd igpku esa ugha vkrkA esjs vykok vc dqN vkSj yksx Hkh ogk¡ tek gks x,A pw¡fd og dksbZ yksdfiz; fQYeh èkqu ugha ctk jgk Fkk] blfy, yksxksa dh fnypfLi;k¡ nwljs 221 222 Js"B fgUnh dgkfu;k¡ (1990-2000)

Sresth Hindi Kahaniyan 1990-2000 · 2015. 3. 17. · &ßD;k rqEgsa 'kjkc ihus ds ckn vius Hkhrj ,d nq[kHkjh [kq'kh eglwl gksrh gS\Þ eSaus bu reke lokyksa dk tokc ^gk¡* esa fn;k

  • Upload
    others

  • View
    2

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Sresth Hindi Kahaniyan 1990-2000 · 2015. 3. 17. · &ßD;k rqEgsa 'kjkc ihus ds ckn vius Hkhrj ,d nq[kHkjh [kq'kh eglwl gksrh gS\Þ eSaus bu reke lokyksa dk tokc ^gk¡* esa fn;k

lkt+&uklkt+lkt+&uklkt+lkt+&uklkt+lkt+&uklkt+lkt+&uklkt+eukst :iM+keukst :iM+keukst :iM+keukst :iM+keukst :iM+k

ml 'kke eSa ujheu Iokb¡V dh ml QSal ij ysVk Fkk] tks dbZ fdyksehVjyach gS vkSj leqnz rFkk 'kgj dks viuh&viuh lhek dks vglkl djokrh gSAml QSal ij esjs vykok esjs&tSls dbZ vkSj yksx Hkh cSBs FksA muesa ls dqNyksx 'kgj dh rjQ ihB Qsjdj cSBs Fks vkSj dqN leqnz dh vksj] ysfdu eSausnksuksa igyqvksa ij Vk¡xsa QSyk j[kh Fkha vkSj ihB ds cy ysVdj vkleku dksns[k jgk FkkA esjh nkb± vksj leqnzh ygjksa ds FkisM+s Fks vkSj ckb± rjQ rst+j¶rkj ls cgrh eqEcbZA

eSa leqnz vkSj 'kgj ls rVLFk gksdj ekulwu ds cknyksa dh èkhaxk&eLrh ns[kjgk Fkk vkSj lksp jgk Fkk fd dk'k] bl 'kgj esa esjk Hkh dksbZ nksLr gksrk!eqEcbZ vkus ls igys eSaus vius 'kgj esa nksLrh&;kjh dh ,d cgqr thoar vkSjlfØ; fgLlsnkjhokyh ftan+xh xqt+kjh Fkh] vkSj ;gk¡&ftLeksa dh bruh yFkiFkutnhfd;r ds ckotwn dksbZ Hkh pht+ eq>s Nw ugha ik jgh FkhA

eSa tc egkuxjh; thou&'kSyh vkSj viuh dLckbZ ftanxh ds chp dksbZlarqyu cukus dh dksf'k'k dj jgk Fkk] rHkh eq>s lsDlksQksu dh vkokt+ lqukbZnhA lsDlksQksu 'kq: ls esjk lcls fiz; ok| jgk gSA jsfM;ks ;k fjdkWMks± ijlsDlksQksu dh èkqusa lqurs gq, eq>s ftl Hkjs&iwjs vkuan dk vglkl gksrk gS]mldh rqyuk fdlh Hkh rjg gkfnZd vkSj 'kkjhfjd esy&feyki ls dh tkldrh gSA

eSa rqjar mB cSBk tSls eq>s nksLr us iqdkjk gksA eSaus xnZZu Qsjdj ihNsns[kkA eq>ls FkksM+h nwj ,d cw<+k lsDlksQksfuLV leqnz vkSj Mwcrs lwjt dks ,dd#.k èkqu lquk jgk FkkA mlds daèks ij ,d fprdcjk dcwrj cSBk FkkAmldh lQsn nk<+h vkSj yacs ckyksa dh ,d yVdrh gqbZ yV ij lwjt dhvafre lqugjh fdj.ksa iM+ jgh FkhaA mlds lkt+ dk xksy fdukjk Hkh ,dlqugjs rkjs dh rjg fVefVek jgk FkkA ;g n`'; bruk fluseSfVd Fkk fd eSamls ns[krk gh jg x;kA

tks èkqu og ctk jgk Fkk og dqN tkuh&igpkuh&lh yxA Le`fr ij t+ksjnsus ij ;kn vk;k] og isVsVsDl dh èkqu ̂ Cyw lh ,aM MkdZ DykmM* ctk jgkFkkA igys eq>s yxk ;g cw<+k dksbZ fons'kh gS] D;ksafd fdlh ns'kh ds gkFk vkSjQsQM+s ij 'kgukbZ vkSj ck¡lqjh ds ekeys esa rks Hkjkslk fd;k tk ldrk gS] ijlsDlksQksu ij ,slh èkqu rks dHkh ,d 'kfDr'kkyh ygj dh rjg mBrh gS vkSjiRFkjksa ls iNkM+ [kkdj nwfèk;k Qsu esa rCnhy gks tkrh gS] rks dHkh cknyksa dhrjg ?kqeM+dj cjl iM+rh gS( dksbZ Hkh Hkkjrh; brus lkQ <ax ls ctk ldrkgS & blesa eq>s lansg FkkA ;g flQZ fcVfud yksxksa ds mUeÙk vkSj míke QsQM+ksads cwrs dh ckr Fkh] tks fdlh ?kjkus ds 'kkL=h; fu;eksa ds nkl ugha gksrsA

eSa t+jk vkSj ikl x;k vkSj eSaus ns[kk&ml cw<+s ds diM+s vkSj mldk 'kjhj[kqn vius izfr dh xbZ csgje ykijokgh ls xzLr vkSj =Lr FksA mldh gkyrekufld :i ls fof{kIr fdlh ,sls ykokfjl vkneh tSlh Fkh tks eghuksa lsugk;k u gks] ftlds flj vkSj nk<+h ds csrjrhc cky vkil es afpiddj tVkvks a es a cny tkrs gS a] ftlds 'kjhj ij eSy dh eksVh irs±te tkrh gSa vkSj diM+s brus fpDdV gks tkrs gSa fd mldk vlyh jax rdigpku esa ugha vkrkA

esjs vykok vc dqN vkSj yksx Hkh ogk¡ tek gks x,A pw¡fd og dksbZyksdfiz; fQYeh èkqu ugha ctk jgk Fkk] blfy, yksxksa dh fnypfLi;k¡ nwljs

221 222 Js"B fgUnh dgkfu;k¡ (1990-2000)

Page 2: Sresth Hindi Kahaniyan 1990-2000 · 2015. 3. 17. · &ßD;k rqEgsa 'kjkc ihus ds ckn vius Hkhrj ,d nq[kHkjh [kq'kh eglwl gksrh gS\Þ eSaus bu reke lokyksa dk tokc ^gk¡* esa fn;k

vkd"kZ.kksa dh rjQ fQly xb±A yksxksa ds vkus&tkus vkSj iy&nks&iy ds fy,fBBddj [kM+s gksus dk ;g Øe dkQh nsj rd pyrk jgkA

dqN nsj ckn gok vpkud likVs ls pyus yxhA fQj og likVsnkj gok,d rwQku esa cny xbZA mèkj vkleku esa ekulwuh cknyksa dk dkyk ny rst+hls vkxs c<+k vkSj blls igys fd dksbZ dqN lksp ikrk] ekSle dh igyh ckfj'kus eqEcbZ ds psgjs ij ,d rekpk tM+ fn;kA eSaus bruh vpkud vkØkedckfj'k igys dHkh ugha ns[kh Fkh] flQZ lquk Fkk fd eqEcbZ esa cjlkr fdlh dksekQ ugha djrhA

vxys gh iy yksx bèkj&mèkj Hkkxus yxs] tSls vpkud ykBh&pktZ 'kq:gks x;k gksA eSa yksxksa gh gM+cM+kgV esa 'kkfey ugha gqvk] D;ksafd ogk¡ nwj&nwjrd u dksbZ 'ksM Fkk] u lqjf{kr fBdkukA blfy, u rks Hkkxus dk dksbZ vFkZFkk] u Hkhxus ls cpus dk dksbZ mik;A

gok vkSj ikuh ds bl ?keklku ls gj pht+ vLr&O;Lr gks xbZ] ysfduog cw<+k vHkh rd mlh rUe;rk ls lsDlksQksu ctk jgk FkkA ekSle ds blcnys gq, fet+kt dk ml ij dksbZ vlj ugha gqvk] flQZ èkqu cny xbZA igysogk¡ lkfgy dks lgykusokyh NksVh&NksVh ygjsa Fkha] ij vc mlds QsQM+ksa lsvaèkM+ mB jgs Fks] tSls og ckgj ds rwQku dk lekuk vanj ds rwQku ls djjgk gksA tSls&tSls ckfj'k jkSnz :i èkkj.k dj jgh Fkh] gok,¡ ngkM+rh gqbZ viuspØokrh ?ksjs dk foLrkj dj jgh Fkha vkSj leqn dh ygjsa viuh iwjh Å¡pkbZ]xfr vkSj rkdr ls lkFk ujheu Iokb¡V ls ml iFkjhys fdukjs dks èoLr djnsus ds fy, fcQj jgh Fkha] oSls&oSls ml cw<+ s dh èkefu;ks a ls mldhfujadq'k vkSj izfr?kkrh Hkkouk,¡ [k wu dks [kk Sykrh gqbZ ckgj vk jghFkhaA eq>s yxk] vxj ;g rwQku dqN nsj vkSj ugha Fkek] rks ;gk¡ [kwu&[kjkcsdh ukScr vk ldrh gSA

vkSj gqvk Hkh oghA gok ds ,d rst+ >ikVs ds lkFk ,d cgqr Å¡ph vkSj

[+kkj [kkbZ gqbZ ygj vkbZ vkSj iFkjhys fdukjs dks jkSanrh gqbZ lM+d ij p<+xbZ&iwjs esfju Mªkbo ij leqnzh ikuh dk >kx nnksjs dh rjQ QSy x;kA tcygj okil ykSVh] rc eSaus ns[kk& og cw<+k ygj dh iNkM+ [kkdj lM+d ijyq<+d x;k FkkA eSa rqjar mldh rjQ yidkA eSaus mls mBkuk pkgk] exjmldk 'kjhj bruk 'yFk gks x;k Fkk fd mBkrs ugha cukA

vkSj rc eSa Hkh ogha lM+d ij cSB x;kA eSaus viuh tka?k ij mldk 'kjhj[khap fy;kA og cgqr cqjh rjg gk¡Q jgk FkkA eSaus mlds yacs fNrjk, gq, ckyksadks mlds psgjs ls gVk;k vkSj x+kSj ls mlds psgjs dks ns[kkA ogk¡ eq>s dqNvkSj ugha] flQZ lwtu fn[kkbZ nh& ,d ,slh lwtu] tks mu yksxksa ds psgjksa ijrc fn[kkbZ nsuh 'kq: gksrh gS tc os vius gj nq[k vkSj ihM+k dk bykt 'kjkcls djus yxrs gSaA

eSa dqN nsj ;w¡ gh cSBk jgkA eq>s dqN le> esa ugha vk jgk FkkA mldhlk¡lsa vHkh rd rst+ Fkha vkSj gj lk¡l ds lkFk 'kjkc ds HkHkkds mB jgs FksAeSaus mlds xky dks FkiFkik;kA mlus vk¡[ksa ugha [kksyhaA eSaus mlds daèks >¡>ksM+s]exj dksbZ ckr ugha cuhA eSa ;g lkspdj ?kcjk mBk fd dgha og esjh ckgksaesa ne u rksM+ nsA eSaus bèkj&mèkj ut+jsa nkSM+kb±A lM+d&Nki yksxksa dks iukgfeyuk eqf'dy Fkk vkSj lM+d ij VSfDl;ksa vkSj dkjksa dk dkjok¡ bruh rst+hls xqt+j jgk Fkk fd eSa rks D;k] dksbZ t+yt+yk Hkh mls jksd ugha ldrk FkkA

esjs ihNs leqnz vHkh rd iNkM+sa [kk jgk Fkk vkSj Åij vkleku esa cknyksadh ,d vkSj VqdM+h fdlh cM+s vkØe.k dh rS;kjh ds lkFk vkxs c<+ jgh Fkh]exj eSa ml cw<+s dks ckgksa esa fy;s pqipki cSBk jgkA eSaus ,d ckj fQj mldspsgjs ij ut+j Mkyh vkSj eq>s yxk ;g psgjk tokuh esa cgqr lqanj jgk gksxkAmez] dfBu gkykr vkSj [kjkc vknrksa us gkyk¡fd mlds psgjs dk lkSan;Z Nhufy;k Fkk] ysfdu fQj Hkh og vFkZiw.kZ Fkk vkSj vHkh l`tukRedrk ls fjDr ughagqvk FkkA

lkt+&uklkt+ 223 224 Js"B fgUnh dgkfu;k¡ (1990-2000)

Page 3: Sresth Hindi Kahaniyan 1990-2000 · 2015. 3. 17. · &ßD;k rqEgsa 'kjkc ihus ds ckn vius Hkhrj ,d nq[kHkjh [kq'kh eglwl gksrh gS\Þ eSaus bu reke lokyksa dk tokc ^gk¡* esa fn;k

pkj&ik¡p feuV dh csgks'kh ds ckn mlus vk¡[ksa [kksyhaA dqN nsj rdf>if>ikus ds ckn mldh vk¡[ksa esjs psgjs ij fLFkj gks xb±A mldh iydsa [kwcHkkjh Fkha vkSj vk¡[kksa ds vUnj ej.k vkSj {kj.k ls fyiVh ,d dkyh vkSjv'kqHk Nk;k lkQ fn[kkbZ ns jgh FkhA esjs psgjs ij ds fe=&Hkko us mlsjkgr nh gksxh] rHkh rks og ean&ean eqLdk;k vkSj viuk gkFk esjs daèks ijj[kdj mB cSBkA dqN gh nsj esa og bl rjg ckrsa djus yxk tSls dqNgqvk gh u gksA eq>s mEehn ugha Fkh fd og ;w¡ pqVfd;ksa esa lgt vkSj ltxgks tk,xkA

vkerkSj ij igyh eqykdkrksa esa yksx ̂ D;k djrs gks\*] ̂ dgk¡ jgrs gks\*;k ̂ dgk¡ ds jgusokys gks\* tSls vkSipkfjd loky djrs gSa] ysfdu mlus dqNvthc loky fy, &ßrqEgsa ckfj'k esa Hkhxuk vPNk yxrk gS\Þ

&ßrqe gok ls ckr dj ldrs gks\Þ

&ßD;k rqEgsa 'kjkc ihus ds ckn vius Hkhrj ,d nq[kHkjh [kq'kh eglwlgksrh gS\Þ

eSaus bu reke lokyksa dk tokc ^gk¡* esa fn;k rks og [kq'k gks x;kA

ßrc rks rqEgsa laxhr ls Hkh yxko gksxk] gS u\Þ

ßgk¡AÞ eSaus dgk] ß[kklrkSj ls lsDlksQksu eq>s csgn ialn gSAÞ

ßvjs okg! rc rks viuh [kwc tesxhAÞ mlus cM+h xeZtks'kh ls viuknk;k¡ gkFk Åij mBk;k vkSj esjh gFksyh ls Vdjkdj ,d iqjt+ksj rkyh ctkbZA

ßvki cgqr vPNk ctkrs gSaA Hkkjr esa Hkh brus ijQsDV lsDlksQksu Iys;jgSa ;g eq>s ekywe ugha FkkAÞ

viuh rkjhQ lqudj [kq'k gksus ds ctk; mlus dM+ok&lk &eqag cuk;kvkSj esjh rjQ ls è;ku gVkdj xjtrs&yjt+rs leqnz dks ns[kus yxkA ckfj'kdh rst+&j¶rkj cw¡nsa leqnz ds Bksl ikuh ls Vdjkdj èkqvk¡&èkqvk¡ gks jgh FkhaA

ml èkq¡èkqokrs ikuh dks og dqN nsj rd ;w¡ gh ns[krk jgkA fQj dqN lkspdjvpkud esjh rjg eq¡g Qsjk] ßlquks] rqEgkjs ikl dqN :i, gSa\Þ

eSa mlds bl vizR;kf'kr loky ls t+jk pkSadkA viuh tsc esa gkFk Mkyrsgq, eSaus lkspk&dgha ;g dksbZ earjckt+ rks ugha gS\ ysfdu tc eSaus ns[kk fdiSlk ek¡xrs gq, mlds psgjs ij fdlh Hkh rjg dh ghurk dk cksèk] dksbZ 'keZ]>sai ;k ykyp ugha gS rks eSa FkksM+k vk'oLr gqvkA eSaus tsc ls ilZ fudkydjiwNk] ßfdrus :i, pkfg,¡\Þ mlus esjs gkFk ls ilZ ys fy;k& mruh gh lgtrkls] tSls esjs iqjkus nksLr esjs gkFk ls flxjsV dk iSdsV ys ysrs FksA mlus ilZ[kksydj lkS&lkS ds pkj&ik¡p uksV fudky fy;s vkSj ilZ esjs gkFk esa Fkekdjfcuk dqN dgs tkus yxkA

ßlquks----!Þ eSa mlds ihNs yidkA

mlus eqM+dj eq>s ns[kkA

ßvxj t:jr gS rks vkSj ys yksAÞ eSaus ilZ dh rjQ b'kkjk djrs gq,dgk] ßysfdu ,d 'krZ gS & vkt dh 'kke--- vkSj gks lds rks jkr Hkh rqEgasesjs lkFk xqt+kjuh iM+sxhAÞ

ßeSa dksbZ jaMh ugha gw¡AÞ

mlus ;s 'kCn brus dM+d ygts esa dg fd eSa ldidk x;kA eSaus dgk]ßugha &ugha] njvly bl 'kgj esa esjk dksbZ nksLr ugha gSA eSa rqEgkjs lkFk FkksM+koDr xqt+kjuk pkgrk gw¡AÞ

ßesjh nksLrh bruh lLrh ugha gSA cgqr cM+h dher pqdkuh iM+sxhAÞ

ßeSa dksbZ lkSnk ugha dj jgk gw¡A flQZ rqEgkjs lkFk FkksM+k oDr xqt+kjukpkgrk gw¡AÞ

ßD;ksa\ flQZ esjs lkFk D;ksa\Þ

ßblfy, fd 'kjkc ihus ds ckn eq>s vius Hkhrj ,d nq[kHkjh [kq'kh

lkt+&uklkt+ 225 226 Js"B fgUnh dgkfu;k¡ (1990-2000)

Page 4: Sresth Hindi Kahaniyan 1990-2000 · 2015. 3. 17. · &ßD;k rqEgsa 'kjkc ihus ds ckn vius Hkhrj ,d nq[kHkjh [kq'kh eglwl gksrh gS\Þ eSaus bu reke lokyksa dk tokc ^gk¡* esa fn;k

eglwl gksrh gSA eq>s ckfj'k es Hkhxuk vPNk yxrk gS] eSa gok ls ckrsa djldrk gw¡] eq>s laxhr ls I;kj gS vkSj [kklrkSj ls isVsVsDl dk eSa eqjhn gw¡AÞ

bl ckj mlds t+jk vk'p;Z ls eq>s ns[kkA fQj esjs daèks ij gkFk j[kdjeqLdk;k vkSj esjs xys es xycfg;k¡ Mkydj pyus yxkA mlus iwNk] ßrqeisVsVsDl dks dc ls tkurs gks\Þ

ßik¡p lky igys eSaus fjdkWMZ ij og èkqu lquh Fkh] ftls dqN nsj igysrqe ctk jgs FksAÞ

ßugha] eSa ml èkqu dks ugha ctk jgk FkkAÞ mlus rqjar esjh ckr dk [kaMufd;k] ßog èkqu gh eq>s ctk jgh FkhAÞ

ßeSa le>k ugha\Þ

ßrqe le>ksxs Hkh ughaA bl ckr dks le>us esa oDr yxrk gSAÞ

mlds bl cqtqxkZuk ygts ls eq>s FkksM+h dks¶r gqbZA fQj eq>s yxk&Hkysgh og esjs xys esa gkFk Mkydj py jgk gS] ysfdu vkf[kjdkj og mez esaeq>ls nksxquk cM+k gS] blfy, mlds bl joS;s ls eq>s dksbZ vk'p;Z ;k vkifÙkugha gksuh pkfg,A eSaus pyrs&pyrs ;w¡ gh iwN fy;k] ßvkius lsDlksQksu ctkukdc ls 'kq: fd;k\ß

ßiPphl lky igys xksok esa ,d fgIih us eq>s bl ehBs t+gj dk Loknp[kk;k FkkA fQj èkhjs&èkhjs eq>s bldh yr yx xbZAÞ

ßD;k rqeus lkjh ft+anxh blh u'ks esa xqtkj nh\Þ

ßugha] igys eSa FkksM+k gks'k esa jgrk Fkk vkSj rc eSa lsDlksQksu ds lkFk oghlywd djrk Fkk tks ,d cnfet+kt ?kqM+lokj vius ?kksM+s ds lkFk djrk gSAysfdu tc ls eSa u'ks esa jgus yxk gw¡ rc ls ;g esjs Åij lokj gks x;kgSA rqe 'kk;n ugha tkurs&cnyk ysus ds ekeys esa blds ftruk 'kkfrj vkSjekfgj nwljk dksbZ lkt+ ugha gSA vHkh dqN gh nsj igys rqeus ns[kk gksxk] og

eq>s fdruh cqjh rjg ctk jgk FkkA vxj leqnz dh Å¡ph ygj us eq>s mllsNqM+k;k u gksrk rks vkt og esjh tku gh ys ysrkAÞ

ßfQj rqe bl t+gjhys ukx dks ges'kk vius lkFk D;ksa j[krs gks\Þ

mlus lsDlksQksu dks cgqr vthc ut+jksa ls ns[kk] fQj eqldjkus yxk]ßdgkuh t+jk my>h gqbZ gSA pyks dgha cSBdj ckr djrs gSaAÞ

mlus esjk gkFk vius gkFk esa Fkke fy;kA iVjh ij iSny pyusokyksa esadsoy geha nks Fks tks ikuh ls fyFkM+h gok vkSj gok ls fyiVs ikuh ls lalxZls jksekafpr gks jgs FksA ml xhyh gok us vpkud gekjs Hkhrj I;kl txknh&,d ,slh dqM+dqM+krh I;kl] tks flQZ 'kjkc ls cq>kbZ tk ldrh FkhA

cw<+s ds gkFk dh idM+ vpkud et+cwr gks xbZA lM+d ØkWl djus ds fy,og vkxs c<+k vkSj leqnz&fdukjs dh iVjh dks NksM+dj lkeus ml iVjh ijp<+ x;k tks epyrs gq, 'kgj dh gypyksa ds fdukjs&fdukjs dkQh nwj rdQSyh FkhA

dqN gh nsj ckn nksuksa ,d ch;j ckj ds lkeus [kM+s FksA njokts+ ij [kM+snjcku us rikd ls lyke ctkdj njoktk [kksyus ds ctk; t+jk f>>drs gq,ijs'kku fuxkgksa ls gekjs xhys ycknksa dks ns[kk] [kklrkSj ls cw<+s ds dhpM+ lslus QpQpkrs twrksa vkSj fpDdV diM+ksa us mldh ukd&HkkSag dks fldqM+us dsfy, etcwj dj fn;k] exj pw¡fd ge xzkgd Fks] dksbZ fHk[kkjh ugha] blfy,etcwju mls njokt+k [kksyuk iM+kA

ge vanj nkf[ky gq, vkSj Q'kZ ij fcNs [kwclwjr dkyhu ij fcuk dksbZrjl [kk, vius twrkas ds cnuqek èkCcs ihNs NksM+rs gq, gkWy ds chpkschp igq¡px,A ge tSls gh dqlhZ ij cSBs] ,d cgqr lth&èkth yM+dh gekjs ikl vkbZAmlus is'ksoj eqLdjkgV ds lkFk eq>ls gkFk feyk;k vkSj cw<+s ds ut+nhdcSBdj mldh xnZu esa viuh ck¡g Mky nhA

lkt+&uklkt+ 227 228 Js"B fgUnh dgkfu;k¡ (1990-2000)

Page 5: Sresth Hindi Kahaniyan 1990-2000 · 2015. 3. 17. · &ßD;k rqEgsa 'kjkc ihus ds ckn vius Hkhrj ,d nq[kHkjh [kq'kh eglwl gksrh gS\Þ eSaus bu reke lokyksa dk tokc ^gk¡* esa fn;k

ßgyks HkkÅ vady! dgk¡ Fks brus fnu\ gedks Hkwy x, D;k\Þ

ßeLdk er ekj!Þ cw<+s us viuh xnZu ls mldk gkFk gVk fn;k] ßtk tYnhje ysdj vkAÞ

og FkksM+h cukoVh ukjkt+xh t+kfgj djrh gqbZ mBdj tkus yxhA fQjvpkud ,d [kkl vnk ls vius cky ihNs dh vksj >Vdrs gq, eq>lseq[kkfrc gqbZ] ßD;k vki Hkh je ysaxs\Þ

eSaus ̂ gk¡* esa xnZu fgyk nhA mlus ,dkckjxh cgqr xgjh fuxkgksa ls eq>sns[kk] tSls eq>s iwjs&dk&iwjk ,d gh ckj esa fuxy ysuk pkgrh gksA eSaus ut+jsa>qdk yhaA

'kjkc ds vkus dk bart+kj djuk cw<+s us t+:jh ugha le>kA og fcukfdlh Hkwfedk ds viuh dgkuh crkus yxkA mlds ygts] cksyus ds fy, pqusgq, 'kCnksa vkSj vfHkO;fDr esa dksbZ rkjrE; ugha FkkA ,d flyflysokj rjrhcls cksyrs&crkus ds ctk; og ;gk¡&ogk¡ vkSj tgk¡&rgk¡ ls VqdM+s cVksj jgk FkkAlsDlksQksu ds ckjs esa cksyrs&cksyrs vpkud og ckj esa dke djusokyhyM+fd;ksa ds ckjs es cksyus yxkA yM+fd;ksa dks QVdkjus&iqpdkjus ds cknmlus 'kjkcuks'kh ij viuk laf{kIr] exj lkjxfHkZr O;k[;ku lekIr gksrs ghog vpkud ,d dfczLrku esa ?kql x;kA vius ,d nksLr dh dcz ds lkeusFkksM+h nsj pqipki [kM+s jgus ds ckn og yxHkx Hkkxrs gq, ckgj fudyk vkSjfQj gkFk idM+dj eq>s vius ihNs [khaprs gq, nknj dh ,d pky esa ys x;k]tgk¡ chl&iPphl lky igys og vius dqN lkfta+ns lkfFk;ksa ds lkFk jgrk FkkAos lc fQYeksa ds fy, cSdxzkm¡M E;wft+d daikst+ djrs Fks ml oDr dh csgrjhuvkenuh dks cnrjhu <ax ls [kpZ djrs FksA

,d ?kaVs dh ckrphr ds ckn dqy feykdj tks xzkQ cuk] og dbZ rjgds mrkj&p<+kookyk xzkQ FkkA ml ij vkSj mlds reke lkfFk;ksa ij

dksbZ&u&dksbZ èkqu lokj FkhA os ml rjg ds èkquh yksx Fks tks u rks nqfu;k dkdksbZ fygkt+ djrs gSa] u vius&vkidks dksbZ fj;k;r nsrs gSa( os vius fy, dksbZladh.kZ lhek fuèkkZfjr ugha djrsA muesa dksbZ ,d dsanzh; Hkko ;k fo'ks"k xq.kugha gksrkA os xq.kksa vkSj nqxqZ.kksa ds chp ds QdZ dks feVkrs gq, viuh ,d vyxvkSj vthc&lh gkyr cuk ysrs gSaA

mlds ml nkSj ds yxHkx lHkh lkFkh laxhr vkSj [+kCr ds f'kdkj FksAmuesa ls dqN tks le>nkj Fks] ckn esa fQYeksa esa laxhr&funsZ'kd ;k , xzsM dsvkfVZLV cu x,A ckdh lc ogha&ds ogha jgs( ysfdu mu fnuksa dke yxkrkjfeyrk Fkk vkSj vkenuh vPNh gksus dks dj.k os u, vkd"kZ.kksa vkSjyypkusokys dkeqd vkSj lthys ckt+kj ds lkeus vius&vkidks [kpZ djus lsugha jksd ik,A os lc 'kjkch Fks] tqvkjh Fks] os';kxkeh vkSj mèkkj[kksj Fks] exj'kq: ls vkf[kj rd dykdkj FksA ;gh os+ lkfta+ns Fks] ftUgksaus Hkkjrh; fQYelaxhr dks ijoku p<+k;k FkkA blh ih<+h us vkt++knh ds ckn ds Hkkjrh; ̂ eu*dh xgjkb;k¡&Å¡pkb;k¡ ukih FkhaA bUgha cslqjs fi;DdM+ksa us Hkkoukvksa ds lHkhrkj+ NsM+dj vkSj lk¡l ds lkFk lk¡l feykdj vius ;qx dh èkM+duksa dks y;nh FkhA

Ms<+&nks ?kaVs ckn tc ge ckj ls ckgj fudys rc vkleku esa cknyksa dschp fQj dkukQwlh py jgh Fkh] ysafdu pw¡fd ge igys gh ,d cM+svk¡èkh&rwQku dk lkeuk dj pqds Fks vkSj flQZ ckgj ls gh ugha] Hkhrj lsHkhx pqds Fks] blfy, vc fdlh Hkh rjg ds xhysiu ls gesa xqjst+ ugha FkkA

esjk cw<+k nksLr 'kjkc ds rhu I;kyksa ds ckn t+jk dM+d gks x;k FkkA mlusviuh ihB lhèkh dj yh vkSj lhuk rkudj brus xoZ ls pyus yxk tSls iwjseqEcbZ dk ekfyd gksA mlds bl ekfydkuk joS;s esa nk: ihdj HkM+klfudkyusokys fdlh det+ksj vkSj dk;j vkneh dh >wBh vdM+ ugha] cfYd,d ekSfyd fojksèk ij vkèkkfjr vkØkedrk FkhA

lkt+&uklkt+ 229 230 Js"B fgUnh dgkfu;k¡ (1990-2000)

Page 6: Sresth Hindi Kahaniyan 1990-2000 · 2015. 3. 17. · &ßD;k rqEgsa 'kjkc ihus ds ckn vius Hkhrj ,d nq[kHkjh [kq'kh eglwl gksrh gS\Þ eSaus bu reke lokyksa dk tokc ^gk¡* esa fn;k

ge nksuksa pyrs tk jgs Fks fcuk ;g r; fd, fd tkuk dgk¡ gSA u mlsdgha igq¡pus dh tYnh Fkh] u eq>sA gekjh mís';ghurk bl 'kgj dhmís';ijd O;oLrrkvksa ds lkFk VDdjsa ys jgh FkhA QqVikFk ij oh-Vh- dhrjQ tkusokyksa dh ,d rst+ j¶rkj HkhM+ esa ge nksuksa fdlh xhys yckns dhrjg my> x, FksA HkhM+ dh pqLrh vkSj QqrhZ ds cjvDl gekjk <hykiuflQZ Fkdku ;k u'ks dh otg ls ugha Fkk] cfYd ;g ,d izfrfØ;k FkhA eq>svc ;g iDdk Hkjkslk gks x;k fd esjk ;g cw<+k nksLr Hkh ml pqLr&nq:LrvkSj QVkQV dke;kch ds f[kykQ gS tks euq"; ls mldk funksZ"k vkuan Nhuysrh gSA

eSaus pyrs&pyrs mlds psgjs ij fuxkg MkyhA og eneLr FkkA mldhpky esa cnyko vk x;k FkkA pyrs&pyrs og ,d nqdku ds lkeus vpkud:d x;kA nqdku ds vxys fgLls esa ,d cM+k 'kks&dsl Fkk ftlesa rjg&rjgds ok|&;a= j[ks x, FksA muds chp ,d cgqr cM+k bysDVªkWfud dh&cksMZ iM+kFkkA og cw<+k ml dh&cksMZ dks cM+s x+kSj ls ns[kus yxkA eSaus lkspk&'kk;n mlesadksbZ x+kSj djus yk;d fo'ks"krk gksxh] ij eSaus ns[kk & cw<+s ds psgjs ijvpkud ,d cM+h ygj vkbZ vkSj ,d gh iy esa mldk fet+kt cny x;kAog ml ok| dh rjQ dqN ,sls vankt esa ns[k jgk Fkk ekuks og dksbZ midj.kugha] cfYd ,d thrk&tkxrk 'k=q gksA ,d [krjukd ruko vkSj rh[kh ?k`.kkls mldk psgjk d¡id¡ikus yxkA

ßrqe bls tkurs gks\Þ mlus dh&cksMZ dh rjQ b'kkjk djrs gq, eq>lsiwNkA

ßgk¡AÞ eSaus dqN lksprs gq, dgk] ß;g ,d tkikuh flaFkslkbtj gSAÞ

ßugha]Þ mlus Å¡ph vkokt+ esa dgk] ß;g ,d rkuk'kkg gS! gR;kjk gS! blhdh otg ls nkl ckcw vkSj Ýkafll dh tku xbZ--- ;gh ge lcdh cngkyhdk ,dek= ft+Eesnkjh gSAÞ

eSaus cgqr vk'p;Z ls 'kks&dsl dh rjQ ns[kkA ml dbZ iq'k&cVuksa vkSjI;kuks tSlh pkfc;ksaokys ok| esa eq>s dksbZ ,slh [krjukd [kkfl;r ut+j ughavkbZA

'kks&dsl ls ut+jsa Qsjdj tc eSaus cw<+s dh rjQ ns[kk] rks eq>s vius psgjsij ,d vthc&lh ,saBu ut+j vkbZA mldk 'kjhj dqN bl rjg dk¡i jgkFkk ekuks mls rst+ cq[kkj gksA mldh bl vLokHkkfod mÙkstuk ls eq>s cspSuheglwl gqbZA eSaus mlds daèks ij gkFk j[kk vkSj mls Qqlykrs gq, vkxs ys pyusdh dksf'k'k dhA igys rks og Vl&ls&el ugha gqvk] ysfdu fQj tSls dksbZnkSjk iM+ x;k gks] mlus yiddj QqVikFk ls ,d b±V dk v)k mBk fy;kAeSaus rqjar mldk gkFk idM+ fy;k vkSj cM+h eqf'dy ls mls dk¡p QksM+us lsjksdkA esjs bl gLr{ksi ls og vkSj Hkh fcQj x;kA mlus eq>s ,d rjQ >Vdfn;k vkSj QqVikFk dh HkhM+ dks cgqr okfg;kr rjhds ls èkdsyrs gq, vkxs c<+kAmlds eq¡g ls vuxZy okD;ksa vkSj xkfy;ksa dh ckSNkj yx xbZA mlds vanjmBs bl pØorhZ rwQku ds :[k vkSj xfr dk vuqeku yxkuk eqf'dy FkkAflQZ bruk lkQ le> esa vk jgk Fkk fd ml pØokrh ?ksjs ds dsanz esa oghbysDVªkWfud baLVªwesaV Fkk ftls og Hkh udypksj dgrk Fkk rks dHkh gjke[kksjA

fQj og mu laxhr&diafu;ksa dks xkfy;k¡ nsus yxk ftUgksaus ,sls udyhok|ksa vkSj lkm¡M fjdkfM±x dh ubZ vkSj pkykd rduhdksa ds lgkjs HkksaMs fQYehxhrksa ds vkWfM;ks dSlsV dk gksylsy ekdsZV QSyk j[kk FkkA ckn esa og mu yksxksadks Hkh dkslus yxk ftUgkssus ,sls ok|ksa dk fuekZ.k fd;k Fkk] tks nwljs reke ok|ksadh gw&c&gw udy djus esa l{ke FksA ckt+kj esa vkrs gh laxhr ds Bsdnkjksa usmls rqjar viuk fy;k Fkk vkSj mu lkfta+nksa dks dke feyuk can gks x;k tksvlsZ ls dsoy blh dke ;k gquj ;k dyk ds lgkjs ftanxh clj dj jgs FksA

ßvc bu gjket+knksa dks vkf[kj dkSu le>kus tk,\ mudks rks flQZviuk èkaèkk&Qk;nk ut+j vkrk gSA dyk vkSj dykdkj tk,¡ HkkM+ esa! fdls

lkt+&uklkt+ 231 232 Js"B fgUnh dgkfu;k¡ (1990-2000)

Page 7: Sresth Hindi Kahaniyan 1990-2000 · 2015. 3. 17. · &ßD;k rqEgsa 'kjkc ihus ds ckn vius Hkhrj ,d nq[kHkjh [kq'kh eglwl gksrh gS\Þ eSaus bu reke lokyksa dk tokc ^gk¡* esa fn;k

[kcj gS fd iqjkus lkfta+ns dgk¡ gSa\ fdls fQØ gS fd vxj os ctk,¡xs ugha rksD;k djsaxs\ ftl vkneh us ftanxh & Hkj ok;fyu ctkbZ gks] D;k og VeVepyk ldrk gS\ D;k rcyk ctkusokys gkFk elkt dk dke dj ldrs gSa\I;kuks ij fFkjdusokyh m¡xfy;ksa ls vxj dlkbZ dh nqdku esa eqfxZ;ksa dh vk¡rsaN¡VokbZ tk,¡ rks dSlk yxsxk\Þ

og irk ugha fdlls loky dj jgk FkkA FkksM+h gh nsj esa og ;g Hkh Hkwyx;k fd eSa mlds lkFk gw¡A eq>s mlds psgjs ij ikxyiu ds fpUg lkQ fn[kkbZfn,A og vpkud QqVikFk ls mrjdj lM+d ØkWl djus yxkA ogk¡ u rks t+sczkØkWl Fkk] u iSny pyusokyksa ds fy, dksbZ flxuyA pkyw VSªfQd esa mlds ;w¡vpkud ?kql tkus ls ,d&lkFk dbZ okguksa dk larqyu fcxM+ x;kA ,d flVhcl dh pisV esa vkus ls og cky&cky cpk] exj mls cpkus ds pDdj esa,d VSDlh ekxZ&foHkktd ls Vdjk xbZ vkSj VSDlh ds vpkud :drs gh ihNsrst+ j¶rkj ls vkrh dbZ dkjsa vkSj VSfDl;k¡ vlarqfyr gks xb±A VSfDl;ksa vkSjdkjksa ds Mªkboj xqLls ls QuQukrs gq, uhps mrjs vkSj cw<+s dks ?ksj fy;kAVSªfQd goynkj us cw<+s dks tc ml ?ksjs ls ckgj fudkyk] rks eSaus ns[kk&mudhukd vkSj tcM+s ls [kwu cg jgk FkkA exj og [kwu iksaNus ;k ?kko dks lgykusds ctk; psrkouh&Hkjs 'kCnksa esa irk ugha fdls xkfy;k¡ cd jgk FkkA goynkjus mldk dkWyj idM+k vkSj ?klhVrs gq, mls lM+d ds nwljs fdukjs rd ysx;kA

VªSfQd fu;af=r gksus esa FkksM+k le; yxkA bl chp esjh ut+jsa cjkcj cw<+sdk ihNk djrh jghaA og yM+[kM+krs gq, QqVikFk ij p<+k vkSj esjsns[krs&gh&ns[krs vxys ldZy esa nkb± rjQ eqM+ x;kA

iSny pyusokyksa ds fy, tSls gh VSªfQd [kqyk] eSa rst+h ls ml ldZy dhrjQ HkkxkA ldZy dk eksM+ eqM+us ds ckn eSaus ut+jsa nkSM+kbZA ml yacs&xhysjkLrs esa Nrfj;ksa ds >aqM ds chp mldk Hkhxrk vkSj Hkkxrk gqvk 'kjhj eq>s

fn[kkbZ fn;kA eSa cgqr eqf'dy ls mlds djhc igq¡p ik;kA eSaus >iVdj mldkdaèkk idM+ fy;kA mlus eqM+dj eq>s ns[kk & mlds psgjs ij ?k¡wlksa vkSj FkIiM+ksads nkx mHkj vk, FksA ukd ls Hkh vHkh rd xk<+k yky [kwu Vid jgk FkkvkSj vk¡[kksa esa vthc&lh vtuch;r&lh FkhA pkSjkgs ds ,d jsM flxuy dhjkS'kuh esa mldk Hkkoghu] iFkjk;k&lk psgjk eq>s Hk;kud yxkA

ßrqEgkjk ?kj dgk¡ gS\Þ eSaus iwNkA

djhc ls xqt+jrs okguksa ds gkWuZ dh otg ls 'kk;n mls esjh ckr le>esa ugha vkbZA

ßrqEgkjk ?kj dgk¡ gS\Þ eSaus bl ckj mlds dku ds ikl viuk eq¡gys&tkdj iwNkA mlds psgjs ij vc Hkh Bksl laosnughurk NkbZ jghA rhljhckj ogh loky iwNus ds ckn Hkh tc mlus mUgha Hkko'kwU; vk¡[kksa ls eq>s ns[kkrks eSa le> x;k fd ckr gn ls xqt+j xbZ gS vkSj vc 'kjkc] [kwu vkSjckfj'k ls Hkhxh gqbZ mldh nsg dks vdsys HkVdus ds fy, NksM+ nsus ls cM+kdksbZ xqukg ugha gks ldrkA

eSa cgqr ijs'kku gks x;kA le> esa ugha vk jgk Fkk fd D;k d:¡A ogvxj flQZ chekj gksrk] rks Hkh eSa mls l¡Hkky ysrk] exj ekeyk fnekx dkFkk vkSj mlds ikxyiu esa vxj eq>s og ;qfDrlaxr O;oLFkk u fn[krh] ftlsge ̂ ftfu;l* dgrs gSa] rks 'kk;n eSa mls ogha NksM+dj pyk tkrk] D;ksafd eq>ij lekt&lsok dk nkSjk dHkh ugha iM+k Fkk vkSj u gh esjs vanj dksbZ ,slkenj VsjslkbZ ueZ dksuk Fkk ftlesa eSa ,sls ikxyksa vkSj ykokfjlksa dks iukg nsrkA

eSa rst+h ls lksp jgk Fkk fd D;k d:¡A vpkud eq>s [;ky vk;k fd'kk;n ml ch;j ckjokyh yM+dh dks cw<+s ds ?kj dk irk ekywe gksA eSaus rqjar,d VSDlh :dokbZA cw<+s dks lgkjk nsdj VSDlh esa cSBk;k vkSj Mªkboj dkslsaMgLVZ jksM ys pyus dks dgkA

lkt+&uklkt+ 233 234 Js"B fgUnh dgkfu;k¡ (1990-2000)

Page 8: Sresth Hindi Kahaniyan 1990-2000 · 2015. 3. 17. · &ßD;k rqEgsa 'kjkc ihus ds ckn vius Hkhrj ,d nq[kHkjh [kq'kh eglwl gksrh gS\Þ eSaus bu reke lokyksa dk tokc ^gk¡* esa fn;k

tc ge okil lsaMgLVZ jksM ds ckj esa igq¡ps] rc jkr ds lk<+s X;kjgct pqds FksA Mªkboj us tSls gh czsd yxk;k] cw<+s dk 'yFk 'kjhj esjh xksnesa yq<+d x;kA og ;k rks lks jgk Fkk ;k csgks'kh ds vkye esa FkkA eSaus mlsl¡Hkkydj lhV ij fyVk fn;kA

ßrqe ik¡p feuV ;gha :dks] eSa vHkh vkrk gw¡AÞ eSaus Mªkboj ls dgkvkSj VSDlh ls uhps mrj vk;kA Mªkboj t+jk ilksi'k esa iM+ x;kA mlslansg Fkk fd dgha eSa fcuk fdjk;k fn, bl eqlhcr dks mlds xys u e<+tkÅ¡A eSaus ipkl dk ,d uksV mlds gkFk esa Fkek fn;k vkSj lhf<+;k¡ p<+djckj esa vanj nkf[ky gqvkA

njokt+k [kqyrs gh laxhr dh cgqr rst+ vkokt+ us eq> ij geyk fd;kAog [kksiM+h dks luluk nsusokyk laxhr FkkA eSaus èofu;ksa dk bruk Hk;adjbLrseky igys dHkh ugha lquk FkkA dqN nsj dh pdjkgV ds ckn gYdh uhyhjkS'kuh esa eSaus ml yM+dh dks [kkstuk 'kq: dj fd;kA og Mkaflax ¶yksj ijdqN vkSj yM+fd;ksa ds lkFk ukp jgh FkhA eSaus vkxs c<+dj mldk è;ku viuhvksj vkdf"kZr djus dh dksf'k'k dhA og ,d ekynkj vkneh dks fj>kus dsfy, ckj&ckj vius cky ygjk vkSj dwYgs eVdk jgh FkhA lkeus dh dqlhZij cSBk og vèksM+ ,s;k'k] ftlds xys vkSj m¡xfy;ksa esa lksuk cgqr v'yhy<ax ls ped jgk Fkk] ml yM+dh dh gj vnk ij lkS&lkS ds uksV fuNkojdj jgk FkkA

cgqr dksf'k'k vkSj b'kkjs djus ds ckn Hkh tc yM+dh us esjh rjQ è;kuugha fn;k rks vkf[kjdkj eq>s Hkh tsc ls uksV fudkyus iM+sA uksV gkFk esa vkrsgh eSaus ns[kk& ckj ds gj osVj] LVwvVZ vkSj MkallZ dk è;ku vc esjh rjQFkkA yM+dh dh rjQ eSaus flQZ ,d ut+j ls ns[kk vkSj og eqLdkjkrh gqbZ esjsikl vk xbZA uksV mlds gkFk esa nsus ls igys eSaus nks&rhu ckj Å¡ph vkokt+esa dgk] ßeq>s rqels dqN t+:jh ckr djuh gSAÞ

nwljh vkokt+ksa ds dkj.k mls esjh ckr le> esa ugha vkbZA og gkFkidM+dj eq>s fiNys njokt+s dh rjQ ys xbZA njokt+s ds ml rjQ jsLrjk¡dk fdpu FkkA

ßgk¡ cksyks tYnh] D;k ckr gS\ eSa viuk dLVej NksM+dj vkbZ gw¡AÞ

ß'kke dks eSa ftl cw<+s ds lkFk vk;k Fkk] D;k rqe mls tkurh gks\Þ

ßgk¡&gk¡] oks esjk jsxqyj dLVej rks ugha gS] ij vkrk gS rks lcdh rch;r[kq'k dj nsrk gSAÞ

ßmldh rch;r [kjkc gS--- D;k rqe mlds ?kj dk irk tkurh gks\Þ

ßiDdk irk ugha ekywe] ysfdu 'kk;n og nknj ds dcwrj[kkus dsvklikl fdlh pky esa jgrk gSA D;k rks uke gS ml pky dk--- ;kn ughavk jgk vHkhAÞ

ßnsf[k,] eSa bl 'kgj esa u;k gw¡A eq>s ;gk¡ ds jkLrksa ds ckjs esa dqN ughaekyweA D;k vki bl ekeys esa esjh enn dj ldh gSa\Þ

ßughaAÞ mlus lkQ euk dj fn;k] ßvki le>rs D;ksa ugha\ eSa vi+ukdLVej NksM+dj ugha tk ldrhAÞ

eSa pqi gks x;kA ckj ls ckgj fudyrs gh eSaus VSDlh ds ikl tkdjf[kM+dh ls vanj >k¡dkA cw<+k vHkh rd T;ksa dk R;ksa ysVk Fkk& fdlh yk'k dhrjgA eSaus njokt+k [kksyk vkSj vanj lhV esa èk¡l x;kA

ßnknj ys pyks!Þ eSaus Mªkboj ls dgkA eq>s viuh vkokt+ cgqrFkdh&gkjh&lh tku iM+hA

Mªkboj us rqjar pkch ?kqekdj ,aftu LVkVZ fd;kA FkksM+h nwj tkdj ,d;w VuZ ekjk vkSj yach&pkSM+h lM+d ij VkWi fx;j esa VSDlh nkSM+k nhA

eSaus ,d flxjsV lqyxk yh vkSj vius fopkjksa dks [kkeks'kh ls pckus yxkA

lkt+&uklkt+ 235 236 Js"B fgUnh dgkfu;k¡ (1990-2000)

Page 9: Sresth Hindi Kahaniyan 1990-2000 · 2015. 3. 17. · &ßD;k rqEgsa 'kjkc ihus ds ckn vius Hkhrj ,d nq[kHkjh [kq'kh eglwl gksrh gS\Þ eSaus bu reke lokyksa dk tokc ^gk¡* esa fn;k

;gk¡ rd fd esjh duifV;k¡ nq[kus yxhaA mu pck, gq, fopkjksa dh yqxnh esals irk ugha dc 'kwU; fudyk vkSj ml 'kwU; ds cks> ls ncdj tkus dc esjhvk¡[ksa eq¡n xbZA

Mªkboj us tc daèkk FkiFkikdj eq>s uhan ls txk;k rks dqN nsj rks dqNle> gh ugha vk;kA eSaus viuk flj t+ksj ls >Vddj [kqekjh vkSj uhan dksnwj gM+dk;k vkSj cw<+s dks gks'k esa ykus ds fy, fgyk;k&Mqyk;k] ysfdu flQZgw¡&gw¡ djus ds vykok mlus dksbZ gjdr ugha dhA vkf[kj uhps mrjdj eSausmldh ckgksa ds uhps gkFk Mkydj mls njokts ls ckgj [khap fy;kA eSa tccw<+s ds 'kjhj dks ?klhVrs gq, lM+d ds fdukjs ys&tk jgk Fkk] rc eSaus ns[kkfd ckotwn csgks'kh ds cw<+s us vius cSx dks ugha NksM+k FkkA mldk iwjk 'kjhjcsgks'k Fkk] ysfdu og Fkk iwjh rjg gks'k esa Fkk ftl gkFk ls mlus cSx ls ckgj>k¡drh lsDlksQksu dh xnZu dks idM+ j[kk FkkA

eSaus mldh nsg dks dcwrj[kkus dh fxzy ls fVdk fn;kA iyVdj VSDlhdk HkkM+k pqdk;k vkSj fjLVokWp dh rjg ns[kkA lok rhu ct jgs FksA;g jkr vkSj lqcg ds chp dh ,slh ?kM+h Fkh tc u rks eS a dqN djldrk Fkk] u dgha tk ldrk FkkA dqN nsj rd bèkj&mèkj dh lkspus ds ckneSa Hkh cw<+s ds ikl fxzy ls ihB fVdkdj cSB x;kA

jkr ds ml vkf[kjh igj esa tc lkjh gjdrsa lks pqdh Fkha vkSj dgha lsdksbZ vkokt+ ugha vk jgh Fkh] eq>s vius fny dh èkM+dusa lqukbZ nhaA eSa viusckjs esa lkspus yxkA vius cki dh nkSyr ls nq'euh eksy ysus ds ckn eSa ftlrjg ls rqPN vkeksn&izeksn esa ft+anxh dks [kpZ dj jgk Fkk] mlesa fdlhle>nkj vuqjkx dh dksbZ xqatkb'k ugha FkhA viuh Lora= vizfrc)rk dh'ks[kh] ftlds fy, eSaus vius dSfj;j rd dks ykr ekj nh Fkh] dks dk;e j[kusds fy, eSa ges'kk ftl lw[kh vdM+ dk bLrseky djrk Fkk] mlesa ckfj'k]

'kjkc] [kwu vkSj lsDlksQksu dh ,d d#.k èkqu us ueh yk nh FkhA eSa ml uehds ueZ vkxks'k esa ,d Fkds gq, cPps dh rjg lks x;kA

,d&lkFk dbZ ia[kksa dh QM+QM+kgV us eq>s uhan ls txk;kA eSaus vk¡[ksa eyrsgq, bèkj&mèkj ns[kk&cw<+k unkjn FkkA ,d ckj fQj ihB ds ihNs ia[kksa dhQM+QM+kgV lqukbZ nhA eSaus iyVdj ns[kk] og cw<+k dcwrj[kkus ds chpkaschpysVk Fkk vkSj mlds ftLe ij dbZ dcwrj pgy&dneh dj jgs Fks] brusvfèkd fd mldk iwjk 'kjhj muls iV x;k FkkA ;gk¡ rd fd psgjk Hkh Bhdls fn[kkbZ ugha ns jgk FkkA eq>s lansg gqvk] dgha og ej rks ugha x;k] ysfdueq>s vius bl csodwQkuk lansg ij rqjar 'keZ vkbZ] D;ksafd ejs gqvksa ij dkS,e¡Mjkrs gSa] dcwrj ughaA

eSa dcwrj[kkus dh fxzy Qk¡ndj vanj dwnkA esjh bl dwn&Qk¡n ls?kcjkdj lkjs dcwrj mM+ x,A eSa cw<+s ds djhc igq¡pk vkSj rc eq>s mldkpsgjk fn[kkbZ fn;k&LoLF; vkSj eqLdjkrk gqvk psgjk] ftlesa dgha fiNyh jkrds minzo ds fpUg ugha FksA mlds psgjs vkSj reke diM+ksa ij cktjs] TokjvkSj edbZ ds nkus fpids gq, FksA 'kk;n mlus [kqn vius Åij dcwrjksa dkpkjk QSyk j[kk FkkA

mlus Lusg ls esjh rjQ gkFk c<+k;kA eSaus tSls gh mlds gkFk esa gkFk fn;k],d dcwrj vkdj fQj mlds gkFk ij vk cSBk] ogha fprdcjk dcwrj]ftlds iSj esa dkyk èkkxk c¡èkk Fkk] tks dy 'kke cw<+s ds daèks ij cSBk FkkA

ßrqe pqipki [kM+s jgukA esjk gkFk NqM+kus dh dksf'k'k er djukA fQjns[kuk] ;g èkhjs&èkhjs rqEgsa Hkh viuk nksLr cuk ysxkAÞ

eSaus cw<+s dh ckr ij lgefr esa xnZu fgykbZ vkSj [kq'kh&Hkjs vk'p;Z dslkFk ns[kk&og dcwrj] tks ge nksuksa ds gkFkksa ds ̂ feyu* ij cSBk Fkk] mlus>Vds ls xnZu mBkdj lhèks esjh vk¡[kksa esa ns[kkA mldh vk¡[kksa esa dkSrwgy vkSjvtuchiu FkkA dqN nsj rd eq>s ns[krs jgus ds ckn mlus xnZu >qdkbZ vkSj

lkt+&uklkt+ 237 238 Js"B fgUnh dgkfu;k¡ (1990-2000)

Page 10: Sresth Hindi Kahaniyan 1990-2000 · 2015. 3. 17. · &ßD;k rqEgsa 'kjkc ihus ds ckn vius Hkhrj ,d nq[kHkjh [kq'kh eglwl gksrh gS\Þ eSaus bu reke lokyksa dk tokc ^gk¡* esa fn;k

nks&rhu dne vkxs c<+dj cw<+s ds gkFk ls esjs gkFk ij vk x;kA eq>s mldsiats ds [kqjnjs Li'kZ ls gYdh&lh flgju gqbZ] ysfdu eSaus vius gkFk dksdk¡ius ugha fn;kA mlus xnZu mBkdj fQj esjh rjQ ns[kk vkSj t+jkf>>drs gq, nks dne vkSj vkxs c<+kA dqN nsj rd esjh fo'oluh;rk dksvkt+ekus ds ckn rhu&pkj dne vkxs c<+dj esjh dykbZ vkSj ck¡g dschp igq¡p x;kA vc mldh vk¡[kksa esa dksbZ Mj ugha FkkA vxys gh iy og>iVdj esjs daèks ij vk cSBkA eSaus èkhjs&èkhjs viuk gkFk vkxs c<+k;k vkSjmlds ia[kksa dks lgykus yxkA

ß;g igys jkWcVZ dk nksLr FkkAÞ cw<+s us esjs daèks ij cSBs dcwrj dks cM+sI;kj ls ns[krs gq, dgkA

ßmls x, fdrus fnu gks x,\Þ eSaus dcwrj dh nsg ij gkFk Qsjrs gq,iwNkA

cw<+k dqN nsj pqi jgkA og ml {k.k dh ;kn ls FkksM+k x+exhu gks x;kA,d&nks iy dh pqIih ds ckn mlus cM+h eqf'dy ls eq¡g [kksyk] ßvkt mldhigyh cjlh gSAÞ

eSaus ns[kk] fiNyh jkr dh og ;kruk vkSj grk'k fQj mlds psgjs ije¡Mjkus yxhA eSaus mls ml fldusl ls ckgj fudkyus ds fy, t+ksj yxkdjmlds gkFk dks viuh vksj [khapk vkSj mldh ck¡g esa viuh dykbZ Mkydjmls [kM+k dj fn;kA dgk] ßpyks rqEgsa ?kj rd NksM+ nw¡AÞ

mlus t+jk vk'p;Z ls esjh rjQ ns[kk & ßrqEgsa dSls ekywe gqvk fd eSa;gk¡ jgrk gw¡\Þ

ßdy tc rqe gks'k [kks cSBs Fks] rc eSa fQj mlh ckj esa x;k FkkAÞ

ßysfdu ogk¡ rks eq>s dksbZ ugha tkurk] flok; ml yM+dh ds---AÞ

ßgk¡] mlh yM+dh us eq>s irk fn;kAÞ

ßD;k og esjs ckjs esa dqN dg jgh Fkh\Þ

ßugha] og cgqr fct+h FkhAÞ

cw<+s us ,d xgjh lk¡l yhA fQj mlds psgjs dk Hkko fcxM x;k] tSlsmlus dksb dM+oh pht+ ih yh gksA og esjs daèks dk lgkjk ysdj vkxs c<+kAge lM+d ikj djds ckb± vksj ls ,d xyh esa eqM+ x,A mlus esjh rjQ ns+[kscx+Sj iwNk] ßtkurs gks og yM+dh dkSu Fkh\Þ

eSaus bUdkj esa flj fgyk;k vkSj ftKklk ls mldh rjQ ns[kkA og dqNdguk pkgrk Fkk] ij dgrs&dgrs jg x;kA mlds psgjs ij fQj dM+osiu dksfuxyus dk d"V mHkj vk;kA

vkxs tkdj og ,d vkSj iryh xyh esa eqM+ x;kA og eqf'dy lsvkB&nl QhV pkSMh xyh Fkh] ftlds nksuksa rjQ pkysa FkhaA ydM+h ds cjkenksavkSj flf<+;ksaokyh cgqr iqjkuh xyh vkSj lhyh gqbZ pkysa] ftuds gj dksus esaBgjh gqbZ cklh gok] mel] Åc vkSj v¡èksjs us LFkk;h dCtk dj fy;k FkkA

pjejkrh gqbZ lhf<+;ksa ij jsfyax ds lgkjs p<+us ds ckn ge nwljs ekysdh pkSFkh [kksyh ds ikl igq¡psA mlus cgqr t+ksj&t+ksj ls gk¡Qrs gq, viuh tscls pkch fudkyh vkSj njokt+s dk rkyk [kksy fn;kA

ßeSa vc pyrk gw¡AÞ eSaus mlls fouez 'kCnksa esa btkt+r yhA

mlus t+jk I;kj&Hkjh ukjkt+xh ls eq>s ns[kk] ßeSa vHkh bruk x;k&xqt+jkugha gw¡ fd rqEgsa ,d di pk; Hkh uk fiyk ldw¡AÞ og gkFk idM+dj eq>s vanj[khap ys x;kA

vanj lkeku ds uke ij flQZ ,d iy¡x vkSj ,d est+ FkhA iy¡x dsÅij ,d cgqr xank fcLrj fcNk gqvk Fkk ftlds fljgkus&iSrkus dk dksbZfBdkuk ugha FkkA dejs dh nhokjksa ij tc esjs ut+j xbZ rks eq>s cgqr vk'p;ZgqvkA nhokjksa ij txg&txg dhysa xM+h gqbZ Fkha vkSj mu ij rjg&rjg ds

lkt+&uklkt+ 239 240 Js"B fgUnh dgkfu;k¡ (1990-2000)

Page 11: Sresth Hindi Kahaniyan 1990-2000 · 2015. 3. 17. · &ßD;k rqEgsa 'kjkc ihus ds ckn vius Hkhrj ,d nq[kHkjh [kq'kh eglwl gksrh gS\Þ eSaus bu reke lokyksa dk tokc ^gk¡* esa fn;k

ok| V¡xs FksA lcls igys esjh ut+j rcys ij xbZ mldk peM+k mèkM+ x;k FkkvkSj mlds vanj fpfM+;ksa us ?kksalyk cuk fy;k FkkA rcys dh cxy esa ,d VwVkgqvk ok;fyu Fkk] ftlds rkj unkjn FksA nhokj ds dksus esa lkjaxh Fkh] edM+hds tkys ls f?kjh gqbZA lkjaxh ds Åij ck¡lqjh yVd jgh Fkh] ftlds Nsnksa esaQ+Qw¡n te xbZ Fkh vkSj mlds ekmFkihl dks nhed us pkV fy;k FkkA uhps Q'kZij gkjeksfu;e iM+k Fkk] ftldh gìh&ilyh ,d gks xbZ FkhA

eSa rc rd bu vo'ks"kksa dk voyksdu djrk jgk Fkk tc rd cw<+kcjkens esa tkdj fdlh ̂ Nksdjs* dks pk; ds fy, vkokt+ nsdj ykSV ugha vk;kApk; ysdj tks Nksdjk vk;k] mlus pk; dh I;kfy;k¡ gekjs gkFk esa Fkekus dhctk; viuh tsc ls ,d NksVh&lh uksVcqd vkSj dye fudkyhA cw<+s us nksuksapht+s s a gkFk ls ys yhaA og ml mèkkj&[kkrs ds x¡ns iUuksa dks myVus yxkAfQj ,d iUus ij dqN fy[kus dss fy, tSls gh mlus dye vkxs c<+kbZ]yM+ds us chp eas Vksd fn;k] ßvHkh dh nks dfVax feyk ds lÙkj pk; gkstk,¡xhA lsB esjs Åij ckse ekj jsyk gSA tHkh iblk nsaxk rHkh pk;nsuk&vblk cksysyk gS---Þ

cw<+s us dsoy ,d ckj ml yM+ds dh rjQ ns[kkA fQj tsc ls jkr dsikuh esa Hkhxs gq, uksV fudkysA ,d ipkl vkSj ,d lkS dk uksV fudkydjyM+ds ds gkFk esa Fkek;k] mèkkj&[kkrs dks QkM+dj xSyjh ls ckgj [kqyh lM+dij Qsad fn;k vkSj pk; dh I;kfy;k¡ mlds gkFk ls Nhudj pk; eksjh esa cgknhA

yM+ds ij mlds bl O;ogkj dks dksbZ vlj ugha iM+kA og pqipkifxykl mBkdj pyk x;kA

dqN nsj rd ogk¡ [kkeks'kh NkbZ jghA fQj vpkud mlds Åij nkSjk iM+x;k& ßrqe cSBs jguk---eSa vHkh vkrk gw¡AÞ

mlus dM+ok&lk eq¡g cuk;k vkSj xSyjh ikj djs èkM+kèkM+ lhf<+;k¡ mrjx;kA

cq<+kis dh rqudfet+kth dbZ ckj cpius dh uknkuh ls Hkh cnrj lkfcrgksrh gS vkSj fQj bl cw<+s dk ekeyk rks vkSj Hkh xM+cM+ FkkA eq>s yxk fdbl c[ksM+sckt+ vkneh ds lkFk vxj eSa T;knk nsj rd jgk rks dHkh Hkh fdlhcM+s >a>V esa Q¡l ldrk gw¡A ,d iy ds fy, eq>s ;g [k;ky vk;k fd pqipki;gk¡ ls f[kld tkÅ¡] ysfdu esjh ftKklk vHkh 'kkar ugha gqbZ FkhA eSa vkSjT;knk xgjkbZ esa tkdj bl vkneh ds Hkhrj ds ml ̂ Loj* dks lquuk pkgrkFkk] tks nqfu;k ds dbZ vaxM+&[kaxM+ izykiksa ds uhps nck gqvk FkkA

eq>s ,d Mj ;g Hkh Fkk fd dgha ml Loj dks [kkstrs&[kkstrs eSa brukuhps pyk tkÅ¡ fd okil Åij vkuk eqf'dy gks tk,] D;ksafd uhps dkbZ Fkh]my>h gqbZ d:.kk Fkh vkSj dbZ iFkjhys dVko Fks] ftuesa my>&Q¡ldj eSa Mwcldrk FkkA ysfdu ckotwn bl Mj ds] esjh eu%fLFkfr ml ykyph xksrk[kksjtSlh Fkh tks nf{k.kkorZ 'ka[k ikus ds fy, ftUnxh&Hkj xksrs yxkrs jgrk gS] fcuktku dh ijokg fd,] fcuk ;g tkus fd tks pht+ og ikuk pkgrk gS] mldhvlyh igpku D;k gSA

tc fiNyh ckrsa ;kn djrk gw¡ rks eq>s viuh pje ftKklk ds dkj.kvius&vkidks nks"k nsus dk dksbZ dkj.k ut+j ugha vkrkA esjh mRdaBk ds ihNsNqih gqbZ uhprk ugha FkhA eS cl FkksM+k&lk my> x;k Fkk vkSj pwafd ;g my>ucgqr ukt+qd Fkh blfy, viuh reke rVLFkrk ds ckotwn eSa bl fpifpikgVls [kqn dks NqM+k ugha ik jgk FkkA

mlds vtk;c?kj esa mldk bartkj djrs&djrs vkf[kj eSa Fkd x;k jkrdh fu'kkpjh ds dkj.k esjk flj Hkh luluk jgk FkkA dqN gh nsj esa eq>s >idhyx xbZA

lkt+&uklkt+ 241 242 Js"B fgUnh dgkfu;k¡ (1990-2000)

Page 12: Sresth Hindi Kahaniyan 1990-2000 · 2015. 3. 17. · &ßD;k rqEgsa 'kjkc ihus ds ckn vius Hkhrj ,d nq[kHkjh [kq'kh eglwl gksrh gS\Þ eSaus bu reke lokyksa dk tokc ^gk¡* esa fn;k

,d gYdh vkgV ls tc esjh vk¡[ksa [kqyha rks eSaus ns[kk] og esjs lkeus nksI;kys ysdj [kM+k Fkk] ysfdu mlesa ls pk; dh [kq'kcw ugha] ns'kh 'kjkc dsHkHkds mB jgs FksA mlus ,d fxykl esjh rjQ c<+k;k vkSj nwljk vius gksaBksals yxk fy;kA ,d gh lk¡l esa iwjk fxykl [kkyh djus ds ckn mlus 'kVZ dhck¡g esa eq¡g iksaNk vkSj cgqr vthc ut+jksa ls eq>s ns[kkA mldh lq[kZ vk¡[kksa vkSjmlds vjktd rjhdksa ls Li"V Fkk fd og dy dh rqyuk esa vkt T;knk QkWeZesa gSA mldk og gkFk dk¡i jgk Fkk] ftl gkFk esa mlus esjs fy, 'kjkc dkI;kyk Fkke j[kk FkkA

ß;g esjk ugha] jkWcVZ ekLVj dk dejk gSA rqe vHkh esjs ugha] jkWcVZekLVj ds esgeku gksA jkWcVZ&?kjkus ds lqcg dh 'kq:vkr nk: ls gksrh gSAvxj rqEgsa bl ?kjkus ds vnc&dk;nksa dks lh[kuk gS rks fxykl eq¡g ls yxkyksAÞ

eSa èkhjs&ls eqLdk;k vkSj mlds gkFk ls fxykl ysdj ,d gh lk¡l esa [kkyhdj fn;kA

ßosjh xqM---osjhxqM! rqe Hkh gekjh ykbu ds vkneh gksA tesxh---viuh&rqEgkjh [kwc tesxh!Þ

mlus [kq'kh ls pgdrs gq, fQj nks fxykl rS;kj fd, vkSj geus ml fnudk vkxkt+ ,d ,sls <ax ls fd;k ftldk vatke dqN Hkh gks ldrk FkkA

'kjkc dk igyk I;kyk fdlh ckt+ dh rjg >iVrs gq, esjs lhus esa mrjkFkk] nwljs I;kys dh 'kjkc t+jk èkhjs&èkhjs fdlh phy dh rjg e¡Mjkus yxhAeSa èkhj&èkhjs cgqr Åij mBrk pyk x;k] ysfdu uhps dh reke pht+sa eq>smruh gh lkQ utj vkus yxhaA nwljk fxykl [kRe djus ds ckn eSaus nhokjij yVdrs ok|ksa dks xgjh ut+j ls ns[kkA bl ckj esjs ns[kus esa dqN QdZ FkkAdqN gh nsj igys esjs fy, ;s pht+ cstku Fkha] ysfdu vc muesa ls dksbZ vFkZèofur gks jgk FkkA

ßeq>s vius bu nksLrkas ls ugha feyokvksxs\Þ eSaus ok|ksa dh rjQ b'kkjkdjrs gq, iwNkA

cw<+k vius fxykl esa d¡id¡ikrh 'kjkc dks cM+s x+kSj ls ns[k jgk FkkA mlusHkkSagsa mBkdj esjh rjQ ns[kk] fQj lhèks nhokj dh rjQ ut+jsa mBk nhaA ogcM+s vthc <ax ls eqLdk;kA fxykl [kkyh djds mlus est+ ij j[kk vkSjnhokj ds ikl pyk x;kA lcls igys rcys ij gkFk j[kk] ß;s jQhd [kkugSA mLrkn lyheqíhu [kk¡ lkgc dk lcls NksVk vkSj lcls vkokjk ykSaMkA igysdkaxzsl gkml esa fdlh ckbZ ds eqtjs esa rcyk ctkrk FkkA ckn esa fQYe&ykbuesa vk x;kAÞ rcys dks ihNs NksM+dj mlus lkjaxh ij m¡xyh j[kh] ßvkSj ;glyhe Hkh mlh dk tksM+hnkj FkkA budh laxr esa ckn esa ;s oklqdh izlkn vkSj;s tequknkl Hkh fcxM+ x, ¼mldk b'kkjk ck¡lqjh vkSj 'kgukbZ dh rjQ Fkk½A;s pkjksa vius Qu vkSj èkqu ds iDds Fks] exj muds thou esa dksbZ y;&rkyugha FkhA cgqr cslqjs vkSj cssrkys Fks pkjksa&ds&pkjksaA exj Fks cgqr bZekunkj]blesa dksbZ 'kd ughaAÞ ,d ckj pkjksa ok|ksa dks cgqr ukt+ vkSj I;kj ls ns[kusds ckn mlus tehu ij iMs+ gkjeksfu;e ij ut+j Mkyh] ß;g uhfru esgrkdk gkjeksfu;e gSA ;g ykSaMk lcls T;knk pkyw FkkA ik¡p lky igys gekjs ikllk&js&xk&ek lh[kus vk;k Fkk vkSj vkt cgqr ikWiqyj E;wft+d MkjsDVj gS]D;ksafd bldh m¡xfy;k¡ gkjeksfu;e ls fQlydj rqjar flaFkslkbt+j ij pyhxbZ Fkha vkSj uh;r laxhr ls mpVdj èkaèks ij yx xbZ FkhA gj rjg ds pkalvkSj Ldksi esa viuh Vk¡xsa ?kqlsM+srs gq, mlus ,d ,slk èk¡èkjk ?kksj epk;k fddqN le>uk eqf'dy gks x;kA ckn esa mls ,d flaèkh ikVZuj fey x;kA mluslaxhr ds èkaèks dks cgqr cM+s iSekus ij bUosLVesaV fd;kA iqjkus lkt+ vkSjlkft+nksa dh txg u;s ;a= vk x,A igys fjdkWfM±x ds nkSjku Ms<+&nkS lkS lkft+nsatek gksrs Fks] ij vc reke lkt+ksa dh vkokt+ksa vkSj muds vyx&vyxbQsDV~l ds fy, dsoy ,d gh bysDVªkWfud ;a= dkQh gSA ml ;a= ds f[kykQ]

lkt+&uklkt+ 243 244 Js"B fgUnh dgkfu;k¡ (1990-2000)

Page 13: Sresth Hindi Kahaniyan 1990-2000 · 2015. 3. 17. · &ßD;k rqEgsa 'kjkc ihus ds ckn vius Hkhrj ,d nq[kHkjh [kq'kh eglwl gksrh gS\Þ eSaus bu reke lokyksa dk tokc ^gk¡* esa fn;k

eSaus vkSj jkWcVZ us dbZ ckj vkokt+ cqyan dhA dbZ ckj geus ̂ fQYe vkfVZLV,lksfl,'ku* dks nj[+okLr nh fd bl ;a= ij ikcanh yxk nh tk, exjvQlksl--- u rks bl ekeys esa fdlh us gekjk lkFk fn;k vkSj u vkfVZLV,lksfl,'ku us dksbZ dne mBk;k---Þ

vius dqN lkfFk;ksa dk ifjp; nsus vkSj xqt+js gq, gkykr dh yachrQlhy is'k djus ds ckn mlus flxjsV dk iSdsV tsc ls fudkyk] ,dflxjsV vius gksaBksa ds chp j[kdj mlus iSdsV esjh rjQ c<+k;kA eSaus Hkhpqipki flxjsV lqyxk yhA

nks&rhu xgjs d'k [khapus ds ckn og cgqr x+kSj ls vkSj dqN&dqNlgkuqHkwfriw.kZ ut+jksa ls ok;fyu dks ns[kus yxk& ßlcls T;knk eq>s nkl ckcwij rjl vkrk Fkk--- cspkjs , xzsM ds vkfVZLV gksrs gq, Hkh lh&xzsM dh ftanxhthrs FkhA cgqr 'kehZys vkSj lathnk vkneh FksA Vªsftd èkquksa ds fy, mUgsa[kklrkSj ls cqyk;k tkrk FkkA uhfru esgrk tSls gjkfe;ksa us mldk cgqrfel;wt+ fd;kA og ,d gh flfVax esa mlls pkj&ik¡p èkqusa fjdkWMZ djok ysrkFkkA fQj mu èkquksa dks dkV&Nk¡Vdj vyx&vyx xkuksa vkSj flpq,'kUl esabLrseky djrk FkkA viuh èkquksa dh bl nqxZfr ls nkl ckcw cgqr mnkl gkstkrs Fks] exj dHkh fdlh ls f'kdk;r ugha djrs Fks---

ß,d ckj ,d xkus dh daiksft+ax ds nkSjku os ok;fyu ctkrs&ctkrs jksusyxsA ml xkus ds var esa eq>s ,d yack ihl ctkuk Fkk] exj eSa mB x;kvkSj nkl ckcw dh ck¡g idM+dj LVwfM;ks ls ckgj fudy vk;kAÞ

flxjsV ds Bw¡B dks frikbZ ij iM+h ,s'k&Vsª esa elydj mlus dqlhZ ut+nhd[khap yh vkSj vius yM+[kM+krs gq, ik¡o dks larqfyr djrs gq, dqlhZ ij cSBx;k] fQj cksyk] ßml jkr tc iwjh pky lks xbZ] rc vkèkh jkr ds ckn eq>snkl ckcw dh [kksyh ls ok;fyu dh vkokt+ lqukbZ nh vkSj eSa ns[ks cx+Sj ;gtku x;k fd nkl ckcw flQZ ok;fyu ugha ctk jgs Fks] jks Hkh jgs FksA dqN

nsj rd eSa pqipki lqurk jgkA eSaus igys dHkh nnZukd Loj ugha lqus FksAvkf[kj eq>ls jgk ugha x;kA eSaus viuk lsDlksQksu mBk;k vkSj mldh ihBlgykus ds fy, ,d Hkkjh Loj mudh f[kM+dh dh rjQ mNky fn;kA esjhgennhZ ls igys os fBBd x,] fQj mudk ok;fyu ,dne QQd iM+kA eSausmls jksus fn;kA lsDlksQksu ds pkSM+s lhus ij flj j[kdj jksrh ok;fyu dh mlèkqu dks eSa dHkh ugha Hkwyw¡xk--- og cgqr yach] ?kqekonkj vkSj bruh dkrj èkquFkh fd lsDlksQksu tSlk fnysj Hkh dqN nsj ds fy, fopfyr gks x;kA ysfdublls igys fd eSa viuk larqyu [kks nsrk] I;kuks ds gYds Li'kZ us eq>s <ka<lc¡èkk;kA jkWcVZ dk ,d iqjkuk uksV gekjs Lojksa dh rjQ ckgsa QSykrs gq, vk;kvkSj ge rhuksa cxyxhj gks x,A---

ßfQj gekjh ;g frdM+h vkxs c<+h] ysfdu dqN gh nsj ckn ihNs ls lkjaxhdh vkokt+ vkbZ vkSj og cgqr gM+cM+h esa gekjh rjQ nkSM+rh pyh vkbZ tSlsge mldk lkFk NksM+dj dgha tk jgs gksaA geus viuh Loj;k=k esa mls Hkh'kkfey dj fy;kA ge mls NksM+ ugha ldrs Fks] D;ksafd og cgqr Hkkoqd Fkh vkSjckr&ckr esa nq[kh gks tkuk muds LoHkko esa 'kkfey FkkA-----

ßfQj ck¡lqjh vkSj 'kgukbZ dh Hkh uhan [kqy xbZA mu nksuksa dhvylkbZ&lh] v¡xM+kb;k¡ ysrh vkokt+sa igys cgqr lqLr dneksa ls ckgj vkb±]fQj ;g ns[kdj fd ge cgqr nwj fudy x, gSa] nksuksa us ,d&lkFk viuh pkyrst+ dj nh vkSj dqN gh nsj esa ogk¡ Lojksa dk rwQku ?kqeM+us yxkA fcuk fdlhmís'; vkSj fcuk fdlh fjglZy ds [kqn&c&[kqn ogk¡ ,d ,slk vkdsZLVªk 'kq:gks x;k] ftldk dksbZ iwoZfuèkkZfjr ̂ 'kks* ugha Fkk] ftls lquusokyk dksbZ ̂ jfldJksrk* ugha Fkk] D;ksafd ;g dksbZ daikst+h'ku ugha] dqN vkokjkxnks± dhvjktdrk FkhA ge lc ,d&nwljs ds lkFk èkhaxk&eLrh dj jgs FksA gj Lojvius izfr}a}h Loj dks ihNs NksM+ vkxs fudy tkuk pkgrk FkkA I;kuks eneLrgkFkh dh rjg lcdks dqpy jgk FkkA lkjaxh I;kuks dh Vk¡xksa ds chp ls

lkt+&uklkt+ 245 246 Js"B fgUnh dgkfu;k¡ (1990-2000)

Page 14: Sresth Hindi Kahaniyan 1990-2000 · 2015. 3. 17. · &ßD;k rqEgsa 'kjkc ihus ds ckn vius Hkhrj ,d nq[kHkjh [kq'kh eglwl gksrh gS\Þ eSaus bu reke lokyksa dk tokc ^gk¡* esa fn;k

fudydj mls Ndkrh gqbZ vkxs c<+ xbZA 'kgukbZ dh csgn rst+ vkSj iryhèkkjokyh vkokt+ us lkjaxh ds rkj dkV fn,] exj lk¡l ysus ds fy, tSls gh'kgukbZ :dh] ck¡lqjh us ml v¡rjky esa ,d yach Nyk¡x yxkbZ vkSj lclsvkxs fudy xbZA---

ßeSaus ck¡lqjh dks lcd fl[kkus ds fy, lsDlksQksu gksaBksa ls yxk;k] exjvdLekr~ esjk è;ku bl ckr ij x;k fd ok;fyu dh vkokt+ dgha fcNM+xbZ gSA dqN nsj rd eSa è;ku nsdj lqurk jgk fd 'kk;n nwljh rst+vkokt+ksa ds dkj.k ok;fyu dh vkokt+ nc xbZ gksxh] ysfdu ugha] og dghalqukbZ ugha ns jgh FkhA ckdh lc cgqr eLrh esa Fks] blfy, mUgsa dqN irkugha pyk] ysfdu eSa FkksM+k ltx FkkA t+jk vkSj è;ku nsus ij eq>s ;g vkHkklgqvk fd laxhr dh laxr esa dgha dqN vlaxr gks jgk gS--- eq>s fdlh pht+ds rksM+s tkus dh vkokt+ lqukbZ ns jgh Fkh--- ;s Lojk?kkr cgqr Hk;kud FksAmuesa fdlh pht+ dks ges'kk ds fy, [kRe dj nsusokyk gR;kjkiu FkkA nks&rhucM+s vk?kkrksa ds ckn og vkokt+ can gks xbZA eSa lksp esa iM+ x;kA eq>s gkyk¡fd;g le> esa ugha vk;k fd og fdl pht+ ds iVdus ;k ihVus dh vkokt+ Fkh]exj ;g rks lkQ t+kfgj Fkk fd og vkokt+ nkl ckcw dh [kksyh ls gh vkbZFkhA eSaus lsDlksQksu est+ ij j[k fn;k vkSj njokt+k [kksydj ckgj xSyjh esafudy vk;kA lkeus dh pky esa lc f[kM+dh&njokts can FksA nkl ckcw dh[kksyh ds njokt+s dh njkjksa ls cYc dh ihyh jkS'kuh dh ydhjsa ped jgh FkhaAchp&chp esa mu pedkrh ydhjksa dks dksbZ ijNkb± dkV nsrh FkhA os ydhjsa tcckj&ckj vkSj cgqr rst+h ls dVus yxha] rc eq>s ekywe gqvk fd vanj dksbZNViVk jgk gS--- eSa rst+h ls lhf<+;k¡ p<+ x;kA nkl ckcw dh [kksyh ds cannjokt+s ds lkeus igq¡pdj eSaus vius èkM+èkM+krs lhus dks ,d gkFk ls Fkkek vkSjnwljs gkFk ls njokt+s dks èkdsykA vanj nkl ckcw Q'kZ ij fxjs iM+s FksAok;fy;u ds VqdM+ksa ds chp Q'kZ ij os viuk lhuk Fkkes NViVk jgs FksA eSaus

yiddj mUgsa viuh ckgksa esa ys fy;kA eq>s ns[kdj muds psgjs ij gYdh&lhjkgr vkbZ] exj vxys gh iy fdlh vKkr 'kfDr us muds psgjs ij iksaNkekj fn;kAÞ

nkl ckcw ds thou ds vafre {k.kksa dk tks Hk;kud o.kZu cw<+s us fd;k]og dkQh nsj rd ,d fQYe dh rjg esjh dYiuk esa ?kwerk jgkA cw<+s ds pqigks tkus ds ckotwn mlds 'kCn esjs dkuksa esa xw¡trs jgsA eSa ml la=Lr dj nsusokys vlj ds tc ckgj vk;k] rc eSaus ns[kk] cw<+k fdlh xgjh lksp esa MwckFkkA eSaus mlds ekSu ij dksbZ njkj ugha iM+us nhA

ge nksuksa irk ugha fdruh nsj pqi jgrs] vxj gekjs ekSu ds chp ogfprdcjk dcwrj u pyk vk;k gksrkA og igys dejs dh ngyht+ ij cSBkdksrwgy&Hkjh vk¡[ksa eVdkrs gq, ckjh&ckjh ls ge nksuksa dks ns[krk jgk] fQjmM+dj cw<+s dh xksn esa tk cSBkA cw<+k gkyk¡fd fdlh [k;ky es [kks;k Fkk] ysfdumlds gkFk vknru dcwrj ds ia[kksa dks lgykus yxsA

ßos brus ijs'kku D;ksa jgrs Fks\Þ eSaus t+jk ladksp ls iwNkA

ßdkSu\Þ cw<+s us esjh rjQ ns[kdj iwNkA

ßnkl ckcw\Þ eSaus dgkA

cw<+k bl loky ls fQj vilsV gks x;kA mlus fQj dM+ok&lk eq¡g cuk;kvkSj vpkud [kM+k gks x;kA mldk gkFk fQj dk¡ius yxkA ml d¡id¡ikgV dksdkcw esa djus ds fy, mlus eqëh Hkhap yhA mlds psgjs ls yx jgk Fkk fdog fQj fcQj mBsxk] exj og dqN ugha dj ik;kA viuss r'kíqn lsQM+QM+krs gksaBksa ls mlus nk¡rksa esa Hkhap fy;kA

mldh gkyr ns[kdj eSa Hkh lge x;k vkSj dcwrj HkhA mlus Hk;Hkhrut+jksa ls cw<+s dks ns[kk vkSj rqjar ij QM+QM+krs gq, dejs ls ckgj mM+ x;kA

dqN nsj ckn eq>s isV esa ejksM+ gqbZA eSa dkQh nsj ls vaMdks"k ds nckc

lkt+&uklkt+ 247 248 Js"B fgUnh dgkfu;k¡ (1990-2000)

Page 15: Sresth Hindi Kahaniyan 1990-2000 · 2015. 3. 17. · &ßD;k rqEgsa 'kjkc ihus ds ckn vius Hkhrj ,d nq[kHkjh [kq'kh eglwl gksrh gS\Þ eSaus bu reke lokyksa dk tokc ^gk¡* esa fn;k

dks Hkh Vky jgk Fkk] ysfdu tc lgu ugha gqvk rks eSa mBk vkSj chp esayVdrs insZ dks ljdkdj dejs ds nwljs fgLls esa pyk x;kA ogk¡ ,d NksVh&lhjlksbZ Fkh vkSj jlksbZ ls yxk ,d Vhu dk njokt+kA jlksbZ ds IysVQkWeZ ijcgqr&lh vaxM+&[kaxM+ phts+a csrjrhc iM+h FkhaA eSaus fdlh pht+ ij è;ku ughafn;kA esjk è;ku flQZ ml Vhu ds njokt+s ij Fkk ftlds ihNs esjh rkRdkfyd;a=.kk dk fudkl FkkA

laMkl ls ckgj vkus ds ckn eSaus è;ku ls lc pht+ksa dks ns[kkA mu pht+ksadh vyx&vyx igpku ugha FkhA os lc ,d la;qDr dckM+ esa cny pqdh FkhaAvkdkj esa cM+k gksus ds dkj.k flQZ I;kuksa vyx ls igpku esa vk jgk FkkAeSa mlds ikl x;k] mlds Åij iM+s leku dks bèkj&mèkj fd;k vkSj x+kSj lsns[kk] mlds nksuksa QqV&iSMy VwVs gq, FksA dh&cksMZ dh vfèkdka'k pkfHk;k¡ Hkhm[kM+ xbZ FkhaA eSaus mldh van:uh gkyr ns[kus ds fy, ydM+h ds <Ddu dksÅij mBk;k vkSj vxys gh iy eq>s <Ddu can dj nsuk iM+kA vanj dqNHkh ugha FkkA u xfí;k¡] u fLaVªXl] u QsYVgsejA flQZ [kkyhiu Fkk vkSj ml[kkyhiu esa ls ,d vthc&lh cw vk jgh FkhA ogk¡ dqN ej x;k Fkk] tks lM+jgk Fkk---

inkZ gVkdj eSa okil dejs ds vxys fgLls esa vk x;kA

ß;g I;kuks D;k jkWScVZ ekLVj dk gS\Þ eSaus cq<+Å ls iwNkA

mlus gk¡ esa flj fgyk;k vkSj psgjk >qdk fy;kA

ßog bruk ?kk;y D;ksa gS\Þ eSaus fQj ,d ew[kZrkiw.kZ loky dj Mkyk] eSaugha tkurk Fkk fd esjk ;g loky fdruk x+Sjokftc vkSj x+Sjt+:jh FkkA mlus>YykbZ gqbZ ut+jksa ls eq>s ns[kk] fQj dqlhZ ls mBk] dejs ls ckgj fudyk]rst+ dneksa ls xSyjh ikj dh vkSj èkM+kèkM+ lhf<+;k¡ mrjus yxkA eSa igys rksgrizHk jgk x;k] fQj fdlh vKkr rkdr ls o'khHkwr gksdj eSa Hkh mlds

ihNs HkkxkA eSa tc rd lhf<+;k¡ mrjdj xyh esa vk;k] rc rd og xyhikj dj pqdk Fkk] vkSj tc eSa xyh ls ckgj fudyk rc og lM+d ØkWldj jgk FkkA eSaus viuh j¶rkj rst+ dh] vkrs&tkrs okguksa ls [kqn dkscpkrs gq, lM+d ikj dh vkSj nkSM+dj mlds ikl igq¡p x;kA

ßlquks!Þ eSaus mlds daèks ij gkFk j[kdj gYds ncko ls mls viuh vksj[khap+kA

esjh bl :dkoV ls mldh pky yM+[kM+k xbZ& ßD;k gS\Þ mldk Lojcgqr fcQjk gqvk Fkk& ßD;ksa esjs ihNs iM+s gks\ tkvks jkLrk ukiks--- eq>s fdlhdh gennhZ dh t:jr ugha gSAÞ

ßysfdu rqe tk dgk¡ jgs gks\Þ

ßeSa dgha Hkh tkÅ¡] rqe dkSu gksrs gks iwNusokys\ rqEgsa D;k eryc gS\Þ

ßeryc gSAÞ eSaus bl ckj t+jk dM+h vkokt+ esa dgk] ßrqe D;k eq>sdksbZ pwfr;k le>rs gks\Þ eSaus mldh 'kVZ dks viuh nksuksa eqfë;ksa esa Hkhapfy;kA

esjh bl vdLekr~ fpM+fpM+kgV ls og t+jk <hyk iM+ x;kA mlus e+q¡gfcpdkdj ,d fu'okl NksM+k vkSj eSaus viuh eqfë;k¡ vkSj dl yha] ßeSa tkurkgw¡ fd rqe fcYdqy x,&xqt+js vkSj ukdke vkneh gks vkSj bl Hkze esa th jgsgks fd rqEgkjs tSlk rhlekj[kk¡ bl nqfu;k esa vkSj dksbZ ugha gSA eSa ;g Hkhtkurk gw¡ fd rqe T;knk fnu thusokys ugha gks] D;ksafd rqe pkgrs gks fd rqEgkjhekSr brus nnZukd <ax ls gks fd nqfu;k pkSad tk,A rqe bl rjg tks cngkyfta+nxh th jgs gks] oks blfy, ugha fd rqe cngky gks] blfy, fd yksxksa dksviuh rjQ vkdf"kZr dj ldks--- rqe vius 'kjhj ij bu fpFkM+ksa dks mlhrjg ltkdj j[krs gks ftl rjg jafM;k¡ vius psgjksa dks ltkrh gSa----Þ

u'ks esa pw¡fd eSa Hkh Fkk] blfy, FkksM+k ykmM gks tkuk LokHkkfod Fkk] ßxks

lkt+&uklkt+ 249 250 Js"B fgUnh dgkfu;k¡ (1990-2000)

Page 16: Sresth Hindi Kahaniyan 1990-2000 · 2015. 3. 17. · &ßD;k rqEgsa 'kjkc ihus ds ckn vius Hkhrj ,d nq[kHkjh [kq'kh eglwl gksrh gS\Þ eSaus bu reke lokyksa dk tokc ^gk¡* esa fn;k

,aM Qd ;ksj vkVZAÞ eSaus fpYykdj dgk] fQj rst+h ls iyVdj rst+ dneksals pkSjkgs dh rjQ tkus yxkA dcwrj[kkus ds ikl tkdj eSa LVs'ku dh rjQtkusokyh lM+d ij eqM+us gh okyk Fkk fd eq>ss vius daèks ij mlds gkFk dkncko eglwl gqvkA

eSaus eqM+dj ns[kuk t+:jh ugha le>kA

ßrqEgsa ijs'kku djus dk esjk bjknk ugha FkkAÞ mldh vkokt+ esa gYdkdaiu Fkk] ßrqe esjh otg ls cgqr ijs'kku gks x,--- tkvks vc dHkh esjs tSls?kupDdjksa ds Qsj esa er iM+ukAÞ

eSaus iyVdj mlds nksuksa daèkksa ij vius gkFk j[k fn,] ßns[kks] eSa tkurkgw¡ jkWcVZ vkSj nkl ckcw ds fcuk thus esa rqEgsa fdruh rdyhQ gks jgh gS]ysfdu 'kjkc vkSj O;FkZ ds pqfr;kiksa esa Mwcdj D;k rqe ml egku~ nq%[k dkvieku ugha dj jgs gks\ D;k ml nq%[k dks rqe lsDlksQksu ds Lojksa ds lkFklCyhesV ¼mnkÙkhdj.k½ ugha dj ldrs\ß

mlus cgqr foo'k fuxkgksa ls eq>s ns[kk vkSj udkjkRed <ax ls flj fgykusyxk] tSls eSaus mlls fdlh ejh gqbZ pht+ dks fta+nk djus dk vkxzg fd;k gksAeSa mlds vklfDr&'kwU; psgjs dks ns[krk jgkA ogk¡ dksjh 'kwU;rk FkhA u dksbZpko Fkk] u dksbZ HkkoA vius psgjs dks esjh ut+jksa ls cpkus ds fy, mlus eq¡gQsj fy;k vkSj dcwrjksa ds >qaM dks ns[kus yxkA

os lc pqXxk pqx jgs Fks & 'kgj dh Hkkx&nkSM+] vkik&èkkih vkSj ijs'kkfu;ksals fufyZIr vkSj cs[kcjA og èkhjs&èkhjs vkxs c<+k vkSj yksgs dh fxzy ds ikltk [kM+k gqvkA vanj ml xksy ?ksjs esa QM+QMk+rs vla[; lysVh] lQsn vkSjfprdcjs ia[kksa ds 'kkar lkSan;Z esa ls og dqN [kkst jgk Fkk] dksbZ ,slh pht+ tksmldh rkRdkfyd rdyhQ dks <¡d nsA

og dkQh nsj rd ;w¡ gh [kM+k jgkA bl chp mlus deht+ dh ck¡g lsnks ckj viuh vk¡[ksa iksaNhA mldh ihB esjh rjQ Fkh] blfy, ns[k ugha ik;k

fd mlus viuh vk¡[kksa esa ls D;k iksaNk FkkA dqN nsj ckn og iyVk vkSj lhèksesjh vk¡[kksa dh rjQ viuh vk¡[ksa mBk nhaA mlus cgqr I;kj ls esjh rjQns[kk] fQj vkxs c<+dj viuh ck¡g esjs daèks esa Mky nh vkSj okil eq>s vius?kj dh rjQ ys&tkus yxkA ?kj igq¡pkrs gh og fdlh unhns dh rjg pht+ksaij VwV iM+kA mlus ,d iqjkuk diM+k mBk;k vkSj tks pht+ gkFk es vkbZ mldhèkwy >kM+us yxkA fQj Nr ds dksuksa esa yVdrs edM+tkyksa ij >kM+w Qsj fn;kAiwjs dejs dks vPNs ls >kM+us&cqgkjus ds ckn mlus ,d lkQ diM+s ls rekeok|ksa dks jxM+&jxM+dj pedk fn;kA bl reke lQkbZ&vfHk;ku ds nkSjku ogyxkrkj lhVh ctkrk jgkA mldh Qw¡d esa èkhjs&èkhjs otu c<+rk x;k vkSj dqNgh nsj esa mlus viuh nsg vkSj vkRek ds fc[kjs gq, Lojksa dks ,d rjrhcesa ^V~;wu* dj fy;kA

dqN nsj ckn inkZ gVkdj ihNs pyk x;kA mlds fdpu&de&ckFk:e lsdkQh nsj rd ikuh cgus dh vkokt+ vkrh jghA bl chp eSaus dejs dh ubZO;oLFkk ij fuxkg MkyhA vc lkjs lkt+ viuh xjhch vkSj QVsgkyh dsckotwn iwjs lEeku ds lkFk ped jgs FksA flQZ lkt+ gh ugha] iwjk vlckcviuh vlyh jaxr esa fu[kj vk;k Fkk] flQZ ,d ,yce dks NksM+dj] tks dksusesa iM+h Vscy ds ,d fdukjs misf{kr&lk iM+k FkkA mlds doj ij èkwy tehFkhA eq>s mldh ckslhnxh ,rjkt+ gqvkA eSaus diM+k mBkdj mldh xnZ >kM+nh vkSj fcuk dqN lksps&le>s mls [kksydj ns[kus yxkA mlesa cgqr iqjkuhrlohjsa Fkha& mlds reke ;kj&nksLrksa dhA

dqN rlohjsa LVst&izksxzke ds nkSjku [khaph xbZ Fkha vkSj dqN fjdkWfM±xLVwfM;ks esaA dgha&dgha ij ,dkèk izkbt+&fMLVªhC;w'ku vkSj ikVhZ ds Hkh fp= FksAos mu fnuksa ds fp= Fks tc cw<+k toku FkkA og mu fp=ksa esa ftankfnyh vkSjtok¡enhZ dh felky dh rjg ekStwn FkkA

ysfdu eè;karj ds ckn ,yce dh rLohjsa t+jk 'kkar] FkksM+h mnkl vkSj

lkt+&uklkt+ 251 252 Js"B fgUnh dgkfu;k¡ (1990-2000)

Page 17: Sresth Hindi Kahaniyan 1990-2000 · 2015. 3. 17. · &ßD;k rqEgsa 'kjkc ihus ds ckn vius Hkhrj ,d nq[kHkjh [kq'kh eglwl gksrh gS\Þ eSaus bu reke lokyksa dk tokc ^gk¡* esa fn;k

var esa cgqr ihM+knk;d gksrh pyh xb±A ,yce esa vafre i`"Bksa esa nks ikfFkZo'kjhj 'ko;k=k ij tkus ls igys dh vafre ?kfM+;ksa ds t+ksjnkj foyki ds chp'kkar iM+s FksA ,d 'kjhj vFkhZ ij Fkk] nwljk rkcwr esaA rkcwrokys “ko ds nksuksagkFk unkjn FksA eq>s cgqr vk'p;Z gqvkA D;k ;g jkWcVZ ekLVj dh rLohj gS\D;k mlds nksuksa gkFk\\\---

blls igys fd eSa bl [kwuh vpaHks ds ckjs esaa dqN lksp ikrk] cw<+k inkZgVkdj ckgj vk x;k vkSj bl ckj eSa mls ns[krs gh jg x;kA mlds 'ksofd, gq, psgjs ij xtc dh jkSud FkhA mlus LosM dh Hkwjs jax dh irywuvkSj lQsn 'kVZ igu j[kh Fkh] ftlesa dgha dkbZ nkx&èkCck ugha FkkA mldhbl lsgrean] lkQ&lqFkjh vkSj iqjt+ksj ,aVªh ls eSa FkksM+k vk'oLr gqvkA eq>syxk fd og vc fLFkfr;ksa dh Qsl djus dh fLFkfr esa gSA

og ia[kk [kksydj vius yacs cky lq[kk jgk FkkA mlds lQsn vkSjeqyk;e cky mlds yacs vkSj xksjs psgjs ij flQZ ygjk gh ugha] cfYd rSj&lsjgs FksA

ßrqe vc fcYdqy lgh yx jgs gksAÞ eSaus dgkA

mlus ckyksa ij t+ksj&t+ksj ls m¡xfy;k¡ pykrs gq, esjh rjQ ns[kk & ßD;kvc rd eSa x+yr Fkk\Þ

ßughaAÞ eSaus eqLdjkrs gq, dgk] ßvc rd rqe xyr vkSj lgh ds chpFksAÞ

mlus flj >Vddj vius cky ihNs fd, vkSj cM+s x+kSj ls esjh rjQns[kus yxk] ß;kj] rqe rks cM+s xq: vkneh gksA rqEgkjs vanj tks cSysal gS] eq>smlls tsyslh gks jgh gSAÞ

ßeSa ,d cfu;s dk csVk gw¡AÞ eSaus g¡lrs gq, dgk] ßblfy, rjktw ges'kklkFk ysdj pyrk gw¡] gkyk¡fd uki&rksy esa eq>s cgqr uQjr gSA eSa rqEgkjh

vucSysaLM vkSj QDdM+ ft+nxh ls vkdf"kZr gqvk Fkk vkSj rqe esjh cfu;kfxjhls izHkkfor gks] ;g cM+h fofp= ckr gS!Þ

FkksM+h nsj rd og eq>s fugkjrk jgkA fQj igyh ckj mlus esjs O;fDrxrekeys esa fnypLih fn[kkbZ& vkSj cgqr lathnxh ls iwNk] ßrqe djrs D;k gks\Þ

ßeSa fQygky dqN ugha dj jgk gw¡AÞ eSaus dgkA

ßughaA eSa dSls eku yw¡ fd rqe fQygky dqN ugha dj jgs gks\ rqefQygky vkSj dqN ugha rks ,d cw<+s vkSj ludh vkneh dks rks cnkZ'r djgh jgs gks u\Þ og g¡lus yxkA

ßughaAÞ eSaus Hkh mldh g¡lh dk lkFk fn;k] ßeSa rqEgsa cnkZ'r ugha] ,UTok;dj jgk gw¡A rqe cgqr Lokfn"V vkSj ipkus esa mrus gh dfBu vkneh gksArqEgkjs ckgj ls dqjdjs vkSj Hkhrj ls jlhys LoHkko esa ,d [kkl rjg dkt+k;dk gSAÞ

og vkSj Hkh t+ksj ls g¡lus yxk] fQj mlus viuk lsDlksQksuokyk cSxmBk fy;kA est+ dh njkt+ ls ,d fx¶V iSdsV fudkyk vkSj esjk gkFk idM+dj?kj ls ckgj vk x;kA

ßrqEgkjk ?kj eq>s ?kj&tSlk de] fjglZy:e&tSlk T;knk yxrk gSAÞ eSaust+huk mrjrs gq, dkA

ßnjvly]Þ mlus lhf<+;ksa ls uhps mrjus ds ckn esjs daèkksa ij gkFk j[krsgq, dgk] ß;g dejk ge lcus feydj fdjk, ij fy;k Fkk] fjgl+Zy ds fy,Aysfdu ckn esa ;g ,s;k'kh dk vìk cu x;k vkSj mu yksxksa ds fy, rks bllscM+h dksbZ iukgxkg ugha Fkh] tks ?kj ls vyx gks x, Fks ;k vyx dj fn,x, FksA esjk vkSj jkWcVZ dk [kkuk&ihuk] ugkuk&èkksuk] lksuk&mBuk lc ;ghagksrk Fkk---Þ

lkt+&uklkt+ 253 254 Js"B fgUnh dgkfu;k¡ (1990-2000)

Page 18: Sresth Hindi Kahaniyan 1990-2000 · 2015. 3. 17. · &ßD;k rqEgsa 'kjkc ihus ds ckn vius Hkhrj ,d nq[kHkjh [kq'kh eglwl gksrh gS\Þ eSaus bu reke lokyksa dk tokc ^gk¡* esa fn;k

og ,d ckj fQj vius foxr esa ykSV x;k] ysfdu bl ckj dh okilhdqN vyx rjg dh FkhA mlds ygts esa fdlh lnes ds rkRdkfyd c;ku dhckS[kykgV ugha] fLFkjrk Fkh] ,d O;ofLFkr izokg Fkk&

ßckotwn gj rjg dh cnlywdh ds] ge lc vkil esa ,d FksA gekjs>xM+s dbZ ckj ekj&ihV dh ukScr rd Hkh igq¡prs Fks] ysfdu tc ̂ laxr* gksrhFkh rc lkjh ckrsa Hkqyk nh tkrh Fkh( ysfdu ,d vlsZ ckn tc laxhr ds èkaèksesa psat vk;k rks lc dqN cny x;kA gekjk xqzi fc[kj x;kA flQZ ,d xzsMds dqN vkfVZLV cp x,A ysfdu lhfu;j gksus ds ckotwn eq>s vkSj jkWcVZ dksdke ds ekSds cgqr de feyrs Fks] D;ksafd ftl rjg dh daiksfta+x u, nkSj esapy jgh Fkh] mlesa udy ij vkèkkfjr pqfr;kiksa dh ckSNkj Fkh vkSj I;kuks ;klsDlksQksu tSls xaHkhj ok|ksa dh vdsys ihl ds fy, dksbZ txg ugha FkhAß

pyrs&pyrs og :d x;kA fQj eq>s [khapus yxkA mlus lM+d ikj dhvkSj ge ,d dSQs esa ?kql x,A uk'rs dk vkWMZj nsus ds ckn og dqN nsj pqicSBk jgkA fQj fcuk esjh vksj ns[ks dqN cqncqnkus yxk] tSls eq>ls ugha] [kqnls ckrsa dj jgk gks] ßlkys uhfru esgrk] ,d rqEgha gksf'k;kj fudysA ckdhlc csodwQ FksA vPNk fd;k rqeus tks rcys&isVh dks ykr ekj nhA vxj rqeusu, lkt+ vkSj u, rkSj&rjhds ugha viuk, gksrs rks rqEgkjk Hkh ;gh gky gksrkAge yksx pwfr;s Fks tks lkt dh vku vkSj Lojksa dh 'kq)rk dk jkx vykirsjgsA jkWcVZ rks vius&vkidks cgqr rhlekj[kk¡ le>rk Fkk] D;ksafd mlds tSlkI;kuks&ekLVj iwjs eqacbZ esa dksbZ ugha FkkA mlus rqEgkjs u, ;a=ksa dk et+kdmM+k;k FkkA og mls cPpksa dk f[kykSuk vkSj daI;wVj xse dgrk FkkA ysfduvkt mlh cPpksa ds f[kykSus ds mlds ̂ gkFkh* ds pkjksa ik¡o m[kkM+ fn,A flQZjkWcVZ gh D;ksa] ml le; rks , xzsM dk gj vkfVZLV blh ?keaM esa jgrk Fkkfd muds ^fLdy* dks dksbZ ekr ugha ns ldrkA ysfdu muds ^fLdy* vkSjekdsZV dh t:jr dh chp tks xSi vk x;k Fkk oks mUgsa fn[kkbZ ugha fn;kAÞ

cw<+k viuh jkS esa cksy jgk Fkk vkSj cVj&czsM ds lkFk dkWQh dh ?kw¡V Hkhys jgk FkkA eq¡g ds bl nksgjs bLrseky ds dkj.k mlds xys esa Bldk yx x;kAeSaus rqjar ikuh dk fxykl mBkdj mlds eq¡g ls yxk fn;kA ikuh ds izokg esxys esa Q¡lk czsM dk VqdM+k uhps mrj x;kA FkksM+h nsj [kk¡lus&[k[kkjus dks cknmlus xgjh lk¡l yh vkSj cM+h fgdkjr ls flj fgyk;k] ßvkf[kj mudk ?keaMgh muds fy, [krjukd lkfcr gqvkA lc x, HkkM+ esaA dkSu cpk vc iqjkuksaesa\ dkSu dgk¡ gS vkSj D;k dj jgk gS dqN irk ughaA dHkh fey Hkh tkrs gSarks drjk ds fudy tkrs gSaA ,d ckj eSaus oklqdh izlkn dks pkSikVh esa ck¡lqjhcsprs ns[kkA mlus ck¡ldh iryh&iryh dekfp;ksa esa ck¡lqfj;k¡ ltkj[kh FkhaA ogck¡lqjh csp Hkh jgk Fkk vkSj ctk Hkh jgk FkkA eSa mlls feyk ughaA flQZ mldkctkuk&cspuk ns[krk jgkA vpkud esjs Hkhrj ls ,d loky mBk fd vxjlsDlksQksu ihry ds ctk; ck¡l dk gksrk vkSj mldh ykxr Hkh cgqr degksrh] rks D;k eSa Hkh xyh&xyh esa lsDlksQksu csprk fQjrk\ eq>s vius Hkhrjls gk¡ ;k uk esa dksbZ tokc ugha feyk---ÞA

ßvkSj yktokc gksuk esjs fy, ges'kk ?kkrd gksrk gSA gkjdj eSaus [kwcT;knk 'kjkc ih yh vkSj esjs iSj yM+[kMkus yxsA [kqn dks fdlh rjg l¡Hkkyrsgq, eSa puhZ jksM ds ,d vksojgsM jkLrs dks ikj dj jgk FkkA jkLrk ikj djusds ckn eSaus lhf<+;k¡ mrjus ds fy, tSls gh igyh lh<+h ij iSj j[kk] eq>slcls vafre lh<+h ij jkWcVZ ekLVj fn[kkbZ fn;kA mlus Hkh lgkjs ds fy,jsfyax idM+ j[kh Fkh vkSj ukjkt+ ut+jksa ls lhf<+;ksa dh Å¡pkbZ dks ns[k jgkFkkA og viuh u'ks esa Mksyrh yach&pkSM+h nsg] gkb&CyM&izs'kj ls èkdèkdkrslhus vkSj Fkdku ls pwj iSjksa dh fc[kjh gqbZ rkdr dks cVksj jgk FkkA lhf<+;k¡p<+uk rks nwj] og [kM+s jgus yk;d gkyr esa Hkh ugha Fkk( exj eq>s HkjkslkFkk fd og lh<+h p<+ tk,xkA og gkj ekuusokyksa esa ls ugha Fkk] pkgs thrtkuysok gh D;ksa u lkfcr gksA---

lkt+&uklkt+ 255 256 Js"B fgUnh dgkfu;k¡ (1990-2000)

Page 19: Sresth Hindi Kahaniyan 1990-2000 · 2015. 3. 17. · &ßD;k rqEgsa 'kjkc ihus ds ckn vius Hkhrj ,d nq[kHkjh [kq'kh eglwl gksrh gS\Þ eSaus bu reke lokyksa dk tokc ^gk¡* esa fn;k

ßvkf[kj mlus gksaB Hkhap fy;s vkSj ,d&lkFk nks&nks lhf<+;k¡ p<+us yxkAtc og Åij vk;k rks eSaus gkFk c<+kdj mls viuh rjQ [khap fy;kA vkSjcgqr fpafrr Loj esa iwNk] ßdgk¡ ls vk jgs gks\ dgk¡ Fks brus fnuksa rd\Þ

og flQZ gk¡Qrk jgkA mldh utjsa cSx esa V¡xs esjs lsDlksQksu ij FkhaAmlus iwNk] ßrqe LVwfM;ks ls vk jgs gks\Þ

eSaus uk esa flj fgyk fn;kA vxj eSa gk¡ dgrk rks og esjh tsc esa gkFkMkydj tcjnLrh esjh fnu&Hkj dh dekbZ Nhu ysrkA esjs ikl :i, brusde Fks fd >wB cksyus ds flok dksbZ pkjk u FkkA exj >wB cksyuk gj fdlhdks ugha vkrkA og QkSju le> x;k fd esjh tsc [kkyh ugha gSA mlus gkFkls >iVdj esjk dkWyj idM+ fy;k vkSj nwljs gkFk ls esjh tsc VVksyus yxk& ßlkys >wB cksyrk gS\ yk fudky lkS :i,AÞ

ßdkWyj NksM+ igysAÞ eSaus izfrjksèk fd;kA mldk esjs dkWyj ij dlk iatk<hyk iM+ x;kA eSaus iSaV dh tsc ls ftrus :i, Fks mrus fudkydj cgqr xqLlsvkSj uQjr ds lkFk mlds gkFk esa Fkek fn, vkSj viuk dkWyj NqM+kdj fcukdqN cksys lhf<+;ksa dh rjQ c<+kA

mlus fQj >iVdj ihNs ls esjk dkWyj idM+ fy;kA :i, okil esjh tscesa Bw¡l fn, vkSj eq>s ,d rjQ èkdsy fn;k] ßlkys] nksLrh ds fygkt+ ls mèkkjek¡x jgk FkkA dksbZ Hkh[k ugha ek¡x jgk FkkA tk] vkt ds ckn dHkh ugha Mkyw¡xkrsjh tsc esa gkFkAÞ

esjk xqLlk mldh bl gjdr ls vkSj HkM+d x;kA eSaus lh<+h p<+dj nksuksagkFkksa ls mldh deht+ dks ncksp fy;k vkSj mls jsfyax rd èkdsyrs gq, ysx;kA eSaus mls Å¡ph vkokt+ esa QVdkjk] ßnks lky ls rsjh rkuk'kkgh lg jgkgw¡A nks lky ls u rw [kqn pSu ls th jgk gS] u eq>s thus ns jgk gSA cksy] D;kpkgrk gS rw\ rdyhQ D;k gS rq>s&;g crk!Þ

ßmlus cgqr ukjkt+ ut+jksa ls eq>s ns[kkA fQj ukjkt+xh de gks xbZ vkSjfoo'krk McMck vkbZA mlus flj >qdk fy;kA cgqr nsj rd og ;w¡ gh [kM+kjgkA mldh pqIih us eq>s cslcz dj fn;kA u'ks vkSj xqLls dh jkS esa eSaus mlsrhu&pkj rekps tM+ fn,A esjs bl vkdfLed geys ls cpus dh mlus dksbZdksf'k'k ugha dh( dsoy fy, yVdk, [kM+k jgkA og vius Hkhrj pdjkrh fdlhpht+ dks idM+us dh dksf'k'k dj jgk FkkA dqN nsj ckn mlus flj Åij mBk;kvkSj esjh ck¡g idM+dj eq>s ?klhVus yxkA----

ßge ftl viiVs <ax ls lhf<;k¡ mrj jgs Fks] mlesa dHkh Hkh fxj iM+usdk [krjk FkkA u rks og [kqn dks l¡Hkky ik jgk Fkk] u eq>s l¡Hkyus dk ekSdkns jgk FkkA vkf[kj ge nksuksa ds ik¡o ,d&nwljs ls my> x, vkSj ml my>uus ge nksuksa dks ljsvke rek'kk cuk fn;k&,d ,slk rek'kk ftls fn[kus dhQqjlr Hkh fdlh dks ugha FkhA----

ßu mlus ml gkL;kLin fLFkfr dh ijokg dh] u esjs flj ls cgrs [kwudhA og QqrhZ ls mBk] esjh deht+ dk dkWyj ihNs ls idM+dj eq>s [kM+k fd;kvkSj HkhM+ dks èkdsyrs gq, eq>s chp lM+d esa ys vk;kA eSaus vius&vkidksNqM+kus dh cgqr dksf'k'k dh] exj jkLrs&Hkj og eq>s ?klhVrk jgk vkSj ,dukbV ch;j ckj ds lkeus ys&tkdj mlus eq>s ,sls èkdsyk tSls dksbZ goynkjfdlh eqtfje dks ykWdvi esa èkdsyrk gSA---

ßckj ds vanj ctrs rst+ laxhr dh lulukgV vkSj tyrh&cq>rhjaxfcjaxh jkS'kfu;ksa dh pdkpkSaèk us ,d iy ds fy, esjs fnyks&fnekx dkspdjk fn;kA gM+cM+h esa eSa ,d csVªsl ls Vdjk x;kA eS aus lgkjs ds fy,ml Vscqy ds dksus dks idM+ fy;kA dqN nsj ds ckn esjs flj dh pdjkgVt+jk de gqbZ] exj eq>s le> ugha vk jgk Fkk fd jkWcVZ eq>s ogk¡ D;ksaèkdsy x;kA---

ßckn esa ,d pht+ eq>s lcls igys le> esa vkbZ fd ogk¡ Mkaflax ¶yksj

lkt+&uklkt+ 257 258 Js"B fgUnh dgkfu;k¡ (1990-2000)

Page 20: Sresth Hindi Kahaniyan 1990-2000 · 2015. 3. 17. · &ßD;k rqEgsa 'kjkc ihus ds ckn vius Hkhrj ,d nq[kHkjh [kq'kh eglwl gksrh gS\Þ eSaus bu reke lokyksa dk tokc ^gk¡* esa fn;k

ij ftl ikWiqyj fQYeh xkus ij eqtjk py jgk Fkk] mldh èkqu uhfru esgrkus daikst+ dh FkhA ogh uhfru esgrk ftlds fy, jkWcVZ ds fny esa uQjr dsflok; dqN ugha FkkA---

ßrHkh og xkuk [kRe gks x;kA ,d iy dh [kkeks'kh ds ckn ,d cgqr rst+vkSj èkekdsnkj fMLdks xhr 'kq: gqvkA ;g xhr Hkh mlh fQYe dk FkkA uhfruesgrk us LVhoh oaMj ds ,yce ls bldh èkqu fy¶V dh Fkh vkSj mlesajktLFkku dk pksyh&?kk?kjk] Hkkstiqjh dh dkeqd Bqedh] xqtjkr dk xjck vkSjiatkc ds Hkk¡xM+s dks cgqr HkksaMs vkSj v'yhy <ax ls feykdj ,d cgqr ghvthc dkWdVsy rS;kj fd;k FkkA csgn vljnkj vkSj rqjar fnekx ij geykdjus okys gSoh eSVy ds LVªksDl ds lkFk Mkaflax ¶yksj ij tks yM+dh vkbZ]mls ns[krs gh gqYyM+ ep x;kA mlus csgr rax pksyh vkSj ?kk?kjk igu j[kkFkkA pksyh ds fiNys fgLls esa diM+k ugha Fkk( flQZ ,d iryh&lh Mksj FkhAn'kZdksa dh rjQ ihB Qsjs og viuh dej vkSj furac eVdk jgh FkhA dqNnsj ckn <ksyd dh ,d rst+ Fkki ls lkFk mlus viuk eq¡g ?kqek;k vkSj mldkpsgjk ns[krs gh eSa lUu jg x;kA og jkWcVZ ekLVj dh csVh fouh FkhA yksx mlsyypkbZ ut+jksa ls ns[k jgs Fks( gkFkksa esa uksV fudkydj mls v'yhy b'kkjksa lsvius ikl cqyk jgs FksA og ukprs&ukprs uksV fn[kkusokys ds ikl tkrh vkSjcM+h vnk ls eqLdjkdj :i;k ys ysrhA uksV ds vknku&iznku ds nkSjku nks gkFkkasds chp tks ,d fyt+fyth&lh pht+ Fkh] mls ns[kdj esjs vanj ls ,d cgqr fryfeyknsusokyh vkSj csl¡Hkky mcdkbZ mBhA eSa ckj ls QkSju ckgj fudyk vkSj Hkhrj dklkjk dqN lM+d ij myhp fn;kA ml mYVh ds rqjar ckn eq>s ;g le> vkx;k fd jkWcVZ D;ksa [kqn dks pSu ls thus ugha ns jgk gSAÞ

,d yach ckrphr ds ckn tc ge dSQs ls ckgj fudys] rc fnu djoVcny jgk FkkA èkwi dh ikjh lekIr gks jgh Fkh vkSj “kke ds yacs lk, lM+dksaij QSyrs tk jgs FksA jkWcVZ dh ;kn cw<+s dh [kq'kfet+kth ij fQj fdlh dkys

lk, dh rjg Nk xbZA og pqipki pyrk pyk tk jgk FkkA dqN nsj ckn ogvius&vkiesa bruk [kks x;k fd mls è;ku u jgk fd eSa mlds lkFk gw¡Apyrs&pyrs og chp&chp esa dqN cM+cM+k Hkh jgk FkkA mldh cM+cM+kgV esjhle> ls ckgj FkhA lkQ tkfgj Fkk& og vius izfrlalkj esa pyk x;k Fkk&,d nwljh nqfu;k esa] ftlesa flQZ Le`fr;k¡ vkSj dkYifud ;FkkFkZ gksrk gS]orZeku dh Bksl okLrfodrk ls ,dne ijsA

og ikspqZxht+ ppZ dh yach iVjh ij cgqr lqLr dneksa ls py jgk FkkAeSaus mls pqipki pyus fn;kA mlls dksbZ laokn djus ds ctk; eSa dsoy mldhvkd`fr dks fugkjrk jgkA mldh LosM dh 'kkunkj Hkwjh iSaV] lQsn 'kVZ vkSj'kVZ ds ihNs xsfyl dh ØkWl iêh] CySd dSi vkSj dSi ds uhps ygjkrs lQsncky] daèks ij yVdrk peM+s dk cSx vkSj cSx ls >k¡drk lsDlksQksu dk xksyeq¡gA mldh vkd`fr vkt ,LFkSfVdyh bruh fjp Fkh fd chrs gq, dy dhfpDdV daxkyh dk dgha dksbZ vHkkl ugha FkkA

og iVjh ikj djds ckb± rjQ eqM+ x;kA FkksM+h nwj tkdj mlus Qwyokysdh nqdku ls Qwy [kjhns vkSj ut+nhd ds ,d cl&LVkWi ds D;w esa [kM+k gksx;kA eSaus mlls ;g iwNuk t+:jh ugha le>k fd og dgk¡ tkuk pkgrk gSAeSa Hkh mlds ihNs D;w esa [kM+k gks x;kA FkksM+h nsj ckn ,d cl vkbZ vkSj genksuksa mlesa QqrhZ ls p<+ x,A rhu&pkj LVkWi ds ckn ge ,d mtkM+bykds es a mrj x,A cl&LVkWi ds Bhd lekus ,d flfeVªh FkhA o flfeVªhds vanj nkf[ky gqvk vkSj lhèks ml dcz ds lkeus tkdj [kM+k gks x;k]ftlds lQsn iRFkj ij dkys v{kjksa ls jkWcVZ ds tUe vkSj e`R;q ds chp dkvarjky vafdr FkkA

mlus daèks ds cSx mrkjdj t+ehu ij j[k fn;k vkSj Qwy dcz ds iRFkjij j[k fn,A dqN nsj ds ekSu ds ckn mlus vius cSx ls lsDlksQksu fudkykvkSj mlds ckn fx¶V iSdsVA tc mlus iSdsV ij jSij [kksyk rks mlesa ls

lkt+&uklkt+ 259 260 Js"B fgUnh dgkfu;k¡ (1990-2000)

Page 21: Sresth Hindi Kahaniyan 1990-2000 · 2015. 3. 17. · &ßD;k rqEgsa 'kjkc ihus ds ckn vius Hkhrj ,d nq[kHkjh [kq'kh eglwl gksrh gS\Þ eSaus bu reke lokyksa dk tokc ^gk¡* esa fn;k

ihVj LdkWV dh cksry fudyhA og cksry mlus ,d vlsZ ls l¡Hkky j[kh gksxh]fdlh [kkl ekSds ds fy,A cksry dk <Ddu tc og [kksy jgk Fkk rc eSausns[kk] psgjs ij ogh dy okyh vkØked cspSuh Fkh] cfYd mldk fpduk vkSjlkQ&lqFkjk psgjk dy ls Hkh T;knk ?kkrd ifjek.kksa ds iwoZ dk ladsr ns jgkFkkA <Ddu [kksyus ds ckn mlus 'kjkc vkSj lsDlksQksu dks vkeus&lkkeusfd;k vkSj iwjh cksry lsDlksQksu esa mM+Sy nhA 'kjkc lsDlksQksu dhiryh&nqcyh jhi esa ls cgrh gqbZ ekmFkihl ls ckgj fudyh vkSj iwjh dczdj QSyh xbZA

[kkyh djus ds ckn mlus iwjh rkdr ls cksry flfeVªh ds ,d dksus esamNky nhA cksry gok esa ygjkrh gqbZ lhèks ,d dcz ls lyhc ls VdjkbZ vkSjdk¡p ds VwVus&fc[kjus dh vkokt+ us flfeVªh ds lUukVs dks >d>ksj fn;kA

fQj ,d iy dh [kkeks'kh ds ckn mlus vius lkt+ dks x+kSj ls ns[kkA blns[kus esa ,d ,slh pqUkkSrh Fkh] tks fdlh izfr;ksxh dh vk¡[kksa esa vafre jkm¡Mds nkSjku fn[kkbZ nsrh gSA

vkSj vc mlus lkt+ dks gksaBksa ls yxk;k] rc igyh gh Qw¡d ls tks vkokt+fudyh og fdlh Hkksaiw ls fudyh HkksaMh HkjkZgV ls Hkh cnrj FkhA cw<+s us xanhxyh cdrs gq, lkt+ dks tksj ls >Vd fn;k A vanj cph gqbZ 'kjkc dh cw¡nsackgj fNVd xb±A mlus ekmFkihl dks :eky ls jxM+dj lkQ fd;k vkSj ,dyach Qw¡d yxkbZ] tks lsDlksQksu dh nsg esa viuk dke dj xbZA mlus mlQw¡d dks l¡Hkkydj flfeVªh ds lUukVs esa vkxs c<+k;k vkSj y; dh ,d yachjs[kk [khaphA igys uhps ls gYds vkSj eghu] fQj Åij tkdj pkSM+s vkSjot+unkj Lojksa dk lhèkk QSykc] ftlesa le ls le ij ykSVus dh vko`fÙkewydetcwjh ugha Fkh] dgha ihNs ykSVus dh xqatkb'k ugha Fkh & flQZ vkxs vkSj fdlhvKkr var dh rjQ c<+rh vjktdrk] u mls dksbZ jksd ldrk Fkk] u Fkkeldrk FkkA

dqN gh nsj esa eq>s ekywe gks x;k fd og ctk ugha jgk gS] cfYddfczLrku esa HkVdrh fdlh y; ;k chrs fnuksa dh [kwu&[kjkcs ls luh ;knksa lsvius mÙkIr vkSj {kqfèkr QsQM+ksa dks 'kkar dj jgk gSA

esjs fy, ;g t+:jh Fkk fd rqjar mls jksd nw¡] exj og èkqu u rks eq>slqukus ds fy, ctkbZ tk jgh Fkh] u eSa mldk ,dek= Jksrk FkkA esjs vykokogk¡ ml laxhr dkUÝsal esa dqN dczsa Fkha] dqN lyhcsa Fkha vkSj dqN mtM+s gq,cw<+s nj[r Hkh Fks] tks mlds vlyh Jksrk FksA

dqN nsj ckn tc lk, yackbZ dh vkf[kjh gn rd igq¡p x,] i+fjans nj[rksaij okil ykSV vk, vkSj v¡èksjk vkfgLrk&vkfgLrk dk;ukr dks ?ksjus yxk]rc vpkud cw<+s us lsDlksQksu ls eq¡g gVk fy;kA dqN nsj rd ogk¡ lc&dqNFke&lk x;k] tSls fdlh NViVkrh gqbZ pht+ us vHkh&vHkh ne rksM+k gksA cw<+kcgqr rst+h ls gk¡Q jgk FkkA mldh ulsa vHkh rd ruh gqbZ FkhaA og cM+heqf'dy ls pkj&ik¡p dne vkxs c<+k vkSj ,d isM+ ds rus ls ihB fVdkdjcSBk x;kA eSa mlds ut+nhd x;k rks mlus eq>s Hkh vius ikl cSBus dk b'kkjkfd;kA eSa mldh cxy esa cSB x;kA

ß;g ,d fcVfud èkqu FkhAÞ lk¡l l¡Hkyus ds ckn mlus dgk] ßjkWcVZfcVfud ds [kw¡[kkj dkjukeksa dk HkDr FkkAÞ

ßvkSj rqe\Þ eSaus iwNk] ßrqe dkSu&ls iaFk ds fgek;rh gks\Þ

ßeSaus tkt+ vkSj bafM;u Dykfldy ds chp dk [kkyh jkLrk pquk Fkk vkSjvkt Hkh mlh jkLrs ij py jgk gw¡A

ß;g jkLrk dgk¡ tkdj [kRe gksrk gS\Þ

ßogha tgk¡ ls og 'kq: gksrk gSAÞ

ß;kuh\Þ

ß;kuh le ls le ijAÞ

lkt+&uklkt+ 261 262 Js"B fgUnh dgkfu;k¡ (1990-2000)

Page 22: Sresth Hindi Kahaniyan 1990-2000 · 2015. 3. 17. · &ßD;k rqEgsa 'kjkc ihus ds ckn vius Hkhrj ,d nq[kHkjh [kq'kh eglwl gksrh gS\Þ eSaus bu reke lokyksa dk tokc ^gk¡* esa fn;k

ßrqEgsa blfy, ,slk ugha yxrk D;ksafd esjk lkt+ lsDlksQksu gS vkSj QsQM+kBsB fganqLrkuhA esjk lkt+ tkt+ ds HkM+dkÅ izHkkoksa esa vkdj dHkh&dHkh cgdtkrk gS] ij esjk QsQM+k mls idM+dj fQj okil dk;ns ij ys vkrk gSAÞ

ßysfdu vHkh rqe tks ctk jgs Fks] mlesa dgha fganqLrkuh dk;ns dh idM+ugha FkhAÞ

ßgk¡AÞ mlus Lohd`fr esa flj fgyk;kA fQj fdlh lksp esa iM+ x;kA

ßD;k rqEgsa ugha yxrk fd rqEgkjh èkqusa ^dk;ns* ls NqVdkjk ikdj fdlhx+yr jkLrs esa vVd xbZ gSa\Þ

mlus ,d >Vds ls esjh rjQ flj ?kqek;k vkSj dqN vk'p;Z ls eq>s ns[kusyxkA fQj ut+js >qdk yha vkSj cgqr lathnxh ds lkFk dgk] ß;g xM+cM+hjkWcVZ dh ekSr ds ckn 'kq: gqbZ--- eSaus jsy dh iVjh ij mldh yk'k ns[khFkhA mlds nksuksa gkFk dV x, Fks vkSj ,d gkFk dks ,d dqÙkk mBk ys x;k Fkk--- ml n`'; us esjh lk¡l dks [kjksap Mkyk--- esjh Qw¡d esa vc igys tSlhflQ+r ugha jghAÞ

ßflQ+r gS---Þ eSaus t+ksj nsdj dgk] ßmruh gh ftruh fdlh dykdkj dsHkhrj gksuh pkfg,A dksbZ Hkh gknlk dykdkj ds vnaj dh [+kfy'k dks [kRe ughadj ldrk] vxj mlds vanj t+jk&lh Hkh bZekunkjh gSAÞ

ßbZekunkjhÞ mlus ?kwjdj eq>s ns[kkA

ßgk¡] tc ge viuh det+ksfj;ksa dk nks"k le; ij e<+us yxrs gSa] rcge fdlh vkSj ds lkFk ugha] [kqn vius lkFk csbZekuh djrs gSaAÞ

mlus xqLls ls QuQukrs gq, esjk dkWyj idM+ fy;kA psgjs ls yxk fdvHkh eq>s rekpk tM+ nsxk] exj vxys gh iy mldk gkFk f'kfFky gks x;k]tSls mlds Hkhrj ls dqN L[kfyr gks x;k gks] vkSj ml L[kyu esa flQZ rkRdkfydmÙkstuk dk gh ugha] cfYd ,d iwjh mez ls vftZr vdM+ dk var FkkA

ßeq>s vc lk¡l ysus es a rdyhQ gksrh gSAÞ mlus cgqr foo'kfuxkgks a ls eq>s ns[kk] ßeSa ftruh rst+h ls lk¡l NksM+rk gw¡] mruh gh rst+h lslk¡l [khap ugha ikrk---Þ

ßvxj rqe [khaprs de gks vkSj NksM+rs T;knk gks rks f[kaph gqbZ NksVh lk¡l,d yach Qw¡d ds :i esa dSls ckgj vkrh gS\Þ eSaus vk'p;Z ls iwNkA

ßeq>s ekywe ugha ;g dSls gksrkA flQZ ;g eglwl gksrk gS fd gj Qw¡dds lkFk esjs Hkhrj ls dqN xydj cg jgk gSAÞ

vkSj rc igyh ckj e>s ml ij n;k vkbZA eSa nsj rc mldk psgjkns[krk jgkA eq>s rqjar le> esa vk x;k fd mlds Hkhrj ls xy&xydj D+;kcg jgk gSA eSaus mlds gkFk ls lsDlksQksu ys fy;k & ßdqN fnuksa rd bls erctkvksA dsoy yach lk¡lsa yksA vius&vkidks iwjk lesVdj viuh eSXusfVfoVhdks c<+kvksA fQj rqe ns[kuk] lc&dqN okil Hkhrj vk tk,xkA tks dqNxydj cg x;k gS] og fjdoj gks tk,xkA rqe dksf'k'k djks--- eSa bl ekeysesa rqEgkjh enn d:¡xkAÞ

ßeSa fdlh Hkh rjg dh enn ls ckgj gks x;k gw¡ vkSj vc dqN Hkh gkflyugha djuk pkgrkAÞ

ßD;k\--- D;k pkgrs gks rqe\Þ mldk Loj t+jk Å¡pk gks x;kA

ßeSaa ns[kuk pkgrk gw¡ fd---Þ

ßD;k ns[kuk pkgrs gks\ ;g fd eSa dSls ne rksM+rk gw¡\ fd dSls esjs eq¡gls [kwu dh mYVh gksrh gSA\Þ

ßugha] eSa ns[kuk pkgrk gw¡ fd rqe lsDlksQksu ctk ldrs gks fd ughaA vHkhrd rks og rqEgsa ct+k jgk FkkAÞ

mldh HkkSagsa fQj ru xb±A pqukSrhiw.kZ vk¡[kksa ls dqN nsj rd og eq>s

lkt+&uklkt+ 263 264 Js"B fgUnh dgkfu;k¡ (1990-2000)

Page 23: Sresth Hindi Kahaniyan 1990-2000 · 2015. 3. 17. · &ßD;k rqEgsa 'kjkc ihus ds ckn vius Hkhrj ,d nq[kHkjh [kq'kh eglwl gksrh gS\Þ eSaus bu reke lokyksa dk tokc ^gk¡* esa fn;k

ns[krk jgk] fQj esjs psgjs ls ut+jsa gVkdj lsDlksQksu ij fuxkg MkyhA viuhxksn esa ysdj I;kj ls mls nqyjk;k] fQj okil vius cSx esa j[k fn;k vkSjmB [kM+k gqvkA cSx dks ,d gkFk ls daèks ij yVdkus ds ckn mlus gkFk esjsdaèks esa Mky fn;k vkSj ge nksuksa flfeVªh ds ckslhnk v¡èksjs ls ckgj fudydj'kgj dh txexkrh jkSud esa vk x,A

ge iVjh ij py jgs FksA mldh ck¡g vc Hkh esjs daèks ij FkhA eq>s mldsgkFk dk ncko igys dh rqyuk esa dqN ueZ&lk yxkA mldh pky esa Hkh vcigys tSlh vdM+ ugha] [ke FkkA

ß?kj dh rjQ ykSVrs gq, eq>s ,slk yx jgk gS tSls eSa vius y{; dhrjQ ykSV jgk gw¡AÞ mlus cgqr èkheh vkokt+ esa dgkA

ßrqEgkjk y{; D;k gS\Þ eq>s mEehn Fkh fd og viuh fdlh cgqr xgjhegÙokdka{kk dks mdsjsxk ;k cjlksa ls lks, gq, LoIu dks txk,xkA

exj mldk tokc cgqr laf{kIr Fkk & ßlsDlksQksu ctkukAÞ

gkyk¡fd mlus ;g ckr cgqr lgt <ax ls dgh Fkh] exj mlesa ,d Nqikgqvk vFkZ FkkA eSaus ml vFkZ dh xaHkhjrk dks cuk, j[kkA jkLrs&Hkj eSaus mllsdksbZ ckr ugha dhA

'kgj dh reke phts+sa vc Hkh mruh gh dBksj] fu:Rlkgh vkSj v'yhyFkha] ysfdu vc fdlh Hkh pht+ ls my>us&Vdjkus ;k mls rksM+&ejksM+ nsus dhmlds Hkhrj dksbZ ryc ugha FkhA mldh bl xaHkhjrk ls eSa t+jk vk'oLr gqvkAmlls fonkbZ ysrs le; eq>s ;g Hkjkslk Fkk fd og fcuk fdlh ijs'kkuh dsvius ?kj igq¡p tk,xkA

¼gal] 1995½

eukst :iM+keukst :iM+keukst :iM+keukst :iM+keukst :iM+k

vius u;s f'kYi ds fy, tkuk tkus okys eukst :iM+k dk tUe 16

fnlEcj 1963 dks [ksriqj] xqtjkr esa gqvkA eukst futh O;olk; djrs gq,lkFk&lkFk lkfgR; dks lkèkus dk dke djrs jgsA izk;% yEch dgkfu;ka fy[khavkSj muesa ,d vyx rjg dh Hkk"kk] ,d vyx rjg dh f'kYi ds lkFketcwr fo"k; dks idM+us dh dksf'k'k dhA ^nQu vkSj vU; dgkfu;ka* rFkk^lkt&uklkt+* nks dFkk laxzgksa ds vfrfjDr ,d miU;kl ̂ izfrlalkj* izdkf'krgSA

lEidZ %&lEidZ %&lEidZ %&lEidZ %&lEidZ %& ^jCu&uwj* ysu ua- &1] IykV ua- & 165]fØ'pu dkWyksuh] esdkslkckx+] ukxiqj] egkjk"VªQksu & 0712-2767428

lkt+&uklkt+ 265 266 Js"B fgUnh dgkfu;k¡ (1990-2000)

WWWWW WWWWW