ŚRODKI OCHRONY ROŚLIN ORAZ PRODUKTY DO …cyfronet.krakow.pl/~rlbednar/srodki ochrony roslin 2011.pdf · wykorzystywane będą do sygnalizowania i monitoringu owadów (jak np. dyspensery

INSTYTUT BADAWCZY LEŚNICTWA ANALIZY I RAPORTY

Nr 15

ŚRODKI OCHRONY ROŚLIN

ORAZ PRODUKTY DO ROZKŁADU PNI DRZEW LEŚNYCH

ZALECANE DO STOSOWANIA W LEŚNICTWIE

W ROKU 2011

Pod redakcją

Barbary Głowackiej

Opracowano na zlecenie Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych,

której przysługuje wyłączne prawo wprowadzania do obrotu i rozpowszechniania

Wersja elektroniczna została zaktualizowana na dzień 26 maja 2011

Sękocin Stary, grudzień 2010

Autorzy opracowania: Barbara Głowacka: rozdz. 1-5

Andrzej Kolk, Wojciech Janiszewski: rozdz. 6

Teresa Stocka: rozdz. 7

Marek Pudełko: rozdz. 8

Jan Łukaszewicz, Szymon Krajewski: rozdz. 9

ISBN 978-83-87647-96-4

© Copyright by Instytut Badawczy Leśnictwa, Sękocin Stary, 2010

Nakład 650 + 50

SPIS TREŚCI

1. Wstęp .............................................................................................................................. 5

2. Wybrane uregulowania prawne zawarte w ustawie z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin .............................................................................................................. 6

3. Nowe uregulowania prawne Unii Europejskiej dotyczące ochrony roślin ....................... 7

4. Zwroty ostrzegawcze, piktogramy ................................................................................. 10

5. Ochrona przed szkodami powodowanymi przez owady................................................ 18

5.1. Szkodniki korzeni (pędraki, rolnice drutowce) ................................................... 18

5.2. Szeliniak sosnowiec i inne ryjkowce .................................................................. 19

5.3. Owady liściożerne ............................................................................................. 20

5.4. Szkodniki wtórne zasiedlające drewno niekorowane......................................... 30

5.5. Mszyce (ochojnik, smrekun i inne)..................................................................... 30

6. Sygnalizacja pojawu motyli i niektórych chrząszczy oraz ograniczanie liczebności populacji korników i ryjkowców przy użyciu feromonów.......................... 31

7. Ochrona szkółek i drzew przed patogenami grzybowymi............................................. 40

7.1. Pasożytnicza zgorzel siewek ............................................................................. 40

7.2. Mączniak prawdziwy dębu................................................................................. 41

7.3. Opadzina modrzewia......................................................................................... 42

7.4. Wiosenna osutka sosny..................................................................................... 42

7.5. Rdze .................................................................................................................. 43

7.6 . Szara pleśń na gatunkach iglastych i liściastych .............................................. 43

7.7. Produkty do rozkładu pni drzew leśnych ........................................................... 43

8. Ochrona przed szkodami powodowanymi przez ssaki łowne................................... 48

8.1. Środki zapachowo-smakowe do ochrony drzew................................................ 48

8.2. Środki zapachowe do ochrony upraw rolniczych i leśnych................................ 49

9. Zwalczanie chwastów.................................................................................................... 52

9.1. Zwalczanie chwastów w szkółkach leśnych ...................................................... 52

9.2. Zwalczanie chwastów w uprawach leśnych....................................................... 53

3

4

1. WSTĘP

1). W opracowaniu przedstawiono wykaz środków ochrony roślin zarejestrowanych przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi dla leśnictwa, które (wg stanu na dzień 27 listopada 2010 r.) posiadają ważne zezwolenie na dopuszczenie do obrotu i stosowania i są wymienione w rejestrze MRiRW,

W miarę, jak w ciągu roku 2011 będą następowały zmiany dotyczące poszczególnych zalecanych dla leśnictwa środków ochrony roślin, zostaną one wprowadzone do elektronicznej wersji niniejszych „Zaleceń”, dostępnej na stronie internetowej Lasów Państwowych www.lp.gov.pl oraz Instytutu Badawczego Leśnictwa www.ibles.pl.

Pełne teksty rejestru ministerstwa oraz etykiet-instrukcji środków ochrony roślin są dostępne na stronie internetowej MRiRW, adres strony: www.minrol.gov.pl→ informacje branżowe → produkcja roślinna → ochrona roślin → rejestr środków ochrony roślin lub → etykiety-instrukcje stosowania.

2). Ponieważ termin, do którego Normix-AT GR może znajdować się w obrocie upływa z dniem 31 grudnia 2010 r., preparat ten nie jest zalecany do zwalczania gryzoni w roku 2011.

3). W czerwcu 2010 r. w Zielonej Górze, na walnym zebraniu członków Związku Stowarzyszeń „Grupa Robocza” FSC-Polska podjęto uchwałę, która wyłączyła szkółki leśne z gospodarki certyfikowanej. Dzięki temu, po akredytowaniu przez międzynarodową organizację FSC A.C. krajowego standardu oceny gospodarki leśnej w Polsce, możliwe będzie stosowanie w szkółkach fungicydów i insektycydów dotychczas niezalecanych przez FSC.

4). W 2010 r. na wniosek Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych zarejestrowane zostały dla szkółek leśnych (jako upraw małoobszarowych) 2 fungicydy ( Amistar 250 SC i Maxim 025 FS) oraz insektycyd Mospilan 20 SP do zwalczania mszyc. W 2011 r. przewiduje się dalsze postępowanie zmierzające do zwiększenia liczby środków przeznaczonych do ochrony produkcji szkółkarskiej.

5). Zgodnie z ustawą z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin, produkty przeznaczone wyłącznie do sygnalizowania pojawu organizmów szkodliwych nie są objęte definicją środków ochrony roślin i nie wymagają uzyskania zezwolenia ministra właściwego do spraw rolnictwa na dopuszczenie ich do obrotu. Feromony zalecane w leśnictwie w 2011 r., które wykorzystywane będą do sygnalizowania i monitoringu owadów (jak np. dyspensery feromonowe Colodor, Duplodor, Panodor i in.) mogą być stosowane w leśnictwie bez zezwolenia Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

6). Adiuwanty są to substancje lub mieszaniny substancji dodawane do zbiorników opryskiwaczy w celu zmodyfikowania właściwości biologicznych składnika biologicznie czynnego lub zmiany cech fizyko-chemicznych cieczy użytkowej. Wg definicji zawartych w Ustawie o ochronie roślin z dnia 18 grudnia 2003 r., zinterpretowanych przez Departament Hodowli i Ochrony Roślin MRiRW, adiuwanty nie są środkami ochrony roślin i nie wymagają zezwolenia na dopuszczenie ich do obrotu. Jednak łączne stosowanie ich z pestycydami jest możliwe jedynie pod warunkiem wpisania ich do etykiety-instrukcji stosowania danego preparatu.

5

2. WYBRANE UREGULOWANIA PRAWNE ZAWARTE W USTAWIE Z DNIA 18 GRUDNIA 2003 R. O OCHRONIE ROŚLIN

1). Obecnie (27 listopada 2010 r.) obowiązuje w Polsce Ustawa z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin, wg której pozwolenie na dopuszczenie środka ochrony roślin do obrotu wydaje Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, jeżeli środek:

zawiera substancję aktywną dopuszczoną przez Komisję Europejską do stosowania w środkach ochrony roślin,

jest skuteczny w zwalczaniu organizmu szkodliwego, nie wykazuje niepożądanego działania na rośliny lub produkty roślinne, nie wykazuje zagrożenia dla zdrowia człowieka, zwierząt lub środowiska, a w

szczególności wód powierzchniowych, podskórnych i wody przeznaczonej do picia, nie wykazuje niepożądanego działania na organizmy, które nie są zwalczane.

2). Na roślinach uprawianych w strefach ochronnych ujęć wody oraz na terenie uzdrowisk i otulin parków narodowych można stosować wyłącznie środki ochrony roślin, których stosowanie w tych strefach i na tych terenach nie jest zabronione.

3). Zabiegi przy użyciu środków ochrony roślin w produkcji rolnej i leśnictwie mogą być wykonywane przez osoby, które ukończyły szkolenie w zakresie stosowania środków ochrony roślin i posiadają aktualne zaświadczenie o ukończeniu tego szkolenia. Szkolenia, o których mowa, mogą być prowadzone przez jednostki organizacyjne upoważnione przez wojewódzkiego inspektora ochrony roślin i nasiennictwa, właściwego ze względu na siedzibę tych jednostek. Zaświadczenia o ukończeniu szkoleń zachowują ważność przez okres 5 lat od dnia ukończenia szkolenia.

4). Posiadacze gruntów, na których są prowadzone zabiegi ochrony roślin, są zobowiązani do prowadzenia ewidencji zabiegów, zawierającej:

nazwy roślin, powierzchnie, na których są wykonywane zabiegi ochrony roślin oraz terminy ich

wykonywania; nazwy zastosowanych środków ochrony roślin i ich dawki; przyczyny zastosowania środków ochrony roślin.

Ewidencja powinna być przechowywana przez okres co najmniej 2 lat od dnia wykonania zabiegu ochrony roślin.

5). Środki ochrony roślin stosuje się sprzętem sprawnym technicznie, który użyty zgodnie z przeznaczeniem zapewnia skuteczne zwalczanie organizmów szkodliwych i nie spowoduje zagrożenia zdrowia człowieka, zwierząt lub środowiska.

Opryskiwacze ciągnikowe i samobieżne polowe lub sadownicze mogą być wprowadzane do obrotu, jeżeli ich sprawność techniczna została potwierdzona badaniami przeprowadzonymi przez jednostki organizacyjne upoważnione przez wojewódzkiego inspektora.

Przepis ten stosuje się również do opryskiwaczy będących w eksploatacji. Badania sprawności technicznej opryskiwaczy powinny być przeprowadzane w odstępach czasu nie dłuższych niż 3 lata.

6). Środki ochrony roślin na terenie otwartym stosuje się: sprzętem naziemnym, jeżeli:

a) prędkość wiatru nie przekracza 3 m/s, b) miejsce stosowania środka ochrony roślin jest oddalone o co najmniej 5 m od krawędzi jezdni dróg publicznych, z wyłączeniem dróg publicznych zaliczanych do kategorii dróg gminnych, i co najmniej 20 m od budynków mieszkalnych i zabudowań inwentarskich, pasiek,

6

plantacji roślin zielarskich, ogrodów działkowych, rezerwatów przyrody, parków narodowych, stanowisk roślin objętych ochroną gatunkową, wód powierzchniowych oraz od granicy wewnętrznego terenu ochrony strefy pośredniej ujęć wody;

sprzętem agrolotniczym, jeżeli: a) jest on wyposażony w specjalne urządzenia do stosowania środków ochrony roślin oraz gdy do środka ochrony roślin zostanie dodana substancja obciążająca (adiuwant), b) wilgotność względna powietrza jest nie mniejsza niż 60 % i prędkość wiatru nie przekracza 3 m/s, c) powierzchnia upraw, na której stosuje się środek ochrony roślin, wynosi co najmniej 5 ha i w przypadku kierunku wiatru wiejącego w stronę obiektów, o których mowa w ustawie, w pkt 6 lit. b, jest oddalona od tych obiektów o co najmniej 500 m.

3. NOWE UREGULOWANIA PRAWNE UNII EUROPEJSKIEJ DOTYCZĄCE OCHRONY ROŚLIN

3.1). W 2009 r. Parlament Europejski przyjął dwa akty prawne (Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej z dnia 24.11.2009 r.) dotyczące ochrony roślin:

• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1107/2009 z dnia 21 października 2009 r. dotyczące wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin,

• Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/128/WE z dnia 21 października 2009 r. ustanawiającą ramy wspólnotowego działania na rzecz zrównoważonego stosowania pestycydów.

Rozporządzenie nr 1107/2009 zastępuje obowiązującą dotychczas w krajach UE Dyrektywę 91/414 dotyczącą procedur związanych z dopuszczaniem środków ochrony roślin do obrotu i stosowania, natomiast Dyrektywa 2009/128/WE stwarza ramy prawne związane z praktycznym stosowaniem dopuszczonych środków.

3.2. Nowe rozporządzenie będzie obowiązywało od czerwca 2011 r., ponadto w roku 2011 zostanie znowelizowana obowiązująca obecnie (27 listopada 2010 r,) ustawa o ochronie roślin, wprowadzająca w życie przepisy unijne wynikające z dyrektywy 2009/128/WE. Dopóki nie zostaną wydane nowe krajowe przepisy, w Polsce obowiązuje nadal ustawa o ochronie roślin z dnia 18 grudnia 2003 r.

3.3). Rozporządzenie nr 1107/2009 ma na celu wprowadzenie przepisów regulujących m.in. : kryteria zatwierdzania substancji czynnych („kryterium odrzucenia” zamiast

dotychczas stosowanego „kryterium oceny ryzyka”), zaostrzenie przepisów dla substancji o niebezpiecznym charakterze.

Rozporządzenie zakłada, że: nadrzędnym celem, przeważającym nad poprawą produkcji rolnej powinna być

ochrona zdrowia ludzi i zwierząt oraz środowiska, zabronione będzie stosowanie substancji wykazujących działanie mutagenne,

rakotwórcze, toksyczne i powodujące zaburzenia endokrynologiczne, nie będzie można stosować substancji, które mogą powodować zagrożenie dla rozwoju i przeżycia pszczół miodnych.

Pozytywnym rozwiązaniem jest tzw. „wzajemne uznawanie” przez określenie stref obowiązywania zezwoleń na środki ochrony roślin:

„Strefa A - Północ” obejmuje następujące państwa: Dania, Estonia, Łotwa, Litwa, Finlandia, Szwecja

Strefa B – Centrum”; Austria, Belgia, Czechy, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Niemcy, Polska, Słowenia, Słowacja, Węgry, Wielka Brytania

7

Strefa C – Południe”: Bułgaria, Cypr, Francja, Grecja, Hiszpania, Malta,Portugalia, Włochy.

Oznacza to, że środek zarejestrowany w jakimś kraju danej strefy, będzie mógł być stosowany w ochronie tych samych gatunków roślin w pozostałych krajach zaliczonych do danej strefy.

3.4). Drugi akt prawny - Dyrektywa nr 2009/128/WE ustanawiająca ramy wspólnotowego działania na rzecz osiągnięcia zrównoważonego stosowania pestycydów obejmuje 22 artykuły i 2 załączniki, i zawiera m.in. ważne dla ochrony lasu przepisy dotyczące zabiegów agrolotniczych. Pełny tekst Dyrektywy jest dostępny na stronie MRiRW www.minrol.gov.pl→ informacje branżowe → produkcja roślinna → ochrona roślin → akty prawne dotyczące ochrony roślin. Poniżej zamieszczony jest artykuł 9 Dyrektywy, który zostanie implementowany do nowej (opracowywanej obecnie) ustawy o ochronie roślin:

Artykuł 9

Opryski z powietrza

1. Państwa członkowskie zapewniają, by opryski z powietrza były zabronione.

2. W drodze odstępstwa od ust. 1 opryski z powietrza można dopuścić w szczególnych przypadkach i z zastrzeżeniem spełnienia następujących warunków:

a) musi wystąpić brak wykonalnych metod alternatywnych lub muszą wystąpić wyraźne korzyści pod względem ograniczenia wpływu na zdrowie ludzi i środowisko w porównaniu do aplikacji pestycydów sprzętem naziemnym;

b) pestycydy, które mają być zastosowane, muszą być jednoznacznie zatwierdzone do stosowania w opryskach z powietrza w danym państwie członkowskim w wyniku specjalnej oceny ryzyka stwarzanego przez opryski z powietrza;

c) operator przeprowadzający oprysk z powietrza musi posiadać certyfikat, o którym mowa w art. 5 ust. 2. W okresie przejściowym przed wprowadzeniem systemu certyfikacji państwa członkowskie mogą akceptować inne dowody wystarczającej wiedzy;

d) przedsiębiorstwo odpowiedzialne za wykonanie oprysku z powietrza posiada certyfikaty wydane przez właściwy organ dopuszczający sprzęt i statki powietrzne do aplikacji pestycydów w drodze oprysków z powietrza;

e) jeżeli obszar przeznaczony do oprysków znajduje się w bliskiej odległości od obszarów ogólnie dostępnych, w pozwoleniu zawarte są szczególne środki zarządzania zagrożeniem zapewniające, że nie wystąpią negatywne skutki dla zdrowia przypadkowych osób. Obszar przeznaczony do oprysków nie może znajdować się w bliskiej odległości od obszarów zamieszkałych;

f) od 2013 r. statek powietrzny musi być wyposażony w urządzenia wykorzystujące najlepsze dostępne technologie ograniczające znoszenie cieczy roboczej.

3. Państwa członkowskie wyznaczają właściwe organy odpowiedzialne za określanie szczegółowych warunków, w jakich można przeprowadzać opryski z powietrza, rozpatrywanie wniosków zgodnie z ust. 4 oraz podawanie do publicznej wiadomości informacji o uprawach, obszarach i sytuacjach, w których opryski z powietrza mogą zostać dopuszczone oraz szczegółowych wymaganiach, jakie muszą być spełnione przy wykonywaniu takich zabiegów, w tym w odniesieniu do warunków pogodowych.

W pozwoleniu właściwe organy określają środki niezbędne do ostrzeżenia we właściwym czasie mieszkańców i przypadkowych osób oraz dla ochrony środowiska w pobliżu opryskiwanego obszaru.

8

4. Użytkownik profesjonalny, który zamierza zastosować pestycydy w formie oprysku z powietrza, składa wniosek o zatwierdzenie planu oprysków właściwemu organowi, przedstawiając jednocześnie dowody spełnienia warunków wymienionych w ust. 2 i 3. Wniosek o wydanie pozwolenia na opryski z powietrza zgodny z zatwierdzonym planem oprysków jest składany z rozsądnym wyprzedzeniem właściwemu organowi. Zawiera on informacje dotyczące przewidywanego czasu trwania oprysku oraz ilości i rodzaju stosowanych pestycydów. Państwa członkowskie mogą postanowić, że wnioski o wydanie pozwolenia na opryski z powietrza zgodne z zatwierdzonym planem oprysków, co do których w okresie ustalonym przez właściwe organy nie otrzymano odpowiedzi w sprawie podjętej decyzji, uważa się za zatwierdzone. W szczególnych okolicznościach, takich jak nagląca lub szczególnie trudna sytuacja, można również składać wnioski bezpośrednio o wydanie pozwolenia na opryski z powietrza. W przypadkach, gdy jest to uzasadnione, właściwe organy mają możliwość zastosowania przyspieszonej procedury w celu sprawdzenia, czy przed zastosowaniem oprysków z powietrza zostały spełnione warunki, o których mowa w ust. 2 i 3.

5. Państwa członkowskie zapewniają spełnienie warunków, o których mowa w ust. 2 i 3, przez prowadzenie odpowiednich działań monitorujących.

6. Właściwe organy rejestrują wnioski i pozwolenia, o których mowa w ust. 4 oraz udostępniają do publicznej wiadomości odpowiednie zawarte w nich informacje, takie jak informacje o obszarze objętym opryskami, przewidywanym dniu i czasie trwania oprysków oraz rodzaju pestycydów, zgodnie z przepisami mającego zastosowanie prawa krajowego lub wspólnotowego.

9

4. ZWROTY OSTRZEGAWCZE, PIKTOGRAMY

Środki ochrony roślin zaopatrzone są w etykiety, w których toksyczność dla ludzi, pszczół i organizmów wodnych jest określona przy użyciu tzw. zwrotów standardowych i piktogramów.

Tabela 1. Wybrane standardowe zwroty (stosowane w środkach ochrony roślin zalecanych dla leśnictwa) wskazujące rodzaj zagrożenia

Zwroty R

R22 działa szkodliwie po połknięciu

R34 powoduje oparzenia

R36 działa drażniąco na oczy

R37 działa drażniąco na drogi oddechowe

R38 działa drażniąco na skórę

R40 możliwe ryzyko powstania nieodwracalnych zmian w stanie zdrowia

R41 ryzyko poważnego uszkodzenia oczu

R43 może powodować uczulenie w kontakcie ze skórą

R46 może powodować dziedziczne wady genetyczne

R50 działa bardzo toksycznie na organizmy wodne

R52 działa szkodliwie na organizmy wodne

R61 może oddziaływać szkodliwie na nienarodzony płód

R63 możliwe ryzyko szkodliwego oddziaływania na nienarodzony płód

R65 działa szkodliwie, może powodować uszkodzenie płuc w przypadku połknięcia

R66 powtarzające się narażenie może powodować wysuszenie lub pękanie skóry

R67 pary mogą wywoływać uczucie senności i zawroty głowy

10

Zwroty „R” łączone

R20/22 działa szkodliwie przez drogi oddechowe i po połknięciu

R21/22 działa szkodliwie w kontakcie ze skórą i po połknięciu

R23/25 działa toksycznie przez drogi oddechowe i po połknięciu

R36/38 działa drażniąco na oczy i skórę

R36/37/38 działa drażniąco na oczy, drogi oddechowe i skórę

R37/38 działa drażniąco przez drogi oddechowe i skórę

R48/22 działa szkodliwie po połknięciu; poważne zagrożenie zdrowia w następstwie długotrwałego narażenia

R48/20/22 działa szkodliwie przez drogi oddechowe po połknięciu; poważne zagrożenie zdrowia w następstwie długotrwałego zagrożenia

R50/53 działa bardzo toksycznie na organizmy wodne, może powodować długo utrzymujące się niekorzystne zmiany w środowisku wodnym

R51/53 działa toksycznie na organizmy wodne, może powodować długo utrzymujące się niekorzystne zmiany w środowisku wodnym

R52/53 działa szkodliwie na organizmy wodne, może powodować długo utrzymujące się niekorzystne zmiany w środowisku wodnym

11

12

Tabela 2. Formy użytkowe środków ochrony roślin stosowanych w leśnictwie

Kod Rodzaj formy użytkowej Opis

AL Ciecz Inna ciecz do stosowania w postaci nierozcieńczonej, która nie jest opisana specyficznym kodem

DS Proszek do suchego zaprawiania nasion

Proszek do bezpośredniego zastosowania na nasiona

EC Koncentrat do sporządzania emulsji wodnej

Płynna jednorodna forma użytkowa do stosowania jako emulsja po rozcieńczeniu wodą

FS Płynny koncentrat do zaprawiania nasion

Trwała zawiesina do stosowania bezpośrednio na nasiona lub po rozcieńczeniu

GR Granule Stała forma użytkowa w postaci granul o określonych wymiarach, gotowa do stosowania

LA Lakier Forma użytkowa tworząca warstwę pokrywającą na bazie rozpuszczalnika

PA Pasta Substancja tworząca warstwę pokrywającą na bazie wody

PC Koncentrat w postaci żelu lub pasty

Stała lub półpłynna forma użytkowa do stosowania jako żel lub pasta do rozcieńczenia wodą

SC Koncentrat w postaci stężonej zawiesiny

Trwała zawiesina rozdrobnionych cząstek substancji aktywnej, która może zawierać inne rozpuszczone substancje aktywne, do stosowania po rozcieńczeniu wodą

SL Koncentrat rozpuszczalny Płynna jednorodna forma użytkowa do stosowania jako roztwór substancji czynnej po rozcieńczeniu wodą

UL Ciecz ultraniskoobjętościowa ULV

Jednorodna ciecz gotowa do stosowania aparaturą ultraniskoobjętościową –ULV

WG Granule do sporządzania zawiesiny wodnej

Forma użytkowa zawiesiny wodnej składająca się z granul do stosowania po ich zdyspergowaniu w wodzie

WP Proszek do sporządzania zawiesiny wodnej

Forma użytkowa w postaci proszku do stosowania jako zawiesina po jej zdyspergowaniu w wodzie

13

Ta

bel

a 3.

In

sekt

ycyd

y za

reje

stro

wa

ne

do

sto

sow

ania

w leś

nic

twie

,

wym

ien

ion

e w

rej

estr

ze M

inis

ters

twa

Ro

lnic

twa

i R

ozw

oju

Wsi

NA

ZW

A

Pro

du

cen

t śr

od

ka

Naz

wa

i za

wa

rtość

su

bst

an

cji

akt

ywn

ej

Okr

eśl

eni

e

toks

yczn

ości

dla

lu

dzi

Okr

eśl

eni

e

toks

yczn

ości

dla

p

szcz

ół

Okr

eśl

eni

e

toks

yczn

ości

dla

o

rga

niz

mó

w w

od

nyc

h

Te

rmin

w

ażn

ośc

i ze

zwo

len

ia

Ter

min

do

któ

reg

o śr

od

ek m

oże

zn

ajd

ow

ać

się

w

ob

roci

e

1

2

3

4

5

6

7

8

FO

RA

Y 0

4 U

L V

alen

t B

ioS

cie

nces

-

US

A

Bac

illus

th

urin

gien

sis

var.

ku

rsta

ki, 2

12

00

IU/m

g (

co s

tan

ow

i 4,

24%

IU

) -

4,24

%

nie

jest

kl

asy

fiko

wa

ny

zgo

dni

e z

kry

teri

am

i ok

reśl

on

ymi w

p

rze

pis

ach

o s

ub

st.

i pre

pa

rata

ch

che

mic

znyc

h

nie

kla

syfik

uje

się

ze

wzg

lęd

u n

a

nis

kie

ryz

yko

nie

jest

kla

syfik

ow

an

y zg

od

nie

z k

ryte

ria

mi

określ

on

ymi w

p

rze

pis

ach

o s

ub

st.

i pr

epar

atac

h ch

em

iczn

ych

20

10

-03

-02

2

01

1.0

9.0

2

FO

RA

Y 7

6B

SC

V

alen

t B

ioS

cie

nces

-

US

A

Bac

illus

th

urin

gien

sis

var.

ku

rsta

ki, 1

67

00

IU/m

g (

co s

tan

ow

i 18

,44%

IU

) –

1

8,4

4 %

nie

jest

kl

asy

fiko

wa

ny

zgo

dni

e z

kry

teri

am

i ok

reśl

on

ymi w

p

rze

pis

ach

o s

ub

st.

i pre

pa

rata

ch

che

mic

znyc

h

nie

kla

syfik

uje

się

ze

wzg

lęd

u n

a

nis

kie

ryz

yko

nie

jest

kla

syfik

ow

an

y zg

od

nie

z k

ryte

ria

mi

określ

on

ymi w

p

rze

pis

ach

o s

ub

st.

i pr

epar

atac

h ch

em

iczn

ych

2014

-04-

30

MO

SP

ILA

N

20 S

P

Nip

pon

Sod

a

Com

pan

y L

td J

apo

nia

Ace

tam

ipry

d 2

0

%

Szk

odl

iwy,

Xn

, R

20/2

2 n

ie k

lasy

fiku

je s

ię

ze w

zglę

du

na

n

iski

e r

yzyk

o

R52

/53

2018

-04-

29

14

1

2

3

4

5

6

7

8

DU

RS

BA

N#

480

EC

Dow

A

groS

cien

ces

Po

lska

S

p. z

o.

o. -

War

szaw

a

chlo

rop

iryf

os

- 4

80

g

w 1

litr

ze ś

rodk

a sz

kod

liwy,

dr

ażn

iący

, X

n,

R20

/22,

R

36/3

7/38

, R65

ba

rdzo

toks

yczn

y n

ieb

ezp

iecz

ny

dla

śro

do

wis

ka,

N,

R50

/53

2012

-05-

27

OW

AD

OF

OS

# E

XT

RA

480

EC

Dow

A

groS

cien

ces

Ltd

Wlk

. B

ryta

nia

chlo

rop

iryf

os

- 4

80

g

w 1

litr

ze ś

rodk

a sz

kod

liwy,

dr

ażn

iący

, X

n,

R20

/22,

R

36/3

7/38

, R65

ba

rdzo

toks

yczn

y n

ieb

ezp

iecz

ny

dla

śro

do

wis

ka,

N,

R50

/53

2012

-05-

27

PY

RIN

EX

# E

XT

RA

480

EC

Dow

A

groS

cien

ces

Ltd

Wlk

. B

ryta

nia

chlo

rop

iryf

os

- 4

80

g

w 1

litr

ze ś

rodk

a sz

kod

liwy,

dr

ażn

iący

, X

n,

R20

/22,

R

36/3

7/38

, R65

ba

rdzo

toks

yczn

y n

ieb

ezp

iecz

ny

dla

śro

do

wis

ka,

N,

R50

/53

2012

-05-

27

PIR

IMO

R*

5

00

WG

Syn

ge

nta

L

imite

d -

Wie

lka

B

ryta

nia

pir

ymik

arb

- 5

00

g

toks

yczn

y, T

or

az R

20,

R25

, R

36

nie

kla

syfik

uje

się

ze

wzg

lęd

u n

a

nis

kie

ryz

yko

nie

bez

pie

czn

y d

la ś

rod

ow

iska

, N

, R

50/5

3

2011

-11-

16

RIM

ON

100

EC

M

akh

tesh

im-

Aga

n –

Ind

ust

ries

Ltd

-

Izra

el

no

wa

luro

n -

10

0 g

w

1 li

trze

śro

dka

drażn

iący

, X

i, R

36

ba

rdzo

toks

yczn

y n

ieb

ezp

iecz

ny

dla

śro

do

wis

ka,

N,

R50

/53

2011

-05-

16

TA

LST

AR

100

E

C

FM

C

Cor

pora

tion

- U

SA

bife

ntry

na -

100

gw

1 li

trze

śro

dka

szko

dliw

y b

ard

zo to

ksyc

zny

ba

rdzo

to

ksyc

zny

2010

-06-

01

2011

-05-

.30

# W

je

dn

ost

kach

or

ga

niz

acy

jnyc

h

LP

p

osi

ada

jący

ch

cert

yfik

at

FS

C

sto

sow

an

ie śr

odk

a

na

sz

kółk

ach

leśn

ych

bę

dzi

e

możl

iwe

p

o

akr

ed

yto

wa

niu

prz

ez

mię

dzy

na

rod

ową

org

an

iza

cję

FS

C A

.C. k

rajo

weg

o st

anda

rdu

ocen

y go

spod

arki

leśn

ej w

Po

lsce

.

* O

ile

w r

eje

strz

e n

a s

tro

nie

inte

rne

tow

ej M

RiR

W n

ie z

osta

nie

okr

eślo

ny

term

in,

do

któ

reg

o ś

rod

ek m

oże

zn

ajd

ow

ać

się

w o

bro

cie

, p

rep

ara

t m

oże

być

sto

sow

an

y d

o c

zasu

upł

ywu

te

rmin

u je

go

ważn

ośc

i pod

an

ego

w e

tyki

eci

e, a

le n

ie dłuże

j niż

p

rze

z o

kres

18

mie

sięc

y.

15

Ta

bel

a 4.

In

sekt

ycyd

y za

reje

stro

wa

ne

do

sto

sow

ania

w leś

nic

twie

,

wym

ien

ion

e w

rej

estr

ze M

inis

ters

twa

Ro

lnic

twa

i R

ozw

oju

Wsi

, n

ieza

leca

ne

prz

ez F

SC

NA

ZW

A

Pro

du

cen

t śr

od

ka

Na

zwa

i za

wa

rtość

su

bst

an

cji

akt

ywn

ej

Okr

eśl

eni

e

toks

yczn

ości

dla

ludz

i O

kreśl

eni

e

toks

yczn

ości

dla

p

szcz

ół

Okr

eśl

eni

e

toks

yczn

ości

dla

o

rga

niz

mó

w

wo

dn

ych

Te

rmin

w

ażn

ośc

i ze

zwo

len

ia

Ter

min

do

któ

reg

o śr

od

ek m

oże

zn

ajd

ow

ać

się

w o

bro

cie

1

2

3

4

5

6

7

8

DIM

ILIN

480

SC

C

hem

tura

C

orpo

ratio

n In

c.

- U

SA

difl

ube

nzu

ron

-

48

0 g

w

1 li

trze

śr

od

ka

nie

jest

kla

syfik

ow

an

y zg

od

nie

z k

ryte

ria

mi

określ

on

ymi w

p

rze

pis

ach

o s

ub

st.

i p

rep

. ch

em

iczn

ych

ba

rdzo

to

ksyc

zny

w

da

wce

po

wyż

ej

0,3

75

l/h

a

nie

bez

pie

czn

y d

la ś

rod

ow

iska

, N

, R

50/5

3

2018

-01-

22

FA

ST

AC

100

EC

* B

AS

F A

gro

B.V

. S

zwaj

cari

a

alfa

-cy

perm

etry

na -

10

0 g

w 1

lit

rze śr

odka

szko

dliw

y, d

rażn

iący

, u

czul

ają

cy,

Xn

, R

20/2

2, R

37,

R43

, R

48/2

2, R

65,

R66

ba

rdzo

to

ksyc

zny

nie

bez

pie

czn

y d

la ś

rod

ow

iska

, N

, R

50/5

3

2011

-10-

30

PIL

AR

- a

lfacy

pe

rme

tryn

a

100

EC

BA

SF

Agr

i-P

rodu

ctio

n S

AS

a

lfa-

cype

rmet

ryna

-1

00

g w

1

litrz

e śr

odka

szko

dliw

y, d

rażn

iący

, u

czul

ają

cy,

Xn

, R

20/2

2, R

37,

R43

, R

48/2

2, R

65,

R66

ba

rdzo

to

ksyc

zny

nie

bez

pie

czn

y d

la ś

rod

ow

iska

, N

, R

50/5

3

2010

-02-

1020

11-0

8-10

* O

ile

w r

eje

strz

e n

a s

tro

nie

in

tern

eto

we

j M

RiR

W n

ie z

osta

nie

okr

eślo

ny

term

in,

do

któ

reg

o ś

rod

ek

może

zn

ajd

ow

ać

się

w o

broc

ie,

prep

arat

m

oże

być

sto

sow

an

y d

o c

zasu

upł

ywu

te

rmin

u je

go

ważn

ośc

i pod

an

ego

w e

tyki

eci

e, a

le n

ie dłuże

j niż

p

rze

z o

kres

18

mie

sięc

y.

16

1

2

3

4

5

6

7

8

SH

ER

PA

100

E

C

SB

M

Dev

elo

ppem

ent

- F

ran

cja

cype

rme

tryn

a -

10

0 g

w

1 li

trze

śro

dka

Szk

odl

iwy,

dr

ażn

iący

, X

n,

R20

/22,

R37

/38

, R

41,

R65

, R

66,

R67

Tok

sycz

ny

w

prz

ypa

dku

st

oso

wa

nia

w

da

wce

po

wyż

ej

0,2

7 l/

ha

Bar

dzo

toks

yczn

y w

p

rzyp

ad

ku

sto

sow

an

ia w

d

aw

ce p

ow

yże

j 0

,27

l/h

a

2012

-03-

12

SU

MI-

ALP

HA

05

0 E

C

Su

mito

mo

C

he

mic

al

Com

pan

y -

Jap

oni

a

esfe

nwal

erat

-

50 g

w 1

litr

ze

śro

dka

szko

dliw

y,

drażn

iący

, u

czul

ają

cy,

Xn,

R

20/2

2, R

38,

R43

ba

rdzo

to

ksyc

zny

w

da

wce

po

wyż

ej

0,6

l/ha

nie

bez

pie

czn

y d

la ś

rod

ow

iska

, N

, R

50/5

3

2011

-12-

21

17

5. OCHRONA PRZED SZKODAMI POWODOWANYMI PRZEZ OWADY

5.1. SZKODNIKI KORZENI (PĘDRAKI, ROLNICE DRUTOWCE)

Preparat Zalecana dawka

DURSBAN 480 EC, OWADOFOS Extra 480 EC, PYRINEX Extra 480 EC

Przed sezonem wegetacyjnym:

2,5-5 l preparatu w 450-600 l wody na 1 ha

Po rozpoczęciu sezonu wegetacyjnego:

2,5-5 l preparatu w 600-1000 l wody na 1 ha

Wymienione powyżej insektycydy znajdują się na liście środków niezalecanych przez FSC. Ich stosowanie na szkółkach leśnych w jednostkach organizacyjnych LP posia- dających certyfikat FSC będzie możliwe po akredytowaniu przez międzynarodową organizację FSC A.C. krajowego standardu oceny gospodarki leśnej w Polsce. Uwagi

Zabiegi dezynsekcji gleby nie są skuteczne wobec starszych stadiów

pędraków.

Nie należy dopuścić do przedostania się środka owadobójczego do

zbiorników i cieków wodnych.

Stosowanie środka w dużej ilości wody, na wilgotną glebę lub przed

deszczem ułatwia ich kontakt ze szkodnikiem.

Nie należy wykonywać zabiegów przeciwko pędrakom jesienią, w okresie ich

schodzenia w głąb gleby, ani wczesną wiosną, kiedy znajdują się na

głębokości poniżej 20 cm.

18

5.2. SZELINIAK SOSNOWIEC I INNE RYJKOWCE

Wymienione poniżej insektycydy stosowane są w postaci emulsji wodnych do maczania

nadziemnych części sadzonek przed posadzeniem, do zatruwania pułapek (wałki, płaty kory

itp.) lub do opryskiwania upraw aparaturą naziemną. Zużycie cieczy użytkowej podczas

opryskiwania: 50-100 l wody na 1 ha.

Preparat Zalecane stężenie

FASTAC 100 EC 0,5-1% (500-1000 ml preparatu w 100 l wody)

PILAR – alfacypermetryna 100 EC

0,5-1% (500-1000 ml preparatu w 100 l wody)

SUMI-ALPHA 050 EC 0,5-2% (500-2000 ml preparatu w 100 l wody)

SHERPA 100 EC 0,5-1,25% (500-1250 ml preparatu w 100 l wody)

TALSTAR 100 EC

- dozwolony przez FSC

0,5% (500 ml preparatu w 100 l wody)

Wszystkie insektycydy, z wyjątkiem preparatu Talstar 100 EC, zarejestrowane do

zwalczania szeliniaka sosnowca i innych ryjkowców znajdują się na liście środków

niezalecanych przez FSC.

Uwagi

Podczas maczania nadziemnych części sadzonek w insektycydach unikać

zanieczyszczenia cieczy użytkowej glebą, która powoduje obniżenie

aktywności preparatów.

Wysokie temperatury panujące wiosną powodują inaktywację pyretroidów. W

przypadku wysokiej liczebności szkodliwych ryjkowców na uprawie

zabezpieczanej przy użyciu pyretroidów należy po kilku tygodniach zabieg

powtórzyć.

19

5.3. OWADY LIŚCIOŻERNE

5.3.1. BRUDNICA MNISZKA


Bacillus thuringiensis

FORAY 04 UL 1-2 l/ha, stosować bez rozcieńczania

FORAY 76B SC 2,5 l/ha, stosować bez rozcieńczania

Inhibitory syntezy chityny (Dimilin niezalecany przez FSC)

W zabiegach agrolotniczych inhibitory syntezy chityny stosować łącznie z adiuwantem Ikar 95 EC lub Dedal 90 EC z dodatkiem wody

w ilościach podanych w etykiecie-instrukcji stosowania.

DIMILIN 480 SC 0,05-0,1 l/ha, stosować z wodą i adiuwantem

RIMON 100 EC 0,15-0,2 l/ha, stosować z wodą i adiuwantem

Pyretroidy – wszystkie niezalecane przez FSC

W zabiegach agrolotniczych pyretroidy stosować łącznie z adiuwantem Ikar 95 EC lub Dedal 90 EC z dodatkiem wody w ilościach

podanych w etykiecie-instrukcji stosowania.

FASTAC 100 EC 0,075-0,1 l/ha, stosować z wodą i adiuwantem

PILAR – alfa-cypermetryna 100 EC

0,075-0,1 l/ha, stosować z wodą i adiuwantem

SHERPA 100 EC 0,1-0,2 l/ha, stosować z wodą i adiuwantem

SUMI-ALPHA 050 EC 0,2-0,25 l/ha, stosować z wodą i adiuwantem

Neonikotynoidy

MOSPILAN 20SP 0,15 kg/ha, stosować z wodą i adiuwantem

20

5.3.2. BARCZATKA SOSNÓWKA





DIMILIN 480 SC 0,075-0,1 l/ha, stosować z wodą i adiuwantem



W zabiegach agrolotniczych pyretroidy stosować łącznie z adiuwantem Ikar 95 EC lub Dedal 90 EC z dodatkiem wody w ilościach podanych

w etykiecie-instrukcji stosowania.






21

5.3.3. STRZYGONIA CHOINÓWKA




Inhibitory syntezy chityny












22

5.3.4. POPROCH CETYNIAK





W zabiegach agrolotniczych inhibitory syntezy chityny stosować łącznie z adiuwantem Ikar 95 EC lub Dedal 90 EC z dodatkiem wody w ilościach




W zabiegach agrolotniczych pyretroidy stosować łącznie z adiuwantem Ikar 95 EC lub Dedal 90 EC z dodatkiem wody







23

5.3.5. OSNUJA GWIAŹDZISTA, ZASNUJE














24

5.3.6. POZOSTAŁE LARWY HYMENOPTERA ŻYJĄCE W OPRZĘDACH










25

5.3.7. ZWÓJKA ZIELONECZKA, PIĘDZIK PRZEDZIMEK,

ZIMOWEK OGOŁOTNIAK






podanych w etykiecie-instrukcji stosowania




w etykiecie-instrukcji stosowania






26

5.3.8. ZWÓJKI SOSNOWE I SKOŚNIK TUZINEK

Zabiegi naziemną aparaturą opryskującą należy wykonywać w końcowej fazie rójki motyli lub w okresie zmiany miejsc żerowania larw



RIMON 100 EC 0,2 l/ha, stosować z wodą i adiuwantem



0,1 l/ha, stosować z wodą i adiuwantem

FASTAC 100 EC 0,1 l/ha, stosować z wodą i adiuwantem

SHERPA 100 EC 0,2 l/ha, stosować z wodą i adiuwantem

SUMI-ALPHA 050 EC 0,25 l/ha, stosować z wodą i adiuwantem

Uwagi Okres karencji dla środków owadobójczych z grupy związków

benzoilomocznikowych wynosi 24 godziny. Środki B. thuringiensis są zwolnione z karencji. Środki o działaniu żołądkowym są nietrujące dla owadów pożytecznych, nieszkodliwe dla zwierząt domowych i zwierzyny łownej.

Środki z grupy pyretroidów działają najskuteczniej w temperaturze poniżej 20°C.

Stosowanie pyretroidów w temperaturze powyżej 32°C jest niewskazane. Przygotowaną ciecz użytkową zużyć bezpośrednio po sporządzeniu, najpóźniej w

ciągu 12 godzin. Opryskiwanie należy powtórzyć, jeśli wystąpią intensywne opady deszczu przed

upływem 4 godzin po zabiegu środkami kontaktowymi lub 6 godzin po zabiegu środkami żołądkowymi, albo gdy podczas kontroli skuteczności zabiegu liczba żywych larw na drzewie przekracza liczby krytyczne.

27

5.3.9. POZOSTAŁE GĄSIENICE MOTYLI














5.3.10 BORECZNIKI



W zabiegach agrolotniczych inhibitory syntezy chityny stosować łącznie z adiuwantem Ikar 95 EC z dodatkiem wody w ilościach podanych


DIMILIN 480 SC 0,1-0,15 l/ha, stosować tylko na borecznika sosnowca


28

5.3.11 IMAGINES CHRABĄSZCZY


Neonikotynoidy

MOSPILAN 20SP 0,4 kg /ha, stosować z wodą i adiuwantem

29

5.4. SZKODNIKI WTÓRNE ZASIEDLAJĄCE DREWNO NIEKOROWANE

Opryskiwanie wykonuje się naziemną aparaturą opryskującą przed rójką chrząszczy, na drewno niezasiedlone przez szkodniki, stosując wodną emulsję insektycydów wymienionych w tabeli w ilości 5 l na 1m3 drewna. Zabiegi wykonane na drewno zasiedlone nie są skuteczne.

Preparat Zalecane stężenie

DURSBAN 480 SC 2% (2000 ml preparatu w 100 l wody)

OWADOFOS EXTRA 480 EC

2% (2000 ml preparatu w 100 l wody)


0,3-0,5% (300-500 ml preparatu w 100 l wody)

FASTAC 100 EC 0,3-0,5% (300-500 ml preparatu w 100 l wody)

SHERPA 100 EC 0,1-0,8% (100-800 ml preparatu w 100 l wody)

SUMI-ALPHA 050 EC 0,15-1% (150-1000 ml preparatu w 100 l wody)

TALSTAR 100 EC

- dozwolony przez FSC

1% (1000 ml preparatu w 100 l wody)

Wszystkie wyżej wymienione środki (z wyjątkiem preparatu Talstar 100 EC) nie są zalecane przez FSC.

5.5. MSZYCE (OCHOJNIK, SMREKUN I INNE)

Zwalczanie mszyc w szkółkach gatunków liściastych oraz na starszych świerkach i modrzewiach wykonuje się przy użyciu naziemnej aparatury opryskującej wodnymi emulsjami środków owadobójczych (200–400 l cieczy użytkowej na ha). W przypadku dużej liczebności szkodników zabieg należy powtórzyć po 10–14 dniach. Zaleca się PIRIMOR 500 WG w dawce 0,4–0,75 kg/ha lub MOSPILAN 20 SP w dawce 0,2 kg/ha.

Zapytania i uwagi dotyczące stosowania insektycydów prosimy kierować na adres:

prof. dr hab. Barbara Głowacka lub dr. hab. Iwona Skrzecz, prof. IBL Zakład Ochrony Lasu IBL, 05-090 Raszyn, ul. Braci Leśnej, nr 3,

tel. (22) 71 50 540, 7150541; e-mail [email protected] lub [email protected]

30

6. SYGNALIZACJA POJAWU MOTYLI I NIEKTÓRYCH CHRZĄSZCZY ORAZ OGRANICZANIE LICZEBNOŚCI POPULACJI KORNIKÓW I RYJKOWCÓW PRZY UŻYCIU FEROMONÓW

Dyspensery wymienione w tabeli 5 zaleca się do sygnalizacji pojawu i ograniczania liczebności niektórych gatunków szkodliwych owadów leśnych.

W tabelach 6-6a zamieszczono informacje o terminach i miejscach wykładania pułapek z substancjami wabiącymi.

Zapytania i uwagi dotyczące stosowania feromonów prosimy kierować na adres:

prof. dr hab. Andrzej Kolk lub Wojciech Janiszewski,

IBL, Zakład Ochrony Lasu IBL, 05-090 Raszyn, ul. Braci Leśnej, nr 3,

tel. (22) 71 50 552 lub 71 50 555

e-mail [email protected]

31

Tab

ela

5. F

ero

mo

ny

zale

can

e w

leśn

ictw

ie

Naz

wa

Pro

duce

nt śr

odka

N

azw

a i

zaw

art

ość

su

bst

an

cji

akt

ywn

ej

Okr

eśl

eni

e

toks

yczn

ości

dla

lu

dzi

(kl

asa

)

Okr

eśl

eni

e

toks

yczn

ości

dla

p

szcz

ół (

klas

a)

Okr

eśl

eni

e

toks

yczn

ości

dla

o

rga

niz

mó

w

wo

dn

ych

Te

rmin

w

ażn

ośc

i ze

zwo

len

ia

1

2

3

4

5

6

7

Dys

pe

nse

r fe

rom

onow

y –

CE

MB

RO

DO

R

Za

kład

Dośw

iad

cza

lny

CH

EM

IPA

N –

Ins

tytu

t C

hem

ii F

izyc

zne

j i I

nst

ytu

t C

he

mii

Org

an

iczn

ej P

AN

- W

ars

zaw

a

sub

sta

ncj

e

wa

bią

ce

skla

syfik

ow

an

y ja

ko p

ozo

stałe

sk

lasy

fiko

wa

ny

jako

po

zost

ałe

sk

lasy

fiko

wa

ny

jako

po

zost

ałe

ze

zwo

len

ie

nie

jest

w

yma

ga

ne

Dys

pe

nse

r fe

rom

onow

y -

CH

ALC

OD

OR

Za

kład

Dośw

iad

cza

lny

CH

EM

IPA

N –

Ins

tytu

t C

hem

ii F

izyc

zne

j i I

nst

ytu

t C

he

mii

Org

an

iczn

ej P

AN

- W

ars

zaw

a

sub

sta

ncj

e

wa

bią

ce

skla

syfik

ow

an

y ja

ko p

ozo

stałe

sk

lasy

fiko

wa

ny

jako

po

zost

ałe

sk

lasy

fiko

wa

ny

jako

po

zost

ałe

ze

zwo

len

ie

nie

jest

w

yma

ga

ne

Dys

pe

nse

r fe

rom

onow

y -

CO

LOD

OR

Za

kład

Dośw

iad

cza

lny

CH

EM

IPA

N –

Ins

tytu

t C

hem

ii F

izyc

zne

j i I

nst

ytu

t C

he

mii

Org

an

iczn

ej P

AN

- W

ars

zaw

a

sub

sta

ncj

e

wa

bią

ce

skla

syfik

ow

an

y ja

ko p

ozo

stałe

sk

lasy

fiko

wa

ny

jako

po

zost

ałe

sk

lasy

fiko

wa

ny

jako

po

zost

ałe

ze

zwo

len

ie

nie

jest

w

yma

ga

ne

Dys

pe

nse

r fe

rom

onow

y -

DU

PLO

DO

R

Za

kład

Dośw

iad

cza

lny

CH

EM

IPA

N –

Ins

tytu

t C

hem

ii F

izyc

zne

j i I

nst

ytu

t C

he

mii

Org

an

iczn

ej P

AN

- W

ars

zaw

a

sub

sta

ncj

e

wa

bią

ce

skla

syfik

ow

an

y ja

ko p

ozo

stałe

sk

lasy

fiko

wa

ny

jako

po

zost

ałe

sk

lasy

fiko

wa

ny

jako

po

zost

ałe

20

14-0

6-01

Dys

pe

nse

r fe

rom

onow

y -

HY

LO

DO

R

Za

kład

Dośw

iad

cza

lny

CH

EM

IPA

N –

Ins

tytu

t C

hem

ii F

izyc

zne

j i I

nst

ytu

t C

he

mii

Org

an

iczn

ej P

AN

- W

ars

zaw

a

sub

sta

ncj

e

wa

bią

ce

skla

syfik

ow

an

y ja

ko p

ozo

stałe

sk

lasy

fiko

wa

ny

jako

po

zost

ałe

sk

lasy

fiko

wa

ny

jako

po

zost

ałe

ze

zwo

len

ie

nie

jest

w

yma

ga

ne

32

1

2

3

4

5

6

7

Dys

pe

nse

r fe

rom

onow

y -

IPS

OD

OR

Za

kład

Dośw

iad

cza

lny

CH

EM

IPA

N –

Ins

tytu

t C

hem

ii F

izyc

zne

j i I

nst

ytu

t C

he

mii

Org

an

iczn

ej P

AN

- W

ars

zaw

a

sub

sta

ncj

e

wa

bią

ce

skla

syfik

ow

an

y ja

ko p

ozo

stałe

sk

lasy

fiko

wa

ny

jako

po

zost

ałe

sk

lasy

fiko

wa

ny

jako

po

zost

ałe

ze

zwo

len

ie

nie

jest

w

yma

ga

ne

Dys

pe

nse

r fe

rom

onow

y -

LYM

OD

OR

Za

kład

Dośw

iad

cza

lny

CH

EM

IPA

N –

Ins

tytu

t C

hem

ii F

izyc

zne

j i I

nst

ytu

t C

he

mii

Org

an

iczn

ej P

AN

- W

ars

zaw

a

sub

sta

ncj

e

wa

bią

ce

skla

syfik

ow

an

y ja

ko p

ozo

stałe

sk

lasy

fiko

wa

ny

jako

po

zost

ałe

sk

lasy

fiko

wa

ny

jako

po

zost

ałe

20

14-0

6-01

Dys

pe

nse

r fe

rom

onow

y-

PA

NO

DO

R

Za

kład

Dośw

iad

cza

lny

CH

EM

IPA

N –

Ins

tytu

t C

hem

ii F

izyc

zne

j i I

nst

ytu

t C

he

mii

Org

an

iczn

ej P

AN

- W

ars

zaw

a

sub

sta

ncj

e

wa

bią

ce

skla

syfik

ow

an

y ja

ko p

ozo

stałe

sk

lasy

fiko

wa

ny

jako

po

zost

ałe

sk

lasy

fiko

wa

ny

jako

po

zost

ałe

ze

zwo

len

ie

nie

jest

w

yma

ga

ne

Dys

pe

nse

r fe

rom

onow

y -

RH

YO

DO

R

Za

kład

Dośw

iad

cza

lny

CH

EM

IPA

N –

Ins

tytu

t C

hem

ii F

izyc

zne

j i I

nst

ytu

t C

he

mii

Org

an

iczn

ej P

AN

- W

ars

zaw

a

sub

sta

ncj

e

wa

bią

ce

skla

syfik

ow

an

y ja

ko p

ozo

stałe

sk

lasy

fiko

wa

ny

jako

po

zost

ałe

sk

lasy

fiko

wa

ny

jako

po

zost

ałe

20

14-0

6-01

Dys

pe

nse

r fe

rom

onow

y -

TO

MO

DO

R

Za

kład

Dośw

iad

cza

lny

CH

EM

IPA

N –

Ins

tytu

t C

hem

ii F

izyc

zne

j i I

nst

ytu

t C

he

mii

Org

an

iczn

ej P

AN

- W

ars

zaw

a

sub

sta

ncj

e

wa

bią

ce

skla

syfik

ow

an

y ja

ko p

ozo

stałe

sk

lasy

fiko

wa

ny

jako

po

zost

ałe

sk

lasy

fiko

wa

ny

jako

po

zost

ałe

ze

zwo

len

ie

nie

jest

w

yma

ga

ne

Dys

pe

nse

r fe

rom

onow

y

-TO

RT

OD

OR

Za

kład

Dośw

iad

cza

lny

CH

EM

IPA

N –

Ins

tytu

t C

hem

ii F

izyc

zne

j i I

nst

ytu

t C

he

mii

Org

an

iczn

ej P

AN

- W

ars

zaw

a

sub

sta

ncj

e

wa

bią

ce

skla

syfik

ow

an

y ja

ko p

ozo

stałe

sk

lasy

fiko

wa

ny

jako

po

zost

ałe

sk

lasy

fiko

wa

ny

jako

po

zost

ałe

ze

zwo

len

ie

nie

jest

w

yma

ga

ne

33

Fer

om

on

y c.

d.

1

2

3

4

5

6

7

Dys

pe

nse

r fe

rom

onow

y -

TR

YP

OD

OR

Za

kład

Dośw

iad

cza

lny

CH

EM

IPA

N –

Ins

tytu

t C

hem

ii F

izyc

zne

j i I

nst

ytu

t C

he

mii

Org

an

iczn

ej P

AN

- W

ars

zaw

a

sub

sta

ncj

e

wa

bią

ce

skla

syfik

ow

an

y ja

ko p

ozo

stałe

sk

lasy

fiko

wa

ny

jako

po

zost

ałe

sk

lasy

fiko

wa

ny

jako

po

zost

ałe

ze

zwo

len

ie

nie

jest

w

yma

ga

ne

PH

ER

OP

RA

X

Am

pułk

a

BA

SF

Agr

o B

.V.

- H

olan

dia

subs

tanc

je

wa

bią

ce

skla

syfik

ow

an

y ja

ko p

ozo

stałe

sk

lasy

fiko

wa

ny

jako

po

zost

ałe

sk

lasy

fiko

wa

ny

jako

po

zost

ałe

ze

zwo

len

ie

nie

jest

w

yma

ga

ne

PH

ER

OP

RA

X

Dys

pe

nse

r B

AS

F A

gro

B.V

. -

Hol

andi

a su

bsta

ncje

w

ab

iące

sk

lasy

fiko

wa

ny

jako

po

zost

ałe

sk

lasy

fiko

wa

ny

jako

po

zost

ałe

sk

lasy

fiko

wa

ny

jako

po

zost

ałe

ze

zwo

len

ie

nie

jest

w

yma

ga

ne

34

Ta

bel

a 6.

Syg

nal

izac

ja p

oja

wu

mo

tyli

Gat

un

ek

szk

od

nik

a

Dys

pen

ser

Typ

p

uła

pki

Mie

jsce

d

ysp

ense

ra

w p

uła

pc

e

Mie

jsce

wys

taw

ien

ia

puła

pe

k

Te

rmin

y w

yłoże

nia

p

uła

pe

k

Ko

ntr

ola

puła

pek

Bru

dn

ica

mn

iszk

a

LY

MO

DO

R

IBL

-1

Um

ocow

ać

w

uch

wyc

ie p

om

ięd

zy

lejk

iem

a

das

zkie

m

Drz

ew

ost

an

sos

no

wy

i św

ierk

owy

pow

yże

j 20

lat.

C

oro

czni

e w

tyc

h s

am

ych

m

iejs

cach

Nie

póź

nie

j n

iż d

o 10

lip

ca

Dw

ukro

tnie

w t

ygod

niu

do

kul

min

acj

i ró

jki,

p

óźn

iej c

o 1

0 d

ni d

o

zakoń

cze

nia

lotu

B

rud

nic

a

nie

par

ka

LY

MO

DO

R

IBL

-1

Um

ocow

ać

w

uch

wyc

ie p

om

ięd

zy

lejk

iem

a d

aszk

iem

Drz

ew

osta

ny

liści

ast

e i

sad

y D

o 1

-go

lip

ca

Co

14 d

ni d

o koń

ca

rójk

i

Str

zyg

on

ia

cho

inó

wka

P

AN

OD

OR

IB

L-1

U

moc

ować

w

uch

wyc

ie p

om

ięd

zy

lejk

iem

a d

aszk

iem

Drz

ew

osta

ny

sosn

ow

e

pow

yże

j 15

lat

II-g

a d

eka

da

m

arc

a

Jed

no

razo

wa

ko

ntr

ola

p

o z

akoń

cze

niu

o

dło

wó

w (

dla

ce

lów

p

rog

no

zy),

co

2 d

ni d

la

ust

ale

nia

term

inó

w

zab

ieg

ów

og

ran

icza

nia

lic

zeb

noś

ci.

Z

wó

jka

so

sn

ów

eczk

a

RH

YO

DO

R

PL-

1 P

L-2

Prz

ykle

ić n

a ś

rod

ku

pła

szcz

yzn

y le

po

we

j

Upr

awy

i mło

dn

iki s

osn

ow

e

na

pa

likac

h lu

b g

ałęz

iach

D

o 1-

go

lipca

C

o 1

4 d

ni d

o k

oń

ca

rójk

i, co

2 d

ni d

la

ust

ale

nia

term

inó

w

zab

ieg

ów

og

ran

icza

nia

lic

zeb

noś

ci.

35

cd.

Syg

nal

izac

ja p

oja

wu

mo

tyli

G

atu

nek

szk

od

nik

a D

ysp

ense

r T

yp p

uła

pki

M

iejs

ce

dys

pen

sera

w p

uła

pc

e

Mie

jsce

wys

taw

ien

ia

puła

pe

k

Te

rmin

y w

yłoże

nia

p

uła

pe

k

Ko

ntr

ola

p

uła

pe

k

Ws

kaźn

ica

m

od

rzew

ian

ecz

ka

R

HY

OD

OR

P

L-1

PL-

2 P

rzyk

leić

na

śr

od

ku

pła

szcz

yzn

y le

po

we

j

Mło

dsz

e i

sta

rsze

d

rze

wo

sta

ny św

ierk

ow

e

Poło

wa

lip

ca

Co

14

dn

i do

koń

ca r

ójk

i, co

2

d

ni d

la u

sta

leni

a

term

inu

za

bie

gu

og

ran

icza

nia

lic

zeb

noś

ci.

Kro

bik

m

od

rzew

iow

iec

C

OL

OD

OR

P

L-1

PL-

2 P

rzyk

leić

na

śr

od

ku

pła

szcz

yzn

y le

po

we

j

Mło

dsz

e i

sta

rsze

d

rze

wo

sta

ny

mo

drz

ew

iow

e lu

b z

d

om

iesz

ką m

odrz

ew

ia

I-sz

a d

eka

da

m

aja

Co

14

dn

i do

koń

ca r

ójk

i co

3

d

ni d

la u

sta

leni

a

term

inu

za

bie

gu

og

ran

icza

nia

lic

zeb

noś

ci.

Zw

ójk

a

zie

lon

eczk

a

T

OR

TO

DO

R

PL-

1 P

L-2

Prz

ykle

ić n

a

śro

dku

pła

szcz

yzn

y le

po

we

j

Drz

ew

osta

ny

dę

bow

e po

wyż

ej 3

0 la

t. C

oro

czn

ie

w t

ych

sa

myc

h m

iejs

cach

Ko

nie

c m

aja

Co

14

dn

i do

koń

ca r

ójk

i.

36

Tab

ela

6a.

Syg

nal

izac

ja p

oja

wu

i o

gra

nic

zan

ie l

icze

bn

ośc

i ko

rnik

ów

i ry

jko

wcó

w

Gat

un

ek

szk

od

nik

a

Pre

par

at

Typ

p

uła

pki

Mie

jsce

d

ysp

ense

ra

w p

uła

pc

e

Mie

jsce

w

ysta

wie

nia

p

uła

pe

k

Te

rmin

y w

yłoże

nia

p

uła

pe

k

Lic

zba

p

uła

pe

k

Ko

ntr

ola

p

uła

pe

k

Uw

agi

i za

lec

enia

IBL-

2 U

moc

ować

w p

rze

-zn

acz

on

ym d

o t

eg

o

wyc

ięci

u na

ekr

anie

IB

L-3

Zaw

iesić

wew

nątrz

2-

go s

egm

entu

, nad

bu

telką

Puł

apki

sz

czel

inow

e Za

wie

sić

wew

nątrz

puła

pki

Puł

apki

ru

row

e Za

wie

sić

wew

nątrz

puła

pki

Kor

nik

dr

ukar

z

IPS

OD

OR

P

HE

RO

PR

AX

Drz

ewo

chw

ytne

P

rzym

ocow

ać w

poło

wie

dłu

gośc

i dł

użyc

y

Drz

ewos

tany

św

ierk

owe

oraz

dr

zew

osta

ny

z duży

m

udzi

ałem

św

ierk

a

Na

pier

wszą

gene

rację

puła

pki

wykła

dam

y do

poło

wy

kwie

tnia

. N

a dr

ugą

gene

rację

w

drug

iej p

ołow

ie

czer

wca

Prz

y za

groż

eniu

sł

abym

1

puła

pka

na

4 h

a,

prz

y za

groż

eniu

si

lnym

2–

4 sz

t./ha

Co

7 dn

i w

zależn

ości

od

wie

lkoś

ci

odło

wów

, op

adów

i te

mpe

ratu

ry

Nal

eży

pr

zest

rzeg

ać

odle

gło ś

ci 2

5 m

od

naj

bliż

szyc

h św

ierk

ów, n

a ni

zina

ch.

W

war

unka

ch

górs

kich

po

wyż

ej 2

5 m

od

tzw

. ści

an

korn

ikow

ych

IBL-

2

U

moc

ować

w p

rze-

znac

zony

m d

o te

go

wyc

ięci

u na

ekr

anie

IBL-

3 Za

wie

sić

wew

nątrz

2-

go s

egm

entu

P

ułap

ki

szcz

elin

owe

Zaw

iesić

wew

nątrz

puła

pki

Puł

apki

ru

row

e Za

wie

sić

wew

nątrz

puła

pki

Kor

nik

mod

rzew

iow

iec

CE

MB

RO

DO

R

Drz

ewo

chw

ytne

P

rzym

ocow

ać

w p

ołow

ie dłu

gośc

i dł

użyc

y

Drz

ewos

tany

m

odrz

ewio

we

oraz

dr

zew

osta

ny

z duży

m

udzi

ałem

m

odrz

ewia

Na

pier

wszą

gene

rację

puła

pki

wykła

dam

y na

pr

zeło

mie

mar

ca i

kwie

tnia

. N

a dr

ugą

gene

rację

na

przeło

mie

lip

ca i s

ierp

nia

Prz

y za

groż

eniu

sł

abym

1

puła

pka

na

1 h

a,

prz

y za

groż

eniu

si

lnym

2–5

w

gru

pie

szt./

ha

Co

7 –

14 d

ni w

za

leżn

ości

od

wie

lkoś

ci

odło

wów

, op

adów

i te

mpe

ratu

ry

Nal

eży

p

rzes

trzeg

ać

odle

głoś

ci

10

– 15

m o

d n

ajbl

iższ

ych

mod

rzew

i

37

cd.

Syg

nal

izac

ja p

oja

wu

i o

gra

nic

zan

ie l

icze

bn

oś

ci k

orn

ikó

w i

ryj

kow

ców

G

atu

nek

s

zko

dn

ika

Pre

par

at

Typ

p

uła

pki

Mie

jsce

d

ysp

ense

ra

w p

uła

pc

e

Mie

jsce

w

ysta

wie

nia

p

uła

pe

k

Te

rmin

y w

yłoże

nia

p

uła

pe

k

Lic

zba

p

uła

pe

k

Ko

ntr

ola

p

uła

pe

k

Uw

agi

i za

lec

enia

IB

L-2

Um

ocow

ać w

pr

zezn

aczo

nym

do

tego

cel

u w

ycię

ciu

na e

kran

ie

IBL-

3 Za

wie

sić

wew

nątrz

2-

go s

egm

entu

, na

d bu

telką

Puł

apki

sz

czel

inow

e Za

wie

sić

wew

nątrz

puła

pki

Ko

rnik

zr

osło

zęb

ny

DU

PLO

DO

R

Puł

apki

ru

row

e Za

wie

sić

wew

nątrz

puła

pki

Drz

ewos

tany

św

ierk

owe

or

az d

rzew

osta

ny

z duży

m u

działe

m

świe

rka

Na

pier

wszą

gene

rację

puła

pki

wykła

dam

y do

poło

wy

kwie

tnia

. N

a dr

ugą

gene

rację

w

drug

iej p

ołow

ie

lipca

Prz

y za

groż

eniu

sł

abym

1

puła

pka

na

1 h

a,

prz

y za

groż

eniu

si

lnym

2–3

w

gru

pie

szt./

ha

Co

7 –

14 d

ni

w z

ależ

nośc

i od

wie

lkoś

ci

odło

wów

, op

adów

i te

mpe

ratu

ry

Nal

eży

bezw

zglę

dnie

p

rzes

trzeg

ać

odle

głoś

ci

10

– 15

m o

d n

ajbl

iższ

ych

świe

rków

IBL-

2

Um

ocow

ać w

pr

zezn

aczo

nym

do

tego

cel

u

wyc

ięci

u na

ekr

anie

IB

L-3

Zaw

iesić

wew

nątrz

2-

go s

egm

entu

, na

d bu

telką

Puł

apki

sz

czel

inow

e Za

wie

sić

wew

nątrz

puła

pki

Cet

ynie

c w

ięks

zy

TOM

OD

OR

Drz

ewo

chw

ytne

P

rzym

ocow

ać w

poło

wie

dł

ugoś

ci dłuży

cy

Drz

ewos

tany

so

snow

e

oraz

drz

ewos

tany

z

duży

m u

działe

m

sosn

y

Kon

iec

lute

go

Prz

y za

groż

eniu

sł

abym

1

puła

pka

na 1

0 ha

, pr

zy

zagr

ożen

iu

siln

ym 1

puła

pka

na

2–5

ha.

Co

7 –

14 d

ni

w z

ależ

nośc

i od

wie

lkoś

ci

odło

wów

, op

adów

i te

mpe

ratu

ry

Nie

um

iesz

czać

puła

pek

w

bezp

ośre

dnim

są

sied

ztw

ie

osła

bion

ych

sose

n

38

Gat

un

ek

szk

od

nik

a

Pre

par

at

Typ

p

uła

pki

Mie

jsce

d

ysp

ense

ra

w p

uła

pc

e

Mie

jsce

w

ysta

wie

nia

p

uła

pe

k

Te

rmin

y w

yłoże

nia

p

uła

pe

k

Lic

zba

puła

pek

K

on

tro

la

puła

pe

k

Uw

agi

i za

lec

enia

IBL-

2

Um

ocow

ać w

pr

zezn

aczo

nym

do

tego

cel

u w

ycię

ciu

na e

kran

ie

IBL-

3 Za

wie

sić

wew

nątrz

2-

go s

egm

entu

, na

d bu

telką

Puł

apki

sz

czel

inow

eZa

wie

sić

wew

nątrz

puła

pki

Drw

alni

k pa

skow

any

TRY

PO

DO

R

LIN

OP

RA

X

Puł

apki

ru

row

e Za

wie

sić

wew

nątrz

puła

pki

Drz

ewos

tany

, m

ygły

, skł

adni

ce

suro

wca

dr

zew

nego

W p

ołow

ie

mar

ca

Prz

y za

groż

eniu

sł

abym

1 p

ułap

ka

na

5 ha

, pr

zy

śred

nim

1

– 2

sz

t./ha

, a

przy

si

lnym

2-

3 sz

t./ha

Co

7 –

14 d

ni w

za

leżn

ości

od

wie

lkoś

ci

odło

wów

, op

adów

i te

mpe

ratu

ry

Odl

egłość

w

yłoż

onyc

h

puła

pek

od m

ygieł

nie

pow

inna

być

m

niej

sza

niż

30

m

IBL-

2

Um

ocow

ać w

pr

zezn

aczo

nym

do

tego

cel

u w

ycię

ciu

na e

kran

ie

Ryt

owni

k po

spol

ity

CH

ALC

OD

OR

Puł

apki

sz

czel

inow

e

Zaw

iesić

wew

nątrz

puła

pki

Drz

ewos

tany

św

ierk

owe

or

az

drze

wos

tany

z

duż

ym

udzi

ałem

św

ierk

a

W o

stat

niej

de

kadz

ie

kwie

tnia

Prz

y za

groż

eniu

sł

abym

1 p

ułap

ka n

a

ha, p

rzy

zagr

ożen

iu

siln

ym 2

- 3

szt./

ha

Co

7 –

14 d

ni w

za

leżn

ości

od

wie

lkoś

ci

odło

wów

, op

adów

i te

mpe

ratu

ry

Nal

eży

pr

zest

rzeg

ać

odle

głoś

ci

10 –

15

m o

d na

jbliż

szyc

h ś

wie

rków

, w

war

unka

ch

gór

skic

h 20

– 3

0 m

od

tzw

. ści

an

korn

ikow

ych

Sze

linia

k so

snow

iec

i św

ierk

owie

c

HY

LOD

OR

IBL-

4

Um

ieśc

ić w

ewną

trz

puła

pki

Now

o za

kład

ane

upra

wy

so

snow

e

Do

15

kwie

tnia

Pro

gnoz

owan

ie

5–10

szt

./ha

og

ran

icza

nie

lic

zeb

noś

ci

11 –

50

szt./

ha

Co

7 –

14 d

ni w

za

leżn

ości

od

wie

lkoś

ci

odło

wów

Prz

y w

ykła

dani

u puła

pek

należy

uż

ywać

sza

blon

u do

wyc

iska

nia

row

ków

39

7. OCHRONA SZKÓŁEK I DRZEW PRZED PATOGENAMI GRZYBOWYMI

Omówione poniżej środki grzybobójcze zostały wymienione na podstawie Rejestru środków ochrony roślin dopuszczonych do obrotu zezwoleniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, według aktualizacji na dzień 27.11.2010 r.

UWAGA: PO NAZWIE W NAWIASACH, PODANA JEST CHARAKTERYSTYKA DZIAŁANIA ŚRODKA W ROŚLINIE

7.1. PASOŻYTNICZA ZGORZEL SIEWEK

7.1.1. DEZYNFEKCJA PODŁOŻY W NAMIOTACH FOLIOWYCH

• Sadoplon 75 WP (środek o działaniu kontaktowym) – zalecana dawka – 20 kg/ha w 5000 l wody/ha. Dezynfekować podłoża 2–3 tygodnie przed siewem polewając zawiesiną wodną. Uwaga: środek działa słabiej w temperaturze poniżej 120C.

7.1.2. ZAPRAWIANIE NASION

Nasiona zaprawiać przedsiewnie następującymi zaprawami: • Dithane NeoTec 75 WG (środek kontaktowy) w dawce 3-5 g/kg nasion • Maxim 025 FS – (środek kontaktowy) – zalecana dawka – 2 ml/kg nasion z

dodatkiem 4 -10 ml wody • Sadoplon 75 WP – (środek o działaniu kontaktowym) – zalecana dawka – 5 g/kg

nasion. Nasiona zaprawiać przed siewem na sucho w zaprawiarce bębnowej. Choroby żołędzi (różne patogeny)

• Vitavax 2000 FS (środek o działaniu kontaktowym i układowym) – zaprawiać żołędzie do siewu jesiennego i wiosennego w zaprawiarce bębnowej nanosząc odpowiednią ilość cieczy użytkowej przy pomocy opryskiwacza - dawka 300 ml/100 kg owoców dębu z dodatkiem wody w proporcji (środek : woda) 1:3 - maksymalnie 1:4. Nie należy stosować więcej niż 1,2 l wody na 100 kg żołędzi.

7.1.3. ZABIEGI OPRYSKIWANIA

Cylindrocarpon, Fusarium, Rhizoctonia

• Sadoplon 75 WP zalecana dawka 5-6 kg/ha w 1000 l wody/ha; niższą dawkę stosować w zabiegach zapobiegawczych. Pierwszy zabieg wykonać na tzw. „pękającą glebę”; wykonać 5-6 zabiegów na wschodzące siewki co 7-10 dni.

Uwaga: środek działa słabiej w temperaturze poniżej 12 0C

• Thiram Granuflo 80 WG (środek o działaniu kontaktowym) – zalecana dawka 3–4 kg/ha; zalecana ilość wody 1000 l/ha. Pierwszy zabieg wykonać w momencie „pękania gleby”, następne w miarę potrzeby w odstępach 5–14 dni.

Wyższą dawkę stosować przy większym zagrożeniu chorobą. Środek słabiej działa w niskich temperaturach.

40

Rhizoctonia • Dithane NeoTec 75 WG (środek o działaniu kontaktowym) – zalecane stężenie

0,4%, zalecana ilość cieczy użytkowej 1000 l/ha.

Pytium

• Previcur Energy 840 SL (środek o działaniu systemicznym stosowany profilaktycznie lub interwencyjnie), środek stosować: - zapobiegawczo – 0,2% (2 l środka w 1000 l wody / ha) - interwencyjnie – 0,3% (3 l środka w 1000 l wody / ha) w przypadku porażenia

ponad 30% roślin w szkółce.

7.2. MĄCZNIAK PRAWDZIWY DĘBU

Microsphaera alphitoides Zabiegi ochronne należy rozpocząć na : - siewki po całkowitym rozwinięciu liści, - wielolatki na pękający pąk.

Wyższe dawki oraz wyższe stężenia środków należy stosować przy większym zagrożeniu chorobą drzewek. Opryski wykonuje się od maja do końca sierpnia. Drugi zabieg - w odstępie dwóch tygodni po pierwszym, następne w miarę rozwoju choroby z częstotliwością co 3 – 4 tygodnie. Niższe dawki cieczy użytkowej stosować na siewki roczne, wyższe - na wielolatki.

Do preparatu Amistar 250 SC zaleca się dodanie środka zwiększającego przyczepność. Środek stosować głównie zapobiegawczo lub natychmiast po wystąpieniu pierwszych objawów choroby.

Preparaty siarkowe Ipotar 600 SC i Tiotar 80 WP zawierają w składzie substancje zmniejszające napięcie powierzchniowe.

Preparat Nimrod 250 EC wykazuje dobrą skuteczność w niższej temperaturze (ok. 100C).

Preparaty Tiotar nie powinny być stosowane w okresie suszy, silnego nasłonecznienia, w temperaturze powyżej 250C.

W trakcie zabiegów preparatem Falcon 460 EC nie stosować nawożenia mocznikiem w okresie 2 tygodni przed i po zabiegach. Nie należy stosować preparatu Fungafor w przypadku silnego nasłonecznienia; jeśli zabiegi wykonuje się wieczorem, opryskane rośliny powinny wyschnąć przed zapadnięciem zmroku.

Środki chemiczne należy stosować przemiennie uwzględniając w programie ochrony substancje aktywne w ich składzie, należące do różnych grup.

• Amistar 250 SC (środek wgłębny i systemiczny) – zalecana dawka – 0,8 – 1,0 l/ha; zalecana ilość wody: 300 – 500 l/ha. Zaleca się maksymalnie 2-3 zabiegi w ciągu sezonu wegetacyjnego w odstępach 3-4 tygodni.

• Falcon 460EC (środek o działaniu układowym) – siewki: zalecana dawka 0,5 l/ha, zalecana ilość wody 200 l/ha; wielolatki: zalecana dawka 0,6 l/ha, zalecana ilość wody 300 l/ha.

• Fungaflor 200 EC (środek o działaniu układowym) – zalecane stężenie 0,10%-0,15% (50-150 ml w 100 l wody); zalecana ilość cieczy użytkowej 600-700 l/ha

• Ipotar 600 SC (środek o działaniu kontaktowym) – zalecane stężenie 0,4%; zalecana ilość cieczy użytkowej 200-300 l/ha.

• Nimrod 250 EC (środek o działaniu układowym) – zalecane stężenie 0,1%; zalecana ilość cieczy użytkowej 500 l/ha.

• Tiotar 80 WP (środek o działaniu kontaktowym) – zalecana dawka 1,5 kg/ha; zalecana ilość wody 200-300 l/ha.

41

• Tiotar 800 SC (środek o działaniu kontaktowym) – zalecana dawka 1,2-2,4 l/ha; zalecana ilość wody 200-300 l/ha.

7.3. OPADZINA MODRZEWIA

Meria laricis Zabiegi wykonywać od momentu pękania pączków do początku sierpnia. Preparatem Miedzian 50 WP wykonuje się trzy początkowe zabiegi w odstępach 10-14 dni, dalsze w odstępach 2-3 tygodni. Jeden zabieg pod koniec sezonu wegetacyjnego należy wykonać na bezlistne pędy oraz glebę z igliwiem. Środka nie stosować w deszczową i chłodną pogodę.

Preparatem Kasir Lasy 250 EW wykonuje się zabiegi co 2 lub 4 tygodnie w zależności od warunków atmosferycznych sprzyjających rozwojowi choroby i wielkości jej nasilenia – maksymalnie 4 razy w sezonie.

Środek powinien być stosowany przemiennie z innymi fungicydami. Należy go stosować w temperaturze powyżej 120C.

• Kasir Lasy 250 EW (środek o działaniu systemicznym do stosowania zapobiegawczego i interwencyjnego) – zalecana dawka 1,25 l /ha; zalecana ilość wody 500 l/ha.

• Miedzian 50 WP (środek grzybobójczy i bakteriobójczy o działaniu kontaktowym) – siewki roczne – zalecane stężenie 0,5%; zalecana ilość cieczy użytkowej 200 l/ha, wielolatki zalecane stężenie 0,5%; zalecana ilość cieczy użytkowej 500 l/ha wody. Jeden zabieg Miedzianem należy wykonać przy końcu sezonu, zalecane stężenie 1%; zalecana ilość cieczy użytkowej w 300 l/ha.

7.4. WIOSENNA OSUTKA SOSNY

Lophodermium seditiosum

Zabiegi należy rozpocząć w połowie lipca i wykonywać w odstępach 3-4 tygodni, jeśli zachodzi taka możliwość, aż do później jesieni, do końca listopada. W trakcie bardzo łagodnych zim, przy dużym zagrożeniu chorobą, można wykonać dodatkowe zabiegi. Nie stosować nawożenia mocznikiem w okresie 2 tygodni przed i po zabiegach fungicydem Falcon. W celu przeciwdziałania uodparnianiu się patogenów, środki należy stosować przemiennie, uwzględniając w programie ochrony substancje aktywne należące do różnych grup chemicznych. Do preparatu Amistar 250 SC zaleca się dodanie środka zwiększającego przyczepność. Środek stosować głównie zapobiegawczo lub natychmiast po wystąpieniu pierwszych objawów choroby.

• Amistar 250 SC (środek wgłębny i systemiczny) – zalecana dawka – 0,8 – 1,0 l/ha; zalecana ilość wody: 500 – 1000 l/ha. Zaleca się maksymalnie 2-3 zabiegi w ciągu sezonu wegetacyjnego w odstępach 3-4 tygodni.

• Dithane NeoTec 75 WG (środek o działaniu kontaktowym) – zalecane stężenie 0,3%, ilość cieczy użytkowej – 500 l/ha na roczne siewki, 1000 l/ha na dwulatki.

• Falcon 460 EC (środek o działaniu układowym) – zalecana dawka na siewki jednoroczne: 0,75 l/ha zalecana ilość cieczy użytkowej: 500 l/ha ; dwulatki: 1,5 l środka/ha w 1000 l wody/ha.

• Polyram 70 WG (środek o działaniu kontaktowym) – zalecana dawka 1,2 kg/ha do wysokości drzewek 60 cm, dla każdych dalszych 10 cm stosować dodatkowo 0,2 kg/ha.

42

7.5. RDZE

Różne patogeny na gatunkach iglastych i liściastych

• Amistar 250 SC (środek wgłębny i systemiczny) – zalecana dawka: 0,8 – 1,0 l/ha; zalecana ilość wody: 300 – 500 l/ha. Zaleca się maksymalnie 2-3 zabiegi w ciągu sezonu wegetacyjnego w odstępach 2-3 tygodni. Zaleca się dodanie środka zwiększającego przyczepność. Środek stosować głównie zapobiegawczo lub natychmiast po wystąpieniu pierwszych objawów choroby.

• Polyram 70 WG (środek o działaniu kontaktowym) – zalecana dawka: 1,2 kg/ha do wysokości drzewek 60 cm, na każde dalsze 10 cm wysokości zwiększać dawkę środka o 0,2 kg/ha.

7.6. SZARA PLEŚŃ NA GATUNKACH IGLASTYCH I LIŚCIASTYCH

• Amistar 250 SC (środek wgłębny i systemiczny) – zalecana dawka: 0,8 – 1,0 l/ha; zalecana ilość wody: 300 – 500 l/ha. Zaleca się maksymalnie 2-3 zabiegi w ciągu sezonu wegetacyjnego w odstępach 10-14 dni. Zaleca się dodanie środka zwiększającego przyczepność. Środek stosować głównie zapobiegawczo lub natychmiast po wystąpieniu pierwszych objawów choroby.

Uwaga: Wyższe dawki środka stosować przy dużym zagrożeniu chorobami, wyższe dawki cieczy użytkowej stosować w zabiegach ochronnych wykonywanych na wielolatki.

7.7. PRODUKTY DO ROZKŁADU PNI DRZEW LEŚNYCH

• Środki biologiczne zawierające saprotroficzny grzyb Phlebiopsis gigantea (żylicę olbrzymią) należy stosować zgodnie z zaleceniami znajdującymi się na instrukcjach-etykietach załączonych do produktów. W tabeli 7 wymieniono środki zawierające żylicę olbrzymią, dozwolone do stosowania w leśnictwie.

Tabela 7. Produkty do rozkładu pni drzew leśnych

Nazwa Producent środka Nazwa grzyba

Pg-„Bioekol” ZPUH „Biofood” S.C. - Wałcz Phlebiopsis gigantea

Grzybnia Pg-POSZWALD

Wytwórnia Grzybni i Biopreparatów Piotr Poszwald - Kąck

Phlebiopsis gigantea

Zapytania i uwagi dotyczące stosowania fungicydów prosimy kierować na adres:

mgr Teresa Stocka IBL Zakład Ochrony Lasu, 05-090 Raszyn, ul. Braci Leśnej nr 3

Tel. (22) 715-03-53; e-mail [email protected]

43

Ta

bel

a 8.

Fu

ng

icyd

y za

reje

stro

wa

ne

do

sto

sow

ania

w leśn

ictw

ie,

w

ymie

nio

ne

w r

ejes

trze

Min

iste

rstw

a R

oln

ictw

a i

Ro

zwo

ju W

si

NA

ZW

A

Pro

du

cen

t śro

dka

Naz

wa

i za

war

tość

su

bst

an

cji a

ktyw

ne

j O

kreśl

eni

e

toks

yczn

ości

dla

lu

dzi

Okr

eśl

eni

e

toks

yczn

ości

dla

p

szcz

ół

Okr

eśl

eni

e

toks

yczn

ości

dla

o

rga

niz

mó

w

wo

dn

ych

Te

rmin

w

ażn

ośc

i ze

zwo

len

ia

Ter

min

do

któ

reg

o śr

od

ek m

oże

zn

ajd

ow

ać

się

w

ob

roci

e

1

2

3

4

5

6

7

8

A

MIS

TA

R

250

SC

Syn

ge

nta

Lim

ited

W

ielk

a B

ryta

nia

azo

ksys

tro

bin

a –

250

g

w 1

litr

ze ś

rodk

a

nie

kla

syfik

uje

się

n

ie k

lasy

fiku

je

się

ze

wzg

lęd

u

na

nis

kie

ryzy

ko

nie

bez

p.

dla

śr

odow

iska

, N

o

raz

zwro

t R

50/5

3

2011

-12-

31

DIT

HA

NE

N

EO

TE

C

75

WG

#

Do

w A

gro

Sci

en

ces

Pol

ska

ma

nko

zeb

– 7

5%

sk

lasy

fiko

wa

ny

jako

po

zost

ałe

n

ie k

lasy

fiku

je

się

ze

wzg

lęd

u

na

nis

kie

ryzy

ko

ba

rdzo

to

ksyc

zny

2011

-10-

25

FA

LCO

N

460

EC

#

Ba

yer

Cro

pSci

ence

A

G N

iem

cy

spir

oksa

min

a –

250

g

w 1

litr

ze ś

rodk

a te

bu

kon

azo

l – 1

67

g

w 1

l śr

od

ka

tria

dim

en

ol –

43

g

w 1

litr

ze ś

rodk

a

szko

dliw

y,

drażn

iący

, d

ziała

jący

sz

kod

liwie

na

ro

zro

dczość

ka

t. 3

z

prz

ypis

an

ymi

sym

bola

mi X

n i C

zw

roty

R21

/22,

R

34,

R41

ora

z R

63 n

ie k

lasy

fiku

je

się

ze

wzg

lęd

u

na

nis

kie

ryzy

ko

nie

bez

p.

dla

śr

odow

iska

, N

o

raz

zwro

t R

50/5

3

2014

-02-

28

# W je

dn

ost

kach

org

an

izac

yjn

ych

LP

po

sia

da

jący

ch c

ert

yfik

at F

SC

sto

sow

an

ie ś

rod

ka n

a s

zkół

kach

leśn

ych

bę

dzi

e m

ożl

iwe

po

akr

ed

yto

wa

niu

p

rze

z m

ięd

zyn

aro

dow

ą o

rga

niz

ację

FS

C A

.C.

kra

jow

eg

o s

tan

da

rdu

oce

ny

go

spo

da

rki l

eśn

ej w

Po

lsce

.

44

cd.

Fu

ng

icyd

y

1

2

3

4

5

6

7

8

FU

NG

AF

LOR

20

0 E

C*

Jan

sse

n

Pha

rmac

eutic

a N

.V.

- B

elgi

a

Ima

zalil

– 2

00

g

w 1

litr

ze ś

rodk

a sz

kod

liwy

skla

syfik

ow

an

y ja

ko p

ozo

stałe

to

ksyc

zny

20

10

-12

-08

IPO

TA

R 6

00 S

C Z

akła

dy

Ch

em

iczn

e

„Sia

rkop

ol”

Ta

rno

brz

eg

Sp

. z

o. o

. -

Ta

rnob

rzeg

siar

ka 6

00 g

w

1 li

trze

śro

dka

drażn

iący

, X

i ora

z zw

rot

R38

n

ie k

lasy

fiku

je

się

ze

wzg

lęd

u

na

nis

kie

ryzy

ko

nie

kla

syfik

. się

zg

od

nie

z

prz

ep

isa

mi o

su

bst

an

cja

ch i

prep

. ch

em.

2010

-06-

02

2011

-06-

30

KA

SIR

LA

SY

2

50

EW

B

aye

r C

ropS

cien

ce

AG

Nie

mcy

te

bu

kon

azo

l – 2

50

g

w

1 li

trze

śro

dka

szko

dliw

y, d

raż-

nią

cy,

dzi

ała

jący

sz

kod

liwie

na

ro

zro

dczość

(r

ozw

ój pło

du)

Kat

. 3

z p

rzyp

isa

nym

i sy

mb

ola

mi X

n o

raz

zwro

ty R

20/2

2,

R41

oraz

R63

nie

kla

syfik

uje

się

ze

wzg

lęd

u

na

nis

kie

ryzy

ko

nie

bez

p.

dla

śr

odow

iska

, N

o

raz

zwro

t R

51/5

3

2018

-12-

29

MA

XIM

025

FS

S

ynge

nta

Cro

p P

rote

ctio

n A

G

Szw

ajc

ari

a

flud

ioks

onil

– 2

5 g

w

1 li

trze

śro

dka

nie

kla

syfik

uje

się

n

ie k

lasy

fiku

je

się

ze

wzg

lęd

u

na

nis

kie

ryzy

ko

nie

bez

p.

dla

śr

odow

iska

, N

o

raz

zwro

t R

50/5

3

2017

-08-

29

* O

ile

w r

eje

strz

e n

a s

tro

nie

in

tern

eto

we

j M

RiR

W n

ie z

osta

nie

okr

eślo

ny

term

in,

do

któ

reg

o ś

rod

ek

może

zn

ajd

ow

ać

się

w o

broc

ie,

prep

arat

m

oże

być

sto

sow

an

y d

o c

zasu

upł

ywu

te

rmin

u je

go

ważn

ośc

i pod

an

ego

w e

tyki

eci

e, a

le n

ie dłuże

j niż

prz

ez

okr

es 1

8 m

iesięc

y.

45

cd.

Fu

ng

icyd

y

1

2

3

4

5

6

7

8

MIE

DZ

IAN

50

WP

Z

akł

ady

Ch

em

iczn

e

Org

anik

a A

zot

SA

-

Jaw

orz

no

mie

dź

w p

ost

aci

tle

noc

hlo

rku

mie

dzi

– 5

0%

szk

od

liwy,

draż.

, z

prz

ypis

an

ym

sym

bo

lem

Xn

ora

z zw

roty

R22

, R

41

toks

yczn

y

nie

bez

p.

dla

śr

od

ow

iska

, z

prz

ypis

an

ym

sym

bole

m N

o

raz

zwro

t R

52/5

3

2019

-05-

04

NIM

RO

D 2

50

EC

M

akh

tesh

im A

ga

n

Ind

ust

ries

Ltd

-

Izra

el

bu

pir

yma

t –

25

0 g

w 1

litr

ze ś

rod

ka

sz

kod

liwy,

Xn

ora

z zw

rot

R3

8 o

raz

R65

nie

kla

syfik

. się

ze

wzg

lęd

u n

a

nis

kie

ryz

yko

nie

bez

p.

dla

śr

odow

iska

, N

o

raz

zwro

t R

51/5

3

2011

-10-

26

PO

LYR

AM

70

WG

* B

AS

F S

E -

Nie

mcy

m

etira

m –

70%

u

czul

ają

cy,

Xi o

raz

zwro

t R

43

nie

kla

syfik

. się

ze

wzg

lęd

u n

a

nis

kie

ryz

yko

nie

bez

p.

dla

śr

odow

iska

, N

o

raz

zwro

t R

50/5

3

2010

-11-

13

PR

EV

ICU

R

EN

ER

GY

840

S

L

Ba

yer

Cro

pSci

ence

S

A -

Fra

ncja

p

rop

am

oka

rb –

5

30

g f

ose

tyl g

li-n

ow

y –

31

0 g

w

1 lit

rze

śro

dka

ucz

ula

jący

Xi o

raz

zwro

t R

43

nie

kla

syfik

. się

ze

wzg

lęd

u n

a

nis

kie

ryz

yko

nie

bez

p.

dla

śr

odow

iska

, N

o

raz

zwro

t R

52

2014

-04-

07

SA

DO

PLO

N 7

5 W

P*

Za

kład

y C

he

mic

zne

O

rgan

ika

Azo

t S

A

Jaw

orz

no

tiura

m-

75%

sz

kod

liwy,

dr

ażn

iący

, X

n or

az

zwro

ty R

22/4

8,

R41

ba

rdzo

to

ksyc

zny

w

da

wce

po

wyż

ej

6,6

6 k

g/h

a

nie

bez

p.

dla

śr

odow

iska

, N

o

raz

zwro

t R

50/5

3

2011

-03-

31

* O

ile

w r

eje

strz

e n

a s

tro

nie

in

tern

eto

we

j M

RiR

W n

ie z

osta

nie

okr

eślo

ny

term

in,

do

któ

reg

o ś

rod

ek

może

zn

ajd

ow

ać

się

w o

broc

ie,

prep

arat

m

oże

b

yć

stos

ow

an

y d

o

czas

u

upły

wu

te

rmin

u

jeg

o

ważn

ośc

i p

od

ane

go

w

ety

kie

cie

, al

e n

ie

dłuże

j n

iż

prz

ez

okr

es

18

m

iesięc

y

46

cd.

Fu

ng

icyd

y

1

2

3

4

5

6

7

8

TH

IRA

M

GR

AN

UF

LO 8

0 W

G

Ta

min

co N

.V.

Be

lgia

tiu

ram

- 80

%

szko

dliw

y,

ucz

ula

jący

, X

n

ora

z zw

roty

R4

3,

R48

/22

nie

kla

syfik

. się

ze

wzg

lęd

u n

a

nis

kie

ryz

yko

nie

bez

p.

dla

śr

odow

iska

, N

o

raz

zwro

t R

50/5

3

2010

-05-

21

2011

-11-

21

TIO

TA

R 8

0 W

P

Zakła

dy

Ch

em

iczn

e

„Sia

rkop

ol”

Ta

rno

brz

eg

Sp

. z

o. o

. -

Ta

rnob

rzeg

sia

rka

– 8

0%

nie

jest

kla

syfik

. zg

od

nie

z

kryt

eri

am

i ok

reśl

on

ymi w

p

rze

pis

ach

o s

ub

st.

i pre

p. c

he

m.

nie

kla

syfik

. się

ze

wzg

lęd

u n

a

nis

kie

ryz

yko

nie

jest

kla

syfik

. zg

od

nie

z

kryt

eri

am

i ok

reśl

on

ymi w

p

rze

pis

ach

o

sub

st.

i pre

p.

che

m.

2010

-06-

28

20

11

-06

.30

TIO

TA

R 8

00 S

C

Zakła

dy

Ch

em

iczn

e

„Sia

rkop

ol”

Ta

rno

brz

eg

Sp

. z

o. o

. -

Ta

rnob

rzeg

sia

rka

– 8

00 g

w 1

litr

ze ś

rodk

a n

ie je

st k

lasy

fik.

zgo

dni

e z

kr

yte

ria

mi

określ

on

ymi w

p

rze

pis

ach

o s

ub

st.

i pre

p. c

he

m.

nie

kla

syfik

. się

ze

wzg

lęd

u n

a

nis

kie

ryz

yko

nie

jest

kla

syfik

. zg

od

nie

z

kryt

eri

am

i ok

reśl

on

ymi w

p

rze

pis

ach

o

sub

st.

i pre

p.

che

m.

2010

-03-

02

2011

-09-

02

VIT

AV

AX

200

0 F

S

Che

mtu

ra

Cor

pora

tion

Inc.

-

US

A

karb

oksy

na

– 2

00

g

tiu

ram

– 2

00

g

w

1 li

trze

śro

dka

szko

dliw

y, X

n o

raz

zwro

t R

22/4

8 n

ie k

lasy

fik.

się

ze

wzg

lęd

u n

a

nis

kie

ryz

yko

nie

bez

p.

dla

śr

odow

iska

, N

o

raz

zwro

t R

50/5

3

2010

-07-

05

2012

-01-

05

47

8. OCHRONA PRZED SZKODAMI POWODOWANYMI PRZEZ SSAKI ŁOWNE

Zużycie środków do ochrony sadzonek przed zgryzaniem wynosi od 2 do 20 kg lub litrów na 1000 drzewek, w zależności od gatunku zabezpieczanych drzewek i sposobów ich traktowania (wierzchołek pędu głównego lub całe sadzonki).

Zużycie środków do ochrony pni (strzał) drzew przed spałowaniem wynosi od 10 do 30 kg (litrów) na 1000 strzał kilkuletnich lub starszych drzew zależy przede wszystkim od konsystencji środka i sposobu traktowania drzew.

8.1. ŚRODKI ZAPACHOWO-SMAKOWE DO OCHRONY DRZEW

8.1.1. ŚRODKI ZABEZPIECZAJĄCE PRZED ZGRYZANIEM I SPAŁOWANIEM

Emol BTX LA – nanosić przez smarowanie, zużycie: 2-10 l na 1000 drzewek oraz 10-15 l na 1000 pni w zależności od gatunku, wielkości i sposobu zabezpieczania. Stosować jesienią, w dni bezdeszczowe w temperaturze nie niższej niż +50 C.

• Emol PLUS BTX LA nanosić przez smarowanie, zużycie: ok. 2 l na 1000 sadzonek w zależności od gatunku przy zabezpieczaniu od zgryzania, 10 – 15 l na 1000 drzewek przy zabezpieczaniu od spałowania. Środek stosować w dni bezdeszczowe w temperaturze nie niższej niż +5ºC.

Pellacol 10 PA – nanosić przez smarowanie lub oprysk, zużycie: 2-4 l na 1000 drzewek oraz 10-15 l na 1000 pni w zależności od gatunku, wielkości i sposobu zabezpieczania. Stosować jesienią w dni bezdeszczowe i bezwietrzne w temperaturze nie niższej niż 0°C.

Stop Z EC – nanosić przez smarowanie lub oprysk, zużycie: - w okresie jesienno-zimowym: 1 litr środka + 1 litr wody (ochrona na 6 miesięcy) 1 litr środka + 2 litry wody (ochrona na 4 miesiące) - w okresie wegetacji: 1 litr środka + 5 litrów wody (ochrona na 2 miesiące).

Stosować wcześnie rano lub późnym popołudniem. W zależności od zastosowania zużycie środka wynosi 1 litr na 100-500 sadzonek lub drzew.

8.1.2. ŚRODKI ZABEZPIECZAJĄCE PRZED ZGRYZANIEM

8.1.2.1. Środki nanoszone przez smarowanie,

Cervacol Extra PA zużycie: 10-14 kg na 1000 sztuk 2-5 letnich drzewek w zależności od ich wielkości i gatunku. Stosować jesienią, w dni bezdeszczowe w temperaturze nie niższej niż 00 C.

Repentol 6 PA zużycie: 10-15 kg środka na 1000 sztuk 2-5 letnich drzewek w zależności od ich wielkości. Stosować jesienią, w dni bezdeszczowe w temperaturze nie niższej niż 00 C.

Wam Extra PA zużycie: 2-5 kg środka na 1000 drzewek. Stosować jesienią, w dni bezdeszczowe w temperaturze powyżej 00 C. Przed użyciem dokładnie wymieszać.

48

8.1.2.2 Środki zabezpieczające przed spałowaniem

Repentol 6 Bis PA zużycie 15-20 kg na 1000 pni sosny. Stosować jesienią, w dni bezdeszczowe w temp. nie niższej niż 00 C.

8.2. ŚRODKI ZAPACHOWE DO OCHRONY UPRAW ROLNICZYCH I LEŚNYCH

Kieferle – Hukinol 75 AL Wokół wybranych upraw co 15-20 m wbić paliki wysokości 50-60 cm, z umieszczonymi na szczycie sukiennymi gałgankami osłoniętymi daszkiem z tworzywa . Środek nanosić pipetą lub strzykawką co 10-14 dni (w zależności od pogody) w ilości 3-5 kropli na palik.

Środka nie stosować wzdłuż całej linii lasu.

Zapytania i uwagi dotyczące stosowania repelentów prosimy kierować na adres: mgr inż. Marek Pudełko

IBL, Zakład Ekologii Lasu i Łowiectwa, 05-090 Raszyn, ul. Braci Leśnej, nr 3, tel. (22) 71 50 419, 71 50 417,

e-mail [email protected]

49

Ta

bel

a 9.

Rep

elen

ty z

arej

estr

ow

an

e d

o s

toso

wan

ia w

leśn

ictw

ie

Naz

wa

Pro

du

cen

t śr

od

ka

Naz

wa

i za

war

tość

su

bst

an

cji a

ktyw

ne

j O

kreśl

eni

e

toks

yczn

ości

dla

lu

dzi

(kl

asa

)

Okr

eśl

eni

e

toks

yczn

ości

d

la p

szcz

ół

(kla

sa)

Okr

eśl

eni

e

toks

yczn

ości

dla

o

rga

niz

mó

w w

od

nyc

h

Te

rmin

w

ażn

ośc

i ze

zwo

len

ia

Ter

min

do

któ

reg

o śr

ode

k m

oże

zn

ajd

ow

ać

się

w

ob

roci

e

1

2

3

4

5

6

7

8

CE

RV

AC

OL

EX

TR

A P

A

Ave

na

riu

s A

gro

Gm

bH -

A

ustr

ia

Pia

sek

kwar

cow

y –

2

50

g/k

g

skla

syfik

ow

an

y ja

ko

po

zost

ałe

n

ie k

lasy

fiku

je

się

ze

wzg

lęd

u

na

bra

k ry

zyka

skla

syfik

ow

an

y ja

ko

po

zost

ałe

2

01

5.1

1.3

0

EM

OL

-B

TX

LA

A

kzo

No

bel

D

eco

rativ

e P

ain

ts

Sp

z o

.o.

Pol

ska

be

nzo

esa

n

de

na

toni

um

–

0,1

55

g/l

nie

jest

kl

asy

fiko

wa

ny

zgo

dni

e z

kry

teri

am

i ok

reśl

on

ymi w

p

rze

pis

ach

o s

ub

st.

i p

rep

. ch

em

iczn

ych

nie

kla

syfik

uje

się

ze

wzg

lęd

u

na

bra

k ry

zyka

nie

jest

kla

syfik

ow

an

y zg

od

nie

z k

ryte

ria

mi

określ

on

ymi w

p

rze

pis

ach

o s

ub

st.

i p

rep

. ch

em

iczn

ych

2018

-08-

02

EM

OL

PL

US

B

TX

LA

A

kzo

No

bel

D

eco

rativ

e P

ain

ts

Sp

z o

.o.

Pol

ska

be

nzo

esa

n

de

na

toni

um

–

0,1

55

g/l

nie

jest

kl

asy

fiko

wa

ny

zgo

dni

e z

kry

teri

am

i ok

reśl

on

ymi w

p

rze

pis

ach

o s

ub

st.

i p

rep

. ch

em

iczn

ych

nie

do

tycz

y n

ie je

st k

lasy

fiko

wa

ny

zgo

dni

e z

kry

teri

am

i ok

reśl

on

ymi w

p

rze

pis

ach

o s

ub

st.

i p

rep

. ch

em

iczn

ych

2014

-07-

09

KIE

FE

RLE

-H

UK

INO

L

75

AL

Kie

ferl

e G

mbH

-

Nie

mcy

75

% k

wa

su

izo

wa

leri

an

ow

eg

o

Żrą

cy z

sym

bole

m C

or

az R

34

nie

kla

syfik

uje

się

ze

wzg

lęd

u

na

bra

k ry

zyka

nie

jest

kla

syfik

ow

an

y zg

od

nie

z k

ryte

ria

mi

określ

on

ymi w

p

rze

pis

ach

o s

ub

st.

i p

rep

. ch

em

iczn

ych

2010

-06-

30

2011

-06-

30

50

1

2

3

4

5

6

7

8

PE

LLA

CO

L 1

0 P

A

Nuf

arm

G

mbH

and

C

o. K

G -

A

ustr

ia

tiura

m -

10

%

szko

dliw

y, X

n,

R48

/22

nie

kla

syfik

uje

się

ze

wzg

lęd

u

na

bra

k ry

zyka

nie

bez

pie

czn

y d

la

środ

owis

ka,

N, R

50/5

3 20

19-0

9-10

RE

PE

NT

OL

6

PA

C

hem

a -

Spółd

zie

lnia

P

racy

w

Ole

sin

ie

pia

sek

kwa

rco

wy

–

30

0/k

g

drażn

iący

, u

czul

ają

cy,

Xi o

raz

zwro

t R

43

nie

kla

syfik

uje

się

ze

wzg

lęd

u

na

bra

k ry

zyka

nie

jest

kla

syfik

ow

an

y zg

od

nie

z k

ryte

ria

mi

określ

on

ymi w

p

rze

pis

ach

o s

ub

st.

i p

rep

. ch

em

iczn

ych

2015

-08-

31

RE

PE

NT

OL

6

BIS

PA

C

hem

a -

Spółd

zie

lnia

P

racy

w

Ole

sin

ie

żwir

ek

filtr

acyj

ny

–

30

0/k

g

ucz

ula

jący

, X

i ora

z zw

rot

R4

3

nie

kla

syfik

uje

się

ze

wzg

lęd

u

na

bra

k ry

zyka

nie

jest

kla

syfik

ow

an

y zg

od

nie

z k

ryte

ria

mi

określ

on

ymi w

p

rze

pis

ach

o s

ub

st.

i p

rep

. ch

em

iczn

ych

2013

-07-

02

ST

OP

Z E

C

AL’

TE

CH

S

.A.R

.L.

- F

ran

cja

ole

j ryb

i – 1

19

g

nie

jest

kl

asy

fiko

wa

ny

zgo

dni

e z

kry

teri

am

i ok

reśl

on

ymi w

p

rze

pis

ach

o s

ub

st.

i p

rep

. ch

em

iczn

ych

nie

kla

syfik

uje

się

ze

wzg

lęd

un

a n

iski

e ry

zyko

nie

jest

kla

syfik

ow

an

y zg

od

nie

z k

ryte

ria

mi

określ

on

ymi w

p

rze

pis

ach

o s

ub

st.

i p

rep

. ch

em

iczn

ych

2015

-08-

31

WA

M E

XT

RA

P

A

Wita

sek

Pfla

nze

nsc

hu

tz G

mb

H –

A

ustr

ia

Pia

sek

kwar

cow

y –

30

0 g

/kg

n

ie je

st

kla

syfik

ow

an

y zg

od

nie

z k

ryte

ria

mi

określ

on

ymi w

p

rze

pis

ach

o s

ub

st.

i p

rep

. ch

em

iczn

ych

nie

kla

syfik

uje

się

ze

wzg

lęd

u

na

bra

k ry

zyka

nie

jest

kla

syfik

ow

an

y zg

od

nie

z k

ryte

ria

mi

określ

on

ymi w

p

rze

pis

ach

o s

ub

st.

i p

rep

. ch

em

iczn

ych

2016

-06-

19

51

9. ZWALCZANIE CHWASTÓW

Do zwalczania chwastów w leśnictwie stosuje się w roku 2011 następujące zarejestrowane preparaty:

• AGIL 100 EC, AGROFOSAT 360 SL, AVANS PREMIUM 360 SL, GLIFOCYD 360 SL, w roztworze wodnym, w 200 – 300 l cieczy użytkowej na ha.

Ponadto przez okres 18 miesięcy od daty zakończenia terminu ważności zezwolenia, jednak nie dłużej niż do czasu upływu terminu ważności danej partii preparatu można stosować GLYFOS 360 SL w roztworze wodnym, w 200 – 300 l cieczy użytkowej na ha.

9.1. ZWALCZANIE CHWASTÓW W SZKÓŁKACH LEŚNYCH

9.1.1. ZWALCZANIE CHWASTÓW PRZY PRZYGOTOWANIU GLEBY POD SZKÓŁKI

Przeciwko chwastom jednoliściennym i dwuliściennym (trawy, turzyce, jaskrowate, złożone i inne) stosuje się: • AGROFOSAT 360 SL w dawce 3 - 8 l/ha, • AVANS PREMIUM 360 SL w dawce 5 - 7 l/ha, • GLIFOCYD 360 SL w dawce 3 - 7 l/ha, • GLYFOS 360 SL w dawce 3 - 8 l/ha,

Środki stosuje się w okresie od maja do września przy pogodzie bezdeszczowej, najlepiej słonecznej.

Przeciwko chwastom jednoliściennym skuteczne są mieszanki siarczanu amonowego z następującymi środkami: • AGROFOSAT 360 SL, • AVANS PREMIUM 360 SL, • GLIFOCYD 360 SL, • GLYFOS 360 SL,

Mieszanki przygotowuje się w dawkach 3 - 4 kg/ha siarczanu amonowego + 3 - 4 l/ha preparatu i stosuje od maja do września.

9.1.2. ZWALCZANIE CHWASTÓW NA KWATERACH Z WIELOLATKAMI

Przeciwko chwastom jednoliściennym, wiosną po wschodach chwastów można stosować AGIL 100 EC w dawce 0.5 - 1.5 l/ha.

Na chwasty jedno- i dwuliścienne o wysokości ok. 20 cm stosuje się w ciągu całego okresu wegetacyjnego przy bezdeszczowej i ciepłej (powyżej 10°C) pogodzie: • AGROFOSAT 360 SL w dawce 4 - 6 l/ha, • AVANS PREMIUM 360 SL w dawce 3 - 5 l/ha, • GLIFOCYD 360 SL w dawce 2 - 3 l/ha, • GLYFOS 360 SL w dawce 4 - 6 l/ha,

52

Przy zabiegach wszystkimi wymienionymi środkami konieczne jest zastosowanie opryskiwacza z osłonami bocznymi, chroniącymi części zielne sadzonek przed zetknięciem z preparatem. Opryskiwacze bez osłon można używać, jeśli sadzonki oczyszczone są z gałęzi do wysokości 40 - 50 cm lub wyżej i mają zdrewniałą korę. Opryskiwać należy w taki sposób, aby środek nie osiadał na zielonych częściach uprawianych roślin.

9.2. ZWALCZANIE CHWASTÓW W UPRAWACH LEŚNYCH

9.2.1. ZWALCZANIE CHWASTÓW PRZED ZAŁOŻENIEM UPRAWY

Przy średnim lub silnym zachwaszczeniu roślinami jedno- i dwuliściennymi (trzcinnik, orlica, odrośla drzew, krzewy, krzewinki i inne) na wszystkich typach siedliskowych lasu skuteczne są: • AGROFOSAT 360 SL w dawce 3 - 8 l/ha, • AVANS PREMIUM 360 SL w dawce 5 - 7 l/ha, • GLIFOCYD 360 SL w dawce 3 - 7 l/ha, • GLYFOS 360 SL w dawce 3 - 8 l/ha,

Zabiegi przeprowadza się w okresie od maja do sierpnia, przy bezdeszczowej pogodzie. Wprowadzenie roślin uprawnych możliwe jest już po trzech tygodniach.

Do zabezpieczania pniaków drzew i krzewów przed wyrastaniem odrośli oraz do niszczenia pniaków zaleca się stosowanie przez opryskiwanie lub smarowanie pędzlem następujące preparaty: • AGROFOSAT 360 SL, • AVANS PREMIUM 360 SL, • GLIFOCYD 360 SL, • GLYFOS 360 SL,

Środki stosuje się w stężeniu 20 %, bezpośrednio po ścięciu drzewa (poza okresem intensywnego wypływu soków). Zabieg wykonuje się w okresie od jesieni do wiosny.

Drzewa rosnące niszczy się przy pomocy następujących środków: • AGROFOSAT 360 SL, • AVANS PREMIUM 360 SL, • GLIFOCYD 360 SL, • GLYFOS 360 SL,

Środki przygotowuje się w stężeniu 50 % (1 część środka + 1 część wody). Zabieg wykonuje się w okresie od sierpnia do października, stosując ciecz użytkową w zaciosy na drzewie. Skutki zabiegu widoczne są w następnym roku.

9.2.2. ZWALCZANIE CHWASTÓW W UPRAWACH LEŚNYCH

W uprawach leśnych wszystkich gatunków przeciwko chwastom jednoliściennym można użyć preparatu AGIL 100 EC w dawce 0.5 - 1.5 l/ha. Środek stosować wiosną po wschodach chwastów. W uprawach leśnych, do zwalczania szczególnie uciążliwych chwastów, takich jak trzcinnik piaskowy (Calamagrostis epigeios) oraz mietlica pospolita (Agrostis vulgaris), które są w zaawansowanych fazach rozwoju środek można zastosować w dawce 4 do 6 l/ha.

Zabiegi w uprawach sosnowych i świerkowych wykonuje się przez opryskiwanie całej powierzchni w końcu sierpnia lub na początku września, przy bezdeszczowej pogodzie, po

53

zakończeniu rocznego przyrostu sadzonek. Przeciwko odroślom drzew, nalotom, krzewom i krzewinkom oraz chwastom zielnym w wyżej podanych uprawach zaleca się stosować preparaty: • AGROFOSAT 360 SL w dawce 3 l/ha, • AVANS PREMIUM 360 SL w dawce 3 l/ha, • GLIFOCYD 360 SL w dawce 3 l/ha, • GLYFOS 360 SL w dawce 3 l/ha,

W ciągu okresu wegetacyjnego można stosować wymienione środki w uprawach wszystkich gatunków zapewniając całkowitą osłonę sadzonek.

Uwagi: Ilość wody (np. 200 – 300 l/ha) podana do sporządzenia cieczy roboczej właściwa

jest dla rozpylaczy zapewniających opryskiwanie średniokropelkowe. W przypadku stosowania środków systemicznych zabiegi powinny być wykonywane

podczas bezdeszczowej, najlepiej słonecznej pogody, w temperaturze powietrza powyżej 10°C.

W celu wyznaczenia właściwego terminu zabiegu na całych powierzchniach upraw sosnowych lub świerkowych i uzyskania pewności o zakończeniu rocznego przyrostu można używać testu „Kontest R” zgodnie z instrukcją jego stosowania.

Zapytania, informacje, uwagi i problemy dotyczące stosowania herbicydów

prosimy kierować na adres: dr inż. Jan Łukaszewicz lub mgr inż. Szymon Krajewski,

Instytut Badawczy Leśnictwa, Zakład Hodowli Lasu i Genetyki Drzew Leśnych w Sękocinie Starym, 05-090 Raszyn, ul. Braci Leśnej, nr 3, [email protected], [email protected]

54

Ta

bel

a 10

. H

erb

icyd

y za

reje

stro

wa

ne

do

sto

sow

ania

w leś

nic

twie

,

wym

ien

ion

e w

rej

estr

ze M

inis

ters

twa

Ro

lnic

twa

i R

ozw

oju

Wsi

NA

ZW

A

Pro

du

cen

t śro

dka

Naz

wa

i za

war

tość

su

bst

an

cji a

ktyw

ne

j O

kreśl

eni

e

toks

yczn

ości

d

la lu

dzi

Okr

eśl

eni

e

toks

yczn

ości

dla

p

szcz

ół

Okr

eśl

eni

e

toks

yczn

ości

dla

o

rga

niz

mó

w

wo

dn

ych

Te

rmin

w

ażn

ośc

i ze

zwo

len

ia

1

2

3

4

5

6

7

Agi

l 100

EC

#

Ma

khte

shim

-Ag

an

-

Ind

ust

ries

- Iz

rae

l

p

rop

ach

izaf

op

- 1

00

g

(pro

d.

Ma

khte

shim

-A

gan

- In

dust

ries)

w

1 li

trze

śro

dka

sz

kod

liwy,

drażn

iący

, X

n o

raz

zwro

ty

R36

/38,

R65

n

ie k

lasy

fiku

je

się

ze

wzg

lęd

u

na

nis

kie

ryzy

ko

n

ieb

ezp

iecz

ny

dla

śro

do

wis

ka,

N o

raz

zwro

t R

51/5

3

20

12-0

3-08

Agr

ofos

at 3

60 S

L

Rok

ita-A

gro

Sp

ółka

A

kcyj

na -

Brz

eg D

oln

y

gl

ifosa

t -

360

g (p

rod.

C

hem

inov

a A

/S)

w

1 li

trze

śro

dka

n

ie je

st k

lasy

fiko

wa

ny

zgo

dni

e z

kry

teri

am

i ok

reśl

on

ymi w

p

rze

pis

ach

o s

ub

st.

i p

rep

. ch

em

iczn

ych

n

ie k

lasy

fiku

je

się

ze

wzg

lęd

u

na

nis

kie

ryzy

ko

n

ieb

ezp

iecz

ny

dla

śro

do

wis

ka,

N o

raz

zwro

t R

51/5

3

20

12-0

5-10

Ava

ns P

rem

ium

36

0 S

L

S

ynge

nta

Lim

ited

- W

ielk

a B

ryta

nia

gl

ifosa

t -

360

g (p

rod.

S

yng

en

ta L

imite

d)

w

1 li

trze

śro

dka

sz

kod

liwy

sk

lasy

fiko

wa

ny

jako

po

zost

ałe

sk

lasy

fiko

wa

ny

jako

po

zost

ałe

20

11-1

1-22

Glif

ocy

d 3

60

SL

Za

kład

y C

he

mic

zne

O

rgan

ika-

Sar

zyna

S.A

. -

Now

a S

arzy

na

gl

ifosa

t -

360

g (p

rod.

C

hem

inov

a A

/S)

w

1 li

trze

śro

dka

sk

lasy

fiko

wa

ny

jako

p

ozo

stałe

sk

lasy

fiko

wa

ny

jako

po

zost

ałe

to

ksyc

zny

20

12-0

1-14

# Śro

de

k n

ieza

leca

ny w

lasa

ch c

ert

yfik

ow

an

ych

prz

ez

FS

C

55

1

2

3

4

5

6

7

Gly

fos

360

SL*

Che

min

ova

A/S

- D

ania

glifo

sat

- 36

0 g

(pro

d.

Che

min

ova

A/S

)

w 1

litr

ze ś

rodk

a

n

ie je

st k

lasy

fiko

wa

ny

zgo

dni

e z

kry

teri

am

i ok

reśl

on

ymi w

prz

ep

. o

su

bst.

i p

rep

. ch

em

iczn

ych

n

ie k

lasy

fiku

je

się

ze

wzg

lęd

u

na

nis

kie

ryzy

ko

n

ieb

ezp

iecz

ny

dla

śro

do

wis

ka,

N o

raz

zwro

t R

51/5

3

20

11-0

2-10

* O

ile

w r

eje

strz

e n

a s

tro

nie

in

tern

eto

we

j M

RiR

W n

ie z

osta

nie

okr

eślo

ny

term

in,

do

któ

reg

o ś

rod

ek

może

zn

ajd

ow

ać

się

w o

broc

ie,

prep

arat

m

oże

być

sto

sow

an

y d

o c

zasu

upły

wu

te

rmin

u j

eg

o w

ażn

ośc

i po

da

neg

o w

ety

kie

cie

, a

le n

ie dłuże

j n

iż

prz

ez o

kres

18

mie

sięc

y o

d t

erm

inu

w

ażn

ośc

i ze

zwo

len

ia.

56

Documents

ŚRODKI OCHRONY ROŚLIN ORAZ PRODUKTY DO …cyfronet.krakow.pl/~rlbednar/srodki ochrony roslin 2011.pdf · wykorzystywane będą do sygnalizowania i monitoringu owadów (jak np. dyspensery