BAKENT NVERSTES

MHENDSLK FAKLTES

ENDSTR MHENDSL BLM

STAJ KILAVUZU

NDEKLER

1. MHENDSLK FAKLTES STAJ YNERGES 2. STAJLAR VE ZLENECEK YOL 3. YER SEM 4. E DEVAM 5. STAJLARDA YANITLANACAK SORULAR 6. STAJ RAPORU 7. DERS KAYDI 8. DEERLENDRME VE SONULARA TRAZ

EK-1 BAVURU DLEKES EK-2 YERNE YAZILACAK YAZI EK-3 DEERLENDRME FORMU EK-4 STAJ RAPORU KAPAK SAYFASI

BAKENT NVERSTES MHENDSLK FAKLTES

STAJ YNERGES

Madde 1: Mhendislik eitiminin niversite dnda tamamlanmas gereken ok nemli bir blmn de yaz stajlar oluturmaktadr. Kuramsal boyutta ve laboratuar ortam gibi, koullar nceden kurgulanan deneysel uygulama alanlarnda bilgi sahibi olan rencilerin, bu stajlarda i yaamnn ve retimin, koullar genellikle nceden kurgulanamayan doal ve gerek yzyle tanmalar hedeflenir.

Madde 2: Her renci, renim sresi boyunca, her biri en az 20 ign sreli olmak zere, en az 2 kez staj yapmak zorundadr. Blmler, gerekli grdkleri takdirde, programlarna ayr bir atlye staj koyabilirler ve bu stajn sresi 20 ignnden az olabilir. lk stajn yaplabilmesi iin, rencinin kendi blm program erevesinde en az 2 yaryl sre ile ders alm olmas gerekir. Staj say ve sreleri ile stajlarn ne zaman yaplabilecei Blmlerce kararlatrlr.

Madde 3: Birinci stajdaki genel beklenti, rencinin i yaam ile tanmas, retim (hizmet) tesislerinin ve atlye (laboratuar) almalarnn doal ortamlarnda fiilen grev alarak, i disiplininin gereklerini renmesi ve bu disipline uyum salamasdr. kinci stajdaki genel beklenti ise, rencinin kurumsal yaplar ile tanarak, kurumsal yaplanmann nemini kavramas ve bylesi bir ortamda fiilen grev alarak, i ve meslek yaamna ilikin gzlemlerde bulunup, deneyimler kazanmasdr. Ksa sreli atlye stajlarnda, belirli bir konu ya da uygulama alannda, daha zel gzlem ve deneyimlerin kazandrlmas amalanr.

Madde 4: Her blmde rencilerin staj almalarn dzenlemek ve yrtmek zere bir staj komisyonu kurulur. Staj komisyonlar, Blm Bakannca grevlendirilen biri bakan olmak zere, en az 3 retim elemanndan oluur.

Madde 5: Her blm, kendi gereksinimlerine uygun bir staj klavuzu hazrlar ve blme kayt yaptran tm rencilerin ilgili web sayfasndan bu klavuza eriimini salar. Bu klavuzda:

a) Stajlarn tanm, b) Stajlarn amac ve beklentiler, c) Her staj aamasnda, uygun staj yerleri iin ngrlen kriterler, d) Staj lemleri:

- Staj yeri seimi, staj iin bavuru ve blm onay, - Staj raporu, biimi, yazm kurallar, ierii, onaylanmas ve teslim sresi, - Staj mesaisinin iyerince deerlendirilmesi ve deerlendirme sonularnn blme iletilmesi,

e) Yaplan stajn ve staj raporunun blmce deerlendirilip nota dntrlmesi konular, tm koul ve kurallar ile aklanr. Klavuz ekinde, renci tarafndan Blm Bakanlna verilecek staj dilekesi, iyerine Blm Bakanlnca yazlacak resmi yaz, staj raporu kapak sayfas ve staj deerlendirme formu rnekleri yer alr.

Madde 6: Blmler, rencilerinin istenilen nitelikte staj yeri bulabilmelerini kolaylatrmak iin, i yerleri nezdinde gerekli her trl temas ve giriimde bulunacak olmakla birlikte, uygun staj yerlerinin bulunma ykmllk ve sorumluluu tmyle rencilere aittir. Bulunan yerin uygunluu staj komisyonunun onay ile kesinlik kazanr.

Madde 7: Her renci, yapmakla ykml bulunduu stajlardan yalnzca birini niversiteler ve niversitelere bal kurum ve organlarda yapabilir. Uygun nitelikteki vakf irketleri, niversite hastaneleri ve ksa sreli atlye stajlar bu kstlamann dndadr.

Madde 8: Staj komisyonunca uygun grlp onaylanmayan bir iyerinde yaplacak alma, staj almas olarak kabul edilmez ve deerlendirilmez. Madde 9: Her renci, yapt staj ile ilgili olarak, staj klavuzunda belirtilen biim ve ierikteki bir staj raporunu hazrlamak ve Blm Bakanlna teslim etmekle ykmldr. Staj raporunu sresi iinde Blm Bakanlna teslim etmeyen rencilerin staj almalar geersiz ve baarsz saylr. Staj raporlar, en ge staj bitimini izleyen yaryln 3. haftas iinde Blm Bakanlna teslim edilir. Ksa sreli atlye stajlar iin, staj klavuzunda belirtilmi olmak koulu ile, staj raporu istenmeyebilir. Madde 10: Her renci, staj bitiminde, yapt mesai ve almalarn iyeri yetkililerince deerlendirilmesini salayacak Staj Deerlendirme Formunun, doldurulmu ve onaylanm bir biimde ve iyeri kaesini tayan kapal zarf iinde Blm Bakanlna iletilmesini salamakla ykmldr.

Madde 11: renciler, staj yaptklar kuruluun tm kurallarna ve mevzuatna uymak zorundadrlar. Ynergede belirtilmeyen konularda rencilerin iyerleri ile ilikilerinde Bakanlklara Bal ve Bakanlklarla ilgili Kurumlarda rencilerin Yapaca Staj Esaslar geerli saylr.

Madde 12: Yaplan her staj, Bakent niversitesi Eitim, retim ve Snav Ynetmelii hkmleri uyarnca alm olan ve staj klavuzunda belirtilen bir derse karlk gelir. Yapt stajn karl olarak alm bulunan derse kayt yaptrmayan bir rencinin staj o yaryl deerlendirmeye alnmaz.

Madde 13: Staj raporlar, Staj Deerlendirme Formlar ve varsa staj ile ilgili dier tm belgeler, Bakent niversitesi Eitim, retim ve Snav Ynetmelii hkmleri erevesinde blm staj komisyonlarnca incelenerek deerlendirilir ve baarl ya da baarsz olarak Y ve Z notuna dntrlr. Deerlendirme sonular, en ge izleyen yaryln 12. haftas iinde ilan edilir ve yaryl sonunda Blm Bakanlnca Dekanla iletilir.

Madde 14: renciler deerlendirme sonucuna, ilanndan itibaren bir hafta iinde itiraz edebilirler. tirazlar ile ilgili olarak Eitim retim ve Snav Ynetmelii hkmleri uyarnca ilem yaplr.

Madde 15: Yatay geile blmlere intibak yaplan rencilerin yatay gei ncesinde yaptklar staj almalarnn geerli saylp saylmayaca, renci bavurusu, staj komisyonunun uygun gr ve Blm Bakanl onay ile karara balanr.

Madde 16: Blmnn staj klavuzunda belirtilen tm staj ykmllklerini yerine getirmeyen ve yapt staj almalar Bakent niversitesi Eitim, retim ve Snav Ynetmelii hkmleri uyarnca baarl notu ile deerlendirilmeyen renciye mezuniyeti ile ilgili hibir belge verilmez.

Madde 17: Bakent niversitesi, staj yapan rencilere, stajlar sresince herhangi bir cret demesi yapmaz. rencilerin staj yaptklar iyerleri ile aralarndaki mali ilikiler, hibir biimde Bakent niversitesini balamaz.

Madde 18: Bu ynerge mevcut ynergenin yerini almak zere, 2003-2004 Bahar Yaryl banda yrrle girer.

Madde 19: Bu ynerge Dekan tarafndan yrtlr.

2. STAJLAR VE ZLENECEK YOL 2.1 Endstri Mhendislii Blm rencileri, renim sreleri boyunca, her biri en az 20 ign sreli olmak zere, 2 kez staj yapmakla ykmldr. 2.2 Sz konusu stajlardan ilki, END300 olup 4 yaryl ders alndktan sonra, ikincisi ise, END 400 olup 6 yaryl ders alndktan sonra yaplr. END 300 stajn baar ile tamamlamayan renci END 400 stajn yapamaz. 2.3 Stajlar, normal koullarda, yaz tatilleri iine rastlayan srelerde yaplr. Yaz okulundan ders alan rencilerin staja balama tarihleri yaz okulu bitiminden nce olamaz. Bununla birlikte Blm Bakanlnn uygun grd durumlarda yaz tatilleri dnda da staj yaplabilir. 2.4 Staj yaplacak iyerinin bulunmas sorumluluu, staj yapacak olan renciye aittir. renciler, bulduklar iyerinin onaylanmas iin Staj Komisyonu Bakanlna dileke ile bavururlar. Dilekede iyeri hakknda birtakm bilgiler (telefon, fax, adres, web aderesi v.b.) ve staj yapaca tarihler belirtilir (Baknz EK1). Bavurular onaylanan rencilere, iyerine hitaben yazlm resmi bir yaz ve iyerince doldurulacak olan bo deerlendirme formu verilir (Baknz EK-2 ve EK-3). Ayrca renciler, sigorta giri ilemlerinin yaplabilmesi iin staja balamadan en ge bir hafta nce Personel Daire Bakanlna bir adet vesikalk resim ve nfus czdan fotokopisi ile ahsen bavururlar. renci bu ilemleri yapmadan staja balayamaz. 2.5 Staj srecinde izlenecek yol, aada bir ak emas biiminde gsterilmektedir: 2.6 Staj raporlarn, en ge staj bitimini izleyen yaryln 3. haftas iinde Blm Bakanlna teslim etmeyen veya iyerince doldurulup onaylanm Staj Deerlendirme Formunun, ilgili yaryln 12. haftas bana kadar Blm Bakanlna ulatrlmasn (elden veya posta ile) temin etmeyen rencinin staj baarsz saylr. 2.7 yerince doldurulan Staj Deerlendirme Formunun iyeri tarafndan Blm Bakanlna posta ile gnderilmesi gerekir. Bu formun Blm Bakanlna ulap ulamadn izleme ve renme ykmll renciye aittir. Elden getirilen formlarn kapal orijinal zarf iinde bulunmalar gerekir. Aksi takdirde, getirilecek form geersiz saylr. 3. YER SEM 3.1 Staj yapacak rencilerin, alacaklar iyerlerinde, her eyden nce i yaamn tanmalar, bunun iin de sz konusu iyerlerinde, o iyerinin tm koul ve kurallarna uyarak bir mhendis veya igren gibi almalar beklenir. 3.2 END 300 staj imalat ve END 400 staj imalat veya hizmet iletmelerinde, en az 50 alana sahip orta veya byk lekli firmalarda yaplr. Sz konusu iletmeler yurt ii veya dnda, kamu veya zel sektre ait olabilir. Ayrca bu firmalarda en az 1 endstri mhendisinin aktif olarak grev yapmas arttr. 3.3 Yukarda tanmlanan ekilde kurumsal bir kimlii bulunmayan, salt pazarlamaya dnk, proje tasarm retim aratrma ilev ve olanaklarndan en az biri bulunmayan iyerleri staj iin uygun grlmez ve onaylanmaz. Staj klavuzunun 5. maddesinde verilen sorularn yantlanabilecei iletmelerin seilmi olmas art aranr.

1,2,3

Bu Klavuzun ilgili blmlerine baknz

3.4 Endstri mhendislii meslei ve disiplinleri ile ilgisi bulunmayan, fiili alma iermeyen, yalnzca kurs niteliinde bulunan almalar staj saylmaz ve onaylanmaz. 3.5 Ayn eitim-retim dneminde iki farkl staj yaplamaz. Ayrca bir stajn Blm Staj Komisyonu tarafndan baarl olduu ilan edilmeden bir sonraki staj(lar)a balanamaz. zel durumlar iin Blm Staj Komisyonunun n karar gerekir.

3.6 Ayn iletmede birden fazla staj yaplamaz.

4. E DEVAM 4.1 Esasen 20 i gn gibi kstl bir sre olan staj dneminde, ie devamllk esastr. Bu sre iinde gnlk izin alnamaz ve ancak ok gerekli durumlarda saatlik izin kullanlabilir. Kullanlacak saatlik izinlerin toplam sresi 8 saati geemez. 4.2 Tam teekkll hastane veya salk ocandan rapor alnmadka, hastalk nedeniyle ie devamszlk yaplamaz. Raporlu olarak iten uzak kalnan sre toplam 2 ignn at takdirde, stajn bu sre kadar uzatlmas gerekir. Aksi takdirde staj geersiz ve baarsz saylr. 5. STAJLARDA YANITLANACAK SORULAR 5.1 END 300 Staj

5.1.1 END 300 Stajnn Tanm

END300 staj, bir imalat iletmesini tedarik, stok, retim sreci, mamuller, datm, maliyetler, verimlilik, mmkn olduunda pazarlama, finans ve igren ynyle, ynetim fonksiyonlar (planlama, rgtleme, kadrolama, yrtme, yneltme, koordinasyon ve denetim) asndan incelemek, endstri mhendislerinin rgtteki yerini ve yapt ileri renmek, endstri mhendislerinin yapabilecekleri grevler konusunda gr ve dnceler belirtmektir.

5.1.2 END 300 Stajnn Amac

lk drt yarylda verilen derslerin oluturduu bilgi birikiminin imalat iletmelerinde gelimesini salamak, izleyen yaryllarda alnacak dersler iin n hazrlk yapmak, rencileri zellikle imalat iletmelerinde endstri mhendislerinin yaptklar ve yapabilecekleri ilerle tantrmaktr. Buradaki bak as; bir iletmedeki sistemlerin mmkn olduunca ok blmde ayrntl olarak gzlenmesi olmaldr.

5.1.3 END 300 Staj Sorular

SORU-1) Staj yaptnz kurulula ilgili aadaki bilgileri veriniz. (En fazla 3 sayfa): a) Kuruluun ticari unvan ve adresi b) Kuruluun geliimini tantan ksa tarihesi c) Varsa bal bulunduu st kurulu ve mevcut tesisleri d) alanlarn says (ii, teknisyen, mhendis, idari personel v.b.) e) irket stats ve sermaye yaps f) mal edilen mallar, yllk retim kapasitesi, kapasite kullanm oranlar, temel hammaddeleri,

malzeme tedarik yntemleri, g) Yllk retim miktarlar, pazar pay ve hedef pazarlar.

SORU-2) a) letmenin organizasyon emasn iziniz/ekleyiniz.

b) letme fonksiyonlarnn hangi blmler tarafndan yerine getirildiini belirtiniz. c) Blmleraras ilikileri, blmlerin yetki ve sorumluluklarn ksaca tanmlaynz.

malat sreci, satn alma, tasarm, retim, kalite kontrol, pazarlama gibi deiik grevlerin ibirliini gerektirir. Her grev farkl bir birimde yrtlr. rgt emalar bu birimleri ve aralarndaki ilikileri gsteren aralardr.

letmenin iktisadi bir mal/hizmet retmek ve/veya pazarlamak eklinde tanmlanan amalarn yerine getirebilmesi iin gerekletirmek zorunda olduu faaliyetlere iletmecilik fonksiyonlar denir ve u balklar altnda toplanr:

Ynetim retim Pazarlama Finans ve Muhasebe Personel Aratrma-Gelitirme Halkla likiler

SORU-3) letmenin tesis yerleimini (blge haritas zerindeki kubak grnts) izim zerinde gsteriniz ve ek olarak veriniz. Bu yeri; hammaddeye yaknlk, pazara yaknlk, ulam olanaklar, enerji ve personel temini ile iklim faktrleri asndan deerlendiriniz. SORU-4) retim blmnn giri kn, tezgahlarn yerleimini, stok alanlarn, idari blmleri, varsa vin yollar ve malzeme aktarma donanmlarn bir bilgisayar program vastasyla kendiniz iziniz ve ek olarak veriniz. Bu izimi ekil zerinde aklaynz.

SORU-5) Tesisin stma, havalandrma, aydnlatma, grlt ve titreim faktrlerinin verimlilii ne dzeyde etkilediini grmek amacyla gerekli lmleri yapnz. Sonular olmas gereken deerlerle kyaslayarak yorumlaynz.

Fabrikalarda en rahat ortam ssnn 15,6-20Co

arasnda olduu kabul edilmitir. Bro ilerinde bu scaklk

19,4-22,8Coye ykselirken ar endstriyel ilerde alanlarn kendilerini rahat hissettikleri s 12,8-15,6C

o

arasndadr. Normal ortam ss koullarnda rlatif nemlilik %70 orann gememelidir. Grlt l birimi dB(desibel)dir. 8 saatlik mesai boyunca maksimum kabul edilebilir grlt dzeyi 85 dBdir. Ortamda normal koullarda hava akm 150 mm/sndir. Hava hareketi 510 mm/snyi atnda ortam esintili, 100 mm/snnin altna indiinde ise ortam havasz olarak deerlendirilmektedir. Aydnlatma birimi lkstr. Gnlk ilerde 300 lks dzeyinde bir aydnlatma yeterli olmasna karn ok hassas ilerde bu deer 1500-3000 lkse kadar kabilmektedir. Aydnlatma dzeyi, iin hassaslk derecesine, paralarn kklne ve iilerin yana gre ayarlanmaldr. (Kaynak: Ergonomi, Dr. Necmettin ERKAN, MPM Yaynlar No:373)

SORU-6) letmede uygulanan retim teknolojisini belirterek (para ileme, montaj ilemleri, malzeme tama, depolama, ambalajlama, ara ve son muayeneler vb.) imalatta kullanlan tezgah/makina tip ve saylar hakknda bilgi veriniz.(dev 1-2) dev 1: Alternatif retim teknolojilerini ve iletme bnyesindeki kullanlabilirliklerini tartp iletmenin mevcut teknolojisi ile karlatrnz.

dev 2: letmede retilen nihai rnlerden birine ilikin rn aacn (bill of materials) oluturunuz. Mevcut talebi karlamak iin temin edilmesi gereken hammadde ve malzeme miktarlarn hesaplaynz. SORU-7) letmede retilen temel rnlerden birini oluturan bir ana paraya ilikin teknik resimleri iziniz. Bu paraya ait tm retim aamalarn gsteren ak emasn iziniz ve ek olarak veriniz. Gerekli materyalleri ekleyiniz. Malzeme aknn daha verimli yaplabilmesi iin neriler gelitiriniz. SORU-8) Staj yaplan iletmede hangi birimlerde ve ne tr ilemler iin bilgisayardan faydalanlmaktadr? Bilgisayar sistemi varsa retim, planlama ve tasarm almalarnda kullanlyor mu, bilgi veriniz. Varsa iletmenin internet (letmenin web sitesi ve fonksiyonlar (bilgi alma ve rn tantm, reklam, e-ticaret (B2B,B2C) v.s.)) ve intranet olanaklarndan bahsediniz.

SORU-9) letmede maliyet hesaplamalarnn nasl yapldn renerek bir rn iin birim maliyetin nasl hesaplandn gsteriniz.(dev 3)

dev 3: letmede bu uygulamann olmamas durumunda 7. soruda ele alnan rne ait birim maliyet hesaplamalarn seeceiniz bir ynteme gre aklayarak kendiniz yapnz.

Birim rn maliyetini hesaplamak iin iki temel sistem kullanlr: Sipari maliyet sistemi: retilen her birimin veya her sipariin maliyetinin ayr ayr hesapland maliyet

sistemidir. Mamul eidinin ok olduu, imalatn kesiklilik gsterdii, retimin partiler halinde yapld, maliyetlerin birbirinden ayrlabildii retim ortamlarnda uygundur.(Siparie gre retim yapan tm iletmeler, Makine, Uak ve Gemi fabrikalar, Dkm, naat, Mobilya, Konfeksiyon sektr iletmeleri v.b.)

Safha maliyet sistemi: Birbirlerini izleyen retim safhalarnda srekli ve benzer veya tek tip rnlerin retildii, maliyetlerin birbirinden ayrlamad rnleri reten iletmelerin kulland maliyet sistemidir. (Demir-elik, kmr, maden iletmeleri, otomobil fabrikalar, iecek, plastik, kimya, enerji, gda iletmeleri v.b.)

retim maliyeti; Direkt Malzeme, Direkt ilik ve Genel malat Maliyetleri toplamna eitttir. Direkt Malzeme (ilk madde ve malzeme; hammadde), retilen rnn ana maddesini oluturan ve ekonomik adan nemli olan malzemedir. Direkt ilik, bir iletmenin temel retim konusunu oluturan rn veya hizmeti retmek iin bizzat alan iinin emeinin parasal tutardr. Genel malat Maliyeti ise bunlarn dnda kalan tm maliyetleri ierir. Genel imalat maliyeti genellikle u kalemlerden oluur:

a) Endirekt malzeme b) Endirekt iilik maliyetleri c) retimde kullanlan duran varlklarn amortisman giderleri d) retimde kullanlan sabit hizmetlerin sigorta, vergi, resim, har ve kira giderleri ve e) Dardan salanan fayda ve hizmetler (rnein, enerji ve yakt giderleri).

SORU-10) letmede verimlilik lmleri ve hesaplamalar yaplyor mu? Yaplyorsa hangi kriterlere gre yapldn belirtiniz. rnein; igc verimlilii ya da sermaye verimlilii nasl hesaplanmaktadr?(dev 4) dev 4: letme faaliyetlerinden (retim, satn alma, sat, muhasebe, insan kaynaklar, bilgi-ilem, ar-ge vb.) tanesini seerek her biri iin verimlilik gstergesi zerinde son dnemdeki geliimi belirtiniz. SORU-11) letmede retim srecinde verimlilii artrabilecek ne gibi deiiklikler yaplabileceini belirtiniz.

SORU-12) letmedeki i gvenlii nlemlerini ksaca sralaynz. Seeceiniz bir faaliyet alan iin bir nlem gelitirerek bunu aklaynz. Varsa iletmenin i kazas istatistiklerini zetleyiniz. SORU-13) letmede endstri mhendislii almalarnn hangi fonksiyonlarda ve blmlerde yer aldn anlatnz. Endstri mhendisliinin bu blmlerdeki etkililiini ksaca inceleyiniz.

SORU-14) Stajn genel bir deerlendirilmesini yaparak iyerinde karlatnz zel durumlar, grdnz genel aksaklk ve eksiklikleri, sorularn yantlanmasnda ektiiniz glkleri ve dikkatinizi eken dier hususlarn belirterek stajn yapld dnem ierisinde, sizin bilgi ve nerilerinizden nasl faydalanldn ayrntl olarak aklaynz. SORU-15) Bu staj sorular dnda iletmede yaptnz dier ileri haftalk izelge halinde belirtiniz. letmede ele aldnz bir problemi znz.(dev 5) dev 5: En ksa yol algoritmalar, yaylan aa algoritmalar, gezgin satc problemi sezgiselleri veya ara rotalama sezgisellerinden birini kullanarak iletmede karlatnz bir problemi znz. 5.2 END 400 Staj

5.2.1 END 400 Stajnn Tanm

END 400 staj, bir mal veya hizmet iletmesinde retim ynetimi acsndan, tesis planlama ve retim kaynaklarnn yerletirilmesi, retim planlama ve kontrol, malzeme tama sistemi, i etd, talep tahmini, kalite kontrol, proje ynetimi, personel ynetimi, mhendislik ekonomisi, bilgisayar destekli retim, biliim sistemleri ynleriyle incelenerek, bir problemin endstri mhendislii yaklamyla zmnn yaplmasdr.

5.2.2 END 400 Stajnn Amac

Gerek hayatta retimin sevk ve idarisini ilgilendiren konularda karlalan problemlerinin tannmas, okulda renilen zm teknikleriyle bu problemlerin zm arasnda balantnn kurulmas ve ilk altyarylda renilen planlama ve kontrol sistemleriyle ilgili bilgilerin uygulamalar ile pekitirilip, rencinin deneyim kazanmasdr.

5.2.3 END 400 Staj Sorular

SORU-1) Staj yaptnz kurulula ilgili aadaki bilgileri veriniz. (En fazla 3 sayfa): a) Kuruluun ticari unvan ve adresi b) Kuruluun geliimini tantan ksa tarihesi c) Varsa bal bulunduu st kurulu ve mevcut tesisleri d) alanlarn says (ii, teknisyen, mhendis, idari personel v.b.) e) irket stats ve sermaye yaps f) mal edilen mal veya retilen hizmetler, yllk retim veya hizmet kapasitesi, kapasite

kullanm oranlar, temel hammaddeleri, malzeme tedarik yntemleri veya hizmet iin kullanlan girdiler ve bunlarn tedarik ekilleri

g) Yllk mal veya hizmet retim miktarlar, pazar pay ve hedef pazarlar.

SORU-2) a) letmenin organizasyon emasn iziniz/ekleyiniz. b) Blmlemenin hangi esasa gre (fonksiyonel, mteri bazl, corafi bazl, rn bazl vb.)

yapldn belirtiniz. SORU-3) letmede ele aldnz bir blmn grev tanmn, yetki ve sorumluklarn belirtiniz. SORU-4) Tesisin (firmann) kurulmas aamasnda ne gibi nceliklerin dikkate alndn ve kurulu yerinin (fabrika, hizmet birimi, bro v.b) nasl belirlenmi olduunu ksaca anlatnz.

SORU-5) letmenin yerleim plann iziniz. malatn yapld bir atlyede veya hizmetin hazrland bir alt sistemde kullanlan tezgahlarn yerlerini, malzeme tama sistemini ve ara stok bekleme yerlerini gstererek yaplan retimin veya hizmetin ak emasn iziniz.(dev 1)

dev 1: letmede retilen temel rnlerden veya hizmetlerden birini oluturan bir ana parann veya ilemin retim srecinde katettii uzaklk toplamn (yolu) hesaplaynz. Tesisler aras ak ve eylem iliki emalarn iziniz. Malzeme tama sistemini inceleyerek daha verimli bir iyeri dzeni iin neriler gelitiriniz. SORU-6) Bir i istasyonu iin bir metod etd almas yapnz. Bir operasyonun standart sresini zaman etd yntemiyle belirleyerek saatlik retim veya hizmet kapasitesini hesaplaynz. SORU-7) letmenin maliyet analizi almalar hakknda bilgi veriniz. letmenin son dnem iin bte, gelir gider tablosu ve bilnolarn inceleyiniz. SORU-8) letmede retim ve hizmet planlama ve kontrol, kapasite planlama, i izelgeleme, malzeme gereksinim planlamas (hizmet girdilerinin planlamas) nasl yaplmaktadr? Bunlar iin iletmede hangi yazlmlar ve yaklamlarn kullanldn ksaca zetleyiniz. Bunlardan baka kullanlabilecek yazlmlar hakknda aratrma yapp bilgi veriniz.

SORU-9) rnn ya da hizmetin talebinin nasl tahmin edildiini ve bu amala kullanlan talep tahmin tekniklerini ksaca zetleyiniz.(dev 2)

dev 2: Firmada ele alacanz bir rnn veya hizmetin talep tahminini iki farkl yntem kullanarak yapnz. (Mevcut veri temin edememeniz durumunda devde kullanacanz verileri, sistemi en iyi ekilde yanstacak ekilde kendiniz retiniz.)

SORU-10) letmedeki blmler aras bilginin aknn nasl salandn ve elde edilen bilgilerin karar verme srelerine nasl yanstldn belirtiniz.

SORU-11) Bir i srecinin haritasn karnz. Srecin etkinliini bozan nedenleri belirleyiniz. Bu problemin zm yollarn aratrnz. Srecin yeniden tasarlanmasnn gerekip gerekmediini tartnz. SORU-12) letmede verimlilik lmleri ve hesaplamalar yaplyor mu? Yaplyorsa hangi kriterlere gre yapldn belirtiniz. rnein; igc verimlilii ya da sermaye verimlilii nasl hesaplanmaktadr?(dev 3) dev 3: letme faaliyetlerinden (retim, satn alma, sat, muhasebe, insan kaynaklar, bilgi-ilem, ar-ge vb.) tanesini seerek her biri iin toplam sistem verimlilii ile ksmi verimlilik gstergesi zerinde son dnemdeki geliimi belirtiniz.

SORU-13) Bir i istasyonunu ergonomik adan inceleyiniz. Sorunlar tespit edip zm yaklamlar getiren yeni bir tasarm gelitiriniz. Bunu resim ve emalarla destekleyip aklaynz. SORU-14) letmede retilen veya dardan alnan paralarn veya sunulan hizmetin kalite kontrol nasl yaplmaktadr? retim srecindeki muayene noktalar ve karakteristikleri hakknda bilgi ve rnek veriniz. Hangi istatistiksel kalite kontrol tekniklerinin kullanldn anlatnz. - Kalite; bir rn ya da hizmetin belirlenmi gereksinimleri karlayacak zellik ve karakteristiklerin

btnselliidir.

- Kalite Kontrol Teknikleri; giri kontrol ve son kontrolde kabul rneklemesi, imalat srasnda Kontrol emalar (X, R, Pareto v.s.) ve sre yeterlii almalar yapmak suretiyle, kusurlu rn oluumunun engellenmesi ve kusura yol aan nedenlerin ortaya kartlmasnda kullanlan istatistiksel tekniklerdir.

SORU-15) letmede personel alm, hizmet ii eitimi, bunlarn ilere tahsisi nasl yaplmaktadr? Personel almnda kullanlan testleri ve yaklamlar anlatnz.

- Personel seiminde, ou zaman yanltc ve subjektif olmasna ramen, tm iletmelerce en ok kullanlan teknik Grmesi (Mlakat) tekniidir. Genellikle iletmeler ie alaca personele deiik amal birok test uygulayarak iletmenin arad kii olup olmadn tespit etmeye alrlar. Bu testlere rnek olarak Zek Testleri, Kabiliyet Testleri, Baar Testleri ve lgi Testleri verilebilir. Bylece renim veya temel bilgi, deneyim, beceri, inisiyatif ve yaratclk gibi faktrler deerlendirilebilir.

- e alnan personelin ie intibak (oryantasyon) insan i baars ve mutluluunu oluturan bedeni, fikri ve psikolojik bir olaydr. Personelin seimi, ie alnmas ve ie intibakndan sonra alann eitilmesi aamasna geilir. Bu eitim srasnda; Motivasyon, Ara Deerlendirmeler, Eitim-Yarar ilikisi, Pratik alma, i Tm veya Paralar Halinde retmek ve Kiisel Farkllklar ilkelerine uyulmaldr.

SORU-16) a)Firmada uygulanan i deerlendirme ve cretlendirme sistemini anlatnz. Bir igrenin kk creti nasl hesaplanmaktadr? rnek veriniz. letmede uygulanan tevikli cret (prim, akord vb.) sistemleri hakknda bilgi veriniz.(dev 4) dev 4: Seeceiniz be farkl kadro iin i deerlendirme almas yapnz ve greli farkllklarn bulunuz. - Deerlendirme; nceden saptanan temel leklere gre, bir endstri dalndaki veya iletmedeki ilerin

aralarndaki nispi deerlerinin belirlenmesi, bylece Eit e Eit cret ilkesi uyarnca dengeli bir cret yaps kurulmas iin uygulanan bir deerlendirme yntemidir. Bir i deerlendirme almas; deerlendirme amacnn belirlenmesi, ilerin gruplanmas, i analizlerinin yaplmas, her iin deerlerinin saptanmas ve deerlendirme almasna gre i yapsnn oluturulmas srasn izler. Bylece bilimsel ve gereki bir cret ynetimi ile Eit ie Eit cret denmesi saland gibi, ilere ilikin yetki ve sorumluluklar ile alanlar arasndaki ilikilerin dzenlenmesi kolaylar.

- Genel olarak i deerlendirme yntemleri; Saysal Olmayan Yntemler (1-Sralama Yntemi, 2-Snflama Yntemi) ve Saysal Yntemler (3-Faktr Karlatrma Yntemi, 4-Puan Yntemi) olmak zere iki grupta toplanr. Sonuta kurulacak cret Sistemleri; 1-Para ba cret sistemi, 2-Zaman cret sistemi, 3-Kara itirak sistemi, 4-Eel Mobil sistemi veya 5-Asgari cret sistemidir.

b) letmede alan, fonksiyon (blm) ve kurum performansnn nasl deerlendirildiini ve ynetildiini anlatnz. Elde edilen bilgilerin cretlendirmeye nasl yanstldn ksaca aklaynz.

c) Bireysel veya ekip performansn artrmaya ynelik motivasyon tedbirleri hakknda bilgi veriniz.

SORU-17) letmede rn ve/veya hizmetin nasl pazarlandn ksaca anlatarak tantm ve pazarlama stratejileri ile tedariki seimi ve deerlendirme politikalarn zetleyiniz. Kullanlan datm stratejisini anlatnz.

- Pazarlama kavram; dar anlamda mal ve hizmetlerin reticiden tketiciye ulatrlmasn temin eden datm ynn ifade ederken; geni anlamda tketici ve toplumun tepki, istek ve arzularn ve ihtiyalarn takip ve tespit ederek yatrm ve retim faaliyetlerinin ynlendirilmesi olayn ifade eder.

- Pazarlama anlay eittir. Bunlar srasyla geleneksel, modern ve sosyal pazarlama anlaylardr. Pazarlamann ekil, yer, zaman, mlkiyet ve itibar gibi faydalar mevcuttur. Pazarlama fonksiyonlarn 1-deiim fonksiyonu (satn alma, satma), 2-fiziksel arz fonksiyonu (standartlatrma, tama, depolama) ve 3-yardmc fonksiyonlar (pazar bilgisi, finans, risk tama) oluturur.

SORU-18) letmede belirleyeceiniz bir problemi Endstri Mhendislii tekniklerini kullanarak sistem yaklam iinde znz. (dev 5-8den iki tanesini seiniz) dev 5: letmede olas bir yatrm almas srasnda hangi etmenlerin dikkate alndn ve planlama srecinde hangi mhendislik ekonomisi tekniklerinin kullanldn belirtiniz. dev 6: Seeceiniz bir problem zerinde bir mhendislik ekonomisi uygulamas gerekletiriniz. dev 7: letmede varolan bir problem zerinde yneylem aratrmas tekniklerini kullanarak bir modelleme almas (dorusal programlama, dinamik programlama, CPM, benzetim vb.) yapnz ve bu modeli znz. dev 8: retim iletmesinde uygulanan yaln, hcresel, esnek, evik veya tepkisel retim gibi ileri retim ynetimi tekniklerini aratrnz ve ksaca aklaynz. YALIN RETM: Yaln dncenin temel amac organizasyonlar, teknolojiler ve sabit kymetler zerinde odaklanmak yerine, rn stne odaklanarak, kaynaklar rn etkileyecek almalara kaydrmaktr. Yaln retim; yapsnda hibir gereksiz unsur tamayan ve hata, maliyet, stok, iilik, gelitirme sreci, retim alan, fire, mteri memnuniyetsizlii gibi unsurlarn, en aza indirgendii ideal bir retim sistemidir eklinde tanmlanabilir. HCRESEL MALAT: Hcresel imalat sisteminin ana fikri, imalat sistemini birok hcreye blerek benzer retim ilemi zelliklerine sahip paralarn ayn hcre ierisinde ilenmesini salamak ve retkenlii arttrmaktr. Bir imalat hcresi, belli bir grup parann imalat iin tasarlanm ve dzenlenmi makinelerden oluan bir kme olarak tanmlanabilir. Hcresel malat sistemlerinin tasarm; hcre oluturma, hcre yerleimlerinin belirlenmesi ve ara, tehizat ve para tama donanmlarnn seimini kapsar. Hcre oluturma, tasarmn ilk ve en nemli aamasn oluturur. Bu aamada para aileleri ile makine hcreleri belirlenir ve her para ailesi uygun makine hcresine yerletirilerek imalat hcreleri oluturulur. ESNEK MALAT: Esnek malat Sistemleri (ES), dk hacim/yksek eit retim alannda karlalan sorunlar ortadan kaldrmak zere tasarlanmlardr. ESlerin temel amac, kitle retiminin etkinlii ile atlye tipi retimin esnekliini tek bir retim sisteminde birletirmektir. Bir ES, bilgisayar kontrol altnda alan bir malzeme tama sistemiyle birbirine balanm bilgisayar saysal kontroll (CNC) makinelerden oluan ve birbirinden farkl paralar retebilen bir retim sistemi olarak tanmlanabilir. EVK MALAT: evik retim kavram aada bahsedilen konudan ortaya kmtr:

1. malat alannda oluan yeni rekabeti ortam, deiimi zorunlu klmaktadr. 2. Rekabeti avantaj kazanabilmek iin yksek kaliteli ve kiiselletirilmi rnlere olan talebi derhal

karlamak gerekmektedir. 3. eviklik kazanabilmek iin deiime iten glere cevap vermek ve evik yetenekleri kazanmak gereklidir.

Yeni rekabeti evrede basar salayacak eviklie ulamak iin 3 temel unsur; insan, organizasyon ve teknoloji, btnletirilmesidir. evik retim srekli olarak ve beklenmedik ekilde deien rekabeti evrede gerekletirilen faaliyetlerde rekabet avantaj kazandrmaktadr. evik retimin 4 temel unsuru aadaki gibidir:

1. rnn deerini mteri belirler. 2. Deiim iin her an her blm ve her alan hazrlkl olmaldr.

3. alanlar bir isletmenin en deerli kaynaklardr ve alanlarn becerileri en st dzeyde deerlendirilmelidir.

4. letmeler arasnda sanal ibirlikleri kurulmaldr. SORU-19) Bu staj sorular dnda iletmede yaptnz dier ileri ayrntlar ile gnlk izelge halinde aklaynz. 6. STAJ RAPORU 6.1 Staj raporlar, bu klavuz ve eklerine uygun biimde hazrlanr. Bu koullara uygun olmayan raporlar deerlendirmeye alnmaz ve staj baarsz saylr. 6.2 Raporlar A4 formatnda beyaz ktlara, st alt ve sada 2.2cm, solda 3cm kalacak biimde, 12 punto Times New Roman fontlar kullanlarak tek satr aralnda (paragraf ileri) iki yana yasl ve paragraf ba yaplarak yazlr ve ekler hari en fazla 15 sayfa olabilir. Her sayfaya sayfa numaras verilir. 6.3 Rapor blmleri, Latin karakterleri kullanlarak saysal biimde numaralanr (1., 2., 3. gibi). Alt blmler de benzer biimde numaralandrlmaldr (1.1, 1.2, 1.3 gibi). Tm blmlere ve alt blmlere konu balklar konur. Ana blm balklar byk harflerle yazlr. Alt blmlerde en ok 3 seviyeye inilir (2.1.1 gibi). Bundan sonraki alt blmler, gerekirse kk harf kullanlarak belirtilir ( a), b), c) gibi). 6.4 Yazlan staj raporlar EK-4de rnei verilen kapak sayfas ile balar ve indekilerden sonra, aada belirtilen blmlerden oluur. Madde 5de yer alan sorularn yantlar, soru numaralar belirtilmek suretiyle, ilgili blmlerde verilmelidir. Yazlan rapora, gerekli grld takdirde ekler de konulabilir. Sz konusu ekler, EK-1, EK-2 biiminde ayrlr ve bu eklerin, ayet varsa, blm numaralar E.1, E.2 biiminde numaralanr. Rapora ve eklerine gereksiz hibir bilgi ve belge konulmaz. 6.5 Staj raporunun, kenarndan spirallenmi bir biimde sunulmasna gayret edilmelidir. Bu, fiziksel nedenlerle olanakl deilse, rapor, klasr iinde sunulur. 7. DERS KAYDI 7.1 Staj almalar, Eitim, retim ve Snav Ynetmelii uyarnca birer zorunlu ders olarak nitelendii iin, stajn tamamlanmasn izleyen ilk yaryl kaytlar srasnda, ilk staj iin END 300, ikinci staj iin de END 400 derslerinin alnmas gerekir. 7.2 Staj yapt halde, sresi iinde ders kaydn yaptrmayan rencilerin staj almalar, sz konusu derse yaptrdklar kayd izleyen ilk yaryl sonunda not verilerek deerlendirilir. Bu durumun yol aabilecei mezuniyet ertelenmesinden renci sorumludur. 8. DEERLENDRME VE SONULARA TRAZ 8.1 Staj raporunun yeterlilii, staj komisyonu veya ilgili blmden grevlendirilen retim elemanlarnca deerlendirilir. Sonular, deerlendirme yaplan dnemin en ge 12. haftasna kadar ilan edilir. 8.2 Staj almalarnn deerlendirme sonularna itiraz, teki derslerde olduu gibi, mevzuatta belirtilen sre iinde Blm Bakanlna yazl bavuru ile yaplr.

8.3 Yaplan itirazlar, blm staj komisyonunun gr alnarak, blm bakanl tarafndan karara balanr. 8.4 END 300 ve END 400 derslerinden baarsz olan renciler, baarsz bulunduklar staj baka bir iyerinde yeniden yaparlar.

[ EK-1 DLEKE ]

BAKENT NVERSTES MHENDSLK FAKLTES ENDSTR MHENDSL BLM BAKANLIINA

Tarih: ...../...../2010

Blmnzn ...... snf, ...........................numaral rencisiyim. END ................. stajm yapmak iin bavurduum aada belirtilen kurulu, bu bavurumu uygun grmektedir. Olurlarnza arz ederim.

Sayglarmla,

Ad Soyad: ...........................................................

mzas:

Kuruluun Ad Kuruluun Adresi Temel lgi alan Telefon Numaras Web Sitesi:

ENDSTR MHENDSL BLM BAKANLIINA

...... / .... / 2010

Ad geen rencinin belirtilen i yerinde END ......... staj yapmas, komisyonumuzca

uygun grlmtr. Sayglarmzla,

Staj Komisyonu Bakan

[ EK-2 ZEL MEKTUP ]

SAYI:END/2010-....... ..... / ....... / 2010

..................................... A.. ANKARA

Bakent niversitesi Mhendislik Fakltesi Staj Ynetmeliinin 2. Maddesi uyarnca, Endstri Mhendislii Blm 4. ve 6. Yaryl derslerini tamamlam rencilerimizin dallar ile ilgili bir i yerinde her biri 20 tam i gn olan staj yapmas ykml vardr.

Blmmz ... snf .................... numaral rencisi .......................un, END 400 Stajn iyerinizde yapmak iin bavurduu anlalmaktadr. niversiteler ile Kamu ve zel kurulularn ibirlii ilkeleri erevesi iinde, rencilerimize uygulama deneyimi kazandracak bu katky kabul etmenizden tr teekkrlerimizi sunarz.

Ad geen rencimizden beklediimiz alma aada zetlenmitir1. Staj sonunda tarafnzdan, staj almasnn deerlendirilmesini istediimiz Staj Deerlendirme Formu ekte sunulmutur.

rencimizin kabul edilip staja balayaca tarihin tarafmza bildirilmesini rica eder, katk ve desteiniz iin, iten teekkrlerimizi yineleriz.

Sayglarmzla,

Prof. Dr. Berna DENGZ Blm Bakan

1 Staj almas tanm:

END 400 staj: retim Ynetimi bir rnn hammadden balayarak, rn olana kadar geen sredeki faaliyetleri iine almaktadr. Bu faaliyetler ksaca, tesis planlama ve retim kaynaklarnn yerletirilmesi, retim planlama ve kontrol, malzeme tama sistemi, i etd, talep tahmini, kalite kontrol, proje ynetimi, personel ynetimi, mhendislik ekonomisi, bilgisayar destekli retim, biliim sistemleri, yneylem aratrmas ve istatistik kavramlar kullanlmasdr.

EK: Staj Deerlendirme Formu

EK-3

BAKENT NVERSTES, MHENDSLK FAKLTES STAJ DEERLENDRME FORMU

Summer Practice Evaluation Form (END 300/400) Stajyerin Ad Soyad: ................ Name of Trainee

renci Numaras: ................ Student ID Number

Blm : ................................ Department

Blmde Geen Yl Says : ... # of Years in the Dept.

rencinin Srekli Adresi : ... Permanent Address ................... ....................................................... Telefon Numaras : .................. Phone Number

Bu Blm yeri Yetkililerince Doldurulacaktr This Section Will Be Filled-up by the Establishment

letmenin Ad : .................................... Name of the Establishment

letmenin Adresi : .............................. Address .......... letmenin Telefon / Faks No : Tel: ....Faks:... Phone / Fax Number

letmenin Web Adresi : ....................... Web Address of the Establishment

Stajyerin Sicil Amiri : .......................... Authorized Record Keeper of Trainee

Sicil Amirinin e-mail Adresi :..................................................................... e-mail Address of the Record Keeper Stajn Balama Tarihi : ...../....../....... Stajn Biti Tarihi : ...../....../....... Starting Date Completion Date

1. Deerlendirme Evaluation

ok iyi yi Yeterli Zayf Perfect Good Statisfactory Poor

Kendine gven Self confidence nisiyatif Initiativity ine gsterdii zen

Interest, work attitude

Yaratclk Creativity st ile iletiimi Communication with superiors alma arkadalar Communication with ile letiimi colleagues e devamda titizlii Punctuality Sorumluluk alma Responsibility Grevini yerine getirme

Fulfilling the duties

Genel Deerlendirme Overall Evaluation

2. Ltfen eletirilerinizi ve stajyer rencinin geliimi ile ilgili tavsiyelerinizi belirtiniz Please state your comments and suggestions on the progress of the trainee. .: 3. Bu stajyeri tekrar altrmay dnr msnz? Would you consider employing this trainee again?

Evet Yes

Hayr No

4. Gelecek yl niversitemizden stajyer altrmak ister misiniz?Would you consider employing trainee from our university next year?

Evet Yes

Hayr No

Deerlendiren Evaluator

Ad Soyad : mza ve Mhr Name, Surname Signature

nvan : Tarih: e-mail: Title Date e-mail

[ EK-4: STAJ RAPORU KAPAK SAYFASI ]

BAKENT NVERSTES ENDSTR MHENDSL BLM

END STAJ RAPORU

RENC

ADI SOYADI : < rencinin ad, soyad>

NUMARASI : < renci No. >

STAJ YAPILAN KURUM

ADI : < Staj yaplan kurumun ad>

ADRES : < Staj yaplan kurumun adresi >

STAJ TARH : Balang: Biti: < __/__/____ >

TELEFON No : < Staj yaplan kurumun telefon numaras>

WEB STES : < Staj yaplan kurumun web adresi >

NOT: 1. Keli parantez ( [ ] ) iindekileri yazmaynz 2. Al parantez (< >) iindekiler yerine, parantez koymakszn gerek bilgiyi yaznz.

Bakent niversitesi Endstri Mhendislii Blm

Staj Puanlama Formu

rencinin Ad Soyad : Numaras : Staj Snf : END 300 Staj Yapt Kuruluun Ad Adresi : Stajn Balama ve Biti Tarihleri : ........../......./201... ve ........../........../201... DEERLENDRME

1. yeri Deerlendirmesi (10) ............. 2. ekil, biim ve yazm dili (15) ............. 3. Deerlendirme Sorular (75) .............

TOPLAM (100) .............

Soru No

Puan Deeri

Verilen Puan

Soru No

Puan Deeri

Verilen Puan

1 4 9 8 2 5 10 8 3 4 11 5 4 4 12 4 5 4 13 3 6 7 14 6 7 5 15 5 8 3 TOPLAM 75

Deerlendiren: nvan / Ad Soyad : .............................................. mza : ............................

Not: 70 ve zerinde puan alan raporlar baarl saylacaktr.

Bakent niversitesi Endstri Mhendislii Blm

Staj Puanlama Formu

rencinin Ad Soyad : Numaras : Staj Snf : END 400 Staj Yapt Kuruluun Ad Adresi : Stajn Balama ve Biti Tarihleri : ........../......./201... ve ........../........../201.... DEERLENDRME

1. yeri Deerlendirmesi (10) ............. 2. ekil, biim ve yazm dili (15) ............. 3. Deerlendirme Sorular (75) .............

TOPLAM (100) .............

Soru No

Puan Deeri

Verilen Puan

Soru No

Puan Deeri

Verilen Puan

1 3 11 4 2 3 12 6 3 3 13 3 4 2 14 4 5 3 15 2 6 5 16 6 7 4 17 3 8 4 18 9 9 6 19 3 10 2 TOPLAM 75

Deerlendiren: nvan / Ad Soyad : .............................................. mza : ............................

Not: 70 ve zerinde puan alan raporlar baarl saylacaktr.